Professional Documents
Culture Documents
21 2012 TT BTNMT
21 2012 TT BTNMT
21 2012 TT BTNMT
51
B TI NGUYN V MI TRNG
B TI NGUYN V MI TRNG CNG HA X HI CH NGHA VIT NAM
c lp - T do - Hnh phc
S: 21/2012/TT-BTNMT
THNG T
Quy nh vic bo m cht lng v kim sot cht lng
trong quan trc mi trng
Cn c Lut Bo v mi trng ngy 29 thng 11 nm 2005;
Cn c Ngh nh s 25/2008/N-CP ngy 04 thng 3 nm 2008 ca
Chnh ph quy nh chc nng, nhim v, quyn hn v c cu t chc ca B
Ti nguyn v mi trng, c sa i, b sung ti Ngh nh s
19/2010/N-CP ngy 08 thng 3 nm 2010 v Ngh nh s 89/2010/N-CP ngy
16 thng 8 nm 2010 ca Chnh ph;
Theo ngh ca Tng cc trng Tng cc Mi trng, V trng V Php
ch v V trng V Khoa hc v Cng ngh;
B trng B Ti nguyn v Mi trng ban hnh Thng t quy nh vic bo
m cht lng v kim sot cht lng trong quan trc mi trng,
Chng I
QUY NH CHUNG
iu 1. Phm vi iu chnh
1. Thng t ny quy nh vic bo m cht lng v kim sot cht lng
trong hot ng quan trc mi trng.
2. Hot ng quan trc mi trng bng cc thit b quan trc t ng, lin tc
khng thuc phm vi iu chnh ca Thng t ny.
iu 2. i tng p dng
Thng t ny p dng i vi c quan qun l Nh nc v mi trng
Trung ng v a phng; cc trm v trung tm quan trc mi trng v cc t
chc, c nhn tham gia hot ng quan trc mi trng giao np bo co, s
liu cho c quan qun l nh nc v mi trng Trung ng v a phng.
iu 3. Cc thut ng v nh ngha
Trong Thng t ny cc thut ng di y c hiu nh sau:
52
53
11. Mu chun thm tra (hoc chun kim tra)(control standard sample)
l dung dch chun ca cht cn phn tch c nng nm trong khong o ca
thit b hay khong lm vic ca ng chun c s dng kim tra qu
trnh hiu chun thit b, theo di qu trnh o mu sau mt khong thi gian o
mu nht nh.
12. Mu lp phng th nghim (lab replicate/ duplicate sample) gm hai hoc
nhiu hn cc phn ca cng mt mu c chun b, phn tch c lp vi cng mt
phng php. Mu lp phng th nghim l mu c s dng nh gi chm
ca kt qu phn tch.
13. Mu thm chun (spike sample/ matrix spike) l mu c b sung thm
mt lng cht cn phn tch bit trc nng trn nn mu thc. Mu thm
chun c chun b v phn tch nh i vi cc mu thc xem xt qu trnh
thc hin ca mt phng php phn tch.
14. Mu chun i chng (certified reference materials - vit tt l CRMs) l
mt lng vt liu hay loi cht c y cc tnh cht hiu chun thit b, nh
gi mt php th hoc xc nh gi tr i vi cc vt liu. Mi mu chun i
chng phi c km theo mt chng nhn v gi tr tham kho, khng m bo
o mt mc tin cy.
15. K hoch bo m cht lng (quality assurance project plan - vit tt l
QAPP) l bn k hoch m t ton b cc th tc bo m cht lng cn thit, cc
hot ng kim sot cht lng v cc hot ng k thut khc cn c thc
hin ca mt chng trnh quan trc mi trng, bo m cc kt qu thu c
p ng cc yu cu ra.
16. Gii hn pht hin ca phng php (method detection limit - vit tt l
MDL) l gi tr nng thp nht ca mt cht cn phn tch c chnh xc n
99%, nng cht cn phn tch ln hn 0.
17. Gii hn pht hin ca thit b (instrument detection limit - vit tt l IDL)
l gi tr thp nht ca mt cht cn phn tch c pht hin ln hn nm ln tn
hiu nhiu ca thit b.
Chng II
NHNG QUY NH C TH
Mc 1
BO M CHT LNG TRONG THIT K CHNG TRNH
QUAN TRC MI TRNG
iu 4. Bo m cht lng trong xc nh mc tiu ca chng trnh
quan trc
54
55
56
Vit Nam tha nhn. Thng tin v phng php bo qun mu thc hin theo quy
nh ti Bng 3 Ph lc II Thng t ny.
6. Ha cht, mu chun c chun b y theo quy nh ca tng
phng php quan trc, c ng trong cc bnh cha ph hp, c dn nhn
th hin y cc thng tin v: tn hoc loi ha cht, mu chun; tn nh sn
xut; nng ; ngy chun b; ngi chun b; thi gian s dng v cc thng tin
khc (nu c).
7. Dng c cha mu phi p ng cc yu cu sau:
a) Ph hp vi tng thng s quan trc;
b) Bo m cht lng, khng lm nh hng hoc bin i cht lng ca mu;
c) c dn nhn trong sut thi gian tn ti ca mu. Nhn th hin cc thng
tin v: thng s quan trc; k hiu mu; thi gian ly mu; phng php bo qun
mu s dng v cc thng tin khc (nu c).
8. Vn chuyn mu phi bo ton mu v cht lng v s lng. Thi gian vn
chuyn v nhit ca mu thc hin theo cc vn bn, quy nh hin hnh v quan
trc mi trng i vi tng thng s quan trc.
9. Giao v nhn mu c thc hin nh sau:
a) Giao v nhn mu ngay ti hin trng: do cn b, nhn vin thc hin
quan trc hin trng bn giao cho cn b, nhn vin chu trch nhim vn
chuyn mu;
b) Giao v nhn mu ti phng th nghim: do cn b, nhn vin thc hin quan
trc hin trng hoc cn b, nhn vin chu trch nhim vn chuyn bn giao cho
cn b, nhn vin phng th nghim;
c) Vic giao v nhn mu quy nh ti im a, b khon ny phi c bin bn
bn giao, trong c y tn, ch k ca cc bn c lin quan theo cc ni dung
quy nh ti Bng 4 Ph lc II Thng t ny.
10. Cn b, nhn vin thc hin quan trc ti hin trng phi c trnh ,
chuyn mn ph hp. Vic phn cng nhim v cho tng cn b, nhn vin thc
hin theo quy nh ti Bng 5 Ph lc II Thng t ny.
11. Bo co ly mu c thc hin v hon thnh ngay sau khi kt thc thi
gian ly mu ti hin trng. Ni dung bo co ti thiu phi gm cc thng tin quy
nh ti Bng 6 Ph lc II Thng t ny.
iu 8. Kim sot cht lng trong quan trc ti hin trng
Khi thc hin quan trc ti hin trng phi s dng cc mu QC kim sot
cht lng. Cc mu QC c s dng bo m ph hp vi tng thng s quan
trc. S lng mu QC c s dng nh sau:
57
58
59
60
61
v x 100
C=
(%)
T
Trong :
C: Phn trm y ca s liu (%);
v: s lng php o mu quan trc theo k hoch c chp nhn hp l;
T: tng s mu cn quan trc theo d kin ban u.
C phi bo m t t 95% tr ln th s liu quan trc bo m nhu cu cung
cp v s dng thng tin.
iu 13. Bo m cht lng trong lp bo co
1. Bo co kt qu quan trc mi trng phi c lnh o ca cc t chc
thc hin quan trc mi trng k, ng du xc nhn trc khi giao np cho c
quan c thm quyn.
2. Cc Bo co kt qu quan trc mi trng c lp theo cc ni dung quy
nh ti Ph lc IV Thng t ny.
Chng III
IU KHON THI HNH
iu 14. T chc thc hin
1. Tng cc Mi trng c trch nhim hng dn, kim tra vic thc hin
Thng t ny.
2. Cn c quy trnh, phng php, nh mc kinh t - k thut v ch chi
tiu hin hnh c lin quan, cc t chc tham gia hot ng quan trc mi trng
trong qu trnh lp d ton kinh ph thc hin quan trc phi lp d ton kinh ph
thc hin bo m cht lng v kim sot cht lng.
iu 15. iu khon thi hnh
1. Thng t ny c hiu lc thi hnh, k t ngy 03 thng 02 nm 2013.
2. Thng t s 10/2007/TT-BTNMT ngy 22 thng 10 nm 2007 ca B Ti
nguyn v Mi trng hng dn bo m cht lng v kim sot cht lng
trong quan trc mi trng ht hiu lc thi hnh k t ngy Thng t ny c hiu lc
thi hnh.
3. Trong qu trnh thc hin, nu c kh khn, vng mc ngh phn nh v
B Ti nguyn v Mi trng (thng qua Tng cc Mi trng) kp thi xem
xt, gii quyt./.
KT. B TRNG
TH TRNG
Bi Cch Tuyn
62
Ph lc I
HNG DN XY DNG K HOCH BO M CHT LNG (QAPP)
(Ban hnh km theo Thng t s 21/2012/TT-BTNMT ngy 19 thng 12 nm 2012
ca B trng B Ti nguyn v Mi trng)
I. Cc bc chun b
1. Xc nh mc ch v cc mc tiu c th ca chng trnh quan trc.
2. Xc nh ng loi d liu cn thu thp:
a) Xc nh mc ch s dng d liu (nh gi hin trng, gim st cht lng
mi trng, b sung d liu cho c quan qun l hay lm c s cho vic ra cc
quyt nh v mi trng);
b) Thit k chng trnh p ng ng nhu cu ca tng i tng s dng s
liu quan trc: nh qun l, ngi lp k hoch ca a phng hay trung ng;
c) Thit k chng trnh bo m s ph hp gia mc tiu cht lng d liu
cn t c v cc ngun lc sn c.
3. Thu thp cc thng tin c bn thit k chng trnh quan trc:
a) Kho st thc t ti khu vc tin hnh quan trc;
b) Thu thp thng tin v cc chng trnh quan trc tng thc hin trn a
bn khu vc quan trc;
c) Thu thp thng tin v cc d liu sn c, c th c tham kho thit
k chng trnh quan trc.
4. iu chnh mc tiu chng trnh quan trc: Da vo cc thng tin thu thp
c v cc thng tin, d liu sn c, tin hnh iu chnh, nh gi li mc ch
v cc mc tiu c th ca chng trnh thit k ban u.
5. Thit k chng trnh quan trc:
a) Vic thit k chng trnh quan trc phi tun th cc yu cu v cc bc
c trnh by chi tit ti iu 5 v iu 6 Thng t ny;
b) Cc lu i vi vic xc nh mc tiu cht lng d liu nh sau:b
Mc tiu cht lng d liu mang tnh nh tnh v nh lng, m t mc
chp nhn ca d liu hoc tin ch cho ngi khai thc, s dng d liu. Mc
tiu cht lng d liu ch ra cht lng cn c ca d liu nhm p ng cc mc
tiu ca chng trnh quan trc;
Mc tiu cht lng phi xc nh c mt hoc mt s ch s sau: xc nh
chnh xc, tp trung hay chm, v tnh hon thin.
6. Xy dng mt k hoch thc hin bao gm c cng tc hu cn ca chng
trnh quan trc.
63
7. Xy dng cc quy trnh thao tc chun (SOPs): Quy trnh thao tc chun
m t chi tit cc qu trnh thc hin, cc phng php p dng nh mt dng s
tay gip cc quan trc vin thc hin quan trc mt cch d dng v bi bn. C th
s dng cc tiu chun hoc hng dn c sn v iu chnh cho ph hp vi
chng trnh quan trc.
8. Thu thp thng tin phn hi v d tho SOPs, d tho QAPP.
9. Hon thin QAPP da trn cc kin nh gi:
a) C th ha phng php s dng v th tc kim sot cht lng;
b) iu chnh cc th tc cho ph hp vi yu cu;
c) Trnh cp c thm quyn ph duyt chnh thc.
10. Sau khi QAPP c cp c thm quyn ph duyt, tin hnh thc hin
chng trnh quan trc theo cc th tc m t trong QAPP v s dng nhn lc, ly
mu, o v th nghim ti hin trng, phn tch trong phng th nghim, x l s
liu v vit bo co.
11. nh gi v hon thin chng trnh quan trc theo thi gian v phn nh
bt k s thay i no trong QAPP:
a) Vic hon thin chng trnh quan trc nn tin hnh ng thi vi qu trnh
thc hin chng trnh quan trc;
b) Nu c nhng thay i trong QAPP th phi thng bo cho nh qun l
v lun sn sng cho vic kim tra ca nh qun l v ngi s dng d liu.
II. Cc ni dung c bn ca QAPP
1. Cc ni dung c bn ca mt QAPP nh sau:
a) i tng s s dng d liu quan trc;
b) Mc ch/cc mc tiu/vn ca chng trnh quan trc;
c) Nhng quyt nh, chnh sch c th c a ra t cc d liu quan trc;
d) Nhng vn c th pht sinh v nhng hnh ng gim thiu, khc phc
tc ng ca nhng vn ny;
) Mc tiu cht lng d liu;
e) Cch thc, thi gian v a im thc hin chng trnh quan trc;
g) Phng php phn tch, nh gi v bo co.
2. QAPP c xy dng v ph duyt trc khi bt u chng trnh quan trc.
3. Cc ni dung ca QAPP ph thuc vo cc mc tiu ca chng trnh quan
trc, quy m v cch thc s dng d liu.
64
STT
Thng s cn
quan trc
n v o
Phng php
quan trc
Ghi ch
1.
2.
3.
Thng s k
thut chnh
Ghi ch
1.
2.
3.
Tn mu hoc
k hiu mu
Thng s cn
phn tch
Phng php
bo qun
1.
2.
3.
Ghi ch
Tn mu
Dng/Loi mu
65
Ghi
ch
1.
2.
3.
Bn nhn
(K, h tn)
Bng 5. Bng phn cng nhim v
STT
Trnh , chuyn
ngnh o to
H v tn
1.
2.
3.
Bng 6. Bo co ly mu
Tn mu hoc k hiu mu
Loi hoc dng mu
V tr quan trc
Ta im quan trc
Ngy quan trc
Gi quan trc
Tn ngi ly mu
c im thi tit lc quan trc
Nhim v trong
chng trnh
quan trc
66
Ngi ly mu
(K, h tn)
* Ch thch:
V tr quan trc: tn hoc m t chnh xc im quan trc hoc ly mu.
Ta im quan trc: ta chnh xc ca v tr quan trc hoc ly mu, s dng h
ta kinh /v (Long/Lat).
Ngy quan trc: nhp y di dng ngy/thng/nm (dd/mm/yyyy).
Gi quan trc: nhp di dng: 07h00, 17h30.
Thit b quan trc: tn cc thit b s dng quan trc hoc ly mu ti hin trng
km theo k hiu, model v nc sn xut.
Phng php quan trc: phng php dng quan trc hoc ly mu hin trng
(TCVN, ISO, Tiu chun quc t khc c cng nhn...).
67
Ph lc III
TIU CH CHP NHN CA KIM SOT CHT LNG
V BIN PHP KHC PHC
(Ban hnh km theo Thng t s 21/2012/TT-BTNMT ngy 19 thng 12 nm 2012
ca B trng B Ti nguyn v Mi trng)
Phng th nghim cn phi c th tc kim sot cht lng bo m tin cy
ca kt qu phn tch. Tt c cc d liu lin quan ti qu trnh phn tch, kt qu
phn tch cn phi c ghi chp, lu gi. Phng th nghim c th p dng ng
thi nhiu bin php kim sot cht lng ni b. Kt qu phn tch l tin cy
v c chp nhn nu ph hp vi tiu ch a ra ca phng th nghim hoc ca
chng trnh quan trc. Bn cnh , kim sot cht lng pht hin nhng vn
ngoi nhng tiu ch nh, a ra k hoch hnh ng v hiu chnh ngn nga
vic bo co kt qu sai.
1. Kim sot cht lng hng ngy
Mi m mu, phng th nghim cn phi thc hin phn tch ti thiu mt
trong cc mu kim sot sau y: (1) mu trng phng php ( kim sot kh
nng nhim bn ca ha cht, dng c, thit b), (2) mu lp ( nh gi
chm ca kt qu phn tch), (3) mu thm chun ( nh gi chnh xc ca
kt qu phn tch), (4) mu chun thm tra... hoc c th phn tch cc mu
chun i chng.
1.1. Mu trng phng php: c phn tch u tin trong mi m mu.
Khong gi tr ca mu trng phng php c chp nhn nu gi tr o c nm
trong khong 0 MDL (gii hn pht hin ca phng php).
1.2. Mu lp: i vi hai ln lp, nh gi chm da trn nh gi RPD
tng t nh quy nh ti khon 1, iu 12 ca Thng t.
a) Nu RPD nm trong khong gii hn, kt qu phn tch c chp nhn;
b) Nu RPD nm ngoi khong gii hn, v kt qu phn tch c bo co, th
ngi phn tch phi bo co vi trng nhm c quyt nh nh gi cui cng v
kt qu phn tch;
c) Nu RPD nm ngoi khong gii hn, nhng cc kt qu phn tch mu lp
gn vi gi tr gii hn pht hin ca phng php, tnh ton sai khc tuyt
i nh sau:
= LD1 - LD2
Trong :
: sai khc tuyt i
Gii hn c chnh phng th nghim thit lp da trn kt qu ph duyt
phng php phn tch. Nu nm ngoi khong gii hn, v kt qu phn tch
68
x 100 (%)
S
Trong :
R: % thu hi;
Cs: Nng mu thm chun;
C: Nng ca mu nn;
S: Nng ng lng ca cht phn tch thm vo mu.
Kt qu phn tch c chp nhn khi % R ca mu thm chun nm trong
khong kim sot do chnh phng th nghim thit lp da trn kt qu ph duyt
phng php.
1.4. Ngoi vic nh gi kt qu phn tch ca cc mu kim sot theo
cc tiu ch nu trn, phng th nghim cn phi kim sot xu hng, din bin
ca kt qu phn tch da trn phng php thng k theo biu kim sot
cht lng.
V d minh ha: biu kim sot cht lng
+3s
Nng
+2s
CL
-2s
-3s
Ngy phn tch
Trong :
CL: l ng trung tm ca biu kim sot, l gi tr trung bnh ca cc gi
tr kim sot hoc gi tr c chng nhn;
CL 2s: l gii hn cnh bo (ngha l 95% kt qu c phn b trong
khong gii hn ny);
69
Kt lun
Bin php
Kt qu phn tch c th
c bo co, nhng
cn phi xem xt
pht hin sm vn
ang pht sinh
70
71
Ph lc IV
NI DUNG BO CO
(Ban hnh km theo Thng t s 21/2012/TT-BTNMT ngy 19 thng 12 nm 2012
ca B trng B Ti nguyn v Mi trng)
Mu 1
BO CO KT QU QUAN TRC MI TRNG
T .
MC LC
Danh mc t vit tt
Danh mc bng biu
Danh mc hnh v
Danh sch nhng ngi tham gia
- Ngi chu trch nhim chnh
- Nhng ngi thc hin
I. M U
Gii thiu chung v nhim v (cn c thc hin, phm vi v ni dung cc cng
vic, thi gian cn thc hin)
II. CHNG TRNH QUAN TRC
1. V tr quan trc
Gii thiu s lc v a im v v tr thc hin quan trc.
Bn minh ha im ly mu.
2. Thng s quan trc
Gii thiu cc thng s quan trc trong t
3. Thit b quan trc:
4. Phng php ly mu:
Gii thiu phng php ly mu quan trc trong t
5. Phng php phn tch:
Gii thiu phng php phn tch cc thng s c quy nh trong t
quan trc
6. a im, v tr ly mu
M t vn tt v cc a im ly mu
72
73
Mu 2
BO CO TNG HP KT QU QUAN TRC MI TRNG
NM ...
MC LC
Danh mc t vit tt
Danh mc bng biu
Danh mc hnh v
Danh sch nhng ngi tham gia
- Ngi chu trch nhim chnh
- Nhng ngi thc hin
I. M U
1. Gii thiu chung v nhim v quan trc
Mc tiu nhim v
S lc phm vi thc hin ca nhim v (a bn thc hin quan trc) K hoch
thc hin, tn sut quan trc
V tr quan trc:
- Gii thiu s lc v iu kin t nhin, kinh t x hi, a im v v tr thc
hin quan trc.
- Bn minh ha im ly mu.
2. Thuyt minh tm tt v tnh hnh thc hin nhim v quan trc ca c nm
Gii thiu vn tt v a im v c im thi im tin hnh quan trc.
II. THNG TIN V CHNG TRNH QUAN TRC C NM
1. a im, v tr quan trc
M t vn tt v cc a im, v tr quan trc, c im thi tit v kh tng
t ly mu.
2. Thng s quan trc
Da trn k hoch quan trc c ph duyt, cc thng s quan trc
c la chn mang tnh c trng ch th nhim ca cc loi mi trng tng
ng, ng thi y l nhng thng s c trng c quy nh trong cc QCVN
v TCVN hin hnh ang c hiu lc.
Cc thng s quan trc c tin hnh ti trm theo cc t quan trc
3. Thit b v phng php quan trc
Nu phng php quan trc ngoi hin trng v trong phng th nghim c p
dng theo cc Tiu chun v Quy chun hin hnh.
74