Primaria

Ciencias Sociais 3
Programacin

Unidade 2
1. Presentacin da unidade
2. Obxectivos didcticos
3. Contidos da unidade/Criterios de avaliacin/Estndares de aprendizaxe avaliables
4. Seleccin de evidencias para o portfolio
5. Competencias: descritores e desempeos
6. Tarefas
7. Estratexias metodolxicas
8. Recursos
9. Ferramentas de avaliacin
10. Medidas para a inclusin e atencin diversidade
11. Autoavaliacin do profesorado

Primaria. Ciencias Sociais 3

Unidade 2

1. PRESENTACIN DA UNIDADE
Ttulo
O lugar onde vivo.
Descricin da unidade
Nesta segunda unidade didctica tratarase a localidade como lugar onde levamos a cabo as
nosas actividades diarias atendendo s diferenzas e peculiaridades entre a vida no pobo e a
vida na cidade.
Os devanditos contidos mostraranse coa seguinte secuencia didctica, que presenta un eixe
condutor sobre o que fundamentar o proceso de ensino-aprendizaxe:
En primeiro lugar, aproximarmonos ao concepto de localidade e estableceremos a diferenza
entre vivir nunha aldea e vivir nunha cidade.
Estudaremos os diferentes tipos de barrios e as sas caractersticas, as como os elementos
visibles e ocultos que compoen as ras.
Seguidamente, tratarase o concello e a sa composicin como corporacin que organiza os
diferentes servizos municipais as como o proceso das eleccins municipais.
Nas ltimas pxinas consideraremos das tarefas competenciais co fin de adquirir o logro
das competencias bsicas en relacin cos contidos tratados ao longo da unidade, as como
un repaso da unidade para afianzalos.

Temporalizacin:
Outubro

Novembro

2. OBXECTIVOS DIDCTICOS
Identificar e coecer o concepto de localidade e os diferentes tipos de localidades que hai.
Diferenciar e identificar os distintos tipos de barrios e elementos das ras que hai nas
localidades.
Comprender as diferentes acepcins do termo concello.
Coecer a estrutura e o funcionamento do goberno da localidade e os servizos que presta.
Recoecer o proceso de eleccins xerais.
Desenvolver hbitos de conciencia cidad referidos circulacin viaria, como pens e como
usuarios de transportes e doutros servizos.

Primaria. Ciencias Sociais 3

Unidade 2

3. CONTIDOS DA UNIDADE - CRITERIOS DE AVALIACIN - ESTNDARES DE

APRENDIZAXE AVALIABLES
Contidos
As localidades onde
vivimos: aldeas, vilas
e cidades.
Os barrios e as ras
da localidade. Tipos
de barrios.

Criterios de avaliacin
1. Definir localidade e
identificar os diferentes
tipos de localidades
que hai.

Os servizos
municipais.
As eleccins
municipais.
As normas cidads:
educacin viaria e
cvica.

1.1. Define localidade, coece os

seus tipos e saos para
comparar e clasificar
localidades.
1.2. Recoece algunhas
caractersticas propias das
cidades e das aldeas e
diferencia entre poboacin
rural e urbana.

As ras e os seus
elementos visibles e
invisibles.
O goberno da
localidade, a sa
composicin.

Estndares de aprendizaxe
avaliables

2. Diferenciar os distintos
tipos de barrios que hai
nas localidades.

2.1. Define barrio e identifica, describe e compara distintos tipos

de barrio, segundo a sa
antigidade e a sa situacin.

3. Identificar e nomear os
diferentes elementos
que compoen as ras
da localidade.

3.1. Define, recoece e localiza os

diferentes elementos visibles
e ocultos que compoen a
ra.

4. Definir concello e
coecer diferentes
acepcins do termo.

4.1. Define concello e coece as

diferentes acepcins e significados que ten.

5. Comprende a estrutura
bsica dos concellos.

5.1. Explica a estrutura do

concello e as funcins que
realiza.

6. Coece os servizos
municipais dos que se
encarga o concello.

6.1. Nomea e describe os servizos

municipais e identifica tarefas
que realiza cada un.

7. Recoece o proceso
das eleccins
municipais.

7.1. Coece e comprende cada

unha das fases do proceso
das eleccins municipais.

8. Desenvolver hbitos de
conciencia cidad
referidos circulacin
viaria, como pens e
como usuarios de
transportes e doutros
servizos.

8.1. Acta acorde s normas cidads respectando o

mobiliario urbano e o cdigo
de circulacin.

Primaria. Ciencias Sociais 3

Unidade 2

4. SELECCIN DE EVIDENCIAS PARA O PORTFOLIO

Os estndares de aprendizaxe mostran o grao de consecucin dos criterios de avaliacin
desde a propia descricin e concrecin do criterio. Para facilitar o seguimento do
desenvolvemento de cada estndar, buscaremos evidencias dos alumnos que mostren a sa
evolucin en cada un deles.
No anexo de avaliacin proponse un portfolio de evidencias para os estndares de
aprendizaxe. O cadro seguinte suxire unha seleccin dalgunhas destas posibles evidencias. Os
docentes podern substitulas por outras que consideren mis relevantes para o
desenvolvemento do seu grupo.
Libro do alumno (LA) / Proposta didctica (PD) / Recursos fotocopiables (RF)

Estndares de aprendizaxe avaliables

Seleccin de evidencias para o portfolio

1.1. Define localidade, coece os seus

tipos e saos para comparar e
clasificar localidades.

Actividades propostas na PD.

1.2. Recoece algunhas caractersticas

propias das cidades e das aldeas, e
diferencia entre poboacin rural e
urbana.

Actividades propostas na PD.

2.1. Define barrio e identifica, describe e

compara distintos tipos de barrio,
segundo a sa antigidade e a sa
situacin.

Actividades propostas na PD.

3.1. Define, recoece e localiza os

diferentes elementos visibles e ocultos
que compoen a ra.

Actividades propostas na PD.

4.1. Define concello e coece as diferentes

acepcins e significados que ten.

Actividades propostas na PD.

5.1. Explica a estrutura do concello e as

funcins que realiza.

Actividades propostas na PD.

6.1. Nomea e describe os servizos

municipais e identifica tarefas que
realiza cada un.

Actividades propostas na PD.

7.1. Coece e comprende cada unha das

fases do proceso das eleccins
municipais.

Actividades propostas na PD.

Seleccin de actividades do LA.

Seleccin de actividades do LA.

Actividades propostas no CT.

Seleccin de actividades do LA.

Actividades propostas nos RF.

Seleccin de actividades do LA.

Seleccin de actividades do LA.

Seleccin de actividades do LA.

Seleccin de actividades do LA.

Ficha de reforzo dos RF.

Actividades propostas no CT.

8.1. Acta acorde s normas cidads

respectando o mobiliario urbano e o
cdigo de circulacin.

Actividades propostas na PD.

Seleccin de actividades do LA.

Primaria. Ciencias Sociais 3

Unidade 2

5. COMPETENCIAS: DESCRITORES E DESEMPEOS

Competencia

Descritor

Desempeo

Comunicacin
lingstica

Expresar oralmente de forma

ordenada e clara, calquera tipo
de informacin.

Representa oralmente un mitin

electoral.

Captar o sentido das expresins

orais: ordes, explicacins,
indicacins...

Comprende a informacin
dada por parte do docente e
dos seus compaeiros.

Producir textos escritos de

diversa complexidade para o
seu uso en situacins cotis ou
de materias diversas.

Elaboracin dun cuestionario

para entrevistar o alcalde da
localidade.

Interactuar co contorno de xeito

respectuoso.

Desenvolve e recoece
actitudes de conservacin das
ras e respecto cara s
persoas que conviven nela.

Identificar e manipular con

precisin elementos
matemticos (nmeros, datos,
elementos xeomtricos... ) en
situacins cotis.

Utiliza datos numricos e

unidades de medida de
lonxitude e de tempo para
resolver problemas da vida
coti.

Empregar distintas fontes para a

busca de informacin.

Encontra informacin
adecuada para resolver as
diferentes actividades
propostas.

Comprender as mensaxes
elaboradas que veen dos
medios de comunicacin.

Interpreta con correccin a

informacin extraida de
Internet.

Avaliar a consecucin dos

obxectivos de aprendizaxe.

Comproba a travs das

diferentes actividades o
resultado do proceso de
ensino-aprendizaxe.

Intelixencias mltiples:
Desenvolver as distintas
intelixencias mltiples.

Representa ideas e conceptos

en esquemas ou grficos
simples.

Identificar as implicacins que

ten vivir nun Estado social e
democrtico de dereito
referendado por unha norma
suprema, a Constitucin
espaola.

Comprende e escenifica o
proceso das eleccins
municipais como dereito que
teen todas as persoas
maiores de 18 anos.

Competencia
matemtica e
competencias bsicas
en ciencia e tecnoloxa.

Competencia dixital.

Aprender a aprender.

Competencias sociais e
cvicas.

Primaria. Ciencias Sociais 3

Sentido de iniciativa e
esprito emprendedor.

Conciencia e expresins
culturais.

Unidade 2

Educacin en valores:
Recoecer riqueza na
diversidade das opinins e
ideas.

Respecta as opinins e os
diferentes puntos de vista dos
demais nos debates
realizados.

Ser constante no traballo

superando as dificultades.

Identifica os seus erros na

tarefa.

Xerar novas e diverxentes

posibilidades desde
coecementos previos do tema.

Achega opinins persoais e

orixinais ante chuvias de ideas
ou preguntas emitidas polo
docente, algn compaeiro ou
o propio libro de texto.

Mostrar respecto polas obras

mis importantes do patrimonio
cultural a nivel mundial e da
localidade.

consciente da necesidade
de respectar e valorar as
obras de arte e monumentos
mis importantes que forman
parte do patrimonio da
localidade.

Apreciar a beleza das

expresins artsticas e no
cotin.

Recoece a beleza de
diferentes monumentos e
obras de arte da localidade.

Primaria. Ciencias Sociais 3

Unidade 2

6. TAREFAS
Libro do alumno (LA) / Proposta didctica (PD) / Recursos fotocopiables (RF) / Libro dixital (LD)

Tarefa 1. A aldea de Irene

Activamos os coecementos previos sobre o ttulo no LA e suxestins da PD.
Describiremos e interpretaremos as imaxes do LA e realizaremos a lectura inicial segundo as
suxestins metodolxicas da PD.
Realizamos as actividades propostas tras a lectura no LA.
Completamos con actividades da PD.
Tarefa 2: Vivimos en localidades
Activamos os coecementos previos segundo as suxestins metodolxicas da PD.
Introducimos o concepto de localidade e os seus tipos coas suxestins metodolxicas da PD
e a travs do LA.
Aproximarmonos s caractersticas dos tipos de localidades (aldeas, vilas e cidades) a partir
do LA e as suxestins metodolxicas da PD.
Realizamos os exercicios do LA e do LD.
Completamos con actividades da PD.
Tarefa 3: Os barrios e as ras da cidade
Activacin de coecementos previos a partir das suxestins metodolxicas da PD.
Lectura compartida do texto sobre os barrios do partir das suxestins metodolxicas da PD.
Realizacin das actividades propostas do LA e do LD.
O texto sobre as ras podera introducirse analizando a imaxe da pxina segundo a PD e, a
continuacin, proceder lectura do LA.
Realizacin das actividades propostas do LA e do LD.
Completamos con actividades da PD.
Tarefa 4: O goberno da localidade
Introducimos os contidos sobre o concello e os servizos municipais segundo as suxestins
metodolxicas da PD.
Procederase lectura da pxina correspondente do LA.
Para a adquisicin dos coecementos relacionados coas eleccins municipais,
procederemos activacin dos coecementos previos segundo a PD e iremos identificando
ao mesmo tempo que se procede lectura cada unha das vietas que aparecen no LA.
Realizamos as actividades propostas no LA e as interactivas do LD.
Completamos coas actividades propostas na PD.
Tarefa 5: Tarefas / Competencias
Unha localidade moi viaria
Aproximacin ao concepto de educacin viaria segundo as suxestins metodolxicas da PD.
Lectura compartida do texto no LA segundo as suxestins da PD.
Realizacin das actividades propostas pola tarefa competencial no LA e na PD.

Primaria. Ciencias Sociais 3

Unidade 2

Completamos con actividades interactivas do LD.

Unha visita ao concello
Inciase organizando a grupos e realzanse as actividades propostas na tarefas competencial
no A e posteriormente na PD.
Completamos con actividades interactivas do LD.
Tarefa 6: Que aprendemos?
Realizamos as actividades de repaso da unidade do LA.
Recompilamos as actividades para o portfolio do alumno.

7. ESTRATEXIAS METODOLXICAS
No desenvolvemento das tarefas emprganse diversas estratexias metodolxicas:
Traballo reflexivo individual no desenvolvemento das actividades individuais.
Traballo en grupo cooperativo, como a lectura compartida, parada de tres minutos e mesa
redonda. Igualmente, propciase a explicacin de contidos a partir de lapis ao centro ou mapa
conceptual compartido.
Iniciacin ao coecemento dos sinais de trfico, sobre todo daquelas que mis as poidan
afectar como pens, axudados coa tarefa Unha localidade moi viaria.
Desenvolvemento de diferentes actividades, como a dramatizacin dun pleno municipal, a
solucin de problemas, a elaboracin dunha entrevista ao alcalde... axudados coa tarefa
Unha visita ao concello.
Reflexin sobre os traballos que se realizan desde o concello nas grandes cidades e nas
aldeas pequenas. Establecemento de diferenzas e similitudes.
Simulacin de eleccins, coa eleccin de alcalde ou alcaldesa da clase. Posta en marcha
dunhas eleccins na aula, cunha campaa electoral e eleccins.

8. RECURSOS
Os seguintes materiais de apoio poden reforzar e ampliar o estudo dos contidos da rea de
Ciencias Sociais:
Recursos fotocopiables da proposta didctica, con actividades de reforzo, ampliacin e
avaliacin.
Caderno complementario ao libro do alumno, o caderno de traballo.
Ademais, proponse a utilizacin do seguinte material manipulativo para axudar adquisicin
dos contidos: material funxible, como cartolinas, plastilina, lapis de cores, ceras...
Recursos dixitais
Libro dixital: os alumnos podern reforzar ou ampliar os contidos estudados utilizando os
recursos dixitais dispoibles.
CD que acompaa a proposta didctica, cos recursos fotocopiables.
Na proposta didctica recllense algns enlaces web puntuais para algns epgrafes.
Materiais dixitais da pxina web da editorial con diferentes recursos e actividades.

Primaria. Ciencias Sociais 3

Unidade 2

9. FERRAMENTAS DE AVALIACIN
Rexistro de avaliacin (no anexo de avaliacin).
Proba de avaliacin da unidade (nos recursos fotocopiables).
Outros recursos: rbrica, diana, etc. (no anexo de avaliacin).

10. MEDIDAS PARA A INCLUSIN E ATENCIN DIVERSIDADE

Que dificultades e potencialidades prevexo no grupo durante o desenvolvemento da
unidade?
Como vou minimizar as dificultades?
Que necesidades individuais prevexo no desenvolvemento da unidade?
Que recursos e estratexias manexarei para atender as necesidades individuais?

11. AUTOAVALIACIN DO PROFESORADO

Que porcentaxe de alumnos alcanzaron os obxectivos de aprendizaxe da unidade?
Que o que mellor funcionou nesta unidade?
Que cambiara no desenvolvemento da unidade o prximo curso? Por que?