Betonun evre Etkileriyle lgili Etki Snflar

Snf Gsterimi

evrenin Tanm

Etki snflarnn meydana gelebilecei yerlere ait bilgi

mahiyetinde rnekler

1 Korozyon veya zararl etki tehlikesi yok

XO

Donat veya gml metal bulunmayan

beton: Donma/zlme etkisi, anma veya
kimyasal etki haricindeki btn etkiler
Donat veya gml metal ieren beton:
ok kuru

ok dk rutubetli havaya sahip binalarn i ksmlarndaki

beton.

2 Karbonatlamann sebep olduu korozyon

Donat veya gml metal ihtiva eden betonun hava ve nem etkisine maruz kalmas halinde etki, aada verilen ekilde
snflandrlr.
Not: Burada bahse konu olan nem artlar, donat veya dier gml metali saran beton rt tabakas ierisindeki artlardr.
Ancak ou durumda beton rt tabakas artlarnn betonun ierisinde bulunduu evre artlarn yanstt kabul edilir. Bu
durumda evre artlarnn snflandrlmas yeterli olabilir. Beton ve ierisinde bulunduu evre (ortam) arasnda geirimsiz tabaka
varsa bu artlar geerli olmayabilir.
ok dk rutubetli havaya sahip binalarn i ksmlarndaki
beton.

XC 1

Kuru veya srekli slak

XC2

Islak, arasra kuru

XC3

Orta derecede rutubetli

Orta derecede veya yksek rutubetli havaya sahip binalarn i

ksmlarndaki betonlar.

XC4

Dngl slak ve kuru

XC2 etki snf dndaki, su temasna maruz beton yzeyler

Srekli ekilde su iersindeki beton.

Su ile uzun sreli temas eden beton yzeyler temellerin
ou.

Yamurdan korunmu, akta bulunan betonlar.

3 Deniz suyu haricindeki klorrlerin sebep olduu korozyon
Donat veya gml metal ihtiva eden betonun, buz ozucu tuzlar da ihtiva eden, deniz suyu haricindeki kaynaklardan gelen
klorrleri ihtiva etmesi halinde etki, aada verilen ekilde snflandrlr.
XD 1

Orta derecede rutubetli

Hava ile tanan klorrlere maruz beton yzeyleri

XD2

Islak, arasra kuru

Yzme Havuzlar Klorr ieren endstriyel sulara maruz

betonlar

XD3

Dngl slak ve kuru

Klorr ihtiva eden serpintilere maruz kpr ksmlar

Yer demeleri
Ara park yeri demeleri
4 Deniz suyundan kaynaklanan klorrlerin sebep olduu korozyon
Donat veya dier gml metal ihtiva eden betonun deniz suyunda bulunan klorrlere veya deniz suyundan kaynaklanan tuz
tayan hava ile temas etmesi halinde etki, aada verilen ekilde snflandrlr.
XS 1

Buz ozucu madde iermeyen suyla orta

derecede doygun

XS2

Srekli olarak su ierisinde

Deniz yaplarnn blmleri

XS3

Gelgit, dalga ve serpinti blgeleri

Deniz yaplarnn blmleri

Yamura ve donmaya maruz dey beton yzeyler

5 Buz ozucu maddenin de bulunduu veya bulunmad donma! zlme etkisi

Betonun, etkili donma! zlme dnglerine, slak durumda maruz kalmas halinde etki, aada verilen ekilde snflandrlr.
XF 1

Buz ozucu madde iermeyen suyla orta

derecede doygun

Yamura ve donmaya maruz dey beton yzeyler

XF2

Buz ozucu madde ieren suyla orta

derecede doygun

Donma ve hava ile tanan buz ozucu madde etkisine maruz

yol yaplarnn dey beton yzeyleri

XF3

Buz ozucu madde iermeyen suyla yksek

derecede doygun

Yamura ve donmaya maruz yatay beton yzeyler

XF4

Buz zc madde ieren su veya deniz

suyu ile yksek derecede doygun

Buz zc maddelere maruz yol ve kpr kaplamalar

Buz zc tuz ihtiva eden su serpintisine dorudan ve
donma etkisine maruz beton yzeyler Deniz yaplarnn dalga
etkisi altndaki donmaya maruz blgeleri.

Betonun evre Etkileriyle lgili Etki Snflar (Devam)

Snf Gsterimi

Etki snflarnn meydana gelebilecei yerlere ait bilgi

mahiyetinde rnekler

evrenin Tanm

Kimyasal Etkiler
Betonun, doal zeminler ve yer alt sularndan kaynaklanan zararl kimyasal etkilere maruz kalmas (lgili izelge) durumunda etki,
aada verilen ekilde snflandrlr. Deniz suyu, corafik blgeye gre snflandrlr, bu nedenle betonun kullanlaca yerde
geerli snflandrma uygulanr.
Not: Aada verilenlerin bulunmas halinde, geerli etki snfnn tayini iin ze alma yaplmasna gerek duyulabilir. lgili
izelgede verilen snr deerlerin dndaki deerler
Dier zararl kimyasal maddeler, Kimyasal maddelerle kirlenmi zemin veya su, lgili izelgede verilen kimyasallarla birlikte yksek
hzda akan su bulunmas
XA1

lgili izelgeye gre en az zararl kimyasal

ortam

XA2

lgili izelgeye gre orta zararl kimyasal

ortam

XA3

lgili izelgeye gre ok zararl kimyasal

ortam

Doal Zeminler ve Yer Alt Sularndan Kaynaklanan

Kimyasal Etkiler in Etki Snflarnn Snr Deerleri
Zararl kimyasal ortamlarn aada verilen snflamas, doal zemin ve yer alt suyunun 50C ila 250C arasnda scakla sahip olmas ve su ak
hznn durgunayakn derecede yava olmas esas alnarak yaplmtr.
Kimyasal zellie ait en baskn herhangi bir tek deer, snf belirler.
ki veya daha fazla zararl kimyasal zelliin ayn snf belirtmesi durumunda evre, bir sonraki daha yksek snfa dahil olarak alnmaldr.
Ancak bu zel durum iin yaplan almann bir st snf semenin gerekli olmadn gstermesi durumunda bu ilem uygulanmaz.
Kimyasal zellik

Referans deney metodu

XA1

XA2

XA3

Yeralt suyu
S042- mg/L

EN 196-2

200 ve
600

> 600 ve
3000

> 3000 ve
6000

pH

ISO 4316

6.5 ve 5.5

<5.5 ve
4.5

< 4.5 ve
4.0

CO2 mg/L (zararl etkiye

sahip)

prEN 13577:1999

15 ve 40

> 40 ve
100

>100 den doygun hale

gelinceye kadar

NH4+ mg/L

ISO 7150-1 veya

ISO 7150-2

15 ve 30

> 30 ve
60

> 60 ve
100

Mg2+ mg/L

ISO 7980

300 ve
1000

> 1000 ve
3000

> 3000 den doygun hale

gelinceye kadar

S042- mg/kg3 (toplam)

EN 196-2b

2000 ve
3000c)

> 3000c ve
12000

> 12000 ve
24000

Asitlik mL/kg

DIN 4030 - 2

> 200
Baumann Gully

Uygulamada dikkate
alnmaz

Zemin

a Geirgenlii (permabilit) 10-5 m/sden daha dk olan kil zeminler bir aa snfa geirilebilirler.
b Deney metodunda, S042n hidroklorik asitle ekstraksiyonu tarif edilmitir; Alternatif olarak, betonun kullanlaca yerde yaplyorsa, su ile
aa karma metodu da kullanlabilir.
c Islanma kuruma dngleri veya kapiler emme nedeniyle, betonda slfat iyonu birikimi tehlikesi olan yerlerde 3000 mg/kg olan snr 2000
mg/kga indirilir.

Taze Beton kme Snflar

Kaynak: TS EN 206-1 Nisan 2002, ICS 91.100.30

Snf

kme (mm)

S1

10-40

S2

50-90

S3

100-150

S4

160-210

S5

220

Gronlometri

1 m2 hazr
betona
kullanlan
imento
kg

su imento
oran

lave edilen su miktarnn betonun basn mukavemetine etkisi

417
420
410
355
370
345
290
290
285
230
232
226
154
150

0,35
0,4
0,5
0,4
0,5
0,6
0,5
0,6
0,7
0,6
0,7
0,8
0,9
1,0

tabii nemli
plastik
akc
tabii nemli
plastik
akc
tabii nemli
plastik
akc
tabii nemli
plastik
akc
tabii nemli
plastik

420
429
322
400
330
225
325
241
165
242
190
145
119
120

377
370
360
330
323
320

0,56
0,65
0,82
0,6
0,7
0,87

tabii nemli
plastik
akc
tabii nemli
plastik
akc

167
135
97
146
125
99

gronlmetrenin
uygun olmas
halinde

ilave cisimlerin
fazla kumu
ihtiva etmesi
halinde

28 gn
sonraki
basn
mukavemeti
kg/m2

kvam

Yapnn eitli ksmlarna gre kullanlmas gereken akl irilikleri

En byk akl irilikleri (cm)

Beton
Kalnl cm

Betonarme
kolon, kiri
ve duvar

Beton
duvar cm

Sk ve kaln
demirli
demeler
cm

Seyrek
demirli B.A.
ve demirsiz
demeler
cm

1.2-2.0
2.0-3.5
3.5-7.0
3.5-7.0

2.0
3.5
7.0
15.0

2.0-2.5
3.5-7.0
3.5-7.0
3.5-7.0

2.0-3.75
3.5-7.00
7.0
7.5-15.0

6.0-12.0
15.0-25.0
30.0-70.0
70.0 ya da
daha yakn

akl ya da krma ta iriliklerine gre deien kum ve su oranlar

AKIL
Hacim itibariyle yzde
olarak kum
orants

Bir metrekp iin su

miktar Kilo
litre

Hacim itibariyle 0 %
olarak kum
orants

Bir
metrekp
iin su kg

1,2
1,5
2,5
3,0
5,0

51
46
41
37
34

200
182
176
165
156

56
51
46
42
39

224
200
195
180
170

Elle yaplan ve sktrlan betonarme betonlar yerine konmu ve

tokmaklanm 1 m3 betonun karm oran
AKILLA YAPILAN
BETONLAR

250
300
350
400

AKILLA YAPILAN
BETONLAR
imento
kg

100
150
200
250
300
350
400

KIRMATALA YAPILAN
BETONLAR

KIRMATALA YAPILAN
BETONLAR

akl
m3

Su
Litre

Kum
m3

Krma
Ta
m3

Su
Litre

0,500
0,500
0,500
0,500
0,500
0,500
0,500

0,800
0,750
0,750
0,720
0,700
0,680
0,650

95
100
105
110
115
120
125

0,550
0,550
0,550
0,550
0,550
0,550
0,550

0,850
0,830
0,800
0,770
0,750
0,730
0,700

100
105
110
115
120
125
130

AKILLA YAPILAN
BETONLAR
imento
kg

100
150
200
250
300
350
400

KIRMATALA YAPILAN
BETONLAR

akl
m3

Su
Litre

Kum
m3

Krma
Ta
m3

Su
Litre

0,500
0,500
0,500
0,500

0,700
0,700
0,680
0,650

125
135
145
155

0,550
0,550
0,550
0,550

0,750
0,750
0,720
0,700

130
140
150
160

Notlar

Kum
m3

akl
m3

Su
Litre

Kum
m3

Krma
Ta
m3

Su
Litre

0,500
0,500
0,500
0,500
0,500
0,500
0,500

0,800
0,780
0,750
0,720
0,700
0,680
0,650

95
100
105
110
115
120
125

0,550
0,550
0,550
0,550
0,550
0,550
0,550

0,850
0,830
0,800
0,770
0,750
0,730
0,700

100
105
110
115
120
125
130

Betoniyerle yaplan ve elle sktrlan betonarme betonlar Yerine

konmu ve tokmaklanm 1 m3 betonun karm oran
AKILLA YAPILAN
BETONLAR
imento
kg

250
300
350
400

KIRMATALA YAPILAN
BETONLAR
Notlar

Kum
m3

akl
m3

Su
Litre

Kum
m3

Krma
Ta
m3

Su
Litre

0,500
0,500
0,500
0,500

0,700
0,700
0,680
0,650

125
135
145
155

0,550
0,550
0,550
0,550

0,750
0,750
0,730
0,700

130
140
150
160

Betoniyerle yaplan ve vibratrle sktrlan demirsiz betonlar

Yerine konmu ve tokmaklanm 1 m3 betonun karm oran
AKILLA YAPILAN
BETONLAR
imento
kg

KIRMATALA YAPILAN
BETONLAR

100
150
200
250
300
350
400

Notlar

Kum
m3

akl
m3

Su
Litre

Kum
m3

Krma
Ta
m3

Su
Litre

0,530
0,530
0,530
0,530
0,530
0,530
0,530

0,840
0,820
0,790
0,760
0,740
0,720
0,680

95
100
105
110
115
120
125

0,580
0,580
0,580
0,580
0,580
0,580
0,580

0,900
0,870
0,840
0,810
0,780
0,760
0,740

100
105
110
115
120
125
130

Notlar

Kum
m3

Notlar

Kum
m3

Betoniyerle yaplan ve sktrlan demirsiz betonlar Yerine

konmu ve tokmaklanm 1 m3 betonun karm oran

KIRMA - TA

En iri akl
ya da krma
ta cm

imento
kg

Elle yaplan ve sktrlan demirsiz betonlar Yerine konmu ve

tokmaklanm 1 m3 betonun karm oran