Professional Documents
Culture Documents
Türkiye Düşük Petrol Fiyatlarından Ne Kadar Faydalandı?
Türkiye Düşük Petrol Fiyatlarından Ne Kadar Faydalandı?
Kadar Faydaland?
Prof. Dr. Fatih Macit
2002 ylndan sonra hzl bir ekilde ykselen enerji fiyatlar, Trkiye gibi enerjide
net ithalat konumda olan lkeler iin enerji ithalat faturasnn nemli lde
artmasna neden olmutur. Trkiye zelinde bakldnda ykselen fiyatlara
byyen ekonomiyle birlikte artan talep de eklenince, enerjide da bamllk d
ticaret ann en nemli nedeni haline gelmitir. 2002 yl sonunda 9,2 milyar
dolar seviyesinde olan Trkiyenin brt enerji ithalat kresel kriz sonras yaanan
yksek byme ortam ile birlikte 2012 ylnda 60,1 milyar dolara kadar
ykselmitir. 2012 ylndan sonra ekonomik bymenin yavalamas ile talepteki
art hz kesmekle birlikte enerji ithalat yksek kalmaya devam etmi ve 2014 yl
sonunda brt enerji ithalat 54,9 milyar dolar olarak gereklemitir.
retimdeki art ve talepteki yavalama ile oluan arz fazlasnn petrol fiyatlarn
2014 ylnn ikinci yarsnda 110 dolardan 55 dolar seviyesine kadar drmesi ve
bu dk fiyatlarn 2015 ylnda da devam etmesi hi phesiz Trkiye gibi
enerjide da baml lkeler iin olduka olumlu bir gelime olarak alglanmt.
Trkiye asndan bakldnda den petrol fiyatlarnn srdrlebilir ekonomik
bymenin nnde en nemli risk olarak grlen cari akta nemli miktarda bir
iyileme oluturaca beklentisi hakimdi. lk etapta bu beklenti bir miktar
gerekleti ve 2014 ylnn Temmuz aynda 48,5 milyar dolar dzeyinde olan yllk
cari ak rakam 2015 yl Ocak ay itibariyle 44 milyar dolara kadar geriledi. Fakat
Ocak ayndan sonra petrol fiyatlarnda devam eden dk seyre ramen iyileme
durdu ve hatta Mart aynda cari ak tekrar 45,9 milyar dolara kadar kt. Cari
aktaki iyilemenin durmasnn yannda 2015 ylnda deer kaybeden Trk Liras
dk petrol fiyatlarnn akaryakt fiyatlarna dolaysyla enflasyona olumlu bir etki
Den petrol fiyatlar hi phesiz petrol ihra eden lkelerin gelirlerinde ve satn
alma glerinde ciddi bir kayba neden oldu. Bunun yannda zellikle Rusya
rneinde grld gibi bu lkelerin para birimlerinde deiik miktarlarda deer
kayb yaand. Bu durum ekonomileri petrol ve doalgaz gelirlerine ciddi anlamda
baml olan lkelerin ithalatnn azalmasna neden oldu ve Trkiye de bu lkelere
nemli miktarda ihracat yapan bir lke olarak yaanan bu durumdan olumsuz bir