LMEDEN NCE LNZ

iindekiler
LMEDEN NCE LNZ .................................................................................................................................................... 1
iindekiler .................................................................................................................................................................................. 1
NSZ ...................................................................................................................................................................................... 2
OSHO VE LMN ANLAMI ............................................................................................................................................. 2
1. Blm -YaSamda Kesin Olan Tek Sey lmdr ................................................................................................................... 4
"Tekeri Durdurun!" ................................................................................................................................................................ 4
Hayali Bir Yarn in Bugn Feda Etmek ............................................................................................................................ 7
lahi Olana Alan Kap .......................................................................................................................................................... 9
lm Efsanesi ...................................................................................................................................................................... 10
2.Blm -Kurtarclar Sizin lmnzdr ............................................................................................................................... 12
Szde Dinler: lmden ve Yaamdan Korkmak ................................................................................................................. 12
Dou'nun Mayas, Bat'nn Hamuru ..................................................................................................................................... 13
Tm Korkularn Temeli ....................................................................................................................................................... 15
Basit Bir stismar.................................................................................................................................................................. 19
Yaam Efsaneletirilmemelidir ............................................................................................................................................ 19
3. Blm -izleyin Anlayacaksnz ............................................................................................................................................. 21
Balanmak Yerine ark Syleyin!....................................................................................................................................... 21
Yaam nsevime, lm Orgazmdr .................................................................................................................................. 24
4.Blm -VarlGn Merkezine Yolculuk ................................................................................................................................... 30
Meditasyon: Hereyin tesindeki Yol ................................................................................................................................. 30
lmeden lm Tanmak ................................................................................................................................................... 34
Dngnn Merkezi .............................................................................................................................................................. 35
Eski Bir Altn Anahtar .......................................................................................................................................................... 36
Kusursuz Farkndalk Byk Mutluluk Getirir ..................................................................................................................... 40
Tibet Bardosu ...................................................................................................................................................................... 42
Ermi Prens.......................................................................................................................................................................... 44

5. Blm -Btnyle Keyfine Varn! GnSGyla Aydnlanan Doruklardan Bir Manzara ....................................................... 49
Karanlktan Aydnla .......................................................................................................................................................... 49
lmsz Gerek .................................................................................................................................................................. 51
En Sonuna Kadar Aratrn .................................................................................................................................................. 52
Dne Kk Bir Bak Atmak .............................................................................................................................................. 53
Film Boyunca Uyank Kalmak ............................................................................................................................................. 56
lme Hakk .......................................................................................................................................................................... 60
Kutlamann lmden Haberi Yoktur................................................................................................................................... 61
Henz Zaman Varken Sanat renmek............................................................................................................................. 61
Uyan ve ark Syle ............................................................................................................................................................. 63

NSZ
OSHO VE LMN ANLAMI
lm, bir gazetenin lm ilanlarna baktnzda genel bir olaya dnebilir ama znde ok zel bir
durumdur. Kesinlikle zel ve mahrem olan iki deneyim vardr: lm ve rya grmek. Kimse benim
yerime lemez ve kimse benim yerime rya gremez. Osho'nun grne gre, lm anlayabilmek,
kiinin tinsel geliimi iin byk bir nem tar.
Yaam ve lm olgular Bat'da birbirinin kart, birbirini dlayan iki unsur olarak grlr. lm bir
korku nesnesi, bir tabu, zerinde konumaktan kanlan bir konudur. Bir din profesrnn bir
keresinde syledii gibi: "Artk cinsellik rahatlkla tartlabilen, lm ise mstehcen bir konuya
dnt." Bir ok Batl filozof, zellikle Varoluu dnrler lm zerine kafa yormulardr. Jean
Paul Sartre'a ait bir cmle, Batnn lme bak asnn tipik bir rneidir: "Yaama anlam veren ey
asla lm olamaz; o tam tersine prensipte yaamn tm anlamn silen eydir." Osho'nun bak as ise
tamamen farkldr. O yle der:
"lm yaamn karsnda deildir; o yaam sona erdirmez, yalnzca onu gzel bir zirveye tar.
Yaam lmden sonra bile devam eder. Doumdan nce de varolduu gibi, lmden sonra da
varolmaya devam edecektir. Yaam doumla lm arasndaki kk bolukla snrl deildir, aksine
doum ve lmler, yaamn sonsuzluunda kk blmlerdir."

Bat'da lm ktlkle balantl ve znde olumsuz bir karaktere sahip olarak alglanr. Yaam ve
lm kartlk iinde grlr. Bunun temelinde Aristo mantndaki 'ya o ya da bu' ama her ikisi birden
deil gr yatar: A eittir A, A olmayan ise A'nn kartdr. Bu ikici kavrama gre rnein krtaj
kart olmayan herkes krtaj yanlsdr. Ayn ekilde lm de yaamn kartdr. Bunun sonucu olarak
gen kalmak gitgide daha fazla nem kazanrken, yalandn gizlemek, yallk konusunda savunmac
ve af dileyici bir tavr taknmak da zorunlu hale gelmektedir.
Dou ise lm konusunda daha dinamik bir gre sahiptir; bu A'nn hem A'ya hem de daha fazlasna
eit olduuna dair btnsel bir inantan kaynaklanyor. Dou hibir eyin mutlak olmadna, her
eyin greceli ve devinim halinde olduuna inanr. Artk ada bilim, tp biliminde ortaya kan yeni
anlay, sosyal bilimlerde dallar aras geililii destekleyen yaklamlar tmyle gerei
deerlendirirken 'ya o ya da bu' yerine "her ikisi de" yaklamnn nemini ve geerliliini tanmaya
baladlar.
Osho Dou'nun lm de ieren yaam bak asn anlatyor. O yaam anlayabilmek, yalnzca
varolmak deil, gerekten yaayabilmek iin, kiinin lm tanmas gerektiine iaret ediyor. Kiinin
lmden korkmamas ya da ona kar zafer kazanma yollarn aramamas gerektiini, yalnzca onu
bilmesi gerektiini, bu bilmenin kendi iinde lmn gerek anlamn aa karacan sylyor.
Osho yaam ve lmn daha byk bir yaam btnlnn, kozmik bir yaamn paralar olduu
grn getiriyor. Her soluk almzda yayoruz ve verdiimiz her solukla lyoruz ama Osho'ya
gre ikisi de uyum iinde iliyor. O, dllenme anndan itibaren lmeye baladmz, o andan itibaren
lme doru gittiimiz dncesini sunuyor. Bir tohum iee dnr, biz buna ieklenme, byme
deriz. Ayn ekilde, ona gre, doum da lme doru byyor.
Osho u geree dikkatimizi ekiyor: her an lebileceimize gre lm her zaman burada ve u
andadr. Yaam ve lm ayr deildir, bir madalyonun iki yz gibidirler. Osho'ya gre lm gelecekte
deildir; her an yaanmaktadr; gelecekte olduunu sylemek u an grmemezlikten gelip, yanlsama
iinde yaamay srdrmek demektir. Onu gelecee erteleme nedenimiz, egomuzun, "Ben" olma
duygumuzun leceini asla kabul edememesidir. Bu yzden Osho, lm anlamann bir yolunun da
egonun yaamn merkezi olmadn, asl merkezin bilin olduunu kavramak olduunu anlatr. Ve
lm bilincimizi asla ldremez; o sonsuzdur. lm yalnzca kiinin varoluunu ynlendirmeye
balayan egoist varsaym ldrr. Bu nedenle lm olgusu kendi iinde bir eliki tar: lm
gereinden daha byk bir gerek yoktur, her ey ona baldr. Ayn ekilde lm diye bir ey de
yoktur nk ego ve fiziksel beden lse bile bilin kurtulur ve yaamn srdrr.
Peki lmeden nce lm tanyabilir miyiz? Osho'ya gre bu mmkndr. Bunu baarabilmek iin, o
meditasyonu nerir. Kii yalnzca meditatif bir durumdayken lm deneyimleyebilir. Osho yle der:
"Meditasyon ve lm olduka benzer deneyimlerdir. ldnz zaman egonuz yokolup geriye
yalnzca saf benliiniz kalr. Ayn ey meditasyonda da gerekleir: katksz egonun yokolup, yalnzca
saf oluun, varln kal. Bu benzerlik ylesine derindir ki, insanlar lmden korktuklar gibi,

meditasyondan da korkarlar. Yani farkl bir deyile, meditasyondan korkmazsanz, lmden de

korkmazsnz.
Meditasyon sizi lme hazrlar. lmeden nce lm tanmanz salar. Ve bir kez lmeden nce
ldnzde' lm korkusu sonsuza dek kaybolacaktr. lm sizi almaya geldiinde, varlnz
zerinde bir syrk bile brakamayacann bilinciyle sessizce onu izliyor olacaksnz. O yalnzca
bedeniniz ve zihninizi alacak, sizi deil. Siz lmsz yaama aitsiniz."
Swami Satya Vedant (D. Vasant Joshi)
M.A.,Ph.D.University of Baroda, Hindistan Ph.D. University of Michigan, ABD Osho Multiversity Rektr,
Pune.

1. Blm -Yaamda Kesin Olan Tek ey lmdr

"Tekeri Durdurun!"
Annemin babas aniden hastaland. Henz lme vakti gelmemiti. Ya elliden fazla deildi, belki daha
bile genti, belki benim u anda olduumdan daha genti. Anneannem ise yalnzca elli yanda,
olgunluk ve gzelliinin doruundayd.
Ona sordum, "O ld. Onu seviyordun, neden alamyorsun?"
"nk sen varsn" diye yant verdi. yle bir kadnd ki, "Bir ocuun nnde alamak istemem" diye
devam etti. "Hem seni teselli etmek istemiyorum. imdi ben alamaya balarsam, doal olarak sen de
alayacaksn. O zaman kim kimi teselli edecek?"
inde bulunduumuz durumu tarif etmeliyim; bir kanyla dedemin kynden babamn kyne doru
gidiyorduk nk tek hastane oradayd. Dedem ok hastayd. Yalnzca hasta deil, ayn zamanda
bilincini yitirmi durumda, neredeyse komadayd. Yannda anneannem ve benden baka kimse yoktu.
Onun bana kar duyduu efkati anlayabiliyorum. Benim iin ok sevdii kocasnn lmnde bile
alamad nk yannda yalnzca ben vardm ve ondan baka beni teselli edebilecek kimse yoktu.
Ona yle dedim, "Endielenme. Sen gzyalarn tutabilirsen ben de tutabilirim." Ve ister inann ister
inanmayn, yedi yanda bir ocuk olduum halde gzyalarma hakim oldum.
O bile armt. "Alamyorsun?", diye sordu.
"Seni teselli etmek istemiyorum." diye yant verdim.

Kanda bulunanlar olarak tuhaf bir gurup oluturuyorduk. Kany Bhoora kullanyordu. Efendisinin
ldnn farkndayd ama dnp bakmyordu nk yalnzca bir uakt ve zel ilere burnunu
sokmak istemiyordu. Bana syledii de buydu, "lm mahrem bir eydir, nasl dnp de
bakabilirdim? Oturduum yerden her eyi duydum ve alamak istedim. Onu o kadar ok severdim
ki... Kendimi yetim kalm gibi hissediyordum ama dnp bakamyordum nk bunu yapsam beni
asla affetmezdi."
Tuhaf bir yol arkadayd. Dedemse kucamda yatyordu. Yedi yanda bir ocuk olarak lmle
babaaydm, hem de yalnzca birka saniyeliine deil, kesintisiz olarak yirmi drt saat boyunca. Yol
olmad iin babamn kyne ulamak ok gt. Olduka yava ilerliyorduk. Dedem de yle ld,
yava yava ve biz lm srasnda birlikte yirmi drt saat geirdik. lmn gereklemesini
hissedebiliyor ve o muazzam sessizliini alglayabiliyordum.
Ninemle birlikte olduum iin anslydm. O yanmda olmasayd belki de lmn gzelliini
karabilirdim nk lm ve sevgi birbirine inanlmaz derecede yakndr, hatta ayndrlar. Ninem beni
seviyordu ve lm yanbamzda yava yava gerekleirken sevgisiyle beni smsk saryordu.
Kannn sesi hala kulaklarmda. Tekerleklerin talara arparken kard sesi, Bhoora'nn srekli
kzlere barn ve kamnn srtlarna iniini hala duyabiliyorum. Bu deneyim iimde yle derinlere
kk salm ki, sanrm ldmde bile silinmeyecek. lrken bile o kannn sesi kulaklarmda
nlayabilir.
Daha nce insanlarn ldn duymutum, ama yalnzca duymutum. Byle bir eyi grmemitim,
grdysem bile benim iin hi bir ey ifade etmemiti. ok sevdiiniz biri lene dek lmle tam olarak
karlaamazsnz. Bunun alt izilmeli: lmle yalnzca sevdiiniz biri lnce gerekten yz yze
gelirsiniz.
Sevgi ve lm sizi evrelediinde bir dnm gerekleir, adeta yeni bir varlk douyormuasna
byk bir deiim meydana gelir. Bir daha asla eskisi gibi olamazsnz. Ancak insanlar gerekten
sevmeyi bilmedikleri iin lm benim deneyimlediim gibi yaayamazlar. Sevgi olmadan lm size
varoluun anahtarlarn vermez. Sevgiyle birlikte ise varolan her eyin anahtarn size uzatr.
Benim lmle ilk karlamam kolay bir deneyim deildi. Bir ok adan karmakt. ok sevdiim,
baba yerine koyduum adam lyordu. Beni mutlak bir zgrlkle, hibir bask, buyruk ya da
kstlama olmakszn bytmt. Bir gn bile bana "unu yapma, bunu yapma" dememiti. Ancak
imdi onun gzelliini kavrayabiliyorum.
Onu seviyordum nk o da benim zgrlm seviyordu. Yalnzca zgrlme sayg gsterildii
zaman sevebilirim. Pazarlk yapmak, sevginin karln zgrlmle demek zorunda kalrsam, bu
benim iin gerek sevgi deildir. Bu bilenlere gre deil daha alt seviyedeki fanilere gredir.

"Tanrm, bana verdiin bu yaam sana kranla teslim ediyorum." Bunlar dedemin lrken syledii
son szlerdi. Oysa ki Tanr' ya hibir zaman inanmamt ve Hindu bile deildi.
lrken syledikleri eyler arasnda srekli tekrar ettii bir cmle vard: "Tekeri durdurun..." Dedem
lrken bizden tekeri durdurmamz istiyordu, ne kadar sama! Hastaneye yetimemiz gerekiyordu ve
tekerler durursa ormanda tamamen kaybolmu olacaktk.
Bana yle dedi, "Tekeri durdurun. Rajah, beni duyamyor musun? Ninenin kahkahasn duyabildiime
gre sizin de beni duyabilmeniz lazm."
"Ninemin kahkaha atmas seni endielendirmesin." diye yant verdim. "Onu tanrm. Senin sylediin
eye glmyor bizim aramzda baka bir eye, ona yaptm bir espriye glyor."
"Tamam, " dedi. "Senin anlattn bir eye glmesi ok doal. Peki ya chakra, teker ne olacak?"
imdi neden sz ettiini anlamama karn, o zamanlar bu terimlere tamamyla yabancydm. Tekerin
simgeledii ey, Hintlilerin en byk saplants olan yaam-lm dngsyd. Binlerce senedir
insanlarn yapmaya alt tek ey budur: bu tekeri durdurmak. Dedemin durdurmamz istedii de
kannn tekeri deildi. Onu durdurmak zaten kolayd, hatta zor olan dnmesini srdrebilmekti.
O zaman dedemin neden bu kadar srar ettiini anlamamtm. Belki de kannn bozuk yolda kard
byk grltden rahatsz olmutu. Her ey sallanp duruyordu ve o da ac iinde kvrand iin doal
olarak tekeri durdurmamz istiyordu. Ama bu syledii ninemi gldrmt. Neden gldn imdi
anlyorum. Bahsettii ey Hint saplants haline gelmi, simgesel olarak yaam-lm tekeri olarak
adlandrlan ksacas srekli dnp duran o tekerdi.
Dedem bu yzden "Tekeri durdurun" diyordu. Elimde olsayd bu tekeri durdururdum, yalnz onun iin
deil dnyadaki tm insanlar iin. Yalnzca durdurmakla da kalmayp, bir daha asla kimse onu
dndremesin diye yok da ederdim. Ama byle bir ey elimde deil.
Fakat byle bir saplantnn nedeni nedir? Dedemin lm annda tm yaamm belirleyecek bir ok
eyin farkna vardm. Eilip kulana, "Dede, lmeden nce bana syleyecein bir ey var m? Son bir
szn? Ya da bana verebilecein, seni hatrlatacak bir eyler?" diye sordum.
Yzn karp avucuma koydu. O yzk her zaman bir gizeme sahipti. Dedem yaam boyunca
kimseye yzn iinde ne olduunu gstermemi, kendisi ise sk sk bakmt iine. Yzn iki
yannda iine bakabileceiniz cam pencerecikler, zerinde ise bir elmas vard. Kimseye o
pencereciklerden bakt eyi gstermemiti. Yzn iinde Mahavira'nn heykeli vard ve gerekten
ok gzel ve kkt. erdeki Mahavira'nn kk bir resmi olmalyd, yandaki pencereler ise
byteti ve resmi gerekten bykm gibi gsteriyorlard.

Gzyalar iinde bana, "Sana verebilecek baka hibir eyim yok nk sahip olduun her ey bir gn
senin de elinden alnacak, tpk benim elimden alnd gibi. Sana yalnzca kendini bilen kimseye kar
duyduum sevgiyi verebilirim dedi."
Yz saklamadm halde dedeme verdiim sz tuttum ve o kimseyi tandm. Onu bir yzn
iinde deil kendi iimde tandm. Zavall yal adam ustas Mahavira'y seviyordu ve bu sevgiyi bana
geirdi. Ustasna ve bana kar besledii sevgiye sayg duyuyorum. Dudaklarndan dklen son
szckler unlar oldu: "Endielenme nk ben lmyorum".
Hepimiz baka bir ey syleyecek mi diye bekledik ama hepsi buydu. Gzleri kapand ve artk yoktu.
Ninem elimi tutuyordu ve ben son derece akn ve ne olup bittiini kavrayamaz halde ama tamamyla
da ann iindeydim. Dedemin ba kucamdayd. Ellerimi gsne koydum ve yava yava soluk alp
verii sona erdi. Soluk almadn hissettiimde nineme dnp, "zgnm nine, ama galiba artk nefes
almyor." dedim.
"Hi merak etme." diye yant verdi. "Yeterince yaad, daha fazlasn istemek anlamsz olur. Unutma
nk unutulmamas gereken anlar vardr; daha fazlasn isteme. Ne varsa o yeterli olandr."
Hala o sessizlii hatrlyorum. Kan bir nehir yatandan geiyordu. Her ayrnty net bir ekilde
hatrlyorum. Ninemi rahatsz etmemek iin hibir ey sylemiyordum. O da tek kelime etmiyordu. Bir
ka dakika byle geti ve onun iin endielenmeye balayp, "Bir eyler syle, bu kadar sessiz olma,
dayanamyorum."dedim.
nanr msnz, benim iin bir ark sylemeye balad! lmn kutlanmas gereken bir ey olduunu o
zaman anladm. Dedeme ilk ak olduunda syledii arky syledi.
Ayrln kendine zg bir gzellii vardr, tpk kavumann olduu gibi. Ayrln kendine zg bir
iirsellii vardr, kiinin onun dilini renmesi ve derinlii iinde yaamas gerekir. O zaman
zntnn iinden bambaka trde bir sevin doacaktr. mkansz gibi grnse de bu
gerekleebiliyor, bama geldi, biliyorum.

Hayali Bir Yarn in Bugn Feda Etmek

Dedemin ld gnden beri lm benim iin daimi bir refakati haline geldi. O gn ben de onunla
ldm nk bir ey kafamda kesinlik kazand; yedi yl da yetmi yl da yaasan ne farkeder? Bir gn
mutlaka leceksin.

Onun kadar iyi, onun kadar gzel bir insan ylece lvermiti. Yaamn anlam neydi yleyse? Bu
bana ikence eden bir soruya dnmt; yaamn anlam neydi? Eline ne gemiti? Onca yl iyi bir
insan olarak yaamt ama, ne iin? ylece bitivermiti ite, ardnda hibir iz kalmakszn. Onun
lm beni son derece ciddiletirmiti.
Dedemin lmnden nce de ciddi biriydim. Henz drt yandayken insanlarn mrlerinin sonuna
kadar ertelemeyi baardklar sorular hakknda dnmeye balamtm bile. Ertelemeye
inanmyordum. Bu konularda dedeme sorular sormaya baladmda bana, "Bu sorular sormak iin
nnde koskoca bir mr var. Hi acele etme. Hem bunlar dnmek iin daha ok kksn."
demiti.
Ona, "Kyde kk ocuklarn ldn grdm." diye yant verdim. "Bu sorular sormadklar iin,
yantlarn da alamadan ldler. Bana yarn ya da br gn lmeyeceime dair garanti verebilir misin?
Yantlar bulmadan nce lmeyeceimi garanti edebilir misin?"
Bunun zerine yle dedi: "Byle bir eyi garanti edemem nk ne lm ne de yaam benim elimde
olan eyler deil."
"O zaman," dedim, "bana bu sorular ertelememi tleme. Yantlar hemen bulmak istiyorum. Eer
bunlar biliyorsan bana bildiini syle ve yantlar ver. Bilmiyorsan da cehaletini kabul etmekten
ekinme."
Ksa srede benimle baka bir ans olmadn farketti. Ya evet diyecekti, ki bu kolay deildi, nk
evet derse bu kez derin ayrntlara inmesi gerekecekti ve beni kandrmak imkanszd. Ya da hayr
diyecekti ve o da bunu seip bu konudaki cahilliini, yantlar bilmediini kabul etmeye balad.
Ona yle dedim: "Sen yalsn, yaknda leceksin. Yaamn boyunca ne yaptn? lm annda elinde
cehaletten baka hibir ey olmayacak. Bunlar nemsiz meseleler deil, hayati sorular. Tapnaa
gidiyorsun. Neden? Orada bulduun bir ey mi var? Tm hayatn boyunca gittin ve beni de seninle
gelmeye ikna etmeye alyorsun." Tapna kendisi yapmt. Bir gn gerei itiraf etti: "Tapnaa
gidiyorum nk onu ben yaptm. Ben bile gitmezsem kim gidecek? Ama senin huzurunda, bunun
beyhude olduunu kabul ediyorum. Btn mrm boyunca oraya gittim ama bu bana hibir ey
kazandrmad."
"O zaman baka bir ey dene." dedim. "Soruyla birlikte deil de yantyla birlikte l." Ama soruyla ld.
lmeden yaklak on saat nce bana yle dedi: "Sen haklydn, ertelemek doru deil. imdi
kafamdaki tm sorularla birlikte lyorum. Unutma, btn tavsiyelerim yanlt. Sen haklsn, hibir
eyi erteleme. Kafanda bir soru belirdii zaman, yantn en ksa zamanda bulmaya al."

lahi Olana Alan Kap

Vipassana, aramda yaayan hayat dolu ve hareketli bir sannyasindi. Mzisyendi ve harika ark sylerdi.
Birdenbire hastalanp, beyninde mdahale edilemeyecek bir tmr olumu olduu ortaya knca herkes
akna dnd...
Tandnz, sevdiiniz, birlikte yaadnz, varlnzn bir paras haline gelmi biri ld zaman,
sizin de iinizde bir eyler lr. Tabii ki onu zleyecek, iinizde o boluu hissedeceksiniz, bu ok
doal. Ama ayn boluu bir kapya dntrmek de mmkndr. lm Tanr' ya alan bir kapdr.
lm insanlar tarafndan bozulamam tek olgudur. nsanolu onun dnda her eyi bozmu,
kirletmitir. Kirletilememi, el dememi, bakir kalan tek eydir lm. nsanlar onu da bozmak ister
ama onu ellerinde tutmalar, sahip olmalar mmkn deildir. Ele geirilmez olduu iin hala
bilinmezliini korur. nsanolu lm karsnda ne yapacan bilemedii iin onun karsnda
kaybetmitir. Onu kavrayamaz, bir bilim dal haline getiremez, bu yzden de lm hala bozulmamtr.
Dnyada bozulmadan kalabilmi tek eydir lm.
Bu anlar deerlendirin. lm aniden bilincinize girdiinde, tm yaamnz anlamsz gelmeye balar.
Gerekten de anlamszdr. lmn ortaya kard gerek budur. lm aniden karnza ktnda,
dnya ayaklarnzn altndan ekilivermi gibi olur. Birdenbire bu lmn ayn zamanda sizin
lmnz de ierdiini grrsnz. Her lm, herkesin lmdr.
O lm kabullendi. Bu en g eylerden biridir. Yalnzca derin bir meditasyon halinde bu
mmkndr nk insan zihni btnyle lme kar eitilmitir. Yzyllar boyunca bize lmn
yaama kar olduu, yaamn dman, sonu olduu retildi. Bu durumda tabii ki, korkuyor,
kendimizi rahata salveremiyoruz.
lm karsnda kendinizi satamadnz taktirde ise, yaamnz boyunca da gergin olmanz
kanlmazdr nk lm yaamdan ayr bir ey deildir. lm yaamn sonu deil, aksine en
yksee ulat doruk noktasdr. Bu noktadan korktuunuz srece, lm yaamn her alannda gizli
kalmak zorunda olaca iin, doal olarak yaamn iinde de kendinizi salmanz mmkn
olmayacaktr. Bu durumda her zaman korku iinde olursunuz.
lmden korkan insanlar uyurken bile kendilerini rahat brakamazlar nk uyku da her gn
yaadmz kk bir lmdr. lmden korkanlar sevmekten de korkar nk sevgi de bir lm
biimidir. lmden korkan insanlar her trl orgazmik deneyimden korkarlar nk yaanan her
orgazmda ego lr. lmden korkan kimse, her eyden korkacak ve her eyi karacaktr.
O kendini salabildi. lmesini istediim gibi ld; derin bir salvermilik halinde. lm kabullendi.
Hibir ikilem ya da mcadele iinde deildi. inizde lmn tesinde engin bir gzellik bulup

bulamadnza dair kstas budur. nsan ancak lmsz bir eyin duyumuna vard anda lmn
iinde kendini rahat brakabilir.
lm kabullenmedike, yarm, eksik, ereti kalrsnz. lm kabullendiinizde ise, ayn zamanda
dengeye de kavuursunuz. O zaman her eyi kabullenirsiniz: gndz ve geceyi, yaz ve k, aydnlk ve
karanl. Yaamn tm kutuplarn kabullendiinizde dengeye kavuur, sakin ve btn olursunuz.
Btnl dnrken, lmn hakkn vermeniz gerekir. Yaam gzeldir ama lm de yaam kadar
gzeldir. lm de yaam gibi kendi iinde kutsanmtr. lm de tpk yaam gibi iinde iekler
barndrr.
Tanr'nn size verdii her eyi, lm bile, derin bir kranla kabul etmeniz gerekir. Ancak o zaman
dindar biri olabilirsiniz: her eyi krederek ve koulsuzca kabullendiiniz zaman. lm insanolu
tarafndan bozulamam, hala bakir kalm, tm kutsallklarn iinde en kutsal olan eylerden biridir.

lm Efsanesi
ldnz zaman, yaamnzn bir blm- ki insanlar bunun yaamnzn tm olduunu sanr- sona
ermitir. Oysa sona eren, sonsuz blmden oluan bir kitabn iindeki blmlerden biridir yalnzca. Bu
blmn bitmesi, kitabn bittii anlamna gelmez. Sayfay evirdiinizde yeni bir blmle
karlarsnz.
Kii lrken yeni hayatn gzlerinde canlandrmaya balar. Bu bilinen bir gerektir nk yaam
bitmeden nce gerekleir. Arada bir, son noktadan geri dnen birileri kar. Szgelimi, birisi tam
boulmak zereyken, son anda kurtarlr. Neredeyse komaya girmitir; yuttuu su kartlp, suni
solunum yaptrlr ve yaam sona ermek zereyken kurtulur. Bu durumdaki insanlar ilgin
gereklerden szetmilerdir.
Anlatlanlardan biri, lmek zere olduklarn, yaamlarnn sonuna geldiklerini hissettikleri o son
dakikada gemite yaadklarnn, doumdan iinde bulunduklar ana kadar, ok hzl bir ekilde
gzlerinin nnden getiidir. Belki bir saniyeden bile ksa bir zamanda, yaadklar her ey,
anmsadklar ya da tamamen unuttuklar, belki yaarken bile hafzalarna kaydetmedikleri,
belleklerinin birer paras olduunu farketmedikleri tm anlar gzlerinin nnde belirir. Anlardan
oluan bu film ok ksa srer nk kii lmektedir ve filmin tamamn izleyecek saati filan yoktur.
Tm film izlense bile bir insann yaamn o kk ve nemsiz ayrntlarla badatrmak mmkn
olmaz. Yine de her ey film eridi gibi lmekte olan insann gznn nnden geer- bu kesinlik
kazanm ve byk nem tayan bir olgudur. Bu blm sona ermeden nce, kiinin tm deneyimleri,

karlayamad arzular, beklentileri, yaad dkrklklar, moral bozukluklar, ac ve sevinleri,

ksaca her ey, kafasnda son bir kez toparlanr.
lmekte olan kii, yeni bir eye doru ynelmeden nce btn bunlar grmeli, toparlamaldr nk
sahip olmu olduu beden yitirilecek, zihni, beyni artk ona elik etmeyecektir. Oysa ki zihninin
salaca arzular ruhuna yapp kalacak ve gelecek yaamn da bu arzular belirleyecektir. Gemi
yaamnda yarm kalan ne varsa kii hedef olarak onlara ynelecektir.
Bu nedenle lm annda ne yaptnz doumunuzun nasl olacan da belirler. ou insan bir eyleri
brakmamaya alarak lr. lmek istemezler- ki bu anlalr bir durumdur.
Yalnzca lm annda aslnda yaamadklar gereinin farkna varrlar. Yaamlar ryada gibi gemi
ve lm an gelip atmtr. Artk yaamak iin daha fazla zamanlar kalmamtr nk lm kapy
almaktadr. Oysa yaamak iin zamanlar varken bunu deerlendirmek yerine bu zaman binbir trl
sama eye harcamlardr.
nsanlar lm anlarnda izleyin. ektikleri acnn nedeni lm deildir. lm iinde ac barndrmaz,
tamamen acsz bir eydir. Aslna bakarsanz, derin bir uyku gibi gerekten keyifli bir eydir. Derin
uykunun ac dolu olduunu dnyor musunuz? Onlar dndren lm, derin uyku ya da keyif
deildir; bilinenin ellerinden kayp gitmesinden endie duyarlar. Korku yalnzca u anlama gelir;
bilineni yitirip bilinmeyene adm atmak. Cesaret korkunun tam kartdr. Korkularn en by olan
lm korkusu, cesaretin de en byk dmandr.
Bu konuda yalnz tek bir neri getirebilirim- u anda bir nceki lmnze geri dnmeniz olanakszdr
ancak hemen uygulamaya balayabileceiniz bir ey var: her zaman, her konuda ve her trl
deneyimde bilinenden bilinmeyene gemeye hazr olmak. Yalnzca, yeni bir eyin zerine atlayp, o
yeniliin, tazeliin cazibesine kaplmak... Cesaret ancak bu ekilde kazanlr.
Bilinmeyen bilinenden daha kt ksa bile nemli deil. Konu zaten bu deildir. Eski olan her ey
altn deildir derler. Ben diyorum ki eski olan her ey altn bile olsa bo verin. Her zaman yeni olan
sein, altn olsun olmasn fark etmez.
Kk bir altrmayla bu uygulamaya balayabilirsiniz; ne zaman nnze byle bir seenek ksa,
daima bilinmeyeni, riskli, tehlikeli ve gvencesiz olan sein.
Asla kaybetmezsiniz. Ve ancak o zaman lm bir ok gerei pepee ortaya karan bir deneyime
dnr. Cesaret ayanza gelecektir. u basit formlle balayn: hibir zaman bilinmeyeni
karmamak. Her zaman bilinmezi seip balklama daln. Bu uurda ac ekseniz bile buna deerkarl mutlaka gelecektir. Bu seimi yaptnz durumlardan, her zaman daha bym, daha olgun
ve daha zeki olarak kacaksnz.

2.Blm -Kurtarclar Sizin lmnzdr

Szde Dinler: lmden ve Yaamdan Korkmak

Sevgili OSHO,
Dier dinler neredeyse hibir zaman lmden szetmiyor, szettikleri zaman da bunu hep
karamsar ve rktc bir tonda yapyorlar. Sizin dininizde ise lm hakknda zgrce ve
mutlulukla konuuluyor. Bu farkn zel bir nemi var mdr?
Kesinlikle bu fark en nemli unsurlardan biridir. ncelikle bir dinin gerek mi yoksa szde-din mi
olduunu belirler.
Szde-din lm hakknda hibir ey bilmez.
Aslnda yaam hakknda da hibir ey bilmez ve bu yzden lmden de, yaamdan da korkar.
Yalnzca lmden korkmak mmkn deildir, nk lm yaamdan ayrlamaz, onun bir parasdr.
Yaamn sonu deildir, yaamn iinde bir olaydr; yaam devam eder. lm bir ok kere, milyonlarca
kere gerekleen bir olaydr sadece. Szde-dinler her ikisinden de korkar.
Szde-dinler yaamdan da korkar.
ncelikle bunu anlamanz gerekir; ancak o zaman neden lmden korktuklarn anlayabilirsiniz. Hepsi
yaam reddetmekten, yaamdan feragat etmekten yanadr. Tm bu dinlerin temelinde yaam kart
bir tavr yatar: yaamn iinde yanl olan bir ey vardr. Yaamn kayna temel gnahtr ve bu yzden
yayor olmanz doru bir ey deildir. Adem ve Havva yaamak istedikleri, renmek, anlamak,
aratrmak, sormak istedikleri iin cezalandrldlar. Bu onlarn iledii temel gnahtr. Siz de Adem ve
Havva'nn miraslarsnz ve bu yzden doutan gnahkarsnz.
Adem ve Havva'nn yaptn, Tanr katna tekrar kabul edilebilmeniz, cennete geri dnebilmeniz iin
dinler telafi etmeye alr. Dinler yaamdan ve bilmekten korkar- zaten bu ikisi ayrlmazdr.
Szde-dinler yaamdan da korkmanz gerektiini retirler- korktuklar yalnzca lm deildir.
lmden bahsetmezler nk bu ayptr. Kibar bir davette, sofrada otururken lmden sz amak hi
yakk almaz. Deil sofrada, insanlar bir mezarn banda, son grevlerini yerine getirirken bile lm
hakknda konumazlar.
Yaayabildiiniz kadar youn ve dolu dolu yaayn ki, yaamn tad, lmn neden korkulacak bir ey
olmadna dair bir ipucu sunsun size. Yaamnz tandnz taktirde, onun nda lm diye bir
eyin olmadn anlarsnz.

Kiinin ancak dolu dolu yaayarak tanyaca bu yaam sonsuzdur.

Siz yaadka, bu sonsuzluk duygusu da e zamanl olarak ortaya kacaktr. Ne kadar youn
yaarsanz bu duyguyu da o kadar derinden hissedecek, lmn olmadn da o kadar hzl
kavrayacaksnz.
Benim dinimde lm kutlanacak bir eydir nk aslnda lm diye bir ey yoktur. O yalnzca yeni bir
yaama alan kapdr.
nsanlar bizim lm kutladmz sanrken, biz aslnda doumu kutluyoruz nk lm yoktur, hibir
ey lmez, yalnzca ekil deitirirler. Yaam bir ekilden dierine geder; bu yzden birisi lrken
onu seven herkesin mutluluk duymas gerekir nk o yalnzca grnte lmektedir. Bizim amzdan
lyor gibi grnrken, dier adan yeni domaktadr.

Dou'nun Mayas, Bat'nn Hamuru

Tek bir yaama sahip olduunuza dair artlandrldnz. Kkleri Musevilikteki tek yaam inancna
dayal Musevi, Hristiyan ve slami gr, Batl insan korkun bir hz deliliine itmitir. nsan her eyi
o denli hzl yapmaya artlandrlmtr ki, yaplan iten keyif almak ya da onu mkemmel bir ekilde
tamamlamak olanakszlar. leri bir ekilde bitirir ve aceleyle hemen dier ilere balarsnz.
Batllar, uzun zamandr ok yanl bir grn etkisi altnda yayor. Bu gr zihinlerde yle byk
bir gerginlik yaratmtr ki, insanlar kendilerini hibir yerde rahat hissedemez- srekli bir yerlere
yetimeye alrlar ve sonlarnn ne zaman geleceini bilmedikleri iin de daima endie duyarlar.
Sonlar gelmeden nce her eyi bitirmek isterler. Ancak ulatklar sonu bunun tam tersi olur; birka
eyi bile zarafetle, gzellikle ve mkemmel olarak tamamlayamazlar.
Yaamlar o derece lmn glgesindedir ki, mutlu yaayamazlar. Mutluluk getiren her ey, onlara
zaman kayb gibi grnr. Bir saatliine skunet iinde oturamazlar nk zihinleri, "Neden vaktini
boa harcyorsun? u anda unu yapyor olabilirdin."der onlara.
Bat'da meditasyonun ortaya kmasn engelleyen de yaamn tekliine dair bu grtr. Meditasyon
rahatlam, endiesi, acelesi, gitmesi gereken bir yeri olmayan, an be an karsna kan her eyin
tadna varan bir zihne ihtiya duyar.
Dou'da ise sonsuzluk bilincine sahip olduklar iin rahatlayabilen insanlarn varl nedeniyle
meditasyonun kefedilmi olmas kanlmazdr. Bu bilinle korkusuzca geveyebilir, zevk alarak flt
alabilir, ark syleyip dans edebilir, gnein dou ve batnn tadna varabilirsiniz. Tm

yaamnzdan keyif alabilirsiniz. Hatta lmden bile keyif alabilirsiniz nk lm de mthi bir
deneyimdir, belki de en mthi deneyimdir. lm bir doruk noktasdr.
Batl grte lm yaamn sonu anlamna gelir. Dou'da ise lm upuzun bir yaam geidinin iinde
yer alan gzel bir olaydr ve bir ok kere tekrarlanacaktr. Her lm baka bir yaama; farkl bir biim,
farkl bir tanmlama, farkl bir bilince gemeden nceki finaldir.
lnce yaamnz noktalamyor, yalnzca baka bir yere tanyorsunuz.
Bu bana Nasreddin Hocay anmsatt. Hoca uyurken evine hrsz girmi. Aslnda gerekten uyumuyor,
gzlerini kapal tutuyor, arada bir de ap hrszn neler yaptna bakyormu. Ama kimsenin iine
karmak da ona gre deilmi. yle ya, hrsz onun uykusuna karmyormu, o niye adamn
mesleine burnunu soksun? Brakm ne yapacaksa yapsn! Hrsz bu adamda bir gariplik sezip, biraz
endielenmeye balam. Evdeki her eyi dar tarken arada bir elinden kayan bir ey yere dyor,
ama grlt ksa bile adam uykusundan uyanmyormu. Hrsz byle bir uykunun ancak insan uyank
olduunda mmkn olabileceine dair bir kukuya kaplp: "Ne acayip adam, evini olduu gibi
boaltmama ramen gkn bile karmyor" diye dnm. Olduu gibi btn eyalar, yastklar, ne
var ne yoksa her eyi alm. Tam kendi evine tamak zere eyalar bir araya getirip, balarken birinin
onu takip ettiini hissetmi. Arkasna dnnce onu takip edenle uyuyan adamn ayn kii olduunu
grp, "Niye beni takip ediyorsun?" diye sormu.
"Takip etmiyorum ki, birlikte tanyoruz. Ne var ne yoksa aldna gre artk ben bu evde ne
yapaym? Ben de tabii ki seninle geliyorum."
Bu Doulu rahatldr, lm konusunda bile Dou'da bu fikir devam eder-yalnzca baka bir yere
tanmak...
Hrsz panie kaplm, "Affet beni, eyalarn geri al."
Hoca yle yant vermi: "Hi gerei yok. Ben zaten tanmay dnyordum- baksana ev zaten
harabe gibi. Bundan beter bir ev olamaz. Hem ben de ok tembel bir adamm. Birinin bana bakmas
gerek. Her eyi alp da beni burada yalnz brakmann alemi var m?"
Hrsz hayat boyunca bu ii yapt halde hi byle birine denk gelmedii iin korkmu. Bir kez daha,
"Her eyini geri alabilirsin." demi.
Hoca bu kez, "Yoo!" demi. "Planda hibir deiiklik yapmayacaz. Sen bu eyalar olduu gibi
tayacaksn, yoksa doru karakola giderim. Sana efendi gibi davranp hrsz demiyorum, bana gre
tanmama yardm eden bir adamsn yalnzca."
Aslnda acele etmeye hi gerek olmad iin kafanzdaki ksa mr fikri tehlikeli bir fikirdir. Dou'nun
bunca yoksullua kar kederli ve umutsuz olmamasnn nedeni budur. Bat zengindir, ama bu

zenginlik ne tinselliine ne de geliimine hibir katk salamamtr. Aksine Bat fazla gergindir. Oysa
yaamn salayabilecei tm konfora sahip olabildiine gre daha rahat olmas gerekir.
Aslnda temel sorun, Bat'nn iten ie yaamn ksack olduunu, hepimizin srada beklediini ve her
ann bizi lme daha ok yaklatrdn bilmesidir. Doduumuz anda, mezara doru giden
yolculuumuz da balam demektir. Her an yaam kesintiye uramakta, gitgide daha da
ksalmaktadr. Bu durum gerginlik, keder ve endieye yol aar. Hi birini yannzda
gtremeyeceinizin farkna varnca, tm konfor ve lksler, tm zenginlikler anlamszlamaya balar.
lme tek bana gideceksiniz.
Dou rahattr. Birincisi lm nemsemez- onu yalnzca bir ekil deitirme olarak kabul eder. kinci
olarak da yle rahattr ki lmden sonra bile yannzda olacak isel zenginliklerinizi kefetmeye
balarsnz. lm bu zenginlii sizden alamaz.
lm dtaki her eyinizi alr ve isel olarak kendinizi gelitiremediiniz taktirde doal olarak hibir
eyi lmden koruyamayacanz ve sahip olduunuz her eyi yitireceinize dair korku duyarsnz.
Ancak isel benliinizi gelitirip, d etkenlerden bamsz olarak huzur, mutluluk, skunet ve neeye
kavuabilmiseniz, benliinizin ait olduu baheye varp, saf bilincinizin aan ieklerini
grebilmiseniz, lm korkusu diye bir konu sizin iin sz konusu bile olamaz.
Bir kez daha tekrarlyorum, yalnzca tek bir eyi unutmayn: siz lmsz birer varlksnz. u anda bu
bilgiyi deneyimlemediiniz iin bir inan deil, ancak test edilebilecek bir tez olarak kabul
edebilirsiniz.
Benim sylediklerimi hibir zaman bir inan olarak benimsemenizi deil, yalnzca birer tez olarak
kabul etmenizi istiyorum. Ben dorusunu biliyorum diye size bir takm inanlar dayatmam doru
olmaz. Gerei bildiim iin size, "Bu yalnzca test edeceiniz geici bir tezdir" diyebilirim nk test
ettiiniz taktirde bu tezin sizin kendi gereinize- bir inan olarak deil de kesinlik kazanm bir bilgi
olarak-dneceinden adm gibi eminim. Yalnzca kesinlik kazanm gerekler sizi kurtarabilir.
nanlarsa kattan yaplm gemiler gibidir. nsan varolu okyanusunu kattan bir gemiyle
geebilecei yanlgsna kaplmamaldr. Bunun iin kesinlik gerekir, inan deil. Kendi adnza
deneyimlemi olduunuz dorulara ihtiya vardr. Baka birinin dorusuna deil, kendi dorunuza. O
zaman bilinmeyene doru, almam bir okyanusa doru sevinle alacak, mthi bir heyecan ve
coku iinde olacaksnz.

Tm Korkularn Temeli

Sevgili OSHO,
Korku nedir?
Bir ok eit korku vardr; ben onlardan szetmiyorum. Ben en temel korkudan szediyorum- dier
korkularn hepsi bu temel korkunun uzak birer yanksndan baka bir ey deildir- ve bu lm
korkusudur. Yaam lmle evrelenmitir. Her gn birinin ya da bir eyin lmne tank olursunuz; az
nce canl olan bir ey artk ldr.
Her lm size kendi lmnz anmsatr.
Bir gn lecek olduunuzu unutmak imkanszdr; her an, iinde bunu anmsatacak bir ey barndrr.
Demek ki, ncelikle anlalmas gereken ey, korkudan kurtulmann tek aresinin lmden kurtulmak
olduudur. Bunu baarabilir, lmden kurtulabilirsiniz, nk lm bir gereklik deil yalnzca bir
dncedir.
Yalnzca bakalarnn lmne tank oldunuz, hi kendi lmnze tank oldunuz mu? Baka birini
lrken izlediinizde bunu lm deneyimine bir katlmc olarak deil de, dardan biri olarak
yaparsnz. Deneyim yalnzca len insann iinde gerekleir.
Siz yalnzca onun artk soluk almadn, bedeninin soumaya baladn ve nabznn atmadn
bilirsiniz. Ancak yaam yalnzca bunlarn toplamndan m oluur? Yaam yalnzca soluk almak mdr?
Yaam yalnzca kalp atlarndan, kan dolamndan ve vcut ssndan m ibarettir? Eer yaam buysa
tm bu abaya demez. Yaamm yalnzca soluk almamdan oluuyorsa, soluk almay srdrmemin ne
anlam var?
Yaam baka bir ey olmal. Herhangi bir deer tamas iin yaamn iinde sonsuzlua ait bir eyler
barndrmas gerekir; lmden te bir ey olmas gerekir. Bu bilgiye sahip olabilirsiniz, nk bu bilgi
sizin iinizde varolmaktadr. Yaam sizin iinizde varolmaktadr- lm ise yalnzca bakalarnn, dtan
gzlemleyenlerin deneyimidir. Tpk ak gibi... Akn ne olduunu, ak olmu birini dardan
gzlemleyerek anlayabilir misiniz? Greceiniz eyler nedir? Aklarn sarldn grrsnz ama
sarlmak ak mdr? El ele tututuklarn da grebilirsiniz ama ak el ele tutumak m demektir?
Dardan bakarken akla ilgili baka ne kefedebilirsiniz? Kefettiinizi sandnz her ey kesinlikle
botur. Grdkleriniz akn ifadeleridir ama kendisi deildir. Ak yalnzca iinde bulunann bilebilecei
bir eydir.
En byk Hint airlerinden biri olan Rabindranath Tagore, dedesinin arkada olan yal bir adamdan
olduka rahatszd. Bu adam yaknda oturduu iin sk sk evlerine gelmekte ve Tagore'un ban
artacak bir eyler yapmadan da gitmemekteydi. Mutlaka onun odasnn kapsn alp sorard,
"iirlerin nasl gidiyor? Gerekten Tanr'y tanyor musun? Akn ne olduunu gerekten biliyor
musun? Syle bana, iirlerinde szettiin tm bu eyleri biliyor musun? Yoksa yalnzca szckleri

kullanmakta m ustasn? En aptal adam bile aktan, Tanr'dan, ruhtan szedebilir ama senin gzlerinde
bunlar gerekten deneyimlediine dair bir iz gremiyorum."
Tagore ona yant veremezdi. Aslnda haklyd da adam. Yal adam pazarda rastlatklarnda onu
alkoyup sorard, "Tanrna ne oldu? Onu bulabildin mi, yoksa hala hakknda iirler mi yazyorsun?
Unutma, Tanr hakknda konumak onu bilmek demek deildir."
nsan son derece mkl durumda brakan biriydi. Tagore'un byk sayg grd- Nobel dln
kazanmt- air toplantlarnda bu adam da mutlaka orada olurdu. Sahnede tm air ve Tagore
hayranlarndan nce adam onun yakasna yapp, "Hala gereklememi. Btn bu aptallar niye
kandryorsun? Onlar kk aptallar, sen daha byk bir aptalsn; onlar lke dnda tannmyor, sense
tm dnyada tannyorsun ama bu yine de Tanry bildiin anlamna gelmez." diyordu.
Tagore gnlne yle yazmt: "Bu adam tarafndan ylesine taciz edilmitim ve ylesine delici
baklar vard ki ona yalan sylemek imkanszd. Onun varl insan ya doruyu sylemeye ya da
tamamen sessiz kalmaya zorluyordu."
Ancak bir gn beklenen gerekleti...
Tagore bir sabah yryne kmt. Gece yamur yamt, saat ok erkendi ve gne douyordu.
Okyanus altn rengindeydi ve yolun kenarnda toplanan su birikintileri de kk gller oluturuyordu.
O kk glcklerde de gne ayn grkem, ayn renk, ayn cokuyla douyordu. Ve yalnzca bunu
deneyimlemek, varoluta hibir eyin dierinden daha deersiz ya da daha stn olmadn, her eyin
bir btnn paras olduunu grmek onun iinde anszn bir eyleri tetikledi. Hayatnda ilk kez o yal
adamn evine gidip, kapy ald ve adamn gzlerine bakp, "imdi ne diyorsunuz?" diye sordu.
Ald yant uydu: "imdi sylenecek hibir ey yok. Artk gereklemi, seni kutsuyorum".
lmszlnz, sonsuzluunuzu, btnlnz ve varolula birliinizi deneyimlemek her zaman
mmkndr. Bunun iin ihtiyacnz olan tek ey bu duygular harekete geirecek bir tetiktir.
Yaplmas gereken ilk ey lmden kurtulmaktr. Bylece tm korkular yok olur. Her korkuyla tek tek
uramanza da gerek kalmaz, zaten buna bir deil birka mr bile yetmez.
Korku doaldr nk lm herkes tarafndan bilinir. Sululuk duygusu ise doal deil, dinlerin
yaratt bir eydir. Her insan binbir eyle sulu klm, ve bu sululuk duygusunun arlyla onlar
ark syleyip dans edemez, hibir eyden keyif alamaz hale getirmilerdir. Sululuk duygusu her eyi
zehirler.
Tm dinler insann masumiyetinin aleyhinde teoriler gelitirip, onlar sulu klmlardr nk bu
sululuk duygusu olmadan insanlar esaret altna almak mmkn deildir. Ve esirlere ihtiya vardr.
Birka insann iktidar hrsn tatmin edebilmek iin, milyonlarca insann esaret altna girmesine ihtiya

vardr. Birka insann Byk skender gibi olabilmesi iin, milyonlarn ikinci derece insan konumuna
indirgenmesi gerekir.
Ancak tm bunlar yalnzca zihinsel artlandrlmalardr ve bunlar yok etmek kumun zerine yazlm
yazlar silmek kadar kolaydr. Bu yazlar kutsal kabul ettiiniz iin, ok saygn kaynaklardan, dinlerin
byk kurucularndan geldiklerini kabul ettiiniz iin korku duymayn. Bunlar nemli deildir. nemli
olan tek ey zihninizin tamamen temizlenmi, bo ve sessiz olmasdr.
Musa, sa ya da Buda'y iinizde yaatmanz gerekmez. htiyacnz olan tamamen sessiz, tertemiz bir
boluktur. Ve sadece bu boluk sizi yalnzca bana deil, ayn zamanda kendinize ve varolua getirir.
Dnya dinleri insanlarn bana yle ok hastalk sarmtr ki bunlar saymak bile mmkn deildir. Bu
hastalklardan biri insanlar bu hayatta olmasa bile baka bir hayatta dllendirileceklerine dair bir
beklentiye sokmu olmalardr.
nsanlar son derece hrsl ve arsz bir hale sokup, ayn zamanda hrs aleyhinde konuurlar. Aslnda
dinleri olduu gibi hrs zerine kuruludur.
Dinler affedilemeyecek derecede zarara yol amlardr. nsanlarn tm gururunu, mit etmenin,
sevmenin, beklenti iinde olmann keyfini, baharn geleceine dair duyduklar gveni ellerinden
almlardr. Her eyi sizden uzaklatrmlardr. Yalnzca hibir iliki, hibir balant kuramadnz belli
ritelleri yerine getirdiiniz taktirde dllendirileceksiniz.
Basit ve masum bir din btn dnyay deitirebilirdi. Ama iten pazarlkl din adamlar saf, masum ve
ocuka, etrafa merakl gzlerle, neeyle bakan, cennet ve cehenneme dair sama fikirlere kafa
yormayp, her an byk bir sevgiyle yaayan bir dinin yaylmasna izin veremezlerdi.
Ve daha fazlasn bekleyerek- arzulamadan bekleyerek, hakkederek, baharn gelmesi iin daha fazla
alan, daha fazla sessizlik yaratarak... Yalnzca birka iek deil, binlerce iek amas iin...
Sufi mistiklerinden birinin bu konuda kk bir iiri vardr: "Bahar iin uzun zaman bekledim- geldi. Ve
yle bereketli, yle bol iekle geldi ki, kendime kk bir yuva yapabileceim yerde bana hi yer
kalmad."
Yaam snrszca sunar; yalnzca almay bilmeniz gerekir.
Dinlerin yaratt bozulma ve kirlilie kar tamamen saf bir hale gelmenizi istiyorum. Sessiz, sevgi
dolu, daha fazlasnn gereklemesini bekleyen bir zihne sahip olun. Yaam yle engindir ki, onu ne
kadar aratrrsak aratralm asla tketemeyiz. Esrar zamandan bamszdr.

Basit Bir stismar

Dine herhangi bir geerlilik kazandran tek ey lmdr. Eer lm olmasayd, kimse dinle kafa
yoruyor olmayacakt. Size dindar olma ilhamn veren ey yaam deil, lmdr. lm, yaamdan
sonra da varolacak bir eyler aramanza yol aar.
Bir an iin, lmn var olmad, kimsenin lmedii bir dnya canlandrn zihninizde. "lmden sonra
ne gelir?" sorusu, cennet, cehennem kavramlar bir anda anlamlarn yitirir. Ve lmszletiiniz
zaman Tanrnn sizden ne stnl kalr? u anda O, ebedi yaam, siz ise anlk bir olguyu, bir sabun
kpn, bir an sonra yokolabilecek bir eyi temsil ediyor, bu yzden de korku duyuyorsunuz, ite
bu korku, araya neden oluyor. lmn ne olduunu ve lmden sonra geriye bir ey kalp
kalmadn merak ediyorsunuz. lmden sonra geriye bir ey kalmadn syleyenler dindar deiller.
Onlar hibir tapnaa, kiliseye gitmiyor, hibir kutsal kitaba inanmyorlar.
u ana kadar varolagelmi tm dinleri szde-dinler olarak niteliyorum. Bu inanlar dini gibi gzkseler
de gerekte btn olmaya cesaret edemeyip, yalnzca birer para olarak kaldklar iin dini deillerdir.
lm korkusu bu szde-dinleri yaratt. u anda, tarihte ilk kez, dnya kresel bir yokoluun eiine
gelmi durumda. imdiye kadar lm yalnzca bireyseldi; insanlar lse de, toplumlar, dnya, yaamn
srdryordu. Evet, insanlar geldiler ve gittiler- yallar ld, ocuklar dodu-ama sreklilik hep vard,
yaam hep vard. Evet, bireysel olarak yaam-lm sorunu vard ama o da yalnzca bireyi
ilgilendiriyordu.
Din adamlar iin bireyi istismar etmek olduka kolayd. Birey kendi bana ok kk, ok gsz ve
kstlyd ve leceini de biliyordu. lmden sonra yannda gtrebilecei, lmsz, ebedi bir ey
bulabilmek iin din adamnn yardmna ihtiyac vard. Din adamnn vaadettii de buydu zaten. Ama
bu hibir zaman tm toplumu ilgilendiren bir sorun haline gelmemiti.

Yaam Efsaneletirilmemelidir
Bat, tek yaama sahip olunduuna dair inancn deitirmedike, bu ikiyzllk, bu vazgeememe, bu
korku da deiemeyecektir. Yaam tek deildir; bir ok kere yaadnz ve bir ok kere daha
yaayacaksnz. Bu nedenle bir sonraki ana gemek iin acele etmeden, her an olabildiince btn
olarak yaamaya aln. Zaman para deildir, tketilemez, zaman zenginlere olduu kadar yoksullara
da eite sunulmutur. Zaman szkonusu olduunda zenginler daha zengin, yoksullarsa daha yoksul
deildir.
Yaam sonsuz bir dngdr.

Yzeydeymi gibi grnen bu inan, aslnda Bat dinlerinde olduka derin kklere sahiptir. Size
yalnzca yetmi yl mr bimekle byk cimrilik ediyorlar! Hesaplamaya altnzda mrnzn
te birini uykuya, dier te birini yiyecek, giyecek ve ev masraflarnz karlayabilmek iin
almaya harcadnz greceksiniz. Geriye kalan ksa zaman ise eitim, futbol malar, filmler, sama
sapan tartma ve kavgalara gidiyor. Bu durumda yetmi senelik mrnzn yedi dakikasn bile
kendinize ayrabilmiseniz eer, bence bilge biri saylrsnz!
Ancak btn mrnz boyunca bu yedi dakikay bile kendinize ayrmak zordur, yleyse nasl kendinizi
bulacaksnz? Varlnzn, yaamnzn gizemine nasl ereceksiniz? lmn bir son olmadn nasl
kavrayacaksnz?
Yaam deneyiminin kendisini kardnz iin, lm gibi mthi bir deneyimi de karacaksnz; yoksa
lmde korkulacak hibir ey yoktur. lm gzel bir uyku gibidir; ryasz, baka bir bedene sessizce
ve huzurla geebilmek iin ihtiya duyduunuz derin bir uyku... lm cerrahi bir olguya benzer,
neredeyse anestezi gibidir. lm dman deil, dosttur. lm dost olarak kabul ettiiniz ve yetmi
senelik ksack mrnz korkusuzca yaamaya baladnz zaman, yaamnzn sonsuzluunu
kavrayabildiiniz taktirde, her ey yavalayacak ve kouturmaya hi gerek kalmayacaktr.
nsanlar her eyde aceleci davranyor. antalarn kapp iine bir eyler tkarak, karsn pen- kendi
kars m yoksa bakasnn kars m olduunu bile grmeden- ocuklarna, "Hoakaln" diyerek evden
frlayan adamlar grdm. Byle yaanmaz! Hem bu hzla nereye yetieceinizi sanyorsunuz?
Batda mistik bir gelenek yoktur. Bat da dnktr; darya bak, grlecek ok ey var. Ama insann
iinde yalnzca iskelet olmadnn farknda deiller; iskeletin iinde daha baka bir ey de vardr. Bu
sizin bilincinizdir. Gzlerinizi kapaynca karnza kan iskeletiniz deil, yaam kaynanzn ta
kendisidir.
Batnn ihtiya duyduu ey, kendi yaam kaynan yakndan tanmaktr. O zaman acelecilik sona
erer. Kii ancak o zaman yaam ona genlii sunduunda genliin keyfini, yall sunduunda
yalln keyfini karacak, yaam lm getirdiindeyse, lmn keyfine varacaktr. Yalnzca bir tek
eyi bilmelisiniz, nnze kan her eyin keyfine varp, her eyi bir kutlamaya dntrmeyi.
Ben gerek dini, hereyi bir kutlamaya, bir arkya, bir dansa dntrme sanat olarak tanmlyorum.

3. Blm -izleyin Anlayacaksnz

Balanmak Yerine ark Syleyin!
Herhangi bir tapnakta, sinagog veya kilisede ibadet eden her insan hem kendini, hem de iinde
barndrd tanry kk drmektedir. Kiinin iindeki tanrnn, baka hibir tanrya tapnlmasna
ihtiyac yoktur. Gereken tek ey bir uyan, farkndalk ve kiinin kendi varlna dair bilin
kazanmasdr.
nsan kendi bilincine vard anda artk fani deil lmszdr. Aslnda en bandan itibaren
lmszken, bir yanl anlalma yznden kendini fani, bir gn lecek olan bir varla indirgemitir.
inizde barndrdnz yaam ve bilin sonsuz ve lmsz olduu halde, lmden korkmaya devam
ediyorsunuz nk her gn birinin ldn gryor ve her lmde de kendi lmnz
anmsyorsunuz.
air der ki, "Hibir zaman anlar kimin iin alyor diye sorma; anlar senin iin alyor..."
Sylediinde bir doruluk pay var; her lm semboliktir; sizin de ayn kuyrukta beklediinizi ve bu
kuyruun gitgide ksaldn gsterir. Her gn lme bir adm daha yaklayorsunuz. Aslnda dnyaya
geldiiniz gn sizin doduunuz deil, lmeye baladnz gndr. O gnden beri de her gn biraz
lmeye devam ediyorsunuz. Her doum gnnzde lm size bir yl daha yaklayor.
nsanlarn, hayvanlarn, aalarn, kularn ld kesin bir gerektir. Sizin de birgn leceiniz
gereini nasl gzard edebilirsiniz? Belki yarn, belki yarndan sonraki gn... Bu yalnzca bir zaman
meselesidir.
Ancak yine de, kendi varlklarnn farknda olanlar, hi kimsenin lmediinin bilincindedir.
lm bir yanlsamadr.
Bakalarn lrken grdnz; peki ya kendinizi? Peki birinin lmn grdnzde onu gerekten
lrken gryor musunuz? Tm grebildiiniz ve tp biliminizin tm grebildii, len kimsenin soluk
almad, nabznn kaybolduu ve kalbinin atmaddr.
Birka gn nce Kemir'in Pakistan igali altndaki blgesinde yaayan bir adam, nc kez ailesini
ve arkadalarn yanltt. Yzotuzbe yanda, nc kez ld. nsanlar bu duruma olduka pheyle
yaklatlar, nk ayn oyunu daha nce de iki kere oynam, iki kere daha lmt. Doktorlar
tarafndan ld tespit edilip, rapor yazldktan sonra bir anda uyanp, gzlerini ap, kahkahalar
atmaya balamt. Bu yzden bu kez ldnde, herkes ok dikkatli davrand. Doktorlar byk bir
dikkatle lme ait tm verileri topladlar; hepsi de hibir soru iaretine yer brakmayacak denli kesindi.
Doktorlar yle dedi: "Sizi daha nce yanltm olabilir, fakat bu kez gerekten lm. Tp bilimine
gre, bu adam l bir insanda grlebilecek her trl belirtiyi tayor." Ve tam doktor lm

raporunu imzaladklar anda adam gzlerini ap glmeye balad ve, "Dinleyin, bir sonraki lmmde
gerekten leceim. Yalnzca bir kez daha denemek istedim."dedi.
Kemir'in Pakistan'n igal ettii blgesinde Hindistan ve Pakistan'n en uzun mrl insanlar yaar.
Yzyirmi yana kadar yaamak sradan ve normaldir. Yzelli yanda birine rastlanabilir, bu normal
deildir, yine de yzlerce kii bu yaa ulamtr. Bir de seyrek de olsa, yzseksen yan am birka
kii vardr ve hala gen, hala tarlalarda alr durumdadrlar.
Biraz nce szettiim adam dnyann drt bir yanndan gelen birok gazeteci tarafndan soru
yamuruna tutuldu nk az rastlanr trden biriydi; kez ldne dair rapor hazrlanm, tp
bilimini kez yanlgya uratmt. Ona sordular, "Bunu nasl baardnz? lnce neler oluyor?"
yle yant verdi. "Hibir ey, nk ben bedenim deilim, bunu biliyorum; ben nefesim deilim, bunu
biliyorum; ben kalbim de deilim, bunu da biliyorum. Ben bunlarn hepsinin tesindeyim ve basite o
tarafa kayveriyorum. Kalbim duruyor, nabzm duruyor ve siz aldanyorsunuz. O zaman bedenime geri
dnyorum ve kanm yeniden akmaya, kalbim yeniden atmaya balyor. "
O basit bir adam, bir ifti. Bir yogi filan deil, hayatnda hi bu tip pratikleri uygulamam. Yalnzca
yedi, sekiz yalarnda kk bir ocukken bir Sufi'yle tanm ve Sufi ona lmn bir yanlsama
olduunu sylemi. O da yle masummu ki bunu kabul etmi.
Sufi yle demi: "Bedeninden kmann ok basit bir yntemi vardr. Yalnzca bedenini ieriden izle;
bu ekilde izlemeye devam ettike, gitgide seninle bedenin arasnda daha byk bir mesafe
oluacaktr. Ksa zamanda beden kilometrelerce uzakta kalacaktr. Zihnini izlersen de ayn ey zihninle
olacaktr. Bu durumda sen yalnzca bir izleyici haline gelirsin ve ister bedeninden, ister zihninden,
istersen tm benliinden kp gidebilirsin. Geri dnmek de senin kontrolndedir. kan sen olduun
iin, ktn yolu bilecek ve ayn yoldan geri dneceksin. O yol izlemektir, izle ve k. imdi izlemeyi
brak. Bedeninle zdele. 'Ben bedenim, ben zihinim, ben nefesim, ben kalp atym' de. Bir anda o
mesafe kaybolacaktr. Gitgide yaklaacak ve ksa zamanda tekrar bedenine gireceksin."
Bedenle zdeletiiniz zaman, beden siz olursunuz. O zaman lmlsnzdr. O zaman lm
korkusu mevcuttur. Bedenle zdelemediiniz zaman yalnzca bir gzlemci, saf bilin, zihinsizlik
olursunuz. Bu durumda lm, hastalk, yallk gibi eyler szkonusu olmaktan kar. inde
bulunduunuz gzlemci olma durumu, sonsuz, her daim taze, gen ve ayndr.
Gerek din size ibadet etmeyi retmez. Gerek din kendi lmszlnz, iinizdeki tanry
kefetmeyi retir.
Herkes bir gn lmn kaplar arasndan geecek. Eer saf bilinten olutuunuzu, yalnzca sahip
olduunuz beden, zihin, kalp, para, prestij, iktidar ya da evden deil de saf bilinten ibaret olduunuzu
hatrlayabilirseniz, lm engelini syrk bile almadan aabilirsiniz. O zaman lm sizde kk bir iz bile
brakamaz.

Yayati adnda byk bir kral tam yz yana kadar dopdolu yaam ve yaamn sunabilecei her trl
keyfi tatmt. lm bir gn Yayati'nin kapsn alp, "Hazrlan," dedi. "Vaktin geldi ve seni almaya
geldim."
Yayati lm grnce, birok savata bulunmu kahraman bir sava olmasna karn titremeye
balayp yle dedi, "Ama henz ok erken."
lm, "ok mu erken?"diye yant verdi. "Yz senedir hayattasn. ocuklarn bile yaland. En byk
olun seksen yanda. Daha ne istiyorsun?"
Yayati'nin yz tane kars olduu iin, yz tane de olu vard. lme sordu, "Bana bir iyilik yapabilir
misin? Birini almak iin geldiinin farkndaym. Oullarmdan birini ikna edebilirsem, onun cann alp
beni yz yl daha rahat brakr msn?
lm yle yant verdi: "Senden bakas kendini hazr hissediyorsa onu almakta hibir saknca
grmyorum. Ama sanmyorum- sen babalar olduun, hepsinden uzun yaayp her eyin keyfine
vardn halde kendini hazr hissetmiyorsan, oullarndan biri nasl hissedebilir?"
Yayati yz olunu ard. Daha yal olanlar sessiz kaldlar. Ortada byk bir sessizlik vard, kimse bir
ey sylemiyordu. Yalnzca henz onalt yanda olan en gen olu ayaa kalkp yle dedi, "Ben
hazrm." lm bile bu gen ocuk iin zlp, "Belki de sen fazla safsn. Baksana, dier doksandokuz
kardein tamamen sessiz kalyor. Bazs seksen, bazs yetmibe, bazs yetmisekiz, bazs yetmi,
bazs altm yana kadar yaam ve daha da yaamak istiyorlar. Sen henz hibir ey yaamadn.
Ben bile senin iin zlyorum. Tekrar dnmelisin." diye uyarda bulundu.
Olan, "Hayr!" dedi. "Onlarn bu halini grnce kararmdan iyice emin oldum. Benim iin zlme;
mutlak bir farkndalkla gidiyorum. Babam bile yz yanda hala tatmin olamamsa, burada olmann
ne anlam var? Ben nasl tatmin olabilirim? Doksandokuz aabeyimin de tatmin olamadklarn
gryorum. O zaman neden vakit harcayaym? En azndan babama bu iyilii yapabilirim. Bu yal
haliyle, brakalm yz yl daha keyif srsn. Ama benim iin bitti. Kimsenin tatmin olamadn
grnce, yz yl bile yaasam yine de doyamayacam kesinlikle anladm. Bu yzden bugn
gitmemle, doksan sene sonra gitmem arasnda hibir fark yok. Ltfen beni al."
lm gen olan ald. Ve yzyl sonra geri geldi. Yayati yine ayn durumdayd. "Bu yz yl ok hzl
geti."dedi. "Yal oullarmn hepsi ld. Ama bir nerim daha var. Sana baka bir oul verebilirim.
Ltfen bana ac."
Bu byle devam etti, hikaye bin sene bylece srp gitti. lm on kez Yayati'yi ziyaret edip,
dokuzunda oullarn ald, Yayati de yz yl daha yaad. Onuncu kez geldiinde Yayati yle dedi:
"Hala beni almaya ilk kez geldiin zamanki kadar tatmin olmam durumdaym. Ama bu sefer
istemeye istemeye, gnlszce de olsa geleceim nk senden bana bir iyilik daha yapman

isteyemem. Bu ok fazla olur. Hem bir ey kafamda kesinleti ki, bin senede tatmin olamadysam,
onbin senede bile olamam."
Bu balanmaktr. Yaamaya devam edebilirsiniz ama lm dncesi aklnza geldike titremeye
balarsnz. Hibir eye bal deilseniz, lm u anda da gelse onu memnuniyetle karlarsnz.
Onunla gitmeye kesin olarak hazr olursunuz. lm byle bir insann karsnda yenilgiye urar. lm
yalnzca her an duraksamakszn lmeye hazr olan insanlarn karsnda yenilgiye urar. te bu
insanlar lmszleir, birer Buda'ya dnrler.
Ballktan bamszlamak, lmden bamszlamak demektir. Ballktan bamszlamak, yaamlm tekerleinden bamszlamaktr. Ballktan bamszlamak, size evrensel grp, onunla
btnleme yetisini verir. Ve bu, varolan her eyin tesinde en byk kutsanma, en yksek haz
noktasdr. Artk yuvaya ulamsnz demektir.

Yaam nsevime, lm Orgazmdr

Sevgili OSHO,
Dnyadaki tm insanlar, bir anda, tandklar insanlarn ounun lmne yol aacak,
nne geilemez, korkun bir hastaln iinde olduklarn farkederlerse, bu insan bilincini
nasl etkileyecektir?
Bu kiiden kiiye gre deiir. Mutlak bilince sahip birisi bu durumdan hi etkilenmeyecek, her eyi
olduu gibi, bu durumu da kabullenebilecektir. Hibir mcadele ya da endie iine girmeyecektir.
Bu kimseler kendi lmlerini kabul edebildikleri gibi, iinde yaadklar gezegenin lmn de
kabullenebilirler. Bu kabullenme hibir ekilde aresizlik anlamna gelmez. Tam tersine bu, hereyin
olu biimini-doup yaayan hereyin bir gn lmesi gerektiini grebilmek demektir.
Bu gezegen be milyon yl nce yoktu, o zaman dodu. u anda belki de mrn tamamlam
durumda. Zaten insanlar politikaclarn yol at bu kriz durumundan kendilerini kurtarmay
baarabilseler bile, dnyann yine de fazla bir mr kalmad, nk gne yava yava lyor. Birka
milyon yl ierisinde gne, enerjisini tamamen tketmi olacak ve gne ld zaman, bu gezegen
de yaamn srdremeyecek nk tm yaam enerjimizi gnee borluyuz.
Mkemmel bilince sahip olan kii bu durumu doal bir olgu olarak kabul edecektir. u anda yapraklar
aalardan dklmekte; daha dn gece rzgar yle gl esiyordu ki tm yapraklar, yamur damlalar

gibi yere yayordu. Bu durumda elimizden ne gelir? Bu varoluun kanunudur. Her ey nce bir ekil
alr sonra da bu ekilden syrlp cisimsizliin iinde yokolur. Bu yzden uyan gerekletirmi bir
kimse iin bilincinde hibir deiim gereklemeyecektir. Uyan gerekletirememi olanlar ise farkl
tepkiler gstereceklerdir.
yle bir hikaye duymutum; yal bir adam lmek zereymi. Uzun bir yaam srd iin lm
konusunda bir endiesi yokmu. Gne batm, hava kararyormu. Adam gzlerini ap, yannda
oturan karsna sormu, "En byk olum nerede?"
Kars, "Tam karmda, yatan br tarafnda oturuyor."diye yant vermi. "Onu merak etme, u anda
hibir ey iin endielenme. Rahatla ve dua et."
Fakat adam bu kez, "Ortanca olum nerede?" diye sormu.
Kars, "O da byk olunun hemen yannda oturuyor" demi.
lmek zere olan adam bu kez de yatakta dorulmaya balam.
Kars, "Ne yapyorsun?" diye sormu.
Adam, "Kk olumu aryorum" demi.
Kars ve ocuklar, yal adamn onlar ne ok sevdiini dnmler. Kk olan da adamn hemen
ayak ucunda oturuyormu.
"Baba, buradaym" demi. "in rahat olsun, hepimiz buradayz."
Bunun zerine adam yle demi, "Hem hepiniz buradasnz hem de rahat olmam sylyorsunuz. Peki
herkes buradaysa dkkana kim bakyor?"
lm annda bile akl dkkanndaym yani.
Farkl insanlarn bilinaltnn lm annda nasl tepki vereceklerini kestirmek ok gtr. Ama kesin
olan bir ey vardr ki, gsterdikleri tepki, tm yaamlarn yanstacaktr. Herkesin yaam farkl yollar,
farkl deneyimlerden getii iin, ulat son nokta da farkl olacaktr.
lm kiiliinizin zn su yzne karr.
Baka bir yal adam lm deindeymi. Bu adam ok zenginmi. lrken tm ailesi yanndaym.
En byk olu yle demi, "ld zaman ne yapmalyz? Onu mezarla tamak iin bir araba
kiralamamz gerek."
En kk olan, "Her zaman bir Rolls Royce'un hayalini kurmutu. Yaad srece binmek ksmet
olmad, bari ldnde mezara Rolls Royce'la gitmenin keyfine varsn." demi.

Byk olan, "Sen ok kksn, hibir eyden anlamyorsun!" diye yant vermi. "ller hibir eyin
keyfine varamazlar. Bir l iin bir Rolls Royce'la bir Ford arasnda hibir fark yoktur. Ford kiralasak
yeter."
Ortanca olan atlm, "Amma savurgan davranyorsunuz! Cesedin tanmas gerekiyor yalnzca.
Kamyoneti olan birini tanyorum, hem daha rahat, hem de daha ucuz olur."
Dier ortanca olan, "Tm bu samalklarnza dayanamyorum!" diye km. Rolls Royce'mu,
Ford'mu, kamyonetmi uramaya ne gerek var. Evlenecek deil ya? Mezara gidecek. Onu arka
baheye, dier pleri kardmz yere karrz. Belediyenin kamyonu da gelip bedavaya alp
gtrr."
Tam bu anda yal adam gzlerini ap, "Ayakkablarm nerede?" diye sormu.
Oullar, "Ayakkablarn ne yapacaksn, yatp dinlensene" demiler.
En byk olan, "Babamz inat bir adamdr. Belki de ayanda ayakkablaryla lmeyi aklna
koymutur. Brakalm giysin onlar" demi.
Yal adam bir yandan ayakkablarn giyerken, bir yandan da yle demi: "Masraflar iin
endielenmeyin. Hala bir parack canm var. Mezarla yryerek gideceim. Orada grrz!
Hepinizin byle savurgan olmas beni zd; yaarken bile bir Rolls Royce'un ya da baka gzel
arabalarn yalnzca hayalini kurdum. Hayal kurmak ucuzdur, her eyin hayalini kurabilirsiniz."
Ve sylendiine gre adam mezarla kadar, tm akrabalarn da peine takp yrm ve tam olarak
mezarnn yan banda lm-masraftan tasarruf etmek iin!
Hindistan'da olduka sayg gren J.Krishnamurti'nin izdeilerinden yal bir adam arada beni ziyaret
ederdi nk olu Madya Pradesh'in ba yargcyd ve Madya Pradesh mahkemesi de Jabalpur'dayd.
Olunu ziyarete geldiinde mutlaka ehirde olup olmadma bakard. Yal adam neredeyse elli yldr
Krishnamurti'nin izdeisiydi. Tm ritelleri, tm kutsal kitaplar bir kenara brakarak,
Krishnamurti'nin doru bildiine mant ve zihniyle kesin olarak ikna olmutu. Ona yle derdim,
"Unutmamalsn ki zihninle edindiin, mantksal ve rasyonel kan olduka yzeyseldir. Bir kriz annda
bu kan kaybolur, buharlar."
Ama o yle derdi, "Elli yl boyunca yzeysel kalamaz herhalde."
Bir gn olu bana gelip, "Babam lmek zere ve aklma sizden baka yannda olmasn isteyecei
kimse gelmedi. Sizi ok sever, ltfen benimle gelin. Araba hazr, fazla vaktimiz yok dedi."
Onunla gittim. Babasnn odasna girdiinde sessizce bir eyler mrldanmakta olduunu grdm. Ben
de sessizce yanna yaklatm nk ne sylediini merak ediyordum. Hindu dininde Tanrnn ismi olan
Ram' tekrarlyordu. Hem de elli yl boyunca "Tanr yoktur" dedikten sonra!

Onu sarstm. Gzlerini ap yle dedi: "Beni rahatsz etme. Bu tartlacak zaman deil."
"Tartacak deilim" dedim. "Yalnzca sormak istiyorum; o elli yl nereye gitti? Tanr'nn ismini
tekrarlamak da nereden kt? Tanr yoktur diye srar ederdin hep."
yle yant verdi: "O, o zaman iin geerliydi ama u anda lmek zereyim, doktorlar yarm saatten
fazla dayanamayacam sylyor. Bu yzden beni rahatsz etme, brak tanrnn adn tekrarlayaym.
Hem kim bilir, belki vardr. Eer tanr yoksa adn tekrarlamaktan hibir zarar gelmez. Ama bir tanr
varsa ve lrken adn tekrarlamazsan kara listeye girersin. Ve ben cehenneme gitmek istemiyorum
nk burada, dnyada zaten yeteri kadar ektim."
"Ben de sana bunu sylemeye alyordum" dedim. "Zihinsel bir kan tek bana yeterli deildir."
O lmedi, hastalktan kurtuldu. drt gn sonra yeniden ziyaretine gittim. Bahede oturuyordu. Ona
sordum: "O akam hakknda ne dnyorsun?"
yle yant verdi: "O gece olup biten her eyi unut. Zayf bir anmd ve lm korkusundan tanrnn
adn tekrarlamaya baladm. Yoksa tanr yoktur."
"Bu demektir ki yeni bir lm dei deneyimine ihtiyacn var. Bu ilk kalp krizini atlattn ama ikincisi
de yakndr. En fazla ikinciyi de atlatrsn ama ncden kurtulamazsn. Bu sylediklerini unutma."
dedim.
"O geceyi unut. Tanr olmadndan kesinlikle eminim."dedi.
"Yalnzca lmn sana yaklamasn bekle" dedim. "Bir anda tm bu yzeysel, entelektel kanlar
kaybolacaktr. Tanr olmadna dair bu fikir sana ait deil, dn alnm bir fikir. Bu kendi
aratrmalarn, kendi igdnle ulatn bir fikir deil. Senin bilincinin bir paras da deil, yalnzca
zihninin bir paras."
nsanlar farkl ekillerde davranacaklardr.
Bana soruyorsunuz; "Dnyadaki tm insanlar, bir anda, tandklar insanlarn ounun lmesine yol
aacak, nne geilemez, korkun bir hastaln iinde olduklarn farkederlerse, bu insan bilincini
nasl etkileyecektir?" diye.
Bu konuda kesinlii olan birka nokta vardr. Birincisi, tm dnya lrken tm yaknlarnzn, anne,
baba, kz arkada, e, erkek arkada, ocuklarnzn hibir anlam ifade etmeyecek oluudur. Tm
dnya lmn, bir kara deliin iinde yok olmann eiindeyken, dnyada yarattnz ilikiler salam
kalamaz. Aslnda tm bu ilikilerin gerisinde biz birbirimize yabancyz.
Bu insan korkuttuu iin, kimsenin derinine inmedii bir dncedir. Oysa insan bir kalabaln
iindeyken bile tek banadr. nsanlar isminizi bilse bile bu neyi deitirir? Siz hala bir yabancsnzdr.

Bunu grmek kolaydr- bir ift otuz yl, krk yl, hatta elli yl birlikte yaam olabilirler ama ne kadar
uzun sre birlikte yaadlarsa, birbirlerine yabanc olduklarn da o kadar iyi anlamlardr.
Evlenmeden nce belki birbirleri iin yaratlm olduklar sanrsna kaplmlard. Ama balay sona erer
ermez bu yanlsama da kaybolur. Ve her gn birbirlerinden biraz daha, biraz daha uzaklamaya
balarlar. Bu arada her ey yolundaym, her ey iyiymi gibi davranrlar. Ama ilerinde bir yerde
yabanclklarnn dokunulmaz olduunu da bilirler.
Bu dnya tmyle yabanclarla doludur. Ve dnya az sonra yokolacak olsayd, tm radyolar ve
televizyon bu duyuruyu yapsayd, bir anda kendinizi tm plaklnzla grebilirdiniz: tek banza.
Kk bir ocuk babasyla birlikte hayvanat bahesine gitmi. Vahi bir aslann kafesin iinde bir aa
bir yukar yryn izlerken ocuk olduka korkmu. Henz dokuz yalarndaym. Babasna yle
sormu: "Baba olur da bu aslan kafesinden kar ve sana bir ey olursa diye ltfen bana eve
dnebilmek iin ka numaral otobse binmem gerektiini syler misin?"
Aslnda byle bir durumda ocuk ok anlaml bir soru soruyor. Babasna bir ey olursa kendisine de
bir ey olabileceini kestiremiyor ama olur da babasnn bana bir ey gelir ve kendisi sa kalrsa eve
dnebilmek iin otobsn numarasn bilmeye ihtiyac var. Bu durumda babas, olu onun akbetiyle
hi ilgilenmedii iin ok geiriyor. Ona ne olursa olsun ocuk otobs numarasn bilmek istiyor.
lm havas bir anda btn maskelerinizi karr, bir anda yalnz olduunuzun ve tm ilikilerinizin
bunu unutmak iin, bir aile kurup kendinizi yalnz hissetmemek iin yaratlm birer kandrmaca
olduunun farkna varmanz salar.
lm her eyi kusursuzca aa karr. Ve bu yalnzca kk lmler iin geerlidir. Eer tm dnya
lecekse btn ilikileriniz bu olay gereklemeden nce son bulacaktr. Tek banza, isimsiz,
hretsiz, saygn olmayan, gsz ve tamamen aresiz bir yabanc olarak leceksiniz. Ancak bu
aresizlikte bile insanlar farkl davranacaklardr.
Yal bir adam gen bir kadnla bulumadan nce, libidosunu arttracak bir afrodizyak reetesi yazmas
iin doktora gider. Daha sonra kadn ehrin en gzel restoranlarndan birine gtrr. orba
siparilerini verdikten sonra kadn makyajn tazelemesi iin tuvalete gnderip garsonu arr.
Garsonu kenara ekip gizlice, "orbay mutfaktan karmadan hemen nce bu ilalar iine at" der.
Gen kadn masaya geri dner. Fakat on-be dakika sonra orbalar hala gelmeyince adam yeniden
garsonu arp, "orbalar nerede kald?" diye sorar.
"Birka dakika sonra burada olurlar" diye yantlar garson. "Ama nce eritelerin tekrar yatay
pozisyona gemesini bekliyoruz."
lm vakti geldiinde, bilinsiz insanlarn aklndaki en nemli konu seks olacaktr nk seks ve lm
ayn madalyonun iki farkl yzdr.

Tm dnya lrken, cinselliklerini bastrm olan bilinsiz insanlarn ounun aklnda yalnzca seks
olacaktr. Baka hibir ey dnemeyecek; tm merak, hobi ve dini inanlarn yitirip- dnya lyor,
belki lm her eyi yok etmeden nce son bir kez daha seviebiliriz diye dneceklerdir. Tm
yaamlar boyunca din adamlar yznden, toplumsal ve kltrel basklar yznden libidolarn, cinsel
drtlerini bastrp durduklar halde o noktada hibir eyin nemi kalmayacaktr. Her ey yok olaca
iin artk ne saygnla ihtiya duyacak ne de dinleri nemseyecekler.
Tabii bu deiik bireylere ve nasl bir yaam srm olduklarna bal olacaktr. Eer bu bireyler
kendilerini kstlamadan, doal bir hayat srm ve her ann hakkn vermilerse byk olaslkla olup
biteni, bu en byk trajediyi, dnyadaki en byk dram yalnzca izleyeceklerdir. Sessizce oturup
izlemekten baka hibir ey yapmayacaklardr. Yine de insanlarn nasl davranacana dair genel bir
kural oluturulamaz.
Yalnzca aydnlanm insanlar iin hibir eyin deimeyeceine dair garanti verilebilir. Onlar bu
olaylarn oluun doasnda olduunun bilincindedirler. Bu Gautama Buda'nn yaklamnn ta
kendisidir- olu felsefesi- sonbahar geldiinde bir an gelip atar ve artk yapraklar aatan ayrlmak
zorundadr.
lkbaharda ise iekler aar ve zellikle Dou'da -Bat'nn bu konuda hibir fikri yoktur- bunun
yalnzca bir canlan olmad, her canlnn bir yokolua doru gittii bilinir. Bu tpk her insann yorucu
bir i gnnden sonra uykuya yatmasna benzer. Bu ok salam bir dncedir. Her varlk bir sre
sonra- ki artk her varln tam olarak ne kadar yaadndan bile szedilebiliyor- bir yokolua doru
ilerliyor. Hereyin dinlenmeye de ihtiyac var. Bu yzden aydnlanm insan iin bu hi olaand bir
durum deildir; varoluun bir parasdr. Gn sona erdii gibi gece de sona erecek ve canlan yeniden
uyanacaktr.
Modern fizik bu dnceye giderek yaklayor. ncelikle kara delikleri kefettiler: uzayda tuhaf kara
delikler olduunu ve bir gezegen ya da gnein bu deliklere yaklat taktirde ieri ekilip basite
yokolduunu buldular. Ancak bilim doann dengesini anlad iin imdi de beyaz deliklerin var
olmas gerektiinden szediliyor. Belki de kara delikler kapnn bir yannda beyaz delikler ise dier
yannda yer alyor. Bir gezegen ya da yldz bir yandan kara delie girip kaybolurken, dier yandan da
beyaz delikten yeni bir yldz douyor.
Her gn yeni yldzlar doup eskileri lyor, yaam ve lm srekli bir ember iziyorlar. Eer yaam
gnse, lm de gecedir- yani gnn kart deildir; yalnzca dinlenmek, uyumak, yeniden canlanmak
iin gerekli bir zamandr.
Anlayan bir kii bu durumdan rahatszlk duymayacaktr. Ama bilinsiz kiiler tamamen fttracak ve
daha nce hi yapmadklar eyleri yapmaya balayacaklardr. nk daha nce kendilerini kontrol
altnda tutuyorlard ama bu durumda ne kontroln bir anlam ne de ona duyulan ihtiya kalmayacak.

Eer bu durum nceden bilinirse- ki bu pek olas deil nk nkleer silahlarla dnyann yok edilmesi
on dakikadan fazla almayacaktr- bu durumda nceden haber almamz pek mmkn olmayacaktr:
"Hazr olun!" diye on dakika iinde dnyann yokolacan televizyondan ya da radyodan duymann
oku bile donakalp felce uramanza yol aabilecek denli byk ve yabanc bir ok olacaktr.
Belki de insanlarn ou nkleer silahlar yznden deil de bu oktan lecektir. On dakika sonra tm
dnyann leceini duymann oku insanlarn krlgan varolularn yoketmeye yetecektir. Yine de
insanlarn nasl davranacan nceden kestirmeye almak varsaymdan teye gidemez.
Yalnzca aydnlanm kiiler iin hibir eyin deimeyeceine dair kiisel yetkimi kullanarak kesinlikle
garanti verebilirim. Eer ay iiyorlarsa, ay imeye devam edecekler; elleri bile titremeyecektir.
Ykanyorlarsa ykanmaya devam edecekler. Ne oka girecek, ne felce urayacak ne de fttracaklar.
Daha nce kendilerini bastrarak mahrum braktklar eylere de gmlmeyecekler nk zaten
aydnlanm bir kii varoluunda hibir eyi bastrmaz; doaya syledikleri tek bir kelime vardr"Evet."
Dnyann yokoluuna, bu mutlak lme "evet" diyeceklerdir nk "hayr" diye bir szc bilmezler.
Onlar hibir diren gstermeyeceklerdir; bilinli bir ekilde len tek insanlar onlar olacaktr. Ve bilinli
olarak len bir insan ebedi yaam akna katlr; o aslnda lmemitir.
Bilinsiz olarak lenlerse baka bir gezegende, baka bir rahimde yeniden doacaklardr nk yaam
nkleer silahlarla bile yokedilemez. Bu silahlar ancak yaam iinde barndran evleri yokedebilir.

4.Blm -Varln Merkezine Yolculuk

Meditasyon: Hereyin tesindeki Yol

Sevgili OSHO,
lm ve meditasyon arasnda gl bir ba olduunu hissediyor ve bunu hem byleyici
hem de rktc buluyorum. Sizinle birlikte oturduumuzda gzlerimi kapatp meditasyon
yaparken kendimi gvende hissediyor, tek bamayken rkyorum. Ltfen bu konuda
yorum yapar msnz?
Meditasyon ve lm arasnda yalnzca gl bir ba yoktur, ikisi neredeyse ayn eydir- ayn deneyim
zerine iki farkl bak asdrlar. lm sizi bedeninizden zihninizden, siz olmayan her eyden ayrr.

Ancak bu ayrmay sizin iradenizin dnda gerekletirir. Sizse bu ayrlmay istemediiniz, rza
gstermediiniz ve kendinizi brakamadnz iin diren gsterirsiniz.
Ayn ekilde meditasyon da siz olmayan her eyi benliinizden ve sizin gereinizden ayrr ama
burada diren yoktur ve tek fark budur. Diren yerine son derece byk bir istek, bekleyi ve arzulu
bir kucaklay vardr. Onu ister, kalbinizin derinliklerinden gelen bir arzu duyarsnz.
Yaanan deneyim ayndr- yanlla gerein birbirinden ayrlmas- ama lme kar duyduunuz
diren yznden bilincinizi yitirir, bir koma durumuna girersiniz. lm annda baz eyleri skca tutup
brakamadnz iin bu ayrlmann gereklemesine izin vermez, tm kaplar ve pencereleri skca
kapatrsnz. Duyduunuz yaam arzusu o anda en doruk noktaya ulamtr. lm dncesi bile sizi
ta en derin kklerinizden rktr.
Ancak lm doal bir olgu olduu gibi kesinlikle de gereklidir- yaanmas gerekir. Yapraklar sararp
dklmezse, yeni, taze yapraklar da kamaz. nsan eski bedeninin iinde yaamaya devam ederse,
daha iyi, daha taze, yeni bir balang iin daha fazla olaslk barndran bir eve tanamam olur. Belki
bu kez nceki hayatnda setii yolu semeyecek ve ayn lde kaybolmayacaktr. Belki de bilinle
dolu yepyeni bir ge doru yol alacaktr.
Her lm bir son olduu gibi bir balangtr da. Sona ok fazla takl kalmayn. Bu eski, rm, sefil
bir hayat biiminin sonu, yeni bir hayata balayp ayn hatalar tekrarlamamak iin verilmi byk bir
frsattr. Yeni bir macerann balangcdr. Ama yaama tutunup onu brakmak istemediiniz iin- yine
de olaylarn doas gerei gereklemesi gerektiinden- bilincinizi yitirirsiniz.
Aydnlanmay baarm birka kii dnda hemen hemen herkes bilinsizce lr nk lmn ne
olduunu, yeni bir balang, yeni bir gn doumu olduunu bilmezler.
Meditasyonla kendi banza aratrmaya kabilirsiniz.
Tam olarak sizi nelerin oluturduunu, iinizde nelerin sahte, nelerinse gerekten siz olduunu
anlamak iin aratryorsunuz. Bu sahte olandan geree, fani olandan lmsze, karanlktan aydnla
doru yaplan sonsuz byklkte bir yolculuktur. Ancak zihin ve bedenden ayrl izleyebilme
noktasna geldiinizde ve bu duruma yalnzca bir gzlemci olarak katldnzda lm deneyiminden
pek bir fark yoktur. lmyorsunuz...meditasyon yapan bir insan nee iinde lr nk lmn var
olmadn bilir; "lm onun sk, sk tutunduu yaam brakamamasndadr"
"lm ve meditasyon arasnda gl bir ba olduunu hissediyorum" diyorsunuz. Bu ba vardr. Bu
topraklardan km eski kutsal kitaplarda usta bile lm olarak tanmlanr nk onun tm ilevi, tm
grevi meditasyonu retmektir. Bir baka deyile size lmeden lebilmeyi retiyor, lm
deneyiminden geip, canl kaldnza ararak onun yalnzca bir bulut gibi gelip getiini, size bir
syrk bile atamadn gstermeye alyordu. Bu durum karsnda duyulan bylenme ve korku da
bu yzdendir. Bylenme herkesin iinden gemek zorunda olduu- defalarca iinden geip o srada

bilinci yerinde olmad iin unuttuu- gizemli deneyimin bilincinde olmaktan kaynaklanr. Korkunun
nedeni ise lmn belki de yeni bir balang deil yalnzca bir son olduu dncesindendir.
Bu yzyln banda yle bir olay gerekleti: Varanasi Kralnn bir ameliyat olmas gerekiyordu. Bu,
olduka byk bir ameliyat olduu halde inat Kral hibir ekilde anestezi kullanlmasn istemiyordu.
"Ameliyat yapabilirsiniz ama bu srada ben de olup biteni izlemek istiyorum; baygn olmak
istemiyorum." diyordu.
Doktorlarn kafas olduka karmt. Bu tp ahlakna aykryd; byle byk bir ameliyat ok fazla ac
verecek, hasta belki de ameliyat srasnda duyduu acdan lecekti. Ameliyat srasnda hastann
baygn olmas gerekiyordu.
Belki de cerrahi bilimi anestezi sanatn lm deneyiminden renmitir nk lm en byk
cerrahidir. lm sizi bedeninizden, zihninizden, kalbinizden ayrr -ki siz yetmi seksen sene boyunca
bunlarla zdeletirildiniz. Bu zellikler neredeyse gerek siz haline geldi. Bu ayrlk olduka ac
verecek ama acnn da bir snr vardr.
Hi farkettiniz mi? Katlanlmaz ac diye bir ey yoktur. Katlanlmaz ac yalnzca dilde varolabilir, her
ac katlanlabilirdir. Ac katlanlmaz olduu an zaten baygn dersiniz. Bilin acya katlanmann bir
yoludur.
O sradan bir adam olsayd doktorlar onu dinlemeyecekti- ama o bir krald hem de ok sevilen bir kral,
tm lke onu byk bir bilge olarak tanrd. Cerrahlar ikna etti, "Merak etmeyin, bana hibir ey
olmayacak. Yalnzca ameliyata balamadan nce bana be dakika tanyn ki kendimi meditatif bir
duruma sokabileyim. Bir kez meditasyona girdikten sonra, zaten bedenimden ok uzaklarda olacam.
Ondan sonra isterseniz tm bedenimi kck paralar halinde kesip biebilirsiniz, ben yalnzca bir
gzlemci olacam, olup bitenler bakasna oluyormuasna uzak bir gzlemci."
Bu ok kritik bir and; ameliyatn hemen gereklemesi gerekiyordu yoksa hasta lebilirdi. Bu
durumda iki seenek kalyordu: ameliyat gerekletirip hastann uyank olmasna izin vermek, ya da
ameliyat yapmayarak bilimin eski rutinini izlemek. Ama bu ikinci durumda lmn gereklemesi
kesindi. Birinci seenekte ise bu kadar srar ettiine gre hastann bu durumu idare etme ans
olabilirdi belki. Onu ikna edecek bir yol bulamadklar iin ameliyata baladlar.
Bu anestezi kullanlmadan, hasta meditasyondayken gerekletirilen ilk ameliyatt. Kral yalnzca
gzlerini kapad ve tamamen sessizleti. Cerrahlar bile kraln etrafndaki deiiklii hissettiler; yayd
titreimler, hissedilen varl deimi, yz yeni domu kk bir bebeinki gibi rahatlamt ve be
dakika iinde ameliyata baladlar. Ameliyat iki saat srd, doktorlar korkudan titriyordu; aslnda
kraln kurtulup kurtulamayacandan emin deillerdi- bu ok belki de fazla gl gelecekti. Fakat
ameliyat sona erince kral, "Artk gzlerimi aabilir miyim?" diye sordu.

Bu vaka tp alannda tm dnyada ok tuhaf bir vaka olarak tartld. Cerrahlar krala ne yaptn
sordular.
yle yant verdi, "Hibir ey yapmadm. Meditasyon yapmak benim hayatm. An be an sessizlik
iinde yayorum. O be dakikay istememin nedeni bu kadar tehlikeli bir ameliyat yapacanz iin
varlmn iinde hi titremeden ok salam bir ekilde yerlemem gerekmesiydi. O zaman her eyi
yapabilirdiniz nk bunlar bana yapmyor olacaktnz. Ben ayk bilince dnmtm ve bilinci
ameliyat edemezsiniz, yalnzca bedeni ameliyat edebilirsiniz."
Bana diyorsunuz ki, "Sizinle birlikte otururken bir ekilde kendimi gvende hissediyorum." Benimle ya
da kendi banza oturmanz arasnda hibir fark yoktur, bu yalnzca zihinsel bir gvencedir, usta
oradayken o sramay yapmaktan bir zarar gelmeyecei dncesidir. Bir eyler ters giderse, nasl
olsa bunu dzeltebilecek biri var.
Meditasyonda hibir ey ters gitmez-asla.
Meditasyon olmadan ise herey zaten ters gidiyordur.
Meditasyon olmadan hibir ey yolunda gidemez; tm yaamnz ters gidiyordur. Yalnzca mit iinde
yayorsunuz ama mitleriniz hibir zaman gereklemiyor. Yaamnz uzun, upuzun bir trajediden
ibaret. Bunun nedeni ise sizin bir farkndalk ve meditasyon hali iinde olmaynz.
Meditasyon lme benzer, deneyim olarak ise tamamen ayndrlar. Fakat tavr ve yaklam olarak
birbirlerinden farkldrlar ve bu fark yle usuz bucakszdr ki, meditasyonun yaamn ta kendisi,
lmn ise yalnzca bir d olduu sylenebilir.
Bizim iinde bulunduumuz, bir ok insann birarada oturup meditasyon yapt ve bir ustann hazr
bulunduu bu durum, ruhani bir okulun ileyi biimidir. Kendinizi gvende hissediyorsunuz, yalnz
banza deilsiniz. Bir eyler ters gitse, annda yardmnza koulacak. Ama hibir ey ters gitmeyecek.
Bu yzden hem benimle birlikte otururken, hem de yalnz banzayken meditasyon yapn.
Meditasyon, gerekletirilirken asla hibir eyin ters gitmeyeceine dair kesin garanti verilebilecek tek
eylemdir. Yalnzca kendi varlnz size gsterirken herhangi bir ey nasl ters gidebilir? Ve siz hibir
ey yapmazsnz; yalnzca bir ey yapmay durdurursunuz. Dnmeyi, hissetmeyi, yapmay, tm
eylemleri durdurursunuz. Geriye yalnzca bilin kalr nk o bir eylem deil, asl kendinizdir.
Varlnz bir kez deneyimledikten sonra tm korkular kaybolur ve yaam bambaka bir boyuta
dnr- artk ne monoton ne de sradandr. lk kez yalnzca kendinizin deil, varolan hereyin kutsal
ve ilahi olduunu farkedersiniz. Her ey bir gizeme dnr ve bu gizemin iinde yaamak mutluluun
tek yoludur; bu gizemin iinde yaamak, yamur gibi zerinize yaan bir kutsanmann iinde yaamak
demektir. Her an, size daha fazlasn getirir, daha derin ve daha yce bir kutsanma getirir- bunu

hakettiiniz iin deil, yaam zaten bunlar byk bir bereketle sunduu iin, almaya ak olan
herkesle paylamaya ykml olduu iin.
Ama meditasyonun lm gibi olduu fikrini edinmeyin nk lm sizin kafanzda iyi armlara
sahip deil. Byle bir fikri edinmek -"lm gibi" -sizi uyank bilinlilii deneyimlemekten alkoyar.
Aslnda bu gerek lmdr. Sradan lm gerek bir lm deildir nk len kii yeni bir yapyla,
yeni bir bedenle buluacaktr. Meditasyon yapan kii ise daha yce bir ekilde lr; bir daha asla bir
bedenin iinde hapis kalmayacaktr.
Zaten bir ok yanl anlama kafanzda st ste ylm haldedir. Bunlardan bazlar gerekten byk
zararlar verebilir. Meditasyonla lm kafanzda zdeletirmek de kendinize verebileceiniz en
byk zararlardan biridir. Aslnda yanlmadnz halde, lmn anlamyla ilgili armlarnz
meditasyona girebilmenizi engelleyecektir.
lm gitgide matemden ok kutlamayla, bir sonla deil de yeni bir balang, bir deiimle
badaacak hale getirmeye almamn balca nedenlerinden biri de budur.
Ben bu armlar deitirmek istiyorum Bu, meditasyon hali iin gerekli olan yolun nn aacaktr.
Siz de benimle birlikte burada, sessiz ve meditatif bir halde ve hala canl, gitgide de daha canl
hissedebiliyorsanz korkmak iin hibir neden yoktur. Bunu deiik durumlarda deneyin, her zaman
byk bir ifa, iyileme, bilgelik ve igr kayna olduunu greceksiniz.

lmeden lm Tanmak

Sevgili OSHO,
lm korkusu neden mrm boyunca bana elik etti ve benim iin bunun nemi nedir?
Meditasyon ve lm olduka benzer deneyimlerdir. lmle birlikte egonuz yokolup geriye yalnzca saf
varlnz kalr. Ayn ey meditasyonda da gerekleir: egonun kaybolmas ve yalnzca saf oluun,
varln varolmas. Bu benzerlik yle derindir ki, kimi insanlar lmden korktuklar gibi meditasyondan
da korkarlar. Ayn ekilde meditasyondan korkmadnz zaman lmden de korkmazsnz.
Meditasyon sizi lme hazrlar.

Grdmz tm eitim yalnzca yaam iin geerli. Bu eitimin yalnzca bir yarsn oluturur, dier
yars- ki bu ok daha nemlidir, yaamn doruk noktasdr- tarihte varolmu ve u anda varolan tm
eitim sistemlerinde eksiktir.
Meditasyon sizi dier yarya hazrlar; lmeden lm tanmanza yardm eder. Ve bir kez lm
lmeden nce tandnzda, lm korkusu sonsuza dek yokolacaktr. lm annz geldiinde bile,
varlnzn klna bile zarar veremeyeceini bildiiniz iin sessizce izliyor olacaksnz. lm yalnzca
bedeninizi ve zihninizi alacak, sizi deil.
Siz ebedi yaama aitsiniz.

Dngnn Merkezi
Meditasyon tmyle karanln iinden biraz daha, biraz daha bilin karabilme bilimidir.
Tek yol her gn yirmidrt saat boyunca olabildiince bilinli olmaktr. Otururken bilinli oturun,
mekanik bir robot gibi deil, yrrken her hareketinize dikkat ederek bilinli yryn, dinlerken her
szck size kristal berraklnda, saflnda ve aklayclnda gelene dek daha dikkatle, daha dikkatle
dinleyin. Dinlerken sessiz olun ki bilinciniz dncelerle kaplanmasn.
u an bile sessiz ve uyank bir bilinle dinlediinizde kk bceklerin aalarn zerinde arklarn
sylemekte olduunu duyabilirsiniz. Karanlk bo deildir, gecenin de kendine ait bir arks vardr
ama dncelerle dolu olduunuz zaman bceklerin arklarn dinleyemezsiniz. Bu yalnzca bir rnek.
Gitgide daha sessiz olabilirseniz, kendi kalp atlarnz, kendi kannzn akn dinleyebilirsiniz nk
kannz srekli olarak tm bedeninizde akmaktadr. Siz daha bilinli ve sessiz olduka, daha fazla
netlik, daha fazla yaratclk ve zeka ortaya kacaktr.
Bat'nn byk filozoflarndan biri, C.E.M. Joad lm deindeyken, George Gurdjieff'in izdeisi olan
bir arkada onun ziyaretine gelmi. Joad arkadana sormu, "Bu tuhaf adamla, Gurdjieff'le neler yapp
duruyorsun? Neden vaktini boa harcyorsun? Hem srf senin deil, bir ok insann vaktini byle
harcadn duydum."
Arkada glerek yant vermi, "Ne tuhaftr ki Gurdjieff'in yanndaki birka kii tm dnyann vaktini
boa harcadn dnrken, sen de bizim vaktimizi boa harcadmz dnyorsun."
Bunun zerine Joad, "Fazla vaktim kalmad, yoksa karlatrma yapabilmek iin seninle gelirdim."
demi.

Arkada, "Birka saniyelik mrn kalm olsa bile, bunu hemen burada gerekletirebiliriz" diyerek
Joad'u ikna etmi.
Adam ona, "Gzlerini kapayp ieri bak, sonra gzlerini ap orada ne bulduunu bana syle" demi.
Joad gzlerini kapayp am ve yle demi, "Karanlktan baka hibir ey yok."
Arkada glerek, "u an glnecek zaman deil nk neredeyse lmek zeresin. Ama doru
zamanda geldim."demi. "eride yalnzca karanl grdn syledin, yle deil mi?"
Joad, "Elbette." diye yant vermi.
Bunun zerine adam, "Byle byk bir filozof olduun ve o kadar gzel kitaplar yazdn halde yine de
bunu gremiyor musun? Aslnda iki ey var; sen ve karanlk. Yoksa karanl kim grecekti? Karanlk
kendi kendisini gremez, bu kesin, ve karanlk 'yalnzca karanlk var' da diyemez." diye aklam.
Joad biraz dndkten sonra, "Tanrm, belki de Gurdjieff'in yanndakiler vakitlerini boa
harcamyorlardr. Bu doru. Karanl ben grdm." demi.
Arkada devam etmi, "Tm abamz bu 'Ben'i, yani gzlemciyi daha gl, daha kristalize bir hale
getirip, karanl aydnla evirmektir. Bu iki ey zaten e zamanl olarak gerekleecektir. Gzlemci
giderek kendi iindeki merkezi bulduka, karanlk da biraz daha azalacaktr. Gzlemci tamamen
ieklendiinde, yani bilincin nilfer iei atnda, tm karanlk yokolacaktr."
Karanlkta yaamak en asgari dzeyde yaamaktr. Ikla dolu olmaksa azami yaamdr.

Eski Bir Altn Anahtar

Meditasyonun yzlerce yntemi olmasna karn bunlarn arasnda Vipassana'nn zel bir yeri vardr,
tpk binlerce mistiin arasnda Gautama Buda'nn kendine has, zel bir yeri olmas gibi. O bir ok
ynden kimseyle kyaslanamaz. nsanla bir ok ynden kimsenin dokunmad kadar faydas
dokunmutur. Onun gerei aray biimi, bir ok ynden herkesinkinden daha iten ve daha hakiki
olmutur.
Vipassana Buda'y aydnlanmaya gtren meditasyon yntemidir. Onun konutuu dil olan Pali
dilinde szck anlam bakmak, metaforik anlam ise izlemek, tank, gzlemci olmaktr.
Buda'nn setii bu meditasyon yntemine meditasyonun z denilebilir. Tm dier yntemler
tankln farkl biimleridir. Bu tank olma durumu tm meditasyon yntemlerinde esas olarak

mevcuttur, gzard edilemez. Buda ise dier her eyi ortadan kaldrp, yalnzca bu esas ksm, yani
tank olmay tutmutur.
Bu tank olma durumunun farkl adm vardr. Buda ok bilimsel bir dnrd. nce bedenle
balad nk tank olunmas en kolay olan bedendi. Elimin hareket ediine, elimin kalktna tank
olmak basittir. Yolda yrdme tank olabilirim, attm her adma tank olabilirim. Yemeimi
yerken kendime tank olabilirim. Vipassana'nn ilk adm bedenin eylemlerine tank olmaktr, ki bu en
basit admdr. Her bilimsel yntem her zaman en basit admdan yola kar.
Bedene tanklk ederken edineceiniz yeni deneyimler sizi olduka artacaktr. Bu tanklk
durumunda elinizi, izleyerek, farkndalk, dikkat ve bilinle oynattnz zaman elinize ait belli bir
zarafet ve sessizlii hissedeceksiniz. Tanklk etmeden tekrarladnzda ayn hareket daha hzl olacak
fakat bu zarafeti yitirecektir.
Buda o kadar yava yrrd ki ou zaman neden bu kadar yava yrdne dair sorulara maruz
kalrd. Bu sorular yle yantlard, "Bu benim meditasyonumun bir paras: her zaman sanki kn
souk bir nehirde yryormuasna yavaa ve dikkatle yrrm, farkndalkla nk nehir ok
souk, her adma tanklk ederek nk her an kayalarn zerinde kayp suya debilirsiniz."
Her admda yalnzca nesne deierek yntem ayn kalr. kinci adm zihni izlemektir. imdi daha az
belirgin bir dnyaya giriyorsunuz: dncelerinizi izleyin. Bedeninizi izlemekte baarl olabildiyseniz,
bu konuda da herhangi bir glk ekmeyeceksiniz demektir.
Dnceler ince dalgalardr; elektronik dalgalar, radyo dalgalar gibidirler ama ayn zamanda da
bedeniniz kadar maddeseldirler. Havann grnmez olduu gibi grnmezdirler ama hava da kayalar
gibi maddedir, tpk dnceleriniz gibi; maddesel ama grnmez.
Bu ikinci, yani ortanca admdr. Grnmezlie doru ilerliyorsunuz ama hala maddeyle
urayorsunuz; dncelerinizi izleyin. Tek art var: yarglamamak. Yarglamayn nk yarglamaya
baladnz anda izlemeyi unutmu olacaksnz.
Yarglamaya kar herhangi bir dmanlmz yok. Serbest olmamasnn tek nedeni, yarglamaya
baladnz o anda-"Bu iyi bir dnce"- o boluk boyunca tanklk etmiyor olursunuz. O anda
dnmeye baladnz ve megul oldunuz. Olaylarn dnda kalamadnz, trafii yol kenarnda durup
izlemediniz.
Dnceleri ycelterek, deerlendirerek ya da lanetleyerek katlmc haline gelmeyin, aklnzdan
geenlere kar hibir tavr almamanz gerekiyor.
Dncelerinizi gkyznden geen bulutlar izler gibi izlemelisiniz. Onlar hakknda yargya
varmazsnz- bu kara bulut, kt bir bulut, bu beyaz bulut vakur grnyor-. Bulut buluttur, ne iyi ne
ktdr. Dnceler de byledir; yalnzca aklnzdan geen kk dalga boylardr.

Yarglamadan izlediinizde yine srprizlerle karlaacaksnz. zleme durumunuz oturduka,

dnceler de gitgide azalacaktr. Orant kesinlikle sabittir: yzde elli tanklk ettiinizde
dncelerinizin yzde ellisi yokolacaktr. Yzde altm tank olduunuzda dncelerinizin yalnzca
yzde krk kalacaktr geriye. Yzde doksan-dokuz orannda saf-tanklk durumuna ulatnzda,
yalnzca arada srada tek bana aklnzda dolanan bir dnce olacaktr. O yoldan gelip geen yzde
birlik aznlk dnda trafik yok olup gidecek, o youn, skk trafikten eser kalmayacaktr.
Yzde yz yargszlk durumuna, tanklk durumuna ulatnzda yalnzca bir aynaya dnmsnz
demektir nk bir ayna asla herhangi bir yargya varmaz. irkin bir kadn aynaya baktnda bu ayna
iin hibir eyi deitirmez. Kimse aynaya bakmad zaman da ayna birini yanstt zamanki kadar
saf bir durumdadr. Ne yanstt bir grnt, ne de hibir grnt yanstmama hali aynay deitirmez.
Tanklk da aynaya dnr.
Bu meditasyonda ulalm byk bir noktadr. Yar yol alm ve en zor ksm atlatlmtr. Artk srr
renmisinizdir, yalnzca ayn srr farkl nesnelere uygulamanz gerekir. Dncelerden daha hassas
deneyimlere, duygulara, ruh hallerine, yani zihinden yree ayn ekilde yarglamakszn, yalnzca
tank olarak geme zamannz gelmitir.
Bu kez sizi bekleyen srpriz ise, ou duygu ve ruh halinin sizi ele geirdiini grmek olacaktr.
zgn olduunuz zaman, zgnlk sizi ele geirir. Kzgn olduunuz zaman da bu ksmi bir ey
deildir. Kzgnlk tm benliinizi kaplar, iinizi doldurur.
Yreinizi izlediiniz zaman deneyimleyeceiniz ey, sizi artk hibir eyin ele geiremeyecek
oluudur. znt gelir ve geer, zgn olmazsnz. Mutluluk gelip geer, mutlu da olmazsnz.
Yreinizin derin katmanlarnda yaanan kprdanmalar sizi hibir ekilde etkilemez. Hayatnzda ilk
defa, ustaln ne anlama geldiini az ok da olsa tatm olursunuz. Artk nemsiz eyler iin ne bir
kimsenin, ne de bir duygunun bir o yana, bir bu yana doru ekitirip durduu bir kle olmaktan
kurtulmusunuz demektir.
Bu nc admda tank olma durumunu baardnzda ilk kez ustala ulam olacaksnz: hibir ey
sizi rahatsz edemeyecek, hibir ey sizi aamayacak, her ey bir dan zirvesindeymisiniz gibi, sizden
ok uzaklarda, ok derinlerde kalacak.
Bunlar Vipassana'nn admdr; bu admlar sizi tapnan kapsna gtrr ve bu kap zaten aktr.
Tm bedeninize, zihniniz ve yreinize kar kusursuz bir izleyici konumunda olabildiiniz zaman,
artk beklemekten baka yapabileceiniz bir ey kalmamtr. Bu adm kusursuzca gerekletii
zaman drdnc adm bir dl olarak kendi bana gerekleecektir. Bu yrekten varla, varoluun
merkezine doru yaplan bir kuvantum sraydr. Bu sizin elinizde olan bir ey deildir, kendi bana
gerekleir- bunu unutmamanz gerek.

Bunu yapmaya almayn nk byle bir abann sonucunda baarsz olacanz kesindir. Bu bir
oluumdur. Siz adm hazrladnzda drdnc adm varoluun kendisinden gelen bir dldr; bir
kuvantum admdr. Bir anda yaam enerjiniz, tanklnz, varlnzn merkezine nfuz eder. Artk eve
varmsnz demektir.
Bu durumu, kendinin farkna varma, aydnlanma, ya da ulalabilecek en st zgrlk olarak
tanmlayabilirsiniz ve bundan baka hibir ey yoktur. Araynzn tamamen sonuna geldiniz;
varoluun en temel gereini ve bir glge gibi evresine yaylan mthi haz ve mutluluu buldunuz.
Meditasyon bir i deildir.
Meditasyon saf mutluluktur.
Daha derine indike daha fazla gzel yerle, daha fazla aydnlk noktayla karlarsnz. Bunlar sizin
hazinelerinizdir; sesin yokluundan deil, sessiz ama mzik dolu, capcanl ve danseden bir arknn
varlndan oluan derin skunetinizdir.
Varlnzn bu en st noktasna, kendi dngnzn merkezine ulatnzda, Tanr'y da, bir kii olarak
deil ama k, bilin, gerek ve gzellik, yani insanolunun yzyllardr dn kurduu her ey olarak
bulmu olacaksnz. D kurulmu bu hazinelerin hepsi aslnda insanolunun iinde sakldr.
Meditasyon zorlu, eziyet veren, insan dnyevi zevklerden soyutlanmaya zorlayan bir ibadet biimi
deil aksine olduka keyifli, mzik dolu, iirsel ve gitgide daha ok saf bir neeye dnen bir
yntemdir. Bir i deil bir duadr- benim bildiim tek duadr.
Benim iin dua etmek, kendi varlna eritiin zaman varolua kar sonsuz bir kran duymak
demektir. Bu kran duygusu hakiki olan tek duadr, tm dier dualar sahte, szde, sonradan retilmi
dualardr. Bu kran duygusu ise iinizde bir glden kan koku gibi ykselir.
Musevi bir mmin ok gzel bir kadn yemee karr. Poona'daki en pahal restorana gidip talyan
spagettisi, Japon suisi ve Fransz arabyla harika bir ziyafet ekerler. Tatl olarak Alman usul
ikolatal pasta yedikten sonra, bu mthi yemei Brezilya kahvesiyle noktalarlar. Garson hesab
getirdiinde Goldstein czdann evde braktn farkeder. Cebinden Bhagvvan Shree Rajneesh'in
resmini kararak garsona uzatr.
"Bu nedir?" diye sorar garson.
"Benim master kartm*" diye yant verir Goldstein.
Meditasyon sizin master kartnzdr!

* Bir kredi kart markas olan Mastercard ngilizce'de ayn zamanda 'usta kart' anlamna gelir.

Kusursuz Farkndalk Byk Mutluluk Getirir

Sevgili OSHO,
Birka ay nce bir arkadamla birlikte, lm deinde olan babasn ziyaret ediyorduk.
Etrafnda bir sr insan vard. Bedeni tkenmek zereydi. nsanlarn ouna kar kaytsz
kalyordu ama herkes gittikten sonra bir anda gzlerini ap bize yle dedi:
"Sanki iki bedenim varm gibi hissediyorum; biri hasta dieri ise tamamyla salkl".
Ona, "Bu doru" diye yant verdik. "Salkl olan gerek sensin, bu yzden onunla kal."
"Tamam" diyerek gzlerini yeniden kapad. Onun yannda oturmaya devam ederken
hastane yatann etrafndaki hastalk enerjisi deimeye balad. Bu yeni enerjiye
inanamyorduk; sanki sizinle birlikte daranda gibiydik. ylesine gzel bir sessizlikti. Bu
sylediklerimi gerekten deneyimlemekte olan birisine sylemi olduum iin kendimi
biraz tuhaf hissettim. Sylediklerim benim kiisel deneyimim deil sadece zerinde
dndm eylerdi. Biz hastaneden ayrldktan sonra hasta bir sreliine iyileip evine
gnderildi ve kendi yatanda, huzur iinde ld. Sevgili Bhagwan, on senedir sizinle
birlikte olmama karn, bylesine bir gven, aklk ve huzurla hereyden vazgemeye
hazr olan bu adamn karsnda kendimi son derece cahil hissettim.
Yaadnz deneyim, biri lmek zereyken her zaman mmkndr. htiya duyulan tek ey, uyank ve
dikkatli olmaktr. lmekte olan adam farkndayd, bu deneyim iin ok fazla farkndalk gerekmez.
lm annda tensel beden ile tinsel beden birbirlerinden ayrlmaktadr. Sradan zamanlarda bu iki
beden birbiriyle ok sk bir iliki ierisinde olduklar iin ayrmlarna varmak gtr. Ancak lm
annda, lm gereklemeden hemen nce, iki beden artk birbiriyle zdelememeye balar. Artk
ikisi ayr yola gidecek, tensel beden fiziksel elementlere karrken, tinsel beden yeni bir douma, yeni
bir ekle, yeni bir rahme doru kutsal bir yolculua kacaktr.
Kii biraz ak ise bunu kendi kendine grebilir, ki siz hasta adama, salkl bedenin kendisi, hasta,
lmekte olannsa kendisi olmadn sylediniz. Bu anlarda kiinin karsndakine gvenmesi olduka
kolaydr nk olup bitenleri zaten bizzat kendi gzleriyle grmektedir. Kendini bu tkenmi bedenle
zdeletiremedii iin, daha salkl, daha derindeki bedenin kendisi olduu gereini annda kavrar.

Ama ona biraz daha yardmc olabilirdiniz. Yaptnz iyi bir hareket ama yeterince iyi deil. Adamn
bu tensel bedenle kendini zdeletirmekten vazgemesi bile odadaki enerjiyi bir anda deitirmi,
daha sessiz ve huzurlu bir hale dntrm. Ancak lmekte olan birine yardm etme sanatn
renebilmi olsaydnz, durduunuz noktada durmaz, devam ederdiniz. lmek zere olan herkes gibi
gvenmeye hazr olduu iin ona ikinci bir eyin sylenmesi kesinlikle gerekliymi.
Sorunlar, pheleri ve ertelemeleri yaratan yaamdr. lrken hibir eyi erteleyecek zamannz
kalmamtr. Adamn, "Bunu sonra anlamaya alrm" ya da "Yarn bakarm" diyecek bir durumu
yoktur. Hemen o anda yapmak zorundadr nk onun iin bir sonraki ann bile kesinlii yoktur.
Byk olaslkla o zaman yaamyor olacaktr. Hem karsndakine gvenmekle ne kaybedebilir? Zaten
lm beraberinde her eyi alp gitmeyecek mi? Bu nedenle gvenmekten korkmak sz konusu
deildir, dnp, tartacak zaman yoktur. Ayn zamanda tensel bedeninin gitgide uzaklayor olduu
da gayet aktr.
"Salkl beden sensin" demek iyi bir admd ama ikinci adm olarak unlar sylenmeliydi: "Sen iki
bedenin de tansn; lmekte olan fiziksel bedenin, daha salkl olduunu hissettiin beden ise
psikolojik. Peki sen kimsin? ki bedeni de grebiliyorsun. Demek ki sen kesinlikle ncs olmalsn;
bu ikisinden biri olamazsn."
Bu Bardo'nun ileyiidir. Yalnzca Tibet'te lm sanatn gelitirmilerdir. Tm dnya yaama sanatn
gelitirmeye alrken, dnyada tmyle lm bilimi ve sanatn gelitirmi tek lke Tibet'tir. Ve buna
Bardo adn vermilerdir.
Eer o kiiye, "Birinci adm atp tensel bedenden kman ok iyi ama imdi de kendini psikolojik
bedenle zdeletirdin. Sen ondan ibaret de deilsin; sen sadece farkndalksn, saf bilin, bir
alglamasn." deseydiniz ve o beden ya da bu beden deil, bedensiz, cisimsiz bir varlk, saf bir bilin
olduunu anlamasna yardm edebilseydiniz, bu lm tamamyla farkl bir olguya dnecekti.
Odadaki enerji deiimini grdnz ama bambaka bir deiim daha grecektiniz. Sessizliin iniini
grdnz ama ayn zamanda mzii, dans eden bir enerjiyi, tm mekan dolduran belli bir kokuyu da
duyacaktnz. Adamn yz de baka bir olguyu, n aurasn sergileyecekti.
Eer ikinci adm da atabilseydi, bu lm son lm olacakt. Bardo'da buna 'byk lm' denir nk
artk yeni bir biime, yeni bir esarete domayacak, sonsuzluun, tm evreni dolduran okyanusvari
bilincin iinde kalacakt.
Bunu hatrlayn, bir ounuzun bana ayn ey gelebilir. Bir arkadanzn, akrabanz, anneniz veya
babanzn lm srasnda yanlarnda olabilirsiniz. ki eyin farkna varmalarna yardmc olun: birincisi
lmekte olan tensel bedenin kendileri olmaddr, ki lmekte olan bir insan iin bunu anlamak ok
basittir. kincisi biraz daha gtr ama ilkini anlayabilmise ikincisini de anlama ans vardr. Bu adm
ikinci bedenden ibaret de olmadn kavramaktr. Kii bu iki bedenin de tesinde, saf zgrlk ve saf
bilintir.

kinci adm atabilmi olsayd, etrafnda bir mucizenin gereklemesine, sessizlikten te, daha canl bir
eye, sonsuzlua, lmszle ait bir eye tank olacaktnz. Ve orada bulunan insanlar olarak hepiniz,
bu lmn yas tutma deil de bir kutlama zamanna dnmesinden tr dayanlmaz bir kran
duyacaktnz.
Eer bir lm bir kutlama anna dntrebilirseniz, arkadanza, annenize, babanza, kardeinize ya
da einize yardm edebilmisiniz demektir. Onlara vermi olduunuz, varoluun sunduu en byk
armaandr. Ve lme yaknken bu olduka kolaylar. Bir ocuk, yaam ya da lm hakknda
herhangi bir endie tamaz; bu konuda dnmez bile. Gen bir adam ise biyolojik oyunlara, hrslara,
daha zengin, daha gl, daha fazla prestij sahibi olmaya fazlasyla kafasn takt iin, bu ebedi
sorunlara kafa yoracak zaman yoktur.
Ama lm annda, lm gereklemeden hemen nce, hibir hrsnz kalmaz. Zengin ya da fakir
olmanz, bir sulu ya da bir aziz olmanz hibir eyi deitirmez. lm sizi yaama dair ayrmclklarn
ya da aptalca oyunlarn hi birine aldrmakszn alr.
Ama hastalara yardm edileceine, insanlar genelde bu gzel an yokediyor. Oysa bu bir insann tm
hayat boyunca yaayaca en deerli andr. Bu, kii yzyl yaam olsa bile yine de geerlidir. Ama
insanlar alamaya balayp, zldklerini belli ederek, "Bu ok zamansz, bu lm gereklememeli"
derler. Ya da "Merak etme, doktorlar kurtulacan sylyor" diyerek hastay teselli etmeye alrlar.
Bunlarn hepsi samalktr. Doktorlar bile bu aptalca eylerin bir paras haline gelirler. lm annzn
gelip attn sylemek yerine bu konuyu esgeip, size mit vermeye devam ederler. Hastann
leceini ok iyi bildikleri halde, "Merak etmeyin, yaayacaksnz" derler. Bu ann, hastann lmn
tamamen farkna varmas, saf bilinci deneyimleyebilmek iin son derece gl ve kusursuzca lm
kavramas gereken an olduunu bilmedikleri iin, onu bo tesellilerle geitirirler. Oysa ki o an byk
bir zafer andr. Artk onun iin lm deil yalnzca ebedi yaam vardr.

Tibet Bardosu
lm bir son deil, insann tm yaamnn zirvesi, doruk noktasdr. lm sizin sona erdiiniz deil
yalnzca farkl bir bedene tandnz anlamna gelir. Dou'da buna "teker" ad verilir. Bu teker srekli
dner durur. Evet, tekeri durdurmak mmkndr ama bu ancak lrken gerekleebilir.
Bu dedemin lmnn bana rettii bir ders, en byk derstir. O alyor ve gznde yalarla bizden
tekeri durdurmamz istiyordu. Ne yapacamz armtk; tekeri nasl durdurabilirdik?

Teker onun tekeriydi; bizim iin grnr bir ey bile deildi. O, onun kendi bilinciydi ve ancak kendisi
durdurabilirdi. Ancak bunu bizden istediine gre, bunu kendi bana baaramad akt.
Gzyalarnn ve sanki sarmz gibi srekli bu isteini tekrarlamasnn nedeni de buydu. Ona, "Seni
duyduk ve anlyoruz. Ltfen sessiz ol."dedik.
O anda harika bir ey oldu. Bu konuyu daha nce kimseye amamtm; belki de u andan nce henz
bunun zaman gelmemiti. Dedeme, "Ltfen sessiz ol." dedim. Kan, bozuk, kt yolda byk bir
grltyle sallanyordu. Hatta buna yol bile denemezdi, zerinde ilerlemeye altmz yalnzca bir
patikayd ve o srar edip duruyordu, "Tekeri durdurun, Rajah beni duyuyor musun? Tekeri durdurun."
Ona tekrar, tekrar, "Evet, seni duyuyorum" dedim. "Ne demek istediini anlyorum. Ama sen de
biliyorsun ki senden baka kimse tekeri durduramaz. Bu yzden ltfen sessiz ol. Sana yardm etmeye
alacam."
Anneannem armt. Bana falta gibi kocaman alm gzlerle bakyordu. Nasl yardm edebilirdim
ki?
Ona yle dedim, "Evet, bu kadar arma. Anszn gemi hayatlarmdan birisini hatrladm. Onun
lmn grmek bana kendi lmlerimden birisini hatrlatt." O hayat ve lm Tibet'te gereklemiti.
Tibet ok bilimsel bir ekilde bu tekeri durdurmay bilen tek lkedir. Sonra kutsal bir ark
mrldanmaya baladm.
Ne anneannem, ne lmekte olan dedem, ne de darda bizi dikkatle dinlemekte olan uamz Bhoora
bu arky anlayabiliyordu. Daha da garibi, ben de sylediim arknn tek bir szcn bile
anlamyordum. Ancak bu olayn zerinden oniki-on yl getikten sonra ne olduunu anlayabildim.
Bunu kefetmek o kadar zaman ald. Bu, bir Tibet riteli olan Bardo Thodal'd.
Tibet'te birisi ld zaman belli bir mantra tekrarlanr. Bu mantraya bardo ad verilir. Mantra lmekte
olan kiiye unlar syler: "Rahatla ve sessiz ol. Kendi merkezini bul ve orada dur. Bedenin bana ne
gelirse gelsin oradan ayrlma. Yalnzca olup bitene tank ol.
Brak ne olacaksa olsun, araya girme. Hatrla, hatrla, hatrla ki sen yalnzca tanksn; bu senin gerek
doan. Bunu hatrlayarak lrsen, teker duracaktr."
Bardo Thodal' ne yaptm bile bilmeden, lmekte olan dedem iin tekrarladm. Garip bir ekilde ben
bunu tekrarladka, o da tamamen sessizleerek beni dinledi. Belki de Tibete duymak ok artc bir
eydi. Belki mr boyunca tek kelime bile Tibete duymamt; belki de Tibet diye bir lkenin
varlndan bile haberi yoktu. Fakat lrken bile tamamen katlmc ve sessiz bir hale gelmiti.
Anlayamad halde Bardo ie yaramt. Bazen anlamadnz eyler ie yarar; ve ie yaramalarnn tek
nedeni de anlamamanzdr.

Ermi Prens
25 Ocak I947'de doan Hanover Prensi, Prens Welf son Alman mparatorunun torununun torunuydu. Babas
Prens Georg Wilhelm gibi, Hanoverli ngiliz krallarnn soyundan geliyordu. Annesi, Yunan Prensesi, Prenses
Sophia ise ngiliz Prens Philip Mountbatten'in kzkardeiydi.
Prens Welf eitimini Almanya'daki Salem School ve kuzeni Prens Charles'n da okuduu, skoya'daki
Gordonstoun gibi bir ok zel okulda grd.
Prens zamanla aristokrat tarzdaki yetitirili biiminden uzaklamaya balad. Tubingham niversitesi'nde
ekonomi ve eitim okuduktan sonra bir prenses deil de sradan bir vatanda olan, ayn okulda okuyan kz
arkadayla evlendi. Ksa zaman sonra Prens Welf ve kars Wibke, terapi guruplarna katlmaya balayp,
daha sonra da Zist Terapi Enstits'ne geip, orada terapi gruplarn ynettiler. Daha sonra Zist'te Bhagwan
Shree Rajneesh'in meditasyon yntemleriyle tanp, iki sannyasinin ynettii gruba katldlar.
Prens Welf'in niversite bitirme snavlarndan hemen nce, Prens, Wibke ve be yandaki kzlar Tania
Almanya'dan ayrlarak karayolundan Hindistan'a gittiler. Bhagwan Shree Rajneesh'in Poona'daki aramna
1975 ylnn Aralk aynda vardlar.
Tm aile, Tania'nn liderliinde 16 Aralk 1975'te sannyas ald. Bhagwan Prens'e Swami Anand Vimalkirti
ismini verdi. "Anand" mutluluk, "Vimalkirti" ise zn safl anlamna geliyordu.
8 Ocak 1981'de, Vimalkirti karate snma hareketleri yaparken beyin kanamas geirerek komaya girdi. 5 gn
boyunca Poona hastanesinde solunum cihazlarna bal olarak yaad. Annesi Prenses Sophia ve kardei
Prens Georg, onun yannda olabilmek iin Almanya'dan Poona'ya utular.
Uzun seneler boyunca edindii meditasyon deneyimleri, Vimalkirti'ye bedeni, zihni ve kalbiyle olan tm
balarnn tesine geebilecek farkndal salad. 9 Ocak gecesi aydnlanarak, ertesi sabah bedeninden
ayrld. Ailesi, tm dostlar ve komn yelerinin katld bir kutlama srasnda, Bhagwan, ustann,
rencisiyle paylat sevgisinin bir gstergesi ve veda jesti olarak, Vimalkirti'nin kalbinin zerine gller
brakt. Dans edip, arklar syleyen binlerce sannyasin, Vimalkirti'nin bedenine, yaklaca tren yerine kadar
elik ettiler. "Bir Prens gibi gitmesine izin verin" dedi Bhagwan. "O bir prensti. Sannyasinlerimin her birisi birer
prenstirler."
13 Ocak gn, Vimalkirti'nin ailesi, babas Prens Georg'un da katlmyla, Mavi Tuna Vals'i eliinde kllerini
arama geri getirdiler. Kller bylece, mermer bir antn iinde, aramn aalk, sakin bir kesinde yerini
bulmu oldu.
"O bir prensti. Aristokrasi doutan gelen deil, kalbin niteliiyle ilgili bir zelliktir. Ve bana gre O, dnyann
en ender, en gzel ruhlarndan birine sahipti."

Sevgili OSHO,
Vimalkirti'ye neler olduu hakknda bir eyler syleyebilir misiniz?
Vimalkirti'ye hibir ey olmuyor - tam olarak hibir ey nk hibir ey nirvana'dr. Batnn hiliin
gzellii hakknda hibir fikri yoktur. Batnn tavr tmyle da dnk, nesneler ve olaylara
endekslidir. 'Hibir ey' kulaa boluk gibi geliyor ama iin asl hi de yle deildir.
Bu Dounun en byk keiflerinden biridir: hilik boluk demek deil aksine boluun tam tersi
demektir. Dopdolu olmak, tamak anlamndadr.
'Hibir ey' szcn farkl yerletirdiinizde karnza 'hi birey' kacak ve getalt deiimlerinde
olduu gibi anlam bir anda deiecektir.
Hilik sannyasin hedefidir. Kii hibir eyin olmad bir yere gelebilmelidir: tm olular yok olur.
Yapma yoktur, yapan yoktur, arzu yoktur, hedef yoktur. Kii yalnzca varolmaktadr, bilincin sularnda
en ufak bir kprdanma, en kk bir ses bile kalmamtr.
Zen yolundakiler bu duruma 'tek elle el rpma sesi' derler. Tek elle el rpmak tabii ki ses kartamaz,
bu sessiz sestir, omkar yani yalnzca sessizliktir. Ama sessizlik bo deildir, aksine dopdoludur.
Tamamen sessiz olduunuz, hilikle tamamen uyum iinde olduunuz an, btnlk iinize yerleir, her
eyin tesindeki alem iinize nfuz eder.
Ancak Bat zihni tm dnyay kendi gcnn tesine itmitir: hepimiz birer ikolie dntk. Benim
tm yaklamm ise sizlere sfr olma yolunda yardm etmeye dayaldr. Yaamn en kusursuz deneyimi
sfrdr; bu en yksek haz ve mutluluk deneyimidir.
Vimalkirti kutsand. O asla amayan, burada geirdii srenin tamamnda doruluu daima btn
olan, seilmi sayl sannyasinlerimden birisiydi. Asla bir soru sormad, asla bir mektup yazmad, asla
bir sorunla bana gelmedi. yle bir gven duyuyordu ki yava yava benimle btnlemeye balamt.
O en ender yreklerden birine sahipti; yrein bu nitelii dnyada kalmam durumda. O gerek bir
prens, gerek bir asil, gerek bir aristokratt. Aristokrasi doutan gelen deil, kalbin bir niteliiyle ilgili
bir zelliktir. Ve bana gre O, dnyadaki en ender, en gzel ruhlardan birine sahipti.
Onun hakknda, 'Neler oluyor?' sorusunu sormak ok yersizdir.
Tabi ki insan, yetitirilme biiminden kaynaklanan, zellikle de Almanlar iin geerli olan, eski
dnce yntemlerine doru bir eilim gsteriyor. yle duymutum:
Kk Joey annesinin evden ona seslendiini duyduunda bir aacn altnda oturuyordu, "Joey ne
yapyorsun?"

"Hibir ey, anne" diye yant verdi.

"Yo, gerekten Joey, ne yapyorsun?"
"Hibir ey dedim ya."
"Bana yalan syleme! Ne yapyorsun syle abuk!"
Bu noktada Joey, derince i ekip yerden kk bir ta ald ve biraz uzaa frlatarak annesine,
"Ta atyorum" diye seslendi.
"Ben de bunu yaptn sanyordum zaten! imdi hemen buna bir son ver!"
"Tanrm" diye kendi kendine sylendi Joey, "bugnlerde kimse hibir ey yapmamana izin vermiyor."
Mutlaka bir ey yaplmal...kimse bana inanmyor, siz de Vimalkirti hibir ey yapmyor, yalnzca
varoluyor dediimde bana inanmayacaksnz.
Beyin kanamas geirdii gn onun iin biraz endielenmitim, bu yzden doktor sannyasinlerime
onun en azndan yedi gn boyunca hayatta kalmasn salamalarn syledim. O kadar gzel, o kadar
iyi gidiyordu ki, ii yarm brakarak gitmemeliydi. Tam kyda duruyordu ve yalnzca kk bir itkiyle o
her eyin tesindeki aleme ait olacakt.
Bana yaam yapay yollarla srdrmekle ilgili birok soru yneltildi. O u anda yapay solunum
yapyor. Yoksa o gn lm olacakt, neredeyse lyordu da. Bu yapay yollar olmasayd gerekten
baka bir bedene, baka bir rahme girmi olacakt. Ama geri geldiinde ben burada olmayacaktm.
Kendine baka bir usta-hele benim gibi lgn bir usta- bulup bulamayacan kim bilebilirdi? Hem
ayrca birisi benimle byle derin bir ba kurduktan sonra baka bir ustayla yapamayacak nk dier
ustalar ona fazlasyla dz, skc ve cansz gelecektir.
Bu yzden biraz daha kalmasn istedim. Baard son ey, yapmakla hibir ey yapmama durumu
arasndaki snr amak oldu. Onun hala iinde olan o 'bir eyler' yokoldu. O artk hazr, artk ona veda
edebilir, bunu kutlayabilir, onu laykyla uurlayabiliriz.
Ona mthi bir mutlulukla iyi yolculuklar dileyin. Danslarnz ve arklarnzla birlikte gnderin onu.
Onu grmeye gittiimde aramzda gerekleenler unlard: gzlerim kapal olarak yannda bekledim.
Mthi mutluydu. Bedeni artk tamamen kullanlmaz durumda. Cerrahlar, beyin cerrahlar ve dier
doktorlar endieliydi; tekrar tekrar kafamda neler dndn, onun hayatta kalmasn neden
istediimi sorup duruyorlard. Onlara gre bu anlamszd nk bir ekilde kurtulmay baarsa bile,
beyni asla dzgn alamayacakt. Ben de onun bu durumda olmasn istemeyeceime gre gitmesi
daha iyi olurdu.

Neden onun yapay yollarla solunumunu srdrmesini istediim konusunda endieliydiler. Bazen kalbi
bile duruyor, yapay olarak yeniden altrlmas gerekiyordu. Dn bbrekleri iflas etmeye balad ve
ieride byk bir dem olutuu iin kafatasnda bir delik almak zorunda kalnd. Bu doutan
gelme, olmas gereken, bedeninin programna dahil bir durumdu.
Ama o ok gzel idare etti: lm gereklemeden nce bu yaam o en yce ieklenme iin kulland.
Geriye ok az bir ey kalmt: dn gece o da yokoldu.
Dn gece ona, "Vimalkirti, artk hereyin tesine benim kutsamamla gidebilirsin" dediimde sevinten
neredeyse haykrd, "Haarika!"
"O kadar da deil" diyerek ona bir yk anlattm.
Bir karga bir kurbaayla karlap anlatmaya balam:
"Cennette mthi bir parti verilecek!"
Kurbaa kocaman azn ap, "Haarika!" demi.
Karga devam etmi,' Mthi yemek ve iecekler olacak."
Kurbaa yine, "Haarika!" diye yant vermi.
"Gzel kadnlar gelecek ve Rolling Stones da canl olarak alacak."
Kurbaa azn daha da ap haykrm, "Haarikaa!"
Ve karga eklemi, "Ama byk azl hi kimse ieri alnmayacak."
Bunun zerine kurbaa dudaklarn skca bzp yle mrldanm, "Zavall timsah. Byk hayal
krklna urayacak!"
Vimalkirti kusursuz bir gzellie sahip. O baka bir bedene dnmek zorunda kalmayacak nk
uyanm olarak, bir budalk durumunda gidiyor.
Bu nedenle hepiniz canlanmal, dans edip, arklar sylemeli ve bunu kutlamalsnz. Yaam ve lm
kutlamay renmeniz gerek. Yaam gerekten lmn olabilecei kadar mthi deildir; ancak
lmn mthi olabilmesi iin kiinin drdnc etaba, turiya'ya erimesi gereklidir.
Normal olarak beden, zihin ve kalple zdelemekten kopmak gtr ama Vimalkirti iin bu ok kolay
gerekleti. O bu zdelemeyi noktalamak zorundayd nk beden zaten lmt- be gndr
lyd. Beyin iflas etmi, kalp ise uzaklara gitmiti.

Geirdii kaza yalnzca dardan bakanlar iin bir kazayd ama Vimalkirti'nin kendisi iin belli ki zeri
rtlm bir kutsamayd. Byle bir bedenle kendinizi daha fazla zdeletiremezsiniz: bbrekler
almyor, solunum almyor, kalp almyor, beyin tamamen zarar grm. Byle bir bedenle nasl
zdeleebilirsiniz? Bu imkansz. Yalnzca biraz aklkla kendinizi ayrabilirsiniz ve o bunu yapt nk
bu kadar akla sahipti, bu kadarn gelitirmiti. Bu yzden annda farkna vard ki, "Ben beden
deilim. Ben zihin deilim. Ben kalp de deilim." Bu n geebildiiniz zaman drdnc etap, yani
turiya'ya eriirsiniz ve o sizin gerek doanzdr. Ona bir kez eriildiinde bir daha asla kaybedilmez.
O benim fkralarma baylrd. Bu onun iin son konuma olduuna gre bu fkra da onun iin:
talyan bir ift aceleyle hastaneye gidiyordu nk kadn doum yapmak zereydi. Fakat yolda
korkun bir kaza oldu ve adam komaya girerek hastaneye kaldrld.
Kendine geldiinde ona aydr komada olduunu, karsnn iyi olduunu ve biri kz, biri olan ikiz
babas olarak gurur duymas gerektiini sylediler.
Mmkn olduu kadar yakn zamanda hastaneden ayrlp ailesine kotu ve evde bir sre geirdikten
sonra karsna ocuklara ne isim koyduklarn sordu.
Kars yant verdi: "talyan geleneklerine uyarak isimlerini ben koymadm. Yeni doan bebeklerin
ismini koymak erkein iidir ama sen komada olduun iin bu grev olan kardeine dt."
Bunu duyan koca olduka zgn bir ekilde yle dedi, "Olan kardeim tam bir salaktr! Onun
dnyadan haberi yoktur! ocuklara ne isim koydu?
Kars, "Kz olana Denise ismini koydu" diye yant verdi.
"Hey, bu fena deil" dedi koca. "Peki ya dier bambino?"
"Olann ismiyse De-nephew* oldu"
...Bunlar benim felsefemin esi: yaam, ak ve kahkaha. Yaam yalnzca bir tohumdur, ak bir
iektir, kahkaha ise bir kokudur. Yalnzca dnyaya gelmi olmak yetmez, kii yaam sanatn
renmelidir; bu meditasyonun A'sdr. Daha sonra kii sevme sanatn renmelidir; bu ise
meditasyonun B'sidir. Ve sonra kii glme sanatn renmelidir; bu da meditasyonun C'sidir ve
meditasyonun yalnzca maddesi vardr: A,B,C.
Bugn Vimalkirti'yi en gzel ekilde uurlamalsnz. Onu kahkahalarla uurlayn... O burada, sizin
glmseyilerinizde, kahkaha atlarnzda bizimle birlikte olacaktr. O burada, ieklerin, gnein,
rzgarn, yamurun iinde yaayacaktr, nk hibir ey yokolmaz, hi kimse gerekten lmez,
yalnzca sonsuzluun bir paras haline gelir.

Bu yzden gzlerinizde yalar hissetseniz bile brakn bunlar sevin gzyalar olsun, onun elde ettii
baarnn sevin gzyalar... Kendinizi, onu nasl zleyeceinizi dnmeyin; onu, nasl
tamamlandn dnn.
Benim yaklamm tamamen kutlama zerinedir. Benim iin din kutlamann tm tayf, tm gkkua,
tm renkleridir. Bunu kendiniz iin byk bir frsat olarak deerlendirin nk onun aramzdan
ayrln kutlarken bir ounuz daha byk yksekliklere, varoluun yeni boyutlarna eriebileceksiniz;
bu mmkn olacaktr. Bunlar karlmamas gereken anlardr; bunlar kapasitelerinin son damlasna
kadar deerlendirilmesi gereken anlardr.

* ngilizce'de 'niece' (Denise'teki 'nise' ile okunuu ayndr) kz yeen anlamna nephew ise erkek
yeen anlamna gelmektedir.

5. Blm -Btnyle Keyfine Varn! Gnyla Aydnlanan Doruklardan Bir Manzara

Karanlktan Aydnla

Sevgili OSHO,
Babanzn dn gerekleen lm zerine bir eyler syleyebilir misiniz?
Bu asla bir lm deildi. Ya da toptan lmd. Zaten bu ikisi de ayn anlama gelir. Onun bu ekilde
lmesini umuyordum, herkesin arzu etmesi gereken bir ekilde ld: samadhi yani aydnlanma
halinde, bedeni ve zihninden tamamen bamszlam olarak.
Hastanede olduu ay ierisinde ziyaretine yalnzca kere gittim. Ne zaman lmn kysnda
olduunu hissettiysem o zaman gittim. lk iki ziyaretimde ld taktirde yeniden dnyaya gelmek
zorunda kalacandan korktum biraz; bedene bamllk tamamen yokolmamt. Meditasyonu her gn
biraz daha derinleiyordu ama yine de onu bedenine balayan zincir tamamen krlmam, yerinde
duruyordu.
Dn onu bir kez daha grmeye gittiimde sonsuz mutluluk duydum nk artk doru bir ekilde
lebilirdi. Artk bedeni onu ilgilendirmiyordu. Dn sabaha kar sularnda sonsuzlua gz atabilme
ansna ilk kez eriti ve bir anda artk leceinin farkna vard. Bu beni ilk yanna aryd, dier iki
seferde kendi kararmla gitmitim. Dn beni ard nk leceini kesin olarak biliyordu. Bana veda

etmek istiyordu ve bunu ok gzel bir ekilde, gzlerinde yalar olmadan, daha fazla yaamak iin
artk hibir zlem duymakszn gerekletirdi.
Bu yzden bu bir lmden ok sonsuzluun iine doutur. Zamannda ld ve sonsuzlua dodu. Ya
da tamamen ld yani bir kez daha dnyaya geri gelmeyecek ekilde. Bu edinilebilecek en byk
baardr; bundan daha yce bir ey yoktur.
Bu dnyadan tam bir sessizlik, nee ve huzur iinde ayrld. Dnyadan kutlanmaya deer bir biimde,
bir nilfer iei gibi ayrld. Bu ender anlar sizin nasl yaanp nasl lneceini renebilmeniz iin
esiz frsatlardr. Her lm bir kutlamaya dnmelidir ancak bu yalnzca sizi varoluun daha yksek
boyutlarna tayabilmesiyle mmkndr.
O aydnlanm olarak ld ve bu benim her sannyasinim iin arzu ettiim lm biimidir.
Aydnlanmamsanz yaam irkindir ama aydnlandnz zaman lm bile gzelleir.
Aydnlanmamsanz yaam irkindir nk acyla dolu bir cehenneme benzer. Aydnlandnzda ise
lm tanrsal olana alan bir kap gibidir; artk ac yoktur, cehennem de yoktur. Aslnda tam tersine bu
tm aclar, tm cehennemleri terketmektir.
Bu ekilde ld iin son derece mutluyum. Unutmayn: meditasyon ne kadar derinleirse, beden
zihin bilekenizden de o derece uzaklarsnz. Ve meditasyon en st noktaya ulatnda, artk her eyi
grebilirsiniz.
Dn sabah kesin olarak lmn kapy aldnn farkndayd. Ve beni ard. Bu beni ilk aryd ve
onu grdm anda artk bedeninde olmadn anladm. Bedene ait tm aclar yok olmutu.
Doktorlarn kafasn kartran neden buydu: beden tamamen normal bir ekilde iliyordu. Bu yzden
onlarn bekledii son ey lmesiydi. Ondan nceki herhangi bir gn lebilirdi. Derin aclar iindeydi ve
bedeni ciddi sorunlarla doluydu: kalbi dzgn ilemiyor, nabz bulunamyor, beyninde, baca ve
elinde kan phtlar saptanyordu.
Dn ise durumu kesinlikle normale dnmt. Onu muayene edip lmesinin olanaksz olduunu,
hibir sorun veya tehlikenin mevcut olmadn sylediler. Ama bu byledir. Tehlikenin olduu gn,
doktorlara gre tehlikesizdi. Bir ay nce hastaneye yatrldnda geirdii ilk yirmi-drt saat ise en
tehlikeli zamand; leceinden korkuyorlard. Ama lmedi. Daha sonraki yirmi-drt saat boyunca hala
kurtulup kurtulamayaca hakknda bir eyler syleyemiyorlard. Hatta bir cerrah, kan phtlar baka
yerlere giderse onu kurtarmak mmkn olmayaca iin, tm baca kesme nerisini bile getirmiti.
Ben bacan kesilmesine kar ktm nk insan er ya da ge lecekse, bedenin eklini bozup daha
fazla ac ektirmenin ne anlam vard? Yalnzca yaamak, yaam sresini uzatmak da anlamszd. Bu
yzden kar ktm ve bu doktorlar artt. Fakat o neredeyse drt hafta boyunca yaamay
srdrnce, benim hakl olduuma, baca kesmenin gereksiz olduuna karar verdiler. Bacak
kurtuluyor, adeta diriliyordu. Hatta yeniden yrmeye balamt ki bu Dr. Sardesai iin bir mucizeydi.
Bu kadarn, tekrar yryecek olmasn ummuyorlard bile.

Dn tamamyla normaldi, her eyi normale dnmt. Bu durum benim iin, lmn gereklemesinin
artk mmkn olduunun iaretiydi. Eer meditasyon lmden nce gerekleebilirse her ey normale
dner. Kii lrken kusursuz bir sala kavuur nk gerekte lmyor, yalnzca daha yksek bir
boyuta geiyordur. Beden bu durumda bir srama tahtas grevi grr.
O yllardr meditasyon yapyordu. Ender bulunan bir adamd, onun gibi bir baba zor bulunur. Olunun
rencisi olan bir baba: bu ok enderdir. sa'nn babas olunun rencisi olmaya cesaret edemedi,
Buda'nn babas iin ise bu seneler ald. Ama benim babam yllardr meditasyon yapyordu. Her gn
saat boyunca, sabah le alt aras meditasyona oturuyordu. Dn bile, hastanede olmasna karn bunu
srdrd.
Olay dn gerekleti. Kii bunun ne zaman olacan bilemez. nsan kazmay srdrrse bir gn suyun
kaynayla, bilincin kaynayla karlar. Dn bu gerekleti, iyi bir zamanlamayla gerekleti.
Bedenini bir gn nce bile terketmi olsayd ksa sre sonra baka bir bedenle geri dnecekti nk
hala bir para balanma mevcuttu. Ancak dn defter tamamen temizlenmiti. Zihinsizlik durumuna
eriip bir buda gibi ld. Zaten kii budalk durumundan daha fazla ne isteyebilir ki?
Benim burada tm abam, sizlerin birer buda gibi yaayp birer buda gibi lmenize yardmc olmaktr.
Bir budann lm her ikisini de kapsar. Bu lm deildir nk yaam sonsuzdur. Yaam doumla
balayp lmle sona ermez. Milyonlarca kez dodunuz ve ldnz; bunlar sonsuzlua doru ktnz
kutsal yolculuun iinde yalnzca kk blmlerdir. Ama bilinciniz ak olmad iin yaamn ve
lmn tesinde olan grememektesiniz.
Daha bilinli bir hale geldike, asl yznz greceksiniz. O dn bunu grd. Tek elin rp sesini,
sessiz sesi duydu. Bu yzden bu bir lm deil, sonsuz yaama erimektir. Dier yandan toptan lm
olarak da nitelendirilebilir nk o artk geri gelmeyecektir.
Nee ve sevin duyun!

lmsz Gerek
Her zaman yaam nehriyle birlikte akn. Asla akntya kar gitmeye ve nehirden hzl akmaya
almayn. Yalnzca mutlak rahatlk iinde hareket edin ki kendinizi her an evinizde gibi, huzur iinde,
varolula bark hissedin.
Anmsamanz gereken ikinci ey ise yaamn ksa olmaddr; yaam sonsuzdur ve aceleye hi gerek
yoktur. Acele etmek ancak baz eyleri karmanza neden olur. Varoluun iinde acele eden herhangi
bir eye rastladnz m hi? Mevsimler zaman geldiinde gelir, iekler zaman gelince aar. Aalar

yaam ksa diye bymek iin acele etmez. Tm varolu yaamn sonsuzluunun farkndaym gibi
grnmektedir.
Biz hep buradaydk ve hep burada olacaz- tabii ki ayn ekilde, ayn bedenlerle deil. Yaam
evrilmeye, daha yksek etaplara ulamaya devam ediyor. Ama hibir yerde ne bir son mevcuttur, ne
de bir balang. Siz balangsz bir yaamla, sonsuz bir yaam arasnda varolmaktasnz. Her zaman
bu iki sonsuzluun ortasnda, her iki taraftasnz.
Ancak her zaman kendi doanzla uyum iinde olmalsnz.
Baz aalar yava, bazlar hzl boy atar; ne yava bymenin ne de hzl bymenin zel bir yan
yoktur. ki aacn da paylat ortak bir zellik varsa o da ikisinin de kendi doalarn izlemekte
olduudur.

En Sonuna Kadar Aratrn

Sevgili OSHO,
Ruhun lmden sonra varolduuna ve farkl bir yaam formuna doru g ettiine ya da
evrenin iinde zldne nasl inanabiliriz?
Ben hibir zaman sizden bir eye inanmanz istemedim. Benim kiisel deneyimim, ruhun lmden
sonra varolduunu, farkl bir yaam biimine doru g ettiini ve sonu olarak, daha fazla renecek
bir eyi, sorulacak sorusu, aray ya da arzusu kalmad, en st nokta olan kesin tatmin noktasna
ulap, tamamlanmay, aydnlanmay gerekletirdii zaman da kendiliinden evrenin iinde zlp
gittiini gsterir. Bu g tekrar deneyimlemenin temel gereklilii yaamak iin arzu duymak, tatmin
edilmesi gereken bir arzuya sahip olmaktr.
Tekrar tekrar domakta olan siz deil, asla tatmin edilemedii iin varln srdrmeye devam eden
arzunuzdur. Siz yalnzca bir glge gibi bu arzunun peinden gidersiniz.
Buna inanmanz gerektiini sylemedim. Hatta inanmamanz, kuku duyup bu konuyu aratrmanz
yelerim. Ben yalnzca sizi bir aratrmaya itiyorum, bir inanca deil.
Benim dinim bir inan deildir. Benim dinim en st gereklie doru bir aratrmadr.

Bu yzden ben ne dersem diyeyim, her zaman bunun arkasndaki temel neden, bir dogmay kabul
ettirmek yerine sizi bir araya itmektir.
Ben ruhun lmden sonra da varolduunu sylediimde bu sizin iin yalnzca bir hipotezden ibarettir.
Benim iinse bu bir deneyimdir. Ben buna inanmyorum; bunu biliyorum.
Ruhun g ettiini sylediimde kendi deneyimimden yola kyorum. Ben gemi hayatlarm
anmsyorum. Bu g bizzat yaadm; benim kafamda herhangi bir soru ya da phe yok, ama bunu
sizleri inandrmak iin sylemiyorum. Yapmaya altm ey, gemi hayatlarla ilgili bu tuhaf
aratrmaya ilgi duymanz salamak. Eer ben, her ey bilincimize kaytl olduu ve hibir ey asla
yokolmad iin bu gemi hayatlar anmsayabiliyorsam, siz de basamaklar inip bilincinizin iine
girebilir ve gemi hayatlarnzla ilgili eyler renmeye balayabilirsiniz. Bir eyi rendiiniz zaman
ona inanmaya ihtiyacnz kalmaz nk artk biliyorsunuzdur. Bilmediiniz bir eye ise asla inanmayn
nk inandnz zaman asla renemezsiniz.
Ve bir eyi bildikten sonra ona inanmak sama gelecektir. Zaten bilince inanmann ne anlam kalr ki?
Gnein, gllerin varlna inanmaz, onlarn varolduunu zaten bilirsiniz. Tanrya inanrsnz nk
Tanr'y bilmezsiniz. Ruha da inanrsnz nk ruhu da bilmezsiniz.

Dne Kk Bir Bak Atmak

Sevgili OSHO,
Zaman zaman o an iinde bulunduum durumun tam olarak daha nce tekrarlanm
olduu hissine kaplyorum. Bakalarnn da ayn hissi yaadklarn ve bunun deja vu
olarak tanmlandn duydum. Her zaman bu deneyimin ne olduunu ve meditasyonla
balantsn merak etmiimdir. Bunu anlamama yardmc olabilir misiniz?
Deja vu olarak tanmlanan deneyim kendine ait bir gereklik tar nk bu sizin dnyaya ilk geliiniz
deildir. Banzdan bir ok yaam ve lm deneyimi geti. Ve doal olarak binlerce yaamn
ierisinde ayn yerlere gelmemek, ayn yzlerle karlamamak, bir aa grp ayn aac daha nce
kesinlikle grm olduunuzu hissetmemek olanakszdr. Bu his pheye yer brakmayacak denli kesin
bir histir: sizin hayal rnnz deildir, o kiiyi daha nce grm ya da en ince ayrntsna kadar o
durumun iinde daha nce bulunmutunuz.

Bu ok tuhaf bir histir; insann ban dndrr. Ama ayn zamanda Hindistan'n dnda domu olan
btn dinlerin eksik olduunun da kantdr nk bu dinler deja vu deneyimini aklayamazlar.
Reenkarnasyon fikrine sahip olmadktan sonra deja vu deneyimine aklk getirmek olanakszdr. Bir
kasabaya varyor ve bir anda daha nce orada bulunmu olduunuzu hissediyorsunuz. Saa saparsanz
nehre, sola saparsanz tren istasyonuna ulaacanz biliyorsunuz ve bunu denediiniz zaman da
gerekten nehre ya da istasyona varyorsunuz. Yoldaki aalar, nehri daha nce bir filmde ya da
ryada grmesine tanyorsunuz.
Deja vu gemiten gelen ve bir ekilde imdiki zamana karan kk bir kesittir. Bir gerekliktir. Ve
bu gereklik, deja vu, yani gemi yaamlardan kalma anlar, defalarca kantlanarak reenkarnasyon
teorisini yalnzca dini bir teori olmaktan karp, bilimsel bir gereklie dntrr. Tabii bilimin daha
ak fikirli olaca, beklenen o zamann gelmesini bekleyerek...
Sorun u ki, bilimde tm ilerlemeler yalnzca tek bir yaamn varln kabul eden ve bu konuda
nyargl olan Bat'da gerekleiyor. Yine de dnya her geen gn biraz daha klyor. Er ya da ge
bilim, insan geliimi, meditasyon ve bilincin dnm iin hayati nem tayan bu olguyu dikkate
almak zorunda kalacaktr. Kii gemi hayatlarn anmsadka lmden sonra da bir gelecee sahip
olduunun kantn bulmu olacaktr. Gemi yaamlar anmsamak, ayn zamanda buraya farkl bir
cisme ve isme sahip olarak dnecek oluunuzun da kantdr.
Bilim tek bir yaama dayal Musevi, Hristiyan ve Mslman inancndan syrlp farkl bir yn ald
zaman, ki bunun gerekleeceinden hi kukum yok, reenkarnasyon bilimsel olarak kantlanm bir
gereklik kazanacaktr. Bu tek yaam inanc zaten olduka samadr nk varoluta hibir ey lmez;
her ey varolmaya devam eder, yalnzca ekilleri deiir.
Yaam szkonusu olduunda neden bunun tersi olsun ki?
nsanlar ayn tr bir yaam binlerce kez srdrdklerinin farkna vardklar zaman, ki reenkarnasyon
teorisi byle bir fayda salamak zere harekete geirilmitir, ayn eyleri tekrar tekrar yapm olmann
ne kadar skc, bkknlk verici olduunu ve bunlardan bir ders karamam, bir kazan salayamam
olmann ne kadar korkun olduunu greceklerdir. Binlerce yaantnzda ayn iktidar ve para hrsyla
mcadele ettiniz ve hala bunu srdrmektesiniz. Demek ki her yaam deneyimi siliniyor ve her
seferinde sfrdan balyorsunuz. Bilimsel olarak kantlandnda, ayn aptalca oyunlar tekrarlamanz
da ok gleecektir. Yeterince oynadnz, artk deime, bilincinizi yceltme zamandr; bu, adeta bir
tekerlek gibi bir yaamdan dierine tekrar, tekrar dnmeye devam eden vahi emberin tesine
geme zamandr.
u ana kadar yaptnz her ey bilin dyd. Artk olgunlap, bilinle hareket etmenin zaman geldi.
Artk farkndalkla hareket edin; yeteri kadar bilinsizce yaadnz.
Reenkarnasyon tekerleinin dnmesini salayan ey bilinsizliktir. Bir kez bilincinize kavutuunuz
zaman abalarnzn yersiz olduunu greceksiniz; baary bir ok kez elde ettiniz ama ne iin? lm

zaten her eyi silmedi mi? Bu tpk kumdan kaleler yapmaya benzer, rzgar gelip kalenizi yerle bir
eder. Siz de yeni bir kale yapmaya tekrar tekrar devam edersiniz ve sonu hep ayn olur.
Bilimin Dou'lu milyonlarca insann yaad deneyimlerin gereini gzard etmekten vazgemesi
sonsuz bir nem tamaktadr. Bu bir batl inan deildir; yaamn bizim farkna varamadmz
gizemlerinden biridir yalnzca. Bilim bu konuda keiflerde bulunduka, siz de olup bitenler karsndaki
tutumunuzda byk deiimler olduunu greceksiniz ve amacnz da deiip bu arkn dna
kmaya dnecektir. Bu ark sizin esaretinizdir, ve bu esaretten kurtulmak, gerein ve zgrln
peinde olanlarn tek arzusu olmutur.
Varlnzn bedensiz, cisimsiz olarak da evrenin iinde kalabileceini, cisimsiz olarak da
varolabileceini, tm varolua yaylabileceini anladktan sonra tm abanz bu yce zgrle
erimek zerine olacaktr. Biz Dou'da bunu baarm insanlarn yaad bu en yce deneyimi
moksha, yani mutlak zgrlk olarak tanmlarz. Bu, bedenden, zihinden, etrafnzdaki her trl
zincirden, cisimden bamszlap yalnzca saf bir bilince dnmektir.
Bu durumda hala bir bireysellik, grnmez bir merkezde "Ben" olunduuna dair bir bilin vardr.
Aslnda bu, "Ben ilk kez olarak gerek zme kavutum" bilincidir.
Beden olmadnda hastalk da olmaz, beden olmadnda yallk ve lm de olmaz. Bedensiz bir
bilin doal olarak her zaman taze, gen, zgrdr ve tm evren ona aktr. Onun imparatorluu
snrszdr.
Bir gn Gautama Buda'ya yle sormular, "Mutlak bir bilince dnrsek yeniden dnyaya
gelmeyeceimizi ve tm varoluun bizim imparatorluumuza dneceini tekrar, tekrar
sylyorsunuz. Peki ya bizden nce aydnlanm onca insan ne olacak? Ben nasl tek bama tm
evrenin efendisi olabilirim?"
Soru mantkl grnebilir ama varolua ait deildir ve Buda'y gldrmtr, ki O ok ender olarak
glermi, hatta yaam boyunca belki toplam -drt defa gld sylenir. Buda yle yant vermi,
"Senin mantn anlayabiliyorum ve sana bir ey anlatacam; bir kar-tezle deil yalnzca bir rnekle
yapacam bunu: Karanlk bir evde bir mum yakarsan tm ev kla dolacaktr. Bir mum daha
yakabilirsin. Bu durumda iki mumun nn birbiriyle atacan m dnyorsun? kinci mumun
da tm evi dolduracaktr. nc bir mum da yakabilir, tm evi mumlarla doldurabilirsin. Hepsi
kendi alevleri iinde bireyselliklerini koruyacak, ama yaydklar k szkonusu olduunda, hepsi tm
odaya sahip olacaklar. Hibir ayrm olmayacak. Bu benim alanm, bu senin alann diye bir ey
szkonusu deildir. Ik bir nesne deildir ve binlerce mumun birbiriyle atmadan tm evi
doldurabilir."
O hakldr. Kar-tez oluturmak mmkn olmad halde onun verdii rnek mkemmeldir. Durum
tam olarak budur: bir kez cisminizden kurtulduunuz zaman tm evrene yaylm olacaksnz.
Aydnlanm olan milyonlarca baka kii de klaryla, bilinleriyle tm evreni doldurmaktalar.

Merkezlerinde kendilerine ait birer alev tarlar ama yaydklar n snr yoktur. Iklar birbiriyle
atmaz nk onlar cisimsizdir. Ayn mekan herhangi bir mcadele ya da tartma gerekmeksizin
farkl klar tarafndan doldurulabilir. Ve bilin de bir ktr.

Film Boyunca Uyank Kalmak

Sevgili OSHO,
sa'nn ruhun reenkarnasyon olaslndan szetmemi olmasnn nedeni nedir? Bu, Dou
dinleriyle Bat dinlerini birbirinden ayran bir fark gibi grnyor.
sa elbette ki reenkarnasyonun bilincindeydi. ncil'de dorudan olmasa da bunu iaret eden bir ok
ipucu vardr. Birka gn nce sa'dan yle bir alnt yapmtm: "Ben brahim'den ok nce vardm."
Ve sa der ki, "Geri geleceim". Bunun dnda bin-bir tane dorudan reenkarnasyon gndermesi
mevcuttur. O reenkarnasyonun tamamen bilincindeydi fakat farkl bir nedenden tr bu bilgiyi
yaymamay yeledi.
sa Hindistan'a gitmi ve reenkarnasyon teorisinin burada nelere yol atn grmt. sa'dan
yaklak be bin sene nce bu teori retilmekteydi. Ve bu aslnda bir teori deil bir gerektir; yani
teori geree dayaldr. nsanolunun milyonlarca yaam vardr. Bu bilgi Mahavira, Buda, Krina,
Rama tarafndan retilmitir ve tm Hint dinleri bu konuda gr birliine varmtr. Hatta bu sizi
artabilir ama, gr birlii iinde olduklar yegane konu da budur.
Peki Hindistan'n dnda domu olan dinin kayna Musa, sa ve Muhammet'in bu konuda
dorudan konumam olmalarnn nedeni nedir? Bunun belli bir nedeni vard ve Msr ve Hindistan o
zamanlar srekli bir alveri iinde olduklar iin Musa bunun farkndayd.
Bir zamanlar Afrika'nn Asya'nn bir paras olduu ve zamanla bu ktadan kopup, yava, yava
ayrld zerine bir gr vardr. Bu gre gre Hindistan ve Msr da bir btnd, ki bu iki lke
arasnda snrsz benzerlik vardr. Ayn ekilde Gney Hindistan'da yaayan insanlarn siyah olmas da
artc deildir nk bu insanlarn damarlarnda zenci kan vardr; btnyle olmasa bile ksmen
zencidirler. Zaten eer Afrika Asya'nn bir paras idiyse, bu, Ari rkn zencilerle karm olmasn ve
Gney Hindistan'n siyah oluunu da olduka doal klar.
Musa tamamen Hindistan'n farknda olmu olmaldr. Kemir eyaletinin hem Musa hem de sa'nn
orada gml olduu iddias sizi artabilir. Orada ikisi iin birer mezar mevcuttur. Her ikisi de
reenkarnasyon teorisinin Hindistan zerindeki etkilerini grmlerdir.

Bu teori yznden Hindistan' bir rehavet kaplam, acele etmek diye bir kavram yok olmutur.
Hindistan'da zaman kavram gnmzde dahi yoktur. Herkesin kolunda bir saat olmasna karn
zaman kavram mevcut deildir. Biri, "Saat bete seni grmeye geleceim" dedii zaman bu her trl
anlama gelebilir. Bu kii saat drtte de, altda da gelebilir, hatta hi gelmeyebilir ve kimse bu durumu
ciddiye almaz. Bu onun szn tutmad anlamna gelmez, yalnzca zaman kavram yoktur! Sonsuzluk
ayaklarnzn altndayken zaman kavramna sahip olmak nasl mmkn olabilir? Bunca ok yaama
sahipken, acele etmenin ne anlam kalr? nsan istedii kadar ar ilerleyebilir; elbet bir gn varacaktr.
Reenkarnasyon teorisi Hindistan' olduka enge ve skc bir hale getirdi, zaman bilincinin de
tamamen yitmesine neden oldu. Bu durum insanlarn her eyi ertelemesine yol at. Oysa her ey
yarna brakldnda kii bugn de, olduu gibi ayn kalr ve yarn asla gelmez. Ayrca Hindistan'da
insanlar baz eyleri yalnzca yarna ertelemekle kalmayp, sonraki yaamlarna bile ertelemektedirler.
Musa da, sa da Hindistan' ziyaret ettiler ve bu durumun farkna vardlar. Muhammet ise Hindistan'a
hi gitmedii halde buraya olduka yakn olduu ve Arabistan ve Hindistan arasnda srekli bir trafik
sz konusu olduu iin bu durumun farkndayd. Bu yzden onlar insanlara, "Yalnzca tek bir yaama
sahipsiniz, bu sizin ilk ve son ansnz, bu ans karrsanz, sonsuza dek karm olacaksnz"
demenin daha iyi bir fikir olduuna karar verdiler.
Bu bulu insanlarda youn bir zlem ve istek yaratacak, bir dnm yaayabilmelerini kolaylatracak
younlua ulamalarn salayacakt.
Bu durum akla u soruyu getiriyor: Mahavira, Buda ve Krina bunun farknda deiller miydi?
Reenkarnasyon teorisinin rehavete yol aacan bilmiyorlar myd? Onlar tamamen farkl bir yntem
deniyorlard. Ve her yntem ancak belli bir zaman iin geerlidir; bir kez kullanldnda bu sonsuza
kadar sremez nk insanlar ona kar ainalk kazanr. Buda, Mahavira ve Krina reenkarnasyon
buluunu tamamen farkl bir bak asyla kullanyorlard. O zamanlar Hindistan ok zengin bir
lkeydi. Dnyann en zengin lkesi, altn lkesi olarak grlmekteydi. Ve zengin bir lkedeki gerek
sorun, en byk sorun, skntdr. Bu u anda Bat iin geerlidir. u anda Amerika da ayn durum
iinde bulunuyor ve sknt en byk sorunlar haline geldi: insanlar yle ok sklyorlar ki lmek
istiyorlar.
Krina, Mahavira ve Buda bu durumdan yararlanmak istediler. nsanlara, "Bu daha hibir ey, tek
yaamn sknts hibir eydir. Bir ok hayat yaadnz, unutmayn, eer bunlar dinlemezseniz daha bir
ok yaamnz olacak; tekrar tekrar sklacaksnz. Bu srekli dnp duran hep ayn yaam-lm
tekerleidir" dediler.
Sknty yle karanlk renklerle betimlediler ki, tek yaantdan bile sklm olan insanlar dine
gerekten derinden balandlar. Kii yaamdan ve lmden kurtulmal, bu tekerlein, bu vahi
emberin dna kmalyd. Bu yzden bu yntem o zaman iin olduka geerliydi.

Daha sonra Hindistan yoksullat. lke yoksullar yoksullamaz, sknt ortadan kalkt. Yoksul bir
insan asla sklmaz, unutmayn; yalnzca zengin birisi bunu karlayabilir, sknt zengin insanlara zg
bir ayrcalktr. Yoksul birinin sknt duymas imkanszdr nk buna zaman yoktur. Btn gn alr,
akam eve geldiinde de yle yorgundur ki hemen uyur. Fazla bir elenceye, televizyon, filmler,
mzik, sanat ve mzelere ihtiyac yoktur. Tm bunlara ihtiyac yoktur nk bunlara gc yoktur. Tek
elencesi insann doal olarak sahip olduu cinselliktir. Yoksul lkelerin, zengin lkelere gre ok fazla
ocuk retip durmalarnn nedeni budur; bu sahip olabildikleri tek elence biimleridir...
Hindistan yoksullat anda reenkarnasyon teorisi bir kaa, sknt kaynandan ok bir umuda, bir
erteleme ansna dnt. "Bu yaamda yoksulum ama endielenmeme gerek yok nk nmde
daha nice yaamlar var. Bir sonraki yaammda biraz daha fazla urap daha zengin olacam. Bu
sefer irkin bir karm var ama olsun, bu yalnzca bir yaam iin geerli. Bir dahaki sefere ayn hatay
yapmayacam. Bu kez gemi karmalarmn cezasn ekiyorum. Bu yaammda yanl hibir ey
yapmayp gelecek yaammn tadn karacam." Bylece bu yntem bir erteleme aracna dnt.
sa bu buluun artk ie yaramadn, artk amaland ekilde ilemediini grd. Durum deimiti.
Artk sa yeni bir bulu yaratmak zorundayd, o da u oldu: yaam tektir ve eer dindar olmak,
meditasyon yapmak, bir sannyasin olmak istiyorsanz bunu hemen yapn nk yarnn kesinlii
yoktur. Yarn hi gelmeyebilir.
Bu yzden Bat'da zaman bilinci ar geliti; herkes srekli bir acele iine girdi. Bu acelenin nedeni
Hristiyanlktr. Bu yntem de baarsz oldu. Hibir yntem sonsuza dek ileyemez.
Benim kiisel deneyimim bir buluun, yntemin ancak usta yaad srece ie yaraddr nk o
buna ruh kazandrr ve ileyecei ekilde ayarlar. Usta aramzdan ayrldnda ise bu yntem kullanm
d olur ya da insanlar onu farkl ekillerde yorumlamaya balarlar.
Bugn Bat'da bu yntem tamamen baarszla uram ve bir soruna dnm durumdadr.
nsanlar tek bir yaam inancna sahip olduklar iin srekli bir acele, gerginlik, endie iindeler. sa
onlarn anmsamasn istiyordu; tek bir yaam olduu iin Tanr'y anmsayn. Peki onlar ne yapyor?
Tek bir yaam olduu iin yiyip, iip elenmek istiyorlar.
Dnyevi zevklerin tadn ne kadar karrsanz kardr. Yaamn suyunu hemen, imdi son damlasna
kadar skn. Maher gnnde neler olaca kimin umurunda? Hem maher gnnn gerekten gelip
gelmeyeceini kim bilebilir ki?
ylesine bir acele ki!.. Adeta hz hastal, hep daha hzl, daha hzl olmak... Kimse nereye gittiiyle
ilgilenmiyor, yalnzca daha hzl gitmek, daha hzl gidebilecek aralar icat etmekle meguller.
Ve tm bunlarn k nedeni bu yntemdir. sa'nn zamannda ie yaryordu. O srekli
evresindekilere, "Dikkatli olun! Maher gn ok yakn. Dnyann sona eriine kendi yaam
srenizde tank olacaksnz ve baka bir yaam daha yok. Ve bu ans karrsanz sonsuza kadar

cehennemde yanacaksnz." diyordu. Onun yapt aslnda psikolojik bir atmosfer yaratmakt. O
saken bu ie yarad ve bu etki lmnden sonra ksa bir sre daha devam etti. Devam etme nedeni
ise onun en yaknndaki rencilerinin sa'nn havasna, onun aurasna ait bir eyler tayor
olmalaryd. Fakat bu yntem zamanla tam tersi bir etki yaratmaya balad. Dnya tarihinin tank
olduu en dnyevi medeniyeti yaratt. Oysa ki arzulanan hedef tek yaam fikrinin insanlarn son
derece youn bir dikkat ve farkndalk iinde olup, tm dier arzu ve araylarndan syrlarak Tanr'nn
peine dmeleriydi. Tm yaamlar tek hedef dorultusunda olacak, Tanr'ya doru bir aray, bir
aratrmaya dnecekti. Fakat sonu insanlarn tek yaama sahip olduklar inancyla, bir daha
dnyaya gelmeyeceklerine inanp, mutlak bir biimde dnyevi zevklere dnmesi ve bu sahip olduklar
tek yaamn keyfini olabildiince karmaya almalar oldu. Yaamn keyfini hemen kar, yarna
erteleme!
Hindistan'daki yntem insanlar uyuuklua ittii iin baarsz oldu. Oysa Buda yaad srece ie
yaramt. Hatta O dnyann en byk akmlarndan birini yaratt. Binlerce insan yaamlarn bir
kenara brakp sannyasin oldular yani tm enerjilerini gerei aramaya adadlar. Buda yle bir sknt
atmosferi yaratmt ki, insanlar eer bu akm karrlarsa skntya yakalanacaklarndan korktular.
Fakat daha sonra bu durum tam tersine dnd. Ve bu hep byle olacaktr. Ustalar yanl anlalmaya
mahkumdur. Hem insanlar ylesine kurnaz ve diplomatiktirler ki, her zaman bu yntemleri olduu gibi
yokedecek bir yol bulurlar.
sa yaamn sonsuz olduunu, reenkarnasyonun bir gereklik olduunu ok iyi biliyordu. Bu bilgiden
dolayl olarak sz etti, belki en yakn rencileriyle paylat ama kitlelerle paylamad. Bunun altnda
yatan basit neden sa'nn Hindistan'daki durumu grp, farkl bir eyin denenmesi gerektiini
kavramasdr.
Ben de dier yntemler artk ilemedii iin bir ok yeni yntem yaratyorum. Bu yntemlerin yalnz
ben yaadm srece ie yarayacann gayet iyi farkndaym; dier tm yntemler gibi onlar da bir
sre sonra baarszla uramaya mahkum. Kendi bulularmn sonsuza kadar ileyeceine inanarak
kendimi aldatmyorum. Ben buradan ayrlnca, insanlar onlar arptmaya balayacak. Fakat bu doal
ve kabullenilmesi gereken, tasalanlmayacak bir durumdur.
Bu yzden u anda burada olanlar, ltfen uyank olup bu yntemlerden olabildiince derinine
faydalansnlar. Ben henz buradayken bunlar kusursuz olarak ileyecektir. Benim ellerimde, isel
dnm iin harika frsatlar yaratabilirler. Fakat benim ellerim grnmez olduu zaman bu kez Hindu
alimlerinin, akademisyenlerin ellerine geecekler ve ayn senaryo, gemite olduu gibi yeniden
tekrarlanm olacak.
Dikkatli ve uyank olun, hi zaman kaybetmeyin.

lme Hakk
Doal olarak insanlar, emekliye ayrldklar zaman, dinleneceklerini, rahatlayp her eyin keyfini
karacaklarn sanrlar. Fakat gerekten emekli olduklar zaman dinlenmenin, rahatlamann mmkn
olmadn grrler nk tm yaamlar boyunca hep bir kouturmaca, gerginlik, endie ve keder
iinde olmulardr. imdi srf emekliye ayrldklar iin, bedenleri altm ylda kazandklar
alkanlklardan bir anda kurtulamaz.
Ve yallk gitgide uzamaktadr; Avrupa'da seksen, doksan, yz, hatta yzyirmi yana kadar yaamak
artk ender bir durum deildir. Sovyetler Birlii'nde, zellikle Kafkaslarda, yzelli yan am binlerce
insan vardr. Hatta yzseksen yana ulam birka yz insan bile vardr. Bu kimseler hala tarlalarda,
bahelerde almakta, i yapmak istemektedirler. Yzseksen yana kadar yaayacak olan bir insan
altm yanda emekliye ayramazsnz. O mrnn yalnzca te birlik ksmn yaamtr ve dier te
ikilik ksm nnde bombo uzanmaktadr. Ona hala bir takm iler bulmanz gerekir.
Fakat iler zamanla insanlardan daha hzl ve daha iyi alan makinelerin eline gemektedir. Bir
makine, bin kiinin yerine geebilir. Onbin kiinin yapabilecei bir iin stesinden tek bir bilgisayar
gelebilir. Peki ya o bin kiiye ya da onbin kiiye ne olacak? Bu insanlar lmeyi isteyecekler.
Dnya apnda, gelimi lkelerde bu konuda hareketler olumutur; yal insanlar intihar etmek iin
yasal bir hak talep etmektedirler ve kimse bu yzden onlar sulayamaz. Onlar, "Biz yeteri kadar
yaadk ve kendimizi byle srklemeye devam etmek gereksiz bir ikenceye dnt. Artk
mezarlarmzda istirahata ekilmek istiyoruz. Her eyi grdk, her eyi yaadk. Artk bizler iin umut
edecek, hayalini kuracak, arzulayacak hibir ey kalmad. Yarn bizler iin ii bo ve rktc bir hal
ald, lmek daha iyi." diyorlar.
Bu yzden byle bir akm geliti; tanazi akm ve ben bu akm destekliyorum. Her devlet, her
hastanede, lmek isteyen hastalar iin olanaklar gelitirmelidir. Bu uygulamaya belli snrlamalar
getirilebilir. Szgelimi, seksen yllk bir yaamdan sonra kii lmeyi yelerse, onun bu son aynda
dinlenebilmesi, arkadalarn davet edebilmesi, eski dostlar, i arkadalar ile buluup, gzel mzikler,
roman ya da iirler dinleyebilmesi iin hastanede gzel bir yer ayarlanabilir.
nsanlar gereksizce taciz etmenin ne anlam var? Onlarn tek bir ineyle, sonunda lme dnecek
derin bir uykuya dalmalarn salayabiliriz. Kesinlikle eminim ki devletler ve tp bilimi bu uygulamann
nn amak zorunda kalacak nk kii yeteri kadar yaadnda, artk ocuklar bile yalanp, altm
yalarna, emeklilik yalarna geldiinde ve zaman geldiini hissettiinde bu son derece insani bir
durumdur.
Doma zamannz semekte zgr deilsiniz ama en azndan lme zamannz, tarih ve saatinizi
semekte zgr olmalsnz. Bu en temel insan haklarndan biri haline gelmek zorundadr.

Kutlamann lmden Haberi Yoktur

lm yaamn hizmetindedir. Yaam asla lmez. Fakat bilinsizlik halinde, nedeninin aka farknda
olmadnz eyleri yapmaya devam edersiniz. Hareket etmeye devam edersiniz nk herkes
etmektedir, fakat nereye doru ya da ne iin hareket ettiinizi bilmezsiniz. Yaamaya devam edersiniz
nk herkes eder ama bunu bilinsiz bir ekilde yaparsnz.
Neden? Neden yarn sabah uyandnzda soluk almay srdrmelisiniz? Tm gemiiniz bunun bo
yere olduunu kantlyor ve kazara bilinci uyanm bir insanla karlamadnz srece bunun byle
srp gideceini de gayet iyi biliyorsunuz. Uyanm olan insanlarsa yzyllar getike yle azald ki,
byle biriyle karlamanz da pek olas deil.
Ancak yalnzca uyanm olan kii sizi uyandrabilir, sizi sarsp, yapmakta olduunuz eyle ilgili biraz
bilin kazanmanz salayabilir; bu yaam deil, yetmi, yetmibe senede tamamlanacak olan yava
bir lmdr. Her gn, her an lmektesiniz. Dnyadaki byk kitlelerin bildii, uygulad yalnzca bu
yava lmdr. Yalnzca uyanm olan o birka kii, yaamn o byk gelgit dalgasndan haberdardr.
Bu sizin yaamnz. Baz eyleri neden yapyorsunuz? Neden bir takm eyleri satn alyorsunuz?
mrnz nasl geiriyorsunuz? Hibir eyin farknda deilsiniz. Yalnzca bir uyurgezersiniz. Herkes
sizi kandrabilir- zaten politikaclar da, din adamlar da bunu yapmaktadr ve sizin bu bilinsiz halinizde
bu son derece doaldr. Yalnzca bilinli bir insan istismar edilemez. Yalnzca bilinli biri gerekten
yaar, ve gerekten yaayanlar huzur iinde, sessizce, yzlerinde bir glmsemeyle lr. Yznde
glmsemeyle len bu insanlar iin aslnda lm yoktur nk onlarn bilincinin derinliklerinde, geride
braklann yalnzca beden olduuna dair mutlak bir kesinlik vardr. Yaam her zaman srmtr ve
her zaman da srecektir.

Henz Zaman Varken Sanat renmek

Mutsuz musunuz? Hemen ark sylemeye, dua etmeye, dans etmeye balayn. Ne yapabiliyorsanz
yapn ki zamanla adi metal, deerli metale, altna dnsn. Anahtar bir kez bulduktan sonra
yaamnz bir daha asla eskisi gibi olmayacaktr. Onunla her kapy aabilirsiniz. Esas anahtar budur:
her eyi kutlamak.

 inli azizin yksn duymutum: Kimse gerek isimlerini bilmez, " Glen Aziz" olarak
tannrlarm nk bundan baka hibir ey yapmaz, yalnzca glerlermi. Byle glerek bir
kasabadan dierine gezerek, her kasabann pazar yerinde durup, yle gbeklerini tuta tuta bir gzel
kahkahalarla glerlermi. Tm pazardakiler onlarn etrafn sararm. Herkes gelir, dkkanlar kapanr,
insanlar pazara almak iin gittikleri eyleri unuturmu.
Bu insan gerekten gzellermi, glp dururken gbekleri de sallanrm. Sonra bu bir hastalk gibi
yaylr, dierleri de glmeye balarm. En sonunda tm pazar yeri kahkahalara boulur, ortamn
havas bir anda deiiverirmi.
Birisi onlara, "Bizlere bir eyler syleyin" dediinde, "Bizim syleyecek bir eyimiz yok. Biz yalnzca
glerek buralarn havasn deitiriyoruz." diyorlarm. Az nce insanlarn hrsla paradan baka bir ey
dnmedii irkin bir yerken, bu deli adam gelip, glmeye balaynca tm pazar yerinin havas
gerekten deiiverirmi. Artk herkes satc ya da mteri olmaktan kar, oraya al-veri yapmaya
geldiklerini unuturlarm. Kimsenin para hrsyla da ilgisi kalmaz, herkes kahkahalar atp, dans ederek
bu delinin etrafnda dnmeye balarm. Byle anlarda birka saniyeliine de olsa yeni bir dnyann
kaplar alrm.
Bu adam in'in her tarafn, bir yerden dierine, bir kyden tekine dolap insanlarn glmesine
yardmc olmular. zgn insanlar, kzgn insanlar, paragz insanlar, kskan insanlar, hepsi onlarla
birlikte kahkahalar atm. Ve bir ok insan bu anahtar, bir dnmn mmkn olduunu hissetmi.
Sonra kylerden birinde bu adamdan birisi lvermi. Kyller toplanp, "imdi sorun kacak.
Bakalm imdi nasl glecekler? Bir arkadalar ldne gre artk alamalar gerek." demiler. Fakat
yanlarna vardklarnda grmler ki geriye kalan iki kii dans ediyor, kahkahalarla lm
kutluyorlarm. Kyller, "Artk bu kadar da fazla. Bu kadar da ayp. Biri ld zaman dans edip
glmek saygszlktr." demiler.
Ama onlar yle yant vermi, "Siz neler olup bittiini bilmiyorsunuz. mz hep nce kimin
leceini dnyorduk. O kazand, biz kaybettik. Tm yaammz boyunca onunla beraber gldk.
imdi onu baka bir ekilde nasl uurlayabiliriz? Kahkahalar atmal, neelenmeli ve kutlamalyz. Tm
yaam boyunca glm birine baka trl elveda denemez. Biz glmezsek o bize glecek ve "Sizi
sersemler. Siz de bu tuzaa dtnz ha?" diye dnecektir. Biz onun ldn kabul etmiyoruz.
Kahkaha nasl lr, yaam nasl lr?"
Kahkaha sonsuzdur, yaam sonsuzdur, kutlama devam eder. Oyuncular deiir ama oyun devam eder.
Dalgalar deiir ama okyanus varolmaya devam eder. Siz gler sonra bakasyla yer deitirirsiniz ve
o gler, kahkaha bylece srp gider. Siz bir eyleri kutlarsnz, sonra bakalar kutlar, kutlama da
srer. Varolu sreklidir ve her eyi kapsar. Varoluun iinde bir anlk bir boluk bile bulunmaz. Fakat
o kyn insanlar bunlarn farknda olmadklar iin o gnk kahkahalara katlamamlar.

Sonra len adamn yaklma zaman gelmi ve kyller toplanp, "Adetlere gre ly ykamamz
gerekiyor" demiler. Ama dier iki adam buna kar kp, "Arkadamz herhangi bir adetin
uygulanmamasn vasiyet etmiti; ne ykanacak, ne de zerindekiler deitirilecek. Olduu gibi
yaklacak, onun isteklerine uymak zorundayz." demiler.
Ve o zaman olanlar olmu! Bedeni atee verildii anda, yal adamn son bir oyun oynad ortaya
km. Meer giysilerinin altnda havai fiekler saklym ve patlamalarla birlikte bir anda byk bir
k festivali balayvermi. Bunun zerine btn ky halk glmeye balam. ki deli arkada zaten
dans ediyormu, kyller de onlara katlm. Bu bir lm deil, yepyeni bir yaamn balangcym.
Hibir lm aslnda lm deildir nk her lm yeni bir kap aar, bir balangtr. Yaamn sonu
yoktur, yalnzca yeni balanglar, yeniden-doular mevcuttur.
zntnz kutlamaya evirebildiiniz zaman, lmnz de yeniden-doua evirebilme yetisine
sahip olmu olacaksnz. Bu yzden henz vakit varken bu sanat renmeye bakn. Adi metali deerli
metallere dntrmenin, simyacln srrn renemeden lmn sizi almasna izin vermeyin. Eer
znty dntrebilirseniz, lm de dntrebilirsiniz. Koulsuzca kutlamay renebilirseniz,
lm geldii zaman kahkahalar atabilir, bunu kutlayabilir ve mutlulukla ayrlabilirsiniz. Hatta bu
durumda lm sizi deil, siz lm ldrm olursunuz. Bunu mutlaka bir deneyin. Kaybedecek hibir
eyiniz yok!

Uyan ve ark Syle

Sevgili OSHO,
lmn kesinlii karsnda rahatlamak nasl mmkn olabilir?
ncelikle, insan ancak lm kesinlik kazandnda rahatlayabilir. Baz eyler havada kald zaman kii
rahat olamaz. Eer bugn, leceinizden emin olsanz, lm korkunuz tamamen yok olur. Artk zaman
kaybetmenin ne anlam vardr ki? Yaamak iin yalnzca bir gnnz kalmsa o gn tm younluu
ve btnlyle yaamak istersiniz.
Bu birinin bana gerekten gelmi, doktoru ona, "Yalnzca alt aylk mrnz kald, bir gn bile fazlas
deil. Bu yzden bitirmeniz gereken bir eyler varsa bitirin. Hep yapmak istediiniz bir ey kaldysa
onu yapn." demi.

Adam ok zenginmi ve her zaman kafasnda bir gn dnyay dolap tm grlecek yerleri gezme
fikri varm. Fakat srekli, bir sr sorun yznden bu plann ertelemek zorunda kalyormu. Ancak
artk erteleyecek zaman yokmu. Kendisi iin gzel giysiler sipari etmi. nsanlar onu hi byle
gsterili biri olarak tanmamlar. Artk en iyi yemekleri yiyor, yaad ehirdeki en gzel evde
oturuyormu. Tm ilerini de sona erdirmi. Onlar srdrmenin ne anlam varm ki? Zaten kalan alt
ay boyunca krallar gibi yaayacak paraya sahipmi.
Tm dnyay dolap, en gzel yerleri gezmi, en gzel insanlarla tanm. Aslnda ksacas lmeyi
unutuvermi. Geri dnd zaman alt ay oktan gemimi. Teekkr etmek iin doktora gitmi.
Doktor ona, "Sen hala hayatta msn? Nasl baardn bunu, yakalandn hastalk yle lmcld ki seni
alt ay iinde ldrm olmas gerekiyordu?" diye sormu.
Adam yle yant vermi, "leceim bir kez kesinletikten sonra lm bir sorun olmaktan kp kesin
bir veriye dnt. Yalnzca alt aylk mrm kaldna gre olabildiince ok boyutlu yaamak
istedim. Ve byle youn ve tam yaadm iin, herhalde zaman gelince lmeyi unuttum."
Doktor onu muayene edip hastalndan iz kalmadn grm. O alt ay boyunca yaamn ylesine
rahatlkla ve derin bir sevinle tadn karm ki hastalk bile yok olmak zorunda kalm!
lmn kesinlik kazanmas olabilecek en hayrl eylerden biridir. Ve lm tm insanlk iin hi bu
kadar kesin olmamtr. Aslnda insanlar sava malzemeleri retmeyi brakp, komularyla savamak
yerine onlarla birlikte arklar syleyip, dans etmeye balamaldr. Bunca az zaman kalmken, bunu
kavga dv iin harcamak doru olmaz. nsanlar tm din ayrmlarn, komnizm, sosyalizm ve
faizmi bir kenara brakmaldrlar. Yeterince zaman varken bu farkllklar faydal olabilir ama artk
zaman ok daralm, Hristiyan, Hindu ya da Mslman olmann getirdii farkllklara zaman
kalmamtr.
Zamann darl ve kresel bir lmn kesinlii tek bana bir dnme yol aabilir. Byk olaslkla
kendinizi baka biriyle ayn durumda bulduunuz zaman farkl milletlere, farkl dinlere ayrlm olmak
ve bu yzden srekli savayor olmak anlamn yitirecek, bu gzel gezegenin keyfini ilk kez olarak
beraberce karma olasl doacaktr.
lm hi gelmeyebilir de, lm younluk ve btnlk dolu yaayan insanlara dokunamaz. lm gelse
bile byle yaam olan insanlar onu sevinle karlar nk lm byk bir rahatlamadr. yle tam ve
youn yaadklar iin yorulduklarndan, lm de bir dost gibi gelecektir. Tm bir gnn
yorgunluundan sonra gece, dinlenmemiz, gzel bir uyku ekmemiz iin nasl geliyorsa, lm de yle
gelecektir. lmn hibir irkin taraf yoktur; aslnda ondan daha temiz bir ey bulamazsnz.
Eer lm korkusu mevcutsa, bu yaamla ilgili doldurulamam baz boluklar olduunu gsterir. Bu
yzden bu korkular olduka belirleyici ve yardmcdr; dansnzn biraz daha hzlanmas gerektiini,
yaam mealenizi iki ucundan birden yakmanz gerektiini gsterir.

yle hzl dans edin ki dans kaybolup, yalnzca dans kalsn geriye.
O zaman lm korkusunun sizi ziyaret etmesi olanakszdr.
Eer btnyle burada ve bu ann iindeyseniz, yarn kimin umurundadr? Yarn kendi ban
becerebilir. sa Tanrya, "Tanrm gnlk ekmeimi ver" diye dua ederken hakldr. Yarndan sz
etmemektedir nk bugn kendi bana yeterlidir. Ve her ann kendi iinde tamamlandn bilmeniz
gerekir.
Tm bunlar brakacak olmann korkusu btnyle ann iinde yaayamamaktan gelir; aksi taktirde ne
zaman, ne zihin ne de mekan kalr.
Aslnda dnyann sonunun gelme olaslnn srekli altn iziyor oluum, sizlerin yarnn hi gelmeme
olaslna kar u anda olabildiince youn yaamanza yardmc olabilmek iindir.
nsanlk tarihi iinde ok zel bir konumda bulunmaktasnz. nsanlarn her zaman bir eyleri
erteleyecek zamanlar olmutur ama sizin artk byle bir zamannz yok. Sizin durumunuz zel bir
durumdur. Bunu endielenmek iin bir neden olarak kullanmayn nk bu zaten dnyay sona
ermekten kurtaramaz. Ne kadar zaman kalmsa kalsn, bunu ylesine derinlemesine yaamak iin
kullann ki o kalan on yl yz yl deerinde olsun.
Bir keresinde bir tccara, "Ka yandasn?" diye sormular.
"yzaltm" diye yant vermi. Soruyu soran adam kulaklarna inanamayp, "Ltfen tekrar syler
misin, galiba yanl duydum" demi.
Tccar bu kez bararak, "yzaltm!" diye tekrar etmi.
Adam, "Beni affet ama buna inanamyorum." demi. "Altm yandan fazla gzkmyorsun."
Bunun zerine tccar yle yant vermi, "Sen de haklsn. Takvimlere gre yam altm ama
yaantma baklrsa ben herkesin alt kat fazla yaadm. Yani altm ylda yzaltm yllk yaadm."
Bu younlua baldr. Yaamann iki yolu vardr. Biri sr gibi yaamaktr: yatay dzlemde tek bir
izgi halinde. kincisi ise Buda gibi yaamaktr: hem ykseklik hem de derinlii olan dikey dzlemde.
Bylelikle her an bir sonsuzlua dnebilir. Ve her an sonsuzlua dntrme sanatn
renemediiniz srece, benim anlattklarm takip edememi, karmsnz demektir. Dnya sona
erebilir de ermeyebilir de, bu beni ilgilendirmez. Ama tek bir neden iin sona erecei konusunda srar
etmeye devam edeceim; sizi uyandrabilmek iin. nemsiz eylerle zamannz harcamayn, yaayn,
ark syleyip dans edin, yapabildiiniz kadar tam ve dolu dolu sevin ki hibir korku size yaklaamasn
ve yarn ne yapacanz endiesi de yok olsun. Bugn tek bana yeterlidir. Yaandnda yle doludur
ki baka hibir ey hakknda dnecek boluk brakmaz. Yaanmadnda ise endieler ve korkular
gelmeye balar.

Dnyann sonunun yaklatn vurgulayan bir tek ben deilim. Benim srarmn yan sra dnyann
iinde bulunduu durumun da bu tezi destekliyor oluu yalnzca bir rastlantdr. Ancak sa da ikibin yl
nce ayn eyi sylyordu, Gautama Buda da yirmibe yzyl nce ayn eyi savunuyordu.
Bu sizi uyandrmak iin eski bir yntemdir. Evinizin yandn bilmediiniz srece, koarak oray terk
etmezsiniz. sa ve Buda da bunu dorulayan bir durum olmakszn bir yntem olarak kullanyorlard.
Ben de bunu bir yntem olarak kullanyorum ama bu yalnzca bir yntem deildir. lk kez, dnya
kresel bir intihar gerekletirebilecek bir duruma gelmitir.
Siz yalnzca yaayn, sevin ve her an derin bir haz ve mutlulua evirin. Tm korkular bylece
kaybolabilir. Ve tm insanlk beni dinlerse, belki dnya sona ermez ve varlmz srdrebiliriz. Yal
insan lnce, taze deerlere sahip yepyeni bir insan ortaya kp, onun yerini doldurabilir.
-&(1) Bir kredi kart markas olan Mastercard ngilizce'de ayn zamanda 'usta kart' anlamna gelir.
(2) ngilizce'de 'niece' (Denise'teki 'nise' ile okunuu ayndr) kz yeen anlamna nephew ise erkek
yeen anlamna gelmektedir.