TMMOB

Makina Mhendisleri Odas

PERIYODIKKONTROLMUHENDISELKITABI-II

Basnl Kaplar
Kasm 2001

Yayn No:

MMO/2001/272-2

TMMOB
MAKNA MHENDSLER ODASI
Smer Sok. 36/1-A
06440 Demirtepe / ANKARA
Tel: (0312) 231 31 59 Faks: (0312) 231 31 65
e-posta: mmo@mmo.org.tr
http://www.mmo.org.tr

Yayn No: MMO/2001/272-2

ISBN: 975-395-499-9
i

Bu yaptn yayn hakk Makina Mhendisleri Odas'na aittir. Kitabn

hibir blm deitirilemez. MMO'nun izni olmadan kitabn hibir
blm elektronik, mekanik vb. yollarla kopya edilip kullanlamaz.
Kaynak gsterilmek kayd ile alnt yaplabilir.

Kasm 2001 / Ankara

Bask: zkanMatbaaclk Ltd. ti.

(0312)229 59 74

IM'Jt

I. BLM

KAZANLAR

PERYODK KONTROLLERDE DKKAT EDLMES

GEREKEN HUSUSLAR

A- Kurulula Grme (Kontrollerin Yapl ve Firma Tarafndan Kontrol

ncesi Yaplmas Gerekenler Hakknda)
1- Kalorifer/Buhar kazannn marka, imal yl, gc ve yakt (kat-sv-gaz) cinsi
hakknda bilgi alnr.
2- Kalorifer/Buhar kazann kullanan (kazan dairesindeki grevlinin) ateinin deneyimi ve "atei belgesi" konusunda bilgi alnr ve ateinin hazr bulunmas istenir.
3- Kazan dairesinde bulunan kalorifer/buhar kazannn Periyodik Kontrol iin hazr bulundurulmas istenir.
4- Periyodik Kontrolde ateinin yannda, bir usta veya yardmcnn bulundurulmas istenir.
B- Kurulua Gidildiinde (Yetkililerle Grme ve n Hazrlklar)
1- Temas kuralan kii ile grlr.
2- Yetkililerle grlr.
3- Kazan dairesi ve kalorifer kazan (sistem komple) grlr.
4- alma alan belirlenir, alma aletleri hazrlanr.
5- Periyodik kontrollere balanr.
C- Periyodik Kontrol Srasnda (Kontroller ve Testler, Raporlarn
Doldurulmas)
1- Gerekli emniyet tedbirleri alnr.
2- Yaplan kontrol ve testler kalorifer/buhar kazan kontrol listesine iki nsha olarak ilenir ve ilgililere imzalattrlr. Bir nshas kurulua braklr.
3- Kalorifer/Buhar kazan kontrol listesinde yer almayan ancak kurulu ile ilgili dier bilgiler Kazanc (atei) ve yetkililere bildirilir.
4- Yaplan kontrol ve testler kalorifer/buhar kazan periyodik kontrol raporuna ilenir.
D- Periyodik Kontrol Sonras (Yetkililerle Grme ve Bilgilendirme)
1- Kalorifer/Buhar kazan (kazan dairesi) ile ilgili varsa yaplmas gerekenler ve
neriler bildirilir.
2- Ateinin (kazancnn) belgesi yoksa, bunun zorunlu olduu ve Makina Mhendisleri Odas'nn bu belgeyi verme yetkisine sahip olduu bildirilir.
3- Makina Mhendisleri Odas'nn dier etkinlikleri hakknda firma bilgilendirilir.

Kazanlar

 SALII VE GVENL TZNN

LGL MADDELER
(i Sal ve Gvenlii Tz Resmi Gazete
No: 14765-T 1.01.1974)

- yerlerinde Yangna Kar Alnacak Gvenlik Tedbirleri

Madde 116- Yangn tehlikesine kar etkili ve yeterli sndrme malzemesi ile malzemenin kullanlmasn renmi personel veya ekipler, alma sresince iyerlerinde hazr bulundurulacaktr.
Madde 128- Seyyar yangn sndrme cihazlar, en az 6 ayda bir defa kontrol edilecek
ve kontrol tarihleri, cihaz zerine yazlacaktr.
Kpkl tip (Sodyum Bikarbonat-Asitli) yangn sndrme cihazlar, en az senede bir defa tamamen boaltlp yeniden doldurulacaktr.
Karbon dioksitli, bikarbonat tozlu, karbon tetraklrrl ve benzeri kimyasal maddeli yangn sndrme cihazlar, kullanltan sonra derhal yeniden doldurulacaktr.
Madde 129- Yangna kar savunma ile grevli personel iyerinin yangn durumuna ve
kullanacaklar yangn sndrme cihazlarnn zelliklerine ve bu cihazlarn iindeki kimyasal maddelerin douracaklar tehlikelere kar eitilecektir.
Madde 135- yerindeki kmr stoklar, eni 3, boyu 6 ve ykseklii 3 m'yi amayan
ynlar halinde olacaktr. Uzun sre bekletilecek kmr ynlarnn st gne ve yamura kapal olacak en geni kesitleri hakim rzgara evrilecektir. Hava cereyann oaltmak iin ynlarn iine delikli borular (filtreler) konulacak ve ynlara hariten herhangi bir s gelmemesi iin gerekli tedbirler alnm olacaktr.
Madde 136- yerinde 65C'den daha scak bulunan toz halindeki kmrler, soutulmadan silo ve depolara konulmayacaktr. Bu silo ve depolar, yanmaz maddeden yaplm olacak ve oc k, frn, buhar borusu ve benzeri s verici kaynaklardan uzak bulundurulacaktr.
Madde 138- Patlayc, parlayc veya kolay yanc maddelerin bulunduu veya ilendii yerlerde, sigara iilmesi, kibrit veya akmak tanmas ve yaklmas ve her trl alev
veya kvlcm yaratabilecek maddelerin bulundurulmas yasaktr. Bu husus, iyerlerinin
gerekli yerlerinde uyarma levhas ile belirtilecektir.
Madde 139- yerlerindeki, parlayc, patlayc, yanc ve benzeri atklar, toplattrlacak,
iyerinde veya iyerinden uzaklatrlarak, zararsz hale getirilecek veya yok edilecektir.
(Not: Kazandairesi alannda uygulanmas dnlmelidir.)
Madde 141- iyerlerindeki kl, cruf ve kurum ynlar, ukurlara veya binalardan en
az 15 m uzaklkta bir yere konulacaktr. Bu ukurlar ve yerler tamamen dolmadan, bunlar iyerinden uzaklatrlacaktr.
Madde 191- yerlerindeki cihaz, alet, tezgah, makina ve tesislerden kan toz, duman.

to "

Cfrf

Kazanlar

v t

buu, s, gaz, allan ortama yaylmadan, uygun aspirasyon tesisat ile kt yerden
emilerek dar atlacaktr.
Kazanlarda Basnl Kaplarda ve Kompresrlerde Alnacak Gvenlik
Tedbirleri
Madde 202- Her eit buhar ve scak su kazanlar ile bunlarn malzeme ve tehizat,
fennin ve tekniinin ve kullanlaca iin gereklerine uygun bir ekilde yaplm ve kazanlar salam bir taban zerine uygun bir ekilde monte edilmi olacaktr.
Madde 203- Her kazann grnr bir yerine, imalat firma tarafndan aadaki bilgiler yazl bir plaka konulacaktr.
1- malat firmann ad,
2- Kazann numaras
3- mal edildii sene
4- En yksek alma basnc.
Madde 204- Kazanlarda basnc, scakl ve su seviyesini gsteren aadaki l cihazlar bulunacaktr.
1- Kazann en yksek alma basncnn iki katn gsterecek ekilde taksimatl manometresi olacak ve bunun en yksek alma basncn gsteren rakam krmz izgi
ile iaretlenmi olacaktr.
Manometrenin iaretleri, kazan boyunun bir buuk kat uzaklktan rahata okunabilecek byklkte olacaktr.
2- Scak su kazanlarnda bir termometre bulunacaktr.
3- Kazanlarda birbirinden ayr en az iki adet su seviye gstergesi bulunacaktr. Bunlardan en az bir tanesi camdan olacak ve krlmamas iin muhafaza iine alnacaktr.
Gstergenin balant borusunun ap: stma yzeyi 25 m2>ye kadar olanlarda 25
mm den, 25 m2 den byk stma yzeyi olan kazanlarda 45 mm'den az olmayacaktr. Su gstergeleri, dorudan doruya kazana bal olacak en ok ve en az suseviyelerini gsterecek ekilde iaretlenmi bulunacaktr. Su gstergesinin kazanla olan
balants, en az su seviyesinin 15 cm altnda ve amur seviyesinden 45 cm. yukarda olan bir yerde bulunacaktr.
Btn gstergelerin giri ve klarna, kazan basncna uygun birer adet vana veya
musluk konacaktr. Balant basnc zerinde, baka bir delik alm olmayacak bunlar
dorudan doruya kazana balanacaktr.
Btn gstergeler, kazann nnden veya yanndan, normal alma durumunda grlebilecek ekilde yerletirilmi olacaktr.
Madde 205- Buhar kazanlarnda en az iki adet emniyet supab bulunacak ve bunlar
dorudan doruya kazanla balantl olacak, kazanla emniyet supaplar arasnda balant borusu zerinde, hibir ekilde buharn gemesini engelleyecek valf veya baka bir engel bulunmayacaktr.
Emniyet supaplar, kazann alma basncna gre ayarlanacak ve hibir zaman tuKazanlar

, . ,

_ ,

r titreim yapmadan ayarlanabilecek ve ehliyetsiz kimselerin ayarn bozmasn nleyecek ekilde kapatlm veya mhrlenmi olacaktr.
Emniyet supaplar, fazla basntan dolay kan buhar dar atarken alanlara zarar vermeyecek ekilde tehiz edilmi olacaktr.
Arlk emniyet supaplarna gelen buhar basnc, 600 kg/cm2'yi gemeyecek ve arlk yekpare olarak yaplacaktr.
Madde 206- Her imalat, firma, kazann btn teknik zelliklerini gsteren ve muayenesinin Hkmet veya Mahalli darenin kabul ettii teknik elemanlar tarafndan yapldn belirten bir belgeyi, alcya verecek, iverende bu belgeyi istenildiinde ilgililere gsterecektir.
Madde 207- Buhar ve scaksu kazanlarnn; imalinin bitiminde, monte edilip kullanlmaya balamadan nce, kazanlarda yaplan deiiklik veya onarm veya revizyonlardan
sonra, ylda bir periyodik olarak ve en az ay kullanlmayp yeniden servise girmeden
nce, kontrol ve deneyleri, ehliyeti Hkmet veya Mahalli darelerce kabul edilen teknik
elemanlar tarafndan yaplacak ve sonular sicil kartna veya defterine ilenecektir.
Madde 208- Her iveren iyerlerindeki kazanlar iin bir sicil kart veya defteri tutacak,
bunlara yaplan onarm, bakm deneyleri gn gnne ilenecektir.
Madde 209- Kazanlarn hidrolik basn deneyleri, en yksek alma basncnn en ok
1.5 kat ile yaplacak, kontrol ve deneylerin sonucu uygun bulunmayan kazanlar, uygunluk salanncaya kadar kullanlmayacaktr.
Madde 210- Kazanlar ehliyeti Hkmet veya Mahalli idareler tarafndan kabul edilen
kiiler tarafndan iletilecektir.
Madde 2 1 1 - Kazanlarn giri ve k borular zerine birer adet ana stop valf i konulacak, bunlar abuk ve kolay kapanacak ekilde olacak ve buhar younlamas halinde kullanlmak zere, kazanlarda blf tertibat yaplacaktr. Birlikte alan kazanlarn her birinde ayr ayr stop valfi bulunacaktr.
Madde 212- Yaktlar otomatik olarak verilen kazanlardaki yakt besleyicilerinin alma basncna veya scaklna uygun olarak ayarlanabilen bir tertibat bulunacaktr.
Madde 2 1 3 - iyerinde kullanlan btn kazanlar, yangna ve patlamaya kar dayankl
ayr blmede veya binada olacak ve kazan dairesinin stndeki katta ii altrlmayacaktr.
Patlayc, parlayc ve kolay yanc maddelerle alan iyerlerindeki kazan dairelerinin dier atelyelere alan pencere ve kaplar bulunmayacaktr.
Kazan dairelerinin tavan, gerektiinde kazan zerinde almay kolaylatrcak ykseklikte olacaktr.
Kazan daireleri srekli olarak havalandrlacaktr. Tabii havalandrmann yeterli olmad hallerde uygun aspirasyon tesisat yaplacaktr.
Madde 214- Buhar ve scak su kazanlarnda onarm, bakm ve temizlikte, kazan iine
veya baca kanalna girmek iin, yeteri kadar uygun ekil ve byklkte kap veya kapak
bulunacaktr.
A

Kazanlar

Madde 215- Kazanlarda suyun veya amurun boaltlmas iin kazann alt ksmnda yeteri kadar boaltma valfi veya musluu bulunacak, su veya amur bir boruyla kanala veya darya aktlacaktr.
Madde 216- Kazanlarda yakt olarak havagaz ve benzerleri kullanld hallerde, gaz
besleme borular zerinde ayarlanabilir bir musluk ve sulu emniyet kaplar bulunacaktr.
Madde 217- Yksek ve orta basnla kazanlarda yaplan almalarda aadaki tedbirler alnacaktr.
1- Yksek ve orta basnl kazanlarda; akaryakt, kmr tozu veya gaz yakld hallerde, cehennemliklerin en yksek noktasnda bir veya birden fazla sayda patlama kapaklar bulunacaktr. Yerden 2 m. ykseklie kadar olan patlama kapaklarnn nne
yeteri salamlkta koruyucu bir siper konacaktr.
2- Kazandan ayr bulunan buhar kzdrclarnn buhar k yerleri ile n stclarnn
zerine en az birer adet emniyet supab konacaktr.
3- Her kazanda, deney basncn gsteren manometrenin balanmas iin, valf balant
yeri bulunacaktr.
4- Ar ve su kullanlmayan kazanlarda, kazanta oluumunu nlemek iin tasfiye edilerek yumuatlm su kullanlacaktr.
5- Her kazann beslenme suyu borusu zerinde, stop vanas ile geri tepme klepesi (ek
valf) bulunacak ve bu boru atein en scak blgesinden gemeyecektir.
6- Besleme suyunun kazana n stclardan geirilerek verildii hallerde, bunlarda da
stop valfi ve geri tepme klepesi bulunacaktr.
7- Paralel alan kazanlarn buhar klarna, stop valfi ile geri tepme klepesi konacaktr.
8- 25 m2 veya daha fazla stma yzeyi olan buhar kazanlar, ayr sistemde alan en
az iki tertibatla beslenecek ve bunlardan biri, enjektr tipi veya buhar trbinli pompa olacaktr.
Istma yzeyi 25 m 2 'den az olan kazanlar teknie uygun ekilde beslenecektir.
9- Buhar kazanlarnn n stclarnda; bir emniyet supab, su giri ve k scakln
gsteren termometreler, n stclarla kazan arasnda, iyi kapanan damperler ve i
ksmda biriken tortu ve amuru temizlemek iin tapa ve kapaklar bulunacaktr.
Madde 218- Alak basnl buhar kazanlar veya scak su kazanlar ile yaplan almalarda aadaki tedbirler alnacaktr.
1- Alak basnl buhar ve scak su kazanlarnda, basn 0.5 At ve scaklk ise 110C'yi
gemeyecektir.
2- Her scak su kazanna bir adet genileme kab ve borusu (nefeslik) konacak, bunun
bulunmad kapak sistemlerde, genileme valfi bulunacakta Genileme valfi, alma basncna gre ayarlanabilecek ve fazla basnc nleyecek ekilde yaplm olacaktr.
3- Genileme borusu ile genileme valfinden kacak scak sular alanlara zarar vermeyecek ekilde dar atlacaktr.
Kazanlar

4- Her alak basnl buhar kazan ile scak su kazannn besleme suyu borular zerine
en az birer adet stop valfi ve geri tepme klepesi konacaktr.
5- Paralel alan alak basnl buhar kazanyla scak su kazanlarnn klarna, stop
valfi ve geri tepme klepesi konacaktr.
6- Alak basnl buhar kazan ile scak su kazanlarna otomatik yakt verildii hallerde,
kazan basncnn 1 kg/cm2'nin (bir atmosferin) zerine kmasn nleyecek ve yakt kesecek bir tertibat bulunacaktr.
7- Gaz, kmr tozu ve akaryaktla otomatik olarak alan scak su kazanlarnda scakln 120C'nin stne kmasn nleyecek bir termostat bulunacaktr.
8- Alak basnl buhar kazanlarnda besleme suyu, ocaktaki atein karsna gelen kazan kesimine verilecektir.
9- Scak su kazanlarna verilen besleme suyunun basnc; 1 Atmosferin zerinde ise, kazana dorudan doruya verilmeyip boru tesisatna balanacaktr.
Madde 219- Kazanlarn iletilmesi ile ilgili almalarda aadaki tedbirler alnacaktr:
1- Kazan dairelerine sorumlu, ilgili ve yetkililerden baka bir kimse girmeyecektir.
2- Kazanlar yaklmadan nce, kazanc tarafndan, tm vanalarn klepelerin, kapaklar,
emniyet supaplarnn durumu yakt ve su miktarlar ve iletme ile ilgili btn hususlar gzden geirilecek ve kontrol edilecektir.
3- Kazanlar ilk atelemede scakln birden ykselmesine engel olacak ekilde ve yava
yava yaklacaktr.
4- Yakt olarak sv veya gaz maddeler kullanlan kazanlarn yaklmasndan nce, ocan
iinde, beklerin aznda veya yaknnda ve kazann etrafnda dklm yakt bulunmayacak ve ocan ii hava, gaz veya akaryaktn patlayc karmlar bulunmayacak
ekilde iyice havalandrlm olacaktr.
5- Kazanlarn devreye girmesinde; ana k vanas almadan nce en liyet ventili
kontrol edilecek, boru tesisat zerindeki hava k vanalar, hava boaltlncaya kadar ak tutulacak ve kazan, gerekli basn ve scakla ulatktan sonra, ana k
stop valfi yava yava alacaktr.
6- Kmrle stlan kazanlarda snglemek, cruf ve kl almak iin, gerekli aralar bulunacak ve sngleme srasnda hava verme durdurulacak ve baca kapa alm olacaktr.
7- Kazann emniyeti supaplar, vardiya deiiminde kontrol edilecektir.
8- Yakt olarak kmr kullanlan kazanlarn sndrlmesinde, ate dar ekilmeyecek,
btn delik ve kapaklar kapandktan sora kendi kendine snmeye terk edilecektir.
Ocaktaki ate ancak tehlike annda ekilecek ve atein alnmasndan nce emniyet
supab alarak stop valileri kapatlacak ve gerektiinde ate snnceye kadar, kazana besleme suyu verilecektir.
F
jf
9- Sndrlen kazan, scaklk ve basn normale dnnceye kadar boaltlmayacak ve
kazanc kontrole devam edecektir.
Madde 220- Kazanlarda bir arza nedeniyle tehlike belirmesi halinde aadaki tedbirler alnacaktr.
6

Kazanlar

||

1- Basn derhal drlecek, yakt evki derhal kesilecek, hava verilmesi durdurulacak
kazan ierisinde hava akmn nlemek iin baca damperleri ile kazan n kapaklar
kapatlacaktr. Kmr yaklan kazanlarda ate ekilecek, paralel alan kazanlarda
balant derhal kesilecek bu ilemlerden sonra kazan devreden kartlacaktr.
2- Scak su kazanlarnda kaynama ve kprme olduu hallerde kazan stop valfi kapatlacak, ocaktaki ate bastrlacak ve mmkn olduunda su yzeyinden blf yaplacak
ve su miktar normal ise ksmi blf yaplarak tekrar beslenecektir. Bu tedbirlere ramen, kazanda kaynama ve kprme devam ederse, kazan devreden karlacaktr.
3- Kazan suyunda ya belirtisi grld hallerde; yzey blfl yaplacak, bu ilem fayda vermediinde kazan devreden kartlacak ve ya giderici maddelerle ykanarak
temizlenecektir.
4- Ksmi blf yaplrken su miktar hibir zaman en az su seviyesinin altna drlmeyecektir
5- Klleri otomatik tesisatla veya suyla tanan kazanlarn zgaralarnda tkanma olduu
hallerde, tkanan zgaray amak zere en az iki ii grevlendirilecek bir tanesi ierde alan iiyi dardan gzetleyecek ve tehlike annda derhal yardmna koacaktr.
Izgaralardaki tkankl gidermeye alan iinin zerine, scak kllerin dklmesini
nleyecek bir siper konacaktr.
Madde 2 2 1 - Kazanlarn bakm ve onarm ile ilgili almalarda aadaki tedbirler alnacaktr.
1- Buhar basnc altnda bulunan kazanlarn basnla ilgili ksmlarnda onarm yaplmayacaktr.
2- Sndrlen bir kazann iine basn ve s normale dnmedike bakm ve onarm iin
kimse sokulmayacaktr.
3- Paralel alan kazanlarn birbirleri ile olan balantlar kesildikten sonra, kr tapa ile
kapatlacak ve vanalarn zerine uyarma levhalar konacaktr.
4- Kazann iinde yaplacak temizlik ve onarm iin iinin kazan iine girmesinden nce blf, besleme suyu ve buhar ve scak su stop valileri ile dier btn vanalar kapatlacak ve zerine uyarma levhalar konacaktr.
5- Bakm ve onarm iin kazana girmi olan bir iiyi gzetleyecek ve gerektiinde ona
yardm edecek dier bir ii kazan kapaklan banda bekletilecektir.
6- Ocak ierisine ii girmeden nce tehlikeli gazlara kar havalandrlm olacak ve
onarm srasnda zellikle rutubetli gnlerde, vantilatr ve aspiratr altrlarak baca gazlarnn ve dumann kazana dolmas nlenecektir.
7- Kazan ierisinde gerekli tedbirler alnmadka oksi-asetilen kayna yaplmayacaktr.
8- Kazann temizliinde ve onarmnda, mekanik aletlerle allmas gerektii hallerde,
bu aletleri altran basnl hava kompresrleri veya dier tahrik makinalar, kazann dnda bulunacak, bunlarn kazan iindeki cihazlarla balantlar salam olacak
ve elektrik kablolar, almaya balamadan nce kontrol edilecektir.
Kazanlar

Elektrik Tesisatnda Alnacak Gvenlik nlemleri

Madde 2 7 1 - Fazla nem, buhar veya benzerlerinin bulunduun yerler ile yal yerlerdeki elektrik motorlarnn gerilim altndaki ksmlaryla balantlar uygun ekilde korunmu
olacaktr.
Madde 273- erare veya kvlcm karan elektrik motorlar; patlayc, parlayc veya
yanc gazlarn bulunduu yerlerde kullanlmayacaktr.
Madde 276- Tevzi tablosu veya benzeri tertibat zerinde bulunan sigortalar alterler ve
anahtarlar, uygun ekilde yaplm ve korunmu olacaktr.
Madde 297- Alternatif veya doru akm ile alan plak metal ksml elektrik cihazlar uygun ekilde topraklanacaktr.
Madde 3 0 1 - Toprak hatlar kolay muayene edilecek ekilde ekilmi olacaktr.
Madde 317- Parlayc, patlayc maddelerin imal edildii tand ve depoland yerlerde, elektrikli el aletleri kullanlmayacaktr.
Madde 318- Kazanlar, tanklar ve benzeri dar yerlerle nemli ve slak yerlerde, elektrikli el lambalarnda olduu gibi alak gerilim kullanlmayacaktr. Doru akm kullanyorsa,
kullanma gerilimi 100 voltu gemeyecek ve art kutup topraklanm olacaktr. Alternatif
akmda ise ancak kk gerilim (en ok 42 volt) kullanlacaktr. Buralarda, iyi yaltlm
esnek kablolar kullanlacak ve kablolar dzenli ezilmeyecek ekilde bulundurulacaktr.
Madde 326- Yanc maddeler yaknnda elektrik kayna yaplmayacaktr.
Madde 329- Kazanlar gibi dar ve kapal hacimlerle ayn zamanda nemli yerlerdeki kaynak almalarnda, yalnz doru akm kullanlacaktr.
Madde 334- Parlayc ve patlayc maddelerin bulunduu yerlerle bu maddelerin yaknndaki yerlerde, statik elektrik yklerinin meydana gelmesine kar nemlendirme, topraklama, iyonizasyon, silindirlerin ayar vs. gibi uygun tedbirler alnacaktr.
Statik elektrii iletmeyen malzemelerin kullanlmasndan mmkn olduu kadar kanlacaktr.
Madde 335- Sv parlayc ve patlayc maddelerin ok byk akma hzlar ile doldurulup boaltlmasndan, sramal ve yksek basnla doldurulmalarndan kanlmaldr.
Madde 339- Statik elektrik birikmelerine kar, gerekli yerlere statik elektrik yk gidericileri veya ntralizrler konulacak veya uygun dier tedbirler alnacaktr.
Madde 343- yerlerindeki parlayc, patlayc ve yanc maddelerin imal edildii, ilendii veya depoland yerler, ya, boya veya dier parlayc svlarn bulunduu binalar,
yksek bacalar, yksek binalar ile zerinde direk veya sivri kntlar, yahut su depolan
gibi yksek yerler bulunan binalar yldrma kar yrrlkteki ynetmelik ve artnamelere gre yaplacak yldrmlk tesisat ile, hava hatlar ise uygun kapasitedeki paratonerler
ile korunacaktr.
Boru Tesisatnda Alnacak Gvenlik Tedbirleri
Madde 480- Parlayc svlarn tand borular buhar kazanlarnn motorlarn elektrik
3

Kazanlar

akm kesicilerinin ve plak ate veya alevin bulunduu yerlerden geirilmeyecektir.

Madde 482- Boru tesisatndaki borular, vanalar, supaplar ve bunlarla ilgili paralar, tandklar maddelere gre ayr renklerde boyanacak ve kolay grlebilen yerlere belirli
iaretler konulacak ve kollu veya sapl vana ve musluklarn zerinde, bunlarn ak veya
kapal olduklarn gsteren iaret veya tertibat bulunacaktr.
Otomatik vanalarn zerlerinde, bunlarn gerektiinde el ile alr duruma getirecek bir
tertibat bulundurulacaktr.
Madde 4 8 3 - Asitlerin veya basnl svlarn tadklar borularn vanalarnn kol ve kapaklar uygun ekilde korunacaktr.
Madde 485- yerlerinde boru tesisat, periyodik olarak kontrol edilecek ve kusurlu bulunan vanalar, kaak yapan balantlar ve anm olan borular deitirilecektir.
Bakm ve Onarm lerinde Alnacak Gvenlik Tedbirleri
Madde 510- Tehlikeli gaz, buhar veya sislerin meydana gelebilecei tank veya depolar iinde yaplacak bakm ve onarm ilerinde; iilere maskeler, solunum cihazlar ile
emniyet kemerleri gibi uygun kiisel korunma aralar verilecek ve i sresince tank veya depo azlarnda bir gzlemci bulundurucaktr.
Madde 5 1 1 - Onarlacak depo veya tanklar, baka depo veya tanklarla balantl bulunduklarnda balant borularnn vanalar, gvenli bir ekilde kapatlacak veya bu borular
sklerek balant azlar kr tapa veya kapaklarla kapanacaktr.

Kazanlar

KAZANLAR
TANIMI

Yzeylerinin bir tarafnda s alan akkan (su, termik ya, hava v.s.) ile dier tarafndan s veren bir yaktn yaklmas neticesinde oluan alev ve duman gazlarnn dolat
yollar bulunan kapal kaba kazan denir.
KAZAN ETLER:

Kazanlar deiik kriterlere gre snflandrlrlar (baknz,kaynaka [l])

1- Is alan akkann zelliklerine gre
a- Scak su kazanlar (kalorifer kazanlar)
b- Kaynar su kazanlar
c- Kzgn ya kazanlar
d- Buhar kazanlar
Alak basn (0.5 at)
Yksek basn (0.5 atden yukar)
e- Scak hava kazanlar vs.
2- Kazann ihtiva ettii su hacmine gre
a- Byk su hacimli kazanlar
b- Kk su hacimli kazanlar
c- ok kk su hacimli kazanlar (buhar jeneratrleri)
3- Alev-duman gazlarnn dolam duruma gre:
a- Alev-duman borulu kazanlar
2 geili
3 geili
4 geili
b- Su borulu kazanlar
c- ki tipin karm kazanlar.
4- Suyun dolam ekline gre:
a- Tabii (doal) dolaml kazanlar
b- Cebri dolaml kazanlar
5- Yakt yakta gre:
a- Kat yakt yakan kazanlar
b- Sv yakt yakan kazanlar
c- Gaz yakt yakan kazanlar
d- ok yakt yakan kazanlar
e- Yanabilir endstri art- yakan kazanlar
f- Atk s (rkgaz) kazanlar
g- Elektrikle s veya buhar reten kazanlar

10

Kazanlar

6- Yanma hcresinin (ocann) konumuna gre:

a- ten ocakl kazanlar
b- Dtan ocakl kazanlar
c- n ocakl kazanlar

ekil 1. elik Kazan (Kalorifer)

ekil 2. Sanayi Kazanlar ve Donanmlar

Kazanlar

11

(O

Kazan
d kapa
(ift kat izolasyonlu)

Emniyet
hatt

Adam
delii

Dn suyu
enjektr
(Scaklk
ykseltme
donanm)

Kazan
dn

Kazan
gidi

Su
soutmal
arka
duman
sand

Alminyum
d kaplama

Is
kprs:
yksek
verimli
izolasyon

Yofjuma eanjnj
gidii
Pasian;: -.^ elik
yoSunio anjr
Ypuma eanjr
dn
Baca gaz
drenaj hatt

Boaltma

Brlr

Yanma odas
( 1 . gei)

ekil 3. elik Kazan (Kalorifer)

3 Gei
duman borulan

2. Gei
duman borulara
(itt sra)

Tamir
bakm kapa

yandan grn

yandan grn
Kazan gvdesi (yaltlm)
Kazan kaidesi
Brtilr
Otomatik altrma komuta tablosu
Elektrikli besleme tulumbalar
Besleme pompas otomatik alteri en az su dzeyi gvenlik
dzeni ile
Su eksilmesine kar 2. gvenlik dzeni
Besleme suyu kapama vanas
o. Besleme borusu, manometre ile
10. Yedek balant az (kr flanl)
11. Gvenlik vanas
12. ki ad. su dzey gstergesi
13. Manometre
14. ad. presostal
15. Buhar vanas
16. amur alma otomat
17. amur gzetleme cam
18. Dumar srgs
19. Duman k az
20. Kontrol ve temizleme delii
21. Adam delii
22. ki adet vin halkas
23. Su alma musluu (deney iin)

boyuna kesit
1. Kazan gvdesi (iten)
2. Kazan kaidesi
3. Brlr
4. Alev borusu (1. eki)
5. Arka duman hcresi
6. Dumar borular (2 eki)
7. En az su dzeyi gvenlik aygt balama flan
S. Besleme balant flan
9. Besleme suyu haznesi
10. Yedek balant flan
11. Gvenlik vanas: balant flan
12. Buhar atma az
13. Manometre balant yeri
14. Adam delii kapa
15. Denetim ve temizleme delii
16. Duman k az
17. amur alma az
18. Izolason
19. Su deneyi
20. Vin halkas

ekil 4. Yksek Basnl Buhar Kazan Kesiti

Kazanlar

13

Buhar Taraf Tamir Bakm Akl

Damla Tutucu
Buhar Vanas (Bakm Gerektirmeyen Tip)
Opsiyonel:
st Blf Kontrol Vanas
st BlOf Kapama Vanas
(Bakm Gerektirmeyen T i p ) '
letkenlik Sensr
Manometre Kapama Vanas -

Yayl Emniyet Vanas

,

Besi Suyu Kapama Vanas (Bakm

Gerektirmeyen Tp)
Gaz Taral Tamir Bakm
Akl

Manometre

Baca Balants (Flan

ve Kar Ran le)

Su Seviye Sensor (4-20 mA)

Su Seviye Ayarlaya Elektrod -

Baca Gaz KoMtrO

Manostat Borusu
Kapama Vanas (Batam
Gerektirmeyen Tip)

Ekonomizr Boru Demeti

' as:n Snrlayc

Basn Sensor
(4-20 mA)
On Duman
Sand Kapa
Baca Gaz Sand

Refleksiyonlu Su
Seviye Gstergesi
Numune Su Alma

Kondensat k

BrUr{Modlasyonlu)
zolasyon Kaplamas
Su Ynlendiriciler
zolasyon
Kazan Kaidesi

Alev Gzetleme Delii

1

Yanma Odas Tamir

Bakm Akl
Alt Blf Kapama Akl
Drenaj Vanas (Bakm
Gerektirmeyen Tip)

ekil 5. Buhar Kazan

a
S"
H

ekil 6. Dk Basn I Yksek Basn Bular Kazanlar Kesiti

KAZAN DARES YERLEM

1- Kazan, deme neminden ve evre ykama sularndan korunmak zere 10-15 cm
ykseklikte bir kaide zerine oturtulmaldr. Brlr en alt noktas yerden en az 20
cm yukarda olmaldr.
2- Kazan dairesinde evre sular toplayan byk boy deme szgeci bulunmaldr. Byk boy kazan dairelerinde 50x50x60 cm llerinde evre suyu toplama ukuru
bulunmal, kanalizasyona balanamyorsa el tulumbas veya elektrikli pompa ile kanalizasyona aktarlmaldr.
3- Bina altndaki kazan dairelerine taze havann serbeste girebilmesi iin kuranglez
braklmal ve atya kadar kan bir havalandrma bacas yaplmaldr. Temiz hava
giri kesiti, baca kesitinin %50'sinden kk olmamaldr. Yine bu kesit 50 kW gce kadar en az 300 cm 2 olmal, bunun zerindeki glerde her kW iin minimum
kesite 2.5 cm 2 ilave edilmelidir. Pis hava bacas kesiti en az 200 cm 2 olmal ve baca kesitinin %25'inden az olmamaldr. Ancak pis hava baca kesitinin, en az kalorifer bacas kesitinin yars olmas nerilir. Vantilatrlerle havalandrma yaplyorsa,
vantilatr debisi kW kazan gc bana 0.5 m 3 /h olmaldr. Doal havalandrma yaplamayan kazan dairesine hava verecek vantilatr kapasitesi; brlrlerin toplam
fan kapasitesi+aspiratr kapasitesinden %10 daha byk olmaldr. Ayrca vantilatr almadan aspiratrn almamasn salayacak elektrikli kilitleme sistemi yaplmaldr.
4- Kazan dairesi kaplar yangna dayankl olmal ve dar doru almaldr. Kazan
dairesinden dorudan bina dna bir kap almas daha uygun olur. Bina iine alan kaplarda en az 10 cm eik olmaldr.
5- Kazanlar bacaya en ksa yoldan balanmal, kazanlarn yakt beslemesi, kmrl
sistemlerde kln karlmas basit ve problem karmayacak bir tarzda dzenlenmelidir. Kazan kenarlarnn duvarlardan veya duvara monte edilmi cihazlardan
uzakl en az 70 cm, iki kazan arasndaki uzaklk en az 50 cm olacaktr. Kazan arkasnda duman kanalnn gemesi iin ve kazana mdahale iin en az 1 m mesafe
braklmaldr. kiden fazla sayda kazanlar iin yeterli yer yoksa ikierli olarak gruplanabilir. Gruplar arasnda en az 50 cm, iki kazan arasnda ise 10 cm aklk braklmaldr. Kazan dairesinin ykseklii, kazan zerinde yer alacak dzenlerin gerektiinde tamir ve bakmnn yaplmas iin, en yksek kazan aksesuar seviyesinin
zerinde en az 1 m serbest mesafe kalacak ekilde dzenlenmelidir.
6- Kazan dairesi yeterli seviyede gn almal, ayrca gece iin veya zorunlu artlarda elektrikle yaplan aydnlatmada tatminkar olmal, bilhassa kazan l ve kontrol
aletlerinin (manometre, su seviye gstergesi v.s) bulunduu blge iyi aydnlatmal,
ancak gz kamatracak bir aydnlatma yaplmamaldr.
7- Kazan dairesi tercihen dier blmlerden uzakta mstakil yaplmal, bu hususta ma16

Kazanlar

halli idarelerin ve alma bakanlnn ynetmelikleri gz nnde bulundurulmaldr. (Ayrntl bilgi iin bkz. TS 2736).
8- Kazan dairesi taban dzenlenirken statik ve titreimli ykler (vantilatr, aspiratr)
gz nne alnmaldr.
9- Eer n ocakl, kmr yakan mekanik zgaral bir kazan kullanlacak ise kl kat, n
ocak kat, kazan kat, kmr ykleme kl alma sistemleri arzasz alabilecek ekilde yaplmal, kl katnn ve n ocak ksmnn iyi havalandrlmasna dikkat edilmelidir.
10- Kazanlarn n tarafnda duman borularnn temizlenebilmesi veya ileride kazan borularnn deitirilebilmesi iin en az kazan boyu (duman sand hari) kadar mesafe braklmaldr.
11- Kazan dairesi taban alannn en az 1/12 si byklnde d havaya alan yanmaz
malzemeden yaplm pencereleri olmaldr.
12- Kazan dairesinin bir yzeyi (tercihen tavan) ufak bir basnta paralanan malzemeden (eternit gibi) yaplmaldr.
13- Kazan dairesinde bodes, merdiven; kazan zerindeki l ve kontrol armatrlerine
mdahale etmek iin 40-50 cm. geniliinde elik profil ve baklaval satan yaplm bodes (yrme yolu) ve buna korkuluk (muhafaza) yaplmaldr.

Kazan Dairesi Havalandrmas

Kazan dairelerinin doal veya zorlanm olarak havalandrlmas gerekir. Bu sistem
kazan dairesinin havalandrlmasn ve ocakta gerekli yanma havasnn teminini gerekletirir. Ancak havalandrma sistemi yakma dzeninin almasn etkilememelidir.
Yangndan koruma: Havalandrma, yangn ve duman en az 90 dakikalk srede
(yangn diren sresi) kazan dairesinden ve ateleme dzenine ait odalardan dier
odalara tamayacak biimde yaplmaldr. Hava giri ve k boru hatlarnn delikleri de yangn ve duman dardan dier odalara tamayacak biimde yaplmaldr.
Hava -kanallar dier hava kanallar ile balantl olmamal ve dier odalarn havalandrlmas iin kullanlmamaldr. Dier odalarn havalandrma kanallar, kazan dairesi
veya ateleme dzeni odasndan geiyorsa, bunun yangna diren sresi en an 90 dakika olmaldr.
Temizlik: Havalandrma tesisat temizlenebilir olmaldr.
Besleme havas kapasitesi: Kazan dairesinin havalandrlmas iin en az bir hava giri
dzeninin bulunmas gereklidir. Btn sistem anma sl gcnde alrken, havalandrma tesisat, kazan dairelerinde, toplam anma sl gc 1000 kW'a kadar olan kazan
dairelerinde, toplam anma sl gc 1000 kW'a kadar olan kazanlar iin 0.04 mbar (4
Pa) ve toplam anma sl gc daha byk olan kazanlar iinse 0.5 mbar (50 Pa)'dan
fazla alak basn oluturmamaldr.
Dorudan darya alan hava giri delikleri: Dikdrtgen deliklerde ksa kenar en az
10 cm olmaldr. Izgara vb.'lerde gei delikleri en az 10 mm x 10 mm olmaldr.
Kazanlar

17

Hava girii binann d duvarna yerletirilmi bir kanal ile salanyorsa bunun kesiti,
hava giri delii kesitinin 1.5 kat olmaldr. Kanal taban hava giri deliinin alt kesinden en az 30 cm aada olmaldr. Kanal kolay temizlenebilir olmaldr.
Temiz hava bacalar: Oda havasna baml ve toplam sl gc 1000 kW'a kadar kazan bulunan kazan dairelerinde, baca kesiti, kanal geometrisi ve bykl, uzunluu, toplam yn deitirmelerin edeer uzunluu, zgara ve toplam anma sl gc
deerleriyle aadaki diyagramdan okunabilir.

i
Egzoz havas kapasitesi: Kazan dairesinin havalandrma tesisat ayn zamanda pis havay darya tamaldr. B tipi cihazlarn her 1 kw toplam anma sl gc iin havalandrma tesisatnn pis hava k debisi en az 0.5 m 3 /h olmaldr.
Hava k delikleri: Hava k delikleri mmkn olduu kadar tavan altna yakn, ksa devre hava akmnn olumasn engellemek iin hava giri deliinden mmkn olduu kadar uzak ve hava k akmnn yanma odasnn ak emniyetini etkilemeyecei biimde yerletirilmelidir. Hava k, eer pis hava bacas ile gerekleiyorsa
18

Kazanlar

ML K1IJ.E

gerektiinde kazan dairesinden bacaya kanalla balant salanmaldr. Hava k deliklerine zgara konmamaldr. Havalandrma tesisat, (darya verilen hava) kapatlamayacak trden olmaldr.
Kazan Dairesi ve Baca
Her kazan ayr bacaya balanmaldr.
Kazan bacalarna ofben, soba v.b. hi bir cihaz balanmamaldr.
Bacalar zorunluk olmadka bina d duvarlarna konulmamaldr. (s kayb olmamas iin)
Kazan bacaya mmkn olduu kadar ksa duman kanal ile balanmal, az ve keskin
(90) olmayan dirsek kullanlmal, duman kanal ve baca kendi duman gazlarn rahat
tayacak byklkte olmaldr.
Bina iine yaplan inai bacalarda, baca duvar kalnl bir tula boyundan dar olmamal, baca yapmnda delikli tula ve biriket kullanlmamal, ii ve d svanmaldr.
(Baca ii svasnn atlayp zamanla dklmemesi iin refrakter malzemeden yaplm
amot-ate imentosu karm sva ile svanmas uygun olur.)
D duvara yaplan bacalarda d hava ile temas eden baca yzeylerinin izole edilmesi tavsiye edilir.
Binann haricinde bamsz bir baca yaplma mecburiyeti varsa yeterli kalnlkta paslanmaz elik, eleksa edilmi alminyum, ii-d scakla ve korozyona dayankl uzun
mrl boya ile kaplanm elik satan yaplmal, d s kaybn (dolays ile duman
gazlarndaki youmay) engellemek iin izole edilmelidir.
Duman kanal yatay uzunluu baca yksekliinin 1/4'n amamaldr.
Baca alt tarafna en az 400 c m 2 kesitinde szdrmaz bir temizleme kapa yaplmaldr.
Baca tabannda youabilecek suyu darya tahliye etmek iin, ieriye hava giriini
engelleyecek tarzda (sifon eklinde) bir boru monte edilmelidir. (Bacalar hakknda
th bilgi iin bkz. [2])

Kazanlar

19

Tablo 1. Kaloriferli Tesislerde naat Alannn Byklne Gre Kazan

Dairesi Alam Seimi in Kullanlacak Cetvel.
naat Alan
250 m

500 m

750 m

Kazan Dairesi + Kllk

Kmrlk

10 m

5 m

14 m

10 m

16 m

14 m

20 m

18 m

25 m

21 m2

27 m

23 m2

1.750 m2

30 m2

25 m2

2.000 m

32 m

27 m2

2.500 m2

35 m2

40 m2

3.000 m

38 m

43 m2

3.500 m

40 m

48 m2

4.000 m2

47 m2

58 m2

64 m2

5.000 m2

51 m2

70 m2

74 m2

6.000 m2

58 m2

88 m2

90 m2

7.000 m2

61 m 2

94 m2

98 m2

1.000 m

1.250 m2
1.500 m

4.500 m
5.500 m

6.500 m
7.500 m

49 m
54 m
60 m
63 m

8.000 m2

65 m 2

102 m 2

8.500 m2

67 m2

110m 2

9.000 m2

70 m2

120 m 2

9.500 m2

74 m2

125 m2

130 m2

10.000 m2

80 m

NOT: Yukardaki deerler yaklaktr. Yapnn kesin hesab yapldktan sonra

kacak alanlar esas olarak alnmaldr.

20

Kazanlar

Silindirik Kazanlarda
Bu Mesafe 300 mm'ye
Drlebilir.

Armatrler ile
800 mm'ye kadar
Debilir.

Getirme/Gtrme : Kap, boluk, at

Yerletirme
: Minimum mesafeler
Kazan dairesi yapc: Havalandrma boluu,
acil k kap ve yollar

ekil 7. Kazan Yerleim Plan

>
i

,J i

1
ekil 8. Kazan Dairesi Yerleimi

-n;iniinit;t.

'i

A- Brlr sesini azaltc izoleli kutu

B- Duman kanalnn duvardan geiinde ses izolasyonu
C- Duman gaz grltsn azaltc nite

1234-

Sese kar izolasyonlu kazan kaidesi

Damperli taze hava giri kanal
Kirli hava tahliye kanal
Tavan ses izolasyonu

ekil 9. Kazan Dairesi Dzenlenmesi (Ses zolasyonunun Ehemmiyet Arzettii Yerlerde Uygulanacak
Tedbirlerle Birlikte)

22

Kazanlar

ek 10. Kazan Dairesi YeHeimi (n Kesit)

i J]

3E

ekil 11 . Yanma Havas ve Yanm Gaz Borularnn at zerinden Dikey k rnekleri

Kazanlar

23

KAZAN DONANIMLARI
Gvenlik ve iletme koullarn izleyebilmek iin kazanlara taklmas zorunlu olan aygtlara kazan donanmlar denir.
Kazan donanmlarnn aada belirtilen zelliklerine zen gsterilmelidir. (Ayrntl bilgi iin bkz. [1])
- iletici personel tarafndan kolaylkla grlebilecek yerde ve byklkte olmaldr.
- Kusursuz ve gvenilir durumda olmaldr. Dzenli olarak bakm ve denetimleri yaplmaldr.
- Gerekli miktarda olmal ve kolaylkla mdahale edilebilmelidir.
Termometre: Scaklklarn llmesinde kullanlr. Termometreler sivili ve svsz olarak ikiye ayrlrlar.
Sivili Termometreler: Sivili termometrelerde sv olarak
cva, alkol, toluol ve pentan kullanlr. Sivili termometreler sv haznesi klcal boru ve genleme haznesinden oluturulmu
bir cam ubuk biiminde yaplrlar.
Svsz Termometreler
Diren Termometresi: z metallerin direncinin scaklk
artmasna dayanr. Diren termometresi platinden yaplr.
Termo Elektrik Termometresi: Dediik metallerden oluan
iki tel birbirine ulardan kaynak edilir. Tellerin dier ucu ise,
akm geen evrime baldr. Bu ekilde oluturulan akm evriminde bir termo elektrik kuvvet varolur. Bu ular bir galvanometreye balarsak, oluan termo elektrik kuvveti scaklk biimde okunur.
Pirometreler: Yksek scaklk lmek iin yaplmlardr.
Manometreler: Manometreler yayl ve sivili olarak iki ksma ayrlrlar.
Yavl Manometreler: Boru yayl ve yaprak yayl manometreler diye snflandrlr.
Sivili Manometreler: Sivili manometreler genellikle U biiminde
cam borulardan yaplr. Eik cam
tp biiminde yaplanlar da vardr.
Bunlara eik manometre denir.
Eik manometreler ounlukla
dk basnlar lmede veya basn
deiimlerini lmede kullanlrlar.
Hidrometreler: Bir tr manometredir. Yalnz bunlarn gstergeleri metre su stunu (mSS) cinsinden iaretlenmitir.
24

Kazanlar

M."

balant .
flan ' [~

manyetik disk
1. Gvde
Kr flan

amandra
tahliye contas

ekil 15. Su Dzey Gstergeleri ve Balants

Baca Dzenleyici: Brlrl kazanlarda brlrn iletmeden

kmasyla baca srgsn kapayan, brlr almaya balaynca,
baca srgsn aan bir srg motoru ve srgden oluur.
Su Dzey Gstergesi: Buhar kazanlarnda, hidroforlarda,
dier basnl kaplarda ve su depolarndaki su dzeyini gsterirler.
Genellikle elik korumal ve dz cam boru gsterge biiminde yaplrlar.
Basnd Tip Su Dzey Gstergesi: lem evrimlerindeki kaplarda ve buhar kazanlarnda bulunan akkanlarn dzeyinin llmesinde ve denetiminde kullanlr.
Cam Borulu Tip Su Dzev Gstergesi: Genel olarak basn
bulunmayan su deposu, yakt deposu ve benzeri yerlerde kullanlr. Bu dzey gstergelerinin alt ve st ksmlarnda balant vanalar bulunur. Bu vanalarn arasnda ise yuvarlak camdan ie bulunur. Bu ie zerinden su dzeyleri denetlenir.
Kazan Termostat: Enerji kaynann (brlr, kmrl sistemlerde yanma havas+baca srgs) almasna komuta ederek sistemin istenilen scaklkta almasn salar.

ekil 16. Seviye

Gstergesi

25

Yakt lei: Yaktn saatteki, gnlk, aylk ve yllk tketimini saptamak bakmndan
yakt lei seimi, kullanlan yakt eidine gre yaplr.
Gaz zmleme Aygt (Orsat Aygt): Yanma sonucu bacadan kan gazlarn
zmlemesini yapar.
Presostat: Basnl sistemlerin istenilen alt ve st basn deerlerinde almasn
salar.
Presostatlar sistem gvenlii iinde kullanlrlar. Presostatlar alma basncnn zerine kan durumlarda iletmeye girerek alarm sistemine bal sesli ve kl uyarmlarla
kazan basnlarnn denetimleri yaplm olur.
Deprimometre: Baca ekiini lmeye yarayan bir
aygttr. ekii basn biriminden llr.
Gvenlik Borular: Kalorifer kazan ile genleme
deposu arasna konulur. zerinde hibir vana bulunmamas gerekir. Kazan gvenlii iin konulmutur. Kalorifer borularnn vanalar almadan kazan atelendii zaman, denge dolamla kazan korur.
Haberci Borusu: Kalorifer kazanlarnda genleme deposu st dzeyi ile kazan dairesi arasna konur. Kazanc, sistemin suyunu tamamlarken buradan akan su ile dolup dolmadn anlar.
Genleme Deposu: Kalorifer sisteminde bulunur. Sistemin en st nokta..
konulmutur. Belirli bir dzeye dek, su ile dolu olur. Dolaysyla eksilen suyu tan.^mL
Sistemde genleen suyu yapsnda toplar. Atmosfere ak olduundan, kalorifer sisten^
nin hava yapmasn da nlemi olur.
Uyar Aygtlar: Kazannn gvenlik ve zenli iletilmesini kolaylatrc aygtlardr.

Otomatik Kilitleme Sistem Elemanlar: Su dzeyini denetim altnda tutar.

Su Besleme Aygtlar (Otomatik Su Dzey Denetim Aygt): Bunlar elektrotlu dzey denetimi ve amandrah dzey denetimi olmak zere iki eittir.

26

Kazanlar

ekil 18. Seviye alterleri

Akt Denetim Otomatii: Kapal sistemlerde kullanlrlar. Kalorifer kazanlarnda

borudaki ak durunca, (dolam pompas durunca) brlr, soutma sistemlerinde de
ak durunca, kompresr durdurur.
Blf Dzenei: Kazan iindeki amur ve keltileri atmak iin yaplr. Atk miktar
ve zaman kazan suyunun zmlenmesi ile belirlenir.
Su borulu kazanlarda, brlr yanarken atma yaplmaz.
Kozan

Kazan

Timer

Pnmatik Vana

LI
Manuel Alt Blf sistemi

Otomatik Alt Blf Sistemi

ekil 19. Kazan Alt Blf

Kazanlar

27

Genlesin
Sof Borusu

0,5 Ato'ye Dayankl

Kolay boru degiirilnesi
iin boru kanal kum ile
doldurulmol ve plakolaro
ortoimelidir.

Takon Borusu
Kanalizasyon Borusu

Taban Koruyucu Levhas

ekil 20. Beton Blf ukuru

Blf Tank

Kazan boaltma suyu,

kazanda
su
seviyesini
drrken atlan su ve dip
blf suyu yksek basnl su
olup, dorudan rgara verilmez. Bunun iin bir blf
soutma tank kullanlr.

ekU 21. Blf Tanla

28

Kazanlar

Vanalar
Vanalar iki amala kullanlrlar. Bu amalardan biri tesisatn bir blmn sistemden
ayrmak, dieri ise sistemdeki ak dzenlemektedir. Bu iki amac gerekletirecek vana
tipi genellikle birbirinden farkldr. yi bir ayrc vana genellikle kt dzenleyici zellikr. KV
1. Vana
2. Srg yuvas
3. Srg
4. Srg kolu
5. Metal krk
6. Yay
7. Yay taba
8. Basn ayalama kolu
9. Membran
10. Doldurma tapas
11. Dengeleme kab
12. Havalandrma vidas
13. Ayar borusu
14. Balant nipeli

ekil 22. Basn Drc Vana Paralan

[ere sahiptir. Birinci tipe ama kapama vanalar, ikinci tipe kontrol vanalar da denebilir.
Ayrca vanalar, genellikle kazan, pompa ve ana branman zerinde bulunur. Bu sayede sistemin o ksm devreden karlarak, dier ksmlar etkilemeden gerekl tamir ve
deitirme ilemleri gerekletirilir.
Vana eitleri: Termostatik Vanalar. Basn Drc Vanalar. Sral Vanalar.
Globe Vanalar. Pistonlu Vanalar. Kresel Vanalar

ekil 23. Termostatik Vana Balants

ekil 24. Basn Drc Vana Balants

29

Gvenlik Vanalar
Gvenlik vanasnn srgleri ile vana yataklarnn paslanmayan metalden yaplmalar zorunludur. Gvenlik vanalarnn yaylar ise scak haddelenmi yay ubuklarndan yaplmaldr.
Gvenlik vanalar, bir parasnn krlmas durumunda dahi buharn kazandan serbeste kamasn salayacak ekilde yaplm olmaldr.
Gvenlik vanalar, buhar kazannn en fazla ykndeki buharlamada, kazandaki buharn tamamn dar atabilecek ekilde yaplmaldr.
Bu srada buhar kazanndaki basn art, gvenlik vanas ama basncnn %10'unu gememelidir.
retici ile alc arasnda tersine bir anlama yoksa,
gvenlik vanalar, vana ama basncnn en az %2.5
en ok %5 altndaki basnta kapayacak ekilde yaplmaldr.
Yatak delik aplar 32 mm'den kk olan gvenekil 25. Arlk Gvenlik Vanas
lik vanalarnda bu snr %5-10 arasnda olabilir.
Gvenlik vanalarnda, ama basncn ayarlamaya
yarayan bir dzen bulunmaldr. Gvenlik vanalarnda vanalarn alp almadn denetlemeye yarayan kaldra dzeni bulunmaldr. Bu dzen yardm ile gvenlik vanas
buhar basnc altnda iken vana alabilmelidir. D kaldrma kuvveti kaldrld zaman
kaldra dzeni gvenlik vanas ak tutmayacak ekilde yaplm olmaldr.
Gvenlik vanasnn amas ile kan
buhar dar atan geitlerin ve bunlara
balanan buhar atma borusunun i ap gvenlik vanas k flannn i apndan az olmamaldr.
Olanakl ise gvenlik vanalar yerlerine taklmadan nce bir el pompas ile
ayarlar yaplmaldr. Yetkisiz kiilerin
bu ayardan sonra vanayla ilikileri nlenmelidir.
Gvenlik vanasnn azndan fkran
buhar ya da buhar su karmnn evreye zarar vermemesi iin boaltma azlarna yerletirilecek bir boru elverili bir
yere kadar uzatlmaldr.
Gvenlik vanasna yabanc madde
ve tozlarn ulam, yerletirme ve iletme aamalarnda herhangi bir ekilde
ekil 26.Yayh Tr Gvenlik Vanas
girmesine engel olunmaldr. Gvenlik
30

Kazanlar

III! IH

vanalar, vana mili ekseni dey olacak ekilde yerletirilmeledir.

Gvenlik vanalar, kazan ve basnl kaplara dorudan balanmal ve araya baka bir
vana kesinlikle konulmaldr. Gvenlik vanalarnn yerletirildii yerde evresinde kolayca dolalmas, gvenlik vanasna yaklalmas, havalandrma ve ayarnn yaplabilmesi
olanakl olmaldr.
Gvenlik vanasnn k borusu, en ksa yoldan atya veya darya verilmelidir. Bu
k borusundan dolay gvenlik vanas herhangi bir mekanik ykleme altnda braklmamaldr.
Her gvenlik vanasna bamsz bir k hatt yaplmaladr. Ortak bir k hatt mutlaka gerekiyorsa, bu durumda her gvenlik vanas kndan sonra en az 4 m'lik bamsz bir boru hatt konulmal ve sonra ortak egzoz borusuna balant yaplmaldr. Gvenlik vanasnn k borusu sonuna bir susturucu konulmas gerekiyorsa, gvenlik vanasnn seiminde, susturucudaki basn kaybnn, yani susturucu ve evrime ilikin toplam
direncine zen gsterilmelidir.
Oluacak youum suyunun srekli alnabilmesi iin her gvenlik vanas k borusunun gerekli aktma olana salanmaldr.

Kazanlar

31

Buhar Kapanlar (Kondenstoplar)

Buhar kapan, buhar aygt ierisinde tutarken, youumu ve havay boaltmak amacyla kullanlrlar. Kondenstoplar; gaz ve kondensi (suyu) otomatik olarak tahliye eden
fakat buhar tutan cihazlardr.
amandral Buhar Kapanlar. Termodinamik Buhar Kapanlar.
Termostatik Buhar Kapanlar. Ters Koval Buhar Kapanlar

f 1

ekil 27. Buhar Kapanlar

Buhar Kapan Balant ekilleri

Yatay hatlarda ana buhar hattndaki youumun boaltlmas alttan kk apl bir
boru ile yaplmaldr. nk, btn youum suyu boaltlmayacaktr.

Vana

TuW

Kpcmc)

e* vana

Van

ekil 28.Tipik Kondenstop Kontrol Cihan Balants

Kondenstop'un
Korunmas
Kondenstoplardaki akkan gei aplar ok dardr ve akkan ierisindeki pas ve dier kat tanecikler kondenstopu tkayarak almasna mani olurlar. Bu nedenle kondenstopun giriine uygun bir Pislik Tutucu balamak gerekir. Pislik Tutucu devaml temizlenmeli ve temizlenebilmesi iin uygun bir konumda olmas arttr.
32

Kazanlar

Hava Atclar

Hava atc

Kondens

Hava atc, souk hava ile ya

buhar-hava karmn boaltr.
Karmn buhar scaklna
yakn deere ulamas
esnasnda kapanr.

ekil 29. Hava Atc

Vakum Krclar

Tesisat ve proses cihazlarnda

meydana gelen vakumu nler
ve kondensin etkili bir ekilde
tesisattan tahliye edilmesini
salar.

ekil 30.Vakum Kinci Tesis rnei

Kondens Devresi
Kondens halt

hettenlikK
scakl* sensanerl
BC 3000 kontrol OniesJ

ekil 31. letkenlik Probu Kullanlan Kondens Kirlilik Alglama Sistemi

Kazanlar

33

FLASH TANKINA

T,

DOK BASINCU
)
r
BUHAR KOUEKTRM

KONOENS
POMPALARINA f

Kondens Deposu

h ! !

PN16
t

-"i
"I

KONDENS DEPOSU
^

DOSKBASNCU
BUHAR KOLLEKTRNE
T

BLF SOUTUCUSUNA

BASMCU BUHAR
i ALAK
KULLA YERLERNE

g
C

Patlama Kapa
Patlama kapaklan kazan reticisinin sorumluluunda olup, gaz taraf patlamalarna
kar alnm bir nlemdir.
Alarm Sistemi
Otomatik su besi cihazlarndan kumanda alan bir adet sesli, bir adet kl alarm konulacaktr. Buhar kazanlarnda basn iin bir alarm kullanlmas olaan deildir.

35

GAZ BRLRLER
Genel
Gaz brlrleri scak su veya buhar kazanlarnda gaz yakt yakmak amac ile kullanlan, gvdesine yerletirilmi bir fan yardm ile d ortamdan ektii havay, tesisattan gelen gaz ile "Yanma Bal"nda istenilen llerde homojen olarak kartran ve "Ateleme Bal" iinde tututurarak yakan, oluan alevi kazan "Yanma Odas"na fleyen cihazlardr.
Yanma Odas -Alev
Duman Borular
Baca Balants
On Duman Odas
Duman Sand
Elafctrlfc Kumanda Panom
Fan

At;lm Baylfl

Su k *

Su Girii

Gaz - Hava Karm

alma Stlonold Vanas

Gaz Girii
Gaz Pratoatat

ekil 33. Doalgaz Brlr alma Esas

Yanma sonucu oluan scak hava ve gazlar, yanma odasnda dolarken ve "Duman Borular "ndan geerken kazan dilimleri veya su haznesi iinde bulunan suyu str. Gazn yanmas ile oluan enerji suya aktarlr.

1. Gvde
2. Hava Klapesi Grubu
3. Hava Klapesi Servomotoru
4. Gaz-Hava Karm Haznesi
5. Yanma Kafas
6. Yanma Bal
7. Elektrik Kumanda Panosu

8. Kumanda Beyni *

9. Hava Basn Presostat

10. Gaz Hatt letme Elemanlar

ekil 34. Doalgaz Brlr

Hifc "
36

Kazanlar

Gaz brlr, genellikle alminyum prese dkmden imal edilen bir gvdede hava
ayar klapesi, fan motoru ve fan, yanma bal ve ateleme bal ana elemanlarndan
oluur. Ana paralar ise; "Minimum gaz basncn kontrol eden Gaz Basn presostat"
kapasiteyi dzenleyen "alma Selenoid Vanas", brlr atelenmesi iin gereken yksek gerilimi salayan "Ateleme Trafosu", brlr arzasn gsteren "Arza Lambas Reset Butonu", kondansatr ile birlikte manofeze "Brlr Motoru", gaz yanmas iin gereken hava basncn kontrol ederek havann yetersiz olmas durumunda brlr durduran
"Hava Presostat", ateleme baln tayan, hava trblatr, gaz distribtr, iyonizasyon ve ateleme elektrotlarndan oluan "Yanma Bal", yanma havasnn manuel
dzenlenmesini salayan "Hava Klepesi", yeterli hava debisini salayan "Fan'dr.

letmeye Alma
lk iletmeye almada;
- Kazan dairesi dzenlenmesi, havalandrma ve kazan montajnn uygunluu,
- Gaz tesisat, gaz yolu armatrleri ve brlr montaj uygunluu,
- Brlr ve aksesuarlarnn elektrik balantlar, kazan termostat balants, arza lambas balantlar ve motor dn yn kontrol yaplmaldr. Bu kontrollerden sonra
brlr iletmeye alma ilemlerine balanmaldr.
- Doalgaz hattndaki hava iyice tahliye edilecektir.
- Termik ayar, hava presostat ayar, minimum gaz basn presostat ayar kontrol edilecek, gaz giri basnc llecektir.
- Ayarlarn ve gaz giri basncnn uygunluundan sonra alteri ak duruma getirip,
pompalar altrp gaz vanasn aarak brlr altrlacaktr.
- Sarfiyat ve hava ayar yaplacak,
Yanma anndaki gaz girii basnc llecek,
Brlr yanma basnc llecektir.
- Baca ekii llerek, baca gaz analizi yaplacak CO2, O2 ve CO (max. %0.1), baca
gaz scakl llecektir (150-250C). Deerler uygun deilse brlr yeniden ayarlanmaldr. Brlrn yaknnda parlayc veya yarc sv/kat madde bulundurulmamal,
brlrn bulunduu ortama taze hava girii kesinlikle engellenmelidir. (Ayrntl bilgi iin
bkz. [41)

Kazanlar

37

SIVI YAKIT BRLRLER

Genel
Sv yakt brlrleri scak su veya buhar kazanlarnda motorin veya fuel-oil gibi sv
yakt yakmak amac ile kullanlan, tam otomatik ve basnl pskrtmeli, kapasite kontrol tipine gre tek kademeli, ift kademeli ve modulating (kademesiz deiimli) olarak
imal edilen yakclardr.
Bir gvde iinde ve zerinde servomotor, yakt pompas, yakt cinsine gre yakt stcs, motorlu fan, ateleme elektrotlar, trblatr ve yanma bal, meme kafas, selenoid vana, fotosel, kumanda beyni ateleme trafosu ve elektrik panosundan olumaktadr. Kullanaca yakt cinsine gre muhtelif tiplerde imal edilmektedir.

Meme

Solenoi. vana

Vantilatr

Hava klMl
motoru

Istc
Pompa

Bir brlr genel olarak u blmlerden oluur.

a-Brlr gvdesi, h-Yakt pompas
c-Istc, d-Hava fan
e-Pskrtme memesi
f-Hava dndrc (ttlnilat)
g-Elektrotlar
ekil 35. BrlrAna Paralan

38

Kazanlar

IIIIIFC, 4

GAZ YOLU DONANIMLARI

1 2 3 *

ekil 36. Kazanlar in Gaz Yolu Donanmlar

1. Ana kapama vanas, 2. Titreim giderici (Kompansatr), 3. Gaz basn deney nipeli 4 Szgeci, 5. Reglatr, 6. En az gaz basnc ayarlaycs, 7. Gvenlik selonid vanas (on/off), 8. Basamakl servis selenoid vanas, 9. En ok gaz basnc ayarlayclar,
10 Hava basn deney nipeli, 11. En az yakma havas ayarlaycs, 12. Yakma havas ayar dzenei (Servis selonoid vanas ile balantl), 13. Selenoid vanalar aras kaak
denetim aygt ve kapal durumu alteri, 14. Vana ve menometre

Kazanlar

39

2P ve P Trleri iin

Efrt

tu*'.."
2OvePaT0iiilin

GuYolu
DonanlnUn

ekil 37. Gaz Yolu Donanmlar

Gaz Yolu Donanmlar

1. Kresel vana
2. Gaz szgeci
3. Manometre
4. Basn ayarlayc
5. Pilot brlr
6. Gaz basn dzenleyicisi
7. Solenoid vanal.
8. 8 Gaz kaak dedektr
9. Manometre
10. Solenoid vana 2.
11. Kompansatr
12. Gaz hava basnc deneme reglatr
13. Gaz basnc etki hatt
14. Frn basnc etki hatt
15. Hava basnc etti hatt

.71

IW*'.;"
t.
\

40

Kazanlar

- i m

* 4

1! UI<lW*'-' '

ktsa

Kresel Vana

Basn Uyarcs (sensr)

Reglatr

Multi Blok

>~

er.

<-

Szge

Ana Kapama Vanas

ekil 38. Gaz Hatt Donatmlar

Kazanlar

41

KAZAN ARMATRLER
Ekonotnizr
Ekonomizrler baca gazlarnn atk ssndan yararlanarak kazan besi suyunu stmak
ve bylece yakt ekonomisi salamak zere kullanlrlar.

Buhar Kolektrleri
Buhar kolektrleri, buhar kazanlarnda retilen buharn toplanarak, kullanma yerlerine gnderildii elemanlardr.

Su, Akaryakt ve Buhar Sayalar

Bu sayalar birim zaman iinde kullanlr. Su, gaz, mazot, fuel-oil ve benzeri yalarn,
buharn, m 3 /h cinsinden okunmasna ve denetlenmesine yardmc olur.

Elektrik Donanmlar
Doalgaz kullanlan kazan dairelerinde elektrik alteri ve komuta panosu kazan dairesi dnda ve etanj tr olmaladr. Bir gaz kaanda devaml almak durumunda olan
doalgaz aygtlar (ex-proof) patlama gvenlikli olmaldr.
Kazan dairelerindeki aydnlatma sistemleri tavandan 50 cm aada olacak ekilde tasarmlanmaldr.
Her kazan iin zel topraklama yaplmaladr. Topraklama 0.5 m2 1 mm lik bakr levha, 0.5 m2 2 mm lik bakr levha ve 0.16 mm apnda 1.25 m. boyunda veya 0.20 mm
apnda, 1.60 boyunda bakr ubuk elektrotlarla yaplabilir.

Yakt Pompalar
Motorin tesislerinde, fuel-oil tesislerinde, akmaz stclarn iletiminde kullanlan bu
pompalar dili olarak retilirler. Ar ya iletiminde buhar ceketli olarak da retilirler.

DEPO

=D4k

TA8AN

ISITICI

TABAN ISiTIC! OON

ekil 39. Yalat Tanla Taban Istcs ve Yalat Istcs

42

Kazanlar

KAPALI GENLEME DEPOLARI

Istma tesisatlarda ak genleme depolar iletme zorluklan korozyon sorunlar ve buharlama yoluyla su kaybna neden olmas dolaysyla uygun olmamaktadr. Bu sebeple kapal genleme depolar daha avantajldr. Bu depolar kazan dairesinde bulunur.
Bylece devaml gzaltnda olduklar gibi yerleme ve donma problemleri yoktur, gnmz stma tesisatlarnda kapal genleme deposu kullanm tavsiye olunur.
Kapal genleme kaplan diyaframl veya daha byk kapasitelerde kompresrl tip
olabilir.
Kapal genleme kab ieren sistemler ancak otomatik kontroll yanma salayan kazan
kullanld zaman mmkndr.

UMf&ESME
KtfSr

J LLL

ekil 40. ift Kazanl Byk Sistemlerde Kapal Genleme Kab (Deposu)
Dier Kazan Donanmlar: Yanma Dzenleyicileri, Hava Fanlar, Hava Srgleri, Pompalar, Dolam (Sirklasyon Pompalar), Denge Deposu

ekil 42. Yanma Dzenleyicileri

Kazanlar

43

KAZAN DONANIMI VE GVENL

Ak Genleme Sistemlerinde Emniyet
Kazann ve tesisatn gvenliini salamak ve kacak kazalar nlemek iin 90/70C
scak su kazanlar u cihazlar ile donatlrlar:
1- Termometre: 120C'a kadar blntl,
2- Hidrometre: 25-50 mSS, bina yksekliine baldr.
3- Doldurma ve boaltma musluu: 3/4 "veya 1"
4- Gidi ve dn hat vanalar,
5- Genleme deposu ve gvenlik borular,
6- Kazan termostad,
Kazan termostad elektriklidir ve brlr durdurmaya yarar. Kmr yakan kazanlara taklacak kazan termostad, su scaklnn 91C'yi gemesi durumunda alarm lambasn yakabilir veya bir elektrik motorunu altrarak bacay veya temiz hava giri menfezini kapatabilir.
Kazan, elik boru ve vana kullanlarak su ebekesine balanmamaldr. Kazan ve tesisata doldurma ve boaltma musluuna effaf hortum taklarak su doldurulmaldr.
D scaklk kumanda termostat ile donatlmam sabit debili (pompal) sistemlerde kazan suyu k scaklklar d scaklklara gre saptanmaldr.

Kapal Genleme Sistemlerinde Emniyet

Kapal genleme depolan DN 4751 nolu standart kapsamnda 300.000 kcal/h (350
KW gcne kadar) ve bunun stnde olmak zere ikiye ayrlr. DN 5751 ksm 2 kapsamndaki 350 kW gcn altndaki tesislerde membranl tip kapal genleme kaplar kullanlr. Burada uyulmas ve salanmas
Gidi
gereken snrlayc artlar:
1. Sadece sv veya gaz yakt iin
kullanlabilir.
Dn
Emniyet
2. Statik ykseklik 15 m'yi gemeVentili
melidir.
3. Sistem termostatik kontrole ve
limit termostata sahip olmaldr.
Kapal genleme kab
4. Kazan zerinde emniyet ventili
olmaldr.
5. 150 kW gcn zerinde su seviyesi emniyeti bulunmaldr.
6. Termometre ve manometre bulunmaldr.
ekil 43. Kapal Genleme Kabnn Sisteme Balant
Biimleri

44

Kazanlar

YANGIN GVENLK

Yangn Dolaplar:
Hortumlarn sakland dolap ve kabinler zerinde, krmz zemine beyaz renkte "YANGIN" yazs bulunmaldr. Yangn dolap ve kabinleri gerekli cihazlarn (hortum, lans, vana
vb.) demesine izin verecek byklkte olmal, yangn srasnda hortum ve cihazlarn kullanlmasn zorlatrmayacak ekilde yaplmal ve devre, sadece yangn sndrme amacyla kullanlmaldr. Dolap iinde bulunan cihazlar; kark, bozuk ve kullanlmayacak halde
bulunmamaldr. Yangn dolaplar her katta ve yangn duvarlar ile ayrlm her blmde,
aralarndaki uzaklk 30 m'den fazla olmayacak ekilde dzenlenmeli, kapal kullanm alan 500 m 2 > den byk binalarda, her 500 m 2 'lik alan iin bir adet, 500 m 2 'lik her fazla
alan iin yine bir adet yangn musluu ve dolab yaplmaldr. 100 m2 den byk imalathane ve atlyelere kullanm alan 500 m 2 'den kk olsa bile her katna bir adet yangn
musluu ve dolab yaplmaldr.

Elle Tanabilir Yangn nleme ve Sndrme Sistemleri

Yaygn sndrcler TS 862'ye uygun ve kalite belgesine sahip olmaldr.
Her bamsz blm iin en az bir adet olmak zere, her 200 m2 taban alan iin ilave
edilerek uygun tipte 6 kg'lik yangn sndrc bulundurulmas gerekmektedir.

ranlar

45

Yl
Hafta
Kazan No

Gnler
Pazartesi

Sal

arumba

Parsamba

Cuma

Cumartesi

Sabah
Akfam
Sabah
Akam
Sabah
Aksam
Sabah
Akam
Sabah
Akam
Sabah
Aksam
Sabah

""*

Akam

Bir kazann srekli olarak emniyetli bir ekilde altrlmas, kazann ve kazan zerindeki otomatik kontrol cihazlarnn dzenli bakm ve kontrolne baldr. Yukarda belirtilen test ve kontroller, kazann ve otomatik kontrol cihazlarnn iyi alr durumda olup olmadklarnn tespiti iin dzenlenmitir.
Yaplan test ve kontroller esnasnda herhangi bir cihazn iyi alr durumda olmad tespit edilirse, bu cihaz derhal onarlmaldr. Gerektiinde incelenmek zere
komple kaytlarn mevcut olmas iin onarm ve deitirmeler "Dnceler" hanesine kaydedilmelidir.
B

S*

ekil 44. Buhar Kazan Gnlk Kontrol izelgesi rnei (Gnde lci Kontrol
Yaplacak)

tmmob
makina mhendisleri odas
ubesi
ubenin Adresi

Firmann Ad :
Adresi
:
Telefon
:

BUHAR KAZANI
Kontrol Listesi

Tel
:
Faks :

Faks
:
e-posta :
url (www) :

TEKNK ZELLKLER
Markas
:
Modeli
:
Tipi
:
mal Yl
:

www.mmo.or; Jr
e-poslc:

Kontrol Tarihi
Kontrol No

Kazan Numaras
alma Basnc
Seri No
Kapasitesi (kcal)
(m 2 )
Kullanlan Yakt Tr

GENEL KONTROL:
A. KAZAN DARES KONTROL

:
:

:
:
:
:
:
:

uygun

uygun

dnceler

deil
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Buhar kazan konut hacimlerinin iine, altna, stne veya bitiiine

kurulamazlar maddesine uyulmu mu?
Buhar kazan stnde en az 2 mt. boluk var m?
Buhar kazanlar arasnda veya yan duvarlardan 1 m
boluk var m? (almay kolaylatrmak iin)
Kazan dairesinin biri da alan en az iki karlkl kaps var m?
ve bu kaplar 2 m. ykseklik, ve 0.8 m genilikte mi?
Bakm ve servis iin silindirik kazan gvdesi evresinde
en az 0.5 m boluk mevcut mu?
Baca zerinde yamur giriini nleyecek bir apka
paratoner ve gerekli hallerde ikaz mevcut mu?
Kazan dairesi patlamaya ve yangna kar dayankl
ayr bir blmede veya tek katl binadan m ibarettir?
Kazan dairesinin kap ve pencerelerin yanmaz
malzemeden mi ve dier atlyelere almakta m?
Kazan dairesinde uygun havalandrma mevcut mu?
Havalandrma bacas var m?
Havalandrmann yetersiz olmas durumunda aspirasyon
sistemi uygunlanm m?

11 Kazan dairesinin ii temiz mi?

12

Kazan dairesinde yeterli miktar ve cinste yangn

sndrme cihaz mevcut mu?

13 Kazan dairesinde patlayc, yanc ve parlayc malzemeler bulunuyor mu?

Kazan dairesinde: Kazan blf, su seviyesi gstergesi blf,
14

besi suyu otomatii blf, su ve buhar kaaklar vs. gibi nedenlerle

meydana gelebilecek su kaaklarnn uygun bir ekilde kanala
verilmesini salayan yer szgeleri mevcut mu?

15

Kazan dairesi kazann btn l ve kontrol cihazlarnn

kolayca grlp okunaca ekilde aydnlatlm m?

Kazanlar

47

uygun

uygun

dnceler

deil
16
17

Kazan dairesinde bulunan tm tank, cihaz ve vanalar

iletme renklerine uygun olarak boyanm m?
Kazan deme neminden ykama sularndan korunmak zere
10-15 cm yksekliinde kaide zerine oturtulmu mu?

18 Brlrn en alt noktas yerden en az 20 cm yukarda m?

19 Kazanlar bacaya en yakn yoldan balanm m?
20 Duman bacas temizleme kapa var m?
21

Kazan dairesinde ana yakt deposu ile kazann

bulunduu blm yanmaz bir malzemeden ayrlm m?

22 Yakt deposu havalandrmalar kazan dairesi dnda m?

23 Kazan bacas ayda bir temizlenmi mi?
B.
24

BES SUYU HAZIRLAMA SSTEMLER

Kazan BES suyunun hazrlanmasnda kimyasal

maddeler kullanlyor mu?

25 Buhar kazannda yumuak su kullanlyor mu?
26 Kazan besi suyu ve kazan suyunda ya ve organik maddeler var m?
27
28

Besi suyu tamamen berrak ve renksiz mi? inde pislik var m?

Filtre ediliyor mu?
Besi suyunun sertlik, Pit deeri, Hidrazin miktar, sodyum slfit fazlal
(NaSO3), younluk fosfat fazlal snr deerler iinde mi?

29 Kazandaki ek valf geriye su karyor mu?

30 Kazan iki adet besi suyu pompas ile besleniyor mu? Sistem otomatik mi?
31 Sistemdeki pompalar sesli alyor mu?
Sistemdeki pompa salmastras dakikada 5-10
32
damladan fazla su aktyor mu?
33
34

Kazan kapasitesi (SIVI YAKIT) ile brlr

kapasiteleri uyguiunluk gsteriyor mu?
Brlr, yakt deposu, n stc ve yakt borular balant
yerlerinde yakt sznts var m?

35 Yakt hattnda filtre kullanlm m?

36 Pompa filtresi temiz mi?
37 Trbilatr ve fan kanatlar temiz mi?
38 Yakt deposu yakt seviye gstergesi alyor mu?

'M * .

Yakt deposu havalandrmas mevcut mu?

39
Havalandrmalar darya verilmi mi?

40 Yakt buharla stlyorsa kondens aa aktlyor mu?

41 Yakt depolar statik elektrie kar topraklanm m?
Yakt, yakt tank eimli olarak yerletirilmi mi?
42
Eimli tarafta boaltma vanas var m?
43

Yaktn depodan akmas durumunda pis su kanalna, yeralt,

sularna atele ilgili yerlere iletimi kesinlikle nlenmi mi?

44 Gnlk depodaki yakt seviyesi brlrn altna dyor mu?

45 Yakt deposu en az 25 cm. ykseklikte bir kaide zerine oturtulmu mu?
46 Yakt depolar, korozyona ve d etkilere kar korunmu mu?
47

48

Yakt depolarna atele yaklalmasn nleyecek uyar

levhalar konulmu mu?

Kazanlar

it,t

r '

II!'III'

Jl.

uygun

uygun

dnceler

deil
48 Brlr kazan termostat ayarna uygun alyor mu?
49 Yakt n stma sistemi mevcut mu?
50
51

Kmr analiz raporu mevcut mu? Rapordaki deerler

izin verilen snrlar iinde mi?
Kmr yma ykseklii normal mi? (1.5-2 m) ve kmr
yaylma alan uygun mu?

52 Kmr iinde yabanc maddeler var m?

53

Kazanc kmr yakma tekniini biliyor mu?

Kazanc el alatleri tam ve salam m?

54 GAZ yaktl kazanlarda yakt deposu kazan dairesinin dnda m?

Yakt (GAZ) deposunun evresi tel rglerle evrilmi mi?
55
Gerekli uyar levhalar konulmu mu?
56

Kazan dairesinde gaz kaaklarn haber veren

sistemler mevcut mu? Ve alr durumda m?

C.

KAZAN KONTROL
57 Kazan ileticisinin ehliyeti var m?

58 Kazan iletme ve bakm talimat var m?

59 Kazan stma yzeyleri temiz mi?
60 Kazan kndaki duman gaz scakl llebiliyor mu?
61 Kazana ait bir nceki kontrol raporu var m?
Buhar kazan, buhar gidi-dn borular ve
62
vanalar, boyler, kondens tank, degazr, vs. izolasyonlar salam m?
63 Kazanda bulunan btn cihaz ve vanalar temiz ve boyal m?
64

Kazan yanma hcresinde ve klhandaki btn ate

tulalar salam ve dklmemi durumda m?

65 n duman sand kapak contalar salam m?

66 Kazan patlama kapaklan alyor mu?

67 Manometre alyor mu?

68
69

Manometre taksimat, kazan en yksek alma

basncnn en az iki kat m?
Manometrede en yksek alma basnc krmz

izgi ile iaretlenmi mi?

70 Kazanda birbirinden ayr iki adet su seviye gstergesi mevcut mu?
71

Su seviye gstergeleri krlmamalar iin

muhafaza altna alnm m?

72 Su seviye gstergesinde en az, ve en ok su seviyesi iaretlenmi mi?
25 m2 stma yzeyine sahip kazanlar iin su seviye
73 gstergesi balant borusu i ap 25 mm. mi? 25 m2 den byk
kazanlar iin balant borusu i ap 45 mm. mi?
74
75
76

Su seviye gstergelerinin giri ve klarnda kazan

basncna uvaun birer adet vana var m?
Su seviye gstergeleri kazann nnden ve yanndan
normal alma durumunda grlyor mu?
Su seviye gstergeleri talimatlara uygun olarak blf
yapnca alyor mu?

49

uygun

uygun

dnceler

deil
77

Kazanda ani su seviye dmesini ve basn ykselmelerini

haber veren sistem (sesli ve kl alarm cihaz) var m?

78 Buhar kazannda iki adet emniyet ventili var m?

79 Emniyet ventilleri kolay alp kapanyor mu?
80 Emniyet ventilleri dorudan doruya kazanla balantl m?
81

Kazanla emniyet ventili arasnda hibir ekilde buharn

gemesini engelleyecek valf veya baka bir engel var m?

82 Emniyet ventilinde ayar bozulmalarna kar nlem alnm m?

83
84

Emniyet ventilinden fazla basntan dolay kan basnc dar

atarken almalar zarar gryor mu?
Emniyet ventili tahliye borusu iinde su
kalmayacak ve su almayacak ekilde mi?

85 Besi suyu otomatii veya su seviye limitr mevcut mu?

86 Besi suyu otomatii alyor mu? (Talimatlara uygun blf yaparak)
87
88

Ana buhar vanas, blf vanas vs. vana ve musluklar

kolay alp kapanyor mu?
Bir nceki periyodik kontrol raporundaki varsa belirtilmi
olan eksiklikler giderilmi mi?

89 Kazan iinde korozyon ve kireta vs. oluumlar var m?

D. KAZAN HDROSTATK BASIN TEST
90

Basn testi n hazrlklar firma tarafndan yaplmal ve kazan test

srasnda souk olmaldr.

91 Kazan stma yzeyleri temizlendi.

92 Kazan zerindeki btn kaaklar nlendi.
93
94

Kazann btn vanalar (emniyet ventilleri, ana buhar

k vanas, blf vanas presostatlar) kr flan ile krletildi
Kazan tamamen su ile dolduruldu (su kirletici iermemeli

ve 20~50C arasnda olmal)

95 Kazan 1/2"lik balant az braklarak bu aza test pompas baland
Kazan basnc yava yava 10 bar basnca karld ve daha sonra
96
basn yklemesi dakikada 1-2 bar olarak yapld
97 Kazan test basncna karld
Kazan manometresi ile test manometresinin ayn olduu grld
98 30 dakika iinde arka ve n duman sand, alev duman borular,
ayna kaynak makineto boru kaynak balantlarndan sznt, terleme
ve kaan olmad grld
99
100
101
102
103

50

30 dakika iinde kazan klhan ve cehennemliinden sznt,

terleme ve kaan olmad grld
30 dakika iinde kazan zerinde bulunan btn kapama
elemanlarndan sznt, terleme ve kaak olmad grld,
30 dakika iinde d yaltm birleme yerlerinden
sznt, terleme ve kaak olmad grld
30 dakika iinde btn balant ve flan yerlerinden
sznt, terleme ve kaak olmad grld
30 dakika iinde (kazann zelliine gre) sznt ve kaak yapma
olasl olan dier yerlerden sznt ve kaan olmad grld

Kazanlar

m m

uygun

uygun

dnceler

deail
104
105

30 dakika iinde boru demetleri ve boru d yzeylerinden

(su borulu kazan) sznt ve kaann olmad grld
Kontrol edilen tm yerlerden 30 dak. iinde sznt,
terleme ve kaaklarn olmad grld

106 Hidrostatik test basnc sonunda kazan basnc yava yava drld
Emniyet ventilierinin test dzenei ve kazan zerinde yerine
107 montaj yapld. (Not: Emniyet ventilinin kontrol kazan zerinden
yaplyorsa hibir zaman kazan yeniden test basncna karlmaz)
108

Emniyeti ventilierinin montajndan sonra ayar basncnda

alt grld, (ald grld)

109 Kazan eski durumuna getirilerek periyodik kontrol ilemi tamamland.

E. FRMAYA AT BELGELERN KONTROL
110 Kazan ileticisinin belgesinin uygunluk kontrol
Kazan dairesinde yaplan tm bakm ve onarmlarn
111
kazan sicil defterine ilendiinin kontrol

PERYODK KONTROLDE. SSTEMDE TESPT EDLEN DER EKSKLKLER

KAZAN LETMECSNN
Ad Soyad :
Sicil No
:
mza
:
ONAY :

tarihlerinde firmamzda yukarda belirtilen talimatlar dorultusunda

seri Nolu kalorifer kazan kontrol edilmi olup, bulunan eksiklikler
tarafma bildirilmitir.

Kontrol Yapan Mhendisin

Ad Soyad
:
Oda Sicil No :
mza
:
Kazanlar

Firma Grevlisinin
Ad Soyad
:
Grevi
:
imza
:

51

TMMOB
Makina Mhendisleri Odas
ubesi

Buhar Kazan
Periyodik Kontrol Raporu
Tel:
Fax;

{ubenin Adresi Yazlacak}

httr/Avww.mno org r
c-posta:

Raporu isteyen kurulu:

Ad
|
Adresi
j

JdL.._J
Fax

.Markas _

Tipi

1 Blm
Kontrol Tarihi
j Rapor Tarihi
Rapor No

j url(www) }

TEKNK ZELLKLER
[ Gyen|ikJVentili^AnMBasnc

~._!Tj .. I.!_".. _."..'_".. r.Jl.l"."_ '.

1 Kapasite (m^Hk'ch

maTYl
Seri No "

[ letme Basnc(kg/cm )
Deneme BasncHTcg/cnn

|
j
[

J
_ ]
[_

KAZAN DONANIMURI
Manometre

Adet j

Su seviyesi gstergesi

deFI

at

Basn Ayar Otomatii (Presostat)

Adet

Alarm aygt
Gvenlik Ventili

Ddk

Lamba

ArlklTj

'Yayl

Blf dzeni

ie

Otomatik su besteme (Tadiye) cihaz

BROLOR (SV ve Gaz Yaktl Kazanlarda)

KAZAN YARDIMCI DONANIMI

Yakt hazrlama sistemi

Marka

Su hazrlama sistemi

Tip"

Hava kurutma ve temizleme sistemi

Seri No
Kapasite
TEST VE KONTROLLER

1. Manometre alyor ve tze uygun mu?

2. Gvenlik ventlleri alyor ve tze uygun mu?
3. BSf vanas alyor ve tze uygun mu?
4 Yaplan bakm ve onarmlar sicil deflerine ileniyor mu ?
5. Kazan operatr belgesi var m ?
6. Baca gaz analiz raporlar var m ?
HDROSTATK DENEY:
Kazann btn balantlar kapatld, kazan (

) C su ile (

) at basnla (

) saat deney altnda tutuldu.

Kazanda deformasyon ve szntlarn olmad /olduu grld.

NOTLAR ve NERLER:

SONU:

KONTROL YAPAN YENN

Ad, Soyad

ONAY

7 T
YetldBelgeNo
tmza
NOT: Bu kontroller iralinn biimimk, RMlte edilip kubnlmya balamadn Anc yaptlan deiiklik w boyok onarmlardan nnra m ar. Ov yl kullanlmayp yeniden
ginmM halinde w ykla bir kez yanlman zorunludur, (lcl Saghj ve ti CSvenligl TBsagl Madle 2*7)

52

Kazanlar

tromob
makina mhendisleri odas
ubesi
..... ubenin Adresi

Firmann Ad :
Adresi
:
Telefon
:
TEKNK ZELLKLER
Markas
:
Modeli
:
Tipi
:
mal Yl
:

KALORFER KAZANI
Kontrol Listesi

Tel
Faks

Faks
:
e-posta :
uri (www) :

wwwmmo.org.tr
e-posta:

Kontrol Tarihi
Kontrol No

Kazan Numaras
alma Basnc
Seri No
Kapasitesi (kcal)
(m2)
Kullanlan Yakt Tr

GENEL KONTROL:
A. KAZAN DARES KONTROL
1
2
3
4
5
6
7
8
9

:
:

:
:
:
:
:
:

uygun

uygun
deil

dnceler

Kazan deme neminden ve evre ykama sularndan korunmak zere

10-15 cm. yksekliinde kaide zerine oturtulmu mu?
Brlrn en alt noktas yerden en az 20 cm yukarda m?
evre sularn toplayan byk boy deme szgeci var m?
atya kadar kan havalandrma bacas mevcut mu?
Pis hava baca kesiti kalorifer bacas kesitinin en az yars m?
Vantilatrle havalandrma yaplyorsa vantilatr kapasitesi (debisi; kw
kazan gc bana 0.5 m3/h mi?
Bina dnda yaplan kazan dairelerinde kalorifer kazanlarnn stnde
havalandrma iin boluk braklm m?
Kalorifer kazanlarnn etrafnda oluacak snn darya atlmas iin
havalandrma menfezi kazan sonuna yakn yerde mi?
Kazan dairesi kaplar yangna kar dayankl m?
Kaplar dar doru alyor mu?

10 Kazanlar bacaya en yakn yoldan balanm m?

Kazan kenarlarnn duvarlardan veya duvara monte edilmi cihazlardan
11
uzakl en az 70 cm mi?
12 iki kazan arasndaki uzaklk en az 50 cm mi?
ikiden fazla kazan var ise ikierli olarak gruplanm m?
13 (Gruplar aras 50 cm iki kazan aras 10 cm)
Kazan dairesinin ykseklii (tavan) kazan zerinde yer alan
dzenlerin gerektiinde tamir ve bakmnn yaplmas iin en
14
yksek kazan aksesuar seviyesinin zerinde en az 1 m. serbest
masafe kalacak ekilde dzenlenmi mi?
15 Kazan dairesinde yeteri kadar yangn sndrme cihaz var m?
16
17
18

Kazan dairesinde patlayc-yanc ve parlayc malzeme bulunuyor mu?

Kazan dairesi aydnlatmas yeterli mi? Kazan l ve kontrol
cihazlar kolayca grnp okunabiliyor mu?
Ana yakt deposu ile kazann bulunduu blm yanmaz
bir malzemeden ayrlm m?

Kazanlar

53

.'i
uygun

uygun

dnceler

deil
19 Yakt deposu havalandrmalar kazan dairesi dnda m?
20

Kmr ile kazann bulunduu blm birbirinden bir blme

ile ayrlm m?

21 Kazan bacas ayda bir temizlenmi mi? Kaytlan tutulmakta m?

B. BES SUYU KONTROL (HAZIRLAMA SSTEM)

22 Kalorifer kazannda sert su kullanlyor mu? Besi suyu filtre ediliyor mu?
23

Besi suyu tamamen berrak ve renksiz mi?

ierisinde mekanik pislik var m?

Su yumuatma tesisatndan otomatik kontrol vanasna

24 giren ve kan btn borulamalar otomatik kontrol vanasna
yk getirmeyecek ekilde balanm m?
Su tesisatnda sistemde (su yumuatma) herhangi bir arza

$-

25 ktnda su kesintisinin olmamas iin by-pass vanalar

kullanlm m? Drenaj hatt var m? Sistem otomatik mi?

C. YAKIT SSTEMNN KONTROL

26 Brlr kapasitesi ile kazan kapasitesi uygun mu?
27 Yer st sv yakt depolar kazan dairesinden ayr bir hacimde mi?
28

Sv yakt deposu havalandrmas tamam m?

Depo en az 25 cm ykseklikte bir kaide zerine oturtulmu mu?

29 Gnlk depodaki yakt seviyesi brlrn altna dyor mu?

30 Yakt borularnda kaak var m?
31

Yaktn depodan akmas durumunda pis su kanalna, yeralt

sularna atele ilgili yerlere iletimi kesinlikle nlenmi mi?

ir

I/

32 Oturulan bina altndaki akaryakt deposu en ok 1 ton mu?

i v/jt

33 Yakt depolar statik elektrie kar topraklanm m?

34

Yatk yakt tank eimli olarak yerletirilmi mi?

Eimli tarafta boaltma vanas var m?

35 Yakt depolar korozyona ve d etkilere kar korunmu mu?

36

Yakt depolarna atele yaklalmasn nleyecek uyar

levhalar konmu mu?

37 Brlr kazan termostat ayarna uygun alyor mu?
38 Yakt n stma sistemi mevcut mu?
39 Yakt sisteminde filtre kullanlyor mu?
40 Pompa filtresi temiz mi?
41 Yakt deposu seviye gstergesi alyor mu?
42
43

Kmr analiz raporu mevcut mu?

Rapordaki deerler izin verilen snrlar iinde mi?
Kmr yma ykseklii normal mi? (1.5-2 m)
Kmr yaylma alan uygun mu? (filtresiz)

44 Kmr ierisinde yabanc maddeler var m?

45

Kazanc kmr yakma tekniini biliyor mu?

Kazancnn el aletleri tam ve salam m?

46 Yakt deposu (GAZ) kazan dairesinin dnda m?
Yakt (GAZ) deposunun evresi tel rglerle evrilmi mi?
47
Gerekli uyar levhalar konulmu mu'

54

Kazanlar
U
lli

*'

uygun

uygun

dnceler

deil
D. KAZAN KONTROL
49 Kazan ileticisinin atei belgesi var m?
50 Kazan iletme ve bakm talimat var m?
51 Btn cihazlar, vanalar temiz ve boyal m?
52 Kazan stma yzeyleri temiz mi?
53
54

Kalorifer kazan, scak su gidi-dn borular ve

vanalar, genleme deposu, boyler vs. izolasyonlar salam m?
Kazan yanma hcresinde ve klhandaki btn
ate tulalar salam durumda m?

55 On duman sand kapak contalar salam m?

56 Kazan hidrometresi alyor mu?
57 Kazan termometresi alyor mu?
58

Kazan termostat (sv yaktl) alyor mu?

Ve Brlre kumanda ediyor mu?

59 Emniyet borular uygun mu? Ve dorudan genleme deposuna bal m?

60

Emniyet borularnn zerinde hibir ekilde bir vanann

olmad doru mu?

61 Haberci borular kazan zerinde kolayca grlebilecek yerde mi?

62 Kalorifer tesisat tekniine uygun mu?
63 Flan ve vanalarda sznt ve kaaklar mevcut mu?
64 Boyler izolasyonu salam m?
65
66
E.

elik kazanlarda alak scaklk korozyonunu nlemek iin

kazan knda 3 veya 4 yollu vana var m?
Gvenlik borular gerekli eim verilerek genleme
deposuna balanm m?
KAZAN HDROSTATK BASIN TEST (Basn Testi n
Hazrlklar Firma Tarafndan Yaplmaldr).

67 Basn testine tabi tutulan kazann souk olduunun tespiti

68 Kazan stma yzeyleri temizletildi
69 Kazan zerindeki btn kaaklar nlendi
70 Kazann btn vanalar kr flan ile krletildi
71
72

Kazan tamamen su ile dolduruldu (suda kaba

kirleticiler yok ve su scakl 20~50C arasnda)
Kazana test pompas iin 1/2" balant az brakld
ve test pompas balants yapld

73 Kazan 10 bar basnca yava yava kartld

74 10 bar basn yklemesi 1-2 bar/dak olarak yapld
75 Kazan test basncna karld
Kazan manometresi ile test manometresinin ayn olduu grld
76

30 dakika iinde arka ve n duman sand alev

duman borular, ayna kaynak ve makineto boru
kaynaklarndan sznt ve kaaklarn olmad grld

77

30 dakika iinde kazan klhan ve cehennemliinden sznt, terleme ve

kaak olmad grld.

55

uygun

uygun

dnceler

deil
78
79
80
81
82
83

30 dakika iinde kazan zerinde bulunan btn kapama elemanlarndan

sznt, terleme ve kaak gelmedii arld
30 dakika iinde d yaltm birleme yerlerinden sznt, terleme ve
kaak olmad grld
30 dakika iinde kazann btn balant ve
flan yerlerinden sznt, terleme ve kaak olmad grld
30 dakika iinde kazann zelliine gre sznt ve kaak yapma
olasl olan dier yerlerden kaak ve sznt olmad grld
30 dakika iin su borulu kazanda boru demetleri ve boru
d yzeyleri kontrol edilerek, sznt ve kaak olmad grld
Genel olarak 30 dakika iinde kontrol edilen tm
yerlerden sznt ve kaaklarn olmad grld

84 Hidrostatik test basnc sonunda kazan basnc yava yava drld

85

Kalorifer kazan eski durumuna getirilerek

periyodik kontrol ilemi tamamland

F. FRMAYA AT BELGELERN KONTROL

86 Kazan ileticisinin belgesinin uygulanarak kontrol
Kazan dairesinde yaplan tm bakm ve onarmlarn
87
sicil defterine ilendiinin kontrol

PERYODK KONTROLDE. SSTEMDE TESPT EDLEN DER EKSKLKLER

KAZAN LETMECSNN
Ad Soyad :
Sicil No
:
mza
:
ONAY :

tarihlerinde firmamzda yukarda belirtilen talimatlar dorultusunda

seri Nolu kalorifer kazan kontrol edilmi olup, bulunan eksiklikler
tarafma bildirilmitir.

Kontrol Yapan Mhendisin

Ad Soyad
:
Oda Sicil No :
mza
:
56

Firma Grevlisinin
Ad Soyad
:
Grevi
:
mza
:
Kazanlar

irrrr

TMMOB
Makina Mhendisleri Odas
ubesi

Kalorifer Kazan
Periyodik Kontrol Raporu
Tel:
Fn

epostt:

Raporu isteyen kurulu?:

Blm
Kontrol Tarihi
Rapor Tarihi
Rapor No

e-posta
uri(www)

TEKNK ZELLKLER v KONTROLLER

Kazan Ti

Markas

alma ve Test Basnc (kafan?)

mal Yl

Kapasle(i'veyakcaTr)

Seri No

Katanda DefliMMef
KALORFER KAZANI
TSE Belgesi var m?

Blf dOzeni var m ve uygun mu?

Termometre

Duman baca temizlen kapa var m?

Termostat

Adet

Kazan dnm yaplm mdr?

Hidrometre

mSS

Yapkt ise * yakt tr n e * ? " ""

Istma yzeyleri temiz mi?

Korozyon faetrtten var m?

Yaplan bakm ve onarmlar slcl deUerine ileniyor mu?

Emniyet Borular Uygun mu?

KALORFER TESSATI

Tesisat teknie uygun mu?

Boylerin izolasyonu salam m?

zolasyonlar salam m?

Boylerin tesisat balants uygun mu?

Rans ve vanalarda sznt var m?

KAZAN DARES
Bektrk Tesoat bektien yonetan

atarna uygun mu?

Pencereler ve kaplar yanmaz mafeemeden m?

Ortalama y*k yakt tketimi (ton/yl) / (mVyl)

Yangn sndrme cttaz var m?

Pis su pompas ve yer szgeci var m?

Kazan dairesi temiz m?

Havalandrma yetart mi?

Baca uygun ve temiz mi?

DEPOLAMA VE YAKIT DONANIMI (SM-GAZ YAKIT)

Yakt deposu le kazan aras blnm mu?

BROLR

Yakt deposu havaMtar bina dna kartm m?

Marka

Yakt seviye gstergesi uygun mu?

Atei belgesi var m?

Seri No

Kazan termostat uygun mu?

Kapasite

Baca gaz anaiz raporu var m?

Yanma saMdTmi?
Yakl deposu ie kazan aras boTunmumu?

DEPOLAMA VE YAKIT DONANIMI (KATI YAKIT)

Aesi belcesi var m?

Komur yma yukseMgi uygun mu?

KasmasMlMitmvtsafllnn? (0xH

Kmr anafe raporu var im?

Baca gaz anaiz raporu var m?

Yanma saMdmf?

n kapantt, kazan (

Kazarm btn balar

del

Izgarann durumu uygun mu?

HDROSTATK DENEY:
)C tu ie (
) at basnta (

) saat deney alnda tutuMu

yon ve s a n t i m okmdg / olduu grOd.

NOTLAR v NEMLER:

SONU:

KONTROL YAPAN YENN

Oda Sicil No
Yetki Bdge No
mza

ONAY

l__
|

NOI: Bu fertrafcr m*w UmmOt, monto Sp Untaaya taskmate m><pto*i vboyonmn*amtrimiu;yJkJtorlmw m ) v ^ m . h * * ve

57

PERYODK KONTROL YAPAN MAKNA MHENDSNN DKKATNE I

Kitabn "SUNU" blmnde de belirtildii gibi bu sayfalara deien
mevzuat, standartlar ile kitapta yer almayan ancak yer almas gerekli duyulan bilgilerin (formller, yeni teknolojik bilgiler v.b) tarafnzdan "NOT"
edilmesi gerekmektedir. Yeni basmlarda sizlerden istenecek bu bilgilerle bu
kitap gelitirilecek ve gncellenecektir.

59