Primjena informatike u

radiologiji i radio terapiji I

Uvod
Primjenom elektronskih raunara (kompjutera) i
informacionih sistema u dijagnostikoj
radiologiji, radioloka slika je sa klasinog
rentgenskog filma ili ekrana preneena na
monitor kompjutera, postala je digitalna
(kompjuterska) i ula je u informacioni sistem.
Radioloka slika u informacionom sistemu je
manipulativna, moe se mijenjati, izgledom i
intenzitetom slike, mogu se uveavati pojedini
dijelovi slike i moe se arhivirati u memoriji
kompjutera ili na magnetnom disku.

Uvod
U informacionom sistemu slika je

prenosiva, dakle moe se sa rentenskog

aparata prenijeti na internet i poslati
putem satelita na sve kontinente.
Informatika manipulativnost omoguava
vizualizaciju lumena i unutranjih zidova
krvnih ila, disajnih puteva, digestivnog
trakta i drugih organa(to se zove virtuelna
endoskopija).

Uvod
Radioloki odjel u kojem su svi aparati
ukljueni u informacioni sistem
(kompjuterski sistem), zove se digitalni
radioloki odjel.

Primjena informacionog sistema

Primjena informacionog sistema i
telekomunikacijske tehnologije u radiologiji i
radioterapiji i uope u zdravstvu ima niz
strunih i ekonomskih prednosti:
poveanje dijagnostike tanosti,
bra komunikacija na relaciji dijagnostiar ,
kliniar,
znatno krai bolniki tretman pacijenta,
komforno prikupljanje podataka za statistike
obrade,

Primjena informacionog sistema

pripremljena baza podataka na nauno

istraivaki rad,
poveana iskoristivost radnog vremena
visokostrunih kadrova,
manji financiski trokovi uz znatno bri tretman
pacijenata,
kontrola uinjenih pretraga po svakom ljekaru,
kontrola i zaustavljanje zloupotrebe
nepotrebnog ponavljanja pretraga uz utedu.

Istorijat
Mikrofilm se prvi put spominje jo 1839.
godine i vezuje za izumitelja Johna
Dansera.
Mikrofilm je patentirao Rene Dagron
1859. godine,a 1890.g. mikrofilm je prvi
put primijenjen u opsadi Pariza.
Krajem 50-tih mikrofilm se pojavljuje u
zdravstvu i to u Americi.

Istorijat(mikrofilm)
Mikrofilm se u Sarajevu poinje primijenjivati

1982. godine na Institutu za radiologiju i

onkologiju UMC-a.
Mikrofilmovanje radioloke dokumentacije
postavljeno je tako da predstavlja zavrnu fazu
procesa dijagnostike obrade pacijenata.
Pacijent dolazi i donosi uputnicu, sestra na
recepciji otvara indvidualni obrazac pacijenta i
popunjava rubrike sa njegovim linim podacima.
Sva ova dokumentacija se direktno dostavlja na
dijagnostiki odjel, gdje e pacijenta dopratiti
sestra domaica.

Istorijat- mikrofilm
Rtg tehniar uz pomo radiologa , po potrebi

anesteziologa popunjava ostali dio individualnog

obrasca sa izuzetkom rubrike rtg dijagnoza.
Poto je zavrena pretraga i poto je provjereno da li
ispravni snimci, dostavljaju se radiologu na interpretaciju.
Radiolog moe ukoliko je potrebno da preko interfona
trai stare mikrofieve tog pacijenta, ukoliko je ranije
dolazio na tu pretragu.
Poto ljekar izdiktira nalaz sva dokumentacija odlazi u
daktilobiro, gdje se nalaz kuca, a potom dostavlja u
prostorije za mikrofilmovanje.
Sve se mikrofilmuje:uputnica, individualni obrazac,rtg
snimci, nalaz i tim redom ulae u jacket.

Istorija-mikrofilm
Mikrofievi se poslije indeksiranja odlau u
mikrofilmoteku, a individualni obrazac se
dostavlja operateru koji vri ifriranje podataka i
njihov unos u raunar.
Mikrofi je definitivna mikrofilmska forma rtg
dokumentacije 105mmX148mm. Svaki mikrofi
ima tri reda. Prvi red unosi se identifikacijska
oznaka, druga dva reda sastoje se od po 4
mikrosnimka rtg dokumenata. Svaki mikrofi
sadri dokumentaciju o jednoj pretrazi.

Nove tehnologije
HIS Hospital information system
CIS-Clinical information system
RIS- Radiology information system
PACS Picture archiving and
communication system
BIS- Bolniki informacioni sistem

Nove tehnologije zdravstvenoj

informatizaciji
2000. godine registrirano je u oko 20

zemalja Evrope implementacija digitalnih

radiolokih odjela u univerzitetskim i
veim bolnicama sa razliitim varijacijama
PACS sistema.
To se postie na sljedei nain:prvo se na
radiolokim odjelima svi klasini
rendgenski aparati za grafiju i dijaskopiju
trebaju digitalizirati.

Nove tehnologije u zdravstvuinformatizacija

To znai da postoji kompjuterski program za

manipulaciju slike.
Potom se svi radioloki aparati kompjuterski
spoje u mreu RIS, u koju su ukljueni i
personalni kompjuteri, u sistemu su pohranjene
sve informacije o pacijentu(ime i prezime,
adresa, prethodni pregledi, radioloka i klinika
dijagnoza, preporuke).
RIS se zatim ukljuuje u bolniku kompjutersku
mreu HIS, te spaja sa centralnom bolnikom
arhivom PACS.

PACS
Sadri pet dijelova
1. Komunikaciona mrea sa izvorom slike
2.
3.
4.
5.

(Modalities).
Registar pregleda, pacijenata i arhiva
demografskih podataka.
Program za implementaciju demonstracija i
manipulacija slikom.
Arhiva svih slika.
Aparat za komunikaciju telefonom ili
kompjuterom sa ostalim digitalnim sistemom.