Professional Documents
Culture Documents
Hukuk Dili Ve Adli Yazi
Hukuk Dili Ve Adli Yazi
Hukuk Dili Ve Adli Yazi
Yazar
r.Gr. Hlya GRSOY
Editr
Yrd.Do.Dr. Elif UZUN
ANADOLU NVERSTES
iii
indekiler
indekiler
nsz ............................................................................................................
vii
Hukuk Dili..................................................................................
GENEL OLARAK............................................................................................
KAVRAMLAR..................................................................................................
Dil .................................................................................................................
Gnlk Dil .....................................................................................................
Konuflma ve Yaz Dili ...................................................................................
zel Dil-Mesleki Dil......................................................................................
Hukuk Dili .....................................................................................................
Uygulamada Hukuk Dilinin Kullanm ........................................................
Yasalarn Dili .................................................................................................
zet ...............................................................................................................
Kendimizi Snayalm .....................................................................................
Okuma Paras ........................................................................................... ..
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................
Sra Sizde Yant Anahtar ..............................................................................
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ...............................................
3
4
4
6
6
6
6
9
9
11
12
13
13
13
14
Dilekeler.................................................................................. 16
DLEKELER ..................................................................................................
GENEL (AD) DLEKELER ..........................................................................
erik ..............................................................................................................
Baflvurulan Makamn Ad (Hitap) ..........................................................
Dilekenin Metni .....................................................................................
Tarih.........................................................................................................
Ad, Soyad ve mza ..................................................................................
Adres ........................................................................................................
Ek/Ekler ...................................................................................................
Dilekenin Verilecei Yer ...........................................................................
rnekler.........................................................................................................
ADL DLEKELER ........................................................................................
Genel Olarak .................................................................................................
Hukuk Davalarna liflkin Dilekeler............................................................
Dava Dilekesinin erii..............................................................................
Dava Dilekesinin eriini Oluflturan elerin ncelenmesi ....................
Mahkemenin Ad .....................................................................................
Trk Yarg rgt ve Grevli Mahkeme ..............................................
Anayasa Yargs .......................................................................................
dari Yarg................................................................................................
Adli Yarg.................................................................................................
Uyuflmazlk Yargs..................................................................................
Taraflarn Ad, Soyadlar ve Adresleri ...........................................................
Davann Konusu............................................................................................
Davann Dayand Sebepler ........................................................................
17
19
19
20
20
20
20
21
21
21
21
22
22
23
23
23
23
23
23
24
24
26
26
26
27
1. NTE
2. NTE
iv
indekiler
3. NTE
29
30
30
32
33
35
35
36
38
39
40
40
41
41
4. NTE
27
27
27
28
28
28
28
43
43
44
48
48
57
59
60
67
68
69
69
70
70
73
73
73
77
81
81
82
indekiler
zet................................................................................................................
Kendimizi Snayalm......................................................................................
Okuma Paras ..............................................................................................
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................
Sra Sizde Yant Anahtar ..............................................................................
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ...............................................
90
91
92
92
92
93
95
95
96
97
98
98
117
118
119
119
120
120
6. NTE
123
124
124
125
134
134
135
135
139
140
141
141
141
141
5. NTE
143
144
144
161
162
163
163
163
163
7. NTE
vi
indekiler
8. NTE
165
166
167
168
169
184
185
186
186
187
187
nsz
nsz
Adalet nlisans Program kapsamnda hazrlanmfl olan bu kitap, size adli ifller erevesinde yapacanz yazflmalardaki usul ve kullanlacak hukuk dilini
gstermeyi hedeflemektedir.
Dil insanlarn iletiflim aracdr. Mesleki dil, o meslein olmas gerektii gibi yerine getirilmesinde nemli bir unsurdur. Bu balamda hukuk dilini temel hatlar
ile kavramak adli yazflma yapacak kifliler iin ok nemlidir.
Adli yazflmalarn kurallara uygun yaplmas, adli mekanizmalarn iflleyifli asndan son derece nemlidir. Adli yazflmalarn kurallara uygun olmas, her fleyden nce adli mekanizmann iflleyiflini hzlandracaktr. Kurallara uygun yaplan
bir yazflmann muhatab olan kifli, kurum veya kurulufllar yaznn kimden geldiini, kime gittiini, hangi tarihte yazldn ve de en nemlisi konusunu rahatlkla grebilecektir.
Kitabmz adli mekanizmalarda grev alacak kiflilerin grevleriyle ilgili adli yazflmalar ele almaktadr. Konular ele alnrken hem genel bilgiler verilmekte hem
de rnekler sunulmaktadr. rnekler sizler iin avukatlardan, noterlerden ve eflitli kurumlardan alnmfl ve deifltirilerek kitabmzda yer almfltr.
nitelerin baflnda belirlenen Amalarmz ile o nitenin amac ortaya konulmaktadr. Her nitenin baflnda Anahtar Kavramlar ile nitenin iindeki nemli
kavramlarn dikkatinizi ekmesi amalanmaktadr. nite iinde yer alan Sra Sizde
alflmalar ile rencinin nitede edindii bilgileri kendisinin deerlendirmesi istenmektedir. nitenin sonunda yer alan Okuma Paras ile konuyu pekifltirmesi,
Kendimizi Snayalm ile de rencinin ifllenen konuyu kavrayp kavramadn anlamas amalanmaktadr.
Kitabmzn yazar Ankara niversitesi Hukuk Fakltesi Adalet Meslek Yksekokulunda grevli r. Gr. Hlya GRSOYa teflekkr ederiz. Kitabmzn size
faydal olmasn dileriz.
Editr
Yrd.Do.Dr. Elif UZUN
vii
Amalarmz
N
N
Anahtar Kavramlar
Hukuk Dili
Yasa Dili
Yaz Dili
Szel Dil
indekiler
Hukuk Dili ve Adli
Yazflmalar
Hukuk Dili
GENEL OLARAK
KAVRAMLAR
Hukuk Dili
GENEL OLARAK
Hukuk sosyal ve normatif bir bilim olarak byk lde dil kullanmna ve ifade becerisine dayanmaktadr (Karayaln, 1994, s. 74). Salkl, yanlflsz bir Trk
dili dzeyi oluflturmadan hukuk metinlerinin anlafllmas, yorumlanmas, adaletli
ve gereklere uygun bir flekilde uygulanmas kesinlikle mmkn deildir. Hukuku yaratanda dildir.
in dflnr Konfyse sormufllar: Bir lkeyi ynetmeye arlsaydn yapacan ilk ifl ne olurdu? Yant: Hi kuflkusuz dili gzden geirmekle bafllardm olmufl ve kantlarn flyle aklamfl: Dil kusurlu olursa, szckler dflnceyi iyi anlatamaz; dflnce iyi anlatlamazsa, yaplmas gerekenler iyi yaplamaz. devler
gerei gibi yaplmazsa tre ve kltr bozulur. Tre ve kltr bozulursa, adalet yanlfl yola sapar. Adalet yoldan karsa flaflknlk iine dflen yurttafl ne yapacan,
iflin nereye varacan bilemez. flte bunun iindir ki hibir fley dil kadar nemli deildir (iftpnar, 2008, s. 184).
Bilge Konfysa katlyor musunuz?
SIRA SZDE
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
N N
Hukukta da, dilde sadelefltirmeye karfl kanlar olmufltur ve bu her zaman her
D fi N E L M
mesleki dil iinde olacaktr. fiunu bilmek gerekir ki, kkeni ne
K olursa
T A Polsun terimlere iliflkin szcklerin ounluu, anlatmak istedii kavram tam olarak ortaya koyamayabilir. Yani anlamda eksiklik meydana gelebilir. nk her
teriminin
S O hukuk
R U
biimsel yaps ve bir de bu szce yklenen anlam vardr.T ESzck
ana
dilimizLEVZYON
SIRA SZDE
SIRA SZDE
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
D fi N E L M
K T A P
S O R U
TELEVZYON
DKKAT
DKKAT
SIRA
N T E RSZDE
NET
SIRA
N T E RSZDE
NET
AMALARIMIZ
AMALARIMIZ
KAVRAMLAR
Dil
Beden dili dnyann her
yerinde ayn etkide iletiflim
kurar, ancak szel dilde
iletiflim kurabilmek iin
ortak dil kullanmak gerekir.
Dil, her fleyden nce iletiflim aracdr. Kendini daha iyi ve doru anlatmann tek
yolu ise dili iyi kullanmaktr. Gerek szel dil gerekse beden dili iletiflimi salayan
veya tkayan aratr.
Ortak dil kullanmann anlam sadece ayn szckleri kullanp ayn cmleleri
kurmak deildir, kavramlarn anlam zerinde anlaflmak, szckleri doru yerde
kullanmak demektir. Hatta bir anlam ifade etmek iin farkl szckler kullanmak iletiflime engel deildir, ancak farkl anlamlara gelen szckleri birbirinin
yerine kullanmak ve bunu belirli amalar dorultusunda kastl olarak semek
kavram karmaflasna yol amaktadr. Kavramlarn anlamn korurken ayn anlamda yeni kavramlar reterek kullanmak ise kavram karmaflasna neden olmak flyle dursun dili varsllafltrr. Kavramlarn anlamna uygun ve daha z szckler o
kavramlarn anlafllmasna yardmc olur. Bu durum terimlerin zlefltirilmesinde
aka grlr. rnek verilecek olursa muris kavram hukukulara bir anlam
ifade ederken hukuk bilmeyen kiflilere bir anlam ifade etmez. Bir yerden okumak, renmifl olmak o kavram anlamaya yeterli deildir. Bir kavramn anlamn bilmediiniz iin ne demek olduunu sorduunuzda aldnz yant kavram
anlamanz salar. Muris ne demek diye sorulduunda kalt (miras) brakan lmfl kifli diye yant verilir, yleyse muris yerine kalt (miras) brakan denilirse ortak dili kullandmz herhangi bir kifli bu kavram duyduunda ne demek olduunu kolaylkla anlar ve anlayarak renir.
nsan, bilmedii fleye bilmedii anlamlar ykler, kimi zaman ondan korkar, kimi zaman onu gereksiz yceltir, kimi zaman ise gereksiz aflalar. Fakat sonunda
deer yarglarmz, iliflkin olduu konudaki bilgimize gre deiflir. Kavramlarn anlafllrl iletiflimde sadelik salar. Kullanlan szcklerin duruluu iletiflim kuranlar gereksiz yarglardan arndrr ve iletiflimi kavram karmaflasndan korur. Ezber-
lediklerimizi bir yana brakp anladklarmz konuflmaya baflladmz anda aslnda baflkalarnn azndan konuflmay brakp kendimize dnp zgn grfllerimizi anlatabilme becerisi de gsterebiliriz. Anlamadan kabul ettiklerimiz, sorgulamadan zihnimize yerlefltirdiimiz, hibir zaman bize ait olmayan grfllerdir. Anlamak tanmn okuyup zihne yerlefltirmek deildir, kavram kavramn arfltrdklaryla badafltrarak kullanld yere gre zihinde bir snflandrmaya gitmektir.
Kavram arfltrd bir anlamla bir terim olarak zihne yerleflebilecei gibi arfltrd bir baflka anlamla gnlk dilde kullanlan bir szck olarak zihne yerleflebilir. nemli olan arfltrd anlamlar birbirinden ayrarak uygun yerde kullanmaktr, bunu yapabilmek doru kullanmlar okuyup yinelemekten geer. Dolaysyla okurken seici olmak zihni korumann ilk kuraldr.
Seiciliin ltleri, anlatlan fleyin ieriine deil nasl anlatldna dayanr.
Kullanlan szcklerin seiminde gsterilen zen, yazm kurallarna uygunluk ltlerden bazlardr. Dflnerek yazan ve kendini anlatma kaygs taflyan kifli, anlatmak istediine en yakn szc bulup karma konusunda uraflt lde
zenli saylr. Dflnmeden yazan kifliyse usuna rastgele gelen szckleri anlamn sorgulamadan kullanr ve baflarsz olur. Yazm kurallar konusu ise ayr bir tartflma konusudur. Herkesin kendine gre koyduu kural yazm kural olamaz. Kurallar, iliflkin olduu konunun uzmanlarnca bilimsel ltlere gre tartfllarak varlan ortak kanya gre konulur (Ycel, 2010).
Bireyler aras iletiflimde temel ama, bir bireyin zihninde oluflturduu mesaj
aynen veya ona yaklaflan bir biimde baflka bir bireyin zihnine aktarmaktr. Zihinler arasnda bu aktarm gereklefltirecek telepati gibi olaan ve dorudan bir ba
yoktur. Bu nedenle dil bu mesaj aktaran temel ve yegane ara olmaktadr. Bu ara
sayesinde mesajlarmz ayn arac kullananlar tarafndan ayn anlamlar arfltrabilecek trde alglanr, zmlenir ve bylece aktarlp paylafllmfl olur.
Dil nesne ve kavramlarn seslerden oluflan kelimelerle temsil edildii bir iletiflim kodu, duygu ve dflnceleri aktarmaya yarayan bir anlatm aracdr. nsanlar
kelimelerden veya iflaretlerden oluflturduklar dil vastas ile birbirlerine duygularn ve dflncelerini bildirirler. Bir grup insan belli nesne ve kavramlar belirli ses
ve iflaretlerle anlatmak konusunda uzlafltnda dil ortaya kar. Dili seslerin bir
araya gelmesi ile oluflan kelimeler oluflturur, bu kelimeler bir grup insann evren,
onu oluflturan nesneler ve evrendeki kavramlar hakkndaki duygu ve dflncelerini simgeler. Dil bir dizgedir zira kelimelerin belli kurallar uyarnca bir dzen iinde sralanmas gerekir. Bir dilin kelime hazinesi ve dizilimi bir insan grubunun kltrn, yaflam ve evreni alglayfl biimini hatta hayal gcn ve yaratclk dzeyini yanstr.
Dilin temel nitelikleri afladaki gibi sralanabilir:
Dil bir iletiflim kodu ve aktarm-anlatm aracdr.
Dil bir uzlaflmay ifade eder.
Dil evren hakkndaki dflnceleri simgeler.
Dil bir dizgedir.
Dil iletiflim iin kullanlr.
Dil, belli bir grup insan arasnda iletiflimi gereklefltirmek amacyla evrene iliflkin dflncelerin uzlaflmsal gstergelerle dizgelenerek kullanld bir ara olarak
tanmlanabilir.
Toplumsal yaflam kolaylafltrp koruyan kurallarn iinde en nemlisi hukuktur. Hukuk sadece yaplmas ya da yaplmamas gereken eylem ile davranfllar
gsteren buyurucu kurallar deil; bunlarn inenmesi durumunda zorlayc
zen ya da zensizlik
amalad anlama yakn
duran szcklerin seimiyle
llr.
Gnlk Dil
Gnlk yaflayflta herkes tarafndan kullanlan ve yaz dilinden az ok farklarla ayrlmfl bulunan, konuflma dili olarak da adlandrlan dil trdr.
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
D fi N Eolanlarn
LM
Ayn meslekten
veya ayn alanda alflanlarn kendi aralarnda konufltuklar kendine zg kelimelerden oluflan dil trdr. Mesleki dil, kiflilerin uzmanlaflmak Sistedikleri
meslee ait terimler ile kltrler aras anlayfln vurgulanO R U
masn ve farkl lkelerden meslektafllar ile bilgi alflveriflinde bulunmalarn salamaktadr. Grafik tasarm - Mesleki DilHer meslein mensuplarnn kendi aralaDKKAT
rndaki iletiflim srasnda kullandklar o meslee zg baz terimler vardr. Ayrca gnlk dildeki kelimeler bir meslein mensuplar tarafndan ok farkl bir anSIRA SZDE
lam yklenmifl
biimde kullanlabilir. Mesleki dil ad verilen bu zel dili nc
kiflilerin anlamas ok gtr.
N N
AMALARIMIZ
Hukuk Dili
Hukuk disiplini ile ilgili ok eflitli alanlarda farkl kullanm rneklerini grebileceimiz zel
Her disiplin gibi hukukun da kendine zg bir termiK dil
T Atrdr.
P
nolojisi ve bu terminoloji kapsamndaki kavramlar ifade eden kelimelerden oluflan bir dili vardr.
HukukT szl
ve yazl iletiflime dayal ancak teknik nitelikte bir sosyal bilimler
ELEVZYON
daldr. Hukuki durumu doru biimde ifade edip aktarmak iin hukuki kavramlarn tam karflln verecek kelimelerin seilmesi gerekir. Son derece nem taflyan
terminoloji sorunu Trkede ve dier dnya dillerinde hukuk dilini gnlk dilden
R N E T zaman da daha ar-adal bir sluba sahip, karmaflk yapda
daha farkl NveT Ekimi
Trk yasa dilinde de dier meslek alanlarna benzer biimde hukuk alanna
zg szck ve terimler olduka yaygn olarak kullanlmaktadr. ounlukla
Arapa szcklerden oluflan ve zaman zaman szdizimi dzeyine de taflan bu
teknik terim ve szckler doal olarak her yasann kapsad alanla ilgili deifliklik gstermektedir. rnein; Trk yasa dilinde, byk lde ska kullanlan bilinmeyen szcklerden kaynaklanan anlafllamama durumu sz konusudur. Bu
szcklerin Arapa, Farsa arlkl eski Osmanl Trkesi olduu grlmektedir
(zyldrm 2001, s. 91).
lkemiz zelinde ise hukuk dilinin gl sorununun temeli Cumhuriyet tarihinden de gerilere uzanr. Trk tarihinde tm dnemlerde devlet yneticileri
baflka toplumlarla etkileflimler sonucunda bu toplumlarn dillerinden etkilenerek kendi dillerine terim-kavram-kelime aktarmas yapmfllardr. Ancak ilk zamanlarda zararsz olan bu tutum zaman iinde son derece aflrya giderek halkn
hukuksal metinleri anlamakta zorlanmasna ve hatta bunlar hi anlamamasna
yol amfltr. Bunun zerine Trk diline ynelik genel nitelikte bir arlafltrma hareketi ile birlikte Trke hukuk dilinin arlafltrlmas ve sadelefltirilmesi abalar
gndeme gelmifltir.
deal olan halkn muhatab olduu ve riayet ykm altnda bulunduu hukuki metinler ile dzenlemeleri kolaylkla anlamasdr. Anadilde ayn kavram karfllayan kelimeler mevcut ise yabanc kkenli kelimelerden vazgemek gerekir. Ancak anadilde hukuk terminolojisinin teknik kavramlarn karfllayan kelimeler mevcut deilken, hukuksal anlamlar isellefltirilmifl yabanc kkenli hukuk terminolojisi kelimelerini bir kenara brakp mevcut kelimelerle oynamak suretiyle bunlarn
anlam ve ieriini deifltirmek veya terminolojik adan kavramn anlam ve ieriini karfllamaktan uzak yapay kelimeler yaratmak, tehlikeli ve fayda getirmekten
ok onarlmaz zararlara yol aan poplist bir tutum olur.
Bu nedenle ncelikle kavram ve terimlere ynelik kelimeler arasnda ciddi bir
tasnif yapmak ve anlamlar gerekten isellefltirilmifl ve Trkelefltirmenin gereksiz
olduu kelimeleri veya terim ve kavram tam olarak ifade edebilen bir z Trke
karflln bulmakta hukuk dnyasnn ittifak salayamad Osmanlca terimleri tamamen olduu halleriyle brakmak gerekmektedir. nk adal bir dile yol asa
da bu durum terim birlii asndan son derece nemlidir. Bir terimin tam karfllnn Trke bir kelime olmamas, bu terimin kendisini anlam ve ierik asndan
karfllamaktan uzak befl alt tane Trke kelime ile temsil edilmesinden ok daha
iyidir. Aksi bir hareket tarzn benimseyerek anlatlmak istenen kavram tam olarak
karfllayan yabanc kkenli tek kelime yerine bir ka kelimeden oluflan, yapayl
her halinden anlafllan ve kavramn ieriini karfllamaktan ok uzak olan Trke
kelimeler koymak hukuk dilini katletmekten baflka bir fley olmayacaktr.
Hukuk dilinin sadelefltirilmesinde uygulanacak usul de ok nemlidir. Bu husustaki alflmalar tek baflna yasa koyucunun kotarmas kesinlikle mmkn deildir. Yasa koyucunun tek baflna altndan kalkmasnn kesinlikle mmkn olmad bu iflte teorisyen ve uygulayclar ile iflbirlii yapmas zorunludur. zellikle de
hukuk uygulamasnn tepesinde bulunan yksek yarg organlar ihmal edilmemelidir. Gerekten yksek yarg organlar zellikle de Yargtay yllardr hukuk dilinin
arlafltrlmas abalarna, terimlere yeni Trke karfllk kelimeler bulmak suretiyle
en byk destek ve katky salamaktadr.
Unutulmamas gereken bir husus hukuk dilinin arlafltrlmas alflmalar sonucunda tretilen Trke karfllk kelimelerin ancak hukuk dnyas ve doktrin tarafndan benimsenmesi durumunda bu abalarn hedefine ulaflmfl olacadr. Hu-
kuk uygulamaclarn oluflturan hkim, savc ve avukatlar hukuk dilinin arlafltrlmas alflmalarnda adeta bir szge grevi grmektedir. Hukuk terimlerini karfllamaya ynelik ihdas edilen Trke kelimelerin yerindelii ve kullanlabilirlii
doktrin ve uygulamaclar tarafndan titizlikle denetlenip snanmaktadr. Sonu olarak, hukuk dilinin arlafltrlmas iin yaplacak alflmalarda baflarl olunmas iin
hukuki kavramn anlam ve ierii gz ard edilmeksizin gnlk dilden kelimelerden karfllk bulmak veya tretmek zorunludur.
Yasalarn Dili
Hukukta deiflmez kural fludur: Yasalarn dili olabildiince ak, anlafllr, sade ve
zl olmal ki, insanlar, hak ve zgrlklerinin snrlarn ve nasl kullanlacaklarn yasalara bakarak kolaylkla anlayabilsinler. Yasa koyucu bu grevini baflard
oranda hi kuflkusuz yurttafl-birey de yasalar bilme ve onlara uyma devlerini daha iyi yerine getirecektir (TCK m. 4).
Hukukla dil arasndaki balantnn bilinmesi, bizi ikinci bir aflama olarak hukuk dilinde en belirleyici aktr olan yasa diline gtrr. Yasa dilinin nasl olmas gerektii konusu zerindeki dflnceler gibi bu gerekliliin salanamad durumlarda ortaya kacak olan olumsuzluklar konusunda da benzer grfllerin
varlndan sz edebiliriz. Yasa dilinin olmas gerekenden daha farkl bir biimde ele alnmas durumunda ortaya baz sorunlarn kaca ve bu sorunlarn hemen hemen neler olaca konusunda genel bir mutabakat vardr. rnein yasa
dilinin halk tarafndan anlafllabilir bir dil olmas gerektii yaygn bir grfltr.
Halk tarafndan anlafllmann bir zorunluluk olmad fleklinde grfllerle de karfllafllmaktadr. Fakat bu grfllerin nemli bir ounlukta olduu sylenemez.
Yasa dilinin olmas gerekene uygun olarak nasl oluflabilecei konusunda tam
bir uzlafl sz konusu deildir.
Bir yaznn nasl bir dille kaleme alnaca her fleyden nce o yazyla ne amalandna baldr. Bu itibarla, yasa dili sz konusu olduunda, bu dilin belirlenmesinde yasayla ne amalandnn saptanmas ve bu amacn gereklefltirilmesinde nasl bir dilin kullanlmas gerektiinin ortaya konulmas zorunludur ( Akt. Erdin, 2008, s.212).
Yasalarn kolaylkla anlafllabilir olmas ve endifle duyulan sorunlarn doumunun engellenmesi, bu yasalarn halkn yabanc olmad bir dille yazlmasna ba-
10
ldr. Yasalar halkn yabanc olmad bir dille kaleme alnrsa, halk bu dille yazlmfl yasalara da yabanc olacaktr. Bu durumda bireyler, zgrlklerinin ve bu zgrlkler erevesindeki eylemlerinin sonularn kestiremeyecektir (Akt. Erdin,
2008, s.213).
Anlafllabilirliin salanmas kullanlan dilin zelliklerine baldr. Yasa dili ak
ve sade olmaldr. Btn yazlar iin olduu gibi, yasa metni iin de geerli ve gerekli olan, aklk ve sadeliin her fleye tercih edilmesidir. Kapal, zor anlafllr metinler haklarn kaybolmasna neden olabilir. Ak ve sade olmamas sebebiyle yasay anlayamayan bir takm haklarnn var olduundan ve bu haklarn korunmas
iin hukuki baz yollara baflvurabileceinden habersiz yaflayan insanlarn ounlukta olduu bir toplumda haklarn sahiplerini bulabilmesinden sz etmek mmkn deildir. Ayrca hukukun sadece teknik anlamda adaleti datyor olmas
nemli bir yeterlilik deildir. erik asndan mkemmeliyeti salayan bir yasa,
mutlak adaletin sistemlefltirilmesinde hukuka nemli katklar salayabilecek olsa
da, zor anlafllr bir dil, yasann yneldii insanlarn davranfllarnda hukuk kurallarndan faydalanmalarn ve hukuku davranfllarnda kendilerine rehber edinmelerini zorlafltracaktr. Bu durumda, ortaya kan uyuflmazlklarn yasadaki adil zme uygun bir sonuca ulaflmalar mmkn olabilse de, insanlarn hukukun rehberliinde bir hayat yaflamalar zorlaflacak, hukukun nleyici (proaktif) yn ihmal
edilmifl olacaktr.
Zorunlu olmad halde yasa metnine dahil edilmifl cmle ve ayrntlar, yasay
okumak durumunda olan kim olursa olsun, varl gibi gereksiz bir yorgunlua ve
karflkla sebep olacaktr. Ayrca, yasa bir mantk sanat olmadndan aflr inceliklerle okuyucuya zor anlar yaflatmamaldr (Akt. Erdin, 2008, s.214).
Yasa dilinde aklk ve sadelikle anlafllabilirliin salanmasnda nemli bir l, yaflayan dil lsdr. Ak, sade ve herkesin anlayabildii metinler yaflayan
dilde yazlan metinlerdir. Yaflan dil, halk tarafndan bizzat konuflulan ve yazlan dil
yani kullanlan dildir (Akt. Erdin, 2008, s.215).
Yasada kullanlan dil, kesin belirgin ve okuyan herkeste ayn dflnceyi brakacak bir dil olmaldr. Bu dil, gerek uygulamada, gerek yasann anlamnn ortaya
konmasnda flphe ve tereddde yer vermeyecek, okuyanlar kapsamn belirlenmesinde sorunlarla karfl karflya brakmayacak flekilde olmaldr. Bu, yasada kullanlan kelime ve terimler zerinde gerekli anlaflmann salanmas demektir.
Yasa dilinin kesinlik ve belirgin zellii, uygulamada ve yasa ile bal olan
halkn temel haklarnn ve zgrlklerinin korunabilmesinde de ok nemlidir.
Aksi taktirde, hukuktan beklenen adil yarglamaya glge dflebilecektir (Akt. Erdin, 2008, s.216).
Yasa dilinin slubunda bulunmas gereken nemli bir hususta estetiktir. slup
temiz ve zarif, kolay ve berrak olmal, okuyanda cazibeli bir intiba brakmaldr.
Byle bir slup, yasa dilini mahiyetinden kaynaklanan anlafllmazlklardan kurtarr
(Akt. Erdin, 2008, s.218).
Yasa diliyle ilgili olarak karfllafllan temel sorunlar, bir yandan yasa ieriini
doru bir flekilde ifade eden bir dilin kullanlmas, dier yandan, bu dilin yneldii kitle tarafndan anlafllabilir olmasnn salanmasdr. Yasann kendisinden beklenen fonksiyonu yerine getirebilmesi iin, bu sorunlarn doru bir flekilde zme kavuflturulmas gerekir.
11
zet
N
A M A
N
A M A
12
Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin afladaki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar durumunuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayacanza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ.
1. Gnlk yaflayflta herkes tarafndan kullanlan ve
yaz dilinden az ok farklarla ayrlmfl bulunan, konuflma dili olarak da adlandrlan dil tr afladakilerden
hangisidir?
a. Mesleki dil
b. zel dil
c. Gnlk dil
d. Hukuk dili
e. Yaz dili
2. Afladakilerden hangisi dilin temel zelliklerinden
biri deildir?
a. Dil evrenin kendisini simgeler.
b. Dil bir uzlaflmay ifade eder.
c. Dil bir dizgedir.
d. Dil iletiflim iin kullanlr.
e. Dil bir iletiflim kodu ve aktarm-anlatm aracdr.
3. Teflri ne anlama gelmektedir?
a. Anayasa
b. Kanun
c. Devlet
d. Nizam
e. Yasama
4. Afladaki dillerden hangisi daha eskidir?
a. Yaz dili
b. Mesleki dil
c. Resmi dil
d. Konuflma dili
e. Hukuk dili
5. Afladakilerden hangisi hukuk dilinin temel zelliklerinden biri deildir?
a. Ak
b. Abartl
c. Bilimsel tutarlk
d. Terim birlii
e. Kesinlik
6. Ayn meslekten olanlarn veya ayn alanda alflanlarn kendi aralarnda konufltuklar kendine zg kelimelerden oluflan dil tr afladakilerden hangisidir?
a. zel dil
b. Konuflma dili
c. Hukuk dili
d. Yaz dili
e. Resmi dil
7. Afladakilerden hangisi gereke anlamndadr?
a. Amme
b. Celse
c. Ehlivukuf
d. Esbab- mucibe
e. Mruruzaman
8. Bir konuflma dilinin yazya geirilmesinden ortaya
kan ve eflitli ilim ve sanat eserlerinin kaleme alnmasnda kullanlan dil afladakilerden hangisidir?
a. Gnlk dil
b. Hukuk dili
c. Konuflma dili
d. Mesleki dil
e. Yaz dili
9. Afladaki efllefltirmelerden hangisi yanlfltr?
a. Tzel kiflilik- Hkmi flahsiyet
b. Sorumluluk- Mesuliyet
c. Yarg- Mddeiumumi
d. Szleflme- Akit
e. Taflnr- Menkul
10. Yasa diliyle ilgili afladaki ifadelerden hangisi yanlfltr?
a. Yaln ve zl olmaldr.
b. Eski hukuki terimler kullanlmaldr.
c. Anlafllr olmaldr.
d. Ak olmaldr.
e. Kesin, belirgin olmaldr.
13
Okuma Paras
Hukuk-dil iliflkisinin, dogmatik hukuk bilimi-yasmauygulama yahut hukuk bilimcisi-yasakoyucu-uygulamac etkinlikleri ile bunlarn karfllkl etkileflimleri ve
iletiflimleri alannda bu alann dflnda kalan yurttafllarn
dorudan anlayp, aracsz bir iletiflime ve etkileflime
geemedikleri bir meslek diline, kendine zg bir dile
dnfltn gryoruz. Bu dil karflsnda-genel dil kullanmnn zellikle dflnda kald anlamlarda meslekten olmayan yurttafllar durma gre-bilseler byle olmayacak- yersiz bir korkuya veya umuda kaplrlar. Bir
hukuki kavram kl gibi savrulabilecei gibi bayrak gibi de dalgalanabilir. .....................
Sra Sizde 1
Bilge Konfysa yerden ge kadar hakldr. Dilin
gcn temelini szckler oluflturur. Szckler, ana dilin kendine zg dnya grflne, z, kk ve ses yapsna uygun deilse kusurlu saylrlar. Bu durum ounlukla, dier dillerden dorudan alnt yaplan ya da yabanc kklerden uydurma szcklerde sz konusudur.
Sra Sizde 2
Yrtme (icra), yarg (adalet), kamu (amme), zgrlk (hrriyet), savc (mddeiumumi), yarg (hakim),
gereke (esbab- mucibe), yarglama (muhakeme),
duruflma (celse), tank (flahit), bilirkifli (ehlivukuf),
sorumluluk (mesuliyet), szleflme (akit), taflnr (menkul), taflnmaz (gayrimenkul), kovuflturma (takibat),
tutuklama (mevkufiyet), zamanaflm (mruruzaman),
erteleme (tecil).
Sra Sizde 3
Konuflma dili, nesillere ve fertlere bal olarak varln
devam ettirdii iin fertlerle birlikte o da kaybolur. Yaz dili ise kt zerinde devam eden gelenekle nesiller
boyunca srp gider. Bylece nesillerin hayat tecrbeleri nesilden nesile artarak zenginleflir. Bu bakmdan
yazl gelenee sahip olan milletlerin medeniyet seviyeleri yksektir.
14
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
AfiIOLU . (2001) Dil ve Hukuk, Cumhuriyet Gazetesi Bilim Teknik Eki (3 Kasm 2001).
FTPINAR B. (2008). Toplumsal Kurallarn Metni Olan
Hukuk ve Hukuk Dili, Uluslar aras Sosyal Arafltrmalar Dergisi, Volume 1/5.
ONGUR R. (1967). Trk Hukuk Dili Nasl zlefltirilebilir?, TDK Yaynlar, Ankara niversitesi Basmevi.
DNMEZ . H. (2009). Cumhuriyet Dnemi Trk Edebiyatnda Bir letiflim Ortam Olarak Mahkemeler,
Doktora Tezi, Ankara niversitesi Sosyal Bilimler
Enstits Halkla liflkiler ve Tantm Anabilim Dal.
ERDN S. (2008). Yasalarn dili, http://www.turkhukuksitesi.com/makale_900.htm
KARAYALIN Y. (1994). Hukukta retim-KaynaklarMetod Problem zme, 4. Bask, Banka ve Ticaret
Hukuku Arafltrma Enstits, Trkiye fl Bankas
Vakf, Ankara.
KESZ H. (1997). Hukuk ve Dil, adafl Hukuk Felsefesi ve Hukuk Kuram ncelemeleri, Alkm Yaynevi, stanbul.
ZDEN Y. (1974). Hukukta Dil, Ankara Barosu Dergisi, 1974/5.
ZYILDIRIM I. (1999). Trk Yasa Dili, Hacettepe niversitesi Edebiyat Fakltesi Dergisi, Cilt 16, Say: 1.
SAV A. (2005). Hukuk Dili Olarak Trke, adafl Trk
Dili Dergisi, Cilt 17, Say 209.
YCEL . (2010). Dil ve letiflim, http://acikarsiv.atilim.edu.tr/eng/browse/44/329.pdf
http://www.edebiyatsanat.com/dil-bilgisi/61-diltarihi/421-konusma-dili-yazi-dili.html
Amalarmz
N
N
N
N
Anahtar Kavramlar
Dileke
Dileke hakk
Dava dilekeleri
indekiler
Dilekeler
DLEKELER
GENEL (AD) DLEKELER
ADL DLEKELER
DAVA DLEKESNN EKSK
DZENLENMESNN YAPTIRIMI
EKfiMESZ YARGIYA (NZASIZ
KAZAYA) LfiKN DLEKELERN
ER
DER ADL DLEKELERN
ER
CRA VE FLAS HUKUKUNA LfiKN
DLEKELER
CEZA DAVALARINA LfiKN
DLEKELER
DAR (YNETSEL) YARGIYA
LfiKN DLEKELER
Dilekeler
DLEKELER
Bir dilei bildirmek iin resm makamlara sunulan, imzal ve adresli, pullu veya
pulsuz yazya, istida, arzuhl veya dileke denir. Dier bir ifade ile bir dilekte ya
da flikayette bulunmak veya bilgi vermek amacyla resmi makamlara sunulan tarihli, imzal mektuptur. Kifliyi ve kamuyu ilgilendiren bir hakkn salanmas, bir hakszln dzeltilmesi, kaldrlmas iin gerek yahut tzel kiflilerce ilgili makamlara
yazlan yazlara dileke denir. stida, arzuhal de denilir.
Dileke hakk, sorulara cevap almak suretiyle bilgi edinmeyi, flikayette bulunmak suretiyle denetlemeyi, dilek ve neride bulunmak suretiyle de demokratik katlm salayan siyasal haklardandr.
Dileke hakk, Anayasann 74. maddesinde; Vatandafllar, kendileriyle veya kamu
ile ilgili dilek ve flikyetleri hakknda, yetkili makamlara ve Trkiye Byk Millet Meclisine yaz ile baflvurma hakkna sahiptir. Kendileriyle ilgili baflvurmalarn sonucu, dileke sahiplerine yazl olarak bildirilir. Bu hakkn kullanlma biimi kanunla dzenlenir. Anayasann 74. maddesinin devamnda kendileriyle ilgili baflvurmalarn sonucu,
gecikmeksizin dileke sahiplerine yazl olarak bildirilir denmektedir. Dileke hakknn kullanlmasyla ilgili olarak, 01.11.1984 tarihli ve 3071 sayl Dileke Hakknn Kullanlmasna Dair Kanun kabul edilmifl bulunmaktadr. Trk vatandafllar kendileriyle
veya kamu ile ilgili dilek ve flikayetleri hakknda, Trkiye Byk Millet Meclisine ve
yetkili makamlara yaz ile baflvurma hakkna sahiptirler. (Ek fkra: 02/01/2003 - 4778
S.K./25. md.) Trkiyede ikamet eden yabanclar karfllkllk esas gzetilmek ve dilekelerinin Trke yazlmas kaydyla bu haktan yararlanabilirler (3071 S.K. m.3).
Dilekenin incelenmesi ve sonucunun bildirilmesi, Trk vatandafllarnn ve
Trkiyede ikamet eden yabanclarn kendileri ve kamu ile ilgili dilek ve flikyetleri konusunda yetkili makamlara yaptklar baflvurularn sonucu veya yaplmakta
olan ifllemin safahat hakknda dileke sahiplerine en ge otuz gn iinde gerekeli olarak cevap verilir. fllem safahatnn duyurulmas halinde alnan sonu ayrca bildirilir (3071 S.K. m.7, Deifliklik; 2/1/2003-4778/27 madde).
3071 sayl Yasann 3. maddesi TBMM ve yetkili makamlara yaz ile baflvuru hakkn, 4. maddesi dilekede bulunmas gereken unsurlar ve 7. maddesi de dilekenin sonucundan muhataplarnn 2 ay iinde bilgilendirileceini belirtmektedir.
Anayasal ve yasal dzenlemelerden anlafllaca gibi, verilen dilekenin ieriinin kabul edilmez olduu durumda dilekelerin bu nedenle iflleme konulamayacann baflvurucuya bildirilmesi hukuk devleti ilkesinin bir gerei olarak ortaya kmaktadr. Bu ak dzenlemelere karfln uygulama; dileke sahiplerinin saiklerinin
sorgulanmas, bazlarnn gzaltna alnmalar ve tutuklanmalar biiminde olmufltur.
18
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
Anayasann 38. maddesine gre; Kimse, ifllendii zaman yrrlkte bulunan ka fi N E L M fiilden dolay cezalandrlamaz; kimseye suu iflledii zaman,
nunun su Dsaymad
kanunda o su iin konulmufl olan cezadan daha ar bir ceza verilemez. Ayn dzenleme Avrupa
Haklar Szleflmesinin 7. maddesinde de yer almaktadr.
S O R nsan
U
Hukuk kurallar, bazen aka resmi yerlere yaplacak baflvurularn (mracaatlarn) szl veya yazl olabileceini ngrebilir (rnein, K m. 62ye gre, genel
DKKAT
haciz yolunda itiraz, yazl veya szl yaplabilir). Bu durumda baflvuru; istenirse
yazl olarak (bir dileke ile) veya istenirse de szl flekilde yaplabilir.
SIRA SZDE
Buna karfllk
eer hukuk kural, baflvurunun mutlaka yazl olarak yaplmasn
ngryorsa, baflvuru ancak yazl olarak (bir dileke ile) yaplabilir.
Hukuk kuralna gre, dilekenin belli bir biimde (belli bir ierie sahip olarak)
AMALARIMIZ
hazrlanmas gerekiyorsa, bu durumda dilekenin belirlenen eleri ierecek flekilde
hazrlanmas zorunludur. rnein, aflada aklanaca zere, hukuk davalarnda dilekelerin belli
yazlmas, Kanun (HMK m. 119) gereidir. Dava dilekeK TbirA biimde
P
sinin Kanunun arad koflullar iermemesinin yaptrm (meyyidesi) vardr (HMK
119/2 Birinci fkrann (a), (d), (e), (f) ve (g) bentleri dflnda kalan hususlarn eksik
olmas hlinde,
hkim davacya eksiklii tamamlamas iin bir haftalk kesin sre veTELEVZYON
rir. Bu sre iinde eksikliin tamamlanmamas hlinde dava almamfl saylr.
Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) madde 119a gre; dava dilekesinde afladaki hususlar bulunur:
N T E R ve
N E Tvarsa kanuni temsilci veya vekillerinin ad ve soyadlar ile adresleri,
1. Taraflarn
2. Ak bir flekilde dava konusu,
3. Davacnn iddiasnn dayana olan btn vakalarn sra numaras altnda
ak zetleri ve delillerinin nelerden ibaret olduu,
4. Hukuki sebeplerin zeti,
5. Ak bir flekilde iddia ve savunma,
6. Karfl tarafn hangi srede cevap verebilecei,
7. Davacnn veya varsa kanuni temsilci yahut vekilinin imzas
HMK madde 116ya gre ilk itirazlar afladaki hallerden ibarettir:
a) Kesin yetki kuralnn bulunmad hllerde yetki itiraz.
b) Uyuflmazln tahkim yoluyla zmlenmesi gerektii itiraz.
c) fl blm itiraz.
leri srlmesi ve incelenmesi ise HMK madde 117de gsterilmifltir. Buna gre;
(1) lk itirazlarn hepsi cevap dilekesinde ileri srlmek zorundadr; aksi hlde
dinlenemez.
(2) lk itirazlar, dava flartlarndan sonra incelenir.
(3) lk itirazlar, n sorunlar gibi incelenir ve karara balanr.
Hukuk kuralna gre, dilekenin belli bir biimde (belli bir ierie sahip olarak)
hazrlanmas gerekiyorsa, bu durumda dilekenin, belirlenen eleri ierecek flekilde
hazrlanmas zorunludur. rnein, aflada aklanaca zere, hukuk davalarnda dilekelerin belli bir biimde yazlmas Kanun (HMK m. 119) gereidir ve dava dilekesinin Kanunun arad koflullar iermemesinin yaptrm vardr (HMK m. 119/2).
Dileke, normal olarak, dileke sahibi tarafndan bizzat dzenlenir veya dzenlettirilir. Aksine bir kural veya zorunluluk yoksa el yazsyla veya yaz makinesi/bilgisayar ile yazlabilir.
N N
SIRA SZDE
rnein,
K m. 169a gre
kambiyo senetlerine zg
takipte itiraz mutlaka yazl
bir dileke ile yaplr.
AMALARIMIZ
Dileke hakknn
yasal dayanaklar nelerdir?
SIRA SZDE
19
2. nite - Dilekeler
Uygulamada bazen, genellikle ok sayda baflvuru yaplmasnn sz konusu olduu hallerde, ifllemleri ve deerlendirmeyi kolaylafltrmak iin, basl (matbu) dilekeler de kullanlmaktadr. Bunlara, rnek dileke veya form dileke de denilmektedir. rnein renci kredileri, kayt yenileme, kooperatif yelii baflvurusu vb. konularda ok sayda baflvurunun sz konusu olduu durumlarda, hem kolaylk hem de olas eksikliklerin nlenmesi amacyla bu tr dilekelerin kullanld gzlemlenmektedir. Uygulamada, ad dileke olmamasna karfln, icra takiplerinde kullanlan takip talebi de, bir basl dileke rnei olarak gsterilebilir. Basl dilekeler, bofl braklan yerlerin ilgilisi tarafndan yaz makinesiyle veya okunakl bir el yazsyla doldurulmasyla tamamlanr.
Bir dilekenin flu flekilde ele alnmas uygundur: Tam, ksa, ak, doru ve uygun bir ifade ile kaleme alnmas gerekir.
Dileke yazmnda gz nnde bulundurulmas gereken kurallar flunlardr:
Dilekeler, konularna gre uzun veya ksa olabilir. Konular ksa ve z olarak belirtilir. Gereksiz ayrntlara yer verilmez.
Dilekelerde ciddi, arbafll bir dil kullanlr. Anlatmn yaln ve duru olmasna zen gsterilir. Ssl, yapmack, laubali bir ifadeden kesinlikle kanlmaldr.
Dilekeler; izgisiz, beyaz dosya kdna daktiloyla veya dolmakalemle,
okunakl el yazsyla yazlmaldr.
Dileke hangi kuruma veriliyorsa, bu makamn ad bafla yazlr. Kurum adnn sa altna kurumun bulunduu flehir ad yazlr.
Konunun ksa bir zeti bu baflln altna yazlr.
Daha sonra konunun belirlendii metin blmne geilir. Bu bir flikyet dilekesiyse, flikyet salam kantlara dayandrlmaldr. Eer ifl isteme dilekesiyse, renim durumu, yafl, ksa bir zgemifl, kurumca aranan sekin nitelikler ak seik belirtilmelidir.
Dilekede bir durum belirtiliyorsa, son cmle Durumu bilgilerinize sayglarmla sunarm. bir istek belirtiliyorsa Gereini izinlerinize sayglarmla sunarm. fleklinde olmaldr.
Dileke bitiminde sa alt kfleye ad ve soyad yazlmal, imzalanmaldr. Tarih, isim ve imzann bir satr stnde olabilecei gibi dilekenin sa st kflesine de konulabilir.
Sol alt kfleye ak adres yazlmaldr.
Dileke, herkesin zaman zaman yazmak zorunda kalabilecei bir mektup
trdr. Dilekenin ilk bakflta gven verici bir dzen iinde olmas gerekir.
Dilekelerde krmz veya kurflun kalem asla kullanlmaz.
HMK madde 119a gre; dava dilekesinde hangi hususlar bulunur?SIRA SZDE
D fi N E L M
Bu dilekeler, adli makamlara verilen ve hatta ou zaman kanunlara
gre belli
ierikleri bulunmas gereken dilekeler dflnda kalan dilekelerdir.
S O R U
Herhangi bir makama baflvurulmas halinde verilen genel dilekenin, belli bir ieDKKAT
rii, kural olarak bulunmaz. Bu dilekeler, serbest bir biimde dzenlenir. Bu dilekenin hibir kurala bal olmakszn hazrlanmas anlamna gelmez. Genel diSIRA SZDE
lekenin de uygulamada kendiliinden oluflan belli baz eleri
vardr. Bunlar;
K T A P
D fi N E L M
S O R U
erik
AMALARIMIZ
SIRA SZDE
N N
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
20
Dilekenin Metni
Metin ksm, dileke sahibini dileke yazmaya ynelten ksm olup, dilekenin belki de
en nemli ana ksmdr. Bu ksmda dileke sahibi, durumu anlatr ve dileini belirtir.
rnek:
31 Ocak 1985 ylndan bu yana Ankara niversitesi Adalet Meslek Yksekokulunda alflmaktaym. 31 Austos 2010 tarihi itibariyle emekli olmak istiyorum. Gerekli ifllemlerin yaplmasn sayglarmla arz ederim.
Tarih
Dilekenin hangi tarihte verildiini belgelemek iin, dilekede tarih ksmnn bulunmas bir zorunluluktur. Tarih; gn, ay ve yl rakamla, aralarna (/) iflareti konularak yazlr. rnein; 28/11/2010 gibi.
Tarih, dilekenin sa st kflesine yazlabilecei gibi, metnin bitiminden hemen
sonra ayn satra veya ad ve soyadn zerine yazlabilir.
21
2. nite - Dilekeler
Adres
Dilekenin gnderildii kurum veya kiflilerin, gerektiinde daha ayrntl bilgi alabilmeleri iin baflvuracaklar grevlinin ad, soyad ve unvan adres blmnn sanda yer alr (Baflbakanlk;2004/29 m. 22).
Ek/Ekler
Dilekede ek bulunmas durumunda adres blmnden sonra yaz alannn soluna konulan EK/EKLER: ifadesi konularak altna yazlr. Ek adedi birden fazla ise
numaralandrlr (Baflbakanlk;2004/29 m. 18). Ekler dilekenin arkasna eklenerek
gerekli merciye sunulur.
Bir dilekede tarih dilekenin neresine yazlr?
SIRA SZDE
D fi N E L M
Hazrlanan dileke, dorudan doruya ilgili makama veriliyorsa,
dilekenin o makamn varsa ilgili evrak blmne kaydettirilerek, kayt numaras alnr. Bu iflS O R U Kayt numalem, hem dilekenin kaybolmamas gibi bir sakncay ortadan kaldrr.
ras sayesinde, daha sonra evrak takip imkn salar.
rnekler
DKKAT
Genel adi dilekeler hakknda verilen bu aklamalara istinaden basit baz rnekSIRA SZDE
ler aflada verilmifltir.
rnek:
AMALARIMIZ
K T A P
Okulunuz Adalet program 1. snf, XXXXXX numaral rencisiyim. Burs almak iin
mracaatta bulunduum kurumdan renci belgesi istenmektedir. Gereini bilgilerinize arz
ederim.
TELEVZYON
07.02.2011
Ad Soy.
NTERNET
(imza)
Adres:
Ad Soy.
XXXXXXXX
Keiren/Ankara
fi N E L M
Dileke postaDaraclyla
gnderiliyorsa, bunun
iadeli taahhtl mektup
biiminde gnderilmesinde
S O R U
yarar bulunmaktadr.
Bylelikle dilekenin, ilgili
yere varp varmad
DKKAT
saptanmfl olur.
N N
SIRA SZDE
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
22
ADL DLEKELER
Genel Olarak
Sann ar cezal olmayan
duruflmalara gelmekten
kendi istemi zerine
mahkeme baflk
tutulmasdr. Duruflmalar
katlmamas anlamndadr.
Adli dilekeden kast, adli makamlara verilen ve ounlukla ierikleri yasalar tarafndan belirlenmifl bulunan dilekelerdir. Bunlar dava dilekeleri, flikayet/itiraz dilekeleri, davaya cevap dilekeleri, ihtiyati tedbir dilekeleri, duruflmadan vareste tutulma dilekesi gibi dilekelerdir.
Adli dilekeler, bazen deiflik yarglama yntemleri (muhakeme usulleri) bakmndan farkllklar gsterebilir. Bu yzden, aflada durumu daha iyi aklayabilmek iin, deiflik yarglama yntemleri gz nne alnarak rnekler verilecektir.
Ancak zerinde zellikle vurgulanmak gerekir ki, adli dilekelerin tm, aflada
belirtilenlerden ibaret deildir.
Dilekeleri incelemeye gemeden evvel, dilekenin, genellikle bir hak arama
ve/veya savunma yapma hakknn kullanmyla ilgili olmas nedeniyle hak arama
zgrl ve bu hakkn ktye kullanlmamas nemli bir husustur.
Anayasamzn 36. maddesi, herkesin meflru vasta ve yollardan yararlanarak
yarg mercileri nnde davac veya daval olarak iddia ve savunma hakkna sahip
olduunu belirtmektedir. Hak arama zgrl, insann sahip olmas gereken en
temel haklardan olmas nedeniyle, insan haklarn dzenleyen metinlerde de bu
hususa aka yer verilmektedir. Haklar ihlal edilen kifliler, ihlal edilen haklarnn
yerine getirilmesini yalnzca Devletten talep edebilirler. Baflka bir ifadeyle kiflilerin
kendi haklarn bizzat kendilerinin almalar mmkn deildir. Hatta kendiliinden
hak alma (istisnalar dflnda) bir sutur. Bunu nlemenin yolu, hak aramak iin
Devletin oluflturduu mercilere (mahkemelere, adli makamlara) baflvurulmas zorunluluudur. Anayasamz da, hak arama zgrln, yarg mercilerine baflvuru
olarak kabul etmektedir (m.36). Bundan kan sonu, mahkeme dflnda hak arama zgrlnn kullanlabilmesi mmkn deildir. Kiflilerin haklarn korumak
zere dava amalar ve alan davada kendilerini savunmalar en doal haklardr.
Ancak, bu hakkn kullanlmasnda da genel hukuk kurallarnn getirdii baz snrlamalarn bulunmas doaldr. Bu snrlardan biri, dava ama veya savunma yapma
hakknn ktye kullanlmamasdr. Burada da herkesin, haklarn kullanrken ve
borlarn yerine getirirken drstlk (iyi niyet) kurallarna uymak zorunda olup,
bir hakkn aka ktye kullanlmasn (srf baflkasna zarar verecek flekilde kullanlmasn) hukuk dzeni korumaz kural geerlidir. Bu kural her ne kadar Medeni Kanunda (m.2) yer almakta ise de, aslnda bu kural btn hukuk dzeni ve
bu arada, davalar ve icra takipleri iin de geerli kabul edilen temel bir ilkedir. Hak
arama zgrl bakmndan, baflkas hakknda herhangi somut bir emare ve neden yok iken, onun hakknda su duyurusunda bulunulmas veya flikyete gidilmesi halinde yahut baflvurulan makama verilen dilekelerde aflrya gidilmesi (dier bir ifadeyle, flikyet hakknn amaca uygun ve uygun aralarla yaplmamas)
halinde veya haksz dava almas, icra takibi yaplmas ve benzeri yollara gidilmesi durumunda hak arama zgrl ktye kullanlmfl olacandan, zarara urayan kifli zarar ve ziyan davas aabilir. fiayet dava hakk ktye kullanld ise, koflullarn oluflmas halinde aleyhine dava alan davalnn, bu davay kazanmasndan sonra kendisine karfl (daha nce) haksz dava aan kimseye karfl tazminat
davas ama hakk vardr. Eer davac, davay amakta kendini hakl gryor idi
ise ve somut davadaki olaylarda da kendisini doruluyorsa, davay kaybetse dahi,
bilahare daval durumunda bulunann, daha sonra at tazminat davasnn reddi
gerekir (YILMAZ, 2008:46-48).
2. nite - Dilekeler
Anayasa Yargs
Kanunlarn, kanun hkmnde kararnamelerin ve Trkiye Byk Meclisi tznn anayasaya flekil ve esas bakmlarndan uygun olup olmad ve baz yksek
kamu grevlilerinin (Anayasa Mahkemesi, Yargtay, Danfltay, Askeri Yargtay, Askeri Yksek dare mahkemesi baflkan ve yeleri, bunlarn baflsavclar ve vekilleri;
Hakimler ve Savclar Yksek Kurulu ve Sayfltay Baflkan ve yeleri; Cumhurbaflkan; Bakanlar Kurulu yeleri) grevleriyle ilgili sulardan dolay Yce Divan sfatyla yarglanmas, anayasa yargsnn grev alanna girer. 07.05.2010 tarih 5982 sayl Kanunun 18. maddesiyle, Anayasann 148. maddesine eklenen yeni hkmlerle, bireysel baflvuru, Anayasa Mahkemesinin grev ve yetkileri arasnda dzenlenmifltir. Bireysel baflvuru, Avrupa nsan Haklar Mahkemesine baflvurularn okluuna karfl yeni bir yarg yolu ama amacn taflmaktadr.
23
24
Anayasa yargsnda grevli mahkeme, Anayaska Mahkemesidir. Anayasa Mahkemesinin uygulayaca yarglama usul kurallar, 2949 sayl Anayasa Mahkemesinin Kuruluflu ve Yarglama Usulleri Hakknda Kanunu tarafndan dzenlenmektedir.
dari Yarg
darenin (Devlet ve onun gibi kamu gcn kullanma yetkisine sahip kamu makamlarnn) kamu alanndaki glerini kullanmasndan kaynaklanan eylem ve ifllemlerinin denetimi (yani, bu konudaki uyuflmazlklar) idari yargnn grev alanna girer. dari yargda, daval olarak hep dare bulunur. dari uyuflmazlklar iin
ayr (zel) mahkemeler oluflturulmufltur.
Genel idari yarg iki derecilidir: ilk derece mahkemeleri ve st derece mahkemesi (Danfltay). lk derece mahkemeleri, blge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemeleri olarak e ayrlrlar. Bunlarla ilgili olarak 2576 sayl Blge
dare Mahkemeleri, dare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluflu ve Grevleri Hakknda Kanun vardr. dare ve vergi mahkemeleri kurullar, baflkan ve iki
yeden oluflur. dare mahkemelerinin grevleri flunlardr: (vergi mahkemelerinin grevine giren davalarla ilk derecede Danfltayda zmlenecek olanlar dflndaki) iptal davalar; tam yarg davalar; tahkim yolu ngrlen imtiyaz flartlaflma ve szleflmelerinden doan uyuflmazlklar hari, kamu hizmetlerinden birinin yrtlmesi
iin yaplan idari szleflmelerden dolay taraflar arasnda kan uyuflmazlklara iliflkin
davalar; dier kanunlarla verilen ifller (2576 S. K. m.5) Vergi mahkemelerinin grevleri flunlardr: Genel bteye, il zel idareleri, belediye ve kylere ait vergi, resim ve
harlar ile benzeri mali ykmler ve bunlarn zam ve cezalar ile tarifelere iliflkin davalar; ve bunlarla ilgili konularda 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun uygulanmasna iliflkin davalar; dier kanunlarla verilen ifller (2576 S. K.
M.6) Blge idare mahkemeleri, blge idare mahkemesi baflkan ile iki yeden oluflur (2576 S. K. m.3). Bu vesileyle belirtelim ki, blge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemeleri lkemizin her ilinde deil, belli blgelerde kurulmufltur. Blge idare mahkemelerinin grevleri flunlardr: Yarg evresindeki idare ve
vergi mahkemelerinde tek hakim tarafndan 7 nci madde hkmleri uyarnca verilen
kararlar itiraz zerine inceler ve kesin olarak hkme balar; yarg evresindeki idare ve vergi mahkemeleri arasnda kan grev ve yetki uyuflmazlklarn kesin karara balar; dier kanunlarla verilen grevleri yerine getirir (2576 S. K. m.8).
dari yargdaki st dereceli mahkeme, Danfltaydr. Danfltayn grevleri flunlardr: idare mahkemeleri ile vergi mahkemelerinden verilen kararlar ve ilk derece
mahkemesi olarak Danfltayda grlen davalarla ilgili kararlara karfl temyiz istemlerini inceler ve karara balar; Danfltay Kanununda yazl idari davalar ilk ve son
derece mahkemesi olarak karara balar; Baflbakanlk veya Bakanlar Kurulunca
gnderilen kanun tasar ve teklifleri hakknda grfln bildirir; tzk tasarlarn
inceler, kamu hizmetleriyle ilgili imtiyaz flartlaflma ve szleflmeleri hakknda dflncesini bildirir; Devlet Baflkanl ve Baflbakanlk tarafndan gnderilen ifllem
hakknda grfln bildirir; kanunlarla verilen grevleri yapar (Danfltay K. m.23).
Danfltay, ayn zamanda bir st dereceli mahkeme olmakla birlikte, baz davalar
Danfltayda ilk derece mahkemesi olarak grlr ((Danfltay K. m. 24).
Adli Yarg
Dier yarg yollarna (anayasa yargs, idari yarg ve uyuflmazlk yargsna) girmeyen btn uyuflmazlklar, adli yargda grlr. Adli yarg Ceza Yargs ve Medeni
Yarg olarak ikiye ayrlr.
2. nite - Dilekeler
Ceza yargs, ceza kanunlarnn ihlalinden doan hukuki uyuflmazlklarn zmlendii yarg alandr. Ceza yargsnda grevli olan mahkemeler, genel mahkemeler ve uzmanlk mahkemeleri olarak ikiye ayrlr. Genel grevli mahkemeler,
sulh ceza mahkemesi, asliye ceza mahkemesi ve ar ceza mahkemesidir. Sulh ceza mahkemelerinin grevleri flunlardr: Kanunlarn ayrca grevli kld haller sakl kalmak zere, iki yla kadar (iki yl dahil) hapis cezalar ve bunlara bal adli para cezalar ile bamsz olarak hkmedilecek adli para cezalarna ve gvenlik tedbirlerine iliflkin hkmlerin uygulanmas, sulh ceza mahkemelerinin grevi iindedir (5237 S. K. m.10). Ar ceza mahkemelerinin grevleri flunlardr: Kanunlarn ayrca grevli kld haller sakl kalmak zere, arlafltrlmfl mebbet hapis, mebbet hapis ve on yldan fazla hapis cezalarn gerektiren sularla ilgili dava ve ifllere bakmakla ar ceza mahkemeleri grevlidir (5235 S. K. m.12). Asliye ceza mahkemelerinin grevleri flunlardr: Kanunlarn ayrca grevli kld haller sakl kalmak zere, sulh ceza mahkemelerinin, ar ceza mahkemelerinin ve zel ceza
mahkemelerinin grevleri dflnda kalan dava ve ifllere asliye ceza mahkemelerinde baklr (5235 S, K. m.11).
zel hukuk alannda ortaya kan uyuflmazlklar, medeni (hukuki) yarglamann konusunu oluflturur. Medeni yarg, ekiflmesiz yarg (nizasz kaza) ve ekiflmeli yarg (nizal kaza) olarak ikiye ayrlr.
Medeni yargdaki mahkemeler de derecelidir; ilk derece mahkemeleri, ikinci derece (blge adliye istinaf) mahkemeleri ve Yargtaydr. lk derece mahkemeleri, genel mahkemeler ve zel mahkemeler olarak ikiye ayrlr. Genel mahkemeler, sulh hukuk ve asliye hukuk (ve onun bir dairesi olarak asliye ticaret) mahkemeleridir. zel mahkemeler ise, ifl mahkemesi, kadastro mahkemesi, icra tetkik
mercii ve tketici mahkemesidir. Sulh hukuk mahkemesi, tek hakimden oluflur.
HMK madde 4e gre sulh hukuk mahkemeleri, dava konusunun deer veya tutarna baklmakszn; Kiralanan taflnmazlarn, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayl cra ve
flas Kanununa gre ilamsz icra yoluyla tahliyesine iliflkin hkmler ayrk olmak
zere, kira iliflkisinden doan alacak davalar da dhil olmak zere tm uyuflmazlklar konu alan davalar ile bu davalara karfl alan davalar, taflnr ve taflnmaz
mal veya hakkn paylafltrlmasna ve ortakln giderilmesine iliflkin davalar, taflnr ve taflnmaz mallarda, sadece zilyetliin korunmasna ynelik olan davalar, bu
Kanun ile dier kanunlarn, sulh hukuk mahkemesi veya sulh hukuk hkimini grevlendirdii davalar,grrler.
Asliye hukuk mahkemesi, medeni yargdaki asl mahkemedir ve sulh hukuk
mahkemesi ile dier zel mahkemelerin grevlerine girmeyen btn hukuk davlar asliye hukuk mahkemesinde grlr. Bugn her il merkezi ile blgelerin corafi durumlar ve ifl younluu gz nnde tutularak belirlenen ilelerde asliye hukuk ve sulh hukuk mahkemesi kuruluflu vardr. Grevi HMK madde 2 de dzenlenmifltir. Maddeye gre; Dava konusunun deer ve miktarna baklmakszn malvarl haklarna iliflkin davalarla, flahs varlna iliflkin davalarda grevli mahkeme, aksine bir dzenleme bulunmadka asliye hukuk mahkemesidir.
Bu Kanunda ve dier kanunlarda aksine dzenleme bulunmadka, asliye hukuk mahkemesi dier dava ve ifller bakmndan da grevlidir. Ayrca lm veya vcut btnlnn yitirilmesinden doan zararlarn tazmini davalarnda grev. HMK
madde 3e gre; Her trl idari eylem ve ifllemler ile idarenin sorumlu olduu dier sebeplerin yol at vcut btnlnn ksmen veya tamamen yitirilmesine
yahut kiflinin lmne bal maddi ve manevi zararlarn tazminine iliflkin davalara
25
26
Uyuflmazlk Yargs
Bazen bir davann hangi yarg koluna (hangi mahkemeye) ait olduunda tereddt
ortaya kabilmektedir. zellikle, idari yarg ile adli yarg arasnda tereddt olabilmekte ve bir davann hangi yarg yerinde grlecei konusunda duraksama domaktadr. Bu sebeple, bu uyuflmazln belirlenmesi iin ayr bir mahkeme olarak
Uyuflmazlk Mahkemesi kurulmufltur.
Uyuflmazlk mahkemesi, Anayasa ile grevlendirilmifl, adli idari ve askeri yarg
mercileri arasndaki grev ve hkm uyuflmazlklarn kesin olarak zmeye yetkili ve 2247 sayl Uyuflmazlk Mahkemesinin Kurulufl ve flleyifli Hakknda Kanunla
kurulup grev yapan bamsz bir yksek mahkemedir (2247 S. K. m.1).
Davann Konusu
Dava dilekesinde, taraflardan sonra ve fakat dava sebebinden nce, davann konusunun ne olduunun ksaca belirtilmesi gerekir (HMK m. 119/d). Bu ksm, di-
2. nite - Dilekeler
Cevap Sresi
Cevap verme sresi HMK 127. maddesine gre dava dilekesinin tebliinden itibaren 2 haftadr. Ancak, durum ve koflullara gre cevap dilekesinin bu sre iinde
hazrlanmasnn ok zor yahut imknsz olduu durumlarda, yine bu sre zarfnda
mahkemeye baflvuran davalya, bir defaya mahsus olmak ve bir ay gememek
zere ek bir sre verilebilir. Ek cevap sresi talebi hakknda verilen karar taraflara
derhl bildirilir.
Deliller (Kantlar)
Hukuk Usul Muhakemeleri Kanunumuzun 119. maddesinin f. bendine gre delillerin nelerden ibaret olduunun dava dilekesinde bildirilmesi gerekir.
27
28
stem Sonucu
Dava dilekesinin sonu ksmnda, davacnn mahkemeden olan istemi yazlr. Bu nedenle, bu ksma istem sonucu, neticei talep, sonu veya sonu/istem gibi bafllklar konulur. Kanun (m. 119/) ise, ak bir flekilde iddia ve savunma demektedir.
Dava bir ksmi dava ise, davacnn istem sonucu ksmnda fazlaya iliflkin haklarn sakl olduu yolunda bir ifade kullanmas zorunludur. Aksi takdirde, dava edilmeyen ksmn daha sonra dava edilememesi tehlikesi ortaya kar. nk, fazlaya
iliflkin haklarn sakl (mahfuz) tutulmamas halinde, bir grfle gre geriye kalan
(fazlaya iliflkin) haktan zmnen (st rtl olarak) feragat edilmifl veya alacak olan
ikinci davada ilk davann kesin hkm teflkil etmifl saylaca benimsenmektedir.
stem sonucunun sonu, arz ve talep ederim, sunar ve isterim gibi bir ifade
ile balanr. Dava, vekil araclyla alyorsa, vekil olarak (bilvekale) arz ve talep
ederim gibi bir ifade kullanlr. stem sonucu ksmnda, hukuk davalarnda, yarglama giderleri (avukatlk creti) istenilmesine gerek yoktur. nk mahkeme yarglama giderlerine kendiliinden hkmeder.
mza
Dava dilekesinin altnda, davacnn veya varsa kanuni temsilci veya vekilin imzas bulunur (HMK m. 119/h). Hukuk ve Ticaret Mahkemelerinin Yaz flleri Ynetmeliine (m. 37ye) gre, ifl sahiplerinin her trl istemlerinin imzalaryla belgelendirilmesi (tevsiki) gerekir. Yaz bilmeyenlerin kimlikleri tespit edildikten sonra, istemleri altna sol ellerinin baflparma bastrlr. Dava dilekesinin altnn imzalanmamfl olmas durumunda bu eksiklik daha sonra tamamlanabilir
Ekler
Dava dilekesinde bulunmas gerekli dokuz e dflnda ek/ekler ksmna da deinmek gerekir. Hukuk Muhakemeleri Kanununa (m.121) gre, dava dilekesinde sz edilen ve davacnn elinde bulunan belgelerin asllaryla birlikte har ve
vergiye tabi olmakszn daval saysndan bir fazla dzenlenmifl rneklerinin veya
sadece rneklerin dilekeye eklenerek mahkemeye verilmesi ve baflka yerlerden
getirilecek belge ve dosyalar iin de bunlarn bulunabilmesini salayc aklamann dilekede yazlmas ve gerekli posta giderinin pul olarak verilmesi zorunludur
(fkra I.). Birinci fkra oturumda istenen hususlarn ongnlk kesin sre iinde yerine getirilmesini veya eksikliin tamamlanmasn davac tarafa bildirir.
Ekler de dava dilekesi gibi, karfl tarafn saysndan bir fazla olarak mahkemeye verilmeli ve bylece eklerin de karfl tarafn eline gemesi salanmaldr. Uygulamada genellikle ok sayda ekin bulunduu davalarda davaclarn bazen eklerin
bir nsha olarak mahkemeye verdikleri ve bu yzden dileke eklerinin karfl tarafa gnderilmedii gzlemlenmektedir. Ayrca dava bir vekil araclyla alyorsa,
vekilin vekaletnamesini dava dilekesi ile birlikte mahkemeye vermesi gerekir, vekaletnamesini vermeyen vekil dava aamaz.
29
2. nite - Dilekeler
SIRA SZDE
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
DKKAT
DKKAT
30
: XXX XX
: Av. YYY YY
(Adres antette)
: HASIMSIZ
: Mirasclk belgesinin verilmesine havi dilekedir
DAVALI
D.KONUSU
AIKLAMALAR
1. Mvekkil ile AAA AA in 04.03.1990 tarihinde evlenmifller ve bu evlilikten 24.06.1996
doum tarihli B isimli mflterek ocuklar bulunmaktadr.
2. AAA AA 19.05.2008 tarihinde vefat etmifl ve geride miras olarak E dan olma Mvekkil efli ile mflterek ocuklar almfltr. Baflkaca kanuni miraslar bulunmamaktadr.
3. Murisin miraslarnn ve miras paylarnn gsterir miraslk belgesinin verilmesini
talep etmekteyiz.
HUKUK DELLLER
: M.K,Nfus kanunu ve ilgili tm yasal mevzuat
DELLLERMZ
: nfus kaytlar, gmme izin belgesi,tank vs tm yasal deliller.
STEM
: Aklanan ve resen tespit edilecek nedenlerle Muris AAA AA in
miraslarnn ve miras paylarnn gsterir miraslk belgesinin verilmesini vekil eden
adna arz ve talep ederiz.
Davac Vekili
Av. YYY YY
EK: 1. Nfus kayt tablosu sureti
2. gmme izin belgesi
3. vek.sureti
Cevap Dilekesi
Dava almas zerine, daval olarak gsterilen kimsenin, kendisini savunma ihtiyacnda bulunduu flphesizdir. Anayasann herkes, meflru vasta ve yollardan
faydalanmak suretiyle yarg mercileri nnde davac veya daval olarak iddia ve
savunma hakkna sahiptir diyen 36. maddesi, davalnn savunma hakkn, kiflinin
temel haklar arasnda saymfltr.
Hukuk Muhakemeleri Kanununa (m. 116) gre, daval, ilk itirazlar ile birlikte
esas dava hakkndaki cevabn ve varsa karfl delillerini, dava dilekesinin kendisine teblii tarihinden itibaren iki hafta (4353 sayl Kanuna tabi kurulufllar iin,
otuz), (veya hakim tarafndan HMK 127 gereince bir sre tayin edilmifl ise, mahkeme kalemine bildirmek ve bir rneini de davacya tebli ettirmek zorundadr.
Davalnn verecei cevap dilekesinde (layihasnda) nelerin yer alaca Kanunda (HMK m. 129) gsterilmifltir. Buna gre;
2. nite - Dilekeler
31
32
ma sebeplerini deifltiremeyeceini belirtmektedir. Burada yasaklanan husus, daha sonra, savunmaya iliflkin olarak esasl bir savunma sebebinin deifltirilmesi veya yeni getirilmesidir. Bafllangta ileri srlen savunma sebebini destekleyen olaylarn daha sonra yarglamaya sokulmas yasak deildir. Yasak olan yeni vaka
kompleksinin davaya sokulmasdr. Bu yzden, davalnn cevap dilekesinde savunma nedenlerini btn esaslaryla ve ayrntlarna girmeden belirtmesi gerekecektir. Daval, cevap dilekesine karfllk dava amak istiyorsa, HMK madde 133
gereince Karfl dava, cevap dilekesiyle veya esasa cevap sresi iinde ayr bir
dileke verilmek suretiyle aabilir.
Hukuksal nedenler; daval savunmasnn dayand hukuksal kurallar (yasa
maddelerini) bildirir (HMK m. 129/f). Ancak, bunlarn bildirilmemesi veya yanlfl
ya da eksik bildirilmesinin herhangi bir nemi yoktur. nk bunlar hakim kendiliinden uygulamak zorundadr.(Ylmaz, 2008:77).
Cevap sresi; davac, davalnn verdii cevap dilekesine karfl olan cevaplarn iki
hafta iinde, replik dilekesi ile bildirmek zorundadr (HMK 127) Daval davacya iki
haftadan fazla bir sre verebilir. Daha az sre veremez. Daval, cevap dilekesinde,
davacnn ne kadar sre iinde cevap verebileceinden hi sz etmezse veya on gnden daha az bir sre verirse, bu takdirde kanuni sre olan iki hafta sre geerlidir.
Deliller; daval, savunmasnn dayana olan delilleri cevap dilekesinde bildirir. Btn delillerini tm ayrntlaryla anmak zorunda deildir. Uygulamada, daval belli bafll delillerini bildirdikten sonra, ayrca .... dier kanuni deliller gibi bir
ifade de kullanmaktadr. Daval, dava dilekesinde tm delilleri bildirmek zorunda olmayp, bunlar daha sonra hakimin istemesi zerine gsterebilir.
stem sonucu; Kanun, bu blm ak savunma olarak belirtilmektedir (HMK
m.219/g). Bu ibare, kaynak Nflatel Usul Kanununda (m. 175/b) olduu gibi, istem sonucu olarak anlafllmaldr. Daval, sonuta, yukarda anlan nedenlerle davann (ksmen veya tamamen) reddi gerekir gibi bir istemde bulunur.
Davalnn (veya vekilinin) imzas; cevap dilekesinin, daval (veya vekili) tarafndan imzalanmas gerekir. Cevap dilekesinde, kanunda (HMK m. 129/) dolay,
yukarda ksa ksa belirtilen unsurlarn bulunmas gerekir.
2. nite - Dilekeler
rnek:
.......... fi MAHKEMES
SAYIN HAKMLNE
..........
DOSYA NO
:
CEVABA CEVAP
VEREN (DAVACI)
:
VEKL
:
KARfiI TARAF (DAVALI) :
VEKL
:
KONU
: Daval tarafn cevaplarna karfl cevaplarmzn ve davann esasna iliflkin beyanlarmzn sunulmasdr.
AIKLAMALAR
:
1-Daval iflveren tarafndan, toplu ifl szleflmesi uyarnca
yaplmas gereken ikinci yl zamlarnn yrrle girmesine .... gn kadar bir sre kala
iflilere ve yesi olduklar T..S taraf olan .......... Sendikasna, T..Se uymayaca ve 1
yl boyunca iflilere sfr zam verecei, isteyenin bu flartlarda alflmaya devam edebilecei, kabul etmeyenlerin ise ifl szleflmelerinin feshedilecei bildirilmifltir.
2- Taraflar arasnda bu konu bir haftadan biraz daha uzun
bir sre grfllmfl, daval iflveren bu istemlerinde srar edince sendika tarafndan kendisine iflyerinde ekonomik kriz yaflanmadn ok iyi bildikleri, ancak buna ramen bilmedikleri baz hususlar varsa ve iflveren taraf gerekten de zor durumda ise, T..S uyarnca cretlerde yaplacak artfllar 6 aylk dnemler halinde yaplaca iin, imzalanmfl
olan T..Se de uygun olarak 6 ay iin, ve ancak hibir iflinin ifl szleflmesinin feshedilmemesi flartyla bu talebi kabul edebilecekleri bildirilmifltir. Bu bildirim zerine daval iflveren, mvekkilimin de aralarnda bulunduu .... iflinin ifl szleflmesini feshetmifltir.
3- Her ne kadar daval iflveren feshin gerekesi olarak ekonomik kriz iddiasnda bulunuyorsa da, bu iddia gerekleri yanstmamaktadr. Zira, ifltigal alan ve ihracata dnk yapsyla iflveren ekonomik krizden hi etkilenmemifl, hatta dviz kurlarndaki artfl da kazancnn artmasn salamfltr. Daval iflveren, ekonomide meydana gelen klmeye karfln bymesini daha da hzlandrmfl ve retim kapasitesini artrmfltr.
4- flverenin toplu iflten karma eyleminin tek gerek sebebi, iflileri Toplu fl Szleflmesi gerei almalar gereken haklarndan mahrum brakmak
ve iflyerinde kalan dier iflilere de gzda vermektir. Zira yllardr iflyerinde alflan
mvekkilim de dahil .... tane iflinin ifl akdini ekonomik kriz gerekesiyle fesheden iflveren, aradan bir ay gemeden .......... gazetesine ilan vererek yeni ifli alm yapmfl ve
dava aldktan sonra da bu almlar devam etmifltir.
TALEP SONUCU
: Yukarda arz ve izah edilen nedenlerle, ifl akdinin feshi
iflleminin iptaliyle mvekkilimin ifle iadesine, boflta geen sre cretiyle sendikal tazminatn davacdan tahsiline ve yarglama giderleriyle vekalet cretinin daval zerinde braklmasna karar verilmesini vekaleten talep ederim. Sayglarmla...
DAVACI VEKL
33
34
olan ve getirtilmesi istenilen belgelerle ilgili 121. ve cevap dilekesinin uzatlmasna iliflkin 127. madde hkmleri dplik layihas hakknda da uygulanr (HMK m.
136). Bu nedenle, dplik layihasnn ierii de dava dilekesi gibi dzenlenir ve
dplik layihasnda sz edilen ve davalnn davac saysndan bir fazla dzenlenmifl rneklerin dplik dilekesine eklenerek verilmesi ve baflka yerlerde getirtilecek belge ve dosyalar iin bunlarn bulunabilmesini salayc aklamann dilekede yaplmas gerekli posta giderinin pul olarak verilmesi zorunludur (HMK m. 120).
Dplik layihasnda daval, davacnn vermifl olduu replik dilekesinde ileri
srd hususlara cevap verir. Daval bunlara ek olarak cevap dilekesinde yapmay unuttuu savunmay yapmaz. Aksi takdirde savunmann geniflletilmesi ve/veya deifltirilmesi yasa ile karfl karflya kalr. Dplik dilekesi verme sresi, kural
olarak on gn ise de, iflin nitelii itibariyle dplik layihasnn bu sre iinde dzenlenmesi zor veya olaanst (istisnai) nedenlerle mmkn deilse, davalya yeni
bir sre verilebilir ve durum derhal davacya bildirilir.
rnek:
.......... SULH HUKUK MAHKEMES
SAYIN HAKMLNE
..........
DOSYA NO
CEVABA CEVAP
VEREN DAVACI
VEKL
KARfiI TARAF
(DAVALI)
KONU
AIKLAMALAR
:
:
:
:
: Dplik Dilekemizdir.
:1- Davac tarafndan alan dava ile ilgili olarak evvelce mahkemenize sunmufl olduumuz ilk itirazlarmz ve cevaplarmz tekrar ediyoruz.
2- Bu arada davac tarafndan Cevaba Cevap dilekesinde belirtilen aflada maddeler halinde belirtilmifl bulunan hususlar
dava dilekesinde hibir flekilde bahsedilmeyen yeni hususlardr. Bunlar davann geniflletilmesi kapsamnda ele alnmaldr.
Davacnn bu beyanlarn kabul etmiyoruz. Mahkemece de davann geniflletilmesi kapsamnda deerlendirilmesini talep ediyoruz. Bu hususlar flunlardr;
a)
b)
c)
d)
3- Davac tarafndan zamanaflm itirazmz konusunda verilen cevaplar da tatmin edici deildir. Yasa aktr. ..................
gerei dava zamanaflm dolmufltur.
TALEP SONUCU
: Aklanan nedenlerle davann zamanaflm nedeni ile reddine, mahkeme aksi kanaatte ise davaya cevap ve davacnn cevaplarna cevap dilekelerimizde belirtilen dier itirazlarmzn kabul ile davann reddine karar verilmesini vekaleten saygyla talep ederiz.
DAVALI VEKL
2. nite - Dilekeler
Sonu ve stem
: X
: Y
: stanbul 2. cra Mdrlnn 2008-2 sayl dosyas
: Kambiyo takibine ve borca itiraz
:
1- Kambiyo senetlerine mahsus deme emrini 12.04.2008 tarihinde tebli aldm. Sresinde mahkemenize itiraz ediyorum.
2- Senedin asli unsurlarndan olan tanzim tarihi senette bulunmadndan, takibe konu belge senet niteliini taflmamakta olup,
kambiyo takibine konu edilemez.
3- Bu nedenle takibe konu senet hkmnde olmadndan takibin ve deme emrinin iptalini talep etmem gerekmifltir. Alacakl grnenin hakkmda haciz ifllemi yapmamas iin takibin bir
miktar teminat yatrmam karfllnda durdurulmasn talep ediyorum.
:Yukarda aklanan nedenlerle ncelikle takibin durdurulmasn,
kambiyo senedine dayanmayan takibin ve deme emrinin iptalini, haksiz takip nedeniyle alacakl grnenin bana %40 tazminat
demesine karar verilmesini arz ederim.
Davac X
(mza)
35
36
rnek:
SORUfiTURMA NO
ESAS NO
DDANAME NO
T.C.
.......................
CUMHURYET BAfiSAVCILII
: 2006/
: 2006/
: 2006/
DDANAME
KIRKLAREL AIR CEZA MAHKEMESNE
DAVACI
: K.H.
MAKTL
:
MADUR
:
VEKL
:
HBAR EDEN
:
MfiTEK
:
VEKL
:
fiPHEL
:
MDAF
:
SU
:
HBAR TARH
:
fiKAYET TARH
:
SU TARH
:
YAKALAMATARH
:
GZALTI TARH
:
TUTUKLAMA TARH :
TAHLYE TARH
:
SU YER
: ..........................
YASA MADDES
: TCK.
KANITLAR
: nfus kayd,sabka kayd,tm dosya kapsam.
SORUfiTURMA EVRAKI NCELEND
Olay tarihinde, .............................................flphelinin yklenen suu iflledii
anlaflldndan,
fiphelinin yklenen sutan, kovuflturmasnn mahkemenizde yaplarak,
fiphelinin eylemine uyan,TCK. maddeleri uyarnca cezalandrlmasna karar
verilmesi, kamu adna talep ve iddia olunur.00.00.2006
Cumhuriyet Savcs-00000
eki-Soruflturma dosyas.
2. nite - Dilekeler
c. Tahkim yolu ngrlen imtiyaz flartlaflma ve szleflmelerinden doan uyuflmazlklar hari, kamu hizmetlerinden birinin yrtlmesi iin yaplan her trl idari szleflmelerden dolay taraflar arasnda kan uyuflmazlklara iliflkin davalar.
dari Yarglama Usul Kanunun 3. maddesine gre: dari davalar, Danfltay,
idare mahkemesi ve vergi mahkemesi baflkanlklarna hitaben yazlmfl imzal dilekelerle alr.
dari davalarn zelliinden ileri gelen baz farklar vardr. Dilekeler:
a. Taraflarn ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadlar veya unvanlar ile adresleri,
b. Davann konusu ve sebepleri ile dayand deliller
c. Davaya konu olan idari ifllemin yazl bildirim tarihi,
d. Vergi, resim, har, benzeri mali ykllkler ve bunlarn zam ve cezalarna
iliflkin davalarla tam yarg davalarnda uyuflmazlk konusu,
e. Vergi davalarnda davann ilgili bulunduu verginin veya vergi cezasnn nevi ve yl, tebli edilen ihbarnamenin tarihi ve numaras ve varsa mkellef
hesap numaras gsterilir.
Dava konusu kararn ve belgelerin asllar veya rnekleri, karfl taraf saysndan
bir fazla olarak, dava dilekesine eklenir (dari Yarglama Usul Kanununu-YUK
m.3). Her idari ifllem aleyhine ayr ayr dava alr. Ancak, aralarnda maddi veya hukuki ynden ballk ya da sebep-sonu iliflkisi bulunan birden fazla iflleme karfl bir
dileke ile de dava alabilir (YUK 5/1). Birden fazla flahsn mflterek dileke ile dava aabilmesi iin davaclarn hak veya menfaatlerinde ifltirak bulunmas ve davaya
yol aan maddi olay veya hukuki sebeplerin ayn olmas gerekir (YUK 5/2).
rnek:
........NBET DARE MAHMEMES BAfiKANLIINA
Gnderilmek zere
..........NBET ASLYE HUKUK MAHKEMES HAKMLNE
..........
-Yrtmenin Durdurulmas Taleplidir
Duruflma stemlidir
: XXX XXX
DAVACI
XXX MANSA
: ptali istenen ifllemi yapan makam
DAVALI
: ptal ve Tam Yarg davas
DAVANIN KONUSU
PTAL STENLEN
DAR fiLEM
: ptali istenen ifllemin tarih ve says
: 00.00.2004
TEBL TARH
:
DAVANIN ZAHI
(Bu blmde dava konusu yaplan idari ifllemin hukuka aykrlk nedenleri yazlr.)
: dari Yarglama Usul Kanunu, vs.
HUKUK SEBEPLER
: ...............
DELLLER
SONU VE STEM
: Yukarda aklanan nedenler ve resen mahkemece tespit
edilecek sair iptal nedenleri ile................tarihli................sayl................konulu iflleminin
PTALNE ve YRTLMESNN DURDURULMASINA karar verilmesini sayglarmla arz
ederim. .../05/2004
XXX Davac
:
EKLER
1) ptal konusu yaplan idari ifllem.
2) Belge 2
3) Belge 3
37
38
zet
N
A M A
N
A M A
N
A M A
N
A M A
2. nite - Dilekeler
39
Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin afladaki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar durumunuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayacanza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ
DEERLENDRECEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ.
1. Dileke hakknn kullanlmasyla ilgili olan kanun
afladakilerden hangisidir?
a. 01.11.1988 tarih ve 74 sayl Kanun
b. 01.11.1984 tarihli ve 3071 sayl Kanun
c. 01.11.1974 tarih ve 74. sayl Kanun
d. 01.11.1978 tarih ve 3071. sayl Kanun
e. 01.11.1988 tarih ve 3071 sayl Kanun
2. Afladakilerden hangisi dileke yazmnda gz
nnde bulundurulmas gerekenlerdendir?
a. Hukuki sebeplerin zeti
b. Ak bir flekilde iddia ve savunma
c. Karfl tarafn hangi srede cevap verebilecei
d. Dilekelerde krmz veya kurflun kalem asla kullanlmaz
e. Davay mtekabilinin kabule flayan bulunmad iddias
3. Bir
nelten
a.
b.
c.
d.
e.
6. Dilekelerin yazmnda gz nnde bulundurulmas gerek kurallarla ilgili afladaki ifadelerden hangisi
yanlfltr?
a. izgisiz, beyaz dosya kdna daktiloyla veya
dolmakalemle, okunakl el yazsyla yazlmaldr.
b. Dilekelerde ciddi, arbafll bir dil kullanlr
c. Dilekeler mutlaka ksa olmaldr.
d. Konunun ksa bir zeti bu baflln altna yazlr.
e. Dileke bitiminde sa alt kfleye ad ve soyad
yazlmal, imzalanmaldr.
7. Baflvurulan makamn ad dilekede nereye yazlmaldr?
a. Dilekenin baflna
b. Dilekenin alt sa tarafna
c. Dilekenin alt sol tarafna
d. Dilekenin alt ortasna
e. Dilekenin herhangi bir yerine
8. Dava dilekesinin sonu ksmnda, davacnn mahkemeden olan isteminin yazld ksm afladakilerden
hangisidir?
a. Deliller
b. Cevap sresi
c. Davann konusu
d. Davann dayand sebepler
e. stem sonucu
9. Dava dilekesine karfl davalnn verdii cevaba karfllk davacnn yant afladakilerden hangisidir?
a. Cevap dilekesi
b. Replik dilekesi
c. Dplik dilekesi
d. Dava dilekesi
e. Islah dilekesi
10. dari davalardaki dilekelerle ilgili afladaki ifadelerden hangisi yanlfltr?
a. Taraflarn ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin
ad ve soyadlar veya unvanlar ile adresleri yazlr.
b. Her idari ifllem aleyhine ayr ayr dava alr.
c. Dilekede davaya konu olan idari ifllemin yazl
bildirim tarihi belirtilir.
d. Birden fazla flahsn mflterek dileke ile dava
aabilmesi mmkn deildir.
e. Dava konusu kararn ve belgelerin asllar veya
rnekleri, karfl taraf saysndan bir fazla olarak,
dava dilekesine eklenir.
40
Okuma Paras
1. b
8. e
2. d
3. c
4. a
5. d
6. c
7. a
9. b
10. d
2. nite - Dilekeler
41
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
Sra Sizde 1
1982 Anayasas madde 74, 01.11.1984 tarihli ve 3071 sayl Dileke Hakknn Kullanlmasna Dair Kanun kabul,
HMK, Resmi Yazflma Ynetmelii
http://www.tdk.gov.tr
YILMAZ E., YILMAZ . (2006) Hukuk Rehberi, 8. Bask,
Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ, E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2.
Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ, E. (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Ankara.
PEKCANITEZ H., ATALAY O., ZEKES M. (2010), Medeni Usl Hukuku, Ankara: Yetkin.
Resmi Gazete, T.C. Baflbakanlk, Resmi Yazflmalarda
Uygulanacak Esas ve Usuller Hakknda Ynetmelik,
02.12.2004/8125.
Sra Sizde 2
Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) madde 119a
gre; dava dilekesinde afladaki hususlar bulunur:
1. Taraflarn ve varsa kanuni temsilci veya vekillerinin
ad ve soyadlar ile adresleri,
2. Ak bir flekilde dava konusu,
3. Davacnn iddiasnn dayana olan btn vakalarn
sra numaras altnda ak zetleri ve delillerinin nelerden ibaret olduu,
4. Hukuki sebeplerin zeti,
5. Ak bir flekilde iddia ve savunma,
6. Karfl tarafn hangi srede cevap verebilecei,
7. Davacnn veya varsa kanuni temsilci yahut vekilinin
imzas.
Sra Sizde 3
Tarih, dilekenin sa st kflesine yazlabilecei gibi,
metnin bitiminden hemen sonra ayn satra veya ad ve
soyadn zerine yazlabilir.
Sra Sizde 4
Nfus ktnn deifltirilmesi, miraslk belgesi (veraset ilam) verilmesi, evlenmeye izin, bir kimsenin gaipliine karar verilmesi (MK m.45 vd.) kymetli evrakn
iptali gibi ifller ekiflmesiz yargya ait rneklerdir. Bu
davalarda aleyhine karar verilecek veya kendisinden
talepte bulunduunuz bir karfl taraf yoktur. Hakimin
bir konuda karar vermesi talep edilmektedir.
Amalarmz
N
N
N
Bu niteyi tamamladmzda
Yazflma Ynetmeliinde geen kavramlar tanmlayabilecek,
Resmi yazlarn blmlerini listeleyebilecek,
Adli hizmetlerde tutanak, belge, makbuz ve raporlarn mzekkere ve talimatlar aklayabilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.
Anahtar Kavramlar
Resmi Yaz
Resmi Belge
Resmi Yazlarn Blmleri
Tutanak
Belgeler, Makbuzlar, Raporlar
Mzekkere ve Talimatlar
indekiler
Hukuk Dili ve Adli
Yazflmalar
Adli Yazflma
Adli Yazflma
ADL YAZIfiMALARIN GENEL LKELER
Resmi Yazflmalarda Uygulanacak Esas ve Usuller Hakknda Ynetmelik (Yazflma
Ynetmelii) (m.2) btn kamu kurum ve kurulufllarn kapsar. Bu Ynetmeliin
amac, resmi yazflma kurallarn belirlemek, bilgi ve belge alflveriflinin salkl,
hzl ve gvenli bir biimde yrtlmesini salamaktr.
44
nin ve imzalanmfl elektronik veride sonradan herhangi bir deifliklik yaplp yaplmadnn tespitini salayan elektronik imzay, ifade eder.
Yazflma Ynetmeliine (m.5) gre, Kamu kurum ve kurulufllar arasnda yazl iletiflim, kat kullanlarak veya elektronik ortamda yaplr. Katla yaplan resmi
yazflmalarda daktilo veya bilgisayar kullanlr. Bu tr yazflmalar, yaznn ieriine
ve ivedilik durumuna gre faks ile de gnderilebilir. Faksla yaplan yazflmalarda,
yazda belirtilen hususlarda hemen ifllem yaplabilir. Ancak bunlarn befl gn iersinde resmi yaz ile teyidinin yaplmas gerekir. Elektronik ortamda yazflmalar ilgili mevzuatta belirtilen gvenlik nlemlerine uyularak yaplr. Elektronik ortamda
yaplan yazflmalar bu ortamn zellikleri dikkate alnarak kaydedilir, dosyalanr ve
ilgili yere iletilir. Gerekli durumlarda, gelen yaz kda dklerek de iflleme alnr. Her kurum kendisi ve gerektiinde kurum iindeki birimler adna resmi elektronik posta (e-posta) adresi belirlenir. Bu adreslerin belirlenmesi koordinasyon
baflkanl tarafndan yaplr. Kamu kurum ve kurulufllar elektronik ortamda yaplacak yazflmalarda, bu ynetmelie aykr olmamak kaydyla gerekli dzenlemeleri yapabilir.
Bu hkm, son zamanlarn teknolojisine uygun bir hkmdr ve bu dzenlemenin adli yazflmalara yansmas da doal kabul edilmelidir. Hatta buna benzer
hkmn yarg organlar ile bireyler arasndaki iliflkiler bakmndan gelifltirilmesi
gerekmektedir.
SIRA SZDE
D fi NSay:
E L M2007//25371,
rnein,
Say: 2010/25 Delil tespiti
gibi.]
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
Genel olarak bir resmi yazda ana blmler ve ikincil blmler bulunur. Ana
blmler, bir yazda, genellikle bulunmas gereken yerleri ve yazlfl biimleri belirlenmifl blmlerdir. Bunlar, bafllk, konu, say, tarih, adres, paragraf, metin, imza blm ve paraftr (Ylmaz, 2008:131). kincil blmler, bir yaznn zellii dolaysyla yazlmas gereken ve ana blmlerin dflnda kalan blmlerdir. Bunlar, ilgi, ek, gerei iin, bilgi iin, kayt numaras, gizlilik derecesi, ivedilik derecesi, sayfa numaras, devam iflareti ve onay bloudur.
Bafllk (Antet), yazy gnderen kurum ve kuruluflun adnn belirtildii blmdr. Bafllk kdn yaz alannn st ksmna ortalanarak yazlr. Bafllklarn ilk satr, T.C. ksaltmasn, ikinci satr ise kuruluflun adn gsterir. Bunun altna mahkeme, baflsavclk, icra mdrl gibi kuruluflun ve birimin ismi yazlacaktr.
Alt kurulufl (ya da birim) adlar, yaz makinesi ile yazlr.
Resmi bir yazflma
yazacanzda bafllnz nasl olacak, yukardaki bilgiler flnda bir
SIRA SZDE
rnek veriniz.
fi N E kayt
L M numaras, dosya planna gre verilir, baflln son satrndan
Say ve Devrak
iki aralk aflada ve yaz alannn en solundaki Say: yan bafllndan sonra yazlr.
Bu ifadedenSsonra
O R U kod numaras verilir. Kod numarasndan sonra ksa izgi (-) iflareti konularak dosya numaras, dosya numarasndan sonra (-) iflareti konularak evrak kayt numaras yazlr. Genel evrak biriminden say verilmesi durumunda araya
K K A T konulur. Evrak kayt numaras, yazy gnderen birimde ve/veeik izgi (/)D iflareti
ya kurumun genel evrak biriminde ald numaradr. Resm yazflmalarda BaflbakanSIRA
SZDE
lk tarafndan
belirlenen
kodlama sistemine ve dosya planna uyulmas zorunludur.
Yaznn yetkili amir tarafndan imzalanarak ilgili birimden say verildii zaman
belirten tarih blm, say ile ayn hizada olmak zere yaz alannn en sanda yer
AMALARIMIZ
alr.
N N
K T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
Konu, saynn bir aralk altna Konu: yan bafllndan sonra, bafllk blmndeki T.C. ksaltmas hizasn gemeyecek biimde yazlr. Yaznn konusu, anlaml ve zl bir flekilde ifade edilir (Yazflma Ynetmelii m.12). rnein;
Konu: Aile nfus kayt rnei gnderilmesi
Konu: Yurt dfl tahdit fifli dzenlenmesi
Gnderilen makam; yaznn gnderildii kurum, kurulufl ve kifli ile bunlarn
bulunduklar yeri belirtir. Bu blm; konunun son satrndan sonra, yaznn uzunluuna gre iki-drt aralk afladan ve kad ortalayacak biimde byk harflerle yazlr. Yaznn gnderildii yerin belirlenmesine iliflkin dier hususlar parantez
iinde kk harflerle ikinci satra yazlr (Yazflma Ynetmelii m.13). rnein;
KIRfiEHR CUMHURYET BAfiSAVCILIINA
ANKARA 25. CRA MDRLNE
ADANA 1. AIR CEZA MAHKEMES BAfiKANLIINA
Resmi olmayan kifli ve kurulufllara yazlan yazlarda, alc kifli ve kuruluflun adresi de ayrca yazlr. rnein;
XXX NfiAAT A.fi.
XX Sokak No 000/25
Cebeci/ANKARA
Kiflilere yazlan yazlarda; Sayn kelimesinden sonra ad kk, soyad byk,
unvan ise kk harflerle yazlr. rnein;
Sayn Av. XXX YYY
XX Cad. 00/36
Kzlay/ANKARA
lgi, yazlan yaznn nceki bir yazya ek ya da karfllk olduunu veya baz belgelere baflvurulmas gerektiini belirten blmdr. lgi: yan bafll, gnderilen
makam blmnn iki aralk altna ve yaz alannn soluna kk harflerle yazlr.
lgide yer alan bilgiler bir satr geerse, lgi kelimesinin alt bofl braklarak ikinci satra yazlr. lginin birden fazla olmas durumunda, a, b, c gibi kk harfler
yanlarna ayra iflareti ) konularak kullanlr. lgide, ... tarihli ve ...sayl ibaresi kullanlr. lgide yaznn says, kurum veya birimin dosya kodu tam olarak belirtilir. lgi, tarih srasna gre yazlr. Yaz ayn konuda birden fazla makamn yazsna karfllk veya daha nce yazlmfl ok sayda yazyla ilgili ise bunlarn hepsi belirtilir (Yazflma Ynetmelii m.14). rnein;
LG: 21/07/2009 tarihli yaznz.
LG: 25/06/2010 tarihli, 00/2 sayl yazmz
LG: a. 21/01/2007 tarihli yaznz
b. 20/02/2007 tarihli yazmz
c. Adalet Bakanlnn 04/03/2007
tarihli ve 000/12 sayl yazs
Metin, lgiden sonra bafllayp mzaya kadar sren ksmdr. Metne, lginin
son satrndan itibaren iki aralk, lgi yoksa gnderilen yerden sonra aralk braklarak bafllanr. Metindeki kelime aralarnda ve nokta, virgl, soru iflareti gibi ya-
45
46
z unsurlarnn arasnda bir vurufl boflluk braklr. Paragraf bafllarna yaz alannn
1.25 cm ierisinden bafllanr. Paragraf bafl yaplmad durumlarda paragraflar arasnda bir satr aral boflluk braklr. Metin iinde geen saylar rakamla ve/veya
yaz ile yazlabilir. nemli saylar rakam ile yazldktan sonra parantez ierisinde
yaz ile de gsterilebilir. Metin iinde veya izelgelerde l gruplara ayrlarak yazlan byk saylarda gruplar arasna nokta (22.465.660), saylarn yazlflnda kesirleri ayrmak iin ise virgl (25,33 -yirmi befl tam yzde otuz ) kullanlr. Yaz,
Trk Dil Kurumu tarafndan hazrlanan mla Klavuzu ile Trke Szlk esas alnarak dil bilgisi kurallarna gre yaflayan Trke ile yazlr. Metinde zorunlu olmadka yabanc kelimelere yer verilmez ve gereksiz tekrardan kanlr. Trk Dil Kurumu tarafndan hazrlanan mla Klavuzunda bulunmayan ksaltmalarn kullanlmasnn zorunlu olduu durumlarda, ksaltmann ilk kullanld yerde parantez iinde ksaltmann ak biimi gsterilir (Yazflma Ynetmelii m.15). Alt makama yazlan yazlar Rica ederim., st ve ayn dzey makamlara yazlan yazlar Arz ederim., st ve alt makamlara datml olarak yazlan yazlar Arz ve rica ederim. biiminde bitirilir.
Metnin bitiminden itibaren iki-drt aralk boflluk braklarak yazy imzalayacak
olan makam sahibinin ad, soyad ve unvan yaz alannn en sana yazlr. mza
ad ve soyadn zerinde braklan bofllua atlr. Elektronik ortamda yaplacak yazflmalarda, imza yetkisine sahip kifli yazy, gvenli elektronik imzas ile imzalar.
Yazy imzalayann ad kk, soyad byk harflerle yazlr. Unvanlar ad ve soyadn altna kk harflerle yazlr. Akademik unvanlar ismin n tarafna kk harflerle ve ksaltlarak yazlr. Yazy imzalayacak olan makam, yaznn gidecei makama gre kurum/kuruluflun imza yetkileri ynergesine veya yetkili makamlarca verilen imza yetkisine uyularak seilir. Yazy makam sahibi yerine yetki devredilen kifli imzaladnda, imzalayann ad ve soyad birinci satra, yetki devredenin
makam Baflbakan a., Vali a. ve Rektr a., biiminde ikinci satra, imzalayan
makamn unvan ise nc satra yazlr. Yaz vekleten imzalandnda, imzalayann ad ve soyad birinci satra, vekalet brakann makam Baflbakan V., Vali
V. ve Rektr V. biiminde ikinci satra yazlr. Yaznn iki yetkili tarafndan imzalanmas durumunda st makam sahibinin ad, soyad, unvan ve imzas sada
ikiden fazla yetkili tarafndan imzalanmas durumunda st makam sahibinin ad,
soyad, unvan ve imzas solda olmak zere yetkililer makam srasna gre soldan
saa doru sralanr (Yazflma Ynetmelii m.16).
Onay gerektiren yazlar ilgili birim tarafndan teklif edilir ve yetkili makam tarafndan onaylanr. Yaz onaya sunulurken imza blmnden sonra uygun satr
aral braklarak yaz alannn ortasna byk harflerle OLUR yazlr. OLUR un
altnda onay tarihi yer alr. Onay tarihinden sonra imza iin uygun boflluk braklarak onaylayann ad, soyad ve altna unvan yazlr.Yazy teklif eden birim ile
onay makam arasnda makamlar varsa bunlardan onay makamna en yakn yetkili Uygun grflle arz ederim. ifadesiyle onaya katlr. Bu ifade, teklif eden birim
ile onay blm arasna uygun boflluk braklarak yazlr ve yaz alannn solunda
yer alr. Elektronik ortamda hazrlanan yazya onay verecek yetkili kifli resm yazy gvenli elektronik imzas ile imzalar (Yazflma Ynetmelii m.17).
Yaznn ekleri imza blmnden sonra uygun satr aral braklarak yaz alannn soluna konulan EK/EKLER: ifadesinin altna yazlr. Ek adedi birden fazla
ise numaralandrlr. Ek listesi yaz alanna smayacak kadar uzunsa ayr bir sayfada gsterilir. Yaz eklerinin datmdaki baz yerlere gnderilmedii durumlarda,
47
48
Bir yazdan rnek kartlmas gerekiyorsa rneinin uygun bir yerine Aslnn
ayndr ifadesi yazlarak imzalanr ve mhrlenir. Kurum ve kurulufllar elektronik
ortamdaki belgelerin deifltirilmesini ve aslna uygun olmayan biimde oaltlmasn nleyen teknik tedbirleri alr (Yazflma Ynetmelii m. 26).
Yazy gnderenin iletiflim bilgileri zarfn sol st kflesinde, yaznn gidecei yerin iletiflim bilgileri ise zarfn ortasnda yer alr. Yaznn gizlilik derecesi zarfn st ve
alt ortasna, ivedilik derecesi ise sa st kfleye gelecek biimde krmz renkle belirtilir. ok gizli yazlar ift zarf ile gnderilir. zarfa yaz konulur, zarfn kapanma
yerlerine hazrlayann paraflar atlr ve saydam bant ile paraflar rtlecek flekilde
zarf kapatlr. zarfn zerine de iletiflim bilgileri yazlarak, yaznn ok gizli olduu zarfn st ve alt ortasna, varsa ivedilik derecesi sa st kfleye gelecek biimde
krmz renkle belirtilir. zarf ve iki suret evrak senedi dfl zarfn iine konularak
gizlilik derecesi olmayan yazlar gibi kapatlp, zerine gidecei yer ve evrak says
yazlr. Dfl zarfn zerinde gizlilik derecesi bulunmaz, varsa ivedilik derecesi krmz renkli olarak belirtilir. Elektronik ortamdaki yazflmalar kurum ve kurulufllarn eposta adresi zerinden yaplr. Elektronik ortamda yaplan yazflmalarn ve gnderilen belgelerin gizli olmas durumunda bunlar bir iletinin ekinde gnderilir ve iletinin konu ksmna gizlilik derecesi yazlr (Yazflma Ynetmelii m. 28).
Kt kullanlarak hazrlanan resm yazlar en az iki nsha olarak dzenlenir
(Yazflma Ynetmelii m. 6). Bilgisayarla yazlan yazlarda Times New Roman yaz tipi ve 12 karakter boyutunun kullanlmas esastr. Rapor, form ve analiz gibi
zellii olan metinlerde farkl yaz tipi ve karakter boyutu kullanlabilir (Yazflma
Ynetmelii m. 8).
Tutanaklar
Tutanak (zabt, zabtname) TDK szlnde Meclis, mahkeme gibi yerlerde sylenen szlerin, olduu gibi yazya geirilmesi, ilgililerce imzalanmfl bir durumu
anlatan yaz; birok kimselerin imzalad rapor olarak tanmlamaktadr. Dier
bir ifadeyle tutanak herhangi bir olay tespit eden, belli flekillere uygun ve ilgililerin imzasn taflyan belge dir. Yasalarn zel bir biim aramad basit bir tutanakta, konu aka belirtilir ve tutanan alt ilgililer tarafndan imzalanr. Genellikle rastland zere, bu tr yaznn en st ksmna tutanak ibaresi de konulabilir.
Buna karfllk, yasalar bazen tutanaklarn neleri iereceine ve dzenlenmesine
iliflkin hkmler iermektedir. Bu gibi durumlarda, yasann arad hususlarn tutanakta yer almas gerekir. HMK madde 154e gre;
(1) Hkim, tahkikat ve yarglama ifllemlerinin icrasyla, iki tarafn ve dier ilgililerin szl aklamalarn, gerekirse zet olarak zabt ktibi araclyla tutanaa kaydettirir.
(2) Taraflar veya dier ilgililer szl aklamalarn hkimin izniyle dorudan da
tutanaa yazdrabilir.
(3) Afladaki hususlar mutlak olarak tutanaa yazlr:
49
50
ESAS NO
HAKM
KATP
DAVACI
VEKL
DAVALI
DAVA
DAVA TARH
:
:
:
:
:
:
:
:
Nbeti mahkemeden tevzi edilen dava dilekesi Mahkememize gelmekle. Mahkememizin esas defterinin yukardaki saysna kayd yapld.
GERE DfiNLD:
1) Dava dilekesinin ve eklerinin duruflma gn ile birlikte davalya gnderilmesine,
2) HMK.nun 121. maddesi gereince dava dilekesinde belirtilen ve getirttirilmesi gereken belge ve dosyalarn masraf davac tarafndan karfllandnda ilgili yerlerden getirttirilmesi iin mzekkere yazlmasna,
3) HMK.nun 122. maddesi uyarnca dava dilekesi ve davetiyenin davalya tebliinden
itibaren ( ) gn iinde ilk itirazlar ile birlikte esas hakkndaki cevab ve varsa karfl delillerini mahkeme kalemine bildirmesine ve bir rneini davacya tebli ettirmesine,
4) flbu tensip tutanann birer rneklerinin taraflara davetiye ile birlikte gnderilmesine,
5) Bu nedenle yarglamann .../.../.... gn saat: .....a braklmasna karar verildi. .../.../....
Katip
Hakim
T.C.
ANKARA
fi MAHKEMES
ESAS NO
HAKM
KATP
DAVACI
VEKL
DAVALI
DAVA
DAVA TARH
:
:
:
:
:
:
:
:
Davac vekili tarafndan verilen dava dilekesi mahkememize gelmifl
olmakla esas defterine kayt yapld.
GERE DfiNLD:
1) Davac adna duruflma gnn bildirir davetiye ile tebliine,
2) Daval adna dava dilekesi ile birlikte duruflma gn davetiye ile tebliine
3) Davann mahiyetine gre ilgili yerlere mzekkere yazlmasna,
4) Bu nedenle duruflmann .../.../.... gn, saat .....a braklmasna karar verildi. .../.../....
Katip
Hakim
T.C.
ANKARA
CRA MAHKEMES
ESAS NO
HAKM
KATP
DAVACI
VEKL
DAVALI
DAVA
DAVA TARH
:
:
:
:
:
:
:
:
Davac tarafndan verilen dava dilekesi bu gn Mahkememize gelmifl
olup esasna kayd yaplmakla:
GERE DfiNLD:
1) Ait olduu icra dosyasnn celbine,
2) Taraflar adna duruflma gnn bildirir meflruhatl davetiye karlmasna
3) Bu sebeplerle duruflmann .../.../.... gn, saat: ....a braklmasna tensiben karar verildi. .../.../....
Katip
Hakim
51
52
T.C.
ARI
ASLYE CEZA MAHKEMES
ESAS NO
HAKM
KATP
DAVACI
SANIK
SU
SU TARH
:
:
:
:
:
:
:
.... SUUNDAN SANIK HAKKINDA Mahkememize dava almfl olduundan esas defterine kayd yapld, incelendi.
GERE DfiNLD:
1) Sann mahkemeye celbine,
2) Sann nfus kaydnn getirilmesine,
3) Sann sabkaya kaydnn getirilmesine,
4) Duruflmann .../.../.... gn, saat: ...da yaplmasna tensiben karar verildi.
Katip
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
NTERNET
SIRA SZDE
Tensip tutanana
bir rnekte siz bulun.
Duruflma iin tutanak dzenlenir ve tutanak duruflma hakimi ile zabt katibi taD fi N E L M
rafndan imzalanr. Bu tutanaa Duruflma Tutana denir. Duruflmann nasl yaplaca hakknda Ceza Yarglama Yasasnda gsterilen kurallara uyulup uyulmaS O R U
d ancak tutanakla
saptanabilir. Tutanakta silindi ve kaznt yaplamaz. Farkna
varlan yanlfllarn dzeltilmesi ve tutanaa ekler yaplmas halinde bunlarn ayrca
hakim ve tutanak
tarafndan imza edilmesi gerekir. Tutanak yazlrken imzaD K K A katibi
T
lama iflinde ksa mrl boya kalemi ile kurflun kalem kullanlmamaldr. Tutanan her sahifesi duruflma hakimleri ve zabt katibi tarafndan ayr ayr imza edilmeSIRA SZDE
li ve tutanak hibir zaman imzasz braklmamaldr. Aksine hareket bozmaya neden olur. mza edilmeyen tutanan ilgili olduu oturumun tekrarlanmas icap
eder.
AMALARIMIZ
Duruflma tutanana; duruflmann yapld yer ve tarih, hakimlerin, cumhuriyet
savcsnn, tutanak katibinin ve varsa tercmann ad ve soyad, iddianamede yaz T A P davac ve sank ile vekillerinin ad ve soyad, duruflmann ak
l suun neKolduu,
m gizli mi yapld, duruflma srasnda yaplan tm ifllemler verilen karar (hkm fkras) yazlr (beraat, mahkumiyet, davann reddi, davann dflrlmesi, muL E V Z Y O Nkararlar hkmdr.). Duruflma tutanann dzenlenmesi sahakemeninT Edurmas
dece taraf aleniyetinin deil kamu aleniyetinin de gvencesidir.
N N
Bu ifllemler; duruflmada
okunarak evrak ve belgeler,
iddia ve savunmalar ile
Tbilirkifli
E L E V veZ Ytank
ON
beyanlardr.
Hakim
NTERNET
:
:
:
:
5
00.05.2011
XX YY 00000
AAA BBB 000
Belli gn ve saatte duruflma ald. Davac vekili Av. ZZ TT ile daval vekili Av.
CCC DDD geldi, ak duruflmaya baflland.
Tank E Vun ifadesini ieren talimat cevab geldii grld. Okundu.
Davac vekilinin 00.03.2011 tarihli dilekesini okundu.
Daval vekilinin bugnk tarihli dilekesini ve eklerini ibraz etti. Dilekenin ve eklerin birer rnei davac vekiline verildi. Daval vekili dilekeyi incelemek ve gerekirse cevap vermek zere mehil istedi.
GERE DfiNLD:
1) Daval vekiline 15 gnlk kesin mehil verilmesine,
2) Bu nedenle duruflmann 10.06.2011 saat 10.15e braklmasna karar verildi.
Katip
DURUfiMA NO
DURUfiMA TARH
HAKM
KATP
Hakim
:
:
:
:
2
00.01.2011
XX YY 00000
AAA BBB 000
Hakim
cra ve flas Kanununa gre cra ve flas daireleri yaptklar ifllemlerle, kendilerine yaplan istem ve beyanlar hakknda bir tutanak yaparlar. Bu tutanaklara cra
Tutana denir. Szl itirazlar ile istem ve beyanlarn altlar ilgililer ve icra mdr veya yardmcs yahut katibi tarafndan imzalanr.
lamlarn ve ilam niteliindeki belgelerin icrasna iliflkin ifllemler, icra tutanana tarih sras ile dzenli olarak geirilir. Bu tutanan ilk sayfas takip talebini ierir. Bu sayfaya ilamn veya belgenin tarih ve numaras; hangi mahkeme veya makamdan verildii, alacaklnn ve varsa kanuni temsilcisinin ve vekilinin ad, soyad, yerleflim yerindeki adresi, vergi kimlik numaras; borlu ve varsa kanuni temsilcisinin ad, soyad; alacakl tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras ve yerleflim yerindeki adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei
yerleflim yerindeki adresi (yerleflim yeri gstermezse icra dairesinin bulunduu yer
yerleflim yeri saylr) ve hkmn veya belgenin zeti; bir terekeye karfl alan takiplerde kendilerine tebligat yaplacak olan miraslarn ad ve soyad; yerleflim ye-
53
54
rindeki adresleri; alacan veya talep olunan teminatn cins ve Trk paras ile tutar, faizli alacaklarda faizin miktar ile ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat
yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur zerinden talep edildii ve faizi; alacaklnn takip yollarndan hangisini setii geirilir. lamsz takibe iliflkin btn ifllemler, icra tutanana tarih sras ile kaydedilir. Bu tutanan ilk sayfasn teflkil
eden takip talebinde birinci fkrada yazl hususlara ek olarak, talep senede dayanyorsa senedin tarih ve zeti ve senet yoksa borcun sebebi de gsterilir.cra tutanana birbirini takip eden sayfa numaralar verilmesi ve gerekirse tutanan sonuna eklenecek sayfalarla birlikte dosya iine konulmas zorunludur. Yaz ile veya
szl olarak yaplan talepler, itirazlar ve her trl bildirim, derhal ait olduu tutanaa geirilir ve bunlarn alt tarih belirtilerek, ilgisi ve icra mdr veya yardmcs veya katibi tarafndan imzalanr. Reddedilen paralar ve bu paralardan yaplan
kanuni kesinti miktar tablo halinde tutanakta gsterilir.
cra tutana rnekleri;
T.C.
BAFRA
CRA MDRL
CRA TUTANAI
Sayfa (2)
SAYI : 2011/0000
Alacakl vekili Av. XXX YYY geldi. Vekaletnamesini ibraz etti. Borluya ait olan
Ankara ili, ZZZ Mahallesi, TTT Caddesi mevkiinde bulunan ve Tapuda 00 Pafta, 0000 Ada,
0 Parsel, 000 Sahife, 0000 sra noda kaytl. 0 katl otelin haczine karar verilmesini ve mezkur gayrimenkuln tapu kayt ve ap rneklerinin celbedilmesi hususunda Ankara Tapu Sicil Muhafzlna tezkere yazlmasn talep etti. mzas alnd. 00.02.2011
Alacakl Vekili
(mza)
Alacakl vekili geldi. 00.02.2011 tarihinde borluya ait gayrimenkuln haczini talep etmifl, bu hususta Ankara 1. Blge Tapu Sicil Muhafzlna gerekli tezkere yazlmflt. Ancak
ad geen Memurluka cevap verilmemifl bulunmaktadr. Alacan srncemede braklmamas iin Ankara 1. Tapu Sicil Muhafzlna Acele ve gne bal kayd ile tekid yazs gnderilmesini talep ederim dedi. mzas alnd 00.03.2011
Alacakl Vekili
(mza)
55
T.C
ANKARA
CRA MDRL
DOSYA NO .:2004/0000
OCUKTESLMTUTANAI
ALACAKLI
VEKL
BORLU
ADRES
BOR MK
: OCUK TESLM
TARH VE SAAT : 00.09.2007
Karar ve Tensip gereince davalnn adresine gelindi: Gelinen adreste davac baba
AA BB hazr karar anlatld. Anladm dedi. Karar gerei daval babada bulunan ocuklar FFF
BB ve GGG BB davac babadan salkl olarak alnarak 00.09.2007 gn saat 00.00dan
00.09.2007 gn saat 00.00 aras davac anne ile flahsi mnasebetinin tesisi iin anneye teslim edildi: Davac XXX YYY sz alarak ocuklar salkl flekilde teslim aldm dedi. Tutanak
okunarak hep birlikte imza altna alnd.
CRA NFAZ MEMURU
ALACAKLI
BORLU
Pedagog
Keflif srasndaki tm ifllem ve alflmalar, verileri ve hakimin keflif yeri ile ilgili gzlemlerini ieren ve hazr bulunanlarca her sayfas imzalanan tutanakla, keflif
ifli sona erer.
HMK madde 288e gre;
(1) Hkim, uyuflmazlk konusu hakknda bizzat duyu organlar yardmyla bulunduu yerde veya mahkemede inceleme yaparak bilgi sahibi olmak amacyla keflif yaplmasna karar verebilir. Hkim gerektiinde bilirkifli yardmna baflvurur,
(2) Keflif karar, mahkemece, szl yarglamaya kadar taraflardan birinin talebi
zerine veya resen alnr..
HMK madde 290a gre;
(1) Keflfin yeri ve zaman mahkeme tarafndan tespit edilir. Keflif, taraflar hazr
iseler huzurlarnda, aksi takdirde yokluklarnda yaplr.
(2) Mahkeme keflif srasnda tank ve bilirkifli dinleyebilir. Keflif srasnda, yaplan tm ifllemler ve beyanlar ieren bir tutanak dzenlenir. Plan, izim, fotoraf gibi belgeler de tutanaa eklenir.
(3) Mahkeme, bir olayn nasl gemifl olabileceini tespit iin temsili uygulama
da yaptrabilir.
Hakim keflif srasndaki gzlemlerini keflif tutanana yazdrmaldr. Keflif hakimin, ekiflmeli yer ve olay hakknda dorudan bilgi edinmesini salayan bir inceleme fleklidir. Keflif zellii itibari ile hakimin gzlemine, olay yerini incelemesine dayandndan gzlemin tutanaa geirilmesi gerekir. Bu her fleyden nce delillerin doru olarak takdir edilmesi asndan nemlidir.
56
YYY
Soruflturma Katibi
Ad soyad
Mflteki
ZZZ
Teknik-Bilirkifli
Ad soyad
Tank
Belgeler-Makbuzlar
Belge, bir olayla ilgili bilgi ve grglerin hakime ya da yetkili soruflturmacya bildirilmesidir. Tank olma durumu veya tann yapt flahitlik anlamna da gelebilmektedir. Aflada eflitli belge ve makbuz rneklerini inceleyeceiz.
cray geri brakma belgesi: stei usulne uygun olduundan kendisi K m.
36ya gre Yargtaydan icray geri brakma karar getirmesi iin tebli tarihinden
bafllamak zere 45 gnlk sre verildiini gsterir belgedir.
(Deiflik: 2/3/2005 - 5311/5 md.) lma karfl istinaf veya temyiz yoluna baflvuran borlu, hkmolunan para veya eflyann resm bir mercie depo edildiini ispat
eder yahut hkmolunan para veya eflya kymetinde icra mahkemesi tarafndan kabul edilecek taflnr rehni veya esham veya tahvilt veya taflnmaz rehni veya muteber banka kefaleti gsterirse veya borlunun hkmolunan para ve eflyay karfllayacak mal mahcuz ise icrann geri braklmas iin blge adliye mahkemesi veya Yargtaydan karar alnmak zere icra mdr tarafndan kendisine uygun bir
sre verilir. Bu sre ancak zorunluluk hlinde uzatlabilir.
Borlu, Devlet veya adl yardmdan yararlanan bir kimse ise teminat gsterme
zorunluluu yoktur. creti ilgililer tarafndan verilirse blge adliye mahkemesi veya Yargtay tarafndan icrann geri braklmas hakkndaki karar icra dairesine en
uygun vastalarla bildirilir. Nafaka hkmlerinde byle bir sre verilemez.
Blge adliye mahkemesince baflvurunun hakl grlmesi hlinde teminatn geri
verilip verilmeyeceine karar verilir. Yargtay tarafndan hkmn bozulmas hlinde borlunun baflvurusu zerine, bozmann mahiyetine gre teminatn geri verilip
verilmeyeceine mahkemece kesin olarak karar verilir. Blge adliye mahkemesince baflvurunun esastan reddine karar verilmesi veya Yargtay tarafndan hkmn
onanmas hlinde alacaklnn istemi zerine baflkaca iflleme gerek kalmakszn teminata konu olan para alacaklya denir. Mal ve haklar ise, maln trne gre icra
dairesince paraya evrilir. lm alacaklsnn teminat zerinde rhan hakk vardr.
fiu flekilde olabilir;
Alacakl................... vekili Av. .................. yyy ................ Mahkemesinden verilen .........
tarihli ve ........... sayl hkme dayanarak borlu ........ aleyhine takip yapmfl, borluya icra
emri tebli edilmifltir. Ancak, borlu vekili, takibin dayana olan hkm temyiz ettiklerini
bildirerek, Mahkemesinden ald belgeyi gstermifl ve ....... liray ( aylk kira bedeli olan
........ liray) tamamen depo etmifl (yeterli teminat mektubu gstermifl) ve Yargtaydan icray geri brakma karar getirmek iin sre verilmesini istemifltir.
stei usulne uygun olduundan kendisi K m. 36ya gre Yargtaydan icray geri brakma karar getirmesi iin tebli tarihinden bafllamak zere 45 gnlk sre verildiini gsterir belgedir.
cra Mdr
57
58
Bilindii gibi makbuz alnd belgesi, teslim edilen bir para veya maln alndna iliflkin bir belge olup, genellikle teslim alnan fleyin ne olduunu kimin tarafndan (m adna) teslim edildiini ierir ve mutlaka tesellm edenin adn soyadn ve
imzasn ierir.
rnek:
Borlu XXX YYYden borcuna karfllk olarak 5000 (beflbin) TLyi teslim aldm. 00/11/2008
ZZZ VVV
(mza)
Teslim Alan
00/00/2011
YARGITAY ( ) CEZA DARES BAfiKANLIINA
gnderilmek zere
KIRKLAREL AIR CEZA MAHKEMESNE
: XXX YYY
Krklareli Cumhuriyet Savcs-20000
TEMYZ EDLEN KARAR
: Krklareli Ar Ceza Mahkemesinin,
00/00/2006 gn ve E.2006/ K.2006/ sayl karar.
SRE TUTUM TARH
: 00/00/2006
TEMYZ TARH
: 00/00/2006
TEMYZ NEDENLER
: Sann,sahtecilik suunu,
gerek bir olayn kantlanmasn salamak saikiyle
hareket ederek,ifllemifl olmas nedeniyle, eyleminde hafifletici neden bulunduundan,
hakknda TCK.347. maddesinin uygulanmas gerektii halde,
TEMYZ EDEN
olufla uygun olmayan gerekeyle TCK.342/2. maddesi uyarnca cezalandrlmasna karar verilmesi,
usul ve yasaya aykr grldnden, kararn temyizen incelenerek, sank lehine bozulmasna karar verilmesi, kamu adna arz ve talep olunur.
XXX YYY
Cumhuriyet Savcs-20000
Raporlar
Raporlara rnek olarak ilknce bilirkifli raporunu verebiliriz. Hukuki uyuflmazlklar zmekle grevli yarg makamlarnn zellikle hakimin, hukuki bilgi ve tecrbesini aflan zel ve teknik bilgi ile zmlenebilecek nitelikte bulunan uyuflmazlklarda farkl alanlarda uzmanlk sahibi kiflilerin bilgisine ihtiya duyulmas halinde, ilgili olay hakknda uzman kiflinin arafltrma yaparak hazrlad rapora bilirkifli raporu denir.
...................... MAHKEMESNE
(Dosya Esas no. 2009/.........)
DAVACI
VEKL
DAVALI
VEKL
BLRKfiDEN STENLEN HUSUS
DAVACININ DDASI
DAVALININ SAVUNMASI
NCELEME VE GRfiMZ
SONU
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
Bilirkifli
(imza)
59
60
Adli yazflma olarak raporlara dier bir rnek olarak iflas idaresinin ikinci alacakllar toplantsna sunduu raporu verebiliriz. fiu flekilde yazlr;
KNC ALACAKLILAR TOPLANTISINA
GRfi (MFLS, FLAS DARES)
:
FLAS SAFHATI
:
FLAS DARESNN FAALYETLER
:
SIRA CETVEL
:
MFLSN AKTF
:
DAVALARIN VE CRA
TAKPLERNN DURUMU
:
DER HUSUSLAR
:
TOPLANTIDAN STENLEN
KARARLAR
:
SONU
:
(FLAS iDARES)
Mzekkereler ve Talimatlar
Mzekkere, bir ifl iin herhangi bir st makama yazlan yazdr. Yarglama makamnn bir karar yerine getirilmesi konusunda belli bir makama yazd yaz olarak
da tanmlanr. Talimat ise bir iflin veya bir grevin yaplmasnn sylenmesi ya da
yazl olarak iletilmesidir.
eflitli flekillerde inceleyerek rnek verelim. lk olarak adres tespitini rnekleyelim;
T.C.
XXX
SULH CEZA MAHKEMES
ESAS NO : 2006/ 000 ESAS
L EMNYET MDRLNE
KARAMAN
HVYET HAKKINDA YALAN BEYANDA BULUNMAK suundan sank ..................
hakknda mahkememizde grlen kamu davasnn yaplan yarglamasnn verilen ara karar gereince;
Emniyet Mdrlnzce ..... ve ....... olma 1988 D.lu ....... uyruklu sank ...... ........
hakknda varsa yurt ii ve yurt dfl adresinin tam olarak tespit edilerek sonucunun
ACELE Mahkememize gnderilmesi rica olunur.
Hakim .........
SANIK :
.......... ...................
........... ve ........... olu 1988 D.lu
............... doumlu
T.C.
..........................................
SULH CEZA MAHKEMES
Esas No : 2003/000
HAKM : XXX YYY 42690
KATP : ZZZ TTT
TARH : . 2005
Orman Kanununa Muhalefet suundan sank
hakknda mahkememizde grlen kamu davasnn yaplan yarglamasnn verilen ara karar gereince,
Dosyann Bilirkifli
tevdii ile gerekli inceleme yaplarak dzenlenecek ek raporun mahkememize ibraz etmesi istenilmifl olup, Bilirkifli bu gn mahkememize mracaat etmekle, huzura alnd, kimliinin tespitine geildi.
Bilirkifli :
olu 1970
DS.de flube mdrlnde orman mhendisi olarak grev yapar. San tanmaz, yapaca ifl ihtisas dairesinde usulen
yemini yaptrld.
Bilirkifliye yapaca ifl anlatld.
Bilirkifli Beyannda; Yapacam ifli anladm, gerekli raporumu hazrlayabilmem iin
dosya tarafma verilsin, mehil verilsin raporumu ibraz edeceim dedi.Beyan okutuldu, imzas alnd.
BLRKfi
GERE DfiNLD:
1-Dosyann bilirkifli
rapor hazrlamak zere teslimine,
2-Bilirkiflinin raporunu sunmas iin (10) gn sre verilmesine,
3-Yemin tutanann hep birlikte imza altna alnmasna karar verildi.
Hakim
Katip
Bir dier rnek nfus kayd getirtme olabilir. fiu flekilde yazlr;
.............NFUS MDRLNE,
Mahkememize alan yafl tashihi davas sebebiyle;
1. Aflada nfus kayd ve taraf belirlenene ait tekmil aile nfus kat rneinin celbine,
2. Davac, ................. olan doum tarihinin ispatiyle gerek doum tarihi olduu ileri
srlen ................. olarak kayden tashihi ile nfusa bu flekilde tescilline engel olup
olmadnn bildirilmesine,
3. Ad geenin yaflnn daha nce tashih grp grmediinin,
4. Doumun resmi bir messesede vuku bulup bulmadnn,
5. Nfus tescil tarihi ile doum belgesi rneinin gnderilmesinin istenilmesine karar
verilmifltir.
Karar gereince istenilen kayt rnei ve bilgilerin yarglamann brakld .......... tarihinden nce Mahkememize gnderilmesi rica olunur. ..../..../........
Hakim
EK: Cevap iin (.....) liralk posta pulu
61
62
T.C.
................
CUMHURYET BAfiSAVCILII
HAZIRLIK BROSU
Soruflturma no: 2006/
00/00/2006
................... NFUS MDRLNE
Aflada kimlik bilgileri yazl flahsn, nfus kaydnn gnderilmesi rica olunur.
XXX YYY
Cumhuriyet Savcs-00000
T.C.KMLK NO
ADI
SOYADI
BABA ADI
ANNE ADI
DOUM TARH
DOUM YER
NFUSA KAYITLI OLDUU YER
:
:
:
:
:
:
:
:
not-yazmza (10) gn iinde cevap verilmesi, eer bu sre iinde istenen bilgilerin gnderilmesi imkansz ise, sebebi ve en ge hangi tarihte cevap verilebileceinin(10) gn iinde bildirilmesi, aksine davranfln,CMK.332/2 maddesi delaletiyle TCK.257 maddesine, aykrlk oluflturabileceinin bilinmesi.
Dosya getirtme/gnderme;
............ MAHKEMESNE (CRA DARESNE)
Mahkemenizde baklmakta olan davann yaplan ak duruflmas srasnda:
Aflada dosya numaras yazl dosyann/dosyalarn Mahkemece celbine karar verilmifl
olmakla duruflmann brakld ......./......../2009 gnnden nce gnderilmesinin temini rica olunur. ......./........./2009
Celbi istenilen Dosyalar: ...................
Hakim
Emanete alma;
EMANET MEMURLUUNA,
Yukarda esas numaras yazl mahkememiz dosyas iin yatrlan 100 TLnin mahkememiz emanetine alnmas rica olunur.
Hakim
Hastaneye sevk;
.................. DEVLET HASTANES BAfiTABBLNE,
Davac
tarafndan dava nfus mdrl aleyhine alan yafl tahsisi davasnn
mahkememizde yaplan tetkikinde:
Yukarda resmi ve sol kolu mhrl olarak gnderilen
kz 00/07/1974
doumlu dava tarihi olan 15/10/2009 tarihinde ka yafllarnda olduunun kemik grafikleri
ekilerek tespiti ile bu hususta dzenlenecek heyet raporunun duruflmann brakld
00/12/2009 tarihinden evvel mahkememize gnderilmesi rica olunur. 00/10/2009
Hakim
63
64
lan yaymlatma;
VLAYET MAKAMINA,
liflik olarak gnderilen ilann Afyonda yaymlanan gnlk gazetelerden birinde ilan ettirilerek ilan ieren gazete nshasnn mahkememize gnderilmesi rica olunur. 00/11/2007
Hakim
Su ihbar;
CUMHURYET BAfiSAVCILIINA
Tasfiyenin almasna karar verilen ... Afi ve onunla ilgili kiflilerin 35 sayl KHK, 2644 sayl kanun ve Kna aykr ifllemlerinin tespit edildii, ekli 00/11/2009 tarihli bilirkifli raporu
ile anlaflldndan ad geenler hakknda gerekli yasal ifllemlerin yaplmas; dava almas
halinde iddianamenin, dava almamas halinde ise takipsizlik kararnn bir rneinin mahkememize gnderilmesinin temini rica olunur. 00/01/2010
Hakim
EK: 08/11/2009 tarihli bilirkifli raporu
65
66
67
zet
N
A M A
N
A M A
N
A M A
68
Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin afladaki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar durumunuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayacanza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ
DEERLENDRECEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ.
1. Kamu kurum ve kurulufllarnn kendi aralarnda veya gerek ve tzel kiflilerle iletiflimleri srasnda metin,
ses ve grnt fleklinde oluflturduklar, gnderdikleri
veya sakladklar bilgilere ne denir?
a. Resmi yaz
b. Resmi belge
c. Resmi bilgi
d. Dosya plan
e. Yaz alan
2. Alt makama yazlan yazlarda afladaki ifadelerden
hangisi kullanlr?
a. Arz ederim
b. Arz ve rica ederim
c. Sayglarm sunarm
d. lginize
e. Rica ederim
3. Resmi yazlara uygun srede cevap verilmemesi durumunda ilgili kurum ve kurulufllara afladakilerden
hangisi yazlr?
a. Dileke
b. Tekit yazs
c. Aslna uygunluk onay
d. Gizlilik durumu
e. vedilik durumu
4. Yazlan yaznn nceki bir yazya ek ya da karfllk
olduunu veya baz belgelere baflvurulmas gerektiini
belirten blm afladakilerden hangisidir?
a. Konu
b. Gnderilen makam
c. Onay
d. lgi
e. Metin
69
Okuma Paras
9. Hakimin keflif srasndaki gzlemleri afladakilerden hangisine yazlmaldr?
a. Bilirkifli raporuna
b. cra tutanana
c. Keflif tutana
d. Tensip tutanana
e. Makbuzlara
10. Yarglama makamnn bir karar yerine getirilmesi konusunda belli bir makama yazd yazya ne ad
verilir?
a. Tutanak
b. Raporlar
c. Makbuz
d. Belge
e. Mzekkere
Kurallar
Yazlarn
Yazlarn
Yazlarn
Yazlarn
Kurallar
Kurallar
konusuna
konusuna
konusuna
70
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
Sra Sizde 1
T.C.
ANKARA
ASLYE HUKUK MAHKEMES
Sra Sizde 2
T.C.
ANKARA
SULH HUKUK MAHKEMES
ESAS NO
HAKM
KATP
DAVACI
VEKL
DAVALI
DAVA
DAVA TARH
:
Nbeti mahkemeden tevzi edilen dava di-
Hakim
4
Amalarmz
N
N
Anahtar Kavramlar
Karar
Adli Karar
Yargsal Karar
indekiler
Adli (Yargsal)
Kararlar
GRfi
HUKUK DAVALARINA LfiKN
KARARLAR
CEZA DAVALARINA LfiKN
KARARLAR
Hukuk yarglamasnda
kararlar genellikle, ara
kararlar ve nihai
kararlar olarak ikiye ayrlr
74
kemeyi son kararara doru gtrc ve deyifl yerinde ise son karar hazrlayc nitelikte kararlardr. Ara kararlarn, son kararlardan ayran zellik, ara kararlarnn
bafll baflna temyiz edilememelerinde ve (usule iliflkin kazanlmfl hak yaratmadklar srece) bu kararlardan rcu edilebilmesinde kendini gsterir. Ara kararlarna
rnek olarak, ilk itirazlarn reddine, taraflarn delil gstermelerine, bekletici sorun
veya nsorun yapmamaya, davalarn ayrlmasna veya birlefltirilmesine, eski hale
getirilme istemine, adli yardm taleplerine, bozmaya uymaya, yarglamann iadesi
istemini kabule, slah isteminin kabulne veya reddine, davaya katlma vb. hususlara iliflkin kararlar gsterilebilir. Bu rneklerden grld gibi, ara karar taraflar
arasnda ortaya kan bir sorun hakknda olabilecei gibi, nc kiflilerle ilgili sorunlar (rnein, davaya katlma) bakmndan da sz konusu olabilir.
Mahkemenin yarglamay yrtrken yapaca dier baz usul ifllemleri daha
vardr. rnein, duruflma gn belirlenmesi, taraflarn ve dier ilgililerin (tanklar,
bilirkifli vb) duruflmaya arlmas, tebligat yaplmas gibi. Mahkemenin bu ifllemleri elbette teknik anlamda ara karar deildirler. Bunlar mahkemenin baz dzenleyici ifllemleri (tasarruflar) dir. Ancak uygulamada bu tasarruflarda, genellikle ara kararlar ile birlikte verilmekte ve adeta bunlarda ara karar gibi ifllem grmektedir. Ara kararlarnn biimi (flekli) konusunda, son kararlardan (HMK m.
294) farkl olarak, yasal bir dzenleme yoktur. Uygulamada, ara kararlarnn biimiyle ilgili olarak, genellikle flyle bir yol izlenmektedir:
Eer duruflma dflnda bir karar alnyorsa, ounlukla kararda, HMK m. 297 kyasen uygulanarak orada anlan hususlara yer verilmekte; yok eer duruflma iinde bir karar alnyorsa, duruflma safahatnn yazlmasndan sonra, tutanan sonunda G.D.- Gerei Dflnld- denilerek ara karar (kararlar) yazlmaktadr.
Bunlarn dflnda, ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delil tespiti gibi kararlarda ise,
genellikle HMK m.297 kyasen uygulanmaktadr. Ancak, belirtelim ki ihtiyati tedbir duruflma srasnda istenilmifl veya daha nce istenilmifl olmakla birlikte duruflmada karara balanyorsa yine tutanan sonunda bu hususa yer verilmektedir.
Hakim kendiliinden (resen) ara kararndan dnebilecei gibi taraflarn istemi
zerine de ara kararndan rcu edebilir.Ara kararndan rcu edilmesi istemi, karar veren mahkemeye verilen bir dileke ile veya duruflma srasnda tutanaa da geirilen bir beyanla olur. Doaldr ki, ara kararndan rcu edilebilmesi (dier bir ifade ile hkimi ikna ederek bu yolda karar alabilmesi), gerektirici sebeplerin (esbab mucibenin) iyi hazrlanmasna ve sunulmasna baldr.
Ara kararlara birka rnek verelim:
Duruflma ii ara kararlar;
X.Y.
1. Davac vekilinin 7 gn iinde kaleme verecei adrese gre, davalya dava dilekesi
ve duruflma gnnn davetiye ile tebliine,
2. Davac vekilinin delillerini ve belgelerini 10 gnlk kesin sre iinde liste halinde
vermesine ve tebli ettirmesine,
3. Davac vekilinin delillerinin tebliinden itibaren 10 gnlk kesin sre iinde daval
vekilinin karfl delil ve belgelerini liste halinde vermesine ve tebli ettirmesine,
4. Bu nedenlerle duruflmann 00/02/2008 gn saat 00:30a braklmasna karar verilmifltir. 00/01/2008
htiyati tedbir;
............................................. MAHKEMESNE
DAVACI :
VEKL :
DAVALI :
KONU : htiyati Tedbir Karar Verilmesi ve Bononun iptali talebi.
AIKLAMALAR :
1. Dava dosyasna sunmufl olduumuz satfl szleflmesi gereince, Mvekkilim ..., daval ... den .../.../... tarihinde ... adet ... marka dizst bilgisayar almfl ve bedeli olan
... TL.nin ... TL.sini peflin ve nakit para olarak demifl kalan ksm iinde .../.../... dzenleme .../.../... vade tarihli ...TL.lik bono vermifltir.
2. Mvekkilim ..., bilgisayarlar getirdiinde bunlarn ... marka olmad ve ayrca bilgisayarlardan ... tanesinin istedii zelliklerde olmadn grmfltr. Mvekkilim derhal davaly durumdan haberdar etmifl ve bunun zerine sz konusu bilgisayarlar iade edilmifl, daval da peflin olarak denen ...TL.yi mvekkilime geri vermifltir. Ancak
daval, mvekkilimin vermifl olduu ...TL.lik bonoyu o anda yannda olmad gerekesiyle daha sonra iade edeceini beyan etmifltir.
3. Ancak davalya ekilen ihtarnameye ramen daval, bonoyu iade etmedii gibi ...
Bankas ... flubesi araclyla tahsile koymufltur.
4. Bu nedenlerle htiyati Tedbir Karar verilmesi ve ayrca yukarda belirtilen bononun
iptali iin dava almas zorunlu hale gelmifltir.
HUKUK NEDENLER : 6762 S. K. m. 688, 669 ve ilgili mevzuat.
HUKUK DELLLER : .../.../... tarihli satfl szleflmesi, Noterden ekilen protesto rnei,
tank beyanlar ve dier deliller.
SONU VE TALEP : Yukarda akladmz nedenlerle, bedelsiz kalan bononun iptaline, deme ve protesto ifllemlerinin durdurulmas konusunda ncelikle ihtiyati tedbir kararnn verilmesine, yarglama giderlerinin ve avukatlk cretinin davalya ykletilmesine karar verilmesini saygyla talep ederim. .../.../...
Davac Vekili
75
76
T.C.
........
fi MAHKEMES
ARA KARAR
ESAS NO
HAKM
KATP
DAVACI
VEKL
DAVALI
DAVA
DAVA TARH
ARA KARAR TARH
:
:
:
:
:
:
:
:
:
2010/000 Esas
XXX YYY 00000
ZZZ TTT 00000
AAA BBB (0000000000)
CCCC DDDD- .... Sokak No: 0/0 ......../......
..... BAfiKANLII - ........
Tespit
00.01.2010
00/03/2010
Davac AAA BBB tarafndan ...... BAfiKANLII aleyhine alan Tespit davas nedeniyle
mahkememize tensiben verilen 00/03/2010 tarihli ara karar gereince;
Davac vekili dava dilekesinde; Yarglama sonuna kadar davacnn salk gvencesinden yararlanmasn teminen sosyal gvencesinin teminen ihtiyati tedbir yoluyla devamnn
salanmasn talep etmifl olup, dosya zerinde yaplan inceleme sonucunda davacnn dava
sonulanncaya kadar salk gvencesinden yararlandrlmasna karar verilmifl olup afladaki hkm tesis olunmufltur.
GERE DfiNLD:
Davac AAA BBBn dava sonulanncaya kadar TEDBREN SALIK GVENCESNDEN
YARARLANDIRILMASINA,
Davac AAA BBBn dava sonulanncaya kadar salk gvencesinden yararlandrlmas
iin gerekli ifllemlerin Sosyal Gvenlik Kurumu tarafndan yaplmasna,
Dosya zerinde yaplan inceleme sonucunda karar verilmifltir. 00/03/2010
Katip 0000
Hakim 00000
77
T.C.
...............
ASLYE SULH HUKUK MAHKEMES
DOSYA NO
: 2008/...
ARA KARARINDAN DNME
STEYEN DAVACI
: ...... ........
VEKL
: ......... ........
KARfiI TARAF/ DAVALI : ........ ...........
VEKL
: ......... ..................
DAVA KONUSU : ... tarihli oturumda alnan yeniden keflif yaplmasna
iliflkin ara kararndan dnlmesi istemidir.
DNME NEDENLER :
1) Bilindii gibi, Mahkemenizde grlmekte olan elatmann nlenmesi davasnda, davalnn taflnmazna vaki elatmasnn nlenilmesi istenilmifltir.
2) Davamzn delilleri arasnda da keflif yaplmas talep edilmifl bulunduundan, bugne kadar iki kez keflif yaplmfltr ve bu kefliflere karfl daval tarafn herhangi bir itiraz szkonusu olmamfltr.
3) Yaplan iki keflifte, davalnn elatmasnn haksz oludu ak ve seik flekilde ortaya
kmfltr. Buna karfln, Mahkemenizce yeniden (nc kez) keflifyaplmasna karar
verilmesi, hem davay uzatacak hem de yarglama giderlerini artracaktr. Bilindii gibi, davalarn abuk ve ucuz grlmesi hem HMK m.77nin bir gerei, hem de Anayasa m.141, IVn bir buyruudur.
Bu nedenle yeniden keflif yaplmasna iliflkin olarak ... tarihli oturumda alnan karardan dnlmesi gerekir.
STEM SONUCU : ... tarihli ara kararnzn kaldrlarak, yarglamaya devamla, deliller de
toplanmfl olduuna gre nihai karar verilmesi vekil olarak arz ve talep ederim.
Davac Vekili
SIRA SZDE
D fidier
N E L Mbir ifadeyle
Son kararlar (nihai kararlar, hkmler), yarglamaya son veren,
mahkemenin iflten (dosyadan) el ekmesi sonucunu douran kararlardr. Mahkemenin iflten (dosyadan) el ekmesi, uyuflmazln esas hakknda
bir kaS O verilecek
R U
rarla; uyuflmazln esastan grlebilmesinin mmkn olmad durumlarda, usulden verecei bir kararla veya davann konusuz kalmas halinde verilecek bir kararDKKAT
larda olabilir. Son karar, bu nitelii dolaysyla ara karardan ayrlr.
HMK 297. maddesine gre;
SIRA
SZDE hususla1) Hkm Trk Milleti Adna verilir ve bu ibareden sonra
afladaki
r kapsar:
a) Hkm veren mahkeme ile hkim veya hkimlerin ve zabt ktibinin ad
AMALARIMIZ
ve soyadlar ile sicil numaralar, mahkeme eflitli sfatlarla grev yapyorsa hkmn hangi sfatla verildiini.
N N
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
78
D fi N E L M
SZDE
Esas ve kararSIRA
numaralarn
nasl yazlacan gsteren rnekler retelim.
S O R U
S O R U
DKKAT
DKKAT
SIRA SZDE
SIRA SZDE
Hakim veya hakimlerin ad ve soyadlar ile sicil numaralar; esas ve karar numaralarndan sonra sol bafltan bafllamak zere son karar veren hakim veya hakimlerin adlar ile sicil numaralar yazlr.
rnek:
HAKM
: XXX YYY 00000
veya toplu mahkemelerde;
BAfiKAN
YE
YE
Tutanak katibinin ad soyad ve sicil numaras; hakim veya hakimlerin ad ve soyadndan sonra gelmek zere tutanak (zabt) katibinin ad ve soyad ile sicil numaras yazlr.
rnek:
KATP
79
80
rnek:
DAVACILAR
VEKLLER
DAVALI
VEKL
MDAHL
fl karflya kalr. Her dava ald tarihteki duruma gre karara balanr. Eer mahkeme, usulden dolay davay sona erdiriyorsa, yani son kararn dayana davann
esas deil de usul ise, hkm sonucu ksmnda bu husus aka belirtilir. rnein; grevsizlikten, yetkisizlikten davann reddinde olduu gibi.
Hkm sonucunun ak, flphe ve tereddt uyandrmayacak flekilde verilmesi
gerekir. Bu husus, zellikle hkmn icras bakmndan nem taflr. Her ne kadar,
hkmn yeterince ak olmamas halinde tavzih messesinin (HMK 305 vd.) iflletmesi dflnlebilirse de bu yola olabildiince ayrksal (istisnai) durumlarda gidilmesi beklenebilir. Kald ki, tavzih messesenin iflletilebilmesinin de belli koflullarn varlna bal olduu unutulmamaldr.
Bu arada hatrlatalm ki, hukukumuzda terditli (basamakl) olarak hkm verilemez; flarta bal hkm verilemez. Hkm sonucunda, nce asl istemler hakknda teker teker karar verilir. Daha sonra ikincil (feri) konularda gerekli kararlar alnr. rnein, faiz istenilmesi halinde faizi hangi tarihten itibaren ne miktar (oran)
zerinden karar verildii belirtilir. cra ifllerinde inkar tazminat bakmndan da ayn flekilde karar verilir. Bunun dflnda alnmas gerekli kararlar varsa (rnein nafaka; ihtiyati tedbirin hkmn kesinleflmesine kadar devam vb), bu hususlara da
yer verilir.
Asl davadan sonra karfllk dava almflsa bu durumda mahkeme, hkm sonucunda, asl dava bakmndan ve karfllk dava bakmndan durumu ayr ayr ele
alarak, hkm fkrasn dzenlemelidir.Bunlarn dflnda, yarglama giderlerinin de
karara balanmas zorunludur. nk hakim taraflarca aksi kararlafltrlmadka
davay kaybeden taraf yarglama giderlerine kendiliinden mahkum eder. Taraflar
davada ksmen hakl, ksmen haksz kmfllarsa, yarglama giderleri aralarnda blfltrlr. Baz durumlarda, hkmn sonucu ksm, zellikler gsterir. rnein,
davann sulh ile sonulanmasnda, davann konusuz kalmasnda benzerlerinde olduu gibi.
Kanun yolu ve sresi; hkm sonucu ksmnda, varsa taraflarn kanun yoluna
gidebilecekleri hatrlatlr. Bu ksmda temyiz sresinin ka gn olduu ve hangi tarihten (tebliden/tefhimden) itibaren bafllad da belirtilir
Kararn verildii tarih; hkm sonucunun yazm bittikten sonra, kararn verildii tarih yazlr. Tarihin nasl yazlaca hususunda yukardaki aklamalar yeterlidir.
Karar veren hakim veya hakimlerin ve tutanak katibinin imzalar; hkmn alt, hakim (veya toplu mahkemelerde, hakimler) ile tutanak katibi tarafndan imzalanrlar.
Ara Kararlar
Ceza yarglamasnda da ara kararlar, son karar hazrlayc nitelikte kararlar olup,
bu kararla hakim veya mahkeme uyuflmazlktan el ekmez; aksine, ara kararlar sayesinde son karara yaklaflr. Ara kararlar bu nitelikleriyle son kararlardan ayrlr. Bu
anlamdaki ara kararlar bakmndan, ceza yarglamasyla hukuk yarglamas arasnda pek fark olmad sylenebilir. Ceza davalarndaki ara kararlarn biimi konusunda, yasal bir dzenleme yoktur. Uygulamada, ara kararlarnn flekli ile ilgili olarak genellikle flyle bir yol izlenir:
81
82
Eer duruflma dflnda bir karar alnyorsa, ounlukla son kararlardaki flekil kyasen uygulanmaktadr. Yok eer duruflma iinde bir karar alnyorsa, duruflma safahatnn yazlmasndan sonra, tutanan sonunda G.D. Gerei dflnld denilerek ara karar yazlmaktadr.
rnek vermek gerekirse;
2002/000
GERE DfiNLD :
............. C.Baflsavclnn 00.11.2002 tarih, 2002/0000 nolu iddianamesi ile sann
sanklarn ......... Devlet Ormannn ........... kyndeki hudutlar dahilinde yakacak nitelikli yafl
mefle emvallerini baltayla kesip bir ata bal iki araba ile gtrrlerken yakalandklarnda
6831 Sayl yasa uyarnca cezalandrlmalar istemi ile kamu davas almfltr.
Sank ............ .............. savunmasnda ,olay gn yannda ............... .......... olduu
halde ihtiyalar iin kuru yaprak dallarn topladklarn,baltay aa kesmede kullanmadn,kuru dallar dzeltmek zere kullandklarn. Atarabasna yklediklerini ve yakalandklarn, aa kesmediini, kurumufl orman emvalini topladn savunmufltur.
Sann eyleminin 91/5 maddesine uymas ihtimaline binaen ek savunma verilmifltir.
Sank ........ ............... savunmasnda , zerine atl suu kabul ettiini beyan etmifltir.
Sana eyleminin 91/5 maddesine uymas ihtimaline binaen ek savunma verilmifltir.
Katlan idare vekili, sanklarn cezalandrlmasn talep etmifl, katlma dilekesinde
tazminat talebinde bulunmamfltr.
Mahkememizce mahallinde keflif yaplmfl,tutanak mmzi dinlenmifl, tutanak mmzi ........... ........... sanklarn su zabtnda yazl kaak orman emvallerini at arabas ile naklederken sust yakaladklarn, yakacak ihtiyalar iin kullanacaklarn beyan ettiklerini, su
zabtnn doru olduunu beyan etmifltir.
Bilirkifli ........ ........... mahkememize raporunu ibraz etmifltir.Vermifl olduu raporunda sz konusu emvallerin aalarn yan dallarndan elde edilmifl rnler olduklar, gvde
odunlar olmadklar ve kesim neticesinde aalarn hayatiyetlerini kaybetmemifl olduklar,fidan niteliinde olmadklar, 2002 ylnn Kasm aynda elde edilmifl rnler olduunu , tazminat hesaplayarak raporunu mahkememize vermifltir.
LEHE OLAN KANUN HKMNN BELRLENMES :
................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
....................................................................................................
Son karar ara kararlardan farkl olarak, mahkemenin yarglamadan el ekmesi sonucunu douran kararlardr. Son karar teriminin, hkm ile ayn anlamda olup
olmad konusunda baz duraksamalar var ise de, genellikle kabul edildiine gre ceza yarglamasnda her iki terim ayn anlama gelmektedir.
Ceza Muhakemesi Kanunu (m. 223), hkm kavramn flyle aklamaktadr:
1. Duruflmann sona erdii aklandktan sonra hkm verilir. Beraat, ceza verilmesine yer olmad, mahkumiyet, gvenlik tedbirine hkmedilmesi, davann reddi ve dflmesi karar, hkmdr.
2. Beraat karar:
a. Yklenen fiilin kanunda su olarak tanmlanmamfl olmas,
b. Yklenen suun sank tarafndan ifllenmediinin sabit olmas,
c. Yklenen su asndan failin kast veya taksirinin bulunmamas,
d. Yklenen suun sank tarafndan ifllenmesine ramen, olayda bir hukuka uygunluk nedeninin bulunmas,
e. Yklenen suun sank tarafndan ifllendiinin sabit olmamas hallerinde
verilir.
3. Sank hakknda;
a. Yklenen sula balantl olarak yafl kkl, akl hastal veya sar
ve dilsizlik
hali ya da geici nedenlerin bulunmas,
b. Yklenen suun zorunluluk hali ya da cebir veya tehdit etkisiyle ifllenmesi,
c. Meflru savunmada snrn heyecan, korku ve telafl nedeniyle afllmas,
d. Kusurluluu ortadan kaldran hataya dfllmesi, hallerinde, kusurunun
bulunmamas dolaysyla ceza verilmesine yer olmad karar verilir.
4. fllenen fiilin su olma zelliini devam ettirmesine ramen;
a. Etkin piflmanlk,
b. fiahsi cezaszlk sebebinin varl,
c. Karfllkl hakaret,
d. fllenen fiilin hakszlk ieriinin azl dolaysyla, faile ceza verilmemesi
hallerinde, ceza verilmesine yer olmad karar verilir.
5. Yklenen suu ifllediinin sabit olmas halinde sank hakknda mahkumiyet
karar verilir.
6. Yklenen suu ifllediinin sabit olmas halinde, belli bir cezaya mahkumiyet
yerine veya mahkumiyetin yan sra gvenlik tedbirine hkmolunur.
7. Ayn fiil nedeniyle, ayn sank iin nceden verilmifl bir hkm veya almfl
bir dava varsa davann reddine karar verilir.
8. Trk Ceza Kanununda ngrlen dflme sebeplerinin varl ya da soruflturma veya kovuflturma flartnn gerekleflmeyeceinin anlafllmas hallerinde,
davann dflmesine karar verilir. Ancak, soruflturmann veya kovuflturmann
yaplmas flarta bal tutulmufl olup da flartn henz gerekleflmedii anlafllrsa; gerekleflmesini beklemek zere, durma karar verilir. Bu karara itiraz
edilebilir.
9. Derhal beraat karar verilebilecek hallerde durma, dflme veya ceza verilmesine yer olmad karar verilemez.
10. Adli yarg dflndaki bir yarg merciine ynelik grevsizlik karar kanun yolu
bakmndan hkm saylr.
83
84
DAVACI
fiKYET
:.............. ..................
:.................... KURUMU L MDRL .........
fiPHELLER :
1-................... ................. olu .............den olma, 00/01/1958 doumlu, ............ ili,
MERKEZ ilesi,
......... ky/mahallesi, 000 cilt,000 aile sra no, 000 sra noda nfusa kaytl .......... kasabas ........mah. No: 0 merkez / .......... ikamet eder.
2- ................... , .............. kz ............ den olma, 00/03/1955 doumlu, ............ ili, MERKEZ ilesi, ....... ky/mahallesi, 000 cilt, 000 aile sra no, 000 sra noda nfusa kaytl .............
kasabas ......... Mahallesi ......... Sok. no: 00 Merkez/ ............... ikamet eder
SU
: Kamu Kurumunu Dolandrmak ddialar
SU TARH : 00/03/1994 ve sonras
SU YER
:Krflehir Merkez
HBAR TARH
: 02/04/0000
SORUfiTURMA EVRAKI NCELEND
..................................................................................................................................
Yukarda akland zere ;
Her ne kadar flphelilerin kamu kurumu madur ......... y dolandrma kast ile boflanmak sureti ile zerlerine altl su iflledikleri iddia olunmufl ise de, flphelilerin su kast
ile hareket ederek salt maafl almak amac ile yaflanarak zerlerine altl suu ifllemedikleri
anlaflldndan flpheliler hakknda KAMU ADINA KOVUfiTURMA YAPILMASINA YER OLMADIINA,
Kararn flikayeti kuruma ve flphelilere TEBLNE,
Kararn tebliden itibaren yasal 15 gn gn iinde .................... Ar Ceza Mahkemesinde itiraz yolu ak olmak zere CYY nn 172-173. maddesi uyarnca karar verildi.
15.04.2010
CUMHURYET SAVCISI
85
86
rnek:
T.C.
ANKARA
SULH CEZA MAHKEMES
Son kararda, daha sonra, verilen hkmn Esas (E.), Karar (K.) ve Cumhuriyet
Baflsavcl esas (C. Baflsav. E.) numaralar yazlr.
rnek:
ESAS NO
KARAR NO
C. BfiSAV. E. NO
: 2006/000
: 2008/00
: 2005/0000
Son kararn sa stne (byk harflerle) KARAR kelimesinin yazlmas, uygulamada yapld gibi sz konusu kararn ne olduunu grebilmek asndan yerinde olur.
Esas, Karar ve Cumhuriyet Baflsavcl numaralarndan sonra sol bafltan bafllamak zere, son karar veren hakim veya hakimlerin adlar ile sicil numaralar yazlr.
rnek:
HAKM
Daha sonra tutanak (zabt) katibinin ad soyad ile sicil numaras yazlr.
rnek:
KATP
: K.H.
Davada eer madur/mflteki (yaknc) varsa, onun ad soyad ile adresi yer
alr. Ayn flekilde olayda, ldrlen (maktul) varsa, onun ad soyad ile oturduu
(nfusa kaytl olduu) yer de belirtilir.
87
rnek:
MADUR(E)
MfiTEK
MAKTUL(E)
Eer ceza davasna katlan (mdahale eden) varsa onlarn ad ve soyad ile adresleri de yazlr.
Suu iflleyen kiflinin (kiflilerin) ad, soyad, adres ve kimliklerinin son kararda
aka gsterilmesi gerekir. zellikle, ad benzerliinden domas olas yanlfllklar ortadan kaldrmak amacyla, sann kimliinin aka kararda belirtilmesi gerekir. Bilindii gibi, lkemizde bazen gerek sank yerine baflka bir sann (bilerek
veya yanlfllkla) cezaevlerinde yatt bir gerektir. Bu nedenle sann gerek
kimliinin saptanmas olduka nemlidir.
Sank kendini vekil ile temsil etmiflse, vekilinin ad, soyad ile adresi de yazlr.
Eer sank nezarete alnmflsa, tevkif edilmiflse ve tahliye olunmuflsa (ve hatta yeniden tevkif olunmufl ise) bunlar da ayr ayr yazlabilir.
Dava konusu suun tr, son kararda ksaca belirtilir. Suun ifllendi tarih de kararda belirtilir. Son kararn verildii tarihin de bu arada belirtilmesi, uygulamada
kolaylk salar.
Yarglamann ak m yoksa gizli mi yapld belirtilir. Gereke, son kararn
(hkmn) nemli blmlerinden biridir. Burada mahkeme, vard sonucun gerekesini belirtir. Mahkeme kararlarnn gerekeli olmas, ayn zamanda bir anayasal buyruktur. Gereke, mahkemenin vard sonucun doru olup olmadn denetleme olana verdii gibi, taraflar da gereke sayesinde karadan tatmin olabilirler. Uygulamada, baz mahkemeler gereke baflln kullanrken, baz mahkemeler, Gerei Dflnld baflln kullanmaktadrlar.
Hkm fkras ksm, mahkemenin vard sonucu gsteren ksmdr. Daha nce de belirttiimiz gibi, hkm beraata, mahkumiyete, durmaya, dflmeye, redde
iliflkin olur (CMK m.223). Hkmn fkrasnn sonunda kararn verildii tarih yazlr. Karar hkm veren hakim veya hakimler tarafndan imzalanr. Yine yarglamann resmi tan durumunda olan tutanak katibi de karar imzalar.
Son kararda tutanak katibinin sicil numaras ve ad sizce neden bulunur?
SIRA SZDE
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
DKKAT
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
NTERNET
NTERNET
88
SU
SU TARH
VE ZAMANI
:2006/000
: .......... ................... 00000
: .............. ............... 000000
: K.H.
:............. ............... - ............. ve ............olu, 1958 do.
............. merkez h.............. .......... nf.kaytl halen ............. mah.
............cad. No:00 ................ adresinde oturur.
:NTELKL HIRSIZLIK
: 00.08.2006
Yukarda ak kimlii ve yklenen suu yazl ............ ......... hakknda tanzim olunan
........... C.Baflsavclnn 00.09.2006 gn, 2006/0000 esas sayl iddianamesi mahkememize
gelmekle, iddianamenin deerlendirmesi Defterinin 2006/000 srasnda kayd yapld.
GERE DfiNLD :
fipheli ............... .............. hakknda 5237 S.TCK.142/1-f,145/1,168/1 maddeleri
uyarnca nitelikli hrszlk suundan kamu davas almfl ise de , nitelikli hrszlk suunun
Asliye Ceza Mahkemesindeki mevattaki sulardan olduu anlaflldndan iddianamenin iadesine dair afladaki karar verilmifltir.
HKM:
........... C.Baflsavclnn flpheli ................. ............ hakknda dzenlenen
00.09.2006 tarih, 2006/472 iddianame numaral iddianamesinin ADESNE ,
Kararn C.Baflsavclna tevdiine,
Dair , karar tebli tarihinden itibaren 7 gn iinde mahkememize verilecek bir dileke ile ............ Asliye Ceza Mahkemesine itiraz yolu ak olmak zere dosya zerinde yaplan inceleme sonunda karar verildi 00.09.2009
Katip 000000
Hakim 00000
T.C.
..........................
SULH CEZA MAHKEMES
KARAR
BERAAT
ESAS NO
: 2003/000
KARAR NO
: 2004/00
C.S.ESAS NO
: 2003/000
HAKM
: .............. ........... 000000
KATP
: ........... ............ 00000
DAVACI
: K.H.
SANIK
: ......... .............,.... ve ......dan olma 1956 d.lu. ......i,merkez,
......ky nf.kaytl halen ......mah...... sok.No:00 D:0
........... adresinde oturur.Seyyar kfteci,evli,........... ocuklu,okur yazar,
Sabkasz,T.C.slam.
SU
: TEHDT.
SU TARH
: 00.03.2003
KARAR TARH
: 00.01.2004
Yukarda ak kimlii yazl sanklar hakknda atl sutan mahkememizde yaplan ak
yarglama sonunda:
GERE DfiNLD :
............................................................................................................
HKM : Gerekesi yukarda akland zere;
..................................................... tehdit ettii iddias ile mahkememize kamu davas
almfl ise de, mfltekinin soyut beyanndan baflka sann mahkumiyetine yeterli,her trl
flpheden uzak, kesin ve inandrc delil elde edilemediinden sann atl sutan BERAATNE,
Yarglama giderlerinin kamu zerinde braklmasna,
Dair karar mflteki ve sann yokluunda,yasa yolu ak olmak zere aka okunup
usulen anlatld.00.01.2004
Katip 000000
Hakim 000000
89
90
zet
N
A M A
N
A M A
91
Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin afladaki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar durumunuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayacanza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ.
1. Afladakilerden hangisi bir ifl ya da sorun hakknda dflnlerek verilen kesin hkm ifade eder?
a. Ara karar
b. Son karar
c. Karar
d. Ynetsel yarg
e. Yargsal karar
92
Okuma Paras
Sra Sizde 1
............ NBET ASLYE HUKUK MAHKEMES HAKML
DOSYA NO
DAVACI
VEKL
: Av. ....................
DAVALI
D. KONUSU
dilekedir.
Alan davaya verilecek cevaplarn hazrlanabilmesi iin ilgili
Daval vekili
Sra Sizde 2
ESAS NO : 2009/0000
KARAR NO : 2010/00000
ESAS NO: KARAR NO:
2009/0000 2010/00000
Sra Sizde 3
Yarglamann baflndan sonunda orda olan bir kiflidir.
Yarglamann resmi tan tutanak katibidir. Bu nedenle de hkmde yani son kararda tutanak katibinin de
ad, soyad ve sicil numaras bulunmaldr.
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
PEKCANITEZ H. ATALAY O. ZEKES M. (2010), Medeni Usl Hukuku, Ankara: Yetkin.
YILMAZ E. YILMAZ . (2006) Hukuk Rehberi, 8. Bask,
Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2.
Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E. (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Ankara.
http://www.tdk.gov.tr
Resmi Gazete, T.C. Baflbakanlk, Resmi Yazflmalarda
Uygulanacak Esas ve Usuller Hakknda Ynetmelik,
02.12.2004/8125
93
Amalarmz
N
N
Anahtar Kavramlar
cra takibi
deme Emri
cra Emri
indekiler
CRA TAKPLER
CRA DARELERNDE LANEN
TEBLGAT YAPILACAK EVRAKLAR
96
Takip, ilama veya ilam hkmndeki belgeye mstenit ise ilam veya belgeyi
veren makamn ad; ilam veya belgenin tarihi, numaras ve zeti
Adi veya haslat kiralarna ait takip talebi
Tevdi edilen senet (polie, emre muharrer senet, ek)in tarih ve numaras,
zeti, senede dayal deilse borcun sebebi
Alacaklnn takip yollarndan hangisini talep eyledii.
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
Yukardaki bilgiler
flnda bir rnek oluflturalm.
SIRA SZDE
deme Emirleri
fi N E L M
cra takibi,Ddeme
emrinin borluya tebli edilmesi ile hkmlerini dourur. deme emri, icra takibinin temelini teflkil etmesi bakmndan ok byk bir neme sahip olup icraS takip
O R U ifllemlerinin birincisidir. deme emrinin dzenlenmesi, alacaklnn talebi zerine gerekleflir. leri srlen hakkn maddi hukuk bakmndan tetkiki yaplmaz, borlu deme emrinin kendisine tebli edilmesinden nce dinlenilDKKAT
mez. Borlu, gnderilen deme emrine, tebli tarihinden itibaren yedi gn iinde
itiraz edebilir. tiraz halinde, genel haciz yolu ile yaplan takiplere ait deme emri
sz konusuSIRA
ise SZDE
icra takibi olduu aflamada durur ve artk alacaklnn iddia ettii
hak ekiflmeli yargya intikal eder. Buna karfln itiraz yaplmaz ise, deme emri, artk talep flekli ve maddi anlamda kesin hkm nitelii kazanr.
AMALARIMIZ
deme emri, hibir durumda borluya ynelik koflulsuz bir deme talimat iermez, aksine borlu iin, borcunu demek suretiyle alacaklsn tatmin etmek ya da
itiraz yolu ile
K takibe
T A Pkarfl koymak hususunda seenek sunan bir davet niteliindedir.
deme emrini icra dairesi dzenler. Alacaklnn verdii takip talebi alan icra
mdr, borlunun talebi uyarnca ilgili deme emrini dzenleyerek borluya
gnderir. TUygulamada,
bu ifllemler iin basl rnekler kullanlr. cra mdr, taELEVZYON
kip talebindeki bilgilere gre basl deme emri rneinin bofl ksmlarn doldurarak, deme emrini dzenler. lgili deme emri, borlunun demesine gre, genel haciz yolu ile ilgili ilamsz takipte deme emri; taflnr rehninin paraya evrilN T Etakip
R N E T taleplerinde deme emri; ipotein paraya evrilmesi yolu ile
mesi yolu ile
takip taleplerinde deme emri; adi kiraya ve haslat kirasna ait takip taleplerinde
deme emri; kambiyo senetleri (ek, polie ve emre muharrer senet) zerine haciz yolu ile yaplacak takip taleplerinde deme emri; kambiyo senetlerine mahsus iflas yolu ile takip taleplerinde deme emri; iflas yolu ile adi takip taleplerinde deme emri olabilir.
Bu deme emirlerinin ierikleri ve buna gre yaplacak ifllemlerle uygulanacak
yasal prosedrler birbirlerinden farkllk gsterir. lgili deme emri yerine yanlfl
deme emri gnderilmesi veya deme emrinin yasal ieriinden farkl bir dzenleme yaplmas halinde, buna karfl flikyet yoluna (K m. 16) gidilebilir. Uygulamada, deme emirlerinin icra mdr tarafndan deil de, alacakl tarafndan doldurularak takip talebiyle birlikte icra dairesine verildii grlmektedir.
deme emri, takipte borluya karfl yaplan birinci icra (iflas) takip ifllemidir.
Kural olarak, deme emri gnderilmeden ve ona savunma hakk verilmeden, daha sonraki takip ifllemlerine geilemez. Bu durumda, borlu flikayet yoluna giderek yaplan ifllemlerin iptalini isteyebilir. Bu husus, kamu dzeni ile ilgili olduundan, buradaki flikayet, sreye tabi deildir.
Kanun, deme ve icra emirlerinin neleri iermesi gerektii hakknda hkmler
iermektedir. Bu emirlere bakldnda, bunlarn iki ana paradan olufltuu grlmektedir.
N N
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
cra Emirleri
Alacaklnn elinde bir ilam veya ilam niteliinde (K m.38) belge bulunmas halinde, alacakl borluya karfl ilaml icra takibi yapar.
Takip talebi zerine icra mdr, alacaklnn takip talebine ekleyerek verdii
belgenin ilam veya ilam niteliinde belge olup olmadn incelemek zorundadr.
cra sz konusu belgenin ilam veya ilam niteliinde belge olmamas halinde, icra
mdr icra emri gndermez. Gnderirse, icra emrinin iptali iin buna karfl sresiz flikayet yoluna gidilebilir.
cra emirleri takibin cinsine gre farkllklar gsterir. Ancak bunlarn ortak ynlerinden biri, icra emrine karfl itiraz edilememesidir.
lamlar, kural olarak on yl gemekle zaman aflmna urar. Ancak, gayrimenkul ve menkul mallarn mlkiyetine ve dier ayni haklara, flahs ve aile hukukuna
iliflkin ilamlar zamanaflmna uramazlar. laml icraya baflvurmak iin, hkmn kesinleflmesi, kural olarak flart deildir. Ancak gayrimenkuln aynna iliflkin haklara,
aile ve flahsn hukukuna iliflkin ilamlar hakem kararlar; ceza mahkemesi ilamlarnn tazminata ve yarglama giderlerine iliflkin hkm fkralar gibi baz ilamlar, kesinleflmedike icraya konulamazlar.
Para borcuna veya teminat verilmesine veya bir iflin yaplmasna veya yaplmamasna irtifak hakknn veya gemi zerindeki intifa hakknn kaldrlmasna iliflkin
ilamlarn yerine getirilmesinde icra emri; para borcu veya teminat verilmesi bakmndan borcun yedi gn ierisinde denmesi gerekir, yedi gn iinde bor denmezse borlu hakknda cebri icra uygulanacaktr, yedi gn iinde borlu mal beyannda bulunulmas gerekmektedir. Beyanda bulunulmad takdirde veya geree aykr beyanda bulunulduunda hapis cezas ile cezalandrlr.
Bir iflin yaplmas bakmndan icra emrinde belirtilen ifli, icra emrinin teblii tarihinden itibaren, ifli, verilen sre iinde yaplmazsa, K m.30 gereince icra yoluyla yerine getirileceini bilinmelidir. Kanuna (K m.30) gre; borlu, belli srede ifle bafllamaz veya bitirmez ve ifl baflkas tarafndan yaplabilecek ifllerden ise o
iflin yaplmas iin gerekli giderler icra mdr tarafndan bilirkifliye tespit ettirilir.
Alacakl tespit ettirilen bu paray der ve ifl yaptrlr. Eer alacakl bunu kabul etmezse, ayrca talebe gerek olmakszn, icra mdr borlunun yeteri kadar maln
haczeder, satar ve elde edilen para ile ifl yaptrlr. flin baflkas tarafndan yaptrlmas mmkn deilse, iflin yaplmad takdirde cra ve flas Kanununun 343.
maddesine gre bir aydan aya kadar hafif hapis cezas ile cezalandrlacaktr.
Bir iflin yaplmas bakmndan eer ilamn konusu, bir iflin yaplmasna iliflkin
ise, sz konusu iflin verilen sre iinde yaplmamas halinde borlunun cra ve flas Kanununun 343. maddesine gre (bir aydan aya kadar hafif hapis) cezalandrlaca bilinmelidir.
97
98
rtifak hakknn veya gemi zerindeki intifa hakknn Yararlanma hakk kaldrlmasna iliflkin olarak ilamn konusu, bir irtifak hakknn kaldrlmas veya yeni
bir irtifak hakk tesisine dair olabilir. Bu durumda icra emrinin tebliinden itibaren
yedi gn iinde irtifak hakk tesis edilmesi gerekir. Sresi iinde irtifak hakkn kaldrlmazsa ilam hkmnn zorla icra edileceini ve ilama muhalefet nedeniyle cra ve flas Kanununun 343. maddesine gre (1 aydan 3 aya kadar hafif ceza) cezalandrlacaktr.
............................................
: ..........................................
:...........................................
..................................
..................................
..................................
: ................................
..................................
..................................
: ................................
.................................
: ................................
: ................................
Teslimi hkmolunan ocuu iflbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren (7) gn
iinde teslim etmeniz; kn ilm hkmleri dairesinde lehine hkm verilen ile
kiflisel iliflki kurmasna engel olmamanz; aksi halde ocuk nerede bulunursa bulunsun cra ve fls Kanununun 25/25-a maddesi gereince ilm hkmnn zorla icra
olunaca; ilmn icras srasnda ocuk gizlenir veya kiflisel iliflki kurulmasna engel
olunursa ayn Kanunun 341 inci maddesindeki cezann uygulanaca ihtar olunur.
(K m.25, 25a)
..../..../...........
cra Mdr
Mhr ve mza
99
100
Para borcuna veya teminat verilmesine veya bir iflin yaplmasna veya yaplmamasna, irtifak hakknn veya gemi zerindeki intifa hakknn kaldrlmasna iliflkin ilamlarn icra emri;
T.C.
.........................cra Dairesi
Dosya No : ........................
PARA BORCUNA VEYA TEMNAT VERLMESNE VEYA BR fiN YAPILMASINA
VEYA YAPILMAMASINA, RTFAK HAKKININ VEYA GEM ZERNDEK NTFA
HAKKININ KALDIRILMASINA LfiKN LMLARIN YERNE GETRLMESNDE
CRA EMR
1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve
vekilinin ad, soyad, vergi kimlik numaras ve
yerleflim yerindeki adresi, alacakl yabanc
lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei
yerleflim yerindeki adresi
................................
................................
................................
................................
:...............................
................................
................................
:...............................
................................
................................
................................
................................
:...............................
................................
:...............................
:...............................
................................
................................
................................
................................
:...............................
A)Yukarda yazl borcu (teminat) iflbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren (7)
gn iinde demeniz (vermeniz); cra ve flas Kanununun 32 nci maddesi gereince ve bu sre iinde borcu (teminat) demez. (vermez) iseniz, icra mahkemesinden
veya Yargtaydan veya yarglamann yenilenmesi yolu ile ait olduu mahkemeden
icrann geri braklmasna dair bir karar getirmediiniz takdirde cebri icra yaplaca;
yine bu mddet iinde 74 nc madde gereince mal beyannda bulunmanz beyanda bulunmaz veya hakikate aykr beyanda bulunursanz 337 nci madde gereince
hapis ile cezalandrlacanz,
B) Yukarda yazl ifli iflbu icra emrinin, teblii tarihinden itibaren .............. sre
iinde yapmanz, aksi halde, 30 uncu madde gereince ilm hkmnn icraen yeri-
ne getirilecei; ifl yalnz tarafnzdan yaplmasna dair ise bu sre iinde yaplmamas halinde 343 nc maddedeki cezay gerektirecei,
C)Yukarda yazl iflin ........... sre iinde yaplmamas, aksi halde 343 nc maddedeki cezay gerektirecei,
D)Yukarda yazl iflin yaplmasna veya yaplmamasna iliflkin ilm hkm yerine getirildikten sonra, ilm hkmn ortadan kaldracak bir eylemde bulunursanz
mahkemeden ayrca hkm almaya gerek kalmadan, nceki ilm hkmnn tekrar
zorla yerine getirilecei,
E)Yukarda yazl irtifak hakkn veya gemi zerindeki intifa hakknn icra emrinin teblii tarihinden itibaren (7) gn iinde yklemeniz (kaldrmanz), aksi halde
ilm hkmnn zorla yerine getirilecei ve ilm hkmne muhalefetin ayrca cra ve
fls Kanununun 343 nc maddesindeki cezay gerektirecei, ihtar olunur.
(K m.30, 31, 32)
....../......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
potein paraya evrilmesi yolu ile takipte icra emri;
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
POTEN PARAYA EVRLMES YOLU LE TAKPTE
CRA EMR
1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve
vekilinin ad, soyad, vergi kimlik numaras
yerleflim yerindeki adresi; alacakl yabanc
lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei
yerleflim yerindeki adresi
....................................
....................................
....................................
....................................
:...................................
....................................
....................................
:...................................
....................................
....................................
....................................
....................................
:...................................
....................................
:...................................
:...................................
:...................................
101
102
.................................
.................................
.................................
:................................
flbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren (30) gn iinde borcu demeniz; bu
sre iinde bor denmez veya icra mahkemesinden icrann geri braklmasna dair
bir karar getirilmezse alacaklnn taflnmazn satfln isteyebilecei ihtar olunur.
(K m.149)
....../......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
lamsz takipte deme emri;
T.C.
......................cra Dairesi
Dosya No : ........................
LMSIZ TAKPTE DEME EMR
1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve
vekilinin ad soyad, vergi kimlik numaras
ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl yabanc
lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei
yerleflim yerindeki adresi
................................
................................
................................
................................
:...............................
................................
................................
:...............................
................................
................................
................................
................................
:...............................
:...............................
................................
:...............................
flbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren borcu ve takip giderlerini (7) gn
iinde demeniz (teminat vermeniz); borcun tamamna veya bir ksmna veya alacaklnn takibat icras hakkna dair bir itiraznz varsa, senet altndaki imza size ait deilse yine bu (7) gn iinde ayrca ve aka bildirmeniz; aksi halde icra takibinde bu
senedin sizden sadr olmufl saylaca; imzay reddettiiniz takdirde icra mahkemesi
nnde yaplacak duruflmada hazr bulunmanz; buna uymazsanz itiraznzn geici
olarak kaldrlaca; senet veya borca itiraznz yazl veya szl olarak icra dairesi-
ne yedi gn iinde bildirmediiniz takdirde ayn mddet iinde 74 nc madde gereince mal beyannda bulunmanz, aksi halde hapisle tazyik olunacanz, hi mal
beyannda bulunmaz veya geree aykr beyanda bulunursanz hapisle cezalandrlacanz; dava ve takip ifllemlerine esas olmak zere kendinize ait bir adresi itirazla
birlikte bildirmek zorunda olduunuz; adresinizi deifltirdiiniz halde yurt iinde yeni bir adres bildirmediiniz ve yeni adresinizin de tespit edilemedii durumda, takip
talebinde gsterilen adrese karlacak tebligatn size yaplmfl saylaca; bor denmez veya itiraz edilmezse cebr icraya devam edilecei ihtar olunur.
(K m.60)
..../..../...........
cra Mdr
Mhr ve mza
Taflnr rehninin paraya evrilmesi yolu ile takipte deme emri;
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
TAfiINIR REHNNN PARAYA EVRLMES YOLU LE TAKPTE
DEME EMR
1-Alacaklnn ve varsa kanuni temsilcisinin ve
vekilinin ad, soyad ve yerleflim yerindeki
adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa
Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki
adresi
........................................
........................................
.......................................
........................................
:.......................................
........................................
........................................
:.......................................
........................................
........................................
........................................
........................................
:......................................
:.......................................
:.......................................
........................................
........................................
........................................
........................................
:.......................................
103
104
flbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren (15) gn iinde borcu demeniz;
rehin hakkna karfl bir itiraznz varsa tebli tarihinden itibaren (7) gn iinde dileke ile veya szl olarak icra dairesine bildirmeniz; borcun bir ksmna itiraznz varsa o ksmn cihet ve miktarn aka gstermediiniz takdirde itiraz etmemifl saylacanz; senet altndaki imzay inkr ediyorsanz ayrca ve aka bildirmeniz; aksi
halde senetteki imzay kabul etmifl saylacanz; bu sre iinde rehin hakknda aka itiraz etmediiniz takdirde alacaklnn rehin hakkn takip safhas iinde artk tartflma konusu olamayaca; srf rehin hakkna itiraz edildii takdirde alacaklnn bu
takip yolundan vazgeerek takibinin haciz yolu ile devamn ve 74 nc madde gereince mal beyannda bulunmanz isteyebilecei, bu sreler iinde itiraz edilmez
ve bor denmezse rehnin satlaca ihtar olunur.
(K m.146, 147)
......./......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
potein paraya evrilmesi yolu ile takipte deme emri;
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
POTEN PARAYA EVRLMES YOLU LE TAKPTE
DEME EMR
1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve
vekilinin ad, soyad, vergi kimlik numaras
ve yerleflim yerindeki adresi; alacakl yabanc
lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei
yerleflim yerindeki adresi
......................................
......................................
......................................
......................................
:.....................................
......................................
......................................
:.....................................
......................................
......................................
......................................
......................................
:.....................................
......................................
:.....................................
......................................
......................................
......................................
:.....................................
6-Rehnedilenin ne olduu
:.....................................
.........................................
.........................................
.........................................
:........................................
flbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren (30) gn iinde borcu demeniz; borca karfl bir itiraznz varsa tebli tarihinden itibaren (7) gn iinde yazl veya szl
olarak (ipotek hakkna itiraz edilemez mad. 150) icra dairesine bildirmeniz; borcun
bir ksmna itiraznz varsa o ksmn cihet ve miktarn aka gstermediiniz takdirde itiraz etmemifl saylacanz; senet altndaki imzay inkr ediyorsanz ayrca ve
aka bildirmeniz, aksi takdirde senetteki imzay kabul etmifl saylacanz; sresi
iinde itiraz edilmez ve bor denmezse alacaklnn taflnmazn satfln isteyebilecei ihtar olunur.
(K m.149/b)
......./......../..........
cra Mdr
Mhr ve mza
flas yolu ile adi takipte deme emri;
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
FLS YOLU LE AD TAKPTE
DEME EMR
1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve vekilinin ...................................
ad, soyad vergi kimlik numaras ve yerleflim yerindeki..................................
adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa,
:..................................
Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki adresi
:..................................
2-Borlu ve varsa kanuni temsilcisinin
ad, soyad ve yerleflim yerindeki adresi,
alacakl tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras
...................................
...................................
:..................................
...................................
...................................
...................................
:..................................
4-Senet ve tarihi
:..................................
flbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren borcu ve takip giderlerini (7) gn
iinde demeniz, bu sre iinde borcunuz olmadna veya iflsa tbi flahslardan
bulunmadnza dair bir itiraznz varsa dileke ile icra dairesine bildirmeniz ve konkordato teklif edebileceiniz; ayn sre iinde bor denmedii takdirde alacaklnn
ticaret mahkemesinden ifls karar isteyebilecei ihtar olunur.
(K m.155)
........../......./......
cra Memuru
Mhr ve mza
105
106
Kambiyo senetlerine (ek, polie ve emre muharrer senet) zg iflas yolu ile takipte
deme emri;
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
KAMBYO SENETLERNE (EK, POLE VE EMRE MUHARRER SENET)
ZG FLS YOLU LE TAKPTE DEME EMR
1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve vekilinin :..............................
ad,soyad vergi kimlik numaras ve yerleflim yerindeki:..............................
adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa,
:..............................
Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki adresi
:..............................
2-Borlu ve varsa kanuni temsilcisinin
ad, soyad ve yerleflim yerindeki adresi,
alacakl tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras
:..............................
:..............................
:..............................
:..............................
:..............................
:..............................
:..............................
4-Senet ve tarihi
:..............................
flbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren borcu ve takip giderlerini (5) gn
iinde demeniz; kambiyo senedi ve borca ait her trl itiraz ve flikyetlerinizi yine
bu (5) gn iinde sebepleriyle birlikte ve dier tarafa tebli edilecek nshadan bir
fazla dileke ile icra dairesine bildirmeniz; (5) gn iinde bor denmedii; veya itiraz ve flikyet edilmedii takdirde, alacaklnn ticaret mahkemesinden iflsnz isteyebilecei; itiraz ve flikyet edildii takdirde alacaklnn ticaret mahkemesinden itiraz
ve flikyetin kaldrlmas ve iflsnza karar verilmesini isteyebilecei ihtar olunur.
(K m.171)
........../......./..........
cra Memuru
Mhr ve mza
Adi kiraya ve haslat kiralarna ait takipte deme emri;
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
AD KRAYA VE HASILAT KRALARINA AT TAKPTE
DEME EMR
1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve
vekilinin ad, soyad ve yerleflim yerindeki
adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa
.....................................
.....................................
.....................................
.........................................
.........................................
.........................................
.........................................
:........................................
.........................................
.........................................
.........................................
:........................................
:........................................
Yukarda yazl borcu iflbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren ..................
gn iinde demeniz; borcun bir ksmna veya tamamna veya alacaklnn takibine
karfl bir itiraznz varsa, yine bu deme emrinin teblii tarihinden itibaren ..............
gn iinde aka ve sebepleri ile birlikte cra ve fls Kanununun 62 nci maddesi
hkm gereince dileke ile veya szl olarak icra dairesine bildirmeniz; kira aktini
ve szleflmedeki imzanz kesin ve ak olarak reddetmediiniz takdirde, akdi kabul
etmifl saylacanz; yukardaki sreler iinde borcu demeniz veya itiraz etmezseniz,
alacaklnn icra mahkemesinden tahliyenizi isteyebilecei ve kesinleflen kira alacandan dolay da haciz talep edilebilecei ihtar olunur.*
(K m.269)
......./......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
Yazl szleflme ile kiralanan taflnmazn kira sresinin bitmesi durumunda tahliye emri;
T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................
YAZILI SZLEfiME LE KRALANAN TAfiINMAZIN KRA SRESNN
BTMES DURUMUNDA TAHLYE EMR
1-Kiralayann ve varsa temsilcisinin ad,
soyad ve yerleflim yerindeki adresi
:........................................
:........................................
:........................................
:........................................
:........................................
:........................................
4-Szleflme ve tarihi
:........................................
107
108
numaral bentte yazl kira sresi bitmifl olan taflnmaz iflbu tahliye emrinin
teblii tarihinden itibaren (15) gn iinde tahliye ve teslim etmeniz; kirann yenilendiine veya uzatldna dair bir itiraznz varsa (7) gn iinde dileke ile veya szl
olarak icra dairesine bildirmeniz; mddeti iinde itiraz etmez veya kendiliinizden
tahliye etmezseniz icraen karlacanz; itiraznz kaldrlrsa cra ve fls Kanununun 273 nc maddesi gereince zorla tahliye olunacanz ihtar olunur.
(K m. 272, 273)
......../........./..........
cra Memuru
Mhr ve mza
tiraz belgesi;
T.C.
..................................cra Dairesi
Dosya No :....................................
TRAZ BELGES
1-Borlu ve varsa vekilinin
ad ve soyad
2-tirazn nitelii ve tarihi
:...........................................
:...........................................
gereince
cra Memuru
Mhr ve mza
Haciz tutana;
T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................
HACZ TUTANAI
Alacaklnn ve varsa vekilinin veya
temsilcisinin ad ve soyad
Borlunun ve varsa vekilinin veya
temsilcisinin ad ve soyad
Haczin hangi gn ve saatte ve nerede
ve kimin huzurunda yapld
Alacan miktar
Haciz edilen mallar ve takdir edilen
kymetler (*)
.........................................................
.........................................................
.........................................................
:........................................................
.........................................................
:........................................................
:........................................................
.........................................................
:........................................................
Lira
...............
...............
...............
...............
...............
...............
Kurufl
...............
...............
...............
...............
...............
...............
Adet
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
Cinsi
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
TOPLAM
_____________________________________________
(*) Haczedilen mal daha nce ihtiyaten haczedilmiflse
ihtiyaten haciz sahibinin ifltirak hakk,haczi kabil
mallarn kfi gelmemesi veya hi bulunmamas hali.
Yediemin
Bilirkifli
(K m.102)
Davet kad;
T.C.
........................... cra Dairesi
Dosya No : .............................
DAVET KIDI
1-Alacaklnn ve varsa vekilinin ad, soyad ve adresi :.....................................
2-Borlunun ve varsa vekilinin ad, soyad ve adresi :.....................................
3-Haczin yapld gn ve saat
:.....................................
cra ve fls Kanununun 102 nci maddesi uyarnca yaplan haciz srasnda kendiniz veya Tebligat Kanunu hkmlerine gre tebelle yetkili kimse hazr bulunmadndan iflbu kdn tebli tarihinden itibaren sz edilen Kanunun 103 nc maddesi gereince (3) gn iinde haciz tutanan tetkik ve bir diyeceiniz varsa bildirmeniz iin icra dairesine baflvurmanz tebli olunur. *
(K m.103)
....../....../.........
cra Mdr
Mhr ve mza
109
110
:.......................................................
:.......................................................
:.......................................................
:.......................................................
:.......................................................
:.......................................................
...............
...............
...............
...............
...............
...............
Cinsi
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
ARTIRMA fiARTLARI
1-Tayin edilen zamanda mal defa barldktan sonra en ok artrana satlr. fiu
kadar ki artrma bedeli, maln tahmini deerinin % 60n bulmak ve satfl isteyenin
alacana rhan olan dier alacaklar o mal ile temin edilmifl ise bu suretle rhan
olan alacaklarn toplamndan fazla olmak flarttr. Artrma bu miktara bali olmazsa
satfl geri braklr ve artranlar taahhtlerinden kurtulurlar.
2-Yukardaki flartlar dairesinde mal satlmazsa ikinci artrmaya braklr ve ikinci
artrmada mal defa barldktan sonra en ok artrann stnde braklr. fiu kadar ki, artrma bedelinin, maln tahmin edilen deerinin % 40n bulmas ve satfl isteyenin alacana rhan olan alacaklarn toplamndan fazla olmas ve bundan baflka paraya evirme ve paralarn paylafltrlmas giderlerini gemesi flarttr. Aksi halde
satfl talebi dfler.
3-haleye katlp daha sonra ihale bedelini yatrmamak suretiyle ihalenin fehine
sebep olan tm alclar ve kefilleri, teklif ettikleri bedel ile son ihale bedeli arasndaki farktan ve dier zararlardan ve ayrca temerrt faizinden mteselsilsen sorumludurlar. hale fark ve temerrt faizi ayrca hkme hacet kalmakszn dairece tahsil
olunur. Bu fark, varsa ncelikle teminat bedelinden tahsil olunur.
4-Satfltan mtevellit Belediye har ve resimleriyle damga resmi ve % ...... K.D.V.
..................... ...................... ait olacaktr.
5-Baflkaca lzumlu izahat ........................................................................................
(K m.114)
......../......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
ARTIRMA
Artrma yapld yer, saat ................................................................................
ARTIRILAN MKTAR
ARTIRANLAR
Kurufl
Ad Soyad
mzas
Lira
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
defa barlmfl, fazlaya istekli kmamfl olduundan karfllarnda yazl bedelle alcsna (alclara) ihale olunmufltur.
Tarih..............................Saat..............................Dakika..............................
cra Mdr
Telll
Alc
Alcya, ihale bedelini demek zere ........................................... gn sre verildi.
cra Mdr
...../...../.........
Alc
stekli kmadndan, teklif edilen fiyat % 60 n bulunmadndan satfl yaplmamfltr.
...../...../.........
cra Mdr
Telll
1. ARTIRMA
ARTIRILAN MKTAR
ARTIRANLAR
Lira
Ad Soyad
mzas
Kurufl
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
defa barlmfl, fazlaya istekli kmamfl olduundan kanun flartna uygun en
ok fiyat veren yukarda yazl...................................................................... s (lar) na
ihale olunmufltur.
...............................Tarih ............................... Saat ............................... Dakika
cra Mdr
Telll
Alc
111
112
Adedi
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
Cinsi
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
113
114
D-Artrma iin teklif muayyen para olmaldr. fiart ve kayt kabul olunmaz. Teklifler yaz ile veya flifahen olur. Yaz ile yazlan teklif artrmadan en az bir gn evvel
yaplr. Bu teklif artrma gn artrmaya bafllamazdan evvel hazr alanlara sylenebilir. Alc artrma bedeli haricinde olarak fera harcn vermeye mecburdur. Bundan
baflka alcya ait alacak giderler ve hususlar :
....................... ........................ ............................ ......................... ......................
E-Taflnmaz kendisine ihale olunan kimse mddetinde paray vermezse ihale karar fesholunarak kendisinden evvel en yksek teklifte bulunan kim ise arzetmifl olduu bedelle almaya raz olursa ona, raz olmaz veya bulunmazsa hemen (7) gn
mddetle artrmaya karlr. En ok artrana ihale edilir ve iki ihale arasndaki fark
ve geen gnler iin %10 hesap olunacak faiz ve dier zararlar ayrca hkme hacet
kalmakszn memuriyetimizce alcdan tahsil olunur. (X) ........../........./.........
cra Mdr
Mhr ve mza
(*) Satfl isteyene rhan olan byle alacakl mevcut deilse parantez iindeki ksm izilir.
(X) (K m.124, 125)
Bor demeden aciz vesikas;
T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................
BOR DEMEDEN ACZ VESKASI
Alacaklnn ad, soyad ve yerleflim
yerindeki adresi
Borlunun ad, soyad ve yerleflim
yerindeki adresi
Takibin hangi yolla yapld
Yaplan ifllemin sonucu
Alacan faiz ve gider ile birlikte
miktar
Aciz vesikasnn ne miktar
alacak iin verildii ve kanuni dayana
Takip ifls yolu ile yaplmakta ise mflisin alaca kabul
veya reddettii
:
:
:
:
:
:
:
:
...........................................................
............................. .............................
...........................................................
...........................................................
...........................................................
...........................................................
...........................................................
...........................................................
............................................................
............................................................
: ...........................................................
.............................................................
.............................................................
: ...........................................................
flbu aciz vesikas cra ve flas Kanununun (143), (251) inci maddeleri gereince
alacakl ............................ e verilmifltir.
(K m.143, 251)
........../......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
:
:
:
:
...................................................................
...................................................................
(................................................................)
(................................................................)
: ...................................................................
CLT No:
SIRA No :
: ...................................
: ..............................................................................
: ..............................................................................
REDDYAT MAKBUZU
B E YA N I
No .
Tarihi
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
Tutar
Tahsil resmi olarak
Cezaevi harc
Verilmesi lzm gelen
Lira
Kurufl
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
115
116
Lira
Kurufl
Harcn tr ve nitelii
miktar
: .........................................................................
Toplam
.................................................................................................. Defterdarlna
.............................................................................................. Malmdrlne
Yukarda ad, soyad ve yerleflim yerindeki adresi yazl mkellefin ve mkellef
bulunduu .................lira ................. krfl. harcn, Harlar Kanununun 130 uncu maddesi gereince tahsili rica olunur.
(492 Sayl K. m. 28, 130)
........./......./...........
cra Mdr
Mhr ve mza
SIRA SZDE
cra dairelerinde
ilanen tebligat yaplacak baflka hangi evraklar olabilir arafltralm.
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
DKKAT
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
Hkim
Mhr ve mza
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
zet
N
A M A
N
A M A
117
118
Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin afladaki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar durumunuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayacanza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ.
1. cra takibi alacaklnn afladakilerden hangisine ynelttii taleple bafllar?
a. Asliye Hukuk Mahkemesi
b. Sulh Hukuk Mahkemesi
c. Ticaret Mahkemesi
d. cra Dairesi
e. Savclk Makam
2. deme emrinin dzenlenmesi iin afladakilerden
hangisi gerekir?
a. Alacaklnn talebi
b. Borlunun talebi
c. Mahkemenin talebi
d. 3. kiflinin talebi
e. Borlu vekilinin talebi
3. deme emrini afladakilerden hangisi dzenler?
a. Ticaret Mahkemesi
b. cra Dairesi
c. Asliye Hukuk Mahkemesi
d. Sulh Hukuk Mahkemesi
e. fl Mahkemesi
4. Taflnmaz tahliye veya teslimine iliflkin icra emrinde
afladakilerden hangisi bulunmaz?
a. lm veren mahkeme
b. lmn tarih ve numaras
c. Rehnedilenin ne olduu
d. Talebin neden ibaret olduu
e. Alacaklnn ad soyad
5. potein paraya evrilmesi yolu ile takipte deme
emrinde bulunmas gerekenlerle ilgili afladaki ifadelerden hangisi yanlfltr?
a. Alacaklnn ad ve soyad yazlmaldr.
b. Borlunun ad ve soyad yazlmaldr.
c. Kanuni temsilci varsa ad ve soyad yazlmaldr.
d. Rehnedilen ne olduu belirtilmelidir.
e. Alacan veya istenen teminatn altn olarak karfll bulunmaldr.
Okuma Paras
119
2. a
3. b
4. c
5. e
6. a
7. b
8. e
9. a
10. e
120
.................
.................
.................
.................
:.................
..................
..................
:.................
..................
:.................
..................
..................
..................
:.................
..................
..................
:.................
...................
...................
: .................
...................
: .................
Sra Sizde 2
Taflnr rehninin paraya evrilmesinde borlunun mal
beyannda bulunmasna davet kad, kinci haciz ihbarnamesi, nc haciz ihbarnamesi (bildirim), stihkak iddiasnn bildirilmesine iliflkin belge, Taflnmazn
ak arttrma ilan, flasa (iflasn kapanmasna-iflasn
kaldrlmasna) iliflkin ilan, Tasfiyenin tatili ilan, Basit
tasfiyede alacakllar davet ilan, Adi tasfiye ve iflasn
almasnn ilan, Sra cetvelinin ve ikinci alacakllar toplantsnn ilan, Taflnr rehninin paraya evrilmesi yolu
ile ilaml takipte icra emri, K.nun 153.maddesi gerei
ipotek alacaklsna gnderilen muhtra, Gayrimenkuln
kymet takdir raporunun ilanen teblii, K.nun
135.maddesi gerei dzenlenen tahliye emri vb.
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
KURU B. ARSLAN R. YILMAZ E. (2010). cra flas Hukuku, 24. Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara.
PEKCANITEZ H. ATALAY O. SURGURTEKN .M.,
ZEKES M. (2010), cra ve flas Hukuku, Yetkin Yaynlar, Ankara.
LK N. G. (2006). cra Hukukunda deme Emri, Marmara niversitesi, Sosyal Bilimler Enstits, Yksek
Lisans Tezi, stanbul
YILMAZ E. YILMAZ . (2006) Hukuk Rehberi, 8. Bask,
Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2. Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E. (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Ankara
Amalarmz
N
N
Anahtar Kavramlar
lan
Tebligat
indekiler
lanlar ve Tebli
Belgeleri
LNLAR
TEBL-TEBLGAT VE BELGELER
124
ile ilan edilir (195 s.K. m. 37). Resmi ilanlarn fiyat tarifesi, Basn lan Kurumu Genel Mdrlnn nerisi zerine Bakanlar Kurulunca saptanr ve Resmi Gazetede
yaynlanr (195 s.K. m.39). zel ilanlar ise, bunlar veren gerek veya tzel kiflilerin
isteklerine uygun olarak gazete ve dergilerle yaymlanr (195 s.K. m.43, I). Basn
lan Kurumunun arac olduu ilanlarn altna Basn kelimesi ve bu kelimenin yanna kurumun ald yllk sra numaras konur (195 s.K. m. 46). (Ylmaz, 2008:202).
D fi N E L M
D fi N E L M
Yasada ilann hangi tr gazetelerde yaynlanacana iliflkin bir hkm yoksa ilan
ilgililerin kolayca bulup grebilecei, gazetelerle yaplmaldr. Yargtayn da eflitS Obelirtildii
R U
li kararlarnda
gibi, Resmi Gazete, serbest satlan ve her yerde datlan
ve bu bakmdan ilan konusunun ilgilinin bilgilenmesini salayacak en emin bir gazete niteliinde
ilann Resmi Gazete ile yaplmas doru deildir. Bu
D K olmadndan,
KAT
sebeple Resmi Gazete ile adli ilan yaynlanmas uygulanmasna, yasal zorunluluk
bulunmad
srece baflvurulmamaldr.
SIRA SZDE
Uygulamada yaplan ilanlarn hemen hepsinde (istisnalar hari), ...........Mahkemesinden bafll kullanlmaktadr. Baz ilanlarda ............. Mahkemesinden A
AMALARIMIZ
Bye duyuru;
XX A.fi flas daresinden Duyuru fleklinde ilan yneldii kifli veya
kifliler aka gsterilmektedir.
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
KSIRA
T SZDE
A P
lan edilecekSIRA
rnekler
SZDE dflnelim.
N N
2
K TSZDE
A P
SIRA
Sizce bu uygulama
doru mudur?
T DE L Efi V N ZEYL O MN
TDELfiEVN EZ LYOMN
S O R U
S O R U
NTERNET
NTERNET
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
N N
TELEVZYON
TELEVZYON
NTERNET
NTERNET
ADALET BAKANLIGINDAN
1- Bakanlmzca, yazl ve mlakat snavlar ile 9-5. dereceli kadrolara 140 adet icra
mdr ve icra mdr yardmcs aktan ve naklen alnacaktr.
2- ...................................................
..........................................................
........................................................
....................................................................................... DUYURULUR.
(Basn: 00000)
T.C.
................ cra Dairesi
Dosya No : 2009/0000 E.
TAfiINMAZIN AIK ARTIRMA LNI
Satlmasna karar verilen taflnmazn cinsi, nitelii, kymeti, adedi, nemli zellikleri:
1. K.127 Md. GRE SATIfi LANININ TEBL:
Adresleri tapuda kaytl olmayan alakadarlara, gnderilen tebligatlarn tebli imknszl halinde ifl bu satfl ilan tebli yerine kaim olmak zere ilanen tebli olunur.
2. K.nun 151.Md. GRE SIRAYA TRAZ:
Alacaa mahsuben ihalenin yaplmas veya satfl bedelinin sra cetveli yaplmadan ipotek alacaklsna deneceinden, alakadarlarn satfl takip ederek K. nun 142.md. gre itirazlar olann bu hakkn 7 gn iinde kullandklarna dair dosyamza derkenar ibraz etmeleri, K.83.100.142.151 MK nun 789,777 md. gre ayrca tebli olunur.
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
..........................................tapudaki tm ilgililere tebli yerine kaim olmak zere iln olunur.
(K m.126)
(*) lgililer tabirine irtifak hakk sahipleri de dahildir
00.07.2010
XXXX YYYY
lan rnekleri
sim deifliklii;
ASLYE HUKUK HAKMLNDEN
0000/0000
.. li, Mahallesi . Cilt, sahife ve 00/00 hanede kaytl .
Ve .. olma doumlu . z ad Mahkememiz gn 2010/0000 ilam ile olarak dzeltilmifltir. Keyfiyet MK 27. maddesi gereince ilan olunur.
Vasiyetname ilan;
... SULH HUKUK HAKMLNDEN
0000/00
Vasiyetnamesi sebebiyle terekesine Mahkememizce el konulan mteveffiye
n kanuni miraslarnn sfat ve adetleri tesbit olunamadndan. lanen tebligat yaplmasna karar verilmifltir.
Bu itibarla, muris Bursa Noterliince tanzim olunun .//.. tarih
. Sayl vasiyetnamesinde: Bursada . Caddesi numara de muhkim.
nin mahallesinde Hane: ., Cilt: ., Sahife:..., kaytl, kz .
Doumlu e manen medyun gitmemek iin vefatnda ikamet ettii evde ev
eflyas olarak ne zuhur ederse cmlesinin mumaileyh e verilmesine vasiyet etmifltir.
lgililere ve 3. flahslara ilanen duyurulur.
125
126
127
128
4 Satfl bedeli hemen veya verilen mhlet iinde denmezse cra ve flas Kanununun
133 nc maddesi gereince ihale feshedilir. ki ihale arasndaki farktan ve %10 faizden alc
ve kefilleri mesul tutulacak ve hibir hkme hacet kalmadan kendilerinden tahsil edilecektir.
5 fiartname, iln tarihinden itibaren herkesin grebilmesi iin dairede ak olup gideri verildii takdirde isteyen alcya bir rnei gnderilebilir.
6 Satfla ifltirak edenlerin flartnameyi grmfl ve mnderecatn kabul etmifl saylacaklar, baflkaca bilgi almak isteyenlerin /.. E. sayl dosya numarasyla mdrlmze baflvurmalar, tapudaki tm ilgililere tebli yerine kaim olmak zere iln olunur.
(K m.126)
.././
cra Mdr
Taflnr ak artrma ilan;
T.C.
.......................... cra Dairesi
Dosya No : ...........................
TAfiINIRIN AIK ARTIRMA LANI
Bir bortan dolay hacizli ve aflada cins, miktar ve deerleri yazl mallar satfla karlmfl olup:
Birinci artrmann
....../....../.......... gn saat ..................................... de
.................................. de yaplaca ve o gn kymetlerinin % 60na istekli bulunmad takdirde ....../....../............ gn ayn yer ve saatte 2. artrmann yaplarak satlaca; flu kadar ki,
artrma bedelinin maln tahmin edilen deerinin %40n bulmasnn ve satfl isteyenin alacana rhan olan alacaklarn toplamndan fazla olmasnn ve bundan baflka paraya evirme
ve paylarn paylafltrma giderlerini gemesinin flart olduu; mahcuzun satfl bedeli zerinden
% ....... orannda K.D.V.nin alcya ait olaca ve satfl flartnamesinin icra dosyasnda grlebilecei; gideri verildii takdirde flartnamenin bir rneinin isteyene gnderilebilecei; fazla bilgi almak isteyenlerin yukarda yazl dosya numarasyla Dairemize baflvurmalar iln
olunur.
......./....../..........
...../...../..........
cra Mdr
Mhr ve mza
Takdir Edilen Deeri
Krfl.
Lira
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
(K m.114/1, 114/3)
Adedi
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
Cinsi
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
129
130
Mahkemesinin ....../...../.... tarih ve ...................................................................................sayl kararyla iflsna (iflsn kapanmasna evvelce verilen ifls kararnn kaldrlmasna) karar verilmifl
bulunduu cra ve fls Kanununun 166 (254 182) maddesi gereince tebli ve iln olunur.
(K m.166, 181, 182, 254)
........./......../............
fls Mdr
Mhr ve mza
Tasfiyenin tatili ilan;
T.C.
...................... flas Dairesi
Dosya No : ........................
TASFYENN TATL LANI
Mflisin ad, soyad
ve yerleflim yerindeki adresi
:.................................................................................
:.................................................................................
:.................................................................................
Yukarda ad ve adresi yazl mflisin masaya ait hi bir mal bulunmadndan cra ve
fls Kanununun 217 nci maddesi uyarnca tasfiyenin tatiline karar verilmifltir. flbu iln tarihinden itibaren 30 gn iinde alacakllar tarafndan gideri peflin verilerek iflsa iliflkin ifllemlerin yrtlmesinin devam istenmedii takdirde iflsn kapatlaca tebli ve iln olunur.
(K m.217)
....../....../............
fls Mdr
Mhr ve mza
Basit tasfiyede alacakllar davet ilan;
T.C.
...................... flas Dairesi
Dosya No : ........................
BAST TASFYEDE ALACAKLILARI DAVET LANI
Mflisin ad, soyad ve
:.................................................................................
yerleflim yerindeki adresi
:.................................................................................
:.................................................................................
Yukarda ad yazl mflisin, ifls dairesince defteri tutulan mallarnn bedellerinin tasfiye giderlerini koruyamayaca anlaflldndan basit tasfiye usulnn uygulanmas kararlafltrlmfltr.
Bu sebeple alacakllarn bu iln tarihinden itibaren ............ gn iinde ? alacaklarn ve
iddialarn bildirmeleri, bu mddet iinde alacakllardan birinin giderleri peflin vermek sureti ile tasfiyenin ad flekilde yaplmasn isteyebilecei cra ve fls Kanununun 218 inci maddesi gereince iln olunur.
(K m.218)
....../....../...........
flas Mdr
Mhr ve mza
131
132
Yarg ilanlar;
ASLYE CEZA HAKMLNDEN
Esas No
Karar No
Davac
Sank
:
:
:
:
2008/00
2009/00
K.H.
ve olu, .. yl . doumlu
Merkez kynde oturur.
Su
:
Grevli Cumhuriyet Savcsn Dvme, Pasaport Kanununa Mu
halefet
Su Tarihi
:
//2000-./../2000
Su Yeri
:
/.
Karar Tarihi :
./../2009
Yukarda ak kimlik bilgileri ve zerine atl suu yazl sank hakknda Grevli Cumhuriyet Savcsn Dvme, Pasaport Kanununa Muhalefet sularndan Asliye Ceza
Mahkemesine kamu davas almfl ise de; sann Grevli Cumhuriyet Savcsna Svme ve
Pasaport Kanununa muhalefet sularndan dolay alan kamu davasnn 765 sayl TCK'nun
102/4 ve 5271 sayl yasann 223. maddesi gereince ayr ayr dflrlmesine, karar verilmifl
olup, sann yazflmalar sonucu bulunamadndan gerekeli kararn 7201 Sayl Yasann 28
ve devam maddeleri gereince ilan suretiyle teblii, yayn tarihinden itibaren 15 gn ierisinde itiraz yoluna baflvurulamad takdirde kesinleflmifl saylaca ilan olunur.
.. SULH CEZA HAKMLNDEN
Esas No
:
2005/000
Karar No
:
2006/000
5682 Sayl Pasaport Kanunun 33. Maddesine Aykrlk suundan Mahkememizin yukarda Esas ve karar numaras yazl ././.. tarihli ilam ile 33/1 maddesi gereince .
TL idari para cezas ile cezalandrlan .. ve . olu, doumlu,
Uyruklu 'un adresi mehul olup tm aramalara ramen bulunamamfl ve
karar tebli edilememifl olmakla
1 - 7201 sayl Tebligat Kanununun 29. maddesi gereince hkm zetinin RESM GAZETEDE LANEN TEBLNE,
2 - Hkm fkrasnn ilan tarihinden itibaren 15 gn sonra tebli edilmifl saylacana karar verilmifl olup, ilan olunur.
AIR CEZA MAHKEMESI BAfiKANLIINDAN
Dosya No : 2005/000
Karar No : 2010/000
Ruhsatsz Ateflli Silahlarla Mermileri Satn Alma veya Taflma veya Bulundurma, Pek Az
Sayda Mermi Bulundurma veya Taflma suundan sanklar , . ve
. hakknda ;
Mahkememizin ././. tarih ve 2005/00 Esas 2010/00 Karar sayl ilam ile 765 sayl Trk Ceza Kanunu 102/4,104/2 maddelerinde ngrlen zaman aflm sreleri dolmufl olduundan sanklar hakkndaki kamu davasnn ORTADAN KALDIRILMASINA karar verilmifltir.
:
:
:
2003/000
2007/000
., ve . olu, //
.. doumlu, 000000000000 Vatandafl nolu, ............... No
lu Pasaport Hamili ........... Ky ............ nfusunda
kaytl.
Su
:
Hrszlk
Su Tarihi
:
././2003
Uygulanan Kanun Mad. :
Trk Ceza Kanunu 141/1
Verilen Ceza Miktar
:
10 Ay Hapis, Belirli Haklar Kullanmaktan Yoksun B
rakma(TCK 53/1)
Karar Tarihi
:
.//2007
Henz kesinleflmemifl bulunan ve Yargtay yolu ak olmak zere verilen hkm zeti
olup, sann cezaevindeki flahsi dosyas ile birlefltirilmesi ve gerei, lan olunur.
ASLIYE CEZA HAKMLNDEN
Esas No
:
2000/3000
Karar No
:
2005/4000
Sank
: : . ve .'den olma ././. ..
D.lu. Merkez nfusuna kaytl
Su
:
Gndz Bina inde Hrszlk
Su Tarihi
: ././.
Karar Tarihi
: ././.
Kanun Maddesi
: 765 SY. TCK. 491/4,81/2
Hkm
: 2 Yl 6 Ay Hapis
2 Yl 6 Ay Hapis
2 Yl 6 Ay Hapis
2 Yl 6 Ay Hapis
Ek Karar
: nfazn 5275 SY. YS. 98/3 md durdurulmas
Yukarda ak kimlii yazl sana mahkememizden verilen karar tm aramalara ramen bulunup tebli edilemediinden 7201 S. Tebligat Kanunu hkmleri uyarnca Resmi
Gazetede ilan yolu ile tebliine karar verilmifl olup, hkm zetinin Resmi Gazetede ilanndan itibaren 15 gn ierisinde tebli edilmifl saylp 7 gn iinde mahkememize veya bulunduu mahal mahkemesine dileke verilmesi veya zabt katibine beyanda bulunulmas
suretiyle karar ynnden Yargtaya temyiz yolunun Ek karar ynnden de .. Ar Ceza
Mahkemesine itiraz yolu ak olmak zere kesinleflecei ve ilan masraflarnn sanktan tahsil edilecei ilanen tebli olunur.
133
134
TEBL-TEBLGAT VE BELGELER
Tebli; ksaca, bildirim, yazl bildirme anlamna gelir. Tebli kelimesinin oulu
olan ve ancak, artk bugn iin dilimizde tebli kelimesi ile zdefl olarak kullanlan tebligat terimi, hukuksal bir ifllemin ilgili kimsenin bilgisine sunulmas iin
yetkili makamn, yasa ve yntemine uygun bir biimde yaz ile veya ilan yoluyla
yapt belgeleme ifllemi demektir. Tebligat bilgilendirme yannda belgelendirme
zellii de bulunan bir usul ifllemidir. Bu sebeple tebligatn usul yasalar ile iliflkisi daima gz nnde bulunmas gereken hukuki bir kuraldr (Kuru vd., 2001:36).
Hukuk sistemimizde, ilke olarak, bir yarg organ tarafndan veya bir ynetsel
kat tarafndan alnan kararn ilgilisinin bilgisine sunulmas ve onun bu karara karfl davranfl biimini belirlemesi; zellikle, bu karardan hoflnut deilse bu karara
karfl yasal baflvuru yollarna mracaat edebilmesi iin, kararn ona bildirilmesi gerekir. Alnan karar veya yaplan ifllem, ancak ilgilisine bildirilmekle tamamlanr ve
bu bildirme ile baz sonular doar. Bu durumda, tebliin zorunlu olmas nedeniyle, eer o ifllem hi tebli edilmezse veya yanlfl tebli edilirse yaplan ifllem veya
alnan karar da bir hkm ifade etmeyecektir.
Usule iliflkin (zellikle taraflarca yaplan) ifllemlerin, kendilerine balanan hukuki sonular dourabilmesi, ou kez bunlarn bildirimden etkilenecek olan muhatabna bildirilmesine baldr. Tebligat Anayasa ile gvence altna alnan iddia ve
savunma hakknn tam olarak kullanlmasn ve bu suretle adil bir yarglamann yaplmasn salayan ok nemli bir aratr (Kuru vd., 2001:36).
Yazl yarglama usulnde davacnn iki, davalnn iki dileke verme hakk olduuna gre, dilekelerin karfllkl olarak mutlaka teblii zorunludur. Eer bir dileke karfl tarafa tebli edilmezse, dier tarafn cevap vermesi iin gerekli olan sre bafllamaz. Bunun hukuki sonucu ise, yarglama sreci dediimiz, sre yrmez
ve ok basit bir ifadeyle, davac olan ok uzun sre beklemek durumunda kalabilir. Bunun nedeni tebligat iflleminin usule uygun bir flekilde hukuken gereklefltirilmemesidir (Ylmaz vd., 2007:45).
Tebligatn nemi sadece davada iddia ve savunma hakknn gerei gibi kullanlabilmesi asndan deil, ayn zamanda, kamu hukuku zellikle vergi ve idare
hukuku alannda bir takm kamusal yetkilerin kullanlabilmesi de, yetkili makam
veya mercilerin ilgilisine usulne uygun olarak tebligat yaplmasna baldr. Bu
neminden dolay, kanun koyucu tebligat konusunu zel olarak dzenlemifl ve
tebligatn yaplfln ve bu yaplfln usulne uygun olduunun belgelenmesini zel
birtakm flekil flartlarna balamfltr.
Tebligata iliflkin temel ve genel nitelikte kurallar ierin mevzuatn baflnda 1959
tarih ve 11/2/1959 Tarihli Ve 7201 Nolu Tebligat Kanunu gelir. Bu Kanunda 1985
ylnda 3220 sayl kanunla, 2003 ylnda 4829 sayl kanunla ve 2011 ylnda tebligatn yaplmas: 11/1/2011 - 6099 s. K. m. 1 deifliklikler yaplmfltr. Tebligat Kanunundan baflka, tebligata iliflkin kurallarn yer alan bir dier mevzuat da, Tebligat
Kanununa gre hazrlanarak yrrle konulmufl olan Tebligat Tzdr.
Tebli ve Belgelendirme
Tebli ile ilgili Kanun ve Tzk hkmleri tamamen fleklidir. Gerek tebli ifllemi
ve gerekse tebli tarihi ancak kanun ve tzkte emredilen flekillerle tevsik ve dolaysyla ispat olunabilir.Yazl tebligat; bir davaya iliflkin ifllemleri o davayla ilgili kiflilere bildirmek iin, mahkemelerce yasaya uygun biimde yaplan bir belgelendirme ifllemidir (Deliduman, 2006:29). Tebligat Yasas ile Tznde ngrlen yolda ifllem yaplmfl olmadka tebli memuru tarafndan yaplan yazl beyan onun
mcerret sznden ibaret kalr ve dolaysyla belgelendirilmifl saylmaz. Durum
tebli mazbatasna nedenleri ile birlikte ak bir flekilde yazlmadka, komflulara
haber vermenin olanaksz olduu fleklinde bir yoruma gitmek mmkn deildir.
Tebligat eflitleri
Tebligat Kanunu uyarnca yaplacak tebligat, tebligat karan merci ve kiflilerin nitelii, yaplfl flekli, konusu ve yapld yer bakmndan flu flekilde ayrma tabi tutulabilir (Turan, 2006:84):
Niteliine Gre Tebligat: Resmi tebligat, zel tebligattr.
Yaplfl fiekline Gre Tebligat: Posta idaresi araclyla, memur araclyla,
dorudan doruya, ilan yoluyla tebligattr.
Konusuna Gre Tebligat: Yargsal (kazai), idari, mali tebligat fleklindedir.
Yaplacak Yere Gre Tebligat: Yurt ii, yurt dfl, yurt dflndan gelen tebligat
fleklindedir.
rnek Belgeler
Tebli -tebell belgesi;
ADI SOYADI :
GREV :
GREV YER :
TEBL YAPILACAK YAZININ TARH VE SAYISI : B.08.4.MEM.4.04.02.00
YAZININ Z :
TEBL EDLD YER :
TEBL TARH ve SAAT SAAT :
Yukarda ad soyad, grevi ve grev yeri yazl bulunan flahsa sz konusu yaz kendisine tebli edilmifltir.
TEBL EDEN
05./03/2010
(Ad Soyad)
(Unvan)
Davetiye rnei;
T. C.
Dosya No.
TAAHHTL
No.
Adres:
Not: Bu ksma davet edilen flahsn adresi yazlacaktr.
Davetiyenin 2 nci sahifesi (birinci sahifenin arkas)
Yer :
Tarih :
Gn :
Saat :
DAVETYE
Taraflarn ve varsa kanuni temsilci ve vekillerinin:
Ad ve soyad
:................................................................................................
Adresi
:................................................................................................
Ad ve soyad
:................................................................................................
Adresi
:................................................................................................
Ad ve soyad
:................................................................................................
Adresi
:..........................................................
Tebliin mevzuu
:......................................................................................................
...............................................................................................................................................
..........................................................................................................
135
Tebligat Kanununun birinci
maddesinde saylan
kurulufllar tarafndan
Tebligat Kanunu hkmleri
uyarnca karlan tebligat
veya bunlarn araclyla
(noter) yaplan tebligattr.
zel hukuk hkmlerine tabi
kurulufllar ve kifliler ili
Tebligat Kanunu hkmleri
dflnda braklan kamu
kurulufllar tarafndan 5584
sayl Posta Kanunu
hkmleri uyarnca yaplan
tebligattr.
136
TEBL MAZBATASI
Tebli evrak.
1 - Adresinde veya ................................ da muhatap
..............................................................................
2 - ................................................ sebebiyle muhatap
yerine ...................................................................
3 - Tebliin yaplmas ............................ sebebiyle
temin edilmediinden .......................................
..............................................................................
4 - Muhatabn muvakkaten .....................................
gittii .................................................. tarafndan
bildirildiinden ....................................................
5 - (.........................) mehil tayin edip (ikinci defa)
tebligat karldndan keyfiyet haber verilerek
muhatap yerine ...................................................
...............................................................................
6 - .............. ............ ................ tebellden imtina
ettiinden ............ ............. ............... ...............
................ .............. ........... ............... ...............
7 - Adreste kimse bulunmamas zerine ................
............... ............ .............. ............... .................
8 - Tebli yapacak kimse .............. .............. ..........
sebebiyle imtina ettiinden ................ ..............
..................... .................. ................... ...............
....... ................ huzurunda .............. ................
Tebligat yaplann
Tebli tarihi (imza veya parmak izi) imza ................
............... ...... ...................... .................... .................
Tebli memurunun imzas :
Muhatap adresini deifltirmiflse tebli memuru
tarafndan
Tesbit edilen yeni adres :
............. .................... ................. .............. ...................
............. ..................... ................ .............. ...................
............. ..................... ................ .............. ...................
............. .................... ................. ..............
Teblii karan
Merciin ad
: ......................................
Dosya No
: ......................................
Teblii daveti de tazammun ediyorsa,
hazr bulunulmas
lazm gelen
: ......................................
Yer
: ......................................
Tarih
: ......................................
Gn
: ......................................
Saat
: ......................................
Bu zarf
: ......................................
htiva eder
: ......................................
TAAHHTL
Esas No.
ADRES:
......... ...........
......... ...........
......... ...........
......... ...........
mza ve mhr
..........
..........
..........
..........
..........
..........
..........
..........
...........
...........
...........
...........
Saat
Tarih
Saat
Tarih
Kelime
No.
kfl
Merkezi
Sra
Alnd yer
Alan
memurun
imzas
137
138
TEVD LSTES
Evrak veya
Sra No
Telgraf No.
CRET
Gidecei Yer
NOT
Lira Kr.
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
Yekn
Listeyi tanzim
eden : ...............................
PTT Memuru
mza ve Mhr
zet
N
A M A
N
A M A
lanlar incelemek,
lan genellikle kamuoyunun veya belli baz nc kiflilerin haberi olsun diye aklama, bir durumu yayn yoluyla bildirme anlamna gelir. Resmi
ilanlar Basn ln Kurumu tarafndan yaplr. Mevzuatmzda, konuyla ilgili baz hkmlerde yalnzca ilandan sz edilmekte, bir ksmnda ise,
ilann nasl, hangi ierikle, ka defa yaplaca ve
hatta baz hkmlerde de ilann hangi niteliklere
sahip gazetelerde yaplaca belirtilmektedir. Yasada ilann hangi tr gazetelerde yaynlanacana iliflkin bir hkm yoksa ilan ilgililerin kolayca
bulup grebilecei, gazetelerle yaplmaldr.
Tebligat aklamak,
Tebli, yazl bildirme anlamna gelir. Tebligat
bilgilendirme yannda belgelendirme zellii de
bulunan bir usul ifllemidir. Bu sebeple tebligatn
usul yasalar ile iliflkisi daima gz nnde bulunmas gereken hukuki bir kuraldr. Usule iliflkin (zellikle taraflarca yaplan) ifllemlerin, kendilerine balanan hukuki sonular dourabilmesi, ou kez bunlarn bildirimden etkilenecek
olan muhatabna bildirilmesine baldr. Tebligat
Anayasa ile gvence altna alnan iddia ve savunma hakknn tam olarak kullanlmasn ve bu
suretle adil bir yarglamann yaplmasn salayan ok nemli bir aratr. Tebligatn nemi sadece davada iddia ve savunma hakknn gerei
gibi kullanlabilmesi asndan deil, ayn zamanda, kamu hukuku zellikle vergi ve idare
hukuku alannda bir takm kamusal yetkilerin
kullanlabilmesi de, yetkili makam veya mercilerin ilgilisine usulne uygun olarak tebligat yaplmasna baldr. Tebli ile ilgili Kanun ve Tzk
hkmleri tamamen fleklidir. Gerek tebli ifllemi
ve gerekse tebli tarihi ancak kanun ve Tzkte
emredilen flekillerle tevsik ve dolaysyla ispat
olunabilir. Tebligat Kanunu uyarnca yaplacak
tebligat, tebligat karan merci ve kiflilerin nitelii, yaplfl flekli, konusu ve yapld yer bakmndan ayrma tabi tutulmaktadr.
139
140
Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin afladaki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar durumunuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayacanza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ.
1. Resmi ilanlar afladakilerden hangisinin araclyla
yaynlanr?
a. Basn lan Kurumu
b. Adliye
c. Baflbakanlk
d. Bireyler
e. Avukat
2. Basn lan Kurumunun flubesi bulunmayan yerlerde,
resmi ilanlarn yaymlanmasna afladakilerden hangisi
arac olur?
a. Kaymakam
b. l zel daresi
c. Valilik
d. Adliye
e. Belediye
3. Resmi ilanlarn fiyat tarifesi afladakilerden hangisi
tarafndan saptanr?
a. Maliye Bakanl
b. Baflbakanlk
c. iflleri Bakanl
d. Adalet Bakanl
e. Bakanlar Kurulu
4. Afladakilerden hangisi konusuna gre tebligata rnek deildir?
a. Yargsal tebligat
b. Mali tebligat
c. dari tebligat
d. zel tebligat
e. Kazai tebligat
5. Afladakilerden hangisi yaplfl flekline gre tebligat
eflidi deildir?
a. Posta idaresi araclyla tebligat
b. Resmi tebligat
c. Memur araclyla tebligat
d. Dorudan doruya tebligat
e. lan yoluyla tebligat
6. Tebligat Kanununun birinci maddesinde saylan kurulufllar tarafndan Tebligat Kanunu hkmleri uyarnca karlan tebligat veya bunlarn araclyla yaplan
tebligat afladakilerden hangisidir?
a. Resmi tebligat
b. lan yoluyla tebligat
c. dari tebligat
d. Mali tebligat
e. zel tebligat
7. Afladakilerden hangisi Tebligat Kanununa gre yaplan snflandrmalardan biri deildir?
a. Niteliine gre tebligat
b. Yaplfl flekline gre tebligat
c. Konusuna gre tebligat
d. Yaplacak yere gre tebligat
e. Kullanlan kada gre tebligat
8. Bir davaya iliflkin ifllemleri o davayla ilgili kiflilere
bildirmek iin, mahkemelerce kanuna uygun biimde
yaplan belgelendirme ifllemine ne ad verilir?
a. Dileke
b. Tutanak
c. Yazl tebligat
d. Karar
e. ln
9. Resmi ilanlarn verilecei gazete ve dergilerin nitelikleri afladakilerden hangisi tarafndan saptanr?
a. Adliye
b. Bakanlar Kurulu
c. Belediye
d. Basn ln Kurumu Genel Kurulu
e. Avukat
10. lnla ilgili afladaki ifadelerden hangisi yanlfltr?
a. Duyuru, duyurma anlamna gelir.
b. Gazete ve dergiler resmi ilan yaynlamayabilir.
c. Basn ln Kurumu vardr.
d. Gerekli durumlarda ilnen tebligat yaplabilir.
e. Resmi ilnlar vardr.
141
Okuma Paras
Sra Sizde 1
Ad deifliklii, gaiplik karar, evlenme ilan, kar koca
arasnda mal rejimi, vesayet altna alma, miraslarn
tespiti, ak arttrma, tescilin ilan, kayym tayini, ak
arttrma, haksz rekabet, temsil yetkisinin geri alnmas,
ticaret sicilinin aleniyeti, umumun salna, yenecek
ve iilecek fleylere iliflkin sularn ilan, genel haciz karar, artrma ilan, iflasn ilan vs.
Sra Sizde 2
Kaynak: Kuru B. ve dierleri (2000). cra ve flas Hukuku, (s. 90). Yetkin Yaynlar. Ankara.
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
1. a
2. c
3. e
4. d
5. b
6. a
7. e
8. c
9. d
10. b
Amalarmz
N
N
N
Anahtar Kavramlar
Szleflme
Szleflme Trleri
indekiler
Szleflmeler
GRfi
SZLEfiME TRLER
Szleflmeler
GRfi
Hukuk dilinde ve gnlk dilde akit, mukavele, bat, kontrat gibi farkl terimlerle
de anlan szleflme taraflarn belli bir hukuki bir sonu dourmaya ynelik karfllkl ve birbirine uygun irade aklamalarndan oluflan bir hukuki ifllemdir. Bir szleflmenin kurulabilmesi ve hukuki sonularn dourabilmesi iin baz koflullarn
mevcut olmas gerekir. Borlar Kanunun 1. maddesinde Akdin nikad bafll altnda ki taraf karfllkl ve birbirine uygun surette rzalarn beyan ettikleri takdirde akid tamam olur fleklinde bir hkm getirilmifltir. Bu hkm gereince bir szleflmenin kurulmas iin ncelikle iki tarafn bulunmas ve bu taraflarn bir hukuki
sonu dourmak zere karfllkl ve birbirine uygun flekilde iradelerini aklamalar zorunludur. Aksi takdirde bir szleflmenin varlndan sz edilemez. Szleflmeye taraf olan kifliler alacakl ve borlu olarak adlandrlrlar. Bir szleflmede kural
olarak en az bir alacakl ve borlunun bulunmas gerekir. Ancak birden ok kiflinin de alacakl ve/veya borlu tarafn oluflturmas mmkndr. Bu durumda da
szleflme iki taraf arasnda kurulmufl olmaktadr.
Bundan baflka bir szleflmenin oluflabilmesi iin taraflarn irade aklamalarnn
karfllkl olmas gerekir. rade aklamalarnn karfllkl olmas dendiinde taraflardan her birinin kendi irade aklamasn dier tarafa yneltmesi ve ayn zamanda
karfl tarafn irade aklamasna da muhatap olmas gerektii anlafllr. Dier bir ifade ile szleflmenin taraflarndan her biri hem irade aklamas sahibi hem de dier
tarafn irade aklamasnn muhatab durumundadr. Szleflmenin kurulabilmesi
iin szleflmenin taraflarndan birinin ynelttii szleflme yapma teklifinin dier tarafn kabul etmesi gerekir. Hukukumuzda szleflme yapma teklifi icap, dier tarafn bu teklife verdii olumlu cevap ise kabul adn alr. Bu karfllkl irade aklamalarnn birbirine uygun olmas gerekir. Birbirine uygun bu irade aklamalarnn bir
araya gelmesiyle szleflme kurulmufl olur (Akipek, Kkgngr, 2002:18-19).
Szleflmeler, hukukumuzda byk bir blm itibariyle Borlar Kanununun
akdin muhtelif nevileri baflln taflyan ikinci ksmnda (BK m. 182 vd.) dzenlenmektedir. Ancak szleflmeler bunlardan ibaret deildir. Borlar Kanunu dflnda
baz kanunlarmzda da szleflme tipleri dzenlenmifltir. Bunlarn dflnda, idari
szleflmeler gibi baz zelliklere sahip szleflmelerde mevcuttur. Ayn zamanda
uluslararasndaki eflitli iliflkileri dzenlemek zere iki tarafl veya ok tarafl anlaflmalar da vardr.
144
SIRA SZDE
D fi N E L M
rnek olarak tapuya kaytl
taflnmazlarn satm iin
tapu memuru nnde
S O R flartn
U
yaplmas
verebiliriz.
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
SZLEfiME
K T ATRLER
P
TELEVZYON
NTERNET
D fi N E L M
Szleflmelerin geerlilii iin, genel olarak onlarn belli bir biimde yaplmas
fi N Em.
L M11, I). Ancak, baz hallerde szleflmenin geerli olabilmesi iin
flart deildirD (BK
kanun aka belli bir flekil flart ngrmfl olabilir.
Kanun flekli,
geerlilik flart olarak ngrmflse, o szleflmenin mutlaka
S O R eer
U
kanunda aranan flartlara uygun yaplmas ve bor yk altna girenlerce imzalanmas gerekir. Aksi halde, ortada geerli bir szleflmenin varlndan sz edilemez
DKKAT
(Ylmaz, 2008:185).
Basit bir szleflme rneinde yer almas gereken asgari hususlar flunlardr:
SIRA SZDE
Taraflarn
ad, soyad (unvan) ve adresleri,
Szleflmenin konusu,
Taraflarn karfllkl hak ve ykmllkleri
AMALARIMIZ
Taraflarn imzas.
N N
K T A P
SIRA SZDE
Borlar Kanunu
SIRA dflnda
SZDE hangi kanunlarda szleflme tiplerinin olabileceini dflnelim.
rnekler
D ana
fi N Eszleflmesi;
LM
Limited flirket
S O R U ABC LMTED fiRKET ANA SZLEfiME RNE
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
MADDE 1KURULUfi:D K K A T
Aflada, ad, soyad, ikametgah ve uyruklar yazl kurucular arasnda bir limited flirket
kurulmufltur.SIRA SZDE
1-................... T.C.Uyruklu olup, .........................................adresinde mukimdir.
2-.................... T.C. Uyruklu olup, ........................................adresinde mukimdir.
N N
AMALARIMIZ
TELEVZYON
TELEVZYON
NTERNET
NTERNET
7. nite - Szleflmeler
145
146
Tescil ve ilan edilmifl adresinden ayrlmfl olmasna ramen, yeni adresini sresi iinde
tescil ettirmemifl ise bu durum fesih sebebi saylr. Tescil ve ilan edilmifl adrese yaplmfl tebligat flirkete yaplmfl saylr.
MADDE 5fiRKETN SRES:
fiirketin sresi tescil ve ilan tarihinden bafllamak zere 99 yldr.
MADDE 6fiRKETN SERMAYES:
fiirketin sermayesi herbiri 00.00YTL deerinde 4000 hisseye ayrlmfl olup,100.000.00
YTLdir. Bu sermayenin,
3990 hisse karfll 00.000.00YTLsi ...............................
10 hisse karfll 000.00 YTLsi ................................
tarafndan muvazaadan ari olarak tamamen taahht edilmifltir. Sermayenin 1/4 flirketin kuruluflunun tescil tarihinden itibaren en ge 3 ay ierisinde, kalan 3/4 ise 00/00/2005
tarihinde nakten denecektir.
MADDE 7LANLAR :
fiirkete ait ilanlar Trk Ticaret Kanununun 37. Madde hkmleri sakl kalmak suretiyle
flirket merkezinin bulunduu yerde en az bir gazete ile yedi gn evvel yaplr.
MADDE 8fiRKETN DARES
fiirketin iflleri ve muameleleri ortaklar kurulu tarafndan seilecek bir veya birka mdr
tarafndan yrtlr.lk 10 yl iin .................... flirket mdr olarak seilmifltir.
MADDE 9-TEMSL VE LZAM
fiirketi mdrler temsil ederler, flirketi her hususta temsil ve ilzam edecek ortaklar kurulu tarafndan tespit ve ilan olunur.
fiirketi flirket mdr ................................ 10 yl sreyle
fiirkete ait gayri menkullerini (taflnmazlarnn) alm, satmn, Resmi ve hususi daireler,
messeseler, flirketler ve ortaklar ile hakiki ve hkmi flahslar nezdin de temsile,flirket alacaklarn tahsile ahzu kabza, flirket adna ticari hesap, posta ek hesaplar atrmaya,bu hesaplardan para ekmeye, flirket adna verilmifl bilumum ek ve alacak senetlerini tahsile,
bunlar ciro ederek teminat olarak kullanmaya, flirket demeleri iin ek ve senet tanzim etmeye, kambiyo taahhdnde bulunmaya, flirket adna bankalarda borlu cari hesaplar amaya ve bu hesaplardan para ekmeye, bankalardan teminat mektuplar almaya ve vermeye, flirketi ilzam ederek bor altna sokmaya, taahhtlerde bulunmaya resmi ve zel messeslere teklif vermeye ve bu yerlerle szleflmeler imzalamaya flirket adna yazflmalar yapmaya, flirketi adli idari ve mali mercilerde ve makamlarda sonuna kadar temsile Temsil ve
lzam maddesin inde sz edilen yetkililerin tamamn kullanmaya flirketi esas mukavelesinin ama ve konu maddesindeki iflleri yrtmeye velhasl bu szleflmede aksine hkm bulunmayan tm iflleri bafllatp neticelendirmeye, flirketi flirket kaflesi altnda mnferiden vaaz
edecei imza ile temsil ve ilzama, hatta nc flahslara vekalet vererek mdrlk yetkisinin tamamn veya bir ksmn devredebilir.Ancak flirket mdr mdrlk sfatn devredemez. Ayrca 3.flahslara vekalet vererek flirketin ifllerinin yrtlmesini salayabilir. lk 10 yl
iin, flirket mdrlne seilen ................................ flirket kaflesi altnda ataca mnferit
imzas ile flirketi her hususta temsil ve ilzam eder.
7. nite - Szleflmeler
147
148
kamet adresi
Tlf, faks, E - mail
: ..........................................................................
: ...........................................................................
: ..........................................................................
4. SZLEfiMENN SRES
: Bu ifl szleflmesi, .../.../....tarihinde yrrle girmek
zere .... yl /.... ay sreli olup, srenin bitiminde herhangi bir bildirime gerek kalmakszn
kendiliinden sona erer.
5. fiE BAfiLAMA TARH
: .../.../....
6. DENEME SRES
: Deneme sresi (bireysel ifl szleflmelerinde en fazla
iki ay olabilir.) .... aydr. Taraflar, bu sre iinde ifl szleflmesini ihbarsz ve tazminatsz olarak feshedebilirler.
7. ALIfiMA SRES
: Haftalk alflma sresi haftann .... gnnde (Bu sre Kanunun 13 nc maddesi ile madde gerekesi ve Fazla alflma ve Fazla Srelerle alflma Ynetmelii gerei, iflyerindeki tam sreli ifl szleflmesiyle alflan iflilerin haftalk
normal alflma srelerinin 2 / 3 nden daha az olacaktr) ...... saattir. Bu sre, haftann alfllan gnlerine eflit flekilde blnerek uygulanr. flverenin gerekli grmesi halinde (haftalk alflma gn says 6 gnden az olarak belirlenen iflyerlerinde) haftalk alflma gn says en fazla 6 gne kadar kartlr.
Ayrca, iflin nitelii ve flartlarna gre, ifle bafllama ve bitifl saatleri de, ifliler iin farkl flekillerde dzenlenebilir ve gerektiinde deifltirilebilir.
Ara dinlenme sresi ve kullanma zamanlar iflveren tarafndan Kanunun 68 inci maddesinde belirtilen sreden az olmamak zere iflin durumuna gre belirlenir.
8. CRET VE DEME ZAMANI : flinin aylk NET / BRT creti ...........YTL dir. flinin creti imza karfllnda kendisine denir / veya banka hesabna yatrlr / iflinin yazl
talebi ile belirledii ve bu talepte kendisi ve mutemedin tatbik imzalar bulunmak koflulu ile
mutemedine imza karfllnda denir.
cret ayda bir denir. Kural olarak ifllemifl cretlerin deme tarihi, ertesi ayn ilk ifl gndr. Zorunlu bir neden olmadka, cretler deme gnnden itibaren en ge 20 gn iinde denir.
cret demelerinde cret hesap pusulas verilir.
9. DENKLEfiTRME UYGULAMASI : fli denklefltirme uygulamas yaplmasn kabul eder.
Haftalk .... saatlik normal alflma sresi, iflveren tarafndan gerekli grldnde:
a) Haftalk normal alflma sresi, iflyerinde haftann alfllan gnlerine gnde onbir
saati aflmamak kofluluyla farkl flekilde datlabilir. Bu halde, younlafltrlmfl ifl haftas veya haftalarndan sonraki dnemde iflinin daha az srelerle alfltrlmas suretiyle, toplam alflma sresi, alfllmas gereken toplam normal sreyi gemeyecek
flekilde (Denklefltirme uygulanmasnn bireysel ifl szleflmesi ile yaplan alflmada
iki aylk sre iinde tamamlanmas gerekmekte olup, bu srenin toplu ifl szleflmeleri ile drt aya kadar artrlabilecei gibi 76 nc madde gerei kartlan Haftalk fl
Gnlerine Blnemeyen alflma Sreleri Ynetmeliinde belirtilen hallerde de alt
aya kadar kartlabilecektir.
7. nite - Szleflmeler
Para baflna, akort veya gtr gibi yaplan ifl tutarna gre cret denen ifllerde de
ilgili Ynetmeliin denklefltirmeye iliflkin hkmleri uygulanr.
Denklefltirme dnemi iinde gnlk ve haftalk alflma sreleri ile denklefltirme sresi uygulamasnn bafllang ve bitifl tarihleri iflverence belirlenir) denklefltirilir.
b) ...... saatlik haftalk normal alflma sresinin, haftann alfllan gnlerine farkl flekillerde datlarak alfllmas ( denklefltirme uygulanmas ) durumunda, iki aylk alflma sresi iinde, iflinin haftalk ortalama normal alflma sresi olan ..... saati aflamaz.
10. TELAF ALIfiMASI : Zorunlu nedenlerle iflin durmas, ulusal bayram ve genel tatillerden nce veya sonra iflyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle normal alflma srelerinin nemli lde altnda alfllmas ya da iflin tmyle durdurulmas veya iflinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, iflveren, iki ay ierisinde ifliye, alfllmayan bu sreler karfll olarak telafi alflmas yaptrabilir.
Telafi alflmas, gnlk 3 saati geemez ve gnlk alflma sresi ile birlikte de alflma
sresi toplam 11 saati aflamaz.
Telafi alflmas fazla srelerle alflma veya fazla alflma saylmaz, karfllnda fazla srelerle alflma veya fazla alflma creti denmez.
11. YILLIK CRETL ZN (Szleflme sresi bir yldan fazla ise) : Yllk cretli izin
sresi ve izine iliflkin hususlar fl Kanunu nda belirtilen koflullarda uygulanr. zin kullanma
zaman ifl koflullarna gre iflveren tarafndan belirlenir. zin sresi, iflinin hizmet sresine
gre :
- Bir yldan befl yla kadar ( 5 yl dahil ) .... gn ( en az 14 gn),
- Befl yldan fazla onbefl yldan az .... gn ( en az 20 gn),
- Onbefl yl ( dahil ) ve daha fazla olanlara .... gn ( en az 26 gn),
Hizmet sresi befl yldan az olsa dahi onsekiz ve daha kk yafltaki ifli ile, 50 ve daha yukar yafltaki ifliye .... Gn ( en az 20 gn ) olarak kullandrlr.
fli acil bir durum olmadka izine ayrlaca tarihten bir ay nce, yazl talepte bulunmak zorunda olup, belirtilen tarihte izin verilip verilmeyecei de talep tarihinden itibaren
bir hafta iinde yazl olarak ifliye bildirilir.
Yllk cretli izin ve dier izinlerle ilgili hususlara fl Kanunu ve Yllk cretli zin Ynetmeliinin ilgili hkmleri uygulanr.
zin dnemine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil gnleri ayrca izin sresine eklenir.
zin dnemine iliflkin creti peflin veya avans olarak denir.
zinli olunan dnemde iflinin hastalanmas halinde doktor raporu ( zel doktor olmamak kaydyla) ile belgelenmek koflulu ile istirahat dnemi izin sresinden saylmaz.
Dier izinler: flinin evlenmesi halinde 3, ocuunun doumunda, ana, baba, efl ve ocuunun lmnde, yangn sel gibi tabii afetlerde gn cretli izin verilir.
12. HAFTA TATL ALIfiMASI VE CRET : alfllmayan hafta tatili gn creti bir ifl
karfll olmakszn ifliye denir. fli gerek grlmesi halinde hafta tatilinde alflmay kabul eder. Gerektiinde hafta tatili hafta iinde de kullandrlabilir. Hafta tatili yaplmayarak
alfllmas halinde bu gnn creti ayrca % 50 zaml olarak denir.
13. ULUSAL BAYRAM GENEL TATL ALIfiMASI : alfllmayan ulusal bayram ve genel tatil gnlerine ait cret ifliye denir. fli gerek grldnde ulusal bayram ve genel
tatillerde alflmay kabul eder. Tatil yaplmayarak alfllan ulusal bayram ve genel tatil gnleri iin ayrca bir gnlk daha cret denir.
149
150
7. nite - Szleflmeler
l) fl szleflmesinin ksmi sreli olmas nedeniyle Fazla alflma ve Fazla Srelerle alflma Ynetmelii nin 8 inci maddesi (d) fkrasna gre, fazla alflma ve fazla srelerle alflma yaptrlamayacaktr.
m) ..........................................................................................................................................
n) Bu szleflmede yer almayan hususlarda fl Kanunu ve dier ilgili mevzuat uygulanr.
o) Szleflmenin uygulanmasnda kacak uyuflmazlklarda, 5521 sayl fl Mahkemeleri
Kanununun 5 inci maddesi gerei, dava olunann ikametgah saylan yer veya iflinin iflini yapt iflyeri mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir.
Sresi belirli ksmi sreli bu ifl szleflmesi...... sayfa ve her sayfas ..... suret olarak dzenlendi, taraflarca okundu, ilk sayfalar parafland, son sayfas imzaland ve birer sureti taraflara verildi. .../..../...
fiVEREN VEYA VEKL
Ad, soyad, imzas
fi
Ad, soyad, imzas
Satfl szleflmesi;
SATIfi SZLEfiMES
Bir yanda .......................................... .................................... (bu szleflmede ALICI olarak anlmaktadr) ile dier yanda......................................... (bu szleflmede SATICI olarak
anlmaktadr) afladaki szleflme flartlarn tespit etmifllerdir.
1. KONU
flbu szleflme ....................... miktarn kadn SATICI tarafndan ALICIYA satlmas ve
SATICININ mali teslim tarihine kadar kendi deposunda saklamasnn flartlarn dzenlemektedir.
2. SZLEfiMENN YRRLK TARH
flbu szleflme imza tarihinde yrrle girecektir.
3. TARAFLARIN RTBATLARI - FATURA BLGLER
3.1. ALICI
Adres
:
Tel. No
:
Faks No
:
E-Posta
:
Vergi Dairesi
:
V.D. Sicil No
:
3.2. SATICI
Adres
:
Tel. No
:
Faks No
:
E-Posta
:
Vergi Dairesi
:
V.D. Sicil No
:
4. MALIN TESLM TARH
4.1. flbu szleflme konusu .............................. adet ................... aflada belirtilen tarihlerde SATICI tarafndan ALICIYA teslim edilecek ve ALICI tarafndan afladaki maddelerde
belirtilen senet SATICIYA iade edilecektir.
151
152
Sra
Cins
Miktar
Teslim Tarihi
Tutar (YTL)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
TOPLAM
5. BEDEL
...........................................nin fiyat KDV dahil ............................. YTL. dir (ayrca yazyla yazlacak). ALICIYA daha sonra teslim edecei mal deposunda saklamas ve/veya baflka
nedenlerle SATICI bu toplam bedel dflnda hi bir nam altnda ve hi bir nedenle ALICIDAN baflka bedel ve/veya fiyat fark talep etmeyecektir.
6. DEME
ALICI ../../2005 Tarihinde ........................... YTL.yi (yazyla da yazlacak) faturas ve iflbu szleflmede belirtilen senetlerin usulne uygun olarak tanzim edilerek kendisine teslimi
karfllnda SATICIYA deyecektir.
7. CEZA fiART ve FORCE MAJEUR
7.1. SATICI bu szleflmeden doan ykmllklerini yerine getirmedii takdirde ALICININ zarar ve ziyann karfllamann yan sra ve ............................... YTL cezai flart ayrca ALICIYA deyecektir.
7.2. SATICI her halde satt mal ALICIYA bu szleflmede belirtilen tarihlerde teslim etmeyi, teslim edemediinde ALICININ bu szleflmeden doan alacaklarn demeyi ve maln
teslimi taahhd asndan zorunluluk halinin olmayacan kabul ve taahht etmektedir.
8. SATICI SENETLER
8.1. ALICININ peflin demesi ve satlan maln vadeli teslimi nedeniyle SATICI aflada
belirtilen senetleri ALICIYA 7. maddede belirtilen deme tarihinde teslim edecektir.
Sra
Keflide Tarihi
Vade Tarihi
Borlular
Bedeli
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
TOPLAM
8.2. Bu senetler alacak senedi olup, SATICININ bu szleflmedeki ykmllklerinden
birini yerine getirmemesi halinde sonraki tarihli senetlerdeki alacak muaccel olacaktr ve
ALICI elindeki senet bedellerinin tamamnn denmesini vadesini beklemeksizin SATICIDAN talep edebilecektir.
9. SZLEfiMENN FESH ve SON BULMASI
9.1. SATICI iflbu szleflmede belirtilen tarihte senetleri teslim etmedii takdirde faturasnn bedeli kendisine ALICI tarafndan denmeyecei gibi iflbu szleflme kendiliinden fesholur.
7. nite - Szleflmeler
9.2. SATICI ifl bu szleflmeden doan ykmllklerini yine iflbu szleflmede belirtilen
tarihlerde yerine getirmedii takdirde ALICI sre vermeksizin szleflmeyi feshedebilir ve
elindeki senetlerin tamamnn bedelinin ve cezai flartn denmesini SATICIDAN talep edebilir. Bu halde satc her trl kaybnn tazminini de ayrca talep edebilir.
9.3. Bu szleflmede belirtilen ykmllklerin tamamnn yerine getirilmifl olmas ve taraflarn bir dierinden talebi kalmadnda iflbu szleflme kendiliinden son bulur.
10. UZLAfiMAZLIKLARIN ZM VE YETKL MERC
flbu szleflmeden ya da szleflmenin maddelerinin yorumundan doan anlaflmazlklarn zmnde Ankara mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir.
11. SZLEfiMENN EKLER
Taraflarn imza sirkleri ve yetki belgeleri
flbu ...... sayfadan ve ..... maddeden ibaret szleflme metnini okuduk, mahiyetini anladk ve taraflar adna serbest irademizle imzaladk.
Ankara,...../....../2005
SATICI
SATICI
Kira szleflmesi;
KRA SZLEfiMES
(Meskenler/Konutlar in)
DARES
Mahallesi
Cadde/Soka
Numaras
Kiralanann Cinsi
Apartman dairesi
Kiralayan
Kiralayann Adresi
Kirac
Kiracnn Adresi
Akdin Sresi
Kira Bedelinin deme fiekli Her ayn beflinci gn akflamna kadar peflin olarak
Kiralanan Kullanm fiekli
Kiralanann Durumu
(imza)
(imza)
(imza)
153
154
GENEL KOfiULLAR
(imza)
(imza)
(imza)
7. nite - Szleflmeler
ZEL KOfiULLAR
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
155
156
7. nite - Szleflmeler
157
158
7. nite - Szleflmeler
Hazine Temsilcisi
Hak Sahibi
Ad ve Soyad
Ad ve Soyad
mza
mza
Vedia szleflmesi;
V E D A S Z L E fi ME S
Madde 1TARAFLAR:
Bir tarafta ........................................... adresinde ikamet eden ....................... ile dier tarafta ................................................ adresinde ikamet eden .................... arasnda afladaki
koflullarla bir vedia szleflmesi akdolunmufltur.
flbu szleflmede ;
..................... saklatan,
..................... saklayan olarak anlacaktr.
Madde 2KONU:
flbu szleflmenin konusu, mlkiyeti saklatana ait olan 25 adet ..................nn saklayan
tarafndan muhafaza edilmesidir.
Madde 3TARAFLARIN YKMLLKLER:
Saklatan, szleflme konusu eflyay saklayana ../../200.. tarihinde teslim edecektir.
Saklayan, bu eflyay, saklatan geri isteyene kadar muhafaza edecektir.. Saklayan sz konusu eflyay kullanamaz ve baflkalarna kullandrtamaz.
Saklayan, szleflme konusunu saklatann talebi halinde derhal geri verecektir. Eflya, kilitli bir depo iinde muhafaza edilecek ve eflyaya gelebilecek her trl ziyan ve hasardan
dolaysyla saklayan sorumlu olacaktr.
Saklatan, eflyay saklamas karfllnda saklayana her ay .........TL. deyecektir. demeler ayn son gn yaplacaktr.
Madde 4YETKL MAHKEME:
flbu szleflmeden domas muhtemel uyuflmazlklar iin .............. Mahkemeleri ve icra
daireleri yetkili olacaktr.
flbu szleflme, ../../200.. tarihinde ........... da iki nsha olarak imzalanmfl ve bir nsha
saklayana teslim edilmifl, ikinci nsha saklatanda kalmfltr.
Saklayan
Saklatan
Paylaflmal mal ayrl-Szleflme rnei
PAYLAfiMALI MAL AYRILII
(T.M.K.md.244 il 255)
Efller birlikte sz alarak, ../../.... tarihinde evlendik. Aramzda paylaflmal mal ayrl rejimini kabul ettik:
1- Her birimizin, yasal snrlar ierisinde, kendisine ait malvarl zerinde ynetim, yararlanma ve tasarruf hakk olacaktr.
2- Belirli bir maln kendisine ait olduunu iddia eden, iddiasn ispatla ykml olacaktr. Aksi takdirde aidiyeti isbat edilemeyen mallar, payl mlkiyetimizdeki mallardan
saylacaktr.
159
160
3- Her efl kendi borlarndan dolay, kendisine ait mallarn tmyle sorumlu olacaktr.
4- Mal rejiminin sona ermesi halinde, her birimiz, dierinin zilyetliinde bulunan mallarn geri alacaktr. Ayrca stn yarar olduunu ispat eden, teki nlemler yannda, dierimize ait payn deme gnndeki karflln vermek suretiyle payl mlkiyetimizdeki maln kendisine verilmesini isteyebilecektir.
5- Paylafltrma dfl kalan bir maln edinilmesine, iyilefltirilmesine veya korunmasna hi
veya uygun bir karfllk almakszn katkda bulunan taraf mal rejiminin sona ermesi
durumunda, dierinden katks orannda hakkaniyete uygun bir bedel denmesini
isteyebilecektir. Bu istem paylafltrma dfl kalan maln yerine geen deerler iin de
geerli olacaktr.
6- Bu mal rejiminin kurulmasndan sonra birimizin edindii ve ailemizin ortak kullanm
ve yararlanmasna zgledii mallar ile ailemizin ekonomik geleceini gvence altna almaya ynelik yatrmlar veya bunlarn yerine geen deerler, mal rejiminin sona ermesi durumunda aramzda eflit olarak paylafllacaktr.
7- Her birimizin kendisine ait olan manevi tazminat alacaklar, miras yoluyla edindii
mallar ile karfllksz kazandrmada bulunann ak iradesinden aksi anlafllmadka,
salar aras veya lme bal tasarruflarla edinilen mallar, paylaflma dfl kalacaklardr.
8- Paylaflma, olanaklar lsnde ayn olarak yaplacaktr. Olanak bulunmad durumda bedel eklenmek suretiyle paylar denklefltirilecektir. Birimizin dierine deyecei
bedel, mallarn tasfiye anndaki srm deerine gre hesaplanacaktr. Bu hesaplamada, paylaflm konusu mallarn edinilmesinden dolay bor varsa, srm deerlerinden indirilecektir.
9- Tasfiyenin sona ermesinden bafllayarak denklefltirme bedeline %.. Orannda faiz yrtlecektir.
10- Birimizin lm durumunda, paylaflma konusu mallar arasnda ev eflyas veya birlikte yafladmz konut bulunduunda, sa kalan, bunlar zerinde kendisine miras ve
paylaflmadan doan hakkna mahsup edilmek ve yetmedii takdirde bir bedel eklenmek suretiyle mlkiyet hakk tannmasn isteyebilecektir diye szlerini bitirdiler.
Not:
9.Paragrafla ilgili olarak: Tasfiyenin sona ermesinden bafllayarak denklefltirme bedeline
faiz yrtlmemesi veya gvence istenmemesi konusunda anlaflabilirler.
DKKAT : - Szleflmenin tescil ve ilnna iliflkin hkmler kaldrldndan, bu ifllemler
yaplmayacaktr.
- flleme ilgililerin fotoraflarnn yapfltrlmas gerekir. (NKY.md.93)
TARAFLAR
TARAFLAR
MZA
MZA
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
7. nite - Szleflmeler
161
zet
N
A M A
N
A M A
N
A M A
162
Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin afladaki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar durumunuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayacanza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ.
1. Afladakilerden hangisi basit bir szleflme rneinde yer almas gereken asgari hususlardan biri deildir?
a. Taraflarn ad ve soyad
b. Taraflarn adresleri
c. Szleflmenin konusu
d. Taraflarn varsa efllerinin adlar
e. Taraflarn imzas
7. nite - Szleflmeler
163
Okuma Paras
Sra Sizde 1
Borlar Kanunu dflnda Medeni Kanununda, Ticaret
Kanununda, Hukuk Muhakemeleri Kanununda, cra ve
iflas Kanununda ve pek ok zel kanunda szleflme
tipleri dzenlenmifltir.
Sra Sizde 2
Yeni szleflme tr olarak garanti szleflmesi, kredi szleflmesi, tek satclk szleflmesi, alacaklarn satfl (factoring) szleflmesi, pazarlama imtiyaz (franchising) szleflmesi, satm iin brakma szleflmesini verebiliriz.
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
AKINTRK, T. (2009). Borlar Hukuku, Beta, stanbul.
AKPEK, fi., KKGNGR, E. (2002). Szleflmeler
Rehberi, 2. Bask, Yetkin Yaynevi, Ankara.
YILMAZ E., YILMAZ . (2006) Hukuk Rehberi, 8. Bask,
Yetkin Yaynlar, Ankara.
YILMAZ E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2.
Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara.
YILMAZ E. (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Ankara.
Amalarmz
N
N
N
Anahtar Kavramlar
Noter
Noterlik fllemleri
Noterler Birlii
indekiler
Noter Belgeleri
NOTER
NOTERLK PERSONEL
TRKYE NOTERLER BRL
RNEKLER
Noter Belgeleri
NOTER
Trk Hukukunda noter ve noterlik messesesi 1512 sayl Noterlik Kanunu tarafndan dzenlenmifltir. Kanuna gre noter, hukuki gvenlii salamak ve anlaflmazlklar nlemek iin ifllemleri belgelendirir ve kanunlarla verilen baflka grevleri Noterlik Kanunu ve Noterlik Kanunu Ynetmeliine gre uygun olarak yerine
getirebilen gerek kiflidir (N.K. m.1). Noter, yaplmas kanun ile baflka bir makam,
merci veya flahsa verilmemifl olan her trl yasal ifllemi dzenlemekle de grevlendirilmifltir. Noterlik Kanunu ve dier kanunlarda resmi olarak yaplmalar emredilen ve mercileri belirtilmemifl olan btn hukuki ifllemleri bu kanun hkmlerine gre yapmak noterin grevidir (N.K. m. 60) (Ylmaz, 2008:193).
Noterler hukuk belgesi dzenlemek, dzenlenmifl belgeleri usulne uygun olarak onaylamak ve de baz ifllemleri tescil etmek fleklinde tasnif edebilecek temel ve genel iflleri yaparlar. Bu ifllemler kanunda tek tek saylmfl ve zetle belirtilmifltir.
Noterlerin grevleri Noterlik Kanunu madde 60da afladaki gibi sralanmfltr:
1. Yaplmas kanunla baflka bir makam, merci veya flahsa verilmemifl olan her
nevi hukuki ifllemleri dzenlemek,
2. Kanunlarda resmi olarak yaplmalar emredilen ve mercileri belirtilmemifl
olan btn hukuki ifllemleri bu kanun hkmlerine gre yapmak,
3. Gayrimenkul satfl vaadi szleflmesi yapmak,
4. Bu kanuna uygun olarak dflarda yazlp getirilen ktlarn zerindeki imza, mhr veya herhangi bir iflareti veya tarihi onaylamak,
5. Bu kanun hkmlerine gre yaplan ifllemlerin dairede kalan asl veya rneklerinden veya getirilen ktlardan rnek karp vermek,
6. Belgeleri bir dilden dier dile veya bir yazdan baflka bir yazya evirmek,
7. Protesto, ihbarname ve ihtarname gndermek,
8. Kanunen tescili gereken ifllemleri tescil etmek,
9. Bu ve dier kanunlarla verilmifl sair iflleri yapmak.
Trkiye Cumhuriyetinde noterin tanm flu flekilde yaplabilir: Noter, Adalet
Bakan tarafndan atanan ve grevlendirilen; tarafsz ve drst, mesleki uzmanla
ve bamszla sahip; bir kamu hizmeti erevesinde yasal gvenlii salamak ve
anlaflmazlklar nlemek iin taraflarn iradelerine uygun olarak ifllemleri belgelendiren; Noterlik Kanununa uygun olarak dflarda yazlp getirilen ktlarn zerindeki imza, mhr veya herhangi bir iflareti veya tarihi onaylayan; Noterlik Kanunu
166
hkmlerine gre yaplan ifllemlerin dairede kalan asl veya rneklerinden veya
getirilen ktlardan rnek karp veren; belgeleri bir dilden dier bir dile veya bir
yazdan baflka bir yazya eviren, protesto, ihbarname ve ihtarname gnderen; taflnmaz satfl vaadi szleflmesi yapan; yasal olarak tescili gereken ifllemleri tescil
eden; tespit iflleri, defter onaylamak, vasiyetname ve lme bal tasarruflar ile ilgili ifller, tebligat iflleri, aylk ve yllk ifl cetvelleri verilmesi iflleri ile birlikte Noterlik Kanunu ve dier kanunlar tarafndan verilen baflkaca grevleri noterlik hukuku kurallarna uygun olarak yapan; kanunlarda resmi olarak yaplmalar emredilen
ve yaplmalar kanun ile baflka bir makam, merci veya flahsa verilmemifl olan her
tr yasal ifllemi dzenlemek yetkisine sahip olan, cretini ilgili taraflardan alan,
vergi deyen ve lm, istifa, meslekten karma ya da yafl haddi nedeniyle grevi
son bulan gerek kiflidir. (Gren, 2010:12).
Noterlike dzenlenebilecek szleflmeler flunlardr: Evlenme szleflmesi, gayrimenkul satfl vaadi szleflmesi, miras taksimi szleflmesi, gayrimenkul bafllama
vaadi szleflmesi, flirket szleflmesi, irtifak hakk vaadi ve ortak mlkin idaresi szleflmesi, MK 748 gre skna hakk szleflmesi, (BK 507) kayd hayat flartyla irat
balanmas szleflmesi, (BK 511) lnceye kadar bakma szleflmesi, mlkiyeti muhafaza kayd ile satfl szleflmesi, kira szleflmesi, menkul mallarda hibe szleflmesi, taksim ve ifraz szleflmesi, evlat edinme szleflmesi.
SIRA SZDE
fi N E Lkimlik
M tespiti,
BuD koflullar
adres tespiti, yetenek tespiti
ve gerek istein tespitidir.
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
Noterlerin yapabilecei
SIRA SZDE baflka ifllemler olabilir mi dflnelim.
ncelikle noterlerin ilgililerin fiziki ve hukuki durumlarn tespit zorunluluklaD fi N E L M
r vardr. nk
bir hukuki ifllemin geerli olabilmesi bir ksm genel ve zel koflullara baldr. Noter bir hukuki ifllem iin kendisine mracaat eden kifli veya kiS O R kimlik
U
flilerin ncelikle
ve adresleri ile yetenek yani hukuki ehliyet ve akli durumunu tespit edecektir. Sonra da bu kiflilerin gerek isteklerini renerek talep edilen hukuki ifllemleri buna gre oluflturacaktr.
DKKAT
NOTERLK PERSONEL
N N
SIRA SZDE
Noterlik dairesi
personeli, noterin emri altnda bulunan ifle yeter saydaki ktip ve
hizmetlilerden meydana gelir (N.K. m. 42). En az iki ktip bulunan noterliklerde,
ktiplerdenAMALARIMIZ
biri baflktiplik grevini yapar.
Baflktip noterlik dairesinin personelinin flefidir (N.K. m. 43). Noterlik dairesinde
bulunan evrak, defter ve demirbafl eflyadan noterle birlikte baflktip sorumludur.
Noter ktibi
flartlar Noterlik Kanunu m. 44e gre afladaki gibi
K T olabilme
A P
belirtilmifltir:
Noter ktibi
T E L E olabilmek
V Z Y O N iin Devlet Memurlar Kanununda yazl flartlara sahip bulunmak,
ceza veya disiplin karar ile meslekten karlmfl olmamak, alt aylk adaylk sresini geirmek ve yeterlii noter tarafndan onaylanmak flarttr. Yeterlii onaylanmayan aday alt ay
daha alfltrlabilir. Yine baflar gstermezse o noterlikte alfltrlamaz. Trkiye Noterler Bir N T Etarafndan
RNET
lii veya odalar
alacak kurslar bitirenler, adayla ncelikle alnrlar.
Noter, noter katibi aday hakknda alt aylk adaylk sresinin sonunda bir rapor
dzenler.. Bu raporda adayn yeterlii onaylanmflsa aday Noter Ktibi olur. Durum siciline ifllenmek zere rapor ile birlikte Odaya bildirilir. Yeterlii onaylanma-
167
168
Grevlerine son verilen organlarn yerine en ge bir ay ierisinde yenileri seilir. Yeni
seilenler eskilerin sresini tamamlarlar.
Adalet Bakanlnn bu Kanun uyarnca Birlik organlarnn karar ve ifllemleri hakkndaki
tasarruflarna, Birliin merkez ve mahalli organlar tarafndan uyulmas zorunludur. Bakanlk
tasarruflarn, idari yarg merciinin yrtmenin durdurulmasna veya esasna iliflkin karar veya kanuni bir sebep olmakszn yerine getirmeyen veya eski kararda direnme niteliinde yeni bir karar veren veya Kanunun zorunlu kld ifllemleri Bakanln uyarsna ramen yerine getirmeyen birlik organlar hakknda da yukardaki fkralar hkmleri uygulanr.
Grevlerine son verilen organ yelerinin kanunda yazl ceza sorumluluklar sakldr. Bu
organlarn yukardaki fkra gereince grevlerine son verilmesine neden olan tasarruflar
hkmszdr.
(Bu fkra 18/6/1997 tarih ve 4276 sayl Kanunun 27 nci maddesiyle altnc ve yedinci
fkralarnn birlefltirilmesi suretiyle altnc fkra olarak yeniden dzenlenmifltir.) Ancak, milli
gvenliin, kamu dzeninin su ifllenmesini veya suun devamn nlemenin yahut yakalamann gerektirdii hallerde gecikmede saknca varsa, Birliin merkezindeki organlar ile
odalarn baflkan ve ynetim kurullar vali tarafndan faaliyetten men edilebilir. Faaliyetten
men karar, yirmidrt saat iinde grevli hkimin onayna sunulur. Hkim, kararn krksekiz saat iinde aklar; aksi halde, bu idari karar kendiliinden yrrlkten kalkar.
Noterler, Trkiye Noterler Birliinin tabii yeleridir. Yafl tahdidine tabi tutulan
noterler, Birliin fahri yesi olurlar.Birlik Ynetim Kurulu, meslee yararl olmufl
kiflilerin fahri yelie kabulne karar verebilir (NK m. 165).
169
RNEKLER
Uygulamadan birka rnek verelim.
Onaylama flerhi;
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
DKKAT
DKKAT
ONAYLAMA fiERH
(AZLNAME-HBARNAME-HTARNAME-STFANAME)
( N.K.60,90-92, 106, NKY 98 )
SIRA SZDE
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
170
NOT:
1-Vekletin yapld noterlik ile tarih ve yevmiye numaras belli ise azilnamenin bir
nshas o noterlie gnderilir.
2-Veklet ayn noterlikte yaplmfl ise azilname vekletname zerine flerh edilir.
3-lgilinin bilgi iin gnderilmesini istedii yerlere de birer nsha gnderilir.
4-Har hesab iin 1986/58 ve 1989/29 sayl genelgelere baknz.
5-Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama bafllatlncaya kadar, vergi kimlik numaras taflt alm ifllemleri (1998/44 sayl genel yaz), limitet flirket hisse devirleri (2000/58 sayl genelge) ve dava vekletnameleri (1989/70,
1990/3 ve 1005/44 sayl genelgeler) onaylamalarnda yazlmaldr.
Yazlan szleflme okunmak zere kendilerine verildi. Ayr ayr okudular. Gerek isteklerinin tam olarak yazldn syledikten sonra hep birlikte alt imzaland, mhrlendi.
Satc
ADI VE SOYADI
NVAN
MZA
Alc
ADI VE SOYADI
MZA
Noter
ADI VE SOYADI
RESM MHR VE MZA
NOTER
ADI VE SOYADI - NVANI
RESM MHR VE MZA
171
172
Paydafl
ADI VE SOYADI
MZA
Noter
ADI VE SOYADI-NVANI
RESM MHR VE MZA
173
174
Kendilerinin tankla engel halleri olmadn sorarak rendiim gibi, ilgililerin kimlikleri hakknda ibraz ettikleri belgelerden ve tanklarn beyanlarndan kan
sahibi oldum.
Dzenleme fleklinde satfl vaadi szleflmesi yapmak isteyenlerden satmay vaad
eden....................... flu suretle sze bafllad: (Bu ksma satmay vaad edenin gerek
istekleriz yazlacak) diye szlerini bitirdi.
Sz alan almay vaad eden............................ flu suretle sze bafllad: (Bu ksma
alcnn gerek istekleri yazlacak) diye szlerini bitirdi.
Yazlan bu szleflme tanklar huzurunda ilgililere aka okunup anlatld. lgililer szleflmede yazl olanlarn gerek istekleri olduunu tanklar yannda sylediler. Tanklarnda ilgililerin beyanlarnn aynen yazldn belirtmeleri zerine szleflmenin altna ilgililerin sol el bafl parmak izleri bastrlarak, tarafmdan imzaland, mhrlendi.............yl............ aynn............ gn.../....../......
SATMAYI VAAD EDEN
ADI VE SOYADI
SOL EL BAfi PARMAK Z
TANIK
ADI VE SOYADI
MZA
NOTER
ADI VE SOYADI-NVANI
RESM MHR VE MZA
NOT:
1-fllem fotorafl yaplr.
2-braz edilmiflse mlkiyet belgesi fotokopisi eklenir.(Tapu vs.)
3-Belge ibraz edilmemiflse alc ve satcnn beyanlar blmne Satcnn mlkiyete
iliflkin bir belge ibraz etmemesinin taraflarca kabul edildii fleklinde bir not eklenmelidir.
4- Szleflmenin tanzimi esnasnda ilgililer, szleflme deerinin arsann en son emlak
vergisi beyannamesinde yer alan emlak vergisi deerinden az olamayaca hususunda ikaz edilip, bu ikaznda szleflmede belirtilmesi gerekir.(1995/59 sayl genelge)
5-Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama bafllatlncaya kadar, vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl genel
yaz), limitet flirket hisse devirlerine (2000/58 sayl genelge) ve dava vekaletnamelerine ( 1989/ 70, 1990/3 ve 1995/44 sayl genelgeler) yazlmaldr.
6-Kimlik hakknda tank dinlenebilir.
NOTER
ADI VE SOYADI-NVANI
RESM MHR VE MZA
NOT:
1-15 yafln bitirenler vasiyetname yapabilir.
2-fllem fotorafl yaplr.
3-Vasiyet edenin kaytl olduu Nfus daresine bildirilir.
4-Fihrist defterine ve emanet defterine kaydedilir.(N.K.Yn.49/son)
5-Kanunda amir bir hkm bulunmamasna ramen ilgilinin yetenei ynnden
doktor raporu istenmesi tavsiye olunur.
6-Yabanc uyruklu vasiyetiler ynnden 1994/59 sayl genelgeye baknz.
7- Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama bafllatlncaya kadar, vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl genel yaz), limitet flirket hisse devirlerine (2000/58 sayl genelge) ve dava vekletnamelerine ( 1989/ 70, 1990/3 ve 1995/44 sayl genelgeler) yazlmaldr.
175
176
NOTER
ADI VE SOYADI-NVANI
RESM MHR VE MZA
NOT:
1-Nitelii bakmndan tapuda ifllem yaplmasn gerektiren vekaletnameler fotorafl
yaplr.(N.K.Yn.93)
2-Tapuda ifllem yaplmasn gerektiren vekaletnamelerin dzenlenmesi srasnda dikkat edilecek hususlar iin 1976/26, 1977/34, 1994/58, 1998/43,49 sayl genelgelere
baknz.
3-lgilinin yaflllk, hastalk veya dfl grnfl itibariyle yeteneinden flphe edilmesi
veya bu konuda ihbar ve flikayet bulunmas dflnda rapor alnmas tamamen Noterin
takdirindedir. (N.K.Yn.91)
4- Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama bafllatlncaya kadar, vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl genel yaz), limitet flirket hisse devirlerine (2000/58 sayl genelge) ve dava vekletnamelerine ( 1989/ 70, 1990/3 ve 1995/44 sayl genelgeler) yazlmaldr.
VEKALETNAME
TRKYE CUMHURYET
NOTERL
Yevmiye No :
Tarih :
Leh ve aleyhimde almfl ve alacak dava ve takiplerden dolay T.C yarg organlarnn, meclislerinin, daire ve kurulufllarnn her ksm ve derecesinde, her yol ve sfatla beni temsile hak ve menfaatlerimi korumaya, davalar amaya icra takibinde bulunmaya, almfl davalara katlmaya, takibe ve neticelendirmeye, tahkime ve hakem tayinine, her nevi dileke ve evraklar beni temsilen kendi imzas ile ilgili kurum ve kurulufllara vermeye, tebli ve tebelle tank, bilirkifli gstermeye, karfl taraftan gsterilenleri kabul veya redde, protesto, ihtarname, ihbarname keflidesine, keflide olunanlara cevap vermeye, yemin teklif, kabul ve redde, keflif yaptrmaya kefliflerde hazr bulunmaya, keflif raporlarna itiraza, yeniden keflif talebinde bulunmaya, ihtiyati
ve icrai tedbir ve hacizler yaptrmaya ve kaldrtmaya, icra daireleri, Yargtay, Sayfltay, Danfltay, Blge dare Mahkemeleri, Vergi Mahkemeleri ve Devlet Gvenlik Mahkemeleri ile, kanunlarla kurulmufl ve kurulacak yarg organlar ve dier devlet dairelerinin tmnde gerekli her trl kanuni ifllemleri yapmaya, iflleri takibe, murafaaya,
kararlar temyiz etmeye, kararlarn dzeltilmesi ve yarglamann iadesini istemeye,
hakim, bilirkifli, hakem flahit,katip ve ehlivukuflar flikayete ve redde, dava nakline,
duruflmalara katlmaya, elden evrak alp vermeye kayt ve suretler karmaya, dosyalar tetkike, yanlfllklar dzelttirmeye, vergi daireleri, vergi itiraz, takdir temyiz ve il
uzlaflma komisyonlar ile kanunlarla bu konularda kurulmufl ve bundan sonra kurulacak organlarda beni temsile, uzlaflma talebinde bulunmaya, tutanaklar imzalamaya, itiraza, gerekli kanunl ifllemleri takip ve neticelendirmeye, duruflmalardan vareste tutulmam yolunda talepte bulunmaya tm kararlarn infazn ilgili kurulufllardan istemeye bu yetkilerin bir ksm veya tamam ile baflkalarn da tevkil, teflrik ve azle ve
bu yetkileri birlikte veya ayr ayr kullanmak zere ahzu kabza, sulh ve ibraya, davay kabule veya redde, davadan ve temyizden feragate, feragati davay kabule, icra
ihalelerine ifltirak etmeye, adma pey srmeye mezun ve yetkili olmak zere................Caddesi No:00/0......... stanbul adresinde mukim Kadky Vergi Dairesinin 0000000000 sicilinde kaytl stanbul barosu avukatlarndan Av..............., ayn adreste mukim 0000000 SSK sicil numaral Av.................. ve yine ayn adreste mukim
0000000 SSK sicil numaral Av.......................... tarafmdan vekil tayin edildi.
VEKALET VEREN..........:
mza
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
177
178
:
:
:
:
:
:
Adresi
VEKL OLAN
li
Cilt No
lesi
Aile S.No
Mahalle/Ky
Birey No
Leh ve aleyhinde almfl ve alacak olan bilumum dava ve takipler ile benimde
baflkalar aleyhine atm veya aacam dava ve takiplerden dolayl T.C. mahkemelerinin, meclislerinin, daire ve messeselerinin ve komisyonlarnn her ksm ve derecesinde davac, daval, mdahil ve nc flahs gibi her sfat, tarik ve suretle beni temsile, hak ve menfaatlerimi temin, mdafaa ve muhafazas iin uygun grecei
tm muameleleri takip, tamamlama ve bitirmeye, yeniden dava amaya, ifltirak talebinde bulunmaya, ifltirake, her nevi dileke ve layihalar kendi imzas ile ilgili mercilere vermeye, tebli ve tebelle, kararlarn aklanmasn veya dzeltilmesini talep etmeye, tank, bilirkifli gstermeye, karfl taraftan gsterilenleri red etmeye, kabule, protesto, ihbarname ve ihtarname keflide etmeye, keflide edilenleri kabule ve
bunlara cevap vermeye, yemin teklif etmeye, teklif edilen yemini kabule veya redde, keflif talebinde bulunmaya, keflif taleplerini redde ve kabule, ihtiyati ve icrai tedbir alma ve yaptrmaya, icra dairelerinde, Yargtay, Danfltay, Sayfltay ve dier devlet dairelerinin tmnde iflleri takibe ve intaca ve gerekli ifllemleri yaptrmaya, mrafaaya, temyiz-i davaya, kararn dzeltilmesini istemeye, duruflmadan vareste tutulma
isteminde bulunmaya, gyabmda cereyan edecek duruflmalara katlmaya, yarglamann iadesini istemeye, hakimin reddini istemeye, davann tamamn ve bir ksmn slah isteminde bulunmaya, almfl ve alacak davalar kabule, davadan vazgeme,
feragat ve feragati davay kabule, ahzu kabza, sulh ve ibraya bu yetkilerinin bir ksm veya tamam ile baflkalarn da tevkil, teflrik ve azle mezun ve yetkili olmak zere birlikte ve ayr ayr olmak zere vekil tayin ettim..
VEKALET VEREN..........:
mza
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
fotoraf
Yevmiye No :
Tarih :
VEKALETNAME
VEKALET VEREN
Ad Soyad
Baba Ad
TC Kimlik No
Vergi No
Nfus Kayt Bilgileri
:
:
:
:
:
:
Adresi
VEKL OLAN
li
Cilt No
lesi
Aile S.No
Mahalle/Ky
Birey No
179
180
:
:
:
:
:
:
Adresi
VEKL OLAN
li
Cilt No
lesi
Aile S.No
Mahalle/Ky
Birey No
181
182
12- Birimize ait bor Ona ait olan mal kesimini ykmllk altna sokacak, ancak
hangi mal kesimine ait olduu anlafllamayan bor, o eflin edinilmifl mallarna iliflkin
saylacaktr.
13- Birimize ait mal kesiminden yine ona ait dier kesimindeki maln edinilmesine, iyilefltirilmesine veya korunmasna katkda bulunulmas durumunda, o kesimde deer artmas veya azalmas olmuflsa, katk oranna ve maln tasfiye zamanndaki deerine veya
mal daha nce elden karlmflsa hakkaniyete uygun olarak denklefltirme yaplacaktr.
14- Artk deer; eklenmeden ve denklefltirmeden elde edilen miktarlar da dahil olmak zere, her birimizin edinilmifl mallarnn toplam deerinden bu mallara iliflkin
borlar karldktan sonra kalan miktar olacaktr.
15- Tasfiyede mallarn srm deerleri esas alnacak, mal rejiminin sona erdii srada mevcut olan edinilmifl mallar tasfiye anndaki deerleriyle hesaba katlacak, edinilmifl mallara hesapta eklenecek olanlarn deeri maln devredildii tarih esas alnarak hesaplanacaktr.
16- Her birimiz, dierine ait artk deerin yars zerinde hak sahibi olacak, alacaklar
takas edilecektir.
17- Katlma alaca ve deer artfl pay ayn veya para olarak denebilecektir. Ayn
demede mallarn srm deeri esas alnacaktr.
18- Tasfiyenin sona erdii tarihten bafllayarak, katlma alacana ve deer artfl payna %.. orannda faiz uygulanacaktr.
19- Birimizin lm halinde sa kalan, lene ait olup birlikte yafladklar konut zerinde, katlma alacana mahsup edilmek, yetmez ise bedel eklenmek suretiyle intifa
veya oturma hakk; ayn koflullar altnda ev eflyas zerinde mlkiyet hakk isteyebilecektir, diye szlerini bitirdiler. Not: 3.Paragrafla ilgili olarak : Efllerden birinin, dierinin rzas olmadan payl mlkiyet konusu maldaki pay zerinde tasarrufta bulunabileceine dair szleflmeye hkm koyabilirler.
6.Paragrafla ilgili olarak: Efller karfllkl borlar ile ilgili dzenleme yapabilirler.
16.Paragrafla ilgili olarak:
a) Efller deer artflndan pay almaktan vazgeebilecekleri gibi pay orann da deifltirebilirler.
b) Efller artk deere katlmada baflka bir esas kabul edebilirler.
18.Paragrafla ilgili olarak: Efller katlma alacana ve deer artfl payna faiz yrtlmeyeceini, borludan gvence istenmeyeceini kararlafltrabilirler.
19.Paragrafla ilgili olarak: Efller aile konutu ile ev eflyalar hakknda Trk Meden Kanununun 240 nc maddesinin birinci fkrasnda belirtilenlerden farkl dzenleme yapabilirler.
DKKAT :
a) Efller szleflmede kiflisel mallarn gelirlerinin edinilmifl mallara dahil olmayacan
kararlafltrabilirler.
b) Szleflmenin tescil ve ilnna iliflkin hkmler kaldrldndan, bu ifllemler yaplmayacaktr.
c) Bu szleflme rnei, Trk Meden Kanununun Yrrl ve Uygulama fiekli Hakknda Kanunun 10 uncu maddesinin nc fkrasna dayanarak baflvuruda bulunan
ve szleflmenin bafllangcn evlenme tarihine kadar gtrmek isteyen efllerle ilgilidir.
d) flleme ilgililerin fotoraflarnn yapfltrlmas gerekir. (NKY.md.93)
mza
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR
183
184
zet
N
A M A
N
A M A
N
A M A
185
Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin afladaki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar durumunuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayacanza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ.
186
Okuma Paras
Sra Sizde 1
Ayrca Noterlerin taahhtname, kefaletname, vasiyetname, vakf senedi, aile vakf senedi, muvafakatname,
sulhname, yediemin senedi, rehin senedi, bor senedi,
fesihname, ibraname, flahadetname, piyango kura ve
toplant tutana, tespit tutana, vekaletname, defter
onay, evirme imza sirkleri, protesto, ihbar, ihtar ifllemi yapma yetkileri vardr.
b
d
a
d
d
9. c
10. b
Sra Sizde 2
Noterler Birliinin forml rnekleri uygulamada tekdzelii salamaya yarayacaktr. Bu amala oluflturulmufl
rneklerdir. Uygulamalarn ifllerini kolaylafltrr ve ayn
zamanda dilde ve flekilde birlik salanmfl olur.
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
GREN . (2010). Karfllafltrmal Avukatlk-Noterlik
Hukuku, Adalet Yayn
Noterlik Kanunu, 05.02.1972 gn, 14090 s. Resmi Gazete.
ZBEK M. S. (2009), Noter Senetlerinde Sahtelik, Yetkin Yaynlar, Ankara.
ZKAN S. (2008). Noterlerin alflma Koflullar ve Sorunlar, Kocaeli niversitesi Sosyal Bilimler Enstits Yksek Lisans Tezi, Kocaeli
ULUKAPI ., ATALI M. (2001). Noterlik Hukuku, 2. Bask, Mimoza Yaynlar, Konya
YILMAZ E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2.
Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E., (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Ankara.
Szlk
187
Szlk
A
Mazbata: Tutanak
Mevattaki:
lardr.
Mevkute: Dergi
B
Beher: Her Bir.
S-fi
Safahat: Safhalar, Evreler.
Saik: Neden, Sebep, Gd.
Skna Hakk: Bir Evde Veya Evin Bir Blmnde Oturma Hakk Veren Kifliye Bal Bir rtifak Hakk; Oturma Hakk.
in Dzenlendii Belge.
T
Tebligat: Hukuki Bir fllemin, lgili Kimsenin Bilgisine Sunul-
Belge.
Yenileme.
hbarname: Bildirim
Trampa: Bir Hak Veya Bir Maln Baflka Bir Hak Veya Mal le
rtifak Hakk: Bir Taflnmaz zerinde, Bir Kullanma Ve Yararlanmaya Rza Gstermeyi Yahut Mlkiyete zg Ba-
K
Karz: dn; Bor Alp Verme.
V
Vedia: Saklatm.
Dizin
189
Dizin
A
Adi dileke 21
Ariyet 144
B
Bat 143
Baflktip 166
S-fi
Szel dil 4, 11
Szleflme 143-153, 155, 158-160, 165, 166, 168, 170-174, 180,
E
Elektronik belge 43, 67
Elektronik ortam 43, 44, 46-48, 67
Eser 144, 158
182, 183
Sulhname 186
Skna hakk 166
fiahadetname 186
T
Talimatlar 42, 67
Tebligat 123, 125, 132, 134, 135, 136
Hukuk dili 3, 4, 7, 9
Trampa 144
braname 186
cap 143
Yasa dili 9, 10
K
Kabul 143, 148-150, 152, 156, 158, 159
Karz 144
Kontrat 143
M
Makbuzlar 42, 57
Mazbata 134, 136, 137
Mukavele 143, 146
Mzekkere 42, 50, 60, 67
N
Noter 165-180, 182, 183
Noterler Birlii 166-169
Yaz dili 6