Hukuk Dili Ve Adli Yazi

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 195

T.C.

ANADOLU NVERSTES YAYINI NO: 2235


AIKRETM FAKLTES YAYINI NO: 1234

HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

Yazar
r.Gr. Hlya GRSOY

Editr
Yrd.Do.Dr. Elif UZUN

ANADOLU NVERSTES

Bu kitabn basm, yaym ve satfl haklar Anadolu niversitesine aittir.


Uzaktan retim tekniine uygun olarak hazrlanan bu kitabn btn haklar sakldr.
lgili kurulufltan izin almadan kitabn tm ya da blmleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kayt
veya baflka flekillerde oaltlamaz, baslamaz ve datlamaz.
Copyright 2011 by Anadolu University
All rights reserved
No part of this book may be reproduced or stored in a retrieval system, or transmitted
in any form or by any means mechanical, electronic, photocopy, magnetic, tape or otherwise, without
permission in writing from the University.

UZAKTAN RETM TASARIM BRM


Genel Koordinatr
Prof.Dr. Levend Kl
Genel Koordinatr Yardmcs
Do.Dr. Mjgan Bozkaya
retim Tasarmcs
Arfl.Gr.Dr. rem Erdem Aydn
Grafik Tasarm Ynetmenleri
Prof. Tevfik Fikret Uar
r.Gr. Cemalettin Yldz
r.Gr. Nilgn Salur
lme Deerlendirme Sorumlusu
r.Gr. Taner fiiflman
Kitap Koordinasyon Birimi
Do.Dr. Feyyaz Bodur
Uzm. Nermin zgr
Kapak Dzeni
Prof. Tevfik Fikret Uar
Dizgi
Akretim Fakltesi Dizgi Ekibi
Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar
ISBN
978-975-06-0909-1
3. Bask
Bu kitap ANADOLU NVERSTES Web-Ofset Tesislerinde 65.000 adet baslmfltr.
ESKfiEHR, Ocak 2013

iii

indekiler

indekiler
nsz ............................................................................................................

vii

Hukuk Dili..................................................................................

GENEL OLARAK............................................................................................
KAVRAMLAR..................................................................................................
Dil .................................................................................................................
Gnlk Dil .....................................................................................................
Konuflma ve Yaz Dili ...................................................................................
zel Dil-Mesleki Dil......................................................................................
Hukuk Dili .....................................................................................................
Uygulamada Hukuk Dilinin Kullanm ........................................................
Yasalarn Dili .................................................................................................
zet ...............................................................................................................
Kendimizi Snayalm .....................................................................................
Okuma Paras ........................................................................................... ..
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................
Sra Sizde Yant Anahtar ..............................................................................
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ...............................................

3
4
4
6
6
6
6
9
9
11
12
13
13
13
14

Dilekeler.................................................................................. 16
DLEKELER ..................................................................................................
GENEL (AD) DLEKELER ..........................................................................
erik ..............................................................................................................
Baflvurulan Makamn Ad (Hitap) ..........................................................
Dilekenin Metni .....................................................................................
Tarih.........................................................................................................
Ad, Soyad ve mza ..................................................................................
Adres ........................................................................................................
Ek/Ekler ...................................................................................................
Dilekenin Verilecei Yer ...........................................................................
rnekler.........................................................................................................
ADL DLEKELER ........................................................................................
Genel Olarak .................................................................................................
Hukuk Davalarna liflkin Dilekeler............................................................
Dava Dilekesinin erii..............................................................................
Dava Dilekesinin eriini Oluflturan elerin ncelenmesi ....................
Mahkemenin Ad .....................................................................................
Trk Yarg rgt ve Grevli Mahkeme ..............................................
Anayasa Yargs .......................................................................................
dari Yarg................................................................................................
Adli Yarg.................................................................................................
Uyuflmazlk Yargs..................................................................................
Taraflarn Ad, Soyadlar ve Adresleri ...........................................................
Davann Konusu............................................................................................
Davann Dayand Sebepler ........................................................................

17
19
19
20
20
20
20
21
21
21
21
22
22
23
23
23
23
23
23
24
24
26
26
26
27

1. NTE

2. NTE

iv

indekiler

Hukuksal Nedenlerin zeti ..........................................................................


Cevap Sresi ..................................................................................................
Deliller (Kantlar)...........................................................................................
stem Sonucu .................................................................................................
mza ...............................................................................................................
Ekler ...............................................................................................................
DAVA DLEKESNN EKSK DZENLENMESNN YAPTIRIMI ................
EKfiMESZ YARGIYA (NZASIZ KAZAYA) LfiKN DLEKELERN
ER .........................................................................................................
DER ADL DLEKELERN ER .........................................................
Cevap Dilekesi.............................................................................................
Replik Dilekesi (Cevaba Cevap Dilekesi) ................................................
Dplik Dilekesi (Davalnn 2. Cevap Dilekesi) .......................................
CRA VE FLAS HUKUKUNA LfiKN DLEKELER ...................................
CEZA DAVALARINA LfiKN DLEKELER .................................................
DAR (YNETSEL) YARGIYA LfiKN DLEKELER ................................
zet ...............................................................................................................
Kendimizi Snayalm .....................................................................................
Okuma Paras ........................................................................................... ..
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................
Sra Sizde Yant Anahtar ..............................................................................
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ...............................................

3. NTE

29
30
30
32
33
35
35
36
38
39
40
40
41
41

Adli Yazflma ............................................................................ 42


ADL YAZIfiMALARIN GENEL LKELER......................................................
Resmi Yazflma Kurallar ...............................................................................
Resmi (Adli) Yazlarn Blmleri..................................................................
Adli Yazflma Trleri......................................................................................
Tutanaklar................................................................................................
Belgeler-Makbuzlar .................................................................................
Raporlar ...................................................................................................
Mzekkereler ve Talimatlar ....................................................................
zet................................................................................................................
Kendimizi Snayalm......................................................................................
Okuma Paras ..............................................................................................
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................
Sra Sizde Yant Anahtar ..............................................................................
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ...............................................

4. NTE

27
27
27
28
28
28
28

43
43
44
48
48
57
59
60
67
68
69
69
70
70

Adli (Yargsal) Kararlar........................................................... 72


GRfi ..............................................................................................................
HUKUK DAVALARINA LfiKN KARARLAR................................................
Ara Kararlar....................................................................................................
Son Kararlar (Hkmler) ..............................................................................
CEZA DAVALARINA LfiKN KARARLAR....................................................
Ara Kararlar....................................................................................................
Son Kararlar (Hkmler) ..............................................................................

73
73
73
77
81
81
82

indekiler

zet................................................................................................................
Kendimizi Snayalm......................................................................................
Okuma Paras ..............................................................................................
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................
Sra Sizde Yant Anahtar ..............................................................................
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ...............................................

90
91
92
92
92
93

cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri.................... 94


CRA TAKPLER............................................................................................
cra Takip Talebi ...........................................................................................
deme Emirleri .............................................................................................
cra Emirleri ...................................................................................................
Taflnr Teslimine Veya Taflnmaz Tahliye Ve Teslimine Dair cra Emri ...
CRA DARELERNDE LANEN TEBLGAT YAPILACAK EVRAKLAR .........
zet................................................................................................................
Kendimizi Snayalm......................................................................................
Okuma Paras ..............................................................................................
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................
Sra Sizde Yant Anahtar ..............................................................................
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ...............................................

95
95
96
97
98
98
117
118
119
119
120
120

lanlar ve Tebli Belgeleri....................................................... 122


LNLAR.........................................................................................................
lan Verilecek Durumlar ...............................................................................
Uygulamada Yaplan lanlarla lgili Baz rnekler .....................................
lan rnekleri ................................................................................................
TEBL-TEBLGAT VE BELGELER..............................................................
Tebli ve Belgelendirme...............................................................................
Tebligat eflitleri............................................................................................
rnek Belgeler ..............................................................................................
zet................................................................................................................
Kendimizi Snayalm......................................................................................
Okuma Paras ..............................................................................................
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................
Sra Sizde Yant Anahtar ..............................................................................
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ...............................................

6. NTE

123
124
124
125
134
134
135
135
139
140
141
141
141
141

Szleflmeler .............................................................................. 142


GRfi ..............................................................................................................
SZLEfiME TRLER ....................................................................................
rnekler.........................................................................................................
zet................................................................................................................
Kendimizi Snayalm......................................................................................
Okuma Paras ..............................................................................................
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................
Sra Sizde Yant Anahtar ..............................................................................
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ...............................................

5. NTE

143
144
144
161
162
163
163
163
163

7. NTE

vi

indekiler

8. NTE

Noter Belgeleri ........................................................................ 162


NOTER ..........................................................................................................
NOTERLK PERSONEL.................................................................................
TRKYE NOTERLER BRL......................................................................
Trkiye Noterler Birliinin Grevleri ..........................................................
RNEKLER.....................................................................................................
zet................................................................................................................
Kendimizi Snayalm......................................................................................
Okuma Paras ..............................................................................................
Kendimiz Snayalm Yant Anahtar .............................................................
Sra Sizde Yant Anahtar ..............................................................................
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ...............................................

165
166
167
168
169
184
185
186
186
187
187

Szlk ................................................................................... 187


Dizin ...................................................................................... 189

nsz

nsz
Adalet nlisans Program kapsamnda hazrlanmfl olan bu kitap, size adli ifller erevesinde yapacanz yazflmalardaki usul ve kullanlacak hukuk dilini
gstermeyi hedeflemektedir.
Dil insanlarn iletiflim aracdr. Mesleki dil, o meslein olmas gerektii gibi yerine getirilmesinde nemli bir unsurdur. Bu balamda hukuk dilini temel hatlar
ile kavramak adli yazflma yapacak kifliler iin ok nemlidir.
Adli yazflmalarn kurallara uygun yaplmas, adli mekanizmalarn iflleyifli asndan son derece nemlidir. Adli yazflmalarn kurallara uygun olmas, her fleyden nce adli mekanizmann iflleyiflini hzlandracaktr. Kurallara uygun yaplan
bir yazflmann muhatab olan kifli, kurum veya kurulufllar yaznn kimden geldiini, kime gittiini, hangi tarihte yazldn ve de en nemlisi konusunu rahatlkla grebilecektir.
Kitabmz adli mekanizmalarda grev alacak kiflilerin grevleriyle ilgili adli yazflmalar ele almaktadr. Konular ele alnrken hem genel bilgiler verilmekte hem
de rnekler sunulmaktadr. rnekler sizler iin avukatlardan, noterlerden ve eflitli kurumlardan alnmfl ve deifltirilerek kitabmzda yer almfltr.
nitelerin baflnda belirlenen Amalarmz ile o nitenin amac ortaya konulmaktadr. Her nitenin baflnda Anahtar Kavramlar ile nitenin iindeki nemli
kavramlarn dikkatinizi ekmesi amalanmaktadr. nite iinde yer alan Sra Sizde
alflmalar ile rencinin nitede edindii bilgileri kendisinin deerlendirmesi istenmektedir. nitenin sonunda yer alan Okuma Paras ile konuyu pekifltirmesi,
Kendimizi Snayalm ile de rencinin ifllenen konuyu kavrayp kavramadn anlamas amalanmaktadr.
Kitabmzn yazar Ankara niversitesi Hukuk Fakltesi Adalet Meslek Yksekokulunda grevli r. Gr. Hlya GRSOYa teflekkr ederiz. Kitabmzn size
faydal olmasn dileriz.

Editr
Yrd.Do.Dr. Elif UZUN

vii

HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

Amalarmz

N
N

Bu niteyi tamamladktan sonra;


Dil kavramn tanmlayabilecek,
Hukuk ve dil iliflkisini aklayabilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.

Anahtar Kavramlar
Hukuk Dili
Yasa Dili

Yaz Dili
Szel Dil

indekiler
Hukuk Dili ve Adli
Yazflmalar

Hukuk Dili

GENEL OLARAK
KAVRAMLAR

Hukuk Dili
GENEL OLARAK
Hukuk sosyal ve normatif bir bilim olarak byk lde dil kullanmna ve ifade becerisine dayanmaktadr (Karayaln, 1994, s. 74). Salkl, yanlflsz bir Trk
dili dzeyi oluflturmadan hukuk metinlerinin anlafllmas, yorumlanmas, adaletli
ve gereklere uygun bir flekilde uygulanmas kesinlikle mmkn deildir. Hukuku yaratanda dildir.
in dflnr Konfyse sormufllar: Bir lkeyi ynetmeye arlsaydn yapacan ilk ifl ne olurdu? Yant: Hi kuflkusuz dili gzden geirmekle bafllardm olmufl ve kantlarn flyle aklamfl: Dil kusurlu olursa, szckler dflnceyi iyi anlatamaz; dflnce iyi anlatlamazsa, yaplmas gerekenler iyi yaplamaz. devler
gerei gibi yaplmazsa tre ve kltr bozulur. Tre ve kltr bozulursa, adalet yanlfl yola sapar. Adalet yoldan karsa flaflknlk iine dflen yurttafl ne yapacan,
iflin nereye varacan bilemez. flte bunun iindir ki hibir fley dil kadar nemli deildir (iftpnar, 2008, s. 184).
Bilge Konfysa katlyor musunuz?

SIRA SZDE

Trkiye Cumhuriyetinin kurulufl yllarnda, Osmanlnn dil miras doal olarak


D figereklefltiren
NELM
benimsenmek durumunda kalnmfltr. Bu sebeple hukuk dilini
yasalar, ounlukla Osmanlca szck ve terimlerle yazlmfltr. Atatrkn bafllatt
dil devriminin yerleflmesi, yaygnlaflmas uzun sre aldndanS Odilde
R U arlaflmann
hukuk ve yargya intikali kolay olmamfltr.
Trkenin sadelefltirilmesindeki geliflmelerden, hukuk dili de nemli lde
DKKAT
payn almfltr. rnein; Anayasa (teflkilat- esasiye), yasa (kanun), tzk (nizamname), tzel kiflilik (hkmi flahsiyet), yasama (teflri) gibi yzlerce yeni szSIRA SZDE
ck kazanlmfltr.
Birka rnekte siz arafltrn.

SIRA SZDE
AMALARIMIZ

D fi N E L M
S O R U

DKKAT

N N

Hukukta da, dilde sadelefltirmeye karfl kanlar olmufltur ve bu her zaman her
D fi N E L M
mesleki dil iinde olacaktr. fiunu bilmek gerekir ki, kkeni ne
K olursa
T A Polsun terimlere iliflkin szcklerin ounluu, anlatmak istedii kavram tam olarak ortaya koyamayabilir. Yani anlamda eksiklik meydana gelebilir. nk her
teriminin
S O hukuk
R U
biimsel yaps ve bir de bu szce yklenen anlam vardr.T ESzck
ana
dilimizLEVZYON

SIRA SZDE

SIRA SZDE
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
D fi N E L M
K T A P
S O R U

TELEVZYON

DKKAT

DKKAT

SIRA
N T E RSZDE
NET

SIRA
N T E RSZDE
NET

AMALARIMIZ

AMALARIMIZ

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

de olursa, kavram anlamada kolaylk salayabiliriz. Kavram ise, o terimin soyut,


genel ve evrensel anlamn ortaya koymaktadr (Aflolu, 2001).
Hukuk dilinin Trkeleflmesi, sadeleflmesi iki yolla olmaktadr. Birincisi, gnmze kadar gerek eski alarda gerek son yllarda kullanlan Trke terimler ve
szckleri toparlayp derlemek ve onlar yaflatmak fleklinde, ikincisi de henz karfll bulunmamfl eski kavramlara, eski terimlere ve eski hukuk szcklerine yeni
karfllklar bulabilmek yoluyla olmaldr. Bunlardan en g olan grld gibi
ikincisi olmaktadr. Hukuk dili her fleyden nce anlafllr ve en iyi ifade flekline sahip olmaldr. Kavramlara en iyi anlamlar verebilecek kelimelerin bulunmas demektir. Bu husus gz nne alndnda hukuk terminolojisi ile ilgili eserlerin gnmzde hizmete sunulduu aflikardr. Trk dilini sadelefltirerek gelifltirme hareketlerinin Trk Hukuk dilinin en yce hukuk dflncelerini ifade etmeye kadar geliflmesinin bir anlam bulunmakta olduunu grmekteyiz (ongur, 1967, s.74).
Toplumsal yaflamn gerei olan yasalardan ve yaptrmlardan oluflan hukuk dilinin anlafllr olmamas, o toplumun fertleri tarafndan anlafllamayan kurallar yznden, ynetenler ve ynetilenler arasnda uurumlar oluflturacaktr. Anlafllmak
ve anlamak gibi kiflinin en temel ihtiyalarnn karfllanamad bir topluluk iinde
de, fertlerin kaosa srklenmesi muhtemeldir. Bu sebeple; dil, hukuk kurallarn
en ak haliyle verebilmeli ki, hukuk da fertler tarafndan anlafllabilir bir konuma
gelebilsin (iftpnar, 2008: s.183).

KAVRAMLAR
Dil
Beden dili dnyann her
yerinde ayn etkide iletiflim
kurar, ancak szel dilde
iletiflim kurabilmek iin
ortak dil kullanmak gerekir.

Dil, her fleyden nce iletiflim aracdr. Kendini daha iyi ve doru anlatmann tek
yolu ise dili iyi kullanmaktr. Gerek szel dil gerekse beden dili iletiflimi salayan
veya tkayan aratr.
Ortak dil kullanmann anlam sadece ayn szckleri kullanp ayn cmleleri
kurmak deildir, kavramlarn anlam zerinde anlaflmak, szckleri doru yerde
kullanmak demektir. Hatta bir anlam ifade etmek iin farkl szckler kullanmak iletiflime engel deildir, ancak farkl anlamlara gelen szckleri birbirinin
yerine kullanmak ve bunu belirli amalar dorultusunda kastl olarak semek
kavram karmaflasna yol amaktadr. Kavramlarn anlamn korurken ayn anlamda yeni kavramlar reterek kullanmak ise kavram karmaflasna neden olmak flyle dursun dili varsllafltrr. Kavramlarn anlamna uygun ve daha z szckler o
kavramlarn anlafllmasna yardmc olur. Bu durum terimlerin zlefltirilmesinde
aka grlr. rnek verilecek olursa muris kavram hukukulara bir anlam
ifade ederken hukuk bilmeyen kiflilere bir anlam ifade etmez. Bir yerden okumak, renmifl olmak o kavram anlamaya yeterli deildir. Bir kavramn anlamn bilmediiniz iin ne demek olduunu sorduunuzda aldnz yant kavram
anlamanz salar. Muris ne demek diye sorulduunda kalt (miras) brakan lmfl kifli diye yant verilir, yleyse muris yerine kalt (miras) brakan denilirse ortak dili kullandmz herhangi bir kifli bu kavram duyduunda ne demek olduunu kolaylkla anlar ve anlayarak renir.
nsan, bilmedii fleye bilmedii anlamlar ykler, kimi zaman ondan korkar, kimi zaman onu gereksiz yceltir, kimi zaman ise gereksiz aflalar. Fakat sonunda
deer yarglarmz, iliflkin olduu konudaki bilgimize gre deiflir. Kavramlarn anlafllrl iletiflimde sadelik salar. Kullanlan szcklerin duruluu iletiflim kuranlar gereksiz yarglardan arndrr ve iletiflimi kavram karmaflasndan korur. Ezber-

1. nite - Hukuk Dili

lediklerimizi bir yana brakp anladklarmz konuflmaya baflladmz anda aslnda baflkalarnn azndan konuflmay brakp kendimize dnp zgn grfllerimizi anlatabilme becerisi de gsterebiliriz. Anlamadan kabul ettiklerimiz, sorgulamadan zihnimize yerlefltirdiimiz, hibir zaman bize ait olmayan grfllerdir. Anlamak tanmn okuyup zihne yerlefltirmek deildir, kavram kavramn arfltrdklaryla badafltrarak kullanld yere gre zihinde bir snflandrmaya gitmektir.
Kavram arfltrd bir anlamla bir terim olarak zihne yerleflebilecei gibi arfltrd bir baflka anlamla gnlk dilde kullanlan bir szck olarak zihne yerleflebilir. nemli olan arfltrd anlamlar birbirinden ayrarak uygun yerde kullanmaktr, bunu yapabilmek doru kullanmlar okuyup yinelemekten geer. Dolaysyla okurken seici olmak zihni korumann ilk kuraldr.
Seiciliin ltleri, anlatlan fleyin ieriine deil nasl anlatldna dayanr.
Kullanlan szcklerin seiminde gsterilen zen, yazm kurallarna uygunluk ltlerden bazlardr. Dflnerek yazan ve kendini anlatma kaygs taflyan kifli, anlatmak istediine en yakn szc bulup karma konusunda uraflt lde
zenli saylr. Dflnmeden yazan kifliyse usuna rastgele gelen szckleri anlamn sorgulamadan kullanr ve baflarsz olur. Yazm kurallar konusu ise ayr bir tartflma konusudur. Herkesin kendine gre koyduu kural yazm kural olamaz. Kurallar, iliflkin olduu konunun uzmanlarnca bilimsel ltlere gre tartfllarak varlan ortak kanya gre konulur (Ycel, 2010).
Bireyler aras iletiflimde temel ama, bir bireyin zihninde oluflturduu mesaj
aynen veya ona yaklaflan bir biimde baflka bir bireyin zihnine aktarmaktr. Zihinler arasnda bu aktarm gereklefltirecek telepati gibi olaan ve dorudan bir ba
yoktur. Bu nedenle dil bu mesaj aktaran temel ve yegane ara olmaktadr. Bu ara
sayesinde mesajlarmz ayn arac kullananlar tarafndan ayn anlamlar arfltrabilecek trde alglanr, zmlenir ve bylece aktarlp paylafllmfl olur.
Dil nesne ve kavramlarn seslerden oluflan kelimelerle temsil edildii bir iletiflim kodu, duygu ve dflnceleri aktarmaya yarayan bir anlatm aracdr. nsanlar
kelimelerden veya iflaretlerden oluflturduklar dil vastas ile birbirlerine duygularn ve dflncelerini bildirirler. Bir grup insan belli nesne ve kavramlar belirli ses
ve iflaretlerle anlatmak konusunda uzlafltnda dil ortaya kar. Dili seslerin bir
araya gelmesi ile oluflan kelimeler oluflturur, bu kelimeler bir grup insann evren,
onu oluflturan nesneler ve evrendeki kavramlar hakkndaki duygu ve dflncelerini simgeler. Dil bir dizgedir zira kelimelerin belli kurallar uyarnca bir dzen iinde sralanmas gerekir. Bir dilin kelime hazinesi ve dizilimi bir insan grubunun kltrn, yaflam ve evreni alglayfl biimini hatta hayal gcn ve yaratclk dzeyini yanstr.
Dilin temel nitelikleri afladaki gibi sralanabilir:
Dil bir iletiflim kodu ve aktarm-anlatm aracdr.
Dil bir uzlaflmay ifade eder.
Dil evren hakkndaki dflnceleri simgeler.
Dil bir dizgedir.
Dil iletiflim iin kullanlr.
Dil, belli bir grup insan arasnda iletiflimi gereklefltirmek amacyla evrene iliflkin dflncelerin uzlaflmsal gstergelerle dizgelenerek kullanld bir ara olarak
tanmlanabilir.
Toplumsal yaflam kolaylafltrp koruyan kurallarn iinde en nemlisi hukuktur. Hukuk sadece yaplmas ya da yaplmamas gereken eylem ile davranfllar
gsteren buyurucu kurallar deil; bunlarn inenmesi durumunda zorlayc

zen ya da zensizlik
amalad anlama yakn
duran szcklerin seimiyle
llr.

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

yaptrmlar da ngrr. Toplumsal dzenin salanmasnn baflka yolu da yoktur.


Bu nedenle hukuk, adalete ynelik bir toplumsal yaflam dzeni diye de tanmlanabilir. Bununla birlikte dil ve hukuk toplumsal yaflam iin olmazsa olmaz unsurlarndandr.

Gnlk Dil
Gnlk yaflayflta herkes tarafndan kullanlan ve yaz dilinden az ok farklarla ayrlmfl bulunan, konuflma dili olarak da adlandrlan dil trdr.

Konuflma ve Yaz Dili


Konuflma dili temel olup
daha eskidir. Dil yazdan
ayr olarak dflnlebilir,
ama konuflmadan ayr
olarak dflnlemez.

SIRA SZDE

D fi N E L M
S O R U

DKKAT

SIRA SZDE

AMALARIMIZ

K T A P

TELEVZYON

NTERNET

Bir dilin iki yn vardr: Konuflma dili, yaz dili.


Konuflma dili, yaz dilinden farkl olarak, eflitli syleyifl zellikleri taflyan ve
gnlk hayatta pratik maksatla konuflmada kullanlan dildir. nsanlar daha yazy
bilmeden de yz yllar boyunca konuflarak anlaflabilmifllerdir. Bu yzden dilin yapsnn kavranmas konuflmann flartlarnn bilinmesine baldr. Bu dil sosyal tabakalara, coraf blgelere bal olarak bir takm farkllklar gsterebilir. Leheler, fliveler ve azlar bu deiflikliin tabii sonulardr.
Yaz dili ise bir konuflma dilinin yazya geirilmesinden ortaya kan ve eflitli
ilim ve sanat eserlerinin kaleme alnmasnda kullanlan dildir. Dier bir ifadeyle
yaz dili, bir lkede konuflulan flive ya da azlar iinden yaygnlaflp egemen olan
ortak dilin yazflmalarda kullanlmas, bilim ve sanat yaptlarnn bu ortak dille yazlmas sonucu ortaya kan yazl dildir. Yaz dili ses, flekil ve cmle bakmndan
ifllenmifl ve gelifltirilmifl, yani bir kltr ve medeniyet dilidir. zerinde rahata dflnmek ve ifllemek mmkn olduundan yaz dili, nesiller boyunca daima gelifltirilir ve zenginlefltirilir.
Yaz dili ve konuflma
SIRA SZDEdilini karfllafltralm.

zel Dil-Mesleki Dil

D fi N Eolanlarn
LM
Ayn meslekten
veya ayn alanda alflanlarn kendi aralarnda konufltuklar kendine zg kelimelerden oluflan dil trdr. Mesleki dil, kiflilerin uzmanlaflmak Sistedikleri
meslee ait terimler ile kltrler aras anlayfln vurgulanO R U
masn ve farkl lkelerden meslektafllar ile bilgi alflveriflinde bulunmalarn salamaktadr. Grafik tasarm - Mesleki DilHer meslein mensuplarnn kendi aralaDKKAT
rndaki iletiflim srasnda kullandklar o meslee zg baz terimler vardr. Ayrca gnlk dildeki kelimeler bir meslein mensuplar tarafndan ok farkl bir anSIRA SZDE
lam yklenmifl
biimde kullanlabilir. Mesleki dil ad verilen bu zel dili nc
kiflilerin anlamas ok gtr.

N N

AMALARIMIZ

Hukuk Dili

Hukuk disiplini ile ilgili ok eflitli alanlarda farkl kullanm rneklerini grebileceimiz zel
Her disiplin gibi hukukun da kendine zg bir termiK dil
T Atrdr.
P
nolojisi ve bu terminoloji kapsamndaki kavramlar ifade eden kelimelerden oluflan bir dili vardr.
HukukT szl
ve yazl iletiflime dayal ancak teknik nitelikte bir sosyal bilimler
ELEVZYON
daldr. Hukuki durumu doru biimde ifade edip aktarmak iin hukuki kavramlarn tam karflln verecek kelimelerin seilmesi gerekir. Son derece nem taflyan
terminoloji sorunu Trkede ve dier dnya dillerinde hukuk dilini gnlk dilden
R N E T zaman da daha ar-adal bir sluba sahip, karmaflk yapda
daha farkl NveT Ekimi

1. nite - Hukuk Dili

ve anlafllmas zor bir dil (rnein ngilizcede legalese, Almancada juristische


fachsprache vb) klar.
letiflimsel adan yasalarn insan iliflkilerini dzenlemek ve bozulduunda sosyal dzeni salamak zere yasalar iliflkileri tanmlamakta, hangi davranfllara izin
verilip verilmediini aklayp, hakszla urayanlarn haklarn aramalarn salamaktr. Yasalarn ve dolaysyla yasa dilinin temel ifllevi insanlar ynlendirmek ve
davranfllarn snrlandrmaktr. Bu adan deerlendirildiinde hukuk dilsiz var
olamaz veya hukuk dilden bamsz olarak dflnlemez. Ancak hukukun, gndelik iletiflimde kullanlmayan szcklerle dolu, kendine has bir dile sahip olmas
nemli bir mesleki zelliidir (Akt. Dnmez, 2009, s. 26).
Hukuk dilini yazl veya szl olmasna ve resmiyet derecesine gre iki alt snfa ayran bilim adamlarna gre, anlaflma, vasiyet gibi belgeler kalplaflmfl yazl
hukuk metinlerini oluflturmakta, resmi yazl trler arasnda ise yasalar, hukukularn dava dilekeleri ve Yksek Mahkeme kararlar yer almaktadr. Hukuk dilinin
dier bir alt snf olan ve deiflmeyen formllerden oluflan kalplaflmfl szl dile
rnek olarak da evlilik treni ve tank yeminleri rnek gsterilebilir. erii deiflmeyen kalplaflmfl szl metinlerin aksine resmi szl hukuk metinleri ierik deiflikliine izin vermekle birlikte zel bir planlama gerektirir. rnein, hakimlerin
tank sorgulamalar bu snfta deerlendirilebilir. Grg tanklarnn sylemi, danflma amal grup iinde, bilirkifli aklamalar ise nceden planlanabildii iin resmi
szl grup iinde yer almaktadr. Gndelik hukuk sylemi de ounlukla resmi olmayan bir yapya sahiptir ve hakimler ve avukatlar aras konferanslar veya hukukularn kendi aralarnda yaptklar hukukla ilgili konuflmalar iermektedir.
Uzun ve karmaflk tmceler, olaandfl tmce yaplar, znesiz ve edilgen ifadeler, belirsiz dil, eski dil kullanm, yeni kelimeler tretilmesi, mevcut kelimelerin bilinen anlamlarnn dflnda kullanlmas, efl anlaml szcklerin birlikte kullanlmas, genifl zamana yer verilmesi, resmiyet gibi nedenler hukuk dilini gnlk dile gre daha g anlafllan bir dil haline getirir (Akt. Dnmez 2009, s. 27).
Hukuk uygulamasnda ortaya kan sorunlarn nemli bir blmnn yasalarda
ve dier hukuki metinlerde (szleflmeler, kararlar vs) kullanlan dilden kaynakland ileri srlebilir. Tm hukuki dzenleme ve metinlerin sade bir slup ile
ve kavramlarn ieriini en uygun biimde ifade edecek kelimeler kullanlmak
sureti ile kaleme alnmas gerekir.
Hukukun doasndaki balayclk ile zorlayclk, hukuki dzenlemeler ile
metinlerin insanlar tarafndan anlafllabilir olmasn zorunlu klar. Zira insanlar
ancak anladklar kurallara uyabilirler. Anlamadklar kurallara riayet etmedikleri
iin insanlara yaptrm uygulamak adaletsizlik olur. Bu nedenle hukuk dili, yneldii kitlenin diline, dier bir deyiflle gnlk dile, konuflma diline mmkn
mertebe yakn olmaldr.
Hukuk dili kullanlrken, dilin doal iflleyifli ve geliflimi gz ard edilmemeli ve
aflrlk teflkil edecek kullanmlardan zenle kanlmaldr. Bu balamda zellikle
yasama faaliyeti srasnda yasa taslaklarnda halkn kulland dilden seilmifl ve
doktrin ve uygulama tarafndan kabul grmfl kelimelerin kullanlmas hukuk diline dair sorunlarn ortaya kmasn bafltan nleyebilecektir.
zel dil olan hukuk dili hibir zaman mutlak snrlarla genel dilden ayrlamaz.
Hukukun toplumsal ifllevlerinin her biri hukuk dilinin doal dilden genel dil erevesinden hibir zaman kopamayacan gsterir (zden 1974, s. 6). Dier yandan, zel hale gelen hukuk dili genel dilin oluflumunda etkili olmaya bafllayabilir
(Sav 2005, s. 233).

Hukuk dilinin temel


zelliklerinin aklk ve
sadelik, bilimsel tutarllk ve
terim birlii, kesinlik ve
belirginlik olmas gerektii
sylenebilir.

Bunlar, kimi zaman


kendilerine dflman-rakip
olan ancak geliflmifl bir
uygarlk dzeyinde bulunan
toplumlardr.

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Trk yasa dilinde de dier meslek alanlarna benzer biimde hukuk alanna
zg szck ve terimler olduka yaygn olarak kullanlmaktadr. ounlukla
Arapa szcklerden oluflan ve zaman zaman szdizimi dzeyine de taflan bu
teknik terim ve szckler doal olarak her yasann kapsad alanla ilgili deifliklik gstermektedir. rnein; Trk yasa dilinde, byk lde ska kullanlan bilinmeyen szcklerden kaynaklanan anlafllamama durumu sz konusudur. Bu
szcklerin Arapa, Farsa arlkl eski Osmanl Trkesi olduu grlmektedir
(zyldrm 2001, s. 91).
lkemiz zelinde ise hukuk dilinin gl sorununun temeli Cumhuriyet tarihinden de gerilere uzanr. Trk tarihinde tm dnemlerde devlet yneticileri
baflka toplumlarla etkileflimler sonucunda bu toplumlarn dillerinden etkilenerek kendi dillerine terim-kavram-kelime aktarmas yapmfllardr. Ancak ilk zamanlarda zararsz olan bu tutum zaman iinde son derece aflrya giderek halkn
hukuksal metinleri anlamakta zorlanmasna ve hatta bunlar hi anlamamasna
yol amfltr. Bunun zerine Trk diline ynelik genel nitelikte bir arlafltrma hareketi ile birlikte Trke hukuk dilinin arlafltrlmas ve sadelefltirilmesi abalar
gndeme gelmifltir.
deal olan halkn muhatab olduu ve riayet ykm altnda bulunduu hukuki metinler ile dzenlemeleri kolaylkla anlamasdr. Anadilde ayn kavram karfllayan kelimeler mevcut ise yabanc kkenli kelimelerden vazgemek gerekir. Ancak anadilde hukuk terminolojisinin teknik kavramlarn karfllayan kelimeler mevcut deilken, hukuksal anlamlar isellefltirilmifl yabanc kkenli hukuk terminolojisi kelimelerini bir kenara brakp mevcut kelimelerle oynamak suretiyle bunlarn
anlam ve ieriini deifltirmek veya terminolojik adan kavramn anlam ve ieriini karfllamaktan uzak yapay kelimeler yaratmak, tehlikeli ve fayda getirmekten
ok onarlmaz zararlara yol aan poplist bir tutum olur.
Bu nedenle ncelikle kavram ve terimlere ynelik kelimeler arasnda ciddi bir
tasnif yapmak ve anlamlar gerekten isellefltirilmifl ve Trkelefltirmenin gereksiz
olduu kelimeleri veya terim ve kavram tam olarak ifade edebilen bir z Trke
karflln bulmakta hukuk dnyasnn ittifak salayamad Osmanlca terimleri tamamen olduu halleriyle brakmak gerekmektedir. nk adal bir dile yol asa
da bu durum terim birlii asndan son derece nemlidir. Bir terimin tam karfllnn Trke bir kelime olmamas, bu terimin kendisini anlam ve ierik asndan
karfllamaktan uzak befl alt tane Trke kelime ile temsil edilmesinden ok daha
iyidir. Aksi bir hareket tarzn benimseyerek anlatlmak istenen kavram tam olarak
karfllayan yabanc kkenli tek kelime yerine bir ka kelimeden oluflan, yapayl
her halinden anlafllan ve kavramn ieriini karfllamaktan ok uzak olan Trke
kelimeler koymak hukuk dilini katletmekten baflka bir fley olmayacaktr.
Hukuk dilinin sadelefltirilmesinde uygulanacak usul de ok nemlidir. Bu husustaki alflmalar tek baflna yasa koyucunun kotarmas kesinlikle mmkn deildir. Yasa koyucunun tek baflna altndan kalkmasnn kesinlikle mmkn olmad bu iflte teorisyen ve uygulayclar ile iflbirlii yapmas zorunludur. zellikle de
hukuk uygulamasnn tepesinde bulunan yksek yarg organlar ihmal edilmemelidir. Gerekten yksek yarg organlar zellikle de Yargtay yllardr hukuk dilinin
arlafltrlmas abalarna, terimlere yeni Trke karfllk kelimeler bulmak suretiyle
en byk destek ve katky salamaktadr.
Unutulmamas gereken bir husus hukuk dilinin arlafltrlmas alflmalar sonucunda tretilen Trke karfllk kelimelerin ancak hukuk dnyas ve doktrin tarafndan benimsenmesi durumunda bu abalarn hedefine ulaflmfl olacadr. Hu-

1. nite - Hukuk Dili

kuk uygulamaclarn oluflturan hkim, savc ve avukatlar hukuk dilinin arlafltrlmas alflmalarnda adeta bir szge grevi grmektedir. Hukuk terimlerini karfllamaya ynelik ihdas edilen Trke kelimelerin yerindelii ve kullanlabilirlii
doktrin ve uygulamaclar tarafndan titizlikle denetlenip snanmaktadr. Sonu olarak, hukuk dilinin arlafltrlmas iin yaplacak alflmalarda baflarl olunmas iin
hukuki kavramn anlam ve ierii gz ard edilmeksizin gnlk dilden kelimelerden karfllk bulmak veya tretmek zorunludur.

Uygulamada Hukuk Dilinin Kullanm


Hukuk dilinin kullanm esas itibar ile hukuki metinler hazrlanp kullanlmas
balamnda olmaktadr. Hukukta ihtarname, ihbarname, beyanname, teklifname,
taahhtname, mukavelename-akit-szleflme, senet, polie, fatura gibi pek ok evrak-belgeler hazrlanp kullanlr. Bunlarn tm hukuki deer taflyan belgelerdir.
Bu belgelerden bir ksm, rnein senet, delil niteliindedir. Adalet meslek personeli (paralegal) tm bu belgelerin neminin farknda olmak ve bunlarn her birini
ilgili olduklarn kategorinin gerekli kld biim ve ierikte dzenlemek veya dzenlenmesine araclk etmek zorundadr. Her belge ierii dikkate alnarak dzenlenmeli ve bu yaplrken de ieriin gerektirdii kelimeler kullanlmaldr. Belge
belli bir flekle tabi ise flekil flartlarna riayet edilerek bu belge dzenlenmelidir. rnein ihbarname durum tespiti yapan ve bir hususu bildiren bir belgedir. htarname belli bir hususa ynelik talep ve bu talebin gerei belli bir sre iinde yerine
getirilmediinde de buna bir hukuki sonu balama uyarsnda bulunan bir belgedir. Hukuki belge dzenlenirken hukuk dili doru kullanlmaldr.

Yasalarn Dili
Hukukta deiflmez kural fludur: Yasalarn dili olabildiince ak, anlafllr, sade ve
zl olmal ki, insanlar, hak ve zgrlklerinin snrlarn ve nasl kullanlacaklarn yasalara bakarak kolaylkla anlayabilsinler. Yasa koyucu bu grevini baflard
oranda hi kuflkusuz yurttafl-birey de yasalar bilme ve onlara uyma devlerini daha iyi yerine getirecektir (TCK m. 4).
Hukukla dil arasndaki balantnn bilinmesi, bizi ikinci bir aflama olarak hukuk dilinde en belirleyici aktr olan yasa diline gtrr. Yasa dilinin nasl olmas gerektii konusu zerindeki dflnceler gibi bu gerekliliin salanamad durumlarda ortaya kacak olan olumsuzluklar konusunda da benzer grfllerin
varlndan sz edebiliriz. Yasa dilinin olmas gerekenden daha farkl bir biimde ele alnmas durumunda ortaya baz sorunlarn kaca ve bu sorunlarn hemen hemen neler olaca konusunda genel bir mutabakat vardr. rnein yasa
dilinin halk tarafndan anlafllabilir bir dil olmas gerektii yaygn bir grfltr.
Halk tarafndan anlafllmann bir zorunluluk olmad fleklinde grfllerle de karfllafllmaktadr. Fakat bu grfllerin nemli bir ounlukta olduu sylenemez.
Yasa dilinin olmas gerekene uygun olarak nasl oluflabilecei konusunda tam
bir uzlafl sz konusu deildir.
Bir yaznn nasl bir dille kaleme alnaca her fleyden nce o yazyla ne amalandna baldr. Bu itibarla, yasa dili sz konusu olduunda, bu dilin belirlenmesinde yasayla ne amalandnn saptanmas ve bu amacn gereklefltirilmesinde nasl bir dilin kullanlmas gerektiinin ortaya konulmas zorunludur ( Akt. Erdin, 2008, s.212).
Yasalarn kolaylkla anlafllabilir olmas ve endifle duyulan sorunlarn doumunun engellenmesi, bu yasalarn halkn yabanc olmad bir dille yazlmasna ba-

10

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

ldr. Yasalar halkn yabanc olmad bir dille kaleme alnrsa, halk bu dille yazlmfl yasalara da yabanc olacaktr. Bu durumda bireyler, zgrlklerinin ve bu zgrlkler erevesindeki eylemlerinin sonularn kestiremeyecektir (Akt. Erdin,
2008, s.213).
Anlafllabilirliin salanmas kullanlan dilin zelliklerine baldr. Yasa dili ak
ve sade olmaldr. Btn yazlar iin olduu gibi, yasa metni iin de geerli ve gerekli olan, aklk ve sadeliin her fleye tercih edilmesidir. Kapal, zor anlafllr metinler haklarn kaybolmasna neden olabilir. Ak ve sade olmamas sebebiyle yasay anlayamayan bir takm haklarnn var olduundan ve bu haklarn korunmas
iin hukuki baz yollara baflvurabileceinden habersiz yaflayan insanlarn ounlukta olduu bir toplumda haklarn sahiplerini bulabilmesinden sz etmek mmkn deildir. Ayrca hukukun sadece teknik anlamda adaleti datyor olmas
nemli bir yeterlilik deildir. erik asndan mkemmeliyeti salayan bir yasa,
mutlak adaletin sistemlefltirilmesinde hukuka nemli katklar salayabilecek olsa
da, zor anlafllr bir dil, yasann yneldii insanlarn davranfllarnda hukuk kurallarndan faydalanmalarn ve hukuku davranfllarnda kendilerine rehber edinmelerini zorlafltracaktr. Bu durumda, ortaya kan uyuflmazlklarn yasadaki adil zme uygun bir sonuca ulaflmalar mmkn olabilse de, insanlarn hukukun rehberliinde bir hayat yaflamalar zorlaflacak, hukukun nleyici (proaktif) yn ihmal
edilmifl olacaktr.
Zorunlu olmad halde yasa metnine dahil edilmifl cmle ve ayrntlar, yasay
okumak durumunda olan kim olursa olsun, varl gibi gereksiz bir yorgunlua ve
karflkla sebep olacaktr. Ayrca, yasa bir mantk sanat olmadndan aflr inceliklerle okuyucuya zor anlar yaflatmamaldr (Akt. Erdin, 2008, s.214).
Yasa dilinde aklk ve sadelikle anlafllabilirliin salanmasnda nemli bir l, yaflayan dil lsdr. Ak, sade ve herkesin anlayabildii metinler yaflayan
dilde yazlan metinlerdir. Yaflan dil, halk tarafndan bizzat konuflulan ve yazlan dil
yani kullanlan dildir (Akt. Erdin, 2008, s.215).
Yasada kullanlan dil, kesin belirgin ve okuyan herkeste ayn dflnceyi brakacak bir dil olmaldr. Bu dil, gerek uygulamada, gerek yasann anlamnn ortaya
konmasnda flphe ve tereddde yer vermeyecek, okuyanlar kapsamn belirlenmesinde sorunlarla karfl karflya brakmayacak flekilde olmaldr. Bu, yasada kullanlan kelime ve terimler zerinde gerekli anlaflmann salanmas demektir.
Yasa dilinin kesinlik ve belirgin zellii, uygulamada ve yasa ile bal olan
halkn temel haklarnn ve zgrlklerinin korunabilmesinde de ok nemlidir.
Aksi taktirde, hukuktan beklenen adil yarglamaya glge dflebilecektir (Akt. Erdin, 2008, s.216).
Yasa dilinin slubunda bulunmas gereken nemli bir hususta estetiktir. slup
temiz ve zarif, kolay ve berrak olmal, okuyanda cazibeli bir intiba brakmaldr.
Byle bir slup, yasa dilini mahiyetinden kaynaklanan anlafllmazlklardan kurtarr
(Akt. Erdin, 2008, s.218).
Yasa diliyle ilgili olarak karfllafllan temel sorunlar, bir yandan yasa ieriini
doru bir flekilde ifade eden bir dilin kullanlmas, dier yandan, bu dilin yneldii kitle tarafndan anlafllabilir olmasnn salanmasdr. Yasann kendisinden beklenen fonksiyonu yerine getirebilmesi iin, bu sorunlarn doru bir flekilde zme kavuflturulmas gerekir.

1. nite - Hukuk Dili

11

zet

N
A M A

Dil kavramn tanmlamak,


Dil, her fleyden nce bir iletiflim aracdr. Kendini daha iyi ve doru anlatmann tek yolu ise dili iyi kullanmaktr. Gerek szel dil gerekse beden dili iletiflimi salayan veya tkayan aratr.
Dil nesne ve kavramlarn seslerden oluflan kelimelerle temsil edildii bir iletiflim kodu, duygu
ve dflnceleri aktarmaya yarayan bir anlatm
aracdr. nsanlar kelimelerden veya iflaretlerden oluflturduklar dil vastas ile birbirlerine
duygularn ve dflncelerini bildirirler. Bir grup
insan belli nesne ve kavramlar belirli ses ve
iflaretlerle anlatmak konusunda uzlafltnda dil
ortaya kar. Dili seslerin bir araya gelmesi ile
oluflan kelimeler oluflturur, bu kelimeler bir
grup insann evren, onu oluflturan nesneler ve
evrendeki kavramlar hakkndaki duygu ve dflncelerini simgeler. Dil bir dizgedir zira kelimelerin belli kurallar uyarnca bir dzen iinde
sralanmas gerekir. Bir dilin kelime hazinesi ve
dizilimi bir insan grubunun kltrn, yaflam
ve evreni alglayfl biimini hatta hayal gcn
ve yaratclk dzeyini yanstr.

N
A M A

Hukuk ve dil iliflkisini aklamak,


Toplumsal yaflam kolaylafltrp koruyan kurallarn iinde en nemlisi hukuktur. Hukuk sadece
yaplmas ya da yaplmamas gereken eylem ile
davranfllar gsteren buyurucu kurallar deil;
bunlarn inenmesi durumunda zorlayc yaptrmlar da ngrr. Toplumsal dzenin salanmasnn baflka yolu da yoktur. Bu nedenle hukuk, adalete ynelik bir toplumsal yaflam dzeni
diye de tanmlanabilir. Bununla birlikte dil ve
hukuk toplumsal yaflam iin olmazsa olmaz unsurlarndandr. Burada hukuku yaratanda dildir.
hukuk dilinin anlafllr olmamas, o toplumun
fertleri tarafndan anlafllamayan kurallar yznden, ynetenler ve ynetilenler arasnda uurumlar oluflturacaktr. Anlafllmak ve anlamak gibi kiflinin en temel ihtiyalarnn karfllanamad
bir topluluk iinde de, fertlerin kaosa srklenmesi muhtemeldir. Bu sebeple; dil, hukuk kurallarn en ak haliyle verebilmelidir.

12

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin afladaki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar durumunuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayacanza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ.
1. Gnlk yaflayflta herkes tarafndan kullanlan ve
yaz dilinden az ok farklarla ayrlmfl bulunan, konuflma dili olarak da adlandrlan dil tr afladakilerden
hangisidir?
a. Mesleki dil
b. zel dil
c. Gnlk dil
d. Hukuk dili
e. Yaz dili
2. Afladakilerden hangisi dilin temel zelliklerinden
biri deildir?
a. Dil evrenin kendisini simgeler.
b. Dil bir uzlaflmay ifade eder.
c. Dil bir dizgedir.
d. Dil iletiflim iin kullanlr.
e. Dil bir iletiflim kodu ve aktarm-anlatm aracdr.
3. Teflri ne anlama gelmektedir?
a. Anayasa
b. Kanun
c. Devlet
d. Nizam
e. Yasama
4. Afladaki dillerden hangisi daha eskidir?
a. Yaz dili
b. Mesleki dil
c. Resmi dil
d. Konuflma dili
e. Hukuk dili
5. Afladakilerden hangisi hukuk dilinin temel zelliklerinden biri deildir?
a. Ak
b. Abartl
c. Bilimsel tutarlk
d. Terim birlii
e. Kesinlik

6. Ayn meslekten olanlarn veya ayn alanda alflanlarn kendi aralarnda konufltuklar kendine zg kelimelerden oluflan dil tr afladakilerden hangisidir?
a. zel dil
b. Konuflma dili
c. Hukuk dili
d. Yaz dili
e. Resmi dil
7. Afladakilerden hangisi gereke anlamndadr?
a. Amme
b. Celse
c. Ehlivukuf
d. Esbab- mucibe
e. Mruruzaman
8. Bir konuflma dilinin yazya geirilmesinden ortaya
kan ve eflitli ilim ve sanat eserlerinin kaleme alnmasnda kullanlan dil afladakilerden hangisidir?
a. Gnlk dil
b. Hukuk dili
c. Konuflma dili
d. Mesleki dil
e. Yaz dili
9. Afladaki efllefltirmelerden hangisi yanlfltr?
a. Tzel kiflilik- Hkmi flahsiyet
b. Sorumluluk- Mesuliyet
c. Yarg- Mddeiumumi
d. Szleflme- Akit
e. Taflnr- Menkul
10. Yasa diliyle ilgili afladaki ifadelerden hangisi yanlfltr?
a. Yaln ve zl olmaldr.
b. Eski hukuki terimler kullanlmaldr.
c. Anlafllr olmaldr.
d. Ak olmaldr.
e. Kesin, belirgin olmaldr.

1. nite - Hukuk Dili

13

Okuma Paras

Sra Sizde Yant Anahtar

Hukuk-dil iliflkisinin, dogmatik hukuk bilimi-yasmauygulama yahut hukuk bilimcisi-yasakoyucu-uygulamac etkinlikleri ile bunlarn karfllkl etkileflimleri ve
iletiflimleri alannda bu alann dflnda kalan yurttafllarn
dorudan anlayp, aracsz bir iletiflime ve etkileflime
geemedikleri bir meslek diline, kendine zg bir dile
dnfltn gryoruz. Bu dil karflsnda-genel dil kullanmnn zellikle dflnda kald anlamlarda meslekten olmayan yurttafllar durma gre-bilseler byle olmayacak- yersiz bir korkuya veya umuda kaplrlar. Bir
hukuki kavram kl gibi savrulabilecei gibi bayrak gibi de dalgalanabilir. .....................

Sra Sizde 1
Bilge Konfysa yerden ge kadar hakldr. Dilin
gcn temelini szckler oluflturur. Szckler, ana dilin kendine zg dnya grflne, z, kk ve ses yapsna uygun deilse kusurlu saylrlar. Bu durum ounlukla, dier dillerden dorudan alnt yaplan ya da yabanc kklerden uydurma szcklerde sz konusudur.

Kaynak: kesiz H. (1993). Hukuk ve Dil, adafl


Hukuk Fakltesi ve Hukuk Kuram incelemeleri. (s.475).
Alkm Yaynevi, stanbul.

Kendimiz Snayalm Yant Anahtar


1. c
2. a
3. e
4. d
5. b
6. a
7. d
8. e
9. c
10. b

Ayrntl bilgi iin Gnlk Dil konusuna baknz.


Ayrntl bilgi iin Dil konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Genel Olarak konusuna
baknz.
Ayrntl bilgi iin Konuflma ve Yaz Dili konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Hukuk Dili konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin zel Dil-Mesleki Dil konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Genel Olarak (Sra Sizde 2)
konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Konuflma ve Yaz Dili konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Genel Olarak (Sra Sizde 2)
konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Yasalarn Dili konusuna
baknz.

Sra Sizde 2
Yrtme (icra), yarg (adalet), kamu (amme), zgrlk (hrriyet), savc (mddeiumumi), yarg (hakim),
gereke (esbab- mucibe), yarglama (muhakeme),
duruflma (celse), tank (flahit), bilirkifli (ehlivukuf),
sorumluluk (mesuliyet), szleflme (akit), taflnr (menkul), taflnmaz (gayrimenkul), kovuflturma (takibat),
tutuklama (mevkufiyet), zamanaflm (mruruzaman),
erteleme (tecil).
Sra Sizde 3
Konuflma dili, nesillere ve fertlere bal olarak varln
devam ettirdii iin fertlerle birlikte o da kaybolur. Yaz dili ise kt zerinde devam eden gelenekle nesiller
boyunca srp gider. Bylece nesillerin hayat tecrbeleri nesilden nesile artarak zenginleflir. Bu bakmdan
yazl gelenee sahip olan milletlerin medeniyet seviyeleri yksektir.

14

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
AfiIOLU . (2001) Dil ve Hukuk, Cumhuriyet Gazetesi Bilim Teknik Eki (3 Kasm 2001).
FTPINAR B. (2008). Toplumsal Kurallarn Metni Olan
Hukuk ve Hukuk Dili, Uluslar aras Sosyal Arafltrmalar Dergisi, Volume 1/5.
ONGUR R. (1967). Trk Hukuk Dili Nasl zlefltirilebilir?, TDK Yaynlar, Ankara niversitesi Basmevi.
DNMEZ . H. (2009). Cumhuriyet Dnemi Trk Edebiyatnda Bir letiflim Ortam Olarak Mahkemeler,
Doktora Tezi, Ankara niversitesi Sosyal Bilimler
Enstits Halkla liflkiler ve Tantm Anabilim Dal.
ERDN S. (2008). Yasalarn dili, http://www.turkhukuksitesi.com/makale_900.htm
KARAYALIN Y. (1994). Hukukta retim-KaynaklarMetod Problem zme, 4. Bask, Banka ve Ticaret
Hukuku Arafltrma Enstits, Trkiye fl Bankas
Vakf, Ankara.
KESZ H. (1997). Hukuk ve Dil, adafl Hukuk Felsefesi ve Hukuk Kuram ncelemeleri, Alkm Yaynevi, stanbul.
ZDEN Y. (1974). Hukukta Dil, Ankara Barosu Dergisi, 1974/5.
ZYILDIRIM I. (1999). Trk Yasa Dili, Hacettepe niversitesi Edebiyat Fakltesi Dergisi, Cilt 16, Say: 1.
SAV A. (2005). Hukuk Dili Olarak Trke, adafl Trk
Dili Dergisi, Cilt 17, Say 209.
YCEL . (2010). Dil ve letiflim, http://acikarsiv.atilim.edu.tr/eng/browse/44/329.pdf
http://www.edebiyatsanat.com/dil-bilgisi/61-diltarihi/421-konusma-dili-yazi-dili.html

HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

Amalarmz

N
N
N
N

Bu niteyi tamamladktan sonra;


Dilekeyi ve dileke hakkn tanmlayabilecek,
Genel dilekelerin kapsam, ierii, dileke yazarken dikkat edilecek hususlar sralayabilecek,
Adli dilekeleri inceleyebilecek,
Dava dilekesinin eksik yazlmas durumunda yaptrm aklayabilecek bilgi
ve beceriler kazanabileceksiniz.

Anahtar Kavramlar
Dileke
Dileke hakk
Dava dilekeleri

indekiler

Hukuk Dili ve Adli


Yazflmalar

Dilekeler

DLEKELER
GENEL (AD) DLEKELER
ADL DLEKELER
DAVA DLEKESNN EKSK
DZENLENMESNN YAPTIRIMI
EKfiMESZ YARGIYA (NZASIZ
KAZAYA) LfiKN DLEKELERN
ER
DER ADL DLEKELERN
ER
CRA VE FLAS HUKUKUNA LfiKN
DLEKELER
CEZA DAVALARINA LfiKN
DLEKELER
DAR (YNETSEL) YARGIYA
LfiKN DLEKELER

Dilekeler
DLEKELER
Bir dilei bildirmek iin resm makamlara sunulan, imzal ve adresli, pullu veya
pulsuz yazya, istida, arzuhl veya dileke denir. Dier bir ifade ile bir dilekte ya
da flikayette bulunmak veya bilgi vermek amacyla resmi makamlara sunulan tarihli, imzal mektuptur. Kifliyi ve kamuyu ilgilendiren bir hakkn salanmas, bir hakszln dzeltilmesi, kaldrlmas iin gerek yahut tzel kiflilerce ilgili makamlara
yazlan yazlara dileke denir. stida, arzuhal de denilir.
Dileke hakk, sorulara cevap almak suretiyle bilgi edinmeyi, flikayette bulunmak suretiyle denetlemeyi, dilek ve neride bulunmak suretiyle de demokratik katlm salayan siyasal haklardandr.
Dileke hakk, Anayasann 74. maddesinde; Vatandafllar, kendileriyle veya kamu
ile ilgili dilek ve flikyetleri hakknda, yetkili makamlara ve Trkiye Byk Millet Meclisine yaz ile baflvurma hakkna sahiptir. Kendileriyle ilgili baflvurmalarn sonucu, dileke sahiplerine yazl olarak bildirilir. Bu hakkn kullanlma biimi kanunla dzenlenir. Anayasann 74. maddesinin devamnda kendileriyle ilgili baflvurmalarn sonucu,
gecikmeksizin dileke sahiplerine yazl olarak bildirilir denmektedir. Dileke hakknn kullanlmasyla ilgili olarak, 01.11.1984 tarihli ve 3071 sayl Dileke Hakknn Kullanlmasna Dair Kanun kabul edilmifl bulunmaktadr. Trk vatandafllar kendileriyle
veya kamu ile ilgili dilek ve flikayetleri hakknda, Trkiye Byk Millet Meclisine ve
yetkili makamlara yaz ile baflvurma hakkna sahiptirler. (Ek fkra: 02/01/2003 - 4778
S.K./25. md.) Trkiyede ikamet eden yabanclar karfllkllk esas gzetilmek ve dilekelerinin Trke yazlmas kaydyla bu haktan yararlanabilirler (3071 S.K. m.3).
Dilekenin incelenmesi ve sonucunun bildirilmesi, Trk vatandafllarnn ve
Trkiyede ikamet eden yabanclarn kendileri ve kamu ile ilgili dilek ve flikyetleri konusunda yetkili makamlara yaptklar baflvurularn sonucu veya yaplmakta
olan ifllemin safahat hakknda dileke sahiplerine en ge otuz gn iinde gerekeli olarak cevap verilir. fllem safahatnn duyurulmas halinde alnan sonu ayrca bildirilir (3071 S.K. m.7, Deifliklik; 2/1/2003-4778/27 madde).
3071 sayl Yasann 3. maddesi TBMM ve yetkili makamlara yaz ile baflvuru hakkn, 4. maddesi dilekede bulunmas gereken unsurlar ve 7. maddesi de dilekenin sonucundan muhataplarnn 2 ay iinde bilgilendirileceini belirtmektedir.
Anayasal ve yasal dzenlemelerden anlafllaca gibi, verilen dilekenin ieriinin kabul edilmez olduu durumda dilekelerin bu nedenle iflleme konulamayacann baflvurucuya bildirilmesi hukuk devleti ilkesinin bir gerei olarak ortaya kmaktadr. Bu ak dzenlemelere karfln uygulama; dileke sahiplerinin saiklerinin
sorgulanmas, bazlarnn gzaltna alnmalar ve tutuklanmalar biiminde olmufltur.

Dileke yetkili makamlara


yaz ile baflvurma hakk
olarak da tanmlanr.

18

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

SIRA SZDE

D fi N E L M
S O R U

DKKAT

K T A P

TELEVZYON

NTERNET

Anayasann 38. maddesine gre; Kimse, ifllendii zaman yrrlkte bulunan ka fi N E L M fiilden dolay cezalandrlamaz; kimseye suu iflledii zaman,
nunun su Dsaymad
kanunda o su iin konulmufl olan cezadan daha ar bir ceza verilemez. Ayn dzenleme Avrupa
Haklar Szleflmesinin 7. maddesinde de yer almaktadr.
S O R nsan
U
Hukuk kurallar, bazen aka resmi yerlere yaplacak baflvurularn (mracaatlarn) szl veya yazl olabileceini ngrebilir (rnein, K m. 62ye gre, genel
DKKAT
haciz yolunda itiraz, yazl veya szl yaplabilir). Bu durumda baflvuru; istenirse
yazl olarak (bir dileke ile) veya istenirse de szl flekilde yaplabilir.
SIRA SZDE
Buna karfllk
eer hukuk kural, baflvurunun mutlaka yazl olarak yaplmasn
ngryorsa, baflvuru ancak yazl olarak (bir dileke ile) yaplabilir.
Hukuk kuralna gre, dilekenin belli bir biimde (belli bir ierie sahip olarak)
AMALARIMIZ
hazrlanmas gerekiyorsa, bu durumda dilekenin belirlenen eleri ierecek flekilde
hazrlanmas zorunludur. rnein, aflada aklanaca zere, hukuk davalarnda dilekelerin belli
yazlmas, Kanun (HMK m. 119) gereidir. Dava dilekeK TbirA biimde
P
sinin Kanunun arad koflullar iermemesinin yaptrm (meyyidesi) vardr (HMK
119/2 Birinci fkrann (a), (d), (e), (f) ve (g) bentleri dflnda kalan hususlarn eksik
olmas hlinde,
hkim davacya eksiklii tamamlamas iin bir haftalk kesin sre veTELEVZYON
rir. Bu sre iinde eksikliin tamamlanmamas hlinde dava almamfl saylr.
Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) madde 119a gre; dava dilekesinde afladaki hususlar bulunur:
N T E R ve
N E Tvarsa kanuni temsilci veya vekillerinin ad ve soyadlar ile adresleri,
1. Taraflarn
2. Ak bir flekilde dava konusu,
3. Davacnn iddiasnn dayana olan btn vakalarn sra numaras altnda
ak zetleri ve delillerinin nelerden ibaret olduu,
4. Hukuki sebeplerin zeti,
5. Ak bir flekilde iddia ve savunma,
6. Karfl tarafn hangi srede cevap verebilecei,
7. Davacnn veya varsa kanuni temsilci yahut vekilinin imzas
HMK madde 116ya gre ilk itirazlar afladaki hallerden ibarettir:
a) Kesin yetki kuralnn bulunmad hllerde yetki itiraz.
b) Uyuflmazln tahkim yoluyla zmlenmesi gerektii itiraz.
c) fl blm itiraz.
leri srlmesi ve incelenmesi ise HMK madde 117de gsterilmifltir. Buna gre;
(1) lk itirazlarn hepsi cevap dilekesinde ileri srlmek zorundadr; aksi hlde
dinlenemez.
(2) lk itirazlar, dava flartlarndan sonra incelenir.
(3) lk itirazlar, n sorunlar gibi incelenir ve karara balanr.
Hukuk kuralna gre, dilekenin belli bir biimde (belli bir ierie sahip olarak)
hazrlanmas gerekiyorsa, bu durumda dilekenin, belirlenen eleri ierecek flekilde
hazrlanmas zorunludur. rnein, aflada aklanaca zere, hukuk davalarnda dilekelerin belli bir biimde yazlmas Kanun (HMK m. 119) gereidir ve dava dilekesinin Kanunun arad koflullar iermemesinin yaptrm vardr (HMK m. 119/2).
Dileke, normal olarak, dileke sahibi tarafndan bizzat dzenlenir veya dzenlettirilir. Aksine bir kural veya zorunluluk yoksa el yazsyla veya yaz makinesi/bilgisayar ile yazlabilir.

N N

SIRA SZDE
rnein,
K m. 169a gre
kambiyo senetlerine zg
takipte itiraz mutlaka yazl
bir dileke ile yaplr.

AMALARIMIZ

Dileke hakknn
yasal dayanaklar nelerdir?
SIRA SZDE

19

2. nite - Dilekeler

Uygulamada bazen, genellikle ok sayda baflvuru yaplmasnn sz konusu olduu hallerde, ifllemleri ve deerlendirmeyi kolaylafltrmak iin, basl (matbu) dilekeler de kullanlmaktadr. Bunlara, rnek dileke veya form dileke de denilmektedir. rnein renci kredileri, kayt yenileme, kooperatif yelii baflvurusu vb. konularda ok sayda baflvurunun sz konusu olduu durumlarda, hem kolaylk hem de olas eksikliklerin nlenmesi amacyla bu tr dilekelerin kullanld gzlemlenmektedir. Uygulamada, ad dileke olmamasna karfln, icra takiplerinde kullanlan takip talebi de, bir basl dileke rnei olarak gsterilebilir. Basl dilekeler, bofl braklan yerlerin ilgilisi tarafndan yaz makinesiyle veya okunakl bir el yazsyla doldurulmasyla tamamlanr.
Bir dilekenin flu flekilde ele alnmas uygundur: Tam, ksa, ak, doru ve uygun bir ifade ile kaleme alnmas gerekir.
Dileke yazmnda gz nnde bulundurulmas gereken kurallar flunlardr:
Dilekeler, konularna gre uzun veya ksa olabilir. Konular ksa ve z olarak belirtilir. Gereksiz ayrntlara yer verilmez.
Dilekelerde ciddi, arbafll bir dil kullanlr. Anlatmn yaln ve duru olmasna zen gsterilir. Ssl, yapmack, laubali bir ifadeden kesinlikle kanlmaldr.
Dilekeler; izgisiz, beyaz dosya kdna daktiloyla veya dolmakalemle,
okunakl el yazsyla yazlmaldr.
Dileke hangi kuruma veriliyorsa, bu makamn ad bafla yazlr. Kurum adnn sa altna kurumun bulunduu flehir ad yazlr.
Konunun ksa bir zeti bu baflln altna yazlr.
Daha sonra konunun belirlendii metin blmne geilir. Bu bir flikyet dilekesiyse, flikyet salam kantlara dayandrlmaldr. Eer ifl isteme dilekesiyse, renim durumu, yafl, ksa bir zgemifl, kurumca aranan sekin nitelikler ak seik belirtilmelidir.
Dilekede bir durum belirtiliyorsa, son cmle Durumu bilgilerinize sayglarmla sunarm. bir istek belirtiliyorsa Gereini izinlerinize sayglarmla sunarm. fleklinde olmaldr.
Dileke bitiminde sa alt kfleye ad ve soyad yazlmal, imzalanmaldr. Tarih, isim ve imzann bir satr stnde olabilecei gibi dilekenin sa st kflesine de konulabilir.
Sol alt kfleye ak adres yazlmaldr.
Dileke, herkesin zaman zaman yazmak zorunda kalabilecei bir mektup
trdr. Dilekenin ilk bakflta gven verici bir dzen iinde olmas gerekir.
Dilekelerde krmz veya kurflun kalem asla kullanlmaz.
HMK madde 119a gre; dava dilekesinde hangi hususlar bulunur?SIRA SZDE

GENEL (AD) DLEKELER

D fi N E L M
Bu dilekeler, adli makamlara verilen ve hatta ou zaman kanunlara
gre belli
ierikleri bulunmas gereken dilekeler dflnda kalan dilekelerdir.
S O R U

Herhangi bir makama baflvurulmas halinde verilen genel dilekenin, belli bir ieDKKAT
rii, kural olarak bulunmaz. Bu dilekeler, serbest bir biimde dzenlenir. Bu dilekenin hibir kurala bal olmakszn hazrlanmas anlamna gelmez. Genel diSIRA SZDE
lekenin de uygulamada kendiliinden oluflan belli baz eleri
vardr. Bunlar;

K T A P

D fi N E L M
S O R U

erik

AMALARIMIZ

SIRA SZDE

N N

DKKAT

SIRA SZDE

AMALARIMIZ

K T A P

20

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

baflvurulan makamn ad (hitap), dilekenin metni, tarih, dileke sahibinin ad ve


soyad ve imzas ile adrestir. Bunlarn yannda, dilekenin durumuna gre daha
baflka elerin dilekede bulunmas gerekebilir. rnein, ekler blm gibi.

Baflvurulan Makamn Ad (Hitap)


Dilekenin baflnda, baflvurunun yapld, baflvurulan makamn adnn bulunmas
gerekmektedir. Ayn zamanda baflvurulan makamn adresi de yazlr. rnein;
ANKAYA BELEDYE BAfiKANLIINA,
MAMAK NFUS MDRLNE,
ADALET BAKANLII BLG fiLEM DARES BAfiKANLIINA
T.C. BAfiBAKANLIK DAREY GELfiTRME BAfiKANLIINA
T.C. ANKARA VALL L SALIK MDRLNE
Vs.
Yanlfl makama yaplan baflvurunun ortaya karaca sakncalar nlemek amacyla, dileke doru makama hitaben yazlmaldr.
Dileke Hakknn Kullanlmasna Dair Kanuna gre (m. 5), Dileke, konusuyla
ilgili olmayan bir idari makama verilmesi durumunda, bu makam tarafndan yetkili idari makama gnderilir ve ayrca dileke sahibine de bilgi verilir.
Hitap edilen makamn ad byk harflerle; adreste yer alan kelimelerin ilk harfleri byk, dier harfleri kk yazlr. rnein (Baflbakanlk;2004/29).
T.C.
BAfiBAKANLIK
(dareyi Gelifltirme Baflkanlna)
T.C.
ANKARA NVERSTES
(renci flleri Daire Baflkanlna)

Dilekenin Metni
Metin ksm, dileke sahibini dileke yazmaya ynelten ksm olup, dilekenin belki de
en nemli ana ksmdr. Bu ksmda dileke sahibi, durumu anlatr ve dileini belirtir.
rnek:
31 Ocak 1985 ylndan bu yana Ankara niversitesi Adalet Meslek Yksekokulunda alflmaktaym. 31 Austos 2010 tarihi itibariyle emekli olmak istiyorum. Gerekli ifllemlerin yaplmasn sayglarmla arz ederim.

Tarih
Dilekenin hangi tarihte verildiini belgelemek iin, dilekede tarih ksmnn bulunmas bir zorunluluktur. Tarih; gn, ay ve yl rakamla, aralarna (/) iflareti konularak yazlr. rnein; 28/11/2010 gibi.
Tarih, dilekenin sa st kflesine yazlabilecei gibi, metnin bitiminden hemen
sonra ayn satra veya ad ve soyadn zerine yazlabilir.

Ad, Soyad ve mza


Metnin bitiminden sonra sa alta, dileke sahibinin/sahiplerinin ad, soyad yazlr
ve imzalanr. Dileke sahibinin okuma yazma bilmemesi durumunda imza yerine
parmak izi veya dileke sahibinin mhr baslr.

21

2. nite - Dilekeler

Dileke hakknn kullanlmasna dair kanuna gre (m. 4 Deiflik madde:


02/01/2003 - 4778 S.K./26. md.) Trkiye Byk Millet Meclisine veya yetkili makamlara verilen veya gnderilen dilekelerde, dileke sahibinin ad, soyad ve imzas ile ifl veya ikametgah adresinin bulunmas gerekir.
Resmi Yazflma Ynetmelii (m.13) kiflilere yazlan yazlarda; Sayn kelimesinden sonra ad kk, soyad byk harflerle, unvan ise kk harflerle yazlaca
ngrlmektedir (Baflbakanlk;2004/29 m. 16).

Adres
Dilekenin gnderildii kurum veya kiflilerin, gerektiinde daha ayrntl bilgi alabilmeleri iin baflvuracaklar grevlinin ad, soyad ve unvan adres blmnn sanda yer alr (Baflbakanlk;2004/29 m. 22).

Ek/Ekler
Dilekede ek bulunmas durumunda adres blmnden sonra yaz alannn soluna konulan EK/EKLER: ifadesi konularak altna yazlr. Ek adedi birden fazla ise
numaralandrlr (Baflbakanlk;2004/29 m. 18). Ekler dilekenin arkasna eklenerek
gerekli merciye sunulur.
Bir dilekede tarih dilekenin neresine yazlr?

SIRA SZDE

Dilekenin Verilecei Yer

D fi N E L M
Hazrlanan dileke, dorudan doruya ilgili makama veriliyorsa,
dilekenin o makamn varsa ilgili evrak blmne kaydettirilerek, kayt numaras alnr. Bu iflS O R U Kayt numalem, hem dilekenin kaybolmamas gibi bir sakncay ortadan kaldrr.
ras sayesinde, daha sonra evrak takip imkn salar.

rnekler

DKKAT

Genel adi dilekeler hakknda verilen bu aklamalara istinaden basit baz rnekSIRA SZDE
ler aflada verilmifltir.
rnek:

AMALARIMIZ

K T A P

Okulunuz Adalet program 1. snf, XXXXXX numaral rencisiyim. Burs almak iin
mracaatta bulunduum kurumdan renci belgesi istenmektedir. Gereini bilgilerinize arz
ederim.
TELEVZYON
07.02.2011
Ad Soy.
NTERNET
(imza)
Adres:
Ad Soy.
XXXXXXXX
Keiren/Ankara

fi N E L M
Dileke postaDaraclyla
gnderiliyorsa, bunun
iadeli taahhtl mektup
biiminde gnderilmesinde
S O R U
yarar bulunmaktadr.
Bylelikle dilekenin, ilgili
yere varp varmad
DKKAT
saptanmfl olur.

N N

XXXX NVERSTES XXXX FAKLTES XXXXX MESLEK YKSEKOKULU MDRLNE


ANKARA

SIRA SZDE

SIRA SZDE

AMALARIMIZ

K T A P

TELEVZYON

NTERNET

22

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

ADL DLEKELER
Genel Olarak
Sann ar cezal olmayan
duruflmalara gelmekten
kendi istemi zerine
mahkeme baflk
tutulmasdr. Duruflmalar
katlmamas anlamndadr.

Adli dilekeden kast, adli makamlara verilen ve ounlukla ierikleri yasalar tarafndan belirlenmifl bulunan dilekelerdir. Bunlar dava dilekeleri, flikayet/itiraz dilekeleri, davaya cevap dilekeleri, ihtiyati tedbir dilekeleri, duruflmadan vareste tutulma dilekesi gibi dilekelerdir.
Adli dilekeler, bazen deiflik yarglama yntemleri (muhakeme usulleri) bakmndan farkllklar gsterebilir. Bu yzden, aflada durumu daha iyi aklayabilmek iin, deiflik yarglama yntemleri gz nne alnarak rnekler verilecektir.
Ancak zerinde zellikle vurgulanmak gerekir ki, adli dilekelerin tm, aflada
belirtilenlerden ibaret deildir.
Dilekeleri incelemeye gemeden evvel, dilekenin, genellikle bir hak arama
ve/veya savunma yapma hakknn kullanmyla ilgili olmas nedeniyle hak arama
zgrl ve bu hakkn ktye kullanlmamas nemli bir husustur.
Anayasamzn 36. maddesi, herkesin meflru vasta ve yollardan yararlanarak
yarg mercileri nnde davac veya daval olarak iddia ve savunma hakkna sahip
olduunu belirtmektedir. Hak arama zgrl, insann sahip olmas gereken en
temel haklardan olmas nedeniyle, insan haklarn dzenleyen metinlerde de bu
hususa aka yer verilmektedir. Haklar ihlal edilen kifliler, ihlal edilen haklarnn
yerine getirilmesini yalnzca Devletten talep edebilirler. Baflka bir ifadeyle kiflilerin
kendi haklarn bizzat kendilerinin almalar mmkn deildir. Hatta kendiliinden
hak alma (istisnalar dflnda) bir sutur. Bunu nlemenin yolu, hak aramak iin
Devletin oluflturduu mercilere (mahkemelere, adli makamlara) baflvurulmas zorunluluudur. Anayasamz da, hak arama zgrln, yarg mercilerine baflvuru
olarak kabul etmektedir (m.36). Bundan kan sonu, mahkeme dflnda hak arama zgrlnn kullanlabilmesi mmkn deildir. Kiflilerin haklarn korumak
zere dava amalar ve alan davada kendilerini savunmalar en doal haklardr.
Ancak, bu hakkn kullanlmasnda da genel hukuk kurallarnn getirdii baz snrlamalarn bulunmas doaldr. Bu snrlardan biri, dava ama veya savunma yapma
hakknn ktye kullanlmamasdr. Burada da herkesin, haklarn kullanrken ve
borlarn yerine getirirken drstlk (iyi niyet) kurallarna uymak zorunda olup,
bir hakkn aka ktye kullanlmasn (srf baflkasna zarar verecek flekilde kullanlmasn) hukuk dzeni korumaz kural geerlidir. Bu kural her ne kadar Medeni Kanunda (m.2) yer almakta ise de, aslnda bu kural btn hukuk dzeni ve
bu arada, davalar ve icra takipleri iin de geerli kabul edilen temel bir ilkedir. Hak
arama zgrl bakmndan, baflkas hakknda herhangi somut bir emare ve neden yok iken, onun hakknda su duyurusunda bulunulmas veya flikyete gidilmesi halinde yahut baflvurulan makama verilen dilekelerde aflrya gidilmesi (dier bir ifadeyle, flikyet hakknn amaca uygun ve uygun aralarla yaplmamas)
halinde veya haksz dava almas, icra takibi yaplmas ve benzeri yollara gidilmesi durumunda hak arama zgrl ktye kullanlmfl olacandan, zarara urayan kifli zarar ve ziyan davas aabilir. fiayet dava hakk ktye kullanld ise, koflullarn oluflmas halinde aleyhine dava alan davalnn, bu davay kazanmasndan sonra kendisine karfl (daha nce) haksz dava aan kimseye karfl tazminat
davas ama hakk vardr. Eer davac, davay amakta kendini hakl gryor idi
ise ve somut davadaki olaylarda da kendisini doruluyorsa, davay kaybetse dahi,
bilahare daval durumunda bulunann, daha sonra at tazminat davasnn reddi
gerekir (YILMAZ, 2008:46-48).

2. nite - Dilekeler

Hukuk Davalarna liflkin Dilekeler


Genel olarak dava, bir uyuflmazln zlmek zere yarg organ nne getirilmesidir. Dava, kural olarak bir dileke ile alr (Ylmaz, 2008:48).

Dava Dilekesinin erii


Bir hukuk davasna iliflkin dava dilekesinde nelerin yer olaca Hukuk Muhakemeleri Kanununun 119. maddesinde aka saylan hususlarn bulunmas gerekir.

Dava Dilekesinin eriini Oluflturan elerin


ncelenmesi
Mahkemenin Ad
Dava dilekesinin en baflna, davann ald mahkemenin ad yazlr. Mahkemelerin grev ve yetkisi yarglama hukukunun temel kavramlarndandr. Genel
kabul gren grfle gre, grev bir uyuflmazla hangi tr mahkemenin bakacan; yetki ise, hangi yerdeki mahkemece baklacan ifade eder. Genel olarak, grevli ve yetki mahkemenin neresi olduu kanunla belirlenir.

Trk Yarg rgt ve Grevli Mahkeme


Devletin temel ifllevlerinden biri yargdr ve Anayasamza (m.9) gre yarg yetkisi
Trk Milleti adna bamsz mahkemelerce kullanlr.
Zamanla, zel hukuk uyuflmazl - ceza hukuku uyuflmazl, adli yarg - idari yarg gibi ayrmlar bafllad ve bunlarn kendi ilerinde de ayrntl dzenlemeler dodu. Bunlarn oluflumu, yaklaflk son iki yz yllk sre ierisindedir. inde
bulunduumuz zamanda da bu oluflum gittike gelifltiini ve yeni hukuki dzenlemelerin yapldn ve bunlara paralel olarak da bunlardan doan uyuflmazlklarn doduunu gryoruz (rnein, internet hukuku ve bundan doan uyuflmazlklar gibi). nsanln neredeyse her geen gn ve hatta saat gelifltii dikkate alnrsa, bundan sonrasnda da geliflimin srecei muhakkaktr. flte bu erevede,
bugn lkemizde de eflitli mahkemeler kurulmufl ve bunlarn grevleri de ayr ayr saylmfltr. Ortaya kan hukuki uyuflmazlklar, nitelikleri itibariyle gruplandrlmakta, bunlar iin ayr kurallar (yarglama yntemleri) konulmakta ve bu uyuflmazlklar iin ayr mahkemeler oluflturulmaktadr. Bu gruplandrmaya yarg yolu
adn veriyoruz. Bugn lkemizde drt ana yarg yolu vardr. Bunlar, Anayasa Yargs, dari Yarg, Adli Yarg ve Uyuflmazlk yargsdr.

Anayasa Yargs
Kanunlarn, kanun hkmnde kararnamelerin ve Trkiye Byk Meclisi tznn anayasaya flekil ve esas bakmlarndan uygun olup olmad ve baz yksek
kamu grevlilerinin (Anayasa Mahkemesi, Yargtay, Danfltay, Askeri Yargtay, Askeri Yksek dare mahkemesi baflkan ve yeleri, bunlarn baflsavclar ve vekilleri;
Hakimler ve Savclar Yksek Kurulu ve Sayfltay Baflkan ve yeleri; Cumhurbaflkan; Bakanlar Kurulu yeleri) grevleriyle ilgili sulardan dolay Yce Divan sfatyla yarglanmas, anayasa yargsnn grev alanna girer. 07.05.2010 tarih 5982 sayl Kanunun 18. maddesiyle, Anayasann 148. maddesine eklenen yeni hkmlerle, bireysel baflvuru, Anayasa Mahkemesinin grev ve yetkileri arasnda dzenlenmifltir. Bireysel baflvuru, Avrupa nsan Haklar Mahkemesine baflvurularn okluuna karfl yeni bir yarg yolu ama amacn taflmaktadr.

23

24

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Anayasa yargsnda grevli mahkeme, Anayaska Mahkemesidir. Anayasa Mahkemesinin uygulayaca yarglama usul kurallar, 2949 sayl Anayasa Mahkemesinin Kuruluflu ve Yarglama Usulleri Hakknda Kanunu tarafndan dzenlenmektedir.

dari Yarg
darenin (Devlet ve onun gibi kamu gcn kullanma yetkisine sahip kamu makamlarnn) kamu alanndaki glerini kullanmasndan kaynaklanan eylem ve ifllemlerinin denetimi (yani, bu konudaki uyuflmazlklar) idari yargnn grev alanna girer. dari yargda, daval olarak hep dare bulunur. dari uyuflmazlklar iin
ayr (zel) mahkemeler oluflturulmufltur.
Genel idari yarg iki derecilidir: ilk derece mahkemeleri ve st derece mahkemesi (Danfltay). lk derece mahkemeleri, blge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemeleri olarak e ayrlrlar. Bunlarla ilgili olarak 2576 sayl Blge
dare Mahkemeleri, dare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluflu ve Grevleri Hakknda Kanun vardr. dare ve vergi mahkemeleri kurullar, baflkan ve iki
yeden oluflur. dare mahkemelerinin grevleri flunlardr: (vergi mahkemelerinin grevine giren davalarla ilk derecede Danfltayda zmlenecek olanlar dflndaki) iptal davalar; tam yarg davalar; tahkim yolu ngrlen imtiyaz flartlaflma ve szleflmelerinden doan uyuflmazlklar hari, kamu hizmetlerinden birinin yrtlmesi
iin yaplan idari szleflmelerden dolay taraflar arasnda kan uyuflmazlklara iliflkin
davalar; dier kanunlarla verilen ifller (2576 S. K. m.5) Vergi mahkemelerinin grevleri flunlardr: Genel bteye, il zel idareleri, belediye ve kylere ait vergi, resim ve
harlar ile benzeri mali ykmler ve bunlarn zam ve cezalar ile tarifelere iliflkin davalar; ve bunlarla ilgili konularda 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun uygulanmasna iliflkin davalar; dier kanunlarla verilen ifller (2576 S. K.
M.6) Blge idare mahkemeleri, blge idare mahkemesi baflkan ile iki yeden oluflur (2576 S. K. m.3). Bu vesileyle belirtelim ki, blge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemeleri lkemizin her ilinde deil, belli blgelerde kurulmufltur. Blge idare mahkemelerinin grevleri flunlardr: Yarg evresindeki idare ve
vergi mahkemelerinde tek hakim tarafndan 7 nci madde hkmleri uyarnca verilen
kararlar itiraz zerine inceler ve kesin olarak hkme balar; yarg evresindeki idare ve vergi mahkemeleri arasnda kan grev ve yetki uyuflmazlklarn kesin karara balar; dier kanunlarla verilen grevleri yerine getirir (2576 S. K. m.8).
dari yargdaki st dereceli mahkeme, Danfltaydr. Danfltayn grevleri flunlardr: idare mahkemeleri ile vergi mahkemelerinden verilen kararlar ve ilk derece
mahkemesi olarak Danfltayda grlen davalarla ilgili kararlara karfl temyiz istemlerini inceler ve karara balar; Danfltay Kanununda yazl idari davalar ilk ve son
derece mahkemesi olarak karara balar; Baflbakanlk veya Bakanlar Kurulunca
gnderilen kanun tasar ve teklifleri hakknda grfln bildirir; tzk tasarlarn
inceler, kamu hizmetleriyle ilgili imtiyaz flartlaflma ve szleflmeleri hakknda dflncesini bildirir; Devlet Baflkanl ve Baflbakanlk tarafndan gnderilen ifllem
hakknda grfln bildirir; kanunlarla verilen grevleri yapar (Danfltay K. m.23).
Danfltay, ayn zamanda bir st dereceli mahkeme olmakla birlikte, baz davalar
Danfltayda ilk derece mahkemesi olarak grlr ((Danfltay K. m. 24).

Adli Yarg
Dier yarg yollarna (anayasa yargs, idari yarg ve uyuflmazlk yargsna) girmeyen btn uyuflmazlklar, adli yargda grlr. Adli yarg Ceza Yargs ve Medeni
Yarg olarak ikiye ayrlr.

2. nite - Dilekeler

Ceza yargs, ceza kanunlarnn ihlalinden doan hukuki uyuflmazlklarn zmlendii yarg alandr. Ceza yargsnda grevli olan mahkemeler, genel mahkemeler ve uzmanlk mahkemeleri olarak ikiye ayrlr. Genel grevli mahkemeler,
sulh ceza mahkemesi, asliye ceza mahkemesi ve ar ceza mahkemesidir. Sulh ceza mahkemelerinin grevleri flunlardr: Kanunlarn ayrca grevli kld haller sakl kalmak zere, iki yla kadar (iki yl dahil) hapis cezalar ve bunlara bal adli para cezalar ile bamsz olarak hkmedilecek adli para cezalarna ve gvenlik tedbirlerine iliflkin hkmlerin uygulanmas, sulh ceza mahkemelerinin grevi iindedir (5237 S. K. m.10). Ar ceza mahkemelerinin grevleri flunlardr: Kanunlarn ayrca grevli kld haller sakl kalmak zere, arlafltrlmfl mebbet hapis, mebbet hapis ve on yldan fazla hapis cezalarn gerektiren sularla ilgili dava ve ifllere bakmakla ar ceza mahkemeleri grevlidir (5235 S. K. m.12). Asliye ceza mahkemelerinin grevleri flunlardr: Kanunlarn ayrca grevli kld haller sakl kalmak zere, sulh ceza mahkemelerinin, ar ceza mahkemelerinin ve zel ceza
mahkemelerinin grevleri dflnda kalan dava ve ifllere asliye ceza mahkemelerinde baklr (5235 S, K. m.11).
zel hukuk alannda ortaya kan uyuflmazlklar, medeni (hukuki) yarglamann konusunu oluflturur. Medeni yarg, ekiflmesiz yarg (nizasz kaza) ve ekiflmeli yarg (nizal kaza) olarak ikiye ayrlr.
Medeni yargdaki mahkemeler de derecelidir; ilk derece mahkemeleri, ikinci derece (blge adliye istinaf) mahkemeleri ve Yargtaydr. lk derece mahkemeleri, genel mahkemeler ve zel mahkemeler olarak ikiye ayrlr. Genel mahkemeler, sulh hukuk ve asliye hukuk (ve onun bir dairesi olarak asliye ticaret) mahkemeleridir. zel mahkemeler ise, ifl mahkemesi, kadastro mahkemesi, icra tetkik
mercii ve tketici mahkemesidir. Sulh hukuk mahkemesi, tek hakimden oluflur.
HMK madde 4e gre sulh hukuk mahkemeleri, dava konusunun deer veya tutarna baklmakszn; Kiralanan taflnmazlarn, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayl cra ve
flas Kanununa gre ilamsz icra yoluyla tahliyesine iliflkin hkmler ayrk olmak
zere, kira iliflkisinden doan alacak davalar da dhil olmak zere tm uyuflmazlklar konu alan davalar ile bu davalara karfl alan davalar, taflnr ve taflnmaz
mal veya hakkn paylafltrlmasna ve ortakln giderilmesine iliflkin davalar, taflnr ve taflnmaz mallarda, sadece zilyetliin korunmasna ynelik olan davalar, bu
Kanun ile dier kanunlarn, sulh hukuk mahkemesi veya sulh hukuk hkimini grevlendirdii davalar,grrler.
Asliye hukuk mahkemesi, medeni yargdaki asl mahkemedir ve sulh hukuk
mahkemesi ile dier zel mahkemelerin grevlerine girmeyen btn hukuk davlar asliye hukuk mahkemesinde grlr. Bugn her il merkezi ile blgelerin corafi durumlar ve ifl younluu gz nnde tutularak belirlenen ilelerde asliye hukuk ve sulh hukuk mahkemesi kuruluflu vardr. Grevi HMK madde 2 de dzenlenmifltir. Maddeye gre; Dava konusunun deer ve miktarna baklmakszn malvarl haklarna iliflkin davalarla, flahs varlna iliflkin davalarda grevli mahkeme, aksine bir dzenleme bulunmadka asliye hukuk mahkemesidir.
Bu Kanunda ve dier kanunlarda aksine dzenleme bulunmadka, asliye hukuk mahkemesi dier dava ve ifller bakmndan da grevlidir. Ayrca lm veya vcut btnlnn yitirilmesinden doan zararlarn tazmini davalarnda grev. HMK
madde 3e gre; Her trl idari eylem ve ifllemler ile idarenin sorumlu olduu dier sebeplerin yol at vcut btnlnn ksmen veya tamamen yitirilmesine
yahut kiflinin lmne bal maddi ve manevi zararlarn tazminine iliflkin davalara

25

ekiflmesiz yargda ortada


bir dava yoktur; bunlarda
daval taraf da yoktur;
hakim bu davlarda
kendiliinden (resen
arafltrma ilkesini uygular ve
bu ifllerde mahkemenin
(hakimin) verdii karar
maddi anlamda kesin
hkm oluflturmaz.

26

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

asliye hukuk mahkemeleri bakar. darenin sorumluluu dflnda kalan sebeplerden


doan ayn tr zararlarn tazminine iliflkin davalarda dahi bu hkm uygulanr.
30/1/1950 tarihli ve 5521 sayl fl Mahkemeleri Kanunu hkmleri sakldr.
Ticaret uyuflmazlklarnn ok olduu yerlerde, asliye hukuk mahkemesinin bir
dairesi olarak ayr asliye ticaret mahkemeleri kurulmufltur. Bu mahkemelerin grevleri Trk Ticaret Kanunun 21 nci maddesinde belirtilmifltir.
Kadastro mahkemesi, taflnmaz mal mlkiyetine ve snrl ayni haklara, tapuya
tescil veya flerh edilecek veyahut beyanlar hanesinde gsterilecek sair haklara, snr ve l uyuflmazlklarna, kadastroya veya tapu sicilini ilgilendiren benzeri davalara ve zel kanunlarca kendisine verilen ifllere bakar; kadastroya veya kadastro
ile ilgili verasete ait uyuflmazlklar zmleyebilecei gibi, istek zerine veraset
belgesi de verebilir. Kadastro mahkemesi, yalnz kadastro ifllerine mnhasr olmak
zere, velisi veya vasisi bulunmayan kklere ve kstllara kayym tayin eder,
bunlarn menfaatlerini korumak amacyla Trk Medeni Kanununun hakimin iznini
flart kld hallerde bu izni verir; HMK 465 ve bunu takip eden maddeleri gereince adli yardm taleplerini inceleyerek kabul edebilir; tutana dzenlenen taflnmaz
mallara ait ihtiyati tedbir karar verebilir (Kadastro Kanunu m. 25).
cra mahkemesi, cra ve flas Kanununun uygulanmasyla ilgili olarak ortaya kan
eflitli uyuflmazlklarda grevli bir uzmanlk mahkemesidir. Grevleri flunlardr: fiikayet (K m. 16); istihkak davalar, ihalenin feshi; itirazn kaldrlmas talebi ve benzeri.
Tketici mahkemeleri: 4077 sayl Tketicinin Korunmas Hakkndaki Kanun
(m. 23)a gre, bu Kanunun uygulanmasyla ilgili olarak ortaya kacak olan her
trl uyuflmazln zm iin kurulmas ngrlen mahkemelerdir.
Fikr ve sna haklar hukuk mahkemesi, Patent Haklar Hakknda 551 sayl
KHK, Endstriyel Tasarmlarn Korunmas Hakknda 554 sayl KHK, Corafi flaretlerin Korunmas Hakknda 555 sayl KHK, Markalarn Korunmas Hakknda 556
sayl KHK, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu m. 76 uyarnca kurulan zel (ihtisas)
mahkemelerdendir.

Uyuflmazlk Yargs
Bazen bir davann hangi yarg koluna (hangi mahkemeye) ait olduunda tereddt
ortaya kabilmektedir. zellikle, idari yarg ile adli yarg arasnda tereddt olabilmekte ve bir davann hangi yarg yerinde grlecei konusunda duraksama domaktadr. Bu sebeple, bu uyuflmazln belirlenmesi iin ayr bir mahkeme olarak
Uyuflmazlk Mahkemesi kurulmufltur.
Uyuflmazlk mahkemesi, Anayasa ile grevlendirilmifl, adli idari ve askeri yarg
mercileri arasndaki grev ve hkm uyuflmazlklarn kesin olarak zmeye yetkili ve 2247 sayl Uyuflmazlk Mahkemesinin Kurulufl ve flleyifli Hakknda Kanunla
kurulup grev yapan bamsz bir yksek mahkemedir (2247 S. K. m.1).

Taraflarn Ad, Soyadlar ve Adresleri


Dava dilekesinde nce davacnn ad soyad, adresi ve varsa kanuni ve iradi temsilcisinin ad, soyad ve adresi; daha sonra davalnn ad, soyad adresi ve varsa kanuni temsilcisinin ad, soyad ve adresi yazlr.

Davann Konusu
Dava dilekesinde, taraflardan sonra ve fakat dava sebebinden nce, davann konusunun ne olduunun ksaca belirtilmesi gerekir (HMK m. 119/d). Bu ksm, di-

2. nite - Dilekeler

lekeye ilk bakldnda davann neye iliflkin olduunun anlafllmasna yarar. Bu


da zellikle, ne miktar zerinden har alnaca ve ayrca dilekenin verildii mahkemenin grevli olup olmad gibi hususlarn hemen anlafllmasna yardm eder.
Davann konusu, eer malvarl hakkna iliflkinse, davann konusunun para olarak gsterilmesi gerekir.

Davann Dayand Sebepler


Dava dilekesinin belki de en nemli ksm, davann dayand sebeplerin bildirildii ksmdr. Bu ksmda, davacnn iddiasnn dayana olan btn vakalarn sra
numaras altnda ak zetleri belirtilmek gerekir (HMK m. 119/g).
Davacnn olaylarda, nemli olmadka gereksiz ok kk ayrntya girmemesi ve fakat davann dayana olan btn olaylar eksiksiz bildirmesi gereklidir. Dilekede olaylar eksik anlatlacak olursa, dilekede anlmayan olaylarn daha sonra davaya sokulmak istenilmesi halinde, iddiann (davann) deifltirilmesi ve geniflletilmesi yasa (HMK m.319) ile karfllafllr. HMK m. 119/e hkm de, dava dilekesinde vakalarn ak zetlerinin belirtilmesi gerekliliini ve yeterliliini vurgulamaktadr. Vakalarn srasyla verilmesi, dilekenin daha iyi anlafllabilmesi
iin gereklidir. Bu, hem davaya cevap verecek olan daval, hem de mahkeme asndan nemlidir.

Hukuksal Nedenlerin zeti


Kanuna (HMK m. 119/g) gre, davac dava dilekesine hukuksal nedenlerin zetini yazar. Hukuksal nedenden kast, genel bir ifade ile, davacnn iddiasn hakl
gsteren hukuk kurallardr (kanun, tzk, ynetmelik vb. hkmleridir). Dava dilekesinde davac, kendini iddiasn hakl gsteren hukuk kurallarn belirtebilir.
zellikle davann bir avukat araclyla yrtlmesi halinde, avukatn yazd dava dilekesinde dayanlan hukuksal nedenleri gstermesi gerekir. nk, Avukatlk Kanununa (m. 2) gre, avukatln amac, uyuflmazlklarn adalet ve hakkaniyete uygun olarak zmlenmesinde yarg organlarna yardm etmektir ve avukat bu
amala, hukuksal bilgi ve deneyimlerini adalet hizmetine ve kiflilerin yararlanmasna tahsis eder. Davac dayand hukuksal nedenleri dava dilekesinde bildirmemifl (veya yanlfl bildirmifl) de olsa, hakim Trk yasalarn kendiliinden uygulayacandan (HMK m.119/g) hukuksal nedenlerin hi bildirilmemifl veya yanlfl bildirilmifl olmasnn herhangi bir yaptrm yoktur.. Yargtay da, yerleflmifl kararlarnda
bu husus belirtilmektedir.

Cevap Sresi
Cevap verme sresi HMK 127. maddesine gre dava dilekesinin tebliinden itibaren 2 haftadr. Ancak, durum ve koflullara gre cevap dilekesinin bu sre iinde
hazrlanmasnn ok zor yahut imknsz olduu durumlarda, yine bu sre zarfnda
mahkemeye baflvuran davalya, bir defaya mahsus olmak ve bir ay gememek
zere ek bir sre verilebilir. Ek cevap sresi talebi hakknda verilen karar taraflara
derhl bildirilir.

Deliller (Kantlar)
Hukuk Usul Muhakemeleri Kanunumuzun 119. maddesinin f. bendine gre delillerin nelerden ibaret olduunun dava dilekesinde bildirilmesi gerekir.

27

28

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

stem Sonucu
Dava dilekesinin sonu ksmnda, davacnn mahkemeden olan istemi yazlr. Bu nedenle, bu ksma istem sonucu, neticei talep, sonu veya sonu/istem gibi bafllklar konulur. Kanun (m. 119/) ise, ak bir flekilde iddia ve savunma demektedir.
Dava bir ksmi dava ise, davacnn istem sonucu ksmnda fazlaya iliflkin haklarn sakl olduu yolunda bir ifade kullanmas zorunludur. Aksi takdirde, dava edilmeyen ksmn daha sonra dava edilememesi tehlikesi ortaya kar. nk, fazlaya
iliflkin haklarn sakl (mahfuz) tutulmamas halinde, bir grfle gre geriye kalan
(fazlaya iliflkin) haktan zmnen (st rtl olarak) feragat edilmifl veya alacak olan
ikinci davada ilk davann kesin hkm teflkil etmifl saylaca benimsenmektedir.
stem sonucunun sonu, arz ve talep ederim, sunar ve isterim gibi bir ifade
ile balanr. Dava, vekil araclyla alyorsa, vekil olarak (bilvekale) arz ve talep
ederim gibi bir ifade kullanlr. stem sonucu ksmnda, hukuk davalarnda, yarglama giderleri (avukatlk creti) istenilmesine gerek yoktur. nk mahkeme yarglama giderlerine kendiliinden hkmeder.

mza
Dava dilekesinin altnda, davacnn veya varsa kanuni temsilci veya vekilin imzas bulunur (HMK m. 119/h). Hukuk ve Ticaret Mahkemelerinin Yaz flleri Ynetmeliine (m. 37ye) gre, ifl sahiplerinin her trl istemlerinin imzalaryla belgelendirilmesi (tevsiki) gerekir. Yaz bilmeyenlerin kimlikleri tespit edildikten sonra, istemleri altna sol ellerinin baflparma bastrlr. Dava dilekesinin altnn imzalanmamfl olmas durumunda bu eksiklik daha sonra tamamlanabilir

Ekler
Dava dilekesinde bulunmas gerekli dokuz e dflnda ek/ekler ksmna da deinmek gerekir. Hukuk Muhakemeleri Kanununa (m.121) gre, dava dilekesinde sz edilen ve davacnn elinde bulunan belgelerin asllaryla birlikte har ve
vergiye tabi olmakszn daval saysndan bir fazla dzenlenmifl rneklerinin veya
sadece rneklerin dilekeye eklenerek mahkemeye verilmesi ve baflka yerlerden
getirilecek belge ve dosyalar iin de bunlarn bulunabilmesini salayc aklamann dilekede yazlmas ve gerekli posta giderinin pul olarak verilmesi zorunludur
(fkra I.). Birinci fkra oturumda istenen hususlarn ongnlk kesin sre iinde yerine getirilmesini veya eksikliin tamamlanmasn davac tarafa bildirir.
Ekler de dava dilekesi gibi, karfl tarafn saysndan bir fazla olarak mahkemeye verilmeli ve bylece eklerin de karfl tarafn eline gemesi salanmaldr. Uygulamada genellikle ok sayda ekin bulunduu davalarda davaclarn bazen eklerin
bir nsha olarak mahkemeye verdikleri ve bu yzden dileke eklerinin karfl tarafa gnderilmedii gzlemlenmektedir. Ayrca dava bir vekil araclyla alyorsa,
vekilin vekaletnamesini dava dilekesi ile birlikte mahkemeye vermesi gerekir, vekaletnamesini vermeyen vekil dava aamaz.

DAVA DLEKESNN EKSK DZENLENMESNN


YAPTIRIMI
Yazl yarglama ynteminde (tahriri muhakeme usulnde) esas cevap sresi iki hafta (4353 sayl Kanuna tabi kamu kurulufllar hakknda otuz gndr) dr. HMK madde 119/2 Birinci fkrann (a), (d), (e), (f) ve (g) bentleri dflnda kalan hususlarn eksik olmas hlinde, hkim davacya eksiklii tamamlamas iin bir haftalk kesin sre verir. Bu sre iinde eksikliin tamamlanmamas hlinde dava almamfl saylr.

29

2. nite - Dilekeler

EKfiMESZ YARGIYA (NZASIZ KAZAYA) LfiKN


DLEKELERN ER
HMK, esas olarak ekiflmeli (nizal) yargy dzenlemektedir. lkemizde ilk kez
6100 sayl Hukuk Kanunu ile ekiflmesiz yarg iflleri kanun olarak dzenlenmifltir.
Kabul tarihi 12/1/2011 ve yrrle girifl tarihi 01.10.2011dir. ekiflmesiz yargda
HMK madde 383 gereince: ekiflmesiz yarg ifllerinde grevli mahkeme, aksine
bir dzenleme bulunmad srece sulh hukuk mahkemesidir. 01.10.2011 tarihinde yrrle girecek olan HMK madde 384e gre Kanunda aksine hkm bulunmadka, ekiflmesiz yarg iflleri iin talepte bulunan kiflinin veya ilgililerden birinin oturduu yer mahkemesi yetkilidir.
ekiflmesiz Yarglama usul, HMK madde 385e gre;
(1) ekiflmesiz yarg ifllerinde, niteliine uygun dflt lde, basit yarglama
usul uygulanr.
(2) ekiflmesiz yarg ifllerinde aksine bir hkm bulunmadka resen arafltrma
ilkesi geerlidir.
(3) Mahkemeler dflndaki resm makamlara braklan ekiflmesiz yarg ifllerinde
uygulanacak usul, ilgili zel kanunlarnda belirtilen hkmlere tabidir.
ekiflmeli (nizal) yarg ile ekiflmesiz (nizasz) yarg birbirinden farkldr. nk genel olarak, ekiflmeli yargda, iddia ve karfl iddia arasnda bir uyuflmazlk
(ekiflme, niza) olmasna karfln, ekiflmesiz yargda kural olarak, bir karfl iddia
sz konusu deildir. Yalnzca bir talep vardr, yani ekiflmesiz yargda, ekiflmeli yargda olduu gibi karfl taraf yoktur. ekiflmesiz yargda bir sbjektif hakta
yoktur. Ayrca ekiflmeli yargda, hakimin kendiliinden harekete gemesi ilkesi
geerli olmamasna karfln, ekiflmesiz yargda hakimin kendiliinden harekete
gemesi ilkesi esastr.
lkemizde, ekiflmesiz yargya iliflkin HMK belirtilen hkmler uygulanacaktr.
Hkm bulunmamas halinde ise nitelii itibariyle uyuflan ekiflmeli yargya iliflkin
kurallar (HMK gibi) uygulanacaktr. Uygulamada ekiflmesiz yarg iflleri de ekiflmeli yarg gibi dflnlmektedir. Bu erevede ekiflmesiz yarg iflleri iin, dava,
hasm dava, tek tarafl dava gibi terimler kullanlmakta veya hasmsz, hasmsz davadr fleklinde aklamalar yaplmaktadr. Oysa, ekiflmesiz yargda karfl taraf olmadndan, uygulamadaki ekiflmeli yargda bir dava deil, bir istek (talep, istem) sz konusudur.
Uygulamada, ekiflmesiz yarg iflleri, ekiflmeli yarg iflleri gibi dflnldnden, bu ifllerde de davaya benzetme yaplarak, ekiflmesiz yarg ifllerindeki dilekeler de dava dilekeleri gibi dzenlenilmekte ve dilekelerde daval bafll alarak, daval olarak kamu hukuku veya kamu hukuk yerine ksaltma kullanlarak
KH, hasmsz gibi ibareler konulmaktadr. Oysa, ekiflmesiz yarg ifllerinde karfl taraf bulunmad iin uygulamadaki bu tutum hataldr. ekiflmesiz yargda bir
dava yoktur, bir istek vardr. Uygulamada bazen, dilekelerde yalnzca davac hanesi almakta ve daha sonra konuya geilmektedir. Ortada bir dava deil bir istek
olduundan, ekiflmesiz yarg ifllerine ait dilekelerde (davac deil) istekte bulunan veya istem sahibi gibi bir ifadenin kullanlmas gerekmektedir.
Genel bilgileriniz flnda ekiflmesiz yargya rnek dflnn.

SIRA SZDE

rnein, evlenmeye izin


isteminde karfl taraf
(hasm) yoktur ve yalnzca
bir iddia vardr.

SIRA SZDE

D fi N E L M

D fi N E L M

S O R U

S O R U

DKKAT

DKKAT

30

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

ANKARA NBET SULH HUKUK MAHKEMES HKML


DAVACI
VEKL

: XXX XX
: Av. YYY YY
(Adres antette)
: HASIMSIZ
: Mirasclk belgesinin verilmesine havi dilekedir

DAVALI
D.KONUSU
AIKLAMALAR
1. Mvekkil ile AAA AA in 04.03.1990 tarihinde evlenmifller ve bu evlilikten 24.06.1996
doum tarihli B isimli mflterek ocuklar bulunmaktadr.
2. AAA AA 19.05.2008 tarihinde vefat etmifl ve geride miras olarak E dan olma Mvekkil efli ile mflterek ocuklar almfltr. Baflkaca kanuni miraslar bulunmamaktadr.
3. Murisin miraslarnn ve miras paylarnn gsterir miraslk belgesinin verilmesini
talep etmekteyiz.
HUKUK DELLLER
: M.K,Nfus kanunu ve ilgili tm yasal mevzuat
DELLLERMZ
: nfus kaytlar, gmme izin belgesi,tank vs tm yasal deliller.
STEM
: Aklanan ve resen tespit edilecek nedenlerle Muris AAA AA in
miraslarnn ve miras paylarnn gsterir miraslk belgesinin verilmesini vekil eden
adna arz ve talep ederiz.
Davac Vekili
Av. YYY YY
EK: 1. Nfus kayt tablosu sureti
2. gmme izin belgesi
3. vek.sureti

DER ADL DLEKELERN ER


Dier adli dilekelerden kast, dava dilekeleri (yani dava aan dilekeler) dflnda
kalan dilekelerdir. rnein, (davaya cevap dilekesi), hakimin reddi dilekesi,
mazeret dilekesi, eski hale getirme dilekesi, slah dilekesi gibi.
Kanun genel olarak dier adli dilekelerin ieriinin ne olacan dzenlememifltir. Ancak, ayrk (istisnai) olan baz durumlarda, kanunda ierik hakknda hkmler vardr. rnein, (davaya) cevap dilekesi (HMK m.126), temyiz dilekesi
(HMK m. 461) gibi.

Cevap Dilekesi
Dava almas zerine, daval olarak gsterilen kimsenin, kendisini savunma ihtiyacnda bulunduu flphesizdir. Anayasann herkes, meflru vasta ve yollardan
faydalanmak suretiyle yarg mercileri nnde davac veya daval olarak iddia ve
savunma hakkna sahiptir diyen 36. maddesi, davalnn savunma hakkn, kiflinin
temel haklar arasnda saymfltr.
Hukuk Muhakemeleri Kanununa (m. 116) gre, daval, ilk itirazlar ile birlikte
esas dava hakkndaki cevabn ve varsa karfl delillerini, dava dilekesinin kendisine teblii tarihinden itibaren iki hafta (4353 sayl Kanuna tabi kurulufllar iin,
otuz), (veya hakim tarafndan HMK 127 gereince bir sre tayin edilmifl ise, mahkeme kalemine bildirmek ve bir rneini de davacya tebli ettirmek zorundadr.
Davalnn verecei cevap dilekesinde (layihasnda) nelerin yer alaca Kanunda (HMK m. 129) gsterilmifltir. Buna gre;

2. nite - Dilekeler

HMK madde 129- (1) Cevap dilekesinde afladaki hususlar bulunur:


a) Mahkemenin ad.
b) Davac ile davalnn ad, soyad ve adresleri; daval yurt dflnda ise alan
dava ile ilgili ifllemlere esas olmak zere yurt iinde gsterecei bir adres.
c) Davalnn Trkiye Cumhuriyeti kimlik numaras.
) Varsa, taraflarn kanuni temsilcilerinin ve davac vekilinin ad, soyad ve adresleri.
d) Davalnn savunmasnn dayana olan btn vakalarn sra numaras altnda ak zetleri.
e) Savunmann dayana olarak ileri srlen her bir vakann hangi delillerle ispat edilecei.
f) Dayanlan hukuki sebepler.
g) Ak bir flekilde talep sonucu.
) Davalnn veya varsa kanuni temsilcisinin yahut vekilinin imzas.
(2) 121 inci madde hkm cevap dilekesi hakknda da uygulanr.
Bunun dflnda 121. maddede dava dilekesinde sz edilen ve davacnn elinde bulunan belgelerin asllaryla birlikte har ve vergiye tabi olmakszn daval saysndan bir fazla dzenlenmifl rneklerinin veya sadece rneklerin dilekeye eklenerek mahkemeye verilmesi ve baflka yerlerde getirilecek belge ve dosyalar iin
de bunlarn bulunabilmesini salayc aklamann dilekede yaplmas ve gerekli
posta giderinin pul olarak verilmesi zorunludur hkm burada uygulanr.
Bir cevap dilekesinde esas itibariyle flu hususlar yer alr:
Mahkemenin ad; cevap dilekesinin baflna, davann ald grevli ve yetkili
mahkemenin ad yazlr. fli ok olan yerlerde davay gren mahkemenin (birden
fazla asliye hukuk mahkemesinin veya sulh hukuk mahkemesinin) hangi dairesi
olduu, dava dilekesinin nbeti mahkemece tevzii zerine artk bu aflamada bilindii (rnein; Ankara Asliye Hukuk 3. Mahkemesi gibi) iin dilekede bunun
mutlaka bildirilmesi gerekir. Aksi takdirde, cevap dilekesinin hangi mahkemeye
verilecei konusunda karflklk ortaya kar.
Dosya esas numaras; mahkeme adn altna sa (veya sol) kfleye, dosya numaras (rnein: 2008/603) yazlr. Bylece, verilen cevap dilekesinin ilgili dosyaya girmesi salanmfl olur.
Taraflarn ad, soyadlar ve adresleri; cevap dilekesinde, nce (cevap veren) davalnn ad, soyad ve adresi; daha sonra eer vekil tutmufl ise vekilin ad, soyad ve adresi yazlr. Bundan sonra da, karfl tarafn ve varsa vekilinin ad, soyad ve adresi yazlr.
Dilekenin (talebin, tebliin, cevabn) konusu; taraflarn bildirilmesinden sonra, dilekenin konusunun ne olduu yazlr. rnein, cevap dilekesidir gibi.
Cevaplar; dava dilekesinde, nasl vakalar ksm ok nemli ise, cevap dilekesinde de cevaplar ksm ok nemlidir. Bu ksmda daval, davacnn iddialarna cevap verir. Dava dilekesinde, davac eer dayand vakalar sra numaras
altnda bildirmifl ise, davalnn cevaplarnn da ayn sra numaras altnda bildirilmesi uygun olur. Ayrca, davalnn baflka savunmalar ve iddialar varsa, bunlar da
cevap dilekesinde bildirmesi gerekir. zellikle defiler (rnein, zamanaflm
defi) ve tahkim itiraz mutlaka cevap dilekesinde bildirilmelidir. Ayn zamanda
ilk itirazlar da cevap dilekesinde bildirilmelidir. Aksi halde bunlarn daha sonra
ileri srlmeleri olanakszdr. Daval, cevap dilekesinde dayand savunmalar
hi atlanmakszn esas hatlar ile vermelidir. Bunlara iliflkin ayrntnn daha sonra
tamamlanmas mmkndr. Kanun (HMK m. 319), davalnn cevap dilekesini
karfl tarafa (davacya) tebli ettirdikten sonra, onu muvafakati olmakszn, savun-

31

32

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

ma sebeplerini deifltiremeyeceini belirtmektedir. Burada yasaklanan husus, daha sonra, savunmaya iliflkin olarak esasl bir savunma sebebinin deifltirilmesi veya yeni getirilmesidir. Bafllangta ileri srlen savunma sebebini destekleyen olaylarn daha sonra yarglamaya sokulmas yasak deildir. Yasak olan yeni vaka
kompleksinin davaya sokulmasdr. Bu yzden, davalnn cevap dilekesinde savunma nedenlerini btn esaslaryla ve ayrntlarna girmeden belirtmesi gerekecektir. Daval, cevap dilekesine karfllk dava amak istiyorsa, HMK madde 133
gereince Karfl dava, cevap dilekesiyle veya esasa cevap sresi iinde ayr bir
dileke verilmek suretiyle aabilir.
Hukuksal nedenler; daval savunmasnn dayand hukuksal kurallar (yasa
maddelerini) bildirir (HMK m. 129/f). Ancak, bunlarn bildirilmemesi veya yanlfl
ya da eksik bildirilmesinin herhangi bir nemi yoktur. nk bunlar hakim kendiliinden uygulamak zorundadr.(Ylmaz, 2008:77).
Cevap sresi; davac, davalnn verdii cevap dilekesine karfl olan cevaplarn iki
hafta iinde, replik dilekesi ile bildirmek zorundadr (HMK 127) Daval davacya iki
haftadan fazla bir sre verebilir. Daha az sre veremez. Daval, cevap dilekesinde,
davacnn ne kadar sre iinde cevap verebileceinden hi sz etmezse veya on gnden daha az bir sre verirse, bu takdirde kanuni sre olan iki hafta sre geerlidir.
Deliller; daval, savunmasnn dayana olan delilleri cevap dilekesinde bildirir. Btn delillerini tm ayrntlaryla anmak zorunda deildir. Uygulamada, daval belli bafll delillerini bildirdikten sonra, ayrca .... dier kanuni deliller gibi bir
ifade de kullanmaktadr. Daval, dava dilekesinde tm delilleri bildirmek zorunda olmayp, bunlar daha sonra hakimin istemesi zerine gsterebilir.
stem sonucu; Kanun, bu blm ak savunma olarak belirtilmektedir (HMK
m.219/g). Bu ibare, kaynak Nflatel Usul Kanununda (m. 175/b) olduu gibi, istem sonucu olarak anlafllmaldr. Daval, sonuta, yukarda anlan nedenlerle davann (ksmen veya tamamen) reddi gerekir gibi bir istemde bulunur.
Davalnn (veya vekilinin) imzas; cevap dilekesinin, daval (veya vekili) tarafndan imzalanmas gerekir. Cevap dilekesinde, kanunda (HMK m. 129/) dolay,
yukarda ksa ksa belirtilen unsurlarn bulunmas gerekir.

Replik Dilekesi (Cevaba Cevap Dilekesi)


Replik, dava dilekesine karfl davalnn verdii cevaba karfllk davacnn yantdr.
HMK madde 136ya gre;
(1) Davac, cevap dilekesinin kendisine tebliinden itibaren iki hafta iinde cevaba cevap dilekesi; daval da davacnn cevabnn kendisine tebliinden
itibaren iki hafta iinde ikinci cevap dilekesi verebilir.
(2) Davacnn cevaba cevap, davalnn da ikinci cevap dilekesi hakknda, dava ve cevap dilekelerine iliflkin hkmler, niteliine aykr dflmedii srece kyasen uygulanr.
Kanuna (HMK m.136) gre, davalnn cevap dilekesinde ileri srd cevaplara karfl davac, gerei halinde iki hafta iinde inkar veya kabul gsterir aklama yapmak zorunadr. Bu sre iinde defi de ileri srebilir. Bu flekilde davacnn
verdii replik (cevap) dilekesi hemen davalya tebli edilir. Replik dilekesinde
davac, davalnn cevap dilekesinde ileri srdklerine cevap verir. Bu cevabnda
dava dilekesinde ileri srmedii yeni vakalar ileri srerse, davann geniflletilmesi
ve deifltirilmesi itiraz ile karfllaflabilir. Replik dilekesi davacnn dava dilekesinde zet olarak belirttii ve davalnn karfl koyduu vakalara aklama olana salar. Replik dilekesi de esas itibariyle cevap dilekesi gibi dzenlenir.

2. nite - Dilekeler

rnek:
.......... fi MAHKEMES
SAYIN HAKMLNE
..........
DOSYA NO
:
CEVABA CEVAP
VEREN (DAVACI)
:
VEKL
:
KARfiI TARAF (DAVALI) :
VEKL
:
KONU
: Daval tarafn cevaplarna karfl cevaplarmzn ve davann esasna iliflkin beyanlarmzn sunulmasdr.
AIKLAMALAR
:
1-Daval iflveren tarafndan, toplu ifl szleflmesi uyarnca
yaplmas gereken ikinci yl zamlarnn yrrle girmesine .... gn kadar bir sre kala
iflilere ve yesi olduklar T..S taraf olan .......... Sendikasna, T..Se uymayaca ve 1
yl boyunca iflilere sfr zam verecei, isteyenin bu flartlarda alflmaya devam edebilecei, kabul etmeyenlerin ise ifl szleflmelerinin feshedilecei bildirilmifltir.
2- Taraflar arasnda bu konu bir haftadan biraz daha uzun
bir sre grfllmfl, daval iflveren bu istemlerinde srar edince sendika tarafndan kendisine iflyerinde ekonomik kriz yaflanmadn ok iyi bildikleri, ancak buna ramen bilmedikleri baz hususlar varsa ve iflveren taraf gerekten de zor durumda ise, T..S uyarnca cretlerde yaplacak artfllar 6 aylk dnemler halinde yaplaca iin, imzalanmfl
olan T..Se de uygun olarak 6 ay iin, ve ancak hibir iflinin ifl szleflmesinin feshedilmemesi flartyla bu talebi kabul edebilecekleri bildirilmifltir. Bu bildirim zerine daval iflveren, mvekkilimin de aralarnda bulunduu .... iflinin ifl szleflmesini feshetmifltir.
3- Her ne kadar daval iflveren feshin gerekesi olarak ekonomik kriz iddiasnda bulunuyorsa da, bu iddia gerekleri yanstmamaktadr. Zira, ifltigal alan ve ihracata dnk yapsyla iflveren ekonomik krizden hi etkilenmemifl, hatta dviz kurlarndaki artfl da kazancnn artmasn salamfltr. Daval iflveren, ekonomide meydana gelen klmeye karfln bymesini daha da hzlandrmfl ve retim kapasitesini artrmfltr.
4- flverenin toplu iflten karma eyleminin tek gerek sebebi, iflileri Toplu fl Szleflmesi gerei almalar gereken haklarndan mahrum brakmak
ve iflyerinde kalan dier iflilere de gzda vermektir. Zira yllardr iflyerinde alflan
mvekkilim de dahil .... tane iflinin ifl akdini ekonomik kriz gerekesiyle fesheden iflveren, aradan bir ay gemeden .......... gazetesine ilan vererek yeni ifli alm yapmfl ve
dava aldktan sonra da bu almlar devam etmifltir.
TALEP SONUCU
: Yukarda arz ve izah edilen nedenlerle, ifl akdinin feshi
iflleminin iptaliyle mvekkilimin ifle iadesine, boflta geen sre cretiyle sendikal tazminatn davacdan tahsiline ve yarglama giderleriyle vekalet cretinin daval zerinde braklmasna karar verilmesini vekaleten talep ederim. Sayglarmla...
DAVACI VEKL

Dplik Dilekesi (Davalnn 2. Cevap Dilekesi)


Davalnn verdii ikinci cevaba, dplik layihas denir. Kaynak Nflatel Usul Kanununda bizim Kanunun 209 ve 212. maddelerini kapsayan ksmnn st bafll, replik ve dpliktir. HMK, 136. maddesine gre davacnn verdii replik (cevaba cevap) dilekesine karfl, daval tebliden itibaren iki hafta iinde dplik dilekesi verebilir. HMK, cevap dilekesinin ieriine iliflkin 119 dava dilekesine eklenecek

33

34

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

olan ve getirtilmesi istenilen belgelerle ilgili 121. ve cevap dilekesinin uzatlmasna iliflkin 127. madde hkmleri dplik layihas hakknda da uygulanr (HMK m.
136). Bu nedenle, dplik layihasnn ierii de dava dilekesi gibi dzenlenir ve
dplik layihasnda sz edilen ve davalnn davac saysndan bir fazla dzenlenmifl rneklerin dplik dilekesine eklenerek verilmesi ve baflka yerlerde getirtilecek belge ve dosyalar iin bunlarn bulunabilmesini salayc aklamann dilekede yaplmas gerekli posta giderinin pul olarak verilmesi zorunludur (HMK m. 120).
Dplik layihasnda daval, davacnn vermifl olduu replik dilekesinde ileri
srd hususlara cevap verir. Daval bunlara ek olarak cevap dilekesinde yapmay unuttuu savunmay yapmaz. Aksi takdirde savunmann geniflletilmesi ve/veya deifltirilmesi yasa ile karfl karflya kalr. Dplik dilekesi verme sresi, kural
olarak on gn ise de, iflin nitelii itibariyle dplik layihasnn bu sre iinde dzenlenmesi zor veya olaanst (istisnai) nedenlerle mmkn deilse, davalya yeni
bir sre verilebilir ve durum derhal davacya bildirilir.
rnek:
.......... SULH HUKUK MAHKEMES
SAYIN HAKMLNE
..........
DOSYA NO
CEVABA CEVAP
VEREN DAVACI
VEKL
KARfiI TARAF
(DAVALI)
KONU
AIKLAMALAR

:
:
:
:
: Dplik Dilekemizdir.
:1- Davac tarafndan alan dava ile ilgili olarak evvelce mahkemenize sunmufl olduumuz ilk itirazlarmz ve cevaplarmz tekrar ediyoruz.
2- Bu arada davac tarafndan Cevaba Cevap dilekesinde belirtilen aflada maddeler halinde belirtilmifl bulunan hususlar
dava dilekesinde hibir flekilde bahsedilmeyen yeni hususlardr. Bunlar davann geniflletilmesi kapsamnda ele alnmaldr.
Davacnn bu beyanlarn kabul etmiyoruz. Mahkemece de davann geniflletilmesi kapsamnda deerlendirilmesini talep ediyoruz. Bu hususlar flunlardr;

a)
b)
c)
d)
3- Davac tarafndan zamanaflm itirazmz konusunda verilen cevaplar da tatmin edici deildir. Yasa aktr. ..................
gerei dava zamanaflm dolmufltur.
TALEP SONUCU
: Aklanan nedenlerle davann zamanaflm nedeni ile reddine, mahkeme aksi kanaatte ise davaya cevap ve davacnn cevaplarna cevap dilekelerimizde belirtilen dier itirazlarmzn kabul ile davann reddine karar verilmesini vekaleten saygyla talep ederiz.
DAVALI VEKL

2. nite - Dilekeler

CRA VE FLAS HUKUKUNA LfiKN DLEKELER


cra ve flas hukuku uygulamasnda da bir ksm dava dilekesi, bir ksm da dier
konularda olmak zere ok sayda dileke yazlmaktadr. Dava dilekelerinin flekli bakmdan icra ve iflas kanununda, HMKdan farkl bir dzenleme yer almamaktadr. (Ylmaz, 2008:s.92).
rnek:
STANBUL CRA HUKUK MAHKEMESNE
(crann Durdurulmas taleplidir)
Borca itiraz eden
Davac
Daval Alacakl
cra dairesi
ve Dosya no
Dava konusu
Aklamalar

Sonu ve stem

: X
: Y
: stanbul 2. cra Mdrlnn 2008-2 sayl dosyas
: Kambiyo takibine ve borca itiraz
:
1- Kambiyo senetlerine mahsus deme emrini 12.04.2008 tarihinde tebli aldm. Sresinde mahkemenize itiraz ediyorum.
2- Senedin asli unsurlarndan olan tanzim tarihi senette bulunmadndan, takibe konu belge senet niteliini taflmamakta olup,
kambiyo takibine konu edilemez.
3- Bu nedenle takibe konu senet hkmnde olmadndan takibin ve deme emrinin iptalini talep etmem gerekmifltir. Alacakl grnenin hakkmda haciz ifllemi yapmamas iin takibin bir
miktar teminat yatrmam karfllnda durdurulmasn talep ediyorum.
:Yukarda aklanan nedenlerle ncelikle takibin durdurulmasn,
kambiyo senedine dayanmayan takibin ve deme emrinin iptalini, haksiz takip nedeniyle alacakl grnenin bana %40 tazminat
demesine karar verilmesini arz ederim.
Davac X
(mza)

** Bu dileke 2 suret hazrlanmal


** 2 adet davetiye ve bunlar posta pulu

CEZA DAVALARINA LfiKN DLEKELER


Ceza yarglamas denince, akla kamu davas gelir ve kamu davasn savc bir iddianame ile aar. te yandan ceza yarglamasnda kendiliinden arafltrma ilkesi vardr. Bu sebeple ceza davalarna iliflkin dilekelerin eksik olmasnn, medeni yarglamann aksine herhangi bir yaptrm, ilke olarak bulunmamaktadr. Yeni Ceza
Muhakemesi Kanunumuz, eski kanun zamannda mevcut bulunan kiflisel (flahsi)
dava messesesini kaldrmfltr.

35

36

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

rnek:

SORUfiTURMA NO
ESAS NO
DDANAME NO

T.C.
.......................
CUMHURYET BAfiSAVCILII
: 2006/
: 2006/
: 2006/

DDANAME
KIRKLAREL AIR CEZA MAHKEMESNE
DAVACI
: K.H.
MAKTL
:
MADUR
:
VEKL
:
HBAR EDEN
:
MfiTEK
:
VEKL
:
fiPHEL
:
MDAF
:
SU
:
HBAR TARH
:
fiKAYET TARH
:
SU TARH
:
YAKALAMATARH
:
GZALTI TARH
:
TUTUKLAMA TARH :
TAHLYE TARH
:
SU YER
: ..........................
YASA MADDES
: TCK.
KANITLAR
: nfus kayd,sabka kayd,tm dosya kapsam.
SORUfiTURMA EVRAKI NCELEND
Olay tarihinde, .............................................flphelinin yklenen suu iflledii
anlaflldndan,
fiphelinin yklenen sutan, kovuflturmasnn mahkemenizde yaplarak,
fiphelinin eylemine uyan,TCK. maddeleri uyarnca cezalandrlmasna karar
verilmesi, kamu adna talep ve iddia olunur.00.00.2006
Cumhuriyet Savcs-00000
eki-Soruflturma dosyas.

DAR (YNETSEL) YARGIYA LfiKN DLEKELER


dari davalar, Danfltay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi baflkanlklarna ve
grevli olduu durumlarda, Askeri Yksek dare Mahkemesi Baflkanlna hitaben
yazlmfl dilekelerle alr. dari yargda alabilecek olan davalar, hukuk davalar
gibi eflitlilik gstermez. dari dava trleri flunlardr (YUK m. 2/1):
a. dari ifllemler hakknda yetki, flekil, sebep, konu ve maksat ynlerinden biri ile hukuka aykr olduklarndan dolay iptalleri iin menfaatleri ihlal edilenler tarafndan alan iptal davalar,
b. dari eylem ve ifllemlerden dolay kiflisel haklar dorudan zarara urayanlar
tarafndan alan tam yarg davalar

2. nite - Dilekeler

c. Tahkim yolu ngrlen imtiyaz flartlaflma ve szleflmelerinden doan uyuflmazlklar hari, kamu hizmetlerinden birinin yrtlmesi iin yaplan her trl idari szleflmelerden dolay taraflar arasnda kan uyuflmazlklara iliflkin davalar.
dari Yarglama Usul Kanunun 3. maddesine gre: dari davalar, Danfltay,
idare mahkemesi ve vergi mahkemesi baflkanlklarna hitaben yazlmfl imzal dilekelerle alr.
dari davalarn zelliinden ileri gelen baz farklar vardr. Dilekeler:
a. Taraflarn ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadlar veya unvanlar ile adresleri,
b. Davann konusu ve sebepleri ile dayand deliller
c. Davaya konu olan idari ifllemin yazl bildirim tarihi,
d. Vergi, resim, har, benzeri mali ykllkler ve bunlarn zam ve cezalarna
iliflkin davalarla tam yarg davalarnda uyuflmazlk konusu,
e. Vergi davalarnda davann ilgili bulunduu verginin veya vergi cezasnn nevi ve yl, tebli edilen ihbarnamenin tarihi ve numaras ve varsa mkellef
hesap numaras gsterilir.
Dava konusu kararn ve belgelerin asllar veya rnekleri, karfl taraf saysndan
bir fazla olarak, dava dilekesine eklenir (dari Yarglama Usul Kanununu-YUK
m.3). Her idari ifllem aleyhine ayr ayr dava alr. Ancak, aralarnda maddi veya hukuki ynden ballk ya da sebep-sonu iliflkisi bulunan birden fazla iflleme karfl bir
dileke ile de dava alabilir (YUK 5/1). Birden fazla flahsn mflterek dileke ile dava aabilmesi iin davaclarn hak veya menfaatlerinde ifltirak bulunmas ve davaya
yol aan maddi olay veya hukuki sebeplerin ayn olmas gerekir (YUK 5/2).
rnek:
........NBET DARE MAHMEMES BAfiKANLIINA
Gnderilmek zere
..........NBET ASLYE HUKUK MAHKEMES HAKMLNE
..........
-Yrtmenin Durdurulmas Taleplidir
Duruflma stemlidir
: XXX XXX
DAVACI
XXX MANSA
: ptali istenen ifllemi yapan makam
DAVALI
: ptal ve Tam Yarg davas
DAVANIN KONUSU
PTAL STENLEN
DAR fiLEM
: ptali istenen ifllemin tarih ve says
: 00.00.2004
TEBL TARH
:
DAVANIN ZAHI
(Bu blmde dava konusu yaplan idari ifllemin hukuka aykrlk nedenleri yazlr.)
: dari Yarglama Usul Kanunu, vs.
HUKUK SEBEPLER
: ...............
DELLLER
SONU VE STEM
: Yukarda aklanan nedenler ve resen mahkemece tespit
edilecek sair iptal nedenleri ile................tarihli................sayl................konulu iflleminin
PTALNE ve YRTLMESNN DURDURULMASINA karar verilmesini sayglarmla arz
ederim. .../05/2004
XXX Davac
:
EKLER
1) ptal konusu yaplan idari ifllem.
2) Belge 2
3) Belge 3

37

38

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

zet

N
A M A

N
A M A

Dilekeyi ve dileke hakkn tanmlamak,


Bir dilei bildirmek iin resm makamlara sunulan, imzal ve adresli, pullu veya pulsuz yazya,
istida, arzuhl veya dileke denir. Kifliyi ve kamuyu ilgilendiren bir hakkn salanmas, bir hakszln dzeltilmesi, kaldrlmas iin gerek yahut tzel kiflilerce ilgili makamlara yazlan yazlara dileke denir. Dileke hakk, sorulara cevap
almak suretiyle bilgi edinmeyi, flikayette bulunmak suretiyle denetlemeyi, dilek ve neride bulunmak suretiyle de demokratik katlm salayan siyasal haklardandr. Dileke, normal olarak,
dileke sahibi tarafndan bizzat dzenlenir veya
dzenlettirilir. Aksine bir kural veya zorunluluk
yoksa el yazsyla veya yaz makinesi/bilgisayar
ile yazlabilir. Mevzuatmzda dileke hakknn
yasal dayanaklar bulunmaktadr. 1982 Anayasas madde 74, 01.11.1984 tarihli ve 3071 sayl Dileke Hakknn Kullanlmasna Dair Kanun kabul, HMK, Resmi Yazflma Ynetmelii.
Genel dilekelerin kapsam, ierii, dileke yazarken dikkat edilecek hususlar sralamak,
Bu dilekeler, adli makamlara verilen ve hatta
ou zaman kanunlara gre belli ierikleri bulunmas gereken dilekeler dflnda kalan dilekelerdir. eriinde baflvurulan makamn ad (hitap), dilekenin metni, tarih, ad, soyad ve imza,
adres ve ek/ekler bulunur. Hazrlanan dileke,
dorudan doruya ilgili makama veriliyorsa, dilekenin o makamn varsa ilgili evrak blmne kaydettirilerek, kayt numaras alnr.

N
A M A

N
A M A

Adli dilekeleri incelemek,


Adli dilekeden kast, adli makamlara verilen ve
ounlukla ierikleri yasalar tarafndan belirlenmifl bulunan dilekelerdir. Bunlar dava dilekeleri, flikayet/itiraz dilekeleri, davaya cevap dilekeleri, ihtiyati tedbir dilekeleri, duruflmadan
vareste tutulma dilekesi gibi dilekelerdir. Adli
dilekeler, bazen deiflik yarglama yntemleri
(muhakeme usulleri) bakmndan farkllklar gsterebilir.
Dava dilekesinin eksik yazlmas durumunda
yaptrm aklamak,
Yazl yarglama ynteminde (tahriri muhakeme
usulnde) esas cevap sresi iki hafta (4353 sayl Kanuna tabi kamu kurulufllar hakknda otuz
gn) dr. HMK madde 119/2 Birinci fkrann (a),
(d), (e), (f) ve (g) bentleri dflnda kalan hususlarn eksik olmas hlinde, hkim davacya eksiklii tamamlamas iin bir haftalk kesin sre verir.
Bu sre iinde eksikliin tamamlanmamas hlinde dava almamfl saylr. Ceza yarglamasnda kendiliinden arafltrma ilkesi vardr. Bu sebeple ceza davalarna iliflkin dilekelerin eksik
olmasnn, medeni yarglamann aksine herhangi
bir yaptrm, ilke olarak bulunmamaktadr.

2. nite - Dilekeler

39

Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin afladaki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar durumunuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayacanza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ
DEERLENDRECEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ.
1. Dileke hakknn kullanlmasyla ilgili olan kanun
afladakilerden hangisidir?
a. 01.11.1988 tarih ve 74 sayl Kanun
b. 01.11.1984 tarihli ve 3071 sayl Kanun
c. 01.11.1974 tarih ve 74. sayl Kanun
d. 01.11.1978 tarih ve 3071. sayl Kanun
e. 01.11.1988 tarih ve 3071 sayl Kanun
2. Afladakilerden hangisi dileke yazmnda gz
nnde bulundurulmas gerekenlerdendir?
a. Hukuki sebeplerin zeti
b. Ak bir flekilde iddia ve savunma
c. Karfl tarafn hangi srede cevap verebilecei
d. Dilekelerde krmz veya kurflun kalem asla kullanlmaz
e. Davay mtekabilinin kabule flayan bulunmad iddias
3. Bir
nelten
a.
b.
c.
d.
e.

dilekede dileke sahibini dileke yazmaya yksm afladakilerden hangisidir?


Baflvurulan makam
Tarih
Metin
Adres
Datm

4. Bir hukuk davasna iliflkin dava dilekesinde nelerin


yer olaca hangi kanunun hangi maddesine gre yazlacan afladakilerden hangisi belirler?
a. HMK m. 119
b. Anayasa m. 74
c. Dileke hakknn kullanlmas madde 3071
d. HMK m. 116
e. HMK m. 86
5. HMK m. 127e gre 4353 sayl Kanuna tabi kurulufllar iin daval ka gnde cevap vermesi gerekir?
a. 7
b. 10
c. 20
d. 30
e. 45

6. Dilekelerin yazmnda gz nnde bulundurulmas gerek kurallarla ilgili afladaki ifadelerden hangisi
yanlfltr?
a. izgisiz, beyaz dosya kdna daktiloyla veya
dolmakalemle, okunakl el yazsyla yazlmaldr.
b. Dilekelerde ciddi, arbafll bir dil kullanlr
c. Dilekeler mutlaka ksa olmaldr.
d. Konunun ksa bir zeti bu baflln altna yazlr.
e. Dileke bitiminde sa alt kfleye ad ve soyad
yazlmal, imzalanmaldr.
7. Baflvurulan makamn ad dilekede nereye yazlmaldr?
a. Dilekenin baflna
b. Dilekenin alt sa tarafna
c. Dilekenin alt sol tarafna
d. Dilekenin alt ortasna
e. Dilekenin herhangi bir yerine
8. Dava dilekesinin sonu ksmnda, davacnn mahkemeden olan isteminin yazld ksm afladakilerden
hangisidir?
a. Deliller
b. Cevap sresi
c. Davann konusu
d. Davann dayand sebepler
e. stem sonucu
9. Dava dilekesine karfl davalnn verdii cevaba karfllk davacnn yant afladakilerden hangisidir?
a. Cevap dilekesi
b. Replik dilekesi
c. Dplik dilekesi
d. Dava dilekesi
e. Islah dilekesi
10. dari davalardaki dilekelerle ilgili afladaki ifadelerden hangisi yanlfltr?
a. Taraflarn ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin
ad ve soyadlar veya unvanlar ile adresleri yazlr.
b. Her idari ifllem aleyhine ayr ayr dava alr.
c. Dilekede davaya konu olan idari ifllemin yazl
bildirim tarihi belirtilir.
d. Birden fazla flahsn mflterek dileke ile dava
aabilmesi mmkn deildir.
e. Dava konusu kararn ve belgelerin asllar veya
rnekleri, karfl taraf saysndan bir fazla olarak,
dava dilekesine eklenir.

40

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Okuma Paras

Kendimizi Snayalm Yant Anahtar

Davac bakmnda dava dilekesi, daval bakmndan


ise cevap layihas olduka nemlidir. Hatta, dava, dava
dilekesi ile kazanlr ya da kaybedilir sz yaygn bir
sz olarak kullanlmaktadr. Bu adan dilekelere, gerekli zenin gsterilmesi ve davann salam bir oturtulmas gereklidir. nk, dilekede yaplacak hatann yarglama iinde dzeltilmesi olduka gtr, bazen mmkn olmayabilir. Bu sebeple dileke yazlmadan nce
iyi bir arafltrma ve hazrln, bu erevede hukuki nitelendirmenin yaplarak bu nitelendirmeye uygun flekilde,
kanunda belirtilen koflul vakalara karfllk gelen somut
vakalarn, hukuki gerekelerinin yazlmas gerekir.

1. b

Kaynak: Pekcantez H. ve dierleri (2010). Medeni Usul


Hukuku. (s. 310), Yetkin, Ankara.

8. e

2. d
3. c
4. a
5. d
6. c
7. a

9. b
10. d

Ayrntl bilgi iin Dileke Ve Dileke Hakk


Nedir? konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Genel Olarak Dilekeler konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin erik konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Genel Olarak Dilekeler konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Cevap Sresi konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Genel Olarak Dilekeler konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Baflvurulan Makamn Ad (Hitap) konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin stem Sonucu konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Replik Dilekesi (Cevaba Cevap Dilekesi) konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin dari (Ynetsel) Yargya liflkin Dilekeler konusuna baknz.

2. nite - Dilekeler

41

Sra Sizde Yant Anahtar

Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar

Sra Sizde 1
1982 Anayasas madde 74, 01.11.1984 tarihli ve 3071 sayl Dileke Hakknn Kullanlmasna Dair Kanun kabul,
HMK, Resmi Yazflma Ynetmelii

http://www.tdk.gov.tr
YILMAZ E., YILMAZ . (2006) Hukuk Rehberi, 8. Bask,
Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ, E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2.
Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ, E. (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Ankara.
PEKCANITEZ H., ATALAY O., ZEKES M. (2010), Medeni Usl Hukuku, Ankara: Yetkin.
Resmi Gazete, T.C. Baflbakanlk, Resmi Yazflmalarda
Uygulanacak Esas ve Usuller Hakknda Ynetmelik,
02.12.2004/8125.

Sra Sizde 2
Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) madde 119a
gre; dava dilekesinde afladaki hususlar bulunur:
1. Taraflarn ve varsa kanuni temsilci veya vekillerinin
ad ve soyadlar ile adresleri,
2. Ak bir flekilde dava konusu,
3. Davacnn iddiasnn dayana olan btn vakalarn
sra numaras altnda ak zetleri ve delillerinin nelerden ibaret olduu,
4. Hukuki sebeplerin zeti,
5. Ak bir flekilde iddia ve savunma,
6. Karfl tarafn hangi srede cevap verebilecei,
7. Davacnn veya varsa kanuni temsilci yahut vekilinin
imzas.
Sra Sizde 3
Tarih, dilekenin sa st kflesine yazlabilecei gibi,
metnin bitiminden hemen sonra ayn satra veya ad ve
soyadn zerine yazlabilir.
Sra Sizde 4
Nfus ktnn deifltirilmesi, miraslk belgesi (veraset ilam) verilmesi, evlenmeye izin, bir kimsenin gaipliine karar verilmesi (MK m.45 vd.) kymetli evrakn
iptali gibi ifller ekiflmesiz yargya ait rneklerdir. Bu
davalarda aleyhine karar verilecek veya kendisinden
talepte bulunduunuz bir karfl taraf yoktur. Hakimin
bir konuda karar vermesi talep edilmektedir.

HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

Amalarmz

N
N
N

Bu niteyi tamamladmzda
Yazflma Ynetmeliinde geen kavramlar tanmlayabilecek,
Resmi yazlarn blmlerini listeleyebilecek,
Adli hizmetlerde tutanak, belge, makbuz ve raporlarn mzekkere ve talimatlar aklayabilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.

Anahtar Kavramlar
Resmi Yaz
Resmi Belge
Resmi Yazlarn Blmleri

Tutanak
Belgeler, Makbuzlar, Raporlar
Mzekkere ve Talimatlar

indekiler
Hukuk Dili ve Adli
Yazflmalar

Adli Yazflma

ADL YAZIfiMALARIN GENEL


LKELER

Adli Yazflma
ADL YAZIfiMALARIN GENEL LKELER
Resmi Yazflmalarda Uygulanacak Esas ve Usuller Hakknda Ynetmelik (Yazflma
Ynetmelii) (m.2) btn kamu kurum ve kurulufllarn kapsar. Bu Ynetmeliin
amac, resmi yazflma kurallarn belirlemek, bilgi ve belge alflveriflinin salkl,
hzl ve gvenli bir biimde yrtlmesini salamaktr.

Resmi Yazflma Kurallar


Yazflma Ynetmeliinin amac, tm kamu kurulufllarnda resmi yazflmalarda tek
dzelii ve yazlarn kurallara uygun bir biimde hazrlanmasn salamaktr. Yazflma Ynetmeliinin getirdii kurallar, tm kamu kurulufllarnn konuyla ilgili birim ve grevlerini kapsar.
Yazflma ynetmeliinde aklanan kurallarda geen kavramlarn tanmlar da
yaplmfltr (m.4). Bu Ynetmelikte geen;
a) Resm yaz: Kamu kurum ve kurulufllarnn kendi aralarnda veya gerek ve
tzel kiflilerle iletiflimlerini salamak amacyla yazlan yaz, resm belge, resm bilgi ve elektronik belgeyi,
b) Resm belge: Kamu kurum ve kurulufllarnn kendi aralarnda veya gerek
ve tzel kiflilerle iletiflimlerini salamak amacyla oluflturduklar, gnderdikleri veya sakladklar belirli bir standart ve ierii olan belgeleri,
c) Resm bilgi: Kamu kurum ve kurulufllarnn kendi aralarnda veya gerek ve
tzel kiflilerle iletiflimleri srasnda metin, ses ve grnt fleklinde oluflturduklar, gnderdikleri veya sakladklar bilgileri,
d) Elektronik ortam: Belge ve bilgilerin zerinde bulunduu her trl bilgisayar, gezgin elektronik aralar, bilgi ve iletiflim teknolojisi rnlerini,
e) Elektronik belge: Elektronik ortamda oluflturulan, gnderilen ve saklanan
her trl belgeyi,
f) Dosya plan: Resm yazlarn hangi dosyaya konulacan gsteren kodlara
ait listeyi,
g) Yaz alan: Yaz kadnn st, alt, sol ve sa kenarndan 2,5 cm boflluk braklarak dzenlenen alan,
h) Gvenli elektronik imza: Mnhasran imza sahibine bal olan, sadece imza
sahibinin tasarrufunda bulunan gvenli elektronik imza oluflturma arac ile
oluflturulan, nitelikli elektronik sertifikaya dayanarak imza sahibinin kimlii-

44

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

nin ve imzalanmfl elektronik veride sonradan herhangi bir deifliklik yaplp yaplmadnn tespitini salayan elektronik imzay, ifade eder.
Yazflma Ynetmeliine (m.5) gre, Kamu kurum ve kurulufllar arasnda yazl iletiflim, kat kullanlarak veya elektronik ortamda yaplr. Katla yaplan resmi
yazflmalarda daktilo veya bilgisayar kullanlr. Bu tr yazflmalar, yaznn ieriine
ve ivedilik durumuna gre faks ile de gnderilebilir. Faksla yaplan yazflmalarda,
yazda belirtilen hususlarda hemen ifllem yaplabilir. Ancak bunlarn befl gn iersinde resmi yaz ile teyidinin yaplmas gerekir. Elektronik ortamda yazflmalar ilgili mevzuatta belirtilen gvenlik nlemlerine uyularak yaplr. Elektronik ortamda
yaplan yazflmalar bu ortamn zellikleri dikkate alnarak kaydedilir, dosyalanr ve
ilgili yere iletilir. Gerekli durumlarda, gelen yaz kda dklerek de iflleme alnr. Her kurum kendisi ve gerektiinde kurum iindeki birimler adna resmi elektronik posta (e-posta) adresi belirlenir. Bu adreslerin belirlenmesi koordinasyon
baflkanl tarafndan yaplr. Kamu kurum ve kurulufllar elektronik ortamda yaplacak yazflmalarda, bu ynetmelie aykr olmamak kaydyla gerekli dzenlemeleri yapabilir.
Bu hkm, son zamanlarn teknolojisine uygun bir hkmdr ve bu dzenlemenin adli yazflmalara yansmas da doal kabul edilmelidir. Hatta buna benzer
hkmn yarg organlar ile bireyler arasndaki iliflkiler bakmndan gelifltirilmesi
gerekmektedir.

Resmi (Adli) Yazlarn Blmleri


Resmi yazlar, A4
(210x297mm) ve A5
(210x148mm) boyutlarna
gre kesilmifl bafllkl kda
yazlacaktr (Yazflma
Ynetmelii m.7).

SIRA SZDE

D fi NSay:
E L M2007//25371,
rnein,
Say: 2010/25 Delil tespiti
gibi.]
S O R U

DKKAT

SIRA SZDE

Genel olarak bir resmi yazda ana blmler ve ikincil blmler bulunur. Ana
blmler, bir yazda, genellikle bulunmas gereken yerleri ve yazlfl biimleri belirlenmifl blmlerdir. Bunlar, bafllk, konu, say, tarih, adres, paragraf, metin, imza blm ve paraftr (Ylmaz, 2008:131). kincil blmler, bir yaznn zellii dolaysyla yazlmas gereken ve ana blmlerin dflnda kalan blmlerdir. Bunlar, ilgi, ek, gerei iin, bilgi iin, kayt numaras, gizlilik derecesi, ivedilik derecesi, sayfa numaras, devam iflareti ve onay bloudur.
Bafllk (Antet), yazy gnderen kurum ve kuruluflun adnn belirtildii blmdr. Bafllk kdn yaz alannn st ksmna ortalanarak yazlr. Bafllklarn ilk satr, T.C. ksaltmasn, ikinci satr ise kuruluflun adn gsterir. Bunun altna mahkeme, baflsavclk, icra mdrl gibi kuruluflun ve birimin ismi yazlacaktr.
Alt kurulufl (ya da birim) adlar, yaz makinesi ile yazlr.
Resmi bir yazflma
yazacanzda bafllnz nasl olacak, yukardaki bilgiler flnda bir
SIRA SZDE
rnek veriniz.
fi N E kayt
L M numaras, dosya planna gre verilir, baflln son satrndan
Say ve Devrak
iki aralk aflada ve yaz alannn en solundaki Say: yan bafllndan sonra yazlr.
Bu ifadedenSsonra
O R U kod numaras verilir. Kod numarasndan sonra ksa izgi (-) iflareti konularak dosya numaras, dosya numarasndan sonra (-) iflareti konularak evrak kayt numaras yazlr. Genel evrak biriminden say verilmesi durumunda araya
K K A T konulur. Evrak kayt numaras, yazy gnderen birimde ve/veeik izgi (/)D iflareti
ya kurumun genel evrak biriminde ald numaradr. Resm yazflmalarda BaflbakanSIRA
SZDE
lk tarafndan
belirlenen
kodlama sistemine ve dosya planna uyulmas zorunludur.
Yaznn yetkili amir tarafndan imzalanarak ilgili birimden say verildii zaman
belirten tarih blm, say ile ayn hizada olmak zere yaz alannn en sanda yer
AMALARIMIZ
alr.

N N

Tarih; gn, ay ve yl rakamla,


aralarna (/) iflareti
konularak yazlr (Yazflma
Ynetmelii m.11).
AMALARIMIZ
20/07/2010 gibi]

K T A P

K T A P

TELEVZYON

TELEVZYON

3. nite - Adli Yazflma

Konu, saynn bir aralk altna Konu: yan bafllndan sonra, bafllk blmndeki T.C. ksaltmas hizasn gemeyecek biimde yazlr. Yaznn konusu, anlaml ve zl bir flekilde ifade edilir (Yazflma Ynetmelii m.12). rnein;
Konu: Aile nfus kayt rnei gnderilmesi
Konu: Yurt dfl tahdit fifli dzenlenmesi
Gnderilen makam; yaznn gnderildii kurum, kurulufl ve kifli ile bunlarn
bulunduklar yeri belirtir. Bu blm; konunun son satrndan sonra, yaznn uzunluuna gre iki-drt aralk afladan ve kad ortalayacak biimde byk harflerle yazlr. Yaznn gnderildii yerin belirlenmesine iliflkin dier hususlar parantez
iinde kk harflerle ikinci satra yazlr (Yazflma Ynetmelii m.13). rnein;
KIRfiEHR CUMHURYET BAfiSAVCILIINA
ANKARA 25. CRA MDRLNE
ADANA 1. AIR CEZA MAHKEMES BAfiKANLIINA
Resmi olmayan kifli ve kurulufllara yazlan yazlarda, alc kifli ve kuruluflun adresi de ayrca yazlr. rnein;
XXX NfiAAT A.fi.
XX Sokak No 000/25
Cebeci/ANKARA
Kiflilere yazlan yazlarda; Sayn kelimesinden sonra ad kk, soyad byk,
unvan ise kk harflerle yazlr. rnein;
Sayn Av. XXX YYY
XX Cad. 00/36
Kzlay/ANKARA
lgi, yazlan yaznn nceki bir yazya ek ya da karfllk olduunu veya baz belgelere baflvurulmas gerektiini belirten blmdr. lgi: yan bafll, gnderilen
makam blmnn iki aralk altna ve yaz alannn soluna kk harflerle yazlr.
lgide yer alan bilgiler bir satr geerse, lgi kelimesinin alt bofl braklarak ikinci satra yazlr. lginin birden fazla olmas durumunda, a, b, c gibi kk harfler
yanlarna ayra iflareti ) konularak kullanlr. lgide, ... tarihli ve ...sayl ibaresi kullanlr. lgide yaznn says, kurum veya birimin dosya kodu tam olarak belirtilir. lgi, tarih srasna gre yazlr. Yaz ayn konuda birden fazla makamn yazsna karfllk veya daha nce yazlmfl ok sayda yazyla ilgili ise bunlarn hepsi belirtilir (Yazflma Ynetmelii m.14). rnein;
LG: 21/07/2009 tarihli yaznz.
LG: 25/06/2010 tarihli, 00/2 sayl yazmz
LG: a. 21/01/2007 tarihli yaznz
b. 20/02/2007 tarihli yazmz
c. Adalet Bakanlnn 04/03/2007
tarihli ve 000/12 sayl yazs
Metin, lgiden sonra bafllayp mzaya kadar sren ksmdr. Metne, lginin
son satrndan itibaren iki aralk, lgi yoksa gnderilen yerden sonra aralk braklarak bafllanr. Metindeki kelime aralarnda ve nokta, virgl, soru iflareti gibi ya-

45

46

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

z unsurlarnn arasnda bir vurufl boflluk braklr. Paragraf bafllarna yaz alannn
1.25 cm ierisinden bafllanr. Paragraf bafl yaplmad durumlarda paragraflar arasnda bir satr aral boflluk braklr. Metin iinde geen saylar rakamla ve/veya
yaz ile yazlabilir. nemli saylar rakam ile yazldktan sonra parantez ierisinde
yaz ile de gsterilebilir. Metin iinde veya izelgelerde l gruplara ayrlarak yazlan byk saylarda gruplar arasna nokta (22.465.660), saylarn yazlflnda kesirleri ayrmak iin ise virgl (25,33 -yirmi befl tam yzde otuz ) kullanlr. Yaz,
Trk Dil Kurumu tarafndan hazrlanan mla Klavuzu ile Trke Szlk esas alnarak dil bilgisi kurallarna gre yaflayan Trke ile yazlr. Metinde zorunlu olmadka yabanc kelimelere yer verilmez ve gereksiz tekrardan kanlr. Trk Dil Kurumu tarafndan hazrlanan mla Klavuzunda bulunmayan ksaltmalarn kullanlmasnn zorunlu olduu durumlarda, ksaltmann ilk kullanld yerde parantez iinde ksaltmann ak biimi gsterilir (Yazflma Ynetmelii m.15). Alt makama yazlan yazlar Rica ederim., st ve ayn dzey makamlara yazlan yazlar Arz ederim., st ve alt makamlara datml olarak yazlan yazlar Arz ve rica ederim. biiminde bitirilir.
Metnin bitiminden itibaren iki-drt aralk boflluk braklarak yazy imzalayacak
olan makam sahibinin ad, soyad ve unvan yaz alannn en sana yazlr. mza
ad ve soyadn zerinde braklan bofllua atlr. Elektronik ortamda yaplacak yazflmalarda, imza yetkisine sahip kifli yazy, gvenli elektronik imzas ile imzalar.
Yazy imzalayann ad kk, soyad byk harflerle yazlr. Unvanlar ad ve soyadn altna kk harflerle yazlr. Akademik unvanlar ismin n tarafna kk harflerle ve ksaltlarak yazlr. Yazy imzalayacak olan makam, yaznn gidecei makama gre kurum/kuruluflun imza yetkileri ynergesine veya yetkili makamlarca verilen imza yetkisine uyularak seilir. Yazy makam sahibi yerine yetki devredilen kifli imzaladnda, imzalayann ad ve soyad birinci satra, yetki devredenin
makam Baflbakan a., Vali a. ve Rektr a., biiminde ikinci satra, imzalayan
makamn unvan ise nc satra yazlr. Yaz vekleten imzalandnda, imzalayann ad ve soyad birinci satra, vekalet brakann makam Baflbakan V., Vali
V. ve Rektr V. biiminde ikinci satra yazlr. Yaznn iki yetkili tarafndan imzalanmas durumunda st makam sahibinin ad, soyad, unvan ve imzas sada
ikiden fazla yetkili tarafndan imzalanmas durumunda st makam sahibinin ad,
soyad, unvan ve imzas solda olmak zere yetkililer makam srasna gre soldan
saa doru sralanr (Yazflma Ynetmelii m.16).
Onay gerektiren yazlar ilgili birim tarafndan teklif edilir ve yetkili makam tarafndan onaylanr. Yaz onaya sunulurken imza blmnden sonra uygun satr
aral braklarak yaz alannn ortasna byk harflerle OLUR yazlr. OLUR un
altnda onay tarihi yer alr. Onay tarihinden sonra imza iin uygun boflluk braklarak onaylayann ad, soyad ve altna unvan yazlr.Yazy teklif eden birim ile
onay makam arasnda makamlar varsa bunlardan onay makamna en yakn yetkili Uygun grflle arz ederim. ifadesiyle onaya katlr. Bu ifade, teklif eden birim
ile onay blm arasna uygun boflluk braklarak yazlr ve yaz alannn solunda
yer alr. Elektronik ortamda hazrlanan yazya onay verecek yetkili kifli resm yazy gvenli elektronik imzas ile imzalar (Yazflma Ynetmelii m.17).
Yaznn ekleri imza blmnden sonra uygun satr aral braklarak yaz alannn soluna konulan EK/EKLER: ifadesinin altna yazlr. Ek adedi birden fazla
ise numaralandrlr. Ek listesi yaz alanna smayacak kadar uzunsa ayr bir sayfada gsterilir. Yaz eklerinin datmdaki baz yerlere gnderilmedii durumlarda,

3. nite - Adli Yazflma

Ek konulmad ya da Ek-.... konulmad, baz eklerin konulmas durumunda ise,


Ek-.... Konuldu ifadesi yazlr (Yazflma Ynetmelii m.18). rnein;
EK: Gerekeli karar
EK: Dava dilekesi rnei
EKLER: 1) Satfl ilan (2 adet)
2) 30 TL posta pulu
Baz adli yazflmalarda, kendisine yaz yazlan makamn belli iflleri yapmas gerekiyorsa bu hususlar, yaznn altnda ek blmnden hemen sonra nemli notlar, Tana sorulacak sorular, Sann kimlii ve adresi, Nfusuyla ilgili bilgiler gibi bafllklar altnda gerekli bilgiler yazlr.
Datm, yazlarn gerei ve bilgi iin gnderildii yerlerin protokol sras esas
alnarak belirtildii blmdr. EKLER den sonra uygun satr aral braklarak
yaz alannn soluna DAITIM: yazlr. Ek yoksa datm EKLERin yerine yazlr.
Yaznn gereini yerine getirme durumunda olanlar, Gerei ksmna, yaznn ieriinden bilgilendirilmesi istenenler ise Bilgi ksmna protokol srasyla yazlr.
Gerei ksm datm bafllnn altna, Bilgi ksm ise Gerei ksm ile ayn satra yazlr. Bilgi ksm yoksa kurum ve kurulufl adlar dorudan DAITIM bafllnn altna yazlr (Yazflma Ynetmelii m.19).
Yaznn kurum iinde kalan nshas, yazy hazrlayan ve kurum tarafndan belirlenen en fazla 5 grevli tarafndan paraf edilir. Paraflar, adres blmnn hemen
stnde ve yaz alannn solunda yer alr. Elektronik ortamda yaplan yazflmalarda paraflar elektronik onay yoluyla alnr. Yazy paraflayan kiflilerin unvanlar gerektiinde ksaltlarak yazlr, (:) iflareti konulduktan sonra byk harfle adnn bafl
harfi ve soyad yazlr. El yazs ile tarih belirtilerek paraflanr (Yazflma Ynetmelii m.20).
Yaz gizlilik derecesi taflyorsa, gizlilik derecesi belgenin st ve alt ortasna byk harflerle krmz renkli olarak belirtilir. Gizlilik dereceleri; ok gizli, gizli, zel,
hizmete zel fleklinde grev alan ve hizmet zelliine gre kurum veya kurulufla belirlenir (Yazflma Ynetmelii m.23). ok gizli gizlilik dereceli yazlarda, dfl
zarf aan grevli i zarf zerinde yer alan ok gizli ibaresini grdnde zarf
amadan yetki makama sunar. Bu grevli dfl zarfn iinde yer alan evrak senedini
imzalayarak bu nshasn gnderen makama iade eder (Yazflma Ynetmelii m.
29). rnek;
OK GZL (yaz makinesi ile) OK GZL (krmz damga ile)
HZMETE ZEL (yaz makinesi ile) HZMETE ZEL (krmz damga ile)
ncelik verilmesi gereken durumlarda yazya cevap verilmesi gereken tarih
metin iinde, yaznn ivedi ve gnl olduu ise sayfann sa st ksmnda byk
harflerle krmz renkli olarak belirtilir. Yazy alan bu ivediliin gereini yapmakla ykmldr. Resm yazlara uygun srede cevap verilmemesi durumunda ilgili
kurum ve kurulufllara tekit yazs yazlr (Yazflma Ynetmelii m. 24).
Sayfa numaras, yaz alannn sa altna toplam sayfa saysnn kancs olduunu gsterecek flekilde verilir (Yazflma Ynetmelii m. 25). Birden ok sayfal yazlarda, yaznn bitmediini belirten iflarettir. Sayfann son satrndan sonra, sayfann sa alt kflesine (./....) iflareti konularak yaznn devam ettii belirtilir.

47

48

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Bir yazdan rnek kartlmas gerekiyorsa rneinin uygun bir yerine Aslnn
ayndr ifadesi yazlarak imzalanr ve mhrlenir. Kurum ve kurulufllar elektronik
ortamdaki belgelerin deifltirilmesini ve aslna uygun olmayan biimde oaltlmasn nleyen teknik tedbirleri alr (Yazflma Ynetmelii m. 26).
Yazy gnderenin iletiflim bilgileri zarfn sol st kflesinde, yaznn gidecei yerin iletiflim bilgileri ise zarfn ortasnda yer alr. Yaznn gizlilik derecesi zarfn st ve
alt ortasna, ivedilik derecesi ise sa st kfleye gelecek biimde krmz renkle belirtilir. ok gizli yazlar ift zarf ile gnderilir. zarfa yaz konulur, zarfn kapanma
yerlerine hazrlayann paraflar atlr ve saydam bant ile paraflar rtlecek flekilde
zarf kapatlr. zarfn zerine de iletiflim bilgileri yazlarak, yaznn ok gizli olduu zarfn st ve alt ortasna, varsa ivedilik derecesi sa st kfleye gelecek biimde
krmz renkle belirtilir. zarf ve iki suret evrak senedi dfl zarfn iine konularak
gizlilik derecesi olmayan yazlar gibi kapatlp, zerine gidecei yer ve evrak says
yazlr. Dfl zarfn zerinde gizlilik derecesi bulunmaz, varsa ivedilik derecesi krmz renkli olarak belirtilir. Elektronik ortamdaki yazflmalar kurum ve kurulufllarn eposta adresi zerinden yaplr. Elektronik ortamda yaplan yazflmalarn ve gnderilen belgelerin gizli olmas durumunda bunlar bir iletinin ekinde gnderilir ve iletinin konu ksmna gizlilik derecesi yazlr (Yazflma Ynetmelii m. 28).
Kt kullanlarak hazrlanan resm yazlar en az iki nsha olarak dzenlenir
(Yazflma Ynetmelii m. 6). Bilgisayarla yazlan yazlarda Times New Roman yaz tipi ve 12 karakter boyutunun kullanlmas esastr. Rapor, form ve analiz gibi
zellii olan metinlerde farkl yaz tipi ve karakter boyutu kullanlabilir (Yazflma
Ynetmelii m. 8).

Adli Yazflma Trleri


Adli yazflmalarda izlenen genel ilkeleri, Resmi Yazflmalarda Uygulanacak Esas ve
Usuller Hakkndaki Ynetmelik hkmleri erevesinde belirtilmifltir. Yeri geldike de, adli yazflmalarn baz zellikleri bulunduunu ve bu adan dier resmi yazflmalardan farkllklar gsterdiini ifade ettik. Aflada adli yazflma trleri ve rnekleri verilmifltir.

Tutanaklar
Tutanak (zabt, zabtname) TDK szlnde Meclis, mahkeme gibi yerlerde sylenen szlerin, olduu gibi yazya geirilmesi, ilgililerce imzalanmfl bir durumu
anlatan yaz; birok kimselerin imzalad rapor olarak tanmlamaktadr. Dier
bir ifadeyle tutanak herhangi bir olay tespit eden, belli flekillere uygun ve ilgililerin imzasn taflyan belge dir. Yasalarn zel bir biim aramad basit bir tutanakta, konu aka belirtilir ve tutanan alt ilgililer tarafndan imzalanr. Genellikle rastland zere, bu tr yaznn en st ksmna tutanak ibaresi de konulabilir.
Buna karfllk, yasalar bazen tutanaklarn neleri iereceine ve dzenlenmesine
iliflkin hkmler iermektedir. Bu gibi durumlarda, yasann arad hususlarn tutanakta yer almas gerekir. HMK madde 154e gre;
(1) Hkim, tahkikat ve yarglama ifllemlerinin icrasyla, iki tarafn ve dier ilgililerin szl aklamalarn, gerekirse zet olarak zabt ktibi araclyla tutanaa kaydettirir.
(2) Taraflar veya dier ilgililer szl aklamalarn hkimin izniyle dorudan da
tutanaa yazdrabilir.
(3) Afladaki hususlar mutlak olarak tutanaa yazlr:

3. nite - Adli Yazflma

a) Mahkemenin ad, duruflmann ald yer, gn ve saat.


b) Hkim, zabt ktibi, hazr bulunan taraflar ve varsa vekilleri, kanuni temsilcileri, fer mdahil ve tercmann ad ve soyadlar.
c) Yarglamann aleni ya da gizli yapld.
) Beyanda bulunana okunmak ve imzas alnmak kaydyla ikrar, yeminin
edas, davann geri alnmasna muvafakat, davadan feragat, davay kabule iliflkin beyanlar ve sulh mzakereleri ile sonucu.
d) Beyanda bulunana okunmak kaydyla taraf, tank, bilirkifli veya uzman
kifli beyan.
e) Duruflma dflnda yaplan ifllemlerin zeti.
f) Taraflarn sunduklar belgelerin neler olduu.
g) Taraflarn soruflturmaya iliflkin istekleri ile dier kanunlarn tutanaa yazlmasn emrettii konular.
) Ara kararlar ve hkmn sonucu.
h) Karar veya hkmn aklanma biimi.
(4) Tutanakta sz edilen veya dosyaya konduu belirtilen belgeler de tutanan eki saylr.
(5) Tahkikat ve yarglama srasnda yaplan ifllemler teknik aralarla kayda alnrsa, bu durum bir tutanakla tespit olunur.
Tutanan imzalanmas ve imza atamayanlarn durumu HMK madde 155e
gre;
(1) Tutanak, hkim ve zabt ktibi tarafndan derhl imzalanr.
(2) Tutanaa imza atamayacak durumda olan kimsenin parmak izi alnr, bunun
hangi parmaa ait olduu belirtilir. Ancak elinde parmak bulunmayanlar,
imza yerine mhr veya zel iflaret kullanabilirler.
Tutanan ispat gc HMK madde 156ya gre;
(1) n inceleme, tahkikat ve yarglama ifllemleri, ancak tutanakla ispat olunabilir.
Zabt ktibi bulundurulmas zorunluluu HMK madde 157ye gre;
(1) Mahkemede veya mahkeme dflnda hkim huzuruyla yaplacak btn ifllemlerde zabt ktibinin hazr bulunmas zorunludur.
(2) Hukuki veya fiil engellerle zabt ktibi grev yapamayacak durumda olur
ve iflin gecikmesinde saknca bulunursa, grevin niteliine uygun yemin ettirilmek kofluluyla, baflka bir kimse, zabt ktibi olarak grevlendirilebilir.
Tutanak rnei verilmesi HMK madde 158e gre;
(1) Tutanaklarn tamam veya bir ksmnn rnekleri, talep hlinde taraflara veya fer mdahile verilir. Bu rneklere mahkemenin mhr baslr ve aslna
uygun olduu yaz iflleri mdr tarafndan imza olunarak onaylanr.
(2) Tutanan eki niteliinde bulunan ve gizlilik karar kapsamnda kalan belgelerin rnei ancak hkimin izni ile verilebilir.
rnein; Hukuk Muhakemeleri Kanununa (m.154) gre, tutanak yazman, (zabt katibi), hakimin denetim ve gzetimi altnda soruflturma ve yarglamann yryfln tutana yazar. Tutanak, mahkemenin ve hakimlerin adlarn, soruflturma
ve yarglamann yapld yeri, duruflmann ald gn ve saati, iki tarafn vekillerinin adlarn, yaplan yarglama ve ifllem ile iki tarafn ne gibi belgeler gsterdiklerini, yarglamann kamuya ak yaplmadn veya kamuya akln ortadan kaldrlmasn gerektiren nedenleri, ikrar, sulhu, davaya tamamen veya ksmen son

49

50

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

veren feragati, iddia ve savunmalarn zetini, tanklarn ifadelerini, bilirkiflilerin


aklamalarn, uyuflmazlk konusunun keflif ve muayenesi durumunda rapor zetini ve verilen kararla szl aklanfl biimini ierir. Tutanan, tanklarn ve bilirkiflilerin ifadelerini ve iki tarafn ikrar, sulh ve feragatine iliflkin ksmlar, bunlarn
huzurunda okunarak kendilerine imza ettirilir. Tutanaklar, kdn yalnz bir tarafna yazlr ve her sayfann baflna sra numaras konur. Yeni alan bir dava tutanann dzenlenmesine bafllanrken, sayfann ortasna, mahkemenin ad ve yeri,
altna hkim/hkimlerin adlar, altna tutanak yazmann ve taraflarn adlar ve satr
baflna geilerek ksaca davann konusu yazlr. Her duruflma iin en bafla ve sayfann ortasna bir duruflma numaras konur, altna yine sayfann ortasna hkim veya hakimlerin adlar, altna, duruflma tarihi ve satr baflna geilerek taraflardan gelen ve gelmeyenler yazlr. Duruflma sona erdii zaman, tutanak yazman tutana
hemen imza eder ve hkime imza etmesi iin verir (Hukuk ve Ticaret Mahkemeleri Yaz fller Ynetmelii m.29-30).
Tutanaklara birka rnek verelim:
Tensip tutana, dava aldktan sonra mahkeme tarafndan hazrlanan ve taraflara ya da nc flahslara ilk duruflmaya kadar yaplmas gerekli ifllemleri duyuran, taraflar duruflma gnnden haberdar eden bir mahkeme karardr.
Tensip Tutana rnekleri;
T.C.
ADIYAMAN
ASLYE HUKUK MAHKEMES

Yeni ad duruflmaya hazrlk


tutanadr.

ESAS NO
HAKM
KATP
DAVACI
VEKL
DAVALI
DAVA
DAVA TARH

:
:
:
:
:
:
:
:
Nbeti mahkemeden tevzi edilen dava dilekesi Mahkememize gelmekle. Mahkememizin esas defterinin yukardaki saysna kayd yapld.
GERE DfiNLD:
1) Dava dilekesinin ve eklerinin duruflma gn ile birlikte davalya gnderilmesine,
2) HMK.nun 121. maddesi gereince dava dilekesinde belirtilen ve getirttirilmesi gereken belge ve dosyalarn masraf davac tarafndan karfllandnda ilgili yerlerden getirttirilmesi iin mzekkere yazlmasna,
3) HMK.nun 122. maddesi uyarnca dava dilekesi ve davetiyenin davalya tebliinden
itibaren ( ) gn iinde ilk itirazlar ile birlikte esas hakkndaki cevab ve varsa karfl delillerini mahkeme kalemine bildirmesine ve bir rneini davacya tebli ettirmesine,
4) flbu tensip tutanann birer rneklerinin taraflara davetiye ile birlikte gnderilmesine,
5) Bu nedenle yarglamann .../.../.... gn saat: .....a braklmasna karar verildi. .../.../....
Katip

Hakim

3. nite - Adli Yazflma

T.C.
ANKARA
fi MAHKEMES
ESAS NO
HAKM
KATP
DAVACI
VEKL
DAVALI
DAVA
DAVA TARH

:
:
:
:
:
:
:
:
Davac vekili tarafndan verilen dava dilekesi mahkememize gelmifl
olmakla esas defterine kayt yapld.
GERE DfiNLD:
1) Davac adna duruflma gnn bildirir davetiye ile tebliine,
2) Daval adna dava dilekesi ile birlikte duruflma gn davetiye ile tebliine
3) Davann mahiyetine gre ilgili yerlere mzekkere yazlmasna,
4) Bu nedenle duruflmann .../.../.... gn, saat .....a braklmasna karar verildi. .../.../....
Katip

Hakim

T.C.
ANKARA
CRA MAHKEMES
ESAS NO
HAKM
KATP
DAVACI
VEKL
DAVALI
DAVA
DAVA TARH

:
:
:
:
:
:
:
:
Davac tarafndan verilen dava dilekesi bu gn Mahkememize gelmifl
olup esasna kayd yaplmakla:
GERE DfiNLD:
1) Ait olduu icra dosyasnn celbine,
2) Taraflar adna duruflma gnn bildirir meflruhatl davetiye karlmasna
3) Bu sebeplerle duruflmann .../.../.... gn, saat: ....a braklmasna tensiben karar verildi. .../.../....
Katip

Hakim

51

52

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

T.C.
ARI
ASLYE CEZA MAHKEMES
ESAS NO
HAKM
KATP
DAVACI
SANIK
SU
SU TARH

:
:
:
:
:
:
:
.... SUUNDAN SANIK HAKKINDA Mahkememize dava almfl olduundan esas defterine kayd yapld, incelendi.
GERE DfiNLD:
1) Sann mahkemeye celbine,
2) Sann nfus kaydnn getirilmesine,
3) Sann sabkaya kaydnn getirilmesine,
4) Duruflmann .../.../.... gn, saat: ...da yaplmasna tensiben karar verildi.
Katip

SIRA SZDE

D fi N E L M
S O R U

DKKAT

SIRA SZDE

AMALARIMIZ

K T A P

NTERNET

SIRA SZDE
Tensip tutanana
bir rnekte siz bulun.

Duruflma iin tutanak dzenlenir ve tutanak duruflma hakimi ile zabt katibi taD fi N E L M
rafndan imzalanr. Bu tutanaa Duruflma Tutana denir. Duruflmann nasl yaplaca hakknda Ceza Yarglama Yasasnda gsterilen kurallara uyulup uyulmaS O R U
d ancak tutanakla
saptanabilir. Tutanakta silindi ve kaznt yaplamaz. Farkna
varlan yanlfllarn dzeltilmesi ve tutanaa ekler yaplmas halinde bunlarn ayrca
hakim ve tutanak
tarafndan imza edilmesi gerekir. Tutanak yazlrken imzaD K K A katibi
T
lama iflinde ksa mrl boya kalemi ile kurflun kalem kullanlmamaldr. Tutanan her sahifesi duruflma hakimleri ve zabt katibi tarafndan ayr ayr imza edilmeSIRA SZDE
li ve tutanak hibir zaman imzasz braklmamaldr. Aksine hareket bozmaya neden olur. mza edilmeyen tutanan ilgili olduu oturumun tekrarlanmas icap
eder.
AMALARIMIZ
Duruflma tutanana; duruflmann yapld yer ve tarih, hakimlerin, cumhuriyet
savcsnn, tutanak katibinin ve varsa tercmann ad ve soyad, iddianamede yaz T A P davac ve sank ile vekillerinin ad ve soyad, duruflmann ak
l suun neKolduu,
m gizli mi yapld, duruflma srasnda yaplan tm ifllemler verilen karar (hkm fkras) yazlr (beraat, mahkumiyet, davann reddi, davann dflrlmesi, muL E V Z Y O Nkararlar hkmdr.). Duruflma tutanann dzenlenmesi sahakemeninT Edurmas
dece taraf aleniyetinin deil kamu aleniyetinin de gvencesidir.

N N

Bu ifllemler; duruflmada
okunarak evrak ve belgeler,
iddia ve savunmalar ile
Tbilirkifli
E L E V veZ Ytank
ON
beyanlardr.

Hakim

NTERNET

3. nite - Adli Yazflma

Duruflma tutana rnekleri;


DURUfiMA NO
DURUfiMA TARH
HAKM
KATP

:
:
:
:

5
00.05.2011
XX YY 00000
AAA BBB 000

Belli gn ve saatte duruflma ald. Davac vekili Av. ZZ TT ile daval vekili Av.
CCC DDD geldi, ak duruflmaya baflland.
Tank E Vun ifadesini ieren talimat cevab geldii grld. Okundu.
Davac vekilinin 00.03.2011 tarihli dilekesini okundu.
Daval vekilinin bugnk tarihli dilekesini ve eklerini ibraz etti. Dilekenin ve eklerin birer rnei davac vekiline verildi. Daval vekili dilekeyi incelemek ve gerekirse cevap vermek zere mehil istedi.
GERE DfiNLD:
1) Daval vekiline 15 gnlk kesin mehil verilmesine,
2) Bu nedenle duruflmann 10.06.2011 saat 10.15e braklmasna karar verildi.
Katip

DURUfiMA NO
DURUfiMA TARH
HAKM
KATP

Hakim

:
:
:
:

2
00.01.2011
XX YY 00000
AAA BBB 000

Belli gn ve saatte oturum ald. Sank gelmedi, ak olarak duruflmaya baflland.


GERE DfiNLD:
Sann savunmasnn alnmas iin ktas komutanlna talimat yazlmasna, bu
sebeple duruflmann 00.02.2001saat 9.30a braklmasna karar verildi.
Katip

Hakim

cra ve flas Kanununa gre cra ve flas daireleri yaptklar ifllemlerle, kendilerine yaplan istem ve beyanlar hakknda bir tutanak yaparlar. Bu tutanaklara cra
Tutana denir. Szl itirazlar ile istem ve beyanlarn altlar ilgililer ve icra mdr veya yardmcs yahut katibi tarafndan imzalanr.
lamlarn ve ilam niteliindeki belgelerin icrasna iliflkin ifllemler, icra tutanana tarih sras ile dzenli olarak geirilir. Bu tutanan ilk sayfas takip talebini ierir. Bu sayfaya ilamn veya belgenin tarih ve numaras; hangi mahkeme veya makamdan verildii, alacaklnn ve varsa kanuni temsilcisinin ve vekilinin ad, soyad, yerleflim yerindeki adresi, vergi kimlik numaras; borlu ve varsa kanuni temsilcisinin ad, soyad; alacakl tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras ve yerleflim yerindeki adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei
yerleflim yerindeki adresi (yerleflim yeri gstermezse icra dairesinin bulunduu yer
yerleflim yeri saylr) ve hkmn veya belgenin zeti; bir terekeye karfl alan takiplerde kendilerine tebligat yaplacak olan miraslarn ad ve soyad; yerleflim ye-

53

54

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

rindeki adresleri; alacan veya talep olunan teminatn cins ve Trk paras ile tutar, faizli alacaklarda faizin miktar ile ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat
yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur zerinden talep edildii ve faizi; alacaklnn takip yollarndan hangisini setii geirilir. lamsz takibe iliflkin btn ifllemler, icra tutanana tarih sras ile kaydedilir. Bu tutanan ilk sayfasn teflkil
eden takip talebinde birinci fkrada yazl hususlara ek olarak, talep senede dayanyorsa senedin tarih ve zeti ve senet yoksa borcun sebebi de gsterilir.cra tutanana birbirini takip eden sayfa numaralar verilmesi ve gerekirse tutanan sonuna eklenecek sayfalarla birlikte dosya iine konulmas zorunludur. Yaz ile veya
szl olarak yaplan talepler, itirazlar ve her trl bildirim, derhal ait olduu tutanaa geirilir ve bunlarn alt tarih belirtilerek, ilgisi ve icra mdr veya yardmcs veya katibi tarafndan imzalanr. Reddedilen paralar ve bu paralardan yaplan
kanuni kesinti miktar tablo halinde tutanakta gsterilir.
cra tutana rnekleri;
T.C.
BAFRA
CRA MDRL
CRA TUTANAI
Sayfa (2)
SAYI : 2011/0000
Alacakl vekili Av. XXX YYY geldi. Vekaletnamesini ibraz etti. Borluya ait olan
Ankara ili, ZZZ Mahallesi, TTT Caddesi mevkiinde bulunan ve Tapuda 00 Pafta, 0000 Ada,
0 Parsel, 000 Sahife, 0000 sra noda kaytl. 0 katl otelin haczine karar verilmesini ve mezkur gayrimenkuln tapu kayt ve ap rneklerinin celbedilmesi hususunda Ankara Tapu Sicil Muhafzlna tezkere yazlmasn talep etti. mzas alnd. 00.02.2011
Alacakl Vekili
(mza)
Alacakl vekili geldi. 00.02.2011 tarihinde borluya ait gayrimenkuln haczini talep etmifl, bu hususta Ankara 1. Blge Tapu Sicil Muhafzlna gerekli tezkere yazlmflt. Ancak
ad geen Memurluka cevap verilmemifl bulunmaktadr. Alacan srncemede braklmamas iin Ankara 1. Tapu Sicil Muhafzlna Acele ve gne bal kayd ile tekid yazs gnderilmesini talep ederim dedi. mzas alnd 00.03.2011
Alacakl Vekili
(mza)

3. nite - Adli Yazflma

55

T.C
ANKARA
CRA MDRL
DOSYA NO .:2004/0000
OCUKTESLMTUTANAI
ALACAKLI
VEKL
BORLU
ADRES

: XXX YYY (DAVACI)


: Av. ZZ TT
: AA BB (DAVALI)
: CCC Sk. No:00 /0 DDD ANKARA

BOR MK
: OCUK TESLM
TARH VE SAAT : 00.09.2007
Karar ve Tensip gereince davalnn adresine gelindi: Gelinen adreste davac baba
AA BB hazr karar anlatld. Anladm dedi. Karar gerei daval babada bulunan ocuklar FFF
BB ve GGG BB davac babadan salkl olarak alnarak 00.09.2007 gn saat 00.00dan
00.09.2007 gn saat 00.00 aras davac anne ile flahsi mnasebetinin tesisi iin anneye teslim edildi: Davac XXX YYY sz alarak ocuklar salkl flekilde teslim aldm dedi. Tutanak
okunarak hep birlikte imza altna alnd.
CRA NFAZ MEMURU

ALACAKLI

BORLU

Pedagog

Keflif srasndaki tm ifllem ve alflmalar, verileri ve hakimin keflif yeri ile ilgili gzlemlerini ieren ve hazr bulunanlarca her sayfas imzalanan tutanakla, keflif
ifli sona erer.
HMK madde 288e gre;
(1) Hkim, uyuflmazlk konusu hakknda bizzat duyu organlar yardmyla bulunduu yerde veya mahkemede inceleme yaparak bilgi sahibi olmak amacyla keflif yaplmasna karar verebilir. Hkim gerektiinde bilirkifli yardmna baflvurur,
(2) Keflif karar, mahkemece, szl yarglamaya kadar taraflardan birinin talebi
zerine veya resen alnr..
HMK madde 290a gre;
(1) Keflfin yeri ve zaman mahkeme tarafndan tespit edilir. Keflif, taraflar hazr
iseler huzurlarnda, aksi takdirde yokluklarnda yaplr.
(2) Mahkeme keflif srasnda tank ve bilirkifli dinleyebilir. Keflif srasnda, yaplan tm ifllemler ve beyanlar ieren bir tutanak dzenlenir. Plan, izim, fotoraf gibi belgeler de tutanaa eklenir.
(3) Mahkeme, bir olayn nasl gemifl olabileceini tespit iin temsili uygulama
da yaptrabilir.
Hakim keflif srasndaki gzlemlerini keflif tutanana yazdrmaldr. Keflif hakimin, ekiflmeli yer ve olay hakknda dorudan bilgi edinmesini salayan bir inceleme fleklidir. Keflif zellii itibari ile hakimin gzlemine, olay yerini incelemesine dayandndan gzlemin tutanaa geirilmesi gerekir. Bu her fleyden nce delillerin doru olarak takdir edilmesi asndan nemlidir.

Keflif srasnda tutulan keflif


tutana keflifte nemli bir
yer tutar. Hakim, taraflar ve
Yargtay, keflfin nasl ve ne
flekilde yaplmfl olduunu
keflif tutanan inceleyerek
renebilirler.

56

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Keflif tutana rnei;


T.C.
KIRKLAREL
CUMHURYET BAfiSAVCILII
Soruflturma no: 2006/
KEfiF TUTANAI
00/00/2006 gn, saat-00.00 sralarnda, Krklareli-merkez----meydana gelen, lm
olay nedeniyle keflif yaplmasna karar verilerek,keflif ekibi,baflta C.Savcs-XXX YYY ,soruflturma katibi--- ,hizmetli---,bilirkifli listesinde yazl,teknik/bilirkifli---olduu
halde,piyasadan serbest pazarlk usulyle temin edilen,--plakal arala,--- keflif mahalline gelindi.Olay yerinde keflife baflland.
TEKNK/BLRKfi-XXX YYY:
olu,1965 doumlu,Krklareli-merkez- mah. sok.no. de oturur.
Fotoraf ve video-kamera ekiminden anlar.
Engel hali yok.
CMK.64/5 maddesi uyarnca grevimi adalete bal kalarak,bilim ve fenne uygun
olarak, tarafszlkla yerine getireceime namusum ve vicdanm zerine yemin ederim fleklinde, yemini yaptrld.
Teknik-bilirkifliden,olay yerinin fotoraflanmas ve video-kameraya ekilmesi istendi.
MfiTEK-ADI SOYADI-T.C.kimlik noolu,
den olma, 00/00/1900 doumlu,
Krklareli-merkeznfusu kaytl,
Krklareli-merkezoturur. nolu telefonu kullanr.
CMK.234 maddesi uyarnca,delillerin toplanmasn isteme,soruflturmann gizlilik ve amacn bozmamak kaydyla,C.Savcsndan belge rnei isteme,vekili yoksa, kendisine baro tarafndan bir vekil grevlendirilmesini isteme,CMK.153 maddesine uygun olmak kofluluyla,vekili aracl ile soruflturma belgelerini, elkonulan ve muhafaza altna alnan eflyay inceleme, C.Savcsnn kovuflturmaya yer olmadna dair kararna,sresi iinde, itiraz etme
haklar olduu,anlatlp,akland.
Mflteki,haklarn anladn,vekil istemediini beyan ettiinden,mfltekiden,
fiikayet ve delilleri soruldu:
Beyan okundu.Dorudur.bana aittir dedi.mzas tutanak sonunda alnd.
TANIK -ADI SOYADI-T.C.kimlik noolu,
dan olma,00/00/1900 doumlu,
Krklareli-merkeznfusuna kaytl,
Krklareli-merkezoturur. nolu telefonu kullanr.
Engel hali yok.
CMK.53 maddesi uyarnca, grevinin nemi anlatld.
CMK.55 maddesi uyarnca,usulne uygun yemini yaptrld.
Olay hakknda bilgi ve grgs soruldu:
Beyan okundu.Dorudur.bana aittir.dedi.mzas tutanak sonunda alnd.
Teknik-bilirkifliden soruldu:
Olay yerinde,bana gsterilen yerleri,deiflik alardan fotorafladm ve video-kameraya
ektim.ektiim fotoraf ve grntleri rtufl ve montaj yapmakszn,sadece olay yeri-tarihifllem bilgilerini fotoraflara ve VCDye teknik olarak yazp, (5)gn iinde Cumhuriyet Savclna vereceim dedi.
Beyan okundu.Dorudur,bana aittir.dedi.mzas tutanak sonunda alnd.

3. nite - Adli Yazflma

Bilirkifliye istedii sre verildi.


Bilirkiflinin harcad mesai,yapt iflin nitelii nazara alnarak, bilirkifli cretinin daha
sonra takdir edilmesine karar verilerek, keflife son verildi.
Tutanak,okunup,imzaland.00/00/2006
XXX
Cumhuriyet.Savcs
Ad soyad
Hizmetli

YYY
Soruflturma Katibi
Ad soyad
Mflteki

ZZZ
Teknik-Bilirkifli
Ad soyad
Tank

Belgeler-Makbuzlar
Belge, bir olayla ilgili bilgi ve grglerin hakime ya da yetkili soruflturmacya bildirilmesidir. Tank olma durumu veya tann yapt flahitlik anlamna da gelebilmektedir. Aflada eflitli belge ve makbuz rneklerini inceleyeceiz.
cray geri brakma belgesi: stei usulne uygun olduundan kendisi K m.
36ya gre Yargtaydan icray geri brakma karar getirmesi iin tebli tarihinden
bafllamak zere 45 gnlk sre verildiini gsterir belgedir.
(Deiflik: 2/3/2005 - 5311/5 md.) lma karfl istinaf veya temyiz yoluna baflvuran borlu, hkmolunan para veya eflyann resm bir mercie depo edildiini ispat
eder yahut hkmolunan para veya eflya kymetinde icra mahkemesi tarafndan kabul edilecek taflnr rehni veya esham veya tahvilt veya taflnmaz rehni veya muteber banka kefaleti gsterirse veya borlunun hkmolunan para ve eflyay karfllayacak mal mahcuz ise icrann geri braklmas iin blge adliye mahkemesi veya Yargtaydan karar alnmak zere icra mdr tarafndan kendisine uygun bir
sre verilir. Bu sre ancak zorunluluk hlinde uzatlabilir.
Borlu, Devlet veya adl yardmdan yararlanan bir kimse ise teminat gsterme
zorunluluu yoktur. creti ilgililer tarafndan verilirse blge adliye mahkemesi veya Yargtay tarafndan icrann geri braklmas hakkndaki karar icra dairesine en
uygun vastalarla bildirilir. Nafaka hkmlerinde byle bir sre verilemez.
Blge adliye mahkemesince baflvurunun hakl grlmesi hlinde teminatn geri
verilip verilmeyeceine karar verilir. Yargtay tarafndan hkmn bozulmas hlinde borlunun baflvurusu zerine, bozmann mahiyetine gre teminatn geri verilip
verilmeyeceine mahkemece kesin olarak karar verilir. Blge adliye mahkemesince baflvurunun esastan reddine karar verilmesi veya Yargtay tarafndan hkmn
onanmas hlinde alacaklnn istemi zerine baflkaca iflleme gerek kalmakszn teminata konu olan para alacaklya denir. Mal ve haklar ise, maln trne gre icra
dairesince paraya evrilir. lm alacaklsnn teminat zerinde rhan hakk vardr.
fiu flekilde olabilir;
Alacakl................... vekili Av. .................. yyy ................ Mahkemesinden verilen .........
tarihli ve ........... sayl hkme dayanarak borlu ........ aleyhine takip yapmfl, borluya icra
emri tebli edilmifltir. Ancak, borlu vekili, takibin dayana olan hkm temyiz ettiklerini
bildirerek, Mahkemesinden ald belgeyi gstermifl ve ....... liray ( aylk kira bedeli olan
........ liray) tamamen depo etmifl (yeterli teminat mektubu gstermifl) ve Yargtaydan icray geri brakma karar getirmek iin sre verilmesini istemifltir.
stei usulne uygun olduundan kendisi K m. 36ya gre Yargtaydan icray geri brakma karar getirmesi iin tebli tarihinden bafllamak zere 45 gnlk sre verildiini gsterir belgedir.
cra Mdr

57

58

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Bilindii gibi makbuz alnd belgesi, teslim edilen bir para veya maln alndna iliflkin bir belge olup, genellikle teslim alnan fleyin ne olduunu kimin tarafndan (m adna) teslim edildiini ierir ve mutlaka tesellm edenin adn soyadn ve
imzasn ierir.
rnek:
Borlu XXX YYYden borcuna karfllk olarak 5000 (beflbin) TLyi teslim aldm. 00/11/2008
ZZZ VVV
(mza)

Teslim/Tesellm belgesi dzenlenir. rnek vermek gerekirse;


Kasten adam ldrmek suundan sank ................hakknda tahkikata esas olmak zere;
Aflada cins ve miktar belirtilen maktule ait eitim elbise stnn incelenerek merminin girifl ve kfl delikleri vcuttaki seyri ile atfln mesafesi hususunda tanzim edilecek ekspertiz raporunun tanzimi maksadyla afladaki malzeme tarafmdan teslim edilmifltir........./........../...............
CNS
MKTARI
Maktule ait eitim elbisesi st
1 adet
anta
1 adet
Tfek
1 adet
Tfek mermisi
8 adet
Teslim Eden

Teslim Alan

Temyize baflvurulduuna iliflkin belgeyi rneklersek;


T.C.
KIRKLAREL
CUMHURYET BAfiSAVCILII
Temyiz no: 2011/

00/00/2011
YARGITAY ( ) CEZA DARES BAfiKANLIINA
gnderilmek zere
KIRKLAREL AIR CEZA MAHKEMESNE

: XXX YYY
Krklareli Cumhuriyet Savcs-20000
TEMYZ EDLEN KARAR
: Krklareli Ar Ceza Mahkemesinin,
00/00/2006 gn ve E.2006/ K.2006/ sayl karar.
SRE TUTUM TARH
: 00/00/2006
TEMYZ TARH
: 00/00/2006
TEMYZ NEDENLER
: Sann,sahtecilik suunu,
gerek bir olayn kantlanmasn salamak saikiyle
hareket ederek,ifllemifl olmas nedeniyle, eyleminde hafifletici neden bulunduundan,
hakknda TCK.347. maddesinin uygulanmas gerektii halde,
TEMYZ EDEN

3. nite - Adli Yazflma

olufla uygun olmayan gerekeyle TCK.342/2. maddesi uyarnca cezalandrlmasna karar verilmesi,
usul ve yasaya aykr grldnden, kararn temyizen incelenerek, sank lehine bozulmasna karar verilmesi, kamu adna arz ve talep olunur.
XXX YYY
Cumhuriyet Savcs-20000

Yetki belgesini flu flekilde rnekleyebiliriz;


T.C.
ANKARA
CRA MDRL
SAYI : 2009/0000
YETKBELGES
Alacakl A.fi. vekili Av.
, Av.
tarafndan borlu
aleyhine yaplan
icra takibinde;
Borlu adna intikal eden Lleburgaz 1.Blge Tapu Sicil Mdrl mah. mevkii
000 ada 000 parsel, 000 ada 000 parselde bulunan taflnmazlarn miraslar adan tapuya tescil ifllemi iin iflbu belge ..K. 94.maddesi gereince alacakl vekilinin istei zerine verilmifltir.00.07.2007
cra Md.Yrd.

Raporlar
Raporlara rnek olarak ilknce bilirkifli raporunu verebiliriz. Hukuki uyuflmazlklar zmekle grevli yarg makamlarnn zellikle hakimin, hukuki bilgi ve tecrbesini aflan zel ve teknik bilgi ile zmlenebilecek nitelikte bulunan uyuflmazlklarda farkl alanlarda uzmanlk sahibi kiflilerin bilgisine ihtiya duyulmas halinde, ilgili olay hakknda uzman kiflinin arafltrma yaparak hazrlad rapora bilirkifli raporu denir.
...................... MAHKEMESNE
(Dosya Esas no. 2009/.........)
DAVACI
VEKL
DAVALI
VEKL
BLRKfiDEN STENLEN HUSUS
DAVACININ DDASI
DAVALININ SAVUNMASI
NCELEME VE GRfiMZ
SONU

:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
Bilirkifli
(imza)

59

60

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Adli yazflma olarak raporlara dier bir rnek olarak iflas idaresinin ikinci alacakllar toplantsna sunduu raporu verebiliriz. fiu flekilde yazlr;
KNC ALACAKLILAR TOPLANTISINA
GRfi (MFLS, FLAS DARES)
:
FLAS SAFHATI
:
FLAS DARESNN FAALYETLER
:
SIRA CETVEL
:
MFLSN AKTF
:
DAVALARIN VE CRA
TAKPLERNN DURUMU
:
DER HUSUSLAR
:
TOPLANTIDAN STENLEN
KARARLAR
:
SONU
:
(FLAS iDARES)

Mzekkereler ve Talimatlar
Mzekkere, bir ifl iin herhangi bir st makama yazlan yazdr. Yarglama makamnn bir karar yerine getirilmesi konusunda belli bir makama yazd yaz olarak
da tanmlanr. Talimat ise bir iflin veya bir grevin yaplmasnn sylenmesi ya da
yazl olarak iletilmesidir.
eflitli flekillerde inceleyerek rnek verelim. lk olarak adres tespitini rnekleyelim;
T.C.
XXX
SULH CEZA MAHKEMES
ESAS NO : 2006/ 000 ESAS
L EMNYET MDRLNE
KARAMAN
HVYET HAKKINDA YALAN BEYANDA BULUNMAK suundan sank ..................
hakknda mahkememizde grlen kamu davasnn yaplan yarglamasnn verilen ara karar gereince;
Emniyet Mdrlnzce ..... ve ....... olma 1988 D.lu ....... uyruklu sank ...... ........
hakknda varsa yurt ii ve yurt dfl adresinin tam olarak tespit edilerek sonucunun
ACELE Mahkememize gnderilmesi rica olunur.
Hakim .........
SANIK :
.......... ...................
........... ve ........... olu 1988 D.lu
............... doumlu

Bilirkifli incelemesi / talimat dier bir rnek olarak verebiliriz;

3. nite - Adli Yazflma

T.C.
..........................................
SULH CEZA MAHKEMES

BLRKfiYE DOSYA TESLM


TUTANAI

Esas No : 2003/000
HAKM : XXX YYY 42690
KATP : ZZZ TTT
TARH : . 2005
Orman Kanununa Muhalefet suundan sank
hakknda mahkememizde grlen kamu davasnn yaplan yarglamasnn verilen ara karar gereince,
Dosyann Bilirkifli
tevdii ile gerekli inceleme yaplarak dzenlenecek ek raporun mahkememize ibraz etmesi istenilmifl olup, Bilirkifli bu gn mahkememize mracaat etmekle, huzura alnd, kimliinin tespitine geildi.
Bilirkifli :
olu 1970
DS.de flube mdrlnde orman mhendisi olarak grev yapar. San tanmaz, yapaca ifl ihtisas dairesinde usulen
yemini yaptrld.
Bilirkifliye yapaca ifl anlatld.
Bilirkifli Beyannda; Yapacam ifli anladm, gerekli raporumu hazrlayabilmem iin
dosya tarafma verilsin, mehil verilsin raporumu ibraz edeceim dedi.Beyan okutuldu, imzas alnd.
BLRKfi
GERE DfiNLD:
1-Dosyann bilirkifli
rapor hazrlamak zere teslimine,
2-Bilirkiflinin raporunu sunmas iin (10) gn sre verilmesine,
3-Yemin tutanann hep birlikte imza altna alnmasna karar verildi.
Hakim

Katip

Dosyay teslim aldm.


Bilirkifli
00.05.2005

Bir dier rnek nfus kayd getirtme olabilir. fiu flekilde yazlr;
.............NFUS MDRLNE,
Mahkememize alan yafl tashihi davas sebebiyle;
1. Aflada nfus kayd ve taraf belirlenene ait tekmil aile nfus kat rneinin celbine,
2. Davac, ................. olan doum tarihinin ispatiyle gerek doum tarihi olduu ileri
srlen ................. olarak kayden tashihi ile nfusa bu flekilde tescilline engel olup
olmadnn bildirilmesine,
3. Ad geenin yaflnn daha nce tashih grp grmediinin,
4. Doumun resmi bir messesede vuku bulup bulmadnn,
5. Nfus tescil tarihi ile doum belgesi rneinin gnderilmesinin istenilmesine karar
verilmifltir.
Karar gereince istenilen kayt rnei ve bilgilerin yarglamann brakld .......... tarihinden nce Mahkememize gnderilmesi rica olunur. ..../..../........
Hakim
EK: Cevap iin (.....) liralk posta pulu

61

62

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

T.C.
................
CUMHURYET BAfiSAVCILII
HAZIRLIK BROSU
Soruflturma no: 2006/

00/00/2006
................... NFUS MDRLNE

Aflada kimlik bilgileri yazl flahsn, nfus kaydnn gnderilmesi rica olunur.
XXX YYY
Cumhuriyet Savcs-00000
T.C.KMLK NO
ADI
SOYADI
BABA ADI
ANNE ADI
DOUM TARH
DOUM YER
NFUSA KAYITLI OLDUU YER

:
:
:
:
:
:
:
:

not-yazmza (10) gn iinde cevap verilmesi, eer bu sre iinde istenen bilgilerin gnderilmesi imkansz ise, sebebi ve en ge hangi tarihte cevap verilebileceinin(10) gn iinde bildirilmesi, aksine davranfln,CMK.332/2 maddesi delaletiyle TCK.257 maddesine, aykrlk oluflturabileceinin bilinmesi.

Dosya getirtme/gnderme;
............ MAHKEMESNE (CRA DARESNE)
Mahkemenizde baklmakta olan davann yaplan ak duruflmas srasnda:
Aflada dosya numaras yazl dosyann/dosyalarn Mahkemece celbine karar verilmifl
olmakla duruflmann brakld ......./......../2009 gnnden nce gnderilmesinin temini rica olunur. ......./........./2009
Celbi istenilen Dosyalar: ...................
Hakim

Emanete alma;
EMANET MEMURLUUNA,
Yukarda esas numaras yazl mahkememiz dosyas iin yatrlan 100 TLnin mahkememiz emanetine alnmas rica olunur.
Hakim

3. nite - Adli Yazflma

Haciz kararnn kaldrlmas;


.............. CRA MDRLNE
Mahkememizden verilen ihtiyati haciz karar, bu defalk kaldrlmfl olup buna dair verilen karardan bir rnek iliflikte gnderilmektedir.
Gereinin yaplarak sonucunun mahkememize bildirilmesi rica olunur. 00/05/2009
Hakim
EK: 125000 TLlik ek asl
Mdrlnze ait 2007/0000 sayl dosya
00/05/2009 tarihli karar.

Hastaneye sevk;
.................. DEVLET HASTANES BAfiTABBLNE,
Davac
tarafndan dava nfus mdrl aleyhine alan yafl tahsisi davasnn
mahkememizde yaplan tetkikinde:
Yukarda resmi ve sol kolu mhrl olarak gnderilen
kz 00/07/1974
doumlu dava tarihi olan 15/10/2009 tarihinde ka yafllarnda olduunun kemik grafikleri
ekilerek tespiti ile bu hususta dzenlenecek heyet raporunun duruflmann brakld
00/12/2009 tarihinden evvel mahkememize gnderilmesi rica olunur. 00/10/2009
Hakim

flas karar bildirimi ve avans tahsisi;


...................... FLAS MDRLNE
................. A.fi. tarafndan talep edilen iflas zerine davac flirketin iflasna, iflasn
00/05/2006 saat 00:00da almasna, 120000 TLlik iflas avansnn Mdrlmz emrine
gnderilmesine karar verilmifltir.
Verilen karardan bir rnekle 120000 TL avansn mdrlnze denmesi iin reddiyat
makbuzu yazmz ekinde gnderilmifltir.
Gerei iin rica olunur. 01/05/2006
EK: 00/11/2005 tarihli iflas karar ve
120000TLlik reddiyat makbuzu.

htiyati tedbir konulmas;


.............. TAPU MDRLNE,
htiyati tedbir isteyen davac
tarafndan daval
aleyhine ihtiyati tedbir
karar istenmifl olmakla
Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 00/05/2009 gn ve
2009/000 D.fl, esas 2009/00 karar sayl karardan bir rnek ekte gnderilmifltir.
Karar gereinin yaplmas rica olunur. 00/05/2009
flas Memuru
EK: Bir adet karar.

63

64

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

lan yaymlatma;
VLAYET MAKAMINA,
liflik olarak gnderilen ilann Afyonda yaymlanan gnlk gazetelerden birinde ilan ettirilerek ilan ieren gazete nshasnn mahkememize gnderilmesi rica olunur. 00/11/2007
Hakim

Kasada belge saklanmas;


.............. HUKUK MAHKEMES YAZI fiLER
MDRLNE
Mahkememize ait 2007/000 esas sayl esas sayl dosyaya konulmak zere daval
tarafndan verilmifl bulunan 00/05/2007 tarihli ve davac
tarafndan imzalanp dzenlenmifl 25000 TL (yirmibeflbin) bor senedi mahkememiz kasas bulunmadndan mahkemeniz kasasnda muhafaza edilmek suretiyle iliflikte gnderilmifltir. Gereini rica ederim.
00/10/2007
Hakim

Konkordato mhleti verilmesi;


.............. MDRLNE
BURSA
Bursada ......................... A.fi ................ caddesi No:000/00deki flirket vekili tarafndan
vaki konkordato mhlet talepleri Bursa cra Hakimliinin 12/12/2009 tarih ve 2009/1258
esas sayl karar ile kabul edilerek ad geen flirkete karar tarihinden itibaren aylk mhlet verilmifltir.
Knun 287. maddesi gereince muamele yaplarak neticenin Hakimliimize bildirilmesi rica olunur. 12/12/2009
Hakim

Su ihbar;
CUMHURYET BAfiSAVCILIINA
Tasfiyenin almasna karar verilen ... Afi ve onunla ilgili kiflilerin 35 sayl KHK, 2644 sayl kanun ve Kna aykr ifllemlerinin tespit edildii, ekli 00/11/2009 tarihli bilirkifli raporu
ile anlaflldndan ad geenler hakknda gerekli yasal ifllemlerin yaplmas; dava almas
halinde iddianamenin, dava almamas halinde ise takipsizlik kararnn bir rneinin mahkememize gnderilmesinin temini rica olunur. 00/01/2010
Hakim
EK: 08/11/2009 tarihli bilirkifli raporu

3. nite - Adli Yazflma

Tank dinleme talimat;


CUMHURYET BAfiSAVCILIINA
Davac ................ tarafndan daval .................. aleyhine alan boflanma davasnn yaplan yarglamas srasnda:
Alanyada bulunan ekte gnderilen talimatta ad ve adresleri yazl daval tanklarnn talimatta belirtilen konular bilgi ve grglerinin olup olmadnn anlafllmas bakmndan
Alanya mahkemelerince talimat yolu ile dinlenmesine karar verilmifltir.
Karar gereince tanklarn dinlenilerek tutulacak tutanan mahkememize iadesinin salanmas rica olunur. 00/12/2009
Hakim
Not: Beher tank iin 300er TLden
5 tank iin toplam 1500 TL
Mahkemeler veznesine 00/12/2009
gn ve 00000 Y. Sayl makbuzla yatrlmfltr.

Tapu kaytlar getirtme:


T.C
..............
CRA MDRL
SAYI :2003/0000
TAPU KADASTRO GENEL MDRLNE
ANKARA
........................... tarafndan borlu .......................... aleyhine yaplan masrafsz
11.713.000.000 TLnin tahsili ile ilgili icra takibinde;
....... ve ........... olma 1341 Malatya doumlu, Malatya ili Merkez lesi ....... mah.,
......ky C:00 Say.:00 Kt::00/00. da nfusu kaytl Borlu adna kaytl GAYRMENKUL mal olup olmadnn sorulmasna karar verilmifltir.
Karar gereince borlu adna kaytl Gayrimenkul olmas halinde Ada parsel numaras
ile dier zelliklerinin bildirilmesi rica olunur..00.05.2004
ELDEN TAKPLDR
cra Md.Yrd.

65

66

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Tarafn mali ve itimai durumu;


T.C.
..................
CRA MDRL
Dosya No: 2004/000
TARIM VE KYfiLER BAKANLII
dari ve Mali fller Dairesi Baflkanl Merkez kmal Mdrl
..................
LG : 00/12/2004 gn ve 000000000-00/0000 sayl yaznz.
Alacakl ................ Vekili Av ................... tarafndan borlu ................. aleyhine yaplan
icra takibinde;
Borlunun almakta olduu Maaflndaki haczin bu dosyaya flamil olmak zere FEKKNE
KARAR verilmifltir.
Karar gereinin ifas rica olunur.05.07.2005
ELDEN TAKPLDR
cra Md. Yrd.

Taflnmazn imar durumu;


BELEDYE MAR MDRLNE
Davac ............. vekili tarafnda daval Karayollar Genel Mdrl aleyhine alan kamulafltrma bedelinin arttrlmas davasnn yaplan duruflma srasnda:
..........00000 ada ve 000 parseli oluflturan taflnmazn imar sahas veya imar mcavir alan
ierisinde bulunup bulunmadn ve imar durumunun ayrntl olarak duruflmann brakld 00/04/2009 tarihinden nce mahkememize gnderilmesi rica olunur. 00/02/2009
Hakim
Not: Cevap iin (00) TL posta pulu ektedir.

3. nite - Adli Yazflma

67

zet

N
A M A

N
A M A

Yazflma Ynetmeliinde geen kavramlar tanmlamak,


Yazflma Ynetmelii, btn kamu kurum ve kurulufllarn kapsar. Bu ynetmeliin amac, resmi
yazflma kurallarn belirlemek, bilgi ve belge alflveriflinin salkl, hzl ve gvenli bir biimde yrtlmesini salamaktr. Yazflma Ynetmeliinin amac, tm kamu kurulufllarnda resmi yazflmalarda tek dzelii ve yazlarn kurallara uygun
bir biimde hazrlanmasn salamaktr. Yazflma
Ynetmeliinin getirdii kurallar, tm kamu kurulufllarnn konuyla ilgili birim ve grevlerini
kapsar. Yazflma Ynetmeliinde ynetmelikte
bulunan ve de resmi yazflmalarda kullanlan kavramlar tanmlanmfltr (mad.4). Bu kavramlar resm yaz, resm belge, resm bilgi, elektronik ortam, elektronik belge, dosya plan, yaz alan,
gvenli elektronik imzadr.
Resmi yazlarn blmlerini listeleyebilmek,
Genel olarak bir resmi yazda ana blmler ve
ikincil blmler bulunur. Ana blmler, bir yazda, genellikle bulunmas gereken yerleri ve yazlfl biimleri belirlenmifl blmlerdir. Bunlar,
bafllk, konu, say, tarih, adres, paragraf, metin,
imza blm ve paraftr. kincil blmler, bir yaznn zellii dolaysyla yazlmas gereken ve
ana blmlerin dflnda kalan blmlerdir. Bunlar, ilgi, ek, gerei iin, bilgi iin, kayt numaras,
gizlilik derecesi, ivedilik derecesi, sayfa numaras, devam iflareti ve onay bloudur. Resmi yazlar, A4 (210x297mm) ve A5 (210x148mm) boyutlarna gre kesilmifl bafllkl kda yazlacaktr
(Yazflma Ynetmelii m.7).

N
A M A

Adli hizmetlerde tutanak, belge, makbuz ve raporlarn mzekkere ve talimatlar aklayabilmek,


Tutanak TDK szlnde Meclis, mahkeme gibi yerlerde sylenen szlerin, olduu gibi yazya
geirilmesi, ilgililerce imzalanmfl bir durumu
anlatan yaz; birok kimselerin imzalad rapor olarak tanmlanmaktadr. eflitli tutanaklar
vardr. Belge, bir olayla ilgili bilgi ve grglerin
hakime ya da yetkili soruflturmacya bildirilmesidir. Tank olma durumu veya tann yapt flahitlik anlamna da gelebilmektedir. Raporlara rnek olarak bilirkifli raporunu ve iflas idaresinin
ikinci alacakllar toplantsna sunduu raporu verebiliriz. Mzekkere, bir ifl iin herhangi bir st
makama yazlan yazdr. Yarglama makamnn
bir karar yerine getirilmesi konusunda belli bir
makama yazd yaz olarak da tanmlanr. Talimat ise bir iflin veya bir grevin yaplmasnn sylenmesi ya da yazl olarak iletilmesidir.

68

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin afladaki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar durumunuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayacanza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ
DEERLENDRECEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ.
1. Kamu kurum ve kurulufllarnn kendi aralarnda veya gerek ve tzel kiflilerle iletiflimleri srasnda metin,
ses ve grnt fleklinde oluflturduklar, gnderdikleri
veya sakladklar bilgilere ne denir?
a. Resmi yaz
b. Resmi belge
c. Resmi bilgi
d. Dosya plan
e. Yaz alan
2. Alt makama yazlan yazlarda afladaki ifadelerden
hangisi kullanlr?
a. Arz ederim
b. Arz ve rica ederim
c. Sayglarm sunarm
d. lginize
e. Rica ederim
3. Resmi yazlara uygun srede cevap verilmemesi durumunda ilgili kurum ve kurulufllara afladakilerden
hangisi yazlr?
a. Dileke
b. Tekit yazs
c. Aslna uygunluk onay
d. Gizlilik durumu
e. vedilik durumu
4. Yazlan yaznn nceki bir yazya ek ya da karfllk
olduunu veya baz belgelere baflvurulmas gerektiini
belirten blm afladakilerden hangisidir?
a. Konu
b. Gnderilen makam
c. Onay
d. lgi
e. Metin

5. Bir yazda imza blm ne flekilde olmaldr?


a. Yazy imzalayann ad ve soyad byk ve yazya ortal flekilde
b. Yazy imzalayann ad ve soyad byk ve sola
yanaflk flekilde
c. Yazy imzalayann ad kk, soyad byk ve
sola yanaflk flekilde
d. Yazy imzalayann ad kk, soyad byk ve
ortal flekilde
e. Yazy imzalayann ad kk, soyad byk ve
sa yanaflk flekilde
6. Belge ve bilgilerin zerinde bulunduu her trl bilgisayar, gezgin elektronik aralar, bilgi ve iletiflim teknolojisi rnlerine ne ad verilir?
a. Elektronik belge
b. Resmi belge
c. Resmi bilgi
d. Elektronik ortam
e. Resmi yaz
7. Dosya plan afladakilerden hangisini ifade etmek
iin kullanlmaktadr?
a. Resm yazlarn hangi dosyaya konulacan gsteren kodlara ait listeyi
b. Yaz kadnn st, alt, sol ve sa kenarndan 2,5
cm boflluk braklarak dzenlenen alan
c. Gvenli elektronik imzay
d. Elektronik ortamda oluflturulan, gnderilen ve
saklanan her trl belgeyi
e. Elektronik belgeyi
8. Herhangi bir olay tespit eden, belli flekillere uygun
ve ilgililerin imzasn taflyan belge ne ad verilir?
a. Dosya
b. Tutanak
c. Belge
d. Rapor
e. Makbuz

3. nite - Adli Yazflma

69

Okuma Paras
9. Hakimin keflif srasndaki gzlemleri afladakilerden hangisine yazlmaldr?
a. Bilirkifli raporuna
b. cra tutanana
c. Keflif tutana
d. Tensip tutanana
e. Makbuzlara

Tutanan tamam veya bir ksmnn suretleri, talep


hlinde iki tarafa verilir (m. 155, Av K m. 46). Bugn
uygulamada, avukatla takip edilen ifllerde, tutanan
bir nshas duruflma sonunda hemen avukata verilmektedir.
Szl yarglamann yaplma biimi ancak tutanak ile ispat edilebilir (m. 153).

10. Yarglama makamnn bir karar yerine getirilmesi konusunda belli bir makama yazd yazya ne ad
verilir?
a. Tutanak
b. Raporlar
c. Makbuz
d. Belge
e. Mzekkere

Kaynak: Pekcantez H ve dierleri (2010). Medeni Usul


Hukuku. (s.368). Ankara

Kendimizi Snayalm Yant Anahtar


1. c
2. e
3. b
4. d
5. e
6. d
7. a
8. b
9. c
10. e

Ayrntl bilgi iin Resmi Yazflma


konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Resmi (Adli)
Blmleri konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Resmi (Adli)
Blmleri konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Resmi (Adli)
Blmleri konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Resmi (Adli)
Blmleri konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Resmi Yazflma
konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Resmi Yazflma
konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Tutanaklar
baknz.
Ayrntl bilgi iin Tutanaklar
baknz.
Ayrntl bilgi iin Mzekkere
baknz.

Kurallar
Yazlarn
Yazlarn
Yazlarn
Yazlarn
Kurallar
Kurallar
konusuna
konusuna
konusuna

70

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Sra Sizde Yant Anahtar

Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar

Sra Sizde 1

YILMAZ E. YILMAZ . (2006). Hukuk Rehberi, 8. Bask,


Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2.
Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E. (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Ankara.
PEKCANITEZ H. ATALAY O. ZEKES M. (2010). Medeni
Usl Hukuku, Ankara: Yetkin.
http://www.tdk.gov.tr
Resmi Gazete, T.C. Baflbakanlk, Resmi Yazflmalarda
Uygulanacak Esas ve Usuller Hakknda Ynetmelik,
02.12.2004/8125.

T.C.
ANKARA
ASLYE HUKUK MAHKEMES
Sra Sizde 2
T.C.
ANKARA
SULH HUKUK MAHKEMES
ESAS NO

HAKM

KATP

DAVACI

VEKL

DAVALI

DAVA

DAVA TARH

:
Nbeti mahkemeden tevzi edilen dava di-

lekesi Mahkememize gelmekle, yukarda yazl esas defterine


kayd yapld.
GERE DfiNLD:
1) Dava dilekesi ile duruflma gnnn taraflara teblie kartlmasna,
2) Dilekede sz edilen ve davacnn elinde bulunan belgeleri davalya saysndan bir fazla dzenlenmifl rnekleri
alnarak teblie kan davetiyeye eklenmesine,
3) Baflka yerden getirilecek kaytlar mevcut ise gerekli bilgiler verildii ve giderleri karflland takdirde getirtilmesi
iin mzekkere yazlmasna,
4) Bu nedenle yarglamann .../.../.... gn, saat .....a braklmasna karar verildi. .../.../....
Katip

Hakim

HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

4
Amalarmz

N
N

Bu niteyi tamamladktan sonra;


Hukuk davalar iin gerekli yazflmalar aklayabilecek,
Ceza davalar iin gerekli yazflmalar yapabilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.

Anahtar Kavramlar
Karar
Adli Karar
Yargsal Karar

Hukuk Davalarna liflkin Kararlar


Ceza Davalarna liflkin Kararlar

indekiler

Hukuk Dili ve Adli


Yazflma

Adli (Yargsal)
Kararlar

GRfi
HUKUK DAVALARINA LfiKN
KARARLAR
CEZA DAVALARINA LfiKN
KARARLAR

Adli (Yargsal) Kararlar


GRfi
Genel bir deyiflle karar, bir ifl ya da sorun hakknda dflnlerek verilen kesin
yarg (hkm), herhangi bir durum iin tartfllarak verilen kesin yarg, bir ifl veya sorun hakknda varlan sonu, herhangi bir ifl hakknda nasl bir ifllem yaplacann sonuca balanmas veya ortaya kan bir uyuflmazlkta kimin hakl olduunun belirlenmesi anlamna gelir. Dier bir ifadeyle karar, yasama organndan
idari yargsal kurum ve kurulufllar veya tzel kifliler topluluundan verilip hukuksal durum yaratan yahut hukuksal durum belirten aklamadr.
Adli (yargsal) kararlar, ok ksa bir anlatmla, yarg yetkisine sahip olan organlar tarafndan verilen kararlardr. Adli karar kavram, her ne kadar (genellikle)
yargsal karar karfll olarak kullanlyorsa da, kanmca adli karar kavram,
yargsal kararlar ierdii gibi, yarg yetkisi bulunmayan ancak adaletin gereklefltirilmesine hizmet eden dier baz organlarn (rnein, icra Mdrlerinin disiplin kurullarnn vb. kifli ve kurullarn) kararlarn da ierdiinden, bu blmde adli karar st kavramn incelemekteyiz.Yeri geldike deinilecei gibi, adli kararlar
teknik baz terimlerle ifade edilmektedir. rnein; Ara karar, hazrlayc karar, nihai karar, son karar, sonhkm, hkm, ksa karar, forml onama karar vb.
Adli yazlarda nelerin yer almas gerektiini genel olarak aklanmflt. Buna gre, kararlarn da tamam, ksa, ak, doru olmas ve uygun bir ifade (slup) ile yazlmas gerekir. Bunun dflnda, kararlarda yasalarn arad biimin kullanlmas da
zorunludur.

Yasama ile ilgili kararlar,


genellikle bir yasa
tarafndan gsterilen bir
emir veya gerek zerine
verilir,

HUKUK DAVALARINA LfiKN KARARLAR


Ara Kararlar
Mahkemeler, dava almasndan itibaren son kararn verilmesine kadar eflitli usul
ifllemleri yaparlar. Bu usul ifllemlerinin nemli bir blmn ara kararlar. Ksa tanmlama ile ara kararlar, dava srasnda yarglamann yrtlmesine ynelik olarak yaplan ve bir anlamda, nihai karara varlmas prosedr erevesinde alnan
kararlard; nihai kararlar (hkmler) ise, uyuflmazl (ilk derece mahkemesi nnde) zen kararlardr.]oluflturur. Ara kararlar, dava konusu uyuflmazla ksmen
veya tamamen sonvermeyen ve fakat yarglama srasnda ortaya kan baz sorunlar zen kararlardr. Ara kararlaryla mahkeme, uyuflmazlktan el ekmez; aksine
bu tr kararlarla yarglama devam eder. Bu nitelii dolaysyla ara kararlar, mah-

Hukuk yarglamasnda
kararlar genellikle, ara
kararlar ve nihai
kararlar olarak ikiye ayrlr

74

dari kararlar, idari


tasarrufa yetkili kifli veya
kurulufllar tarafndan
yasalara veya dier
hukuksal dzenlemelere
uygun olarak verilip emir
veya yasaklamay ieren
yahut bir sfat veya yetki
veren yahut bunlar kaldran
ve iinde yerine getirilme
gc bulunan kararlardr.

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

kemeyi son kararara doru gtrc ve deyifl yerinde ise son karar hazrlayc nitelikte kararlardr. Ara kararlarn, son kararlardan ayran zellik, ara kararlarnn
bafll baflna temyiz edilememelerinde ve (usule iliflkin kazanlmfl hak yaratmadklar srece) bu kararlardan rcu edilebilmesinde kendini gsterir. Ara kararlarna
rnek olarak, ilk itirazlarn reddine, taraflarn delil gstermelerine, bekletici sorun
veya nsorun yapmamaya, davalarn ayrlmasna veya birlefltirilmesine, eski hale
getirilme istemine, adli yardm taleplerine, bozmaya uymaya, yarglamann iadesi
istemini kabule, slah isteminin kabulne veya reddine, davaya katlma vb. hususlara iliflkin kararlar gsterilebilir. Bu rneklerden grld gibi, ara karar taraflar
arasnda ortaya kan bir sorun hakknda olabilecei gibi, nc kiflilerle ilgili sorunlar (rnein, davaya katlma) bakmndan da sz konusu olabilir.
Mahkemenin yarglamay yrtrken yapaca dier baz usul ifllemleri daha
vardr. rnein, duruflma gn belirlenmesi, taraflarn ve dier ilgililerin (tanklar,
bilirkifli vb) duruflmaya arlmas, tebligat yaplmas gibi. Mahkemenin bu ifllemleri elbette teknik anlamda ara karar deildirler. Bunlar mahkemenin baz dzenleyici ifllemleri (tasarruflar) dir. Ancak uygulamada bu tasarruflarda, genellikle ara kararlar ile birlikte verilmekte ve adeta bunlarda ara karar gibi ifllem grmektedir. Ara kararlarnn biimi (flekli) konusunda, son kararlardan (HMK m.
294) farkl olarak, yasal bir dzenleme yoktur. Uygulamada, ara kararlarnn biimiyle ilgili olarak, genellikle flyle bir yol izlenmektedir:
Eer duruflma dflnda bir karar alnyorsa, ounlukla kararda, HMK m. 297 kyasen uygulanarak orada anlan hususlara yer verilmekte; yok eer duruflma iinde bir karar alnyorsa, duruflma safahatnn yazlmasndan sonra, tutanan sonunda G.D.- Gerei Dflnld- denilerek ara karar (kararlar) yazlmaktadr.
Bunlarn dflnda, ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delil tespiti gibi kararlarda ise,
genellikle HMK m.297 kyasen uygulanmaktadr. Ancak, belirtelim ki ihtiyati tedbir duruflma srasnda istenilmifl veya daha nce istenilmifl olmakla birlikte duruflmada karara balanyorsa yine tutanan sonunda bu hususa yer verilmektedir.
Hakim kendiliinden (resen) ara kararndan dnebilecei gibi taraflarn istemi
zerine de ara kararndan rcu edebilir.Ara kararndan rcu edilmesi istemi, karar veren mahkemeye verilen bir dileke ile veya duruflma srasnda tutanaa da geirilen bir beyanla olur. Doaldr ki, ara kararndan rcu edilebilmesi (dier bir ifade ile hkimi ikna ederek bu yolda karar alabilmesi), gerektirici sebeplerin (esbab mucibenin) iyi hazrlanmasna ve sunulmasna baldr.
Ara kararlara birka rnek verelim:
Duruflma ii ara kararlar;
X.Y.
1. Davac vekilinin 7 gn iinde kaleme verecei adrese gre, davalya dava dilekesi
ve duruflma gnnn davetiye ile tebliine,
2. Davac vekilinin delillerini ve belgelerini 10 gnlk kesin sre iinde liste halinde
vermesine ve tebli ettirmesine,
3. Davac vekilinin delillerinin tebliinden itibaren 10 gnlk kesin sre iinde daval
vekilinin karfl delil ve belgelerini liste halinde vermesine ve tebli ettirmesine,
4. Bu nedenlerle duruflmann 00/02/2008 gn saat 00:30a braklmasna karar verilmifltir. 00/01/2008

4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar

htiyati tedbir;
............................................. MAHKEMESNE
DAVACI :
VEKL :
DAVALI :
KONU : htiyati Tedbir Karar Verilmesi ve Bononun iptali talebi.
AIKLAMALAR :
1. Dava dosyasna sunmufl olduumuz satfl szleflmesi gereince, Mvekkilim ..., daval ... den .../.../... tarihinde ... adet ... marka dizst bilgisayar almfl ve bedeli olan
... TL.nin ... TL.sini peflin ve nakit para olarak demifl kalan ksm iinde .../.../... dzenleme .../.../... vade tarihli ...TL.lik bono vermifltir.
2. Mvekkilim ..., bilgisayarlar getirdiinde bunlarn ... marka olmad ve ayrca bilgisayarlardan ... tanesinin istedii zelliklerde olmadn grmfltr. Mvekkilim derhal davaly durumdan haberdar etmifl ve bunun zerine sz konusu bilgisayarlar iade edilmifl, daval da peflin olarak denen ...TL.yi mvekkilime geri vermifltir. Ancak
daval, mvekkilimin vermifl olduu ...TL.lik bonoyu o anda yannda olmad gerekesiyle daha sonra iade edeceini beyan etmifltir.
3. Ancak davalya ekilen ihtarnameye ramen daval, bonoyu iade etmedii gibi ...
Bankas ... flubesi araclyla tahsile koymufltur.
4. Bu nedenlerle htiyati Tedbir Karar verilmesi ve ayrca yukarda belirtilen bononun
iptali iin dava almas zorunlu hale gelmifltir.
HUKUK NEDENLER : 6762 S. K. m. 688, 669 ve ilgili mevzuat.
HUKUK DELLLER : .../.../... tarihli satfl szleflmesi, Noterden ekilen protesto rnei,
tank beyanlar ve dier deliller.
SONU VE TALEP : Yukarda akladmz nedenlerle, bedelsiz kalan bononun iptaline, deme ve protesto ifllemlerinin durdurulmas konusunda ncelikle ihtiyati tedbir kararnn verilmesine, yarglama giderlerinin ve avukatlk cretinin davalya ykletilmesine karar verilmesini saygyla talep ederim. .../.../...

Davac Vekili

75

76

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

T.C.
........
fi MAHKEMES
ARA KARAR
ESAS NO
HAKM
KATP
DAVACI
VEKL
DAVALI
DAVA
DAVA TARH
ARA KARAR TARH

:
:
:
:
:
:
:
:
:

2010/000 Esas
XXX YYY 00000
ZZZ TTT 00000
AAA BBB (0000000000)
CCCC DDDD- .... Sokak No: 0/0 ......../......
..... BAfiKANLII - ........
Tespit
00.01.2010
00/03/2010

Davac AAA BBB tarafndan ...... BAfiKANLII aleyhine alan Tespit davas nedeniyle
mahkememize tensiben verilen 00/03/2010 tarihli ara karar gereince;
Davac vekili dava dilekesinde; Yarglama sonuna kadar davacnn salk gvencesinden yararlanmasn teminen sosyal gvencesinin teminen ihtiyati tedbir yoluyla devamnn
salanmasn talep etmifl olup, dosya zerinde yaplan inceleme sonucunda davacnn dava
sonulanncaya kadar salk gvencesinden yararlandrlmasna karar verilmifl olup afladaki hkm tesis olunmufltur.
GERE DfiNLD:
Davac AAA BBBn dava sonulanncaya kadar TEDBREN SALIK GVENCESNDEN
YARARLANDIRILMASINA,
Davac AAA BBBn dava sonulanncaya kadar salk gvencesinden yararlandrlmas
iin gerekli ifllemlerin Sosyal Gvenlik Kurumu tarafndan yaplmasna,
Dosya zerinde yaplan inceleme sonucunda karar verilmifltir. 00/03/2010

Katip 0000

Sre uzatm karar;

Hakim 00000

77

4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar

T.C.
...............
ASLYE SULH HUKUK MAHKEMES

DOSYA NO
: 2008/...
ARA KARARINDAN DNME
STEYEN DAVACI
: ...... ........
VEKL
: ......... ........
KARfiI TARAF/ DAVALI : ........ ...........
VEKL
: ......... ..................
DAVA KONUSU : ... tarihli oturumda alnan yeniden keflif yaplmasna
iliflkin ara kararndan dnlmesi istemidir.
DNME NEDENLER :
1) Bilindii gibi, Mahkemenizde grlmekte olan elatmann nlenmesi davasnda, davalnn taflnmazna vaki elatmasnn nlenilmesi istenilmifltir.
2) Davamzn delilleri arasnda da keflif yaplmas talep edilmifl bulunduundan, bugne kadar iki kez keflif yaplmfltr ve bu kefliflere karfl daval tarafn herhangi bir itiraz szkonusu olmamfltr.
3) Yaplan iki keflifte, davalnn elatmasnn haksz oludu ak ve seik flekilde ortaya
kmfltr. Buna karfln, Mahkemenizce yeniden (nc kez) keflifyaplmasna karar
verilmesi, hem davay uzatacak hem de yarglama giderlerini artracaktr. Bilindii gibi, davalarn abuk ve ucuz grlmesi hem HMK m.77nin bir gerei, hem de Anayasa m.141, IVn bir buyruudur.
Bu nedenle yeniden keflif yaplmasna iliflkin olarak ... tarihli oturumda alnan karardan dnlmesi gerekir.
STEM SONUCU : ... tarihli ara kararnzn kaldrlarak, yarglamaya devamla, deliller de
toplanmfl olduuna gre nihai karar verilmesi vekil olarak arz ve talep ederim.
Davac Vekili

Sre uzatm kararna bir rnek oluflturalm.

SIRA SZDE

Son Kararlar (Hkmler)

D fidier
N E L Mbir ifadeyle
Son kararlar (nihai kararlar, hkmler), yarglamaya son veren,
mahkemenin iflten (dosyadan) el ekmesi sonucunu douran kararlardr. Mahkemenin iflten (dosyadan) el ekmesi, uyuflmazln esas hakknda
bir kaS O verilecek
R U
rarla; uyuflmazln esastan grlebilmesinin mmkn olmad durumlarda, usulden verecei bir kararla veya davann konusuz kalmas halinde verilecek bir kararDKKAT
larda olabilir. Son karar, bu nitelii dolaysyla ara karardan ayrlr.
HMK 297. maddesine gre;
SIRA
SZDE hususla1) Hkm Trk Milleti Adna verilir ve bu ibareden sonra
afladaki
r kapsar:
a) Hkm veren mahkeme ile hkim veya hkimlerin ve zabt ktibinin ad
AMALARIMIZ
ve soyadlar ile sicil numaralar, mahkeme eflitli sfatlarla grev yapyorsa hkmn hangi sfatla verildiini.

N N

SIRA SZDE

D fi N E L M
S O R U

DKKAT

SIRA SZDE

AMALARIMIZ

K T A P

K T A P

TELEVZYON

TELEVZYON

78

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

b) Taraflarn ve davaya katlanlarn kimlikleri ile Trkiye Cumhuriyeti


kimlik numaras, varsa kanuni temsilci ve vekillerinin ad ve soyadlar
ile adreslerini.
c) Taraflarn iddia ve savunmalarnn zetini, anlafltklar ve anlaflamadklar hususlar, ekiflmeli vakalar hakknda toplanan delilleri, delillerin tartfllmas ve deerlendirilmesini, sabit grlen vakalarla bunlardan karlan sonu ve hukuki sebepleri.
) Hkm sonucu, yarglama giderleri ile taraflardan alnan avansn harcanmayan ksmnn iadesi, varsa kanun yollar ve sresini.
d) Hkmn verildii tarih ve hkim veya hkimlerin ve zabt ktibinin imzalarn.
e) Gerekeli kararn yazld tarihi.
2)Hkmn sonu ksmnda, gerekeye ait herhangi bir sz tekrar edilmeksizin,
taleplerden her biri hakknda verilen hkmle, taraflara yklenen bor ve
tannan haklarn, sra numaras altnda; ak, flphe ve tereddt uyandrmayacak flekilde gsterilmesi gereklidir.
Son kararlar, her fleyden nce usule, esasa ve davann konusuz kalmasna iliflkin son kararlar olarak e ayrmakta ve daha sonra bunlar da kendi arasnda baz alt bafllklara (rnein, eda, tespit, inflai istemlere iliflkin son kararlar; davann
ksmen veya tamamen kabul hakknda son kararlar; sulh, kabul ve feragat halinde verilen son kararlar gibi) blmekte isek de, Hkm
HMK madde 321e gre;
(1) Tahkikatn tamamlanmasndan sonra, mahkeme taraflarn son beyanlarn
alr ve yarglamann sona erdiini bildirerek kararn tefhim eder. Taraflara
beyanda bulunabilmeleri iin ayrca sre verilmez.
(2) Kararn tefhimi, mahkemece hkme iliflkin tm hususlarn gerekesi ile birlikte aklanmas ile gerekleflir. Ancak zorunlu hllerde, hkim bu durumun sebebini de tutanaa geirmek suretiyle, sadece hkm zetini tutanaa yazdrarak karar tefhim edebilir. Bu durumda gerekeli kararn en ge
bir ay iinde yazlarak teblie kartlmas gerekir.
Son kararda yazlmas gereken fleyleri flu flekilde sralayabiliriz;
Mahkemenin ad (bafllk); Son kararda en ste, karar veren mahkemenin ad
yazlr. Bu yazfl, Resmi Yazflmalarda Uygulanacak Esas ve Usuller Hakknda Ynetmelikte belirtildii gibi olur. Herne kadar bu baflln en ste, kad ortalayacak flekilde yazlmas gerekirse de uygulamada sol st kfleye yazlmas yaygn bir
alflkanlktr. Bu alflkanln asl nedeni mahkemelerimizin, genellikle basl (matbu) kat kullanmayp, her kada bafll yeniden yaz makinesi ile yazmak alflkanlndan ve yaz makinesiyle yazmda sol bafltan bafllama kolaylndan ileri
gelmektedir. Buna karfllk, basl (matbu) bafllkl kullanan baz mahkemelerimizde daha doru olarak bafllk ortada yer almaktadr.
Esas ve karar numaralar; her ne kadar HMK m.297 esas ve karar numaralarndan sz etmiyorsa da, uygulamada olduu gibi kararn esas ve karar numaralarnn hemen bafllktan sonra sol boflluktan bafllayarak yazlmas gerekir. Esas No,
Karar No ibareleri, alt alta yazlabilecei gibi yan yanada yazlabilir (Ylmaz,
2008: 183).
SIRA SZDE

D fi N E L M

SZDE
Esas ve kararSIRA
numaralarn
nasl yazlacan gsteren rnekler retelim.

KARAR bafll; yine uygulamada, son kararn sa stne (byk harflerle)


D fi N E L M
KARAR kelimesi yazlmakta olup, bu bir zorunluluk olmamasna karfln bu yaznn ne olduunu ilk bakflta grebilmek asndan yarar salamaktadr.

S O R U

S O R U

DKKAT

DKKAT

SIRA SZDE

SIRA SZDE

4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar

Hakim veya hakimlerin ad ve soyadlar ile sicil numaralar; esas ve karar numaralarndan sonra sol bafltan bafllamak zere son karar veren hakim veya hakimlerin adlar ile sicil numaralar yazlr.
rnek:
HAKM
: XXX YYY 00000
veya toplu mahkemelerde;
BAfiKAN
YE
YE

: AAA BBB 00000


: CCC DDD 00000
: EEE FFF 12365

Tutanak katibinin ad soyad ve sicil numaras; hakim veya hakimlerin ad ve soyadndan sonra gelmek zere tutanak (zabt) katibinin ad ve soyad ile sicil numaras yazlr.
rnek:
KATP

: XXX YYY 00/00000

Taraflarn ve davaya katlanlarn kimleri ile varsa yasal temsilci ve vekillerinin


ad ve soyadlar ile adresleri; davacnn ve eer davac tarafta birden fazla kifli varsa her birinin ayr ayr ad soyadlar ile ak adreslerinin yazlmas gerekir (Ylmaz,
2008: 184). Dava arkadafllarnn bir veya bir kann ad soyad ve adresleri ile yetinilerek dierlerinden yalnzca vesaire, ve arkadafllar gibi bir ifade ile sz edilmesi usule aykr olur. Davann almasndan sonra dier taraf (daval), karfllk dava amflsa, bu durumda asl davann davacs, karfllk davann davals; asl davann davals ise, karfllk davann davacs olduundan bu hususa da kararda yer verilir. Eer son karar, ekiflmeli (nizal) yargya deil de ekiflmesiz (nizasz) yargya aitse, ekiflmesiz yargda dava dan deil, istem den sz edildii iin davac
yerine istem sahibi, daval yerine karfl taraf denilmesi uygun olur.
rnein:
Davac ve Karfl Daval
Daval ve Karfl Davac
Davac /Mukabil Daval
Daval/Mukabil Davac
Taraflarn yasal temsilcisi veya taraflar kendilerini iradi temsilcinin (vekil) ile
temsil ettirmifl iseler, onlarn ad soyad ve ak adreslerinin son kararda gsterilmesi gerekir. Bilindii gibi, Tebligat Kanunu m. 11e gre vekil ile takip edilen ifllerde tebligat asile deil vekile yaplr. Bu nedenle vekilin (ve yasal temsilcinin) adresinin gsterilmesi zorunludur.
Davaya feri mdahil fleklinde katlan olmuflsa, son kararda onun ad ve soyad
ile adresinin de gsterilmesi gerekir. Asli mdahil, bizatihi sfatyla zaten taraf olduu iin onun son kararda (davac taraf olarak ) gsterilmesi doaldr.

79

80

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

rnek:
DAVACILAR

: 1) ...... ..........., 0. cad. No: 00/0 ................./ANKARA


2) ................. ............., 0000. sokak .......... sitesi 00/00
....... /ANKARA

VEKLLER

: 1) Av. ..... ......., ............ sokak 00/00 .............../ANKARA


2) Av. ............ .............., Ayn adres

DAVALI
VEKL
MDAHL

: 1) ........... .........., ......... sok. 00/0 ............../ANKARA


: Av. ...... ..........., ............ cad. No: 000/00 ANKARA
: .............. ............., .......... sok.
No: 00/00 ............../ANKARA

Dava (istem) konusu; bu ksmda, ksaca davann (istemin) konusu yazlr.


rnein:
Alacak davas,
Boflanma davas,
Tahliye davas gibi.
Dava tarihi ve karar tarihi; zorunlu olmamasna karfln uygulamada yerinde olarak, davann alfl tarihi ile kararn verilifl tarihi de son kara yazlmaktadr.
Yarglamann ak yaplp yaplmad; uygulamada doru olarak yapld gibi,
yarglamann ak cereyan ettii veya akl ortadan kaldran sebepler de son karara yazlmaldr.
ddia ve savunmann zetleri; son kararda (ayr ayr bafllklar altnda) nce davacnn iddias; daha sonra da davalnn savunmas zetlenir. Bu zette davacnn
ve davalnn dilekelerinde dayandklar esas noktalar gsterilir.
Taraflarn anlafltklar ve anlaflamadklar konular ve deliller; HMK m.321 iki tarafn anlafltklar ve anlaflamadklar hususlar, ihtilafl konular hakknda toplanan
deliller in de son karar da gsterilmesi gerektiini belirtmektedir. Burada ayr bir
bafllk atmak yerine iddia ve savunmann zetleri bafll altnda bunlar aklamak tekrardan kanmak asndan yerinde olur. Bu nedenle iddia ve savunmann zetler yazlrken ayr ayr davacnn ve davalnn hangi vakalar hakknda anlafltklar hangilerinde anlaflamadklar vurgulanmal ve ayrca iki tarafn kendini
hakl karmak iin dayand deliller aka gsterilmelidir.
Gereke; ok genel bir anlatmla, mahkemenin vard sonucun gerektirici nedenlerini gsterir. Mahkeme kararlarnn gerekeli olmas, Anayasa buyruudur
(Anayasa m.141). Dolaysyla, mahkemenin son kararnn gerekesiz olmas, bir
temyiz nedenidir. HMK m. 321 ve devam maddeleri gereince hkm, gerekeyi
delillerin tartflmas, ret ve stn tutma sebepleri, sabit grlen vakalarla bunlardan karlan sonu ve hukuki sebep olarak ifade etmektedir. Mahkeme, son kararnda vard sonucun hukuksal dayanan da gstermek zorundadr. HMKya
gre, hakim Trk kanunlarn kendiliinden uygular. Taraflarn dayandklar hukuksal nedenlerle bal deildir.
Hkm sonucu (hkm fkras); davann taraflar dilekelerinde iddia ve savunmalarna belirtirler ve dilekelerinin sonunda istem sonucu ksmnda da mahkemenin neye karar vermesi gerektiini zetle verirler. flte hkm sonucu ksmnda mahkemenin, taraflarn talepleri hakknda ayr ayr karar vermesi gerekir. Aksi
takdirde mahkeme, eksik ve yarglama yapmfl olmas tehlikesiyle (bozma ile) kar-

4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar

fl karflya kalr. Her dava ald tarihteki duruma gre karara balanr. Eer mahkeme, usulden dolay davay sona erdiriyorsa, yani son kararn dayana davann
esas deil de usul ise, hkm sonucu ksmnda bu husus aka belirtilir. rnein; grevsizlikten, yetkisizlikten davann reddinde olduu gibi.
Hkm sonucunun ak, flphe ve tereddt uyandrmayacak flekilde verilmesi
gerekir. Bu husus, zellikle hkmn icras bakmndan nem taflr. Her ne kadar,
hkmn yeterince ak olmamas halinde tavzih messesinin (HMK 305 vd.) iflletmesi dflnlebilirse de bu yola olabildiince ayrksal (istisnai) durumlarda gidilmesi beklenebilir. Kald ki, tavzih messesenin iflletilebilmesinin de belli koflullarn varlna bal olduu unutulmamaldr.
Bu arada hatrlatalm ki, hukukumuzda terditli (basamakl) olarak hkm verilemez; flarta bal hkm verilemez. Hkm sonucunda, nce asl istemler hakknda teker teker karar verilir. Daha sonra ikincil (feri) konularda gerekli kararlar alnr. rnein, faiz istenilmesi halinde faizi hangi tarihten itibaren ne miktar (oran)
zerinden karar verildii belirtilir. cra ifllerinde inkar tazminat bakmndan da ayn flekilde karar verilir. Bunun dflnda alnmas gerekli kararlar varsa (rnein nafaka; ihtiyati tedbirin hkmn kesinleflmesine kadar devam vb), bu hususlara da
yer verilir.
Asl davadan sonra karfllk dava almflsa bu durumda mahkeme, hkm sonucunda, asl dava bakmndan ve karfllk dava bakmndan durumu ayr ayr ele
alarak, hkm fkrasn dzenlemelidir.Bunlarn dflnda, yarglama giderlerinin de
karara balanmas zorunludur. nk hakim taraflarca aksi kararlafltrlmadka
davay kaybeden taraf yarglama giderlerine kendiliinden mahkum eder. Taraflar
davada ksmen hakl, ksmen haksz kmfllarsa, yarglama giderleri aralarnda blfltrlr. Baz durumlarda, hkmn sonucu ksm, zellikler gsterir. rnein,
davann sulh ile sonulanmasnda, davann konusuz kalmasnda benzerlerinde olduu gibi.
Kanun yolu ve sresi; hkm sonucu ksmnda, varsa taraflarn kanun yoluna
gidebilecekleri hatrlatlr. Bu ksmda temyiz sresinin ka gn olduu ve hangi tarihten (tebliden/tefhimden) itibaren bafllad da belirtilir
Kararn verildii tarih; hkm sonucunun yazm bittikten sonra, kararn verildii tarih yazlr. Tarihin nasl yazlaca hususunda yukardaki aklamalar yeterlidir.
Karar veren hakim veya hakimlerin ve tutanak katibinin imzalar; hkmn alt, hakim (veya toplu mahkemelerde, hakimler) ile tutanak katibi tarafndan imzalanrlar.

CEZA DAVALARINA LfiKN KARARLAR


Ceza davalarndaki karar terimi, hukuk davalarndaki karardan baz alardan ayrlr. Bunun nedeni, ceza yarglamasnn kendine has zelliklerinden gelir. Bu farkllklar da gz nne alarak, ceza davalarndaki kararlar bakmndan da hukuk davalar iin yaplan blmlemeye benzer bir tutum izlenir.

Ara Kararlar

Ceza yarglamasnda da ara kararlar, son karar hazrlayc nitelikte kararlar olup,
bu kararla hakim veya mahkeme uyuflmazlktan el ekmez; aksine, ara kararlar sayesinde son karara yaklaflr. Ara kararlar bu nitelikleriyle son kararlardan ayrlr. Bu
anlamdaki ara kararlar bakmndan, ceza yarglamasyla hukuk yarglamas arasnda pek fark olmad sylenebilir. Ceza davalarndaki ara kararlarn biimi konusunda, yasal bir dzenleme yoktur. Uygulamada, ara kararlarnn flekli ile ilgili olarak genellikle flyle bir yol izlenir:

81

82

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Eer duruflma dflnda bir karar alnyorsa, ounlukla son kararlardaki flekil kyasen uygulanmaktadr. Yok eer duruflma iinde bir karar alnyorsa, duruflma safahatnn yazlmasndan sonra, tutanan sonunda G.D. Gerei dflnld denilerek ara karar yazlmaktadr.
rnek vermek gerekirse;
2002/000
GERE DfiNLD :
............. C.Baflsavclnn 00.11.2002 tarih, 2002/0000 nolu iddianamesi ile sann
sanklarn ......... Devlet Ormannn ........... kyndeki hudutlar dahilinde yakacak nitelikli yafl
mefle emvallerini baltayla kesip bir ata bal iki araba ile gtrrlerken yakalandklarnda
6831 Sayl yasa uyarnca cezalandrlmalar istemi ile kamu davas almfltr.
Sank ............ .............. savunmasnda ,olay gn yannda ............... .......... olduu
halde ihtiyalar iin kuru yaprak dallarn topladklarn,baltay aa kesmede kullanmadn,kuru dallar dzeltmek zere kullandklarn. Atarabasna yklediklerini ve yakalandklarn, aa kesmediini, kurumufl orman emvalini topladn savunmufltur.
Sann eyleminin 91/5 maddesine uymas ihtimaline binaen ek savunma verilmifltir.
Sank ........ ............... savunmasnda , zerine atl suu kabul ettiini beyan etmifltir.
Sana eyleminin 91/5 maddesine uymas ihtimaline binaen ek savunma verilmifltir.
Katlan idare vekili, sanklarn cezalandrlmasn talep etmifl, katlma dilekesinde
tazminat talebinde bulunmamfltr.
Mahkememizce mahallinde keflif yaplmfl,tutanak mmzi dinlenmifl, tutanak mmzi ........... ........... sanklarn su zabtnda yazl kaak orman emvallerini at arabas ile naklederken sust yakaladklarn, yakacak ihtiyalar iin kullanacaklarn beyan ettiklerini, su
zabtnn doru olduunu beyan etmifltir.
Bilirkifli ........ ........... mahkememize raporunu ibraz etmifltir.Vermifl olduu raporunda sz konusu emvallerin aalarn yan dallarndan elde edilmifl rnler olduklar, gvde
odunlar olmadklar ve kesim neticesinde aalarn hayatiyetlerini kaybetmemifl olduklar,fidan niteliinde olmadklar, 2002 ylnn Kasm aynda elde edilmifl rnler olduunu , tazminat hesaplayarak raporunu mahkememize vermifltir.
LEHE OLAN KANUN HKMNN BELRLENMES :
................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
....................................................................................................

Son Kararlar (Hkmler)

Son karar ara kararlardan farkl olarak, mahkemenin yarglamadan el ekmesi sonucunu douran kararlardr. Son karar teriminin, hkm ile ayn anlamda olup
olmad konusunda baz duraksamalar var ise de, genellikle kabul edildiine gre ceza yarglamasnda her iki terim ayn anlama gelmektedir.
Ceza Muhakemesi Kanunu (m. 223), hkm kavramn flyle aklamaktadr:
1. Duruflmann sona erdii aklandktan sonra hkm verilir. Beraat, ceza verilmesine yer olmad, mahkumiyet, gvenlik tedbirine hkmedilmesi, davann reddi ve dflmesi karar, hkmdr.
2. Beraat karar:
a. Yklenen fiilin kanunda su olarak tanmlanmamfl olmas,
b. Yklenen suun sank tarafndan ifllenmediinin sabit olmas,
c. Yklenen su asndan failin kast veya taksirinin bulunmamas,

4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar

d. Yklenen suun sank tarafndan ifllenmesine ramen, olayda bir hukuka uygunluk nedeninin bulunmas,
e. Yklenen suun sank tarafndan ifllendiinin sabit olmamas hallerinde
verilir.
3. Sank hakknda;
a. Yklenen sula balantl olarak yafl kkl, akl hastal veya sar
ve dilsizlik
hali ya da geici nedenlerin bulunmas,
b. Yklenen suun zorunluluk hali ya da cebir veya tehdit etkisiyle ifllenmesi,
c. Meflru savunmada snrn heyecan, korku ve telafl nedeniyle afllmas,
d. Kusurluluu ortadan kaldran hataya dfllmesi, hallerinde, kusurunun
bulunmamas dolaysyla ceza verilmesine yer olmad karar verilir.
4. fllenen fiilin su olma zelliini devam ettirmesine ramen;
a. Etkin piflmanlk,
b. fiahsi cezaszlk sebebinin varl,
c. Karfllkl hakaret,
d. fllenen fiilin hakszlk ieriinin azl dolaysyla, faile ceza verilmemesi
hallerinde, ceza verilmesine yer olmad karar verilir.
5. Yklenen suu ifllediinin sabit olmas halinde sank hakknda mahkumiyet
karar verilir.
6. Yklenen suu ifllediinin sabit olmas halinde, belli bir cezaya mahkumiyet
yerine veya mahkumiyetin yan sra gvenlik tedbirine hkmolunur.
7. Ayn fiil nedeniyle, ayn sank iin nceden verilmifl bir hkm veya almfl
bir dava varsa davann reddine karar verilir.
8. Trk Ceza Kanununda ngrlen dflme sebeplerinin varl ya da soruflturma veya kovuflturma flartnn gerekleflmeyeceinin anlafllmas hallerinde,
davann dflmesine karar verilir. Ancak, soruflturmann veya kovuflturmann
yaplmas flarta bal tutulmufl olup da flartn henz gerekleflmedii anlafllrsa; gerekleflmesini beklemek zere, durma karar verilir. Bu karara itiraz
edilebilir.
9. Derhal beraat karar verilebilecek hallerde durma, dflme veya ceza verilmesine yer olmad karar verilemez.
10. Adli yarg dflndaki bir yarg merciine ynelik grevsizlik karar kanun yolu
bakmndan hkm saylr.

83

84

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

rnek vermek gerekirse;


T.C.
..............
CUMHURYET BAfiSAVCILII
Soruflturma No : 2010/1000000
Karar No :2010/0000000
SON KARAR
KOVUfiTURMAYA YER OLMADIINA DAR KARAR

DAVACI
fiKYET

:.............. ..................
:.................... KURUMU L MDRL .........

fiPHELLER :
1-................... ................. olu .............den olma, 00/01/1958 doumlu, ............ ili,
MERKEZ ilesi,
......... ky/mahallesi, 000 cilt,000 aile sra no, 000 sra noda nfusa kaytl .......... kasabas ........mah. No: 0 merkez / .......... ikamet eder.
2- ................... , .............. kz ............ den olma, 00/03/1955 doumlu, ............ ili, MERKEZ ilesi, ....... ky/mahallesi, 000 cilt, 000 aile sra no, 000 sra noda nfusa kaytl .............
kasabas ......... Mahallesi ......... Sok. no: 00 Merkez/ ............... ikamet eder
SU
: Kamu Kurumunu Dolandrmak ddialar
SU TARH : 00/03/1994 ve sonras
SU YER
:Krflehir Merkez
HBAR TARH
: 02/04/0000
SORUfiTURMA EVRAKI NCELEND
..................................................................................................................................
Yukarda akland zere ;
Her ne kadar flphelilerin kamu kurumu madur ......... y dolandrma kast ile boflanmak sureti ile zerlerine altl su iflledikleri iddia olunmufl ise de, flphelilerin su kast
ile hareket ederek salt maafl almak amac ile yaflanarak zerlerine altl suu ifllemedikleri
anlaflldndan flpheliler hakknda KAMU ADINA KOVUfiTURMA YAPILMASINA YER OLMADIINA,
Kararn flikayeti kuruma ve flphelilere TEBLNE,
Kararn tebliden itibaren yasal 15 gn gn iinde .................... Ar Ceza Mahkemesinde itiraz yolu ak olmak zere CYY nn 172-173. maddesi uyarnca karar verildi.
15.04.2010
CUMHURYET SAVCISI

4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar

Btn hakimlik ve mahkemelerin her trl kararlar, karfl oy yazlar (ayrflk


olaylar) dahil, gerekli olarak yazlr. Kararlarn rneklerinde karfl oy yazlar da
gsterilir (CMK m.34).
Hkmn gerekesinde gsterilmesi gereken hususlar flunlardr (CMK m.230):
1) Mahkmiyet hkmnn gerekesinde afladaki hususlar gsterilir:
a) ddia ve savunmada ileri srlen grfller.
b) Delillerin tartfllmas ve deerlendirilmesi, hkme esas alnan ve reddedilen delillerin belirtilmesi; bu kapsamda dosya ierisinde bulunan ve hukuka aykr
yntemlerle elde edilen delillerin ayrca ve aka gsterilmesi.
c) Ulafllan kanaat, sann su oluflturduu sabit grlen fiili ve bunun nitelendirilmesi; bu hususta ileri srlen istemleri de dikkate alarak, Trk Ceza Kanununun
61 ve 62 nci Maddelerinde belirlenen sra ve esaslara gre cezann belirlenmesi;
yine ayn Kanunun 53 ve devam Maddelerine gre, cezaya mahkmiyet yerine
veya cezann yan sra uygulanacak gvenlik tedbirinin belirlenmesi.
d) Cezann ertelenmesine, hapis cezasnn adl para cezasna veya tedbirlerden birine evrilmesine veya ek gvenlik tedbirlerinin uygulanmasna veya bu hususlara iliflkin istemlerin kabul veya reddine ait dayanaklar.
2) Beraat hkmnn gerekesinde, 223 nc Maddenin ikinci fkrasnda belirtilen hallerden hangisine dayanldnn gsterilmesi gerekir.
3) Ceza verilmesine yer olmadna dair kararn gerekesinde, 223 nc Maddenin
nc ve drdnc fkralarnda belirtilen hallerden hangisine dayanldnn gsterilmesi gerekir.
4) Yukardaki fkralarda belirtilen hkmlerin dflnda baflka bir karar veya hkmn verilmesi hlinde bunun nedenleri gerekede gsterilir.

Hkmn gerekesi ve hkm fkrasnn ierecei hususlar da (CMK m.232)


flyledir:
1) Hkmn baflna, Trk Milleti adna verildii yazlr.
2) Hkmn baflnda;
a) Hkm veren mahkemenin ad,
b) Hkm veren mahkeme baflkannn ve yelerinin veya hkimin, Cumhuriyet
savcsnn ve zabt ktibinin, katlann, madurun, vekilinin, kanun temsilcisinin
ve mdafiin ad ve soyad ile sann ak kimlii,
c) Beraat karar dflnda, suun ifllendii yer, tarih ve zaman dilimi,
d) Sann gzaltnda veya tutuklu kald tarih ve sre ile halen tutuklu olup olmad, yazlr.
3) Hkmn gerekesi, tmyle tutanaa geirilmemiflse aklanmasndan itibaren en
ge onbefl gn iinde dava dosyasna konulur.
4) Karar ve hkmler bunlara katlan hkimler tarafndan imzalanr.
5) Hkimlerden biri hkm imza edemeyecek hle gelirse, bunun nedeni mahkeme
baflkan veya hkmde bulunan hkimlerin en kdemlisi tarafndan hkmn altna
yazlr.
6) Hkm fkrasnda, 223 nc Maddeye gre verilen kararn ne olduunun, uygulanan kanun Maddelerinin, verilen ceza miktarnn, kanun yollarna baflvurma ve tazminat isteme olanann bulunup bulunmadnn, baflvuru olana varsa sresi ve
merciinin tereddde yer vermeyecek flekilde aka gsterilmesi gerekir.
7) Hkmlerin nshalar ve zetleri mahkeme baflkan veya hkim ile zabt ktibi tarafndan imzalanr ve mhrlenir.

Son kararlarda bulunmas gereken hususlar inceleyelim.


Son kararda en stte, karar veren mahkemenin ad yazlr.

85

86

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

rnek:
T.C.
ANKARA
SULH CEZA MAHKEMES
Son kararda, daha sonra, verilen hkmn Esas (E.), Karar (K.) ve Cumhuriyet
Baflsavcl esas (C. Baflsav. E.) numaralar yazlr.
rnek:
ESAS NO
KARAR NO
C. BfiSAV. E. NO

: 2006/000
: 2008/00
: 2005/0000

Son kararn sa stne (byk harflerle) KARAR kelimesinin yazlmas, uygulamada yapld gibi sz konusu kararn ne olduunu grebilmek asndan yerinde olur.
Esas, Karar ve Cumhuriyet Baflsavcl numaralarndan sonra sol bafltan bafllamak zere, son karar veren hakim veya hakimlerin adlar ile sicil numaralar yazlr.
rnek:
HAKM

: AAA BBB 00000

veya ar ceza mahkemelerinde


BAfiKAN
YE
YE

: XXX YYY 00000


: ZZZ TTT 00000
: CCC DDD 00000

Asliye ceza ve ar ceza mahkemelerinde Cumhuriyet Baflsavcs (veya Savcs)


da duruflmalarda hazr bulunur. Bu nedenle yarglamada hazr bulunan Cumhuriyet Baflsavcsnn (veya savcsnn) ad ve soyad ile sicil numaras da belirtilir.
rnek:
C.BAfiSAV. (SAV)

: DDD EEE 00000

Daha sonra tutanak (zabt) katibinin ad soyad ile sicil numaras yazlr.
rnek:
KATP

: ZZZ VVV 00000

Kamu davasnda davac Kamu Hukuku (K.H.)dur. Bu nedenle iddianamede,


davac hanesinin karflsna K.H. yazlr.
rnek:
DAVACI

: K.H.

Davada eer madur/mflteki (yaknc) varsa, onun ad soyad ile adresi yer
alr. Ayn flekilde olayda, ldrlen (maktul) varsa, onun ad soyad ile oturduu
(nfusa kaytl olduu) yer de belirtilir.

87

4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar

rnek:
MADUR(E)
MfiTEK
MAKTUL(E)

: XXX YYY, 00. cad. ......... sokak .........../Ankara


: ZZZ TTT, ...... sitesi No: 00 .........../Ankara
: DDD AAA, .......... lesi nfusuna kaytl

Eer ceza davasna katlan (mdahale eden) varsa onlarn ad ve soyad ile adresleri de yazlr.
Suu iflleyen kiflinin (kiflilerin) ad, soyad, adres ve kimliklerinin son kararda
aka gsterilmesi gerekir. zellikle, ad benzerliinden domas olas yanlfllklar ortadan kaldrmak amacyla, sann kimliinin aka kararda belirtilmesi gerekir. Bilindii gibi, lkemizde bazen gerek sank yerine baflka bir sann (bilerek
veya yanlfllkla) cezaevlerinde yatt bir gerektir. Bu nedenle sann gerek
kimliinin saptanmas olduka nemlidir.
Sank kendini vekil ile temsil etmiflse, vekilinin ad, soyad ile adresi de yazlr.
Eer sank nezarete alnmflsa, tevkif edilmiflse ve tahliye olunmuflsa (ve hatta yeniden tevkif olunmufl ise) bunlar da ayr ayr yazlabilir.
Dava konusu suun tr, son kararda ksaca belirtilir. Suun ifllendi tarih de kararda belirtilir. Son kararn verildii tarihin de bu arada belirtilmesi, uygulamada
kolaylk salar.
Yarglamann ak m yoksa gizli mi yapld belirtilir. Gereke, son kararn
(hkmn) nemli blmlerinden biridir. Burada mahkeme, vard sonucun gerekesini belirtir. Mahkeme kararlarnn gerekeli olmas, ayn zamanda bir anayasal buyruktur. Gereke, mahkemenin vard sonucun doru olup olmadn denetleme olana verdii gibi, taraflar da gereke sayesinde karadan tatmin olabilirler. Uygulamada, baz mahkemeler gereke baflln kullanrken, baz mahkemeler, Gerei Dflnld baflln kullanmaktadrlar.
Hkm fkras ksm, mahkemenin vard sonucu gsteren ksmdr. Daha nce de belirttiimiz gibi, hkm beraata, mahkumiyete, durmaya, dflmeye, redde
iliflkin olur (CMK m.223). Hkmn fkrasnn sonunda kararn verildii tarih yazlr. Karar hkm veren hakim veya hakimler tarafndan imzalanr. Yine yarglamann resmi tan durumunda olan tutanak katibi de karar imzalar.
Son kararda tutanak katibinin sicil numaras ve ad sizce neden bulunur?
SIRA SZDE

SIRA SZDE

D fi N E L M

D fi N E L M

S O R U

S O R U

DKKAT

DKKAT

SIRA SZDE

AMALARIMIZ

N N

SIRA SZDE

AMALARIMIZ

K T A P

K T A P

TELEVZYON

TELEVZYON

NTERNET

NTERNET

88

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Konumuzla ilgili birka rnek verelim:


T.C.
..........................
SULH CEZA MAHKEMES
DDANAMENN
DEERLEN.NO
HAKM
KATP
DAVACI
fiPHEL

SU
SU TARH
VE ZAMANI

TRK MLLET ADINA


KARAR

:2006/000
: .......... ................... 00000
: .............. ............... 000000
: K.H.
:............. ............... - ............. ve ............olu, 1958 do.
............. merkez h.............. .......... nf.kaytl halen ............. mah.
............cad. No:00 ................ adresinde oturur.
:NTELKL HIRSIZLIK
: 00.08.2006

Yukarda ak kimlii ve yklenen suu yazl ............ ......... hakknda tanzim olunan
........... C.Baflsavclnn 00.09.2006 gn, 2006/0000 esas sayl iddianamesi mahkememize
gelmekle, iddianamenin deerlendirmesi Defterinin 2006/000 srasnda kayd yapld.
GERE DfiNLD :
fipheli ............... .............. hakknda 5237 S.TCK.142/1-f,145/1,168/1 maddeleri
uyarnca nitelikli hrszlk suundan kamu davas almfl ise de , nitelikli hrszlk suunun
Asliye Ceza Mahkemesindeki mevattaki sulardan olduu anlaflldndan iddianamenin iadesine dair afladaki karar verilmifltir.
HKM:
........... C.Baflsavclnn flpheli ................. ............ hakknda dzenlenen
00.09.2006 tarih, 2006/472 iddianame numaral iddianamesinin ADESNE ,
Kararn C.Baflsavclna tevdiine,
Dair , karar tebli tarihinden itibaren 7 gn iinde mahkememize verilecek bir dileke ile ............ Asliye Ceza Mahkemesine itiraz yolu ak olmak zere dosya zerinde yaplan inceleme sonunda karar verildi 00.09.2009
Katip 000000

Hakim 00000

4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar

T.C.
..........................
SULH CEZA MAHKEMES

KARAR
BERAAT

ESAS NO
: 2003/000
KARAR NO
: 2004/00
C.S.ESAS NO
: 2003/000
HAKM
: .............. ........... 000000
KATP
: ........... ............ 00000
DAVACI
: K.H.
SANIK
: ......... .............,.... ve ......dan olma 1956 d.lu. ......i,merkez,
......ky nf.kaytl halen ......mah...... sok.No:00 D:0
........... adresinde oturur.Seyyar kfteci,evli,........... ocuklu,okur yazar,
Sabkasz,T.C.slam.
SU
: TEHDT.
SU TARH
: 00.03.2003
KARAR TARH
: 00.01.2004
Yukarda ak kimlii yazl sanklar hakknda atl sutan mahkememizde yaplan ak
yarglama sonunda:
GERE DfiNLD :
............................................................................................................
HKM : Gerekesi yukarda akland zere;
..................................................... tehdit ettii iddias ile mahkememize kamu davas
almfl ise de, mfltekinin soyut beyanndan baflka sann mahkumiyetine yeterli,her trl
flpheden uzak, kesin ve inandrc delil elde edilemediinden sann atl sutan BERAATNE,
Yarglama giderlerinin kamu zerinde braklmasna,
Dair karar mflteki ve sann yokluunda,yasa yolu ak olmak zere aka okunup
usulen anlatld.00.01.2004
Katip 000000

Hakim 000000

89

90

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

zet

N
A M A

Hukuk davalar iin gerekli yazflmalar aklamak,


Hukuk yarglamasnda kararlar genellikle, ara
kararlar ve nihai kararlar olarak ikiye ayrlr.
Ara kararlar, dava konusu uyuflmazla ksmen
veya tamamen son vermeyen ve fakat yarglama
srasnda ortaya kan baz sorunlar zen kararlardr. Ara kararlaryla mahkeme, uyuflmazlktan
el ekmez; aksine bu tr kararlarla yarglama devam eder. Bu nitelii dolaysyla ara kararlar,
mahkemeyi son kararara doru gtrc ve deyifl yerinde ise son karar hazrlayc nitelikte kararlardr. Ara kararlarn, son kararlardan ayran
zellik, ara kararlarnn bafll baflna temyiz edilememelerinde ve (usule iliflkin kazanlmfl hak yaratmadklar srece) bu kararlardan rcu edilebilmesinde kendini gsterir. Uygulamada, ara kararlarnn biimiyle ilgili olarak, genellikle flyle
bir yol izlenmektedir: Eer duruflma dflnda bir
karar alnyorsa, ounlukla kararda, HMK m.
297 kyasen uygulanarak orada anlan hususlara
yer verilmekte; yok eer duruflma iinde bir karar alnyorsa, duruflma safahatnn yazlmasndan sonra, tutanan sonunda G.D.- Gerei Dflnld- denilerek ara karar yazlmaktadr. Son
kararlar, yarglamaya son veren, dier bir ifadeyle mahkemenin dosyadan el ekmesi sonucunu
douran kararlardr. Mahkemenin dosyadan el
ekmesi, uyuflmazln esas hakknda verilecek
bir kararla; uyuflmazln esastan grlebilmesinin mmkn olmad durumlarda, usulden verecei bir kararla veya davann konusuz kalmas
halinde verilecek bir kararlarda olabilir. Son kararlarda hangi hususlarn bulunaca HMK madde 297de dzenlenmifltir.

N
A M A

Ceza davalar iin gerekli yazflmalar yapmak,


Ceza davalarndaki karar terimi, hukuk davalarndaki karardan baz alardan ayrlr. Bunun
nedeni, ceza yarglamasnn kendine has zelliklerinden gelir. Ara kararlar bakmndan, ceza
yarglamasyla hukuk yarglamas arasnda pek
fark olmad sylenebilir. Ceza davalarndaki
ara kararlarn biimi konusunda, yasal bir dzenleme yoktur. Uygulamada, ara kararlarnn
flekli ile ilgili olarak genellikle flyle bir yol izlenir: Eer duruflma dflnda bir karar alnyorsa,
ounlukla son kararlardaki flekil kyasen uygulanmaktadr. Yok eer duruflma iinde bir karar
alnyorsa, duruflma safahatnn yazlmasndan
sonra, tutanan sonunda G.D. Gerei dflnld denilerek ara karar yazlmaktadr. Son karar
ara kararlardan farkl olarak, mahkemenin yarglamadan el ekmesi sonucunu douran kararlardr. Son karar teriminin, hkm ile ayn anlamda olup olmad konusunda baz tartflmalar
olsa da, genellikle kabul edildiine gre ceza
yarglamasnda her iki terim ayn anlama gelmektedir. Hkmn gerekesi ve hkm fkrasnn ierecei hususlar da CMK m.232de dzenlenmifltir.

4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar

91

Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin afladaki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar durumunuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayacanza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ.

5. Ceza yarglamasnda ara kararda afladakilerden


hangisinin bulunmas aranmaz?
a. Karar veren mahkemenin ad
b. Verilen hkmn esas ve karar numaralar
c. Karar veren hakim veya hakimlerin adlar
d. Tutanak katibinin ad ve soyad
e. Mbaflirin ad ve soyad

1. Afladakilerden hangisi bir ifl ya da sorun hakknda dflnlerek verilen kesin hkm ifade eder?
a. Ara karar
b. Son karar
c. Karar
d. Ynetsel yarg
e. Yargsal karar

6. Afladakilerden hangisi son karar anlamndadr?


a. Hkm
b. Ara karar
c. Bilirkifli
d. Tespit
e. Keflif

2. Afladakilerden hangisi dava konusu uyuflmazla


ksmen veya tamamen son vermeyen ve yarglama srasnda ortaya kan sorunlar zen kararlardr?
a. Ara karar
b. Son karar
c. Karar
d. Ynetsel yarg
e. Yargsal karar
3. Afladakilerden hangisi ara kararlarn son kararlardan ayran zelliklerden biridir?
a. Temyiz edilmesi mmkn olan kararlardr.
b. Ara kararlarda rcu edilemez.
c. Ara karlarda slah isteminin reddine karar verilemez.
d. Ara kararlar temyiz edilemez.
e. Yarglamann iadesi istemini kabule iliflkin ara
karar verilemez.
4. Afladakilerden hangisi mahkemenin dosyadan el
ekmesini gerektiren durumlardan biridir?
a. Dosyann bilirkifliye gnderilmesi
b. Keflif yaplmas
c. Tanklarn ifadelerinin alnmfl olmas ile
d. Harcn eksik yatrlmas sebebiyle
e. Uyuflmazln esas hakknda karar verilmesi

7. Sre uzatm karar afladakilerden hangisine rnektir?


a. Son karar
b. Keflif
c. Ara karar
d. Tespit
e. Bilirkifli
8. Son kararda mahkemenin ad nereye yazlr?
a. Alt ortaya
b. ste
c. st saa
d. Alt saa
e. Alt sola
9. Zabt katibinin ad ve soyad son kararda nereye yazlr?
a. st ortaya
b. Tanklardan sonra
c. Sann adndan sonra
d. Hakim veya hakimlerin adndan sonra
e. Alt ortaya
10. Ceza davalarnda iddiac ksmna afladakilerden
hangisi yazlr?
a. C.S.
b. K.H.
c. A.C.
d. C.D.
e. D.A.

92

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Okuma Paras

Sra Sizde Yant Anahtar

Kararlarn ara karar ve nihai kararlar olarak ayrm,


usl hukukunda ska yaplmaktadr. Bu ayrm, karar
verildikten sonra hkimin uyuflmazln zmne devam edip etmemesine gre belirlenmektedir. Eer hkim, karar verildikten sonra davaya devam etmiyor, o
uyuflmazlktan elini ekiyorsa, bu tr kararlar nihai kararlardr. Nihai karar veren hkim, davada ileri srlen
talep hakknda kesin olarak karar vermektedir. Bu, talebin kabul, reddi veya ksmen kabul ksmen reddi
fleklinde olabilir.

Sra Sizde 1
............ NBET ASLYE HUKUK MAHKEMES HAKML
DOSYA NO

DAVACI

: ...... Apartman Ynetimi adna ..... .....

VEKL

: Av. ....................

DAVALI

: Ankara belediye baflkanl

D. KONUSU

: Cevap sresinin uzatlmas talebine havi

dilekedir.
Alan davaya verilecek cevaplarn hazrlanabilmesi iin ilgili

Kaynak: Pekcantez H. ve dierleri (2010). Medeni Usul


Hukuku. (s.511), Yetkin, Ankara.

mdrlklerden bilgi ve belgelerin alnmas gerekmektedir.


Yaz ve belgelere cevap sresi iinde ulafllmas zor olmas nedeniyle cevap sremizin duruflma gnne kadar uzatlmasn
vekil eden adna talep ederiz.

Kendimizi Snayalm Yant Anahtar


1. c
2. a
3. d
4. e
5. e
6. a
7. c
8.b
9. d
10. b

Ayrntl bilgi iin Genel Olarak konusuna


baknz.
Ayrntl bilgi iin Ara Kararlar konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Ara Kararlar konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Son Kararlar (Hkm) konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Son Kararlar (Hkm) konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Son Kararlar (Hkm) konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Ara Kararlar konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Son Kararlar (Hkm) konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Son Kararlar (Hkm) konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Son Kararlar (Hkm) konusuna baknz.

Daval vekili

Sra Sizde 2
ESAS NO : 2009/0000
KARAR NO : 2010/00000
ESAS NO: KARAR NO:
2009/0000 2010/00000

Sra Sizde 3
Yarglamann baflndan sonunda orda olan bir kiflidir.
Yarglamann resmi tan tutanak katibidir. Bu nedenle de hkmde yani son kararda tutanak katibinin de
ad, soyad ve sicil numaras bulunmaldr.

4. nite - Adli (Yargsal) Kararlar

Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
PEKCANITEZ H. ATALAY O. ZEKES M. (2010), Medeni Usl Hukuku, Ankara: Yetkin.
YILMAZ E. YILMAZ . (2006) Hukuk Rehberi, 8. Bask,
Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2.
Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E. (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Ankara.
http://www.tdk.gov.tr
Resmi Gazete, T.C. Baflbakanlk, Resmi Yazflmalarda
Uygulanacak Esas ve Usuller Hakknda Ynetmelik,
02.12.2004/8125

93

HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

Amalarmz

N
N

Bu niteyi tamamladktan sonra;


cra takipleriyle ilgili yazflmalar yapabilecek,
cra dairelerinde ilanen tebligat yaplacak evraklar yazabilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.

Anahtar Kavramlar
cra takibi
deme Emri
cra Emri

indekiler

Hukuk Dili ve Adli


Yazflmalar

cra ve flasa liflkin


Belge Dokman
rnekleri

CRA TAKPLER
CRA DARELERNDE LANEN
TEBLGAT YAPILACAK EVRAKLAR

cra ve flasa liflkin Belge


Dokman rnekleri
CRA TAKPLER
cra Takip Talebi
cra takipleri, takip talebi ile bafllar. cra flas Kanununa (K) m. 58e gre takip
talebi, icra mdrne yaz ile veya szl olarak yaplr. Takip talebi, takibe giriflen kiflinin, belirli miktar bir parann denmesi veya teminat gsterilmesi iin icra
takibi yaplmasna iliflkin icra dairesine ynelik talebidir. Takip alacaklnn icra dairesine ynelttii talep zerine bafllar. Alacakl, icra dairesinden szl ya da yazl
takip talebinde bulunabilir. Szl talepler bakmndan takip talebinin yapld tarih olarak, gerekli harlarn yatrlmfl olmas flartyla talebin icra memuru tarafndan tutanaa geirildii ve imzaland tarih esas alnr. Yazl takip talepleri iin,
uygulamada, basl rnek kullanlmakta ve alacakl bu rnein bofl ksmlarn kendi isteine gre doldurmaktadr. Ancak alacakl isterse, bu basl rnek yerine kendisi de usulne uygun olarak takip talebi metnini hazrlayabilir. Takip talebi, szl olarak yapldnda, icra mdr, alacaklnn kendisine yapt szl aklamalar bir tutanaa yazar ve bunun alt alacakl ile icra mdr tarafndan imzalanr.
Btn icra ve iflas takipleri bakmndan, bir tip takip talebi dzenlenmifltir.
Takip yapmak isteyen alacakl hangi takibi yapmak istiyorsa, takip talebinin kendisiyle ilgili ksmlarn doldurur.
Takip talebinin ierii flyledir:
Alacaklnn ve varsa kanuni temsilcisinin ve vekilinin ad, soyad, vergi kimlik numaras, yerleflim yerindeki adresi, alacakl yabanc memlekette oturuyorsa Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki adresi
Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad, soyad ve yerleflim yerindeki
adresi, alacakl tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras
Takip terekeye karfl almflsa, mirasnn ad, soyad ve yerleflim yerindeki adresleri
Alacan veya talep olunan teminatn cins ve Trk parasyla tutar, faizli alacaklarda faiz miktar ile ifllemeye bafllad gn, alacak veya teminat yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur zerinden talep edildii ve faizi
Taflnr rehni veya ipotekle temin edilmifl bir alacak talebinde rehin edilenin ne
olduu, rehin edilen nc flahslar tarafndan verilmifl veya mlkiyet nc
flahsa gemifl ise ad ve soyad rehnedilen fley zerinde, sonra gelen rehin hakk varsa bu hakka sahip olan kiflinin ad, soyad, yerleflim yerindeki adresi

cra takibinin, gerek haciz


yolu ile gerek rehinin paraya
evrilmesi yolu ile ve
gerekse, iflas yolu ile takipte
alacaklnn takip talebi ile
bafllayaca hususu, K m.
42de aka dzenlenmifltir.

rnein, genel ilamsz icra


takibi, kambiyo senetlerine
mahsus haciz veya iflas yolu
ile takip, btn ilaml takip
yollar rehinin paraya
evrilmesi yolu ile ilamsz
yahut ilaml takip

96

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Takip, ilama veya ilam hkmndeki belgeye mstenit ise ilam veya belgeyi
veren makamn ad; ilam veya belgenin tarihi, numaras ve zeti
Adi veya haslat kiralarna ait takip talebi
Tevdi edilen senet (polie, emre muharrer senet, ek)in tarih ve numaras,
zeti, senede dayal deilse borcun sebebi
Alacaklnn takip yollarndan hangisini talep eyledii.
SIRA SZDE

D fi N E L M
S O R U

DKKAT

SIRA SZDE

AMALARIMIZ

Yukardaki bilgiler
flnda bir rnek oluflturalm.
SIRA SZDE

deme Emirleri

fi N E L M
cra takibi,Ddeme
emrinin borluya tebli edilmesi ile hkmlerini dourur. deme emri, icra takibinin temelini teflkil etmesi bakmndan ok byk bir neme sahip olup icraS takip
O R U ifllemlerinin birincisidir. deme emrinin dzenlenmesi, alacaklnn talebi zerine gerekleflir. leri srlen hakkn maddi hukuk bakmndan tetkiki yaplmaz, borlu deme emrinin kendisine tebli edilmesinden nce dinlenilDKKAT
mez. Borlu, gnderilen deme emrine, tebli tarihinden itibaren yedi gn iinde
itiraz edebilir. tiraz halinde, genel haciz yolu ile yaplan takiplere ait deme emri
sz konusuSIRA
ise SZDE
icra takibi olduu aflamada durur ve artk alacaklnn iddia ettii
hak ekiflmeli yargya intikal eder. Buna karfln itiraz yaplmaz ise, deme emri, artk talep flekli ve maddi anlamda kesin hkm nitelii kazanr.
AMALARIMIZ
deme emri, hibir durumda borluya ynelik koflulsuz bir deme talimat iermez, aksine borlu iin, borcunu demek suretiyle alacaklsn tatmin etmek ya da
itiraz yolu ile
K takibe
T A Pkarfl koymak hususunda seenek sunan bir davet niteliindedir.
deme emrini icra dairesi dzenler. Alacaklnn verdii takip talebi alan icra
mdr, borlunun talebi uyarnca ilgili deme emrini dzenleyerek borluya
gnderir. TUygulamada,
bu ifllemler iin basl rnekler kullanlr. cra mdr, taELEVZYON
kip talebindeki bilgilere gre basl deme emri rneinin bofl ksmlarn doldurarak, deme emrini dzenler. lgili deme emri, borlunun demesine gre, genel haciz yolu ile ilgili ilamsz takipte deme emri; taflnr rehninin paraya evrilN T Etakip
R N E T taleplerinde deme emri; ipotein paraya evrilmesi yolu ile
mesi yolu ile
takip taleplerinde deme emri; adi kiraya ve haslat kirasna ait takip taleplerinde
deme emri; kambiyo senetleri (ek, polie ve emre muharrer senet) zerine haciz yolu ile yaplacak takip taleplerinde deme emri; kambiyo senetlerine mahsus iflas yolu ile takip taleplerinde deme emri; iflas yolu ile adi takip taleplerinde deme emri olabilir.
Bu deme emirlerinin ierikleri ve buna gre yaplacak ifllemlerle uygulanacak
yasal prosedrler birbirlerinden farkllk gsterir. lgili deme emri yerine yanlfl
deme emri gnderilmesi veya deme emrinin yasal ieriinden farkl bir dzenleme yaplmas halinde, buna karfl flikyet yoluna (K m. 16) gidilebilir. Uygulamada, deme emirlerinin icra mdr tarafndan deil de, alacakl tarafndan doldurularak takip talebiyle birlikte icra dairesine verildii grlmektedir.
deme emri, takipte borluya karfl yaplan birinci icra (iflas) takip ifllemidir.
Kural olarak, deme emri gnderilmeden ve ona savunma hakk verilmeden, daha sonraki takip ifllemlerine geilemez. Bu durumda, borlu flikayet yoluna giderek yaplan ifllemlerin iptalini isteyebilir. Bu husus, kamu dzeni ile ilgili olduundan, buradaki flikayet, sreye tabi deildir.
Kanun, deme ve icra emirlerinin neleri iermesi gerektii hakknda hkmler
iermektedir. Bu emirlere bakldnda, bunlarn iki ana paradan olufltuu grlmektedir.

N N

K T A P

TELEVZYON

NTERNET

ek, polie ve emre


muharrer senet

Uygulama icra mdrnn


iflini kolaylafltrma gibi
dflnlse bile, bu husus
icra mdrnn
sorumluluunu ortadan
kaldrmaz.

5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri

1. Takip talebindeki kaytlar


2. htar blm
htar blmnde kanun koyucu, her bir deme (icra) emri ve borlunun bu
emir zerine neleri yapmas gerektiinin; bunlarn yaplmas veya yaplmamas halinde karfllafllacak olaslklarn neler olduunun yazlmasn ngrlmfltr.
deme (icra) emirlerinin ieriklerini dzenleyen hkmlerin kamu dzenine
iliflkin hkmler olmas sebebiyle, uygulamada da gzlendii zere, kanuna uygun olmayan ierikteki deme emirlerinin sresiz flikyet yoluyla iptal edilecei
grlmektedir (Ylmaz, 2008:264-265).

cra Emirleri
Alacaklnn elinde bir ilam veya ilam niteliinde (K m.38) belge bulunmas halinde, alacakl borluya karfl ilaml icra takibi yapar.
Takip talebi zerine icra mdr, alacaklnn takip talebine ekleyerek verdii
belgenin ilam veya ilam niteliinde belge olup olmadn incelemek zorundadr.
cra sz konusu belgenin ilam veya ilam niteliinde belge olmamas halinde, icra
mdr icra emri gndermez. Gnderirse, icra emrinin iptali iin buna karfl sresiz flikayet yoluna gidilebilir.
cra emirleri takibin cinsine gre farkllklar gsterir. Ancak bunlarn ortak ynlerinden biri, icra emrine karfl itiraz edilememesidir.
lamlar, kural olarak on yl gemekle zaman aflmna urar. Ancak, gayrimenkul ve menkul mallarn mlkiyetine ve dier ayni haklara, flahs ve aile hukukuna
iliflkin ilamlar zamanaflmna uramazlar. laml icraya baflvurmak iin, hkmn kesinleflmesi, kural olarak flart deildir. Ancak gayrimenkuln aynna iliflkin haklara,
aile ve flahsn hukukuna iliflkin ilamlar hakem kararlar; ceza mahkemesi ilamlarnn tazminata ve yarglama giderlerine iliflkin hkm fkralar gibi baz ilamlar, kesinleflmedike icraya konulamazlar.
Para borcuna veya teminat verilmesine veya bir iflin yaplmasna veya yaplmamasna irtifak hakknn veya gemi zerindeki intifa hakknn kaldrlmasna iliflkin
ilamlarn yerine getirilmesinde icra emri; para borcu veya teminat verilmesi bakmndan borcun yedi gn ierisinde denmesi gerekir, yedi gn iinde bor denmezse borlu hakknda cebri icra uygulanacaktr, yedi gn iinde borlu mal beyannda bulunulmas gerekmektedir. Beyanda bulunulmad takdirde veya geree aykr beyanda bulunulduunda hapis cezas ile cezalandrlr.
Bir iflin yaplmas bakmndan icra emrinde belirtilen ifli, icra emrinin teblii tarihinden itibaren, ifli, verilen sre iinde yaplmazsa, K m.30 gereince icra yoluyla yerine getirileceini bilinmelidir. Kanuna (K m.30) gre; borlu, belli srede ifle bafllamaz veya bitirmez ve ifl baflkas tarafndan yaplabilecek ifllerden ise o
iflin yaplmas iin gerekli giderler icra mdr tarafndan bilirkifliye tespit ettirilir.
Alacakl tespit ettirilen bu paray der ve ifl yaptrlr. Eer alacakl bunu kabul etmezse, ayrca talebe gerek olmakszn, icra mdr borlunun yeteri kadar maln
haczeder, satar ve elde edilen para ile ifl yaptrlr. flin baflkas tarafndan yaptrlmas mmkn deilse, iflin yaplmad takdirde cra ve flas Kanununun 343.
maddesine gre bir aydan aya kadar hafif hapis cezas ile cezalandrlacaktr.
Bir iflin yaplmas bakmndan eer ilamn konusu, bir iflin yaplmasna iliflkin
ise, sz konusu iflin verilen sre iinde yaplmamas halinde borlunun cra ve flas Kanununun 343. maddesine gre (bir aydan aya kadar hafif hapis) cezalandrlaca bilinmelidir.

97

98

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

rtifak hakknn veya gemi zerindeki intifa hakknn Yararlanma hakk kaldrlmasna iliflkin olarak ilamn konusu, bir irtifak hakknn kaldrlmas veya yeni
bir irtifak hakk tesisine dair olabilir. Bu durumda icra emrinin tebliinden itibaren
yedi gn iinde irtifak hakk tesis edilmesi gerekir. Sresi iinde irtifak hakkn kaldrlmazsa ilam hkmnn zorla icra edileceini ve ilama muhalefet nedeniyle cra ve flas Kanununun 343. maddesine gre (1 aydan 3 aya kadar hafif ceza) cezalandrlacaktr.

Taflnr Teslimine Veya Taflnmaz Tahliye Ve Teslimine


Dair cra Emri
cra mdr, ilamn konusunun, taflnr teslimi veya taflnmaz tahliye ve teslimi olduunu grrse, borluya buna iliflkin icra emri gnderir.
htar blmne gre:
fl bu emrinin teblii tarihinden itibaren yedi gn iinde taflnmaz/taflnrn
teslim edilmesi gerekmektedir.
Bu sre iinde tahliye/teslim etmezseniz, icra mahkemesinden veya ait olduu mahkemeden yahut Yargtaydan icrann geri braklmasna dair karar
sunulmazsa, cra ve flas Kanununun 24 ve 26. maddelerine gre ilam hkmnn zorla icra olunacan eer gerekirse icra emri tebliine gerek olmadan haciz yolu ile icra olunaca bilinmelidir.

CRA DARELERNDE LANEN TEBLGAT YAPILACAK


EVRAKLAR
cra dairesine ilanen tebligat yaplacak evraklarn bazlar ve rnekleri flu flekildedir.
Taflnr teslimine veya taflnmaz tahliye veya teslimine iliflkin icra emri;
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
TAfiINIR TESLMNE VEYA
TAfiINMAZ TAHLYE VEYA TESLMNE LfiKN
CRA EMR
1-Alacaklnn ve varsa kanuni temsilcisinin ve ............................................
vekilinin ad, soyad ve yerleflim yerindeki
............................................
adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa
............................................
Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki
............................................
adresi
:...........................................
2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad, ............................................
soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl ............................................
tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras
: ..........................................
3-lm veren mahkeme ve ilmn tarih ve
numaras

............................................
: ..........................................

4-Talebin neden ibaret olduu

:...........................................

5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri

Yukarda yazl .............................. iflbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren


(7)gn iinde (tahliye) ve teslim etmeniz; bu mddet iinde (tahliye) ve teslim etmezseniz icra mahkemesinden veya yarglamann yenilenmesi yolu ile ait olduu
mahkemeden yahut Yargtaydan icrann geri braklmasna dair bir karar getirmezseniz cra flas Kanununun 24 ve 26 nc maddeleri gereince ilm hkmnn zorla
icra olunaca, (teslimi emredilen mal yedinizde bulunmazsa, ilmda yazl deerinin, taflnr maln deeri ilmda yazl olmad halde veya ihtilaf halinde, icra mdr tarafndan haczin yapld tarihteki rayice gre takdir olunan deerinin alnaca,
bu deer de denmedii takdirde ayrca icra emri tebliine gerek kalmakszn haciz
yolu ile icra olunaca) ihtar olunur.
(K m.24, 26)
....../....../............
cra Mdr
Mhr ve mza
ocuk teslimi veya ocukla kiflisel iliflki kurulmasna iliflkin icra emri;
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
OCUK TESLM VEYA OCUKLA KfiSEL LfiK
KURULMASINA LfiKN CRA EMR
1-Alacaklnn ve varsa kanuni temsilcisinin ve
vekilinin ad, soyad ve yerleflim yerindeki
adresi, alacakl yabanc lkede oturuyorsa
Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki adresi

..................................
..................................
..................................
: ................................

2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad


soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl
tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras

..................................
..................................
: ................................

3-lm veren mahkeme ve ilmn tarih ve


numaras

.................................
: ................................

4-Talebin neden ibaret olduu

: ................................

Teslimi hkmolunan ocuu iflbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren (7) gn
iinde teslim etmeniz; kn ilm hkmleri dairesinde lehine hkm verilen ile
kiflisel iliflki kurmasna engel olmamanz; aksi halde ocuk nerede bulunursa bulunsun cra ve fls Kanununun 25/25-a maddesi gereince ilm hkmnn zorla icra
olunaca; ilmn icras srasnda ocuk gizlenir veya kiflisel iliflki kurulmasna engel
olunursa ayn Kanunun 341 inci maddesindeki cezann uygulanaca ihtar olunur.
(K m.25, 25a)
..../..../...........
cra Mdr
Mhr ve mza

99

100

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Para borcuna veya teminat verilmesine veya bir iflin yaplmasna veya yaplmamasna, irtifak hakknn veya gemi zerindeki intifa hakknn kaldrlmasna iliflkin ilamlarn icra emri;
T.C.
.........................cra Dairesi
Dosya No : ........................
PARA BORCUNA VEYA TEMNAT VERLMESNE VEYA BR fiN YAPILMASINA
VEYA YAPILMAMASINA, RTFAK HAKKININ VEYA GEM ZERNDEK NTFA
HAKKININ KALDIRILMASINA LfiKN LMLARIN YERNE GETRLMESNDE
CRA EMR
1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve
vekilinin ad, soyad, vergi kimlik numaras ve
yerleflim yerindeki adresi, alacakl yabanc
lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei
yerleflim yerindeki adresi

................................
................................
................................
................................
:...............................

2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad,


soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl
tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras

................................
................................
:...............................

3-Alacan veya istenen teminatn Trk parasyla


tutar ve faizli alacaklarda faizin miktar ile
ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat
yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur
zerinden talep edildii ve faizi

................................
................................
................................
................................
:...............................

4-Takip terekeye karfl almflsa miraslarn ad,


soyad ve yerleflim yerindeki adresleri

................................
:...............................

5-lm veren mahkeme ve ilmn tarih ve numaras

:...............................

6-lm veya belgeye dayal olarak istenen alacan


veya teminatn; yaplmas veya yaplmamas
istenen iflin; kaldrlacak veya ykletilecek irtifak
hakknn veya gemi zerindeki irtifak veya intifa
hakknn neden ibaret olduu ve faizi

................................
................................
................................
................................
:...............................

A)Yukarda yazl borcu (teminat) iflbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren (7)
gn iinde demeniz (vermeniz); cra ve flas Kanununun 32 nci maddesi gereince ve bu sre iinde borcu (teminat) demez. (vermez) iseniz, icra mahkemesinden
veya Yargtaydan veya yarglamann yenilenmesi yolu ile ait olduu mahkemeden
icrann geri braklmasna dair bir karar getirmediiniz takdirde cebri icra yaplaca;
yine bu mddet iinde 74 nc madde gereince mal beyannda bulunmanz beyanda bulunmaz veya hakikate aykr beyanda bulunursanz 337 nci madde gereince
hapis ile cezalandrlacanz,
B) Yukarda yazl ifli iflbu icra emrinin, teblii tarihinden itibaren .............. sre
iinde yapmanz, aksi halde, 30 uncu madde gereince ilm hkmnn icraen yeri-

5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri

ne getirilecei; ifl yalnz tarafnzdan yaplmasna dair ise bu sre iinde yaplmamas halinde 343 nc maddedeki cezay gerektirecei,
C)Yukarda yazl iflin ........... sre iinde yaplmamas, aksi halde 343 nc maddedeki cezay gerektirecei,
D)Yukarda yazl iflin yaplmasna veya yaplmamasna iliflkin ilm hkm yerine getirildikten sonra, ilm hkmn ortadan kaldracak bir eylemde bulunursanz
mahkemeden ayrca hkm almaya gerek kalmadan, nceki ilm hkmnn tekrar
zorla yerine getirilecei,
E)Yukarda yazl irtifak hakkn veya gemi zerindeki intifa hakknn icra emrinin teblii tarihinden itibaren (7) gn iinde yklemeniz (kaldrmanz), aksi halde
ilm hkmnn zorla yerine getirilecei ve ilm hkmne muhalefetin ayrca cra ve
fls Kanununun 343 nc maddesindeki cezay gerektirecei, ihtar olunur.
(K m.30, 31, 32)
....../......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
potein paraya evrilmesi yolu ile takipte icra emri;
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
POTEN PARAYA EVRLMES YOLU LE TAKPTE
CRA EMR
1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve
vekilinin ad, soyad, vergi kimlik numaras
yerleflim yerindeki adresi; alacakl yabanc
lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei
yerleflim yerindeki adresi

....................................
....................................
....................................
....................................
:...................................

2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad,


soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl
tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras

....................................
....................................
:...................................

3-Alacan veya istenen teminatn Trk parasyla


tutar ve faizli alacaklarda faizin miktar ile
ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat
yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur
zerinden talep edildii ve faizi

....................................
....................................
....................................
....................................
:...................................

4-Takip terekeye karfl almflsa miraslarn ad,


soyad ve yerleflim yerindeki adresleri
5-Bor senedi ve tarihi ve taahhdn sebebi
6-Rehnedilenin ne olduu

....................................
:...................................
:...................................
:...................................

101

102

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

7-Rehnedilen nc flahs tarafndan verilmifl


veya mlkiyeti nc flahsa gemiflse onun ve
daha sonra gelen rehin hakk sahibinin ad, soyad,
yerleflim yerindeki adresi

.................................
.................................
.................................
:................................

flbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren (30) gn iinde borcu demeniz; bu
sre iinde bor denmez veya icra mahkemesinden icrann geri braklmasna dair
bir karar getirilmezse alacaklnn taflnmazn satfln isteyebilecei ihtar olunur.
(K m.149)
....../......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
lamsz takipte deme emri;
T.C.
......................cra Dairesi
Dosya No : ........................
LMSIZ TAKPTE DEME EMR
1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve
vekilinin ad soyad, vergi kimlik numaras
ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl yabanc
lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei
yerleflim yerindeki adresi

................................
................................
................................
................................
:...............................

2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad,


soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl
tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras

................................
................................
:...............................

3-Alacan veya istenen teminatn Trk parasyla


tutar, faizli alacaklarda faizin miktar ile
ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat
yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur
zerinden talep edildii ve faizi

................................
................................
................................
................................
:...............................

4-Senet ve tarihi ve senet yoksa borcun sebebi

:...............................

5-Bir terekeye karfl yaplan takiplerde miraslarn


ad soyad, yerleflim yerindeki adresleri

................................
:...............................

flbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren borcu ve takip giderlerini (7) gn
iinde demeniz (teminat vermeniz); borcun tamamna veya bir ksmna veya alacaklnn takibat icras hakkna dair bir itiraznz varsa, senet altndaki imza size ait deilse yine bu (7) gn iinde ayrca ve aka bildirmeniz; aksi halde icra takibinde bu
senedin sizden sadr olmufl saylaca; imzay reddettiiniz takdirde icra mahkemesi
nnde yaplacak duruflmada hazr bulunmanz; buna uymazsanz itiraznzn geici
olarak kaldrlaca; senet veya borca itiraznz yazl veya szl olarak icra dairesi-

5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri

ne yedi gn iinde bildirmediiniz takdirde ayn mddet iinde 74 nc madde gereince mal beyannda bulunmanz, aksi halde hapisle tazyik olunacanz, hi mal
beyannda bulunmaz veya geree aykr beyanda bulunursanz hapisle cezalandrlacanz; dava ve takip ifllemlerine esas olmak zere kendinize ait bir adresi itirazla
birlikte bildirmek zorunda olduunuz; adresinizi deifltirdiiniz halde yurt iinde yeni bir adres bildirmediiniz ve yeni adresinizin de tespit edilemedii durumda, takip
talebinde gsterilen adrese karlacak tebligatn size yaplmfl saylaca; bor denmez veya itiraz edilmezse cebr icraya devam edilecei ihtar olunur.
(K m.60)
..../..../...........
cra Mdr
Mhr ve mza
Taflnr rehninin paraya evrilmesi yolu ile takipte deme emri;
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
TAfiINIR REHNNN PARAYA EVRLMES YOLU LE TAKPTE
DEME EMR
1-Alacaklnn ve varsa kanuni temsilcisinin ve
vekilinin ad, soyad ve yerleflim yerindeki
adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa
Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki
adresi

........................................
........................................
.......................................
........................................
:.......................................

2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad,


soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl
tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras

........................................
........................................
:.......................................

3-Alacan veya istenen teminatn Trk parasyla


tutar ve faizli alacaklarda faizin miktar ile
ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat
yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur
zerinden talep edildii ve faizi

........................................
........................................
........................................
........................................
:......................................

4-Bor senedi ve tarihi ve taahhdn sebebi

:.......................................

5-Rehnedilen fleyin ne olduu

:.......................................
........................................

6-Rehnedilen nc flahs tarafndan verilmifl


veya mlkiyeti nc flahsa gemiflse onun ve
daha sonra gelen rehin hakk sahibinin ad,
soyad, yerleflim yerindeki adresi

........................................
........................................
........................................
:.......................................

103

104

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

flbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren (15) gn iinde borcu demeniz;
rehin hakkna karfl bir itiraznz varsa tebli tarihinden itibaren (7) gn iinde dileke ile veya szl olarak icra dairesine bildirmeniz; borcun bir ksmna itiraznz varsa o ksmn cihet ve miktarn aka gstermediiniz takdirde itiraz etmemifl saylacanz; senet altndaki imzay inkr ediyorsanz ayrca ve aka bildirmeniz; aksi
halde senetteki imzay kabul etmifl saylacanz; bu sre iinde rehin hakknda aka itiraz etmediiniz takdirde alacaklnn rehin hakkn takip safhas iinde artk tartflma konusu olamayaca; srf rehin hakkna itiraz edildii takdirde alacaklnn bu
takip yolundan vazgeerek takibinin haciz yolu ile devamn ve 74 nc madde gereince mal beyannda bulunmanz isteyebilecei, bu sreler iinde itiraz edilmez
ve bor denmezse rehnin satlaca ihtar olunur.
(K m.146, 147)
......./......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
potein paraya evrilmesi yolu ile takipte deme emri;
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
POTEN PARAYA EVRLMES YOLU LE TAKPTE
DEME EMR
1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve
vekilinin ad, soyad, vergi kimlik numaras
ve yerleflim yerindeki adresi; alacakl yabanc
lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei
yerleflim yerindeki adresi

......................................
......................................
......................................
......................................
:.....................................

2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad,


soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl
tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras

......................................
......................................
:.....................................

3-Alacan veya istenen teminatn Trk parasyla


tutar ve faizli alacaklarda faizin miktar ile
ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat
yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur
zerinden talep edildii ve faizi

......................................
......................................
......................................
......................................
:.....................................

4-Takip terekeye karfl almflsa miraslarn ad,


soyad, yerleflim yerideki adresleri

......................................
:.....................................

5-potek belgesi ve tarihi (ipotek bir cari hesap


veya ifllemeyecek kredi vesaire gibi bir
mukavelenin teminat olarak verilmiflse tarih
ve numaras)

......................................
......................................
......................................
:.....................................

6-Rehnedilenin ne olduu

:.....................................

5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri

7-Rehnedilen nc flahslar tarafndan verilmifl


veya mlkiyeti nc flahslara gemifl ise
onun ve daha sonra gelen rehin hakk sahibinin
ad, soyad, yerleflim yerindeki adresi

.........................................
.........................................
.........................................
:........................................

flbu icra emrinin teblii tarihinden itibaren (30) gn iinde borcu demeniz; borca karfl bir itiraznz varsa tebli tarihinden itibaren (7) gn iinde yazl veya szl
olarak (ipotek hakkna itiraz edilemez mad. 150) icra dairesine bildirmeniz; borcun
bir ksmna itiraznz varsa o ksmn cihet ve miktarn aka gstermediiniz takdirde itiraz etmemifl saylacanz; senet altndaki imzay inkr ediyorsanz ayrca ve
aka bildirmeniz, aksi takdirde senetteki imzay kabul etmifl saylacanz; sresi
iinde itiraz edilmez ve bor denmezse alacaklnn taflnmazn satfln isteyebilecei ihtar olunur.
(K m.149/b)
......./......../..........
cra Mdr
Mhr ve mza
flas yolu ile adi takipte deme emri;
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
FLS YOLU LE AD TAKPTE
DEME EMR
1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve vekilinin ...................................
ad, soyad vergi kimlik numaras ve yerleflim yerindeki..................................
adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa,
:..................................
Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki adresi
:..................................
2-Borlu ve varsa kanuni temsilcisinin
ad, soyad ve yerleflim yerindeki adresi,
alacakl tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras

...................................
...................................
:..................................

3-Alacan Trk parasyla tutar, faiz


miktar ve ifllemeye bafllad gn;
alacak veya teminat yabanc para ise alacan hangi
tarihteki kur zerinden talep edildii ve faizi

...................................
...................................
...................................
:..................................

4-Senet ve tarihi

:..................................

flbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren borcu ve takip giderlerini (7) gn
iinde demeniz, bu sre iinde borcunuz olmadna veya iflsa tbi flahslardan
bulunmadnza dair bir itiraznz varsa dileke ile icra dairesine bildirmeniz ve konkordato teklif edebileceiniz; ayn sre iinde bor denmedii takdirde alacaklnn
ticaret mahkemesinden ifls karar isteyebilecei ihtar olunur.
(K m.155)
........../......./......
cra Memuru
Mhr ve mza

105

106

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Kambiyo senetlerine (ek, polie ve emre muharrer senet) zg iflas yolu ile takipte
deme emri;
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
KAMBYO SENETLERNE (EK, POLE VE EMRE MUHARRER SENET)
ZG FLS YOLU LE TAKPTE DEME EMR
1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve vekilinin :..............................
ad,soyad vergi kimlik numaras ve yerleflim yerindeki:..............................
adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa,
:..............................
Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki adresi
:..............................
2-Borlu ve varsa kanuni temsilcisinin
ad, soyad ve yerleflim yerindeki adresi,
alacakl tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras

:..............................
:..............................
:..............................

3-Alacan Trk parasyla tutar,faiz


miktar ve ifllemeye bafllad gn;
alacak yabanc para ise alacan hangi
tarihteki kur zerinden talep edildii ve faizi

:..............................
:..............................
:..............................
:..............................

4-Senet ve tarihi

:..............................

flbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren borcu ve takip giderlerini (5) gn
iinde demeniz; kambiyo senedi ve borca ait her trl itiraz ve flikyetlerinizi yine
bu (5) gn iinde sebepleriyle birlikte ve dier tarafa tebli edilecek nshadan bir
fazla dileke ile icra dairesine bildirmeniz; (5) gn iinde bor denmedii; veya itiraz ve flikyet edilmedii takdirde, alacaklnn ticaret mahkemesinden iflsnz isteyebilecei; itiraz ve flikyet edildii takdirde alacaklnn ticaret mahkemesinden itiraz
ve flikyetin kaldrlmas ve iflsnza karar verilmesini isteyebilecei ihtar olunur.
(K m.171)
........../......./..........
cra Memuru
Mhr ve mza
Adi kiraya ve haslat kiralarna ait takipte deme emri;
T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
AD KRAYA VE HASILAT KRALARINA AT TAKPTE
DEME EMR
1-Alacakl ve varsa kanuni temsilcisinin ve
vekilinin ad, soyad ve yerleflim yerindeki
adresi; alacakl yabanc lkede oturuyorsa

.....................................
.....................................
.....................................

5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri

Trkiyede gsterecei yerleflim yerindeki


adresi

.........................................
.........................................

2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad,


soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl
tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras

.........................................
.........................................
:........................................

3-Alacan Trk parasyla tutar, faiz miktar ve


ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat
yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur
zerinden talep edildii ve faizi

.........................................
.........................................
.........................................
:........................................

4-Bir terekeye karfl yaplan takiplerde miraslarn .........................................


ad, soyad ve yerleflim yerindeki adresleri
:........................................
5-Szleflme ve tarihi

:........................................

Yukarda yazl borcu iflbu deme emrinin teblii tarihinden itibaren ..................
gn iinde demeniz; borcun bir ksmna veya tamamna veya alacaklnn takibine
karfl bir itiraznz varsa, yine bu deme emrinin teblii tarihinden itibaren ..............
gn iinde aka ve sebepleri ile birlikte cra ve fls Kanununun 62 nci maddesi
hkm gereince dileke ile veya szl olarak icra dairesine bildirmeniz; kira aktini
ve szleflmedeki imzanz kesin ve ak olarak reddetmediiniz takdirde, akdi kabul
etmifl saylacanz; yukardaki sreler iinde borcu demeniz veya itiraz etmezseniz,
alacaklnn icra mahkemesinden tahliyenizi isteyebilecei ve kesinleflen kira alacandan dolay da haciz talep edilebilecei ihtar olunur.*
(K m.269)
......./......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
Yazl szleflme ile kiralanan taflnmazn kira sresinin bitmesi durumunda tahliye emri;
T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................
YAZILI SZLEfiME LE KRALANAN TAfiINMAZIN KRA SRESNN
BTMES DURUMUNDA TAHLYE EMR
1-Kiralayann ve varsa temsilcisinin ad,
soyad ve yerleflim yerindeki adresi

:........................................
:........................................

2-Kiracnn ve varsa temsilcisinin


yerleflim yerindeki adresi

:........................................
:........................................

3-Tahliyesi istenen taflnmazn


nevi ve mevkii

:........................................
:........................................

4-Szleflme ve tarihi

:........................................

107

108

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

numaral bentte yazl kira sresi bitmifl olan taflnmaz iflbu tahliye emrinin
teblii tarihinden itibaren (15) gn iinde tahliye ve teslim etmeniz; kirann yenilendiine veya uzatldna dair bir itiraznz varsa (7) gn iinde dileke ile veya szl
olarak icra dairesine bildirmeniz; mddeti iinde itiraz etmez veya kendiliinizden
tahliye etmezseniz icraen karlacanz; itiraznz kaldrlrsa cra ve fls Kanununun 273 nc maddesi gereince zorla tahliye olunacanz ihtar olunur.
(K m. 272, 273)
......../........./..........
cra Memuru
Mhr ve mza
tiraz belgesi;
T.C.
..................................cra Dairesi
Dosya No :....................................
TRAZ BELGES
1-Borlu ve varsa vekilinin
ad ve soyad
2-tirazn nitelii ve tarihi

:...........................................
:...........................................

flbu belge cra ve flas Kanununun 62,176-a maddeleri


.................................................................................. verilmifltir.
(K m. 62/son, 176/ a,son)
........./........./............
Belgeyi alan
mza

gereince

cra Memuru
Mhr ve mza

Haciz tutana;
T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................
HACZ TUTANAI
Alacaklnn ve varsa vekilinin veya
temsilcisinin ad ve soyad
Borlunun ve varsa vekilinin veya
temsilcisinin ad ve soyad
Haczin hangi gn ve saatte ve nerede
ve kimin huzurunda yapld
Alacan miktar
Haciz edilen mallar ve takdir edilen
kymetler (*)

.........................................................
.........................................................
.........................................................
:........................................................
.........................................................
:........................................................
:........................................................
.........................................................
:........................................................

5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri

Lira
...............
...............
...............
...............
...............
...............

Kurufl
...............
...............
...............
...............
...............
...............

Adet
...............
...............
...............
...............
...............
...............

...............
...............
...............
...............
...............
...............

Cinsi
...............
...............
...............
...............
...............
...............

...............
...............
...............
...............
...............
...............
TOPLAM

Kymeti takdir eden bilirkiflinin ad, soyad, .....................................................


meslei ve adresi
:....................................................
Bilirkifliye takdir edilen cret miktar
:....................................................
Yeni alacakllarn ifltirak ve bu yzden
.....................................................
ilve suretiyle yaplan yeni hacizler
:....................................................
Borlunun ve nc kiflilerin iddialar
:....................................................
Yedieminin ad, soyad ve yerleflim yerin- .....................................................
deki adresi kendisine takdir edilen creti, .....................................................
edilmemiflse sebebi
:....................................................
Haciz taflnmaza iliflkin ise cinsi, nitelii,
.....................................................
snrlar, kymeti ve gerekli dier hususlar :....................................................
cra Mdr Alacakl veya Vekili
Mhr ve mza
veya Temsilcisi

Borlu veya Vekili


veya Temsilcisi

_____________________________________________
(*) Haczedilen mal daha nce ihtiyaten haczedilmiflse
ihtiyaten haciz sahibinin ifltirak hakk,haczi kabil
mallarn kfi gelmemesi veya hi bulunmamas hali.

Yediemin

Bilirkifli

(K m.102)
Davet kad;
T.C.
........................... cra Dairesi
Dosya No : .............................
DAVET KIDI
1-Alacaklnn ve varsa vekilinin ad, soyad ve adresi :.....................................
2-Borlunun ve varsa vekilinin ad, soyad ve adresi :.....................................
3-Haczin yapld gn ve saat
:.....................................
cra ve fls Kanununun 102 nci maddesi uyarnca yaplan haciz srasnda kendiniz veya Tebligat Kanunu hkmlerine gre tebelle yetkili kimse hazr bulunmadndan iflbu kdn tebli tarihinden itibaren sz edilen Kanunun 103 nc maddesi gereince (3) gn iinde haciz tutanan tetkik ve bir diyeceiniz varsa bildirmeniz iin icra dairesine baflvurmanz tebli olunur. *
(K m.103)
....../....../.........
cra Mdr
Mhr ve mza

109

110

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Taflnrn ak arttrma flartnamesi ve tutana;


T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................
TAfiINIRIN AIK ARTIRMA fiARTNAMES VE TUTANAI
Alacaklnn ad ve soyad
Borlunun ad soyad
Artrmann yaplaca yer,gn ve saat
Birinci artrma tarihi
kinci artrma tarihi
lnn flekli
Taflnrn takdir edilen kymeti
Lira
Kurufl
Adeti
...............
............... ...............
...............
............... ...............
...............
............... ...............
...............
............... ...............
...............
............... ...............
...............
............... ...............

:.......................................................
:.......................................................
:.......................................................
:.......................................................
:.......................................................
:.......................................................

...............
...............
...............
...............
...............
...............

Cinsi
...............
...............
...............
...............
...............
...............

...............
...............
...............
...............
...............
...............

ARTIRMA fiARTLARI
1-Tayin edilen zamanda mal defa barldktan sonra en ok artrana satlr. fiu
kadar ki artrma bedeli, maln tahmini deerinin % 60n bulmak ve satfl isteyenin
alacana rhan olan dier alacaklar o mal ile temin edilmifl ise bu suretle rhan
olan alacaklarn toplamndan fazla olmak flarttr. Artrma bu miktara bali olmazsa
satfl geri braklr ve artranlar taahhtlerinden kurtulurlar.
2-Yukardaki flartlar dairesinde mal satlmazsa ikinci artrmaya braklr ve ikinci
artrmada mal defa barldktan sonra en ok artrann stnde braklr. fiu kadar ki, artrma bedelinin, maln tahmin edilen deerinin % 40n bulmas ve satfl isteyenin alacana rhan olan alacaklarn toplamndan fazla olmas ve bundan baflka paraya evirme ve paralarn paylafltrlmas giderlerini gemesi flarttr. Aksi halde
satfl talebi dfler.
3-haleye katlp daha sonra ihale bedelini yatrmamak suretiyle ihalenin fehine
sebep olan tm alclar ve kefilleri, teklif ettikleri bedel ile son ihale bedeli arasndaki farktan ve dier zararlardan ve ayrca temerrt faizinden mteselsilsen sorumludurlar. hale fark ve temerrt faizi ayrca hkme hacet kalmakszn dairece tahsil
olunur. Bu fark, varsa ncelikle teminat bedelinden tahsil olunur.
4-Satfltan mtevellit Belediye har ve resimleriyle damga resmi ve % ...... K.D.V.
..................... ...................... ait olacaktr.
5-Baflkaca lzumlu izahat ........................................................................................
(K m.114)
......../......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza

5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri

ARTIRMA
Artrma yapld yer, saat ................................................................................
ARTIRILAN MKTAR
ARTIRANLAR
Kurufl
Ad Soyad
mzas
Lira
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
defa barlmfl, fazlaya istekli kmamfl olduundan karfllarnda yazl bedelle alcsna (alclara) ihale olunmufltur.
Tarih..............................Saat..............................Dakika..............................
cra Mdr
Telll
Alc
Alcya, ihale bedelini demek zere ........................................... gn sre verildi.
cra Mdr
...../...../.........
Alc
stekli kmadndan, teklif edilen fiyat % 60 n bulunmadndan satfl yaplmamfltr.
...../...../.........
cra Mdr
Telll
1. ARTIRMA
ARTIRILAN MKTAR
ARTIRANLAR
Lira
Ad Soyad
mzas
Kurufl
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
...............
............... .......................................
.................................
defa barlmfl, fazlaya istekli kmamfl olduundan kanun flartna uygun en
ok fiyat veren yukarda yazl...................................................................... s (lar) na
ihale olunmufltur.
...............................Tarih ............................... Saat ............................... Dakika
cra Mdr
Telll
Alc

111

112

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Alcya, ihale bedelini demek zere ............................................ gn sre verildi.


cra Mdr
...../...../.........
Alc
hale olunmamas ve satfl talebinin dflmesi sebebi : ..............................................
...../...../.........
cra Mdr
Telll
Taflnrn ak arttrma ilan;
T.C.
.......................... cra Dairesi
Dosya No : ...........................
TAfiINIRIN AIK ARTIRMA LNI
Bir bortan dolay hacizli ve aflada cins, miktar ve deerleri yazl mallar satfla
karlmfl olup:
Birinci artrmann ...../...../........ gn saat ........................... de ..........................de
yaplaca ve o gn kymetlerinin % 60na istekli bulunmad takdirde ...../...../..........
gn ayn yer ve saatte 2. artrmann yaplarak satlaca; flu kadar ki, artrma bedelinin maln tahmin edilen deerinin %40n bulmasnn ve satfl isteyenin alacana
rhan olan alacaklarn toplamndan fazla olmasnn ve bundan baflka paraya evirme ve paylarn paylafltrma giderlerini gemesinin flart olduu; mahcuzun satfl bedeli zerinden % ....... orannda K.D.V.nin alcya ait olaca ve satfl flartnamesinin icra dosyasnda grlebilecei; gideri verildii takdirde flartnamenin bir rneinin isteyene gnderilebilecei; fazla bilgi almak isteyenlerin yukarda yazl dosya numarasyla Dairemize baflvurmalar iln olunur. ......./....../..........
...../...../..........
cra Mdr
Mhr ve mza
Takdir Edilen Deeri
Lira
Krfl.
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
(K m.114/1, 114/3)

Adedi
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............

Cinsi
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............

Taflnmazn ak arttrma flartnamesi ve tutana;


T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................

Nitelii ve nemli zellikleri


...............................................
...............................................
...............................................
...............................................
...............................................
...............................................
...............................................

5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri

TAfiINMAZIN AIK ARTIRMA fiARTNAMES VE TUTANAI


1-Alacaklnn ad ve soyad
.............. .............. .............. ..............
2-Borlunun ad ve soyad
.............. .............. .............. ..............
3-Artrmann yaplaca, yer, gn,saat
.............. .............. .............. ..............
4-fiartnamenin ak bulundurulduu ilk gn.............. .............. .............. ..............
Birinci Artrma : ....../....../........ gn saat ................... ................... ...................
5-Artrma tarihi ........kinci Artrma : ...../....../........ gn saat ............... ...............
6-Taflnmazn tapu kayd ve nitelii :
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
7-Tapu sicilindeki dier bilgiler ......................... ......................... .........................
8-Taflnmaz zerindeki mkellefiyetler
.................... .................... ....................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
9-Takdir olunan deer .............................. .............................. ..............................
10-Artrmaya ifltirak iin alnan teminatn nevi ve miktar .................. ..................
.................. .................. ................... .................. .................. .................. .................
11-Taflnmazn son imar durumu ......................... ......................... .........................
12-Baflkaca lzumlu izahat
......................... ......................... .........................
A-Artrmaya ifltirak edenlerin taflnmazn yukarda yazl tahmini deerinin yzde
yirmisi olan .............. lira ............ kurufl pey akesi veya bir bankann teminat mektubunu tevdi etmeleri lzmdr. Bu taflnmaz zerinde hakk olan alacakl veya ilgiliden artrmaya ifltiraki halinde alaca mezkur nisbet reddesinde ise ayrca pey akesi ve teminat aranmaz.
B-Taflnmaz zerindeki ........... ile birlikte satlacak borlunun mezkur taflnmaz
ile temin edilmifl flahsi ........... borcu alcya intikal eyliyecektir. potek ve ipotekli
bor senediyle temin edilmifl olup bu suretle mflteriye devrolunan bortan asl borlunun kurtulmas alacaklnn mracaat hakknn mahfuz olduunu ihaleden itibaren
bir sene iinde kendisine bildirmifl olmasna baldr (Trk Medeni Kanunu madde:
888 Taflnmaz zerindeki rehinle temin edilmifl muaccel borlar mflteriye devredilmeyerek satfl bedelinden tercihan denecektir.
C-Tyin edilen zamanda taflnmaz, defa barldktan sonra teklif olunan en
yksek bedel ................... lira ..............kuruflu gemek flartiyle en ok artrana ihale
edilir. Bedel bu miktar bulmazsa en ok artrann taahhd sakl kalmak zere artrma (10) gn daha uzatlarak 10 uncu gn ayn saatte yaplacak artrmada taflnmaz
en ok artrana verilen en yksek bedel (*) (Satfl isteyenin alacana rhan olan dier alacaklar ve satfl giderlerini gemek flartiyle ihale edilir. Mecmuu olan ................
lira ........... kuruflun mezkr taflnmaz ile temin edilmifl alacaklar byle bir bedel elde edilmezse ihale yaplamaz ve alc taahhtlerinden kurtulur.) ile ihale edilir.

113

114

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

D-Artrma iin teklif muayyen para olmaldr. fiart ve kayt kabul olunmaz. Teklifler yaz ile veya flifahen olur. Yaz ile yazlan teklif artrmadan en az bir gn evvel
yaplr. Bu teklif artrma gn artrmaya bafllamazdan evvel hazr alanlara sylenebilir. Alc artrma bedeli haricinde olarak fera harcn vermeye mecburdur. Bundan
baflka alcya ait alacak giderler ve hususlar :
....................... ........................ ............................ ......................... ......................
E-Taflnmaz kendisine ihale olunan kimse mddetinde paray vermezse ihale karar fesholunarak kendisinden evvel en yksek teklifte bulunan kim ise arzetmifl olduu bedelle almaya raz olursa ona, raz olmaz veya bulunmazsa hemen (7) gn
mddetle artrmaya karlr. En ok artrana ihale edilir ve iki ihale arasndaki fark
ve geen gnler iin %10 hesap olunacak faiz ve dier zararlar ayrca hkme hacet
kalmakszn memuriyetimizce alcdan tahsil olunur. (X) ........../........./.........
cra Mdr
Mhr ve mza
(*) Satfl isteyene rhan olan byle alacakl mevcut deilse parantez iindeki ksm izilir.
(X) (K m.124, 125)
Bor demeden aciz vesikas;
T.C.
...................................cra Dairesi
Dosya No :....................................
BOR DEMEDEN ACZ VESKASI
Alacaklnn ad, soyad ve yerleflim
yerindeki adresi
Borlunun ad, soyad ve yerleflim
yerindeki adresi
Takibin hangi yolla yapld
Yaplan ifllemin sonucu
Alacan faiz ve gider ile birlikte
miktar
Aciz vesikasnn ne miktar
alacak iin verildii ve kanuni dayana
Takip ifls yolu ile yaplmakta ise mflisin alaca kabul
veya reddettii

:
:
:
:
:
:
:
:

...........................................................
............................. .............................
...........................................................
...........................................................
...........................................................
...........................................................
...........................................................
...........................................................
............................................................
............................................................
: ...........................................................
.............................................................
.............................................................
: ...........................................................

flbu aciz vesikas cra ve flas Kanununun (143), (251) inci maddeleri gereince
alacakl ............................ e verilmifltir.
(K m.143, 251)
........../......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza

5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri

Muvakkat rehin a belgesi;


T.C.
...................... cra Dairesi
Dosya No : ........................
MUVAKKAT REHN AII BELGES
1-Alacaklnn ad, soyad
2-Borlunun ad, soyad
3-Alacan miktar
4-Rehnedilenin takdir edilen kymeti
5-Takdir edilen kymete gre ak
kalan miktar

:
:
:
:

...................................................................
...................................................................
(................................................................)
(................................................................)

: ...................................................................

flbu rehin a belgesi cra ve fls Kanununun 150/f maddesi uyarnca


....../....../.......... tarihinde alacakl ...................................... verilmifltir.
(K m.150/f)
......./......./..........
cra Mdr
Mhr ve mza
Reddiyat makbuzu;
T.C.
...................................cra Dairesi
....................................Mahkemesi
Dosya No
Borlunun ad, soyad
Alacaklnn ad, soyad

CLT No:
SIRA No :

: ...................................
: ..............................................................................
: ..............................................................................
REDDYAT MAKBUZU

B E YA N I

No .

Tarihi

..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
Tutar
Tahsil resmi olarak
Cezaevi harc
Verilmesi lzm gelen

Lira

Kurufl

..........................
..........................
..........................
..........................

..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................

115

116

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Yukarda (*) ............................................... lirann ................................. kuruflun


.............................. verilmesi lazmdr.
........./......./........
Mhr ve mza
Mezkr paray cra veznesinden tamamen aldm.
Alann smi ve mzas
HTAR : (*) Lira ve Kurufl yaz ile yazlacaktr.
Har tahsil mzekkeresi;
T.C.
cra Dairesi (Hkimlii)
Dosya No :....................................

Ykmlnn ad, soyad


Ykmlnn son yerleflim
yerindeki adresi
Harcn kesinlefltii tarih

HAR TAHSL MZEKKERES


: .........................................................................
: .........................................................................
: .........................................................................

Lira
Kurufl
Harcn tr ve nitelii
miktar
: .........................................................................
Toplam
.................................................................................................. Defterdarlna
.............................................................................................. Malmdrlne
Yukarda ad, soyad ve yerleflim yerindeki adresi yazl mkellefin ve mkellef
bulunduu .................lira ................. krfl. harcn, Harlar Kanununun 130 uncu maddesi gereince tahsili rica olunur.
(492 Sayl K. m. 28, 130)
........./......./...........
cra Mdr
Mhr ve mza

SIRA SZDE

cra dairelerinde
ilanen tebligat yaplacak baflka hangi evraklar olabilir arafltralm.
SIRA SZDE

D fi N E L M

D fi N E L M

S O R U

S O R U

DKKAT

DKKAT

SIRA SZDE

AMALARIMIZ

K T A P

Hkim
Mhr ve mza

N N

SIRA SZDE

AMALARIMIZ

K T A P

5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri

zet

N
A M A

cra takipleriyle ilgili yazflmalar yapmak,


cra takipleri, takip talebi ile bafllar. Takip talebi,
icra mdrne yaz ile veya szl olarak yaplr.
Btn icra ve iflas takipleri bakmndan, bir tip
takip talebi dzenlenmifltir. Takip yapmak isteyen alacakl hangi takibi yapmak istiyorsa, takip
talebinin kendisiyle ilgili ksmlarn doldurur. cra takibi, deme emrinin borluya tebli edilmesi ile hkmlerini dourur. deme emri, icra takibinin temelini teflkil etmesi bakmndan ok
byk bir neme sahip olup icra takip ifllemlerinin birincisidir. deme emrini icra dairesi dzenler. Kanun, deme ve icra emirlerinin neleri
iermesi gerektii hakknda hkmler iermektedir. Bu emirlere bakldnda, bunlarn iki ana
paradan olufltuu grlmektedir; takip talebindeki kaytlar, ihtar blm. cra emrinde ise alacaklnn elinde bir ilam veya ilam niteliinde belge bulunmas halinde, alacakl borluya karfl
ilaml icra takibi yapar. cra mdr, ilamn konusunun, taflnr teslimi veya taflnmaz tahliye ve
teslimi olduunu grrse, borluya buna iliflkin
icra emri gnderir.

N
A M A

117

cra dairelerinde ilanen tebligat yaplacak evraklar yazmak,


cra dairesine ilanen tebligat yaplacak evraklara
flunlar rnek verebiliriz; taflnr teslimine veya
taflnmaz tahliye veya teslimine iliflkin icra emri,
ocuk teslimi veya ocukla kiflisel iliflki kurulmasna iliflkin icra emri, para borcuna veya teminat
verilmesine veya bir iflin yaplmasna veya yaplmamasna, irtifak hakknn veya gemi zerindeki
intifa hakknn kaldrlmasna iliflkin ilamlarn icra emri, ipotein paraya evrilmesi yolu ile takipte icra emri, ilamsz takipte deme emri, Taflnr rehninin paraya evrilmesi yolu ile takipte
deme emri, ipotein paraya evrilmesi yolu ile
takipte deme emri, iflas yolu ile adi takipte deme emri, kambiyo senetlerine (ek, polie ve
emre muharrer senet) zg iflas yolu ile takipte
deme emri, adi kiraya ve haslat kiralarna ait
takipte deme emri, yazl szleflme ile kiralanan
taflnmazn kira sresinin bitmesi durumunda tahliye emri, itiraz belgesi, haciz tutana, davet kad, taflnrn ak arttrma flartnamesi ve tutana, taflnrn ak arttrma ilan, taflnmazn ak
arttrma flartnamesi ve tutana, bor demeden
aciz vesikas, muvakkat rehin a belgesi, reddiyat makbuzu, har tahsil mzekkeresi.

118

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin afladaki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar durumunuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayacanza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ.
1. cra takibi alacaklnn afladakilerden hangisine ynelttii taleple bafllar?
a. Asliye Hukuk Mahkemesi
b. Sulh Hukuk Mahkemesi
c. Ticaret Mahkemesi
d. cra Dairesi
e. Savclk Makam
2. deme emrinin dzenlenmesi iin afladakilerden
hangisi gerekir?
a. Alacaklnn talebi
b. Borlunun talebi
c. Mahkemenin talebi
d. 3. kiflinin talebi
e. Borlu vekilinin talebi
3. deme emrini afladakilerden hangisi dzenler?
a. Ticaret Mahkemesi
b. cra Dairesi
c. Asliye Hukuk Mahkemesi
d. Sulh Hukuk Mahkemesi
e. fl Mahkemesi
4. Taflnmaz tahliye veya teslimine iliflkin icra emrinde
afladakilerden hangisi bulunmaz?
a. lm veren mahkeme
b. lmn tarih ve numaras
c. Rehnedilenin ne olduu
d. Talebin neden ibaret olduu
e. Alacaklnn ad soyad
5. potein paraya evrilmesi yolu ile takipte deme
emrinde bulunmas gerekenlerle ilgili afladaki ifadelerden hangisi yanlfltr?
a. Alacaklnn ad ve soyad yazlmaldr.
b. Borlunun ad ve soyad yazlmaldr.
c. Kanuni temsilci varsa ad ve soyad yazlmaldr.
d. Rehnedilen ne olduu belirtilmelidir.
e. Alacan veya istenen teminatn altn olarak karfll bulunmaldr.

6. Taflnr teslimine veya taflnmaz tahliye ve teslimine


dair icra emrinde taflnmaz/taflnrn ka gn iinde teslim edilmesi gerektii belirtilir?
a. 7
b. 10
c. 15
d. 20
e. 30
7. cra emriyle ilgili afladaki ifadelerden hangisi yanlfltr?
a. cra mdr gnderir.
b. cra emrine karfl itiraz edilebilir.
c. Takibin cinsine gre farkllklar gsterir.
d. Alacaklnn ad ve soyad yazlr.
e. Borlunun ad ve soyad yazlr.
8. deme emriyle ilgili afladaki ifadelerden hangisi
yanlfltr?
a. cra takibinin temelini teflkil eder.
b. Borlu deme emrinin kendisine tebli edilmesinden nce dinlemez
c. Borlu deme emrine itiraz edebilir.
d. Uygulamada bas rnekler kullanlr.
e. cra takip ifllemlerinin sonuncusudur.
9. deme emrine karfl borlu tebli tarihinden itibaren ka gn iinde itiraz edebilir?
a. 7
b. 10
c. 15
d. 20
e. 30
10. Takip talebinin ieriinde afladakilerden hangisi
bulunmaz?
a. Alacaklnn ad ve soyad
b. Borlunun ad ve soyad
c. Takip terekeye karfl almflsa, mirasnn ad ve
soyad
d. Borlunun takip yollarndan hangisini talep eyledii
e. Alacan veya talep olunan teminatn cins ve
Trk parasyla tutar

5. nite - cra ve flasa liflkin Belge Dokman rnekleri

Okuma Paras

Kendimizi Snayalm Yant Anahtar


1. d

Takip talebindeki kaytlar hemen hemen tm takip


yollar iin, zellikleri ve baflvurulacak yolun belirlenmesi dflnda mflterek iken, deme emri dzenlenmesi ve gnderilmesi her takip yolu iin farkllk gsterir.
cra mdr borlu saysndan bir fazla deme emri
dzenler. Bir nsha borluya verilir, dieri icra dosyasna konur. Ancak, alacakl isterse, bir nsha daha dzenlenerek cretsiz olarak kendisine verilir. Nshalar
arasnda fark bulunursa borludaki esas alnr (m. 60,
III, IV)
Kaynak: Pekcantez H. ve dierleri. (2010). cra ve flas
Hukuku, (s. 161), Yetkin Yaynlar, Ankara

119

2. a
3. b
4. c
5. e
6. a

7. b
8. e
9. a
10. e

Ayrntl bilgi iin cra Takip Talebi konusuna


baknz.
Ayrntl bilgi iin deme Emri konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin deme Emri konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin cra Dairelerinde lanen Tebligat Yaplacak Evraklar konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin cra Dairelerinde lanen Tebligat Yaplacak Evraklar konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Taflnr Teslimine Veya Taflnmaz Tahliye Ve Teslimine Dair cra Emri
konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin cra Emirler konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin deme Emirleri konusuna
baknz.
Ayrntl bilgi iin deme Emirleri konusuna
baknz.
Ayrntl bilgi iin cra Takip Talebi konusuna
baknz.

120

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Sra Sizde Yant Anahtar


Sra Sizde 1
rnek vermek gerekirse;
1-Alacaklnn ve varsa kanuni temsilcisinin ve

.................

vekilinin ad, soyad, vergi kimlik numaras

.................

ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl yabanc

.................

lkede oturuyorsa Trkiyede gsterecei

.................

yerleflim yerindeki adresi

:.................

2-Borlunun ve varsa kanuni temsilcisinin ad,

..................

soyad ve yerleflim yerindeki adresi, alacakl

..................

tarafndan biliniyorsa vergi kimlik numaras

:.................

3-Takip terekeye karfl almflsa miraslarn,

..................

ad, soyad ve yerleflim yerindeki adresleri

:.................

4-Alacan veya istenen teminatn Trk parasyla ..................


tutar ve faizli alacaklarda faizin miktar ile

..................

ifllemeye bafllad gn; alacak veya teminat

..................

yabanc para ise alacan hangi tarihteki kur

..................

zerinden talep edildii ve faizi

:.................

5-Taflnr rehni veya ipotekle temin edilmifl olan ..................


bir alacak talebinde rehnedilenin ne olduu

..................

rehnedilen nc flahslar tarafndan verilmifl

..................

veya mlkiyeti nc flahsa gemifl ise ad ve ..................


soyad, rehnedilen fley zerinde, sonra gelen re- ..................
hin hakk varsa bu hakka sahip olan kiflinin ad, ..................
soyad, yerleflim yerindeki adresi

:.................

6-Takip, ilma veya ilm hkmndeki belgeye

...................

mstenit ise ilm veya belgeyi veren makamn

...................

ad, ilm veya belgenin tarihi, numaras ve zeti : .................


7-Ad veya haslat kiralarna ait takip talebi

: .................

8-Tevdi edilen senet (Polie, emre muharrer senet, ..............


ek) in tarih ve numaras, zeti, senede dayal

...................

deilse borcun sebebi

: .................

9-Alacaklnn takip yollarndan hangisini setii : .................


Yukardaki ( ) bentte yazdm hakkmn alnmasn
talep ederim.
......../......../...............
Alacakl veya Vekilinin
mzas
(K m.8, 58)

Sra Sizde 2
Taflnr rehninin paraya evrilmesinde borlunun mal
beyannda bulunmasna davet kad, kinci haciz ihbarnamesi, nc haciz ihbarnamesi (bildirim), stihkak iddiasnn bildirilmesine iliflkin belge, Taflnmazn
ak arttrma ilan, flasa (iflasn kapanmasna-iflasn
kaldrlmasna) iliflkin ilan, Tasfiyenin tatili ilan, Basit
tasfiyede alacakllar davet ilan, Adi tasfiye ve iflasn
almasnn ilan, Sra cetvelinin ve ikinci alacakllar toplantsnn ilan, Taflnr rehninin paraya evrilmesi yolu
ile ilaml takipte icra emri, K.nun 153.maddesi gerei
ipotek alacaklsna gnderilen muhtra, Gayrimenkuln
kymet takdir raporunun ilanen teblii, K.nun
135.maddesi gerei dzenlenen tahliye emri vb.

Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
KURU B. ARSLAN R. YILMAZ E. (2010). cra flas Hukuku, 24. Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara.
PEKCANITEZ H. ATALAY O. SURGURTEKN .M.,
ZEKES M. (2010), cra ve flas Hukuku, Yetkin Yaynlar, Ankara.
LK N. G. (2006). cra Hukukunda deme Emri, Marmara niversitesi, Sosyal Bilimler Enstits, Yksek
Lisans Tezi, stanbul
YILMAZ E. YILMAZ . (2006) Hukuk Rehberi, 8. Bask,
Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2. Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E. (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Ankara

HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

Amalarmz

N
N

Bu niteyi tamamladktan sonra;


lanlar inceleyebilecek,
Tebligatlar aklayabilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.

Anahtar Kavramlar
lan
Tebligat

indekiler

Hukuk Dili ve Adli


Yazflmalar

lanlar ve Tebli
Belgeleri

LNLAR
TEBL-TEBLGAT VE BELGELER

lanlar ve Tebli Belgeleri


LNLAR
lan genellikle duyuru, duyurma, kamuoyunun veya belli baz nc kiflilerin haberi olsun diye aklama, bir durumu yayn yoluyla bildirme gibi anlamlara gelir.
Basn lan Kurumu Teflkiline Dair (1961 tarihli ve 195 sayl) Kanun resmi ilanlar
flyle tanmlamaktadr: Kanun, tzk ve ynetmeliklerle yaynlanmas mecburi
olan (zel dernekler hari) veya genel ve katma bteli dairelerle il zel idareleri,
belediyeler, kyler ve iktisadi devlet teflekklleri ve sermayesinin yarsndan fazlas kamu hukuku tzel kiflilerine ait bulunan teflekkllerin verdikleri, reklam mahiyetini taflmayan ilanlar, resmi ilan saylr (m.29). Yine ayn Kanunun 40. maddesine gre resmi ilanlar, resmi ilan saylmayan ve gerek ve tzel kifliler tarafndan
gazete ve dergilerde (mevkutelerde) yaynlanmak zere verilip de reklam mahiyetinde bulunmayan ilanlar hususi ilan saylr (fkra I). Satfl artrmak gibi ticari gayelerle veya bir yere veya bir fikre rabet salamak gibi maddi veya manevi menfaat temini maksadyla gazete ve dergilerde yaz, resim veya izgilerle yaplan ilanlar, reklam saylr (fkra II).
Resmi ilanlar, Basn lan Kurumunun flubesi bulunan yerlerin belediye hudutlar iinde bu flubeler aracl ile yaymlatlr. Kurumun flubesi bulunmayan yerlerde, resmi ilanlarn yaymlanmasna valilikler arac olurlar. Gazete ve dergiler aldklar resmi ilanlar zamannda yaymlarlar; hakl bir neden bulunmadka bu ilanlar almaktan kanamazlar (TK m. 37. maddesi hkm sakldr) (195 s.K. m.31).
Resmi ilanlar, grfl fark aranmakszn, 34. maddede belirtilen niteliklere sahip gazete ve dergilere Basn lan Kurumu Genel Kurulunun saptayaca esaslar
erevesinde datlr (195 s.K. m.32). Ancak, 7201 sayl Tebligat Kanunu gereince yaynlatlacak ilanlarn, tebligat karan makamn tayin ettii gazetelerde
yaymlanmas zorunludur (195 s.K. m. 33,I). lanen tebligatn yaynlanaca gazete, nitelikleri belirlenen gazetelerden biri deilse, tebligat karan makam, bunu
gerektiren zel sebebi, ilanla birlikte kuruma ve valilie bildirmekle grevli bulunmaktadr. Bu grev yerine getirilmezse, tebligat ilan, genel usule gre yaynlatlr (195 S.K. m.33,II).
Resmi ilanlarn verilecei gazete ve dergilerin nitelikleri, ierik, sayfa, say ve ls, kadro, fiili satfl, en az yayn yaflam sresi bakmndan ve uygun grlecek dier ynlerden Basn lan Kurumu Genel Kurulunca saptanr (195 s.K. m.34). Datma esaslar, dergi ve gazetelerin nitelikleri ve bunlara 35. madde gereince ykletilecek devler hakknda Kurum Genel Kurulunca verilecek kararlar, Resmi Gazete

195 sayl Kanunu 41/IIye


gre Basn ilan kurumunun
bir grevi de, resmi ilanlarn
gazete ve dergilerde
yaymlanmasna arac
olmaktr.

124

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

ile ilan edilir (195 s.K. m. 37). Resmi ilanlarn fiyat tarifesi, Basn lan Kurumu Genel Mdrlnn nerisi zerine Bakanlar Kurulunca saptanr ve Resmi Gazetede
yaynlanr (195 s.K. m.39). zel ilanlar ise, bunlar veren gerek veya tzel kiflilerin
isteklerine uygun olarak gazete ve dergilerle yaymlanr (195 s.K. m.43, I). Basn
lan Kurumunun arac olduu ilanlarn altna Basn kelimesi ve bu kelimenin yanna kurumun ald yllk sra numaras konur (195 s.K. m. 46). (Ylmaz, 2008:202).

lan Verilecek Durumlar


Mevzuatmzda, ilan verilmesine iliflkin olarak eflitli hkmler bulunmaktadr. Bu
hkmlerin bir ksmnda yalnzca ilandan sz edilmekte, bir ksmnda ise, ilann
nasl, hangi ierikle, ka defa yaplaca ve hatta baz hkmlerde de ilann hangi
niteliklere sahip gazetelerde yaplaca belirtilmektedir.
SIRA SZDE

Uygulamada Yaplan lanlarla lgili Baz rnekler

D fi N E L M

D fi N E L M

Yasada ilann hangi tr gazetelerde yaynlanacana iliflkin bir hkm yoksa ilan
ilgililerin kolayca bulup grebilecei, gazetelerle yaplmaldr. Yargtayn da eflitS Obelirtildii
R U
li kararlarnda
gibi, Resmi Gazete, serbest satlan ve her yerde datlan
ve bu bakmdan ilan konusunun ilgilinin bilgilenmesini salayacak en emin bir gazete niteliinde
ilann Resmi Gazete ile yaplmas doru deildir. Bu
D K olmadndan,
KAT
sebeple Resmi Gazete ile adli ilan yaynlanmas uygulanmasna, yasal zorunluluk
bulunmad
srece baflvurulmamaldr.
SIRA SZDE
Uygulamada yaplan ilanlarn hemen hepsinde (istisnalar hari), ...........Mahkemesinden bafll kullanlmaktadr. Baz ilanlarda ............. Mahkemesinden A
AMALARIMIZ
Bye duyuru;
XX A.fi flas daresinden Duyuru fleklinde ilan yneldii kifli veya
kifliler aka gsterilmektedir.

S O R U

DKKAT

SIRA SZDE

AMALARIMIZ

KSIRA
T SZDE
A P

lan edilecekSIRA
rnekler
SZDE dflnelim.

N N
2

K TSZDE
A P
SIRA
Sizce bu uygulama
doru mudur?

T DE L Efi V N ZEYL O MN

TDELfiEVN EZ LYOMN

S O R U

S O R U

NTERNET

NTERNET

DKKAT

SIRA SZDE

AMALARIMIZ

K T A P

Trkiye Barolar Birlii Baflkanl


Ankara 00/12/2008
BARO BAfiKANLII
_______________

DUYURU NO: 2008/000


DKKAT
lgi:00.00.2002 tarih,2002/00 sayl duyurumuz.
lgide kaytl duyurumuz ile kredi baflvurusu ve baflvuru srasnda talep edilen belgeler
bildirilmiflti. SIRA SZDE
Bu kez; Halk Bankasnca kredi amacyla alacak hesap iin avukat stajyerlerinin imza
rnei istenmifltir.
T.BarolarAMALARIMIZ
Birliinin internet sitesinde de yaynlanan baflvuru formuna, ekte bir kopyas
sunulan imza rnei formu eklenmifl olup, mutlak surette kredi taleplisine imzalattrlmas ve baflvuru formlarna eklenmesi gerekmektedir. mza rnei olmayanlarn banka hesaplar alamayacaktr. Bu nedenle baflvuru formlarnn Birliimize gnderilirken istenen dier
K T Amutlaka
P
belgeler ile birlikte
imza rneinin bulunmasna zen gsterilmelidir.
Bilgilerinize rica ederim. Sayglarmla.

N N

TELEVZYON

TELEVZYON

NTERNET

NTERNET

Trkiye Barolar Birlii


Baflkan
Av. Xxxxxxx

6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri

ADALET BAKANLIGINDAN
1- Bakanlmzca, yazl ve mlakat snavlar ile 9-5. dereceli kadrolara 140 adet icra
mdr ve icra mdr yardmcs aktan ve naklen alnacaktr.
2- ...................................................
..........................................................
........................................................
....................................................................................... DUYURULUR.
(Basn: 00000)
T.C.
................ cra Dairesi
Dosya No : 2009/0000 E.
TAfiINMAZIN AIK ARTIRMA LNI
Satlmasna karar verilen taflnmazn cinsi, nitelii, kymeti, adedi, nemli zellikleri:
1. K.127 Md. GRE SATIfi LANININ TEBL:
Adresleri tapuda kaytl olmayan alakadarlara, gnderilen tebligatlarn tebli imknszl halinde ifl bu satfl ilan tebli yerine kaim olmak zere ilanen tebli olunur.
2. K.nun 151.Md. GRE SIRAYA TRAZ:
Alacaa mahsuben ihalenin yaplmas veya satfl bedelinin sra cetveli yaplmadan ipotek alacaklsna deneceinden, alakadarlarn satfl takip ederek K. nun 142.md. gre itirazlar olann bu hakkn 7 gn iinde kullandklarna dair dosyamza derkenar ibraz etmeleri, K.83.100.142.151 MK nun 789,777 md. gre ayrca tebli olunur.
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
..........................................tapudaki tm ilgililere tebli yerine kaim olmak zere iln olunur.
(K m.126)
(*) lgililer tabirine irtifak hakk sahipleri de dahildir

00.07.2010
XXXX YYYY

cra Mdr Yard.

lan rnekleri
sim deifliklii;
ASLYE HUKUK HAKMLNDEN
0000/0000
.. li, Mahallesi . Cilt, sahife ve 00/00 hanede kaytl .
Ve .. olma doumlu . z ad Mahkememiz gn 2010/0000 ilam ile olarak dzeltilmifltir. Keyfiyet MK 27. maddesi gereince ilan olunur.
Vasiyetname ilan;
... SULH HUKUK HAKMLNDEN
0000/00
Vasiyetnamesi sebebiyle terekesine Mahkememizce el konulan mteveffiye
n kanuni miraslarnn sfat ve adetleri tesbit olunamadndan. lanen tebligat yaplmasna karar verilmifltir.
Bu itibarla, muris Bursa Noterliince tanzim olunun .//.. tarih
. Sayl vasiyetnamesinde: Bursada . Caddesi numara de muhkim.
nin mahallesinde Hane: ., Cilt: ., Sahife:..., kaytl, kz .
Doumlu e manen medyun gitmemek iin vefatnda ikamet ettii evde ev
eflyas olarak ne zuhur ederse cmlesinin mumaileyh e verilmesine vasiyet etmifltir.
lgililere ve 3. flahslara ilanen duyurulur.

125

126

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Vasi atanmas ilan;


.. ALE MAHKEMESNDEN
0000/000
Halen . Sokak No: . Kat: adreste ikamet eden ., ayn adreste
ikamet eden kardeflleri . ve ye reflit olmamalar, anne ve babalarnn vefat etmesi nedeniyle vasi tayin edilmifltir. Keyfiyet ilan olunur.
Gaiplie karar verilmesi ilan;
ASLYE HUKUK HAKMLNDEN,
0000/00
Davaclar . ve tarafndan alan gaiplik davasnn yaplan duruflmas srasnda:
Dava konusu .. Caddesi .. Sokak, No. . . adresinde ikamet ederken
davaclarn murisi olan (..) 2009 Kasm ayndan bu yana kayp olduundan bahisle, bugne kadar kendisinden bir haber alnamadn, akli dengesinin yerinde
bulunmadn, kendisinin . yafllar civarnda bulunduu, lmne muhakkak nazar ile
baklabilecei dflnlerek: .. tanyan ve bilenlerin iflbu ilan tarihinden itibaren
bir yl ierisinde Mahkememizin 0000/00 sayl dosyasna mracaatlar MKnun 32 vd 32/2
maddeleri gereince ilan olunur.
Tescil ve iptal davasnda yasal miraslar davet;
ASLYE HUKUK HAKMLNDEN
0000/00
Davac . Tarafndan, davar Ky tzel kiflilii ve .. malmdrl ve keza Orman daresi Genel Mdrl aleyhine Mahkememizde almfl bulunan tescil davasnn yaplan ak duruflmas srasnda:
Mahalli ve gazete ilanlarnn yaplmasna karar verilmifl olmakla.
. li .. ilesi, Ky hudutlar iinde kain bulunan, dorusu orman, bats , kuzeyi hali boflluk, gneyi ise ksmen dere ve ksmen de yayla imen al ile evrili bulunan dava konusu . Metrekarelik taflnmaz ile ilgili ve alakalar
bulunanlarn ilanmzn gazetede neflredildii tarihten sonra gelen ay ierisinde yukarda
esas numaras yazl bulunan Mahkememizde dava dosyasna baflvurular ilan olunur.
Haksz rekabet ile ilgili duyuru ilan;
CRA MDRLNDEN
0000/000
Davaclar XXXXX YYYY Bykflehir Belediyesi ve Dfl Ticaret A.fi. tarafndan daval
. Maazalar Ltd. fiti. aleyhine alan haksz rekabet davasnn yaplan ak duruflmas sonucunda:
. Asliye Ticaret Mahkemesinin verilen ././. Tarih, / Esas, /.
karar sayl ilam ile; daval . XXXXX Maazalar Ltd. fitinin davacnn XXXXX ticaret nvan ile markasna karfl haksz rekabet teflkil etmesi nedeniyle bu haksz rekabetin
nlenmesine ve davalya .. numaral .././. Tarihli ticaret nvannn iptali ile sicilden silinmesine: XXXXX szcnn marka olarak kullanlmasnn yasaklanmasna:
Davalnn haksz rekabet nedeniyle davacnn urad zararlar hakknda maddi manevi
tazminat hakknn sakl tutulmasna;
Karar verilmifltir. Keyfiyet ilan olunur.

6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri

htiyati tedbir karar;


ASLYE HUKUK HAKMLNDEN
0000/000
Davac hamiline yazl .. Bankas flubesindeki hesaba ynelik keflideci .. oldan say ve .././. Tarihli
TLlik eki kabettiinden bahisle iptalini istemifltir.
TTK.nun 673 maddesine gre yukarda nitelikleri yazl ekin 3 ay iinde mahkememize getirilmesi ya da yollanmas, aksi halde iptaline karar verilecei ilan olunur. ././.
Taflnmaz ak artrma ilan;
T.C.
. cra Dairesi
Dosya No :2009/.. E.
TAfiINMAZIN AIK ARTIRMA LANI
Satlmasna karar verilen taflnmazn cinsi, nitelii, kymeti, adedi, nemli zellikleri:
1. K.127 Md. GRE SATIfi LANININ TEBL:
Adresleri tapuda kaytl olmayan alakadarlara, gnderilen tebligatlarn tebli imkanszl halinde ifl bu satfl ilan tebli yerine kaim olmak zere ilanen tebli olunur.
2. K.nun 151.Md. GRE SIRAYA TRAZ:
Alacaa mahsuben ihalenin yaplmas veya satfl bedelinin sra cetveli yaplmadan ipotek alacaklsna deneceinden, alakadarlarn satfl takip ederek K. nun 142.md. gre itirazlar olann bu hakkn 7 gn iinde kullandklarna dair dosyamza derkenar ibraz etmeleri, K.83,100,142,151 MK nun 789,777 md. gre ayrca tebli olunur.
.. Merkez ..Mah. ada, . nolu parsel m2, alana sahip olup, arsann
imar durumuna gre bodrum+2 katl betonarme karkas mesken inflaat yaplabilir vaziyettedir. Arsann % kullanm aln olmasndan dolay mevcut parsele m2 taban alannda tek daireli . adet mesken inflaat yaplabilir. Arsa dou cepheli olup flehir merkezine 3.
km. uzaklktadr. arsa yol cephesinden .. m. ekmesi mevcuttur. Arsann 1/3 hissesi
.. TL muhammen bedelle satlacaktr.
Satfl flartlar :
1 Satfl ././. gn saat .. den ..e kadar .cra Mdrl nnde;
ak artrma suretiyle yaplacaktr. Bu artrmada tahmin edilen deerin % .n ve rhanl alacakllar varsa alacaklar toplamn ve satfl giderlerini gemek flart ile ihale olunur. Byle bir bedelle alc kmazsa en ok artrann taahhd sakl kalmak flartyla ././. gn de saat .. de ikinci artrmaya karlacaktr. Bu artrmada da tahmin edilen deerin % n ve rhanl alacakllarn alaca ile satfl ve paylafltrma giderlerini gemesi flartyla en ok artrana ihale olunur.
2 Artrmaya ifltirak edeceklerin, tahmin edilen deerin % 20si orannda pey akesi veya bu miktar kadar banka teminat mektubu vermeleri lzmdr. Satfl peflin para iledir, alc
istediinde (10) gn gememek zere sre verilebilir. Damga vergisi, tapu alm harc ve
masraflar gayrimenkuln teslim masraflar ve KDV alcya aittir. Tapu satm harc, taflnmazn aynndan doan birikmifl vergi borcu ile tellaliye resmi satfl bedelinden denir.
3 potek sahibi alacakllarla dier ilgilerin (*) bu gayrimenkul zerindeki haklarn
zellikle faiz ve giderlere dair olan iddialarn dayana belgeler ile (15) gn iinde dairemize bildirmeleri lazmdr; aksi takdirde haklar tapu sicil ile sabit olmadka paylaflmadan hari braklacaktr.

127

128

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

4 Satfl bedeli hemen veya verilen mhlet iinde denmezse cra ve flas Kanununun
133 nc maddesi gereince ihale feshedilir. ki ihale arasndaki farktan ve %10 faizden alc
ve kefilleri mesul tutulacak ve hibir hkme hacet kalmadan kendilerinden tahsil edilecektir.
5 fiartname, iln tarihinden itibaren herkesin grebilmesi iin dairede ak olup gideri verildii takdirde isteyen alcya bir rnei gnderilebilir.
6 Satfla ifltirak edenlerin flartnameyi grmfl ve mnderecatn kabul etmifl saylacaklar, baflkaca bilgi almak isteyenlerin /.. E. sayl dosya numarasyla mdrlmze baflvurmalar, tapudaki tm ilgililere tebli yerine kaim olmak zere iln olunur.
(K m.126)
.././
cra Mdr
Taflnr ak artrma ilan;
T.C.
.......................... cra Dairesi
Dosya No : ...........................
TAfiINIRIN AIK ARTIRMA LANI
Bir bortan dolay hacizli ve aflada cins, miktar ve deerleri yazl mallar satfla karlmfl olup:
Birinci artrmann
....../....../.......... gn saat ..................................... de
.................................. de yaplaca ve o gn kymetlerinin % 60na istekli bulunmad takdirde ....../....../............ gn ayn yer ve saatte 2. artrmann yaplarak satlaca; flu kadar ki,
artrma bedelinin maln tahmin edilen deerinin %40n bulmasnn ve satfl isteyenin alacana rhan olan alacaklarn toplamndan fazla olmasnn ve bundan baflka paraya evirme
ve paylarn paylafltrma giderlerini gemesinin flart olduu; mahcuzun satfl bedeli zerinden
% ....... orannda K.D.V.nin alcya ait olaca ve satfl flartnamesinin icra dosyasnda grlebilecei; gideri verildii takdirde flartnamenin bir rneinin isteyene gnderilebilecei; fazla bilgi almak isteyenlerin yukarda yazl dosya numarasyla Dairemize baflvurmalar iln
olunur.
......./....../..........
...../...../..........
cra Mdr
Mhr ve mza
Takdir Edilen Deeri
Krfl.
Lira
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
(K m.114/1, 114/3)

Adedi
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............

Cinsi
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............

Nitelii ve nemli zellikleri


...............................................
...............................................
...............................................
...............................................
...............................................
...............................................
...............................................

6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri

Ad tasfiye ve iflsn almasnn ilan;


T.C.
...................................flas Dairesi
Dosya No :....................................
AD TASFYE VE FLASIN AILMASININ LANI
Mflisin ad, soyad ve adresi
:.............................................................................
flsn ald tarih
:............................................................................
................................. inci Ticaret Mahkemesince iflsna karar verilmifl olan yukarda ismi ve adresi yazl mflis hakkndaki tasfiyenin flimdilik .....................................................fleklinde icras tensip klnmfl olduundan:
1 Mflisten alacakl olanlarla taflnr ve taflnmazlar zerinde istihkak iddiasnda bulunanlar ilndan itibaren bir ay (*) iinde .......................................... cra ve fls Dairesine yazl olarak alacak ve istihkak iddialarn kaydettirmeleri ve delillerini (senet, defter, hlsas
vesaire) nin asl veya onayl rneklerini tevdi etmeleri,
2 Mflise borlu olanlarn ayn sre iinde kendilerini ve borlarn bildirmeleri, aksi
halin cra ve fls Kanununun 336 nc maddesi uyarnca cezai sorumluluu gerektirecei.
3 Mflisin mallarn her ne suretle olursa olsun ellerinde bulunduranlar, o mallar zerindeki kanun haklar sakl kalmak flartyla bunlar ayn sre iinde ifls dairesi emrine tevdi etmeleri ve etmezlerse geerli mazeretleri bulunmadka ceza sorumlulua urayacaklar ve rhan haklarndan mahrum kalacaklar,
4 - ....../....../....... ........................ gn saat .................. de ilk toplant yaplacandan
alacakllarn bu toplantya gelmeleri veya yetkili bir vekil gndermeleri ve ayn zamanda
mflis ile mflterek borlu olanlar ve kefillerinin ve borcu tekeffl edenlerin veya bunlarn
vekillerinin bu toplantda hazr bulunmaya haklar olduu ilan olunur.
......./......./..........
fls Mdr
Mhr ve mza
*
1- Pek uzak yerlerde veya yabanc
lkelerde ikamet eden alacakllar
iin sre uzatlabilir.
2- Reddedilen bir mirasn tasfiyesi lazm
geldiinde miras hkmleri gereince
evvelce alacakllar davet edilmiflse
1 numaral bentteki sre (10) gne indirilir.
flasa (iflasn kapanmasna iflasn kaldrlmasna) iliflkin ilan;
T.C.
...................................flas Dairesi
Dosya No :....................................
FLASA (FLASIN KAPANMASINA FLASIN KALDIRILMASINA) LfiKN LAN
Mflisin ad, soyad ve adresi
:....................................................................
flsn almas veya kapanmas veya
kaldrlmas karar veren mahkeme
: ...................................................................
Kararn tarih ve says ile zeti
: ....................................................................
Yukarda adresi yazl ............................................hakknda..................................Ticaret

129

130

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Mahkemesinin ....../...../.... tarih ve ...................................................................................sayl kararyla iflsna (iflsn kapanmasna evvelce verilen ifls kararnn kaldrlmasna) karar verilmifl
bulunduu cra ve fls Kanununun 166 (254 182) maddesi gereince tebli ve iln olunur.
(K m.166, 181, 182, 254)
........./......../............
fls Mdr
Mhr ve mza
Tasfiyenin tatili ilan;
T.C.
...................... flas Dairesi
Dosya No : ........................
TASFYENN TATL LANI
Mflisin ad, soyad
ve yerleflim yerindeki adresi

:.................................................................................
:.................................................................................
:.................................................................................
Yukarda ad ve adresi yazl mflisin masaya ait hi bir mal bulunmadndan cra ve
fls Kanununun 217 nci maddesi uyarnca tasfiyenin tatiline karar verilmifltir. flbu iln tarihinden itibaren 30 gn iinde alacakllar tarafndan gideri peflin verilerek iflsa iliflkin ifllemlerin yrtlmesinin devam istenmedii takdirde iflsn kapatlaca tebli ve iln olunur.
(K m.217)
....../....../............
fls Mdr
Mhr ve mza
Basit tasfiyede alacakllar davet ilan;
T.C.
...................... flas Dairesi
Dosya No : ........................
BAST TASFYEDE ALACAKLILARI DAVET LANI
Mflisin ad, soyad ve
:.................................................................................
yerleflim yerindeki adresi
:.................................................................................
:.................................................................................
Yukarda ad yazl mflisin, ifls dairesince defteri tutulan mallarnn bedellerinin tasfiye giderlerini koruyamayaca anlaflldndan basit tasfiye usulnn uygulanmas kararlafltrlmfltr.
Bu sebeple alacakllarn bu iln tarihinden itibaren ............ gn iinde ? alacaklarn ve
iddialarn bildirmeleri, bu mddet iinde alacakllardan birinin giderleri peflin vermek sureti ile tasfiyenin ad flekilde yaplmasn isteyebilecei cra ve fls Kanununun 218 inci maddesi gereince iln olunur.
(K m.218)
....../....../...........
flas Mdr
Mhr ve mza

6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri

Sra cetvelinin ve ikinci alacakllar toplantsnn ilan;


T.C.
...................................flas Dairesi
Dosya No :....................................
SIRA CETVELNN VE KNC ALACAKLILAR TOPLANTISININ LANI
Mflisin ad, soyad ve adresi
:............................................................................
:............................................................................
:............................................................................
Mflis ....................... ............................. ......................... ....................... hakkndaki alacak ve istihkak iddialarnn tahkik ve tetkik ifllemi bitmifl, olup cra ve fls Kanununun 206
ve 207 nci maddeleri gereince dzenlenen alacakllar sra cetveli incelemeye hazrdr.
Alacan esasna ve miktarna iliflkin itirazlarn (15) gn iinde iflsa karar verilen yerdeki ticaret mahkemesinde dava yoluyla ileri srlebilecei; yalnz sraya iliflkin itirazlarn
ise (7) gn iinde flikyet yoluyla icra mahkemesinde ileri srlebilecei; gereken kanuni
ifllemin ifas (mflis alacakllarna konkordato teklif ettiinden bu konunun mzakeresi) iin
ikinci alacakllar toplants gn olarak tayin edilen ...../...../....... gn saat ............... de
............................ hazr bulunmalar veya yetkili bir vekil gndermeleri lzumu cra ve fls
Kanununun 232, 234, 235, 309/d maddeleri gereince iln ve tebli olunur.
(K m.232, 234, 235, 309/d)
......../......../...........
fls Mdr
Mhr ve mza
hale sonucu ilan;
T.C.
BAfiBAKANLIK
Vakflar Genel Mdrl . Blge Mdrl
HALE SONUCU LANI
hale kayt numaras* 2000/0000
1) hale Konusu flin
a) Ad
b) Nitelii, tr ve miktar
c) Yaplaca yer
d) Bafllang ve bitifl tarihi
2) Szleflme Bedelinin
a) Karfllanaca kaynak
b) Karfllanaca kaynan miktar
.. li Merkez, pafta, ada, . nolu parselde kaytl .. 2000-2002
yl Statik Proje Temini Hizmet Alm fli iin teklif verilmediinden ifle ait ihale iptal edilmifltir. ./../..
Kamuoyuna saygyla duyurulur.
LAN OLUNUR.

131

132

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Yarg ilanlar;
ASLYE CEZA HAKMLNDEN
Esas No
Karar No
Davac
Sank

:
:
:
:

2008/00
2009/00
K.H.
ve olu, .. yl . doumlu
Merkez kynde oturur.
Su
:
Grevli Cumhuriyet Savcsn Dvme, Pasaport Kanununa Mu
halefet
Su Tarihi
:
//2000-./../2000
Su Yeri
:
/.
Karar Tarihi :
./../2009
Yukarda ak kimlik bilgileri ve zerine atl suu yazl sank hakknda Grevli Cumhuriyet Savcsn Dvme, Pasaport Kanununa Muhalefet sularndan Asliye Ceza
Mahkemesine kamu davas almfl ise de; sann Grevli Cumhuriyet Savcsna Svme ve
Pasaport Kanununa muhalefet sularndan dolay alan kamu davasnn 765 sayl TCK'nun
102/4 ve 5271 sayl yasann 223. maddesi gereince ayr ayr dflrlmesine, karar verilmifl
olup, sann yazflmalar sonucu bulunamadndan gerekeli kararn 7201 Sayl Yasann 28
ve devam maddeleri gereince ilan suretiyle teblii, yayn tarihinden itibaren 15 gn ierisinde itiraz yoluna baflvurulamad takdirde kesinleflmifl saylaca ilan olunur.
.. SULH CEZA HAKMLNDEN
Esas No
:
2005/000
Karar No
:
2006/000
5682 Sayl Pasaport Kanunun 33. Maddesine Aykrlk suundan Mahkememizin yukarda Esas ve karar numaras yazl ././.. tarihli ilam ile 33/1 maddesi gereince .
TL idari para cezas ile cezalandrlan .. ve . olu, doumlu,
Uyruklu 'un adresi mehul olup tm aramalara ramen bulunamamfl ve
karar tebli edilememifl olmakla
1 - 7201 sayl Tebligat Kanununun 29. maddesi gereince hkm zetinin RESM GAZETEDE LANEN TEBLNE,
2 - Hkm fkrasnn ilan tarihinden itibaren 15 gn sonra tebli edilmifl saylacana karar verilmifl olup, ilan olunur.
AIR CEZA MAHKEMESI BAfiKANLIINDAN
Dosya No : 2005/000
Karar No : 2010/000
Ruhsatsz Ateflli Silahlarla Mermileri Satn Alma veya Taflma veya Bulundurma, Pek Az
Sayda Mermi Bulundurma veya Taflma suundan sanklar , . ve
. hakknda ;
Mahkememizin ././. tarih ve 2005/00 Esas 2010/00 Karar sayl ilam ile 765 sayl Trk Ceza Kanunu 102/4,104/2 maddelerinde ngrlen zaman aflm sreleri dolmufl olduundan sanklar hakkndaki kamu davasnn ORTADAN KALDIRILMASINA karar verilmifltir.

6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri

Mahkememiz karar sank 'e tm aramalara ramen tebli edilememifltir.


1 - 7201 sayl Tebligat Kanunun 29.maddesi gereince ilam RESM GAZETEDE LANEN
TEBLNE,
2 - Hkm fkrasnn ilan tarihinden itibaren 15 gn sonra tebli edilmifl, saylacana
karar verilmifl olup, LAN OLUNUR.
ASLYE CEZA HAKMLNDEN
HKM ZET
Dosya No
Karar No
Sank

:
:
:

2003/000
2007/000
., ve . olu, //
.. doumlu, 000000000000 Vatandafl nolu, ............... No
lu Pasaport Hamili ........... Ky ............ nfusunda
kaytl.
Su
:
Hrszlk
Su Tarihi
:
././2003
Uygulanan Kanun Mad. :
Trk Ceza Kanunu 141/1
Verilen Ceza Miktar
:
10 Ay Hapis, Belirli Haklar Kullanmaktan Yoksun B
rakma(TCK 53/1)
Karar Tarihi
:
.//2007
Henz kesinleflmemifl bulunan ve Yargtay yolu ak olmak zere verilen hkm zeti
olup, sann cezaevindeki flahsi dosyas ile birlefltirilmesi ve gerei, lan olunur.
ASLIYE CEZA HAKMLNDEN
Esas No
:
2000/3000
Karar No
:
2005/4000
Sank
: : . ve .'den olma ././. ..
D.lu. Merkez nfusuna kaytl
Su
:
Gndz Bina inde Hrszlk
Su Tarihi
: ././.
Karar Tarihi
: ././.
Kanun Maddesi
: 765 SY. TCK. 491/4,81/2
Hkm
: 2 Yl 6 Ay Hapis
2 Yl 6 Ay Hapis
2 Yl 6 Ay Hapis
2 Yl 6 Ay Hapis
Ek Karar
: nfazn 5275 SY. YS. 98/3 md durdurulmas
Yukarda ak kimlii yazl sana mahkememizden verilen karar tm aramalara ramen bulunup tebli edilemediinden 7201 S. Tebligat Kanunu hkmleri uyarnca Resmi
Gazetede ilan yolu ile tebliine karar verilmifl olup, hkm zetinin Resmi Gazetede ilanndan itibaren 15 gn ierisinde tebli edilmifl saylp 7 gn iinde mahkememize veya bulunduu mahal mahkemesine dileke verilmesi veya zabt katibine beyanda bulunulmas
suretiyle karar ynnden Yargtaya temyiz yolunun Ek karar ynnden de .. Ar Ceza
Mahkemesine itiraz yolu ak olmak zere kesinleflecei ve ilan masraflarnn sanktan tahsil edilecei ilanen tebli olunur.

133

134

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

TEBL-TEBLGAT VE BELGELER

Bu dilekeler dava dilekesi,


cevap dilekesi, cevaba
cevap verme-replik
dilekesi, davalnn ikinci
cevap-dplik dilekeleridir.

Tebli; ksaca, bildirim, yazl bildirme anlamna gelir. Tebli kelimesinin oulu
olan ve ancak, artk bugn iin dilimizde tebli kelimesi ile zdefl olarak kullanlan tebligat terimi, hukuksal bir ifllemin ilgili kimsenin bilgisine sunulmas iin
yetkili makamn, yasa ve yntemine uygun bir biimde yaz ile veya ilan yoluyla
yapt belgeleme ifllemi demektir. Tebligat bilgilendirme yannda belgelendirme
zellii de bulunan bir usul ifllemidir. Bu sebeple tebligatn usul yasalar ile iliflkisi daima gz nnde bulunmas gereken hukuki bir kuraldr (Kuru vd., 2001:36).
Hukuk sistemimizde, ilke olarak, bir yarg organ tarafndan veya bir ynetsel
kat tarafndan alnan kararn ilgilisinin bilgisine sunulmas ve onun bu karara karfl davranfl biimini belirlemesi; zellikle, bu karardan hoflnut deilse bu karara
karfl yasal baflvuru yollarna mracaat edebilmesi iin, kararn ona bildirilmesi gerekir. Alnan karar veya yaplan ifllem, ancak ilgilisine bildirilmekle tamamlanr ve
bu bildirme ile baz sonular doar. Bu durumda, tebliin zorunlu olmas nedeniyle, eer o ifllem hi tebli edilmezse veya yanlfl tebli edilirse yaplan ifllem veya
alnan karar da bir hkm ifade etmeyecektir.
Usule iliflkin (zellikle taraflarca yaplan) ifllemlerin, kendilerine balanan hukuki sonular dourabilmesi, ou kez bunlarn bildirimden etkilenecek olan muhatabna bildirilmesine baldr. Tebligat Anayasa ile gvence altna alnan iddia ve
savunma hakknn tam olarak kullanlmasn ve bu suretle adil bir yarglamann yaplmasn salayan ok nemli bir aratr (Kuru vd., 2001:36).
Yazl yarglama usulnde davacnn iki, davalnn iki dileke verme hakk olduuna gre, dilekelerin karfllkl olarak mutlaka teblii zorunludur. Eer bir dileke karfl tarafa tebli edilmezse, dier tarafn cevap vermesi iin gerekli olan sre bafllamaz. Bunun hukuki sonucu ise, yarglama sreci dediimiz, sre yrmez
ve ok basit bir ifadeyle, davac olan ok uzun sre beklemek durumunda kalabilir. Bunun nedeni tebligat iflleminin usule uygun bir flekilde hukuken gereklefltirilmemesidir (Ylmaz vd., 2007:45).
Tebligatn nemi sadece davada iddia ve savunma hakknn gerei gibi kullanlabilmesi asndan deil, ayn zamanda, kamu hukuku zellikle vergi ve idare
hukuku alannda bir takm kamusal yetkilerin kullanlabilmesi de, yetkili makam
veya mercilerin ilgilisine usulne uygun olarak tebligat yaplmasna baldr. Bu
neminden dolay, kanun koyucu tebligat konusunu zel olarak dzenlemifl ve
tebligatn yaplfln ve bu yaplfln usulne uygun olduunun belgelenmesini zel
birtakm flekil flartlarna balamfltr.
Tebligata iliflkin temel ve genel nitelikte kurallar ierin mevzuatn baflnda 1959
tarih ve 11/2/1959 Tarihli Ve 7201 Nolu Tebligat Kanunu gelir. Bu Kanunda 1985
ylnda 3220 sayl kanunla, 2003 ylnda 4829 sayl kanunla ve 2011 ylnda tebligatn yaplmas: 11/1/2011 - 6099 s. K. m. 1 deifliklikler yaplmfltr. Tebligat Kanunundan baflka, tebligata iliflkin kurallarn yer alan bir dier mevzuat da, Tebligat
Kanununa gre hazrlanarak yrrle konulmufl olan Tebligat Tzdr.

Tebli ve Belgelendirme
Tebli ile ilgili Kanun ve Tzk hkmleri tamamen fleklidir. Gerek tebli ifllemi
ve gerekse tebli tarihi ancak kanun ve tzkte emredilen flekillerle tevsik ve dolaysyla ispat olunabilir.Yazl tebligat; bir davaya iliflkin ifllemleri o davayla ilgili kiflilere bildirmek iin, mahkemelerce yasaya uygun biimde yaplan bir belgelendirme ifllemidir (Deliduman, 2006:29). Tebligat Yasas ile Tznde ngrlen yolda ifllem yaplmfl olmadka tebli memuru tarafndan yaplan yazl beyan onun
mcerret sznden ibaret kalr ve dolaysyla belgelendirilmifl saylmaz. Durum
tebli mazbatasna nedenleri ile birlikte ak bir flekilde yazlmadka, komflulara
haber vermenin olanaksz olduu fleklinde bir yoruma gitmek mmkn deildir.

6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri

Tebligat eflitleri
Tebligat Kanunu uyarnca yaplacak tebligat, tebligat karan merci ve kiflilerin nitelii, yaplfl flekli, konusu ve yapld yer bakmndan flu flekilde ayrma tabi tutulabilir (Turan, 2006:84):
Niteliine Gre Tebligat: Resmi tebligat, zel tebligattr.
Yaplfl fiekline Gre Tebligat: Posta idaresi araclyla, memur araclyla,
dorudan doruya, ilan yoluyla tebligattr.
Konusuna Gre Tebligat: Yargsal (kazai), idari, mali tebligat fleklindedir.
Yaplacak Yere Gre Tebligat: Yurt ii, yurt dfl, yurt dflndan gelen tebligat
fleklindedir.

rnek Belgeler
Tebli -tebell belgesi;
ADI SOYADI :
GREV :
GREV YER :
TEBL YAPILACAK YAZININ TARH VE SAYISI : B.08.4.MEM.4.04.02.00
YAZININ Z :
TEBL EDLD YER :
TEBL TARH ve SAAT SAAT :
Yukarda ad soyad, grevi ve grev yeri yazl bulunan flahsa sz konusu yaz kendisine tebli edilmifltir.
TEBL EDEN
05./03/2010
(Ad Soyad)
(Unvan)

TEBELL EDEN 05./03/2010....


(Ad Soyad)
(Unvan)

Davetiye rnei;
T. C.
Dosya No.
TAAHHTL
No.
Adres:
Not: Bu ksma davet edilen flahsn adresi yazlacaktr.
Davetiyenin 2 nci sahifesi (birinci sahifenin arkas)
Yer :
Tarih :
Gn :
Saat :
DAVETYE
Taraflarn ve varsa kanuni temsilci ve vekillerinin:
Ad ve soyad
:................................................................................................
Adresi
:................................................................................................
Ad ve soyad
:................................................................................................
Adresi
:................................................................................................
Ad ve soyad
:................................................................................................
Adresi
:..........................................................
Tebliin mevzuu
:......................................................................................................
...............................................................................................................................................
..........................................................................................................

135
Tebligat Kanununun birinci
maddesinde saylan
kurulufllar tarafndan
Tebligat Kanunu hkmleri
uyarnca karlan tebligat
veya bunlarn araclyla
(noter) yaplan tebligattr.
zel hukuk hkmlerine tabi
kurulufllar ve kifliler ili
Tebligat Kanunu hkmleri
dflnda braklan kamu
kurulufllar tarafndan 5584
sayl Posta Kanunu
hkmleri uyarnca yaplan
tebligattr.

136

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

eflitli kurumlarn memur eliyle yaplan tebligatn tebli belgesi;


T.C.
XXXX NVERSTES REKTRL
DSPLN VE CEZA fiLER BROSU
Geici Disiplin Soruflturmas Komisyonu
TESLM VE TEBL BELGES
................. ................... ....... .....nin ...../...../2010 tarihli ve B.30.2.ALU.0.61.00.00....................................... sayl yazsyla eklerini teslim aldm ve tebell ettim.
Tebell Tarihi
...../...../2010
Ad Soyad- Unvan- mzas
Teslim - Tebli Eden
Tebli mazbatas ve tebli mazbatal zarf;

Ad Soyad- Unvan- mzas


Teslim Alan-Tebell Eden

TEBL MAZBATASI
Tebli evrak.
1 - Adresinde veya ................................ da muhatap
..............................................................................
2 - ................................................ sebebiyle muhatap
yerine ...................................................................
3 - Tebliin yaplmas ............................ sebebiyle
temin edilmediinden .......................................
..............................................................................
4 - Muhatabn muvakkaten .....................................
gittii .................................................. tarafndan
bildirildiinden ....................................................
5 - (.........................) mehil tayin edip (ikinci defa)
tebligat karldndan keyfiyet haber verilerek
muhatap yerine ...................................................
...............................................................................
6 - .............. ............ ................ tebellden imtina
ettiinden ............ ............. ............... ...............
................ .............. ........... ............... ...............
7 - Adreste kimse bulunmamas zerine ................
............... ............ .............. ............... .................
8 - Tebli yapacak kimse .............. .............. ..........
sebebiyle imtina ettiinden ................ ..............
..................... .................. ................... ...............
....... ................ huzurunda .............. ................
Tebligat yaplann
Tebli tarihi (imza veya parmak izi) imza ................
............... ...... ...................... .................... .................
Tebli memurunun imzas :
Muhatap adresini deifltirmiflse tebli memuru
tarafndan
Tesbit edilen yeni adres :
............. .................... ................. .............. ...................
............. ..................... ................ .............. ...................
............. ..................... ................ .............. ...................
............. .................... ................. ..............

6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri

TEBL MAZBATALI ZARF

Teblii karan
Merciin ad
: ......................................
Dosya No
: ......................................
Teblii daveti de tazammun ediyorsa,
hazr bulunulmas
lazm gelen
: ......................................
Yer
: ......................................
Tarih
: ......................................
Gn
: ......................................
Saat
: ......................................
Bu zarf
: ......................................
htiva eder
: ......................................

TAAHHTL
Esas No.

ADRES:
......... ...........
......... ...........
......... ...........
......... ...........

mza ve mhr

Tebligat Tz. m. 33, 75

..........
..........
..........
..........

..........
..........
..........
..........

...........
...........
...........
...........

Not : Bu ksma muhatabn adresi


yazlacaktr.

Telgrafla tebli zarf;


TELGRAFLA TEBL ZARFI
TEBL

Saat

Tarih

Saat

Tarih

Kelime

No.

kfl
Merkezi

Sra

Alnd yer

Alan
memurun
imzas

Muhtemel iflaretler ...............................................................................................


Teblii karan mercii ..........................................................................................
Dosya numaras ................................... Tarihi ......................................................
Teblii isteyen ........................................................................................................
Tebliin muhatab ..................................................................................................
..................................................................................................
..................................................................................................
Tebli edilecek hususlar :

Memuriyet unvan, isim ve soyad

137

138

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

TEVD LSTES

Tebligat karan Merci :...........................................

Evrak veya
Sra No
Telgraf No.

Muhatabn Ad, Soyad

CRET
Gidecei Yer

NOT
Lira Kr.

...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
Yekn

Listeyi tanzim
eden : ...............................

Yukarda yazl ............ adet evrak


ayrmfl ve bunlara toplam ............
lira .............kuruflluk posta pulu
tarifeye uygun olarak
yapfltrlmfltr.

PTT Memuru
mza ve Mhr

6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri

zet

N
A M A

N
A M A

lanlar incelemek,
lan genellikle kamuoyunun veya belli baz nc kiflilerin haberi olsun diye aklama, bir durumu yayn yoluyla bildirme anlamna gelir. Resmi
ilanlar Basn ln Kurumu tarafndan yaplr. Mevzuatmzda, konuyla ilgili baz hkmlerde yalnzca ilandan sz edilmekte, bir ksmnda ise,
ilann nasl, hangi ierikle, ka defa yaplaca ve
hatta baz hkmlerde de ilann hangi niteliklere
sahip gazetelerde yaplaca belirtilmektedir. Yasada ilann hangi tr gazetelerde yaynlanacana iliflkin bir hkm yoksa ilan ilgililerin kolayca
bulup grebilecei, gazetelerle yaplmaldr.
Tebligat aklamak,
Tebli, yazl bildirme anlamna gelir. Tebligat
bilgilendirme yannda belgelendirme zellii de
bulunan bir usul ifllemidir. Bu sebeple tebligatn
usul yasalar ile iliflkisi daima gz nnde bulunmas gereken hukuki bir kuraldr. Usule iliflkin (zellikle taraflarca yaplan) ifllemlerin, kendilerine balanan hukuki sonular dourabilmesi, ou kez bunlarn bildirimden etkilenecek
olan muhatabna bildirilmesine baldr. Tebligat
Anayasa ile gvence altna alnan iddia ve savunma hakknn tam olarak kullanlmasn ve bu
suretle adil bir yarglamann yaplmasn salayan ok nemli bir aratr. Tebligatn nemi sadece davada iddia ve savunma hakknn gerei
gibi kullanlabilmesi asndan deil, ayn zamanda, kamu hukuku zellikle vergi ve idare
hukuku alannda bir takm kamusal yetkilerin
kullanlabilmesi de, yetkili makam veya mercilerin ilgilisine usulne uygun olarak tebligat yaplmasna baldr. Tebli ile ilgili Kanun ve Tzk
hkmleri tamamen fleklidir. Gerek tebli ifllemi
ve gerekse tebli tarihi ancak kanun ve Tzkte
emredilen flekillerle tevsik ve dolaysyla ispat
olunabilir. Tebligat Kanunu uyarnca yaplacak
tebligat, tebligat karan merci ve kiflilerin nitelii, yaplfl flekli, konusu ve yapld yer bakmndan ayrma tabi tutulmaktadr.

139

140

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin afladaki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar durumunuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayacanza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ.
1. Resmi ilanlar afladakilerden hangisinin araclyla
yaynlanr?
a. Basn lan Kurumu
b. Adliye
c. Baflbakanlk
d. Bireyler
e. Avukat
2. Basn lan Kurumunun flubesi bulunmayan yerlerde,
resmi ilanlarn yaymlanmasna afladakilerden hangisi
arac olur?
a. Kaymakam
b. l zel daresi
c. Valilik
d. Adliye
e. Belediye
3. Resmi ilanlarn fiyat tarifesi afladakilerden hangisi
tarafndan saptanr?
a. Maliye Bakanl
b. Baflbakanlk
c. iflleri Bakanl
d. Adalet Bakanl
e. Bakanlar Kurulu
4. Afladakilerden hangisi konusuna gre tebligata rnek deildir?
a. Yargsal tebligat
b. Mali tebligat
c. dari tebligat
d. zel tebligat
e. Kazai tebligat
5. Afladakilerden hangisi yaplfl flekline gre tebligat
eflidi deildir?
a. Posta idaresi araclyla tebligat
b. Resmi tebligat
c. Memur araclyla tebligat
d. Dorudan doruya tebligat
e. lan yoluyla tebligat

6. Tebligat Kanununun birinci maddesinde saylan kurulufllar tarafndan Tebligat Kanunu hkmleri uyarnca karlan tebligat veya bunlarn araclyla yaplan
tebligat afladakilerden hangisidir?
a. Resmi tebligat
b. lan yoluyla tebligat
c. dari tebligat
d. Mali tebligat
e. zel tebligat
7. Afladakilerden hangisi Tebligat Kanununa gre yaplan snflandrmalardan biri deildir?
a. Niteliine gre tebligat
b. Yaplfl flekline gre tebligat
c. Konusuna gre tebligat
d. Yaplacak yere gre tebligat
e. Kullanlan kada gre tebligat
8. Bir davaya iliflkin ifllemleri o davayla ilgili kiflilere
bildirmek iin, mahkemelerce kanuna uygun biimde
yaplan belgelendirme ifllemine ne ad verilir?
a. Dileke
b. Tutanak
c. Yazl tebligat
d. Karar
e. ln
9. Resmi ilanlarn verilecei gazete ve dergilerin nitelikleri afladakilerden hangisi tarafndan saptanr?
a. Adliye
b. Bakanlar Kurulu
c. Belediye
d. Basn ln Kurumu Genel Kurulu
e. Avukat
10. lnla ilgili afladaki ifadelerden hangisi yanlfltr?
a. Duyuru, duyurma anlamna gelir.
b. Gazete ve dergiler resmi ilan yaynlamayabilir.
c. Basn ln Kurumu vardr.
d. Gerekli durumlarda ilnen tebligat yaplabilir.
e. Resmi ilnlar vardr.

6. nite - lanlar ve Tebli Belgeleri

141

Okuma Paras

Sra Sizde Yant Anahtar

Yaplan soruflturmaya ramen, ikametgh, meskeni


veya iflyeri bulunamayan kimsenin adresi mehul (bilinmiyor) saylr. Adresi bilinmeyenlere tebligat iln yoluyla yaplr. ln yoluyla tebligat, tebligatta baflvurulacak son aredir. (Teb.K.m.28; Teb.Tz.m.46). ln yolu
ile tebligatn yaplfl flekli iin bkz.Teb.K.m.29,30,
Teb.Tz. m.47,48,50. ln yolu ile tebli, son iln tarihinden itibaren kural olarak, yedi gn sonra yaplmfl
saylr. (Teb.K.m.31, Teb.Tz. m.49)

Sra Sizde 1
Ad deifliklii, gaiplik karar, evlenme ilan, kar koca
arasnda mal rejimi, vesayet altna alma, miraslarn
tespiti, ak arttrma, tescilin ilan, kayym tayini, ak
arttrma, haksz rekabet, temsil yetkisinin geri alnmas,
ticaret sicilinin aleniyeti, umumun salna, yenecek
ve iilecek fleylere iliflkin sularn ilan, genel haciz karar, artrma ilan, iflasn ilan vs.

Sra Sizde 2
Kaynak: Kuru B. ve dierleri (2000). cra ve flas Hukuku, (s. 90). Yetkin Yaynlar. Ankara.

Bu tr ilan uygulamalar daha doru ve kabullenilmesi


gerekli ilan uygulamalardr. lann amac bildirim olduuna gre, onu bilecek kiflilerin dikkatini ekmek
bakmndan bu tr uygulama daha dorudur.

Kendimizi Snayalm Yant Anahtar

Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar

1. a
2. c
3. e
4. d
5. b
6. a
7. e
8. c
9. d
10. b

Ayrntl bilgi iin Genel Olarak konusuna


baknz.
Ayrntl bilgi iin lanlar konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin lanlar konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Tebligat eflitleri konusuna
baknz.
Ayrntl bilgi iin Tebligat eflitleri konusuna
baknz.
Ayrntl bilgi iin Tebligat eflitleri konusuna
baknz.
Ayrntl bilgi iin Tebligat eflitleri konusuna
baknz.
Ayrntl bilgi iin Tebli ve Belgelendirme
konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin lanlar konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin lanlar konusuna baknz.

DELDUMAN S. (2006). Tebligat Hukuku Bilgisi, Yetkin


Yaynlar, Ankara
KURU B., ARSLAN R., YILMAZ E. (2000), cra ve fls
Hukuku, Yetkin Yaynlar, Ankara
TURAN A. U. (2006). Tebligat Hukuku ve Tebligat Sular, Sekin Yaynevi, Ankara
YILMAZ E.,YILMAZ . (2006). Hukuk Rehberi 4. Cilt,
Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E., ALAR T. (2007). Tebligat Hukuku, 5.
Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2.
Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E., (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Ankara
Resmi Gazete

HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

Amalarmz

N
N
N

Bu niteyi tamamladktan sonra;


Szleflme kavramn aklayabilecek,
Szleflme trlerini listeleyebilecek,
Szleflme rneklerini inceleyebilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.

Anahtar Kavramlar
Szleflme

Szleflme Trleri

indekiler

Hukuk Dili ve Adli


Yazflmalar

Szleflmeler

GRfi
SZLEfiME TRLER

Szleflmeler
GRfi
Hukuk dilinde ve gnlk dilde akit, mukavele, bat, kontrat gibi farkl terimlerle
de anlan szleflme taraflarn belli bir hukuki bir sonu dourmaya ynelik karfllkl ve birbirine uygun irade aklamalarndan oluflan bir hukuki ifllemdir. Bir szleflmenin kurulabilmesi ve hukuki sonularn dourabilmesi iin baz koflullarn
mevcut olmas gerekir. Borlar Kanunun 1. maddesinde Akdin nikad bafll altnda ki taraf karfllkl ve birbirine uygun surette rzalarn beyan ettikleri takdirde akid tamam olur fleklinde bir hkm getirilmifltir. Bu hkm gereince bir szleflmenin kurulmas iin ncelikle iki tarafn bulunmas ve bu taraflarn bir hukuki
sonu dourmak zere karfllkl ve birbirine uygun flekilde iradelerini aklamalar zorunludur. Aksi takdirde bir szleflmenin varlndan sz edilemez. Szleflmeye taraf olan kifliler alacakl ve borlu olarak adlandrlrlar. Bir szleflmede kural
olarak en az bir alacakl ve borlunun bulunmas gerekir. Ancak birden ok kiflinin de alacakl ve/veya borlu tarafn oluflturmas mmkndr. Bu durumda da
szleflme iki taraf arasnda kurulmufl olmaktadr.
Bundan baflka bir szleflmenin oluflabilmesi iin taraflarn irade aklamalarnn
karfllkl olmas gerekir. rade aklamalarnn karfllkl olmas dendiinde taraflardan her birinin kendi irade aklamasn dier tarafa yneltmesi ve ayn zamanda
karfl tarafn irade aklamasna da muhatap olmas gerektii anlafllr. Dier bir ifade ile szleflmenin taraflarndan her biri hem irade aklamas sahibi hem de dier
tarafn irade aklamasnn muhatab durumundadr. Szleflmenin kurulabilmesi
iin szleflmenin taraflarndan birinin ynelttii szleflme yapma teklifinin dier tarafn kabul etmesi gerekir. Hukukumuzda szleflme yapma teklifi icap, dier tarafn bu teklife verdii olumlu cevap ise kabul adn alr. Bu karfllkl irade aklamalarnn birbirine uygun olmas gerekir. Birbirine uygun bu irade aklamalarnn bir
araya gelmesiyle szleflme kurulmufl olur (Akipek, Kkgngr, 2002:18-19).
Szleflmeler, hukukumuzda byk bir blm itibariyle Borlar Kanununun
akdin muhtelif nevileri baflln taflyan ikinci ksmnda (BK m. 182 vd.) dzenlenmektedir. Ancak szleflmeler bunlardan ibaret deildir. Borlar Kanunu dflnda
baz kanunlarmzda da szleflme tipleri dzenlenmifltir. Bunlarn dflnda, idari
szleflmeler gibi baz zelliklere sahip szleflmelerde mevcuttur. Ayn zamanda
uluslararasndaki eflitli iliflkileri dzenlemek zere iki tarafl veya ok tarafl anlaflmalar da vardr.

144

SIRA SZDE

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

D fi N E L M
rnek olarak tapuya kaytl
taflnmazlarn satm iin
tapu memuru nnde
S O R flartn
U
yaplmas
verebiliriz.

DKKAT

SIRA SZDE

AMALARIMIZ

SZLEfiME
K T ATRLER
P

TELEVZYON

Kira szleflmeleri de menkul


- gayrimenkul kiras,
finansal kiralama (Leasing)
fleklinde olabilir.

NTERNET

D fi N E L M

Szleflmelerin geerlilii iin, genel olarak onlarn belli bir biimde yaplmas
fi N Em.
L M11, I). Ancak, baz hallerde szleflmenin geerli olabilmesi iin
flart deildirD (BK
kanun aka belli bir flekil flart ngrmfl olabilir.
Kanun flekli,
geerlilik flart olarak ngrmflse, o szleflmenin mutlaka
S O R eer
U
kanunda aranan flartlara uygun yaplmas ve bor yk altna girenlerce imzalanmas gerekir. Aksi halde, ortada geerli bir szleflmenin varlndan sz edilemez
DKKAT
(Ylmaz, 2008:185).
Basit bir szleflme rneinde yer almas gereken asgari hususlar flunlardr:
SIRA SZDE
Taraflarn
ad, soyad (unvan) ve adresleri,
Szleflmenin konusu,
Taraflarn karfllkl hak ve ykmllkleri
AMALARIMIZ
Taraflarn imzas.

N N

K T A P

SIRA SZDE

Borlar Kanunu
SIRA dflnda
SZDE hangi kanunlarda szleflme tiplerinin olabileceini dflnelim.

Szleflme trleri flu flekilde gruplandrabiliriz;


Mlkiyet hakkn geirmeye ynelik szleflmeler; satfl szleflmesi, bafllama
szleflmesi,
szleflmesi.
T Etrampa
L E V Z Y O(takas)
N
Kullandrmaya ynelik szleflmeler; kira szleflmesi, ariyet (kullanma dnc) szleflmesi, karz (dn) szleflmesi.
fl grme szleflmeleri; hizmet szleflmesi, eser (istisna) szleflmesi, veklet sz N T E R N(vedia)
ET
leflmesi, emanet
szleflmesi.
Teminat szleflmeleri kefalet szleflmesi de denebilir.
Kanunlarda dzenlenmemifl szleflmelerde vardr. Bu szleflmeleri flu flekilde
snflandrabiliriz;
Karma ve bileflik szleflmeler ve yeni szleflme trleri.
Yeni szleflme
trleri
SIRA
SZDEarafltralm.

rnekler

D ana
fi N Eszleflmesi;
LM
Limited flirket
S O R U ABC LMTED fiRKET ANA SZLEfiME RNE

S O R U

DKKAT

SIRA SZDE

AMALARIMIZ

K T A P

MADDE 1KURULUfi:D K K A T
Aflada, ad, soyad, ikametgah ve uyruklar yazl kurucular arasnda bir limited flirket
kurulmufltur.SIRA SZDE
1-................... T.C.Uyruklu olup, .........................................adresinde mukimdir.
2-.................... T.C. Uyruklu olup, ........................................adresinde mukimdir.

N N

AMALARIMIZ

MADDE 2fiRKETN NVANI:


K T A..................................................
P
fiirketin nvan
. GVENLK HZMETLER LMTED fiRKETdir.

TELEVZYON

TELEVZYON

NTERNET

NTERNET

7. nite - Szleflmeler

MADDE 3AMA VE KONU:


fiirketin Ama ve Konusu: 5188 Sayl zel Gvenlik Hizmetlerine dair Kanun, bu kanunun tzk ve ynetmenlikler erevesinde belirtilen Koruma, Gvenlik ve Eitim hizmetlerinin verilmesidir.
fiirket yrrlkte bulunan tm mevzuata uymak ve kanun gerektirdii hallerde izin almak kayd ile, aflada yazl ama ve konularda faaliyet gstermek iin kurulmufltur:
1- fiahslar ile her trl zel ve tzel statl: Holding, flirket, tesis, banka, finans kurumu, alflverifl merkezi, ifl yerleri, turistik tesis, site, tatil ky, hasta hane, niversite,
faklte, akademi, yksek okul, retim kurumlar, depo, salk tesisleri, enerji santralleri, rafineleri, baraj, kara-deniz ulaflm ve nakil vastalar, hava meydanlar, limanlar toplu konut alanlar, metrolar, gar ve terminaller, spor karfllaflmalar, sahne
gsterileri ve toplu gsterilerin yapld alanlar ve yerler ile v.b. tesis iflletme toplant ve vastalarn sabotaja, hrszla soyguna yamaya, ykmaya alflanlarn iflten al
konmasna, salk ve vcut btnlklerine gelecek tehdit ve tehlikelere karfl korumak gvenliklerini salamak,
2- Bankalar ve her trl zel tzel kifliler, iflletmeler ve ticari kurulufllar aras para naklini yapmak, Paralarn toplanmas, saylmas ve datlmas, para naklinin korunmas
ve gvenliini salamak,
3- Banka Otomatik Vezne Makinelerinin doldurulmas, dolu olup olmadnn kontrol, tekrar doldurulmas, hizmete sokulmas ve bakm,
4- Maafl paketlerinin oluflturulmas ve yerlerine teslim edilmesi,
5- Her trl zel tzel kifliler, iflletmeler ve ticari kurulufllarn ekonomik-siyasi-stratejik
gvenlik ettlerini hazrlamak, personel gvenlik tahkikatlarn yapmak, bu konulara ynelik arafltrma ve danflmanlk hizmetini vermek,
6- Yurt ii ve yurt dflnda koruma eitim ve gvenlik eitim ve retimini verecek tesis kurmak, iflletmek koruma ve gvenlik personeli yetifltirmek ve eitmek, eitimli
personelin grev bafl ve tazeleneme eitimlerini yapmak,
7- Amalarna uygun ifller yapan gerek ve tzel kiflilerle ortaklk kurmak, mevcut ortaklk ve tesislere ifltirak etmek, araclk etme kayd ile hisse senetleri ve pay senetleri ile taahhtlerini satn almak, kendi pay ve hisse senetlerini satmak ve mbadele
etmek,
8- Faaliyetleri ile ilgili konularda yurt ii ve yurt dflnda olmak zere tm sektrdeki bilumum ze kifliler, tzel kifliler kamu kurulufllar ve bal teflekkllerin fizibilite, tasarm, iletiflim a, kurulufl, iflletim, eitim ve re organizasyon ile bu konularla ilgili
ihalelere girmek, taahhtlerde bulunmak, szleflmeler akdetmek, taahht altna girmek,
9- fiirket amalarn gereklefltirmek iin her trl menkul ve gayri menkulleri alr satar
kiralar ve gerektiinde kiraya verir,
10- Faaliyet konular ile ilgili olarak bayilik, messeselik ve acentalklar alr ve verir.
Yukarda gsterilen konulardan baflka ifllere girmek istedii takdirde Sanayi ve Ticaret
Bakanlnn iznine ve ortaklar kurulunun onayna sunulur ve Trk ticaret kanununun hkmlerine gre iflleme tabi tutulur.
MADDE 4fiRKETN MERKEZ VE fiUBELER :
fiirketin merkezi Ankaradr. .................................. ili ........... ilesindedir. adres deiflikliinde ticaret siciline tescil ve Trkiye Ticaret Sicil Gazetesinde ilan ettirilir. Sanayi ve Ticaret Bakanlna bildirilir.

145

146

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Tescil ve ilan edilmifl adresinden ayrlmfl olmasna ramen, yeni adresini sresi iinde
tescil ettirmemifl ise bu durum fesih sebebi saylr. Tescil ve ilan edilmifl adrese yaplmfl tebligat flirkete yaplmfl saylr.
MADDE 5fiRKETN SRES:
fiirketin sresi tescil ve ilan tarihinden bafllamak zere 99 yldr.
MADDE 6fiRKETN SERMAYES:
fiirketin sermayesi herbiri 00.00YTL deerinde 4000 hisseye ayrlmfl olup,100.000.00
YTLdir. Bu sermayenin,
3990 hisse karfll 00.000.00YTLsi ...............................
10 hisse karfll 000.00 YTLsi ................................
tarafndan muvazaadan ari olarak tamamen taahht edilmifltir. Sermayenin 1/4 flirketin kuruluflunun tescil tarihinden itibaren en ge 3 ay ierisinde, kalan 3/4 ise 00/00/2005
tarihinde nakten denecektir.
MADDE 7LANLAR :
fiirkete ait ilanlar Trk Ticaret Kanununun 37. Madde hkmleri sakl kalmak suretiyle
flirket merkezinin bulunduu yerde en az bir gazete ile yedi gn evvel yaplr.
MADDE 8fiRKETN DARES
fiirketin iflleri ve muameleleri ortaklar kurulu tarafndan seilecek bir veya birka mdr
tarafndan yrtlr.lk 10 yl iin .................... flirket mdr olarak seilmifltir.
MADDE 9-TEMSL VE LZAM
fiirketi mdrler temsil ederler, flirketi her hususta temsil ve ilzam edecek ortaklar kurulu tarafndan tespit ve ilan olunur.
fiirketi flirket mdr ................................ 10 yl sreyle
fiirkete ait gayri menkullerini (taflnmazlarnn) alm, satmn, Resmi ve hususi daireler,
messeseler, flirketler ve ortaklar ile hakiki ve hkmi flahslar nezdin de temsile,flirket alacaklarn tahsile ahzu kabza, flirket adna ticari hesap, posta ek hesaplar atrmaya,bu hesaplardan para ekmeye, flirket adna verilmifl bilumum ek ve alacak senetlerini tahsile,
bunlar ciro ederek teminat olarak kullanmaya, flirket demeleri iin ek ve senet tanzim etmeye, kambiyo taahhdnde bulunmaya, flirket adna bankalarda borlu cari hesaplar amaya ve bu hesaplardan para ekmeye, bankalardan teminat mektuplar almaya ve vermeye, flirketi ilzam ederek bor altna sokmaya, taahhtlerde bulunmaya resmi ve zel messeslere teklif vermeye ve bu yerlerle szleflmeler imzalamaya flirket adna yazflmalar yapmaya, flirketi adli idari ve mali mercilerde ve makamlarda sonuna kadar temsile Temsil ve
lzam maddesin inde sz edilen yetkililerin tamamn kullanmaya flirketi esas mukavelesinin ama ve konu maddesindeki iflleri yrtmeye velhasl bu szleflmede aksine hkm bulunmayan tm iflleri bafllatp neticelendirmeye, flirketi flirket kaflesi altnda mnferiden vaaz
edecei imza ile temsil ve ilzama, hatta nc flahslara vekalet vererek mdrlk yetkisinin tamamn veya bir ksmn devredebilir.Ancak flirket mdr mdrlk sfatn devredemez. Ayrca 3.flahslara vekalet vererek flirketin ifllerinin yrtlmesini salayabilir. lk 10 yl
iin, flirket mdrlne seilen ................................ flirket kaflesi altnda ataca mnferit
imzas ile flirketi her hususta temsil ve ilzam eder.

7. nite - Szleflmeler

MADDE 10HESAP DNEM :


fiirketin hesap yl Ocak aynn birinci gn bafllar ve aralk aynn otuzbirinci gn sona erer. Yalnz ilk hesap yl flirketin kesin surette kurulduu tarihten bafllayarak Aralk aynn otuzbirinci gn sona erer.
MADDE 11KARIN DAITILMASI :
fiirketin safi kr yaplmfl her eflit masraflarn kartlmasndan sonra kalan miktardr.
safi krdan her sene evvela %5 ihtiyat akesi ayrlr. Kalan kr hissedarlarn verecei karara
gre denmifl sermaye zerinden hisseleri nispetinde datlr. Kra fltirak edenlerle hissedarlara datlmas kararlafltrlan miktardan Trk Ticaret Kanununun 466nc maddesinin
2.fkrasnn 3.bendi gereince %10 ayrlarak umumi yedek ake eklenir. Kardan bir ksmn
pay sahiplerine datlmas veya flirket adna iflletilmesi veya memurlara, mstahdemlere ikramiye olarak verilmesi gibi kararlar flirket esas sermayesinin en az %51ni temsil eden hissedarlarn kararna baldr.
MADDE 12YEDEK AKE :
htiyat akesi, flirket sermayesinin%20sine kncaya kadar ayrlr. Bu miktarn azalmas
halinde yeniden ihtiyat akesinin ayrlmasna devam olunur. Kanuni ve ihtiyari ve ihtiyat
akeleriyle kanun ve szleflme hkmlerine gre ayrlmas gereken mebla, safi kardan ayrlmadka hissedarlara kar datlmaz.
MADDE 13KANUN HKMLER :
Bu szleflmede anlan hususlar hakknda Trk Ticaret Kanununun hkmleri uygulanr.
KURUCU ORTAKLAR
Ad Soyad Ad Soyad
Sresi belirli ksmi sreli ifl szleflmesi;
SRES BELRL KISM SREL fi SZLEfiMES
Aflada isim (nvan) ve adresleri yazl bulunan iflveren ile ifli arasnda SRES BELRL KISM SREL fi SZLEfiMES yaplmfltr. Taraflar bundan sonra iflveren ve ifli olarak anlacaktr.
I. TARAFLAR
fiVERENN
Ad soyad (nvan)
: .........................................................................
Adresi
: .........................................................................
Tlf, faks, E - mail
: .........................................................................
fiVEREN VEKL
Ad, soyad, nvan
: ...........................................................................
Tlf, faks, E- mail
: ...........................................................................
fiNN
Ad soyad
: ..........................................................................
Baba ad
: ..........................................................................
Doum yeri ve yl
: ..........................................................................

147

148

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

kamet adresi
Tlf, faks, E - mail

: ..........................................................................
: ...........................................................................

2. fiNN ALIfiMA YER


: flverenin....................................snrlar iindeki deiflik iflyerlerinde, iflveren veya vekilinin gsterecei yerler.
3. YAPILACAK fi

: ..........................................................................

4. SZLEfiMENN SRES
: Bu ifl szleflmesi, .../.../....tarihinde yrrle girmek
zere .... yl /.... ay sreli olup, srenin bitiminde herhangi bir bildirime gerek kalmakszn
kendiliinden sona erer.
5. fiE BAfiLAMA TARH

: .../.../....

6. DENEME SRES
: Deneme sresi (bireysel ifl szleflmelerinde en fazla
iki ay olabilir.) .... aydr. Taraflar, bu sre iinde ifl szleflmesini ihbarsz ve tazminatsz olarak feshedebilirler.
7. ALIfiMA SRES
: Haftalk alflma sresi haftann .... gnnde (Bu sre Kanunun 13 nc maddesi ile madde gerekesi ve Fazla alflma ve Fazla Srelerle alflma Ynetmelii gerei, iflyerindeki tam sreli ifl szleflmesiyle alflan iflilerin haftalk
normal alflma srelerinin 2 / 3 nden daha az olacaktr) ...... saattir. Bu sre, haftann alfllan gnlerine eflit flekilde blnerek uygulanr. flverenin gerekli grmesi halinde (haftalk alflma gn says 6 gnden az olarak belirlenen iflyerlerinde) haftalk alflma gn says en fazla 6 gne kadar kartlr.
Ayrca, iflin nitelii ve flartlarna gre, ifle bafllama ve bitifl saatleri de, ifliler iin farkl flekillerde dzenlenebilir ve gerektiinde deifltirilebilir.
Ara dinlenme sresi ve kullanma zamanlar iflveren tarafndan Kanunun 68 inci maddesinde belirtilen sreden az olmamak zere iflin durumuna gre belirlenir.
8. CRET VE DEME ZAMANI : flinin aylk NET / BRT creti ...........YTL dir. flinin creti imza karfllnda kendisine denir / veya banka hesabna yatrlr / iflinin yazl
talebi ile belirledii ve bu talepte kendisi ve mutemedin tatbik imzalar bulunmak koflulu ile
mutemedine imza karfllnda denir.
cret ayda bir denir. Kural olarak ifllemifl cretlerin deme tarihi, ertesi ayn ilk ifl gndr. Zorunlu bir neden olmadka, cretler deme gnnden itibaren en ge 20 gn iinde denir.
cret demelerinde cret hesap pusulas verilir.
9. DENKLEfiTRME UYGULAMASI : fli denklefltirme uygulamas yaplmasn kabul eder.
Haftalk .... saatlik normal alflma sresi, iflveren tarafndan gerekli grldnde:
a) Haftalk normal alflma sresi, iflyerinde haftann alfllan gnlerine gnde onbir
saati aflmamak kofluluyla farkl flekilde datlabilir. Bu halde, younlafltrlmfl ifl haftas veya haftalarndan sonraki dnemde iflinin daha az srelerle alfltrlmas suretiyle, toplam alflma sresi, alfllmas gereken toplam normal sreyi gemeyecek
flekilde (Denklefltirme uygulanmasnn bireysel ifl szleflmesi ile yaplan alflmada
iki aylk sre iinde tamamlanmas gerekmekte olup, bu srenin toplu ifl szleflmeleri ile drt aya kadar artrlabilecei gibi 76 nc madde gerei kartlan Haftalk fl
Gnlerine Blnemeyen alflma Sreleri Ynetmeliinde belirtilen hallerde de alt
aya kadar kartlabilecektir.

7. nite - Szleflmeler

Para baflna, akort veya gtr gibi yaplan ifl tutarna gre cret denen ifllerde de
ilgili Ynetmeliin denklefltirmeye iliflkin hkmleri uygulanr.
Denklefltirme dnemi iinde gnlk ve haftalk alflma sreleri ile denklefltirme sresi uygulamasnn bafllang ve bitifl tarihleri iflverence belirlenir) denklefltirilir.
b) ...... saatlik haftalk normal alflma sresinin, haftann alfllan gnlerine farkl flekillerde datlarak alfllmas ( denklefltirme uygulanmas ) durumunda, iki aylk alflma sresi iinde, iflinin haftalk ortalama normal alflma sresi olan ..... saati aflamaz.
10. TELAF ALIfiMASI : Zorunlu nedenlerle iflin durmas, ulusal bayram ve genel tatillerden nce veya sonra iflyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle normal alflma srelerinin nemli lde altnda alfllmas ya da iflin tmyle durdurulmas veya iflinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, iflveren, iki ay ierisinde ifliye, alfllmayan bu sreler karfll olarak telafi alflmas yaptrabilir.
Telafi alflmas, gnlk 3 saati geemez ve gnlk alflma sresi ile birlikte de alflma
sresi toplam 11 saati aflamaz.
Telafi alflmas fazla srelerle alflma veya fazla alflma saylmaz, karfllnda fazla srelerle alflma veya fazla alflma creti denmez.
11. YILLIK CRETL ZN (Szleflme sresi bir yldan fazla ise) : Yllk cretli izin
sresi ve izine iliflkin hususlar fl Kanunu nda belirtilen koflullarda uygulanr. zin kullanma
zaman ifl koflullarna gre iflveren tarafndan belirlenir. zin sresi, iflinin hizmet sresine
gre :
- Bir yldan befl yla kadar ( 5 yl dahil ) .... gn ( en az 14 gn),
- Befl yldan fazla onbefl yldan az .... gn ( en az 20 gn),
- Onbefl yl ( dahil ) ve daha fazla olanlara .... gn ( en az 26 gn),
Hizmet sresi befl yldan az olsa dahi onsekiz ve daha kk yafltaki ifli ile, 50 ve daha yukar yafltaki ifliye .... Gn ( en az 20 gn ) olarak kullandrlr.
fli acil bir durum olmadka izine ayrlaca tarihten bir ay nce, yazl talepte bulunmak zorunda olup, belirtilen tarihte izin verilip verilmeyecei de talep tarihinden itibaren
bir hafta iinde yazl olarak ifliye bildirilir.
Yllk cretli izin ve dier izinlerle ilgili hususlara fl Kanunu ve Yllk cretli zin Ynetmeliinin ilgili hkmleri uygulanr.
zin dnemine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil gnleri ayrca izin sresine eklenir.
zin dnemine iliflkin creti peflin veya avans olarak denir.
zinli olunan dnemde iflinin hastalanmas halinde doktor raporu ( zel doktor olmamak kaydyla) ile belgelenmek koflulu ile istirahat dnemi izin sresinden saylmaz.
Dier izinler: flinin evlenmesi halinde 3, ocuunun doumunda, ana, baba, efl ve ocuunun lmnde, yangn sel gibi tabii afetlerde gn cretli izin verilir.
12. HAFTA TATL ALIfiMASI VE CRET : alfllmayan hafta tatili gn creti bir ifl
karfll olmakszn ifliye denir. fli gerek grlmesi halinde hafta tatilinde alflmay kabul eder. Gerektiinde hafta tatili hafta iinde de kullandrlabilir. Hafta tatili yaplmayarak
alfllmas halinde bu gnn creti ayrca % 50 zaml olarak denir.
13. ULUSAL BAYRAM GENEL TATL ALIfiMASI : alfllmayan ulusal bayram ve genel tatil gnlerine ait cret ifliye denir. fli gerek grldnde ulusal bayram ve genel
tatillerde alflmay kabul eder. Tatil yaplmayarak alfllan ulusal bayram ve genel tatil gnleri iin ayrca bir gnlk daha cret denir.

149

150

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

14. DER KOfiULLAR:


a) fli fl Kanununun 7 inci maddesine gre, geici ifl iliflkisi ile alflmay kabul eder.
b) fli, iflyerinde alflma mevzuat ve iflveren tarafndan belirlenmifl bulunan alflma
flartlarna, ifl disiplinine, ifl sal ve ifl gvenlii kurallarna, iflveren tarafndan kartlmfl ve kartlacak olan ynetmelik, genelge, sirkler, talimat gibi dzenlemelere
uymay kabul eder.
c) fliye bireysel veya toplu ifl szleflmesi veyahut da iflyeri ynetmelii ekinde bulunan disiplin ceza cetvelinde yer alan alflma, disiplin ve klk - kyafet konularna
uymamas halinde, disiplin suu oluflturan hususun karflsnda yer alan cezalar uygulamas yaplr. cret kesme cezas yaplmas halinde (Kanunun 38 inci maddesine gre cret kesme cezasnn uygulanabilmesi, hangi konularda ve ne kadar yaplacana iliflkin szleflme veya szleflme ekinde veyahut da iflyeri ynetmeliinde
hkm bulunmasna bal olup cezaya iliflkin szleflme eki cetvel veya iflyeri ynetmeliinin imzas karfllnda ifliye verilmesi ve imzal belgesinin ifli zlk dosyasnda saklanmas gerekmektedir.) kesinti tutar ile gerekesi derhal yazl olarak ifliye bildirilir. Yaplan kesinti bir ay iinde alflma ve Sosyal Gvenlik Bakanl
nn T.C. Ziraat Bankas Ankara - Merkez fiubesindeki 30401 / 276505 nolu hesabna yatrlr.
d) fli ifl szleflmesi devam ettii srece, zel de olsa iflverenin yazl izni olmadan baflka bir iflte alflamaz.
e) fli, iflverene ve iflyerine ait her trl ifl srlarn saklamay, iflverene zarar verecek
davranfllarda bulunmamay kabul eder.
f) fli, iflyerindeki makine, alet ve tehizat usulne uygun olarak ve zenle kullanmay, grevi ile ilgili olmayan ifllerle uraflmamay, kendisine teslim edilmemifl makine,
alet ve edevat kullanmamay kabul eder. flinde kullanlmak zere teslim edilen
malzeme, ara ve gereleri iflyeri dflna karmaz, amac dflnda kullanamaz. fli, ifl
szleflmesinin sona ermesinde, kendisine teslim edilmifl bulunan her trl demirbafl
eflyay eksiksiz olarak teslim etmeyi, kendi kast veya kusurundan meydana gelmifl
zararlar varsa, tazmin etmeyi taahht eder.
g) fli, iflyerine alkoll iki veya uyuflturucu madde almfl olarak gelmemeyi ve bu
maddeleri iflyerinde kullanmamay, alflmas ile ilgili olmayan eflya ve maddeler ile
taflnmas ya da kullanlmas yasaklanmfl maddeleri iflyerine sokmamay taahht
eder.
h) flverenin, iflilerin bir blmne veya tmne szleflme gerei olmakszn, teflvik
amal olarak yapaca sreklilik arz etmeyen nakdi ve ayni demeler, ifli bakmndan kazanlmfl hak niteliinde olmayp, tekrarlanaca anlamna gelmez.
) flveren tarafndan szleflme sresi dolmadan ve herhangi bir bildirimde bulunmadan ve bildirim sresine iliflkin cret denmeksizin ifl szleflmesi sona erdirebilir. Bu
durumda, szleflmenin sona erdirildii tarihle, szleflmede belirtilen sona erme tarihine kadar geecek olan sreye ait cretleri ifliye denir.
j) fl szleflmesinin iflveren tarafndan feshinde; fesih bildiriminde sebep gsterilmedii veya gsterilen sebebin geerli olmad hususunda ortaya kacak uyuflmazlklar,
bir ay iinde ifl mahkemesine veya anlaflma salanmas halinde zel hakeme gtrlr.
k) fli, zel bir beceri gerektirmedii takdirde ve Hazrlama Tamamlama ve Temizleme
flleri Ynetmeliine aykr olmamak koflulu ile kendi blmndeki hazrlama tamamlama ve temizleme iflini yapar,

7. nite - Szleflmeler

l) fl szleflmesinin ksmi sreli olmas nedeniyle Fazla alflma ve Fazla Srelerle alflma Ynetmelii nin 8 inci maddesi (d) fkrasna gre, fazla alflma ve fazla srelerle alflma yaptrlamayacaktr.
m) ..........................................................................................................................................
n) Bu szleflmede yer almayan hususlarda fl Kanunu ve dier ilgili mevzuat uygulanr.
o) Szleflmenin uygulanmasnda kacak uyuflmazlklarda, 5521 sayl fl Mahkemeleri
Kanununun 5 inci maddesi gerei, dava olunann ikametgah saylan yer veya iflinin iflini yapt iflyeri mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir.
Sresi belirli ksmi sreli bu ifl szleflmesi...... sayfa ve her sayfas ..... suret olarak dzenlendi, taraflarca okundu, ilk sayfalar parafland, son sayfas imzaland ve birer sureti taraflara verildi. .../..../...
fiVEREN VEYA VEKL
Ad, soyad, imzas

fi
Ad, soyad, imzas

Satfl szleflmesi;
SATIfi SZLEfiMES
Bir yanda .......................................... .................................... (bu szleflmede ALICI olarak anlmaktadr) ile dier yanda......................................... (bu szleflmede SATICI olarak
anlmaktadr) afladaki szleflme flartlarn tespit etmifllerdir.
1. KONU
flbu szleflme ....................... miktarn kadn SATICI tarafndan ALICIYA satlmas ve
SATICININ mali teslim tarihine kadar kendi deposunda saklamasnn flartlarn dzenlemektedir.
2. SZLEfiMENN YRRLK TARH
flbu szleflme imza tarihinde yrrle girecektir.
3. TARAFLARIN RTBATLARI - FATURA BLGLER
3.1. ALICI
Adres
:
Tel. No
:
Faks No
:
E-Posta
:
Vergi Dairesi
:
V.D. Sicil No
:
3.2. SATICI
Adres
:
Tel. No
:
Faks No
:
E-Posta
:
Vergi Dairesi
:
V.D. Sicil No
:
4. MALIN TESLM TARH
4.1. flbu szleflme konusu .............................. adet ................... aflada belirtilen tarihlerde SATICI tarafndan ALICIYA teslim edilecek ve ALICI tarafndan afladaki maddelerde
belirtilen senet SATICIYA iade edilecektir.

151

152

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Sra

Cins

Miktar

Teslim Tarihi

Tutar (YTL)

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
TOPLAM
5. BEDEL
...........................................nin fiyat KDV dahil ............................. YTL. dir (ayrca yazyla yazlacak). ALICIYA daha sonra teslim edecei mal deposunda saklamas ve/veya baflka
nedenlerle SATICI bu toplam bedel dflnda hi bir nam altnda ve hi bir nedenle ALICIDAN baflka bedel ve/veya fiyat fark talep etmeyecektir.
6. DEME
ALICI ../../2005 Tarihinde ........................... YTL.yi (yazyla da yazlacak) faturas ve iflbu szleflmede belirtilen senetlerin usulne uygun olarak tanzim edilerek kendisine teslimi
karfllnda SATICIYA deyecektir.
7. CEZA fiART ve FORCE MAJEUR
7.1. SATICI bu szleflmeden doan ykmllklerini yerine getirmedii takdirde ALICININ zarar ve ziyann karfllamann yan sra ve ............................... YTL cezai flart ayrca ALICIYA deyecektir.
7.2. SATICI her halde satt mal ALICIYA bu szleflmede belirtilen tarihlerde teslim etmeyi, teslim edemediinde ALICININ bu szleflmeden doan alacaklarn demeyi ve maln
teslimi taahhd asndan zorunluluk halinin olmayacan kabul ve taahht etmektedir.
8. SATICI SENETLER
8.1. ALICININ peflin demesi ve satlan maln vadeli teslimi nedeniyle SATICI aflada
belirtilen senetleri ALICIYA 7. maddede belirtilen deme tarihinde teslim edecektir.
Sra

Keflide Tarihi

Vade Tarihi

Borlular

Bedeli

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
TOPLAM
8.2. Bu senetler alacak senedi olup, SATICININ bu szleflmedeki ykmllklerinden
birini yerine getirmemesi halinde sonraki tarihli senetlerdeki alacak muaccel olacaktr ve
ALICI elindeki senet bedellerinin tamamnn denmesini vadesini beklemeksizin SATICIDAN talep edebilecektir.
9. SZLEfiMENN FESH ve SON BULMASI
9.1. SATICI iflbu szleflmede belirtilen tarihte senetleri teslim etmedii takdirde faturasnn bedeli kendisine ALICI tarafndan denmeyecei gibi iflbu szleflme kendiliinden fesholur.

7. nite - Szleflmeler

9.2. SATICI ifl bu szleflmeden doan ykmllklerini yine iflbu szleflmede belirtilen
tarihlerde yerine getirmedii takdirde ALICI sre vermeksizin szleflmeyi feshedebilir ve
elindeki senetlerin tamamnn bedelinin ve cezai flartn denmesini SATICIDAN talep edebilir. Bu halde satc her trl kaybnn tazminini de ayrca talep edebilir.
9.3. Bu szleflmede belirtilen ykmllklerin tamamnn yerine getirilmifl olmas ve taraflarn bir dierinden talebi kalmadnda iflbu szleflme kendiliinden son bulur.
10. UZLAfiMAZLIKLARIN ZM VE YETKL MERC
flbu szleflmeden ya da szleflmenin maddelerinin yorumundan doan anlaflmazlklarn zmnde Ankara mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir.
11. SZLEfiMENN EKLER
Taraflarn imza sirkleri ve yetki belgeleri
flbu ...... sayfadan ve ..... maddeden ibaret szleflme metnini okuduk, mahiyetini anladk ve taraflar adna serbest irademizle imzaladk.
Ankara,...../....../2005

SATICI

SATICI

Kira szleflmesi;

KRA SZLEfiMES
(Meskenler/Konutlar in)
DARES

(BURAYA TAfiINMAZIN BALI OLDUU TAPU DARES


YAZILACAK)

Mahallesi

(Buray tapudaki mahallesi hanesinde yazan yazlacak)

Cadde/Soka

(Cadde veya sokak yazlacak)

Numaras

(Apartman kap numaras ve Daire kap numaras yazlacak)

Kiralanann Cinsi

Apartman dairesi

Kiralayan

(Kiraya verenin tam ad ve soyad yazlacak)

Kiralayann T.C. Kimlik No

(Kiraya verenin T.C. Kimlik no yazlacak)

Kiralayann Adresi

(Kiraya verenin tam adresi yazlacak)

Kirac

(Kiracnn tam ad ve soyad yazlacak)

Kiracnn T.C. Kimlik No

(Kiracnn T.C. Kimlik no yazlacak)

Kiracnn Adresi

(Kiracnn tam adresi yazlacak)

Akdin Bafllang Tarihi

(Kira szleflmesinin bafllang tarihi yazlacak)

Akdin Sresi

(Kira szleflmesinin sresi yazlacak)

Yllk Kira Bedeli

(Kira bedelinin yllk toplam yazlacak)

Aylk Kira Bedeli

(Her ay denecek kira bedeli yazlacak)

Kira Bedelinin deme fiekli Her ayn beflinci gn akflamna kadar peflin olarak
Kiralanan Kullanm fiekli

Yalnzca mesken (konut) olarak

Kiralanann Durumu

Salam, tam ve kullanlmaya elverifllidir

Kiralananla Birlikte Teslim


Edilen Demirbafllar

.......... marka kombi, elektrik (endeks...........), su


(endeks...........) ve doalgaz (endeks...........) sayalar, su ve
doalgaz sayalarna ait kartlar ve kiralanann apartman
kaps ve daire kapsnn ikifler adet anahtar.

(imza)

(imza)

(imza)

153

154

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

GENEL KOfiULLAR

1. Kirac, kiralanan zenle kullanmak zorundadr.


2. Kirac, kiralananda ve evrede oturanlara iyi niyet kurallar iinde davranmaya zorunludur.
3. Kirac, kiralanan ksmen veya tamamen nc kiflilere kiralayamaz, alt kiraya veremez; devir ve temlik edemez.
4. Kirac, kiralayann yazl izni olmadka, kiralananda deifliklik yapamaz; aksi halde,
doacak zarar karfllamak zorundadr.
5. nc kiflilerin kiralanan zerinde hak iddia etmeleri halinde, kirac, durumu derhal kiralayana haber vermek zorundadr.
6. Kirac, kiralananda yaplmas gereken onarmlar, derhal kiralayana bildirmek zorundadr; aksi halde doacak zarardan sorumludur.
7. Kirac, kat malikleri kurulunca kendisine tebli edilen hususlar, kiralayana haber
vermek zorundadr.
8. Kirac, kat malikleri kurulu karar uyarnca, yaplmas gereken ifllere izin vermek zorundadr.
9. Kirac, kiralanandaki onarmlara katlanmak ve kiralanandaki olaan kullanmdan
dolay yaplmas gereken onarmlar yapmak/yaptrmak ve giderlerini karfllamak
zorundadr.
10. Kiralanann mlkiyet hakkndan doan vergileri kiralayana, kullanmdan doan vergi, resim ve harlar kiracya aittir. Uyuflmazlk halinde, yerel rf ve detler uygulanr.
11. Kirac, kira szleflmesinin sonunda, kiralanan ald flekilde, kiralayana teslim etmek zorundadr: Keza kiralananla birlikte teslim edilen demirbafllar da alnd flekilde, kiralanana teslim edilmedii takdirde, oluflan hasarlarn bedelinin kiralayana
denmesi veya eski hale getirilmesi zorunludur.
12. Kiralanann iyi ve kullanlmaya elveriflli halde teslim edildii asldr. Aksi durum kirac tarafndan ispatlanmak zorundadr. Kiralanann normal kullanmndan dolay
ortaya kacak ypranma ve eksikliklerden dolay kirac sorumlu deildir.
13. Kirac, kira szleflmesinin sona ermesi veya satla kartlmas halinde, kiralanann
gezilmesine ve incelenmesine izin vermek zorundadr.
14. Kiralanann boflaltlmas/tahliyesi gerektii hallerde, kiralanann boflaltlmamas durumunda ortaya kacak zararlardan dolay kirac sorumlu olacaktr.
15. Kirac, kendisi veya birlikte oturanlarn sal iin ciddi tehlike oluflturmayan kusurlardan dolay, kiralayan teslim almaktan kanamaz, szleflmeyi bozamaz ve kiradan indirim talebinde bulunamaz.
16. Kirac, kiralana yapt faydal ve lks fleylerin bedelini kiralayandan isteyemez ve
szleflme bitiminde bunlar kiralayana teslim etmek zorundadr.
17. Kirac, kiralayann yazl olurunu almak ve giderleri kendisine ait olmak zere, genel anten, uydu anteni, kablo televizyon gibi donanmlar yaptrabilir.

(imza)

(imza)

(imza)

7. nite - Szleflmeler

ZEL KOfiULLAR

1.
2.
3.
4.

5.
6.
7.
8.
9.
10.

Kiralanan alt kiraya verilemez, ortak alnamaz; devir ve temlik edilemez.


Kiralanan, mesken dflnda herhangi bir amala kullanlamaz.
Kiralananda, kirac, efli ve ocuklarnn dflnda kimse kalamaz.
Kira bedelleri, her ayn beflinci gn akflamna kadar, kiralayann ............... bankas, ..................... fiubesindeki ................................. numaral hesabna yatrlacaktr.
Kira parasnn baflka bir flubeden havale edilmesi halinde, ayn sre iinde hesapta
olacak flekilde ifllem yaptrlacak olup, aksi durumda temerrt hkmleri uygulanacaktr. Bir ayn kira parasnn denmemesi halinde dnem sonuna kadar iflleyecek
kira paralarnn tm muacceliyet kazanacaktr.
Kiralanann kapc/kaloriferci, yakt ve genel giderleri kirac tarafndan denecektir.
Kaplar, pencereler, shh tesisat aralar salam, tam ve kullanlmaya elveriflli olarak
teslim edilmifltir.
Kirac, kiralanan zenle kullanacak; kiralayan da gerekli onarmlar, kiracnn uyarsndan itibaren on gn iinde -teknik olanakszlar hari- yaptracaktr.
Kirac, elektrik aboneliini kendi adna yaptracak, szleflme sonunda hesab kestirerek, buna iliflkin makbuz fotokopisini kiralayana verecektir.
Kirac, gn iinde, aile beyannamesini mahalle muhtarlna verecektir.
Szleflmeden doacak uyuflmazlklardan dolay, Ankara mahkemeleri ve icra mdrlkleri yetkili olacaktr.
flbu, on yedi genel ve on zel kofluldan oluflan szleflmeyi, hr iradelerimizle iki
nsha olarak imzaladk. ..............200....
Kirac:
Mteselsil Borlu ve Kefil:
Kiralayan:
(imza)
(imza)
(imza)
(isim)
(isim)
(isim)

Yap-ifllet devret szleflmesi;


YAP-fiLET DEVRET SZLEfiMES
Bir tarafta, ......................... adresinde bulunan .........................Bakanl (aflada ksaca
Bakanlk olarak anlacaktr.) le dier tarafta .....................................adresinde mukim
.......................... Anonim fiirketi (aflada ksaca fiirket olarak anlacaktr) arasnda afladaki flartlarla bir Yap-fllet Devret Szleflmesi dzenlenmifltir.
Madde 1- Szleflmesinin konusu Taflnmaz Tapu kayd
li
lesi
Mahallesi
Mevkii
Pafta No
Ada No
Parsel No
Vasf
Yzlm m2
Madde 2- rtifak Hakknn Sresi Bafllama ve Bitifl Tarihi
Birinci maddede nitelikleri belirtilen alan zerinde afladaki koflullarla sreli irtifak hakk kurmufltur.

155

156

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Hakkn sresi: 49 (krkdokuz) yldr.


Bu hak .../.../.... tarihinde bafllayp .../.../.... tarihinde sona erecektir.
Madde 3- rtifak Hakknn Konusu
Birinci maddede belirtilen taflnmaz mal zerinde....yat kapasiteli tali yat liman ve yan
niteleri yaplacaktr.
Madde 4- rtifak Hakkna Konu Taflnmazn Kullanm fiekli
rtifak hakk kurulan alan snrlar ilerisinde Bakanlka verilen Yatrm Belgesi esaslar dorultusunda yukarda belirtilen niteler yaplacaktr.
rtifak hakk sresince, irtifak hakk konusu taflnmaz maln kullanm amac deifltirilmeyecek ve ama dfl kullanlmayacak, ksmen de olsa tesise ait nitelerden herhangi biri
(Kuafr, Dkkan, Diskotek, Bar, Kafeterya ve Satfl, Maazalar gibi) Bakanln izni olmadan baflkasna kiraya verilmeyecektir. Bu senedin konusu olan irtifak hakk Maliye ve Gmrk Bakanl ile Bakanln oluru olmadan devredilmeyecektir.
Madde 5- nflaatn Bafllama ve Bitim Tarihleri
Bakanlk tarafndan verilecek Yatrm Belgesinde aksine bir hkm bulunmadka irtifa
hakk konusu taflnmazn hak lehtar veya temsilcisine tesliminden itibaren iki ay iinde inflaat ruhsat alnarak inflaata bafllanacak ve inflaat iki yl iinde bitirilecektir.
Madde 6- Zeminin rtifak Hakk Bedeli:
A- rtifak Hakk Bedeli:
lk yl iin .......................................YTLdir.
kinci ve izleyen yllar iin kullanm bedeli ise Maliye ve Gmrk Bakanlnca, (Bte
ve Mali Kontrol Genel Mdrl) her yl yaymlanan Devlet haleleri genelgesinde belirtilen artfllarnn bir nceki yl irtifak hakk bedeline eklenmesi suretiyle saptanr. Saptanan
bu bedele hak lehtarnca herhangi bir mahkeme ve Makama baflvurarak itiraz edilmez.
lk yldan sonraki ikinci ve izleyen yllk dilimlerin ilk yl irtifak hakk bedelleri yeniden takdir edilir ve izleyen yllarn bedellerinin tahakkuk ve tahsili yukardaki hkmlerce tabii olur.
B- Haslattn Pay Alnmas:
rtifak hakknda konu taflnmaz mal zerinde gereklefltirilen tesisin iflletmeye gemesinden sonra: toplam yllk haslattan %1 orannda pay alnacaktr. Bu payn ilk yllk dneminde %50 orannda alnaca kabul ve taahht edilecektir.
C- deme Zaman:
lk yl temin irtifak hakk bedeli, hakkn tapuya tescilinden nce denecektir. 2. ve mteakip yllar irtifak hakk bedelleri ise her yl hakkn bafllang tarihine tekabl eden tarihten nce (01 Ocak) ilgili Maliye Dairesine yatrlacaktr.
Haslattan alnacak pay bilano yln takip eden Mays ay iinde ilgili Maliye Dairesine
yatrlacaktr.
Sresi iinde denmeyen irtifak hakk bedelleri iin 6183 sayl Yasann 51. maddesinde
belirtilen gecikme zamm oran uygulanacaktr.
ki yl st ste irtifak hakk bedelinin zamannda denmemesi halinde irtifak hakk iptal
edecektir.
Madde 7- Teminat
fiirket Bakanln .../.../.... tarihli yazsndan itibaren 30 gn ierisinde yazda belirtilen
ykmllklerin yerine getirileceine iliflkin Noterden onayl bir taahhtname ile 50.000
(elli bin).-YTL. tutarndaki kesin ve sresiz bir teminat mektubunu Bakanla teslim etmifl
olmaldr. Teminatn iadesi ve gerektiinde paraya evrilmesi hususunda Kamu Arazisinin
Turizm Yatrmlarna Tahsisi Hakknda ki Ynetmenlik hkmleri uygulanacaktr.

7. nite - Szleflmeler

Madde 8- Plan ve Projelerde Tadilat


rtifak hakk konusu taflnmazn zerinde inflaat edilecek yap ve tesisler, fiirket tarafndan
Bakanlktan alnacak Yatrm Belgesine esas plan ve projelere uygun olarak yaplacaktr.
rtifak hakk kurulan alan snrlar dflndaki: Hazineye ait veya Devletin hkm ve tasarrufu altndaki yerlerde inflaat yapld arazi veya doann grnfl ve doal yaps deifltirildii takdirde bu hak iptal edilecektir.
Madde 9- nflaatn ve flletmenin Kontrol
Bakanlk ile ................... Bakanl inflaat aflamasnda ve iflletme sresince irtifak hakk
konusu taflnmazn zerindeki btn yap ve tesisleri kontrol etmeye veya ettirmeye yetkilidir. Bu srada belirlenecek hata ve noksanlklar Bakanlklarca saptanacak sre ve flartlarla
fiirket tarafndan tamamlanacaktr.
nflaatn projede belirtilen sre ierisinde projeye uygun olarak tamamlamasn mteakip her 3 ylda bir ilgili idarelerin yresinde yapaca kontrollerde tesisin onarmnn gerektii saptand takdirde masraf kendisi tarafndan karfllanmak koflulu ile gerekli onarm hak
lehtarnca yaplacak ve Hazineden hibir bedel talebinde bulunmayacaktr.
Madde 10- Kynn Korunulmas ve Kullanlmas rtifak hakk kurulan taflnmazn kullanm srasnda evre ve deniz kirliliinin nlenmesi iin gereken nlemler alnacak ve bu
konudaki mevzuata titizlikle uygulanacaktr.
zerinde irtifak hakk kurulan taflnmazn evresindeki Devletin hkm ve tasarrufu altndaki yerler (zellikle, kylar, kumsallar) kumunun kullanmna ak tutulacak gelifl geifl
kesinlikle engellenmeyecektir.
Madde 11- Vergi Resim, Har, Prim ve Dier Harlar
rtifak hakk tesisi bedeli taflnmaz maln kullanlmasnn karflldr. Tapuya tescil. terkin, yap ve tesisler iin, ......, ......., ....... ve benzeri kurulufllara denmesi gereken her trl
vergi, resim har, prim ve benzeri mkellefiyetler fiirket tarafndan karfllanacaktr. Ayrca
492 sayl Harlar Kanunun eki 4 sayl tarifesinin 13. maddesinin (A) fkrasnda belirlenen%30 tapu harc ile 2464 sayl ............................. Kanunundaki yap kullanma izni harc
da yine flirkete karfllanacaktr.
Madde 12- Devir
Lehine irtifak hakk tesis edilen flirket hakkn tamam veya bir ksmn.... Bakanl ile
Bakanln izni olmakszn baflkasna devredilemeyecektir.
fiirket, mevcut veya gelecekte karlan hisselerinin devrine iliflkin her trl tasarrufu Bakanla bildirmek, bakanlk ile .......................... Bakanlnn olumlu grflne dayanan yazl izni ile gereklefltirmek zorundadr.
Gerek irtifak hakknn tamamnn satfl yoluyla devrinde ve gerekse hak lehtar flirketin
hisselerinin satfl yoluyla devrinde ................................ bakanl ile Bakanlk yazl izin verirken gerekli grd takdirde taahht senedindeki koflullarda deifliklik yaplabilir.
Hak lehtar bu flirketin baflka bir flirket ile birleflmesinde ...................................... Bakanlnca olumlu grfl verilmesi halinde Bakanlka birleflmeye izin verilebilir.
Madde 13- Alt Yap Giderlerine Katlma
rtifak hakk konusu arazinin bulunduu turizm geliflim alannda Belediye hizmetlerinin
Belediyece dier hizmetlerin ilgili kurulufllarca karfllanmas halinde Bakanlka bu hizmetlerin grlmesi iin kurulacak idarenin kararlarna kesinlikle uyulacak ve talep edilen katk
paylar hak lehtarnca denecektir.
Madde 14- rtifak Hakknn Son Bulmas
rtifak hakk tannan sre sonunda bitecektir. zerinde irtifak hakk kurulan alan sresi
sonunda zerindeki btn yap ve tesisleriyle beraber salam ve ifller durumda Hazineye
teslim edilecektir. Bunun iin flirket veya bir baflka nc kifli tarafndan herhangi bir hak,
tazminat veya bedel talep edilmeyecektir.

157

158

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Madde 15- rtifak Hakknn ptali


Bu taahht senedinin 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, maddelerinin yerine getirilmemesi szleflmenin nemli lde ihlali saylr ve Hazinece bir tazminat denmeksizin tm
yap ve tesisler salam ve ifller durumda Hazineye intikal eder.
Madde 16- Tahliye
rtifak hakknn lehtar, hak sresi sonunda veya bu taahhtnamede belirtilen ve belirtilmeyen dier nedenlerden dolay hakkn son bulmas halinde taflnmaz tahliye etmez ve bu
taahhtnamede yazl flartlarla Hazineye teslim etmez ise, her geen gn iin olayn vuku
bulduu yln irtifak hakk bedelinin %20 (yzde yirmi) si kadar ceza demek zorundadr.
Ceza denmesi taflnmazn kullanlmasna ve tahliyenin geciktirilmesine neden olmaz.
Madde 17- Sorumluluk
Hak lehtar kesin tahsisin yapld tarihten itibaren taflnmazn Hazineye fiilen teslim
edilecei gne kadar evreye verebilecei her trl zarar ve ziyadan (kaza dahi olsa) idari,
mali ve cezai adan sorumludur.
Madde 18- Sre Uzatmm
1- Tabii afetler (yangn, zelzele, su baskn vs.)
2- lkede genel veya iflin yapld yerde ksmi seferberlik ilan,
3- Genel ve ksmi grev. lokavt gibi ksmi hak ve kullanmndan doan imkanszlklarn
meydana gelmesi.
4- Bulaflc hastalk, salgn gibi olaylarn kmas ve benzeri hallerde sre uzatm talebinde bulunulamaz.
Madde 19- Ormanlk Alanlarda Uygulanacak Kurallar
lgili Kanununun 15. maddesine gre denmesi gereken orman fonuna katlma pay
tahsis tarihini takip eden 3. yldan itibaren 5 ylda ve 5 eflit taksitle flirket tarafndan denecek, makbuzlarn birer rnei Bakanl verilecektir.
fiirket adna tahsis edilen taflnmaz maln ana nitelii bozulmadan orman varl zedelenmeden kullanlacaktr. Yangndan ve zararllardan korunmas iin gerekli tedbirler flirket tarafndan alnacaktr. nflaat srasnda kaldrlacak aalar ile devrik ve rk aalarn kesim
ve nakil ifllemlerinin mahalli orman idaresince yaplmas salanacaktr.
Madde 20- Uygulanacak Hkmler
Bu taahhtnamede belirtilmeyen hallerde 2634 sayl ................... Kanunun ve .............
Yatrmlarna tahsisi hakknda ynetmenlik hkmleri.,bunlarda ak bir hkm olmamas
halinde ilgili mevzuat uygulanacaktr.
Madde 21- Husumetin Kabul
zerinde irtifak hakk kurulun taflnmaz malla ilgili olarak almfl ya da alacak her trl davaya iliflkin husumeti hak lehtar karfllayacak, alan davalar rendii tarihten itibaren 15 (onbefl) gn iinde yazl olarak yerel ilgili......dairesine bildirilecektir. Bildirilmemesinden dolay Hazine aleyhine doabilecek her trl zarar ziyandan hak lehtar Hazineye
veya hak lehtar aleyhine sonulanacak olursa hak lehtar Hazineden urad veya urayaca zarar ziyana ve kar kaybna karfl herhangi bir tazminat, hak bedel ve benzeri bir fley
istemeyecektir.
Madde 22- Hafriyat Srasnda Bulunacak Tarihi Eserler
Proje uygulama srasnda eski ve tarihi eserlere rastlanldnda kaz ifllemleri derhal durdurulacak, bulunan eserler kaz flerinde muhafaza edilecek, durumdan hemen en yakn
mlki amirlii haberdar edilecektir.
Madde 23- Uyuflmazlklarn zm yeri
Uyuflmazlklarn zm yeri taflnmazn bulunduu iledeki..........Daireleri ve Mahkemedir. .../.../...

7. nite - Szleflmeler

Hazine Temsilcisi

Hak Sahibi

Ad ve Soyad

Ad ve Soyad

mza

mza

Vedia szleflmesi;
V E D A S Z L E fi ME S
Madde 1TARAFLAR:
Bir tarafta ........................................... adresinde ikamet eden ....................... ile dier tarafta ................................................ adresinde ikamet eden .................... arasnda afladaki
koflullarla bir vedia szleflmesi akdolunmufltur.
flbu szleflmede ;
..................... saklatan,
..................... saklayan olarak anlacaktr.
Madde 2KONU:
flbu szleflmenin konusu, mlkiyeti saklatana ait olan 25 adet ..................nn saklayan
tarafndan muhafaza edilmesidir.
Madde 3TARAFLARIN YKMLLKLER:
Saklatan, szleflme konusu eflyay saklayana ../../200.. tarihinde teslim edecektir.
Saklayan, bu eflyay, saklatan geri isteyene kadar muhafaza edecektir.. Saklayan sz konusu eflyay kullanamaz ve baflkalarna kullandrtamaz.
Saklayan, szleflme konusunu saklatann talebi halinde derhal geri verecektir. Eflya, kilitli bir depo iinde muhafaza edilecek ve eflyaya gelebilecek her trl ziyan ve hasardan
dolaysyla saklayan sorumlu olacaktr.
Saklatan, eflyay saklamas karfllnda saklayana her ay .........TL. deyecektir. demeler ayn son gn yaplacaktr.
Madde 4YETKL MAHKEME:
flbu szleflmeden domas muhtemel uyuflmazlklar iin .............. Mahkemeleri ve icra
daireleri yetkili olacaktr.
flbu szleflme, ../../200.. tarihinde ........... da iki nsha olarak imzalanmfl ve bir nsha
saklayana teslim edilmifl, ikinci nsha saklatanda kalmfltr.
Saklayan
Saklatan
Paylaflmal mal ayrl-Szleflme rnei
PAYLAfiMALI MAL AYRILII
(T.M.K.md.244 il 255)
Efller birlikte sz alarak, ../../.... tarihinde evlendik. Aramzda paylaflmal mal ayrl rejimini kabul ettik:
1- Her birimizin, yasal snrlar ierisinde, kendisine ait malvarl zerinde ynetim, yararlanma ve tasarruf hakk olacaktr.
2- Belirli bir maln kendisine ait olduunu iddia eden, iddiasn ispatla ykml olacaktr. Aksi takdirde aidiyeti isbat edilemeyen mallar, payl mlkiyetimizdeki mallardan
saylacaktr.

159

160

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

3- Her efl kendi borlarndan dolay, kendisine ait mallarn tmyle sorumlu olacaktr.
4- Mal rejiminin sona ermesi halinde, her birimiz, dierinin zilyetliinde bulunan mallarn geri alacaktr. Ayrca stn yarar olduunu ispat eden, teki nlemler yannda, dierimize ait payn deme gnndeki karflln vermek suretiyle payl mlkiyetimizdeki maln kendisine verilmesini isteyebilecektir.
5- Paylafltrma dfl kalan bir maln edinilmesine, iyilefltirilmesine veya korunmasna hi
veya uygun bir karfllk almakszn katkda bulunan taraf mal rejiminin sona ermesi
durumunda, dierinden katks orannda hakkaniyete uygun bir bedel denmesini
isteyebilecektir. Bu istem paylafltrma dfl kalan maln yerine geen deerler iin de
geerli olacaktr.
6- Bu mal rejiminin kurulmasndan sonra birimizin edindii ve ailemizin ortak kullanm
ve yararlanmasna zgledii mallar ile ailemizin ekonomik geleceini gvence altna almaya ynelik yatrmlar veya bunlarn yerine geen deerler, mal rejiminin sona ermesi durumunda aramzda eflit olarak paylafllacaktr.
7- Her birimizin kendisine ait olan manevi tazminat alacaklar, miras yoluyla edindii
mallar ile karfllksz kazandrmada bulunann ak iradesinden aksi anlafllmadka,
salar aras veya lme bal tasarruflarla edinilen mallar, paylaflma dfl kalacaklardr.
8- Paylaflma, olanaklar lsnde ayn olarak yaplacaktr. Olanak bulunmad durumda bedel eklenmek suretiyle paylar denklefltirilecektir. Birimizin dierine deyecei
bedel, mallarn tasfiye anndaki srm deerine gre hesaplanacaktr. Bu hesaplamada, paylaflm konusu mallarn edinilmesinden dolay bor varsa, srm deerlerinden indirilecektir.
9- Tasfiyenin sona ermesinden bafllayarak denklefltirme bedeline %.. Orannda faiz yrtlecektir.
10- Birimizin lm durumunda, paylaflma konusu mallar arasnda ev eflyas veya birlikte yafladmz konut bulunduunda, sa kalan, bunlar zerinde kendisine miras ve
paylaflmadan doan hakkna mahsup edilmek ve yetmedii takdirde bir bedel eklenmek suretiyle mlkiyet hakk tannmasn isteyebilecektir diye szlerini bitirdiler.
Not:
9.Paragrafla ilgili olarak: Tasfiyenin sona ermesinden bafllayarak denklefltirme bedeline
faiz yrtlmemesi veya gvence istenmemesi konusunda anlaflabilirler.
DKKAT : - Szleflmenin tescil ve ilnna iliflkin hkmler kaldrldndan, bu ifllemler
yaplmayacaktr.
- flleme ilgililerin fotoraflarnn yapfltrlmas gerekir. (NKY.md.93)
TARAFLAR
TARAFLAR
MZA
MZA
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR

7. nite - Szleflmeler

161

zet

N
A M A

Szleflme kavramn aklamak,


Szleflme taraflarn belli bir hukuki bir sonu dourmaya ynelik karfllkl ve birbirine uygun irade aklamalarndan oluflan bir hukuki ifllemdir.
Hukuk dilinde ve gnlk dilde akit, mukavele,
bat, kontrat gibi farkl terimlerle de anlr. Borlar Kanunun 1. maddesinde ki taraf karfllkl
ve birbirine uygun surette rzalarn beyan ettikleri takdirde akid tamam olur fleklinde bir hkm getirilmifltir. Buna gre bir szleflmenin kurulmas iin ncelikle iki tarafn bulunmas ve bu
taraflarn bir hukuki sonu dourmak zere karfllkl ve birbirine uygun flekilde iradelerini aklamalar gerekmektedir.

N
A M A

N
A M A

Szleflme trlerini listelemek,


Szleflme trleri flu flekilde gruplandrlabilir; mlkiyet hakkn geirmeye ynelik szleflmeler, kullandrmaya ynelik szleflmeler, ifl grme szleflmeleri, teminat szleflmeleri ve kanunlarda dzenlenmemifl dier szleflme trleri.
Szleflme rneklerini incelemek,
Basit bir szleflme rneinde yer almas gereken
asgari olarak taraflarn ad, soyad (unvan) ve adresleri, Szleflmenin konusu, taraflarn karfllkl
hak ve ykmllkleri taraflarn imzas bulunur.
Bunlarn dflnda bulunmas gerekenler ise szleflmenin zelliklerine gre deifliklik gstermektedir.

162

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin afladaki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar durumunuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayacanza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ.

6. Afladakilerden hangisi ifl grme szleflmelerinden


biri deildir?
a. Bafllama szleflmesi
b. Hizmet szleflmesi
c. Eser szleflmesi
d. Veklet szleflmesi
e. Emanet szleflmesi

1. Afladakilerden hangisi basit bir szleflme rneinde yer almas gereken asgari hususlardan biri deildir?
a. Taraflarn ad ve soyad
b. Taraflarn adresleri
c. Szleflmenin konusu
d. Taraflarn varsa efllerinin adlar
e. Taraflarn imzas

7. Afladakilerden hangisi teminat szleflmesi ile ayn


anlamdadr?
a. Birleflik szleflme
b. Karma szleflme
c. Kefalet szleflmesi
d. Hizmet szleflmesi
e. Karz szleflmesi

2. Afladakilerden hangisi kullandrmaya ynelik szleflmelerden biridir?


a. Kira szleflmesi
b. Hizmet szleflmesi
c. Eser Szleflmesi
d. Kefalet szleflmesi
e. Satfl szleflmesi
3. Afladakilerden hangisi szleflme anlamna gelmemektedir?
a. Akit
b. Mukavele
c. Bat
d. Kontrat
e. ln
4. Hukukumuzda szleflme yapma teklifi ne ad verilir?
a. Karz
b. cap
c. Kabul
d. Ariyet
e. Eser
5. Szleflmelerle ilgili afladaki ifadelerden hangisi
yanlfltr?
a. Trleri vardr.
b. Basit bir szleflme rneinde yer almas gereken
asgari hususlar vardr.
c. Borlar Kanunu dflnda baz kanunlarmzda da
szleflme trleri dzenlenmifltir.
d. Uluslararas iliflkileri dzenleyen szleflmelerde
vardr.
e. Her zaman belli bir flekilde yaplmas flarttr.

8. Afladaki szleflme trlerinden hangisi kanunda dzenlenmemifltir?


a. Satfl szleflmesi
b. Bafllama szleflmesi
c. Trampa szleflmesi
d. Tek satclk szleflmesi
e. Eser szleflmesi
9. Afladakilerden hangisi eser szleflmesi anlamna
gelmektedir?
a. Kira szleflmesi
b. stisna szleflmesi
c. Vekalet szleflmesi
d. Karz szleflmesi
e. Ariyet szleflmesi
10. Afladakilerden hangisi mlkiyet hakkn geirmeye ynelik szleflmelerden biridir?
a. Emanet szleflmesi
b. Hizmet szleflmesi
c. Trampa szleflmesi
d. dn szleflmesi
e. Vedia szleflmesi

7. nite - Szleflmeler

163

Okuma Paras

Sra Sizde Yant Anahtar

Metin, taraflarn irade aklamalarn ieren belgedir.


Taraflar bu belgelerde zerinde karfllkl olarak anlaflmaya vardklar hususlar belirtirler. Metnin mutlaka da
bizzat borlu veya alacakl tarafndan kaleme alnmas
flart deildir; taraflar senedin metni bir baflkasna yazdrabilirler. Dier taraftan metnin el yazsyla veya daktiloyla yahutta baflka bir arala yazlmfl olmasnn da
nemi yoktur. Sadece el yazs vasiyetnamede, vasiyetname metninin vasiyeti tarafndan bizzat kendi el
yazs ile yazlmas zorunluluu vardr (MK. m.538); aksi halde geerli olmaz.

Sra Sizde 1
Borlar Kanunu dflnda Medeni Kanununda, Ticaret
Kanununda, Hukuk Muhakemeleri Kanununda, cra ve
iflas Kanununda ve pek ok zel kanunda szleflme
tipleri dzenlenmifltir.
Sra Sizde 2
Yeni szleflme tr olarak garanti szleflmesi, kredi szleflmesi, tek satclk szleflmesi, alacaklarn satfl (factoring) szleflmesi, pazarlama imtiyaz (franchising) szleflmesi, satm iin brakma szleflmesini verebiliriz.

Kaynak: Akntrk, T. (2009). Borlar Hukuku. (s. 37).


Beta stanbul.

Kendimizi Snayalm Yant Anahtar


1. d
2. a
3. e
4. b
5. e
6. a
7. c
8. d
9. b
10. c

Ayrntl bilgi iin Genel Olarak konusuna baknz.


Ayrntl bilgi iin Szleflme Trleri konusuna
baknz.
Ayrntl bilgi iin Genel Olarak konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Genel Olarak konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Genel Olarak konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Szleflme Trleri konusuna
baknz.
Ayrntl bilgi iin Szleflme Trleri konusuna
baknz.
Ayrntl bilgi iin Szleflme Trleri konusuna
baknz.
Ayrntl bilgi iin Szleflme Trleri konusuna
baknz.
Ayrntl bilgi iin Szleflme Trleri konusuna
baknz.

Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
AKINTRK, T. (2009). Borlar Hukuku, Beta, stanbul.
AKPEK, fi., KKGNGR, E. (2002). Szleflmeler
Rehberi, 2. Bask, Yetkin Yaynevi, Ankara.
YILMAZ E., YILMAZ . (2006) Hukuk Rehberi, 8. Bask,
Yetkin Yaynlar, Ankara.
YILMAZ E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2.
Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara.
YILMAZ E. (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Ankara.

HUKUK DL VE ADL YAZIfiMALAR

Amalarmz

N
N
N

Bu niteyi tamamladktan sonra;


Noterlik mesleini aklayabilecek,
Noterlik ifllemlerini listeleyebilecek,
Noterlik ifllemlerine rnek verebilecek bilgi ve beceriler kazanabileceksiniz.

Anahtar Kavramlar
Noter
Noterlik fllemleri

Noterler Birlii

indekiler

Hukuk Dili ve Adli


Yazflmalar

Noter Belgeleri

NOTER
NOTERLK PERSONEL
TRKYE NOTERLER BRL
RNEKLER

Noter Belgeleri
NOTER
Trk Hukukunda noter ve noterlik messesesi 1512 sayl Noterlik Kanunu tarafndan dzenlenmifltir. Kanuna gre noter, hukuki gvenlii salamak ve anlaflmazlklar nlemek iin ifllemleri belgelendirir ve kanunlarla verilen baflka grevleri Noterlik Kanunu ve Noterlik Kanunu Ynetmeliine gre uygun olarak yerine
getirebilen gerek kiflidir (N.K. m.1). Noter, yaplmas kanun ile baflka bir makam,
merci veya flahsa verilmemifl olan her trl yasal ifllemi dzenlemekle de grevlendirilmifltir. Noterlik Kanunu ve dier kanunlarda resmi olarak yaplmalar emredilen ve mercileri belirtilmemifl olan btn hukuki ifllemleri bu kanun hkmlerine gre yapmak noterin grevidir (N.K. m. 60) (Ylmaz, 2008:193).
Noterler hukuk belgesi dzenlemek, dzenlenmifl belgeleri usulne uygun olarak onaylamak ve de baz ifllemleri tescil etmek fleklinde tasnif edebilecek temel ve genel iflleri yaparlar. Bu ifllemler kanunda tek tek saylmfl ve zetle belirtilmifltir.
Noterlerin grevleri Noterlik Kanunu madde 60da afladaki gibi sralanmfltr:
1. Yaplmas kanunla baflka bir makam, merci veya flahsa verilmemifl olan her
nevi hukuki ifllemleri dzenlemek,
2. Kanunlarda resmi olarak yaplmalar emredilen ve mercileri belirtilmemifl
olan btn hukuki ifllemleri bu kanun hkmlerine gre yapmak,
3. Gayrimenkul satfl vaadi szleflmesi yapmak,
4. Bu kanuna uygun olarak dflarda yazlp getirilen ktlarn zerindeki imza, mhr veya herhangi bir iflareti veya tarihi onaylamak,
5. Bu kanun hkmlerine gre yaplan ifllemlerin dairede kalan asl veya rneklerinden veya getirilen ktlardan rnek karp vermek,
6. Belgeleri bir dilden dier dile veya bir yazdan baflka bir yazya evirmek,
7. Protesto, ihbarname ve ihtarname gndermek,
8. Kanunen tescili gereken ifllemleri tescil etmek,
9. Bu ve dier kanunlarla verilmifl sair iflleri yapmak.
Trkiye Cumhuriyetinde noterin tanm flu flekilde yaplabilir: Noter, Adalet
Bakan tarafndan atanan ve grevlendirilen; tarafsz ve drst, mesleki uzmanla
ve bamszla sahip; bir kamu hizmeti erevesinde yasal gvenlii salamak ve
anlaflmazlklar nlemek iin taraflarn iradelerine uygun olarak ifllemleri belgelendiren; Noterlik Kanununa uygun olarak dflarda yazlp getirilen ktlarn zerindeki imza, mhr veya herhangi bir iflareti veya tarihi onaylayan; Noterlik Kanunu

Noterlik bir kamu hizmetidir.

166

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

hkmlerine gre yaplan ifllemlerin dairede kalan asl veya rneklerinden veya
getirilen ktlardan rnek karp veren; belgeleri bir dilden dier bir dile veya bir
yazdan baflka bir yazya eviren, protesto, ihbarname ve ihtarname gnderen; taflnmaz satfl vaadi szleflmesi yapan; yasal olarak tescili gereken ifllemleri tescil
eden; tespit iflleri, defter onaylamak, vasiyetname ve lme bal tasarruflar ile ilgili ifller, tebligat iflleri, aylk ve yllk ifl cetvelleri verilmesi iflleri ile birlikte Noterlik Kanunu ve dier kanunlar tarafndan verilen baflkaca grevleri noterlik hukuku kurallarna uygun olarak yapan; kanunlarda resmi olarak yaplmalar emredilen
ve yaplmalar kanun ile baflka bir makam, merci veya flahsa verilmemifl olan her
tr yasal ifllemi dzenlemek yetkisine sahip olan, cretini ilgili taraflardan alan,
vergi deyen ve lm, istifa, meslekten karma ya da yafl haddi nedeniyle grevi
son bulan gerek kiflidir. (Gren, 2010:12).
Noterlike dzenlenebilecek szleflmeler flunlardr: Evlenme szleflmesi, gayrimenkul satfl vaadi szleflmesi, miras taksimi szleflmesi, gayrimenkul bafllama
vaadi szleflmesi, flirket szleflmesi, irtifak hakk vaadi ve ortak mlkin idaresi szleflmesi, MK 748 gre skna hakk szleflmesi, (BK 507) kayd hayat flartyla irat
balanmas szleflmesi, (BK 511) lnceye kadar bakma szleflmesi, mlkiyeti muhafaza kayd ile satfl szleflmesi, kira szleflmesi, menkul mallarda hibe szleflmesi, taksim ve ifraz szleflmesi, evlat edinme szleflmesi.
SIRA SZDE

fi N E Lkimlik
M tespiti,
BuD koflullar
adres tespiti, yetenek tespiti
ve gerek istein tespitidir.
S O R U

DKKAT

SIRA SZDE

AMALARIMIZ

K T A P

TELEVZYON

NTERNET

Noterlerin yapabilecei
SIRA SZDE baflka ifllemler olabilir mi dflnelim.
ncelikle noterlerin ilgililerin fiziki ve hukuki durumlarn tespit zorunluluklaD fi N E L M
r vardr. nk
bir hukuki ifllemin geerli olabilmesi bir ksm genel ve zel koflullara baldr. Noter bir hukuki ifllem iin kendisine mracaat eden kifli veya kiS O R kimlik
U
flilerin ncelikle
ve adresleri ile yetenek yani hukuki ehliyet ve akli durumunu tespit edecektir. Sonra da bu kiflilerin gerek isteklerini renerek talep edilen hukuki ifllemleri buna gre oluflturacaktr.
DKKAT

NOTERLK PERSONEL

N N

SIRA SZDE
Noterlik dairesi
personeli, noterin emri altnda bulunan ifle yeter saydaki ktip ve
hizmetlilerden meydana gelir (N.K. m. 42). En az iki ktip bulunan noterliklerde,
ktiplerdenAMALARIMIZ
biri baflktiplik grevini yapar.
Baflktip noterlik dairesinin personelinin flefidir (N.K. m. 43). Noterlik dairesinde
bulunan evrak, defter ve demirbafl eflyadan noterle birlikte baflktip sorumludur.
Noter ktibi
flartlar Noterlik Kanunu m. 44e gre afladaki gibi
K T olabilme
A P
belirtilmifltir:

Noter ktibi
T E L E olabilmek
V Z Y O N iin Devlet Memurlar Kanununda yazl flartlara sahip bulunmak,
ceza veya disiplin karar ile meslekten karlmfl olmamak, alt aylk adaylk sresini geirmek ve yeterlii noter tarafndan onaylanmak flarttr. Yeterlii onaylanmayan aday alt ay
daha alfltrlabilir. Yine baflar gstermezse o noterlikte alfltrlamaz. Trkiye Noterler Bir N T Etarafndan
RNET
lii veya odalar
alacak kurslar bitirenler, adayla ncelikle alnrlar.

Noter, noter katibi aday hakknda alt aylk adaylk sresinin sonunda bir rapor
dzenler.. Bu raporda adayn yeterlii onaylanmflsa aday Noter Ktibi olur. Durum siciline ifllenmek zere rapor ile birlikte Odaya bildirilir. Yeterlii onaylanma-

8. nite - Noter Belgeleri

yan aday 6 ay daha alfltrlabilir, yine baflar gstermezse o noterlikte alfltrlmaz.


Bu takdirde noter adayn alflt servisler ve sresini ve adayn yeterliliinin neden onaylanmadn gerekeli olarak aklayaca bir raporu Odaya gnderir.
Noterlikte alflan ktipler, gnmz koflullarnda bilgisayar kullanmay bilmek
zorundadrlar. Ayrca Noterlik Hukuku konusunda da bilgi sahibi olmalar gerekmektedir. Bu nedenle noterlikte ktip olarak yeni alflmaya bafllayan birinin ncelikle Adalet Meslek Yksekokulu mezunu olmas gereklidir. Bu mmkn olmad takdirde en azndan ktiplik grevine bafllayanlarn imza yetkisi alabilmeleri iin
belirli bir sre noterlik hukuk dersi almalar ve uygulanacak snavda baflarl olmalar n kofluldur (zkan, 2008:52).
Trkiye Adalet Akademisi, noter ktipleri iin hizmet ncesi ve hizmet ii eflitli mesleki kurslar amaktadr (Trkiye Adalet Akademisi m. 33). Ayrca, Trkiye
Noterler Birlii de noter ktiplerini yetifltirmek zere kurs programlar dzenlemektedir (N.K. m. 166).

TRKYE NOTERLER BRL


Trkiye Noterler Birlii ile ilgili dzenlenme NK m. 163dedir. Madde flu flekildedir;
Noterlik mesleinin amalarna uygun bir flekilde grlmesini, meslein geliflmesini ve
meslektafllar arasnda birlik ve yardmlaflmay salamak zere, kamu kurumu niteliinde ve
tzel kiflilie sahip, Trkiye Noterler Birlii kurulur. Birliin merkezi Ankaradr.
(Deiflik 2. fkra: 18.06.1997 - 4276/26. md.) Birlik ve organlar, kurulufl amalar dflnda faaliyette bulunamazlar.
Birlik, amacna uygun ifllerde kullanlmak zere menkul ve gayrimenkul edinebilir.
Birlik, protokol kurallarna uygun olarak resmi trenlere katlr.
Oda Baflkanl ve oda ynetim kurulu yelii grevleri cretsiz grlr. Bu ifllerde ilgili olan yolculuk ve ikamet giderleri ile dier zaruri giderler Birlik btesinden denir.
Trkiye Noterler Birlii Baflkanl, baflkan yardmcl, genel sekreterlii ve saymanl
grevleri cretlidir. Birlik Ynetim Kurulunun Baflkanlk Divannda grev almamfl yeleri
ile disiplin kurulu baflkan ve yelerine katldklar toplantlar iin huzur hakk denir.
Bu kimselerden Ankaradan baflka illerden seilenlere yolculuk ve ikamet giderleri ile
dier zaruri giderler Birlik Btesinden denir. Bunlarn miktar Kongrece belli edilir.

Adalet Bakanlnn gzetim ve denetimi, organlarn grevden uzaklafltrlmas


ve grevlerine son verilmesi durumu NK m.164de dzenlenmifltir. Maddeye gre:
(Deiflik: 14.02.1984 - 2980 / 2. md.)
Adalet Bakanl, Trkiye Noterler Birlii ile Birliin mahalli organlar olan odalar zerinde gzetim ve denetim hakkna sahiptir. Birlik ve odalarn her trl faaliyetleri ile hesap
ve ifllemleri adalet mfettiflleri veya Cumhuriyet savclarnca denetlenir. Denetleme usul
ynetmelikte gsterilir.
(Deiflik 2. fkra: 18.06.1997 - 4276/27. md.) Amalar dflnda faaliyet gsteren Trkiye
Noterler Birliinin merkezdeki sorumlu organlar ile noter odalarnn baflkan ve ynetim kurullarnn grevlerine son verilmesine ve yerlerine yenilerinin seilmesine, Adalet Bakanlnn veya bulunduklar yer Cumhuriyet Baflsavclnn istemi zerine, o yerdeki asliye hukuk mahkemesince basit usule gre yarglama yaplarak karar verilir ve dava en ge ay
iinde sonulandrlr.

167

168

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Grevlerine son verilen organlarn yerine en ge bir ay ierisinde yenileri seilir. Yeni
seilenler eskilerin sresini tamamlarlar.
Adalet Bakanlnn bu Kanun uyarnca Birlik organlarnn karar ve ifllemleri hakkndaki
tasarruflarna, Birliin merkez ve mahalli organlar tarafndan uyulmas zorunludur. Bakanlk
tasarruflarn, idari yarg merciinin yrtmenin durdurulmasna veya esasna iliflkin karar veya kanuni bir sebep olmakszn yerine getirmeyen veya eski kararda direnme niteliinde yeni bir karar veren veya Kanunun zorunlu kld ifllemleri Bakanln uyarsna ramen yerine getirmeyen birlik organlar hakknda da yukardaki fkralar hkmleri uygulanr.
Grevlerine son verilen organ yelerinin kanunda yazl ceza sorumluluklar sakldr. Bu
organlarn yukardaki fkra gereince grevlerine son verilmesine neden olan tasarruflar
hkmszdr.
(Bu fkra 18/6/1997 tarih ve 4276 sayl Kanunun 27 nci maddesiyle altnc ve yedinci
fkralarnn birlefltirilmesi suretiyle altnc fkra olarak yeniden dzenlenmifltir.) Ancak, milli
gvenliin, kamu dzeninin su ifllenmesini veya suun devamn nlemenin yahut yakalamann gerektirdii hallerde gecikmede saknca varsa, Birliin merkezindeki organlar ile
odalarn baflkan ve ynetim kurullar vali tarafndan faaliyetten men edilebilir. Faaliyetten
men karar, yirmidrt saat iinde grevli hkimin onayna sunulur. Hkim, kararn krksekiz saat iinde aklar; aksi halde, bu idari karar kendiliinden yrrlkten kalkar.

Noterler, Trkiye Noterler Birliinin tabii yeleridir. Yafl tahdidine tabi tutulan
noterler, Birliin fahri yesi olurlar.Birlik Ynetim Kurulu, meslee yararl olmufl
kiflilerin fahri yelie kabulne karar verebilir (NK m. 165).

Trkiye Noterler Birliinin Grevleri


Trkiye Noterler Birliinin grevleri NK m.166 flu flekilde dzenlenmifltir;
1. Meslektafllar arasnda birlik ve yardmlaflmay salamak,
2. Meslein geliflmesi iin kitap ve dergi yaynlamak, konferanslar dzenlemek,
milletleraras toplantlara katlmak ve sair gerekli alflmalarda bulunmak,
3. Noter ktiplerini yetifltirmek iin kurslar amak,
4. Noterlii ilgilendiren konularda grfln yetkili mercilere kendiliinden
veya istek zerine bildirmek,
5. Uyulmas zorunlu meslek kurallarn tespit ve tavsiye etmek,
6. Noter ve ktiplerine, ynetmelikte gsterilecek belirli bir sre ve tutarda
bor para vermek,
7. yelerinin ev sahibi olmalar, ocuklarnn tahsillerini iyi flartlarla yapabilmeleri ve sair sosyal hizmetlerden faydalanmalar konusunda tedbirler almak,
8. Her adli yln almasndan evvel kendi alflmalar ve mesleki ihtiyalar
hakknda Adalet Bakanlna rapor vermek,
9. Noterliklere ait evrakn korunmas ve saklanmas iin ortak tedbirler almak,
10. Birliin taflnr ve taflnmaz mallar ile paralarn Birlik amalarna uygun
flekilde ynetmek ve iflletmek,
11. Noterlerle ktip ve hizmetliler arasnda yaplacak szleflmeler iin tek tip
szleflme rnei hazrlamak,
12. Noterlik ifllemlerinin bu kanuna uygun flekilde yaplmasn salamak ve
zellikle kambiyo senetlerinin (ek, polie ve emre muharrer senet) protestolar ile sair konularda noterler arasnda rekabeti nlemek amac ile ilgili resmi ve zel kurulufllarla temas etmek, gerekirse varlan sonular taraflarn uymakla ykml olduu bir protokole balamak (lgili resmi ve

169

8. nite - Noter Belgeleri

zel kurulufllar, Trkiye Noterler Birlii ile gerekli temasta bulunmaktan


ve protokol dzenlemekten kanamazlar),
13. Noterlerin genel menfaatlerini ve meslekin ahlak, dzen ve geleneklerini
korumak,
14. Noter odalarnn ye says ve faaliyeti gz nnde bulundurulmak suretiyle noter odalarna Birlike verilecek denek miktarn ve deme fleklini
belli etmek,
15. (5728 sayl Kanun ile deifltirildi 8 fiubat 2008 R.G.) 109 uncu madde
hkmleri sakl kalmak zere, her nevi ortak hesap paylaflm esaslarn
belirlemek,
Noterlerin grevleri genel Noterlik K.m. 60da, zel olarak Noterlik K.m.61d
v.d.nda dzenlenmifltir. Noterlik ifllemlerinin flekli ise, Noterlik K.m. 72 v.d. ile
Noterlik Kanunu Ynetmeliinde ayrntl bir flekilde dzenlenmifltir. Trkiye Noterler Birlii noterlik ifllemlerinin forml rneklerini yaymlamfltr. Bu rnekler uygulamalar nedeniyle noterlerin bilmeleri zorunluluu yannda, adalet hizmetlerinde alflanlarn da bilmelerinde byk yarar vardr. Yaplan ifllem, kanunlara
ne kadar ok uygun olursa, olas uyuflmazlklarda o kadar azalacaktr.
Sizce Noterler Birliinin noterlik ifllemlerinin forml rneklerinin SIRA
faydalar
SZDEnelerdir?

RNEKLER
Uygulamadan birka rnek verelim.
Onaylama flerhi;

Hkimler, avukatlar ve dier


grevlilerin
rnekler, ayrca avukatlarn
kendi ifllemlerini
dzenlemeleri asndan da
byk yarar salayacaktr.

SIRA SZDE

D fi N E L M

D fi N E L M

S O R U

S O R U

DKKAT

DKKAT

ONAYLAMA fiERH
(AZLNAME-HBARNAME-HTARNAME-STFANAME)
( N.K.60,90-92, 106, NKY 98 )

SIRA SZDE

N N

SIRA SZDE

(lgilinin getirdii veya dairede yazdrd ve ilgilinin imzasnn onayland ifllem)


LGL
ADI VE SOYADI
ADRES
VERG DARES VE SCL NUMARASI
MZA

AMALARIMIZ

K T A P

Bu (azilname,hbarname,htarname,stifaname) altndaki imzann,


T Egsterdii..............
LEVZYON
verilmifl...........gn,..........kayt ve.......... seri numaral, fotorafl..............gre............
ili,............ ilesi,.............mahallesi/ky nfusuna.........cilt,...... aile sra,...... sra numaralarnda kaytl olup, baba ad.........., ana ad............, doum tarihi............. olan,
N Tolduunu
ERNET
halen yukardaki adreste bulunduunu ve Vergi Dairesinde kaytl
syleyen......................... ait olduunu, dairede huzurumda imzaladn,(haricen imzalayarak dairede huzurumda kendisine ait olduunu kabul ettiini) bir nshasnn kendisine verildiini,..... adedinin muhataba tebli iin iflleme alndn, birinin de dairede saklandn onaylarm............. yl............ aynn............gn.../....../......
NOTER
ADI VE SOYADI-NVANI
RESM MHR VE MZA

AMALARIMIZ

K T A P

TELEVZYON

NTERNET

170

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

NOT:
1-Vekletin yapld noterlik ile tarih ve yevmiye numaras belli ise azilnamenin bir
nshas o noterlie gnderilir.
2-Veklet ayn noterlikte yaplmfl ise azilname vekletname zerine flerh edilir.
3-lgilinin bilgi iin gnderilmesini istedii yerlere de birer nsha gnderilir.
4-Har hesab iin 1986/58 ve 1989/29 sayl genelgelere baknz.
5-Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama bafllatlncaya kadar, vergi kimlik numaras taflt alm ifllemleri (1998/44 sayl genel yaz), limitet flirket hisse devirleri (2000/58 sayl genelge) ve dava vekletnameleri (1989/70,
1990/3 ve 1005/44 sayl genelgeler) onaylamalarnda yazlmaldr.

Dzenleme fleklinde geri alma hakk szleflmesi (vefa);


DZENLEME fiEKLNDE GER ALMA HAKKI SZLEfiMES
(VEFA)
(TMK 736, Eski M.K 660)
(lgilinin okur yazar olup olmamasna,sar,dilsiz ve kr olup olmamalarna gre
dzenleme bafllklarndan birisinin yazlmas)
.................. yl................... aynn................. gn......../........../...... Aflada
mhr ve imzas bulunan ben........................ Noteri............................adresindeki
dairemde grev yaparken yanma gelen ve gsterdii............................ verilmifl................... gn,.................... kayt ve.............................. seri numaral, fotorafl............................. gre............................ ili,............................. ilesi,..............................mahallesi/ky
nfusuna..................................
cilt,.......................... aile sra,.............................sra numaralarnda kaytl olup, baba ad,............................... ana ad......................... doum tarihi.............................
olan ve.................................... Vergi Dairesinin......................... sicil numarasnda
kaytl olduu anlafllan ve halen................................... adresinde oturduklarn,....................olduklarn
syleyen.............................
ile
gsterdii.................................. verilmifl.......................... gn ........................... kayt
ve............................ seri numaral, fotorafl....................... gre.....................
ili,.................................. ilesi,.............................. mahallesi/ky nfusuna................... cilt........................... aile sra,..................... sra numaralarnda kaytl olup, baba ad......................... ana ad............................... doum tarihi......................... olan ve.......................... Vergi Dairesinin..................... sicil numarasnda kaytl olduu anlafllan, halen...........................adresinde oturduunu,..................... olduunu syleyen......................... birlikte geri alma hakk szleflmesi dzenlenmesini istediler bana baflvurarak. Her ikisinin de bu ifllemi yapma yeteneinin bulunduunu ve........................ olduunu anladm. lgililerin kimlikleri hakknda ibraz ettikleri belgelerden kan sahibi oldum ......................sze
bafllad:................ya ait iken...............tarihinde satn aldm ve............ pafta.............. ada..................parsel nolu taflnmaz mal,satn aldm tarihten itibaren..........yl iinde baflkasna satmayacam,bu sre iinde satcnn ald bedeli
demesi halinde taflnmaz mal kendisine geri satacam ve tapuda devir ifllemini
yapacam, durumun tapuya flerh verilmesini kabul ederim. (Ceza flart da konulabilir) diye szn bitirdi. ........................sze bafllayarak ...............sattm taflnmaz mal satfltaki flartlarla.......yl iinde geri almay ve geri alma hakknn tapuya flerh verilmesini kabul ettiimi bildiririm diye szlerini bitirdi.

8. nite - Noter Belgeleri

Yazlan szleflme okunmak zere kendilerine verildi. Ayr ayr okudular. Gerek isteklerinin tam olarak yazldn syledikten sonra hep birlikte alt imzaland, mhrlendi.
Satc
ADI VE SOYADI
NVAN
MZA

Alc
ADI VE SOYADI
MZA

Noter
ADI VE SOYADI
RESM MHR VE MZA

NOT: 1- fllem fotorafl yaplr.


2.- fllem tapu ktne flerh verilir.
3- fierhin verildii tarihten itibaren on yl gemekle sona erer.
4- lgilinin okur yazar olmamasna, sar dilsiz ve kr olup olmamasna gre dzenleme
bafllklarndan birinin yazlmas ve onlara mahsus ifllem rneklerine gre yaplmas,
5- Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama
bafllatlncaya kadar vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl
Genel Yaz), Limitet fiirket Hisse Devirlerine (2000/58 sayl Genelge) ve dava
vekaletnamelerine (1989/70, 1990/3 ve 1995/44 sayl Genelgeler) yazlmas,

Dzenleme fleklinde nalm (flufa) hakkndan feragat;


DZENLEME fiEKLNDE
NALIM (fiUFA) HAKKINDAN FERAGAT
(TMK 733/2 birinci cmle,Eski M.K 732 )
(lgilinin okur yazar olup olmamasna,sar,dilsiz ve kr olup olmamalarna gre
dzenleme bafllklarndan birisinin yazlmas)
.................. yl................ aynn.................. gn......./......../........ Aflada mhr ve imzas bulunan ben................................. Noteri.................................. adresindeki dairemde grev yaparken yanma gelen ve gsterdii.................................... verilen........................ gn,.............. kayt ve................... seri numaral, fotorafl........................... gre........................ ili,.................... ilesi.........................mahallesi/ky nfusuna................... cilt,.................. aile sra,................... sra numaralarnda
kaytl olup, baba ad................... ana ad................... doum tarihinin.........................
olduu anlafllan ve halen................................................ adresinde oturduunu
ve............. Vergi Dairesinin............. sicil no.sunda kaytl olduunu syleyen........................ nalm hakkndan feragatname yaplmasn istedi.
Kendisini yukarda yazl kimlik ile tandm gibi, bu ifllemi yapma yeteneinin
bulunduunu ve.................... olduunu anladm..................... sze bafllad: Hissedar bulunduum...............taflnmazdaki flufa hakkmdan feragat ediyorum. Dier hissedarlarn bu feragatm tapuya flerh ettirebileceklerini kabul ve beyan ederim. Diye szlerini bitirdi.
Yazlan bu tutanak okumas iin kendisine verildi. Okudu, yazlanlarn gerek istei
olduunu bildirmesi zerine ilgili ve tarafmdan imzaland, mhrlendi.............yl.............aynn............. gn....../....../.......
LGL
ADI VE SOYADI
MZA

NOTER
ADI VE SOYADI - NVANI
RESM MHR VE MZA

171

172

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

NOT: 1) n alm hakkndan feragatin tapu ktne flerh verilmesi gerekir.


2) lgilinin okur yazar olmamasna, sar dilsiz ve kr olup olmamasna gre dzenleme bafllklarndan birinin yazlmas ve onlara mahsus ifllem rneklerine gre yaplmas,
3) Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama bafllatlncaya kadar vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl Genel Yaz), Limitet fiirket Hisse Devirlerine (2000/58 sayl Genelge) ve dava vekaletnamelerine (1989/70, 1990/3 ve 1995/44 sayl Genelgeler) yazlmas,

Dzenleme fleklinde payl mlkiyeti devam ettirme ykmll szleflmesi;


DZENLEME fiEKLNDE PAYLI MLKYET DEVAM ETTRME YKMLL
SZLEfiMES
(fiuyuun idame mkellefiyeti)
(TMK 698,Eski M.K 627)
(lgilinin okur yazar olup olmamasna,sar,dilsiz ve kr olup olmamalarna gre
dzenleme bafllklarndan birisinin yazlmas)
.............. yl...........aynn............ gn......../......../....... Aflada mhr ve imzas
bulunan ben.......... Noteri.................................................adresindeki dairemde grev yaparken yanma gelen ve gsterdii....................... verilmifl........................... gn,...............
kayt ve.......................... seri numaral, fotorafl.......................... gre..........................
ili,....................... ilesi,.....................................mahallesi/ky nfusuna..................
cilt,................ aile sra,...................... sra numaralarnda kaytl olup, baba
ad..................... ana ad.................... doum tarihi.......................... olan ve.........................
Vergi Dairesinin...............................sicil numarasnda kaytl olduu anlafllan ve halen
...............................adresinde oturduunu,olduunu syleyen......................... ile gsterdii................................
verilmifl.........................
gn,.......................
kayt
ve................................ seri numaral, fotorafl........................... gre..........................
ili,......................
ilesi,.......................
mahallesi/ky
nfusuna...................
cilt,.................. aile sra,........... sra numaralarnda kaytl olup, baba ad............... ana
ad...................... doum tarihi............................ olan ve................... Vergi Dairesinin................... sicil numarasnda kaytl olduu anlafllan,halen............................. adresinde oturduunu,...............olduunu syleyen......................... birlikte bana baflvurarak
payl mlkiyeti devam ettirme szleflmesi dzenlenmesini istediler.
Her ikisinin de bu ifllemi yapma yeteneinin bulunduunu ve................. olduunu anladm.
lgililerin kimlikleri hakknda ibraz ettikleri belgelerden kan sahibi oldum.
Sze bafllad: ................................. ile payl (mflterek) mlkiyetimizde bulunan.............pafta.............ada.............parsel zerindeki.....................gayrimenkuldeki
payl durumun Medeni Kanunun 698.maddesine gre................yl sre iin srdrlmesi paydafllardan biri payn nc kifliye satt takdirde satn alana karfl flufa
(nalm) hakkn kullanmayacam bildiririm(bildiririz) diye szlerini bitirdi.
Yazlan szleflme okunmak zere kendilerine verildi. Ayr ayr okudular. Gerek isteklerinin tam olarak yazldn syledikten sonra hep birlikte alt imzaland,
mhrlendi.
Paydafl
ADI VE SOYADI
MZA

Paydafl
ADI VE SOYADI
MZA

Noter
ADI VE SOYADI-NVANI
RESM MHR VE MZA

8. nite - Noter Belgeleri

NOT: 1. fllem fotorafl yaplr.


2. Szleflme tapu ktne flerh verilir.
3. Paylaflmay isteme hakk en ok on ylla snrlandrlabilir.
4. lgilinin okur yazar olmamasna, sar dilsiz ve kr olup olmamasna gre dzenleme bafllklarndan birinin yazlmas ve onlara mahsus ifllem rneklerine gre yaplmas,
5. Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama bafllatlncaya kadar vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl Genel Yaz), Limitet fiirket Hisse Devirlerine (2000/58 sayl Genelge) ve dava vekaletnamelerine (1989/70, 1990/3 ve 1995/44 sayl Genelgeler) yazlmas,
6-Bu ifllem taraflarn ifltiraki ile yaplabilecei gibi tek tarafl bir irade beyan (Payl
Mlkiyeti Devam Ettirme Ykmll bafll ad altnda) dahi yaplabilir.

Dzenleme fleklinde satfl vaadi szleflmesi okur yazar olmayanlar iin;


DZENLEME fiEKLNDE SATIfi VAAD SZLEfiMES
(OKUR YAZAR OLMAYANLAR N)
(T.M.K.1009,B.K.22-213,TAPU K.26,N.K.60,72,75,84-89)
............yl............aynn............gn.../....../...... Aflada mhr ve imzas
bulunan ben...............Noteri..............................,.....................adresindeki dairemde grev yaparken yanma gelen ve gsterdii................................ verilmifl...........gn,..........kayt ve.............. seri numaral, fotorafl..............gre............ ili,............ ilesi,.............mahallesi/ky nfusuna......... cilt,...... aile sra,...... sra numaralarnda kaytl olup, baba ad.........., ana ad............ doum tarihi............. olan ve...............Vergi Dairesinin............... sicil numarasnda kaytl
olduu anlafllan ve halen........................ adresinde oturduunu, okur yazar olmadn
syleyen...........................
ile
gsterdii..............
verilmifl...........gn,..........kayt ve.............. seri numaral, fotorafl..............gre............ ili,............ ilesi,.............mahallesi/ky nfusuna......... cilt,...... aile sra,...... sra numaralarnda kaytl olup, baba ad.........., ana ad............ doum tarihi............. olan ve............Vergi Dairesinin............... sicil numarasnda kaytl olduu anlafllan, halen.....................adresinde oturduunu, okur yazar olmadn
syleyen............................... birlikte bana baflvurarak satfl vaadi szleflmesi dzenlenmesini istediler.
Her ikisinin de bu ifllemi yapma yeteneinin bulunduunu ve okur yazar olmadn anladm.
Yanlarnda tank olarak gelenlerden ve gsterdii.............. verilmifl...........gn,..........kayt ve.............. seri numaral, fotorafl..............gre............ ili,............ilesi,.............mahallesi/ky nfusuna......... cilt,...... aile sra,...... sra numaralarnda kaytl olup, baba ad.........., ana ad............ doum tarihinin............. olduu anlafllan......................... adresinde oturduunu syleyen................................ ile gsterdii.............. verilmifl...........gn,..........kayt
ve.............. seri numaral, fotorafl..............gre............ ili,............ ilesi,.............mahallesi/ky nfusuna......... cilt,...... aile sra,...... sra numaralarnda
kaytl olup, baba ad.........., ana ad............ doum tarihinin............. olduu anlafllan......................... adresinde oturduunu syleyen.............................. tank
olarak geldiklerini sylediler.

173

174

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Kendilerinin tankla engel halleri olmadn sorarak rendiim gibi, ilgililerin kimlikleri hakknda ibraz ettikleri belgelerden ve tanklarn beyanlarndan kan
sahibi oldum.
Dzenleme fleklinde satfl vaadi szleflmesi yapmak isteyenlerden satmay vaad
eden....................... flu suretle sze bafllad: (Bu ksma satmay vaad edenin gerek
istekleriz yazlacak) diye szlerini bitirdi.
Sz alan almay vaad eden............................ flu suretle sze bafllad: (Bu ksma
alcnn gerek istekleri yazlacak) diye szlerini bitirdi.
Yazlan bu szleflme tanklar huzurunda ilgililere aka okunup anlatld. lgililer szleflmede yazl olanlarn gerek istekleri olduunu tanklar yannda sylediler. Tanklarnda ilgililerin beyanlarnn aynen yazldn belirtmeleri zerine szleflmenin altna ilgililerin sol el bafl parmak izleri bastrlarak, tarafmdan imzaland, mhrlendi.............yl............ aynn............ gn.../....../......
SATMAYI VAAD EDEN
ADI VE SOYADI
SOL EL BAfi PARMAK Z
TANIK
ADI VE SOYADI
MZA

ALMAYI VAAD EDEN


ADI VE SOYADI
SOL EL BAfi PARMAK Z
TANIK
ADI VE SOYADI
MZA

NOTER
ADI VE SOYADI-NVANI
RESM MHR VE MZA

NOT:
1-fllem fotorafl yaplr.
2-braz edilmiflse mlkiyet belgesi fotokopisi eklenir.(Tapu vs.)
3-Belge ibraz edilmemiflse alc ve satcnn beyanlar blmne Satcnn mlkiyete
iliflkin bir belge ibraz etmemesinin taraflarca kabul edildii fleklinde bir not eklenmelidir.
4- Szleflmenin tanzimi esnasnda ilgililer, szleflme deerinin arsann en son emlak
vergisi beyannamesinde yer alan emlak vergisi deerinden az olamayaca hususunda ikaz edilip, bu ikaznda szleflmede belirtilmesi gerekir.(1995/59 sayl genelge)
5-Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama bafllatlncaya kadar, vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl genel
yaz), limitet flirket hisse devirlerine (2000/58 sayl genelge) ve dava vekaletnamelerine ( 1989/ 70, 1990/3 ve 1995/44 sayl genelgeler) yazlmaldr.
6-Kimlik hakknda tank dinlenebilir.

8. nite - Noter Belgeleri

Dzenleme fleklinde kapal vasiyetname tevdi ve emanet tutana;


DZENLEME fiEKLNDE KAPALI VASYETNAME
TEVD VE EMANET TUTANAI
(T.M.K.502,514,531,538,542, N.K.60,69,72,78,80,84-89,101)
............yl............aynn............gn..../....../...... Aflada mhr ve imzas bulunan
ben...............Noteri..............................,.....................adresindeki dairemde grev yaparken yanma gelen ve gsterdii.............. verilmifl...........gn,..........kayt ve.............. seri numaral, fotorafl..............gre............ ili,............ ilesi,.............mahallesi/ky nfusuna......... cilt,...... aile sra,...... sra numaralarnda kaytl olup, baba ad.........., ana
ad............ doum tarihi............. olan ve...............Vergi Dairesinin............... sicil numarasnda kaytl olduu anlafllan ve halen.....................adresinde oturduunu, okur yazar olduunu syleyen.........................bana baflvurarak dzenleme fleklinde kapal
zarf iinde bir vasiyetname tevdi ve emanet tuta1nann dzenlenmesini istedi.
Kendisinin bu ifllemi yapma yeteneinin bulunduunu ve gsterdii belgeden
ad geen kifli olduunu anladm.
lgili flu suretle sze bafllad: (Bu ksma el yazs ile vasiyet yapp saklanmak
zere Noterlie tevdi edenin beyan yazlacak) diye szlerini bitirdi.
braz edilen ve ilgilisince iinde bizzat kendisinin tanzim ettii vasiyetnamesinin bulunduu beyan edilen bir adet kapal zarfn kapatlan ksm noterlik mhr
ile mhrlenip imzalandktan ve ilgilisine de imza ettirildikten sonra..... yl sre ile
saklanmak zere Noterlik emanetine alnd. Zarfn zerine ilgilinin ad ve soyad ile
teslim tutanann tarih ve yevmiye numaras yazld ve emanet defterinin..... sra numarasna kaydedildi. lgilinin kaytl olduu nfus idaresine gerekli bildirimin gnderilecei ilgiliye akland. Alnan kapal zarf ierisindeki vasiyetname muhafaza edilmek zere elik kasaya konuldu. Yazlan iflbu tutanak ilgili ile birlikte imza edilerek
mhrlendi.............yl............ aynn............gn.../....../......
SAKLANMAK ZERE KAPALI
VASYET VEREN
ADI VE SOYADI
MZA

NOTER
ADI VE SOYADI-NVANI
RESM MHR VE MZA

NOT:
1-15 yafln bitirenler vasiyetname yapabilir.
2-fllem fotorafl yaplr.
3-Vasiyet edenin kaytl olduu Nfus daresine bildirilir.
4-Fihrist defterine ve emanet defterine kaydedilir.(N.K.Yn.49/son)
5-Kanunda amir bir hkm bulunmamasna ramen ilgilinin yetenei ynnden
doktor raporu istenmesi tavsiye olunur.
6-Yabanc uyruklu vasiyetiler ynnden 1994/59 sayl genelgeye baknz.
7- Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama bafllatlncaya kadar, vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl genel yaz), limitet flirket hisse devirlerine (2000/58 sayl genelge) ve dava vekletnamelerine ( 1989/ 70, 1990/3 ve 1995/44 sayl genelgeler) yazlmaldr.

175

176

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Dzenleme fleklinde vekaletname okur yazarlar iin;


DZENLEME fiEKLNDE VEKALETNAME
(OKUR YAZARLAR N)
( N.K.60,72,84-89)

............yl............aynn............gn.../....../...... Aflada mhr ve imzas bulunan ben...............Noteri..............................,.....................adresindeki dairemde grev


yaparken yanma gelen ve gsterdii.............. verilmifl...........gn,..........kayt
ve.............. seri numaral, fotorafl..............gre............ ili,............ ilesi,............. mahallesi/ky nfusuna......... cilt,...... aile sra,...... sra numaralarnda kaytl olup, baba ad.........., ana ad............ doum tarihi............. olan ve...............Vergi Dairesinin............... sicil numarasnda kaytl olduu anlafllan ve halen......................... adresinde oturduunu, okur yazar olduunu syleyen.................... bir vekaletname dzenlenmesini istedi.
Kendisini yukarda yazl belge ile tandm gibi bu ifllemi yapma yeteneinin
bulunduunu ve okuryazar olduunu anladm.
Bunun zerine....................flu suretle sze bafllad: (Bu ksma ilgilinin gerek
istei yazlacak) diye szn bitirdi.
Yazlan bu tutanak okumas iin kendisine verildi. Okudu. Yazlanlarn gerek
istei olduunu beyan etmesi zerine ilgili ve tarafmdan imzaland, mhrlendi.............yl............ aynn............gn.../....../......
VEKALET VEREN
ADI SOYADI
MZA

NOTER
ADI VE SOYADI-NVANI
RESM MHR VE MZA

NOT:
1-Nitelii bakmndan tapuda ifllem yaplmasn gerektiren vekaletnameler fotorafl
yaplr.(N.K.Yn.93)
2-Tapuda ifllem yaplmasn gerektiren vekaletnamelerin dzenlenmesi srasnda dikkat edilecek hususlar iin 1976/26, 1977/34, 1994/58, 1998/43,49 sayl genelgelere
baknz.
3-lgilinin yaflllk, hastalk veya dfl grnfl itibariyle yeteneinden flphe edilmesi
veya bu konuda ihbar ve flikayet bulunmas dflnda rapor alnmas tamamen Noterin
takdirindedir. (N.K.Yn.91)
4- Maliye Bakanlnca vergi kimlik numarasnn yazlmas yolunda uygulama bafllatlncaya kadar, vergi kimlik numaras taflt alm satm ifllemlerine (1998/44 sayl genel yaz), limitet flirket hisse devirlerine (2000/58 sayl genelge) ve dava vekletnamelerine ( 1989/ 70, 1990/3 ve 1995/44 sayl genelgeler) yazlmaldr.

Genel vekaletname rnei;

8. nite - Noter Belgeleri

VEKALETNAME
TRKYE CUMHURYET
NOTERL
Yevmiye No :
Tarih :
Leh ve aleyhimde almfl ve alacak dava ve takiplerden dolay T.C yarg organlarnn, meclislerinin, daire ve kurulufllarnn her ksm ve derecesinde, her yol ve sfatla beni temsile hak ve menfaatlerimi korumaya, davalar amaya icra takibinde bulunmaya, almfl davalara katlmaya, takibe ve neticelendirmeye, tahkime ve hakem tayinine, her nevi dileke ve evraklar beni temsilen kendi imzas ile ilgili kurum ve kurulufllara vermeye, tebli ve tebelle tank, bilirkifli gstermeye, karfl taraftan gsterilenleri kabul veya redde, protesto, ihtarname, ihbarname keflidesine, keflide olunanlara cevap vermeye, yemin teklif, kabul ve redde, keflif yaptrmaya kefliflerde hazr bulunmaya, keflif raporlarna itiraza, yeniden keflif talebinde bulunmaya, ihtiyati
ve icrai tedbir ve hacizler yaptrmaya ve kaldrtmaya, icra daireleri, Yargtay, Sayfltay, Danfltay, Blge dare Mahkemeleri, Vergi Mahkemeleri ve Devlet Gvenlik Mahkemeleri ile, kanunlarla kurulmufl ve kurulacak yarg organlar ve dier devlet dairelerinin tmnde gerekli her trl kanuni ifllemleri yapmaya, iflleri takibe, murafaaya,
kararlar temyiz etmeye, kararlarn dzeltilmesi ve yarglamann iadesini istemeye,
hakim, bilirkifli, hakem flahit,katip ve ehlivukuflar flikayete ve redde, dava nakline,
duruflmalara katlmaya, elden evrak alp vermeye kayt ve suretler karmaya, dosyalar tetkike, yanlfllklar dzelttirmeye, vergi daireleri, vergi itiraz, takdir temyiz ve il
uzlaflma komisyonlar ile kanunlarla bu konularda kurulmufl ve bundan sonra kurulacak organlarda beni temsile, uzlaflma talebinde bulunmaya, tutanaklar imzalamaya, itiraza, gerekli kanunl ifllemleri takip ve neticelendirmeye, duruflmalardan vareste tutulmam yolunda talepte bulunmaya tm kararlarn infazn ilgili kurulufllardan istemeye bu yetkilerin bir ksm veya tamam ile baflkalarn da tevkil, teflrik ve azle ve
bu yetkileri birlikte veya ayr ayr kullanmak zere ahzu kabza, sulh ve ibraya, davay kabule veya redde, davadan ve temyizden feragate, feragati davay kabule, icra
ihalelerine ifltirak etmeye, adma pey srmeye mezun ve yetkili olmak zere................Caddesi No:00/0......... stanbul adresinde mukim Kadky Vergi Dairesinin 0000000000 sicilinde kaytl stanbul barosu avukatlarndan Av..............., ayn adreste mukim 0000000 SSK sicil numaral Av.................. ve yine ayn adreste mukim
0000000 SSK sicil numaral Av.......................... tarafmdan vekil tayin edildi.
VEKALET VEREN..........:
mza
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR

177

178

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Genel vekaletname rnei;


TRKYE CUMHURYET
NOTERL
Yevmiye No :
Tarih :
GENELVEKALETNAME
VEKALET VEREN
Ad Soyad
Baba Ad
TC Kimlik No
Vergi No
Nfus Kayt Bilgileri

:
:
:
:
:
:

Adresi

VEKL OLAN

li
Cilt No

lesi
Aile S.No

Mahalle/Ky
Birey No

Leh ve aleyhinde almfl ve alacak olan bilumum dava ve takipler ile benimde
baflkalar aleyhine atm veya aacam dava ve takiplerden dolayl T.C. mahkemelerinin, meclislerinin, daire ve messeselerinin ve komisyonlarnn her ksm ve derecesinde davac, daval, mdahil ve nc flahs gibi her sfat, tarik ve suretle beni temsile, hak ve menfaatlerimi temin, mdafaa ve muhafazas iin uygun grecei
tm muameleleri takip, tamamlama ve bitirmeye, yeniden dava amaya, ifltirak talebinde bulunmaya, ifltirake, her nevi dileke ve layihalar kendi imzas ile ilgili mercilere vermeye, tebli ve tebelle, kararlarn aklanmasn veya dzeltilmesini talep etmeye, tank, bilirkifli gstermeye, karfl taraftan gsterilenleri red etmeye, kabule, protesto, ihbarname ve ihtarname keflide etmeye, keflide edilenleri kabule ve
bunlara cevap vermeye, yemin teklif etmeye, teklif edilen yemini kabule veya redde, keflif talebinde bulunmaya, keflif taleplerini redde ve kabule, ihtiyati ve icrai tedbir alma ve yaptrmaya, icra dairelerinde, Yargtay, Danfltay, Sayfltay ve dier devlet dairelerinin tmnde iflleri takibe ve intaca ve gerekli ifllemleri yaptrmaya, mrafaaya, temyiz-i davaya, kararn dzeltilmesini istemeye, duruflmadan vareste tutulma
isteminde bulunmaya, gyabmda cereyan edecek duruflmalara katlmaya, yarglamann iadesini istemeye, hakimin reddini istemeye, davann tamamn ve bir ksmn slah isteminde bulunmaya, almfl ve alacak davalar kabule, davadan vazgeme,
feragat ve feragati davay kabule, ahzu kabza, sulh ve ibraya bu yetkilerinin bir ksm veya tamam ile baflkalarn da tevkil, teflrik ve azle mezun ve yetkili olmak zere birlikte ve ayr ayr olmak zere vekil tayin ettim..
VEKALET VEREN..........:
mza
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR

8. nite - Noter Belgeleri

Boflanma davalar iin verilebilecek vekaletname;


TRKYE CUMHURYET
NOTERL

fotoraf

Yevmiye No :
Tarih :
VEKALETNAME
VEKALET VEREN
Ad Soyad
Baba Ad
TC Kimlik No
Vergi No
Nfus Kayt Bilgileri

:
:
:
:
:
:

Adresi

VEKL OLAN

li
Cilt No

lesi
Aile S.No

Mahalle/Ky
Birey No

Eflim.............................. kz/olu...............doumlu..................... ya karfl atm veya


aacam, gerekse eflimin bana karfl at veya aaca Boflanma davas ve buna bal
davalardan dolay leh ve aleyhimde almfl veya alacak bilumum dava ve takipler ile
gerek dier nc flahslar tarafndan Leh ve aleyhinde almfl ve alacak olan bilumum dava ve takipler ile gerekse benimde baflkalar aleyhine atm veya aacam
dava ve takiplerden dolayl T.C. mahkemelerinin, meclislerinin, daire ve messeselerinin
ve komisyonlarnn her ksm ve derecesinde davac, daval, mdahil ve nc flahs gibi her sfat, tarik ve suretle beni temsile, hak ve menfaatlerimi temin, mdafaa ve muhafazas iin uygun grecei tm muameleleri takip, tamamlama ve bitirmeye, yeniden dava amaya, ifltirak talebinde bulunmaya, ifltirake, her nevi dileke ve layihalar kendi imzas ile ilgili mercilere vermeye, tebli ve tebelle, kararlarn aklanmasn veya dzeltilmesini talep etmeye, tank, bilirkifli gstermeye, karfl taraftan gsterilenleri red ve kabule, raporlara itiraza, protesto, ihbarname ve ihtarname keflide etmeye, keflide edilenleri kabule ve bunlara cevap vermeye, yemin teklif etmeye, teklif edilen yemini kabule veya redde, keflif talebinde bulunmaya, keflif taleplerini redde ve kabule, ihtiyati ve icrai
tedbir alma ve yaptrmaya, icra dairelerinde, Yargtay, Danfltay, Sayfltay ve dier devlet
dairelerinin tmnde iflleri takibe ve intaca ve gerekli ifllemleri yaptrmaya, mrafaaya,
temyiz-i davaya, kararn dzeltilmesini istemeye, duruflmadan vareste tutulma isteminde
bulunmaya, gyabmda cereyan edecek duruflmalara katlmaya, yarglamann iadesini istemeye, hakimin reddini istemeye, davann tamamn veya bir ksmn slah isteminde bulunmaya, almfl ve alacak davalar kabule, davadan ve temyizden vazgemeye, feragate ve feragati davay kabule, ahzu kabza, sulh ve ibraya bu yetkilerinin bir ksm veya
tamam ile baflkalarn da tevkil, teflrik ve azle mezun ve yetkili olmak zere birlikte ve
ayr ayr olmak zere vekil tayin ettim..
VEKALET VEREN..........:
mza
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR

179

180

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Ara satfllarnda verilecek vekletname;


TRKYE CUMHURYET
NOTERL
Yevmiye No :
Tarih :
VEKALETNAME
VEKALET VEREN
Ad Soyad
Baba Ad
TC Kimlik No
Vergi No
Nfus Kayt Bilgileri

:
:
:
:
:
:

Adresi

VEKL OLAN

li
Cilt No

lesi
Aile S.No

Mahalle/Ky
Birey No

Sahibi bulunduum ve bulunacam bilumum motorlu nakil vastalarmn alakal trafik,


maliye, sigorta vesaire makam ve dairelerde adma kayt ve tescillerini yaptrmaa, plakasn, motorlu ara tescil belgesi ve trafik belgesi alm iin mracaatlarda bulunmaya,
lzumlu evrak, defter ve vesaiklerin tanzim ve imzaya, sigorta muamelelerini ve ara muayenelerini yaptrmaya, velhasl bu iflten dolay benim kanunen yapabileceim bilumum
muameleleri baflndan sonuna kadar takip ve intaca, dilerse vastay trafikten ekmeye ve
ekme belgesi almaya, nakil iin yol belgesi almaya, dileke ve beyannameleri imzaya,
bu hususlarla ilgili beyan ve taahhtlerde bulunmaya, yine dilerse namna diledii zel
ve tzel kiflilerden diledii bedel ve koflullarla peflin olarak motorlu aralar, ticari plakalar ve her trl motor blou satn almaya, satfl szleflmelerini dzenlemeye ve imzalamaya, dilerse szleflmeleri feshe, fesihnameleri imzalamaya, szleflmeler zerinde dzeltmeler yapmaya, dzeltme beyannamelerini imzalamaya, bedellerini demeye, ticari ara
tahsis belgesi almaya S.S.K, Emekli Sand ve Ba-kurdaki ifllemlerimi takibe, vergi dairelerine namma mracaatla adma vergi mkellefiyeti tesis ve tescil ettirmeye, vergi numaras almaya buna ait belgeleri imzalamaya, vergi sicil kartn elden talep ve teslim almaya, zayiinden motorlu aralar tescil belgesi, trafik belgesi ve plakalarn kartmaya, sahibi bulunduum aralar hurdaya kartmaya, hurda belgesi ve trafikten ekme belgesi
almaya, vergi dairesinden kaytlarn sildirmeye, bu hususlarla ilgili beyan ve taahhtlerde bulunmaya, dilerse baflkalarn tevkil, teflrik ve azle birlikte veya ayr ayr yetkili olmak
zere................................. y vekil tayin ettim.
Vekaleti Veren :
.....................................................
VEKALET VEREN..........:
mza
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR

8. nite - Noter Belgeleri

Edinilmifl mallara katlma;


TRKYE CUMHURYET
NOTERL
Yevmiye No :
Tarih :
EDNLMfi MALLARA KATILMA
(T.M.K. 202/1, 218 il 241, Trk M.K.nun Yrrl ve
Uygulama fiekli Hk.K.nun 10/3.md.)
Efller birlikte sz alarak, (../../....) tarihinde evlendik. Evlenme tarihinden geerli olmak zere aramzda edinilmifl mallara katlma rejimini kabul ediyoruz:
1- Bu mal rejiminin bafllangcndan bu tarihe ve bu tarihten sonra da devam sresince, her birimizin alflmasnn karflln oluflturan edinimler, sosyal gvenlik ve sosyal yardm kurumlarndan yaplan demeler, alflma gcmzn kayb nedeniyle
denmifl veya yaplacak olas demeler, kiflisel mallarmzn gelirleri ve bu kalemde
saylan mallarmzn yerine gemifl veya geecek gelirler her birimizin ayr ayr ve
kendisine ait edinilmifl maln oluflturacaktr.
2- Ayr ayr ve yalnzca kiflisel kullanmda bulunan eflyalar ile evlenmeden nce veya sonra miras yoluyla veya her hangi bir flekilde karfllksz kazanma yoluyla elde ettiimiz malvarl deerleri, hkmolunmufl veya hkmolunacak manevi tazminat alacaklar ve bu kalemde saylan deerlerin yerine geen deerler her birimizin kiflisel
maln oluflturacaktr.
3- Her birimiz, kanunl snrlar iinde, kendisine ait olan edinilmifl mallar ile kiflisel
mallarn ynetmek, bunlardan yararlanmak ve bunlar zerinde tasarrufta bulunmak
hakkna sahip olacaz. Ancak birbirimizin rzasn almak suretiyle payl mlkiyet konusu malmzdaki kendimize ait pay zerinde tasarrufta bulunabileceiz.
4- Her birimiz, kendisine ait borcundan dolay flahsna ait olan edinilmifl ve de kiflisel tm malvarl ile sorumlu olacaktr.
5- Mal rejiminin sona ermesi durumunda her birimiz dierinin zilyetliinde bulunan
mallarn geri alacaktr.
6- Birbirimizden olan karfllkl borlarmz takas suretiyle deyeceiz.
7- Her birimizin kiflisel mallar ile edinilmifl mallar, mal rejiminin sona ermesi halinde, sona ermesi anndaki durumlarna gre ayrlacaktr.
8- Tasfiye srasnda, daha stn yarar bulunduunu ispat eden ve dier eflin payn
deyen efl, payl mlkiyet konusu maln blnmeden kendisine verilmesini isteyebilir.
9- Birimize sosyal gvenlik veya sosyal yardm kurumlarndan yaplan toptan demeler
veya ifl gcnn kayb dolaysyla denmifl olan tazminatlar, toptan deme veya tazminat yerine mr boyunca irat balanmfl olsayd, mal rejiminin sona ermesi durumunda, sona erdii tarihte bundan sonraki dneme ait iradn peflin sermayeye evrilmifl deeri ne olacak idiyse, tasfiyede o miktarda kiflisel mal olarak hesaba katlacaktr.
10- Birimizin, mal rejiminin sona ermesinden nceki bir yl iinde, dierinin rzas
alnmadan, olaan hediyeler dflnda, yapt karfllksz kazandrmalar veya birimizin,
mal rejiminin devam sresince dierinin katlma alacan azaltmak kastyla yapt
devirler, onun edinilmifl malna deer olarak eklenecektir.
11- Her birimizin kiflisel mallarna iliflkin borlar kendisinin edinilmifl mallarndan
veya edinilmifl mallarna iliflkin borlar kiflisel mallarndan denmifl ise, tasfiye srasnda denklefltirme yaplacaktr.

181

182

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

12- Birimize ait bor Ona ait olan mal kesimini ykmllk altna sokacak, ancak
hangi mal kesimine ait olduu anlafllamayan bor, o eflin edinilmifl mallarna iliflkin
saylacaktr.
13- Birimize ait mal kesiminden yine ona ait dier kesimindeki maln edinilmesine, iyilefltirilmesine veya korunmasna katkda bulunulmas durumunda, o kesimde deer artmas veya azalmas olmuflsa, katk oranna ve maln tasfiye zamanndaki deerine veya
mal daha nce elden karlmflsa hakkaniyete uygun olarak denklefltirme yaplacaktr.
14- Artk deer; eklenmeden ve denklefltirmeden elde edilen miktarlar da dahil olmak zere, her birimizin edinilmifl mallarnn toplam deerinden bu mallara iliflkin
borlar karldktan sonra kalan miktar olacaktr.
15- Tasfiyede mallarn srm deerleri esas alnacak, mal rejiminin sona erdii srada mevcut olan edinilmifl mallar tasfiye anndaki deerleriyle hesaba katlacak, edinilmifl mallara hesapta eklenecek olanlarn deeri maln devredildii tarih esas alnarak hesaplanacaktr.
16- Her birimiz, dierine ait artk deerin yars zerinde hak sahibi olacak, alacaklar
takas edilecektir.
17- Katlma alaca ve deer artfl pay ayn veya para olarak denebilecektir. Ayn
demede mallarn srm deeri esas alnacaktr.
18- Tasfiyenin sona erdii tarihten bafllayarak, katlma alacana ve deer artfl payna %.. orannda faiz uygulanacaktr.
19- Birimizin lm halinde sa kalan, lene ait olup birlikte yafladklar konut zerinde, katlma alacana mahsup edilmek, yetmez ise bedel eklenmek suretiyle intifa
veya oturma hakk; ayn koflullar altnda ev eflyas zerinde mlkiyet hakk isteyebilecektir, diye szlerini bitirdiler. Not: 3.Paragrafla ilgili olarak : Efllerden birinin, dierinin rzas olmadan payl mlkiyet konusu maldaki pay zerinde tasarrufta bulunabileceine dair szleflmeye hkm koyabilirler.
6.Paragrafla ilgili olarak: Efller karfllkl borlar ile ilgili dzenleme yapabilirler.
16.Paragrafla ilgili olarak:
a) Efller deer artflndan pay almaktan vazgeebilecekleri gibi pay orann da deifltirebilirler.
b) Efller artk deere katlmada baflka bir esas kabul edebilirler.
18.Paragrafla ilgili olarak: Efller katlma alacana ve deer artfl payna faiz yrtlmeyeceini, borludan gvence istenmeyeceini kararlafltrabilirler.
19.Paragrafla ilgili olarak: Efller aile konutu ile ev eflyalar hakknda Trk Meden Kanununun 240 nc maddesinin birinci fkrasnda belirtilenlerden farkl dzenleme yapabilirler.
DKKAT :
a) Efller szleflmede kiflisel mallarn gelirlerinin edinilmifl mallara dahil olmayacan
kararlafltrabilirler.
b) Szleflmenin tescil ve ilnna iliflkin hkmler kaldrldndan, bu ifllemler yaplmayacaktr.
c) Bu szleflme rnei, Trk Meden Kanununun Yrrl ve Uygulama fiekli Hakknda Kanunun 10 uncu maddesinin nc fkrasna dayanarak baflvuruda bulunan
ve szleflmenin bafllangcn evlenme tarihine kadar gtrmek isteyen efllerle ilgilidir.
d) flleme ilgililerin fotoraflarnn yapfltrlmas gerekir. (NKY.md.93)
mza
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR

8. nite - Noter Belgeleri

Mal ayrl szleflmesi;


TRKYE CUMHURYET
NOTERL
Yevmiye No :
Tarih :
MAL AYRILII
(T.M.K.md.242, 243, 245, 246 ve 248)
Efller birlikte sz olarak,../../.... tarihinde evlendik. Aramzda mal ayrl rejimini kabul ettik:
1- Her birimizin, kanunl snrlar ierisinde, kendisine ait malvarl zerinde ynetim,
yararlanma ve tasarruf hakk olacaktr.
2- Belirli bir maln kendisine ait olduunu iddia eden, iddiasn ispatla ykml olacaktr. Aksi takdirde aidiyeti ispat edilemeyen mallar, payl mlkiyetimizdeki mallardan saylacaktr.
3- Her efl kendi borlarndan dolay, kendisine ait mallarn tmyle sorumlu olacaktr.
4- Mal rejiminin sona ermesi hlinde, her birimiz, dierinin zilyetliinde bulunan mallarn geri alacaktr. Ayrca stn yarar olduunu ispat eden, teki nlemler yannda,
dierine ait payn deme gnndeki karflln vermek suretiyle payl mlkiyetimizdeki maln kendisine verilmesini isteyebilecektir, diye szlerini bitirdiler.
Not:
DKKAT - Szleflmenin tescil ve ilnna iliflkin hkmler kaldrldndan, bu ifllemler yaplmayacaktr.
- flleme ilgililerin fotoraflarnn yapfltrlmas gerekir. (NKY.md.93)
TARAFLAR
TARAFLAR
MZA
MZA
NOTER
Tasdik ve imza
ASLININ AYNIDIR

183

184

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

zet

N
A M A

N
A M A

Noterlik mesleini aklamak,


Trk Hukukunda noter ve noterlik messesesi
1512 sayl Noterlik Kanunu tarafndan dzenlenmifltir. Kanuna gre noter, hukuki gvenlii
salamak ve anlaflmazlklar nlemek iin ifllemleri belgelendirir ve kanunlarla verilen baflka grevleri Noterlik Kanunu ve Noterlik Kanunu Ynetmeliine gre uygun olarak yerine getirebilen
gerek kiflidir. Noter, yaplmas kanun ile baflka
bir makam, merci veya flahsa verilmemifl olan
her trl yasal ifllemi dzenlemekle de grevlendirilmifltir.
Noterlik ifllemlerini listelemek,
Noterler hukuk belgesi dzenlemek, dzenlenmifl belgeleri usulne uygun olarak onaylamak
ve de baz ifllemleri tescil etmek fleklinde tasnif
edebilecek temel ve genel iflleri yaparlar. Bu
ifllemler kanunda tek tek saylmfl ve zetle belirtilmifltir. Buna gre Noterler, yaplmas kanunla
baflka bir makam, merci veya flahsa verilmemifl
olan her nevi hukuki ifllemleri dzenlemek, kanunlarda resmi olarak yaplmalar emredilen ve
mercileri belirtilmemifl olan btn hukuki ifllemleri bu kanun hkmlerine gre yapmak, gayrimenkul satfl vaadi szleflmesi yapmak, NKya
uygun olarak dflarda yazlp getirilen ktlarn
zerindeki imza, mhr veya herhangi bir iflareti veya tarihi onaylamak, NK hkmlerine gre
yaplan ifllemlerin dairede kalan asl veya rneklerinden veya getirilen ktlardan rnek karp
vermek, belgeleri bir dilden dier dile veya bir
yazdan baflka bir yazya evirmek, protesto, ihbarname ve ihtarname gndermek, kanunen tescili gereken ifllemleri tescil etmek, bu ve dier
kanunlarla verilmifl sair iflleri yapmak.

N
A M A

Noterlik ifllemlerine rnek vermek,


Trkiye Noterler Birlii noterlik ifllemlerinin forml rneklerini yaymlamfltr. Bu rnekler uygulamalar nedeniyle noterlerin bilmeleri zorunluluu yannda, adalet hizmetlerinde alflanlarn
da bilmelerinde byk yarar vardr. rnekler,
ayrca avukatlarn kendi ifllemlerini dzenlemeleri asndan da byk yarar salayacaktr.Yaplan ifllem, kanunlara ne kadar ok uygun olursa,
olas uyuflmazlklarda o kadar azalacaktr. Bu rnekler gz nne alnarak noterlik ifllemleri yaplabilir. rnek olarak onaylama flerhini, dzenleme fleklinde geri alma hakk szleflmesi v.b.
verebiliriz.

8. nite - Noter Belgeleri

185

Kendimizi Snayalm
Bu niteyi anlayp anlamadmz lmek iin afladaki sorular, snav oluyormufl gibi cevaplaynz. Doru
cevaplar nitenin sonunda bulacaksnz. Baflar durumunuza gre nitenin tmne ya da cevaplamadnz
sorulara iliflkin blmleri yeniden alflp alflmayacanza kendiniz karar veriniz. UNUTMAYINIZ K, SZ
DEERLENDRCEK Kfi, fiU ANDA YNE SZSNZ.

5. Yukardaki genel vekalet rneinde 2 nolu ksmda


afladakilerden hangisinin bulunmas gerekmektedir?
a. Noterin Ad
b. mza
c. Tarih
d. TC Kimlik No
e. Adres

1. Trkiye Noterler Birliinin merkezi afladaki illerden hangisindedir?


a. Bursa
b. Adana
c. Ankara
d. stanbul
e. zmir

6. Yukardaki genel vekalet rneinde 3 nolu ksmda


afladakilerden hangisinin bulunmas gerekmektedir?
a. Adres
b. Noterin Ad
c. Noterin mzas
d. Vekalet Verenin mzas
e. Baba Ad

2. Noterlerin atamasn afladakilerden hangisi yapar?


a. Adalet Bakanl
b. Difliflleri Bakanl
c. iflleri Bakanl
d. Baflbakanlk
e. Bakanlar Kurulu
3. Afladakilerden hangisi noter ktipleri iin hizmet
ncesi ve hizmet ii eflitli mesleki kurslar amaktadr?
a. Adliyeler
b. Barolar
c. Trkiye Barolar Birlii
d. Milli Eitim Bakanl
e. Trkiye Adalet Akademisi
TRKYE CUMHURYET
NOTERL
Yevmiye No :
Tarih :
GENELVEKALETNAME
VEKALET VEREN
:
Ad Soyad
:
:
1
2
:
:
Vergi No
Nfus Kayt Bilgileri :
li
lesi
Mahalle/Ky
Cilt No Aile S.No Birey No

Afladaki 3 soruyu bu rnee gre cevaplaynz.


4. Yukardaki genel vekaletname rneinde 1 nolu ksmda afladakilerden hangisinin bulunmas gerekmektedir?
a. Adres
b. Baba Ad
c. TC Kimlik No
d. mza
e. Noterin Ad

7. Noterlerin bir hukuki ifllem iin kendisine mracaat


eden kifli veya kiflilerin afladaki zelliklerinden hangisini tespit etmesi gerekmez?
a. Kimlik
b. Adres
c. Hukuki ehliyet
d. Mal varl
e. Akli durumu
8. Noter, noter katibi aday hakknda ki raporu ne zaman dzenler?
a. 1 ayn sonunda
b. 2 ayn sonunda
c. 3 ayn sonunda
d. 6 ayn sonunda
e. 12 ayn sonunda
9. Trkiye Noterler Birliini afladakilerden hangisi
denetler?
a. Baflbakanlk
b. flleri Bakanl
c. Adalet Bakanl
d. Difl flleri Bakanl
e. Bakanlar Kurulu
10. Noterlerle ktip ve hizmetliler arasnda yaplacak
szleflmeler iin tek tip szleflme rnei hazrlamak afladakilerden hangisinin grevidir?
a. Noterin
b. Trkiye Noterler Birliinin
c. Baronun
d. Avukatlarn
e. Adliyenin

186

Hukuk Dili ve Adli Yazflmalar

Okuma Paras

Sra Sizde Yant Anahtar

Gvenilir hukuki belge dzenlemek suretiyle kifliler


arasndaki anlaflmazlklar nlemek gibi bir temel grev
yrten noterlerin ayrca ne tr ifller yapabilecekleri de
NK 60 ve ynetmeliin 7. maddesinde tespit edilmifltir.
Bu temel erevede noterler hukuk belgesi dzenlemek, dzenlenmifl belgeleri usulne uygun olarak onaylamak ve de baz ifllemleri tescil etmek fleklinde tasnif
edebilecek temel ve genel iflleri yaparlar. Bu ifllemler kanunda tek tek saylmfl ve zetle aflada belirtilmifltir. Burada nemli olan konu bu ifllerin (hukuki ifllem) niteliinde olmasdr.

Sra Sizde 1
Ayrca Noterlerin taahhtname, kefaletname, vasiyetname, vakf senedi, aile vakf senedi, muvafakatname,
sulhname, yediemin senedi, rehin senedi, bor senedi,
fesihname, ibraname, flahadetname, piyango kura ve
toplant tutana, tespit tutana, vekaletname, defter
onay, evirme imza sirkleri, protesto, ihbar, ihtar ifllemi yapma yetkileri vardr.

Kaynak: Gren . (2010). Karfllafltrmal AvukatlkNoterlik Hukuku, (s.162) Adalet Yaynlar.

Kendimiz Snayalm Yant Anahtar


1. c
2. a
3. e
4.
5.
6.
7.
8.

b
d
a
d
d

9. c
10. b

Ayrntl bilgi iin Trkiye Noterler Birlii konusuna baknz.


Ayrntl bilgi iin Noter konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Noterlik Personeli konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin rnekler konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin rnekler konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin rnekler konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Noter konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Noterlik Personeli konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Trkiye Noterler Birlii konusuna baknz.
Ayrntl bilgi iin Trkiye Noterler Birliinin
Grevleri konusuna baknz.

Sra Sizde 2
Noterler Birliinin forml rnekleri uygulamada tekdzelii salamaya yarayacaktr. Bu amala oluflturulmufl
rneklerdir. Uygulamalarn ifllerini kolaylafltrr ve ayn
zamanda dilde ve flekilde birlik salanmfl olur.

Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
GREN . (2010). Karfllafltrmal Avukatlk-Noterlik
Hukuku, Adalet Yayn
Noterlik Kanunu, 05.02.1972 gn, 14090 s. Resmi Gazete.
ZBEK M. S. (2009), Noter Senetlerinde Sahtelik, Yetkin Yaynlar, Ankara.
ZKAN S. (2008). Noterlerin alflma Koflullar ve Sorunlar, Kocaeli niversitesi Sosyal Bilimler Enstits Yksek Lisans Tezi, Kocaeli
ULUKAPI ., ATALI M. (2001). Noterlik Hukuku, 2. Bask, Mimoza Yaynlar, Konya
YILMAZ E. (2008). Adli Yaz ve Yazflma Usulleri, 2.
Bask, Yetkin Yaynlar, Ankara
YILMAZ E., (2010). Hukuk Szl, Yetkin Yaynlar,
Ankara.

Szlk

187

Szlk
A

Ara Karar: Mahkemelerden Verilen Ve Yarglamay Sona Er-

Mazbata: Tutanak

dirmeyerek, Davann ncelenmesini Kolaylafltran Karar-

Mevattaki:

lardr.

Mevkute: Dergi

Ariyet: Mal (fiey) dnc.

Mmzi: mza Eden Kifli


Mzekkere: Yaz, Tutanak

B
Beher: Her Bir.

Belge: Genellikle Kalc Nitelikte Ve Kifli Ya Da Makinece Oku-

Reddiye: Bir Grfl Reddetmek in Yazlan Yaz

nabilen Bir Veri le Bunun Yazl Olduu Veri Ortam.


Bidayet: Bafllang.
Bilirkifli: zm, zel Bilgi Ve Teknie Bal Konularda
Yargcn Baflvurduu htisas Sahibi Kimse.

Rhan: ncelik, stnlk, mtiyaz.

S-fi
Safahat: Safhalar, Evreler.
Saik: Neden, Sebep, Gd.

Son Karar: Mahkemelerden Verilen, Yargcn Davadan Elini


ekmesi Sonucunu Douran Ve Dava Konusu Uyufl-

Dil: nsanlarn Dflndklerini Ve Duyduklarn Bildirmek

mazla Son Veren Kararladr.

in Kelimelerle Veya flaretlerle Yaptklar Anlaflma, Lisan, Zeban.

Szleflme: ki Veya Daha ok Kiflinin Bir Hukuki Ba Yarat-

Dileke Hakk: Vatandafllarn, Kendileriyle lgili Dilek Ve

mak, Bu Ba Deifltirmek Veya Ortadan Kaldrmak Ama-

Yaknmalar Hakknda, Tek Bafllarna Veya Topluca Yet-

cyla Karfllkl Ve Birbirlerine Uygun rade Beyanyla


Yaptklar Hukuki fllemdir.

kili Makamlara Ve TBMM Yaz le Baflvurma Hakk.

Sulhname: Sulh Szleflmesi, Uzlafltrma Belgesi.

Skna Hakk: Bir Evde Veya Evin Bir Blmnde Oturma Hakk Veren Kifliye Bal Bir rtifak Hakk; Oturma Hakk.

Esbab Mucibe: Gereke, Gerektirici Nedenler.


Eser: Yapt.

fiahadetname: Resmi Makamlarn, zel Bir Kurumun Veya


Bir Kiflinin Bildii Bir Olguyu Onamak Ve Dorulamak

in Dzenlendii Belge.

Fek: Bir Hukuksal Snrlamann Kaldrlmas.

T
Tebligat: Hukuki Bir fllemin, lgili Kimsenin Bilgisine Sunul-

braname: Aktarma Belgesi, Alacaklnn Borludan Her Tr-

mas in Yetkili Makamn, Yasa Ve Ynetimine Uygun

l Alacan Aldn Ve Bylece Borludan Herhangi

Bir Biimde Yaz le Veya lnla Yapt Bildirim fllemi

Bir Alaca Kalmadn Ve Onu bra Ettiini Gsteren

Tekit: Daha nce Yazlan Bir Yazy Cevab Gelmedii in

Belge.

Yenileme.

hbarname: Bildirim

Tesellm: Teslim Alma.

ln: Kamuoyunun Haberi Olsun Diye Aklama

Tevdi Edilen: Sunulan

ntifa Hakk: Yararlanma Hakk

Trampa: Bir Hak Veya Bir Maln Baflka Bir Hak Veya Mal le

rtifak Hakk: Bir Taflnmaz zerinde, Bir Kullanma Ve Yararlanmaya Rza Gstermeyi Yahut Mlkiyete zg Ba-

Deifltirilmesini Amalayan Szleflme.


Tutanak: Resmi Memur nnde Yaplan fllem Ve stem Ve

z Haklarn Kullanlmasndan Kanmay Gerektiren Ve


Dier Bir Taflnmaz Veya Kifli Yararna Ayni Hak Olarak
Kurulan fllem.
tirazat ptidaiye: lk tirazlar
vedi: Acele

K
Karz: dn; Bor Alp Verme.

Kararlar Gsteren Belge.

V
Vedia: Saklatm.

Dizin

189

Dizin
A

Adi dileke 21

deme emri 94, 96, 102-107, 1171

Adli dileke 22, 38


Akit 143

Ara karar 73, 74, 76, 77, 81, 82, 90

Raporlar 42, 59, 60, 67

Ariyet 144

Resmi belge 42, 68

B
Bat 143

Resmi ilan 123, 124


Resmi yaz 42-44, 48, 67

Baflktip 166

S-fi

Belgeler 42, 43, 45, 48, 49, 52, 53, 55, 56

Son karar 73, 74, 77-82, 84-87, 90

Szel dil 4, 11
Szleflme 143-153, 155, 158-160, 165, 166, 168, 170-174, 180,

Dileke 17-21, 28, 32, 35, 37, 38

E
Elektronik belge 43, 67
Elektronik ortam 43, 44, 46-48, 67
Eser 144, 158

182, 183
Sulhname 186
Skna hakk 166
fiahadetname 186

T
Talimatlar 42, 67
Tebligat 123, 125, 132, 134, 135, 136

Haciz 95, 96, 98, 99, 104, 107-109, 112, 117

Tebli 125, 128, 131-137

Hukuk dili 3, 4, 7, 9

Trampa 144

Tutanak 42, 48-50, 52-57, 67

braname 186

cap 143

Vedia 144, 159

cra emri 97-102, 105, 117


cra takibi 95-97, 102, 117

ln 125, 132, 133

Yasa dili 9, 10

K
Kabul 143, 148-150, 152, 156, 158, 159
Karz 144
Kontrat 143

M
Makbuzlar 42, 57
Mazbata 134, 136, 137
Mukavele 143, 146
Mzekkere 42, 50, 60, 67

N
Noter 165-180, 182, 183
Noterler Birlii 166-169

Yaz dili 6

You might also like