Professional Documents
Culture Documents
Luan Giai Hoa Am - Part 3
Luan Giai Hoa Am - Part 3
LUN GII
TOAN BO HOA AM
CA
EMILE DURAND
GIO S NHC VIN QUC GIA
(TRAIT COMPLET DHARMONIE par EMILE DURAND,
Professeur au Conservatoire National de Musique)
PHN BA
V CC NT NHC THIT YU C TNH GIAI IU
XA L VI HA M
(Des Notes Essentiellement Mlodiques trangres lHarmonie)
KHI NIM CHUNG
(Notions Gnrales)
505. Sng tc mt b giai iu no , ngi ta c th a vo cc nt xa l vi cc hp m c s dng.
Ni chung ngi ta chng ch ra cc nt nhc xa l ny trong vic nh s, tr phi, do cch phi hp chng,
chng hp vi cc nt nhc thnh phn (intgrantes) hoc thit yu (essentielles) ca ha m (*) to thnh cc
chng m (agrgations) tng t vi chng m ca cc hp m no .
(*) Cc nt nhc l thnh phn c s dng trong cc hp m u c gi l nt thc (relles), nt thit yu (essentielles), hoc nt
thnh phn (intgrantes).
---oOo--CHNG 1
NT THONG QUA
(Notes de Passage)
(Ngi dch ghi ch: Chng ti dng t thong qua dch t passasge ting Php do t ng quen thuc c cc tc gi i
trc dng. ngha ch thc ca cch vit nhc ny khng hn ch l thong qua vi l qua i rt mau nh bn c ri s thy. T
ting Anh Passing notes ngha l nt nhc i qua, ngha l nt nhc c dng i t mt nt nhc ny qua mt nt nhc khc, st
ngha vi t ting Php passage hn l t thong qua ca chng ta. Dch bng t chuyn qua, chng ti ngh thch hp hn nhiu,
nhng rt tic chng ti vn phi dng li t quen thuc.)
507. Ngi ta gi l nt thong qua (note de passage) mi nt nhc xa l vi ha m c t vo gia hai nt thit
yu th no t nt ny dn sang nt kia bng cc bc lin hoc bng na cung.
Nt
thit
yu
Vi nt
Nt
thong
thit
qua khc tn B yu
Vi nt thong
qua cung khc
v cng tn
508. Mt nt thong qua lun lun phi c tng quan lin (conjoint) vi nt i trc v nt theo sau n.
509. lp y mt qung ba vi nt khc tn, ch cn mt nt thong qua; lp y mt qung bn, cn n hai
nt.
C
Qung
ba
1 nt thong Qung
qua khc tn D bn
2 nt thong
qua khc tn
510. Khi tin hnh vi na cung, ngi ta c th thc hin ba, bn, hoc nm nt thong qua lin tc, khi khc tn
khi cng tn.
E
Q3
th
Hai nt
Q3
Ba nt
Q4
thong qua F trng thong qua G ng
Bn nt
Q5
thong qua H tng
Nm nt
thong qua
511. Nhng cc nt thong qua na cung cng tn ny t thch hp vi th loi kinh vin s ng (scolastique lmentaire), tr phi n pht sinh trong cc hp m cc bin ha tng t vi cc bin ha lun gii trc y (xem
li s 482).
B/ha i xung t Q3
B/ha i ln t Q3
hoc nt thong qua
hoc nt thong qua
I cung cng tn
J cung cng tn
GHI CH
512. Cc nt thong qua c th thc hin khng ch gia hai nt thit yu ca cng mt hp m (cc v d A, B, C,
D, E, F, G, H) m cn gia hai nt thit yu ca cc hp m khc nhau (v d I, J, K).
513. Ngi ta khng th i qua mt qung ln hn qung bn tng ngang qua tt c cc bc trung gian m trn
ng i khng bt gp t nht mt trong cc nt thit yu ca ha m.
K
Q5 ng
Nt thit yu
514. Ni chung, ngi ta ch c th thc hin cc nt thong qua vo cc phch yu hoc vo cc phn yu ca
phch, v ch sau khi hp m tn cng, (xem li tt c cc v d trn).
515. Gi tr ca mt nt thong qua c th di bng nt thit yu i trc n, cng c th ngn hn, nhng him khi
di hn.
NT THONG QUA
Dng hp l
Khc thng
516. Tt c cc b u c th tip nhn cc nt thong qua; ngi ta c th thc hin chng ng thi trong nhiu
b, lc , chng phi i theo qung ba, qung su, hoc chuyn ng ngc chiu.
HP M KHNG C NT THONG QUA
Hp m
thong qua
Cng
ci
Cng
ci
Rt cng ci vi
ch/ng cng chiu
519. Mt s nt nhc c th c coi nh l nt thit yu hoc nt thong qua, ngha l ngi ta c th ha m hoc
khng ha m chng. Trong trng hp ha m chng, chng s to thnh cc hp m thong qua.
V d, gi s chng ta c giai iu cho sn hoc b trm cho sn sau y:
D b cho sn l giai iu
hoc b trm, nt Re vn
c th c ha m hoc
coi nh l nt thong qua
Hp m
thong qua
Nt
thong qua
Nt Re c coi nh l
nt thong qua ch c th
thc hin rong b cho sn
m thi
Nt thong qua cho sn
giai iu
b trm
520. Khng th lp y vi nt khc tn hoc na cung cng tn mt qung theo chuyn ng cng chiu tn cng
bng mt qung nm hoc mt qung tm m khng lm thnh hai qung nm hoc hai qung tm lin tip:
Kg nt thong
qua Q5 cng
chiu c php
Vi nt thong qua
Hai Q5
Hai Q5
b cm
b cm
Kg nt thong
Vi nt thong qua
qua Q8 cng Y Hai Q8 Z
Hai Q8
chiu c php b cm
b cm
V D Y V Z sa li cho ng
bin ci b 1 ng thi vi b ba
DO TRNG
Tt
LA TH
Xu
Vi H y Fa, nt Fa#
l tt nu tin hnh t nt Fa,
xu nu ngc li
Xu
Xu
Vi H La-Re-Fa, Vi H Sol#-Si-Mi, nt
nt Fa #ch c th thc Sol ch c th tt nu
hin nu tin hnh na cung
tin hnh na cung
524. Nhng nu c cng nt khng b bin ha i trc, nt thong qua b bin ha khng i buc phi chuyn
cung.
m giai Do trng
m nt Fa# c nt Fa i trc
v nt Sib c nt Si khng buc ra khi Do
V NT BC 6 V NT BC 7 CA M TH TH
dng nh nt thong qua
(Des 6me et 7me Degrs du Mode Mineur employs comme Notes de Passage)
525. theo nt khc tn t nt bc 5 i ln nt bc 7 ca m th th nh vo nt bc 6 s dng nh nt thong
qua, ngi ta thng dng m giai th i ln hnh thi 2 (nt bc 6 nng ln) trnh bc nhy t qung hai tng
c sn, nu chng vy, t nt bc 6 th sang nt cm m.
Him khi tt
Ni chung kh hn
526. Cng l do, ngi ta dng m giai th i xung hnh thi 2 (nt bc 7 h xung) theo nt khc tn t nt bc
8 i xung nt bc 6 th nh vo nt bc 7 s dng nh nt thong qua.
Him khi tt
Ni chung kh hn
NHN XT
Nu, sau khi i t bc 7 xung bc 5, ngi ta lp tc i ln, nh xy ra trong v d trn y, bc 6 nng ln
ny, c s dng nh l nt thong qua, khng to ra tc ng xu (s 486).
Nhng, nu ngc li, ngi ta phi tip tc i xung, bc 6 nng cao ny lm cho on nhc thnh rt cng
ci: lc , tt hn nn tin hnh nh trong mt m giai th hnh thi 2, bt chp sai li v qung hai tng ngi ta
gp phi.
4 cung lin tc
Rt cng
Kh hn
529. Trong cc m giai hoc cc mng m giai nt khc tn ca m th th, vic chuyn t bc 5 qua bc 8 v
ngc li phi c thc hin khi cch ny, khi cch khc, ty theo ha m c s dng.
BI TP
a vo ccnt thong qua khc tn trong cc hnh trnh v cc bi hc sau y:
HNH TRNH
BI HCHNH TRNH
Nguyn tc vit 2 b trn vi Kha Do 1 v Do 3, chuyn c hai sang Kha Sol
M TH TH
nt bc 6 nng ln v nt bc 7 h xung c s dng nh nt thong qua
CHNG 2
V NT HOA M GIAI IU
(Des Ornements Mlodiques)
NT THUNT LTNT THOT
(BroderieAppoggiaturechappe)
(Ngi dch: Sau Chng 2 v Chng 3 ca nguyn tc, ngi dch s trnh by thong qua cc phn loi nt hoa m ca nhc l M bn c
c th thy mt vi khc bit gia nhc l Php v M trong vn ny.)
533. Nt thot (chappe), cng nh nt thu, theo sau nt chnh ca n, nhng khng quay v li nt chnh .
(Tm li, n ch l mt nt hoa m gii quyt khng thng thng, trong vic gii quyt ngi ta thc hin
vic loi b [lision] nt c thu dt hoa m.)
Nt thot ch c th chim gi mt phch yu hoc tt hn na, phn yu ca mt phch. (Chng ti ch ra n
E
bng ch E.)
534. Trong cc loi nt hoa m , nt thu l nt duy nht c th a vo trong phong cch kinh vin s ng. V
th cc v d tip theo sau y s khng bao gm nt lt hoc nt thot, cho du cc qui lut a ra trong cc on
t s 535 n 546, 555 v 556 ng thi ni ln cho c ba th loi.
QUI LUT LIN QUAN N VIC S DNG NT HOA M GIAI IU
(Rgles Concernant lEmploie des Ornements Mlodiques)
535. Nt hoa m c th ln cao (suprieur), xung thp (infrieur), khc tn (diatonique), hoc cng tn
(chromatique).
Hoa m ln
Khc tn
Na cung
Do trng
Hoa m xung
Khc tn
Na cung
536. Ni chung, nt hoa m ln cao c thc hin nh vo bc khc tn t bn trn nt chnh: khong cch gia
hai nt nhc c th l mt cung hoc na cung.
Do trng
537. Nt hoa m xung thp thng thng nht c thc hin qung hai th ca nt chnh, ngay c khi ngi ta
phi nh n mt bin ha c c qung hai th . (Bin ha ny khng cht nh hng trn m giai v chng
i hi phi chuyn cung.)
Do trng
Do trng
M TH TH
(Mode Mineur)
NT HOA M LN CAO CA NT BC 6NT HOA M XUNG THP CA NT CM M
(Ornement Suprieur du 6me DegrOrnement Infrieur de la Note Sensible)
539. Trong mi trng hp, mt nt hoa m no khng th cao hn nt chnh ca n mt cung. p dng vo
nt bc 6 m th th, ngi ta buc phi h nt bc 7 xung na cung nt cng tn.
TT
XU
540. Vi cng l do, c c nt hoa m xung thp ca nt cm m m th th, phi nng cao nt bc 6 ln na
cung. i khi ngi ta x l cn thun li hn nt hoa m ny ca nt chnh ca n bng cch nng cao nt bc 6 ln
hai na cung.
(Cc bin ha nt bc 6 v nt bc 7 m th th chng gi nn bt c thay i m giai no.)
TT
Nt thu
1 cung
Nt thu
cung
La th
XU
Nt thu
1 cung
1) Tt c cc nt hoa m ln cao hoc xung thp, sau khi m giai i trc n nh, ch c th tm thy
na cung ca cc nt chnh ca chng, v ch c th ri xa chng bng bin ha t khong cch mt cung gia
nt c hoa m v nt hoa m ca n.
Chuyn cung sang Sol gi nn bi vic
ri xa nt hoa m ln cao ca Mi.
Do trng
Sol trng
Do trg
2) Ni chung, tt c cc nt hoa m ln cao, sau khi m giai i trc n nh, ch c th tm thy mt cung
ca cc nt chnh ca chng, v ch c th tin gn chng bng bin ha t khong cch na cung gia nt c
hoa m v nt hoa m ca n.
Chuyn sang Fa
gi nn bi vic
tin gn nt hoa m
ln cao ca Do.
La th
B Fa trg
La th
542. Tuy vy, vic tin gn n na cung ca mt vi nt hoa m ln cao khng lun lun i buc phi chuyn
cung.
A. Nh th, nt hoa m ca nt bc 5 m th trng c th tin gn nt chnh ca n m khng gi nn bt c
thay i m giai hoc m th no.
B. Ngay c khng cch no c th duy tr m giai n nh khi cc nt hoa m ln cao ca nt bc 1 ca c
hai m th v ca nt bc 6 trng ang tin gn n cc nt chnh ca chng. Nhng vic s dng cc nt hoa m
c bin ha kh khn, v do , kh him hoi.
NT HOA M LN CAO
tin gn n cc nt chnh ca chng chng cht li ko phi chuyn cung
Do trng
La th
TM TT V NHN XT B TC
lin quan n cc nt hoa m ni chung
(Rsum et Observations Complmentaires concernant les ornements en gnral)
543. Nt hoa m ln cao ni chung c thc hin vi nt khc tn. Tuy vy, ngi ta c th bin ha n hoc
chuyn cung, hoc a ra bin cm nhiu hn cho giai iu.
544. Nt hoa m xung thp ni chung c thc hin vi nt na cung, nhng mt vi bc chp nhn nt mt cung.
545. Nt bc 5 c hai m th hnh nh i hi, hn bt c nt no khc, vic tin gn n nt hoa m xung thp ca
n.
546. Nt bc 3 v nht l nt bc 7 ca m th trng, nt bc 2 v ln na nt bc 7 ca m th th l cc nt thch
hp nht cho nt ho am xung thp vi khong cch mt cung.
Ngoi ra, cng nn nhn xt rng mt vi nt hoa m no tin n cc nt chnh ca chng vi cung c th a
cho giai iu mt tnh cht tru mn (caractre daffection) thch hp cho cc phong cch c bit, phong cch n
s v nghim chnh.
CHNG 3
V NT THU
(De la Broderie)
(Xem li cc s 530, 531, v t s 535 n 546)
547. Ngi ta c th thu dt khng ch cc nt thit yu ca ha m m c cc nt thong qua v cc nt hoa m bt
k l g.
549. Gi tr tuyt i (valeur absolue) ngi ta c th a cho nt thu ty thuc v tc ng cng ci t hay nhiu
n to ra vi cc nt ca ha m: him khi vt qu di mt hoc hai phch, nht l trong chuyn ng chm.
550. Tt c cc b u c kh nng tip nhn cc nt thu. Ngi ta c th thc hin chng trong nhiu b cng lc.
Cng nh cc nt thong qua cng lc, lc chng c th tin hnh theo qung ba, qung su hoc theo chuyn
ng ngc chiu.
Qung Qung
3
3
Qung
6
Chuyn ng
ngc chiu
Chuyn ng
ngc chiu
Qung
6
551. Ba chm nt thu ng thi (simultanes) tin hnh theo chuyn ng ging nhau (mouvement semblable) v
to ra nh l mt chui hp m nt qung su vi v th chuyn ng cng chiu cng vn c th thc hin, bt
chp cc qung bn ng ni tip nhau, gia hai b c nt thu.
552. Nhng, nu cc b c nt thu c phn b vi qung bn v qung su, vic ni tip cc qung bn ng
m chng sinh ra, t hi ha gia cc b trung gian, s tr thnh xu nu mt trong hai b cc chi li vi cu trc
, cng xu hn na nu n xy ra gia hai b cc , (xem li s 329),
Khg hay lm
Xu
Xu
Rt xu
553. Ngi ta phi trnh cc nt thu ng thi nh v d sau y, to ra tng quan ba m gi to, nhng g xy ra
do chui ni tip theo chuyn ng i ln hoc i xung vi mt cung, vi 2 qung ba trng, hoc vi 2 qung su
th.
CNG CI
554. Cc nt thu ng thi t na cung so vi nt chnh ca chng khng to ra cc tng quan sai lm, bt
chp cc qung ba trng theo nhau lin tip chng c th to thnh.
TT
555. V hai nt c tng quan qung tm, mt c th c nt thu trong khi nt kia c gi yn hoc lp li, v
nht l nu gia chng c mt hoc nhiu b trung gian.
556. Tuy nhin, cn phi e ngi vic t nt thu hoc ln cao hoc xung thp na cung cho nt qung ba trng
gp i ca mt nt nn no , tr phi thc hin vi gi tr rt ngn.
PHI TRNH
CHP NHN C
CHP NHN C
XU
XU
559. Tch ri qung tm mt trong hai nt nhc to thnh qung hai th khng lm nh bt cch y tc ng
xu ca tnh qung nghch chng to ra.
PHI TRNH
560. Trong trng hp tng t, tt hn c l cho nt thu tin n nt chnh ca n cch no ch to ra va chm
qung hai trng vi nt kia.
TT
561. Cng mt nt nhc s dng ng thi lm nt thu ln cao trong mt b v nt thu xung thp trong mt b
khc s rt ngho nn nu khng c th hin rt nhanh chng.
Ngho
Chp nhn c
Kh hn
563. Mt nt thu c mt tm quan trng no nh v di chng hn, khi quay v li nt chnh ca n khng
th to thnh qung tm hoc qung nm trc tip gia hai b cc, tr phi qung tm hoc qung nm nm mt
trong cc trng hp ngoi l ni n trong cc s 122, 125, hoc 260.
PHI TRNH
564. Khi mt nt chnh v mt trong cc nt thu, hoc c hai nt, theo nhau nhanh chng v nhiu ln lin tc nh
trong cc chm luyn ly (battements de trille), nt tn cng ca mt hp m mi c th trng hp vi nt tn cng
ca nt thu. Nt nhc th loi ny cng cho php cc qung nm lin tip m mt trong hnh thnh bi mt nt
thit yu v mt nt thu, v qung nm kia bi hai nt thit yu.
Nt thu ln
SOL NT CHNH CA B 1
Nt thu xung
Nt thu xung v ln lun phin
Thit yu
NT THU N, I, V BA
(Broderies Simple, Double, et Triple)
566. Khi ch mt nt ca hp m c hoa m vi ch mt nt thu, nt c gi l nt thu n. (Xem v d cc
t s 535 n 540.)
567. Nu ngi ta cho hoa m ng thi hai hoc ba nt ca hp m, nt thu c gi l i hoc ba. (Xem cc v
d t s 550 n 554.)
NT THU LIN TIP
(Broderies Successives)
568. Khi nt thu ln cao v nt thu xung thp theo sau nhau, theo th t ny hoc th t khc, trc khi dt
khot quay v li nt chnh ca chng, ngi ta gi chng l nt thu lin tip (broderies successives).
569. Cc nt thu lin tip c th xy ra ng thi trong hai b, lc chng to thnh cc nt thu lin tip i
(broderies successives doubles).
570. i khi ngi chen nt chnh ca chng vo gia hai nt thu, trng hp , nt chnh ny ch lp y vi
nhim v nt thong qua, ch quay li dt khot n nt chnh sau khi hon thnh cc nt thu lin tip.
BI TP
Lm a dng cc hnh trnh sau y theo nhiu cch bng vic thm vo cc nt thu n.
TH TH
Nt thu ln cao cho nt bc 6, nt thu xung thp cho nt bc 7
CHNG 4
V BT CHC
(De lImitation)
572. Ngi ta gi l bt chc (imitation) vic lp li (reproduction) mt nt giai iu ca mt b c nghe
trc trong mt b khc.
Nt giai iu trc c gi l tin (antcedent), nt lp li nt tin trong mt b khc gi l tip
(consquent).
573. Nhc ca mt nt bt chc c th ch bao gm cc nt thit yu.
S 1
Hp m s dng:
Hp m s dng:
574a. Mt nt nhc bt chc c th thc hin mt qung no : qung hai, qung ba, qung su hoc qung
by thp hn hoc cao hn nt nhc ban u, (xem cc v d t s 8 n 15 theo sau y), nhng, thng thng nht,
n xy ra ng ging hoc qung tm, qung bn hoc qung nm (*) (xem v d s 1 v 2 bn trn v cc v d
t s 3 n 7, s 16 v s 18 sau y).
(*) Ngi ta m qung ny t nt th nht ca tin n nt th nht ca tip .
574b. Nt nhc bt chc l n (simple) khi ch c mt b bt chc mt b khc, l i (double) khi hai b cng
lc bt chc hai b khc.
V CC TH LOI BT CHC KHC NHAU
(De Diverses Espces dImitation)
575. Mt nt nhc bt chc l y ht (exacte) t hoc nhiu, u n (rgulier) hoc khng u n (irrgulire) t
hoc nhiu so vi m iu (intonation).
(V phn tit tu, phi cng nh nhau gia hai b bt chc nhau.)
BT CHC Y HT
(Imitation Exacte)
576. Nt nhc bt chc y ht l nt nhc m tip p tr li tt c cc qung giai iu (tous les intervalles
mlodiques) ca tin bng cc qung y ht (intervallles identiques), ngha l, p li mt qung hai trng bng
mt qung hai trng, mt qung ba th bng mt qung ba th vv.
BT CHC Y HT
NG GING
S 3
(*) Mt vi nt nhc hoc vi nhp dng vo kt thc cho mt cu nhc khi u bng bt chc
mang tn l CODA.
S 4
QUNG BN TRN
S 5
QUNG BN DI
(*) Cho du trn thc t nt nhc bt chc ny qung mi mt di, n vn c h coi nh l qung
bn, y n c ghi qung tm trm.
S 6
QUNG NM TRN
S 7
QUNG NM DI
BT CHC U N
(Initation Rgulire)
577. Khi trong mt nt nhc bt chc, ngi ta p tr mt qung trng bng mt qung th, mt qung ng
bng mt qung gim hoc tng, v ngc li, nt nhc bt chc khng cn y ht na, tuy nhin, n li l u n
(rgulire) khi ngi ta p tr mt qung hai bng mt qung hai khc, mt qung ba bng mt qung ba khc vv.
S 8
S 10
BT CHC U N
S 9
QUNG HAI DI
QUNG BA TRN
S 11
QUNG BA DI
S 12
QUNG SU TRN
S 13
QUNG SU DI
S 14
QUNG BY TRN
S 15
QUNG BY DI
BT CHC KHNG U N
(Imitation Irrgulire)
578. Nt nhc bt chc l khng u n (irrgulire) nu ngi ta tm thy trong mt hoc nhiu qung giai
iu, tnh theo s lng bc (nombre de degrs) m chng c sng tc, khc vi cc qung c ra trong
tin .
S 16
BT CHC KHNG U N
BT CHC TIT TU
(Imitation Rythmique)
579. Bt chc tiu tu (imitation rythmique) xy ra khi mt b ch ti to li tit tu ca nt nhc c ra trong
mt b khc m thi.
S 17
BT CHC TIT TU
HT UI
(Canon)
580. Ngi ta gi l Ht ui (canon) (*) l mt nt nhc bt chc c pht trin to ln (**).
(*) T Canon c dng y theo ngha qui tc, lut l, v cc b b b buc (astreinte) phi bt chc u n v tip tc.
(**) Mt nt nhc bt chc y ht t pht trin c th c gi l bt chc ht ui.
S 18
I IM O NGC C
(Contrepoints Renversables)
(Ngi dch: Sau ti liu Ha m ny, nu khng c g tr ngi, chng ti s dch tip cun Lun gii i im v Tu khc [Trait de
Contrpoint et de la Fugue] ca Thodore Dubois thm ti liu tham kho.)
TH O
BI TP
Thc hin cc hnh trnh sau y c cha cc nt thong qua v cha ch cho nt nhc bt chc.
HNH TRNH BT CHC
Ba b
Bn b
KHI NIM
thch ng lm d dng vic phn tch mt b cho sn
c cha cc nt nhc xa l vi ha m
(Notions gnrales faciliter lanalyse dune partie donne
contenant des notes trangres a lharmonie)
BC CCH
(Degrs Disjoints)
NT NHC THC HOC THIT YU
(Notes Relles ou Essentiellles)
586. Mt nt nhc c tng quan bc cch (degrs disjoints)vi nt i trc hoc nt theo sau n thng thng
nht phi c coi nh l nt nhc thc.
Theo , hai v d sau y ch cha ng cc nt nhc thc. (Chng ti ch nh theo c tnh ny tt c cc
nt nhc thit yu cha ng trong tt c cc v d sau y.)
NT THC
BC LIN
(Degrs Conjoints)
NT THONG QUA
587. Trong mi chui cc m thanh i ln hoc i xung vi bc lin (degrs conjoints)v khi u mt phn
mnh (une partie forte) ca nhp, ngi ta c th coi nh l nt thong qua:
1) Nt th hai trong chui ba nt:
Trong cc chui di hn, (cng ch l cc phi hp ca cc chui ni trc), nt th hai lun lun l nt
thong qua; cc nt thong qua khc, ty trng hp, l nt th t, th nm, v th by; hoc nt th ba, th nm,
v th by; hoc nt th t v th by.
588. Trong cc m giai hoc cc mnh ca m giai na cung cng tn, cc du bin ha xen k gia cc nt khc
tn u thit yu phi l cc nt thong qua.
CHUI BA NT KHC TN
vi nt na cung cng tn gia
GHI CH: Tt c cc nt nhc trong cc chui trn y khng phi l nt thong qua u l cc nt thit yu,
v ngc li.
HOA M
(Broderies)
589. Mi nt nhc t phch yu, c nt bc di ca n i trc v theo sau c th c coi nh l nt thu ln
cao ca bc .
NT THU LN CAO
590. Mi nt nhc t phch yu v qung hai th ca bc trn ca n, c nt ca bc i trc hoc theo sau
c th c coi nh l nt thu xung thp ca n.
NT THU XUNG THP
Ba b
B CAO CHO SN
Bn b
PH LC
Ca: Thu An Trn Hu Thun
NT HOA M THEO NHC L M
(Melodic Decoration)
Chng ti son thm phn Ph lc ny theo nhc l M trnh by mt vi khc bit gia nhc l M v Php
trong vn nt Hoa m m chng ti va dch trong Phn 3 ny, cc chng 1, 2, v 3.
---oOoC nhiu phng cch chng ta c th lm cho ging ha m tr nn hp dn hn, lm cho ha m tr nn
khng ch l mt tin hnh gn ghp cc hp m cch nhm chn. K thut ny gi chung l to hoa m cho giai
iu, c th tm thy trong bt c b ha m no.
lm v d v vic thu hoa dt bm cho giai iu v ha m, chng ti trnh by di y cc nt nhc
thit yu ca Chorale Dir, dir Jehovah, will ich singen ca Johann Sebastian Bach v sau l cng bi vi cc
nt hoa m m chnh Bach thm vo:
CHORALE BMV 846 ca JOHANN SEBASTIAN BACH
Dir, dir Jehovah, will ich singen
ch vi nt thit yu
b. Nt thong qua khng c nhn mnh nu ri vo phch yu (off-beat) ngha l vo gia hai hp m (v d
A, B). Nu n ri vo phch mnh hoc phn mnh ca phch yu (on the beat), n c nhn mnh v thng n
to thnh tnh trng nghch (dissonance) vi phn cn li ca hp m (v d C).
2. Nt ph (auxiliary notes):
a. Nt ph, (nh du bng ch A), cng cn gi l nt ln cn (neighbor notes) l nt nhc ri vo gia hai
nt cng cao ca hai hp m. N c th cao hn hoc thp hn hai nt ca hp m hai bn n. Khi n cao hn,
ngi ta gi n l nt ph ln cao (upper auxiliary notes), khi thp hn, nt ph xung thp (lower auxiliary notes).
b. Cng nh nt thong qua, nt ph c th c nhn mnh hoc khng c nhn mnh ty v tr trong
phch, c th l nt khc tn hoc nt na cung cng tn.
3. Nt thay i (changing notes):
Nt thay i, (nh du bng ch C), gm hai loi nt Cambiata v nt thot (chappe).
a. Nt Cambiata xy ra khi mt nt thay i ri vo gia hai nt cch nhau mt qung bn i xung. N khng
phi l nt thot v nt thot i ln hoc i xung lin bc, trong khi nt thay i ny i xung mt bc v theo sau
n li l mt nt nhc cch mt qung ba cng chiu xung ri nt nhc c tip theo vi mt nt qung
hai khc chiu. Cch hoa m ny thng c dng trong i im (counterpointercontrepoint).
4. Nt bo trc (anticipation):
Nt bo trc, (nh du bng ch AT), xy ra khi chng ta vit mt nt thuc v hp m sau vo phch trc
phch hp m chnh thc xut hin. Nt hoa m ny thng c vit vi chuyn ng i xung v thng ch
sm hn hp m chnh na phch hoc mt phn t phch. Li hoa m ny thng dng nht trong nhc Jazz v
nhc Nam M (Latin).
5. Nt treo (suspension):
Ngc li vi nt bo trc l nt treo, (nh du bng ch S), xy ra khi chng ta vit mt nt ca hp m
sau khi hp m xy ra. Nt treo cn c gi l nt chi (syncope), gii quyt bng chuyn ng i xung v
nu khng th s khng cn l nt treo m l nt tr hon (retardation) ni n sau. Ngoi ra, n cn phi c
chun b vi cng mt nt nhc ca cng hp m v cng b, nu khng n s l nt lt (appoggiatura
appoggiature) (xem li s 532).
6. Nt tr hon (Retardations):
Nt tr hon, (nh du bng ch R), l mt loi nt treo nhng c gii quyt theo chuyn ng i ln thay
v i xung nh nt treo.
7. Nt nn (pdals)
Nt nn, (nh du bng ch PD), l nt ch m (v d D) hoc nt t m (v d E) c s dng lin tip trn
mt b thng l b trm, trong khi cc b cn li tip tc thay i cc hp m. Khi n c s dng khng phi
b trm m b trn, ngi ta gi n l nt nn o (inverted pedal). Nu n c s dng gia hai b cc th c
gi l nt nn bn trong (internal pedals). Nt nn c th c ko di hoc lp li lin tc nhiu ln.