FARMAKOLOGIJA

HORMONA
Prof. Zoran Todorovi

HORMONI fizioloke
supstance
"Supstance

koje se izluuju u krv i

deluju u drugim tkivima.
Izuzeci:
angiotenzini II i III - nastaju u cirkulaciji
testosteron (m) / dihidrotestosteron, estradiol (), iz
prohormona
hormoni hipotalamusa (portni sistem) - ogranien deo
TRH - parakrino delovanje

Integrativna

funkcija
Optimalne koncentracije
Prof. Z. Todorovic - Farmakologija hormona

HORMONI fizioloke
supstance
Komunikacija

izmeu elija

Endokrini sistem nervni sistem

CNS (hipotalamus) hipofiza; PNS nadbubreg i

pankreas
Neurotransmiter hormon
Ach ... estrogeni

Endokrini sistem imuni sistem

kortizol imunosupresivno dejstvo; citokini i IL

endokrine l.; autoimune bolesti; RR za hormon rasta
RR za citokine

Hormoni fizioloki procesi (rast,

reprodukcija, odravanje homeostaze)
Prof. Z. Todorovic - Farmakologija hormona

HORMONI lekovi

Uloge
supstituciona terapija (hormonski deficit)
supresivna terapija (modifikacija poremeene ili
normalne funkcije - kontracepcija)
dijagnostika (analiza funkcionalnog integriteta
endokrinih kontrolnih sistema)
neendokrina delovanja

Drugi lekovi koji moduliu endokrinu

funkciju
sinteza, akumulacija, sekrecija, delovanje
Prof. Z. Todorovic - Farmakologija hormona

HORMONI lekovi
Izvor

endokrine lezde (ree)

sintetski:
direktno

u hemijskoj laboratoriji ili

ubacivanjem gena sisara u mikroorganizme

fizioloke ili farmakoloke doze

Prof. Z. Todorovic - Farmakologija hormona

Hormoni - struktura
Derivati

T3/4)

aminokiselina (kateholamini,

Peptidi

(GnRH, TRH, somatostatin,

vazopresin)
Proteini (insulin, PTH, LH)
Steroidi (kortizol, polni hormoni)
Vitamini (v. A, v. D)
Prof. Z. Todorovic - Farmakologija hormona

HORMONI endokrini
poremeaji
Deficit

hormona (osim kalcitonina)

Viak hormona (izuzev testosterona
kod m i progesterona kod m/)
Rezistencija na dejstvo hormona
poremeaj na receptorskom i/ili
postreceptorskom nivou
antitela na hormone i/ili receptore
odsustvo ciljnog tkiva
Prof. Z. Todorovic - Farmakologija hormona

Hormoni - receptori
Transmembranski

receptori

vezani za G-protein (LH, FSH, TSH...)

sa enzimskom aktivnou (insulin)
receptori za citokine (GH, PRL)

Transkripcioni

vitamini)

faktori (steroidi,

Prof. Z. Todorovic - Farmakologija hormona