Kurrikula e Edukimit Parashkollor Ne Kosove 3-6 Vjec

KURRIKULA E EDUKIMIT PARASHKOLLOR N KOSOV
( 3-6 VJE)
PRMBAJTJA:
I. FILOZOFIA E EDUKIMIT PARASHKOLLOR
II. PARIMET E EDUKIMIT PARASHKOLLOR.
III. QLLIMET E EDUKIMIT PARASHKOLLOR
IV. FUSHAT E AKTIVITETIT
IV. I. EDUKIMI FIZIK DHE SHNDETI................
HYRJE.....
IV.1. 1. OBJEKTIVAT E PRGJITHSHME PR GRUP-MOSHA 3-6.....................
IV.1. 2. OBJEKTIVATE VEANTA PR GRUP-MOSHA 3-4................................
IV.1. 3. AKTIVITETE E MUNDSHME T FMIJS ..............................................
IV.1. 4. REZULTATETE E PRITSHME .....................................................................
IV.1. 5. OBJEKTIVATE VEANTA PR GRUP-MOSHA 4-5.................................
IV.1. 6. AKTIVITETE E MUNDSHME T FMIJS................................................
IV.1. 8. OBJEKTIVATE VEANTA PR GRUP-MOSHA 5-6...................................
IV.1. 9. AKTIVITETE E MUNDSHME T FMIJS..................................................
IV.1. 11. INTEGRIMI NDRFUSHOR .....................................................................
IV. II.GJUHA AMTARE..........
HYRJE.......
IV.2. 8. OBJEKTIVATE VEANTA PR GRUP-MOSHA 5-6...................................
IV.2. 9. AKTIVITETE E MUNDSHME T FMIJS..................................................
IV.2. 10. REZULTATETE E PRITSHME ....................................................................
IV.2. 11. INTEGRIMI NDRFUSHOR ......................................................................
IV. III. EDUKIMI ARTISTIK........................................................................................
HYRJE.........
IV.3 / 1.1. OBJEKTIVAT E PRGJITHSHME PR GRUP-MOSHA 3-6..................
IV. III / I. EDUKIMI MUZIKOR....................................................................................
IV.3 / 1.2. OBJEKTIVATE VEANTA PR GRUP-MOSHA 3-4.............................
IV.3 / 1.3. AKTIVITETE E MUNDSHME T FMIJS ............................................
IV.3 / 1.4. REZULTATETE E PRITSHME ..................................................................
IV.3 / 1.5. OBJEKTIVATE VEANTA PR GRUP-MOSHA 4-5.............................

IV.3 / 1.6. AKTIVITETE E MUNDSHME T FMIJS............................................
IV.3 / 1.7. REZULTATETE E PRITSHME ..................................................................
IV.3 / 1. 8. OBJEKTIVATE VEANTA PR GRUP-MOSHA 5-6...........................
IV.3 / 1. 9. AKTIVITETE E MUNDSHME T FMIJS...........................................
IV.3 / 1. 10. REZULTATETE E PRITSHME ...............................................................
IV.3 / 1. 11. INTEGRIMI NDRFUSHOR ...............................................................
IV.III / II EDUKIMI FIGURATIV.................................................................................
IV.3 / 2. 1. OBJEKTIVAT E PRGJITHSHME PR GRUP-MOSHA 3-6................
IV.3 / 2. 2. OBJEKTIVATE VEANTA PR GRUP-MOSHA 3-4..........................
IV.3 / 2.3. AKTIVITETE E MUNDSHME T FMIJS ...........................................
IV 3 / 2. 6. AKTIVITETE E MUNDSHME T FMIJS..........................................
IV.3 / 2. 9. AKTIVITETE E MUNDSHME T FMIJS...........................................
IV.3 / 2. 10. REZULTATETE E PRITSHME ............................................................
IV.3 / 2. 11. INTEGRIMI NDRFUSHOR ...............................................................
IV.IV. HAPSIRA, RREGULLAT DHE PRMASAT (MATEMATIKA)
HYRJE
IV.4. 10. REZULTATETE E PRITSHME ...................................................................
IV.4. 11. INTEGRIMI NDRFUSHOR ....................................................................
IV.V. NJOHJA E VETS DHE BOTS
HYRJE........
IV.5. 10. REZULTATETE E PRITSHME.................................................................

IV.5. 11. INTEGRIMI NDRFUSHOR .....................................................................
I. FILOZOFIA E EDUKIMIT PARASHKOLLOR
Studimet m t avansuara psikologjike e pedagogjike vrtetojn se gjasht vitet e

para t jets s fmijs kan ndikim t madh n formsimin e personalitetit t njeriut.
N synim q zhvillimi i fmijs deri n gjasht vje t jet sa m i suksesshm,
njerzit e profesionit e t shkencs bjn prpjekje ta ndrgjegjsojn shoqrin pr
edukimi cilsor t fmijve parashkollore. Mirpo, shkencat e ndryshme q studiojn
zhvillimin dhe edukimin e fmijve nuk ofrojn nj t vetmn prgjigje univerzale n
pyetjen:far duhet t jet edukimi parashkollor cilsor?.
Me qllim q Filozofia e edukimit parashkollor n Kosov t jet n hap me t
arriturat shkencore, praktikat e prparuara dhe konform rrethanave specifike dhe
synimeve t vendit , duhet tì ngrthej n nj sistem t integruar, n nj an, kto t
arritura dhe ,n ann tjetr, prvojat pozitive vendore e t vendeve m t prparuara.
Taban i Filozofis s edukimit parashkollor sht qndrimi se edukimi sht
proces q nis me jetn e fmijs dhe vazhdon gjat gjith moshs parashkollore,duke
vazhduar n periodat pasuese jetsore.
Edukimi i fmijve t grupmoshs deri n tri vje dhe i grupmoshs deri n
gjasht vje konsiston n zhvillimin e aspektit shndetsor e fizik, emocional- ndjenjor,
mendor e social t tij.Nga se aspektet e personalitetit fillojn t zhvillohen q n fmijri
t hershme e vazhdojn t zhvillohen n periodat pasuese jetsore, mu pr kt nuk
arsyetohet tendenca e anashkalimit t procesit edukativ n grupmoshn deri n tri vje
dhe identifikimit t ktij procesi me kujdesin shndetsor dhe mirrritjen e fmijs..Kjo
tendenc, nuk ka mbshtetje shkencore andaj, si e damshme pr fmijn parashkollor,
nuk bn t jetsohet n praktikn edukative n Kosov.
Nj tjetr ide e Filozofis s edukimit parashkollor sht respektimi i
karakteristikave t prgjithshme t moshs s fmijs parashkollor. Njkohsisht
afirmohet respektimi i dallimeve individuale midis fmijve me potencialin gjenetik t
tyre, cilsin dhe tempon e zhvillimit, specifikave n t nxnit, nivelit dhe cilsis s
paranjohurive, shkathtsive shprehive etj. Kto karakteristika jan fare individuale edhe
nga arsyeja se i nxisin mikromjediset sociale t ndryshme n t cilat jeton dhe vepron
fmija, specifikat sociale dhe fizike n familje,ato n institucionet parashkollore shum
t ndryshme, mjedisi shoqror specifik i fmijs, etj.
Filozofia e edukimit parashkollor afirmon iden Me fmijn n qendre cila
bazohet n disa parime m themelore: Fmijt prfitojn njohuri, zotrojn shkathtsi dhe
shprehi t ndryshme , fitojn prjetime nga ndrveprimet me botn q i rrethon; T
rriturit (prindrit, edukatort dhe t tjert) nxisin rritjen dhe zhvillimin e gjithmbarshm
dhe aktiv t fmijve, duke vn n baz t puns mundsit,interesat, nevojat dhe
aftsit e fmijve.
Filozofia Me fmijn n qendr mundson pra, krijimin e kushteve pr zgjimin
e mundsive dhe pr zhvillimin e potencialeve individual t fmijve n mnyr aktive
dhe manifestimin kreativ e maksimal t tyre. Nga kjo rezulton se edukimi parashkollor
duhet tù mundsoj fmijve shprehjen dhe zhvillimin aktiv t nevojave, interesave
njohse dhe t tjera, bots emocionale, aftsive t tyre, shkathtsive t ndryshme dhe
shprehive t shndosha.
Loja aktive sht veprimatria m qensore e fmijve t moshs
parashkollore.Loja duhet tù mundsoj fmijve tì zhvillojn aftsit motorike e
njohse, pastaj duke bashkvepruar me moshatrt,tì kultivojn shprehit shoqrore dhe
aftsit sociale dhe, duke i zotruar sfidat individuale e shoqrore, zhvillohen edhe n
aspektin mendor, emocional dhe moral. Loja aktive dhe atraktive pr fmijn dhe grupin
luan rol edhe n krijimin e atmosferes s prshtatshme pr jet t shndosh t fmijve
parashkollor, bashkveprimin social.
Filozofia e edukimit parashkollor prshkohet me frym demokratike dhe
humane. Afirmon zhvillimin e lir dhe emancipimin socio-kulturor t secilit fmij n
do mjedis social n t cilin jeton fmija.Kjo filozofi sht e hapur pr analizn,
zgjedhjen dhe jetsimin e strategjive alternative t edukimit parashkollor dhe mundson
fleksibilitet t veprimeve edukative t t rriturve (prindrve, edukatorve dhe t tjerve).
Filozofia e edukimit parashkollor afirmon domosodshmrin e bashkveprimit
reciprok e t ngusht t prbrsve brenda faktorve edukativ(faktorve brendaprbrenda
familjes apo faktorve brendaprbrnda Institucionit parashkollor) dhe ndrmjet
faktorve t ndryshm, por gjithnj duke i respektuar specifikat e edukats familjare.
Fmija dhe t rriturit duhet t kuptojn se t nxnit sht proces shum kahor,
gjat t cilit fmijt msojn nga njeri tjetri, msojn nga t rriturit, por edhe t rriturit
msojn nga fmijt.Ka, pra rrug t ndryshme pr tù arritur nj qllim, dhe pikrisht pr
kt duhet, jo t ju imponohen fmijve idet apo zgjidhjet , por t inkurajohen t
provojn, t bjn dika t re, dhe idet e prvoj e tyre tì kmbejn me t tjert.
Nj segment i pashmangshm i Filozofis s edukimit parashkollor sht
mbshtetja prforcimi pozitiv i fmijs, q nnkupton t qendrzuarit n sjelljet e mira
dhe tiparet pozitive t fmijs, q si rrjedhoj ka dshirn dhe angazhimin e fmijs t
bhet i mir
Filozofia e Edukimit parashkollor synon inkurajimin e zhvillimit trsor t
personalitetit t fmijs, t nevojshm pr fmijn q t sfidohet dhe tì sfidoj
ndryshimet t cilat sot zhvillohen me shpejtsi.
II. PARIMET E EDUKIMIT PARASHKOLLOR
Edukimi parashkollor i institucionalizuar sht hallka e par e sistemit arsimor

dhe realizohet n Institucionet parashkollore.
Institucionet parashkollore realizojn edukimin dhe mirrritjen e fmijve

parashkollor
Institucionet parashkollore realizojn veprimatrin e tyre n bashkveprim me

familjen, komunitetin dhe institucionet prgjegjse.
Partneriteti i Familjes, Institucioneve parashkollore dhe Komunitetit siguron

harmonizimin dhe vazhdimsin e edukimit t fmijs (Parimi i kontinuitetit
horizontal).
Institucioni parashkollor veprimatrin edukative e mbshtet n prvojn dhe

kontekstin familjar t fmijs.
Veprimtaria edukative nuk ndahet prerazi n grupmosha, por realizohet n

vazhdimsi graduale e t natyrshme nga grupmosha n grupmosh (Parimi i
kontinuitetit vertikal).
N qendr t veprimataris edukative t Institucioneve parashkollore sht fmija

me individualitetin (mundsit, nevojat, interesat etj. ) dhe intimitetin e tij.
Fushat e aktiviteteteve, pr do grupmosh, jan t integruara- t ndrlidhura dhe

synojn realizimin e qllimeve t prbashkta t edukimit parashkollor.
Fmija parashkollor mson, aftsohet e shkathtsohet prmes prmbajtjeve t

strukturuar.
Fmija parashkollor mson, aftsohet e shkathtsohet edhe prmes jets

bashkvepruese n Institucion parashkollor
Loja sht veprimtari qensore prmes s cils realizohet edukatimi i

institucionalizuar parashkollor i fmijs.
Edukimi parashkollor i institucionalizuar veprimatrin edukative e mbshtet dhe

e realizon edhe mbi situatat e natyrshme jetsore t fmijs.
Institucionet parashkollore jan demokratike, ofrojn shanse t barabarta t

edukimit pr t gjith fmijt, pavarsisht nga prkatsia gjinore, etnike, fetare,
racore etj.
7
Institucionet parashkollore jan t hapura dhe sigurojn edukim edhe pr fmijt

me nevoja t veanta (me aftsi t kufizuara).
Familja- prindrit duke respektuar edhe dshirat dhe nevojat e mundshme t

fmijs zgjedhin Programin edukativ pr fmijn e tyre.
Familja-prindrit , n baz t mundsive, interesimeve , nevojave apo afiniteteve

t fmijs, zgjedhin llojet e aktiviteteve t preferuara pr fmijn e tyre.
N Institucionet parashkollore edukator/ja-i gzon lirin pedagogjike dhe

prmbush prgjegjsin pedagogjike t nevojshme pr zhvillimin e veprimatris
edukate,n prshtatje me nivelin e zhvillimit t fmijve parashkollor.
Institucionet parashkollore zhvillojn veprimatari edukative t programuar q

mund t realizohet prmes metodologjive t ndryshme bashkkohore.
Institucioni parashkollor sht fleksibil, i hapur dhe i gatshme pr ndryshime t

favorshme pr edukimin e fmijve parashkollor.
III. QLLIMET E EDUKIMIT PARASHKOLLOR
Zhvillimi trsore i personalitetit t fmjs, potencialit dhe shfaqjes maksimale t

aftsive t tij.
Zhvillimi dhe formsimi i individit t lire, t prgjegjshm, aktiv e ndrveprues.
Zotrimi i aftsive dhe kompetencave komunikuese, shprehse, logjike dhe

vepruese e ndrvepruese.
Zhvillimi dhe prvetsimi i aftsive njohse, afektive emocionale, shoqrore,

morale dhe psikomotore.
Respektimi i barazis s shanseve edukative pr t gjith fmij.
Fmija i lumtur, i aft pr tù prballur me sfidat e jets.
IV. FUSHAT E AKTIVITETIT:

IV. I. EDUKIMI FIZIK DHE SHNDETI
IV. II.GJUHA AMTARE
IV. III. EDUKIMI ARTISTIK
IV. III/1 EDUKIMI MUZIKOR
IV.III /2 EDUKIMI FIGURATIV
IV.IV. HAPSIRA, RREGULLAT DHE PRMASAT (MATEMATIKA)
IV.V. NJOHJA E VETS DHE BOTS
10
IV. FUSHA E AKTIVITETIT:
IV. I. EDUKIMI FIZIK DHE SHNDETI
11
IV.I. 1. OBJEKTIVAT E PRGJITHSHME GRUP MOSHA 3 6
1. T arrij mirrritjen, zhvillimin maksimal, rezistueshmrin e organizmit dhe shndetin.

2. T zotroj lvizjet elementare motorike, aftsit e prgjithshme pr lvizje dhe aftsit
shprehse trupore dhe aftsive specifike elementare pr lvizje.
3. T plotsoj nevojn pr lvizje e n funksion t aktivitetetve t ndryshme
(loja, aktivitetetet figurative, muzikore etj.)
4. T aftsohet t bashkpunoj pr tì parandaluar apo tejkaluar pengesat dhe rregullimet
individuale n rritje dhe zhvillim.
5. T zhvilloj aftsit motorike, senzoromotorike dhe psikomotorike.
6. T arrij njohuri, shkathtsi dhe shprehi pr higjienn personale, higjienn e ushqimit
dhe t mjedisit jetsor dhe t kuptuarit e rndsis s shndetit dhe kulturs fizike.
7. T zhvilloj shkathtsit pr aplikimin e mjeteve dhe masave t domosdoshme pr
zhvillimin fizik dhe ruajtjen e shndetit.
8. T shfrytzoj aktivitete fizike si prmbjatje-mjete pr pushim t drejt t fmijs pas
aktiviteteteve mendore e trupore t tij.
9. T arrij inkurajimin e zhvillimit etiko-morale dhe estetik prmes edukimit fizik
10. T zhvillohet n sfern afektive (emociont, ndjenjat, interesat etj.)
11. T pavarsohet n jetsimin e shkathtsive dhe shprehive t dobishme pr fizikun dhe
shndetin e tij.
12. T vetdijsohet pr mirrritjen dhe mirqenien personale.
13. T synoj prparimin n edukimin fizik e shndetsor.
14. T arrihet prparimi i duhura n procesin e edukimit fizik e shndetsor t fmijs
parashkollor.
12
OBJEKTIVAT E VEANTA
1. T nis koordinimi i harmonis

s lvizjeve t tr trupit, duarve
dhe kmbve, drejtpeshimi.
2. T filloj koordinimi i lvizjeve
me elementet e kohs, ritmit dhe
hapsirs.
GRUP-MOSHA 3-4
AKTIVITET E MUNDSHME
T FMIJS
Bn lvizje t zakonshme (t
natyrshme) si : Ecje, vrapim,
krcim, zvarritje, hedhje, kapje,
ngjitje, zbritje, rrokullisje,
prshtrim,bartje, etj.
REZULTATET E
PRITSHME
Tregon koordinim t
lvizjeve t tr trupit,
duarve dhe kmbve,
drejtpeshim.
Bn n ambiente t prshtatshme Bn koordinimin fillestar

pr zhvillimin trupor dhe shndetin t lvizjeve me elementet e
kohs, ritmit dhe hapsirs.
e tij (n natyr, n siprfaqe t
3. T zhvilloj i shkathtsit
reilefit t ndryshm, n ambiente t
psiko-motore t krahrorit,
mbyllura t ajrosura).
duarve, shuplakave dhe
Manifeston shkathtsit
gishtrinjve t dors.
psiko-motore t krahrorit,
Bn aktivitete lvizse prmes:
4. T zhvilloj i fuqi fizike, saktsi paisjeve t ndryshme (shkopi, top, duarve, shuplakave dhe
gishtrinjve t dors.
litar etj.) dhe
e lvizjeve, shpejtsi e lvizjeve,
dshirn pr qndrueshmri fizike. materiale t ndryshme (rrra, uji,
guralecat, letra,plastelina etj.)
Vrehet zhvillimi i fuqis
5. T realizoj lvizje t
fizike,nisma e saktsis s
Bn aktivitete pr lvizjet e tr
natyrshme m t thjeshta e
lvizjeve, shpejtsis s
trupit, gjumtyrve krahut t
gradualisht kah ato m t prbra
lvizjeve dhe manifestohet
dors,shuplaks dhe gshtrijt e
(ecja, vrapimi, krcimi,
dshira qndruaeshmri
dors , shputs etj.
rrokullisja, zvarritja, ngjitja,
fizike.
zbritja etj.)
Luan dhe realizon aktivitete si:
6. T nis t prvetsoj koncepte mbushje, derdhje, shtupje, prekje,
Realizon ,gradualisht,
nivelizim, matje, balansim,
elementare pr lvizjet (pozita n
lvizjet e natyrshme si ecja,
drejtpshim etj.
hapsir).
vrapimi, krcimi,
rrokullisja, zvarritja,
Zhvillon aktivite t ecjes :
7. T njoh pozitn e trupit dhe
ngjitja, zbritja etj.
qndrimi n kmb.
marrdhnie midis pjesve t
qndrimi me nj kmb,
trupit.
ecje npr nj vij t drejt apo zik Prvetson konceptet
elementare pr lvizjet dhe
zake etj.
8. T njoh pozitn e trupit n
pozitn ashtu q njihen
ecje n vij t lakuar dhe rrethore,
raport me njerzit e tjer.
pozitat e trupit dhe
marrdhnjet ndrmjet
9. T njoh pozitn e trupit n
pjesve t trupit, pozitat e
realcion me objektetet e caktuara
trupit n realcion me
njerzit e tjer, pozitat s
trupit n realcion me
objektet e caktuara
13
OBJEKTIVAT E VEANTA
GRUP-MOSHA 3-4
T FMIJS
Aktivitete t ecjes:
- Ecje npr koridore t caktuara,
ecje n ifte dhe n rradh,
11. T prvetsoj mnyrat
-Ecje npr shkall t ulta.
elementare t lvizjeve me top
- Ecje kmba dors,ecje mace,,
- Ecje ndrmjet dhe midis
12. T orvatjet pr gjetjen e mnyrs objekteve etj.
personale pr zgjidhjen e
problemeve lvizore
Aktivitete
t
drejtpeshimit13. T bj lvizjet e para t lira n
balansimit:
uj dhe nisma e prvetsimit t
-lojra me paisje si : hulaja, drasa
elementeve themelore t notit
me federa.(shih, materialin e
ekspertve).
14. T njihett dhe merret me
aktivitete fizike dimrore si: ecja n
Lojrat me prmbajtje :
bore, luajtja me bore, rrshqitja me
-mshefje,
kmb, me saj etj.
- ndjekje etj
10. T njoh dhe t realizoj lojrat
lvizse elementare t ndryshme
15. T prvetsoj i elementet e

lojrave dhe vallzimeve popullore
nga konteksti jetsor i fmijs
16. T njihet me lojrat elementare
dhe sportet e ndryshme t mjedisit
jetsor t fmijs dhe mjediseve e
kulturave t tjera, nga e kaluara dhe
sot
17. T inkuadrohet dhe t aftsohet
pr lojrat me rregulla.
18. T aftsohet pr bashkveprim
n lojrat grupore apo n qifte dhe
kultivimi i sjelljeve elementare
sportive.
19. T njihet me pajisjet elementare
sportive, ti emroj dhe t
shkathtsohet pr prdorimin e tyre
n aktivitetet fizike.
Vrapime me grupe t cilat

organizohen me dhe pa rekuizita
Lojrat imitative:
-imitimi i shtazve,shpendve ;
- imitimi i njrzve dhe mjeteve
mekanike;
imitimi i ca dukurive natyrore t
shoqruara me lvizje ritmike;
- imitimi i ca manireve shoqrore
t prcjellura me ritm si:rrahja e
shuplakave,hapi ritmik,prulja e
tij, lvizjet e trupit etj.
Aktivitete me top:
-hudhja;
-kapja
-mbajtja;goditja etj.
Luajn me top e balona
me madhsi . pesh,
ngjyr dhe mateiale t
ndryshme.
REZULTATET E
PRITSHME
Arrij njohjet elementare dhe

realizimet e para t lojrave
lvizore elementare
Tregon tendencat pr
zgjidhjen personale t
problemeve lvizore.
Prvetson mnyrat elementare
t lvizjeve me top
Arrin lvizjet e para t lira n
uj dhe prvetson elementet
themelore t notit
Njeh dhe merret me aktivitete
fizike dimrore, ec n bore,
luan me bore, rrshqet n
kmb, me saj etj.
Prvetson elementet e para t
lojrave dhe vallzimeve
popullore nga konteksti i tij
jetsor
Njeh disa lojra elemntare dhe
sporte t mjedisit t vet dhe t
mjediseve e kulturave t tjera,
nga e kaluara dhe sot
Nis t inkuadrohet n lojrat
me regulla
Fillon t bashkveproj gjat
lojrave grupore dhe tregon
shenjat e para t sjelljes
sportive
Njeh, emrton dhe prdor
paisjet elementare sportive
14
OBJEKTIVAT E VEANTA
20. T prvetsoj njohurit e para

higjienike dhe njohja me veshjen e
prshtatshme pr aktivitete fizike
21. T filloj vetdijsimi pr
rolin e natyrs dhe ambientit t
pastr pr zhvillimin fizik dhe
shndetin e fmijs
22. T aftesohet n njohjen
elementare te masat e siguris dhe
te nise aftsimit pr aplikimin e
tyre pr ruajtjen e shndetit
personal
GRUP-MOSHA 3-4
T FMIJS
Aktivitete me uj:
-loja me uj;
-loja n uj, me dhe pa rekuizita;
-noti i lir;
Aktivitetet n bor:
-lojra t lira n bor dhe me bor;
-rrshqitje n siprfaqe t
ndryshme t bors me saja, me ski
si dhe me mjete t tjera t cillat
jan t prshtatshme pr fmijn
REZULTATET E
PRITSHME
Ka njohuri elementare
higjienike dhe njeh veshjen
e prshtatshme pr aktivitet
fizik
Ruan natyrn dhe

ambientin jetsor si shenja
t para t vetdijsimit
Aktivitetet e ngasje n
siprfaqe t rrafshta dhe
me relefe:
-ngasje me karroc;
- biiklet- triiklet;
- trotinet;
- automobile pr fmij;
Njeh, kupton dhe aplikon

masat themelore t siguris
s shndetit dhe fizikut
15
OBJEKTIVAT E VEANTA
1. T zotroj lvizjet bazike

motorike.
2. T prforcoj zhvillimin e
aftsive t veanta psikomotorike.
3. T zhvilloj aftsit pr lvizje

t koordinuara dhe harmonike t
tr trupit, n harmoni me kohn,
ritmin dhe hapsirn.
4.. T zhvilloj shkathtsit

psiko-motore t muskujve t
mdhenj dhe t imt(fine).
5. T aftsohet n mbajtjen e
drejt t trupit dhe t
drejtpeshimit.
GRUP-MOSHA 4-5
T FMIJS
Aktivitetin e ecjes:
Ecje n kolon n nj vij t drejt;
ecje mbi maje t gishtrinjve;
ecje kmbadoras,
ecje sipas vijave dhe figurave;
ecje kmbadoras me zvarritje;
ecja me hapa t gjata dhe t
shkurta.
ecje ngadal dhe shpejt;
ecja pa zhurm(si macja);
ecja para, prapa dhe anash;
ecja n terren t rrafsht dhe jo t
rrafsht.
ecja mbi tra t ult, bang dhe
drras.
ecja dhe bartja e veglzave (t
topit, rrethit, shkopit, etj.).
Aktivitete vrapimi
Vrapimi i lir, vrapimi me hapa t
gjat dhe t shkurtr;
Vrapimi me ritm t ngadalsuar,
mesatar dhe t shpejt;
Vrapimi ndrmjet pengesave,
kaprcimi i pengesave duke
vrapuar;
Vrapime n drejtime: para, drejt,
prapa, lakore, rrethore.
Vrapimi nj nga nj,n dyshe,njri
pas tjetrit,n grup,etj.
Lojra elementare lvizore (me
vrapime).
Aktivitete t krcimit:
Krcimet pupthi me dy kmb: n
vend, para, prapa, majtas dhe
djathtas,
krcimthet me nj kmb: n vend,
para, prapa, majtas dhe djathtas.
Krcime nga lart-posht n
thellsi.
REZULTATET E
PRITSHME
M me sukses koordinon
lvizjet e tr trupit me
gjymtyrt dhe arrin
drejtpeshim m t lart
Bn koordinimin m t
suksesshm t lvizjeve me
elementetet e kohs, ritmit
dhe hapsirs
Tregon shkathtsi psikomotore t krahrorit,
duarve, shuplakave dhe
gishtrinjve t dors dhe
pjesve t tjera t trupit
Manifeston fuqi,
qndrueshmri dhe
rezistenc m t madhe
fizike, saktsi, precizitet
dhe shpjetsi m t madhe
t lvizjeve
Bn lvizje t natyrshme
t thjeshta dhe m t
prbra (ecje, vrapim,
krcim, rrokullisje,
zvarritje, ngjitje, zbritje
etj.)
Ka koncepte elementare
pr lvizjet (pozita n
hapsir):
Njeh pozitn e trupit dhe
marrdhnien ndrmjet
pjesve t trupit
Njeh pozitn e trupit n
raport me njerzit e tjer
16
OBJEKTIVAT E VEANTA
6. T zhvilloj sistemin respirator

dhe kardiovaskular.
GRUP-MOSHA 4-5
T FMIJS
Krcim s gjati nga vendi,
krcim s larti nga vendi.
Krcim s gjati me vrull, krcim
s larti me vrull.
Krcimthet para, anash dhe
prapa; ecjet n gishtrinj t
kmbve mbi rekuizita(trar,
bank, mbi litar, n tok,etj.
7. T vetdijsohet pr dobin e
aktivitetit pr shndetin
8. T rrit rezistencn fizike dhe

shndetsore dhe akomodimi n
kushtet e ndryshme atmosferike
9. T zhvilloj prjetime t
kndshme dhe t motivohet pr
pjesmarje n aktivitete fizike.
10. T zhvilloj dhe t prvetsoj

nocionet elementare n fushn e
edukimit fizik dhe shndetsor
emrtimin i veglave dhe
rekuizitave fizike.
Aktivitete te ngjitjes
dhe te zbritjes:
Ngjitja vetm me kmb ( n
shkall). Ngjitja me kmb dhe
duar: ngjitja dhe zbritja n
shpatullore, n bank t pjerrt,
n shkall vertikale,n ark
suedeze, mbi ur, etj.
Aktivitete te zvarritjes
Zvarritjet barkas, injsh dhe n
shpin me lvizjen e duarve
dhe t kmbve;
Zvarritjet dhe prshkimet bhen:
para, drejt, me leqe, ndrmjet
rekuizitave dhe nn rekuizita.
Zvarritjet n dysheme,n bank,
tra, drras etj.
Zvarritje midis korridoreve t
caktuara, midis
objekteve(rekuizitave) mbi vij
t drejt, mbi tra t ult.
Zvarritje mbi tra me rekuizita
(top shkop,rreth, etj. )
Aktivitete te hedhjes:
Hedhje me nj dhe me dy duar,
me hove;
hedhje nga posht, nga lart dhe
anash.
hedhje n gjatsi, lartsi dhe n
cak;
REZULTATET E
PRITSHME

relacion me objektet e
caktuara
Njeh dhe realizon lojrat
lvizse elementare t
ndryshme
Bn lvizje t ndryshme me
top.
Prpiqet pr t gjetur
mnyrn personale pr
zgjidhjen e problemeve t
lvizjes
Lviz lirshm n uj dhe
demonstron elementet
themelore t notit
Njeh dhe merret me
aktivitetet fizike dimrore
ec n bore, luan me bore,
rrshqet me kmb, me saj
etj.
Luan elementet e lojrave dhe
vallzimeve popullore nga
konteksti jetsor i tij
Njeh lojrat elementare dhe
sportet e ndryshme nga
mjedisi jetsor, mjediset e
kulturave t tjera, nga e
kaluara dhe sot
Luan lojrat me rregulla
Bashkvepron dhe tregon
sjellje sportive elementare n
lojrat grupore apo n qifte.
17
OBJEKTIVAT E VEANTA
GRUP-MOSHA 4-5
T FMIJS
hedhja e topit, topthave, topthat

me rr, shkoptha, etj.
Aktivitete e ngritjes dhe
bartjes:
11. T shkathtsohet pr aplikimin Ngritja dhe bartja e medicinballit.
e veglave dhe rekuizitave.
Ngritja dhe barta e m shum
rekuizita-ve (topa, toptha, rrath,
qese me rr,etj.);
ngritja dhe bartja e veglave (trari,
banga, tavolina, dysheku,
12. T njoh dhe aplikoj rregullat medicinballit etj.
elementare gjat realizimit t
nga pozita n kmb dhe n gjunj;
lvizjeve motorike.
ngrite dhe bart me krah lart- posht, para-lart, djathtas-majtas,
pa dhe me
mjete(shkopinj,rrath,topa, shishe
druri, litar), etj.
Aktivitete n bor:
Lojra t ndryshme n
bor(gjuajtja me toptha bore,
formimi i figurave,
etj.).
Rrshqitja me saj,ecje dhe
vrapimi n bor.
Aktivitete e ngasjes:
Ngasja e triiklets dhe trotinetit n
terrene t rrafshta
Aktiviteti i ecjes:
Ecje n vij t drejt, ecje mbi
maje t gishtrinjve me duar t
ngritura anash, ecje kmbadoras;
ecja sipas vijave dhe figurave, ecja
kmbadoras me zvarritje, ecje me
hapa t gjata dhe t shkurtra, ecja
ngadal dhe shpejt, ecje para,
prapa dhe anash, ecje n terren t
rrafsht dhe jo t rrafsht;
ecje mbi tra t ult, bang dhe
drras, ecja dhe bartja e veglzave (topi, shkopi, rrethi,etj.), ecje
(marshimi)
REZULTATET E
PRITSHME
Njeh dhe emrton paisjet

sportive dhe tregon
shklathtsi elementare
gjat prdorimit t tyre.
Prvetson njohuri dhe

shprehi higjienike, njeh
veshjen e prshtatshme pr
aktivitet fizik.
Kupton rolin e natyrs dhe

ambinetit t pastr pr
shndetin dhe gjendjen
fizike dhe kultivon natyrn
dhe mirmban ambientin
jetsor.
Njeh dhe i aplikon

gradualisht masat e siguris
dhe ruajtes s shndetit.
18
OBJEKTIVAT E VEANTA
GRUP-MOSHA 5-6
T FMIJS
Ecje n gishtrinj t kmbve mbi

rekuizita: n tok, tra, bang,mbi
litar etj.
Aktivitete vrapimi:
1. T vazhdoj ti zhvilloj aftsit Vrapimi me ritm t ngadalsuar,
psikomotore.
mesatar dhe t shpejt; vrapimi
ndrmjet pengesave, shishe druri,
medicinball topa, etj. vrapim me
shpejtsi; vrapim me krcim
pengesash; vrapim me shpejtsi;
2. T krijoj dhe pasuroj shprehit vrapim duke e rrokullisur rrethin;
pr lvizje n funksion t rrits
vrapim dhe krcimthe me ritm t
dhe mbrojtjes s shndetit.
rregullt; vrapim dy nga dy me duar
t kapur; lojra elementare lvizore
me vrapim.
Aktivitetet e kercimit:
Krcime pupthi me dy kmb n
3. T forcoj shprehit pr
vend, para, prapa, majtas, djathtas;
mbajtjen e drejt t trupit dhe
krcimthet me nj kmb para,
drejtpeshimin.
prapa dhe anash; krcim s larti
nga vendi; krcim s gjati nga
vendi; krcim s larti me vrull;
krcim s gjati me vrull; lojra
elementare me krcime; kaprcimi
4. T zhvilloj ndieshmrin pr
i procks; krcime me litar etj.
koordinimin dhe harmonin e
Aktivitete e ngjitjes:
lvizjeve t trupit sipas
Ngjitja vetm me kmb; ngjitje e
ritmit,intervaleve kohore dhe
zbritje n shkall vertikale me
hapsirs.
kmb dhe duar; ngjitja dhe zbritja
n shpatullore; ngjitja dhe zbritja
n bang t pjerrt. Ngjitja dhe
zbritja n shkall vertikale.
Aktivitetet e zvarritjes:
5. T prforcoj mtej shkathtsit Zvarritja barkas, injsh dhe n
e muskujve t mdhej dhe t imt shpin me veprim t duarve dhe t
(fine).
kmbve; zvaritja para me leqe,
ndrmjet rekuizitave, nn rekuizita
(bang,litar, rreth, ark, unaza e
arks, etj.); zvarritja dhe prshkimi
n dysheme, n bang, tra, etj;
zvarritja midis rekuizitave,mbi vij
t drejt, mbi tra t ult;
REZULTATET E
PRITSHME
Demonstron harmoni m t
lart t lvizjeve t tr
trupit, duarve, kmbve
dhe drejtpeshim.
Bn koordinim m t
harmonishm t lvizjeve
me elementet e kohs,
ritmit dhe hapsirs
Demonstron shkathtsi
psiko-motore m t madhe
t krahrorit, duarve,
shuplakave dhe
gishtrinjve t dors dhe
t pjesve t tjera t trupit
Bn lvizje m t shakta,
precise dhe m t shpejta ,
demonstron fuqi m t
madhe fizike,
qndrueshmri dhe
rezistenc
Bn lvizje t natyrshme
t thjeshta dhe lvizje m
t prbra (ecja, vrapimi,
krcimi, rrokullisja,
zvarritja, ngjitje, zbritje,
hudhje, kapje etj.)
Njeh relacionet e trupit me
trupat e tjer n hapsir
Njeh pozitn e trupit dhe
marrdhniet ndrmjet
pjesve t trupit
relacion me njerzit e tjer.
relacion me objektet e
caktuara
Njeh dhe realizon lojra
lvizse elementare t
ndryshme
Njeh mnyrat m
komplekse t lvizjeve me
top dhe rekuizita t tjera
19
OBJEKTIVAT E VEANTA
6. T zhvilloj m tej sistemin

respirator dhe kardiovaskular.
7. T thelloj vetdijen pr rolin e

aktivitetit fizik pr shndetin.
8. T bhet i rezistueshm dhe t

akomodohet n kushte t
ndryshme atmosferike.
9. T zhvilloj motivacionin e
brendshm pr aktivitete fizike.
10. T zhvilloj sensit dhe

knaqsis pr aktivitetet fizike si
dhe manifestimin e tyre.
GRUP-MOSHA 5-6
T FMIJS
Zvarritja para mbi tra t ult.
zvarritja mbi tra me krah t ngritur
anash; duke bajtur rekuizita,
(shkop, top, rreth,etj.); zvarritja
anash mbi tra.
Aktivitetet e hedhjes:
Hedhjet me nj dhe dy dyar;
hedhjet nga posht, nga lart dhe
anash; hedhja n gjatsi, lartsi dhe
n cak. Hedhjet top, topthi, shkopi,
topthi i mbushur me rr,etj.
Hedhje e topit n distanca t
ndryshme.
Aktiviteti i ngritjes dhe
bartjes
Ngritja e bartja e medicinballit;
Ngritja e bartja e m shum
veglzave (topa, rrath, shishe
druri,etj.); ngritja dhe bartja n
grupe(trari,banga, tavolina, shkalla,
dysheku,etj.
Ngritja dhe bartja n pozita ulur, n
kmb, dhe shtrir barkas. Bartja
me krah lart-posht, para-lart,
anash pa dhe me rekuizita shkop,
top, rreth, shishe druri.
Ngritja dhe bartja nga pozita: n
kmb, ulur dhe shtrir n shpin;
ngritja e gjurit, gjunjve dhe kmbve; ngritja e trupit nga pozita
shtrir n shpin; ngrtitja me
ndihmn e duarve n pozitn ulur.
Aktivitete n uj
Lojra t ndryshme n uj t cekt,
ecja n uj.Veprimi me kmb dhe
duar n uj, pluskimi dhe rrshqitja
n uj.
Aktivitetet n bor
Lojra elementare n bor: gjuajtja
me toptha bore, formimi i figurave
etj; rrshqitja dhe trheqja me saj
n ifte.
REZULTATET E
PRITSHME
Demonstron zgjidhjen e
mnyrs personale t
problemeve t lvizjeve
Lviz lirshm n uj dhe
noton (demonstron
shkathtsi elementare t
notit)
Njeh dhe merret me
aktivitetet fizike dimroreec n, luan me bore,
rrshqet me kmb, me saj,
me ski etj.
Luan dhe vallzon valle
popullore nga konteksti
jetsor i tij
Njeh lojrat dhe sportet e
ndryshme t mjedisit
jetsor dhe mjediseve e
kulturave t tjera, nga e
kaluara dhe sot.
Luan lojrat me rregulla dhe
respekton rregullat e lojs.
Bashkvepron n lojrat
grupore apo n qifte dhe
manifeston sjellje sportive
si dhe vetfrenim
Ka njohuri m t gjera pr
paisjet sportive dhe
shkathtsi t duhura pr
prdorimin e tyre n
aktivitetet fizike.
Ka njohuri e shprehi
higjienike dhe pavarsi
gjat veprimeve
hiogjienike
Veshmbathet pavarsisht
Njeh veshjet e
prshtatshme pr aktivitete
fizik
Vetshrbehet gjat
ngrnies
20
OBJEKTIVAT E VEANTA
11. T pasuroj fjalorin dhe t

shkathtsohet pr prvetsimin e
aplikimin e rregullave t
aktiviteteve fizike.
GRUP-MOSHA 5-6
T FMIJS
Ecjet dhe vrapimet n bor n
form t lojrave.
Aktivitetet e ngasjes
Ngasja e triiklets, trotinetit dhe
biiklets n terren t rrafshtasfalt. Ngasja e biiklets me
ndihm.
REZULTATET E
PRITSHME
Kupton rolin e natyrs dhe
ambientit t pastr pr
shndetin dhe zhvillimin
fizik, kultivon dhe e ruan
natyrn, mban higjienn
dhe rregullin e ambinetit
jetsor.
Njeh masat e siguris s
ambinetit jetsor dhe
shndetit dhe i aplikon ato
21
IV.I. 11. Integrimi ndrfushor

Aktivitetet e edukimit fizik ndrlidhen me fushat e tjera edukative.
Gjat aktiviteteve fizike dhe shndetsore me fmijt bisedohet pr ndryshimet q
ndodhen n trupin e tyre dhe, gjendjen e tyre fiziologjike (lodhjn, skuqjn, ndjersitjen,
rrahja e zemrs frymarjen e shpejtuar etj.)
Bisedohet pr shkakun e ktyre ndryshimeve dhe pr rndsin e ndikimit t ktyre
aktiviteteve n forcimin e trupit e t shndetit.
Gjat aktiviteteve fizike e shndetsore komunikojm duke prdorur shprehje e fjal
si:prpara,prapa.prkrah,ndemjet,shpejt,ngadal,drejt,me kthesa,cikzak,rreth,nn,mbi,n, npr, afr, larg, shkurt, gjat, mesatar, djathtas, majtas, lart,
posht etj.
Qndrimi n mjedise t jashtme n natyr ofron mundsi pr prceptimin e kushteve
klimatike, kronologjike e atmosferike (ngroht, ftoht, lagshti, furtun, puhi, sot, nesr,
mngjez, paradite, pasdite,etj.)
Bisedohet pr rndsin e faktorve klimatik n funksion t ruajtjes s shndetit dhe
mnyrs s veshjes gjat ndryshimeve klimatike.
Aktivitetet fizike ndrlidhen edhe me t gjitha format e shprehjes estetike.Gjat lojrave
ritmike fmijt shoqrohen me kng, muzik dhe harmoni.(vallzimi, baleti patinazhi
etj.)
Shprehja e lvizjeve harmonike gjat aktiviteteve fizike ndihmohet edhe me modelime e
ilustrime t llojllojshme figurative.Fmijt modelojn, pikturojn e vizatojn trupa,
figura, akcione, lvizje t faculetave e trakave t gjatsive e ngjyrave t ndryshme etj.
Kjo ndihmon jo vetm n formimin e prfytyrimit pr lvizjen por edhe krijimin e
prshtypjes pozitive pr vetn e tij.
22
IV.FUSHA E AKTIVITETIT:
IV.II. GJUH AMTARE
23
IV.2. 1. OBJEKTIVAT E PRGJITHSHME GRUP MOSHA 3 6
1. T aftsohet t komunikoj me bashkmoshatart dhe t rriturit, t shpreh

mendimet, idet, ndjenjat etj.
2. T ushtroj aftsin e t folurit dhe t dgjuarit
3. T ket mundsi t shumta t dgjoj vjersha, prralla, tregime etj
4. T realizoj aktivitetet muzikor me pjesmarrjen e fmijve
5. T bj aktivitetete gjat t cilave prdor imagjinatn dhe ndjen knaqsi
6. T bj aktivitetete q sigurojn ushtrimin e lidhjes s tingullit me grafema
7. T bj aktivitetete q i mundsojn t lexoj dhe t shkruaj fjalt nga konteksti i
prditshmris
8. T shpreh interes e t aftsohet t prceptoj t shkruarit e t rriturve dhe t bj
prpjekjet pr t shkruar
9. T zhvilloj aktivitete shtes pr prmirsimin apo zbutjen e vshtirsive n t
folur
10. T bj prpjekje pr prparimin e gjuhs s vet
24
OBJEKTIVAT E VEANTA
GRUP-MOSHA 3-4
T FMIJS
1. T zhvilloj aftsin e t
T dgjuarit
dgjuarit n kuptimin e pranimit t Dgjon: prrallza, prralla e
informatave dhe mesazheve;
tregime shum t shkurtra dhe
lojra didaktike;
2. T aftsohet n t dgjuarit dhe Dgjon dhe prvetson : t
prvetsimin e pasurimin e fjalorit shqiptuarit e tingujve zanor dhe
me fjal e shprehje t reja nga
bashktingllor, rrokjeve dhe
fushat e ndryshme t jets;
fjalve;
Dgjon dhe pasuron fjalorin me
3. T zhvilloj t folurit n
fjal t reja, me shprehje t veanta
funksion t prvetsimit t gjuhs gjuhsore nga fusha t ndryshme t
standarde, shqiptimin dhe
jets.
drejtshqiptimin e tingujve, fjalve,
fjalive;
T folurit
4. T inkuadrohet n komunikim
Gjat t folurit shqipton drejt:
me moshatart dhe t riturit t
tingujt zanor dhe bashktingllor (
tjer (komunikim verbal, joverbal, sidomos: gj,xh, r,rr, s,sh, ,q etj )
kultura e komunikimit, stilet,
dhe lidhjen e tyre n rrokje;
mirsjellja);
Gjat t folurit dhe komunikimit
shqipton drejt dhe me intonacion
funksion t zgjerimit t leksikut
fjalt dhe fjalit.
prkatsisht pasurimit t fjalorit
Gjat t folurit aktiv, fmija i ksaj
me fjal dhe shprehje t reja;
moshe, pasuron fjalorin e tij me
6. T zhvilloj t folurit joverbal
fjal dhe shprehje t cilat lidhen
prmes mimiks s veprimit dhe
me prditshmrin n fushat e
shikimit-gjuhen e trupit;
ndryshme t jets;
7. T zhvilloj shkathtsin pr
Prsrit at q ka dgjuar nga
tu prgjegj n shprehjet
edukatorja si: prrallza, prralla,
joverbale t t tjerve;
gjegjza, tregime t shkurtra,
8. T aftsohet pr t shfrytzuar
vjersha, lojra didaktike etj.
gjuhn pr funksione t ndryshme Ushtron t folurit joverbal prmes
e n situate t ndryshme sociale
shprehive e veorive t ndjenjave
gjat aktiviteteve t ndryshme;
emocionale; prmes mimiks s
9. T prjetoj komunikimin
fytyrs, mimiks s veprimit (
verbal si ndjenj t
gjestikulacioneve ) dhe shikimit.
kndshme,argtim;
10. T argtohet me prallza,
vargje ritmike, recitime, t njeh
librin si burim t prmbajtjeve;
REZULTATET E
PRITSHME
Dgjon n mnyr aktive

informata nga t tjert;
Kupton prezantimet gojore;
Ka t zhvilluar ndjenjn e
t dgjuarit n grup;
Kupton tekste t thjeshta jo
letrare e letrare ;
Dgjon tinguj e fjal t
ndryshme ;
T prezantoj veten;
T prsris at q kan
dgjuar ;
T kuptoj t folurit n
grup;
Shqipton drejt tingujt dhe
fjalt;
Tregon ndjeshmri pr
komunikimin (mimikn
shikimin etj)
25
OBJEKTIVAT E VEANTA
10. T kultivoj leximi dhe

shkrimi i parashkollorit;
11. T zhvilloj shprehje t

pavarura nga tregimet,prrallzat ,
ilustracionet,etj.
GRUP-MOSHA 3-4
T FMIJS
REZULTATET E
PRITSHME
T lexuarit
Shfletojn librin, revistn, gazetn
dhe dallojn pjesn me fotografi
dhe pjesn me shkronja;
Njeh dhe dallon pjesn

me fotografi ;
Flet mbi bazn e ilustrimeve dhe

fotografive;
T lexojn , ilustracionet,
fotografit dhe materiale t
ndryshme me tekst;
Nga revistat, gazetat dhe materialet

e ndryshme i pret fotografit e
figurat q lidhen me nj tematik t
caktuar pr t ciln bhet fjal;
26
OBJEKTIVAT E VEANTA
1. T vazhdoj t zhvilloj aftsit

n t dgjuarit n kuptimin e
pranimit t informative dhe
mesazheve;
2. T ushtroj aftsin e t
dgjuarit aktiv pr t kuptuar dhe
vlersuar t tjert q flasin;
3. Te ushtroj m tej t dgjuarit e
teksteve letrare dhe joletrare dhe
identifikimi i tyre;
4. T dgjoj, prvetoj e pasuroj

fjalorin me fjal e shprehje t reja
nga fushat e ndryshme t jets;
5. T vazhdoj t zhvilloj t
folurit n funksion t komunikimit
t informacionit,mesazhit t
caktuar;
6. T intensifikohet t folurit aktiv

n grup,prezantimet gojore dhe
rregullat e komunikimit;
funksion t prvetsimit t gjuhs
standarde,shqiptimi dhe
drejtshqiptimin e fjalive, fjalve,
tingujve;
funksion t teksteve t thjeshta
letrare dhe joletrare q lidhen me
GRUP-MOSHA 4-5
T FMIJS
T dgjuarit
Dgjon, merr dhe regjistron
informata t ndryshme nga prindi,
edukatorja, familja,mjedisi, etj.
Dgjon prezantime gojore t
moshatarve dhe t rriturve pr tema
caktuara ( ngjarje, tregime t
ndryshme, histori t shkurtra etj. ).
Dgjon aktivisht folsit dhe
bashkbiseduesit ;
Dgjon tekste t zakonshme
joletrare t karakterit ( si urime,
falnderime, porosi, ftesa, letr e
shkurtr etj) njohs, didaktik,
dokumentar;
Dgjon dhe identifikon format e
thjeshta letrare: prrallza,
prralla, tregime e shkurtra,
vjersha t shkurtra dhe lojra
didaktike.
Dgjon dhe prpiqet t kupton se
gjuha e folur sht e organizuar n
nivele t tingujve, fjalve e fjalive ;
Gjat prezantimeve t ndryshme,
dgjon dhe prvetson : t
shqiptuarit e tingujve zanor dhe
fjalve; drejtshqiptimin dhe
intonacionin.
gjuhsore dhe me fjali nga fusha t
ndryshme t jets.
T folurit
Prmes akteve t t folurit
prezantojn veten, transmetojn
ose prcjellin nj propozim, nj
kundrshtim, nj deklarim, nj
porosi, nj dshir n mnyr t
till q folsi i ksaj moshe t
angazhon vetn dhe t tjert n
REZULTATET E
PRITSHME
Dgjon dhe kupton

informatat e mesazhet nga
t tjert;
Kupton prezantimet gojore
Ka te zhvilluar ndjenjat e t
dgjuarit n grup;
Kupton tekste t thjeshta

joletrare e letrare ;
Dgjon tinguj t ndryshm,

fjal dhe n to t dallojn
rrokjet;
27
botn dhe interesimet e tyre;

OBJEKTIVAT E VEANTA
dgjim dhe komunikim t mir.

GRUP-MOSHA 4-5
T FMIJS
Bn prezantime gojore pr nj
tem t caktuar, diskutojn n
mnyr aktive pr at q kan
9. T nxitet n zhvillimin e t
folurit joverbal prmes mimiks s dgjuar, japin prgjigje n grup;
veprimit dhe shikimit;
T folurit n funksion
gjuhsor
10. T zhvilloj dhe t aplikoj t
folurit n funksion t teksteve t
thjeshta letrare dhe jo letrare q
sidomos: gj,xh, r,rr, s,sh, ,q etj )
lidhen me botn dhe interesimet e dhe lidhjen e tyre n rrokje;
tij;
ndarjen e fjals n rrokje; kuptimin
e fjalis etj.
11. T lexoj ilustrimet,
fotografive,figurave,vizatimeve
shqipton drejt dhe me intonacion
dhe objekteve me mbishkrime;
fjalt dhe fjalit.
moshe, pasuron fjalorin e tij me
12. T dgjoj dhe t njihet me
letrsi t kulturave t ndryshme;
ndryshme t jets.
T folurit n funksion t
13. T vazhdoj t njihet me librin
teksteve letrare dhe
dhe t kuptoj librin si burim t
joletrare
informacioneve;
Flet dhe parafrazon tekste t
thjeshta joletrare q lidhen me
14. T zhvilloj prjetimet dhe
botn e tij dhe interesimet e tij;
qndrime t kndshme dhe
Flet, parafrazon e ritregon,
mendim pozitiv pr librin (ta do
reciton dhe luan n role tekste
librin);
letrare: prrallza, prralla,
15. T bn orvatjet e para t
vjersha, pjes dramatike etj.
krijimit letrar dhe t prshkrimit
T folurit joverbal
e personazheve, ngjarjeve,
(jogojor )
situatave,etj.;
T folurit joverbal prmes
16. T zhvilloj aftsin pr ti
emocionale;
dalluar ndryshimet midis t folmes Prvetsimi i ndjenjs joverbale
lokale (lokalizmave);
prmes mimiks s fytyrs,
mimiks s veprimit (
REZULTATET E
PRITSHME
Din t prezantoj veten, t

propozoj, t kundrshtoj
etj.;
Din t bj prezantime
gojore pr nj tem t
caktuar;
Kupton rndsin e t
folurit n grup;
Shqipton drejt tingujt,

fjalt dhe fjalit e thjeshta ;
Parafrazon, ritregon dhe

recitojn tekste t thjeshta
letrare dhe joletrare;
Ka ndjesi pr komunikim
joverbale pr mes mimiks
dhe shikimit.
28
OBJEKTIVAT E VEANTA
GRUP-MOSHA 4-5
T FMIJS
17. T aftsohet pr t br
dallimin midis gjuhs letrare dhe
t folmes s t tij n raste
konkrete;
T lexuarit
Njohja me tekste t shkruara
Shfleton librin, revistn, gazetn
dhe dallojn pjesn me fotografi
18. T dgjoj dhe shikoj

prmbajtje nga kultura e mjedisit
t vet dhe t kulturave t tjera pr
mjete audiovizuele;
Flet prkatsisht i lexon

ilustrimet, fotografit q paraqesin
objekte, figura dhe gjra tjera t
njohura dhe t panjohura pr
moshn e tyre;
19. T aftsohet n shkathtsin e

t treguarit dhe prpunimit t
tregimeve t ndryshme nga jetakrijon librth;
20. T vetdijesohet q bisedat

gojore mund t shkruhen e t
njjtat t lexohen.;

e ndryshme presin fotografit e
REZULTATET E
PRITSHME
Njoh dhe dallon pjesn me

fotografi dhe pjesn e
shkruar;
Lexon ilustrimet,
fotografit dhe objektet e
ndryshme;
Lexon prmes shenjave
ndalesa, vrejtje, urdhresa
etj.
Lexon urdhra, ndalesa dhe

vrejtje t vizatuara apo t shtypura
( p.sh. shenjat e komunikacionit );
21. T zhvilloj komunikimin e

ideve prmes lojs me role,teatrit
t kukullave,dramatizimit..etj.;
22. T zhvilloj aftsin dhe
guximin pr ti manifestuar
synimet, prshkruar dhe shprehur
mendimet e veprimet ,q kan
dashur dhe i kan br;
23. T bisedoj pr krijimet e bra

dhe i vlerson ato.
29
OBJEKTIVAT E VEANTA
GRUP-MOSHA 4-5
T FMIJS
Shkrimi
Ushtron n shkathtsimin e
24. T shkathtsoje muskujt e imt muskujve t imt t dors ,
t dor.
nprmjet: Vizatimit, (vizatojn
objekte e gjsende t cilat
25. T arrij shkathtsin e
prmbajn elemente t shkronjave,
mbajtjes s trupit apo pjess s
prkatsisht t grafemave t
trupit n mnyr t drejt gjat
shkronjs) modelimit,(modelojn
aktivitetit.
me
26. T arrij ti mbaj dhe ti
perdor drejt mjetet dhe materialet
e punes (lapsi, ngjyra etj).
27. T zhvilloj ndjenjen e
orientimit ne hapsira te kufizuara
(ne banke, ne fletore, vizatim etj.)
- Mjete e materiale t ndryshme

figura dhe grafema t shkronjs)
konstruktimit(konstruktojn mbi
bazn e modelit apo prfytyrimit
grafikun e shkronjs)
Ushtron mbajtjen prkatsisht
pozicionin e trupit ose nj pjese t
tij n mnyr t drejt gjat puns (
qoft vizatim, figura apo vija t
ndryshme);
Ushtron mbajtjen dhe prdorimin
e drejt t mjeteve t puns (si
p.sh. lapsi, ngjyra etj.);
Kupton dhe prvetsojn
orientimin n hapsir, n letr, n
flet vizatimi, etj.;
REZULTATET E
PRITSHME
Ka t formuar shprehi dhe
kupton rndsin e
qndrimit t drejt t
pozits s trupit e t dorve
gjat puns me laps, ngjyra
etj.;din t mbajn drejt
lapsin, ngjyrn apo ndonj
mjet tjetr pune; Orientohet
drejt n hapsirn e
kufizuar (n letr, n
fletore etj.)Shpreh knaqsi
dhe i prjeton prmbajtjet
e lexuara. Njeh librin si
burim t informacionit.
din t prshkruan
personazhe,ngjarje e situata
jetsore;dallon ndryshimet
ndrmjet gjuhs letrare dhe
lokalizmave; njeh
prmbajtje t krijimeve
letrare nga kultura aktuale
e vendit; tregon dhe
prpunon tregime t
ndryshme nga jeta.
Tenton t krijon librtha
nga jeta e tij.
njeh funksionin e t
lexuarit; din t
komunikojn prmes
roleve n lojra dramatike.
sht aft ti shprehin
synimet vetanake dhe ti
prshkruaj ato; Tregon
interes dhe komunikon
pr krijimet e tij dhe t
tjerve;
Tregon shkathtesi te
muskujve te imte te dores;
mban trupin apo pjeset e
trupit ne menyre te drejt.
30
OBJEKTIVAT E VEANTA
GRUP-MOSHA 5-6
T FMIJS
T dgjuarit
T dgjuarit informativ
1. T zhvilloj m tutje aftsin e t informata e mesazhe t ndryshme
dgjuarit n kuptimin e pranimit t nga prindi, edukatorja,
informative dhe mesazheve;
familja,mjedisi, nga radio, tv,
kinemaja, teatri etj.
informata e mesazhe t ndryshme
pr dhe n situata t caktuar t cilat
2. T shkathtsohet pr t
ndikojn dhe krijojn afrimitet me
dgjuarit aktiv dhe pr t kuptuar
nj ose m shum njerz.
e vlersuar t tjert q flasin;
T dgjuarit efektiv
Dgjon prezantime gojore t
moshatarve dhe t rriturve pr
tema t caktuara ( ngjarje, tregime
t ndryshme, histori t shkurtra etj)
3. T zhvilloj t dgjuarit e
reagon n mnyr aktive pr ti
teksteve letrare dhe jo letrare dhe
kuptuar, qartsuar dhe vlersuar
identifikimi e tyre;
m mir t tjert.
Dgjon aktivisht folsit, diskuton
dhe ndihmon veten e
bashkbiseduesit n sqarimin e
mesazheve t pranuara pr t dhn
4. T zhvillohet t dgjuarit n
prgjigje n grup dhe nivele t
funksion t prvetsimit t gjuhs ndryshme njerzish, i komenton
s folur e t shkruar dhe
dhe i parafrazon ato.
organizimin e saj strukturor;
T dgjuarit e teksteve
Dgjon tekste t zakonshme
joletrare t karakterit ( si urime,
falnderime, porosi, ftesa, letr e
shkurtr etj) njohs, didaktik,
dokumentar;
Dgjon dhe identifikon format e
thjeshta letrare: Fjalt e urta,
gjegjzat, prrallzat, prrallat,
tregimet e shkurtra, vjersha t
shkurtra dhe lojrat didaktike.
T dgjuarit n funksion t
prvetsimit t gjuhs
REZULTATET E
PRITSHME
T jete i aft t dgjoj dhe

kuptoj informatat e
mesazhet nga t tjert;
T kuptoj prezantimet
gojore dhe ti vlersoj ato;
T ket ndjesi dhe durim

n t dgjuarit aktiv n
grup;
31
OBJEKTIVAT E VEANTA
5. T aftsohet n t dgjuarit dhe

prvetsimin e pasurimi i fjalorit
me fjal e shprehje t reja nga
fushat e ndryshme t jets;
6. Vazhdon t zhvilloj t folurit n

funksion t marrsit dhe dhnsit
t informacionit, mesazhit t
caktuar;
7. T folurit aktiv n
grup,prezantimet gojore dhe
8. T aftsohet n t folur t
standardizuar, shqiptim dhe
drejtshqiptimi i fjalive, fjalve,
tingujve;
funksion t zgjerimit t leksikut
prkatsisht pasurimit t fjalorit
me fjal dhe me shprehje t reja;
GRUP-MOSHA 5-6
T FMIJS
Dgjon dhe kupton se gjuha e folur
dhe e shkruar sht e organizuar n
nivele t tingujve, fjalve, fjalive,
ligjrats etj.
Gjat prezantimeve t ndryshme,
dgjon dhe prvetson : t
shqiptuarit e tingujve zanor dhe
fjalve; drejtshqiptimin dhe
intonacionin.
T dgjuarit dhe prvetsimi i
leksikut
gjuhsore, me fjali dhe fraza nga
fusha t ndryshme t jets.
T folurit
T folurit n funksion t marrsit
dhe dhnsit t informacionit
prezanton veten, transmetjn ose
prcjellin nj propozim, nj
kundrshtim, nj deklarim, nj
porosi, nj dshir n mnyr t
till q folsi i ksaj moshe t
angazhon vetn dhe t tjert n
dgjim dhe komunikim t mir.
T folurit aktiv n grup
Bn prezantime gojore pr nj
tem t caktuar, diskutojn n
mnyr aktive pr at q kan
dgjuar, japin prgjigje n grup;
Rrisin dhe shfaqin aftsit e t
folurit n grup duke respektuar
rregullat e komunikimit si:kujdesi
pr bashkbiseduesin, respekti i
dyanshm, dgjimi aktiv etj.
REZULTATET E
PRITSHME
T kuptoj tekste t
thjeshta jo letrare e letrare ;
T dgjoj tinguj t
ndryshm, fjal dhe n to
t dallojn rrokjet;

t dij t prezantoj veten e
tjert, t propozojn, t
kundrshtojn etj.
T dij t bjn prezantime

gojore pr nj tem t
caktuar;
T kuptoj t folurit n
grup duke respektuar
32
OBJEKTIVAT E VEANTA
10. T zhvilloj t folurit q t

vehet n funksion t teksteve t
prshtatshme letrare dhe jo letrare
q lidhen me botn dhe
interesimet e tyre;
11. T pasuroj dhe t zgjeroj t

folurit jo verbal prmes gjuhs s
trupit;
GRUP-MOSHA 5-6
T FMIJS
T folurit n funksion gjuhsor
sidomos: gj,xh, r,rr, s, sh, , q etj )
dhe lidhjen e tyre n rrokje;
ndarjen e fjals n rrokje; kuptimin
e fjalis etj.
shqiptojn drejt dhe me
intonacion fjalt dhe fjalit.
T folurit n funksion t
zgjerimit t leksikut
moshe, pasuron fjalorin e tyre me
ndryshme t jets.
T folurit n funksion t teksteve
letrare dhe joletrare
Flet dhe parafrazon tekste t
thjeshta joletrare q lidhen me
botn e tyre dhe interesimet e tyre;
Flet, parafrazon e ritregon,
reciton dhe luan n role tekste
letrare: prrallza, prralla,
vjersha, pjes dramatike etj.
T folurit joverbal (jogojor )
T folurit joverbal prmes
emocionale;
Prvetsimi i ndjenjs joverbale
prmes mimiks s fytyrs,
mimiks s veprimit (
REZULTATET E
PRITSHME
T shqipton drejt tingujt,

fjalt, fjalit e thjeshta
duke pasur kujdes
intonacionin;
T flet, parafrazon,
ritregon, reciton e luan
n role tekste letrare dhe jo
letrare;
T prvetson ndjenjat jo
verbale pr mes mimiks
dhe shikimit.
33
OBJEKTIVAT E VEANTA
12.T tregoj interes pr librthat,

ilustracionet, fotografite, revistate
etj.
13.T shkathtsohet pr t
identifikuar veuar e prer
fotografi e figura q lidhen me nj
tematik t caktuar.
14. Aftsohet n t lexuarit e
teksteve prezantuese dhe
mbishkrimeve t vizatuara apo t
shtypura;
15. Aftsohet n t lexuarit e
ilustrimeve, fotografive , figurave,
vizatimeve dhe objekteve;
16. T ushtroj aftsin dhe
shkathtsia pr t shkruar,
ndjeshmria pr orientim n
hapsir si dhe shprehin e t
mbajturit drejt t trupit;
17. T zhvilloj t menduarit e
pavarur pr at q dgjon dhe flet
dhe t formoj qndrim,
mirsjellje,vullnet pr
bashkpunim;
18. T zhvilloj prjetim, qndrim
dhe mendim pozitiv pr librin;
19. T vazhdoj t zhvilloj
aftsin pr krijimtari letrare
fmijrore;
20. T zhvilloj aftsit e
prshkrimit dhe analizs s par t
personazheve, ngjarjeve,dhe
situatave jetsore;
21. T zhvilloj m tej aftsin pr
t rrfyer dhe prpunuar tregime e
ngjarje t llojllojshme nga jeta dhe
krijuar librtha;
22. T vetdijsohet pr funksionin
e t lexuarit e t shkruarit;
GRUP-MOSHA 5-6
T FMIJS
T Lexuarit
Njohja me tekste t shkruara
Shfleton librin, revistn, gazetn
dhe dallon pjesn me fotografi
I flasin prkatsisht i
lexojn(leximi i parashkollorit)
ilustrimet, fotografit q paraqesin
objekte, figura dhe gjra tjera t
njohura dhe t panjohura pr
moshn e tyre;
e ndryshme presin fotografit e
Lexon urdhra , ndalesa dhe
vrejtje t vizatuara apo t shtypura
( p.sh. shenjat e komunikacionit );
Lexon tekste prezantuese

Lexon dhe kuptojn shpalljet e
shkurtra t vizatuara nga mjedisi i
tyre;
Lexon mbishkrimet e
vizatuara apo t shtypura;
Lexon shenjat e ndryshme t
vizatuara apo t shtypura q lidhen
me nj tem t caktuar.
REZULTATET E
PRITSHME
T njeh dhe dalloj pjesn

me fotografi dhe pjesn e
shkruar;
T din rndsin dhe
funksionin e t lexuarit;
Lexon ilustrimet,
fotografit, figurat dhe
objektet e ndryshme n t
cilat ka mbishkrim;
Lexon prmes shenjave

dhe mbishkrimeve tekste t
ndaluara, vrejtje,
urdhresa etj.
34
OBJEKTIVAT E VEANTA
23. T zhvilloj m tutje

komunikimin ideve prmes
lojrave me rrole,teatrit t
kukullave dhe dramatizimit;
24. T pavarsohet dhe t
zhvillohet vetbesimi pr ti
shpreh synimet personale dhe
aftsia e prshkrimit t tyre ;
25. T shkathtsohe pr
bashkbisedim e vetvlersim ,
dhe, vlersimin e veprimeve t
tyre e t tjerve.
26. T arij shkathtsi m t lart
t muskujve t imt t dors dhe
gishtrinjve.
27. T arrij shkathtsi m t lart
t mbajtjes s trupit dhe pjesve t
trupit n mnyr t drejt.
28. T shkathtsohet pr t
mbajtur dhe prdorur drejt mjete
dhe materialet e ndryshme t
puns.
29. T arrij shkathtsin e
orientimit n hapsirn e kufizuar.
GRUP-MOSHA 5-6
T FMIJS
REZULTATET E
PRITSHME
Fiton shkathtsi n t
vizatuar modeluar dhe
krijojn shprehi n
mbajtjen e drejt t pozits
s trupit dhe t dors gjat
puns me laps, ngjyra dhe
mjete tjera;
T tregoj shkathtsi gjat
manipulimit me lapsin,
ngjyrn apo ndonj mjet
tjetr pune;
Kupton dhe din t
orientohen n mnyr
Shkrimi
racionale n hapsirn n
Nprmjet aktiviteteve t
ndryshme si: vizatimit, modelimit, letr, n fletore dhe n
mjete tjera t puns.
konstruktimit...etj.,vazhdon t
Kan qndrim dhe
ushtrohen n zhvillimin e
shkathtsis s t shkruarit.(n kto mendim pozitiv pr librin;
Tregon interes pr krijime
aktivitete grshetohen elementet e
letrare dhe krijime
grafikut t shkronjave).
vetanake;
Ushtron mbajtjen prkatsisht
pozicionin e trupit ose nj pjese t Analizon personazhet,
tij n mnyr t drejt gjat puns ( ngjarjet dhe situatat e
qoft vizatim, figura apo modelime prjetuara;
Rrfen dhe prpunon
t ndryshme);Ushtrojn mbajtjen
dhe prdorimin e drejt t mjeteve tregime nga konteksti
t puns (si p.sh. lapsi, ngjyra etj.); jetsor dhe manifestojn
aftsi pr t krijuar
Kupton dhe prvetsojn
orientimin n hapsir, n letr, n librtha;
Kupton funksionimin e t
flet vizatimi, n fletore etj.;
lexuarit dhe t shkruarit;
Komunikon idet prmes
lojrave me role-teatrit t
kukullave dhe
dramatizimit;
Shpreh synimet personale,
prshkruan dhe vetvlerson
veprimet;
Komunikon dhe
vlersojn krijimet e tij dhe
t tjerve .
35
IV. II. 11. Integrimi ndrfushor
Aktivitetet edukative n fushn e gjuhs amtare ofrojn mundsi t

shumllojshme t ndrthuren me prmbajtjet e fushave t tjera edukative n kurikul.
Prmbajtjet letrare dhe jo letrare ,lojrat e llojllojshme didaktike(lojra imituese,
me role, t imagjinuara, teatri i kukullave, dramatizimi ,..etj) jan resurse t favorshme jo
vetm t zhvillimit t folurit dhe t pasurimit t fondit t fjalorit gjuhsor por edhe t
njohjes dhe t kuptuarit e dukurive,mjeteve dhe raportet n mjedisin e tyre jetsor.
Njohja e vets dhe bots realizohet prmes prmbajtjeve t ndryshme t
prrallzave, tregimeve, rrfimeve etj.
Fmijt njohin dhe vetdijsohen pr rndsin e ruajtjes s shndetit, mnyrat e
ushqyerit t shndosh, veshmbathjen n stin t ndryshme, mbajtjen e higjiens
personale,etj .
Leximi i tregimeve ,teksteve t ilustruara t cilat ndrthuren me prditshmrin e
jets s fmijs jan burime relevante te cilat ndihmojn zhvillimin e aftsis s t
dgjuarit aktiv t fmijs si dhe motivojn komunikimin verbal dhe at jo verbal t tij.
Ndrthurja e prmbajtjeve nga fusha e njohjes s vets dhe bots n aktivitete gjuhsor
krijon shanse q fmijt njherit t nihen me botn e gjall dhe jo t gjall.( vetn e tij
,shoqrin,kultura, botn bimore e shtazore,objekte e gjsende t ndryshme,
institucioneetj). Duke komunikuar n kto prmbajtje tematike fmijt zhvillojn
shkathtsi t prezantojn veten,t bjn prezantime gojore,t parafrazojn,ritregojn,t
prvetsojn ndjenjat jo verbale,t kuptojn rndsin e t folurit n grup,etj.
Prmes lojrave t edukimit fizik dramatike,imituese, ritmikeetj. fmijt njohin
dhe komunikojn me gjuhn e trupit,prkatsisht aftsohen pr t prdor t folurit verbal
dhe jo verbal .Lojrat me imitime t zrave t ndryshme t shtazve ku vehen n lvizje
gjymtyrt e trupit,vallzimet individuale dhe n grupe zhvillojn elasticitetin dhe aftsin
e koordinimit t lvizjeve, ndjesin pr ritm e harmoni.
Duke prshkruar, treguar, rrfyer, pr figurat e objekteve apo ngjarjeve e situat
konkrete q jan n funksion t zhvillimit t gjuhs, fmijt kan mundsi t nihen edhe
me shum nocione matematike (njohin dhe i dallojn ngjyrat format, pozitn, kohn,
prmasat, relacionet, bjn krahasime, analiz, sintez, vejn hipoteza, vlersojnetj.
Edukimi muzikor i integruar n kultivimin e gjuhs gjn shprehje gjat
vallzimit, lojrave ritmike, kndimit,etj. Aktivitetet e gjuhs t integruara m veprime
muzikore manifestoj jo vetm emocione pozitive por, njherit n kto situata edukative
zhvillohet dhe ushtrohet shqiptimi i drejt i tingujve, fjalve, fjalive. Zhvillohet aftsia e
dgjimit,harmonia e shprehjes gjuhsore-krijimi i qndrimit pozitiv ndaj gjuhs.
Dashuria dhe interesi pr librin,pr leximin dhe shkrimin parashkollor zgjerohet
dhe thellohet prmes aktiviteteve t artit figurative. Ilustracionet t shoqruara me
tekst,vizatimi i figurave,objekteve e gjsendeve t llojllojshme t prafrta me mjedisin
jetsor t fmijs ndrthuren dhe lehtsojn perceptimin e grafemave t shkronjave,
ofrojn mundsi t zhvillimit t lexuarit dhe shkrimit t parashkollorit etj .Arti
aplikativ-albume t bra me aplikacione me materiale t llojllojshme nga vet fmijt
(etiketa, fotografi, tekste n revista e gazeta) nxit dhe motivon fmijt n t folur, n
shprehjen e prjetimeve, interesit pr lexim dhe shkrim,etj.
36
FUSHA E AKTIVITETIT:
IV. III. EDUKATA ARTISTIKE

IV. III/1 EDUKATA MUZIKORE
IV. III /2 EDUKATA FIGURATIVE
37

1. T zhvilloj aftsin e perceptimit shqisor t drejt t mjedisit jetsor ndrveprues.
2. T aftsohet t perceptoj botn dhe mjedisin jetsor me sa m shum shqisa dhe
t pasuroj prceptimin dhe prvojn shqisore.
3. T zhvilloj aftsin e prftyrimit dhe shprehjes s prjetimeve.
4. T zhvilloj ndjeshmrin dhe imagjinatn krijuese.
5. T zhvilloj potencialet dhe prirjet individuale, krshrin krkuese, pavarsin
pr zgjedhje t lire t t shprehurit dhe origjinalitetet n t shprehur.
6. T aftsohet pr komunikim emocional pozitiv me artin.
7. T pasuroj gjuhn shprehse.
8. T njoh dhe t prvetsoj fjalorin themelor t arteve t ndryshme.
9. T njoh mjetet themelore t arteve dhe t krijoj shkathtsit dhe shprehit
elemntare t prdorimit t tyre.
10. T niset zhvillimi i aftsive estetike-shijes estetike.
11. T aftsohet ti shpreh perceptimet, imagjinatn, mendimet dhe ndjenjat prmes
aktiviteteve estetike-artistike dhe t komunikoj me t tjert prmes tyre.
12. T aftsohet pr pjesmarrje t vazhdueshme aktive individuale dhe grupore n
format e caktuara t shprehjes dhe komunikimit shprehs.
38
IV. III/1. EDUKIMI MUZIKOR

GRUP-MOSHA 3-4
OBJEKTIVAT E VEANTA
T FMIJS
1. T aftsohet tì dgjojn dhe

prjetojn tingujt dhe zrat e
natyrs
2. T shpreh kurreshtje pr
aktivitetete muzikore, t zhvilloj
emocione t kndshme gjat
aktiviteteve muzikore dhe t
synojn tì shprehin ato.
3. T edukoj dgjimin e muziks

vokale dhe instrumentale i
zhanreve t ndryshme muzikore
4. T zhvilloj aftsit muzikore

ndjenjn pr ritm, melodi,
harmoni etj.
5. T aftsohet tì imitojn zrat

dhe tingujt e dgjuar t natyrs
dhe muziks
6. T aftsohet tì shpreh

prjetimet muzikore prmes
lvizjeve.
Dgjimi
Fmija shfrytzon situatat e
prditshmris jetsore n t
cilat perceptojn zre, tingujt nga
mjedisi jetsor;
Prmes aktiviteteve t ndryshme
dgjojn dhe identifikojn zret
tingujt,etj.
Dgjon zret e shpezve dhe t
kafshve ;
fmijt dgjojn n mnyr aktive
kompozimet e zhanreve t
ndryshme muzikore;.
Organizohet aktivitete njohse
prmes t cilave fmijt dgjojn
dhe prjetojn kompozime
muzikore pr fmij;
Prmes aktiviteteve muzikore
fmija dgjon n mnyr aktive
dhe shpreh prjetimet e tij;
N aktivitetet muzikore t fmijve
dhe pr fmijt dgjojn n mnyr
aktive;
Zhvillon aktivitete muzikore
prmes t cilave fmija knaqet
duke dgjuar...
I nterpretimi
Imiton zra dhe tinguj nga natyra
dhe mjedisi jetsor
Imiton ligjrimet dhe kngt e
ndryshme muzikore
Kndojn kng pr fmij, kng
popullore dhe artistike brenda
mundsive t fmijs
Muzikn pr fmij, ligjrimet etj.
i shoqrojn me duartrokitje, me
trokitje t kmbve etj.
Luajn n mjete dhe vegla
muzikore.
REZULTATET E
PRITSHME
Dgjon dhe prjetojn

tingujt dhe zrat e natyrs
Tregon kurreshtje pr
aktivitetetet muzikore,
knaqen gjat aktiviteteve
muzikore dhe t synojn tì
shprehin emiocionet e
kndshme.
Dgjon muzik vokale dhe

instrumentale t zhanreve
t ndryshme muzikore
Shpreh ndjesin pr ritm,

melodi, harmoni etj.
Imiton zrat dhe tingujt e

dgjuar t natyrs dhe
muziks
Shpreh prjetimet
muzikore prmes lvizjeve
39
OBJEKTIVAT E VEANTA
GRUP-MOSHA 3-4
T FMIJS
REZULTATET E
PRITSHME
Kndoj prrallza muzikore

Shoqrojn interpretimet e
fmijve t tjer dhe t rriturve
Krijimi
Duke luajtur krijojn tinguj dhe
zra nga natyra dhe mjedisi jetsor
i tyre.
7. T nxitet pr nismn e
shprehjes kreative t ritmit
8. T njihet me vegla muzikore

dhe t provoj t luajn n to
Luajn lojra t thjeshta ritmike,

bjn lvizje harmonike
N lojrat ritmike prdorin rekuizita
t theshta muzikore.
Me vegla dhe mjete muzikore
shprehin me z prjetimet dhe
prfytyrimet tingullore nga mjedisi
jetsor.
Bn orvatje t shprehjes
kreative t ritmit
Njeh dhe i emrton disa

vegla muzikore dhe t
provojn t luajn n to
Krijojn ligjerime dhe kng duke i

shoqruara me mjete dhe vegla
muzikore
Me vegla muzikore demonstron
ndonj ngjarje apo ndodhi t
shkurtr
Prmes ligjerimit ritmik dhe
kndimit shprehin imagjinatn dhe
prjetimet individuale
Me mjetetet e arteve t tjera shpreh
prjetimet muzikore
Krijojn shfaqje t thjeshta me
elemente muzikore
40
OBJEKTIVAT E VEANTA
1. T aftsohet pr t dgjuar
muzik vokale dhe instrumentale
t zhanreve t ndryshme
2. T njoh veprat muzikore pr
fmij etj.
3. Tì ket t zhvilluara aftsit

muzikore ndjenjn pr ritm,
4. T aftsohet pr imitim dhe

reprodukim kreativ t ritmit,
melodis, harmonis etj.
5. T prceptoj dhe dalloj
muzikn vokale dhe at
instrumentale.
6. T dalloj cilsit e tingujve n
natyr dhe muzik
7. T aftsohet t shprehin
prjetimet muzikore prmes
lvizjeve dhe vallzimit.
GRUP-MOSHA 4-5
T FMIJS
Dgjimi
Situatat e prditshmris
shfrytzohen pr perceptimin e
zrave dhe tingujve nga mjedisi
jetsor i tyre ;
dgjojn n mnyr aktive dhe
bjn seleksionimin dhe dallimin e
zrave , tingujve.(zret e njerzve,
shpendve kafshve dukurive
natyrore,etj.);
Dgjojn tinguj muzikor prmes
kngs dhe instrumenteve t
llojllojshme;
Dgjojn n mnyr aktive
kompozimet e zhanreve t
ndryshme muzikore;
Organizojn aktivitete njohse
prmes t cilave fmijt dgjojn
dhe prjetojn kompozime
muzikore;
N aktivitete t fmijve, dhe pr
fmijt, dgjojn n mnyr aktive;
muzikore, fmijt prjetojn dhe i
shprehin prjetimet e tyre
muzikore;
Zhvillojn aktivitete prmes t
cilave fmijt knaqen duke
dgjuar muzik.
8. T zgjroj njohurit dhe t

shkathtsohen pr luajtje fillestare
Interpretimi
n vegla muzikore.
Vazhdon t imitoj zrat dhe
tingujt e ndryshm t natyrs dhe
9. T aftsohet t kndojn
mjedisit jetsor
prmbajtje muzikore
Interpretojn ligjerime dhe kng
t ndryshme n vegla dhe mjete
muzikore.
10. T zhvilloj ndjesin pr
Kndojn kng pr fmij, kng
pjesmarrje n aktivitetetet e
popullore e artistike n harmoni me
prbashkta muzikore.
mundsit e tyre
REZULTATET E
PRITSHME
Dgjon muzik vokale dhe

instrumentale t zhanreve
t ndryshme
Kndon prmbajtje
muzikore
Ka ndjesi pr ritm,
Njeh veprat muzikore pr

fmij etj.
Imiton dhe reprodukon n

mnyr kreative ritmin,
melodin, harmonin etj.
Dallon muzikn vokale dhe

at instrumentale
Dallon cilsit e tingujve

n natyr dhe muzik
41
OBJEKTIVAT E VEANTA
11. T zhvillohet aftsia n

drejtim t prqendrimit t
vmendjes pr ndjesin e trupit
ndaj ndikimeve t tingullit dhe
ritmit pr rreth- dgjim i
vetvets
12. T zhvillohej fillet e gjykimit

t vlerave estetike n muzik.
13. T zgjroj dhe shfrytzoj

fjalorin muzikor
GRUP-MOSHA 4-5
T FMIJS
Ligjrimet ritmike i shoqrojn me
lvizje
Kndon kng dhe luan n mjete e
vegla muzikore
Vazhdon t kndoj prralla
muzikore
Interpreton tingujt dhe zrat duke
krijuar situata muzikore m
komplekse
Shoqron interpretimet vokale dhe
instrumentale t fmijve t tjer
apo t rriturve.
Krijimi
Luan duke interpretuar zra dhe
tinguj nga mjedisi jetsor
Luan lojra t shoqruara me
muzik
Luan lojra ritmike duke prdoruru
mjete dhe vegla t thjeshta
muzikore
Prmes veglave dhe mjeteve
muzikore shprehin me kng
prjetimet tingullore t mjedisit
jetsor
Me vegla muzikore krijojn ndonj
ngjarje
Prmes ligjerimit dhe kndimit
vazhdon t shprehin imagjinatn
dhe prjetimin individual
Prjetimet muzikore i shpreh me
mjetetet e arteve t tjera
Sajon modele ritmike-melodike
Krijon shfaqje muzikore
Kngt dhe shprehjet ritmike i
shoqron me vegla muzikore dhe
me vallzim
Prcjell krijimet e fmijve t tjer
dhe t rriturve
REZULTATET E
PRITSHME
Shpreh prjetimet
muzikore prmes lvizjeve
dhe vallzimit
Posedon njohurit dhe

shkathtsi fillestare pr
luajtje n vegla muzikore
Ka ndjesin pr
pjesmarrje n aktivitetetet
e prbashkta muzikore
Prqendron vmendjen
n ndjesin e trupit ndaj
ndikimeve t tingullit dhe
ritmit pr rreth- dgjon
vetn
Jep gjykimit fillestare pr

vlerave estetike n muzik
Ka dhe shfrytzon fjalorin

muzikor
42
OBJEKTIVAT E VEANTA
1. T aftsohet pr dgjim aktivi

t muzikn duke i prjetuar dhe
njohur cilsit e saj
2. Vazhdon ta zhvilloj dhe
shfrytzoj fjalorin muzikor.
3. T njeh vepra muzikore,
krijuese e interpretuese.
4. T prjeton muzikn si burim
gzimi, argtimi e lodhjeje.
5. T aftsohet t vrejn e
dallojn karakterin shprehs,
mjetetet dhe formacionet
interpretuese n veprat muzikore
q i dgjon.
6. T aftsohet t dallojn cilsit
e tingullit muzikor, lvizjen
ngjitse dhe zbritse t melodive,
gradacionet n tempo dhe
ngjyrimet dinamike n kndim.
7. T shpreh prjetimet muzikore
prmes lvizjes, vallzimit,
shprehjes figurative e gjuhsore
8. T zhvillon shkathtsi
interpretuese (Teknikat e kndimit
dhe t luajtjes n vegla muzikore)
GRUP-MOSHA 5-6
T FMIJS
Dgjimi
Shfrytzohen situatat e
prditshmris jetsore nga t cilat
fmijt perceptojn zret, tinguj n
natyr dhe mjedise t tjera
edukative ;
Vazhdon t dgjoj prmes
aktiviteteve t ndryshme muzikore
dhe bjn seleksionimin dhe
dallimin e zrave dhe tingujve t
ndryshm;
Dgjon n mnyr aktive tinguj
muzikor prmes kngs,dhe
instrumenteve t ndryshm;
Prmes aktiviteteve t ndryshm
dgjojn n mnyr aktive
kompozimet t zhanreve t
ndryshme muzikore;
Dgjon dhe identifikojn tingujt e
instrumenteve t ndryshm
muzikor;
Zhvillon aktivitete njohse prmes
s cilave fmijt dgjojn dhe
prjetojn kompozime muzikore
pr fmij;
Prmes aktiviteteve muzikore
realizojn dgjim aktiv dhe
shprehin prjetimet e tyre;
Dgjon muzik t krijuara nga vet
ata dhe nga t tjert;
Zhvillon aktivitete prmes s
cilave knaqen duke dgjuar
muzik.
Interpretimi
Imiton n mnyr kreative zrat,
tingujt dhe muzikn
Vazhdon t interpretoj ligjerime
dhe kng t ndryshme
Interpreton n mnyr kreative
kng pr fmij, kng popullore
e artistike t prshtatshme pr
fmij
REZULTATET E
PRITSHME
Dgjon aktivisht muzikn,

prjetojn dhe njohin
cilsit e saj
Kndon dhe luajn

prmbajtje muzikore
Demonstron shkathtsi
interpretuese teknikat e
kndimit dhe t luajtjes n
vegla muzikore
Njeh vepra muzikore,

krijues dhe interpretues t
muziks
Ka m t zhvilluar dhe
eshfrytzojn fjalorin
muzikor
Shpreh prjetimet
muzikore prmes lvizjes,
vallzimit, shprehjes
figurative dhe gjuhsore
43
OBJEKTIVAT E VEANTA
9. T kndon kng pr fmij,

kng popullore e artistike me
dhe pa shoqrim instrumental.
10. T zhvillon kulturn vokale
duke respektuar krkesat e
kndimit t bukur dhe t drejt
(pozicioni, frymmarrja,diksioni,
kantilena etj.)
11. T aftsohet t kndoj dhe t

luaj prmbajtje muzikore.
12.T inkurajohet pr kreativitetet

muzikor
GRUP-MOSHA 5-6
T FMIJS
Kndon muzik ritmike dhe i
shoqron me lvizje dhe vegla
muzikore
Kndon kng t zhanreve t
ndryshme muzikore
Interpreton tinguj, ritm dhe
muzik duke krijuar situata
muzikore
Shoqron interpretimet vokale dhe
instrumentale t fmijve t tjer
dhe t rriturve
Interpreton kng t shoqruara me
instrumente.
Krijimi
Luan duke interpretuar zra dhe
tinguj nga natyra dhe mjedisi
jetsor; Luajn lojra t shoqruara
me muzik; Luajn lojra ritmike
duke prdorur mjete dhe vegla
muzikore
Prmes veglave dhe mjeteve
muzikore shprehin me kng
prjetimet dhe prfytyrimet
tingullore t mjedisit jetsor
Me vegla muzikore krijon ngjarje
t thjeshta apo edhe m t prbra
Ligjron dhe kndon pr t
shprehur imagjinatn dhe
prjetimet individuale
Prjetimet muzikore i shpreh me
mjetetet e arteve t tjera
Krijon modele ritmike melodike
dhe melodit e para
Krijon shfaqje muzikore.
Kngt dhe shprehjet ritmike i
shoqrojn me vegla muzikore dhe
me vallzim
Prcjellin veprimtarit e fmijve
t tjer dhe t rriturve
Prcjellin krijimet muzikore t
kulturave t tjera
REZULTATET E
PRITSHME
Kndon kng pr fmij si
dhe ato popullore e
artistike t prshtatshme
pr fmijt me dhe pa
shoqrim instrumental
Prjeton muzikn si burim

gzimi, argtimi dhe
lodhjeje
Vren dhe dallojn

karakterin shprehs,
mjetetet dhe formacionet
interpretuese n veprat
muzikore q i dgjojn
Ka kulturn fillestare
vokale- respekton
krkesat e kndimit t
bukur dhe t drejt
(pozicioni, frymmarrja,
diksioni, etj.)
Dallon cilsit e tingullit

muzikor, lvizjen ngjitse
dhe zbritse t melodive,
gradacionet n tempo dhe
ngjyrimet dinamike n
kndim
Bn tentime t kreativitet
muzikor
44
IV. III / I. 11. Integrimi ndrfushor

Edukimi muzikor sht fush edukative e cila integrohet natyrshm me fushat e
tjera t kurikulit. Integrimi ndrfushor bhet gjat gjith procesit t edukimit
parashkollor.
E veanta e edukimit muzikor sht se shtrihet n t gjitha aktivitetetet e fmijs
parashkollor, i nxit dhe i frymzon fmijt pr aktivitetete t ndryshme.
Aftsit muzikore zhvillohen jo vetm me aktivitetet muzikor por edhe prmes
aktivitetetve n fushat e tjera edukative, e duke i ndrlidhur me kontekstin jetsor t
fmijs.
Aktivitetet e ndryshme t fmijs n natyr dhe mjedisin jetsor (social) t tij , i
mundsojn t njoh tinguj e zra t ndryshm t bots s gjall dhe jo t gjall.
Kompozimet me karakter t gzueshm, t shpejt, t qet, marrshimet etj. t
integruara me personazhet apo dukurit e ndryshme , fmijt i dgjojn, i prfytyrojn dhe
i imitojn lvizjet e tyre, me ka plotsojn prfytyrimet pr botn dhe zhvillojn fizikun
dhe shndetin e tyre
Edukimi fizik e shndetsor i ofron mundsi fmijs t zhvilloj ndjesin pr ritmin,
harmonin etj. si dhe t arrij gjendjen fizike t nevojshme pr aktivitetetin muzikor.
Kngt me tema pr botn bimore dhe shtazore mundsojn, nga njra an
formsimin dhe zgjrimin e nocioneve t fmijs pr botn e nga ana tjetr zhvillohen
aftsit muzikore t tij.
Shqiptimi i tingujve, fjals dhe fjalis ka mundsai t realizohet prmes kngs n
grup, asaj individuale etj. apo prmes rrfimit t prrallave, tregimeve apo ngjarjeve nga
jeta e prditshme e fmijs
Vargjet me rim jan t afrta me fushn e muziks. Aktivitetetet ritmike si lvizja
me ritm, ecja sipas ritmit, harmonia e ligjrimit dhe lvizjes etj. ndihmojn pr tù
zhvilluar aftsia e dallimit t ritmit, melodis dhe harmonis s shqiptimit t drejt t
tingujve dhe rimes.
Muzika instrumentale mund t integrohet prmes dramatizimit t teksteve letrare
dhe jo letrare.
Loja me kukulla e shoqruar me muzik adekuate mundson prjetimin m t thell
t muziks dhe lojs.
Lojrat me grupe fmijsh, gjat t cilave fmijt formojn rrethin, lvizin lart
posht, pozicionohen para-pas, majtas-djathtas etj, t shoqruar me muzik, krijojn
shanse t favorshme q t edukohet jo vetm muzikaliteti i fmijs por , n atmosfer t
kndshme, fmija ti njoh dhe kuptoj disa nocione matematike.
Aktivitetetet n fushn e muziks grshetohen edhe me artin figurative.Fmijt me
knaqsi vizatojn dhe modelojn lulet, shpezt, shtazt etj. e t cilave u dedikohet
knga.
Integrimi ndrfushor, pra i edukimit muzikor dhe fushave t tjera edukative
mundson zhvillimin dhe edukimin m t natyrshm e trsor t parashkollorit.
45
Fusha e aktivitetit:
IV.III / II. Edukimi figurativ
46
OBJEKTIVAT E VEANTA
1. T vzhgoj bukurit n natyr,

n mjedisin jetsor;
2. T vzhgoj dhe bisedoj pr

gjsendetet e ndryshme dhe
materiale t ndryshme t artit
figurativ;
3. T vzhgoj dhe bisedoj pr

krijimet e artit figurative,pr
ngjarjet e prditshmris dhe ato
t
vaant;
4. T vzhgoj dhe t njeh mjetet
e artit figurative;
5. T vzhgoj dhe t njeh

veorit personale dhe t tjerve
(mosha,gjinia,disponimi,
fizikunetj.);

shenjat,simbolet n mjedisin
jetso;.
7. Te njeh krijuesit dhe

interpretuesit e artit n ambiente
autentike dhe ne mjedisin e
kopshtit;

produktet e artit n
kopsht,muze,galeri. bibliotek..etj;
GRUP-MOSHA 3-4
T FMIJS
Shetit n natyr, e vzhgon,
prcepton dhe prjeton at
Duke shetitur n natyr dhe
ambientete jetsore t tjera
shfrytzon shqisat e ndryshme pr
t njohur dhe prjetuar cilsit e
ndryshme si ngjyrn, formn,
pozitn, materialin etj.
Bisedon pr at q ka vzhguar ,
prceptuar e prjetuar n natyr
dhe mjediset e tjera jetsore
Luan me vija dhe knaqet me
aktivitetetet e bra
Luan n hapsir t prmasave t
caktuara dhe t pacaktuara me
qllim t prceptimit t masavedimenzioneve n hapsir
Luan me materiale dhe mjete t
ndryshme q mund t shfrytzohen
n artin figurative ( letr,
palstelin, rr, uj, material
reciklues etj.)
Luan me materiale t llojllojshme
si rr, plastelin, brum, letr, bore
etj.duke trhequr vija t ndryshme
t drejta, t lakuarara, t hapura,
t mbyllura, zik-zake, spirale e tj.
Bn aktivitete t ndryshme t artit
figurative me laps, ngjyrra,
brush etj.
Luan me ngjyrra t ndryshme
duke trhequr vija e formuar figura
sipas dshirs.
Bn aktivitetet figurative prmes
t cilave shpreh dukurit e
ndryshme n natyr (pikat e shiut,
fjollat e bores, ern etj.)
Bn aktivitetet t ndryshme pr t
prceptuar siprfaqen si hapsir
mbi t ciln bn aktivitetet
figurative t ndryshme
REZULTATET E
PRITSHME
Vzhgon natyrn dhe

mjediset tjera jetsore
Vzhgon dhe bisedon pr

mjetetet dhe materialet q
aplikohen n artin
figurative

krijimet e artit figurative,
pr ngajrjet e prditshme
dhe t veanta n kt
fush
Vzhgon dhe njeh veorit

personale dhe t t tjerve
(moshn, gjinin, fizikun,
disponimin etj.)
Vzhgon dhe njeh shenjat

dhe simbolet n mjedisin
jetsor
Njeh krijuesit dhe

interperetues t artit
Vzhgon, njeh dhe bisedon

pr produktet e artit n
kopsht, muze, galeri, etj.
47
OBJEKTIVAT E VEANTA
GRUP-MOSHA 3-4
T FMIJS
Luan me trupa dhe figura t

ndryshme gjeometrike dhe jo
9. T vzhgoj e t njeh produktet gjeometrike-konkave dhe konvekse
Luan duke modeluar me plastelin,
e artit popullor dhe artistik;
rr, brum, bore etj
Gjat aktiviteteteteve t
10. T njeh me fjalorin elementar llojllojshme figurative fillon t
krijoj fjalorin e artit figurative
t artit figurativ.
Bn aktivitetete pr t zhvilluar
ndjesin pr dallimin e ngjyrrave
dhe kombinimin e tyre
11. T aftsohet pr ti shpreh
Bn aktivitetetet t ndryshme n
prjetimet nga vzhgimi i
siprfaqe t rrafsht dhe relevenatyrs;12. T knaqet me
prcepton dallimin midis tyre
aktivitete t artit figurative;
Bisedon pr krijimet figurative t
prbashkta e individuale
13. T krijoj produkte t artit me Konstrukton kukulla nga tradita e
vet dhe e t tjerve
mjete e materiale t llojllojshme;
Viziton krijuesit n ambiente
autentike t artit figurative dhe
14. T sajoj shenjat dhe simbolet bisedojn me ta
Ekspozon krijimet e tyre figurative
n jetn e prditshme.
n institucion parashkollor dhe
bisedojn pr t.
REZULTATET E
PRITSHME
Vzhgon dhe njeh

produktetet artistike dhe
popullore
Njeh fjalorin elementar t
artit figurative
Shpreh prjetimet nga
vzhgimi i natyrs
Shpreh knaqsi gjat
aktiviteteteve t artit
figurative
Krijon produkte t artit
figurative me mjete e
materiale t ndryshme
Sajon shenja dhe simbole
n jetn e prditshme
48
OBJEKTIVAT E VEANTA
1. T vzhgoj natyrn dhe t

komentoj botn e gjall dhe jot
gjall;
2. T vzhgoj dhe t bisedoj pr
krijimet e artit figurative,pr
ngjarjet e rastit dhe t veanta
artistike;
3. Te vazhdoje t vzhgoj dhe t
njeh veorit personale dhe t t
tjerve;
4. Te vazhdoje t vzhgoj dhe t
njeh mjetet dhe materialet e artit
figurative;
5. T njeh dhe ti kuptoj
shenjat,simbolet e ndryshme n
mjedisin e afrt jetsor;
6. T vzhgoj punn e krijuesve
dhe t interpretuesve t artit
figurative n mjedise t ndryshme
t zhvilloj m tutje vzhgimin
dhe ti njoh produktet e artit
popullor dhe artistik kombtar
dhe t popujve t tjer;
GRUP-MOSHA 4-5
T FMIJS
REZULTATET E
PRITSHME
Bn aktivitetete t mundshme n
natyr q t ndjej hapsirn si pjes Vzhgon natyrn dhe
komenton botn e gjall
t pandar t jets
dhe jo t gjall
Gjat aktiviteteteve t ndryshme n
natyr dhe mjesdiset e tjera
krijimet e artit figurative,
jetsore- vzhgon dhe komenton
pr ngjarjet e rastit dhe t
botn e gjall dhe jo t gjall
veanta n kt fush
Bn aktivitete ku njeh veorit
Njeh veorit personale
personale dhe t t tjerve
dhe t t tjerve
Bn aktivitete t llojllojshme e t
vazhdueshme figurative Vizaton, Njeh mjetete dhe materialet
modelon etj botn e gjall dhe jo t e artit figurativ dhe ka fond
t fjalorit nga kjo fush
gjall (njerzit, bimt, kafsht,
gjsendet, shenja dhe simbole nga
Njeh, kupton dhe krijon
mjedisi i afrt jetsor, fenomenet
shenja e simbole t
n natyr)
ndryshme n mjedisin e
Bn aktivitetetet t ndryshme me afrt
mjete dhe materiale t artit
Vzhgon dhe njeh
figurative, i njeh ato, prdorimin
produketet figurative
dhe emrtimin e tyre
artistike e popullorekombtare e t popujve t
Bn aktivitetet figurative sipas
tjer
modeleve
Shpreh figurativisht
prjetimet nga vzhgimi
dhe hulumtimi I natyrs s
Viziton puntorit, atelete, ekspozita gjall dhe jo t gjall
etj. t krijuesve t artit figurative,
7. T shpreh figurativisht
Argtohet dhe shpreh
vzhgon krijimet dhe bisedon pr
prjetimet nga vzhgimi dhe
interes pr aktivitetetet e
punn e tyre
hulumtimi i natyrs s gjall dhe
artit figurative
jot gjall;
Bisedon me krijuesit e artit
Njeh punn e krijuesve e
figurative q vizitojn
interpretuesve t artit
institucionet parashkollore
figurative n mjedise t
8. T pasuroj fondin e fjalorit nga
ndryshme
arti figurative;
Vizaton, modelon etj. prjetimet
nga vzhgimi i mjedisit jetsor
49
OBJEKTIVAT E VEANTA
9. T argtohet dhe t zhvilloj

interesat pr art figurativ;
t aftsohet t bn krahasime n
produktet e artit figurativ;(format
n fotografi, ngjyrat, pozitat,
madhsit, dinamiknetj.)
GRUP-MOSHA 4-5
T FMIJS
Zhvillon aktivitetet n t cilat
karahasojn produktete e artit
figurative sipas prmbajtejs,
forms, ngjyrrave, pozits s
elementeve, madhsis, dinamiks
etj.
REZULTATET E
PRITSHME
Krahason produktete e artit

figurative pr nga
prmbajtja, dinamika,
ngjyra, pozita e
elementeve, madhsia etj.
Ekspozon krijimet e tyre figurative

n institucion dhe bisedojn pr to
Viziton krijimet figurative t
ekspozuara n institucionet
parashkollore e tjera dhe bisedojn
pr to.
50
OBJEKTIVAT E VEANTA
GRUP-MOSHA 5-6
T FMIJS
REZULTATET E
PRITSHME
1. T vzhgoj m thell mjedisin

jetsor dhe t komentoj botn e
gjall dhe jo t gjall;
Vazhdon aktivitetet e vzhgimit t

mjedisit jetsor dhe komenton n
baz t prceptimeve personale.
Vzhgon mjedisin jetsor

dhe komenton botn e
gjall dhe jo t gjall
2. T vzhgoj dhe bisedoj dhe

shpreh mendimin pr krijimet e
artit figurative,ngjarjet e
prditshme dhe t veanta;
Bn bised pr krijimet e artit

figurative, pr ngajrjet e
prditshme dhe t veanta n kt
fush.
Vzhgon dhe shpreh

mendimet pr krijimet e
artit figurative, ngjarjet e
prditshme dhe t veanta
n kt fush
3. T vzhgoj dhe njeh dallimet

midis vets dhe midis t tjerve;
Zhvillon aktivitetet t vzhgimit

pr t dalluar tiparet midis vets
dhe t tjerve dhe i shpreh ato n
mnyr figurative.
4. T njeh dhe ti identifikoj

mjetet dhe materialet e artit
figurative;
5. T identifikoj , interpretoj
dhe praktikoj shenjat dhe simbolet
n mjedisin jetsor;
6. T vzhgoj punn e krijuesve
dhe t interpretuesve n mjedise
autentike (atele ,
ekspozita,muze,bibliotekaetj.);
Bn aktivitetet n t cilat emrton

materialet dhe mjetet e artit
figurative dhe prmes tyre bn
krijime figurative.
Vizaton, modelon etj. me mjete e
materiale t llojllojshme.
Bn shenja dhe simbole nga
mjedisi jetsor dhe i vendos ato
7. T njeh e ti kuptoj produktet e Bn aktivitetet figurative t lira

dhe sipas modelit me materiale t
artit kombtar dhe ti identifikoj
ndryshme
artin e kulturave t tjera;
8. T njeh dhe t gjykojn pr
veorit n artin figurative;
Vizaton, modelon etj. prjetimet

nga vzhgimi i mjedisit jetsor
9. T njeh me terma t reja nga

fusha e artit figurative dhe ti
praktikojn t njjtat;
Gjykon pr veorit n produktetet

e artit figurative (tema, ngjyrrat,
dinamika, etj.)
10. T aftsohet pr t gjykuar

pr t vzhguarn dhe produktet e
artit figurativ ;
Ekspozon punimet figurative

personale dhe t prbashkta dhe
bisedon pr to
Vzhgon dhe njeh dallimet

midis vets dhe t tjerve
Njeh dhe identifikon
mjetetet dhe materialet e
artit figurative
Njeh terma t reja nga
fusha e artit figurative dhe
t njejtat i aplikon
Identifikon, interpreton dhe
praktikon shenja e simbole
n mjedisin jetsor
Njeh punn e krijuesve dhe
interpretuesve dhe
prezentuesve t artit
figurative n mjedise
autentike (atele, puntori,
ekspozita, muze,
biblioteka, festivale etj.)
Njeh e kupton produktet e
artit kombtar dhe
identifikon artin e
kulturave t tjera
Njeh dhe gjykon pr
veorit n krijimet
figurative
51
OBJEKTIVAT E VEANTA
11. T zhvilloj prfytyrimet nga

vzhgimi i mjedisit jetsor dhe ti
shpreh figurativisht ato ;
12. T kultivoj dhe t thelloj
emocione pozitive pr artin
figurative duke ndjer knaqsi n
aktivitete t artit;
13. T krijoj produkte t artit t
vizatoj,modeloj me mjete e
materiale t llojllojshme;
14. T krijoj dhe shfrytzoj
shenjat e simbolet n jetn
praktike.
GRUP-MOSHA 5-6
T FMIJS
Vzhgon punn e krijuesve,
interpretuesve t artit figurative n
mjediset autentike dhe bisedon me
ta.
Viziton ekspozitat e produkteve
figurative t fmijve n
institucionet parashkollore t tjera
dhe bisedon pr to dhe prmes
krijimit figurative shpreh
prshtypjet dhe prjetimet
personale pr to.
REZULTATET E
PRITSHME
Shpreh figrativisht
prfytyrimet nga mjesisi
jetsor.
Manifeston knaqsi dhe
interes pr aktivitetetete e
artit figurative
Krijon produkte t artitvizaton, modelon etj. me
mjete e materiale t
llojllojshme
52
IV. 3. 2 . 11. Integrimi ndrfushor

Edukimi figurativ sht fush edukative e cila integrohet natyrshm dhe n
vazhdimsi me fushat e tjera t kurikulit parashkollor.
Aftsit figurative t fmijs parashkollor zhvillohen jo vetm me aktivitetet
figurative por edhe prmes aktivitetetve n fushat e tjera eduaktive, e duke i ndrlidhur
me kontekstin jetsor t fmijs.
Aktivitetet e ndryshme t fmijs n natyr dhe mjedisin jetsor (social) t tij , i
mundsojn t njoh tiparet e ndryshme t bots s gjall dhe jo t gjall si ngjyrn,
formn, madhsin, pozitat, dinamikn, simetrin,asimetrin etj.
Prrallat, tregimet, vjershat, librat e ilustruar etj. i japin hov imagjinats figurative
t fmij dhe i ofrojn shanse tì shpreh prjetimet personale n vizatim, modelim etj.
Kngt pr fmij dhe t tjerat pr botn bimore e shtazore, fmijt i dgjojn, dhe
i shprehin figurativisht prjetimet me ka plotsojn prfytyrimet pr botn dhe
zhvillohen aftsit figurative shprehse
Edukimi fizik e shndetsor i ofron mundsi fmijs t zhvilloj ndjesin e
muskujve t imt t gishtrinjve t dors dhe t tjera t trupit si dhe t arrij gjendjen
fizike dhe disponim t nevojshme pr aktivitetetin figurativ.
Shqiptimi i tingujve, fjals dhe fjalis ka mundsi t realizohet prmes bisedave t
prbashkta pr krijimet figurative- vizatimi, modelimi, mozaiku, konstruktimi, pr
ngjarjeve e prditshme apo t veanta figurative.
Dramatizimi i teksteve letrare dhe jo letrare zhvillon prceptimin vizuel t fmijs
dhe frymzon fmijn pr shprehje figurative t ktyre prmbajtjeve
Loja me kukulla e shoqruar me muzik adekuate mundson prjetimin m t thell
t muziks dhe lojs dhe nxit modelimin figurative t lire dhe jo t lir ( me model) t
fmijs
Lojrat me grupe fmijsh, gjat t cilave fmijt formojn rrethin, lvizin lart
posht, pozicionohen para-pas, majtas-djathtas etj, krijojn shanse t favorshme q t
edukohet jo vetm vzhgimi dhe prceptimi hapsinor i fmijs, si aftsi vizuele, por , n
atmosfer t kndshme, fmija t njoh dhe kuptoj disa nocione matematike t
nevojshme pr edukimin fugurativ
Aktivitetetet e ndryshme fizike, gjuhsore, letrare, muzikore e matematike i
mundsojn fmijs ta njoh vet dhe botn dhe e nxisin at t shpreh prceptimin dhe
prjetimin me aktivitetete t ndryshme figurative.
Integrimi ndrfushor, pra i edukimit figurativ dhe fushave t tjera edukative
mundson zhvillimin dhe edukimin m t natyrshm e trsor t parashkollorit.
53
Fusha e aktivitetit:
IV. IV. Hapsira, rregulla, prmasa (matematika)
54
1. T zhvilloj aftsin e t vrejturit dhe t hetoj lidhjet midis bots me

matematikn (Prvojat q transformohen n operacione apo dukuri matematikore)
2. T zhvilloj aftsit pr zgjidhjen dhe prshkrimin e zgjidhjes s mundshme t
problemit n situata konkrete jetsore
3. T zhvilloj aftsit e t prceptuarit (senzomotorik) prmes t cilit njeh objektet
dhe dukurit n mjedisin jetsor
4. T zhvilloj kuptimin dhe t shkathtsohet pr prdorimin e shprehjeve
matematike n biseda joformale dhe situatat konkrete jetsore
5. (shprehjet e operacioneve: bashksi, grup, +, -, :, x etj.)
6. T aftsohet n vzhgimin dhe n t hetuarit e dukurive natyrore duke prdorur
shprehje simbolike komplekse (koha, dita, vendi , hapsira etj.)
7. Prmes prvojs individuale t njoh e t kuptoj raportet-krahasimin sasiore
8. T aftsohet pr tì kuptuar kushtzimet shkak-pasoj (fillet e t menduarit logjik)
9. T zhvilloj aftsin pr leximin dhe hulumtimin e informacioneve me tregues
10. grafik
11. T zhvilloj aftsin e komunikimit verbal fjalorin matematikor
12. T zhvilloj shkathtsit (manipuluese) pr prdorimin e mjeteve,objekteve e
materialeve t tjera didaktike
13. T zhvilloj pavarsin n hulumtimin e objekteve e dukurive, duke prvetsuar
prvoja t reja shkathtsia e eksperimentimit aktiv gjat procesit t njohjes me
veorit e objekteve, dukurive etj.
14. T zhvilloj aftsin pr abstrahimin ndarja e ca veorive t objekteve dhe
gjeneralizimi (hetimi i ngjajshmrive, dallimi, grupimi, klasifikimi, vargzimi,
prgjithsimi dhe konkluzionet- prfundimet)
15. T aftsohet pr emrtimin e nj gjasendi t veant n kuadr t nj emrtimi t
prbashkt t nj grupi apo lloji t mjeteve, objekteve, gjsendeve etj.
55
16. T zhvilloj aftsit e orientimit dhe prceptimit real n hapsir, rrafsh dhe koh
prceptimi real dhe prfytyrimin hapsinor i ngjarjeve q zhvillohen n hapsir,
koh dhe dallimi i rrjedhs koronologjike t tyre
17. T zhvilloj aftsit pr tì vrejtur, krahasuar dhe diferencuar si dhe emrtuar
format e figurat gjeometrike
18. T zhvilloj njohurit dhe kuptimet pr masn e objektit dhe masn e njsis
matse (masn, matjen)
19. T vetdijsohet n prceptimin dhe vlersimin e produktit t puns s vet dhe n
bashkveprim me t tjert- tì prjetoj dhe tì gzohet rezultateve t veprimtaris
individuale dhe t grupit apo iftit bashkveprues.
56
OBJEKTIVAT E VEANTA
1. T nis t nxnit e shprehjeve

matematike -pak, shum, lart,
posht, prpara, pas, i gjat, i
shkurt, i madh i vogl, emrat e
numrave e tj.
2. Nga emrimi i objekteve e

gjasendeve t veanta t aftsohet
gradualisht t numroj
3. T aftsohet pr t br dallimin
midis numrit dhe numrimit
GRUP-MOSHA 3-4
T FMIJS
Fmijt emrtojn objekte e
gjsende t mjedisit jetsor sipas
dshirs s vet,dhe me ndihmn
e t rriturit i grumbullon ato
duke i emruar nj nga nj (topi,
kukulla, peshkuetj).
I emrton objektet apo gjsendet
duke iu ndrruar vendin nj nga
nj.
Numron objektet e ngjashme
sipas nj veorie (ngjyrs,
forms, madhsis,).
Numron mjetet t cilat veohen
pr kah sasia (cilat jan m
shum ; cilat jan m pak)
Numron gjsendet e radhitura
(thuprat,shkallt kur ec npr
to,hapat,guralectetj.)
Numron gjsendet e t cilat nuk
jan t radhitura me nj rend
caktuar(pikat e shiut, lulet n
kopsht,lodrat n nj
grumbull,rret n qiell,antart e
familjes n fotografi..etj.).
Numron gishtat e dors dhe
luan me hijet e tyre.
Krijon grumbull(bashksi) t
madh t objekteve,gjsendeve
dhe i vzhgon ato sa jan br t
mdha.
Krijon disa bashksi t madha t
objekteve me elemente t njjta
dhe i vzhgon ato sa jan br t
mdha dhe ka ka mbetur.
Krijon grumbull,dhe objektet
gjsendet i bashkon sipas disa
cilsive (t mdhat,t verdhat,t
gjatat,t fortat..etj).
Ndan bashksin e objekteve n
dy apo disa grupe.
REZULTATET E
PRITSHME
Njeh shprehjevet matematike

-pak, shum, lart, posht,
prpara, pas, i gjat, i
shkurt, i madh i vogl,
emrat e numrave e tj.
Esht n gjendje t numroj
Bn dallimin midis numrit

dhe numrimit
Njeh raportet nj me nj dhe

nj pas nj
57
OBJEKTIVAT E VEANTA
4. T njeh raportet nj me nj dhe

nj pas nj.
5. T zhvilloj operacione logjike

si baz pr mbledhje dhe zbritje
6. T aftsohet pr identifikikimin
dhe dallimin e gjasendeve sipas
ngjyrave
GRUP-MOSHA 3-4
T FMIJS
Bn radhitjen e objekteve nj nga
nj.
Radhit objekte sipas raportit nj
me nj ;sipas ktij raporti bn
ndarjen midis objekteve, njerzve,
lodrave...etj.(nj lodr nj fmij,
nj pjat nj fmij..etj).
Bn radhitjen e lodrave,..sipas
modelit,sipas madhsis nga e
madhja te e vogla dhe, n t
kundrtn.
Fiton prvoj pr renditjen e
detyrave,obligimeve t
vogla;renditja e rrobave q do ti
vesh,pajisjet e nevojshme pr t
vizatuar..etj.
Luan me fmij dhe t rritur
lojra- nj mua e nj pr tyetj.
Luan lojra ku vihet n pozita dhe
raporte t ndryshme hapsinore:
prpara, anash,n mes,djathtas,
majtas, lat, posht..etj.
Fmija me trupin e vet mson
domethnien e djatht,e majt,
sipr, prpara..etj.
Vzhgon dhe shpjegon rendin e
ngjarjeve t prjetuara n situate
konkrete dhe njeh shprehjet m
par,pastaj,tani,t nesrmen,hern
e fundit..etj.
Bisedon dhe prpiqet t sqaroj
raportet shkak-pasoj n situate
konkrete apo t treguara nga i
rrituri(ka ka ndodhur s pari si
shkak dhe ka sht br si
pasoj.) Pse-t e fmijs!
Luan me lodra konstruktive,nga
pjest e vogla t lodrave krijon
trsin dhe n t kundrtn.
REZULTATET E
PRITSHME
Bn operacione logjike si
baz pr mbledhje dhe
zbritje
Identifikikon dhe dallon

gjasendet sipas ngjyrave
Identifikon dhe dallon

objektet sipas forms dhe
vetive
Krijon bashksit e
gjasendeve apo gjallesave
Numron elementet e
bashksis.
58
OBJEKTIVAT E VEANTA
7. T identifikoj dhe dalloj

objektet sipas forms dhe vetive
8. T krijoj bashksit e
gjsendeve apo gjallesave
9. T aftsohet tì numroj

elementet e bashksis
10. T aftsohet tì identifikoj

dhe karahasoj bashksit sipas
vetive t caktuara.
11. T ket t zhvilluar ndjeshmri

pt tù orientuar n koh dhe
haspir.
12. T njeh marrdhniet midis

shkakut dhe pasojs.
GRUP-MOSHA 3-4
T FMIJS
Luan me figura dhe trupa
gjeometrik dhe krkon forma t
njjta n natyr,ato i emron, i
modelon dhe i vizaton.
Bisedon me t tjert pr
karakteristikat fizike dhe
gjeometrike t objekteve
gjsendeve(ngjyrn,formn,siprfa
qen,madhsin, pozitn p.sh.e
rrumbullakt,e drejt,me knde,e
but,e lngt, e
madhe,posht,mbi,krahu i
djatht..etj.).
Vzhgon simetrin e mjeteve n
natyr,krijon,vizaton figura
simetrike.
Luan me mjete t cilsive t
ndryshme,i krahason ato n baz t
pamjes s jashtme dhe sipas
prmbajtjes(en t njjta me
prmbajtje t ndryshme,ngjyra t
ndryshme me t njjtat
pjata,sheqerka t ndryshme me
ambalazhe t ndryshme..etj).
Gjat krahasimit t objekteve sipas
karakteristikave gjeometrike
praktikon shprehjet matematike
si:m pak m shum,m i lart, m
i gjer,m i mreftetj.
Luan me peshore, menzura e mjete
t tjera pr matj metri, peshorja,
lug, lopata, en t
tejdukshmeetj.
Bn numrimin e mbushjes n
en,krahason sa qumsht ka n
got n krahasim me gotn e
fmijs tjetretj.
REZULTATET E
PRITSHME
Identifikon dhe karahason

bashksit sipas vetive t
caktuara
Tregon ndejsi pr orientim

n koh dhe haspir
Njeh marrdhniet midis

shkakut dhe pasojs.
59
OBJEKTIVAT E VEANTA
13. T aftsohet t`shfrytzoj

mundsit e ndryshme pr tì
zgjidh situatat problemore.
GRUP-MOSHA 3-4
T FMIJS
REZULTATET E
PRITSHME
Fiton nj prvoj pr vlersimin e

Shfrytzon mundsit e
rezultateve t puns s vet dhe
krahason veprimet e tij me t tjert. ndryshme pr tì zgjidh
Bn plan dhe parashikon se far situatat problemore
rezultati pret.
60
OBJEKTIVAT E VEANTA
1. T pasuroj dhe zgjeroj

shprehjet matematike
2. T numroj elementet
(gjasendet, frymort etj.) n
bashksi dhe tì krahasoj gjat
numrimit
3. T krahasoj elementet n baz

t lartsis, gjersis, gjatsis,
peshs etj.
4. T vrej dhe dalloj sasin e

elementeve n bashksi
5. T caktoj pozitn e nj
elementi ndaj elementit tjetr
6. T kuptoj dallimin midis

numrit dhe numrimit
GRUP-MOSHA 4-5
T FMIJS
N situata t prditshme jetsore
fiton prvoj pr emrtimin
shfrytzimin e termave
matematike.
Luan me mjete t ndryshme duke i
emruar ato dhe shfrytzon
shprehje matematike gjat
rregullimit t tyre n grupe t
veanta
Emron dhe bn seleksionimin e
elementeve prej elementeve tjer
n grup sipas disa cilsive.
Numron gjsendet e ngjashme n
mjedisin
jetsor(karigat,lulet,gjethetetj).
Numron gjsendet sipas sasiscilat jan m pak dhe ato m
shum.
Numron n mnyr sukseseve
dhe zbrapthi (1,2,3:3,2,1,):
numron m nga dy,tre..:llogarit.
Luan me makin llogaritse dhe
me objekte t tjera n t cilat jan
t shnuara
numrort(telefoni,peshorja,termo
metri,etj.),I njohin ato i
emrojn dhe fitojn prvoj pr
domethnien e tyre.
Radhit objekte sipas numrit
rendor:I pari, I dyti I treti,I
katrtietj.dhe, i krahason me
objektet t cilat nuk jan t
radhitura-nj,dy,treetj. si dhe
analizon e krahason rezultatet e
ktyre dy aktiviteteve.
Numron mjetet n grup duke I
ndar ato n grupe t vogla ,t
njjtat I numron(ngjyrat n
buqetn e luleve).
REZULTATET E
PRITSHME
Ka fjalor t pasur dhe t

gjer.
Numron elementet
(gjasendet, frymort etj) n
bashksi dhe i krahason
gjat numrimit.
Krahason elementet n
baz t lartsis, gjersis,
gjatsis, peshs etj.
Vren dhe dallon sasin e

elementeve n bashksi.
Cakton pozitn e nj
elementi ndaj elementit
tjetr.
Kupton dallimin midis

numrit dhe numrimit.
61
OBJEKTIVAT E VEANTA
GRUP-MOSHA 4-5
T FMIJS
Numron objektet dhe gjsendet t

cilat i gjenden n mjedisin jetsor
si dhe ato t cilat nuk jan afr tij
(pikturat n mure, personat n
fotografietj.)
Numron me gishtrit dhe luan
7. T kuptoj raportet midis
duke munguar e shtuar pr t arrit
numrave
nj rezultat matematik.
Ndan grupin e objekteve n dy apo
m shum grupe t njjta dhe shef
se prej sa elementesh kto grupe
prbhen dhe ka ka mbetur.
8. T kuptoj veprimet e
Radhit objektet n raport nj me
mbledhjes dhe zbritjes
nj, zbulon kuptimin e ktij raporti
dhe rndsin e saj n
praktik(ndarja e lodrave
fmijve1-1;prgatitja e tryezs pr
ushim1pjat-nj fmij etj).
9. T krahasoj bashksit t cilat Shprndan objektet me radh nj
pas nj,n qifte,n treshe ..etj.
dalloj pr nj apo m shum
Klasifikon gjsendet n grupe
elemente
sipas llojit dhe cilsive t caktuara.
Luan me lodra t cilat I zbrthen
dhe I monton duke I transformuar
n forma t reja.
Numron gjsende duke shtuar dhe
munguar nga nj.
10. T identifikoj dhe dalloj
objektet dhe gjasendet sipas vetive Luan lojra shoqruese,t cilat
prmbajn
t tyre (ngjyra, sasia, forma etj.)
numrime(domino,katror me
numror q vehet n lvizjeetj.
Dialogon pr veprimet e
prditshme,bn pyetje si:sa lug
mungojn n tryez:edhe sa lug
nevojiten pr t pir supn t
gjith,pra n veprimet e
11. T orientohet n hapsir dhe
prditshmris realizon mbledhjen
koh
dhe zbritjen.
Bisedon me t tjert pr zgjidhjet e
veta t ndonj problemi situativ
dhe i vlerson rezultatet e veta.
REZULTATET E
PRITSHME
Kupton raportet midis

numrave.
Kupton veprimet e
mbledhjes dhe zbritjes.
Krahason bashksit t
cilat dallojn pr nj apo
m shum elemente.
Identifikon dhe dallon

objektet dhe gjsendet
sipas vetive t tyre ( ngjyra
sasia forma etj).
Orientohet n hapsir dhe

koh.
Ka kuptim t zgjeruar pr
marrdhniet shkak-pasoj.
62
OBJEKTIVAT E VEANTA
GRUP-MOSHA 4-5
T FMIJS
Vzhgon dhe i komenton rezultatet

e t tjerve-se sa objekte ata i
kan;sa m shum e sa m pak.
Vizaton simbole pr vetn e vet,pr
kopsht,llojet e lodrave pr kndin e
leximit, shenjat e trafikut. shenjn
n dollap..etj, dhe bisedon pr
12. T thelloj dhe zgjeroj
kuptimin pr marrdhnjet shkak- rndsin e tyre.
Bn paraqitjen tabelore t
pasoj
simboleve-sa prej shoqeve kan
fustane t kuq;sa shok mungojn
at dit;sa fmij kan
ditlindjenetj dhe vendos
13. T aftsohet pr tì
shfrytzuar mnyrat e ndryshme t simbolin n kalendar.
Prpilon kalendarin ,dhe, do dit
zgjidhjes s problemeve
e vzhgon datn ,ditn,,muajin
duke manipuluar dhe vendosur
simbolet pr kushtet atmosferike
n ditn konkrete.
14. T aftsohet pr tì krahasuar Komenton simbolet n tabel,i
prpunon ato dhe, rezultatet e
rezultatet gjat llogaritjeve
prpunuara ua prezanton t tjerve.
Bisedon pr radhitjen e ngjarjeve
n hapsir dhe koh.
Bisedon ka ka ndodhur s pari si
arsye dhe ka sht si pasoj e saj.
Luan lojra me pyetje dhe
prgjigje, t cilat fillojn me pse?
15. T vetvlersoj veprimet e
Parashikon rezultatet e ndonj
ndryshme matematike
tregimi,prralle apo ngjarje e
loje.(p.sh.edhe sa lodra na duhen
pr ta organizuar lojn).
Bisedon pr ndonj dukuri apo
ngjarje q ka ndodhur disa her
dhe njehson shumn e tyre.
Vzhgon dhe mendon pr
mundsit e zgjidhjes s t njejtit
problem n mnyra t ndryshme.
Komenton rezultatin me t tjert
dhe bn vlersimin e veprimeve t
tij duke manifestuar gzim .
REZULTATET E
PRITSHME
Shfrytzon mnyrat e
ndryshme t zgjidhjes s
problemeve.
Krahason rezultatet gjat

llogaritjeve.
Vetvlerson veprimet e
ndryshme matematike.
63
OBJEKTIVAT E VEANTA
1.T aftsohet t formsoj

materiali matematik dhe t
krijohen shprehi t shfrytzimit t
tij.
2. T numroj elementet n
bashksi m t mdha dhe ti
krahasoj gjat numrimit.
3. T aftsohet pr t kuptuar
unionin (bashkimin) e bashksive
dhe ndarjen e tyre sipas ngjyrs,
llojit t materialit, forms etj.
4. T jet n gjendje t krahasoj

bashksin n baz t numrit t
elementeve, ngjyrs, forms,
madhsis etj.
GRUP-MOSHA 5-6
T FMIJS
Sendrton dhe fillon t
sistematizoj prvojn e fituar nga
matematika duke u shrbyer me
fjalor dhe shprehje matematike.
Shkathtsohet dhe krijon shprehit
pr shfrytzimin e shprehjeve
matematike gjat aktiviteteve
krijimit t bashksive dhe
rregullimit t tyre n grupe t
veanta duke respektuar disa cilsi
t elementeve.(topi-edhe nj top
me ngjyr t kuq)
Luan me objekte t ndryshme, i
emron ato dhe i nngrupon sipas
disa karakteristikave t veanta.
Numron objektet e ngjashme t
mjedisit jetsor (lapsat, gomat,
karigat)dhe bn dallimin midis
tyre sipas disa cilsive(lapsat-kan
madhsi,ngjyr,gjatsi t ndryshme
Numron objektet sipas sasis-m
shum ,m pak,m pak se,nse
ather.
Bn numrimin n mnyr
suksesive dhe zbrapthi;numron
me numror qift dhe
tek;numron1,2,3,duke shtuar e
duke paksuar.
Bn aktivitete me makina
llogaritse dhe me mjete t tjera n
t cilat jan t shnuara numrort
(telefoni,termometri,peshorja),I
njohin ato,i emron dhe fillojn ta
kuptoj domethnien e tyre.
Objektet e paorganizuara i radhit,
duke shfrytzuar shprehje
matematike si:i pari ,i dyti, i
treti,etj. Duke luajtur me objekte
t ndryshme prpiqet t bn
dallimin midis aktiviteteve me
shprehjet matematike, si :i pari
nj; i dyti-dy; i treti-tre;
REZULTATET E
PRITSHME
Ka fjalor t pasur
matematik dhe ka t
krijuara shprehi t
shfrytzimit t tij
Numron elementet n
bashksi m t mdha dhe i
krahasoj gjat numrimit
Kupton unionin
(bashkimin) e bashksive
dhe ndarjen e tyre sipas
ngjyrs, llojit t materjalit,
forms etj.
Karahason bashksin n
baz t numrit t
elementeve, ngjyrs,
froms, madhsis etj.
64
OBJEKTIVAT E VEANTA
5. T dalloj gjsendet e njjta n

bashksin (grumbullin) e disa
gjsendeve.
6. T orientohet n natyr n
raport me objektet me t cilat jan
t rrethuar.
7. T orientohet n hapsir dhe

koh.
8. T kryej matje t figurave dhe

t krahasojn rezultatet gjat
matjeve.
GRUP-MOSHA 5-6
T FMIJS
Numron elementet e nj bashksie
duke i ndar n bashksi m t
vogla dhe, llogarit rezultatin e
tyre.(jan gjithsejt 5 lule; 6
lapsaetj)
Bn simbole t ndryshme pr t
identifikuar t
vetn,kohn,vendin,kndin e
leximit,shenjat e trafikutetj
Luan dhe rregullon do dit
kalendarin duke vn simbole pr
t veantat e dits konkrete.
Numron objekte e gjra t tjera t
cilat nuk mund ti prek dhe kappikturat,fotografi,ilustracione e
pikturat ndryshme.
Luan me lodra dhe i ndan n dy
apo m shum grupe m elemente
t njjta.,i numron elementet e
tyre dhe konstaton prej sa
elementeve prmbahen dhe sa
sht mbetja.
Gat prditshmris praktikon
marrdhniet n raporte si:nj me
nj; dy me nj;etj.
Shprndan lodrat sipas radhs nj
pas nj;n qifte;duke respektuar nj
kriter.(sipas nj cilsie t caktuar).
Luan me lodra konstruktive ,
zbrthen dhe monton duke
konstruktuar e rikonstruktuar
forma e figura t reja.
Parashikon dhe bisedon me
moshatar pr planin e veprimit
dhe zgjidhjet e ndonj problemi
konkret dhe vlerson rezultate veta
dhe t tjerve.
Vlerson dhe komenton rezultatet e
t tjerve-sa mjete ata i kan;sa
kan m shum e sa m pak.
REZULTATET E
PRITSHME
Dallon materialet sipas

madhsis, peshs dhe i
krahason rezultatet gjat
matjeve.
Dallon gjsendet e njejta

n bashksin (grumbullin)
e disa gjasendeve
Orientohet n natyr n
raport me objektet me t
cilat jan t rrethuar
Orientohet n hapsir dhe
koh
Kryen matje t figurave

dhe krahason rezultatet
gjat matjeve
Njeh trupat gjeometrikkubin, sfern, piramidn

etj.
65
OBJEKTIVAT E VEANTA
9. T njeh trupat gjeometrik

kubin, sfern, piramidn etj.
10. T kuptoj simetrin dhe t

krijoj figura simetrike
11. T dalloj objektet simetrike

dhe asimetrike n natyr 12. T
thellon e zgjerojn m tutje
kuptimin pr marrdhniet shkakpasoj.
13. T aftsohet pr zhgjedhjen e

t njjtit problem n mnyra t
ndryshme.
14. T aftsohet pr ti krahasuar

rezultatet gjat llogaritjeve.
GRUP-MOSHA 5-6
T FMIJS
Luan me objekte e gjsende t
ndryshme duke I vn n pozicione
t ndryshme.(brenda dhe jasht
kutis;para apo pas nj
objekti;krahason gjrat n baz t
pamjes s jashtme dhe
prmbajtjes.(en t njjta me
prmbajtje t ndryshme dhe e
kundrta).
Mson pr pozicionet e ndrtesave
dhe bn krahasime,vizaton planin
sipas kujtess dhe ideve t tij.
Modelon makete t ndrtesave dhe
relief t mjedisit jetsor si dhe
projekton harta sipas modelit apo
kujtess.
Luan lojra sipas rregullave t
parapara(t pozicionohet prpara
banks,mbrapa karigs n an t
djatht, nn tavolinetj.
Bn seleksionimin e klasifikimin
sipas disa kritereve si:pamjes,
prmbajtjes,sasis,cilsis.
Bn dallimin dhe krahason
elementet e grupit sipas di sa
cilsive si:madhsis,forms,
ngjyrs,sasisetj.
Punon sipas modelit t caktuar
paraprak,dhe sipas ides s
imagjinuar.
Bn matje me veprime e pajisje t
prshtatshme (me hapa, krcim,
pllmb t dors, shkop, gota,
lug,etj.)dhe luan me masapeshore,termometr,metri i
rrobaqepsis,en t tejdukshme ,
vizore etj.
REZULTATET E
PRITSHME
Kupton simetrin dhe t

krijojn figura simetrike
Dallon objektet simetrike

dhe asimetrike n natyr
Ka kuptim m t gjer e
m t thell pr
marrdhniet shkak- pasoj
Zgjidh problemin e njejt

n mnyra t ndryshme
Krahason rezultatet gjat

llogaritjeve
66
OBJEKTIVAT E VEANTA
15. T aftsohet pr ti krahasuar

rezultatet gjat llogaritjeve 16. T
aftsohet pr ti vlersuar dhe
sipas nevojs korigjon veprimet e
ndryshme matematikore.
GRUP-MOSHA 5-6
AKTIVITET E MUNDSHME T
FMIJS
Luan lojra tematike
si:shitorja,tregu,kuzhina,bankaetj.
Regjistron t dhnat e matjeve n
mnyr grafike e tabelore dhe bn
krahasime me rezultatet e
moshatarve t tjer.
Vet vlerson veprimet e bra dhe
krijon shprehi pr ti vlersuar edhe
rezultatet e t tjerve.
REZULTATET E
PRITSHME
Vetvlerson dhe sipas

nevojs korigjon
veprimet e ndryshme
matematike.
67
Integrimi ndrfushor
Aktivitetet n fushn e matematiks nuk jan aktivitete t pavarura por ato jan t
ndrlidhura e t ndrthura me fusha t tjera t kurikulit.
Duke u mbshtetur n interesat dhe mundsit e fmijs fusha e matematiks realizohet
m me sukses nse prmbajtjet e prditshmris jetsore ndrlidhen natyrshm m
shprehjet dhe veprimtarit matematike. t fmijs.
Fusha e matematiks ka mundsi t mdha t integrohet me aktivitetet e edukats
fizike dhe shndetsore.
Prmbajtjet e veprimtarive t edukimit fizik dhe shndetsor si : ecja me hapa t vegjl
dhe t mdha ; radhitja n rresht, me nga nj ,dy, numrimi i pari , i dyti me radh ;
krcimi m lartsi e gjatsi t ndryshme; lojrat n grupe,formimi i grupeve nga nj
bashksi m e madhe e fmijve pr t luajtur lojra me mjete t ndryshme si :topi, litari
rrethort, thuprat e gjatsive dhe t ngjyrave t llojllojshme,formimi i rrethit me fmijt
pr t luajtur lojra me top n raport nj me nj ;klasifikimi i rezultateve sipas
pikve;paraqitja tabelore e rezultateve; lojra me topa bore,noti-krahu i djatht dhe i
majt e shum aktivitete t tjera, ofrojn mundsi t shumfishta pr tu integruar n
veprimtarit matematike. Kto aktivitete t mundshme si dhe shum t tjera me
prmbajtje matematike, krijojn rrethana t favorshme q fmija parashkollor ti njeh,
zhvilloj dhe t familjarizohet m fjalorin matematik si dhe, t kuptoj e zhvilloj
nocionet fillestare matematike.
Diskutimet n aktivitetet e gjuhs, prshkrimi i prvojave, alfabeti i gjuhs , vjershat
,tregimet,prrallat, librat e ilustruar me figura dhe trupa gjeometrik dhe numror t
ngjyrosura me ngjyra ...etj jan burime t prshtatshme t cilat realizojn integrim t
natyrshm me prmbajtjet e aktiviteteve matematike.N tregimin e nj ngjarje sipas
kronologjis dhe vendit t zhvillimit fmijt kan mundsi t njohin dhe t perceptojn
kohn ,vendin dhe hapsirn ku sht zhvilluar ngjarja. Gjithashtu,numri i personazheve
n prrall apo n ndonj tregim, ofron shanse pr t numruar dhe pr ti kuptuar raportet
midis tyre(sa personazhe ishin;cili ishte m i gjat e cili m i shkurtr;sa moll ia dha
;edhe sa i mbetn ;cili ishte i pari,po i treti;kush ishte para tij; ishin t bashkuar e m
von u ndan n disa grupe; cili mbeti vetm etj. Kto sekuenca t prezantuara si
shembuj t mundshm n fushn e gjuhs pasurojn prmbajtjet dhe integrohen m
leht n aktivitetet matematike.
Aktivitetet matematike ofrojn knaqsi dhe realizohen me sukses kur integrohen
e ndrthuren me mjedisin e kontekstin jetsor t fmijs. Njohja e vets dhe e bots sht
nj fush q ofron prmbajtje t begatshme pr t msuar matematik.Vet trupi i fmijs
me gjymtyr t fmijs,natyra me tr botn e gjall dhe jot gjall,njerzit,bota bimore
e shtazore,rra,guralect,balta,letra,e shum t tjera .jan pjes integrale t aktiviteteve n
fushn e matematiks. Kto jan premisa mbi t cilat realizohet vzhgimi, perceptimi,
t hetuarit,analiza,sinteza,krahasimi, sintetizimi klasifikimi,induksioni, deduksioni...,
operacione kto t cilat edukojn t menduarit logjik-matematik.
Njohja dhe zhvillimi i t menduarit matematik, ndjeshmria dhe shkathtsit n
aktivitete matematike,integrohen n mnyr t mrekullueshme me botn e fmijs
nprmjet artit figurativ dhe at muzikor .Integrimi i natyrshm midis ktyre fushave
krijon kushte t volitshme q fmijt t familjarizohen me botn e matematiks pa
68
krijuar frik e ankth (nga matematika),emocione kto t cilat shpesh her ln pasoja
gjat jets. Vizatimi dhe ngjyrosja n tema t ndryshme nga jeta ,modelimi ,kolazhet,...etj
ofrojn mundsi t shumfishta pr t ngacmuar shpirtin e nj matematicienti t
ardhshm. Njohja me ngjyrat,dallimi dhe krahasimi i tyre (relacionet) ,numrimi,
seleksionimi dhe klasifikimi si shprehje(operacione) matematike grshetohen dendur dhe
gjejn aplikim n fushn e matematiks. Vizatimi i vijave n form e gjatsi t ndryshme
si:vij e drejt;e lakuar ;e pjerrt,e hapur ,e mbyllur,rrethore dhe i figurave e trupave t
llojllojshm gjeometrik krijojn truall pr zhvillimin e mtejm t koncepteve baz.
Shkathtsia e manipulimit dhe modelimit me materiale dhe mjete t llojllojshme n
fushn e artit figurativ, mundson njohjen e tyre ,pasurimin e fjalorit si dhe perceptimin
e formave t ndryshme gjeometrike. Pikturimi n plhur jo vetm q ngjall emocione
t kndshme por njherit krijon mundsi pr perceptimin e hapsirs dhe pozits s
objekteve e trupave dhe relacionet midis tyre.
Prmbajtjet e kngve ,lojrat ritmike,vallzimi..etj prmbajn prmbajtje sasiore dhe
cilsore t cilat grshetohen me matematikn. Ritmi n vallzim dhe numri i hapave gjat
nj loje ritmike,kahet e lvizjes .prsritja e tyre, lojra me mjete e instrumente t
ndryshme, ofrojn prvetsimin e shum njohurive n fushn e matematiks. Aktivitetet
si:,krcimi n radh,n qift, nj pas nj,njeri para tjetrit n rrath,n kahe t djatht e t
majt...etj. jan veprime t cilat mishrohen me njohjen dhe prjetimin e kuptimeve
matematike. Lozja n instrumente muzikore me tinguj t ndryshm amplitude t
ndryshme t cilat mund t numrohen, t identifikohen pr kah gjatsia dhe t
prsriten, gjithashtu realizojn integrimin ndrfushor me matematikn.
69
FUSHA E AKTIVITETIT:
IV. V. NJOHJA E VETS DHE BOTS
70
1. T zhvillohet krshria pr njohjen e vets dhe bots

2. T njoh vetn- kush jam dhe far mund t bj
3. T zhvillohet siguria, pavarsia n shprehje dhe sjellje -autonomia e personalitetit
4. T njoh, vendos dhe forcoj relacionet dhe komunikimin me mjedisin jetsor
(sociale e t tjer)
5. T njoh nevojn dhe mundsin e mbrojtjes dhe t shkathtsohet ta mbroj vetn
dhe t tjert
6. T msohet t vlersoj dhe respektojn mjedisin jetsor (botn e gjall dhe jo t
gjall)
7. T zhvilloj ndjenjn se i prket mjedisit jetsor
8. T njeh, vlersoj dhe respektoj mjediset e kulturat e tjera- ndryshe nga e vetja
9. T zhvillohen aftsit krijuese
10. T zhvillohet sensi pr vetkritik dhe kritik
71
OBJEKTIVAT E VEANTA
GRUP MOSHA 3 4
FMIJS
N aktivitete t prditshme vzhgon

dhe njihen me trupin e vet dhe
1. T inkurajohet dshira, nevoja aftsit e veta;
N aktivitete studion trupin e vet
dhe krshria pr njohjen e vets
dhe funksionimin e tij (gjat
dhe bots
ushqimit studion si i ndihmojn
syt, hunda, kmbt, dhe duart,si t
sjell ushqimin n goj...etj.)
2. T krijoj situata jetsore pr
Prjeton ndijimet e veanta
nxitjen dhe zhvillimin e
krshris pr njohjen e vets dhe shqisore si:dgjon, nuhat, shijon,
prek,prcakton se nga fryn era
bots
dhe, njeh funksionin e tyre( p.sh.
shqisat e njoftojn para
rrezikut,muskujt i ndihmojn n
3. T mbshteten, nxiten dhe
inkurajohen pse-t dhe t vehet n lvizje,si t largohet nga
rreziku,etj).
situata t marr apo zbulon
Aktivitete prmes lojrave t
prgjegjet.
ndryshme t qllojn sipas
shijes,ers,madhsis,forms,etj.;
Ushtron ndijimin e t prekurit duke
4. T nxitet e aftsohet pr
prekur e qlluar prej cilit material
njohjen e identitetit personal
sht ndrtuar objekti;
(emri, mbiemri, mosha, gjinia,
Bn aktivitete konstruktive n t
prkatsia familjare etj.)
cilat fmija prjeton suksesin e vet
dhe ka rast t ndiej knaqsi n
to.(formon qndrim pozitiv pr
5. Ti formsoj prfytyrimet pr
vetn);
at q mund t bjn pr vetn
Zhvillon aktivitete t imitimit
dhe mjedisin jetsor
simbolik,prkatsisht paramendon
vetn n ndonj situat jetsore ku
demonstron ndjenjn e rritjes s
6. T kultivoj imagjinatn dhe
aftsit e t shprehurit me lvizje besimit dhe siguris n vete;
Bn aktivitete pr tu angazhuar n
dhe fjal
periudha m t gjata kohore dhe
sfidohen n aktivitetin konkret.
(provojn mundsit t dhe aftsit
7. T hetoj, njoh e kuptoj
e tyre);
emocionet e veta dhe t tjerve
Bisedon pr vshtirsit,konfliktet
dhe t zhvilloj aftsin e
dhe prparsit me t tjert me
bashkndjesis
qllimt identifikimit t ndjenjs
pozitive dhe negative;
REZULTATET E
PRITSHME
Shpreh dshirn dhe

krshrin pr njohjen e
vets dhe bots.
Guxon t pyes dhe

krkon prgjegje nga t
tjert ose orvatet t gjej
prgjegjn.
Njoh emri, mbiemri,

mosha, gjinia, prkatsia
familjare etj.
Bn veprime pr vetn
dhe pr mjedisin jetsor.
Esht n gjendje t shpreh

imagjinatn e tij me lvizje
dhe fjal.
I heton, njeh e kupton

emocionet e veta dhe t
tjerve dhe bashkndjen
me t tjert.
Shpreh qndrimet e veta.
72
OBJEKTIVAT E VEANTA
8. T nis tì zhvilloj dhe t

shpreh qndrimet e veta
9. T aftsohet pr tù
identifikuar me personat dhe
personazhet pozitiv(nga familja,
mjedisi social jasht familjar, n
prmbajtjet artistike, as-media
etj.)
10. T aftsohet tì gjykoj
sjelljet negative personale apo
sjelljet e shembujt negativ n
mjedisin jetsor
11. T zhvilloj siguria dhe

vetbesimi
12. T nis t shkathtsohet pr

tù prballur me situatatat
jetsore ta mbroj vetn dhe t
tjert.
13. T aftsohet t prfundoj

detyrn e filluar,
14. T njoh e ta kuptoj varsin

reciproke t tij dhe t mjedisit
jetsor
GRUP MOSHA 3 4
FMIJS
T zhvilloj diskutime me pyetje
pr ekzistencn e tij, lindjes s tij,
vdekjes,ciklet e jets etj;
Bn aktivitete n t cilat
identifikohen, kuptojn e
respektojn gjinin e vet dhe aftsit
e veta;(tregojn emrin e tyre t plot,
prdorin shkathtsit adekuate
sociale pa dallim gjinor);
Luan lojra simbolike me role pr tu
identifikuar me persona e
personazhe pozitive t mjedisit
jetsor (prvetson modele t sjelljes
dhe jets s prbashkt,mson role
dhe profesione shoqrore,bhet
mjek, edukator, nnetj.);
Aktivitete ku msojn pr shndetin
e vet, sigurin dhe parandalimin nga
lndimet;
Aktivitete n t cilat shfrytzon
shqisat,prkatsisht shqisn e shijes
duke vn theksin q mos t
konsumohen gjra helmuese t cilat
dmtojn shndetin;
Aktivitete ku fitojn eksperienc pr
gjallesat shum t vogla apo t
padukshme me qllim t ruajtjes s
shndetit dhe higjiens s duarve
dhe dhmbve ;
Luan lojra t ndryshme
si:kng,shaka,gjegjza,barsoleta
prralla t cilat i kan prjetuar
gjeneratat e mparshme.(njihet me
kulturat e njerzimit n kohn e
mparshme);
Bjn vizita, ekskursione dhe
prmes tregimeve, ilustrimeve etj,
njihen me komunitetin e afrt, njihet
me bibliotekn, teatrin, shkolln,
spitalin, postn etj.;
REZULTATET E PRITSHME
Tregon shenja t identifikimit me

personat dhe personazhet pozitiv
(nga familja, mjedisi social jasht
familjar, n prmbajtjet artistike,
mas-mediat etj.)
Gjykon sjelljet negative personale

apo sjelljet e shembujt negativ n
mjedisin jetsor.
Tregon shenja t sigurias dhe

vetbesimit.
Tenton t mbrojn vetn dhe t

tjert.
Prfundon detyrn e filluar.
Njeh dhe kupton varsin

jetsor.
73
OBJEKTIVAT E VEANTA
15. T ket prgjegjsi pr

fjaln, sjelljet dhe veprimet e
veta
16. Tì njoh dhe tì kuptoj

sjelljet e pranueshme dhe t
papranueshme n mjedisin
jetsor dhe t sillet konform tyre
17. T zhvilloj kuptimin dhe

vlersimin e ndjenjave dhe
pikpamjeve t t tjerve
18. T zhvilloj kuptimin e t

drejtave t veta dhe t tjerve
dhe tì respektoj ato
19. T kujdeset pr mbrojtjen e

mjedisit jetsor dhe ta kultivoj
at.
20. T zhvilloj interesin pr

botn bimore dhe shtazore
GRUP MOSHA 3 4
FMIJS
Bisedon pr familjen e vet dhe at
q njeh ku ka mundsi t shpreh
prjetimet e veta e t njeh mnyra t
ndryshme jetsore n familje:
Bashkpunon n prgatitjen dhe
planifikimin e festave t ndryshme
duke i respektuar dallimet e
kulturave t ndryshme;
Bisedon e diskuton pr sjelljet e
prgjegjshme pr afirmimin e
individualitetit t tyre;(pr veshje
,muzik, respektimin e jets private,
bindjeve,nevojave t shokutetj.);
Zhvillon aktivitete jo diskriminuese
n t cilat mundsohet zhvillimi i
ndjenjs s siguris dhe asaj
sociale(gjinia,prejardhja sociale dhe
kulturore,fes,konstruksionit
trupor,etj.);
T zhvilloj aktivitete n t cilat
msojn rregullat e sjelljes s
kulturuar.(t mos i pengon tjetrit,t
respektoj autonomin e individit ,t
kt qndrim dhe vendosje
autonome, ndarje t prgjegjsive
pr vendimet e ndrmarra s
bashkuetj);
Bn shtitje n natyr dhe viziton
kopshtin zoologjik, parkun, fushat
pjellore ,pyllin,etj ku vzhgojn,
krkojn, krahasojn, kujdesen dhe
mirmbajn bimt dhe shtazt n
mjedisin e afrt jetsor;
Vzhgon gjallesat dhe bisedojn pr
far kan par dhe,marrin
informacione n media t
ndryshme(TV. Ilustrime , libra,etj);
Vizatojn me teknika t ndryshme
bimt,shtazt,dhe imitojn zret e
lvizjet e tyre;
REZULTATET E PRITSHME
Tregon prgjegjsi pr fjaln,

sjelljet dhe veprimet e vet.
Njeh dhe kupton sjelljet e

pranueshme dhe t papranueshme
n mjedisin jetsor dhe t sillet
konform tyre.
Din se edhe t tjert kan ndjenja e

pikpamje dhe nis dhe tì
vlersoj ato.
I njeh dhe i kupton t drejtat e veta

dhe t tjerve dhe i respekton ato.
Kujdeset pr mbrojtjen e mjedisit

jetsor dhe e kultivon at.
Ka interes pr botn bimore dhe

shtazore.
Njeh dhe i kupton veorit e

qenjeve t gjalla dhe jo t gjalla.
74
OBJEKTIVAT E VEANTA
21. T njoh e kuptoj veorit e

qenjeve t gjalla dhe jo t gjallla
22. T inkurajohet krshria pr

njohjen dhe t kuptuarit e
dukurive natyrore
23. T krijoj shprehi - t

higjiens personale, t higjiens
dhe kultivimit t ambientit, t
sjelljeve t kulturuara dhe t
puns
24. T zhvilloj iniciativ pr t

hulumtuar mjedisin jetsor
GRUP MOSHA 3 4
FMIJS
Vzhgon lvizjen dhe e shqyrtojn
shkakun e saj ,kuptojn se ka e
kushtzon lvizjen.(njeriut i nevojitet
ushqimi, makins i nevojitet karburanti,
mullirit uji apo era,);
Vzhgon ndryshimet n mjedisin
jetsor n nj cikl m t gjat kohor
(vzhgon ritn e luleve, klyshve etj.);
Bisedon pr ngjarjet dhe krahason e
konstaton renditjen e tyre,
kohzgjatjen,..etj (rendit fotografit
sipas kronologjis, rindrton nj
tregim,konstaton kohn,etj.);
Vzhgon dukurit natyrore si:qiellin ,
ylberin, hnn, rretetj.i prshkruan
ato dhe krkon informacione nga
burime t ndryshme;
Luan dhe modelon me materiale t
llojllojshme dhe njihet me veorit e
materialeve, zbulon origjinn e tyre
(balta, druri, lkura, hekuri, magneti etj.
Konstrukton me materiale elastike dhe
konstatojn karakteristikat e tyre (teli,
shkopit elastik etj.);
Luan me uj, rr, bor, ajr,,etj. i
percepton ato dhe njihet me cilsit e
tyre dhe eksperimenton me kto.
(przien ujin me ngjyra,me substance t
ndryshme,luan me rr dhe formon
figura t ndryshme, prek born dhe
heton ndryshimin e gjendjes agregate t
saj, luan me balona n ajr,etj);
Bn matje t sasis me njsi jo
standarde(got,lug,shuplak t
dors,etj.
Bn grumbullimin e materialeve t
ndryshme mbeturinave t veanta dhe i
riciklon ato. Zhvillon aktivitete punuese
ku njeh dhe fillon ti kuptoj raportet
midis njerzve n proces t puns dhe
vartsi reciproke me botn e gjall dhe
jo t gjall;
REZULTATET E
PRITSHME
Ka krshri pr njohjen
dhe t kuptuarit e
dukurive natyrore.
Ka shprehi t higjiens
personale, t higjiens
dhe kultivimit t
ambientit, t sjelljeve t
kulturuara dhe t puns.
Tregon iniciativ pr t
hulumtuar mjedisin
jetsor.
75
OBJEKTIVAT E VEANTA
1.T inkurajohet dsjira, nevoja

dhe krshria pr njohjen dhe t
kuptuarit e vetvetes dhe botes.
2. Te krijoj situata jetesore per

krshris pr njohjen dhe t
kuptuarit e vetes dhe bots.
3. T mbshtes dhe nxitet dhe

inkurajohen pr pse-t e
vazhdueshme dhe vehet n
situata t marr apo zbulon
pergjegjet.
4. T nxitet dhe aftsohet pr

identitetit persoanl (emri,
mbiemri, mosha, gjinia,
perkatesia familjare, profesioni i
prinderve, perkatesia ambientale
etj.)
5. T zgjeroj prfytimet dhe t

thelloj bindjet pr at q mund
t bn pr veten dhe mjedisin
jetsor.
GRUP MOSHA 4-5

FMIJS
Zhvillon aktivitete n t cilat ushtrojn
aftsin e t vzhguarit dhe t
perceptuarit t trupit t vet;
Inicion aktivitete prmes lojrave
imituese,dramatike,fiksimit,...etj .ku
ushtrojn imagjinatn;
Realizon aktivitete praktike,fitojn
prvoj dhe perceptojn me vmendje
trupin vet dhe ndryshimet fiziologjike
t organizmit n situata t ndryshme
jetsore;
N aktivitete t ndryshme krkuese
bjn identifikimin e ndijimeve dhe
prmes eksperimentimit hetojn
veorit e gjsendeve dhe dukurive t
mjedisit jetsor;
Bisedon me t tjert pr ndijimet dhe
prjetimet e tyre gjat aktivitetit
konkret;(luajn lojra pr t qlluar
materialin e objekteve e
gjsendeve...etj.);
Konstrukton me materiale t ndryshme
pr tu knaq dhe prjetuar suksesin e
tij bisedojn pr emocione personale
pozitive dhe ato t negative dhe
dgjojn me kujdes shprehjet
emocionale t tjerve;
Bn aktivitete n t cilat krkohet
durim dhe prpjekje pr t quar punn
deri n fund;
Komunikon pr prparsit dhe
pengesat gjat veprimeve t tyre n
aktivitet dhe identifikojn aftsit e
tyre;
Luan lojra n t cilat mson pr t
rezistuar dhe zgjidhur situatn
problemore;(t prballen n situata
konfliktuoze);
Bisedon e shqyrton me t tjert pr
sjelljet e prgjegjshme t cilat
afirmojn individualitetin e tyre;
REZULTATET E
PRITSHME
Shpreh dshir, nevoj dhe

krshri n situata t
ndryshme pr njohjen dhe t
kuptuarit e vets dhe bots
Me guxim dhe vazhdimisht

shtron pyetje, krkon t marr
prgjegjje apo zbulon
prgjegje
Njeh dhe kupton identitetin

personal (emri, mbiemri,
mosha, gjinia, prkatsia
familjare, profesioni i
prindrve, prkatsia
ambientale etj.)
Shpreh prfytyrimet dhe

bindjet pr at q mund t
bj pr vetn dhe mjedisin
jetsor
Shprehet me lvizje , fjal

dhe krijime t ndryshme etj.
Heton, njeh e kupton

tjerve dhe bashkndjeson
dhe vetprmbahet
76
OBJEKTIVAT E VEANTA
6. T kultivon imagjinaten dhe

aftsit e t shprehurit me
lvizje, fjel dhe krijime t
ndryshme etj.

bashkndjesis e t
vetprmbajtjes.
8. T formsoj, shpreh e
shpjegoj qndrimet e veta.
9. T aftsohet pr tu
personazhet pozitive (nga
familja, mjedisi socialjasht
familjar, n prmbajtjet artistike,
as-media etj.)
10. T aftsohet ti gjykoj

mjedisin jetsor.
11. T zhvillohet siguria dhe

vetbesimi.
GRUP MOSHA 4-5

FMIJS
Zhvillon aktivitete jo diskriminuese n
t cilat msohen pr respektimin e
gjinis,prejardhjen
sociale,kulturore,fetare,pamjen
fizike...etj.;
Inkuadrohen n aktivitete n t cilat
msojn rregullat e sjelljes s
kulturuar ,prkatsisht zhvillojn
ndjesin pr t dgjuar tjetrin,t
respektoj autonomin personale dhe t
individit tjetr si dhe prgjegjsin pr
vendimet e ndrmarra s bashku;
Bn pyetje dhe knaqin krshrin
pr shtjet t cilat kan interes.(pr
proceset jetsor,
frytzimi,lindja,rita,shumzimi,mplakj
a,...etj);
Bn aktivitete n t cilat fiton prvoja
konkrete me ndryshimin e roleve t
gjinive t ndryshme n lojra specifike
dhe aktivitete ndryshme
konkrete.(punt e amvisnis ,
profesionet e ndryshme,...etj.);
N lojra simbolike identifikohen me
persona e personazhe pozitive dhe
prshkruajn pozitiven n kto
modele;
Bn shtitje dhe vizita pr t fituar
prvoj q t mbrojn dhe ruajn
shndetin.(t rruajn shndetin nga
mikrobet,t mbrohen nga t
ftohtit,helmimit,...etj.);
Dgjon kng,tregime
prralla,gjegjza t mjedisit t afrt
dhe t kulturave t tjera prmes
librit,tv. ilustrimeve ,...etj;
Bn vizit institucioneve t profileve
t ndryshme
si:biblioteka,teatri,muze,spital,shkoll,
...etj.dhe njihen me rolin e
profesioneve t ndryshme;
REZULTATET E
PRITSHME
Shpreh e shpjegon
qndrimet e veta
Tregon shenja t
identifikimit me personat
dhe personazhet pozitiv
(nga familja, mjedisi
social jasht familjar, n
prmbajtjet artistike, asmedia etj.)
Gjykon sjelljet negative

personale apo sjelljet e
shembujt negativ n
mjedisin jetsor
Ka siguri dhe vetbesimi
Prballet me situatatat
jetsore- mbron vetn
dhe t tjert
Prfundon detyrn e
filluar, at sfidese dhe q
kryhet me vshtirsi
77
OBJEKTIVAT E VEANTA
GRUP MOSHA 4-5

FMIJS
Bisedon pr familjen e vet,ndjenjat

e prkatsis-familjes,grupit,dhe t
12. T nis t shkathtsohet pr tu njerzve t tjer jasht
familjes,shpreh prshtypjet e veta
prballuar me situatat jetsore ta
pr punn q bjn,pr ndjenjat ndaj
mbroj veten dhe t tjert.
tyre,pr raportet midis tyre...etj;
Bashkpunon n planifikimin dhe
prgatitjet e kremtimit t festave
apo manifestimeve t ndryshme
detyrn e filluar, apo sfiduese dhe duke respektuar dallimet e
kulturave t ndryshme;
q kryhen me vshtirsi.
Luan dhe zhvillon aktivitete n t
cilat duhet t respektojn rregullat e
paracaktuara si dhe t justifikojn
veprimet e tyre dhe t tjerve n
14. T njeh dhe ta kuptoj
situata t ndryshme;
varsin reciproke t tij dhe t
Zhvillon aktivitete n t cilat
mjedisit jetsor.
krkohet ndrveprim me t tjert
pr t arritur rezultatin e duhur pa e
penguar tjetrin n aktivitet dhe
15. T ket prgjegjsi pr fjaln, vetdijesimi pr t drejtat e t
tjerve dhe t vets;
sjelljet dhe veprimet e veta.
N aktivitete t prbashkta
respektojn njeri tjetrin duke dalluar
sjelljet e hijshme e t pa hijshme,
16. Ti njoh dhe ti kuptoj sjelljet ndihmohen kur sht nevoja,(kur
e pranueshme n mjedisin jetsor sht i lnduar,i prekur ,i
piklluar,...etj.);
dhe t sillet konform tyre.
Bn shtitje n natyr,vizitojn
mjedise jetsore n t cilat
krkojn,dallojn,bjn krahasime,
17. Ti identifikoj e kuptoj dhe kujdeset dhe mirmban botn
bimore dhe at shtazore;
gjykoj sjelljet e papranueshme
Vzhgon dhe dallojn ndryshimet
n mjedisin social.
n mjedisin jetsor,i prshkruajn
veorit karakteristike t tyre dhe i
prcjellin zhvillimin e tyre pr nj
koh m t gjat;
18. T kuptoj dhe vlersoj
ndjenjat dhe pikpamjet e t
tjerve.
REZULTATET E
PRITSHME
Njeh e kupton varsin

reciproke t tij dhe t
mjedisit jetsor
Ka prgjegjsi pr fjaln,
sjelljet dhe veprimet e veta
Njeh dhe kupton sjelljet e

pranueshme n mjedisin
jetsor dhe t sillet
konform tyre
Identifikon, kupton dhe

gjykon sjelljet e
papranueshme n mjedisin
social
Kupton dhe vlerson

ndjenjat dhe pikpamjet e
t tjerve
Kupton t drejtat e veta

dhe t tjerve dhe ti
respekton ato.
Kujdeset pr mbrojtjen e
mjedisit jetsor dhe e
kultivon at
Ka interes pr ta kuptuar
botn bimore dhe shtazore
dhe ta kultivoj at
78
OBJEKTIVAT E VEANTA
GRUP MOSHA 4-5

FMIJS
Bisedon pr ndodhit e ngjarjet i

konstatojn ato dhe i renditin sipas
kronologjis , rndsis,
drejtave t veta dhe t tjerve dhe cilsis,...etj.
Vzhgon dukurit n natyr i
ti respektoj at.
prshkruajn verbalisht dhe
figurativisht ato duke i kompletuar
20. T zhvilloj interesimin e
me informacione nga burime t
mtutjeshm pr botn bimore
dhe shtazore dhe ta kultivoj at. ndryshme;
Modelon dhe konstrukton me
21. T njoh dhe kuptoj veorit e materiale te llojllojshme dhe njihet
me cilsit e tyre dhe prpiqet t
qenieve t gjalla dhe jo t gjalla.
zbuloj prbrjen e tyre;
Vzhgon dhe kupton shkakun e
22. T inkurajohet krshria pr
lvizjes,t analizoj raportet shkaknjohjen dhe t kuptuarit e
pasoj;
dukurive natyrore.
Manipulon me mjete e materiale t
ndryshme duke i njohur e zbuluar
23. T krijoj shprehi t higjiens
mundsit e transformimit dhe t
personale, t higjiens dhe
kutivimit t ambientit, t sjelljeve prdorimit t tyre;
Zhvillon lojra t llojllojshme me
t kulturuara dhe t puns.
uj, rr, balt, bor, ajr,...etj t
cilat i njeh dhe i kupton cilsit e
tyre (ngjyrn, gjendjen agregate,
ern, peshn,vllimin,...etj);
24. T zhvilloj iniciativa pr t
Eksperimenton n krkim t
hulumtuar mjedisin jetsor.
zbulimit t vetive karakteristike t
substancave tretse dhe jo tretse si
dhe materieve t tjera n natyr;
N aktivitete t prditshme dhe ato
t veanta bn matje t masave me
njsi jo standarde (pllmb t
dors, got, lug, hapa t
ecjes,...etj);
Grumbullon materiale t ndryshme
ricikluese i seleksionon dhe i
klasifikon ato sipas nevojs n
aktivitetin prkats;
N aktivitete ndrvepruese me
mjedisin jetsor kuptojn raportet e
vartsis reciproke t tyre me botn.
REZULTATET E
PRITSHME
Njeh dhe kupton veorit

e qenjeve t gjalla dhe jo t
gjallla
Shpreh krshri pr
dukurive natyrore
kultivimit t ambientit, t
sjelljeve t kulturuara dhe
t puns
Tregon iniciativa pr t
79
OBJEKTIVAT E VEANTA
1. T jet i inkurajuar t thelloj

m tutje dshirat, nevojat dhe
krshrin pr njohjen dhe t
2. T krijoj situata jetsore pr

krshris pr t njohur dhe t
kuptuar veten, botn dhe
ndryshimin e saj pr nevojat e
njeriut
3. T mbshtetet, nxiten e
inkurajohen pyetjet e
vazhdueshme , t vehen n situata
t marrin apo zbulojn prgjegjet,
t bisedojn pr shkakun dhe
pasojn
4. T nxitet e aftsohen pr
identitetit personal (emri,
prkatsia familjare, profesioni i
prindrve, prkatsia ambientale,
ajo kombtare-gjuha, teritori,
simbolet etj.)
5. T zgjroj prfytyrimet dhe t

thellon bindjet pr at q mund t
bjn pr vetn dhe mjedisin
jetsor si dhe kufizimet pr t
br
GRUP MOSHA 5-6

FMIJS
realizohet vzhgimi e veprimeve t
trupit t vet dhe me vetbesim
percepton shprehjen e vets n
detyrat personale;
Studion trupin e vet,
funksionalitetin e organeve t trupit
n realizimin e veprimeve konkrete;
Bisedon me t tjert pr
shkathtsit apo ngathtsit e trupit
t vet n veprimtari t caktuara;
Prmes aktiviteteve t veanta
praktike ushtrojn ndijimet(t
prekurit,t parit, nuhatjes,..)i
identifikojn dhe i prshkruajn n
mnyr verbale far kan
hetuar.(cilsit e
materialit,dukurive,gjsendeve...);
Konstrukton me materiale t
llojllojshme me t cilat krijojn
produkte nga t cilat fitojn
vetbesim n t arriturat e tyre;
Bn aktivitete m komplekse t
cilat krkojn koh dhe
qndrueshmri m t fort pr ti
realizuar ato;
Bisedon pr prjetimet e tij gjat
aktivitetit duke br identifikimin e
emocioneve t kndshme dhe ato t
pa kndshme;
N aktivitete komunikon pr
prparsit dhe dobsit personale
dhe jan t hapur n sugjerimet e t
tjerve;
Zhvillon aktivitete pyetje-prgjigje
n tema t cilat kan interes;
Bn aktivitete duke shfrytzuar
shkathtsi adekuate sociale pa
dallim gjinor,marin role t gjinis
s kundrt;
REZULTATET E
PRITSHME
Shpreh dshir, nevoj dhe
krshri pr njohjen dhe t
N situata jetsore sht i
nxitur dhe ka krshri pr
vets dhe bots dhe
ndryshimin e saj pr
nevojat e njeriut
Pyet, krkon merr dhe
zbulon prgjegjet,
bisedon pr shkakun dhe
pasojn
Njeh dhe kupton
identitetit personal (emri,
prkatsia familjare,
profesioni i prindrve,
prkatsia ambientale, ajo
kombtare-gjuha, teritori,
simbolet etj.)
Esht i bindur pr at q
mund t bjn pr vetn
dhe mjedisin jetsor si dhe
kufizimet pr t br
Shpreh imagjinatn me
lvizje, fjal dhe krijime t
ndryshme etj.
80
OBJEKTIVAT E VEANTA
6. T kultivoj imagjinatn dhe

aftsit e t shprehurit me
lvizje , fjal dhe krijime t
ndryshme etj.

bashkndjesis e t
vetprmbajtjes.
8. T formsoj, shpreh e
shpregoj qndrimet e veta dhe
t tregoj tolerance ndaj
mendimit ndryshe t tjetrit
9. T aftsohet pr tù
personazhet pozitiv(nga familja,
mjedisi social jasht familjar,
n prmbajtjet artistike, msmedia etj.)
10. T aftsohet tì gjykoj

mjedisin jetsor
11. T zhvillohet
siguria,vetbesimi dhe pavarsia
GRUP MOSHA 5-6

FMIJS
Luan lojra t llojllojshme simbolike
n t cilat modelojn sjellje dhe
veprime mbi bazn e personave dhe
personazheve pozitive;
N aktivitetet e prditshmris
praktikisht mson pr preventivn e
ruajtjes s shndetit(mnyrn e t
ushqyerit t shndosh,nevojat e tjera
fiziologjike,mbrojtja nga
infektimet,..etj);
Zhvillo aktivitete n t cilat zgjerojn
njohurit pr historit e
njerzimit,kulturn e popullit t vet
dhe t tjerve;
Bn vizita n komunitetin e afrt n
shkoll,teatr,bibliotek,post,...etj.dhe
komunitete t tjera me t cilat njihet
prmes librave, ilustracioneve,
filmit,tregimeve prrallave,...etj.;
Bisedon pr familjen e vet dhe
familje t tjera,japin sqarime pr
drejtimin e vendimit t shtpis,pikat e
referimit pr tu gjendur n hapsir;
Bashkpunon n prgatitjen e
kremteve t ndryshme dhe msojn ti
respektojn dallimet e kulturave t
ndryshme;
Tregon tregime dhe rrfime nga
fmijria e hershme, si ka qen dhe
far ka br n situata e raste t
veanta;
Diskuton pr sjelljet e prgjegjshme
t cilat jan afirmative pr zhvillimin e
personalitetit t shndosh;
Flet pr sfidat n bot dhe diskuton pr
sigurin dhe t drejtat e tyre gjinore,
sociale, fetare, kulturore...etj.;
REZULTATET E
PRITSHME
Heton, njoh e kupton
tjerve dhe t zhvillon
aftsin e bashkndjesis
e t vetprmbajtjes
Shpreh e shpregon
qndrimet e veta dhe
tregon toleranc ndaj
mendimeve ndryshe t
tjetrit
Identifikohet me personat
dhe personazhet pozitiv
(nga familja, mjedisi
social jasht familjar, n
prmbajtjet artistike, msmedia etj.) dhe shpjegon
shkakun e identifikimit
Gjykon sjelljet negative
personale apo sjelljet e
shembujt negativ n
mjedisin jetsor
Ka siguri, vetbesimi dhe
pavarsia- autonomi t
personalitetit
Prballet me situatata
jetsore-mbron vetn dhe
t tjert
Prfundon detyrn e
filluar, ato sfidese dhe at
q kryhet me vshtirsi
dhe t flet lirshm pr
vshtirsit-tregon shenja
t mburrjes
81
OBJEKTIVAT E VEANTA
12. T nis t shkathtsohet pr

tù prballur me situatatat
jetsore- ta mbroj vetn dhe t
tjert

detyrn e filluar, ato sfidese dhe
q kryhen me vshtirsi dhe t
flas lirshm pr t
14. T njoh e ta kuptoj varsin

jetsor
15. T ket prgjegjsi pr

fjaln, sjelljet dhe veprimet e
veta
16. Tì njoh dhe tì kuptoj

sjelljet e pranueshme n
mjedisin jetsor dhe t sillet
konform tyre
17. Tì identifikoj e kuptoj

dhe gjykoj sjelljet e
papranueshme personale dhe t
t tjerve
18. T kuptoj dhe vlersoj

ndjenjat dhe pikpamjet e t
tjerve
GRUP MOSHA 5-6

FMIJS
Bne aktivitete prmes s cilave
msojn pr mirkuptimin ndaj t
tjerve dhe marin iniciativ pr ti
ndihmuar,antarve t familjes dhe
njerzve n mosh si dhe atyre me
aftsi t kufizuara;
Aktivitete praktike prmes t cilave
mson rregullat e sjelljes s
kulturuar si:respektimi i prons,
autonomis s individit,ndarje t
prgjegjsive etj,;
Bn shtitje n natyr dhe n
mjedise t tjera kulturore n t cilat
njohin ,krkojn ,analizojn kujdesn
dhe i mirmbajn ato;
Viziton kopshtin zoologjik,dhe
mjedise t tjera n t cilat njihen me
botn shtazore dhe bimore;
Vzhgoj gjallesat dhe kmbejn
prshtypjet e tyre pr to ,marrin
informacione nga burimet e ndryshme
si: tv, ilustrimet, librat,filmi,...etj.;
Modeloj e vizatojn me mjete e
materiale t ndryshme n baz t
modelit apo prfytyrimeve gjsendet
dhe gjallesat e mjedisit jetsor;
Zhvilloj aktivitete prmes s cilave
kuptojn raportet shkak-pasoj
parashikojn prfundimin;
Vzhgoj ndryshimet n mjedisin
jetsor n nj cikl m t gjat
kohor;
Interpreton ngjarjet dhe bisedon me t
tjert pr to, i krahason dhe bn
radhitjen e ngjarjeve,dukurive sipas
kronologjis apo ndonj kriteri tjetr;
Vzhgoj dukurit
natyrore,shiun,ern,qiellin,ylberin,..etj
pyet dhe krkon informacion nga t
tjert dhe nga burimet e tjer;
REZULTATET E
PRITSHME
Njeh dhe kupton varsin
reciproke t tij dhe t
mjedisit jetsor
Ka prgjegjsi pr fjaln,
sjelljet dhe veprimet e
veta
Njeh dhe kupton sjelljet
e pranueshme n mjedisin
jetsor dhe t sillet
konform tyre
Identifikon, kupton dhe
gjykon sjelljet e
papranueshme personale
dhe t t tjerve
Kupton dhe vlerson
ndjenjat dhe pikpamjet e
t tjerve
Kupton t drejtave t veta
dhe t tjerve dhe krkon
tì respektoj ato
Kujdeset, mbron e
kultivon mjedisit jetsor
Tregon interes pr botn
bimore dhe shtazore dhe e
kultivon at
Ka njohuri dhe aftsi ta
kuptoj botn e gjall dhe
jo t gjall
82
OBJEKTIVAT E VEANTA

drejtave t veta dhe t tjerve dhe
tì respektoj ato
20. T kujdeset pr mbrojtjen e
mjedisit jetsor dhe ta kultivoj
at
21. T zhvilloj interesin e m
tutjeshm pr botn bimore dhe
shtazore dhe ta kultivoj at.
22. T thelloj e kuptoj njohurit
pr botn e gjall dhe jo t gjall
23.T inkurajohet krshria pr
dukurive natyrore
24. T krijoj shprehi - t
higjiens personale, t higjiens
dhe kultivimit t ambientit, t
sjelljeve t kulturuara dhe t
puns.
25. T zhvilloj iniciativa pr t
GRUP MOSHA 5-6

FMIJS
Konstrukton e bn modelime m
materiale t llojllojshme dhe njihet
me veorit tyre dhe vetit e
transformimit n form e prmbajtje
tjetr;
Bn shtitje n natyr n t gjitha
stint e vitit dhe njihet me
ndryshimet atmosferike e veori t
tjera n kto stin t vitit;
Punon kalendar vjetor dhe bjn
paraqitjen grafike t ngjarjeve dhe
fenomeneve natyrore n te;
Eksperimenton me uj,rr,bor,dhe
n ajr dhe njihen me veorit e
tyre dhe ndryshimet e tyre
agregate;
Bn matje me njsi jo
standarde(got,lug,hapa t
ecjes,..etj.);
Grumbullon materiale ambalazhi
dhe ato t cilat kan prdorim
riciklues i seleksionojn sipas
cilsis pr ti shfrytzuar ;
msojn pr rregullat e protokollit
t dokeve e zakoneve tradicionale
dhe t atyre civilizuese.(zakonet
kombit t vet e t popujve t tjer);
Bn aktivitete prmes t cilave
fillojn t kuptojn varsin
reciproke midis tij dhe bots s
gjall dhe jo t gjall.
REZULTATET E
PRITSHME
Ka krshri pr njohjen
dhe t kuptuar e dukurive
natyrore- shkakun dhe
pasojn
kultivimit t ambientit, t
sjelljeve t kulturuara dhe
t puns
Tregon pavarsi dhe

kreativitetet n iniciativa
pr t hulumtuar mjedisin
jetsor
83
VI. 5. 11. Integrimi ndrfushor
84
85
Prdorimi i lends apo tems pr integrim n Web format t prvojave t msimit prgjat kurrikuls
Web shembulli 1: T qenit t shndetshm
Fushveprimet dhe aktivitetet

e kurrikuls
Duke prdorur nj lend apo tem,
fmijve u ofrohet mundsia q t
msojn pr vetveten se ka dijn dhe
ka munden. Ata mund t punojn n
mnyr t pavarur, kurse msuesi
mund tu ndihmoj n zhvillimin e
aftsive dhe ideve t tyre.
Msuesi mund t prdor kt web
format, pr ti planifikuar prvojat
kye pr fmijt, bazuar n aftsit
dhe interesimin e tyre.
Aftsit e vshtira motorike: gjuajtja e topave, vrapimi, krcimi, t krcyerit si karkalec,

hedhja , garimi, lojrat
Aftsit e lehta motorike: kapja e topave, topat energjik
Balansi: vet-dijsimi, prcjellja e linjs, ngjitja n koniz, kolovajza, gara n tri
kmb
Vetdijsimi social: lojrat e prbashkta, ekipet
Zierja dhe ushqimi: cila sht dieta e shndetshme
Higjiena: loja e kuzhins dhe e banjos, larja dhe pastrami
Aksidentet: far duhet t bhet n rast t vetlndimit apo n rast t lndimit t
Edukata fizike
T qenit
t
shndosh
Matematika
Kng: q tregojn shndetin dhe rritjen

Vallzim: q tregojn ciklin e jets s
njerzve, fluturave dhe krijesave tjera.
Lozja n instrumente muzikore:: lozja n
instrument e mshuarjes dhe muziks s
incizuar.
Arti
Muzika
Gjuha
Diagramet e zhvillimit: vizatim, matje, vizatimi I

diagrameve, krahasimi I rritjes gjate kohs,
diferencat n grup
Enigmat( puzzle), lojrat: me ann e informacioneve relevante
mbi shndetin, punimi i enigms( puzzle) apo fotografie t
skens n spital
Letrat logjike: far t bhet para ka pr

shndet dhe siguri
Parashikimet: ndryshimet e kohs, si duhet t vishem, pse
Llogaritja: sa sht sasia e nevojshme pr shndet t mire,
far do t thot shum sheqer?
Organizimi dhe klasifikimi: vendosja e do gjje ne vend t vet,
pr ta mbajtur ambientin e sigurt
Prvoja e t qenit i/e smur: diskutimet, prsritja e

prvojave
Planifikimi dhe mbajtja e shnimeve: si mund ta dijm se
jemi t shndosh?Mbajtja e shnimeve rreth
gjendjes shndetsore dhe far mund t bjm
T shkruarit: vizita te mjeku, n barnatore, vizita e
nj t afrmi t smuar
Tregimet dhe librat e bazuar mbi jetn: temat mbi
shndetin, zhvillimin, rendsin e ujit pr jet dhe
shndet, tregimet mbi atlett dhe njrzit e forte
Brja e nj fletoreje shnimesh: prkujdesja pr nj
foshnje, vllaut apo motrs m t re
Vizatim dhe ngjyrosje:: antart e familjes,

kujdesi ndaj tyre, skena nga jeta
familjare, aksidentet dhe prshkrimi i
tyre.
Vrejtja e ndryshimit:: vizatimi i bimve,
njerzve n faza t ndryshme t jets ,
n baz t observimit.
Modelimi: modelimi i shtpive,
strehimoreve, dhe i gjrave q ju
ofrojn siguri.
Kolazhe: mbshtjellset e ushqimit t
shndetshm dhe ushqimit jo t
shndetshm.
Njohja e
vetvetes
dhe bots
prreth
Lozja e rolit/drama: lozja e rolit t

pacientit, mjekut. motrs
medicinale, fmiut t smur n
shtpi.
Lozja e friks: nga aksidenti, lndimet,
dhe duhet br n kto raste
Shfaqje me kukulla: prshkrimi I veseve
t kqia t ushqimit dhe t t
ushqyerit.
Vizitat e komunitetit: ka duhet t
zgjedhim n supermarket, q t jemi
t shndetshm,dhe pse
shtjet ambientale: rndsia e ajrit t
pastr, psh. Fryerja e balonit, testimi I
kapacitetit t mushkrive, rreziku nga
pirja e duhanit
Shembujt tjer:
Rritja e bimve
Ndrtimi i shtpis
far ndodh n ferm?
Si punon supermarketi
Si punon biikleta
Si t ndrtohet dhe vendoset nj shtpiz pr zogj
Krahasimi i qytetit dhe fshatit
Cila sht puna e nj motre medicinale?
Nj dit n jetn e nj gjiganti
Fillimi i shkolls
Shembull:
(shkruaji aktivitetet e kurrikuls)
Aktivitetet e kurrikuls
Duke prdorur nj lend apo tem,
fmijve u ofrohet mundsia q t
msojn pr vetveten se ka dijn dhe
ka munden. Ata mund t punojn n
mnyr t pavarur, kurse msuesi
mund tu ndihmoj n zhvillimin e
aftsive dhe ideve t tyre.
Msuesi mund t prdor kt web
format, pr ti planifikuar prvojat
kye pr fmijt, bazuar n aftsit
dhe interesimin e tyre
Edukata fizike
Arti
Muzika
Matematika
Gjuha

Njohja e
vetvetes dhe
bots prreth

Kurrikula e Edukimit Parashkollor Ne Kosove 3-6 Vjec

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Kurrikula e Edukimit Parashkollor Ne Kosove 3-6 Vjec

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kurrikula e Edukimit Parashkollor Ne Kosove 3-6 Vjec

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KURRIKULA E EDUKIMIT PARASHKOLLOR N KOSOV

IV.3 / 1.5. OBJEKTIVATE VEANTA PR GRUP-MOSHA 4-5.............................

IV.5. 10. REZULTATETE E PRITSHME.................................................................

I. FILOZOFIA E EDUKIMIT PARASHKOLLOR

Studimet m t avansuara psikologjike e pedagogjike vrtetojn se gjasht vitet e

II. PARIMET E EDUKIMIT PARASHKOLLOR

Edukimi parashkollor i institucionalizuar sht hallka e par e sistemit arsimor

Institucionet parashkollore realizojn edukimin dhe mirrritjen e fmijve

Institucionet parashkollore realizojn veprimatrin e tyre n bashkveprim me

Partneriteti i Familjes, Institucioneve parashkollore dhe Komunitetit siguron

Institucioni parashkollor veprimatrin edukative e mbshtet n prvojn dhe

Veprimtaria edukative nuk ndahet prerazi n grupmosha, por realizohet n

N qendr t veprimataris edukative t Institucioneve parashkollore sht fmija

Fushat e aktiviteteteve, pr do grupmosh, jan t integruara- t ndrlidhura dhe

Fmija parashkollor mson, aftsohet e shkathtsohet prmes prmbajtjeve t

Fmija parashkollor mson, aftsohet e shkathtsohet edhe prmes jets

Loja sht veprimtari qensore prmes s cils realizohet edukatimi i

Edukimi parashkollor i institucionalizuar veprimatrin edukative e mbshtet dhe

Institucionet parashkollore jan demokratike, ofrojn shanse t barabarta t

Institucionet parashkollore jan t hapura dhe sigurojn edukim edhe pr fmijt

Familja- prindrit duke respektuar edhe dshirat dhe nevojat e mundshme t

Familja-prindrit , n baz t mundsive, interesimeve , nevojave apo afiniteteve

N Institucionet parashkollore edukator/ja-i gzon lirin pedagogjike dhe

Institucionet parashkollore zhvillojn veprimatari edukative t programuar q

Institucioni parashkollor sht fleksibil, i hapur dhe i gatshme pr ndryshime t

III. QLLIMET E EDUKIMIT PARASHKOLLOR

Zhvillimi trsore i personalitetit t fmjs, potencialit dhe shfaqjes maksimale t

Zhvillimi dhe formsimi i individit t lire, t prgjegjshm, aktiv e ndrveprues.

Zotrimi i aftsive dhe kompetencave komunikuese, shprehse, logjike dhe

Zhvillimi dhe prvetsimi i aftsive njohse, afektive emocionale, shoqrore,

Respektimi i barazis s shanseve edukative pr t gjith fmij.

Fmija i lumtur, i aft pr t`u prballur me sfidat e jets.

IV. FUSHAT E AKTIVITETIT:

IV. FUSHA E AKTIVITETIT:

IV. I. EDUKIMI FIZIK DHE SHNDETI

IV.I. 1. OBJEKTIVAT E PRGJITHSHME GRUP MOSHA 3 6

1. T arrij mirrritjen, zhvillimin maksimal, rezistueshmrin e organizmit dhe shndetin.

1. T nis koordinimi i harmonis

Bn n ambiente t prshtatshme Bn koordinimin fillestar

15. T prvetsoj i elementet e

Vrapime me grupe t cilat

Arrij njohjet elementare dhe

20. T prvetsoj njohurit e para

Ruan natyrn dhe

Njeh, kupton dhe aplikon

1. T zotroj lvizjet bazike

3. T zhvilloj aftsit pr lvizje

4.. T zhvilloj shkathtsit

6. T zhvilloj sistemin respirator

8. T rrit rezistencn fizike dhe

10. T zhvilloj dhe t prvetsoj

Njeh pozitn e trupit n

hedhja e topit, topthave, topthat

Njeh dhe emrton paisjet

Prvetson njohuri dhe

Kupton rolin e natyrs dhe

Njeh dhe i aplikon

Ecje n gishtrinj t kmbve mbi