Logistics Vit Nam - thc trng, thch thc v

nhng bc pht trin mi

Chia s ca ng Julien Brun, Tng Gim c CEL Consulting
Tp.HCM 07/09/2015

BI CNH CHUNG CA NGNH LOGISTICS VIT NAM

Hin nay, ti Vit Nam c hn 1200 doanh nghip cung cp dch v logistics ch yu tp trung ti khu
vc TP. H Ch Minh v H Ni - theo Trung Tm Xc Tin Thng Mi v u T, ca B Cng Thng.
Trong s , khong 900 doanh nghip l cc i l vn ti (khong 70% trong s ny l cc doanh
nghip va v nh). Hin ang c 25 doanh nghip logistics a quc gia ang hot ng ti Vit Nam,
cc doanh nghip ny nm gi 70-80% th phn ca ngnh. Cc doanh nghip cung cp dch v
logistics ca Vit Nam ch yu lm i l, hoc m nhn tng cng on nh l nh thu ph trong
dy chuyn logistics cho cc nh cung cp dch v logistics quc t.

Th trng logistics Vit Nam c nh gi l cn rt nhiu tim nng vi tc pht trin ca dch v logistics t
16-20%/nm. Tuy nhin, nng lc cnh tranh ca ngnh dch v logistics cn thp, chi ph logistics cn rt cao - t l
20-25% so vi GDP ca Vit Nam, trong khi ca Trung Quc l 17,8% v Singapore l 9%. T l thu ngoi logistics
cn rt thp, t 25-30%, trong khi ca Trung Quc l 63,3%, Nht bn v cc nc Chu u , M trn 40%.

Th trng vn ti logistics ca Vit Nam cn nhiu phn mnh, vi 92% 700,000 xe ti ng k kinh doanh vn ti
thuc v cc ch xe c th. V i a s cc cng ty vn ti vn cn quy m nh vi trung bnh 10 xe ti. Cch thc
t chc hot ng vn ti vn cn thiu hiu qu, vi hn 70% cc lt xe khng c hng ch trong chuyn i v,
v 30% thi gian s dng xe b hao ht do phn b khng hp l v ch i cht xp hng ha.

Kho st Logistics 2015 (Logistics Survey 2015) c thc hin bi Vietnam Supply Chain vi 100 i in b phn
logistics t cc doanh nghip hot ng ti Vit Nam nhm hiu c thc trng v chi ph logistics, nhng thch
thc ln nht v gip nh hng pht trin ca cc doanh nghip cung cp dch vu logistics ti Vit Nam.

Kt qu phn hi ca cc doanh nghip tham gia kho st c th c tm tt nh sau:

Phn ln cc doanh nghip u c chi ph logistics/doanh thu chim t 5% n trn 10% khi hot ng ti
Vit Nam.
Chi ph leo thang (40%), k vng v cht lng dch v (38%), v mi trng cnh tranh gay gt (35%) l
nhng thch thc ni bt nht ca cc doanh nghip. Ngoi ra mt s doanh nghip cn gp thch thc v
vn u t c s h tng, trang thit b, h thng qun l CNTT v nng lc ca nhn s.

i ph vi nhng thch thc trn, a s cc doanh nghip u chn u t nng cao nng lc ca i
ng nhn s (40%), t thn trin khai nhng d n ci thin hot ng logistics v chui cung ng (37%)
hoc tm kim i tc t vn v phi hp thc hin (34%). V ng nhin vic m rng th trng v tm
kim khch hng mi cng l mt quan tm ln (30%).

NHNG XU HNG KINH DOANH NH HNG N HOT NG LOGISTICS HIN TI

V TRONG TNG LAI

Giao hng hiu qu cho knh bn hng tin li

Trong 5 nm va qua, m hnh kinh doanh ca hng tin li v thng mi in t ang dn xm nhp vo th
trng Vit Nam. Mt lot cc chui ca hng tin li v ang tip tc c m ra ti cc im dn c ng c
ti cc thnh ph ln. Hin nay, vi dn s 90 triu ngi, Vit Nam ang c khong 400 ca hng tin li trong c
nc. Nu so vi Thi Lan, mt nc lng ging vi 60 triu dn v 10,000 ca hng tin li, hay so vi Nht Bn
50,000 ca hng tin li cho 130 triu dn, th c th nhn nh rng xu hng kinh doanh ca hng tin li ti Vit
Nam l iu tt yu. Theo bo co ca Nielsen, trong nm 2014, s lng ngi tiu dng mua hng ti knh ch
truyn thng gim 5%, gim 17% i vi ca hng tp ha truyn thng v 22% ngi tiu dng c thi quen mua
hng knh bn hng tin li.

S pht trin ca knh bn hng tin li yu cu hot ng logistics c kh nng giao hng nh l, thng xuyn v
ng hn cho php loi b tn kho ti ca hng v ti u ha din tch bn hng nhng khng xy ra trng hp
mt doanh s cho ht hng. Ngoi ra yu cu giao hng thng xuyn cng ng ngha vi vic xe ti giao hng
phi c kh nng quay u nhanh v kt hp qun l song song 2 ch tiu: 1) mc tn dng khi 2) mc tn
dng thi gian. Ngoi vic ti u ha nng lc giao nhn, vic u t trang thit b v pht trin quy trnh cho kho bi
dnh ring cho vic p ng knh bn hng tin li vn cha c quan tm thc hin ti nhiu doanh nghip bn
l v logistics.

Giao hng hiu qu cho knh TMT

Song song vi knh bn hng tin li, m hnh thng mi in t cng ang pht trin rt nhanh ti Vit Nam, hin
Vit Nam l nc ng th 4 v tc pht trin TMT ti khu vc Chu Thi Bnh Dng. Theo Cc Thng
Mi in T v Cng Ngh Thng Tin, trong nm va qua, doanh s bn hng ca knh TMT t 2.97 t USD,
tng ng 2.12% tng doanh thu bn l. c th ca knh TMT l kh nng bn hng ph rng khp t thnh
th n nng thn thng qua mng internet. Tuy nhin, cng chnh v ph ln m gnh nng v chi ph logistics
cng l mt bi ton nhc nhi cho cc doanh nghip TMT. Tn sut giao hng nh l ln, ph ca dch v rng
khp cc tnh thnh l c im quan trng ca logistics phc v cho knh TMT.

Phn ln cc giao dch TMT hin nay vn l hnh thc COD, v hin nay cc i l forwarder cung cp dch v
giao hng v thu tin COD cho knh TMT vn l nhng doanh nghip va v nh. Mt s cc doanh nghip ln
cng ang c nh m rng qua lnh vc ny nh Vietnam Post, Viettel Post, v Kerry TTC. Ngoi ra kh nng linh
hot trong giao nhn cng l mt yu t quan trng i vi khch hng ca knh TMT (v d: thay i a im giao
hng, giao hng qua a im tp kt trung gian, v quy trnh tr hng nhanh v tin li).

Giao hng hiu qu n nng thn v vng su vng xa

Logistics ng mt vai tr quan trng trong phn phi hng ha, t bit l hng tiu dng nhanh (FMCG). i cng
vi vai tr quan trng y l rt nhiu bi ton nan gii c t ra, i hi t pha Logistics nhng phng n gii
quyt thc s ph hp. Vic vn chuyn v giao hng nng thn Vit Nam l mt bi ton kh nh th. Vi c
th a bn rng ln, dn c tha tht, h thng ng giao thng khng thun tin, mun mang c hng i su
hn, xa hn vi chi ph hp l nht th phi tp kt hng u, t chc bn v giao hng ra sao, dng phng tin
g chuyn ch, t lm hay thu ngoi? l hng lot cc cu hi m cc doanh nghip l i l phn phi hng
FMCG nng thn ang gp phi. Doanh nghip no c c cu tr li ng nht, sm nht s c c li th

cnh tranh trong cuc ua chim lnh th trng nng thn trong tng lai, ni m hn 70% dn s Vit Nam ang
sinh sng.

Xy dng mng li logistics hin i

Trong bi cnh cc knh phn phi hin i ang pht trin mnh ti Vit Nam cng nh c th a l ca t nc,
cc doanh nghip trong cc ngnh sn xut, bn l v logistics u c chung mt cu hi, l lm th no xy
dng m hnh mng li logistics cho tng lai hiu qu cao, st vi thc t nht c th nhm gim thiu sai s,
gim ri ro trong u t v pht trin.

NHNG GII PHP "BEST PRACTICE" CA CC DOANH NGHIP TIN PHONG TRONG
NGNH

M hnh "CELSim"
L m hnh cng ngh cao c chc nng m phng vn hnh ca mng li phn phi, logistics a ra d bo
gim thiu sai s cho tng lai, phc v cho nhu cu chin lc u t pht trin mng li hoc ti u ha mng
li hin ti. M hnh do cng ty CEL Consulting pht trin v trin khai. M hnh c kh nng m phng chnh xc
mng li logistics ca doanh nghip, s dng kt hp nhng tham s chun v nhng tham s ring ca tng loi
hnh, ngnh ngh kinh doanh a ra nhng m phng st vi thc t. T chy m hnh m phng theo nhng
trng hp gi nh, lng ha kt qu t c tng KPI v gip doanh nghip la chn hng i ph hp nht.

Quy trnh "City Logistics"

c nh ngha l quy trnh cho php ti u ha hot ng phn phi hng ha ti khu vc ni thnh, c cn
nhc v iu chnh vi cc yu t v giao thng, n tc v nguy c chy n, cho php gim lng xe lu thng trong
thnh ph nhng vn cho php t hiu qu vn hnh cn thit. Quy trnh ny c pht trin, ng dng bi cc
cng ty nh Gemadept Logistics, Geodis Wilson...

Cng ngh "Ahamove"

L nn tng cng ngh tng t nh GrabTaxi, Ahamove c pht trin nhm phc v cho giao hng trong thnh
ph v c k vng c kh nng p ng cho knh TMT. Cng ngh ny c pht trin di dng ng dng
cho in thoi smart phone, cho php t giao hng qua 3 bc thao tc vi mt danh sch cc li xe t do, cc li
xe ny c kim sot bng h thng nh v GPS trn in thoi cho php qun l tin giao hng bng thi gian
thc v c nh gi bi khch hng nng cao cht lng dch v.

Cc m hnh giao hng n nng thn v vng su vng xa

Dnh cho vic tp kt hng:

M hnh chi nhnh: Nhiu i l nng thn p dng m hnh chi nhnh cho cc khu vc xa trung
tm. Theo , mi chi nhnh u c kho hng cha hng c chuyn ln t i l, hoc trc tip t
nh sn xut.

M hnh kho ph: Vi m hnh ny, i l s c kho ph khu vc a bn xa. Kho ph thng l nh
chng vi chc mt vung dng d tr hng, phng trng hp thiu hng gia hai ln xe hng t
i l ln. kho ph, nh phn phi c mt nhn vin bm tr a bn. Ngi ny c nhim v i ly
n hng ri chuyn v cho nh phn phi. Ngoi ra nhn vin ny vn phi m trch cc cng vic
khc nh l tip th sn phm, trng by, nm bt tnh hnh i th, qun l hng tn ti kho ph, b
sung hng cho khch hng kp thi, m rng vng bao ph, h tr vic giao hng khi c xe giao hng
ln a bn.

M hnh Feeder (i l th cp): cc khu vc dn c tp trung nhng xa i l, s lng ca

hng nhiu m doanh s c vng li thp th vic bn v giao hng n tng ca hng nh l s khng
hiu qu bng vic bn thng qua mt i tc trung gian. Vi m hnh feeder, i l s tp trung bn
hng v giao hng ti nhng ca hng bn bun ln. Nhng ca hng ny li tip tc y hng xung
cho cc ca hng bn l.M hnh thng thy l i l dng xe ti giao n cc Feeder, Feeder dng
xe my ch hng i bn cc lng bn xa m xe ti khng th i vo c. Cng c nhng ni
Feeder phi dng n nga th c th ln c cc bn dn tc nm cheo leo trn nh ni.

Dnh cho vic t chc ly n hng:

M hnh ghi n trc giao hng sau: Ngi bn hng s i cho hng v ghi n trc, sau
hng c vn chuyn ri giao n a im ngi mua yu cu (thng l sau ngy ghi n sau mt
ngy).

Tch hp qun l CNTT: trin khai h thng qun l phn phi (Distribution Management System
DMS) v my PALM n tng i l. Vi h thng ny, nhn vin tip th s dng PALM ly n
hng, sau PALM c ng b vi DMS ra phiu xut kho, ha n giao hng. Ngoi vic x l
n hng, h thng ny cn h tr i l trong vic qun l ch tiu bn hng ca nhn vin, qun l
khch hng, cng n, xut nhp tn, cng nh khuyn mi.

Gii thiu v CEL Consulting

Thnh lp vo nm 2005, CEL Consulting l mt trong nhng cng ty t vn v o to u
tin ti ng Nam trong lnh vc qun tr cung ng, c th l cung cp cc gii php gip
cc doanh nghip ci thin hot ng hin ti cho kt qu ti chnh kinh doanh hiu qu
hn, h tr doanh nghip ra quyt nh tt hn trong nhng u t mi, v pht trin
nng lc nhn s. Ti Vit Nam, CEL Consulting i u pht trin cc gii php cng ngh
gip qun l v iu hnh cung ng, kinh doanh hiu qu hn nh Metrix, SimulationCEL
Consulting cng l i tc u quyn ca cc t chc v hip hi hng u trn th gii trong

ngnh cung ng nh APICS Hip hi Cung ng Ton cu, ISM Hc vin Qun l Nh cung
cp ca M, MIT Hc vin Cng Ngh ca M Massachusetts nhm h tr o to v pht
trin nhn s Vit Nam trong ngnh cung ng mt cch chuyn nghip v bi bn qua cc
chng trnh CPIM, CSCP, CPSM, CPSD c cng nhn trn ton th gii.
www.cel-consulting.com
Mi thng tin chi tit, vui lng lin h:
Ms. Nguyn D Quyn, CEL Consulting Vit Nam, quyen.nguyen@cel-consulting.com