UNIVERZITET U TUZLI

EKONOMSKI FAKULTET

SEMINARSKI RAD IZ PREDMETA

KOMPARATIVNI PORESKI SISTEM
Porez na dodatnu vrijednost ili poreski sistem Austrije

Predmetni profesor:

Student:

Dr.sc. Izudin Keetovi, red.prof.

Ali Sabina I-2569/10

Tuzla, maj 2015.g.

UVOD
U ovom radu pod nazivom Porez na dodatnu vrijednost ili poreski sistem Austrije pojanjeni
su i definisani osnovni porezi Austrije. Poreski sistem, u uem smislu, predstavlja skup poreskih
oblika koji se u odreenom periodu primenjuju u odreenoj zemlji. Poreski sistem, u irem
smislu, predstavlja skup poreskih oblika i drugih javnih prihoda koji se primenjuju u odreenoj
zemlji. Porez na dodatu vrijednost (PDV) jeste najrasprostranjeniji sistem oporezivanja prometa
roba (dobara) i usluga u svijetu.
Prvi dio ovog rada obuhvata uopteno o PDV-u Austrije, njegovim stopama kao to su
standardne, sniene, geografske, parket stope i druge, o PDV-ovom jazu odnosno gapu, te je
objanjena porezna harmonizacija, VTTL (VAT total tax liability according to the law) i njegov
sastav.
Drugi dio objanjava porez na dohodak graana Austrije, koji prihodi od graana podlijeu ovom
porezu, koji su principi ovog poreza, njegove preske stope te progresiju tih stopa.
Trei dio se odnosi na porez na dobit preduzea Austrije kao to su drutva kapitala (d.d. i
d.o.o.). U ovom dijelu se pojanjava grupno oporezivanje, mogunost otpisivanja, rastereenja i
porez na kapitalnu dobit

1. PDV Austrije
1.1.Opte informacije o porezu na dodatnu vrijednost Austrije
Porez na dodatu vrijednost (PDV) jeste najrasprostranjeniji sistem oporezivanja prometa roba
(dobara) i usluga u svijetu. Porez na dodatu vrijednost je indirektni porez, to znai da se ne
prikuplja direktno od lica koje je porezni obveznik, ve od lica koja se smatraju krajnjim
potroaima. S obzirom da je PDV zamiljen kao porez na konzumiranje, izvoz (koji se, po
definiciji, konzumira vani) nije predmet oporezivanja.1 Austrijski Zakon o PDV-u u svom
sadanjem obliku je donesen od strane Zakona o porezu na dodanu vrijednost 23. avgusta 1994.,
a u cijelosti je stupio na snagu 1. januara 1995. (Savezni zakon od 19. avgusta 2005., BGBl I
103/2005 kako je izmijenjen i dopunjen).2 Zbog ulaska Austrije u Europsku Uniju (1. Januara
1995.) Zakon o PDV-u znatno je izmijenjen. Konkretno, provedena je esta direktiva EU
(Direktiva Vijea 77/388/EEZ od 17. Januara 1977.). i jedinstveno regulisanje trita. esta
direktiva EU jedna je od direktiva EU, znaajna za PDV. U cilju harmonizacije sistema
indirektnog oporezivanja u EU izdano je niz direktiva od kojih je najznaajnija esta direktiva.
Komisija EEZ je u lipnju 1973. godine predloila Vijeu ministara nacrt este direktive. esta
direktiva kojoj je cilj bio odreivanje zajednike porezne osnovice, prihvaena je u Vijeu
ministara tek 17. svibnja 1977. godine. Ona je postala osnovnom direktivom za harmonizaciju
sistema PDV-a izmeu lanica.3
Porezna harmonizacija (ili porezno usklaenje) oznaava koordinaciju poreznih sistema drava
lanica Europske unije radi izbjegavanja nacionalnih poreznih mjera koje mogu negativno
utjecati na funkcioniranje zajednikog trita, tj. na slobodno kretanje roba, usluga i kapitala te
koje mogu naruiti konkurenciju. Ugovorom o EU utvrene su pravne norme koje se odnose na
poreze, a do danas se nisu mijenjale. Prema njima, svaka drava lanica ima pravo zadrati
1 http://bs.wikipedia.org/wiki/Porez_na_dodatu_vrijednost
2https://globalvatonline.pwc.com/uk/tls/gvol2/gvol2.nsf/8251ad1d2f797fee80256b1
e003a44b7/886471e7d49cfa8f802570ba004665ef/$FILE/VAT_Guide_englisch.pdf
3 https://www.scribd.com/doc/252244756/Porez-Na-Dodanu-Vrijednost-u-Zemljama%C4%8Clanicama-EU
3

vlastiti porezni sistem, pa ak i uvoditi nove porezne oblike, uz obvezu da neke njihove dijelove
(poreznu stopu, osnovicu i sl.) uskladi s odlukama tijela EU. Europska unija donijela je nekoliko
posebnih direktiva o harmonizaciji pojedinih poreza, te je postignut odreeni minimum
usklaivanja poreznih sistema. Tako je postignuta djelomina harmonizacija direktnih poreza, a
najdalje se otilo u harmonizaciji sistema indirektnih poreza, tj. PDV-a i troarina.
1.2.Poreske stope PDV-a
U sistemu PDV -a primjenjuju se sljedee stope: 4
a) standardna stopa (standard rate)
b) sniena stopa (reduced rate)
c) super sniena stopa (super reduced rate ili lower reduced rate )
e) tzv. parking stopa
f) nulta stopa
g) tzv. geografske stope
Standardnu (opu) stopu u skladu s estom direktivnom svaka zemlja lanica utvruje kao
postotak oporezivog iznosa odnosno proporcionalnu stopu poreza koja se primjenjuje na dobra i
usluge. Standardna stopa PDV-a u Austriji iznosi 20%.
Slika 1.1. Standardna stopa PDV-a Austrije

4 http://www.efpu.hr/fileadmin/nastavnici_files/skrtalic/KompFisSust/5.-6..pdf
4

Izvor: http://www.tradingeconomics.com/austria/sales-tax-rate

Sniene stope ne smiju biti nie od 5% i mogu se primjenjivati na proizvode i usluge koje su
navedene u Aneksu H. este direktive i to: 5
o hrana za ljudsku i ivotinjsku uporabu, ive ivotinje, sjeme, proizvodi za pripremu
o
o
o
o
o

hrane...
voda
farmaceutski proizvodi koji slue za zdravstvenu njegu
medicinsku opremu
prijevoz putnika i njihove prtljage
isporuka knjiga, posuivanje knjiga od strane biblioteka, djeje slikovnice, karte i mape i

o
o
o
o
o

sl. ulaznice za kazalita, priredbe, muzeje, cirkuse, sajmove, kina, ZOO, izlobe i sl.
usluge autorskih prava pisaca, skladatelja i izvoditelja
Isporuka i izgradnja stanova predvienih za socijalne potrebe
ulaznice za sportske priredbe
hotelski i slian smjetaj
isporuka dobara i usluge koje se koriste za poljoprivrednu proizvodnju ukljuujui i

o
o
o
o
o

kapitalna dobra (zgrade i strojevi)

koritenje sportskih objekata
pogrebne usluge
provoenje medicinske i zubne njege
isporuke dobara humanitarnih organizacija
usluge u svezi s ienjem ulica, skupljanje smea i prerade otpada.

5 http://www.efpu.hr/fileadmin/nastavnici_files/skrtalic/KompFisSust/5.-6..pdf
5

Sniene stope PDV-a Austrije se kreu od 10 % do 12% .

Pored sniene stope, postoji i super sniena stopa koja je manja od 5%, ali vea od 0%. U
zemljama koje imaju u primjeni snienu stopu ona se kree u rasponu od 2,1% - 4%.
Parking stopa je nia od standardne stope, a via od sniene stope PDV a. U Austriji se parking
stopa koristi od 12% na:6
o proizvedeno i
o isporueno vino od poljoprivrednika
Nulta stopa znai da se na isporuku zaraunava porez po stopi od 0%, a u isto vrijeme se ima
pravo na odbitak poreza. Od PDV-a u Austriji su osloboene:7
o Usluge osiguranja
o Finansijske usluge
o Potanske usluge
Geografske stope su zapravo svojevrsne sniene stope koje pojedine zemlje lanice EU mogu
primjeniti na posebnim teko dostupnim podrujima i otocima. U Austriji je za podruja
Jungholza i Mittelberga doputena nia stopa od standardne (ope) stope od 16%.8
1.4. PDV jaz

PDV jaz mjeri razliku izmeu potencijalnih i prikupljenih prihoda koja se moe pripisati
nepotivanju poreznih propisa, a ne ureenju poreznog zakonodavstva. Za raunanje PDV jaza
potrebni su podaci o prikupljenim prihodima od PDV-a i onim koji bi bili prikupljeni u uvjetima
punog potivanja zakonske regulative (engl. VAT total tax liability according to the law ili
VTTL).9

6 http://www.efpu.hr/fileadmin/nastavnici_files/skrtalic/KompFisSust/5.-6..pdf
7 http://www.vatlive.com/country-guides/austria/austrian-vat-compliance-and-rates/
8 http://www.efpu.hr/fileadmin/nastavnici_files/skrtalic/KompFisSust/5.-6..pdf
9 http://www.oma.uino.gov.ba/bilteni/Oma_Bilten_hr_110.pdf
6

Austrija ima relativno nizak nivo jaza, u odnosu na EU-26 zemalja (dvije petine po svom
prosjenom jaz-u za period 2000-2011, u iznosu od 11%). Austrija je jedan od rijetkih zemalja u
EU-26 da biljei stalni rast prihoda od PDV-u u period od 2000. do 2011. godine (sa
ogranienom pauzom u 2003. godini) (slika 1.2). to se tie parametara politike, Austrija je
zadrala svoju standardnu stopu (20 %) i njegovu sniena stopu (10%) koja je ostala
nepromijenjena u period od 2000. do 2011. godine, i jedna je od samo pet zemalja EU da to
uini. VTTL predstavlja procjenu teoretskih PDV prihoda na bazi primijenjenih PDV propisa
(stope, izuzea i dr.). Procjena VTTL je veoma kompleksna procedura. Procjenjivanje prema
pristupu odozgo prema dole (engl. top-down) vri se na osnovu makroekonomskih rauna.
PDV jaz izraunat na ovaj nain obuhvata PDV sadran u svim komponentama agregatne tranje
i u svim institucionalnim sektorima.10 Sastav Austrijskog VTTL-a je tipian u odnosu na prosjek
EU, najvei doprinosi su od potronje domainstava koja doprinosi neto manje od dvije treine
od ukupnog broja (PDV-a) (slika 1.4).
Slika 1.2. Austria: Odgovornosti i primici PDV-a, u eurima (mil.)

Izvor: http://www.slideshare.net/SMEsk/vat-gap-analyza?from_action=save
Slika 1.3. Austria: PDV jaz kao udio u BDP-u

10 http://www.oma.uino.gov.ba/bilteni/Oma_Bilten_hr_110.pdf
7

Izvor: http://www.slideshare.net/SMEsk/vat-gap-analyza?from_action=save
Slika 1.4. Austria: Sastav VTTL-a 2000-2011

Izvor: http://www.slideshare.net/SMEsk/vat-gap-analyza?from_action=save

2. Porez na dohodak graana Austrije

2.1.Opte informacije o porezu na dohodak graana
Sva primanja (iz zemlje i inostranstva) fizikih osoba podlijeu austrijskom porezu na dohodak,
ukoliko je njihovo prebivalite ili privremeni boravak u Austriji. Osoba dobiva privremeni
boravak, ukoliko boravi vie od 183 dana u godini u Austriji. Ako je vrijeme boravka manje od
183 dana i ukoliko nema prebivalita, tada postoji ogranicena porezna obveza na primanja iz
odredenih austrijskih izvora.

Porezu na dohodak podlijeu oni prihodi, koje porezni obveznik ostvaruju iz slijedecih prihoda:11
prihodi od poljoprivrede i umarstva

prihodi od samostalne djelatnosti

prihodi od ekonomske djelatnosti

prihodi iz nesamostalne djelatnosti

prihodi od kapitalne imovine

prihod od iznajmljivanja i davanje u zakup

ostali prihodi

Ovo navodenje je taksativno. To znaci da primanja, koja ne spadaju u ove vrste prihoda, ne
podlijeu porezu na prihod. Prihod od poreza na dohodak graana (PIT) je iznosio 24 milijarde
Eura 2010. godine u Austriji. PIT je porez koji u Austriji donosi najvie prihoda (slijedi PDV sa
22,1 milijardom Eura). PIT se koristi kao instrument:12
o Ekonomske politike (npr. podsticaj za ulaganje, poreski krediti za plaanja penzionim
fondovima, itd.)
o Socijalne politike (tj, preraspodijela sredstava radi finaniranja socijalne drave, npr.
podrka porodicama sa dijecom, sa hendikepiranim osobama, itd.)
Principi poreza na dohodak graana:13
o Princip line mogunosti plaanja poreza: iznos PITa koji treba platiti zavisi od linih
prihoda i linih uslova svakog poreskog obveznika;
o Princip pojedinanog i injeninog pariteta: svim pojedincima su oporezovani njihovi
cijelokupni prihodi (npr. ne postoje opti izuzeci od oporezivanja, ve samo pojedinani
izuzeci zasnovani na linim uslovima poreskog obveznika);
11 http://www.advantageaustria.org/international/zentral/business-guideoesterreich/investieren-in-oesterreich/standortoesterreich/steuern.bs.html#content=p2
12http://www.bosmip.eu/bosmip4/uploads/seminarsDocs/seminar1/Links%20in
%20Serbian/Bosmip%204_Rudolf%20Krickl_PWC_Seminar%201.ppt
13http://www.bosmip.eu/bosmip4/uploads/seminarsDocs/seminar1/Links%20in
%20Serbian/Bosmip%204_Rudolf%20Krickl_PWC_Seminar%201.ppt
9

o Objektivan neto princip: trokovi povezani sa ostvarivanjem prihoda se skidaju sa

poreske osnovice;
o Subjektivan neto princip: sve dok je ukupan dohodak ispod odreene granice, ne
naplauje se porez na dohodak (npr. godinji dohodak ispod 11.000 Eura se ne
oporezuje);
o Princip progresije: to pojedinac ostvari vie prihoda, vei je udio poreza koji se moraju
platiti.
2.2.Poreske stope poreza na dohodak graana
Porezna stopa poreza na dohodak za fizicke osobe progresivna je i iznosi izmedu 0% i 50%. 14
Slika 2.1. Poreske stope poreza na zaradu i paualnog PIT-a
Prihod (u EUR)

Poreska stopa

Ispod 11,000

0%

11,000 do 24,999

36.50%

25,000 do 59,999

43.2143%

60,000+

50%

Izvor:http://www.bosmip.eu/bosmip4/uploads/seminarsDocs/seminar1/Links%20in
%20Serbian/Bosmip%204_Rudolf%20Krickl_PWC_Seminar%201.ppt

Generalno, zaposlenima u Autriji se isplauje 14 mjesenih zarada (12 regularnih, plus regres i
naknada za Boi). Regres i naknada za Boi su oporezovane fiksnom stopom od 6% (do
godinjeg iznosa jednakog dvijema prosenim mjesenim zaradama); prvih 620 Eura je
neoporezivo. Iznosi koji prelaze ovaj nivo su oporezovani normalnom stopom.
Otpremnine regulisane Zakonom, kao i 25% dobrovoljnih otpremnina su takoe oporezovane
fiksnom stopom od 6%.15
14 http://www.advantageaustria.org/international/zentral/business-guideoesterreich/investieren-in-oesterreich/standortoesterreich/steuern.bs.html#content=p2
15http://www.bosmip.eu/bosmip4/uploads/seminarsDocs/seminar1/Links%20in%20Serbian/Bosmip%204_Rudolf
%20Krickl_PWC_Seminar%201.ppt

10

Slika 2.2. Progresija poreskih stopa PIT-a

Izvor:http://www.bosmip.eu/bosmip4/uploads/seminarsDocs/seminar1/Links%20in
%20Serbian/Bosmip%204_Rudolf%20Krickl_PWC_Seminar%201.ppt

3. Porez na dobit Austrije

3.1. Opte informacije o porezu na dobit Austrije
Drutva, prije svega drutva kapitala (d.d., d.o.o.) podlijeu svojim ukupnim prihodima porezu
na dobit. Pri tome se dobit oporezuje s jedinstvenom poreznom stopom od 25%.
Posmatramo li efektivno poresko optereenje preduzea Austrija stoji u poreenju sa EU vrlo
dobro. U prosjeku svih EU drava Austrija se uprkos masivnoj poreskoj konkurenciji iz istone
Evrope potvrdila kao poreski povoljno investiciono odredite za preduzea.
11

Viem efektivnom poreskom optereenju se izlau preduzea u Francuskoj, paniji, Njemakoj,

Italiji ili Velikoj Britaniji.16
Po miljenju poreskih eksperata revizorske kue KPMG preduzea profitiraju uglavnom od
grupnog oporezivanja. Za internacionalne koncerne, ali i za manja strana preduzea, sa svojim
podrunicama premjetanje svojih poslovnih aktivnosti u Austriju donosi enormne prednosti.
Austrija se nudi kao izvanredno sjedite za Headquarter, posebno za region istone Evrope.
Pri grupnom oporezivanju zbrajaju se dobit i gubici kako domaih lanova koncerna tako i
stranih kerki firmi, te se tako umanjuje baza za obraun poreza na dobit. Grupno oporezivanje
se moe koristii od udjela od 50% i jedne dionice. Prilikom kupnje preuzea aktivirana
vrijednost firme moe se otpisati na rok od 15 godina. Navedeno jo uvijek nije mogue u
drugim zemljama.
3.2. Mogunosti otpisivanja, rastereenja i porez na kapitalnu dobit
Mnogobrojne mogunosti otpisa sniavaju efektivno poresko optereenje na 22%. Efektivno
poresko optereenje kapitalnih drutava u Austriji prema aktuelnoj studiji Centra za evropska
privredna istraivanja (ZEW) iznosi 22,4%. Tome pridonose mnogobrojne mogunosti otpisa
poput osloboeni iznos za obrazovanje, osloboeni iznos za obuke, odbitak gubitka ili prijenos
rezervi.
Postoje dvije vrste poreznog rastereenja i to:17

Porezno rastereenje za istraivanja - Poveanjem istraivakih premija poetkom 2011

sa 8% na 10% za primjenu sopstvenog istraivanja i razvoja, kao i istraivanja po nalogu
poboljani su okvirni uslovi za inovacije unutar preduzea. Za isplatu ove premije postoji
pravo i ona se isplauje u gotovini.

16 http://www.advantageaustria.org/international/zentral/business-guideoesterreich/investieren-in-oesterreich/standortoesterreich/steuern.bs.html#content=p1
17 http://www.advantageaustria.org/international/zentral/business-guideoesterreich/investieren-in-oesterreich/standortoesterreich/steuern.bs.html#content=p1
12

Porezna rastereenja za obrazovanje - Porezno rastereenje iznosi i do 20% iznosa

uloenog za obrazovanje i usavravanje za zaposlenike. Alternativno se moe koristiti
premija za obrazovanje u visini od 6% trokova.

Porez na kapitalnu dobit iznosi za privatne osobe, drutva osoba i trgovce pojedince 25%, pri
cemu se u mnogim sluajevima s ovim oporezivanjem oduio i porez na dohodak. Optereenja
kao to su porezi na preduzetniku djelatnost i porez na imovinu, koji su u drugim zemljama
uobiajeni u Austriji ne postoje.

ZAKLJUAK
Austrijski Zakon o PDV-u u svom sadanjem obliku je donesen od strane Zakona o porezu na
dodanu vrijednost 23. avgusta 1994., a u cijelosti je stupio na snagu 1. januara 1995. (Savezni
zakon od 19. avgusta 2005., BGBl I 103/2005 kako je izmijenjen i dopunjen).

13

U sistemu PDV -a primjenjuju se sljedee stope: standardna stopa (standard rate), sniena stopa
(reduced rate), super sniena stopa (super reduced rate ili lower reduced rate ), tzv. parking stopa,
nulta stopa i tzv. geografske stope. Standardna stopa PDV-a u Austriji iznosi 20%, dok se sniene
stope PDV-a Austrije kreu od 10 % do 12%. Za podruja Jungholza i Mittelberga doputena
nia stopa od standardne (ope) stope od 16%. A od PDV-a u Austriji su osloboene: usluge
osiguranja, finansijske i potanske usluge.
Austrija ima relativno nizak nivo jaza, u odnosu na EU-26 zemalja (dvije petine po svom
prosjenom jaz-u za period 2000-2011, u iznosu od 11%). Austrija je jedan od rijetkih zemalja u
EU-26 da biljei stalni rast prihoda od PDV-u.
Sva primanja (iz zemlje i inostranstva) fizikih osoba podlijeu austrijskom porezu na dohodak,
ukoliko je njihovo prebivalite ili privremeni boravak u Austriji. Osoba dobiva privremeni
boravak, ukoliko boravi vie od 183 dana u godini u Austriji. Ako je vrijeme boravka manje od
183 dana i ukoliko nema prebivalita, tada postoji ogranicena porezna obveza na primanja iz
odredenih austrijskih izvora. Porezna stopa poreza na dohodak za fizicke osobe progresivna je i
iznosi izmedu 0% i 50%.
Drutva, prije svega drutva kapitala (d.d., d.o.o.) podlijeu svojim ukupnim prihodima porezu
na dobit. Pri tome se dobit oporezuje s jedinstvenom poreznom stopom od 25%.

LITERATURA
1. http://www.advantageaustria.org/international/zentral/business-guideoesterreich/investieren-in-oesterreich/standort-oesterreich/steuern.bs.html#content=p1
2. http://www.advantageaustria.org/international/zentral/business-guideoesterreich/investieren-in-oesterreich/standort-oesterreich/steuern.bs.html#content=p2
14

3. http://www.bosmip.eu/bosmip4/uploads/seminarsDocs/seminar1/Links%20in
%20Serbian/Bosmip%204_Rudolf%20Krickl_PWC_Seminar%201.ppt
4. http://bs.wikipedia.org/wiki/Porez_na_dodatu_vrijednost
5. http://www.efpu.hr/fileadmin/nastavnici_files/skrtalic/KompFisSust/5.-6..pdf
6. https://globalvatonline.pwc.com/uk/tls/gvol2/gvol2.nsf/8251ad1d2f797fee80256b1e003a
44b7/886471e7d49cfa8f802570ba004665ef/$FILE/VAT_Guide_englisch.pdf
7. http://www.oma.uino.gov.ba/bilteni/Oma_Bilten_hr_110.pdf
8. https://www.scribd.com/doc/252244756/Porez-Na-Dodanu-Vrijednost-u-Zemljama%C4%8Clanicama-EU
9. http://www.slideshare.net/SMEsk/vat-gap-analyza?from_action=save
10. http://www.tradingeconomics.com/austria/sales-tax-rate
11. http://www.vatlive.com/country-guides/austria/austrian-vat-compliance-and-rates/

15