Professional Documents
Culture Documents
Seihnam: C A Z U A L
Seihnam: C A Z U A L
A Ngeitu I
C A Z U A L
Ha Thlongh Na Duh Ahcun CSO [Malaysia]
Hmai lei caah ruahchannak
Editor I
Loke Yew CSO Sianginn Pawngah Mang Hram Kung
CSO©
Phawtzamhnak Limitted Circulation
Jalan Imbi (CCF-Imbi Chapel), Jalan Imbi (CSO), Fiakfairok Rawldawr, Emanuel Rawl Dawr, G.S
Rawldawr, Cheras (CCF-Church), Cheras (CSO), Puchong (CCF), Klang (CCF), Jalan Ipoh,
Zophei Center (Pudu), Senthang Fellowship & Lautu Fellowship (Sg. Besi), Saremban (CCF)
Property of Chin Student Organization-Malaysia
Seihnam chung cabia hna hi seihnam ta an si caah, a ning in siseh, cheubaang in siseh,
Supported by a grant from Foundation Open Society Institute (Zug)
seihnam nawl lo in lak le chuah khawh a si lo.
Avoi 420 nak I 21 st March, 2010 CSO Lt. d
© Kanmah thawng 9nak I 21 st March, 2010
Avoi 420 CSO Lt. d
©
# Thi chek cang hnu thi zong sungh lo i , thlaruk a si cang nain auh lomi
nan um sual a si ahcun CRC ah thawngthanh colh ding a si lai.
(Mirang Phungthluk)
©
Avoi 420 nak I 21 st March, 2010 CSO Lt. d
©
Kanmah thawng Ramkhel Avoi 420 nak I 21 st March, 2010 CSO Lt. d
ta — pithu paing, nationalization — a tuah dih. Maung, ZBC GS, HBC GS le a phun hman hmanh ah sing 1 nak
Nawlngeihnak kha amah pakhat lawng kut ah a chiah dih tthiam. Cucaah dang khuallian pawl zong tampi an tam a dih lo.
Soviet Union cozah nih socialist ai ti nain mi nih communist an ti bantuk tlung kho. Cun, Tutan um Hakha
in Ne Win zong hi zeiti kawh hmanhah kan palh lai lo. Khualhringtlang nih an
Pu Antony Ngun Uk nih “ Ne Win cozah kai ka ahkhan cun kan hnabei lei le Falam lei le Mizo lei zong in
khual tampi an phan. tlanglam chunh an timh, Mizo
arak sei pah tak ko, phehthuh loin. Nain ahnu i ‘Animals’ Farm’ (Saram
JCB an hman lai
Lo timi cauk, Richard Zatu nih a leh) ka rel hnu ceo ah ka lung a piang
tthan” tiah a chim. Mizoram Farkawn ah Mobile Thantlang, Chin Ramkulh-
Communism cu zureu in kan tahchunh ahcun socialism cu zuuhoi a si Tower an bunhnak thawng in Khualhringtlang lam cawhnak
kan ti hnga, a neem deuh. Vanzang tlang khua 3 nih dingah Mizoram JCB cah a si cang
mobile an hman khawh kong, lam cawhnak ah tangka a tho
Social Demokaresi Tukum thok
Thantlang, Chin Ramkulh- khomi khua lawng cawhpiak chung
Hihi atu NUP —National Unity Party, atutan thimnak ah cuh ai January i Farkawn i Mobile Tower an si lai kong Hmunthar khuabawi
timmi party — i an pawlisi a si. Hi ideology cu Marx theory nih banhphaak an bunh hnuin Tlanglo, Tlangpi le Pu Hram Tawi nih a chim.
deuh in a hei hnurmi ruahnak a si.
Farrawn nih mobile an hman khawh Lam cawhnak kongah Pu
Ai thokning cu tihin si. Kum zabu 20 thokka ah Germany ram ah German
Social Democrats timi, Marx idea a pommi parti pakhat an rak dir. A ve kong, Farrawn khuami pakhat Van Kulh telhin Yangon khuasa
ngaingai tiah cun Marx nihcun party phun le Kut- riantuan Buu (Labor nih a chim. Khualhring tlang upa hna nih a kan
Union) ti phun in buu dirh i dothlennak tuah cu a pom lo. Cubantuk buu “Feb. thok khan Farrawn, `anpi lai, tiah a ti.
cawlcanghnak menmen nih bourgeois mirum thi dawp hmang cozah hi a Tlanglo le Tlangpi mi hna nih Khualhring tlang lam co
thlu in a tei kho lai lo tiah a ti. Dothlennak hmanhah thisen a luan a hau mobile an i cawk ngai. Thantlang dingin 17 March2010 inkhan
ko a ti. zong hin an test i Marau tlang par lamcotu ding JCB zong Leilet khua
Asinain a taktak ah GSD parti nihcun cu thimnak ahcun teinak kha thisen hin cun chawnh a ngah ko,” tiah a leiin a hung kai cang, tiah lam
luang lo tein a hun hmuh ko ai. Cutikah mipi nih Marx theory cheukhat
kha an hun cha-len cang. Ziah kuanfang si lo, thimfung in dothlennak ti. cawhnak seh kong he pehtlai in a
kan tuah khawh ko `ung? tiin. Cucaah, a cheukhat upa nih chim.
Asiah Social Democrats pawl pawlasi cu zeidah a si kun? A cun Thantlang hmanh nih hin
fawinak chim ahcun annih hi socialist pawl lakah a neem bik an si. An hnudeuh cun Mizoram Mobile hi i Mirang Grammar Laica in
dirpi bikmi cu ‘welfare’ —zatlaang thanchonak, chiatt#hatnak le herhbau hrawm khawh a si te men lai, tiah hrilhfiahmi Cauk Onnak an
caan ah Cozah nih tawlrel — ti a si i welfarist ti zongah an kawh phah zumhnak an ngei. tuah; CSO, Zophei Biakinn ah
hna. A sullam cu khuatlang, ramchung i Nu, Naupawi, Hngakchia, Tarnu Mizoram mipi nih an cawk khawh a si cang
Tarpa, Sifak, Damlo, Pensen tibantuk kha cozah nih a tthat khawh chungin Kuala Lumpur, Malaysia- Laimi nih
hmanbikmi hi phone pawl hi Air
tawlrel ding ti a si ( Hibantuk in cozah ithlaak tuk hi capital democrats Mirangca fawi deuh in kan zoh
ram pawl nihcun an rem ve loh. Nai ah Obama nih Ngandamnak Policy Tel, Air Cel, Reline, Land Line
tibantuk pawl an si i phone phun khawh nakhnga saduhthah in saupi
thar chuah a timhmi ah “santlailo, midamlo tete izohkhenh khawhnak
ahcun Nokia an hman bik ve. timlamhnak a ngeih hnuah Zasang
dingah cozah nih bawmhchanh ding” a ti. Nain cheukhat nihcun socialist
ah na kan kalpi an ti i an doh. Cozah nih zatlang kongah ithlaak tuk hlah Kawlram tangka thlen in tuak ah Cinzah nih a tuahmi ‘English
seh an ti). India phone 1 hi Kawl tangka in Grammar Rules & Usages,
20,000 hrawng lawng a si i a `ha Explanations in Lai’ timi cauk
zarhtin chuak seihnam 4 zarhtin chuak seihnam 29
©
Avoi 420 nak I 21 st March, 2010 CSO Lt. d
© Kawlram Thawng Ramkhel capar Avoi 420 nak I 21 st March, 2010 CSO Lt. d
Lungkhing inn kangh ruang Caw, naa, sia zawtnak a um caah Social Democrats pawl nihcun adang socialist le communist pawl bang
harnak tongmi mipi bawmh Thantlang Kumza Puai ah thah an ‘sehzung vialte cozah nih tlaih’ —State ownership of Industry — kha an
dingah NGOs nih an fuh hna khap pom lo. A ngaingai ti ahcun Europe ram pawl, abik in Scandinavia ram
Hakha, Chin Ramkulh-Kan hnu zarh —Swedin, Denmark, Norway — pawl khi hibantuk social democracy
Thantlang peng ah
Thantlang, Chin Ramkulh-
Lungkhing khua inn kangh phung a tlawm a tam in an zul.
sa`il zawt rai a um lio a si caah Thantlang Cu thil cu Adam Smith nih mithla-kut (unseen hand) min a sak i, cu
ruang i harnak a tongmi mipi Kumza Puai ah sasensa caw, naa, sia thah hmuh khawh lo kut nihcun market kha a sersiam ko, cozah bawmh hau
hna bawmh dingah 16 March lo ding, vok lawng that dingin Thantlang loin, a ti.
2010 bawmh dingah Red Cross, biakinn lei upa hna nih Kumza Puai thok Cu ideology cu Liberalism ti a si. Latin holh ‘Liber’ in a ra i ‘zalong’
CAD (Country Agency for hlanah khan thanhnak an tuah. tinak a si. American president hlun Thomas Jefferson lebang nihcun “Atha
Rural Development) le WFP “Atu hrawng hi khuate leiah cun bikmi cozah cu mi a uk lo bikmi khi an si (The government is the best
nih bawmhnak ding hlat ah an caw le rang le sia hi tam tuk an thi cang, that governs least” tiah a ti.
kalhnawh hna, tiah Lungkhing Classic Conservatism
naa tu hi cu an in khawh deuh rua, cu A ngaingai tiah cun atu kan hun chimmi Classic Liberalism timi
khua a va tlawngmi Hakha tluk cun an thi lo nain an hma ngai, tiah policy cu atu classic conservatism nih nihin i an aupi mi a si. Hitihin a si.
laihlum pakhat nih a chim. hlathlainak a tuahmi pakhat nih Seihnam Zabu 19 dongh lei ahkhan a cung i kan chimmi Liberalism pawl kha an
“Umnak ngei loin a sinah a chim. lung an i thleng i Modern Liberalism ah an i tthial. Cutikah ai tthial duh
ummi mipi hi 244 an si i khua Atu lio saram i a tlungmi lomi, a taang rihmi pawl nih Classic Liberalism tiin an dir ve. Um-hmun
innpa hna nih i dornak ah bawk zawtnak cu ‘khua-nar-sia-nar” ti a si i ai tthial lomi pawl kan ti hna lai cu.
an tom piak chung hna. Red khua caan a hman lo saram lakah a Modern Liberalism
Cross nih a cungcih caah sala- chuakmi a si. Adam Smith bia (ideology) Classic Liberalism cu zeidah a sualnak
aih an bawmh hna i a pang le a um i cutin Modern Liberalism ahcun i tthial cu a hauh? Zabu 19 a dongh
“Kum dang ah hi zawtnak hi a um lai hrawng an phanh tikah cun Smith chimning tlukin market nih amah
zel ah cun rua an hman,” tiah a tawn nain tukum tluk in saram an thi tein ai tawlrel kho thlu taktak lo. Izuamcawhnak (free competition) zong
ti. lo. Zetzat set an thi timi hi theih a si lo lungning tluk a si lo. Thilser (Producers) pawl nih market thilman lente
Cun, kanhnu zarh nain ruahdamhnak ah 270 paoh cu an si an i celhnak. Cucu cozah tlangtlak hau in a um. Zatlaang dirhmun, sifak
March 12 i Khuapi khua pawng lai,” tiah a ti. mirum thleidannak horkuang a thuk chin. Mirum fa lawng sianginn ttha
i aa letmi maw`aw an char cang Ruahlopi in sa`il nunnak a liam ah an kai kho.
kong zong a chim. tikah thah awk le an sa zuar awk a `ha Cutikah 1880 hrawngah England cikawr a simi Thomas H. Green nih
“Maw`aw a tlami Liberalism cu “ruahòhan a hau cang” a ti nakin Modern Liberalism a
lo. Cu tikah sa`ila ngeitu hna nih ramsa
zong March 17 ahkhan an chuah chuahnak a si. Phundang in chim ahcun Classic Liberalism nihcun cozah
a si tiin mi hleng in an zuar sual lai phan kha market hmun in a pheu nain Modern Liberalism nihcun cozah kha a
cang. An mawtaw cu a sop dih a um ngai, tiaha ti. hun kawh/sawm òhan kan ti lai. A sawm hun ti zongah cun zeimaw
ti awk khi a si,” tiah a ti. Thantlang Kumza tlinnak puai cu khawnden pingpang sual a hung um tikah mipi covo sungh lo nakding ah
March 11, 2010 ni zaan March 20, 2010 khan an tuah. humzualtu ding fangfang ahkhin.
chun ah ruahlopi in a lawnmi Tutan civui ah MBC Gs Dr. Zaw Hi Modern Liberalism zuamnak thawngin nikhat chung rianòuan caan,
mei nih Lungkhing khua inn 42 Win, Lai mi chungin kan pale hna Dr. thlahlawh, le rian nei lo le ngandamnak aa-mah-khan tbk... kongah tampi
cu a ciampi. Samuel Ngun Ling, Dr. Cung LIan Hup, sia- rem deuhnak a chuak. Sifak sin nakin mirum sin ah faak deuh in
Dr. Hla Aung, Bangkok in Rev. Pa Ni ngun khuai an kholh. Hihi zabuu 20 lio American Liberalism cu a si i,
zarhtin chuak seihnam 28 zarhtin chuak seihnam 5
Avoi 420 nak I 21 st March, 2010 CSO Lt. d
© Kanmah Thawng Avoi 420 nak I 21 st March, 2010 CSO Lt. d
©
Nunphung
Woodrow Wilson, Franklin D. Roosevelt le Ted Kennedy te hna kha an Hi cungah kum 40 hrawng a
si. si cangmi pa hi cu tlaih pah
Modern Conservativism lengmangmi a si. CCOC hna ah a
Hi hna pawl hi cu a hlan i Adam Smith ideology –cozah
rak kal ve bantuk a si nain firtlei a
nawlneihnak hmetter(minimal) — Admond Burke ideology a simi —
thilhlun tlaihchan, thlen uar lo — timi kha an fonhtonhnak in a chuakmi hmangmi a si, tiah a ti. Nain, hi
a si. thawng hi a fiang ngaingaimi a si
Annih nihcun pupa phung cu a palh hmanhah a dihlak kho lo tiah an kong tehte a um lo.
pom. Dothlennak faktuk tuah zong an pom lo. Burke nih 1792 i a òialmi Nain, atu lio i Hakha hrawng
France ram Dothlennak a tialmi zongah, a rauhhlan ah ralkap uknak ah Dawr ngeitu nih BAC sin i i mir a um pah lengmang kong,
an tlu lai tiah a rak chim chung i a taktak ah 1799 ah Napoleon nih aa-na remnak a tuah lioah BAC upa nih, kanhnu thla zong i inn boh a um
a lak tak. “Kawlrammi cu khuate in a rami kong, aho te dah mifir an si timi an
Hiti tikah zeihmanh hi ai thlen awk a si lo tinak a si lo. Ai thlen phung kan tam. Cucaah US mipi nun he hlat nain an theih khawh rih lo kong,
a si ko, tiah Burke nih a chim. “Nain duhsah tein i thlen ding a si. Mipi
kha siamremh khawhnak caan pek an hau” tiah a ti. kan i hlat, an tongh bal lomi le an HYF chungtel pakhat nih a chim.
Neo Conservatism theih bal lomi a tam tuk caah atu “Tukarhrawng hi Hakha ah fir a um
1970 hrawng khan hi ideology thar hi US ram in a hung chuak bantuk thil a cannak a si,” tiah an pah lengmang ko. Feb. thla chung
òhan. Liberal le cakeh leimi pawl piantharnak in a chuakmi a si. Idea ti. zongah khan inn pakhat an bauh i
tluangtlam tete a simi “cucu na pumpak hmuhning cungah ai hngat” Lai thil le tangka sing 4 an rak
“nunphung-kip-cawh (multiculturalism)” te hna le “ A òhathnem phot Tukarhrawng Hakha ah mifir an kalpi,” tiah a pumpak humhimnak
ahcun a poi lo (It is all right if it feels good)” tibantuk ruahnak nih um, aho an si fiang in an thei ca i a min langhter lomi HYF
Liberal pawl kha neo conservatism ah a lem khawh ngai hna. kho rih hna lo
Tahchunhnak ah Bush le Obama nih cozah Federal Reserve phaisa hmang chungtel pakhat nih a chim.
Hakha, Chin Ramkulh- Nikum kum Cun, Hakha i khuasa pakhat
in sipuazi tlak a tuarmi American mipi pawl kha an chanchuah hna. Cu
an thiltuahmi nih zeitluk hmanh in mipi le cozah caah hlawknak chuahpi donghlei hrawng in Hakha khua zong nih, “ Ni kum September
ko hmanh seh American mi zapi nihcun cozah nih sipuazi i-thlaak cu an chungah inn bauh le tangka chuh hrawng zongah khan tangka kuat a
tuuk a suum peng ko lai. Nain neo conservatism pawl nihcun “Hlawknak le thi tlau tibantuk a um pah hlammi minung pakhat Hakha
a chuahpi phot ahcun a ttha dih ko cuh” an ti ko lai. lengmang kong, naite ah lungrinhmi lansung pawng khi an rak kham i a
A dang tahchunhnak cu Bush 43, nih Iraq ral a tukmi zong kha neo-con minung 2 thil an firmi he tlaih an tangka an chuh. Cu tan ahcun palik
pawl nihhin cun a poi an ti lo nain Classic Consevative ruahnak hlun ton kong, Hakha laihlum pakhat nih nih 2 hrawng an rak tlaih hna nain
pawl nihcun ‘rili ral crusade tuah’ cu an pom lo. Seihnam sinah a chim. an thlah colh hna,” tiah a ti.
Sep. 17, 2010 ahkhan Hakha Tukarhawng mifir cawlcangh
hmai zarh peh ding>>>>>>
i a ummi, kum 40 le kum 25 hrawng ning kong he pehtlai in,
a simi pa pahnih cooker 2 le meihol “tukarhrawng cu kan i chawh, kan
(A cung capar hi Yangon hrambunh in Ramkhel Kong a hleiin
tun khat he an tlaih hna, timi ngiat hna hi an theih i a si rua. An
hmuhsaknak ca i chuahmi Tlangau Journal (Vol 1, No. 3) ah `ialmi,
thawng Hakha a tlawngmi pakhat thawng a dai ngai,” tiah HYF upa
Editor Salai Ceu Bik Thawng nawlonhnak in `ial `hanmi a si.— Seihnam)
nih a chim. pakhat nih a chim.
zarhtin chuak seihnam 6 zarhtin chuak seihnam 27
©
Avoi 420 nak I 21 st March, 2010 CSO Lt. d
©
Kanmah thawng Zumhnak Avoi 420 nak I 21 st March, 2010 CSO Lt. d
Tlangcung hriamtlai bu hna nih tik i, a rak tlimi ralzam bawmtu Memory hi a rawk kho ma?
ralrinnak an tuah dingah tiin Kukanh le Kachin ramri Memory cu rian a rak `uan ning tu cu khuaruahhar tuk a si ko,
Kachin hriamtlai bu (KIO) ah an ralkap an chiah ve hna. Shan nain a tlamtling dihmi thilri cu a rak si ve lo. Naite na tonmi minung i a
nih zung le a herhmi catlap hna cu a hriamtlai bu zong ralkap cozah he a min philh tibantuk le thil pakhatkhat chiahnak philh sual tibantuk kha cu
tu an umnak in a hlan an umnak ah tu hi biaruahnak an tuah lio tiin U a phung si ko. Ka memory a `ha lo tiin i ruah ding a si lem lo. Cun,
an `hial`han cang tiin KIO he a Sein Kyi nih a chim.—Irrawaddy camipuai kan phit tik zongah ca cu kan zapi nawn in kan philh pah lengmang
naihniammi pakhat nih Irrawaddy ko hna cuta. Kha kha cu na ton tawnmi a si i naa fiang ngai ko lai.
sin ah a chim. Hiti an `hial hi KIO Sinum a hrem ruangah inntek Minung cu kan tar deuhdeuh, thil philh kan i fawih deuhdeuh, ti zong
lutlai hna le ralkap cozah biaruahnak kha na theih bal ve `heo lai. Cu ruangah, “Ka tar cang eh,” tiin thil kan
thong an thak
an ngeih lio ah a si. "Ralkap cozah philh caan ah kan i capo tawn lengmang khi. Khuaruahhar mi cheukhat
Singapore innteknu nih a dah ti lo, zaran caah cun thluak cu tar deuh ah hnawl deuh a rak si ve.
nih zeitluk in daihnak kong an chim sinum Kawl minu a hremtuk ruangah
zong ah khatlei kam pawl nih an zum Asinain, cheukhat memory ‘hat lo kha cu zawtnak ruangah a rak si kho.
biaceihzung nih thong thla 4 thlak Tahchunhnak, Azheimer zawtnak. Cun, pum cheu tibantuk zen ruang
hna lo ti cu hinih hin a langhter" tiin dingin bia an khiah piak. Moe Thanda zongah memory cu rawh khawh a si. Zen timi cu zawtnak phun khat a si.
a chim. Khatlei kam cun ralkap Lynn hi 2008 in Peck Choon Khim Na thluak chung thilri zapi sinah thi a kal locun, asiloah thi kalnak lam a
cozah nih ruahlo in an kan kah sual sin ah sinum rian a rak `uan cang i, a pih ahcun, asiloah thi kalnak cong hme tete an kuai ahcun zen khawh na
ah tiin hiti ralrinnak an tuah hi a si. tu tiang ah voi 15 tluk a ka hrem cang. si.
A tu an i `hialnak hmun hi a hlan an 2009 March 15 ah tisa um in a ka (Vawleicung ngakchia nih an relbikmi Kidshealth chungah Eugene Shatz, MD
um`hingnak hmun a si. Tuluk ramri tuk tiin Meo Thanda nih biaceih zung le Steven Dowshen, MD nih an zohfelmi kha a fian fawi deuhnak in lehmi a si.
um Wa hriamtlai bu (UWSA) zong ah a phuan. Hiti thla 4 thongthak ding – Vanchilly )
nih bu chungah tonpumnak an tuah bia an khiah piakmi hi `humh piak
i, ralkap cozah nih an kan kah sual ding in Inntek sihni nih biaceih zung Mah Paw lawng Ruahnak & Hakkauhnak
ah ralring te umding, ralkap he i ton ah nawlnak ca a `ial. Cu hlei ah kum
tikah cunglei ah nawl hal loin kah
colh ding tiin thawng an thanh tiah
24 a simi Moe Thanda nih inntek A rum pah luklakmi lothlopa pakhat cu voi khat ah mirum tak pa nih
nawl ngai loin a duh paoh in a leh. Mah ka lo ahhin nai chawh khawh chungin i chok law, nai otnak hmun
Shan thanhca Editor Sein Kyi nih a Peck choon Khim fale kum 3 a simi ah ni tlak hlanah na kir `han lai i na phak khawh tiang paoh kha nai laak
chim. Hiti thawng an thanhnak a le thla 18 a simi zong a zohkhenh lai tiah a ti. I ot dingah, tuantak tein a thaizing zingka tein a tho i a si
ruang cu kan hnu UWSA le ralkap duh hna lo tiin biaceih zung ah a khawh chungin kau taktak in laak dingah rang taktak in a tli. A ba tuk ko
cozah aiawh ralbawi Ye Myint an i chimchih. Asinain biaceih bawi nain chun tiang din loin a kal chih peng. Zeiruangah kan ti cun, chan
ton lio ah Ye Myint nih Wa halmi Ronald Gwee nih, sinum nih nawl a chung voi khat caan`ha kha sungh a duh lo. Mah nih cun, a rumter
phun 9 cu a cohlan lo hlei ah,UWSA ngaih lo ahcun inntek nih rian chinchin khawh. Chun hnu tlai nawn ahkhin, i thoknak hmun ah kir `han
cu ramri hngak hriamtlai si dingin a phuahnak nawl a ngeih. A sinain ding, titmi biakam kha theih hram a van i thok. Cu ceo cun, ai otnak
forhfial hna. Hiti tlangcung hriamtlai duhpaoh in hremnak nawl a ngei lo hmun ah ni tlak hlanah kir `han ding ti kha ai fiang `han. Nain, a
bu nih ralrinnak an tuah bantukin tiin a chim. Singapore upadi ning ah hakkauhnak nih lam sautuk a hruai diam cang ai. Ni a tlak kha zoh buin
ralkap cozah lei zong nih ralkap bu hibantuk thil a can ahcun kum 3 thong a tli, a tla deuhdeuh, rang deuh deuh in a tli. Thaw chuah ding a ngei ti
33,55,77,99 hna cu ralkap bu 418 a le Singapore $ 7500 liamter khawh lo. A tliknak hmun a phak bak ah a thi ve. Lo a hammi hmunhma belte
bawmtu dingah an thlahchap hna. a si.—Irrawaddy cu tuanbia hme e men ah a cang.
Tuluk cozah zong nih tlangcung
hriamtlai bu le ralkap cozah an i kah Delhi khua Kawlram palaizung # (Acung capar hi Shiv Khera tialmi ‘You Can Win’ timi chungin lehmi a
si.— Sang Hre)
zarhtin chuak seihnam 24 zarhtin chuak seihnam 9
©
Avoi 420 nak I 21 st March, 2010 CSO Lt. d
© Ramkhel Capar Kawlram Avoi 420 nak I 21 st March, 2010 CSO Lt. d
Kawlram Thawng
by- DawtPcin NLD bu chung ruahnak a
a chim. NLD nih a tutan thimnak ah
dang
kan i tel lai an ti ahcun Suu Kyi hi NLD
NLD lutlai U Aung bu chungin chuah dawh a si. Suu Kyi
Shwe nih bu a rawhral lonak hi NLD bu chungin a chuah lo ah cun,
dingah 2010 thimnak ah kan i NLD hi thimnak ah tel khawh a si lai
tel a hau tiin kan hnu nikhat ni lo. A ruang cu Suu Kyi hi 2010 thimnak
ah a chim. Suu Kyi hi bu in ah tel khawh lo dingin thimnak upadi
chuah ding a siloah bu hrawh nih a khenkham caah a si.—Irrawaddy
ding kong ah a lungrethei
Zaan Khat ngaimi NLD hi, 2010 thimnak Maha Chakri Kawlram a tlawng
kong ah an ruahning a dang cio. Thai siangpahrang fanu Maha
" Aung Shwe nih thimnak ah Chakri Sirindhorn cu ni 3 cam ding in
Z aan dang ah cun ka lu le chantling ai tongh bak in kai hngilh tawn
nain tu zaan cu zeiruang dah a si hnga, kai hngilh kho bak lo. Ka mit
kai chinh chih zongah ka mit nih hngilh zairel a tim ruam lo. Ka awlok
tel a duh. Suu Kyi tu nih cun kan hnu cacawn nikhat ni ah Kawlram
zei hmanh a chim lo. Bu nih a a tlawng. Maha Chakri Kawlram a tlawn
khiah ningin ka zulh lai tiah a hnawhchan cu Nargis thlichia ruang
chawn, ka sivangh tuk celh lo ah thawh riangmang i ti cawk khatpi in din chim" tiin NLD he a naihniam harnak a tongmi zoh ding a si. Ni 3 a
mei hna ka duh. Zei ti um awk hngalh lo ah ka khel keh he orh he kai leh mi pakhat nih a chim. NLD cam chungah Thai nih harnak a tongmi
chih zongah zei san a tlai hlei lo. Kan Thailand pher lehlam a kor viar. lutlai pahnihnak a simi U Tin a bawmhmi hna siikhan, siizung,
Lungdongh tuk ah khin hla tal ngai ning law a ka thlim deuh hnga maw, Oo nih cun," Democracy sianginn, dornak inn a sak piakmi hna
tiah ka phone ka hun banh i hla ka ngai. Loh bak! Herh Lian phan, hruaitu a simi hna Suu Kyi, Min a va zoh. Naypyidaw zong ah a kal i
Ko Naing, Ko Ko Gyi hna tel ralkap lutlai Than Shwe he tonnak an
Hniang Hniang le Ngun Thawng Chin sakmi “Kan ngai ee dawtmi” timi
khawh lo dingin an sermi upadi ngei. Cu hnu ah Thai nih $ 870000 dih
hla ka hun ngaih cun a zei hngilh cu chim hlah— ka mit lawng hlah, ka cu kan co hlang lo nain March in an sakmi thihlutnak inn zong
thinlung ka ruahnak tiang in an i hliphlau dih . 29 i tuah dingmi NLD meting innluhnak a tuah pi hna. Hi thihlutnak
nih a chahmi bia khiahnak cu zung hi Kawlram chung thihlutnak lak
”Dawtmi, kan ngai ee.. ton lo caan nih a sau... nang zong keimah bang in kan zulh lai tiin" Irrawaddy sinah ah a nganbik a si i thi unit pound 1500
na ka hlam ve tawn maw” timi biafang nih ka thinlung a ka suk tuk. Cu a chim. Hi meting ah hin NLD, nak tam chiah khawh a si lai. Thai
lawng hlah ka van ruahdeuh ah ka hnarnoruh a ka `am, ka celh lo. Ala! EC thimmi minung 90 an i tel siangpahrang fanu Maha Chikri hi 1955
zeihen ka cang, ka fiang lo. Ka lung a ka tuaitam dih. Cu lio ka mitthlam, lai i, hi hna nih 2010 thimnak ah a chuak i,1976 ah BA(His) in
ka thinlung ah a hung cuangmi cu Lairam i ka sian lo tuk buin ka kaltaakmi ah tel ding le tel lo ding kong sianginn a dih. 1978 ah MA le PhD a
ka far Dawtku mui hmai a hun i zel. Hngilh tal rem deuh hnga maw ti na ceihphainak an ngei lai. " Mi hmu. Maha Chakri hi 1986 ah Nay Win
tamdeuh nih thimnak tel ding in sawmnak in a voikhatnak Kawlram a
lakah ka loh ko `ung tiin keimah le keimah sual kai phaw. Zeibangti`ha an lungtling men lai. Hiti thil a rak tlawng. 2003 ah a voithumnak
tiin zeidang cu chim loin rawl ka ei lai zong i ka zohta tawnmi ka dawt can ah cun ka lo ko, ka Kawlram a rak tlawn ah Kachin, Shan
Dawtku hmanthlak cu cawl lo cang loin ka zoh. Ai dawh khawh ning hi ngandamnak zong a `ha ti fawn ram hna a tlawng. A tutan Kawlram a
cu a mak ko. A mit`ial, a hnarthlung, a hatian le a tungtai hna aa rem lo" tiin NLD upa U Win Tin nih rak tlawng hi a voilinak a si.—Mizzima
zarhtin chuak seihnam 10 zarhtin chuak seihnam 23
Avoi 420 nak I 21 st March, 2010 CSO Lt. d
© Sports & Celebrities Avoi 420 nak I 21 st March, 2010 CSO Lt. d
©
Lenhloi
chuihmi i aa teimi poah semi-finals ah an i tong te lai. khawh ning hi a ropui ko. Azeihmanh sawi awk a um lo. Hlan phungthluk
Bayern Munich/Man United vs Lyon/Bordeaux i ‘muidawh sawi khat pur’ an timi kha lih a si rua ka ti. Zeicaah tiah cun
** Bayern Munich le Man United an chuih lai i aa teimi le Lyon le Dawtku ai dawh ning hi cu hmur le kaa in chim awk `ha a si lo. Princess
Bordeaux an chuihmi i aa teimi poah semi-finals ah an i tong te lai. Diana hmanh nih a iang lai lo dah (keimah caah cun). Hlan chan kha cu
hei si sehlaw ka tleu men lai (ka lo hnga). A ruang cu hlan chan ah cun
Tuzan Man United le Liverpool an i tawng lai muidawh poah cu mirum milianngan deuh nih a bu in an khar dih i hei ti
Premier League Champion si dingah aa zuam cuahmahmi Man bia ☺.
United le Champions League ah
i tel khawh ve nak dingah aa zuam Cu thluk i ai dawh vemi nih ‘Ka `a na ka dawt bantuk in ka dawt ve ko’
cuahmahmi Liverpool cu tuzan a hun ka ti ahcun ‘nuamh zia! nuamh zia! lunghmui zia! lunghmui zia!’
March 21 ah Man United chim awk khi a um ti lo. Ka hlawp a tlo ning hi meithal hmanh in ka kap
bualrawn ah an i tawng lai. hna seh ‘aizawh!’ ka ti lai lo ☺. Zeicatiah cun duhdawtmi nih ka `a kan
Puaikhatnak (Oct 25, 2009) an dawt tuk ve ko van ti cang ah cun mawh awk ka `ha lo, tiin keimah le
rak chuih lioah Liverpool nih an mah zan`im le khuamang ah aho theihpi le hngalh bang in kai chawn.
mah bualrawn ah khan kawl 2 Cuticun nuam sup khin Dawtku hmanthlak zoh buin khua za za ka ruat.
kawl 0 in an rak tei hna i tutan cu Man United nih teirulh cham cang a si Cu lio ah cun Malay ka kal lai zaan i ka far aanbia “ka `a na kal tak ko lai
ve cang lai tiah Man United hmaikal Wayne Rooney nih a chim. An ma? Nang locun zeitin hen ka celh lai” timi ka hnathlam ah `ek tlak bang
chuih caan cu Malaysia caan 9.25pm ah a si lai i ESPN (Channel 812) ah an hun thla.
zoh khawh a si te lai.
Zei ton hen ka ton, thih `ian zong si lo nun ko na bu, i duh tuk ko na bu
Nyi Nyi Aung thong in a chuak cang in a cu kan danghram fah cu tiin, Dawtku zuunngai in zan dai tang ah ka
Insein thong ah kum 3 thak ding in bia khiah piak a hram. Cuticun zei ti um awk hngalh lo ah zaan lawm fidi le thlatang
simi Nyi Nyi Aung cu kan hnu nili ni ah thong in a chuak cang sinah bia ka hei cah.
tiin a chungkhat nih Irrawaddy sinah an chim. Nyi Nyi Aung
hi thong in an chuah hnuah khuazei hmanh kalter loin Ameri- “ Dawtku aw...
can ah an kuat colh. Nyi Nyi Aung hi thong a tlami a chung
khar ton awk i Kawlram a rak tlung lio 2009 September 3 ah Ni in zarh
an tlaih hi a si. An tlaih zarh thum ah Rangon khua bom a Zarh in thla
puah ruangah nangmah na si tiin sual an phawt. Cu hnu ah Thla in kum ah an liam bang
hmapungtin a deu na ken tiin le ramdang phaisa na ken tiin Hakha in Yangon
kum 3 thong thlak dingin bia an khiah piak. Nyi Nyi Aung hi Yangon in Malay ah ka pum cu liam ve hmanh seh
1988 siangngakchia cawlcang lio ah a telmi a si i thlahnih thong Ka thinlung
an rak thalk bal. Thong a chuah in Thai ramri ah a zam i
(ABSDF) ah a lut. Mah hnu cun ralzam in American ah a kal i Ka ruahnak
US rammi sinak a hmu. A chung khar minung 5 hi kum sau Ka thlarau
thong an thlak lio hna a si.—Irrawaddy Nang sinah zungzal in a um” tiin.
Drinking & Eating [Din-ei] 2010 World Cup ah Beckham aa tel kho lai lo
David Beckham kum 34 cu
[Rel Hmasa: A tanglei catial hi biafang sullam le dirhmun hoih si South Africa ram i June thla ah an tuah
loin biatlang le chim duhmi sullam hoih in leh deuhmi an si. A dingmi 2010 World Cup pumpalulh
herhning in kan thlennawn thiam i kan hman thiam kha a biapi chuih zuamnak ah England ram aiawh
khun. – Catialtu: vanbiakthang@chinlandguardian.com] in aa tel kho lai lo tiah The Sun thanhca
nih a tial. Beckham cu nai i AC Milan le
A Do you feel like going out for coffee, Chievo an chuihmi puai ah a kedil thahri
mate? fah ngai in aa khawng i Finland ram ah
Ka dua, khawfi din ah lengchuah operation aa tuah caah a tlawmbik thla
na zuam maw? 5 chung pumpalulh chuih in aa dinh a
B Good idea! Let’s go. hauh lai tiah a siibawipa nih a ti caah
Mah cu tha. Kal usih. June thla a phak tikah a dam manh ding
A (I’m OK) I don’t feel like going out. a si ti lo i aa tel kho ti lai lo. Nain, an
Kei cu kal ka huam loh. manager Fabio Capello nih cun, David
B You guys go ahead. I am not myself cu England team le a chuihtu pawl kong tampi a theimi a si caah a chuih
today. khawh lo zongah a duh ahcun kan sinah Africa ah a ra kho ve tiah a chim.
Nanmah rak kal ko uh. Tuchun cu
kai mah lo hi. UEFA Champions League Quater-finals an phan cang
A Come on, bro. Just a quick one to get fresh. UEFA Champions League knock-out stage cu tuzarh nithum ni
Ka dua, ra ko. Chikhatte lungfimnak ah va din ta khi si ko cuh. le nili ni dei leiah khan an chuih dih cang hna i quater-finals a kai khomi
A Don’t worry, it’s my treat. team pawl an fiang dih cang hna. Quater-finals a puaikhatnak (first-leg)
Phang hlah, kan dangh lai. paui pawl cu March 31 le April 1 dei leiah an chuih lai i a puaihnihnak
B Sure? (second-leg) puai pawl cu April 7 le 8 dei leiah an chuih te hna lai.
Taktak ma(w)? [Are you sure ti he aa khat ko. Seriously/ Quater-finals i aa tongmi team pawl cu a tang lei kan rak tialmi bantuk in
positive/yea ti zong hman khawh an si] an si hna lai;
Lyon vs Bordeaux
A zuam set lo nain an rawt chih i innchak lakphakdawr ah an kal. Bayern Munich vs Manchester United
A How do you want your coffee? Arsenal vs Barcelona
Zeitindah na khawfi na din/duh lai? Inter Milan vs CSKA Moscow
B Two coffee, two sugar without milk.
Khawfi keuhnih, cini keu hnih, cawhnuk loin Semi-final ah aa tong kho dingmi pawl
A Anything else? Inter Milan/CSKA Moscow vs Arsenal/Barcelona
Zei dang tah? **Inter Milan le CSKA an chuih lai i aa teimi le Asenal le Barcelona an
Celebrities & Sports B Actually, can I have a bit of skimmed milk, please?
Fitlaw Peter Graves a nunnak a liam Tak-a, zetmi cawhnuk a pel tein cawh chih ka duh ko.
Kum 60 a tlinlai tiang vedio aa thla i [a bit; a little bit; a tiny bit; a small bit = a pelte]
TV zongah a lang tawnmi Peter Graves cu Los A Sure. Ngah ko [Ngah tuk].
Angeles ah 14.3.2010 ni ah a nunnak a B By the way, Nu Chin is cooking sabuti this Saturday.
liam.Hmaizarh chungah kum 84 a tlingding a Biaral kah piin, tuzarh zarhteni ah Nu Chin nih sabuti a
siko nain thinlei zawtnak a ngeih ruangah a chuan lai.
A Sorry? What’s that?
chungkhar cu a liamtak hna.Amah hi mifim
Na chimmi ka thei lo. Cucu zeidah a si? [Sorry timi hi pardon
taktak pakhat zong a si caah American mipi
(pardon me) ti he aa khat]
nih cozah rian`uan dingin an rak forh lengmang
B O, it’s Chin traditional food.
ko nain vedio i thlak i fitlaw `uan hi ka duhdeuh Ah, Lairawl a si.
mi a si tiah a rak timi pa a si.- AP A It’s kind of soup mixed with corn and meat. [kind of = sort of]
Kawm le sa cawhmi dinhang phun khi a si.
Hollywood fidi Weaver,vedio aa thla lio B Interesting. How do you eat that?
American fidi Sigourney Weaver cu A mak ngai (a ropui ngai). Zeitindah nan ei, mah cu?
“Vamps” timi tlangtar in vedio aa thlak A (It’s) Just like having a bowl of soup.
lio a si,Director Camron nih a tuahmi a Khengkur in dinhhang din bantuk khi si ko.
si i zancaan ah khualak ah a vak i B Oh, I see. Just like that?
minungthi dawphmang(Vampire) i an Aw, a si tak e. Cuti bak cun ti?
siangpahrang ah dir in vedio aa thlak A Well, you can have salt, chilli, salad, ginger, garlic or onion with it.
lio a si.Weaver cu kum 1986 ah direc- Cite, thakbare, citani, aithing asiloah piat he cun ei chih khawh
tor James Camron nih a rak thlakmi si hen ta/hme teh [Well timi hi Laiholh umtuning in leh tikah
Olmert le Bush vedio ah Oscar laksawng a then ta/hmeteh’ kan timi he khin aa lo]
rakhmucangmi a si i kum 1988 ah a B I will love to eat. I can’t wait to eat.
thiambik fidi le fidi bawmtu (support- Ei ka duhning. Ei lai ka hngak kho ti lo.
ing actress) ah Oscar laksawng a A Make sure you come on Saturday
Zarhteni cu ra hrimhrim.
rakhmubal cangmi a si.Atubantukin Weaver nih kum 60 a tlin tiangah
Vampire kong aa thlak micu April thlachungah chuakkho dingin an tawlrel
[To be continued = peh than ding]
lio a si. -AFP
Seihnam Sin
rih ko tiah a chim. -AFP
Biahal
& Obama nih Asia ramlei tlawnding aa let than
U.S ramhlum Barack Obama cu tukum chungah a vuikhatnak
Lehnak bik khualtlawn aa tinhnak ram cu Mar 21 in 26 tiang cu vawlei cungah
Muslim an tamnak bik ram Indonesia ram le, Australia ram tlawnding in
umnak hmun cu ti an i zat tilo rih,a chung i aa tel mi Muslim kong thinlung a sunhsakmi nih cun hi bantuk hi an tuah lo. An helh hna lio
ruangah a thuhbiknak vawlei chung zong hi cawnlo dingin kan hlawt bantuk in an ngah hna hnu zongah an dawtnak cu a kel tein an luanter ko.
i ti cu seh in an dawp i lungsivang cang,ralrinlo in kan tuahsualmi a si “Kan duh, kan dawt” timi hi a thinlung a sunhsak, a minung
ngaiin an um,an cinthlakmi tiah nawlnak an tuah `han.-AP sinak, a duhnak a sunhsakmi hna nih cun an duh taktakmi, an dawt
thlaikho vial te zong ruah ti an taktakmi hna sin lawngah an chim ko. Nain, a cheukhat minung (nu zong
hmuh tilo caah an thi dih.Ruahsur France ram ah thimnak an tuah pa zong) kaa in cun ‘ka duh, kan dawt’ timi hi cu fawite in a chuak, mui
lo ruangah hin an ram minih lio hmuh bal lomi minung hmanh kha an ti tawn hna. Cun, lung tak in
cinthlaklei in an hmuh hngami duhmi a si lem lomi he an i duh zongah nu an si zongah pa an si zongah
tangka hi RM nuai 4.8 leng a kan hmailei kong cu an phai tawn, cucaah a min men in aa duhmi a tam-u nih
sunghter i minung khuasaknak cun hmai lei nun khuasaknak kong tiang hi an phai lengmangmi a si ko.
zongah a tu nak fakdeuhin kan tuar Phundang in chim ahcun na tonmi i minung pakhatkhat he aa duhmi
rihlai tiah cinthlaklei `uanvo ngeitu minung paoh nih an tonmi a si ko, ti khawh a si.
pakhatnih a chim.-AP Cucaah, ‘L’ hi phone in chawn law, lungtakte in a cungah na
lungput le na cungah a lungput kha chim le hal i zuam. Cu i `hate in an
U.S ram i siangakchia cauk chimh duh lo, fiangte in an chimh duh lo ahcun a kong kha philh tu i
chungah Islam kong an telh zuam cang.)
Mason Crest nih a tial mi
World of Islam kong cu US ram
Philadelphia khua le a
pawnghrawng i sianginn ah France ram i hruaituthar
Capo
siangakchia nih an cawm mi cauk thimnak cu kan hnulei 14.3.2010 ni
(textbook) chungah an telh ve i khan an thawk cang,hmun 26 ah vo An zuatmi an uico te cu an cawnpiak lengmang
hngakchia kum 10 in a cunglei an peknak cu an tuah i vo 96% an rel nain an cawn piak kho lo. Voikhat cu lungdong ngai
cawnter hna.Cauk chungah cun a cangmi chungah Socialist party nih in ui zuatu hna nupa cu bia an i ruah.
lu a khuhmi Muslim nu pahnih an vo 53.6% an hmuh i UPM an timi An Pa : Kan nu, kha uico kha cu cawnpiak len duh
cuanter hna i hmanthlak tang ahcun PM Nicolas Sarkozy te party nih ti hlah, na cawnpiak kho hlei lai lo, a lungkhong tukmi
Muslim biaknak cu fektein a dir i 39.8% an hmuh.Mipi nih vo an
American mipi hna nunning a a si.
pekmi zoh tikah PM Sarkozy cu a
thlengtu le vawlei cung biaknak ah An Nu : A poi lo, kaa zuam ko lai, nangmah zong cu
rian pehkho ding a si ti lailo tiah vo
a tambik changtu kan si tihi an peknak lei i `uanvo ngeitu nih an kan i umhka ahcun amah nakin na lung a rak khong
langhter.Zapi nih cawn an duhlo chim. Socialist party nih an tei tak deuh ko kha ta.
caah le buaibainak a chuah caah ahcun France ram ah Muslim
cauk a chuahtu bu hna nih hi kong biaknak a karhlai tihi an phanbikmi
cu cawmpiaknak lawngah kan a si.Sarkozy nih vo peknak cu a dih
hman i uk 24 te lawng kan chuah rihlo caah ruahchannak ka ngei ve
zarhtin chuak seihnam 18 zarhtin chuak seihnam 15
Sandra Bullock
Mitthlam
©
Avoi 420 nak I 21 st March, 2010 CSO Lt. d
© Ngandamnak theihtlei Ramdang Thawng Avoi 420 nak I 21 st March, 2010 CSO Lt. d
Ramdang Thawng ramdangmi riantuan tu pazeizatdah ngei cang.Kum 2008 tiangah 800
kan herh tihi fiang tein theih an duh lawng an ngei nain kumhnih
U.S ram nichuah chaklei ah thi.Laamkam i meitung le thingkung caah Malaysia cozahnih ramchung i chungah 200 an karh i bom pakhat
thlichia a hrang vialte an tlukdih caah New York riantuanmi ramdang pawl cu fakpiin ah 3000km a rit mi an si,a puah
khua i minung 265000 leng le New doh aa timhnak a si. ahcun Japan le Guam(US) tiang a
Jersey khua i minung 70000 leng cu Hi rian hi a luanciami Feb phan khomi bom an si.Cu an bom
mei loin khuamui lakah khua an 15 khan thawkding aa tim ko nain cu thlang Korea lei hoih in an chiah
sa.Connecticut khua i mei loin khua Chinese new year he aa ton ruangah caah Seoul khuapi i a um mi le a
a sa mi minung 80000 leng cu mei a ni an rak `hialnak a si i Malaysia dangdang i a um mi mipi caah
company lei bawmhnak thawngin palek le immigration le `uanvo ngeitu thinphan dailo a si tiah Tlang Ko-
hnangamdeuh in khua an sa kho cang dihlak i bawm in a rauhhlan ah kan rea PM Kim nih a chim.-AFP
tiah Fred Maher nih a chim.-AP thawk cang lai tiah ramchung vuanci
Hishammuddin nih 17.3.2010 ni Bus aa leh ruangah minung 13
Malaysia cozahnih ramchung i nunnak a liam
meeting ah a chim.-The Star
rian tuanmi fakpiin doh aa tim
Nepal ram i Katmndu khua
A luanciami zarhhnih Chak Korea nih hlatpi tiang ah khualtlawngmi 70 nih an i citmi
hrawngah US ram nichuah chaklei kahkhawhnak bom (missile) Bus cu khua in 400km aa hlatnak
i New Jersey le New York khua 1000 a ngeih cang hmun i tlangcung laam in tiva
pawnghrawngah faktukin hawhra a Kum 2006 Oct le 2009 May chungah a tlak ruangah an zapi tein
tlakdih hnuah le ruah a surdih hnuah thla ah vuihnih tiang nuclear bom a an thi dih,minung 13 lawng an ruak
thlichia `otho a hrang i US ram hneksak cangmi chak korea cu an char khawhhna i tiva nih a
minung tampi cu mei(electric) loin vawlei cungah hriamnam a karhbik fenhmi hna kan hmuhrih lomi
khua an sa.New Jersey khua ah ram a si i nihinni ah `ih a nungngaimi ruakdang cu kan kawl cuahmah lio
thingkung a tlu mi nih mawtaw a lamhlatpi a phan khomi bom 1000 a hna a si tiah `uanvo ngeitu palek
nenh ruangah nu pakhat a thi i Malaysia ram chungah pakhatnih a chim.-AP
pathum hma an pu.Connecticut khua ramdangmi rian a `uanmi hi 2009
ah nu pakhat cu thingkung a pur Dec thla tiangah minung nuai 24 Ruahsur lo ruangah Tuluk ram
minih a nenh ruangah a thi ve tiah (2.4million) an phan tiah ramchung thlanglei ah harnak an tong
palek pakhatnih a chim. vuanci Hishammuddin nih a Tuluk (china) ram
Hi thlichia hi 110kph tluk chim.Kum 2008 chungah thlanglei i a um mi Yunnan khua le
`hawngin a hrangmi `otho a si caah ramdangmi rian`uanpawl nih an a pawnghrawng cu ruah a sur ti
khuachung i tiva hna cu an hlawhmi tangka ram leng i a lonak a sautuk ruangah le May thla
hung`hang i laam vialte cu ti nih a chuakmi hi RM 2.2 billion a si tiah tiang ruahsur aa timh tilo caah tiva
khuhdih ruangah le maw`aw acci- a chim.Ramchung i minung hna nih hna an ko i cerhti vial te an reudih
dent ruangah minung 6 an chawlehnak an tuah nakah caah minung nuai 20 hrawng an
zarhtin chuak seihnam 16 zarhtin chuak seihnam 17