ORK - 3g, UNIVERZITET UMETNOSTI U BEOGRADU he 5x ALEKSANDAR OBRADOVIC redovni profesor Fakulteta muzike umetnosti UVOD U ORKESTRACIJU Beograd, 1978A orews i ta wate AL ps x mtr Yt Pie mae ap Su Boograds be. 3/87), millenia recensenata—~ redovath profesora Dihonte Lagars, Vrllja Miokranjen | Swrika Jone, ha Toobrenja za Stamp Uprevnog odor Fenn ca etovat dell. ‘ost Univerieta umeinowt od 18. IT 1074 g. usatavu, Ratko Durovie, Siepan Fick Dragostey, Deve, Velin Stone, Branivo} Dordsese, Dragerlan Stojenovle—Sipy profesor tkulfta umetnes SH ing. "Zovan Urobevié ¢ Dring Horas, voteent Universita irik: Vestine Ports, vans. prot FRU Tene uredalk: Momélo Vukowie Lebtr {orektor Mena Safari Notogratin: Notas — Knjatevae ‘Teed: 2000 Tedavats Unveraiet umetnarti w Beograd, Ves Karadtiéa 12 ‘Stampa: SIRO “SREIJAs, Beograd, Mije Kovateviéa 8 Sadrtaj Predgovor vod 1 —oPst1 DBo Partitura Instrumentate grupe Grupisanjensrumenata i isvodenju Preglecnast parrare Drveni duvadli instrumenti Braj satay (Obim svuenoe Zaplvenie ‘Tene sposobact Teller ‘Tremolo : : Drage tekntke osobsnest ‘Vastra svaénost : Limeni davadki instrumenti Naki princpt proisveden{s tenors Opie "katate Braj sara (bm avutnoat § vrte ‘aplavange Bega, ‘Tehnitke spoosinct! Sordina i pokrivent to : ‘Tiles tremolo Gisande Drage ten osobeniatt Udaralfke . Kiasiiactia logs 1 zat Retered pstitue ‘Vase { avuthost «) timpant 1) doratfee Be odvedena iisine souke ©) egenttatstroments|a) seen fede )aaraijee s2 adredenom sisiom souk PRILOG br. 1: Noke sonake m4 darijee PRILOG br. 2: Nele omake 2a wdaralice PRILOG be. & Neld slmbols 24 tdarale Ostali upooredni instramenti a) fnetramesti a fcome « 5) instrament! ax Mawiaturon Gudaéki instrumenti Opto karakterstke Bia anne bind sradaoe vinta DS Zapiavanie Daljenje devas (vis) Boje te eat) ‘elkatars Drakes ‘Froginn 3 eevoroglas shor : Pot atdalom " : 3) tte potest : 5) teetud 1 bacon gates } Kambinovan! pote : ‘Tonovu tebe eve ruke (llc, Kaj tonovl vibra fatten tenor Dtsnje fice prstins omen boje vues : 1) prema polos quale we Sima» 2) grama upoteni poretintn love gudale 0 kort Nov ruta ef : PRILOG br, fe abela poss na vii PRILOG br 5 Tabela porta na va FPRILOG br. 6: Tabeie pola na violets PRILOG br 7. Tabla poses a kontrabane EPRIECG ‘ty Toice obi udatlil = lktenem ie BRILOG tes: Tapote obi oriestarsih instrument PRILOG br 10: Uporedn) nai natrumenate tsizotenise ‘embod 1 — PosEpst DEO Dinamika —- ‘Proporeloesina dinamiea intrumenata Proporcinalnost w okvira fate orkeslarke gripe 5) gudadht inatrumenti a 8) greene daoatit iatrumonit 5} tment duos strament 6 % 103 109 10 a0 ua u6 ue im 2 ia ied Fred i 8 18 38 188 39 60 Fr 168 ist 1 10s ie 10 Aa 00 m Kompenstliazvuka . Propercionalnos:instumenaia resi orkesiaskih grap 2) droonl duets ¢ pada tastrument! 5) dent | Timent duoadetnstvement! 6} lent duoustt | gue instrument Posbnalnamiba inaeumenata Uivajanje Opite dink Harmonija . pit print postevianja harmonije w on Kfetanje easova s udvajanj ortavama Slogovs akoreda | vise poredakee Hatmonijau vide grupa ibtoeremens enaorannast{ gonuntnost Melodija Opt sapomene ter inatemenata postition Totenatct {we vise lenomsen Tele ‘Prostor za melodiju i kontrast a Boja Optte napomene Spalanje drvenlh duvatishtnatumensa 1 jednosvul fn io) ‘Stajano_limopih duvein insirumnata jensen ‘Spans gussOxn inevamaneta w jedanerua ‘Spajnye Grvealh i Limendn duvaskhinstrumenata Spajanje drvenih duvech 3 gadsekin instrumenata BSpaianje limenih 1 yoda instrumenata ‘Soh Rexe napomene : Arhitektonika partitare. eter foniumenats ze eis inom aa aiciothy FResporod isaiés cekesarskih gripe Prekid ulate oe Orkestarski pedal Kinsifiacia ‘i Basporedclemensta Ljudshi glas u orkestru Obim glasovs Sot elsovi oem okestrnn Solo instrument sa orkestrom Bibliogratie ‘Rogitar nota primera Register pojmora : 162 ie ie 18 rr 18 100 an na 24 28 2MPREDGOVOR ‘sana ove kj pristupio sam iz ommovnog rasioge da stodentine muzike umeinoel. pruain ‘sdtbenie ta koji se eta pote Zadar Ko} fam subi pastavo bio fe olelan time Mo nisam motto u praksl Ge proven prednodt i nedertat- ies poledinih priate iz eve abla, putea ‘off of bil sobre nastaenor plant sj rmusfkoobrasovathinsitacja w nao} semi Pre~ ‘a tome, moreo sam de so oslonim uglatmom na pete “iakuetoy w nestavt ovog peesreta ns DMusttes)akadert ut Boograd (eda Fated mi tke umetnor, ka tne iusve kaa su poe ‘eli moj rani profes, pre svegs profesor Mie hovil Lagat: Nasavne, weed ovog udiheniee B= ftp sam re konto tliteraturom koje mi Se ila ovina i ove oblast kaj ath veo ta rf ‘vag prirueike, Pein sn nerve ood u_arkertret, ec je an w evanl namo. weds koje student {Shae da pomomne dau eajedniat sa svoj prote- ‘oro kompenilje stekne mova xanga na kof ‘in Ge MeN | unapredtlsopstveno Inkustvo, Poiin nastavnt plan nate nave insitucto 2a rutitke obresovanje Fulaulcta musides umotncee Gipeedeige posebn wastavw tr predmeta Nauka intramentime (u kame se obraaje | stage SSpomavanje vib steumonats, pete of pias ‘oriseog postin do fhe struktare instru ‘meata { njogovih svuleovaih Barahona 52 pric ‘lenamaw muzke) pratt st vom Drie ‘talk aisam rae sadezavan ne podcobnom re leatvanj | porebnom, proutavanja orkatarsh Instoumenate, Fa) sm pomao preps kolega Sojt taj pred predaju, Mojo sadriavanje ns chested instants anos tamo ne ane Slenente 1 arakterstize Koji irsjuupotseban ‘rednest pet komaponovanju odnozo orkesteranh ‘tp stm rad salimanfa grediva — pitanja i bles tenieInsemenstae vont sa osestar= eam prmenam grupisao po 2elednifiim karakie~ stkoma u okviru ite instrumental grape, Nie fhm siguran da if fe to borsan pots, al ‘rake worl da dna talwore prt rade fea dn ve zadeRin 1 ubocte,Clokupn grasivo ove veoms oblmne probe set ent Pll an tovne elf Hoje sm oat age T= Opat seo Post de i Prk den Dror. deiapricuenite (Opi den) data nt ope Aerminolatkeobjainjenis fprikszne,inttunen: {ohne grupe na natin o kone je- gore bly Tal 1% prema aiovo) upoteehng) Wena | kak {ert scokinamazatajiny ca tiene pe Steserenje Drag deo Perens) ratodeje feorilke poravie ut pogledeorkestartke prinene {natena pielnthtompoicomh leat, ae ‘Xo ave inane, meloija, harmon, bolt eae rl eB 2 od he tala orkestiranga, «dal prmert Kot poka- uj ako su rent Kompestonorkertiall te {ene Navinke tempt sui na o-da Je ahaa proces sSrarenju muslin homporije posiedniie ade ‘eink ina veome napredova, oscbno na po lektmake maces, satan sin seophodaon da Stodertims iy toc) posiegw prin nea emovan shuvellenje, Pounato je tse elektronna musica Dollie fu Konetrtnom Biota elicina pove: Zivanja se sive svn minh tetreneata, bose fe karts Tw ea tel matin oe erate dew insruktionom trod uorkestragya Actnieno dodimem 1 ovo pianj,tmlndog kar: Besitors ne ota polpunonoabaveliog 6 stv Elina taj sa posule ziutajansenayD de eave Imenog matidhog” ‘iva. Zato sun Kao ddatak ‘Opdem dete ovog priests prkjulo | deo por sete seksi muse | ernst aa Beogeed, 196, Autor 0 uvop © oketra, kao sactaynom elemeatu umetnldhog delay mote o« govorit na vite naina, pre svega se glelsta kompuzelone teh- nike | kao o irvodatkom tela Posmateena ne taka nati, uloze ‘Grkestra so menjals tobe Istekog tuavoa. T sam oar tee Sctkeeace ise je racist nino, Upotebijen gree) cam. ishas thtxtar omnatavao o proror srmad scone i gledalists, vam su moglt de haga horov, instrumental, gradi — delle, hie suelo grupuSoerumentaliste wdanetnjer ‘ilu eal. Pat EEaily Meds Teta) iran peed kraj XV7 veka ponovo poteo da se Spoteebdavs, aime se takede uglavom canatavaa prion 2a sme- ap intrumentlist pro svegs oper. ‘ek krajem_ XVI veka (ovaj irae pritenjen najpre s Praneaskol — potinje da ornae fava grapu lnsrumentabte lal wlstyaje w iavodenju nekog mie Rog dea, an Dr nejeed NVI vekw doblo danabale zmakene LMedutim, ako forex sorkestare nile uvek zastlo ono ne 8a mi dana slat grupno musceranje dove daleko unared poste ‘rurtks ietarje Naravao, ene jo tmelo izlferenivane ‘odeose Estrumenstn Eoji atestraju u devodenjy dels, vee Je pre soos nao prams pevanja | uvetanjeavutaa mace,‘ sine 270k. Plsana dsiuments ts stisih vremeng, hole bi nam bite objcalla fnvtrumente, nsisovo gvusicanjew evctay, Keto 1 ckolnet seve ejelulthog’musicranja, ne porto, Ske bx xojima ae vide ine Frumentif avirothskoro es jedi lover! sa zaldjute o karaktere {oament gropnog musiianja, Xe | 0 veltaj los muzike & rue ‘kenom divoee! Ako. ae Rail 1 govort 0 sindividualiacijic Snstrumenats kao npr. w geo} muses? onda tena znatanis samo Doledinaénom solststkom delovanjuy a ne ane stcange W Ovra Zajedldkih Hombinacje se dvugin instameatina Ta, usa say anata) lt fo imal netramentalnn mausiza fe w dag Fea sow do, HVE va Te ade poreenn pot $0 fovsnatsjlje sapaia | osamostljje sviranje w astrunental “Shsamblimne U din pron potecins grapoog isrumestalnog aie Sdronja parlture kompocicha su pisane tako ds su se melodijke Hnije mogie# pevat | serat U efvar, instruments su. uglavaom {avi samo loo praia podsSka horu. Pr tam nije bilo vaéne 2a ce jt instruments svrei, vt Jo melodisk lini eves ena} Instrument oj je postlao u ievedatko) grup na kome je lle rogucna svat te deoniu. I pariuze tog vromena (SVE {3CVTE ‘Pon abiéno ena naslovnaj stan nosle anak da su =pogocne Ee'hovanie t sviraajes (is buone da comre ef s0nere nem? = Frgon ond suf Tnatrameten au pebrauchen eng ape for wotces or ioe 8). pai seae ans aay sbthaed, Waa sore rie ee nA. Kate u svojo}kojatItovjaonertacie pominje kao jedan od najbolin primera iatrumontsnestusike naivantiog petiode Peeve olgree Tulmone Sula koje su Mampane 16814 ketve Bena ao spogodne aa irvadenje avi Snetumentinse, see) ‘stems bol su conaten! hao scone, eonerornon,tenoh, boas, U alors twksta Kare saved t ira ix bales Baltecasinja® Koj je ‘kompenovan 1081. zpiean pet sistema (ereee hela fe bl am Arana 22 budtin at going surenns ‘surenus cawraa, ‘en eassus Pods iz th vremena ukatuju na zeliitesastave orketa Ne steel podrobie w isto varia 1 rame yronene hoje fs cdl Lao na rave} instrumenats (ore evga take rm Eomporcinu tehnika I natin tretirenjaonkeet Spa wiom pevom ‘period razvojn ovkastr tba ukavat an aeke otie kererse Instrumenteine musik = Kao instruments ae javiaju pee svega taeni gudadkt Inetee- ‘ntl violinskg tip, Koll gece wonagno pet kraj VIL veka wale Ji grup shoco nepromenjno) do dana. ~ event duvaths instrument dasejavaja rame transforms cif bl tel sredinom ZVI veks potet da» Ertl a> ‘ava Kopim de potet period oklaieneg evestrs Haldaa | Mewar = Stari drvent korneti pozspne nestaj ie prs dk se lo ‘atk rog thons) postpno seavje u exes homme, Laute instrument) se diskama (lave) uplenam pode vaju survatia, da Biv Slizovsno} Basovnea Int plea 2a ako thu pratnju na Ksveeou (bey continue)? ceo ta} peti blo esto sarivan tim uopstenim posmom, Posebna wlogu u tom period ena Klacio Montervert (1587— 104), oi jesvo}im novinam u tere indivialiac ockesta ‘matlo prem od nezdterencranin melodie nia” vokalnog sla ka araberinlf inetumensta { sorkesarkonte. nati pe ‘anja ma te dnstrumente® Ovo se nateito edane nm njegovs wpe fret temole (omog repeirenj letoy tons) na gudeéksn ine ‘enti. lao taj postupak nije bio potpuno heparnat pre Alon: Aden Care: The try of ‘New oie (Sey 4 Baltasar de Beauoyeax “Dale fever” on ga je ipa prvi upotrebio w pravom umetnidkom zna- fenju tae oatedenom namenom? ale wwodno ‘islaganje nema prelenije da optinio gover! 0 sstvim nastanta danainjog arkatca, nis dato date madrav nt ‘Mtookin injontames Teebn pel de Jo rervl orberre u reennt Gradovims | munékim Senta veope pod raonim slealnaning Iino svoj oslnce u delovanju znacjnih womposior, kao 8a ‘karat Lil, Ramo dry da bi u delina Hendla 7 Baha dofao do Jealminaeife, koja preiitvija pripremnt period aa nastajanje Tulemeiianje modernog orkesra w delim Hajdna | Moar ‘Za Bahov natin pristupanja ockestra mote av rel dx potivs nna orgulekornahvatanja iatruentlnog svt, leo dao coo oF estar rasporeden a odeedene manusie: na prvom-— Ruel, a rom — drveniduvaskl instrument, aa trecem = Tibet ‘Gavael Insttumens” above upottebe tatramentanih grips hs taj natin podseca na upotrebu registara Kod orgtlja, Mee tin, polifont natin mislonje —w Rome su glasvt (ort Ske fecnicg) ravnopravnl — ie dapotteo veeu indviduaiza. ‘ju insrumenats, ayhhove prepitanje w seajivanss loge. L fnataja dato ieentkt, Kao a mafenje onkestarakin bof Pad “obifnja movin avuenh lla, Tele kad Je potpuno preovad ho- ‘ofan! ll |G. iieanje fede Inj (melodie) kaj) ou aetall gla ou bi uglavnom podreden, potalo Je — s obnicom na vatnot & Irarakter melodie — indiwiduslivenje inteumensts pri sewpnor [pangs lasoane nekog instrament pojadinom trent tebala Jo on podeuts odredena rupslotenje, er ms karaktor {Boje Sate ents tesns)poversnort em karskterom melo, cdma = Fakterom muritkog momenta ‘rust period razvojaorkesra, Koll potinje of vremena betkih ‘taseara,svoje snowe kerakeratke ma i Sedan vranog basa tent, pre svege aude, — Drven! duvatk Instruments pridrutivanjom avineta.Ko- natoo se frstlinju'u grupu kosus&Ginjave najvetin delom paral esta glawnih preditavnke o¥ih instrumenata’ Mate, abe, ae Poets {fgets = Gripe gudath | drventh duvadkih instruments, dferen- cdvane iron poledintno | alednita vitae: posta nesoch soar ‘tho-tematekog | orkestarskog ravole | pogedoo se upotreljacejs Jee melodia harmonij Limon! dovath instrument, hao tase snadajoa orkortarska scvpa, tajuiu se najre i pat prods hora fruba, Ge bt Feat deina Betovens | njegovthsldbenika Konatno eformila grape 8 ftir homme, Koi se prideunuje | ssboreejeny, st sed wen ent teombont ~ Pronalak yoni na limonim instrumentima, oko sredine ‘XIX vele, time we omogutava invodenje hromataih tanovs, zat povetava ilogu limenthiastumenata meldijskorn i asmeonskom gle, a aaenjke posepeno postaju sve brojna 1 xnafanlf orke= starska grape 1U XING veka je rkestarska sousha doiivela bre i veliktrag- oj lace swaraiad ted sonogobrojaih velkana mist Stare “a tle gmt (ee aiaatoa a Bee ‘dom vee Secatenog ea Pi Ren oe eee aa a eed cae ieee zt See ae {att print gra inowacia eed Sokicgateatet {Soe ey ate ds Bt peal Yo De Ste‘ea Intsumesia {novo amrsnvan, io ta | km Pena chaha sa ftarene"posilereten a inn, ape ms Epon pai dots TERRE Batre atu lent pba het wean ‘nh pear ca ave ak dle nto senna Potente seni mang etna Nea SM sei es centr panes Th ail, "Seber bee Vane Runa eae SRE'MISE Atte stern Prehoe Car vie ee su {emu rom ronan ream pr sou aedne HEN t, poe’t Coat stidagaa Sieur flea amet, ail paras Sevan SPT aha soma Sra na Se SPS aths olen haseneeatde lone da Bette nts atin Sst Spans, arta I oy eal aT teh Gort Sea doe 3 RE ‘Sokearonn dnt Kon pe veo omen tov a ae musty breeanie OPSTI DEO “ee PARTITURA Gotora yarttura orkestarske Komposiije pri tk sotenog i napornog rida kempoltors, jer njome Je konaéno sredano {Jedintvenim pregledar obuhvadena useice ih Ins ‘menats potrebalh 22 lnvodenje te Komposiee, Psrtitura potaje eda omnova 28 lzvedenie,shvatanje 5 anaiiko prowbavanje om- Doris, ix nje Ge lee spoecbno’ Ga oprotitae partture (dirigent Tompostor, murikolog) obit! mown predstayy 0 exmom asl Rell smo »predsiavue — ne maa ito da se proc vergledanera panttare mote doit Imaginarni evuén| wane seme komponite? Svakako, jer muskstno | wvetbano vo profesionalnog muifars ‘ol fe upornat wa zakonims komporeone tehnike, kaa tsa 2akont- ‘ostime Kombinovanja skupnog #vuka musiek inerumenata) Bide 1 stanju dau svome podsvesom suku dobije predstavy struine ‘ko eju je kernpottr zapisa. Neravne, to podeazumcra obo szano pornavanje haraktrstha jtehnike msi istrumensts, atm pornavanje austin odes {proporeja wu pogled poste anja orketarskog avuks, kao i natin organisacie 1 zapiivenie tog zeae u savrioom altw komponovanjn orkestaske Komp le parutar, COvkeetar, aa valikim brojom resin munitlih tnetrumencty | rneiseepnim hombineelams aithovog skupnog sviranis, predstalja levanredao bogato polje avukovs. Kod tle oboe aredenje { tntematiovanje ialaganjo omovaih pincpa w organise perth lure sahteva zamstni prosior 1 dugotajnge side. Mdm, rma je el da ave pre evega dame osnovne principe uputstva 1 swvladivane tg ogromnog materiel, a na omova Sh usvojenth ‘rincpe & proveravanje u prakitevako fe seats svoje coptvend Inkstve, Prema tome, omovae stvari na koma Gamo se 20dr¥tl froba da budu putakes ududem stelnjola de ne Teta pri prvi wore INSTRUMENTALNE GRUPE Svremens nautna Klasfkacjaopkestarskth instrumensts pode ragumeva podele me grape u kejima au i instrument! obubescent neki sajednims Karskteriatieama, lo pena metre oa og | snnjent bilo proma nation proizvedenje tonova. To au aladete — Kerdotoat (cordophoni i Sntruments sa team, Kod oil ‘2 ton dobijs prevatenjem, okldanjem Iii uderanjem posiojedih Hea ne intruments: 1"— serofoni (erophoni} ti davae instrument, kod kojih se ton dobija duvanjem na odroten! natin instrument, odnosn tre= petenjom verdainog stubs w njeme; “= membranafon(membranophoni) instrument t-onl Sto majy sstegnata membrans kaj se dovod i stanjetreprenje, prem ~ Hiolont (diophoni)Ineeomentl, 1, onl kext evute etom — terafont(aeterophoni)inetrumentl 1 lekrint i leks ‘edu, ustljena pres organicecijepartiture main z4pl- sivanja intrumenala joj, kao | tadielja pode po arupama ‘Silady sa Tedosledam instrumenata u partir, uslovljova da nade podela (a + ts u ver! i utavanje graive) bude ivebena, sa mi- imatnors rsikom, na drial natin, Mi demo ave intrumente ot- esa pode w pet senovaih grup, To sur devent duvet ingtru> rent, Iiment devs6e Instrument, wdaralpes, sparen instrument (2ajedno ss harfom | klavirom) 1 gudatt instrument, Takvim redom {java instrament u pair, ako ao sranien prtiure por sata odeego nani = drveni davadh! instrument Ts ‘porednt instrument dots instrament. svakos of orth grupa nalazo so rasn}strument! na Kojima ie moguse stvoditl tonove i raznim Fegitrims po Vn}, pase t fithow redosied \ paritursodreduje uplavnom ma Is} atin $0 se blige vrha sranise evaks) instrumentalno} grupt mlaze instr ‘ment! sa ajviim tonovim, «layed nih redom instrament en 272 "tbl tonovima, Navettemo glavne predstvnike Instrumenata po grapam: Iaget — tment duvats Instumentt: noma (08) tha ‘wombon (pozauna) ‘be — wdazashe: timpant udaralfhe ‘ideale sodredenom visinom noodredenom visiom i a¥uEai — uporodns instruments (6x su vrata set instruments yan sstava udaraljk, ao npr: hats, late, orglie itd) pdt Instrument vioina vila ‘Unimafutiw obae ono Sto Je reteno naprod, kaka Gomo zapa- ssn da se poledns Kompecitors Ot iedavathe fute) ne dete uvek (vog redoslads, mada su tx odstapania velo mala | ieklusivo se fdnose na eapsivane srodoih instrumenats, Tako, np, ek partturama se mala nite (laut plkolo — flaizo pecoto") zapi- Sew notom sist iznad faut, a negde ipod flute. pak, tab ‘std | to preted praien tp mala flaute pido ienad flats ‘ist lesda fo on etmosta Saerament w okestr, ted 99 22 ‘ju predvida porobnivodeb, Modutim, kad onkestrator predvida Gs drugi Gautinta povremeno menja ova} insrument | wiratakode 4 ima laut (oenaeno an wert im fl pice), tada se Gato epise vvanje male flaute v8 linjskom sistem ispodprve faut It tako, u goenjem Teledu isteetak ie dotekle horna, koje se pie ‘ulinijskom sist fad trobe. Meat, horn je po svom mekom Timenom zvuku veoma 2godan prise w povesvanju zeuka érventh | Timenih duvaticn instruments, velo je pagoda | esta S4I6¥4 ‘uvathog Kvinats (lata, sboa, elaine fagot | horns, ne. bien tonova je trio vei, pss nJene mesto u paturt simak sped devenih duvadkin inteumenata nije noprifozna. No, © vera tome Yao to drugim pojedinostina redoslods srednih instrumenate parttur bide jot re& w dPugim pogleviima © insrumeatalnim supa. ‘Teeba dodsti ds oe Kompoziilame ca uperebor hore it vor alas # Instrumental soliata(kantats, pesmi ze gles | orkestar, opera inatramentalnt Ronee} zapsvange hore, odnosn vokalnog § Insteumentalnog sollte, v8 prostora med adaralfe 1 da8kog corpus, ofaasna — ako postaje wporedntistruments — onda ie: med nih «gadadke grape, Kade postje 1 yok) slit her, ‘ceed podrarumevs mpiivanj nae salitokthdeonis, ps har (ve plodajus odorg nani). Trea takode nagasit ds 20 va Dotin Spievenja istrumentalnog sollte odnoe! samo na Posebno ‘rotran mosinutrument oo oa oes), dk fe 2aptivanye Rea {ih slsiish edseka neko srenstno ivoienog isiruments vit linjskom sistem predvldenom 2 elt stoimenu grupa. No, 0 ome fob it dl erie ‘Geeta v Halfanskin eivioe[Na osnovu inltenihprincps, rodecod instramonsta a parti omporcije plane 2a danafni pani satay simfoniskog orkestra ‘moto se vidal na sledatem primera (ii lepled rave! ad brojs a8- polotvh nish sisters) edoteditrumeneta partir kom iatrijoeog renvoia ne vel igedao Kao to fe elena navedenn w prethodnom primers. ‘U prvi poten oforaljavania grapnog instramentalnog muzica: je (lalimo pr tom ne zatetenrasvojaorkertea — pibiizo XVI [UXVIT veku —w praven danalnjg satava)zapsianje inetmn= talnfs deoni bio Je uglaynom vrteno prema redosiedu glesova ( {nstrumentalnth nj) odorge nante:najpre naj glesovt (ine), {stim redom eve dul ew obsia ma grupisnjearedah istrame- natn, U veeme »general-basts,odnosno u inatrumentlao} musi! of poletka VHT veka, pt nadale sve do sredine XVIM veka, kao stalne pratnj instrument kot ufestvuju waviznaj, na dou trace ( lspod svh nstrumensta,napsivala se iifrovsna basoea tins avsens,odnosno firovane bisovsesdeonica (Den continu). Ito {sko — pod nsjranijh poteteka zapstvanja a porenat main — pobto je tokom XVIE vaka violins honaino lable znd} tekniht najrazvionijeg (a kami #najbrojeje) Snstrament, ona fe Par- ‘uri mapisivanau veh strani, pre svih etl istrumenat. Ta natin zapsivanja volinezadriae se dost dugo, pa se Glew rakopi- su VII (Nedowrienes) sifonijeF.Suberte alla na dosed 2api- ‘van po kame se vr stranicepartiare nalane violin | viola, & tok onda estat Instrument po va tvedenoin redosld, Metin, [pak sou vere bebih Hasfar,zapravouslavnor potew od Ha} in, utalioprvobitno naveden! rdoaled, koje — au manjim dopans- ma upogled brojnost novihinetramanata — zadrtan eof lsgled do danas 1 zaplsivanjeinstumentainog i voksinog enlist no uve smalo dcnaint tga. U partituras 2VIE | XVIIE veka Eto Rt- Samo na pak zapaivanga solsihog parts nad ov inetrume- ‘ate, to meta se aatim pomers dole {dost Gago nae prostora ‘mad vieloésla, Ova) postedn natin naezi se kakad & u Htampar i partisurama do pred raj IX veka. Zpak,zapisvanje samastal- ‘ih slistitsh pata danas je ustaljonow poretka kako je naznateno, 1s. w prostory lamaty Udsralje | gudatnih lnstramenats (odes Jamey uporednihinstrumenate {gudate), pase ak }parttere ro- rij reajstora danas Harapaju na taj nadin, Kade se 0 kempotic- fama leo feo Jo concerto groto sala dsnas u Hampenom laden} pant onjre soli (concertina), a zatimn esta Instrument (re lel) ep postupak nije neekad sa prakso usvojenog | postole- fog natina rapsivanja, jer se — ber obra na drug mata) so te musikom obi ipa cononrt groso —uparttn nsraiaa ip sols, pa oi » 20. Ue GRUPISANJE INSTRUMENATA PRI IZVODENTU Gruplsanje | smetta} orkestarakih munltara na podiums kone ‘wrt dvorene vel se uglavnom na canovy sledetth peinipa = naybis suitor § po vstara grupisen oko dirigonta je njbronit deo onkesta— gud korpus — davate instrument ou takade staijeni po vstam koje se grupifau jednstvenu onkestars grup (even §Limen! intr ‘enti na mest Kae Je po praia nn gud Korps —udaraifke ap uglevnom malaze faa sth ostalhorkastrshih arpa, 1 leva gore obrasea pojedint drigentl vite raamott} srupa prema ovo) fal, akustidki wslovima roncertne dvorane prostrnim sslovima podiums, ka | prema zahtevim koje Kathe, ete, portavlia sam kompoatr JFedan od majeich natina smeStas orkestee aa podimma pot lezan je ma sldoter aijegramu (ledane tz ausitoriumal Barteria» percusion fictia« T WI) ° AvpironiuuM Gudatkt Morpus mote biti rasporeden {tako da grupe pevih | he dinamike je od prvosepene vatvos, Porebna daamika wre tora da portj kade ope dinamik nije obeleden, jer opsta d= ramika uglavaom {rerutira tz possbnih dinamika po deonteaza Pons orkestslennjs proporatiivo je da orkestrator esav a= mdi vee prope instromenata po jedan Lali sistem prazsn Kako bi fakure parsture bil arn elf, Uli to nemogutne og nedovoling bro linijtin sistema, ptalno je da. taktove Ix fle budu povusone za seaku oi pomenutih grup possbno, jl Boje fan podgeope ako da parstareSpak dbijeu prgicdnos, Mote se lakofe stvetovai mladom orketratori dan srakoj pero} stranie partsureamat nstramente ore to svakako pomot deigent— Iilieu oe proaéava partturt—da eeu datom temutku bre ake fade. Ucpite, partitica treba de Je Ko detain, pai t pre fledije napisans, jr to alakdava ajeno brte rarumevanje. Takode Se potrebno da a povzemeno — a Farmaku od pitino 10 taktove = hevljaju osnake w vid brojeva i love er to omoguye dii- ‘nlu i onkestarekim musigarima blje snalatnje pri sfudnanjy. ‘avodenj,femoguceva rad na probama fears. d'etre ‘its simcsom petar noe wh elie DRVENI DUVACKI INSTRUMENTI ‘et so rane pomenul su glavnl pedstanlel grupe drve- sth duvetichinstrumenata taut, oboe, Kaine | aga 8 ut, ko ‘Tafa seit iatrument, probing 9 Bil prev : ‘a oe ajedalko lie. 1ko se nek of Sh insruraa ‘reve [pd duces mate jmetala, po fak Lod sala) ipa fa fe nll nao jedi peje: vent cueet-netrument ‘logs devedh duvathin instrurenataorkest je samt Tako tebifkom alaoom pooled nemoly talk Bok! rem eis maguesaC Kao gat Intrient alca ven dues Dored arabian, spstveath bola kaa ‘fnstrument ‘isan | anit) pokriven tonovime prxivedenim a drvenn = ‘athlon instrumentia, Na taj natin karalerisiten pak ovth Ine Ufeutnenatstnoguée je picienli svakom moment 2s evaku me baie nu u blo Kom repietra,narsena pod prelpostavkom da ‘Buds ispunjeas Foal low (apr, wskledontproporcinalny cance sonal inetrumentalnim grupana,dlnmike 1). Noon! w osin ‘ajedno st enim duvadkimn instiumentima, im fedan zataia fndostatak wu poreenja ss go8a8kim Snsteumentins, er je MUhev nina | fednin foot sslovom: Hud dua 500] instrument hse so-zamarara poretenj oi gudatins, 2 | fadianjeelodiske-l more Side sKad, a ovaes sacha On tga, a fu pana ‘ick drvenh Gavan tncuenats uel, oll mote & dee rojas ka kod gud. Zato Urs sve Fano [Sion Koje nar ova instramentalna grupa prata ~ njens upotrba ‘i simfoniskom orkestra reba ds bude pedijiva,ekonamitns 5 od- BROJNI SASTAV ‘Bro drventh dual instumensta u ops zis ol valine orkestrs zuhteva hompostora, Obino se smatra da jew kateraim |B manj erkestrima potreben | poBelen Jednorralsesay, 22 po Jednim glavnim peedtavaitoe pomenuty eatrumensta: 1 fagot fn) ‘eu spare 2 gan sene ree aloo ste 2aut, kad Jere o potpinom sertaws stony onketr ‘ako je mogus (oliho Kezposiorsuhtava ba take zvutni eas) onli gore waveden bro) arvohih duvadzih inatrumenst, tak ‘be mano See detava, {pode Je, a se bre) ovihinstruenata poveta arammerso brojost ostalla naivumentalnh grups (imenog Norpuse, gudeds). Pe tom ul vain sata ah is (idBina sew vom enters make predidets de {Sroche ft H oenia eeramert tweet ma ‘Bhote— emalace su mare fe fps mous fe jie, mata tm cor ing. meni oie= og | [Pel mate inc, bats ena Bo ‘se, to Je rode pea. eo ssi: 1 9p Ha hs ts me EES g ena or Se 14 sew texan Le TET ms tm ‘pute fn cor feo 5 ea eotetace fa fedora Tf, mate fe ef) Aetrorat estoy: ff plo. ade 3 #1) sm OE maa comet) bs 2 Sir tae ia [Tabane veae iy [i.e av tn (oa sth mavedenth.saptave najetée. seu upotrebl_ alan i Gof sastey, 25. Kot se mote etl da je najpriralll | ‘jpogodnifi uw odnoen ng broinor” feted Insteumenst Fon ‘Takay sastay ce nalact napotito uw Komposcjama.antore. ovo stoleéa { ustallo se kao) odnon ol re oblino podranumevs leads se govori 0 simfonjskom orkesu. Naravno, u_oize- enor sitaj_komoponitor mote —zahieveti—dragatije- stave po brvjnont, kno 1 neke-rede uputellavane. instrument. En ot Benenbnog ott Wa Her™ ia povetanja s- ESE Spteeiors evo ste tava poedih instrumentlnih grupa nalavimo iw pojedinim deii~ me flc2ahy bc ngy 4nd tea Stravinekog, Sanerga 4 draginy ell to je glavaom wlovleno { povetanjers brbjnoat stalin istrumentalih grops. Motutin, st ‘shel primar na ipo reds slugjevs uw ednceu na ono 9 Je Totono © najgdtem rasava!* OBIM ZvUCNOSTI event davathl instrument! pokstvelu-evutnt prostr od sedam eva. Jee —— TENGLES @DE = eben im oben jolts {AS-HANMET = enn 1 goenjem primera zvutel prosior od Kontra C (C) do o! por Jive Je enormim instrumentina ove grupa jt co upoTebTjavau sv danainje simfoniakom ovkosteu Medutim, posto}! Job ieveran ‘bro}instromenata Koji peipedaj evo} grup, a od Hoth se nek su- sretu { u sastavima sinfonjkih orkestara, ok su drug praktifno ‘nal fe upotrobe. U datjom pregledy, ux glavne predstavnike drve- fh davai istramnata naveltemo fajthovearodne instruments: CL a ute Se fate fon: Bact, FoTe" peite site ha, fecie ““ESe) Fe fe ete) fg +o ace FOES aeorooun @eeton (sim mavedenibinstrumenste, u porodle faute pomingu se 5 neki dl instrument. Mocart3¢, npr, plsae 2a faut tn F (aio- lata — obim @!—€! Ko} 2vuth duodeelme vse), a tkode sa 1 volka faut én Be, mala vain flata in De, sr Na kraj pornensern jot {baz aut (1 sav nie, al ona Vie nije w uptrei c ra 2 mate se nat u neti koro, ‘Seeists soavetanje proce, satin od 26 RE Shree sotoe | onlin, se ratho uptebiovs, a maou je u neki patare oan apes B Besar soalamar I silts F Bele “Danes fom: Knee alte ji data ce Jvie | mall Hans. ‘ireun Ti Oeil ll ta pars vo as {Duloe laiate be Poul ok ston pordicn mah isinets xo oases terul ony colt itay te Font ema we) ee Dar fara! ms sehandu vise, au eef ont van upotabm, ev poled So, kof sf mote satan vein vk (WagnerSAS ea | ae piety aa) ~ BE eee ‘Bambara on atc gu aan peta he toe aoe aeary sCaratna trie seen “Prometee 2 irboy, sbleirecsZena be eles ee ‘ol tei elt lbs cing ie ema oe ‘iii: tse on vite ne wpateor 1 bron porodii larinets ima jf istrumenata kaj su van ‘uptrebe, kao Sto au allklatinet ie Be (2th veka eksta nie), lb-dacinet in P (evi eink nite) | ontrabas-Karinet in (eva dv lave ei seleund ni) "EE at Mote ve pomenutt fl | bfagt (evi kita i) alton We mie ‘stan1 erupu drventh duvadhih Lntrumenste obraja sei tava po- odie stksnfont Ova} instrament — mada po svom pore aije trent pravijen of drveta fer jew coin od smog posta!» staan eo i. ues ge Draven od tetale (ima) — po fvor waiku ( jednosiruko; Sec, Bat eos neamaate Adat ao # po avo} tele szanja & mekots avuke, sliten jo drvenimn Sous fn uvackim insrumentin, 1. Mornets, Zbog th Rarakteriae Sv 0 Wrineist w stan dh bes fetotssviaju na ovr instruments. sme aon) — ioe GS Fe) ee Jy | sephene a: concopon Gos tim 2065 ane a vet elon Nasi 2 upote EPCE ella non nites sopren grt ee PPstoje job neke vratesakrofona, kao sto ou, npr: sopranine ln Bs (ovuti mala tereu vite) Bussaksofon fe B (vals de oktave ‘volha sekundu nde, to ool ae rede spotrbljvelu, 4 5u neki potpuno ibe (kontabas-seksofon Fs, subkontrastisoon & 8) 0 Saksofon se upoteebljava uglavnom x zebavno} ¢ dier-muzi, do se u ebija tsunfonikos muses nals vedo, made ga nals ‘Smo w nekim pattturamn kao Mo au: Ravel Bolero (sopran Bt tenor iw Bh; Musoraskiaveh, oSike sx lslotbes (lt in £0) Brit, «Sinfonia da Requiem (alt i) i de. O8 natih homper- tora saketon #1 upotebil, npr: Radi, Balada meseos lulls Leger, sSablazan ws dain Sentfonjankoje: Obradovié, ror sve ‘Pored pobrojanth instrumenata, u ovo} gtupl treba pomenut | fostrument sarusofon'" koji je sodan fagota, Medutim, ositn a Franca, ge se pojselupe & aekim delima franeusth Rompoth tore (apr. Sen-Sansa | Masned}, ove} instrument nije uspoo dase ‘ode nit da prodre w erage zemlje, pa Jo take lsafao iz upotrebe. ‘Op je takode us celit nepraijen od lima, alt ge tohnika siren, ‘vote tsa hao hod fogta) | osobine rvaka odsedju w grap ‘drvonih duvedih instromenata, Njesoru ulogu been o2kesteu preuzeo je Kontrafagt, ko se pokareo pogodalim u upotrei. ‘%e, porodiea sarusfons obubvata devetinstramenata raliitog hima, no nithove aabrafane ner aikakav praca nat opttayajutlSenesene obime istrumensts, mofemo rei da Je sidubll fon na svakom Inaruments odreden (WoLikg nije Toe © neki rant osobinams pri gredenjo, Kno npr. kod franca ‘kit sh nematkih oboe u poglad najdubijeg tana), dok doijenje raj tonove Sesto aust od sposbnoet natrumentalste eva Isat instrumensts, No aks jp dont sbi edreden,pojeins iste sents ove grape zantevals paalive ueimanje uh keajiin donk tenors (velien | mals fasta, obo), alls» toto na ov devenim fnetrumentima najvii tonovi moreju uals Krajaje opreze | postupne. ZAPISIVANTE Fane Je ee redeno da se grupa drvonih duvathih intrume- nate paTtigurt sapingje aa gorajem delu stranice da-s2 avira farape — sledana odosgo nanlZe — prvo Javljajuinsrumentt st ‘rim tonovima opsegu, a zatir en nitim. Poa se glans prede ftavale drventh davetkiSnstramenata ssimfonjakom ovkestra Javea w poveéanom broja (2, fr it Qi w avakoj st, mle ovo 20 aapinivanje u partituri vr ur nuno ekonomicanje peo Sforwcn —naravne, pro sve ida je ree 0 estvovanja evi srumenata ekesta (ut ‘Obiéno oo u okvirs tog Uno sista pits obi va snstruments ite vt, dak te srodnt Instrument (pie-or= ge ‘ane fp vot sami tim Sto ye tansponirauts instrument, eet eS Sarr kat Te a‘ulavnomzapinaje upossbaom, sipednom lniekom sistem: AKO insrumentaista menje instrament (op. 11 ob, muta-in-eor~o), fondu okvir irtog sista ne feebn raboravis da oy 8 preden= ccna et odretent tien sbog tansponovanja Mavesiomn nekalko magatnost! aapisivania & fete rate Int inter alten 1 gormjem primera — prs) — ieada aba instrumenta imaje late notne veedseat, mogu co ebuhvati etm notnam citar £2 tom as podearumevs da gornj tonove vies fll fl — ode ros oboa it Klarinet), 2 donje tonove 2! fl (2. #2. ‘Primert pod) 1 o) pokareju da so Kod nejednakih notnth ‘rednstt — pr. ¥) — il pel potrebh pausa — pe. e) end log ‘Stanja{rarumevenja not ere pfu u raznim smerovima, bes ob ca na Kojo) su Wisin! same note, «pri tom takode ostaje prinsip fa Ff (obo, Klerinet) svira note se otal crtama okrentim na ‘ile, dok IT fi, vod note sa extams nano ‘Ako oe 24 maloajsku Tinlju zahteva somo jan instrument (eto Tf. iN 1 A), enda se to obeletava rednim brojem imad si stoma (Ui 1. odaceno Il 2}, tie se oznatava da sven jedan o@ ‘va ivodata— pr. ade thog zvetoog polafanlelinljetratimo. da_oba irvadata vrai lt linia, onda te fo obelefaya ox a2 lanad nlskog sister ‘aa — pr). Uli jedan od tz dva natrumente prea da sir, 4 drvl masta, to me obeledava bao ns kraj Primera e) a pT fom re tole omni} I. tae (ens), odnosna 2. tee, Ho znatl da ‘oaradent inptsment ra date vreme pretaje da sire REGISTRI eda od harsktcristinih oeobenostsdevenih davadhlhinsra- renita, koja se Eod nth motde vise aapata nego kod ext ia strumentalnih grup, jste postojenge rato knrkterstika- ‘a boje zvuka w reanie segitrimar-Dober ofkestfatr 62 testo Famelikest bof jInteresentne 2vuine kombineie optvarst bad faventivnons reamenjvaniw ‘lk upstrebl ovih raziitin repstrs, rl tem Spak sree pant de insativanje na meobigmem ne bude loupotebijene, Dobet instrumentalists — avedadi svojom sposab- ‘nob doprinovc dase te Paaike ublate i urovnotete, nrotite © Dreamin tania Gmedu nog | visnhog relates, kai e meds bom najvite rasa. Zbog ovih ursvnoletenja rath eaohing ‘anova koji ne prelar edu rath registers dagada se da raaaim udbenicima © instrumentima postole rast potet ‘ granicara ovihropstara Radutim, t9 ne treba da unis, Sor ‘ove granice nisu precime | savise Esto of instruments, jo! vige of sporobnostt ievodate, a — na iraj — uw poatapenim plaza t3- bpovime mje ai neophedog talnom visinom tonn weteat na ih Dotto je Ibak ret samo o prolamin tonovims, Kel se pastepeno travactelajs, tad je prio tt (ako je wopte ¢ mogue) retina op ‘att keraiteriesike pojedinih reistare devensh duvaaith istrume- site, sledaiem prepledy datemo prbline omaake upotcesionst daifesin drvenih. euvatkih instromenats w pogledu boje # dna- mike Buducem orkestrtars, medi, tra savetovet da Sto vise te partitura sue { w so}o) podvesti pam zvutne Karak ‘ih inetumenata,onsko Rak (hon 2gpata Tim fegttce Jot I sewed a'p © atin ottume Solan de onic mala flat (gant obi) Epes eras sth ae tim, aa Meat eg | mon ta ashe ae a 2copleki rg (ptant obi) paposexnesesti| ny gage hates redistara devenih uradky imstrumeneta | njhovu upoteebjivost, moemp re da 3° Inu Kavita nani rogistrma ove inseumentalne grape ne. ‘mods Gabi preva dizamika © pp i razne dnamishenijange (nada neni pravo f,iuzey fog od svih instrumenaia cele mo wf il ff, Dur ne efokte | natode possbil da ved fine dnarER= iano, Sto nije sua} ax oboom “ | tagoom, pal sa autor, Madutin, u peesbnim situsiam $a ‘repel Wr upoiresjvy, pr, keds fagot { uanteafgot fete sors dds basove tonove tes | ok otras specie ‘ne Maratea boja, ao, apr Prolfer u »Pofs | vue 27a ‘im eikanjern gegajute pate: nf enrene ‘TEHNICKE SPOSOBNOSTI ‘Set instrument ove grape sposobal su a ievodenje bein pat e sh selopove JABS Fitter it engin veka jo piedale ct al asian, mda fot dcop Tb ago, neato sko Je tetoe peaien le tnove Ie oe tain aan (ey ‘om i fagotom. Dub rere ‘Zhog tehaickin pademnost skokove okteVa Mardi ake Se.ne pts, bole je dat Mut si obot (odnaeno Saget s-ajesovonr-rerisr, jetsu-to instrament Koji preduvavaju oftava, Klrine Instrument eda drvenim duvathim inscamentine koji predivava 1 dodecim,p ako Je | njems moguenn davatsoktaine s0K¥, to ipa ne treba da g0 vile puta usartono pone, All zte Je na lainets veama posodno avosenje Aknko@ Buodecime, npr gible cic *‘VRILERI Polustepei { edlastepent teri volo se mnogo upotrebljavalu £ veoma su efkint. Medutin, taka je nthovs upotreba velo Besta { nalasimo i rasnim rogesima, leteed trode, mote dest da sek od th tors vio fof oa invodengo, a neki od nk st {5k | neirvodiivi, Dati ne over mesta pregod neupotreljvihti- lera vil fo tebko, jer moguénoctlavodenia zaviet od kenstruksje Intrument, tworniee, godine gradenj fs Bad pera navodim! npr Kod flaute stariih Konstrusja velo ae tabla Hevode neki tro, eso Ho su ok oo 8 st Weiler ne novi honstrukefaa Ide inves i, npr na makin abosina nemadke konetualie nemogude jet _ $ ae a = 2 = e ok je na franeushin Konstrkesjama to mogueno: Isto tk, npr ne sri tpovima Haine tek ae lvode tier, eee oj ae (eusav donee nator fi) na now Ronstrokeijama Ike ‘Ako beimo pokuist de dato tbelu seupotrebisih 3 teko ‘avodijeh tiers prema raenia vetama instrumenst, to i uoele abuno, jer kompoitor Casto { ne na lslevim intrumentima ras- polafe koji arkestar,a na kraj — njegovo lo { ne tres a Je ‘amenjenoanmneJeinom orkestr, Koi eventualno ponsaje “Zb0g tznesenih problems ofrantitamo ae da ovde domo asi- ulna upetstva o upotrebl tiers, uz protpostavcu da vena ‘mala odstapanje Koj se mole maid u prakstnede prottavja cabilnit nedostetae wot nm HS Na obol trleve na najisin tonovim treba zahtevall w netto sporjem tmenvanju tonova, «neki, kao 5 #8, ape tet ou 20 ivotenje 2 1 Klarinot ge spotsblevaj eo tl, ll taba Mh begs ‘vst na ae Yonovina ba, doe net, kao ape = oevatei c 1a fagotu tba takode Sdeqarattllere mu najdbiin Gspod 1 najitim tonovia paegs (ana g?. ‘TREMOLO ‘Teemelo, kao mp iat takade 2 weoma Seto upoe loebjows {mie tafe aa son, al sein Bian moglo exh da ‘webs iabegavati vate Intevatelamedy Ismenjjutih tows, mada to urnnogome 2avisi od eazsih cosine Kontrukele instruments | raslito jo 25 rumg Ingrutente. U pokusajy da ove moguencett buhvatime Jednit opétin pregledom — ko natn wpatsten mize Astlina — preporacicemo da se Upotreds Trem kre OMAP [edotih gfancs lamenjujuch tenoea w Sntervals flouta ~ us prvaj ott do vinte, w vilom opin do velike bon = w lnskon sists do velike tere, dlje fe rst (se ‘na satrna jo atomadaije u kvalitet), Marinat =u Salmajregistrs do sokste; nad t0v.eprelomas (0!) dla varte; mad lnijsog sistema da velike tere, all Ishegavatl najvill restr; Ingot = ne i preko karte, al tkode tre ehogavelé najiie tonove i vs 1 slutajy da se sobtovajy ter itl remola Kost tte vito 0 ‘reenu upetrebu, eo |v drugin problema tehnidkog karalcers, isbolt min Je: onsultovati debrng fvodata toga instrament, ‘je svete 1 sugentje treba uot, Uotalor, taj savet se eds! {ine iomplikovantu petrebu svin Sosrumenata u erkestru DRUGE TEHNICKE OSOBENOSTI ‘Ved Je_pomennto de f-thika deventh suvadkih instumenata Yeo razvijena, Pores, mogobrojath mogufnoet| broth distonssh ‘8 hromtaiin pasta, razah shokova, tetera i temola rzlotnihstom ton iy Ajatonakors§ bromatskom aizu, pogo ‘vodenje_ox_svim_Insiuinentine ove grupe, Prati | doveline ‘rsinsatmefrihaivodad-jo-eposoben-da_peekida-vaathlno teujano evoga dana {da glakica sake nla, mada njliova uesti~ lost ipa treba da je preterano bras, Slodet primer je prmen- Iv aa. eve nstrumente ave geupe: 1s Mats, koe mate de invede brie repetirane tonove nog of ae tanya ope ‘Trogir jenle_podeacumera pteebu ict slogova. (tine “jue sh uskupinsma bea tela. red gore pomenutih nafine iavedenja brih etatcto-tonors nog Jo apatebi hitne upotebliva nessa nasiy Hatercunse(Flatersinge, sale {aoHRE Flat). Treperenjem feaka (reer. otter .-<) mo- no po Broo repetiranje lf nizanjekeatth topo¥s, npr Lett Jee (iatercunge)-sglavnom. 20 vedi samo nada, ok ft eal neramentima, a parosta na ebot | fgets, alle do- vllno posodn at ixvodene. ‘Madu rossi orobenertms trobs pomenuti : moguénostdo- ‘bianjealvotni (parca) tenors elavaom ns fi. Ovde 3 aeleine sadztaveti a objainjenimaaastanka allzvatsh ton0¥, [et ae 1 Sonovl podrobnijeobraduju akuri! udibenicims o instru Ientima. Ovde ve rimo podeetamo nt to da ae allkvotnt tonovi {adrfe uw svim tonovims da th Je meguéno dobitina vim tatrue smentina U sivar thnika duvadkin insttumenate @ deventh 1 I ‘menih) 1 potiva na Korlsenj alievotaih tonove, « preduvavaaje Je natin debijanja odmadenog slizvotang tona u nizu (ape, Rod ‘eats, obee-t fagota dobijanje drugog alkvoteg tana w mlz, 1 citave, od Mavinets dobijnje tretng alivottag tona w niga, 1 ‘Ruodecae itd), Prema tome, {avi touovd a faut inad tona eet ‘svar likwtnltonov. Alt kad 4 Mod Heute gover! o alikvot~ 2 im aang Koj ae — sn tte tod Valu malin keugom ad. aate-J-onds ac ol tin Sse drugs atin sobijanj teeeog tone neg uormsno) pratreo] thats odiean aust kaka jesponban ne Jednom senevnom,fandamentaion ona proivege pris mar coum tnvva purcinog ng Mdtim, diary alleveinog ‘Sheeotiog tna, dusduing u odnone na omove) ton Prema Tome, ne lute koe alts’ tanoe sien rime) duodeime fx ccnovaih tonava fod c! — ei) Ove tonov, blog Ketala jaune avo nace, tes aime rae oreo ‘ada se Maret toni rede mogu vest! {na drugim drve- im inrtrumentima, pak Je opihova upatreba _ysio ogranitens ‘him korunih i upoteblvih tanova veoms skagen toler ko} praksi nepeeporuijv VISESTRUKA ZVUCNOST Pobrofane mogutnostkvaltts eeabing razah vrata tonova dvenih dvatklh Insromeneta dopuitax dobeom nveativnam lorkentratcu dah ype w orketra w ramovrenm :vuenis Kom Ding, ssmstaing it povestvanju ew evugim fostrumentina onalh istrumentalnih geupa. Muti, savremen} Komposn, Yell da Sto vibe pofire dijepaeon ramovesih Kvallteta + Karate Htikalrvedenth tonova, Ses trate i eee van uobitalene Upo- (sabe, Lagovarane sets y netrament, duvanje bee plavoden(- ‘noes, reskapanie nstramenta aa delve 4 upoteeba. samo nekox ‘alin (npr urns}, lasno uderanje po Hlapnama { sl, mogutno- ‘His loje ee ovde ne unimsfu u obit. No smatramo ipl kote {vatnim da ulabene na noky ssvromens iarasivants (pre 8092 ‘torihih kompottors)u Kojima se pokuva §ostvaraje coijanje {va Ii vide iloveementh avakove aa imtruments. blovzemenii otveranjemn dvejy Ht vie Klapat w newbitajenom prstometu dobie {aj ce ratte datine cori duvathog instrument,» podelavanjemn Poleaja usnna { nina hvenja (ombazur), katked vrlo lebevim Dritokom wana tli auba i de, e¥araju ge walovi da istoveemend Eeavige tonov. koje prolavode venluns stubovt rast dufing fovh Kod th wBestraih avatnost)(engl.s multiple sonoritie) 20 nda so mogu sapssl leverne uopitene ezobino, kao aps da st fvowtruka avugnort na Rlainety julja ekjusivg lemede tonove boil su ne supcetnia strename tov, prsiomar (lenov) 5h!) oe lavncm la desime il undesime; da wena fagots uve naeece ‘lak Kvartadrtaleond; dae trstrake ratnost pre svoga postin na unerumeatina sa dvostrakom skim (obo, fgetid ecg [att 0Primere wpottebe vdestlth evutnor na drvenim duvedln fnstrumentiona pokstafema navodenjnn nekih odlomals te raise ‘th Komp: Bart Levi, oKuge sfleutomn (a slot); det gate a » tS tf f eres. £ A Obradovis,sMitsosonata br Le (ca siloklarne) a = — — oF 2 Sudidady ) Beale » — t EP S= ‘A Obradovs, sMlkroaonats br. 2 (a soleus) Vio (de) a tS ” Medutn, trebs ita dn potenti retutaé poestavay Jel Lov leo ivodive i (po bref) ograniéane primers vizeteu- ke rruinosl, Koj sew crkestarko} pra ne proporuta, Jer — "ato optretivats slicte dugim vezbenjem ovih Pathos ie mt fevodanje katiads nae poll za rukom, keds se og pote va ti insrumenta za sguino {Jako cstvaivanje Sejenog 27ut- og kompleisa Upotrebavifetrukihsewtnosti male» na job w neki kom potljama namenjenin slstithon lavedenia, kxo Atos: DEordz Perl (George Perle) »Te inves za ano-fagte; DE Hels (Jin “lia sDva Komada ate fautee de" Yt bol aaa © vies commie lest a ‘Som toon, meee aLIMENI DUVACKI INSTRUMENTI NEKI PRINCIPI PROIZVODENJA TONOVA Instrument ove grupe radu 98 w mnogo Eom od Avent aovatkihinstramenata, Ovde fe 06 musi ramo na materiel (im) ‘od Koga au instrument graeai i po Kome note zajedaltho ‘se, jet tno u poglaviju o drveaim duvatkim instruments videli da teva od Koga sanjens istrment je avek Btan 29 Sshora Miastieacu wu adsedenu instumentalna grup apr, sakectoat st po materijala Hime instrument, all apadafu u grupo arventh in- Srumenats, ia). Ne divenim divatkin intrumentimg otvor dk fevt inetiuinenta shite dn se pomosy mith vaaduint stab uy cee (ja ee seperengen prolzvd ton) po Poteblskvatuje sk produ fave, ase sonim tim postisa vel (ik mans) Bro} vibrant, od- noano dein se wit (it nis) odgjevarajuts tom. Pr tom treba nagla- St das ov olvor Kod ven duvaghin litrumenate povegant take dase ninovom apotrebom ws odredensm prtareds dia Postepeno nazedni visi polustepent u osnovie}, fundamantaluo) 1 Sivic u obvi jedne ofteve, a zatim se preduvavanjem dobja ok- ‘ten (Uk doadecima od Mariela) kojoj ze ponaljs postupale sa poteebom otvors 1 dobiaju se del polustepant w nova} otavh? Mean, kod lienth duvathin instrumensia natin proizvoden)a tonove je dugatii Ul Jodnostrke i avontruke tse Gets) lod divenih duvethin Snetmensta ovde Preusimajy wane vada , lo su nslonjene na East li Rupastewanikestaljane DO- {ela cer! instruments, Verdana srujy, egulitenn usnams, Droko tunika grup se u vibraije { prenos uw vaxdunk stub ce, Kolt ‘rire { proivods odraden| ton. Prt najmanjem broj vibvacte obi we aja ton Rofl odgovars dutint ce instrument. Re isan vaedénog strana 1 vibrata pomotu svojih usans l2vo- ‘eat na inetsanenty doje nix aikwotmih tonova (eto obit od ‘arugog allkvotnogtop5). Pople to na sledeSem primer, PIO- ievolno urimajud kao esnoval (rs, »pedainis) ton C: \ Gojasaee nie gotuno, Jor se Je ahmedenge te tebe eet a sw nnn HB (Tonov obeetentnotwma J su mete u intone, asta Sunt po visi) aPre nego Ho predemo na daljeilagano, treba Rontatovati da se weal interval sukcesvnog para tonova smanjuje medussbnse ‘stojanju, pa prema tome | dve male free, ined 5 1 6. allkvot~ fog tona 1619, ni iste vein, ¢,7. llkvotnl ton je mea lt Tih rerlogy ‘viral Lenih duvadkih snetramenata iabegsvaja cova) fon u nizu Int tendenelju neste tntonsele nal 10) 13.1 14. ton, ai se ont et fe dobiaja na Limenim Snstrumentns, ps 1 u praka uglavnom { ne upotrejavaja® Ove neisace w itor racist evireé je primuden do popravia drupinseedevima, npr us ram, asin Uvlabanje deano ako wy Sslarns rodent otvor (ee ‘ak, vend) insrarenta (pa hora it mahim podelavaajem pokre!- ze covi-povlatka (oe tvombont} ‘Sui Tien instrament sasevent su eeaitim dodatnim o> jing, Hla spo potreb, emovna cov instruments produtavs, a itn tim ne peodutene} cov dobifs ae esa navedent nix alikwotlh a waiter 2vucenyu, Je fe sizes | osnovnl ton. Negde do are aM prosiog veka invades au mali tw nis pretnasth poo krathih dodstaka ruzne veliting, koji su se umetallu eey satro~ rents, {na fa) nadin iatrument na home as 20 dobijleablvotnt tanovs jednog eanevnog font (pr. pOeeYH od tena C) posajae Je Inairument nt Kome se dbljsa ot ne likwotalh toner (9BE po= {vs od Yona Fill veg zavizno o@ tora stastjanja odrodencg prstonastog wmetka). Juz je da 30 ne Ovi intrumentima mogso fnvodité same nie alikvotsih tonova proms edredenom omoenem tonu, Pofethom prollog veka je pronaden (al tel. kasaije Enoko Dprinvatea) sistem ant dodetae cv, ogre dene u instrament, Kolo fu a pomaty narotitag tmebanlama (vente) pofedinatn ss Kombi- hovano nadovesivale na lavnu cev, pase na ta) natin u trenutka Ahobjela wespna dasa cor, a remim tim 4 moguenoet proievaden}a fubljog nies aikeotnih tonovs, No clodsée} i: je shematssl pr aaa ta pstapak: ‘om Klapod (pstna) hoje britckevanjem ill w duno} linda) Xana achat Gants preovedue na tab “ toto au komgostor te yomenu- (eSteuage edorenie aoe ‘Sheet avin ton Si se Senet ep dated" aeemfog Eis Reoreoes bcs Sy lment instrument syzemene gradnjesnabdevet su, dake, ventlims koji omoguésjn da had invent etal Bromatt mer Awionovt na natin Kost Gee objatei. Jeding kod romans, pored Dostojanjaovininstrumenats en vntilima, vite Jeu upetrebi Intra ‘mont s0 pokretnom laajutom covipovlatkom (Gea setup i practsseny time omogtuse clan titre aan [ihyotah tgora"na swim vitae adnan a beet nw tt ‘Zoo tote tenao oa tata ombona seu orestn we Des ‘ile nega wumbont 0 venta ‘Uglivnom sv instrument! ove grape mau po tri ventile fubs ma fot, katkad £ pet venta), koji aniavaju poset ton 28 PO- Tustepen, ceo stepen 1 1 stepon. Kombinovenom upetrebom evn ‘ventla omoval alicvott nie se dobije u aida zvutanju na slodedt atin: soot vent ete atv nik a seen ite hues en te om tere) 5 tas Frente lee ore ‘Ovi moguénostima upotrebe verti edgovara sadam pootafs (possi) svlatena pokrotne ce ne toombona. Ceo flood en Drotzvedenja tonove emoguSaje da se debit evi hromtki poli stepeni amet tonova alihvottog isa, wuzev lmeds 1. (omnownog i pedainog tona) 2. aikvotoom neu kod enth inetrarmenata kad ih je moguino obit pedal fon (opr kod enorme natal OPSTE KARAKTERISTIKE vs) princi proieundenja tonovs na linen duvatkim ine stramontinsialeten je oplienje da bi ze pokisao nes konpa: ‘anil atin doblanja tons nage Kod ootalihiestrumenata, Samim tm je okazano i na snedejon nedatatale enh instrumenats © poredenju sa drugim instrumentsnim grupama: ment Instrument! sera tak vers duvatkl Inteument 4 beedenju brah dugih passta, esta veh in- sferealich skokova shih 4 brs axpeda i al. ito taka, dab | Asin — 6 centr ose hod-trenh iva ens "ovde ce Jot le poteeira-_sisi_davanin_ath fra | *etegofmara tvtime peo Ja st Jeo-drventasia- Tesi, ous, alive 1 ekonomlen tiene Henk ior teeta Je neophono ee upeinoerkesran fears epee Zan, eda dod! Jol Jed pojedinst oj se ovde vie saps nego od drvenih davai nerumenata: was ka er ude ‘tev instrumenta pon je vodene pees opa ee Lime seine Seb rgume lopl vou, 4 eds Koncntraca rodent hap ometa ‘Eoawajetonove, U oe pyle av lamest piwbent mau ‘tune Sin na oerofivanje nagoalane vod polars cov hola iva 5 tj at ata vod, one vor =a ‘ila {ols poet svepolntl (ed trombone sned karakterekare Ini tntrumenata Roe ou 4 raion ‘poet opraniesje pga fod otalih struments gpa tre avert te es bin tonare Eni su obuRvase 95 N= ‘ramen! ove gripe, Nays ree eons. poste Steumenti ie dvene-duvthe grape lata koto | athe ge (via) abu astupjn-prestantine ines dah ass ‘menate, Nboyuktpal ob pokriva eta pros od pat ota, dale at vt of oe Koj tol. sasblagan icons teontainin grams. All data-imentsnrtmens maj ruse 2 Ssjne precisa {ove tonow innit nent 2 ne ‘ogeslina vata da iy-dlnamie prem e-orketr Dina ‘tht woh ne ogy se ells bes upotrby tts ‘men insrumenat, fol u moto sve naka ere I> Sirumentase gre Maras, be aot ba barter Boje sho uposre alvle fe vabnos ove ule a singe ones BROJNI SASTAV \.savrmenont sate siwoniskogorkesea signa sped smevait stn glayna predstvmiea lnenih istrumensta, To 8 ‘bors (fg), tubs tomibon(posnan (ja sivas piped porediel home), Medutim, ods pasty fita nis erodnh insteume- fata koji matne poreéavajubrojnos ove instrumentane-grupe. [Neko fis instrumenata wu tokom istariskog razvoa cal a or lee, a ek oe Yeoma etka upotrebljavajy take de soe sat- nt Sanovtsimfoniskog orkestra u dansénjensastavy sade lavnom sazno pomenut instrument u rato bron zasupten oat samerno brojpost stl Snetomenst nats zeaten bio) wai iestrumenata srodath pomesutim.glavaim predstavnicima ralzi oe w punim stevie duvedhin erkerars (eoji 4) 6 Prem deojaem, ofnom Il Setvornom sastnen drvenih duvet ‘ah Snetrutnenat,uredealeds pasta odma ipod nth aalae- tno ede sstuijenost iment istrumenat: radrojnisater: home fon tbs fr ‘Vot amo ranije rohit da se navide sila beans instrams- ‘ata.a tojnom stave, pa fe, prems tome, | nase bro} limenin [trorinats ona) Foi Je navedon leo edgorarsuth tome sara (6, 3, 3 1. Naravno, | u pomenatim astavima limenih duvatkih Instrumenata posto razor dno, ie Yomporitor krajem, XIX 1 poetkom XX veke zapada oe 1ar Wetanjbrolnoethsifonjakogorkestra, dane grape lien ‘airunenata (Vsgiey,& Straus, Skrjabin $ dr), Tako, npr, Araold Senberg u evoj} komponcji »Pesme gukanfe« (Curreiede) 23- hiews sleet sastey lvenlh intromensts Madu, ovakva | druga wetanja otkestea Esto au skoptans 4 mnoglin drug ttkotama pellliom invodenta, pe se misdor \ompoitor ipa savetuje da bez velike pottebe # neophodnost ne trail profirenjewobigajenth orkestarilh stave,OBIM ZVUCNOSTI 1 VRSTE ‘Set limeni duvedkiInsrumanti majednigel obuhvataja reutnt prove ed pot teva: © Nvadent stat bmn od kontea-D (Dr) do o iskazan je prema ‘ogudncetima glivnth predetatnika ove grape. Nematuo protire- bie ovog obina va fot nakoltkonajdbiin | ajelihtonove mogul no fe keiteanjem neh rede upetrebjavsnin srodnihInstramensta 1M; Sema ur glavne predstavnike grupe w daljem progedu nave {ahove stone instrument: « ‘ve pins svat ob dat Je prema stereos} or retina 2 fo maeasretranienig nF co lea ara bi sivas sr ‘ies Kein nt Pree iy Tela etal obi Je of Pada. tn, salvage Je dake: basta septa -t2 evar mie of ‘slang ra, 2 violins ju 2a nie od sealnog Doria tte horas ty Bvatlxarepon nite of panne bine nile son Muti Nalaveemenia horns fe dyotaia borne GeomBloelj F- Behera) Prirodee home (ber ven), koje eu se upotebljvate fol rafoj polovinspratig veka (nsporedo sa postojanjem venti-bor- a) isvodle su — prema ranljeisafonom pe ‘like eae ex ‘od piri home resin suk fe ava prieastog wnt ttm pedusaval cv, pa 8 napred navoden! nix debian u nib resto ee (lopamens: Mada seasons fC mas thd mt 1 Hasnovin Bmfonema, pa | Moontovin (ope. 22 199, prenumera ye dh bore niu Masten partiucema evathoktava dole 6d peeth novhg, amps 2 Sor: pute val isa stim dat Je prema mogeénosia saremene trues ta int iweny psa) be. C svat ako Je mupeano Na also upto tena. nena eli senda nite ego Soe Tanto pf proms tr nfm ren Yul obi of ee, Se (alte dens Uedrue, toe ce‘se as w simon oko ‘Ser ceeacals bine ln tows wotner sh ‘Kod prirodts tuba (bx venti) pstupal evodenjatonovai dob anja reuth visio biojeitskao ina borname, Yi. prstenastin Tumecima cev oe produfsvals 4 dobijao nitiaikvotni nlc tonova ‘Traba fe u XVI vol Smal fu svat evn chim (avian of svoje veltine) 28 oftava dubii od oblna danainje cube in C, ode humo ist obi kao i tadenja horna iy C fli). S obziom na $0 (dase pedal on nile mogae dobis (auzov na F-rub) da je ru Gi ton alikvotnog nica stvonationa bio nesguren, Praia obise fru i Kasénog periods svodio se uglavnom na dobijanje tonova 3. do 12. stheomneg nia: {pi eae oa ara ik eat eS Slap ets Evan od umeleka pe Je 8 alot 0 GS rates F bE ils sD mC SH iB ink nas vapomens: a yeethu RIN veka sland tribe fe 8, no}e Gp" podeivaie na smeeetna toast 50 ine. tderine (cl righ. Ree me [a carn) eo Eee b Ee eects te ry rte th mle ek leon a ode Mine pre habe pe. odie. Sebehe Kas shat nar ‘Bent nat snot Roaponceon sirvikog Swan, Sea *eentora ty bay fumarase Risuese ‘ire llsrke ae eG, haw tb optnino ae Je male fd eraih instrumenata Is porodice trube trebe pomenutt alt ctrubu iv , koja rvadhkvint alge od obima teube (u kompoxeja- ‘a Riskog-Korsshova { Glezunova) ; basruba (sPeame gukaniae Senberge,nElekins R. Strnusa, sOzvotenje proleéac Stravinskog. Simfonietee Janateks, bao 1 delima Vagaera). Peet nekolko fipove bastrube: sn Be (vu velit eksta aise}, sD (aout malt epi aie) in © (av oktave ne) in B fav nana nid) 2 teombon fxs rombore | obi Sor! passer pine Sori chim dat je proms moguinotina nalrrpceeanenies ‘ersirembons (asin mpiane bur i tenor acs Se eee prong vekn there Sant ltonbon ie peal fon Sin Bs odnomo deg isn one din sn, teseson Son tet fon By ral sont tn ain ston) 1a “ifaaen (peust fon Fr drgt abt ton Fw Sain ism nije nr Hoo Fla irament nonjtogeokerten ul seme eor-tmbon {baumbon, rw grep od rmbone ‘his altonbone sing jot fae tonorsomben, assrombon i cb of ia nj sug tine ce aa (ptretns seu ex) neat ea dete VIE oly esa mo ft poi fot tna Pu pv oc ‘te po pal span) Daas jesus va inna ranenif tne ror abiaa cb nba ooh aodnomo tenor-trmbon kof je stabdoven tev »kvartnim vents (Gesentilor, Ova) ventit cmogutava sltenje oblma tesortrambom~ tba nanife oC, ace URuEienjn oF speeljlnog polukrutnog ela evi moguéna jo bit ton He (hoi ipa alle preporutiiv a festa uptrebay2 Na tj main doblent sx sel polustepent ne 4a pedanih tonova a Roptraoktav {tone F, kot Je mai oo ‘him tenor-trombena, Pdelne tonove od Be nantto tll Je obit ‘bj od todep-otertog Yona (AG) ‘Kada oo danas govorto orkestarsko}grupl of fri trmbens — well se arto we naga —deugatlje — podrazumevs}i ae dv ‘nortrombona {jedan bietrombon (odaoena tenor-bas trombon) ‘Kao fo! edna vrat tombona treba porn §kontrabattrom- bon (bite 20 oktava ide od tenor-ombon), ko ge peaktno 2 potcjovs, jer Jo Megovu logu prouzela tuba. Tae, Kontrsbes- “ftom se salasi w Vagnsrovem »Mibelustkem pretense, Kao £ {e nckim Kaolin daima (Eletrac R. Straus, sastae Verdi, ‘Pesme gulanjae Senbergs $d. 9 6m oom (Novedena fa Je waietGe 28 pedal trom 83 Be ‘ee om lace Anacke Pv poe tabi. pega Je abi 2 ale te I ‘Tuba w amovi prpuda porodii home, al.se. se neki ‘ih jntrumenata Ladvoia uw possbnn grupu. Ze raliku od stall» iments instramenst, tla najedée ima 4 venta Qatad {8% ps ate 16, alt sed), Cotvrt vent eniavs ooo alevotai ais tenove ‘4 2/Wapona (ety vertu, kombinovana upotreba seth venta pstpeno anizava exo slikvoas nie do Ma stopona(odnamo vel ‘ep, fa ta} natin emoguéeno Je dobijanje svihpolusepena i= Inedu pedslnog tana {drigog aliewotng Yona. Conate rete tuba a ‘enortab (eto) — dm od (aan ton) — 5 basta (a pealnin tnar Zn) — obs en kad ciane ontsburtute lat ton Ci 20 tho dob pe Je na BL tn hap { Rod basiute, chim mete manly 0 8; estenbaetub (pein ton Be tte dol, pt Je te ‘BL ton ito Dy mai) 2, Vagner Jee Romplotranj-pordice tbe‘ Sneak agradaje tev. sVagnerowh tubae a8 podlnim tonovina Br (80 eo {eniju) (Fr bas-fuba,kaje su po obliku bile bizehomama, Sak | a lin andtom kao Kod Ror al a fle vonils--neto eugali_ akon Tako su pozed Vagnera jo neli-komporitor Spotrebljevall ove Instrumente (Bradner w VIE 1X sinfoni Te rue w>Eletre), ont esa! i orkestarske Draken proe- ‘odo me, Nola je Banus, jer je sam Vagner meno matin rotrenga (»pofeta fe plaao Kao ra all-hornuinBhorau fe F, «| Tramije za Ste instrumente pis Jef Ms .tenor-tuba je zeae cosets nie, odnomo i B ,ba-tuba je aval velike non ‘ile). U Bruknerove} VIE safnii 1 Srausovo oBlekre fata te- hortube svull vel non nie od zapaanog, ists batuba svat Ghodesim site (tava + Kvn), Mati, {Bruker je menieo| natin zaplsvan, pau njegovol IX simfonft ova tenor-aba eva lia slat nfo cd zapeanog, a bassuba (pana us bas-kjuéa) ruth Seb Rart ena piano. 1 Bcokom bora tube, al famefonim imenims,preporut ilo fe horns ae najraspresranjentjm beetobom (en pedal tone Fa) oblme Koft eda ™ sy Be 9 a aoe Soeheeas Yo teeta on Beet sa ieee Sees eos Yodo nize {pol nasivom om Saran GB eo lteela ake Jou pecs ee feng stne Jed it, po 2) ‘Bae, pesatl eno tbe at oie {te alee sec oneva‘virn ono ‘items enero ssMeds, Untenim instrumentimna treba svat pomenutt & kor ete (klniee) | rane vente sakshorna (flikorna, bgelhorn®) Datei fo 8 Gt etiam it, 2 moguine Je pomernie beth coc da be tm A Gull mals fre nl, al we Feta a= Kormet (eine) je pe pore bill porodict home, all alien tubs, Gl Jo hatkad | sanju w partial (mada Je {S84 obraut alte), Ton koznata je melt § kentbilit od trube ‘ornel se rede nslari simfonjskim purtitrama,najefe kod fran- cuskin kompusitor (sjerber, Berlion, Cuno, Blzt, ll ga ima kod Arugth (2Frendoska da Rininie{ sTtelijenski kapifor Cajkovskog, ‘Petrutkas Stravinskog { de}. Medutim, karnct se zadriag ws uvaé- im (rojnim) orketrns;Stvit, w ajina grupa Kornets Qnes) {nna veo orto vodotu meldioks ini Sakshorn | bigelhoraa su velo soda instrument great pre- sa itom prethe, Ror, pase brajnejporoaie!ovihinstume- ‘ata ojhova imena mba } vio Cesta poistvetuju Tenia 22 rave pripada ovo grupisrodaika horns, mada je Sein svTeavalu 18 grupu trube, Mods fina tedviéome samo one instruments Koj tr daqnstalaze, 2ajedon en Mrleara, u earavia duvatiih (0) ih) atkotara pod staljenim deugin lmenima: alt (ede), enor, barton bas i "Tub pont ot. toe Bea Tal Reinet ee 8 (0 Eo) — oti eau 8) — obi: ees ‘be eagpie tae poss Soiganie want ats Sreontoateon) 6. ave am fils oe empiate woes ees peta se) — 23, ne vangeme {Ns kraju, medu Imenim dntrumentiea tba patmenut jot § ‘aetrumentofikled, lian Zags, alla from konignom sev 3 us sllom, kaj se salsi y nekim pariturema DMendelrons, Suman, ‘era (pad nazivom vtimbasos) 1 Vagnera, Megov obim je kao | Kod fagta, au pra so odavag ne upotrebijevs, ZAPISIVANJE, (coma sdovatah instrumenct uparttarge malas spot drupe drvenih davathihinstumenata u redosedu Koll e-ve-ranije ‘aveden, Ovde bismo dodsli da se oventualna upotebs Kornts simfonjskoj partturl rapsuje leds harne tteube. Redcsed Us ‘month. instrumenata u duvatkom (Vojnom) ores je sede: mest erties ‘sombant 1 boat 8) bast B (ete ate) Horne se pity yesh po. dve-v ednom linker sistem, rere tome zavieo od broja ovin Instumeasta upotrebljeva se olredeal ‘bre linen cats. Vadno je napomenst da rbog Yalikog cbime Inome (| po oktave) ievodai na tom instrament nim ste ‘a podtedaala dabrofevode eve allkvono lonove, i duboke | vst lke, ph ae sing toga prema sport! fisiolficm sslovime oprede- Ijujt as Sevodatepreteina goriin tonova (vsoke Horne) IM denih tonova (uboke borne). Wsasinas dve home weak se poérarumera da jo Ehowna vioks. (Gorn), « oka. donia). Kada. 20 ‘eo najédin supine. pojevjuje rapa od Betisi home, anda se-one {Tpartiessaapisuju a dva lj asters na sleet atin: a g0r- 36 ‘Soma TT horna (vsoka) 1 1V-horns. Guba) Prema tome, 1 hornama se uglavnom zeplsuje uketeno: px ema dva gornjatonaw shordu lvode vsoke horn, a dvs donja {ona duboke home. Medutim, polelino je da avai pss-horna (11 [HT TV) metusobno bude u Ho konsonantljesareutj. Tak, pF ord (SHE bolj Jo sapien, exo dva Ronsonantna intervals nego eae ve dlsonantna Bie | iie 1 tps pots de tonave aca shored grige od ett borne treba ‘eck pelive sparsity eva per Horomia fs ol tes ‘iisooa susan ao einer lech is okora dat fo Jota 9d Dreporatirnrdena 2 maul respond on vata Homie: ‘aplavante 7 cr Sino uputtvrn taj ne date 23 aotranie dew Cave era Tenia ode fe oguéno dente none vetoes Buda Se eden, oto clo (fags af ner gomjem puter sipsrana ‘aan se! ores em png oni Rai cr Dalje povetanje broje hornt podrazumeve vek votenje 2o- ‘og para instrumenata, jJedne iso | jedne dobake horne, Eaella notienje-dve-trube—nema_ problems sapsivenia a {ednomlinistom sistem, Komplikavanost zapsivania je mogue sp ge tube zapsujjednam Inj sistem. Ova, Sted ‘ja. prostarsje-saevimpribvatliva kada-jo-reto-jednoetavnim thondima {iis notnin vrednostina, Pei tome se wvek pdrasu- ‘ti, Kod sbijenih poles on hromatsin 97a 44a doe, 45 nespretith zaplsvania | moguénont. pogreinos. Sis, ‘a zy pitaeprimenjuje 1 proporatujenotianje TT srubengor- ‘om ise, tube w-fonjom, ne aareavajutsredstedof0zg0 ‘nite (1 8,8) sksppom reutanig.U sledatem pilmeru su nave dena obe zapisivana ite avuéne Kombinscje: de = atte Plasma sn a) crn, awe oy ale Teil an drug instrument hada doge na lato mecte. Medulim, rad tbe- brvejaogutnortsbune tsajens je rauea debe pedanac ‘Egrean scene palaje an gro tn oto aly pe eet ln ‘Safina Gane 1 presiainast frtne scare. U peoporatenom ape ‘aj pod 9) sean oben fossa tele a snanien Je Nguston Poets paulo Prepatania cwetaskof aera Slléno hormams, 24 grupu od tr trombona i tuby sbitno se predvsdaje da insiaka sistema’ v gorfem sistoma ge zapisulu TTT frombon bat df fanorljuéy, au danern sistema. u-bar-kubs {HL trombon (be-ttmbo) 1 tuba, U sledatem primera data su dva obicajeno je da ve W Untekim sistemlms 24 homme 1 true ne fndtrumente Alo je opt-tonalitet w Kore sev} mua so risk, np, G-dur, 2a hore én P (kao najSebe)tecbala bt pleett Dpredanale D-dsra, ednoma ag trabe t B (kao najceie)predznake ‘Aoduss, Mdutin, kod vit instrumenata np pisu se Predzbach ‘ove nlkog sistema, vo same pred notom u taktn § druge ‘bien se pl predunac na poets nijkog sites (ap lator, boama, fagtime | vim gudatkim instruments), REGISTRI « “Lient instrument imafy Wednatenle regitre od drvenih ‘ath struments. U ale navodoom pregiedu reestara gsvaih predstavniaLimeaihinstumenata pokufatemo da prblano mann {imo ive graniceu okvi koh w kre njhoveharakteist medi, toba vast reno kao pomoint element Yd ovih Instrumente neproporu8lvi za.upotrebu--intreba dtl ‘rlo opine | orlupno, « de Katakteritidan aja, aunt 4 pro- fina peenieg ML opobvennge toms prime ee ee at eee sa ub, Naja je ato de Fokive! tn obe oe (a), adam psd polit fans, fos Pov ‘Eke ermal solwodns 20k, obeliov erate aaa) {ikea eva olsen {torent tone ogy oblebra- retin {ur sniwolepei) apr, ness gute offen fre ease vere ngs Hopped — open, rus: bemropenal —omRPe wll, danas se pelelno uptreblovaj pment snack (25 38 cvabve vse nave, Pie hao prinerupolebe ova ossve ovo eutnesklgpove ikea i svoj milrosimfonjex CI parentel Sono. Ta (cenovnl on u bosaraes,fgpins, koniafagh {Henrabasina So ‘setvien ‘Teeba rot da mmogi omnis, | pored oxnae on sordine, sto te tonove irvode kan pokrivene tonove (kom), ato avakako nije into, iako fe siéno. Reka aijnst posto, kompesitr teba € Dude precizan w svomne zahtovs — Raju od ove de verte tonova fll Ito fk, treba Itai J dank Komposior! — pre avega fran ceuskt — kombineijm dve vesteslitth tnova na hornl(Dowehé — wierd) w stars trade potonetrant | malo prewoeisan polervent ton Ahoben pritakom ssana 1 feretn duvanjem da bt 38 Aabie vets vibra metas, Sledet primer je taltva upotreba tri home in F @ ” edn, ove exe rata nies eophodne, jar 9 taka polencin ee aaa hac ast piano tons kat eaaten Desc J) ‘tite wnat fis adowns nam ‘VaSno je naporienats ds se sordinirant tt pokelventtonovt na vim lienim Inetrumentina ne nptzebljevaju na Krai toner ‘ima wag i nlkog regis, cs ‘TRILERI I TREMOLO {Na mani instruments mogute fe Saves tere ua da ne= ‘ina: uenama i pomoéa venti snenl rilor co dobijj alemeniénom wpotreborn sssednih parijalnih tonova 7. navi, jr je rastojanje met avin tonova feo slepen il ‘Ts scpens. Medutin, dobljnje gorith alikvoth ‘anova nie pod tela kod razah nsrienst, Na hort = ‘amentiler mogu Kori od 7. do 32 allvotnog tona ‘ap sp se wit we uaenom clot! eles Ako one oe ‘odutnvanje cee Ineroenta pores venta | niaowj nse $e ote dbname ja Sink mau 2 ees ‘Vinent telert ng stalin Limonime Instumenting my prskténe elo ogranion, jr se tonovt tensa 8 alevotnog tons tess bigs | nemoguén je upotebt kw bezom smenfivanis st sudan a= levotnim tonem (to ou: na tub na tenortrontbon fa ube ‘i je amovat pedalnt ton F) Praktitng doles u obi ano bret ralemenlin upotreba 7. #8. pareijanog ton, «leako je 7 ton vet rmentime lbogavafu. Tnate, goveret| a cain, usnen| Weller tate ‘vooma dobro isvedaés, jor naizmeniéno broo invedonje gurenih parsjaeih tonove mo Ino, Zato au Bolt eral titer, (AP) meso ti (13 ‘Venllni vile se dobijja odtMevanjem usana t vesdub og strwjanjaw istom atanfe, dok ae braom upoteom ene ‘a cov prodatava (dno skratule, pa dobijent ton ensure (einosne povisva). Nafbolt ms tlle Koji se dobiejy tpotrebam smo fednog venta, a pogoteva ako mx to 1 i IE (3, eelosepent | potusepent). Zo bi zo da a naj tlle nave na novi oj su 2a I stepen Hl Ys stepone nif od tonove alkvotnog niza fz pve porile, triler! naif na sllvotnim tnovima prve pote U stedeo} tabelt dat su naboltealastepens | poustepent vets: trlert na Tmenim instrumentins (et lnsterljnjem teombona, ‘ome se ont vom tet dbs 6potustepent ttn ‘Si tocovina eve poi) ‘Komblnovens wpotebs dra fl venta itoveemene vate ostava ‘SGU netaae ay 2 putpune aa comnogucva ake Jo Be tm "2piiao uetas mane suedan tone stwlnoe es, Tako ocr eto seed tla ‘Sumirjutsupotrebu telrs, moteme rei da au — pored pret hodao navedenth najblih tera — Upoteelivt all manje Depo rites otal eer teens vir obi od fest chim Uri vr cin od Olen bien) starianie Teac nepodeann a 2voGee ai ib ay Ph vir bine 0d Es ie embers te Ise vols, ain amen (serepenh) ‘opiteuzev, | pored navedenth moguénost, titra Hopentra instrumentans even tsi soko debrog valiteta kao na €=venimn ‘davalhim inscumentin, pa eo miihova festa upotreba ne preporix {je pte svega ne ma Wombonu, Osim toga, breina ameniivana fonova u ovim terima je manja nego Kod drventh duvadih n= ssrumenata. ‘Tremolo je u nately moguéno vest na tr maine: — arama kao sens ter) ubrzom nalemeninom meni eda allen noes ie Feorak ee a soxande Ms ‘ein imenisnjem toners a qaniica, interval“ smanieoe sen adn Je et toh gor fon jedan 8d ven topova be ve pase se ouar rasp umaajene int menjanjm per 8 elciave- jem edad g davenae foe 6 sevain pedatnim to- ‘Tremolo na linenim instramentina se ne Preporuéue 28 upo~ ‘rebu, fora dobifnt rage rerultat wo lebeg kvalitet, Mtr, 1 iskevljenoj evutno si, Karikirangu, grote & a, tremolo mote (a bode fuskeionalan ‘Trebe napomenuil dase ove pod pojmom tremola podrazumera rassnenitno snenjivange dvatona raze vising, kao me. - ‘ne brao repetiranje ma jednom tonu (d’} kao Kod gudkin in- ‘Srumenst, koje je zane abubvaene po}mom leteceg jas (Ft- terse GLISANDO Clisande (its glleando, skrnéeno: glist) ma jimenim instruc rmentina je Sakode mogue ives na dve nadine uanama {pomots vente Pod usitenla glisandom podrazumeva se brio nizanje allevol~ sth tanova uw olvira Jedne posi, Kio Ho se navodl w ledetim rimerina (tog tl maneg raspons: una = SSS Cvseh tpove enda tg ug rasona ima vpn, adam 2 pala repena mss srnmera bra poi fa tbl Ve sie Pee $Eo'ae se pt tr ne comaju fill tt bl oVentin gisands je magué w sasponu najelie do smanjene Jevinte (orekomerne rants) brim mhenjanems posieja na jednom pardjeloo ton, Objesniéeme te primerom: Ako Je — reximo — ‘en D alizvotn! ton pve poze, onda se of seme poelje na tom ‘ona (j. of tana e?) navise — il, obratno, manito — mote test lizando x takvom raspomy, kao Cu ma Kom manjem intervaly w ‘vir tog respons Jone Kvinte (i preomerne hverte) unwtar koh a mogadl ramnt ‘aipon glimnda, sa napomenam dau on mpogodnsi na trombon 2hog fednosteruog povladenjn pokzetnog rukavea, dok je na oa- fiom Instrumentinn to otetano 2hog pote 24 braim menjenjom Upotsebs glisinda u limeniin duvatklm instrumentima mate ‘wodredenors temitn da pratt ventedn sj] 1 ubudiivost rane fake alt ao padi efahat ne eme bit previteupotrebjaean loupotreljen, 0, to ja primed aja oe edna na upotreb log spelaloog sata i neusbajene ¥uing kambinsce DRUGE TEHNICKE OSOBENOSTI Madu cctalim moguinostine resnovzeog lrlstenge leah instrumensin ovde svakako tebe ukazal ja Hoguénoe upoteebs ‘home (oe svg) poled eampana iar (onaGeno na ajar skom, nem: Schallvichter auf pavilion en Pele, eng: Dell vp, russ peempyéon aseys), Radi doblania ti jateg, eveileg Latvo- enisog aves fort, ornits ores lesan atvor (ano) horse oa evige | omogutaje maisimam prodorest!tona gvogJnstramonta. Narva, w EvoRr paler ‘kom Taj postopak Bio je Galo upotebljaven u dellma rusk semadith kempoairs keajem prolag ¢ potetkem ovog veka, Dizanje oath limeni inatrumensts vis katkad ge tatu t= jumfslnom, pompeniom i imolénom rvuku maksimalne Jetine Ni ovom prlikom, kao niu poglaiju o évenim davai in- stromentims, nedemo se tadriall na nekim ekstevagantaostina Upotrebe ove grup fortramenata kod pojetinih auvremenih am = postora.Tagovsranje ret u usnlk (uz Istovemeno frvogenje raz ‘ising tonova) jedan je od moguélh takvihefekate na limanim In~ srumentima thog podobaceusnlka all Yo mote da ima opravat ja samo w voor proredeno} onkestadl, er ae inate nljense r=e- tog yuk zagufaj ine Ee, ‘Vleet srutnoet (6 deme teote bilo it u pogaviju 0 rvenim duvathim inrumentia) manje Je podeme na lipenim ‘nctrumentima ij feu podratjs radoznalog tedivanj. U kom oso) peaks savremenih autora edetrke zvutnosti se mogu ntact sollstko) upeteblistovremensn sviranjem i pevanfern, eso ope py lotieweit P oiea sy TBA) oes oe Bilin in Madutin, navedent primar: au jot wal skroma rectal ok ‘perimentisanja primenjuja sesame slWslko} praia, pa prema tome ne apadaju okie naiihlnlaganjs # blo kakwe znadanije ja Wear” yutaam "enomenu li Se tug Shee ge ongcuumbadie St SEE Sopa Se mo tte u Sugg kon ‘tro romans ec fone d= =a Ton? fenonen vstostaee outer Be aa Be pat pra (Bom, Mexiopny Foraspernt 6UDARALJKE KLASIFIKACIJA ‘Termin sudaraljes Kod nas so cdomedio 22 sve instrumente ‘od lis a6 zl proaveds — nase reéeno — udarom Jeinoe Drodmeta o drug lint 4 voll taka natin doijenje sv je Inogué i na skims tostromentina drugih orkestarklh grupa (opr fol Tepno na gudakiea instruments) at dak tave lauzetoe upo- {robe peli le instruments fankeonalnorns davai ¢ drupe ‘Hrane je pomenit nan doijanjaevuka na vdaraljeema uglavnom ‘end natin nithove spotrebe. Tako amo rok jedinie zbog pre- tednog postu, uk emo rei fruglavnome, jer removal 2vus- iefokis hole sreGomo u pratel seveemenih kompentor seme 9a Sivene, pitta, det lake sa vodom isl) avakako ne zadove- fiavaju gomju defini klaiacie, mada se, ako se urme rem thatenj, Ubajofe w ove grup. Membranfoa! (sa virirajar fem membreboen) 1 Soft lnstrument (oll avuse eelom povste ‘om) termini eu kos ekode Esto upotrebjavaju nau) Kas- ‘lac, all pi ont ne sbulvataju rve mogutnost koje se Jovelu {i oreevaalo} proket ni ow 25vljno pogoda 24 ialaganje neg fsadive, Ledvajanje neh Sstrumenata w posobnu vrstu (nine iment! se Haviotutom) takode nije mdoveljavajute, Jer se na 3] hatin w ito vii lage | neki kordofont Instrument evi) s4 {eslom i dt, & postoje | 2vont 1 Rslofonl se Kisvijaturom, pa (rk | duvatki instrument) +a hlayijaturom (a zabevno} uz) rhe, nema sine klasitkaete koje bi zedovoilla sre mogut- fost S obsirom na prelefat postapak uw dobijanju. zyuka (adr Jednog predmeta 9 Arai, eo {na preted koloristihi znataj Istcanu } poertavanju rims, ermin wadaraljkec se ipa mote pelbvotitueloyn tu ein aoatenjs, ral obubvatanja vtog broja [Nale opredeljenje as dalje razestavanje udarajal na ave owe podtrape, sara su neodzedenom Visinom zvula tt faljke sa oleedenom visinom svuks, nije uslovijeno samo time #0 Su sak Maifkaeju prihvatt nek teoretite, vot pro eves Drakitnim evalu talevorn Tedadeda — us leuaetak fimpana (o cern Ge bili re kas) — ov Sstrument se javljju x parti- thsi kao rerutat Augogediajeg natina zaplsivanja i prakse. Pet tome: prom podgrupom (astrument her oizedene visine sve) hutvaden! oy 2ajedno | neki membranofont Instrument (okt nal buben daire 3 Or), neki iiofons instrument (rang, tam fara § ae), hao neki 2s eft (i, 2vones pale, Sertall- Tee t de} dok su drugom podgrupom (astrumens; sa odredencm a‘sinom svuls) 2edno obuheatens vecinom Soto Snstrumentt (avoma, wot aloon dr. Ves smo pomenull de mnog!piset ud2bentks ovu katogoriju tire obubvataju 1 droge Instrumente, mpr- hart i Rlavis- Ne ta] ‘nin w grup wheal (a Are maenjy) Seto se rvztavejy val instrument Koji ne pripadaju drugim orkestrskie rupee (@eventm, iment i gudadkim tnatrumentima).Takwom podelam 1 Gott omovme orkestarske grape (Avent instrument, Kiment ine struments, udaalfke # gua instrument) moto o sfet onov- fa problematiza x pogladu tetmana pojesinih grupe preme nik hovoj won fakturl orkestereke patiture. No harfa | Klavir — bez obxira na svoju festa uiogu w potertavanju sitma—Ipak u osnovi lsu udarljke, pa su zato uw ove) podellsrstanl (6a Job neki In- Sirumestime) uv posebna grupu >uporednihfostramensta, Taere~ ‘meno, ne bi trbalo da zbunjule sko se prt kasljim term Jalagenim, {8 ovom ndaben, u sagledavanja elope problo- smatike pom wglaenom Stink emowe orketaake gape (5% ‘oni {ment duvadkl instrument, dara ;gudath ingtrument ULOGA I ZNACAT Istolsh eledano, ome sumnje da su uderajhe togitnrtina fun, at ual Sh nate tae nosh dan doy orkesra. Stsiie-u danafjo}svaralatho) pra Aaetr- rentl Sao da dot} nek vest renetnge svoj. prestarike ‘loge. Ral ole naturals fib afftkh {lainkoamerii fipove uderalfk) dep su 2¥udaog inradivania sazemenih Kompadior, tela se vio Zanini reaulatina, Poseica toga Je | mane samostaath esa Gara of eta inode Komporileplsne sam ralft ber ofreene isne, 1 smfoljsko} music nora logs ‘yeoma poveéta w ofnoct na za) Koll ev urate inule rane, npr Kod Hasfare, ~ azmatraju zat dara u saremenor szfolborn of- stra, ital, leno sekolko valhth Kansposenla-Whive: Vike imi motemo prepara da bude uaojen. No, bez obzira na po ‘edacu partisuc,kada sew savremeno} prakal eahteva anata upo- leeba udaraljk ue ogranigen bro} trvodads, velo Geto sams iavedas rmeca sobom rasporeduju kaj Ge od ah a dato trenutk Saved ‘be Home Instrumenta. Da bi te clakiao posao ievodaima i ibegle epotreine komplikacie li moguénostlostevljanja uteta pole dish intrumenata,poflino Je da arm Korpozior odre neopto~ fan bro) favodasa na udarljkam jinirurente gropde prema Se- vodat oi lk upotrobijva, Nek savrement Kompostar: ak id Sotle da nacrtenom shemom upuéuju na razmeltapojedinih wa- ‘lj Kalo bi ge us ogranigent bro} invedata one elonomlfao i mal- Slnaloikoristils, Pi fom ae mote nek netrament | dupliat abs Se labegao nespreint prelazak sa upotrebe Jednog instruments ne pote drugog. 'U velikim duvadhiss (Yoni) orkarriza, ge je upotreba uda- ii elativno ograitens, dete Je prakan da a0 u okvira jodnog Iinskog sistem ovi tnetrament pik sede redosled: Metalic, ove je pels tea drgatia, pa se sae ¢ a eae ‘ne mtog dats Gtr) premio» velg bob | els) ‘tae u deugay penmin sa cenakama ml Geoermene vel Daten ojac a me ame tt buband™ Instrument s.odrafenom visinom avuke (vont, elestyksie Jofon,vibrafon i ds), kei se u parttur malsee isa insrumensio-sa neodefenom vino vu, nemaju stro ulvrtea-poredai. ‘Uobigajono je da se hen j Klar wpartturs malaze lod seth vara VRSTE I ZVUCNOST ©) TIMPANT Pig, : tpt Sen tei ate nme Pee teen ERIS ta SP cone 6‘rimpani se danas orkestru ono geupisy 0 sastay od Een simpana rasta velitine, aj obim wpoteebijviktonova mato bit ‘od Hale timpsni su ce najSeo upotebtavaliu par, 1 elk — os wisn podeavate x bins; ESSE Bn se visina podetavala obi FSP ‘Madam, Ksenife st se tim tmpanimoe dogavali | tmpant dra fh vliin, pe vole tinpan (obim Da) {mal tmpan (blen {2a}. Na ovom posednjem vetim natesinjem kokne membrane ‘mol te doit {tonovs 848 kao At t ea Stravinkl w xOsve+ nj role. Ns speujalnor mater tmp Rinsla-Korsokoy Je ‘eahtovsa fon des! (alladae), Ravel dale #d! (OL'Eafant et es Sot ‘eee, ‘Kod Klastara su se impant obiéno podeiavlt na tonove to- ‘lke t daminante, ali fe Rasta potreba ta stm ui tim premenams barmonskih omova trela da se bo] Simpans Dpoveca ni 34, pai vile kasd {uz poveta bro} ivodada, Berioe ‘ovemo +Reloijetaus Gi ators 16 tinpans na Rois Je upose- ‘bo 10 timpnnsta. No tvs primers w erent ipak isa Best Ako risa eznafen vlitina | bro} timpans, ends ve podrarumeva upotre> tn jednog vee {Jednog manieg timpana sa leupnim obimom na- wodenim w otek (F — jf), uz moguénest inimnog debijanja jot ‘ror potustopens ipod ianad abi. [Najbeljasvuinostevakog tnipana je erent njegovog obime. 2a menjanje Veine tena potsebna je lavesna vreme, 3, dovelan ‘rej peusa da timpanisa proment intonelje svog timpana, Ovs) problem je nano olan upoteebore Folactnih timpana — od kojth a Visina tona menje okretanjem ‘Smpana cko dine onovine, ime se istovremena aatete Rabat sonfa intone. [Najorfopromensvisine snows sa mogude edslaom (chanizkon) timpauy — ne koe so pitskom ange na Doda moments dali Zelfene vsina tne 1 al ‘poste pedainog thapans mera co cna w pertur, Na njemn se Ite mob evo sands ka pe 6 1 soriem primera ed) lipaniin ote Jadoo woes pan ne fon, ws aera ptiekam pale atte hata wef tn 2 Seeers pele fo flak sera ‘Tremolo (lel) ce dobija kada obo rake nalzmoniéao brz0 wd raju palieams, Obelofava ce: ‘ote tajanje temola ner skoenata na potetke evakog tata ozs Eva se lgaturom (leeds primer pad a, dok re ber atxnaSene liga- ture leledest primer pod 8) dabia neo nasafonspotetak na = ‘Teemoto mote da bude { limedu dea tona raliite viene alice a ware sso loptactorn glavom na vehi, koja mote ‘is arvend it poksivenafanslom, pom, spuvom {sl Obtno se upoteebjavayy de amie ‘= 28 make pales tacehete dt spagns sa twee pace Machete Tago, ‘Neoznaéeni deri podeesumevaju uptrebu moktih palin glavom piskriveaon fone ‘Ake se 2eli prigteni tan ber vibriranga, poeko timpana se smote sail maranicn it komad thle to so omatavs za cope (euprotna: scoper, sete: per, Savi wise Uimpans ur zaustavljane wibeanja Hate rukon, comnatava nsec Tee 20 upotrchljavaju fatoletn tonovt ea priguivanjem ol redenog dela membrane: é >) UDARALIRE REZ ODREDENE VISINE 2¥UKA, 2 es Ga) it engi imate saa | ia Kao j ave mdnraie ove pagrupe lng! sentra na flo} et ik nto vat tt te ot “eahom "vin2 a baad (bet) sambure (itor far: Aone Cope ‘reds re da u Stave} porodles malh bubnjeva (kraeniea toro) suit voiding a razim semljame postoje neke stoke tu trmninologit | prevedims, Uglavaom se rela ovi Spot Gta ‘jena msi): tempura piso de else satel: aakmanit bubaah ove vise \aajpsh Sa, pea a azn relma “—tonbaro (liar) nebo ved of prethodno, arto Jew upo™ ~tambaro (se) ralene (oem: Rikrerommet,_wirtevommel: tus cause roaster sng” tenor cru rs sanopuncone Capen ‘Sin abs" ber uouajeth raepoin tan tee Qt 120 Hea, ‘Savor eo nel ebeden = Sane pei tara, Man bie roe So Silat os coma, elec 2 nave Grn — tamburo prooeanle Ge: tambour de Provence): aida of eh eats boonjers, Cato upescniean mu irene french Ratna ‘ih peoeanje Ne ants se dabula retin inpanahn pau ‘Mati baba oe tobe esloboditrasapeih 2a, koje ina 2vuts im wdarima dajy Rarahteritiéno teperenj i oftrink, U tom ste “aj oo dobija malo tama ton. Ova) postupak se oznalava sa 227 ato il sence code, Takode ve upotrebliare 5 coperte eve (sino ‘potrebi na tampa). ‘Vdast ne maton babu mop biti rast, Pored prosog Ue fara Gada) ert dent se uporetsavaj Rarakieitent peed cada L184, a taka eet proven ban naka su eerie eng: oF the rim) upuévje na wdaranje po brute (vie) bubnia, alt to sine neko efekta samo ako Je vis Arvena, jr f¢-na metaln elt veo slab evalitet vk, ” vek-bubons peal st (uA etn npn aay puta pre se stnton eve ee re sha ble tm memes wee eon lon ook oe atl esos} ml release non he shay sane ae ‘Dene pram inn) tata 1 So poe mci tia fly sv cir se sae 2D Site dod lne et yecg ae Paneer tm in et 10) Fp; sanding, tambarelo, ‘Sheleweramme, emburin ieee ie Bie Postaji nexnatna racks med dee {daita, Ne dtu (esi 29 {extp malas narodno) meric! Maxzedonije 1 Boone) dub devenog brute (eatkad { metlnag)nalaze ae metalne olrugle pjoseteplo- ‘ee — praporei (po jedan par zajedno), ji sazvete pri udaru r= kom o vezapeta Kot sa fedne strane, Ne dalrame su su unutestaje strane svondide-prapere preko sedine, a mogu bith istovremano | Draporsi na obruéa. Pored dare rukom, mallicom Ik prevlatenjmn ‘lain paler preko Kote, mogut Je 1 tremolo (pri femu samo ‘rete propre ber dara urazapet ko) © aevest taunt dambure leone [ic | tamboar de bots Evora (108) cine a 9Pod opti poooms xdrvent bane podrasiners ae eklho reaatinvrtn tpl drventh tomato bles trash We tia Gh: toes tpnor nem? Holeockvommel cvs prom tom (is cme elndres lon; nem; Rolrerolomma) ne rellngg raja poveomn (ts amburo d lego fen en: Eoticronma dr Sve eve crvneg Date ta Provan, Po pm so ors pallu, a grade ou acim vena ral do nf seri tami eva, Refeshe vo poteluva pat Po ‘ean veka Grvenih ceva evel tama), fe Drlerien a vlc tings Mme drvgnn oepdaom ret ‘Ako at zara rate Boje deveng bub, lf se 4 v0 (ut pene tates [ZA na satin via Bi som stems: agg mote tnt pot fd ns Wan, 9 easton Fin Keo dpanald narod nstrument, w obey nan dventh t= bij Ska (a evako$ ruc po Sedan par astanjete mogu de fevode rie stove pr von min TF i a Bi COrkestarake kartanjete su uglavnom jodan par kastanjela p= {rriéen na vohu Krthe patie, ¢2a nj co pif fedinstven! sites AAD ‘Upotretijara ee 2 jake akente, mada ou mogul 4 mak dont fpr 2a kontastn ian, [Na vellkom, bub su moguée ave vere ralje pomenuth uae fake {tremolo all se mete upotrbljavaju prot! wrk ‘Skratenics zs nae eg. ent 1 task th meats tne Fe et ia BS beer ie. | Sobel PL toe (hh a‘Tsoi ee) wtb ena aki sheetina a diane ‘wining sake, Pot kratem tan vata pil se press esanjniem 9 gr vod = motes pur do wal | dale {centen akom qi eee ascae wibre9 ote ae vote i na Sedan tay (emake 1 pat) Kako 24 scent ako ta treo arto eek w erexcendo, ptm ‘eter Blo vane pace malog bubnfe(Dccele di temburo) oti va I mob pain tmpana (bcchette dk tren) 24 tanner "Tesov a pligom a nobao priekvanje (a-he) upeze ‘abuse ulavnom an uzabaome mi Ee Tram-tam je lasrument u oblika vellke metalne Keine plose soja sobodn visu koja se dara speajlnim vfekiere kruinog Ghlike (eae umema bits) Podjednako dobro se vpotreljaye 22 Walia akeent jf, kao 128 Shi Summ pp kaa se ostevje dle vi ican avs oxnateno: TS rome Fi: gone Gong je po abliky alifan tam-lams + Ima ibotina usted erage Ova) instrament a stvari ima wtyedena visina toms, ois ‘vt od eliine gonge (prvi os & aanin velfinama za tonove of Coogh No ag i tam-tse, gang #9 dobro ublapa vzvutnl komoleks ps homporton Sota trade Djegov avule ber ozirn na istnativns hain, o §uslvljeva deo gong naive sapise na edno} lini 2 ne u Liniskorn sinter. U takvom sluéaju poten J vet gong 25 ubljom intosciom. Primert upottebe standardnih wdarajkt bes odredene visite ka nisa navodenl Jer fe njhove Kovienje veoms testo f mabe fo nad U mnogebrojnim partturama iz poilog | vag veka e 9) EGZOTICNE INSTRUSIENTL (Ov instrument is raz hrsjevaevets(Latinsks Amerika, Joe pan, Kina, Inj, aiitke zamle, st) polevijja a ave vibe Srvremenin ezbjalm kompericjana, poito ou prethodn prevasi ‘og illjtivog stvaranjs lokalng lclorte pre svega i 2at~ ‘oj musi. Without mast uglamom mi sadréant ne avi esis prema origina, 1) sail man Vesta manjih bubojeve Kofi ae sreta x nekien komposiliame runkin gutora Qpoli-Teanov I dry all se u zepadaoj music reo potrebljavau to} —septipitoy 2 bongo) — (bongo) ‘Vaile auavitntnlog bubaja at sategantom kodom samo ma Jed- oj strank Obling mu povesana dva il tr bonga reenih velsing 2) tomtom — (t2m-t0m) sooremen (dose) feduauras 8 pare ree ooVesta malog buboja u rasnim vellinama Kinet ttn-ton Si rasapetu Hobs save strane, sadist samo e= jedne, Savrement tomeiom, ji ae parol upetrebjava y dles-munol (4 rane oldie, ima obit iusenijog standerdnog mslog dabots 4) bocbam — (boo-bam) Daauljstibubanjraznth weliting, slit voto) § Hr Bamba sovoh covt (od Kojo te w poUethu pravich, aa kotor na gornjo} 8) konga (tumbadora) — (conga; tumbatore) Duguljasti buban} se kato na gornoj stan, sufen pet dau. © temp-btok — (eempie-bocka) ‘Sop drven instrament keuBkattog eb, ranih vliin, 24 prorerima preko Kojlh se dara palieama, Obiéng je grupa od Pet intrumenats ranllith velfing Roi da svete il tamije sue 1) marakas — (marcons) Par supliih deventh lop aa drSkom, ipuntenth sim bobon sma, knje seevee ada ge zatte, Prbiine, iedubljen plod othe ful, Kot se napun| bobieama peonje Ht xenime pivints, pala {211 potom motor zepalt 1 giro — (ouro; giro; exer) Probitna, kode fdubijent dugulast plod wot; Kass, an obit of divets, vga 5 de, nism zarera na gornje) potent reko jin ze previa palicom, 2) Klaves — (lave ‘vs taplda Koll so udaraj joan o drug, «pr tom se fda na specijalan natin dri 2okradeno} Sal 10) bambus-vendle (nfm) — (tui di Bomb; ehimesy ‘Vile odin Dambusovih (i stakeniy Staite rant vel ‘ne, detenuh & nia ao road, hoi a zany, peu madara Nevedent instrument, obuhvadent srim pofmom -egratien! Sa: steumantt, ogee se nai s parttursms Kompontorsovog flo, ap fp sts Berg, Gerivin, Hindemt, Brit, Berle, Varese, Ort Mbjo, Mesijen, Kerier 4 dr. 1 noki fugosovenski Rompoatans st upotrebilt ove Instrumente u svojim exbiljnim komporcjama, kao npr. Kelemen (Exellibic; jz, guiro 1 dr), Petlé (pita ongosi, marakas, eure), Orgfen (Signges: bongo), Qbradovie (entieositonian: marae, laves, bong).4) 2VUONI BFEK D avemearis wnat tem. | Belin E “mall belle (ei bell) Fis Stonow epee (oeimers1V sonia sere) (ovine: »Seetkuntike Cajkovskog, oT Oflenpigele 1 -Don ihote B. Straus) 9) ME Ora ie, fasta wera) Fe foe ere) (hg. tthip, loach) Tita zvuka bide Hk pruta pomotu wdara dugulastih ple ath dastica (frst), otnosno povezasog saopa pratove (oer (orimerit a) Ravel »Spenaki sats, D, Mio »Smre Sreninae, ‘ity sllatn seejeme; b) Berg »Vocake, Straus »Zena bez sexe ee, Baler HI VE simtonia. 4) mation va etn. etono Er Sn (orimeris sAlpeza simfonfine R, Straus, »Dalnis { Kloss Mt Ravel, ‘Med ostatim svainim efektima takode ve Katka mogu nati 1 upotrebi: Klepetute,vodene pitaljke Gimitacia pile pevanja, tutomabilse stene, kovalht nakovan), raze pitt 1H 36 ©) UDARALIKE SA ODREDENOM VISINOM ZVUKA ‘Zvuna ve danas najetteupotresijavaj w obiku nla dugatkih, ‘obodna wresin metalathcev, koje se uglavnom udaraju pot vib venin Sakon (al | drugim malicuns) 1 jt vu podsata na ‘eu avons, Medi, syana ze upotreljaveu sw svom criginnem bly Kao fw ebliba metal plata va rannatorims, pre svege ‘a upoteebu duis tonoa (vonaplote. Tanije su go upottebljavala tvona aotrena u bas jude (Voge ‘ner »Parsifle fdr) a8 tnovima velko} {msl} dktev, ol danas Dpreovladaje upotreba zona se notianjom w viotinskom kj. U vert prova svon, kao i rzventplates(campane tn letre dl me fll, prave ee 2 vaznim velitiname ke poktiaga obi of Ce, Gok tivone-covis (compe tubolore) sma giana obi od ot ‘Upoireba zvone ne iba da e ohne kamplizavansne}este sx note na jeeim tatovim delovima y hepoieljama evoteuog 1 Fimoignog kacaktera, Medi, mogute Je upotrebiti 1 glicando (rai provlaenjem Eckie preko 2voneee ‘Pesoje | vena sa niehenizmom waranja prcko Kavijtare, oo feoktroakuetihe cvona, al ae to rede masa u upoteeb, "Primes} upotebe zvona su maogobrejal w munitke} Uteratut, ‘apes Musoegski »Botis Goiunove, Pufini Toke, Hndamit»Sin- Tenijske metamortoree i 2D mind et Ys wt cmb ant tro [raj fenton Zee FP Sota combats antguer ‘Se | ane cae ve) instrament se majo sata od malth mata tases (bjath, po dva 2a ave ton, oft ae udanau fedan e drugi i na tap natin atbrui odredens ton Ukoliko na mina eviea atmo jeden lvodal, nove ruditito voiae treba da se peusama raxdvo- {ene jedon 0d druge, Kako bi iavedat atigno da promeni par tar ove, Danas su sve vise upotreb savremenif anit tarot (pie- ‘inant ne odtima) po hojima se wdars metalnom paler, Dok su Debisl Popodne jednog faunae) 1 Ravel (Danis 5 ‘Kloe) pls! ote 24 anlifen taove sa sranfem 24 oktav vile, dotle su Berlioe (Romeo i Juljn) | Stravinekl (6Seadbae) spice val relat vu, Maa so ova) nstrument rede upotreijovs, ipk se nalet Job 1 nokime pavtiturama (Gunas, Sen-Sanss, xi Otte, Brine t &r) 9 mwontit Oampsneld Ps compen ‘btm instramenta silo oe ns den matin gas ‘NHB oe oe de Pritkom’notranje 28 Kempenele mnie bit rvesne tebune ako se orkestrst part samo sx notama ti Taso 08 glo Jor te fa} [art mots Uist ma oba nating, No w vumnom rezaltata to nto 88 noma bitansnats. Jeo take, treba elt da so kampanet! prove {t rain vlna, px prema tome oblm Snetutnenate avis od ‘raja metalnth platen, ‘Upotrebijavaju se Kampanelt na koja se eva udsranjem swatim pallcama (raljcams) po metal plotiama, il baom kla- ‘iisturom na Isom peineipa.Prvt tip Snstrumanata je evutno bol, ‘ok ampanel sa Hlvijtarom afi neta vet obi (ett 1 okteru vie "Na Karapanaliis se uslavnom vine fednogamt not 2s, sada se mogs svirs | 23 tonaIstoveemeno, Za akordsko irene odesniisukampanol a klavatrom, me tte Jie Se | Sohne eepsss mn | Suen Brees sun veltinma (mall, sreda, vei) ea ranlttim brojoma drvenih pda, pa e tele praca ajegow ‘bin. Nalman{i po veligiat ima obim of de | po kav." nade se sete ona ss obimom od tt ktave, all poste kalfon! ea bi ‘mom od oktave, pa Gak 1 ete, et ota (elomario= ‘bu = eet fale mc). No tbat Je todo tonne ae lie ‘rojem plotiea, koje nps. obuhvataju obim od tr oktave,nalaze eit ksofont po obimu (apr. od JF f od et = ch avute lava vile), Postofi"esporsesmy tu pogledu raplaver ja, jor nek notireja ofan prema relcom avukt 9 ei waver notienje podrazumevajs evuisnje za oktavu vie, Modan se Uva} posledajt natin nodranjafrabenje a ata vid od zapicenag) ne- to elke upotebijava, jer Je pogodalji za pisnje nota w okvirw LUnijekog sistema, pu laklave ctanjo pri fvodenju. Metutim, na haere ERE, Ee «bolje Je da som honpaitornaznati Kaleo 2apisivanjeprimenjule ‘oie eapinune note dovodefevodats u sumnja da ise posranue ‘mova trenaponovanje 24 oldavy vite it ne, najeste on sam — zie ‘sno of lalfons koji rasplate — eva s acjpogednio) okt “ing lg ve preporubje da se ksofon upotrebljava u goro nave- Senor abn, nate navi tonovl na kslfons ve lebogavaja i zbog Iofogkelteta va. “Teeba pomenati Gt postop | epeeijalas barslofon Ko ima obi od Ge! ft su kako Je 2apiano, Na esilofons su veers pogoda repetianttonov: ‘gro wae tes EEE PEE guts ee eine (koi zapavo ne sbuivata ave medaanove, vee sano ‘nove ont poi koje ns latom se pet proven} alco) “Takode je snogudno levee ava tone ‘atovromeno, ali new egeo -suviekompltkovanim promensms too Giltetts Posto 1 ksofon sa Hlaljturo, na kome so mogu svzat § Lomplikovani xpi al av on sede talk upoteei, ‘nog priest upotrebe lallotona nalaze se dlima: Stavin- hog, Barioks, Hindemit, Prokofjeva, Sostakoida,Hrtoa i de IEP marinbatpone) 9) marimbation) i. =e] him: gem om, | Matatatpoe) £ Prvobitng marimba, kao sfetki Instrument sedan kslofons, tmata jo mani bro} ploies (1610). Savvemena marimba ima 620. dnentne ees koje tonovima daju top| mekSt2vub, a bea) ploien je u aunt] meri dopunjen, take da vei Instruments maju nave- font obim od fete oktave, Rade su u upeteb; mavimbe ex pet ol tava (2 = lallomavimb). Ova instrument dota a upolrbl 1 letnskoamerlto} | amerio} muniel ® Keeson i de), al ‘ie prodive i u zapadnoevropsku munky (D. Mj, Oxf, Harts {ar}, dak sew posednje veme nalal dsta fu paisa save ‘menth polski ompattra (K. Seroek ds) © fabaton Pie atone oom in. | Rare, Paacempenopton IE | ryeon va) natument, aif llofons,umestoplotca ima metalae evi (ube) po Kajima se evicn kno na Mlofoou, Rede se Korie primer njegove upotrebe mote se stl, apr, u pariurs A Hatatir~ ana sGayence, ““PeE] = aes) oy ‘ibrafon je elekistn! tastrument stodan marl $ lallfons, a kome 20 ipod metanih ploticn naleze eegnantoe ce small astim pokretsnim srajom, koje doprinose karakteristiom vibi- ‘anja rn, LDEZZTIED barn musi all ave vie prodire tv stony many (A. Berg, sLalue; B” Mio, “Koncert = vibrfon {orkestae { de). O@ Sngelovensiih kempottirs viorafon redo peimenjuju: P.Bergsmo (ofan oneestantes, Emons), P. Organ (Sigoeise), A. Oboe Aovie (pitt He, aseroeimfenia) 5 ae CObim tonovs Kol Jo aveden iy enti ne evi tpovima vipraona { zavsh of veliine inatruments, odnotno broje plots. "Tennis avian Se nee ata kao {ns eaten, sumo se uglavnom dara mektin palleama ‘Vibrafon fe mabdeven i podalom 2a regulisanje teajonjs vibri- ‘anjesvuka Meus, dato wesahtnva da ava lbrra dk sam ne = = ‘Motalofon je Inetrument =ligan 5X denstan whrafomy, samo tbe motors holt pokrote liso u cevime (primer: B. Bit, »Prine gods). ® cimbalto) Fis, (saiterio tedesco), a ‘ice sce Ge | OSs 2 Conte nstramenttrapesoidnog oblika sa racapetim Beam, bo Kojima se takode dacs duguljetin devenim maljicama (rac Irma, Cast ins # pedal 2a pegusivane seua. Tako je po porek= In ett inatrument(ealterju), anat se najedte fava w sates vena medarskih eiganakih ockestara, «i aimfonssea} mul, pred Inadaraiih kompostors (Bartok, Koda), upotrobljavao ga je 1 Sir ‘ink (@Rag-imes, sensed tests Fi, ety obi i Celeste fe instrument s3 Kavisturem: po obliky MEE na umar ie’ pijanino, a njenltonovi padsebaa na xv meth, prozratalh Usednith aventiéa (ampanca). Metalne ploticg, koje paiva} na dvenim sezonantrim Mwiiems, wdbeajy =» maim Qekicimn pom srodevom kiavijatare. 1a Gelestobigno avin pifanits, jer fe thnk eviranja ta ko fw Mavira, sano Ber moguénosti menjanja setkulcije izvedenih tonova(rakatn, Tega, dinamitke njense | dr), Pato je ruk ovoR lnatrumentadosta Hh {ako ga pokriva vets Fnstrumentalna grops, to deere trode upotreavallu promatalm zvutaim kompleksime Teg kali element Primers apotebe Selaste nlane so pevtturema: Cajkovsk ‘ren Ore; R Stas, oSslomae 1 »Kavaljer 5 vufome; Bare (ok sMunta za gudate udaraljte | Esest 1dr. O makin ompo- ‘tors Gelesa su upoteeljaval A Obredovie (IGrox averiry Schersoavertn}, P- Bergamo (Musica conertanta), P, Oraien (Sigua) § 93NAPOMENA Pi wptrebinavegenh canka taj je Ko janes wpe eit pats ato nis niverzain Pts jena patty potas Gt chase NEKE OZNAKE ZA UDARALJKE nap nasrtana sole, etre poedmh rai VRSTE UDARA NEKE OZNAKE ZA UDARALJKE SIMBOL ‘OZNAKA OBJASNIENIE PRIMENSIVO =] VRSTE PALICA JA | oA] tasciar viorare | astaitid vibra | temgater ogee simpot_|__OENAKA OBAERIENTE PRIMENIIVO NAP are Gouin tnaion oawe metus, | \N acgneteace) at | aptieditdverae pla) malog | ving. ra. toro le eee T= pes | ao ae ore LM] nie foment iz I ae 8 ei ato hao oe VA Tbecchetta(e) temo pote edb palin) hi 1] eceneteae) a || Sem ‘petit nk pai ene ui cetera | Hatt alas le tien rete 6 coe, sent ha Urpanina}| { ena re ‘elo Hie a aan Ba col dito a retort) (con etivay a [ie ean abel) 1 fusto Gon the ahelty ‘iat vonstae (tot nstumanta | mp. euro, acessa, \ [iige « fominaansitinie | ppg oro i 7 | £ AEE | eee [|] eceaaee [ennai ana tiny | Hip eg tra | Sa sete a — aaa ara ame MESTO UDARA 1 2g [gman | Se tte oa an @ == can o wen maEree. ot | ode, Ute ee oe | 7 \- ‘open far isto kao gore isto kao gore Lm | rn | i 2 [ewe . Satire va iw eerie : wana | ttttitrim | Bere By df araecutn | wait yaneoe aoe aa aa nc i stamens) ps tbor rin LsTaaJaaa)| marzaate | Ral oni shots i) ato wo ae GR | Hthow kacpeneis sigensar | svete - mee ‘oto we omtg be + vu piog ea sions Et nat [NREL SIMBOLI ZA UDARATIIKE® 2 dane palais (prema tains Rail Stith Brin, Contemporary Peretion) Deine era: st gotta) a per tanve es adamant) ‘edna as hah) ‘otek azote) evena rons dampen) JaUFlodaot stp? Devnet = oS Q al even baban} (am dv proveza Ro awe fa arabe eastanete amb (stake sparimbation easton coqains TVA ‘Wana sa menbranom: ens ember a dao mbt (ta bongo) deve! tomo nal bubany oan) ml aay thse ts) eng (umbador) elit bbs apron) let any (tte Indian ting = o nm Se a 0 o ‘iebl-dobot oO S) Q 0 Yt? {ie gaeg™ evens wees PR] sete PE] mete auraeye ne [tt smetalne mabice FF] uremic 1 smal a velit bun} GF stema tana OSTALI UPOREDNI INSTRUMENTI 9) INSTRUMENT $4 Z1CAMA arte sasptate sa sedam nodnih pedal, pomots keith se svakl ton Jednoj oka Isovremeno menja w evi oktavatne na sede satin Mozuén su § edupoltat pase Innit one unsetisraje n> [Spovs harfe mehanizmem a proment vine fona is eb buts roe: susedna najduije Bie (Den tnajvn Sie (gh Promena Visine tona erste Kratko vreme 23 stvianie Pedalew odzeden polo, pas, prem tome, ne sme sahtevat bres romena Visine feng toma w Husednsa akin ii pasatins, Usrent toge,zapievanje2e more pilagodts tee eviranja ma arf 1 slededer primera iat avutnk homploks dat Jona dva aaa na- ‘ne zapleeanja ati Bo Je drug natn pogodnifi a bata, dale se malate prema tavedat:polukruino oko postal: Promene visi tonova treba da ap ranije naznate kako bi har~ fist na vreme stavio pedaleu fljen! polot}. Ovo upezorejeizvo- ‘tu conatava se na ekoliko adina (potrebljen Je it bee) 2) 1.6, Den B, Fis, Gis, A (1,C,DIE, PAGE A) » fz EECA, gorn ads dno nn pale dane nog ie Sheu pat eso) {a pedntania ten pola) pein ‘nd nf su sien! tov aio ne vient ines 8 usprae cit lion tana sonata pedal love nage, Gor ecrna tena sxnatavy pais S56 ort hereto nat staan ae Akordl na beef se velo esto upotrebljvaju 2a jednu Mi obe uke, alt najvife do fet tons w svakom alord, jer se peti prat ne upotrebijave ne siranje. Oat su oblno edsicen wIakor arpeds avila, all se mote tei! arpedo nanite,obeledensteticam tom ves ES Ho (non ernest) ‘rat sora it tenowi) mogu Bish aeons 5 eee ate, potto pose okidanja tice ona jt ivesco vrome Vibra, vote serait breo priguiivanjo edsviranog tenn paroéu fk | Yo te Obinn obeledsva fencaim larazom (ons) Etouffs Sale tovremens lavodenje sik tonova akoréa 200 ot retinue vamme tipove prigutenia tonovs (taf) Kol se pre= tein obelefavai muti rete s b= moter cco nec Fe, B ~rmtecnmeane © = wm mn ‘Speijini natin sieunja kod rezonantnog fala harfe, oman Iraneuskim ierazom prés de la table (olla cas), dae tonovisns speifigna bojagitars. Pore toa moun fe ‘= svianje u getnjem dela Sen, bite mostu(J J) svanjenoktine Gf ds ~ kotor zl (qual sofono} — kalo-pareyentaver (Ld 4) jae pare gid: 1a hart se velo esto vod euenl ble lisnd, np ‘eamcaries ort poet lene (ies at emanjent sevores rot ands nike w so kombinovans peimana gory nein ats ‘pata! wos fe upto th ‘he ien be bar mnogo dan pe ido aiden pin Pedic ane side ina 101Polwstegen glisand, dobljen promensm polotaja podale 20 weome jana ton, ae wvok dobrog kvalitet: = ‘eitert cu moguts, ako sing keaton zo hata, i to #8 najelje Dostte nalameniénom spotrsbom jedne i deuge rake: eee ‘Teemalo se mee ives nalzmeniénom upoirebom Jedae ! druee ke us emake bibigiond saan lazoletn tnovi se vooma Sesto Korste 2bog svoith mekih 1 edn zvukovs, pasranihw tho} 1 proeatnejopkestarmto fakta- 1, Desnotnrukor se mofe ives. samo jednostuki fafa (a jd om tony, a levom rukom mote # dvostruki (@ve note, pa ak | ‘rostral fladset (ri note) al samo u rarsaku Kvinte, Najsdee ge upotrebljava okteyn lafolt,abeleton krualeern laaad note () ofa vu ave vite od saptsanog (prizes) ete [jbo azole: so dabijaju na cama oredajeg sepa tao pisanom obims od ‘Moguéni su | Kvisint fldolet Koji kao resist pritiska at ‘retina Ble daju duodeeims od amovog toaa, Oni se rede poe treblavejy eobelekevaja se ito ka {kod gudathintrumenats ak ‘Rvintn) Aafleti su preporuiljvi na arnovnin tonovina u o- “Zanimtjiva novina na harls je upotrobs dat eeukovs { ta. linogglisanda (1 sone flutes, odnosne. gis fside. Prkom veg natina svirenje,desnom rukom ee avira na Hcl atvim lod ezonantnog ‘sla haf, levom rukomn ae pomoéa metanog Wve a intonalj akeaeuje Hea | dobijjevigovatajus (ange Priikom faragog madina se takade avira pot raja Hce, a melanin jute fe provlad po 2st navife st nanife 02 1 orkestea se obit nalas Jed hatte ai ima doste primers kaa kompostion zebtevaju i po dve hare u atcara simon brkesira. Redl su priment wpottebe vile harfa, prota toa Broa mada Senborg w »Pssmama gukanjes (Gurvliedo) tee: Elis hate, 1 Vagner u »Sumrau bogovas dak et havi, 29 tes in shtare ] obi toa fe Pap trs ee ee pase as eee 2a giteri au mogutn! vibrate { partomento lenovi,2atin sande, tremolo (J), kao f lafotetn} tonova™ B) mando Pies mandate 2 [Nandotin taxede nije sntrumoat smonijkog enkesta, al se alas uw nekim Komposeiama kao Koloriaeki element: Bocart (serenads Don Huans}, Verdl (Otloe),Malee (Pesine a selle | “VI simfonsje),Senberg (+Serenada, Serock (eStee note) | ae . Konjovt je primenio mandolins u opett »Ener of Zetes Mandolins ima Sets para Hea (po dve fete), adetona kine tama kao vans Ses ‘Tehnitaeviranja Je siéns ka na etal al oe shor rede wpe robjavsj 1031 INSTRUMENTI SA KLAVIIATUROM oe 1 piano @tavin Fi, planoforte € Se pene apamena: Alor ne mars i kad Ser o Ravi bat govort ‘a ual sha fh noe aa" ee mah ‘erwin teikome Potavanfeovog instrument Je neophos” Ii poduoy pre teas on sank unre! fonts nies ztin fa “Halivane tantra eeprom, wantenpunkt™ ble Pony i ax anata proutsvanje seminomas opesaranie geting mueoysstisang ‘oan Pl tom ne roverino'© Sri (ap taba mots sama mune sbremone imposter kof eat Tom pedetelin's atkriarti iecteuentinn he sntievane ne Moe ‘ri Pnjgaon cabin 1 analin, tx, sslonekime ansimblima {lt zabsvao} musi plane igraznatn log, poneka tw ana} ment Raku Je iat a= feu vremenn Dots contin, kad Je drlao supna ave {nro ‘mente | cargo akondske pataja i lavedenju fgurranog Bart. Mo- tin, sine ml pti ea an ag nN la Elan eatava peo fo ovom vel sve Baie pojaijae ke evra Een aideitogorkene Orde sen mil a ave om fnogobroine koncerie ta Mavi arketae plane u preflom | ova ‘eka, ge je Hlviesolistitt instrument, vee na kompoicje w koj- ima ae blair pojeljue mestimitno Kad nove Instrumentaina bos 1 kap zamena pretest upotredj harfe, au matno] met kao pet= Iruslon instrument (adarljkn) 2a evjevanie sta, potertavanje fackog karaktereitnog clementa (npr. 28 pizricat> gudatima, uz leilofon 1 druge udaralje (al). U station ada klar duplra see postofefe tanove drughn Snsiramentims, bee je da bude "potrejon 25 note rag tajana, a ne 2s denote legatokarak- ters 04 2 tembalslavsen) fx, : cvicendal, combate ae. | hetchors =o pa ois fo Kevaen anism stolatima (XVI-XVI bo jadan od ‘ansophednjininstramenata i sastayn dep orketra, bro svegs 22 fnvodenj bateo continuo, dle Je kal Gena) XVIET veka) Sngubia sto} anaj: eso instrument w orkestry se sasvim iagubio (auzev Tigo obavenni pratile rctatra u ope), kao sos inatrument potpun je potent rasnovzeii {rani Klavizom. 1No shag spclinog svuks Koff te dabljackidaxiem flee pomo- ‘au plaktroma prekoElavijalure, tile je pokiaje da se Kavoen pono- ‘ve uvede w erkestar (De Fala, F-Pulenk, R. Steaus | de). Medutim, all alabt vale Mavseon je nepodesan 24 vote orkestre Il vate rroneertne dvorane, U poednje vreme rruk Hlavsena so lo spel- no polatave poasbnim elektrinim pojatalima, to omogueuje nje- tov vote tlsenje Na levrenu se ne mode postopeno menjattdinamia, 9 iiss je sviranjejedne ruke mogutna je ako posloje dve Kavijatore (ata it), pet domo Maviatare pssbno pellagedavaj za iets 1 ratte diame bo} Marea Pu: oraemo an: oe awa roa ih, 105‘Ongae raspolu Alavjatarama (manuals) 25 siranfe ruka- ‘ma, kojih ina najmanje Jena, a najvte Det, stepenasto poretaalh cna tensa drugs. Specials vol Hlaiatra 2a sirane nogama ‘baits ao pedal. Mantall ru po vein ie ndztaL not, Pal [G:H SOSE note (kao Ho je navedeno us obunu)® Medutim, ov} fbim jew stvari vedi, Kako u pedals, tao jo vide w manuals je se na istu Maviatora mogu ukljuivat razn rege. Na ts) adi sara epsegongulj ena preko devel oktava ‘Orgule osu orkesterskt instrument. One 5, pre svegs, prime juju u ver! se razvojem muake w okvirarimoktoltke erkve, Po- ‘ed toga Ha se upotrebljval | ks elise} inetrument, ogulje Ss joh wife bile nephodnt instrument 2 udelovanje u lvodeayu ec vokalnh dela: mir, Kantets, oratorjuma, ap Instrument oss rspolaze mnogebrojnim kombinacjams menjanja boje ta (Glo savisi od velitine orgula tbroja manuals, odaotao rath Fo star), orgulje predatavljaje u otvar tay mal okestar, 80 30 blo veoma pogodng za aithova upotrebu amestoerkaatrs (mad 5 ‘orga takode Zeta bile podrZavane {earn ocketarcin Ssto- ‘ina, haji su Gini svat cana fonifkihorkesare orguje ou lapublle svoju ulogu u simfontsko risic, Udeajane orkesarskh instrament sa edgovarnutim 3s fim roistrima orgie bilo ja Ino mnisog emis, jr gublla jstnastbofe,odnoo jadna moguénast je erugu Ena tllnom. (nim toga soba set da su orgs vtlo vel nepokretan inst rent, veran 73 upotieby smo ne mest ge jo Ugraden Mosutim, ime 4 Komposieie simfonjekog harakters Kojima kkompeitor zahtevaavak orgulls,posebno na vehuncs orkestardhog vue (Males, VI simfonis), aly atugim evuiain svasijeme (rules upotrebii ws svojim hompeallamns, npr: Sen-Sane TT simfonik, Honcger u *Kralja Devidue, Cajhovski w oMnfredus, Himiki-Koreshoy u sSadkus, Skzjabin a >Prometelue, Verdl sOtehie { dr Na Sita natin kao u poslodnjem navedenom psi rere (Verdi: dugim indranim pedalnim tonovina),t P. Konjo- view sKoBanie upotsbijeve ergulje a dubokim tdrtanien tono- (0 ocguljams, natin sviranje,besbrojnim Kombinasjmne upo- che ralsara {de posts obama literatura, w hoje slnteeso- ani masisr ast opite obavestenja | manage droge pojednest fvan nab okvira rarmatranja orkestarskb instrumenst, FE ed | marmosiian) i soe: craps 108, typ ‘la fo anf ensrinya3e Pett ea OB ane ie peal ‘voor ho it {satay 30 20 sate os CP), ermonijum ina deste srodnost, sa orguljama, ali je zatno imanji { poktetan je, jer je ola aperatara 2a proizvodenfe tonova finetten w nj. Uglavom Ima jedan do dvamnusls uw navede- hom sbima so raznim tvgistima, Made pestoje harmonium 2 Dodalnom Hava Kao Kod orguts, oni se naiteiée prave bez Pedals, jer'su noge — ko nije obeabeden drugh natin devodenie ‘aruba = sspodiene nameninim prithivanjem mehova 20 eriah. ‘lrmonijum se katkad upotrebijava kag zamena oreulima, ali ta zamena u svikom aigeje nije doveioa ni sadoveljavajuéa, Po jedini kempontort (S. Frank, BL Hager, A. Dvoriak i dr) plsali st Spoiling 2 ove) instrament, a uekl su ga prodvidell 1 ookestru (Straus, »Arijadna na Naess, ‘etutin, nl harmonijum nije oberbadio sobi mesto stalnog ana sifonlslog orkesrsGUDACKI INSTRUMENTI OPSTE KARAKTERISTIKE. (Grupa gudashih istrumensta, test nsevane sajedniin ime nom udaeht Korpus, nafbrolja fe grupa w orkesry, ne tol po ‘azn intrumentima kolo po uvetsnom brofy ith instrumenate 'V ove instrumentalno} grup aypravo im samo ttn aziite wate instramenats (stoling, vol, walle Konttabas, alk nfthoy ieupan bo] obifao lemon oe 40-70 lnvodads, «tata ge Korie hao potehen arketar Gudashthorpus je canova atavog ovat. Mogutnost gusta 1 tehnidkom i lraéajnom posed su na najeler stupnju u porede- 2a au otalim nstrunentalnim grupems. Tehalka gudte dopuite fvodanjenajoriih pasta i arpediranih korada, vrtozne skokove ajo intgrvala, go adedavenjeleteth tonov, to daleko proko smogutncstt duvadin instrumenats zor Gk 1 tok eelog trae Sania edn dat koripeniie, ati cvedanje va vie tonava (40 fet) sstoyremeno na Instrumente, +. U aeikuad fevedenth tonova guath: instrument su mnogo raznovrnlt od otalih instru smensta, Moyuénoe menjenjaosebina tona su raogobro)n; hea- ujue tome, w gudatkor korpuso postizu se rarnlike rvuéne kom Vinsefe koje Gne wkupno tsjanje svatnost gudata raznovesnim § animlvim, te sami tim ono {ne samara, Pored pobrojansh pred- Dost, pudati su naiedintvenijaInstramantalnn grupa po homoge nosti aajednthog renee | ulodnatesim vepstrin, dole po ralitim ‘hogatin Ainumiekim alfaama, sposchnt da ostare | nasty utmost, gudath salto nadmaiujy totale Snetrumentalng grup ‘Ake njhove sing avuk x ff nema taku spagu kao grupa limenth fnatrumenala, a pak ne zaatl da Je ta zvuenost male sage. Uie- ‘afajnom pogleda gudedi su sposobn| da osvare razne, Gk 1 naj ‘lltje Maraktore musiékih ll 4 omtanja:poetlénot, das tn, edltnors, amor, buen ragle Zeta obim gua fnctremenate abuhvatn promar ed oko Hert Okayama samo neito malo mango od obima drvenih davatlh Sntrumensta prak- {Héno pokriva skoro sve svuéne Visine upotebiiwe u orkestarste) ra, imzey nekolik kre, araniénth tonova najvieg i nanl- eg cess Navedene soabine au svakako bie rtlot abog Kofih au mnogt omponitor pleat Kompozieje namanjene iWkljutive gudatklm in- struments keréenjem bogefatva nthovih boja | rant 108BROJNI SASTAV roentta (ei CGudadka grup stinjavafu rani pomenute Qt vetefntrie ‘ola violonésa jHontrsbany med aim sa vioe in wvek naforoale + podefens su w dve posene grape: 1 viline [HT isting, Na ta} natin gudadk Korpua ve sates od pet posbmih rapa i deonien, koje sow partitur na dn steaieenalaz w lede- em poretk 1 viotine v3" 1 vieline aa %) ole (ve) olan «eo onteabas (6b) Bro} instrumenata po pojedinim deonleara gudathog korpuse ij wrogo ulveden{ avis of weisine orkesta, od Broje otal insrumenata, U sedate tabeli dat pregled broaostgudats ups- ‘edo re brojem oxtalh snstramenata orkestrma nels kaltarsh fentara Borope XVII SX vet CGUDAGKT KORPUS | OSTALY ORKESTARSKI INSTRUMENT = zageduns oy shrtanin, oie fe alge nu pede ore oe items ese eee 9 kas Seat teats tpoecijra ‘Taba Je naedena pre en She ne Mes Woke [eee eee ee a De Po rel ‘avela Je napus peoma posal, ine= 9] Laipe | 0 29-(| Lele aes | 6 {3 on son pray Teel | Bein (oper) a Laas = Lal 2 ie 2 rut: pod) J, Forte OTe 1818; pod 2). D. Diode Biel aS ty Pon ita Baan tea: Bern! ig tn, poe 1 ea obaaan Ons 1, ang, Sash pak ) YS Yah a6 ion, pod A.W. eee A.W. Thayer. Ii 10) "Spor (Spohr Hoesen pod) Bedine] 0 bod 4 kraj protiog veka — th, tai, 1880 — gudatka grupa forkestima nekih evropeih gradovs sartaji ze od sledetog broja “aden, ihasonla Pasig, Keservaloiu “jpeg, Gewsadhaue Bane ano ‘av Ko se vd, brojostgudata nije hil strogo lorena a ket- kd jo — shog orks intrumentalita u nekim deonictma — ‘ruinl odnee Biot porematen (opr bro} Wsla od Beth tlbaro- sigera — gornia label Rimski-Koreshor u svoma posnatom dels Ontoot orkesracie navodksledetu potljan Srojnost gedadkh instrumenata prema Yee ‘VELIGHA ORRESTRA pei atta =a ‘va nave brojéani ods je — tnt nam se — sasvin ogi- an pineal, «tim Ho Bi mata dopunska primedba bile da pv [erga (mal okests) pris odgovarajednastrukom sstava do- ‘erik duvadkisinstrumenata,druga grupa (edn orkesar) dvo}- fom ststava drvenih duvadhh instrumenata, = teeta grupe (otk Grkestet)trosnotn | Setvornom sastewsarventh instramenata, Me- {tutim ni ova} cnas je wterdeno pravile, vet nay praksa 1 Doli orjetan, tao da tall ofkestet mogu da imaju i manft Sevtay gua, kao Ho — + druge strane — vellki orkesti mogu £ fe povetaja so) satay gudadkihtnstramenat (apr 1 do 24 prvi {inte tata drogih violin) Sve to eavis of sahlevs kompestra { orgenizacjo naka jegovo) patitur. Dena Kompoator volo {ete ttn propinae Holl treba da je bro} gudata po deonicama 1a adchvaino ivodsnfe njegove Romposiie,Ukaiko seo ne zahiee ‘apite spa bi bila da je Wel hajetsigrijeimatl 0 orke= Eres Se Pes ir m1stru Sto vei satay gudathog Korps Jor, woh ssrtay gudats mote a postgne saeréne dinamke nijaze § minimum 2vuk (PPFD) fk mall satay gunn odrodenom trent ne mode da Posgne ‘maksimu zvaka Kofi bi bio w adgovarauto) proporei prema ma- leno araia brojlth devenih 1 limenth davai Snstamenata onkesi guadh korpus oe uglavmom nalts sasvim naprod prema audtarjumy sprog wih ostll natrmentalnihgrupa, Gri- Plsunje gudata po wrotama nije svuda stovetao {sari od prakee FE cahteva dlvigents, pnokad Gat f od tohnidkh uslova, alt Katkad {sj raspored mote da sahtova | kompoctor aka smatra sj UsloY ‘anim za sudiofol tisk prt svodenju njegove Kompoxile.Nol- ‘Sai se nslae sledats grupieanja gudats “AUDITORIUM "AUDITORIUN COnkestarsh fvedstsausimaju soos masta a taj natin Sto 20 svakim poltom sede po dva irvodata, to nafolite drigents, an prvim pultom, nabolt# naiskusmit Ganesrt-majtor, x daje 22 Dultovima,postepen, avedati xa mangim iekustvom, OBIMI ZVUCNOSTI I VRSTE- ‘lupni obim gudatog karpussabubvate mtn! eeepon oko (Ovnj obim od test sktava mote Dit naitoproiren ako se, apr, ‘pote! kontrabas sx 8 fica (dodavanjem nsjnte C-ice na wobiée {Jost broj Alen itt ta mchaniomom ga produtenje Getvrte Ho), Se se dubokireietarprotruje jl welll aren aide od uobiéjenos, [ako se Koristevioke pote viele (12, 18.14, 18} odaosno ako s fonov th prac lvode kao fazoett tonovt Nos faa $deaga ‘mogucnost Seva ean orkestake prinene, ua Instrumente gudatke grupe navedéemo pofedinatno: foe. | it ‘Na vill se naleze Bets ic, ojo eu ufone medutshno 1 eum fste vine: 1a prvoj Hic (2) abim je oko de oktave, doi se astle Hce obitna upotrebsvaju a obima oktare.Inate prva Hien so najfeiée ort 2a melolsklopseg do tona (UIT porcj ) fem. | Brateohe ef EE] |i pine veo ale 22] {Ceti Hoe na vol tao udefone wet vinta, fn i) oft [Na prvoj He (a) obim je oko Jodna § po oktava (presrens VIL posi do toaa a preko toga oben ou rts sees upetee- bbe. ortalim sieams 2» najie ide do oktave eee ene SES | ees —— Sth Sree Ease: usice a vilontelu su itor adn kao {na vil okcavt dub: Mada u ovkesterskojprakaideonics violontsla ne bt tsbalo da ‘de peeko tons, ima dasa primera kot kar na proBirenje ovo oblma, Tao primer wpotrebe gornjth granisuh tonova eka nam evo poslui Karskteristgan motiv ie sPetrutker Strvinakog, dat ‘srupivilonla vet pode pet taktova woda: edutim, u sledeéem primera Minden svom Keneerta 28 orkestar op. 80 — tated ot sil goenih gua deonics tonove najvdegceustra — i vilonécima dae note matno tamed Soba og obima (fk Wo 15. posi: Schnell yo Yor Fone Pre G. Maler s svoj T smfons\ dll volondels na tet grape { snjo arup dae hap falta! tone, dk Cajkcvaki u »Varick- fa na tem rokokoas w solistthor part Sa teal ton et natno preko navedenog krsjnjo abima (eledet peme ne No svi taovi preko nevedenog obra nia intaustiva dovsting resin za elu deoniea vilenéla, pat txba ibngavat, odo PH njhovo) upoteebi treba Bit rajaje opeezan 5 potpuno opravdatl {alevo tusetno Roriséenje (npr, Kada Wt tonovt uy ssvremenim om posiiema naj naa Suv) A) kosteabas Fix: oyniatana bins sores dau y olga esa oe ‘onteabas Je jedin}trnspontrjuts gudadk instrument, 29¢ Pisani tanow ealnoavase oktava nde, Zie su udebene U med ‘bom remake Bite vate : = U partiturama Sotovena i dtu aie) omporitra toga yremena ‘be tonoveispod , tak do (ledet primer ix V sito (stay) AIV stay) es Fs rome hade sretoms gore primar jot Jo Sets Bila wpatrcbs ootrabasa sa tee, Medutim, danse ap aalage pote hon \wabasi sa pot $s, kod hojin je pertojetin navedanizn Hama 3o- ata jot jodna, najdublja C. Kontrabas eu pot den vile wu tetko u ‘poteeb, pase tonovpisni iapod © uslavnom eviaja 28 oar vie, Metis, ima shuajers (R. Straus sTako rovorafs Zarati~ sae; Musorgski—Rave,»Slike stile Maer sPesra roi) ada so izridto teas ton C ea kontrabase!# tim sutajevima — skoliko roma nijednog kontrabera spt Bes —mogueno je pivtee ‘meno opuitanfe | preudetavanjo naubie ties K na C (rr. fords fra) koisenje poatbaog mehanizma leith oe Hea produiava 1 dobija dejent napa ton C. Ove] urea} an prodenje bce E osledaje rem proovlage 2B, Satu w soles IV sno ‘a dojentm, fenrebana ine ‘Gaston ik Svrlea ws Ee SRN sehen us‘Bio ze ike najvilthtonava, naveden ton b! (notre predstav~ praia gran gornjeg obima Rontrabase (V/ poste), mada tna primera da a0 zahtevaje tonovi { preko tog obima (Verd ~Flasatue tad plea ton ae, a Sostskovis w avojo) V simfonit Pisani tn 1a keaju ovthhratlh eagunjao obimiea na gudatkirn insu rentina srebs ukazatl (na edu dosta Esta pejara u kempozii- {ama suvrementh Kompostor, koi Sesto trate vie Keo um nego Yao edredenu visinu — tonovenajvieg moguteg registra bee obi ne intonativn precanost. To se Gato oznaava trouglastin zaakom ‘ber preciairane viaine | van linislog sistema; + ZAPISIVANJE 2a evaku dacnicn gudsthog Korpusn predviden Je po fda I isk sistem, dalde Ulupno pet. Prt tam se pedrarumeva de sv Instrument! jedne deonice (ave vieling eve iol, St) evirju ite ‘melodie nie preavidene 2a tu deoniex Obie} da vilontsia | Konrabns maj jedan zaednithi Unie sistem — fo aefome od Ilasidara, a anije sve rede — imao je svoju opravdanest u vio ‘ojednasterjeno alas kof we davaleRontrabasog, da udvajet 1 danjj aktav Unju Desovakcemelodlje koju donose vilonts. Aodutim, danas se 24 hontcabue uve predvida poseban Tis x= ‘tom, ber abuia ma fo sto Kontabast { dalje elo testo udvejaja nga viotonteta ‘Katkad Kompoctor mote zabtovati da w olviraJodne gudadko Aconicenastup slit tamo jedan instrument, Ovde 22 ne eis ns Komporiclju 24 ablo-inatrument ox orkestrom, vot na kr, tag Ientars: deo orkestarske Komporicje ws Rome elorinstrument na ‘pa umest cele deonice, Ovo se canatava st solo (aa vila 210. ‘ iavedi ga Koneerb-mejstordeonie, ko sat 2u prvim paltom. Pox fovno ubljudvanje svih istrumenata te doonlce canatava ses uh (a de tt, ‘Ako j slo predviden ojo instrument umest ele deonice spisivano oo v8 lnijekom sistem predvidenom 28 1 dere, Madu, ako uporedo en saltikim svranjem jedog instriment ‘oma ineramenti te grupe (oznaei sa ati, ednosno ea are 8 ble) evra drugu pratetu melocjsea ini, onda te zeplsivanje ‘elon vlna taf tadin Ha se 25 slo-nsrument predvida po- fstban linet sistem neposredne Sesad lng sisema Koj sul 18 obeletavanie e deontn. Np, ao solo-viola w toku Kompmicje imma posta iadvojn | ekepenitan deo, zapivune Je sladote: us 1 ate kotha proton dorveljava da se u Isom Hnsiskom stem pide a slodntrument Jan otal Intrumente, «da pe om nema, fvounijense 1 mogutoy nerporazuna, nave da se i to prime jue ite, npr, st alededem primeru iz »Don Hanae R. Straus. a STS) Vie Zasimiiv Je natin eepsvana ujedoom dela komposile i= sles concetantex P, Bergama, On trait da po tr soovnstramenta tadnih pultove () svako od deonice prth f drugs vioina $ wala {ete jean vata’ Kaper sastaven od tt umanjenatroreuka W fo Iustepenskonn razr (eee nrina pending, ty, sfone) da DE levedenfu tehrikt fete melodijste line fagata — bte fin omovt ‘murighog abivanjau tom trenutia —~ uéestovall kus, pein | pouedaniji murifar. Zao nije nelogino Sto su ova sola zapians sped linijkog sistema preduidonog 28 stale instrumente ite deo- ve. csNo ovaj poner — inka fogitan — predstelja stojerstan nie eh, jer e sléno podruaimers de Je elit deo voomeistsknut i'n je vino da bude Bo belle inveden, pa ze eumim tl to powers ‘a Koncerimajstory 24 pevim pultom, Zbog toga se slo-nstrument po prev ntiraneposredaa l2na! inlskog sistema iste deonice. DELJENIE DEONICE (DIVISI) Kata se uss pote da se gudathom Korpusu poveri vet ‘rej melodie linsfa nego #0 ima eoalca, U tom sluaju svake deonien ge mods pode na dve st vide grapa, zavisno od pote ‘roje melodia ln. Takao ovim deifenjem ava o@ th manh iripe Pojeijuje sa slabijom svutnom sor, Kejom danos =¥fu ‘eles Hn, ipa je ova) postop Sesto kore, maroito U Savremeno) msc, x Sroke Komplekse vaznih szvubjat vet broj Dratetiy ili ramestalih glasova, posebuo u Komposiliamna a + facet orkestan ‘Nojeil najjednortavasi lua deljenia jo Kade se deonlca podel as dve Jednake grape, Sto se omatava sa dios (Ul akraseno fin), Ova eunska podrerumova da se fads dva istovremena gla 1 fedno} deonieyLavede na taj natin sto goraja melodijse Una {ira ona lvodat za pultom Koji Jo isi atrium, dok dont las avira drug levodae sa lstim pullom. U sedatem primera le ‘lasiénesimfonies §. Prokofiev eve deonice 20 poeljen: dss Ps pote inte ees mogul ko as erst fotos nedia eta bn ante GEES ww neptne sone a8 Jedina melo 1 uputstvo je a posebni glsovu isto) debe! bud lako razumlie 1 et Pred prosiogdelieni, Kole Je aavedeno got, postolt imag ost deljenja deonica na vio od dve grup ti, Eis. Oznake 2a tales podela se io 3 ie J, 6 tm 0 04) Ie. Poder Sjenort na wot bro) grupa a okvira Jodne deone vive Uk ako se seit wot broj samarainih #vrlo pokretnihglatovs, Jl ako se tlh Jedinetvena boje — ae, npr, = sledetem primera i= Vagneroy= *Valeiron, ge soit port iolonéola pate Gti Taba plas ‘llonéla | Jedan alae u proporlonalne postvljenim Kontrabsims! ei - ‘Ovakav trotman visto delienjs deonice dove do tage da ss ure ponavijenim akordima gedaceingtrument eon Mog Pojeijvati hao sols instruments ber obeire na Hatta} eves line posebno. U prethotnom primera Vagner Je tle ekupnt 27u ‘samo ubokih gudete, « u sledetem primera Cajkovaks (sUvectra 10124) Zalt da sumo mal: kamera ev jeainavene boje, pa nat sents nastopaj olistiahl ako Je ajthove delovanje w_supnom Ioralnom sake: al[No dok prethods} primer dolaet a letegorijuindeafana sista iz deonioe (eosesto cual, lt neraviano of ext Uy, w sledafem primera uaajemo a ‘rein koi se dota 5 as spar ‘turama saveementh kompodtor, ada = narottau trim zvusnima klsterima = potreba a avatiom jedinstvene oie Taltova troko dejenjo avake deonss {ak do avutanjasvakog nstrumenta po Jedinatno, K. Pondereekw seo} #23 lopoieis (Trend, posvetene} Artvama ‘ork Bombe ot Hlroins, at guano We rome gadadke dooney koje 4 dren tatan bro} txvedate, pa i= ‘sede tonove Mlastra, u kome 22 oval sudat instrument ojvljuje samo fain, sija medusabne rezmake oo "We sapena.(uvodes pel toms move conaske: fy tobe d 0 Gem Ge Bit res kasi: a0 gomjem primers tobe eapaatt da trojan rai aot tlh wrednositnisu daalno tatao 2spsane. Meduti, nije itmo fovom primeru da nastpl tnstramenata budu Rrajaje prestnt, wet = rahteva suksesimost nestpa u Jednom tesjanju hoje je ome {eno taktcama | omateno i aekundama, U akira tog ce postave Iionog avuinog bloke evakl svutai lever (¢ vida jednog t008) po- stepan antici aahestajuisnavibe {nani suede Sonove,udaljene ‘a tetrtinw stepens, tise a atvara ager Kastor kompakog 4uka, Ty, navavn, mie red ne kakvom harmonskom eats taine situs, veto orkeotarsk bof dsbleno) rsprostirnjem Jednoobrarnog :vuka u odredenim feekventaim podrutjina [Naravno, soit tin eu mogul §zbjentHlastrt em uobigjonim polusepenskim medussinim rastjenjem susedath tonova, Sto — ‘ostslom, ka 4 draghsavzemenl Romporttoni — primenuje team Penderedk neposredno u nasavky pretodnog primers Vere maPrestanak deljnja deooice na vise samostanin glove | po- vratak ne zjodnitho sviranje Jodinivene melodjke linije nat ve se sa unite): wnttno (krateno sul) Npr. (le ¥ simone ashovskoe! v Deljenje eudatke doonice na vite Ln Je naékeew vstinams, hoje au nabtejije, «/narede u ontrabasima, Kod konteabacs Je rea upotrbe dios ne samo bog alihove najmanje brojnce, vat (aioe toga fs grupiznje tonova w aaéubljen registry ogrebijaje skupns av, ifeuts svutnost alievtaih tonova hod Kontrabasa ‘mote da poremel, juste blah harmonakih slopovs,s osm toga i sta intonativnet nije uvek obezbedena.Istin, ta nije smetalo Doris da lagan stv svoje V (2X)! simfonjevXs novog svete ser skordom famih Kontabasa aio og tte tekats orn akaed oe obo vite dt in G9 08 roam dejan sn dvobvatiny, tao Si Je nets Pored pobrojanik moguénostideljenja deoniea w Serminologi ‘oa se upotrebljave ovim slutajevina teebs pomenutt jo eFax ‘per igo (da lege 1} po pultovima — kaa po da levodate 22 frekim sladotim Pallom svicnja tered druge note, 4 kaa e {adaj ve tiene note, panowo ze dalje rasporodoj po pullovims lao poset, Leer la meta onnatave da pojedinu donicu — 2bog ‘eruine proporee proma stall instrumentima — reira sano PO Toviga bro evodaés te dooce. "Na ket, potredon je Urazati a to da delfenje denice gudos- og korpara avo treba da bude upotrebljena sa patajom, er: = tog vellkogdeljnje svakom samostalnom glasa ce smanite fe avuion mages Tr mnogobrojaim soli glatvima svako} pono) Ie ali donekle smenjene yolumingenagt & intonation presiznos 1 Douiak Je pig, devel sinlo- ‘un pete Sette numer — voko deienje eudats { mnogostrko udvajanje tonows 58 Instrumentina drogihorkestarein grupa mote pri Sosa} spotrebt di oteta supns sve dbijanjem latkad glomaznog, orguljkog ‘uk erketen, BOJE ZICA (REGISTRI) 2 gudatk: korpus fe voteno da ima wodnatensje segitre cont orketaskih grups. Medutim, poedinaéno imaju guaatls Inatrumet w potedenj an rvenimlimenim insrumentina, nst- no ves opaty Rorlsenth tanove, pa seized anova najviey | nsj- riog registra pak sapstaju neke rake bjt & drug eV Ui Kearakinritieame (ogataio w alkvotai tonovims, rezonance, Yor men svaka de). Ove raise zmatno auvso od uporebljenth 2k kao 1 materijln od og au one maprevijene (ovi\e erevo, tanks sluminijumele, balsene Ml arebrme it, majlon, Elina fica), ‘elo je ttko retina ops karktcrsike bo pojedinih Bie Potetnina ao pre svega preporuiuje da, po mguésivy, so vibe aia | aadsbavn u svat sapatene razlke boa Hee | rarne rege. ‘er —upotrebljeni pie Jpale niu dovolio preczal da potetaiku ‘vore tata praditavu oyun karaktaiethrms 1 cenovi kraj Hoe ma avakomn gudatkom instruments pokae suju j aajvete medusobae rasiee w bof, dae stednje fico imalu Yearakterieticepreeza modu ovth krajpost Iso tako,spajno 2st su najeltanije, Jor su slbodng, ), eualo se slobodno vate po ‘tna maksimamomn pita ber bojazns da de se motda dodie- tl rosea Hon, von: Prva sen 0 vila 4 mail, nll nalpo- orl ot vince nw fra istratient, Hap ete eer it) ‘smote ladda tanse ojo bojor Hop fv Heenan sv eta (tam, deuatgan, yun vse. nape. Draga ea sie fo Jama ota ao peve di i nena bo je ao mira, netralai, Teen lice ft) fe seta po Do of Geter eal tage t neutral, ‘ina: Prva ion (Jo testabone 270k ante rotor of ree tice nz wt a Sen aio oc ton ipa pul of age Hee {or an lly hee J tnt vse Ceuta en ea pan sonoroat (tops kaj ie epost Yo wine, pe eo Eke dele 1 Haake Serna evuk volo ge peva ca Dra ten (Jo mane nt- Sinai mekée of ve fin roe (g) te otto blaine karate ‘ke u poredenj an Geran Her. Viorel: Prva Hes (0) na wont Jo napprotrais, ms ale voi pevfut | statvane anton Tota (6) ster (©) 2h st famnog aaa, ox Je droga Mos (2) hao plane boJe hamanje ae ersten, 135akanine tone nao) sb ser eve {She i, eo sicne Unltofe atumeat Sober Hee mows "bar puna 1 sthog men a bogrreom ements fo: ‘vn ol ede eve pron oatavanje © sori sara hog potrebe 28 odredonom bojom Bice u donaienju neke melo- Aijoke lini Komportor moe odreditl doy ta Hija svodi ma od- sovarafuto) Yet (onateno sa sul G, aul D itd). Np, Cajkowsk na ‘xvrfotu svoje VE simofonfe Bell bad puna 1 napeta tonove vse ko} (WI) posts na tare Goterta) 38 weainjenth pei # ugh voting, da bi postigao eljena tragiéno-petetiény atmostora munit- log mementa: doe en f= 2 nd F fp APLIKATURA Pod eplikaturom se podranuaeva Poot} ruke na instrument 4 pat na eam, ; Aplikaturs je xis prema weltnt gudatkihjnstrumenata Kod violin {vile plac lve rk uiglaviom podrtavaSnstiment {re basteuje u svirenju a ostale Gtr prota (oumecsana: 1, 23,4 potest od katipeta ao prvog pres) udestvaja Hkranja 04+ ‘esdenog fona na He, Kod volonéela { kantrabacapalae samo dell- aidsp podidave instrument, jer se oba instruments oslanaju © ns, odnamo telo ivodats. Prema tome, na ovim instrument tei palae mate Korislis xa eviranje (omen se >00, all samo sakim postama. 1 prstoreds slobodns (preane) ica canst ap krutttom so (wale Koji Inafe suat £ 22 omatavanje zwuteteg faletag tone), Kad se na violin $ viol postare prima Jednu #ieu, ont na of Hksraju fetid susedna stop levee bee obsira na Yo da Ik {st ont Aromaiski promenfeni ‘li ne. Dakle, Bromatika promena fst stupnja na Wns {val avira se atm pestom. Zbog foge brat romateE pasadi Bina napogodaifi za tshoik gudatkih nstame- rata io st moguns); njma vite leB djatonskd paket. Takw) fuobini e podreduje | natin mpiaivanja nekog melodia pokre- ay osu ZAWARIE SPE 2aRSHANE oo Maduti, treba eli de sew moderna} violins teh, radi lbogavania goon nespretnart pojave Hlzajutstonovs (lissnn- o, portamento) — lol se dobijaj ada se Jeti prstom seins Iomateke promenc a stom stupa — Sesto peibegava | korigova- ‘nj wobigafenog pratreda, te so dobija jamin }odredenija aii elec, Keo primer navodimo jedan hromatsku lestveu sn oxna- enim orleihanim prstoredonnianad nota | modesrim prvtaredom of Je crnaten ipod note: [Ne vilongete Kontrabasy je vee tdaljenot emads ausedath tonova ne ist} Hepa pratt na a lel Skea susdne poluctapene (dijtoneke § romatake). Pr tom vena kantetbasu ne wporebljava ‘eth pet a je prtored sede 2.14 toe prt» upotrebljva tek od VE posite navi. Polo patna hvataljl se menja {svakl nov plot) orna- ova jinn pref, U soso} redo} pose pest oll Je oredi- ‘ao visina ekog font prethodne} pono pomera st na slededi apanjnavide(korskem djstonkor stepena st polustepens). Npr, ‘a wolint I post aa prvo) Me (2) pai fksirajusedetetonove: ok 50 sede pie aka sSalkom pomera i pra zaueimaj ori sodas easpore: tie es 125(ova) postupak so dol a eve gudade instrument, stm to je nt lontel{ Kentenbesa Sea pojava | poluportl, Jerse uslavnom Inromatskpolusepeni ne avira isin prstom (inada Je ne volo {elu to kathad 1 potredna, a viaokomn registra — potertl od V Donlekje — Serta se upotrebliye i volinaka apikaurs. [Ne gudathin instruments, odes na raevsen tei rake vetse, posebno u pra se modisko vodenjedeanies W- slavnom upoteebijava raspon do VII pose, faa Kontrabanu § Ianje)Medutim, ta} Yaspon ae Katkad prodizje a violin ka Insteumenty sa najrasvioniiom teknikom aviranjy pa se male pment upotrbe Xi, XII i XIV poraie (0 bom Je bilo Pel + "anle). Kerigtnje visokih posi navies od Kvaliteta#nivoslsvo- ats, ao u orkesiarskoj pri ne mote tabtevai da 9 ievodaeh 12 svim pultovima slede mogucnoatt konear- majors, Uaalenost sued tows jena ic jo eaten raza vestama guadkih instrumenata zavit od ajihove velising lap 4 fof Wisine pote, U nisi projeina sssmnak Seed renith pratima Jedse) lel sat} pore dorvejavs upoteeb aledeth Feslobenth intervals onto EEE] nase rors F=EEEF vn ney = soliton ttmane yrs attithom etme ido eet odin sow vitim posiejema skxséujerezmak Lama eueedath tonova na isto) Zio, ova opranlceajaw princpa poetupns prestajy, ‘vdnozno posts mouénostupoteebe veh interval, all zo bog s= Home splikatuce to uglavnem ne primenjoje, Ove nepomene 2 potrebne zbog raznovrsnih primene: kovléenje veeanog teemela ftremete tepat} ne Seino} He, upettebe estat ates {de — (dem Ge bili ri kasi, 26 1 eval} posit rake poet oe takode postavfei Stovzemeno 4g eaane See rad sviranja vohvata{ sored i a meldijshe sokove. Ne sleds slike rasteaja se de potavke leve uke i Proviatenjom gudala sebvremeno preko dve susedne Hee mo~ puta je nvodonje rath intervala — Avabvate, "Ako ro dvohvats Horie jeda slobedna flea, moguis $e upo- tee intervals {at tonovima vrlo lj dan deagog: Np we DVOHVATI vwouna| wo. ~~wiegitha 5 a = Dok 2 dvohvati sn Sednom slobodnom com 5 svegs jedi aktiynim prsiom verma lake tvode, prave dvohvate sa dra ana Drata treba opremije davai celoj dean: t same ako je neopod- ‘ho. Znatno je jinostavnije det deoniu (il), naravno se Pose ‘im sbuicom na propoteionlnost2VU, Ipak, ako se vee upotreb- Lsvaje pravs doo, tebe wast u ober fits opranitnjs koja dredujs mogutnast izvodenja. Najnlttdvobst ou Jasuo odredcni ‘us evim instrament, dle gorna eraicaSevodena sib intesvala savik od favedats "Na violin viol mogu sao vohva al interval de obtase, 4m a ae tee (mae vel uk (ale tvll) ive Ike fod eotait Interval Male skanda na vont tte Leved od sto-Naat moguit dvohveté na ovim Instrumentina su Svi ov intervals, uglavnom ber veh tebe, invde pb 1 do posse w Koj) je don tom aktava nite Bie. Np. 1 ovom priliinom obit fedino ae inter Kenta ums las ‘pote, pravo on mio ni preporuiiy u dvohvatima, Jor ve rl "avodonju jednim pratom roth intonirasasvim Sisto, spr ievedanju ss dva pest — naroéto u vitim posiijama — aplikstara je ne spre (rt! nasedsu jedan preko dugg), Tnterval prcko gornjeg publizog abla postepeno so ve tee Iavatagu I ngihovo uspafno l2votenje | ite intonalj zavise od ie- vodata [Na volonelu drat ze rede upotcebjavaja ego na wilt {val 4 testo e Kodste se upottebom jedneslbodne lee. Za raaliku of lling, ae Violontelu se ivinte bate lavode,& to Jednim pestam, alse ne fvode male {vole secunde(inage toguéne w porieema ‘4 Getvrte, odnamna tree ned, hao { okteve (ukolko Se ne upo- tovbl jedan slobodna Bia Uk palag) Drug reia, kso dvohvat se rmogu lavestiSaterval od male teren de elie septs, Qktavs 38 smote levee us upotreba ples al se to primenjaje same weaistit- oj Herat (Obi moult dvohata kre se od ajnitihinervaa (6a stom primedkor kao od voline | vole) Ao poste w les Je donft tan pris tava nie tee, Preko tog abima ov interval x to ved. [Na hontrabarn talode se uglaynom ne uptreblievals dvohvat sar ‘av sn loelSéenjom slabodne Bice. No | takvi dohvati dubokam regisiew su grabi.Tnude, moguénl su dvohvatiintervale od male ferea da Bate int. Najit of pomentih doobvata ra lad (8 ‘stom primedhom koko saline ile 18 sy mt ea roe ee aes ‘voll dv aives peta poe Res (Ovi interval u gorjem registra fda pring do posile ‘ojo fe don tan seta ma mite Heh, efthhic ok se proko tog obi it Interval ae tebe aves, ‘Se upotrebem dvobvata ne treba preiervati, On! pssbno mog a bud vo ftis 22 evodenje ako 20 Usastopna pojwvjoja ike (eno prelai na gorse, Jr ne pH tom poledinprosor (usine) i vgranane gusta dvotruka Horse | moguena je — pee sega U pc ontvari dutw fran (leds agra pod). It pote (V) {b posepenim prelazom od sora tea na done ima nelskoriene [Prose na strunama gudala | pjime oe ne mode osvart ako duza fraza(sledetidjagram pod D, Prema isa logielpoter nave (y) bel se iskoritave uti Iazama ako oe gornjte Hn postopeno peelasi na Gonje, Jer © rotruko kovste pjedine Ite dutine trans na gudaly, dok ae ¥ Drelaenju sa donjih Hea aa gorae jvijju neskoriéent praetor, ada je tet © upotrebi atmo jodae See u dog fren, ove ms pomena — naravno nema mikavog pratlgnag 238 138,asic vist potesn prema setvavenom Hants feds steana na gud {Fen lanije na manogubrejnemaoguénodsrazno- ‘ane artttaejoirveenth tanova upotrebom resistin poles, 3 emo so ord zadriatt sumo ae nafneophodaisim potexima koje bi ‘websto upsenai s obsiom ne njihova Sdéu primeau u pra. 1 tebe demne roe raalja se = lated (plotet) posers = skal 1 bacant pote & — Kombinoven! pater fexnvvne grupe pote: Pored ove klaitkacle, poten! magu da bua | dug (rok) { lath, no ova paraleing Hastkacjs ne podrazumees nake druge poteze van pomenutih, nego vrete Kole ee pojaljgn w nekim a izorjthgrapa. Tako, npr, Krak poten othe modo da so Bisel ao lett pote, kao poter iz druge grupe (coc letet} stato ao deo kombinovanog potez. Medutin, nade pominjnie omnovaih ote bide pak way obi. Leaner Poreat ‘ete pote povtatjau volBeu geuput potess. Kod asthe 3o no naputa dieu, edna odstave oe stslen Renta emedu sana nn gudalu Hc, Pater ove grupe mopa da bud dug hrs, 1) Duel Gok) ede potest donose frvadene tonove w puna trae janju, ber sheativana realna vredostievske note: Oni mop BEL favedans na raene naine 9 Dest tr: tee rode se upeteljae ealanet fart nx lepte®) Se cenovnl pote ove aru, Holm a= dono! sna Jean to On ae ‘oo pogodan ta lonove pang itestete{ avutacel, puted ho- fan {Wf tu p Sed primer fore (vt potest mony bit Sevedent elim gudalom (grand Aiea) a pun intents tonove u odgovarajuco dish atnih vrednet, ‘atin ca upotrebom Jedae tetine do Sedne polovine dutine gudale (attaché moyen) isa kragim gudator,f.pelblioo Jednom Eve 15 2 rausnat: ets (od fo dtnener = of as oetted danny. al ‘nom dutine (pss désachd) 20 bray smengivanje nota atkog ts ‘ja, Kno primer krsthh déeechépotenn nek posit etal fe Pete rakes Stravinskog 7 (Ovs5 pote « Braom ponsvfania esto se trina (naodito kod sitar f romania) «obi fo. advostrkogpoteray, ee reg ‘eda se meodiske Hla u nek insteumentinsistowremeno avis : Fu deoniams gaat, alt sa dosti, pa Setvoroctruim po: ‘naljanjem istog tone. Ova} manie (koji re dosta alan {ears ‘eno} praks:primenfujeoe a gudatitnnstrumentime ra dts ‘anja pojaéavana line zvuka, kao i unodenjo nemira{dreraike UV sodoti primesima — a) Mocart: Ber smn; B) Betoven: ¥ Sfonja— dat a primer primeneovaish pters See asain) tele se it Sasha Aa a7deve hocuen o ay ose ie oro pooera vii, Kastkalja dlteché-poteca us due poteze age edrndena prema notno) vredaost Yer | Rate Tote kan npr 30d « mogu bil tevedene detecha), vat abo stlnog ote 8 Suge sirane, ovakre vert détochd-potera ne tres polsto~ Seus aa potezom tremolo, jr ae 4 vim delcché-potesima o0ine rednost evoda u potpunost | Satnom ritmikom Pulse} oachni vid poiezadétaeh, Koi se tonu dae ivesna tein se enuty od ils toners tet On ae oblclava etiom lana tte tD )dd). Maksim intenaiteta'sa osehm potetkom nssbps Iinaju devehé-potest sa nsanadonim akcontina trad nota (JQ) tev, markate (arte od Ik? marcere~ abel, tai, (Pes VL imtonie Cajkovskos: Detuchepotetfevedenl ma natin tsnuto #2 malin | eo kate ‘kim daiom ied lonova, Koi se obeletavaju teams | tate thn isnad nota ¢ 7} 7) poedstavlaiy prelaz ke kratkim poesia In teoo su faves ukrateepolere ‘ Logato (its verano) Je pote koji se — kao Hoje vet rate pomeauto a sjedno gudalos favede najmanje dve note, bilo na [oj Hc, ilo aa preaenjem aa drug Bice. Nix nota lzvedenih jed- faim polszom (legato) ima svom felagaaju rapatenjaslrnotu, tet obeira na to ij inane fp, w dun Ui Kati notin 138 ‘vednostions. Lake ized lt sped) nots oznatave tatno oliko Je gin obuhvaeno fednim potezom [primer a) Betven: IX stmfo- ris ) Betoven: V sito) U okvira legati-poteza nek tonovl naietie prvi) mog bit Velo desta jes upotncbs rpediranin akorada u teyeto-potenu, uo w slodesom primar is Valivee B. Vagners F «) Kentinaate (contnuato Ui sontinuctamente; od contin fre — produit, nasavt) u stvarl Je — leo to je ranije pemenuto “"eombinacia dva ill vide polers a neosetnom promencen gala 24 ladstavange nota veoma dugog tefana, Tim potezom (9. pot tis) wedinufe ee loge dva ranitte ptera, détacke 1 lepeio. Ova veav postupal ae primenjase samo a lefeim tanovima sbi _rrunog intents, npr. eo 4 Portate (oi portare = next) — veoma poenat ipod fran- cuskim nazivor Jour, kateed { ialijanskin alla zumpogna (eso fgeide) —u ooo je pes legate z2 nekoko tonova (vo Geto fponovjeahy pod iti kom, alts okviry koga su tl tenowi mane Lt vte neoeing Sadvojent | dll za posebnom tedinom, Postoje dv blika vog pote, Hof maj male raaike medu sobom. Prv! tp tvog poteen (J 4 i upotrebljava ve 2a livee, Indrtane 1 neito {etane tonove ko} gs sarvim edvojenlJedan 08 rug, al se ia 19rithove notns vrednost opata, To Je u start als potesa ne natin emu, tevedensh pod edn Iuka. U svoj oSimfnsjels 2a gude- eu V. Pevitiéupotrebljava taj pote za sirens, al teks (perents) ‘tine pratedeakorde: til mm eS my ‘agi obi ovth potega jew stvai pretant obi med duh t teratih vista poteea (Jj). Nuime su obubvaéene note koje 1 pored svoj eine ipa wide odvojeneJedna ad druge, all su notene ‘nt Jedoo gud da bi deble minnats, Primer i= Mempoatlle «Na sora, neée §. Keklena (Ch. Koeehli) svedem je — kao tu avin Drimerima— samo na gudaze koi maj te aod Porat our) polstoveduje seu wnins} trminolag kata ss portamentom Medatim, poriamento (o Semi ce bik rei kasnie) fe wes Rlzajutng nolanog fos, sigan gltand. 2) Mrathi letei potest donate tonove je Je tafanje resino erate nog Ho su zapleane note vrednost. No wane je napomenit da pi tom strane gudaa pak me napusta te, 2} Martlato(mertaltate, od ts marettare = udarattSekidem, ups, Sst nanan ¢feencuskim Ierazarn mertele, omacava pote Jesinn oe donee rts {ansin, oder eto odvajent tan, lian 0 SE aol poise We i Rai arse te Eee ee 2h er ee See on ene org Gh Serer Shah ha Tp ‘edarcu Soke it: martello — BkId) Qvi pleat najtete ee ornadae valu matin Kinovina lanad nota ( J J). Primer takvog pote lets sPotruke Stravinskog Drug primer takvog pera u matno brkem temp je eV sim= Ionije Prakatira bow vs F St 1) Stahato (taco, its edvoen) Je pote kei se tonovt keate og teajana, onatenttxOsenma tanad nota (J) donose na edn ‘redalo. Poe pojmom socceo testa se podrssumeva #vaki ia nla 9 tatkicama, no to u terminology gudats nije iat, Prav acca podrazumeva kratke nate sa gudelom na Hieama, pa se 2ato 28 kr ke sdvojene note, izmedu jth ge Sele Jaane praring, vite prepo- rufa skaduti poterspiceato (oi Ge itl naveden kes) dr, maPrimer 24 staconto yo eV simfonie Cakevskog: toe SKACUCI I BACANI POTEZI "Fakade satinjavaju veiku grups poteza Kod Kolin stune gudale ‘Shouse od ea t gube Kontakt 24 njima; dakle, w krathos pass ‘Shcga ota pudslo jeu wanda, «no na Beams, Sve note koje #2 [ivode oviee poten najeie nu zapisane (i se (9 potezom pod ravumeva) team ( 3) Salento (plcato, 1 Tangovetn, jasno) #8 rath possbnt pote an note hoe cin trate lot { vezdustst Est | #6 lomost Primer 2a tvs poeae je i V smfonije Cajkowsko > vats = SS ‘Uholtko Kompotitor aie Ura mapio, sto dlrgent I kone cectimnstor vieling prema karakiery komporicfje odreduje Vist pote za adelratno tumatene line. Take, npr, paéctak Belove- rove snfonie shora uve be tall zapoterom spiecno deme Spiccate ge ne vod prebrzm Yomps, jer be w fom sues ruka potinje da Kot Osim tog, lle potlizo da ae tvod vthom fata, Jer gudalo tada nema dobar odskok | tonovi ne rue, ar 1 Saltelate (tet od St saltetire = saktat) motda fe najprevinji neal za poter na Ko} se inae mails {pod nszivem fattto jvallndo (od iz sotare ~ ska, preskoit, odnoene ‘rane seule, vim skakutavim {lam potcalma donesenim st Ieternatéa — holt se Gents smatavaj i lpgiero (i eager, i lo} — oetvaraja se mola Kratkog teajanja u Drzm 1 vom temp 1 surar, po avatnom tsa aaa spicata fe sltllat. Meduti, toeba naglast) da m4 ovo edvojnt putes mada se katkad nallaz ipa nepravilo s4paivanie a lukom | ernakom 24 Soden, SVs kako da oxnaks, sp npr 8 sledetem primera iz VE sinfonje C3 ovakog, uputite a tatnolnvodene: Jes00 Shire Pe Pra cltellto, kao ais edvojenth skakutavth potzs, kata se canacave | inlin Klingvims fad note No, ber oobira na ovo oznatavano,nlzodvojonih nota krathog tra- Janie u veoma broom temps lave ae na natin slelete, a poatbno je to veoma pocodno ako su one date w grupama od nekelke pono: Iienih nota, kao govniem primers 1) Leteti oan (ik: steconta volant) pote je haji se pod {edi Inkom sbufeats veel bro} nota kratkog traanfs. Ova poter ‘ uzima uglavaom samo « sollte; tereturt virtuznog karak- tera, do se u ovkesru fo teoma tlk oatvare, Uxoike se ova poterprimenl, treba gu well u smeru naveBatata (gett, oi: gettare ~ baeati,naetée ponnat pod ‘rancuskim nazivom jté (ote), poter fe ofim se ma feng gudelo conivarue nie note krethog tajanj, uglavnom ponovljenth, Kada be gudalo baci na sic, njegove strane odskote nekaixo puts od see ‘dobiens grupa eratithtonowa ima karaktor dehtavognemies, Ai tor navodi primer i evoje slkrosimfonies [ll sitan ie ae Shitsn over potcra fe poter baleate (btzeto, i Batstlat; oa ts eleare = akakatl, buldlere = podakakivat, odaoen tran- ‘uskl ricochet, Kol se omatava lao Jeté 2a grupu nota Rratio traianfa pod Jenin Ikom, sma we hed ovog peteza tnovi pod nano vie kontolsu desnom rakom. Na taj natin su tno u ovo} ‘manjoj grupl nota ujednafenl modu sobom, ol u karaktera nemaj ona} nemir 1 dtavostpoteea fte | jogov nett odontal ptotak. ‘Skat i bacan! pote: se falode mogu primeniti | urasabonim skordims, potebno w arpedianju postvljonog akorda mate it KOMBINOVAN! POTEZI vt poten predsejaju matda { najvetu grape polers, jer x seb tledinjuju sje lnvedene reedusobne koebinacie ev pomee rutin wate poters,Zbog togs kombinovant potent { nomafu zajed- ike nese ote ove grupe masta = sro se per fede vrate monje {nastaljaeo poter drage tLitresttres 4 Kap primer hombinovanih peters nek possi zanimitive ‘ukulacija meladieke Hnijepudata iV smtonje Prefers deve > us F aimee t 1 orkeetard} prakat vooma se mnogo Kori pote ko} ee — lao je po fipu ede peter — Geta ne rarvrstava strogo u Ret od pomenutlhgrupe poteza. Za je tremolo (od i: tremolare ~ por Ahtavati, reper). Ovsj pote ze udibenicns nabrajuglavaom Dosebno, Jerse nlime donose tonov! Kofi nemaju preeizn tralanie ‘ointh vrednoet. Tremolom se zahteva naforde ponevjense potera hi Jednom toma Mk fodnom dvahvata, ta Braina je od vsnih ae ‘vodags rata, pao eo eerltst ne dobijaja preine rate note ‘ve troperenje,Podrhtavanje tong, dobijeno majbrdim nalzmeniim smeniivanjem potera,Pt VM V"veoma se testo Kovit kako u ff {ako Iw pp. Omatsvange tetiola well se Set natin kao Kod brah avosirakin détehé-psteza, samo se brxina utestalosti pojats- vk proko stpena a Kogs ae mote presimo Kontoleati sik pulsranje. Nox Allegro vive Largo Pte detuehé mate tls fase da prede w tremole, e509 pei menu is V simtonte ProketjevsPosty {drugi obi temas, tv. vezani tremolo, tyne lego 1, kod ogee pod jedi Iakom, 3. na jedan pots, naizmeniéno (Obim eogutih Intervals obuhvatenth verenitn tremelom nt ‘edna Mo raz Je 2a raze fotrumente J naveden Je w plavix { spikaturt, Vora! tremolo sa Kerstenjom dvokvats | prolaskom te Jedne fice na drug ne mode biti upoeebien brzom fempu. Pea Je broinost resistin vests poteza vella, a phova Pr vena zs tatnu urtkulacy Feline fraze veoma vaina, Kori 3 ‘4s kompoutor bude w stalnom ont sa svi Ealegame, i20- ‘atina ne gudakim instrument, | da se sania savetuje 0 132- ‘im potetima jartkalsi qudadkihfraea hoje del da peimeni & ‘ojo hompenielj. Provera u prakst ¢opredeljnje na asaaw Ne- ‘oti sesluganih iavedenth moguénests vibe korist od plsanog = putcta, koje ipa ne moze da wel tatna uzne u obsir primems ‘Sdredanesetikulaije w odaoey na vosnovren rk sats era. ‘TONOVI U TEHNICI LEVE RUKE 1) Titest ( J) se veoma ako Svode 4 esto primenyuju na svim gus¢kim instruments, padjednako dobro i kao polustepeni 1 hao eelostepent, On se upotsdliayaiu a esllapnin obi sis 2) Kizjut tomo 2) Glisando (sande — a stvae,pesvojent obi itatijanske ovanice prema francuskom: gion — Klat)avul Je koji se o> bie ldizanjem peta love uke po fc navite i nani famed dva ‘oratena tons, ur Itovremens prevlatenje gudalom preko Zio, Pet tom se vio faeno oxvudavaj{ modusobuo ajay 5M proazal me~ Autonovi soda la dea odredena krajaje tong, Takay natin dob a #2 ravi gilando a visa ramen sj Hc, pa prema tome okvir- i tonoe emetskoih ne et Wizanje peta tea da bud dospa! a via se na Ae od oktave nanite; Ge vir se ma Dish of duadecime manic | otto $6 tae aa svranie 2bog vss posiie; 6 so) pf 8 da se ovina ns AG, tee se te avira alts nan: 1 land oe v8 do na prvo Bc, szatim se prolazi na drugu Hew 20 Levodenje 1M Ravel ojo) Komporiii oka Valece dae sili sede elise! gen ihe Pri tatnom ivodenju goonjeg primera treba bi na etvetoj ue (eu G} ads tet ota Gevancedo tik | praktitng nelzvode 1Yvo){prtom Rll! do omovnog tons. Pe zvodenju ovo gland 1 prakst go ve Mizanj sa prelaskom na susedne Hee, Eine se, vars, rave brekidu istovene) { revnomerno) zvutnost lisse eg tons, pa se ne debi tata 20a otf sapizan Glisando we mote evra stim prstom koyim se sviraju obs grs+ rléna tons as promenom peta sn Krai fon. Velo Geto ve soem { poter mudaiom 2 zavrén ten, da bi on dio svoju edredenaet Jssan magiatentzeeritak. ime 24 obe wate glean je iz Home ponies duos noe A. Kaze = i a emt lye dy, iP1 entamento (od st: portare = noel) jedna ye wat lisa, si ex manje podvutenom mrazodts medutonov, jor Drst ko} Kah (slabiuje reo} pita na fice, a samo blcanj lvrdava se 20 kre treme, Dk ae glisado upotrebljava la recs eft kt Je 08 igen sa ve adredena tons, 1 kao taka predeavia samostane ce- lina, portamento we upotrebljava taku melodjske Inte 2a Rll ace pavezivanje dva tou u fra Upotreblen umereno iret, por= temento mode da bude vo ieraajan at velo neukun ako oo jegovom upatréban pretera ‘Rasgon graniénth tonove 0 pertaments nije previle vee | ‘obtene se omiatava extom lnja poveruje ta dva melodies ton, & ‘note ae art kratenie port Sledetsprimeri upotrsbe portaments au iz komponeje ike 5 ielotbew Musorge-Ravela (Ova) drugi primer portamenta arakterbtitan je £28 obi imuing tana prema susednom supaiy koji Me Logar a svio) ‘stat orkestraijererostava us posebn pojam Sivlaedo (loon fo, od it ptooare = eat 3) Vibrato (od i: witrare ~ dehtl, tenes este matin ever tenja tona ko hoge se pst Kot pris Bea brani ako poke navlge{nanite od mestaksiranje Hee, ne mapuilajuél x osnov #9 esta Na taj natin se postigenexnatna promens u oselcijama lee {ton dbifa ve fraisjoctf posvoee Lepota tona velkim delom savin od nadine avedenfa vibrate That, vibrato ten obelebava pose znskom, Jerse poder samevs du te vai fon (laure Kod nota kratkog tajane) kevoct {2 vibratam, Jedino oe ta) natin tevodenja tna mate potencirlh Mo ‘nak molto vibret, Sto treba primeniti rede 5 a8 uleusom. No eathad 2, radkodredanog laze, bab mote zaevattravan ton bet ‘vfbraty Kise obeedava sa non erat, kao u sledetem primera ie ‘opere sPokondirena Uvse M. Lagars 4 Piatolatn tnt (i skrateno Mattei) jens spec stapltm cavatens alent fomovt Ont — kao Ho je peamata Ie tice — sada wakom ton, a njihove debienje na dain Instrumente poste ve tex. preduvavanjems, Na qudatiim in- ‘rumentina ont oe oetatua kada a9 Wibirajusa Bosna odredenoms ‘nestn ovad dogine pret, sled toga oreiasia Bice menja wob!- {ajens putanja teperena, jer tea vibrira sa obe sirane u enone rm meso ge se malt pret, Na ta) natin svarajy ao prelomna esta (stor0vls) a Hel, Koja— ako a u odredenim proprciima prema ukupo) duit Bice — aspvuttsvoim poslednjim detom a- fl nave tonove. Np. ako ela dune Bice vibra, a evatne se do~ Aruje pevs Getting tes, kao relat se Acije svutenje posled- je Eterine fice (pikazano na dgogram): ee \F Yes Dio te Na aet ‘ease Vie) 1 gomnjem primara — prema tome —zazvusl drugs oktava of ‘omovnog fona dice (na polovink ae dabige prea oklava, « dobijene polovine tee, possi ao pssbna sala dusina§ ponoee Peepo- Tovijon, daje kta od fe pave aktave,#), drag oktary 08 poder 1g font. Ratftin skraivanjem flee dobijju ue suaitite dutine ‘rutetog dea le, rami ts realite Visine tonovs, Lak dor fick na odzedenim delvima fice (ss, Vis Vo) omogutatu po eka svadsnje nated alikeotnhtonove 2,8, 4, 5, 8 ‘iaoletnl tonovimaju zai specijlnu bu, malo Satta 1 ne punog votumena, | poaseaju na boju zvuke male aute koja je Mofzala ie upotrebe (flageots). po Heme au tk tonov dob ie. U notnom,teket oni se abelezavaja Krai tmad nate koje aloo ‘uti (J) il malin Setvarouglom (g) na mesta koje Je ovlak doar ims bay (rupli obeletavanjanavedent nis) Postoje dve vrete flatlets: prirodat vet, Prtedalflaéo- Jet se dobijaj na slobodnlm (praznim) Beam angudovanjem Joenog prea kai na edredenom sntervala w ednera na amovn tn ( sle- Soda Hes) ovat dosiraje tu Sta. Npe, priroda agoie na O-2et ole vie su aleded (u prvoj Koln je 2. aikvotn tn, 2atim By 4 5.1 8) ean zk i ate ge Mee ie iy ay gradu 9 act hoe pew no upeteijorasa) (04 navedenth nadine zapswanye prvt je seas najjednosiay= iat Jom tvodadie strano drug natin precinit t28t0 PUpo- ‘iv Tre main e Rombinacjn pevor # druiog, dese Geterth radia uglaynom primenjuje samo pr bras prolaska sa jd Bice os droce, Magu prirodsim flafletima nafboli kvalte: svuka na. svim udatkin Sneramentins dobija se Srvutavanjem rages, tee | (etvstog alevotnog tone (eeuint eaultti prve tri Kolone gorae {abelo. Ne violonésu {kontraber, sobscom na dutina Hie, netto Bolt rematst y dobijanju dladolts ea tvervalima msnjin od 150 levarte (sa vel J malom Sercm) nego na violins viol, Ako {= Hice medusdbne uporede, mole ae ret da su punie maine Bce eit pogodnie od stalin evodenje tots ‘Kod vettalih fatletn ptreboo je angesovatidva peat leve uke: pvt ptm se Evrst ksre odredent ton na He koji pre faim na sebeulogu osnovmog tan, t- odreduje estat ibricajuée [Her hao samestainu punu dudiny, Grugim prstom se oviab ddiraje taj vibvraju deo fice na odredenom Intervals du bl se dobio Ee en fagleni ton. Tay drug pret Porta, dalle, sto kao pe = vodenju produ Haateta. Npr al _=rteientat 2h dosnt ‘fsa aso ton S otuirom ma eplkatura kod viline {vole Kao vet fdo- Jet naibule Je upotebit vari floes (prethodn prime), dok ee ‘sta ado tebe Unde ith fe Ee nemogutno ievest (sa iter~ ‘alina pre kvint, Pri upotrebj vetafkog vartnog i kvintnog ‘stoleta na volontola i Kontrabare mora se hors plac teve rake 2a fiksranje omovnog tona Kod vestatlh fatoleta, pa njh treba ‘els opreano upotreljevat ‘lable sata vile dolaze do Sorataja ato su prmenjent ub | u proredeno)orketarsko}faktue, Osim tng, nh pevenstveno z= ‘ode sllatict instruments, a ne cele doonic, Poo upotrebs Qsio~ Tete podrerumeva visa siepen preciane lnvodathe tee, podej- fo ie dase njthova promena ne YF prebran. Medutim,w sledetem prlienizprve od Tri pote po Malarmeue Ravel te spreino ko- "st braom promenem alata nt promenama Sia {glsandom Po fovinedodirmutin intervalsPreciaife zapison gorni puimer podcatumavs sede natin ix vodenge: Primer mlenihlefeihflafoietnih tonova autor navoal it eveje eomponcje spite Te 82 iin) tims ovlat dosimutih Intervals, Usledesem primer Je Avortale fetes na villi sa Krai flafoletom na prve) He kent ‘Asinictom ne drat Hc (u zagrdi ye dabjensreuni 2: ee OKIDANJE ZICE PRSTIMA 1a svim udathim Snstumentima dsto se primenjufe { pelae ‘yodenf tna okidanjetn See pratima umeste potszom gual, Take postupak ce naziva plekato(pelete, od It: piziere = Mpa), & tenatava se skraten{com pize Dobijent tonovi su avec keatke rit owt {jednakog tajanja pot dod Bc, bee obra ma to Kojemn #8 ‘redaost nate nazatent (J, ) ). Obiéno se pibu u tajanjina Sino Estrtine (J), Madu, ogo je ostvitl fa ton da vibra I pale olidanjs dle eve ssvim ne Szumre ( J~). ‘oj zvuka pleleata Jo sw, pom tap, lako je nestup tone ‘Himitkom rirainjavanju nekog moments, podeatanjem manjeg tlt ‘oleg akcena, Kariterisitan je primer IV sifonji Cajkovakog, 188ada w totem slavu (Scher, Pleicto ostinato a1 sateumentll- si gudathog Korpusa ostavljaju gudala, Jor se oo sav svza Pes feat. U sede primera je poeta toga tava lle ? ‘yalite veka picsicats umnogome zavis od tea | porile, Na lsbodsim, a naotito dublin Scamne rvutnost tonova je Puna | Fezonanian, dei lim posejama ti tonovt posta sve eit sevlt i manje avutn, Kuo najbol: obim upotrebiivh tonova 24 Diatiouto wsima se obiino raepon od omovneg tena (cnbode His) do prve okteve na svako} Ais. Prema fone, preporujvt bin. 9a sm gut Inseumentima je sleded: oun eto: ‘Unavedenom obimu pcsceto-tonoi su najodrdenitu posed JaanoGe, avutnost visi. U slutajevima Kada razvo) meloljeke Line zahtova premetanje datog obima, ptelno je da ae ton Hoje 14 4 preko tog obima pode danjom okstavotn da bi dob sole jasije ‘evutenje kno npr. usledecem primer ie VI stone Calsowsbon v v Pinta 0 sn w pebsom fompy odoin 2a usa soe arahog tani ( STTTII09 se tga dn vot ne stigne takvom beaiom ds oda He, nit da pesigne ravnome host fvedenih tonova, Ne tra #6 sasvin pousdati ni to da Se {slivorn slusja naizmeniéns promena pret oli okldajy ew | 2. pat oxtvari ako Lakota | jednonbrasnoet, Stave je drop shi- {aj ako se upicsioaty-irvodonj tea hex reptirnge ish tonova, Psebno dvohvata | akorade me gudati poeratavala Jenan natin sviranja nacgllart Taka moguénont ae ornatava kao fod potea izudalem # Me 1 Ys | ade pst nalzmeniéng oka teu u Jenom Tu drugom praveu,stakedo se mote dada | eenaka qual chiar, Primer brag nalumeniénog piste je i2 =Svetkovine prcecas Stravinskog dese Pn wai a oT a mn okidanja detnom rukor, pizlato se mote proves | Jovom rukom, pre avega okidanjem slobednih fem all 1 polly ‘no La Kral le tonove sllanaog sme, Takva vata plesicta chee Yebava se ob le faa pod noe: FPorod dvobvata 5 toplamih 5 tetvotglasnih skorada, koji st fesio primeniwa u pleslstorizvodenu ta Podvatenje nekih ace nate muzidke fra, moguéne je 1 drugs primena pisicts, ae Piticato Mazletnsh tenors, plisande poco ekidenja Sie, i de 185,Diarcato we Sstovremeno udarenje sicom po hvataljt eso mani Kol ‘2 dest Gero primenjuje na kontrabasina u zabavno} music, all 2 | osbijno} muric! mote na pogodnom mestu Korisno upotre: ‘ith ommadava se nakom » b« fad si ipod note, Taka primer pisvisote navodi se iz »Honeerta 2a vali #oPkastrs B. Bartok: de, ‘restanak sviranja na natin pisicato | povratse ma eveanje feudslom ounaéava te au arco, Medutim, tabs iat w vidu 1 on0| potrebuoi2veso vere dok ruka postal gudalo a Ben, ao {abrat ho, kada se gudalo dite see, pa zato ove promene ne treba zante ‘vat prabrea fede 20 drugor, odnomo treba prodvdet fihe U- Nove da se 19 porigne. Aka se pore poteta gudslom naniée (9) frat pasoato,patretno je vide vremens da se t Iavede ego ako Je {st zahtev posavijen posi potera navi), PROMENA BOJE ZVUKA 1a gudatkim inatramentna bojstona se mote mano vige me~ ‘jut nego na nstrumentia ootalthorksrstesh grup, U ei fo dosad pemenuth moguénosts (pence, fltolent tonovi 1 @r) ‘Yt amo ae arelt ae svatnim meniestacjene koje sa po ofl veema Faslitite od uobltajene bojeprirdnog eviranja na gudatkom instar sents, Pord nth postoe | drug nating promene oonowne bo in- ‘Sramena, koje emo navesti dalem fee 2) Promians hoje proms poloaju gudsla na Beams Portaje tr ralite mesa ma koja se gudalo mote sav ne eo, of foge save beje tana 16 2) Prirodni (nomnlni polota gual Je izmetu ive hvatlgke moni Ovsj polos, oznaéen at (tv modo) ordnara Il natura, lek ge podrarumeve | njogove ematenje oo wil sumo w sitéaj keds se $= nekog od cata dva poloja gudlo ponovo vreau prroda polos) U figurtivnom poredenj tonovidabientovakwim polofajem gudals a Het podataju na boju tonova Iareete, 5) Poets} na hvatljeldaje tonovetoplog { nebaog karaktor oft podeegaju na tonaveMaute « aboltava se saul testa sulla tansere, U ovom polozju gudela mo mogu se atl tonovl w sts Jer to zabtove suxin pritisak godsla, a u tom autaju so mora} oairatssusedae Hee, Toot dobijnt na ove) natin naieiée 20 pottovetujy se tonovima dobijanin ne natin flatato (flautenéo), Fo podrasumevs trvodenfe lakim pakrotom gudala x4 nsjmanjien Drtekorn 1 pooajem na vil Rratalite, Primer za melody sea du sul feta Je te Romposiaje sLa Valoee M. Ravel Samim tm tose cuzanju sul tato tratipoloa] gudala bite Ivataljel ne mobe se zahtevat sviranje u vse posse ©) Paodaj kod mostia dae tonove vide metane i reskew wu, nit padenda a tonove oboe On ze obeletava stout pontelo | podjednako dobro se primenjuje fa pps ff Boia nova tvedeats ul ponsceltoveome Sota o Koret, npr. atmosforams draslog ‘Beokvanja { prtajena strove i el, postono u detanian tremoloe ‘lord fed (i poe) kaj nastupa feng, eo npr w sedate Drimen iz +Don Hanae #. Streus: rt —~, dave fs veal S hatin divin 3) PP vlpontico ‘Seiranje sul poniello mogue Jo kent | gh poterima srudla a i vain pereljmna, ast2) Upottobe pajedinih delve gudala 4} Ie punta (a punta) dave, it exrabona punta (@ Pune), lomatsva siranje vihom gudala i upotcebijave o preteino sa too we nisog dinsmichog stopene Jetine utnost il 2a uctale note raluog tajanja (emote, Br toes). 1b) Su tllone (ou teco, al tacco)oxnuduvn sviranje gualom od tabie (pete). Ovakay matin sviraga se abo trad 2a sete, sae, Gk ube lone, pre sega fs podranumeve feu Nt tonovs fo sesviray ne sled natn PE «Col tegno je natin svcania drvenimn tapléem Rude usneto srunama, Dok prethodsa dra Batina upotrobe delova dala ne tiga toliko na boja vk, avin poslednjim natin dja se 2 vim now ev, opor&suy. On ze uporebiava pretedaa u harsee tiénom stmu {na repelianim tonovims, kao slededem primers 4 Berlicovs =Pantaaitne simon ww —— roc Svitane cot legno ao u prethednom primers invodi se wderom even fipke gudsla 0 Hce i mote xe bite omnatit sa Datta cot lege Drugi main svicanja je tata ct lagne (arco eo tpn) tpt jegovojupotre drvetam gudala se previa po teams. Ova drtgt ‘din ae upotrobijavs sate rede ‘Povratak a wobiéaeno pte 6 ne obeletava 625 eo. 1) Priguienje zvaka Sodan of veome Ssth nating dobanjndragog xvuka gvdtish Instrumeata Je priguienje suka pomota malog tedijatogpredmeta, ly, sordine Sordina 9» steija as mos | me se amanjale inten immo treperenje Tezonantne dacke korputs intruments, pa Fak poste peiswlin | pelo Ui, sa Karaktvitignom narelnom Bolom Sordina se és Horst na vlolinama 4 valama, ney rode ma io= lonéslima, a retko na hontrabseire zbog podane vee rezone sl njhovih dubokih tonova & mekieg aval, Upotre sordine 2 188 boleava sa con sordio (ll minotink: con sordini,odnosno sk fenigom con sot, 2 prestanak upotrebe sorcine omatava sa sense serine) via sordin(). Poimer sordntanog avuka gua Jo iz Sveioune igre (Dance profene)K. Debi uu We. ve o. 4) Skordacara Pd pojmam skerdstura(cordeturs, ots ordare ~ ne alae ‘508, ratovaisnstrument) podeszumeva ae promena wobiae- ne wsaglaenostiavuéne vise Hea. Ova) postupak — vznaten st scordato ii scordere C tx Hf (i drugo) — prlinenjuje se ne dv atin ~ sluéaevima hada se trali proirnje svutnog hima inst sents sldenjem visine neke Hee, kao st Je, ap, anitnje Stvete ico na konttabacs ako ne posi wed] sx produdenje Sle, tt ko se tratiodrodons boja tastruments ipod donjeg granicnog tons jegovog svuénoy obima (apr midanje Cote zm pola stepena usoo-parts ole u sDon Kihotue R. Strauss); szumljlvo:orketar sais w seb mnogobrejne mogutzost kombino- anja, pa Je velo abko are to Jednim predanimn stavorn, Zato ‘oma se u ovem poglsvazadria, pre svege, na seven grine- Pima meduschnog odnesa u pogadu nilhove prltodne dnamike, 1 ‘bs momentins koji we sapadaj kad nstvumentnastupa ravno™ pravno i pot istim aslovima u slaganiu | rezvoju musi ena PROPORCIONALNOST U OKVIRU ISTE ORKESTARSKE GRUPE 2) Guat inatromentt Ze gudatke instrumenteobiéne se kale smu medasobo dine ‘might ravnopeavnl, Pod tm se poarazumeva da fe wala deonicn bogtedu privdne dinate Jednaka sve of ostalln deonicn gue Aatkog Korpusn, + tim ta jo u nvako) deonetwakladena, Drojost amfila, edu, pak treba ukazati na ivere male reaike je se ‘dnose na progormart Sica + posi, o Gem Jo ilo edt | rane. ‘Pomenita proper jo-taina ula svalee-deonien-nastups poe pitino itim uslovas: da $e svaka od nih w isto} Airtel, fst isko} pri, istom Bisham restr dae ntioe 5k matin Aeon (oem, srodnfim, odnomo don). Poste sje, npr, sleded akard w gudatos grup Y gornjem primer rue enti snetpijen ton exnovno} paielfi na pve) et Gedino je “argo vila fon na IL Hel leno J dnt ton dvohvata vill), Ora} kori Eo u pogledu dinamike reusati Remogeno kako u forte, tho | 1 pign, 4 aljedna deonica neds eo itcats vise of druge. Muti, {nt skordslededem olin ‘vet polaruje malu teinju 2a idkanjem violontele $ kantabass, haroito forte, jr tf Sastrament! invade svje tonove na progor- tut prvim Bets, 2 rans od otal intremenata oft donose froje fonove na tanje prodoono} Gruge) (Twat) Sten Me Yio. vita. 18 sledetem primera pomenute tendons basovse line takes dott do irate, pr vega u forte Meat, ako se ett ova} shor posta sx vitinams {violas 1 yilim poueljgma nth He — dake, keds ne tonew! hog napets Hee prodorlj = onda je jednatenes! panove postignat tak postaves ord homogene nvuti na to kom diners korn nv, fp. Psiaje 4 dragi natini kerckeie dnsmigkh nevjednasenoss jee pojavuj alin kao a gornom primers; no o tome Ge dale ‘i vide rol pri izolenja poima o kompenzacls rake. Ua ave napemena koje su ete, Spak re mata ral da fe propor- donatnt odo avake gudaSke deonice prema drigo) gudstkol Seo ‘hid 1/1, Prema tome, 2 | ada ne cbratl paenja na moments Icy eu gore tmesni, od we postoje moguénoct dae eventualne dinamihe nexjecnatenost! savin elinialty uagrednim wposorenem leoje & ivodatime uputitlvigent. Wkliko js, pa, isti akord dat ‘y dro) orkestarsol grup (drvenlm il seni avai tte ‘entima, it obama grupama), napomene Koje 9 tix suptllaith redodnafenasttsbag nepodeSenosts tia i pose nemajy-nieabav ‘raktind ant1b) event davai istrames Medussbai odooe svih drvonih duvadlih instrumensts nn. ic ote dinate propor inet adgovara peblitno Ui fednom fgets. Aeduti, vita} odnos nije prelzn, nat se insstire na Pete Kojima instruments menjaju svoje > bitajene karaleritéme ofoblae, 1, nskim rapists, Rane Jo ‘et bilo redone da‘sekt instrument, hao npr. shos ifag-v-svom ne mag da psign Pp, kaa io ni flats or te mide da svra fh da pea vlike dinate [kaniasi: Aw ednom Intarvel imam sledelt poredak: Se aparitoro da se coa ipa vie tit svojim reskim i grubim pro- ‘Sora tonom, da po avutnortprevalan tame {naralny fade ts Eto tho, sedagem primer: Ss peal kr grab ton fagata bide w inamithor proimutstvu nad ek {aden fonom ae karinets Da bi se maison spend Jane evutnost ostvarla Ista dint ithe propor, potrebas Je da su insruments w podjednako il frbliine atin Ulloa, dade da budu W sejim podjednao.do- i eglntrima. Zao Ce Yanije naveden primer intervala {0 ome at oboe vio ite) Bit pagoda u registra za oktavu vie = sit 6e nihow adnse biti najujednaten tok u oktav nad prethod- tog primera, jer tnuta fe dobija vo] vt a) prodornost: 180 “Tekude {navel primer IntervalaSekse fagot i bata sete (sans val a gprs prebacivanjem u nei od gonjihoktava gubi dnamidke neuen ‘Senos {posta znatae Romogenit} kamal (eal zl): rama tote, ukllko se posevjuie potreba da se, npr, akor: = polavtzastaplen sx deli divens duvakaSnstrumenta (4 pp il ff fore ve obgett)padaja na privodou éinumiky instrumensia koje Jelino da wpotebimo da bisma dobl; najuedaaéenije proporio- rang avugnst, U sledetem primers aj ill akord je dat w neki loti lfm postaveama: =a tele tu e coe iw je boli: wjedastenje ” c= “ GREE oe weenie Gene Se upoeorenjima koje au deta pri Korenjs 2vuéno resin registra modomo sedi da Medosobah properconslnt dane aevenih ‘luvadkth istrumenataSpak eetaje w oszovl 1:1 all je poteno da pei tom insramentt Dud u pribliino alti eslovima, donoienia svojh tonora 6) Klmend davadkl snstrumentt a mone dove nurs Je rai reten da po sin evoke sae T jo aova teutnatenon regitars poglds Seams manjeg bine | enataja nego kod drvenh duvathin foe ‘SHimessie MOG Hien ostramentne tebe lado Ns, ‘i po pc] erotnct ibn od otal stramenat (abe ‘Pana fae) N I Kora procera dae Noraa forte ems Ceti Limeaim initrumeatina sprporcionlnom ednes 251, GErar We forme svat Seivlet edna tub, odnoso jon 181{wombonu il ubL. NavetGomo nekoliko primera skorade wjednutanog swaka u ombinees hora {ovtain Instrumensta (ert akordt #1 Jorta — realnt suk sik pal se vie pment dod 3:1 Kore Giom svutoett dina Jeg instrument dade wll ee SV. omponzatia sv ~"Bto oe te madusrinog ods ol Une isruenata eogreja T!i-tlivrem zadoaljaya-sve stove regret = unite Navodina neilxopriner pavilno poole utah fMoeen uahordina (pf — real sa) KOMPENZACITA ZVUKA Pod ovim poitom podrazumeva se volatko poravaanie 2uka mena. Marikuju se dva postupka uspestavjenja ramnotete mie neujednateth Instrsmenata supa zk ‘= proma pojedinaino} anaes prema rept Inetramenta ompensasije zvuka prema pojedlnstnoj dinamiet wrt ee ma ‘aj nan to dva Instrumente ratte prirodne jatine zvuka maja suite dinamitke emake da bx se dobla iat Jodie avin Yonova 1 akoréu. U aledatom primers navedane xu poke moguénos 10x ‘iodnatenje aupnog svub «) gudatie Rorpus (eudvojen sa Seugim grepama) 12 1b event duvatk instrument! = ©) liment ova instrament {nko au pre ampenacje eva nevdent avin erst sun gropan, lnk at dase ove porwvnane uk pre steg> deo! ne mene laine (ukonnsell Boe TSP fs a iti vrai FegGedrveih-davaih iatunets” (Bute, oboe, tags ‘ompentcijo eva prema ries nstventa vB mt} atin sep kupnom aval fate neuen dat tongyi u njegovom slabijem registru 1 — obratno — dinamiéiei sla— sigivam fete regia U se- -Konspenasee ula velo u sata kad-w-manjom-orkesira- || kememom eastary nemamo na rapolaganju dovolpo instrume- rata kaj bi evrell v tom Senate Nju je uvek bolje i siguraije ‘di prema dinamict nega prema teers, jer ce pean dori Tinjem [ine svekog Snstrumenta y jednoveerenam vuln mote Dowel vets uibladenes, Kompensaklja_prema_relstu_ f= =a} figam, a osim toga dobija.se i rvuk manje Yaraktersifan Zn erupe Kojo avira er ae Snatrument ne poeta u evo) B= {odng} poate {lognam redosledu, No ovo mote w ofretenom frenuticn da bude i dobro ako ae tine fol sath now, newobicejon bru hao Beseban zvuéniefekat na neon dl kompenteje.Tpak, ‘a takav postupak je potrebno ete ikstvo, PROPORCIONALNOST INSTRUMENATA = RAZLICITIH ORKESTARSKIN GRUPA 18