Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 82

Banka Botrore

Kosov
Prgatitja e Manualit pr
Kontabilitet pr BKK-n
Nr. Id. i Projektit P078674

Manual pr Kontabilitet
Vllimi 1, Pjest 1 dhe 2
Versioni 1.0

Qershor 2007

PDP Australia Pty Ltd

Qershor 2007

Faqe i

Prgatitur nga
Alan Pearson
Richard Roberts
Pradeep Aggarwal
Kozeta Smith

PDP Australia Pty Ltd

Qershor 2007

Faqe ii

Prmbajtja
Prmbajtja ........................................................................................................................... iii
Pjesa 1 - Konceptet dhe Parimet e Kontabilitetit .................................................................. 1
1. Pasqyr e prgjithshme Qllimi dhe Fusha e Manualit pr Kontabilitetin e Konsoliduar
t Kosovs Buxhetit t .......................................................................................................... 1
1.1 Struktura e Manualit pr Kontabilitet ....................................................................................... 1
1.2 Autoriteti, shprndarja dhe mirmbajtja e Manualit ............................................................... 1
1.3 Qllimi i Vllimit 1 Konceptet, Parimet dhe Politikat e Kontabilitetit. ........................... 1
1.3.1 Strukturat e Vllimit 1 t Manualit ...................................................................................... 2
2. Konceptet e Kontabilitetit ................................................................................................ 3
2.1 Parimet e Kontabilitetit t Pranuara n Prgjithsi (GAAP) .................................................... 3
2.1.1 Parimet e kontabilitetit ......................................................................................................... 4
2.1.2 Standardet Ndrkombtare t Kontabilitetit pr Sektorin Publik.................................. 6
2.2 Periudha kontabl ........................................................................................................................... 7
2.3 Evidencat kontabl ......................................................................................................................... 7
2.4 Elementet e kontabilitetit ............................................................................................................... 8
2.4.1 Pasurit.................................................................................................................................... 8
2.4.2 Detyrimet .............................................................................................................................. 10
2.4.3 Suficiti/Deficiti (Ekuiteti) .................................................................................................. 11
2.4.4 T hyrat ................................................................................................................................. 11
2.4.5 Shpenzimet ........................................................................................................................... 11
2.5 Ekuacioni i Kontabilitetit ............................................................................................................. 12
2.6 Parimi akrual n krahasim me parimin n para t gatshme t kontabilitetit ......................... 12
3. Parimet e kontabilitetit ................................................................................................... 17
3.1 Sistem kontabiliteti me regjistrime t dyfishta .......................................................................... 17
3.1.1 Llogarit ................................................................................................................................ 17
3.1.2 Debit dhe kredit ............................................................................................................... 18
3.2 Ditart ............................................................................................................................................. 21
3.2.1 Ilustrim i Ditarve Kontabl .............................................................................................. 22
3.2.2 Ditart e veant .................................................................................................................. 23
3.3 Libri i Prgjithshm....................................................................................................................... 24
3.3.1 Koncepti i Librit t Llogarive ............................................................................................ 24
3.3.2 Postimi .................................................................................................................................. 24
3.4 Bilanci paraprfundimtar / provues ........................................................................................... 26
3.4.1 Llogarit T ............................................................................................................................ 28
3.5 Raportimi i Pasqyrave Financiare ............................................................................................... 29

Qershor 2007

Faqe iii

3.5.1 Pasqyrat e Konsoliduara Financiare t Kosovs............................................................. 30


3.5.2 Pasqyra e Konsoliduar e Pranimeve dhe Pagesave n Para t Gatshme pr Qeverin e
Kosovs .......................................................................................................................................... 31
3.5.3 Pasqyra e Konsoliduar e Krahasimit t Buxhetit me Aktualin pr Qeverin e Kosovs
......................................................................................................................................................... 32
3.5.4 Pasqyra e Konsoliduar e Zotrimeve n Para t Gatshme dhe Gjendjes s Fondeve pr
Qeverin e Kosovs ..................................................................................................................... 33
3.6 Skema e llogarive ........................................................................................................................... 33
3.6.1 ka duhet t prfshihet n skemn e llogarive? .............................................................. 33
3.6.2 Tiparet e nj skeme t thjesht t llogarive...................................................................... 35
3.6.3 Prfshirja e Informatave m komplekse financiare ........................................................ 36
3.7 Nnllogaria e librit t llogarive dhe regjistrat ............................................................................ 37
3.8 Parat e imta................................................................................................................................... 38
3.8.1 Krijimi i Fondeve Para t imta .......................................................................................... 38
3.8.2 Plotsimi apo Rimbushja e fondit para t imta ............................................................... 38
3.8.3 Lista verifikuese pr kontrollin e brendshm t parave t imta.................................... 39
3.9 Barazimet bankare ......................................................................................................................... 39
3.10 Pasurit qeveritare ....................................................................................................................... 40
Pjesa 2 - SIMFK dhe funksionimi i librit t prgjithshm t llogarive .............................. 42
4. Korniza kontabl e SIMFK-s ......................................................................................... 42
4.1 Historiku ......................................................................................................................................... 42
4.2 Pasqyr e Metodologjis s Kontabilitetit n SIMFK ............................................................. 43
4.2.1 Transaksionet buxhetore .................................................................................................... 44
4.2.2 Transaksionet kontabl....................................................................................................... 44
5. Funksioni i librit t prgjithshm t llogarive ................................................................ 46
5.1 Skema e llogarive ........................................................................................................................... 46
5.1.1 Histori ................................................................................................................................... 46
5.1.2 Grupet e Skems s Llogarive ...........................................................................................47
5.1.3 Tabelat e Skems s Llogarive ........................................................................................... 47
5.1.4 Elementet e Skems s Llogarive ...................................................................................... 50
5.1.5 Blloqet Koduese Financiare ............................................................................................... 50
5.1.6 Blloku Kodues i Librit t Prgjithshm t Llogarive...................................................... 52
5.1.7 Blloku Kodues i Buxhetit 1 (Buxhetit Vjetor) ................................................................ 53
5.1.8 Blloku Kodues i Buxhetit 2 (Alokimi) .............................................................................. 55
5.1.9 Blloku Kodues i Alokimeve Financiare (Garancive) ...................................................... 58
5.2 Kodet Ofset t Librit t Prgjithshm t Llogarive ................................................................. 59
5.3 Llogarit Bankare .......................................................................................................................... 63
5.4 Shpenzimet ..................................................................................................................................... 65
Qershor 2007

Faqe iv

5.5 T hyrat ........................................................................................................................................... 69


5.6 Regjistrimet n ditar ...................................................................................................................... 72
5.7 Libri i Prgjithshm i Llogarive ................................................................................................... 75

Qershor 2007

Faqe v

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Pjesa 1 - Konceptet dhe Parimet e


Kontabilitetit
1. Pasqyr e prgjithshme Qllimi dhe
Fusha e Manualit pr Kontabilitetin e
Konsoliduar t Kosovs Buxhetit t
1.1 Struktura e Manualit pr Kontabilitet
Ky Manual pr Kontabilitet sht zhvilluar me qllim t bashkimit dhe grumbullimit t t gjitha
informatave n nj vend, t cilat jan t nevojshme pr stafin e Ministris s Ekonomis dhe
Financave, Organizatat Buxhetore dhe Komunat pr t kryer prgjegjsit e tyre n lidhje me
ekzekutimin, mbajtjen e kontabilitet dhe raportimit n lidhje me Buxhetin e miratuar t
Konsoliduar t Kosovs. Ky manual ka pr qllim t jet i qndrueshm dhe i nnshtrohet
ndryshimeve dhe plotsimeve t rregullta.
Versioni korent i KFMIS te cilit ky manual i referohet eshte 4.7E.03.
Manuali pr Kontabilitet sht strukturuar n disa Vllime t dhna n vijim:
Vllimi 1

Konceptet, Parimet dhe Politikat e Kontabilitetit


Zbatimi i Kontabilitetit n SIMFK

Vllimi 2

Politikat dhe Procedurat pr Ekzekutimin e Buxhetit

Vllimi 3

Raportimi Financiar dhe Auditimi

1.2 Autoriteti, shprndarja dhe mirmbajtja e Manualit


Autoriteti pr lshimin dhe mirmbajtjen e ktij manuali i takon Drejtorit t Thesarit.
Menaxhert kan t drejt dhe pr detyr t japin sugjerime lidhur me ndryshimin e manualit,
mirpo nuk kan t drejtn e ushtrimit t ndryshimeve t tilla deri n miratimin e tyre nga
autoriteti prkats organizativ, me fjal t tjera Drejtori i Thesarit.
Manuali i kontabilitetit do t jet n dispozicion n kopje elektronike (pa mundsi redaktimi) dhe
n letr. Kopja elektronike e manualit mund t gjendet n faqen e Ministris s Ekonomis dhe
Financave n internet. Shfrytzuesit inkurajohen q n adresn e lartprmendur t shikojn pr
versionin e fundit t manualit. Gjithashtu, kshillohet q kopja e materialit n letr t jet n
dispozicion t shfrytzuesve n departamentet e tyre.
Departamenti i Thesarit do t postoj n faqe t internetit pjest e reja apo t azhurnuara t
manualit pas konsultimeve me dhe pas sigurimit t miratimit nga autoriteti prkats aprovues.
T gjitha ndryshimet n manualin e kontabilitetit duhet t jen me gjurm dhe t regjistrohen pr
fardo reference n t ardhmen.

1.3 Qllimi i Vllimit 1


Politikat e Kontabilitetit.

Konceptet,

Parimet

dhe

Synimi thelbsor i Vllimit 1 - Konceptet, Parimet dhe Politikat e Kontabilitetit sht q prmes
krijimi t Manualit pr Kontabilitet i cili do t prdoret nga qeveria e Kosov t ofroj njohuri
themelore nga kontabiliteti si dhe pr t ofruar lidhje me sistemin e kontabilitetit SIMFK

Qershor 2007

Page 1

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Ky manual do t prdoret nga t gjith prfaqsuesit, prfshir ktu stafin e posaangazhuar,


zyrtart dhe menaxhert nga t gjitha organizatat buxhetor duke prfshir ministrit, komunat
dhe agjencit qeveritare.
Duke pasur parasysh q Qeveria e Kosovs vepron n mnyr strikte sipas parimit t
kontabilitetit t bazuar n para t gatshme ather ky manual do t adresoj kt metod t
kontabilitetit. Megjithat do t prmendet edhe parimi akrual i kontabilitetit pasi q shum
subjekte t sektorit publik jan duke lvizur n at drejtim.
Qllimet kryesore t Vllimit 1 t ktij manuali jan:

Ofrimi i nj njohurie themelore n kontabilitet pr kontabilistt dhe jokontabilistt


qeveritar.

Zhvillimi i nj kuptimi t harmonizuar t koncepteve dhe parimeve t kontabilitetit;

Kombinimi i njohurive teorike n kontabilitet me zbatimin praktik t kontabilitetit n


sistemin SIMFK;

Prmirsimi i shfrytzimit t sistemit t Kontabilitetit SIMFK

Pr t ndihmuar n kuptimin dhe analizimin e informatave t kontabilitetit; dhe

Pr t shrbyer si material referues pr shfrytzim n t ardhmen nga t gjith punonjsit


qeveritar n Kosov.

1.3.1 Strukturat e Vllimit 1 t Manualit


Vllimi 1 i Manualit pr Kontabilitet ka strukturn si m posht:
1. Konceptet e Kontabilitetit (Vllimi 1, Pjesa 1);
N kt pjes paraqiten konceptet kryesore t kontabilitetit q zbatohen n kontabilitetin
e sektorit publik.
2. Parimet e Kontabilitetit (Vllimi 1, Pjesa 1);
N kt pjes paraqiten parimet kryesore t kontabilitetit q zbatohen n kontabilitetin e
sektorit publike dhe referencat ndaj sistemit SIMFK; dhe
3. SIMFK dhe Funksionimi i Librit t Prgjithshm (Vllimi 1, Pjesa 2)
N kt pjes paraqiten disa zbatime specifike t kontabilitetit n sistemin SIMFK.

Qershor 2007

Faqe 2

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

2. Konceptet e Kontabilitetit
M tutje n kt dokument jan t prfshira konceptet e kontabilitetit t dhna n vijim:

Parimet e Kontabilitetit t Pranuara n Prgjithsi (GAAP);

Periudha kontabl;

Evidencat kontabl

Elementet e kontabiliteti;

Ekuacioni i kontabiliteti; dhe

Parimi Akrual dhe parimi i bazuar n para t gatshme i kontabilitetit.

2.1 Parimet e Kontabilitetit t Pranuara n Prgjithsi


(GAAP)
GAAP sht nj grup i parimeve, standardeve dhe procedurave t prbashkta t kontabilitetit t
cilat prdoren nga organizatat pr kryerjen e transaksioneve kontabl dhe pr prpilimin e
pasqyrave financiare. GAAP sht nj kombinim i:

Mnyrave t pranuara bashkrisht pr regjistrimin dhe raportimin e informatave


kontabl; dhe

Standardeve autoritative (t prcaktuara nga bordet pr prpilimin e politikave shih


nenin 2.2 t Standardeve t Ndrkombtare t Kontabilitetit pr Sektorin Publik, pr
prshkrim t mtutjeshm t procesit t caktimit t standardeve pr sektorin publik).

GAAP sht nj udhzues thelbsor i menaxherve pr financa dhe kontabilitet si ndihm pr


marrjen e vendimeve pr mnyrn e regjistrimit t transaksioneve t organizats. GAAP jan
nj grup udhzimesh ose m saktsisht, nj grup qllimesh dhe konventash t cilat kan evoluuar
pr gjat kohs pr t qeverisur mnyrn e prgatitjes dhe prezantimit t pasqyrave financiare.
GAAP mbulon njohjen e t hyrave dhe shpenzimeve si dhe klasifikimin e zrave t bilancit t
gjendjes. Nga organizatat pritet q t'i prmbahen GAAP-ve gjat raportimit t t dhnave
financiare prmes pasqyrave financiare.
Pasi q GAAP sht i bazuar n parimet dhe udhzimet themelore t kontabilitetit, ne mund t
kuptojm m mir GAAP-t nse kuptojm parimet e tilla t kontabilitetit. N tabeln e dhn
m posht sht paraqitur lista e dhjet parimeve dhe udhzimeve kryesore t kontabilitetit me
shpjegim t shkurtr t secils.
Eksitojn dy parime t ndryshme t kontabilitetit parimi akrual dhe parimi i bazuar n para t
gatshme. GAAP-t jan zhvilluar pr t plotsuar krkesat e parimit akrual t kontabilitetit
prandaj parimi i kontabilitetit i bazuar n para t gatshme n shum raste nuk iu prmbahet atyre.
Dallimi kryesor ka t bj me t hyrat dhe shpenzimet t cilat n parimin e bazuar n para t
gatshme njihen si t tilla vetm kur t hyrat pranohen ose shpenzimet paguhen. Me kt
injorohet koncepti i t hyrave t krijuara por t cilat nuk jan pranuar dhe shpenzimet t cilat
kan ndodhur por nuk jan paguar. Nj dallim tjetr ky sht n trajtimin e pasurive kapitale.
Pasurit kapitale n parimin akrual t kontabilitetit zhvlersohen pr gjat kohzgjatjes s tyre,
ndrsa t njjtat n parimin e bazuar n para t gatshme paraqiten si shpenzim n momentin e
blerjes. Duhet t theksohet se Qeveria e Kosovs shfrytzon parimin e kontabilitetit t bazuar
n para t gatshme. Pasi q nj pjes e madhe e sektorit privat prdor parimin akrual t

Qershor 2007

Faqe 3

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

kontabilitetit, si dhe shum qeveri t cilat ose e prdorin ose jan duke lvizur n kt drejtim,
sht me rndsi q ky parim t prfshihen n kt manual deri n nj mas.
2.1.1 Parimet e kontabilitetit
1. Supozimi i Subjektit Ekonomik
Kontabilisti i mban t gjitha transaksionet e biznesit t organizats ndaras nga transaksionet
personale t pronarit. Organizata dhe pronari i saj pr arsye ligjore konsiderohen si nj subjekt,
ndrsa pr qllime t kontabilitetit konsiderohen si dy subjekte t veanta.
2. Supozimi i Njsis Monetare
Aktiviteti ekonomik matet n euro, kshtu q regjistrohen vetm transaksionet q mund t
shprehen n euro.
Pr shkak t ktij parimi themelor t kontabilitetit supozohet q fuqia blerse e euros nuk
ndryshon pr gjat kohs. Kshtu q, kontabilistt si rezultat injorojn ndikimin e inflacionit n
shumat e regjistruara. Pr shembull, eurot nga nj transaksion i vitit 1960 kombinohen (apo
paraqiten) me eurot nga nj transaksion i vitit 2007. Si prjashtim i ksaj sht rasti i nj
ekonomie q ka hiperinflacion. N nj mjedis t till sht me rndsi q pasqyra e pranimeve
dhe pagesave dhe pasqyrat financiare tjera t rideklarohen n kushte t njsis matse q sht n
datn e raportimit.
3. Supozimi i Periudhs Kohore
N kt parim t kontabilitetit supozohet q aktivitetet komplekse dhe ato q jan n vazhdim e
sipr mund t raportohen n intervale t shkurtra dhe t veanta kohore, si pr pes muaj q
prfundojn m 31 maj 2006, ose 5 jav q prfundojn m 1 maj 2007. Sa m i shkurtr t jet
intervali kohor aq m shum gjasa q kontabilisti t vlersoj shumat relevante pr at periudh.
Pr shembull, fatura e tatimit mbi pron pranohet m 15 dhjetor t secilit vit. N pasqyrn e t
ardhurave pr vitin q prfundon me 31 dhjetor 2007, shuma dihet, mirpo pr pasqyrn e t
ardhurave pr periudhn tremujore q prfundon m 31 mars 2007 shuma nuk dihet kshtu q
duhet t prdoren vlersimet.
Paraqitja e intervalit kohor (ose periudhs kohore) n kreun e secils pasqyr t t ardhurave,
pasqyr e t ekuitetit t aksionarve ose n pasqyrn e rrjedhs s paras sht e domosdoshme.
Etiketimi i njrs nga kto pasqyra financiare me 31 dhjetor nuk sht i mjaftueshm lexuesi
duhet t dij nse pasqyra mbulon vetm nj jav q prfundon m 31 dhjetor 2007, nj muaj q
prfundon m 31 dhjetor 2007, tre muaj q prfundojn m 31 dhjetor 2007 ose vitin q
prfundon m 31 dhjetor 2007. Kjo gjithashtu mund t paraqitet si Nga" dhe deri", pr
shembull 1 janar 2007 31 dhjetor 2007.
4. Parimi i kostos
Sipas pikpamjes s kontabilistit, termi "kosto" i referohet shums s harxhuar (para t gatshme
ose ekuivalent) me rastin e sigurimit t nj artikulli, pa varsisht nse blerja e till ka ndodhur
vitin e kaluar apo tridhjet vite m hert. Pr kt arsye, shumat e paraqitura n pasqyrat
financiare jan t dhna si shuma t kostos historike.
Zakonisht nj pasuri pas blerjes do t bartet sipas parimit akrual t kontabilitetit me koston e tij
minus zhvlersimi i akumuluar. Nj metod alternative sht rivlersimi i pasuris dhe bartja e
shums s vlersuar minus zhvlersimi i akumuluar nse ka.
Si sht thn m hert, Qeveria e Kosovs shfrytzon parimin e kontabilitetit t bazuar n para
t gatshme kshtu q n kt rast nuk vlen zhvlersimi i akumuluar dhe rivlersimi.

Qershor 2007

Faqe 4

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

5. Parimi i shpalosjes s plot


Nse disa informata jan t rndsishme pr nj investues ose huadhns i cili shfrytzon
pasqyrat financiare ather informata e till duhet t shpaloset n pasqyr ose n shnimet e
pasqyrs. Pr shkak t ktij parimi themelor t kontabilitetit n pasqyrat financiare bashkngjitn
faqe t shumta me fusnota".
Le t marrim si shembull nj organizat e cila sht prfshir n nj padi e cila mund t rezultoj
me kosto t larta gjyqsore pr t vepruar ndaj saj dhe/ose mund t paraqes organizatn para
kostove t mdha n rasti n lidhje me padin e till humbet. N rastin e prgatitjes s pasqyrave
financiare nuk qartsohet nse organizata sht n gjendje t mbroj vet ose nse ka mundsi q
ajo t humb rastin n lidhje me padin. Si rezultat i ktyre kushteve dhe pr arsye t parimit t
shpalosjes s plot, padia dhe implikacionet financiare n lidhje me at do t prshkruhen n
shnimet n lidhje me pasqyrat financiare, e t cilat zakonisht referohen si detyrime kontigjente.
Organizata si shnim t par pr pasqyrat financiare zakonisht i paraqet politikat e rndsishme
t kontabilitetit.
6. Parimi i vazhdueshmris
Sipas ktij parimi t kontabiliteti supozohet q organizata do t vazhdoj ekzistencn e vet pr
koh t mjaftueshme pr t arritur synimet dhe pr t kryer zotimet e saj, si dhe nuk do t
likuidohet n nj t ardhme t afrt. Nse organizata sht n gjendje financiare t till q
kontabilisti beson se nuk do t mund t vazhdoj tutje ather nga kontabilisti krkohet t
shpalos vlersimin e till.
Parimi i vazhdimsis i mundson organizats t shtyj afatin pr disa shpenzime t parapaguara
deri n periudhat e ardhshme kontabl.
7. Parimi i prkimit
Sipas ktij parimi t kontabilitetit krkohet q organizatat t prdorin parimin akrual t
kontabilitetit. Sipas ktij parimi, shpenzimet duhet t prkojn me t hyrat. Pr shembull, pagat e
punonjsve raportohen si shpenzim n javn kur punonjsit kan punuar e jo n javn kur
punonjsit jan paguar. Nse kompania bie dakord q punonjsve t saj m 15 janar 2006 t'iu jap
si bonus 1% t t hyrave nga viti 2005 ather kompania duhet q bonusin ta raportoj si
shpenzim n vitin 2005 dhe shumn e papaguar m 31 dhjetor 2005 ta raportoj si detyrim.
(Shpenzimet ndodhin n hap me shitjet).
Pasi q ne nuk mund t bjm matjen e prfitimeve ekonomike t ardhme nga gjrat si jan
reklamat (dhe si rrjedhim nuk mund t prputhim shpenzimet pr reklama me t hyrat prkatse
n t ardhmen) ather kontabilisti e regjistron shumn e shpenzimit pr reklam n periudhn
kur reklama emetohet.
Si sht thn m hert, Qeveria e Kosovs shfrytzon parimin e kontabilitetit t bazuar n para
t gatshme kshtu q n kt rast nuk vlen parimi i prkimit.
8. Parimi i njohjes t t hyrave
Sipas parimit akrual t kontabilitetit (n krahasim me parimin e kontabilitetit t bazuar n para t
gatshme), t hyrat njihen si t tilla n momentin e shitjes s produktit apo kryerjes s shrbimit
pavarsisht nga koha e pranimit t parave. Sipas ktij parimi themelor t kontabilitetit, nj
organizat mund t fitoj dhe raportoj 20.000 t hyra n muajin e par t veprimit mirpo n
at muaj t mos pranoj asnj shum t parave t gatshme.
Pr shembull, nse ABC Consulting" e kryen shrbimin me mimin paraprakisht t rn dakord
n shum prej 1.000 ather ABC-ja duhet q 1.000 ti njoh si t hyra menjher pas
Qershor 2007

Faqe 5

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

prfundimit t puns - pavarsisht nse klienti i paguan 1.000 menjher apo pas tridhjet
ditsh. Mos przieni t hyrat me pranimin e parave t gatshme.
Si sht thn m hert, Qeveria e Kosovs shfrytzon parimin e kontabilitetit t bazuar n para
t gatshme kshtu q n kt rast nuk vlen parimi i njohjes t t hyrave.
9. Materialiteti
Sipas ktij parimi ose udhzimi themelor t kontabilitetit, kontabilisti mund t lejohet q t
shkel nj parim tjetr t kontabilitetit nse shkelja e till paraqet shum t parndsishme. Pr t
vendosur se a sht shuma e parndsishme ose jomateriale duhet t prdoret gjykimi
profesional.
Nj shembull i nj artikulli q qartas sht jomaterial sht blerja e nj shtypsi 150 euro nga nj
organizat multimilionshe me fitueshmri t lart. Pasi q shtypsi do t prdoret pr pes vite
ather sipas parimit t prkimit kontabilisti duhet q ta koston e till ta raportoj si shpenzim pr
nj periudh pes vjeare. Udhzimi n lidhje me materialitetin i lejon organizats q t shkel
parimin e prkimit dhe q n vitin e blerjes ta raportoj trsisht si shpenzim koston prej 150
eurosh. Arsyetimi pr nj gj t till sht q askush nuk do t konsideronte si orientuese
raportimin si shpenzim t 150 eurove n vitin e par ne vend t raportimit t nj shume prej 30
euro si shpenzim prgjat 5 viteve t shfrytzimit.
Pr shkak t materialitetit, n pasqyrat financiare zakonisht paraqiten shuma t cilat jan t
prafrta me njshe, mijshe ose milionshe varsisht prej madhsis s organizats.
10. Konzervatizmi
Nse shfaqet situata kur pr nj artikull ekzistojn dy mnyra t pranueshme ather kontabilisti
sipas ktij parimi duhet q t zgjedh mnyrn e cila si rezultat ka m pak t hyra neto dhe/ose m
pak shuma t pasurive. Konservatizmi ndihmon kontabilistit t zgjidh nyjen". Mirpo, nuk e
drejton kontabilistin t jet konzervativ. Nga kontabilistt pritet t jen t paanshm dhe
objektiv.
Konservatizmi si parim themelor i kontabilitetit i lejon kontabilistt t parashikojn ose t
shpalosin humbjet, mirpo nuk lejon veprime t ngjashme pr t ardhurat. Pr shembull,
humbjet e mundshme nga padit gjyqsore do t raportohen si detyrimet kontingjente n
shnimet e pasqyrave financiare, mirpo nuk do t raportohen fitimet e mundshme. Gjithashtu,
kontabilisti mund t shkruaj stoqet me nj shum q sht m e ult se kostoja fillestare, mirpo
nuk mund t shkruaj stoqet me nj shum q sht m e lart se kostoja fillestare.
2.1.2 Standardet Ndrkombtare t Kontabilitetit pr Sektorin
Publik
Organi i autorizuar pr caktimin e standardeve pr sektorin publik sht Federatat
Ndrkombtare e Kontabilistve Bordi pr Standardet Ndrkombtare t Kontabilitetit pr
Sektorin Publik.
Si sht prcaktuar n akti themelues t saj, misioni i Federats Ndrkombtare t
Kontabilistve (IFAC) sht t shrbej pr t mirn publike, IFAC do t vazhdoj t prforcoj
n tr botn profesionin e kontabilitetit dhe t kontribuoj n zhvillimin e ekonomie t forta
ndrkombtare prmes krijimin dhe promovimit t ndjekjes s standardeve profesionale t
kualitetit t lart, duke zgjeruar m tutje konvergjencn e standardeve t tilla dhe duke folur pr
shtjet e interesit publik ku prvoja profesionale sht m se relevante. Bordi i IFAC-ut pr
prmbushjen e misionit ka themeluar Bordin e Standardeve Ndrkombtare t Kontabilitetit pr
Sektorin Publik (BSNKSP) pr zhvillimin e standardeve t kualitetit t lart t kontabilitetit q t

Qershor 2007

Faqe 6

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

shfrytzohen nga subjektet publike n tr botn pr prgatitjen e pasqyrave financiare pr


qllime t prgjithshme. Ktu termi sektori publik nnkupton qeverit kombtare, qeverit
rajonale (p.sh. shtetrore, krahinore, territoriale), qeverit vendore (p.sh., komuna, qyteti) dhe
subjektet prkatse qeveritare (p.sh. agjencit, bordet, komisionet dhe ndrmarrjet).
BSNKSP ka prpiluar dhe botuar Manualin e Shpalljeve n lidhje me Kontabilitetin e Sektorit
Publik. N kt manual kryesisht adresohen standardet t cilat vlejn pr raportimin financiar
sipas parimit akrual t kontabilitetit mirpo gjithashtu ofron edhe standarde q vlejn pr
raportime financiare sipas parimit t kontabilitetit t bazuar n para t gatshme, i cili prdoret nga
Qeveria e Kosovs. N kt manual mund t qaseni prmes faqes s internetit:
http://www.ifac.org/Store/Category.tmpl?Category=Public%20Sector%20Accounting

2.2 Periudha kontabl


Periudha kontabl mbulon periudhn kohore pr t ciln prgatiten pasqyrat financiare. Sipas
pikpamjes s kontabilitetit, nj vit fiskal i fardo organizate sht fardo periudhe 12 mujore.
Qeveria e Kosovs e prdor vitin kalendarik si vit fiskal (1 janar 31 dhjetor). Viti fiskal n
qeveri t tjera n bot fillon n muaj t ndryshm, pr shembull n SHBA m 1 tetor, n Kanada
m 1 prill, etj.

2.3 Evidencat kontabl


Mnyrat pr t njohur q nj shpenzim ka ndodhur ose nj e hyr sht pranuar prfshijn
faturat, urdhrat pr blerje, faturat e furnizuesve, dftesa e parave t gatshme, kopjet e depozits,
eqet, pasqyrat bankare, etj. Kto dokumente prkrahse iniciojn procesin e regjistrimit t
transaksioneve n librat primar t llogarive.
Librat primar t llogarive njihen si ditar.
aktivitetet ditore financiare.

N ditar paraqiten dhe prmblidhen t gjitha

Libri i parave t gatshme - sht libri kryesor pr regjistrim. Regjistri i parave t


gatshme n shum organizata prbhet nga dy regjistra t veant, Regjistri i Pagesave n Para t
gatshme (ku evidentohen t gjitha pagesat) dhe Regjistri i Pranimeve n para t gatshme (ku
evidentohen gjith depozitat)
Regjistri i Pranimeve n Para t gatshme Ktu evidentohen t gjitha t
hyrat dhe pranimet e parave t gatshme.
Regjistri i Pagesave n Para t gatshme Ktu evidentohen t gjitha blerjet
dhe faturat e shpenzimeve.
Ditari i prgjithshm sht nj evidenc e rregullimeve q bhen n llogarit e librit t
prgjithshm.
Libri i Prgjithshm i Llogarive - Libri i Prgjithshm i Llogarive sht libri kryesor
i llogarive i cili prmban t gjitha llogarit financiare t nj organizate (prfshir ktu llogarit e
kontrollit, p.sh. llogaria e parave t gatshme, llogarit e arktueshme dhe llogarit e pagueshme).
Pas mbledhjes s librave primar t llogarive (zakonisht pr do transaksion), ato postohen n
Librin e Prgjithshm t Llogarive.
Nnllogarit e librit t prgjithshm Nnllogarit e librit t prgjithshm
njihen si llogari kontrolli. Kto jan llogari t veanta brenda Librit t Prgjithshm t Llogarive
pr t cilat nevojiten informata shtes. Nnllogarit e librit t prgjithshm t dhna m posht
jan vetm disa nga ato q mund t gjenden n fardo libri t prgjithshm t llogarive:

Qershor 2007

Faqe 7

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Avanset pr Udhtime Kjo sht nj evidenc e cila mban gjurmn t e t gjitha


punonjsve q i kan borxh organizats para t cilat rezultojn nga avanset pr udhtime
t dhna pr udhtime n lidhje me biznesin. Shuma e ksaj nnllogarie t librit t
prgjithshm (punonjsit) duhet t jet e barabart me llogarin e kontrollit t quajtur
Avanset pr Udhtime.
Nnllogarit e librit t prgjithshm t dhna m posht prdoren vetm nga organizatat
q shfrytzojn parimin akrual t kontabilitetit:
Libri i llogarive t arktueshme Prdoret vetm n parimin akrual t
kontabilitetit dhe sht nj evidenc kontabl e cila mban gjurmt e t gjith
konsumatorve t cilt i kan borxh organizats. Shuma e ksaj nnllogarie t librit t
prgjithshm (konsumatort) duhet t jet e barabart me llogarin e kontrollit t t
arktueshmeve.
Libri i llogarive t pagueshme Prdoret vetm n parimin akrual t
kontabilitetit dhe sht nj evidenc kontabl e cila mban gjurmt e t gjith
konsumatorve t cilve organizata ju ka borxh. Shuma e ksaj nnllogarie t librit t
prgjithshm (vendort) duhet t jet e barabart me llogarin e kontrollit t t
pagueshmeve.
N pasqyrat financiare prfshihen bilanci i gjendjes, pasqyra e t ardhurave, pasqyra e rrjedhs s
parave t gatshme dhe pasqyra e rrjedhs s fondeve.

2.4 Elementet e kontabilitetit


Elementet e kontabilitetit jan t prkufizuara si:

Pasurit (kryesisht pr parimin akrual t kontabilitetit)

Detyrimet (kryesisht pr parimin akrual t kontabilitetit)

Teprica/Mungesa (Ekuiteti) (kryesisht pr parimin akrual t kontabilitetit)

T hyrat

Shpenzimet

2.4.1 Pasurit
Prkufizimi i pasurive sipas SNKSP:
Resurse t kontrolluara nga nj subjekt si rezultat i ngjarjeve t kaluara dhe nga t cilat prfitimet e ardhshme
ekonomike pritet t rrjedhin n subjekt.
Me fjal t tjera, pasurit jan resurse ekonomike t organizats nga t cilat pritet q n t
ardhmen t sjellin prfitime pr organizatn. Pasurit jan t ndara n kto kategori:

Pasuri fikse

Pasuri kurente

Pasuri tjera

Pasurit fikse
Gjithashtu referohen si PIP (paluajtshmrit, impiantet dhe pajisjet), ose pasuri t prekshme t
cilat blihen pr shfrytzim t vazhdueshm dhe afatgjat pr sigurimin e t hyrave n organizat.
N kt grup prfshihen toka, ndrtesa, makinerit, mobiliet, veglat dhe disa burime tjera t

Qershor 2007

Faqe 8

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

mdha, p.sh. pyjet dhe mineralet. Kto pasuri shlyhen ndaj t hyrave gjat kohzgjatjes s tyre
duke kalkuluar shpenzimet e zhvlersimit (me prjashtim t toks).
Zhvlersimi i akumuluar paraqiten n ann tjetr t bilancit t gjendjes ose n shnimet
shoqruese.
N kontabilitetin menaxherial kto quhen pasuri kapitale.
Pasurit kurente
Pasurit kurente jan parat e gatshme dhe pasurit tjera t cilat mund t shndrrohen n para, t
shiten ose t konsumohen gjat vitit ose gjat ciklit t funksionimit. Kto pasuri qarkullojn
vazhdimisht n organizat gjat aktiviteteve t zakonshme t saj. Ekzistojn 5 zra kryesor q
prfshihen n pasurit kurrente:
Paraja e gatshme sht pasuria kurente m likuide, e cila prfshin valutn,
llogarit e depozitit dhe instrumentet e negociueshme (p.sh. eqet, draftet bankare).
Investimet afatshkurtra prfshijn letrat me vler q blihen dhe mbahen pr t'i
shitur n nj t ardhme t afrt pr t gjeneruar t ardhura nga diferencat afatshkurtra n
mim (letra me vler t tregtueshme).
T arktueshmet prdoren vetm n parimin akrual t kontabilitetit dhe zakonisht
raportohen si zbritje neto pr llogarit e paarktueshme.
Stoqet tregtimi i ktyre pasurive sht aktivitet i zakonshm i nj organizate. Vlera e
stoqeve e cila raportohet n bilancin e gjendjes sht zakonisht kostoja historie ose vlera
reale e tregut, cilado q t jet m e ult. Kjo njihet si rregulla "cilado q t jet m e ult
kostoja ose vlera e tregut".
Shpenzimet e parapaguara kto jan shpenzime t cilat paguhen n t gatshme
dhe evidentohen si pasuri para se t shfrytzohen ose konsumohen (shembull tipik sht
polica e sigurimit e cila blihet paraprakisht pr nj periudh njvjetore ose m gjat). Shih
gjithashtu regjistrimet pr rregullime.
Shprehja pasurit neto kurente (gjithashtu quhen si kapital punues) prdoret shpesh dhe
nnkupton totalin e pasurive kurente minus totalin e detyrimeve kurente.
Investimet afatgjata shpesh quhen thjesht si investime. Investimet afatgjata
mbahen pr disa vite dhe nuk shiten apo tjetrsohet n t ardhmen e afrt.
Ky grup zakonisht prbhet nga katr lloj investimesh:

Investimet n letra me vler, si jan obligacionet, aksionet e zakonshme ose bono


afatgjate.

Investimet n pasuirt fikse t cilat nuk shfrytzohen pr veprimtari (p.sh., toka q


mbahet pr shitjes).

Investimet n fonde t veanta (p.sh. fondet zhytse ose fondet pensionale).

Investimet n organizatat dytsore ose t ndrvarura.

Si investime afatgjata mund t trajtohen edhe format e ndryshme t sigurimeve.


Pasurit tjera
Pasurit tjera prshijn disa pasuri, e ndr m t shpeshtat jan:

Shpenzimet afatgjata t parapaguara;

Qershor 2007

Faqe 9

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

T arktueshmet afatgjata;

Pasurit e paprekshme (pr shembull fama e mir); dhe

Prona e mbajtur pr shitje

2.4.2 Detyrimet
Prkufizimi i detyrimeve sipas SNKSP:
Obligim i tanishm i subjektit i cili del prej ngjarjeve t kaluara, prcaktimi prfundimtar i t cilit pritet t
rezultoj n nj rrjedh dalse t burimeve t subjektit duke trupzuar dobit ekonomike ose potencialin shrbyes.
N kontabilitetin financiar, detyrimi prkufizohet si nj obligim i subjektit i cili del prej ngjarjeve
apo transaksioneve t kaluara, prcaktimi prfundimtar i t cilit pritet t rezultoj me transferimin
ose shfrytzimin e pasurive, dhnien e shrbimeve ose fardo nxjerrje t prfitimeve ekonomike
n t ardhm.
Detyrimet n kontabilitetin financiar nuk kan nevoj t jen ligjrisht t zbaatueshme, por mund
t bazohen n obligimet e paanshme ose obligimet konstruktive.
Detyrimet klasifikohen si m posht:

Detyrimet kurente
Detyrimet afatgjata
Detyrimet tjera.

Detyrimet kurente
Detyrimet e ktilla pritet q t likuidohen apo shlyhen brenda vitit. Zakonisht n kto detyrime
hyjn pagesat si jan pagat, llogarit, tatimet dhe llogarit e pagueshme, t hyrat e pafituara n
rast t rregullimit t regjistrimeve, pjes t obligacioneve afatgjata t cilat duhet t paguhen n vit,
obligimet afatshkurtra (p.sh. nga blerjet e pajisjeve) e t tjera..
Detyrimet afatgjata
Detyrimet e ktilla nuk pritet t likuidohen apo shlyhen brenda nj viti. Zakonisht n kto
detyrime bjn pjes obligacionet afatgjata, bono t pagueshme, qirat afatgjata, obligimet
pensionale dhe garancit afatgjate pr produkte.
Detyrimet tjera
N detyrimet tjera bjn pjes detyrime t vogla dhe relativisht t parndsishme. Organizatat pr
qllime t raportimit financiar zakonisht i kombinojn detyrimet e vogla n kt kategori se sa t
paraqesin secilin detyrim nj nga nj..
Qeveria e Kosovs vepron n parimin e bazuar n para t gatashme prandaj termi detyrim ka nj
kuptim shum t kufiziuar si sht dhn n vijim. Detyrimet prfaqsojn burimin e t gjitha
zotrimeve n para t gatshme t organizats buxhetore. Organizatat buxhetore mund t
shfrytzojn zotrimet n para t gatshme pr t kryer aktivitetet te tyre sipas Ligjeve dhe
Rregulloreve. Megjithat, pjesa e pashpenzuar e pasurive konsiderohet si detyrim. Nse
organizata buxhetore nuk i shpenzon pasurit q i ka n dispozicion brenda afatit t prcaktuar
ather ajo duhet q mjetet e pashpenzuara ti kthej n pajtim me Ligjet, Rregullat Financiare ose
Memorandumet e Mirkuptimit pr krijimin e ktyre fondeve.
Detyrimet e evidentuara n bilancin e gjendjes prfshijn huat, llogarit e pagueshme, hipotekat,
t hyrat e shtyra dhe shpenzimet e prllogaritura.

Qershor 2007

Faqe 10

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

2.4.3 Suficiti/Deficiti (Ekuiteti)


Prkufizimi i equitetit sipas SNKSP:
Interesi i mbetur n pasurit e subjektit pas zbritjes s t gjitha detyrimeve.
Pronsia n kontabilitet prshkruhet me termin ekuiteti, prandaj si rrjedhim ekuiteti sht i
barabart me pasurit minus detyrimet. Me fjal t tjera, ekuiteti sht vlera neto e organizats
pas shlyerjes t t gjitha detyrimeve nga organizata. Qeverit e njohin kt si Suficit apo Deficit.
2.4.4 T hyrat
Prkufizimi i t hyrave sipas SNKSP:
Bruto rrjedha brenda e dobive ekonomike ose potencialit shrbyes gjat periudhs s raportimit kur kto rrjedha
brenda rezultojn me rritje t pasurive neto/ekuitetit, pr ndryhsim nga rritjet e lidhura me kontributet nga
pronart.
T hyrat jan t gjitha parat t cilat gjenerohen nga organizata gjat periudhs. T ardhurat neto
jan ato q mbesin pas zbritjes s shpenzimeve.
Dy burime t t hyrave jan si m posht:

Shitjet n para t gatshme; dhe


Shitjet me afat t arktueshmet.

T arktueshmet nuk raportohen nse shfrytzohet parimi i kontabilitetit i bazuar n para t


gatshme pasi q nuk ka bilanc t gjendjes. Si rrjedhim kto nuk prfshihen n t hyrat. Shitjet
pr parimin e kontabilitetit bazuar n para t gatshme jan t gjitha shitjet n para t gatshme t
bra gjat periudhs si dhe parat e pranuara pr shitjet q jan br nga periudhat paraprake.
N parimin akrual t kontabilitetit, t hyrat realizohen n momenin kur pasurit e pranuara jan
t konvertueshme n shuma t njohura t parave ose n krkesa pr para t gatshme. T hyrat
realizohen n momenin kur subjekti i kryen detyrat e tij pr t cilat ka t drejt kompensimi.
Ekzistojn shum transaksione t ktij lloji:
1.

T hyrat nga doganat

2.

T hyrat nga tatimet

3.

T hyrat nga interesi

4.

T hyrat nga gjobat, licencat, tarifat, etj

5.

T hyrat nga shitja e stoqeve njihen si t tilla n datn e shitjes (e q zakonisht


interpretohet si data e drgimit).

6.

T hyrat nga dhnia e shrbimeve njihen me rastin e dhnies s shrbimeve dhe pr t


njjtat mund t lshohet fatura

7.

T hyrat nga lejet pr shfrytzimin e pasurive t organizats (p.sh. interesi pr shfrytzimin


e parave, qiraja pr pasurit fikse, dhe tarifat pr shfrytzimin e pasurive t paprekshme) t
cilat njihen me kalimin e kohs ose gjat shfrytzimit t pasurive.

8.

T hyrat nga shitja e nj pasurie t ndryshme nga stoqet njihen n momentin e shitjes

2.4.5 Shpenzimet
Prkufizimi i shpenzimeve sipas SNKSP:

Qershor 2007

Faqe 11

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Zvoglimi i dobive ekonomike ose potencialit shrbyes gjat periudhs kontabl n form t rrjedhave dalse ose
zbrazjeve t pasurive ose si paraqitje e detyrimeve t cilat rezultojn me zvoglim t pasurive neto/ekuitetit, t
ndryshme prej atyre t cilat ndrlidhen me shprndarje pr pronart.
N aspektin e kontabilitetit, shpenzimi sht nj term i prgjithshm pr pagesat q bhen pr
mallrat ose shrbimet e pranuara nga nj organizat ose individ.. Shpenzimet e organizats jan
kostoja e biznesit.
N vijim jepen disa shembuj t llojeve t kostos t cilat jan t lejuara t jen si lloje t
legjitimuara t shpenzimeve t organizats:
1.

Pagat dhe mditjet;

2.

mallrat dhe shrbimet;

3.

shpenzimet kapitale;

4.

grantet;

5.

qirat;

6.

shrbimet komunale (komunalit), etj.

Shpenzimi i organizats zbritet n llogarit tuaja n periudhn n t cilin shpenzimi ka ndodhur


edhe pse parat duhet t paguhen m von. Mbani n mend q shpenzimet mund t trajtohen n
mnyra t ndryshme.

2.5 Ekuacioni i Kontabilitetit


Dokumentet pr pozitn financiare t organizats prmbajn lista t pasurive dhe detyrimeve t
saj. Relacioni ndrmjet pasurive dhe detyrimeve mund t prmblidhet me ekuacionin e dhn n
vijim:
Pasurit = Detyrimet + Ekuiteti (Suficiti/Deficiti)
N pjesn 2.4 jan t prkufizuara dhe t prshkuara pasurit, detyrimet dhe ekuiteti.
Nj rritje (ose zvoglim) n totalin e pasurive shoqrohet me nj rritje (ose zvoglim) t
barabart n detyrime ose ekuitet.

2.6 Parimi akrual n krahasim me parimin n para t


gatshme t kontabilitetit
Prkufizimi i parimit akrual t kontabilitetit sipas SNKSP:
Parim i kontabilitetit sipas s cilit transaksionet dhe ngjarjet tjera njihen kur ato ndodhin (e jo vetm kur parat
e gatshme apo ekuivalentt arktohen apo paguhen). Prandaj, transaksionet dhe ngjarjet evidentohen n evidencat
kontabl dhe raportohen n pasqyra financiare pr periudha t cilave u takojn. Elementet t cilat njihen sipas
parimit akrual t kontabilitetit jan: pasurit, detyrimet, pasurit neto/ekuiteti, t hyrat dhe shpenzimet.
Prandaj, sipas parimit akrual t kontabilitetit:

t ardhurat n prgjithsi raportohen n vitin fiskal ku jan fituar, pavarsisht kohs s


pagess, si dhe shpenzimet njihen n vitin fiskal kur kan ndodhur pavarsisht kohn e
pagess s shpenzimeve t tilla.

Sipas parimit t kontabilitetit bazuar n para t gatshme;

t ardhurat n prgjithsi raportohen n vitin fiskal kur jan pranuar dhe shpenzimet
zbriten n vitin fiskal kur jan paguar.

Qershor 2007

Faqe 12

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

T gjitha organizatat duhet t zgjedhin njrn prej metodave t kontabilitetit t prshkuara m


lart.
sht i rndsishm kuptimi i bazs s dy metodave kryesore pr mbajtjen e gjurmve apo
gjurmimin e t ardhurave dhe shpenzimeve t organizats: metoda e parave t gatshme dhe
metoda akruale. Shkurt, kto metoda dallojn vetm sa i prket kohs kur transaksionet,
prfshir ktu shitjet dhe blerjet, kreditohen ose debitohen n llogari. Parimi i bazuar n para t
gatshme sht shum m i thjesht mirpo pasqyrat financiare t nxjerra me kt parim mund t
jen shum orientuese n kuptim afatshkurtr. Metoda akruale sht metod kontabiliteti q
prdoret m shum n sektorin privat ndrsa sektori publik tradicionalisht ka prdor metodn e
parave t gatshme, megjithat sipas trendve t tanishm ekziston nj lvizje drejt parimit akrual
t kontabilitetit.
(Shnim: Disa organizata prdorin nj parim t modifikuar t bazuar n para t gatshme e cila
sht nj metod hibride ku kombinohen tipare t parimit t parave t gatshme dhe parimit
akrual. Modifikimet e parimit t kontabilitetit t bazuara n para t gatshme prfshijn
kapitalizimin e pasurive. Bilanci i gjendjes i prgatitur n kt mnyr prfshin pasurit afatgjata
dhe zhvlersimin e akumuluar. Shpenzimi i zhvlersimit raportohet n pasqyrn e t ardhurave.
Pasqyrat financiare t bazuara n parimin e modifikuar t parave t gatshme kan pr qllim q
shfrytzuesve t'ju jepen m shum informata se sa q zakonisht ofrohen prmes pasqyrave t
bazuara n parimin e parave t gatshme ndrsa n ann tjetr duke iu shmangur kompleksitetit t
zbatimit t plot t SNKSP).
Ilustrimi i dallimit ndrmjet parimit akrual dhe parimit t bazuar
n para t gatshme t kontabilitetit
N shembullin n vijim jan t dhna rezultatet e nj organizate t vogl q nj numri klientsh i
ofron shrbime pr dizajnimin e faqeve t internetit dhe e cila prdor parimin e kontabilitetit t
bazuar n para t gatshme. Organizata e marr si shembull prdor tabeln n vijim pr t
prcjellur pranimet dhe pagesat n para t gatshme t biznesit. Kjo lloj tabele prdoret shum
shpesh pr bizneset e vogla. Libri i eqeve sht i hijzuar me t gjelbr (shtyllat A deri n F),
ku shkruhet data, pala, numri i ekut, shuma e ekut, shuma e depozitit dhe bilanci i parave t
gatshme q rezulton nga kto. Depozitat shtrihen n shtylln e t hyrave (e hijzuar me ngjyr t
kuqrreme shtylla G) ndrsa eqet shprndahen n shtyllat e shpenzimit prkats (t hijzuara
me t verdh shtyllat nga H deri n L). Vni re q totali i parave t gatshme n dor (ark)
gjat muajit sht rritur pr 15.732,70 eruo (nga 7.911,12 deri 23.643,00).

Qershor 2007

Faqe 13

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Informatat nga kjo tabel jan prdorur pr prpilimin e pasqyrs t t ardhurave e dhn n
vijim pr dhjetor 20X5 sipas parimit t bazuar n para t gatshme. Rritja n para t gatshme e
cila sht e qart n tabel, ktu sht pasqyruar si t ardhura sipas parimit t parave t
gatshme:
Organizata
Pasqyra e t ardhurave sipas par. t baz. n para t gatshme
Pr muajin q prfundon m 30 prill 20X5
T hyrat:
Shrbimet pr konsumator
25,833.68
Shpenzimet:
Pagat
Furnizimet
Qiraja
Serveri
Administrat

5,078.76
653.47
300.00
1,915.21
2,153.54
Totali i shpenzimeve
T ardhurat e bazuara n para t gatshme

10,100.98
15,732.70

Organizats son i sht drejtuar nj kompani tjetr m e madhe pr hosting dhe dizjanim t
faqeve t internetit. Ata kan ofruar q t blejn biznesin ton me nj mim t barabart me
100 her" t ardhurat neto mujore t biznesit t prcaktuara sipas parimeve t kontabilitetit t
pranuara n prgjithsi. Nj firm kontabiliteti sht angazhuar pr riprpilimin e pasqyrs t t
ardhurave pr muajin prill sipas parimit akrual. N procesin e prgatitjes t pasqyrs t t
ardhurave duke u bazuar n GAAP jan mbledhur informatat e dhna n vijim:

T hyrat
o Depozita prej 9.000 e dats 7 prill sht pranuar si parapageim pr punn e cila
do t bhet n muajt prill, maj dhe qershor.

Qershor 2007

Faqe 14

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

o Depozita prej 11.788,45 e dats 20 prill ka qen nj arktim pr t


arktueshmn pr t ciln puna sht kryer gjat muajit janar dhe shkurt.
o Gjat muajit prill jan kryer dhe jan fatuaruar shrbime n vler prej 2.000,
mirpo t njjtat nuk jan arktuar.

Shpenzimet
o Lista e pagave 700 jan paguar m 3 prill n lidhje me 650 n muajin
paraprak. N fund t prillit jan prllogaritur 350 mirpo nuk jan paguar.
o Furnizimet Shumat e paguara korrespondojn me shumat e prdorura.
o Qiraja Shumat e paguara korrespondojn me shumat e prdorura.
o Serveri Pagesa prej 1.416,22 e dats 15 prill n lidhje me 500 pr shfrytzimin
n muajin paraprak.
o Administrata N fund t prillit jan prllogaritur 600 shtes mirpo nuk jan
paguar.

Firma e kontabilitetit ka prgatitur pasqyrn e t ardhurave t dhn n vijim sipas parimit akrual,
is dhe llogaritjet koresponduese si mbshtetje pr shumat e dhna n pasqyr:
Organizata
Pasqyra e t ardhurave sipas parimit akrual
Pr muajin q prfundon m 30 prill 20X5
T hyrat:
a

Shrbimet pr konsumator

Shpenzimet:
Pagat
4,778.76
Furnizimet
653.47
Qiraja
300.00
c
Serveri
1,415.21
Administrat
2,753.54
d
Totali i shpenzimeve
T ardhurat sipas parimit akrual

10,045.23

Qershor 2007

9,900.98
144.25

Faqe 15

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Ne baze te versionit Para te Gatshme


Zbresim: Pagesa e bere avanc
Shtojme: Pjesen e pageses avanc te perfituar
Zbresim: Mbledhjet e debitoreve te meparshem
Shtojme: Sherbimet e pafaturuara
a. Te hyrat me Versionin akrual

25,833.68
( 9,000.00)
3,000.00
( 11,788.45)
2,000.00
10,045.23

Ne baze te versionit Para te gatshme


Zbresim: Pagesat nga muaji i kaluar
Shtojme: Rrogat e akumuluara ne fund te muajit
b. Rrogat me Versionin akrual

5,078.76
( 650.00)
350.00
4,778.76

Ne baze te Versionit Para te Gatshme


Zbresim: Pagesat per muajin e kaluar
c. Shpenzimet per serverin me version akrual

1,915.21
( 500.00)
1,415.21

Ne baze te versionit para te gatshme


Shtojme: Kosto administrative te akumuluara
d. Kostot administrative me versionin akrual

2,153.54
600.00
2,753.54

Edhe pse organizata jon fillimisht ka qen shum e interesuar n ofert, ata jan zhgnjyer me t
ardhurat neto q kan rezultuar sipas parimit akrual, kshtu q kan vendosur t refuzojn
marrveshjen. N kt ilustrim theksohen dallimet e rndsishme ndrmjet parimit akrual dhe
parimit t bazuar n parat e gatshme. Pasqyrat sipas parimit n para t gatshme ndikohen n
mas t madhe nga koha e pranimit dhe pagesave dhe mund t ket pasqyra periodike t cilat pr
periudhn n fjal nuk reflektojn aktivitetin real ekonomik.. Parimi akrual kryen pun m mir
n pasqyrimin e rezultateve t aktiviteteve gjat secils periudh kohore. Prandaj sht shum e
rndsishme q t kuptohen konceptet e njohjes t t hyrave dhe shpenzimeve q u shtjelluan n
fillim t ktij kapitulli, s bashku me shnimet harmonizuese rregulluese t cilat mund t
nevojiten n seciln periudh kontabl.

Qershor 2007

Faqe 16

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

3. Parimet e kontabilitetit
M tutje n dokument jan t mbuluara parimet e kontabilitetit t dhna n vijim:
1.

Sistem kontabiliteti me regjistrime t dyfishta

2.

Ditart

3.

Libri i Prgjithshm i Llogarive

4.

Bilanci verifikues

5.

Pasqyrat financiare

6.

Skema e llogarive

7.

Nnllogarit e librit t prgjithshm dhe regjistrat

8.

Peti kesh

9.

Barazimet Bankare

10.

Pasurit Qeveritare

Nse sht relevante ather do ti referohemi sistemit SIMFK, (SIMFK dhe Funksionimi i
Librit t Prgjithshm, Vllimi 1, Pjesa 2"). N kt mnyr mund t vreni se si prkthehet
teoria e parimeve t kontabilitetit n shnimet q aktualisht prdoren pr sistemin financiar q
prdoret nga Qeveria e Kosovs. Referencat q i bhet sistemit SIMFK jan fjali me shkronja t
kuqe dhe kursive.

3.1 Sistem kontabiliteti me regjistrime t dyfishta


sht thelbsore q organizata t zhvilloj nj sistem t qndrueshm t kontabilitetit pr kapjen
dhe prmbledhjen e t dhnave voluminoze t transaksioneve. Sistemi duhet t jet i
mjaftueshm q t furnizoj pasqyrat financiare dhe t jet n gjendje t mbaj dokumente t
rigjenerueshme pr secilin transaksion. Me fjal tjera, duhet t ekzistojn disa procese pr
evidentimin e transaksioneve. Ndrsa n prgjithsi, sistemi i kontabilitetit duhet t jet nj
ssitem ku transaksionet dhe ngjarjet prpunohen n mnyr t besueshme dhe prmblidhen n
pasqyra dhe raporte t dobishme financiare. Pavarsisht nse sistemi sht manual apo
automatik, thelbi i tij do t prmbaj kto vegla themelore t prpunimit: llogarit, debitet dhe
kreditet, ditart dhe librin e prgjithshm t kompanis. N kt pjes do t jepet nj pasqyr e
ktyre veglave dhe e strukturs s prgjithshme t nj sistemi tipik t kontabilitetit.
3.1.1 Llogarit
Evidencat q mbahen pr seciln pasuri, detyrim, suficit/deficit (ekuitet), t hyra dhe shpenzime
njihen si llogari. Me fjal t tjera, organizata mban nj llogari pr parat e gatshme, nj llogari
tjetr pr stoqet, e kshtu me radh pr secilin element t pasqyrave financiare. Thuhet q t
gjitha llogarit bashkrisht prbjn librin e prgjithshm t llogarive t organizats. N sistem
manual ju mund t shihni q libri i prgjithshm nuk sht asgj tjetr m shum se nj fletore
shnimesh, ku secila llogari ka nga nj faqe. Prandaj, ju mund t shfletoni fletoren dhe t shikoni
hyrjet dhe daljet pr seciln llogari, si dhe bilancet ekzistuese. Nj llogari nuk mund t jet me e
komplikuar se llogaria e dhn n vijim:

Qershor 2007

Faqe 17

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

N kt llogari shihet se bilanci i parave t gatshme m 8 janar sht 57.000. Nse analizohet
llogaria ather mund t shihet se ka shum transaksione t cilat kan shkaktuar rritje dhe ulje t
bilancit fillestar (salldoja fillestare) t parave t gatshme q sht 50.000. Nse dshironi q t
prgatitni bilancin e gjendjes pr datn 8 janar ather ju do t prfshini shumn e parave t
gatshme e cila ekziston n at dat (e kshtu njjt veprohet edhe me llogarit tjera q prbjn
pasqyrat financiare).
Ref. SIMFK, Pjesa 2.3, Llogarit Bankare
N kt pjes shpjegohet se si rregullohet n sistemin SIMFK nj Llogari Bankare, e cila prfaqson shum e
parave n SIMFK. T gjitha llogarit e librit t prgjithshem rregullohen n kt mnyr.
3.1.2 Debit dhe kredit
Sigurisht q keni dgjuar apo keni par ndonj referenc pr debit dhe kredit, e ndoshta ju ka
ndodhur q dikush ka kredituar llogarit tuaj ose keni shfrytzuar karteln e debitit pr t
bler dika. Debit (pr t cilt nganjher prdoret shkurtesa dr) dhe kredit (pr t cilt
nganjher prdoret shkurtesa cr) jan vegla unike t kontabilitetit t cilat prdoren pr
prshkrimin e ndryshimeve n nj llogari t caktuar n t ciln sht br transaksioni. Me fjal
t tjera, n vend q t themi se shuma parave t gatshme sht rritur" ose "zvogluar" ne themi
se llogaria e parave t gatshme sht "debituar" ose "kredituar". Kjo metod vjen nga Pacioli i
cili ishte nj murg franeskan e i cili ka meritat pr zhvillimin e ktij modeli t qndrueshm t
kontabilitetit. Pse t bhet nj ndrlikim i till e t mos prdoret vetm plus dhe minus? S
shpejti ju mund t gjeni se ekziston nj prgjigjje e mpreht ndaj ksaj pyetje! T kuptuarit e
prgjigjes s ksaj pyetje filon me dy rregulla shum t rndsishme:
(1)

Secili transaksion mund t prshkruhet n formn debi/kredi

dhe
(2)

Debit jan t barabarta me kredit pr secilin transaksion

Gabimet e nomenklaturs +/-


Nse pr shembull arktohen tatimet ather do t rritet edhe llogaria e parave t gatshme e edhe
llogaria e t hyrave (rezultati +/+). N ann tjetr nse bjm pages pr nj llogari t
pagueshme ather kjo shkakton zvoglim n llogarin e parave t gatshme dhe zvoglim n
llogarin e pagueshme (nj rezultat "-/-"). Prfundimisht, disa transaksione kan efekte t
prziera t rritje/zvoglimit, si n rastin nse blihet tok me para t gatshme ather kjo
shkakton zvoglim t shums n llogarin e parave t gatshme dhe rritje n llogarin e toks (nj
rezultat -/+).

Qershor 2007

Faqe 18

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Si mund t shihet, sistemit +/-" i mungon lidhja e brendshme logjike apo konsistenca. Kurse
n ann tjetr ekziston lidhja e brendshme logjike n sistemin debi/kredi. Nse dikush tenton t
prshruaj n formn debi/kredi ndikimet e transaksionet do t shihet qart se nse debitet nuk
jan t barabarta me kreditet ather dika nuk sht mir. Sistemet moderne t kompjuterizuara
do t sfidojn apo parandalojn fardo tentimi pr regjistrimin e transaksioneve t pabalancuara
t cilat nuk plotsojn kushtin debi = kredi.
Rregullat e debis/kredis

sht e natyrshme q n fillim t duken si konfuze rregullat debi/kredi. Megjithat, kto rregulla
jan shum logjike. Mirpo, kujtesa i paraprin t kuptuarit. Prandaj ju kshilloheni q qysh tani
ti mbani n kujtes rregullat debi/kredi edhe pse rregullat e tilla ende nuk duket logjike pr ju.
Nse ju fillimisht i mbani n mend kto rregulla ather do ta keni m t leht kur t vazhdoni t
msoni apo ta kuponi kontabilitetin.
Ref. SIMFK, Pjesa 2.2 Kodet Ofset t Librit t Prgjithshm t Llogarive, 2.6 Regjistrimet n Ditar
N kt pjes jepet shpjegimi se si n nj sistem automatik financiar evidentohen t dhnat n ditar dhe se si secili
ekran pr futjen e t dhnave prkthehet n debi ose kredi. N fillim duket se vetm nj regjistrim bhet n
ekranet e sistemit SIMFK, por n t vrtt Kodi Ofset sht nj metod e shkurtr pr identifikimin e ans tjetr
regjistrimit kontabl. Prandaj, debia dhe kredia ekziston n secilin ekran t sistemit financiar.
Pasurit/Shpenzimet
Si sht paraqitur m lart, kto dy lloje t llogarive kan t njjtin grup t rregullave debi/kredi.
Debia paraqet rritje t llogaris ndrsa kredia paraqet ulje apo zvoglim. Zakonisht kto llogari
bartin apo kan si rezultat bilanc t debis.
Detyrimet/T hyrat
Kto dy lloje t llogarish kan rregullta q jan trsisht t kundrta me ato q u prshkruan m
lart. Kredia rrit shumat e llogarive t detyrimeve, t hyrave dhe ekuitetit (n rastin e qeveris
suficitit/deficitit) ndrsa debia rezulton me zvoglim apo ulje. Zakonisht kto llogari bartin apo
kan si rezultat bilanc t kredis.
Analiza e Transaksioneve dhe Ngjarjeve
Tani ju dini q transaksionet dhe ngjarjet mund t shprehen me terminologjin debi/kredi.
Kontabilistt kan stenografin e tyre unike pr t paraqitur pasojat q do ngjarje e evidencuar
mund t ket n pasqyra financiare. Kjo do t thot q me ndodhjen e transaksionit sht e
rndsishme q t bhet nj analiz pr t prcaktuar se (a) cilat llogari jan ndikuar dhe (b) n

Qershor 2007

Faqe 19

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

far mnyre jan ndikuar (nse jan rritur ose zvogluar). Pas ksaj analize n llogari zbatohen
debit dhe kredit sipas rregullave t dhna n paragraft paraprijs.
Zakonisht, nj transaksion i evidentueshm do t evidentohet prems nj "dokumenti burimor" i
cili sht si mbshtetje pr transaksionin:

Pagimi n para t gatshme do t prkrahet prmes lshimit t nj eku.

Nj shitje mund t prkrahet me faturn e cila i lshohet konsumatorit.

Dftesat mund t mbahen pr t treguar arsyen e nj shpenzimi t caktuar.

Raporti i kohs s puns mund t mbshtes apo arsyetoj kostot e pagave (lists s
pagave)

Deklerata tatimor mund t dokumentoj shum e paguar pr tatime.

Regjistri i parave t gatshme (arks) mund t tregoj shitjet n para t gatshme.

Mjafton t thuhet se ekzistojn shum dokumente t cilat mund t jen burimore ndrsa ktu q
u prmendn jan vetm si shembull i vogl. Dokumentet burimore zakonisht shrbejn si
nxits pr evidencimin e transaksionit. Dokumentet burimore analizohen pr t prcaktuar
natyrn e transaksionit dhe se n ciln llogari ndikon transaksioni i till. Dokumentet burimore
duhet t mbahen (ndoshta n form elektronike) si pjes e rndsishme e evidencave t cilat
prkrahin debite ose kredit t ndryshme t cilat regjistrohen n evidencat kontabl. (Gjithashtu
shih pjesn 2.3 Evidencat kontabl).
Nj sistem i kontabilitetit i dizajnuar mir do t ket kontrollin pr t siguruar prfshirjen e plot
t transaksioneve. Nuk do t lejoj q transaksionet t kalojn npr vrima dhe t mos
evidentohen. Mund t vendosen shum masa kujdesi, prfshir ktu dokumentet e
paranumruara dhe barazimet e rregullta. Pr shembull, ju mund t mbani nj libr personal pr
eqe pr t evidentuar t gjitha pagesat n para t gatshme. Shpresojm q ju i mbani t gjitha
eqet (sipas numrit t tyre) dhe bni barazim mujor pr t siguar q sistemi kontabl i librit t
eqeve ka reflektuar mir t gjitha derdhjet e paras. Organizata duhet t bj aktivitete t
ngjajshme pr t siguruar evidentimin e sakt t t gjitha transaksioneve dhe ngjarjeve. Masat e
mira t kontrollit jan thelbsore pr sukesin e biznesit.
Prcaktimi i Bilancit t Llogaris
Bilanci (salldoja) e nj llogarie t veant mund t prcaktohet duke marr parasysh bilancin e tij
fillestare (t periudhs) dhe duke shtuar e zbritur t gjitha debit dhe kredit e evidentuara n
llogari gjat asaj periudhe. M hert sht paraqitur nj ilustrim i llogaris s parave t gatshme.
Ky ilustrim sht zhvilluar para se t shpjegohen debit dhe kredit. Ndrsa tani e dini q
llogarit mbahen duke prdorur sistemin debi/kredi. Pra, llogara e parave t gatshme sht
prsritur ktu, prve se jan zvendsuar shtyllat rritje/zvoglim me shtyllat me emrtim m
tradicional debi/kredi. Nj llogari tipike e parave t gatshme do t duke ngjashm me llogarin e
ilustruar ktu:

Qershor 2007

Faqe 20

Vllimi I

LLOGARIA:
Data
1 jan 20X3
2 jan 20X3
3 jan 20X3
5 jan 20X3
7 jan 20X3
8 jan 20X3
8 jan 20X3

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Para t gatshme
Prshkrimi
Bilanci i bartur
Shitje n para t gatshme
Shitje n para t gatshme
Pagesa e qiras
Pagesa e pagave
Shitje n para t gatshme
Pagesa e faturave

Debi

Kredi

10,000
5,000
7,000
3,000
4,000
2,000

Bilanci
50,000
60,000
65,000
58,000
55,000
59,000
57,000

Keqkuptimet e zakonshme n lidhje me Kreditet


Disa njerzi gabimisht supozojn se kreditet gjithmon zvoglojn bilancin e llogaris.
Megjithat pas nj rishikimi t shkurtr t rregullave debi/kredi del q nj gj e till nuk sht e
vrtet. Nga vjen ky nocion? Sigurisht nga shprehja ne do t kreditojm llogarin tuaj. Kto
fjali zakonisht prdoren kur ju i ktheni mallrat e cila i keni ble me kredi, mirpo ju duhet t jeni t
kujdeshm e t mbani n mend nq llogaria juaj (n dyqan) gjendet si llogari e pasurive (n kt
rast, nj llogari e t arktueshmeve nga ju). Kshtu q n rast se dyqanxhiu pajtohet t "kreditoj
llogarin tuaj" ather ai do t ul shumn e llogaris t t arktueshme q gjendet n ann e
pasurive.
Disa t tjer n ann tjetr mund t supozojn se kredia gjithmon e rrit llogarin tuaj. Ky
nocion i gabueshm mund t rrjedh nga terminologjia bankare. Le t supozojm se ju keni
depozituar nj shum n llogarin rrjedhse n Kasa Bank. Shuma e depozituar nga ju n
bilancin e gjendjes t Kasa-s do t prfshihet si obligim ndaj jush.. Ky detyrim do t kreditohet
(rritet) sa her q ju shtoni shumn n llogarin tuaj. Prandaj, me rastin e depozitimit juve mund
tju thuhet q llogarija juaj sht duke u kredituar.

3.2 Ditart
Gati t gjith friksohen nga konceptet dhe terminologjit e reja (si debit, kreditt, ditart, etj).
Mirpo, t msuarit mund t lehtsohet nse konceptet e reja ndrlidhen me nocionet
parakzistuese t cilat jan kuptuar mir. Kshtu q ka dini ju pr ditarin (nuk sht ditar
kontabl, por fardo ditari)? sht pra vetm nj ditar. Nj vend ku ju evidentoni historin e
transaksioneve dhe ngjarjeve - zakonisht renditja sht sipas dats (kronologjike).
Nj ditar kontabl sht vetm nj ditar i thjesht n t cilin jan transaksionet dhe ngjarjet e
organizats t renditura n mnyr kronologjike (secila ngjarje e njohur si Regjistrim n Ditar).
Megjithat, n vend q t prfshij prshkrimin e hollsishm narrativ t transaksioneve dhe
ngjarjeve t organizats, n ditar listohen zrat (artikujt) n form t shnimeve stenografike.
Kto shenja tregojn llogarit e prfshira dhe tregojn nse llogaria sht debituar ose kredituar.
Sistemi duhet t jet i mjaftueshm q t furnizoj pasqyrat financiare dhe t jet n gjendje t
mbaj dokumente t rigjenerueshme pr secilin transaksion. Me fjal tjera, duhet t ekzistoj nj
proces i caktuar pr evidentimin e transaksioneve. Ditari e prmbush nevojn pr procesin e till
t evidentimit.
Ditari i prgjithshm nganjher quhet edhe libri i regjistrimeve fillestare (origjinale). Kjo do t
thot se bhet shqyrtimi dhe interpretimi i dokumenteve burimore pr t caktuar se cilat llogari
jan t prfshira. Pastaj, t njjtat dokumentohen n ditar prmes forms debi/kredi. Ditari i
prgjithshm is i till bhet libr shnimesh (ditar) pr t gjitha transaksionet dhe ngjarjet e
evidentueshme. Vetm ditari megjithat nuk sht i mjaftueshm pr prgatitjen e pasqyrave

Qershor 2007

Faqe 21

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

financiare. Ky qllim prmbushet me hapat vijues. Megjithat, mirmbajtja e ditarit sht nj


pik fillestare pr arritjen e qllimit t till prfundimtar.

3.2.1 Ilustrim i Ditarve Kontabl


Ilustrimi n vijim tregon procesin e evidentimin n ditar pr transaksionet e organizats. Ju
duhet t shqyrtoni procesin e till me kujdes e n veanti duke i dhn vmendje renditjes
kronologjike t secilit transaksion t organizats i cili shkurtohet n nj prshkrim t shkurt
(stenografik) t efekteve debi/kredi. Ju gjithashtu do t vreni q secili transaksion ka nj
prshkrim t shkurtr narrativ e cila sht nj praktik e mir pr dokumentim t mtutjeshm
mirpo n prgjithsi konsiderohet si opsionale. sht zakonisht q pr do transaksion t
shkruhen s pari debit (n ann e majt) dhe pastaj kredit (n ann e djatht).
Pasi q t shryrtoni ditarin e prgjithshm ather keni vrejtur se i ka vetm dy faqe. Ditari i
nj organizate mund t ket me qindra e mijrave faqe ku dokumentohen shum transaksione t
saj. Si rezultat i ksaj disa organizata e mbajn ditarin vetm n form elektronike.
Ditari i prgjithshm

Faqe 1

Dat:

Debi

1-1-X3

Para t gatshme

Kredi

25,000
T hyra doganore

25,000

Parat e gatshme nga taksa pr


import
1-4-X3

Shpenzimet e reklamimit

2,000

Para t gatshme

2,000

Pagesa pr shpenzimet e programit


fillestar t vetdijesimit
1-8-X3

Para t gatshme

4,000
T hyra tatimore

4,000

T hyra tatimore t arktuara


1-15-X3

Shpenzimet e qiras

1,000

Para t gatshme

1,000

Pagesa mujore e qiras pr ndrtes


1-17-X3

Para t gatshme

8,000
T hyra tatimore

8,000

T hyra tatimore t arktuara

Qershor 2007

Faqe 22

Vllimi I

1-18-X3

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Shpenzimet e telefonatave

500

Para t gatshme
Pagesa mujore
telefonatave

shpenzimeve

500
t

Ditari i prgjithshm

Faqe 2

Dat:

Debi

1-25-X3

Para t gatshme

Kredi

20,000

T hyra doganore

20,000

Parat arktuara pr taksat e importit


1-28-X3

Veturat

15,000
Para t gatshme

15,000

Blerja e nj kamioni t prdorur me


para t gatshme
Tani q keni shqyrtuar regjistrimet n ditar pr muajin janar ather merrni parasysh si m
posht.

3.2.2 Ditart e veant


S pari, ditari i ilustruar ka qen ditar i prgjithshm. T gjitha transaksionet dhe ngjarjet
evidentohen n ditarin e prgjithshm. Organizatat megjithat shfrytzojn nganjher ditar t
veant. Ditart e veant jan trsisht opsional dhe zakonisht prdoren kur ka shum
transaksione t ngjashme. Prandaj, nj organizat mund t ket ditar t veant pr seciln prej
ktyre q jan shnuar n vijim: Pagesat e pranuara n para t gatshme, pagesat e bra n para t
gatshme, shitjet, blerjet dhe/ose pagat (lista e pagave). Kta ditar t veant nuk jan
zvendsim i ditarit t prgjithshm. N vend t ksaj, aty vetm hiqen llojet e transaksioneve
periodike (t prsritshme) dhe vendosen n nj ditar t veant. Ju mund t keni parasysh sa
voluminoz do t ishte ditari i prgjithshm po t mos kishte ditar t veant. Mirpo vetm pr
qllime t msimit le t mbshtetemi n ditarin e prgjithshm pr t arritur at q synojm.
Shnim: N sistemin menaxherial financiar t Kosovs Ditart e Veanta nuk prdoren ktu
ato jan referuar vetm pr t kompletuar t kuptuarit m t plot t subjektit n trajtim.

far jan Bilancet e Llogarive?


Ditari i prgjithshm sht nj vegl e mir pr t prfshir hollsit e transaksioneve dhe
ngjarjeve, mirpo nuk ndihmon asgj q organizats ti tregoj n lidhje me bilancin e secils
llogari t caktuar. Pr shembull, sa para t gatshme ka organizata n fjal n fund t muajit janar?
Dikush mund t shkoj n ditar dhe t gjej neton prej debive dhe kredive t llogaris s parave t
gatshme (25.000 - 2.000 + 4.000 -1.000 + 8.000 - 500 + 20.000 - 15.000 = 38.500).
Mirpo kjo mnyr ka shum gjasa q t rezultoj me gabim. Do t ishte e pamundur n ditari t
ket me qindra faqe. Nevojitet nj mnyr m e mir. Prandaj vjen radha pr librin e
prgjithshm.

Qershor 2007

Faqe 23

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

3.3 Libri i Prgjithshm


3.3.1 Koncepti i Librit t Llogarive
Si e keni vrejtur, ditari i prgjithshm sht n thelb nj fletore shnimesh e cila n seciln faqe
ka t evidentuara n hollsi transaksione kontabl sipas dats s ndodhjes. N ann tjetr, libri i
prgjithshm n thelb sht nj fletore tjetr shnimesh e cila prmban nga nj faqe pr seciln
llogari q prdoret nga organizata. Llogaria e librit t organizats ton do t ket faqen e llogaris
me para t gatshme ashtu si sht dhn m posht.
LLOGARIA: Parat e gatshme
Dat:

Prshkrimi

1 jan 20X3

Bilanci i bartur

1 jan 20X3

Faqja 1 e ditarit

4 jan 20X3

Faqja 1 e ditarit

8 jan 20X3

Faqja 1 e ditarit

15 jan 20X3

Faqja 1 e ditarit

17 jan 20X3

Faqja 1 e ditarit

18 jan 20X3

Faqja 1 e ditarit

1 jan 20X3

Faqja 2 e ditarit

1 jan 20X3

Faqja 2 e ditarit

Debi

Kredi

Bilanci
-

25,000

25,000
2,000

4,000

23,000
27,000

1,000
8,000

26,000
34,000

500
20,000

33,500
53,500

15,000

38,500

N transaksionet e lartprmendura jan prfshir kto llogari:

Parat e gatshme

T hyrat doganore

Shpenzimet e reklamimit

T hyrat tatimore

Shpenzimet e qiras

Shpenzimet e telefonatave

Toka

Kshtu q libri i prgjithshm do t ket nga nj faqe pr seciln prej ktyre nnt llogarive.

3.3.2 Postimi
Para se t hyjm n detaje pr seciln llogari, le t marrim parasysh se ka do t bjm. Duke
postuar transaksionet n llogarite perkatese do t prcaktojm bilancin e secils prej tyre. Pr t
br kt, ne do t postojm shnimet e ditarit n llogarin prkatse t librit t prgjithshem.
Me fjal t tjera, debit dhe kredit q jan n ditar do t grumbullohet
(transferohen/klasifikohen) n shtyllat prkatse t debis dhe kredis t secils faqe t librit
t prgjithshm. Ktu kemi nj ilustrim t postimeve t shnimeve t ditaritn lidhje me t hyrat
doganore n llogarin e parave t gatshme. Procesi i njjt vlen pr seciln llogari tjetr:

Qershor 2007

Faqe 24

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Ditari i Pergjithshem
Para t gatshme
T hyrat doganore

PARAT E GATSHME
25,000
2,000
4,000
1,000
8,000
500
20,000
15,000
57,000
18,500

25,000
25,000

Shpenzime t reklamimit
Para t gatshme

2,000

Para t gatshme
T hyra tatimore

4,000

Shpenzimet e qiras
Para t gatshme

1,000

Para t gatshme
T hyra tatimore

8,000

Shpenzimet e telefonit
Para t gatshme

500

2,000
38,500
4,000

1,000

T HYRAT DOGAN
25,000
20,000

SHPEN. E REKL.
2,000
2,000

8,000

500

Para t gatshme
T hyrat doganore

20,000

Toka

15,000
Automjetet

45,000

T HYRAT TATIMORE
4,000
8,000

SHPEN. QIRA
1,000
1,000

20,000

12,000

15,000

SHPEN. TELEFON
500
500

Automjetet
15,000
15,000

Ref. SIMFK, Pjesa 2.2 Kodet Ofset t Librit t Prgjithshm t Llogarive Nj shembuj i transaksioneve duke
prdorur Kodet Ofset t Librit t Prgjithshm t Llogarive
N kt pjes paraqitet si shembull se si nj kupon i shpenzimit (Kuponi nr. 304) procesohet nga sistemi
SIMFK.. Sistemet automatike si sht SIMFK-ja n momentin e ruajtjes s ekranit (q njihet si evidenc)
automatikisht bhet postimi n sistemin financiar.
N vijim jan t paraqitura reflektimet n t gjitha faqet e librit t prgjithshm t organizats
ton pas postimit t t gjitha shnimeve t ditarit:

Qershor 2007

Faqe 25

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

LLOGARIA:
Data
1 jan 20X3
1 jan 20X3
4 jan 20X3
8 jan 20X3
15 jan 20X3
17 jan 20X3
18 jan 20X3
1 jan 20X3
1 jan 20X3

Para t gatshme
Prshkrimi
Bilanci i bartur
Faqja 1 e Ditarit
Faqja 1 e Ditarit
Faqja 1 e Ditarit
Faqja 1 e Ditarit
Faqja 1 e Ditarit
Faqja 1 e Ditarit
Faqja 2 e Ditarit
Faqja 2 e Ditarit

LLOGARIA:
Data
1 jan 20X3
4 jan 20X3

Shpenzimet e Reklamimit
Prshkrimi
Debi
Bilanci i bartur
Faqja 1 e Ditarit
2,000

LLOGARIA:
Data
1 jan 20X3
15 jan 20X3

Shpenzimet e Telefonit
Prshkrimi
Debi
Bilanci i bartur
Faqja 1 e Ditarit
500

Debi

Kredi

25,000
2,000
4,000
1,000
8,000
500
20,000
15,000

Bilanci
25,000
23,000
27,000
26,000
34,000
33,500
53,500
38,500

T hyrat doganore

LLOGARIA:
Data
1 jan 20X3
1 jan 20X3
25 jan 20X3

Prshkrimi
Bilanci i bartur
Faqja 1 e Ditarit
Journal Page 2

LLOGARIA:
Data
1 jan 20X3
8 jan 20X3
17 jan 20X3

T hyrat tatimore
Prshkrimi
Bilanci i bartur
Faqja 1 e Ditarit
Faqja 1 e Ditarit

Debi

Kredi
25,000
20,000

Debi

Kredi
4,000
8,000

Kredi

Bilanci
2,000

LLOGARIA:
Data
1 jan 20X3
15 jan 20X3

Shpenzimet e Qirase
Prshkrimi
Debi
Bilanci i bartur
Faqja 1 e Ditarit
1,000

Kredi

Bilanci
500

LLOGARIA:
Data
1 jan 20X3
28 jan 20X3

Makinat
Prshkrimi
Bilanci i bartur
Faqja 1 e Ditarit

Debi

Bilanci
-25,000
-45,000

Bilanci
-4,000
-12,000

Kredi

Bilanci
1,000

Kredi

Bilanci
15,000

15,000

Pr shqyrim: Deri m tani ju do t duhej t keni kuptuar kta hapa t kontabilitetit:


HAPI 1: Secili transaksion analizohet pr t prcaktuar se cilat llogari prfshihen
HAPI 2: Pr secilin transaksion futet nj shnim i ditarit n ditarin e prgjithshm
HAPI 3: T gjitha shnimet e ditarit postohen n faqet prkatse t librit t prgjithshm.

3.4 Bilanci paraprfundimtar / provues


Pas postimit t t gjitha transaksioneve nga ditari n libr t prgjithshm praktikohet q t
prpilohet bilanci provues. Bilanci provues sht thjesht nj list e llogarive t librit t
prgjithshm s bashku me bilancet e tyre prkatse t debis apo kredis. Bilanci provues nuk
sht pasqyr zyrtare financiare, por sht m shum nj vetkontroll pr t prcaktuar nse
debit jan t barabarta me kredit. M posht sht nj bilanc provues i prpiluar nga
organizata q e kemi marr si shembull.
Shembulli i organizats
Bilanci paraprfundimtar
31 janar 20X3

Para t gatshme
T hyrat doganore
T hyrat tatimore
Shpenzimet e reklamim
Shpenzimet e qiras
Shpenzimet e telefonit
Automjetet

Debits
38,500

Credits
45,000
12,000

2,000
1,000
500
15,000
57,000

57,000

Debit t Barabarta me Kredit


Pasi q t gjitha transaksionet jan prfshir n ditar n aso mnyre q sigurohet barazimi
ndrmjet debive dhe kredive ather dokush do t priste q ky barazim t mbahet edhe n libr
t llogarive e edhe n bilanin provues. Nse nuk arrihet barazim n bilancin provues ather ka
Qershor 2007

Faqe 26

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

ndodhur nj gabim dhe gabimi i till duhet t gjendet. M mir sht q t jeni t kujdesshm
gjat rrugs se sa t ktheheni prapa pasi q t gjeni se jeni n drejtim t gabuar. Ju gjithmon
duhet t jeni t vetdijshm se nj bilanc provues i barazuar nuk sht garanci e saktsis. Pr
shembull, dshtimi n evidencimin e nj transaksioni, ose evidencimin e dyfisht t nj
transaksioni, ose postimi i nj shume n llogarin joprkatse mund t prodhoj nj bilanc
provues t barazuar (por jo t sakt).

Korrigjimi dhe zhbrja e shnimeve


N rast se analiza e bilancit provues tregon postimin e nj shume jokorrekte ather duhet t
bhet korrigjimi i shnimit t ditarit. Nse nj shnim sht postuar dy her gabimisht ather
duhet t bhet zhbrja e postimit t till pr t kthyer prapa njrin nga shnimet, ndrsa shnimi i
duhur t lihet n librat e llogaris.

Ref. KFMIS, Pjesa 2.7 Libri i Prgjithshm i Llogarive


N kt pjes shpjegohet se si t gjenerohet Bilanci Provues nga sistemi financiar. N ekranin e Bilancit Provues
krkohen vetm pak shnime nga shfrytzuesi n mnyr q t bhet rigjenerimi automatik i Bilancit Provues. N
shembullin e lartprmendur krkohen veprime manuale t cilat jan me mundsi gabimi.
Pasqyrat financiare nga bilanci paraprfundimtar / provues
Zakonisht nevojiten rregullime shtes pr prgatitjen e pasqyrave financiare t sakta dhe azhurne.
N kt pik megjithat duke u bazuar n bilancin provues mund t prgatiten nj varg pasqyra
provuese financiare. Procesi themelor sht transferimi i shumave nga libri i prgjithshm n
bilancin provues dhe pastaj nga aty n pasqyra financiare.
Gjat shqyrtimit t pasqyrave financiare t organizats ton mbani n mend q zrat jan marr
drejtprdrejt nga bilanci provues i paraqitur m lart. Zrat dhe shumat tjera thjesht kan t
bjn me totalet dhe me shumat brenda pasqyrave. Kto pasqyra do t duken si n vijim:
Shembulli i organizats
Bilanci paraprfundimtar
31 janar 20X3

Para t gatshme
T hyrat doganore
T hyrat tatimore
Shpenzimet e reklamim
Shpenzimet e qiras
Shpenzimet e telefonit
Automjetet

Debits
38,500

Shembulli i organizats
Pasqyra e t ardhurave
Pr vitin e prfunduar m 31 janar 20X3
Credits
45,000
12,000

2,000
1,000
500
15,000
57,000

57,000

45,000
12,000
57,000
2,000
1,000
500
15,000
18,500
38,500

Shembulli i organizats
Bilanci i gjendjes
31 janar 20X3

Shembulli i organizats
Pasqyra e Suficitit dhe Deficitit
Pr vitin e prfunduar m 31 janar 20X3
Suficiti Fillestar/Shuma Deficitit

T hyrat:
T hyrat doganore
T hyrat tatimore
Gjithsej t hyra
Shpenzimet:
Shpenzimet e reklamimit
Shpenzimet e qiras
Shpenzimet e telefonit
Automjetet
Total Expenses
Sufict/Deficit

Pasuri:
Parat e gatshme
0

Plus Suficiti per Periudhen

38,500

Balanci i Suficitit Perfundimtar

38,500

38,500
Gjithsej pasuri

Detyrimet
Llogarit e pagueshme
0
Gjithsej detyrime
Suficiti/Deficiti
Gjithsej detyrime dhe suficit

38,500

0
38,500
38,500

Shnime:

Qershor 2007

Faqe 27

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Bilancet e t hyrave mund t mblidhen n grup ose t paraqiten ndaras.

Bilancet e shpenzimeve mund t mblidhen n grup ose t paraqiten ndaras.

Suficiti/Deficiti sht rezultat i zbritjes s shpenzimeve nga t hyrat. N kt rast, neto


suficiti sht 38.500.

Suficiti ose deficiti shkruhet n pjesn e Suficitit/Deficitit q gjendet n Bilancin e


Gjendjes dhe n Pasqyrn e Suficitit dhe Deficitit.

3.4.1 Llogarit T
N vijim mund sht paraqitur shpjegimi i nj vegle shum t dobishme q njihet si Llogarit T.
Llogarit T prdoren pr demostrimin e disa transaksioneve dhe ngjarjeve. Ndokush mund t
shfrytzonte llogarit T pr t mirmbajtur llogarit, mirpo ato shfrytzohen si nj mnyr e
shpejt dhe e thjesht pr t gjetur ndikimin e nj numri t vogl t transaksioneve dhe ngjarjeve
n organizat. Llogarit T n thelb jan vetm nj flet ushtrimesh" pr analizimin e llogaris.
Llogaria T ka formn T, ku debit gjenden n ann e majt dhe kredit n ann e djatht t T-s.
Bilanci sht ndryshimi ndrmjet debitit dhe kreditit (ose anasjelltas). M posht sht llogaria
T pr para t gatshme me transaksionet dhe ngjarjet e organizats t ciln e kemi marr si
shembull. Krahasoni me kujdes kt llogari T me bilancin e vazhdueshm t llogaris s librit e
cila gjithashtu paraqitet ktu (vni re q totali i debive (ana e majt) sht 57.000 ndrsa totali i
kredive (ana e djatht) sht 18.500, ndrsa ndryshimi ndrmjet debive dhe kredive sht 38.500
e q n kt rast sht bilanci i llogaris).
LLOGARIA: Parat t gatshme
Dat:

Prshkrimi

1 jan 20X3

Bilanci i bartur

1 jan 20X3

Faqja 1 e ditarit

4 jan 20X3

Faqja 1 e ditarit

8 jan 20X3

Faqja 1 e ditarit

15 jan 20X3

Faqja 1 e ditarit

17 jan 20X3

Faqja 1 e ditarit

18 jan 20X3

Faqja 1 e ditarit

1 jan 20X3

Faqja 2 e ditarit

1 jan 20X3

Faqja 2 e ditarit

Debi

Kredi

Bilanci
-

25,000

25,000
2,000

4,000

23,000
27,000

1,000
8,000

26,000

Llogaria T pr parat e
gatshme
PARA T GATSHME
25,000
2,000
4,000
1,000
8,000
500
20,000
15,000
57,000
18,500
38,500

34,000
500

20,000

33,500
53,500

15,000

38,500

Ilustrim gjithprfshirs i Llogaris T:


N diagramin e dhn m posht ilustrohen rrjedhat ee transaksioneve nga ditari i prgjithshm
n nj grup t llogarive T. Pr t paraqitur t gjitha lidhjet ather do t ngarkohej pamja shum,
megjithat ktu mund t shihni lidhjet pr transaksionet t cilat ndikojn llogarin e T hyrave
doganore dhe llogarin e parave t gatshme. Ngjashm mund t prcillen lidhjet e t gjitha
llogarive tjera nga ditari i prgjithshm me Llogarit T. Debit/kredit nga secili shnim mund t
gjurmohet tek llogarit korresponduese. Pas transferimit t t gjitha shnimeve ather nga
bilancet e secils llogari mund t barten n bilancin provues.
Qershor 2007

Faqe 28

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Ditari i Pergjithshem
Para t gatshme
T hyrat doganore

PARAT E GATSHME
25,000
2,000
4,000
1,000
8,000
500
20,000
15,000
57,000
18,500

25,000
25,000

Shpenzime t reklamimit
Para t gatshme

2,000

Para t gatshme
T hyra tatimore

4,000

Shpenzimet e qiras
Para t gatshme

1,000

Para t gatshme
T hyra tatimore

8,000

Shpenzimet e telefonit
Para t gatshme

500

2,000
38,500
4,000

1,000

T HYRAT DOGAN
25,000
20,000

SHPEN. E REKL.
2,000
2,000

45,000
8,000

500

Para t gatshme
T hyrat doganore

20,000

Toka

15,000
Automjetet

T HYRAT TATIMORE
4,000
8,000

SHPEN. QIRA
1,000
1,000

20,000

12,000

15,000

SHPEN. TELEFON
500

Automjetet
15,000

500

Shembulli i organizats
Bilanci paraprfundimtar
31 janar 20X3

Para t gatshme
T hyrat doganore
T hyrat tatimore
Shpenzimet e reklamim
Shpenzimet e qiras
Shpenzimet e telefonit
Automjetet

Debits
38,500

Vlerat
prfundojn
Bilancin provues

15,000

Credits
45,000
12,000

2,000
1,000
500
15,000
57,000

57,000

Ref. SIMFK, Pjesa 2.4 - Shpenzimet


N kt pjes jan t prfshira shpjegime t tjera se si mund t paraqiten thjesht llogarit prmes shfrytzimit t
Llogarive T.

3.5 Raportimi i Pasqyrave Financiare


Qllimi i prgjithshm i raportimit financiar sht i prqndruar n ofrimin e te dhenave pr t
plotsuar nevojat pr informata t prgjithshme te shfrytzuesve t cilt nuk jan n gjendje t
pregatisin raportet e tyre per nevojave t veanta. Kta shfrytzues duhet t mbshteten n
informatat e shprndara nga subjekti raportues.

Qershor 2007

Faqe 29

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

3.5.1 Pasqyrat e Konsoliduara Financiare t Kosovs


Prgatitja e pasqyrave financiare pr Qeverin e Kosovs sht e shtjelluar n hollsi n pjesn 3
t ktij manuali. N kt pjes jepet nj shpjegim i prgjithshm i pasqyrave financiare n
mnyr q t krijohet nj lidhje me konceptet e kontabilitetit q jan t prshkruara n kt
Vllim. Keto pasqyra perputhen me IPSAS Standardet Nderkombetare te Kontabilitetit ne
Sektorin Publik sipas parimit n para t gatshme (Cash Basis) te cilat jane adoptuar nga Qeveria e
Kosoves.
Qeveria e Kosovs prodhon nj numr t pasqyrave pr t prmbushur krkesa t ndryshme pr
informata financiare, megjithat tre jan pasqyrat financiare primare: (1) Pasqyra e Konsoliduar e
Pranimeve dhe Pagesave; (2) Pasqyra t Konsoliduar e Krahasimit t Buxhetit me Aktualin; (3)
Pasqyra e Konsoliduar e Zoterimeve dhe Detyrimeve. do pasqyr plotsohet me shnime
shtes q tregojn detajim t mtejshm t shifrave q jepen n pasqyrat primare.
Pasqyrat kryesore pr seciln organizat buxhetore jan: (1) Pasqyra e Pranimeve dhe Pagesave;
(2) Pasqyra e Krahasimit te Buxhetit me aktualin. Secila prej ktyre pasqyrave plotsohet me
shnime shtes.
Shembujt e Pasqyrave t Konsoliduara jan dhn m posht:

Qershor 2007

Faqe 30

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

3.5.2 Pasqyra e Konsoliduar e Pranimeve dhe Pagesave n Para t


Gatshme pr Qeverin e Kosovs

Qershor 2007

Faqe 31

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

3.5.3 Pasqyra e Konsoliduar e Krahasimit t Buxhetit me Aktualin


pr Qeverin e Kosovs

Qershor 2007

Faqe 32

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

3.5.4 Pasqyra e Konsoliduar e Zotrimeve n Para t Gatshme dhe


Gjendjes s Fondeve pr Qeverin e Kosovs

3.6 Skema e llogarive


Skema e llogarive sht nj list me emrat e llogarive t cilat jan identifikuar dhe vn n
dispozicion nga organizata pr evidentimin e transaksioneve n librin e prgjithshm t llogarive.

3.6.1 ka duhet t prfshihet n skemn e llogarive?


Skema e llogarive e cila sht nj list e secils llogari q gjurmohet nga sistemi i kontabilitetit
duhet t dizajnohet q t prfshij t gjitha informatat financiare t nevojshme pr prpilimin e
raporteve kuptimplota n harmoni me parimin e kontabilitetit, para t gatshme ose akrual, si dhe
pr marrjen e vendimeve t mira financiare. N evidencat financiare dhe nga kto evidenca n
raporte financiare do t barten vetm ato informata t cilat kan kodin nga skema e llogarive.
Skema sht e ndar n pes kategori: pasurit, detyrimet, pasurit neto ose bilancet e fondeve, t
hyrat dhe shpenzimet. (Mbani n mend q Qeveria e Kosovs prdor parimin e kontabilitetit t
bazuar n para t gatshme kshtu q detyrimet kan interes t kufizuar pasi q shpenzimet njihen
n momentin e pagess e jo n momentin ku ato kan ndodhur). Secils llogari i jepet nj numr
identifikues i cili do t shfrytzohen n sistemin e kontabilitetit. Prveq disa marrveshjeve n
lidhje me numrat dhe mnyrn se si informatat duhet t paraqiten (shih m posht), ju gjithashtu
Qershor 2007

Faqe 33

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

mund ta prpiloni skemn e llogarive sipas nevojave specifike t organizats tuaj. Pr t vendosur
sa ka t prfshihet n skemn e llogarive ju duhet t merrni parasysh seciln prej pyetjeve t
dhna n vijim:

far raporte dshironi t prgatisni?

far vendimesh, vlersishmesh dhe analizash keni nevoj ti bni rregullisht?

far niveli i hollsive ju duhet?

far jan mundsit tuaja pr gjurmimin e informatave financiare?

Mnyra m e mir pr dizajnimin e skems s llogarive sht q s pari t merrni parasysh se


far raporte dshironi t'i prgatisni pr plotsimin e krkesave ndrkombtare pr raportim
financiar (SNKSP) dhe pr t ndihmuar n vlersimet dhe vendimmarrjet e menaxhmentit t
brendshm. Pastaj ju mund t prcaktoni se far kategorish t pfshini n raportet t cilat
dshironi ti prpiloni. Pr shembull, skema e juaj e llogarive duhet t jet e bashklidhur me
kategorit n buxhetin tuaj n mnyr q t jeni n gjendje t prgatitni leht raporte n t cilat
krahasohen buxhetet dhe t ardhurat dhe shpenzimet e realizuara.
Pasi q ka lloje t ndryshme t t ardhurave n organizatn tuaj ather ju ndoshta dshironi q
t merrni parasysh se ka keni dshir t adresoni n raportet tuaja financiare: A do t keni
nevoj q t bni ndarje pr shembull ndrmjet granteve dhe kontributeve? A merrni tarifa pr
disa prej shrbimeve tuaja? Nse po ather a mund t kombinohen t gjitha tarifat n nj llogari
apo dshironi informata lidhur me tarifat nga secili lloj i aktivitetit?
Pyetje t njjta mund ti drejtoni vets n lidhje me shpenzimet e organizats tuaj: Cili sht niveli
i hollsis s informatave t cilin dshironi q evidencat tuaja financiare ta ket? Si do ta
shfrytzoni informatn nse e evidentoni at? Pr shembull, shumica e organizatave dshirojn t
mbajn gjurmn e furnizimit t zyreve me materiale n mnyr t prbashkt se sa ndaras pr
shembull lapsat, letrat, kapset e letrave etj. Nj shembull m i qart do t ishte posta. A
dshironi q ti prfshini n kategorin e shpenzimeve t posts pr drgim me rekomandim apo
dshironi q kto shpenzime t'i raportoni vemas? Nse brengoseni pr shumn e cila harxhoet
pr drgim me rekomandim ather ju duht t krijoni nj kategori t veant t shpenzimeve.
Nse nuk dshironi q t analizoni n kt nivel t detajeve ather kshillohet q kto dy
kategori t kombinohen. Ju gjithmon mund t shqyrtoni faturat specifike q jan n lidhje me
drgimin me rekomandim pr t br analiza periodike pa pasur nevoj q informata t
gjurmohet n librin e prgjithshm t llogarive tuaja.
Duke bashkuar skemn e llogaris ka edhe tjer faktor q duhet t merren parasysh si shtes
ndaj llojeve t t ardhurave dhe shpenzimeve t cilat dshironi ti gjurmoni. Nse keni m shum
se nj lokacion ather a dshironi q informatat pr secilin lokacion t gjurmohen ndaras? Apo
nse keni m shum se nj program, a dshironi q t mbani gjurm t zrave si jan furnizimet,
shrbimet postare, pagat, etj pr secilin program?
Sa m nivel i lart q t krkohet aq m t mdha jan gjasat pr shfaqjen e nevojs pr nj
softuer kontabiliteti pr gjurmimin e transaksioneve tuaja financiare. Zakonisht, softuert e
kontabilitetit mundsojn ndarjn e transaksioneve n pjes t vogla dhe pastaj ju mundsojn q
t prcaktojn nivelin e detajeve q do t paraqiten n raportet tuaja. Zakonisht merr koh
gjurmimi manual i informatave t hollsishme.
Mundsia dhe disponueshmria e kontabilistit tuaj pr menaxhimin e nj numri komples t
ndryshoreve sht e rendsis s njjt. Pr shembull, me rritjen e kompleksitetit t sistemit tuaj
t kontabilitetit, kontabilisti mund t ket nevoj pr trajnime n mnyr q t jet n gjendje t
prballoj kompleksitetin e skems s llogarive.
Qershor 2007

Faqe 34

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Nj rregull e mir sht q skema e llogarive t mbahen sa m e thjesht dhe e njjta t


korrigjohet me rritjen e nevojs pr m shum informata. Mendoni ato raste kur gjat shpenzimit
t mjeteve ose pranimit t parave gjat vitit keni pasur t paqart se n ciln llogari ta prfshini
transaksionin. Kjo mund t jet si nj tregues pr nevojn e korrigjimit t skems s llogarive ose
pr nevojn e qartsimit t kriterit pr caktimin e numrave t llogarive.

3.6.2 Tiparet e nj skeme t thjesht t llogarive


Skema e thjesht e llogarive e paraqitur n fund t ksaj pjes ilustron mnyr se si mund t
gjurmoni zrat e t ardhurave dhe shpenzimeve, se bashku me ato marrveshjet t cilat zakonisht
merren parasysh gjat caktimit t numrave t llogarive. Ky shembull ka pr qllim t udhzues i
cili mund t prdoret nga ju nse shfaqet nevoja pr prpilimin e skems s llogarive nga
konceptet themelore. Shembulli nuk sht gjithprfshirs dhe disa nga llogarit jan t prfshira
vetm pr thjeshtsim dhe nuk mund t jen t dobishme pr ju. Ju duhet t vni re tiparet n
vijim t nj skeme t thjesht t llogarive:
Kategorit e llogarive jan t paraqitura sipas radhs standarde, ku fillohet me ato kategori t
paraqitura n Pasqyrn e Gjendjes (Bilancin e Gjendjes). Kto jan:

Pasurit
Pasurit jan artikuj t prekshm t cilt jan burime t organizats, prfshir ktu parat e
gatshme, llogarit e arktueshme (vetm n parimin akrual), pajisjet dhe prona. Renditja e
pasurive zakonisht sht nga ato q jan m likuide e m posht. Kjo nnkupton se parat e
gatshme dhe pasurit tjera q leht mund t shndrrohen n para t gatshme jan t parat n
list dhe pasurit fikse si jan prona dhe pajisjet gjenden n fund t lists. Llogarit e pasurive
zakonisht fillojn me numrin 1".

Detyrimet
Detyrimet jan obligime ndaj kreditorve, si jan huat dhe llogarit e pagueshme. Detyrimet
kurente q jan obligime q duhet t shlyhen brenda vitit t ardhshm gjenden zakonisht t parat
n list, e q pastaj vazhdon me detyrimet afatgjata. Llogarit e pagueshme dhe tatimet n t
ardhura personale gjenden zakonisht para t pagueshmeve tjera. T hyrat e parealizuara dhe
detyrimet tjera gjenden edhe m posht. Detyrimet zakonisht fillojn me numrin 2. Shnim:
Qeveria e Kosovs prdor parimin e kontabilitetit t bazuar n para t gatshme kshtu q
detyrimet kan interes t kufizuar pasi q shpenzimet njihen n momentin e pagess e jo n
momentin ku ato kan ndodhur.

Pasurit neto (Suficiti/Deficiti)


Pasurit neto ose Suficiti/Deficiti reflektojn vlern financiare t organizats. Kto paraqesin
bilancin e mbetur pas zbritjes s obligimeve nga pasurit e organizats. Llogarit e pasurive neto
zakonisht fillojn me numrin 3".

Llogaria e t Hyrave (Dalave) pasojn Llogarit e Pasqyrs s


Gjendjs
Ju do t vreni se numrat e llogarive jan nga numri m i vogl deri n numrin m t madh, duke
ln hapsir ndrmjet numrave t secils llogari. Nj gj e till mundson q me rritjen e
aktiviteteve t bhet zgjerimi i nivelit t hollsive t prezantuara n skemn e llogarive.
Disa llogari t ngjashme apo t ndrlidhura jan t grupuara me numra t ngjajshm. Pr
shembull, numri i prgjithshm pr tatimet n t ardhura sht 7310. Megjithat, secilit lloj t
shpenzimit pr tatim n t ardhura i caktohet numri individual i llogaris: shpenzimi pr pensione
7311, sigurimi social 7312 etj. Disa softuer kompjuterik pr kontabilitet mundsojn prgatitjen

Qershor 2007

Faqe 35

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

e raporteve ku grumbullohen t gjitha llogarit me kodin 731x n nj artikull t vetm. Nj lloj i


till i grupimit edhe nse bhet n mnyr manuale e thjeshtson konsolidimin e informatave pr
raport. Megjithat, duhet t mbani n mend q zakonisht nuk do t postoni informatn n
llogarin 7310. Kjo llogari konsiderohet si "titull pr t gjitha shpenzimet prkatse.

3.6.3 Prfshirja e Informatave m komplekse financiare


Nse keni nevoj q t mbani gjurmt e ndara pr fonde, programe ose departamente, lokacione
ejt ather skema e juaj e llogarive mund t dizajnohet pr t mundsuar kt pmes skems
"shumsegmenteshe" t llogarive. Skema e llogarive e dhn si shembull paraqet vetm nj
segment t vetm. Shtimi i nj segmenti ose blloku t dyt n kodet e llogarive t juaja mundson
q artikujt ti kodoni n llogari t ndryshme.
Pr shembull, marrim si supozim nj organizat e cila ka tre progreame: kshillim, pun praktike
dhe rekreacion. Secili program do t ket kodin e vet t llogaris si sht dhn n vijim:
Kshillim

01

Pun praktike

02

Rekreacion

03

Nse kto kode ia shtoni zrave t shpenzimit q gjenden n skemn e thjesht t llogarive
ather pagat e konsulentve do t jen si n vijim:
7210

- 01

Pagat

Programi i kshilldhnies

Furnizimet pr programin e rekreacioneve do t postohen n:


7710

- 03

Furnizimet

Programi
i
rekreacioneve

Ju mund t mbani gjurmt e dy programeve dhe lokacioneve duke shtuar nj bllok t tret. Pr
shembull nse keni nj program pr pun praktike n dy shkolla t ndryshme ather shkolls s
par do t'ia caktoni germn "A" dhe shkolls tjetr germn "B": Kshtu, pagat pr tutor do t
ndahen ndrmjet 7210 02 A dhe 7210 02 -B:
7210

- 02

-B

Pagat

Programi Shkolla B
pr pun
praktike

Duke u br skema e llogarive m komplekse, ajo mundson q t prodhohen raporte m t


hollsishme. Megjithat edhe ktu nj gj e till varet nga koha dhe mundsit e stafit pr financa
dhe niveli i strhollimit t sistemeve tuaja financiare, pasi q kontabiliteti shumsegmentsh sht
shum vshtir t mirmbahet pa kompjuter.

Qershor 2007

Faqe 36

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Shembull i Skems s Llogarive

Ky shembull i pjesrishm sht zhvilluar duke prdorur disa tituj dhe kode t llogarive m t
prgjithshme. N kt shembull ilustrohet mnyra se si Skema e Llogarive mund t'i prshtatet
nevojave specifike t nj organizate t caktuar.

Ref. SIMFK, Pjesa 2,1, Skema e Llogarive


N kt pjes jepet nj shpjegim i hollsishm se si sht prpiluar apo zhvilluar Skema e Llogarive pr Qeverin e
Kosovs duke prdorur qasjen e blloqeve koduese. Kjo SLl sh shum m e hollsishme se sa shembulli i dhn
m lart dhe ofron informata n lidhje me Autoritetin, Kush-in, Qllimin, Llojin, Aktivitetin, Sektorin dhe
Lokacionin.

3.7 Nnllogaria e librit t llogarive dhe regjistrat


Pr disa llogari t Librit t Prgjithshm t Llogarive nevojiten disa informata shtes t cilat nuk
mund t sigurohen nga Libri i Prgjithshm i Llogarive. Si shembull marrim nj llogari t
shpenzimeve t udhtimit t nj punonjsi. Punonjsve koh pas kohe i jepen avanse pr
udhtim. eqet ose transferet bankare q jepen pr kt qllim llogariten n llogarin e avanseve
pr udhtim n Librin e Prgjithshm t Llogarive. N fund t secils periudh kontabl, totali i
t gjitha Avanseve pr Udhtim i ngarkohen llogaris s Avanseve pr Udhtim. Kjo llogari
njihet si llogari kontrolli. N mnyr q t mbahen gjurmn e llogaritjeve t nj punonjsi q i
ngarkohen llogaris s kontrollit nevojitet mirmbajtja e nj nnllogarie t librit t prgjithshm
pr secilin punonjs i cili ka pranuar avans pr udhtim. Totali i nnllogarive t secili punonjs
duhet t prputhet me shumn n llogarin e avansit pr udhtim q gjendet n Librin e
Prgjithshm.
Mundsia e organizats pr barazimin e nnllogarive me nj llogari m t prgjithshme kontrolli
sht thelbsore: M posht sht dhn nj shembull:

Qershor 2007

Faqe 37

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Nnllogaria:
Data
1 jan 20X3
8 jan 20X3

LLOGARIA:
Data
1 jan 20X3
30 jan 20X3

Avanset pr udhtime
Prshkrimi
Debi
Bilanci i bartur
Faqja 1 e Ditarit
3,900

Kredi

Bilanci
600
4,500

Nnllogaria:
Data
1 jan 20X3
8 jan 20X3
17 jan 20X3

Nnllogaria:
Data
1 jan 20X3
8 jan 20X3
20 jan 20X3

Prshkrimi
Bilanci i bartur

John Smith
Debi
500

Prshkrimi
Bilanci i bartur

Mary Brown
Debi

(Punonjsi nr. 127)


Kredi
Bilanci
500
1,000

(Punonjsi nr. 651)


Kredi
Bilanci
1,500
2,500

1,500
1,000

Prshkrimi
Bilanci i bartur

David Jones
Debi
400
500

(Punonjsi nr. 350)


Kredi
Bilanci
100
500
1,000

3.8 Parat e imta


Qllimi i fondit t para e imta sht mundsia e blerjeve dhe riimbrusimeve t vogla n para t
gatshme. Shfrytzohet pr artikujt si jan vulat, materialet pr zyre, parkim, etj. Menaxhimi i
lart duhet t zhvilloj nj politik ne lidhje me at se sa para t gatshme duhet t jen n
dispozicion dhe maksimumin e shpenzimeve q mund t paguhen nga parate ne arke. Fondi
duhet t jet i mjaftueshm pr t mbuluar shpenzimet e nj muaji. Nse shuma e till sht
shum e vogl ather fondet duhet t plotsohen n mnyr t vazhdueshme, ndrsa nse
shuma sht shum e madhe kjo do t thot se keni para t gatshme n dor t cilat do t
mbaheshin m sigurt n llogari bankare.
Fondi i parave te imta duhet t mbahet n nj ark apo n sirtar t mbyllur. Auditort
rekomandojn q vetm nj person, i quajtur kujdestar, t ket qasje n kto para t gatshme, dhe
q personi i till t jet prgjegjs pr t gjitha aktivitetet n lidhje me parate ne arke. Organizata
pr derdhjen e mjeteve te imta duhet t blej ose t zhvilloj kupona pr t dokumentuar secilin
transaksion dhe pr t prcaktuar kush ka miratuar keto pagesa. N disa raste ky person mund t
jet drejtori, n rastet tjera gjithashtu mund t miratohen nga shefat e departamenteve ose
kujdestari i ketyre paravet sipas udhzimeve t vendosura nga bordi.

3.8.1 Krijimi i Fondeve Para t imta


Pas prcaktimit nga ana e menaxhmentit (me ndihmn e stafit) pr lartsin e nevojshme t
fondit, kujdestarit t parave te imta i shkruhet nj ek (jo pr ta kthyer n para) pr krijimin e
ketij fondi.
Duhet t sigurohet nj dshmi e vogl e blerjes para se t bhet rimbursimi e q zakonisht nj
dshmi e till sht fatura nga dyqani, zyra postare etj.. Pastaj prgatitet kuponi i parave te imta,
ku jepet n hollsi natyra dhe arsyeja e blerjs, i cili pastaj miratohet nga kujdestari dhe blersi
riimbursohet.
N disa raste, organizata mund t lejoj marrjen e avansit nga keto fonde pr t mbuluar nj blerje
q duhet t bhet. N kt rast, zyrtari plotson kuponin pr avans i cili duhet t miratohet nga
kujdestari. Pas kthimit t zyrtarit duhet t plotsohet nj kupon ku saktsisht paraqitet shuma
prfundimtare, bashkangjitet fatura dhe nse ka ndryshim ather ajo shum i kthehet kujdestarit.

3.8.2 Plotsimi apo Rimbushja e fondit para t imta


Pasi q fondi t zbrazet ather kujdestari i mbledh kupont dhe i cakton ata pr kategorit
prkatse (p.sh. shrbime postare, shtypje dhe fotokopjim, materiale pr zyre, etj. Totali i
dftesave plus parat e gatshme n dispozicion duhet t jet i barabart me avansin fillestar pr t

Qershor 2007

Faqe 38

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

dshmuar se t gjitha parat jan arsyetuar. Pas arritjes s bilancit pr llogarin shkruhet nj ek
(n pajtim me procedurn pr autorizimin e eqeve pr t gjitha derdhjet) e cila sht e
pagueshme pr kujdestarin e parave te imta pr saktsisht shumn e kuponve/dftesave n
mnyr q fondi t kthehet n gjendjen fillestare.
Kjo metod e mbajtjes s shums konstante prmes kombinimit t parave t gatshme dhe
dftesave quhet sistem paradhnie. Kupont e parave te imta duhet t kapen me prmbledhjen e
prgatitur t shpenzimeve dhe t vendosen n dosje pr tiu shmangur riimbursimeve t dyfishta.
Me rastin e futjes s transaksioneve t riimbursimit n sistemin e kontabilitetit, ju bni rritjen
(debi) e shpenzimeve dhe zvoglimin (kredi) e parave t gatshme:
Vni re se ju nuk i postoni shpenzimet n llogarin e quajtur para te imta. N kt mnyr, n
fund t vitit do t keni nj pasqyr t vrtet t shpenzimeve tuaje e cila sht e dobishme pr
fardo planifikimi t ndonj shume te perllogaritur pr para te imta.

3.8.3 Lista verifikuese pr kontrollin e brendshm t parave t


imta
Pyetjet e dhna n vijim paraqesin kontrollet e zakonshme kontabl n lidhje me para te imta.

A mbahet fondi para te imta pr paradhnie pr pagesimin e shpenzimeve t vogla t


rastit?

A ka ndonj kufi pr shumat q mund t riimbursohen nga fondi i parave te imta?

A nevojiten dokumente mbshtetse pr t gjitha derdhjet nga fondi para te imta?

A sht plotsuar kuponi i parave te imta me dokumentet mbshtetse, emrin e personit


q riimbursohet dhe me autorizimin e duhur?

A sht qasja n fondin e parave te imta e kufizuar vetm pr nj person q sht


kujdestar i fondit?

A bhet ndonj numrim i paparalajmruar i parave te imta nga ndonj person tjetr nga
agjencia e i ndryshm nga kujdestari i fondit?

3.9 Barazimet bankare


Barazimi bankar sht nj test pr t treguar se me far saktsie krahasohet libri i parave t
gatshme (arks) me pasqyrat bankare. Ktu prfshihet edhe verifikimi i korrektsis n
evidentimin e eqeve n librin e parave t gatshme dhe nse jan evidentuar t gjitha ngarkesat,
interesi dhe debit direkte bankare.
Ka shum pak gjasa q t arritt prputhshmri ndrmjet bilancit t banks dhe librit t parave t
gatshme n nj dat, pasi q pr pagesa me ek nevojiten disa dit q t bhet paraqitja dhe
shlyerja n bank dhe mosshlyerja e depozitave. Barazimi bankar mundsin shpjegimin e
diferencs.
Barazimi duhet t bhet s paku pr do muaj n mnyr q t sigurohet korrigjimi sa m i
shpejt i gabimeve.

Diferencat e librit t parave t gatshme


Kta mund t jen artikuj t cilt mund t shfaqen n pasqyrn e banks por t cilat nuk gjenden
n librin e parave t gatshme, si jan interesi bankar, tarifat bankare ose debit direkte. Kjo
zakonisht ndodh pasi q gjrat e tilla nuk dihen deri sa t pranohet pasqyra bankare.
Prandaj, libri i parave t gatshme duhet t rregullohet prmes shtimit t ktyre zrave.
Qershor 2007

Faqe 39

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Ky libr gjithashtu duhet t rregullohet kur ka gabime, si jan shumat e evidentuara n libr t
parave t gatshme jan t ndryshme nga ato q paraqiten n pasqyrn bankare. Megjithat, nse
ky ndryshim sht shkaktuar nga gabimi i banks ather duhet t kontaktohet banka e t mos
bhen ndryshime ne librin e parave t gatshme.

Dallimet kohore
Shumica e diferencave ndrmjet gjendjes s paraqitur n pasqyrn e banks dhe gjendjes n librin
e parave t gatshme ekzistojn pr shkak t dallimit kohor.
Kto mund t jen pagesa me eqe t cilat ende nuk jan arktuar n bank dhe si rrjedhim ato
nuk paraqiten n pasqyr. Kto njihen is eqe t paparaqitura.
Shuma e paguar n bank por e cila nuk sht shlyer mund t jet pjes e ksaj diference. Kto
njihen si depozita t pashlyera.
Bilanci bankar n kto situata nuk sht i freskt apo nuk paraqet gjendjen e tanishme dhe duhet
t rregullohet n mnyr q t mirren parasysh kto gjra. Ktu pra duhet t prgatitet barazimi
bankar n mnyr q t paraqitet gjendja e vrtet.

Prfundimi i barazimit bankar


Pr t br nj barazim bankar ju duhet q t:
1. Filloni q t vni nga nj shenj n seciln pages e cila gjendet edhe n librin e parave t
gatshme e edhe n pasqyrn bankare. Shnoni edhe n librin e parave t gatshme e edhe n
pasqyrn bankare. Pastaj veproni njjt me t gjitha t ardhurat prmes banks. Pastaj
shnoni vetm shnimet t cilat duken n pasqyrn bankare deri n ditn e fundit t muajit
pr t cilin bhet barazimi, e jo pr nj dat t m vonshme.
2. Tani shikoni pasqyrn bankare dhe identifikoni pikat q nuk jan shnuar. Shkruani kta
zra n librin e prgjithshm dhe pastaj shnoni t njjtn n pasqyrn bankare.
3. do artikull q gjendet n pasqyrn bankare tani gjendet edhe n librin e parave t gatshme.
4. Pastaj shtoni t gjitha shtyllat n librin e parave t gatshme dhe llogaritni bilancin bankare n
fund t muajit.
5. Tani shikoni librin e parave t gatshme dhe bni nj list t artikujve q nuk iu keni vn
shenj. Kto duhet t jen eqe t pashlyera ose depozita t pashlyera.
6. N fund bni prgatitjen e barazimit bankar. Tani duhet t paraqitet bilanci i pasqyrs
bankare n fund t muajit, minus eqet e paraqitura, plus depozitat e pashlyera. Bilanci
prfundimtar duhet t jet i barabart me bilancin e librit t parave t gatshme.
Bilanci pas barazimit bankar dhe i librit t parave t gatshme i cili do t prdoret n llogarit
fundvitit e jo bilanci i icili paraqitet n pasqyrn bankare. Kjo sht sepse pasqyra bankare nuk
sht kurente.

3.10 Pasurit qeveritare


Duke pasur parasysh q Qeveria e Kosovs vepron n mnyr strikte sipas parimit t
kontabilitetit t bazuar n para t gatshme ather t gjitha blerjet e pasurive evidentohen si
shpenzim n vitin e blerjes pavarsisht kohzgjatjes s pasuris. Prandaj, kto trajtohen n
mnyr t njjt me shpenzimet tjera. Megjithat, ekzistojn krkesa shtes pr mbajtjen e
regjistrave t pasurive n mnyr q t mbahen gjurmt e pasurive dhe t sigurohet kujdesi dhe
mirmbajtja e tyre.

Qershor 2007

Faqe 40

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Prkufizimet e pasurive dhe kufijt monetar t dhna m posht jan specifike pr Qeverin e
Kosovs. Kto prkufizime mund t jen t ndryshme n organizatat tjera.
Pasuri kapitale prfshijn t gjitha pasurit e jofinanciare t prekshme dhe t paprekshme q
blehen, ndrtohen, krijohen apo prvetsohen n ndonj mnyr tjetr (si jan toka, ndrtesat,
veturat, makineria, etj) dhe:: (a) kan afat prdorimi q vazhdon m tepr se nj vit fiskal dhe q
synohet t prdoren vazhdimisht; (b) kan vler financiare prej 5.000 e m tepr; dhe (c)
pronsia dhe kontrolli i prfitimeve mbetet te qeveria.
Shpenzimet kapitale" jan pagesa pr prvetsimin e pasurive kapitale fikse, pr stoqe strategjike
ose emergjente, pr tok ose pasuri t paprekshme ose pagesa t pakthyeshme me qllim q t'u
mundsohet pranuesve t'i prvetsojn (blejn) kto pasuri, q t kompensohen pranuesit pr
dm ose shkatrrim t pasurive kapitale, osee q t rritet kapitali finianciar i pranuesve, n vler
mbi 5.000.
Pasuri jokapitale nnkupton t gjitha pasurit e prekshme dhe t paprekshme: (a) q kan afat
prdorimi m shum se nj vit dhe (b) q ka kosto prej m shum se 1.000 e m pak se 5.000.
Organizata buxhetore pas blerjes s nj pasurie ka pr detyr t mbaj nj Regjistr Pasurish i cili
si shtes ndaj informatave q krkohen nga Neni 41.5 i Ligjit pr Menaxhimin e Financave
Publike dhe Prgjegjsit prfshin edhe si m posht:

Emrin e pasuris;

Emrin e organizats buxhetore;

Prshkrimi fizik;

Numrin serik;

Datn e pranimit;

Lokacionin;

Kategorin;

Burimin e financimit;

Vlern fillestare ose t vlersuar;

Vlera kontabl (n libr);

Datn e tjetrsimit.

Numrin e kuponit t shpenzimit (nr. UZP).

Organizata buxhetore i fut informatat e pasuris n regjistrimin e pasurive dhe n evidencn


kontabl sipas dokumentacionit perkates te blerjes se mallit (fature, urdhere blerje etj). Ne rast se
keto dokumenta mungojne atehere duhet q pasuria t klasifikohet ose vlersuar nga Komisioni
pr Vlersim. Regjistri i Pasurive sht nj baz e t dhnave e Organizats Buxhetore e cila
prdoret pr mbajtjen e t dhnave pr pasurit. Kjo nuk duhet t przihet me evidencn
kontabl e cila sht nj evidentim financiar i pasuris n sistemin e kontabilitetit q mbahet nga
Thesari.

Qershor 2007

Faqe 41

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Pjesa 2 - SIMFK dhe funksionimi i librit t


prgjithshm t llogarive
4. Korniza kontabl e SIMFK-s
4.1 Historiku
SIMFK sht nj aplikacion i integruar pr menaxhim financiar i ndrtuar n veanti pr t
prmbushur nevojat e veant pr informata n sektorin publik dhe i dizajnuar pr t optimizuar
kontrollin financiar dhe prgjegjsit.
Ky aplikacion prmban aproprijime shumvjeare, kontrollin e buxhetit dhe zotimeve, librin e
prgjithshm t llogarive, prpunimin e pagesave, prokurimin, t arktueshmet dhe funksionin e
menaxhimit t pasurive, si dhe nj varg raportesh financiare. SIMFK sht dizajnuar q
personelit t Qeveris q merret me kontabilitet t'i ofrohet nj funksionim financiar plotsisht n
harmoni me GAAP-in dhe pr t furnizuar me informata t prshtatura pr menaxhert t cilt
as nuk jan ekspert kontabiliteti e as specialist t sistemit.
SIMFK mund t mbaj n vete nj spektr t strategjive pr kontroll financiar, duke filluar nga ato
q jan plotsisht t centralizuara deri n ato t decentralizuar, e q iu ofron shfrytzuesve n
organizat vegla pr futjen dhe marrjen e informatave sa her q ju nevojitet pr vendimmarrje.
SIMFK prbhet nga modulet n vijim t cilat jan licencuara nga Qeveria e Kosovs:
Kontrollet -

Me modulin Kontrollet menaxhohen t gjitha rregullat e biznesit t cilat jan


konfiguruar q i tr SIMFK vepron sipas politikave dhe procedurave t
qeveris.

Aproprijimet -

Ky modul i mundson Qeveris t mirmbaj nivelet e kontrollit t buxheteve


vjetore, alokimeve, urdhrave dhe zotimeve pr monitorimin e ndikimit t
zotimeve dhe shpenzimeve.

Libri
Prgjithshm
Llogarive -

i Ky modul ofron pasqyrat financiare t nevojshme dhe t krkuara sipas GAAP.


i T gjitha shpenzimet, t hyrat dhe transaksioneve n ditar t cilat futen n sistem
automatikisht postohen n Librin e Prgjithshm t Llogarive si shnime t
dyfishta e t bilancuara. Ky modul ofron nj pasqyr t prgjithshme t
informatave financiare t organizats prmes krkimeve online, raporteve t
analizimit t llogarive dhe pasqyrave financiare.

Shpenzimet -

Ky modul mundson evidentimin dhe miratimin e shpenzimeve dhe miratimin e


pagesave. Shpenzimet gjithashtu mund t'i adresohen urdhrblerjeve dhe
zotimeve tjera pa urdhrblerje. Si rezultat shpenzimet do t futen n formn e
dyfisht e t bilancuar, e q sit tilla postohen n Libri i Prgjithshm i
Llogarive.

Blerja -

Ky modul ofron nj process t prvijuar pr brjen e krkesave pr blerje,


procesimin e urdhr blerjeve, pranimin e mallrave dhe prcjelljen e progresit
prmes raporteve.

T hyrat

Funksioni shitjet n para t gatshme i ktij moduli mundson evidencimin dhe


raportimin e t hyrave. Si rezultat t hyrat futen n formn e dyfisht e t
bilancuar, e q si t tilla postohen n Librin e Prgjithshm i Llogarive.

Pasurit

Ky modul mundson qeverin t monitoroj pasurit dhe blerjet e tyre, si dhe t


menaxhoj njhsimin e tyre. Pasurive mund t'u caktohen nj numr atributesh

Qershor 2007

Faqe 42

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

p.sh. lokacioni fizik, kujdestari, modeli, numrin serik, afati i garancis etj.
N vijim sht nj prmbledhje e transaksioneve buxhetore dhe kontabl t cilat prfshihen n
secilin modul t lartprmendur.
Moduli

Terminologjia e
transaksioneve t SIMFK

Prmbajtja e SIMFK

Transaksionet buxhetore
Aproprijimet

Blerja

Buxheti 1

Buxheti vjetor

Buxheti 2

Alokimet e parave t gatshme (keshit)

Alokimet financiare

Garancit

Zotimi/Obligimi

Zotimi/Obligimi

Krkesat

Krkesat pr prokurim - Zotimi

Urdhr blerjet

Urdhr blerje - Obligim

Shnimet mbi mallrat e


pranuara

Pranimi i mallrave

Shnimet mbi mallrat e


kthyera

Kthimi i mallrave

Transaksionet kontabl
Libri i
Prgjithshm i
Llogarive

Kuponi i ditarit

Shnimet pr korrigjim, shnimet pr


regullim dhe shnimet e ditarit t
gjeneruara automatikisht nga transaksionet
e t hyrave dhe shpenzimet

Shpenzimet

Kuponi i shpenzimit

Kur shpenzimi behet pa qene nevoja e


Urdhr blerjes

UP e Kuponit t Shpenzimit

Kur shpenzimi behet kundrejt Urdhr


blerjes

Selektimi i kuponave

Krkesat pr draft pagesa

Miratimi i pagesave

Miratimi i pagesave draft q jan


przgjedhur n funksionet e
lartprmendura

Shitjet n para t gatshme

T hyrat

T hyrat

4.2 Pasqyr e Metodologjis s Kontabilitetit n SIMFK


Gjat puns me sistemin SIMFK sht e rndsishme t kuptohet dallimi i qart ndrmjet
transaksioneve t dhna n vijim:

Qershor 2007

Faqe 43

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Transaksionet buxhetore prmbajn t dhna pr kontrolle financiare dhe nuk


ndikojn n Librin e Prgjithshm t Llogarive; ndrsa,

Transaksionet kontabl postohen n Librin e Prgjithshm t Llogarive dhe prfshihen


n pasqyrat financiare.

N diagramin n vijim sht paraqitur rrjedha e t dhnave n SIMFK:

Transaksionet buxhetore jan t dhna n ngjyr hiri ndrsa transaksionet kontabl n ngjyr t
bardhe.

4.2.1 Transaksionet buxhetore


Kto jan evidenca t vetme me kufij t shumave, t cilt nuk mund t tejkalohen nga
transaksionet varse. Pr shembull, garancit nuk mund t tejkalojn shumat prkatse t
Buxhetit Vjetor dhe Alokimeve n para t gatshme. Gjithashtu, zotimet dhe obligimeve nuk
mund t tejkalojn shumat e Urdhrave.
Kufijt e imponuar nga zotimet/obligimet, garancit, buxhetet vjetore dhe alokimet n para t
gatshme nuk mund t tejkalohen nga transaksionet kontabl t postuara n Librin e Prgjithshm
t Llogarive.

4.2.2 Transaksionet kontabl


Kto jan regjistrime t dyfishta kontabl t cilat postohen n Librin e Prgjithshm t Llogarive.
Pasi q ndryshimi i dy anve t regjistrimit sht zero ather libri i prgjithshm gjithmon
vetbilancohet e n kt mnyr mundson gjenerimin e pasqyrave financiare t qeveris.

Qershor 2007

Faqe 44

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

SIMFK prkrah kontabilitetin me regjistrime t dyfshta dhe n parimin akrual e edhe n parimin
e bazuar n para t gatshme. SIMFK aktualisht sht e konfiguruar pr parimin e kontabilitetit t
bazuar n para t gatshme. Dallimet kryesore jan q sipas parimit t kontabilitetit t bazuar n
para t gatshme:
1. Shpenzimet njihen kur paguhen nga banka e FKK.
2. T hyrat njihet kur pranohen n llogarin bankare t Fondit t Konsoliduar t
Kosovs.
3. Pasurit nuk kapitalizohen e as nuk zhvlersohen.

Qershor 2007

Faqe 45

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

5. Funksioni i librit t prgjithshm t


llogarive
Funksioni i Librit t Prgjithshm t Llogarive sht i mbledhur n 7 pjest e dhna n vijim:
1. Struktura e skems s llogarive
N kt pjes shpjegohen strukturat e skems s llogarive dhe rregullimi i Blloqeve Koduese
Financiare (BKF) n SIMFK.
2. Kodet Ofset t Librit t Prgjithshm t Llogarive
N kt pjes shpjegohet struktura dhe shfrytzimi i kodeve ofset t LPLl n transaksionet
kontabl t evidentuara n SIMFK. Gjithashtu shpjegohet si tenderohen llogarit e kontrollit dhe
t banks nga kodet ofset t LPLl-s.
3. Llogarit bankare
N kt pjes shpjegohet struktura dhe shfrytzimi i kodeve t llogarive bankare n transaksionet
kontabl t evidentuara n SIMFK.
4. Shpenzimet
N kt pjes ilustrohet se si regjistrimet kontabl t shpenzimeve gjenerohen nga Kuponat e
Shpenzimit dhe postohen n Librin e Prgjithshm t Llogarive.
5. T hyrat
N kt pjes ilustrohet se si regjistrimet kontabl t t hyrave gjenerohen nga Shitjet n Para t
Gatshme dhe postohen n Librin e Prgjithshm t Llogarive.
6. Regjistrimet n Ditar
N kt pjes ilustrohet se si bhet regjistrimi kontabl dhe postimi i tyre n Librin e
Prgjithshm t Llogarive.
7. Libri i Prgjithshm i Llogarive
N kt pjes shpjegohet natyra e Llogarive t LPLl-s dhe koncepti i Bilancit provues.

5.1 Skema e llogarive


5.1.1 Histori
Termi Skema llogarive" i referohet nj grumbulli t ndryshoreve koduese t cilat shfrytzohen
nga organizata pr klasifikimin dhe analizimin e transaksioneve dhe prodhimin e raporteve t
menaxhmentit dhe pasqyrave financiare. Nj pasqyr e koncepteve t thjeshta t skems s
llogarive gjendet n Vllimin 1, Pjesn 1, Seksionin 3.6 t ktij manual.

Qershor 2007

Faqe 46

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Strukturat e Skems s Llogarive q prdoren nga Sektori Publik n prgjithsi prmbajn


ndryshoret/atributet e dhna n vijim t cilat prdoren pr klasifikimin e transaksioneve,
prforcimin e kontrolleve t buxhetit dhe menaxhimin e shtjeve t tyre:

Autoriteti nn t cilin ka ndodhur shpenzimi apo sht pranuar e hyra


Kush i bn shpenzimet apo pranon t hyrat?
Cili sht Qllimi i shpenzimit
Lloji i shpenzimit q ka ndodhur ose e t hyrs q sht pranuar?
Aktiviteti me t cilin ndrlidhet shpenzimi/e hyra
Cilit funksion (Sektor) i takon shpenzimi
Ku sht br shpenzimi?

Skema e Llogarive e Qeveris s Kosovs prfshin 6 ndryshoret (atributet) e para pr


menaxhimin e shtjeve financiare. Secila ndryshore sht paraqitur me nj Grup SLl n SIMFK.

5.1.2 Grupet e Skems s Llogarive


N tabeln n vijim jan t paraqitura grupet e SLl-s n SIMFK dhe atributet t cilat i
prfaqsojn.
Nr.

GrupiSLl

Atributi
korrespondues

Grupi i Fondeve

Autoriteti

Grupi i Organizatave

Kush

Grupi i Programit

Qllimi

Grupi i Objekteve

Lloji

Grupi i projekteve

Aktviteti

Grupi i funksioneve

Sektori

5.1.3 Tabelat e Skems s Llogarive


Secili Grup i SLl-ve prmban tabelat prkatse t cilat kan kodet e elementeve t cilat zbatohen
sipas mnyrs se si qeveria vepron dhe i menaxhon resurset e saj. Pr shembull, n SIMFK nj
Grup i Organizats prmban tabela pr Njsit Kryesore, Ministrit, Komunat dhe qendrat tjera
t Qeveris, Nivelet e Qeveris dhe n fund Qeverin n Prgjithsi.
Ju me vendosjen e relacioneve ndrmjet ktyre tabelave i tregoni sistemit si ti mbledh nga lart
posht ose nga posht lart. Pr shembull, njsit kryesore mblidhen n Ministri ose komuna ose
qendra t prgjegjsis, e t cilat mblidhen n Nivele t Qeveris e q kto t fundit mblidhen n
Qeverin e Prgjithshme. Si rrjedhim, fardo transaksione t cilat prfshijn nj kod specifik t
njsive kryesore do t azhurnojn dhe ministrit , komunat, ose qendrat tjera prkatse t
prgjegjsis, nivelet e qeveris dhe qeverin n prgjithsi. Si rezultat kemi q informatat mund
t analizohen nga cili do nivel m i lart hierarkik edhe pse transaksioni sht regjistruar vetm
nj her me kodin e njsis kryesore.
N diagramin n vijimi sht dhn relacioni hierarkik i tabelave n grup t organizats.

Qershor 2007

Faqe 47

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Tabelat SLl, prfshir ktu edhe ato gjasht Grupet SLl n SIMFK, se bashku me relacionet
ndrmjet tyre jan t paraqitura n diagramin n vijim.

Qershor 2007

Faqe 48

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Lloji i Llogaris

Kategoria
kryesore

Kategoria

Nnkategoria

Shpjeguar m lart
Klasifikimi

Qeveria e Kosovs

Klasifikuesit
e
programeve
funksionale

Department
i

Nnklasifikimi

Burimi Kryesor

Niveli i Qeveris

Klasifikuesit e
Prgjithshm t
Programit

Objekti i
Menaxhmentit

Katetgoria e Fondit

Ministria, Komuna,
Qendra e
Prgjegjsis

Klasifikuesit e
Programit

Objekti Raportues

Projekti

Grupi

Objekti i Fondit

Njsia Kryesore

Nnprogrami

Artikulli i linjs

Nnprojekti

Klasa funksionale

Grupi i Fondit

Grupi i
Organizats

Grupi i
Programit

Grupi i Ojektit

Grupi i
projektit

Grupi i
Funksionit

Viti i fillimit
t projektit

Viti i
prfundimit
t projektit

Ndarja GFS

Gjasht Grupet SLl s bashku prbjn Bllokun Kodues Financiare i cili prdoret n do
transaksion financiare pr t prfshir atributet e ndryshme t transaksionit.

Qershor 2007

Faqe 49

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

5.1.4 Elementet e Skems s Llogarive


Secila nga tabelat e lartprmendura prmbajn elementet (kodet) e SLl, t cilat prfaqsojn
artikujt e veant brenda secils tabel t SLl-s.
N diagramin n vijim jan ilustruar elementet (kodet) e SLl-s n Tabelat e SLl-s t Grupit t
Organizats s bashku me relacionet e tyre.
Ministria, Komuna

Niveli i Qeveris

Qeveria e
Prgjithshme e
Kosovs

Kodi

Prsh.

Kodi

Prsh.

Njsia Kryesore

Qendra e
Prgjegjsis

Kodi

Prsh.

Kodi

201

Ministria e 201
Financave

Ministria e 1
Financave

Ministria

Qeveria e
Kosovs

206

Ministria e 206
Shndetsis

Ministria e 1
Shndetsis

Ministria

Qeveria e
Kosovs

612

Fush
Kosova

Fush
Kosova

Komuna

Qeveria e
Kosovs

612

Prsh.

N shembullin e lartprmendur, njsit kryesore t Ministris s Financave dhe asaj t


Shndetsis i raportojn ministrive prkatse dhe klasifikohen si Ministri (Niveli i Qeveris), e t
cilat jan pjes e Qeveris s Kosovs. N ann tjetr Fush Kosova i raporton Komuns s
Fush Kosovs e cila sht klasifikuar si Komun dhe e cila gjithashtu i takon Qeveris s
Kosovs.
Edhe pse aktualisht n SIMFK, Njsit Kryesore jan t njjta si Ministrit ose Komunat,
struktura ofron mundsi apo fleksibilitet pr t pasur shum njsi kryesore q i raportojn nj
ministrie ose komune. Kjo mund t prcaktohet nga proceset e buxhetimit, kontrollit dhe
raportimit q prdoren nga Qeveria e Kosovs.

5.1.5 Blloqet Koduese Financiare


Aplikacioni i lejon organizats t krijoj struktura t veanta t blloqeve koduese pr Librin e
Prgjithsm t Llogarive, Buxheteve Financiare, Buxhetit 1 dhe Buxhetit 2. Kto struktura
bazohen n proceset e buxhetimit q prdoren nga organizata.
N SIMFK:
1. Transaksionet kontabl evidentohen n Librin e Prgjithshm t Llogarive
2. Garancit evidentohen n funksionin Alokimet Financiare
3. Buxheti vjetor evidentohet n funksionin Buxheti 1
4. Alokimi i parave t gatshme evidentohet n funksionion Buxheti 2
Me mbledhjen e informatave financiare nga aplikacioni duke filluar nga Libri i Prgjithshm i
Llogarive n Alokime dhe pastaj n Buxhete 1 dhe 2 (shih diagramin n Seksionin 4.2 Pasqyr
e Metodologjis t kontabilitetit n SIMFK) tabelat e SLl t cilat prdoren pr definimin
strukturs s secilit bllok kodues duhet t ken relacione mbledhse ndrmjet veti.
Blloqet Koduese Financiare (BKF) t definuara n SIMFK pr VF 2007 jan t paraqitura n
diagramin e dhn n vijim:

Qershor 2007

Faqe 50

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

N diagramet e lartprmendura jan t paraqitura Tabelat SLl t cilat prdoren n n strukturn e


secils prej katr blloqeve koduese. Tabelat SLl q jan brenda nj grupi ose kan relacion
hierarkik ndrmjet veti ose jan t njjtat n strukturat sukseseve duke filluar nga strukturat e
librit t prgjithshm t llogarive. Kjo mundson q informata financiare t mblidhet nga libri i
prgjithshm deri te Garancit dhe pastaj n Buxhetet Vjetore dhe/ose Alokimet e Parave t
Gatshme.
Secili bllok kodues i lartprmendur sht prshkruar m posht.

Qershor 2007

Faqe 51

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

5.1.6 Blloku Kodues i Librit t Prgjithshm t Llogarive


T gjitha transaksionet kontabl evidentohen n SIMFK duke prdorur Strukturn e Bllokut
Kodues t Librit t Prgjithshm t Llogarive. Struktura e bllokut kodues t librit t prgjithshm
t llogarive e cila sht rregulluar n SIMFK prbhet nga Grupet e SLl-s dhe Tabelat e SLl-s
q jan t dhna n diagramin n vijim.

Lloji i llogaris

Kategoria
kryesore

Kategoria

Nnkategoria

Klasifikimi

Qeveria e Kosovs

Klasifikuesit
funksional
t programit

Departame
nt

Nnklasifikimi

Burimi kryesor

Niveli i Qeveris

Klasifikuesit e
Prgjithshm t
Programit

Objekti i
menaxhmentit

Kategoria e Fondit

Ministria, Komuna,
Qendra e
Prgjegjsis

Klasifikuesit e
Programit

Objekti Raportues

Projekti

Grupi

Objekti i Fondit

Njsia Kryesore

Nnprogrami

Artikulli i linjs

Nnprojekti

Klasa funksionale

Grupi i Fondit

Grupi i
Organizats

Grupi i
Programit

Grupi i Objektit

Grupi i
Projektit

Grupi i
Funksionit

Qershor 2007

Viti i filimit
t projektit

Viti i fundit
t projektit

Divizioni GFS

Faqe 52

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Pr evidentimin e atributeve t ndryshme t transaksioneve prdoren kode t veanta t SLl-s


n strukturn koduese.
Shembull:
Shpenzimet q jan br nn buxhetin e shrbimeve komunale t Ministris s Ekonomis pr
programin e administrats qendrore pr shpenzimet e telefonit pr funksionin e shrbimeve t
prgjithshme do t kodohen si n vijim:

Shembull i dritares s Bllokut Kodues t Kuponit t Shpenzimit n SIMFK:

5.1.7 Blloku Kodues i Buxhetit 1 (Buxhetit Vjetor)


Buxheti 1 paraqet nivelin m t lart t kontrollit n sistem. Buxheti 1 n SIMFK paraqet
Buxhetin Vjetor t miratuar nga parlamenti. Kjo mundson menaxhimin e kufijve shpenzues t
vendosur nga buxheti vjetor.
Blloku kodues i Buxhetit 1 i rregulluar n SIMFK prbhet nga kto Grupe SLl dhe Tabela SLl:

Qershor 2007

Faqe 53

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Lloji i
Kategoris

Kategoria
Kryesore

Kategoria

Nnkategoria

Klasifikimi

Qeveria e Kosovs

Klasifikuesit
funksional
t
programeve

Departame
ntet

Nnklasifikimi

Burimi kryesor

Niveli i Qeveris

Klasifikuesit e
Prgjithshm t
Programit

Objektet e
Menaxhmentit

Kategoria e Fondit

Minisria, Komuna,
Qendra e
Prgjegjsis

Klasifikuesit e
Programit

Objekti Raportues

Projekti

Grupi

Objekti i Fondit

Njsia Kryesore

Nnprogrami

Artikulli i Linjs

Nnprojekti

Klasa Funksionale

Grupi i Fondit

Grupi i
Organizats

Grupi i
Programit

Grupi i Objektit

Grupi i
Projektit

Grupi
Funksional

Qershor 2007

Viti i fillimit
t projektit

Viti i
prfundimit
t projektit

Divizioni GFS

Faqe 54

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Shembulli i Ekranit t Buxhetit 1 n SIMFK i dhn m posht paraqet Elementet e SLl-s


(kodet) q prdoren dhe prshkrimet e tyre:

Kodet SLl

Prshkrimi
i
kodeve t SLl

5.1.8 Blloku Kodues i Buxhetit 2 (Alokimi)


Buxheti 2 n SIMFK prfaqson Alokimet lshohen sipas planifikimit te rrjedhes se parase pr
mallra dhe shrbime, subvencione dhe shpenzime kapitale. Kto blloqe koduese mbledhin
informata prmbledhse financiare nga Libri i Prgjithshm dhe Garancit n nivelin n t cilin
sht br alkimi i parave t gatshme nga MEF-i. Kjo mundson menaxhimin e kufijve
shpenzues t vendosur nga alokimi n para t gatshme.
Blloku kodues i Buxhetit 2 i rregulluar n SIMFK prbhet nga kto Grupe SLl dhe Tabela SLl:

Qershor 2007

Faqe 55

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Lloji i llogaris

Kategoria
kryesore

Kategoria

Nnkategoria

Klasifikimi

Qeveria e Kosovs

Klasifikuesit
funksional
t
programeve

Department

Nnklasifikimi

Burimi Kryesor

Niveli i Qeveris

Klasifikuesit e
Prgjithshm t
Programit

Objekti i
Menaxhmentit

Kategoria e Fondit

Ministria, Komuna,
Qendra e
Prgjegjsis

Klasifikuesit e
Programit

Objekti Raportues

Projekti

Grupi

Objekti i Fondit

Njsia Kryesore

Nnprogrami

Artikulli i LInjs

Nnprojekti

Klasa Funksionale

Grupi i Fondit

Grupi i
Organizats

Grupi i
Programit

Grupi i Objektit

Grupi i
projektit

Grupi i
Funksionit

Qershor 2007

viti i fillimit
t projektit

Viti i
prfudnimit
t projektit

Divizioni GFS

Faqe 56

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Shembulli i Ekranit t Buxhetit 2 n SIMFK i dhn m posht paraqet Elementet e SLl-s


(kodet) q prdoren dhe prshkrimet e tyre:

Kodet SLl

Prshkrimi
Kodeve SLl

Qershor 2007

Faqe 57

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

5.1.9 Blloku Kodues i Alokimeve Financiare (Garancive)


Alokimet Financiare n SIMFK prfaqsojn Garancit q lshohen ne baze te planfikimit te
rrjedhes se parase pr paga, pr mallra dhe shrbime, subvencione dhe shpenzime kapitale. Kto
blloqe koduese mbledhin informata prmbledhse nga Libri i Prgjithshm i llogarive t cilat jan
t nivelit t njejt me garancit q lshohet nga Thesari n MEF. Kjo mundson menaxhimin e
kufijve shpenzues t vendosur nga Garancit.
Blloku kodues i Alokimeve Financiare e rregulluar n SIMFK prbhet nga kto Grupe SLl dhe
Tabela SLl:

Lloji i Llogaris

Kategoria
kryesore

Kategoria

Nnkategoria

Klasifikimi

Qeveria e Kosovs

Klasifikuesit
funksional
t programit

Departame
ntet

Nnklasifikimi

Klasifikuesit e
Prgjithshm t
Programit

Objekti i
Menaxhmentit

Ministria, Komuna,
Qendra e
Prgjegjsis

Klasifikuesit e
Programit

Objekti Raportues

Projekti

Grupi

Objekti i Fondit

Njsia Kryesore

Nnprogrami

Artikulli i Linjs

Nnprojekti

Klasat Funksionale

Grupi i Fondit

Grupi i
Organizats

Grupi i
Programit

Grupi i
Objektit

Grupi i
Projektit

Grupi i
Funksionit

Burimi kryesorMain
Source

Kategoria e Fondit

Niveli i Qeveris

Viti i fillimit
t projektit

Viti i
prfundimit
t projektit

Divizioni GFS

Shembull i Ekranit t Alokimit Financiar n SIMFK i dhn m posht paraqet Elementet e SLls (kodet) q prdoren dhe prshkrimet e tyre:

Qershor 2007

Faqe 58

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Kodet SLl

Prshkrimi
Kodeve SLl

5.2 Kodet Ofset t Librit t Prgjithshm t Llogarive


SIMFK prdor parimin e kontabilitetit me regjistrime t dyfishta, gj q nnkupton se t gjitha
transaksionet e postuara n Librin e Prgjithshm t Llogarive duhet t ken nj regjistrim n
debi e tjetrin n kredi totali i t cilve sht zero. Si rezultat, pr disa transaksion nevojitet t
kreditohen ose debitohen llogaria bankare ose llogarit e kontrollit. Pr shembull, pr regjistrimin
e nj fature me vler 1000 pr shpenzimet e telefonit nevojitet t debitohet shpenzimi i telefonit
me 1000e ndrsa llogaria bankare t kreditohet 1000.
Nj bllok unik kodues identifikon seciln llogari bankare dhe llogarit tjera t kontrollit. Sistemi
mundson krijimin e nj kodi t shkurtr i njohur si kodi ofset i librit t prgjithshm t llogarive
(Kodi Ofset i LPLl) pr t prfaqsuar bllokun kodues t librit prkats t prgjithshm t
llogarive dhe n kt mnyre duke shkurtuar kohn pr regjistrimin e t dhnave t transaksionit.
Tabela e Kodeve Offset t LPLl-s mundson krijimin e nj tabele me Kode Offset t LPLl-s
valide t cilat prdoren gjat regjistrimit t transaksioneve pr informimin e sistemit se far
banke ose llogarie kontrolli ta prdor me rastin e krijimit t kuponit prkats t ditarit pr
postimin e transaksionit n Librin e Prgjithshm.

Shembull i Kodit Offset t LPLl-s:

Qershor 2007

Faqe 59

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Kodi Ofsetit

Blloku Kodues i
Librit t Madh

Qershor 2007

Faqe 60

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Shembull i nj transaksioni q prdor Kodin offset t LPLl-s.


Kuponi i shpenzimit

Kodi
Ofsetit
korespondues i
llogaris
bankare 7000

Blloku kodues pr
shpenzime tel

Kuponi rezultues i ditarit me regjistrim t dyfisht ku ndryshimi ndrmjet sht zero:

Qershor 2007

Faqe 61

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Debitohet
llogaria
Shpenzime t telefonit

Kreditohet
Bankare

Qershor 2007

Llogaria

Faqe 62

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

5.3 Llogarit Bankare


SIMFK mundson identifikimin e llogaris bankare e cila shfrytzohet nga qeveria pr kryerjen e
pagesave dhe/ose evidencimin e pranimeve. Kto llogari bankare mund t shkruhen n tabeln
Llogarit Bankare.
Nj shembull i Llogaris Bankare t regjistruar n SIMFK sht dhn m posht:

ID e Banks

Prshkrim i shkurt i
paraqitur n EV dhe
CS pr Bankn

Kodi ofset i Banks

Qershor 2007

Faqe 63

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Blloku kodues LPLl pr Kodin offset t LPLl-s i lidhur me Bankn sht i referuar n tabeln
Kodit Ofset t LPLl-s t dhn m posht.

Kodi Ofset i
LPLl-s i lidhur
me bank

Blloku kodues i
LPLl-s

Kuponat e shitjeve n para t gatshme kan vetm nj an t regjistrimit kontabl, ndrsa ana
tjetr e regjistrimit gjenerohet bazuar n Kodin offset t LPLl-s e cila sht e lidhur me bankn.
Ju lutem drejtohuni shembujve t dhn n kapitujt pr T hyrat.
Llogaria bankare prdoret si nj llogari kliringu pr kuponat e shpenzimit t cilt jan rregulluar
pr pages.

Qershor 2007

Faqe 64

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

5.4 Shpenzimet
Shpenzimi sht nj kosto e cila ka ndodhur n organizatn tuaj dhe e cila n prgjithsi paraqitet
n form t faturs, krkess apo avansit pr punonjs.
Shpenzimet n SIMFK kryesisht evidentohen prmes Kuponve t Shpenzimit (KSh). Kjo sht
nj ekuivalent i regjistrit t Blerjeve/shpenzimeve. KSh-ja si shtes ndaj informatave financiare
sht gjithashtu e lidhur edhe me Vendor/Persona q duhet paguar.
Moduli i shpenzimeve ju mundson t shkruani dy lloje shpenzimesh. Funksioni i Urdhr blerjes
t Kuponit t Shpenzimit (UBKSh) sht dhn veanrisht n rast se qeveria shfrytzon
modulin Blerja. Ky funksion mundson gjurmim t ndar t t gjitha shpenzimeve ndaj urdhr
blerjeve. T gjitha shpenzimet tjera duhet t futen apo gjurmohen duke prdorur funksionin
Kuponat e Shpenzimit (KSh).
Shpenzimet e telefonit n shum prej 1.000 q ia kan ndodhur Ministris s Financave nga
shembulli duhet t regjistrohen n kuponin e shpenzimit, si sht paraqitur m posht, s
bashku me Llogarin Bankare, Kodin Ofset LPLl-s q korrespondon me Llogarin Bankare dhe
Bllokun Kodues t LPLl-s pr shpenzimet.

Banka

Kodi Ofset
i LPLl-s

Blloku
Kodues
i
Shpenzimit

Kodet dhe prshkrimi i ndryshoreve t Bllokut Kodues regjistrohen si n vijim:

Qershor 2007

Faqe 65

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Pr secilin KSh t regjistruar dhe ruajtur, sistemit do automatikisht do t krijoj edhe regjistrimin
prkats n kuponin e ditarit. Kuponi i ditarit i gjeneruar nga KSh-ja e lartprmendur krijon nj
regjistrim t dyfisht ku 1.000 debitohen n Bllokun Kodues t LPLl-s n KSh ndsa 1.000
kreditohen n llogarin bankare (LO71000) bazuar n Kodin Ofset t LPLl-s t specifikuar.
Blloku i plot kodues i LPLl-s pr Kodin Ofset t LPLl-s sht marr nga tabelat e Kodeve
Ofset t LPLl-s. Ju lutemi referojuni tems n lidhje me Kodet Ofset t LPLl-s.
Regjistrimi i dyfshit kontabl mund t shihet n kuponin e ditarit t dhn me posht.

Debiti n Bllokun Kodues


t LPLl-s sht regjistruar
pr shpenzim n Kuponin
e Shpenzimit
Krediti n Bllokun Kodues
t LPLl-s t Llogaris
Bankare i cili korrespondon
me Kodin Ofset LPLl-s
sht regjistruar Kuponin e
Shpenzimit

Regjistrimi i dyfisht kontabl


Sistemi automatikisht do t azhurnoj Llogarit prkatse t Librit t Prgjithshm, evidencate
alokimeve, buxheteve dhe zotimeve/oblgimeve t cilat jan t prekuara nga transaksioni. Sistemi
automatikisht azhurnon Urdhrblerjet pr Kuponat e Shpenzimit (UB).

Secili bllok kodues i paraqitur n kuponin e ditarit m lart paraqet nj llogari t librit t
prgjithshm. Transaksioni i lartprmendur mund t paraqitet n Llogarit T t LPLl-s si n
vijim:
Qershor 2007

Faqe 66

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Llogarit T t Librit t Prgjithshm


Llogaria e Shpenzimeve t Telefonit n LPLl
10/201/11301/13250/00000/0130
Debi
02/14

Kredi
1000.00

Llogaria bankare LPLl


XX/XXX/XXXXX/71000/XXXXX/XXXX
Debi

Kredi
02/14

1000.00

Nje shembull tjeter shpenzimi:


Pagat n shum prej 20.000 q i jan paguar Minstris s Financave pr periudhn 2 m 15
shkurt evidentohen n KSh me Bllokun Kodues dhe Bank dhe kodin Ofset t LPLl-s si n
vijim.
Bank: Banka Kryesore (7000)

Qershor 2007

Kodi Ofset i LPLl-s: 7000

Faqe 67

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Blloku kodues i LPLl-s


SLl

Fond

Njsia
Nnprogrami Kodi
Kryesore
Ekonomik

Nnprojekti Klasa

Tabelat

Objekt

Blloku kodues

10

201

11200

00000

0112

Prshkrimi

Buxheti

MEF

Thesari
Pagat
Shrbimet e bruto
Prgjithshme
Publike

Nuk
zbatohet

shtjet
financiare
dhe fiskale

11110

KSh do t rezultoj n Kupon t Ditarit me regjistrimet t dyfishta t balancuara si n vijim.


SLl

Fond

Njsia
Nnprogrami
Kryesore

Kodi
Ekon.

Nnproj
ekti

Tabelat

Objekt

Blloku kodues 10
i LPLl-s pr
KSh

201

11200

11110

Blloku kodues XX
ofset i LPLl-s

XXX

XXXXX

71000

Prshkrimi

Njsi n Njsi
bilancin bilancin
gjendjes
e
gjendjes

Njsi n
bilancin
e
gjendjes

n Llogaria
e AQBK

Klasa

Shuma

00000

0112

Dr 20000

XXXXX

XXXX

Cr 20000

Njsi n Njsi n
bilancin bilancin e
gjendjes
e
gjendjes

Sistemi automatikisht do t azhurnoj Llogarit prkatse t Librit t prgjithshm t llogarive,


evidencat e alokimeve, buxhetit dhe zotimeve/obligimeve t cilat ndikohen nga transaksioni.
Transaksioni i lartprmendur mund t paraqitet n Llogarit T t LPLl-s si n vijim:
Llogaria e Shpenzimeve pr Paga n LPLl
10/201/11200/11110/00000/0112
Debi
02/15

Qershor 2007

Kredi
20000.00

Faqe 68

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Regjistrimi i Shpenzimeve t pagave n debi


Llogaria banke LPLl
XX/XXX/XXXXX/71000/XXXXX/XXXX
Debi
02/14

Kredi
1000.00

02/15

20000.00

Regjistrimi i Pageve n Bank si kredi


Bazuar n kodin ofset t LPLl-s

5.5 T hyrat
T hyrat evidentohen n SIMFK kryesisht prmes funksionit t Shitjeve n Para t Gatshme
(ShPG). Funksioni i Shitjeve n Para t Gatshme sht ekuivalent me ditarin e shitjeve. Si
shtes ndaj informatave financiare, Shitjet n Para t Gatshme gjithashtu jan t lidhur me
konsumatorin.
Shmebulli i importimit t t hyrave nga taksat doganore n shum prej 125200 euro q jan
pranuar nga Doganat do t evidentohen n shitjet n para t gatshme, si sht dhn m posht,
s bashku me nj Llogari Bankare, Kodin Ofset t LPLl-s prkats t llogaris bankare dhe
blokun kodues t LPLl-s pr t hyrat.

Qershor 2007

Faqe 69

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Banka

Kodi i ofsetit

Kodimi i t hyrave n
Librin e Pergjithshm

Kodet dhe prshkrimi i bllokut kodues regjistrohen si n vijim:

Pr seciln ShPG t regjistruar dhe ruajtur, sistemi automatikisht do t bj regjistrimin prkats


n kupon t ditarit. Kuponi i ditarit i gjeneruar nga ShPG-ja e lartprmendur ka regjistrime t
dyfishta, ku 125200 euro jan kredituar n bllokun kodues t t hyrave n ShPG dhe 125200
Qershor 2007

Faqe 70

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

euro jan debituar n llogarin bankare (LO 71000) bazuar n kodin ofset t LPLl-s s
specifikuar. Blloku i plot kodues i LPLl-s pr kodin ofset t LPLl-s merret nga tabelat Kodet
Ofset t LPLl-s. Ju lutemi referojuni tems pr Kodet Ofset t LPLl-s.
N kuponin e ditarit t paraqitur m posht mund t shihen regjistrimet e dyfishta kontabl.

Krediti n Bllokun Kodues


t LPLl-s shkruhet pr t
hyrat n shitjet me para t
gatshme

Debiti n Bllokun Kodues


t LPLl-s pr Llogarin
Bankare
e
cila
korrespondon me Kodin
Ofset t LPLl-s t
regjistruar n shitjet me
para t gatshme
Transaksioni i lartprmendur mund t paraqitet n Llogarit T t LPLl-s si n vijim:
Llogaria e T hyrave n LPLl
10/301/113300/40450/00000/0112
Debi

Kredi
02/10

125200.00
T Hyrat Kredi

Llogaria e Banks n LPLl


XX/XXX/XXXXX/71000/XXXXX/XXXX
Debi
02/10

125200.00

02/15

20000.00

Kredi
02/14

1000.00

Banka Debi
Qershor 2007

Faqe 71

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

5.6 Regjistrimet n ditar


Kuponi i ditarit sht nj mekanizm kontabl me shum qllime i cili shfrytzohet pr
evidentimin e transaksioneve t dhnave n vijim t librit t prgjithshm t llogarive n SIMFK.
1. Regjistrimet e ditarit t gjeneruara nga sistemi n Moduli i Shpenzimit, Moduli i Blerjes dhe
Moduli i te Hyrave.
2. Transaksione te tjera:Korrigjimet, Rregullimet
Sa her q krijohet dhe ruhet nj transaksion Shpenzimi apo Shitje n Para t gatshme n sistem
ather aplikacioni automatikisht krijon Kuponin prkats t Ditarit (KD). Pasi q aplikacioni
shfrytzon parimin e regjistrimeve t dyfishta kontabl ather secili KD do t ket shumat e
debis dhe kredis. Pr shembull nse regjistroni nj shpenzim qiraje n shum prej 15000 euro
ather sistemi do t krijoj nj KD e cila ka 15000 euro debi pr qirat s bashku me 15000 kredi
pr Llogarin Bankare. Ndryshimi ndrmjet shumat e debive dhe kredive n secilin KD t krijuar
nga sistemi do t jen zero.
N ann tjetr, pr disa lloje t t hyrave, shpenzimeve, korrigjimeve dhe rregullimeve nga ju
krkohet q t shkruani n mnyr manuale KD-n duke specifikuar edhe regjistrimet n ann e
debis e edhe n ann e kredis s bashku me Blloqet Koduese t LPLl-s dhe shumat relevante.
Nj shembull pr korrigjimin e KD-s:
Taksat doganore pr import t pranuara m 20 janar 2007 jan regjistruar gabimisht n SIMFK
duke prdorur Shitjet n Para t Gatshme nr. 224 p shumn 125200 euro n vend t shums
123700.
T hyrat nga taksat doganore t importit duhet t zbriten pr 1500 euro dhe depozita n llogarin
bankare duhet gjithashtu t zbritet pr t njjtn shum.

Qershor 2007

Faqe 72

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

KD-ja pr korrigjimin e pranimit t lartprmendur sht paraqitur n vijim:

Nj regjistrim n
debi pr t ulur t
hyrat nga taksat
doganore
pr
import

Regjistrim n
kredi pr uljn e
bilancit
t
banks

Sistemi automatikisht do t azhurnoj evidencat e Librit t Prgjithshm t Llogarive, Alokimit


dhe Buxhetit t cilat ndikohen nga transaksioni.

Qershor 2007

Faqe 73

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Transaksioni i lartprmendur mund t paraqitet n Llogarit T t LPLl-s si n vijim:


Llogaria e T hyrave n LPLl
10/301/113300/40450/00000/0112

Debi
02/14

Kredi
1500.00

02/10

125200.00

Regjistrim korrigjues

Llogaria e Banks n LPLl


XX/XXX/XXXXX/71000/XXXXX/XXXX
Debi
02/10

125200.00

Kredi
02/14

1000.00

02/15

20000.00

02/14

1500.00
Regjistrim korrigjues

Qershor 2007

Faqe 74

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

5.7 Libri i Prgjithshm i Llogarive


Libri i Prgjithshm i Llogarive sht libri kryesore i cili prbhet nga llogarit ku postohen
transaksionet kontabl. Llogarit e librit t prgjithshm jan ndar n 5 kategori themelore:
1.

Pasurit

2.

Detyrimet

3.

Fondi i Konsoliduar i Akumuluar (Suficiti/Deficiti)

4.

T hyrat

5.

Shpenzimet

Bilanci provues sht nj list bilanceve t llogarive t librit t prgjithshm dhe qllimi kryesor i
tij sht q t sigurohet se totali i shumave debi sht i barabart me totalin e shumave kredi.
Bilanci provues mund t prodhohet n SIMFK duke prdorur raportin Bilanci Provues i Librit t
Prgjithshm t Llogarive:
Ekrani i Bilancit provues sht paraqitur m posht:

Viti Fiskal
Periudha e
Kontabilitetit

Qershor 2007

Faqe 75

Vllimi I

Manuali i Kontabilitetit t Thesarit

Bilanci provues i Llogarive t Librit t Prgjithshm, i paraqitur n seksionet e Shpenzimet, T


hyrave dhe Regjistrimeve n Ditar sht si n vijim:
Bilanci provues m 28 shkurt 2007
Kodi Ekon.
Kodi

Prshkrimi

Debi

13250

Shpenzimet pr telefon

1000.00

11110

Shpenzimet pr paga

20000.00

40450

Taksat doganore pr import

71000

Banka kryesore

Gjithsej

Kredi

123700.00
102700.00
123700.00

123700.00

Prputhja e totalit t shumave debi dhe kredi n bilancin provues konfirmon se Llogarit e Librit
t Prgjithshm jan t balancuara dhe se n LPLl jan postuar regjistrime t dyfishta kontabl
ndryshimi ndrmjet t cilave sht zero.

Qershor 2007

Faqe 76

You might also like