Download as doc, pdf, or txt
Download as doc, pdf, or txt
You are on page 1of 24

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

B GIO DC V O TO
TRNG I HC KINH T TP.H CH MINH

MN HC:

PHN TCH TI CHNH

TIU LUN: PHN TCH KHA NNG SINH LI

GVHD : PGS.TS L Th Lanh


Nhm Thc Hin: Nhm 2 & 11

Phn tch kh nng sinh li

Kha

: 21

Lp

: TCDN Ngy 2

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

TP H Ch Minh, thng 05 nm 2013


1. Phan Th Vn H
2. Bi Th Thu Hoi
3. Nguyn Quc Khang
4. Lu Thy Thm
5. Th H Trang
6. Phm Th Hng Nhung

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Th Hong Linh
Nguyn V Thc N
Nguyn Th Thng
V Th H Thng
Mai Th Qu Tm
L Thanh Tng
V Trung Tng
ng Huyn Kim Yn
(Nhm 2)

7. Nguyn Ngc Tip


8. Thanh Cm Nhung
(Nhm 11)

MC LC
1. T SUT SINH LI TRN VN U T..........................................................3

Phn tch kh nng sinh li

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

1.1.Tm quan trong, ngha, s cn thit ca phn tch t sut sinh li trn vn
u t............................................................................................................................ 3
1.2. Thanh phn ca t sut sinh li trn vn u t................................................4
1.3. Tnh ton t sut sinh li trn vn u t...........................................................7
1.3.1. T sut sinh li trn ti sn (ROA)....................................................................7
1.3.2. T sut sinh li trn vn c phn thng(ROCE)...........................................14
2. ng dng phn tch kh nng sinh li cng ty c phn nha Bnh Minh.........19
2. Phn tch giai on ng dng trong phn tch thu nhp..................................20
3. Phn tch doanh thu...............................................................................................20
4. Phn tch gi vn hang bn...................................................................................35
5. Phn tch chi ph:...................................................................................................41
KT LUN................................................................................................................. 54
NGHIN CU M RNG:......................................................................................55
PH LC 1: S LC CNG TY.........................................................................61
TI LIU THAM KHAO.........................................................................................64

1. T SUT SINH LI TRN VN U T

1.1. Tm quan trong, ngha, s cn thit ca phn tch t sut sinh li trn vn
u t.
Phn tch t sut sinh li trn vn u t s gip doanh nghip hoc ngi phn tch
nh gi mt cch tt nht thnh qu hot ng ca cng ty.
Phn tch kh nng sinh li

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

Chng ta c th phn tch thnh qu cng ty di nhiu cch thc khc nhau. Doanh
thu, li nhu n g p v thu nh p rong l cc thc o thnh qu c s dng ph bin
nht. Tuy nhin, khng thc o ring r no trong cc thc o ny nh gi tt nht
cho thnh qu ton di n ca cng ty. Nguyn nhn l do chng c l p vi nhau v
c l p vi hot ng kinh doanh. Phn tch thnh qu cng ty oi hoi m t phn tch
kt hp. Mi quan h gia thu nh p v vn u t c gi l t sut sinh li trn vn
u t ho c t sut sinh li trn u t (ROI) c l l thc o nh gi hi u qu cng
ty m t cch ph bin nht.
Phn tch t sut sinh li cho phep so snh s thnh cng ca cc cng ty trong vi c
s dng vn u t v cng cho phep nh gi t sut sinh li trn vn u t ca cc
d n u t khc nhau. Phn tch t sut sinh li trn vn u t so snh thu nh p ca
m t cng ty, ho c thc o thnh qu khc, i vi quy m v ngun ti tr ca cng
ty. Thc o ny xc nh kh nng thnh cng ca cng ty, thu ht ngun ti tr, ti
chi tr ch n v mang li li nhu n cho cc ch s hu. T sut sinh li trn vn u
t c s dng trong nhiu linh vc phn tch, bao gm:
o lng tinh hi u qu qun tri Mc t sut sinh li trn vn u t ch yu ty
thu c vo ky nng, ti xoay x, s kheo leo v ng c thc y qun tr. T sut sinh
li trn vn u t, c bi t l khi tnh ton trong khong thi gian m t nm ho c lu
hn, l m t thc o thch hp i vi tnh hi u qu ca qun tr.
o lng kh nng sinh li - T sut sinh li trn vn u t l m t chi bo quan
trng cho sc mnh ti chnh di hn ca m t cng ty. Chi tiu ny s dng kt hp c
bo co thu nh p (li nhu n) v bng cn i k ton (ti tr) nh gi kh nng
sinh li. Thc o kh nng sinh li ny c m t vi thu n li so vi cc thc o sc
mnh ti chnh di hn khc ho c thc o kh n ng tr n vn chi da trn cc
khon mc trn bng cn i k ton. N c th chuyn ti m t cch hi u qu t sut
sinh li trn vn u t di cc gc ti tr khc nhau (n v vn c phn). T s
ny cng hu ch trong phn tch tnh thanh khon ngn hn.
Chi tiu d bao thu nh p Thc o ny lin kt m t cch hi u qu thu nh p qu
kh, hi n ti v tng lai vi tng vn u t. T s ny nh n di n c cc d bo
lc quan ho c bi quan thi qu lin quan n t sut sinh li trn vn u t ca cc
i th cnh tranh, v nh gi vi c qun tr cc ngun ti tr khi cc gi tr d bo
Phn tch kh nng sinh li

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

khc vi ky vng. T s ny c s dng ho c l m t phng ti n ch yu ho c l


phng ti n ph thm d bo thu nh p v nh gi tnh hp ly ca d bo t
cc ngun khc.
Chi tiu hoach inh v kim soat T sut sinh li trn vn u t ng vai tro
quan trng trong qu trinh l p k hoch, hoch nh ngn sch vn, nh gi v kim
sot cc hot ng kinh doanh.
T sut sinh li trn vn u t con c s dng nh gi hiu qu ca cng tc
qun tr vi ROI ph thuc vo ky nng, s khn kheo ca nh qun tr. Nh qun tr
lun c nhim v a ra cc quyt nh i vi hot ng ca cng ty, vn l hiu
qu m cc quyt nh ny mang li l gi.
ROI con c dng nh gi kh nng sinh li v sc mnh ti chnh trong di hn
ca cng ty.
1.2. Thanh phn ca t sut sinh li trn vn u t
Cng thc tnh t sut sinh li trn vn u t:
Thu nhp
ROI=

Vn u t

Mc tiu ca phn tch t sut thu nhp trn vn u t l nh gi 100 ng vn u


t s to ra bao nhiu ng thu nhp. Nhng phn tch chun xc ngi phn tch
cn lm r vn u t l gi, thu nhp l gi vi c rt nhiu chi tiu th hin vn u t
v thu nhp.
1.2.1. Vn u t
Khng c thc o vn u t chung no tnh ton t sut sinh li. Cc thc o
khc nhau v vn u t c s dng phn nh cc gc nhin khc nhau.
* Tng tai san
Nu xet trn quan im ngun vn u t l hinh thnh nn ti sn ca cng ty thi t
sut sinh li trn vn u t c xem xet nh l t sut sinh li trn tng ti sn
(ROA).
T sut sinh li trn tng ti sn (ROA) l m t thc o thch hp cho tnh hi u qu
Phn tch kh nng sinh li

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

ca hot ng kinh doanh. T s ny phn nh li nhu n ca cng ty c sinh ra t


tng ti sn (n c ng vn c phn). Do khng phn bi t li nhu n c to ra t
ngun ti tr no nn thc o ny chi t p trung vo nh gi ho c d bo thnh qu
hot ng. Khi ly tng ti sn lm c s tnh t sut sinh li trn vn u t i
khi phi thc hi n m t s iu chinh:
- iu chinh ti sn khng hot ng: loi bo cc khon u t vo cc chng khon
th trng v cc khon tin m t vt tr i t vn u t. Vi c iu chinh ny nhm
t p trung phn tch vo cc ti sn hot n g v tch bi t phn tch hot n g kinh
doanh khoi cc hot ng ti chnh ca cng ty. Ngoi ra, cn loi bo nhng ti sn vi
mt ly do no ti thi im phn tch khng tham gia vo hot ng ca doanh
nghip nh: ti sn ch thanh ly, nhng ti sn khng ph hp vi hot ng kinh
doanh ca doanh nghip.
- iu chinh ti sn v hinh: c quan im cho rng nn loi tr cc ti sn v hinh ra
khoi vn u t vi c cc nghi vn lin quan n gi tr ho c gi nh l bn cht ti
sn v hinh c cc c im khc hn ti sn hu hinh. M c d v y , vi c loi tr cc
ti sn v hinh ra khoi vn u t m t cch hon ton khng c ly gii thuyt phc
vi chng i di n cho cc u t c gi tr bt chp bn cht v hinh.
- iu chinh khu hao tch ly: c n g li khu hao tch ly vo ti sn a khu hao. Vi
ti sn c nh c duy tri trong iu ki n hot ng c bn trong sut i sng hu
ch ca chng nn nh gi trn ti sn rong l khng hp ly. Hn na nu khu hao
tch ly khng c c ng li thi thu nh p cao c th do vn u t thp. Tuy nhin,
i vi phn tch ton cng ty, tt hn l khng c ng li khu hao vo vn u t.
iu ny nht qun vi vi c tnh ton thu nh p rong v chi ph khu hao.
* Vn c phn
Nu ng trn quan im ca ch s hu ca cng ty mun xem xet ngun vn minh
bo vo doanh nghip thi kh nng sinh li ca n nh th no thi chng ta xem xet kh
nng sinh li trn vn u t nh l t sut sinh li trn vn c phn (ROE).
T sut sinh li trn vn c phn (ROE) ca c ng chu tc ng ca on by. Vi c
phn u ai nh n t sut sinh li c nh nn chng c loi ra khoi tnh ton vn c
phn.
Phn tch kh nng sinh li

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

Cc nh phn tch thng iu chinh vn u t theo gi th trng khi tnh ton t


sut sinh li trn vn u t vi gi th trng thch hp cho phn tch hn. M t s ti
sn khng c ghi nh n trong bo co ti chnh v thu nh p ca cng ty i khi b tri
hoan do cc tiu chun ghi nh n k ton qu bo th.
Lun so snh t sut sinh li ca tng thi ky trn c s u t ca thi ky . Vn
u t trong m t thi ky thng c tnh trung binh trong thi ky . Phng php
ph bin nht l c ng vn u t u ky v cui ky chia cho 2. Phng php ny cn
cn th n vi cc cng ty trong cc ngnh cng nghi p chn nm t nhin hn l
nm kinh doanh theo lch. M t phng php chnh xc hn l tnh binh qun theo quy,
theo c ng gi tr vn u t ti thi im cui quy v chia cho 4.
Ngoai ra chng ta cng cn phn bit gia ROE va ROCE.
ROE: t sut sinh li trn vn c phn. Vn c phn y c hiu l bao gm: vn
c phn ca c ng thng v vn c phn ca c ng u ai. Tc l chng ta
khng phn bit c phn u ai hay c phn thng.
ROCE: t sut sinh li trn vn c phn thng. Vn c phn thng c hiu l vn
c phn ca nhng c ng thng khng bao gm c ng u ai. C s phn bit
gia c phn u ai v c phn thng.
2.2. Thu nhp
nh nghia thu nh p ty thu c vo nh nghia vn u t. Nu vn u t c nh
nghia l ti sn thi s s dng thu nh p trc lai vay v c tc. Khng loi tr lai vay
v c tc bi vi lai vay c xem nh l khon thanh ton cho nh cung cp n v c
tc l khon thanh ton cho cc nh cung cp vn c phn.
T sut sinh li trn vn c phn thng s dng thu nh p rong sau khi khu tr i
cc khon lai vay v c tc c phn u ai. Nu c tc c phn u ai c tch ly,
chng c khu tr khi tnh thu nh p cho d cc c tc ny c c cng b hay
khng bi l quyn ca c phn thng thp hn c ng u ai.
T sut sinh li trn vn c phn phi phn nh tt c chi ph hp ly gm c thu thu
nh p . Thu thu nh p lm gim thu nh p ca cng ty nn chng ta phi tnh n thu
khi tnh thu nh p, c bi t l t sut sinh li trn vn c phn ca c ng.
Phn tch t sut sinh li trn vn u t s dng cc bo co ti chnh nh l im
khi u. Nhiu con s k ton oi hoi iu chinh phn tch. Bt ky tc ng ca cc
Phn tch kh nng sinh li

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

iu chinh l nh th no, phn tch t sut sinh li trn vn u t cng nn s dng


cc bo co ti chnh a iu chinh thch hp.
1.3. Tnh ton t sut sinh li trn vn u t.
Xem xet da trn 2 quan im: Xem xet vn u t l ngun hinh thnh nn ti sn
( ROA) v xem xet trn quan dim ch s hu ca cng ty (ROCE).
1.3.1. T sut sinh li trn tai san (ROA)
Tnh ton t sut sinh li khi vn u t c xem l c lp vi cc ngun ti tr, s
dng n v vn c phn (tng ti sn).
LN sau thu + lai vay (1- thu sut) + li ch ca c ng thiu s
TSSL trn TS
=
(ROA)
(Ti sn u ky + Ti sn cui ky)/2
Trong phn tch ti chnh, ROA c chia thnh 2 b phn l t sut sinh li trn
doanh thu v hiu sut s dng ti sn.
TSSL trn ti sn = TSSL trn doanh thu x Hiu sut s dng ti sn
ROA = ROS x Hiu sut s dng ti sn
Li nhun
Tng ti sn

Li nhun

Doanh thu thun

Li nhun bin

Gi vn
hng bn

Doanh thu thun


Tng ti sn

Li nhun trn tai sn

Hnh 1.1

Doanh thu

Thu nhp

Chi ph

+
_

Doanh thu

Chi ph bn
hng

Hiu sut s dng ti sn

Ti sn

Ti sn ngn
hn

Doanh thu

Ti sn di
hn

Chi ph qun ly
v cc chi ph
khc

Phn tch kh nng sinh li

Tin
mt

Khon
phi
thu

Hng
tn
kho

Khc
+

Ti
sn7
c
nh

Ti sn v
hinh v
nhng ti
sn khc

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

Mi quan h gia thu nhp v doanh thu c gi l t sut sinh li trn doanh thu
(ROS) v o lng kh nng sinh li ca cng ty trn mc doanh s t c 1 ng
doanh thu thi to ra bao nhiu ng li nhun. Doanh s trn ti sn c gi l hiu
sut s dng ti sn v o lng tnh hiu qu trong vic to ra doanh thu t ti sn v
vic s dng ti sn hiu qu nh th no.
1.3.1.1 Mi quan h gia t sut sinh li trn doanh thu va hiu sut s dng tai
san:
Bng 1.1 Phn tch t sut sinh li trn ti sn
Chi tiu

Cng ty X

Cng ty Y

Cng ty Z

Doanh thu thun(t ng)

10

20

20

Li nhun sau thu(t ng)

EAT

0.2

Tng ti sn(t ng)

TS

10

10

T sut sinh li trn doanh thu

ROS

10%

5%

1%

10

10%

10%

10%

Hiu sut s dng ti sn


T sut sinh li trn tng ti sn

ROA

Cng ty X t c t sut sinh li trn ti sn (ROA) l 10% vi t sut sinh li trn


doanh thu (ROS) tng i cao v hiu sut s dng ti sn thp. Ngc li cng ty Z
c t sut sinh li tng t vi cng ty X nhng vi t sut sinh li trn doanh thu
Phn tch kh nng sinh li

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

thp v hiu sut s dng ti sn cao. T sut sinh li trn doanh thu v hiu sut s
dng ti sn ca cng ty Y thi nm v tr gia 2 cng ty ny.
Phn tch bng 1.1 cho thy cc kh nng kt hp gia t sut sinh li trn doanh thu
v hiu sut s dng ti sn nhm to ra 10% t sut sinh li trn ti sn. Vic phn
tch chi tiu ny cung cp thng tin hu ch v mt cng ty mt cch tng qut. V d:
ta c th xc nh mt cng ty ang s dng chin lc li nhun cao, vong quay ti
sn thp hay khng? Trong t sut sinh li trn doanh thu cao nhng doanh thu so
vi ti sn thp. Hay ngc li mt cng ty s dng chin lc t sut sinh li trn
doanh thu thp nhng vong quay tng ti sn cao (cc siu th, cc doanh nghip
thng mi).
Hinh 11.6: th t sut sinh li ca cc cng ty trong mt ngnh xoay quanh ng
cong t sut sinh li trn ti sn mc 10% (ng cong t sut trung binh ca ngnh)
l phng php c gi tr so snh kh nng sinh li.
ng cong trong hinh biu din mi quan h ca tt c cc kt hp gia t sut sinh
li trn doanh thu v hiu sut s dng ti sn to ra 10% t sut sinh li trn ti
sn. ng cong ny dc t gc tri th hin t sut sinh li trn doanh thu thp v
hiu sut s dng ti sn cao v n gc phi th hin t sut sinh li trn doanh thu
cao v hiu sut s dng ti sn thp. Chng ta anh du s liu t cng ty X n cng
ty Y trong hinh thnh im X v Y. Cc im con li t im A n im P l s kt
hp ca t sut sinh li trn doanh thu v hiu sut s dng ti sn ca cc cng ty
khc.

Phn tch kh nng sinh li

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

Cng ty B v cng ty C phi tp trung vo vic khi phc li kh nng sinh li. Cng
ty P nn tp trung vo vic gia tng hiu sut s dng ti sn trong khi cng ty A nn
tp trung vo tng t l li nhun trn doanh thu. Cc cng ty khc nh H v I tt nht
l nn tp trung vo c hai: t sut sinh li trn doanh thu v hiu sut s dng ti sn.
T sut sinh li trn doanh thu v hiu sut s dng ti sn li c tng tc vi nhau.
c bit l khi cc chi ph c nh kh ln, hiu sut s dng ti sn cao hn s lm
tng t sut sinh li trn doanh thu. Khi so snh cc cng ty trong ngnh, chng ta phi
xem xet cc cng ty c hiu sut s dng ti sn thp l nhng cng ty c kh nng
tim n gia tng t sut sinh li thng qua tng hiu sut s dng ti sn (m rng
doanh thu).
T sut sinh li trn doanh thu: c xem xet nhm nh gi vi 1 ng doanh thu
doanh nghip to ra thi c bao nhiu ng li nhun. Vic xem xet yu t ny xem xet
doanh nghip ang qun tr chi ph ca minh hiu qu hay khng hiu qu.
Phn tch hiu sut s dng tai sn: Doanh thu/Ti sn
Tai sn: tin mt, khon phi thu, hng tn kho, ti sn c nh.
Doanh thu trn tin mt: S vong quay tin mt qu cao c th do thiu ht tin
Phn tch kh nng sinh li

10

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

mt, du hiu ca hin tng khng hong tnh thanh khon. S vong quay tin mt
thp c th l du hiu ca thng d tin mt. Tuy nhin iu ny con ty thuc vo
c th ca cng ty. Do khi phn tch chi s ny chng ta cn phi nm r c th
ngnh ngh kinh doanh ca cng ty.
Doanh thu trn khon phi thu: ln ca khon phi thu bin ng theo doanh
thu. Vong quay cc khon phi thu thp c kh nng do chnh sch ni long qu mc,
khch hng khng c kh nng chi trVong quay cc khon phi thu cao ng y v
mt chnh sch tn dng tht cht, hoc l gim hoc khng c kh nng m rng tn
dng cho khch hng. Tuy nhin xem xet yu t ny chng ta cn phi xem xet
doanh nghip ang trong giai on no (khi s, tng trng, bao hoa hay suy thoi)
v xem xet nh hng ca cng ty trong giai on ti.
Doanh thu trn hng tn kho: Mun duy tri doanh s cn phi c hng tn kho.
Vong quay hng tn kho thp thng cho thy d tr hng tn kho nhiu qu mc,
lun chuyn chm, hoc l hng tn kho li thi. N cng c th l du hiu c tnh
qu cao doanh s. S vong quay hng tn kho cao hm y u t thp trong hng tn
kho, e da mi quan h vi khch hng v doanh s tng lai.
Doanh thu trn ti sn c inh: mi quan h gia doanh thu v nh xng, thit b
l mi quan h di hn v c bn ca hu ht cc cng ty vi cng ty s s dng nhng
ti sn ny sn xut sn phm sn xut kinh doanh v do c mi quan h vi
doanh thu. Qu trinh ny c th to ra cc thay i trong hiu sut s dng ti sn c
nh. Thit b v cc phng tin i thu, thng khng xut hin trn bng cn i k
ton, c th lm sai lch hiu sut ny. Hiu sut s dng ti sn c nh lin quan n
s nh i gia u t ti sn c nh c in hoa vn cao soa vi u t sinh li,
hiu qu hn vi tim nng c doanh s cao.
1.3.1.2. Ci thin chi tiu ROA
T sut li nhun trn doanh thu
ci thin chi tiu t sut sinh li trn doanh thu, nh qun ly thng nghi n
vic tng li nhun t hot ng kinh doanh so vi doanh thu. Trong trng hp ny
nh qun ly mun to ra li nhun trn 1000 doanh thu nhiu hn, h thng ch
trng vo vic kim sot chi ph gia tng thnh phn t sut li nhun trong ROA
Phn tch kh nng sinh li

11

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

hoc tng gi bn, tuy nhin tng gi bn thng gp kh khn do sc ep ca cnh


tranh.
Nh qun ly quyt nh ct gim mt s chi ph ky ti ci thin t sut sinh li
trn doanh thu ca ROA (ct gim chi ph sn xut chung v chi ph qun ly nh: Thay
i phng php khu hao, gim chi ph bo tri MMTB, gim chi ph nghin cu pht
trin, gim cc b phn h tr v nhng cng vic khng cn thit).
S vng quay tng tai sn
Mun tng vong quay tng ti sn thi nh qun ly cn lng ti sn m h kim
sot mc thp hn, trong khi vn duy tri hoc tng doanh thu. Nh qun ly c nhng
quyt nh trong phm vi n v minh ci thin s vong quay tng ti sn nh: c
k hoch thc y vic thu hi cng n gim cc khon phi thu, gim mc tn kho
nguyn liu, thnh phm, cng c, ng thi sp xp li dy chuyn sn xut loi
bo bt my mc thit b khng cn thit nh vy tng vong quay tng ti sn s gp
phn ci thin c ROA.
Tng t sut sinh li trn doanh thu va tng vng quay tng vn
Nh qun ly quyt nh kt hp c 2 chng trinh ct gim chi ph v tng vong
quay tng ti sn thi ROA s tng ln.
Nhng phn tch trn cho thy nh qun ly n v A c th ci thin ROA trong
ngn hn bng cch tng t sut sinh li trn doanh thu, s vong quay tng ti sn hoc
c hai. Trong kinh doanh, nh qun ly ra cc quyt nh ci thin cc chi tiu dng
nh gi kt qu hot ng ca h, tuy nhin chi ch tm n cc kt qu trong
ngn hn c th khng c li trong di hn.
1.3.1.3. Nhc im khi dng ROA anh gia kh nng sinh li
Nu dng ROA nh gi s khin nh qun ly tim cch gia tng li nhun cao
nht v s dng t ti sn nht, mun vy h c ng c gia tng t s (li nhun) v
gim bt mu s (ti sn) ca ROA. iu ny dn n khch l cc quyt nh trong
ngn hn, nhng c th dn n hu qu khng tt v hot ng ca cng ty trong di
hn.
Theo phn tch trn, doanh nghip ct gim chi ph thi c th hy sinh cc hot ng
Phn tch kh nng sinh li

12

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

u t trong tng lai nh chi ph nghin cu pht trin, thay i phng php khu
hao. iu ny ci thin c li nhun hot ng trong ky nhng s lm gim kh
nng cnh tranh ca sn phm, mt th phn v gim kh nng sinh li trong tng lai.
Nh qun ly cng c th ct gim chi ph trong nm bng cch ct gim chi ph bo
dng my mc thit b trong nm, iu ny ci thin c li nhun t hot ng
kinh doanh, tuy nhin c th dn n phi tiu tn nhiu chi ph sa cha hoc phi
thay th my mc thit b trong tng lai.
Doanh nghip tim cch tng cng thu hi cng n phi thu, gim s ngy bn
chu; gim hng tn kho c th dn n giao hng khng ng hn, khng ch ng
trong SX khi thc hin k hoch; khng ch trng trong vic u t ti sn c nh c
th dn n cht lng sn phm c vn , nhng quyt nh ny c th dn n mt
khch hng trong tng lai.
1.3.2. T sut sinh li trn vn c phn thng(ROCE)
T sut sinh li trn VCP thng ca c ng (ROCE) hoc n gin gi l TSSL
trn VCP thng l mt trong nhng quan tm ln nht i vi cc c ng cng ty.
TSSL trn VCP thng khng bao gm cc ti sn c ti tr bng vn vay hoc c
phn u ai. TSSL trn VCP thng c tm quan trng c bit i vi c ng
thng. Mi quan h gia TSSL trn VCP thng v TSSL trn ti sn cng quan
trng vi cho thy mc thnh cng ca mt cng ty khi s dng on by ti chnh.
ROCE c xem trng vi n o lng hiu qu ca mt cng ty khi s dng vn
ca c ng. N l mt thc o li nhun trn mi ng vn u t, hoc tng ng,
l t sut sinh li ca c ng trn vn u t m h a bo ra.
TSSL trn VCP thng

Li nhun sau thu - C tc c phn u ai


Vn c phn thng binh qun
(ROCE)
1.3.2.1. Ba thanh phn chnh ca ROCE
=

ROCE = TSSL trn doanh thu iu chnh x Hiu sut s dng tai sn x n by

TSSL trn doanh thu a iu chinh phn nh mi ng con li cho c ng sau khi tr
i tt c chi ph v quyn li ca c ng u ai. T l TSSL trn doanh thu cc ky
quan trng i vi cc nh qun tr hot ng kinh doanh vi n phn nh chin lc
nh gi ca cng ty v kh nng kim sot chi ph hot ng. TSSL trn doanh thu
khc nhau rt ln gia cc ngnh ph thuc vo tnh cht sn phm v chin lc canh
Phn tch kh nng sinh li

13

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

tranh ca cng ty.


Hiu sut s dng ti sn phn nh doanh s to ra trn mi ng ti sn c s dng
hoc vong quay ti sn.
TSSL trn doanh thu v vong quay ti sn c khuynh hng thay i ngc nhau. Cc
cng ty c li nhun bin cao thng c vong quay ti sn thp v ngc li. TSSL
trn doanh thu cao hay thp khng nht thit l tt hn hoc t hn so vi cng ty
khc- n ph thuc vo hiu ng kt hp gia li nhun bin v vong quay ti sn.
on by th ba tc ng n ROCE l on by ti chnh. L t s on by ca c
ng thng o lng phn ti sn c ti tr bi c ng thng. T s on by
cng ln thi phn ti sn do c ng thng ti tr cng nho v on by ti chnh cng
cao. Mt cng ty tng mc on by khi tng t l n so vi vn ch s hu nhm ti
tr cho cc hot ng kinh doanh. Khng ging nh TSSL trn doanh thu v t s
vong quay ti sn, ni chung l cng cao cng tt, on by ti chnh khng phi l yu
t m cc nh qun tr mun t mc cao, mc d iu ny vn c th lm tng ROCE.
Thay vo , thch thc ca on by ti chnh l to ra cn bng gia li nhun v chi
ph ti tr n. Khi mt cng ty c c mc ROCE cao bt thng, cc i th cnh
tranh s b cun ht vo thnh qu c bit ny. Khi i th tham gia vo th trng,
mc cnh tranh cao s khin ROCE ca cng ty thnh cng tr v mc trung binh.
Ngc li, nu ROCE thp bt thng s loi bo cc i th cnh tranh tim nng v
gip cng ty khi phc.
LN sau thu - C tc
c phn u ai
VCP thng binh

LN sau thu - C
=

tc c phn u ai

Doanh thu
x

thun
x
Ti sn binh

Ti sn binh
qun
VCP thng

Doanh thu thun


qun
qun
binh qun
Chia tch TSSL trn doanh thu a iu chinh thnh cc thnh phn trc thu v
cc thnh phn gi li thu.
TSSL trn doanh thu
a iu chinh
LN sau thu - C tc
c phn u ai
Doanh thu thun
Phn tch kh nng sinh li

TSSL trn doanh thu


trc thu a iu chinh
LN trc thu - C tc c
phn u ai
Doanh thu thun

T l gi li thu

LN sau thu - C tc c
phn u ai
LN trc thu - C tc c
14

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

phn u ai
Mc tiu chia tch TSSL trn doanh thu l tch bit TSSL trn doanh thu trc
thu, thc o tnh hiu qu hot ng, khoi t l gi li thu, thc o tnh hiu qu
qun ly thu.
1.3.2.2. Chia tch chi tit ROCE
EBIT = Li nhun sau thu + Lai vay + Thu
Trong EBIT l thu nhp trc thu v lai vay. Sau chng ta s dng thnh
phn sau thu v gp chng vo ROCE, ta c cng thc:
ROCE= ((T sut sinh li EBIT trn doanh thu x Hiu sut s dng ti sn)- Gnh
nng lai vay ) x on by x T l gi li thu
T sut sinh li trn doanh thu = EBIT / Doanh thu thun
Gnh nng lai vay (i khi c gi l s vong quay lai vay) = Lai vay / Ti sn
binh qun.
Cc thnh phn khc a c nh nghia trc . Gnh nng lai vay i khi c
gi l s vong quay lai vay. iu ny xut pht t quan im cho rng gnh nng lai
vay cng cao thi ROCE cng thp, mc gi li thu cng cao thi ROCE cng cao.
1.3.2.3. nh gi tng trng vn c phn thng

Tc tng trng

VCP

(Li nhun sau thu - c tc CP u ai c tc CP Thng)


VCP thng binh qun

T l tng trng VCP bn vng = ROCE x (1-T l chi tr c tc)


Nh vy t sut sinh li trn vn u t l mt chi tiu quan trng nh gi kh
nng sinh li ca mt doanh nghip. Vic xem xet t sut sinh li trn vn u t
chng ta s xem xet da trn 2 tiu ch (tuy theo quan im ca mi nh phn tch) l
ROA, ROCE (t sut sinh li trn vn c phn thng) hay ROE (t sut sinh li trn
vn c phn).
2. p dng phn tch kha nng sinh li ca Cng ty c phn da Bnh Minh
(BMP):
2.1.Tng quan v cng ty c phn da Bnh Minh:
Lch s hnh thanh
Phn tch kh nng sinh li

15

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

Ngy 16/11/1977 ca U Ban Nhn dn Thnh ph H Ch Minh chp nhn hai


Cng ty ng nha ho hc Vit Nam (Kepivi) v Cng ty Nha Kiu Tinh cng
t hp doanh vi Nh nc ly tn l Nh my Cng t Hp doanh Nha Binh
Minh.
Ngy 03 /11/1994 B Cng nghip nh ra Quyt nh s 1434/CNN-TCL v
vic thnh lp Doanh nghip Nh nc l Cng ty Nha Binh Minh, tn giao
dch l BMPLASCO trc thuc Tng Cng ty Nha Vit Nam.
Cc ln tng vn iu l:
Ngy nim yt: 11/07/2006 vi vn iu l 107.180.000.000 ng.
Thng 11/2006 tng vn iu l 139.334.000.000 ng.
Thng 08/2008 tng vn iu l ln 349.835.520.000 ng.
Lnh vc Kinh doanh
Sn xut kinh doanh cc sn phm dn dng v cng nghip t cht do v cao
su.
Thit k, ch to, kinh doanh khun mu ngnh nha, ngnh c.
Sn xut, kinh doanh my mc thit b, vt t, thit b v sinh cho ngnh xy
dng, trang tr ni tht.
T vn v thi cng cc cng trinh cp thot nc, sn bai, kho tng.
Dch v gim nh, phn tch, kim nghim ngnh ha cht.
Kinh doanh xut nhp khu nguyen liu, ha cht (tr ha cht c tnh c hi
mnh) vt t, my mc thit b ngnh nha, c kh, xy dng, cp thot nc,
thit b th nghim.

C cu doanh thu ca BMP nm 2012. Ngun: BCTN 2012


Phn tch kh nng sinh li

16

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

Chin lc u t va pht trin:


Cng c th trng pha Nam v tng bc pht trin th trng pha Bc thng
qua vic thnh lp Chi nhnh, nh xng sn xut ti min Bc. Mc tiu trong
tng lai xy dng thng hiu nha Binh Minh c tt c ngi tiu dng
VN bit n.
B sung thm ngnh ngh kinh doanh nh xy dng, cho thu vn phong...
nhm khai thc ti a tim nng v nhng bt ng sn m Cng ty hin ang
qun ly v phn tn ngnh ngh kinh doanh chia s ri ro.
Nng lc cng ty:
Sn phm ca Cng ty c phn phi thng qua h thng i l bn l (chim
khong 90% tng doanh thu) bao gm 4 nh phn phi v 90 nh bn l. H
thng bn hng ca Cng ty bao ph gn nh ton b khu vc min Trung tr
vo v ang m rng ra min Bc vi vic xy dng nh my mi ti Khu cng
nghip Ph Ni - Hng Yn. Tng cng sut thit k ca BMP khong 70.000
tn/nm, trong cng sut ca nh my min Nam t ti Binh Dng l
45.000 tn/nm.
Cng ty c phn Nha Binh Minh tin thn l Nh my Cng t Hp doanh
Nha Binh Minh thnh lp nm 1977. Nm 2003 chuyn sang hot ng theo
m hinh c phn. Nha Binh Minh l doanh nghip nha hng u ti Vit
nam chuyn sn xut cc sn phm ng PVC cng, PEHD(ng gn v ng
trn), ph tng ng, binh phun thuc tr su, nn bo h lao ng v cc sn
phm nha ky thut khc trn cc dy chuyn thit b hin i ca cc hang ni
ting nh KraussMaffei, Cincinnati, Corma.
V th ca cng ty:
Sn phm ch lc ca Cng ty l sn phm ng nha. Vi u th v b dy
thng hiu trn 35 nm, tn tui a c khng nh, cht lng sn phm
cao, my mc thit b hin i lun p ng nhu cu th trng v s lng ln
cht lng, Nha Binh Minh hu nh a chim v th c tn trong th trng
ng nha t khu vc Min Trung tr vo.
Hin ti c khong 30 doanh nghip sn xut cc sn phm nha tng t nh
Binh Minh nhng chi c khng qu 10 doanh nghip c kh nng cnh tranh
Phn tch kh nng sinh li

17

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

vi Binh Minh. Nha Binh Minh l mt thng hiu ln, c nhiu ngi tiu
dng bit n, h thng cng ngh sn xut vo loi hin i nht th trng
Vit Nam hin nay, cht lng sn phm thuc loi tt nht trn th trng theo
cc tiu chun ISO, JIS, ASTM nn kh nng cnh tranh ca Cng ty l tng
i cao.
Cng ty hin c gn 500 i ly trn c nc v nm gi gn 20% th phn ton
quc. khu vc pha Nam Binh Minh l doanh nghip dn u trong ngnh
ng nha vi khong 80% th phn.
Trin vong Cng ty

Khi nn kinh t Vit nam pht trin thi nhu cu v xy dng c s h tng, cng
trinh cng cng, th, khu dn c l rt ln a keo theo s tng trng trong
nhu cu v ng nha. Hin nay ng nha Binh minh a thay th cho cc loi vt
liu truyn thng nh kim loi, b tng...

Sn phm ca Cng ty ngy cng ci tin cht lng v mu ma, p ng c


nhu cu ngy cng cao ca th trng.

Trang thit b ca Cng ty hin i nn Cng ty lun yn tm v cht lng, s


lng ca sn phm m bo phc v tt nhu cu ca th trng v cung ng
kp thi cc n hng ln.

V ti chnh Cng ty c th ch ng trong vic d tr nguyn vt liu,


phong bin ng gi c, u t trang thit b hin i p ng nhu cu v cht
lng ca sn phm.

Ri ro kinh doanh chnh

Gi c nguyn vt liu: Do nguyn vt liu chim t trng rt ln trong gi


thnh sn phm (khong 75%) v phn ln nguyn vt liu ca Cng ty u
nhp khu nn vic gi c nguyn vt liu nha nhp khu bin ng mnh a
gy nh hng ln n kt qu hot ng ca Cng ty do gi bn sn phm
cha th iu chinh tng ng.

Cnh tranh khng lnh mnh: Cng ty c c th trng tiu th rng ln


nhng vn c rt nhiu i th cnh tranh vi quy m ln, nho khc nhau.
Ngoi ra Cng ty con phi i mt vi s cnh tranh khng lnh mnh, hng
gi, hng nhi v hng t Trung Quc.

Phn tch kh nng sinh li

18

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

2.2. Phn tch kha nng sinh li ca cng ty c phn nha Bnh Minh (BMP) giai
on nm 2008-2012:
Hiu sut s dng ti sn

T sut sinh li trn doanh


thu
Da vo biu trn c th thy cng ty BMP ang hot ng rt hiu qu vi t sut
sinh li trn doanh thu v hiu sut s dng ti sn so vi trung binh ngnh l cao hn.
Tuy nhin nu so snh vi i th cnh tranh ln l NTP thi BMP c nh gi cao
hn so vi NTP khi BMP c hiu sut s dng ti sn l 1.43 con NTP l 1.48 nhng
BMP c t sut sinh li trn doanh thu cao hn nhiu so vi NTP, c th t sut sinh
li trn doanh thu ca BMP l 18%, NTP l 14.7%. Do , ROA ca BMP cao hn
NTP, nghia l BMP s dng ti sn ca minh hiu qu hn NTP.

Ngun: cophieu68.com
Da vo nhng phn tch trn c th thy BMP mun tng thm ROA thi phi gia tng
hiu sut s dng ti sn. Trong phn ny chng ti mun phn tch su hn hiu sut
s dng ti sn ca cng ty BMP hin nay th no v nhng yu t no cn hiu
sut s dng ti sn c th gia tng.

Phn tch kh nng sinh li

19

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh


Ch tiu
DT/TM
DT/KPT
DT/HTK
DT/TSC
DT/NNH

BMP
11.57
5.76
5.01
5.40
11.45

NTP
34.41
4.73
5.33
5.03
3.85

Ngun: cophieu.68
BMP c t l doanh thu trn tin mt thp hn NTP nghia l ngun tin mt hin ti
ca cng ty hin ang thng d tin mt so vi NTP nn ri ro v thanh khon trong
ngn hn l t hn. (DT: doanh thu, TM: tin mt, KPT: Khon phi thu, HTK: hng
tn kho, TSC: ti sn c nh, NNH: N ngn hn)
Vong quay khon phi thu ca BMP ang cao hn NTP, nghia l ngun vn ang b
chim dng bi khch hng l t hn. Nhng nu theo hinh minh ho di y, xet v
xu hng thi BMP ang thc hin chnh sch tn dng ca cng ty ang c m rng
v NTP thi c v tht cht hn. Vi chnh sch ni long tn dng ny BMP c th m
rng thm khch hng ca minh, ng thi gia tng c doanh thu. Nhng khch
hng chnh ca c NTP v BMP u l nhng cng ty xy dng mc d BMP c
m bo bi cc khon th chp bng ti sn ca khch hng nhng ri ro ca BMP
phi i mt l khch hng chm tr n hoc khng c kh nng chi tr, ngun tin
mt ca BMP c th b thiu ht, tnh thanh khon cng ty s kem i. Hn na th
trng bt ng sn hin cha thy du hiu khi phc v u t cng b ct gim nn
ri ro khch hng khng thanh ton n ng hn l rt cao.

Ngun: S liu tng hp trn cophieu.68

Phn tch kh nng sinh li

20

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

Vi cc sn phm ca NTP v BMP u l nhng mt hng khng lo b li thi hay


mu ma, hn na vi tnh bin ng gi nguyn liu u vo do phn ln thuc v
nhp khu, iu ny cng tc ng n gi sn phm. Vi vy vic vong quay hng tn
kho ca BMP thp c th do mong mun vic n nh gi v m rng khch hng
trong tng lai. Tuy nhin chi ph lu tr cng l yu t quan trng nn BMP khng
nn lng hng tn qu ln.
NTP hin ti c hiu sut s dng ti sn c nh thp hn BMP, vi NTP ang c nhiu
d n u t nng cp dy chuyn sn xut nh p dng cng ngh mi ca c sn
xut ng PEHD v PVC v c 3 nh my hot ng nm Hi Phong, Binh Dng v
Lo trong d n nh my An 2 ang c trin khai vi quy m hot ng d
kin gp 4 ln so vi nh my hin ti vi din tch l 136000 m2 v mt nh my t
ti Ngh An vi din tch l 45000m2. BMP hin ti c 2 nh my pha Nam v 1
nh my pha Bc chnh thc hot ng trong nm 2007 vi din tch l 40000m2 v
mt nh my ti Long An a hot ng vo nm 2010, sn xut thnh cng trc NTP
ng nha HPDE cao cp. C th thy NTP hin ang c nhiu d n ln ang trin
khai nn cng sut hot ng ca cng ty ny vn cha khai thc ht ti a, nu tt c
cc nh my ny i vo hot ng thi nng sut v sn lng ca NTP c th vt qua
BMP, doanh thu s tng nhanh hn. Do , tng doanh thu ca minh BMP cn u
t vo ti sn c nh, c th l dy chuyn sn xut sn phm nha cao cp mi
sc cnh tranh vi NTP trong tng lai.
Tn dng thng mi c tm quan trng rt ln vi cng ty, y l ngun khng tn
chi ph li gim c khon tin bo vo ngun vn lun chuyn. Doanh thu trn n
ngn hn phn nh chi tiu trn, BMP c t l ny thp hn nhiu so vi NTP, nghia l
cng ty cha tn dng khon ny nhm gim chi ph s dng vn ca cng ty.
T bo co ti chnh ca cng ty, chng ti tnh ton c ROCE ca BMP t giai
on 2008 -2012:
ROCE (33.2%) ca BMP cao hn so vi ROA (25%) v lai sut cho vay trn th
trng (12%-18%), cho thy ng vn m c ng bo ra thu li nhun l cao v hiu
qu, tinh hinh kinh doanh kh quan.
Ngoi ra chng ta cng c cng thc khc tnh ROCE
ROCE = ROA x (1+ tng n/VCSH)
2008-2012
Phn tch kh nng sinh li

21

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

M CK
BMP
NTP
DNP
DPC

ROA
25.1%
21.8%
4.8%
10.8%

H s
0.32
0.69
1.59
0.32

ROCE
33.2%
36.9%
12.5%
14.2%

Ngun: Cophieu68.com
H s y l c tnh l tng n/VCSH, BMP s dng on by ti chnh t hn so
vi NTP (0.32<0.69) do BMP t gp ri ro v lai sut hn cc cng ty khc trong
cng ngnh c bit l i th cnh tranh chnh NTP. Tuy nhin cng l mt bt li
vi n khng th khch i c thu nhp ca c ng. Trong khi NTP s dng on
by ti chnh cao hn nn khch i c thu nhp cho c ng tuy nhin n cng gp
phi ri ro lai sut cao hn so vi BMP v iu ny c minh chng r rng nht
trong giai on kh khn nm 2012. Cng xin ni thm rng do NTP qun ly chi ph
khng tt bng BMP nn cng gp phn lm li nhun sau thu thp hn trong so vi
BMP mc d doanh thu c cao hn so vi BMP.
r hn chng ta nh gi tc ng ca thu, v lai vay ln ROCE ca 2 cng ty
BMP v NTP nm 2012
ROCE = [(EBIT/Doanh thu thun X HSSDTS)-Lai vay/TS binh qun] x Tng
n/VCSH x Li nhun sau thu/Li nhun trc thu.

Ngun: cophieu68.com
Qua bng tnh ta thy BMP t b tc ng ca lai vay trong thnh phn ca ROCE con
NTP thi lai vay tc ng nhiu hn. Qua ta thy gnh nng lai vay cng l mt vn
ng ni trong sn xut kinh doanh. V iu ny lm gim kh nng sinh li trn
vn ch s hu ca cng ty (28.4%>27.5%)
Nh vy, BMP hin ti c t sut sinh li trn ti sn ang mc trn trung binh
ngnh cng vi NTP. Tuy BMP hin ang qun ly chi ph v s dng ti sn tt hn
NPT. Nhng hin ti NTP ang trong giai on u t nhiu nh my ln nn cng
sut hot ng trong tng lai l rt ln. BMP cn nn c thm cc d u t pht
Phn tch kh nng sinh li

22

Tiu lun mn hc phn tch ti chnh

GVDH : PGS.TS. L Th Lanh

trin dy chuyn sn xut, cng ngh; nng h s on by ti chnh cao hn v tng s


vong quay cc khon phi thu nhm tng thm ngun tin u t vo ti sn c nh v
gim thiu ri ro b chim dng vn.
Tm li, vic phn tch kh nng sinh li ca mt doanh nghip s cho chng ta mt
ci nhin khi qut hn v tinh hinh hot ng sn xut kinh doanh ca n. Cho chng
ta bit yu t no ang tc ng n kh nng sinh li ca doanh nghip v ci
thin t sut sinh li ca minh thi doanh nghip nn lm gi v lm nh th no. Ngoi
ra, trong qu trinh phn tch ta thc hin so snh vi ngnh vi i th cnh tranh cho
chng ta bit chng ta ang u, ang mnh hay yu hn i th vi ngnh im
no.

TI LIU THAM KHO

Sch Qun tr ti chnh ca TS Nguyn Thanh Lim, Ths Nguyn Th My


Hng- Nh xut bn thng k.

Sch phn tch bo co ti chnh ca TS Phan c Dng- Nh Xut bn


thng k.

Sch phn tch ti chnh ca TS Nguyn Th Ngc Trang- Nguyn Th Lin


Hoa- Nh Xut bn lao ng.

Phn tch kh nng sinh li

23

You might also like