Professional Documents
Culture Documents
Chương 3 - Bảo Vệ Chống Sét Đánh Trực Tiếp Cho Hệ Thống Điện
Chương 3 - Bảo Vệ Chống Sét Đánh Trực Tiếp Cho Hệ Thống Điện
Chương 3 - Bảo Vệ Chống Sét Đánh Trực Tiếp Cho Hệ Thống Điện
Chng
79
kim thu set at tren ket cau cong trnh bang vat lieu khong dan ien nh ong
khoi, cot go, mai nha. Bo phan noi at (3) c tao thanh bi mot he thong
coc va thanh bang ong hoac thep noi lien nhau, chon trong at, co ien tr
tan be e dong ien set tan mot cach de dang trong at.
nh cua bo phan thu set vt cao tren tat ca cac thiet b va bo phan
mang ien can c bao ve.
Tac dung bao ve cua cot thu set (hoac day chong set) dien ra trong giai
oan phong ien tien ao cua set. Dong tien ao phat trien theo phng co
cng o ien trng ln nhat. Khi con tren cao, cach xa mat at th phng
nay ch do ban than ien trng cua au dong tien ao xac nh, phong ien
phat trien theo con ng thuan li nhat cho ieu kien ion hoa khong kh,
hoan toan ngau nhien. Nh vay, cac vat tren mat at thc te khong co anh
hng g en phan ln ng i cua khe tien ao (H.3.2a).
Hnh 3.2 Phng phat trien cua khe set khi con tren cao (a)
va t o cao nh hng (b)
Nhng bat au t mot o cao H nao o, goi la o cao nh hng cua khe
set, do co s tch tu ien tch cam ng trai dau vi mat o cao nhng ni co
o dan ien cao mat at, nh cac ket cau kim loai, cay cao b ma t...
trng cua dong tien ao b bien dang. Phng co cng o ien trng cao
luc nay se la gia au dong tien ao va nh cua cac vat dan nho cao tren
mat at (cot thu set, day chong set, cot ien, cot anten...) (H.3.2b).
Do o, dong tien ao se phat trien hng ve nh cac vat dan nay (cot,
DCS). Nh vay, kha nang set anh vao nh cot (hoac day chong set) se tang
va t co kha nang set anh vao cac vat thap xung quanh cot. Neu cot thu set
vt qua mot gii han nao o so vi o cao cua vat can c bao ve at gan
no, th hau nh toan bo cac lan set anh eu vao nh cot, cac vat se c bao
ve an toan. Khu vc an toan o c goi la pham vi bao ve cua cot thu set.
80
Pham vi bao ve nay phu thuoc vao nhieu yeu to: chieu cao, so lng, cach bo
tr cac cot thu set, chieu cao nh hng cua set va cac ieu kien a chat thuy
van cua ni at he thong thu set.
81
ong nhat phong ien xuat phat t ien cc thanh dng va ien ap phong
ien xuyen thung khoang cach kh be hn hai lan so vi khi cc thanh am).
Cot thu set (2) gi co nh, thay oi v tr cua ien cc (1) tren mat phang
ngang tng ng vi o cao nh hng H va xac nh xac suat set anh vao
cot thu set phu thuoc vao v tr ien cc ( moi v tr cua ien cc, cho phong
ien nhieu lan, v mc o tan man cua phong ien trong khoang cach ln rat
cao).
Ket qua thc nghiem cho thay khi R 3,5h (H.3.4) th toan bo so lan phong
ien eu tap trung vao nh cot thu set, khu vc nay c goi la khu vc co xac
suat 100% set anh vao cot. Khi R > 3,5h th co mot so lan phong ien xuong
at.
Khi R tang th so lan phong ien xuong at cang nhieu. Do cot thu set
lam bien dang trng cua dong tien ao nen ni o bo cua set mat at b
lech ve pha chan cot mot khoang cach be nhat ro 1,6 h. Nh vay khoang
cach be nhat ro la ban knh cua pham vi bao ve ngay tren mat at (H.3.5).
e xac nh pham vi bao ve cho mot vat co o cao hx, ngi ta dung mot
thanh kim loai co o cao hx (theo ty le a chon cua mo hnh) at cach cot thu
set khoang cach rx (H.3.6). ien cc (1), cot thu set (2) va vat c bao ve (4)
cung nam trong mot mat phang vuong goc vi mat at (3).
moi v tr cua ien cc (1) xe dch vat c bao ve (4) ra xa dan cot
thu set (2) tc tang dan rx cho en khi xay ra phong ien vao vat c bao ve.
Va moi v tr tng ho o cua chung tien hanh phong ien nhieu lan. T o,
82
vi:
h hx
p
h + hx
p=1
khi h 30 m
p=
30
= 5, 5/ h khi 30 m < h 60 m.
h
Hnh 3.6: a) Cach xac nh pham vi bao ve cua mot cot thu set
b) Pham vi bao ve cua mot cot thu set
(3.1)
83
Thc te van hanh cung cho thay rang oi vi cot thu set co o cao ln
hn 60 m th set khong ch anh vao nh kim thu set ma con anh ca vao mot
phan than cot gan nh. V vay chieu cao cua pham vi bao ve cua cot thu set
co o cao t 60250 m giam con h = h h.
- oi vi cot thu set cao t 60100 m th h tnh theo
h = 0, 5 ( h 60)
(3.2a)
(3.2b)
Neu o cao hieu dung ha cua cot thu set bang hay ln hn h ( ha h)
th pham vi bao ve cua cot thu set c tnh theo (3.1), trong o h c thay
bang h ' = h h .
Neu o cao hieu dung nho hn h ( ha < h) th cot thu set khong con
pham vi bao ve na.
Trong thiet ke, e n gian, ngi ta thng thay the ng sinh dang
hyperbol gii han khu vc bao ve bi hai oan thang (H.3.8).
84
oan ab noi lien nh cot thu set a vi iem a tren mat at cach chan
cot oan 0,75ph.
oan bc noi lien iem c co o cao 0,8h tren cot thu set vi iem c tren
mat at cach chan cot 1,5ph (o cao cua iem b bang 2h/ 3 ), nh vay co ngha la
neu vat c bao ve co o cao hx 2h/ 3 th pham vi bao ve c xac nh
bi:
rx = 1, 5hp(1
va neu hx >
hx
)
0, 8h
(3.3)
h
2
h th rx = 0, 75hp(1 x )
3
h
(3.4)
Nh tren a trnh bay, khi ien cc (1) v tr R 3,5h tren o cao inh
hng th 100% so lan set anh se vao cot thu set (2). Nh vay neu hai cot thu
set cung chieu cao h cach nhau a = 2R = 7h th moi iem tren mat at gia hai cot
thu set se khong b set anh.
T o suy ra, neu hai cot thu set at cach nhau a < 7h th chung co the
bao ve c mot vat co o cao ho at gia chung, vi ho xac nh theo:
h ho =
a
7p
hay
ho = h
a
7p
(3.5)
Hoac noi mot cach khac, e bao ve mot o cao ho gia hai cot thu set th
khoang cach a gia hai cot thu set phai thoa ieu kien:
a 7 p( h ho )
Hnh 3.9 trnh bay cach xac nh pham vi bao ve cua hai cot thu set bang
phng phap n gian hoa: Tren mat chieu ng, pham vi bao ve pha ngoai
hai cot thu set c xac nh nh oi vi moi cot rieng le. Khu vc gia hai
cot c gii han bi mot cung tron qua hai nh cot A1 , A2 va iem B co o
cao ho gia khoang cach hai cot (H.3.9a).
85
Hnh 3.9 Pham vi bao ve cua hai CTS cung chieu cao
Hnh 3.9b la mat chieu bang cua pham vi bao ve o cao hx. Be rong be
nhat rox gia hai cot c xac nh nh la co mot cot thu set o cao ho at gia
khoang a, bao ve cho vat co o cao hx (H.3.9c).
2- Hai cot thu set co o cao khac nhau
- Neu hai cot thu set co o cao khac nhau, v du h1 > h2 th pham vi bao
ve cua chung c xac nh nh sau (H.3.10):
- Pham vi bao ve pha ngoai hai cot thu set giong nh pham vi bao ve
cua tng cot rieng le.
- Pham vi bao ve gia hai cot co c bang cach qua nh cot thap ( h2 )
ve mot ng thang ngang, no cat ng sinh cua pham vi bao ve cua cot cao
h1 iem 3, iem nay c xem nh la nh cua mot cot thu set gia tng
h1 = h2 va khu vc bao ve gia cot thap h2 va h1 cach nhau a nh a trnh
bay tren gia hai cot co o cao bang nhau.
86
Hnh 3.10 Pham vi bao ve cua hai cot thu set co o cao khac nhau
vi p = 1
p=
khi
5, 5
h
(3.6)
h 30 m
30m < h 60 m
D la ng knh vong tron ngoai tiep cua hnh tam giac hay hnh ch
nhat chay qua nh cac cot thu set.
87
Hnh 3.11 Mat bang cua pham vi cua ba cot thu set (a) va bon cot thu set (nam
tren bon nh cua mot hnh ch nhat)
Neu cac cot thu set co o cao tren 60m, th pham vi bao ve ven chu vi
gia tng oi cot, theo chieu cao (mat cat ng cua pham vi bao ve) phai
giam i h ke t nh, con pham vi bao ve ben trong dien tch cua a giac van
gi nguyen theo (3.6). h cung c tnh theo (3.2a) hoac (3.2b).
Neu so cot thu set nhieu hn ba va bo tr bat ky th phan ra tng nhom ba
cot gan nhau va kiem tra ieu kien bao ve theo (3.6).
88
Cach ve gii han pham vi bao ve cua mot day chong set trnh bay trong
hnh 3.12. Neu vat can bao ve co o cao hx th pham vi bao ve vi o tin cay
99% c xac nh theo:
1- Vi day chong set co o treo cao h 30m
bx = 1, 2h
h hx
h + hx
(3.7)
(3.8)
(3.9)
Pham vi bao ve theo chieu cao (mat cat ng) giam mot khoang h tnh
t nh. Vi h tnh theo:
30m < h 100m h = 0, 29 (h 30)
100m < h < 250m h = 0, 2h
(3.10a)
(3.10b)
S
4
(3.11)
89
Khi day dan ba pha cua ng day tai ien cung nam tren mot mat
phang ngang th ieu kien e day gia vi o cao hDD c bao ve la khoang
cach S gia hai day chong set phai thoa ieu kien:
S < 4 ( hDCS hDD )
(3.12)
Gii han pham vi bao ve (mat cat ng) pha ngoai hai day chong set
cung giong nh oi vi tng day chong set rieng le, con khu vc bao ve gia
hai day chong set c gii han bi cung tron ve qua hai iem treo day chong set
va iem gia co o cao ho (H.3.13a).
Tren mat chieu bang (H.3.13b), be rong cua pham vi bao ve cho vat co
o cao hx bang S + 2bx .
3.3.3 Cach xac nh pham vi bao ve cua day chong set cua ng day tai
ien cao ap
Trong thc te, day chong set thng c dung e bao ve cac day dan cua
ng day tai ien cao ap. o treo cao trung bnh cua day dan thng ln hn
2h/ 3 , do o trong trng hp nay viec ve toan bo pham vi bao ve cua day chong
set la khong can thiet va thong thng ch can xac nh goc bao ve la u.
la goc tao thanh gia ng thang noi lien cac iem treo day chong set
va day dan va ng thang vuong goc vi mat at qua day chong set
(H.3.14).
90
cang be th xac suat set anh vao day dan v cang be:
lg v =
hc
90
(3.13)
vi hc chieu cao cua cot ien, m; - goc bao ve, tnh theo o.
2
hDCS th day chong set co the bao ve
3
= 31o ( tg gh = 0, 6) .
Song trong thc te, e tang mc an toan, tc la giam xac suat set anh
vong qua day chong set vao day dan, ngi ta thng chon = 2025o cho
cac ng day tai ien quan trong.
ng day co chieu dai ln, cac cap sieu cao ap co the en hang ngan
km, mot mua set co the chu en hang tram lan set anh, viec tang mc an
toan (chon goc be) cua ng day se lam giam xac suat set anh vao day
dan mot cach ang ke.
91
thanh gop) neu ien ap giang xung tren he thong noi at vt qua mc cach
ien xung cua tram. Do o, viec at cot thu set tren ket cau cong trnh cua
tram ch cho phep khi tram co mc cach ien xung cao va ien tr noi at be.
oi vi tram 110kV tr len, cac yeu cau nay de dang thoa man. Con oi vi
tram 35kV ch cho phep at cot thu set tren cac ket cau cong trnh cua tram
(tr xa may bien ap), trong cac ieu kien, khi ien tr noi at cua ket cau co
at cot thu set khong vt qua 4 trong pham vi co ban knh 20m, neu ien
tr suat cua at 500m va trong pham vi ban knh 30m neu ien tr suat
cua at > 500m.
Chan cua cac ket cau co at cot thu set phai c noi theo ng ngan
nhat vao he thong noi at cua tram tai giao iem cua cac thanh can bang the,
ong thi tai ni at cot thu set e tan dong set thuan li, noi at cua tram
c tang cng bang cach bo sung them mot so tia hoac coc hoac to hp tia
coc noi at tuy tr so ien tr suat cua at be hay ln, c goi la noi at bo
sung.
Khi cac ieu kien tren khong thoa man, cung nh khi ien tr suat cua at
> 1000m th cot thu set c at cach ly vi ket cau cong trnh cua tram va noi
at cua cot thu set khong noi chung vao mach noi at an toan cua tram. Khi at
cot thu set cach ly th khoang cach t than cot, thu set en cac vat can bao ve cua
tram, trong khong kh, cung nh khoang cach trong at gia noi at cua cot thu set
va noi at an toan cua thiet b, phai u ln e bao am khong co phong ien
ngc t pha cot thu set sang thiet b c bao ve (H.3.15).
92
Khi set anh vao cot thu set ien the cua iem A tren than cot (tng ng
vi o cao ln nhat cua vat c bao ve) c tnh theo:
U A = Is Rx + LA (
dis
)tb
dt
(3.14)
va ien ap giang xung tren he thong noi at cot thu set c tnh theo:
U = Is Rx
(3.15)
93
T o U A = 150 Rx + 30 1, 7lA .
Muon khong co phong ien t cot sang vat c bao ve, ro rang phai bao
am sao cho o ben ien xung cua khoang cach khong kh cao hn ien ap
xung tac dung len khoang cach khong kh o, tc la:
K
UA
K
(3.16)
Ex
vi: U xK - ien ap phong ien xung be nhat cua khoang cach khong kh Sk, kV
K
Con ien ap tren bo phan noi at cua cot thu set bang:
U
U x = E x S > U S >
Ex
(3.17)
94
e bao ve chong set anh trc tiep vao tram se dung he thong kim thu
set at tren ket cau cong trnh cua tram, v tr cua chung anh so t 1, 2,... 7, 8
(tren tru xa cong va cac xa trung gian).
C s e tnh toan ay la he thong cot thu set phai co pham vi bao ve
trum kn toan bo cac thiet b va bo phan mang ien cua tram, mat khac phai
co, o cao hieu dung va phai, khoang t (0,50,6) o cao cua cong trnh,
khong gay tr ngai cho s van hanh bnh thng cua tram va bao am my
quan cho cong trnh.
Chia mat bang cua tram thanh cac khu vc t I en V va lan lt tnh o
cao hieu dung cua cac cot thu set trong tng khu vc, ket qua cho trong bang
sau:
95
Khu vc
D (m)
ha (m)
hx (m)
htt (m)
55
6,9
11
17,9
II
48,3
6,0
11
17,0
III
49,6
6,2
11
17,2
IV
49,6
6,2
11
17,2
53,8
6,7
11
17,7
La chon tat ca cac cot cung o cao hieu dung la ha = 7m, nh vay o
cao cua tat ca cac cot thu set h = ha + hx = 7 + 11 = 18m (chu y: cac xa tram
co at kim thu set co o cao 11m).
T hnh ve thay rang cac oan thanh gop gan xa A va B co o cao 8,2m
nam ngoai gii han khu vc III va IV, nen can kiem tra lai kha nang bao ve
oi vi cac oan thanh gop nay.
Ve pham vi bao ve cua oi cot 4 7 va 6 8
h hx
18 8, 2
= 1, 6 18
= 10, 8 m
h + hx
18 + 8, 2
a
45, 8
= h
= 18
= 18 6, 6 = 11, 4 m
7
7
h hx
11, 4 8, 2
3, 2
= 1, 6ho o
= 1, 6 11, 4
= 1, 6 11, 4
= 3m
ho + hx
11, 4 + 8, 2
19, 6
rx = 1, 6h
ho
rox
Hnh ve cho thay cac oan thanh gop gan cac xa A va B eu nam trong
pham vi bao ve cua cac cot thu set tng ng.
Ket luan: Toan bo trang thiet b va bo phan mang ien cua tram eu
c bao ve kn chong set anh thang.
96
met, th cng o ien trng cac nh vat the nay a u cao e gay ion hoa
khong kh va tao nen nhng dong plasma hng ve pha au kenh tien ao
(K), ay chnh la nhng tien ao ngc va qua trnh nay c goi la qua trnh
phong ien on set. Kenh phong ien on set nao en gan kenh tien ao (K)
t may xuong nhat se c ket noi va nh vat v tr set o bo a c xac
nh (H.3.17).
97
(3.18)
rc = kisnmax
k
6,72
6,72
7,1
3
9,4
........
n
0,8
2/3
0,75
1
1/3
..........
Tren c s quan trac va nghien cu set rong rai nhieu nam cua nhieu
chuyen gia trong lanh vc, CIGRE e ngh thong nhat dung mot quan he chnh
xac hn:
rc = 2is max + 30(1 eis max / 6,8 )
(3.19)
Theo cac quan he rc = f ( is max ) th khoang cach phong ien cuoi cung rc
cua dong set co bien o be nho hn so vi rc cua dong set co bien o ln.
ieu o co ngha la au kenh tien ao (K) cua dong set be se tien en gan
nh vat the hn la au kenh tien ao cua dong set ln, tc la is max be th rc
ngan hn so vi is max ln.
rc1 ( Is max 1 ) < rc2 ( Is max 2 ) neu Is max 1 < Is max 2
Nh vay neu oi hoi he thong thu set co hieu qua bao ve cang cao, o tin
cay cang ln, th khi thiet ke can phai chu y en dong set co bien o cang be.
Theo tieu chuan cua CIGRE cac mc oi hoi o tin cay tng ng vi
khoang cach phong ien cuoi cung va bien o dong set nh sau:
Bang 3.2
Mc o tin
cay oi hoi
Rat cao
rc (m)
is max (kA)
20
3,7
Theo 2
86,76%
Theo 3
99,9%
98
Cao
Bnh thng
30
45
6,1
10,6
95%
90%
79,13%
66,6%
99%
92%
Mc o tin cay oi hoi tng ng vi tam quan trong cua cong trnh oi
vi nen kinh te, an ninh, quoc phong va chnh tr cua at nc. Theo bang 2
th:
1. Phan bo xac suat bien o dong set am au tien theo CIGRE (3.19) .
2. Phan bo xac suat xuat hien bien o dong set am au tien
vis = e Is / 26,1 (theo Qui pham CS hien hanh).
3. Phan bo xac suat xuat hien bien o dong set am au tien theo cong bo
cua Viet Nam (Trung tam NC set Gia Sang 1997).
3.5.2 Pham vi bao ve cua cot thu set (CTS)
1. Trng hp chieu cao h cua cot thu set be hn hoac bang khoang cach
phong ien cuoi cung h rc .
T nh H cua CTS lam tam ve mot hnh cau (A) co ban knh bang rc .
Hnh cau (A) cat mat phang ngang (B) cach mat at khoang cach bang rc theo
ng tron M. T mot iem M bat ky tren ng tron M lam tam ke mot cung
tron (C) ban knh rc th cung tron nay va tiep xuc vi CTS tai nh H va
tiep xuc vi mat at. Cung tron (C) la gii han cua pham vi bao ve cua CTS;
trong khong gian ba chieu pham vi bao ve tao thanh mot hnh chop tron xoay
quanh CTS (H.3.18a) (co ng sinh la mot cung tron ban knh rc , tam di
chuyen tren ng tron M).
Khi tien ao set cham vao mat cau (A) th set se anh vao nh H cua
CTS. Khi tien ao set cham vao mat phang (B) th set se anh xuong at.
Pham vi bao ve ln nhat ng vi h = rc .
99
100
bao ve ln nhat.
Bieu thc nay cho thay pham vi bao ve cua cot thu set va phu thuoc vao
chieu cao h cua CTS va phu thuoc vao dong ien set ( rc = f ) ( is max ) .
Bien o dong set cang ln th rc cang ln, do o r0 cang ln, tc pham
vi bao ve cang rong, nhng o tin cay cang thap. (v xac suat xuat hien dong
set co bien o cang cao cang be vis1 < vis2 neu is2 > is1 ).
2. Trng hp h > rc (H.3.18b)
T nh H cua CTS lam tam vi ban knh rc ve ban cau (A) va hnh tru
tron (D) ban knh rc nhan CTS lam truc. Hnh tru (D) cat mat phang ngang
(B) cach mat at rc theo ng tron M. T mot iem M tren ng tron ve
mot cung tron (C) ban knh rc . Cung tron (C) tiep xuc vi CTS tai iem H va
tiep xuc vi mat at tai T. Trong khong gian ba chieu no tao thanh mot hnh
chop tron xoay quanh CTS co nh la H va ban knh ay la
r0 = OT = rc = OH . ay chnh la trng hp co pham vi bao ve ln nhat.
Nhng cung la trng hp hieu qua bao ve cua CTS kem, v phan CTS
HH = h r c khong co tac dung bao ve: khi tien ao set cham ban cau (A)
set anh vao nh H cua CTS, khi tien ao set cham vao mat phang ngang B
th set se anh xuong at, nhng khi tien ao set cham mat tru (D) th set se
anh vao phan than cot thu set.
HH = h r c
Tom lai trng hp chieu cao h cua cot thu set ln hn khoang cach
phong ien cuoi cung rc th ch co phan cot co chieu cao h = rc co tac dung
bao ve va pham vi bao ve trong trng hp nay la ln nhat. Con phan than
cot t nh H en H ( HH = h rc ) co the b set anh vao, tc khong co tac
dung bao ve.
3.5.3. Pham vi bao ve cua day chong set
a) Trng hp o cao cua day chong set h < rc (H.3.19)
101
Cung vi cach ve tng t, pham vi bao ve cua day chong set (DCS)
trong trng hp nay, trong khong gian hai chieu (tren mot mat phang vuong
goc vi truc DCS) c gii han bi cac cung tron (C) co tam tai M ban knh
bang rc .
Khi tien ao set cham vao mat tru A th set se anh vao DCS, con khi
tien ao set cham vao mat phang B th set anh xuong at.
Pham vi bao ve ln nhat khi h = rc .
b) Trng hp h > rc (H.3.20)
Khi rc < h < 2 rc pham vi bao ve thu hep ch con mot vung nam di day
chong set c gii han bi cung tron (C) co tam tai M va ban knh rc (H.3.20a).
h cang ln hn nhieu so vi rc th pham vi bao ve cang b thu hep va khi
h 2 rc th pham vi bao ve khong con na (H.3.20b).
102
Hnh 3.20: Pham vi bao ve cua day chong set, trng hp h > rc
c) Pham vi bao ve cua hai DCS.
Xet trng hp tong quat: hai DCS co o cao khac nhau, h1 < h2 < 2 rc .
Hnh 3.21 trnh bay cach xac nh pham vi bao ve trong mot mat phang
vuong goc vi ng day.
T cac iem H1 , H2 tren cung mot mat phang vuong goc vi cac DCS1
va DCS2 lam tam ve cac cung tron A1 , A2 ban knh rc . Cac cung tron nay
cat mat phang (B) cach mat at rc tai cac iem M1 , M2 va cat nhau tai M3 .
T cac iem M1 , M2 va M3 lam tam ve cac cung tron (C) ban knh rc .
Cac cung tron (C) chnh la gii han cua pham vi bao ve cua hai day chong set
1 va 2.
103
Trong ap dung thc te, e n gian thng thay the mat cau (C) bi mat
phang ngang tiep xuc vi mat cau ( chnh gia chom cau). Mat phang gii
han pham vi bao ve nay nam thap hn chieu cao cua li mot oan ; khong
phu thuoc vao o cao cua li tren mat at.
Vi cho trc th be rong o li d bang:
d = ( 2rc ) , m
(3.21)
(3.22)
Hnh 3.23 V du xac nh v tr cua mat phang gii han () theo be rong be nhat
cho trc (d) cua o li bao ve.
104
Neu cong trnh can c bao ve theo mc o tin cay cao th tng ng
vi khoang cach phong ien cuoi cung rc = 30m th:
= 30 302 ( 5 / 2)2 = 0,104m = 10, 4 cm
Neu cong trnh can c bao ve vi mc o tin cay bnh thng, tc
tng ng vi rc = 45m th:
= 45 452 ( 5 / 2)2 = 0, 0695m = 6, 95cm
Hnh 3.24 S phu thuoc cua pham vi bao ve cua day chong set vao bien o dong set
105
Vi tien ao dong set Ij > Ii th cung MjNj se ngan hn, co ngha la kha
nang set anh vao DD se giam bt. Khi bien o dong set at en Ik th khong
con vong cung (Bk) na, ng tron (Ak) cat trc tiep ng thang (Dk) cach
mat at rck tai Mk, co ngha la kha nang set anh vao DD la be nhat. Nh
vay kha nang set anh vao DD ch xay ra oi vi nhng dong set co bien o
Is Isk. Isk chnh la bien o ti han cua dong set, tng ng vi khoang cach
phong ien cuoi cung. rck = 2 Isk + 30(1 e Isk / 6,8 ) . Vi mot ng day tai
ien cao ap co cac kch thc hnh hoc a cho th khi set anh vi bien o
dong set ln hn hoac bang gia tr ti han Is > Isk th day dan se khong b set
anh tc la day dan nam trong pham vi bao ve cua day chong set. Con cac
dong set co bien o Is Isk eu co kha nang anh vao DD, va Is cang be th
xac suat set anh vao DD cang cao.
3.5.4. Phng phap qua cau lan va ng dung
a. Xac nh pham vi bao ve cua mot he thong thu set bat ky Phng phap lan
qua cau set
C s tren ly thuyet mo hnh ien hnh hoc mot phng phap tong quat
a c xay dng phng phap lan qua cau set e kiem tra xem vi he
thong thu set a thiet ke, cong trnh can c bao ve co nam trong pham vi
bao ve vi mc o tin cay oi hoi hay khong.
Ban knh cua mo hnh qua cau set c chon bang khoang cach phong
ien cuoi cung rc tng ng vi mc o tin cay yeu cau theo mot ty le nao
o, v du t 1/100 en 1/500. Tam K cua mo hnh qua cau set mo phong au
tia tien ao set, khi bat au nh hng ve pha he thong thu set bao ve cong
trnh hoac ve pha mat at co cung khoang cach phong ien cuoi cung rc .
Xay dng mo hnh cua cong trnh c bao ve cung vi he thong thu set
theo ty le a chon.
Bay gi lan qua cau set theo moi hng co the co cua cong trnh:
- Xung quanh ngoai vi cua cong trnh.
- Theo moi hng mai, noc, v.v... cua cong trnh.
Cong trnh coi nh c bao ve chong set anh thang vi mc o tin cay
yeu cau neu:
- Khi lan qua cau set xung quanh ngoai vi cong trnh, qua cau set ch
cham at va cham vao he thong thu set ma khong cham vao cong trnh
c bao ve.
106
- Khi lan qua cau set theo moi hng mai, noc,... qua cau set ch cham
vao he thong thu set ma khong cham vao cong trnh theo cac hng
nay.
Can lu y, neu cong trnh co mai bang kim loai, co lp giap kim loai hay
cot thep (cua cau truc be tong, cot thep) tng vach ngoai vi cong trnh va
c noi at tot th co the coi chung nh mot bo phan cua he thong thu set.
Neu qua cau set cham vao mot phan nao o cua cong trnh th s bao ve
cho phan nay cua cong trnh la khong at, can phai cai tien, tang cng he
thong thu set cho en khi qua cau set khong con cham vao cong trnh bat c
mot ni nao.
Trng hp cong trnh co cau truc n gian co the khong can thiet phai
xay dng mo hnh ma thong qua trc giac (suy ngh, can nhac hoac tnh toan
tren c s mo hnh ien hnh hoc) co the i en ket luan ve kha nang bao ve
cua cong trnh.
e v du, hnh 3.25 trnh bay cach xac nh pham vi bao ve cua mot
nhom 4 kim thu set co cung o cao h bao ve cho mai bang cua mot cong trnh
kch thc X Y. qua cau set vi tam K, ban knh rc , tng ng vi mc o
tin cay yeu cau, tiep xuc vi nh cua 4 kim thu set va chom cau cach mat
bang mai mot oan h. Nh vay, mai cong trnh nam hoan toan trong pham vi
bao ve cua 4 kim thu set.
107
b. ng dung phng phap qua cau lan e xac nh v tr set anh tren cau
truc cao co hnh dang phc tap
Khi lan mot qua cau vi ban knh bang khoang cach phong ien qua mot
cau truc t moi hng, iem nao tren cau truc cham vao be mat qua cau th
iem o co kha nang b set anh vao vi bien o dong set tng ng vi
khoang cach phong ien bang ban knh qua cau. Ro rang la iem nao tiep xuc
cang lau vi be mat qua cau khi lan eu th xac suat b set anh vao iem o
cang cao. ta noi rang be mat nho ra cua iem o ln. Be mat nay chnh la quy
tch nhng iem tam cua qua cau khi lan (xoay) xung quanh iem o. Ta nh
rang tam cua qua cau chnh la au tien ao cua cu set. Do o oi vi mot
iem nhon, quy tch cac iem tien ao tao thanh mat cau, be mat nho ra cua
mot iem nam tren mat phang ch la mot iem, khi lan qua cau th be mat
qua cau lap tc i qua iem khac. Ngha la xac suat set anh vao mot iem
tren mat phang la nho nhat.
1. Xac suat set anh vao cac cau truc co hnh dang n gian
Ap dung phng phap mo ta tren, ta co the anh gia xac suat tia tien ao
se cham vao mot cau truc n gian nh la hnh tru thon thang ng, mot cau
truc mong hnh ch nhat dng ng, mot cau truc hnh khoi, mot cau truc hnh
tru hoac mot hnh chop.
oi vi hnh tru thon thang ng (H.3.26) phan tren cung co xac suat tia
tien ao cham en ln nhat (quy tch au tien ao la hnh ban cau). Tiep en
la phan di cua cot (quy tch la cac ng tron).
108
Hnh 3.26 Quy tch cac iem au tien ao tai phan tren
cua cau truc hnh tru nhon thang ng
Hnh 3.27 Quy tch cac iem au tien ao tai cac bo phan khac nhau cua cau truc
mong hnh ch nhat
oi vi cau truc hnh khoi (H.3.28), cac iem co xac suat cao nhat la bon
goc cua cau truc (mot phan tam mat cau) tiep en la cac iem tren cac canh
ng va ngang (mot phan t ng tron).
Hnh 3.28 Quy tch cac iem au tien ao cua cau truc hnh khoi
109
suat oi vi cac iem tren canh ng. Nhng cac iem tren canh nam ngang co
xac suat tia tien ao cham vao cao hn do trong thc te set anh vao iem theo
hng nam ngang khong pho bien bang cu set anh t hng nghien hoac thang
ng.
oi vi cau truc hnh tru tron, o canh cung la hnh tron (hnh 3.29),
cac iem tren canh tron co xac suat set anh cao nhat (Quy tch la mot phan
mat cau).
Hnh 3.29 Quy tch cac iem au tien ao cua cau truc hnh tru
oi vi cau truc co hnh chop kim t thap (H.3.30), ta co the coi nh cau
truc la s ket hp cua mot tru bo tr truc cua hnh khoi. iem co xac suat
cao nhat nam ngon cua kim t thap (quy tch la mat cau) tiep en la cac goc
cua ay hnh chop va sau o la cac canh xien. ieu nay giai thch tai sao set
anh vao cac cau truc hnh chop thng xay ra ngon hoac rat gan ngon, va
set van anh vao cac canh xien di ngon.
Hnh 3.30 Quy tch cac iem au tien ao cua cau truc hnh chop
2. Xac suat set anh vao cac cau truc co hnh dang phc tap
110
Mot cau truc phc tap co the c coi nh la s ket hp cua cac cau truc
n gian a c xem xet tren. Cac iem tren cau truc vi xac suat b set
anh cao co the xac nh bang phng phap mo ta tren oi vi cac cau truc
n gian thanh phan cua cau truc phc tap.
Ap dung phng phap nay oi vi cau truc co hnh dang phc tap
(H.3.31) se nay sinh van e phu hoac giao nhau cua cac quy tch do viec gan
ung cua cac cau truc n gian khac nhau.
Khi o, quy tch ngoai cung se mang tnh troi hn so vi quy tch ben
trong. Do o, xac suat tia tien ao cham vao oi vi cac iem se t le vi kch
thc (ngha la dien tch va chieu dai) cua quy tch troi hn nhng iem khac.
Phan tch mot cau truc phc tap co dang bac thang cho thay rang xac
suat set anh vao canh cua bac tren cung (A) va di cung (B) cao nhng thap
oi vi canh cua bac gia do o ln cua cac quy tch tng ng. Trong thc
te, ngi ta quan sat c set anh vao canh cua bat di cung cua cau truc
co dang bac thang nh vay.
111
Vi phng phap tren, khi thiet ke he thong bao ve chong set, ta co the
xac nh v tr lap at kim thu set nhng iem nhay cam vi set e co
c he thong bao ve hieu qua va kinh te.