Dzori Grejem

Knjizevno stvaralastvo

Neiscrpni izvori ideja Grejamove su bili vizuelna

umjetnost,mitologija,istorija,a posebno interesovanje gajila je prema
filozofiji. Na njeno knjizevno stvaralastvo su pretezno uticali
modernisti-Yeats; T.S. Eliot; W. Stevens. Koristeci se dugim i
kratkim stihovima,uvlacenjem i razmakom,forma Grejemove
istrazuje dualnosti i polaritete zivota,kreativnih i destruktivnih
tenzija koje postoje izmedju duha i tijela;realnosti i mistike;tisine i
kretanja,enterijera i eksterijera postojanja. Njena poezija je
seizmicka na nacine na koje ona pokusava da privoli citaoca da je
osjeti i razumije u svoj svojoj kompleksnosti teme koju obradjuje.
Grejem je napisala 7 tomova poezije,od kojih svi izrazavaju njen
intenzivno licni glas i njenu preokupiranost metafizickim pitanjima.
Tokom svoje karijere,Grejem je bila zainteresovana za prolaznost
zivota i nacin na koji je njegova struktura izvrnuta pokusajima da se
nametne pricom ili istorijom. Dzori se stalno trudila da shvati
znacenje dogadjaja,istovremeno osjecajuci i iskustvo u
istom,prikazujuci pritom ljudsko iskustvo sto uvjerljivije kroz
knjizevni postupak. Njena poezija je usmjerena na
dihotomiju:biti(bivstvovati) i znati,tijelo i um,ljepota i
ruznoca,vjecnost i istorija. Ali dok je njen pjesnicki glas ostao
poseban i prepoznatljiv,njen stil pisanja je evoluirao. Zaista,od
pocetka Grejem je pokazala da je ona bila glavni glas u americkoj
poeziji. Pjesme o slikarima i njihovim procesima koje odrazavaju
njene trajne umjetnicke interese,uticaje i tendencije,mogu se naci u

mnogim njenim knjigama. Njen drugi tom Erosion pojavio se 1983.

godine nije izazvao pozitivne kritike. Knjizevni kriticari su smatrali
da je to samo puki nastavak njene prve knjige. U ova dva prva
toma,pisajuci po uzoru na Wallace Stevens-a,Grejem spretno plete
slike,ideje i emocije,prilikom stvaranja zamrsenih veza izmedju tih
aktivnosti kao sto su pisanje;sivenje;bastovanstvo i posebno u
Erosion slikarstvo. Sa zavrsetkom Beauty (1987) Grejem je obiljezila
poseban pomak u svom radu. Ambicioznija i kompleksnija nego u
svojim ranijim knjigama,Grejem uvodi nove forme pisanja,kao sto su
praznina i algebarski varijabli na mjestu gdje bi trebalo da stoje
rijeci da se dovede u pitanje koncept pjesme kao zatvorene cjeline.
Region of Unlikeness (1991) i Materialism (1993) unaprijedile su
njeno eksperimentisanje sa formom strofe i ona je nastavila da
istrazuje metafizicki domen. Tokom ovih radova je nastavila da
razvija jedan jedinstven poetski stil i da istrazuje prirodu
vremena,dogadjaja i sebe u modernom drustvu. Godine 1996. je
objavila The Dream of the unified Field-izabrane pjesme,19971994,zbirku za koju je dobila Pulicerovu nagradu. Po dobitku
Pulicerove nagrade,Grejem nije popustila u svom napretku, a
intenzitet i znacaj naknadnih radova nije bio usporen. Ona stalno
uzima svoju poeziju na novim mjestima,a u novijim radovima poput
Swarm (1997) i Never (2002), nastavlja da ucvrscuje svoje mjesto
kao glavni glas u americkoj poeziji.

Grejemova forma se razlikuje od modernih pjesnika. Stihovi

Stevensa,Eliota i Jejtsa obicno ostaju u udobnom rasponu ljudskog
daha,a tendencija modernih pisaca bila je da napisu pjesme sa
relativno jednakim stihovima,mozda da bi balansirali sintaksu i

sadrzaj koji su bili cesto dramaticno podijeljeni.

Grejem,medjutim,od njene trece knjige The End of Beauty,1987
kroz njenu desetu i najnoviju Sea Change,2008 je cesto upotrijebila
stihove kratke koliko i sam slog ili pak duge kao dvadeset
slogova(ponekad i mnogo duze) i to cesto u jednoj pjesmi.
Radovi Grejamove se krecu u suprotnom smjeru,od puke apstrakcije
do konkretnog iskustva.