Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna

You might also like

You are on page 1of 400

Tawmging Beh Khang Laibu

A Nihna

Beh Laibu Committee


2008

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

Laibu bawl :

Beh Laibu Bawl Committee

Laibu bawl kum :

2008

Laibu zawh kum :

2011, Nov

Laibu bawl zah :

bu 1000

Laigual :

PLMang- Sanggam

Laibu khetna (press) :

Hebron Printing Press, Yangon

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

A Sunga Om Thute

Thu Masa ............................................................................................................................ 5


Nihvei Bawlna Thu.............................................................................................................. 6
Lungdampihna .................................................................................................................. 13
Khenpi I
Piancilna pan Zogam tunna .................................................................................... 15
Khenpi II
Khuasatna leh Beh Min Tuamtuam
A.
Khuasatna ............................................................................................... 22
B.
Gammin leh Minam Min Kilawhna ......................................................... 30
C.
Beh Nam Tuamtuam Hong Piankhiatna .................................................. 31
D.
Zomi Innkuan .......................................................................................... 34
Khenpi III
Tawmging beh tangthu
A.
Pupi Min leh Khanggui ........................................................................... 35
B.
Tawmging Khang Ciaptehna A Tomin .................................................... 36
C.
Tawm Ging Tate' Thu ............................................................................. 37
D.
U Zaw Nau Zaw Thu .............................................................................. 42
Khenpi IV
Tawmging Hausa Mangte' thu
A.
Pu Luah Mang' Tangthu ......................................................................... 43
B.
Pu Hang Kam' Tangthu........................................................................... 43
C.
Pu Mang Vum' Tangthu .......................................................................... 45
Khenpi V
Tonzang Innpipa leh Tawmging Behte' Thu
A.
Pu Thual Vum leh Innpipa' thu ............................................................... 46
B.
Tawmging Behte Lungkim Thei Lo ........................................................ 47
C.
Kanki pan Nampamuan khua zuatna....................................................... 48
Khenpi VI
Pu leh pa pawlkhatte' tangthu ................................................................................ 49
Khenpi VII
La kiphuakte .......................................................................................................... 58
A.
Tawmging Beh Lapite ............................................................................. 58
B.
Aituam Late............................................................................................. 63

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

Khenpi VIII
Degree ngahte, Uliante, Madawkte leh Gualtung Tuangte (2008 ciang) ................ 69
A.
Pilna Lam Degree A Ngahte .................................................................... 69
B.
Beh Sung Kumpi Lam Uliante ................................................................ 74
C.
Beh Sung Madawkte leh A Tuamtuam ................................................... 75
D.
Khua tuamtuam pan beh makaite (2008) ................................................ 79
Khenpi IX
Zomi Pu leh Pa Ngeina Pawlkhat........................................................................... 80
A.
Ngeina Tuamtuam ................................................................................... 80
B.
Saizang Khua Tawmging Behte' Sahawm Dan ....................................... 84
C.
Mo Pi Mo Khakna .................................................................................. 87
D.
Nau Min Lawhna Thu ............................................................................. 92
E.
Melmuh Leh Lukho ................................................................................ 93
Khenpi X
Thu tuamtuam ........................................................................................................ 97
A.
Piantit (France) Paina.............................................................................. 97
B.
Meitei Gal Thu ...................................................................................... 101
C.
Mangkang Kumpi Hong Khanna leh Japan gal ..................................... 102
D.
Lusuang Gal Thu .................................................................................. 103
E.
Paltan, Palik, Sang leh Zato Kipatna..................................................... 104
Khenpi XI
Laibu Bawlna Sum Hong Sikte............................................................................ 105
A.
Pu Ngul En & Pi Dal Zen leh A Tu A Tate' Thu ................................... 105
B.
John Thang Khan Mang' Tangthu Tom ................................................ 109
C.
Go Khan Kap' Tangthu Tom ................................................................ 110
Khenpi XII
Pu Tawm Ging' Khanggui Gualhna ..................................................................... 112
A. Pu Song Hang' (Lam Hang) Khanggui Gualhna ........................................ 113
B. Pu Nei Lai' Khanggui Gualhna ................................................................... 151
C. Pu Gui Ziam' Khanggui Gualhna ............................................................... 197
D. Pu Sim Hang' Khanggui Gualhna............................................................... 241
E.
Pu Mat Vung' Khanggui Gualhna............................................................... 313
F.
Pu Zom Lun' Khanggui Gualhna ............................................................... 383
Khenpi XIII
Huhna Sum Ngahna ............................................................................................. 396

***

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

THU MASA
Tawmging beh pu leh pate in beh laibu neih zawh nadingin 1951 kum a kipan kimuhkhopna na
nei zel zel uh hi.
1958 kumin Tedim leh Leilum a om Tawmging beh teng in kikupna na nei uh hi. Tedim Party
Unit zumpi panin lai nambat 230/3/U, 23-3-1969 tawh Zomi khempeuh in i piankhiatna beh leh
phung tangthu leh kizop ki nainate kaikhawm a Tedim Party Unit zumpi ah puak ciat dingin na ngen hi.
Tua hun lai a i beh makai Pa Pau Za Gin leh Pa Khai Za Kham makai-in beh sung thu kikupna na bawl
zel uh hi. Beh kikhop nunung pen 1971 kumin Saizang khua ah na bawl uh hi. Tua ki khopna pan
committee teel in kum thum sung thu leh la na kaikhawm uh a, 1973 May 16 ni-in a khatveina Tawmging
beh laibu hong bawl khia zo uh hi.
Hih 1973 beh laibu pen tu in kum 30 val hong sawt to ta hi. Khang thak min kikhum nailo zong
tampi hong om ta hi. Hih beh laibu dapphah in khangthakte in tangthu nakpi takin hong kan khia uh a,
thumaan pawl khat muh beh in guan beh ding zong tampi mu uh hi. Tua hi aa 1973 beh laibu sung pan
a maan lo thute puah pha in, a kisam teng behlap in, a tamluate khiam in, a sauluate a kitomlak ahi hi.
Ta upa khanggui bek hi nawn lo-in ta numeite, i makte i mote a beh min tawh a kikhum, a cing zaw
laibu hong kibawl ta hi. Pupi Tawm Ging ta pasal gukte sung pan u zaw nau zaw vai, hausa vai, pupi
min Tawm Ging a dik zaw a hihna a kipan thu thak tampi zong kibehlap hi.
Beh laibu bawlna a hangin u sung nau sung kinai zia kizop zia theih nading hi a beh dangte tawh
kitelkhialhna a piang sak thei ding, gal thahna, gal matna, gal-aihna te leh tua tawh kisai la kiphuakte
a hi thei zah in kong guang nawn kei uh hi. Beh sung thu piangte zong thu maan theih nading ciang
bekin a tomno in kong gelh uh hi. Lo khawh singpuakna, samat sa-aihna tawh kizom gawh leh lupte
kong guang uh hi. Galkap sung ulian, kumpi nasem ulian, pilna lam degree ngahte leh gual tung a
tuangte hong kiguang hi. Zomite piancilna, sakhi Tawmging hong pianna leh behsung tulpigui leh
tultawi thute tutung beh laibu pan kihemkhia kik hi. Mailam hun ah thumaan pen kiselcip thei lo hi, a
hi mah hi i cih theih kim hun ciangin suah sak theih dingin kikem phot hi.
Zomite i lai ui-in hong nek sak (Jew lai Sen kumpi-in hong sukmang sak) a kipan Zo tangthu
pen lai tawh kiciamteh hi nawnlo a, a khang a khangin kam tawh kigen sawn a hih manin ciapteh dan,
theih dan kibang lo tampi om ding hi. Hih laibu sunga thute zong zakhat ah zakhat (100%) maan
sinsen ding kici thei lo hi. Pansan kician takin tu a sanga tangthu a maan zaw a thei i om leh mailam
hunah puah pha toto ding hi hang.
Khanggui hi taleh degree ngahte a kipan thu tuamtuam hong kipuak teng bek kisuaksak hi.
Hong kipuak lo, a suakkha lo mi tampi ki om lai ding hi. Hong kipuakte zong laibu bawl hun
sawtpi hia behlap ding tampi om khin ding hi. Tu a nihvei bawlna behlaibu in Kawlgam sung bek a
huam zo pan ahi hi. Mailam hunah sim leh mal, leitung bup a huam behlaibupi khat i bawl zawh nading
i lunggulh mah mah hi. Laibu khat bawl khiat nading haksa mahmah a, mawhna zon ding leh gensiat
ding lamsang bel baih mahmah ahih manin kicinlahna khempeuh hong theisiam a, nong mai sak nadingun
zahtakna lianpi tawh kong thum uh hi.

Laibu bawl Committee


Tawmging beh laibu
March 2008.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

NIHVEI BAWLNA THU


1973 kumin a khatveina beh laibu a bawl khia committee tungah lungdamna lianpi i
ko hi. Tua laibu pen behthu phungthu a kan nuam khangthakte adingin innkiu suangpi hong
suak hi. A diakdiak in laibu hong piankhiat nading thaman la lo a, siktawlai tawh a khenkhia
ngiat Pa Vum Khua Thang tungah a tuam vilvel in lungdamna i pulaak hi.
Hih a nihveina Tawmging behlaibu hong piankhiat nading a leikha (a phuangkhia) ahi
Rev.Nang Khan Pau tungah i lungdam hi. Khua tuamtuam a zin suk a zin tohna panin beh
leh phung, tu leh tate a theihhuai pipi a theihloh manin a kisuan hun om zel hi. Tua bang a om
lohna dingin Tawmging beh omna khuate ah pai kawikawi in a kisam thute kum thum sung
bang a kaikhawm hi. A thu kaihkhopte Tedim leh mun danga beh papi pawlkhat a lah
ciangin a nihveina behlaibu bawl kik ding thukimpih uh hi. Tua ciangin Tedim khua beh laibu
bawl committee a nuai-a bangin na kiseh uh hi.

1.

Pa Nang Khan Pau

Chairman

2.

Pa Cin Khen Kham

Secretary

3.

Pa Thual Kho Pau

Treasurer

4.

Pa Khup Khan Thang

Member

5.

Pa Gin Sian Thang

Member

6.

Pa Gin Khan Do

Member

7.

Pa Gin Sian Pau

Member

8.

Pa Thang Gin Lian

Member

9.

Pa Do Za Cin

(Kawlpi)

Pa Dai Lian Pau

(Tonzang) Contact Person

10.

Contact Person

Kawlpi a Pa Dam Khan Pau zong galkap sungah a hun tampi bei-in behthu phungthu
thei kisa lo ahih manin 1982 kuma kipan Tawmging beh sung leh beh dangdang thutheite
kiangah beh thukan hong kipan hi. Pa Tuang Do Thang leh Pa Thawng Khua Zam tawh
hong kithuah in tangthu hong kan uh ciangin tampi hong mukhia uh hi. Tua a muh uh
thute Kawlpi leh Tahan-Munlai ah lakkhia uh a, kithukimpih ciat hi. Kham leh zaang
kigawm in beh buppi huam laibu neih zawh nading lunggulhna tawh Kawlpi ah nihvei
vilvel beh sung phung sung tangthute kikupna om hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

(A) TAWMGING BEH BUPPI LAIBU BAWL COMMITTEE,


MEETING A KHATVEINA
A mun :
A ni :
A hun :

Siapipa Kung Za Mung' inn (Ciimnuai Bawda, Kalaymyo)


18 - 10 - 2007
8 : 00 A.M - 4 : 00 P.M

Meeting kah teng:


1. Sia Nang Suan Hau
2. Pa Tuang Do Thang
3. Pa Cin Khan Zam
4. Pa Do Za Cin
5. Sia Gin Sian Thang
6. Siapi Tuang Do Kham
7. Pa Kam Za Dal
8. Pa Khup Khan Thang
9. Pa Zam Za Kham

Kalaymyo
Kalaymyo
Munlai
Munlai
Tedim
Saizang
Tahan
Tedim
Munlai

10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.

Sia Nang Khan Pau


Pa Dam Khan Pau
Pa En Za Dal
Pa Lian Za Thang
Sia Kung Za Mung
Pa Kham Khan Thang
Pa Thang Khan Khen
Sia Tun Kho Nang

Tedim
Kalaymyo
Tahan
Kalaymyo
Kalaymyo
Kalaymyo
Kalaymyo
Kalaymyo

Thu kikupna ah a nuai thu teng kikhensat hi. (thukhensatte tomlakna)


(1)

Beh min gelhna ah Tawmging bek zang ding.

(2)

Tawmging khuasatna teng gelh ding.

(3)

Degree ngahte gelhna-ah Pasian' thu lam leh leitung pilna lam ci-in khen ding.

(4)

Beh laibu pen committee min bek tawh bawl ding.

(5)

Tawmging beh tangthu Pa Dam Khan Pau' kanna pen a thu a la pansan kip tawh om
a, a maan zaw muhbehna om tuan lo ahih manin ama hong suutna bangin kikipsak hi.

(6)

Laibu bawl Committee kiteelin tua committe in khek ding, beh lap ding leh laibu bawl
zah ding cihte hong sep dingin ki-ap hi.
Beh Laibu
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)

(7)

bawlding Committee:
Pa Dam Khan Pau
Sia Nang Khan Pau
Sia Kung Za Mung
Sia Nang Suan Hau
Sia Tuang Do Kham
Pa Do Za Cin
Pa Dai Lian Pau

President
Secretary
Treasurer
Member
Member
Member
Member

Doctor degree ngahte a tuamin lahna neih ding hoih kisa hi.

Nitak nai 4 in Sia Nang Suan Hau thungetna tawh kikupna kikhawl hi.
Thu ciamtehPa En Za Dal, Tahan.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

(B) BEH LAIBU BAWL COMMITTEE MEETING, A NIHVEINA


A mun :
A ni :
A hun :

Ciimnuai Bawda, Kawlpi.


22 - 1 - 2008
9:30 A.M - 5 : 30 P.M

Meeting kah teng:


1. Pa Dam Khan Pau
2. Sia Nang Khan Pau
3. Siapi Tuang Do Kham
4. Sia Nang Suan Hau
5. Sia Kung Za Mung

(Kawlpi)
(Tedim)
(Saizang)
(Kawlpi)
(Kawlpi)

6.
7.
8.
9.

Pa Tuang Do Thang
Pa Thawng Khua Zam
Pa Do Za Cin
Pa En Za Dal

(Kawlpi)
(Kawlpi)
(Munlai)
(Tahan)

Thukhensatte: (a tomin)
1.

Ta upa tawh kisai-in laibu lui sunga Lam Hang a kici pen cidam ngalhatin, a ngalhatna
hangin a khangualte' phuah tawm hi a, ama min taktak a kikan ciangin a pu Phut
Song' min tapin Song Hang ahih zawkna kimu ahih manin beh laibu sungah Song
Hang (Lam Hang) ci-a gelh dingin kikipsak hi.
Pupi Tawm Ging tate:
(1) Pu Song Hang
(2) Pu Nei Lai
(3) Pu Gui Ziam

khang 17
khang 16
khang 14

(4) Pu Sim Hang


(5) Pu Mat Vungh
(6) Pu Zom Lun

khang 13
khang 13
khang 13

2.

Tul tawh kisai in Pu Mang Vum a sih ciangin phung sung upa teng thukimna tawh
Pu Son Awn tultawi kipia hi.

3.

Laibu a pheilam aa bawl dingin hoih kisa hi. A kisam teng Pa Nang Khan Pau leh Pa
Tuang Do Kham in hong vaan ding a, a upa a upa-in hong gual ding uh hi. A kisam
tuamtuamte Pa Dam Khan Pau, Pa Thawng Khua Zam leh Tg. Nang Suan Hau in
hong vaan ding uh hi. Thuvaan vai teng 2008 March kha beima-in zo leh hoih ding hi
ci-in kithukimin kikhensat hi.

4.

Laibu man dingin inn khat K. 2000 ta don kholh dingin kithukim hi.

(Hih meeting nihna ah laibu bawl committee member thak Pa Thawng Khua Zam
hong kibehlap hi. Ed.)

Pa Dam Khan Pau


Chairman

Pa En Za Dal
Recording

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

(C) BEH LAIBU BAWL COMMITTEE MEETING, A THUMVEINA


(Tedim khua sung behte tungah beh laibu sung thute genkhiatna)
A mun :

Pa Kham Khua Lian' inn (Lawibual veng, Tedim)

A ni :

5-11-2008 (Wednesday)

A hun :

10:30 AM - 5:00 PM

Meeting kah teng:


1.
3.
5.
7.
9.
11.
13.
15.
17.
19.
21.
23.
25.
27.
29.
31.
33.
35.
37.

Pa Thual Khua Pau


Sia Tuan Suan Pau
Sia Gin Tawi Thang
Pa Gin Do Lang
Pa Khup Khan Thang
Pa Zen Khan Cin
Sia Nang Khan Pau
Pa Thawng Khua Zam
Pa Tuang Do Thang
Pa Kham Khua Lian
Pa Awn Za Khup
Pa Go Cin Pau
Pa Tuan Do Lian
Pa Ngul Khan Pau
Pa Zam Khan Mang
Pa Gin Lian Mang
Pa Hau Sian Mang
Pa Cin Do Lian
Pa Zen Za Kam

(Leilum)
(Sakollam)
(Leilum)
(Saizang)
(Lawibual)
(Phaileng)
(Sakollam)
(Kawlpi)
(Kawlpi)
(Lawibual)
(Sakollam)
(Sakollam)
(Lawibual)
(Lawibual)
(Lawibual)
(Leitawhtan)
(Sakollam)
(Leilum)
(Laitawhtan)

2.
4.
6.
8.
10.
12.
14.
16.
18.
20.
22.
24.
26.
28.
30.
32.
34.
36.

Pa Dai Lian Pau


Pa Suan Khat Khai
Sia Tuang Do Kham
Pa Gin Sian Mung
Pa Kai Go Thang
Pa Gin Khan Do
Pa Dam Khan Pau
Sia Kung Za Mung
Sia Gin Sian Thang
Pa Khup Do Hau
Pa Gin Go Cin
Pa Suan Cin Kam
Pa Tuan Lam Mang
Nu Luan Lam Mang
Pa Hau Khan Suan
Pa Tual Khan Thang
Pa Zam Khan Cin
Pa Pum Nang

(Tonzang)
(Leilum)
(Saizang)
(Lawibual)
(Myoma)
(Myoma)
(Kawlpi)
(Kawlpi)
(Leilum)
(Lawibual)
(Sakollam)
(Lawibual)
(Lawibual)
(Myoma)
(Leitawhtan)
(Leitawhtan)
(Leilum)
(Leitawhtan)

**

Gambup laibu bawl Committee meeting a khatveina leh a nihveina sunga Committee
thukikupnate kisim khia a, hong kisimna bangin kikipsak hi.

**

Meeting hong kah thei lo Gambup laibubawl Committee member Pa Do Za Cin


(Munlai) ii laikhak hong kisim khia a, kikip sak hi.

**

Tangpua, Tawmging leh Gualnamte unau khat hihna tangthu Pa Dam Khan Pau in
hong suut a, hong suutna bangin sangin kikip sak hi.

**

Pupi' min Tawm Ging maw, Tawm Bing cihna thu Pa Thawng Khua Zam in hong
suut a, hong suutna bangin Tawmging in kikip sak a, laibu sungah Tawmging in khum
ding leh minlawhna ah thakhat a, a khel pah thei lote mawhsakna neih loh dingin kikip
sak hi.

**

SakhiTawmging cih min tawh kisai-in laibusan sunga, Sim Hang leh a suan khempeuh
Sakhitawmging suahsakna thu, thuman ahih lohna leh sakhi luang khat tawh beh ngen
pa leh a suan a khakte Sakhitawmging taktak ahihna thute committee tangin Sia Kung
Za Mung hong suutna tangthu om bangin sangin kikipsak hi.

**

Saizang khua Tawm Ging hausamang thu tawh kisai-in Pa Dam Khan Pau in laibusan
ii ciaptehna, Saizang khuami pawlkhatte ciaptehna leh Pu Thang Kai (Cikha) mualsuang
lai ii ciaptehnate a tangthu leh a la kopin aban banin hong sut a, ciaptehna a tampen

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

10

ahi hausa hihna pansan kho a nei Pu Luah Mang, Pu Hang Kam leh Pu Mang Vum
teng thum pen Saizang khua hausamang semin kikip sak hi.
**

Pupi Tawmging tapasal 6te sung pan a u pen pan nautum pen dongin amaute khan
zia, pian zia, tangthu, khangthu leh late tawh kopin tangthu kante' tangin Sia Kung Za
Mung in hong suut a, a nuai-a bangin tapa upa, nau lai leh nau tum dongin hong suut
khia a, tua sangin aman zaw leh a kicing zaw-a sut thei kuamah ki-om lo ahih manin,
ama hong suutna bangin sangin laibu ah khum dingin kikip sak hi.
Tawmging tate suut a gualhna:
(1) Pu Song Hang (Lam Hang)

(3) Pu Gui Ziam

(5) Pu Mat Vungh

(2) Pu Nei Lai

(4) Pu Sim Hang

(6) Pu Zom Lun

** Pu Lam Hang pan Pu Song Hang ci-a kigelhna thu pen a kikhek khakna tangthu a
theihpih mimal omna leh a suan a khak bawngte in thumanin pomin a san ngamna uh
tung tawnin thukikupna sungah thumanin sangin laibu sungah Song Hang (Lam Hang)
a khum dingin kikipsak hi.
** Tawmging phung sung Tulgui Tultawi leh Tul-len Tultawi thu nasia takin kikupna kinei a,
Tul letna leh Tul sanna thute lampi khatguak tawn loin, laibu simte in a muh kak theih
nadingun laibusan sunga om thute hi ta leh tangthu kaikhawmte' muhnate hi ta leh
laibu a nihvei bawlna sungah gelh tuak dingin kikipsak hi.
Thu ciamteh Sia Gin Sian Thang

(D) BEH LAIBU BAWL COMMITTEE MEETING, A LIVEINA


A mun :
A ni :
A hun :

Pa Kham Khua Lian' inn (Lawibual veng, Tedim)


5-11-2008 (Wednesday)
6:00 AM to 10:30 AM

Meeting kah teng:


(1)
(3)
(5)
(7)

Pa Dam Khan Pau


Pa Kung Za Mung
Pa Thawng Kho Zam
Pa Kham Khua Lian

(Kawlpi)
(Kawlpi)
(Kawlpi)
(Lawibual)

(2)
(4)
(6)
(8)

Pa Nang Khan Pau


Pa Tuang Do Thang
Pa Gin Khan Do
Pa Dai Lian Pau

(Sakollam)
(Kawlpi)
(Tedim)
(Tonzang)

Thukhensatte (a tomin)
*** Tangthu kaihkhopna sung a (Zo maw Chin) cih thu tawh kisai-in Sia Nang Khan Pau
gelhna tawh enkak a, puahphat lai dingin hoih kisa hi.
*** Khenman khua satna, a tangthu leh a satpa Pa Pau Za Khen' tangthu kanbeh a, laibu
ah guan beh dingin hoih kisa hi.
*** Tawmging' tate teenna khua a kikhum kha nai lote kanbeh a khum beh dingin hoih
kisa hi.
*** Pu Khum Din leh Pi Ciin Zo tangthute et phat lai dingin hoih kisa hi.
*** Tonzang khua innpipa tungah, Tawmgingte lungkim lo cih thu kigelh pen 1973 kum a
kigelh Tawmging beh laibu pan kila hi, cih (Notes) at ding hoih kisa hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

***
***
***

***

***

***
***

11

Pu Zo leh Israel kizopna tangthu Pa Gin Khan Do in hong puak ding a, a kigelhsa
tangthu tawh lemtuahin khum beh dingin hoih kisa hi.
Ei mite leh Israel mite kibatna thugui nam 48 te, a thumal mahmah tawh gelh khiat
dingin hoih kisa hi
Tawmging beh laibu a nihvei bawlna ding thu tawh kisai-in Tedim khua sangin Kawlpi
ah na khempeuh ol zaw leh ngah nop zaw ding ahih manin Kawlpi ah beh laibu bawlin
hawmkhiat ding hoih sa-in kikip sak hi.
A khuakhua pan a, laibu man ding inn khat Ks.2,000 kidongte a sum sazian leh amin
kituak takin bawlin laibu committee sumkem Pa Kung Za Mung (Kawlpi) ah tuni-a
kipan puak ciat dingin kikipsak hi.
Tedim khua-a laibu bawl Sub-Committee te in zong a beisa hun sung teng a, a sum
ngahte, a zatkhiatnate leh sum om laite sazian tawh hoihtak lakin gambup sumkem
Pa Kung Za Mung tungah ap dingin kikipsak hi.
Tawmging' tate khangsimna sazian Sia Nang Khan Pau in CD ahi a, copy-lai ahi
zongin Kawlpi ah manlang a puaksuk pah dingin kikipsak hi.
Nitak nai 10:30 in kimanin Pa Gin Khan Do' thungetna tawh kitawlnga hi.
Thuciamteh Pa Thawng Khua Zam, Kawlpi

(E) BEH LAIBU BAWL COMMITTEE MEETING, A NGAVEINA


Ani :

19.12.2008

Amun:

Pa Tuang Do Thang' inn; Seikanta, Kawlpi

Ahun:

9:15am- 11:45 am

Meeting kah teng:


1. Pa Dam Khan Pau
2. Pa Nang Khan Pau
4. Pa Tuang Do Thang
5. Tg. Nang Suan Hau
7. Pa Thawng Khua Zam

3. Pa Kung Za Mung
6. Pa Do Za Cin

Thukhensatte (a tomlak)
*** Beh laibu pan hepkhiat dingin Tedim lam pan lai tawh hong zaksak uh thute amau
cihna bangin hel loh phot ding thukimna Sia Nang Khan Pau tungah kigen hi.
***

Sia Nang Khan Pau in thukim i hih leh Tedim pan buaina om nawn lo ding ahih manin
laibu bawl maban zoma bawl suak dingin Kawlpi lam pan laibu zawh siang dong
hong sem un, ci-in ama kep maan (photo) te leh lai khempeuh ap hi.

***

Beh laibu sungah (a) Melmuh leh lukho (b) Mopi molakna thu, leh (c) naumin phuah
vai-te Beh laibu sungah a omsa a kikhum nailo teng guan lai dingin kikhensat hi.
Thuciamteh Pa Thawng Khua Zam, Kawlpi

Hih bangin committee sungah thu kikum zel, mipi tungah hilhin ngaihsutna leh
ciaptehnate gawmzel a, a kibawl khia, a nihveina beh laibu ahi hi.

12

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

COMMITTEE PAN ZAKSAKNA LEH LUNGDAM KOHNA


Hih Laibu pen Tawmging beh buppi huamin nasepna hi a, min dawk nop hang,
tangthu melh nopna hang leh sum leh paai neihna hang tawh mi khat peuhin thukipsa nuaiphel
thei lo ding hi. Committee sung pan ahi lo beh sung beh pua pan thu a maan zaw i nung
theih a om leh mailam hunah kibehlap toto ding hi. A hoih, a kicing laibu i deihna leh mi
khempeuh lungkim sak ding i deihna hangin bawlsa teng kikhelkik denkeei a, sum leh hun
zong tam hong beito simsim ta hi. A semte in khawl loin a semsem uh hi a, tu-in i zo pet mah
ta hi.
A thu a la hong kaihkhopsak Sia Nang Khan Pau, Pa Dam Khan Pau, Sia Nang Suan
Hau leh Pa Thawng Khua Zam-te tungah i lungdam hi. Computer hong zangsak Sia Kung
Za Mung leh Lai hong gualh sak Lia Vung Sian Ngai (Mii nge) leh laibu-in hong bawlkhia Pa
Pum Lam Mang tungah i lungdam hi.
Laibu bawl kipat nading Ks. 50,000 tuak tawh hong pang USA aa i sanggamte ahi Pa
Thang Khan Dal-te innkuan leh Tg Thang Kap Khai tungah lungdamna i pulaak hi. Laibu
man ding Ks. 2,000 hong piakhol beh innkuan ciat tungah i lungdam hi. Tawmging beh
innkuan khempeuh in beh laibu khat ciat man piak kul lo, a khawnkhongin i ngah theih
nading deihsakna tawh laibu bawlkhiat nading a dapphah Ks. 1,200,000 (tulza sawm leh
nih) hong piakhia Pu Ngul En leh Pi Dal Zen' tate tungah genzawh loh lungdamna i ko hi.
Kawlpi pan a haampi a kizawh bawl khit ciangin laibu hoih ding deihna tawh Yangon
ah kipuak suak hi. Yangon ah beh makai- Pa Gin Khan Lian, Pa Pum Lam Mang, Rev. Dr.
Pum Suan Mung, Pa Zam Suan Pau, Pa Tun Khan Cin, Pa Gin Khaw Thawng, Pa Hang
Khan Dal - te in khanggui na kan beh lai uh a, a cing lo tampi na behlap uh ahih manin
lungdamna i ko hi.
A thu a la khempeuh kiman khinin laibu bawl ding hun hong tung hi. Main sponsor
lam pan behlap zawhna om nawn lo ahih manin Yangon leh Kawlpi lam panin huhna sum
hong pia teng a min leh sum piakzah hong kisuak sakin main sponsor-te bangin pahtawina
tangthu kigelhsak cihte kigelh nawn lo hi. Hong telsiam ciat un.
A tawpna-ah mihing in bangbang i geel zongin Pasian in hong thukimpih kei leh
bangmah piang thei lo hi. Tawmging beh laibu nihna hong pia i biak Topa Pasian tungah
lungdamna i puak hi. Beh laibu a sim mimal khat ciat tungah i Topa in kimeltheihna leh kiitna a thakin hong pia ta hen!

Laibu bawl Committee


A Nihveina Tawmging Beh Laibu
May 25, 2010

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

13

LUNGDAMPIHNA
Laibu bawl i cih in baih lo-a, a cing taka gelh ding a haksat mah
bangin, beh laibu bawl a, tangthu kaihkhop in a haksa nasep khat ahi
hi. Tua kawmkal ah a nihveina Tawmging beh laibu (Second edition of
Tawmging Genealogy) bawl zota i hih manin, a kibawl masa sangin
hoih zaw/ kim zawdeuh hi, cih kimu thei hi.
Hih Tawmging beh laibu i cih in tanglai a unau tampi/ khat leh
nih a phate sung panin mi khat ii suan leh khak tangthu ahih manin
limtakin a kiciamteh to hi leh unau sanggam khatte kigamlatna leh khang
bangzah kihal cih a kitheihna suak ding ahih manin a hoihna tampi tak kimukhia thei hi. Tua
ahih manin a hoih mahmah nasep khat hi ci-in ka mu hi.
Tua hi a, hih beh laibu in i beh, i phung, i gui zam sutna, suan leh khak tek hong
theisak, mun leh mual a kibat loh hangin unau sanggam khat hihna hong mukhiasak laibu
ahih manin nakpi takin manpha a, a gelh khia a kankhia, laibu khat a suah nading ciang a sem
a bawlte zong pahtak huai, it huai in, hih laibu hangin mi tampi tak in unau sanggam khat
hihna mukhia lai ding ahih manin lungdam huai hi. A sem a bawl leh beina, veina a nei
sanggam u leh naute, na sepna thaman uh Topa'n hong ciapteh sak ding hi, ci-in lungdam
ciaptehna leh deihsakna kong pulaak hi.
Rev. Dr. Vum Khan Khual
August 2, 2007.

TAWMGING

BEH LAIBU LUNGDAMPIHNA

Tawmging Beh laibu Committee ten lai gelh ding nong phawk
khak manun angtang ing. Leitungah mihing khempeuh in pianna phung
leh nam, gui leh zaam nei uh a, tua manin i Zomi paunak ah Sing heng
suang heng pan a piang om lo cih i nei hi. Tua mah bangin Zomite
sungah beh leh phung tampi a omte lakah Tawmging beh ka hih khak
ka angtang mahmah hi.
Kei ngaihsutna ah Tawmbing beh sangin Tawmging mah hi
zaw dingin ka um hi. A hang pen i pute min sungah Bing tawh a kipan
min om lo-in Ging tawh a kipan na om hi. Gentehna: Ging Lam
min na om hi.
I phung i nam suui khia, zuun phat mahmah ding kisam hi. Ahi zong ei beh kipawlna
in beh dang phung dang, namdangte ading a dongkholh a suah loh ding zong thupi ding hi.
I beh laibu in khangthakte ading mualsuang hong hi ding hi.
Topan i pu i pate mawhnate hong maisakin, thupha ngah Beh hong hisak ta hen!
Amen.
Rev. Hen Khan Go, Th.D. (Cand.)
Secretary, ZACC-ZBCM
Zomi Baptist Church
Tahan, Kalaymyo.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

14

LUNGDAMPIHNA
Beh laibu gelh dinga a vaihawm masa makaite tungah lungdamna
thu kong ko masa hi. Winston Churchill in kumpi a sep ni-in mipite
tung a thugenna-ah, I have nothing but I have blood, tear and sweat,
Ka neih bang mah om loin ahi zongin sisan, khitui leh khua-ul ka nei a,
hi teng i gam adingin kong zang ding hi, a cihna tawh kizui-in tuni
dongin leitungah kumpi minthang pente lakah khatin kihel den hi. England gam ah tuni dongin a pahtawi tak kumpi ci-in ciamteh uh hi.
Beh tuamtuamten zong laibu hoih nono nei uh a, thupi ka sa hi. Thu i cih pen
ciaptehna a om kei leh a nung ciangin i kankik nading haksa mahmah in, a thu cing theilo hi.
Tua ahih manin beh laibu hoih khat i neih zawh ding pen lunggulh huai ka sa mahmah hi.
Biakna leh ngeina a tuam tek hi-in, a thupitna zong a tuam tuak om hi. Biakna kisap hun
omin, ngeina kisap hun zong hong om hi. Prof C. Thang Za Tuan, PhD in a thugenna khat
ah, khantoh nadingin thusim nam thum kisam a, tuate pen kikhel theihna, a hoih lamin kidem
theihna, leh kipawl khop theihna hi ci hi.
Khangluiten suangpi suangneu-in thek a cih bangin mihingte pen i uuk kibang lo, i
deih kibang lo, leh i theih dan zong kibang kim lo ahih manin kipawl khop theihna thupi hi.
Khat bek geelna tawh nahoih tampi kisem khin zo lo ahih manin a hoih i theih khempeuh
gawmkhawmin na i sep ding hong thupi mahmah ding hi.
Pasian in a khangto, a thahat, a daupai leh a gualzo mimal kim hong suaksak hen la,
thupha ngah mi bek hi lo-in thupha naak mi hong suahsak theihna dingin thungen khawmin
ma pang ciat ni.
By
Rev. Pau Khan Khai, M.Th.
Kalaymyo. Ph: 073-21751
E-mail: paukhai@gmail.com

LUNGDAM PIHNA
Mihingte singhawm suanghawm sung pan leh zawng pan
khawnga kipiang hi loin, Pasian in hong bawl ngiat ahi hi. Pasian in
leitung khempeuh zelin, pung unla, dim un, a cih mah bangin, tu-in
leitung khempeuh ah mi kidimta hi. Leitung nuntakna zonna leh gam
leh lei omzia zui-in mite kikhen thang hi. Pu Tawm Ging' suan leh
khakte zong Israel minam 12te mah bangin mun tuamtuam ah i kikhen
thang hi.
Mihingte tuipaan bangin a kizom dimdiam hi a, kitanauna kinainate theih theih nadingin
beh kikhop nei-in, a khua a khua-ah beh kipawlna kiphuan ciat hi. Tu-in u leh nau pawlkhatte
in tha leh ngal, pilna siamna, sum leh paai tawh hih theihna lam ciatah pang khawmin beh
laibupi khat hong piang khia thei ahih manin ka lungdam mahmah hi. Pumkhatna in zawhna
hong ngah sak hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

15

Hih Tawmging Beh Laibupi pen lim taka i sim ding thupi hi. Zinna vakna-ah kitheih
nading, haksat gentheih tuakte kihuh kidon nading, a lawhcing a tuahphate kipahtawi theih
nading ahi hi.
Laibu sungah khialhna leh kicin lohna a om kha-te mailam hunah puah toto a, behlap
tohtoh ding kong hanthawn nuam hi. Tu ciangciang a kibawlsa i beh laibute lakah thupi pen
leh kicing pen dingin ka um hi. A mapang mimal khat ciat leh beh u leh nau mimal khat ciat
Topa in thupha hong pia ta hen!

Rev. Dr. Pum Suan Mung


Founder & President, Jireh EBC, Yangon

A KIGEN ZO LO LUNGDAMNA THU


Kawlgam sungah Minam, Beh cih bangin a tuamtuamin om a,
minam ahi zongin beh min tawh ahi zongin, a khang a khangin kep
ding, neih ding leh theih dingin, minam makai, Beh leh phung makaiten
laibu na bawl den uh hi. Tu-in, Kawlgam (Country of Myanmar) sunga
Tawmging Beh makaiten, hi bangin Beh laibu hong bawl khiat uh,
lungdamin ka angtang mahmah hi.
Hih bangin Beh Laibu hong kibawl khiat tak teh, khanglui thu, Beh leh Phung kizop
zia leh, Beh sung, phung sungah, koi bangin ki-uap, kikem, kivan cihte a kipan, khang
thakte theih baih nawn loh thupite, theih suakna leh, ciin toh theih dingin hong suak ahih
manin a vaihawm, makaite leh laibu bawl a gim a tawlte tungah nakpi lungdamna thu kigen
zolo hi.
Lai Siangtho sungah Adan khang pan Zeisu Khazih khang dong, khang ciaptehna a
na om manin, zanmah mi ahi kei bang dong nangawn in a khang kizop zia, a thupitna leh beh
leh phung thu kitheih lawh kha hi. Tua ahih mah bangin ei Zomite sungah Tawmging beh
laibu hong kibawl khiat manin i Zo khang sungah a kimangngilh ngei lo ding, neih loh
phamawh laibu manpha pi khat a bawl khia thei suak i hih manin i biak i Pasian tungah zong
lungdamna lian mahmah ka sa hi.
Tu-in, khang tangthu kante leh Tawmging Beh thu a thei nuam miten a neih loh a
phamawh, a sim loh a phamawh laibu manpha mahmah khat i khangah bawl khia zo i hih
manin, Beh upa leh lai lam vaihawm mimal khat ciat tungah a kigen zo lo lungdamna thu i ko
hi. Hih Tawmging beh laibu in khang sawnte adingin LAM LAK MEIVAK bang hen la, a
sim mimal leh hong piang lai ding i tu i tate tungah Pasian in thupha hong pia ta hen. Amen.

Rev. Dr. Kham Khan Khai


Senior Pastor, Myanmar Christian Church, Tulsa, Oklahoma, USA
President, Frontier Burma Mission, Inc. Tulsa, Oklahoma, USA
Email: myanmarchristian@yahoo.com

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

16

KHENPI I
PIANCILNA PAN ZOGAM TUNNA

1.

ZOMI PIANNA BULPI

Zo cih tawh kisai min pen hong paina


leh hong piankhiatna muh zia leh gennate a
tuamtuam kinei hi. Zo Tatzia laibu sungah
hih bangin na gen hi. "BC 1027 kum lai-in
Jou kici min nei kumpi khat in Tibet gam na
uk ngei hi. Tua kumpipa' ukna gam teng pen
Zo dynasty kici hi. BC 1000 hun ciangin tua
kumpipa' suan leh khakte Sengam saklam
Kancho kici munah na lal uh hi. Tua minamte
pen kumpite in na do uh ahih manin a thah
ding uh a lau man un a minam min Jou pen
Jen in na laih uh hi. Tua Jen mite gal tai uh
a, Peking na tung uh hi. A galte un a theih loh
nadingun Jen kici min pen Chin in na laih
leuleu uh hi. A nung ciangin tua minamte in
kumpi hong ngah uh ciangin Chin Dynasty
kici Zo kumpi a lina hong khang hi," na ci hi.
ZCLS-te bawl Zomi leh Ngeina
Tuamtuam laibu sung ii genna ah Lai
Siangtho Piancil sunga Shem panin sim khang
7 na ah Jobab a kici min panin Jo a kila hi ciin na gelh a, Israel gam panin Babylon a,
saltang a ciah kik nawn lote leh Jobab' suan
ahi Sinite suan teng kigawmin nisuahna lam
zuan a, hong pai-in Sengam ah hong tung uh
hi na ci hi. Sengam a Chin kumpipa uk sungin
a bawl Sengam kidalna kulh saupi ahi a sauna
tai 1400 a pha kulh cianna ah zong na kihel
uh hi ci-in na gen hi.
Israel leh Zo Kibatnate
Tangthu kan mi pawlkhatte' genna ah
Zo cih pen Jew pan a awsuah tawm a kilaih
hi a, Jew (Israel) te hi hang ci uh hi. Babylon
a saltanna tawh kisai-in Lai Siangtho sunga
Isaiah leh Jerimiah, Pasian' kamsangte' hun
BC 700-650 lai-in Judah mite gamtat hoih
lohna leh, Pasian' thu a man lohna uh hangin,

Pasian in saltan nading thu, a na genkholh


saknate pen, Judah kumpi Jehoiakin uk sungin
tangtung hi. Babylon kumpi Nebukhadnezzar
in Judah gam hong simin Jerusalem hong
susia a, kumpipa a kipan Israel mi tampitak
sal dingin Babylon ah na ciahpih hi. Tua hun
pen BC 606 madeuh pawl ahi hi. Pasian'
kamsangte' genkholh mah bangin a saltan
zawh uh kum 70 bang a phak khit hun BC
536 madeuh pawlin Medespersia te in
Babylon sim leuleu uh a, Nebukhadnezzar
khut sung panin hong lak uh hi. Persia kumpi
Siras in hong uk a, tua a uk kum khatna kumin
Judah mi khempeuh Jerusalem ciah kik
theihna leh, Biakinn lam kik theih nading thu
pia ahih manin Israel Judah mi lak pan, a
nasem uh numei pasal 7337 te a kisim lo, mi
42000 khawng bek mah na ciah kik uh hi.
Tua hun a, a na ciah kik lo, Zomi- i pu i pate
ahi, Israel saltang teng pen, hong kitheh
thangin, nisuahna lamah hong kikhin suk uh
a, Asia gam, Tibet, Mongolia, Sengam hong
tung suk uh ahi hi.
Sen gam hong tun uh ciangin, Sen
kumpipa in no kua minam hi a, koi pan hong
pai na hi uh hiam ci-a a na dot ciangin, ko Jo/
Zo minam hi-in Babylon gam pan hong paite
hi ung, ci-in na dawng uh a, vun-atte hi ung
na ci uh hi. Sen kumpipa in tua ahih leh hih
gam hong tung na hih uh ciangin, hih gam
mite' ngeina bangin na om na zui ding uh hi,
cih leh vun-at zong zat nawn loh dingin thu
pia a, Buah tannate hong bei ahi hi. Tua bek
tham loin, i thuciaptehna ahi, i ngeina lai ahi
savun kizial lai zong hong haltum sak hi. Tua
hangin i pu i pate in, i lai pen ui in hong nektum
sak hi, ci-in na gen uh hi. Tanglai Judahte in
Gentailte pen Ui-in na sam uh hi (Mat 18:26).

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

17

Hebru minam teng lak panin ngeina


11) Ta pasal gui tawh khanggui a suut
tuamtuam om a, a diakdiak-in Israel zat ngeina
minamte i hi hi.
leh ei Zomite' ngeina, i zia i tong, i tatdante
B. Kithoihna leh Biakpiakna 13te
kibangin, kinai pen hi. Israel suan hi hang i
1) Siampi a nei minamte i hi hi.
cih ngamna zong hih bangin ngeina nam 48
bang na om ahi hi.
2) Aron Tulpi-in a neite i hi hi.
a) Mihing pumpi kizopna nam
11
3) Kithoihna ah sisan a luangsakte i hi
b) Kithoihna leh biakpiakna
13
hi.
c) Misi vai nam
7
4) A siangtho bel munah kum khatin
d) Ngeina tuamtuam nam
17
khatvei biakna a piate i hi hi.
A kigawmin
48
5) Tua a siangtho bel munah Tulpipa bek
Khamtung mite leh Israel mite i kinaina
a lutthei sak minam i hi hi.
ngeinate:
A. Mihing ci le sa kizopna ngeina 11te
1) Nupa pumkhat suah theih nadingin,
tangvalte nungakte'n a hawh, a lenglate
i hi hi.
2) Numei leh pasal kitenna-ah nauzawte'n uzawte kaan a phal lote i hi hi.
3) Numei' man (moman) pia-a a kilei
minamte i hi hi.
4) Thukikupna khat peuhpeuhah thu
khensatnate kipsakna-in sisan a zangte
i hi hi.
5) A kipi numei in a pasal zuan ding a, a
inn a nusiat ciangin, a ging khia-in
thupha a kipia minamte i hi hi.
6) A kikhakhia khin numei in a nunglamte
Zektante a tanpih thei nawn lo minamte
i hi hi.

6) Kithoih kibawl ciangin zeh a tang


minamte i hi hi.
7) Kithoih kibawl ciangin zehtan, an
siangtho a neituam, a netuamte i hi hi.
8) Biakpiakna tawh kisai-in midangte'
umpih theih loh ankuang umtuamna a
nei minamte i hi hi.
9) Tanglai Israelte' biakinnpi bangin inn
i lam ciangin dawl thumin khen a, a
siangtho bel mun, siangtho mun, leh
mipi kholhna tual a neite i hi hi.
10) Biakpiakna munah siampi satanh a
neite i hi hi.
11) Biakpiakna vanzat a tuamneihte i hi hi.
12) Pumpi tung dam lohna a om ciangin,
Dawisa/ Siampute a ki-ensakte i hi hi.
13) Biakna i piakna munah biakna-tau a
bawlte i hi hi.

7) A kikhakhia sa numei in nawkik-a a


nunglam a zuat kik leh, a nunglamte
C. Misi tawh kisai ngeina 7te
tawh zeh a tang kik khawm theite i hi
hi (Siampi 22:13).
1) Misi luang limbawlin guhsia a
kemcingte i hi hi.
8) Ta nei a, nau min i phuah ciangin a
beisa thute leh a hong piang lai ding
2) Misi hangin kahna, tamlawhna a neite
thute Kahtap in nau min lote i hi hi.
i hi hi.
9) Nau a kisuah ciangin nau-etna, nausianhna a neite i hi hi.
10) Ta upate' min tawh a kilo, a kisamte i
hi hi (Jeremaiah 31:10).

3) Misi luang limbawlin a silte i hi hi.


4) Beh han nei tuamte i hi hi.
5) Kuasah a neite i hi hi (Hosea 9:4)

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

18

6) Gal i thah ciangin a ngawng tanin a 2.


lutang a late i hi hi.

CHIN MAW, ZO?

U Thein Pe Myint gelh History of


Chin Special Division; Yangon, The Government Press 1967 laimai 172 ah Chin
D. Ngeina tuamtuam 17te
kici minamte amaute in a nial kholloh uh
1) Sal leh sila a khawi mite i hi hi.
hangin a nam min bulpi taktak uh pen Jo ahi
2) Sila suahna leh To kitatna a nei mite i hi, na ci hi.
hi hi.
F. K. Lehman gelh Illinois studies
3) Lei maitangah ciaptehna-in suang a in Anthropology No. 3; The University of
Illinois PressUrbans, 1863) laimai 179 ah
phutte i hi hi.
India leh Kawlgam kikal ah kampau a tuam
4) Suangthu thum phut a, an a huante i leh a ngeina uh tawh kip takin a teng minam
hi hi.
khat om a, amau leh amau Jou kici uh hi. ...
na ci hi.
5) Vuttui khaih-in a zangte i hi hi.
G. A. Gierson gelh Gierson Linguis6) Hakkol a zang mi i hi hi.
tic Study of India: Yangon, the Government
7) Puantualpi a silh minamte i hi hi.
Printing Press, 1964 laimai 2, 3 sungah The
8) Puan mongteep hual pumin a zemte i name Chin is not used by the tribes themselves, who used titles such as Zo or Yo and
hi hi.
Sho, na ci hi.
9) Sakite pengkulin a tum minamte i hi hi.
J. Gin Za Twang gelh Zomi Innkuan
10) Tuk tumin "deklam tuktum zong gal
laibu in hih bangin na ci hi. "Nidang lai-in
suak thei" cih paunak a zangte i hi hi.
Sengamah Zo kici kumpi leh Chin kici kumpi
11) Mikim phial in thagui natna a nei mite uk sung na om hi. Zo kumpi uk sung pen BC
i hi hi.
1027-256 hi a, Chin kumpi uk pen BC 22112) Gual nuamin i laam ciangin khuang- 207 hun sung ahi hi. Hih minamte sung panin
mi pawlkhat hong lal uha Mongolia minam na
tumpa' nung zui-in a laamte i hi hi.
kici uh hi. Hih mite Tibet gam tawnin Kawlgam
13) La i sak ciangin a bul leh a dawn khanglam ah na teng uh hi. Tua panin Kawlgam
kidawngin la a sate i hi hi.
laizang dongah tengto uh hi. Amau pen Zo leh
Chin na kici khawmkhawm uh hi. Kawlgam
14) Kibuan a uuk minam i hi hi.
sunga om Zomite pen Chin, Jo, Sho, Yaw,
15) Zunek a hat mahmah minam i hi hi.
Kho, Miro cih bangin na kilo kawikawi uh hi."
16) I omna peuhpeuh ah tuinak khuat,
Hih a tunga thute i etkak ciangin
tuinak tawh a thupi sakte i hi hi.
midangte in Chin hong cih hangin ei leh ei Jo/
7) Phu kila ngiatngiat mite i hi hi.

Yo / Zo in i kilo bek hi. I pu i pate pen Sengam


a Jo (Zo) suante maw? Ahih kei leh Israel
saltangte suan Jo (Zo) suan leh khakte maw
cih pen kician takin i gen theih lian loh hang Jo
(Zo) mi cihna leh Sengam ah na om ngei uh hi
Phawk lai dingah- Kamhau Upadi
cih limlim pen kilang hi.
sungah zong ki-ukna ngeina a kibang tampi
[Khamtung a missionary ahi
tak om lai hi. Tua hi a, hih zah tak a, ngeina a
kibat mawk pen a ngaihsut huai mahmah thu America pan Cope topa in Zolai hong bawl
kik sak aa J tangin Z hong zang sak ahi
khat ahi hi.
17) Thuciamtehna savun lai a neite i hi hi.
(Sen gam om lai-in Sen kumpi in hong
halsak a, i pute i pate in Ui in hong
neksak hi, ci-in na ciamteh uh hi.)

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

19

hi. Zomite lai maan pen i pu i pate in ui- 5.


ZOMITE KAWLGAM SUNG-AH LAL
in hong nek tum sak hi na ci uh a,
KAWIKAWI
pawlkhatte genna ah i pu i pate Sengam
A ute ahi Zomite hong pai suak sukin
a om lai un Senkumpipa in ngeina lai
maan, sa vun kizial lai pen mei ah na hal Tagaung ah hong tung masa hi. Tua panin
Chindwin gun leh Ayeyarwaddy gun kituahna
tum sak hi ci-in a gen zong na om hi.]
dong ah hong teng zihziah uh hi. Tua banga
Sengam ah Chin kumpi hun hong bei
Kawlgam sung hong tun uh ciangin a na om
a Han Dynasty BC 207-AD 220 hun hong
sa Pyu te tawh hong teng khawm uh hi. Pyu
hi leuleu hi. Tua kilaih khit hun pawlin i pu
te pen Tibet minam khat mah na hi uh a, AD
i pate Sengam Tibet Mongolia lam pan
131 - 150 sung teng Rakhai gam ah Kumpi
Kawlgam sungah hong lal suksuk uh hih
na sem ngei khin uh hi. Pyu te Kazian te leh
tuak hi.
Thet te pen Tibet Myanmar te hi, ci-in Kawl
tangthu sung ah na kiciamteh hi. Tua hun lai3.
KAWLGAM SUNG LUTNA
a Thet a kici minamte pen Zomi i pu i pate
I pu i pate BC 200 hun pawlin Tibet ahi hi. Kawlgam ah (Myan) a kici minam khat
gam pan Lohit gundung zui-in hong lal suk pen Sengam Mongolia pan AD 650 pawlin
uh a, India gam Burmaputra gun hong tun uh hong tung uh a, Ciauhse khua satin hong teng
ciangin nisuahna lamah kihei-in Hukawng Val- uh hi. Tuate khuasat ma leh hong tun ma-in
ley pan Chindwin gundung hong zui sukin Kawlgam ah a na tung khin sa ahi Monte in
khenpi nih hong kisuah uh hi.
Tathon khua na sat khin uh a, Thet (Zomite)
in Tagaung khua leh Pyute in Pyay khua na
4.
KACHIN TAWH KITANAU
sat khin zo uh hi. I pu i pate in Tagaung khua
A uzawte pawl pai masa-in a paina sul a na sat khit teh zong a pai suksuk laite na hi
uh nau zawte'n mu a, a zuih theih nadingun uh hi. Pyute phuh ahi Pyay khuapi pen AD
lam tawntung ah nahtang kungte na bantan 600 khit pawlin kitamkham in Pyute nam thum
suksuk uh hi. A nauzawte pawl in a pai masa na kisuah uh hi. Nam khatte in Pyay khua
a ute bantan suksuk nahtangte zui-in paipai mah puahpha-in na om suak uh a, nam khatte
uh a, a nunung lam ciangin nahtang laingek pen Thet (Zo) te tawh na kigawm uh hi. AD
dawnkikte saupipi na pha ta hi. Tua banga 849 hong tun ciangin i pu i pate pen Pyute
nahtang kungdawn suangkikte sau pipi pha leh Kawlte tawh kigawmin Pagan (Pyu-gamkik a muh uh ciangin i ute pha zo nawn kei ni Pugam) hong sat uha na teng uh hi.
ci-in lungkia-in zui nawn lo a, tua munah inn
lamin na teng ta uh hi. Tua a uzawte pen
Zomite hi-in a nauzawte pen tu a Kachinte 6.
KAWLTEN HONG LAWHNA MIN
ahi hi.
Kawlgam pen AD 1044 in kiphut a,
Nattalaung lui pan a ute uh tawh a kumpi masa pen Anawratha in sem hi. Tua
kimansuah huna kipan ute tawh kikhen ci-in hun Kawlgam pen Pagan hun kici a, ei Zomite
a ciaptehna un pasal khempeuh in a tempai pen Kawlte in Thette hong cihna uh panin
kibuptuah phelkhia-in a phellang khat tung Chin cih min tawh hong sam uh hi. Tua hun
bekah tem siatin na pua ciat ta uh hi. Ahi sungin hoih takin a kidot cian uh ciangin i pu
zongin ni khat ni ciangin i sanggam i ute hong i pate in, ko pen Sengam-a Chin kumpi uk
tung kikin kimu kik ding cih a upna un inn a sung panin hong paite ka hi uh a, Zomi ka hi
lam uh ciangin a upa' tun nading ci-in tuhun uh hi, ci-in a dawn uh ciang Kawlkumpipa in
dongin inndei khat a awngin koih den lai uh Sengam a Chin kumpipa mi na hih uh teh
hi. (The Kachin Baptist Church of Burma, Chin minamte ci-in na ciapteh sak hi. Tua a
p.29.)
kiciaptehna pen Pagan hun a mualsuangte ah

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

20

na gelh uh hi. A diakdiakin tua a kiciaptehna


ahi mualsuang minthang khat pen Anawratha'
tupa ahi kumpi Ciansitta leh Pegu mangpa'
tanu Khin Oo te tapa Rajakumara'
mualsuang hi-in Pagan khua gei-ah AD 1112
hunin na kiphut hi. AD 1310 hong tun ciangin
Pagan hun hong bei a Ava, Sagaing, Pinya
kumpi hun hong hi hi. I pu i pate in Ava
mangpa hun na ci uh hi. Tua AD 13 kumzalom
a kipan zong Kawlte in Chin ci-a hong sam
uh ahi hi. Tua bangin ei Zomite pen Kawlgam
mun citengah kitengin Zomite biltenna ahi
Chindwin gunkuam pen Zomi kuam
(Zokuam) Chindwin or The home of the
Chin in minvawh uh hi. Chindwin gun a
min masa pen Thaluady gun ahi hi.

8.

K AWLZANG P AN K HAMTUNG
TUNNA

I pu i pate pen tua Chindwin gunkuam


ah teng uh a, tua panin nitumna lamah hong
kikhin uh hi. Chindwin leh Mittha gun
kituahna mun hong tun uh ciangin gunpi nih
kigawmna cihna-in Gunkhawm ci-in hong
minvawh uh hi. Gunkhawm khua pen mual
in umcih in, i gal-et teh a kipatna leh tui
luankhiatna mun kigalseh thei pak lo ahih
manin tuitawpna ci-in tuitawbing or
guntawbing na ci uh hi. Tua Gunkhawm
nuaisiah pen ngaihsun thei vet lo uh ahih
manin Gunkhawm nuaisiah thu a gen uh
ciangin Khuakhen cih tawh na lo uh hi. Tua
bangin Mittha gun leh tuhunin Tuingolui
(nidang in Nahtanglui a kici, Phaungseih lui)
a kituahna mun ah, khawlin hong tawlnga
uh ahih manin tua mun pen Khawlzang na ci
uh hi. Tu hun a Cyikung khua gei Phongseih
gun leh Mittha gunte kituahna hong tun uh
ciangin tua mun pen Luika ci-in min na lo
leuleu uh hi. Tu hun ciangin Phongseih gun
ci-in a naak lam panin nahtang tam lua
mahmah ahih manin Nahtanglui na kici masa
a, a nung ciangin khamtung mual lak pan
hong luang hi a, tui siang mahmah in, lim
deuh ahih manin Tuingo min hong kipia

leuleu hi. Tua Luika panin khenpi nihin hong


kikhen in Mittha gun dung a zuito pawlte
Kabaw Kalay zang kuampi-ah khawlin hong
tawlnga uh a, tua mun pen Khawlzang ci-in
min na lo leuleu uh hi. Ahi zongin tu hun
ciangin Kawlzang in a hong kilo to ahi hi.
Tua Khawlzang panin pawlkhat
khanglam Mittha gundung lehzuih suk uh a
Gangaw, Pauk, Saw, Htilin, Pakuku, Jesakyu,
Kyaukthu khuate tungin na teng uh a, amaute
Yaw mi na kici uh hi. Tuate sangin a na
madawk zaw deuhte Magwe, Minbu, Sagu,
Aunglan, Ngaphe, Taungdwingyi, Natmouh,
Pyay, Thayet khuate tungin na teng uh a,
amaute pen Asho Chin na kici uh hi. Kham
lam zuanin a paite sung pan pawlkhatte
nitumna lam mualtungah na kahto in,
mualdung na zui suk uh a, Paletwa, Rakhine,
Bangladesh gam dong na tung uh hi. Amaute
pen Khami, Khumi, Chaungmite na kici uh
hi. Pawlkhatte Kanpalet leh Mindat ah khawlin
na teng uh a, tua mite Dai, Chin Pong in kiminlawh uh a, ahi zongin Mindat mi leh Kanpalet
te ci-in na kilo hi. Matupi lam a tengte Matu,
Zotung, Maram ci-in na kilo hi. Kawlzang
Natchaung Weibulah lam pan Meitei gun a
leh zuih to kikte Pu Song Za in na makaihin
Falam gam Lailun khua na sat uh a Laimi,
Laizo na ci uh hi. Pu Za Hang makai-in Lailun
pan Hakha leh Thantlang na tung uh a Lai,
Zophei, Lautu mite na kici uh hi. Mizo State
Saiha, Lunglei, Longtlai, Tungaa, ah a tengte
Pawi, Lakher na kici uh hi. Luika panin Pu
Song Thu makaihna tawh Tuingo dung na
zuito uh a, Yazagyu khua gei-ah tawlpi khat
na teng uh hi. Tua hun AD 1429 pawl hi-in
Kawlpi gam sungah Shan kumpi Kyitawngnyo
hun ahi hi. Khua kimkot ah aana tawh kulhpi
a cian sak ciangin tua munah na tengtul ngam
loin nusiat ding hong ngaihsun uh a, tua mun
pen lipkhap lua uh ahih manin tung kik nawn
lo lua ding a cihna un mawngkung khat na
suan uh a, hih mawngkung dawn in lei a phak
kik ciang bekin ei Zomite hih zanggam i zuan
kik bek ding hi, ci-in kamciamna na bawl uh
a, khamtung gamah na taito uh hi. Tua bang

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

21

a a kitai ciangin Kawlpizang pan Tuingo dung zui tawh Dolluang khua gam zui tawh a
pawlpawl in na kikhenin na tai uh hi.
(Tua mawngkung si loin na khang a, 1960 ciangin tua mawngdawn kuisuk lei-ah
kinga-in zung na kha kik liang ahih manin i pu i pate' kamciamna bangin ei Zomite
1960 kum panin Kawlzang a kitung kik takpi ahi hi.)
Endnotes:
1

Zomite' tangthu leh ngeina tuamtuam, ZCLS, Kalemyo, pp.6-7.

Ibid., pp. 15-16.

a':ode;f (bDat'Dw)D ? jrefrmEdik if aH wmfordik ;f tqDtESp,f p.6.

Ibid., p.1.

jrefrmhq&dk ,
S v
f pfvrf;pOfygwD ynmay;pmapmif urmo
h rdik ;f rSww
f rf;rsm; ? 1967, pp. 47-49

Tawmging Beh Laibu, khet masak 1973, pp.6-8.

***

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

22

KHENPI II
KHUASATNA LEH BEH MIN TUAMTUAM

A.

KHUASATNA

1.

CIIMNUAI

KHUA SATNA

Kawlzang pan Tuingo lui a zuitote pen


Thangmual vum na tung uh hi. Tua pan
Vaihmual ah na tuak suk uh a, Zangpitam
na tung uh hi. Zangpitam panin Tongtong
vavomnu' tui a cihna munah gul-siikhiam in
mi nit a mei tawh vat lum hi. Tua ciangin Pu
Song Thu zong temtawngpi khat tawh kuanin
gul-siikhiam thah a va sawm leh gul-siikhiam
kitom gawpin Pu Song Thu mit lang khat vik
kha a, a mittang kitamin mit langkhat taw hong
suak hi. Tua ciangin hih munah om tul ding
hoih kei ci-in Ngatanlui dung zui suk uh a, tu
hun a Saizang khuataw khulpi a kici suang
hawmpi sung na tung uh hi. Tua khul pen tui
muhna mun hi bek a, khua ten theih nading
mun hi lo ahih manin tua panin tai li bang a
kigamlatna, tu huna Saizang khuamual ciimlo
pona mun nuai-ah khua hong sat uh hi.
Saizang khuakhung Phaileng tawh kikal mual
tung ciimlopa pona nuai-a kisat khua ahih
manin Ciimnuai na ci uh hi. Tua khul leh ciim
a tung masa Pu Song Thu, a tate leh pasal 36
khawng hi. Lampi-ah humpi in mi 2 petlum
a, gul-siikhiam in mi 2 vatlum hi. Kawlzang
pan khamtung mun tuamtuam a tungte
khempeuh zong damdamin Ciimnuai hong
zuan uh a, hong teng khawm ngeingai uh hi,
ci-in kiciamteh a, khang 8 (kum zanih val)
kiteng khawm hi. Ciimnuai panin a mimal mah
zong hong khangin pilna leh khuamuhna zong
hong khan semsem ciangin annek tuidawn
baihna zuanin Simgam, Zogam, Malgam leh
Thangkaigam lamah a pawl pawlin na
kikhenthang uh hi.

Note: Simgam cih pen nisatna gunpangte


hi. Zogam pen mualdawn taam lak
khuavotna mun cihna hi. Malgam
pen gamlapi phaksapna mun cihna
hi a, Luseigam, Meiteigam, Kuki
Naga gamte cihna hi.

2.

SAIZANG KHUA SATNA

Ciimnuai khua-ah mi hong tam a,


lokhawh singpuak nading hong haksat ciangin
Thawmte, Tawmging, Gualnam, Tangpua,
Hatlang, Songput leh Tunglut-te kigawm beh
7 in Saizang khua hong sat uh a, a nuai-a
bangin hausa nasem ciat uh a, tua hausa semte
pen khanglui kamin tuate man'lai na ci uh hi.
(1) Thawmten hausa na sem masa a,
Thawmte-mang na ci uh hi.
(2) Tawmgingten hausa na sem uh a,
Tawmging-mang na ci uh hi.
(3) Gualnamten hausa na sem uh a,
Gualnam-mang na ci uh hi.
(4) Sukte-ten hausa na sem uh a, Suktemang na ci uh hi.
Saizang khua Tawmgingte man'
laitakin hausa ngeina bangin siah leh bum
zong kai uh hi. Tawmgingte in hausa-mang a
sepma Pawi gal hong pian lai-in kitaikek mang
a, Tawmging pawlkhat pen gungal kahin tai
suak uh hi. Ukpua Huangmual khua sat uh a,
inn 300 dong khang uh hi. Pawlkhat Tedim
gamah hong ciah kik uh a, a tam zaw pen tu
hun dongin ukpua lamah teng lai uh hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

3.

NGALBUAL KHUA SATNA

Ngalbual khuasatte Pu Dam Awn


(Tawmging), Pu Khaat Thual (Tawmging),
Pu Hel Khup (Tawmging) leh Pu Tawn Seel
(Samte) ahi uh hi. Ngalbual khuasat khit
ciangin Pu Hel Khup in hih bangin la na
phuak hi.
(a) Saibang i sat bualtui
vangkhua tutawm aw e, Ciin
min tul lo ding hi e.
(b) Cik in ciin min a tul diam aw,
Vaimang pan a min len e.

4.

LOSAU KHUA SATNA

23

theih ciangin, Tedim Vuakdokpa kiangah va


ko a, Tuithangte in kei hong kap sawm uh hi,
ci-in va khia hi. Vuakdokpa in zong, Gualkha
galkap honkhat Tuithang-ah pai sak hi.
Tuithang khua Pu Zong Vum (Tawmging) inn
ah zin tungin, Gualkha galkapte a thau uh tawh
kinga phengphang uh hi. Pu Zong Vum in a
nuai-a bangin la na phuak hi.
(a)
(b)

Thangtui vangkhua i dai nen


ah miza holsuang vum bang e.
Vangkhua suan nuam khang
ciang vaimang sumtual
honsing siat bang e.

1955 kumin Tuithang khualui panin


Tuithang khuathak Ngaltuizaang ah Tawmging
beh ahi, Pa Thang Do Kham makaihna tawh
inn 8 in khua na sat leuleu uh hi. Hausa upa
leh tangpi tangtate kikopin khuamunlui ah
kituah kik un, ci-in tamveipi mah thu kipia hi.
Kum 8 sung bang a ten khit uh hangin, hih
thu veng thei tuanlo ahih manin, April 2, 1963
kumin Hakha pan Lt. Col. Put Pa hong paiin lemtuah tuah a, Ngaltuizang kici Tuithang
khuathak kipsakna kinei hi.

AD 1700 hun pawlin Thahdomi Pu Hau


Let in tuhun laitaka Lamzang khua leh
Phaileng kikal a om luidung khatah, lo na kho
hi. Tua lo pen a dung saulua mahmah ahih
manin lo nei pa Pu Hau Let pen Losaupa na
kici hi. Ama logam, lomun teng zong Losau
gam kici pah hi. A lui zong tuni dongin Losau
lui kici hi. A nung ciangin tua munah khua
hong kisatin khuamin zong Losau khua hong
kici pah hi. A teng mite zong Losaumi kici hi.
Losau khua pen AD 1797 kumin khatvei, AD Tuithang khua thak (Ngaltuizang)
1859 kum pawlin a nihveina khua kisatin a khuasat teng :
nihveina khua hong bei mang hi. A thumveina
(1) Pa Thang Do Kham (Tawmging)
Lamzang khua pan khua kisat in, mihing 20
makaipi
pha hi. Tua khuasatte sungah Tawmging beh
(2) Pa Vum Sian Pau
(Tawmging)
Pu Lo Hel leh Pu Suah Hel-te unau zong na
(3) Pa Lut Langh
(Tawmging)
kihel uh ahih manin Tawmgingte' khuasatna
(4) Pa Sel Dai Thang
(Tawmging)
hi, ci-in kiciamteh hi.
(5) Pa Tuan Khua Zam (Tawmging)
5.
TUITHANG KHUA SATNA
(6) Pa Luan Khua Pau (Vangaw)
(7) Pa Ngul Khua Zam (Biangtung)
AD 1893 kumin Losau khua panin
(8) Pa Ngul Khua Hau (Biangtung)
Tuithang khua kisat hi. Tuithang khuasat
mihing 27 pha in, beh min tawh beh 10 in
khua na sat uh hi. Tawmging beh sung panin Pa Thang Do Kham in hih bangin la na phuak hi.
Pu Mat Vungh' suan leh khak ahi Pu Zong 1. (a) Vangkhua lai-ah lun hing citen a
Vum na kihel hi. Tuithang khua kisat zawh a
kawmkalah vaitho hingno aw ci e.
sawt loin Tuithang khua a suankhia dingin
(b) Vaitho hingno ka hi zongin zalna
Mualnuam khuami Pu Pau Za Lian hong pai
tuibang a sian nading a sawnsawn
ding cih kiza khol a, Tuithang khuamite hehin
tuizum lun teng ka siangah ka khawl
Suangngomual ah Pu Pau Za Lian' thau tawh
sak e.
na pang uh hi. Tua thu Pu Pau Za Lian in a

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

24

Tuithang Khua Tawmging behte' Tukhak la


Pasal (a)Ka sawn aw sawn momno aw e,
tuanglam vaibang thaam lo aw.
(b)Tuanglam vaibang na thaam lo
aw, langlam tawh mual suak ve
aw.
Numei (a) Ka von aw von lianu aw e, nun
vom huang zawl a khang e.
(b)Lia-a piang von lianu aw e, ka
suan in tang bang pha e.

6.

LINGTHUK

KHUA SATNA

Lingthuk khua sat


1. Min Kam
2. Hen Thang
3. Vial Langh
4. Vial Neng
5. Khoi Zam
6. Tun Kai
7. Khai Gin
8. Hau Kap
9. Khup Thual
10. Sawi Pau

teng:
- Tawmging
- Tawmging
- Tawmging
- Tawmging
- Tawmging
- Tawmging
- Khuptong
- (?)
- Khualun
- Bawmkhai

Tawmging beh Pu Min Kam in


Lingthuk khua na satin, hih bangin la na
phuak hi.

1938 September kha-in Lingthuk khua 1. (a) Tawm i tusuan Hang i vontawi,
sat theih nadingin Pu Min Kam in Falam
Lingthuk ka gamzang hi e.
Mangpipa Ni La kiangah ngen hi. Tua a
(b) Lingthuk kimkhen sumtui zangah,
ngetna bangin pia pah a, 1939 February 13
Tun' laukha tawh lumsuangin ka po
ni-in Lingthuk khua na sat uh hi. Lingthuk
sak e.
khua pen India gam Seikhuatang gam pan a
2. (a) Lingthuk vangkhua ka deih manin,
kisat khua hi a, a masa lai-in Lingthuk khua
khimzin sawl bang zawt ing e.
pen Selbung gam ahi hi. Pu Min Kam'
(b) Khimzin sawl bang zawt ing aw e,
khuasatpih teng a nuai-a bang ahi hi.
Kamkei bang gial kisa'ng e.

7.

SAIPIMUAL KHUA SATNA

Pupi Tawm Ging tapa Pu Gui Ziam Suan, Pu Khual Gin makaihna tawh Saipimual
khua na sat hi.
Pu Khual Gin pen Suangphei khua panin Luang-el khua ah na lal hi. Luang-el pan
Saipimual khua 13.9.1921 ni-in na sat uh hi.
Saipimual khua sat teng:
No.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Min
Pu Khual Gin
Pu Kip Lam
Pu Awn Gin
Pu Suan Thang
Pu Kham Suang
Pu Son Cin Thang
Pu Khup Tual
Pu Thual Khua Gin

Nasep
Hausa
Upa
Upa
Tangko
Phungphei
Zukhai dong
Zukhai dong
Akkhai dong

Behmin
Tawmging
Hatlang
Bawmkhai
Tawmging
Buansing
Tawmging
Khawlum
Mate

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.

Pu Khual Thang
Pu Hen Thang
Pu Thang Kim
Pu Awn Vum
Pu Khup Gin
Pu Thual Thang
Pu Thang Khua Suan
Pu Khai Thang
Pu Khual Vial
Pu Khual Cin

25

Akkhai dong
Taiban sawl, sikseek
Tangpi
Tangpi
Tangpi
Tangpi
Tangpi
Tangpi
Tangpi
Tangpi

Bawmkhai
Tawmging
Tawmging
Tawmging
Tunglut
Buansing
Buansing
Buansing
Tawmging
Tawmging

Saipimual gam pen a cilin Luang-el gam ahi hi. Luang-el gam zaina Nisuahna lamah

- Tuivai lui

Nitumna lamah
Leitaw lamah
Leilu lamah

- Tuimang lui
- Zampi khua
- Mauvom khua

Pu Khual Gin in 1921 kumin Pu Hau Cin Khup tungah Luang-el gam nisuahna lam
ngen hi. Pu Khup in Luang-el khua hausa Pu Zel Thawng tungah Luang-el gam nisuahna
lam Mualdung leh Tuivai kikal teng Khual Gin gam hi ding hi. Nitumna lam Mualdung leh
Tuimang lui kikal pen Zel Thawng gam kici ding hi, ci-in 13.9.1921 ni-in kipsak hi.
Khua kip gam kip a ngah uh ciangin nuam mahmah uh hi. Gam hoih lai-a, Pasian in
thupha pia-in lo kho, gan khawi-in nuam sa mahmah uh hi.
Khua buppi thukimna tawh Pu Khual Gin in Pu Hau Cin Khup sam hi. Pu Khup zong
a nasem Pu Suan Pum, Pu Dim Kam leh Pu Dim Kham tawh pai pah uh hi. Pu Khup tungah
sum Rs. 50 pia-in sialtal kisiang khat leh vok tuknga khat na gawh uh hi. Khuazang in sun
thum leh zan thum laam ziah-ziah uh a, Pu Khup leh a nungzuite tawh nuam sa mahmah uh
hi. Tua hun pen 1923 kum hi a, khua kip hihna hong kilangsak hi.
Pu Khual Gin leh Pu Hau Cin Khup zong a nuai-a bangin la na kiphuah uh hi. Pu
Khual Gin' zinmuak la:
1.

(a) Zangtui vangkhua limbelh teng aw, Tang bang nong dam kim nam aw.
(b) Kei mi sanggah tu bang nong suan, Ka phung dalgua bang hah aw.

2.

(a) A mual kitawi nih thum tungah, Lun tan tut khawl aw ci e.
(b) Kei mi sanggah mual cin sanggah, Huihkhi tan sem lua sang e.

Pu Khual Gin in a thuhkik leuleuna la:


(a) Ka mun inn tam dildial e sial in lang e. Ka gam lo nim dildial e, tang in lang
e.
(b) Ka gam lo nim dildial e, tang in lang e. Daiteng pi gua, ka suan loh a, zing
aw e.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

26

Pu Khual Gin Luang-el khua-ah a ten ngaltang, sikha, sangakte tamlua ahih manin
lai-in tang seu zakhat na nei a, tangza ai-in tuate tawh kikhawl khawm cih a phuahna la a
nuai-a bang ahi hi.
hih bangin la na phuak hi.
(a) Mawng bang pemna, El tui vangkhua ka setang phungin pha e.
(b) Zotang phungcing li bang cing
ven, Sawmsial in sum bang
tuang e.
Khua min dingin Saipimual a phuahna
uh pen Pu Sim Hang' suan, Pu Do Son in hih
Saipimual khuamun ah Saipi khat na man ahih
manin Saipi matna mual cihna-in Saipimual
khua a kiphuak ahi hi.
Saipimual khua satna thu pen Pa Kam Za
Dal (Tahan)' hong puak ahi hi. 12. 12.
2008.

8.

KHENMAN KHUA THU

Tanglai ka pu ka pate uh Saizang pan


Phaileng, Phaileng pan Leilum, Leilum pan
Tedim, Tedim pan Thangkhal, Thangkhal
pan Mualkhamphai, Mualkhamphai pan
Mauvomlian, Mauvomlian pan Tuibuak,
Tuibuak pan Meibual, Meibual pan Cikha
khua, Cikha pan Khenman khua a tung ka hi
uh hi. Mauvom panin Cikha 1969 kumin ka
teng uh hi. Tua banah Cikha khua panin
Khenman khua 1983 kumin ka sat uh hi.
Khenman khua om zia hih bangin kithei thei
hi. Tonzang khua pan tai 66 gamla a, nisuahna
lamah Vanglai khua omin tai khat kigamla
hi. Nitumna lamah Khuaivum khua omin tai
5 kigamla hi. Sim lamah Cikha khua omin tai
6 kigamla hi. Mal lamah India gam ahi
Behiang khua omin tai 2 kigamla hi.

(1) (a) Kawi lungtuak tawh vangkhua


zuan ing, Sianmang nen mim bang
ka thum a lawm,
(b) Sianmang tongdam lunin sang
ven, Lungtup tui bang tung e,
Khenman khua.
(2) (a) Zata tongdot lunmang lianten,
singta gamkuam va luah aw ci e,
(b) Singta gamkuam khuam bang
luahna, sang cih tawh sawl bang
ka hei khawm e.
Khenman khua a sat cil pen Pa Pau
Za Khen-te innkuan kia bek hi a, kum khat a
phak khit ciangin Cikha khua leh Mauvom
khua pan midangte hong teng ahi uh hi.
1. Pa Kham Za Khup, TawmgingCikha10-1-1984
2. Pa Thawng Khan Pau,SuantakCikha6-2-1984
3. Pa Dai Sian Thang, SuantakCikha6-2-1984
4. Pa Gin Za Dal,
Mauvom-

Tunglut6-7-1984

5. Pa Sut Thang,
Mauvom-

Munluah25-8-1984

6. Pa Gen Kho Tuan,


15-9-1984.

Phaipi- Cikha-

Hih bangin a kum a kumin inn a


kibehlap ahi hi.

Khua min phuah dan:

Khuasung khantohna thu:

Khenman khua min hih bangin a


kiphuak ahi hi. Pa Pau Za Khen-te nupa' min
man' loh nadingin, Pa Pau Za Khen' min
khen leh a zi' min Man Sial Cing' mana
kila ahi hi. Khenman khua a kisat hun laitakin
Zogam a uk Chin State Regional Party President E. K. Kim Ngin' sawlna om bangin Rev.
Pau Za Khen, Tawmging in Khenman khua a
sat ahi hi. Khua a satcil lai-in sahang, vompi,

Kumpi sang tanli (Primary School) kah


theihna 1990 in kingah hi. 25-1-2005 ni-in
galkap commander officer (tat-yin-hmu) Kan
Maung Oo in Khenman khua tuizawl hong
pia-in tuni dongin Khenman khuamiten nuam
takin dawnin kizang hi.
Khenman khuasatpa Rev. Khen
Tawmging in Cikha ki-ukna (mah-yah-kah)

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

zumah shield pi khat piakhia hi. Cikha myo


ah tukpeng (football) kidemna om a Khenman
khua in a khatna hong ngahin khuasatpa'
shield pi piak Khenman khuaten kiciahpih
liauliau hi. 15-12-06 ni hi a, a lopna leh
mualsuang phuhna kinei hi. Mangkang camp
vumah shield mual kiphutin Rev. Pau Za Khen
in mualsuang phuhna leh honna nei hi.
Khenman khua pan Pasian nasem om
teng:
Rev. Pau Za Khen
Sia Gin Sian Thang
Sia Kham Khan Suan
Sia Huat Khan Thang
Sia Thang Khan Kham
Siama Dim Sian Cing
Sia Dai Sian Thang

27

9.

TEDIM KHUA SATNA LEH TEDIMMI


HONG PIANKHIATNA

Tedim innkuan kici minam 16te sungah


Tedim cih min hong kidawk kha lo hi. Ahi
zongin minam khen min pen lei maitang a om
mun leh singkung lopate hi. A cil lai-in
vansangdim kici, tu huna palik-len leh
lamzumpi kikal a guam kuakpi pen tui vunna
hi a, tui siang mahmah in, zingsang ni suak
cil leh nitak nitum kuan ciangin ni in sawikap
a, a gal pan i et ciangin hong leng kikin te
zeizai ahih manin, tua tuilipi te zeizai tamin
Tedim a kici ahihna tangthu ah na kiciamteh
hi. Tua hun laitakin Tedim khua pen a
munmun pan zuanin kiteng zel hi napi a hun
hunin hong bei hong mang kik zel hi.
(1)

Rev. Pau Za Khen pen Khenman


khuasatpa ahih banah Upper Myanmar Evangelical Lutheran Church Founder zong ahi (2)
hi. Tu-in amah in hong nusiat khit ciang, a
taten ama maban zom to-in a pawlpi min uh
Church of the Lutheran Confession of
Myanmar cih tawh khek uh hi.
(3)
Khenman khua gamgi bawldan:
Khenman gamgi hih bangin kibawl hi.
Vanglai tawh gamgi pen Tuivailui dung zuito
suakin Sapenglui ciang ahi hi. Cikha tawh a
kikhenna pen Sapenglui zui to, Singsan keen
a kelsampuk zui, Hiangkuak ah, nitumna lam (4)
Tallui zuisuak hi. Khuaivum tawh gamgi kikhen
leuleu a Khuaivumte Suangphuh khua paina
lampi-ah India gamgi 39th tai khuam ah kikhen
suak hi.
(5)
Khenman khua Hausa sem ngei teng
(1983-2009) ciang dong:
Rev. Pau Za Khen Tawmging, Upa Cin
Dong, Upa Thang Khan Suan, Upa Dal Za (6)
Suan, Upa Kam Khan Lian, Upa Dai Sian
Thang, Upa Kham Za Khup, Upa Tual Lian
Pau, Upa Cin Lian Khai, Upa Huat Khan
Thangte in hausa na sem toto uh hi.

Tua hun laitak a Tedim khuamun tengah


Milawngte in khua na sat masa uh a,
taksing tampi pona ahih manin
Takmual khua na ci uh hi.
Tawlkhat khit ciangin Thang Zen leh
Thuk Tung-te makai-in Milawngte
hong sim uh a, zo gawp uh ahih manin
tua Takmual khua hong ten phah pah
uh hi.
A thumveina ah Pu Hang Hil in
Ciimnuai khua panin hong sat leuleu
in a tunga i gensa bangin Vansangdim
tui te zialzial tamin Tedim min hong
phuak leuleu hi.
A liveina ah Pu Gui Mang in Kalzang
khua panin hong sat leuleu hi. Tua hun
ciangin Vansangdim tuilipi te zialzial
mah tamin Tedim hong ci leuleu uh a,
inn 65 hong pha uh hi.
A ngaveina ah Ciimnuai khua panin
Thahdote in khua hong sat leuleu a
Khuangzang khua hong ci leuleu uh hi.
A gukvei na ah Gualnamte Pu Hah Son
in Saizang khua panin hong sat a, sial
gilpi siah kaihnopna hangin, khua mang
leuleu hi. Pu Hah Son' la;

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

28

(a) Ka kaih lun e kaih lun e, Tuan a


pupa tawh kaih lun e.
(b) Tuan a pupa tawh kaih lun e,
Deih angkawi tawh sawmsial
kaih lun e.
(7)

Lamzang khua panin Guite Pu Pum Go


in Tedim khua hong sat leuleu-in hih
bangin la na phuak hi.
(a) Mang ii tusawn kil bang khang
in zang aa pehsik gawm ing e,
khua kiim ah mim leh setang
huai ing e.
(b) Dimtui vangkhua nun-in nuam
e, siah leh sawm tang a tunna
aw, singtan laam bang eng
nah e.

(8)

Saizang khua panin Thawmte Pu Hang


Khual in hong sat leuleu a, tawlkhat
khit teh hong mang leuleu ahih manin
a zi in hih bangin la na phuak hi.
(a) Kiangmang pham nua'n vonsen
naal gua bang hah ven,
Mualbem luntan, ka sau sih, (11)
khum bang zuan e.
(b) Mualbem luntan, ka sau sih
khum bang zuan e, maimit ka sin
kawm kal ah mual kal aw e.

(9)

Hat Langh-te pu Mang Gin in Lailo


khua pan Tedim khua hong sat leuleu
a, a nuai-a bangin la na phuak hi.
(a) Dimtui ka vangkhua aw e,
Sesum ka lamna aw e.
(b) Sesum ka lamna aw e, lai hen
tuang tutna aw e.

(10) Lamzang khua inn 700 a phak hun


laitakin Lamzang khua-a teng Pu Khan
Thuam' tapa Pu Kam Hau pen Tedim
khua kai dingin Pu Mang Gin in na sam
a, Pu Kam Hau in Tedim khua ah
Hausa hong sem hi.
Pu Kam Hau leh Pu Mang Gin in
Hatzaw-te Pu Khoi Lam hong pawlmat

in hong vaihawm khawm uh a,


vaihawm siam uh ahih manin Tedim
khua hong minthangin a munmun pan
hong kibel ciat ahih manin thakhatin
inn 300 hong pha to hi. Tua bangin
Tedim khua hong minthan ciangin
Vaipheite in a nuai-a bangin la na phuak
uh hi.
(a) Sinthu soi ding Tuan On pa aw,
Do thulut Am Thang pa aw e.
(b) Do cih thulut Am Thang pa aw
vannuai lut sial a tunna Za Tual
pa aw e.
Tual On' pa a cihpen Khoi Lam hi a,
Am Thang' pa a cih pen Mang Gin hi
in, Za Tual' pa pen Kam Hau a cihna
ahi hi. Tua hi-a tua mi thum tengin a
nuai-a bangin Tedim khua adingin na
hong sem khawm uh hi.
1.
2.
3.

Thuvanpi: Pu Kam Hau


Thulam ah: Pu Khoi Lam
Gallam ah: Pu Mang Gin

A cilin Tedimmi, Tedim-pau cih


tangtuam theih ding kammal om tuam
lo hi. Ahi zongin a tunga Tedim hong
kisat ziate i sut mah bangin a munmun
pan mi hong kisutuahin hong ten khop
uh ciangin a mun a om tuili tapin
Tedim cih khuamin hong piankhiatna
zui-in a munmun pan a hong ken uh
pau tuamtuam kigawmin a hong kitawh
zauna pan a hong piangkhia kampau
pen Tedimpau hong suak hi. Tua muna
teng khawm mite zi leh ta-in hong kinei
uh a, a tate uh adingin a suah a pianna
gam uh suakin Tedimmi cih hong
piang khia ahi hi.
Mangkang kumpite in Khamtung gam
hong uk uh ciangin Tedim khua pen
kumpi zum phuhna-in hong nei uh a,
tua panin Tedim gam teng hong uk uh
ahih manin i minam lai ding hong
bawlsak uh ciangin pau tuamtuam
kigawm ahi Tedim-pau tawh Tedim lai

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

leh kammal hong bawlsak ahih manin


tua-a kipanin Tedimmi cih leh Tedim
kam cih a hong piangkhia ahi hi. Tua
hi a, Mangkangte' hong tunma hun laiin Tedim khua sungah galmat a, a hong
om khate kisim lo beh leh phung min
tawh a tengkhawm beh sawmnih bang
na om uh a tuate in;
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

Bawmkhai
Buansing
Gualnam
Guite
Hangluah
Hatlang
Hatzaw
Khuangzang
Lechil
Manlun

11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.

Mantuang
Munluah
Naulak
Sukte
Tapsak
Tawmging
Thahdo
Vaiphei
Valte
Zilom

(12) Tedim khua-ah Sukte Pu Kam Hau,


Hatlang-te Pu Mang Gin leh Hatzawte Pu Khoi Lam a hong vaihawm khop
uh hun sung AD 1810 kum pawlin mipi
ki-uk nading thukhun na bawl uh a,
Kam Hau Upadi ci-in min navawh uh
hi. Tua thukhun pen Tedim gam tangpi
ki-ukna-in na nei uh hi. Tua thukhun
lai bawlna sungah Thawmte, Naulakte,
Zilomte, Lechilte leh Samte na kihel
uh hi, ci-in Naulak innkuan laibu sungah
na kiciamteh hi.

29

Tonzang Khua Nihna


Tonzang ah Khaw Cin-te a tuntoh 1870
kum ma-in tu laitak a, RC Biakinn lui khang
tengah Manlun behte na teng khin uh hi.
Tualgal huhau-in India gam Behiang khua
galah lalto uh hi. A khuamin uh mah kengto
in, Mal-Tonzang khua na ci uh hi.

Tonzang Khua Thumna


Tedim khua a, Pu Kam Hau' tapa
tumpen, Pu Vum Khua Cin (Khaw Cin) in
innpi a luah nusia-in Hatlang beh Pi Vung
Khua Lian ngai-in tenpih a, 1870 kum pawlin
beh makai ahi Kam Vial (Bawmkhai), Son
Kham (Hatzaw), Go Am (Hatlang), Leeng Nei
leh Vum Zil (Tungdim), Pau Am leh Cin Kim
(Samte), Tel Khaat (Thawmte), Kim Thuam
(Zilom) leh a dangdang kigawm inn 30 bang
Tedim pan pai to-in, tu laitak a nailung huan
munah Khuavong khua na sat uh hi. Tu hunin
tua mun pen Khualui kici hi. Khuamin pen
amin bul ciat uh a kigawm hi, a ci om hi. Mi
pawlkhat in Vongsing pona mun ahih man a,
Khuavong kiphuak hi zaw hi, ci uh hi.

Tonzang Khua Lina

1920 kumin Pu Hau Cin Khup in


Khuangzang mite' tenna khualui mun (tu laitak
a i tenna mun) ah Tonzang khua na tuahto hi.
Tua hunin Pu Hau Cin Khup' tate cidam lo
uh a, dawi kamsangte a kidot ciangin "Na
innmun sia hi, mun dang khatah kituah lecin,
na tate dam ding uh hi," cih thu hangin, khua
10. TONZANG KHUA SATNA
a tuahto ahi hi. Khua nihna muna neihsa veng
Tonzang khua pen khuamun 4vei a minlawhna teng mah kikeng to hi.
kisat ahi hi.
Veng Minte

Tonzang Khua Masa


Tu laitaka Tungtuang khuataw leh
Meitei gun kikal mun nuam tengah Thahdo
mite na teng ngei a, Tonzang khuamun lui
ahi hi. Khuasat hun kithei zo lo hi. A tenna uh
pen Vong sing tamna mun ahih manin a
khuamin uh zong Khuavong ci uh hi.

Khualui-ah Pu Hau Cin Khup' inn pen


nisuahna lam nga-in kilam hi. A inn kimkot
zaang teng INNPI veng kici hi. A nuaisiah
teng Zangnuai veng kici hi. Innpi Phaitam lam
Khuavong luigal teng Khuavong veng kici hi.
Khuavong lui gei-ah cikpi khat om a, Pu Hau
Cin Khup' tuinak kici hi. Innpi saklam teng
Gozang veng kici hi. Innpi kong tuinakah
cingsing po a, cikpi khat zong om hi. Tua

30

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

mun teng Cingzang veng kici hi. Cikpi pan


hi a, a sawtna ciangin Gawngte khua
hong luang lui pen Cingzang lui kici a, khua
a kici hi. A minam pen Gangte mah
sung hong tun' teh Innpikonglui kici hi. Tua
ahi hi.
luigal khempeuh Khualai veng kici hi.
Khuano mite:
: Ciimnuai, Geltui leh
Khuavong veng nitumna lam lui pen Kongpi
Dimpi khua-ah a tengte sung panin
lui kici hi.
Suante behte pawlkhat in Sasih khua
Ref:
va sat uh a, inn sagih val khangkhia zo
peuhmah lo ahih manin khuano na kici
1. Kawlpi Tonzang Lawm Silver Jubilee,
uh hi. Tua khua pan a khangkhia mi
October 2004.
peuhmah khuano mi kici hi.
2. Tonzang Evangel Centenary, August
Sihzang mite:
: Ciimnuai khua pan mi
2007
tamin mun hoih zongin hong pai khiat
uh ciangin pawlkhatte sih omna
munah khawlin teng uh a, tua sih min
B. G AMMIN LEH M INAM M IN
leh a leimun zangtam tapin Sihzang-te
KILAWHNA
kici hi. Tu hunin Saizang khua Buzung
(zintun' buk) lui nuai lam tai khat
Kawlpizang pan khamtung gam zuanin
khawng kigamlatna mun ahi hi.
a kikahtoh ciangin zanggam a omlai pawlte
in khamtung mite hong ci uh hi. Simgam, Paite mite: : Ei mite veve Meitei gam leh
Malgam, Thaangkai gam, cihna kam pen
Mizo gam manawh a, a paitote cihna
Ciimnuai pan gam nuam zuan a, a kikhenthang
ahih manin tunna peuhpeuh ah Paite
ciang un gunpang sim lak a zuante pen Simmi
mi kici hi.
na kici hi. Simmi a na cihna in lei niamna
Thahdo mite:
: Ciimnuai pan Pu Song
khualumna gunpi pang khawngte a cihna ahi
Thu a zipi tawh a suan leh a khakte
hi. Malgam khuavotna a zuante Malte na ci
Tuimui, Nuam khua, Ankhum, Tuileuleu uh hi. Thaangpi kantanin a paite
thang, Ngalbual, Lalta, Tangkhawng,
Thaangkaite na ci uh a, a gam zong ThaangZampi leh Mualpi khuate-ah tengin tua
kaigam na ci pah uh hi. Gammang tulakna
pan India Manipur ah teng uh hi. Tuate
zuan a, mualdawn sang khuavotna ah a tengte
sung pan Thah Do piang a, a suan le
pen Zote na ci uh hi.
khakte Thahdo mite kici hi.
Zote: :Ciimnuai pan Pu Hang Hil makai-in
Mizo: : Ciimnuai panin Duhlian (Lushei)
Tung Nung, Lian Zaw, Tai Thul, Tung
namte nitumna lam Ciau lui gal kahin
Dim leh nauzawte teng mualdawn zo
pai suak uh a, Mizogam ah na tengin
lak khuavotna Balzang-ah khua satin
Mizo na kici uh hi.
teng uh ahih manin amau leh a suan a
Teizang: : Ciimnuai khua panin kimkhat
khak khempeuh Zote kici hi.
in Luika khua sat uh hi. Tua khua-ah
Dimmite: : Ciimnuai khua pan pawlkhat
min cimin nupi khat bek suakta a, tapa
in Geltui khua sat a, tua panin pawlkhat
khat nei-in amin Suk Zo phuak hi. Tua
in Dimpi khua hong sat uh hi. Dimpi
panin Mualbem khua teising pona
pan Dimlo hong sat leuleu uh a Dimpi
kiangah a nuta-un teng uh hi. Tua a
leh Dimlo pan a hong khangkhia mite
tenna uh teising pona leizangtam pan
Dimmite kici hi.
a khangkhia mi peuhmah Teizangmi
Gangte (gawngte) :
: Hih Gangte pen
kici hi.
tenna khuamin zui-a lawhna ahi hi.
Tedim khua Zatopi nuai-ah Gang khua

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

31

Vaiphei mite:
: Mual vaiphei mun a, a tengte a tenna munuh mual min pua-in Vaiphei
mite kici hi.
Vangteh mite:
kici hi.

C.

: Saizang khua-gal Vang-teh khua-a tengte khua min pua-in Vangteh-te

BEH NAM TUAMTUAM HONG PIANKHIATNA

Ciimnuai, Geeltui, Kalzang, Saizang, Dimpi, khuate panin, mite pungin hong tam uh
ciangin, a unau, a innkuan leh, beh tuamtuam kipawlin, ai hong saan khawm uh a, ai a phat
leh, inn 10 pan a pha zahzah tawh gam zongin khua hong sat ciat uh hi. Tua banga hong
kikhenthang uh ciangin a makaipi peuh min pua-in hong kisam uh a, tua kilawhna min pen, a
sawt ciangin, Phung min (beh min) hong suak hi. Tuate banah kiselphona leh kipahtawinate
panin zong, phung min, beh min hong piang zong omlai hi. Tua ahih manin, tu laitakin,
Zomite sungah, a nuai-a bangin beh leh phung min hong piang hi. Hih beh leh phung minte
pen (A, B, C) zui-in a nuai-a bangin kigual hi.
Ainam
Akgal
Amei
Baite,
Bawmkhai
Bawngmei
Biangtung
Bochung
Boithang
Buansing
Cenghrang,
Cha hleng
Chalkih
Chalthang
Cherput,
Chimlung
Chongloi
Chongput
(Songput)
Choper
Chopor

Daitang
(Daitawng)
Darsun
Dong-el
Dong-ul
Dopmul
Doseel
Dothang
Duhlian
Elsing
Galhang
Galte (Ralte)
Gangte
Gualhang
Gualkha
Gualnam
Guite (Vuite)
Gunsung
Haka
Halkik
Hangluah
Hangman

Hangnung
Hangpa
Hangsawk
Hangsing
Hangvung
Hangzo
Hatlangh
Hatlei
Hatzaw
Haukip
Haulai
Haunuam
Haunung
Hausing
Hausuang
Hausuum
Hauthang
Hautual
Hauzel
Hawinam
Hawite
Hawlhang
Hawlthang
Henzom
Hilsia

Hinnung
Holte
Hualnam
Huba
Hungthuam
Innpi
Innsun
Kawlaak
Kawlni
Kawngte
Khaileng
Khaiman
Khallun
Khauhte
Khelkik
Khenglot
Khiapthiam
Khilsik
Khilte
Khualun
Khuangdal
Khuanghau
Khuangthang

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

32

Khuaphil
Khumciang
Khumthang
Khuphil
Khupmu
Khupno
Khupson
Khupthang
Khuptong
Khupvungh
Kikkai
Kilte
Kimlai
Kimlel
Kipgen
Kipmang
Kualcial
Kuntong
Lahtawng
Laita
Laiteng
Lamhau
Lamkai
Lampho
Lamtan
Langel
Lautawng
Lawng
Leivang
Lenteng
Lenthang
Lethil
Liansung
Lianzaw
Luahlang
Luatawng
Luhphaw
Luhtai

Luisuk
Luktai
Lunkhal
Lunkim
Lunkun
Lunmun
Lunteng
Luphong
Maibuang
Malneu
Mangson
Mangtawn
Mangvuk
Mangvung
Manlun
Mantuang
Mate
Matmang
Matsing
Milun
Minvak
Mitsuum
Mualkhai
Mualsun
Mulpi
Munluah
Munsing
Munsong
Munsuan
Munsuang
Munzo
Namthang
Namzo
Naulak
Neihhil
Neihkhup
Neihlut

Neihneek
Neihsial
Nekgen
Neuzaw
Ngaihte
Ngaman
Ngawnte
Ngengu
Ngotual
Ningtawng
Nisuan
Nungzawng
Pante
Pape
Phainai
Phaipi
Phiamphu
Phualte
Phutlun
Puakhil
Ralte (Galte)
Relngo
Ringngen
Sailo
Saizang
Samte
Sangte
Savak
Sawnpuang
(Thawmpuang)
Sehmang
Sektak
Senchong
Senlun
Senlut
Siahliap

Siahtak
Siamsuang
Singngul
Singsei
Singsuan
Singvum
Sinte
Sithoih (Sitthou)
Solnitang
Sonchuang
(Santuang)
Songlam
Songlun
Songput
Songthang
Songtut
Sonna
Sote (Shoute)
Suahsia
Suankhup
Suanman
Suanphut
Suanpuang
Suantak
Suante
Suanthang
Suanzong
Suksak
Sukte
Sumkip
Suumniang
Taithul
Taitom
Taksat
Tanghau
Tangpua
Tangsan
Tangsau

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

Taptah
Taukon
Tavai
Tawmging
Tawtak
Teilot
Tekhhrang
Tellang
Telngawk
Telsing
Telthang
Telvung
Thahdo
Thahgui
Thahthang
Thangcar
Thanghul
Thangman
Thangnawk
Thangngeu
Thangngiak
Thangngil

33

Tuahnuam
Tualkong
Tualtung
Tuanthang
Tuisuan
Tungdim
Tunglut
Tungngo
Tungnung
Tungta
Tungte

Thangniang
Thangom
Thangpum
Thanlun
Thatkhup
Thatlang
Thatmu
Thatmun
Thawmte
Thawnzo
Thazang
Tinglut
Tlaisun
Tohing (Toging)
Tomu
Tongluai
(Congluai)
Tongsial
Tonkai
Tonlu
Tonmang
Tonsing

Va-ek
Vahui
Vaiphei
Valte
Vang-aw
Vangkom
Vanglok
Vangsuk
Vangteh

Vokmai
Vomlang
Vuileng
Vunglu
Vungthang
Zahau
Zahlang
Zalut
Zamang
Zangkai
Zanngiat
Zathang
Zawngbu
Zawnggil
Zawngkai
Zelhum
Zilom
Zote
Zuisang

TU HUN TAWMGING BEHTE' TENNA KHUATE


1. Buangkung
2. Bumzang
3. Chantazi
4. Cikhazang
5. Dimzang
6. Haupi
7. Kahgen
8. Kapteel
9. Kawlpi
10. Khaikam
11. Khampat
12. Khenman
13. Khuadai
14. Khuaivum
15. Kyikong

16. Lallim
17. Lamka
18. Lamzang
19. Leilum
20. Limkhai
21. Lingthuk
22. Luang-el
23. Mauvom
24. Mualkawi
25. Munlai
26. Nahlan
27. Nahnuai
28. Nanpha-long
29. Ngalbual
30. Phaileng

31. Phaitu
32. Pidawta
33. Saipimual
34. Saizang
35. Sakhangyi
36. Sawbua-yeshin
37. Sezang
38. Singunau
39. Singzung
40. Suangphei
41. Taaklam
42. Tahan
43. Tamu
44. Tauleng

45. Tedim
46. Teklui
47. Tonzang
48. Tuikhal
49. Tuimui
50. Tuitawh
51. Tuithang
52. Tuitum
53. Valvum
54. Yangon
55. Ywa-tharyar
(Saihkhen)
56. Zozang (Kawl)
57. Zozang (Kham)

Theih ding: Hih pen Zomite a hon-a tenna munte bek hi-in, USA, Japan leh gam tuamtuam
ah zong a teng ki-om ta a, a khuamin lianin i kan zawhna ciang a kisuak sak ahi hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

34

D. ZOMI INNKUAN
Leitung gam tuamtuam a, a tengte a tenna uh leitang min pua-in minam min a kilo hi
zaw loin, a teng minamte' min pua-in a gammin a kilo hi zaw hi. Tua mah bangin ei Zomite i
tenna hih mualtung gam in a cilin mualtung gam cih min bek mah na nei a, ei Zomite i ten
ciangin Zogam a hong kici pan ahi hi. Tua hi a, Zomi cih min in hih a nuai-a minam teng a
huam ahi hi.
1. Asho

11. Laimi

2. Chin

12. Lakhar

3. Chinpong

13. Lautu

4. Cho

14. Maram

5. Dai

15. Mizo

6. Hmar

16. Tedim

7. Khami

17. Yaw

8. Khongjai

18. Zophei

9. Khumi

19. Zotung

10. Kuki
Chin cih pen Kawlte in hong sapna hi a, a tung pekin Sen kumpipa mi cihna tawh
Chines min la-in Kawl awsuah tawh Chin ci-a a na lawhna hi napi, tu ciangin neumuhna,
simmawhna-in hong zangin bawm leh seng puate cihna-in hong zang uh ahih manin a cil-a
patin Chin i hih lohna zui-in, tu hun ciangin a kideih nawn lo ngiat ahi hi. Hmar cih pen Mizopau pan a hong piangkhia hi a, saklam (North) cihna ahi hi. Saklam a teng mite a cihna uh
ahi hi.
Kuki a cih pen Dr. G. A. Grierason, 1904 P. 1 ciaptehna-ah, Chittagaung leh Tripura-ah,
Cucis or Kuki cih AD 1512 hunin kizang khin hi, ci-in na kiciamteh hi. Kuki cih kammal pen
Assamese leh Bangali mite' pau hi a, mual tunga teng mite a cihna ahi hi.
Khongjai cih pen Manipur gammi Meitei (Kate) te' pau hi a, mual tunga teng mite
cihna mah ahi hi. Laimi cih pen Kabaw Valley pan Natchiaung Webula lam zuanin Meitei
gun lehzuat to kik a, Falam gam Lailun khuasat mite kilawhna min ahi hi. Mizo cih pen
lakam hi a, Zomi cih tawh a kibang ahi hi. Gentehna-in (Vakhu=Khuva) cih tawh a kibang
ahi hi.
***

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

35

KHENPI III
TAWMGING BEH TANGTHU

A.

(a) Singta vontawi miza lai-ah


Tawmgingte ging dimdim e.
(b) Ging dimdim ging dimdim aw
e, Tawmgingte ging dimdim e.

PUPI MIN LEH KHANGGUI

Pu min Tawm Ging leh Tawm Bing


ci-in lawhna theihna nam nih om hi. Tawm
Ging ahi zongin Tawm Bing ahi zongin thupi
sim loin phamawh sa kei le hang a nih mahin
a maan mah hi kici thei hi. A maan zaw deih i
hih manin Tawm Bing hi loin Tawm Ging a
hihna hong kilak khia hi.

(a) Pupa khan zil, ho kituak in,


Tawmging sa ging dimdim e.
(b) Ging dimdim ging dimdim e,
Tawmging sa ging dimdim e.
5.

1.

Khual gamlapi-ah a pem khia, pupi' tate


phazah zong a thei nawn mel lo
sanggam pawlkhat in Tawmbing i cih
hangin i pianna Saizang khua-ah
tanglai-a kipan tuni ciang dong a teng
den sanggamte in Tawmging mah ci 6.
uh hi. Tawmbing ci ngei lo uh hi. I
pianna phualpi ahi Saizangte' lawhna
maan zaw ding hi.

2.

Kum 1973 Beh laibu, laimai 3, No.


aneu 4na-ah zong kampau kidang,
awkaih kidang i cih pen i tenna khua,
i tenna mun leh gam zui-in a kipau
ciat ahi hi. Tua hi-a Saizangpau pen
taang kam hi ding ahih ciangin
Tawmging mah maan zaw ding hi, ciin kipsak uh hi.

3.

Ei mite in minlawhna min phuah-nateah kitappih nei-in naumin kiphuak hi.


Tawm Ging ahih manin a tute' min Ging 7.
Mang, Ging Lam ci-in i mu khia hi.
Tawm Bing hi leh a tute' min Bing
Mang, Bing Lam cih bang na hi ding
hi.

4.

Thu in la hi a, la in thu hi, a kicih mah


bangin Tawmging ahihna thu a nuai-a
late in na kipsak sawnsawn hi.

Kaptel khua Songput behte in hih


bangin dakla na nei uh hi.
Tawmging aw man tam ngen, sum
pia le'ng lah deih lo a, dak pia le'ng
lah deih lo a, Tawmging aw man tam
ngen.
Biakna lui sungah i om lai-in i pu i
pate galmat samat hatin lokhawh
singpuak lamah zong na kiva kim ciat
uh hi. Neih leh lam tawh kicingin na
go, na luup uh a, a sun a zanin khuang
leh zam tumin daktal ginggingin na
lamlam uh a, khua mel tui mel phawk
loin nuam sa mahmah uh hi. Midangte
in na min uh tawh kituakin ging zo
lawmlawm mah uh ciai, Tawmgingte
hi mah uh teh hong ci uh hi. I gin zawh
manin i pu' min Tawm Ging kiphuak
cihbang hi lo a, i min zui-in gingging
zo cihna hi zaw hi.
Dam lohna tawh hausa sem nawn loin
i om ciangin (Gualnamte' khut sungah
hausa hong tun' ciangin) annek tuidawn
ding nangawn hong haksat teh,
midangte in tu-in ging cih thadah, bing
ta uh ciai, hukcip bang uh ciai, Tawmging hi loin Tawmbing hi uh teh ci-in
hong kikona pan Tawmbing min a
paisuak thu ahi hi. Tawmbing min pen

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

36

kikona, kigensiatna ahi hi. Khangluite


in "thupha in kongbiang kan zo lo,
thusia in mual kua khum," a cih mah
bangin Tawmging sangin Tawmbing
hong minthang zaw kha ahi hi. Min
maan zang nuam zaw maw, mite' hong
kona min mah zang nuam lailai maw,
cih thu ngaihsut huai hi.
8.

9.

10.

Beh sung mi pawlkhatte in Tombing


hi zaw, ci mawkmawk hi. Tom pen
khuang a cihna hi a, bing cih pen
aituam neih, tang neih cihna hi. Nuam
sa-in khuangte zamte a aituam neih
bang liangin mitkhu vuung thiuhtheuh
cihna hi, ci uh hi. Min pen i khan khit
ciangin kiphuak hi lo, i suahtungin i nu
i pate in mintap nei-a hong phuah uh
hi zaw hi. Tanglai i pianna pupi' min
peuh khangthakte in deihkaih mawkmawk theih hi lo hi.

B.

TAWMGING KHANG CIAPTEHNA A


TOMIN

Zomi pianna Pu Zo panin i sim suksuk


khang 9 na, Pu Suang Kop in tapa peeng
Phut Mang leh Phut Song nei hi. Phut Mang'
ta Kop Siam, Kop Siam' ta Mang Luah (Tang
Pua) ahi hi. Pu Phut Song in zong tapa thum
nei-in Kop Thuam, Tawm Ging, Gual Nam
ahi hi. Kop Thuam in ta nei lo-in a khang
mang ahih manin Pu Tawm Ging in ta upa
dinmun hong ngah hi. Suang Kop' tate sungah
Phut Mang a u zaw hi-in Phut Song a nau
zaw ahi hi.

Mang Luah (Tang Pua) in ta upa gui


ahih manin tulpi gui zong hi pah hi. Mang
Luah (Tang Pua) in amau bangkua sung bek
hi loin Pu Tawm Ging leh Pu Gual Nam
bangkua sungah zong tul na tawi hi. Tua
ahih manin Kop Siam, Tawm Ging leh Gual
Nam amau teng thum pu khat' suan ahih uh
5th January, 1957 Tedim khua Bo Khai
manin unau sanggam khat hi uh a, a nuai-a
Za Kham' innah Tawmging beh
bangin lapi nei khawmin na sa khawm uh hi.
kamkup kikhoppi nei uh a, tua hun lai
pekin Tawmging kikipsak lua kisa-in
beh laibu 1973, laimai 5, No.14 sungah (1) Ka pianna aw khangli bang tah e,
sabang ka tatna aw, pupa gamlo lentu
zong, Tawmging a tomlak TG pen
zing bang e.
laimalgol tawh min mai-ah gelh ciat ni,
ci-in kipsakna nei uh hi. Gtn: TG Khai (2) Ka pakhat aw khua lah ngai na'ng
Za Kham, TG Pau Za Gin, TG Vum
e, i khang gunpi khau khung tang e,
Khua Thang cih bangin i gelh ding hi.
u leh nau in tuanglamin nei e.
Hih thu leh late khempeuh in i beh min (3) U leh nau in tuanglamin nei e,
Tawmging hi cihna hong laktel khin ta
batphu tui bang ka lakna hi, Saitui
hi. Tawmging i lawh ding haksa lo a,
ka khuamual ah, lai that-in lawi
thuman i theih a kipan i vekpi-in zang
bang ka thang hi e.
pah le'ng i tate' khangah nop takin lo
thei ding uh hi. Mivom Mikang-pau hi
lo, i pianpih kampau hi a, zat theih loh
nading bangmah om lo hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

37

PUPI, TAWM GING HONG PIANKHIATNA


Khang

Min

ZO

2.

SONGTHU

3.

GUITE

4.

5.

6.

7.

TUAH CIANG

LAM LEI

LEI MANG

MANGVUM

NI-VANG

SINTE

HOU ZEL

DOU SEL

KIP MANG

NAW PHUT

9.

SUANGKOP

11.- 1.
12.-2.

13.-3.

KUL-LAI

NGAIHTE

8.

10.

KUL NGEN

PHUT MANG

KOP SIAM

MANGLUAH
(Tang pua)

SIAMVUNGH

MANGTE

NAW SONG

PHUT SONG

KOP THUAM

TAWMGING

SONG HANG
(Lam Hang)

GINGMANG

GUALNAM

SONGLAM

KIP GAWT

NOTE:

27 (17)

26 (16)

25 (15)

24 (14)

23 (13)

22 (12)

21 (11)

20 (10)

19 (9)

18 (8)

17 (7)

16 (6)

15 (5)

14 (4)

13 (3)

12 (2)

11 (1)

10.

Khang 16

Khang 14

NEI LAI

NEI THANG

NEI TUANG

SEL TUANG

SEL THANG

THANG SEL

TUANGTHUK

HEN THANG

THUKHEN

NGAIH VIAL

AWN NGUL

VIALTHUAM

KAI ZA CIN
GIN DO PAU

THUAM KHEN PAU

CIN KHEN MANG

Khang 13

Khang 13

Pi Nem Niang
Pi Cin Lawh

GUIZIAM
SIM HANG
MATVUNGH

THUAMKAI
GING LAM
PAU TUN

THUAM THANG
HANG SEL.
CIAN G ZUI

SON SING
LAMHEN
TONG EN

KAI MANG
SEL HONG
KIPTEL

THANG TUAN
HEN ZONG
ZONGKHUM

SAN THANG
HONG THUAL
ZONG ENG

SUAH KHUAL
ZONG THANG
KHUMDIN

SUANG AWN
THUALVUM
ENGTUAH

THANGKIM
THANG ZA LIAN
DIN THANG

KHUALKHUAGIN VUM KHAW THANG


KHAM ZA LIAN

KIM ZA CIN
LIAN SUAN MANG THANG KHAN LIAN

Khang 13

ZOM LUN

THUAMKAI

LUN PAU

KAI MANG

PAU AWN

SONG SON

AWN NEEK

SON AWN

NEEKTHUAM

AWN TUANG

THUAM ZA CIN

TUANG DO KHAM

: Hih khanggui gualhna pen 1973 kum a, kibawl Tawmging Beh laibu a khatvei bawlna sung aa min kikhum sa ciang huam aa kigual
ahi hi. Pu Tawm Ging in tanu nih zong nei hi.

Khang 17

PU- PHUT SONG

PU- TAWM GING

SONG HANG (LAM HANG)

GING MANG

HANG DO

MANGNEIH

DO THUK

LUAH MANG

HANG KAM
TEL SUAH

MANGVUM
MANG CIAN

Mang Awi / Eng Ging VUM CIAL SUAH ENG

CIAN VIAL

CIALTEL

VIAL ON

TELGIN

AWN KHUA SUAN

GIN KHAN

SUAN SIAN MUNG

Tawm Gin Khang Gualhna (1973)

38
A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

C.

pan Pu Cian Kho ciang khang 11 a


pha ding kimlai khang 7 bek na pha
sak a, ka phung sungah hih a kisamlai
khang 4 te a hon hilh dik na om uh
leh, ka kipaak mahmah di ci-in lai
na gelh hi.

TAWM GING TATE' THU

Pupi Tawm Ging tate, a mimal om


ngiat tawh khanggui a kisuut ciangin, tapasal
6 leh ta numei 2 nei a, a gawmin unau 8 a
pha kimlai, pawlkhat in 4 bek a phaksak
khakna a nuai-a thute hang ahi hi.
(1)

Ciimnuai khua pan, Saizang khua kisatin, lei maitang lupzia zui-in, Saizang
veng, Kaalzang veng, Tuineekte veng,
Luisukte veng ci-in veng 4 in nuam tak
na teng khin uh hi. Pu Sim Hang
Dialtengte' kiangah sila-in a kikaih khit
a sawt loin, Saizang khua Pawi gal in
hong sim a, mi khempeuh galtai-in
kikhenthang mang hi. Gal launa a bei
ciangin, Saizang khua zuanin ciah kik
uh a, ahi zongin, mi pawlkhatte
gamnem zuanin Mal gam lam pai suak
to in, Cikha, Behiang, Lamka leh Mizo
gam va tungto suak uh hi. Mizogam
Hiangmual khua satin inn 300 dong na
pha uh hi.

(2)

Tua banga a kikhen thangna uh khang


5 khang 6 bang hong phak ciangin, a
tuntunna mun uh ah, khang masa teng
na si-in, a hinglai khangthak teng in, a
pute, a pate uh gensawnna thu a
ciaptehnate uh tawh khang hong kan
uh ciangin, Pawi gal lai-a, khang cing
khin, a theihsa teng bek mah na
phawkin, Pawi gal khit a, khang thak
Pu Mat Vungh leh Pu Zom Lun-te na
phawk kha lo uh hi. Ahi zongin tul
vai zong hong lunghimawh uh a, tua
hun laitak a, Saizang khua-ah Pu Do
Thuk in tul a na tawina thu na thei
kha uh hi. Kongzing gamlatna hangin,
a tung, a nuai kan zo nawn loin, Pu
Do Thuk pen pupi Tawm Ging' tapa 4
te sungah guangin a nuai-a bangin
Tawmging' tate na gual uh hi. (1) Nei
Lai (2) Gui Ziam (3) Sim Hang (4) Do
Thuk.

(3)

39

Tua ahih manin Lamka khua-a teng Pu


Do Thuk' suan Pa Sin Kho Kam in, a
khanggui gualhna ah, pupi Tawm Ging

(4)

Pa Sin Kho Kam' tangthu kanna sung


a, a kisam lai khang 4te pen 1973 kuma
kibawl Tawmging beh laibu sung a,
Tawm Ging' tate' khanggui gualhna
tawh i et suk ciangin Pu Do Thuk pen
Pupi Tawm Ging' tapa dinmun na hi
lian loin, Pupi Tawm Ging pan khang
6na mi na hi pan hi. Pupi Tawm Ging
leh Pu Do Thuk kikal-a om (1) Pu
Song Hang (2) Pu Ging Mang (3) Pu
Hang Do leh (4) Pu Mang Neih-te
khang 4 teng a kimangngilhna hang ahi
hi. Hih a kimangngilh khangte tawh i
gualh ciangin, Pa Sin Kho Kam gen
mah bangin Pupi Tawm Ging pan Pu
Cian Kho ciang khang 11 hong pha-in
hong kituak pahlian hi.

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Tawmging
Song Hang
Ging Mang
Hang Do
Mang Neih
Do Thuk

7.
8.
9.
10.
11.

Luah Mang
Tel Suah
Mang Cian
Suah Eng
Cian Kho

Ahi zongin gam leh lei-ah a teng


paisuakte in a mimal om ngiat tawh kankhia
in, a kigualh ciangin a nuai-a bangin Tawm
Ging' tate unau 8 kimukhia hi.
Pu Tawm Ging in tapasal 6 leh tanumei
2 nei hi.
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Song Hang (Lam Hang)


Nei Lai
Gui Ziam
Sim Hang
Nem Niang
Ciin Lawh

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

40

7. Mat Vungh
8. Zom Lun

1.

PU SONG HANG' (LAM HANG)


TANGTHU

Pu Song Hang in ta upa pen hi a, Pu


Tawm Ging' pa ahi Phut Song kitamin Song
Hang na phuak hi. Pu Gual Nam in zong a pa
Phut Song kitamin a tapa' min Song Lam na
phuak hi. Phut Song kitam Song Hang leh
Song Lam ahi uh hi.

bang giang e, sunni lam bang a kai


ma-in, awhkhi lak lawi bang a thang
hi e.
(b)

Laam bang pak ding nutun pham


zo tah, thai ning sakin, sumtual ah,
laam bang kipak hi e.

Hih la pen Pu Nei Lai' la hi lo a, Nei Lai


leh Do Thuk zong unau hi lo hi. Ka tuai do aw
a cih ciangin ka nau Do Thuk a cihna hi lo hi.
Ka naupa a that galte aw, a cihnopna ahi hi.
Hih la pen Tang Pua (Mang Luah) pa ahi Pu
Kop Siam' phuah la hi a, a cihnopna in lokuan
a naupa galte in lobukah a thahsak ciangin a
phulakna la ahi hi. Ka naupa Do Thuk cihna hi
lo hi. Nei Lai leh Do Thuk khang nga kihal hi
a, a khang khawm hi lo uh hi.

Pu Song Hang a tangval lai-in lam pai


hat mahmah in a keen a mual ci loin paitan
suak mawk hi. A lawmte in pha zo lo hi. A
nung panin a lawmte in i lampuipa hat leh
hansan thuah ahih ciang Song Hang ci loin
Lam Hang ci ni, kici uh hi. Tua-a kipan
PU GUI ZIAM' TANGTHU
minlawhna nih hong nei hi. Ei mite in kitappih 3.
nei-in min i phuah mah bangin Phut Song'
Ciimnuai pan Saizang khua a kisat cil
tupa Song Hang ahih manin ta upa pen ahih
lai-in veng li-in na kikhen uh hi.
lam hong kilang hi. Tangpuate tung pan tul i
(1) Luisuk (2) Saizang
kaat ciangin luisuk innpi ngak, innluah Pu
Tawmging in, ngal-hapak zong na sang ahih
(3) Tuinek (4) Kalzang
manin ta upa ahih lam kilang hi. Khanggui
Pu Gui Ziam tuinak lamah tengin
simna-ah zong khang 17 pha-in a khang tam
tuinekte kici hi. Inntuan ahih manin upen hi
pen ahi hi.
lo hi. 1973 beh laibu Khanggui gualhna ah
(Hih khanggui simna pen 1973 beh khang 14 pha hi. Tapa thumna kici thei hi.
laibu sung khanggui kigualhna ciang a huam
ahi hi.)

2.

PU NEI LAI' TANGTHU

Pu Tawm Ging tuitaw lamah na tengin


Luisukte kici hi. Pu Nei Lai pen gamsai pona
ah na tengin Saizangte kici hi. Ta upa hi leh
Pu Nei Lai inntuan lo dinga Luisuk innpi ngak
ding hi. Khanggui i et kik ciangin khang 16
pha ahih manin tapa nihna kici thei hi. Mi
pawlkhat in Pu Tawm Ging leh Pu Nei Lai
hausa-in mang hi. Tawm Ging' ta upa in Nei
Lai hi ci-in na gen uh hi. Amau cihnopna a
hang in 1973 beh laibu laimai 12 ah hih bangin
la kikhum hi.
(a)

Ka tuai do aw, khuai bang hang


lawmlawm thaang ii nen-ah zan sial

4.

PU SIM HANG' TANGTHU

Pu Sim Hang a tangval lai-in Dialtengte


Sum Niang tungah to va kaai hi. Nidang lai-in
tuisik hai khat nangawn tawh to kikai thei hi a,
Pu Sim Hang pen galmat samat cih bang hi lo
a, thu khatpeuh hangin a innkuanpih buppi
tanga suplawh thuakin to a va kaai ahi hi. Hih
thu hangin Pu Sim Hang' suan leh khakte ciphain khangual ban phadeuk uh hi, ci-in kiciamteh
hi. Dialtengte kiangah a om sungin Pu Sim
Hang in hih bangin la na phuak hi.
(a)

Mim bang pianna khat tek ei, tang


bang khanna, laukha hualna tum
dang e, khua ngai ing e,

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

(b)

41

Zalkhun tam diudeu tungah na kawi uh hi. A pute in a theih ciangin a heh mahmah
ang pan lung ngaih zang Sim sal, uh hi. Tua kawmkal ah Vungh Tong leh Go
nong ci-ci hiam aw e.
Kim-ten innliim nauluai sung panin puanza
khat a dawh khiat leh, a puanza sunga
A tunga la in a sih ciangin a kha ading
naungek khat a kitun, suangphah ah kia-in
lunghimawhna leh a ute in lupna tunga a zite
naungek si sawnsawn hi.
uh ang pan amah a phawk uh hiam, cih thu hi
a, tangval laitakin kiman hi cih thu zong hong
Tua bang teng ahih manin a pute heh
kilang hi. Saizang ah Pu Sim Hang' innmun mahmah a, nitakin a innpi sung uhah Vungh
logam ah leh a suan a khak om lo ahih manin Tong leh Go Kim that dingin kikum uh hi. A
tangval lai-in Saizang nusia hi, cih pen kilang tu tegel pen a pute' haam (sawm) tungah a
mahmah hi. Tangval hi i cih ciangin nau zaw giak uh hi a, a pute' thu kikupna za uh hi. A
hi, cih hong kilang sak hi. Pu Song Hang pa Langh Khup kiangah a gen uh leh a pa
(Lam Hang) a zi a ta tawh innpi ngakin Pu zong dah lua-in Dallang ah tai ding vaihawm
Nei Lai, Pu Gui Ziam-te inntuan khin ahih in a pai uh hi. Saizang gam ahi Khaukangtui
manin Pu Sim Hang pen ta upa 4 na hi ding nuai sialkhak ngahmun pan gun a kan sawm
hi. 1973 beh laibu Khanggui ah khang 13 dong uh leh tui khang a, piauzang muisuum kung
i gual thei hi.
lakah giahbuk satin mei a khusak uh hi. Pu
Mat Vungh' zi in tua meikhu a muh ciangin,
5.
PU MAT VUNGH' TANGTHU
Mat Vungh aw, hua lai-a meikhute kua hiam?
Pu Sim Hang, Dialtengte kiang a tun va en ni, ci-in va en uh hi.
khit ciangin, Pawi gal om leuleu a, gal kitai
Vungh Tong leh Go Kim-te unau a
kek gawpin Pu Nei Lai, Pu Gui Ziam-te in muh ciangin Pu Mat Vungh in, Ka tute aw,
Saizang khua hong zuan kik nawn lo hi. hih lai-ah bang hih na hi uh hiam? ci-in a dot
Pawlkhatte Mal gam dongah kithehthang hi. ciangin a tunga thu teng gen uh a, Pu Mat
Nautum ahi Pu Mat Vungh leh Pu Zom Lun- Vungh in, ka tute aw dah kei un, cin sam a,
te in innpi ngak uh hi. Gal taina hangin innpi Saizang khua-ah ciahpihin Pu Mat Vungh-te'
leh sanggamte kizopna hong kitat semsem innah kum 3 sung a om uh hi.
hi. A diakdiakin Mal gam a om Pu Nei Lai,
Vungh Tong leh Go Kim zong hong
Pu Gui Ziam leh Dialtengte kianga om Pu
Sim Hang' suan le khakte in Pu Mat Vungh tangval ta a, Pu Mat Vungh in, "Ka tute aw,
leh Pu Zom Lun' suan le khakte thei zo nawn bang deih, bang ut nei vuam? ci-in a dot
loin Pu Mat Vungh leh Pu Zom Lun nangawn ciangin, Pu aw, Leengzang khua luah kik
thei kha lo, za ngei lo ahih manun Pu Mat nuam ung, ci-in a gen hi. A Pu Mat Vungh
Vungh leh Pu Zom Lun nautum hi cihna hong in hih bangin aisanna bawl hi. Inntual phung
kilang hi. 1973 Beh laibu Khanggui simna-ah nuai-ah biphuah koih a, biphuah leh phung
khang 13 tuak pha uh a, a nau pen mah hong kikalah zukhum thaang siahin hih bangin phuisam hi. Leengzang khua la zo takpi hen, na
hi pah hi.
cih leh, zusa kipaihpelhin hong awk in; ci-in
Pu Mat Vungh leh Vungh Tong-te unau van lam enin phuisam tuiphih a, zusa 2
thu
kikhengpaih in a awk pah hi.
Leengzang khua (Dimlo khualui) a teng
Tua ciangin Pu Mat Vungh in a tu tegel
a pa uh Khup Langh (Naulak) tate nih Vungh Vungh Tong leh Go Kim tawh gal sim dingin
Tong leh Go Kim a unau un, ni khat ni-in a pai pah a, Leengzang khua, galvilte ahi,
pute ahi Pu Lang Thang leh Pu Langh Hang Khumvum galvilte, Sialtangnaak galvilte,
(Hatlang) tawh gamsung pai uh a, vakhu-bu Tongtong galvilte a vekpi-in a suam khit
mu-in hawi uh hi. Vungh Tong leh Go Kim- uh ciangin, Leengzang khua sim dingin va
te in a pute' theih loh kalin, vakhu-bu na lasim pai a, khua nawl a tun ciangin, Pu Mat Vungh

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

42

in, Ka tu tegel aw, hih ka sakhauthawl song


tungah va baang (khai) un ci-in a tute a
sawl leh Vungh Tong in baang ngam loin,
Go Kim in va baang hi. Tua zan pen a Pu
Hatlangte' tonzu nek ni hi in, gal a zo pah
uh hi.

D.

U ZAW NAU ZAW THU

Hih a tunga Pupi Tawm Ging' ta pasal 6


teng pansan kip tawh u zaw leh nau zaw gualh
a kulna a nuai-a thu teng a om man ahi hi. Laimai
9na-ah Tawm Ging' tapa 6 teng sungah kua
pen upa pen a, kua pen nautum pen hiam tel
Tua khit ciangin Pu Mat Vungh in, tak kikan thei lo hi na ci hi.
Vungh Tong tualkong innpi luah sak a, Go
1973 kum Tawmging beh laibu laimai
Kim pen hausa innpi luah sak hi. Vungh
Tong leh Go Kim pen Leengzang khua ah 18na ah Pu Sim Hang pen a Sim a Mal-ah
teng ding a cih hangin, kimuang loin, Pu tangthu ciamtehnate a kimuh ciangin Tawm
aw, hong huh lai in, ci-in thum uh hi. Pu Ging' tate sungah a piang masa hi leh kilawm
Mat Vungh in zong a tute thumna sangin Ka hi, ci-in na kigelh hi.
tute unau a do a sim a om leh keimah tawh
Cikha khua Pu Nei Lai' suan Pa Thang
kido ding hing ci-in, Tongtongvum leh Za Pau' genna ah Pupi Tawm Ging tapa 6te
Vaihvum mualah meikhu sakin kiko keka-in, sung pan Pu Nei Lai ta upa hi a, Saizang
thu a zasak hi. Tua banga Pu Mat Vung khua ah Pupi Tawm Ging' hausak maban
kikona a zak uh ciangin, Vungh Tong leh Go zomin hausa-mang zong na sem hi. Amah
Kim kuamah in sim ngam nawn loin, pen ta upa hi i cih ngamna in a la phuahna
Leengzang khua ah nuam takin a teng thei uh sungah, Ka tuai do aw khuai bang hang
hi. Tawlkhat khit ciangin Pu Vungh Tong, Mal lawmlawm na ci ahih manin Do Thuk sangin
lamah lal to hi.
Nei Lai u zaw hi ci-in, Pu Nei Lai' tapa upa in
Tua hi a, Vungh Tong leh Go Kim' na guang hi.
suan leh khakte in nidang ngeina mah bangin
Tawmging phung sungah ta upa nih i
tokaina siah na pia toto uh a, Pu Tun Langh om sak pen ahi thei ding thu hi lo hi. A penga
leh Pu Tuah Cin-te' khan'hun ciangin sial leh suakte nangawn a suak masa pen ta upa-in
phek tawh na kitan ta uh hi. Tua ahih manin kikipsak hi. A peng suak khawm ahih lohna
Vungh Tong leh Go Kim a kem pen Saizang thu mintap tuam tuak a na nei uh hi.
khua-a Pupi Tawm Ging' tapa Pu Mat Vung Khanggui i et ciangin Pu Nei Lai khang16 a
ahi hi.
phak hun laitak Pu Sim Hang khang 13 bek
na pha pan hi.
6.
PU ZOM LUN' TANGTHU
Khangthu a kisut ciangin khangthakte
in Pu Mat Vungh leh Pu Zom Lun thei kha
lo uh hi. A diakdiakin saklam Malgam lam
panin unau li pha sak uh hi. Hih thu in Pu
Mat Vungh leh Pu Zom Lun nautum ahih lam
hong kilangsakin Saizang innpi ngakin nu leh
pa tawh om khawm lai cihna zong kimu thei
hi. Khang simna ah zong khang 13 pha-in a
ute Pu Sim Hang leh Pu Mat Vungh tawh
khang kikim hi. Pu Khum Din' hunin tul tawi
ding vai kikupna-ah Pu Son Awn a damlohna
leh nautum Pu Zom Lun' suan hihna hang,
ci ahih manin Pu Zom Lun nautum penin
kiciamteh hi.

Tawm Ging in ta upa nih nei lo dinga


khat bek nei ding hi. Tawm Ging tapa sung
tengah pansan kician muhna tawh u zaw nau
zaw a nuai-a bangin i gual hi.
1. Pu Song Hang (Lam Hang) .... khang 17
2. Pu Nei Lai ............................... khang 16
3. Pu Gui Ziam............................ khang 14
4. Pu Sim Hang ........................... khang 13
5. Pu Mat Vungh ......................... khang 13
6. Pu Zom Lun............................ khang 13
(Hih khangsimna pen 1973 kum Tawmging
beh laibu sunga kikhum ciang bek kila hi.)

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

43

KHENPI IV
TAWMGING HAUSA MANGTE' THU
Saizang khua ah Tawmgingte a maan lai takin hausa ngeina bangin siah leh bum zong
kikai hi. Saizang ah Thawmte Pu Mang Sum hausa-in mang masa a, Thawmte-mang kici hi.
Pu Mang Sum a sih ciangin Pu Tawm Ging panin kisim khang sagihna ahi Pu Luah Mang in
AD 1508 in hausa-mang semin Hang Kam, Mang Vum ciang dong mang uh hi. Tawmgingmang kici hi. Pu Mang Vum in tapasal nei loin a zomin Gualnamte Pu Zom Lun in hausa na
sem hi. Gualnam-mang kici hi. A 4na-ah Sukte beh hi a, Sukte-mang kici hi. Hausa upate
pen khialh luatna a neih kei uh leh a suan a khak dongin a banbanin sem suk uh hi.
(1)

Tawm Ging

(2)

Song Hang

(3)

Ging Mang

(4)

Hang Do

(5)

Mang Neih

(6)

Do Thuk

(7)

Luah Mang

(8)

(a) Hang Kam


(b) Tel Suah

(9)

(a) Mang Vum


(b) Mang Cian

Pu Mang Vum in tapasal nei loin


tanumei Pi Mang Awi leh Pi Eng Ging bek
nei ahih manin amah a sih ciangin innmang
phung bei hong suak hi.

Hang (Lam Hang) suan, Pu Luah Mang pen


Mang Sum (Thawmte) innmun logam leh
singhalhte luah dingin khaam uh a, Mang Sum
inn (Saizang innpi) ap uh hi. Pu Luah Mang
pen a muan mah bangun thugen vaihawm
siamin gal hang ahih manin khuakim khuapamte in zong thusia lasia bawl ngam loin zahtak
mahmah uh hi. Saizang gam sung limtak uk
zo ahih manin noptakin nungta thei uh hi. Pu
Luah Mang a sih ciangin a tapa Pu Hang Kam
in hausa na sem hi. Pu Luah Mang in hausa a
sep ciang a nuai-a bangin la na phuak hi.
(a)

Ma va zam tang, ma va zam tang e,


Saitui gam zang ma va zam tang e.

(b)

Saitui gam zang ma va zam tang e,


kei ka khua kim in ka vang sunni bang
hong sung hi e.

B.
A.

PU LUAH MANG' TANGTHU

Thawmte Pu Mang Sum a sih ciangin


a naupa Pu Sawm Sing nangawn kithahsak a
Saizang innpi a bei hong suak hi. Tua hun
ciangin Songputte innpi dingin kikoih a
Tangpuate, Sektak leh Gahthangte vaihawm
uh hi. Songputte in Saizang innpi a ngak laitak
in lungsim hat, vaihawm kicing leh galsiam
om lo uh hi. Khuakim khuapam tawh kidona
omin lauthawngin om tawntung uh hi. Tua
bang ahih manin Saizang khua upate leh tangpi
tangtate kikum uh a, Tawmgingte Pu Song

PU HANG KAM' TANGTHU

Pu Hang Kam in a pa Pu Luah Mang


sepsa mabante hong luah to ahih manin pilna
siamna hauhna hong khang semsem hi. Tham
loin Thawmte gam ahi Pu Kulh Suang gam
leh Pu Mang Sum' gam teng luah ahih manin
hong minthang semsemin vangliatna hong
khang semsem hi. Tua bang hun ciangin Pu
Mang Sum' khankhiatna ahi Pu Kulh Suang'
sunghte Guite in haza-in lungdampih lo ahih
manin a munmun, a ciangciang panin hong
phun litlit uh hi. Pu Mang Sum' zi Pi Kom
Kiim pen Guite beh ahi hi. Pu Mang Sum'

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

44

khang sungin Guite leh Thawmte in gamgi a


neih tei uh hangin a pute' deihna bangin deihsak
(huaihaam) in a pia lel hi. Pu Hang Kam hong
khan ciangin Guite in a tat ngei bangin gamta
thei nawn lo ahih manin leitang logam thu ah
thu hong nei ta uh hi. Ni khat ni-in Tedim
Khuangnung a teng Thang Man (Manlun te)
in Mang Sum' sial zongte na thahsak hi. Pu
Hang Kam in sim pah a, Khuangnungte 7 thatin
sial khat leh zampi khat tawh Thang Man-te
tokai-in Tedim gam pen Saizang gam a suak
sak pah hi.

mupi en dingin hong pai pah hi. Tua mupi


semin Pu Hang Kam in Pu Teng Tawng a
zahtakna-in mubung lutang pia hi. Pu Teng
Tawng zong lungdam mahmah in, a tanu Ciin
Zo pen Pu Hang Kam' tapa Mang Vum' zi
dingin pia hi. Mokenin leitang zapi pia lai hi.
Tua moken leitang pen Leitawhtan pan
Tongtong, Tongtong pan Meitei gun, Meitei
gun pan gun dung zui-in Ngatan, Ngatan pan
Sialtang lui dungah kahto hi. Cinglui sunto-in
tua pan Thaangkiil ah Galsuanvum ah, Khualui
ah, Phaitutaang ah, Khuangtum ah Akkhuangkeen ah, tua pan tuak sukin Sialtang man kik hi.
Sialtang pan Suangpi khuasiik ah, Thuamvum
ah, Valvum ah, Leilum gam zui-in Leitawhtan
ah kituah kik hi.

Tua bang mahin gungal Tuitawh


khuakhung Innbuk a teng Guite tawh Pu
Mang Sum' gam (Saizang gam) thu siang thei
lo ahih manin gungal Guite sim dingin a
vaihawm hi. Gungal sim nadingin Meitei gun
Pu Hang Kam in Saizang gam a phuah
ah khau khungin lei dawh a, gungal Guite simin
la:
a zo pah hi. Saizang gam leh leitang vai a
(a) Thaang ii nen kai, gunpi
siangsak hi. A galsimpihte ahi Songputte leh
luang lai sun Saitui ka gam,
Gualnamte Saizang Gamzang (munzang) ah
zaang hi e.
lo ciing khat tek pia-in pahtawina bawl hi.
(b) Saitui gamzaang, kuam in
Phaileng a teng Pu Sum Awn (Guite),
thuk e, kuam thuk lentu, zing
Pau Kam leh Pum Go-te tanau Lamzang Guite
bang e.
in Saizang gam, Gamzang mualvum pan Losau
Luiciin nuai dong, ko gam hi, ci leuleu uh hi.
Falam hausapa Pu Teng Tawng in
Pu Hang Kam zong a heh suakin a sun a zan mubung lutang ngahin Tawmgingte in a
ci loin sim pah a, a zo leuleu hi. Hih galsimna- khabeng guh ngahin tua pen Nuangsai ci uh
ah zong a makaihpihte Thuk Neek (Tangpua), hi. Tua Nuangsai pen Pu Tawm Ging pan
Nuam Tui (Songputte) leh Kip Suan khang 12na, Pu Cial Vial tung dongin kikem
(Gualnamte) Losau luikuam a hoihna pen suksuk hi. Pu Cial Vial tung panin Pu Kham
munah lo ciing khat ta a pia leuleu hi.
Cin in vok tukthum khat tawh na lei hi.
Nuangsai leh Takok kici lopa namkhat laam
9 asau pen Tonzang hausa Pu Hau Cin Khup
na lamdang neih 11te lakah kihel hi.
1.

Pu Hang Kam leh Mubung tangthu

(Note: Mubung lutang ngah Falamte


leh Mubung khabeng guh a ngah Tawmgingte gal leh sa-ah kiva zawdeuh uh a, a
kivak mah bangun gal leh sa-ah a si tam
zawdeuh hi, ci-in khangluite in na ciamteh
uh hi.)

Pu Hang Kam' khang sungin Mubung


a kici mupi lian mahmah khat laang a,
ganhingte a nek banah mihing nangawn
manin tuah thei ahih manin khuamite patau-in
lokuan ngam, singpua ngam om lo hi. Pa Lo
min nei, tagah mi thahat khat hanciamin tua
Mubung hangin Falam leh Tawmging
mubung that zo zenzen hi. Pu Hang Kam in kizopna hong om hi. Pu Mang Vum' zi Pi
Falam hausa Pu Teng Tawng (Teng Chung) Ciin Zo pen a mel hoih mahmah hi. Pu Mang
kiangah thu zasak a, Pu Teng Tawng zong Vum a sih ciangin Pu Khum Din in innmun

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

45

logam bek hi loin Pi Ciin Zo dongin hong leh Thuam Kai vaihawm i cih hangin Hen Vum
luahto hi. A sunghpa Pu Teng Tawng Falamte in Songputte Tuan Luah a hotkhiatna hangin
kimuang zawdeuh a, makai zawdeuh hi. Falam
ahih manin ki-itna hong khang toto hi.
hausamang pu Teng Tawng' tanu Pi Ciin Zo
2.
Mubung thatpa Pa Lo la:
pen Pu Mang Vum tawh hong kiten ciangin
(a) Ka mazap a, tung sihmu aw, Mang Vum in tapasal nei loin tanumei nih nei
hi. Tanumeite in Pi Mang Awi leh Pi Eng Ging
zata sinlai, phawng aw e.
ahi uh hi. Pi Mang Awi pen Lailo khua Gual(b) Zata sinlai phawng hive ciai, namte Pu Kham Tel tawh kiteng hi. Pi Eng
luang khamin tui, bang lang Ging pen Tuitum khua Pu Tuan Son (Am
e.
Vum' pa Hatlang beh) tawh kiteng hi.
3.
Pu Hang Kam' laphuah:
Pi Mang Awi in pasal nei dingin
Ka tuai tangpa, ngalliam Saizang innpi a nusiat ciangin hih bangin la
kisan, tung sihmu gua bang na phuak hi.
phuk e.
(a) Munzang saupha ka zuan
sawm ciing a a kan, tang hi
(b) Tung sihmu gua bang na phuk
leng pawh kuam sing bang luah
aw, zata henkol sut hi cia.
ding hing e
(b) Tang hi leng pawh kuam sing
bang luah ding hing e, lia hi
C. PU MANG VUM' TANGTHU
veng e gal pan sial bang en
Pu Hang Kam a sih ciangin a tapa Pu
ing e.
Mang Vum in Saizang innpi a luah hangin
Pu Mang Vum a sih ciangin a pano
cidam loin a zawngkhalkhal hi. Tua ahih manin
Hen Vum (Gualnamte) leh Thuam Kai Pu Tel Suah' tapa Pu Mang Cian in Pu Mang
(Tawmging beh upa, Guiziam suan) te in Vum a vuipa Pu Khum Din tungah Pu Mang
vaihawmin ma pang khawm uh hi. Hen Vum Vum gamh khempeuh a ap hi.
(a)

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

46

KHENPI V
TONZANG INNPIPA LEH TAWMGING BEHTE' THU

A.

PU THUAL VUM LEH INNPIPA' THU

Pu Thual Vum pen Pu Zong Thang'


tapa 5 na hi-in beh sung ahi Pu Ngul Khai'
sanggamnu Pi Ciin En tawh kiteng hi. Ta 4
nei uh hi. 1.Pa Thang Za Lian, 2.Bo Khai
Za Kham, 3.Nu Vung Vai, 4.Nu Niang Khua
Ngai-te ahi uh hi. Pu Hong Thual tung pan
dawisa siampu zong a ngah hi. Pu Thual
Vum in neih leh lam tawh, dawisa siampu
theihna siamna tawh, sawm leh lawm tawh
a kicing takin hong khangkhia hi. Upa hausa,
sawm khawl, lawm khawlte in dem zo loin el
bawl uh hi. Pu Thual Vum a sanggamnu Nu
Hau Nian pen Pa Dam Za Thang (Bawmkhai)
tawh kiteng hi. Ta khat nei-in Nu Hau Nian si
hi. Pu Thual Vum in a sanggam nungak Ciin
Niang pen Pa Dam Za Thang tawh gawm kik
nuamin a sawl ciangin sawl zo lo hi. A sawl
zawh loh ciangin tu-a nong man kei leh pasal
dang kong neih sak taak mah leh maw, ci-in
Pu Thual Vum hehin pausia hi. Pu Am Awn'
tapa Pu Khai Tuan in zuthawl pia a, a dot uh
ciangin Pu Thual Vum in ka sanggamnu a it a
ngai na om uh leh ka kiciamna sial zabo khat
tawh nong kisaikhiah phot kei uh leh kiten
sak genloh zuthawl zong ka sang kei ding hi,
ci-in thu pia hi. Tua thupiakna bang mahin
Pu Gen Kai (Samte) in Pu Thual Vum tungah
sial zabo khat tawh lutin saikhiah a, Pi Ciin
Niang tawh kiteng a, Pu Khai Tuan tawh
kiteng kha lo uh hi.
Pu Am Awn heh semsemin a tapa Pu
Khai Tuan' zi dingin Pu Cin Thawng' tanu Pi
Vung Khua Zen (Bawmkhai) tawh a teng sak
hi. Khanglui paunak ah numei' thu leh logam
thu-in kithangpai pen, kihehsuah pen,
kikhasiat lawh pen hi, a cih mah bangin Pu

Am Awn leh Pu Cin Thang kopin, bangci


bawl le'ng innpi Pu Hau Cin Khup in Pu Thual
Vum a gawi thei ding hiam, ci-in vaihawm
khawm uh hi. Tua bang hun laitakin sahang
khat laangin sial a nene hi. Khuazang in
sahang sul zui dingin kikuan a, thau neite in
thau tawh na pangin thau nei lote in sahang a
hawl uh hi. Tua sahang in Pu Thual Vum'
naupa Pu Tut Za Lian sapanna-ah suakin na
kaplum pah hi. Pu Tut Za Lian in hih sahang
pen amau innpi uh ahi, Thual Vum kiangah
tun ding ahih ciangin sahang zong ai ding ahih
teh a sawm a lawm, a beh a phung teng tawh
nuam sa-in gamlum lua ding uh hi. Hausainn
leh upa dangte' inn dai lua ding hi, ci-in Pu
Hau Cin Khup hopih sim uh hi. Pu Hau Cin
Khup in zong kua mat kua mat hi taleh hausa
innpi tun ding ci a, innpi kitun hi. Ahih hangin
sahang aihna khim nadingin Pu Thual Vumte
sial kang khat zatsak veve uh hi. Sahang aihna
leh sahang khimna sial kang khat leh a bei
khempeuh Pu Thual Vum-te sik hi a, a
minpua pen innpite Pu Hau Cin Khup in a
tang ding ahih manin Pu Zong Thang (Pu
Thual Vum' pa) in hih bangin la na phuak hi.
(a)

Khuamual lumsuang cian tungah


vabang tuang ding aw, gual banzal
ka kawm lo e.

(b)

Gual banzal ka kawm lo e, gual


namtem ka kuah lo e.

Hih la a sut ciangin Pu Hau Cin Khup


heh in, Pu Zong Thang a vua hi. A vuak
banah, No, Tawmgingte kiphasak, zi ma
nuamte, zawlgai nuamte, na ngai tadih un; tu
nungsiah no Tawmgingte na zawlgai uh leh

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

sialpi khat, zi na mak uh leh sialpi khat leh


zabo, beh dangte a zawlgai uh leh zabo, zi a
mak uh leh sialpi khat, tua bangin kong gawi
tuam ding hi, ci-in tai gawp hi. Pu Zong
Thang pen Thual Vum' pa hi a, Thual Vum
in Zong Thang' innluahpa ahi hi. A tunga kiko
kitotnate hang leh Pu Zong Thang (Thual
Vum' pa) a kivuakna hangin Pu Thual Khaam
zong hehin hih bangin Pu Hau Cin Khup
dawngkik hi, Hau Cin Khup aw, hong
tuacih sam kei ve, hong khasia vanglak
le ung na khua phelkhat ko-a hi lo maw
a cih leh Pu Hau Cin Khup in tomkha kalkhat
a ngaihsut khit ciangin, Hi mah ei, khial
mah ing ei, ci-in a zuhai Pu Zong Thang a
hawh hi.

B.

TAWMGING BEHTE LUNGKIM


THEI LO

47

Pu Thual Khaam in, Thual Vum aw, khawl


hoh peuhmah in, a cih leh Pu Thual Vum in,
Sai hapaksa ngaltang hapaksa tumkik ngei
kei, pasal, sialban sialgo liang a, thuciamsa
tawp ni, khawl ni nei ngei lo ding hing, hong
zui nuam teng in hong zui, hong zui nuam lo
teng khawl un, ci-in a innpi, kulhpi, dolcial,
logam khempeuh inntuan nai lo a sanggampa
Neng Gin a nusiat hi.
Pu Thual Khaam' huaihaam sungah
pawlkhat leh Pu Kam Vial (Bawmkhai) suante
a khawlkik uh hi. Pu Thual Vum' tanau huaihaam teng leh a makpa Pu Hang Dam
(Bawmkhai) suan leh khak teng beh tuamtuam
inn 10 tawh kigawmin inn 40 bang Daktal tum
viauviau-in a lal khia uh hi. Kawlpi khuagam
Kangyi, Thayakong khua tung uh hi. Pu Lam
Kam (Pi Goih Ning pasal) in hausa a sem hi.
Tua lai munah Pu Zong Thang (Thual Vum
pa) leh Pi Vung Vai (Thual Vum tanu) hong
si hi. Akgia sawnkai tawh tanglai ngeina
bangin kivui-in Pu Thual Vum in a nuai-a
bangin la na phuak hi.

A tunga sahang vai ahi zongin a bei


khempeuh Tawmgingte thuakna hang ahi
zongin Pu Hau Cin Khup in Pu Zong Thang
a vuakna hang ahi zongin kitot kiselna
hangin Tawmgingte lungkim zo lo uh hi. Beh 1.
sungah upa teng lokuan lo singpua loin ni 3
sung Pu Thual Khaam' innah kikum uh hi.
Beh teng khempeuh leh tanukhak tu teng
tawh Sim i suah leh suah khat, Mal i
suah leh suah khat, Vai i suah leh suah
2.
khat, khe khat khai khut khat tawi bangin
i tunna peuhah i makpa Cin Thawng
hausa semsak ding hi hang ci-in thuciamna nei-in sial khat go uh hi. Tua hun laitak
Tonzang khuapi, khing keei-in kilungkham
mahmah hi. Tham loin khuataw lam pan khua
sungah sakhi khat hong taito a, zangtung dong 3.
a taisuak hi. Pu Hau Cin Khup leh innpi upa
teng khuak na liangin a om laitak ahi hi.
Pu Cin Thawng in Pu Thual Khaam'
naunu Pi Nial Niang tawh kitengin Pu Am 4.
Awn' tapa Pu Khai Tuan in Pu Cin Thawng'
tanu Pi Vung Khua Zen (Bawmkhai) tawh
kiteng uh hi. Pu Am Awn in a tapa' sunghpa,
Cin Thawng na zo-in Cin Thawng in a
sunghpa, Pu Thual Khaam na zo leuleu hi.

(a)

(b)
(a)

(b)

(a)
(b)
(a)
(b)

Kawi tawh lailak ciaului


lumsuang, khuamual ah khawl
vum tah e.
Khuamual tulnah liap silsial e,
sang sumlu vaupaak bang e.
Tang ka langlam bahkhivui
cing, thai ang nun thei san
bang e.
Sang cih kap leh sesum lam aw,
gual tawh tan bang kim ing e.
Pupa siam sinthu ka zuihna,
zinin ka tong sang thei e.
Zatan omlai a vei leh aw, ka
siangah tuang tung hi e.
Phung in neek gual in neek ta
e, mualtulta bang heu ing e.
Mualtulta bang heu ing aw e,
phuigua bang dawn suang
lang e.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

48

C.

K ANKI

PAN

N AMPAMUAN

KHUA

ZUATNA

ah om ahih manin Pu Neng Gin, nunglamin a


nei uh hi.

Pi Ciin khua Man, Malgam Kangkap


khua pan hong pai-in Pu Neng Gin' inn tungin
Pu Neng Gin' inn panin Tonzang innpi-ah
mokhak khia hi. Hih thu in ahi thei ding mah
ahi hiam, ci-in Pu Neng Gin in a upa Pu Thual
Vum kiangah a zaksak ciangin ahi ding mah
hi, tanglai-in Pu Hen Zong in Lamzang khua
hausa semin Pu Sum Kam (Guite) in a khua
sat pih a kithuahpih sa hi-in sanggam
bangkua-in a kiman a ki-itsa uh ahi hi.
Gentehna-in nang bang inntuansa, sawlbuk
khat tawh daipam a, a teng khilkhial khat hi le
cin Pu Pum Za Mang' sunghte buang dingin
zumhuai hi, cih ding hi. Tu-in tua bang hi loin
i innpi i dolcial tawh i logam tawh i sawm i
lawmpi tawh kong nusiat ahih teh kilawmlah
lo hi. Na sang in, haksat luatna a om leh hong
ko in, huh theihte huh theih zahzah kong huh
kei ding hiam, ci-in a naupa Pu Neng Gin,
kam tawh a vaikhak hi. Pi Ciin Khua Man in
Pu Neng Gin, nunglamin nei-a Pu Pum Za
Mang tawh tanu tapa nei-in sialkop go-in Pu
Neng Gin in a ngawng a pua hi. Pu Thual
Vum in tapa nih leh tanu nih nei-in Pu Thual
Thual Vum, Nampamuan ah a ten Vum leh a zi Pi Ciin En, a pa Pu Zong Thang
laitak mahin Pu Hau Cin Khup' tapa Pu Pum leh a tanu Pi Vung Vai tawh Nampamuan ah
Za Mang' zi dingin Pu Sum Kam (Guite) suan a kivui uh hi.
leh khak ahi Pu Mang Cin Lian' tanu Pi Ciin
Pu Thual Vum in Pa Thang Za Lian
Khua Man (Malgam Kangkap khua) a
leh Bo Khai Za Kham-te' pa ahi hi. Pu Thual
vaikhak uh hi. Tua bangin a vaikhak uh
Vum a sih khit ciangin Kanki khua-a teng, a
ciangin Ciin Khua Man' nu leh pate in Simgam
paneute Khaam Pum, Dam Kam, Huat Pum
Malgam ah kikawm zo lo ding, nang lah hong
leh Gin Kam-te zuanin a lal kik uh hi. Kanki
pha zo lo ding, na nunglam dingin u leh nau
khua a tun uh ciangin Pu Thang Za Lian in
sanggam banga ka kineihpih sa Lamzang
Pu Khaat Gin' tanu Pi Cing Luai (Thawmte)
khua hausa Pu Hen Zong (Tawmging) suan
tawh kiteng hi. Kanki leh Nahnuai kikal
leh khakte Tonzang khua leh Tualzang khua
Nawkhong kicihna munah khua thak a sat
ah om hi. A tenglai peuhpeuh na nunglam a,
leuleu hi. 1936 kumin a zi Cing Luai tawh
na neih ding hi, na sih leh hong vui ding suan
tapa khat nei-in a khuasat kawikawina uh
leh khak na neih leh tui na lak nading hi, kum
etsakna-in Vum Khua Thang ci-in a phuak
simin tukzu na kholh ding hi, ci-in a vaikhak
uh hi.
uh hi. Hih thu a kan phat uh ciangin Pu Hen
Zong' suan leh khak sungah Pu Thual Vum
ding ahi hi. Pu Thual Vum khua dangah tuan (Note: 1973 Tawmging beh laibu sunga thute a
khia-in a naupa Pu Neng Gin, Tonzang khua kitomlak ahi hi. Committee) .
Ni nungzui dingin Pu Dai Lo' naunu Pi
Goih Man pen Pu Thual Vum' naupa Pu Tun
Za Lian ading zuthawl piaksa kimlai Pu Kam
Khua Gin (Bawmkhai) tawh na mawh uh hi.
Lawi 8 thu hi napi, hausa Pu Lam Kam in a
behpa Kam Khua Gin gum a, liau sak lo hi.
Thual Vum khasia-in hausa zong keima hong
piak hi, tua bang thuman lopi tawh khua-ah
na ten uh leh ut ke'ng ci-in khasia-in a Pa
Zong Thang' lutang leh a tanu Vung Vai'
luhawm pua-in Nampamuan khua-ah lal uh
hi. Tu laitakin Khuamunnuam kici-in
Thahdote' khua ahi hi. Pawlkhat Tonzang
khualui-ah taito kik uh hi. Hausapa Lam Kam
tanau teng inn 10 khawng Kanki ah tenglai uh
hi. Thual Vum pen a sanggamnu Zel Nian'
pasal Tuang Neng (Zilomte) tawh kithuah uh
hi. Tuang Neng in a zawlpa lah hi-a, a makpa
lah ahi hi. Tua hun laitakin BBTC tathi a kici
dolsing contractor U Kyaw Theik tawh
kizawl-a sum thalawhna ahi dolsel dolkung
hahna lamah kuli makai semin sum muhna a
hoih mahmah hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

49

KHENPI VI
PU LEH PA PAWLKHATTE' TANGTHU
( 1973 Kum Beh Laibu pan )

1.

PU KHUM DIN' TANGTHU

Hausa mang Pu Mang Vum a sih


ciangin Lamzang khua Pu Mang Cian kiangah
kuasah, hanken, hong vaihawm un, ni thum
ka koih ding uh hi, ci-in Pu Khum Din in
zasak hi. Pu Mang Vum a gamluah ding
Lamzang khua Pu Mang Cian in, Ko tu
laitakin bangmah nei kei ung. Sate-te vok
khialno khat bek khawi ung, Pu Khum Din in
kuasah, hanken, na sat henla leiba, thangba a
om leh na loh hen, leitanga kipan gamh
khempeuh na luah ta hen, ci-in si kote kam
vaikhakin ciah sak hi. Pu Khum Din in misi
ninga koihin sialtal khat tawh vui hi. Tua
bangin Pu Khum Din in Saizang Tawmging
innpi na luah hi. Hih bang thubuai teng
kawmkal ah Pu Teng Tawng in a tanu Pi Ciin
Zo leh a mokente la kik dingin hong pai hi.
Pu Khum Din in Pi Ciin Zo phal loin zuisak
nuam lo hi. Pu Teng Tawng hehin leitang man
dingin sial 18 ngen hi. Leitang tan dingin tua
laitak a mihau Pu Zui Hong (Malneute)
kiangah tangpi tangta in a kut hangin tanzo
kei ning ci hi. A tawpna-ah sial 18 ai dingin
Pu Khum Din in sial 10 leh khap 8 apha zaam
khat tawh tan hi. (Zam khap khat ciangin sial
khatin kisim hi.)
Pi Eng Ging pen a nu leh a pakik Pu
Khum Din' bangkua sungah lungkham takin
a om laitak hi a, Pu Tuan Son in a dot ciangin
zui pah vingveng hi. Pi Eng Ging in hih
bangin la na phuak hi.
(a)

Sinthu tuallum, meii bang ziing,


mangvonte aw, lia sanggah suang,
mual va khum, tadih ning e,

(b)

Singta pau teng, tang ni bang, na


sa un la, ka nua ciang ah, tun hawm
sinthu siang hen aw.

Pu Khum Din in Pi Cing Kim (Vangteh)


tawh kitengin hih bangin la na kiphuah uh hi.
(a)

Singkhual mawng peem ci ni cin,


lung sit ni cin, ka ngah liang lang
ka vak.

(b)

Singkhual mawng peem ci ka vang


lungsit ka vang, ciam peel ka vang
na ngah liang lang ka vak.

Pu Khum Din in Pi Cing Kim tawh tapa


Eng Tuah leh Hen Awn nei hi. Pu Mang Vum
a sih ciangin Pu Mang Cian vaikhakna mah
bangin Pu Khum Din in gamh khem-peuh leh
Pu Mang Vum' zi Pi Ciin Zo leh a tanu Pi
Eng Ging dong na luah hi. Tua ciangin Pi
Cing Kim nawkik hi. Pu Khum Din in Pi Ciin
Zo tawh tapa Vum Thang nei hi.

2.

PU HANG THUAM' (MATVUNG)


TANGTHU

Pu Hang Thuam pen Pu Tawm Ging


pan khang 8na, Pu Tun Khaat' ta upa pen ahi
hi. Mangkangte in Losau khua hong hal gawp
sak ciangin a sanggamte ahi Pu Zong Vum,
Pu Hel Zam leh Pu Luan Pum-te tawh Tuitawh
gam Tangh-gal ah khua hong sat uh hi. Tawl
khat khit ciangin Pu Hang Thuam, Pu Hel
Zam, Pu Luan Pum-te, Tangh-gal panin
Tuitawh khua, tua panin Haimual khua, tua
panin Phaiza khua hong tung hi. Phaiza khua
ah Pu Hang Thuam in sihsan hi. A naute Hel
Zam, Luan Pum leh Pu Hang Thuam' tapa
Khaat Tuan tawh Ngalbual khua hong tung
leuleu uh hi. Ngalbual panin Pu Hel Zam in
Suangsang khua ah, Khaat Tuan leh Suan Kaite Tuithang khua hong tung uh hi. Tuithang

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

50

panin Tauleng khua hong tung leuleu uh hi.


Pu Dam Gin leh Pu Zam Thang-te zong
Tauleng khua-ah hong lalto uh hi. Pu Khaat
Tuan leh Pu Suan Kai-te Tauleng khua a lal
ding kho zo lo ahih manin Pu Zong Vum in
hih bangin la na phuak hi.
1. (a) Phung in buh bang hong bawl ta
e, ciin tawh ho peel hen ci e.
(b) Ciin tawh holung ka kup mawh
sa'ng ka sumlu taan nuam zawng
e.
2. (a) Ka ciin in kawlciang aw ci e, ka
zua in kaih aw ci e.
(b) Na tuai liim belh lunmang hi le'ng
ka kaih pawh kham nuam nang e.

3.

PU LAM DONG' (SIMHANG)


TANGTHU

zo hiam, cih a theih nadingun vaimim bawkkhat ciangin vaimim tangkhat a lakkhiat uh leh
vaimim tang sunsiah-um khat dim hi, ci-in kigen
hi. Ton leh tangza-aih a thuah ni-in a nuai-a
bangin a zi Pi Dim Vung in la na phuak hi.
(a)

Sang a kap sik lai a hen sik khawhlo


lai-ah vial kang tuklu ah e phualmul
tuang na e.
(b) Sangmang lalmang a nawh loh
buangin ka kiang zaithan e tuklu
pal nawn e.
Innka laam nga dolcial nih dawhin
tuangdung zong dawh hi. Japan gal hong tun
ciangin kumpite leh Japante in giahphual
dingin Kahgen khua kituh uh ahih manin a
khuazangin gal taimang uh hi. Khua panin tai
5 a gamlatna Taamlak ah kum khat bang teng
uh a, Pi Dim Vung in hih bangin la na phuak
leuleu hi.

Pu Lam Dong in Pu Kam Hau zui-in (a) Vaimang lailen tuangnung i siatsa,
sial mintang min i lawhna ngai
Mualbem panin Tedim ah na teng hi. A tangval
hang e i vangkhua aw e.
ciangin innpite' innsunga tagah kikem Pi Ngul
Siam (Ngaihte suan Son Naa beh) tawh na (b) Ngai hang e i vangkhua aw e, pupa
kiteng hi. Ama khang sungin gal a si a hing
khuamual tang hanzai sakna paai
12 tun hi. Kam Hau' inn sungah upa siahdongin
va nau bang i sanna ngai hang e, i
om den a, a tapa Zong Lam ciang dong upa
vang khua aw e.
semsuak uh hi. Pu Lam Dong in tapasal (1)
Gal ven ciangin khua-ah ciah kik a ton
Zong Lam, (2) Am Suak, (3) Son Hen, (4)
leh gal-aih thuah kikin Pi Dim Vung in hi
Gah Thang, (5) Vum Kham nei a, tanu Ngul
bangin la na phuak hi.
Nial khatbek na nei hi. Pi Ngul Nial pen Haupi
(Thangkhal) khua Pu Thang Nawn (Samte (a) Sumtual simsing miza gual belh sa, ciin
ngalliam hing e, tuul a zuang ci e.
beh) tawh kiteng hi. Pu Lam Dong in hih
bangin la na phuak hi.
(b) Tuul aw zuang lo, kai-in dang lo aw,
ka tun lawh ban a, paal ka lo hi e.
(a) Seino gual in namtem tawi a nem ci
e, nem na lo e tulkung teng ka paal
5.
PU ZONG LAM' (SIMHANG)
sak e.
TANGTHU
(b) Nem na lo e tulkung teng ka paal
sak e, ka len zangtual a ka khiat ni
Pu Lam Dong' ta upa pen Pu Zong
tam veh e.
Lam hi a, a Pu Thuk Zong kitam ahi hi. Pu
Zong Lam a tangval ciangin Pi Goih Vung
4.
PU NGUL GIN' (NEILAI) TANGTHU (Buansing) tawh kiteng hi. Ama khang sungin
gal 10, zangsial 3, vompi 2 leh ngal hapak 5
Haupi khua Pu Ngul Gin in Kahgen
man hi. Sa nautangte kisim lo hi. A neulai-in
khua Pi Dim Vung tenpih a, lokhawh singpuak
galsima a kuan, a pa a zuih leh gal khat man
hat mahmah in, minthang hi. Gap 30 ciangin
kha zenzen hi. A pu Tut Khaat in hih bangin
bawkkhat a kihen vaimim bawk bangzah pua
la na phuah hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

(a) Von aw ngomei, banga zam na hiam


aw e; tun tawi lenthal bang a zang na
hiam aw.
(b) Tun tawi lenthal bang a zang na hiam
aw e; khuamual hanzai i sakin gual
sing hang e.
Pu Zong Lam in Pu Lian Thang
(Gamngai khua) tawh saihapak khat man
khawm uh a, Pu Zong Lam in amul man hi.
Pu Tut Khaat mah in hih bangin la na phuak
leuleu hi.
(a) A samang kha hong kia e, limbelh
mang aw; sunni haam lai, thangvan
ngomei in zel e.
(b) A mi pau in, tul tawm hi a ci zongin tul
tawm ka lan khua len suum a kaai hi e.
Pu Zong Lam a pa teek ta ahih manin
Kam Hau' siah dongin upa na sem leuleu hi.
Ni khat ni-in Hualngote in Tonzang leh
Tungtuang kikal Ainah khua hong sim uh hi.
Tedimte in Tuitawh khuakhung, Leisawn
satang munah galte ciah kik nading lampiah na pang khol uh hi. Galte hong suak a Pu
Khua Cin-te pawl in phual khatah luang nih
na kaplum pah uh hi. Pu Zong Lam leh Pu
Hau Pum in galte tai nading lam, ciangkano
(lamkano) khatah pang ni, ci-in a pai uh leh
galte khatin tua lai munah na pang khin ta a,
dawntuahin na kaplum pah hi. Pu Zong Lam
leh Pu Hau Pum hong sih ciangin Pu Khua
Cin in la dawng 30 val phuak in, Pu Tuang
Khaw Thang in la hi bangin na phuak hi.
(a) Van khua gin leh ka sawl sang aw,
Kopin hawmin taan ing e.
(b) Leido pat bang i sai bangin, ngaih
teng luang sing bang lum e.
Pu Zong Lam' tanu Pi Nem Kai in hi
bangin la na phuak leuleu hi. A pa Zong Lam
a phuah ahi hi.
1. (a) Vangkhua uap mawng bang pem
ding khua a tuahnan, doling laiah ka zua gawl bang puk aw e.

51

(b) Sunni laitan limbelh leh ka zua


ngalliam ni khat sinthun al bang
mang thei diam aw e.
2. (a) Dimtui zathum, ii lai-a ka zua
ngalliam vangkhua aw siallei a suak
liang diam aw e.
(b) Vangkhua aw siallei a suak liang
diam aw e, teng khawi aw, vai tho
na hong siam lai ve aw.
3. (a) Lenmual suah leh ciandal ging
kilawm sa'ng e, vangkhua lian leh
cialdawh nem kilawm sa'ng e.
(b) Vangkhua lian leh cialdawh nem
kilawm sa'ng e, zua pahtang leh lai
mi hen kilawm sa'ng e.
4. (a) Zua aw na sial lem aw e, na
kawlciang aw kawt kawlah nau
bang hong sang nuam lai veng e.
(b) Zua siallum lo na ni tam ta lua hi e,
tuai in mal bang hong ko e sul hei
ve aw.
5. (a) Luankhi zelh in zua sangmang nim
dildial e, simsing gil leh tuaigua in
na zun ve aw.
(b) Khattang a lung na zuan leh nah
neu hei lawm, sunglawh lohna,
suan sawn meng kik zawl ve aw.
6. (a) Lun tawh tang bang kikhawl a ka
zua ngalliam kha a kiak nin
vannuai khim khua zing sang e.
(b) Nahsing nuai gul bang lum ding a
lawm hiam aw, sunni leng sum in
hong kaai, dih lai ve aw.
Pu Zong Lam in tapasal (1) Dong Pum,
(2) Thual Khaam nei-in Tonzang khua-ah teng
hi. Tanu li nei-in (1) Nem Kai, Kansau khua
Tuan Ngul (Hangluahte) tawh kiteng hi. (2)
Nial Niang, Tonzang khua Cin Thawng
(Bawmkhai) tawh kiteng hi. (3) Hen Goih,
Kansau khua Kham En (Guite) tawh kiteng
hi. (4) Siam Ning in Tonzang khua Hel Kai
(Hautual) tawh kiteng hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

52

6.

PU DONG PUM' (SIMHANG)


TANGTHU

Pu Zong Lam' tapa Pu Dong Pum in


Tawmging beh sung Pi Khoi Dim tawh kiteng
a, tapa Khan Neng a neih khit uh ciangin
kikhen uh hi. Mangkang kumpite Tonzang
khua hong tun uh ciangin Malgam lamah taiin Songtal khua-ah teng hi. Guite numei khat
tawh kitengin ta thum a neih khit ciangin si
hi. Pu Dong Pum a sih khit ciangin a zi leh a
tate Tonzang khua-ah kila kik a, innmun
logam vaihawm sak uh hi. Pu Hau Khaam in
la hih bangin na phuak hi.
1. (a) Ningzu bang aisa bangin tun
nunkhum bang ngaih teng aw sawl
bang va bang kim ciat ve aw.
(b) Ke'n ka ninghai kua tawh gibang
zawng ding a sin a siat sa tuai gin
aw zuang tho ve aw.
2. (a) Ka ciin aw ka tuai aw e, mim phung
aw e, tul khan pha sa heu ta le'ng
cihna bang e.
(b) Tul khan pha sa heu ta le'ng cihna
bang e, a paal suangsawn kei hi
le'ng ci ciat hang e.
3. (a) Ka ciin aw ka tuai aw e, u leh nau
aw tong kituak a holung kum nunin
nuam e.
(b) Tong a nuam peuh laizom aw, i ci
zongin laizom ei pianpih bang a
nuam om lo e.

7.

PU THUAL KHAAM' TANGTHU

Pu Thual Khaam pen Pu Dong Pum'


naupa hi a, unau pasal nih bek pha hi. Pi Vial
Zen tawh kitengin a tapa Lam Zam Kham a
pian khit ciangin Pi Vial Zen si hi. Tua khit
ciangin Pi Uap Niang (Buansing) tawh kiteng
hi. A naunu Nial Niang in a sanggampa a
deihsakna-in hih bangin la na phuak hi.

(b) Ciau gal sang nawh lengual sing


sak nuam veng e, zua khan zil in lai
deih hen sak nuam ing e.
Ama khan sungin gal 2, zangsial 1 leh
sa-nautang 150 man hi. Pu Hau Kam in a
nuai-a bangin la na phuah hi.
2. (a) I vangkhua a maimit a len zamten
e, von thang laukha lengvan kai zo
hi ci e.
(b) Pham na lo e, cialdawh nem lai sing
sak ing, sawmsial aisa phung tawh
deihin zeek veng e.
3. (a) Lun lam na tawi thangno tawh von
sanggah aw, sangmang mualsuah
tuun in han lam dawn ing e.
(b) Vang sak pih leh khua kim siingtan
lel hen aw, kiam kuan phung min
mangmawh hen ziin in ci e.
Pu Thual Khaam in ama khan' sungin
sialkop go khin a, tangza ai-in, gal-aih sa-aih
thumvei ciat khin zo ahih manin la hih bangin
na phuak hi.
4. (a) Mim bang pianna sial ta le'ng, tang
bang khan lai, limbelh tunnun, kop
a ham bang huai hi e.
(b) Sang leh laikop a lak in sung zo lo
e, ka luankhi tawh tul namcin angah
siang e.
5. (a) Ton niing sim bang han niing sim
bang, pahtaang ah khawl ngim
ngiam e.
(b) Zangtui tanggual sei niam sei sang,
maimit lenzu bang khon e.
A pa' sih laitakin kum 12 bang pha pan
a, phung sung thusia, thupha a omna munah,
a nu in a suk kaih a to kaihna leh a tangval
ciangin sikseek, thau bawl zong a siamna
hangin a Sim a Mal tawh kimu-in sak thu
khang thu na za kim hi. Tonzang beh sung
phung sungah Pu Gin Thual leh Pu Thual
Khaam' kam sung kizang phadeuh hi.

1. (a) Ciin tawi kawlciang thal bang zang


sak nuam ing e, ciau gal sang nawh 6. (a) Sawn duang gia bang a zunna'n,
sen puvon in sawmsial simlu ciin
lengual sing sak nuam ing e.
tawh tul khawm naak hen aw.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

53

(b) Sawmsial simlu, ciin tawh tul 9.


PU GIN THUAL' TANGTHU
khawm nak hen aw, vangkhua
Pu Am Suak' tapa nihna hi-in Pi Lun
ningzu, aisa zeek, niang lai hen aw.
Ning (Neekgen beh) tawh kiteng hi. Gal 5
7. (a) Zam luang hong mau ngingei e, tuai manin gal-aih, sa-aih, sai-aih, tang-aih-te khinin
sian sungah ngaih min ka lawhna sialtang go khin hi. Gal lamsang ah a khangual
hi e, nuam tuam veng e.
sungah a hat pen pawl ahih manin zunun a
(b) Ngaih min ka lawhna hi e, nuam om ciangin khenzu kici zupite pawl, a
tuam veng e, momnoten tu bang na hawmhawm, a uk ahih manin a sih ciangin la
cing dih lai veh aw.
hih bangin kiphuak hi.
8. (a) Puvon in do cih a nawhna, a siallum puak tul lo e.
(b) Tuai nih thum tawh ka len lai-in
zang tawi ah minsial ing e.

(a) Lunmang hawmsiam, vangkhua ningzu kai masa, zua aw nang banzal hi e.
(b) Pupa khangui sutlai hi lo langmai ni
bang etlai hi e, meii bang hong theng
ding hi e.

9. (a) Laimi ka thah khuamual nen a, tung


al van sen gual khawl e.
(b) Von duang gia bang zun nop lai- 10.
in, vaitho nun lawm taang kai e.
10. (a)Sang kap ing e, lai hen ing e, gual
tung tuanna a om lo e.
(b) Gual tung ka tuan nading hi e,
phualva pu zil zial lang e.
11. (a) Ka siallum tawh ka kawlciang tawh
gual aw ka lawmlai nam aw.
(b) Pisei lam bang paak dih ni e,
nunnop i zillai nam aw.

8.

PU AM SUAK' TANGTHU

PU THUAL CIN' TANGTHU

Pu Am Suak' tapa 3na hi a, Pi Dim Vum


(Hatzaw) tawh kiteng hi. Pu Dong Neng' tapa
Suak Hen (Thual Cin a papi' u tapa) handal
ni-in Awn Vial (Thawmte) gam sunga sing suia kuan, sahang in na petin a liamsa-in inn tung
hi. Khuazang in sahang zui dingin kikuan a,
beh sungah hansaak tang kim lai, Pu Thual
Cin leh beh tangval pawlkhat om thei loin va
zui uh hi. Pu Thual Cin sa panna munah sahang
suak petmah a, a thau tawh a kap leh a thau
suak loin sahang in bawh pah a, a pheipi pettan
hi. Inn a tun ciangin si a, a sih khit ciangin Pu
Lam Kai (Son Hen' tapa) in hih bangin la na
phuah hi.

Pu Lam Dong' tapa nihna hi a, Pi Tuang


Nawn (Mimvak beh) tawh kitengin a u Pu 1. (a) Do lai a leeng, sial za tam aw, sang
Zong Lam a sih khit ciangin hunkhat sung
a pham ta zel aw e.
siah dong na sem hi. Pi Tuang Nawn a sih
(b) Sang a pham aw, ciin lungngaih aw
ciangin Pi Dim Man (Tongluai behte) tawh
lai a hum taang bang do e.
kitengin Pa Pum Khaw Tuan leh Pa Suak Za
Cin, tapa nih nei hi. Tanumei thum nei hi. 2. (a) Ciau kuam a taa, zangsa kamkei
batphu thaamna ka hiam aw.
1.Nu Siam Ciin, Phut Gin (Manlun beh) tawh;
(2) Nu Vum Don, On Neng (Buansing,
(b) Ka ciin thaamna Dimtui tang gual,
Kahgen khua) tawh; (3) Nu Don Niang, Suan
lung a nem lo lai hi e.
Za Neng (Hautual) tawh kiteng hi. Gal 9
Pu Thual Cin a sih ciangin a zi Pi Dim
manin sialgawh tang-aih, sa-aih-te ahih khin
Vum leh Pu Nawn Ngul (Thual Cin' naupa)
hi. Gal hangin a minthang hi.
kigawm hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

54

11.

PU LAM SUAN' TANGTHU

13. PU LAM KAI' TANGTHU

Pu Lam Suan pen Pi Vung Kim (Mate)


tawh kiteng hi. Sa-nautang 300 manin saminthang man lo hi. Zunun, sa-aih, gal-aih-te
pasal ngeina bangin khin hi. A tangval lai-in
sazuk-la khat manin mihat a minthang Tawk
Thang tawh kituh kha uh hi. Tua sazuk pen
tungtun zaang khat a om hi a, khat in a lu lam
khat in a taw lamah pangin a kisut niloh uh
ciangin a sawt loin sazuk kitat hel hi, ci-in
tangthu kinei hi. Tawk Thang leh Lam Suan
a hat dan a kigenna ahi hi.

Pu Lam Kai pen Pu Son Hen' tapa hiin a papi Pu Zong Lam kitam ahi hi. A tangval
ciangin Pi Vung Suan (Samte) tawh kiteng
hi. Tapasal khat leh tanumei nih nei hi. Pu
Lam Kai in a pa Pu Son Hen mah sunin a
neu lai-in a lungtang pha mahmah hi. A pa'
sih hunin neu lai-in a pa' phu la thei lo ahih
manin a heh suak a, Mangkangte hong khan
ciangin mivom galkapte na pangpangin luang
5 that hi, ci-in kiciamteh hi. Nikhat Pu Hau
Cin Khup (Sukte) in Tuivai dunga sahang khat
a kapliam pen phai kawmah lutin a zui ngam
om lo hi. Pu Lam Kai in palbawmpi khat
12. PU SON HEN' TANGTHU
lukhukin sahang' sul a zuih ciangin man zo
pah uh hi. Pu Hau Cin Khup lungdam lua-in
Pu Son Hen pen Pu Lam Dong' tapa
Muanzang gam lo ciing khat pia pahlian hi.
3na hi-in Pi Hoih Nem (Hangluah) tawh
kiteng hi. Ama khan' sungin gal a si a hing 6
man hi. Unau sung panin a hang a tangzang
penin kithei hi. A tapa Pu Lam Kai ahi hi. 14. PU GAH THANG' TANGTHU
Champhai ah galsimin a sih ciangin a zi in
nunglam gina nei lo ahih manin Pu Kam Hau'
Pu Gah Thang pen Pu Lam Dong' tapa
innpi-ah tung a, a tapa Pu Lam Kai pen Son thumna hi-in Zing Goih (Naulak) tawh kiteng
Hen' upa Pu Zong Lam in khoi hi. Pu Son hi. Tapasal Pu Dong Cin leh tanumei Pi Siam
Hen a sihna thu in, Camphai khua a sim ni- Man, Pi Ning Cing a pian khit ciangin a zi si
un galte kulh phungah Tedim pawl Pu Son hi. Pi Dim Khawl (Buansing) tawh kiteng kikin
Kim (Thawmte) luang kinusia kha hi. A ciah tapasal- (1) Pum Cin, (2)Awn Za Neng, (3)
lam khuanawl a tun uh ciangin phawk kikin Suak Kai leh tanumei- (1) Nem Don, (2) Zuan
misi luang la kik dingin kuamah mu zo lo uh Nian, (3) Goih Don neih beh hi. Pu Khua
hi. Pu Son Hen galhang galsiam ahih lam upate Cin (Sukte) Tonzang a lal ciangin Pu Gah
in phawk kikin, Na zawlpa Son Kim pen Thang in na zui hi. Mangkangte Tedim hong
galte Suum Khai' kulh phungah a sisa-in tun ma deuhin Pu Gin Za Thang tawh
kinusia hi. Nang longal a la ngam ding kuamah Tonzang pan Kansau khua-ah na lalto leuleu
om lo hi, ci-in a koh uh ciangin Pu Son Hen hi. Tua khua pan Meitei gam Tonglawn ah na
in muvanlai in a tuui khuai ngei lo hi, ci-in taito leuleu uh a, Phaipi-zang Lamka ah teng
minsialin a namsau dokkhia-in kilehkik pah uh hi. Gal khat man hi, ci-in kiciamteh hi.
hi. Son Kim' luang a va kaih leh galte in na
kaplum pah hi. Son Hen' luang pen a
sanggamte in tawmin taipih pah uh a, Son 15. PU LAM HEN' TANGTHU
Hen namsau kinusia kha hi. Pu Son Hen in
Pu Lam Hen khan' sungin tapasal nei
tanumei Siam Ngem zong nei a, Pu Awn Gin hak lua ahih manin lunghimawh in, a
(Thawmte) tawh kiteng hi.
sanggampa' ta la-in Pu Hang Seel tam sak a,
Seel Tawng a phuak hi. A nung ciangin tapasal
nei-in Seel Hong a phuak hi. Seel Tawng inn
a tuan sak hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

55

16. PU HEN ZONG' TANGTHU

17. PU HONG THUAL' TANGTHU

Pu Hen Zong pen Pu Seel Hong' tapa


hi a, Pu Zom Tun tawh unau pasal nih pha
uh hi. Pu Hen Zong in Pu Sum Kam (Guite)
tawh kipawlin Lamzang khua na sat khawm
uh hi. Pu Hen Zong, Pu Hong Thual, Pu Zong
Kham dongin Lamzang khua-ah hausa na sem
uh hi. Tua hun sungin khuakiim khuaveng ah
vokno dawng nangawn a kai uh hi. Tua hun
laitak mahin Pu Hen Zong in Sihzang mi Pu
Tong Awn tawh a kizawl uh hi. Nikhat ni-in
Pu Tong Awn in a silapa khat tungah vokno
khat a gap leh gap lahin a om ciangin Pu Hen
Zong kiangah va ko hi. Pu Hen Zong pai pahin
tua silapa' vokno teng buluah sakin, Zawl
aw, nang la zo lo, gam zo lo, lawk zo lo na
hih leh hawh aw," ci-in Pu Tong Awn va pia
hi. Tua-a kipan Pu Hen Zong a phak zawh
lohna uh a tuamtuamte leh thuak lahna a
tuamtuam tampite hangin suam dingin
Sihzangte in kiciamin hun hoih khat a ngak
uh hi. Nikhat ni-in Pu Hen Zong, Lamzang
gam Munnuai lobukah khat guak giak hi, ciin a theih uh ciangin suam dingin a kuan sim
uh hi. Zan kim laitakin Sihzangte in teipi tawh
Pu Hen Zong a khawh uh hi. Sihzangte' teipi
tang 7, Pu Hen Zong' pumpi tungah hong
kiphut pahin Sihzangte in taisan uh hi. Pu Hen
Zong in teipi tang sagih dok khia kikin khua
lamah taikhia hi. Pu Hen Zong in ama gennaah sikteipite dawhkhiat nopin gua teipite ka
vun hong kang piatpuatin dawh hak hi, ci hi.
Pu Hen Zong si lo hi, cih a nung theih uh
ciangin kihta zahtak semsemin vokno dawng
tham loin taangtang siah hong kai zongin pia
ni, ci-in Sihzangte kikumin thukim uh hi. Pu
Hen Zong in vokno dawng siah lah hong kai
nawn kei ning, taangsiah lah hong kai nawn
kei ning, no lah thah hong sawm sawm nawn
kei ta un, ci-in vaikhak hi. Pu Hen Zong in
innmun logam a deihna mun teng ciing 19 na
teel masa hi. Tua innmun logamte Pu Hen
Zong' suan le khak ahi Pu Kham Za Thang,
Pu Kham Khen Mung-te in ngah lai uh hi.

Pu Hong Thual pen Pu Seel Hong'


tupa, Pu Hen Zong' tapa ahi hi. Unau nih
pha-in a sanggampa pen Pu Tuang En ahi hi.
Pu Hong Thual in tapasal 3 leh tanumei 4 nei
hi. (1) Zong Thang, (2) Tawng Dam, (3) Khoi
Dim, (4) Dam Ciin, (5) Goih Don, (6) Lian
Kai, (7) Ning Khua Niang-te ahi hi. Pu Hong
Thual in dawisa siampu na sem hi. Pu Kam
Hau in Tedim khua hong sat ciangin Guite in
zong Mualpi khua a sat leuleu hi. Pu Hong
Thual in Lamzang mun leh gam teng a
sanggampa Thual Son' tapa Pu Zong Kham
nusiatin Tualzang khua na sat leuleu hi. Hausa
semin Tualzang ah teng uh hi. Tualzang khua
pan Tonzang, Khuavong veng a sat hi.
Khuavong veng sawmpi, lawmpi khawmin
Tonzang khua sungah dawisa siampu mah a
sem leuleu hi. Tua hun laitakin dawisa Tahpi
zong a om hi. Dawisa Tahpi pen dawi-ai neu
zaw ahih manin ganthoihna ah Pu Hong Thual
mah kizang zaw hi.

18. PU ZONG THANG' TANGTHU


Pu Zong Thang pen Pu Hong Thual'
ta upa pen hi a, unau 7 lakah a upen hi. Sa
kap gal kap lamah na minthangin sai a hing
mat masa pen ahi hi. Pu Zong Thang leh Pi
Ciang Vung (Phiamphute) kingai-in a
sanggamte in awi loin kho uh hi. Ei hausa hi
hang a, songpi nuai-ah Zote tawh ankuang
umkhop pih ding zawzen kilawm lo hi, ci-in
kho uh hi. Ahih hangin Pu Zong Thang in a
nuai-a bangin la phuakin na tenpih veve hi.
(a) Mi a pau in Simte Zote aw ci e, Simte
Zote ka zua' khanpih sa hi e.
(b) Simte Zote ka zua' khanpih sa hi e,
Ciau i galah hai zu dawn pih sa hi e.
Pu Zong Thang in ta 10 nei hi. (1)Thuam
Vum, (2) Kham Pum, (3) Zo Niang, (4) Hau
Nian, (5) Neng Gin, (6) Ciin Niang, (7) Tut Za
Lian, (8) Zel Don, (9) Dam Kam leh (10) Kai
Za Langh -te ahi uh hi. Pu Zong Thang in a
nuai-a bangin la na phuak hi.

56

(a) Khuamual lumsuang cian tungah va


bang tuang ding gual' banzal ka
kawm lo e.
(b) Gual' banzal ka kawm lo hi e, gual'
namtem ka kuah lo e.
Hih la a khiatna leh a deihna in hih bang
ahi hi. Tua hun laitakin salu-hawm (Sailuhawm) peuh kipua-in sai man hi, peuh kici
mawkmawk hi. Kawlzang panin zong mi'
matsa sailu-hawm peuh lei-in sai ka man hi, a
ci zong om hi. Tua ahih manin sai a hing a
man masa Pu Zong Thang hi, cih a kisialh
nopna hi.

19. PU SON SING' TANGTHU


Pu Son Sing pen Pu Thuam Tut' tanu
Pi Mang Ngai (Thawmte) tawh kiteng hi. Pi
Mang Ngai a naupai laitakin, Pu Son Sing in
Saizang pan tai 7 a gamla Leilum khuataw
Phuaizang khua a, a pu Guite kiangah va hawh
hi. Khuanawl-a kidiah gakuang vil dingin a
pai leh galte in na pangin tua munah that uh
hi. Galte in a lutang la-in taimang pih uh hi.
Pu Son Sing' luang nuai-ah a khibah vom na
omlai hi. Tua khibah vom tawh Pi Mang Ngai
a nunglamah na ciah hi. Pu Son Sing' sunghpa
Pu Thuam Tut' inn sungah nau hong suak a
pasal ahi hi. Tua naungek pen Pu Thuam Tut
kitamin Tut Khaat na phuak uh hi. Pu Tut
khaat pen a pute' innsung pan hong khang
khia a, a, pute beh Thawmte beh kisa-in
sawtpi tak mah a pu a pa na kan lo hi. Galpi
nihna Japan gal hong tun' ciangin sak leh
khang kitai kawikawi a, Phuaizang khua-a
galte' thah a, a sipa pen Pu Son Sing ahih
lam a kua mapeuh in thei ciat hi. Tut khaat
in zong a pa Son Sing hi, cih thei ahih manin
Tawmging beh ahih lam hong theikhia hi.
Tonzang khua-a teng, pu Thang Za Am
(Thawmte) bawng pen Pu Tut Khaat' suan
leh khakte in galpi nihna dong Pupi-in man
uh hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

Pu Tut Khaat leh Pu Lam Dong


kibangkua
Minam tuamtuamte in Tedim khua
satin na teng zel napi-in sakgal khanggal in
nawk kha zelin khua kip zo loin tap sagihvei
kikhia hi, ci-in kiciamteh hi. A nunung pen
Lailo khua Hatlang behte in Tedim khua hong
sat hi. Tua hun laitakin Lamzang khua inn
za sagih bang pha ta hi. Tangthu sungah i
theihsa mah bangin Pu Khan Thuam leh Pu
Kam Hau-te pata pen Falam gam Rallang
khua Pu Khuang Ceu' mi hi uh a, amau pate'
tenna peuhpeuh Falam mite kihtakna hangin
galte in sim ngam lo hi. Tua hi a Lamzang
khua-ah Pu Kam Hau hong ten tak ciangin
mi tampi tak in beelin khua hong khangto
ahi hi.
Kum 1870 pawlin tu laitak a, Tonzang
khua kumpi huan munah Pu Khua Cin-te in
khua thak na sat uh a, Khuavong ci-in min
pia uh hi. Pu Tut Khaat leh Pu Lam Dong-te
zong Pu Khua Cin tawh na kipawl kha uh a,
inn 30 pha uh hi. Pu Lam Dong pen 1891
pawlin Khuavong (Tonzang) ah si hi. Pu Lam
Dong leh Pu Tut Khaat-te Tedim khua a ten
lai pekin sanggam bul bangkua-in na kiman
uh a, a tute uh ahi, Pu Lam Dong' tu Pu Thual
Khaam leh Pu Tut Khaat' tu Khaat Vungh
ciang khang 3na dongin na kizom lai uh hi.
Pu Khaat Vungh in Pheisam-ai nei hi,
ci-in kiciamteh hi. Pheisam-ai neite a kipat
lamin hau-in a tawpna lamah ne kik hi, ci-in
zong kiciamteh hi. Pheisam-ai i cih pen
suangmai (suangtang) hi a, Gataam tang cia,
aklui ciltang cia pha hi. Gan khat gawh
ciangin a lungtang sisan kinuh den hi. A no
suak thei a, khatvei vei pheisam-ai tampi na
omin khatvei leh lah khat bek nih bek na om
thei hi.

20. PU KHAAM CIN' TANGTHU


Pu Lam Dong' tupa Pu Vum Kham'
tapa Pu Khaam Cin in Kawlgam palik (SIP)
za ngah in, Falam khua ah om hi. Pi Mang Za
Niang (Sukte) tawh kitengin tapasal- (1)

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

57

Thang Cin Pau, (2) Gin Khen Mung, (3)


Kham Khan Thang nei hi. Palik sung pan a
khawl ciangin sabeng kuan thei-in zangsial
khat leh vompi, ngaltang, sa-nautang pawl
khat zong man hi. Zangsial a mat ciangin hih
bangin la kiphuah hi.

23. BU KHAI ZA KHAM' TANGTHU

Bu Khai Za Kham pen Pu Thual Vum


leh Pi Ciin En' ta ahi hi. 30.6.1908 ni-in suak
hi. Pi Chit Khem tawh kitenga suan leh khak
nei lo uh hi. 1928 kumin palik lut a, 1957
kumin IP (bawk nih) ngah hi. 1963 kumin
(a) Ciin kan kong a, sangmang sumlu, pension la hi. Buddhist biakna um a,
hial nem thaang bang awk aw e.
phonggyi zong na sem ngei hi.
(b) Zeh zum lo aw sang lunmang aw, na
5.1.1957 ni-in Bu Khai Za Kham' inn
phung a tunna hi e.
ah a masa pen Tawmging beh thukikupna
(a) Vaimang tongdam na sang zong tuai
leh von dawng, gual tung tuannan
ciin lianun deih lei veng e.
(b) Gualtung tuannan, ciin lianu'n deih
lei na ven, si leh hing sial, zankim
khang thei lo veng e.

kibawl hi. Tua kikupna panin Pupi' min a


maan Tawm Ging hi, ci-in na kipsak uh hi.
1971 in Saizang khua Pu Thuam Za
Cin' inn ah a 3veina beh thu kikupna na nei
uh hi. Hih kikupna tung tawnin 1973 kum
ciangin beh laibu hong piangkhia hi.

21. PU HAU HANG' TANGTHU

23. PU THANG TUAL' TANGTHU

Pu Hau Hang, Dimpi khua-ah a ten laiin a sial uh kha 3 sung bang mang a, a zon
kawikawina lamah cikhuk 3 mu hi. Khuk 2
khuapihte hawmin khuk 1 amah in tang hi.
Khuapihte' tungah ci-siah na kai ngei hi.
Mangkangte hong uk sung, a tupa Kai Suak'
khang dongin siah kai uh hi, ci-in kiciamteh hi.

Pu Thang Tual makai-in Leilum khua


sat uh a, kum tampi mah tengin sial, bawng
leh lawi dongin hong hau mahmah uh hi. Tua
hunin a makai Pu Thang Tual pen dawilawm
nei kici a, Lunglenkawlte tawh kizawlin a dawi
zawlte kiangah zong ka gannote' nek ding
tuikhuk khat hong bawl sak un, a cih ciangin
tu laitak-a Thuamtuili i cih pen na piang sak
hi, ci-in kiciamteh hi. Leilum khua ah kum
tam khop a ten khit ciangin Falam ukpipa Pu
Son Bik kiangah gungal gam ngen in, Heilei,
Suangphei gamah na teng uh hi. Tua panin
Tuilu lamah taito leuleu in Haiciin, Tuibuak,
Mauvom, Luang-el, Saipimual, Lingthuk,
Nahlan khuate ah tuhun dongin a suan a
khakte teng uh hi.

22. BU PAU ZA GIN' TANGTHU


Bo Pau Za Gin in 1973 kum laibu hong
piankhiat nadingin makaipi hi-in ama
hanciamna tawh hibangin laibu hong suak khia
ahi hi. 12.10.1969 kumin Bo Pau Za Gin-te'
innah Tawmging beh khawmpi kinei-in tua
khawmpi sungah Tawmging mah kipsakna nei
uh hi. Tua khawmpi in a nihveina ahi hi. Pu
Pau Za Gin pen Pu Thual Kham leh Pi Uap
Niang-te' tapa ahi hi. 1901 kum January kha
in suak a, Nu Man Za Vung tawh kiteng a,
Nu Man Za Vung a sih khit ciangin Nu Vung
Do Niang tawh kiteng kik hi. 1917 kumin
Piantit pai hi. Galkap sungah Captain ngah
in, 1946 kumin pension la hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

58

KHENPI VII
LA KIPHUAKTE

A.

TAWMGING BEH LAPITE

Saizang khua-ah Tawmgingte a man'


lai-in hi bangin la na phuak uh hi.

(b) Tuai tangpa tawh a sesul zui-ing,


namtem ziat tawi-ing, lentu sung a
buai vom a hang gua bang phuk ing
e.

1. (a) Ma va zam tang ma va zam tang, 4. (a) Ka tuai laihen gam bang mang sang
Saitui gamzang ma va zam tang e.
e, ciin tawh ka laithah aw, lentual laiah tungnung ing e.
(b) Saitui gamzang ma va zam tang, kei
ka khua kiim in ka vaang sunni bang
(b) Saitui zathum sun naubang kap e,
hong sung hi e.
sunni laam bang a kai ma'n awhkhi
lak lawi bang a thang hi e.
Tawmging lapi pen ton ni leh sivui
kuan ciangin, a gingkhia-in sa loin, siampite 5. (a) Ka biasam aw, zozaam bang zil ing,
in dak tumin dakla-in kisa hi. Bang hang hiam
tung zozam bang palh ing e.
cih leh tua lapi pen a kal lakah kisa nuam lo
(b) Tung zozam bang palh ing e, guai
leh innsung peuhmah ah kisa thei lo ahih
lobuang tul melma'ng e.
manin, a gingkhia-in kisa nuam lo hi. A
gingkhia-in kisa leh naupangte in thei kha inteh, 6. (a) Saitui nun a nuam lai-in ka phungte
al bang a mang sa, tangluang bang
sa kha inteh cihna ahi hi. Beh lapi pen a Sim
phong nuam ing e.
a Mal pan, a khua a tui pan, a beh a bawng
panin ciamtehnate a kibang tam lo hi.
(b) Pupa siahtaang kaih bialna gel tam
cinna ka phung lun lai mang tah e,
I pu i pate in lungsim bek tawh ciamtehkhua ngai ing e.
in a bul kibang leh a dawn na kilehbulh zel hi.
A kilamdanna a om zongin a nuai-a teng a 7. (a) Namtem ziat ciang tawi-ing e, za ii
mangmawh dingin kiciamteh hi. A dangte a
lai-ah zangva dung sun e,
kiphiat hi tuan lo hi.
(b) Zangdo mah al bang that tang e,
sunni kaai man ka batphu lang e.
2. (a) Ka tuai do aw khuai bang hang
lawmlawm a, ciin leeng bang zawl 8. (a) Khattang in phai va lo ing e, ciau ii
e, thaang ii nen-ah zan sial bang
nen pi kal ing e.
giang e.
(b) Ciau ii nen pi kal ing aw e, sunni
(b) Zangni suak e zang gam khaubang
nuai-ah sun naubang kap e.
ciang e, namtem ziatin tawi-ing e,
leido a laang gua bang phuk ing e. (1) NU KHAK LA (LAPI)
3. (a) Tang ii suan hing sa kamkei bang 9. (a) Ka khua sihzang sial leh tang tunna,
ing, tang ii suan hing muvanlai
ang ka kawi leh nutun pham zo e.
bang ing.
(b) Ang ka kawi leh nutun pham zo e,
lang ka lam tawh kulsin-ah siang e.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

59

10. (a)Ka tun pham ma'n ma va zam tang (4) KHUADO LA:
e, setang lah phung in pha e,
(a) Do na lingling do na lingling e, gual
gamsai-in tam tung ta e.
in kumkhua do na lingling e.
(b) Tang a gual tawh luang sing bang
zawng ing, Saitui ka khua mual ah, (b) Gual in kumkhua dona lingling e, Do
Tawm ii tusuan lawi bang ka thang
hanah nau bang va kap ta'ng e.
hi e.
(c) Nau bang kap khau bang va ciah tang
11. (a) Theisen nuntual ah luai-ing e,
e, gual ii cian tual taang na silsial e.
sengual lai bang zial ing e.
(b) Sengual lai bang zial ing aw e,
(5) SAI LA
Kamkei bang laang kisang e.
(a) Vuisai lim lian kisa ve cia, na tungah
tuang zo ing e.
(2) ZOZANG TAWMGING LAKHIAN (LA

KHUPNA)
12.

(b) Na tungah tuang zo ing aw e,


sawmsial tawh tuang zo ing e.

(a) Ka pheiphung leh kamkei lang


teng e, ka pheiphung in kamkei
laang khaam e.
(6) KUM 2007 KAWLPI TAWMGING
BEH PAWI LATE
(b) Ka banzal leh humu leeng te'ng e,
ka banzal in humu leeng khaam e.
Beh makaipi, Pa Dam Khan Pau
13. (a)Zangkhen Kawlciang tawi-ing e, laphuahte:
thangmual zin bang liing hi e.
1. (a) Pupa khanzil ho kituak in, Mawng
(b) Tonmung phung e, hanmung
bang kikawi, (dih ni guai aw)2 e.
phung e, zangcial dal in sing ing e.
(b) Mawng bang kawi-in, lam bang
paak ni, Tawmging sa ging, (dih ni
14. (a)Seino tang bang khang to tang e,
guai aw)2 e.
zangkhen kangthal tawi-ing e.
(b) Sangmangpi pat bang sai-ing e, 2. (a) Ciin leh tuai aw holung kumin,
thangmual zin bang liing hi e.
Phunggui khau bang, (suut khawm
dih ni)2 e.
(b) Phunggui khau bang suut khawm
(3) PU KAWM LA:
dih ni, Khangsawn momnoten,
huantu bang a, (a ciin ding hi)2 e.
Tawmging leh Tangpua unau khat ahih
mah bangin, beh khat phung khatin kikhen lo 3. (a) Tawm ii tusuan momno nih thum,
a, hih bangin lapi nei khawm uh hi.
Kawltui i gam, (Zang hi guai aw)2 e.
(b) Kawltui gam zang holung tuakin,
15. (a)Ka pianna aw khangli bang tah e,
Pupa khanzil, nunnop nga bang,
sa bang ka tatna aw, pupa gamlo
(laam ni lawm aw)2 e.
lentu zing bang e.
(b) Ka pa khat aw khua lah ngai nang 4. (a) Khangsawn momno hanlung ciam
ni, pianna phunggui, (paak bang
e, i khang gunpi khaukhung tang e,
tawi ni)2 e.
u leh nau in tuanglamin nei e.
(b) Paak bang tawi ni, i gual lai-ah,
Phunggui nibang, (taang sak ve
ni)2 e.

60

5. (a) Tuan pupa gui gia bang tang ding,


Lungdeih hanlung, (ciam hang
guai aw)2 e.
(b) Lungdeih hanlung i ciam sinthu, Sian
in ni bang, (awi hen lawm aw)2 e.
6. (a) Kawltui zangta hanlung ciamna,
Phunggui gia bang, (tang hen lawm
aw)2 e.
(b) Phunggui giabang a tang sinthu,
Lumsuang phuh bang, (kho hen
lawm aw)2 e.
7. (a) Kawitui zangah Tawm ii von teng,
Lungdeih sinthu, (i sut aw nuam)2 e.
(b) Lungdeih sinthu i suut aw nuam,
Lung deih laikuang, (um khawm lai
hi)2 e.
8. (a) Lai khat zawng khawm momno nih
thum, Thuksuang phuh bang,
(pokhawm ve ni)2 e.
(b) Thuksuang phuh bang pokhawm ve
ni, Guallai ni bang, (Taangkhawm
ve ni)2 e.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

13. (a)Tawm ii von teng nga bang lamna,


i lenkhuang in, (Kawltui zang
thawn)2 e.
(b) I lenkhuang in Kawltui zang thawn,
I zaila in (namcin lai phawng)2 e.
Beh khawk 3 pan, Nu Gin Za Man'
phuahte:
1. (a) Kawlgam Vaigam Sim leh Mal ah,
Gi bang khenin (laizom melma)2 e.
(b) Phunglun phungmang, Daidam
zalsa, Khangthei lawh bang, (paal
lunkik ta)2 e.
2. (a) Tun sung lam gil ka kiatpih loh, Tun
leh zua lum bang sung ding,
(Guallai etlawm)2 e.
(b) Guallai etlawm phungcing lai-ah,
Sian aw huihkhi, (bang hong laang
ve)2 aw.
3. (a) Tuizum mangkang mei bang hong
khang, Dota kuam sung, Zin bang
hong liing a, Pianpih kei lai-(zom
teng ging lai)2 e.
(b) Pianpih laizom dawn bang tuahna,
Sian vang lum bang (ei sunna hi)2 e.

9. (a) I guallai-ah i kha vaangno, Tung


sunni bang, (kisung ve ni)2 e.
(b) Tung sunni bang kisung ve ni,
Guallai ni bang, (kitaan ve ni)2 e. Beh khawk 2 pan, Pa Go En Thang'
10. (a)Guallai ni bang kitaan ve ni, Sung- phuah la:
lawh bansamte, sinsial lo ham, (a) Tawmging pupan khanggui zopna,
(bang kihuai ni)2 e.
Ciin leh tuai holung kituak a, (i khawl
khop nuam)2 e.
(b) Sinsial lo ham bang kihuai-in, Guallai
vangsel ding, (lum bang kisung)2 ni e. (b) I khawlkhop nuam e, Sim leh Mal gam,
Kaitui bang gawm, na zanggam ah,
11. (a) Khangsawnten tu bang a ciin ding(Sian minthang hen)2 aw.
in, Pupa khanggui, (khaubang suut
le'ng)2 e.
Beh khawk 3 pan, pa Zen Za Langh'
(b) Pupa khanggui i suut zongin, Sian laphuahte:
sinthu pam, a paih ding, (cihna hi
1. (a) Mim bang pianna mel kithei lo, Phung
lo)2 e.
sinthu a, (tong kisang aw)2 e.
12. (a)Khan kum sawt a tu bang ciin ding,
(b) Pupa khanggui khau bang suut
Tawm ii momno teng, Mawng bang
le'ng, Pianna pu Tawm (Ging mah
kikawi, kawi ni nuam lai e.
man pen)2 e.
(b) Mawng bang kikawi, kawi ni nuam
lai, lenkhuang sai-in, (zaideih 2. (a) Phamsate zuangtho thei hileh, hih
bang nunnuam, (zo nuam sin ciai)2
khiang ni)2 e.
maw.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

61

(b) Zo nuam sin ciai maw, lenkhuang 5. (a) Mimbang pianna gui-in suut le'ng,
gua bang hin na'ng (hin na'n lawm
tawi-in, Nun nop zaideih (khiang
sa'ng)2 e.
nuam sin ciai)2 e.
(b) Lun leh gual in hong lel zongin mau
Beh Khawk 2 pan, Nu Vung Ngaih Lian'
ki bang ki (vaan leng lawm aw)2 e.
Laphuahte:
6. (a) Tuan pupate'n sung neek ding, am
1. (a) Tang nih thumte hawmin siam e,
bang a vai lo-a, i tukawl (mataw
Ciin leh tuai suum (bang tuah lawm
hiam lai)2 e.
aw)2 e.
(b) I tukawl mataw hiam lai-a, damin
(b) Sian in lumbang hong sung hen la,
dawn le'ng i ningzu, mataw khum
manawh kum teng, (ging zom lai
lai, mataw khum lai e.
leng)2 e.
7. (a) Miza momno hong piang ding a,
2. (a) Ging pawi munah kei va bual ning,
pian khan kilaih ding hi e.
phamsa laukha (te'n nong zo diam)2
(b) Hanlung ciam ni momno gual aw,
aw.
ci bang teeltuam om lo e.
(b) Phamsa laukhan nong zo-a leh,
Pa Pau Than Sang' laphuahte:
nun nop lenkhuang (tawi-in khiang
1. (a) Tuan a i pu Tawmging vontawi teng
le'ng)2 e.
aw, Pu Sim Hang leh Pu Gui Ziam
e, Pu Nei Lai, Pu Zom Lun aw Pu
Pa Thawng Khua Zam' laphuahte:
Mat Vungh leh Pu Song Hang aw
e.
1. (a) Sian sinthu leh pupa' sinthu zong,
khang damtui bang (gawm thei leng
(b) A khuacin a setaang bang kithehna
lawm)2 e.
e, vontawiten tui bang kigawm ding
lung hual ta e.
(b) Gawm thei leng lawm pupa' sinthu
zong, Tung Sianmang in, ni bang 2. (a) Vontawiten tui bang gawm ding
awi hi, ni bang awi hi e.
lunghual ta e, Sian tawh kopin Pu'
laukhaten hong sung hen aw.
2. (a) A nuam belin kua siang a nuam
(b) A mi zatam Tawmging tang-gual
hiam, Sianmang mun mah, (nuam
teng aw e, na sang nam aw, ciin leh
bel Sanggam)2 aw.
tuai mu bang kingai, vontawiten tu
(b) Sian sinthu tang bang a pha-a,
bang ciing hen aw.
Tawmging ei phung (sung hong
taan lai)2 e.

Tawmging' tupa Sia Tuan Khua Cin'


3. (a) Daidam a zal lawh nun nuam no, (Ciimnuai Sawm Upa) laphuah:
Tawmging lenkhuang, tawi na za (a) Theisen puvon vabang pil teng, holung
nam, tawi na za nam aw.
kum diamdiam aw e.
(b) Tawmging lenkhuang tawi na zak a
(b) Holung kum diamdiam aw e, phung
leh, Ngaihno kei tongsuah na za
teng vuitaang bang khawm a, pupa
nam, suah na za nam aw.
khangui khau bang sut aw e.
4. (a) Hotong kituak nun nop zaila Kawlpi
vangkhua, (ging na dimdim)2 e.
(b) Hong laam vevua lia leh tang aw,
Tawmging ei khang (ngilh mawh
ding hi)2 e.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

62

Kum 2007 October 29 ni Tonzang khua


Tawmging beh khuado, kikhopna, Pa
Gin Go Pau' innah kibawl a, la kiphuak
teng:
1. Pa Gin Go Pau' phuah
(a) Zua i sau nuam dawhtam tungah,
phung in nun nop hong zo veh e,
phamsa tun leh (zua ngaih aw cing
e) 2.
(b) Phung lai sinthu khau bang sut aw
zua ngaih aw cing e, zaila khau
bang hong sut dih aw (tun nem aw
cing e)2.

v. (a) Pupa khangui bang i zopna,


ningzu leh aisa (niang leng
kilawm e)2.
(b) Ningzu leh aisa niang leng
kilawm e, lenkhuang leh sialki
(sai leng kilawm e)2.
vi. (a) Seino gualten hanlung ciam un,
sinlai va bang a pilten e, sesum
minthang pal lun ding a, gual
tung va bang (tuang den ding
hi e)2.
(b) Gual tung va bang tuang den
ding hi e, gam guikhau bang
hong zaam ding a, a gam kuam
zel (ding hi e ngaih aw)2.
vii. (a) Kum kikhen e solkha dang e
piang pan momno teng, ciin leh
tuai lia leh tang tawh, laikuang
i um (tua mah nuam pen e)2.
(b) Tua mah nuam pen e (kumcin
sen leh)2 lung a ngilh loh ding,
i pianzil no melmuh teng san
zong, mel kimuh ni (ci-in e
ngaih aw)2.

2. Pa Kham Khan Thang' phuah.


i. (a) Sinthu zatam guikhau bang sut
ten, (pupa pianna)2 teng kilel
kawikawi, sentui gam dah (nem
no hi ci e)2.
(b) Sentui gam zaang (kuam bang
luah nin)2 vuisa lim bang lian,
limbelh lunmang (te hi kici e)2.
ii. (a) A kum zatam khua hong vei
ciang (tuan pupate)2 philtang
3. Pa
bang kitheh, Kawltui gam zang
i.
(tuang hong tung hi e)2.
(b) Philtang bang kitheh (tuan pupate)2 kaitui bang luang thei hi
leh, gual tung va bang (tuang
lai ding hi e)2.
iii. (a) Kawltui vangkhua nun nop laiii.
ah, dolai-in sa bang hong nawh
a, Ciimtui vangkhua (tuang hong
tung ta e)2.
(b) Ciimtui vangkhua nunin nuam
e, ning leh ai nianna, lenkhuang
leh sial-kii kithuah, puvon min
thei bang (lawhnan kinei e)2.
iii.
iv. (a) Tawm ii tusawn ciin leh tuai lia
leh tang aw, lungdeih sinthu (ho
lung kum ni e)2.
(b) Lungdeih sinthu holung kum ni
e, sinthu khatin zo damtui bang
(luang khawm ve ni e)2.

Thuam Kho Kam' phuah.


(a) Ging ii tusawn zangtui von nih
thum kumkhen lenkhuang (i tawi
aw nuam e)2.
(b) Pupa khangui bang i zopna,
phung teng ninghai (i zawn aw
nuam e)2.
(a) Khangsawnten tu bang a ciin
ding, sumtual lamvui (khiang
khawm ve ni e)2.
(b) Hanlung ciam ni u leh nau aw,
kumcin laikuang (uum khawm
lai leng e)2.
(a) Holung tuak aa phung lai gel
siam, tongdot zua ngaih teng, a
khan kumkhua zo taang bang
(dam sak aw Sian aw)2.
(b) Vang laa-aa zal tuai teng
zaitha, Sian in naalgua bang
hah hen la, nun nop maciang
(suan khawm lai leng e)2.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

63

1. (a) Tun sung suah a siam aw e leencil


4. Nu Gin Ngaih Lun' phuah tuak aw khaimu len siam kha kia
i. (a) Phung, namcih tui bang gawmna
mawng na bawl veng e.
zaangtui tualah phung teng
(b) Sial sial hang e cim sawl bang meng
tutvum (i khawl nun nuam e)2.
lo ding aw, suang gam vangla
(b) Phung teng tutvum i khawl nun
ngaihin damdialin tawn e.
nuam e, zolei taang bang (dam
(c) Diamdiam napi kawmkal a, vainan kilawm e)2.
thaam aw e, gual limsing bang ka
ii. (a) Tawmging' tu suan lia leh
zawt zawt mawh na hi e.
taang aw, sinthu khat tui (bang
2. (a) Phuigua lem lehno tunga gual nun
luang khawm leng e)2.
zozam, zeemlum puak siam lal nawh
(b) Sinthu khat tui bang luang
ding na hiam aw.
khawmin, a kum cinin nun nop
(b) Guallai nunnem ta nah hen ka cih
zo khawm (lai leng ken cing e)2.
manin, namtem hiam bang ka suan
iii. (a) A kum cin a puvon sumtualah,
umbang khuai veng e.
phung teng in laikuang i um, tuai
teng hanlung (a ciamna hi e)2. 3. (a) Ka tungciang a ta aw e sabuaivom
aw, tul lel-ah geelkang na kuai nuam
(b) I phung lai-ah sen puvon leh
lai nam aw.
pisei laukha aw, miim bang
(b) Ka nuaiciang a ta aw e sa ngalpa
nong bual (lai uh hiam cing e)2.
aw, lenta bualkuang tu na hot nuam
nam aw e.
B. A ITUAM L ATE ( MI KHAT DAWNG 4. (a) Ka sen vangngaih ka thai ang peel
SAWM KICIANGTAN HI)
ding bang e, khuazawl damtui
luang sangin kei neem zawng e.
Pu Zong Lam' La:
(b) Sanglun ka hawmthawh no leh tuai
Pu Son Hen (Lam Dong' tapa) a sih
ka hawmthawh kulnun tuanglam na
ciangin, a upipa ahi, Pu Zong Lam in hi
hong hei thei nam cing e.
bangin la na phuak hi.
5. (a) Sangsa ka vaina lamah zogam kuam1. (a) Lal ka nawh nin ka min zangvaia sing lel heisa lia zozam na suak ve
ah vial e, kha ka kiat nin kamkei
aw.
nun sang thang zawng e.
(b) Lia zozam na suak ve aw, sing heisa
(b) Siallum aw kawlciang aw e, zuunnop
aw, ka tong hong dawng thei ve aw
lai-in i kal hiam aw, nuai-ah tual
saang nuam veng e.
khia zo ta e.
2. (a) Khua kim siallum a namtem ka Bu Khai Za Kham' late:
kawm nin e, tung sunni bang a 1. (a) Siing a pau gual a paute'n e, na
peelmawng kibawl veng e.
paal tualkhia ding ci e.
(b) Huangzawl tulta bawi hawi-a do
(b) Mui bang hong pei mi singta aw,
sumlu aw, sunni tumkuan na thai
ka paal tual kia tuan lo e.
ang, na ngai nam aw.
2. (a) Zaata'n sai bang ban napi-a lum
bang kisung zo hing e.
Pu Phawng Kai' late:
(b) Lum bang kisung zo hing aw e, ngal
Pu Phawng Kai in Pu Son Hen a sih
thal bang do zo hing e.
ciangin, hi bangin la na phuak hi.

64

3. (a) Gualtung tuanna vaimang siamsil


ka duangah hong baang nawn e.
(b) Mui bang hong pei naang bang
heekte, na selung a zuang nam aw.
4. (a) Ka min lawi bang a than thanna ka
tongdam za ta'n deih e.
(b) Ka tongdam za ta'n deih aw e, tui
zum vaimangten deih e.
5. (a) Gualtung va bang ka tuan tuanna
za ta'n zua pa in nei e.
(b) Za ta'n zua pa in nei aw e, tongdot
lun niang pa hing e.
6. (a) Naang bang hong heek mi siingta
aw, ka pallai kidang lo e.
(b) Sakduang giabang taang hi veng
e, sinlai tui bang siang hing e.
7. (a) Tun leh zua kulsin a ta'n nin, von nih
thum nau bang kap e.
(b) Nahsing nuai-a sang zawi ka khan
ni'n, sang tunnu nau bang kap e.
8. (a)Pupa lungdeih zaang khen kawlciang
namcih ta'n mung bang tum e.
(b) Zaangkhen kawlciang ka zeek lai-in
ka sawn Kham Khen Mung hi e.
9. (a) Sinthu guikhau bang a nokten ka
siangah tuang tung hi e.
(b) Kim pih gual lo bang a lelten ka
min thal bang suang hi e.
10. (a)Singtawi laang ven huihkhi bang
laang e, tang kei laan aw a zaam
ziziai e.
(b) A zaam ziziai zata'n lel nah e, zata
lel ging lawi bang thang nah e.
Pu Neek Thuam' la:
Saizang khua Tawmging tulpipa Pu
Neek Thuam in, sa namkim tul khat ai-in hi
bangin la na phuak a, mualsuang na phut hi.
(a) Ka phung thei bang sen kha vak cing
sang tul a min lo ing e.
(b) Sang ka kap loh lai lah hen lo, deih
teng gi a hial ing e.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

Pu Kai Mang' khanlai-a kiphuah late:


Saizang khua ah Pu Kai Mang a khan
lai-in neih leh lam hi taleh sila innteeng neihna
hi taleh a minthang mahmah ahih manin,
midangte in a nuai-a bangin la phuakin na
genteh uh hi.
(a) Tu laitakin kua hi le'ng i ci bel diam,
tulai Vial Pau pi hi le'ng ci tuam keng e.
(b) Tulai Vial Pau pi hi le'ng ci tuam keng
e, Luisuk Kai Mang pi hi le'ng ci phial
ing e.
Pu Za Tual' zi laphuah ci-in a nuai-a
bangin kiciamteh leuleu hi.
(a) Dumpuan teennik a ka ten ka awhkhi
aw, Tedim Za Tual nu hi le'ng ci tuam
keng e.
(b) Tedim Za Tual nu hi le'ng ci tuam keng
e, Luisuk Kai Mang pi hi leng ci phial
ing e.
Pu Ngah Son' la:
Suangphei khua Pu Sim Hang' suan
Pu Ngah Son a khan sungin, Saipi 12 man a,
a nuai-a bangin la na phuak hi.
(a) Lentu sangmang aw cing e, ka tawi
in tui bang lang e.
(b) Ka tawi in tui bang lang e, hau tengah
puan bang phah ing e.
Pu Ngul La' laphuah:
Zozang khua Pu Ngul La in Sahang
15, Zangsial 30, Cinghpi 5, Saipi 5, Vompi
tam khop leh sa-nautaang tul khat val manin,
hi bangin la na phuak hi.
(a) Zin tangsial leh zang vuisai aw, sa
ngalpa tawh gawm ing e.
(b) Sakamkei leh sianpa kolsa, Sabuaivom
tawh gawm ing e.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

Pu Khual Zam' la:


Pu Ngul La in Cinghpi a mat sung pan
khat a kaplup laitakin van ging a, Pu Ngul
La a sih ciangin zong van ging hi. Tua ahih
manin a tapa Khual Zam in hi bangin la na
phuak hi.
(a) I zua minthang i ci diam aw, khua
lensuum a kaai aw e.
(b) Khua lensuum a kaai aw e, thangvan
lai kek in kia e.
Pu Khen Thang' la:
Zozang khua Pu Khen Thang in
Saihapaak 3, Zangsial 30 leh sa namkim
1000 val man a, hi bangin la na phuak hi.
(a) Nahsing nuai-a sang phung zatam
paal lawh sang, tul val lang e.
(b) Zang gamlei a tumphang sial lian ka
lak sawmthum val aw e.
Pu Do Son la:
Suangphei khua Pu Do Son in gal
manin hi bangin la na phuak hi.
(a) Zaangtawi ka hon ngingei aw e, ka
pahtang ah tuang na e.
(b) Ka pahtang a ka hen lianu, kiang awiin naubang kap e.
Pu Lam Kai' late:
Pu Son Hen a sih khit ciangin a tapa
Pu Lam Kai in hi bangin la na phuak hi.

65

(b) Thei bang sen seisang tang tang e,


khang vaimang in dawhlei bang
taam hen ci e.
4. (a) Dolai a leng sial zatam aw, sang a
pham ta zel aw e.
(b) Sang a pham aw ciin lung ngaih aw,
lai ah humtang bang do e.
5. (a) Ciaukuam a ta zaangsa kamkei,
batphu thaamna ka hiam aw.
(b) Ka ciin thaamna dimtui tang gual,
lung a nemlo lai hi e.
6. (a) Zua kop laihen melmak vontawi,
thangvan dawng kong hong sak aw.
(b) Dawng kong neu a sih khawlmualah
phung in lam bang pak nam aw.
7. (a) Zua teng sang kap laihen sialna,
khaimu bang lang silsial e.
(b) Sang la laithah i sialna tuanglam
tungah, tuai aw tul liimin nei aw.
8. (a) Simlei tual tuan sang za namcih, tuai
aw maciang na suan aw.
(b) A tungah va bang tuang inla zua
teng banzal hi ci aw.
9. (a) Va bang hong man zinleng tualah
theisen puvon na sial inla, laihen
maciang na suan aw.
(b) Puvon laihen maciang suan aw, zin
tunnun von aw kai zat tuam hen
aw.
10. (a) Ciin gin khate na kiatna aw, theih
loh siing vangkhua hi e.
(b) Siing vangkhua-a na phung zonten
ham bang hong huai siam nam aw.

1. (a) Vaimang lunta sing bang khang ven,


thanna gialtui bang dai e.
(b) Kimpih pat bang a sai lai-in huantu Pu Lam Za Nang' late (Latung)
1. (a) Saulim liap a ning leh aisa, sanglian
bang mom lai ing e.
phung khup ni bang e.
2. (a) Zua lam kuamsing bang ka luah lah
(b) Cialdawh nem a namcih zatam
lungngaih zaang pehsik aw e.
laihen tuang tun ni bang e.
(b) Lungngaih zaang pehsik aw e, zua
2. (a) Na min ciandaal ging bang hiam
len lai namtem aw e.
aw, namcih va bang phawng aw e.
3. (a) Gualtui a thaam ka zua hang aw,
(b) Sang deih lal deih paal i lawh bang,
thei bang ka senlai hi e.
zin in paallai lo hi e.

66

3. (a) Zang a vuisai thangzawm aw e, tuai


gin kha kia thang zawm aw.
(b) Zang vuisai leh ka tuai nih gel kum
khal khat in gawm ing e.
4. (a) Tawi kawlciang leh kungkuah namtem, tung alsi bang taang sang e.
(b) Kum sawt hai bang a ngak ding aw,
Sian aw pham mawh tui luan aw.
5. (a) Zang khen kawlciang thul guah luang
e, lumsuang siallum aw cing e.
(b) Simlei keenliang siallum hi e, zatan
liim sawl bang beel e.
6. (a) Tul thang pahtang zatam tuanna,
zun loh len paan kai tah e.
(b) Sumtual zil zaa lamtual kaih na, kial
lo phung cing ta nah e.
7. (a) Vangkhua ningzu vangkhua aisa,
sang tui lawh niang sa aw e.
(b) Sang tui lawhna han sam zial na,
simlei keenhang suak ta e.
8. (a) Tun aw na pham lungsit lo aw, na
deih gel cing sa hi e.
(b) Ngalliam vontawi siing ii tusuan, al
bang ka mang sam diam aw.
9. (a) Sen ninu leh sang cih sumlu, saumang tawh etlawm sang e.
(b) Sen sanggah meii bang theng tah e,
khang ciau li bang bei tah e.
Pu Pum Gin' Late
Pu Gah Thang' tapa Pu Pum Gin in, a
papi Pu Zong Lam' tapa Pu Thual Khaam a
sih ciangin, a nuai-a bangin la na phuak hi.
1. (a) Laukha hualna simsinggil phuh ciin
mang in tuang nung sia e.
(b) Sekthei nun nem a kaai leh thang
nen dolcial von in hai bang ngak
hen aw.
2. (a) Leengvan vangkhua nun a nuam nam,
ciin mang in tuang nung sia e.
(b) Tuang nungsiat sa ciin na sausuan,
liimbelh i sumtual bang e.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

3. (a) Pu Tawm i sian sung aw e, luankhi


luang khumna aw e.
(b) Luankhi luang khumna aw e,
khamkha gilgiahna aw e.
4. (a) Ngaih tawh ka zal ngingei a ngaih
tam ka sial, ka sial kan sang
nuamno hi e.
(b) Von sen momno tawh ka sial aw, ka
sial sing bang gil sang e.
5. (a) Khamkha luai e tang ka sakduang
len naangdiik bang neem ing e.
(b) Gua bang hin ding dawn bang suan
ding, lailung in kiging laang e.
Pu Hen Thang' Late:
Pu Hen Thang (Vum Kham' tapa 2na)
in, a pano Pu Son Hen kitam hi-in ama khan
sungin gal khat, sai 1, zangsial 2 leh sa-nautang
tampi manin, Tonzang khua zununnate ah
zupi hawm dingin kiseh ahih manin, hi bangin
la kiphuak hi.
1. (a) Na tun nunkhum laigil tui bang vung
lai-ah vonmom leh sangmang nong
thang khawm ngawn hi e.
(b) Vonmom leh sangmang nong thang
khawm ngawn hi a, gual tawi
kawlciang i tung thangvan ging
bang e.
2. (a) Kei pawh luntawi taangni hi veng e
sang leh lal aw, ka deih teng mualah
suang ing e.
(b) Gual in nuihciam hong lel zongin,
gual a ka kawm om lo e.
3. (a) Ka lenlai-in ka kawlciang ka zuun
siam a, nahnuai sang namcih
duangah ka baang sak e.
(b) Nahnuai sang namcih duangah ka
baang sak e, tang ka lenpih gual
hong sing zo om lo e.
4. (a) Ka lenlai-in nahnuai sang zai khan
ing e, a mual a sang cih peuhah
hanzai sang e.
(b) A mual a sang cih peuhah hanzai
sang e, lia leh tang paak bang
hong tawi ding bei tah e.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

5. (a) Pheiphung ka nem ta ding bang,


banzaal ka nem lamheem tulta,
sangsawl khai, lah bang tang e.
(b) Lamheem tulta sangsawl khai lah
bang tang e, khua phei lam sang,
mual suahna, lam bang ngang e.
6. (a) Ka minthang ven khua vannuai-ah,
ka deih anglai-ah siang e.
(b) Sang a cih leh lai a cih aw, nuhsawl
bang baang kim ing e.
7. (a) I khang ciautui a piau nenah, von
aw zingvai na hawmna.
(b) Von aw zingvai na hawmna aw,
zatan ni bang en hi e.
8. (a) Na zua kamkei dungzil kisaang, sang
namkim mualah suang e.
(b) Sang namcih mualah suah ta'ng e,
lal ka deih in zial ing e.
9. (a) Sawn kha kiak a zaila nialten,
khuamual lam bang veel hen aw.
(b) Khuamual lam bang veel hen aw e,
lai henlam tual kim bang e.
10.(a) Tu laitak a tuai gin kha kia, phung
sinthu khau bang nok e.
(b) Khau bang nok nuam, leengvan
kaai nuam, ciin aw na tong, neem
sak aw.
Pi Uap Niang' late: (Pu Hen Thang a
phuah)
1. (a) Namcih melmak sang minlun, tuai
na paal lawh, tul lel a paalvazem
bang et cim lang e.
(b) Tul lel a palvazem bang et cim la'ng
e, phualva vontawi na hi e, vang la
sang e.
2. (a) Theisen lungtup tuai lungtup, tui
bang tunnin vangkhua-uap tual
lummei aw na sung lo aw.
(b) Vangkhua-uap tual lummei aw na
sung lo aw, tuai ngaih sumtual ken
va-am dih ve ning e.
3. (a) Tun tawi loh zua tawi loh a, tuai
khan kitawi, lung up lohpin, tuklu
han sam zial aw e.

67

(b) Lung up lohpin tuklu han sam zial


aw e, sumtual nenah lun in haizu,
zawng thei e.
4. (a) Tuan a pupan, do tunnu maciang
suatsa, tu a pianpih laizom, a va
bawl aw e.
(b) Vaimang tunnu a tongsuah na dang
ding a, von aw luai nau bang, na
sang thei nam cing e.
5. (a) Vaimang siamsilnel tung a tuai leh
von dawng, lah liang kei vontawi
dingin a lawm lo e.
(b) Lah liang kei vontawi dingin a lawm
lo e, khangsawn melmuhna dingin
tulmawh hen aw.
6. (a) Vaimang tongdam na san zong tuai
leh von dawng gual kim sinnan ciin
lia nun deih lei-ing e.
(b) Gual kim sinnan ciin lianun deih
lei veng e, si leh hing sial zan kim
khangthei lo ing e.
7. (a) Pai pai ding a, a mual zatam kal
ding a, tuangtung ding a tuai ngaih
mel mu lo ding aw.
(b) Tuangtung ding a, tuai ngaih mel,
mu lo ding aw, laizom khing, an
bang niingsa hawh thadah e.
8. (a) Ka zalmang in zangsih ai ciang, tawiing e, ngaih aw na anglai ka luai
lah ding bang e.
(b) Ngaih in hemlam hong don in khua
suak mual a, tui luang zozam mual
liim khau bang hual lang e.
9. (a) Buktual tumtai ka nelzun ngaih gim
banna, lo kei dih vua ken hong lo
masa ning e.
(b) Lo kei dih vua ke'n hong lo masa
ning e, ngaih gim a namlai nam aw
nuam tuam veng e.
10. (a)Zang gamlei a ka von zal aw, len
kumkhua sawt na sa nam aw von
aw e.
(b) Na tun kei sinthu bang hi leh
zangleng sunni kai man lo a, sul ah
hong hei ding aw e.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

68

(b) Lal ding na phuk, ciin lungngaih


aw, pupa khan zil, na hi e.
Pu Vum Kham' tapa 4na, Pu Thang
Khua Kai in Pi Cing Za Niang (Sukte) tawh 2. (a) Za ii lai-ah, tong zawikaih siam, ciin
gin pham, mawh ding hi e.
kitengin Pi Cing Za Niang in hi bangin la na
(b) Vontawi sik a, sing lel heisa, kawi
phuak hi.
lianu tawh, tul hen aw.
1. (a) Pupa khangui bang zopna, deih
sumtualah, sing leh heisa a thai Pi Thang Khua Niang' la:
tawh hong paal khawm e.
(a) Laizom ban sam, sanggah lumsun, do
(b) Ningzu aisa hawmtel cing, lahna hal
aw mualsing, bang na hawi sak aw.
in, ciin aw, tuai aw, phung teng aw,
(b) Gual tunga tuang, ciin hei nading,
hong khawl ve aw.
Sian aw ka kong, baang na honsak
2. (a) Simsinggil leh tuinaalgua ka senaw.
ngaih aw, lianun na paallai ka lo,
lah ding sa'ng e.
Pu Vum Khaw Pau' La (Sahang mat-a a
(b) Ngaihkhua zatam lenpuan bang, ka phuah)
thuah a leh, tun aw ka sau-ah, nong
(a) Tongciam pela taa aw e, zang
khawl mawh ngawn hi e.
gammang aw kuam in thuk e, suan
na kal lah liang aw e.
Pi Ciin Za Goih' Late:
Pi Cing Za Niang' Late:

1. (a) Manawh tuai gin sangpal na lawh, (b) Na nuacianga nuhsawl bang na hei a
leh tah hong khai khial, kei ka pham
phung namcih kawm, kim hen aw.
ta hi ci aw e.
(b) Von lianun lam bang pak diak aw,
na zua sang kap pahtang tawh,
kilawm sa'ng e.
Pu Pum Neng' la:
2. (a) Tuan pupa tawh, al bang mangsa,
Pum Neng pen galkap tumin hi bangin
lung ka uploh, tuai gin in, tang bang la na phuak hi.
phong e.
(a) Tukawl tawi laitual ka khiat aw, vai
(b) Nun nop lam tual, a kaai ding aw,
tun nun von aw ci ei.
lia laizom ngai, na veng e.
(b) Nam cih angkawi gi bang hong khen
Pi Lun Ning' La:
theih loh khang vaimang aw ei.
(a) Liimbelh hawm siam vangkhua ningzu, a kai masa zua aw na banzal hi e. Rev Nang Khan Pau' laphuah
(b) Pupa khangui sut lai hi lo langmai ni (a) Tuan pupate mim bang pianna
khangsawnten tu bang ciin ding hi e.
bang et lai hi e, meii bang hong theng
ding hi e.
Pi Hau Niang' Late:
1. (a) Zua khan khup a, ciin kamkei aw,
namtem solkha, taang bang e.

(b) Mimbang pianna khau bang suut


le'ng, Tun sung khat pan piang hang
guai aw e.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

69

KHENPI VIII
DEGREE NGAHTE, ULIANTE, MADAWKTE LEH
GUALTUNG TUANGTE (2008 KUM CIANG)
A.

PILNA LAM DEGREE A NGAHTE

1.

Leitung Pilna Degree A Ngahte


No.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.

Min
Am Suan Mung
Ciang Khan Man
Ciin Lam Mang
Ciin San Dim
Ciin Sian Cing
Cin Hau Mung
Cin Khan Mang
Cin Khan Suum
Cin Khan Tuang
Cin Khen Mang
Cin Lam Mang
Cin Lian Pau
Cin Lian Thang
Cin Min Thang
Cin Za Khup
Cing Deih Kim
Cing Dim Niangh
Cing Do Ciin
Cing Hau Nuam
Cing Hau Vung
Cing Hau Vung
Cing Khan Lun
Cing Khan Niang
Cing Khawl Niang
Cing Khawm Lun
Cing Lam Niang
Cing Lamh Vung
Cing Lawh Mang
Cing Lun Vung
Cing Man Lian
Cing Man Lun
Cing San Kim
Cing San Niang
Cing Sian Don
Cing Sian Kim
Dai Khan Mung
Dal Sian Khai
Dam Khan Nang
Dim En Niang
Dim Hen Cing
Dim Lam Cing

Degree
B.Econ.
B.Sc.
B.A.
B.Sc. (Bot.)
B.Sc.
T.E. (Aero.)
B.A.
B.A.
B.A.
B.A.; B.Ed.
M.B.,B.S.
B.Sc.
B.A.
B.A.
B.Sc.; B.Ed.
B.A. (Eng)
B.A.
B.A.
B.A. (Geo.)
B.A.
B.A.(Eng)
L.L.B.
B.A.
BA
B.A. (Geo.)
B.A. (Hist.)
B.A.
B.Sc. (Maths.)
B.Sc.
B.A. (Geo.)
B.A. (Law)
B.A. (Business Sc.)
B.A.
L.L.B.
B.A.
B.A.
B.A.
B.A.
B.C.Sc.; M.C.Sc.
B.Sc. (Chem.)
M.A., B.A. (Hon.)

Pa' min
Pa Ngul En
Pa Tual Thawn
Pa Do Za Cin
Pa Zam Khan Langh
Pa Kam Khan Thang
Pa Pau Khan Dal
Pa Dam Khan Pau
Pa Kham Khan Thang
Pa Zam Khan Suan
Pa Thuam Khen Pau
Pa Sian Za Lal
Pa Khaam Za Thang
Pa Thang Khan Pau
Pa Go Suan Kap
Pa Neng Go
Pa En Khan Mung
Pa Tun Khan Cin
Pa Vungh Khua Nang
Pa En Khan Cin
Pa Kham Khan Thang
Pa Vungh Suan Thang
Pa Vungh Khua Nang
Pa Ngul Pum
Pa Zam Khan Suan
Pa Kham Do Mang
Pa Thuam Khen Pau
Pa Kam Khan Thang
Pa Thuam Khua Kam
Pa Langh Za Cin
Pa Gin Do Langh
Pa Vungh Khua Nang

Pa Dam Khan Pau


Pa Tuang Za Dal
Pa Vungh Khua Nang
Pa Vungh Suan Thang
Pa Vungh Suan Thang
Pa Pau Hen Nang

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

70
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
74.
75.
76.
77.
78.
79.
80.
81.
82.
83.
84.
85.
86.
87.
88.
89.
90.
91.
92.
93.
94.
95.
96.
97.

Dim Za Lun
Do Pau
Do Sian Mang
En Ngaih Lian
En Za Tuang
Gin Mun Mang
Gin Suan Mung
Go Lam Cing
Go Lun Cing
Goih Khan Nuam, Dr
Hau Nuam Lun
Hau Sian Cing
Huai Sian Nuam
Huai San Cing
Huat Ngun Zo
Kai Khan Dal
Kam Khan Thang
Kap Khan Lian
Kap Khan Mung
Kham Lian Thang
Kham Sian Lian
Kham Sian Lun
Kham Suan Pau
Khan Hau Mung
Khawl Lam Dim
Khem Lun Cing
Khen Pian Sing
Khual Kim Cin
Khual Suan Piang
Langh Go Niang
Langh Khen Thang
Langh Muan Mung
Lian Sian Don
Lian Sian Mung
Lian Sian Pau
Lian Suan Huai
Lian Za Nang
Lun Suan Cing
Man En Mang
Man Hau Lun
Man Khan Nuam
Man Khan Vung
Man Lam Dim
Man Za Cing
Mang Sian Tuang
Mung Za Thang
Nang Don Man
Nang Suan Kim
Naung Mern
Nem Lun Dim
Ngai Ngaih Mang
Ngo Kang Cing
Ngo Khan Khup
Ngul Go Man
Ngul Khan Huai
Ngul Lam Dim

B.A.
L.L.B.
B.A.
B.A.
A.G.T.I.; B.Sc. (Q.)
B.Sc. (Zoo.)
B.A.; Dip.Ed.
B.Sc. (Math.)
B.A.(Geo), Dip.Nurse
M.B.; B.S.
B.Sc. (Math)
B.N.Sc.
B.A.
L.L.B.
B.A. (Eco.)
B.A.
B.A.
B.A.
B.A. (Rel.)
B.Sc.
M.A.
B.A. (Geo.)
M.Sc. (Med.)
B.A., B.Th., M.Div., Ph.D.
B.A. (Bur.)
B.A. (Geo.)
B.A.
B.A.
B.A.
B.Ed.
L.L.B.
A.G.T.I.; B.Tech.
B.Com.
B.Sc.
B.T.T.
B.A. (Bur.)
B.A.; Ed.; D.T.
B.Sc.; B.Com.
B.A.
B.Com.
B.A.
B.C.Sc. (Q.)
B.A.
B.A. (Philo.)
M.A. Rel. Philippines
B.A. (Geo.)
B.A.
B.A. (E.1)
B.Sc.
B.A. (Bur.)
B.A. (Geo.)
B.Sc.
B.A.
B.A. (Philo.)
B.A.
B.Sc.

Pa Do Pau
Pa Zen Khual
Pa Khai Za Cin
Pa Hau Suan
Pa Pau Hen Nang
Pa Tuang Do Thang
Pa Hau Suan
Pa Thawng Do Khup
Pa Vungh Suan Thang
Pa Langh Za En
Pa Thang Khan Mang
Pa Gin Sian Pau
Pa Hang Khan Dal
Pa Do Pau
Pa Vungh Suan Pau
Pa Kap Khua Thang
Pa Kham Sial Khup
Pa Zam Khan Suan
Pa Zam Khan Cin
Pa Thawng Do Khup
Pa Tun Khua Nang
Pa Kam Za Gin
Pa Dai Khan Suan
Pa Zam Khan Suan
Pa Vungh Za Nang
Pa Vum Khua Thang
Pa Hang Khan Dal
Pa En Za Mung
Pa Do Pau
Pa Pum Khan Kam
Pa Ngul Khua Thang
Pa Pau Hen Nang
Pa Kam Khan Thang
Pa Thang Do Khup
Pa Thang Khua Mung
Pa Thual Khua Pau
Pa Pum Khua Zam
Pa Kam Khan Thang
Pa Pum Do Thang
Pa Langh Za En
Pa Awn Za Khup
Pa Gin Khen Mang
Pa Kai Za Tuang
Pa Vungh Za Nang
Pa Dam Khan Pau
Pa Gin Khan Do
Pa Kham Sial Khup
Pa Tuan Khen Mang
Pa Langh Za Cin
Pa Nang Khan Hau
Pa Gin Khan
Pa Pum Kam
Pa Vungh Khua Nang
Pa Pum Do Thang
Pa Khai Tung Nung

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

98.
99.
100.
101.
102.
103.
104.
105.
106.
107.
108.
109.
110.
111.
112.
113.
114.
115.
116.
117.
118.
119.
120.
121.
122.
123.
124.
125.
126.
127.
128.
129.
130.
131.
132.
133.
134.
135.
136.
137.
138.
139.
140.
141.
142.
143.
144.
145.
146.
147.
148.
149.
150.
151.
152.
153.

Nian Khua Hau


Nian Ngaih Vung
Nian Ngaih Zam
Niang Deih Dim
Niang En Lian
Niang Hau Lun
Niang Huai Lun
Niang Lam Cing
Niang Lun Man
Niang Suan Dim
Niang Zam Cing
Niing Sian Nuam
Ning En Lun
Ning Hau Niang
Ning Hau Nuam
Ning Lamh Vung
Ning San Nuam
Ning San Nuam
Ning Zam Lian
Nuam En Cing
Pau Khan Nem
Pau Khan Tuang
Pau Lam Saang, Dr
Pau Sian Khai
Pau Sian Piang
Pau Than Cin
Pau Thawn Khai
Pau Za Khen
Pau Za Langh
Pau Zam Lian
Pum Lam Mang
Pum Lian Pau
Sian Khan Khual
Sian Sung
Sian Za Sum
Suan Kim Thang
Suan Lian Kim
Suan Zen Vung
Suangh Lian Kim
Thang Dal
Thang Kap Tuang
Thang Khan Dal
Thang Khan Khai
Thang Khan Suan
Thang Khat Muan Sang
Thang Khua Mung
Thang Kim Khai
Thang Lam Mung
Thang Lian Cing
Thang Muan Khai
Thang Mun Mang
Thang Ngaih Lun
Thang Sian Mung
Thang Suan Khai
Thang Suan Lian, Dr
Thang Tawi Man

B.Com.
B.A.
B.A.
B.A.
B.A.
B.Sc.
B.Sc. (Bot.)
B.A.
B.A.
B.A.
B.A.
B.A.
B.A. (Hist.)
B.A.; B.Ed.
B.A.
B.A.
B.Sc.
B.Sc.
B.A. (Geo.)
B.A. (Geo.)
B.A.
B.Sc. (Bot.)
B.V.Sc.
B.A. (Eng.)
B.A. (Philo.)
B.Eco.
B.A.
B.A.
B.A. (Hist.); Dip. in Law)
B.Sc. (Phy.)
B.Sc. (Phy.)
B.Sc. (Phy.)
B.A. (Bur.)
M.B.,B.S.
B.A.
B.A. (Hist.)
B.A. (Hist)
B.A.
B.A.(Hist.)
B.A.
B.Sc.
B.L.A.
B.A. (Eng.)
B.Sc.
B.Sc.
B.A.
B.E. (E.P.)
B.A. (Hist.)
B.A. (Hist.)
B.A. (Law)
B.A.
B.A.
B.Sc.
B.A. (Bur.)
M.B.; B.S.
L.L.B.; B.Ed.

71
Pa Tuan Khan Thang
Pa Ngul Khua Thang
Pa Neng Go
Pa Khai Za Nang
Pa Dam Khan Cin
Pa Pau Za Cin
Pa Gin Khan
Pa Zam Khan Suan
Pa Kham Khan Thang
Pa Ngul Khua Thang
Pa Kham Khan Langh
Pa Do Pau
Pa En Khan Cin
Pa Neng Go
Pa En Khan Mung
Pa Khup Khan Thang
Pa Kam Khan Thang
Pa Kam Khen Thang
Pa Thang Khan Mang
Pa Ngul En
Pa Tual Thawng
Pa Zam Suan Thang
Pa Langh Za En
Pa Kam Za Dal
Pa En Khan Gin
Pa Cin Khen Kham
Pa En Khan Mung
Pa Theu Za Thang
Pa En Khan Cin
Pa Gin Khan Do
Pa Tuang Do Thang
Pa Thang Khua Mung
Pa Sian Khua Hau
Pa En Khan Cin
Pa Khai Za Cin
Pa Thuam Khua Kam
Pa Khai Za Cin
Pa Awn Langh
Pa Kham Za Thawng
Pa Sial Za Cin
Pa Thual Khua Pau
Pa Khai Za Cin
Pa Vum Khua Thang
Pa Lam Zam
Pa Kham Do Mang
Pa Nang Khan Hau
Pa Gin Khan
Pa Vungh Suan Pau
Pa Go Suan Kap
Pa Kham Khan Nang
Pa Kham Do Mang
Pa Gin En Pau
Pa Laang Khan Suan
Pa Vial Do Pau

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

72
154.
155.
156.
157.
158.
159.
160.
161.
162.
163.
164.
165.
166.
167.
168.
169.
170.
171.
172.
173.
174.
175.

2.

Thawng Khan Suan


Thuam Khan Kim
Tin Nilar Win
Tin Tin Nilar
Tual Khan Suum
Tuan Go Thang
Tuan Lamh Thang
Tuang Do Kham
Tuang Khen Pau
Vial Khen Thang
Vung Huai Mang
Vung Khan Hau
Vung Lam Cing
Vung Lam Mang
Vung Sen Luai
Vung Sian Ngai
Vung Suan Cing
Vungh Lian Khup
Zam Khen Khai
Zam Sian Pau
Zen Lawh Nuam
Zo Suan Nuam

B.Sc.
B.Com.
B.Sc.
B.Sc.
B.A.
B.A. (Bur.)
B.A. (Philo.)
B.A.; Dip.Ed.
B.Sc. (Bot.)
B.A.
B.A.
B.A.
B.A. (Geo.)
B.A. (Geo.)
B.A. (Geo.)
B.Sc. (Phys.)
B.Sc. (Chem.)
B.A. (Geo.)
B.Sc.
B.Sc.
B.A. (Geo.)
B.Sc. (Hon.)

Pa Khai Za Cin
Pa Thang Khan Mung
Pa Cin Za Go
Pa Cin Za Go
Pa Tun Khan Cin
Pa Vungh Za Nang
Pa Ngul En
Pa Thuam Za Cin
Pa Khup Khua Gin
Pa Khai Za Langh
Pa Tun Kap Thang
Pa Khaam Za Thang
Pa Khup Khua Gin
Pa Tuang Do Thang
Pa Gin Suan Kham
Pa Ngul Khan Dal
Pa Thawng Khua Zam
Pa Nang Khua Hau
Pa Thang Khua Mung
Pa Tun Khan Cin
Pa Pau Khan Dal
Pa Pau Hen Nang

Leitung Degree leh Biakna Degree A Ngahkhawmte

No.

Min

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.

Cin Khen Kham


Cin Lam Pau
Don Go Mang
Kham Za Khen
Kung Za Mung
Lian Lawh Cing
Lun Khan Cing
Pau Khan Thang
Pau Pian Thang
Pum Suan Mung
Thang Gin Lian
Thang Khawm Khai
Tuang Khan Khup
Vum Khan Khual
Zam Khen Khai
Zam Suan Lian

3.

Degree

Pa' min

B.Sc.; M.A.(Theo.); M.A.(Min.); M.Div.


B.Ph.; B.Th.; B.Sc.
B.A.; B.A.B.S.; M.A.(Theo.)
B.L.A.; M.A.; Th.M.
B.A.(Eco.); B.Ed.; M.A.(Theo.)
L.L.B.; B.Th.
B.A.(Philo.); B.A.(Bible)
B.A.; B.Th.
B.A.; B.D.; M.Th.
B.A.; M.A.(Theo.); M.Div.; D.Min.
B.A.(Hist.); B.A.B.S.; M.Div.
B.A.; M.A. B.S.; M.Div.
B.Sc.; M.A.
B.A.(Q.); M.Div.; D.Min.
B.A.(Bur.); M.Div.
B.A.(Eng.); M.A.B.S.

Pa Vial Do Pau
Pa Neng Go
Pa Thual Khua Pau
Pa Sin Khua Kam
Pa Thang Khen
Pa Tun Kap Thang
Pa Gin Khan Do
Pa Thual Khua Pau
Pa Do Za Cin
Pa Thang Khen
Pa Thang Khen
Pa Thual Khua Pau
Pa Lam Zam
Pa En Cin
Pa Thual Khua Pau

Leitung Pilna Diploma A Ngahte

No.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Min

Degree

Pa' min

Aung Sian Zam


Ciin Khan Kim
Cin Muan Tung
Cing Deih Lun
En Thawn Sum
Kham Suan Mung
Man Suan Huai

A.G.T.I.
Dip.Nurse
A.G.T.I.
Dip.Nurse
A.G.T.I (EC)
A.G.T.I.
Dip.Nurse

Pa Langh Za En
Pa Thang Khan Mang
Pa Gin Sian Thang
Pa Thawng Do Khup
Pa Thang Khan Mang
Pa Gin Do Langh
Pa Kung Za Mung

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

8.
9.
10.
11.
12.
15.

4.

Niang Khat Lun


Niang Suan Vung
Sian Za Suum
Suan Cin Khai
Thang Len Sang
Thang Lian Khai

73
Dip.Nurse
A.G.T.I. (Civil)
Dip.Nurse
A.G.T.I.
A.G.T.I. (E.P.)
A.G.T.I. (Civil)

Pa Sian Khua Hau


Pa Pau Khan Dal
Pa Sian Khua Hau
Pa Gin Suan Mung
Pa Thawng Khua Zam
Pa Gin Khan Do

Biakna Lam Degree A Ngahte

No.

Min

Degree

Pa' min

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.

Cin Khan Pau


Cin Suan Nang
Cing Lam Lun
Cing Thawn Lun
Dai Khan Thang
Dal Lian Mung
Dim Khan Huai
Gin Khan Do
Gin Sian Thang
Gin Za Thawn
Go Khan Cing
Hang Khen Mang
Hau Thawn Kim
Hen Khan Go
Kai Khan Cing
Kai Za Cin
Kham Khan Khai
Kham Sian Khai
Khen Sawm Tuang
Khen Sian Khai
Langh Cin Lian
Langh En Pau
Langh Tung Nung
Lian Za Mung
Man Lun Cing
Man San Nuam
Nang Cin Khual
Nang Khan Pau
Niang Suan Lun
Ning Man Cing
Nuam Khan Niang
Pau Dong Sian
Pau Khan Khai
Pau Lam Kim
Pum Suan Lian
Pum Za Thang
Sian Za Lal
TG-Thangta
Tun Khua Nang
Vungh Suan Lian
Zam Khua Thang
Zam Sawm Pau
Zam Sian Tung Mang
Zam Suan Mung

B.A.B.S.; M.Min.
B.Th.; M.Div.
B.Th.
B.Th.
B.R.E.
B.Th. (Music)
B.A.B.S.
B.C.Min.; Dip.Th.; B.Min.
G..Th.; B.R.E.; M.Min.
B.R.E.; M.Div.
B.Th.
M.Div.
B.Th.
M.Div.; Ph.D. (Cand.)
B.Th.; B.D.; M.Div.; M.Th.
Dip.Th.; B.Th.; M.Div.
B.Th.; M.Div.; D.Min.
B.Th.
B.Th.; M.Div.
B.A.B.S.; M.Div.
B.Th.; B.R.E.; B.D.
B.R.E.
B.Th.; M.A.(Theo.)
B.Th.
B.A.B.S.
B.A.B.S.
B.Th.; M.Div.
B.Th.; M.A.
B.A.B.S.
B.R.E.
B.A.B.S.
B.Th.
M.Th.
B.A.B.S; M.Div.
B.D.
B.Th.; B.D.; D.Min.
B.A.B.S.; M.A.(Theo.)
B.Th.(PCI)
B.Th.
B.Th.; M.Div.
B.D.
B.Th.,B.D.
B.Th.
M.R.E.

Pa Thang Khen
Pa Cin Khen Kham
Pa Tun Kap Thang
Pa Gin Za Kham
Rev. Hen Khan Go
Pa Ngul Khua Thang
Pa Siing Pum
Pa Sial Za Cin
Pa Gin Sian Thang
Pa Gin Khua Tuan
Pa Do Za Cin
Pa Zam Za Dal
Pa Sian Khua Hau
Pa Cin Ki Thang
Pa Thang Suan Pau
Pa Gin Sian Pau
Pa Sian Za Lal
Pa Cin Khan Pau
Pa Do Za Cin
Pa Gin Za Kham
Pa Kai Za Gen
Pa Do Za Cin
Pa Cin Khan Pau
Pa Cin Khan Pau
Pa Langh Tung Nung
Pa Pum Neng
Pa Thual Khua Pau
Pa Kai Pau
Pa Thual Khua Pau
Pa Tun Khan Cin
Pa En Gin Thang
Pa Thang Do Mang
Pa Gin En Pau
Pa Thang Khen
Pa Neng Za Kham
Pa Gin En Pau
Pa Zam Khan Suan
Pa Tun Kap Thang
Pa Do Za Cin

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

74

B.

BEH SUNG KUMPI LAM ULIANTE

1.

Beh Sung Ki-ukna Lam Uliante

1. Am Suan Mung (Tonzang)


2.
3.
4.
5.

Secretary; Township Law and Order Restoration


Council leh Assistant State Planning Officer of Chin State
Executive Member of Township Peoples Council
Executive Member of Township Peoples Council
Chairman of Township Judges
1. Member of Township Peoples Council
2. Secretary of Township Party Unit, Tedim
3. Member of Central Labourers Council
4. Representative of 5th Party Convention
5. Organizer of National Unity Party, Tedim
Executive Member of Township Peoples Council
Deputy Manager; State Communication of Chin State
Chairman of Township Inspection
Chairman of Township Party Unit, Tedim
Chairman, Township Law and Order Restoration Council, Matupi
Executive Member of Township Peoples Council (part time)

Gin Do Lian (Tedim)


Gin Khan Do (Tonzang)
Gin Za Kham (Tonzang)
Khup Khan Thang (Lawibual)

6. Pau Za Khen (Tonzang)


7. Pau Za Langh (Saizang)
8. Thang Khan Pau (Taungyi)
9. Thual Khua Pau (Leilum)
10. Vung Suan Thang (Saizang)
11. Zen Khan Cin (Tedim)

2. Galkap Lam Min Neite


1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.

3.

Cin Za Khen
En Khan Khual
Kham Suan Pau
Khen Do Thang
Luan Cin Suan
Neng Go
On Za Khup
Pau Za Gin
Pau Za Langh
Tel Khua Lian
Thawng Khan Suan
Thawng Khua Zam
Tuan Khan Suan
Vungh Khaw Kam
Vungh Suan Thang

(Capt.) (umuG,af &; OD;pD;csKy\


f ol&aJ umif; vufrw
S &f )
(Lieutenant)
(wyfrawmfo&l aJ umif; rSww
f rf;0if)
(Lieutenant)
(Subider)
(Capt.)
(R.S.M.)
(Capt.)
(Capt.)
(Major)
(Lieutenant)
(R.S.M.) (o*F[wHqyd )f
(Capt.)
(Capt.)
(Major)

Saizang
Suangphei
Saizang
Tonzang
Tonzang
Ngalbual
Tonzang
Saizang
Saizang
Tuimui
Haupi
Tonzang
Mualkawi
Saizang

Palik Lam Pan Min Neite


1. Khaam Cin
2. Khai Za Kham

4.

(SIP)
(IP)

Tonzang
Tonzang

Civil Lam Uliante


1.
2.
3.
4.
5.

Gin Suan Mung


Kam Khan Thang
Lian Za Nang
Sian Khan Khual
Tuang Do Kham

B.A.; Dip.Ed.
B.A.
B.A.; B.Ed; Dip.Ed.
B.A.
B.A.; Dip.Ed.

Township Education Officer


Township Sports Officer
Township Education Officer
Township Sports Officer
Township Education Officer

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

75

C.

BEH SUNG MADAWKTE LEH A TUAMTUAM

1.

Beh sung taih-inn (Pucca building) lam masate


1. Pa Kham Sial Khup
2. Pa Kham Suan Pau
3. Pa Vial Do Pau

Tedim, Lawibual veng


Saizang
Tedim, Lawibual veng

2.

Beh sung mawtaw nei masa


1. Pa Kai Za Tuang
Kawlpi, Jeep 1.
2. Pa Kham Sial Khup Tedim, Lawibual veng. chevrolet 2 leh Jeep 2.

3.

Ansai leh hotel sem masa


Pa Khup Khua Gin, Kalaymyo

4.

Press manager masa


Pa Tuang Do Thang Kalaymyo (Catholioc Press)

5.

Sialkop go masa
(a) Pu Hen Thang, Tonzang
(b) Pa Lam Za Nang, Tonzang
Note: Sialkop go cih pen nupate a nuntak lai un zu nungin, tongin, sial nih
pan a tungsiah go in songpi kop a phutte ahi hi. Innka laizang ah innkasong
a ka biambuam kiphut hi. Innka cial nih kidawh in tuangdung tawh dawl
thum pha hi. Tonzang ah sialkop go inn 10 om hi.

6.

Beh sung sial hau pen


Pu Siing Thang, Tonzang. Amau inn ah ta zo loin tanaute' inn ah kikhum
kawikawi hi. Ukpipa zomah a hau pen ahi hi.

7.

Beh sung kum 100 val nungtate (theih zawh ciang)


(a) Pu Gui Ziam suan panin Pu Tut Khaat kum 110 nungta hi. (1780-1896)
(b) Pu Song Hang suan pan Pu Phung Tuang kum 105 nungta hi. (1877-1982)
(c) Pu Sim Hang suan pan Pu Thang Khua Kai kum 105 nungta hi. (1858-1963)
(d) Pu Sim Hang suan pan Pu Lam Dong kum 101 nungta hi. (1790-1891)

8.

Beh sung laibu tam bawl pente:


(a)

Rev. J. Zam Khua Thang in laibu 13 bawl hi.


1. Leitung gam thu
1958 kum
2. Rome kianga laikhak hilhchetna
1969 kum
3. Korinte kianga laikhak
1971 kum
4. Suang mantamte
1973 kum

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

76

5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
(b)

Genesis telsuina
John laikhak I, II, III sinna
Biakna kikhop pitu
Saptuam amah khe ading
Senior sinlai
C. V. John Khasiangtho tawh kidimna
Senior sinlai
Paite Readers
Kuapeuh in thu a gen leh Pasian thu gen hen

1979 kum
1977 kum
1972 kum
1977 kum
?
1978 kum
?
?
1989 kum

Rev. Dr. Pum Za Thang in laibu 6 gelh hi.


1. Gupna ni
2. Tuailai leh koppih zonna
3. Nang leh nang kisin in
4. Khristian tuailai pawl
5. Hotdamna
6. Kadang a taak

1976 kum
1987 kum
1988 kum
1990 kum
?
?

(c)

Dr. Vungh Do Thang (Vung D. Tombing) in laibu 5 bawl hi.


1. Leitung gam thu
1958 kum
1. Singtang mite khangthu
1963 kum
2. Mihing khuaheidan
1968 kum
3. Naupang a mihing khuaheidan
1981 kum
4. Khuavel khang thu
1995 kum
5. Himalay Readers Premier panpihna
?
(d) Pa Gin Sian Pau (G.S. Pau) in laibu a bawl loh hangin khasim laihawmte leh
magazine tuamtuam ah thu hoih nono thulu 500 val gelh hi.

9.

Zola tam phuak pen:


Pa Sin Khua Kam' ni ahi Nu Nem Cing in a paukhiat peuhpeuh zola suaksak thei hi.
Pa Sin Khua Kam' paneu, Pa Kham Go in a thugen peuhpeuh lakam in gen thei hi.

10.

Beh sung mi thahatte:


(a) Tonzang khua Pu Sim Hang suan Pu Lam Suan leh Tungtuang khua Zilom beh
Pu Tawk Thangte gamvak khawm uh a, sazuk laa khat man uh hi. A kitha etnaun keima mat hi ci tuak uh a, khat a lu lamah, khat a khe lamah singbul siksan
tuak in sazuk kituh uh hi. Sazuk a aak panin kitat a, tum nih suak hi.
(b)

Tonzang khua Pu Dai Lo' tapa Pa Go En Thang in Kawlgam galkap sungah


thatang hat, tha hoih leh a gik dom kidemna ah Bago Division panin pahtawina
ngah hi.

(c)

Pu Song Tun (Saizang) in Ngalkhaat tuk 5, a angkuah sa-in sa beng zo hi.


Saizang khuataw pan Tuizawl veng dong, Sutpi pua-in pan khang tawh liangkalh
zo ahih manin khuapihte in vok tuk 4 leh zu saibeel khat tawh na pahtawi uh hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

11.

77

Beh sung lu-ye-chun (all round outstanding student) teelna ngahte:


(1) Tedim pan Pa Thang Khen tapa Tg. Kung Za Mung in 1978-79 kumin Mandalay
Teachers Training College pan Luyechun teelna ngah hi.
(2)

Tedim pan Pa Vial Do Pau tanu Lia Thang Tawi Man in 1974-75 kumin Tedim
khua Lawibual veng State Middle School tan 8 pan Luyechun teelna ngah hi.

12.

Tangza sawmvei a nei ngei teng:


1.
Tonzang khua pan
- (a) Pu Ling Thang (b) Pu Dong Kai
2.
Tonglawn khua pan
- Pu Gah Thang
3.
Thangkhal khua pan
- Pu Suan Neng
4.
Zozang khua pan
- Pu Lam Kam
** Tang puakkhat ciangin tulai bung thum hi a, tangza pen bung zathum cihna hi.

13.

Sa tam a mante:
1. Suangphei khua Pu Gah Son in saipi 12 man hi.
2. Zozang khua Pu Ngul La in saipi 5, sahang 15, cinghpi 5, zangsial 30, ngal, vompi
leh sanautang a kigawm 1,000 val man hi.
3. Zozang khua Pu Khen Thang in saihapak 3, zangsial 30 leh sa namkim 1,000 val
man hi.
4. Zozang khua Pu Lam Kam in sa namkim 1,000 val man hi.

14.

Gal tam a mante:


1. Mualkawi khua Pu En Son in gal 15 man hi.
2. Tonzang khua Pu Lam Dong in gal 12 man hi.
3. Suangphei khua Pu Do Son in gal 10 val man hi.

15. Beh sung Piantit paite (1917-1919)


1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.

Tun Zam ..................................


Luan Tuang .............................
Hat Go.....................................
Pau Za Gin ..............................
Awn Langh ..............................
Tel Khup..................................
Vial Ngul ..................................
Pum Khua Zam .......................
Siing Thang .............................
Kham Khai ..............................
Tuah Cin ..................................
Tun Langh ...............................
Awn Hang ................................
Thang Thawng ........................
Vungh Ngul .............................

(Tuithang)
(Ngalbual)
(Tonzang)
(Tonzang)
(Saizang)
(Saizang)
(Saizang)
(Tonzang)
(Tonzang)
(Saizang)/Teklui
(Saizang)
(Saizang)
(Saizang)
(Saizang)
(Saizang)

16. Beh sung hausa sem ngei teng:


1.
2.
3.
4.

Khaam Za Thang .....................


Gin Do Lian.............................
Khai Tung Nung ......................
Tuan Khua Zam .......................

Tedim
Tedim
Tedim
Tuithang

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

78

5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.

Dam Khan Pau ........................


Pum Lam Thang......................
Dam Awn .................................
Luan Tuang .............................
Nang Khup ..............................
Langh Khan Thang ..................
Zam Do Lian ...........................
Gin Do Langh .........................
Pau Hen Nang .........................
Zen Nang .................................
Nang Khan Thang ...................
Kam Za En ..............................
Thang Za Kam ........................
Gin Za Cin ...............................
Pau Za Khen ............................

Leilum
Singzung
Ngalbual
Ngalbual
Ngalbual
Saizang
Saizang
Saizang
Teklui
Phaileng
Singzung
Suangphei (Circle chairman)
Lingthuk (Circle chairman)
Saipimual
Khenman

17. Hunbit Pasian' nasem Ordination ngahte:


1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.

Rev. Fr. Cin Lam Pau .............


Rev. Dr. Kham Khan Khai ......
Rev. Dr. Vum Khan Khual ......
Rev. Dr. Pum Suan Mung .......
Rev. Hen Khan Go ..................
Rev. Dr. Pum Za Thang ..........
Rev. Gin Sian Thang ...............
Rev. Kai Za Cin .......................
Rev. Nang Khan Pau ...............
Rev. Pau Khan Khai ................
Rev. Tuang Khan Khup ..........
Rev. Thang Gin Lian ...............
Rev. Thang Van Lian ...............
Rev. Tun Khua Nang ...............
Rev. Fr. Tual Khan Sum..........
Rev. Zam Khua Thang ............
Rev. Sian Za Lal ......................
Rev. Khen Za Dal ....................

(RCM Father)
(AG; USA)
(ZBCM)
(EBC)
(ZBCM) Dr. -Cand.
(ECC)
(EBC)
(TBA;GS)
(UPC)
(ZBCM)
(Baptist, Japan)
(EBC)
(P C)
(SDA)
(RCM Father)
(ECC)
(EBC)
(UPC)

18. Kawlgam Matric Exam ah Distinction 3 leh a tungsiah a ngahte (2000 kum
khit)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Min
Lia Cing Sian Nem
Tg. Sian Sung
Tg. Hau Sian Gin
Lia Cing Van Kim
Tg. Khen Sian Kham
Tg. Khual Sian Tung
Lia Hau Ngaih Lian

Kum
2005-2006
2002-2003
2007-2008
2007-2008
2002-2003
2007-2008
2005-2006

D
6
4
4
4
3
3
5

Nu leh pa min
Kung Za Mung + Thang Sian Cing
Thang Khua Mung + Nian Ngaih Mang
Kung Za Mung + Thang Sian Cing
Gin Sian Pau + Vung Kang Cing
Kung Za Mung + Thang Sian Cing
Pau Khan Dal + Don Za Ciin
Thang Khua Mung + Nian Ngaih Mang

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

79

D.

KHUA TUAMTUAM PAN BEH MAKAITE (2008)

(a)

Tedim Khua Tawmging Beh Makaipite


1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

(b)

Pa Dam Khan Pau


Pa Tuang Do Thang
Pa Thawng Khua Zam
Pa Kung Za Mung
Pa En Cin Mang
Pa Lian Za Thang
Pa Pau Sim Thang
Tg. Thang Sawm Pau

(Tonzang) President
(Saizang) Vice President
(Haupi) Secretary
(Tonzang) Treasurer
(Tuimui) Accountant
(Saizang) Auditor
(Haupi) Auditor
(Zozang) Sawltangzang

Zangkong Khua Tawmging Beh Makaipite


1.
2.
3.
4.
5.
6.

(d)

President
Vice President
Secretary
Joint Secretary
Treasurer
Accountant
Member
Member
Member
Member

Kawlpi Khua Tawmging Beh Makaipite


1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

(c)

Pa Khup Khan Thang


Pa Khai Tung Nung
Pa Gin Sian Thang
Pa Gin Sian Pau
PaThual Khua Pau
Pa Cin Khen Kham
Pa Gin Khan Do
Pa Nang Khan Pau
Pa Kham Khua Lian
Pa Gin Khua Cin

Pa Gin Khan Lian


Pa Hang Khan Dal
Pa Thang Khua Mung
Pa Gin Khua Thawng
Pa Pum Suan Mung
Pa Pum Lam Mang

(Nahnuai) President
(Tuitum) Vice President
(Sezang) Secretary
(Tonzang) Joint Secretary
(Tonzang) Treasurer
(Tonzang) Auditor

Tonzang Khua Tawmging Beh Makaipite


1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Pa Gin Go Pau
Pa Vungh Suan Pau
Pa Thang Lam Mung
Pa Do Khan Mang
Pa Zam Suan Thang
Pa Kham Khan Thang
Pa Gin Za Kam
Pa M. Thuam Khaw Kam
Pa Pau Khan Dal

President
Vice President
Secretary
Joint Secretary
Treasurer
Auditor
Auditor
Member
Member

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

80

KHENPI IX
ZOMI PU LEH PA NGEINA PAWLKHAT
~ Sia Nang Khan Pau

Zomite pen ngeina kip a nei minam thupi khat i hi hi. Minam leh kampau zui-in ngeina
tuam ciat kinei a, Tedim kampau i pu i pate ngeina pawlkhat en dih ni.

A.

NGEINA TUAMTUAM

1.

Zawl helna

in a kikhen uh leh thaman Pek li leh tunsa a


kidin dinga kiseh ahi hi.

5.
Moman kinget dan
Tangval khat in nungak khat a ngaih
Innteek in dangka Pek li a san khit
leh tua nungaknu innah nitakin hawh den a,
teh man leh mual ding a nuai-a bangin vaikhak
tua pen zawlhel kici hi.
pah hi.
2.
Zuthawl piakna
(1) Manpi
Sialpi khat,
Nungaknu in hong ngai mawh ke'n teh
sumtang ahih
ci-in tangvalpa in a telcian leh tangvalpa in
leh Pek 150
meltheih tanau khatpeuh zutaak thawl khat
(2) Sanggam sum
Pek 6
tawi sakin, nungaknu, a nu a pate kiangah
(3) Pu man
Pek 2
ngaihna itna thu gen dingin paisak hi. Tua
(4) Min man
Pek 2
pen zuthawl-pia kici hi.
(5) Nu man (ang khen) Pek 2
3.
Zuthawl sang/ nolh
(6) Zaang dawh
Pek 1
A zu a nek sak leh zuthawl sang kici
(7) Kan man
Pek 30
hi. A zu a nek hangin a thukim kei leh a tawi
(8) Mualkhup
Pek 30
zu bang linlian mah tawikik sakin zuthawl sang
lo kici hi. Numei lam in zuthawl a san khit
(9) Mo liah
Pek 1
hangin mo kilak ni ma-in a lungkiat leh zuthawl (10) Saseng pua
Pek 1
piak ni-a zutawi zahzah pia kik a, tua pen
Hih bangin vaikhakna a kineih khit
zuthawl nolh, ahih kei leh nungak leh tangval
ciangin zu beel khat leh tunsa tawh mo kikha
kikhen ta cihna hi.
khia hi.
4.
Mo lak dan
6.
Mo kilei ni ding sehna
Zuthawl kisan khit ciangin molak ni
Tua khit ciangin pasal lamte leh
ding kivaikhak pah hi. A hun a tun ciangin
tangval lamte (a kuanlamte) nungak' innah numei lamte thukimna tawh mo kilei ni ding
dangka Pek li leh zu beel khat tawh va pai uh seh uh hi.
hi. Tua sum pen thaman kici hi. Dangka Pek 7.
Mo kilei dan
li lui-in, zu hawmin, tamsipa in mo ngetna
A ni hong cin' ciangin kivaikhakna
thu sung masa hi. Innteek lam pan mo ngetna
bangin a kisam sum leh vante tawh va kuan
thu san ding san loh ding thukikupna kinei
uh hi. A ken uh zu hawmin tamsipa in gatang
hi. A san uh leh innteekte' zu kihawmin,
kai-in man leh mual thusunna nei hi. Tua
thaman sum Pek li sangin, tunsa ding vok
thusunna bangin a kisan pah leh thu a siang
tuk thum khat kigo hi. Man leh mual gen ma-

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

hi pah hi. Innteekte in khiatkik a neih leh zong


a kuanlamte in lungdam takin sang hi. Sa kigo
khempeuh sakha pen tamsipa kipia hi. Innteekte in gan khatpeuh go-in, tua pen sialkhupsa kici hi. Manpi dingin sialpi a nget kei
leh sialkhupsa gawh kul lo hi. Sialkhupsa pen
mo lei khit hunkhat peuhpeuh ciangin zong
kigawh thei hi. Manpi sial a kinget kei leh
molei ni a, mo sagawh in kisim sak lel hi.
8.

81

(3) A pheisa

- Sasem, pu
leh sanggam
teng in hawm

(4) A naak bul

- Tanu thum in
hawm (vok
ahih leh)

(5) A iik phelkhat

- Tanu lina pan


tanu dang teng
in ngah hi.

Mo sagawhna

Mo sagawh pen numei pate in tunsa


10.
leh sialkhupsa ci-in nam nih a gawh kei leh
nihvei gawh kul hi. Tunsa leh sialkhupsa pen
a kuan lamte kigawh ahih manin a nuai-a teng
kipua sak hi.
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
(12)

A phei
1
A liang
1
A pang phel
1
A iik phel
1
A tekguh phel
1
A ngawng phel
1
A phuuka
1
A huai
1
A sinka
1 (vok ahih leh)
A ngoi kawn
1 (vok ahih leh)
A zel, a lungtang leh
a kal simloh a sungkua 1/3 (ganpi
ahih leh)

Mo kilei ni moken vante


(1) Zu beel khat
(2) Sengzing khat
(3) Saseng siin puanza khat
(4) Tu khat
(5) Hei khat

Hihte banah a neizote in a ken sak


zawh bangbang keng thuah sak uh hi.

11.

Moken vante hawm dan

(1) Sasengsiin
(puanza)

- Tanu khatna (haitawi)

(2) Hei

- Tanu nihna

(3) Tu

- Tanu thumna

(4) Sengzing

- Tanu lina

Hih a tunga teng mopite kipua sak a, a


omlai teng innteek sagoten ngah hi.
12.
9.

Sagawh ngah mopite sahawm dan


(Dim tatdan)

(phei 1; liang 2; pangsa 1 leh iik 1 kihawm


hi.)
(1) A phei tong

- Bangkuapa

(2) A liang tong (tumbul) - Bangkua


thuap

Moman leh van dangte innteekten


a hawmdan:

(1) Manpi

- Innteek

(2) Thaman

- Innteek

(3) Sanggam sum

- Bangkua (thalloh)

(4) Mualkhup

- Innteek

(5) Kanman

- Pasal neinu in a
kan a unu (te)

(6)Puman

- Pupite

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

82

(7)Minman

- Mintapte

(8)Zaangdawh

- Tulpi

(9)Numan

- Pianna nu

Sasem
(1) Sanggam sasem (Beh sung
khatpeuh)
(2) Veng sasem (Vengte mi muan
khatpeuh)

* Kanman leh mualkhup pen kivaikhakna zui-in nget nop zahzah ngen
thei hi. Nget nop kei leh zong ngen Tanu
lo thei hi.
(1) Haitawi
- Sanggam numeite sung
* Numan pen upa pen leh nautum
pan a upa pen
tung bekah kila zaw hi.
(2) Haitawi zom - Sanggam numeite
(3) Tanu thumna - Sanggam numeite
13.

Inntuan sagawh

(4) Tanu lina


- Sanggam numeite
Innpi panin inn dang nei ta, inn tuan
(5) Tanu ngana pan a tungsiah
ta cih kipsakna hi. Hih ni-in innmun logam,
- beh sung pan tanu
um leh beel, ganno, sum leh paai-a kipan
mokhak om zahzah a
khenkhiat zawh bangbang innpi panin kikhenbanbanin a kiseh to
khia pah hi. Ahih kei leh kinung piak thei hi.
ahi hi.
Innsung dongta kiguan pah hi. Inntuan sa a
kigawh khit nak leh amau leh amau-in kikhual Pute
thei ta, sihna nopna-ah amau leh amau-in
I nu' pianna lamte, sunghte, i zi'
vaihawm thei ta hi.
nunglam khempeuh, pa pu, nu pu leh tate
pu cih bangin kiseh to hi.
14.

Inn sung panmun sehna/ bangkua Nuphal


honna/ phamawh zonna:
I zite' sanggam numeite nuphal-in
Inntuan sagawhni-in innsung ading kiman hi.
panmun kiguang pah hi.
Zawl
Bangkua

I khangual i ki-itpih diakte Zawl-in


kiman a, hih Zawl pen sanggambul zahin
kingaihsun hi.

(1) Bangkua/ Sanggam/ Thalloh


(2) Bangkua thuap/ Sanggam nihna
15. Innsung panmun neite' sep ding
(tavuan):
(3) Sanggam thumna
(4) Sanggam lina
Nopna, dahna-ah innsung panmun
(5) Tua khit ciangin beh pasal khempeuh neite in amau panmun tawh kizui-in a sep
dingte sawl kul loin sem ciat uh hi.
a banbanin kiguang hi.
Thusa

(1)

Sanggam lamte in nopni dahni-ah


innteek tawh thu vaihawm khawm hi.
Gtn: Sihna bangah hankuang,
singlamteh, kuul tawh cihte vaan pih
uh hi.

(2)

Tanute in haitawite' makaihna tawh nek


leh dawn dingte vaan hi. Gtn: Nidang

(1) Sanggam thusa (Beh sung khatpeuh)


(2) Veng thusa (Vengte mi muanhuai
khatpeuh)

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

(3)

(4)

83

lai-in zu leih nading tui tawi, an huan, themno khat ciat misi' khutah kitawisak a,
niangtui awm, van hem, um leh beel sasin-tawi kici hi. Hih pen kawsahpi kici a,
vanzatte kemin seng uh hi.
tanaute in zong misi vuina sa go thei hi. Ahi
zongin kawsahpi sungkua bek misi khutah
Thusate in nopna dahna-ah hong kitawi
kitawisak hi.
zulak (zubeel, sum leh vante) khempeuh ciamteh hi.
19. Lawm annek / sialsawm:
Sasemte in a kigo sa khempeuh a
Lawm annek pen khaici tuh khita
ngeina banga satan a kihawm theih kibawl hi-in kum simin April kha sungin kibawl
nadingin sa semsak hi. Thusate tawh hi. Lopawi man khit hun tawh kisai hi a, khua
kipawlin zulak zui-in satan hawm hi.
khat leh khua khat a ni kituak lian khol lo hi.

(5)

Pute in tute cidam ludam nading,


Khua bup adingin khua laizang ahih
nopsak nading, khansau nading cihte kei leh khua sung mun khatah vok khat tawh
thupha pia hi.
biakpiakna kinei masa hi. Khaicite hoih
takin hong po theih nading, guahtui maan
(6) Nuphal in pasal sanggam bulte mah
nading, an hauh nading thupha ngetna ahi
bangin tavuan nei hi.
hi. Tua ni pen Tualbawl ni kici hi. A zing
(7) Zawl pen sanggam zah a i ki-it pih, ciangin Lawm annek kipan a nithum sung
i khangual, i lawm it taktak ahih bang kine hi. Khua pawlkhatah nipi kalkhat
manin sanggam lina tawh kikimin ahih kei leh tua sangin sawt zaw thei hi.
tavuan nei hi.
Lawm annek (Sialsawm) sungin sa
kibeng a, Tualbawl ni-a kipan ni sagih sungin
16. Melmuh thu:
sakuh pan a tungsiah sa a kimat leh Sawng
(Melmuh thulupi nuai-ah a kicingin kici-in kimualsuah hi. Hanla kisa loin khuamual
kigelh hi.)
pan kilit (kiku) in thau om zahzah kilawn hi.
17.

Pu zukholh:

I pianna i nu' sanggam lam i pute pen


kum khatin khatvei ta zu kikholh hi. Kum
simin tuk tun khit teh zu kisa-in pute zu
kikholh ahih manin tukzu-kholh kici hi. Pute
lak pan a upa pen kipia masa a, zu a tep a
dawn ma-in kampi khat muamin phihkhia
(siakhia) in tua khit ciang zukholh a tute ading
thu ngetsakin thupha pia hi. Tua khit teh zu
kihawm pan hi. Pu zukholh a deihna bulpi
pen "Tute in pute tung panin thupha ngetna,
thupha dawhna" ahi hi. Pasal lam pan upipa
zong tua mah bangin tukzu kikholh hi. Itna
leh thupi simna tawh zu kikholh ahih manin
innteekte in zong a neih bangbang sa gawh
thei zel hi.
18.

Kawsah / hanken / sasin-tawi

Nidangin mi a sih ciang innteekte in


sivui ni-in gan khatpeuh go hi. A sa pen ngeina
om bangin kihawm hi. A sin, a lung, a sungkua

20.

Khuado bawl

Khuado pen tuk anlak khit, kum simin


a kinei pawi thupi khat hi a, lungdam kohna
zong ahi hi. Khua khat leh khua khat a hun
kibang lo hi. September ahih kei leh October
kha sung bang hi thei hi. Sim leh Zo zong a
hun kibang lo hi.
Khuado ma a zan ni-in meilah kila masa
hi. Tua ni pen 'meilah sat ni' kici hi. A zing
ciang pen khuado a pi ni hi a, sa kigo pah
ziahziah hi. Nithum sung khuado-sa kine a, a
nithumna ni pen zinkhakni (buansiak ni) kici
hi. Tua ni-in khuado a siim dawite a ciah
nadingin kikha hi.
Khuado la:
(a) Do na lingling, do na lingling e, gual
in kumkhua do na lingling e.
(b) Gual in kumkhua do na lingling e, Do
hanah nau bang va kap tang e.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

84

21.

Ngeina puante:

Tanglai i pu i pate' ngeina puante in Tangcing, Puandum, Puanlaisan (Daapzal) leh


Puangial (Khephiau) te ahi hi. Puanlaisan pen pasal puan hi a, puandum pen numei puan ahi
hi. Tangcing pen sih cianga misi kisilh sak puan ahi hi.
22.

Tum theih tumgingte:

Lemlawi, Tamngai, kiilawng, Phit, Khuang, Zam, Daktal, Dak, Sialkii, Dalkop (Daltuah),
Lawinget cihte ahi hi.

B.

SAIZANG KHUA TAWMGING BEHTE' SAHAWM DAN

Thupuak:
TG. Khup Khan Thang, Lawibual B-202

Saizang khuapi-ah Tawmging behte sa hawm dan hih bang ahi hi. Nopna sa a kigawh
ciangin thalloh, zinkhak, tanu, tapa, pu, nuphal, thusa, sabawl-te leh beh unaute panmun a
lian a neu zui-in amau tan ciat sa kipia hi.

Nopna mo sagawh
Mo sagawh pen numeinu a pate in mo leini-in khatvei nei hamtang hi. Khatvei a gawh
khit ciangin tanukhak sagawh ci-in gawh kikkik thei hi. Gawh loh phamawh hi lo hi.
Mo sagawh cianga kipia sateng:
Meipum kici vok, bawng, sial, lawi-te a kigawh ciangin a hawmdan kibang hi.
A gawh sa peuhpeuh a salang leh a liang khat (a liang galkai) mopite kipia hi.
Tuate a tomin a nuaia bang ahi hi.
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)

A phei
A liang
A iik phel
A tek phel
A ngoi kawn
A gilpi
A bil
A kha nuai
A huai
A sin

1
1
1
1
1
1/2
1/2
1/2
1/2
1/3

Ganpi ahih leh a gilpi, a ekthup, a gilkha leh a iik tawm tek kipia hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

85

Moken
Mo khak ciangin a nuai-a bangin moken kipia hi.
(1) Sengvang khat (a neiten sengbing khat tawh)
(2) Saseng-siin ci-in puanza mawkmawk khat
(3) Tuu khat leh hei khat
Pasal lam mopite sahawm dan:
Vok ahih leh
(1) Tuitaak (Tanu uzaw) - A iik nawi khat baang, A khanuai phel khat tawh
(2) Sawlla (Tanu nauzaw) - A phuuk nawi nih baang A bil langkhat tawh
(3) Thalloh (Bangkuapa) - A ngoi maai. (A pheibul a mei baang)
(4) Sunghpi

- A tel sungnung (A pheibul a mei baanglo)

(5) A zuungzui sabak seh 6 suah in, a nuai-a teng a kikimin kihawm sak hi.
(a) Zinkhak
(b) Pu
(c) Thusa nihte (beh leh veng)
(d) Sabawl nih (beh leh Sungh)
Sa omlai a phei mal khat leh a liang nihte pen sa hong siim meltheihte, mi i khohte
simna-in kihawm hi. I sap hong pai lote zong kikholh thei hi.
Sa a omlai a khanuai, a bil, a tek, a gilpi, a ngoi, a sinte kihawm lo hi. Innteekte ki-ap
hi. Moken vante khempeuh zong kuamah kipia loin innteekte kipia hi.
Bawng, sial, lawi meipum ahih leh
(1) Tuitaakte a iik lam a naaktang lina ciang kipia hi.
(2) Sawllate a phuuk lam a naaktang lina ciang kipia hi.

Sihna Hanken Sa Hawmna


Vok ahih leh
(1) Tuitaak (Tanupi) - A phei mei baang, a khanuai phel khat leh a sin a ngoi
tawm tuak.
(2) Sawlla

- A liang, a sin, a ngoi tawm tawh.

(3) Thalloh (Bangkua)A ngoi maai (a phei mei baang), a sin, a ngoi tawm
tawh.
(4) Sunghpi:

- A guh hon (A ngoi maai a lang), a sin, a ngoi tawm tawh.

(5) A zungzui bup tum nih suah ding, tum khat pen tum li suahin hih a nuai-a
phamawh li teng hawm sak ding.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

86

(a) Zinkhak
(b) Pu
(c) Thusa (beh)
(d) Thusa (veng)
(6) Sabawl (beh leh sungh) - A iik nawi khat baang tuak.
(7) Zawl leh Nuphal

- Sabak limci sim khat, a ngoi tum khat, a sin.

A omlai sate pen meltheih zahtak tuamtuamte bak khat tek leh a ngoi tawm ciat kipia hi.
Ganpi meipum ahih leh:
(1) Tuitak

- (Sasial) A phei mei baang khat


(Sa minsa) A naak bul khat, a sin, a ngoi, a gilpi, a ekthup,
a gilkha, a tuap, a iik leh a huai tawm tek kipia hi.

(2) Sawlla

- (Sasial) A liang khat.


(Sa minsa) Tuitak ngah bangbang.

(3) Thalloh (Bangkua)-

(Sasial) A tel (Ngoi nawi a mei baang)

(Sa minsa) Tuitak leh sawllate ngah bangbang


(4) Sunghpi

- (Sasial) A tel sungnung (Thallohpa tan a tom a mailam)


(Sa minsa) Tuitak, Sawlla leh Thallohpa a bangbang)

(5) Azuun zui bup tum nih suah, tum khat li suahin, khat tekin hawm ding.
(a)

Zinkhaak

(b)

Pu

(c)

Thusate

(8) Sabawl 2te

- A iik guh tang 8 baang a iik geel ngah tuak


***

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

C.

87

MO PI MO KHAKNA
(Kam Hau gam sung, Tonzang kampau diakte' zat dan)

~ Pa Dam Khan Pau

Tonzang kampau zawdiakte' mopi


mokhakna i cih ciangin, tanga kipan tuni dong
kikhel lo a, a kip paisuak cihna hi lo hi. Leitung
khuahun leh nate zong a hun leh a mun zuiin, a kikhel ngitnget bangin ngeina thute zong
a hun leh a mun zui-in a tawm a tamin kikhel
to to tham hi.

1.

(5)

Tua ciangin inn nuai-a om vok gualno


khatpeuh zan gawh uh a, amin ciangin sa
khenin, moliah ding nu tawh a tanu uh
kha khia uh hi. A tanu uh a pusuah khiat
ding tak ciangin, a pa in kongbiang ah na
pangin, Tanu tawh pai in, tapa tawh pai
inla, na tun na lutna inn sungah, mimza
tawh lut in, tangza tawh lut in, sumnu tawh
lut in, sumpa tawh lut inla, na lutna inn
sungah, khapi-tang nipi-tang bang in ciin a aw neihzah tawh a gingkhia-in thupha
pia-in pai sak vingveng hi. Khua zanin
mite ihmu khinta uh ahih manin, innteekpa
in a gingkhia-in a tanu thupha a piakna
awgingte in a veng a pam teng phawng
a, veng leh paam teng in tua kikona
awging hangin mo kipina thu theikhia pan
uh hi.

(6)

A lut nading uh mopite inn a naih


ciangun, haitawipa (Tuitaakpa) in kong
na honin, Tanu tawh hong lut ding hing,
tapa tawh hong lut ding hing, sumnu
tawh hong lutin sumpa tawh hong lut ding
hing, minza tawh hong lutin, tangza tawh
hong lut ding hing ci-in a aw neihzah
tawh hong awngkhia ziahziah leuleu hi.

(7)

Tua kikona awging hong kizak ciangin,


mo tun nading a innngakpa in zong
Nong lut nading kong honsa-in om hi.
Mi daisak mi daikhang hong beel kei in,
mi kongsak mi kong khangah hong
vaitham kei in. Tanu tawh hong tum in,
tapa tawh hong tum in, mimza tawh hong

Mo Kiheel Kingaih Dan

(1)

Tangvalte nungakte'n va hawh masa uh


a, lawmheel, zawlleng kici hi.

(2)

Nungak leh tangvalte kikalah thu tawh


ahi a, la tawh ahi zongin ki-itna kiho
kidotna hong kineih khit uh ciangin, nupa
pumkhat suah dingin kithukim a,
kamciam hong kipia tuak masa uh hi.

(3)

Tua ciangin a nu a pate tuak uh hong


theisak uh a, nu leh pate in zong amau
lawmta ki-itna thu theihpih in, a thukim
pihna uh theihsakna in, zuthol piakna
hong bawl uh a, maban kalsuan na'ng zia
kikupna leh kivaikhakna kam hong kinei
ta uh hi.

(4)

pasal lamte' ngetna moman dingte Sial


min tawh genin (Sialpi khat, pi nuta, pi
leh zabo, sialpi nih cih bangin) hong
kiging un, ci-in kam vaikhakna hong nei
khia uh hi.

Kivaikhakna ni hun hong tun ciangin,


pasal lamte in numei nu leh pate' inn
sungah kuamah theitang sak loin,
innteekte nupa, Bangkuapa (Thalloh pa),
Thusapa leh Haitawi (Tuitaak) te nupate
tawh zu beel khat leh thukong honna
(thaman) sum Pek li kengin numei nu leh
pate' inn sungah va lui-in, numei va ngen
uh a, a banin suan le khak nei thei-in i om
leh, hong koici kigin ding ka hi uh hiam?
Kam vaikhak-na hong nei un, ci-in ngen
thuah lai uh hi. Tua ciangin, innteekte in
a tanu uh hong kipina a thukimna un,
thukong honna (thaman) Pek 4 sangin,

88

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

tum inla, tangza tawh hong tum in, sumnu


(ii) Thaman Sum Pek 4
tawh hong tum inla, sumpa tawh hong
Tanglai-in mo a na kipi uh ciangin tu
tum in ci-in a aw neihzah siit loin, hong
lai khangthak biakna hun paizia tawh kibang
kidawng ziahziah uh hi.
hi lo hi. Tu hun ciangin mopi leh moman
(8) Tua bangin kiko-in a kidawng awging piak thuahin i lungkim pah a, tanglai-in numei
teng in, mo tun ding ngak a, a ihmu teng in suan le khak a na neih mateng man pia loin
phawngin, mit nuai khengkhangin hong a na kithuah sak phot masa uh hi.
tho khiaciat uh hi. Tua ciangin haitawi nu
Bang hang hiam cih leh, numei in ta a neih
(tuitaak) in monu' sa puak sa minsa seng
theih kei leh, na kimakik thei ngiat uh hi. Tua
tawphah hong dokkhia-in balnenin
banga kimaakkikna thu a om ciangin, numei
naupangno teng hong hawmsak a,
in a pasalte' inn a, a om sungin, a sep a
naupang teng hong lung-dam thei mahmah
bawlna thamante, tua dangka peek 4 tawh
uh hi. Tua mah bangin papi nupi teng in
kisi suakin, na kisiik kik thei nawn lo uh ahih
zong mozu hong hawmin hong ne uh a,
manin, kikhenkik khakna munah tua dangka
kuamah peuh lungdamin nuamsa-in vasi
peek 4 pen, Thaman hong suak hi. Tu hun
daingo kham kigen bang ziazua ta uh hi.
ciangin i sanggam Phaileng kampaute sungah
(9) Hih pen i tanglai molak ngeina hi a, i thaman cih kammal na kitam zat zawdeuh hi.
Topa Zeisu in, Lai Siangtho sunga zankim
(iii) Saman Sum Pek 4
laitak mopipa hong kiko ciang mopawi
Saman cih ciangin thu kong honna
uap dinga hong pai a ihmu numeite hong
khanglo uh hi, a cih pen, tu-a mun tak a sum cih leh thaman sum cih tawh mothu gen
a kiteng nupa thakte in, a sih tawp dong un
genna ahi hi.
na kiteng tulsuak suak le-uh saman cih kammal
(10) Hih tunsa puakte tawh kisai-in sakha
lawh nading a thu om lo hi.
pen zawltuah leh bawmtate' thaman dinga
Ahi zongin, a kamsia nupate kikalah, a
a kipia ngiat ngeina ahi hi.
thu khatpeuh hangin si lopi, hing laipi-in nupa
(11) Mo kilak ni-a kizang dangka Pek 4 pen
kikhenna kitulpih lohna na om thei hi. Tua
thukong honna, thaman, saman ci-in
bang thu a hong omna munte ah, numei
lawhna nam thumin na kilo, na kiciamlamten pasal lamte tung panin, thukong
teh hi.
honna sum (thaman kici sum) te na sang khin
Hih lawhna nam thum pen a mawkna- uh ahih manin a tanu uh tunsa ding a gawh
a kiminvawh a, kilo mawkmawk hi loin, a hun uh gan man siik thei lo uh hi.
leh a mun tawh kituak a, kilo ahih manin ama
Tua ahih manin nupa kikhen kikna
mun zui-in a maan vive ahi hi.
munte ah, numei laak khiat nading a, a kilui
(i) Thukong honna Sum Pek 4
dangka Pek 4 leh tunsa ding a kipua sak (Sa)
pen kidin sakin kuamah kisiik kik thei nawn
Tanglai i pu i pate in, thu khatpeuh a
lo uh ahih manin tua mun takah tua dangka
gen ding uh ciangin thu tawphah cih khat na
Pek 4 pen saman hong suak hi.
omsak uh a, thukikupna a na neih toh uh mah
bangin, mo thu kigenna peuhmah ah thukong (12) Hih munah theih ding thupi mahmah
honna tawh dangka Pek 4 lui khia masa loin
khat om hi. A kuanlamte in thaman sum
thu kigen thei lo ahih manin tua mun takah
Pek 4 luikhia a, thu a sut khit ciangin
thukong honna sum hong suak hi.
innteek lamte in a kuan lamte kuanna
hong sang ung, cih lahna-in thaman Pek
4 sang uh hi. Tua khit ciangin thu dangte
sutto uh hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

(13) Numei lakkhiat nading a kilui dangka


Pek 4 a hong san kei uh leh, hong san
zawh lohna thu longal thudang kigen
zom nawn loin, tua mo kilakna a
dinkhawl suak hi.
Theihding thu:
Hih pen mi khempeuh leh ngeina
khempeuh ading cihna hi lo hi. Kam
Hau uksung Tonzang kampau zawdiakte' ngeina a gen bek i hi hi. Mundangte ah a mun leh a nam zui-in
ngeina leh tatdan kinei dimdiam hi.

2.

MOMAN KIGEN KIPIAKNA

Moman cih pen a kipi numei a nu a pa


leh a behte tung pan leikhia in, amau mi
amau beh suahsakna ahi hi. Kileina om lopi
a, midangte na khat peuhpeuh kem a, neihna
pen Pasian in guta ci a, dik sa lo hi. Pasian'
thukham 10 sungah midangte' na khat peuhpeuh deihgawh lo ding, haza lo ding, guk sak
lo ding ci hi (Exodus 20:8,10) .
Tua ahih manin Abraham in khualzin
kimlai a zi a sih teh Hitmi Efron' leitang ngun
shekel 400 tawh a lei khit ciang, tua lo sunga
suanghawm sungah a zi Sarah vui pan hi
(Genesis 23:10-19). Jacob in a nunote ahi
Leah leh Rachel tawh a kiten theih nadingin
moman ding a pu Laban na kum 14 sung
sepsak hi (Genesis 29:17-20).
Pasian in a siangtho pasal khat leh
numei khat kilungkimin om khawmin pumkhat
a suah uh leh pasal in numei pa tungah ngun
shekel 50 pia hen la, a khan tawntungin ama
zi suaksak ta hen, na ci hi (Deuteronomy
22:28, 29).
Hih thute i et ciangin Pasian in i zite lei
ngiat a, tenpih ding deihzaw cih kimu hi. Ahi
zongin tuhun ciangin mi pawlkhat in Pasian
in a tapa man ngen lo-a hong pia ahih teh
ama thuzui i hih buangin ei zong i tanute man
ngen kei ni, cih tawh kizo-in man la loin a
tanute uh khakhia vingveng mawk uh hi.
Pasian in a tapa hong piakna leh i tanute mi zi
dingin i piakna thu na kibang lo a, a tuam

89

tuak hi. Tanute piakkhiatna pen leitungah mite


pungin dim hen, cih thupiakna tawh kizom hi
a, Pasian in a tapa hong piakkhiatna pen
mawhna pan suahtak nading tatkhiatna ahi hi.
Pasian in man ngen lo a, na ngah uh, man
ngen lo mahin na piakhia un, a cih pen, Zeisu
Khazih tatkhiatna thu genkhiatna ah man ngen
lo ding cihna bek hi a, tanute tungah bulh a,
zat ding hi lo hi. Pasian' thuzui-in kineihna
tawh ngeina leh biakna khen thei lo a, moman
laklohna pen Pasian' lamlahna ahi het lopi khat
a zui i hih khak ding lauhuai hi.
Tu-in i mothu lam kikum kik ni.
(1)

Mopini a kam kivaikhakna thu tawh


kizui-in mo in nau hong paii teh, sialpi
nuta hawlin a numei pate' sialkong ah va
khih ngiat uh hi. Numeinu pa in sialpi
nutate vel dikdek a, poina, hemna,
paubanna om lo hi, ci-in a lungkim leh
sialkong hongin innnuai ah khumsuk sak
a, tua ni pen sialkhupni kici hi.

(2)

Tua ni, ahih kei leh hun seh ni khatin a


langtuak pan a behtaangin kituah uh a, a
nuai-a bangin gatang kai-in thugui sutna
nei uh hi.
(a) Hun beisa a, numei leh pasal
kizopna thuguite,
(b) Khuahun paizia tawh kizui-in,
tuhun numei leh pasal kizop kiten-na
ziate,
(c) Tu hun laitak a, ei phung nihte
sung ki-it kitenna thute,

(3) Man tuamtuam genna


(a) Manpi dingin
(b) Mankang/Lamtaam/
Sanggam sum
(c) Minman
(d) Puman
(e) Zaangdawh
(f) Kanman
(g) Mualkhup
(h) Numan/ angkhen

sialpi nuta
Pek 6
Pek 2
Pek 2
Pek 1
Pek 30
puanza khat

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

90

ci-in a thu-in genin a ban banin gualh


khit ciang, a kisam a omlai leh kong
behlap theih nadingun leh, a tawmlua a
om leh kong behlap toh theih nadingun
hong gen un, sunghte pute deihna
bangbang mang ding, zui dingin na
ngawng vuah luai-in hong thum ung,
sunghte pute aw, ci ding hi.
(4)

Tua ciangin innteek numei lam


thusung dingpa hong dingin, tu a i tu i
mak dingte' hong thusunna teng i dawn
loh hong phamawh ding ahih manin,
innteek lam peuhmah pusuak in, kikum
khawm dih ni, ci-in hong samkhia ding
a, munkhat ah thu va kikum ding uh hi.

(5)

Innteek thu kikum teng hong tumkik khit


uh ciangin innteek thu sung dingpa in,
innteek zuhawm nading thu hong pia ding
a, a kuan lamte' thusunsa teng a nuai-a
bangin hong thukkik ngiatngiat ding hi.

(6)

A kuamah peuh Pasian' thupha hangin


dam kimin, lungkim takin i kimokhak sa
maban tuni-in zomto thei suak i hih
manin nuam mahmah in, Topa tung
lungdamna ko hang.

(a)

(b)

ding pa in nget beh thei hi. A nget


behna tawh kizui-in zu zong lupin
sa zong gawh thei lai hi. A nget beh
kei leh pasal lamte hong lui zah
lungkim a, a saan ding ahi hi.
(ii) Sanggam sum a kicih theihna
tawh kisai-in hih sum Pek 6 pen
mopipa' bangkuapa in piaksakin
mokhapa bangkuapa' inn sung-ah
a tung sum ahi hi. A kipiak-khiatna
pan a sanggam bul bangkuapa'
piakkhiat ahihna zui-in a tunna zong
mokhapa' bangkuapa' inn sungah
a tung sum ahih manin sanggam
sum a kici ahi hi.
(iii) Lamtaam sum cih kam hong
om khiat theihna pen tua mokhakna leh mopina abawl innkuante bangkua tuak in hih mo
kipi kikhak thu-ah a thu a la teng
siang khin napi-in zubeel hang ahi
a, ganno khat peuhpeuh hangin
ding zo lo a, dinkhawl nading thu
hong om khak leh maban zom a
thu hoih tawh kalsuan toh theih
nading-in, huhin dinsak dinga
maban tun dong kalsuanpih ding
pa' dinmun kawkin lamkalah
dinkhawl lo, taam loin ma a
panpih ding bangkuapa' sum
cihna-in Lamtaam sum zong a kici
ahi hi.

Manpi - i cih pen numei man hi a,


leina a om lo numei pen a sih ciangin
mi-dangte' hanah i kivui theih loh pen i
minam ngeina hi. Tu-in kong mokhak
uh Sial Cing pen tuni-a kipan ko mi ko
sa hihna bei-in, no mi no sa ahih nading
leh sihna leh manna hong neih leh
Tua ahih manin, hih a tunga (a, b, c)
nomau han sungah hoih tak phum a,
thute i et ciangin, Manpi pen innteekte' ngah
na vui na kah theih nadingun numei man
ding hi a, a saan nop uh leh a saan nop loh
dinga nong khum uh sialpi nuta a hong
uh amau, innteek thuneihna ahi hi. Ahi zongin
sang hi ung.
hih Mankang/ Lamtaam/ Sanggam sum pen
Mankang (Lamtaam/ Sanggam) innteekte' piak zong hi lo, leh innteek ngah
sum Pek 6 tawh kisai-in, suutto leuleu ding zong hi loin, bangkuate' piak leh
dih ni.
bangkuate' saan ding tuak ahih manin manpi
(i) Mankang cih kammal pen laklohna hangin mankang zong saan loh ding
numei' man mah a, kiseh hi a, a hi, cih thu om thei lo hi. A dinmun uh a tuam
manpi sang a tawm zaw a neu tuak hi-in kisai kha vet lo hi. A taktakin ci
cihna-in mankang a kici ahi hi. Hih leng hih bangkua nihte in hih mo kipina leh
munah mankang sum ding a kilui kikhakna thu-ah ka kihel takpi uh a, thu haksa
sum Pek 6 tungah hih sum a sang khat a om khak leh zong theihpihin a dinpih

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

ding ka hi uh hi, ci a, theihpihna leh kihelna


dinmun lahna sum ahih manin khanglui miten
kinolh loin, zong, na kihuh na kipanpih takpi
uh hi. Tu-in zong hih kiteenna thu-ah kihelin
theihpih takpi ka hih manun teci thaman ahi
Mankang/ Lamtaam/ Sanggam sum, Pek 6
zong kong sang uh hi, ci-in na kisang zaw
ciat uh hi.
(c)

(d)

Minman - sum Pek 2 cih pen piteek


puteek hihna leh tal taakna tawh min peuh
a kitang a kingah mawkmawk hi loin, a
tang a ngah thei ding cih a gui leh a zawi
tawh a ki-om ciat ahi hi. Tua ahih mah
bangin a gui a zawi zui-a min tang kha
lote zong kikhasia mah-mah a, a ngah
khate zong nuam mah-mahin a khangual
lakah zong na ang-tang tuam mahmah
uh hi. Tua ahih manin khanglui lai-in, tunu
mokhak a neite na kipak mahmah uh a, a
nei zoten a tunu khi-awh khat taubulh
khat cih bangin bilvuhna ci-in lungdam
takin na kipia hi. A nei zo loten sum Pek
2 buppi-in sang ngam loin peek khat khiat
kikin a lungdamna tawh Pek 1 na sang
veve hi.
Pu man - sum Pek 2 pen a thunei
mahmah sum hi a, ama thuneihna zui-in
lak ngiat ding sum ahi hi. Numei in a tate
ading pu thak tawh kizopna a patkhiat
theih nading a, ama pu tung pan kitatna
sum hi ngiat hi. Tua bang kitatkhiatna
kipiak kisanna a om ciang-in amau tegel
kikal thu-ah thusia ahi a, thupha ahi zong
kizopna om nawn loin thu siangta cihna
ahi hi.

91

a lut ni-a kipan a pianna phung leh gui'


Tul in ama tungah tul phuisamna zangthei
nawn lo a, a tunna a pasal' beh tulpi in
ama tungah tul phuisamna a zang ding hi
ta hi. Tua ahih manin a nusiat tul leh ama
kikalah, thusia ahi a, thupha ahi zongin
kizopna om nawn loin thusian nadinga,
kitatkhiatna sum ahi hi.
Tua bangin kitatna thusianna om kei
leh Tulpipa in lungkim zawh lohna thu khatpeuh hangin kamsia muksia khat pau kha leh
numei' tungah a tawm a tamin ginatlohna dam
lohna cihte om kha thei a, tua kitatna sum
Pek 1 a saan khit ciangin amau tegel kikal
siangin kamsia muksia a kipau khak hangin
numei nu tungah thu nei thei nawn lo, cih
upna khangluiten na nei uh ahih manin,
zangdawh sum pen kipia-in kisang ngiatngiat
uh hi.
Ahi zongin a khuahun zui-in a kuama
peuh in tul phuisamna kizang nawn lo ahih
manin a sang ding a om nawn lohna zui-in
kila nawn lo hi. Ahi zongin mi pawlkhatte in,
i pawlpi Siapa, i tulpipa hi ci-in sangin pawlpi
Siapa pia thei mawkmawk uh hi. Hih thu pen
ngaihsun pak le'ng kilawm zawzen in ahi mah
ding tawh kibang hi. Ahi zongin a thu enin
limtakin ngaihsun phapha le'ng tulpi i cih pen
sisan gui zui-a tultawina hi a, pawlpi Siate
pen biakna hanga minam kim, sisan namkim
kigawm khawmte' Sia ahih manin si leh sa
beh, Tul dinmunah pawlpi Siapa guan ding
pen kituak taktak kisa lo ahihna leh tua zangdawh sum a sang ding a om lohna tawh kizuiin tu hun ciangin kisang nawn lo zaw ta hi.

Tua ahih manin numei in, a pasal' inn (f)


Kanman - pen, nauzawte in uzawte
sungah sihna leh beina a neih ciangin ama
kaan a, pasal neihna pen uzawte maizum
pute' inn sungah a ngawng lut kha nawn loin
sakna, daisakna-in na kila ahih manin i
a nu leh a pa' inn sungah a ngawng na lutin a
pu i pate bek hi lo, tanglai Israelte' hun
tate ading lam a sialkholh sak suak hi. Tua hi
lai-in zong na phal lo uh hi.
a, pu thak zonkhiat theih nadingin pu lui tung
Ahi zongin a hun leh a mun zui-in a
pan to kisuut kitatna sum ahih manin khangluikan nading mun hong om thei zel ahih manin
te na kipia, na kisang hamtang zaw uh hi.
tu hun ciangin a kikan ding a u nu lungkimna
(e) Zangdawh - sum Pek 1 zong Puman kizawt masa a, a na dangte sangin niam zaw
mah tawh kibangin a thunei mahmah sum ngei lo hi. Tua ahih manin a khuahun zui-in
hi leuleu hi. Numei in a pasalte' inn sungah

92

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

kaan a thuak a unu' lungkimna bangbang piak hong tam mahmah thei hi. Tanu mokhak khit
dingin kihanciam tek zaw hi.
nungah a nusiat a nu in a tanu lupmun panin
a lut khuavot a thuak khak loh nading, ihmu
(g) Mualkhup - cih thu tawh kisai-in
mawhin a om khak loh nading, a nu' pangah
nidang lai-in mualkhup pen a na thupi
a tanu tangin a nu khua a lumsak ding khualna
ngaihsut mahmah uh thu khat ahi hi.
in, a nu' angah a lum a tanu pumpi khekna-in
Nidang hun lai-in khua khempeuh gal
puanza lum hoih khat na kingenin na kipia uh
omin tualgal na kikihta mahmah ahih
a, tua pen angkhen min na pia uh hi. A tanu
manun tanute khua pua kalkhiat ding pen
anglum a khekna uh cihna ahi hi.
ngaihsun zo mahmah lo uh hi. Khua
dangah pasal neite in a kantan ding, a
Tua ahih manin tua puanza pen a nu'
mualkhup ding mual phazah sim tanghial ang pan pasal nei ahih leh a nu in tang takpi a,
in na kingen uh a, na kiniam nget het lo nu nei nawn lo ahih leh a pasal neih laitak a, a
uh hi.
lupkhoppih, a nusiat nu in tua puanza, ama
tangin, a na silh pah ngiat ahi hi.
Ahi zongin tu hun ciangin leitung khua
hun paizia zui-in, khua pua a pial zo lo teng
Tua bang a, a kisanna uh tawh kizui-in
migina lote kihi zaw in a gamla a tungzo zo thu luanzia zong na khelin angkhen ci nawn
a ki-eng hi zawta ahih manin tanglai ngeina loin, numan ci-in na min pua sak leuleu uh a,
lim la-in mi pawlkhat in mualkhup ci-in a a thusunna uh ah zong a nu in a paai-a kipan
kilak uh hangin a tamzaw phial in mualkhup a gimpihnate, pasal nei thei ding dinmun ciang
pen a thu-in kigen bek a, na kila na kisang a tutna thute na suutin a khuahun tawh kituak
nawn lo uh hi.
in hong kilawm mahmah leh thu hoih mahmah
khat hong suak to ahih manin tu hun ciangin
(h) Angkhen/ Numan - puanza hoih khat
Angkhen i ci-a Numan i ci zongin kisang
cih thu tawh kisai-in, Kamhau uk sung
siamin mo kikha khempeuhte tungah kipia
Tonzang kampaute sung diakdiak ah,
kisang ciat ta hi.
Angkhen ci-in min na vawh zaw uh hi.
A thu-in suut le'ng numei mokhak
Japan gal khit ciangin nuntak dan hong
khempeuhte tungah kila khin hi lo a, ta kilamdangin nikten puansilh neih dan zong
numei tum pen tung bekah kila ahi hi. nidang zah liang hi nawn sam loin, kinoptat
Tu hun ciangin muaiza sah pipi tungah i zawdeuh thei ta a, a pia khia dingte zong
lup hangin, khanglui lai-in lupna tungah hanciam zo zaw tek ta hi. Tua bang a,
singtawng siikli nei-a kisui sing-lukham khantohna tawh kizui-in nautum leh a ute uh
khat leh, puanbu khat cih sim loh puan khen nawn loin, mo kikha khia khempeuh
dang khat zong om thuah ngiat lo hi. tungah puanza kipia kisang ta hi.
Nupate delhphah cih om loin lupna
singpeekpi tungah na lum khawm uh a,
NAU MIN LAWHNA THU
a nu pangah a tanu lumin, a tung uh ah D.
puanbupi kikhuh suk-in tua tawh phalbi
A tungah nupa kitenna thute i gen khit
khuavot na do tentan uh hi.
ciangin a suan leh a khakte uh ahi, ta neih
Tua bangpi mah a hun hong tun ciangin cianga nau min lawhna zong ei minam ngeina
numei pen a pasal ang zuanin hong paikhiat khat ahih thu sutto lai dih ni.
loh hong phamawh ta a, a nu' anglum hong
nusiat ding hun hong hi ta hi. Tua banga (1) Leitung bupah minam lian, nam neu
tampi tak ki-om a, tuate sung panin Isanglum hong nusiat tak ciangin khuavot in a
rael mite leh ei Tedim mite pen i kibatna
nu' pang hong vut pah a, a nu in a ta a itna
leh a tuampian deuh i hihna nau min
leh a phawkna hong lian mahmah a, a lungsim
lawhna in hong kawk khia hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

(2)

A hangin minam dangte neihpih loh


pasal tawh khanggui sutna i nei ngiat hi.

(3)

Nau min lawhna ah zong minam dangte


a tawh kibang loin a phuakte i hi hi.
Kawlte in nipi kal-a ni om sung pan amau
suah ni tawh tuatin min na lo uh a, numei
min leh pasal min pen Mah leh Cia na
khen uh hi. Mangkangte in a pa uh min
tawh kihuang ding geelin na phuak uh a,
numei leh pasal pen Miss leh Mister
na khen uh hi.

(4)

I sanggam Luseite in nau min a phuah


uh ciangin pianna pu-gui kan se loin a
suahna mun peuh tap sakin, lam pailai
lampi-a suakte Lam Pianga na ci ziau lel
uh a, B.A. degree minthan mahmah hun
laitaka suak pa pen B A Thanga na ci
pah ziau lel uh hi. Numei leh pasal pen i
leh a tawh na khen lel uh hi.

(5)

Israelte in a suak naungek' mailam


nuntak zia ding lim ensakin na phuak uh
hi. Ei mite in min tangnu, min tangpa
pianlim tapsakin min kiphuak hi. Ahih
hangin mihingten ama min zui-in a
khang kitam zaw ahih manin Israelte' min
phuahna pen a maan pen hong suak hi.

Tua ahih manin min hoih het lopi khat


mi thupi na suak ngei lo a, mi thupi mahmah
pa' min pen min hoih min ngaih na hi zaw hi.
(Tuang Za Khai, Khen Za Mung, Pum Za
Mang cihte khawng en dih un).
(6)

93

hun zui-in ta nei nupate ngaihsutna banga


kiphuak zong om hi.

E.

MELMUH LEH LUKHO

Hih thu tawh kisai-in theih dan kibang


kim lo hi. Mi pawlkhat in melmuh pen tu leh
tate' tungah sih nunga thu kigenna hi a, lukho
pen sal leh silate' sih nunga thugenna hi, ci
uh hi.
Melmuh leh lukho pen tu le tate, leh
sal le silate neihtuam hi loin a hun leh a mun
zui-a thupiang tawh kisai hi. Lukho cih
kammal deihna laigil pen maisak zawh loh
leibate siikna hi-in, melmuh pen sih nunga itna
hanga misipa/nu gimnam a van khat deih a
kepna ahi hi. Tua ahih manin silapa khat in a
topa lungkim sak mahmah in, a putu-un ki-it
tuak mahmah le-uh tua sila a sih ciangin a
topa in a itna hangin zi leh inn le lo a guatnate
siik loin a maisakna thu a gen khit ciang, a
silapa' gimnamna van khat la-in a kepsak
ciangin lukho la hi nawn loin itna tawh melmuh
la hong hi ta hi.
Ahi zongin silapa in a pu a lungkim
sak zawh kei leh, a sih ciangin a gimpihnate
khempeuh suutin siik ahih manin lukho gen
kici hi. Tu leh ta itna leh silate itna a kikim
loh mah bangin gimpihna, maisak zawhna
leh maisak zawh lohna zong kikim lo hi. Tute
tungah gimpihnate itna hangin kimaisak zo
deuh hi. Itna hangin van na kingen, na kila
zawdeuh uh ahih manin tute tungtang ah
melmuh thu kitam gen zaw hi. Sal leh silate
tungah leiba siikna thu kitamgen diak ahih
manin lukho thu kitam gen hong suak hi.

Ei mite in khanggui sutte i hi a, khanggui


kizon theih nading ta i neih ciangin
khatna ah pasal' pianna nu leh pa, nihna
ah numei' pianna nu leh pa, thumna ah
tanumei ahi a, tapasal ahi zong tanu
haitawite tan hi-in, lina pen sanggam
bangkua ah kikhung to hi. Tua ban pen
Etsakna thute:
numei lam pasal lam a kilawm bangin
kipia toto hi. Khanggui sutte i hih manin (1) I sanggam Thahdote in zi la-in
moman a gen uh ciang, moman
a suak masa pasal leh numei gel leh a
sehthum suah sehkhat siitin leiba-in na
suak nihna pasal leh numei gel pen
koih uh hi. Tua a kiba lai moman pen
midangte tungah ahih theih lai teng kitung
a tanu uh a sih ciangin a luang
sak nuam lo hi. Ahi zongin a mun leh a
tungah na siik uh a, lukho na ci ngiat

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

94

uh hi. Sal leh sila a si hi loin a tanu a kalsuan to hi ni, ci-in thu hong sun ciangin
laigil uh a si ahi hi.
cih nading mel thei loin ki-om khipkhep hi.
(2)

Saizang khua Tawmging hausamang nunung pen ahi Pu Mang Vum


a sih lai-in tapasal nei lo ahih manin
a zi nawkik a, a moken leitang khempeuh zong a ciahpih kik ding hi ta hi.
Pu Mang Vum' sunghpa tungah
Saizang khuabup in zubel ankuang
tawh leitang a lakkik loh nading a
thum uh ciangin mawk maisak zo lo
a, leitang man ding sial 18 na ngen
hi. Khuazang bupin thukikum uh a,
sal leh sila tawh kisai thu hi lo, tanu
mokhak nawkik thu hi napi-in lukho
thu kigen hi, ci-in na kiciamteh hi.

Thusungpa Pu Cin Za Gen pen misipa


Pu Neng Za Kham tawh zi ki-unau nuphalta uh
ahih manin a lang a langah kop leh kai thuahin a
pil a siamna tawh hong khuituah toto a, a lang a
langah thu kikupna thumvei livei dong hong nei
uh a, khuamial khit ciangin mawhna kimaisakin
thu kikupna thu hoih tawh hong hialin puten
bangmah la lo a, tua ni melmuh genna a siang
hong suak hi.
Ahi zongin hih thu-ah puten itna
masuanin hong kiniamkhiat hi kei le-uh
melmuh thu hi nawn loin, lukho thu hong tung
takpi ding hi mawk hi, ci-in a nungah kidipkuat
gen mahmah hi.

(4) Tua ahih manin melmuh leh lukho tawh


Kawlpi khua, Tuitum venga teng Pu
kisai-in, a sia ahi a, a pha ahi zongin,
Ngul Za Nang' pa Pu Neng Za Kham
tute aa hi, silate aa hi cih tangtuam theih
a sih-in, a pu' ngawngpuapa uh ahi
thu hi loin, a hun, a mun leh a thupiang
Hautual behte Pu Thang Khua Thawn
zui-in a kigen kawikawi thei hi, cih tel
in a tupa Pu Neng Za Kham sasinciat ni.
tawi guan a, a sivuina gan khe kimin
na pia a, sapheek a phah uh ciangin,
i pu in tute tungah thu gennop hong Melmuh Thu En Dih Ni
nei hi, ci-in innteek lam hong dipkua (1) Melmuh cih pen itna hanga, ama
peuhmah uh hi.
gimnam na khatpeuh lunggulh a kep
nopna thu ahi hi. (Thang Ho ni in
Handal ni-in pute zu luupin melmuh
Thang Ho-te unau a muh loh ciangin
hong lui uh ciangin a pu un na thah, na mat,
Thang Ho-te unau' mel ka muh
na gawh na lup uh ciang, pu hong sa se lo a,
nadingin hih kuangpi kem ning e, cina nat na sih hun uh ciang a, PU ka hih sese
in dawhdana om sakuangpi a lak tawh
pen lamdang sa mahmah ing. Pu taktakin hong
kibang thute ahi hi.)
pom na hih uh leh, sihna bekah hong pu sak
loin nopna-ah zong pu-in hong pom le uh (2) Melmuh lakna cih thu tawh kisai-in en
le'ng, Pu Kam Hau' uk sung khuate zat
cin ut mahmah ing. Tua ahih manin tuni-in
na hi zawdeuh hi. Ahi zongin tua khuate
hih ka tupa Neng Za Kham tungtangah pu
sung nangawn ah a mun leh a leitang
taktak a pom ding nong ngaihsut uh leh na
zui-in khua khat leh khua khat pom dan
mat na thah uh hun laitak a, min sial a, hanla
leh zat zia na kibang kim loin, a tawm a
sa a, na ot-otna uh tawh kizui-in sai ngawng
tamin na kilamdang ciat lai hi. Tua banah
khat ciangin Pek 6 in, zangsial ngawng khat
khua khat sung dinmun en leuleu le'ng
ciangin Pek 6, ngal ngawng khat ciangin Pek
tanglai i pu i pate' tatdan ngeinate na
2, vompi ngawng khat ciangin Pek 2, sakuh
kikiplet cinten nawn khol loin, a mun
ngawng khat ciangin Pek 2 tawh na samat
munah khuahun paizia zui-in a tawm a
mal uh tawh kizui-in, tuatin na sangawng uh
tamin kikheela, na kilam-dang toto lai hi.
hong lui unla, tua ciangin melmuh thu genna
(3)

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

(3)

Tua banga ngeina leh zatdan a tuamtuam om kawmkalah Tonzang' tate' zatzia
ahi Pu Ngul Langh' ciaptehna leh zatziate
a nuai-a bangin i khungsuk hi.
(a) Melmuh van taktak pen piak hi loin
lak hizaw hi. Thang Ho ni in Thang
Ho-te unau melmuh ding a dawhdana
kikhup sakuangpi a lak tawh a kibang
ahi hi. Tua pen itna hang a, ama
gimnam lunggulhna tawh nop-tuam
nadingin a hong sihsan a hong
zinkhiat san ding mite na khatpeuh
laksak a kepna ahi hi. A manpha vante
kila lo a, ama gimnam baanna ama
kungtung van khat peuhpeuh ahi
pasalte tungah meisah, tuukbeel, zaip leh za-ip-tem cihte peuh hi a,
numeite tungah za-ip, za-phim,
tuibukthei, lukhum, cih bangin na kila
uh hi.
(b) Hih melmuh dinga, a site' gim-nam
vante lakna tawh kisai-in mi pawlkhat
in sasintawi guatna leh guatlohna
tawh kisai-in lak ding leh lak loh ding
ngaihsut kul hi ci kha uh hi. Tua bang
ngaihsut-nate maan lo hi. Pute'
sasintawi guatna pen melmuh siikna
hi lo a, a tupa' kha misi khua a pai
ciangin lamkalah Sahnu in a na
khaktan loh nading, a maivil nadinga
kiguan a kitawisak pute guat
sasintawi ahi hi.
(c) Ahi zongin hih sasintawi sihvui-na
gansa tawh kisai-in, phawk huai thu
in, a sa khenin a puak uh ciangin khe
nih bek a kipuak sak leh sasintawi
guan hi bek a, khe thum a kipuaksak
leh pute in thu khat peuhpeuh gen
nuam cihna hi. Hih thu gen nuam cihna
munah, thupi nam nih om a
(i) Tute tawh kikal thu-ah hehna,
thangpaihna, kha-siatna,
lungkim lohna khat peuhpeuh
om a, thu a kigen nop ciangin
tua bangin sapiakna tawh a
kitheisak ahi hi.

95

(ii) Tute unau sung pan a si


nunung penpen tungah
pumpiak khe thum a ki-puak
sak ciangin puten melmuh
hong siik uh ei, ci-in melmuh
van kician khat a kigingkhol
pah ahi hi. Mel muh kician i
cih ciangin nidang lai hunin
teipi, namsau, zam, daak cih
bangte vangil namte ahi hi.
Hih munah phawk huai thupi khat om
a, tua thu in kahlei kia cih tawh na gen uh a,
pute leh tute kizop kilawhna a beina hi a, tute
tawh kisai minlawhna om nawn lo ding ahih
manin, a tute uh tanga tua melmuh en a, a
tute uh phawk a, a tute uh min a lawhkik theih
nading lunggulhna-in sawtpi a kikhom ding
melmuh vangil ngenin a na kemcing ngiat uh
ahi hi.
(d) Hih thu-ah phawk ding thupi khat
in, ni danglai hunin, tuten melmuh
pia lo in puten la bek a, tute unau a
si nunung pen tungah melmuh siikna
ki-omsak bek a, a tu si masa teng
tungah tute in pute itna leh zahtakna
tawh van khat-peuh lui-in a tah uh
hangin pute in ka tute uh mel ka muh
theih nadingun ka tute uh, a bei a
tawpna hi nai kei, a nungta lai teng
ka tu meel mu uh hi, ci-in a kitah van
sang loin a nungtalai a tu teng uh
thupha na piaksak uh hi. Tu hun ahih
leh thungetsakna hi pah hi.
(e) Ahi zongin Japan gal khit ciangin u
leh nau, tu leh ta kilom om khawm
nawn loin, tua banga ngeina hoih
thupite maan takin kizang ngiatngiat
thei khol nawn pha lo a, tawlkhat
sung bang a kibeisak tawh hong
kibang phial hi. Ahi zong pilna hong
khangin i ngeinate a hoihna leh a
thupitna hong kimuh khiat ciang,
kibulpat kik saanin melmuh a kinei
kik ahi hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

96

(f) Ahi zongin, nidang hun lai-a bang lianin hong kikalsuan khin thei lo hi. Nidang laia zahin om khawm a, tamlawhna a om nawn lohna tawh kizui-in, kingaihna zong
hong kiamin hong pengta mai hi. Tua tawh kizui-in, kilainatna leh kivei kilunggulhnate a kiamna tung tawnin pute in zong a tute uh gimnam vante lunggulhna leh
lainatna hong tam lua lo ahih manin nidang bangin tute' gimnam vante laak-na hong
kizang nawn lo mai hi.
Tu ciangin tute in pute mai a muh theih nadingun tua bang hun ciangin pute in a nget
ma-in lui-a tahnate hong kizangto pen tuni dongin a zangto suaksuak i hi hi.
(g) Tu hun ciangin tute in pute a tah uh vante pen pute in na nolh leh pute in a tute uh
hong it kei uh ci-in khasiat lamin kila themthum zel ahih manin pute in a tute uh a itna
uh lahna-in thudang a om kei leh kisang pahpah lel mai hi. Ahi zongin nidang lai-ate
bangin a gimnam baanna ama kungtung van laak theih ding vangil kizang nawn lo a,
tuate tang dingin amah a kigalna sum tawh beelkang ahi a, a dang vangil khat peuhpeuh
ahi zongin lei-in kilui-in, zong, kisang kim ta mai hi hang.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

97

KHENPI X
THU TUAMTUAM
A.

PIANTIT (FRANCE) PAINA


by Bo Pau Za Gin

Leitungah Galpi Khatna 1914 kumin hong piang a, England leh Germany-te kidona
ahi hi. England leh Piantit (France) te kikopin Piantit (France) gamah a kido laitak 1917
kumin, England kumpite in amau ukna gam tengah gal sung nasem a huh dingin, huhna ngen
kawikawi uh hi. Huhna ngen dingin Mawlaih Deputy Commissioner DDFO Fowler in Tedim
ah 1917 January nipi masa sungin hong tung to hi. Tedim gam sung pan Sukte leh Sihzang
kigawm mi 500, Kam Hau uk sung pan mi 500, a kigawmin mi 1000 kipai hi. Hih mite pawl
nih kisuah uh a, nambat 61 leh 62 in kikhen hi.
Nambat 61 sunga makaite:1. Bo MangPum

5. Pa Vial Zen

2. Pa Pau Za Cin

6. Pa Hau Za Nang

3. Pa Chin Mang

7. Pa Hang Khua Cin

4. Pa Ngin Vum

8. Pa Thiau Kam

(A dangte kithei nawn lo hi.)

Nambat 62 sunga makaite:


1. Pa Do Cin Lian (Sukte)

8. Pa Pau Cin Lian

2. Pa Khup Za Dal

9. Pa Lian Za Kham

3. Pa Hang Za Kai

10. Pa Vungh Za Kham

4. Pa Song Theu (Malneu)

11. Pa Pau Za Gin (Tawmging)

5. Pa Khat Kam

12. Pa Kham Khen Pau

6. Pa Thuam Pau

13. Pa Pau Za Thang (Sukte, Thalmual)

7. Pa Kam Za Mang

14. Pa Kim Vungh

-te hi a, mi 30 ukte kithei kim zo nawn lo hi.


Piantit (France) gamah Labour corps na semin a pai dingte pen Tedim khua-ah kha 3
sung nasep sinsak masa uh hi. Nasep a sin khit uh ciangin khuan (leave) kha lang pia-in, 15
May 1917 ni-in Tedim khua-ah kituah khawm kik uh hi. 27 May 1917 zingsang nai 10 in
ding khia uh a, ni li sung khe tawh a pai khit uh ciangin Kawlpi tung uh hi. Kawlpi pan
Gunkhawm ni khat sung mah pai uh hi. Gun khawm a tun uh ciangin, Mangkang kumpite in
tumging tuamtuamte tawh dawnin na muak uh hi. Ni 8 June 1917 ni-in Zangkong tung suk
uh a, Sya Po Tha in zing-an nekpihin zatep cigarette bu nih ciat leh Khakhi puan-ak khat,
pheituam khat, puan sungsilh khat, mainul khat, sunsiah phel khat ciat guan hi. June kha ni 9

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

98

ni-in a kha suk a lawmte uh tawh mangpha dan pen kigen thei vet lo hi. Khedap sungah
kipaihin Zangkong pan tembaw tawh ding samulpuan namkhat kiphah in, mawza thuap
nih, pheituam thuap thum, puan-ak thuap li,
khia uh hi.
khuttuam leh ngawngvial, lukhu thuap khat,
27 August 1917 ni-in Germany leh
thuap nih bang a kithuah hi napi-in kiling lai
Englandte kidona mun Biscout Camp tung
veve hi. Zan thapai-in guahzu bangin vuuk
uh hi. Lamkalah Keizang khuami Pa Khoi Gin
zu a, zingsang ciangin bikhatui pen cimbeng
in kamsung natna ngahin Calcutta khua zatobangin, a tawnin pi khat pi nih bang a sau-in
ah si hi. Piantit gam om sungin Camp thumvei
kaai hilh helh a, tua pen mai phiat nading leh
kikhel hi. A masa penin Biscout Camp kitung
tuilum dingin kila pah hi. Zingsang khuavak
a, gal kidona phual tawh tai 25 bek kigamla
ciangin kongvangte vuukkhal in khaktan ahih
ahih manin, thaupi ging kiza den hi. Nitak
manin, Tupeekpi tawh to khia in, kihong khia
khuamial ciangin khuaphialep taang bangin a
thei pan bek hi. Piantit kuli sungah Mangkang
kizom denin galdona a taang zuaizuai den
makaite in Captain Fowler, Captain Lundal,
kimu hi. Biscout Camp panin kinungkik in,
Mr. Okh, Mr. Calbon leh Mr. Wieflie-te ahi
Brazil Camp kitung hi. Hih mun pen Piantit
hi. Paintit paite kha khat sumte Rupee 100,
(France) pai kuli khempeuh a kigawmtuahna
75, 50, 30 khen li-in khen uh hi. Kuli nautangte
Camp hi a, Mangkang, Galleeng, Tangkun,
in 20 sang uh hi. Kumpite in a site luangman
Kawl, Sen leh Zomite cih bangin pawl 78
300 pia uh hi.
kigawmna mun ahi hi. Piantit gam khuadam

1.

TAWMGING BEH SUNG PAN PIANTIT PAITE


1. Pa Tun Zam

(Tuithang)

2. Pa Thang Thawng (Saizang/Teklui)

8. Pa Tel Khup

(Saizang)

9. Pa Tuah Cin

(Saizang)

3. Pa Luan Tuang

(Ngalbual)

10. Pa Tun Langh

(Saizang)

4. Pa Pau Za Gin

(Tonzang)

11. Pa Awn Hang

(Saizang)

5. Pa Hat Go

(Tonzang)

12. Pa Vial Ngul

(Saizang)

6. Pa Kham Khai

(Saizang)

13. Pa Pum Khaw Zam

(Tonzang)

7. Pa Awn Langh

(Saizang)

14. Pa Sing Thang

(Tonzang)

Pa Tun Zam pen Pu Zong Vum in hih la na phuah hi.

2.

(a)

Pupa theih loh mi melmakten von sen suah dong ding ci e.

(b)

A hawm thei in hawm vevua seino gual aw e, al bang man nading hi e.

MANGKANG KUMPIPA TAWH KIMUHNA

Piantit gamah Tedim mite nasep a hahkatna thu London kumpipa in a zak ciangin, ka
mittang mahmah tawh Zomite ka mu nuam hi, ci-in sam sak hi. England kumpipa King
George V tawh a kimu dingin nambat 61 leh nambat 62 sung pan a nuai-a teng kiteel khia hi.
Makaipi dingin Mawlaih Deputy Commissioner Fowler kiseh hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

99

Nambat 61 panin
1.
2.
3.
4.
5.

Subedar Mang Pum


Hau Za Nang
Hang Khua Cin
Thiau Kam
Sergeant Vial Zen

(Khuasak)
(Heilei)
Company Commander
(Tuitawh) Platoon Commander
(Kaptel)
Platoon Commander
(Vangteh)

Nambat 62 panin
1.
2.
3.
4.
5.

Thawng Za Kai
Thuam Pau
Song Theu
Vungh Za Kham
Kam Za Mang

(Muizawl)
(Khuasak)
(Tualzang)
(Tonzang)
(Tuipi)

kamphen
kamphen
Company Commander
Company Commander
Company Commander

Hih a tunga teng England kumpipa tawh kimu dingin 9 March 1918 ni-in Brazil Camp
panin tembaw tawh ding khia uh a, 10 March 4 PM hunin England tembaw khawlna mun
khat tung uh hi. Tua mun panin meileng tawh pai uh a, London khua-ah 9 PM in tung uh hi.
Tua lai-ah uliante in na dawnin Indiate zintunna dawl kuana-ah tungsak uh hi. Tua zintunna
inndeipi sungah Prime Minister (Vuanzichoh) leh Minister (Vuanzi) dangte in na dawn uh hi.
11 March ni zingsang in kumpipa tawh kimu dingin, galkap puan silh un ci-in, Ministerte in
vaikhak hi.

3.

MANGKANG KUMPIPA THUGENNA

11 March 1918 ni 8 AM in kumpipa


zindona inndei sungah lut uh hi. Tua lai-ah
kham tawh kizut saiha a sau mahmah 4 leh
sailu 2 kisuang hi. Amaute kigualin kumpipa
hong pai ding hun ngak uh hi. Zingsang nai
9 in galkappuan silhin kumpipa huihluai tawh
hong tuak suk a, zahtakna 3 vei a piak khit
uh ciangin, kumpipa tawh khat khit khat khut
kilenin, a nuai-a bangin kumpipa in hanthotna
thu gen hi.
Hih zah takin a gamla Zogam Tedim
panin gal huh dinga hong pai India Labour
Corps sung pan No. 61 leh No. 62 te in galmai
nasepna khempeuh ah deihsakna tawh
hanciam takin nasepna khempeuh ah paubanna om loin hoih takin zo hi, cih ka na zak
bangmah tawh kiteh thei loin ka lungdam
mahmah hi. Hih leitung ah England kumpi
thuneihna a bei mateng, England mi khat ka
om lai teng un, Zomi, Tedimmi peuhmah
gilkial dangtakin hong puksi sak lo ding hi
ung. Na gentheih haksatnate khempeuh uh
ah, England kumpi in kong huh ding uh a,
kong panpih ding uh hi, cih thu a gen khit

ciangin, Note tawh sauvei ka khawl nop


hangin ka nasep tam a, sauvei khawl khop
hun ding ngah lo ka hih manin, ka dah
mahmah hi. London khua-ah na om sungun
na lamdang tuamtuamte, Ministerte in hong
etpih kawikawi ding uh hi, ci-in khut kilenin
kikhen pah uh hi.
Kumpipa kam vaikhakna mah bangin
March kha 12 ni-in kumpipa zumkhan teng
etpih masa uh a, Parliament kikhopna innpi
sungah lutpih uh hi. Kikhopna innpi sung a
lut uh ciangin, mipite in thakhatin dingin
zahtakna pia uh hi. Kikhop a man uh ciangin
Kawlgam Governor pa in a inn-ah niangtui
leh moh tawh vak hi.
Tua laitak a nasep sin a om, Kawl mite
13 tawh nuam takin kihopih khawm thei uh hi.
Nitak ciangin Cinema (datsian) etpih uh hi.
March 16 ni-in India Governor pa in nitakan
nekpih hi. Nitakan a nek khit uh ciangin, Roll
Company-te leh Whiteson Company-te in
samkik leuleu-in nek theih dawn theih
tuamtuamte tawh zin do uh hi. March 23 ni-in
London khuapi panin Brazil Camp ah ciah kik

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

100

uh hi. Brazil Camp a tun uh ciangin England galkap a lut theih nading, galkap a tum nuamte,
galkap dan sin dingin Lyon Camp ah kituah uh hi. Tuate pai khit ciangin, Brazil Camp ah a om
lai No. 61 te Germany-te in bombtang na khiat gawp uh a, thautang koihna innpi bombtang in
kha ahih manin tua munah ki-om ngam nawn lo hi. Mundangah galtai uh a, England galkap a
tum nuam lote a taina mun panun inn lamah ciah suak thei pah uh hi. Bombtang khiatna hangin
Kam Hau pawl zong paltan (galkap) tum nuam om nawn lo ahih manin Captain Fowler heh
mahmah a, Piantit pai teng noptuam nading bangmah vaihawm sak nawn lo hi. A nuai-a teng in
Ngun namsau khat ciat ngah tek uh hi. 1. Pa Thawng Za Kai (Muizawl) 2. Pa Song Theu
(Tualzang) leh 3. Pa Mang Pum (Khuasak) te ahi uh hi. Lyon Camp ah galkap pilna a sinte
Mangkang kumpite in a nuai-a bangin minphatna (zaa min) na pia uh hi.
1. Captain Fowler (Colonel)

9. Kam Za Mang (Lieutenant) Tuipi

2. Gordon (Lt Colonel)

10. Kim Vungh (Lieutenant) Lamzang

3. Wavald (Major)

11. Do Cin Lian (Lieutenant) Haupi

4. Ohtakhin (Captain)

12. Cin Khai (2 Lieutenant) Tuitum

5. Thawng Za Kai (Captain) Muizawl

13. Lian Za Thang (2 Lieutenant) Lailui

6. Thuam Pau (Captain) Khuasak

14. Pau Za Lian (2 Lieutenant) Gamngai

7. Vungh Za Kham (Lieutenant) Tonzang

15. Pau Za Cin (Subedar) Suangzang

8. Song Theu (Lieutenant) Kaptel


Hih a tungate banah Sergent, Coporal, cih bangin minphatna tuamtuam a ngah zong
tampi om lai hi. Lyon Camp ah nipi kal thum sung galkap pilna a sin laitak un, Kuki, Thahdo
leh Hakha gal kisimna hangin lo kikho thei lo hi, cih thuzaksakna laikhak khat hong tung hi.
Tua hangin Zogamah ciah khuan ngen uh a, 1918 July kha in Piantit gam pan hong ciah khia
uh a, August kha in Tedim hong tung uh hi. Piantit gam sungah kum 1 sung na sem uh ahih
manin, hong sih san lo a nungta lai teng kumpipa in pahtawina lai (Certificate) khat ciat pia
hi. Pahtawina lai (Certificate) pen a nuai-a bang ahi hi.
CERTIFICATE
This Certificate is given to --------------------- who enrolled voluntarily as a
mate in the Burma labour Corps and worked in France for the British
Gorvernment during the great war. He worked royally and well in all
weather, by night as well as by day and every advance and often dangerous
condition and willingly and cheerfully bare his share of the burdens of the
day. This fact should ever be remembered to his credit by those who have
any dealings with him and may all officials deal with him and his family in
the liberal for him or which the place his service at the disposal of the empire in its hour of stress.
May he and his family never be forgotten..

Sd. F.O. FOWLER (Capt)


BURMA COMMISSION
62- CHIN

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

4.

101

PIANTIT PAINA SUNGAH HONG SIHSAN TENGPiantit paina sungah, natna tuamtuam tawh hong sihsan teng a nuai-a bangin kiciamteh hi.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Note:

Gin Nang
Kai Gin
Kam Nang
Kam Ngul
Khup Za Dal
Khoi Gin
Lun Kap
Langh Za Khen

9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.

Maha Peng
Ngin Dam
Ngul Gin
Ngo Kam
Pau Pum
Suan Thawng
Son Neng
Sian Lut

17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.

Thang Eng
Tut Langh
Tuang Pum
Tual Kim
Vum Dai
Vial Dam
Zuan Pum

Hih a si mite galpi masa (1st world war) a galkap site kivuina hanah kivui hi.

Khamtung mite in Piantit kuli a kuannate khual gamla zin khiatna, a kipatna ahih
manin a pai mite a si ding mahin kingaihsun pah a, tua hun a dahna pen tuhun dongin
kimangngilh thei lo hi. Piantit paite laphuah a nuai-a bangin kiciamteh hi.
1. (a) Hong kithang ven vaimang na khan ciautui len nak hong khan e.
(b) Tongluan siam a thang kheem sang e, ka tehpih ding beita e.
2. (a) Piantui a gamlei aw e, sial zatam tuang a tunna.
(b) Sial zatam Piantui ngak hen aw, i sau lam zong ta ni e.

B.

MEITEI GAL THU

Tedim khua ukpi Pu Kam Hau a khan lai-in Falam tawh Dallang tawh kipawlin, a
pilna, a hanna, a uksiamna leh a hauhnate minthang mahmah hi. Khamtungmi vive tua zah
tak a, a minthan ciangin Meitei gam ukpi, Leengpa a kici, Leeng mangpa in haza-in 1834 a
kipan Tedim gam hong sim den hi.
1857 kum ciangin Maharaja Nilsin makai-in a gammi tul thum tawh Tedim gam sim
dingin Suknuk lam pan Pu Kam Hau' theih kholh loh pi-in hong kuan uh a, Muanheeng
zangah giahphual hong bawl uh hi. . Tua lai panin Advance Head Quarter bawlin Suangkang
mual dungah panmun la-in, a nuai-a bangin kamzuau hong paisak hi.
1.

Kam Hau pawl in hong kap leh a thaukuang sungah tui hong phul ding hi.

2.

Phim leh khau kileng sak ding a, a mit uh kikhui ding hi.

3.

Naangkhau lom leng ding a, a khut uh kilehhen ding hi, ci sak hi.

Tedim pawl in zong, Lailui khua-khung mual leh Leitawhtan kikal mualdung tengah
taaksing pang satliam kawikawi-in khuamial ciangin a hal uh leh mualdung khempeuh mei a
taang zihziah a muh uh ciangin mi tam mahmah ding hi, ci-in Meiteite lungkia pian pah uh hi.
Tua bangin ni 7 sung a kigal toto khit uh ciangin, Meitei galkapmang lian pen pa suang
mualtung a sang pen dawnah kahto in, a galsim nading enin khuadak kawikawi hi. Tua lai
takin Pu Za Tual in a thau a suak thei takpi hiam, cih a sinna-in ngimngimin Meitei mangpa a

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

102

kap leh a thau suak takpi a, a gawlgui kha-in


(b) Dawi-ai tawh kop sunni bang a sa
Beeltanglui sungah kia suk in si pah hi. Tua
ci e, Ziin in awi lo khua khang
bangin thau a suah theih ciangin Tedim pawl
phaibi-in seem e.
in Meitei galkapte vok delh bangin delh uh a, 3. (a) Sunni dong hon khua vannuai-ah,
gunli tui thuk sungah nawh khia gawp uh hi.
miza siam in seinogual in tawi thang
Meiteite mihing 3,000 sung pan tuipeek siam
hawm taan ding ci e.
teng leh a mangpipa a bodyguard teng tawh
(b) I tawi thangno damtui in a luan
mihing tul khat bek suakta uh hi.
sangin, vaimang na lam nuai sil kia
bang tom hang e.
Tedim Mite Zothau Hauhna
Tedim gama zothau a kipatna pen
Meitei gal a kizawh ciangin, gunpi sunga
kimu tawh, gun gei-a kimu tawh singhawm
suanghawm sunga kimu tawh zothau tampi
kingah hi. Meitei galte in Tedim gam pan silah
nungta-in a tai uh ciangin, gam sunga vasate
a ham ciangin, Bok thok pak tanal ci-a, a
ham pen Meiteite in a zakna ah, Tak tapa,
Tak tapa, ci-in za uh hi. A tai kawmkawm
un, tunpi kuavang sik kha leuleu uh hi. Tunpiin a deh gawp, a delh gawp ciangin Kam
Hau pawl in a aai uh hong khah uh hi, ci-in
lau semsem uh hi. Tua huna kipan Meitei mite
in Tedim mite hong zahtak uh a, a tate
nangawn uh thu a hilh uh ciangin, Kam Hau
mite pen hici bang hi, ci-in Falam zasan a
kam sungah baak uh hi. Pu Za Tual in hih
bangin la na phuak hi.
(a)
(b)

C.

MANGKANG KUMPI HONG


KHANNA LEH JAPAN GAL

1887 kuma kipan Mangkangte in


Kawlgam a lak khit ciangin galkapmang
Raikes in Khamtung gam sim dingin Kawlpi
hong tung to hi. Tua hun laitakin Khamtung
gamah a gualzo pen Falam Pu Con Bik ahi
hi. Pu Con Bik samsak in, Aijal khua pai nuam
ung. Na gam sung ka kantan thei ding uh
hiam? ci-in dong hi. Pu Con Bik in khaktan
ngam loin 1888 kumin Khamtung gamah hong
kahto uh hi. Khamtung mite in zong, Tulsuk,
Phatzang leh Leisan mual dongah khaktan in
kum 3 sung kido uh hi. 1889/1890 kum
ciangin, thau zat, temzat kibang loin kinang
zo nawn lo ahih manin, Sihzang gam, Vangteh
khua leh Saizang khua hong nawkto in Tedim
Pau kisa-a sakciang Teimei keimah khua hong tung uh a, hong teng cip pah uh
bang hang phuk ing e.
hi. 1890 kum Tedim Vuakdok masa pen Mr.
Keimah bang hang phuk ing aw e, Carrey leh Tedim gam hausa teng in sial khat
go-in kilem nading kamciam bawl uh hi.
gunlui ah naang bang diang e.
A kamciamna ah:Meitei galkapte in, Tedim khua sim khit

ciangin, Saihapak teng leh Kam Hau' zi kua


Tu langsiah gal leh sa-in kinei nawn
in tang ding hiam, ci-in kituh khol niloh uh hi. lo ding hi hang! Gal lel, sa lel a om leh kihuh
Hih thu a kitheih ciangin Pu Kam Hau' zi, Pi ding hi hang! A ciampel zaw sialsi luan bangin,
Ciin Ngul in a nuai-a bangin la na phuak hi. a si luang taak ta hen, ci-in sial sisan lakah
1. (a) Zang vuisai leh lia ka sakduang sialmei diahin tua tawh kivat uh hi. Theih kholh
loh pi-in Major Lunhall in Tonzang khua, 1st
dotan sa bang hawm khin e.
(b) Na awi nam aw Zin aw e, gual aw February 1891, 4 AM hunin hong umcih hi.
Kam Hau ukpi dingin Hau Cin Khup a deihna
e, na awi nam aw.
leh Tonzangte' galsim thei a, a galmatte uh
2. (a) Khua minthang, beel bang suan
hong ngen kik uh ahi hi. Hih ngetna hangin a
ding do lunmang zong dawi-ai tawh
galmatte uh Tonzang pan ciahpih in, a khua
kop sunni bang a sa ci e.
lam ciat uh ah ciahsak uh hi. Hau Cin Khup
leh upate pawlkhat pen Tonzang pan

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

Thaangmual nawkin Rangoon dongah paipih


uh hi. Rangoon ah kha 6 taamsak in, Mangkangte' pilna, siamna leh galkapte' galvan teng
a lah khit ngingei uh ciangin, Kam Hau gam
sung ukpi zaa, panmun pia-in Khamtungah
hong ciahsak kik hi.

103

3.

Kawlgam Galkapte India Pai

1944 kum March kha sungin paltante


galvilin a om kimlai kaikhawmin India gamah
nasep sinsak ding, ci-in puak uh hi. Hih thu
adang hi loin Khamtungah Japante tung ta
ding a, Zomi paltante in a zi a ta, a nu leh a
pa nusia-in India gamah hong zui lo ding tham
1.
Mangkangte Kawlgam Hong Tung
loin Japante tawh kikop kha ding hi, cih
kik
upmawhna tawh hong hawlkhia masa ahih
1945 kum Mangkang kumpite lam kinungtheih hi.
Kawlgam hong lutkik uh ciangin, Holding
Enguary 18 pawl in hong kipan khia uh hi. 4.
Tonzang Khua leh Japan Gal Thu
Tuate in galkaplui khempeuh thusitna nei1944 kum March kha sungin Tonzang
in a cidam, a ngap lai teng 1st Chin, 2nd Chin
khua sung pen Mangkangte leh Japante
3rd Chin cih bangin battalion thumin hong
kikapna phualpi hong suak hi. Tonzang khua
khen uh hi. Falam leh Hakha battalion khat,
in Tedim gam ukpi lian pen pa' khua ahih
Tedim pawl battalion nihin hong khen uh hi.
hang leh Tedim Imphal mawtawlam gei ahih
manin kinakkap mahmah uh a, khuazangin
2.
Japan Gal Thu
inn khat beek a bit om nawn lo hi. Inn
1941 December kha sungin Japan khempeuh kangtum khin hi. A kanglote
galpi Kawlgam sungah Meik, Tavoy, nangawn kisia khin hi. Gal kikapna hangin
Molamein, Phapun, Yangon khuate ah hong mi khempeuh kitaikeek a, giahbuk lobukte
tung masa hi. 23 December, 1941 kumin nangawn kimuang zo nawn lo hi. Mun khat
Japante in vanleng bomber 60 leh vanleng pan mun khatah kikhiin kawikawi uh hi.
fighter 30 in bomb khia-in vanleng 11 kikap Pawlkhatte ukpua Teikhang, Zotang leh khua
khia hi. 25 December 1941 ni-in bomber 80 dang tuamtuam tungin tuni dongin teng suak
leh fighter 20 leng leuleu a, bomber 7 leh uh hi. T.G. Lam Za Nang in hi bangin la na
fighter 14 kikap khia hi. Mihing tul sawm nih phuak hi.
si-in 500 liam hi.
(a) Kaangtui lian a mi lailun lian e ka
Japante Bogyoke Aung San-te tawh
phung kim khen lenmual kaai sak e.
kikop ahih manun hong hat mahmah uh a,
(b) Lenmual kaai sa sul lah hei lo e,
Mangkang kumpite in zong, ni 20 May 1942
phaksap Niang aw e, khua na ngai
a kipan kumpi galkap khempeuh a nungkik
nam aw.
nadingin thu pia uh hi. Tua bangin a nungkik
uh ciangin zan khuamial sung galtai den a, Lakhupna:
sun hun ciangin tawlnga uh hi. Imphal a tun
(a) Melmak zaitha hiam bang hat lawmuh ciangin Chin leh Kachin mi teng Levy sem
lawm solkha khatin ciau gal kaai sak e.
dingin a gam ciatah ciahsak uh hi.
(b) Vai tun nun tongdam in luang sak e,
1942 kum April kha sungin Vuandok
kum khal khat in a duang ah khia e.
Kelly O.B.E. in Tedim gam sungah Levy nam
nih hong koih hi. A group Levy-te in thau
tawi-in galvil a, B group Levyte in a kisam D.
LUSUANG GAL THU
dang teng na sem uh hi.
1917 kum Piantit pai dingin Khamtung
mite Mangkangte in hong cial ciangin ukpua
lama om Lusuangte pawlkhat pai nuam loin

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

104

na lehdo uh hi. 1919 kum ciangin Mangkangte in zong a cih nading uh thei loin, Pu Hau
Cin Khup makai sakin Levy mi 100 tawh
vaihawmin kilemna bawl sak hi. Lusuang
upate kiangah Pu Hau Cin Khup in, Ute
naute aw, Mangkangte' sawlna tawh kong pai
uh hangin, ei teng khua sung khat a teng, zu
leh sa ne khawm dawn khawm sa, u leh nau
a kinei sa i hih ciangin, hong kap het kei unla,
hong lut zaw ta un, ci-in kipawlbawl sak hi.

2.

Palik Kipatkhiatna

Tedim khua ah Zomi palik 50 kiphuankhia-a Bo Mang Pum (Khuasak) leh Pa Suan
Pum (Tonzang) ten makaih uh hi. 1910 kum
ciangin galkap (Military) suakin Falam ah
mivomte tawh kigawm uh hi.
3.

Kawllai Sang Piancilna

1904 kumin ABM pawlpi mangte vaihawmin Khuasak leh Tonzangah Kawllai
Lusuang upate in zong, Hi mah hi, Sang om masa pen hi. Tua hun lai-in Siaten
Mangkangte ka do niloh uh hangin ei leh ei Kawllai hilhna leh Pasian' thu hilhna
a kido i hi kei a, Tedim mi khempeuh in dial- thuahkhawm uh hi.
kang hong khim ta un. Hong kap hetlo ding 4.
Tedim Gam Zato Hong Tunna
hi ung, ci uh hi. A cih mah bangun Tedim
1890 kum Mangkangte Tedim khua
mite hong kap lo petmah uh a, khal khat
sungin kilem zo pah uh hi. Tua hun sungah a ah hong teng pah a, galkap zato, vuandok
zum leh sikkhau zumte hong koih pah uh
makai teng:hi. 1909 kumin Tonzang ah civil zato kikoih
(1) Pu Hau Cin Khup
a 1924 kum ciangin Tedim (Khuangzang mun)
ah kituah hi.
(2) Pu Dim Kam
1945 kum galkap sungah minphatna ngah
Tedimmi a kithei teng

(3) Pu Tual Khua Thang


(4) Pu Pau Za Cin

1. Lt. Col. Suan Do

B.G.M, M.B.E.

2. Lt. Col. Put Pa

B.G.M.

3. Hony Capt: Pau Cin

K.S.M, TDM.
O/B

(8) Pu Lian Za Kham-te ahi uh hi.

4. Hony Capt: Ngin Zam

B.G.M. O/B

E.

PALTAN, PALIK, SANG


KIPATNA

5. Capt: Mang Tung Nung Sword of


Honour

1.

Zomi Paltan Kipatna

(5) Pu Song Theu


(6) Pu Pau Za Thang
(7) Pu Kam Za Mang

LEH

ZATO

Piantit pai lai-a Zomite nasep hahkat


dan Mangkangte in mangngilh loin citak sa
uh ahih manin 1921 kum ciangin, Tedim,
Falam, Hakha ah paltan thak company khat
ciat hong vaihawm uh hi. Kanpalet mite na
lut masa uh hi. Maymyo (tu-in Pyin-Oo-Lwin
a kici) khua ah 4/70 Chin Rifle kisuaksak hi.
Tedimmi sung panin (1) Pu Thawng Za Kai,
(2) Pu Tun Khua Lian, (3) Pu Kim Vungh,
(4) Pu Pau Za Gin, (5) Pu Kham Tual, (6) Pu
Gin Lam -te makai uh hi.

6. Hony Capt: Pau Za Gin Sword of


Honour O/B
7. Sub. Khup Za Neng

B.G.M

8. Sub: Hang Khual

B.G.M

9. Cin Thang

B.G.M

10. Vuandok Gin Za Cin

B.G.M

11. Capt: Lam Khua Thang

M.B.E

12. Sub: Thang Za Kai

M.B.E

13. Ltn: Mang Do Thang

B.G.M

***

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

105

KHENPI XI
LAIBU BAWLNA SUM HONG SIKTE

A.

PU NGUL EN & PI DAL ZEN LEH A TU A TATE' THU

~thu puak- Pa Gin Go Pau

[ Thumapi
Nihveina Tawmging beh laibu piankhiat
nading a phuangkhia masa Rev. Nang Khan Pau
ahi hi. A hun leh a neihsa tampi bei lawh in, thu leh
khanggui hong kaikhawm hi. Tua teng tawh piang zo nai lo ahih manin USA pan sanggamte nih,
Pa Thang Khan Dal leh Tg. Thang Kap Khai in K. 50,000 (tul sawmnga) tuak hong pia uh a, tua
ban panin Tedim khua sung beh innkuan khatah laibu man ding ci-in K. 2,000 ciat kidong khol hi.
Tua teng tawh Rev. Nang Khan Pau kaihkhop beh laibu draft (rlBurf;) khat hong piangkhia hi.
Beh buppi huam laibu bawlpawl a kiphuat ciangin Rev. Nang Khan Pau kaihkhopte,
1973 beh laibu masa leh laibu tuamtuam bulphuh in, a tangzai zaw-in kibawl hi. Meeting zong
zaang leh kham ah kibawl zel hi. Taangsum cih bang om loin, a nei zawdeuhte in a piakhia himai
hi. Computer laigualhna ah lai bawlsa ngavei vilvel kikhel kikkik ahih manin sum beina tam hi.
Kawlpi beh kipawlna ah laibu man ding Kawlpi panin a kidong khol teng leh Pu Ngul En tate
hong piak lak pan K. 200,000 (tul zanih) val kizang hi.
Laibu bawl nadingin Pu Ngul En tate ahi(1) Pa Thang Khan Mang-te innkuan
(2) Pa Am Suan Mung-te innkuan
(3) Tg. Go Khan Kap leh
(4) Pa Tuan Lam Thang-te innkuan in, a Upipa phalna tawh K. 300,000 ciat, a kigawmin
K. 1,200,000 (tulza sawm leh nih) hong piakhia uh hi. Huhna hong kipia sa, thatang, siamna,
sum cihte i lungdam banah, amau hangin beh laibu a nei zo suak i hih manin i lungdamna lian
phadiak hi.
Amau tungah lungdam i kohna-in Pu Ngul En -te nupa leh a tu a tate thu a kicing deuhin
kong suak sak uh hi.
Huhna pia a dangte pen min leh sum piakzah bek kisuak sak hi.
[ Laibu bawl Committee ]

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

106

1.

PU NGUL EN TANGTHU

Pianna pupi Tawm Ging, a tapa Pu Sim


Hang, a tapa Pu Mang Suk, a tapa Pu Thuk
Zong, a tapa Pu Lam Dong, a tapa Pu Am
Suak, a tapa Pu Dong Neng, a tapa Pu Tuan
Gin, a tapa Pu Ngul En hi a, pupi Tawm Ging
pan khang kuana ahi hi. Pu Ngul En pen
15.4.1917 ni-in suak hi.
Pu Tuan Gin in Pi Nem Gin (Naulak)
tawh tapa nih ahi, Pu Neng Za Thang leh Pu
Ngul En a neih laitak 1.12.1918 ni-in sihsan
hi. Tua ciangin Pi Nem Gin pen a pasal, Pu
Tuan Gin naupa Pu Cin Gin tawh kigawm
hi. Pu Cin Gin in a zi masa Pi Cing Khua
Nian tawh tapasal nih leh tanumei khat na
nei khin hi. Amaute pen Gin Za Do, Tuan
Khua Kham leh Don Ngaih Cing-te ahi hi.
Pu Cin Gin leh Pi Nem Gin in tapa
nih leh tanu li neih beh uh hi. Tuate in Nuam
Ngaih Cing, Ngai Nuam, Neng Za Thawn,
Ciin Ngaih Vung, Gin Ngaih Niang leh Sian
Khan Pau ahi hi.
Pu Ngul En upa, Pu Neng Za Thang
in Tedim khua Manglai Sia U Sein Htwe
kiangah na sem hi. 1933 kum Sang khakpi
ciangin Sia Sein Htwe a khua Ma-u-bin ah a
ciah suk ciang, Pu Neng Za Thang tonpih
hi. Tua lai-ah tui kia-in si hi.
A u a sih ciangin Pu Ngul En pen Pu
Am Suak suan, Pu Dong Neng' innluah pipa
hong suak hi. A pano Pu Cin Gin ta masa
thum, Pu Cin Gin leh a nu Pi Nem Gin-te
ta 6, a vekpi-un inn khat sungah teeng
khawm uh a, khansuah in pasal teng zi
guan, numei teng mokhak hi. Innsung
tavuan zo mahmah hi.
Pu Ngul En in 1928 kum ciangin sial
cing thei ta hi. Thatang hatin lokhawh singpuak kuhkal hi. Galmat samat ah khangual
ban hi. 1928 kumin ama lawhsa tawh a nu leh
a pa gal aih sak a, a u Neng Za Thang phutuahna-in sai aih sak hi. 1939 kumin tang 100
la a, a nu leh a pa tong sakin tangza aih tawh
thuah hi. Zo ngeina zunun teng khin sak hi. A
khan sungin tangza nihvei la hi.

1950 kum pawlin a lawm Vungh Kam


tawh Nahnuai-ah kha 3 sung sa beng uh hi.
Sa tampi man a, a sa zuak sakin gal-ai, saiai, tangza ai-in sial zumeh bawl a, Zo ngeina
zunun khempeuh khin hi. A khan sung a
samatte (1) Sai hapaak 4, (2) Vompi 8,
(3)Ngal 5, (4) Sazuk, Sakhi, Sanang khe li
nei (zawng leh ngau sim loh) 200 val ahi hi.
Vaphual tampi, Muvanlai leh tunga leeng
tampi man hi. Minsial zong siam a, a sial
ding, a lawh ding kicing ahih manin ama
minsial zaknop kisa diak hi. Hanla namkim
zong thei hi.
A zi tawh a kiten zawh 1940 in galkap
tum hi. 1942 in Japan gal hong tung hi.
Japante in Kawlpi ciang hong lak uh teh,
Khamtung ah taito uh hi. Homeguard Levyte tawh kikopin Mimbil, Suangpek, Ngalzang
outpost-te ah gal vilin om kawikawi hi. 1944
Japanten Khamtung hong lak uh ciang,
amau pawl khaktan kha uh a, India dong
taito man lo uh hi. 1944 March ciangin Mizo
gam Zotlang khua-ah taito in, 1948 ciangin
Tonzang zuan kik uh hi.
1960 in khua sung vaihawmna-ah upa
in kiteel a, hausapa makaihna tawh tu-a i
muh theih Manglai Sanginnpi hong lam uh
hi. Nakzang-lei zong Jeep pai theih nadingin
sikkhau-lei hong bawl uh hi.
Gal mat sa mat, ton leh han, zunun
teng a khit khit ciangin, Pasian sapna ngah
a, 1974 kumin RCM biakna-ah lut hi.
Tuisawmpna, Christmas hanthotna, siangtho
pumpi sanna cihte biakna ngeina bangin a sih
dong sang hi.
1978 in kamsiatna tawh dawlnih in a
lam a innpi kangtum hi. Amah zong ta keei
loin hanciam a, Pu Kam Za Nang innpi leiin, tua lai-ah hong nusiat 23.11.1992 ni dong
a zi, a ta, a tute tawh teng hi. Hong nusiat
ciangin u leh nau, tu leh ta, pu leh pi, khuapih
tuipih khempeuh in RCM ngeina tawh hoih
takin vui uh hi.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

107

Pi Dal Zen pen nu le pa leh ute thu


mangin nasep hanciam numei hoih khat ahi
Tonzang khua, khua-upa Pu Pum hi. 1938 kumin a pasal tawh kiteng a, 1940
Khua Thang (Suante) leh Pi Vung Ciin sung kumin tanu upa pen Gin Khan Ciin a neih
pan 1919 kumin suak hi. A sanggamte:
khit uh teh, a pasal in galkap tum san hi. Amah
pen a teekte mah tawh om khawm hi. A teekte
(1) Suan Za Thang
tha zui zo a, kitot kisel cih nei ngei lo hi. A
(2) Suan Za Am
teekte maipha mu den hi. Khawhsa kham
(3) Kai Za Thang
den uh hi.
(4) Vung Suan
Pi Dal Zen pen Tonzang khua upa
(5) Kam Suan
vaihawm inn khat panin a kimokhak khia hi
(6) En Khua Tuan
a, a teekte in zong thupi muhin it uh hi. Inn
sung buaisak ngei lo hi. A nung a ma sutuah
(7) DAL ZEN
ngei lo hi. A si a nuam, nopna dahna pha zo
(8) Nian Ciin
den hi. Khawhsa khamin innkuan tam uh a,
(9) Lian Cin
khuado leh lawm annek vok tawh a inn nuai
(10) Niang Za Cing
uh ah vok 10 nai ding vak halhhalh den hi. La
(11) Ning Khan Cing
phuah zong siamin, la hau mahmah hi.

2.

PI DAL ZEN TANGTHU

A pano Pu Khup Za Dal pen 1917 in


Piantit pai hi. Kam Hau gam pan mi 500 a pai
lakah amah pen second Headman min tawh
a lawmte uk dingin a pai ahi hi. 1918 kumin
ciluang na-in si a, Piantit ah kivui hi. 1919
kumin Pi Dal Zen a pian ciang, a sisa a pano
Khup Za Dal a tapsak uh ahi hi.

3.

Pi Dal Zen pen a pasal in 1992 kumin


nusia hi. Tua laitak a pasal kum 75 pha hi. A
pasal nusiat zawh kum 14 nungta lai hi. A
pian kum 87 a phak 2006 kum December
kha bei kuanin hong nusia hi. A beh a phung,
a u a nau, a tu a tate in RCM ngeina tawh
hoih takin vui uh hi.

PU NGUL EN LEH PI DAL ZEN TATE


Pasian hehpihna ngah uh a, tapasal 5 leh tanumei 6 nei uh hi.
No.
1.
2.
3.
4.
5.

Tatemin
Gin Khan Ciin
Gin Go Pau
Ciin Ngaih Hau
Thang Khan Mang
Am Suan Mung

6.
7.
8.
9.
10.
11.

Go Khan Kap
Niiang Zam Cing
Tuan Lam Thang
Vung Khan Lun
Thawn Khen Niang
Nuam En Cing

Zi/Pasal
Zi/Pasal behmin
Ngul Hen Thang
Naulak
Ngul Khan Huai
Tawmging
Khual Do Pau
Mate
Tuan Go Niang
Telsing
(masa) Nem Tul Cing Tawmging
(zikik) Mang Lian Cing Tungdim
Dai Khen Pau
Telsing
Niang San Hau
Sukte
En Cin Mang
Tawmging
Do Suan Lian
Mate
Tun Khan Nang
Hautual

Tenna
Kawlpi
Tonzang
Kawlpi
Yangon
(hong nusia)
Germany
Germany
Kawlpi
Germany
Malaysia
Yangon
Kawlpi

108

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

Tanu tapa 11 lakah a u pen Nu Gin Khan


(b) Zinmang tual khawi sang cih ka nam
Ciin lobuang damkim lai uh a, Tg. Go Khan
kaih, pupa batphu ka laak ding bang e.
Kap longal in innkuanpih nei khin ciat uh hi. A
6. Inn kat a, a phuah.
innkuan sazian uh Khang simna Pu Sim Hang
(a) Nop leh dah siam bang ka sinna,
suan leh khak sungah ki-en thei hi.
lungdeih saumang ngai-ing e.
PU NGUL EN & PI DAL ZEN LAPHUAHTE
(b) Ngal liam lai tan han lung ciam ingh,
sau lim pahtaang tam aw e.
Pu Ngul En in a tagah gentheihna, a
dah a kahna, a thah a matna, a zununna, a inn 7. R.C.M. suah a, a phuah.
kaatna cihte hangin la dawng 86 val nei hi. Pi
(a) Om lai kung vialh khau bang sut ding
Dal Zen in zong la dawng tampi nei hi. Beh
Sian mun ah hei ta ning e.
innip hi uh a, tuni dongin beh kikhopna,
(b) Kha ka kiat leh tung thangvan
khuado cihte ah amau khawisa leh khawhsa
vangkhua nuamah, Sian aw ang laivive kigo kiluup den ahih manin la a kiphuah
ah sia aw.
zong tampi tak om hi. Hihte lak pan tawmkhat
8. Menzipa zi luang tungtang a, a phuah.
kong gelh uh hi.
(a) Lun kawi zozam pheiphung dingin,
Pu Ngul En phuahte
sang mang a kop in tang e.
1. A upa Neng Za Thang sih a, a phuah.
(b) Taang ka banzal sang mang leh
(a) Zangtui nem in luang dildial e, ka
buaivom sumlu, lun saumang tawh
ciin laukha hual hi e.
tul hen aw.
(b) Lengvan phung siang na zong nam
ka ciin nem aw ih zuan paak bang A phuah dangte.
tawi nam aw.
9. (a) Pupa khangui bang ka zopna, ka
2. A pano Cin Gin sih a, a phuah.
zua kankong sang kankil aw e,
(a) Zua pham nading ka zalmangin, sang
(b) Ka zua kankong sang kankil aw e,
cih lai-ah, a minthang bel vuisai pal
ka sen angkawi sang tunnu aw e.
lai lo ing e.
10. (a) Ka len lai-in nah siang nuai-ah, sang
(b) Zalmang aa mat, solkha dang lo, tuk
namcih naubang kap e,
taang bang pal lua sang e.
(b) Deih ka khitna, tum bang vuai kuan,
sun nau bang kap zel ing e.
3. A gal mat a phuah.
(a) Melmak vontawi zua tawh khan sing A zi Dal Zen in a phuahte.
bang a kim, a pal lai ka vul sak e.
11.
(a) Pupa phak sap zang lei don
(b) Sing tan nuihciam hong lel zongin,
ah, sang cih tui bang la aw e.
tawi kawlciang leh namtem zun
(b) Thei bang sen a zua huai loh, taang
siam, tang in anglai ah phung e.
ka kiang ngal liam aw cing e.
4. A nu sih a, a phuah.
12.
(a) Lun tawh sang mang na laak
(a) Zu bang mom sei sang ka tan na,
aa paal na lawh sawn, vang than
Tun nun khum mual ding aw e.
gual in lel aw e.
(b) Huih khi sem lung bang hong sem
(b) Phung leh gual in paak bang tawi
na, banzal nuam tul ding aw e.
ven, siam sil mel hoih ih sau ah, eng
5. A sai mat a, a phuah.
(a) Pupa khan gui bang ka zopna, zang
aa vuisai a ha paak lang e.

singh sengh e.

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

109

13.

(a) Ngal liam taang duang lo bang tul hi zo veng e, phui zua nah nim ka nah
len tual ah kia e.
(b) Tung Pasian in siam hen aw ei khan sawt lo, pham nang len kum khua hong
sawt lai suang ve aw.

14.

(a) Ka phung lun e, manawh phung lun e, aisa lian e, ning khum in luan e,
(b) Aisa lian e, ning khum in luan e, saumang pahtang tam tungah lenlai zil leng
e.
Mai lam hunah ki-en kik thei ding cihna tawh kong puak hi.

B.

JOHN THANG KHAN MANG' TANGTHU TOM

April 4, 1948 ni-in Zotang ah


suak a, 1954 kum pan sangkah kipanin,
1970 kum ciang, St. Paul (BEHS, No.
6, Botataung, Yangon) ah sang kah hi.
Tonzang khua Pa Michael Zang
Khua Vial (Telsing) leh Nu Maria Cin
Khua Niang (Manlun) te tanu thumna
Nu Fatima Tuan Go Niang tawh
kitengin, tapasal 3, tanumei 5 nei uh hi.
1970 pan 1996 dong motor hawl
hi.
1996 kum pan 2008 ciang Germany gam ah om hi.
Tua laitak Bldg 42, 4th fl, 156th St, Tamwe, Yangon ah a zi a tate tawh teng hi.
Tate:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

min
Terasa Zen Lam Cing
Cercilia Niang Zam Lian
Rosa Hau Nuam Lun (Paukpauk)
Cecilia Ciin Khan Kim (Sisi)
Francis En Thawn Sum
John Vial Lian Mung (Newin)
Magaret Cing Lian Siang
Dominic Pau Pian Khai

zi/pasal
Robert Myint Kyaw
Pau Suan Zam
-

omna
Germany
Tonzang
Singapore
Singapore
Hansetic Shipping
Germany
Yangon
Malaysia

Nuntakpi thubullet
"Tawmging unau bup in Pasian' thu zui ciatin, mailam khantoh na'ng na sem khawm ciat
ding" cih thubul phuhin nei hi.
***

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

110

C.

GO KHAN KAP' TANGTHU TOM

Pianna:
Pa Ngul En, Nu Dal Zen sung panin July 7, 1952 in Tonzang
khua ah suak hi.
Lai sinna:
Tan lang pan Tan 3- Tonzang ah kah
Tan 4 pan Tan 5- Tedim ah kah
Tan 6 pan Tan 10- Tonzang ah kah
1978 kumin Falam panin Tan 10 zo
Khualzinna:
1979 April pan sum leh paai zong dingin ka zinkhia a, Lashio khua Pu Nang Khen
Thang kiangah, Zangkong (Yangon) khua ka pano Neng Za Thawn kiangah, Mogok khua u
Khawm Do Thang kiang leh Tuithang khuami u Hang Pau kiang, Phakan-a ka lawm Nang
En Lian tawh kha 9 sung suangto, cih bangin na ka sem kawikawi hi. Malaria natna ngah in
khua phawk loin 2vei bang ka sihdek teh, 1980 January ciangin Yangon khua u Suanpi (R.
En Suan Gin) vaihawmpihna tawh Malaria zatopi-ah ka kilak a, lawm Luah Zam tawh ka om
khawm uh hi.
1980 kum ciangin Thai gam, Mesot ka zin a, kha 2 khit ciangin Bangkok ka tung hi.
Kum 5 sung Tourist guide ka sep khit ciang, Singapore, Malaysia zinin, Bangkok ka ciah
kik pah hi. 1990 kum ciangin Kawlgam, nu le pa, u le nau-te kiangah kong ciah kik hi.
Tawlkhat khit ciangin Passport tawh Thai, Malaysia gamte ka zin kik hi. 1991 August
sungin Germany ka zin thei a, 31-10-1991 ni-in Hamburg khua ka tung hi. 1996 kumin
France (Piantit gam) Paris khuapi ka hawh thei hi.
Germany gam ka om theih khit ciang, Europe gam tuamtuam Switzerland, England,
Ireland gam khua thupite ah ka zin kawikawi hi. 1998 kum April in Paska pawi simin
Vatican ka pai a, St. Peter biakinnpi ah Pope John Paul II in Mass bawl a, leitung mun
tuamtuam panin mi tul 100 val a kikhawmte lakah kei zong ka kihel thei hi. Kum 2000 ciang,
German citizen ka ngah a, America gam khuapi minthang pipite ah vanleng golpi tuangin ka
zin kawikawi hi.
2001 kum October in Kawlpi kong ciah a, kha khat khit ciang, Germany ka ciah kik
hi. 2006 October in ka nu damlo veh dingin Kawlpi ciang kong ciah leuleu a, natveh dinga
ciah kimlai, nu vui dinga ciah ka suak hi. 2007 January ni 5 ni-in Germany ka ciah kik a, tuni
dong tangval lai-in ka om hi.
Ka Lungdamna:
Hih banga inn panin ka zin khiata kipan tuni ciang dong hong huh, hong kem, a kuamapeuh tungah kam tawh kigen zo lo, ka nuamna, ka lungdamna kong pulaak hi. A nungta
lai u leh nau, lawm leh gualte tawh nuam tak kimuh kik theih nadingin i biak Pasian in hun
hoih hun pha hong pia ta hen, ci-in thu ka ngen tawntung hi.
***

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

111

Pa Am Suan Mung-te innkuan

Pa Tuan Lam Thang-te innkuan

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

112

KHENPI XII

PU TAWM GING' KHANGGUI GUALHNA


A.

Pu Song Hang' (Lam Hang) Khanggui Gualhna

B.

Pu Nei Lai' Khanggui Gualhna

C.

Pu Gui Ziam' Khanggui Gualhna

D.

Pu Sim Hang' Khanggui Gualhna

E.

Pu Mat Vung' Khanggui Gualhna

F.

Pu Zom Lun' Khanggui Gualhna

A. PU SONG HANG (LAM HANG) KHANGGUI GUALHNA

26-

25-

24-

23-

22-

21-

20-

19-

18-

17-

16-

15-

14-

13-

12-

11-

17

16

15

14.

13.

12.

11.

10.

9.

8.

7.

5.

4.

3.

2.

1.

10.

27-

PHUT SONG

TAWM GING

SONG HANG (Lam Hang)

GING MANG

HANG DO

MANG NEIH

DO THUK

LUAH MANG

HANG KAM

MANG VUM

MANG AWI

Khang phazah:-

TAWM GING TAPA 6TEKHANGGUI GUALHNA

TEL SUAH

MANG CIAN

VUM CIAL

CIAN CIAL

CIAL TEL

VIAL AWN

TEL GIN

AWN KHUA SUAN

GIN KHAN

SUAN SIAN MUNG

Khang (16)

NEI LAI

NEI THANG

NEI TUANG

SEL TUANG

SEL THANG

THANG SEL

TUANG THUK

HEN THANG

THUK HEN

NGAIH VIAL

AWN NGUL

VIAL THUAM

KAI ZA CIN

THUAM KHEN PAU

CIN KHEN MANG

Khang(14)

GUI ZIAM

THUAM KHAI

THUAM THANG

SON SING

KAI MANG

THANG TUAN

SAN THANG

SUAH KHUAL

SUANG AWN

THANG KIM

KHUAL KHUA GIN

KIM ZA CIN

GIN DO PAU

Khang(13)

SIM HANG

GING LAM

HANG SEL

LAM HEN

SEL HONG

HEN ZONG

HONG THUAL

ZONG THANG

THUAL VUM

THANG ZA LIAN

VUM KHAW THANG

LIAN SUAN MANG

Khang(13)

MAT VUNGH

PAU TUN

CIANG ZUI

TONG EN

KIP TEL

ZONG KHUM

ZONG ENG

KHUM DIN

ENG TUAH

DIN THANG

KHAM ZA LIAN

THANG KHAN LIAN

Khang(13)

ZOM LUN

THUAM KAI

LUN PAU

KAI MANG

PAU AWN

SONG SON

AWN NEEK

SON AWN

NEEK THUAM

AWN TUANG

THUAM ZA CIN

TUANG DO KHAM

Note:-1973 kum a kibawl Tawmging beh laibu sung a min omsa ciang bek, huam a kigual ahi hi.

Khang (17)

A. PU SONG HANG' (LAM HANG) KHANGGUI GUALHNA

11-1
12-2
13-3
14-4
15-5

PU Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

Pu Neih Phung

Thuk En

Phung Lut

En Vial

Lut Lam

Vial Ngul

Lam Khua Pau

(6)
PU ZOM LUN

Cian Kho

Eng Vial

Kho Tawn

Ngul Khan Thang

(5)
PU MAT VUNG

Hen Tual

Pau Dong Khai

(4)
PU SIM HANG

Phawng Kai

Ngul Khai

Awn Kai

Khup Tual

Khan Sian Mung

(3)
PU GUI ZIAM

Sel Dam

Tel Dai Lo

Thang Kho Kham

Tual Za Cin

(2)
PU NEI LAI

(2)
Tel Suah

Mang Cian
(1)
Vum Cial

Cian Vial

Cial Tel

Vial Awn
Tel Kham

Khai Za Thang

Kai Suan Thang

Tual Cin Pau

16-6

23-13

Tel Gin

Dam Khua Neng

Lo Khan Pau

Kham Khan Langh

17-7

24-14

Awn Khua Suan

Do Khan Mang

Thang Khan Mang

Thang Biak Man

Cin Thian Mung

22-12

21-11

20-10

19-9

18-8

25-15

Gin Khan

Neng Zam Mung

PUPI TAWM GING


(1)
SONG HANG (Lam Hang)

Ging Mang

Hang Do

Mang Neih

Do Thuk

Luah Mang
(1)
Hang Kam

Mang Vum

Mang Awi

26-16

Suan Sian Mung

27-18

Langh Mung Hung

(2)
Suah Eng

Vum Ngaih

Eng Awn

Ling Thang

27-17

27-19

- 116

23

22

14

13

12

24
15

14

(1)
Suan Cin Khai

(4)
Sian Pum

- 117

(9)
Ciin Sian Lun

(8)
(9)
Kham Suan Kim Lian Sian Nuam

(8)
Mang Mun Khual

(6)
Gin Dal Kham

(7)
Suan Cin Lian

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(6)
DoTawi Thang

(3)
Thang Suan Gin
1.Don Khaw Ngai(Buansing)
2. Thang Khaw Cing(Bawmkhai)

(3)
(4)
(5)
SuanSianMung Niang Huai Lun
Cing San Lian
Lian Khan Khai(Hangluah)

(3)
Luan Za Gin

(2)
Hau Suan
1.Khoi Za Vung(Buansing)
2.Man Suan Cing(Ngaihte)

(2)
Go Khan Kham
Mah Phu (Kawlte)
(2)
Thang Lian Cing
Than Suan Sing (Hangluah)

(2)
Thang Thuah Kim

1. Tel Gin

2. Hau Suan
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
En Ngaih Lian
Niang En Ciin
Gin Suan Mung
Suan Khan Nang
Zam Khen Mang
Kham Suan Lian(Bawmkhai) En Khan Lian(Bawmkhai)
Gin Suan Niang(Hangluah)
Baukza (Kachin)
Ngai Go Ciin(Hautual)

(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Thang Suan Mang
Vung San Mang Vung Muan Cing
Niang San Dim Lian KhanTuang

(1)
Gin Khan
Man Heh Niang (Buansing)

(1)
Ngai Ngaih Mang
Kam Za Pau (Telsing)

Cial Tel
(1)
(2)
Vial Awn
Sel Dam

Am Ning- Cing Khoi (Samte)


(1)
(2)
Tel Gin
Niang Za Goih
Vung En (Mate)

(1)
Awn Khaw Suan
Don Khaw Ngai(Buansing)

Pu Cial Tel suan leh khakte

24

15

16

25

26

25
16

17

26

17

27

27

26-

15.

14

16.

2515

27-

26-

16

17.

27-

17

28-

28-

2. Hau Suan

4. Suan Khan Nang


(1)
Suan Khan Zam
(2)
Lian Khen Khual

5. Zam Khen Mang


(1)
Suan Sian Pau

(2)
Khen Suan Mung

(5)
Cing Ngaih Zen

(4)
Lian Huai Kim

(5)
Cing Lawh Nuam

(8) Suan Theih Niang

(9) Ciin Lawh Cing

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(3)
Cing San Nuam

(4)
Ciin Ngaih Dim
Myo Lwin (Kawlte)

(5)
Lian Suan Kim

(7) Khan Suan Piang

4)
Nian Khua Hau

(6) Mung Muan Pau

1. Tel Gin

3. Thang Suan Gin


(1) Don Khaw Ngai (Buansing)
(2) Thang Kho Cing(Bawmkhai)
(1)
(2)
(3)
Gin Khua Thawng
En Lian Cing
Thang Suan Cin
Zen Suan Vung(Buansing)
Do Sawm Thang(Ngaihte)Gin En Dal(Ngaihte)

(1)
(2)
(3)
Gin Hen Hang
Ngai Nuam Man
Do Khan Mung
Ning Khaw Niang(Thawmte) Zam Go Pau(Hauzel)
Ning San Man(Thawmte)

- 118

25-

24-

16.

15.

14

(1)
Zam Sian Mung

(2)
Go Khan Lam

1.Tel Kham

1. Dam Khua Neng

3. Kham Khan Zam


Niang Do Vung(Bawmkhai)
(1)
(2)
(3)
Vung Zam Niang
Cing Nuam Man Neng Suan Lian
Cin Tawi Thang
Am Cin Pau
Dam Suan Vung
(Hangluah)
(Thawmte)
(Bawmkhai)

(3)
VungSian Siam

(4)
Mang Suan Mung
Go Lian Ciin
(Gangte)

(1)
ZamKhan Khual

(2)
Vung Deih Kim

(3)
Sian Gin Thang

(5)
(6)
Pau Suan Kim
ThangDeihSianPiang
Niang San Nuam
(Hangluah)

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(7)
CiinSianNem

(8)
Pau Lam Dal

(9)
CiinMuanKim

- 119

(10)
ThangLamNiang

22- 12
Cial Tel

23- 13.
2. Sel Dam
1. Am Ning(Samte)(2)CingKhoi(Samte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
24- 14.
Tel Kham
Cing Tuan
Khup Kai
Awn Thang
Cing Za Nian
Kai Khua Tuan
Sial Za Chin
Ngai Do
Vung Za Ngai
SongZam
Vung Za Ngai
1. SialZaNiang(Bawmkhai)
Vungh Gin
Vung Kho Cing
Luan Niang
Pau Do
(Samte)
(Buansing)
(Samte)
2. Ciin Kho Niiang (Samte)
(Hangluah)
(Bawmkhai)
(Suankhup)
(Buansing)

(1)
(2)
25- 15.
Dam Khua Neng
Niang Sial Cing
(1) Sial Niang(ThangOm)
Tuang Cin (Hangluah)
(2) Dim Za Vung (Bawmkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
26- 16.
Ngai Khan Ciin
Do Khan Mang
Kham Khan Zam
Cing En Ciin
Zam Suan Thang
Gin Kho Thang(Hangluah)
Niang Suan Lian (Samte)
Niang Do Vung (Bawmkhai)
Do Khan Lian (Bawmkhai)
Suan Ngaih Dim (Gangte)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
27- 17.
Vung San Kim
Neng Zam Mung
Cing Lawh Nuam
Nung Suan Khual
Cin Suan Kim
Dal Sawm Tuang
==========================================================================================================================================================

26-

17.

18.

27-

28-

27-

26-

25-

24-

23-

18.

17.

16

15.

14.

13

(6)
Cing Suan Kim

3. PAU KHEN MUNG


Awi Khan Niang(Gangte)
1)
(2)
En Zam Kim
Man Hau Lun

2. Sel Dam

3. Khup Kai

1. Dam Za En
1, Ngai En Niang(Tawmging)
2. Ciin Khan Man(Bawmkhai)
(1)
(2)
(3)
Cing Suan Niang
Kai Do Lian
Pau Khen Mung
Gin Za Mung(Hangluah)
Gin Kho Ciin(Hautual)
Awi Khan Niang(Gangte)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Niang San Mang En Lam Mung
Thang Pian Sang Niang Deih Kim
Mung Suan Khai
?
Awi Lawh Nuam
(Gangte)
(Gualnam)

26- 16.
(2)
(1)
Ciin Sian Len
Pau Sian Tung
17.

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(7)
Man Theih Cing

(3)
Cing Tawi Dim

(8)
Mang Sian Suum

(4)
(5)
Thang Sian Muang Ciin Nuam Vung

(6)
Gin Sian Suut

25- 15.
1. Dam Khua Neng

26- 16
5. Zam Suan Thang
Suan Ngaih Dim(Gangte
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
27- 17.
Vung Deih Lun
Neng Sian Sing
Pau Khan Tuang
CingNgaih Lian Niang
Lian Sian Khual
Lian Van Dong
Lian Muan Cing
Do Khan Khual
Man Hau Lun
Vung Suan Ciin
(Bawmkhai)
(Tawmging)
(Hangluah)

28- 18.
Dim Tawi Nuam
==========================================================================================================================================================

28-

27-

- 120

25-

24-

23-

15

14.

13

25-

24-

23-

27-

16.

15

14.

13

17.

16.

26-

17.

26-

27-

2. Sel Dam

4. Awn Thang
1. Sial Za Niang(Bawmkhai)
2. Ciin Kho Niang(Samte)

(1)
Khoi Za Ning
Thual Thang(Buansing)
(1)
(2)
Niang En Lian
Thang Lam Mung
Sian Cin Kham(Tungdim)

(2)
Dam Khan Cin
Niiang Do Ciin(Samte)(Buansing)

(3)
(4)
(5)
Kham Do Mung Thang Deih Piang Man Lun Niang
Ciin Za Mang(Buansing)

Cin Sian Tuang


Kap Sian Sang

(6)
Neng Lian Suum

(8)
Mang Sian Tung

(9)
Pau Ngun Suai

(10)
Hau Lian Siam

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(7)
En Suan Khai

2. Sel Dam

6. Kai Khua Tuan


Vung Kho Cing(Bawmkhai)
(1)
(2)
(3)
(4)
Dam Khan Nang
Go Khan Cin
Huai Suan Cing
Thang Suan Zam
Khawm Ngaih Cing(Manlun)
Cing Lian Ciin(Kalate)
Pau Lian Thang(Tungnung)
Kai Lun Cing(Tongluai)

(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
Tuan Khen Mang
Cing En Niang
Tuan Suan Mung Cing Khan Lun Do Suan Niang
Vung Suan Niang
Thang Lian Thawng
(Samte)
(Tonsing)

(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(1)
Nang Khan Thawn Nang Suan Kim Zam Zo Khai
Cing San Vung
Man Suan Hau Cing Cian Nuam Niang Deih Nuam Lun San Muang

- 121

27-

26-

25-

24-

23-

27-

26-

25-

24-

17

16.

15.

14.

13

17

16.

15.

14.

2. Kai Khua Tuan

4. Thang Suan Zam


Kai Lun Cing(Tongluai)
1)
(2)
(3)
Tuan Lam Piang
Niang Deih Cing Cing Len Kim
Niang Lam Vung
Langh Lam Thang
(Ngaihte)
(1)
(2)
Zam Sian Sang
Thang Kop Sian Khai
(4)
Cing San Man

(5)
Cin Lam Niang

(2)
Zam Sian Lun

(6)
Niang Hau Dim

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(7)
(8)
(9)
Cing Suan Nuam Cin Lawh Nuam Mung Sian Huai

(3)
Lun Ngaih Lian

(4)
Din San Nem

(5)
Zam Ngaih Dim

Pau Tung Thang

- 122

2. Sel Dam

7. Sial Za Cin
Luan niang (Suankhup
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
Dam Khan Pau
Zam Khan Cin
Gin Sian Thang
Thang Khan Dal
Gin Suan Lian
Kham Khen Mang
Langh Khan Khual
Nang Za Mung
Vung Khan Zam
(1)Ning Ngaih Man
Thang Khen Cing
Zam Don Niang
(Tangpua)
(2) Cing Khan Man
(Mantuang)
(Gualnam)

(Mangvungh)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
Niang Hau Lun
Cin Khan Mang
Khual Za Khai
Cin Suan Mung
Ciin Lun Dim
Cing Lian Ciin
Mang Sian Tuang Do Saan Nuam
Hau Khan Mung Khawngnua
(1) Thang Khan Cing(Naulak) (1)Khongnuai(Kachin) Vum Go Lian
Go Gin Thawng Zam Nun Siam
Lem Za Thang
(Neekgen)
(Kachin)
(2) Hau Lam Vung( )
(2)Susuhlaing(Kawlte) (Gualnam)
(Songput)
(Philipinus)
(Habup)

(3) Luan Lam Cing(Thatmun)

(9)
(10)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
Cing Sian Kim Dal Sian Suum
Pau Sian Kop Zam Sian Huai
Khai Sian Sang
Pau Sian Mu
Zam Khan Lun
Pau Van Thang
Pau Sawm Piang
(1)
Pau Khat Thawng

25-

2415.

14.

17.

16.

27-

14.

26-

24-

17

15.

27-

14.

25-

2415.

16.

25-

16.

26-

16-

7. Sial Za Cin

2. Zam Khan Cin


1. Ning Ngaih Man(Mangvungh)
2. Cing Khan Man(
)
(1)
(2)
(3)
Cin Khan Kim
Niang Lian Vung Vung Suan Niang
Thang Kim
Thang Law
(
)
Kanpalet

(3)
Niang Saan Cing

(4)
Zen Ngaih Mang
Langh Khan Khai
(Gualnam)
(1)
Zam Sian Nem

(4)
Ning Kho Hau

(5)
Kap Khan Mung

(12)
Thang Sian Kip

- 123

(13)
Niang Sian Lian

(9)
(10)
Pau Khawm Thang Cing Muan Nem

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(6)
Niang Man Cing

(7)
(8)
Nang Thawn Tuang Cin Sian Mung
Niang Sian Huai
(Hatlang)

(2)
ThangLemMung

(5)
Pau Sian Hong

(11)
Zen Ngaih Huai

(3)
Nem Sian Suang

(4)
Gin Za Thawn
Van Za Len (

(1)
CingSaanDim

(2)
ManSaanKim

7. Sial Za Cin

3. Gin Sian Thang


Thang Khen Cing (Mantuang
(1)
(2)
(3)
Niang Tawi Nuam
Cing Khan Lun
Cin Muan Tung
Kap Do Khup(Zahlangh) Suan Thawn Thang(Samte) Vung Za Don(Tawmging)

7. Sial Za Cin

4. Thang Khan Dal


Zam Don Niang(Gualnam)
(2)
(1)
Cin Sian Khai
KaiZaThawng

22-

21-

13.

12

11.

1. Kai Za Thang

3. Neng Khan Suan

(1)
(2)
Niang Deih Lun Thang Kim Mang

(3)
Thawng Muan Thang

Thang Khen Suum

Lun Sian Nuam

4.Thang Suan Kap

(1)
(2)
Zam Muan Cing Thang Khan Sing

(3)
Pau Muan Piang

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(7)
Khan Lian Mang

- 124

(3)
(4)
Hau Deih Kim Zam Sian San Hoih

(8)
(7)
Man Ngaih Zam Tuan Sawm Sing
Zam Khan Pau
(Bawmkhai)

5. Kham Suan Lal

(1)
(2)
Suan Zun Ong Niang San Mawi

Pu Cial Vial
(1)
(2)
Cial Tel
Phawng Kai
(1)
(2)
Ngul Khai
Awn Lam

(1)
(2)
(3)
(4)
Tel Dai Lo
Vial Zen
Hat Go
Lam Khup
Niang Man(Samte) Lam Dim( )
Lam Za Vung (Dopmul)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Khai Za Thang
Ciin Ngaih Cing
Niang Kho Don
Go En Thang
Tuan Khan Suan
Ning Ngaih Niang(Suante) Dam Neng(Buansing)
Nian Khan Cing (Mate) Daw Than Yin(Kawlte)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Lo Khan Pau
Kham Khen Dal
Neng Khan Suan
Thang Suan Kap
Kham Suan Lal
Sawm Suan Thang
(1)Nan Zuh Maw(Shante)
Mang Suan Lun
Niang Ngaih Don Than Yin Thi
Ning Len Nuam
(1)Niang Ngaih Lun(Mate)
(Samte)
(Manlun)
(Kawlte)
(Guite)

(1)
(2)
(3)
Thang Khan Mang Dal Suan Mung Niang Theih Lian

Pu Phawng Kai suan leh khakte

23-

14.

17.

24-

2718.

15.

28-

15.

25-

2516.

16.

26-

17.

26-

27-

24-

23-

26-

25-

24-

27-

26-

25-

24-

14.

13.

16.

15.

14.

17.

16.

15.

14.

16.

15.

26-

17.

25-

27-

1. Tel Dai Lo

4. Go En Thang
Nian Khan Cing (Mate)
(2)
(1)
Lo Khan Cin Ngai En Vung

(3)
Thang Sian Muang

(3)
Go Suan Mang
Cing lam Nuam(Thawmte)

Thang Ngaih Sian

1. Tel Dai Lo

5. Tuan Khan Suan


Tawng Yin(Kawlte)
(1)
(2)
Lo Khan En
Thang Sian Sang

1. Ngul Khai

3. Hat Go
Lam Za Vung(Dopmul)
(1)
Vung Za Nian
Khual Do(Buansing)

(4)
(5)
Man Go Ciin
Cing Deih Lian
Maung Aung(Falam)

(4)
Myint Myint Thwe

(7)
Go Sian Sang

(8)
Ning Huai Cing

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(6)
Hau Khan Khai

(8)
Pau Suan Khai

(5)
Vung Ngaih Lun

(5)
Cing Huai Kim

(7)
Suan Lian Mung

(4)
Vung Sian Cing

(6)
Nang Go Niang

(2)
Thang Khen Kham
(1)Nian Man Vung(
)(2) Man Khan Cing(Thangman)
(1)
(2)
(3)
(4)
Vung Lian Cing Go Lian Pau
Thang Kho Pau Thang Lam Tuang
Sian Suan Tang Man Nuam Mang
(Tawmging)
(Haunung)
(1)
(2)
(3)
Kham Vai Mang Cin Kim Mung
Nuam Saan Lun

- 125

23-

22-

14

13.

12.

16.

24-

26-

17.

15.

27-

14

25-

24-

17.

15.

27-

14

25-

2415.

16.

2516.

26-

26-

(3)
Dal Khan Khual
Pau Mun Niang(Buansing)

Ciin Sian Siam

(4)
Man Don Cing

(4)
Do Hau Man
Nyo Maung(Khalkha)

2. Phawng Kai
(1)
Ngul Khai

(2)
Pau Khan Thang
Niang Lam Dim(Buansing)

Thang Muan Khai

(3)
Pau Suan Khup

(3)
Lam Sial Do
Don Ngaih Cing(

1. Khai Cin

2. Lam Hen Thang


(1)
Pau Suan Mung
Man San Nuam(Samte)

Thang Deih Cin

(2)
Kap Suan Thang

(2)
Awn Lam

Khai Cin
Nuam Za Don(Suante)
(1)
(2)
Lam Pau
Lam Hen Thang
Niang Khen Cing(Gualnam)
Man Ngaih Ciin(Khumvungh)
(1)
(2)
Don Go Vung
Cin Khan Sum
Thang Khen Kap( )
Dim Ngaih Man( )
(1)
(2)
Pau Sian Lian
Cing Sian Huai

1. Khai Cin

3. Lam Sial Do
(1)
Cin Za Mung

(7)
Cing Suan Niang
Gin Za Vungh (Naulak)

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(5)
Do Sian Khai

(6)
Don Do Niang
Thein Thun(Kawlte)

- 126

22-

21-

20-

13.

12.

11.

10.

Pu Vum Ngaih suan leh khakte

23-

16.

14.

26-

17.

24-

27-

18

15.

28-

19

25-

29-

(3)
Kap Sawm Mung

2. Suah Eng
(1)
(2)
Vum Ngaih
Cian Kho

Eng Awn
(1)
(2)
(3)
(4)
Ling Thang
Tun Son
Vial Luan
Ngaih Ngul

Awn Kai
(1)
(2)
Thang Khua Kham
Thang Hau
1.Ning Kho Dim(Lethil)
1.Nung Za Khawl(Mate)
2.Cing Za Khawm(Buansing)
2.Dim Go(Buansing)
(1 )
(2)
Kai Suan Thang
Dai Khan Suan
Dim Ngaih Niang(Thawmte)
Khawm Ngaih Lian(Manlun)

(1)
(2)
(3)
Kham Khan Langh
Ning Ngaih Mang
Go Vungh Thang
Ngai Man Cing(Thawmte)
Ning Kho Hau(Tawmging)

(1)
(2)
(3)
Thang Biak Man
Suan Tuan Pau
Suan Muan Sang
Cing Sian Niang(Buansing) Cing Lun Ngai(Kawngte)

(1)
(2)
Langh Mun Phung
Cing Nun Nem
Langh Sian Pil

2526-

15
1. Thang Khua Kham

16
2. Dai Khan Suan
Khawm Ngaih Lian(Manlun)
(2)
(1 )
17.
Kham Suan Pau
Langh Suan Piang
Hau Sawm Vung(Naulak) Khin Nyo Myint(Kawlte)
27-

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(5)
Thang Khan Lian

(3)
Khan Za Thang
1. Nawn Cing(Mate)
2. Man Khan Niang(Samte)

(4)
Zam Khan Mung

Sian Deih Piang

(4)
Khawm En Niang

- 127

242526-

27-

18.

3. Zen Za Lang
1. Mang Khan Cing(Tungdim) 2.Huai Suan Vung(Buansing)

(1)
(2)
(3)
Hau Lian Thang
Cing Lam Niang
Sian Khan Cing
Dim Ngaih Lun Cing (Buansing) Cin Thon Khai (Hatzaw)

(1)
(2)
(3)
Langh Lam Lian
Lian Lam Vung
Kap Sian Mung

2. Kham Khan Nang


Vung Ngaih Lian(Mate)
(1)
(2)
(3)
Khawl Ngaih Sian
Hau Sian Mung
Pum En Tuang
Thang Gin Kap(Mate) Awi Zam Kim(Suante) Thang Zam Cing(Mate)

Nang Sian Lian

(4)
Pau Cin Thawn
Vung Ngaih Nuam (Ngawn)

Langh Muan Sang

(4)
Thang Pian Khup
Niang Ngaih Cing(Tawmging)

(1)
Vung Sian Muan

(6)
Vung Suan Cing
Swe Naing Aung(Kawlte)

(6)
Tuan Cin Mang

(7)
Nang Khen Kap

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(5)
Dai Dal Khual

(2)
Nang Sian Piang

(5)
Thang Ngaih Lun
Khup Lian Mang(Sukte)

14
1. Awn Kai

15
2. Thang Hau
(1)
(2)
(3)
(4)
16
Kai Cin Thang
Kham Khan Nang
Zen Za Langh
Kai Do Pau
1.Cing Khan Nuam(Buansing) Vung Ngaih Lian(Mate) 1.Hau Siuan Vung(Buansing) Niang Do Mang(Bawmkhai)
2.Ciin Suan Cing(Tawmging)
2.ManKhanCing(Tungdim)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
17
Go Nem Cing
Hau Khan Pau
Man Ngaih Lian
Hau Do Lian
Suan Sian Thang
Khawl LianCing
Zam Kho Thang
Kham Khan Mang
Pum Min thang
Man Khan Lian
Nu Vung
Kham Lam Thang
(Thahdo)
(Buansing)
(Tungdim)
(Lianzaw)
(Tawmging)
(Mantuang)

(1)
(2)
(3)
(4)
(1)
(2)
(1)
(2)
Thang Kim Khai Nuam Lawh Lun Mung NgaihThang Cing Sian Niang
Cing Nem Niang Khup Lam Dim
Cing Lam Lun
Thang Khan Langh

28-

18.

16.

28-

16.

26-

26-

17.

17.

27-

18.

27-

28-

- 128

27-

26-

25-

14

17

16

15.

18.

24-

28-

12.

15

2213.

25-

2314

16.

2415.

26-

2516

17.

26-

17.

27-

27-

2. Thang Hau

4. Kai Do Pau - Niang Do Mang(Tawmging)


(2)
(3)
(1)
Go Deih Kim Hau Lam Mung
Thang Suan Khai
(4)
Suan Khan Tuang

1. Awn Kai

3. Khan Za Thang - Non Cing (Tawmging)


(1)
(2)
(3)
Gin Khual Thang Khan Dal
Go Khan Niang
Vung Ngaih Lian (Mangvungh) Gin Go Thang(Tawmging)

(1)
(2)
(3)
(4)
Thang Do Mung Thang Lian Khup Niang Lian Cing Suan Sawm Nang
CingNgaihHau
Sian Suan Thang
(Thawmte)
(Khuptong)

Dal Khawm Tuang

Thang Deih Cin

(9)
Ning Khen Lun Vung
Thang Tung Mang
(Tongluai)

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(8)
Nang Khan Thang
NiangKhan Man
(Tawmging)

Dal Kip Pau

Zen Khan Mang

- 129

(2)
Dai Za Thang 1.Niang Khua Zen (Gualkha), 2.Awi Zam Cing(Suante)
(1)
(2)
(3)
(4)
Go Suan Thang
Ngai Ngaih Niang Kai Khua Cing
Cin Za Mung
Man Khan Vung(Gualnam)
Gin Za Thang(Songput)
Ham Bim(Matupi)

(6)
(7)
Khual Kim Khan Mang Thang Sian Niang

(5)
Vung Tan Lun Cing

(5)
Niang Lun Cing

1. Eng Awn
(1)
(2)
(3)
(4)
Ling Thang
Tun Son
Vial Luan
Ngaih Ngul

Suak Vungh
(1)
Kham Za Thang
(1)
(2)
(3)
Vungh Khua Tuan Dong Za Cin
Ning Za Niang
Awi Do Niang
1. Ciang Ngaih Cing(Thawmte)2.Ning Khua Niang

(2)
(3)
(4)
Niang Deih Lun Niang Ngaih Vung Thang Khan Man
(1)
Don Ngaih Huai

23 - 13.
24 - 14
25 - 15

26 - 16.

23 - 13.
24 - 14.
25 - 15.

26 - 16.

27 - 17.

25 - 15

26 - 16.

27 - 17.

(3)
Mung Sian Kap

(3)
Tuan Sian Mung
Cing Kho Mang

(4)
Zen Go Thang

(4)
Kham Khan Khup
Cing Suan Ciin

(5)
Go Khan Cing

(5)
Am Sian Mung

(6)
Nian Khua Vung

(3)
(4)
(5)
Neng Suan Kham
Nial Ngaih Lun
Dim En Vung
Man Do Ciin(Tawmging)

(3)
(4)
(5)
Go Sian Piang
Thang Pian Mung
Khai Muan Tuang

(3)
Neng Suan Gin
NingSuan(Thawmte)

3. Vial Luan

Awn Hau

Gin Khua Tuan


Luan Ngaih Cing(Manlun)

(2)
(3)
(1)
Niang Khua Ciin Ning Ngaih Cing
Hau Za Thawn
Go Khan Suan(Manlun)

(2)
Niang San Nuam

4. Ngaih Ngul

Awn Kim
(1)
(2)
Thang Go
Gin Tuan
Vung Ngaih Cing(Thawmte)

(1)
(2)
Kim Pau
Ning Do Cing

(1)
Cing Lam Lun

3. Neng Suan Gin


NingSuan(Thawmte)

(1)
(2)
Kim Khan Thang Zam Kap Lian
Ciin Sian Cing
Niang Za Cing

(1)
(2)
Suan Deih Vung
Nang Muan Mang

(8)
Niang Zam Lun

(9)
Tuan Kim Thang

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(7)
Thang Khua Man

(6)
Dai En Niang
Zam Lam Thang(Suankhup)

- 130

27-

26-

25-

24-

23-

22-

21-

20-

27-

26-

25-

27-

26-

18.

17.

16.

15.

14.

13.

12.

11.

10.

17.

16.

15.

17.

16

25 - 15

28-

3. Neng Suan Gin


NingSuan(Thawmte)

2. Zam Kap Lian


Niang Za Cing (
)

(2)
(1)
Suan Sian Lun
Zen Ngaih Nem

(4)
Cing Sian Nuam

(4)
Gin Deih Piang

(5)
Huai Ngaih Lian

(5)
Huai Ngaih Sian

(6)
Gin Sian Muan

(6)
Khai Khan Khual

(3)
Cing Deih Man

3. Neng Suan Gin

3. Tuan Sian Mung


Cing Kho Mang(
)

(1)
(2)
(3)
Suan Nem Don
Suan Ngaih Niang Vung Huai Kim

(4)
Lut Dam

Suah Eng

1. Vum Ngaih

(3)
Tun Phung

(2)
Tawn Khup
(1)
Tual Vum

(2)
Vial Hil

(2)
Lam Hen

(3)
Kam ZaThang

2. Cian Kho
(1)
Eng Vial

Kho Tawn
(1)
Hen Tual

(2)
Cin Za Do

(1)
Khup Tual
(1)
Tual Za Cin

Tual Cin Pau

Cin Than Mung

(2)
Tual Khua Zam

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(7)
Cing Kham San

(3)
Hil Thawng
(1)
Khan Pau

- 131

27-

26-

25-

24-

23-

22-

26-

25-

24-

23-

22-

21-

18.

17.

16.

15.

14.

13.

12.

16.

15.

14.

13.

12.

11

(2)
Vungh Thawn

(2)
Sim Thawng
(1)
Kam Kho Zam

(2)
Luan Sin

(2)
Gin Song

(3)
Khup Kam
(1)
Tual Neng

(2)
Gin Langh

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(3)
Dam Ngul

- 132

2. Lam Hen

2. Luan Sin
(1)
(2)
Lai Thuang
Thawng Ngul

Gin Thawn
Te Meng, Chumii, Tha Neih Thuaii)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
Go Cing
Thang Za Gin
Nian Khan Cing Thuang Za Pau
Nang Za Mung
Par Sang
Suan Khua Thang Awi Khan Niang
Luan Ngaih Cing(Buansing)
Cingpi
Lal Zuih Thangi
Awi Ngaih Cing

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Thang Khen Mung
Thawn Cin Mang
Van Lal Muan Cing Cing Khan Vung
Vung Khan Suai Niang San Cing
Kam Sian Thang
Cing San Nuam(Mangvungh)
Dim Hau Cing(Suante)
Cin Khan Kham(Buansing)

(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
Gin Sian Tuan
Ciin Zam Cing
Cing Khawm Lun
Gin Za Kham
Tuan Sian Tuang
Cing Sian Nem
Mang Lian Sum

Cian Kho

2. Lam Hen
(1)
Cian Lai

(1)
Hen Tual
(1)
Lai Kho Gin

Thawn Sing

Pu Lam Hen suan leh khakte

28-

25-

24-

23-

22-

26-

25-

24-

23-

22-

27-

26-

25-

15.

14.

13.

12.

16.

15.

14.

13.

12.

17

16.

15.

Gin Thawn

(4)
Thuang Za Pau
Cingpi

(1)
Thawn Za Khup
(2)
Parii

(2)
Pau Za Cing

2. Lam Hen

Luan Sin

Thawng Ngul

Gin Khua Thang

Thuang Za Gin

2. Lam Hen
(3)
Dam Ngul

(1)
Hen Thuam

(1)
Ngul Thawng

(2)
Khual Za Neng

(1)
(2)
Gin Za Dal
Gin Pum

(5)
Nang Za Mung
Lal Zuih Thangi

(1)
Lim Thangi

(3)
Tual Gin

(1)
Neng Khua Gin

(5)
Sin Neng

(1)
Ngul Lam

(2)
Cin Zam

(3)
Dal Cin Thang

(6)
Vung Khua Zam

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(4)
Cing Ngaih Lian

(4)
Zam Dal

(1)
(2)
Ngul Za Cin Thang G Thang

(2)
(3)
Thawn Lian Kham Gin Muan Thang

(2)
(3)
Neng Za Kham Go Niang

- 133

2112.

11.

23-

22-

25-

24-

23-

14

13.

12.

15.

14.

13.

Cian Kho

3. Tun Phung
(1)
Vung Luai

(4)
Cing Ngaih Niang

(4)
Vung Kho Ngai
Kai Cin(Vunghhil)

(7)
Niang Za Cing

(8)
Zel Thawng

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(7)
Mun Cing
Gen Kai
(Tawmging)

(6)
Ngaih Vung

(6)
Suum Khan Cin
Go Za Gin

(3)
Dam Za Nang

(7)
Khawl Za Vung

(2)
Khai Za Kham

Kham Khan Gin

(6)
Cing Kho Man

(5)
Man Go
Vung D(Tawmbing)

(5)
Tual Khan Thang
Khu Mi(Vuite)

(5)
Nian Hoih Cing

(4)
Ai Khan Pau

(3)
Sin Kho Kam
Khawl Don(Tawmging)

(2)
Thuang Kho Pau
Pum Vung(Chongluai)

(3)
Kam Lian

(3)
NingMan

(1)
Phung Tuang
Thon Don(Sonna)

(1)
Lian Vung
Tun Cin(GUalnam)

(2)
Ning Ngaih Cing

(2)
Thang Lian

(2)
(3)
Lian Za Kham
Hoih Cin
Lal Muan Cing(Tawmging)

Tun Phung

4. Zel Vungh
(1)
Phung Kam

(1)
Vungh Za Cin
(1)
Cing Za Tan

Neek Khup

5. Kham Go
Tual Cing(Valte)
(1)
Khup Za Cin
Khoi Nem(Vuite)

(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Neek Khup
Sawn Dim
Zel Vungh
Zel Sin
Lai Cin
(1)Ciang Lian
Niang Dim
(2)Ning Khawl
(Tangpua)

(2)
(3)
(4)
(5)
Cing Vung
Thawng Don
Nem Cing
Kham Go
Phung Tual(Vaphuk)
Tual Kho Thang(Tawmging)
Tual Cing(Valte)
Kham Aai

Pu Tun Phung suan leh khakte

2213.

14.

23-

24-

24-

15.

15.

25-

16.

25-

26-

- 134

25-

24-

23-

25-

24-

23-

22-

26-

25-

24-

23-

15.

14.

13.

15.

14.

13.

12.

16.

15.

14.

13.

4. Zel Vungh

2. Thang Lian

(1)
Kam Pau

(1)
(2)
Lian Khan Thang Thang Suan
(3)
Muang

(2)
Thuam Za Cin

(1)
Cing Kho Vung

4. Thang Dong
Phal Thiang(Gangte)

(1)
(2)
Pum Zel Ning
Vak Muan Kim
Thang Kho Gin
Ging Mang

(3)
Man Kho Niang
(2)
Pau Khan Lian

(3)
Thian Min Ngaih
Biak Cing

(4)
Neng Gin

(4)
Lian Lal Muan

3. Tun Phung

5. Zel Sin

(1)
(2)
(3)
(4)
Kai Lian
Khawl Man
Cin Za Kham
Thang Dong
Cing Pum(Tawmging)
Pau Vungh(Khuptong)
Ngai Kham(Valte)
Phal Thiang(Gangte)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Niang Vung
Sin Kho Tual
Man Tel
Kham Za Khual
Dim Za Ngai
Thang Dong(Gangte)
Zam Za Thang(Tawmging)
Cin Kham

5. Zel Sin

3. Cin Za Kham
Ngai Kham(Valte)

Lian Za Thang
Phung Za Lam(Tawmging)

(6)
Go Za Dal

(8)
Nei Za Ciin
Lian Za Thang

(6)
Ngen Ngaih Vung

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(5)
Goih Khan Man

(7)
Thian Khan Cing
Thangpi(Tawmging)

- 135

22-

12.

(9)
Thangpari

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(5)
Ning Za Niang

(7)
(8)
Thian Khan Mung Niang Za Hoih

13.

(4)
Goih Thian Muan

(6)
Zam Khan Hau

23-

(3)
Ngai Muan Kim

(5)
Go Za Pau

14.

(2)
Man Neih Cing

(4)
Cing Za Mawi

24-

14.

2. Vungh Pum
Phai Kho Ciin
(1)
Niang Za Hau

(3)
Ngai Thiang

15.

24-

15.

(2)
Pum Za Thang

25-

2514.

3. Kam Thang
Man Tawi
(1)
Ning Kho Ciin

3. Tun Phung

6. Lai Cin
Niang Dim(Tangpua)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(1)
Khup Gin
Vung Pum
Kam Thang
Thang Khua Pau
Phung Pau
Khawl Man
Ngai Kho Cing
Vung Za Ngai(Tangpua) Phai Kho Ciin
Man Tawi
Gin Kho Ngai
Khawl Ngai

(1)
(2)
(3 )
(4 )
(5)
(6 )
(7)
(7)
Vungh Za Lian
Vungh Thuam
Vung Za Cing
Pum Kho Zam
Gin Za Man
Kam Min Thang
Nian Za Cing
Ngai Hoih Cing
Man Ngai
Non Vung
Khawm Kho Sik Gen Za Niang
Thawn Cin
Suum Za Thang

24-

14

24-

(7)
Cin Lian

(8)
Ning Ngaih Lun

(7)
Man Khan Cing

(6)
Pau Kho Man

(6)
Pau Lam Vung

15.

(5)
Niang Ngaih Lian

(5)
Cin Kho Zam

25-

14.

(4)
Zam Thian Muang
Ginpi

(3)
(4)
Thang Za Khual Cin Khan Niang
Man Thian Kim

24-

15.

(3)
Cing Za Vung
Lam Za Kam(Gangte)

4. Thang Khua Pau


Gin Kho Ngai
(1)
(2)
Pum Za Lam
Cin Do Pau
Hebem(Haukip)

25-

5. Phung Pau
Khawl Ngai
(1)
(2)
Pum Za Lian
Cin Za Kap
Niang Khan Nem(Khuptong) Niang Kho Hoih

- 136

21-

20-

25-

24-

23-

22-

21-

20-

25-

24-

23-

22-

21-

12.

11.

10.

15.

14.

13.

12.

11.

10.

15.

14.

13.

12.

11.

(1)
Thawng Kho Siam

Cian Kho

3. Tun Phung

8. Zel Thawng
(1)
Khawl Za Cin

Suah Eng

Cian Kho

4. Lut Dam

(2)
Thawng Tun
Thawng Cing
(2)
Tuan Khan Suan

(4)
Let Khua Gin

(3)
Zam Khan Niang

Suah Eng

Cian Kho

Eng Vial

2. Vial Hil

Thuang Khua Thang

(1)
(2)
(3)
Hil Cin
Khup Khua Thang Vungh Do Khup

22-

(5)
Thang Vum

(6)
Gin Hang

(7)
Hil Za Kham

(9)
Pau Thian Lal

(10)
Khol Cin Thang

(11)
Mun Tung Nung

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(8)
Thang Za Kap

- 137

25-

24-

23-

22-

21-

20-

19-

18-

17-

15-

15.

14.

13.

12

11.

10.

9.

8.

7.

6.

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

- 138

NEIH PHUNG SUAN LEH KHAKTE (Saizang)


Do Thuk
(Pu Do Thuk ute nih Do Tung leh Do Lun galin si ci uh hi.)

(2)
(1)
Luah Mang
NEIH PHUNG

Kai Cin
Thuk En
Pu Kai Cin pen Tawmging Hausamang leh Gualnam Hausamang kibuaina hangin a zi leh a ta kithatin, amah

suakta in, Mal gamah va tai-in a zi, a ta luangman beh taangin kingenin, logam ciing 2 hong pia hi, ki ci hi.
Phung Lut
(1)
(2)
(3)
(4)
En Vial
Hong Tel
Cin Kham
Gen Luan

Lut Lam
Suan Zel
Lut Kim
Lut Pau

Vial Ngulh

Lam Kho Pau


(1)
(2)
Kim Zen Cing
Ngul Khan Thang
Vungh Do Pau(Zuisang)
Thuam Sen Vung(Halkik)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
(11)
Pau Do Khai Niang Khawl Man Ciin San Nuam Cing Sian Huai Cin Kim Khan Sian Mung Suan Do Lian
Vungh Suan Dal Don Len Kim Kam Deih Pau Suan Sian Sang

24-

23-

25-

24-

23-

22-

21-

20-

19-

15.

14.

13.

15.

14.

13.

12.

11.

10.

(Saizang)

25-

5. Thang San Aung


Kam Lian Cing(Gualnam)
(1)
(2)
Zo Ngaih Khawl
Langh Khawl Cing

(3)
Vung Khan Man

(4)
Vungh Sian Sang

Phung Lut

2. Hong Tel

2. Suan Zel
(2)
(3)
(1)
Tel Khup
Lam Pau
Tun Za Langh

(1)
(2)
(3)
Zel Khua Vungh
Pau Lian
Tual Za Khen
Niang Kho Zam(Hatlangh)
Vum Kho Ning(Songlam)
Cin Niang(Tawmging)

(1)
(2)
(3)
(4)
Khup Lian Thang
Pum Khan Kam
Langh Zam Cing
Ngul Cin Khai
Zen Khan Niang(Gualnam) Lian Man Cing(Gualnam) Khup Za Gin(Gualnam) Kim Mang(Hatlangh)

(2)
(3)

(1)
Vung Kho Tual
Zo Suan Cing
Langh Go Niang
Ning Ngaih Don
Awi Khan Kam(Tawmging)

Zel Khua Vungh

4. Ngul Cin Khai


Kim Mang(Hatlangh)

Zo Sial Kim

(7)
Khen Ling Lo Thang

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

Zo Sian Cing

7. Khen Ling Lo Thang

(5)
Pau Dot Mang

(5)
(6)
Thang San Aung
Go Za Vung
Kam Lam Cing(Gualnam) Dal Khan Thang(Gualnam)

(4)
Ngul Cin Khup

(5)
Pau Biak Mung

- 139

24-

23-

22-

25-

24-

23-

25-

24-

23-

22-

15.

14.

13.

12.

15.

14.

13.

15.

14.

13.

12.

(Saizang)

25-

2. Pau Lian
Vum Kho Ning(Songlam)

2. Thawn Dai Thang


Kim Langh Vung(Tawmging)
(1)
(2)
(3)
Lian Gin Kham Ning Khan Niang Cing Zen Lun

(4)
Dal Khat Kap

(4)
Nang Sian Cin

(5)
Thang Sial Lian

(5)
Dal Sian Mung

(6)
Niang Sian Pau

(6)
Mung Sian Lian

(7)
Ning Do Kham

(7)
Suan En Khai

(3)
Vum Deih Hau

- 140

(11)
VungNgaihSaan

(5)
Man Zen Vung

(4)
Ngul Sian Cing
Langh Za Cin(Tawmging)

(4)
Cing Sian Piang

(3)
Vung Kho Za Tuan
Dim Sian Ngai(Zuisang)

(10)
Cing Gin Kim

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(2)
Dal Sian Dongh

(8)
Tuan Sian Sang

(8)
(9)
Ciang Suan Thang Sian Khan Thang

Tel Khup

2. Pau Lian
Vum Kho Ning(Songlam)
(2)
(3)
(4)
(5)
(1)
Khup Do Dal
Thawn Dai Thang
LamZaCiang
AwiDonCing
Go En Vung
Cing Ngaih Lun(Tawmging) Kim Lang Vung(Tawmging) Lian Za Khup(Gualnam)
Khai Suan Thang(Tawmging)
Vum Do Lian(Gualnam)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Ning Do Man
Cing Sian Nem
Ciang Sen Niang Dal Gel Cing
Lian Deih Piang
Cing San Tung
Mung Kop Sian

Tel Khup

3. Tual Za Khen
Cin Niang(Tawmging)
(1)
(2)
Khup Dal
Thawng Khan Vum
Cing Ngaih Don(Gualnam)

(2)
(3)
Khen Khen Lian Pau Do Kam
(1)
Khen Za Khai

(1)
Khen Zam Mung

(Saizang)
11.

14.

21-

24-

15.

12.

25-

12.

22-

2213.

13.

23-

14.

23-

24-

(5)
Lun Deih Huai

(6)
Hau Ngaih Lian

(8)
Tual Zam
Suang Kam Vung(Songlam)

(1)
(2)
Cing Leng Kim
Dim Lawh Sian

- 141

(3)
Dal Kap Mung

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(4)
Langh Sian Pau

(5)
Dim Deih Kham

(5)
Niang Do Lun

(3)
Kam Do Hau

(4)
Mung Suan Cing

(4)
Pau Cin Kam
Ciin Cian Ciang

Suan Zel

2. Lam Pau
(2)
(1)
Khup Za Ning
Zel Za Kam

Pau Than Thang


Niang Langh Vung

(1)
(2)
Cing Ngaih Nuam Ning Khan Khual

(3)
Lun Ngaih Man

(3)
Tun Za Dal
(2)Zuan Don Cing(Bawmkhai)

Lam Pau

3. Tun Za Dal
1.Thuam Za Ning(Tawmging)
2.Zuan Don Cing (Bawmkhai)
3.Ning Tual Cing(Gualnam)

(1)
(2)
Ning Khan KhawmCiin Sen Dim

(2)
DalLenThang

(6)
(7)
Pau Gin Piang
Thang Oih Cing
Ning Don Man(Halkik) Nang Do Mung

(3)
KhamSianLangh
(1)
CingTawiNuam

25-

24-

23-

22-

11.

15.

14.

13.

12.

(Saizang)

21-

14.

12.

24-

12.

22-

2213.

13.

23-

14.

23-

24-

Lam Pau

4. Pau Cin Kam


Ciin Cian Ciang( )

(2)
(1)
Thang En Hau
Ning Tawi Cing

Suan Zel

3. Tun Za Langh
(1)
Vung Heh Cing
Cin Kho Langh
(Zuisang)

(3)
(4)
Do Khawm Cing Pau Do Lian

(4)
Dawla Kyaw

(2)
Lun Sen Cing

(2)
Pau Khan Vum

(3)
Kam Sian Dongh

(3)
Thang Sial Hau

(4)
Zen Kip Ngul

- 142

(10)
Joh Lal Than Cuahi

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

5. Niang Do Lun

(1)
Kam Tual Do
Pau Zen Zo(Halkik)

(1)
Dal Kim Lian Sing

(9)
Zo Sian Mang
Khup Suan Cin
(Songput)

KhupGinKhai

(9)
MyMoe Kyaw Aung

(7)
Pau Suan Thang
Niang Khan Don

(8)
Muang Tan Dawla Kyaw

(6)
Khup Za Tan
Ning Cin

(7)
Lal Tha Mawii

(8)
Cin Za Go
Cing Ho Nuam
(Kawlte)

(6)
Tan Suan Maw

(5)
Cin Khan Lian
(1)Khawl Lian Thangi
(2)Lal Lin Puii

(5)
Khup Moe Kyaw

(2)
(3)
(4)
Khup Za Ciin
Zel Khan Khup Dim Khan Mung
Cin Khen Pau
Cing Lian
Niang Do Cing
(Songput)

(Tawmging)

(1)
(2)
(3)
Cing Ngaih Ciang Ciang Khan Lun Langh Theih Lian
Vungh Sian Thang

Tun Za Langh

5. Cin Khan Lian


1.Khawl Lian Thangi, 2.Lal Lin Puii
(2)
(3)
(1)
Cing San Vung Cing Lam Mang Langh San Ong

2213.

12.

(Saizang)

23-

20-

19-

25-

11.

10.

9.

15.

14.

21-

12.

24-

22-

13.

15.

14.

23-

24-

25-

Tun Za Langh

6. Khup Za Tan
Ning Cin(
)
(1)
Cing Sian Vung
(2)
Dawl Khan Lian

(8)
Dim Khua Thang
Niiang Do Cing
(Tawmging)

Khup Gin Khai

- 143

(4)
Pau Za Cin Thang

(9)
Zoo Sian Mang
Khup Suan Ciang

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(3)
Don Ngaih Lun

(5)

(6)
Cin Za Go
Ciin Go Nuam
(Kawlte)

(2)
Cing Ngaih Hau

(7)
Ning Nuam

(7)
Pau Suan Thang
(Kawlte)

(1)
Cing Do Mang

(6)
Cing Zen

(3)
(4)
Cing Do Niang Thawng Gin Tung
Nang Khan Dal Cing Khan Man
(Songput)

Cin Ngaih Niang

(5)
NuamVung

(6)
Gin Thawng
Song Za Vungh(Songput)

(4)
Huai Zel

(4)
Zel Langh
Song Lian(Gualnam)

(5)
Vung Suang
Kai Ciin(Tawmging)

(3)
Zel Niang
Khen Kho Pau(Kik-kai)

Suang Don Cing


Thong Kho Vungh
(5)
Niang Ngaih Lun
Kim Khan Kam
(Gualnam)

(4)
(5)
Dim Za Niang
Zen Dim
Hang Za Khup(Tawmging) Thong Za Nang(Halkik)
(4)
Ning Lam Mang
Gin Khan Kam
(Songput)

(3)
Ning Gin Kim

(3)
Tun Man
Nian Man((Gualnam)
(3)
Awi Za Ciin
Lian Khan Dal
(Sukte)

Phung Lut

3. Cin Kham
(1)
(2)
(3)
Lut Kim
Song Tun
Vial Thuam

(1)
(2)
Kham Khai
Tun Khua Thang
Ngai Vei Cing(Halkik)
Ngai Kho Dim(Gualnam)

(1)
Ciang Za Ning
Tun Lam(Hatlangh)
(1)
Khai Khan Thang

(2)
Kim Khua Pau

(2)
Cing Lian Vung
Lian SianThang
(Songput)

(6)
Thawn Za Niang
Khup Ngaih Niang

(1)
(2)
Man Lawh Cing
Ning Kim Nuam

2112

11.

(Saizang)

22-

13.

12.

23-

Lut Kim

2. Tun Khua Thang


Ngai Khua Dim(Gualnam)
(2)
(1)
Kim Za Nang
Tual Pau
Ciin Za Dim(Gualnam) Cing Khua Don(Gualnam)

(1)
(2)
Dim Khan Niang
Ciin Khan

2213.

14.

23-

14.

24-

24-

15.

(4)
Thang Deih Cing
Kim Khai (Malneu)

(5)
Cing Khan Dim

(5)
Ning Khawl Cing

(6)
Ciin Ngaih Lun

(3)
Dong Tawi Lun

(6)
GinKhanMung
Aye Aye Thein(Kawlte)

Don Za Cing

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(5)
Langh Khan Dal
Cing Sian Huai(Gualnam)

(1)
(2)
Lian Sian Dim
Pau Sian Lian

(4)
(5)
Cing Don Vung
Cing Sian Zam
Vung En Nang(Gualnam) Zam Cin Dal(Gualnam)

(3)
Khai Khua Gin
Cin Zen Thang(Songput)

(3)
Cing Lun
Vung Lian Kham(Malneu)

25-

(4)
Nang Khan Kam

2. Tun Khua Thang

2. Tual Pau
Cing Khua Don(Gualnam)
(1)
(2)
(3)
(4)
Thang Suan Kap Vungh Do Thang
Dim Khan Lun
Ciin Zam Cing
Kap Za Niang(Hatlangh) Thang Za Mung(Malneu)

(1)
(2)
(3)
(4)
Don Lam Cing
Pau Suan Mang Vung Sian Huai
Lun Sian Mang

2223-

14.

12.
Tun Khua Thang

13.
3. Khai Khua Gin
Cin Zen Thang(Songput)
(1)
(2)
(3)
Thang Do Lian
Nang Khen Langh Dim Khan Man
24-

- 144

23-

22-

21-

24-

23-

22-

21-

20-

14.

13.

12.

11.

14.

13.

12.

11.

10.

(Saizang)

24-

(3)
Niang Hau

(3)
Langh Ngaih Vung

(4)
Vung Za Tuang

(5)
Langh Khan Cing

(6)
Suang Do Cing

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(2)
(3)
(4)
Khai Za Cin
Langh Don Cing
Vung Sian Niang
Niiang Za Vung(Thatmun)
Pum Za Kham(Gualnam)
Thang Za Pau(Tawmging)

(1)
(2)
(3)
Suang Lian Kim
Thawng Khan Suan
Don Sen Mang

(2)
Thang Do Khup

Cin Kham

Lut Kim

5. Vung Suang
Kai Ciin(Tawmging)

(1)
Suah Za Nang
Daw Nun Sein(Kawlte)

(1)
(2)
Suang Mang
Thang Sian Mung

Lut Kim

6. Gin Thawng
Song Za Vung(Songput)

(1)
Ciang Za Ciin
(2)
Khai Za Thang

(1)
Thawng Boi Thang

- 145

21-

20-

12.

11.

10.

14.

Cin Kham

2. Song Tun
Zui Ning
(1)
Kham Langh
Vial Khoi(Gualnam)

(1)
Tun Za Kap

(4)
Lam Zam
Zo Khua Cing(Malneu)

(10)
CingSianVung
CinSianPau
(Munsuang)

- 146

(7)
Zam Khan Langh
Gin Za Dim
(Gualnam)

(4)
(5)
(6)
Ciin San Dim
Langh Deih Vung Langh Tual Khai
Pau Gin Sian Khai Suan Khan Lian
(Gualnam)

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(3)
Cing Nuam Lian

(6)
Thang Khan Zen
Nang Pian Khup
(Kik-kai)

(5)
Ning Zen
Khup Khua Thang(Malneu)
(5)
Tun Za Khai

(1)
Khoi Nuam Hau

(2)
Gin Khan Man
Khai Khan Mang
(Kik-kai)

(9)
Tuang Khan Khup
Man Sian Dim
(Gualnam)

(8)
Cin Suan Kim

(8)
Zen Za Dim
Gin Lian Pau
(Malneu)

(7)
Vung Huai Mang

(7)
Ciin Suan Thang

(6)
Dim Khan Nuam

(6)
Vung Ngaih Lian
Pum Hen Thang
(Kik-kai)
(5)
Lian Lawh Cing

(5)
Ning Khawl Cing
Cin Khua Mang
(Tualkong)

(4)
Cing Sial Dim
Suang Laang
(Kik-kai)

(3)
Kim Ciin
Hang Thang(Gualnam)

(3)
Vung Ciin
Tun Do Kap
(Malneu)

(2)
Zel Cing
Kam Za Thang(Gualnam)
(2)
Ning Cing
Tun Za Do
(Malneu)

(4)
Thang Khua Mung
Nian Ngaih Mang
(Tangpua)
(3)
(4)
Cing Thawn Lun Suang Khan Pau

(3)
Langh Za Cin
Fonsofa
(Thai mi)

Khoi Sian Dim


On Thawn Dal
(Kik-kai)

11.
Song Tun
Zui Ning

12.
4. Lam Zam
Zo Khua Cing(Malneu)

(1)
(2)
13.
Tun Kap Thang Tun Khan Cin
Dim Don Cing Langh Don Cing
(Gualnam)
(Malneu)

(1)
Cing Sian Nem

14.

13.

22-

23-

24-

21-

22-

23-

24-

(2)
Zam Sian Tung Mang
Cing Ho Nuam
(Gualnam)

24-

23-

22-

14.

13.

12.

2223-

1910.

9.

24-

2011.

Lam Zam

2. Tun Khan Cin


Langh Don Cing(Malneu)
(2)
(1)
Zam Sian Pum
Pau Dong Sian
Vung Ngaih Mang
(Gualnam)

Phung Lut

3. Cin Kham

3. Vial Thuam
(1)
Kham En
Zel Za Dim
(Gualnam)

(1)
Dim Za Vung
Langh Cin
(Munsuang)
(2)
Khoi Zo

(2)
Thuam Langh

(1)
Dim Lam Cing

(3)
(4)
Thang Tual Kim Cing Dim Niang
Zam Khen Khai
(Tawmging)

(3)
Pau Go Cing

(2)
En Za Tuang

(5)
(6)
Langh Khup Khai Cing San Kim

(4)
Hau Ngaih Lian

(4)
Langh Muan Mung

(5)
Thang Lun Niang
Pum Khua Vungh
(Gualnam)

(6)
Lian Khan Thang
Cing Lian Man
(Gualnam)

(4)
(5)
Hang Do Thang
Zel Don Cing
(1)Niang Khan Ning(Munsuang)
(2)Don Hau( )
(4)
Pau Hen Nang
Cing Do Lun
(Songput)

(3)
Zo Suan Nuam

(3)
Tun Pau
Ning Khua Zo
(Munsuang)

12.
Lam Zam

13.
4. Thang Khua Mung
1.Vung Lian Cing(Gualnam), 2.Nian Ngaih Mang(Tangpua)
(1)
(2)
(3)
14.
Zam Khen Khai
Sian Sung
Lian Sian Pau
Cing Dim Niang (Tawmging)

Cing Hau Huai

2112.

14

13.

22-

23-

24-

(3)
Zam Sian Tuang

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

3. Langh Za Cin
Fonsofa (Thai mi)
(1)
(2)
Cing Lun Vung
Sofa Nem
Nong Mem

(6)
Cin Khua Niang
Lai Khua Thang
(Gualnam)

(7)
Niang Do Man

(8)
Pau Za Kim
Zen Ngaih Cing
(Songlam)

- 147

24-

23-

22-

21-

24-

23-

22-

24-

23-

22-

21-

14.

13.

12.

11.

14.

13.

12.

14.

13.

12.

11.

(3)
Hau Deih Sang

(4)
Dim Khan Khual

1. Vial Thuam

1. Kham En
Zel Za Dim(Gualnam)

6. Lian Khan Thang


CingLianMan(Gualnam)
(2)
(3)
(4)
(1)
En Suan Pau
Kham Lam Thang Nang Deih Kham Ciin San Tung

1. Kham En

8. Pau Za Kim
Zen Ngaih Cing(Songlam)
(1)
(2)
En Do Lian
Dim Ngaih Hau

1. Vial Thuam

3. Tun Pau
Ning Khua Zo(Munsuang)
(1)
(2)
(3)
Dim Khua Niang
Thuam Khan Thang Gin Khua Thang
Daw Thein Nyunt
Daw Kyi Sein
Khual Khan Hau(Songlam)

(1)
Zo Zen Cing
Zo Ngaih Ciin

(5)
Vung San Man

(6)
Thang Suan Mung

(6)
Mang Sian Muan

(5)
Cing Oih Vung

(5)
Nang Sian Gin

(4)
Tuang Khua Vung
Thawng Khan Dal
(2)
Pau Cin Dal

(8)
Kim Hau Eng

(9)
Vung Sian Lian

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(7)
Niang Zen Ciin

- 148

2011.

10.

(Teklui)

21-

14.

12.

24-

9.

22-

1910.

13.

2011.

23-

21-

13.

12.

23-

14.

22-

24-

Cin Kham

Vial Thuam

4. Hang Do Thang
1. Niang Khan Ning(Munsuang), 2. Don Hau( )
(1)
Thuam Khan Nang
Ngul Za Ning(Tawmging)

(1)
(2)
(3)
Thang Suan Khual
Do Cin Lian Ning Deih Zam

Phung Lut

4. Gen Luan

Lut Pau
Sawm Ciin(Gualnam)
(1)
(2)
(3)
Luan Khua Thang Tual Za Gin
Thang Za Awi
Khual Zen Cing
Suah Go
(Gualnam)
(Gualnam)

(1)
(2)
(3)
Pau Khua Thawn Pau Khan Dong Gin Khan Zam
Kim Za Cing

Thawng Sian Muang

(5)
Vung Zen
Kai Vum
(Songlam)

(4)
Ciang Kham Cing

(10)
Zen Za Ciin

(7)
Nang Sian Vung

(5)
Dim Langh Vung

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(3)
Mang Khan Dal
Gin Khan Suan

(9)
Thang Za Dal

(5)
Thang Ngaih Nuam

(8)
Hau Man

(4)
Thang Gin Piang

(7)
Kim Zo
Kham Za Lian
(Tawmging)

(3)
Cing Hau Langh

(6)
Zo Khan Cing
Khup Tual
(Gualnam)

(2)
En Khan Thang
Nian Khen Vung

(1)
(2)
Hau Kum Mang
Cing Don Lun
Cin Khan Mung(Munvu)

(4)
Luan Vei Cing
Sut Za Kham
(Songlam)

(4)
(5)
Khup Lian Pau
Ciin Khan Vung
Vung Sian Niang

(1)
(2)
Thang Tung Nung
Cing Sial Lun

(3)
(4)
(5)
(6)
Ciin Khua Man Thawn Ngaih Ciang Suang Sian Kiim Zam Suan Khai
(8)
(9)
(10)
Dong Tawi Nem
Cing Ngaih Kham
Ciin Sian Mung

- 149

2112.

11.

(Saizang)

22-

15.

13.

25-

13.

23-

23-

14.

14.

24-

15.

24-

25-

Lut Pau

3. Thang Za Awi

Pau Khan Thang


1.Lian Man
2.TuanDoVung
(1)
Awi Khan Kam
Zo Sian Cing
(Tawmging)

Thang Deih Kam

Pau Khan Thang


1. Lian Man( )
2. Tual DoVung( )

(3)Thang Khan Suan


Khup Sian Huai

Man Zen Niang

(2)
Cin Sian Hau
Tual Don Cing
(Zuisang)

(1)
Thang Za Vung

(3)
Thang Khan Sum
Khup Sian Huai
(Gualnam)

(4)
Dal Khat Pau
Vung Ngaih Hau
(Songput)

(5)
Zam Suan Lian
Thang Khen Lun
(Tawmging)

(5)
Kam Sian Huai

(6)
Zam Sian Dal

(4)
Cin Ngaih Cing

(4)
Kam Do Lian

(3)
Pau Tan Sang

(3)
Zen Tawi Nem

(2)
Thang Deih Kham

(2)
Man Don Cing

(4)Dal Khat Pau


Vung Ngaih Hau

(1)
Man Luah Ciang

(2)
Man Gawh Ciin

Pu Song Hang (Lam Hang) Khanggui Gualhna

(6)
Langh Gen Thang

(5)Zam Suan Lian


Thang Khen Lun

(1)
Thang Tuan

- 150

B. PU NEI LAI KHANGGUI GUALHNA

19-

18

17-

16-

15-

14-

13-

12-

11-

10

-8

7.

6.

5.

4.

3.

(2)
Khawi Awn
(Haupi)

(1)
(1) Zel Suan

(3)
Thang Suan
(Haupi)

PU TAWM GING

(1)
SONG HANG (Lam Hang)

(1)
Hen Thang

(1)
Thuk Hen

(1)
Ngaih Vial
(Valvum)

Kham Kam

(2)
NEI LAI

Nei Thang

Nei Tuang

Sel Tuang

Sel Thang

Thang Sel

TUANG THUK

(Haupi, Kahgen, Phaileng, Valvum, Chiantazi, Kalaymyo)

20-

11

13

12

21-

22-

23-

(3)
GUI ZIAM

(2)
Vel Tuang?
(2)
Vungh Kip

Neih Awn

(2)
(2) Lam Khai

(4)
SIM HANG

(1)
Thuk Zel

Nek Khaam
(Saizang)

(3)
En Thawng

(3)
Thuk Nek

(2)
Khai En
Kai En
(1)
Khaat Cin

(4)
Ciin Khual
Thang Tuang
(Tawmging)

(5)
MAT VUNGH

(2)
Nek Cin
(Chanthagyi)

En Khaat

Cin Do Thang

(4)
Tung Lut

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(6)
ZOM LUN

(3)
Khawi Luan

(4)
Kim Vum

Kham Awn

Kam Lam
(Limkhai)

Vum Son

- 152

20-

11

10

25-

24-

23-

16

15

14

13

THUK HEN

(1)
Ngaih Vial
(Valvum)

Awn Ngul

Vial Thuam

Kai Za Cin

Thuam Khen Pau

Cin Khen Mang

(Haupi - Kahgen - Valvum)

20-

2617

22-12

26-

(2)
Khawi Awn

Hen Pau

(1)
Tun Za Thang

Pau Za Khen

Thang Khen Mang


(2)
Awn Dal

Langh Za Cin

Dal Khen Pau

(3)
Thang Suan

(1)
Hen Thawng
Khup Tong Mang(Guite)

Suan Neng

Thawng Za Cin

Neng Khen Pau

Thawng Za Gen

Suum Suan Mung

(2)
Thang Ngul
Awih Vung(Hautual)

Hen Vungh

(3) Ngul Cin

Vungh Khan Pau

Cin Khen Thang

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(3)
Khawi Cin
Cing Deih(Baite)

Song Gin

Cin Za Go

Gin Khen Kham

(4)
Vial Song
Ngai Dam(Sukte)

Suan Khua Thang

Song Khen Kham

Thang Khen Kap

Kham Khan Thawn

- 153

-8

Awn Thawng

(1)Neng Cin
(2)Gin Khoi
(3)Gen Khai

(1)
Kip Awn

Awn Neng

TUANG THUK

(1)
Hen Thang

(1)
Thuk Hen

(Chenthagyi)
18

11

19-

21-

12

10

22-

13

20-

23-

14

16

24-

2617

15

2718

24-

28-

(2)
Vel Tuang?
(2)
(2)Vungh Kip

Neih Awn

(2)
(2) Hong Vial

(4) Lian Za Nang


(5) Lian Zam

(7) Neng Langh

(3) Nang Suan Khai

Langh Khan Mang

(3)
Nek Khual

(1) Leng Thang


(3) Awn Ngul

(1) Kual Thang

Kham Awn

Kam Lam

Vum Son(Limkhai)

Lam Ngul

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(2)
Khai En

(2)
Nek Cin

(2)En Khaat

(2) Cin Do Thang

Son Kai

Ngul Khai

(4)
Kim Vum

(3)
Thuk Nek

(1)
Thuk Zel

Nek Kham

(1) Zel Suah

Kham Kam

(6)Khaat Go Tual

(1)Thang Lam Khup

(4)
Tung Lut

Suah Kham Dal

Kam Khan Lian

(1) Tual Gel Thang

(3)
Khawi Luan

Dal Nang

- 154

22-

21-

13

12

11

(2)
Cing Ngaih Nuam
Mang Khan Sian(Sukte)

(1) HEN THAWNG

(2)Pau Vungh(Kahgen)
Dim Vung(Buansing)

Neng Thang
Ning Go

(3) THANG SUAN

(1) HEN THAWNG

(1)
(2)
(3)
(4)
Suan Neng(Haupi)
Pau Vungh
Ngul Gin
Pau Neng
(1) Zen Goih(Hautual)
Dim Vung(Buansing)
Dim Vung(Buansing)
Hing Diin(Tawmging)
(2) Kip Mang

(1)
(2)
(3)
(4)
Thawng Za Cin
Mang Dim
Zam Nian
Kam Kho Niang
(1)Vung Nuam(Tawmging)
Ngul Za Cin
Go Za Cin
Kam Pau(Samte)
(2)Kai Niang(Sukte)
(Phaipi)
(Naulak)

Neng Khan Pau


Cin Khan Niang(Sukte)

Thawng Za Gen
Ciin Sian Huai (Naulak)

(1)
(3)
(4)
(5)
Niang Sian Muang
Cing Khan San
Suum Suan Mung
Thang Huai Kim

(Haupi, Kahgen)

23-

14

15

24-

25-

16

12

26-

2213

17

23-

14

27-

24-

(5)
Khup Cin
Kai Ning(Hautual)

(5)
Gin Ning
Go Za Cin
(Gualnam)

(6)
Thang Deih Kim

(8)
Vungh Lam Tuang

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(7)
Lian Sian Dim

- 155

23-

14

13

(2)
Go En Sum

(6)
Gin Go Cin
Gin Khan Nuam
(Buansing)

(6)
Piang Sian Tuang

(4)
Tun Za Dal
Dam Goih (Buansing)

(5)
Lian Deih Kim

(5)
Sian Za Suan

(3)
Thang Za Huai
Lun Za Kam(Milun)
(4)
Laang Za Cin

(4)
Niang Lam Dim

(3)
Niang San Mang

(3)
Nang Go Lian

(3)Ngul Gin
Dim Vung(Buansing)

(4)Tun Za Dal
Dam Goih (Buansing)

Gin Za Dal
Mang Lian Cing(Dopmul)

(1)
(2)
Dal Khen Cing
Mang Khan Suan

(1)
Man Deih Cing
Mang Go Ciin

(3) THANG SUAN

(1) HEN THAWNG


(1)Khup Tong Mang(Guite)
(2)

(3)Ngul Gin
Dim Vung(Buansing)
(1)
(2)
Sian Za Niang
Thawng Go
Tuang Kham(Dopmul)
Cing Man (Lianzaw)

(1)
(2)
(3)
Vung Go
Vung Khan Niang
Gin Za Hau

(Haupi, Kahgen)
11

13

21-

23-

14

12

24-

15

22-

25-

24-

15

16

25-

16

26-

26-

Note: zi masa ta
zi kik tate

(2)
Sian Ngaih Huai

- 156

(3)
Man Deih Nuam

(9)
Niang Khan Nuam

(7)
Kai Za Go
Zam Za Vung(Lianzaw)

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

Hen Thawng
Thang Ngul
Khawl Cin
Vial Song

(8)
Khen Za Mung
Dim Ngaih Ciin
(Gualnam)

(1)
Man Hawm Cing

(5)
(6)
Mang Nuam
Cing Khua Nian
Thawng Za Langh(Samte)

(7)
Gin Khen Niang
Sian Khup Pau
(Samte)

(7)
Lian Khual Kim

26-

25-

24-

23-

17

16

15

14

13

(Haupi, Kahgen)

26-

(3)Ngul Gin
Dim Vung(Buansing)

(7)Kai Za Go
Zam Za Vung(Lianzaw)

(1)
(2)
Go Suan Kap
Vung Go Niang
(1)Ciin Ngaih Lian(Samte)
(2) Niing Go Ciin(Samte)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Go Cin Pau
Thang Mun Mang
Vung Khan Nuam Go Tung Nung
Cin Min Thang Huai Sawm Ciin
Cing Suan Niang Hau Lun
Hau Sian Thang
Cing Nuam Niang
(Buansing)
(Buansing)
(Siahliap)
(Lianzaw)

Kap Sian Muan

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Kap Khen Thang Lian Hau Cing Ciin Ngaih Huai
Thang Sian Khual
Mang Sian Mung
Lian Biak Sang

(7)
Niang Hau Lun

(10)
Gin Sian Khual

(3)
Thang Sian Muang

(9)
Go Khen Khup

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(8)
Lian Sawm Tuang

(1)
(2)
Kap Sian Khai Lian Man Cing

- 157

24-

23-

27-

26-

25-

24-

23-

15

14

13

17

16

15

14

13

16

25-

26-

(3)
Thang Khan Niang
Neng Khan Mang
(Naulak)

(4)
Ciin Khan Nian
Cin Do Thang
(Mangvungh)

(6)
Dal Khen Cing
Khual Suan Mang
(Telngawk)

(2)
Niang Han En

(5)
Pau Ngaih Cing
Thang Khen Kham
(Phaipi)

(1)
Cing Tawi Lun

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(4)
Nian Huai Niang
(8) Lian Len Nuam

(7)
Don Ngaih Ciin
Gin Za Pau
(Samte)

(3)
Niang Don Hau
(7) Pau Lian Khup

(8)
Cin Lam Thang
(1)Nian Tul Cing (2)Niiang Hau Ciin

(Gualnam)

(5)
(6)
Lian Za Van Dim Biak Cing
(9) Cing Hawh Sawn Lem

- 158

(4)Pau Neng
Hing Ciin(Tawmging)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Thawng Za Vungh
Goih Za Ning
Thang Cin Kap
Cing Ngaih Niang
Sum Za Man
Cin Za Kap
Thang Khan Suan
Ciin Niang(Mangvungh)
Tuang Za Thang(Naulak) Nem Za Ning(Tawmging)
Gin Suan Thang(Sektak)
Neng Khua Zam(Naulak)
Niang Khan Man(Samte) Daw Saw Khin(Karen)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
Neng Za Cin
Zen Khan Nuam
Kap Za Thang
Ngai Za Lun
Gin Do Lian
Pau Za Dim
Thang Khen Dal
Pau Za Cin
Ciin Khan Vung
Mang Za Niang Nuam Ngaih Lian Nian Ngaih Mang Gin Khan Pau (1)Pau Khan Niang(Hautual)
Kham Khua Tuan Dim Ngaih Niang Nian Khan Cing Go Khen Pau
(Sukte)
(Samte)
(Karen)
(Telngawk)
(2)Vung Ngaih Niang(Tawmging) (Telngawk)
(Mangvungh)
(Telngawk)
(Gualnam)

Vungh Lian Mang


Vungh Za Khen
Thawng Lian Thang
Ciin Lam Cing
Niang Hau Lun
Huai Ngaih Niang
En Man Cing
Aye Myint(Kawlte)
Niang Huai Kim
Phoe Tha (Kawlte)
(Suante)
(Gualnam)

(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(4)
Cin Sian Tung
Nem Sian Zam
Lun Sian Muang
Nang Khen Kap
Mung Sian Muang
Lian Sian Huai Hau Cin Khai

(4)Pau Neng

(3)Thang Cin Kap


Ciin Niang(Mangvungh)
(1)
(2)
Man Hen Cing
Niang Ngaih Lian
Pau Za Dal
Gin Khua Pau
(Naulak)
(Tawmging)

(1)
(2)
(3)
Niiang Sian Dim
Kap Khen Kham Ciin Deih Nuam
Thang Do Lian(Baite)

25-

24-

23-

22-

15

14

13

12

24-

15

14

16

25-

16

26-

26-

(2)
Pau En Kham
Lun Khen Ning
(Bawmkhai)

(2)
Kham Kap Thang

(1) Hen Thawng

(4)Pau Neng
Hing Ciin(Tawmging)

(6)Cin Za Kap
Niang Khan Man
(Samte)

(1)
Ciin Ngaih No
U Myint Naing
(Kawlte)

(1)
Kap Ngaih Lian

(3)Neng Khan Pau


Niang Khan Man
(Samte)

(3)Pau Sim Thang


Cing Lam Lun Niang(Hautual)

(1)
(2)
Man Khan Nuam Pau Khat Piang

(4)
Dal Muan Cing

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

- 159

(5)Khup Cin
Kai Ning(Hautual)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)Thang Khan Suan
Vung Za Nian Mang Ciin
Neng Khan Pau
Pum Ngaih Ning
Kam Vung
Kam Khan Mung
Ma Saw Khin
Cin Za Gin
Khup Za Gin Tung Za Man
Khup Za Gin
Khai Za Deng
Go Sian Cing
(Karen)
(Naulak)
(Samte)
(Hautual)
(Samte)
(Zilom)
(Sihzang)

(3)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Go Suan Mung Kap Khan Man Neng Do Thang
Vungh Za Dal Nian Ngaih Hau Pau Sim Thang
Vung Khawm Niang Mung Suan Tuang
Dim Ciin Nuam
Goih Za Dim Gen Lian Mung Cing Lam Lun Niang Neng Khen Mung
(Hatlangh)
(Gualnam)
(Samte)
(Hautual)
(Naulak)

(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Man San Muang Cing Suan Kim
Man Lian Cing
Pau Lam Tuang Pau Sian Lian Khup Ning Go Lun Thang Sian Khual Tuan Deih Piang
U Maung Cho
Ciin Lam Ciang
Kyaw Zin Lat
(Kawlte)
(Gualnam)
(Kawlte)
(7) Lian Suan Khai
(8) Niang San Nuam

(3)
Suan Lam Cin

22-

2112

11

12

13

22-

13

23-

23-

14

16

15

24-

25-

26-

(3) Thang Suan

(2) Thang Ngul


Awi Vung(Hautual)

(1)
Suan Cin
1. Awt Don (Samte)
2. Sian Man(Samte)

Pu Nei Lai (Haupi, Valvum)

(6)
Goih Khan Cing
Kam Khua Thawng
(Telngawk)

(5)
Vungh Za Cin

(5)
Cing Khua Niang
Neng Za Sut
(Hautual)

(4)
Neng Za Kham

(4)
Ciang Za Cing
Cin Kai
(Hautual)

(3)
Thawng Pau
Ning Khua Nian
(Lutkim)

(3)
Kham Khua Cing
Neng Za Kham
(Naulak)

(4)
Mang Ngaih Dim
Gin Cin Pau
(Zilom)

(2)
Hen Vungh
Niang Ciin(Sukte)

(2) Thang Ngul


Awi Vung(Hautual)

(1)
Suan Cin
1. Awt Don (Samte)
2. Sian Man(Samte)

(1)
(2)
Vung Dim
Nem Za Ning
Khual Langh
Thang Cin Kap
(Samte)
(Tawmging)
(1)
Ciin Khua Niang

(3)
Don Ngaih Niang
Thang Za Khup
(Munluah)

(5)
Vung Khan Man
Khup En Suan
(Sektak)

(2)
Niang Ngaih Man
Hau Za Go
(Munluah)

(2)
(3)
Cin Khai
Ngul Cin
Nian Khua Zam

(1)Vung Lian Mung


(2)Thang Sian Mung

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(2)
Hen Vungh (Valvum)
Niang Ciin(Sukte)

(1)
Vung Niang
Thawng Khan Zam
(Munluah)

(6)
Vungh Sian Thang
Thuam Go Cing
(Zilom)

Zen Ngai Lun

- 160

26-

25-

24-

27-

26-

25-

24-

23-

22-

16

15

14

17

16

15

14

13

12

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

- 161

(2) Thang Ngul


Awi Vung(Hautual)

(2)Hen Vungh(Valvum)
Niang Ciin (Sukte)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
Vung Niang
Cin Khai
Ngul Cin (Valvum)
Dam Khua Nian
Luai Nian
Ngai Khua Cing
Cin Suan
Langh Khua Zam
1. Nian Vung(Sukte)
Kam Khua Zam
Ngul Khua Zam
2. Dam Khen Cing
(Sukte)
(Munluah)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Ciin Za Dim
Vung Khan Pau
Hau Khan Thang
Cing Sian Niang
Khai Khan Zam
Vungh Suan Nang
Gin Khan Pau
Kam Khua Vungh
Niang Za Dim
Cing Do Man
Don Ngaih Vung
Nian Ngaih Man
(Sukte)
(Zilom)
(Sukte)
(Sukte)
(Sukte)

(1)
(2)
(3)
(4)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Cin Khen Thang Vung Ngaih Lian Vungh Khan Mung Zam Do Kim
Vung Deih Lun
Cin Deih Piang Vung Sian Cing Cing Sian Lun
Dim Ngaih Ling Do Thawn Siang
Man Ngaih Lun Khai Khan Pau
(Sukte)
(Munluah)
(5) Pau Lam Khup
(6)Dim Ngaih Nuam
(7) Niang Muan Huai
(8)Pau Ngaih Mang

(1)
(2)
(3)
(1) Pau Khan Tuang
(2) Dim Nuam Kim
(3) Dim Suan Cing

Ngul Cin (Valvum)

(6)Vungh Suan Nang


Nian Ngaih Man(Sukte)

(1)
(2)
Cin Sian Muang Go Khan Lian

22-

26-

25-

24-

23-

22-

13

12

16

15

14

13

12

(1)
Niang Ngaih Zam
Thang Hen Pau
(Samte)

(2)
Pau Gen Kim

(2)
Ngai Ngaih Lun
Gin Khua Pau
(Tawmging)

(2)
Pau Niing
Go Za Thang
(Telngawk)

(1)
Sian Lam Tuang

(2) Thang Ngul

(4)Neng Za Kham (Haupi)


Lian Niang(Hautual)
(1)
Vungh Nuam
Thawng Za Cin
(Tawmging)

(1)
(2)
Man Khan Niang
Cin Khan Langh
Gin Khan Suan(Sukte)

2. Thang Ngul

(3)Thawng Pau (Haupi)


Ning Khua Nian(Lutkim)
(1)
Ngul Ning
Kai Cin Thang(Maibung)

Valvum, Haupi

23-

14

16

15

24-

25-

26-

(2)
Ngul Cin Kap
Ngai Za Niang(Naulak)

(3)
(4)
Pau Khan Gin
Zam Ngaih Cin
Gin Khan Khup(Naulak)

(5)
Pau Khua Zam

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

- 162

(8)
Nian Ngaih Vung
Kham Lian Kap Thang(Taithul)

(7)
Neng Khan Khual

(6)
Ngul Za Nang
1. Deih Ngaih Niang (Tawmging)
2. Man En Ciin (Phaipi)

(7)
Cin Lam Tun
Ciin Pum Cing(Sihzang)

Ciin San Dim

(6)
Thang Khawm Mung

(5)
Neng Suan Nang
Niang Go Ciin
(Maibung)

(6)
Langh Lian Thang

(3)
(4)
Cin Za Dal
Nian Ning
1.Sian Za Niang(Hautual) Neng Go
2.Don Khua Man(Naulak) (Phaipi)

(3)
(4)
(5)
Thang Khan Khen
Nian Ngaih Dim
Ning Deih Cing
Nian Ngaih Mang
Khual Suan Mang
Kam Sian Pau
(Tawmging)
(Telngawk)
(Munsuang)

(3)
(4)
Lun Mun Cing
Man Sian Ning

23-

13

16

14

26-

12

24-

2213

15

23-

14

25-

24-

15

16

25-

26-

(4)Neng Za Kham (Haupi)


Lian Niang(Hautual)

(5)Neng Suan Nang


Niang Go Ciin
(Maibung)

(1)
Kham Suan Mung
(2)
Ning Hau Niang
Nite
(Lumbang)

(2)
Go Sian Tuang

(3)
Nang Lian Thawng
Man En Lun
(Samte)

Ciin Sian Muang

(1)
Man Sian Nuam

(2) Thang Ngul

(5)Vungh Za Cin (Haupi)


Ning Khua Nian(Lutkim)

(1)
(2)
Vung Ngaih Niang
Ngul Khen Go
Hang Do Nang(Naulak)
Ning Za Man(Phaipi)

(2)
(3)
Vungh Cin Pau
Pau Nian Cing
(1)
Cin Khen Thang
Goih Khua Niang

(1)
Man Sian Huai

(3)Vung Sian Nem

(4)
Cin Thawn Thang

Ciin Deih Kim

(4)
Thang Lam Sing
Man Tawi Lun
(Telsing)

(2)
Hau Sian Siam

(5)
Go Zam Cing
Thang Sian Piang

(1)
Ciin Huai Niang

(5)
Niang Ngaih Cing
Thang Pian Khup
(Tawmging)

(3)
Thang Khan Cin

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(3)Ciin Sian Huai

(1)
(2)
Thang Sian Mang Khual Suan Mang

(3)
Cin Thah Thang
Dim Sial Lun

(5)
Sian Za Pau
`Herlen (Lusei)

- 163

(2)
(3)
(4)
Gin Khen Pau
Kai Suan Thang
Pau En Khup
Langh Za Niang Ma Ohn Tin
Niang Deih Cing
(Mangvungh)
(Kawlte)
(Tawmging)

(4)
(5)
(6)
Pau Sian Mung Kham Sian Sang Pau Khan Mang

(6)Ngul Za Nang
1.Deih Ngaih Niang (Tawmging)
2. Man En Ciin (Phaipi)

(1)
Niang Ngaih Nuam
Sai Za Kham
(Sukte)

(2)
Nang Suan Kim

(5) Thang Lian Tuang

(3)
(4)
Gin Thang
Kham Khan Cing
Dim Za Niang(Phaipi) Cin Suan Dal(Samte)

(1)
(2)
Nian Za Dim
Cin Khen Nang
Zen Za Cin
Zel Suan Ciin
(Matvungh)
(Sukte)

(2)
(3)
Thawng Khan Khup Dim Lam Cing
(1)
Niang Khawm Za Lun
(4) Cing Muan Sang

11

(Haupi)

21-

12

13

22-

23-

14

16

15

24-

25-

26-

(2)
Ngai Khua Cing
Kam Za Hau
(Sukte)

(4)
Den Lam Cing
Cin Suan Mang
(Maibung)

(3)
Deih Ngaih Niang
Ngul Za Nang
(Tawmging)

(3) Thang Suan

(1)
(2)
(3)
Hen Thawng
Thang Ngul
Khawl Cin
(1) Khup Tong Mang (Guite) Cing Deih(Baite)
(2)

(1)
(2)
(3)
Lam Dim
Khawl Ngai
Cing Za Nuam

(1)
Cin Za Go
1.Gin Khen Cing(Karen)
2.Thang Khua Man(Naulak)

(1)
(2)
Nian Ngaih Lun Gin Sawm Pau

(3)
Nian Khan Niang
Go Za Khup
(Tawmging)

(4)
Vial Song

(4)
Song Gin
Pum Nian(Hautual)

(4)
Man Za Cing
Khup Za langh
(Naulak)

(5)
Cing Suan Nuam
Sut Khua Pau
(Gualnam)

Note :

Hen Thawng
Thang Ngul
Khawl Cin
Vial Song

(4)
Dong Khen Piang

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

Zi masa ta
Zi kik tate

(5)
(6)
Suan Za Kham
Cin Za Kham
Thang Nian(Matbung) Siam Nuan(Maibung)

(5)
(6)
Kham Do Pau
Goih Ngaih Lun
1. Huai Khua Ning (Thanghum) Pau Khan Langh
2. Niang Ngaih Man(Sektak)
(Naulak)

(1)
(2)
Gin Khen Kham
Nian Ngaih Mang
Go Khan Huai
Thang Khan Khen
( )
(Tawmging)

(3)
Pau Pian Thang
Cing Khan Uap
()

Man San Nuam

- 164

22-

21-

13

12

11

(Haupi)

23-

14

16

15

24-

25-

26-

(3) Thang Suan

(3) Khawl Cin


Cing Deih (Baite)

(5) Suan Za Kham


Thang Nian(Maibung)

(1)
Cin Za Langh
Gen Ngaih Ning
(Naulak)

(1)
Kham Khen Thang
(1)Niang Ngaih Lian
(Tawmging)
(2)Ngai Ngaih Lun
(Tawmging)

(1)
Cing Deih Lun
Pau Khan Mang
(Gualnam)

(2)
Cin Khan Thang
Goih Za Ciin
(Maibung)

(3)
Dim Khua Niang
Gin Za Ciin
(Maibung)

(4)
Gin Khua Pau
(1)Niang Ngaih Lian(Tawmging)
(2)Ngai Ngaih Lun(Tawmging)

(6)
Kham Do Lian
(Kawlte)

(10) Zam Suan Thang

- 165

(8)
Hau Lian Kham
Ning Lawh Vung
(Naulak)

(2)
Langh Khan Pau

(9) Gin Hau Tuang

(1)
Ning Lam Cing

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(5)
Nuam Cing
Zam Za Neng
(Mangvungh)

(7)
Thang Sawm Mung
Don Hau Cing
(Naulak)

(5)
Dal Go Niang
Kham Tuan Kap
(Tawnging)

(6)
Thang Khan Hau
Ning Suan Nuam
(Hautual)

(4)
Pau Lian Cing
Thang Suan Mung
(Maibung)

(4)
(5)
Thang Khan Sing Hau Khen Niang

(5)
(5) Thang Geel Sang

(3)
Thang Khan Lian

(3)
(4)
(3) Langh Khan Aung (4) Hau Sian Piang
Hau Niang

(2)
(3)
Niang En Cing
Go Za Khup
Pau Za Kham
(1)Ning Zam Niang
(Samte)
(Phapi)
(2)Nian Khen Niang
(Tawmging)

(1)
(2)
Langh Hawm Thang Ning Lam Nuam
Man Suan Ciin
Pau Lam Thawng
(Phaipi)
(Hautual)
(2)
Thang Lian Cing
Htoo Aung Kyaw

25-

24-

23-

22-

21-

16

15

14

13

12

11

(Haupi)

26-

(2)
Kham Za Thawng
Ma Soe Soe (Kawl)

(2)
Ciin Ngaih Man

(3) Thang Suan

(3) Khawl Cin


Cing Deih (Baite)

(5) Suan Za Kham


Thang Nian (Maibung)

(2)Cin Khan Thang


Goih Za Ciin
(Naulak)

(1)
Nian Khawm Niang
Dai Khan Kham
(1)
Thang Kap Tuang

(6) Cin Za Kham


Siam Nuam (Maibung)

(1)
(1) Cin Kam Thang
Gin Za Man(Mangvungh)

(1)
Kham Tuan Kap
Dal Go Cing(Tawmging)

(3)
(4)
Cing En Dim
Nuam Ngaih Lun
Kap Za Pau(Maibung)

13

(3)
Nang Sian Sang

23-

14

15

24-

25-

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

Thang Khan Hang


Ciang Khan Pum(Sihzang)

(2)
(2) Gin Khua Tuan
Huai Za Go(Naulak)

(4)Gin Khua Pau


(6)Kham Do Lian
1.Niang Ngaih Lian(Tawmging)
?
(Kawlte)
2.Ngai Ngaih Lun(Tawmging)

(1)
(2)
Langh Za Mung
Thang Sian Lal
Zaw Myint Yuh
Pau Khen Cing(Gualnam) Pau Ngaih Nem(Zanniat)

Lun Tawi Sian

(2)
Tuan Khua Lian

- 166

22-

21-

13

12

11

(6)Suan Khua Thang


Nei Khua Man(Zilom)

3. Vungh Khan Thang


Cing Khan Niang(Sukte)

(1)
(2)
Man Ngaih Vung Zam Khan Ciin

(3)
Niang Ngaih Dim

(7)
Niang Muan Kim

(6)
Vung Sian Dim

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(5)
Don Khua Cing
Thang Za Do(Sukte)

(6)
Mang Cin Thang

(2)
Mang Siam Mung

(6)
Thang Deih Piang

(1)
Kham Sawm Lian

(3)
(4)
Vungh Khan Thang
Sian Ngaih Lun
Cing Khan Niang(Sukte) En Za Kham(Sukte)

(5)
Niang En Lun

(4)
Pau Sian Man

(4)
(5)
Thang khen Man Nang Suan Cing

(3) Thang Suan

(4) Vial Song (Valvum)


Ngai Dam(Sukte)

(6)Suan Khua Thang


Nei Khua Man(Zilom)

(1)
(2)
Dam Khan Niang
Song Khen Kham
Don Khan Niang(Sukte)

(1)
(2)
(3)
(4)
Thang Khen Kap Thang Do Mang Man Ngaih Luan Ngai Za Man
Ning Ngaih Lun Ciin Man Kim
Ciam Ki Thang
Nang Khan Sian
(Sukte)
(Sukte)
(Falam)
(Munluah)

(1)
(2)
(3)
Kham Khan Thawn
Niang Deih Huai
Dim Khua Cing

(Haupi - Valvum)

23-

16

14

26-

13

24-

23-

14

15

24-

15

25-

25-

- 167

24-

23-

22-

21-

20-

15

14

13

12

11

10

Cin Khen Mang

Kai Za Cin

Thuam Khen Pau

Vial Thuam

Thuk-Neek

(1)
Ngaih Vial

Awn Ngul

Pau Za Khen

Thang Khen Mang

(1)
Tun Za Thang

(2)
Khoi Awn

Hen Pau

Langh Za Cin

Dal Khen Pau

(2)
Awn Dal

(Haupi - Kahgen- Valvum)

25-

16

17

26-

27-

(3)
Thang Suan

(1)
(Haupi/ Kah gen)
Hen Thawng
Khup Tong Mang
(Guite)

Suan Neng
Zen Goih (Hautual)

Thawng Za Cin
Vung Nuam (Tawmging)

Neng Khen Pau


Ciin Khan Niang (Sukte)

Thawng Za Gen
Ciin Sian Huai (Naulak)

Sum Suan Mung

(2)
(Valvum)
Thang Ngul
Oih Vung
(Hau Tual)

Hen Vungh
Niang Ciin (Sukte)

(3) Ngul Cin


1.Nian Vung (Sukte)
2.Dam Khen Cing(Naulak)

Vungh Khan Pau


Niang Za Dim (Zilom)

Cin Khen Thang


Man Ngaih Lun (Sukte)

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(3)
(Haupi)
Khawi Cin
Cing Deih
(Baite)

Song Gin
Pum Niam (Hautual)

Cin Za Go
Thang Khua Man(Sukte)

Gin Khen Kham

(4)
(Valvum)
Vial Song
Ngai Dam
(Sukte)

Suan Khua Thang


Nei Khua Man (Zilom)

Song Khen Kham


Don Khan Niang (Tawmging)

Thang Khen Kap


Ning Ngaih Lian (Sukte)

Kham Khan Thawn

- 168

19-

18-

17-

16-

15-

14-

13-

10

(2)
(3)
Khawi Awn
Thang Suan

(3)
(4)
Khawi Cin
Vial Song

(1)
(2)
Hen Thawng Thang Ngul

Suan Neng

Nei Thang

Nei Tuang

Sel Tuang

Sel Thang

Thang Sel

Tuang Thuk

(1)
Hen Thang

(1)
Thuk Hen

(1)
Ngaih Vial

(Phaileng - Saizang)

20-

12

11

22-

13

21-

23-

(1)
Kip Awi

(2)
Vungh Kip

Neih Awn

(2)
Hong Vial

(2)
Vel Tual

(3)
Nek Kual

(3)
Thuk Nek

(1)
(2)
Thuk Zel
Khai En

Nek Kham
Khaat Cin
(Saizang)

(1)
(2)
Zel Suah
Ngai Ciin

(1)
Kham Kam Cing Khua Niang

(3)
Kai En

(1)
Nek Cin

- 169

(4)
Kim Vum

Kham Awn

Kam Lam

(4)
(5)
En Thawng Ciin Khual

(1)
Cing Langh

(3)
Khoi Luan

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(2)
Tunglut

(3)
Lam Khai

(2)
(3)
Kham Khua Tual Tel Lian

2011

10

(Phaileng)

21-

12

15

14

13

22-

23-

24-

25-

(2) Vungh Kip

Neih Awn

(1)
KipAwn
Awi Giak

(1)
Awn Neng
Giak Ning

(1)
Awn Thawng

(2)
Cin Ngul

(1) Neng Cin


(2) Gin Khawi
(3) Gen Khai
(4) Lian Za Nang
(5) Lian Zam
(6) Uap Zen

(3)
Vung Niam

(1) Gen Suan


(2) Sawm Ciin
(3) Goih Zen
(4) Vung En

(2)
Hong Vial

(2)
Khoi Son

(1)
Son Zen

(5) Tel Nian


(6) Gen Khua Zam
(7) Awn Khua Tual
(8) Vum Ngaih Cing

(4)
Giak Zel

(3)
Tun Gen
1.Vung Goih (Suante)
2.Vung Tel
(2)
(3)
KhamAwn
Awn Kai
Uap Lam(Suante)

(1) Ngaih Luan


(2) Nem Khua Cing
(3) Gen Pum
(4) Vum Hang

(7)
Kual Pum

(8)
Ngul Thual

(9)
Hial Ning

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(6)
Neng Gin

(5)
Tuang Ngul
Giak Goih (Gualnam)

(3)
Nek Kual
(1) Zom Vung (Naulak)
(2) Lun Cing
(3) Khua Huai

(4)
Dam Goih

(5)
Uap Dam

(6) Ngaih Ngaih No


(7) Cing Za Awi
(8) Ngul Suan Thang
(9) Gen Khua Nang
(5) Zen Khual

- 170

25-

24-

16

15

14

(Phaileng)

26-

(4)
Kham Sian Muan

17

18

(3)
Khual Sian Thawn

27-

28-

17

4. Khawi Langh
Man Khan Huai (Suante)

(1)
(2)
Vung Sian Ngaih
Cing Man Cing

(4)
Nang Khat Pau

(5)
Nang Deih Mung

(1) Awn Thawng

(3) Gen Khai


Vung Vai Niang(Samte)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Cing Khan Zen
Thawng Do Lian
Ngai Do Cing
Cing Dah Zen
Sing Khan Khual
Tual Thang
Tun Za Langh
Luan Dah Cing
Khai Zam
(Suante)
(Gualnam)
(Gualnam)
( Gualnam)

(1)
(2)
(3)
(4)
Khai Nang
Cing Ngo
Zen Ngaih Cing
Khawi Langh
(1) Ciin Suan Vung
Gin Langh
Zam Pum
Man Khan Huai
(2) Dam Za Cing(Gualnam) (Gualnam)
(Tawmging)
(Suante)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Khual Khan Zam
Langh Sian Tung
Vung Deih Khawm
Lang Sian Pum
Cin Do Kap

27-

17

(3)
Man Deih Niang

27-

5. Zen Heh Thang


Niang Khan Dim (Tawmging)

(1)
(2)
Khual Sian Cin
Vung Deih Cing

(6)
Dal Do Cing
Khup Khan Thang
(Gualnam)

(5)
Zen Heh Thang
Niang Khan Dim
(Tawmging)

(6)
Ciang Sian Nuam

(6)
Pau Suan Kim

(7)
Suan Za Cin

(8)
Go Dei Huai

(3)
Khual Deih Piang

- 171

(4)
Zam Suan Niang

(8)
Lang Suan Pau
Don Ngaih Vung
(Tawmging)

(8)
Nang Ngaih Hau

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(7)
Cing Do Lian

(6)
Cing Sian Niang
Suan Pum
(Gualnam)

(7)
Thang Suan Khai

8.Lang Suan Pau


Don Ngaih Vung (Tawmging)

(1)
(2)
Vung Khan Dim
Hau Sian Cin

2415

14

(Phaileng)

25-

15

16

25-

16

26-

26-

28-

17

18

17

27-

18

27-

28-

(1) Awn Thawng

(4) Lian Za Nang


Vung Khua Nuam(Thatmun)

(1)
(2)
Ciang Ngaih Do
Thawng Hen Cing

(5) Lian Zam


Uap Khawl(Phaipi)

(1)
(2)
Thawng Khan Thang Zel Zen

3. Nang Suan Khai


Khual Do Kim (Gualnam)

(1)
(2)
Langh Khan Mang
Cing Tawi Nem

(3)
Khai Khua Thang

(1)
Khawi Don Hau
Niang Khen Nuam
(Tawmging)

(4)
Suan Do

(4)
Cin Khua Niang
Zel Khua Ning
Cing Langh (Suante)

(5)
Hang Muang Mung

(2)
Zam Khan Hang
Khual Do Kim
(Gualnam)

Langh Deih Kim

(5)
Thang Do Ciin
Awn Khua Tual
(Tawmging)

(3)
Nang Suan Khai

(6)
Ciang Sian
Lian Vum
(Suante)

(5) Lian Zam


Uap Khawl(Phaipi)

(3)
Ngul Ngaih Thang

(4)
Zen Lam Dim

(3)
Suan Deih Khual

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(7)
Neng Langh
Zam Zen Cing
(Suante)

(4)
Ciin Suan Khual

- 172

24-

23-

22-

15

14

13

12

( Phaileng)

25-

16

18

26-

28-

17

17

27-

18

27-

28-

(3)
Langh Khua Pau

(4)
Go Sian Vung

(5)
Pau Suan Lian

(6)
Dim Sian Ngai

(5)
Zen Deih Cing
Khen Do Lian
(Tawmging)

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(1)Kip Awn

(2) Khoi Son

(1) Son Zen

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
Gen Suan
Sawm Ciin
Goih Zen
Vung En
Tel Nian
Gen Khua Zam
Awn Khua Tual
Vum Ngaih Cing
Hau Khua Niang (Gualnam)

(1)
(2)
(2)
Zen Sian Cing
Zen Nang
Vum Ngaih Ciang
Dam Man (Gualnam)

(1)
(2)
(3)
(4)
Suan Khua Pau
Zen Do Lian
Niang Khan Dim
Sian Khan Langh
1. En Man (Phaipi)
Ciang Ngaih Nuam
Ning Do Hau
2. Man Suan Dim (Phaipi)
(Gualnam)
(Tawmging)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Man Khan Niang
Nang Suan Mung
Ciang Lam Cing
Lian Sian Khual
Nang Sian Lian
Langh Suan Piang
Dim Sian Hua

2. Zen Do Lian
Ciang Ngaih Nuam (Gualnam)

(1)
(2)
Nang Khual Kim
Man Sian Cing

- 173

26-

25-

24-

23-

17

16

15

14

13

(Phaileng)

27-

26-

25-

17

16

15

18

27-

18

28-

28-

(3)
Zen Ngaih Thang
Pau Gin Lian(Suante)

(3)
Zen Niang
Tual Khual

(4)
Cing Khawm Pau

(4)
Suan Do Cing
Cin Khan Dal(Gualnam)

(5)
(6)
Tual Khan Thawn Zam Khua Ning

Vung Khawl Ngail

(3)
Kam Kap Za Mung
Cing Ngaih Zam(Suante)

(2) Khoi Son

Son Zen

(6) Gen Khua Zam


(7) Awn Khua Tual
Vungh Ngaih Cing(Suante)

(1)
(2)
Uap Ngaih Cing
Zen Khan Cin
En Khua Zam(Gualnam
Cing Khan Vung(Suante)

(1)
(2)
(3)
(4)
Ciin Sawm Niang Zam Cin Pau
Nang Khan Dal Zen Lam Cing
Thang Do Lian Man Ngaih Lun
(Suante)
(Gualnam)

(2)
(3)
Cin Lian Mang
Cin Khan Kap
(5) Dim Ngaih Khawm
(6) Niang Sian Huai
(1)
Vung Ngaih Hau
(4) Thawng Deih Sian

(2)
Ciin Sian Nem

(7) AWN KHUA TUAL


(1) Sum Dah Zen (Gualnam)
(2) Thang Do Ciin (Tawmging)
(1)
(2)
Uap Zen Ciang
Zen Tuan
Tual Heh Kham(Suante)
(1)
Tual Khan Thang
Ciin Suan Lun(Suante)

Lian Sian Dim

(7)
Cing Khan Mang
Khual Khan Kam
(Tawmging)

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(9)
Thang Sian Ning

(2)
Niang San Nem

(6)
Don Lam Mang

(6)
Khawi Khua Dim
Zam Nang(Gualnam)

(8)
Nang Theih Lian
Cing Ngaih Vung
(Phaipi)

(1)
Vung Deih Kim

(5)
Zen Kam
Zel Khua Lian(Suante)

(5)
Dim Ngel Huai

- 174

23-

22-

14

13

12

(Phaileng)

24-

15

17

16

25-

26-

27-

(1)Kip Awn

(2) Khoi Son

(1)
Son Zen

(1) Gen Suan


(6) Gen Khua Zam
(7) Awn Khua Tual

(2)
KhamAwn
Uap Lam (Suante)

(3)
Gen Pum
Cing Ngaih Zen
(Gualnam)

Luan Ngaih Cing

(3)
Awn Kai

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(4)
(5)
Vum Hang
Zen Khual
(1)Khawl Ning (Gualnam)
Khual Dim
(2)Tual Za Cing (Phaipi)
(Gualnam)
(3)Ciin Dah Vung(Phaipi)

(1)
(1) Awn Za Do
(3) Ngul Khan Dal
Dim Khua Ning
(2) Awi Zen Cing
Dim Za Vung
Cin Za Thang
(4) Thang Ngaih Don
(Nekgen)
Hau Khan Kap

- 175

(2)
(3)
Awn Kap Cin
Do Pau
Luan Khan Man
Ciin Ngaih Zam
(Suante)
(Gualnam)

(1) Khual Suan Mun (1) Dim Za Lun


(2) Tuan Suan Khual (2) Huai San Cing
(3) Dim Suan Ciin
(3) Khual Suan Piang
(4) Ning Sian Nuam
(5) Zen Lam Ciin
(6) Cin Sian Khai
(7) Khual Deih Lian

23-

22-

14

13

12

(Phaileng)

24-

16

15

26-

17

25-

27-

- 176

(7)Zam Khua Tual


Khan Khuai(Suante)
(8) Thang Khan Nang
Gin Go Ciin(Tawmging)

(7)
Khual Dal

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

Kip Awn

(2) Khoi Son


(3) Tun Ngen
(5)Tuang Ngul
(1) Vung Goih (Suante)
Giak Goih(Gualnam)

(2) Vung Tel

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Awn Kai
Awn Lian
Sawm Khual
Vung Niang
Gen Tual
Goih Khua Zen
Zen Khua Zam
Ning Dam(Suante)
(1) Awi Za Cing (Gualnam)
Suan Khua Zen
Ngaih Langh
Nem Gin
Vung Zen
(Gualnam)
(Suante)
(Gualnam)
(Gualnam)

(2) Vung Khua Hau(Gualnam)

Tual Khan Dai


(1) Ngul Cin
(4) Niang Do
(1) Goih Sial Dim
(3) Gin Suan Thang
(4) Dim Khua Niang
(6) Nian Ngaih Cing
Khawl Niang
(2) Goih Ngaih Ciin (5) Zem Dim
(2) Ngul Do Thang (1) Luan Sial Cing(Gualnam)
Khual Do Thang(Gualnam)
(Gualnam)
(3) Kap Khua Niang (6) Khua Do Cin
(2) Zen Sian Cing(Tawmging) (5) Lian Khua Cing

Gin Khua Thang(Suante)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(5) Dal Khen Thang
Hau Ngaih Cing
Niang Hau Cing
Suan Cin
Dal Khan Pau
Khual Khan Kam
Cing Sian Dim(Gualnam)
Dim Suan Nem(Phaipi)
Zam En Dim(Gualnam)
Cing Khan Mang(Tawmging)

(1) Dal Sawm Ciin


(1) Thang Deih Thawn
(1) Thang Deih Khual
(1) Ciang Ngaih Don
(2) Pau Sian Muang
(2) Cing San Vung
(2) Cing Khawm Niang
(2) Thang Sian Kham
(3) Huai Sian Zo
(3) Lang Sian Tuang
(3) Cin Sian Khua Kai
(4) Cing Deih Dim
(4) Cin Suan Mung
(5) Nuam San Niang

24-

23-

22-

15

14

13

12

(Phaileng)

25-

16

17

26-

27-

(2)
Cin Deih Sian

(1) Kip Awn

Thang Ngul
Giak Goih (Gual nam)

(2) Sawm Khual


(1)Awi Za Cing (Gualnan)
(2) Vung Khua Hau (Gualnam)

(7) Zam Khua Tual


Khan Khuai(Suante)

(1)
(1) Khual Khan Thang
Khual Za Kham
(2) Thang Cin Langh
(3) Nang Khan Pum
(4) Hau Ngaih Don
(1)
Nang Siam Piang

(8) Thang Khan Nang


Gin Go Ciin (Tawmging)

(2)
Dai Sian Pau
Huai Khawl Cing
(Gualnam)

(3)
Ciin San Niang

(3)
Thang Khan Zam
Zen Ngaih Vung
(Gualnam)

(1)
Nang Lam Khual

(4)
Nang Deih Cin
Dim Lam Niang
(Gualnam)

(2)
Zam Deih Kim

(7) Dim Ngaih Don


(8) Pau Sian Sang
(9) Kham Sian Muang

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(5) Thang Sian Pau


(6) Cing Ngaih Dim
Langh Sian Khai
(Suante)

- 177

23-

22-

21-

14

13

12

11

(Phaileng)

24-

16

15

26-

17

25-

27-

Neih Lun

(1) Kip Awn

(5) Tuang Ngul


Giak Goih (Gualnam)

(6) Zen Khua Zam


Nem Gin
(Gualnam)

(1)
Ngul Langh
Dim Heh Cing
(Gualnam)

(1)
Thang Khan Khual
Niang Man (Gualnam)

(1) Cing San Nuam


(2) Niang Khan Don
(3) Langh Sian Mung
(2)
Giak Niang
Son Zam
(Gualnam)

(3)
Lian Khual
Son Zam
(Gualnam)
(2)
Dal Za Kham
Vung Don Niang (Naulak)

(1) Langh Do Pau


(2) Cing Ngaih Khawm
(3) Huai Nuam Cing
(4) Huai Ngaih Man
(5) Man Ngaih Don
(6) Pau Lam Mang
(7) Khual Sian Khai

(4)
Zen Khawl
Niang Man
(Gualnam)
(3)
Zam Ngaih Thang
Goih Khan Dim

Langh Khan Pau

(7) Khual Dal


Vung Zen
(Gualnam)

(1)
(2)
Ngul Tuan
Dam Huai
Gin Dal (Tawmging) Kham Za Pau
(Tawmging)
(Suante)

(4)
Tual Kam

(4)
Ngin Ngaih Cing

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(3)
Niang Za Ngo

(5)
Gin Za Huai

- 178

21-

12

11

(Phaileng)

22-

14

13

24-

15

23-

25-

16

(2) Tual Lian Kham


Cing Hau Dim

(3) Zam Khan Dal


Niang Za Cing
(Gualnam)

(1) Niang Sian Khawm


(2) Khual Sian Mung
(3) Hau Sian Huai

(5)
Tuang Ngul
(5)
Uap Dam

(4) Niang Sian Huai


(5) Don Ngaih Nuam
(6) Dim Sian Zo

(9)
Tual Khan Dal

(8)
Ngul Thual

(10)
Awn Za Kap

(9)
Hial Ning

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(8)
Zen Suan

(2)
Neng Za Dal
Niang Go Cing(Phaipi)

(1) Khual Khan Pau


(2) Pau Sian Mung
(3) Thang Deih Piang

(7)
Ngul Thual

(6)
(7)
Neng Gin
Khual Pum
(1)Vung Niang
(2) Uap Ciang(Thatmun)

(6)
Luan Cing

(4) Cing San Lun


(5) Thang Deih Pau

(5) Zen Khan Suan


(6) Niang Khan Nuam

(5)
Nem Huai

(4) Zen Za Cin


Hau Vung
(Gualnam)

(1) Niang Sian Man


(2) Khual Lian Nang
(3) Do Suan Lian

(1)Kip Awn

(1)
(2)
(3)
(4)
Awn Neng
Khoi Son
Tun Ngen
Dam Goih

(1)
(2)
(3)
(4)
Son Zen
Kham Awn
Awn Kai
Giah Zel
Ning Dam (Suante)

(1)
(2)
(3)
(4)
Gen Khua Thang
Thual Zam
Gen Khua Tual
Goih Do
Niang Ngaih Don
Khual Cing
(Suante)
(Lunmual)

(1)
(2)
(3)
(1)
Kai Nang
Tual Khual
Dam Ngaih Zen
Dam Khua Niang
Zel Niang
Khan Za Nang
Nang Thang(Gualnam)
(Tawmging)
(Suante)

(1) Don Khan Cing

26-

17

27-

(1) Nang Sian Vung


(2) Gin Thawn Tuang
(3) Khual Sian Thang

- 179

25-

24-

16

15

14

(Phaileng)

26-

17

18

27-

28-

(1)
Dai Khan Langh
Do En Nuam

(1)
Nuam Sian Ciin

(3) Awn Kai


Ning Dam(Suante)

(7) Ngul Thual


Goih Ciin(Philnak)

(1)
Gen Vum

(2)
Hau Sian Cing

(2)
Cin Khan Thawn
Cing Sian Nem

(2)
Goih Dim

(3)
Niang Khawm Dim
Langh Dal
(Gualnam)

(3)
En Do

(9) Tual Khan Dai

(1)
Kai Khen Thang

(4)
Khen Do Lian
Zen Deih Cing

Pau Sian Khai

(2)
(3)
Thang Khua Pau
Gin Go Cin
Cing Khan Nuam
Thang Khan Niang
(Phaipi)
(Tawmging)

(5)
(6)
Cing Za Niang
Ciin Suan Vung
Pau Sian Khual
Khai Go Thang
(Phaipi)
(Gualnam)

(4)
Zam Do Kham

(1) Dai Sawm Ciin


(2) Pau Sian Muang
(3) Huai Sian Zo
(4) Ciang Deih Dim
(5) Nuam San Niang

(5)
Dal Khen Thang

- 180

(1) Dai Za Suan


(2) Pau Khan Dal
(3) Ciin Sian Nem
(4) Niang Khan Lun

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(7) Kham Suan Kap


(8) Thang Suan Piang
(9) Khual Deih Kim
(10) Cing Sian Ngai

23-

22-

14

13

12

(Phaileng)

24-

15

17

16

25-

26-

27-

(3)
Khual Suan Khai

(4) Gen Za Thang


(5) Thang Ngaih Dim
Cing Man
(Suante)

(3) Zam Za Niang


(5) Thang Ngaih Dim
(4) Ciin Khan Cing
Thaung Suan Thang
(Bawmkhai)

(2)
Dal Khan Kim

Kip Awn
Awi Giak

(2) Khoi Son

(6) Neng Gin


(1) Vung Niang
(2) Uap Cing (Thatmun)

(1) Gen Cin


(2) Niang Sial Cing
(3) Uap Ngaih Dim

(1) Gin Khan Kap


(2) Cing En Hau
Thang Pum
(Suante)

(1)
Ciin Ngaih Vung

(7) Kual Pum


(1) Vung Lun
(2) Vung Khua Ning (Gualnam)

(1)
Gen Khua Hau

(2)
Ngoih Khua Cing
Thual Dam
(Phaipi)

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(7)
Langh Suan Khup

(8)
Dim Sian Nuam

(3)
(4)

Zel Do
Gin Dal
(5) Suan Do Thang
Tual Khan Nang (1) Tel Khua Ning (Gualnam) (6) Gen Zam
(Suante)
(2) Nem Khua Ciin (Suante) (7) Awn Khua Tuan
(3) Dam Huai (Tawmging)
(8) Zel Ngaih

(7) ZamGo Thang


(11) Thang Khan Mang
Niang Do
Ciin Hau Cing(Gualnam)
(8) Pum Za Nang
(12) Zen Nem Cing
Do Sian Man (Phaipi)
So Suan Nang(Phaipi)
(9) Ning Ngaih Zam
(13) Zam Khan Langh
Gin Khan (Gualnam)
(10) Khual Pian Vungh
Do Khawm Cing(Samte)

(6)
Thang Sian Mung

(2) Zel Dim


(3) Cing Ngaih Man
Thang Khan Nang
(4)Hau Niang
Thual Khan Thang(Phaipi)
(5)Ning Za Cing
Thang Khan Langh(Phaipi)
(6)Thang Sian Khual
Cing Ngaih Khawm(Phaipi)

(5)
Thang Deih Sut

(1)
Thual Khan Lian
Don Ngaih Niang
(Suante)

(4)
Cing Suan Khual

- 181

25-

24-

16

15

14

(Phaileng)

26-

14

17

2415

27-

25-

16

17

26-

27-

(7) Kual Pum

(4) Gin Dal


(1) Tel Khua Ning (Gualnam)
(2) Nem Khua Ciin (Suante)
(3) Dam Huai (Tawmging)

Thang Sian Khual


Zam Go Thang
Cing Ngaih Khawm
Niang Do
(Phaipi)

(1) Dal Khan Thang


Dal Sian Muang
(2) Lian Deih Piang
(3) Cing Sian Van
(4) Ciang Sian Vung
(5) Niang Sian Kim

Pum Za Nang
Do Sian Man
(Phaipi)

(1) Dal Go Pau


(2) Cing Deih Kim
(3) Dal Khan Sut
(4) Vungh Sian Piang
(5) Zam Don Niang
(6) Huai Don Vung
(7) Ciang Tawi Nuam

Khual Pian Vungh


Gin Khan
(Gualnam)

Huai San Kop

Thang Khan Mung


Do Khawm Cing
(Suante)

(1) Huai Ngaih Dim


(2) Dal Suan Lian

(7) Kual Pum

(5) Suan Do Thang


(6) Gen Zam
Nuam Khua Hau(Gualnam)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Zam Pum
Pum Heh Thang
Ning Ngaih Dim
Niang Khan Cing
Ciin Ngaih Cing
Cing Ngaih Huai
Zen Ngaih Cing
Suan Khan Pau(Gualnam)
Dam Pau(Phaipi)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Ning Don Hau
Vung Ngaih Lun
Khual Khan Mung
Man Sian Thang
Thang Lam Khual
Sian Khan Langh (Tawmging)
Tuan Deih Kim(Suante)

(7)
Thang Khan Sian

(7)
Hau Sian Vung

(8)
Do Ngaih Vung
Langh Suan Pau
(Tawmging)

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

Zam Khan Langh


Ciin Hau Cing
(Gualnam)

(1) Dal Sian Thang


(2) Huai Sial Kim

(6)
Dal Khan Kap

(6)
Man Sian Dim

- 182

24-

15

14

(Phaileng)

25-

17

16

27-

18

26-

28-

(2)
Ciin Sian Nem

(7) Kual Pum


(1) Vung Lun
(2) Vung Khua Niang

(7) Awn Khua Tuan


(1) Sum Dah Zen (Gualnam)
(2) Thang Do Ciin (Tawmging)

(1)
(2)
Uap Zen Ciang
Zen Tuan
Tual Heh Kham
(Suante)

(1)
Tual Khan Thang
Ciin Suan Lun(Suante)

Lian Sian Dim

(3)
Zen Niang
Tual Khual

(3)
Kam Kap Za Mung
Cing Ngaih Zam

(4)
Suan Do Cing
Cin Khan Dal
(Gualnam)

(4)
Cing Khawm Pau

(5)
Zen Za Kam
Zel Khua Lian
(Suante)

(5)
Dim Ngel Huai

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(6)
Khawi Khua Dim
Zam Nang
(Gualnam)

(6)
Don Lam Mang

- 183

20-

19-

19-

11

10

(Phaileng)

21-

12

14

13

22-

23-

24-

Tuang Thuk

(1)
Hen Thang

(2) Vung Kip

Neih Awn

(1)
KipAwn
Awi Giak

(1)
Awn Neng
Giak Ning

(2)
Vel Tual

(2)
Khoi Son

(3)
Thuk Nek

(2)
Hong Vial

(3)
Tun Ngen

(4)
Kim Vum

(4)
Tuang Ngul
Giak Goih
(Gualnam)

(3)
Neek Kual
(1) Zom Vung (Naulak)
(2) Lun Cing
(3) Khua Huai

(1)
(2)
Leng Thang
Nem Uap
(1) Nem Uap
(2) Lun Cing

(1)
Kual Thang

(2)
Nem Za Cing
Awn Khan Khup
(Naulak)

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(3)
Awn Ngul
Khan Ning

(3)
Niang Khua Ning

- 184

26-

25-

24-

23-

22-

21-

20-

17

16

15

14

13

12

11

10

(Saizang)

27-

(2) Thuk Neek

(1)
(2)
Thuk Zel
Khai En

Neek Kham

(1)
(2)
Zel Suah
Ngai Ciin

(1)
(2)
Kham Kam
Uap Khua Dim

(1)
(2)
(3)
Suah Khan Dal Thiau Za Kham Thang

(1)
(2)
Kam Khan Lian
Cing Ngaih Lun

(1) Cing Theih Kim


(2) Cing It Nuam
(3) Lun Muan Sian
(4) Dal Nang
(3)
Lam Khai

(4)
En Thawng

(4)
Kham Khan Kap

(1)
Dal Gin Tung

(5)
Ciin Khual
Tuang Thang(Tawmging)

(6)
Thawng Khan Nang

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(5)
Khual Do Cing

(8)
Thang Ho Mung

- 185

(9)
Thang Suan Khai

(5)
Dim Khan Thang

(7)
Pau Sian Vung

(5)
Lian Do

(4)
Cin Khan Zam

(6)
Zen Ngaih Khawm

(4)
Thang Kap Tuang

(3)
Kam Do Lian
(5)
Vung Lo Leng

(3)
Thang Lian Sang

(3)
(4)
Thang Za Thian
Kai Ciin

(1)
(2)
Suah Za Thang Hau Do Cing

(2)
Cing No Niang

(4)
(5)
Khua Pau Nang Sian Thang Tual Suan Mung
(3)
Nang Do Mung

(1) Dal Suan Khai


(2) Piang Sian Mung
(3) Cing Khan Ngaih

25-

24-

23-

22-

21-

20-

16

15

14

13

12

11

10
(2) Khai En (Tuitawh)

Neek Khan (Saizang)

(1) Zel Suah

(1) Kham Kam

(2) Thiau Za Kham

(1) Kam Sian Pau


(2) Nang Tung Lo Thang

(2) Thuk Neek

(3)
Ngul Suan Thang

(Saizang)

26-

13

(2)
Cing Khan Man

(3)
Nang Khan Khai

(3) Lam Khai

(2)
(2) Kham Khua Tual

2314

(1) Zel Suah

(6) Thawng Khan Nang

(1)
Suah Sian Mung

(2)
Man Than Lun

(1)
(1) Cing Khua Niang

24-

15

(1)
Cing Sen Niang

(3)
(3) Tel Lian

(4)
Pau Hen Thang

(4)
Lian Thawn Thang

(6) Thang Van Mung


(7) Khup Dawn Bawi (8) Cing San Sian

25-

16

(4) Kiim Sian Vung


(5) Tuang Theih Cing

26-

(4)
(4) Song Vum

(5)
(5) Vum Do Cin

(7)
Luai Langh Khup

(5) Mang Nu
(6) Cing Man Ciin

(7)
(7) Suah Khen Kham
(9) Dim Khua Lian

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(6)
(6) Vung Zen Cing
(8) Cin Do Vung

(6)
Ciin Ngaih Mang

(3) Thang Sian Tung


(4) Dal Do Lian

(5)
Kiim Lam Vung

(6)
Kham Za Khai

(5) Tual Suan Mung

(1) Kam Khan Hau


(2) Cing Lun Vung

(5)
Mung Sian Hau

- 186

23-

22-

21-

14

13

12

11

(Saizang)

24-

13

15

2314

25-

24-

15

16

25-

16

26-

26-

(4)
En Thawng

(5)
Vum Do Cin

(6)
Vung Zen Cing

(8)
Cin Do Vung

- 187

(9)
Dim Khua Lian

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(7)
Suah Khen Kham

(7)
Pau Sian Kam

(2)
Vung Ngaih Mang

(3)
Khai Gin Thang

(6)
(7)
Kham Suan Langh
Pau Ngaih Thang
Cing Hau Ciin(Naulak)
Zen Khawm Kim(Naulak)

(1) Tual Khan Muan (2) Tuan Cin Lian


(3) Ngul Nuam Cing
(4) Nung Sian Sang (5) Mang Suan Mung

(6)
Vung Ngaih Zam

(5)
Khup Gin Piang
Thang Kaih Cing(Naulak)

(3) Nung Suan Mung (4) Ngul Zam Niang


(5) Piang Sian Siam

(4)
Khai Tung Nung
Ngai Don Cing (Manlun)

(2) Zam Khan Khup

(4)
Cing Sian Niang

(5)
Tual Khan Sum

(3)
Dim Lun Cing

(2) Khai En (Tuitawh)

Neek Kham (Saizang)

(3) Lam Khai

(1)
(2)
(3)
Cing Khua Niang
Kham Khua Tual
Tel Lian
Niang Khua Ngul(Halkik)

(2)
(3)
Thuam Za Dim
Lian Do Vung

(1)
Kai Za Cing

(1) Tual Khan Cin

(3) Lam Khai

(7) Suah Khen Kham

(1)
(2)
Thuam Khua Man
Khai Suan Thang

(1)
Kham Deih Lun

2112

11

(Saizang)

2213

16

15

14

23-

24-

25-

26-

(2)
Ciin Tual
Zen Khua Thang
(Hatlangh)

(2) Khai En

Nek Khaam (Saizang)

(1) Zel Suah


(2) Lam Khai
Niang Ngul (Malneu)
(1)
Cing Langh
Tual Do
(malneu)
(1)
(2)
Ngul Za Vung
Cin Do Kam
Thang Suan Langh Dim Khua Pau
(Munsuang)
Luk lai (Theizang)

(2)
Hau Sian Don
(1)
Cing En Niang

(3) En Thawng

(3)
Thawng Zen Pau
Ciin Cing
(Theizang)

(3)
Thang Sian Muang

(3)
Kham Do Thang
Lut Za Cing
(Gualnam)

(4)
Luan Za Don

(5)
Khen Za Dal
Niang Suan Vung
(Malneu)

(2)
Vung San Huai

(6)
Lang Khua Ning
Cin Kap

(4)
Cin Niang
Tual Za Khen
(Tawmging)

(1)
Thang Do Khup

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(5)
(6)
Suah Za Khen
Khai Za Nang
Cing Ngaih Man
Thuam Khan Man
(Tawmging)
(Tawmging)

(7)

Tual Suan Mung


(1) Ngul Ngaih Lun (1) Thawng Khan Kam
Mang Goih Niang
(2) Man Don Niang (2) Thang Sawm Lian
(Luktai)
(3) Khan Gin Pau

(4) Ngul Don Hau

(3)
(4)
(5)
Cin Kop Dal
Pau Sian Sang
Khup Do Thang

- 188

20-

19-

11

10

(1)
Ning Khua Niang
Khup Za Nang
(Malneu)

(1)
Luan Nian

(3)Thuk Nek

(2)Khai En

(2)Nek Cin

(1)
Ciang Huai
Tawn Thang
(Tunglut)

(Kawl zang Chiantazi)

21-

12

16

15

14

13

22-

23-

24-

25-

26-

(1)
Thang Lam Khup
Niang Suan Cing
(Malneu)

(1) Tual Gel Thang


(3) Lun Suan Nem
(5) Man Zam Lun

(2)
(3)
En Khaat
Goih Thawng
(1) Vung Vei (Tangpua)
(2) Vung Khua Niang (malneu)

(2)
(3)
Cin Do Thang
Ngul Za Cing
Niang Za Cing
Lian Za Dal
(Sukte)
(Sukte)

(2)
(3)
Cing Khua Zam
Vei Za Niang
Thang Khan Khai
Gin Za Kam
(Zahlangh)
(Zahlangh)

(2)
(3)
Dim Suan Man
Mang Khen Thang
Nang Khan Thang Kim Lun Man
(Tunglut)
(Malneu)

(2) Sut Lian Tuang Tual Zam Kim


(4) Niang Nuam Kim

(4)
Kham Vei Khup

(5)
Thawng Vai Nang
Zo Ngaih Cing
(Phiamphu)

(5)
Khat Khua Kai

(6)
Cin Khan Nang

(6)
Man Cing

(5)
Khaat Khan Khai

(6)
Khaat Go Tual
(1)Cing Sial Lun
(2)Man Za Cing
(Tawmging)

(6)
Cing Lam Man

(4)
Kai Do Khan
Sut Za Nian
(Tangpua)
(4)
Cing Ngaih Suan
Gin Khua Kam
(Zahlangh)

(4)
Zam Ngaih Lun
Hau Ngaih Langh
(Zahlangh)

(5)
Nang Sian Mung
Vung Gin Cing
(Phiamphu)

Tual Lam Zuan

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(8)
Lun Nial Kiim
Suan Khen Mung

(9)
Thawng Awn En

(9)
Khup Khan Mang

(8)
Dim Khua Ning

(7)
Niang Do Cing
Tel Do Thang
(Malneu)

(8)
Lian Khan Kam

(7)
Song Vungh

(7)
Niang Ngaih Don

- 189

22-

21-

13

12

11

(9) Khup Khan Mang


Vung Deih Niang
(Tangpua)

(1)
Thang Lam Mung

(3)
Cing Lam Lun

(4) Kai Do Khan


Sut Za Nian(Tangpua)

(1)
(2)
Ning Khan Niang
Cing Sial Khup
Khen Than Lian
(Zahlang)

(2)
Dal Suan Piang

(2)Nek Cin

(2) En Khaat
(1) Vung Vei (Tangpua)
(2) Vung Khua Niang (Malneu)

(1)Luan Niang

(Chiantazi - Tuibual)

23-

14

15

24-

25-

(3)
Man Za Cing
Khat Go Tual
(Tawmging)

(5) Thawng Vai Nang


Zo Ngaih Cing(Phiamphu)

(1)
(2)
Khat Lam Thang
Khup Sian Pau
Khual Kam Cing
(Buansing)

(4)
Thang Sian Vung
(6) Nang Suan Mung

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(3)
Ning Deih Kim
(5) Cin Suan Man

- 190

21-

12

11

13

(1)Cin Khan Dal


Kam Khua Dim(Tunglut)

(9)Langh Khan Mung


Theu Khan Vung(Malneu)

(1)
(2)
Man Sian Niang
Cing Suan Dim
Kham Suan Mang(Naulak)

(3)
Pau Lian Cing

(1) Nek Cin

(3) Goih Thawng


Niang Khua Luan
(Naulak)

(1)
(2)
(3)
Cin Khan Dal
Kai Khan Kap
Kai Heh Lian
Kam Khua Dim(Tunglut)

(1)
(2)
(3)
Thawng Go Thang
Cin Za Sawm
Nang Lam Tung
Zen Sian Cing
Niang Lian
(Kawl zi nei)
(Thawmte)
(Malneu)

(1) Dal Lian Khup


Mung Suan Langh
(2) Dal Za Khup
(3) Dim Ngaih LunPau Sian Dong(Guite)

(Chiantazi - Kawlzang)

22-

13

14

23-

24-

23-

14

15

24-

15

25-

25-

(4)
Khat Suan Langh

(5)
Dai Khua Ning

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(7)
(8)
Luan Khan Pau
Cing Khan Lun
Lian Ngaih Nem
(10)Thawng Lam Lian
(Tangpua)
(12)Kai Khan Don

(1) Dal Khan Mang (2) Nang Zam Thang


Dim Deih Kim (4) Dim Sawm Cing
(Zahlangh)
(6) Lun Lam Niang

- 191

(3) Thang Sawm Muan


(5) Cin Sawm Nang
(7) Thang Sian Niang

(9)
Langh Khan Mung
(11)Luan Go Ciin
(13)Tual Khan Suan

(6)
(7)
(8)
Ngaih Zam Don
Thang Khan Khup
Khai Khan Gin
(9) Ciang Khan Khup
(10) Suan Khen Mung
Thang Khan Khup(Hualngo)
Luan Nial Kim (Tawmging)

(3)
Nang Sawm Lian

(4)
(5)
(6)
Kap Za Thang
Nang Khen Thang
Langh Khan Khual
Cing Khan Lian
(Zahlangh)

(1) Dim Man Cing


(2) Dal Sawm Thang
(3) Kam Khan Mang (4) Thawng Ngaih Suan

(13)Tual Khan Suan


Ciin Do Cing(Tunglut)

(1)
(2)
Dal Gin Thang
Man Ngaih Mang

2112

11

(2)
Kap Khan Suan

(3)
Theu Do Lun
Ding Liana (Hualngo)
(Taithul)
(3)
Cing Do Lun
Khuma (Hualngo)

(4)
Theu Sian Don
Thang Suan Kham
(Siamphu)
(4)
Nang Khan Pau

(8)
Don Sian Muang

(8)
Pau Kap Cing

(10)
Zam Deih Niang

(9)
Ciang Ngaih Man

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(5)
(6)
(7)
Thawng Za Thang
Dim Ngaih Lian
Ning Za Lian
Don Zen Lian (Malneu)
Nang Deih Cin

(5)
(6)
(7)
Cing Khan Khual
Mang Za Dal
Dim San Nuam

(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
Zen Ngaih Zam Dim Lam Thang Cing Heh Lian Thang Lian Nang Vung Ngaih Lian
Thawng Khan Ciin Don Tan Lian
Kham Sian Pau Khai Khan Dal Tual Lian Dal Dim Sawm Niang Thang Sian Deih
(Buansing)
(Zuisang)
(Gualnam)
(Tangpua)
(Gualnam)

(4) Thang Lian Siam (7) Nang Khan Khup


(1) Ning San Lian
(3) Thang Gin Cing
(5) Lalremmawi
(8) Thang Sawm Lun
(2) Kham Lam Thang (4) Man Ngaih Vung
(6) Zam Sian Kim
(5) Thang Muan Kim

(2) Man Khan Cing (3) Langh Khua Thang


Tuan Suan Nang
Ciin Hau Vung
(Gualnam)
(Tawmte)

Huat Biak Mung

(4) Khat Suan Langh


(1) Dai Khua Ning (Thatmun)
(2) Zen Khan Man (Siamphu)
(1)
(2)
Thawng Za Huat Luan Ngaih Thang
Lalrinthangi
Lian Tun En
(Hualngo)
(Malneu)

(1) Lal Sang Lian

(1)
Kap Khan Cing

(1) Nek Cin

(3) Goih Thawng


Niang Khua Luan (Naulak)

(2) Kai Khan Kap


(1) Ciang Lun Cing (Malneu)
(2) Zam Khan Man (Siamphu)
(1)
(2)
Thawng Za Suan Luan Khan Mang

(Chiantazi - Kawlzang)

22-

13

15

23-

25-

13

14

23-

14

24-

24-

15

16

26-

27-

- 192

21-

20-

12

11

10

(1)
Zam Lam Mung

(2)
Kham Khan Suan

(1) Nek Cin

(7)Song Vungh
Nem Khua Kim (Siamphu)

Tuan Zam
Cing Za Ning (Malneu)

(1)
Cing Lian Vung
Thang Vungh(Falamte)

(2) Kai En
Khai En

(1) Nek Cin

(3) Goih Thawng


Niang Khua Luan (Naulak)

(10)Suan Khen Mung


Luan Nial Kim (Tawmging)

(1)
(2)
Luan Khan Man
Cing Hau Lian
Dal Za Bia
Pau Khen Lian
(Tunglut)
(Tunglut)

(Chiantazi - Kawlzang)

22-

13

11

23-

2112

14

22-

13

24-

23-

14

15

24-

25-

(3)
Dal Kam Cing

(2)
Vung Khan Nang
Goih Vung

(3)
Za Khan Khual

(4)
Hau Tawi Cing

(4)
Don Ngaih Lian
Do Sawm Thang
(Malneu)

(5)
Loin Poul

(5)
Vung Nial Thang
Do Sian Khai
(Gualnam)

(6)
Thawng Min Thang

(8)
Kam Ngaih Cing

(9)
Cing Lam Ciin

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(7)
Thang Lam Cin

- 193

21-

20-

12

11

10

(2) Kai En ?
Khai En?

(1)Nek Cin

(5) Khat Khua Kai


Ning Ngak (Malneu)

(1)
Luan Thang
Tun Nang
(Malneu)

(4) Ciang Lam Khai


(5) Lian Ngaih Ciin
(6) Mang Sian Kim
(7) Kham Sian Cing

(2)
Zen Khua Dim
Song Za Dal
(Tunglut)

(Chiantazi - Kawlzang)

22-

13

15

14

23-

24-

25-

(1)
Kai Go Zam
Khup Do Man
(Zahlangh)

(1) Pau Khan Khen


Zam Go Man
(2) Nang Kap Lian
(3) Thang Lian Mung

(2)
Cin Suan Thang
Man Zam Thang
(Tunglut)

(1) Pau Za Dal


(2) Niang Lam Lun

(3)
Huai Zen
Cin Za Dal
(Sukte)

(3)
Cing Suan Mang

(4)
Luan Khan Cing
Lut Do Kham
(Zuisang)

(5)
Khat Khan Pau
Man Suan Cing
(Malneu)

(4)
Dim Khen Lian
Ciin Nial Niang
(Guite)

(6)
Ning Zam Ciin
Than Khen Nang
(Zahlangh)

(5)
Tual Za Kham
Ciin Deih Vung
(Guite)

(1) Cing Sian Don


(2) Pau Lam Thang

(8)
Lun Nial Kim
Suan Khen Mung
(Tawmging)

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(7)
Ning Do Cing

(6)
Nang Za Langh
Zen Sawm Cing
(Vangaw)

(1) Cing Lun Man


(2) Lun Ngaih Nem

- 194

23-

22-

21-

20-

19-

14

13

12

11

10

(Limkhai)

24-

15

16

25-

26-

(2) Kim Vum

Kham Awn

Kam Lam

Vum Son
Zing Nem (Sote)

(2)
Sum Cing

(2)
Nuam Dim

(1) Thuk Nek

(1)
Lam Ngul

(1)
Son Nem
(3)
Son Kai

Ngul Khai

(5)
Awn Suan

(6)
Khat Thang

(7)
Cin Do
Tuang Za Cing

(6)
Pau Khan Nem
(7) Khai Za Cing
(8) Do Thian Pau

- 195

(9) Cing Khan Man


(10) Nem Hau Cing

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(4)
En Dim

(3)
Son Cin

(5)
Nem Ciin

(4)
Niang Khan Hung

(4)
Kim Cing

(6)
Tual Thawng

(3)
Son Za Ciang
(1)
Cing Khan Huai

(3)
Thawng Suan Lian

(5)
Ngul Lam Thang

Ciin Khan Dim

(2)
Kai Thian Dal

(2)
Thawng Cin Khai
(1)
Ciin San Cing

22-

21-

20-

19-

13

12

11

10

(Limkhai)

23-

15

14

25-

16

24-

26-

(1) Thuk Nek

(1)
Ngul Pum
Dim Khua Man

(1)
Do Khan Pau
Pau Vaang Cing

Ngin Suan Khai

(2) Kim Vum

Kham Awn

Kam Lam

Vum Son
Cing Nem (Sote)

(7) Cin Do
Tuang Za Cing

(2)
Nem Zen

(2)
Cin Khan Nang

Man Cing Huai

(3)
Cing Uap

(4) Thang Ngin


(5) Kai Khua Thang

(2)
Pum Khan Tun

(6) Nem Za Dim


(7) Nuam Khan Hung

(5)
Cing Sian Nem

(3)
Cing Khan Niang

(4)
Zam Khan Pau

(1)
Man Hau Cing

(8) Kam Za Dong


(9) Cin Za Kap

(12) Cin Za Dal

Pu Nei Lai Khanggui Gualhna

(10) Cin Mang


(11) Thian Khan Kai

- 196

C. PU GUI ZIAM KHANGGUI GUALHNA

15-

14-

13-

12-

11-

(1)
Thang Tuan

(1)
Than Thang

Suah Khual

1. Suang Awn
2. Awn Tun
(2)
Tun Hang

(1)
Thang Pau

1. Suan Thang
2. Hang Neng
3. Bel Vungh
4. Zel Cin

PU TAWM GING

(1)
SONG HANG (Lam Hang)

Pu Gui Ziam' Khanggui Gualhna

16-

18-

17-

19-

11

10

2112

20-

22-

(3)
NEI LAI

(2)
Phung Vial

1. Vial Langh
2. Kam Za Nang

(4)
GUIZIAM

(1)
Thuam Kai

Than Thang

Son Sing

(1)
Kai Mang

(2)
Hau Hang

Pau Khaam

(1)
Kai Suak

(1)
Khaam Thual

Suak Khua Gin

Thual Za Kham

(5)
SIM HANG

(2)
Khoi Kam
(2)
Hang Dai

(6)
MAT VUNGH

(2)
Tut Khaat

1. Hau Kham

Khaat Vungh

(1)
Khaam Neng

Vungh Khua Kam

Tuan Go Thang

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

5. Goih Ging
Kim Awn (Thawmte)
6. Nem Kim

(2)
Khum Hen

Thuam Tawng

Hong Kham

2. Dong Sing
3 Ngai Zuan
4. Nian Awih

(3)
Vungh Za Gin

Tuan Cin Pau

(4)
Khaat Suan

(2)
Tun Tuan

Vungh Za Nang

- 198

24-

23-

22-

21-

20-

19-

18-

17-

16-

15-

14-

13-

12-

14

13

12

11

10

3.

GUIZIAM

(1)
Thuam Kai

Than Thang

Son Sing

(1)
Kai Mang

1. Thang Tuan

(1)
Than Thang

Suah Khual

1. Suang Awn

1. Thang Kim

Khual Khua Ngin

Kim Za Cin

Ngin Do Pau
(2)
Tun Hang

(1)
Thang Pau

1. Suan Thang

Khoi Zam

Cin Za Ngin

Zam Go

Suan Za En

2. Hau Hang

(2)
Phung Vial

1. Vial Langh

Langh Khan Kap

(2)
Tut Khaat

PU GUI ZIAM

(1)
Khup Thual

Dam Za Pau

(2)
Khum Hen

2. Thuam Tawng

Hong Kham

Tawng Hen

Ngul Vungh

(1)
Hen Dam

(2)
Neng Gin

1. Dam Khua Kam

(2)
Thuam Kai

Neng Dong

Thuam Za Neng

(3)
Viak Thuam

Kam Thuam

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(3)
Khup Kam

Dam Za Dong

- 199

23-

22-

21-

20-

19-

18-

17-

16-

15-

13

12

11

10

Son Sing

1. Kai Mang

1. Thang Tuan

(1)
Than Thang

(1)
Suan Thang

(2)
Tun Hang
(1)
Thang Pau
(2)
Hang Neng

Min Kam

Cin Za Thawng

Dong Khua Pau

24-

23-

22-

21-

20-

19-

18-

15

14

13

12

11

10

(3)
Bel Vungh

Thuam Za Suan

Vungh Za Kam

25-

(4)
Zel Gin

Vial Khan Dai

Zam Za Kap

1. Than Thang

Suah Khual

1. Suang Awn
(1)
Thang Kim

Khual Khua Gin

Kim Za Cin

Ngin Do Pau

PU GUI ZIAM

(2)
Sun Kam

Thuam Go

Kam Za En

Zam Khua Dal

En Suan Mang

(2)
Phung Vial
(1)
Vial Langh

Langh Khan Kap

(3)
Khual Ngin

Hang En
(1)
Ngin Za Cin

En Khan Kap

(3)
Kam Za Dal

2. Awn Tun

Kim Khua Thang

Khual Khan Pau

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(2)
Kam Za Nang

Langh Go Pau

(2)
Awn Za Thang

En Za Khual

- 200

20-

19-

18-

10

12

11

22-

13

21-

23-

14

16

15

24-

25-

26-

(3)
Khual Ngin
Lian Dam
(Bawmkhai)

2. Kim Suan Thang


3. Suan Lem Siam
Vung Huai Cing
4. Cin Sawm Mang
5. Mang Khan Khai
6. Niang Suan Cing
7. Ciin Sian Zun

(4)
Lal Dam
Giak Gin
(Hatangh)

(3)
Thawng Khan Suan
Cing Khan Nuam
(Tangpua)

1. Niang Lian Vung


2. Ciin Muan Kim
3. Cin Sian Suum

(5)
Khawl Nem
Gah Khua Thang
(Buansing)

(6)
Pau Cing
Tuah Dam
(Tangpua)

(5)
Zam Khan Vung
Gin Za Kam
(Tangpua)

(4)
Zam Khua Niang
Thang Za Kap (Tawmging)
(4)
En Za Cin
Thang Za Cing
(Langel)

1. Cin Khan Piang


2. Niang Van Ngai
3. Suan Lam Khup
4. Ngai Ngaih Lian
5. En Suan Mung

(2)
Khual Khua Gin
Cing Ciin (Tangpua)

(2)
(3)
Kim Za Cin
Cing Khua Zam
Khup Za Niang (Hatlangh)
Kam Za Thang (Tangpua)

(2)
Dim Ngaih Ciin
Khup Za Niang
(Hatlangh)

1. Than Thang

Suah Khual

1. Suang Awn
(1)
(2)
Thang Kim
Sun Kam
Zong Niang
Niang Zing
(Tawmging)
(Bawmkhai)

(1)
Pau Niang
Kham Suang(Buansing)
(1)
Ciin Khua Nem
Tun Za Ai (Tangpua)
(1)
Gin GoPau
Luai Za Vung

1. Cin Lian Khup


Niang Sian Theih

Pau Suan Lam

(6)
Khual Khan Kim
Nem Za Ngai (Buansing)

Gin Khan Pau

(8)
Awn Vum
Niang Go
(Zahlangh)

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(7)
Hau Cing
Dam Khual
(Thawmte)

(5)
Dim Khua Man
Cin Za Suan (Tawmging)

(6)
Nem Man Cing
Pau Khua Tuang
(Ngaihte)

- 201

21-

20-

19-

18-

12

11

10

16

15

14

13

22-

23-

24-

25-

26-

(2)
Zam Khan Dal
Hau Khua Man
(Tawmging)

(2)
Zam Khan Suan
Lun Buah
(Gualnam)

(2)
Kap Sian Muan Lian

(4)
Zen Lam Niang
Zam Khan Sing
(Bawmkhai)

(4)
Awi Za Nem
Zam Cin Pau
(Tawmging)

(4)
Zam Za Cin

(5)
Cin Khan Sing
Zam Nu

(5)
Luan Za Niang
Suan Khan Khual

(5)
Khual Khan Langh
Cing Za Khen
(Phualte)

(5)
Niang Man

(3)
Khual Khan Pau

(4)
Kam Khat Tuang

(4)
Go En
Ciin Khua Luan

(3)
Mang Lian Tung

1. Than Thang

Suah Khual

1. Suang Awn

2. Sun Kam (Suangphei)


Niang Ning(Bawmkhai)

(1)
(2)
(3)
Thuam Go
Awn Khua Hau
Kim Thawng
1.Thuam Ning (Bawmkhai) Ciin Nian
Kam Za Man
2.Ning Khua Awi

(1)
(2)
(3)
Kam Za En
Hau Za Khual
Niang Man
Hau Khua Man
Gin Za Awi
Khai Nang
(Tawmging)
(Sukte)
(Tawmging)

(1)
(3)
Awi Za Cing
Man Za Dim
Dal Za Hau
Luan Cin Zam
(Khaute)
(Khaute)
(1)
En Suan Mang

(1)
Dal Cin Kham

9. Thawng Khan Suan

(7)
En Za Pau

10. Man Do Cing

(8)
Thang Za Khual

- 202

(9)
Gin Khen Thang

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(6)
Sing Za Cin
Ciin Khua Ning
(Gualnam)

(7)
Dim Hau Lun

(8)
Cin Lian Mung

(6)
Dam Khan Pau

23-

22-

21-

20-

19-

18-

14

13

12

11

10

15

24-

25-

1. Than Thang

Suah Khual

1. Suang Awn

2. Sun Kam
Niang Ning(Bawmkhai)

Thuam Go
1.Thuam Ning (Bawmkhai)
2.Ning Khua Awi

2. Hau Za Khual
Gin Za Awi (Sukte)

(1)
(2)
Go Khan Kap
En Khua Khai
Cing Za Gin
En Khan Dim
(Khaute)
(Khaute)

1.Awi Ngaih Vung


2.Man Lam Dim
3.Ning Do Lun
4.Khual Sian Mung
5.Khai Khan Suan
Niang San Nuam
6.Kap Suan Lian
(Milun)
(3)
Kap Do Pau
Cing Khan Dim
(Nekgen)

1.Awi Sawm Cing


3.Cing Ngaih Kim
5.Gin Sian Cing
7.Kap Deih Piang

(4)
Nang Do Lian
Ning Do Lun
(Zote)

2.Cing Huai Kim


4.Go Sian Cing
6.Ciin Deih Vung

5. Khual Khan Langh


Cing Za Khen (Phualte)

Go Suan Mung

1.Awi Khawm Cing


3.Ciin Sawh Cing
5.Kap Sian Kam Cing
7.Khai Biak Lian

1. Awi Lun Cing


Vum Za Thang
5.Cing Khua Don
Ngin Pian Thang

2.Khual Khan Kam


4.Langh Kap Cing
6. Cing Sian Siam

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

- 203

6. Sing Za Cin
Ciin Khua Ning(Gualnam)

2.Go Khua Pau


3.Cing Sian Lun
4.Kam Ngaih Dim
Dim Sian Cing
Gin Do Pau
Tual Khan Hau
6.Luan Don Niang 7.Langh Suan Mung
Dam Khan Mung
Neng Sian Huai

21-

12

11

13

22-

23-

23-

22-

14

13

12

14

24-

15

24-

25-

(3)
Thawn Lian Thang

2. Sun Kam (Suangphei)


Niang Ning(Bawmkhai)

1.Thuam Go
1.Thuam Ning (Bawmkhai)
2.Ning Khua Awi

7. En Za Pau
Awi Khan Nem
(Bawmkhai)

1.Ning Ngaih Dim


2.Cing Zen Khual
3.Go Khan Khai
4.Sing Lam Mang
5. Cin Do Thang
6.Thang Khan Tuang
7.Cing San Lam
8.Ning San Nuam

2. Awn Khua Hau


Ciin Nian

5.Thawng Langh
Cing Khan Cing (Phaipi)

(1)
(2)
Sian Hau Kham
Pau Suan Khai

Vung Suan Cing

8. Thang Za Khual

1.Go Za Sing
2. Gin Khan Mung

(4)
Niang Deih Lian

2. Awn Khua Hau


Ciin Nian

1. Cing Khua Niang

1.Niang Khan Cing


3.Ngai Khan Man
5.Cing Khan Lun
7.Vial Khan Suan

2.Kam Za Kham
1.Naing Za Don
(Hatlangh)
2.Cing Khan Lun

2.Langh Ngaih Vung


4.Gin Do Niang
6.Hau Deih Tung
8.Nian Lam Mang

(2)
Luan Ngaih Lun

2.Hau Za Dal
4.Nian Khua Dim
6.Don Ngaih Lun

4.Man Khua Awi


5. Thawng Langh
6.Luan Khua Niang
7.Nang Za Gin

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

4. Go En
Ciin Khua Luan

3. Go Pau
Lam Nem (Falam)

1.Kham Do Lian
3.Langh Khan Mang
5.Niang Khan Sum

(3)
Do Lian Kap

- 204

4. Go En
Ciin Khua Luan

(1)
(2)
(3)
(4)
Nian Khua Man
Gin Zen
Suan Khan Thang
En Khan Khual
Thual Khua Zam(Bawmkhai) Go Thawng(Bawmkhai) Hau Lam Ciing(Tawmging) Khup Khan Vung(Songput)

(4)
Thang Suan Mang
(1)
En Za Lian

23-

22-

21-

13

12

11

14

12

24-

22-

13

15

23-

14

25-

24-

2. Sun Kam
Niang Ning(Bawmkhai)

3. Kim Thawng
Kam Za Man

(1)
(2)
Hang Za Kap
Niang Za Luian
Ciin Man Cing
Vum Tai
(Sukte)
(Sote)

(1)
Thawng Za Pau
Niang Dim Cing
(Tawmging)

1.Cing Sian Huai


2.Kap Sawm Tuang
4.Go Zam Cin
5.Nang Suan Nem
7.Khai Sian Mung 8.Gin Deih Piang

3. Kim Thawng
Kam Za Man

3.En Za Kham
Cing Zen Man (Khaute)

1.Thawng Do Lian 2.Gin Suan Khai


5..Zam Do Pau
6.Dim Sian Lian

(3)
En Za Kham
Cing Zen Man
Khaute)
(2)
Gin Za Khup

3. Lian Deih Lun


6.Zam Do Sian Tuang

(4)
Vial Za Langh
Go Ciin
(Tawmging)

(5)
Kap Suan Mung
Niang Ngaih Lun
(Thawmte)
(4)
Mang Ngaih Lian

2. Gin Khawm Cing


4.Kap Suan Kim

(5)
En Khan Hau

4.Vial Za Langh
Go Ciin(Tawmging)

1.Thawng Sian Zam 2.Cing Ngaih Man


3. Hau Cin Lian
4.Thang Sian Khual

(3)
Khual Do Nang
Dim Za Man
(Tawmging)

1. Cing Lawh Kim


3.Lian Suan Nem

3.Langn Khan Suan 4.Cing Sawm Nem


7.Kap Sawm Zo

(7)
Kham Suan Khai

(8)
Pum Ngaih Don

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(6)
Langh Suan Thang

5. Kap Suan Mung


Niang Ngaih Lun(Thawmte)

1.Cing Tawi Vung 2.Tawng Sian Mung 3.Ning Do Lian


4.Dal Lam Cing
5.Zen Sian Ngai

- 205

22-

21-

20-

19-

18-

13

12

11

10

15

14

23-

24-

25-

(2)
(3)
(4)
Khawl Niang
Hang En
Kam Khual

(2)
(3)
(4)
Gin Za Cin(LtCol)
Awn Za Thang
Dim Zen
Cing Khua Don
Ning Dah Cing
(Khualun)
(Bawmkhai)

(2)
(3)
(4)
Ciin Sian Niang Thang Ngaih Zen Dim Ngaih Vung
Hang Suan Dai Cin Ngaih Thang Pau Khan Thang
(Bawmkhai)
(Hatlangh)
(Bawmkhai)

1. Than Thang

Suah Khual

1. Suang Awn

3. Khual Gin
Lian Dam(Bawmkhai)

(1)
Hang Dim
(1)
Nian Za Dim
Cin Khua Zam
(Tawmging)
(1)
En Za Kap
Niang Go Cing

1.Don Khawm Cing


2.Kai Za Kham
3.Ciin Sawm Huai
4.Cin Khua Mung
5.En Sian Thang

(5)
Ning Za Dim
(5)
Neng Khua Pau

(6)
Niang Za Zen

(5)
(6)
Zen Za Cing
Khual Za En
Ekhual Za Nang Cing Ngaih Nuam
(Hatlangh)

1.Cin Kaih Mang


2.Dong Sian Cing
3.Thang Khawm Sang

(8)
Gin Za Go
10. Sian Khua Man

- 206

(9)
Khual Khan Hang
11. Luan Khan Cing

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(7)
Kam Za Dal
Hau Khua Niang
(Bawmkhai)

(7)
(8)
(9)
(10)
Thang Do Lun Pau Niang Suan Man Dal Do Thang
Dong Khan Pau
Niang Lam Cing
Go Za Thang
Cing Suan Vung 1.Luan Ngaih Lun
(Khaute)
(Tangpua)
(Milun)

2.Ngaih Don

1.Don San Nuam


1.Don Tawi Kim
2.Cung Deih Kim
2.Niang Deih Cing
3.Cin Lian Thang
4.Ning Sian Zum

1.Don Khawl Vung


2.Cin Za Langh
3. Nang Za Khual
4.Kap Za Khual
5.Niang Ngaih Zam
6.Cing Sian Zo

23-

22-

21-

14

13

12

11

11

24-

21-

12

15

22-

13

25-

23-

14

15

24-

25-

3. Khual Gin
Lian Dam(Bawmkhai)

3.Hang En (Luang-el)
Dim Khua Ciin

7.Kam Za Dal
Hau Khua Niang(Bawmkhai)
(1)
Ciin Zen Niang
Thang Khan Suan(Bawmkhai)

(2)
Thang Lian Lai

(2)
Cing Do Lun
Pau Sawm Nang(Sote)

3. Khual Gin
Lian Dam(Bawmkhai)

3.Hang En (Luang-el)
Dim Khua Ciin

3.Awn Za Thang
Ning Dah Cing(Bawmkhai)
(1)
(2)
(3)
En Za Khual
Zuan Man Cing Ciin Go Niang
Vial Don Cing
Go Za Kap
Muan Khan Thang

(Bawmkhai)

1.Cing Sawm Niang 2. Ning Sian Nuam


3.Thang Lam Khup 4. Go Khan Cing
5.Kham Lian Mang

(1)
Dal Khan Muan

(4)
(5)
(6)
Khual Khan Kham Zam Khan Thang Niang Ngaih Vung
Hoih Cing
(Samte)

1.Thang Za Tuang 2. Thang Za Kham


3.Khual Thang Lian Sang
4.Cing Sian Zo

(3)
Cin Suan Pau
Ciin Khan Vung (Buansing)

(3)
(4)
Niang Khaw Cing
Khup Sian Ciin

(7)
Cin Lian Pau
Thawn Hoih Cing

Cing Lun Kim

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(2)
Man Sian Muang

(5)
Thang Lun Lal

- 207

(6)
Pau Sian Khai

(8)
(9)
(10)
Zen Ngaih Lum Sian Ngaih Cing Thang Za Go
Thang Suan Mang

(4)
En Za Khup
Mang Lam Dim (Sukte)

(1)
Niang Zom Sian

21-

12

11

14

22-

24-

11

13

21-

12

23-

22-

13

(2)
En Za Dal
Man Za Cing
(Tawmging)

(2)
Cin Khen Khai

3. Khual Gin
Lian Dam(Bawmkhai)

4.Kam Khual
Cing Za Luan(Mate)

(1)
Zel Za Ning

(1)
Luan Suan Vung

(3)
Dim Khua Cing
Zam Za Ciin

(1)
Luan Lam Niang

(2)
Hen Gial Mang
Niang Go Cing(Guite)

(2)
Go Sian Mung

(3)
Lian Muan Lal

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(4)
Niang Khawl Vung

(5)
Khai Lian Thang

(7)
Tual Za Dal

- 208

(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
Ciin Ngaih Cing
Hau Khan Nang
Cin Za Thang
Cing Ngaih Loh
Dim Khan Cing
Cing Ngaih Niang
Thawng Za Suan
Gin En Cing
Neng Khan Mang
Nang Ngaih Niang Dai Khan Thang
(Hatlang)
(Tawmging)

(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
Dong Khan Cin
Man Khan Dim
Dal Khan Mang
Thang Lun Khai
Thang Khen Muan Cing Ngaih Zo
(2)
Khual Khua Zam

(2)
Khual Khan Tual
Nem Khua Ning (Tangpua)

(1)
En Khen Nang

23-

14

(1)
Don Zam Kim

4. Lal Dam
Ngiak Gin(Hatlangh)
(1)
Tun Za En
Niang Khua Do(Hiangtung)

(1)
Ning Za Ciin
Khual Khua Thawng(Buansing)

24-

15

(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Zen Khua Man
Gin Za Niang
Ning Ngaih Vung
Dam Khan Go
Gin Za Cing
Thang Za Thawng(Tangpua) Dam Khen Kham(Ngaihte) Than Khum(Guite) Niang Go Cing(Luangel) Thawng Khen Mung(Hatlangh)

(3)
(4)
Don Hau Cing
Thawng Muan Khai

25-

2-4

23-

22-

21-

20-

11

14

13

12

11

10

13

21-

23-

14

12

24-

15

22-

25-

1. Suang Awn

4. Lal Dam
Ngiak Gin(Hatlangh)
(1)
Tun Za En
Niang Khua Do(Hiangtung)
(1)
Gin Khua Man
Neng Khen Thang (Thawmte)

(2)
Khual Khan Tual
Nem Khua Ning (Tangpua)

(2)
Don Za Ngai
Tual Khan Nang(Gualnam)

(3)
En Cin Mang
Vung Khan Lun(Tawmging)

(1)
Khual Lam Thang

(7)
Pau Khan Dal
Don Za Ciin

(8)
Pau Cing
Nem Khua Hau
(Tawmging)

- 209

(8)
Vum Khan Khual
Cing Khen Lun

(9)
Thang Khua Tual
Zel Za Niang

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(7)
Vial Khua Luan
Kam Khua Hau
(Khualun)

(6)
Zam Za Dim
Vial Khan Pau(Bawmkhai)

(4)
Ning Khen Niang
Sang Neih Sum (Hualngo)
(2)
En Hau Khai

8. Awn Vum (Lingthuk)


1.Ning Go (Zahlang)
2.Awi Dim (Zahlang)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Cing Khua Hau
En Cin
Niang Za Cing
Ning Khua Hau
Thang Khua Man
Gin Khua Pau
Vial Za Neng
1.Niang Dam
Hen Thang
Khai Khua Thawng Hang Khan Dai
Luan Khua Cing
(Tawmging)
2.Zel Khua Niang
(Tawmging)
(Zote)
(Buansing)
(Milun)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Vum Khua Zam
Suang Za Dal
Neng Khua Dim
Dim Khua Luan
Man Za Cing
Viang Za Zen(Tawmging) Niang Za Cing(Bawmkhai)
Langh Za Go(Bawmkhai) En Za Dal(Tawmging)

(1)
(2)
(4)
Dam Sial Cing
Niang Ngaih Lian
Cing Lam Niang
Cin Do Thang(Bawmkhai)
Hau Khan Dal(Bawmkhai)
(3)
Pau Khan Sing
Man Za Vung(Tawmging)

Zam Suan Mung

21-

12

11

15

22-

25-

12

13

2213

23-

23-

14

14

24-

15

24-

25-

8. Awn Vum (Lingthuk)


1.Ning Go (Zahlang)
2.Awi Dim (Zahlang)

2. En Cin
1.Niang Dam
2.Zel Khua Niang

2. Suang Za Dal
Niang Za Cing(Bawmkhai)

(1)
(2)
Cin Suan Thang
Gin Do Lian
Cing Ngaih Don
(Tawmging)

(1)
(2)
Dal En Mang
Ze Khawl Cing
(4)
Awi Khan Cing
Gin Khan Pau
(Buansing)

(5)
Dal Za Kam
Ciin Ngaih Vung
(Bawmkhai)

(6)
Zen Ngaih Dim
Vial Khan Pau
(Bawmkhai)

(7)
Dim Do Cing

8. Vum Khan Khual


Cing Khen Lun (Telsing)

Cin Sian Tuang

(8)
Lun Huai Cing

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(3)
Dam Ngaih Lun
Hau Do Pau
(Buansing)

(7)
Khup Sian Mung

(6)
Khual Sian Tung

(6)
Kam Lam Thang

(5)
En Zam Cing

(5)
Cing Ngaih Lun Kim

(5)
Thang Kap Khai

(4)
Cin Hau Mung

(4)
Lian Sian Tuang

(4)
Gin Za Lam

(3)
Zen Lawh Nuam
Thang Lian Mang

(3)
Niang Lun Ngai

2. En Cin

2. Suang Za Dal
7. Pau Khan Dal
Niang Za Cing(Bawmkhai)
Don Za Ciin

(1)
(2)
5.Dal Za Kam
Niang Suan Vung
Niang Hau Lun
Ciin Ngaih Vung
Zam Khan Thang
(Tawmging)

(1)
(2)
(3)
Cing Sawh Vung
Dal Cin Pau
Hau Za Cin

- 210

21-

12

11

14

22-

24-

11

13

21-

12

23-

22-

13

14

23-

24-

(2)
Vum Khua Nang
(Lun Lawh Ta)
(Tawmging)

1.Cing Ngaih Siang


3.Cing Deih Vung

(3)
Zen Khua Don
Gin Khan Thang

(4)
Dim Ngaih Niang
Zam Go

(5)
Hau Zen Cing
Vungh Za Kam

(3)
Khual Za Lian
Dim Goih
(Suante)

1. Tual Suan Mung 2. Thang Za Khai


3. Niang Deih Lun
4. Zen Khan Ciin

2.Don Sian Muang


4.Thang Khan Lal

(2)
Vum Khan Thang
Awi Luan Cing
(Tawmging)

1. Niang Don Cing


2. Niang Lawh Dim
3. Cing San Lian
4. Tual Sawm Cin

2.Cing Ngaih Lun


4.Niang Tung Nung

8. Awn Vum (Lingthuk)


1.Ning Go (Zahlang)
2.Awi Dim (Zahlang)

7. Vial Khan Luan


Kam Khua Hau (Khualun)

(1)
Cin Sial Thang

1.Pau Suan Thang


3.Niang Khan Man

8. Awn Vum (Lingthuk)


1.Ning Go (Zahlang)
2.Awi Dim (Zahlang)

9. Thang Khua Tual


Zel Za Niang(Tawmging)

(1)
Pau Sian Mung
Hau Lawh Nuam
(Zote)

1. Niang Khawl Vun


2. Tual Sian Muan

2. Zen Lian Cing

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(6)
Gin Sian Pau
Don Sian Cing
(Siahliap)

1. Cing Deih Niang


3. Pau Khawl Vung

(4)
Thang Deih Kap
Dim Go Niang
(Khualun)

- 211

18-

17-

16-

15-

13

12

11

10

19-

20-

21-

22-

23-

Son Sing

1. Kai Mang

(1)
Thang Tuan

1.Than Thang

Suah Khual

(1)
Suang Awn

(1)
Khawl Ning
Zel Thawng
(Suantak)
(1)
Khual Khan Pau
Awi Za Niang
(Hatlangh)

(1)
Go Suan Cing
Pum Ngaih Hual

(2)
Awn Tun
Cing Ning
(Hatlangh)

(2)
Mun Cing
Khawm Cin
(Phaipi)
(2)
En Khan Thang

(2)
Cin Sin Kim En
Ning Than Vung
(Khualum)

(3)
Khawi Khawl
Thuam Khaat
(Langel)

(4)
Dam Ning
Dong Hang
(Bawmkhai)

(5)
Tun Khua Pau

(5)
Ngai Niang
Phut Dam
(Neihngup)

(6)
Do Za Cin

(6)
Pha Dim
El Cin
(Guite)

2. Tun Hang

(3)
Ning Khua Awi
Hen Langh
(Hatlangh)

(4)
Kim Khua Thang
Ning Go
(Hatlangh)

(4)
Ning Hen Cing
(3)
En Za Cing
Pau Khan Nang
(Tangpua)

(2)
Khoi Kam

Khan Khual

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(2)
Hau Mang (Mauvom)

Pau Kham

(1)
Kai Suak

1. Kham Thual
2. Hang Dai
3. Gin Mam

- 212

19-

18-

17-

16-

15-

10

11

20-

21-

Son Sing

1. Kai Mang

(1)
Thang Tuan

1.Than Thang

Suah Khual

1. Suang Awn

1. Thang Kim
3. Khual Gin
4. Lal Dam
5. Khawl Nem
6. Pau Cing
7. Hau Cing
8. Awn Vum

2. Awn Tun
3. Khawi Khawl
4. Dam Ning
5. Ngai Niang
6. Pha Dim

2. Tun Hang

1. Thang Pau

1. Suan Thang
2. Hang Neng
3. Bel Vungh
4. Zel Gin

2. Tut Khaat

2. Phung Vial

1. Vial Langh
2. Kam Za Nang

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(2)
Hau Mang (Mauvom)

Pau Kham

Kai Suak

1. Kham Thual

Suak Khua Ciin

- 213

20-

19-

18-

17-

16-

11

10

13

12

21-

22-

23-

1. Kai Mang

1. Thang Tuan

1.Tun Hang

1. Thang Pau

(1)
(2)
Suan Thang
Nuam Luan
Sum Nei (Suantak)

(1)
(2)
Niang Dim
Khoi Zam
Do Khai
Ciang Za Cing
(Sote)
(Hatlangh)

(1)
Cin Za Gin
1.Dim Za Cing (Phaipi)
2.Ning Za Cing (Tunglut)
3. Neng Dah Niang(Tawmging)

(1)
(2)
Zam Go
Suan Za En
Gin Ngaih Niang
Cin Ngaih Man
(Tawmging)
(Khualun)

2. Phung Vial

(8)
Pau Khan Hang
Zamnu
(Phaipi)

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(5)
Dong Cing
Son Cin Thang
(Tawmging)

(6)
Neng Za Cin
Cing Khan Niiang
(Tawmging)

(6)
Zel Gin

(4)
Vial Neng
Ciin Khua Hau
(Tawmging)

(5)
Khoi Za Go
Kai Loh Sung
(Zote)

(5)
Bel Vungh

(4)
Neng Dai
Ning Kho Zen
(Langhel)

(7)
Dai Khua Nang
Cing Ngaih Lian

(4)
Khua Vial
Hat Langh

(3)
Thang Za Kam
Gin Khua Dim
(Suante)

(6)
Ning Sian Cing
Thang Ngaih Lian
(Tawmging)

(3)
Hang Neng
Tong Lam (Kellu)

(2)
Lam Za Dal
Ciin Kho Niang
(Bawmkhai)

(4)
Vum Khan Suan

(5)
Hau Khua Pau
Cin Go Cing
(Buansing)

(3)
Hen Thang
1.Hang Dim
2.Niang Za Cing (Tawmging)

(3)
Kam Khan Pau
Nem Sian Niang
(Tunglut)

- 214

21-

20-

19-

12

11

10

11

22-

21-

12

13

22-

13

23-

23-

2. Khoi Zam
Ciang Za Cing (Hatlangh)

3. Thang Za Kam
Gin Khua Dim (Suante)

(1)
Zam Za Pau
Ning Hau

1. Thang Pau

1. Suan Thang
Sum Nei (Suantak)

2. Khoi Zam
Ciang Za Cing (Hatlangh)

2. Lam Za Dal
Ciin Kho Niang (Bawmkhai)

(1)
Cing Khan Niiang
Neng Za Cin (Tawmging)

(2)
Niang Khan Cing
Kam Khan Go(Zote)

(2)
Hau Sian Ning
Tual Za Dal (Tawmging)

(3)
Cin Khen Thang
Thang Khen Cing

(3)
Ciin Zen Man
Thang Khan Dong (Buansing)

(4)
Gin Suan Lal
Niang Khan Dim (Tawmging)

(4)
Cing Sian Dim
Zam Khen Thang (Bawmkhai)

- 215

(6)
Cin Do Khen Mang
Ciin Za Niang (Tawmging)

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(5)
Gin Sian Vung
Thangpi (Naulak)

21-

23-

22-

21-

11

13

12

11

11

12

21-

12

22-

22-

13

13

23-

14

23-

24-

2. Khoi Zam
Ciang Za Cing (Hatlangh)

4. Neng Dai
Ning Khua Zen (Langhel)

(1)
Niang Go Man
Tuah Za Cin (Khualun)

2. Khoi Zam
Ciang Za Cing (Hatlangh)

5. Khoi Za Go
Kai Loh Sung (Zote)

(1)
Zam Suan Pau

(3)
Gin Khen Kham
Huai Lek (Gualnam)

(4)
Dal Go Thang
(Tawmging)

(5)
Gin Go Kap
Zamnu

(5)
Cin Khan Mang
Ngai no (Suante)

- 216

(7)
Go Khan Tuang
Zen Deih Lian(Hatlangh)

1. Cin Khan Khai

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(2)
Zam Khan Khual
Vung Tawn (Langhel)

(4)
Neng Khen Pau
(Khualun)

(5)
(6)
Gin Suan Khup
Zen Za Niang
Man Ngaih Lian (Suante) Chung Lian Thang (Falam)

Cing Suan Nuam

(3)
Kam Khan Mung
Niang Tawng (Tawmging)

(3)
(4)
Dal Sian Pau
Dim Nuam Cing
Ciin Khan Dim (Bawmkhai) Hu Liana (Lusei)

Cin Ngaih Hau

(2)
Kam Sawn Thang
Cing Do Niang(Tawmging)

2. Khoi Zam
Ciang Za Cing (Hatlangh)

6. Neng Za Cin
Cing Khan Niang (Tawmging)

(1)
(2)
Cing Khawm Man
Zam Khen Kap
Kai Khua Mang(Tawmging) Luan Huai Cing (Suksak)

1. Cin Za Mung 2. Zam Sian Lian 3. Niang Sial Khawl Vung

22-

21-

20-

19-

12

11

10

21-

24-

12

11

14

13

22-

13

23-

23-

(5)
Tual Za Dal
Hau Sian Ning(Tawmging)

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(4)
Gin Khan Thang
Zen Khua Don(Tawmging)

(6)
Suan Khan Ning
(Khuptong)
(4)
Dai Cin Thang

(5)
Niang Lam Cing
Thang Do Lun Pau (Tawmging)
(3)
Thang Za Tuang

5. Tual Za Dal
Hau Sian Ning (Tawmging)

Thang Khan Kham

(3)
Cin Do Khup
Niang Man Vung(Hatlangh)

(2)
Gin Za Piang

(4)
Man Deih Lian

1. Thang Pau

1. Suan Thang
2. Hang Neng
3. Bel Vungh
4. Zel Gin
Sum Nei (Suantak)

3. Hen Thang
1.Hang Dim
2.Niang Za Cing (Tawmging)

(1)
(2)
(3)
Gin Za Nang
Cing Khua Man
Cin Za Dong
Vung Za Ning(Buansing)
Gin Za Thawng(Tawmging) Ngai Khua Ciin(Naulak)

(1)
(2)
Thang Suan Dal
Dim Sian Cing

(3)
Dal Za Muan

(1)
Nang Suan Mung

3. Hen Thang
1.Hang Dim
2.Niang Za Cing (Tawmging)

4. Gin Khan Thang


Zen Khua Don(Tawmging)

(1)
(2)
Cin Lian Khan
Pau Suan Kap

- 217

23-

22-

21-

20-

13

12

11

10

23-

22-

14

13

12

14

24-

15

24-

25-

(2)
Neng Khan Mang
Cing Ngilh Loh
(Tawmging)

(2)
Cing Zo Niang

1. Suan Thang
Sum Nei (Suantak)

4. Vial Neng
Ciin Khua Hau (Tawmging)

(1)
(2)
Vum Khua Hau
Thang Za Gin
Fating (Tawmging)

(1)
Hau Ngaih Cing
Neng Khen Mung
(Phaipi)
(1)
Cing Khan Vung
Suan Mung

1. Vum Khua Hau


Fating (Tawmging)

5. Dal Khan Thang


Zel Khen Cing (Suante)

(1)
(2)
Hau Lam Kap
Cing Suan Man

(3)
Khual Sian Thang

(3)
Dim Suan Cing
Thang Do Pau
(Buansing)

(4)
Luan Deih Man

(4)
Kap Man Cing
Langh Ngaih Thang
(Bawmkhai)

(2)
Le Leu

(5)
Gin Khan Khai

(5)
Dal Khan Thang
Zel Khen Cing
(Suante)

(3)
Song Za Kap

(3)
Mang Muan Mung

(4)
Pau Khan Khual
Man Cing
(Bawmkhai)

(1)
Cing Siam Man

(6)
Thang Za Niang
Kai Khua Mang
(Tawmging)

(2)
Khual Biak Muan

(7)
Pau Khan Khual
Man Cing
(Bawmkhai)

(8)
Go Za Pau
Awi Ngaih Vung
(Bawmkhai)

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(5)
Go Za Pau
Awi Ngaih Vung
(Bawmkhai)

(1)
Thang Biak Sang

- 218

23-

22-

21-

20-

19-

18-

17-

16-

15-

14

13

12

11

10

15

24-

25-

Son Sing

(1)
Kai Mang

(1)
Thang Tuan

(1)
Than Thang
(1)
Thang Pau

(1)
Suan Thang

(1)
Thuam Nang
(Suangphei)

(1)
1. Nem Ngaih Lun

(2)
Hang Neng

(2)
Khoi Zam
(Lingthuk)

Cin Za Ngin

Zam Ngo

Suan Za En

(2)
2. Tual Sian Mung

(2)
Tut Khaat

(2)
Tun Hang

(2)
Phung Vial

(1)
Vial Langh

Langh Kan Kap

(4)
Zell Cin

(3)
Tuah Awn

(5)
5. Suan Sian Lian Khai

(3)
Bel Vungh

Khual Thuam
Thuam Ning (Khaute)

1. Khup Khua Zam


Ciang Khua Nem(Khaute)

Thuam Khan Nang


En Khan Dim (Khaute)

(3)
(4)
3. Zam Khat Suan
4. Zen Suan Nem

(2)
Kam Za Nang

Langh Ngo Pau

2. Neng Khua Hau

Thuam Khua En

- 219

(3)
Gin Zam
Cing Dim(Ngaihte)

(2)
Khoi Kam

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(2)
Hau Hang (Lingthuk)

4. Neng Luan
6. Khai Khua Niang

Pau Khaam

(1)
Kai Suak

(1)
(2)
Khaam Thual
Hang Dai
Dam Luan

Suak Khua Gin (Mauvom)


Goih Khua Cing

3. Cin Za Kham
5. Khawi Khua Cing

Zam Khan Zen

20-

19-

11

10

14

13

12

21-

22-

23-

24-

1. Thang Pau

2. Hang Neng
Tong Lam (Kellu)

(1)
Pau Khua Neng
(2)
Nem Za Ciin
Khup Tual(Khualun)

(4)
Song Ning
En Za Neng (Tangpua)
8.Tun Kai
Tun Khua Ning(Munvungh)

(4)
Kai Khua Cin Pau
Niang Ngaih Vung

(4)
Cing Khup Niang

(5)
Nem Khua Luan
Sawi Pau (Bawmkhai)

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(7)
Thang Tung Lian

(9)
Niang Ngaih Ning

11. Kim Za Ning


Sum Ngo (Khuptong)

(7)
Nuam Don
Vial Langh (Tawmging)

(6)
Cing Lian Vung

(8)
Dal Do Pau
Ning Ngaih Man

10. Lam Ciin


Zam Chin

(6)
Khawl Ciin
Khup Gin (Tawmging)

(5)
Kim Lian Cing

(7)
Luan Ngaih Dim

9. Thang Khua Dim


Kam Khua Thang (Songput)

(5)
Thawng Go Pau

(6)
Hau Khen Cin
Ning Ngaih Lun

(4)
Man Sawh Cing

(6)
Cin Za Khup
(3)
Cing Ngaih Don Niang

(5)
Thang Cin Khual

(3)
Lam Man Niang
Kam Za Nang (Tawmging)

(3)
Min Kam
Mang Nem (Matvungh)

(3)
Pau Kim Sing

(2)
Cin Za Thawng
Cing Khua Man (Tawmging)

(2)
Awi Khan Cing

(3)
Ning Ngaih Don

(2)
Dong Sawm Mang

(3)
Niang Cin Kim

(1)
Neng Khua Thang
Zam Do Cing

(1)
Kam Khan Thang

(1)
Thang Kap Mang
(2)
Gin Khua Muan

(2)
Nem Za Cing

(1)
Thang Mun Mang

(1)
Thang Ngaih Pau

- 220

23-

22-

21-

13

12

11

14

12

24-

22-

13

14

23-

24-

(2)
Dong Khua Pau
Awi Za Niang

(2)
Man Suan Cing

Min Kam
Mang Nem (Matvungh)

2. Cin Za Thawng
Cing Khua Man (Tawmging)

(1)
Nem Ngaih Man

(1)
Thawng Khan Mang
(1)
Thawng Khan Khup

2. Cin Za Thawng
Cing Khua Man (Tawmging)

4. Go Za Thang
Ciin Deih Niang

(1)
(2)
Man Zam Mang
Goih Tawi Cing
(1)
Man Muan Ngai

(3)
Thang Khua Mung
Vial Go Cing

(5)
Tun Khua Mang
Gin Sian Cing

(6)
Thang Za Vungh

(6)
Vung Za Cing

(4)
Go Za Thang
Ciin Deih Niang

(5)
Pau Sian Khai

(5)
Dong Huai Cing

(4)
Pau Khan Thang

(4)
Thawng Suan Mung

(4)
Man Zam Lun

(3)
Cing Muan Pau

(3)
Man Biak Lian

(3)
Man Ngaih Don Kim

(2)
Mung Khan Thang

(2)
Thawng Khan Lian

(7)
Mung Khan Tuang

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(7)
Cing Za Hoih

5. Tun Khua Mang


Gin Sian Cing

(6)
Suan Cin Khup

- 221

22-

21-

20-

12

11

10

21-

12

11

13

22-

13

23-

23-

2. Hang Neng
Tong Lam (Kellu)

8. Tun Kai
Tun Khua Ning (Munvungh)

(1)
Neng Za Go
Cing Za Niang (Tawmging)

(1)
Ning Za Nei
(2)
Langh Khan Dal
Nei Sian Cing (Tawmging)

(4)
Kap Lian Khup
Cing Nei Niang
(Khuptong)

(3)
Kam Suan Piang
Vei Khen Niang (Khuptong)

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

12. Dal Sian Mung

(6)
Niang Ngaih Zen
Suan Za Thang (Tawmging)

11. Piang Kap Thang

(5)
Ciin Khan Niang
Suan Za Kap (Tawmging)

3. Kam Suan Piang


Vei Khen Niang (Khuptong)

(1)
(2)
Kai Ngo Pau
Ning Deih Kim
Niang Ngaih Nuam Suan Za Kap
(Hangzo)
(Tangpua)

10. Dim Ngo Cing


Niang Khawl Cing (Tawmging)

(4)
Man Ngaih Cing
Neng Do Lian (Tawmging)
9. Niang Sian Vung
Thawng Za Thang (Zote)

(3)
Neng Suan Pau
Man Lun Niang (Tawmging)

(3)
Piang Muan Lak

8. Gin Khan Lian


Cing Lun Vung (Tawmging)

(2)
Kam Do Dal
Ngoih Sial Cing (Bawmkhai)

7. Kai Khan Khup


Awi Lam Vung (Tawmging)

8. Tun Kai
Tun Khua Ning (Munvungh)

2. Langh Khan Dal


Nei Sian Cing (Tawmging)

(1)
(2)
Kai Khua Mang
Kam Ngo Thang
Zam Niap
Niang Ngaih Ciin
(Buansing)
(Khualun)

- 222

20-

19-

18-

17-

16-

11

10

(1)
Thang Pau

Kai Mang
(1)
Thang Tuan

(1)
Than Thang

(1)
Vial Langh
Nuam Don (Tawmging)

(1)
Vial Langh
Nuam Don (Tawmging)

(1)
(2)
Vial Khua Niang
Vial Khua Hau
Sum Khua Zam
Ning Khua Gin

(Khuptong)
(1)
(2)
Langh Khan Kap
Zam Za Thang

21-

13

12

23-

10

22-

20-

11

12

21-

22-

(4)
Neng Dah Niang
Cin Za Gin
(Tawmging)

(2)
Tun Hang

(2)
Phung Vial

Khual Vial

(2)
Suan Khua Gin
Gin Khua Luan (Hatlangh)
(3)
Lam Za Cing
Suan Za Gin
(Munluah)

Khual Vial

(2)
Suan Khua Gin
Gin Khua Luan (Hatlangh)

Ngul Za Niang
Nang Do Kham (Munluah)

(6)
Ning Ngaih Cing
Thang Lian Nang
(Khuptong)

(3)
Nuam Khua Niang
Liau Thang (Khualun)
(5)
Kam Za Nang
Lam Man Niang
(Tawmging)

(3)
Nuam Khua Niang
Liau Thang (Khualun)

(8)
Ngul Za Cing
Thual Za Kham
(Tawmging)

- 223

(9)
Kai Khan Pau
Vial Awi Niang
(Tawtak)

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(7)
Neng Khan Khual
Nem Ngaih Dim
(Tunglut)

Don Khan Ciin

23-

22-

21-

20-

19-

18-

17-

16-

15-

13

12

11

10

Son Sing

(1)
Kai Mang

(1)
Thang Tuan

(1)
Than Thang

(1)
Thang Pau

(1)
Suan Thang

(1)
Luan Sawm Niang
Gin Khan Kham

(2)
Tun Hang
(2)
Phung Vial

(1)
Tual Za Kham
1. Ngul Cing
2. Cing Za Man

(2)
Don Ngaih Niang
Thual Khan Suan

(2)
Hau Hang (Lingthuk)

Pau Khaam

(1)
(2)
Kai Suak
Khoi Kam

(1)
Khaam Thual
Dam Luan

Suak Khua Gin (Mauvom)


Goih Khua Cing

(3)
(4)
Kap Za Cin
Ngai Ngaih Man

(2)
Tut Khaat

(2)
Langh Suan Vungh

(4)
Gin Khen Tuang

(5)
Suan Deih Kap

(3)
Cing Vial Vung

(2)
Hang Dai
Theih Za Cing

(6)
Thual Khan Siam

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(3)
Gin Zam
Cing Dim (Ngaihte)

- 224

19-

18-

17-

16-

15-

10

(1)
Luan Khua Zam

Son Sing

(1)
Kai Mang

(1)
Thang Tuan

20-

11

(1)
Cing Khan Vung

(1)
Khaam Thual
Dam Luan

21-

12

14

13

22-

23-

24-

(1)
Hau Khan Nang
Zam Khua Man

1. Niang Don Vung


2. Ciin Pian Sang
3. Suan Kim Thang

(2)
Hau Hang (Lingthuk)

Pau Khaam

(1)
Kai Suak

(2)
Hang Dai
Theih Za Cing

(2)
Suak Khua Hau
Niang Khan Dim

(2)
Hang Khan Suan
1. Ngul Cing
2. Cing Za Man

(2)
Dim Khua Man

4. Lian Za Pau
5. Man Huai Niang
6. Man Sian Kim

(2)
Tut Khaat

(2)
Khoi Kam
(3)
Gin Zam
Cing Dim (Ngaihte)

(3)
Zam Khua Cing

(3)
Don Khua Niang

(4)
Khawl Za Niang

(4)
Gin Za Kham

(3)
(4)
(5)
En Khan Mang
Pau Suan Khup
Vungh Suan Mang
Ciin Lian Niang
Ciin Nuam Vung

1. Suan Khawm Thang


Niang Lam Dim
2. Thang Muan Lian

(5)
Tuang Za Dal

(5)
Kham Khan Pau
Cing Ngaih Hau

(1)
Hau Suan Khai

(6)
Zam Ngaih Ciin

(7)
Gin Khan Lian
1. Dim Suan Ning
2. Pau Suan Ning

- 225

(8)
Dal Za Kam
Cing San Dim

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(2)
Lian Kim Khual

(3)
Suan Muan Mang
4. Vung Suan Cing

21-

20-

23-

22-

21-

20-

19-

12

11

10

13

12

11

10

13

22-

23-

(3)
Hau Sian Piang

(2)
Suan Kim Mung

1. Kai Suak

2. Hang Dai

(1)
2. Suak Khua Hau
Niang Khan Dim

(1)
7. Gin Khan Lian
1. Dim Suan Ning
2. Pau Suan Ning

(1)
Vung Huai Dim

(3)
Cing Sian Hoih

8. Dal Za Kam
Cing San Dim

(1)
Hau Ngaih Tuang

4. Gin Za Kham

(2)
Dim Hau Lun

5. Tuang Za Dal

(4)
Langh Deih Sum

(2)
Cing Sian Lian Kim

(5)
Ning Kaih Hau

(2)
(3)
Langh En Pau
Cing Go Ning
Don Ngaih Suan (Ngaihte)

2. Hang Dai

4. Gin Za Kham

(1)
Dai Khan Thang
Don Zen Cing(Munluah)

(1)
(2)
Cing Deih Vung
Kham Biak Sang

(1)
Kham Lian Lal

- 226

(6)
Langh Thawn Kham
Cing Khan Piang
(Thawmte)

(2)
Vung It Ngai

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(5)
Nang Khan Cin

(1)
Cing Ngaih Kim

(5)
Zam Suan Dim

(4)
Niang Suan Huai

(4)
Hau Khan Mung
Kham Do Niang (Samte)

(3)
Hau San Zam

22-

21-

20-

19-

23-

22-

21-

20-

19-

13

12

11

10

13

12

11

10

(1)
Nuam Khan Dim

(1)
Ngem Ngaih Niang

(1)
Dal Sian Khual

1. Kai Suak

2. Hang Dai

5. Tuang Za Dal
Ning Khua Man (Guite)

(1)
(2)
Cing Khen Niang
Pau Sian Cing

(2)
Man Sian Huai

(3)
Dim Suan Man

(2)
Zam Khan Thang

(2)
Cin Ngaih Vung

(2)
Zam Khan Mang

(6)
Kap Lam Thang

(3)
Dim Neih Kim

(7)
Lun Ngaih Lian

(4)
Ciin Za Lian

(5)
Mang Khua Lian

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(3)
Suak Za Kham
1.Cing Khan Niang
2.Dai Khua Ning

(1)
Am Lam Cing

(5)
Niang Lam Man

(4)
Dai Gin Thang
Ma Moe Moe

(3)
Niang Sian Muan Thang

(4)
Kham Za Khup

(4)
Kap Deih Pau

(4)
Thawng Za Nang
Thang Niang

(3)
Niang Khan Lun

1. Kai Suak

3. Gin Zam
Cing Dim (Ngaihte)

(1)
(2)
Don Ciin
Pum Za Kap
Niang Za Muan(Buansing)

23-

- 227

22-

21-

20-

19-

23-

22-

21-

20-

13

12

11

10

13

12

11

10

14

23-

24-

3. Gin Zam
Cing Dim (Ngaihte)

2. Pum Za Kap
Niang Za Muan(Buansing)

4. Kham Za Khup

(1)
(2)
Kap Suan Mang
Khen Khup Tuang

(3)
Sang Lian Bawi

(3)
Kham Hau Mang

(3)
Man Khawl Cing
Langh Suan Mung
(Munluah)

1. Kai Suak

3. Gin Zam
Cing Dim (Ngaihte)

4. Thawng Za Nang
Thang Niang(Samte)

Zam Khan Suan


Thang Khan Niang(Buansing)

(1)
(2)
Nang Khan Kim
Zam Sawm Pau
Ciin Ngaih Lian
Thang Deih Huai
(Cinzah)
(Hatlangh)

(1)
(2)
Suan Sian Mang
Niang Sian Tawi

(4)
Kap Khan Lian

(5)
Kham Hau Mung

(6)
Niang Lam Cing

(1)
(2)
Niang Sian Huai Kiim Cing Sian Hoih

(8)
Cin Khan Tuang

- 228

(9)
Cing Khawl Niang

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(7)
Pau Sian Khai
Cing Muan Kiim
(Hatlangh)

23-

22-

21-

20-

19-

18-

17-

16-

15-

13

12

11

10

Son Sing

(1)
Kai Mang

(2)
Hau Hang (Lingthuk)

Pau Khaam

(1)
Kai Suak

(1)
Awih Ngaih Cing

(2)
Khoi Kam

Kham Khual

Dam Za Langh

Khual Za Gin

(2)
Langh Suan Thang

(2)
Tut Khaat

(3)
Hau Pian Thang

(4)
Vial Suan Pau

(5)
Lian Sian Mung

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

- 229

11-

1
1. Song Hang (Lam Hang)

1. Kop Thuam

2. Awn Tun

2. Tun Hang

1. Thang Pau

2. Hau Hang

2
3

1. Thuam Kai

1. Thuam Thang

Son Sing

1. Kai Mang

1. Thang Tuan

1. Than Thang

Suah Khual

1. Suang Awn

1. Thang Kim

Khual Khua Ngin

Kim Za Cin

Ngin Do Pau

12134

14-

16-

17-

15-

18-

11

2112

19-

2213

10

23-

14

20-

24-

2. Tawm Ging

2. Nei Lai
3. Gui Ziam

2. Tut Khaat

1. Hau Kham

Khaat Vungh

2. Phung Vial
Khaam Neng

1. Suan Thang
Vungh Khua Kam
2. Hang Neng
3. Bel Vungh 4. Kam Za Nang

3. Gual Nam
4. Sim Hang

1. Sing Vungh

5. Mat Vungh

Dong Sing

2. Khaam Gin

4. Sing Thang

Tawng Hen

Ngul Vungh

Hen Dam

- 230

2. Khum Hen

1. Thuam Tawng

Hong Kham

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

6. Zom Lun

3. Awn En

Khup Thual

18-

17-

16-

15-

12

11

10

19-

20-

21-

22-

(6)
Cing Lawh Hau

(6)
Ngai Za Ciin

(2)
Pau Khan Mung

(3)
Vungh Za Gin
Dai Ning
(Gualnam)

(5)
(6)
Goih Ging
Nem Kim
Kim Awn (Thawmte)

(4)
Zel Za Ning
Dai Suan
(Thawmte)

(4)
Niam Awih

(3)
Nian Niang
Dai Za Thang
(Telsing)

(4)
Thang Lam Thawn

(5)
Man Khan Khai

(2)
Tun Tuan
Ngaih Za Cing
(Hatzaw)

(1)
Vungh Za Nang
Kam Suan Cing
(Hangluah)

(5)
Cing GoNiang
Am Khua Thawn
(Suante)

(4)
Sing Thang

(3)
Suan Khen Pau
Ciin Suan Lun
(Thawmte)

(3)
Awn En

(2)
Nang En Mung
Niang Ngaih Mang
(Thawmte)

(3)
Dal Mun Khai

(4)
Thang Khen Khai

(2)
Nang Lam Thawng

Son Sing

(1)
(2)
Kai Mang
Tut Khaat
Hial Dim(Thawmte)

(1)
(2)
(3)
Hau Khaam
Dong Sing
Ngai Zuan
Aih Vung (Gualnam) Nuam Kim (Hatlangh)

(1)
(2)
Khaat Vungh
Sing Vungh
Khaam Gin
Goih Nian (Naulak)

(1)
Khaam Neng
1.Siam Ciin (Thawmte)
2.Luai Man (Naulak)

(1)
(2)
Vung Khua Kam
Cin Dam

(1)
Tuan Go Thang
Cing Lam Vung
(Khuptong)

(1)
Nang Mun Khai

(5)
Khaat Suan
Ngaih Za Cing
(Hatzaw)

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(4)
Vung Khua Ning

(4)
Gin Suan Kham
1. Dim Khan Cing (Hatzaw)
2. Man Kaih Lun (Sukte)

- 231

(6)
Ciin Ngaih Cing

(3)
En Khan Dal

(8)
Kham Cin Dal

(9)
Khawl Lam Dim

(7)
Man Za Cing

20-

22-

21-

11

10

12

11

21-

12

19-

22-

10

10

20-

11

20-

21-

2. Tun Tuan
Ngaih Za Cing (Hatzaw)

1. Vungh Za Nang
Kam Suan Cing (Hangluah)

2. Nang En Mung
Niang Ngaih Mang(Thawmte)

(1)
(2)
Nang Suan Sang
Nang Kap Khai

(3)
Thawn Than Kim

(3)
Cing Tawi Kim

(4)
Cing San Mang

(4)
Cing Suan Nuam

(5)
Thang Sian Khual

4. Gin Suan Kham


1. Dim Khan Cing (Hatzaw)
2. Man Kaih Lun (Sukte)

1. Vungh Za Nang
Kam Suan Cing (Hangluah)

3. Suan Khen Pau


Ciin Suan Lun (Thawmte)

(1)
(2)
Nang Lam Sing
Pau Sian Lian

(5)
(6)
Cing San Nuam
Cing Za Mang
Dong Khan Dal (Guite)

4. Gin Suan Kham


1. Dim Khan Cing (Hatzaw) 2. Man Kaih Lun(Sukte)

(1)
(2)
Cing Lun Dim
Suan Khan Kap

(3)
(4)
Cing Go Lian
Ciin Sian Nem
Dal Suan Lian (Hangluah)

(8)
Niang Tawi Kim

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(7)
Vung Sen Khai

- 232

18-

12

19-

22-

10

19-

10

20-

20-

11

11

21-

12

21-

22-

(3)
Man Sian Cing

Khaat Vungh
Goih Nian (Naulak)

(1)
(2)
Khaam Neng
Tun Tuan

(1)
(2)
Tuan Cin Pau
Gin Ngaih Thang
Nian Khua Man (Mate)

(1)
(2)
Gin Suan Lian
Thawn Khan Cin
Niang Ngaih Mang
(Hatzaw)

(1)
(2)
Pau Sian Kham
Dal Sian Mung

(3)
Lian Sian Nuam

(3)
Vungh Za Gin
Dai Ning (Gualnam)

(3)
Vungh Go Kap

Vungh Za Gin
Dai Ning (Gualnam)

2. Gin Ngaih Thang


Man Ngaih Lian (Thawmte)

(1)
(2)
Gin Do Kham
Kham Khan Khai
1.Zam Ngaih Vung(Tawtak)
2. Lian Ngaih (Zilom)

(1)
(2)
Thang Hau Mung
Thang Mun Mang

(4)
Vung Khua Ning

(5)
Nian Khan Ciin

(5)
Khaat Suan

(5)
Ning Ngaih Do

(6)
Don Ngaih Dim

(6)
Ciin Ngaih Cing

(6)
Awi Khan Ciin
Cin Sian Thang
(Tongluai)

(7)
Ning San Cing

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(4)
En Khan Mung

(4)
Ning Khua Hau
Go Vungh Thang
(Tawmging)

(3)
Dal Sian Kim
Nian Lian Niang
(Mangson)

(6)
Dal Muan Lian

(4)
Pau Khan Thang

(5)
Nang Zam Suan

(3)
Suan Lam Mung
Suan Sian Niang
(Tunglut)

Thang Muan Piang

- 233

20-

19-

18-

16-

15-

15-

21-

20-

19-

10

11

10

(1)
Sing Vungh

(1)
Sing Pau

Vungh Za Gin
Dai Ning (Gualnam)

4. En Khan Mung
Cing Khan Niang (Tawmging)

(1)
(2)
Gin Lian Mang
Piang Lian Sum

Son Sing

2. Tut Khaat

1. Hau Kham

Khaat Vungh

1.Khaam Neng

Vungh Khua Kam

(3)
Pau Thawn Khai

(2)
Tun Za En

(4)
Ning Hau Nuam

2. Dong Sing

(2)
Khaam Gin

(1)
Sing Pum

Gin Khan Do

(5)
Cing Deih Kim

(2)
Tun Kham

(6)
Kap Za Tuang

(3)
Vungh Sial Thang

(1) Gin Khan Mang


(2) Pum Khua Hau

(7)
Suang Lam Sing

(2)
Gin Thuam

(1)
En Za Khup

(8)
Thang Lam Cin

- 234

(2)
Thang Khan Mong

(4)
Sing Thang

(9)
Cin Khan Khup

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(3)
Awn En

(1)
Thang Cin Suan

Thuam Khua Kam

18-

17-

16-

15-

16-

19-

18-

10

19-

20-

(5)
(6)
Goih Cing
Nem Kim
Kim Awn (Thawmte)

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(4)
Dim Za Awi
Luan Suan
(Mate)

(5)
Pau Ngai
Zuan Do
(Mate)

(5)
Kim Ngaih Za Ciin
Thang Cin Suan
(Tawmging)

(6)
Luan Khua Man
Thang Khen
(Tawmging)

(6)
Sian Khua Niang
Zam Go Thang
(Manlun)

(7)
Zen Khan Vung
Nok Suan Lian
(Tanghau)

(7)
Ning Za Nem

(7)
Zel Khua Dim
Khup Za Lal
(Hautual)

(8)
Gin Do Thang

(8)
Dim Ngaih Niang

10. Sing Do

(8)
Vungh Thang

(9)
Khaam Do Cing

(9)
Ngai Khua Niang

11. Ciin Khua Niang

(9)
Thuam Go

- 235

(3)
Tun Za En
Nem Za En
(Tawmging)

(4)
Ngul Niang
Gin Dam
(Thawmte)

(6)
Thang Ngaih Hau
Let Thuam Ngel

(6)
Dim Ngul

(3)
Vung Sial Thang
Thawng Zen
(Manlun)

(5)
Niiang Ngaih Niang
Gin Khan Nang
(Dopmul)

(4)
(5)
Sing Thang (Piantit pai)
En Ning
Vung Za Niang(Hangluah)

(3)
Zen En Cing

(4)
Ngai Suan Cing
Khai Za Go
(Hangsawk)

Son Sing

2. Tut Khaat

(1)
(2)
(3)
(4)
1. Hau Kham
2. Dong Sing
Ngai Zuan
Nian Awih
Aih Vung(Gualnam) Nuam Kim(Hatlangh)

(2)
(3)
Khaam Gin
Awn En
Cing Zen(Buansing)
Non Dim(Tawmging)

(1)
Sing Vungh
Nian Ning(Suante)

(1)
Sing Pau
(2)
Suan Cing
Kham Suan
(Buansing)

2. Dong Sing
Nuam Kim(Hatlangh)

2. Khaam Gin
Cing Zen(Buansing)

(1)
(2)
Sing Pum
Tun Kham
Zel Khua Man
Ciin Khua Dim
(Buansing)
(Manlun)

(1)
(2)
Gin Khan Do
Nial Khua Man
Hau Khua Ciin
Cin Za Mung
(Sukte)
(Laingek)

22-

10

12

20-

11

19-

21-

12

10

22-

10

20-

20-

11

11

21-

12

21-

22-

(3)
Dim Muan Cing

(5)
Do Than Tuang
1.Van Lal Fini (Lushei)
2. Man Khan Vung(Buansing)

5. Do Than Tuang
1.Van Lal Fini (Lushei)

(1)
(2)
Do Sian Kim
Ciin Sian Muan

Sing Pum
Zel Khua Man(Buansing)

1. Gin Khan Do
Hau Khua Ciin (Sukte)

(1)
(2)
(3)
(4)
Man Khan Dim
Pum Lam Mang
Kham Lian Mung
Lun Khan Cing
1.En Lam Cin (Naulak)
Man Khan Nuam
Cing Ngaih Lun
Cin Khan Lian
2.Thang San Mung (Guite) (Dopmul)
(Gualnam)
(Naulak)

(2)
(3)
(4)
Ciin Sian Lian
Nang Khan Khup
Gin Tawi Sing
(1)
Do Sian Sang

1. Gin Khan Do
Hau Khua Ciin (Sukte)

3. Kham Lian Mung


Cing Ngaih Lun (Gualnam)

(1)
(2)
Ciin Sian Huai
Suai Sian Muang

1. Gin Khan Do
Hau Khua Ciin (Sukte)

6. Mung Za Thang
Naw Say (Karen)

(1)
(2)
Ciin Sian Hoih
Do Sian Muang

(7)
Thang Lian Khai
Aye Aye Thar (Rakhaing)

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(6)
Mung Za Thang
Naw Say (Karen)

2. Man Khan Vung(Buansing)

(3)
(4)
Do Sian Sum
Mang Sian Khai

- 236

11

21-

18-

157

16-

19-

18-

10

19-

10

20-

20-

(5)
Nian Ciang

(4)
Gin Khan Mang
Lian Ngaih Lun
(Naulak)

(6)
Cing Khan Ciin

(5)
Pum Khua Hau
Nu Lawn
(Pawite)

Zen Lam Dim

(7)
Luan Khua Cing

(6)
Dim Ngaih Hau
Kam Khan Zam
(Tawmging)

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(4)
Zel Khua Ning

(6)
En Cin Thang

(3)
Ngai En Niang
Khup Khan Mang
(Sukte)

(3)
Gin Thuam

(5)
Cin Khat Suan

(2)
Ngai Khan Ning
Tuan Tung
(Pawite)

(4)
Thuam Khua Kam
Don Za Dim
(Bawmkhai)

3. Vung Sial Thang


Thawng Zen (Manlun)

(1)
Zen Za Cing

(2)
Thang Cin Suan
1.Cing Ngaih (Hautual)
2.Ngaih Za Ciin (Tawmging)
3. Man Za Mang (Manlun)

(2)
(3)
Luan Khan Man
Vung Ngaih Hau
Vungh Khan Suan
Vungh Khan Suan
(Guite)
(Guite)

2. Khaam Gin
Cing Zen(Buansing)

2. Tun Kham
Ciin Khua Dim (Manlun)

(1)
(2)
Vung Khua Cing
Langh Khan Pau
Tuan Za Kham
(Tawtak)

2. Tut Khaat

2. Dong Sing
Nuam Kim(Hatlangh)

3. Awn En
Non Dim (Tawmging)

(1)
Sing Kham

(1)
Dim Khan Niang
Tuan Za En
(Bawmkhai)

- 237

20-

11

10

21-

18-

18-

19-

10

19-

20-

3. Awn En
Non Dim (Tawmging)

2. Thang Cin Suan


1.Cing Ngaih (Hautual)
2.Ngaih Za Gin (Thawmte)
3. Man Za Mang (Manlun)

4. Thuam Khua Kam


Don Za Dim (Bawmkhai)

(1)
(2)
Suan Lian Nawl
Mang Go Lun

3. Gin Thuam
1. CiinDah Cing (Manlun)
2. Vung Ngaih Cing (Hangluah)

(9)
Mung Khan Khual

(10)
Cing Hawm Kim

- 238

(8)
Kap Muan Piang

(17)
(18)
Man Khan Nuam
Lia Marry
Kam Sian Tung Thang
(Thawmte)

(9)
Suan Lian Pau
Neng Khua Cing
(Tawmging)

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

(7)
Thang Khan Mung
Ning Khan Man
(Phaipi)

(8)
Thang Deih Suan Sang

(6)
Thang Sawm Cing
Hau Za Dal
(Tungdim)

(7)
Man Zam Ciin

(5)
Ciin Khan Mang
Gin Tual
(Hatzaw)

(16)
Cing Khawm Niang

(6)
Vung Zam Man

(4)
Dim Za Ciin
Gin Do Nang
(Guite)

(15)
Vung Suan Man
Pau Za Nang
(Hatlangh)

(5)
Suan Zen Vung

(13)
Ngai En Hau

(14)
Dim Ngaih Lian
Langh Khan Mang
(Tawmging)

(4)
Niang Zam Huai

(3)
Dim Go Cing
En Khan Pau
(Bawmkhai)

(3)
Cing Lawh Mang

(11)
Kam Za Thang

(2)
Pau Khen Kham
1.Ning Ngaih Dim(Manlun)
2.Don En Vung(Tungdim)

3. Awn En
Non Dim (Tawmging)

3. Gin Thuam
1. Ciin Dah Cing (Manlun)
2. Vung Ngaih Cing (Hangluah)

(1)
En Za Khup

(10)
Suan Khan Kap

(12)
Cing En Lun
Neng Khan Zam
(Hangluah)

21-

20-

19-

21-

20-

19-

21-

20-

19-

18-

11

10

11

10

11

10

3. Gin Thuam
1. CiinDah Cing (Manlun)
2. Vung Ngaih Cing (Hangluah)

7. Thang Khan Mung


Ning Khan Man (Phaipi)

(1)
(2)
Thuam Khan Kim
Zam Thawn Khai

3. Awn En
Non Dim (Tawmging)

3. Gin Thuam
1. CiinDah Cing (Manlun)
2. Vung Ngaih Cing (Hangluah)

2. Pau Khen Kham


1. Ning Ngaih Dim (Manlun)
2.Don En Vung (Tungdim)

(1)
(2)
Thuam Lian Khai
Kap Ngaih Thang

(3)
Niang Suan Cing

(3)
Cin Do Mang

(3)
Mang San Kim

(4)
Lun Deih Niang

(4)
Niang Sian Lun

(5)
Suan Lam Ngai

(5)
Hau Lun Huai

(6)
Man San Kim

(6)
Cing Hau Vung

(7)
Lian Sian Cing

(7)
Za Deih Cing

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

3. Gin Thuam
1. CiinDah Cing (Manlun)
2. Vung Ngaih Cing (Hangluah)

9. Suan Lian Pau


Neng Khua Cing (Tawmging)

(1)
(2)
Thuam Lian Khual
Cing Lam Ciin

- 239


(1)
Ngem Za Niang
Kam Suan
(Guite)
(2)
Niang Ngaih Lian

(2)
Ngul Ngaih Cing
Thuam Za Neng
(Tangpua)

(2)
Vung Za Niang
Vai Cin
(Thawmte)

Neng Gin

(3)
Thuam Khan Piang
Ning En Vung
(Khuptong)

(3)
Thang Sian Mung

(3)
Don Man
(Guite)

Khup Kam

Khup Thuam
Dim Ngem

(1)
Dam Za Pau
Cing Za Niiang

(1)
Pau Lian Thang

Neng Dong

(4)
Niang Za Hau
Sai Khua Lun
(Guite)
(4)
Suan Khan Cin

Pu Gui Ziam Khanggui Gualhna

- 240

D. PU SIM HANG KHANGGUI GUALHNA

11- 1
SONG HANG
(Lam Hang)

TAWM GING

Ging Lam

Hang Seel

(1)

12- 2

13- 3
14- 4
Lam Hen

(2)

NEI LAI

18- 8

17- 7

16- 6

Zong Thang

Hong Thual

Hen Zong

(1)

Seel Hong
(2)

Seel Tawng

15- 5

19- 9
Thual Vum

(2)

20- 10
Thang Za Lian

(1)

21- 11

Vum Kho Thang

(1)

(1)

(1)

(1)

Tawng Dam

Kham Pum

Kham Lam Thang

(2)

Khai Za Kham

(2)

(2)

(2)

Tuang En

(2)

Zom Tun

22- 12

Lian Suan Mang

(1)

23- 13

GUI ZIAM

(3)

Mang Suk

Lian Kai

(3)

Neng Gin

(3)

(3)

Nang Suan Hau

(6)

Mang Vungh

(4)

(6)

Thang Khat Muan Sang

(7)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

ZOM LUN

(5)

MAT VUNGH

SIM HANG

Kai Za Langh

(4)

Dam Kam

Kham Dong Kim

(6)

Tut Za Lian

(5)

(5)

(4)

Khem Lun Cing


Pau Sian Khai
(Hatlangh)

Luai Lam Niang


Do Ai Suum
(Buansing)

- 242

22-

21-

20-

13

12

11

10

(1)
Pau Za Mung

(2)
KHAMPUM

(2)
Lian Suan

(2)
Niang Lam Man

3. Lian Kai
(3)
NENG GIN

(4)
LUT ZA LIAN

(4)
Thang Kho Hau

(5)
DAM KAM

(5)
Khai Sian Mang

(5)
Kam Khan Thawn
Nial Khan Cing
(Bawmkhai)

(9)
Ngai Lun Mang
Vungh Khen Mung
(Gualnam)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(7)
Khem Huai Niang
Vungh Za Khup
(Gualnam)

(11) Gin Lam Mang

(8)
Ngai En Lun
Kam Cin Hau
(Gualnam)

(10) Man Lawh Cing

(6)
KAI ZA LANGH

(6)
Kham Do Thang
Don Khan Cing
(Gualnam)

(3)
(4)
Neng Suan Thang
Zam Khua Thang
1. Aye Aye Myint
2. Zam Sian Cing (Naulak)

(1)
(2)
Pum Kho Tuan
Pum Khan Lian
Kham Khan Mang
Zam Khan Ciin (Sukte)

(4)
(5)
Khup Sian Kop
Sian Deih Piang

(3)
Mang Ngaih Dim

(3)
Zen Sian Nem

3. Neng Gin

(1)
(2)
Thang Suan Pau
Neng Khan Kham
1. Vung Kho Niang (Hangluah)
Teel Kho Cing (Bawmkhai)
2. Nian Khen Cing (Gualnam)

(1)
(2)
(3)
(4)
Ngai Khan Nuam Gin Khan Lian
Vung Za Khawm Kham Khan Khai
Kam Suan Pau
Ning Ngaih Vung Pum Za Cin
Mary Cing Suan Dim
(Samte)
(Naulak)
(Bawmkhai)

(1)
(2)
Lian Nem Ciin
Mang Ngaih Lian
Ngenchien (Kawlte)

(1)
Vum Kho Tuan

Pu Hong Thual Suan leh Khakte


(Kalay Sia Nang Suan Hau puakna)
19- 9
1. ZONG THANG
2. Tawng Dam

(1)
THUAL VUM

23-

11

20.- 10

21-

12

13

22-

23-

- 243

23-

22-

21-

20-

23-

22-

21-

13

12

11

10

13

12

11

(3)
Kham Lam Mang

1. Thang Suan Pau


1. Vung Kho Niang (Hangluah)
2. Nian Khen Cing (Gualnam)

4. Kham Khan Khai


Mary Cing Suan Dim (Bawmkhai)

(1)
(2)
Samuel Pau Sian Khai
Lian Suan Khai

3. Neng Gin

2. Neng Khan Kham


Teel Kho Cing (Bawmkhai)

Gin Lian Thang

(1)
(2)
Cing Deih Kim
Ngul Deih Tial

5. Kam Khan Thawn


Nial Khan Cing (Bawmkhai)

(1)
(2)
Niang Sian Kim
Sum Sian Thang

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

6. Kham Do Thang
Don Khan Cing (Gualnam)

Niang Khan Cing Thang

- 244

20-

19-

10

2. Tawng Dam

(1)
Huat Pum

(1)
Dam Khual Pau
(2)
Zam Khan Thang

(2)
Kham Khan Mang
Zam Ngaih Lun
(Bawmkhai)

(2)
Gin Deih Lun

Dam Cin Thang

2. Kam Sian Pau


Ma Nan Naw (Shante)

Zen Ngaih Lun

(1)
Cing Huai Niang

11

13

21-

23-

11

(1)
Pum Khan Lian

21-

12

12

22-

13

22-

23-

(2)
Gin Kam

Dam Cin Thang

(1)
Nang Khan Khai
Ciin Khan Hil
(Guite)

(1)
Zen Sian Vung

3. Thawng Do Thual
Dim Deih Vung (Guite)

(1)
(2)
Zen Suan Khai
Thang Lam Mung

(2)
Thang Do Khup

(2)
Kam Sian Pau
Ma Nan Naw
(Shante)

(3)
(4)
Thawng Suan Pau Cing Saan Lian

(3)
(4)
Thawng Do Thual Mung Lian Mang
Dim Deih Vung
(Guite)

(3)
Saan Lun

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(5)
Nian Khual Za Mung

- 245

22-

21-

20-

19-

13

12

11

10

Zong Awn

En Son

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Awn Gen
Suan Khup
En Thual
Thual Suan
Luan Nem

(1)
(2)
(3)
Son Za Thang
Kai Cin
Thual Kho Gin
Ciin Za Ning
Ciin Kho Dim (Thawmte)
Ciang Ning

(1)
(2)
(3)
Gen Kho Pau
Ning Kho Dim
Gen Za Nang
1. Ciin Khan Cing (Tawtak)
Kai Kho Hau
1. Vung Za Niiang (Samte)
2. Goih Za Ciin (Thawmte)
(Thangsing)
2. Sian Sawm Cing (Samte)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Thang Lian Kham Niang Ngaih Cing Vungh Suan Thang Cin Za Kam
Sian Lun Niang
Thang Go Cing Thang Lian Pau Thang Lun Cing
(Thawmte)
(Thawmte)
(Thawmte)

(1)
(2)
(3)
(4)
Khen Lian Mung Pau Lam Thang
Pau Khan Mung
Cing Lian Man
Vung Deih Kim
(Malneu)
Nuam Lam Cing (Sukte)

Kham Muan Sang

Pu Ging Lam suan, Pu Zong Awn ta Pu En Son Suan leh Khakte

23-

15

14

25-

16

24-

26-

(6)
Hau Za Ning

(6)
Pau Kap Lian

(7)
Lian Ngaih Cing
Go Suan Pau
(Thangsing)

(4)
Gin Za Neng
Man Kho Cing
(Thawmte)

(5)
Ning Man Cing

(9)
Niang Khan Cing
Singpi
(Tongsing)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(8)
Vungh Khen Kap
Ciin Suan Cing
(Suantak)

- 246

23-

22-

25-

24-

23-

14

13

12

15

14

13

15

24-

25-

1. Gen Kho Pau

5. Vungh Suan Thang


Thang Lun Cing (Thawmte)

(1)
(2)
Suan Ngaih Lian Pau Khen Khai

(3)
Dim Ngaih Niang
Aung Win
(Naga)

(3)
Niang Sian Man

(4)
Cing Hau Vung
Khup Za Kham
(Guite)

(4)
Cing Huai Kim

(5)
Cin Sian Ngai

(5)
Ciin Sian Niang
Kam Suan Pau
(Thawmte)

(5)
Thang Khan Kap

(6)
(7)
Muan Sian Thawn
Cing San Hoih

(6)
Neng Lian Khai

(6)
(7)
Mung Khan Suum Cing Ngaih No

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

Son Za Thang
Ciin Za Ning

3. Gen Za Nang
1. Vung Za Niiang (Samte)
2. Sian Sawm Cing (Samte)

(1)
Ning Lian Cing
Thang Go Cin
(Hatlang)

(4)
Thang Sian Siam

(2)
Kham Sian Pau
Kham Ngaih Hau
(Buansing)

(2)
Nang Khen Khup

(3)
Niang Sian Nuam

(1)
Niiang Lun Cing
Kham Thang

- 247

22-

13

12

11

23-

21-

12

14

22-

13

24-

23-

14

15

24-

25-

Son Za Thang
Ciin Za Ning

4. Gin Za Neng
Man Khua Cing (Thawmte)

(1)
(2)
Thang Ngaih KhupDo Khan Lian

Awn Gen

2.Kai Cin
Ciin Kho Dim (Thawmte)

Gen Kho Hau


Thang Go Niang (Thawmte)

(1)
(2)
Cin Khen Pau
Niang Lun Cing
Pum Ngaih Ning Tual Lian Mang
(Thawmte)
(Thawmte)

(1)
(2)
Hau Suum Thang Zam Sian Huai

(3)
Cin Sian Mang

(5)
Go Ngaih Man

(6)
Cin Lian Kap
Cing Suan Ning
(Thawmte)

(5)
Nang Suan Gin
Niang Khua Hoih (Thahdo)

(4)
Ning Khan Lun

(3)
(4)
Cin Suan Lian
Dim Ngaih Vung
Zen Ngaih Niang Kham Hen Mang
(Thawmte)

(6)
Vung Sian Khual

(4)
Cing Deih Nuam

(5)
Niang Lam Lun

(3)
Mang Lian Khai

(7)
Kap Deih Tung

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

- 248

23-

22-

21-

25-

24-

23-

13

12

11

15

14

13

Gen Kho Hau


Thang Go Niang (Thawmte)

3. Cin Suan Lian


Zen Ngaih Niang

(1)
(2)
(3)
Cing Sian Nuam
Cing Sian Huai Kim Hau Khat Piang

Awn Gen

3. Thual Kho Gin


(Ciang Ning)

Vung Kho Niang

(4)
Langh Sian Khai

(5)
Pau Sian Lian

6. Cin Lian Kap


Cing Suan Ning (Thawmte)

(1)
(2)
Hau Lian Mung
Pau Biak Muan

(4)
Mang Tung Thang

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(3)
Pau Lim Khai

- 249

22-

21-

20-

12

11

10

14

13

24-

12

23-

22-

15

14

23.- 13

24-

25-

En Son

(1)
(2)
Awn Gen
Suan Khup

(1)
Zen Kham
Ging Nem (Hangsawk)

(1)
(2)
Khup Kho Gin
Goih Za Cing
Nuam Kho Ciin
(Hangluah)

(1)
(2)
Kham Za Hau
Thawng Khen
(4)
Thual Suan

(5)
Luan Nem

(2)
Kai Za Thang
Ngoih Kho Ning (Hangluah)

(1)
(2)
Vung Kho Cing
Khup Za Kham
Koi Za Khen
Niang Khan En
(Hatlang)
(Buansing)

(4)
Do Lam Thang
Ciin Zam No
(Thawmte)

(3)
Khawm Cin Hau
Don Hau Vung
(Thawmte)
(6)
Kham Khan Lian

(4)
Kham Deih Piang

(6)
Kham Za Khen

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(5)
Pau Do

(3)
Thang Sian Pau

(4)
Cin Lian Thang

3. Cin Lian Thang


Don Hau Vung (Thawmte)

(1)
(2)
Ning Ngaih Lun
Niang Lam Ciin
Gin Suum Mang
Thang Lian Mang
(Ngaihte)
(Samte)

(5)
Nem Ngaih

(3)
Thang Hau Lian
1.Niiang Ngaih Hau
(Mangtuang)

(4)
Khen Khan Khual

(4)
Cing En Man

(3)
En Deih Lun

(3)
Sian suan Mung

(3)
Vung Kho Ciin

(3)
En Thual

2. Kai Za Thang

2. Khup Za Kham
Niang Khan En (Buansing)

(1)
(2)
Ning Khan Man
Nang Hau Mung
Vungh Khan Suan Zam Ngaih Cing
(Ngaihte)
(Thawmte)

(2)
Thang Tung Mang
(1)
Kham Sian Muan

- 250

Pu Tuang En suan leh khakte

18-

17-

Hen Zong

(1)
Hong Thual

(1)
Awn Gen
Ciang Ning

(1)
Son Za Hang

(1)
Thual Khan Thang
Hat Za Cing
(Tawmging)

(1)
Hang Lian Pau
Ning Ngaih Hau
(Tawtak)

(1)
Thang Lian Suum

(2)
Hau Sian Piang

(2)
En Lam Niang
Go Kho Zam
(Samte)

(2)
Hang Ngilh Loh
Niang Za En
(Manlun)

(2)
Tuang En

Zong Awn

(2)
Suan Khup

(Tuitum khua Pa Nang Khaw Hau puakna)

19-

10

14

13

12

11

20-

21-

22-

23-

24-

(3)
En Thual
Awi Ning
(Hatlangh)

(3)
Ning Pum

(2)
Tual Za Do
Ning Za Ciin
(Samte)

Hang Khen Mang

(3)
Cing San Nuam

(4)
Tual Cing
Gen Kho Vungh

(4)
Thual Suan

(5)
Luan Nem

(2)
Pau Lian Mang

(5)
Awn Za Nang
En Kho Ning
(Songput)
(3)
Nang Suan Pau
Kham Lian Cing

(1)
Hang Khan Zam

(6)
Gen Kho Vungh
Ning Za Huai
(Manlun)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

- 251

20-

10

13

11

23-

14

21-

24-

10

12

2011

22-

21-

13

12

23-

14

22-

24-

3. En Thual

5. Awn Za Nang
En Kho Ning (Songput)

(1)
(2)
Thual Cin Thang Tun Khan Cin
Ngul Za Cing
(Hauzel)

(1)
(2)
Nang Khan Mung Zam Khan Lun

Thang Muan Kim

3. En Thual

6. Gen Kho Vungh


Ning Za Huai (Manlun)

(1)
(2)
Thual Cin Mang
Ning Khan Niang
Khum Khen Cing
(Manlun)

(1)
Vungh Lam Thang Vungh Sian Thang
Cing Hau Lun
(Tawtak)

(2)
Niang Deih Kim
(1)
Pau Biak Muan

(3)
Sian Lian Mang

(3)
Ning Za Cing
Lawm Thang
(Tawmging)

(3)
Huai Ngaih Hau

(4)
Vung Khan Ciin
Kham Suan Pau

(4)
Thang Muan Lian

(4)
Khen Suan Mung

(5)
Hang Khan Dal
Dim Ngaih Cing
(Hatlangh)

(4)
(5)
Cing Khan Man
Kai Mung
Neng Khua Thang
(Tawmging)

(5)
Thang Do Vungh

(6)
Nang Kho Hau
Suan Kho Niang
(Hangsawk)

(6)
Vungh Lal

(6)
Pum Suan Lian

(7)
Vung Suan Cing
Lian Za Khen
(Tawtak)

(7)
En Dim

(8)
Vungh Suan Pau
Ning Lun Cing
(Thawmte)

(3)
Hau Tawi It

(8)
Thang Suan Khai

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(3)
Gin En Pau
Man Za Niang
(Hangluah)

(2)
Don Ngaih Lun

(1)
Nang Sian Lian

(7)
Mang Khen Kap
Hau Lian Vung
(Hangsawk)

(2)
Pau Kip Lian
(3)
Pau Sian Khual

- 252

21-

11

14

12

24-

11

22-

21-

12

13

22-

13

23-

23-

6. Gen Kho Vungh


Ning Za Huai (Manlun)

5. Hang Khan Dal


Dim Ngaih Cing
(Hatlangh)

(1)
(2)
Vungh Sian Khai
Huai San Nuam

6. Gen Kho Vungh


Ning Za Huai (Manlun)

8. Vungh Suan Pau


Ning Lun Cing (Thawmte)

(1)
(2)
Huai Ngun Zo
Vungh Kim Piang

(3)
Khen Pian Sing

(3)
(4)
Thang Muan Khai Zam Lian Tuang

(2)
Niang Hoih Nuam

(2)
Huai Lun Niang
Zam Dal Thang
(Hat Langh)

(1)
Niang Sian Nem

(6)
Pau Biak Siam

6. Nang Kho Hau


Suan Kho Niang
(Hangsawk)

(1)
Vungh Lian Khup
Cing Kho Dim

(5)
Mang Veel Thang

(3)
Pau Khan Mang

(3)
Cin Lam Hau

(5)
Nuam San Cing
Zam Kap Thang
(Hatlang)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(4)
Cing Sian Man
Gin Lam Tuang
(Tawtak)

- 253

23-

22-

21-

20-

19-

13

12

11

10

15

14

25-

16

24-

26-

Zong Awn

En Son

4. Thual Suan

Gen Za Neng
Pum Za Cing (Samte)

(1)
(2)
(3)
Suan Kho Pau
Gin Za Thawng
Pau En Kham
Zen En Niang
Vung Lian Cing
Cing Ngaih Man
(Tawtak)
(Thawmte)
(Samte)

(1)
(2)
(3)
Neng Khen Thang Thawng Khan Suan Niang Ngaih Hau
Pum Ngaih Niang Vung En Cing
(Gualnam)
(Thawmte)

(1)
(2)
(3)
Pau Khan Khual
Kam Ngaih Thang Suan Liang Mung
Pau Ngaih Niang
(Malneu)

(1)
(2)
(3)
Thang Za Mung
Niang Hau Kim
Thang Khan Dal
(4)
Thang Sian Sang

(4)
Thang Sian Khai

(4)
Cing Lam Dim

Niang Sian It

(5)
Mang Biak Lian Thang

(5)
Kham Kap Thang
Dim Lam Cing
(Manlun)

(6)
Niang Naih Lian Cing

(6)
Pau Suan Mung
Ning Go Cing
(Buansing)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(7)
Go Suan Lian
Nel Nuam Cing
(Akgal)

- 254

13

13

23-

14

23-

24-

15

14

25-

13

24-

23-

14

15

24-

15

25-

25-

1. Suan Kho Pau


Zen En Niang (Tawtak)

2. Thawng Khan Suan


Vung En Cing (Thawmte)

(1)
(2)
Pau Kim Khai
Niang Suan Lun

(3)
Niang Lian Ciin

(4)
Niang Ngaih No

(5)
Pau Ngaih Lun

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

- 255

(9)
Lian Suan Mung

(7)
Cing Sian Muan Kim

(7)
(8)
Niang Khan Nuam Lun Ngaih Cing

(5)
(6)
Nuam Deih Cing Thang Sian Muan

(6)
Kap Lian Khup

(6)
Niang Huai Cing

5. Kham Kap Thang


Dim Lam Cing(Manlun)

(3)
(4)
Vungh Suan Mang Thang Sian Mung

(2)
(3)
(4)
(5)
Thang Khup Mung Thang Sawm Piang Mang Muan Lian Pau Suan Mang

1. Suan Kho Pau


Zen En Niang (Tawtak)

6. Pau Suan Mung


Ning Go Cing (Buansing)

(1)
(2)
Niang Deih Vung Pau Lam Kap

(3)
Suan Lam Khai

(1)
Pau Lam Tuang

1. Suan Kho Pau


Zen En Niang (Tawtak)

7. Go Suan Lian
Nel Nuam Cing (Akgal)

(1)
(2)
Niang Deih Kim
Cing Ngaih Mang

12

15

22-

25-

12

13

22-

13

23-

23-

14

14

24-

15

24-

25-

(3)
Niang Ngaih Lun
Hau Khan
(Sukte)

(2)
Neng Suan Mang
Niang Lun Cing (Samte)

Gen Za Neng
Pum Za Cing (Samte)

2. Gin Za Thawng
Vung Lian Cing(Thawmte)

(1)
(2)
Neng Suan Pau
Niang Ngaih Man
Neel Khan Niang
Pau Sum Thang
(Dopmul)
(Hangluah)

(1)
(2)
Nuam Lam Vung
Hang Do Nang

Gen Za Neng
Pum Za Cing (Samte)

3. Pau En Kham
Cing Ngaih Man (Samte)

(1)
Cing Mang
Thawng Khen Mang(Hangluah)

(4)
Thawng Lam Thang

(1)
Cing Man Bawi

(3)
Pau Lian Khup
Niang Lun Cing (Naulak)

Man Tawi Kim

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(5)
Kham Khan Mang
Cing Hau Vung
(Khawlun)

(2)
(3)
Thawng Sian Lian
Lian Muan Khai

- 256

Pu Seel Tawng suan leh khakte

20-

19-

18-

17-

16-

15-

11

10

(2)
Nian Go Dim
Suan Za Nang
(Phualte)
(2)
(3)
Gin Lam Khual
Nang Vel Suum
Man Tan Cing (Tangpua)

Dim Nuam Lun

Lam Hen

(1)
(2)
Seel Hong
Seel Tawng

Tawng Khai

Thual Suan

Zong Kham

(1)
(2)
Neng Khup
Thang Suang

Kham Za Thang
Cing Niang (Lethil)

(1)
Kham Khen Mung
1. Ning Khan Dim (Gualnam)
2. Man Ngaih Niang (Kawngte)

(1)
Thang Van Lian
Hau Sawm Dim

(Lamzang khua Rev. Thang Van Lian puakna bang)

21-

12

14

13

22-

23-

24-

(4)
Niang Bawi Nuam

(5)
Khawm Nu Cing

(6)
Ning Muan Cing

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

- 257

Pu Mang Suk suan leh khakte

17-

16-

15-

14-

13-

12-

SIM HANG

(1)
Ging Lam
(1)
Thuk Zong

(1)
Do Son
1. Louch Dawn
2. Phong Uap

(1)
Ngah Son
Niang Cing

(1)
Son Khai
Dawn Ciang

(1)
Son Kho Thang
1. Ciin Hen
2. Ning Kho Hau

(1)
Khai Nang
Niang Man
(Tawmging)

(1)
En Za Nang

(3)
Kai Hang

(3)
Tun Kim

(4)
Niang Zam
Sang Liang

(4)
Gah Khup

(4)
Suk Thuah

(5)
Kham Luan
Mang Dai

(5)
Dong Khai

(6)
Hau Dim

(6)
Cin Khaw Thang
Hat Ning

(3)
Mang Vungh

(2)
Hang Kham
(3)
Sen Awi
Sang Liang

(5)
Hang Za En

(2)
Lam Dong

(2)
Kam Vum
Ciin Nem

(3)
(4)
Khawm Cin
Dam Lian
Ngiak Kho Niang Kai Dim

(12)
Hang Kho En
Ning Kho Gin
(Bawmkhai)

(13)
Dim Kho Hau
Thang Za Gin
(Tawmging)

(17)
Khual Hen Cing

(9)
Kam Khual
Luan Kho Niang
(Tawmging)

(16)
Niang Za Dim
Tuang Za Langh

(8)
Thang Kho En
Cing Kho Niang
(Tawmging)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(15)
Nuam Za Cing

(7)
En Do
Song Dim
(Puakhil)

(14)
Niang Za Cing
Thang Za Kam

(6)
Kam Kho En

(2)
Son Kam
Hau Kho Ciin

(11)
Son Za Khen
Dim Kho Zen
(Zote)

(4)
Khoi Suan

(2)
Kap Zam

(10)
Hau Gin
1. Dim Kho Cing (Puakl)
2. Khual Za Dim (Zahl)
(2)
Hau Kho Zen

(5)
Ngin Kho Zam
Dam Za Cing
(Zahlangh)

(3)
Cing Zam
Kham Khuul
(Tawmging)

(2)
Mang Suk

(2)
Thuam On

(Munlai Pa Do Za Cin hong puakna)

18-

10

19-

20-

- 258

Pu Song Kho Thang suan leh khakte


189

20-

19-

11

10

5. Ngin Kho Zam

2. Thang Kho Cin


Vial Kho Cing (Zote)

(1)
(2)
Zam Za Nang
Ngin Ngo Lian
Niang Kho Man
Ngoih Khan Dim

(1)
(2)
Cin Suan Pau
Cing Sawm Dim

Nang Kap Tuang

1. Son Kho Thang

5. Ngin Kho Zam


Dam Za Cing (Zahlang)

(1)
(2)
Sang Za Cing
Thang Kho Cin
Ngin Za Hau
Vial Kho Cing
(Tawmging)
(Zote)

(Munlai Pa Do Za Cin hong puakna)

19-

21-

12

10

22-

13

20-

23-

(5)
Cing Khan Lun

(4)
Zam Za Cing

(4)
Cin Lam Pau
Hau Nem Vung

(5)
Lian Suan Mang

(3)
Zam Za Niang

(3)
Khual Khan Kap
Cing Sial Dim

(4)
Ciin Theih Kim

(5)
Do Za Cin
Tual Do Cing
(Gualnam)

(3)
Suan Biak Tuang

(6)
Ciin Za Hau
Neng Kho Kham
(Khapum)

(6)
Khen Suan Mung

(9)
Khual Za Man
Zam Kho Lian
(Bawmkhai )

(7)
Hau Kho Man
Zam Khan Dal
(Tawmging)

(8)
Lian Cin Thang

(10)
Dim Kho Ciin
Dal Lam Thang
(Bawmkhai)

(8)
Khual Za Lian
Hau Za Cing
(Mualsn)

(9)
Hau lam Thang

(11)
Ngin Za Dim
Ngul Khan Do
(Gualnam)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(7)
Man Ngaih Lian

- 259

20-

19-

22-

21-

20-

22-

21-

20-

11

10

12

11

10

12

11

10

12

21-

22-

5. Ngin Kho Zam


Dam Za Cing (Zahlang)

5. Do Za Cin
Tual Do Cing (Gualnam)

(1)
Zam Suan Mung
Ning Ngaih Nuam
(Bawmkhai)

(1)
(2)
Cin Kim Khai
Ngo Khan Muan

2. Thang Kho Cin


Vial Kho Cing (Zote)

4. Cin Lam Pau


Hau Nem Vung

(1)
(2)
Cin Khan Mung
Hau Khan Suan

2. Thang Kho Cin


Vial Kho Cing (Zote)

(1)
2. Ngin Ngo Lian
Ngoih Khan Dim

(1)
(2)
Cin Suang Khai
Cing Lam Lun

(2)
Pau Pian Thang
Zen Sawh Dim
(Gualnam)

Martin Cin Thang

(3)
Nang Sian Langh

(3)
Ngin Suan Tuang

(3)
Cin Lam Mang
Cin Sian Deih

(4)
Cing Sian Huai

(4)
Lun Ngaih Dim

(6)
Hau Thon Kim

3. Khual Khan Kap


Cing Sial Dim

(1)
(2)
Pau Khan Suan
Zam Ngaih Lun

(2)
Cing Sian San Nuam

(4)
(5)
Langh Cin Lian
Dam Khan Lian
Man Khawm Cing

(1)
Cin Sawm Sang

(3)
Cin Sian Muang

(2)
Cin Sawm Tung

(4)
Man Deih Zawm

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(7)
Lian Za Mung
Siannu Mawi
(Ngaihte)

(1)
Cing Theih Kim

- 260

20-

19-

18-

20-

19-

18-

21-

20-

19-

10

10

11

10

5. Ngin Kho Zam

8. Khual Za Lian
Hau Za Cing (Mualsn)

(1)
(2)
Nang Khan Suan Zam Ngaih Lun

1. Son Kho Thang

7. En Do
Song Dim (Phuakl )

(1)
(2)
Zam Za Cing
Zam Za Ning

1. Son Kho Thang

9. Kam Khual
Luan Kho Niang (Tawmging)

(1)
(2)
Hau Za Cing
Cin Za Dal

(3)
Cin Sian Muang

(3)
Ciin Kho Man

(4)
Man Deih Zom

(5)
Zam Go Tuang

(5)
En Za Mung

8. Thang Kho En
Cing Kho Niang (Tawmging)

(1)
(2)
Ciin Za Cing
Thang Za Ngo

(4)
Thang Za Pau

(3)
Cing Za Man

(6)
Nem Ngaih Lun

(4)
Niang Sian Cing

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

- 261

19-

189

189

10

19-

10

20-

20-

1. Son Kho Thang

10. Hau Gin


1. Dim Kho Cing
2. Khual Za Dim (Zahlang)

(1)
(2)
Khai Za Luan
Thang Kho Lian
(1)
Ciin Za Niang

1. Son Kho Thang

12. Hang Kho En


Ning Kho Gin ( Bawmkhai )

(1)
(2)
Ciin Kho Dim
Dim Za Man

11. Son Za Khen


Dim Kho Zen (Zote)

(5)
Thang Khan Lian

(7)
(8)
Thang Khan Mung Tual Ngaih Cing

(6)
Dam Lam Cing

(9)
Khual Ngaih Lun

(8)
Thawng Za Vung

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(4)
Zam Ngo Dim

(6)
Man Za Cing

(3)
Cing Kho Man

(5)
Niang Khan Cing

(3)
Cing Za Go
(2)
Luan Kho Cing

(4)
Cing Za Vung

(7)
Zam Cin Thang

(3)
Sang Za Dim

- 262

16-

15-

1. Do Son

3. Kai Hang

(1)
Son Zam
Thang Kho Awi
(Sukte)

(1)
Vung Kho Niang
Neng Kho Zam
(Zote)
(2)
Thang En
Khual Goih
(Sote)
(3)
Nem Za Zen
Kam Za En
(Tawmging)

(3)
Son Cin Thang
Hoih Niang
(Tawmging)

(4)
Uap Luan
Khawh Ciin

(2)
Khup Niang
Khai Kho En
(Tawmging)

(4)
Mung Pian Khai

(4)
Hang Za Thang
Vung Za Lian
(Sukte)

(1)
Thang Za Dim
Mang Za Cin

(3)
Zen Sian Tawi

(4)
Nem Go Niang

1. Son Zam

6. Hen Za Kam
1. Man Khan Niang (Sote)
2. Cing Za Ciin

(1)
(2)
Zam Khan Do
Zam Cin Khual
Man Khan Ning
Tharii
(Zote)
(Hualngo)

(1)
(2)
Kam Cin Kham
Ciin Lawh Niang

(3)
Sing Khan Suan

Pu Do Sonsuan leh khakte

17-

19-

178

18-

18-

10

19-

20-

(5)
Sai Zam
Hoih Niang
(Tawmging)

(6)
Khup Gin

(7)
Tun Langh

(8)
Zam Sian Mung
Luan Do Vung
(Khawlte)

(9)
Pau Khan Lian

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(7)
Zen Khan Man
Suan Khan Pau
(Sote)

(4)
Pau Khan Lian

(8)
Zam Kho Niang
Thang Kho Dim

(3)
Thang Sian Pau

(5)
(6)
(7)
Ciang Kho Zam
Hen Za Kam
Kam Za Sing
Thawng Kho Kam 1. Man Khan Niang(Sote)
2. Cing Za Ciin
(2)
Ciin Khan Cing
Zam kho Cin

(2)
Kam Sian Kem

(5)
(6)
Neng Suan Thang Dim Khan Nem
Vum Khan Thang
(Tawmging)

(1)
Ciin Sian Nuam

- 263

19-

18-

17-

10

178

20-

18-

10

19-

20-

1. Son Zam

6. Hen Za Kam
1. Man Khan Niang (Sote)
2. Cing Za Ciin

(1)
(2)
Zam Za Kham
Nang Deih Cing
Hau Khan Cing
Gin Kho Langh
(Tawmging) (Tawmging)

(1)
(2)
Sing Do Za Nang Dim Ngaih Lun
Dim Ngaih Lun
Gin Lam Pau
(Zote)
(3)
Thang Khan Do
Luan Man Cing
(Bawmkhai)
(3)
Kam Lian Mang
Ngai Sawm Cing

(4)
Thual Kho Pau

(5)
Do Lian

(5)
Awi Khan Cing
Hang Za Khen
(Tawmging)

(6)
Do Khan Khual

(6)
Zam Pian Thang
Niang Kha Ciin
(Bawmkhai)

(7)
Cing Sian Nem
Kam Do Dal
(Tawmging)

(7)
Kam Khan Pau
Cing Khan Vung
(Sukte)

(6)
Cing San Nuam

(9)
Kap Do Thang
Awi Ngaih Cing
(Tawmging)

(10)
Thang Suan Tang

(10)
Khen Suan Lian
Lian Khan Cing

- 264

(8)
En Za Langh

(9)
Lun Sian Dim

(9)
Cing Sian Mang

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(8)
Ciin Deih Lian

(8)
Pau Khan Mang

(7)
Do Khan Kham

6. Zam Pian Thang


Niang Khan Ciin (Bawmkhai)

(4)
Lian Ngaih Vung
Gin Sian Kham
(Tawmging)

(5)
Zen Tawi Huai

(4)
(5)
Cing Ngaih Khawm Cing Ngaih Don

(4)
Dim Suan Lawh Cing

(3)
Niang Lam Cing

(3)
Thawng Khan Kim

(2)
Dim Ngaih Huai

1. Son Zam

7. Kam Za Sing

3. Thang Khan Do
Luan Man Cing(Bawmkhai)

(1)
(2)
Sing Do Tuang
Sing Tung Mang
Dim Ngaih Kim (Samte)
(1)
Sing Tual Lian

19-

18-

189

10

19-

10

20-

20-

7. Kam Za Sing

7. Kam Khan Pau


Ciang Khan Vung (Samte)

(1)
(2)
Dim Khawl Nuam Niang Tawi Dom

7. Kam Za Sing

10. Khen Sian Lian


Lian Khan Cing

(1)
(2)
Dim Khawm Kim
Sang Kim Thang

(4)
Lian Sian Khai

(3)
(4)
Langh Suan Kham Lian Neng Cing

(3)
Go Sian Muan

(5)
Cing Sian Hawm

(5)
Cing Ngaih Zon

(6)
Cing Sawm Nuam
(1)
Dim San Kim

(6)
Zam Sawm Tung

(2)
Sing Sawn Cin

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(4)
Man Ngaih Nuam

9. Kap Do Tuang
Awi Nigaih Cing (Tawmging)

(3)
Gin Sian Thang

- 265

16-

15-

17-

18-

18-

17-

20-

10

19-

10

19-

20-

1. Do Son

3. Kai Hang

(1)
Son Zam
Thang Kho Awi
(Sukte)
(1)
Uap Gin
Khual Neng
(Hatlang)
(1)
Goih Khan Niang

(1)
Awi Sian Cing

(3)
Suan Lian Thang

(2)
(3)
Thang En
Son Cin Thang
Khual Goih
Hoih Niang
(Sote)
(Tawmging)

(2)
(3)
Cin Kho Zam
Cin Za Suan
Ning Awi
Dim Kho Man
(Khualum)
(Tawmging)

(2)
En Khan Pau
1. Song Ngaih Cing
2. Thawng Ngaih Don (Zahlangh)

(2)
(3)
Zam Lian Mung
Sian Khan Kap

2. Thang En
Khol Goih (Sote)

2. Cin Kho Zam

3. Thang Ngaih Lian


1. Ning Khen Cing (Khuptong)
2. Ning Sian Cing (Tawmging)

(1)
(2)
Zam Khan Mang Awi Lam Vung

(7)
Tun Langh

(6)
Khup Gin

(5)
Sai Zam

(4)
Uap Luan
Khawh Ciin

(5)
Zam Khan Sian

(6)
Zam Lian Pau

(4)
Ciin Za Niang
Cin Do Khen (Tawmging)

(4)
Lian Sawm Sing

(5)
Gin Lam Mung

(3)
Thang Ngaih Lian
1. Ning Khen Cing (Khuptong)
2. Ning Sian Cing (Tawmging)

(4)
Niang Don Vung

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

- 266

17-

10

20-

18-

156

167

19-

17-

10

18-

19-

20-

(2)
Gin Go Cing
Luan Ngaih Cing

(2)
Cin Khan Kham

(2)
Cin Kho Zen
Zam Ngaih Thang
(Tawmging)

(2)
Son Za Hen
Thang Kho Nem
(Sote)

(2)
Dim Lam Vung

2. Thang En

3. Cin Za Suan
Dim Kho Man (Tawmging)

(1)
Ning Sial Niang

(1)
Man Suan Cing

1. Do Son

3. Kai Hang

3. Son Cin Thang

(1)
Hang Za Langh
Dim Za Langh
(Sote)

(1)
Goih Za Zen
Dal Zen Pau
(Tawmging)

(1)
Suan Lian Pau

(3)
Gin Khan Zam
(Bawmkhai)

(3)
Niang Lam Kim

(3)
Cing Zen Ciin
Kam Za Go
(Hatlangh)

(4)
Go Khan Kham

(4)
Zam Za Dal
Zam Za Zen
(Tawmging)

(5)
Cing Deih Lian

(5)
Luan Kho Ning
Kam Khual
(Tawmging)

(6)
Ciin Sian Cing

(3)
Piang Do Niang
Tual Khan Do
(Bawmkhai)

(6)
Goih Za Cing
Luan Vum
(Tungluth)

(4)
Man Za Vung
Pau Khan Sing
(Tawmging)

(3)
Dal Zen Pau
1. Goih Za Zen
2.Cing Lian Niang
(2)
Niang Khan Ngai
Zam Ngaih Lian
(Bawmkhai)

(2)
Zam Ngaih Thang
1.Ciin Kho Zen
2.Ning Lun Niang (Suantak)

(3)
Zam Kho Cin
Vung Za Dim
(Buansing)

(1)
Thang Za Suan
Niang Za Ciin
(Tunglut)

(1)
Dim Lun Cing
Zam Do Thang
(Bawmkhai)

(5)
Cing Sian Man

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(7)
Cing Kho Awi
Khen Nang
(Bawmkhai)

(4)
Niang Cin Thang
Zuan Za Cing
(Bawmkhai)

(5)
Cin Suan Khai

- 267

19-

18-

17-

10

20-

18-

10

19-

20-

3. Son Cin Thang

3. Zam Kho Cin

2. Zam Ngaih Thang


1. Ciin Kho Zen
2. Ning Lun Niang (Suantak)

(1)
(2)
Dim Sial Kim
Cin Suan Nang
Thang Khan Mung
(Naulak)

3. Zam Kho Cin

3. Dal Zen Pau


1.Goih Za Zen (Bawmkhai)
2.Cing Lian Niang (Bawmkhai)

(1)
(2)
Suan Lian Pau
Cin Khan Kham

(3)
Langh Khan Pau
Cing Ngaih Man
(Khuptong)

(3)
Cing Sawm Huai

(4)
Cing Suan Vung
Pau Suan Mung
(Bawmkhai)

(4)
Zen Muan Kim

(5)
Pau Do Kim
Ning Deih Vung
(Bawmkhai)

(6)
Man Ngaih Cing

(2)
Cin Khat Suut

4. Niang Cin Thang


Zuan Za Cing (Bawmkhai)

(1)
Gin Deih Cing

- 268

(6)
Zen Lam Niang

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(9)
Ngai Nem Kim

(8)
Cin Khan Thang

(7)
Dim San Cing

(5)
Ciin En Vung

(12)
Cin Khen Kham

(4)
Tual Sawm Pau

(10)
(11)
Lian Thawn Mung Suan Lian Pau

(3)
Goih Don Kim

17-

16-

10

18-

20-

178

19-

18-

10

19-

20-

3. Kai Hang

3. Son Cin Thang

2. Son Za Hen
Thang Kho Nem (Sote)

(1)
(2)
Goih Za Ning
Gin Zen Niang
Zam Khan Nang
Thuam Pau
(Lampho)
(Zahlangh)

(2)
Hen Khan Go
Zuan En Cing
(Buansing)

(2)
Do Sian Lal

3. Son Cin Thang

4. Zam Za Dal
Zam Za Zen (Tawmging)

(1)
Cing Man Niang
Thang Za Cin
(Bawmkhai)
(1)
Dal Lian Mung

(1)
Hen Khan Lam

(4)
Cing En Hau
Gin Do Pau
(Bawmkhai)

(4)
Thang Do Dal
Cing Sial Vung
(Neekgen)

(2)
Thang Sian Mung

(5)
Gin Tul Cing
Suan Ngaih Lian
(Zahlangh)

(3)
Nem Tawi Cing

(3)
Lian Kho Man

(3)
Cing Za Mang
Ning Za Cing
(Hatlangh)

(5)
Kham Suan Thang

(5)
Cing Ngaih Niang
Cin Deih Piang
(Buansing)

(3)
(4)
Mang Tung Thang Zam Muan Tuang

(6)
Cin Khan En

(7)
Ciin Kho Don

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(8)
Cing Sial Lun

- 269

19-

18-

17-

16-

20-

19-

18-

10

4. Zam Za Dal

3. Cing Za Mang
Ning Za Cing (Hatlangh)

(1)
(2)
Zen Muan Cing
Niang Khawl Kim

3. Kai Hang

(1)
5. Sai Zam
Hoih Niang(Tawmging)

Hang Za Khen
Awi Khan Cing
(Tawmging)

Zam Kho Cin

(3)
Dal Sian Zam

(3)
Nem Zen Cing

(5)
Cing Lun Vung

(4)
Gin Za Lian

6. Khup Gin
Khawh Ciin (Tawmging)

(1)
(2)
Hang Za Dal
Thang Kho Cing

(4)
Kam Kho En

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

- 270

(1)
Son Langh
Goih Kho Hau
(Akgal)

(1)
Khai Za Langh
Awi Cing
(Puakhil)

(1)
Hau Go Cing
Suan Pau
(Sote)

1. Do Son
1. Louch Dawn
2. Phong Uap

(1)
Ngah Son
Niang Cing
(2)
Thuam Tual

(3)
Ning Nem
Khup Mung
(Suanzam)

(3)
Kai Hang

(2)
Cing Kho Nuam

(2)
(3)
Mang Ngaih Niang Langh Khan Go
Tual Lian Tung
(Tunglut)

(3)
Go Khan Zen
Thang Lian
(Sote)

(2)
Hang Kham

2. Lam Dong

Pu Gah Khup suan leh khakte


15-

10

16-

17-

18-

19-

20-

(4)
Gah Khup

(5)
Dong Khai

(4)
Khai Kho Vial
Dim Za Niang
(Sote)

(1)
Ning Za Niang

(2)
(3)
Niang Ngaih Vung Nem Sawm Cing
Nang Cin Dal
(Hatlang)

(1)
Uap Kho Ning
(Phaipi)

(4)
Uap Dim
Min Khual
(Phaipi)

(4)
Vial Khen Thang
Pau Lam Huai
(Bawmkhai)

(1)
(2)
Langh Sian Muang Cing Huai Kim

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(2)
Nem Kho Niang
(Buansing)

(4)
Uap Sian
Lian Do Mang

- 271

21-

11

(1)
Ciang Zen
Thang Kho Gin
(Mualsum)
(2)
Niang Khan Dim
Cin Za Kam
(Zote)

(2)
Vial Kho Dim
Hang Go
(Siam Suang)

(3)
Dam Lian
Kai Dim (Sote)
(Sote)

(4)
Hang Za En
Ciang Luan
(Tawmging)

(7)
Ning Lam Cing

(6)
Khual Za Thawng
Zam Dim
(Suante)

(8)
Hau Ngaih Vung

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(4)
Thang Za Gin
Dim Khua Hau
(Tawmging)

9. Gin Ngaih Lun

(5)
Kam Za Gin
Man Lam Cing
(Hatlang)
(5)
(6)
Thang Khan Mang Niang Lian Cing
Niang Khan Cing Thuam Hang
(Hangsawk)
(4)
(5)
Thawng Sian Mung Cing Khawm Vung

(6)
Lian Sian Mung

10. Khen Sian Mung


Dim Sian Lun (Sote)
(3)
Thang Do Kap

(4)
(5)
Mang Khan Khup Lian Sian Khai

(3)
Vial Za Dal
1.Kam Za Dim (Bawmkhai)
2.Awi Za Ciin (Tawmging)

(3)
(4)
Cin Khan Lian
Dal Khan Thang
Ciang Lawh Nuam Zen Deih Vung
(Sote)
(Zote)

(1)
Dim Lun Mang

(3)
Cing San Cing

(2)
Lam Sian Huai

3. Vial Za Dal
1. Kam Za Dal (Bawmkhai)
2. Awi Za Ciin (Tawmging)

4. Dal Khan Thang


Zen Deih Vung (Zote)

(1)
(2)
Dal Sian Mang
Dim Ngaih San

(1)
Nem Kho Cing
Kam Khua Langh
(Tawmging)

1. Son Khai

(1)
(2)
3. Khawm Cin
Son Kam
Ngiak Kho Niang Hau Khua Ciin
(Bawmkhai)

Pu Son Khai suan leh khakte

17-

18-

19-

19-

10

10

20-

11

20-

21-

- 272

20-

19-

11

10

21-

18-

11

10

19-

20-

21-

3. Vial Za Dal
1. Kam Za Dal (Bawmkhai)
2. Awi Za Ciin (Tawmging)

5. Thang Khan Mang


Niang Khan Cing (Hangsawk)

(1)
(2)
Nem Sian Vung
Dal Lam Tuang

3. Khawm Cin
Ngiak Kho Niang

4. Thang Za Gin
Dim Khua Hau (Tawmging)

(1)
(2)
Niang Kho Cing
Zam Za Vung
Zam Go Pau (Thatmun)
(1)
Niang Ngaih Lian
Lalthanmawia
(Suantak)

(3)
Cing Suan Lian

(3)
Dim Khan Lian

(2)
Luan Khan Vung
Tuan Suan Nang
(Gualnam)

(5)
Dal Suan Mung

(4)
Kham Sian Lun

5. Kam Za Gin
Man Lam Cing(Hatlangh)

(4)
Tual Cin Khual

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(2)
Lian Min Thang

(7)
Thang Suan

6. Khual Za Thawng
Zam Dim (Suante)

Niang Khan Lun


En Sian Khai (Khaute)

10. Khen Sian Mung


Dim Sian Lun (Sote)

(4)
(5)
(6)
Hang Sian Muang Lian Sian Muang
Khual Muan Kim

(1)
(2)
(3)
Ciin Sian Hoih Cing Kim Lian Deih Kim
Dal Sian Piang

(4)
Hau Man Cing

(3)
Dim Khan Nuam
Tual Suan Kap
(Zuisang)

(5)
(6)
Ciin Ngaih Niang Cin Sian Mang
Nang Khan Mung Lalveni
(Laiteng)
(Lusei)

(1)
Cing Lian

- 273

14-

13-

3
(2)
Thuam Awn

(3)
Tun Kim

(2)
Zam Ngaih Lun
Law Ling

(4)
Suk Suah

(4)
Son Hen
Hoih Nem
(Hangluah)
(4)
Sian Niang
Hel Kai
(Hautual)

(3)
Gin Sian Mung

(6)
Nial Niang
Cin Thawng
(Bawmkhai)

(5)
(6)
Gah Thang
Vum Kham
1. Zing Goih (Naulak)
2. Khawl Dim (Buansing)
(5)
Thual Kham
1. Dal Zen
2. Uap Niang (Buansing)

(4)
Thang Muan Lian

(6)
Langh Za En
Vial Kho Niang
(Thawmte)

(5)
Thawng Khen Mang

(3)
(4)
(5)
Khaam Gin
Vum Za Dai
Vung Za Ciin
Ciin Za Goih
(Manlun)

(3)
(4)
(5)
Khaam Khan Pau
Niang Khan Ciin
Pum Do Thang
1.Man Za Ngul(Sukte)
Suan Do
1.Sian Za Man(Tawmging)
2.Gin Ngaih Lun(Dopmul) (Tung Dim)
2.Vung Khen Cing(Tongluai)

(2)
Lam Dong

(2)
(3)
Zong Lam
Am suak
Goih Vung
Tuang Non
(Buansing)
(Mimvaak)

(2)
(3)
Dong Pum
Hen Goih
1. Khai Dim (Bawmkhai) Kham En
2. Ngul Za Kheen (Guite) (Guite)

(2)
Sian Ngem
On Gin
(Thawte)

(1)
(2)
Pum Za Thawn Ciang Man
Pum Kho Thawng
(Hau Tual)

(1)
Khan Neng
Vai Kho Ciin
(Manlun)

(1)
Nem kai
Tuan Ngul
(Hangtual)

(1)
Ngul Nial
Thang Nawn
(Samte)

2. Mang Suk

(1)
Thuk Zong

(1)
Do Son

Pu Lam Dong suak leh khakte

15-

10

16-

17-

18-

19-

20-

(1)
Goih Hen Cing
Pum Go Thang
(Hautual)

- 274

(8)
Pau Suan Mang
1.Zel Za Man(Sukte)
2. En Kho Cing(Hautual)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(7)
Go Suan Dal
1.Cing Ngaih Niing(Manlun)
2. Do Lun Cing(Thawmte)

19-

18-

11

10

21-

20-

18-

11

10

19-

20-

21-

3. Khaam Gin
Ciin Za Goih (Manlun)

5. Pum Do Thang
1.Sian Za Man(Tawmging)
2.Vung Khen Cing(Tongluai)

(1)
Ciin Khan Niang

(3)
Suan Thon Piang
Gin Ngaih Mang
(Thawmte)

(3)
Man Hau Lun

(2)
(3)
Man Ngaih Lian Gin Khan Khai
Vungh Suan Mung
(Manlun)

3. Khaam Gin
Ciin Za Goih (Manlun)

6. Langh Za En
Vial Kho Niang
(Thawmte)

(1)
(2)
Pau Lam Sang
Goih Khan Nuam
(1)
Go Do Mang

(2)
Pau Khan Kim
Vung Lam Cing
(Hangluah)

(4)
Thang Tung Nung
Ning Sial Lun
(Thuamte)

(1)
Thang Muan Khai

(2)
Cin Sian Kop

(5)
Ngul Khan Huai
Gin Go Pau
(Tawmging)

(3)
Pau Sian Tung

(6)
Man En Mang
Thang Nial Mang
(Manlun)

(6)
Pau Lam Tung
Nem Hen Mang
(Dopmul)

(2)
Dal Lam Cing

(7)
Thang Len Khup

(7)
Pau Mun Mang
Cing Hau Dim
(Thangman)

7. Go Suan Dal
1.Cing Ngaih Niang(Manlun)
2. Do Lun Cing(Thawmte)

(5)
Goih Nuam Mang
Thawng Suan Piang
(Hangluah)

(4)
Aung Sian Sang
(4)
Do Sian Tuang
Niang Zam Lun
(Suante)

(1)
Man San Muang

(9)
Man Suan Nuam

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(8)
Pau Tung Mung

(8)
Ning Lawh Man

- 275

18-

10

19-

20-

11

167

21-

17-

18-

19-

(2)
Suan Khan Thawn Thang
Goih Za Niang

(1)
(2)
Mang Sian Khai Thawng Sian Sang

(4)
Lam Za Nang
1.Vung Za Goih (Hatlang)
2.Cing Kho Nian (Bawmkhai)
3.Dim Zel (Dopmul)
4.Ning Niang (Dopmul)
5.Goih Khan Ning (Dopmul)

(4)
(5)
Nem Za En
Niang Khan Cing
Vungh Suan Thang
Awn Khua Vungh
(Naulak)
(Munlun)

(3)
Hau Mun Sang

(3)
Nem Ciin

(3)
Zam Zen
Lian Za Do
(Tungdim)

3. Khaam Gin
Ciin Za Goih (Manlun)

8. Pau Suan Mang


1.Zel Za Man(Sukte)
2. En Kho Cing

(1)
Gin Suan Hau
Cing Za Vung (Thuamte)

(1)
(2)
Man Sian Huai
Mang Sian Tuang

Zong Lam

5. Thual Khaam
1. Dal Zen
2. Uap Niang (Buansing)

(1)
(2)
Lam Za Kham
Vung Za Awi

(1)
Niang Za Ciin

(2)
Niiang Zam
Pau Za Suan
(Sukte)

(3)
Pau Sian Khai

(3)
Zel Sian Khual

19-

18-

17-

(10)
Thang Cin Kim

(8)
Kham Za Gin

- 276

(3)
Niang Za Dim
Khup Za Cin
(Guite)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(7)
Pau Za Gin

(2)
Niang Khan Cing
Khaam Za Thang
(Tawmging)

5. Thual Khaam
1. Dal Zen
2. Uap Niang (Buansing)

7. Pau Za Gin
1. Man Za Vung (Hautual)
2. Vung Do Niang (Tawmging)

(1)
Khaam Za Khen

(6)
Thang Thon
Ning Niang
(Dopmul)

(7)
Kham Za Do

(5)
Thawng Zam
1.Man Za Vung (Hautual)
2.Vung Do Niang(Tawmging)

(6)
Khaam Khan Thang

(8)
(9)
Sian Za Man
Gin Khan Sing
Pum Do Thang
(Tawmging)

16-

15-

(1)
Zen Mary

(1)
Gin Khan Ciin
Ngul Hen Thang
(Naulak)

(1)
Neng Za Thang

(1)
Dong Neng
Cing Don
(Hatlangh)

(1)
Suak Hen

2. Lam Dong

(1)
Ngul Nial

(2)
En Than Tuang

(4)
Zen Sian Niang

(4)
Son Hen

(8)
Tuan Lam Thang
Niang San Hau
(Sukte)

(6)
Vum Kham

(9)
Vung Khan Lun
En Cin Mang
(Tawmging)

(6)
Go Khan Kap

(7)
Nawn Ngul
1.Dim Vum (Hatzaw)
2.Thawng Nian(Hangluah)

(5)
Gah Thang

(6)
Thual Cin
Dim Vum
(Hatzaw)

(5)
Cing San Nem

(5)
Am Suan Mung
(1)Nem Tul Cing(Tawmging)
(2)Mang Lian Cing (Tungdim)

(5)
Hen Zen

(5)
Gin Thual
Lun Ning
(Neekgen)

(4)
Thang Khan Mang
Tuan Go Niang
(Telsing)

(4)
Kham Tun
Don Za Ngai
(Hatlangh)

(3)
Am Suak
Tuang Non (Minvaak)

(3)
(4)
Lam Suan
Siam Ciin
Vum Kim
Phut Gin
(Mate)
(Manlun)

(3)
Thang Lam Piang

(2)
(3)
Tuan Gin
Cin Gin
Nem Gin
1.Cing Kho Nian
(Naulak)
2.Nem Gin(Naulak)

(2)
Ngul En
Dal Zen (Suante)

(2)
(3)
Gin Go Pau
Ciin Ngaih Hau
1.Mi Mar (Kawlte) Khual Do Pau
2.Ngul Khan Hau (Mate)
(Tawmging)

(2)
Vung Don
On Neng
(Buansing)

(2)
Zong Lam

Pu Am Suak suan leh khakte

17-

18-

19-

10

11

20-

21-

(11)
Nuam En Cing
Tun Khan Nang
(Hautual)

(9)
Suak Za Gin
Suan Za Neng
(Hautual)

(10)
Don Niang

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(8)
Pum Kho Tuan
Luan Niiang
(Hangluah)

(7)
Niang Zam Cing
Dai Khen Pau
(Telsing)

(10)
Thawn Khen Niang
Do Suan Lian
(Mate)

- 277

20-

19-

21-

20-

19-

10

11

10

21.11

2. Ngul En
Dal Zen (Suante)

5. Am Suan Mung
1.Nem Tul Cing(Tawmging)
2.Mang Lian Cing (Tungdim)

(1)
(2)
Zen Huai Mang
Zen Hau Man

2. Ngul En
Dal Zen (Suante)

4. Thang Khan Mang


Tuan Go Niang
(Telsing)

(1)
(2)
Zen Lam Cing
Niang Zam Lian

(3)
Niang Lam Vung

(3)
Hau Nuam Lun

(4)
Cing Saan Lian

(4)
Ciin Khan Kim

(5)
En Thawn Suum

(8)
Pau Pian Khai

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(6)
Vial Lian Mung

(3)
Thawng Mun Thang

(7)
Cing Lian Sang

8. Tuan Lam Thang


Niang Saan Hau
(Sukte)

(1)
(2)
En Muan Lian
Zen Hawm Cing

- 278

18-

17-

16-

11

10

19-

20-

21-

3. Am Suak
Tuang Non (Minvaak)

1. Dong Neng
Cing Don (Hatlangh)

3. Cin Gin
1.Cing Go Nian (Gualnam)
2.Nem Gin (Naulak)

(1)
(2)
Gin Za Do
Tuan Kho Kham
Lian Ngaih Niang Luan Kho Hau
(Tawmging)
(Bawmkhai)

(1)
(2)
Vung Ngaih Dim
Gin Go Thang
Hmun Ling
Go Khan Niang
(Falam)
(Tawmging)

(1)
(2)
Thang Kho Thawn Do Lian Mang
(3)
Don Ngaih Cing
Suang Za Kham
(Buansing)

(3)
Cing Ngaih Hau

(3)
Cing Do Zen

(4)
Nuam Ngaih Cing
Thawng Kho Tuan
(Buansing)

(4)
En Za Tuang

(5)
Ngai Nuam
Tun Za Thang
(Bawmkhai)

(2)
Do Sian Piang

(6)
Neng Za Thawn
Khin Mya Mya
(Kawlte)

(5)
Khen Sawm Pau
Don Khan Niang
(Tonsing)

(4)
Kham Suan Mung
Cing Hau Don
(Gualnam)

(1)
Dim Sian Nuam

(7)
Ciin Ngaih Vung
Pum Za Thang
(Hangluah)

(4)
Dim Biak Mung

(8)
Gin Ngaih Niang
Lian Za Dal
(Hautual)

(9)
Sian Khan Pau

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(3)
Niang Sian Nem

- 279

21-

20-

19-

18-

17-

20-

20-

19-

18-

17-

11

10

11

10

1. Dong Neng

3. Cin Gin
1.Cing Go Nian (Gualnam)
2.Nem Gin (Naulak)

2. Tuan Kho Kham


Luan Kho Hau (Bawmkhai)

(1)
(2)
Gin Sian Pau
Ciin Ngaih Lun
Ngo Kang Cing
(Laiteng)

(1)
(2)
Kham Sian Khai
Hau Sian Cing
(3)
Do Suan Thang

(3)
Cing Thian Nuam

1. Dong Neng
Cing Don (Hatlangh)

4. Kham Tun
Don Za Ngai (Hatlangh)

(1)
(2)
Don Za Niang
Neng Kho Thawng
Cin Pau (Bawmkhai)
1.Niang Lun Mang (Naulak)
2.Cing Do Lun (Suante)

(1)
(2)
(3)
Tun Lian Tuang
Ngai Khen Dim
Niang Lam Cing
Cing Ngaih Vung(Naulak)

(1)
(2)
Mang Deih Niang Thawng Sian Mang

(4)
Cing Van Kim

(3)
San Twan Naing

(3)
(4)
Tun Sian Mung
Tuan Do Khup
Gin Kho Kai (Naulak)

5. Neng Za Thawn
Khin Mya Mya (Kawlte)

(1)
(2)
Gin Lian Pau
Khin San Naing

(5)
Kam Pum Khai

(3)
Thang Khan Suan
1.Ngai Za Vung (Hatlang)
2.Cing Do Lun (Suante)

(1)
(2)
Ngai Tan Cing
Niang Khan Lun
Vanlalhruaia

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(4)
Cho Cho Naing

(5)
(6)
Khup Khan Khual Hial Sian Muang

- 280

19-

18-

17-

16-

21-

11

10

19-

10

20-

20-

3. Am Suak
Tuang Non (Minvaak)

3. Lam Suan
Vung Kum (Mate)

(1)
(2)
Sian Gin
Non Cing
Ciin Go
Khan Za Thang
(Hangluah)
(Tawmging)

Kim Zam
Zel Kho Vungh
(Thawmte)
(1)
Suan Za Kap
Zam Za Man
(Sukte)

(1)
Gin Lam Mang
Ngul Lam Niang
(Suante)

Kap Thawn Thang

5. Go Khan Mang
Zam Za Dim (Naulak)

(1)
(2)
Go Sian Pau
Thawng Do Dal

(3)
Hen Go
1.Niiang Kho Man (Thawmte)
2.Kai Zen Cing (Kholte)

(2)
(3)
En Do Cing
Man Khan Cing
Thang Kho En
Lian Khan Kap
(Guite)
(Milun)

(4)
Hau Ngaih Lun
Htay Win
(Kawlte)

(4)
Suan Kho Ciin
Hau Khan Kap
(Zahlangh)

(5)
Ciin Deih Niang

(5)
Go Khan Mang
Zam Za Dim
(Naulak)

(2)
Kap Lam Pau

(3)
Man Nuam Ciin
Khin Zaw
(Kawlte)

(6)
Zam Sian Vung
Ko Mawng Toe
(Kawlte)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(7)
Lian Za Mung

- 281

19-

18-

17-

16-

15-

10

12

20-

21-

(2)
Dal Sian Mang

(2)
Gin Tawi Thang
Zen Huai Kim
(Suankhup)

(3)
Cing Sian Hoih Lian

(3)
Niiang Khan Vung
Hau Suan Khual
(Vomlong)

2. Lam Dong

3. Am Suak
Tuang Non (Minvaak)

5. Gin Thual
Lun Ning (Neekgen)

(1)
(2)
(3)
Suak Za Kham
Cin Za Gin
Kai Pau
Ning Za Don
Ning Za Don
Zen Za Vung
(Hatzaw)
(Hatzaw)
(Tangpua)

(1)
Ning Za Niang
Ning Ngaih Lian
Vul Zo Thang
Nang Ngaih Pau(Samte)

(1)
Don Go Mang

(1)
Pau Sian Kom

(5)
Lian Sian Hong

(2)
Thual Kho Pau
Man Kho Cing(Bawmkhai)

(4)
(5)
Niang Suan Lun
Nuam Khan Niang
Nang Sian Thang U Gyi Chian
(Gualnam)
(Kawlte)

(4)
Mung Muan Sang

(6)
Zam Suan Lian
Cing Gin Mang
(Gualnam)

(3)
Niang Khan Hau

(7)
Lian Suan Huai

(4)
Pau Khan Suan

(10)
Thang Khawm Khai

(11)
Naomi Pau

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(8)
(9)
Pau Khan Thang
Zen Hau Ciin
Lal Vul Lian
Pau Lam Kim
(Hatlang)
(Tawmging)

(1)
(2)
Cing Sian Hoih Nuam Lal Nun Mawi

- 282

18-

17-

10

19-

20-

(2)
Thual Khen Mung
Go Deih Vung
(Guite)

(2)
Nuam Ngaih Don

5. Gin Thual
Lun Ning (Neekgen)

3. Kai Pau
Zen Za Vung (Tangpua)

(1)
Ning Man Cing

(1)
Vung Zam Man
(Sukte)

(3)
Zen Go Niang
Gin Cin Kham
(Hatzaw)
(3)
Pau Khan Cing

(4)
Cing Sian Dim

(4)
Niang Khan Lian

(5)
Pau Sian Tuang

(5)
Cing Suan Man
Kam Khan Pau
(Tawtak)

(6)
Mang Sian Nuam

(6)
Thang Kap Khai
Dim Ngaih Lian
(Guite)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

- 283

16-

12

11

10

17-

18-

19-

20-

21-

22-

(2)
Neng Za Kham
Ning Kho Nian
(Tungdim)

(2)
Kham Do Mang
Gin Don Cing
(Tawmging)

(2)
Thang Kim Khai
Cing Hau Dim
(Naulak)

(2)
Tun Kho Nang
Dal Khan Vung
(Mangvung)

3. Am Suak
Tuang Non (Minvaak)

7. Nawn Ngul
1. Dim Vum (Hatzaw)
2. Thawng Nian (Hangluah)

(1)
Vung Sial Ciin

(1)
Ngul Kho Thang
Nuam Kho Cing
(Hautual)

(1)
Nian Ngaih Vung
Kai Za Thon
(Hautual)
(1)
Cing Khawm Lun
Dai Hang Kap
(Tangpua)

(3)
Ning Nian
Dong Zam
(Tongluai)

(3)
Laang Khan Suan
Nan Kim Kham
(Shan)

(4)
Thual Cing
Cin Nang
(Thawmte)

(7)
Suak Kho Kai
Man Cing (Manlun)
Nian Ngaih Ning (Tungdim)

(8)
Vung Za Ciin
Cin Nang
(Thawmte)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(6)
Khaam Za Cing
Kam Cin Hau
(Sukte)

(8)
Vung Suan Man
Kyaw Soe Lin
(Kawl)

(11)
Kam Khan Cing
Thang Khan Mang
(Tohing)

(7)
Kai Hen Thang
Ning Ngaih Lun
(Bawmkhai)

(10)
Ngai En Niang
Dam Za En
(Tawmging)

(6)
Dim Khan Huai
Tuan Sian Khai
(Thatmun)

(9)
Thual Khan Pau
Don Ngaih Cing
(Tawmging)

(5)
Niang Suan Dim
Kham Muan Thang
(Lethil)

(5)
Sian Khan Mung

(5)
Kham Za Laang
Thuang Kho Niang
(Naulak)

(4)
Tuan Khan Thang
Daw Kyi Thein
(Kazian)
(4)
Ciin Hau Cing
Kai Za Dal
(Mangvungh)

(2)
Mang Sian Siam

(4)
(5)
Thang Sian Mung Thawn Khat Tuang

(3)
Lang Khen Thang
Go Lian Cing
(Tongluai)
(3)
Pau Lam Kim
Zen Hau Ciin
(Tawmging)

(1)
Cing Muan Lian

- 284

18-

19-

10

19-

20-

11

10

21-

20-

18-

11

19-

10

21-

20-

(4)
Nuam Lam Ciin

(3)
Nang Sian Sang

(3)
Mang Thawn Thang

1. Ngul Kho Thang


Nuam Kho Cing (Hautual)

7. Kai Hen Thang


Ning Ngaih Lun (Bawmkhai)

(1)
(2)
Thang Mun Lian Cin Mun Muang

3. Langh Khan Suan


Nan Kim Kham (Shan)

(1)
(2)
Thang Suan Lian Moe Saan

2. Neng Za Kham
Ning Kho Nian (Tungdim)

1. Ngul Kho Thang


Nuam Kho Cing (Hautual)

3. Lang Khen Thang


Go Lian Cing (Tongluai)

(1)
(2)
Cing San Niang
Thang Mun Sang
Langh Sian Kham
Ciin Don Cing
(Songput)
(Gualnam)

2. Neng Za Kham
Ning Kho Nian (Tungdim)

2. Tun Kho Nang


Dal Khan Vung (Mangvungh)

Kham Khan Lian

(5)
Tuan Za Thawn

(6)
Mang Sian Mung

4. Tuan Khan Thang


Daw Kyi Thein (Kazian)

(1)
(2)
Nian Kho Hau
Moe Htu Tun

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(3)
Mung Lam Mang

- 285

19-

18-

17-

18-

10

19-

10

20-

20-

7. Nawn Ngul
1. Dim Vum (Hatzaw)
2. Thawng Nian (Hangluah)

7. Suak Kho Kai


1.Man Cing (Manlun)
2.Nian Ngaih Ning (Tungdim)

(1)
(2)
Ngul Khan Niang Ngul Khan Pau
Khup Cin Thang Cin Khan Niang
(Thawmte)

(1)
(2)
Kai Khan Tuang
Kham Sawm Piang
Cing Hau Niang(Sukte)

7. Suak Kho Kai


1.Man Cing (Manlun)
2.Nian Ngaih Ning (Tungdim)

6. Thang Za Thawn
Niang Khan Lun (Halkik)

(1)
(2)
Ning Lun Cing
Niang Kop Kim

(3)
Ning Suan Kim

(3)
Cing Kho Zam
Awn Za Mung
(Tonsing)

(4)
Lun Sian Huai

(4)
Thang Suan Cin

(4)
Nian Ngaih Lian
Thang Za Khual
(Hatzaw)

(5)
Cin Sian Khual

(5)
Cing Sian Lun

(5)
Don Ngaih Lian
Tuan Khan Dal
(Mate)

(6)
Pau Za Van

(6)
Niang Sian Huai

(6)
Thang Za Thawn
Ning Khan Lun
(Gualnam)

(7)
Khai Muan Tuang

(7)
Dal Suan Lian

(7)
Laang En Khup
Man Don Hau
(Tonsing)

(8)
Lun Ngaih Vung

(8)
Pau Khan Lian
Cing Ngaih Lun
(Khupson)

(9)
Nang Lian Thang

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(3)
Kai Khan Sing

- 286

18-

19-

16-

10

17-

20-

18-

10

19-

20-

7. Suak Kho Kai


1. Man Cing (Manlun)
2. Nian Ngaih Ning (Tungdim)

7. Laang En Khup
Man Don Hau Tonsing)

(1)
(2)
Kai Suan Kim
Nang Sian Mung
(4)
Cing Sian Sen

(5)
Dal Khan Khai

(6)
Sian Lem Suum

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(6)
Hau En Cing

(5)
Zam Sian Sung

(7)
Thang Khen Khup
Vung Thawn Cing
(Naulak)

(6)
Lian San Dim

8. Pau Khan Lian


Cing Ngaih Lun (Khupson)

(3)
Ning Huai Lun

(4)
Thawn Mun Khai

(4)
Vung Lun Cing

(5)
Ciin Man Kim

(3)
Ning Lun Cing

(5)
Nuam Ngaih Hau
Thang Do Tuang
(Songput)

(2)
Lian Khan Mung

(4)
Gin Suan Mung

(3)
Dal Deih Tung

(1)
Kai Sian Suum

(2)
Lian Khan Khai

(4)
Gin Do
Vung Do Cing(Tawmging)
(3)
Tuan Lam Mang
Dim Za Hau
(Naulak)

(1)
Dim Suan Kim

(3)
Zel Khaw Hau
Gin Khaw Thang(Mangvungh)

3. Am Suak
Tuang Non (Minvaak)

8. Pum Kho Tuan


Luan Niiang (Hangluah)

(1)
(2)
Suak Khaw Thang Langh Suan Nang
Goih Khaw Dim(Manlun)

(1)
(2)
Tuan Do Lian
Niiang Ngaih Zam
Cing Khan Ciin
Dai Nang
(Suankhup)
(Hatlangh)

(1)
(2)
(3)
Nang Muan Piang Kham Mun Tuang Dim Lian Kim

- 287

18-

17-

20-

19-

18-

10

10

19-

20-

(3)
Hau Nem Niang

(4)
Hau Sian Muan

(4)
Thang Lam Mang
Ning Ngaih Nuam
(Suankhup)

(5)
Do Sian Khan Zuun

(5)
Dim Saan Kim
Thang Sian Kam
(Suantak)

(4)
Dim Muan Huai

(3)
Dim Ngaih Zam

2. Langh Suan Nang


Goih Khaw Dim(Manlun)

7. Thang Khen Khup


Vung Thawn Cing (Naulak)

(1)
(2)
(3)
Nang Sian Sang
Khup Than Tuang Lian Sian Sing

8. Pum Kho Tuan


Luan Niiang (Hangluah)

4. Gin Do
Vung Do Cing (Tawmging)

(1)
(2)
Tuan Khat Kham Niiang En Vung
Thang Ngaih Lun Go Lam Dal
(Manlun)
(Buansing)

(1)
(2)
Cing Saan Nuam
Dim Sian Huai

(6)
Zen Ngaih Lun

(6)
Lian Sian Hau

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

- 288

16-

15-

(1)
Dai Lian Pau
Cing Lun Dim
(Tawmging)

(1)
Kai Do Thang

Niang Lam Lun

(2)
Suan Kim Thang
Cin Hau Nuam
(Hatzaw)

(2)
Vum Dai
Ciin Kho Dim
(Buansing)

(2)
Niang Suan

2. Lam Dong

4. Son Hen
Hoih Nem (Hangluah)

Lam Kai
1. Vung Suan (Sona)
2. Sian Ngem (Thawmte)

(1)
Vungh Go
Tun Za Go
(Tongluai)

Pu Son Hen suan leh khakte

17-

11

10

18-

19-

20-

21-

(3)
Go Kho Ning
Pau Suum Kham
(Samte)

(4)
Thang Do Mung
Ngai Za Ning
(Telsing)

(4)
Gin Khat Thang
Daw Than Me
(Kawlte)

Dai En Mang

(3)
Dah Niang
Hen Za Kai
(Thawmte)

(3)
Ning En Lun
Awn Za Thang
(Tunglut)

Cin Sian Lal

(5)
Go Cin Suan

(6)
Kham Kop Khai

(6)
Niang Ngaih Dim
Dai Khan Pau
(Thawmte)

(11)
Pau Pian Thon

(7)
Pau Siang Piang

(12)
Tuang Sian Tung

(8)
Dal Lian Kham

(13)
Dim Muan Tuang

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(5)
Pau Za Lam

(10)
Suan Lam Sang

(7)
En Khan Cin
Ning Go Niang
(Hatzaw)

(9)
Don San Mang

- 289

19-

18-

17-

16-

15-

10

2. Lam Dong

5. Gah Thang
1. Zing Goih (Naulak)
2. Khawl Dim (Buansing)

(1)
(2)
Dong Cin
Pum Gin

Khup Vial

Pu Gah Thang suan leh khakte

20-

(3)
Awn Za Nang

Thang Kho Pum

Neng Suan Thang

(4)
Suan Kai

(1)
Thang Za Cin

(2)
Neng Kho Thang

Kai Kho Pau

(3)
Gin Kho Tuan

Kai Khen Mung

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

- 290

15-

2. Lam Dong

6. Vum Kham

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Dong Kai
Hen Thang
Lian En
Thang Kho Kai
Kam Cin
Khaam Cin
Khawl Luan
Cing En
Cing Ngul
1.Cing Za Niang(Sukte)
Niang Za Vung
1. Dim Zel (Dopmul)
(Naulak)
(Khuptong)
(Hatlangh)
2.Ciin Za Niang(Sukte)
(Khuptong)
2. Ngem Niang (Hautual)
3.Luan Cing (Zilom)
3. Man Za Niang (Sukte)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Pum Kho Zam
Kham Am
Uap Kho Ning
Nem Kho Niang
Thawng Za Cin
Cing Vung
Niang Kho Man
Dam Nem
Don Vung
Do Sing
Kap Cin
Pau Za Mang
(Naulak)
(Gualnam)
(Phaipi)
(Buansing)
(Sukte)

(1)
(2)
Lian Za Nang
Nang Khan Hau
Ngun Dong
Ngem Khan Niang
(Honglung)
(Thawmte)
(1)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Zam Lam Thang
Nem Tul Cing
Nawl Khen Thawng Hau Mun Mang Ciin Hau Lun
Thang Sian Dal
Am Suan Mung
(Tawmging)

(1)
(2)
(3)
(4)
Ngun Sian Muang Cing Siam Kim
Nang Lian TungKhual Lun Huai Cing

Pu Vum Kham suan leh khakte

16-

17-

19-

10

20-

11

18-

21-

(9)
Luan Ciang
Neng Za Cin
(Hatlangh)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(8)
Ning Ciin
Kap Neng
(Hatlangh)

- 291

19-

18-

19-

21-

10

11

10

20-

11

20-

21-

(3)
Thang Lam Mung
1.Kai Go Ciin
2.Nang Lam Niang

(3)
Niang Tawi Mang

(2)
(3)
Vungh Za Kim Mang Hau Suan Piang

1. Pum Kho Zam


Dam Nem (Naulak)

2. Nang Khan Hau


Ngem Khan Niang (Thawmte)

(1)
(2)
Zam Khan Lian
Suan Khan Cin

(1)
Hau Sian Siam

2. Nang Khan Hau


Ngem Khan Niang (Thawmte)

6. Nang Kim Khai


Niang Lam Dim

(1)
(2)
Hau Lian Khup Thang Thang Khup Thawn

(4)
Nem Lun Dim

(4)
Ong Len Sian

(5)
Nang Lun Dim

(9)
Ngun San Nuam

(6)
Nang Kim Khai
Niang Lam Dim

(10)
Pau Dal Sing

(7)
Pau Lam Piang

(11)
Dal Suan Lam Pau

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(8)
Thang Suan Tuang
(5)
Lian Kim Van

- 292

19-

18-

17-

16-

16-

21-

11

10

17-

20-

18-

10

20-

11

19-

21-

6. Vum Kham

1. Dong Kai

2. Kham Am
Don Vung (Gualnam)

(1)
(2)
Kai Za Tuang
Man Khan Cing
Nuam Khan Niang Cin Suan Thang
(Naulak)
(Mantuang)

(1)
Am Cin Thang
(2)
Sian Suan Cing
Lal Khan Khai
(Gualnam)

6. Vum Kham

2. Hen Thang
Cing En (Khuptong)

(1)
Vung Kho Niang
Sing Thang
(Tawmging)
(1)
En Kho Niang

(2)
Kham Za Cin
Ciin Nian
(Manlun)

(2)
Thang Khan Pau
Ngul Lah Han
(Lahu)

Cin Lam Thang


Me Nen Si

Pau Min Thang

(3)
Sian Za Mung
Ciin Lam Cing
(Gualnam)

(4)
Niang Go
Thang Vai
(Dopmul)

(4)
Vung Lun Cing

(3)
Luan Cin Suan
Niang Kho Man
(Thangom)

(4)
Cin Khan Cing
Thang Do Pau
(Suante)

(3)
Ning Ngaih Hau
Mang Lian Pau
(Gualnam)

(3)
Kam Man
Khup Za Dai
(Tungdim)

(6)
Luan Kho Ning
Vungh Za En
(Bawmkhai)

(5)
(6)
Cing Khawm Niang Man Lam Dim
Gin Za Pau
(Samte)

(5)
Khaam Za Thang
Niang Khen Cing
(Tawmging)

(7)
Gin Lian Za Kap
Niang Sian Huai
(Sente)

Niang Lam Dim

(8)
Kham Kho Zam

(8)
Kham Khan Khup

(9)
Neng Za Am

(9)
Cing Lam Nuam

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(7)
Neng Go
Don Za En
(Thawmte)

- 293

18-

17-

21-

20-

19-

18-

17-

11

10

10

19-

20-

(4)
Thang Mun Lian

(5)
Gin Lian Pau

(5)
Hau Lam Dim
Zam Suan Mang

(6)
Go Lawh Sang

(6)
En Go Niang
Suan Khan Lian
(Bawmkhai)

(8)
Cin Khan Khai

(11)
Gin Hen Mang
Nang Kho Hau (Hautual)

(9)
Dim Hau Mang

(8)
Niang Huai Kim

(10)
Nang Go Thang

(4)
Mung Muan Sang

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(3)
Lun Lawh Kim

(7)
Thang Mun Khai

(7)
Nian Go Lun
Thang Khen Pau
(Naulak)

(3)
Pau Pian Suum
Ning Thawn Niang (Guite)

(1)
(2)
Man Lam Lun Cing Pau Van Sial Lal

(3)
Man Ngaih Vung
En Khan Thang (Suante)

2. Hen Thang
Cing En (Khuptong)

3.Luan Cin Suan


Niang Kho Man (Thang Om)

(1)
(2)
En Khan Cing
Thang Go Pau
Ngai Khan Vung (Telsing)

(1)
(2)
Suan Dal Mang
Nang Lian Mung
Don Zam Cing (Bawmkhai)

(1)
(2)
(3)
Pau Khat Go Kim Vung Zuun Siam
Mang San Kim

(4)
Thang Suan Dal
Ma Than Myint
(Kawlte)

(4)
Niang Lam Ciin

(3)
Gin Lian Mung
Man Khan Nuam
(Bawmkhai)

2. Hen Thang
Cing En (Khuptong)

5. Khaam Za Thang
Niang Khen Cing (Tawmging)

(1)
(2)
Vung Khan Hau
Thang Khen Mang
Eng Khen Sing
Luan Lam Mang
(Thawmte)
(Thawmte)

(1)
(2)
(3)
Cing Thawn Niang Thang Khan Tuang En Hau Khup
Niang En Hau
(Hautual)

- 294

18-

17-

20-

19-

18-

17-

10

10

10

20-

20-

2. Hen Thang
Cing En (Khuptong)

5. Khaam Za Thang
Niang Khen Cing (Tawmging)

3. Gin Lian Mung


Man Khan Nuam (Bawmkhai)

(1)
(2)
Cing Lam Lun
Thang Khan Kim

2. Hen Thang
Cing En (Khuptong)

7. Neng Go
Don Za En (Thawmte)

(1)
Thang Lian Pau

(3)
Pau Khat Tuang

(2)
(3)
Dai Khan Kham
En Go Cing
Nian Khawm Niang
(Tawmging)

(4)
Niang Suan Hau

(6)
Don Khan Lun
(RC Sister)

(6)
Khup Sian Mung

(5)
Hau Sian Vaan

(4)
(5)
Ning Hau Niang
Nian Ngaih Zam
Suang Khan Thang Pau Khan Hau
(Malneu)
(Hatzaw)

(7)
Cin Za Khup
Awi Zam Cing
(Songput)

(1)
En Sian Hon

(8)
Cin Lam Pau
(RC Phungzi)

(3)
Niang San Ban

(9)
Go Za Man
DongKhan Mung
(Ngaihte)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(2)
Don Lam Lun

- 295

18-

17-

16-

18-

20-

10

19-

10

19-

20-

6. Vum Kham

4. Thang Kho Kai


1.Cing Za Niang(Sukte)
2.Ciin Za Niang(Sukte)
3.Luan Cing (Zilom)

(1)
Sian Kho Pau
Neem Kho Zam (Tonsing)

(1)
(2)
Dim Ngaih Lian
Niang Zam Cing
Pau Khan Mang Thang Khan Kap
(Sukte)
(Dopmul)

(1)
(2)
Zam Khat Niang
Pau Khan Mung
Zam Suan Khup (Sukte)

1. Sian Kho Pau


Neem Kho Zam (Tonsing)

6. Suan Khat Khai


Dim Za Langh (Gualnam)

(1)
(2)
Ciang Suan Nem
Pau Khat Suan

(4)
Suan Dah Lian

(4)
Hau Suan Niang
Pum Lian Mang
(Tangpua)

(2)
Sian Kho Hau
Vung Niang (Tonsing)
(3)
Dim En Niang
Tun Khen Pau
(Gualnam)

(3)
Dim Ngaih Lun

(3)
Thang Khan Thawn

(5)
Kai Go Thang
Zam En Cing
(Guite)

(7)
Cin Do Mang
Niang Lian Ciin
(Sukte)

(7)
Niang San Nem

(6)
Suan Khat Khai
Dim Za Langh
(Gualnam)

(5)
(6)
Niang Ngaih Nuam Khai Khan Muan

(3)
Cing Khawm Nuam

7. Cin Do Mang
Niang Lian Ciin (Sukte)

(1)
(2)
Zam San Man
Lian Lawh Cing

(8)
Zen Kho Cing
Cin Lian Kham
(Bawmkhai)

(10)
Cing En Vung
Khai Suan
(Samte)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(9)
Gin Lian Kham
Zo Khan Niiang
(Tangpua)

(8)
Cing Khawl Dim

- 296

18-

17-

16-

20-

19-

18-

10

10

19-

20-

6. Vum Kham

4. Thang Kho Kai


1.Cing Za Niang(Sukte)
2.Ciin Za Niang(Sukte)
3.Luan Cing (Zilom)

2. Sian Kho Hau


Vung Niang (Tonsing)

(1)
(2)
Niang Man Ciin
Ngai Man Cing
Cin Za Suum
Dong Sian Pau
(Suankhup)
(Hatlangh)

1. Sian Kho Pau


Neem Kho Zam (Tonsing)

9. Gin Lian Kham


Zo Khan Niiang (Tangpua)

(1)
(2)
Zam Suan Huai
Cing Kop Kim

(3)
Niang Khat Lun
Tun Myat Oo
(Kawlte)

(3)
Ciing Nuam Dim

(4)
Kai Khan Cing

(4)
Pau Khan Siam

(5)
Kai Khan Zam
Ning Neih Dim

(5)
Tual Sian Mung

(6)
Khual Lam Niang
Cin Khen Pau
(Mate)

(6)
Thang Mun Piang

Hau Deih Tung

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(10)
Cing Khan Mang
Suang Lam Mung
(Naulak)

(7)
(8)
Zam Khan Khawm Khup Za Tuan
Khen Kho Let
Awi Lawh Nuam
(Mate)

(9)
Sian Za Suum
Dim Sian Niang
(Malneu)

- 297

16-

15-

10

17-

20-

11

21-

18-

18-

19-

10

19-

20-

(2)
Man Lun Cing

2. Lam Dong

6. Vum Kham

5. Kam Cin
Niang Za Vung (Khuptong)

(1)
Thang Khen
Luan Khaw Man(Tawmging)

(1)
(2)
Vung Kho Hau
Man Khen Cing
Go Suan Nang
Gin Khan Hau
(Tongluai)
(Thawmte)
(1)
Man San Nuam

1. Thang Khen
Luan Kho Man (Tawmging)

7. Sian Za Lal
Lam Za Cing (Kawngte)

(1)
(2)
Khen Sawm Tuang Cin Lam Mang

(4)
Don Sian Lun

(4)
(5)
Niang Za Cing
Cin Khan Pau
Shwe Ling
Man Ngaih Lian
(Haka)
(Hatlang)

(4)
(5)
Nang Kim Thang Hau Muan Dim
1. Vung San Nuam (Thawmte)
2. Gin Khan Cing (Gualnam)

Mang Sian Lap Sang

(2)
Sian Khen Thang
Niang Khan Zen(Telsing)
(3)
Don Ngaih Zen
Gin Khua Lian
(Tangpua)
(3)
Khen Sian Khai

(3)
Man Deih Kim

(6)
Pum Suan Mung
Ciin Ngaih Vung
(Malneu)

(7)
Cing Suan Zam

(7)
Sian Za Lal
Lam Za Cing
(Kawngte)

(8)
Vung Hau Lun

(8)
Kung Za Mung
Thang Sian Cing
(Gualnam)

(9)
Man Sian Siam

(9)
Thang Gin Lian
Khup Khan Man
(Tangpua)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(6)
Man Suan Kim

- 298

19-

18-

10

17-

20-

18-

10

19-

20-

1. Thang Khen
Luan Kho Man (Tawmging)

8. Kung Za Mung
Thang Sian Cing (Gualnam)

(1)
(2)
Man Suan Huai
Khen Sian Kham

(2)
Thang Gin Mung

5. Kam Cin
Niang Za Vung (Khuptong)

2. Sian Khen Thang


Niang Khan Zen(Telsing)

(1)
(2)
Vung Do Cing
Cin Do Lian
Gin Do
Pau Lam Hau
(Tawmging)
(Tangpua)

(1)
Zen Khawm Vung
Thang Suan Kam
(Gualnam)

(3)
Cing Sian Nem

(3)
Thang Suan Cing
Gin Suan Kham
(Manlun)

(3)
Gin Mun Khai

(5)
Hau Suan Nuam

(5)
Niang Lun Ciin
Song Za Khan
(Gualnam)

(4)
Hau Sian Gin

(4)
Niang Ngaih Don
Cin Khan Vungh
(Naulak)

(11)
Cing En Lian

(5)
Cing Suan Lun

(10)
Sawm Kho Hau

(4)
Vung San Nuam

(8)
Suan Kap Thang
Khup Khan Lun
(Bawmkhai)

(3)
Man Huai Kim

(15)
Ciin Suan Niang

(9)
Man Khan Ciin
Cin Khan Vungh
(Naulak)

(4)
Pau Sian Piang

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(7)
Pau Suan Mung

(14)
Zam Suan Nem
Pau Khan Mung
(Thawmte)

9. Thang Gin Lian


Khup Khan Man(Tangpua)

(1)
(2)
Khen Muan Sang Khup Gin Tung
Don San Cing(Zilom)

(6)
Khen Khan Kham

(12)
Cin Zui

(13)
Don En Mang
Kai Suan Mang
(Suante)

- 299

17-

16-

18-

19-

6. Vum Kham

6. Khaam Cin
1. Dim Zel (Dopmul)
2. Ngem Ning (Hautual)
3. Man Za Niang (Sukte)

(1)
(2)
En Man
Niiang Zam
Suak Za Thang
Kham Za Go
(Tongluai)
(Tonsing)
(3)
Vung Za Dim

(1)
Niang Lam Man

(4)
Thang Cin Pau
Luan Khan Vung
(Telsing)

Niang Do Mang
(2)
Cin Khawm Suum

(5)
Niang Ngaih Lian

(3)
Cing Hau Vung

(7)
Cing Muan Niang

(9)
Gin Khen Mang

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(8)
Kham Khan Cin

(7)
Vung Khan Mang

(6)
Cing Khan Man

(6)
Mang Sian Lawh Cing

(11)
Nian Khan Niang

(5)
Pau Khan Kim

(10)
Kham Khan Thang
Man Khan Cing (Hatzaw)

(4)
Mung Suan Lian

- 300

16-

15-

14-

13-

12-

(1)
Lam Kam
No Niang
(Tungdim)

(1)
Zuan Hang
Niang Za Cing
(Taithul)

(1)
Kam Cin Thang
Goih Za Man
(Taithul)

(1)
Cing Khan Man

Pu Sim Hang

(1)
Mang Suk

(1)
Thuk Zong

(3)
Salun
Zo Hat
(Taithul)

(3)
Tun Kim

Zong Gen

Thang Pau

(2)
Ngul La

(4)
Op No
Kam Kho Zam
(Mantuang)

(4)
Tum Huat
Cing Za Ngai
(Taithul)
(5)
Tan Za Niang
Seel Za Langh
(Mantuang)

(4)
Suk Suah (Suk Thuah)

(2)
Thuam On

(3)
Huat Za Cin
Cing Za Neel
(Taithul)

(4)
Cin Suan Kham

(1)
Am Khual

(2)
Khual Zam
Zuan Dim

(2)
Khen Thang
Let Za Niang
(Ngaman)

(3)
Khen Za No

(3)
Thang Lam Cing

(5)
Niang Suan Cing
Tun Kap
(Lianzaw)
(2)
Hau Khan Niang

(4)
Hang Suan Mang
Dim Go Cing (Taithul)

Thang Khen Mung

(2)
Ciin Kho Niang
Awn Kham
(Mantuang)

(2)
Mang Vungh

Pu Tun Kim suan leh khakte

17-

18-

19-

11

10

21-

12

20-

22-

(6)
Siam Za Mang
Lun Lang
(Dopmul)

(7)
Zam Gin
Song Za Cing
(Taithul)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(8)
Hing Ciin

- 301

178

11

18-

21-

12

22-

13

19-

23-

10

10

20-

11

20-

21-

(3)
Mang Sian Mung

(2)
(3)
Man Za Niang
Kam Za Thang
Sep Thawng
No Za Neel
(Taithul)
(Ngaman)

(2)
(3)
Kai Khan Niang
Thang Suan Hau
Neel Lam Cing
(Ngaman)

(1)
(2)
Thang Kap Sing
Thang Lian Suan

(2)
Hau Lian Kap Mung

1. Am Khual

1. Lam Kam
No Niang (Tungdim)

2. Khen Thang
Let Za Niang (Ngaman)

(1)
Niang Za Dim
Thawng Za Kam
(Mantuang)
(1)
Niang Khan No

(1)
Hau Za Kip

3. Kam Za Thang
No Za Neel (Ngaman)

6. Thang Tul Kap


Mya Mya Win
(Kawlte)

(1)
(2)
Thang Lam Pau
Hau Sian Khai

(4)
Kai Cin Thang
Cing Khan Man
(Taithul)
(4)
Niang Suan Vung

(4)
Kham Khan Khual

(5)
(6)
Thang Lian Mang Thang Tul Kap
Man Lian Cing
(Taithul)

(1)
(2)
Thang Khup Mang
Cin Za Thang

(7)
Gin Lam Cing

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(8)
Khual Khen Mung

(3)
Mung Sian Muan Khai

8. Khual Khen Mung


Kham Khan Niang
(Lianzaw)

(1)
(2)
Thang Sawm Khai Thang Khan Khai

- 302

19-

18-

22-

21-

20-

19-

10

12

11

10

12

11

20-

21-

22-

2. Khen Thang
Let Za Niang (Ngaman)

4. Kai Cin Thang


Cing Khan Man (Taithul)

(1)
Suan Khan Kap
Man Lian Niang (Taithul)

(1)
(2)
Thang Muan Khup Thang Sian Sang

1. Lam Kam

3. Huat Za Cin
Cing Za Neel (Taithul)

(1)
(2)
Son Za Niang
Kam Khan Thang
Thawng Kho Kam Hau Khan Man
(Mantuang)
(Taithul)

(1)
(2)
Cing Tul Ning
Cin Lian Kap
Sian Lian Hlug
Don Lian Vung
(Tawmging)
(Dopmul)

(2)
Thang En Tuang
(1)
Thang Khen Khai

(2)
Thang Lam Lian

(3)
Kham Nem Dim
Hang Suan Mung
(Taithul)

(3)
Man Khan No
Lun Gin Kham
(Sawnmang)

(4)
Pau Za Lian

(4)
Thang Khan Lian
No Ngaih Mang
(Taithul)

(4)
Lun Khan Mang
Niang Suan Cing
(Taithul)

(5)
Lian Suan Mung

(5)
Nuam Man Cing
Zokhuma
(Lusei)

(5)
Hang Suan Kham
Niang Hau Man
(Tawmging)

(6)
Man Sian Dal
Khai Sian Vung
(Dopmul)

(6)
Kham Suan Hau

(3)
Thang Khan Khai

(3)
Hau Eng Lo

(7)
Niang San Cing

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

- 303

22-

21-

20-

19-

18-

22-

21-

20-

12

11

10

12

11

10

(3)
Gin Cin Khup

2. Kam Khan Thang


Hau Khan Man (Taithul)

4. Thang Khan Lian


No Ngaih Mang
(Taithul)

(1)
(2)
(3)
Thang Kip Suan
Thang Lam Tuang Kap Lam Thang

1. Lam Kam

3. Huat Za Cin
Niang Suan Cing (Taithul)

4. Lun Khan Mang


Niang Suan Cing (Taithul)

(1)
(2)
Nel Ngaih Nuam
Cin Khan Khual
Thawng Khan Kap Nian Ngaih Neel
(Taithul)
(Taithul)

(2)
Khai Tung Thang
(1)
Man Hel Zo

(4)
Go Khan En

(4)
Cing En Man

6. Man Sian Dal


Khai Sian Vung
(Dopmul)

(1)
Mang Ngaih Kim

(2)
Thang Lam Kim

(3)
Mang Sian Mung

6. Kham Suan Hau


Niang Hau Man (Tawmging)

(1)
(2)
Cin Sawm Khai
Nel Deih Cing

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(4)
Pau Muan Thawn

- 304

17-

18-

19-

10

10

20-

20-

11

12

21-

22-

1. Am Khual

(1)
Lam Kam
No Niang
(Tungdim)
(1)
Lan Ki Thang
Langh Za Niang
(Dopmul)

(1)
Hat Za Man

(2)
Khual Zam
Zuan Dim

(2)
Pau Suan Thang
Vung Za Hau

(2)
Ciin Kho Ngai

8. Zam Khan Mang


Lun Lian Cing (Dopmul)

(1)
Niang Khan Cing
Thang Lian Khup
(Taithul)

(2)
Thang Khen Lian
Mang Ngaih Nuam
(Taithul)

Mang Sian Tung

(3)
Salun
Zo Hat
(Taithul)
(3)
Huat Za Kam

(3)
Cin Kho Vung
La Cin Thang
(Tawmging)

(3)
Thang Khan Dal

Cing Sian Sung

(4)
Tum Huat
Cing Za Ngai
(Taithul)

(4)
Man Za Cing

(4)
Khen Lam Niang
Lal Vak Zuali
(Lusei)

(5)
Vum Za Nian

(6)
Khup Za Cing

(2)

(5)
(6)
Thang Than Mung Cing En Niang

(1)
Cing Geel Kim

(8)
Zam Khan Mang
Lun Lian Cing
(Dopmul)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(7)
Hau Za Ciin

(10)
Kham Suan Thang
Cing Ngaih Ciin (Dopmul)

(8)
Thang Sian Lian Khai

(9)
Man Ngaih Niang

(7)
Hang Lian Tawi Sang

- 305

12

19-

22-

10

18-

20-

19-

10

11

20-

11

21-

21-

1. Lan Ki Thang
Langh Za Niang (Dopmul)

10. Kham Suan Thang


Cing Ngaih Ciin (Dopmul)

(1)
(2)
Thang Sawm Pau Niang Hoih Cing
Pau Khan Khai

2. Khual Zam

2. Pau San Thang


Vung Za Hau (Dopmul)

(1)
(2)
Zam Khen Kham Ciin Khan Man
No Man Niang
(Dopmul)

(1)
(2)
Ciin Ngaih Niang Hau Sian Cing

(3)
Mang Deih Cing
Pau En Khup
(Tawnkhup)

(3)
Gin Lam Vung

(4)
Nian Khan Mang
Win Ngwe
(Kawlte)

(4)
Thang Kap Mang

(5)
Kham Hau Mung
Zo Ngai Niang
(Tawmging)

Ciin Khan Huai

(6)
Cing Khan Mang

(7)
Cing Sen Dim

(10)
Cing Khan Dim

(8)
Niang Niang Man

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(9)
Kap Gin Khup

- 306

18-

11

21-

19-

19-

10

10

20-

11

20-

21-

2. Khual Zam

3. Huat Za Kam
1. Lun Za Ciin (Dopmul)
2. Don Za Mang

(1)
Thang Khan Zam

(3)
Kham Sian Mung

(3)
Khup Khan Mang
Vung Khan Man
(Tawmging)

(1)
Ciin Man Cing

(3)
Cing Ngaih Huai

(2)
Zam Min Thang
Ngai Suan Mang
(Dopmul)

(2)
Cing Man Neel

3. Huat Za Kam
1. Lun Za Ciin (Dopmul)
2. Don Za Mang

3. Khup Khan Mang


Vung Khan Man (Tawmging)

(1)
(2)
Mang Nuam Cing Kham Siam Pau

(4)
Cin Za Pau
Niang Khan
(Dopmul)

(4)
Lun Min Thang

(5)
Thang Za Suan

(5)
Thang SianTuang

(6)
Thang Lian Khai
Nuam Luan Cing
(Tawmging)

(7)
Dim Kho Hau
Thawng Za Hau
(Manlun)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(8)
No Man Vung

- 307

20-

19-

18-

21-

20-

19-

22-

21-

20-

19-

10

11

10

12

11

10

3. Huat Za Kam
1. Lun Za Ciin (Dopmul)
2. Don Za Mang

4. Cin Za Pau
Niang Khan Mang
(Dopmul)

(1)
(2)
Thang Hau Kap
Kap Min Lian

(1)
(2)
Pau Sian Muan
Pau Gen Sut

(3)
Lun Khan Khup

(3)
Hang Sian Khai

(4)
Cin Ngaih Dim

(4)
Khai Khan Khual

(3)
Mang Tun Kap

3. Huat Za Kam
1. Lun Za Ciin (Dopmul)
2. Don Za Mang

6. Thang Lian Khai


Nuam Luan Cing (Tawmging)

(1)
(2)
Thang Khan Mung Ngai Khan Vung

2. Khual Zam

La Cin Khup
Don Za Mang (Dopmul)

(1)
(2)
Zam Ngaih Thang Dim Kho Hau

(5)
Hau Tawi Thang

(6)
Mang Lian Kap

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

- 308

18-

17-

(8)
Man Lawh Kim

(8)
Mang Huai Cin
Thang Suan Khai
(Taithul)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(7)
Niang Lawh Nuam

(7)
Gin Khan Mung
Cing Suan Dim
(Sawnmang)

(7)
Lun Za Mang

(5)
Lun Za Man

(6)
Luan Khan Nuam Cing
Thang Khan Khai
(Taithul)

(6)
Khup Khan Man

(4)
Lun Za Vung

(5)
Nuam Ngaih Lian
Cin Lam Khup
(Taithul)

(3)
Dim Za Ngai

(4)
Kam Lian Cing
Dai Cin Thang
(Hawlhang)
(4)
Mang Sian Muang

(6)
Vung Lawh Nuam Cing

(3)
Kham Lian Pau
Cing Khan Dim
(Dopmul)

(3)
Sing Khan Mang

(5)
Hang Za Tuang

(1)
Niang San Lun

(3)
Cing Sian Paal

(2)
Khup Muan Khai

2. That Gin Khup

7. Gin Khan Mung


Cing Suan Dim (Sawnmang)

(1)
(2)
Niang Deih Lian
Cing Boih

1.Am Khual

3. Sa Lun
Zo Hat (Taithul)

Thah Za Kam
Giah Za Niang (Buansing)

(1)
(2)
Lun Za Kap
That Cin Khup
Ngai Khan Niang
(Taithul)

(1)
(2)
Niang Hau Vung
Kam Suan Thang
Go Pau
(Taithul)

Pu Sa Lun suan leh khakte

19-

12

10

22-

10

20-

2011

11

21-

12

21-

22-

- 309

19-

18-

17-

10

12

(2)
Huat Cin Khup
Nian Sen Mang
(Dopmul)

(1)
Deng Khen Kap
Luan Lian Cing
(Dopmul)

(1)
Mang Suan Dim

(4)
Lun Khen Mang
Dim Go Ciin
(Taithul)

(2)
Thah Za Lun
Ciin Kho Ngai (Tawmging)
(3)
Hau Hen Cing
Thawng Kho Kam
(Mantuang)
(2)
Man Lian Vung
Thang Lam Mang
(Mangtuang)

(6)
Cing Man Niang

(3)
La Cin Thang
Ciin Kho Vung (Tawmging)
(5)
Niang Man Cing
Kai Hen Thang
(Taithul)

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(9)
Nian Hau Lun

(8)
Man Lian Cing

(10)
Do Hen Thang

(6)
Sawm Deih Thang

(7)
Ciin Go Cing

(5)
Mang Tawi Thang

(4)
(3)
Mang Mun Tuang Pau Muan Khai

(6)
(7)
Mung Sian Thang Niang Ngaih Dim

(4)
Cing Deih Nuam

(5)
Niang San Vung

(3)
Mang Kap Min Thang

(3)
(4)
Khup Khan Khual Kham Kap Thang

(2)
Khup En Khai

4. Tum Huat

1. Ling Za Dong

4. Lun Khen Mang


Dim Go Ciin (Taithul)

(1)
(2)
Dong Khan Pau
Hau Do Suan

(3)
Cing Saan Deih

(1)
(2)
Mang Thawn Lian Cing Lam Lia

(1)
(2)
Mang Hawm Mung Go Khan Pum

1. Am Khual

4. Tum Huat
Cing Za Ngai (Taithul)

(1)
Ling Za Dong
Thang Kho Man (Taithul)

(1)
Ngai Gin Mang
Kam Gin Kham
(Mantuang)

Pu Tum Huat suan leh khakte

20-

22-

11

189

21-

1910

12

11

20-

21-

22-

- 310

20-

19-

18-

21-

20-

19-

20-

19-

18-

17-

10

11

10

10

(3)
Thang Sian Khual

1. Am Khual

4. Tum Huat
Cing Za Ngai (Taithul)

2. That Za Lun
Ciin Kho Ngai (Tawmging)

(1)
(2)
(3)
Cing Suan Mang Niang Suan Mong Mang Khan Cing

2. That Za Lun
Ciin Kho Ngai (Tawmging)

8. Sian Lian Mung

(1)
(2)
Lun Ngaih Thang Ngai Lian Niang

4. Tum Huat
Cing Za Ngai (Taithul)

3. La Cin Thang
Ciin Kho Vung (Tawmging)

(1)
(2)
Huat Cin Kap
Cing Khan Ciin

(4)
Kap Sawm Mang

(4)
Niang Go Cing

(5)
Thang Siam Lian

(5)
Nuam Lun Cing

(3)
(4)
(5)
Thang Khan Khup Thawng Lian Mung Thang Dim Niang
Nuam Ngaih Mang
Lian Khan Pau
(Dopmul)

(6)
Man Khen Cing

(6)
Thang Khen Cing

(7)
Mang Suan Lian

(7)
Vung Kham Man

(9)
Cing Lam No

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

(8)
Sian Lian Mung

- 311

(3)
Mang Khan Cing
Vanlalmuana

(2)
Awn Gin

(4)
Nem Ngaih Lian
Lungmuana
(Lusei)

(3)
Lam Man

Pu Ging Lam suan leh khakte (Bohkan, Tamu)


Goih Awn

Ngul Thang

(1)
Tual Cin
1. Za Siam (Hauzel)
2. Cing Khua Nem

(1)
Ciin Za Kim
Kap Thuam
(Hauzel)
(3)
(4)
Thuam Lian Mang Cin Za Mawi

(2)Bohkan
Hau Khua Thang
Chanchuahii
(Lusei)

(2)
Lalriatpuii

(1)
Cin Lian Kap

(3)
Niang Za Mawi

(4)
Malsawmkim

Tual Cin
1. Za Siam (Hauzel)
2. Cing Khua Nem

5. Gin Khan Mang (Tamu)


Lilipari (Lusei)

(1)
(2)
Nem Khan Cing
Kim Ngaih Vung

(5)
Cinsuanlian

(5)
Mang Lian Thang

(5)
Gin Khan Mang
Lilipary
(Lusei)

(6)
Lalchiandamii

(6)
Lalremruat

(6)
Thang Suan Mang

(7)
Lalchanzualii

Pu Sim Hang Khanggui Gualhna

- 312

E. PU MAT VUNG KHANGGUI GUALHNA

19-

18-

17-

16-

15-

14-

13-

12-

11-

3.

PU TAWM GING

(1)
SONG HANG (Lam Hang)
(3)
NEI LAI

(5)
SIM HANG

PU Mat Vungh' Suan leh Khaakte

(4)
GUI ZIAM
(1)
Pau Tun

Ciang Zui

Tong En

Kip Tel

Zong Khum

Zong Eng

Khum Din

(6)
MATVUNGH

(1)
1. Nuam Suah

Zel Zong

Sum Hong

(1)
Suah Hel

(1)
Tun Khaat

1. Hang Thuam
2. Zong Vum
3. Hel Zam
4. Luan Pum
5. Hel Cin

(2)
Lo Hel

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(2)
Zong Zel

(2)
2. Hang Kam

(2)
Son Dam

1. Hel Cin
3. Khaat Cin
5. Khan Dai

(3)
Do Luan

1. Vial Khua Thang


3. Khaat Thual
5. Dam Awn
7. Khan Thang
8. Hel Khup
9. Son Pau

- 314

19-

18-

10

14

13

12

11

20-

21-

22-

23-

24-

(1)
Thang Khan Lian
Ning Suan Cing

(2)
Langh Cin Thang

(2)
Niang Khan Dim
Suan Khen Langh
(Gualnam)

Zong Eng

Khum Din
(1) Cing Kim (Guite) (2) Ciin Zo (Lamtho)

(1)
Eng Tuah
Tan Nem (Gualnam)

(1)
Din Thang
(1) Ngaih Vung (Malneu)
(2) Tel Niang (Munsuang)

(1)
(2)
Tuah Pum
Tuah Kam

(1)
Lian Go Mung

(3)
En Huai

(5)
Nem Vung
Son Am(Zuisang)

(4)
Awn Goih

(2)
Hen Awn

(2)
Thang Theu
Vial Cing
(Munsuang)

(4)
Sawm Cin

(3)
Vum Thang
Ning Zo (Gualnam)

(3)
Kam Khua Pau

(10)
Sawm Pum

(6)
Niang Ngul

(9)
Tuah Ciin
Phut Theu(Halkik)

(4)
Cing Deih Lun

(4)
Pau Go

(11)
Kham Za Lian
1.Cing Gin Dim(Halkik)
2.Kiim Zo (Tawmging)

(5)
(6)
Thang Lian Do
Ciin Kam Vung
(3)
Thang Khan Kai
Gin Khawm Cing
(Songput)

(3)
Zo Tawi Man

(14)
Nem Za Cing

(8)
Ciin Dam
Thuam Gin(Munsuang)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Huai Khup
Lut Cin(Halkik)

(8)
Ning Sial Lun

(12)
(13)
Nuam Hau
Theu Ning
Suah Cinh(Gualnam)

(7)
Hau Gin Cing
Thuam Khan Pau
(Munsuang)

- 315

11

1.Theu Za Thang
Huai Za Ning (Munsuang)

4.Pau Za Langh
Ngul Go Man (Hatlangh)

(1)
(2)
Thang Cin Tuang
Pau Khawm Lian Mang

(3)
Ning Suan Muang

(1) Din Thang


(2) Thang Theu
(3) En Huai
Vial Cing (Munsuang)

(1)
(2)
Tuah Cin
Thang Suan Lian
Nuam Zen (Thawmte)
Goih Za Ciin (Hal kik)

(1)
(2)
(3)
Theu Za Thang
Vial Do Pau
Thang Khen Pau
Huai Za Ning
Ciin Za Cing
1.Dam Zen Cing (Munsuang)
(Munsuang)
(Munsuang)
2.Zel Khua Nian (Gualnam)

(1)
(2)
Cin Za Khen (Capt)
Tual Khan Kham
Khin Ohn Kyu (a) Cing Sian Don
Go Sial Khup (Munsuang)

(1)
(2)
(3)
Thang Deih Piang
Pau Mat Lian
Khen Pan Mang
4. Khup Len Mung
5. Sang Cin Aung
6. Ciin Do Thuam
7. Langh Lian Tung 8. Dal Thawn Piang 9. Ning San Nuam
10. Cing Lawh Lun

Pu Eng Thuah' Suan leh Khakte


21-

12

13

22-

23-

14

13

24-

23-

14

15

24-

15

25-

25-

(3)
Luan Khua Cin
Sut Pau (Munsuang)

(4) Awn Goih

(7)
Zo Zen Cing
Thang Khan Thawng
(Halkik)

(4)
Thawng Sian Vung

- 316

(5)
Ciin Theih Kim

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(6)
Cing Zen Thang
Pum Za Nang
(Gualnam)

(5)
Lian Khan Nang
Pum Heh Cing
(Munsuang)

(4)
Vungh Do Kham
Pum Don Langh
(Kikkai)

(3)
Cing Sian Deih

(4)
Pau Za Langh
Ngul Go Man (Hatlangh)

(3)
Pau Than Sang
Gin Sian Cing (Munsuang)

(1)
(2)
Thang Lam Khai
Ning San Lun

12

(1)
Pau Suan Mung

(2)
Lian Cin Pau

(3)
Gin Don Cing
Kham Do Mang
(Tawmging)
(3)
Pau Than Cin

(3)
Nian Tawi Vung

(4)
Cin Suan Langh

1. Tuah Cin
Nuam Zen (Thawm te)

3. Thang Khen Pau


1. Dam Zen Cing (Munsuang)
2. Zel Khua Nian (Gualnam)

(1)
(2)
(3)
Cin Za Dong
Zen Lam Cing
Ning Don Niang
Ma Nyo
Do Za CinHatlangh) Pau Khan Khup(Gualnam)

1. Tuah Cin
Nuam Zen (Thawm te)

2. Vial Do Pau
Ciin Za Cing (Munsuang)

(1)
(2)
Cin Khen Kham
Zen Za Nem
Gin Khan Niang
Zen Khua Thang
(Munsuang)
(Naulak)

(1)
(2)
Cing Lam Lun
Vung Sial Cing

Pu Eng Thuah' Suan leh Khakte


22-

13

15

23-

25-

12

14

22-

13

24-

23-

14

15

24-

25-

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

- 317

(9)
Pau Zam Khup

(6)
Thang Khan Vung

(8)
Kham Lian Mang

(5)
Thang Tawi Man
Kham Khua Lian
(Tawmging)

(7)
Kap Khan Thang
Cing Khawm Niang

(4)
Cin Khua Lian
Theu Khan Man

(2)
Gin Za Nang

(5)
(6)
(7)
(8)
Khai Khup
Thang Khan Vum
Thang San Vung
Cing Do Man
Theu Khan Man(Tawmging)
9. Thang Suan Mang 10. Langh Do Lun
Nang Suan Thang(Munsuang)

(1)
Pau Khan Mung

23-

22-

14

13

12

1. Tuah Cin
Nuam Zen(Thawm te)

5. Lian Khan Nang


Pum Heh Cing (Munsuang)

(1)
(2)
Zen Lun Cing
Cinh Khan Mung
Khup Do Thang (Kikkai)

Pu Eng Thuah' Suan leh Khakte

24-

(3)
(4)
Zo Ngaih Niang
Hau Mun Pau
Kham Hau Mung (Tawmging)

(5)
Thang Kip Pau
Zen Lun Dim(Malneu)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(6)
Thang Man Vung
Ning Khawl Thang (Halkik)

- 318

11

2. Kim Khen Thang


Dim Sial Ning (Gualnam)

(1)
Lian Sian Kham

(2)
Thang Khan Cin
Ciin En Cing

Ning Tawi Nuam

(3)
Sing Suan Langh
Ning Khawl Don

(1)
Ning Ngaih Khawm

(2)
Man Gel Cing

(4)
Cing Sian Mung

(1) Din Thang


(2) Thang Theu
(3) En Huai
Vial Cing (Munsuang)

2.Thang Suan Lian


Goih Za Ciin (Halkik)

(1)
(2)
Theu Khan Sing
Kim Khen Thang
Pum Khan Zo(Munsuang)
Dim Sial Ning (Gualnam)

(1)
(2)
(3)
(4)
Lian Khan Pau
Thang Deih Lun
Ciin Ngaih Dim
Hau San Niang
Dim Luan Cing

(1)
(2)
Sing Khan Khai
Sing Za Mung

Pu Eng Thuah' Suan leh Khakte


21-

12

14

22-

24-

15

13

25-

13

23-

23-

14

15

24-

25-

(4) Awn Goih

(6)
Thang Sian Tung

11. Zo Thang Vung

(7)
Ciin Zen Vung

(8)
Langh Lian Niang

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(5)
Cin Khan Suan

10. Kham Don Man

(3)
(4)
Cing Khan Zam
Ning Suan Cing
Gin En Pau (Halkik) Thang Khan Lian (Tawmging)

9. Zam Don Cing

- 319

19-

10

Khum Din
1. Cing Kim (Guite)

(1)
(2)
Eng Tuah
Hen Awn
Tan Nem(Gualnam)

(1)
(1)
(2)
Din Thang
Din Kham
Kim Huai
Awi Ciin(Hallik)
Kim Suan(Buansing)

(1)
(2)
(3)
Awn Za Cin
Thang Khua Zam
Gen Kam
1. Tel Hau (Munsuang)
2. Luh Niang (Halkik)

(1)
(2)
Kham Suan Pau
Kham Suan Gin
Luan Awih Cing (Vangaw)

(1)
(2)
(3)
Zam Cin Khai
Zam Mun Thang
Khup Lam Thang
Go Za Ciin(Zuisang)
Ciin Khen Mun
(Zuisang)
(Gualnam)

(1)
(2)
(3)
Pau Thuam
2. Nang Sian Khai
Thang Kim

Pu Hen Awn' Suan leh Khakte

20-

11

12

21-

22-

13

15

14

23-

24-

25-

2.Ciin Zo (Lamtho)

(3)
Vum Thang

(1)
Din Neng
Ning Niang(Tawmging)

(2)
Goih Khup
Ging Zel(Gualnam)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(3)
Tun Thawng

(6)
(7)
Nem Khua Ning
Awn Cing
Cing Kam(Songput) Cin Khua Thang(Malneu)

(6)
Ning Za Thang
Zel Za Langh, Major (Gualnam)

(5)
Goih Ngul

(7)
Cing Khen Don

(4)
Tun Langh

(6)
Hau Lun Cing
Kam Khan Piang
(Gualnam)

(7)
Ciin Ngaih Khawl

(5)
Khup Za Dim

(5)
Niang Hau Vung
Vum Khua Tual
(Munsuang)

(6)
Vung Khan Nuam

(4)
Langh Za Thang

(4)
Hau Za Cing

(5)
Langh Ngaih Lun

(3)
Gin Za Langh

(4)
Cing Go Mang

- 320

22-

25-

24-

23-

22-

13

12

15

14

13

12

3. Gen Kam
Ning Ciang (Songput)

Kham Sial Khup


1. Gin Khua Cing (Buan Sing)
2. Zen Za Ning (Song Put)

(1)
(2)
Kam Khan Thang
Kham Khua Lian
Cing Lam Mang
Thang Tawi Man
(Ngwe Nywe Tin)
(Tawmging)

2. Thang Khua Zam


1. Tel Hau (Munsuang)
2. Luh Niang (Halkik)

1. Kham Suan Pau


Luan Awih Cing (Vangaw)

3. Khup Lam Thang


Ciin Khen Mun (Gualnam)

(1)
(2)
Pau Tuang
Nang Deih Lian

Pu Hen Awn' Suan leh Khakte

23-

14

15

24-

25-

(1)
(2)
Cing Lam Vung
Khup Lam Khai
Do Thawn Mang (Malneu)

(3)
Khai Muan Mung

(4)
Zam Za Ciin
Cinh Khan Kim
(Halkik)

(4)
Cing Nuam Vung

(5)
Ciang Kam Cing
Pau Za Bawi
(Songput)

(5)
Zam Khawl Cing

(6)
Kam Suan Cin

- 321

(8)
(9)
Pau Tung Thang
Kam Khan Pau
Cing Khan Nuam
Niang Khawl Cing
(Bawmkhai)
(Gualnam)
11. Ciang Do Zen
Hang Lian Kim (Songput)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(3)
Ciang Za Lun
Suan Cin Pau
(Songput)

(6)
(7)
Cing Sian Dim
Nang Don Man
Thawng Sian Lian
(Naulak)
10. Cing Don Niang
Zam Khua Thang (Naulak)

(7)
Yin Sian Mung

(6)
Lian Sian Don

(3)
Lun Suan Cing

(4)
(5)
Ning San Nuam
Ciin Sen Cing
Than Htaik Shwe (Kawlte)

23-

22-

21-

25-

24-

25-

24-

23-

14

13

12

11

15

14

15

14

13

9. Kam Khan Pau


Niang Khawl Cing (Gualnam)

(1)
(2)
Khup Than Sum
Khup Sian Mung

Kham Sial Khup


1. Gin Khua Cing (Buan Sing)
2. Zen Za Ning (Song Put)

2. Kham Khua Lian


Thang Tawi Man (Tawmging)

(1)
(2)
Khup Deih Tung
Pau Sian Piang

(3)
(4)
Zam Khan Khai
Cin Khan Thang
Khup Khua Niang (Munsuang)

(1)
(2)
Khup Khan Man
Langh Khan Mung

(3)
Langh Sawm Khai

8. Pau Tung Thang


Cing Khan Nuam (Bawmkhai)

(1)
(2)
Cing San Kim
Khup Lam Sing

(4)
Ning San Vung

1. Din Kham
Awi Cing (Halkik)

4. Tun Langh
Zo Khup (Munsuang)

(1)
(2)
Kham Khan Vum
Song Khen
Tual Zen Cing (Gualnam)

(1)
(2)
Langh Cin Kham
Khup Lian Cin

Pu Hen Awn' Suan leh Khakte

24-

(3)
En Suan Mung

(4)
Kam Sian Cing

(4)
Thang Lam Tuang

(5)
Nian Khua Ciin

(5)
Zam Deih Piang

(6)
Vum Don Cing

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(3)
Gin Lam Vung

- 322

22-

21-

20-

13

12

11

10

(1)
Khup Zen Niang

(2)
Gin Mun Mang

(9)
Ngul Sian Thang
Dal Za Huai
(Naulak)

(4)
Vung Lam Mang

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(8)
Do Khan Mung

(14)
Tuang Khen Pau

(8)
Thang Khan Kim
10. Zen Man Ciin

(13)
Vung Lam Cing

(7)
Goih San Cing
9. Ning Nuam Dim

(12)
Tuang Khen Kam

(6)
Pum Lian Pau

(11)
Theu Khan Man
Khai Khup
(Tawmging)
(5)
Gin Khan Zam

(10)
Awi Sian Cing
Thang Khan Kam
(Songput)

1. Eng Tuah
2.Hen Awn
3. Vum Thang
Tan Nem (Gualnam)
Ning Zo (Gualnam)

(1)
(2)
(3)
Tun Thawng
Goih Khup
Din Neng
Ging Zel (Gualnam) Ning Niang (Tawmging)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Thang Tuang
Thang Thawng
Vung Khua Don
Neng Vungh
Zo Ciin
Vung Za Ning
Vungh Ngul

(1)
(2)
(3)
(4)
Khup Khua Gin
Zel Za Vum
Cing Za Ciin
Thawng Za Nang
1. Khoi Khup (Malneu)
Son Za Langh (Gualnam)
Dim Za Niang (Tawmging)
2. Ning Khua Gin (Tawmging)

3. Hial Khan Ngoih (Vangaw)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Khual Lian Vung
Tuang Do Thang
Khup Khan Thang
Ciin Khua Ning
Ciin Khua Lian
Vum Do Cing
Khual Khan Lun
Kim Do Kham
1.Lian Zen Ciin(Malneu) Ciin Khan Niang
Zam Cin Pau
Kim Khua Suan
Sing Do Thang
(Gualnam)
2.Tun Za Vung(Malneu) (Gualnam)
(Thawmte)
(Hatlangh)
(Halkik)

Pu Vum Thang Suan leh Khakte

23-

14

15

24-

25-

(3)
Zen Ngaih Hau
Thang Cin Khai
(Manlun)

- 323

24-

23-

22-

25-

24-

23-

25-

24-

23-

14

13

12

15

14

13

15

14

13

(2)
Goih Khan Lun

(3)
Gin Za Kiim

(5)
Pau Lam Thang

(4)
(5)
Vung Lam Hau
Ning Lam Vung
Vum Sian Piang(Gualnam)

(4)
Cing Za Kham

Khup Khua Gin

3. Khup Khan Thang


Ciin Khan Niang (Gualnam)

(1)
(2)
(3)
Khup Don Man
Kai Khan Ciin
Gin Sian Kam
Thang Tul Mung(Dopmul) Thang Lam Khai(Dopmul)

Khup Khua Gin

9. Ngul Sian Thang


Dal Za Huai (Naulak)

(1)
Gin Sian Mawng

1. Thang Tuang

4. Thawng Za Nang
Dim Za Niang (Tawnging)

(1)
(2)
Tuang Khan Kam
Khai Sian Thang

(6)
Pum Khan Mung

(6)
Ciin Don Niang

(8)
Kham Mun Tuang

- 324

(9)
Cing Suan Lian

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Thang Khen Khai

(7)
Ciin Ngaih Dim

23-

22-

21-

13

12

11

25-

13

15

14

23-

14

24-

24-

(7)
Vungh Ngul

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(6)
Vung Za Ning

(4)
Neng Vungh

(5)
Zo Ciin

(3)
Vung Khua Don

(6)
Song Cin Thang

(3)
Khual Za Cing
Neng Khua Zam
(Gualnam)

(5)
Suan Khan Khup
Awih Khan Man
(Songlam)

(4)
Neng Khua Suan
(Tangval lai in si)

(2)
Vung Zen Thang
Niang Za Vung
(Mang vungh)

(4)
Cing Ngaih Lian
En Do Kam
(Munsuang)

(5)
Khup Deih Piang

(5)
Tuang Za Do
Niang Khua Lun
(Songlam)

(3)
Zo Khen Cing
Thang Do Lian
(Munsuang)

(4)
Nang Khan Khual

2. Goih Khup
Ging Zel (Gualnam)

(1)
(2)
Thang Tuang
Thang Thawng

(1)
Khup Go
1.Lut Ciin (Songput)
2.Niang Khua Zam (Songput)

(1)
(2)
Ngul Do Ciin
Thawng Khen Pau
Pum Khua Suan
Ma Khin Aye(Shante)
(Songlam)
(3)
Khen San Cing

(5)
Cing Sian Huai

(2)
Go Za Kham

(1)
Ciin Ngaih Lun

(4)
Khen Lian Cing

(7)
Lun Don Kim

(3)
Lian Sian Dim

(6)
Lian Sian Dim

Khup Go
1.Lut Ciin (Songput)
2.Niang Khua Zam (Songput)

5.Suan Khan Khup


Awih Khan Man (Songlam)

(1)
(2)
Go Khat Kam
Thang Nuam Vung

- 325

23-

22-

21-

13

12

11

25-

16

15

14

26-

13

24-

23-

14

15

24-

25-

2. Goih Khup
Ging Zel (Gualnam)

(1)
(2)
Thang Tuang
Thang Thawng

(1)
Khup Go
1.Lut Ciin (Songput)
2.Niang Khua Zam (Songput)
(1)
Thawng Khua Zam (RSM)
Hau Theih Lun (Karen)
(1)
(1)
Vung Suan Cing

(3)
Vung Khua Don
(2)
Vung Zen Thang
Niang Za Vung
(Mang vungh)

(2)
Go Za Hau

(2)
(3)
Thang Len Sang
Moe Ye Thoo (Karen)

Lun Man Cing

(2)
Gin Khua Cin

(3)
Khual Za Cing
Neng Khua Zam
(Gualnam)

(4)
Neng Vungh

(5)
Zo Ciin

(6)
Vung Za Ning

(6)
Song Cin Thang

(7)
Vungh Ngul

(6)
Vungh Za Khup

(1)
Do Gin Tung

(2)
Suan Deih Piang

(6)
Nguk Za Niang

- 326

Thang Pha Lian

(7)
Go Suan Khup
Niang Deih Lun

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(4)
Neng Khua Suan
(Tangval lai in si)

(5)
Go Suan Cing

(6)
Thang Ngaih Langh

(4)
Go Pian Thang
Niang Ngaih Mang(Songlam)

(4)
Ngai Lian Cing
Lian Do Pau (Phaipi)

(5)
Pau Khan Sing

(5)
Cing Sian Zam

(5)
Tuang Za Do
Niang Khua Lun
(Songlam)
(3)
Ngul Za Man
Suan Khan Khup(Kipgen)

(4)
Do Khan Pau

(3)
Ngul Za Ning
Thuam Khan Nang(Tawmging)

(2)
(3)
Lun Za Dim
Ning Suan Ciin
Pau Thang Kim(Thawmte)

5.Tuang Za Do
Niang Khua Lun (Songlam)

(1)
Thawng Khan Dal
Cing Awih Vung(Tawmging)

(1)
Zo Khan Man
Pau Mun Lian(Mate)

21-

12

11

14

13

22-

23-

24-

3. Din Neng
Ning Niang (Tawmging)

(1)
(2)
(3)
Thang Za Hang
Tel Khua Dim
Zo Niang
Don Thang(Hatzaw)
Thang Thawn(Gualnam)
Kham Khua Tuan (Hatlangh)

(1)
(2)
(3)
Niang Khan Don
Neng Za Langh
Zo Zen Cing
Son Za Do
Thawng Langh
(Tangpua)
(Malneu)

(4)
Uap Khua Thang
Khual Langh (Malneu)

(4)
(5)
Thual Do Khup
Dim Khan Niang
1. Luan Do Cing (Malneu) En Do Kiim (Tunglut)
2. Cing Za Vung (Sihzang)

(1)
(2)
Hang Suan Cin
Thang Sial Cing

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

- 327

18-

17-

16-

15-

14-

13-

12-

11-

Zong Eng

Khum Din

Tawm Ging

Mat Vungh

(1)
Pau Tun

Ciang Zui

Tong En

Kip Tel

Zong Khum

(Tuithang - Tuimui - Tauleng)

19-

(2)
Zong Zel

(1)
(2)
Nuam Suah
Hang Kam

Zel Zong

Sum Hong

(1)
Suah Hel (Losau-ah teng)

(1)
(2)
Tun Khaat
Son Dam

(1) Hang Thuam


(1) Hel Cin
(2) Heh Ciin
(2) Luan Ciin
(3) Zong Vum
(3) Khaat Cin
(4) Awi Ngaih
(4) Vial Goih
(5) Hel Zam
(5) Khan Dai
(6) Luan Pum
(6) Luan Nang
(7) Ngaih Man

(3)
Do Luan

(1) Vial Khua Thang


(2) Dim Niang
(3) Khaat Thual
(4) Ngaih Niang
(5) Dam Awn
(6) Diah Ning
(7) Khan Thang
(8) Hel Khup
(9) Son Pau

(2)
Lo Hel (Mal gam lamah inn mang)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

- 328

15

(8)
Do Khen Thang
Lun Lam Ciang
(Hatlangh)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(Tuithang, Ngalbual, Tauleng)


17- 7
Suah Hel

18- 8
(1) Tun Khaat
(2) Son Dam
(3) Do Luan
Han Ciang (Sukte) Ciin Hat
Huai Tel (Suanhuk)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
19- 9
Hang Thuam
Heh Ciin
Zong Vum
Awi Ngaih
Hel Zam
Luan Pum
Vung Vial (Guite)
En Ling (Sate)
Hen Goih (Vangaw)
Suan Khua Thang(Guite) Cing Man (Sukte)
1. Nawn Niang (Mantuang)
2. Nem Niang (Nau lak)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
20- 10
Khaat Tuan
Zam Thang
Dam Gin
Son Khua Vungh
Awn Sing
Suan Kai (Tauleng)
(Ciin Vung)
(Tauleng)
Awi Goih (Vangaw)
(Tauleng)
(1)
(2)
(3)
21- 11
Thuam Zam (Tauleng)
Khaat Mang
Hau Niang
Ngai Zam (Gualnam)
Dim Khua Zam(Sukte)
Ngul Dah Cin (Mantuang)
(Tauleng)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
22- 12
Tuan Za En
Man Za Ning
Tuan En Thang
Hen Ciin
Gin Za Dal
Vai Do (Milun)
Thang Khan Cing(Gualnam) Hen Khan Gin (Mantuang)
Ciin Ngaih Dim (Sukte)
(Pyidawtha)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
23- 13
Zam Go Kap
Nang Sian Pau
Dal Khan Nang
Zam Go Vung
Zam Za Pau
Zam Suan Kham
Lian Khan Hang
Vung Sial Cing
Cing Ngaih Lun
Vial Khen Lian
Khen Khan Dim
Kai Khan Cing
1.Nuam Ngaih Cing(Tawmging)
(Thote)
(Buansing)
(Malneu)
(Gualnam)
(Sukte)
2.Cing Deih Niang (Malneu)
(Kalaymyo- Singunau)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
24- 14
Thang Lian Pau
Cing Lian Vung
Go Za Lun
Gin Khen Thang
Vung Deih Niang
Khen Sian Mung
Pau Pum Nem(Thatmun)
Pau Lam Thawng(Naulak)
Cing Sawm Lun (Bawmkhai)

(1)
(2)
(1)
(2)
Cing Sian Huai
Pau Lam Khai
Cing Sian San
Lian Tawi Cing
25-

- 329

24-

23-

24-

23-

25-

15

14

13

14

13

15

6. Zam Suan Kham


Kai Khan Cing(Sukte)
(Pyidawtha)
(1)
(2)
Thang Suan Tuang Cing Sawm Vung

(Tuithang, Ngalbual, Tauleng)


21- 11
Thuam Zam (Tauleng)
Ngai Zam (Gualnam)

22- 12
3. Tuan En Thang
Thang Khan Cing(Gualnam)
(Pyidawtha)
23- 13
3. Dal Khan Nang
Cing Ngaih Lun(Buansing)
(Kalaymyo- Pyidawtha)
(1)
24- 14
Thang Khawh Mang
1. Lun Lam Niang (Thangom)

2.Cing Khawl Niang(Duhlian)

(1)
(2)
Nang Teng Khai
Nang Sian Muan

25-

(2)
Cing Ngaih Kim
Mang Kaih Thang
(Sektak)

(3)
Cing Lian Lun

(3)
Kap Khen Pau
Thawng Lam Cin
(Thatmun)

(4)
Zen Sian Huai

(4)
Pau Sian Thawn

(5)
Suan Nuam Kim

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(3)
Gin Khawm Khual

(6)
Vung Sian Huai

5. Zam Za Pau
Khen Khan Dim(Gualnam)
(Kalaymyo- Singunau)
(1)
(2)
Cing Deih Zo
Thang Go Cin

(5)
Pau Sian Khai

(3)
Dal Suan Lian
Ciin Deih Huai (Gualnam)

(4)
Lam Za Cin

7. Lian Khan Hang (Pyidawtha)


1.Nuam Ngaih Cing(Tawmging)

2.Cing Deih Niang(Malneu)

(1)
(2)
Vung Sian Nem
Thang Sian Piang
Thang Sian Piang(Tawmging)
Vung Sian Nem (Tawmging)

Hang Khawm Mung


Khup Sian Vaan

- 330

22-

21-

13

12

11

25-

12

15

(2)
Thang Sian Tawi

(2)
Thang Lam Khai

(4)
Lun Man Niang

(3)
Vung Sian Khawl

(3)
Mung Thawn Kham

(1)
Dim Khawm Lian
Pau Lam Sing
(Tawmging)

Pyidawtha
(1)
Dal Khen Sang
Niang Deih Cing
(Hatlangh)

(1)
Thang Khat Van

(3)
Cing Tawi Lun
Awi Deih Piang
(Gualnam)

(4)
Dim Sian Lun

(6)
Dim Ngaih Nuam

(5)
Vung Lam Kim

(5)
Zam Kham Lun
Kam Do Lal
(Sukte)

(5)
Vung Deih Cing

Thuam Zam (Tauleng)


Ngai Zam (Gualnam)

5. Gin Za Dal
Ciin Ngaih Dim (Sukte)
(Pyidawtha)
(1)
(2)
(3)
(4)
Zam Za Mung
Mang Go Thang
Thang Khan Gin
Do Khan Khawm
Hau Go Vung
1.Hau Go Vung (Tawmging)
Mang Lam Cing(Sukte)
(Tawmging)
2.Hau Khan Vung (Bawmkhai)
Mandalay

(Tuithang, Ngalbual, Tauleng)

23-

22-

13

14

23-

14

24-

24-

5. Gin Za Dal
Ciin Ngaih Dim (Sukte)
(Pyidawtha)

3. Thang Khan Gin


Man Lam Cing(Sukte)
(Pyidawtha)
(1)
(2)
Dim Lian Vung
Dal Khawm Mung
Thang Khan Khup
(Guite)

(7)
Ning Lam Niang
Khai Van Mung
(Buansing)

(8)
Cing San Vung
Kap Za Cin
(Gualnam)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(6)
Cing Suan Dim
Kham Khan Pau
(Buansing)

(6)
Dim Za Huai

- 331

21-

20-

19-

12

11

10

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Kai Za Muan
Nuam Lian Cing
(Tawmging)

Lian Sian Mung

- 332

Hang Thuam
Vung Vial (Guite)

2. Zam Thang
Ciin Vung
(Tauleng)
(1)
(2)
(3)
(4)
Tuan Khua Kai
Hang Ngil Lo
Dai Dah Cin
Gin Khua Cing
2.Cin Ning
Thiau Khan Niang Niang Dim
Ngul Thuam
(Vangaw)
(Mantuang)
(Thangom)
(Mantuang)

(Tauleng)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
Thang Do Lian
Gin Do Kham
Cing Suan Ning
Cing Ngaih Lian Vung Go Cing
Thuam Song
Hang Suan Thang
Don Ngaih Dim
1.Dim Za Ning (Thangom)
1.Huai Za Dim
Vial Do Mung
Kai Za Kham
Thang Suan Pau 1.Zam Khawm Cing(Thanghum)
1.Zen Khan Cing( )
Kai Khan Pau
2.Nem Khual Nuam( )
2.Cing Khan Don (Thangom)
(Tawmging)
(Thangom)
2.Huai Ngaih Man(Tawmging)
2.Luan Dim(Thawmte)
(Sukte)
3.Ngai Khan Hau(Milun)
(Mantuang)
Tauleng

(1) DimZa Ning


(2) Nem Khua Nuam
(3) Ngai Khan Hau
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(8)
Vung Ngaih Dim
Nem Ngaih Cing
Ning Khawm Niang
Cing Khawl Lun
Dim Ngaih Zo
Ning Lun Cing
Za Lian Deng
Gin Khan Pau
Do Kam Thang
1.Kam Khan Kap(Tawmging)
Khen Biak Lian
Thawng Lian Thang Dal Sian Mung
(Tawmging)
(Tawmging)
2.Nang Do Kap
(Tawmging)
(Zilom)

(Tuimui, Tuithang, Ngalbual, Tauleng)

22-

13

14

23-

24-


(2)
Man San Kim

6. Thuam Song
1.Zam Khawm Cing(Thanghum)
2.Huai Ngaih Man(Tawmging)

(1)
(2)
Cin Lam Lian
Lian Za That
Go Khen Kam
(Tawmging)
(1)
Song Khan Sum

(3)
Nang Sial Khual

8. Hang Suan Thang


1.Zen Khan Cing
2.Luan Dim

(3)
Thang Lian Sang

(2)
Man Lam Lun

(4)
Kai Lian Mang

(5)
Man San Cing

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(6)
Khen Kap Pau

(7)
Kho Ngaih Pau

- 333

(5)
(6)
Cin Thah Thang
Ning Zam Niang
Dim Lam Cing
Thang Ngaih Sian
(Thangom)
(Mantuang)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Vung Siam Mawi Mung Lal Lian Pau Suan Khai Kham Khual Mung Dim Ngaih Sian Mang Lam Nuam

(1)
Song Khan Sum

1. Tuan Khua Kai


2.Cin Ning(Vangaw)

2. Gin Do Kham
6. Thuam Song
1.Huai Za Dim (Munvung)
Huai Ngaih Man
2.Cing Khan Don(Mantuang)
(Tawmging)

(1)
(2)
(3)
(4)
Kai Thawn Pau
Ning Ngaih Mang
Nuam Khua Hau
Lian Suan Kap
Kai Go Mang
Thang Ngaih Mung Cing San Nuam
(Tawmging)
(Phiamphu)
(Zilom)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Kham Thang Lian Don Hawm Kim Nang Suan Vung Dim San Huai Mang Uap Cing

(Tuimui, Tuithang, Ngalbual, Tauleng)


11

13

21-

23-

14

12

24-

12

22-

22-

13

13

23-

23-

19-

23-

10

13

(1)
Lian Deih Tuang

(2)
(3)
Ciin Do Man
Kai Khan Tuang
Khup Khan Nawl(Thangom)

(2)
Mang Khan Khual

(4)
Kai Lian Mung

(5)
Suang Khan Pau

(8)
Kham Lian Khai

- 334

(3)
Dim Muan Kim

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Cing San Ni

(4)
(5)
Lian Sawm Cing
Lian Za Kiim
Tual Khan Kap(Gualnam) Zam Lam Vung(Tawmging)

(1)
(2)
Vung Khawm Lun
Lian Mun Khai

(6)
Ning Muan Kim

Hang Thuam
Vung Vial (Guite)

2. Zam Thang
Ciin Vung
(Tauleng)
2. Hang Ngil Lo
3. Dai Dah Cin
Thiau Khan Ning(Mantuang)
Niang Dim(Thangom)

(1)
(2)

Vung Khawm Cing


Cing Ngaih Hau
Thang Hen Lian
Zam Go Lian(Mantuang)
Thang Go Kap(Thangom)
Goih Man Vung(Tawmging)

(1)
(2)
(3)
Nuam Ngaih Cing
Cin Ngaih Khup
Dim Ngaih Niang
Chal Khum(Hualnam) Cing Man Niang(Tawmging) Nang Gin Pau(Tawmging)

(3)
(4)
(5)
Vung Muan Dim
Ning Deih Zam
Pau Sian Sang

(1)
Ning Lian Vung

1. Tuan Khua Kai


2.Cin Ning(Vangaw)

8. Hang Suan Thang


1.Zen Khan Cing(Tawmging)
2.Luan Dim(Thawmte)

(Tauleng, Pyidawtha, Kawlpi)

20-

11

11

21-

12

21-

22-

13

12

23-

14

22-

24-

19-

10

13

1. Hang Thuam
Vung Khual (Guite)

3. Dam Gin

Zam Dong

Tauleng
(1)
Gin Go
Goih Dah Cing (Mantuang)

(1)Tauleng
Khai Go Pau
Don Za Man(Milung)

Thang Muan Lian


Niang Don Man (Zilom)

(1)
(2)
Pau Sian Muang
Dal Sian Tuang

(Tauleng, Pyidawtha, Kawlpi)

20-

21-11

23-

14

12

24-

15

22-

25-

4. Son Khua Vungh

Luan Za Cing
Awn Khai (Milun)
(2)
Sing Do Lian
Niang Khen Cing (Milun)

5. Awn Sing

Tuan Za Niang

6. Suan Kai

(2) Kalaymyo- Chiantagyi


(3) Kalaymyo- Pyidawtha
Goih Khawm Thang
Zen Ngaih Vung
Niang Za Vung(Bawmkhai)
Nial Thang(Gualnam)

(1)
(2)
(3)
Go Lam Mang
Cing Khan Dim
Man Ngai Zo
Go Deih Lian
Ciin Sian Vung
Thang Ngaih Lian(Suante)
Dam Khan Hang

(1)
(2)
(3)
Thang Sian Muan
Thang Len Mawi
Vung Lam Niang

- 335

(6)
Kim Deih San

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(4)
Zam Sian Pau
Dim Ngaih Cing(Gualnam)

(4)
(5)
Go Khan Khai
Pum Sian Tuang

23-

14

13

(1)
Lian Khawm Thang
(Shante)

Pau Thawn Khai

(3)
Lian Za Gin
1. Hau Hen Cing (Thangom)
2. Ngai Khan Hau (Milun)

(4)
Thuam Za Dal
Gin Khua Niang
(Gualnam)

(4)
Thang Khan Pau

(5)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

Sing Do Hau

(7)
(8)
Thang Sian Mung
Kai Za Niang
1. Ciin Ngaih Cing(Buansing)
2. Thian Zam (Ngawn)

Sel Go Thang
Cing Do Lun
(Tawmging)

(7)
Lian Kham Kim

(5)
Thang Sian Lam

(6)
Ciin Lun Man
Zam Lam Thang
(Thangom)

(6)
En Gin Thang
1. Niiang Ngaih Cing(Mantuang)
2. Cing Khan Zen(Milun)
(5)
Cing Sian Ning
Neng Do Kam
(Tawmging)

(6)
Vung Tawi Cing

(4)
Vung Sian Hoih

(5)
Pau Thawn Thang

(2)
(3)
(4)
Niang Za Dim
Gin Khan Pau
Niang Ngaih Don
Khup Za Kap
Vung Ngaih Dim
Gin Sian Pau
(Thangom)
(Tawmging)
(Duhlian)

(2)
(3)
Lian Suan Piang
Zam Lam Vung
Cing Za Vung(Thangom) Lian Za Kiim (Tawmging)
Kalaymy-Pyidawtha

(1)
(2)
(3)
Pau Sian Muan
Dim Lun Sing
Man Nuam Cing

1. Hang Thuam

6. Suan Kai
Awi Goih (Vangaw) (Tauleng)
(1)
(2)
Tuan Khan Lian
Luan Khua Zam (Tawmging)

(1)
Goih Man Vung
Thang Hen Lian
(Tawmging)

(Tauleng, Pyidawtha, Kalaymyo)


19-

10

11

20-

21-

24-

12

12

22-

13

22-

23-

7. Thang Sian Mung


1. Ciin Ngaih Cing(Buansing)

2. Thian Zam (Ngawn)

(1)
(2)
(3)
Zam Khan Nuam
Lian Don Man
Lian Lam Tuang
Mung Za Ding
Nang Lam Cin
(Suankhup)
(Gualnam)

- 336

Kalaymyo - Pyidawtha
(1)
(2)
Gin Lam Thawn
Zam Sian Huai

(2)
Ciin Za Cing
Khual Za Dal
(Mantuang)

(3)
(3) Thuam Za Dal
Gin Khua Niang (Gualnam)

(5)
Cing Ngaih Man
En Khual
(Buansing)

(5)
Thang Sian Za Mung

(4)
Zam Suan Pau
Gin Suan Cing
(Duhlian)

(4)
Piang Sian Mung

(3)
Goih Zam Ning
Lian Go Thang
(Duhlian)

1. Hang Thuam

6. Suan Kai
Tauleng
(2)
2. Lian Za Gin
1. Hau Hen Cing (Thangom)

2. Ngai Khan Hau (Milun)

Kalaymyo- Pyidawtha

(1)
(2)
(3)
Lian Khan Nang
Lun Go Cing
Kai Go Khup
Ngai Khan Hau
Do Kim Thang
Nang Sian Man
(Milun)
(Tawmging)
(Khupson)

(3)
Dim Do Niang

(Tauleng, Pyidawtha, Kalaymyo)

12

19-

22-

13

10

23-

10

20-

2011

11

21-

12

21-

22-

6. Suan Kai
Tauleng
3. Thuam Za Dal
Gin Khua Niang (Gualnam)

Kalaymyo- Pyidawtha
(1)
Kai Suan Khai
1. Dim Ngaih Hau (Buansing)
2. Luan Go Cing (Kawngte)

(6)
Zen Lun Cing
Gin Za Pau
(Milun)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

- 337

20-

19-

11

10

6. Pau Suan Khup


Cing Sian Huai
(Buangsing- a upa' zi luah)

(1)
(2)
Khai Suan Lian
Vung Sian Lian

(3)
Nuam Sian Hau

1. Hang Thuam

6. Suan Kai
Tauleng

3. Tuam Za Dal

1. Kai Suan Khai


1. Dim Ngaih Hau (Buansing)

2. Luan Go Cing (Kawngte)

(1)
(2)
(3)
Niang Khawm Vung Cing Khawm Nuam Dal Ngaih Mang
Suan Khan Nang
Cin Khen Thang
Thang Go Kap
(Sukte)
(Buansing)
(Tawmging)

(1)
(2)
(3)
Hau Ngaih Lian
Khai Khan Tuang
Pau Khan Suan

(Tauleng, Pyidawtha, Kalaymyo)

2112

14

22-

24-

13

13

23-

14

23-

24-

(4)
Dal Sian Mung
Sian Lun Niang
(Tohing)

(4)
Thang Ngaih Langh

(4)
Gin Sawm Tung

(5)
Gen Sawm Thang
Cing Sian Huai
(Buansing)

(1)
Hau Khawl Kim

- 338

(9)
Man Sian Muang

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(6)
(7)
(8)
Pau Suan Khup
Thang Lam Thawn
Hang Sawm Tung
Cing Sian Huai
Cing Dam Teel (Gualnam)
(Buangsing- a upa' zi luah)

(2)
Vung Khan Cing

7. Thang Lam Thawn


1.Cing Dam Teel (Gualnam)
2.Cing Khawl Nuam (Gualnam)

(1)
(2)
Khai Muan Kim
Khai Sian Tuang

Tung Deih Lian

21-

12

11

(2)
Vung Khawl Cing
Zam Len Mang
(Munsuang)

(2)
Lian Khan Zam
Cing Za Niang
(Tunglut)

Kachin gam, Nemawphong

(1)
Song Khan Kap
Chhaw Naw
(Kachin)

(3)
Hau Khawm Lun
Thang Gin Lian
(Hatzaw)

(3)
Goih Khan Ciin
Cin Za Nang
(Gualnam)

1. Hang Thuam

6. Suan Kai
Tauleng

4. En Gin Thang
1.Niang Ngaih Cing(Mantuang)
2.Cing Khan Zen(Milun)

3. Thuam Za Dal
Gin Khua Niang (Gualnam)

Kalaymyo- Pyidawtha

4. Zam Suan Pau


Gin Suan Cing(Duhlian)
Yangon
(1)
Niang Man Nuam

(Tauleng, Pyidawtha, Kalaymyo)

22-

13

1910

23-

20-

11

13

12

21-

22-

23-

(1)
(2)
Cing Ngaih Huai
Thang Khan Pau
Cin Za Thawn(Suankhup)

(5)
Dal Khan Khup

(6)
Zam Khan Vung
Thang Za Sang
(Zilom)

(6)
Langh Khan Tuang

(7)
Ciin Khan Nuam
Lian Suan Pau
(Tawmging)

(7)
Pau Ngaih Sang

(13)
Lo Suan Mung
Niang Pi Cing(Milun)

(8)
Lun Ngaih Mang
Lang Za Mung
(Kawngte)

- 339

(9)
Pau Khan Khai
Niang Go Man
(Thawmte)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(4)
Dal Khan Man
Zam Khan Hang
(Duhlian)

(5)
Cing Ngaih Khawm
Nang Khan Khup
(Thanghum)

(11)
Kap Lun Cing
Mang Khan Sut(Sukte)

(4)
Zam Suan Cing
Cin Khap Kap
(Mantuang)

(10)
Cing Khan Man
Kam Lian Mung(Thangom)

21-

12

11

11

22-

21-

12

13

22-

13

23-

23-

(1)
Zen Sawm Kim

4. En Gin Thang
1.Niang Ngaih Cing(Mantuang)
2.Cing Khan Zen(Milun)

Kalemyo
8. Pau Khan Khai
Niang Go Man (Thawmte)

(2)
(3)
Thang Sian Tuang
Cing Tul Vung

4. En Gin Thang
1.Niang Ngaih Cing(Mantuang)
2.Cing Khan Zen(Milun)

2. Lian Khan Zam


Cing Za Niang(Tunglut)
Mizoram- Champhai
(1)
(2)
(3)
Lian Deih Lun
Cing Ngaih Dim
Kap Suan Cing
Zam Sian Mung
Pau Lian Sang

(4)
Dal Lian Mang

(4)
Thang Lam Vung
Hau Za Tuang

(5)
Thang Sian Niang

(6)
Thang Biak Tuang

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

- 340

20-

19-

10

13

11

23-

11

21-

21-

12

12

22-

13

22-

23-

1. Hang Thuam

6. Suan Kai
Tauleng

5. Sel Go Thang
Cing Do Lun (Tawmging)
Kalaymyo
(1)
(2)
Goih Khawm Cing
Kai Go Mang
Lian Khan Mung
Ning Ngaih Mang
(Milun)
(Tawmging)

(1)
(2)
Lun Lam Cing
Thang Sian Khai
Vial Thawn Kim(Telsing)

5. Sel Go Thang
Cing Do Lun (Tawmging)

3. Go Khen Kam
Cing Lam Lian (Tawmging)

(1)
(2)
Thang Khan Sang
Lun Deih Kim

(3)
Go Khen Kam
Cing Lam Lian
(Tawmging)

(4)
Cing San Nuam

(4)
Lian Suan Pau
Ciin Khan Nuam
(Tawmging)

(5)
Vung Lam Dim

(3)
Don Za Ngai

4. Lian Suan Pau


Ciin Khan Nuam (Tawmging)

Lun Lam Lian

(5)
Pau Za Kim

(3)
Kap Van Mung

(6)
Gin Lam Thang

(7)
Kham Khua Hau

(7)
Niang Ngaih Dim
Kham Suan Khup
(Thanghum)

(8)
Thang Tul Niang
Pau Khen Thang
(Mantuang)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(6)
Lian Hau Vung

- 341

10

11

12

13

14

(2)
Heh Ciin
En Ling(Sate)

(1)
(2)
Lut Khua Thang
Ciang Niang
1. Niang Huai
2. Ciin Khua Hau (Samte)
3. Ciin Khua Zen

(1)
(2)
Vum Nang
Tun Zam
Goih Vung
Zel Khua Niang
(Vangaw)
(Sate)

(Tuithang - Kalaymyo - Pyidawtha)


18- 8
1. Tun Khaat
Han Ciang (Sukte)

(1)
Hang Thuam
Vung Khual(Guite)

19-

20-

21-

22-

23-

24-

(4)
Pum Neng
Huai Khua Ning
(Gualnam)

(5)
Vum Sian Pau
Pum Za Ning
(Sate)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Kam Cin
Hial Cing
(Vangaw)

(8)
Sel Dai Thang
Hial Dah Niang
(Vangaw)

(6)
Luan Pum
1. Man Niang (Mantuang) 2. Nem Niang (Naulak)

(7)
Awn Khan Zam

(8)
Lut Langh
Tel Khua Man
(Vangaw)
(10)
Hang Ngaih Pau

(7)
Zel Ngaih Man
Ngul Khua Zam
(Biangtung)

(8)
Thawn Ngaih Langh

(9)
Vum Khan Zam

(6)
Zen Lian Cing
Pum Ngaih Pau
(Biangtung)

(12)
Dim Man En

(8)
Man Don Niang

(8)
Cin Do Lian
(11)
Nang Lian Khup

(7)
Dal Khan Lian

(7)
Thang Cin Lian
(10)
Ning Do Tung

(6)
Kham Za Phawng
Cing Khup Niang (Sukte)

(6)
Gin Do Cing
(9)
Nang Lam Thang

(6)
Tuan Khua Zam
Ciin Ngaih Cing
(Sate)

(3)
(4)
(5)
Zong Vum
Awi Ngaih
Hel Zam
Hen Goih (Vangaw)
Suan Khua Thang(Guite) Cing Man(Sukte)

(3)
(4)
(5)
(6)
Khaat Khua Awn
Tel Niang
Luan Langh
Ngaih Vung
Vung Zel
Ciin Khua Niang
(Samte)
(Vangaw)

(3)
Goih Khua Ning
Khai Za Kai
(Guite)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Thang Do Kham
Ngul Cin Nang
Luan Sial Thang
Goih Dah Niang
Niang Ngaih Dim
Niang Sial Ning
Cin Ngaih Ning
Vung Go Cing
Khaat Sian Pau
Ngul Khua Hau
(Vangaw)
(Gualnam)
(Vangaw)
(Tunglut)
(Biangtung)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Nang Za Dal
Vung Do Man
Huai Ngaih Don
Zen Man Cing
Niang Za Mang
1. Ngul Za Cing (Biangtung)
2. Zen Man Cing (Tawmging)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Ning Lam Zam
Kham Lian Kai Ong
Hang Khan Khai
Niang Don Lun Ning Do Niang
Zam Suan Mung(Guite) Cing Suum (Naulak) Dim Khan Cing(Vangaw)

- 342

24-

23-

25-

24-

23-

22-

15

14

13

15

14

13

12

(3)
(4)
Hang Khan Khai
Niang Don Lun
Dim Khan Cing(Vangaw)

(1)
(2)
Cing Khua Lun
Dal Mun Sing

1. Nang Za Dal
1. Ngul Za Cing (Biangtung)
2. Zen Man Cing (Tawmging)

(1)
(2)
Ning Lam Zam
Kham Lian Kai Ong
Zam Suan Mung(Guite) Cing Suum (Naulak)

(1)
Dal Mun Sang

Thang Do Kham
Niang Sial Ning (Vangaw)

1. Nang Za Dal
1. Ngul Za Cing (Biangtung)
2. Zen Man Cing (Tawmging)

(1)
(2)
(3)
(4)
Ning Lam Zam
Kham Lian Kai Ong Hang Khan Khai
Niang Don Lun
Zam Suan Mung(Guite) Cing Suum (Naulak) Dim Khan Cing(Vangaw)

(2)
(3)
(4)
Cing Lian Kim
Vungh Sian Piang
Cin Suan Khai

(Tuithang - Kalaymyo)

25-

(5)
Ning Do Niang

(6)
Kham Za Phawng
Cing Khup Niang (Sukte)

(6)
Kham Za Phawng
Cing Khup Niang (Sukte)

(7)
Dal Khan Lian

(7)
Dal Khan Lian

(8)
Man Don Niang

(8)
Man Don Niang

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(5)
Ning Do Niang

- 343

21-

20-

19-

12

11

10

13

22-

23-

21-

12

11

14

22-

13

24-

23-

3. Zong Vum

1. Lut Khua Thang


1.Niang Huai
2.Ciin Khua Hau (Samte)
3.Ciin Khua Zam

1. Vum Nang
Goih Vung (Vangaw)

2. Ngul Cin Nang


Cin Ngaih Ning (Gual Nam)

(1)
(2)
Nang Khan Thang
Cing Heh Dim
Niang Ngaih Man
Do Cin Zam
(Gualnam)
(Tunglut)

(1)
(2)
Ning Lian Thawn
Thang Suan Khai

1.Vum Nang
Goih Vung (Vangaw)

3. Luan Sial Thang


Cin Ngaih Ning (Gual Nam)

(1)
(2)
Nang Heh Pau
Vung Sian Mang

(3)
Ning Do Lun
Khai Go Kam
(Naulak)
(3)
Ning Man Lun

(4)
Vung Lun Cing

(4)
Cing San Niang

(5)
Lian Cin Kap

(6)
Kham Khan Nang

(9)
Mang Sian Cing

(5)
(6)
Nang Sian Lian Sung Dim Khan Lun

8. Thawn Ngaih Langh

Vung Khan Nuam

(7)
Lun Sian Nem

(7)

(11)
No Sian San

(8)
Mang Sian Hoih

(8)
Niang Khan Mang
Zam Deih Tung
(Tawmging)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(10)
Zam Len Tuang

- 344

1910

13

20-

23-

11

11

21-

12

21-

22-

13

12

23-

14

22-

24-

(2)
(2) Niang Khen Lun

3. Zong Vum

1. Lut Khua Thang

2. Tun Zam
Zel Khua Ning (Sate)

(1)
(2)
Huai Zam Cing
Ciin Ngaih Niang
Ling Khua Pau

(1)
(1) Zam Cin Sum

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(8)
Nang Do Kam

(7)
Nang Do Khup

(6)
Awn Khan Nang

(6)
Cing Gin Lun

(7)
(8)
Ngaih Suan Mang
Langh Tung Nung
1.Cing Khan Dim (Maibung)
2. Cing Khua Lam (Naulak)

(6)
(7)
Sian Suan Dim
Nang Lam Dim

(5)
En Khen Kap

(5)
Zam Deih Piang

(5)
Lian Sian Khai

(10) Neng Do Lian


1. Ning Khen Man (Gualnam)
2. Cing Sian Ning (Tawmging)

(4)
Cing Suan Man

(4)
Mang Khawm Huai

(9) Kai Za Gen


1. Don Za Niang(Tunglut)
2. Pau Za Ciin (Maibung)

(3)
Cing Theih Ciang

(4)
Ning Deih Cing

(3)
(4)
Thang Do Lian
Ngul Khen Kap
Nian Zam Cing (Tunglut)

(3)
(3) Pum Man Cing

(2)
Ciin Khan Hau

2. Tun Zam
Zel Khua Ning (Sate)

9. Kai Za Gen
1. Don Za Niang (Tunglut)
2. Pau Za Ciin (Maibung)

(2)
(3)
Zam Khen Sum
Nian Lam Lian
Go Lian Cing(Samte)
(1)
Zam Deih Kap

(1)
Nang Cin Khual

- 345

20-

19-

23-

22-

21-

11

10

13

12

11

(2)
Ning Mun Mang

(3) Zong Vum


(4) Awi Ngaih

(1)
(2)
Lut Khua Thang
Ciang Niang
Z1 - Z2 = Z 3

4. Pum Neng
Huai Khua Ning (Gualnam)

(1)
Huai Do Cing
Suan Dai Thang
(Biangtung)
(1)
Pum Lam Thang
Cing Ngaih Khup
(Gualnam)

(1)
Cing Lun Kim

(2)
Thang Za Hau
Niang Lam Cing
(Gualnam)

(2)
Khai Suan Pau

2. Tun Zam
Zel Khua Ning (Sate)

10. Neng Do Lian


1. Ning Khen Man(Gualnam)
2. Cing Sian Ning(Tawmging)

(1)
(2)
Niang Khen Zam
Zam Khan Thang

(Tuithang - Kalamyo)

21-

12

14

13

22-

23-

24-

(5) Hel Zam

(3)
Niang Khan Vung

(4)
Tel Niang

(6) Luan Pum

(4)
Pau Sian Khai

(5)
(6)
Langh Za Suan
Zam Khen Thang
1. Man Khan Zam (Gaulnam)
2. Zen Khan Cing (Guite)

(5)
Luan Langh

(6)
Thang Khen Cing
Thang Za Suan
(Gualnam)

(7)
Dim Khen Vung

(7)
Kam Cin

(8)
Sel Dai Thang

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(3)
Khaat Khua Awn

(4)
Naang Khan Pau
Sian Lun Cing
(Cengam)

(5)
Cing Gin Mang
Thang Za Pau
(Biangtung)

(6)
Lian Za Tung

(5)
Lian Lam Thang

(3)
Than Khan Nial

(4)
Hau Lun Cing
Kham Lian Thang
(Guite)

(5)
Hau Teng Khai

(6)
Ngaih Vung

(3)
Ning Lam Vung
Tual Do Za Thang
(Gualnam)

(4)
Hau Tul Cing

(7)
Pau Deih Tung

(3)
Vung San Nuam

- 346

22-

24-

23-

22-

21-

20-

13

12

14

13

12

11

10

(1)
Zen Len Kim

(3)
Suan Lian Thang

(4)
Cing San Lun

(7)
(2) Ning Suan Cing

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(6)
(1) Pum Deih Thang

(3)
Suan Tung Nung

(5)
Pau Za Gen
Niang Don Man(Biangtun)

5. Pau Za Gen
Niang Don Man(Biangtun)

(1)
(2)
Zam Lian Cing
Hau Sian Muang

1. Lut Khua Thang


Z1-Z2=Z3

4. Pum Neng
Huai Khua Ning (Gualnam)

(5) Langh Za Suan


1. Man Khan Zam (Gualnam)
2. Zen Khan Cing (Guite)

(1)
(2)
(3)
(4)
Ning Lun Cing
Pum Khen Tung
Nang Do Kap
Vung Khan Lian
Pau Do Kam(Tunglut) 1. Cing Deih Lian(Vangaw) Cing Sian Dim(Suante) Thuam Hau(Biangtung)
2. Ciang San Lun (Gualnam)

(2)
(3)
(4)
Suan Za Thawng
Zam Lun Mang
En Sian Sum

(Tuithang - Kalaymyo)

23-

5. Langh Za Suan
1. Man Khan Zam (Gualnam)
2. Zen Khan Cing (Guite)

3. Nang Do Kap
Cing Sian Dim(Suante)

(1)
(2)
Zam Muan Vung
Vung Len Lun

- 347

5. Vum Sian Pau


Pum Za Ning (Sate)

3. Ngul Khen Tung


(Karen mi)

(1)
Pau Lian Thang

(1)
Ning Do Vung

1. Lut Khua Thang


Z1-Z2 - Z3

5. Vum Sian Pau


Pum Za Ning (Sate)

(1)
(2)
Huai Ngaih Ning
Thang Za Kham
Ling Khua Pau
Zen Ngaih Cing
(Guite)
(Guite)

(1)
(2)
Pau Sawn Kim
Pau Suan Mung
Cing Go Cing (Guite)

(1)
(2)
Cing Sian Lun
Khan Khen Kap

(Tuithang - Kalaymyo)
10

13

20-

23-

14

11

24-

11

21-

21-

12

12

22-

13

22-

23-

(8)
Zam Khen Vung

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Tuan Khen Khup

(6)
Pau Ngaih Leh Thang

(7)
Zam Lian Lun

(6)
Vung Do Lun
Zam Sial Thang
(Tunglut)

(6)
Pau Gin Tuan

(5)
Kai Zen Cing
Thuam Za Gin
(Tunglut)
(5)
Suan Than Thawn

(4)
Nang Gin Pau
1. Zen Do Cing (Guite)
2. Cing Hau Lun (Tawmging)
(4)
Nung Lian Khup

(6)
Kim Mun Tuang

(3)
Ngul Khen Tung
(Karen mi)

(3)
Ning Hen Lian

(5)
Lian Sian Huai

(5)
Zam Khan Lian

(4)
Langh Sian Thawn

(4)
Cing Deih Niang

(3)
Ning San Kim

4. Nang Gin Pau


1. Zen Do Cing (Guite)
2. Cing Hau Lun (Tawmging)

(2)
(3)
Pau Lian Khen
Cing Huai Mang

- 348

21-

20-

11

10

13

12

23-

11

22-

21-

12

13

22-

23-

1. Lut Khua Thang


1. Niang Huai
2. Ciin Khua Hau (Samte)
3. Ciin Khua Zen

6. Tuan Khaw Zam


Ciin Ngaih Cing (Sate)

(1)
(2)
(3)
Thang Khen Kham Thang Khen Mung Huai Lun Cing

(1)
(2)
Zam Khen Tung Nung Cing Tul Lun

(2)
Lian Go Man

(3)
Zam Za Khai

6. Tuan Khaw Zam


Ciin Ngaih Cing (Sate)

7. Thang Suan Kim


1. Niang Za Cing (Samte)
2. Lian Kham Nial (Samte)

(1)
(1) Cing San Kim

(4)
Kai Za Pau
Cing Khen Ciin
(Samte)

(5)
Nang Gin Mang

(6)
Zam Deih Tung
Niang Khan Mang
(Tawmging)

(9)
Ciin En Vung
Thang Khen Mang
(Tunglut)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(8)
Cing Lun Lian
Thang Tul Khup
(Vangaw)

(8)
Zam Za Sut

(7)
Thang Suan Kim
1. Niang Za Cing (Samte)
2. Lian Kham Nial (Samte)

(5)
Ning Hau Nuam

(7)
Ciin Sian Nuam

(12)
Zam Lian Thang
Cing Sawm Lun
(Guite)

(4)
Pau Cin Lian

(6)
Hau Sian Liang

(11)
Kham Suan Lian
Cing Hen Niang
(Biangtung)
(3)
Nang Deih Khup

(5)
Cing San Mang

(10)
Pum Khaw Lian Khai
Cing Lun Dim
(Gualnam)

(4)
Pau Khan Kham

- 349

23-

22-

21-

23-

22-

21-

23-

22-

21-

13

12

11

13

12

11

13

12

11

6. Thuan Khua Zam


Ciin Ngaih Cing(Sate)

12. Zam Lian Thang


Cing Sawm Lun(Guite)

(1)
(2)
Cing Sian Sum
Ning San Vung

6. Thuan Khua Zam


Ciin Ngaih Cing(Sate)

11. Kham Suan Lian


Cing Hen Niang(Biangtung)

(1)
(2)
Zam Sian Tung
Suan Deih Piang

6. Thuan Khua Zam


Ciin Ngaih Cing(Sate)

10. Pum Khua Lian Khai


Cing Lun Dim (Gualnam)

(1)
(2)
Zam Mun Sing
Cing Lam Zam

(3)
Ciin San Lun

(3)
Cing Hon Lun

(3)
Thang Sawm Cin

(4)
Zam Za Kam

(4)
Niang Sian Nuam

(4)
Cing Lam Lun

(5)
Pau Muan Sang

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

- 350

12

10

22-

20-

18-

11

19-

10

21-

20-

11

12

21-

22-

1. Lut Khua Thang


1. Niang Huai
2. Ciin Khua Hau (Samte)
3. Ciin Khua Zen

8. Lut Langh
1. Tel Khua Man (Vangaw)
2. (Kachin mi)

(1)
Ciin Lun Vung
Zam Khen Khup (Vangaw)
(2)
Thang Lian Khai
Ning Than Lian

(3)
Pau Suan Piang

1. Tun Khaat
(2) Son Dam
(3) Do Luan
Han Ciang (Sukte)

3. Zong Vum
Hen Goih (Vangaw)

(1)
(2)
(3)
(4)
Lut Khua Thang
Ciang Niang
Khaat Khua Awn
Tel Niang
Vung Zel (Samte)

(1)
(2)
(3)
Cin Khua Niang
Thang Do Hang
Ciin Khan Zen
Hang Za Gin(Mantuang) Ning Sian(Samte)
Vial Do Thang(Tunglut)

(1)
(2)
Awn Ngaih Pau
Tun Khen Thang

9. Vum Khan Zam


Hau Khan Dim (Guite)

(6)
Ngaih Vung

Ciin Khan Zam


Suan Za Thang (Phiamphu)

(5)
Luan Langh

(4)
(5)
Goih Sian Niang
Huai Dah Zam
Sian Za Kham(Biangtung) Hau Za Nang(Vangaw)

(8)
Sel Dai Thang

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Kam Cin

(6)
Vum Do Kham
Don Dah Cing

- 351

20-

19-

10

13

11

23-

11

21-

21-

12

12

22-

13

22-

23-

(2)
Awn Heh Dal
Nian Khan Mang
(Vangaw)

(2)
Kham Kap Pau

3. Zong Vum

3. Khaat Khua Awn


Vung Zel (Vangaw)

6. Vum Do Kham
Don Dah Cing (Vangaw)

(1)
Hang Zen Ciin
Khup Za Cin
(Sukte)
(1)
Cing Deih Zam

(4)
Zam Khen Cing
Kham Khan Gin
(Biangtung)

(5)
Hang Khan Mang
Niang Lawh Man
(Gualnam)

(6)
Thang Khawm Pau
Niang Gin Lai Lun Cing
(Biangtung)

(10)
Niang Sian Mang

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Ning Sial Lun
Cin Ngaih Pau
(Biangtung)

(8)
(9)
Dal Gin Mun Mang Sian Tuang

(3)
Hang Ngaih Thang
Mang Ngaih Ciin
(Tunglut)

(7)
Vung San Mang

(6)
Thang Sian Khai

(6)
Mang Thawn Lun

(5)
Pau Gin Phawng

(5)
Thang Hau Khup

(4)
Dim Luan Cing

(4)
Ciin Lian Cing

(3)
Kham Kap Mung

6. Vum Do Kham
Don Dah Cing (Vangaw)

3. Hang Ngaih Thang


Mang Ngaih Ciin (Tunglut)

(1)
(2)
(3)
Cing Lam Kim
Ciang Suan Lun Kham Khan Sut

- 352

22-

21-

20-

19-

23-

22-

23-

22-

21-

13

12

11

10

13

12

13

12

11

(4)
Ciin Zun Mang

(3)
Cing Gin Ciin

6. Vum Do Kham
Don Dah Cing (Vangaw)

4. Hang Khan Mang


Niang Lawh Man(Gualnam)

(1)
(2)
Kham Gin Khup En Khan Tuang

(2)
Pau Khen Mang

(5)
Dal Sian Muang

(2)
(3)
Thang Pau
Goih Khan Cing
Niang Khua Niang(Gualnam) Khai Za Kai (Guite)

(4)
Pau Pian Sang

3. Zong Vum

5. Luan Langh
Ciin Khua Ning (Vangaw)

(1)
Vum Dah Lian
Niang Za Man(Vangaw)

(1)
Luan Ngaih Thang
Cing Khen Lian (Biangtung)

Lian Khan Thang

6. Thang Khawm Pau


Niang Gin Lai Lun Cing (Biangtung)

(1)
(2)
(3)
Cing Lawh Vung Vung Lam Mang Kham Deih Kim

(Tuithang, Singzung, Kalaymyo)

23-

(6)
Mang Suan Nuam

(4)
Thang Za Do

(5)
Dam Khua Man

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(6)
Nang Khua Pau

- 353

Suah Hel

(1) Tun Khaat


(2) Son Dam
Han Ciang (Sukte) Ciin Hat

3. Zong Vum
Hen Goih (Vangaw)

5. Luan Langh
Ciin Khua Ning (Vangaw)

2. Thang Pau
Niang Khua Niang (Gualnam)

(1)
(2)
Niang Dah Lian
Luan Khan Zam

(Tuithang, Singzung, Kalaymyo)


17-

19-

10

18-

20-

11

12

21-

22-

(3) Do Luan
Huai Tel (Suanhuk)

(3)
Khual Khan Pau

4. Thang Za Do

Langh Suan Pau

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

- 354

20-

19-

18-

11

10

(1)
Zam Khan Hau

1. Tun Khaat
Han Ciang (Sukte)

3. Zong Vum
Hen Goih (Vangaw)

7. Kam Cin
1. Hial Cing (Vangaw)
2. Dim Khua Cing (Biangtung)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Vum Za Thang
Thang Sail Lian
Goih Sian Cing
Sel Gin Thang
Hial Ngaih Dim
1.Vung Ngaih Zam(Vangaw)
Tun Do Pau
2.Cing Go Vung(Samte)
(Sukte)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Cing Ngaih Mang Kam Khan Thang
Don Go Cing
Gin Do Langh Za Cin Thang
Luan Khan Lun
Zam Langh
Vungh Ngaih Mang Zam Khan Dal
(Gualnam)
(Samte)
(Biangtung)

(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Lian Deih Thang
Dim Sum Lun
Mang Lun Kim Thang San Nuam Pau Zom Khup

(Tuithang, Singzung, Kalaymyo)

21-

12

13

22-

23-

(6)
Nang Za Kham

(8)
En Khen Pau
Lian Ngaih Dim
(Tunglut)

(7)
Zel Zam Ciin

(9)
Ciin San Niang

(8)
Lian Kap Thang

(10)
Kam Za Cing

(9)
Vung Do Zam

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Cing Hau Lun
Nang Gin Pau
(Tawmging)

(7)
Pau Mun Tuang

- 355

1. Tun Khaat
Han Ciang (Sukte)

(1)
Hang Thuam
Vung Khual(Guite)

(Ngalbual, Pyidawtha, Kalaymyo)


18-

10

19-

20-

11

13

12

21-

22-

23-

(2)
Heh Ciin
En Ling(Sate)

Vung Khen
1. Ciin Dah Vung (Tawmging)
2. Dim Khua Ciin (Samte)

(1)
(2)
Zam Khua Tuan
Nem Cing
Lian Za Niang
Lian Khua Mang
(Sukte)
(Sukte)

(1)
Khen Do Thang
1. Ngai Za En (Bawmkhai)
2. Ma Aung (Shan)

(1)
(2)
(1) Nang Za Lian
(2) Tuan Khan Khup
Thang Khan Lun (Sukte)

(3)
Zong Vum
Hen Goih (Vangaw)

(4)
(5)
Awi Ngaih
Hel Zam
Suan Khua Thang(Guite) Cing Man(Sukte)

(5)
Hang Khan Nang

(3)
Pau Kam Nang

(2)
Thang Sian Langh

- 356

(3)
Nang Sian Thawm

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Kam Heh Pau
Zel Khan Cing
(Hatlangh)

(2)
Thang Biak Lian
Ciin Khawl Cing
(Naulak)

(1)
Pau Sian Muang

(6)
Luan Pum
1. Man Niang (Mantuang) 2. Nem Niang (Naulak)

(6)
Man Khua Niang
Awn Za Kap
(Mantuang)

(4)
Thang Suan Pau

(3)
Zam Do Pau

(1)
Ciin Sian Man
Tual Khan Khup
(Gualnam)

(4)
(5)
(4) Mang Ngaih Lian Kai Sian Mung

(2)
Kai Ngaih Vung
Thang Do Lian
(Guite)

(3)
Pau Suan Thang

19-

18-

10

(1)
(1) Cing Sian Nuam

(2)
Thawng Khup
Ciin Khua Lun
(Sukte)

Huat Sian Pau

(2)
(2) Pau Sian Khai

(1)
Vung Lun Cing
1. Thang Sawm Vung (Khuptong)
2. Kap Khawm Ciang (Gualnam)

(1)
Niang Lun Cing

1. Tun Khaat
Han Ciang (Sukte)

6. Luan Pum
1. Man Niang (Mantuang)
2. Nem Niang (Naulak)

(1)
Khual Cing
Thuam Vungh
(Tunglut)

(Ngalbual, Pyidawtha, Kalaymyo)

20-

11

12

21-

22-

13

14

23-

24-

(3)
Khaat Go
Niang Dah Vung
(Mantuang)

(1)
Zam Khawm Cing
Thang Za Dal
(Suante)

(4)
Khaat Za Huat
Niang Khua Ciin
(Milun)

(5)
Tuan Gin
Ciin Khua Niiang
(Mantuang)

(4)
Cing Do Lun
Sel Go Thang
(Tawmging)

(6)
Ngaih Khua Ciin
Vum Song (Tanleng)
(Mantuang)

(6)
Kap Khan Mang

(5)
Niang Lian Cing
Khan Suan Cin
(Sukte)

(7)
Dam Cing
Luan Cin
(Gualnam)

(6)
Gin Do Pau

(8)
Luan Khua Zam
Tuan Khan Lian
(Tawmging)

- 357

(7)
Tuan Do Khen
Khen Za Cing
(Sote)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(2)
Nang Khup
Don Niiang
(Mantuang)

(3)
Lian Ngaih Nang
Ngiak Khua Vung
(Mantuang)

(5)
Thang Ngaih Kim

(7)
Cing San Niang

(4)
Thang Lian Khai

(2)
Go Khan Pau
Tel Za Cing (Milun)

(2)
(3)
Nang Khan Lal
Man Lian Niang
Thang Sawm Vung
(Kawlte)
(Khuptong)

(Ngalbual, Pyidawtha, Kalaymyo)


20-

21-

22-

11

13

(2)
Go Khen Thang
Don Ngaih Niiang
(Siamphu)

(2)
Khen Lun Cing

(1)
Cing Kaih Niang

(3)
Za Lian Khup

(3)
Dim Sian Nuam

(3)
Zam Suan Mung
Cing San Mawi
(
)

(4)
Thang Kim Sang

(4)
Khen Sian Khai

(4)
Vung Khawm Lun
Nang Suan Mang
(Thangom)

(5)
Lian Hawn Kim

(5)
Khai Suan Mang
Cing Ngaih Huai
(Sukte)

(Mizo)

7. Tuan Do Khen
Khen Za Cing (Sote)

3. Zam Suan Mung


Cing San Mawi

(1)
(2)
Khen Lian Mang
Lian Khan Tuang

10
3. Khaat Go
Niang Dah Vung (Mantuang)

11
7. Tuan Do Khen
Khen Za Cing (Sote)

(1)
Vung Khan Man

21-

12

12

22-

13

22-

22-

(6)
Cing Suan Ciin
Go Khen Mang
(Sukte)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

- 358

19-

10

(1)
Ciin Za Man

(2)
Huat Khan Deng
Cing Suan Vung
(Thangom)

6. Luan Pum
1. Man Niang (Mantuang)
2. Nem Niang (Naulak)

4. Khaat Za Huat
Niang Khua Ciin (Milun)

(1)
(2)
Niiang Khaw Zam
Pum Khen Thang

(Ngalbual, Tahan, Pyidawtha, Kalaymyo)

20-

11

13

12

21-

22-

22-

(3)
Song Heh Kam
Ciin Ngaih Man
(Milun)

(3)
Tel Lam Cing

(4)
Neng Sian Cing
Thang Khan Khup
(Milun)
(4)
Nang Gin Pau
Dim Ngaih Niang
(Tawmging)

Kam Khan Hang

(5)
Lun Ngaih Cing
Thang Ngaih Lian
(Naulak)

(3)
Zam Suan Niang

- 359

(4)
Kam Sian Piang
Cing San Dim

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(6)
Gin Khan Nang
1. Vung Ngaih Zam (Siamphu)
2. Ciin Ngaih Lun (Tangom)

(1)
(2)
Huat Khen Thang
Zam Deih Cing
Vung Man Cing
(Kawlte)
(Naulak)

20-

19-

11

10

13

(2)
Zam Za Dal
Ngiak Lam Cing
(Mantuang)

(2)
Dim Khan Nuam
Hang Za Tung
(Milun)

3. Thang Khua Gin


Niang Zen Cing (Naulak)

(1)
(2)
Niang Khen Ling
(2) Man Lam Niang

(1)
Niang Khan Lun
Gin Suan Kam
(Suante)

6. Luan Pum
1. Man Niang (Mantuang)
2. Nem Niang (Naulak)

5. Tuan Gin
Ciin Khua Niang (Mantuang)

(1)
Pum Khen Mung

(Ngalbual, Pyidawtha, Tahan, Kalaymyo)

21-

23-

11

12

21-

12

22-

22-

(3)
Dim Khan Zam
Khup Khan Thang
(Milun)

(3)
Thang Khua Gin
Niang Zen Cing
(Naulak)

(4)
Gin Lian Khup
San Cing
(Naulak)

(2)
Dal Sian Sum

(4)
Hang Go Kam
Dim Za Mang
(Tawmging)

(1)
Cing Deih Nuam

(5)
Dam Do Hang

(5)
Lian Kam Ning
Lian Sian Hau
(Sukte)
(3)
Zam Hau Lun

4. Hang Go Kam
Dim Za Mang (Tawmging)

(1)
(2)
Niang Nian Cing
Gin Za Nawl
Kap Boih
(Mantuang)

(6)
Huat Ngaih Cing
Vum Khan Thang
(Naulak)

(3)
Tuang Khua Khai

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(4)
(5)
Cing Suan Nem
Khup Suan Pau
Mung Lian Za Hang

- 360

19-

18-

17-

10

(9)
Zel Go Niang
Zam Ngaih Cin (Milun)
Dam Za Kai(Sukte)

- 361

(10)
Thang Go Kap
Dal Ngaih Mang
(Tawmging)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

Suah Hel
(1)
(2)
(3)
Tun Khaat
Son Dam
Do Luan
Han Ciang (Sukte) Ciin Hat
Huai Tel (Suanhuk)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Hel Cin
Luan Ciin
Khaat Cin
Vial Goih
Khan Dai
Luan Nang
Ngaih Man
Luan Dam
Khaat Lian
Don Ning

(1)
(2)
(3)
(4)
Dam Khai (Ngalbual)
Thuam Za Do
Lian Song
Awi Khua Ning
1. Neng Za Don (Mantuang)
Nuam Don Cing
2. Ciin Zen Cing (Hatlang)
(Mantuang)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
Cin Za Nang
Dam Go Lian
Ning Ngaih Cing Khan Khua Man Man Sial Niiang Ning Ngaih Nuam Do Gin Pau
Cin Gawh Mang
Dam Za Cing
Niiang Suan Vung Nek Dah Khup
Tual Khua Pau
Neng Do Pau
Thang Do Pau
Vial Lian Ning
(Tawmging)
(Naulak)
(Biangtung)
(Milun)
(Milun)
(Mantuang)
(Naulak)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Khai Khua Kam (Phai)
Don Go Vung
Ning Khan Vung
Lian Khan Niang
Lian Khan Thang
Hau Za Cing
Kam Do Kham
Tual Khua Pau
Go Za Khup
Niang Suan Mang
(Mantuang)
(Tawmging)
(Tawmging)
(Mantuang)
(Tawmging)

(1)
(2)
(3)
(4)

Cing Hau Nuam


Go Lian Pau
Thang Lam Piang
Nang Lian Kap
Lian Sawm Piang
(Ngawnte)

(Ngalbual, Tauleng, Pyidawtha, Kalaymyo, Phai, Tahan)

20-

12

11

22-

13

21-

23-

10

1. Dam Khai (Ngalbual)


1. Neng Za Don (Mantuang)
2. Ciin Zen Cing (Hatlang)

10. Thang Go Kap


Dal Ngaih Mang

(1)
(2)
Cing Lun Zel
Khai Lian Thawng

1. Dam Khai (Ngalbual)


1. Neng Za Don (Mantuang)
2. Ciin Zen Cing (Hatlang)

8. Cin Gawh Mang


Vial Lian Ning (Naulak)

(1)
(2)
Cing Man Niang Cing Go Ciang
Cin Ngaih Khup Pau Suan Mung
(Tawmging)

(Ngalbual, Tauleng, Phai, Tahan, Pyidawtha)


20-

13

11

23-

10

21-

20-

11

12

21-

12

22-

22-

(3)
Tual Sian Cing
Zam Khan Lam
(Tohing)

(4)
Khai Kho Pau
Ngem Khan Nuam
(Gualnam)

Ning Huai Kim

(3)
Hau San Niang

(4)
Khup Sian Sang

(5)
Pau Lam Sing
Dim Khawm Lian
(Tawmging)

Ning Lun Man

(6)
Kap Lun Huai
Thang Deih Tung
(Gualnam)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

- 362

19-

10

1. Hel Cin
Luan Dam

2. Thuam Za Do

(1)
Cin Za Kho
Goih Za Dim
(Milun)

(1)
Hau Za Cing
Seel Zam
(Thangom)
(1)
Kho Za Kap
Cing Lian Lun
(Thangom)

(1)
Thang Sian Siam

2. Lian Khan Khai


Dal Sian Kim (Zilom)

(1)
Cing Sian Zo

(2)
Gin Za Khen
Khual Ngaih Don
(Mantuang)

(3)
Luan Ngaih Thang
Dim Sawm Lian
(Sukte)

(4)
Khen Khan Khawm
Go Deih Cing
(Thangom)

(4)
Huai Ngaih Man
Thuam Song
(Tawmging)

(4)
Kai Za Kham
Cing Ngaih Lian
(Tawmging)

(5)
Ning Lawh Nuam
Thang Za Tai
(Milun)

(5)
Do Khan Kap
Khup Za Niang
(Tawmging)

(5)
Tuan Khan Deng
Zen Go Cing
(Thangom)

(6)
Hau Sian Muang

(6)
Khup Ngaih Cing

(6)
Khai Za Gim
Cing Suan Vung
(Sukte)

(7)
Don Ngaih Hau

(7)
Lian Ngaih Cing
Vial Do Kap
(Milun)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(2)
Niang Ngaih Nuam

(3)
Do Kam Thang
Nem Ngaih Cing
(Tawmging)

(3)
Don Ngaih Mang
Gin Lam Thang
(Milun)

(2)
Lian Khan Khai
Dal Sian Kim
(Zilom)

(5)
Cing Man Mang

(3)
Pau Sian Suum

(4)
Mung Khan Suum

(2)
Cing Man Nuam
Hau Sian Piang
(Thangom)

(2)
Thang Kang Ding

4. Khen Khan Khawm


Go Deih Cing (Thangom)

(1)
(2)
Cing Nuam San
Thang Sian Hong

(3)
Diam Sian Cing

(Ngalbual, Tauleng, Pyidawtha, Kalaymyo, Tahan, Phai)

20-

11

13

12

21-

22-

23-

13

14

23-

14

24-

24-

- 363

21-

20-

12

11

10

21-

12

11

3. Luan Ngaih Thang


Dim Sawm Lian (Sukte)

(1)
(2)
Nang Khan Kap
Do Cin Kam

(3)
Cing Nian
Hau Za Cin

(3)
Thawng Sian Thang

2. Thuam Za Do

2. Gin Za Khen
3. Luan Ngaih Thang 4. Kai Za Kham
Khual Ngaih Don (Mantuang)

(1)
(2)
(3)
Do Sian Kham
Deng Suan Mung
Khup Go Niang
Nuam Lam Cing
Cing Khan Go
Nang Khan Do
(Thangom)
(Mantuang)
(Zilom)

(1)
(2)
(3)
Don Lun Khawm
Khan Khan Taang
Don Lam Kim
Zam Lun Niiang

(Ngalbual, Tauleng, Pyidawtha, Kalaymyo, Tahan, Phai)

22-

22-

11

13

21-

12

23-

22-

4. Kai Za Kham
Cing Ngaih Lian (Tawmging)

(1)
(2)
Hau Go Vung
Khup Za Nang
Vial Khan Thang
Do Khan Kap

(4)
Don Ngaih Cing
Pa Chiang

(4)
Kho Za Khup
Ciin Suan Niang
(Zilom)

(5)
Khen Kap Pau

(5)
Khen Khan Langh
Vung Sian Dim
(Gualnam)

(5)
Cing Lun
Kham Khan Pau
(Thangom)

(6)
Pau Deih Nang

(6)
Dal Khawm Thang
Don Lam Kaang
(Zilom)

(6)
Thang Khan Kap

(7)
Cin Za Khup

(7)
Don Za Cing

(8)
Hau Lian Nang

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(4)
Lian Khen Mung

(4)
Don Lam Khawl
Zam Suan Thang

- 364

21-

20-

12

11

10

6. Khai Za Gim
Cing Suan Vung (Sukte)

(1)
Do Kim Thang
1. Niang Ngaih Don

2. Lun Go Cing(Tawmging)

(1)
(2)
Gin Sian Lal
Gin Deih Thang

2. Thuam Za Do

5. Tuan Khan Deng


6. Khai Za Gin
Zen Go Cing (Thangom)

(1)
(2)
Khup Ngaih Niang
Cing Khom Lun
Thang Lam Pau
Thang Khawm Pau
(Zilom)
(Zilom)

(Ngalbual, Tauleng, Pyidawtha, Kalaymyo, Tahan, Phai)

22-

11

13

21-

23-

12

12

22-

13

22-

23-

5. Khen Biak Lian


Cing Khaw Lun(Tawmging)

(1)
(2)
Vung Man Niang
Nuam Lian Cing
Kam Khai
Kai Za Muan
(Thangom)
(Tawmging)

(5)
Vung Hau Lun

(6)
Kap Sian Lian

(6)
Cing Khawh Niang

(4)
Zen Khen Cing
Thang Khen Lian
(Sukte)
(4)
Kap Thawn Thang

(5)
Thang Zam Lian

(3)
Kam Khan Kap
Ning Khawm Niang
(Tawmging)
(3)
Gin Lam Mang

(4)
Lian Za Khup

(2)
Hau Go Vung
Zam Za Mung
(Tawmging)

(3)
Gin Lian Suum

(6)
Cing Lam Niang
Thang Lian Hau
(Tawmging)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(5)
Khen Biak Lian
Cing Khaw Lun
(Tawmging)

- 365

19-

10

(Ngalbual)

20-

11

12

21-

22-

13

12

23-

22-

12

13

22-

13

23-

23-

1. Hel Cin
Luan Dam

3. Lian Song

(1)
Cin Suan Thang
Don Khua Hau
(Milun)

(1)
Lian Khan Hau
Vung Zam Cing
(Milun)

(1)
Thang Pian Lian
(2)
Hau Lam Cing
Kham Za Khen
(Tawmging)

(2)
Dal Suan Thang
Ciin Khan Cing
(Milun)

(2)
Dam Khen Cing
Tual Za Cin
(Milun)

(3)
Thang Muan Hang

(3)
Dal Khan Pau

(3)
Cing Za Niang
Nang Lam Pau
(Mantuang)

(3)
Dim Go Niiang
Khan Khua Cin
(Tawmging)

(4)
Hau Lam Khai

(4)
Niang Lam Cing
Pau Lun Mung
(Mantuang)

(4)
Niang Ngaih Lun
Kap Suan Khan
(Tawmging)

(4)
Zam Khan Cing
Cin Do Khen
(Milun)

(5)
Vungh Tung Thang

(5)
Thang Kap Sang

(5)
Cin Khan Mang
Dim Khua Ngai

(6)
Pau Gin Muang

(6)
Langh Khan Mang

(2)
Mang Ngaih Lun
En Kap Tuang

2. Dal Suan Thang


Ciin Khan Cing (Milun)

(1)
(2)
Hau Lun Niang
Lian Lun Cing
Kam Cin Kham
Dal Lam Thang
(Tawmging)
5. Cin Khan Mang
Dim Khua Ngai

(1)
Hau Sian Niang
Thang Gin Kap

(8)
Mang Lun Nuam

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Man Lawh Niang

- 366

(Ngalbual)

17-

18-

19-

11

10

21-

12

20-

22-

1. Suah Hel

(1)
Tun Khaat
Han Ciang (Sukte)

(1)
Hel Cin
Khaat Lian (Suante)

(1)
Huat Dah Vung

2. Lo Hel

(3)
Awn Za Tun
Don Hau Cing
(Tawmging)

Khan Khua Cin


Dim Go Niiang
(Tawmging)

(2)
Cing Dim Man

Niang Khan Lian

(4)
Cin Dah Pau

(2)
(3)
Son Dam
Do Luan
Hat Goih (Tunglut)
Huai Tel (Suankhup)

(2)
(3)
(4)
Luan Ciin
Khaat Cin
Vial Goih
Don Ning (Mantuang)

(2)
Dam Langh
Niiang Za Vung
(Naulak)

(1)
Cing San Mang

(5)
Khan Dai

(5)
Dam Za Cing
Cin Za Nang
(Tawmging)

(6)
Luan Nang

(7)
Ngaih Man

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(6)
Ciin Ngaih Zen

(7)
Nang Khen Dim
En Za Thang
(Suante)

- 367

(Ngalbual)

17-

18-

19-

10

11

20-

21-

12

13

12

11

22-

21-

22-

23-

2. Lo Hel

(5)
Dam Awn
1. Tel Don (Gualnam)
2. Suak Zam (Gualnam)

1. Suah Hel

(1)
Tun Khaat
Han Ciang (Sukte)
(2)
(3)
Son Dam
Do Luan
Hat Goih (Tunglut) Huai Tel (Suankhup)

(3)
(4)
Khaat Thual
Ngaih Niang
Luan Niang
(Milun)

(2)
Dim Niang
Awn Thang
(Guite)

(4)
Neng Ngul
Ciin Thang (Naulak)

(2)
Tel Man

(4)
Kham Sian Pau
Ning Suan Cing
(Sante)

(3)
Cin Khan Langh
Niang Hau Lun (Milun)

(1)
Pau Muan Lian

(2)
Cin Sian Mung

(6)
Diah Ning
Suah Khual(Malneu)

(7)
Khai Dal Lian
Cing Khua Ning (Milun)

(8)
Hel Khup
Ngaih Khawi(Phiamphu)

(1)
Niang Muan Vung

- 368

(9)
Son Pau
Dim Vung(Mantuang)

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(4)
Kam Do Kham
Do Go Vung

(6)
Neng Pau
Awi Ning (Naulak)

(7)
Khan Thang
Suah Vung(Tunglut)

(5)
Dam Khua Cing
Awn Za Nang (Mantuang)

(3)
Niang San Huai

(5)
(6)
(7)
Lian Khen Thang
Dal Lam Thang
Kham Khan Suan
Zam Za Khai (Tawmging) Lian Lun Cing(Tawmging) Nian Lam Cing (Milun)

(2)
Pau Sian Khai

(3)
Nang Khan Lian
Ciin Khua Nuam (Tawmging)
(4)
Nang Suan Cing
Kai Lian Kham (Sukte)

(2)
Thang Khan Nang
Zel Khua Cing (Naulak)

(3)
Niang Ngaih Man
Pau Za Kham
(Tawmging)

(3)
Niang Khua Cing
Vial Khup (Naulak)

(1)
Vial Khua Thang
Ciang Luan
(Gualnam)

(1)
Luan Kham
Pum Ngai

Thual Khan Khup

(1)
Ngul Ngiah Man
Khup Khen Thang

(2)
Pau Deih Lian

(1)
Thual Hen Pau
Zam Khan Niang (Milun)

(2)
Niang Man Vung

(2)
Ngo Za Cing
Go Lam Mang
(Suante)

(1)
Pau Suan Mung
Ning Go Zam (Tawmging)

(1)
Niang Nem Cing

20-

23-

22-

21-

20-

11

10

13

12

11

10

(1)
Nang Sian Khual

6. Neng Pau
Awi Ning (Naulak)

2. Thang Khan Nang


Zel Khua Cing (Naulak)

(1)
Vum Ngaih Cing

(Ngalbual)

21-

12

(2)
Ngin Khan Thang

(2)
Cing San Kim

22-

13

(2)
Dong Suan Thang
Cing Ngaih Niang

Nuam San Nem

6. Neng Pau
Awi Ning (Naulak)

3. Nang Khan Lian


Ciin Khan Nuam (Tawmging)

(1)
Pau Khan Kham

23-

(3)
Niang Sian Dim
Niang Deih Cing

(3)
Lun Sian Man

(4)
Kham Khen Khup

(4)
Pau Za Thang

Lian Kap Thang

(5)
Nang Man Cing

(6)
Thang Khan Mung

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Kham Kap Vungh

- 369

21-

20-

19-

18-

12

11

10

(3)
Zam Khan Muan

(4)
Kap Khan Khai

(5)
Niang Suan Nem

(Ngalbual)

22-

11

3. Pau Khawm Thang


Man Ngaih Niang (Milun)

(1)
(2)
Lian Khan Kham
Kap Deih Tung

3. Do Luan
Huai Tel (Suankhup)

1. Vial Khua Thang


Ciang Luan (Gualnam)

7. Khai Dah Lian


Cing Khua Ning (Milun)

(1)
(2)
(3)
Thual Khan Mung
Niang Sian Mang
Pau Khawm Thang

Pau Suan Mung(Tawmging)


Man Ngaih Niang (Milun)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Niang Ngaih Lun
Cing Ngaih Niang
Niang Khawm Cing Cing Lian Dim
Pau Sian Thang

21-

18-

(5)
Tel Lian

(4)
Awi Zam

19-

(3)
Nem Ngul
10

3. Do Luan
Huai Tel (Suankhup)

3. Khaat Thual
Luan Niang (Milun)

(1)
(2)
El Vung
Luan Khua Vungh
20-

(6)
Kam Khan Hau

(6)
Hang Gin Dai

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

- 370

18-

(Ngalbual)

19-

10

11

20-

21-

23-

12

13

12

22-

13

22-

23-

(2)
Hau Sian Mang
Cing Za Lun
(Gualnam)

(2)
Ciin Sial Niang
Thang Za Do
(Naulak)

(3)
Mang Sian Thawn

(3)
Dim Lun Cing
Hang Za Cin
(Hatlangh)

(3)
Niang Khan Man
Khai Go Thang
(Phiamphu)

(3)
Tel Cing
Thang Kap
(Gualnam)

(4)
Awn Za Khup
Dim Go Ning
(Samte)

(4)
Zam Ngaih Niang
Hang Lian Mung
(Milun)

(4)
(5)
Vung Khua Zam
Niiang Sial Cing
Kham Do Hang
(Milun)
(8) Don Hau Cing
(9) Ning Don Ciin
Kap Za Cin (Milun)

3. Do Luan
Huai Tel (Suankhup)

5. Dam Awn
Tel Don (Gualnam)

(1)
(2)
Luan Tuang
Zel Niang
1.Ning Dim (Sukte)
2.Niang Go Cing (Phiamphu)

(1)
Zam Khua Man
Khup Za Gin
(Naulak)

(2)
Ning Za Lian

(5)
Pau Kim Thang

(5)
Man Khan Nuam

(5)
Thang Suan Pau
Don Khawm Cing
(Milun)

(1)
Tuang Za Pau
Cing Sian Dim
(Naulak)

(1)
Khup Za Sing

(3)
Cing Lawh Dim

(4)
Zam Sian Lam

2. Hau Sian Mang


Cing Za Lun (Gualnam)

(1)
(2)
Ning Ngaih Nem
Khup Lian Hau

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Khai Suan Mung
Gin San Kim
(Thangom)

(6)
(7)
Niang Ciin
Luan Khua Ciang
Kham Za Kap
Cin Dah Lian
(Milun)
(Mantuang)
(10) Thawng Khen Thang
(11) Cin Do Lian
(12) Thang Hen Pau
Goih Zam Cing (Mantuang)
1.Ngai Khen Cing
2.Thang Za Cing(Gualnam)

(6)
Pau Lian Khai
Kim Boih
(Sukte)

- 371

21-

20-

12

11

10

(Ngalbual)

22-

13

19-

10

23-

20-

11

12

21-

22-

1. Luan Tuang
1. Ning Dim (Sukte)
2. Niang Go Cing (Phiamphu)

5. Thang Suan Pau


Don Khawm Cing (Milun)

(1)
Tuang Khan Hau
Niang Kham Nuam (Milun)

(1)
(2)
Cing Lun Nem
Man Huai Kim
Lam Za Kap (Mantuang)

(2)
Go Luan Vung
Thang Do Tuang

5. Dam Awn
Tel Don (Gualnam)

10. Thawng Khen Thang


Goih Zam Cing (Mantuang)

(1)
(2)
Awn Za Pau
Tuan Khan Mang
Zam Ngaih Niang
Dim Ngaih Cing
(Milun)

(1)
Cing Lun Ning
Lian Khual

(3)
Tuang Za Thang

(3)
Pau Lam Cing

(4)
Cing Hau Nuam

(4)
Gin Suan Khai
Ciin Za Cing
(Buansing)

(4)
Pau Suan Piang

(5)
Thang Ngaih Dim
(Kawlte)

(5)
Nem Go Cing
Do Khan Mung
(Milun)

(5)
Thang Khen Mang

(2)
Dim Lun Mang
Lian Suan Mung (Suante)

(3)
Cing Sian Muang

(6)
Mang Sian Lun

(6)
Niang Lian Cing

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Thang Sian Tawi Sang

- 372

20-

11

10

(Ngalbual)

21-

12

10

22-

20-

11

12

21-

22-

10. Thawng Khen Thang


Goih Zam Cing (Mantuang)

2. Tuan Khan Mang


Dim Ngaih Cing (Milun)

(1)
Thang Sian Mung

(2)
Lian Deih Tung

(2)
Cing Hawm Lian
Hang Lam Piang (Mantuang)

11. Cin Do Lian


1. Ngai Khen Cing
2. Thang Za Cing (Gualnam)

(1)
Zam Sian Niang
Pau Khen Mang
(Thangom)
(2)
Awn Za Khai
Niang Lun Vung
(Mantuang)

(1)
Cing San Lun

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

- 373

21-

20-

19-

18-

12

11

10

(Ngalbual)

22-

13

13

12

23-

22-

23-

21-

20-

12

11

10

3. Tual Khua Kai


Ngaih Than (Tunglut)

3. Khaat Suan Do
Kim Go Thang (Malneu)

Nang Deih Lian

(6)
Kim Thawn Mang

(6)
Do Sian Piang

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

3. Do Luan
Huai Tel (Suankhup)

7. Khan Thang
Suah Vung (Tunglut)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Thawng Dai
Tel Khua Cing
Thual Khua Kai
Awn Za Langh
Vung Khua Don
Niang Khua En
Ning Ngaih Cing
Ngaih Than
Ngul Khua Ning
Tel Khaat
Kim Khua Pau
Tuan Do Kai
(Tunglut)
(Tangpua)
(Tunglut)
(Suan khup)

(1)
(2)
(3)
Thang Do Pau
Langh Suan Nang
Khaat Suan Do
Kim Khan Zen (Tunglut)
Kim Go Thang (Malneu)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Kai Sawm Langh
Theu Ngaih Lian
Langh Lei Thang
Thang Do Kiim
Dim Lam Lun
Dai Ngaih Man (Tangpua)
Kai Khan Kam (Suankhup)
Nial Nem Ning (Siamphu)
Thang Deih Khai (Malneu)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
Zen Zam Don
Nang Khan Do
Lun Gin Pau
Thang San Luan
Thang Muan Ngai
Cin Neih Langh (Zahlangh)

3. Langh Lei Thang


Nial Nem Ning (Siamphu)

(1)
(2)
Nang Khan Thawng Pau Sian Hoih

22-

- 374

20-

19-

18-

11

10

(Ngalbual)

21-

13

12

23-

14

22-

24-

(2)
Cing Lun Nuam

(3)
Man Sian Nuam

(5)
Niang Khua Ning

(6)
Niang Nuam Cing

(6)
Awn Khua Gin
Luan Khua Dim

(5)
Lian Suan Kham

(6)
Thang Khan Nawl
Ma Luai
(Kachin)

(5)
Zam Go Cing

(5)
Kap Suan Mun g

(3)
(4)
Cin Khua Thawn
Khup Lian Pau
Don Ngaih Niang (Thangom)

(4)
Kap Suan Langh

3. Do Luan
Huai Tel (Suankhup)

8. Hel Khup
Ngaih Khawi (Phiamphu)

(1)
(2)
(3)
(4)
Luan Za Cin
Khawm Gin
Tel Khua Don
Tel Zam
Cin Zen (Milun)

(1)
(2)
(3)
(4)
Khawi Don Cing
Khup Khua Zam
Kap Heh Cin
Neng Do Kam
Niang Heh Cing (Milun)

(1)
(2)
(3)
(4)
Cin Do Hang
Neng Za Kham
Zen Sian Kham
Pau Khua Mung
Vung Khan Cing
1.Tel Khawm Cing (Milun)
Vung Khan Man
(Samte)
2.Ning Ngaih Nuam (Suante) (Tawmging)

(1)
(2)
Cing Lun Dim
Zam Lian Pau
Hang Za Pau (Milun)

(1)
Hang Khan Muan

(8)
Dim Za Vung
Dal

(8)
Theu Suan Thang
Cing Za Dim

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Khawm Za Thang
Ciin Za Cing

(7)
Cing Go Zam
Pau Suan Mung
(Tawmging)

(6)
Nuam Khan Niang
Kap Khan Tung (Suante)

- 375

(Ngalbual
11

14

21-

14-

12

12

22-

13

22-

23-

12

13

22-

13

23-

23-

Khup Khua Zam


Niang Heh Cing (Milun)

3. Zen Sian Kham


1.Tel Khawm Cing (Milun)
2. Ning Ngaih Nuam (Suante)

(1)
Zam Khan Kap
Ciang Za Vung
(Buansing)
(2)
Hang Khan Tuang
Cing Lam Dim
(Suante)

Nuam Hau Cing

4. Pau Khua Mung


Vung Khan Man (Tawmging)

(1)
(2)
Zam Sian Mang
Cing Ngaih Mang

6. Thang Khan Nawl


Ma Luai (Kachin)

(1)
(2)
Cing Lun Nem
Zam Deih Pau

(3)
Khan Tul Thang
Cing Suan Mang
(Naulak)

(1)
Nuam Sian Lun

(3)
Cing Nuam Lian

(2)
Khan Khua Khai

(4)
Cing Ngaih Khawm
Kap Lian Sang
(Mantuang)

(3)
Pau Mun Thang

(5)
Zam Hau Thang

(6)
Cing Sem Kim

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Kap Khan Kim

- 376

21-

20-

12

11

10

(Ngalbual)

22-

23-

22-

12

13

12

13

22-

13

23-

23-

Luan Za Cin
Cin Zen (Milun)

3. Kap Heh Cin


1. Ngiak Khan Dim (Naulak)
2. Go Khan Dim (Suante)

(1)
(2)
Cin Za Suan
Ciang Zam Cing
Zam Ngaih Lun
Vum Khua Thang
(Tawmging)
(Mantuang)

(1)
Cin Za Khup
(2)
Pau Za Muan
Niang Khan Lun
(Mantuang)

4. Zam Za Khai
Lian Khen Niang (Tawmging)

(1)
(2)
Cin Khan Kim
Pau Biak Lian

5. Khan Za Khen
Hau Lam Cing (Tawmging)

(1)
(2)
Cin Deih Mung
Dim Muan Cing

(3)
Khan Sian Pau

(3)
Cing Lam Niang
Thang Suan Gin
(Naulak)

(4)
Lun Huai Kim

(4)
Mang Lam Cing

(4)
Zam Za Khai
Lian Khen Niang
(Tawmging)

(5)
Khan Lam Thang

(5)
Kam Sian Sang

(5)
Khan Za Khen
Hau Lam Cing
(Tawmging)

(3)
Cin Muan Khai

(6)
Dim Muan Lun

(6)
Cin Khan Piang
Cing Hau Dim
(Naulak)

(3)
Mung Sian Sang

6. Cin Khan Piang


Cing Hau Dim (Naulak)

(1)
(2)
Dim Sian Len
Niang Tawi Lun

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Khai Khan Pau
Cing Lam Dim
(Suante)

- 377

(Ngalbual)
10

13

20-

23-

12

11

22-

13

21-

23-

12

12

22-

13

22-

23-

(3)
Niang Lun Vung

(3)
Cin Za Tuang
Ciin Za Vung
(Milun)

(4)
Cing Muan Lun

(4)
Go Suan Khai

(4)
Cing Lam Nuam
Thang Lam Khup
(Milun)

(5)
Nuam Sian Vung

(5)
Kap Suan Kham
Niang Ngaih Lun
(Tawmging)

(6)
Thang Sawm Tang

(6)
Thang Khan Khawm
Thang Ngaih Cing
(Milun)

1. Luan Za Cin
Ciin Zen (Milun)

4. Neng Do Kam
Gin Za Niang (Milun)

(1)
Cin Kam Pau

(1)
Kam Za Mung

(3)
Khen Za Tung

(2)
Nang Do Kham
Zen Lam Niang
(Siamphu)

(2)
Lian Dal Thang

3. Cin Za Tuang
Ciin Za Vung(Milun)

(1)
(2)
Niang San Cing
Kam Gin Pau

(3)
Thang Hau Kim

6. Thang Khan Khawm


Thang Ngaih Cing (Milun)

(1)
(2)
Kam Lian Khai
Khup Suan Piang

5. Kap Suan Kham


Niang Ngaih Lun (Tawmging)

(1)
(2)
Niang Deih Mang
Kam Sian Sing

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

- 378

18-

(Ngalbual)

19-

10

12

20-

22-

10

11

20-

11

21-

21-

3. Do Luan
Huai Tel (Suankhup)

8. Hel Khup
Ngaih Khawi (Phiamphu)

(1)
(2)
Luan Za Cin
Khawm Gin
Cin Zen (Milun)

(1)
Khawi Zam Cing
Cin Dal
(Phiamphu)

(3)
Tel Khua Don

(4)
Tel Zam

(3)
Gin Hau Nang

(2)
Khup Go Pau
1.
2. Khual Za Ning (Songput)

Dim Kaih Cing


Dong Sian Thang (Song put)

7. Khawm Za Thang
Ciin Za Cing(Tunglut)

(1)
(2)
Khawi Man
Khup Kam Pau

(5)
Zo Do Lun

(6)
Ning Ngaih Hau

(5)
(6)
(7)
Niang Khua Ning Awn Khua Gin
Khawm Za Thang
Luan Khua Dim Ciin Za Cing(Tunglut)

(3)
Thang Lian Kam
Cing Za Gin
(Phiamphu)

(1)
(2)
(3)
Dim Ngaih Zen
Zen Nuam Vung
Gin Suan Mang

(4)
Thang Khen Dal

(5)
Vung Sian Huai

- 379

(6)
Ciin Ho Nuam

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(8)
Theu Suan Thang
Cing Za Dim

(4)
Cing Khan Ngai

19-

18-

10

(Ngalbual)

20-

12

11

22-

11

21-

21-

11

12

21-

12

22-

22-

(2)
Khup Do Hau
Kim Ngaih Lian
(Siamphu)

(2)
Thang Sian Khual

3. Do Luan
Huai Tel (Suankhup)

8. Hel Khup
Ngaih Khawi (Phiamphu)

8. Theu Suan Thang


Cing Za Dim

(1)
Khawi Ngaih Cing
Kim Khan Pau
(Malneu)
(1)
Dim Za Ciin

3. Suang Cin Kam


Khup Ngaih Vung (Halkik)

(1)
(2)
Dim Ngaih Zam
Thang Hat Lian
Thang Lian Pau

4. Gin Za Dong
Man Hau Cing (Siamphu)

(1)
(2)
Dim Sian Niang
Thang Gin Muang

(3)
Nian San Nuam

(3)
Cing Sian Hung

(3)
Suang Cin Kam
Khup Ngaih Vung
(Halkik)

(4)
Sian Sawm Hau

(4)
Cing Ngaih Dim

(4)
Gin Za Dong
Man Hau Cing
(Siamphu)

(3)
Khai Biak Lian

(5)
Cing Deih Luan

(6)
Hau Sian Mung

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(7)
Don Sian Tuang

- 380

(Ngalbual)

17-

19-

10

18-

20-

20-

11

10

11

21-

12

21-

22-

1. Suah Hel

(1)
Tun Khaat
Han Ciang (Sukte)
(1)
Vial Khua Thang

2. Lo Hel

(6)
Diah Ning

(5)
Hang Za Dim
Khan Khen Thang
(Naulak)

(7)
Khan Thang

(8)
Hel Khup

(7)
Niang Zam Cing
Awi Khua Gin

(6)
Pau Ngaih Cin

(6)
Zam Ngaih Lun
Cin Za Suan
(Tawmging)

(6)
Luan Khan Pau
Ciin Ngaih Cing
(Sukte)

(5)
Vung Khan Niang
Go Khua Kam
(Mantuang)

(4)
(5)
Pau Za Kham
Pau Za Gin
Niang Ngaih Man (Tawmging)

(3)
(4)
Suan Lian Thang
Vung Ngaih Dim

(4)
Kap Suan Thang
Vung Ngaih Lun
(Naulak)

(4)
Khup Heh Kam
Neng Dah Zam
(Naulak)

(2)
(3)
Son Dam
Do Luan
Hat Goih (Tunglut) Huai Tel (Suankhup)

(3)
(4)
(5)
Khaat Thual
Ngaih Niang Dam Awn

(2)
Dim Niang

(1)
(2)
(3)
Tel Khua Zam
Thual Pau
Awn Za Niang
Kim Khua Thang Niang Khua Man Tun Za Thang
(Phiamphu)
(Sukte)
(Milun)

(1)
Pau Gin Kam

(3)
Ning Khan Dim
Thang Khua Zam
(Mantuang)

(2)
Zam Ngaih Huai
(Kala)

(3)
Cing Khawm Vung
Lian Do Hang (Samte)

(2)
Cing Khan Vung
Pau Heh Kam
(Phiamphu)

4. Khup Heh Kam


Neng Dah Zam (Naulak)

(1)
(2)
Pau Gin Dal
Zam Ngaih Huai

(1)
Kam Za Nang
Cing Ngaih Don

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(9)
Son Pau
Dim Vung(Mantuang)

(8)
(9)
Thang Suan Kam
Vung Ngaih Lian
Niang Khan Cing Theu Za Kham
(Naulak)
(Phiamphu)

(8)
Zam Lun Cing

10. Don Ngaih Man 11. Niang Go Cing

(7)
Zam Lian Cing
Khai Suan Thang
(Mantuang)

(7)
Vung Za Dim

- 381

19-

10

(Ngalbual)

20-

22-

21-

22-

11

12

11

12

11

21-

12

21-

22-

(3)
Pau Khan Hau
Thang Suan Mung
(Sukte)

(3)
Lun Sing Khai

(4)
Ning Hau Vung

(4)
Suan Lian Khup

(4)
Kai Za Khup
Man Za Niang
(Suante)

(1)
Cing Khan Nuam

(3)
Dal Khan Sing

(4)
Hau Kim Khai

9. Son Pau
Dim Vung (Mantuang)

6. Luan Khan Pau


Ciin Ngaih Cing (Sukte)

(1)
(2)
Vung Khan Lun
Mang Za Cing
Khai Go Thang
Lung Go Lian
(Man Tuang)
(Siam phu)

4. Kai Za Khup
Man Za Niang (Suante)

(1)
(2)
Cing Za Vung
Pau Sian Lian

(3)
Cin Lun Sum

(2)
Cin Hau Kim

5. Kam Khan Mung


Cing Go Niang (Milun)

(1)
(2)
Pau Za En
Zam Nem Lun

(5)
Kam Khan Mung
Cing Go Niang
(Milun)

21- 11

(6)
Zam Khan Dim
Kai Za Pau
(Suante)

(1)
Hang Do Kap

- 382

(4)
Niang Suan Man

Pu Mat Vungh Khanggui Gualhna

(3)
Zam Ngaih Vung

8. Thang Suan Kam


Niang Khan Cing (Naulak)

(2)
Zam Ngaih Niang

F. PU ZOM LUN KHANGGUI GUALHNA

11 - 1

12 - 2
13 - 3
14 - 4
15 - 5
16 - 6

17 - 7
819 - 9

20 - 10

21 - 11

22 - 12

23 - 13

24 - 14

(1)
AWN TUANG
Khawm Awi
(Gualnam)

(2)
NIIANG KHO CIN
Thang Za Thiou
(Tawmging)

PU TAWM GING

(1)
SONG HANG (LAM HANG)

(1)
THANG ZA CING
Neng Zam Thang
(Hatlangh)
(1)
TUANG KHAN MAN
Tel Kho Lian
(Tawmging)

(2)
TUANG DO KHAM
Gin Za Dim
(Gualnam)

CIN GO LIAN

(4)
SIM HANG

(5)
TUAL ZA THANG
Zel Za Ciin
(Songput)

(5)
MAT VUNGH

(6)
ZOM LUN

THUAM KAI

LUN PAU

KAI MANG

PAU AWN

SONG SON

AWN NEEK

SON AWN

(3)
THANG NGILH LOH

Pu Zom Lun Khanggui Gualhna

(1)
NEEK THUAM

(4)
ON LANGH
Hau Cing
(Gualnam)

(3)
GUI ZIAM

(3)
MANG CIN
Goih Za Awi
(Malneu)

(6)
CIIN DON VUNG
Vum Za Thang
(Gualnam)

(2)
NEI LAI

(2)
KUAL THAWNG
Niang Zuan
(Song put)

(5)
ZAM DO LIAN
Thang Suan Niang
(Songput)

(2)
PHUNG GIN

(3)
THAWNG NING
Song Cin Kham
(Hatlangh)

(4)
THUAM ZA CIN
Cin Cing
(Hatlangh)

(4)
CING KHAN SIAN
Gin Do Langh
(Tawmging)
(3)
NIANG ZA EN
Gin Khan Langh
(Songput)

- 384

2011

10

(1)
Khai Sian Thang
Cing Ngaih Hau
(Sukte)

(2)
Khup Kho Suan
Theu Zen Cing
(Gualnam)

(2)
Niang Ngaih Lian
Thang Khan Dong
(Malneu)

1. Neek Thuam

2. Kual Thawng
Niang Zuan (Song put)

(1)
(2)
Thuam Khai
Ning Kai
Ciin kho Niang
Dim Pum
(Tawmging)
(Gualnam)

(1)
Thawng Do Cin

Pu Kual Thawng suan leh khakte

21-

12

15

14

13

22-

23-

24-

25-

(1)
Zo Sian Nuam

(3)
Vung Lun Cing

(3)
Kai Za Vung
Zen Za Kham
(Hatlangh)

(3)
Ning Kho Gin
Khup Kho Gin
(Tawmging)

(2)
Pau Saan Sang

(4)
Pau Lam Cin

(4)
Zam Pau
Thuam Zo
(Hatlangh)

(4)
Tuang Kho Zam
Dim Zen
(Malneu)

(5)
Thang Khen Lian
Kai Kho Cing
(Gualnam)

(5)
Khai Khan Nang
Cing En Niang
(Hatlangh)

(3)
Cin Suan Mang

(6)
Cin Kho Ning
Lian Za Cin
(Gualnam)

Pu Zom Lun Khanggui Gualhna

- 385

11

14

21-

24-

11

12

21-

12

22-

22-

13

13

23-

14

23-

24-

(3)
Cing Deih Lun

(2)
Thawng Suut
Langh Khan Niang(Munsuang)

(2)
(3)
Vung Don Niang
Khai Liin

2. Kual Thawng
Niang Zuan(Song put)

4. Tuang Kho Zam


Dim Zen (Malneu)

(1)
Zuan Don Cing
Tun Za Dal (Bk)
(1)
Kai Khan Lun

2. Kual Thawng
Niang Zuan(Song put)

6. Thang Khen Lian


Kai Kho Cing (Gualnam)

Thawng Do Khup
Lang Khan Niang (Munsuang)

(1)
(2)
Lian Sian Mung
Kham Lian Thang

(4)
Go Lam Ciang

(3)
Thawng Lian Nang

(5)
Mang Ngaih Ciin

(4)
Lian Khan Langh

Pu Zom Lun Khanggui Gualhna

- 386

22-

25-

24-

23-

22-

21-

20-

13

12

15

14

13

12

11

10

1. Thuam Kho Khai


1. Luan Za Cing (Malneu)
2. Khoi Langh (Gualnam)

2. Thang Do Dal
Suan Dim(Gualnam)

(1)
Cing Khen Langh

(2)
Go Sial Lun
Pau Kho Thang

(3)
Don Ngaih Mang

(4)
Kai Cin Pau
Ciin San Cing
(Naulak)

Dal Kim Sing

(5)
Thang Sian Kham
Langh Do Man
(Gualnam)

(6)
Thang Suan Cing

Pu Zom Lun Khanggui Gualhna

(7)
Langh Go Vung

(8)
Khen Hau Mung

1. Neek Thuam

3. Mang Cin
Goih Za Awi (Malneu)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
Thuam Kho Kai
Niang Deih Cin
Tun Za Thang
Luan Do Vung
Tuang Za Khup
Ning Do Kham
Thang Za Gin
1. Luan Za Cing(Malneu)
Zen Nang
1.Khoi Man (Malneu)
Tun Za Cin
1. Daw Ma Kyi (Kawlte)
Ning Sawm Ciin
2. Khoi Langh (Gualnam)
(Kikkai)
2.Khup Cing (Malneu)
(Gualnam)
2. Zam Ngaih Cing
(Naulak)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Cin Ki Thang
Thang Do Dal
Kap Kho Thang
Awi Za Niang
Cin Khen Lun
Pau Khan Lian
1.Theu Lian (Gualnam)
Suan Dim
Thang Za Man
Langh Ngaih Mang
Dim Sen Nuam
2. Dim Khen Niang (Gualnam)
(Gualnam)
(Gualnam)
(Gualnam)
(Gualnam)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
Kai Za Cin
Cin Go Kam
Thang Vum Mang Thang Khawm Langh
Cing Sen Huai
Kai Sian Khual
Langh Gin Cing
Dim Sawm Lun
Ning Lian Cin (Kikkai)
Van Nei Sung (Zangiat)

(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
Lian Man Hau
Thang Kap Mang
Ciin Sian Huai
Niang Man Vung
Kam Sian Lian Mung Thang Gin Lam
Lian Za Then
Cin Sian Lian

Pu Mang Cin suan leh khakte

23-

14

15

24-

25-

- 387

24-

23-

22-

24-

23-

22-

14

13

12

14

13

12

1. Thuam Kho Khai


1. Luan Za Cing (Malneu)
2. Khoi Langh (Gualnam)

5. Cin Khen Lun


Langh Ngaih Mang (Gualnam)

(1)
(2)
Kai Sian Hau
Langh San Don

1. Thuam Kho Khai


1. Luan Za Cing (Malneu)
2. Khoi Langh (Gualnam)

3. Kap Kho Thang


Thang Za Man (Gualnam)

(1)
(2)
Cing Lam Niang
Kai Khan Dal

(3)
Lian Suan Kam

(3)
Gin Sian Tung

(4)
Ning Deih Muan

(4)
Cing Hau Nuam

(5)
Niang Don Nem

(5)
Don Saan Kim

(6)
Thang Tawi Cing

Pu Zom Lun Khanggui Gualhna

- 388

14

11

24-

12

21-

22-

13

12

23-

14

22-

24-

12

13

22-

13

23-

23-

(5)
Cing Khan Vung
Thuam Pian Thang
(Kikkai)

(6)
Khan Za Mung
Cin Sian Cing
(Kikkai)

(7)
Nang Deih Paing

(7)
Kai Khan Nang
Lam San Cing
(Suante)

(8)
Khup Za Pau
Dim Sian Zam
(Malneu)

Pu Zom Lun Khanggui Gualhna

(4)
Cin Khan Cing
Zam Lian Pau
(Henzom)

(6)
Vung Sian Hau

(3)
Cin Lian Thang
Ning Suan Dim

(5)
Ciin Ban Don

3. Mang Cin

3. Tun Za Thang
1. Khoi Man(Malneu)
2. Khup Cing(Malneu)

(1)
(2)
Awi Za Vung
Niang Lian Ning
Thang Khan Go
(Malneu)
(4)
Mung Sian Suang

(7)
Luan Huai Siam Vung

(3)
Thang Neng Lian

(2)
Thang Mun Hang

(6)
Awi Don Cing

(1)
Cin Suan Lun

(5)
Thang Suan Mung

(3)
Kham Muan Sing

(4)
Thang Khua Van

8. Khup Za Pau
Dim Sian Zam (Malneu)

(1)
(2)
Cing Lam Kim
Thang Mun Khual

(2)
Cin Za Thawn

(3)
Kai Pian Thang

3. Tun Za Thang
1. Khoi Man(Malneu)
2. Khup Cing(Malneu)

7. Kai Khan Nang


Lam San Cing (Suante)

Thang Sian Dong

5. Tuang Za Khup
1. Ma Kyi (Kawlte)
2. Zam Ngaih Cing

(1)
Awi Ngaih Lian

- 389

22-

21-

13

12

11

14

23-

24-

3. Mang Cin
Goih Za Awi (Malneu)

6. Ning Do Kham
(Kawlte)

(1)
(2)
Nan Khan
Nan Nwe
(3)
Nan Htwe

7. Thang Za Gin
Ning Sawm Ciin(Naulak)

(1)
(2)
Cin Do Suum
Awi Do Man Zam Zen
1.Nial Nuam Lun
Thang Sian Muang
2.Ning Do Man
(Kikkai)

(1)
(2)
Gin Than Pau
Thang Lam Tuang

(3)
Langh Khan Pau

Gin Sian Khai

(4)
Thang Lam Khup
Cing Lam Dim

(5)
Ciin Deih Lun
Cing En Man
(Tualkong)

Pu Zom Lun Khanggui Gualhna

Pau Sian Muang

- 390

10

(7)
Thang Dal

- 391

(9)
Thang Lian Cin

Pu Zom Lun Khanggui Gualhna

(6)
Ning Lian Vung
Hau Khan Pau
(Gualnam)

(3)
Song Za Vum

(5)
Tuang Za Nang
Zel Khawl Cing
(Songput)

(8)
Nang Za Cing
Thangpi
(Hatlangh)

(4)
Tel Kho Lian
Tuang Khan Man
(Tawmging)

(2)
Niiang Za Ciin
Neng Khen Thang
(Hatlangh)

(6)
Lian Khan Mung
Pau Ngaih Hau

(7)
Vung Za Man
Suan Za Lian
(Hatzaw)

(4)
Cin Khen Niang
Mang Lian Thang
(Sukte)

(5)
Vum Za Ciin
Pum Khan Mang
(Hatlangh)

(3)
Ciang Khan Zen
On Za Pau
(Gualnam)

(8)
Pau Khawm Nuam

(2)
Cing Lian Dim
Pum Za Cin
(Gualnam)

(7)
Pau Lian Tung

(7)
Go Za Mang

(4)
Pau San Mang

7. Thang Dal

(3)
Ciin Don Man

(5)
Lian Za Dong

(6)
Niang Sian Zam

(5)
Zen Khawm Kim

(2)
Cing Sian Zam

(5)
(6)
Lian Ko Za Thang Gin Sian Kham

(4)
Vung Za Don

(4)
Cing Go

(3)
Dim Sian Lun

(3)
Pau Sian Lian

(2)
Vum Lam Niang

4. On Langh
Hau Cing (Gualnam)

5. Tuang Za Nang
Zel Khawl Cing (Songput)

(1)
(2)
Langh Za Cin
Sing Za Kam

1. Neek Thuam

4. On Langh
Hau Cing (Gualnam)

(1)
Thuam Cin Pau
Nok Lian Vung
(Gualnam)

(1)
Langh Khan Thang
Man Za Ciin
(Songlam)

(1)
Vung Za Hau

Pu On Langh suan leh khakte


20-

14

13

12

21 - 11

22-

23-

24-

13

12

21 - 11

22-

23-

(1)
Langh Do Lian

Pu Tual Za Thang suan leh khakte

2011

10

(1)
Thang Gin Khai

(2)
Ciin Don Mang

1. Neek Thuam

5. Tual Za Thang
Zel Za Ciin(Songput)

(1)
(2)
Niiang Do Cing
Thuam Za Niang
Dim Khan Mung
Tun Za Dal

(Saizang khua Pa Tuang Do Kham hong puakna bang)

21-

12

13

22-

23-

(3)
Kai En Suum

(3)
Ning Khan Vung
Suah Za Thang

(4)
Mung Sian Sang

(4)
Cing Za Dim
Thio Zen Pau

(5)
Cing En Hau

(5)
Tual Za Cing
Vum Khan Langh
(Gualnam)

(6)
Thuam Za Mung
Do Ngaih Lun
(Gualnam)

(6)
Vung Tawi Kim

Pu Zom Lun Khanggui Gualhna

- 392

1910

1. Son Awn

2. Phung Gin
Awi Zo (Songput)

(1)
Niiang Lian
Pum Kham
(Gualnam)
(1)
Zo Za Dim
Vial Kho Pau
(Thawmte)
(1)
Cing Ngaih Niang
Tual Lian Thang
(Gualnam)

(2)
Awn Za Kham
Ning Za Cing
(Sonput)

(2)
Pum Za Ning
Pau Za Thawng
(Gualnam)

Pu Phung Gin suan leh khakte

20-

11

14

13

12

21-

22-

23-

24-

(5)
Ngaih Kho Ning
Awn Dal
(Gualnam)

(6)
Vungh Suan Thang
Thuam Za Ciin
(Munsuang)

(6)
Luan Langh Vung
Luan Vum
(Gualnam)

(4)
Ging Vei Cing
Suan Pau
(Gualnam)

(3)
Son Za Khup
Niang Kho Hau
(Tawmging)

(5)
Khup Za Dal
Kim Khan Cing
(Gualnam)
(4)
Vung Nah Lun

(3)
(4)
Lian Za Thang
Gin Do Langh
Zo Khan Zen
Cing Khan Sian
(Gualnam)
(Tawmging)

(2)
(3)
Kham Kho Cin
Vum Lian Mawng
Khin Hla Yee(Kawlte)

Thang Sian Sang

(8)
Ning Lian Niang
Tual Cin Pau
(Gualnam)

Pu Zom Lun Khanggui Gualhna

(7)
Gin Do Nang
Kai Do Lun
(Hatlangh)

- 393

23-

22-

21-

20-

13

12

11

10

22-

21-

13

12

11

24 - 14

23-

2. Phung Gin
Awi Zo (Songput)

2. Awn Za Kham
Ning Za Cing (Songput)

4. Gin Do Langh
Cing Khan Sian(Tawmging)

(1)
(2)
Kham Cin Pau
Cing Man Lian
Vung Kho Lian
Lian Kho Thang
(Gualnam)
(Songput)

Langh Za Tuang

2. Awn Za Kham
Ning Za Cing (Songput)

5. Khup Za Dal
Kim Khan Cing(Gualnam)

(1)
(2)
Kham Than Tuang
Cing Khan Nuam

(3)
Kham Mun Mang

(3)
Cing Khan Ciang

(4)
Khai Khan Thang

(4)
Thang Khan Khai

(5)
Dim Sian Huai

(5)
Kham Suan Mung

(6)
Dim Suan Mang

(8)
Lian En Vung

Pu Zom Lun Khanggui Gualhna

(7)
Dal Deih Tung

- 394

21-

20-

23-

22-

21-

20-

12

11

10

13

12

11

10

13

22-

23-

(2)
Gin Do Kham
Cing Zam Dim
(Sukte)

(2)
Hau Zen Cin

2. Phung Gin
Awi Zo

2. Awn Za Kham
Ning Za Cing (Songput)

6. Vung Suan Thang


Thuam Za Ciin(Munsuang)

(1)
(2)
Cing Hau Vung
Go Lun Cing

2. Phung Gin
Awi Zo

3. Son Za Khup
Niang Kho Hau

(1)
Zo Khan Cing
Gin Do Pau
(Gualnam)
(1)
Khup Khan Thawn

(4)
Thang Ngaih Lian

(5)
Pau Ngaih Tuang

(5)
Ning Hau Vung

(6)
Lian Suan Sawm

(6)
Cing Khan Zam

7. Gin Do Nang
Kai Do Lun (Hatlang)

(1)
(2)
Kham Sian Khup
Thang Sian Piang

(3)
Pum Kho Niang
Tual Za Mung

(4)
Cing Man Lian

(3)
Dim En Niang

(3)
Ning Khan Cing

(4)
Cing Lawh Kim

Pu Zom Lun Khanggui Gualhna

(3)
Do Khan Khual

- 395

A Nihveina Tawmging Beh Laibu, 2008

396

KHENPI XIII
HUHNA SUM NGAHNA
Hih Tawmging Beh Khang Laibu A Nihna bawl nading huhna hong pia, Ks 10,000 leh a
tungsiah teng a nuai-a bang ahi hi.
( sum phazah zui-in, A pan Z -a kigual ahi hi)
No.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.

Min
Khua
Tenna
Sum (Ks)
Pa Am Suan Mung + Mang Lian Cing .............................. Tonzang ........... Germany ............... 300,000
Tg. Go Khan Kap .............................................................. Tonzang ........... Germany ............... 300,000
Sia Kung Za Mung + Nu Thang Sian Cing ....................... Tedim ............... Kawlpi .................. 300,000
Rev Pau Khan Khai + Nu Niang Go Man ........................ Tauleng ............ Kawlpi .................. 300,000
Pa Thang Khan Mang + Nu Tuan Go Niang .................... Tonzang ........... Yangon ................. 300,000
Pa Tuan Lam Thang + Niang San Hau ............................. Tonzang ........... Germany ............... 300,000
Pa Dam Khan Pau + Nu Vung Khan Zam ....................... Tonzang ........... Kawlpi .................. 100,000
Pa Gin Khan Lian + Nu Ning Ngaih Vung ....................... Nahnuai ........... Yangon ................. 100,000
(Pa Gin Khen Pau) + Nu Langh Za Niang ....................... Haupi ............... Kawlpi .................. 100,000
Pa Go Suan Mung + Nu Dim Ciin Nuam .......................... Haupi ............... Kawlpi .................. 100,000
(Pa Kai Za Tuang) + Nu Nuam Khan Niang .................... Tonzang ........... Kawlpi .................. 100,000
Pa Kam Khan Thang + Nu Cing Lam Mang .................... Saizang ............ Kawlpi .................. 100,000
Pa Khai Za Cin + Nu Niang Za Vung ............................... Saizang ............ Kawlpi .................. 100,000
(Pa Kham Khan Nang) + Nu Vung Ngaih Lian ............... Tonzang ........... Kawlpi .................. 100,000
Pa Khup Za Dal + Nu Kim Khan Cing ............................. Saizang ............ Kawlpi .................. 100,000
Pa Langh Za En + Nu Vial Khua Niang ........................... Tonzang ........... Kawlpi .................. 100,000
Rev Dr Sian Za Lal + Nu Lam Za Cing ........................... Tedim ............... Yangon ................. 100,000
Pa Thang Khua Mung + Nu Nian Ngaih Mang ................ Sezang ............. Yangon ................. 100,000
Pa Thawng Do Khup + Nu Langh Khan Niang ............... Saizang ............ Kawlpi .................. 100,000
Pa Thawng Khan Dal + Nu Cing Awih Vung ................... Teklui ............... Kawlpi .................. 100,000
Pa Thawng Khua Zam + Nu Hau Theih Lun ................... Haupi ............... Kawlpi .................. 100,000
Pa Tuang Do Thang + Nu Tun Za Vung .......................... Saizang ............ Kawlpi .................. 100,000
(Pa Tun Kap Thang) + Nu Dim Don Cing ........................ Sezang ............. Kawlpi .................. 100,000
Pa Zam Khan Suan + Nu Thang Khan Niiang ................. Cikha ............... Kawlpi .................. 100,000
(Pa Cin Khen Nang) + Nu Zel Suan Ciin ......................... Haupi ............... Kawlpi .................... 50,000
Lia Cing Lam Lun (d/o Neng Suan Kham) ....................... Tedim ............... Yangon ................... 50,000
Pa Dal Za Kham + Nu Vung Don Niang .......................... Phaileeng ......... Kawlpi .................... 50,000
Sia Pau Khan Khual + Nu Man Cing ................................ Lingthuk ........... Yangon ................... 50,000
Rev Dr Pum Suan Mung + Nu Ciin Ngaih Vung .............. Tedim ............... Yangon ................... 50,000
Pa Thang Kap Khai + Nu Dim Ngaih Lian ...................... Tonzang ........... USA ....................... 50,000
Pa Thang Khan Dal + Nu Zam Don Niang ...................... Tonzang ........... USA ....................... 50,000
Pa Tun Khan Cin + Nu Langh Don Cing .......................... Sezang ............. Yangon ................... 50,000
Bo Vungh Khua Kam + Nu Mang Za Huai ...................... Mualkawi ......... Yangon ................... 50,000
Maj Vungh Suan Thang + Nu Thuam Za Ciin .................. Saizang ............ Yangon ................... 50,000
Pa Zam Deih Tung + Nu Niang Khan Man ...................... Singzung .......... Yangon ................... 50,000
Pa Do Than Tuang + Nu Man Khan Vung ....................... Tonzang ........... Yangon ................... 30,000
Pa Pum Lam Mang + Nu Man Khan Nuam ..................... Tonzang ........... Yangon ................... 20,000
Pa Cin Lam Tun (Hla Saw) + Nu Ciin Pum Cing ............. Haupi ............... Yangon ................... 10,000
(Pa Do Pau) + Nu Ciin Ngaih Zam ................................... Phaileng ........... Yangon ................... 10,000
(Pa En Khan Mung) + Nu Cing Khan Niang .................... Tonzang ........... Yangon ................... 10,000
Lia Cing Khawl Niang ....................................................... Cikha ............... Yangon ................... 10,000
Pa Gin Lian Thang + Nu Mu Mu Sann ............................. Tedim ............... Yangon ................... 10,000
Pa Hang Khan Dal + Nu Dim Ngaih Cing ....................... Tuitum .............. Yangon ................... 10,000
Pa Kham Lian Mung + Nu Cing Ngaih Lun ..................... Tonzang ........... Yangon ................... 10,000
Pa Kham Za Thawng + Nu Soe Soe ................................ Haupi ............... Yangon ................... 10,000
Pa Pau Hen Nang + Nu Cing Do Lun .............................. Teklui ............... Kawlpi .................... 10,000
(Pa Suan Za Kap) + Nu Zam Za Man .............................. Tonzang ........... Kawlpi .................... 10,000
Pa Thang Za Gin + Nu Luan Za Cing ............................... Tamu ................ Yangon ................... 10,000
Pa Zam Suan Pau + Nu Gin Suan Cing ............................ Tauleng ............ Yangon ................... 10,000

Siapi Kung Za Mung (Beh Laibu bawlna Sumkem)

You might also like