ZML SORULAR

SORU 2.1
Arabadaki benzin deposunun yakt gstergesi ekildeki gibi, tabanndaki basn lerle
orantl deerler gsterir. Depo 30 cm derinliinde ise ve iine yanllkla konulmu 2 cm
yksekliinde su ve zerinde benzin ieriyorsa gsterge tam dolu olduunu gsterdiinde
deponun zerinde kalan havann ykseklii nedir ?

ZM
Benzin = 6670 N / m3 olmak zere ;
Depo tamamen dolu durumda iken mevcut basn ;
Pgs = ( Benzin ).h = ( 6670 N / m3 ). ( 0.3 m) = 2001 N / m2
Deponun altnda su varken basn deimiyor. Buna gre hava stunu ykseklii ;
2001 ( 9790 . 0 , 02 ) 6670 .( 0 , 28 h ) (11 ,8 * h ) h 0 , 0094 m

SORU 2.2
ekilde gsterilen dzenekte pistonu itmek iin D noktasndan uygulanmas gereken kuvveti
hesaplaynz?

ZM
445 Nluk kuvvetin C pistonuna etkisi bulunmaldr. Bunun iin E noktasna gre moment
alnrsa;
F C . 100 445 . 200 F C 890 N
D noktasndan uygulanmas gereken kuvveti bulmak iin kk ve byk piston arasndaki
iliki kullanlrsa ;
FC
F
FD
890 N
D

F D 22250 N
2
AC
AD
. 0 , 05
. 0 , 25 2

SORU 2.3
ekildeki hidrolik kaldrc 8797,6 N / m3 zgl arlndaki ya ile doludur. ki pistonun
arln ihmal ederek, bu tasarm iin 8896 Nluk bir arl desteklemek iin gerekli olan
basma kuvveti F ne kadardr ?

ZM

Byk piston iin ;

W
8896
P

A .0 ,0762

1950720 ( N / m 2 ) 1950 ,72 kPa

4
Bu deer kk pistona uygulanacak basnla orantl olduundan ;

P p . A kucuk P 1950 , 72 .

. 0 , 0254

P 0 , 988 N
A noktasna gre moment alnrsa ;
F.( 0,381 0,0254 ) 0,988. 0,0254
F 0,0623 kN 62,3 N
bulunur.

SORU 2.4
ekildeki sistemde A ve B borularndaki basnlarn fark ikisi arasna yerletirilmi cival bir
diferansiyel manometre ile tespit edilmektedir.
1 = 1000 N/m3 ve 2 = 13600 N/ m3, h= 0,5m, a=1,5m, b=0,75 m,
olduuna gre A ve B borular arasndaki basn fakn bulunuz?

ZM
A noktasndan balayarak ayn ortamda yatay dzlemde basncn deimedii ve aaya
inildike basncn derinlikle doru orantl olarak artt prensibi hatrlanrsa;

PA a. 1 h. 2 (b h). 1 PB
PA PB 0,5.13600 (0,25.1000) (1,5.1000) 5550 N / m 2
bulunur.

SORU 2.5
ekildeki sistemde scaklk 20 C dir. Atmosfer basnc 101,33 kPa ve tankn dibindeki
basn 242 kPa ise X akkannn zgl arl nedir ?

ZM

SAE 30 = 8720 N / m3
su = 9790 N / m3
civa = 133100 N / m3 olmak zere ;
Pa SAE 30 .(1m ) su .( 2 m ) x .(3m ) civa .( 0,5m )
denkleminde zgl arlk deerleri yerine yazlrsa sonu ;
x = 15275 N / m3 bulunur.

SORU 2.6
Aadaki ekilde gsterilen tank 20 0C scaklkta hava ve ya iermektedir. Yan
younluu 898 kg/m3 ve suyun younluu 998 kg/m3 olduuna gre h deerini bulunuz?

ZM
Patm (898)( g )(h 0.12) (998)( g )(0.06 0.12) Patm
h 0.08m 8cm

SORU 2.7
Su boru ierisinde yukarya doru 300 lik bir ayla akmaktadr. Civa manometresinden,
h=12cm okunmaktadr. Boru iersinde, (1) ve (2) noktalar arasndaki basn deiimini
belirleyiniz?
Not: Civann zgl arl 133100 N/m3 ve suyun zgl arl 9790 N/m3.

ZM
P1 9790h 133100h 9790(tan 30)(2) P2
P1 P2 26100 Pa

SORU 2.8
ekilde gsterilen her iki tank ve eik tp atmosfere aktr. L=2.13m ise eik borunun
asnn bulunabilecei denklemi yaznz?

ZM
Pa (0.8)(9790)(0.5) (9790)(0.5) 9790(2.13 sin ) Pa
denkleminden a deeri bulunabilir.

SORU 2.9
ekilde gsterilen AB kaps 5 m geniliindedir. A menteeyle,
tarafndan engellenmektedir.
a) B noktasndaki durdurma kuvveti belirleyiniz?
b) h=9.5 m iken A noktasndaki tepki kuvvetini bulunuz?

B noktas bir ktk

ZM

AB nin merkez noktas 2 m dir. Merkezden itibaren suyun stndeki nokta arasndaki mesafe
9.5-2=7.5 m dir. Kapdaki toplam hidrostatik kuvvet,

F hCG Akap (998)(9.81)(7.5)(20) 1468557 N 1468.6kN

I xx sin
(1 / 12)(5)(4) 3 sin 90 0

0.178m
hCG A
7.5(20)
Bx kuvveti iin A noktasna gre moment alnrsa,
y CP

B x (4) (1468.6kN )(2.178) 0

B x 799,65kN
A noktasndaki tepki
Fx 0 1468.6 799,65 Ax 0 Ax 848,95kN

0 Az Wkap Az

Az 0

SORU 2.10
ekildeki kapak 1,524 m geniliinde olup B noktasndan mafsall ve A noktasnda bir dz
duvara dayaldr. Buna gre ;
a) Deniz suyu basncndan dolay kapaa gelen kuvveti hesaplaynz?
b) A noktasnda duvar tarafndan uygulanan yatay kuvvet Pyi hesaplaynz?
c) B mafsalndaki reaksiyon kuvvetlerini bulunuz?

ZM
a)
Kapak Alan : ( 1,524 m).( 3,048 m) = 4,645 m2

AB 1,824 2 2,438 2 3,048m

Geometriden Adan Bye kadar kapan uzunluu 3,048 mdir ve arlk merkezi iki
noktann arasnda tam ortadadr ( yani B nok. 0,914 m ) stndedir. Buna gre arlk
merkezinin derinlii ;
h AM 4,572 0,914 3,658m
Kapan her iki yzne etki ettiinden Pa dikkate alnmayabilir. Kapan zerine etkiyen
hidrostatik kuvvet ;
F PAM . A .h AM . A (10054 N / m 3 ).(3,658m).(4,645m 2 ) 170838.43 N
b)
ncelikle F kuvvetinin basn merkezini bulmalyz. Kapan serbest cisim diyagram
ekilde gsterilmitir. Kapak bir dikdrtgendir. Bu nedenle ;

Ixy = 0 ve I xx

b.L3 1,524.3,0483

3,596m 4
12
12

AMden BMye kadar olan l mesafesi, Pa basnc dikkate alnmad iin ;

I . sin
l y BM xx
0,127 m
h AM . A
B noktasndan F kuvvetinin etkidii noktaya olan mesafe bylece ( 3,048 0,127 1,524)
1,397 m olur.

B noktas etrafndaki moment ;

P.L.Sin F 1,524 l P.1,828 170838,43
. 1,397
P = 130558,69 N bulunur.
F ve P kuvvetleri bilindiine gre Bx ve Bz ;
Fx Bx F .Sin P Bx 28055,63N

Fz 0 Bz F .Cos Bz 136670,74 N
bulunur.

SORU 2.11
ekilde gsterildii gibi AB kaps 1 m geniliindedir.(Gliserin 12.36kN / m 3 )
a) Net Hidrostatik kuvveti bulunuz?
b) Oluan kuvvetin B noktasndan yksekliini bulunuz?

ZM
a)

2
FH 2 0 (9.79)(1.8 1.2 )(2)(1) 78.32kN
2
2
FGls (12.36)(1.2 )(2)(1) 54.38kN
2

Fnet FH 2O FGls 78.32 54.38 23.94kN

b)

y cp

I xx sin
hcg A

90
ycp H O 1.8112.2 /((122 /)2sin
0.0833m
) 21
3

cp gls

12 /(12) sin 90 0

0.01515m
1.2 (2 / 2) 21
3

0 78.32 1 0.0833 54.381 0.1515 23.94 D

B noktasndan ykseklii D 1.072m olarak bulunur.

SORU 2.12
ekilde gsterilen a=3m apndaki atmosfere ak silindirik bir tankn taban kresel
geometride olup, ierisinde b=8m ykseklikte su bulunmaktadr. Tabandaki erisel yzey
zerine etki eden su kuvvetinin iddetini, ynn ve tatbik noktasn tespit ediniz?

ZM

Etki eden kuvvetin iddeti tank ierisindeki suyun arlna eittir.

FR = g(Vsilindir Vyarmkre)
m

kg

FR 999 3 9.807 2 (3 m) 2 (8 m) (3 m)3

m
s 4
12

FR=484766 N =485 kN
Simetri sz konusu olduundan yatay kuvvetler dikkate alnmayabilir (nk kuvvetler aras
denge sz konusudur). Bu durumda net kuvvetin dorultusu ve yn; tank merkezinden
geen eksende aaya dorudur. Tatbik noktas ise erisel yzeyin merkez noktasdr.

SORU 2.13
ekilde gsterilen 3m uzunluundaki erisel (eyrek daire) kapak su dolu bir rezervuara
monte edilmitir. Kapak yarap R=2m, su derinlii h=6m iken;
a) Kapak zerine etki eden su kuvvetinin yatay ve dey bileenlerinin deerlerini tespit
ediniz?
b) Bileke (net) kuvvetin, tatbik noktasn ve dey eksen ile yapt ay bulunuz

ZM

Yatay yndeki kuvvet 3mx2m boyutlarnda dzlemsel yzeye etki eder.

1 3
ba
I xc
y R yc
yc 12
abyc
Ayc
a2
(2 m) 2
5m
5.06 m
12 y c
12(5 m)
FR gAh c (999)(9.807)(2)(3)(5) 293916 N FH
yR yc

FH=FR

a=2m

6 5.06

b=3m

0.93 m

Dey kuvvet, kapak zerindeki suyun arlna eittir.

Fv=W=gV=(999 kg/m3)(9.807 m/s2) [(4 m)(2 m)+(/4)(2 m)2](3 m)
Fv=327563 N
Dey kuvvetin merkezden uzakl:

2
2 4(2 m)
(4 m)(2 m) 4 (2 m) a v (4 m)(2 m)(1 m) 4 (2 m) 3
av=0.957 m

FV
aV

Bileke kuvvet ve as:

FR = (FH2 + FV2)1/2 = 440152 N
327563
tan 1
48.1
294000
C

FR

aH

B
aV

SORU 2.14
ekilde gsterilen 2m geniliindeki kap, bir halat vastasyla M ktlesine sahip bir
silindire balanmtr. Su seviyesi 2.5 mye dt zaman kap almaktadr. Mafsal
srtnmesini ihmal ederek silindir ktlesi ile mafsal kuvvetinin iddetini ve ynn bulunuz?

ZM

Net kuvvet
h
FR gh c A g A(2) gh 2
2
Kapnn serbest cisim diyagram

Silindirin serbest cisim diyagram

T

FB

M mafsal 0

(saatin ters yn pozitif)

h
FR 0
3
h
h
1
1
T FR gh 2 gh 3 (999)(9.807)(2.5)3 12757 N
12
12
12
12
4T

Fy 0 (silindir iin)
T FB W 0

FB gV g D 2 (h 1 m) (999)(9.807) (1) 2 (2.5 1) 11542 N

4
4
W Mg T FB
T FB 12757 N 11542 N
M

2477.7 kg M
g
9.807 m 2 / s

Fx T FR Fmafsal 0 (kap iin)

Fmafsal FR T gh 2 12757 Fmafsal=48475 N

10

SORU 2.15
Bir araba yars, 7 m/s2lik ivme ile hzlanrken , kahve fincann yatay olarak
yerletirmektedir. Fincan 10 cm derinliinde ve 6 cm apnda olup sakin halde 7 cm
derinliinde kahve iermektedir. Buna gre ;
a) Kat cisim ivmelenmesi kabul ederek kahvenin fincandan dklp dklmeyeceini
belirleyiniz?
b) Kahvenin younluu belli ise A kesindeki etkin basnc bulunuz?

ZM

az = 0dr buna gre as ;

tan 1

7,0
ax
tan 1
35,5
9,81
g

Fincann sol yanndaki ykselme miktar ;

z 3cm. tan 2,14cm
Bu ykselme, 3 cmlik mevcut aklktan daha azdr. Bu nedenle ivme balangcnda
alkalanma olmadka kahve dklmeyecektir. Durma halinde A noktasndaki etkin basn ;
PA g ( Z yuzey Z A ) 694kPa
vmelenme srasnda yerekimi ivmesine ilave olarak parack ivmelenmesi oluacaktr.
Toplam ivme;

G 7,0 2 9,812

1/ 2

12,05m / s 2

olarak bulunur. Eik yzeyden A noktasna olan normal boyunca aaya doru S uzakl ;
S (7,0cm 2,14cm).(cos 35,5) 7,44cm
A noktasndaki basn ;
PA gS 1010.12,05.0,0744 906 Pa
Bu deer durgun haldeki basn deerinden % 31 daha byktr.

11

SORU 2.16
Bir nceki rnekteki kahve fincan bir pikap zerine yerletirilerek blok halinde dnme
durumu oluuncaya kadar simetri ekseni etrafnda dndrlyor.
a) Kahvenin kabn tam st kenarna ulamasna neden olacak asal hz bulunuz?
b) Bu durumda kabn A noktasndaki etkin basnc bulunuz?

ZM

Fincanda 7 cm kahve vardr. Kenara kadar olan 3 cmlik mesafe konu anlatmndaki h/2
uzunluuna eit olmaldr. Buna gre ;
h
2R2
0,03m
2 1308 36,2 r / s 345d / dak
2
4g
Basnc hesaplamak iin r ve z koordinatlarnn balangcn serbest yzey alalmasnn
olduu B noktasna koymak uygundur. Etkin basn burada 0dr. A noktas ( r , z ) = ( 3 cm ,
-4 cm )dedir. Bylece PA ;

PA 0 1010kg / m 3 9,81m / s 2 . 0,04m

1
1010kg / m 3 .0,03m 2 1308r 2 / s 2
2

PA 990 Pa

Bu basn deeri durgun haldeki basn olan 694 Padan % 43 daha byktr.

12