Akll ebekelerde

Enerji Depolama
zmleri

27.04.2015

Prof. Dr. Engin ZDEMR

KOCAEL NVERSTES TEKNOLOJ FAKLTES
ENERJ SSTEMLER MHENDSL BLM
E-mail: eozdemir@kocaeli.edu.tr

ERK:
ENERJ DEPOLAMA TEKNOLOJLER VE UYGULAMALARI

YENLENEBLR ENERJ KAYNAKLARINDA

ENERJ DEPOLAMA UYGULAMALARI

TBTAK 1001 PROJES ALIMALARI

KOCAEL NVERSTES ENERJ SSTEMLER MHENDSL BLM

ELEKTRK RETM ZLEME SSTEM

- FOTOVOLTAK

Elektrik enerjisi depolama

DEPOLAMA
SSTEMLER

Byk lekli (G) ebeke

Balantl Uygulamalar

Elektrik Datm Uygulamalar

Yedek (Acil) G
Uygulamalar

Tama
Bataryalar
Volanlar (Uan Tekerlek)
Ultrakapasitrler

Bataryalar
Tanklar inde Sktrlm Hava
Volanlar (Uan Tekerlek)
Hibrid Sistem
Termal Enerji Depolama
Ultrakapasitrler

Batarya Enerji Depolama Sistemleri (BEDS)

Sktrlm Hava Enerji Depolama (SHED)
Volan Enerjisi Depolama Sistemleri (VEDS)
Hidro Enerji Pompalama (HEP)
Speriletken Manyetik Enerji Depolama (SMED)
Ultrakapasitrler

Enerji depolama sistemleri diyagram gsterimi

G sistemlerinde uygulanan enerji depolama teknolojileri

Temel enerji depolama teknolojileri yle
saylabilir;

Pompalamal hidroelektrik santraller

Sktrlm hava enerji depolama

uygulamas

Hidrojen temelli enerji depolama

uygulamalar

Bataryalar

Akl bataryalar

Volan (Flywheel)

Sper iletkenli magnetik enerji depolama

Ultrakapasitr

Enerji Depolama Uygulamalar

Gne ve rzgar santrallerinden salanan enerjinin kesintili oluunun getirdii

dezavantajlar gidermek iin depolama uygulamalar gndeme gelmektedir.

Depolama uygulamalar, ebeke g kalitesini, gvenilirliini artrmak zere de

uygulama alan bulmaktadr.
10 Ultra
7

Kapasitrler

10

G Younluu (W/kg)

105
104
Elektrokimyasal
Kapasitrler

103

-Petrol
-Dizel
jeneratrler

102
Bataryalar
1

10-2

Farkl tipte enerji depolama yntemlerinin

enerji ve g younluuna gre dalm grafii

10-1

10

Enerji younluu (Wh/kg)

102

Yakt
hcreleri

103

Elektrik ebekelerinin en temel zellikleri srekli olarak yklerin enerji talebini

karlamaktr.

Rzgar ve gne gibi karbon salm dk enerji kaynaklar srekli ykleri beslemek iin yeterli
olamamaktadr.

Yenilenebilir enerji kaynaklarnn zlmesi gereken sorunlar:

1.

Ani g deiimlerinin oluturduu kararsz koullar

2.

Yksek talep durumlarnda dk retim

3.

Dk talep durumlarnda yksek retim

Enerji depolama uygulamalar, bu tr dengesizlikleri gidermek ve kaynak ile yk arasnda optimum enerji
ak salanabilmesi iin zellikle rzgar ve gne gibi kaynaklar iin optimum bir zm olmaktadr.

Enerji depolama uygulamalar yenilenebilir enerji ile birletirildiinde;

Bu kaynaklarn kndaki ani g deiimleri dzenlenir

Kaynak ile yk arasnda denge salanarak g sisteminin kararl bir iletimi salanabilir.

Enerji Depolama zmleri

Enerji Depolama Seim Kriterleri

Kapasite (kWh)

k gc (kW)

Bir sredeki evrim says

mr (yl)

Dearj derinlii (%)

Cevap sresi (ms)

Kendi kendine dearj (self discharge)

Fiyat ($)

letme ve bakm maliyetleri

Boyutlar (kg, cm3)

Enerji Depolamann G Sistemine Katks

Elektrik enerjisi zaman kaydrmas (time shift)

lave g kapasitesi

Yk takibi (load following)

Gerilim ve frekans destei

G kalitesini iyiletirme

G sisteminde skklk hafifletme

Talep taraf ynetimi

Ara kazan (Arbitrage)

Kimyasal, mekanik ve elektriksel olmak zere farkl depolama teknolojileri uygulanabilmektedir.

Bunlarn uygulanmas ihtiyaca en uygun zm sunacak teknolojinin belirlenmesi ile performansmaliyet kriterlerine gre seilir.

Enerji depolama uygulamalar; iki temel ihtiyaca cevap verilecek ekilde belirlenmektedir.
1.

Enerji temelli uygulamalar: birka saatlik servis (dearj) sresi gerektiren, uzun sreli enerji

2.

G temelli uygulamalar: ebeke frekans kararllnn salanmas, ani g deiimleri ve

ihtiyalarna cevap verebilecek ve cevap sresi (ihtiya annda devreye girmesi) birka dakika (1-5
dk) kadar olmaldr.

gerilim deiimlerinin bastrlmasn salayan uygulamalardr. Bu uygulamalarda cevap sresi

milisaniye mertebesinde olmal ve servis sresi ise birka dakika kadar olabilmektedir (Genelde 1
saatten azdr.)

Depolama olmadan
retilen enerji profili

Orta seviye
Maksimum
Temel yk
enerji retimi enerji retimi enerji retimi

Sistem Talebi/KW

Elektrik enerjisi depolama

letme tarafndan salanan
her gn sadece birka saat
alan talep edilen
maksimum g

Depolama ile retilen

enerji band
letme tarafndan retilen
temel yk seviyesinden
depolanan enerji

Depolama andaki dearj

olan enerji

Depolamann gerilim ve
frakans korumak iin
kulland arz ve talebe gre
dengelenen enerji

letme tarafndan retilen

temel ykten depolanan
enerji

Depolama olmadan
retilen enerji band

06:00

12:00

18:00

Gnn zaman dilimi

Enerji depolamal datk retim sisteminin gnlk
elektriksel g zaman dalm grafii (1)

00:00

Tbitak 1001-Bilimsel ve Teknolojik Aratrma

Projelerini Destekleme Program
Proje Yrtcs;
Unvan, Ad - Soyad:

Prof. Dr. Engin zdemir

Kurumu/Kuruluu: Kocaeli niversitesi

Blm/Birimi:

Teknoloji Fakltesi / Enerji Sistemleri Mhendislii

Projenin Bal: Fotovoltaik kaynaktan beslenen 3-fazl 4-telli akll mikro ebeke yapsnn
batarya ve ultra-kapasitrden oluan hibrit enerji depolama sistemi ile gerekletirilmesi
Btesi:

177.035 TL

Sresi:

24 AY

Proje No:

113E143

Hibrit enerji depolama sistemi gelitirilmesi projesi - 113E143

Projenin genel topoloji yaps

Projenin Amac: Yeni bir Hibrit

Enerji Depolama Sisteminin
(HEDS) gne enerjisinden
elektrik
retim
sistemine
eklenmesiyle, iklim koullarna
bal olarak srekli deien
enerji
retimine
zm
getirmektir. Akll mikro ebeke
yapsnn, batarya ve ultrakapasitrden oluan hibrit
enerji depolama sistemi ve
nerilen
yeni
kontrol
yntemleri ile gelitirilmesi
salanacaktr.

Hibrit enerji depolama sistemi gelitirilmesi projesi - 113E143

ebeke
FV
Panel

DA/DA
Dntrc

PBAT=PBAT(min)

DA/AA
Dntrc
Yk
Grubu

PBAT(low) < PBAT(min)

+
C
Batarya
Grubu

ift ynl DA/DA

Dntrc

Ultrakapasitr
Grubu

Projenin g ak diyagram

Projede ngrlen batarya ve ultrakapasitrn

arj/dearj tepki srei

Hibrit enerji depolama sistemi gelitirilmesi projesi

Deneysel almalar

Deneysel sistemde Yingli YGE-60 gne panelleri 10u seri olmak zere 2 sra
paralel kol oluturularak 20 adet FV panel kullanlmaktadr.

5.1kW FV panel kurulumu ve ebeke balantl evirici fotoraf

Hibrit enerji depolama sistemi gelitirilmesi projesi 113E143

Deneysel almalar

Deneysel sistemde Vision bataryalar 16s seri olmak zere 2 sra paralel kol
oluturularak 32 adet batarya grup balants gerekletirilmitir. Bataryalarn
balants ile 192 V gerilim seviyesi elde edilmitir.

Batarya grubu ve balant fotoraf

Hibrit enerji depolama sistemi gelitirilmesi projesi 113E143

Deneysel almalar

FV panel simlatrnn, havann gneli olmad ve akam saatlerinde deneysel

almaya imkan salamak ve ayrca DA kaynak olarak kullanlmak zere deney
platformuna kurulumu gerekletirilmitir.

Chroma FV simlatr ve FV simlatr arayz fotoraf

Fotovoltaik elektrik retim izleme sistemi

http://enerji.kocaeli.edu.tr/fotovoltaik.php

Fotovoltaik elektrik retim izleme sistemi

http://enerji.kocaeli.edu.tr/fotovoltaik.php

Energy Storage provides Energy when it is needed

just as
Transmission provides Energy where it is needed
Enerji iletimi, enerjiyi ihtiya olan yere ulatrrken;
Enerji depolama, enerjiyi ihtiya duyulduu anda salar.

TEEKKRLER

Bu sunum 113E143 nolu TBTAK projesi tarafndan

desteklenmektedir.
Prof. Dr. Engin ZDEMR
E-mail: eozdemir@kocaeli.edu.tr