UNIVERZITET U KRAGUJEVCU

FAKULTET INENJERSKIH NAUKA

DIPLOMSKE AKADEMSKE STUDIJE

MASTER STUDIJE

METODE POUZDANOSTI MAINSKIH SISTEMA

ZADATAK 1
Analiza naina otkaza primenom metode analize stabla otkaza na
primeru planetarnog reduktora

Student :
Mladenovi Vojkan 330/2012

Predmetni nastavnik:
Prof. Dr ati Dobrivoje
Kragujevac, 2012. godine

Zadatak 1

Planetarni reduktor
Da bi shvatili nain funkcionisanja planetarnog reduktora, najpre je potrebno objasniti
funkcionisanje osnovnih planetarnih mehanizama. Mehanizmi sastavljeni od zupanika ili
frikcionih tokova, a u kojima je geometrijska osa makar jednog zupanika ili toka pokretna,
nazivaju se planetarnim mehanizmima. Najvie su rasprostranjeni zupasti planetarni
mehanizmi.

Slika 1.1 Elementarni planetarni mehanizam

Elementarni planetarni mehanizmi sa spoljanjim i unutranjim sprezanjem zupanika
se mogu predstaviti slikom 1.1. Zupanik (a) ija se osa poklapa sa osnovnom osom
mehanizma i koji se obre samo oko svoje ose, naziva se centralnim zupanikom (ponegde i
sunanim zupanikom). Zupanik (g) je u sprezi sa zupanikom (a) i obre se oko svoje ose,
a istovremeno i zajedno sa lanom (h) oko ose centralnog zupanika (a). Na taj nain
zupanik (g) koji se naziva satelit, uestvuje u dva kretanja: relativnom kretanju oko svoje
ose i zajedno s njom oko osnovne (centralne) ose mehanizma. lan planetarnog mehanizma
u kome su postavljene osovine zupanika sa pokretnim osama (sateliti) naziva se nosaem
(h). Osa oko koje se obre nosa naziva se osnovna ili centralna osa. Ukupno kretanje
elemenata planetarnog mehanizma slino je kretanju planeta, pa otuda potie i naziv
mehanizma. lanovi planetarnog mehanizma ije se ose poklapaju sa osnovnom osom i
primaju optereenje od spoljanjeg momenta, nazivaju se osnovnim lanovima. Planetarni
mehanizam moe imati jedan ili nekoliko satelita jednakih dimenzija, koji mogu biti
jednostrano ili dvostrano ozubljeni (dvojni sateliti).

Mladenovi Vojkan 330/2012

Strana 2

Zadatak 1
Mehanizmi pokazani na slici 1.1 sastavljeni od dva lana (a i h) ije se ose obrtanja
poklapaju sa osnovnom osom ne mogu se koristiti za prenos energije. Dodavanjem
centralnog zupanika (b) sa unutranjim ozubljenjem, dobija se planetarni mehanizam sa tri
lana (a, b, h) ije se ose obrtanja poklapaju sa osnovnom osom (slika 1.2). Fiksiranjem, na
primer lana (b), dobija se iroko rasprostranjeni planetarni prenosnik sa nepokretnim
zupanikom (b), u kome su pogonski i gonjeni elementi lanovi (a) i (h) ili (h) i (a) (slika
1.2, a). Zaustavljanjem zupanika (a), dobijamo prenosnik sa pogonskim i gonjenim
lanovima (b) i (h) ili (h) i (b) (slika 1.2, b). Zaustavljanjem lana (h) dobijamo neplanetarni
prenosnik u kome su ose svih zupanika nepokretne (slika 1.2, c). Oigledno da je kod
planetarnih mehanizama broj lanova koji se mogu koristiti kako za vodee tako i voene
elemente vei nego kod klasinih, neplanetarnih mehanizama. Ova korisna specifinost
planetarnih mehanizama prua znaajnu slobodu konstruktorima pri konanom uobliavanju
konstrukcije.

Slika 1.2 Planetarni mehanizam sa tri lana

Planetarni mehanizam u kome su dva osnovna lana vezana sa pogonskim i gonjenim
vratilima, a trei osnovni lan se ne obre (vrsto je vezan za kuite), naziva se planetarnim
prenosnikom. Pri tome se podrazumeva da prenosnik, za razliku od mehanizma, pored
kretanja moe da prenosi i energiju. Tipian i iroko rasprostranjeni planetarni prenosnik
prikazan je na slici 1.3 i esto se naziva planetarni reduktor.

Slika 1.3 Planetarni reduktor

Mladenovi Vojkan 330/2012

Strana 3

Zadatak 1
EMA RALANJAVANJA PLANETARNOG
REDUKTORA

Mladenovi Vojkan 330/2012

Strana 4

Zadatak 1
STABLO OTKAZA ZA VRNI DOGAAJ OTKAZA PLANETARNOG
REDUKTORA

Mladenovi Vojkan 330/2012

Strana 5

Zadatak 1
KVALITATIVNA ANALIZA STABLA DOGAAJA

Postupak odreivanja skupa minimalnih preseka stabla dogaaja sprovodi se u tri koraka
1. Formiranje logikih jednaina za svako logiko kolo u stablu otkaza
2. Izraavanje vrnog dogaaja u funkciji od bazinih dogaaja
3. Redukcija dobijenog izraza pravilom Bulove algebre.
T=G1+G2+G3+G4+G5
G1=P1+G6
G6=P2+S1
G2=S2+P3+S3
G3=P4+G7+S4
G7=S5+S6+S7
G4=G8+P5+G9
G8=S8+S9+S10
G9=S11+S12+S13
G5=P6+G10+P7
G10=S14+S15+S16
T=P1+P2+S1+S2+P3+S3+P4+S5+S6+S7+S4+S8+S9+S10+P5+S11+S12+S13+P6+S14+
S15+S16+P7
7

16

i 1

j 1

T Pi S j

Mladenovi Vojkan 330/2012

Strana 6