DI MEKAN BTKLER

Prof.Dr.Yeim YALIN-MEND
Yararlanlan Kaynaklar
Trkiyenin Aalar ve allar (Necati Gven Mamkolu)
..Kamps Baz Aa ve allar
(Prof.Dr.C.Darc, Ar.Gr.H.Salker, Biyolog B.Ar)
Ss Bitkisi Yetitiricilii(Prof.Dr.M.Gen)
nternet Ortam (Resimler)

AALAR VE ALILAR

AA
Boyu en az 5 metre, gvde ap da 10 cm.den
aa olmayan, dal srgn ve yapraklarn
oluturduu tepe tacn tek bir gvde ile
tayan, her yl ap artm yaparak kalnlaan,
boy bymesi yaparak boylanan ve
dokularndaki hcrelerin byk blm
odunlam olan uzun mrl odunsu
bitkilerdir.

ALI
Toprak seviyesinden itibaren ayn yada yakn
kalnlklarda birok gvdesi bulunan ve en ok
5 m. ye kadar boylanabilen odunsu bitkilere
denir.

AALAR
Kapal Tohumlular
Ak Tohumlular
-Bir enekliler
-Fil Kula Yaprakllar -ki enekliler (Dicotyledone)
Ginkgoinae
-iekliler (Floriferae)
-Kozalakllar,
Polypetalea (Ayr ta
Coniferae
yaprakllar)
-Palmiye Yaprakllar
Sympetalae (Birleik
ta yaprakllar)
Cycadynae
Apetalae (Ta
-Ta Yaprakl iekler
yaprakszlar)
Gnetinae
- Sarkk Baakllar
(Amentiferae)

Tr: Birbirine ok benzeyen, aralarnda

dllenerek kendilerine benzer dller
oluturabilen bireyler topluluudur. Kendi
ilerinde daha alt birimlere ayrlabilirler.
Alttr: En az bir morfolojik zellii bakmndan
farkl zellik gsteren ve blgesel olarak
snflandrlm, yerel topluluklardr.

 Varyete: En az 1 morfolojik zellik

bakmndan trden ayrlan, fakat trn yayl
alan ierisinde kk ya da byk gruplar
halinde bulunan topluluklardr.
Cins: Birbirine benzeyen ve ortak pek ok
zellii bulunan trlerin topluluudur.

 Familya: Ortak zellikleri bulunan yakn

cinslerin topluluudur.
Aileler latincede , aileye adn veren cins ad
kknn sonuna aceae eki getirilerek
adlandrlr.
Trkede ise sonuna giller eki getirilir.
rnek: amgiller Pinaceae, Glgiller
Rosaceae

 Familyalarn birlemesi ile takm, takmlarn

birlemesi ile snf, snflarn birlemesi ile
blm oluur.
Latince bir trn ad yazlrken, nce byk
harfle balayarak trn iinde olduu cinsin
ad, daha sonra kk harfle balayarak tr
belirleyen ad yazlr.

AALAR

AIK TOHUMLULAR
Gymnospermae

KOZALAKLILAR
Coniferae

Araucaria araucana (ili Arokaryas)

Snf:Coniferae
Aile: Araucariaceae
Cins: Araucaria

Her zaman yeil, ine yaprakl, seyrek dall ve konik

grnmldr. Diiler 40-50 metre, erkekler 15-20 metre
boylanabilir.
ili ve Arjantinde doal olarak yetiir.

Araucaria heterophylla
(Salon Arokaryas)
Snf: Coniferae
Aile: Araucariaceae
Cins: Araucaria

Her zaman yeil,

ine yaprakl,
piramidal
grnml bir
aatr.
50-60 m.
Boylanabilir.

Pinus pinaster
(Sahil am )
Snf: Coniferae
Aile: Pinaceae
Cins: Pinus
Fransa ve Atlantik kylarnda, Yunanistan'n Ege kylarna
kadar olan sahillerde grlen am tr.
Genken piramit formlu, yal iken dank taldr.
Genken hzl byr. Yksek nisbi neme ihtiya duymaz.
Ancak souk ve sert kara iklimi olan yerlerde
yetitirilemez.

Pinus pinea L
(Fstk am)
Snf: Coniferae
Aile: Pinaceae
Cins: Pinus
Ege, Akdeniz sahilleri, Portekiz, spanya, talya, Girit
ve Trkiye'de yayl gsteren am tr.
Genken yuvarlak, yal halde dank emsiye gibi bir
yapya sahiptir. 20-25 m boy yapar.
Yetime yeri bakmndan titizlik gerektirmeyen, fakir,
kumlu, kireli veya killi topraklarda, kurak iklimlerde
yetiir. Gneli yerleri sever. Souk ve sert iklimlerde
geliemez. Ik istei fazladr.

Pinus brutia
(Kzlam)
Snf: Coniferae
Aile: Pinaceae
Cins: Pinus

Boyu yaklak 25 m,
Dzgn gvdeli,
Tomurcuklar reinesiz,
Kozalaklar kahverengi,
Tohumlar kanatl,
Bat Anadoluda 800 m,
Gney Anadoluda 1200m.

Pinus halepensis
(Halep am)
Snf: Coniferae
Aile: Pinaceae
Cins: Pinus

Yapraklar ksa ve dar,

Kabuk daima gri,
Kozalaklar sapl ve aa sarkk,
Adana Saramda doal
orman halindedir.

Pinus sylvestris
(Saram)

Snf: Coniferae
Aile: Pinaceae
Cins: Pinus
ne Yaprakl,sivri veya yaygn tepeli
Soua dayanakl,sca sevmez
Reineli odunu dayanakl ve ok deerlidir
Trkiyede Bat ve Orta Karadeniz, Kuzeydou
Anadoluda, Anadolunun kuzeydousunda, Ktahya,
zmir, Bursa,Eskiehir, Ankara, kahramanmarada
bulunmaktadr.

Abies alba Mill.

(Akkknar)

Snf: Coniferae
Aile: Pinaceae
Cins: Abies
Avrupa gknar (Abies alba), Ak kknar olarak da
bilinir, amgiller (Pinaceae) familyasndan Gney ve
Orta Avrupa'nn dalk blgelerinde
yetien gknar tr.
Gelimesi iin yksek nisbi nem ve
kumlu toprak ister.

Abies cilicica (Toros Gknar)

Snf: Coniferae
Aile: Pinaceae
Cins: Abies
Yapraklar yass, ibre eklinde
2 srada dizilmi Kozalaklar dik
Burdurdan Kahramanmaraa kadar uzanan
blgede, Toros dalarnn kuzey yamalarnda,
Amanos Dalarnda 1300-2000 metre
yksekliklerde yaylm gsterir

Picea abies (L.) Karsten

(Avrupa Ladini)

Snf: Coniferae
Aile: Pinaceae
Cins: Picea
kuzey yarkrenin lman ve souk blgelerinde yayl
gsteren aa trlerine verilen ad.
Uzaktan bakldnda gknara benzese de piramide
benzer tepesi ve sarkk dallar ile ondan ayrt edilebilir.

Picea orientalis(L.) Link

(Dou Ladini)
Snf: Coniferae
Aile: Pinaceae
Cins: Picea
Her zaman yeil, ine yaprakl,
piramidal grnml, 60 metre boyunda
Kafkasyada doal olarak yetiir
Trkiyede de Dou Kayn, Dou
Karadeniz Gknar ve Saram
yetitirilir

Picea pungens Engelm

(Mavi Ladin)
Snf: Coniferae
Aile: Pinaceae
Cins: Picea
Kurakla, soua, hava kirliliine dayankldr
Zayf topraklarda da yetiebilir, nem istei azdr.
Gri mavi rengi ve gsterili yaps ile dnyann pek ok
yerinde olduu gibi Trkiyede de park ve bahe
dzenlemesinde yaygn olarak olarak yer alr.
Doal olarak kuzey Amerikann batsnda yetiir.

Cedrus atlantica
(Atlas Sediri)
Snf: Coniferae
Aile: Pinaceae
Cins: Cedrus
Doal olarak Kuzey Afrika, Cezayir, Fas ve Atlas
Dalarnda yetien sedir tr.
Geni piramit eklinde aalar,
1-3 cm yeil veya mavimsi yeil renkli
Kozalaklar yar silindirik,
uta dz veya gbekli
Fas ve Cezayir dalar
(Atlas dalar)

Cedrus libani
(Toros Sediri)
Snf: Coniferae
Aile: Pinaceae
Cins: Cedrus

50 m boylanr,
Stun eklinde aalar,
Dallar yatay, genken tysz veya hafif tyl
Yapraklar mavimsi yeil, sklkla gmi izgili,
Kozalaklar oval,
Gney Anadolu ve Lbnan dalarnda 1000-2000m
arasnda ormanlar oluturur.

Cedrus deodora
(Himalaya Sediri)

Snf: Coniferae
Aile: Pinaceae
Cins: Cedrus
Bat Himalaya'larda yetien bir sedir tr.
50-60 m boy ve 3 m'den fazla ap yapabilir. ne
yapraklar uzun ve yeildir (3-5 cm).
Bu yapraklarn aaya doru sarkk olmas ile dier
trlerden ayrlr. Tepe srgn karakteristik olarak
aaya sarkar. Piramidal grnldr. Kozalaklar 7-10
cm boyundadr.
Souklara kar hassastr.
Kuru ve kireli topraklarla, hava nisbi neminin
dk olduu yerlerde iyi geliemez.

Juniperus drupacea
(Andz)
Snf: Coniferae
Aile: Cupressaceae
Cins: Juniperus
Genken piramidal grnml, yalandnda
yayvan tepelidir
10 metreye kadar boylanabilir
Odunu sert ve dayanakldr
ri kozalakl ve tohumlar serbestdr
Suriye, Lbnan ve yunanistanda yaylm
alanlar bulunur
Trkiyede de Toroslar zerinde yetiir

Juniperus communis subsp. Nana

(Bodur Ard)

Snf: Coniferae
Aile: Cupressaceae
Cins: Juniperus
10 mye kadar boylu aa, ya da yerde srnen al
formlarnda olabilir
Trkiyede iki alttr bulunur.
Bunlardan Trakyada Yatc Adi Arda (Juniperus
communis subsp. Communis) , Anadoluda Bodur
Ard (Juniperus communis subsp. Nana) adlandrlr

Juniperus excelsa
(Boylu Ard)

Snf: Coniferae
Aile: Cupressaceae
Cins: Juniperus
Her zaman yeil, pul yaprakl, genken piramidal, ileri
yalarda yayvan tepeli bir aatr.
Gri pul yapraklarndan dolay Bozard ad ile de anlr.
Trkiyenin komularnda da doal olarak yetien,
Anadoluda ve Trakyada yaygn olarak yetiir

Juniperus chinensis
(in Ardc)
Snf: Coniferae
Aile: Cupressaceae
Cins: Juniperus

Yeil, pul yaprakl , yerde srnnce bodur al ya da

15-20 metre boyunda bir aa biimlerinde olabilir
Dekoratif grnm, farkl iklimlere uyabilmesi
sayesinde Trkiyede de bir ok ehirde yeil alanlarda,
park ve bahelerde yetitirilmektedir
in, Moolistan ve Japonyada doal oalarak yetiir

Platycladus orientalis
(Dou Mazs)
Snf: Coniferae
Aile: Cupressaceae
Cins: Platycladus
Her zaman yeil, pul yaprakl, sk
dall, konik tepeli al ya da 5-10
metre boylarnda kk agadr
Kore, Manurya ve Kuzey inde doal olarak
yetiir.
Hem elik hem de tohumla retilebilir.
Trkiyede sklkla park ve bahelerde it
oluturmak amac le kullanlr.

Thuja occidentalis L.
(Bat mazs)
Snf: Coniferae
Aile: Cupressaceae
Cins: thuja
Kuzey Amerika'nn dou kesimlerinde yaygn olan 20 m
yksekliinde bir maz tr.
Genellikle toprak yzeyine yakn bir noktadan atallanarak
birka ana gvdeye ayrlr. Gvdeler krmzms kahverengi bir
kabukla rtldr. Kozalaklar oluturan 8-10 puldan yalnzca
drt tanesi verimlidir.
Park ve bahecilikte deerli olan ince, uzun
piramitsi
eitleri vardr.

Thuja orientalis L.
(Dou Mazs)
Snf: Coniferae
Aile: Cupressaceae
Cins: thuja
Anayurdu Asya olan Dou mazs yaklak 10 m'ye
dein uzayabilen bir aldr.
Dik dallar, yelpazeyi andran dalck sistemi ve
arkalarnda mahmuz bulunan kozalak pullar
bulunur.
Yaygn bir biimde ss ve it bitkisi olarak
yararlanlr.

Cupressus arizonica E.L.Grene

(Arizona Servisi)
Snf: Coniferae
Aile: Cupressaceae
Cins:Cupressus
30 m boylanr,
Gen aalar piramit eklinde,
Olgun aalar geni ak tal,
yapraklar sivri ulu,
Ovuturulunca ho olmayan
kokuya sahip,
Kozalaklar 30 mm, genken
mavimsi

Cupressus sempervirens var.horizontalis

(Akdeniz Servisi)
Snf: Coniferae
Aile: Cupressaceae
Cins:Cupressus
Her zaman yeil, pul yaprakl, sivri tepeli, konik
grnmldr
Dalar gvdeye dik gelecek ekildeyanlara doru
gelimitir
Doal olarak Kuzey Irakta, randa, Anadoluda,
Suriye, Lbnan, rdn, Filistin, Kbrs, Girit,
Rodos ve baz Ege Adalarnda yetiir
Odunu sert, dayanakl, gzel kokuludur

Calocedrus decurrens
(Kaliforniya Su Sediri )
Snf: Coniferae
Aile: Cupressaceae
Cins: Calocedrus
ne yaprakl, 40-50 mye kadar boylanabilen bir
aatr.
2-3 cm uzunluunda, sivri ulu yapraklar vardr.
Kurakl sevmeyen, souklara dayankl olan, nemli
ortamlarda iyi geliebilen bir aatr.
Besin maddelerince zengin topraklar sever. Anavatan
Kaliforniya'nn dalk blgeleridir.

PALMYE YAPRAKLILAR
Cycadinae

Cycas revoluta
(Sikas)

Snf: Cycadinae
Aile: Cycadaceae
Cins: cycas

Her zaman yeil,kaln gvde zerinde emsiye

biimde alm byk bileik yapraklara sahiptir
Tropik blgelerin aacdr
Park, bahe ve sakslarda yetitirilir .

KAPALI TOHUMLULAR

Monocotyledone
Bir enekliler

Phyllostachys bambusoides
Bambu
Snf: Monocotyledonae
Aile: Gramineae
Cins: Phylostachys
Her zaman yeil, ince gvdeli, 30-40 metre
boylarndadr
Gney ve dou Asyada, yaygn olarak, yer yer
Gney Amerikada And Dalarnda doal olarak
yetiir
Astropik ve lman iklim kua bitkisidir

Phoenix dactilifera
(Hurma)
Snf: Monocotyledonae
Aile: Palmea
Cins: Phoenix
Her zaman yeil, dallanmayan, 3-5 metre geniliinde
tepe yapya sahip, 10-15 metre boyunda olmaktadr
Ana vatan Kuzey Afrikadr.
Soua dayankldr
Trkiyede Akdeniz ve Ege blgelerinde dekoratif
amala kullanlr

Phoenix thephrastii
(Data Hurmas)

Snf: Monocotyledonae
Aile: Palmea
Cins: Phoenix
Her zaman yeil, 8-10metre boylarndadr
Trkiyedeki tek doal Palmiye trdr
Girit Adasnn dousunda da yetie bilmektedir

Phoenix canariensis
(Yalanc Hurma)
Snf: Monocotyledonae
Aile: Palmea
Cins: Phoenix
Her zaman yeil, kaln gvdeli, byk yaprakl,
10-15 metre boylarndadr
Vatan Kanarya Adalardr
Ilman iklimi sever
Marmaris ve Karadeniz kylarnda yetiebilir

Washingtonia robusta
(Palmiye)
Snf: Monocotyledonae
Aile: Palmea
Cins: Washingtonia

Her zaman yeil, 15-20 metre boylarnda bir

bitkidir
Vatan Kuzey Amerikann gneybatsdr
Trkiyede lman blgelerdeki parklarda, yollarda
dekoratif amala dikilmektedir

Agave americana
(Sar Sabr)
Snf: Monocotyledonae
Aile: Amaryllidaceae
Cins: Agave
Yapraklar ok byk, kaln, sulu ve uzun mrl
bitkidir
Yapraklar mavimsi yeil renkli,sivri,batc ulu,
seyrek dilidir.Gelimesi yava olduu iin sabr
ad verilmitir
Vatan Amerika ktasdr. Akdeniz kylarna
yerlemitir

Slimex aspera
(Akdeniz Saparnas)
Snf: Monocotyledonae
Aile: Liliaceae
Cins: Smilax

Her zaman yeil, odunsu bir sarlcdr

Akdeniz kylarnda yaylm gostermektedir
Trkiyede Bat ve Gney Anadoludaki kyya
yakn ormanlarda yetiir
Srgnleri dikenlidir

ki enekliler
Dicotyledonae

iekliler
Floriferae

Ayr Ta Yaprakllar
(Polypetalae)

Acer platanoides L.
(nar yaprakl akaaa)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Aceraceae
Cins: Acer
Avrupa ve gneybat Asya, Fransa ile Rusya'dan
skandinavya ve ran'a kadar yayl gsteren akaaa
tr.
Yapraklar basit, karlkl ve elsi loplu (5-7 loplu) olup
uzunluu 12-25 cm kadardr.
iekler sarms-yeil olup, 3-4 mm uzunluunda
5 ta yapra bulunur.

Acer negundo L.
(Dibudak yaprakl akaaa)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Aceraceae
Cins: Acer

20 m kadar boylanr
Yapraklar 5-10 cm
3-5 adet oval, sivri ulu yaprakckl
Meyve ikili ve kanatl

Ailanthus altissima
(Kokaraa)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Simarubaceae
Cins: Ailanthus
Boyu yaklak 20m, kn yapraklarn dker.
Kabuk dz gri
Yapraklar 40-60 cm tys
iekler bileik salkm
eklinde
Anavatan in

Acacia farneciana
(Amber Aac)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: Acacia
Kn yapran dken, boylu bir aldr
Vatan Haiti Adasdr
Trkiyede Akdeniz kysnda ss bitkisi ve it
olarak yetitirilir
Srgnleri dikenlidir

Acacia cyanophylla Lindl.

(Kbrs Akasyas)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: Acacia
Zengin dallanma gsterir,10 m kadar boylanabilir,
Dallar aa sarkk,
iekler altn sars, youn backlarda toplanm,
Bat Avustralya kkenli

Acacia dealbata
(Gmiakasya,Mimoza)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: Acacia
15 m'ye kadar boylanan sar iekli bir akasya
tr.
al veya kk aa formundadr.
Yapraklar gmi renklidir.
iek sap, salkm veya bileik salkm,
iekler sarms veya turuncu-yeildir.

Acacia retinoides
(zmir Mimozas)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: Acacia

Her zaman yeildir

zmir evresinde sk yetitirildii iin bu
adla anlr
Yapraklar incedir
iekleri yaz aylarnda aar

Robinia pseudoacacia Y.
(Yalanc Akasya)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: Robinia

15-20 m boyunda,
Kabuklar dikenli
Yapraklar tek tys,
iekleri beyaz, gzel kokulu,
Sarkk salkmlar halinde,
Meyve eritsi, krmzms

Caesalpinia gilliesii
(Aslanby)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: Caesalpinia

Kn yapraklarn dken, ounlukla allar

Vatan Gney Amerika ve Madagaskardr
Trkiyede Akdeniz ve Ege taraflarnda parklarda
yetitirilir

Bauhinia purpurea L.
(Orkide Aac)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: Bauhinia

Yaprak dken aalardr.

Gz alc iekleri vardr.
Yapraklar derimsi, tysz, 2 loblu.
Akdeniz ve Ege Sahillerinde
uyum gsterir.

Cercis siliquastrum
(Erguvan)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: Cercis

Kn yapran dker,
Yapraklardan nce iek aar,
Yapraklar yar yuvarlak ve kalpsi,
iekler dorudan daldan kar,
Pembemsi mor renkli
Meyve baklams, kahverengi
Anavatan Akdeniz

Astragalus spp.
(Geven)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: Astragalus
Toprak uzerinde kmeler halinde ksa aldr
Anadolunun tm kurak ve yar kurak geni
blgelerde bulunur
Yapraklar batc sivri ulu, tyl, gri yeil veya
mavimsi yeil renktedirler
Beyaz, sar, pembe ya da mor renkli iekleri var,
mays ve haziran aylarnda aarlar

Ceratonia silique
(Kei boynuzu)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: Ceratonia

Her zaman yeildir

10 metre boylarnda, geni tepeli bir agatr
Vatan Dou Akdeniz kylar ve adalardr
En iyi yetitii yer Kbrsdr

Planatus occidentalis L.
(Bat nar)

Platanus occidentalis
Bat nar
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: Ceratonia
Anavatan Kuzey Amerika olan bir nar tr.
30-40 m boyunda uzun ve dolgun gvdeli, yuvarlak
tepeli bir aatr. Kabuk gri-beyaz renktedir,
10-20 cm geniliindeki yaprak ounlukla 3 bazen 5
lopludur. Bu loplarn kenarlar ok kaba dili veya
dzgndr. Yapran dip taraf dz veya yrek
biimindedir. Alt yz taze iken tyldr. Olgun
yapraklarda ise yalnz damar boyunca ty vardr.
Mrekkep meyve ounlukla teker teker, ender olarak da
ikisi bir arada grlr.

Platanus orientalis L.
(Dou nar)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: Ceratonia
Geni ve yaygn tepeli,
500-600 yl, yaaya bilen bir
aatr
Trkiyede hemen her yerde
bulunur
Ak yeil renkli yapraklara
sahiptir

Liquidambar orientalis Mill.

(Sla Aac)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Hamamelidaceae
Cins: Liquidambar

Yapraklar ve meyvesi nara benzer

Fakat daha kk ve tysz.
Erkek iekler bileik salkm halinde
Dii iekler yuvarlak backlarda
Mula ve Marmariste endemik
olup ormanlar vardr.

Parkinsonia aculeata
(briim Akasya)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: parkinsonia
nce dall, ince srgnl,
dank
tepeli bir aatr
Akdeniz ve Ege sahillerinde, park ve bahelerde
yetitirilir
Sar, turuncu renkli iekleri yazn aarlar
Seyrek yaprakldr

Spartium junceum
(Katrtrna)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: parkinsonia

Sk dall, en fazla 2-3 metre boyunda

Trkiyede Akdeniz, Ege ve Marmara
blgelerinde yol kenarlarnda yetiir

Erythirina crista-galli L.
(Mercan Aac)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: Erythrina

Kk aa veya aacklar,
Yapraklar 3 yaprakckl,
iekleri parlak krmz ,
Meyve yass, yuvarlams,
U ksm ak
Anavatan Brezilya

Albizzia julibrissin Durazz.

(Glibriim)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: Albizia
15 m'ye kadar boylanabilen kk bir
aa. kili tys yapraklar karlkl
dizilmitir. ok sayda kk yaprakk
bulunur, yaprak kenarlar dzdr. Erdii
iekler pembe renklidir; iekler temmuz
aynda aar. Bakla tipi meyve grlr.

Cytisus laburnum
(Sar Salkm)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: Cytisus

Geni tepeli, 8-10 metre

boylarnda bir aatr
Vatan Avustralya
Gz alc ieklerinden dolay ss
aac olarak yetitirilir
Ilman iklimi sever

Cassia acutifolia
skenderiye Sinamekesi
Snf: Dicotyledonae
Aile: Leguminosae
Cins: Cassia
10-15 metre boylarnda kk bir aatr
Vatan Dou Afrika ve Arabistan
Sar iekleri salkm halinde ilkbaharda amaya
balar
Yapraklar sivri ulu, ksa sapl
kenarlar ince dilidir

Ilex colchica
Anadolu obanpskl
Snf: Dicotyledonae
Aile: Aquifoliaceae
Cins: Ilex

Dallar yukarya ynelik, 1-3 metre

boylarnda bir aldr
Vatan Anadolu ve Kafkasyadr
Trkiyede lokal olarak Hatayda
Amanos Dalarnda yetiir
Btn yapraklar dikenli,
pembemsi turuncu renkte

Laurus nobilis
Akdeniz Defnesi
Snf: Dicotyledonae
Aile:Lauraceae
Cins: Laurus

Yuvarlak tepeli bir aatr

Vatan Anadolu ve Balkanlardr
Akdeniz ikliminde doal olarak yetiir
Yapraklar koyu yeil, kaln ve sertdir
Erkek ve dii iekleri ayr aalarda yer alr

Hibiscus syriacus
Aa Hatmi
Snf: Dicotyledonae
Aile: Malvaceae
Cins: Hibiscus

2-3 metre boyunda yuvarlak tepeli bir aldr

Vatan in, Hindistan veya Anadolu
Ss bitkisi olarak yetitirilir
Ksa spl iekler beyaz, pembe, krmz ve en ok eflatun
renktedir

Hibiscus rosasinensis
in Gl
Snf: Dicotyledonae
Aile:Malvaceae
Cins: Hibiscus

2-3 metre boyunda, yuvarlak tepeli

Vatan Dou Hindistan ve indir
ri iekleri beyaz, pembe, koyu sar, krmz renklerdedir

Pyrus elaeagnifolia
Ahlat

Snf: Dicotyledonae
Aile: Rosaceae
Cins: Pyrus

Dikenli bir al
Gen srgnler tyldr
Dallarda ksa srgnlerden deien byk dikenler
bulunur
Gri kahve gvdeli
Yapraklar gri yeil renkli
Beyaz ta yaprakldr
Anadolu ve Trakyada yetiir

Pyracantha coccinea
Ate Dikeni
Snf: Dicotyledonae
Aile: Rosaceae
Cins: Cydonia

Gney Avrupa ve Anadoluda doal olarak yetiir

Srgnler dikenlidir
Meyveleri koyu turuncu, etli ve yene bilir

Rosa spp.
Gl
Snf: Dicotyledonae
Aile: Rosaceae
Cins: Rosa

Gzel renkli ve kokulu ieklerinden dolay en

tercih edilen ss bitkilerindendir
Kuzey yarkrenn scak lmanda yaygndr
Meyveleri ok sayda tohum tayorlar

Rosa canina
Kuburnu
Snf: Dicotyledonae
Aile: Rosaceae
Cins: Rosa

3-4 metrelik dikenli bir aldr

Trkiyede pek ok blgede yaygndr
Meyveleri krmz renkli
Yazn pembe renkli ekleri aar

Chaenomeles speciosa
Japon Ayvas
Snf: Dicotyledonae
Aile: Rosaceae
Cins: Chaenomeles

2-3 metre boylarnda bir aldr

Vatan Japonyadr
K boyunca bitmeden aan gzel pembe ya
da krmz iekler vardr

Tilia platyphyllos
Byk Yaprakl Ihlamur
Snf: Dicotyledonae
Aile: Tiliaceae
Cins: Tilia

Geni tepeli, 30-40 metre boylarnda bir aatr

Orta ve kuzey avrupada, Kafkasyada, randa ve
Trkiyede doal olarak yetiir
Uzun mrldr, 1000 yl yaaya bilir
Odunu hafif ve beyazdr

Tilia argentea
Gmi Ihlamur
Snf: Dicotyledonae
Aile: Tiliaceae
Cins: Tilia
Sk dall, geni tepeli, 30-40 metre boylarnda bir
aatr
Vatan gneydou Avrupa ve Gneybat Asyadr
Trkiyede ok geni yayla sahipdir, zellikle
Bat Karadeniz Blgesi
Kk, ak sar iekleri vardr
Yapraklar yrek ekilli, ucu sivri ve kenarlar ift
sra dilidir

Berberis thunbergii(Atropurpurea)
Kadn Tuzluu(Krmz Meyveli)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Berberidaceae
Cins: Berberis
Kaln dall, en ok 2 metre boyundadr
Srgnleri dikenlidir
Yapraklar yumurta biiminde, kenarlar ince
dilidir
iekleri sar, krmz renkli ince bir sapn ucunda
sarkn demetler olutururlar

Mahonia aquifolium
Sar Boya Aac
Snf: Dicotyledonae
Aile: Berberidaceae
Cins: Mohonia
1-2 metre boyunda dik duran bir aldr
Vatan Kuzey Amerikadr
Yar glge, kuytu yerleri sever. Souk ikimlerde
de yetiir
Sar iekleri dik salkmlar oluturur
Morumsu siyah yuvarlak meyveleri vardr

Capparis spinosa
kapari
Snf: Dicotyledonae
Aile: Capparidaceae
Cins: Capparis
En ok 2-3 metre boylanabilen yaylc bir aldr
Akdeniz lkelerinde yetiir
Trkiyede dogal olarak Akdeniz ve Ege
kylarnda yetiir
Yapraklar etli, kaln ve mat mavimsi yeildir
Meyvesi uzun armut biimli kapsller halinde ve
ii krmzdr

Magnolia grandiflora L.
(Manolya)
Snf: Dicotyledonae
Aile: MAgnoliaceae
Cins: Magnolia
25 m boylanr,
Piramit grnl,
herdem yeil,
Yapraklar parlak, kaln, sert,
iekleri beyaz ve kokulu
Kuzey Amerika kkenli

Maglonia liliiflora
Yapraklarn Dken Manolya
Snf: Dicotyledonae
Aile: MAgnoliaceae
Cins: Magnolia

Vatan indir
Trkiyede klar lman geen blgelerde bahe
ve parklarn aalarndandr
Birden fazla gvde yapar
Yakraklar sivri ulu, kenarlar dz, bazan
dalgaldr
Yapraklandan once nisa aynda, aa stnde
aan iekleri laleye benzer

Callistemon linearis
(Fra Aac)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Myrtaceae
Cins: Callistemon

4 m boyunda, her dem yeil,

allar,
Yapraklar mzraks,
iekler youn baaklarda,
parlak krmz renkli,
Meyve oval, uta bzlm.
Anavatan Avustralya.

Pitosporum tobira
Pitosporum
Snf: Dicotyledonae
Aile: Pittosporaceae
Cins: Pitosporum
Doal yaylm yeri Avustralya ktas ve
Gneydou Asyadr
Trkiyede stanbul, ky ehirlerde park ve bahe
alsdr
Uzun sapl, beyaz ya da ak sar iekleri vardr
Yapraklar kaln ve kt uludur

Eucalyptus camaldulensis L.
(kaliptus)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Myrtaceae
Cins: Eucalyptus

15 m boylanr,
Herdem yeil, dank tal,
Yapraklar kokulu,
mzraks, ak gm renkli,
iekler 5-10 lu bir arada
emsiye eklinde
Yaprak ve meyveleri bitkisel
ila olarak kullanlr.
Anavatan Avustralya

Schinus molli
Peru Biber Aac
Snf: Dicotyledonae
Aile: Anacardiaceae
Cins: Schinus
Sarkn dall, 10 metreye kadar boylana bilen bir
aatr
Vatan Orta ve Gney Amerikadr
Trkiyede Ege ve Akdeniz taraflarnda yetitirilir
Meyveleri kk sarkk salkml, pembe ya da
krmz renklidir
Kk sar ieklrei vardr

Philadelphus coronarius
Filbahri
Snf: Dicotyledonae
Aile: Saxifragaceae
Cins: Philadelphus
Sk dall, yuvarlak tepeli, 2-3 metreye boylanan
bir aldr
Kuzey dou Anadoluda Posof dolaylarnda doal
olarak yetitii saptanmtr
iekleri salkm biimde, beyaz ve gzel
kokuludur

Hydrangea hortensia
Ortanca
Snf: Dicotyledonae
Aile: Saxifragaceae
Cins: Hydrangea
Vatan Gney in, Japonya ve Himalayadr
Ilman ve nemli ortamlar sever
Beyaz, mor, yeil, pembe, mavi renklerde iekleri
kre biimde kurullar olutururlar

Melia azedarach L.
(Tesbih Aac)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Meliaceae
Cins: Melia

15 m boyunda, yaprak dker,

Yapraklar tek sayda tys,
iekler morumsu renkli,
Leylak ieine benzer,
Ho kokulu,
Meyve yuvarlams ve sar renkli,
doal bcek ldrc olarak kullanlr.

BRLEK TA YAPRAKLILAR
sympetala

Rosmarinus officinalis
Biberiye
Snf: Dicotyledonae
Aile: Labiatae
Cins: Rosmarinus
Akdeniz blgesinde doal oalark yetiir
it ve ss bitkisidir
Eflatun renkli iekleri vardr

Thymus spp.
Kekik
Snf: Dicotyledonae
Aile: Labiatae
Cins: Thymus

20-30 metre boyunda bir aldr

Yapraklar baharat olarak kekik ad ile satlr
Asya ve Avrupann tepelerinde yetiir
Kaln, yzl yeil renkli ve gzel
kokulunyapraklar var

Arbutus andrachne
Sandal Aac
Snf: Dicotyledonae
Aile: Ericaceae
Cins: Arbutus

Boylu bir al
Dou akdeniz evresinde doal olarak yetiir
Odunu yakacak olarak kullanlr
Beyaz renkli, an biimde iekleri vardr
Kaln, koyu renkli yapraklar vardr

Rhododendron azelea
Aelya
Snf: Dicotyledonae
Aile: Ericaceae
Cins: Rhododendron

1.5-2 metre dikensiz bir aldr

Vatan Kuzey Amerika ve Asya
Glge yerleri sever
Japonya ve inde ok eski zamanlardan beri
kltr yaplmaktadr
Trkiyede saks iinde yetitirilir

Jacaranda mimosaefolia
Jakaranda
Snf: Dicotyledonae
Aile: bignoniaceae
Cins: Jacaranda

40 m boylanr,
Yaprak dker,
Yapraklar karlkl,
ift tys, yaprakklar ok sayda,
iekler an eklinde ve salkmlar
halinde (mavi-mor)
Anavatan Tropikal Amerika

Rhododendron caucasicum
Kafkas Orman Gl
Snf: Dicotyledonae
Aile: Ericaceae
Cins: Rhododendron

Kafkasya ve kuzeydou Aanadolunun dalk

yerlerinde yetiir
iek ve yapraklar dekoratifdir. Bu uzden kltre
alnmtr
son yllarda d lkelerden ithal ediliyor ve
parklarda kullanlyor
an biimdeki iekleri beyaz renkli, haziran,
temmuz austos aylarnda aar
Yapraklar kaln, sivri ulu

Bougainvillea spectabilis
Gelin Duva
Snf: Dicotyledonae
Aile: Nyctaginaceae
Cins: Bougainvillea

8-10 metre uzayabilen bir aldr

Gzel ve almn ieklerinden dolay Trkiyede
Akdeniz ve Gney Ege taraflarnda parklarda ok
sevilen bi bitkidir
Yrek biimli yapraklar yeil ve sivri ulu
iekler genellikle mor renkde anak biimli ve
ok gsterilidir

Lonicera caprifolium
Kei Kula Hanmeli
Snf: Dicotyledonae
Aile: Caprifoliaceae
Cins: Lonicera

K sert geen yerlerde yapraklarnn bir ksmn

dker
Anadolu, Kafkasya, Dou ve Orta Avrupada
doal olarak yetiir
iekler gzel kokulu ve zarif grnmldr, bu
zden kltre alnmtr

Viburnum tinus
Kartopu
Snf: Dicotyledonae
Aile: Caprifoliaceae
Cins: Viburnum

Sk dall bir aldr

Vatan Gney Avrupann Akdeniz kylardr
Ilman iklimi sever
Kk, beyaz iekleri dik demetler biimde
kurullar oluturur

Elaeagnus angustifolia
Ku desi
Snf: Dicotyledonae
Aile: Elaeagnaceae
Cins: Elaeagnus

Dank dall 5-6 metre boylarnda

Balkanlarda, Rusyada, randa ve Anadoluda
yetiir
Olumsuz artlara kar dayankldr
Yapraklar mrak biimde gri yeil renklidir
iekleri sar renkli d yz beyaz ve i yz
sardr

Elaeagnus orientalis
Sultan desi,
Snf: Dicotyledonae
Aile: Elaeagnaceae
Cins: Elaeagnus

Danak dal, 10-15 metre boylarndaki bir aatr

Dou Avrupa, Sibirya ve randa doal olarak
yetiir
Uzun zamandan beri Anadoluda yetitirilmektedir
Meyvesi sevilerek yenir

Campsis radicans
Acem Borusu
Snf: Dicotyledonae
Aile: Bignoniaceae
Cins: Campsis

Gvde ve dallar zerindeki kkkleri ile 8-10

metre trmanabilen, sarlc, odunsu bir bitkidir
Vatan Amerikadr
Trkiyede ss bitkisi oalarak Akdeniz ikliminde
yetiir
Eliptik sivri ulu yapraklar vardr
Parlak, turuncu renkli iekleri vardr

Catalpa bignonioides Walt

(Kurtyemez, Fasulye Aac)

17 m boylanr, yapran dker,

Yapraklar fasulye yaprana benzer,
ok byk,
iekler salkm durumunda,
5 cm apnda, an eklinde beyaz
ite sar izgili ve gzel kokulu
Anavatan Hindistan

Paulownia tomentosa(Thunb.)
(Pavlonya)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Scrophulariaceae
Cins: Paulownia

in kava olarak da bilinir.Ylda yaklak 5-6 metre

uzamas ve yetitirmesinin dier aa trlerine gre daha
zahmetsiz olmas ile bilinir. Ayrca ksa vadede yksek
getirisi olan bir aatr.
Kkleri, topran derinliklerine uzandndan erozyonu
nlyor, depremin etkilerini azaltabiliyor.
Geni yapraklar sebebiyle gzel bir grnm oluturuyor,
yamura gnderilen davetiye olarak kurakl nlyor.

Brachychiton populneus
Japon Kava
Snf: Dicotyledonae
Aile: Sterculiaceae
Cins: Brachychiton

Her zaman yeil, sivri tepeli ve 10 metre

boylarnda bir aatr
Vatan Gneydou Asyadr
Trkiyede Akdeniz ve Ege taraflarnda
parklarda ve yollarda grlmektedir
Parlak, oval biimli, sivri ulu yapraklar
vardr

Lantana camara
Aa Mne
Snf: Dicotyledonae
Aile: Verbenaceae
Cins: Lantana

ki metre boylarnda bir aldr

Ilman iklimleri sever
Sar, krmz, mor, beyaz renkli kk ikleri yaz
boyunca aar
Ss bitkisidir
Meyveleri koyu gri mavi renktedr

Nerium oleander
Zakkum
Snf: Dicotyledonae
Aile: Apocynaceae
Cins: Nerium

Sk dall bir al ya da kk bir aadr

Tm Akdniz evresinde doal olarak yetiir
Zehirli bir bitkidir
Birden fazla gvdesi vardr
iekleri pembe renkli ve gzel kokuludur
Uzun, erit biimde kaln yapraklar vardr

Lagerstromia indica
Oya Aac
Snf: Dicotyledonae
Aile: Lythraceae
Cins: Lagerstromia

6-7 metre boylarnda bir aatr

Vatan Gney ve Dou Asyadr
Trkiyede lman blgelerde ss aac olarak
yetitirilir
Beyaz, pembe ve ya flatun renkli iekleri vardr

Syringa vulgaris
Leylak
Snf: Dicotyledonae
Aile: Oleaceae
Cins: Syringa

5-6 metre aralarnda bir aatr

Bakan Yarmadasnn doal aacdr
Trkiyede hemen her yerinde park ve bahelerde
tercih edilen bir aatr
Yrek eklinde, kaln yapraklar vardr
Sivri yumurta biimli meyveleri vardr
Beyaz, pembe, eflatun ya da mor iekleri vardr

Olea europaea
(Zeytin)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Oleaceae
Cins: Olea

10-15m boyunda, her dem yeil aalar.

Yapraklar ters oval,
iekleri kk ve beyaz, parlak, yaprak koltuklarnda
bileik salkm veya toplu halde bulunur.
Meyve oval ve siyah
Akdeniz Blgesinde ok yaygndr.

Jasminum officinale
Yasemin
Snf: Dicotyledonae
Aile: Oleaceae
Cins: Jasminum

7-8 metre boyladnda bir aatr

Vatan in ve Japonyadr
Ss aacdr
Yaprakcklardan oluan tek bileik yapra mzrak
biimindedir
Beyaz ta yaprakl ieklri gzel kokuludur

TA YAPRAKSIZLAR
apetalae

Ficus retusa
Fikus
Snf: Dicotyledonae
Aile: Moraceae
Cins: Ficus

Sk dall, sk yaprakl geni tepeli 20 boylarnda

bir aatr
Hindistan, Gneydou Asya, Kuzey Avustralya ve
Pasifik Adalarnda doal olarak yetiir
Yksek scaklk ve nemli ortamlar sever
Meyveleri kreler biimde morumsu kahverengi
ve zerinde beyaz benekliklr vardr

Ficus elastica
Kauuk
Snf: Dicotyledonae
Aile: Moraceae
Cins: Ficus

Geni yaprakl, geni tepeli, yaygn bir

aatr
Vatan Dou Hindistandr
Ana dallardan aaya dogru sarkan hava
kkleri, bazan aatan birka metre uzana
kadar yeni gvdeler oluturur
Eliptik yapraklar sivri ulu, kaln,
cilalanm gibi parlak ve tuszdr

Betula pubescens Ehrh.

(Tyl hu)

Dallar ince ve narin kzl kahve renkli, yapraklar normal

olarak dizilmi, kenarlar ince veya kaba dili ya da
lopludur.
Yapraklar elle ezildiinde gzel kokar.
Ik istekleri fazladr. Derin, iyi, szek topraklarda iyi
gelime gsterirler. Kkleri fazla derine gitmez. Souk
yerleri tercih ederler.
Kuzey Amerika'da, Asya, Avrupa ve Trkiye'de de doal
olarak bulunur

SARKIK BAAKLILAR
amentifera

Casuarina equisetifolia
(Demir Aac)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Casuarinaceae
Cins: Casuarina

40 m boylanr,
Yapraklar ama benzer,
Erkek iekler srgnlerin
ucunda,
Dii iekler kozalaa benzer
yuvarlak backlarda
Odunu ok sert
Anavatan Avustralya

Carpinus betulus
Grgen
Snf: Dicotyledonae
Aile: Corylaceae
Cins: Carpinus

Geni epeli, 25 metre boylarnda bir aatr

Tm Avrupada, Kafkasya, ran ve Anadoluda
doal olarak yetiir
Trkiyede Trakya, Marmaris ve Karadeniz
blgelerinde bulunur
Yapraklar yeil, yumurta biimli, ucu sivrili,
kenarlar ift sral dilidir

Castanea sativa
Anadolu kestanesi
Snf: Dicotyledonae
Aile: Fagaceae
Cins: Castanea

Anavatan gney Avrupa ve Asya olan, 20-35 m boy,

gvdesi 2 m ap yapabilen kestane tr.
Genken dzgn olan gvde kabuklar yalandka
atlakl bir grnm alr.
Gen srgnler yeilimsi gri daha sonra krmzms
kahverengiye dnr. Geni mzraks veya dar
eliptik yapraklar sivri uludur.
Yapraklarn kenarl basit dilidir. Diler sivri ulu,
yukarya doru kvrktr. st yzeyi parlak yeil alt
yz ise hafif tyldr.

Quercus ithaburensis ssp.macrolepis

Anadolu palamut meesi
Snf: Dicotyledonae
Aile: Fagaceae
Cins: Quercus
Doal olarak Anadolu'da yetien mee alt tr.
Palamut meesinin meyveleri 3 cm kadar uzunlukta
silindir ekilli, ak kahve renkli ve buruk lezzetlidir.
Palut, pelit, palt gibi isimlerle de bilinir.
Esas olarak palamut, pelit ve kadeh (kupula) olmak
zere iki ksmdan meydana gelir. ki ksma birden
palamut ad verilir.

Salix babylonica L.
(Salkm St)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Saliceae
Cins: Salix
10-15 m boylu,
Dallar aa sarkar,
Dallar koyu yeil veya
morumsu renkte,
iekler yapraklarla birlikte
aar,
in kkenlidir.

Populus xeuro-americana
Kavak
Snf: Dicotyledonae
Aile: Saliceae
Cins: Populus
Uzun boylu aalar,
Yapraklar geni ve dairesel
Kltr aacdr.

Populus alba L.
Akkavak
Snf: Dicotyledonae
Aile: Saliceae
Cins: Populus
20-30 m boyunda, kaln dall,
Geni tepeli aalar
Kabuk ak kl renkli-beyaz,
Yaprak oval veya 2 loblu,
alt yz yumuak beyaz
tylerle kapl,
Tohumlar tyl.

Populus nigra L.
(Karakavak)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Saliceae
Cins: Populus

35 m'ye kadar ykselebilen, kabuu

koyu renkli bir kavak tr.

Brachychiton popelneum R.Br.

(Japon Kava)
Snf: Dicotyledonae
Aile: Sterculiaceae
Cins: Brachychiton
Boyu 20 m, her dem yeil aalar,
Yapraklar uzun sapl, oval,
mzraks, dz kenarl.
iekler kadeh eklinde,
sarms beyaz,
ileri krmzms,
Anavatan Avustralya.