Kuka, E.

MENADMENT LJUDSKIH RESURSA

UDK 005.331.5
Struni rad

mr. ERMIN KUKA, magistar politologije

14. maja 92, br. 36, Ilida-Sarajevo, Bosna i Hercegovina
Telefon: 0038761549650 E-mail: ermin-fpn@hotmail.com
SAETAK- Bitan dio svakog kolektiva su ljudski resursi. Ljudski resursi, njihova znanja, sposobnosti, vjetine i kompetencije
su kljuni faktori uspjenog poslovanja i djelovanja svakog poduzea, organizacije ili institucije. Cilj ovog rada je prikazati
temeljne odrednice i karakteristike ljudskih resursa sa stajalita menadmenta, odnosno elaborirati menadment ljudskih
resursa kao jednu od najbitnijih funkcija menadmenta. Na temelju elaboracije navedene tematike dokazat e se da je
intelektualni kapital najbitnijih kapital kojim odreeni kolektiv raspolae, a da menadment ljudskih resursa ini
neizostavni dio ukupne egzistencije i daljnjeg djelovanja i funkcioniranja modernih poslovnih i organizacijskih kolektiva.
Kljune rijei: menadment, ljudski resursi, kompetencije, znanje, kapital
SUMMARY- An important segment of every collective are human resources. Human resources, their knowledge, abilities,
skills and competence are key factors of successful business operations and activities of every company, organization or
institution. The aim of this paper is to present the core concepts and features from the standpoint of human resource
management, in other words, to elaborate on the management of human resources as one of the most important functions
of management. Based on the elaboration of these subject matters, it will be proved that intellectual capital is the most
important value a collective can have, and that the management of human resources is an essential part of the overall
existence and further action and the functioning of modern business and organizational collective.
Keywords: management, human resources, competencies, knowledge, capital

1. UVOD

2. TEMELJNE ODREDNICE

Moderna poduzea, organizacije i institucije

su prepoznale da su njihov najvei kapital njihovi
zaposlenici, ljudi, tj. ljudski resursi. Ljudski kapital se
definira kao produktivni potencijal znanja i
aktivnosti pojedinca(Vodopija,2006: 23).
Osoba koja posjeduje znanja, vjetine,
motivaciju i sposobnosti predstavlja ljudski kapital
(resurs) s potencijalima koji organizaciji ili instituciji
osiguravaju konkurentsku prednost na tritu. S tim u
vezi, nastala je i koncepcija menadmenta ljudskih
resursa. Cilj je uspostaviti primjereno upravljanje
ljudskim resursima unutar odreene organizacijske ili
institucionalne strukture.

U dananje vrijeme pojam menadmenta

ljudskih resursa ima etiri znaenja, a to su
(Bahtijarevi-iber, 1999: 3):
1. znanstvena disciplina,
2. menaderska funkcija,
3. posebna poslova funkcija u organizaciji i
4. specifina filozofija menadmenta.
Menadment ljudskih resursa je postao bitan
faktor unutarnje dinamike i organiziranja svake
organizacije i institucije. Mnoge od njih imaju
oformljene posebne odjele menadmenta ljudskih
resursa. Postoji mnogo definicija ove sintagme. Jedna
od najsveobuhvatnijih definicija je ona od profesorice
Fikrete Bahtijarevi-iber, koja pod pojmom

64

Praktini menadment, Vol. II, br. 3, str. 64-66

Menadment ljudskih resursa

menadmenta ljudskih resursa podrazumijeva niz

meupovezanih aktivnosti i zadaa menadmenta i
organizacija usmjerenih na osiguranje adekvatnog
broja i strukture zaposlenih, njihovih znanja, vjetina,
interesa, motivacija i oblika ponaanja potrebnih za
ostvarenje aktuelnih, razvojnih i strategijskih ciljeva
organizacije (Bahtijarevi-iber, 1999: 16).
Dakle, naglasak je na kadrovskoj politici,
odnosno na osiguranju strunog i znanjem
osposobljenog kadra kako bi se na najbolji nain
implementirali
postavljeni
organizacijski
ili
institucionalni ciljevi. Navest emo i definiciju prof.
dr. Aziza unje, koji pod pojmom menadmenta
ljudskih resursa podrazumijeva implementacijsku
menadersku funkciju iji je cilj odabrati ljudske
resurse koji su po svim osnovama identificirani kroz
menadersku funkciju organiziranja, te kroz iroku
lepezu najrazliitijih aktivnosti koje na bilo koji nain
reguliraju odnose izmeu organizacije i njenih
ljudskih resursa, stvoriti preduvjete da angairani
ljudski resursi budu zadovoljni i visokomotivirani
(unje, 2002: 73).
Tek u novije vrijeme organizacije i institucije
su koncept ljudskih resursa prepoznali kao glavno
sredstvo
postizanja
uspjenosti,
kvalitete,
profitabilnosti, uinkovitosti, efikasnosti, efektivnosti
i
ekonominosti
implementiranja
postavljenih
planova. Stoga, odjeli ljudskih resursa imaju irok
spektar aktivnosti, a te aktivnosti su sljedee
(Rajmond i dr., 2006: 5):
1. Zapoljavanje i pribavljanje (intervjuiranje,
pribavljanje, testiranje, koordinacija privremene
radne snage),
2.
Obuka i razvoj (obuka menaderskih vjetina
orjentirana
na
uspjenost,
poveanje
produktivnosti),
3. Kompenzacija (upravljanje satnicom i plaom,
opisi posla, menaderska kompenzacija, poticaji,
procjena posla),
4.
Beneficije (osiguranje, upravljanje dopustom,
mirovinski planovi, raspodjela profita, planovi
dionica),
5. Usluge
zaposlenicima
(programi
pomoi
zaposlenicima,
usluge
premjetaja,
usluge
izmjetaja - outsourcing),
6. Odnosi sa zaposlenicima i zajednicom (ispitivanje
stavova, radni odnosi, publikacije, usklaivanje s
radnim zakonima, disciplina),
7. Dosjei osoblja (informacijski sustavi, biljeke),

Praktini menadment, Vol. II, br. 3, str. 64-66

8. Zdravlje i zatita na radu (kontrole sigurnosti,

testiranje na drogu, zdravlje, wellness), i
9. Strategijsko planiranje (meunarodni ljudski
potencijali, predvianje, planiranje, spajanje i
stjecanje).

Cilj menadmenta ljudskih resursa je najvei

mogui povrat uloenih sredstava u osiguravanje
kvalitetnog ljudskog kapitala, te minimiziranje
financijskih rizika i trokova. Postoji niz pokazatelja
vanosti ljudskih resursa za svaku organizaciju i
instituciju, a neki od njih su sljedei:
visok poloaj i ugled menadera ljudskih resursa,
ljudski resursi su jedna od temeljnih i kljunih
centraliziranih aktivnosti,
- programi ljudskih resursa se dre strogom
poslovnom tajnom,
iroka obuhvatnost od upravljanja procesom
proizvodnje do upravljanja marketingom,
evidentan porasta razine zapoljavanja u ovoj
djelatnosti i oblasti,
materijalne kompenzacije i nagraivanje,
temeljite i radikalne promjene organizacijske
strukture, itd.
Moderni menadment ljudskih resursa brine,
ne samo o potrebama, interesima i zahtjevima
organizacija i institucija, ve i o potrebama,
interesima i zahtjevima samih zaposlenika koji su
angairani
unutar
irokog
spektra
razliitih
djelatnosti. Menadment ljudskih resursa brine o
zaposlenicima, unapreuje ih, obrazuje, razvija,
motivira raznim vrstama nagrada i beneficija, vodi,
upravlja i plaa. Stoga se izdvaja nekoliko osnovnih
zadataka menadmenta ljudskih resursa, a oni su
sljedei (Voenje i upravljanje ljudskim resursima,
2005: 7):
1. Planiranje kadrovske potrebe,
2. Angaman radnika,
3. Zapoljavanje radnika,
4. Napredovanje radnika,
5. Otputanje radnika,
6. Upravljanje radnicima,
7. Plaanje radnika,
8. Ocjenjivanje radnika, i
9. Administracija radne snage.
to je organizacija ili institucija vea, samim
time vea je i potreba za pribavljanjem ljudi koji se
angairaju za upravljanje ljudskim resursima. Ti ljudi

65

Kuka, E.

su, ustvari, menaderi ljudskih resursa. Oni vre

regrutiranje, selekciju, brinu o zdravlju zaposlenika,
njihovoj sigurnosti na radu i uvjetima rada, plaama,
beneficijama, itd.
Ljudski resursi su vaan resurs, a upravljanje
njima je jedan od kljunih zadataka organizacija i
institucija. Poto su ljudski resursi, po samoj svojoj
prirodi, specifian resurs (za razliku od materijalnih,
financijskih i drugih resursa), samim time i
menadment ljudskih resursa je specifina djelatnost.
Stoga, postoji itav niz specifinosti menadmenta
ljudskih
resursa
u
odnosu
prema
drugim
organizacijskim
djelatnostima
i
funkcijama
(Bahtijarevi-iber, 1999: 24-28):
1.
Ljudi, njihove vjetine, znanja, kreativne i druge
sposobnosti, specifini odnosi, klima, te openito
praksa upravljanja ljudskim resursima jedino su
svojstvo i stvar koja je jedinstvena za svako
poduzee i ne moe se umnoavati;
2. Visoka ovisnost kvalitete obavljanja svih ostalih
funkcija i ukupne organizacijske uspjenosti o
kvaliteti ljudi i menadmenta ljudskih resursa,
takoer ini specifinost te funkcije,
3.
Djelatnost menadmenta ljudskih resursa specifina
je i po svojim dugoronim (pozitivnim ili negativnim)
efektima za razvoj i uspjenost organizacije,
4.
Neograniena unutarnja sposobnost razvoja i
sposobnost samoreprodukcije,
5. Specifinost ulaganja u razvoj i koritenje ljudskih
resursa;
6. Golem nerazmjer ulaganja i efekata;
7. Management ljudskih resursa primarna je, a ne
infrastrukturna menaderska i poslovna funkcija;
8. Djelatnost menadmenta ljudskih resursa ne moe se,
za razliku od drugih poslovnih funkcija, ograniiti na
jednu funkciju i organizacijsku jedinicu koja bi ju
vodila i realizirala;
9. Najtee je i najsloenije rjeavati ljudske
probleme;
10. Presudni utjecaj vrhovnog menadmenta, njegovih
uvjerenja i stavova na opi pristup i kvalitetu ukupne
djelatnosti.

66

3. ZAKLJUAK
Sve ove specifinosti menadmenta ljudskih
resursa ukazuju na vanost adekvatnog i kvalitetnog
voenja politike pribavljanja kadrova, te tarjnog
ulaganja u njihov razvoj, a sve s ciljem njihove
kvalifikacije i obuke za uspjeno obavljanje svih
aktualnih i buduih radnih zaduenja. Selekcija
kadrova se vri na osnovu razraenih specifinih
metoda i tehnika koje omoguavaju pribavljanje
profesionalaca sposobnih i kompetentnih da na
adekvatan i traen nain odgovore zahtjevima
modernog djelovanja i businessa. S takvim
profesionalnim kadrom, organizacija ili institucija e
sasvim sigurno ostvariti uspjenost i konkurentsku
prednost kojoj tei od samog poetka svoje
egzistencije i djelovanja. irok spektar djelatnosti
kojima se bavi menadment ljudskih resursa govori o
velikoj vanosti ove funkcije menadmenta i
neophodnosti njene implementacije za sve one
organizacije i institucije koje ele da se odre i
postanu konkurentne na polju djelatnosti kojom se
bave (profitna ili neprofitna djelatnost).

LITERATURA:
1.
2.
3.
4.
5.

6.

Bahtijarevi-iber, F. (1999): Menadment ljudskih

potencijala, Zagreb, Golden marketing
Rajmond, N., Hollenbeck, J., Gerhart, B., Wright, R.
(2006): Menadment ljudskih potencijala, Zagreb, MATE
unje, A. (2002): Menadment u obrazovanju,
Obrazovanje odraslih, Vol 1/2002.
Vodopija, . (2006): Struni savjetnik za uspjeno
organiziranje i voenje, Rijeka, Naklada agar
Voenje i upravljanje ljudskim resursima (2005),
Sarajevo, ECOS - Institut za edukaciju Vanjskotrgovinske
komore Bosne i Hercegovine.
Zubovi, J. (2010): Razvoj privrede zasnovan na
ulaganjima u ljudske resurse i stranim investicijama,
Beograd,
Institut
ekonomskih
nauka

Praktini menadment, Vol. II, br. 3, str. 64-66