Professional Documents
Culture Documents
7th July 1962 Student Uprising by Bo Thein PDF
7th July 1962 Student Uprising by Bo Thein PDF
]]ausmif;om;or*taqmufttkHazmufcGJzsufqD;rI w&m;cHb,folv
bdk;odrf;
armfeDwm*sme,f twGJ (1) trSwf (93) rSm tcsyfydktjzpf pmrsufESm (12) rsufESmtx
NyD; OD;jrwfcdkifa&;om;xm;wJh ]]ausmif;om;or*taqmufttkHazmufcGJzsufqD;rI w
vkdY acgif;pD;wwfxm;wJh aqmif;yg;&SnfBuD;udk &efukefwuodkvfausmif;om;or*t
acgif;pD;aemufcHxm;NyD; azmfjyxm;wmudk awGUjrifzwfI&ygw,f/
ESpfaygif;ig;q,ftwGif; *sme,f? r*Zif;pmrsufESmawGay:rSm rjrif&EkdifwJh "gwf
&wJhtwGuf vGrf;aqG;wowJh cHpm;rIeJYtwl txl;0rf;omMunfEl;&ygw,f/
uRefawmf[m &efukefwuodkvfausmif;om;or*taqmuftOD;BuD;ukd azmufcGJzsu
wJhtcsdefrSm touf (25) ESpft&G,f aq;odyHaemufqkH;ESpftwef;rSm pmoifaewJh &e
ausmif;om;acgif;aqmifwpfa,mufjzpfygw,f/
tckuRefawmf[m touf (75) ESpft&G,f q&m0efBuD;jzpfaeygNyD/
OD;jrwfcdkif&JUaqmif;yg;rSm azmfjyxm;wJh w.u.o taqmuftOD;BuD;&JUykHudk
&JUpdwfawG[m (25) ESpft&G,fausmif;om;acgif;aqmifwpfa,muf&JUb0udk jyefvnfa&m
cHpm;&NyD; 1962 ckESpf Zlvkdifv (7) &ufaeY ausmif;om;ta&;tcif;[mvnf; raeYwaeYu
rsufpdxJrSm jyefjrifvmygw,f/
Zlvkdifv (7) &ufaeY ta&;tcif;BuD;uaeNyD; aemufzufudk jyefMunhfvkdufwJhtc
uRefawmftxufwef;ausmif;om;wpfa,muftjzpfeJY owif;pmawGrSmygvmwJh aemifawmfw
ausmif;om;BuD;awG&JU ausmif;om;vIyf&Sm;rI"gwfykHawGukd ai;armMunfhI&if; p
eJY uRefawmfwuodkvfudk a&muf&SdvmNyD; uRefawmfudk,fwdkif ausmif;om;vIyf&S
acgif;aqmifcJhwmawGudk kyf&SifZmwfvrf;&SnfBuD;wpfckudk Munfhae&ovdk w
jrifa,mifvmygw,f/
_ _ _ _ _ _
1948 ckESpf uRefawmfwdkYjrefrmEkdifiHvGwfvyfa&;&wJhtcsdefupNyD; 196
ta&;tcif;jzpfyGm;wJhtxd (14) ESpfwmumvtwGif;rSm ausmif;om;vIyf&Sm;rIawG? qEj
jzpfcJhayr,fh ausmif;om;qEjyyGJawGudk aoewfeJYypfcwfvlpkcGJcJhrI av;BudrfjzpfyGm
jyefvnfowd&vmygw,f/
yxrtBudrf ausmif;om;qEjyyGJudk aoewfeJYypf vlpkcGJcJhwJhjzpf&yfuawm
atmufwkdbmvqef;ydkif;rSm &efukefwuodkvfe,fajrtif;0ausmif;aqmifteD;rSm jzpfyGm
Pre-medical ac: tBudKaq;oifwef;wufaewJh &Spfwef;ausmif;om;av;
tJ'Dtcsdefu uRefawmf[m
wpfa,muf jzpfygw,f/
]]tm*s,fvm}} yg0ifvm
ykHu 'Dvkdyg/ tJ'DqEjyyGJrjyKvkyfrD (2) &ufavmuftvkdrSm
taqmuftOD;udk t&yfjrifhjrifh axmifaxmifarmif;armif; tmz&duvlrsKd;wpfa,muf a&mufvmy
tJ'DtcsdefrSm wuo taqmuftOD;rSma&m wuodkvfe,fajrae&mtESHYrSma&m qEjyyGJtw
ydkpwmawG uyfxm;NyD;jzpfygw,f/
tJ'Dtmz&duvlrsKd;u olYudk,fol rdwfzGJUygw,f/ olemrnf tm*s,fvm jzpfwJhtaMum
tar&duefEkdifiHrSm vlrIa&;odyHbmom&yfeJY yg&*lbGJUwufaeol ausmif;om;wpf
olusrf;jyKzkdYtwGuf urmhEkdifiHtoD;oD;udk oGm;a&mufNyD; tcsuftvuf&SmazGae
NrdKUrSm ausmif;om;rsm;qEjyyJGtwGuf jyifqifaecsdefeJY wkdufqkdifaewmod&wJh
yg0ifvdkufygNyD; avhvmvdkaMumif; ajymMum;ygw,f/ ausmif;om;acgif;aqmifawGuvn
yg0ifvdkufygwmudk bmrSoabmrwlp&m taMumif;r&SdwJhtwGuf vkdufygcGifhjyKcJhy
qEjyyGJaeYrSm ]]tm*s,fvm}} 0wfqifvmwmu jrefrmEkdifiHrSm bGJU,lwJh0wfpkH
vkyfxm;wJh tmz&dudk;&m0wfpkHBuD;udk 0wfqifvmygw,f/ tom;uvnf; rJ? t&yfuvn
0wfqifxm;wmuvnf; xl;xl;qef;qef; 0wfpkHBuD;eJYqdkawmh qEjywJholawGxJrSm ol[m
w,f/ tar&duefoHkH;a&SUrSm kwfkwfoJoJjzpfawmhvnf; ]]tm*s,fvm}} [m xdef;rEdk
w,f/ aemufaeYxGufvmwJh owif;pm;awGxJrSmygwJhowif;"gwfykHawGxJrSm ]]tm*s,fvm
xif;NyD; ygvmygw,f/ qEjyyGJ&JU&nf&G,fcsufudk rodwJholawGu tJ'DqEjyyGJudk
jyKvkyfovkd xifwJholawG&Sdvmygw,f/
trSefrSm AdkvfcsKyfatmifBuD;ajymovdk ]]tm*s,fvm}} udktaMumif;jyKNyD; qEjy
]]EdkifiHa&;orm; twkduftcHawGeJY pkaygif;NyD;}} qkdwmvnf; r[kwfygbl;/ ]]oHkH;
qdkwmvnf; r[kwfygbl;/ cJeJYayguf avmufav;cGeJYypfwmavmufyg/ tar&duefoHkH;u j
rSefawGu xlawmh rSefawmifruGJygbl;/
tJ'Dtar&duefoHkH;qEjyyGJtwGuf ausmif;om;acgif;aqmifrsm;udkvnf; wpkHw&m
zrf;qD;jcif;rsm;rjyKvkyfygbl;/ ]]tm*s,fvm}} udkawmh tJ'DaeYnaerSm EkdifiHjcm;xGufr,f
ay;NyD; jynfESif'Pfay;vkdufygw,f/
_ _ _ _ _ _
uRefawmhpdwftmkHawG[m 1953 ckESpf ausmif;om;aoewfjypfrI? 1956 ckESp
aoewfypfrIeJY 1960 ckESpf aoewfypfrIjrifuGif;awGuaeNyD; 1962 ckESpf? Zlvkdifv (7) &u
ta&;tcif;jrifuGif;qDudk jyefvnfa&muf&Sdvmygw,f/ tm;vkH;udkvnf; NcHKikHNyD; EId
w,f/
uGmjcm;vSwJh jrifuGif;wpfck
at;csrf;om,maewJh wuodkvfe,fajr[m aoewfoHawG qlnHaewJh ppfajrjyiftvm;
aoewf'Pf&mawGeJY aovdkufMuwJh wuodkvfausmif;om;awGuvnf; twkH;tkH;
wuo taqmuftOD;a&SU uw&mta&mifeJY rJeufaewJh t"dywdvrf;rBuD;[mvn
ausmif;om;aoG;awGeJY &J&JeDvdkY - uAsmPfuGefYjrL;wJh ausmif;om;wpfpku 'ga
zGJUqdkcJhMuwmudk;
10
11
12
13
14
15
aemuf&efukefwuodkvf&JUtxifu&yGJBuD;wpfckuawmh &efukefwuodkvfausm
(2) ESpfwpfBudrf OD;pD;usif;ywJh ]]ausmif;om;yGJawmf}} jzpfygw,f/ 1954 ckESp
ausmif;om;nDGwfa&; wyfOD;}} tzJGUu wuoa&G;aumufyGJrSm tEkdif&NyD; wu
jzpfvmMuwJhESpfupNyD; usif;ycJhwm jzpfygw,f/ 1954? 1956? 1958-1960 ckESpf
ausmif;ydwf&ufawGrSm usif;yjyKvkyfcJh Muygw,f/ 1960 ckESpf[m wuozGJUpnf;wm tES
ESpfjzpfwJhtwGuf wuoESpf (30) ajrmuftxdrf;trSwfyGJeJY ausmif;om;yGJawmfudk yl;w
tJ'Dausmif;om;yGJawmfrSm &efukefwuodkvfrSm wufa&mufoifMum;aeMuwJhv
olwkdYvlrsKd;pk&JUdk;&m,Ofaus;rItuawGeJY wcsdefpDwm0ef,lNyD; wifqufujyMuyg
toD;oD;uvnf; ,drf;awG? aw;okyfazmfjyZmwfawG? tNidrfhawG ponfjzifh waqmifeJYw
atmif toD;oD;wm0ef,lwifqufujyMuygw,f/ ausmif;om;yGJawmf&JUt"dujyZmwfBuD;udkaw
trIaqmiftzGJUu OD;pD;wifqufygw,f/ t"dujyZmwfBuD;rSm okyfaqmifwJh wuodkv
ausmif;om;rsm;udk wuodkvfjyifyu tEkynm&SifawGudk zdwfMum;NyD; oifMum;ay;y
wuoeJYywfoufwJh yGJvrf;obifawGrSm t"duvma&mufulnDoifMum;ay;wJh tEkynm
uawmh tqkdawmf udkav;GefY (uG,fvGef)? pE&m;cspfaqG (uG,fvGef)? tu,f'rD udkjrwfav
eJY olwdkYtaygif;tazmfrsm; jzpfygw,f/ tqkdawmf udkav;GefY[m ausmif;om;acgif;aq
wpfOD;jzpfNyD; ausmif;om;vIyf&Sm;rIeJY ywfoufwJh oDcsif;awGtrsm;tjym; a&;om;c
ausmif;om;yGJawmfrSm uyGJrsm;tjyif pmaytEkynmNydKifyGJrsm;? 'dk;ywfN
(txl;ojzifh wuovIyf&Sm;rI rSwfwrf;wif"gwfykHrsm;ukd AdkvfcsKyfatmifqef;wdkYacw
ygw,f/) umwGef;jyyGJponfwdkYyg0ifjyoMuNyD; 'DZifbmausmif;ydwf&uftwGif;rSm (4)
jyKvkyfcJhMuygw,f/ ausmif;olausmif;om;trsm;tjym; olYtcef;u@eJYol yg0ifvIyf&Sm;Mu
ausmif;ol? ausmif;om;wkdif; tm;ay;aysmf&TifMuwJh yGJawmfBuD;jzpfygw,f/
tJ'Dvdk (2) ESpfwpfBudrf &efukefwuodkvfausmif;om;yGJawmfawGukd usif;yvm
ausmif;om;yGJawmfrSmawmh pdwfraumif;p&mtjzpftysufwcsKdU jzpfysufcJhygw,f/
1958 ckESpf 'DZifbmausmif;ydwf&ufrSm ausmif;om;yGJawmfusif;yEkdifa&;twG
Parliamentary coup d'etat vkyfNyD; vTwfawmfrSm
tcsdefrSm AdkvfcsKyfae0if;u atmufwdkbmvtwGif;rSm
0efBuD;csKyftjzpf acgif;aqmifNyD; ]]tdrfapmifhtpkd;&}} udk zGJUygw,f/ OD;ae0if;&J
udk,fpm;vS,f? EkdifiHa&;orm;r[kwfwJh jyifyu olYpdwfBudKuf yk*dKvfBuD;awGe
ckESpf? Zlvkdifv (7) &uf ta&;tcif;jzpfyGm;csdefrSm &efukefwuodkvfrSm ygarmuc
qkdwm OD;ae0if;tdrfapmifhtpdk;&tzGJUxJrSm ynma&;0efBuD;tjzpf yg0ifygw,f/ tdrfap
awGtxJrSm ppfAdkvfawGudkawmh rxnfhygbl;/ 'gayrJh tpdk;&Xmewkdif;rSm ppfAdkv
&mxl;eJYwGJzufxm;NyD; csKyfudkifxm;ygw,f/
tJ'Dvdk OD;ae0if; tmPmvTJajymif;&,lNyD;aemuf jynfolvlxkudk wif;MuyfrIawG?
trsm;tjym;jyKvkyfwJhtwGuf jynfolvlxkw&yfvkH; pdwfqif;&JMu&ygw,f/ tJ'Dvdktcsde
jyif;xefwJh wuodkvfausmif;om;wcsKdUu wuoeJY wuokdvfausmif;om;yGJawmfusif;ya&
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
ausmif;om;or*awGt
aeeJY tpdk;&ukd axmufcHwmvnf; &Sdygw,f/ 1960 ckESpf tar&
oHkH;qEjyyGJ[m ausmif;om;or*BuD; (3) ck&JU tpdk;&udk axmufcHtm;ay;wJh qE
1953 ckESpf? atmufwkdbm ausmif;wpfvydwfa&; qEjyMuwmuawmh wuodkvfft
eJY tpdk;&udk qefYusifawmif;qkdwJh qEjyyJGyg/
1958 ckESpf aEG&moDausmif;ydwf&uftwGif;rSm wuouBuD;rSL;NyD; ]]jrefrmE
zvS,fyGJBuD;}} wpfckudk usif;yjyKvkyfcJhygw,f/ tJ'Dynma&;ESD;aESmzvS,fyGJrsKd;u
or*yl;aygif;aqmif&GufwJh taxmuftxm;jzpfygw,f/ jrefrmEkdifiH te,fe,ft&yf&yfu EDS;aE
yGJwufa&mufvmwJh udk,fpm;vS,fawGukd &efukefwuodkvfu taqmifawGrSm pepfwusae
NyD; wnf;ckdcGifhjyKygw,f/ ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;udk &efukefwuodkvfbG
cGifhjyKygw,f/ ESD;aESmzvS,fyGJBuD;twGuf ukefusp&dwfwcsKdUw0ufudk EkdifiHaw
ygw,f/
ausmif;om;or*awGtaeeJY tpdk;&udk uefYuGufoifhwm uefYuGuf? axmufcHoifhw
yl;aygif;aqmif&Gufoifhwm yl;aygif;aqmif&Guf pojzifh oabmxm;ygw,f/ tpdk;&vkyforQ igw
r,fqdkwJh oabmxm;ausmif;om;or*awGrSm r&Sdygbl;/
tpdk;&taeeJYuvnf; ausmif;om;or*udk ausmif;om;xk&JUukd,fpm;vS,ftzGJUtpnf
oabmxm;qufqHygw,f/ ausmif;om;or*awmif;qkdcsufawGudk tav;teufxm;NyD; pOf;pm;yg
ay;oifhwmawGudk ay;ygw,f/ ausmif;om;or*awG awmif;qkdorQtm;vkH;udk ]]igwkdYud
ray;Ekdifbl;}} qkdwJhoabmxm;r&Sdygbl;/
tJ'Dawmh tpkd;&eJY ausmif;om;xdyfwdkuf &ifqkdifrIqdkwm r&Sdygbl;/ tJ'Dtcsd
ausmif;om;or*awGudk tzGJUtpnf;wpfcktaeeJY tav;xm;ygw,f/ OyrmwcsKdUudk wifjy
1962 ckESpf OD;ae0if;&JU awmfvSefa&;aumifpDtpdk;&rwufrDStcsdefu tpdk;&u
tcrf;tem;ukd BuD;BuD;us,fus,fusif;yjyKvkyfygw,f/ Zefe0g&Dv (4) &uf vGwfvyfa&;aeY eH
tcsdefrSm EkdifiHawmforwBuD;u vGwfvyfa&;aeYtxdrf;trSwf AdkvfIcHtcrf;tem;
jynfvrf;? jynfolY&ifjyifeJY rsufESmcsif;qkdif vTwfawmfbufudk (tJ'Dwkef;u orwtdrfawm
xm;wJh AdkvfIcHtaqmuftOD;BuD;wpfck&Sdygw,f/ (,ckawmh tJ'DtaqmuftOD;r&Sdawm
taqmuftOD; pifjrifhay:rSm orwBuD;u rwfwwf&yfNyD; AdkvfIcHygw,f/ jynfvrf;rBuD;
wyf? jrif;wyf (tJ'Dwkef;u jrif;wyfqdkwm &Sdygao;w,f) oHcsyfumwyf? tajrmufxyfawGeJY
wpfwyf tav;jyKMuygw,f/ jrefrmhwyfrawmfavwyfu wdkufav,mOfawGuvnf; aumif;uif,Hu
tkyfpkzGJU ysHoef;NyD; tav;jyKygw,f/
EdkifiHawmforwBuD;&JUaemufausmbufrSm xkdifckHawGcsxm;NyD; tpdk;&
qkdif&mtBuD;tuJawG? EkdifiHa&;ygwDtoD;oD;u udk,fpm;vS,fawG? tvkyform;tzGJUtpn
tzGJUtpnf;? ausmif;om;tzGJUtpnf;wdkYu udk,fpm;vS,fawGtwGuf ae&may;xm;ygw,f/ tJ
tem;udk &efukefwuodkvfausmif;om;or*trIaqmiftzGJU&JU udk,fpm;vS,f (2) OD;vnf; w
ygw,f/
26
27
wuou OD;pD;usif;ywJh
mif;om;qEjyyGJwcsKdUrSm
aus
0efBuD;csKyftdrfudk oGm;0dk
&SdcJhygw,f/ tJ'Dwkef;u 0efBuD;csKyfaewmu [Hom0wDt0dkif;BuD;em;u ,cif0efBuD;a
xJrSmyg/ [Hom0wDt0dkif;bufu 0ifayguftem;u yxrqkH;tdrfu 0efBuD;csKyftdrfjzpfygw,f/
awGaewJhNcH0if;BuD;wpfckvkH;&JU 0ifaygufBuD;u wHcg;ydwfrxm;ygbl;? zGihfxm;yg
awGvnf; csrxm;ygbl;/ 0efBuD;awGaewJhwpftdrfcsif;udkawmh NcHwHcg;awG aomh
0efBuD;csKyftdrf0if;&JU NcH0rSmvnf; vufeufudkifawG apmifhaewm r&Sdygbl;/
wuodkvfausmif;om;awG bwfpfum;awGiSm;NyD; 0efBuD;csKyftdrf&JU NcHaygu
rSm qEjyMuygw,f/ 0efBuD;csKyftdrfxJu 0efBuD;csKyf&JU udk,fa&;t&m&Sd pma&;q
xGufvmNyD; NcHayguf0rSm ausmif;om;acgif;aqmifawGeJY vmawGUygw,f/ ]]0efBuD;cs
&SdvdkYvJ}} vdkY ar;ygw,f/ uRefawmfwdkYuvnf; uRefawmfwkdYtoifhdkuf,lvmw
a':cifESif;,ku pm&Gufudk vufcH,lNyD; 0efBuD;csKyfudk wifjyvdkufygr,f/ 0efBuD;csKy
ta0;b,faeYavmufrSm&Sdw,f/ tJ'Dtpnf;ta0;NyD;&if tusKd;taMumif;pmjyefvkdufygr,fvd
tdrfxJjyef0ifoGm;ygw,f/ qEjywJh wuodkvfausmif;om;awGuvnf; iSm;vmwJhbwf(p)um
ay: jyefwufNyD; &efukefNrdKUxJudk a<u;aMumfoHawG a<u;aMumfNyD; wywfywf
taqmuftOD;a&SUrSm vlpkcGJNyD; taqmiftoD;oD;udk jyefoGm;Muygw,f/
tJ'Dvdk ausmif;om;qEjyyGJwpfcktaMumif;udk jyefajymjy&wm[m ,ckacwfvli,faus
awGtaeeJY ,kHwrf;ykHjyifwpfyk'fudk em;axmifae&ovdkrsm; jzpfaervm;rodygbl;? ykH
tJ'Dwkef;u wu,fhtjzpftysufawGyg/
tJ'Dwkef;u ausmif;om;awGtaeeJY tJ'DvkdqEjyvdkY&wm[mvnf; tpdk;&taeeJY q
tay:rSm jrifwJhtjrifuGmjcm;rIaMumifh jzpfygw,f/ tpdk;&taeeJYausmif;om;awG at;at;c
qEjywmudk vufcHw,f/ ausmif;om;awG&JUqEawGudk vGwfvGwfvyfvyf'Drdkua&pD
wifjycGifhjyKw,f/
ausmif;om;awG at;at;csrf;csrf;qEjywmeJY ausmif;om;awGqlylwmudk cGJjcm;N
OD;aESmufpGrf;&nf&Sdw,f/
OD;ae0if;taeeJYuawmh ausmif;om;awG at;at;csrf;csrf;qEjywmeJY ausmif;om;awG
udk cGJjcm;NyD; jrifEkdifwJhtaetxm;r&Sdygbl;/ ausmif;om;av; (10) a,muf (15) a,mufavm
ausmif;om;awG qlylw,fqkdNyD; vkHxdef;um;awGvTwfvdkufw,f/
wu,fawmh ausmif;om;awG at;csrf;pGm qEjywmeJY ausmif;om;awGqlylw,fqkdwm
uGmjcm;ygw,f/
uRefawmfwuodkvfausmif;om;b0? ausmif;om;vIyf&Sm;rIawGrSm yg0ifaewJhtc
&efukefwuodkvfausmif;om;awG qlylrI (2) Budrf jzpfyGm;wm BuHKcJh&bl;ygw,f/
ukefcJhwJh ESpfaygif; (60) ausmf ywf0ef;usifavmufu wuodkvf&dyfomvrf;? urmat
rD;yGdKifheJY rvSrf;rurf;avmufrSm wkwfemrnfeJY zGifhvSpfxm;wJh pm;aomufqkdi
vm; ]][dkpGH}} vm;qkdwmawmh twdtus rrSwfrdawmhygbl;/ aemufydkif;rSmawmh ]]
ajymif;NyD; qufzGifhygw,f/
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
taxGaxGvGwfNidrf;csrf;omcGifhtrdefYeJY zrf;qD;xm;wJhausmif;om;acgif;aqmifaw
qdkawmh tzrf;rcH&ao;bJ wdrf;a&SmifaeMuwJh ausmif;om;acgif;aqmifawGvnf; ykef;atm
jyefxGufvmMuygw,f/
Zlvkdifv (7) &uf ausmif;om;ta&;awmfykHaumfrwDu ausmif;om;acgif;aqmifawG?
xm;&mu jyefvTwfvmwJh ausmif;om;acgif;aqmifawG? a&Smifwdrf;ykef;atmif;aewmujy
ausmif;om;acgif;aqmifawG tm;vkH;[m wuodkvfe,fajrrSm vGwfvGwfvyfvyf jyefqkHcGi
wuo0if;xJrSmyJ x&Hum "edrdk;taqmuftOD;av;wpfckaqmufvkyfNyD; ,m,Dw
taqmuftOD;tjzpf tokH;jyKMuygw,f/ ausmif;om;vIyf&Sm;rIawGudkvnf; qufvufOD;aqmifM
aeYpOfvkd ,m,DwuotaqmuftOD;av;rSm ausmif;om;acgif;aqmifawG[m awGUqk
tpnf;ta0;vkyfMueJY wuo? Auo? &uo ausmif;om;or*BuD; (3) ck&JU vkyfief;awG[mv
ykHrSefvnfywfaeygw,f/
1963 ck Edk0ifbmvqef; (14) &ufaeYrSmvnf; wuo,m,DtaqmuftOD;av;rSm cgwkdif;
ausmif;om;acgif;aqmifawG awGUqkHMu? ausmif;om;vIyf&Sm;rIvkyfief;awG aqmif&G
tcsdefu awmwGif;vufeufudkiftzGJUtpnf;awGeJY awmfvSefa&;aumifpDtpdk;&wdkY Nid
awG usif;yaewJhtcsdefjzpfwJhtwGuf jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;udpudkyg ajymqdkMuyg
naeapmif;vmawmh ausmif;om;acgif;aqmifawG[m wpfOD;udkwpfOD; EIwfqufvlpk
aexkdif&m tdrftoD;oD;udk jyefoGm;Muygw,f/ 'gayr,fh tJ'DaeYausmif;om;acgif;aqmifaw
wm[m wpfoufwmtwGuf aemufqkH;awGUqkHyGJqkdwmudkawmh b,folrSrxifrSwfcJhM
tJ'DaeYnbufrSm a&'D,dkuaeNyD; awmfvSefa&;aumifpDtpdk;&u jynfwGif;Nidrf;cs
awG zsufodrf;aMumif; aMunmvdkufygw,f/ tJ'DaeYnrSmyJ ausmif;om;acgif;aqmifawG jynf
a&;atmifjrifa&;twGuf axmufcHqEjyyGJawGudk OD;aqmifwJh EkdifiHa&;orm;awG? N
&JUtdrfawGudk 0dkif;0ef;&SmazGNyD; vdkufvHzrf;qD;ygw,f/ ausmif;om;acgif;aqmift
bJ vGwfajrmufoGm;Muygw,f/ tJ'Dausmif;om;acgif;aqmifawGtxJu trsm;pk[mvnf; te,fe,f
t&yf&yfrSm taMumif;trsKd;rsKd;eJY uG,fvGefoGm;Muygw,f/
aemufaeYrSmawmh wuotaqmuftOD;0if;twGif;u ]]Zlvdkif (7) &uf ausmif;om;ta&;aw
ykHaumfrwD}} u OD;aqmifpdkufxlxm;wJh ]]Zlvdkif (7) &ufausmif;om;tmZmenfrsm
ausmufwkdif}} eJY uRefawmfwdkYwawG zrf;qD;xm;&mu vGwfNidrf;csrf;omcGifheJ
aqmufvkyfxm;wJh ]]wuo,m,DtaqmuftOD;}} [mvnf; zsufqD;NzdKcscHvdkuf&ygw,f/
owif;pmawGxJrSm Nidrf;csrf;a&;aqG;aEG;yGJ zsufodrf;vdkufwJhowif;[m xdyfwe
awmh ]]wuo,m,DtaqmuftOD;}} xyfrHzsufqD;NzdKcscH&wJhowif;[m wdrfjrKyfoGm;y
tckazmfjycJhwmu 1962 ckESpf? Zlvdkifv (7) &uf ausmif;om;ta&;tcif; jzpfyGm;cJhwm
NyD; ausmif;om;or*rsm;bufu jyifqifykH? awmfvSefa&;aumifpDbufu jyifqifykH? ausm
jyyGJBuD; usif;yykH? ta&;tcif;jzpfyGm;ykHeJY aemufqufwGJjzpf&yfawGudk ]]wuo
'kwd,tBudrf NzdKzsufcH&wmtxd EIdif;,SOfod&SdEkdifatmif a&;om;wifjyxm;wmjzpfy
40
41
42
omreftm;jzifh AdkvfrSL;csK
yfawG[m 0efBuD;csKyftdrfudk 0ifxGufp&mtaMumif;r&Sdbl;/ ,cif
0ifxGufwJhtavhtx r&SdcJhygbl;/ 0efBuD;csKyfeJY AdkvfrSL;csKyfqdkwmuvnf; tJ'Dtcsde
tvGefuGmaeygw,f/ 0efBuD;csKyfatmufu umuG,fa&;0efBuD;? umuG,fa&;0efBuD;a
wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf? umuG,fa&;OD;pD;csKyfatmufurS AdkvfcsKyfaw
'gaMumifhtJ'DAdkvfrSL;csKyfqkdwJh yk*dKvfawGeJY 0efBuD;csKyf[m tqifhtwef;csi
'gaMumifhrdkY tJ'DAdkvfrSL;csKyfawG? 0efBuD;csKyftdrfxJudk 0ifoGm;wmudk
pm;aeNyD; teHYcHMuwmjzpfygw,f/ trSefu tJ'DAdkvfrSL;csKyfawG[m 0efBuD;csKyfO
udk AdkvfcsKyfBuD;ae0if;udk vTJajymif;ay;zdkYtwGuf tEkMurf;oGm;pD;Muwmyg/ 0
tmPmodrf;w,fqdkwm jrefrmhorkdif;rSm trJpufBuD;wpfckjzpfoGm;rSmrdkYvdkY vTwfaw
w&m;0iftmPmvTJay;yghr,fvdkY uwday;vkdufygw,f/
tJ'Duwdtwkdif; aemufaeYawGrSm ]]ta&;BuD;wJh pmESpfapmif}} qkdwm owif;
ygw,f/ yxrpmu 0efBuD;csKyfOD;Eku OD;ae0if;qDudk a&;wJhpmyg? wkdif;jynftajctaet
OD;ae0if;taeeJY 0efBuD;csKyf acwvkyfay;ygqdkwJh arwm&yfcHpmyg/ 'kwd,pmua
OD;EkqDudk a&;wJhjyefpmyg/ OD;Ek&JU arwm&yfcHcsufaMumifh wyfrawmfwm0e
tm;emyg;emeJY 0efBuD;csKyfvkyfay;yghr,fvkdY a&;xm;wmyg/
aemufvTwfawmfac:NyD; vTwfawmfxJrSm 0efBuD;csKyfOD;Eku 0efBuD;csKyfwm
ygw,f/ tJ'DvkdeJY 1958 ckESpf? atmufwdkbmv (28) &ufaeYrSm ]]OD;ae0if; tdrfapmif
ay:vmygw,f/ OD;ae0if;[m OD;EkqDu tmPmudk tEkMurf;pD;NyD; ,lw,fqdkwmudk owif;a
EkdifiHa&;todkuft0ef;uyg odaeygw,f/ 'gayr,fh b,folurS tjzpfrSefudk azmfxkwfjcif; rjyKMu
tJ'DtcsdefrSm wuo? AuoeJY &uo ausmif;om;or*BuD; okH;ckyl;aygif;NyD; ]]O
OD;EkqDu tmPmodrf;,lw,f}} qkdwmudk azmfxkwfvkdufNyD; OD;ae0if;tmPmodrf;wmudk
wJh ausmif;om;xkqEjyyGJBuD;wpfck jyKvkyfNyD; &efukefNrdKUBuD;wNrdKUv
awmifOuvm? ajrmufOuvmNrdKUawG r&Sdao;ygbl;) tESHY bwf(p)um;awGeJY vSnfh
awGtm;vkH;udkod&Sdatmif jyKvkyfygw,f/
OD;ae0if;vnf; ausmif;om;awGudk trsufa'goxGufNyD; ausmif;om;acgif;aqmifwcsKdU
NyD; udkudkuRef;udk ydkYygw,f/ ausmif;om;acgif;aqmifwcsKdU[mvnf; OD;ae0if; tdrfa
wpfavQmufvHk; ykef;a&Smifae&ygw,f/
1958 ckESpfu OD;ae0if; tmPmodrf;vdkY tmPmvTJajymif;ay;vkduf&w,fqkdwmudk
'Drdkua&pDta&;awmfykHwkef;u OD;Ek udk,fwkdif0efcHoGm;ygw,f/
'gaMumifhrdkY ]]ausmif;awmfu &efp}} vkdY a&;wmyg/
'kwd,tcsufuawmh ydkt"duusNyD; ydkta&;BuD;ygw,f/
awmfvSefa&;aumifpDtpdk;&wufvmwJhtcsdefu rwfv (2) &ufaeYqdkawmh pmar;yG
tcsdefjzpfygw,f/ uRefawmfwdkY jrefrmEdkifiHrSmwNrdKUvkH; ppfwyfawG jzefYcsxm;
odrf;wmu yxrtBudrfjzpfaeygw,f/ 1958 ckESpf tmPmodrf;wkef;uvkd r[kwfygbl;? tJ'Dwkef;u
vTwfawmfxJrSm [efrysuftmP
mvTJajymif;,lcJhwmyg/
43
44
45
bdk;odrf;