[KNGT E MILOSAOS]

Knga I

Bota kish ndrruar lisa,

uji i ri n det
kaltronte n`ditn` e re;
por lumbardha e Anakreontit
n Temp rronte e mome.
Nd`uj nj dit` vate te mali
e s`u kthye si e kish zakon.
Ve` q at s`e thau bora,
s`e prgjaku heshtza,
po u largua gjersa ra
tek e bardha shpia ime.
Kur n`agim tok edhe shpi
u zbuluan bashk` me detin,
si hareja q del sysh,
m zgjoi duke frflluar
qelqeve t`dritares.
U pataksa e ruajta jasht:
rrusht` , pak aguridhe,
dheut ton i kishin hie;
lule liu t hapura,
n`i tund era e i przien,
n at ninull qeshin;
Si ato lule qielli.
Ti vshtroje dhe s`kujtoje
asnj mbhi njerzish.
Kallzoret npr duajt
po kndonin. Dheut huaj
ahere ndr time motra
kisha arritur; mma ime
emrin tim thosh npr shpi.
Nj hare m rrodhi kurmit,
si hareja kur te shtrati,
mbrmanet, vajza e ngroht
ndien pr t parzn
sist q m`i fryhen.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga II

Vreshtat ishin verdhllore.

Erdh nga mali dhelpra
Me t lodhurat t bijat,
me t mbaruar t vjelat;
e at`here kur ndr sheshe
fshihet dielli ( si nn tok
mmat q knduan n valle),
kur n Fjokat un rash.
E prveshur e e lart,
me grshet t pleksur
n nj lidhse t bardh,
ish te kroi nj vash`.Te balli
nj mendim i kishte hie.
I lidhur te brezi i kaltr,
mbi truall i ik mandili.
Posa q m ndjejti,
vasha drejt nga un u suall,
gjifyr edhe plot hie,
me nj t trembur hare.
Trimi : - Vajz, a m`ep ti nj pike uj?
Vajza: - Sa te duash t`i , bir zoti.
- kuja bije je ti, vash?
Mos m je nga dheu i huaj?
Kur, djalosh, n Selanik
vajta, vashzat nuk ishin
n katund me kaq hir.
N eret e ndezur,
vucen ajo ngrinte:
-Jam e bij e Kollogres,
ngriti ballt e zbuluar.
Duke shkuar asaj udhe,
gjembat q vareshin udhs
s`e grvishtnin at up:
me llrt prgjakur,
un nga ballt ia reshtja.
Dy buz t qeshura,
njj here t bardh,
at mbrmje dukeshim.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga III

Ish te mbrmja e shn Mris.

Vashat kishin ln lodrat
E te dyert kuvendonin,
se nuk qen n shtpi
etrit e vrenjtur.
Kudo niste nj nxitim:
ndaheshin ar e kandile,
tek ne pritej nata.
Bija madhshtore zonjash
prdorez do luanin
me t nderm bij bujarsh.
ashtu si engjjt n qiell,
m t mir` nga njerzit,
bjn ve haren e tyre.
Dola n Rodh e , te kopshti,
ku po frushullonte elbi,
eca nn ullinjt.
Posht` te kroi, me katr vasha,
me t bardh cip kreit,
erdh e bij e Kollogres.
Dukeshin kallz t pjekur.
Vajza : -Fatmirosh ai q na del,
mbi Rodhen e gjethruar
si flamur i Arbrit!
Fatmiroshe ajo up ,
q, e puthur nga e ma,
do pushoj n`at krah!
Nga do niset, e magjepsur?
Nga veriu si deti,
Apo nga e bardha Jug?

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga IV

Ish e diela menat

e i biri i zonjs madhe
ngjitej tek e bukura
te m`i lypte nj pik uj,
se ish etit djegur.
Vetm e gjeti te vatra,
q m plekste grshetin.
Ata duheshin e s`e thoshin.
Vajza, me buzn m gaz:
-`ke q po ikn si era?
-M presin n roliet.
-Dy moll t ardhura,
qndro, se t`i ruajta.
Me nj dor ngritur
mbante mbi veshin e bardh
lesht e saj t shpleksur,
kalli tjetrn te gjiri
e m hoqi mollzt,
m ia vu n doret,
n eret e ndezur.
Thomni ju, t dashurit,
m`mbl ` t puthurit.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

VJERSHE E BIJES SE KOLLOGRESE

Nga m`erdh te kurmi gjith` ky gzim?

Si e pafaj un zhvishem te shtrati
E zgjohem e hareshme se u zgjova,
si ajo q gdhihet me nj fat t bardh.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga V

Pse t ven n det

mendimet, zemra ime?
Zbardhuan anijezat,
pan kndej e u fshehn
Erdhi dita e Arbrit!
Doemos do vdesim
n shtrat, n mos rnim
prpara shtpive tona,
e nn dhe do na harrojn
shokt e vllezrit,
krojet e katundi yn.
Tani q nata e zez
me shiun e saj t but
kudo i prbalti udht,
hapnie ju dern
tek t prhedhurat upa
lozin t harruara.
Vasha foremadhja
ma rrmbeft` nga dora
at buzhieshmen
e ma sjellt mua prpara.
Kan pr t`iu ndezur faqet.
Me at shenjzn n mes,
Kur e drojtur t m qesh.
Ve n sy t shihemi,
pa dhe bota t prmbyset.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Ra bora mbi det

e ndr leshteriqe zbardhi
kraht` e shqitzs.
Gjumi mua m lodh :
thuajse trupi m largohet,
si nj gruaje q , Marbels,
mbrmjes , i largohet,
zhurma e trokashkave
dhe t lehurit e qenve
mbi mullinjt, e sheh si shuhet
zjarri e ndizet vreshtave.
Jeta ende s`fjet.
O , vasha kryegshtenj
shtratin but t ma shtronte,
pra t vihej duke tjerr
gjysm n terr e n drit,
me kng n goj!
T harroja se nn bor
biren krojet e t mbjellat
q na mbajn jetn;
edhe djemt e zonjave
Samrankut q gumojn
me tambur vreshtn e largt
e i thon : - Ne t ruajm.
I kotur do ndrritja
Se , prdore, fushave
Vem dhe shtpit e njerzve
na faniten me t aguar
edhe yjt- na len;
apo se m zgjidhet kali
dhe shkon te nj turm gra,
q prndahen, ve asaj
q i z lakun e prtrollm:
syri i bukur i njeriut,
dhe vshtrimi i tij e zbut.
Krahrorin e drsitur
Ajo e fshin me mandil,
e skuqur se po ma shohin.
Ajo vash zakonbukur
nuk leu ndr t mndafshta;
Porse mua, kur zbardh dita,
n nj kasolle t ln
e t hapur ernave,
prej ku duken, npr t,

Knga VI

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

brinja e bardh,malet, lumi,

fort ma knda ta kem pran
vajzn q m mori zemrn;
ajo mua m ka hije.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga VII

10

Kundrejt kodravet e detit,

dita e kaltr gzoi
valleve t vashave:
i shohin t dashurit.
N kt` jet `kemi m ?
Hnzn e mbrmjes,
kur te dera ime dalin
vashzat e bshme,
motrat e ushtarve.
Un tringllij kitarn,
ato, t prveshura,
lozin e nj mblsi
faqet ua zben.Kemi m t mirn ndrr,
q i sjell trimit vajzn.
Kur shpit mbyllen, te dera,
n t errt ai e pret,
e ul, prehrin ajo hap :
- Trim, na merr dyz lajthi.
Ai m`i tregon se `bri
q ta shih e t m`i fliste ;
ajo dgjon e me sy
ruan nj yll e nj tjetr,
nuk do t`ike, por dhe trembet.
- Lamtumir`, trim, zgjohet mma, bn ajo buzn m gaz.
- Vash, puthm m par.
Ajo e resht kryethit,
ai e heq e vasha i bie
dalez te zverku
e pushton trimi n gji.
- Lamtumir`- Ec me shndet.
Ai e ruan n t ikur :
u zhduk e njeri s`e pa.
Djali zgjohet e n jet
at dit` m rron me mall.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Mu n mes t gurve
mbiu nj re manushaqesh,
shenj e pranvers s bardh;
me gazmend i ven vesh
zhurmrims s lumit.
Pa nj re mali me bor
u buthtohet njerzve :
ata lutin pr t korra.
Ktij dimri kam pushuar
si thllza te foleja.
Ngriti degt` ulliri i shkundur
edhe vashza e bukur,
harruar vllezrve,
duket n valle
vetm kur un e dredh.
Bot e madhe, q s`qetohet
ernave dhe fjalve,
at e ka si llambadhe
q hieshon shelqrorin,
po q jashta shpis` nuk ndrin.
Kur i ngrija fshehur grackat,
qullur, ullishtave,
sa mezi q merrja frym
po t`i tundte era vadht ;
lutja pr hirin e mms
q t zija mbrmanet
plot me zoq t gjall.
Shkonte vasha mespurtek,
shtija gur e m mallkonte.
Pra q u rrit, - si m rrmbeu!
Kur e shoh, m ikn mendja,
dridhem e nuk marr dot frym.
Dita ka diellin q e zbardh
para syve tan,
porse `yll e ruan vashn
edhe mua n kt mall?
Kur un` dal te Shureza,
vucn merr e vjen te lumi,
porse mb`udh e trembur
kthehet e vshtron katundin.
Luleja e celur
nj t hn plot hare,

11

Knga VIII

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

12

t`enjten, duke u br e bardh,

ku ta dish a e sheh t dieln.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga IX

13

`ndrr t keqe pa trimi!

Dhjet dit vajza e bshme,
ndo n ar e ndo n shpi,
rrinte vetm me gjitont.
Trimi i paske hypur atit,
t egrit, t tmerrshmit,
te Kroi i Ri t`i jip uj,
porse ajo, si e kish zakon,
s`vinte m te Kroi i Ri ,
po m`i vate n ndrrt.
Mbrmanet, nj varg me vasha,
t ardhura prej arave,
n tryeza e t`et t unit
plot hare u hapn.
S`erdh me to, po tirr n shpi
vajza e mjer, kaq e dashur,si bijt e t varfrve,
t paveshur, t pangrn,
thuaj ndar nga t lumt,
nga zotyn s`shohin mir,
besn e kan mbi veten.
Trimi fjeti i helmuar,
n ndrr pa dern e saj:
te nj gur e n shull,
zgjidhte nga nj tuf reze
e m`i vij n prehr.
Ajo ngriti syt
e m pa te dashurin,
u pruar e uli kryet
e m shkundi rezn,
thuajse pa nj t huaj.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga X
Vallja e nats
S pashks
Zgjohu trim, gzuar!
Zotyn la varrin,
perndojn yjezit,
shuhen zjarret , derdhet ujt,
bota vishet ndr t reja.
Po kshtu, zemr e dhemshur,
priresh edhe ti e gzuar.
Si nj ani ngarkuar me trima,
q te mesi i detit shohin
fshan e dshiruar,
erdhe gjith` hir e hare,
Po kush t mori m sysh?

Kush porsiti ren e malit

mon` me shi t na kujtonte?
Zonja e madhe u nxitua
jasht katundit t vej,
n nj dasm tok me upat.
Kishte detin n sy,
hien e shpis n zemr,
kur na pa djalin e saj
dorprdore me nj up.
Vajza ndjeu nd`eshtrat
gazin t`i prshuhet;
si nj mermer q mendon
shihte dhe prpara syvet
dherat i venin e i vinin.
Djali iku e humbi brinjs:
t prlotur ktheu syt
qiellit q rrethonte dheun
vetm, se dielli kish rn,
yjet edhe s`kishin dal.
Ish si zemr q mrzitet
nga kjo bot e panjohur
e nuk sheh se ku do vej.

14

Nj pjes e valles

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]
Gjith valleja

15

Ngreu, levendi djal!

Vajza q ti dashurove
sht` me ne n vallet.
E di mir`zonja jot m,
ndonse nuk e thot,
se ti dole n katund
porsi vera n tryez
e mbi dhe njeriu me fjal.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga XI

16

Duro zemr, e duro

sa duroi mali me bor.
Shkreptin nnt diej,
zbardhlluan kumbullat :
trimi nga katundi i largt
doli e i pa menat
dhe harroi shtpin.
-Lumi un!- thoshte mali.
Si ai qelqi, q m`i fryn,
bjerr ndriimin nga hukatja,
porse brenda gjith ndrit,
ashtu sht vajz e mjer.
Ka vetm t mn e t`an.
Ata e duan. Kujt t`i thot
po, n mos u thnt atyre?
Ajo le fshatin e quhet
nuse e trimit t huaj.
Po na vjen nj dit e kthjellt,
q t`ulet ashtu n der,
t m qep linjzn.
Vshtron detin :
fluturojn dallndyshet;
e vihet e m kndon
kngt q i thosha vet
nd`at mot q duheshim;
e harron zotin e saj,
me unj kryet e n mend
sjell fytyrn time.
Ja, si bregu i braktisur
gjembave e thellzave,
ku vin e ndrtojn njerzit
nj katund plot hijeshi
te luginat gjelbrore,
sht malli i trimave.
E stolisur, n mes grave,
vajza del pr t`u martuar,
edhe lindin djem sydrit.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga XII

17

Si suvala e detit
e turbullt` e si nj mal,
nuk pyet m pr anijen,
ashtu dhe grat n krua,
o te lumi, o per shkarpa,
flasin pr upn e varfr,
q i biri i zonjs madhe
e don edhe dashurohet.
Vasha rrinte gjith turp
vetm me gjitonet;
ato ktheheshin nga puna
mbrmanet e ve pr linja
flisnin, pr shami e fustane.
Nj t diel menat
e gjeta n Korqiollo :
-Trim , ti mua n m do fort;
udhve t mos m pjeksh,
ndr shoqe mos m vshtrosh.
- Vash, malli im i par,
un i mjeri s`e pandeha
q kshtu t bja dhun.
- Mos u qaj, o ti bir zoti
mos bj q t jem fajtore
pr lott q sduhen derdhur:
s`dmtove t varfrn,
as helmove upat,
njeriu s`i bre keq.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

VJERSHE E BIJES SE KOLLOGRESE

18

N at katund ku sonte do m arish,

se ke t folt ton, se ke shpin;
atje s kopshti yt, atje ske ndere;
o zemrgur, prse nuk rri me ne?

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga XIII

Me q, zot , do t na lsh,
vafsh si nj yll q dritn
nuk e bjerr udhs s tij.
Bir, me helm t rit e tu
mos qoft przier.
At dit` q t na vish,
qoft i but dimri,
me ullinj edhe me qumsht.
Dhe bija t bshme
mmat m martofshin shum
me djema t zgjedhur.
T na vish si nga larg vijn
fjalt e t dashurve,
si mesprmes fletve
t ides q kam te dera,
duket m t aguar Shenjza
e m gzon zemrn.
Era e leht q tund flett,
gjumin njerzve u letoft
ndaj t gdhiri,
edhe un i vihem puns,
q t rrit fmijt.
Sjellsh ti nj ushtri fatmir,
t na i hap kto brigje
liris q borm.
N t veshura t zeza,
nuseja kurr mos dalt;
te vallja q dridhet,
zonjat me djemthit n duar
buthtohen edhe vshtrojn;
tr gjria t mbledhur
njihen plot hare;
lule e ver` msallave,
mall pr t kcyer
me trimin q e ke.
Ti te hieja e shtpis` sate,
nn t huajt` kur t rrish,
`jemi ne ndr njerzit?
Por ai zot, q gjith gaz
t zbukuroi djalrin,
djepin ta veshi me ar,
aq sa nj katund pr ty
lutet , ai zot t do.

19

Valle

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Pasi dielli i ra te shtrati,

m`u pataks e mjera:
vuri shpejt t veshurat,
dual nga rrij i biri i zotit.
Era ngrinte pluhurin
e e shfrynte mureve;
asnjeri s`kalonte andej.
Por atje, te buz e udhs,
Rina flit, vetem n vatr:
- Ku ta dish n do t shkoj
trimi i hieshm m ksaj udhe!
Fatmiroshe ato n`Greqi
zrin q i dgjojn!
Vate!- tha me vethe,
u kthye n shpi,
mori trkuzn e trastn
e me vajti nga ullinjt :
mblidh ullinj e qante.
Pasi shkundi pes ullinj,
tek i pesti, n shull,
ndejt e e zuri gjumi.
Trimi n ndrr m`iu duk,
qe i doli udhs lumit.
Fushat ishin plot me bor,
rrobat mbi krah i pikonin.
- Me kt mot ke br finjen?
Si t jan skuqur duart !
Vasha vu buzn m gaz,
Kur,- ia befti nj er e fort,
shkundi born` e drurve,
e prflaku porsi val
e t kaltr si nj det
posht kodravet e hapi.
Vate dhe trimi, i rrmbyer!
Te nj spart ajo u zu :
pas e ruajti e larg e pa
si nj flutur prmbi ujt,
q tundet e, vende-vende,
zbardhon s kputuri
Porse u ngrit veriu i ftoht,
q m`i ngriu zverkthin
edhe gjurin e zbuluar,m`i kputi gjumin.

20

Knga XIV

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Udhs sime lutesha :

- Shn Mri e shpive tona,
kto udh t m`i ruash!
Pasnesr gdhihet e diel
e ti del npr katund.
Arat t mbijn` t shndosha
lopt t mos na plcasin,
shpit mos vishen n zi,
gjith` t thon: Ruajna!
Pse nuk prita, por u nisa?
Do m kishe dhn uratn,
do t kishe ndjer vashat,
q me buk s`fryhen.
Da t tjerrin te dera,
da t`u tringlloj vegja,
asaj udhe m nuk shkoj.
S`sht bisha pr njerin,
as shqipja e lisave,
as ngjala e ujrave;
vetm burri sht` pr gruan,
kurme q u kalbn, nn balt,
ndrsa t mir ata s`shohin,
se kur duhen, bjn faj!
Udhs ashtu lutesha.
Tek arrita e natn fjeta
im vlla Koniati, djal
si nj lule , i vdekur,
m del veshur n t bardha.
Milosao: - Si e thon kt fshat,
ku ti rrije, o im vlla?
Sa gzim q t na shohin
zoti tat e zonja mm!
Koniati : - Dheut errt, ku ti fle
n mes dushqesh edhe detit,
ka mot , o vlla, q dola.
Erdha t t ngushlloj.
Njerzit rrojn n shtpi
t prar e n zi,
po kur dielli del nga mali,
gjith` njsoj n shtrat i prn.
Dy t rinj q duhen,
gjendjen, botn s`e ndrrojn.
Si t shptoi nga goja
q , kur vashn pa fuqi
prmbi dhe trimi e do,

21

Knga XV

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

22

merr mri zoti q e bri?

S`e largoi ai Kalabrie
hidrioten sydrit,
shtatmagjepsurn Luiz?
Shpuri mbrmanet me anije
mbulesat q bri gjyshja,
e te shpia e boshatisur
natn e fundit u mblodh.
Trimi e arriu e e puthi.
Luiza : - N at dhe, ku po shkoj vet,
thuam n do gj ti trim.
Trimi : - Kur t vesh te bregu i huaj,
hidh n det mandilin,
lut t vij prroit ton,
q t di se nuk u mbyte.
Lut dhe zonjn shn Mri,
kurr zi mos t t sjell.
Kur kaloi nj jav e gjat,
trimi gjet mbi shur mandilen
edhe tha : - Si ajo q iku
edhe rron prtej,
kshtu rrojm ne pas vdekjes.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga XVI

23

Era q e ndreqi motin,

fryu nga deti .
Te Kodr` e Llumbardhave,
leht se `ma hapi dern,
mbl m dheli fytyrn
e m reshti gjumin.
Milosao : - M rrofsh, i ftohti veri,
q me zgjon e m gzon!
Sa i ka hie koimares,
kur ia prkul degzat!
Ti s`leve n dhe t huaj.
Veriu : - Kur leva t parn her,
dushku u tund te Pokfilli.
- T bijn e Kollogres
mos e pe nd`ata prrenj?
- Dita me diell gzon
t shndosh e t smur.
Me kitar`, vasha krenare
luante me djaln` e bardh
e i frushullon fustani,
gjiri i fryhej, rrotullohej
e m`i shprishej shtekthi
e m`i flisnin syzit.
- Mba tutje, bushtra er,
se m ngrive eshtrat!

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga XVII

24

Shtpi tona t shprndara,

do t`ju shoh pasnesr.
Do shoh bregn` e Rakanielit
e vashat q lajn.
Nesr ndaj t ngrysur
shkon vasha nga dera ime
edhe sheh shum hare;
pyet : - `sht kjo hare?
- Esht` hareja e t`bir t zotit,
q po na vjen nesr.
Zemra vashs i krcen.
Mblidhet tek t motrat,
ulet, ngrihet, del te dera.
Nga do an sheh plot zjarre:
unat , me ur n dor,
ndjekin udhve lakuriqt.
Shpndrit vasha prej hareje,
porsi djali nj mngjesi
q gdhihet me gaz.
Prmbi shtratin e mndafsht,
drita q m`i ndehet,
m`i kput atija gjumin.
Sheh t mn npr shpi
me grshet t shpleksur
e me lidhse n dor ;
mbi tryez sheh pasqyrn ;
brof n kmb, se kujton
trimat n Shurezt
e stolit e vashave
prgjunjur n Shndlli
prpara Mesosporites.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Vjersh e Bijs s Kollogres

25

Isha n vallet e i ndryshuar erdhe :

m shture syt e m`u errsua jeta.
Mos e ki rnd, o diell, kjo re e ln
n t takoft e ndrin dhe ajo nj her.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga XVIII

26

S`ishin grahma trimash

e grash t martuara,
as rnkime zemre
q lufton me vdekjen,
porse ishin frym
prej djemthish q prehen
djepeve me ninulla
m t rar` t diellit;
e si frfllim gjethesh
t hardhis`, si fryma e dits
n ato zemra t lehta,
kur lshohet thllza
nga lumi i Teodorit.
Ajo shkoi mbi qeramidhet
edhe ra te krei i djalit
t parganiot Milloshinit,
q ish te shtrati i vlusht
e m`u vu e ma ushqeu.
Si mbarojti s ushqyeri,
hapi kraht e m`u ul
prmbi tendn e mndafsht
e ia lshoi kngs.
Djalthin e zu gjumi.
Nd`e zu gjumi, le t fler,
mos kujtoj` t bardhn mm,
q e zbathur e pa frym
pyjevet po m rrqiset,
duke i thirr zotit saj,
q doli e nuk u kthye.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

M t rar` t dimrit,
vajta bashk me tim vllzer
te stani i Marluls,
i pritur ka mot.Bariu
ngrohu qumsht e i rrmbyer,
syt` me lot : - Ha ; trim i bardh!
Yt gjysh, kur vinte, nuk donte
Ve qumsht t ngroht;
pastaj gjer t gdhihej,
ushtrin e harronte.
Pa kreni dhe i trishtuar
rrija si n vend t huaj.
Fjetn tim vllezer.
Delet q zhurmonin,
gjumin ma kputnin.
Kur u ova pr s pari,
nga Mbuzati hnza
sipr detit llamburinte.
Kur u ova pr s dyti,
ylli s`ish duke vshtruar
njerzit e bishat q flinin,
por u takste deleve
net me fate t mdha.
Kur u ova pr s treti,
hna kishte pernduar;
ndonj ka, aty-ktu,
po kulloste kodrave
gjysm t zbardhuara.
Kur t katrtn u zgjova,
delet tona ishin hapur
lumenjve t kaltr.
Mua m zu malli i katundit.
Dola posht shesheve,
q ishin lagur: kish dbor
t pa shkrir, t prhapur
nn hien e shkurreve,
e vashn kryegshtenj
njoha te udh e katundit,
njoha shtatin plot hir,
spikun e kaltr t fusts;
e takova npr zhugat.
Trimi : - Se ti vije somenat
gjer ktu, nuk e pandeha.

27

Knga XIX

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

28

Vajza : - Pse , s`kam ardhur tjera her?

S`patm me k t`u drgojm
bukn vllezrve.Shko mblidh
dhe dy skorje, m tha mma.
Sonte mos fjete m truall?
- Afr zjarrit i mbuluar.
- Bobo! s`mund t vije mbrm
n shtpi?- Te shpia ime
vajza kryegshtenj
tani m s`po duket.
- Sa ka dielli q rron,
mos, kur ulet mbrmanet,
vetm s`rri?
- Kur t kthej n dhe t huaj,
ngopmu ti, moj zemrgure,
si t huaj t m dish!
- E prse? Ne pran` e pran
ecnim. Ajo u prmbajt
e pastaj syt e prlotur
i ktheu nga plepat ansh.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga XX

29

Gjethet ishin si t mpira,

dielli i fshehur resh,
zemr` e grave pa dshir,
kur, - ia dha nj shkundullim.
Ullinjt e thyer,
shtpit e rrzuara,
njerzit i braktisn
mris s dheut.
Ulrinin egrsirat.
Prmes gjindjes s tmerruar,
q sillej, prpiqej udhs,
asaj nate t pabes
kam diktuar vashzn,
vashzn meshollzn,
ate kryegshtenjzn.
Si ai q nj yll t qet
sheh e zemrn ia ngroh,
yll qe thot : Vshtromni dritn,
bota nuk do t shkallmohet, bardhllore un e pash.
Vajza : - O i bardh bir bujari,
n m merr, ku po m shpie ?
Un s`jam nj zonj e madhe
si mizorja jot kunat.
Trimi : - Shkodra m s`thuhet qytet;
prtej malit gjejm priftr
q t na martojn.
Un` me shigjet e parmend,
ti kasollen t m ruash
edhe rrobat t m lash,
vetm pr mua t vetmin.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Nesr gdhihet shn Mria,

flakadani se u ndez,
udht jan plot me fjal.
Mana, ullinj e vreshta tonat,
verdhlluar hns,
kurr t mos i gnjeni
vashat e ktij katundi.
O ti mbrmje e bukur,
kush me ty po rri tani
q e zuri gjindjen gjumi?
Mua thllza te shtrati
m sheh kurm t heshtur,
sikur t shih nj statuj;
si t pandeh se nesr
sht dita ime e madhe?
Shkrehen pushk e bje kambana
me hare m t aguar;
motra ime nga deti
hap dritaren e sheh motin
e gjith` kurmi po m`i qesh.
Shtpit tona pastrohen.
Para shpive- thirrma e valles.
Kunatat q, mbrmanet,
bn fjal` te vatra
edhe fjetn zemruar,
rrin afr n vallet,
te zna pr dore.
Vajza kryegshtenj,
liruar nga prindt,
vjen te un e te zotiyn,
q e bri pa mkate,
q ul syt e sheh mbi dhe
gjith njerzit si vllezr.
Nesr ajo , n kt` or,
ulet n shtratin tim,
m jep faqen pr t puthur,
m le grshetin nn llr.
Djemt` q do m`i lejn,
trojeve tona do dalin,
ndr ullinj e kopshtije,
ashtu si del hnza
e njohur nga bota.
Shn Mri , ti mos na le,
pasi t hyj n shpi
e stolisur me ar

30

Knga XXI

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

31

e pritur nga bujareshat,

e rrmbyer nga gjitont, si nga bari nj vjollce,
q tryezn kundrmon.
Si liri pr gjith vendin
qe shtpia e tim gjyshi,
por tani sht` nn t tjer :
nusja nuk gjen n shtpi
asgj pr t`u madhshtuar.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga XXII

32

Bie , por s`dua t fle.

Mos e mbyll ti dern,
le t hyj era e detit,
t m ftoh, si m ftoh
vashzat m t prashitur;
le t hyj dielli,
q te vatrat, i pafaj,
na u rri pran mmave,
u kujton kohn e shkuar.
Vajzn me shtatin e bukur
un t dashur e pata
e m`i leu nj djal` q i ngjet.
Me hare n kto shpi
ajo prkund djepthin
e mua brezin m qndis.Bie , por s`dua t fle.
Si drita n qiell e syu
n kurm t njeriut,
kur e sheh t pamenduar,
ajo shpis i ka hie.
Ditt e mia fatmira,
do kujtoheni mbi dhe
si kto brigje e lumenj,
q t mom do t`u duken
atyre q do t lejn.Bie , por s`dua t fle.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga XXIII

33

Milosao : - Si nj re me shi t fshehur,

mbi katund shum e bardh,
q nuk di ku t pushoj,
grua , ti rri kur jam n shtpi.
Kur dola , t gje se qaje.
Nusja : - Birit tim njeri s`i a mbrojti
foshnjrin dhe askush
nuk i ndihu kur ma zuri
vdekja, q gjakun i piu.
- S`sht zemrimi i zotit
djalin, grua, q t rrmbeu:
dheu t gjith na mbulon.
Si te djepi, natn,
te vesht i tingllonte
knga e djemve e ai s`e dinte
se lart yjt` lviznin
e posht` fshati merrte frym,
ashtu shihte edhe anije
detit, e lumit t madh
trima zallit, kuaj,e gjithashtu vdiste!
- Porse t`mn q ma mbante
atje lart im bir s`e sheh.
Ai mbeti me sy t hapur
nga un`, br si lvere
N katund do vdes e para
Po, ma tha T rit tim
cili varr e ha te kisha?
- `sht kjo fjal? Engjll vash,
jam i yti ! Kush t huaj
shtatin tnd mua ma bn?
Llrt edhe zverkun
i vshtrova e m`ia putha.
Ajo fshiu lott,
si pllumb, shum e menduar,
mbi mullinjt shtiu syt,
te ku shtrihej vreshta jon.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga XXIV

34

Kush kujtoi se do m lije,

e pafat motra ime?
Sa agonte prmbi det,
m liroje shtratin,
q t ushqeje sirkun.
Fustanes q skuqte,
shndrisnin tavanet.
Bobo! flet si nj flutur
se `m vure e mndafshin,
vash`, do mos e shihje!
T tjera mbi dhe i kryen
`pati zn dora jote
e ti m je pluhurosur.
Fron i jets, ata sy
jan tok e myk u b
ajo buz, moll e mbl,
n njzet e pes vjet.
Kuj m l n kt dhe,
hir i madh i shtpis` sime?
Kush m del n der
t zileps vashat,
e llumbardhat ta vshtrojn
q nga qeramidhet?
Shtrati mbeti i pashtruar,
njeri s`ecn npr shpi.
O ! gjer t`ikin kto dit
e t hyj ndr yjet,
t t shquaj e prdorez,
larg prej shpirtrave t tjer,
m ne t mos ndahemi.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga XXV

35

Dy dit` mjegull edhe shi

vern dojin t na reshtin;
tek e katra, ndr lmenj,
shtruan duajt n diell.
Un , vetm , i helmuar,
vajta gjer te Shureza,
ndejta te byth e ullirit.
Nj turme strqokash vinin
kashtronjs, duke u irrur
aq sa brofa n kmb.
Pyllit taknte
spata e gravet ;
kng vinin vreshtvet;
bota dukej t kish ler
asaj menate. O e bukura motra ime,
mos ka rrush te varri yt?
Vend t bukur n t dhan,
prap s`shtrihesh dot e lumtur.
Pse s`rri prher me mua ?
Kurmi i saj i br pluhur
npr rroba i ka rn
e kto fjal s`i ndjen.
Zoti i dherave t shuma,
q dha ditn plot dshir,
m vshtroft dhemshurisht,
kt jet ma kputt,
t m dal dors tij!

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga XXVI

36

Era fryu prapa shpive.

Motra ime e vogla
vishet edhe lahet,
merr gjilpr` e pen
e m ulet kundrejt detit.
Rri mbi uj` ylli i mengjesit.
Afr , mbi fron i fanepset
zonja ime tek qndis,
si e kish zakon, nj kez.
Nusja : - Ashtu, bij`; dielli q del
vajzs s lar i qesh
m shum se dheut.
Ajo vash aq e gjall
rritet nn hien e s`ms
e qet e e dhemshur,
shtatin plot me hire,
shpive ecn si nj yll.
E bija e gjitones
ma kundron e dshiron
ajo zonj` ta komandoj;
upat gjifryra
asaj dere e duan burrin,
ndo bari, ndo me parmend.
Kur e la shtpin e t`et,
fqinjria u errsua
edhe zilisnin fatmadhin
katundin e dhndrrit.
E n vdekt , i shkon mma
nga der e t shoqt e qan.
Ajo flit e un u dhash,
m pa dhe vshtroi vashn
e bri buzn me gaz,
nj gaz prej s vdekure.
Motra ime e marmarosur
m shtiu syt n fytyr.
Froni ishte i liruar,
rrezet e diellit skuqnin
streht` e qeramidhevet.
Posht` te lumi, shelgjet,
t zbrdhulur e t ftoht,
era i tundte gjith hir.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga XXVII

37

Vasha e mjeruarz
hyri tek e emta.
Vasha : - Ulu e bm grshetin.
Ndejti drejt shtpis` s zotit.
Dielli binte q nga dera
afr djepit pes` thllza
nn frone prpushnin.
Vashs i shptuan lott
mbi dorn e s`emts.
E emta : - sht helmi yt, moj bij?
Vasha : - Helmi im sht i madh shum.
Pa shih kta zogj q rrojn
vetm , po fatbardh : s`kan
njerk egrsir.
- Vajz, bij e sime motre,
ndo ti bn buzn n gaz,
ndo ti flet o shtie syt,
s`gjendet zemr q s`t do.
- Porse mua nuk m vlen :
s`sht mma t m shoh.
Nat e dit m qorton
njerka mizore q kam.
- Mos m qaj ti, bija ime :
tani shpejt m vete nuse
e te zoti yt fatmir
gjith helmet i harron.
Vajza me nj pshertim
trhoq grshetthin e art,
bri e fshiu lotzit,
syt i shndritn
- E sa kam t rroj akoma ?

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Ran kmbor e tambure.

Me nj vel t zi n krye,
ime motr maste
nj trmb lesh e mndafsh,
q e kish tisur vet mma.
Trimit q do i mirr t bijn,
ia kish tisur pr shatore,
q t hapte natn
ushtris kur t`i printe;
por s`e dinte motra ime
e prandaja, e harruar,
filli vetm kujtoj mmn,
kryepluhurosurn
e q s`njihej m te varri;
iu veshn syt me lot.
Ish pa jet si piktura,
q mbi shtratn` e nuses
n mesdit i qesh shtpis
e s`e ndjen kurmin e saj
me at flok t bukur.
Ulur pran, un e vshtroja.
Madhshtorja mma ime
pat besuar q me ushtri
Arbrit un t`i ndihja;
e la besa edhe vdiq.
E kujtova dhe, nga duket
kopshti, u ktheva e qava.
Arat e prashitura
shiu i but i bunart.
Kajsia me lule
frushkullonte si nj valle
q ulet e m pret nusen,
pret t dielat plot fruta.
Motra : - Ja tryeza e shtruar,
froni pran, o vlla;
hajde, ngushllohu,
kaq i ri dhe ve helmuar!
Milosao : - Motra ime e vogla,
pasi m`ujdise shtpin,
po t shoh t lodhur, vetm,
e q s`t hedh syt` njeri
- Lavdi past n qiell zoti,
q na mori zonjn mm!...
Kur t na kujtoj ajo
nga vendi i paqes,

38

Knga XXVIII

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

39

njsoj sht- Ti je e lumtur

se gjithnj si desh e mjera
bre : ditn punove,
natn fjete, si nj drit
q ndizet edhe shklqen
gjersa shuhet, edhe bots
m s`i lypset. Mua mmn
nj e huaj ma largoi.
-Mma pat shum gzime,
porse ajo motr e mjer,
puntore e varfr,
i la shtatin tim vllai
si drita q rri tek ylli.
`e mrzit t zezn?
Prse nuk e le t qet,
pasi t gjith e harruan?
Sa e bukur kishte ler!...
Sa hie n ato zakone!...

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga XXIX

40

Ujrat men, ra veriu,

male dhe sheshe u veshn.
Si udhn e ngjllit, ver,
t shoh edhe trembem.
Djemt`, q botn shtrig
njohur nuk e kan, qeshin
porsi shqerrat n livadhe.
Degt`e trndafilave
shkundin vesn edhe vashs
mbi grshetthin i bie,
q pleksi me vjollca;
bie mbi foshnjn e fqinjs,
q i lot te prehri.
Ajo e puth e m skuqet,
se mendon te djali i mallit,
q nj dit do t`i lej.
Pelat zbuten pr t hipur;
burri shkul pendt e zogjve
t stolis kryet;
si veriu q prthan lulet,
ai prish nj shesh me sirq,
q nj rrobez t bj;fatbardh sikur t tiste
rrezet e diellit vet!
Vera e magjeps m shum :
lule t bardha , lule t verdha,
t prhapura, t vjerra,
duan ve goj t`i flasin.

Page

Jeronim De Rada

[KNGT E MILOSAOS]

Knga XXX
Fryjti era e maleve
dhe rrzoi hien e lisit.
Gjaku im te Lumi i Vodhit.
Hapeni shatoren,
o ushtar, q t shoh
Shkodrn edhe time motr
te dritareja kundruall.
Atje nuk do zgjohem m
luleve q i tund era
si suval e pasosur.
Mblidhen shokt mbrmanet
n katund, n vatrt.I lash si ndrrz.

41

Mbaroi Milosaoja.

Page

Jeronim De Rada