H thng SCADA l h thng iu khin gim st v thu thp d liu
[1]. H thng SCADA trn tu thu iu khin v gim st qu trnh hot ng ca tt c cc h thng my mc thit b, tnh trng ca cc kt, cc khoang trn tu v d bo chy tt c cc boong, cc phng trn tu. Do tnh cht c th ca tu thu l lm vic c lp trn bin v chu mi trng lm vic khc nghit nh rung lc, m, nc mt v s thay i thng xuyn ca nhit v p sut. V vy, ngoi nhng c im chung ca mt h SCADA thng thng th s dng trn tu thu bt buc h thng phi c thm mt s tnh cht khc l: H thng phi c tnh d phng (redundant), c h thng an ton (safety) v s c (emergency) vi thi gian tc ng nhanh, h thng phi vn hnh c nhiu v tr ti ch v t xa, c ch bng tay v t ng. Cu trc c bn h thng SCADA trn tu thu: Vi nhng yu cu nh trn th nguyn tc chung cu trc ln mt h SCADA trn tu thu gm c ba cp v hai h thng mng. Cc cp ca h thng l: Cp trm iu hnh (control station level), cp vn hnh (operating level) v cp iu khin v x l (process level). Cc h thng mng l mng h thng v bus trng. Cp trm vn hnh l cp cao nht trong h thng, n thc hin nhim v iu khin v gim st cc qu trnh trn tu qua h thng my tnh vi phn mm iu khin gim st nh Intouch, WinCC n iu khin v qun l my in cc bo co, lu tr cc gi tr thng tin qu trnh v ghi nht k my. Ngoi ra, cp ny cn thc hin cng vic trao i thng tin gia h SCADA vi cc h thng khc trn tu nh dch v inmasat-C trao i d liu vi cng ty. Cp vn hnh hay cn gi l giao din gia ngi v my, cho php con ngi can thip vo cc qu trnh hot ng ca cc thit b my mc trn tu thng qua cc phm, nt bm, cc ng h ch th v cc tham s qu trnh trn cc panel hin th. Ngoi ra, vn hnh an ton v gii quyt s c nhanh chng, cc h thng cp ny c cc nt n, cng tc c ni trc tip t ni vn hnh xung thit b thc hin m khng thng qua h thng mng bus trng. Cp iu khin v x l c nhim v thu thp x l d liu v iu khin s hot ng ca i tng. Cp ny gm c cc b iu khin kh trnh (PLC) vi cc vo/ra tp trung v cc vo/ra phn tn m
n c ni vi cc PLC qua mng bus trng. T cc u vo/ra
ny c ni ti cc sensor v cc actuator. Mng (bus) h thng thc hin lin kt cc b iu khin PLC cp iu khin v x l vi cc my tnh cp trm vn hnh. Bus trng thc hin lin kt cc b iu khin PLC vi cc vo/ra phn tn v cc panel vn hnh. Vic truyn thng ca hai h thng mng trn da trn c s ca m hnh m OSI gm by lp (giao thc) cho cc h thng t ng. Tuy nhin, thc t hai h thng mng trn y khng th hin y by lp m ch th hin r lp mt (lp vt l), lp hai (lp lin kt d liu) v lp by (lp ng dng) m thi. Mng h thng thng l mng ethernet, MPI cn bus trng l CAN hay profibus-DP hoc ASi. Mng ethernet c dung lng truyn ln, truyn bit ni tip vi tc n 10Mbit/s v s dng cp xon i c bc chng nhiu. Bus trng c dung lng truyn nh, truyn bit ni tip vi tc thp, khong 250Kbit/s v s dng cp xon i c in tr cui khong 120W, khong cch truyn ln ti 1km. Hai h thng mng trn u c d phng gm hai ng cp mng i song song hai mng ca tu. Khi h thng lm vic bnh thng th mt ng cp mng mc nh c s dng, cn ng kia ch standby. Nu xy ra hng hc h thng s c thut ton chn on v kp thi khi ng ng cp mng d phng. H SCADA trn tu thu thun tin cho vic qun l, theo di v gim st hot ng ca con tu th tt c cc thit b my mc trn tu c chia ra lm bn vng [2]. l cc vng sau: Vng my diesel chnh lai chn vt, hp s; vng cc t hp diesel my pht, bng in chnh; Vng cc my ph nh ni hi, my lc du, my phn ly, h thng li, neo v lm hng Vng gm cc kt, khoang v d bo chy n xy ra trn cc boong. Cp trm iu hnh thng c 2 my tnh, 2 my in mt t bung li, mt t bung iu khin my. Giao din ho trn my tnh cng c chia ra bn vng nh trn, tuy nhin c th chuyn i vic theo di gim st cc vng mt cch linh hot nh cc phm chc nng. Chng trnh ho hin th mt cch sinh ng trng thi v s hot ng ca tt c cc thit b my mc. Trn mi trang mn hnh gim st u c cc tin ch nh cc phm bm, hp nh du, con trt, cho php can thip mt cch trc tip ti qu trnh.
Mt khc, cc thng tin qu trnh cn c t ng lu vo mt c
s d liu SQL theo cc tnh hung nh s kin, theo chu k hoc do ngi vn hnh quy nh. T c s d liu ny s liu c a vo cc mu bo co v c th c in ra giy. Do tnh cht vn nng trn tu thu nn mi thit b u c th c iu khin bng tay hoc t ng, t xa ti bung li, bung iu khin my, bung hoc ti ch ti bung my thng qua cc panel c t ti cc v tr tng ng v c ni bng mng bus trng ti cc b iu khin kh trnh PLC. Cc PLC c trang b cho tng thit b, i vi cc thit b chim v tr khng gian rng ln nh diesel lai chn vt, h thng li, lm hng, h thng kim tra mc kt, khoang, h thng bo chy v h thng ch bo t xa.. th ngoi b iu khin PLC vi cc u ra tp trung cn trang b thm cc vo/ra phn tn t ti hin trng gn thit b, xa b iu khin v c ni vi b iu khin qua mng bus trng.