SHKOLLA E MESEME E BASHKUAR

KRRAB
Klasa: XI
Lnda: Biologji

PROJEKT
Tema: Dieta e nj adoleshenti.

Punoi:
Pranoi:
Eugen Lika
Xhemal Hoxha

OBJEKTIVAT
1. T dim se cilat jan disa nga
arsyet se prse njerzit mbajn
diet.
2. T njohim cilat jan dietat m t
shndetshme.
3. T dim sht Anoreksia dhe
Bulimia.
4.

T kuptojm dietat.

DIETAT>>>
Dietat me shum proteina.Dieta me pak yndyrna.Dieta vetm me
proteina.Dieta pa karbohidrate.Me gjith fokusin tek dietat,si mund ta
kuptojm ne se cila sht e shndetshme dhe cila jo?
Shum njerz ndihen nn presion pr t humbur pesh dhe provojne lloje
t ndryshme dietash. Por n qoft se keni me t vrtet nevoj pr t
humbur pesh, duke prmirsuar shprehit tuaja t ushqimit dhe duke
br ushtrime fizike,do tju ndihmoj m shum se do diet tjeter.

Pse mbajn njerzit diet?

Njerzit mbajn diet pr shum arsye.Disa jan mbi pesh dhe duhet ti
kushtojn m shum vmendje ushqimeve q han.Disa merren me sport
dhe duan t jen n gjendje fizike perfekte.T tjer mund t mendojn se
do t duken dhe ndjehen m mir n qoft se humbasin disa
kilogram.Ka njerz q shohin aktoret,kngtaret dhe njerz t famshm
q kan nj trup 90/60/90 ose q jan plot e prplot me muskuj.Por mos
bini pre e mashtrimeve.Ne t gjith e dime se Photoshop-i ka dal pak
jasht kontrrollit dhe prdoret tej mase nga t famshmit e pr kt arsye
ata duken me nj trup perfekt.

Gjat kohs q vajzat mbushin 12 ose 13 vje,ata fillojn t kalojn n

disa ndryshime trupore q jan natyrale dhe t nevojshme.Legeni i tyre
zgjerohet, gjoksi zhvillohet, dhe papritmas pamja e tyre nuk sht e njjt
me vajzat q dalin n televeizor.Edhe djemt zhvillohen n ritme t
ndryshme.Ata djem q dalin n reklama rrobash dhe q tregojn nj trup
t formuar mir jan zakonisht n moshn 20 vje e sipr.

A mundet q dietat t jen t pashndetshme?

Cdo diet n t ciln ne ham m pak kalori sesa na duhen si p.sh: nj
diet me 800 kalori n dit mund t jet tepr e rrezikshme.Edhe dietat
q nuk lejojn yndyrnat mund t jen t rrezikshme gjithashtu.

T gjith ne kemi nevoj pr nj sasi t caktuar t yndyrs n dietn tonw

- rreth 30% t totalit t kalorive - Kshtu q askush nuk duhet t mbajw
njw diet pa yndyr.Mos u gnjeni nga dietat q nuk lejojn grupe t
caktuara t ushqimeve.

Nj diet q krkon nga ju pr ti thn jo buks ose makaronave ose q ju

lejon juve t hani vetm fruta,sht nj diet e pashndetshme. N.q.s ju
niqni kt diet,nuk do ti merrni vitaminat dhe mineralet q ju
nevojiten.Edhe pse ju mund t humbni pesh, ju do ta fitoni at prsri
sapo ju t filloni t hani normalisht.

Disa njerz t tjer fillojn dietn pr shkak se ata mendojn se t gjitha

problemet n jetn e tyre vijn pr shkak t peshs.T tjer kan nj pjes
t jets s tyre q nuk mund ta kontrollojn,si P.sh nj prind alkoolik, n
kt mnyr ata prqndrohen m tepr n dika q e kan vet n dor
si sht marrja e ushqimit.

Njerzit t cilt mbajn diet mund t marrin shum lvdata dhe

komplimente nga miqt dhe familja kur ata fillojn t humbasin pesh,gj
e cila i bn ata t ndjehen mir.Por vjen nj koh kur nj person arrin nj
limit peshe dhe nuk humbet pesh aq sa humbiste m par pr shkak se
trupi sht duke u prpjekur pr t mbajtur nj pesh t
shndetshme.Njerzit n kto situata me kalimin e kohs zbulojn se,edhe
n qoft se ata humbasin kaq pesh, prsri nuk jan t lumtur.Kshtu q
ata kalojn n nj diet ekstreme pr pak koh ose pr nj koh t gjat
dhe m pas han 1 ton ushqim.M pas ajo ndjenja pr t ngrn ikn
dhe ata fillojn ta vjellin ushqimin ose t prdorin laxativw(substancw q
v n lvizje zorrt) n mnyr q ta nxjerrin ushqimin q kishin
ngrnw.T hash shum pak duke menduar se po ruan nj pesh t
shndetshme njihet ndryshe edhe me emrin ANOREKSI.M
sakt,Anoreksia nervore sht nj rregullim i t ushqyerit, q konsiston
n rnie n pesh, frik nga shtimi n pesh, dshir e madhe p t
qndruar e dobt apo kufizim t ngrnit.T hash shum dhe m pas ta
vjellsh t gjithn njihet ndryshe me emrin BULIMI. Bulimia nervosa (apo
n shqip: neuroza bulimike) sht nj regullim psikologjik i t ngrnit, q
karakterizohet me intervale t t ngrnit t pakontrolluar t prcjellur me
metoda joadekuate pr kontrollim t peshs (t vjellur).

Q t dyja jan rregullime t ushqimit,t cilat jan t dmshme pr

shndetin e nj personi.

Kshtu q si mund t humbni pesh n mnyr t sigurt?

Kur jeni nj adoleshent,dieta mund t jet e rrezikshme pr shkak se nuk
mund t merrni llojet dhe shumat e nevojshme t ushqimeve,t cilat
mund t ojn n rritje t dobt trupore dhe probleme t tjera
shndetsore.Por t hash ushqime t shndetshme dhe ushqime t
kombinuara me sasi t arsyeshme mund tju ndihmoj t humbni pesh
dhe t zhvilloheni si duhet n t njjtn koh.Vetm duke qen m aktiv
mund tju ndihmoj t humbisni pesh edhe pa e ndryshuar at q ne
ham.Ushtrimet e rregullta fizike gjithashtu t ndihmojn t ndjehesh i
shndetshm dhe m t mir pr vetveten.

Mnyra m e mir pr t mbajtur diet sht duke ngrn nj

shumllojshmri ushqimesh pr t prmbushur nevojat e trupit.T ham
sa m shum fruta dhe perime duke hequr keshtu dore nga hamburgerat
dhe hotdog-t t cilat kan sasira t larta yndyrnash.Edhe ushqimet e
skuqura duhen ngrn n sasira t kufizuara ashtu si
mblsirat.Gjithashtu duhet t pini sa m shum uj n vend t pijeve q
prmbajn sheqer si jane: Coca Cola,Fanta,Soda,etj.

Nse jeni t shqetsuar n lidhje me prmasat e trupit tuaj apo mendoni

se ju duhet t humbisni pesh,bisedoni me mjekun ose me nj dietolog,i
cili mund t'ju siguroj nse ju jeni n nj pesh t shndetshme ose jo.Ose
n qoft se ju jeni mbipesh,ai ose ajo mund t bisedoj m t pr t
prcaktuar mnyrn m t mir pr ju pr t arritur nj pesh t
shndetshme.

Mnyra pr t patur nj shndet t mir.

Ktu jan disa kwshilla tw provuara dhe tw vwrteta:
1) Ushtrohuni! Gjeni nj sport q ju plqen,shkoni n shkoll n kmb jo
me makin ose ngisni biikleten disa her n jav.
2) Pini qumsht pa yndyr ose me pak yndyr. (Shum adoleshent
gabimisht mendojn se qumshti ka m shum kalori se sa pije t tjera si
soda. Por nj filxhan qumsht i skremuar ka vetm 80 kalori, si dhe
proteina dhe kalcium ndersa nj kanae sode ka 150 kalori,sheqer dhe
nuk ka lende ushqyese t tjera.)
3) Hani nj shumllojshmri ushqimesh,duke prfshir t paktn pes
vakte n dit q prmbajn fruta dhe perime(Dhe pr fat t keq, patatet e
skuqura nuk futen te perimet!)
4) Pini shum uj!
5) Zgjidhni nj varietet t ushqimeve proteinike, si mish i kuq,mish
pule,etj,ushqim deti,fasule, produkte soje dhe arra.
6) Hani drithrat (si buka e tr-gruri ose makarona), t cilat ofrojn fibra,
vitamina B dhe hekur.
7) Hani mngjes! Studimet tregojn se njerzit q han mngjes,dalin m
mir n shkoll,kan tendenc pr t ngrn m pak gjat gjith dits dhe
kan m pak gjasa t jen mbipesh.
8) Mos merrni pilula pr dieta t ndryshme.
9) Mos shmangni grupe t caktuara ushqimesh si sht qumshti.T
gjith e dim q qumshti prmban kalciumin, proteina kryesore q i jep
fortsi kocks.
10) N qoft se ju zgjidhni pr t'u br nj vegjetarian bisedoni me
mjekun ose dietologun rreth saj,n menyr q t ruani peshn normale
edhe duke mos ngren mish.

FALEMINDERIT