MANASTIR MORANIK

ostrvo Moranik na Skadarskom jezeru

optina Bar
Stanje na dan
25. maj 2004.

Komisija za utvrivanje stanja

nepokretne kulturne batine Crne Gore
Ministarstvo kulture i medija
Ministarstvo zatite ivotne sredine
i ureenja prostora

Republiki zavod za zatitu spomenika

kulture Crne Gore
Regionalni zavod za zatitu spomenika
kulture - Kotor

STANJE NEPOKRETNOG KULTURNOG DOBRA CRNE GORE

Naziv
1

Manastir Moranik, ostrvo Moranik

Mjesto lokalitet

Bar
kat. parc.

K. O.

vlasnik

Vrsta spomenika:
2 Kategorija spomenika:
Rjeenje o proglaenju spomenika:

korisnik

sakralna arhitektura
II (druga)
1208 od 26. 11. 1957. godine

Istorijat i kratak opis

Kontakt osoba: Ime i prezime

Kontakt zona
Ouvan prirodni ambijent Skadarskog jezera i ostrva Moranik (sl. 1)
5
Pristup spomeniku je neureen.

Istraivanja, dokumentacija: izvori, literature, fotosi, crtei, projekti, planovi

Manastir Moranik, Projekat konzervacije i prezentacije, uraen 1985. godine, sig 1669
6
Istorija CG, knjiga 2, tom 2, Titograd 1970. godine
T. Pejovi, Manastiri na tlu CG, Beograd 1995. godine

Stanje kulturnog dobra (spoljanjost, unutranjost, konstrukcije, materijali, instalacije,

dotrajalost, oteenja)
Na ulazu u manastirski kompleks formirana je kapija neprimjerenih dimenzija od poluklesanog
kamena, sa loe ozidanim nadvratnim lukom. (sl. 2)
Na postojeim zidovima identifikovane kapije, nadzidana je nova u kamenu, polupriklesanih
blokova, zavrena dvovodnim krovom pokrivena kanalicom. Streha "kotali" su izvedeni od tankih
kamenih ploa, nad kojima je vidan betonski serkla.
Otvor kapije je formiran kao luni, sa naglaenim kljunim kamenom. Sam ulaz je formiran u
7
zidnom platnu od kamena, bez naglaenih okvira, arhitravnog oblika. Nadzidani zidovi ne prate
irinu zateenih.
Porta je neureena, a u jednoj polovini je razasut graevinski materijal. (sl. 3)
Sa sjeverozapadne strane, kompleks je omeen ogradnim zidom u suvomei.
Na crkvi su postavljeni metalni prozori i vrata, sa unutranjim metalnim reetkama. (sl. 4)
U luneti iznad ulaznih vrata napravljena je nova freska Bogorodice Trojeruice. (sl. 5, 6)
Prozori na kupoli zatvoreni su kamenom plastikom od mermera u izuzetno detaljisanom prepletu.
(sl. 7) Na isti nain je formiran krst na vrhu kupole (sl. 8), kao i ikonostas u unutranjosti crkve.
2

Ukupno radi se o elementima koji nijesu u saglasnosti sa vremenom iz kojeg crkva potie.
Crkva je sva fugovana tehnikom dekorisanja u cementnom malteru. Uoava se razlika u odnosu
na spojnice zidova konzerviranih ostataka zidova priprate. (sl. 9)
Bez prethodnih konzervatorskih uslova, na ostacima starih konaka nadzidana je zgrada (sl. 10),
spratnosti P + 1, zavrena dvovodnim krovom, pokrivena kanalicom. Krovni vijenac je betonski.
Zgrada je zidana od lomljenog kamena u nepravilnim redovima, a fuge su dersovane u
cementnom malteru. Crkva je sva fugovana tehnikom dersovanja u cementnom malteru.
Svi otvori na zgradi su formirani zidanjem t. j. bez okvira.
Uz kulu, a sa zapadne strane prizidano je jednokrako kameno stepenite sa metalnom ogradom (sl.
11, 12). Pragovi otvora vrata su betonski, a sa gornje strane natkriveni metalnim nadstrenicama
(sl. 13) prislonjenim na fasadi sa pokrivaem od kanalice.
Na zapadnoj fasadi konaka, 2003. godine postavljena je memorijalna ploa. (sl. 14)

Faktori oteenja:
A) prirodni
B) investiciono odravanje nestruno izvedeni radovi
8
C) ostalo

Ocjena stanja
1) Dobro
2) Osrednje
3) Slabo
9
4) Loe
5) Izgubio svojstva kulturnog dobra

10

Nelegalno izvedeni radovi:

Sve navedene intervencije u stavci 7.

Ugroavanje kulturnog dobra:

1. Urbanistiko-ambijentalna
2. Arhitektonska
3. Kulturno - istorijska
11
4. Autentinosti kontinuiteta
5. Umjetniko-estetska
6. Jedinstvenost - unikat

Degradacija:
12

Kulturnog dobra

DA

NE

Kontakt zone

DA

NE

Prijedlog mjera:
1) Administrativno-pravne mjere
2) Operativne mjere
3) Sanacione mjere - izrada projekta resanacije sa prezentacijom spomenike vrijednosti
4) Investicione mjere
13
5) Preispitati spomenike vrijednosti
Nakon sprovoenja predloenih mjera, ovo kulturno dobro e povratiti izgubljene spomenike
vrijednosti

14

Napomena:
Nedostaje tabla sa natpisom "Zakonom zatieno".
3

sl 1

sl 2

sl 3

sl 4
5

sl 5

sl 6
6

sl 7

sl 8
7

sl 9

sl 10
8

sl 11

sl 12
9

sl 13

sl 14
10