This is a reproduction of a library book that was digitized

by Google as part of an ongoing effort to preserve the

information in books and make it universally accessible.

http://books.google.com

13.

1
I

MEDICORVM GRAEGORVM

OPERA

QV/lE

exstant.

EDITIONEM
D.

CROLVS

CVRAVIT

GOTTLOB KHN

PROFESSOR. PHYSIOLOGIAE ET PATHOLOGIAE IN

LITERARVM V-NIVERSITATE LtPSlENSI PVBLICVS
*
ORDINARIAS ETC.

V OLVMEN

XXI.

C0NTINJ5NS
HIPPOCRATIS

COI

T.

I.

LIPSIAE
PROSTAT N OFFICINA LIBRARIA CAR. CNOBLOCHII
1825.

N .

M A G N I

HIPP

OCRA

OPERA

EDITIONEN!
D.

CAROLVS

TIS

OMNIA.

CVRAVIT

GOTTLOB KHN

PROFESSOR PHYSIOLOGIAE ET PATHOLOGIAE IN

LITERARYM VNIVERSITATE LIPSIENSI PVBLICV3
ORD1NARIVS EtC.

T M V S

I.

LIPSIAE
PROSTAT IN OFFICINA LIBRARIA CAR. CNOBLOCHII
i 8 a 5.

Neminem fore credo , qui laetitiam meam de feHci medicorum graecorum editiouis succeffii, qua
cum Hippocratis partem primam edam , mirifice me
adfectum fentio , vituperare poffit. Cum enim anno
hu)us feculi dcimo

feptimo confilium meum de

tali edione adoraanda Virls Eruditis aperirem,

de ejus fuccelTu in diverfas abierunt partes: alii enim,
limidioris animi, amplitudine opens, quod fufcepturus eranjj perterriti, nibil intentatum linquere volebam, ut me a tanto aufo, quod parum aberat, quin
infanuni pronuntiarent , avocarent, alii contra ea de
operis militate et neceffitate optime perfuafl, omnem
bp idem movebant,

ut meum animum firmarent,

meque gravissime hortarentur, ut, quo pluribus cum

difficultatibus mihi in exfequendo opere fortalTe colluctandum ellt, eo audcu tius et confidentius illud urgerem. eque eventus deftituitfelicis fucceiTus ,
ab ibis Viris Doctiffimis excitatam. Nam intra brevif tempus plusquam trecenti fuorum nominum
lublcriptione Collectionis bujus medicorum grae-

VI

coram redempiionem Ipoponderani , e quibus licet

baud pauci mono a fponfionis fide liberaii fuerint,
lamen in eorum locum alii iique plures fucceflerunt.
Iiide cum luculenter perfpiciam, emtorum tarn amplac biblioibccae udia baud ita fenlim fcniimque
ftigcfcere, ut Bibliopola Honeliffimus opus iucboatum continuare aleae plenum judicet, gratiffimo laeliiiae fcnfu animus meus perfundatur, neceTe est.
Praeter banc autem, quae me propius tangir,
lacliliae cauTam alia mibi adbuc fuppetit, a ludii
medici ratione, quae per dimidium, et quod excurlit, feculmn proxime elapsum obtinuit, deprompta.
Quam rara enim tunc eranl medicorum exempla, qui
in fcrutandis curandisque morbis eam, quam Hippo
crates recte mouftraverat, viam perfequebantur !

Is

enim naturam fidiiBmam in fanandis corporis aniinalis morbis ducem religiole colebat, ejus tantum
uutibus, non opinionum commentls, obtempcrabat,
iclernitatisquc bonorem lie mereri uduit, ut, Summo BoERHAAVio judice, nunquam fingeret, afe aniinadverfa eile, quae non yidiUet, et ut naturae opera
Iidliter narraret, minime autem detorquerel, vel
mularet, quo vanae alias hypotheli fuus
bonos atque perennitas permaneret.

videlicet

vu

bac Hppocratis imagine, ad naturam admubrata, quantum recentiorum medicprum plurimi

Tecedvmt!

Nonue indecorum medico baLent,

babenl solum , fed palam pronuntiaut atque procla

mant, mmiilrarn efe naturae, cui imperare ipfum
pous deceat?

Nonne maxime fervet, inter junio

res praecique medicos, iludium, excogtala aliqua

aut de morbi cujnsdam natura, aut do omnibus omnino morbis traclandis peculiari hypothefi. vanam
caplandi gloriolam ?

Nonne omnes ingenii nervi in-

tenduntur, ut aliqua veri fpecies opinioni receus

excogitatae comparetur?

Nullae contemnunlur ar

tes, ut novae medcndi meibodo admiratores et fee*

tatores concilieutur.

Facta faepe finguntur, quibus

metbodae novae Veritas flabiliri atquc extra omoera

dubitationem ita poni contenditur, ut, qui illi adfentiri nolit, aut coecus efe, aut femel receptae fentcnae mmium periir ax defenfor declarclur.

Poteram

bujus re probandae cauffa illulre exemplum Jos.

Fhaxkii producere, qui cum olimBrownonianifyitcniatis acerrimus effet defenfor atque propugnator,
lapidem movit, ut Venerandum patrem taudem in fuas traduceret partes, at ubi longioi ufu et
maturiore experienlia meliora edoctus ab Ula Brow-

niani deipienti refipuiflet, libere, ut virum pro*

bum decet, falTus eft, fe fuae, cum quondam Brownouiano ylemati fefe devoviiTet, et quai mancipalet, agendi ratiouis maxime pudere.
Cum primum de edendis mediis graecis ferio
cogitaren), fperabam, fore, ut, si nova editione ad
illorum opera cognofcenda facilior aditus pandere-
tur, medici noltrae aetatis ab infelici illa, nova artis
falutaris fyftemata inveniendi, aut novis de morbo
rum natura et curandorum ralione fententiis propo
filis inclarecendi libdine ad fobrium naturae, quam
Uli unice equebantur, fiudium revertantur.

In qua

quidem fpe me minime delufum eile, maximopero

betr.

Nam ex quo mea qalicunque opera Grae-

ciae medici forma et legentibus commodiore et elegantiore prodire cooprant, Studium, illos diurna
noclurnaque manu verfandi, quod inter nos quo
daramodo emortuum erat, denuo revivifeere videtur.
Luculenter id et variae librorum, inprimis Hippocratis, ediliones verlionesque, noviffimis t'emporibus
factae, etplura, quae indies fere promuntur, iliius
melius iutelligcndi fubidia probant.
nunc de via ratione, qua in hac edilione adornanda ufusfura, addere liceat.

Quem

t
admodum

ix

auiern, cum meum confiliuni de me

diis, quos Graecia protulit, edendis cum Viris

Doclis communicarem , fatius efle duxi, minime
illorum fcriptorum novani, quam dicunt recenlionem, fed tantum accuratam ad optimoram exemploram fidem defcriptionem promittere, ita et in
Hippocrate hoc ipfum propofitum exfequi iludui.
inter editiones operum Hippocratis, quae defciibendae opens tradi poterant, Fofianamanni 1607. et
Lindenianaman. i665. utram alteripraeferrem,haud
poteram diu dubius efle ancepsque. Nam quam quam
Lindenius five a filio, poil patris mortem editiouis
curam gerente, five a typographo, cujus nomine
praefatio feripta eil,

propterea maximopere lau-

datur, quod quae ad manus fuerant, exemplaria,

eiiam manufcripta diligentiflime contulerit, tarnen
cum morte praematura, quam impenfum huic editioni acerrimum ludium maturafle dicitur, impediretur, quo minus animadverfiones, quas peculiari
Tolumine omprehendere voluit, elaborare poflet,
ncTcimus, quid in Hippocrate ex ingenio fuo, quidve
codicum

manufcriptorum

auctoritate

Eqmdem autem valde metuo,

ouiniuo

ad manus

mutaverit.

ne Lindeuio ulli

fuerint codices

raanufcripti,

(
quibusfuas emendationes depromplit. Namquamvis magna variantium lectionum, e codicibus Anglicanis, Mediceis, Parifinis, Vaticanis, Vindoboneufibus aliisquc collectarum copia a me cum illis
locis, in quibus Lindeniana editio a reliquis maximopere recedit, collata fuerit, tamen pauca tantum ihveni exempla, quae bas diflerenlias e codici
bus fluxiTe probent.

Quam quidem in Hippocrate

a Lindenio adbibitam cmendandiliccntiam, inCelfo

prius manifetatam, mrito reprebederunt viri eru
diti.

Praeterea Hippocrati peffime confuluit, qui

banc cdiiionem curavit, dumCornarii, viri, quem

peffimum

criticuni fuiffe,

Cafaubonus,

maxime

idoneus Lujus rei arbiter, pronunliavit, verlionem

laliuam graeco textui adjungeret, quae five fermonis elegantiam, five, qua latina verba graecis re.
fpondeant, fidcin ac religionem fpectaverimus, a
Foliana longilime fuperatur.

Hinc lapiffimo iu

latina verfione plane alia, quam in graeco textu,

legimus , v. c. de victu acut. . . xq'bct vertuntur per fuillas carnes, et de morb. IV. . .
calculi renalis origo a carnium efu (x xtacpccyiq)
derivator, pro quo Cornari verfio terrae efiuii of
fert.

Denique ct hoc

iucommodi babct editio

XI

Lindenii, quod libri Hippocratici ab pro arbi

trio dilacerati, et quae huic demta fuerant, alii aut
inferta, aut adjecta sint, ita, ut maxime incommodus bujus editionis ufus fit, cum loca, secundum
illam laudata, in aliis edhionibus sunt evolvenda.
Sic Lindenius, quod in Frobeniana editione initium libri Ttegi orsav (p6io$ contituit, ejusdem
bbri finem fecit, et a verbis:

To 8 Gnifxa olov

xrjeov novum librum (pXew inchoat: conIra ea iuiiium libri in Fofiana editione fumitur
a verbis: ' %siqoq tixoOi , ejusque Xiseg, qui incipit, ooricov (pvi, et in verbis d
finit, x ficov xa&pvxe xal nuatvsTCti, in Lindeu. confiituit librum ntql cpvsag.

Quae

quidem omnia me moverunt, ut Anut. Fofii editionem ultimam, quam Trillerus fuo qualicunque
judicio fuperiorem de'claravit, operis exfcribcndam
traderem.

Fofius enim, qui optime de Hippo-

crate, quocum intimant faniiliaritatem longo ufu

contraxerat, merilus eft, five fumroam fpectemus
caulionem, qua in emendando Ilippocratis textu
ufus eft, sive sobriam verborum interpretationem,
quae minime fuanr ipfius ententiam fcriplis infer,
sed verba ejus grpcca e linguae ufu et ratione ex

'
(

*"

plicat, nihil curans, num eorum fenfus cum fuis

ipius placitis conveniat, ne, Fofiue, igitur,
maxime dignus mihi efle videbatur, cujus recenfionem textus Hippocratici immutatam typis repetendam curarem.

Diligentia autcm fimul maxima

adhibita eft, ut editio, a vitiis typographies, quo

rum haud exigua copia illam deformaban t, quan
tum fieri poterat, liberaretur.

Cujus quidem la-

boris moleftiam, id quod gratus agnofco, iu fe

fufcipere baud dotrectavit Vir Eruditilfimus, Guil.
Dindorf, qui quamquam in edendo Demofthene
valde occupatus, tarnen Hippocrati fuam operam voluit denegare.
Hifloriam Uterariam Hippocrats, a Jo. Al
berto Fabricio primum concinnalam, dein a Jo.
Cur. Ackermanxo maxiniopere auctam, pleniorem
et accuratiorem rcddere ftudui: quae saepe line
ordiue coDgeta erant, ea melius ordinavi.

Cuili-

bet libro praemii loca, quibus quilibet in variis,

quae ad manus erant, editiouibus inveniuntur. Qua
in re mihi Chr. Godofr. Grunerus exemple suo
\nCenfwalibroruviHippocrateorum. Vratisl. 1772.
8. praeivit.

Inprimis hoc mihi curae fuit, ut co

dices niftos diligenier notarem,

ab iis editioncs

(
fcpararem

mere graecas a

has promifcue enumerarem,

sed

gracco-ladnis disjungerem.

His

vcrfiones varias, cum typis expreffas, turn inflas,

deuique commentatores lubjunxi,

ita, ut horura

omnium facillimus elTet coofpectus.

annum

CIOIDCCLXXXXI.

Quae

prodiere

poft

librorum

iingulorum editioues aut fcripia illuitrantia , ea ne

defiderarentur , omnem adhibui curam. His autern
conatibus

longe

abfum ab

ea

perfuafionc ,

credam,

hoc tandem effectum fuifTe,

ut

ut baec

biftoria Hippocratis literaria pleniffima lit, imo

facile praevideo, cam, modo Viri in re literaria
facile principes, inter quos F. A. Ebertus, Vir
Eruditiffimus mihique Amiciffiinus , quern patriae
redditum efTe, mecum omnes patriae amantiffimi
laetantur, jure meritoque referendus eft, ea, quae
ipfis ad hanc hiftoriae literariac partem in promptu
funt, mecum benevolo communicare voueriut, uiultimode adliuc augeri pofTe.
lndicem rerum in

varus Hippocratis

pertractatarum , addere necefTarium efTe duxi.

euim cum aliis

libris
Et-

operum bujus medici editioni.

bus, v. Hier. Mercurialis,

Foii et Lindcuii,

ulem indicem adjeelum viderem, verebar, ue in

x"l

negligentiae crimen incurrerem, fi moleftum ejusmodi indicis conficiendi laborem declinare vellem.
Mea gitur editioni indicem, qui jam confectus
proilat, acommodabo, pleniffirno, ficuti opus fuerit,
Pt. Matth. Fini auctum.
Daniel. Guil. Trillerus, quondam literarum
univeriilalis Vitebcrgeniis

baud ignobile

decus,

magnam vitae suae parlem editioni Hippocratis adornandae impendit.

tali Trilleri,

Cujus edilionis, ipfo die na-

d. x. Febr. A. CIOlDCCLXXIL

finitae quidem, led typis non exferiptae, apparatum,

diu a me defideratum , praeter opinionem Vir IIluris atque Amiciffimus, Ca. Chu. Leber. Weigel, AugufliiT. Imper. Roffiae, nec non MagnoDuci Vinarienli a Conliliis aulae, qui Drefdae artem falutarem feliciffime exercct, mihi, cum jam
typis exferibendi Hippocratis inilium factum effet,
benivole obtulit.

Pro quo inligni amicitiae docu

mento publice gratum animum Viro Amiciffimo

meum declarare officii moi effe putavi.

Conilat

autcm hie apparatus edilione Hippocratis Liudeniaoa cujus marginem tanta auimadverfionum multitudine Trillerus auxit, ut tum ob literarum
parvilatom nimiamque verfuum viciniam, tum cb

XIV

atramenti pallorem, partim temporis longltudine,

partim cJiarlae diulurno Hbri ufu tritae fqualore
effectum, barum animadverlionum lectio difficillima
fit oculorumque aciei valde inimica.
Praeter banc editicmem reliquit Trillerus
duo adverfariorum volumna, io quae, quidquid
ipti data occaEone ad hujus medici fcripta aut
emendanda, aut rectius intelligenda obvenerat, conjecit.

Terlium volumen contiuet notas mitas, Yo-

lumini I.

ed. Linden, at Viro Erudito annymo

aflatim adfcriptas, atque a Petro Burmanno, qui

eorum auctorem Lindenium ipfum eiTe, debilibus,
judrce trillerOj argumentis ufus, putavit, cum
Trillero commnicatas. Sunt emendationes, par
tim ex ingenio natae, partim e codicibus manufcriptis hauae, faepiffime verbo tantum indigitatae.
Cum his Sam. Battierii, Celebris quondam
profefloris Baileenfis, oblervationes in tria Hippocratii fcripta, de carnibus, de arte et de humoribus, quarum mentionem Ackermannus in Fabric.
B. G.. libr. it. . 2. p. 607. injecit, in meam
venerum pofleffionem.

Sunt ilia cum clamo, qui

longo ufu, quemadmodum ille Jufii Lifl/ii, .

Virgini dicatus, omnem ad literas pingendas

(
aptitudinem amiferat,

XVI

chartis iufcriptae, glutine

non rite firmatis, in quibus propterca literae ita

diffluxerunt, ut earum forma vix poffit dignofci.
Offerunt auteni hae obfervationcs baud raro non
minus ingeniofas, quam maxime verofimiles verborum Hippocratis corruptorum emendationes.
Tum obfervationtini fubitanearum in Hippo
cratis apborifm. feet. II. III. et IV. Trilleri manu
nitide defcriptarum, particeps factus sum. Paginas
centum replent formae quartae.

In indice partiumj

hunc Hippocraticum apparatum conftitucntium, bae

obfervaliones anonymo tributae fuut.

Earum aulem

nemo alius, quam Trillebus, auctor ee potent

Tota enim dictionis ratio, multo cerlius auteni diferta Auctoris verba, quibus diertalionem de vete*
rum chirurgorum arundinibus atque Jiabenis tanquam suam laudavit, id probant.

Hisce obferva-

tionibus appoiitam inveni plagulam, quae commet

apographum libelli tisqi (paq^ixav , Hippocrati
tributi, e cdice mfto Adbiani Junii ab Is. Vossio
factum, et ex Anglia a Rich. Thomone ad Trillerum mi.
Denique

editionem Hippocratis Bafileenfera

anni 168. f. Trillerus jioffidcbat, cui notas iflas

XVII

e libro Rich. Meadii depromptas sua manu adfcripbt Jo. Wiganus, Celeberrimus Aretaei editor.
Quae qiaidem notae a Viro el graecae linguae, et
rerum,

ab Hippocrate pertractatarum, pcritiifimo

icripiae maiiraam ulilitatem couferre poierunt ad

orationeru emendatiorem reddendam.
Aliud, ejusdera editiouis exemplum, ab Illuflri
Wkigelio partim cum illo Viudobonenlis bibliothecae exemplari, iu cujus margined Jan. Coiinaaus 'plurimas conjecit emendationes, partim cum
abo libro, quem fua manu faepiffiine correctum
Jos. Scaliger Opsopoeo donaverat, partim deniqne
cum. exemplo Vinarienfi coUatum eft.

Diuturna

Weigelii commoratio, tum Vindobonac, tum fo

mae, Florentine, Neapoli et in aliis Italiae urbibus, ob bibliothecas fuas fplendidilimas nobilibus,
Viro Eruditiffimo largiffimam praebuit opporlunitatcm, libros medicorum graecorum typis expref
fos, inprimis Hippocratis, Aretaei, Atii, (cujus
editionis, diu maximopere delideratae, propediem
proditurae ut orbi erudito facerem, Vir Amicif
fimus mihi permiiit,) aliorumque cum codicibus
milis conferendi.
Tradidit mihi quoque III. Weigelis colla-

XVIII

tionem Hippocratis de natura muliebri cum cdice

vetuftiffimo Libliothecae Caef. Vindobonenlis, dein
prognqici, cujus codex iu Lambec Comm. no.
XIX. defcriptus eil,

et aphorifmorum.

Quam-

quam autem hic codex jam a Mackio collatus eft,

tarnen ,

cum

in hoc negotio

hic negligentia

verfatus fit, denuo haud iuutiliter confcreudi ejus

cum Mackiana Hippocralis editione laboran WecGELirs in recepit.

Deniquc idem contulit co-

dic. XLIII., qui in Lambcc. comm. infignitus eil

no. 58, et praeter aphorifmos plures Hippocralis
libcllos, v. c. de arte, de veteri medicina, pracceptioneSj de dcceuti ornatu, de natura hominis, de
pueri natura, de humoribus, de hacniorrhoidibus,
de ulceribus, atque de morbis continet. Libro do
morbo facro iuligne fcholion in margine additum cft.
E Vaticana bibliotheca ab eodcm Viro DoctGmo collatus eil cod. no. 278. cui

haec no-

litia praefixa eft, e qua niii ad codicis aetatem ,

tarnen ad tempus, quo leriptus cft, concludi poteft,
tl'cos 'Pa/StvvaTtjg tavri r rov
tj iS/re %hqi ei ccvro z/jocv
tyatpev ccvTov vtipibg T/./i&eo / nt

fiiyiorov ceQ^ceQtag IlavXov tqtov g locpthtiav

Twv xje ccfrijg avTinoiovfihvav xo g rtv
itov fjtvr'uijy TVTOig ttv OtoXov IJtov iXio&tjxTiv txjiqas.

Porro

cod. 276. in folio ., membranceos , optiniac

noue, feculo XI. aut XII. feriptus, denique codex
bonibycinus feculi XIV. no. 91 4. collali sunt.

His

aui.cm codicibus exceptis Vaticanam bibliothecam

nihil continere,

quod ad juvandam Hippocratis

editionem facer poffit, Weigei.ius tetatus eit.

E bibliotheca Casp. Vaxckenami

exemplum

cdiionis operum Hippocratis, a Fofio curatae, Gcnev. 1667. mihi comparavi, cujus margini Vir Sirnmus varia adfcriplit, quae futuro Hippocratis editori ulilia efle pofluut.

In hoc ipfo cxemplo no-

uvi, quae mihi inter legendum obvenere, emendationcs, a Viris Doctis in ohfervationibus criticis,
aut g v naQbio in aunotationibus ad Varios Auctores clafficos propofitas.

Univerfum denique hune

apparatum ad novam eamque magis emendatam

Hippocratis

editionem adornandam auxit nuper

Veocrabilis Senis, et de Hippocrate duplici fua libri ce aerey aquis et lotis editionc meritiilimi, CoBAYi benevolcntia, qui mecum, de quo Ipil publice

i
t
I

**

graiias perfolvo, plurimae de variis ilippocratis lo

is, quae vitib laborare vifa funt, conjecturas communicavit.

Quae cpiidem omnia, Ii mihi Dei Pro

videntia vitam conceflerit, ita digerere animus eft,

tit inde in Hippocratem, faepiffime peflme haLitum,
intellectuque difficillimum aliqua militas redundet.
i
Scripf. Lipsiae A. R. S. CIDIDCCCXXV.

CONTENTA TOMI L

Pag.
i

1. Jusjurandum
2. Lex

3. De arte

4. De prifca medicina

32

5. De medico

56

6. De decenti liabitu

66

7. Praeceptiones

77

8. Praenotiones

s2

9. De humoribus. .

'.

I3o

10. De judicationibus

<

J3

11. De diebus judicatoriis

!4g

12. Praedictorum lib. I

i5j

13. .
14. Coacae praenot iones

i85
a54

1 5. De natura hominis.

34g

16. De geni tura

17. De natura pueri
18. De caraibas. . ; .
1 9. De parlu feptimeftri.
20. De partu octimelri

;
:

71

J i

83

44
.444

455.

XI

21. De fuperfoetalione. ........

Pag.
46o

22. De dentitioiie

48a

23. De corde
24. De glandulis

485
4qi

25. De oTium natura

5o2

26. De aero, locis et aquis

523

27. De llatibus.

' . . .

569

28. De morbo facro.

587

29. Do falubri vict. rat.

616

30. De victus ratione 1

6a5

31.
32.

.
HI.

.666
7o7

HISTORIA

LITERARIA

HIPPOGRATIS
wscBiFTA ab JOA. CHR. ACKERMANNO, ix JO. ALB.
FiBRlCU BiBLioTB. oRAEc. ex edit. GLI. CPH. HARLES,
tOL. . . 5o6
6ll. DESVMTA ET HINC INDE AYCTA ET
EMbNDATA.

1. <3crptores de fita Hippocrates. . Hippocratis

lita. . Hippocratis mrita. IV. Hippocratis libri me
dicinales genuini atque fpurii. V. VI. VII. VIII. Origines
Ubrorum fpuriorum Hippocratis. IX. Notas genuinorum
Ubrorum Hippocratis internas. X. Tefii nonia antiquifftma. Erotiani. XI. jirtemidori , Capitbnis et DinfcoridU. XII. Galeni. XIII. Palladii , Suidas. XIV. Hier,
ikrcurialis , Lud. Lemoi. XV. Fofii t M. Zuccari,
Sponii, Halleri. XVI. Gruneri, Grimmii. XVII, Vim
etrtum judicium de permultis libris Hippof.rateis Jerri
pcffe probatur. XVIII. Opera genuina Hippocratis. Ds
Bwrbis popularibus 1 et 111. XIX. Prognojlicon. XX. PraeJagiorum liber I et . XXI. Aphorifmi. XXII. De diaeta
acutorum. XXIII. De are , aquis et locis. XXIV. De
capitis vulneribus. XXV. JLibri fpurii. 1, Epidemion
lib. II. IV. V. VI. VU. a. Coaca praefagia. 3. De humoribos. 4. De judieationibus. 5. De diebus judicatories, 6. De
cificina medici. 7. De racturis. 8. De articulis. 9. Mochliajs. 10. De ulceribus. 11. De fiftulis. 12. De hacmorrhoidibus. i3. De exfectione foetus. i4. De analome. i5. De
ffectionibus. 16. De internis aectionibus. 17. De
i8. De morbis I IV. ig. De mulierum affectibus I et IL
so. De virginum morbis. 21. De natura inuliebri. 22. De
fierilibns. 2. De fuperfoetatione. a4. De morbo faci,
. De infania. 26. De purgantibus. 27. De veratri ufu.
28. De humidornm ufu. 29. De flatibus. 3o. De glandulis,
bUTOCRATES . X.
A

HISTORIA LITERARIA HIPPOCRATIS.

3i. De dcntitione. 3a. De diaeta I. II. III. 33. De inomniis. 34. De natura hominis. 35. De alimento. 36. De
falubri diaeta. 7. De locis in homine. 38. De oflum
natura. 9. De venis. 4o. De carnibus. 4i. De corde.
42. De aetatc'. 43. De genitura. 44. De natura pucri.
45. De feptimeftri partu. 46. De octimeflri partu. 47. Jus
jurandum. 48. Lex. 4g. De medico. 5o. De decenti ornatii. 5i. Praeceptiones. 5a. De veteri medicina. 53. De
arte. 54. Epiftolae.
XXVI. Opera manifee fpuria. XXVII. Opera IIippo~
cratis omnia. XXVIII. Editiones graecae. XXIX. Editio
nes latinae. XXX. Editiones graeco- latinae. XXXI. Edition.es promijjae et Jpicilegia editionum promiffarum.
XXXII. Jlippocratis opera in alias linguae translata.
. Glosara, lxica in Jlippocratem. Indices.
XXXIV. De Polybo , Jlippocratis genero et difcipulo.
XXXV. Alii ejusdem aetatis medid, riclim indicati.

L
D e rita "HippocratiSj Col, quae nobis refiant, antiquae
narrationes , fere omnes incertae, permultae falfne
fu ni. Qui eniin aut ipfius aetate, aut proximis poll il
ium temporibus fcripferunt, virum quidem medicinae
perilia praecellentem a) laudant, de vita vero ejus nihil
memorant. eque ipfe Hippocrates in operibus, quae
ab illo ipfo profeca elTe credibile eft, multa habet, ex
quibus, quando vixerit, et quidegerit, certo dici poffit. Ipse adeo Galenus , qui Hippocratem maximi liabebat, de vita illius vix multa enarrat, eque iu hjs fabuloa a veris accurate difiinguit.
Vita Hippocratis exlat Z>qccvov, a Sorano,
nefcio quo, (fallim non ab Ephelo, quem -Tzetzes
rult) five potius ab ignoto auctore quodam ex SoRANib)
Coi Bioig tarni, ex Histomacih Ephefii libris nsgi
/ '[ aiiaew et Andreae medici ntgl rijs
iaiixfj ytvialoyia opere, qui libri in hac ipfa Hippo
cratis vita memorantur0) , excerpta. Auctorem verunij
uti jam dixi , nefcimus, Sorano Ephelo, qui Traiani
et Hadriani temporibus floruit, quem verum auctorem
efle, Joannes Tzetzes, feculi XII. fcriptor*), perhi-

a) Forta/ ob banc ipfam excellentiam 1 o/ijv eognomiBirns eft iarj>o a Paufan. in Phocic. c. 2. ubi narrt inter Apolliaij donara pervetuftam fervari effigiem hominis ex aere, cui
diuturniore morbo con ta carne, fola relicta eflent ofla , et
ujjn Delphi narrabant rO-rlfia Iki & laXQov. K.
b) De SonAKO vid. Tbomafii biftor. fap. et ultit. to. III;
p. 47 eq.
c) Hppocratis opera to. II. p. 951. 95a. ed. ran der Linden,
d) HiRor. VII. chiliad. CLV. 945> feq. Vid. Oper. .
to. II. p. 960. ed. Lind.

IV

HISTORIA LITERARIA

bet, longe recentiorem. Suidas e) quaedam de vitaHippocrntis habet , et quidera fabulofa hand pauca, partim
ex Hippocralis vita SojQavv, partim ex epiftolis,
quae in operum Hippocratis collectioiie proftant, par
tim etiam ex antiquis libris iijis haufta, quae operum
Hippocratis enarrationem continent. Eadem vita Hippo
cratis JSwavov ufus eft in Hippocratis vita enarranda Joannes Tzetzesf), aliis tamen fimul fonlibus,
quos non enarrat, in Hippocratis praefertim genere ab
Aefculapio deducendo ufus, in quo eum fecuti funt
Hieron. Henninges8), Rein. Reineccius h) , Jo. H. Meibomius') et ex plurima faltim parte Dan. Clericus k).
Recentiores vitae Hippocratis fcriptores auclorem vitae
Hippocratis Swoavov fere ex omni parte fecuti
funt. Scripferunt vero lianc vitam , ul quosdam tantum
memorem, Matth. Garbicius, Illyricus, in oratione
de vita, nioribus, doctrina et profeffioue Hippocralis.
Tub. i564. 8. [D. Jo. Hermarmi or. de Hippocrate,
habita Witteberg. 1560. inier MeJancbtboniana to. V.
p. 335.] Vitam quoque Hippocralis dedit, fed fabularum pleniffiraam, congeilis fcilicel omnibus, quae de
Hippocrate ab anliquis narranlur, Andr. Dacier in
operum Hippocratis verlione gallica, infra a me memo
randa, el quidem lo. II. Purgatam a fabulis Hippocra
tis vitam egregie euarravit Grimmius , titulo fragmentorum de vita Hippocratis, in operum Hippocratis
verfione germanica, et quidem lo. I. Altenb. 1781. 8.
Orientalium de Hippocratis vita , itineribus cet. narra-

e) Lex. to. . p. 144. ed. Kut. Quaedam ele genere Hippo*

ti3 habet Stephan. Byzant. de urbib. p. 500. 50. ed. Berkel.
f) Loco citato. In oper. Hipp. ed. cit. to. II. p. 958
g) Theat. geneal. to. I. Oper, llippocr. to. II. p. 956- *Lind.
h) Hift. Julia to. I. Oper. Hippoer. to. II. p. 957. ed. Lind.
i) Comm. in Hippoer. jus jur. c. 1. $. 9.
k) Hift. de la mdec. p. t. 1. 4. . 7. p. 287. Hag. Con.
179. 4.

HIPP OCR ATIS.

ones, fabularam plemffimas, refert Gregor. Bar- He

brers in parte V. Chron. Arab, [in Chron. Syr. Dyn.
YL p. 33 fq. ed. Kirfch. verf. lat. p. 3 1 fq.] et ex eo
AssEMANSvrs in Bibl. Laur. et Medic, cod. ms. orientalium catalogo. Flor. 1742. f. p. 354 feq. ') [Casiri in
Bibl. Arbico -Hifp. Efcurial. lo. I. p. a35 fqq. ex ara
bica plnlofophorum bibliolbeca dat longiora excerpta
de Hippocratis vila et fcriptis eorumque commentaloribus, et ip fe Casiri agit de operibus eorumque editionibus aliisque rebus, ad Hippocratem pertinentibus.
Harjl.3 Duplici bine opera in vita Hippocralis fcribenda opus eft: ut fcilicet tabulla fictaque ab iis, quae pro
Verioribus liabenda funt, feparentur; deinde ut ea, quae
egilTe atque fecifle Hippocratem credibile omni modo
eft, ftudiofe enarrentur. Vitam igilur dabo, non quidem abfolutani uumeris omnibus, tarnen ab errorum
atque mendaciorum fordibus, quantum quidem fieri potuit, x-epurgatam.
II.
Et priraura quidem incerta narrare bos cerium eft,
qui Hippocratem decimum nonum ab Aelculapiom),
]) Effigiem Hippocratis exhibet praeter Fuir. UiTinum, quam
repetiit Gohlius in Act. medic. Berol. dec. I. vol. 1. Dan. Cleri.
cum, aliosque Jac. GTOnov. to. II. Antiq. Graec. tab. 5g. Aliam
praefixam videre licet editioni Lindenianae, aliam Charieiianae.
Alia occurrit in notis Boivinii ad Nicephorum Greoram p. 777.
Aliam dedit Steph. Mackius, aliam Jo. Rud. Zwingeriis in
Hippocraris opufc. apliorifi. , aliam Grimmius in Hippocr. Openim, in germanicam linguam translatorum, vol. I. [In Cata
logue d'une collection des mdailles antiqu. faite par la Comr.
Douair. de BentinK etc. Amfterd. 1787. 4. part. I. p. 78 fcq. in
nawmo. Add. Rafche Lex. num. to. II. P. a. p. 323.] (Verfioni
gal.'ic.ie OpufculoT. Hippocr. de regim. morb. acut, et de a'rep
a,u. et loc. , ab Equ. di Merci, Parif. 1'8- 8- editae, praeia eft elegans imago Hippocratis. K.)
m) Vita Hippocr. fecund. Solanum p. 951. to. II. Oper.
Hippocr. ed- I-iden.

VI

HISTORIA. LITERARIA

aut decmmn feptimum") fuiffe perhibent, majoribus

ejus omnibus, usque ad Aefculapium ipfum, fu ferie
enarratis, deducunt. Ex Afclepiadarum vero familia,
qui ante eum fere foli medicinam profitebantur, fuiffe
certum eft. Ex Afclepiadis fane Hippocratem Plato,
primus inter omnes auctor, qui eum nominat, fuiffe
manifeile, et non uno tantum in loco0) narrt: licet
inde minus Julie concludatur, Hippocratem ex ipfa
Aefculapii ftirpe elfe progenilum; non omnes enim,
qui in Afclepiadarum collegium recipi folebant, progeliiem ab Aefculapio repetcbant.P)
Natum fuiffe Hippocratem in infula Co, omnes
auctores, et inter eos antiquiffimus , Plato4), perhi
bent ^ Patrem habuit Heraclidem, medicum ex Afcle
piadarum ea irpe, quae origines fuas a Nebro, Afcle
piadarum nobiliffimo, deducebat8); matrem, vitae ejus
auctore EwQavv perbibente, Phaenareten , quae
ab Hercule primas fuas origines repetebat. Ut ab aliis
iris, qui idem nomen habebant, diltingueretur , Pla
to eum t6v Kiov, et fimul rv tuv 'AaxKrniaSwv nomi
nat : Coi cognomen eandem ob caufam ab omnibus ac-

n) Jo. Tzetzes in Hifi. VIT. chil. iSS. p. o5S. to. II. ed.
citt.
) Socrates Hippocratem , Apollodori filium , Phafonis fratrem , ita alloquitur: Hani av el iniru na rar oavzov h/Aiivv
ion i).&iiv'Innor.()T-r , tor tur 'AaxhjTiiuSv , . . X. Flato
in Protag. vol. III. p. 88- Oper. ed. Bipont. tl pi* 7
t*'AaXtjautSiiv ti 7i(&ta&at . x. I. Plat, in Phaedr. p. 37U
yol. X. ed. cit.
p) Vid. J. H. ScHULzii hib med. pa. I. Tect. II. . 4. j. ag.
q) Vid. loc in Protagora et Phaedro modo laudata.
r) Maxime igitur mirandum eft, Bouletum quendam initio
liujus feculi omnino negarte, Hippocratem unquam extitifle.
Contra hunc hominem fcripiit Legallois (recherches chrono
logique! fur Hippocrate. Paris 1804. 8-) K*
t) Stkpii. Brz. da urbib. . v. Ks p. 501. ed. Berkel.

HIPPOCRATIS.

VU

cepit1). Magrms a Galeno et a recentioribus mediis, ob

docLriuae celebritatem , faepiffime dictus eil. Socrati et

t) Stirpem Hippocratis, (cujus tenia producta . Sidon.

. X.) polt Tzetxen Chil. VII. hi. ii5. Reiner. Reineccium in 1. Julia, et Hier. Henningefium in tabulis geneal
gicas (add. van d. Linden Hipp. Op. to. II. p. 956.) plenius et
accuxatius expofuit (quamquam et in hoc quaedam liaud fine tjone cafg.it Dak. Clericus parte I. Hifior. medic, lib. IV J.) Jo. H. Meibomius comm. in Hippoer. jus jur. c, 1. De
patria Hippocratis et Apellis , Turcis hodie Stancou , vid. Bellonis ad Crufium p. 232. Turco - Graeciae p. 273. adde Voyage
de Gemelli to. I. p. 204. fq. Voyage de M. Corn. Bruyn to. .
p. 5V4- ed. Paris. Journ. des Sav. a. 1726. p. 34. fq. Meibosiitjs plnres Hippocrates eodem loco recenfet, qus hic, additis nonmillis obfervationibus paulo plenius ac difiinctis repetam. 1) Hippocrates, Gnolidici f., nofiri avus, medicus, qui
ex quorundam fententia nihil feripfit, ex alioTum vero duos
compofuit libros, qui inter nofiri fcTpta hodie leguntur,
tipi -/[iar xai ti 1$1 q&qw, umiro de fracturis, alterum de articulis. Galen, i. in Hipp, de vict. in morb. . p. 45. to. V.
et in libro de fractur. p. 525. Pallad. in eundem lib rum.
s) Hippocrates, Theflali f. , Hippocratis nofiri nepos , aquo
et ipfo laxQix feripta fuifle, Suidas auctor eft. Idem, ut exiftimo , contra quem Antiphon rhetor feripfit, tefie PlutaTcho et
Photio , ubi male lajov nomen ab imperito librario acceffit.
Conf. JoNsioM p. 344. 3) Draconis f. Cous, et ipfe et noftri giitilis, qui fub Caffandro , Antipatri f., evita difeeffit. Eliam
hune iuTotx feripfifie. Suidas refert. 4) et 5) Vterque Thymbraei
ilius, Cous, ex eadem familia, qui et ipfi ambo de re me
dica feripferunt , Suida tefie. 6) Praxianactis filing, Cous, niedicus, itidem ex nofiri pofieris et feriptor. 7) Hippocrates
Cliiu?, mathematicus , de quo dictum eft a Jo. Alb. Fabhicio
in notifia Pythagoraeorum (Bibl. graec. to. I. p. 884 ed. Harl.).
g) Hippocrates, Pififtrati pater, Athenienfium tyranni. Hero
do. I. 59. Demofih. or. in Midiam et Plut, in Solone. 9) Hippo
crates, Megaclis ejectoris Pififirati f. avus Periclis, pater Megaclis, Agariae et Xanthippi. Id. VI- 181. [conf. CoRSiNt fa.
ctt. to. II. p. 61. fq. Harl.] 10) Hippocrates Athenienfis, cujus
fih'os Teleiippum Demophontem et Periclem , tanquam fatuos,
perfiringfunt Eupolis apudSuidam in xo ? et Arifioph.
in Nubib. VT. 995- Meminit etGalenus libro, quod animi mor.
te 10. IV- P- 7**4- ed. Ipf- Adde Gatakir. edverf. p. 133 et

VIII

HISTORIA LITERARIA

/
Piatoni coaerus fuit; illo aetate paulo inferior, hoc fu
peiior: hinc hello Peloponnefiaco durante vixit, vitam
que usque ad Philippi, Macedonum regis, tmpora
perduxifle videtur. Ex Hiiomacho, librorm de fecta
Hippocralis auctore, vitae Hippocralis xazd Saavov,
quem faepius jam memoravi, auctor refert, eum.
Olympiad. LXXX, anno if natuin eile, et quidem eo-

Vossium initie, orat. lib. II. c. l4. fect. 8. et de philofopb. . II.

{,22. il) Hippocrates, (Ariphronis filius) thenienfium in
bello .Peloponnefiaco dux, a Thucyd. 1. IV. . 67. p. 352. ed.
Tauchn.ftereot. Diod. Sic, lib. XII. 66. p. 524. ed. Weff. Plutarcho
in Nicia p. 526. et Paufania in Lacon. c. 6. etBoeot. c. 6. mem
rame, et cuiDjofcorides, tee Galeno comm. 2. in Epid. lib. VI.
to. Y- p- 45- tribuit librum demorbis. Vide et eundem comm. 2.
in Hipp, de nat, bum. fub init. 12) Hippocrates, Smyndiritis)
Sybaritae pater. Herodo. VI. J9. Athen, lib. XII. il. p. 541.
. i3) LacedaemonioTum in Clialcedone praefectus. Plut, in Alcibiade p, 207. fq. 14) Hippocrates, Xeuodici filius , Capyosj
frater, ex thebanorum regum familia, Tlieroiiis onfobrinus.
Sebo!, Pind. Olymp, od. 2. extr, 15) Hippocrates , Patareus,
Cleandri frater, Euclidis et Cleandri pater, tyrannus Geleorum.
Herodo. VI 1&4- feq. Diod. Sic. in Excerpt. Peirefc. p. 254.
16) Hiri'ocnATES, Appollodori fil. Phafonis frater. Plat. Protag
p. 137. to, II. ed.Tauclin. 17) Hippocrates, Aramiteus. cujus liue
Atyanas in Olympiis periodo vicit, Phlio. Thall. ap. Phot. eod.
97- 18) Hippocrates, Mindaro, Lacedaemoniorum duci ab epiftolis. Xekoph. hift. gT. lib. 1. c. 1. p. 5. ed. Tauchn. 19) Hippo,
crates, praetor SyTacufanus, de quoLiv. lib. 24- c. 6. et Plut.
Marcell. p. 305.308- 20) Hippocrates, curator teftamenti Simo
nis Lampfaceni ap, Laert. V. 6. 21) Hippocrates, Georgianorum rex, a Tamerlane captus. Act. erud. to. IX. p. 83 Supplem.
Ceterum Hippocrates Jon ap. Erotian. in T.xmixjDtii non divei'fns eft a migno noftro Hippocrate, qui jonice feripfit et vocabulo 7trioyurt utitur Epid. lib. VI. to. I. p. 801. ed. Linden,
et alibis [Vid. FoT. Oec. Hipp, K.] In Hippocratis noftri lau.
dem epigramma lib. IV. Anthol, p. 485 feq. et lib. 1. p. 85. Fa.
bric. [Occurrit quoque Hippocrates, Epibydis frater, qui
Erbeffo Syracufas venerat, tyranividi infenfiffimus , et cum con
tra Ilieronem , SyracuCanorum tyrannum publice verba faceret,
et propterea ab hoc armis peteretur, in caufa fuit, quod a
fatellitibu iiUerficoretm. Paufan. Mellen, poller, c. !> ft.]

HIPPOCRATI.

IX

dem auctore ex Sox-ano Coo referente, Cois imperante

Abriada, fepiima et vicefima menfisAgriani die").
Patrem Heraclidem in medicinaii arte praeceptorem liabuife omnes referunt, ipfeque Hippocrates fe
Temores memorat, a quibus notas de vini bonitate et de
trimento, quas ipTe enarrabat, non didicerit, xak
Toito Ttxaijpt taxi rrq ney ovov wptkus xai hxqg
izixsa xarau&rjra t}V xdaiv iitov yQctirioiatv). Coos
Tidelicet medicos ex Afclepiadarum collcgio, quod in
ipfa nac infusa florebat: fcholam enim Cnidiam , Coae
vicinam, Hippocratem non adiiffe , eque artem in ea
didicilTe, vel ex eo credibile eft, quod Cnidiam fcboLm hu jusque yvua reprehendat, faltim permagnis
budibus non exlollat"). HabuiTe praeceptorem in me
dicinaii fcieulia Herodicum Selymbrianum , Thracem,
medicinae gymualiicae auctorem, auctor libelli de vila
Hippocratis fecundum Soranum*), ex eoque Suidas*)
atque Joannes Tzetzes1), et ex iis recentiores omnes
reiermiL Sed haec minus certa funt, etfi aetas Herodici, quem Plato") memorat, non repugnet. Suidas,
Herodicum atque Prodicum Hippocratis praeceptores
fuiLTe , nott , illumque inter eos, qui medicinara Hippo-

u) Nomen menfis apud Coos, folum forte, cujus memoria

ad nos perrenit: cninaro igitur anni parti refpondeat, iucertum. Nec tanti. Fuit et feftum apudGraecos, dictum AgTania f,
Agriania et Agrionia, de quo Caellanus et Meurfius. Fabr.,
t) Hippoch. de diaet, acut. . 25. p. 28g. ed, Lind, to, II,
w) HippocH. 1. . p. 268. 269. ed. cit.
x) Hipp, to. II. p. 951- ed. laud*
y) Lexic to. II. p. 144. ed. Kufter.
z) IliL VII- chiliad. i55.
e
"Or
'H^axXtiis r Icltquiv Si&axw,
' jS StiXvftQlus 'Ilgiuof ovr tovctp.
a) De republ. lib. . p. 301. vol. VT. ed. Bip. [Quem Pia.
tanis locum rptait Plut, de fera num.vind. p. 35. ed Wyttenb.,
cojo notani p. 5' confres. Hab.i,es,J

HISTORIA

LITERARIA

cratem docuerunt, hune, qui philofophiam, referre

videturb). Quodfi hunc voluit, Prodicum Coum fine du
bio intellexit, Frotagorae auditorem, qui Olymp,
LXXXVI. damit. Rem vero ipfe Suidas dubitanter
proponit, facileque ob facilem literarum J2et./7permutationem fieri potuit, ut diverfis his nominibus unum
tantum, eumque Herodicum, vitae Hippocratis fcripto^res, quos Suidas fecutus eft, voluerint. Sane quae auctor
fexti de morb. popular, libri de Herodico memoratc),
hunc praeceptorem fuifle Hippocratis, non probant:
hic liber enim Hippocrate recentior eft.
Scientem philofophiae fuifle Hippocratem, non
quidem libri, qui adhuc exiftunt, medicinales, quos
fcripfifle eum omnino credibile eft, probant: hi eiiitu
omnes aut praefagia falutis mortisve imminentis, aut
morborum lriftorias, aut doctrinam de curandis acuUs
morbis, aut res ad cliirurgiam pertinentes continent,
adeoque quae ufu et experientia difcuntur, parumque
aut nihil eorum, quae folo ratiocinio eniuntur: docet
vero Plato d), naturam corporis non fine totius na
turae cognitione comprehendi ftatuifle Hippocralem,
adeoque verfatum efle in cognitione rijg o?.ov (pv. Praeceptores autem, quos habuerit in bac fcieutia, incerlum eft. Gorgiam Leontinum, rhetorem,
Herodici fratrem, audivifle, ab eoque artem rlietorum didicifle, vitae Hippocratis auctor e), ex eoque
Suidas/) et Joannes T?etzes8) referunt. Democritum
Abderitanum praeceptorem in pbilofopbia habnile
iidem auctores (Suidas tamen non fine dubitatione qua-

b) In Lex. . v. 'l-xxoxQutrfi. to. II. p. 144.

c) Sect. iy. no. 54. Oper. to. I. ed. Lind.
d) In Phaedro p. 371. vol. X. Oper. ed. Bip.
e) In Oper. Hippocratis edit. Lind. to. II p. gS'.
f) In Lex. f. v. 'InnoxQttT><;. to. II. p. 144g) Hior. VII, Chiliad. CLV. p- 95- l> . Oper. Hippoer.
ed. Lind.

 I R A T I S.

dam), et praeter hos Cornelius Celush) referunt: fed

hune non praeceptorem habuifle Hippocrateni , amiciliam vero cum eo coluiffe , fi, quae in epiilolis, Hippocrati adfcriptis, proponuntur, vera funt, magis credibile , \_& Hippocrate non Democritura ipfum, fed
difripulum eius, Metrodorum, fuiffe auditum, putat
Jonsijs p. 1 4. Heuii.]
Patria relicta Thafura petiit, ibique per aliquot
annus medicinara, fecit , et quidem non tantum in hao
urbe, fed etiam Ahdens, , Meliboeae atque
Cyzici , ThelTaliae urbibus non longe a Thafo remotis.
Has enitn ui'bes oranes in libris maxime genuinis tnitj[> I. et III. metnorat. Et in his itineribus Democrito
innotuiffe cum eoque amicitiara contraxilTe videtur. Permulta eum feciiTe itinera alia accuratae deferiptiones
terrarum et locorum probant, quae in libris, ab eo profectis, leguutur. Sic magnam Afiae partem, inprimis
ABae miuoris provincias feptentrionales peragrafle eum,
non fine plurima veritatis fpecieex his concluditur, quae
ipfe de his terris dixit, et rix, nifi ab eo, qui ipfe harum terrarum naturam obfervaverit, did pofieiit'). De
certitudine fignorum in Libya, Delo et Scythia hoo
fere modo loquitur k), quafi ipfe vitae fuae partem in
bis terris transegifet. Patriam dehinc repetiit, ibiquo
et alios, mercede ipfi data, quod ex jure jurando, fi
hoc genuiuum eft, et ex PJatone1) adparet, medicinam
docuit, et libro? praefertim hos confcripit, qui non
finemullifario ufu et copiofa obfervatione elaborari poffuntj praefertim e Grimmii mente), praenotionum

h) Praefar. in libr. de med. p. a. edit. Leon. Targae.

Lugd. Bat. 1785. in 4.
i) Vid. de are, aqu. et loe. .3i.feq. p. 345. feq. in Oper. to. I.
) Hippoer. Prognoft. 5- 6- p. 471. in Oper. to. I.
1) In Protagora p. 88- oL III. ed. Bip.
m) In vita Hippocratia, verfioni operum Hippocr. germauiue p. **

XII

HISTORIA LITERARIA
l

librum, nec non de diaeta acutorum, et de are, aquis

et locis libros. Vfus vero ad hos libros, praefertim ad
eos, qui femioticen explicant, efle videtur hiltoriis
morborum, quos ipfe obfervaverat, aliisque, qua? aut
a Cnidiis medicis, aut ab Afclepiadarum collegio Coo
communicatas acceperat, quasve in Aefculapii fano in
patria nfula depoiitas invenerat. Quae eniiu in bis libris tam fcite, et paene iemper vere, propofuit, vix
unius hominis, vel ltudiofifiimi, oblerralionibus difcun' tur. Eaque forfauanfamdederefubulae, quam e Vari-one
Plinius") refert, aliiqne deinde repetieruut, Hippocratem, potquam fcriptis, quae in Aefculapii Coo
templo fervabantur, ufus fuerat, bibliothecam cum ipfo
templo , mox, perpeliato hoc facinoie, ad
Graecos transfugam. Quod jam ex eo falfuin elle perfpicitur, quod alii yQau(iaTO(pv?.cexHov Coum , alii Ciiidium) cremalTe dicant, eque Plato, eque Aristo
teles p), qui Hippocratem non hue laude praeclari medici elTe liuunt , hoc memoreut.

n) Libr. XXIX. hiR. nat. c. a.

o) Cnidium concremaffc auctor vitae ^quvov to. IT.
Oper. Hippocr. p. g5a. Coum Jo. Tzetzes Chiliad, . 19. morat :
'JEv Ki ifilioqvXaS Si /!; 'TirnoxQUTijt;
T Tiului rwv Iutiy vixQljOt iUa
Jiul iXofvXuxioy. /ii V qvymr ixilOiv
'Ev'lISwvoli Stixf#itv"LkXuSi OllTUilf,
[Perperam a Tzetza exuftam bibliothecam, cui fuilTet fectus, tradit Jo. . Hoch von Wappen der Gelehrt, p. 12.
Fabr. not. mit..]
p) Lib. VII. Polit. c> 7. Huic impietati recentiores aliam
addiderunt, Hippocratem atheifmi acculantes, et probationem
accufationis ex permultis locis, in ipfis fcriptis ejus pvoftantibus, dcfumentes. Controverfia inpriniis de Hippocrate &toi
polt Gundlingium mota eft, qui in Otiis germanice editis Hal.
Sax. 1707- 8" *

plura ad liane impietatem probandam

congeferat. Sed acriter Hippocratem dfendit, quod jam ante
cum fecerat Stephakus Belluncniis in libro de Ilippocratis

II IP P OCRATIS.

XIII

Si ant quo vtaeHippocrateae Swqovv ouctoi i fides h ab en da eft, fcnex Graeciam repetiit, et apud
Lariffaeos LXXX V annorum lenex , Olympiade CII.
fato functus et inter Gyrtonera et LariTam fepultus e.1).
Monumentum ejus fnis adhuctemporibus extitilTe, idem
luctor vefert. [Duo filios habuit, Theflalum et Draconern-, quos flupidos fuile, non nulli adfirmarunt. Vid.
Alhen.UI. p. 96. VossiUM inlnitt. orat. lib. II. p. 3o3.
Hanc vero traditionem efle falfam et fabulofani, con
tends Marsil. Cagnatus V. O. libr. IV. c. 1. Vide
etiam Gatackeri Adverf. . . i3. p. 54 9.
Permulta alia, quae de vita ejus memorantur, fabulofa funt. Sic vitae Hippocratis auctore narrante1),
tKeologia. Ven. 638- 4* et CA> Dreiincoprtids in orat. de
drs-inis . Hippocrat. dogmatis. L. B. 1689. 8. Dan. W. Trilur. in libello de Hippocrate atheiimi falfo accnfato. Budolft.
1719. 8. iterum edito cum additamentis in Opufc. rol. I .
pfeq. ubi et alionim libros, ad hanc controveriam perti
nentes, reperire licet. Vid. inpriniis Jo. Akdr. Schmidii theologia Hippocratis , quae alteTa eft in di(T. acad- Jen. in 4- f. ann.
El. Fr. Heisteri apologia pro medicis , qua depellitur
-illatio, qui medicinam in atheifmum aliosque in theologia
errores abducere perhibent, et qua iimul praeftantiffimi quidam
icedici , nominatim Hippocrates, Galenus, Cardanus cet.defrndunttiT. Amftel. 1736. g. [Gundlingius opinionem fuam liauJHTe ridetur ex Bayxe Conti n. de conictis . 6t. p. 233 feqq. et
% 67. p. 540. ubi de Deo Hippocratis agit. Tarnen jam olim
L.IPSIUS Hippoeratem atheifmi accfavit, Phyfiol. Stoic, lib. I.
di 5. Vide Neue Bibliotli. to. III. p. 80a. Buddei lib. de
acbeiimo $. 20. Clehici . A. M. to. XV. . 45. contra Trillerum , et hujus refponfionem in Nov. litterariis Lipfienf. 1721.
p- lo. fqq. Hppocratem fuTe pliilofophum infgnem in doctri
na de moribus, contendit non nemo in Act. erudit. fuppl. to.V.
P" 527- atque dubium eft, majme philofophus , an mediens
bierit Hippocrates , inquit Hornius in Iliftor. philof. lib. III.
. p. 183. Heum. Adde Jac. Fr. Reimmanni Hift. uni.
Terf. athejfmi etc. Ilildefiae 1725. g. c. 35. p. 257. fq. Harl.]
q) Oper. Hippocr. to. II. p. 954.
i> Ibid. p* 95a-

XIV

HISTORIA LITERARIA

Perdiccam, Alexandri M. non patrem, fed fratrem.

Philen, pellicem patris, perdite amantem et ex amore
aegrum, Euryphonte Cnidio in curalionis focietatem
adfcito, fanalTe dicitur, quae fabula ex celebri illa Erafiftrati curatione nata effe videtur. eque multam fidem
merentur, quae de Hippocrate, in Illyricum plurimasque terras barbaras, peftis avertendae caufia vocato, ab
eodem auctore narrantur. Peftem in Attica cum praedixie atque praevidifle j curafleque , ne difcipuli atque
civitates ea corriperentur , pariter fabulofum . Ipfe
enim, morborum ab'as obfervator tara, fedulus, banc
luem, quae Olymp. LXXXV1L adeoque eo tempore
grafiabatur in Attica, quo Hippocrates annum aetalis
trigefimum vix altigerat, haud dubie meraoraflet, neque^
quod tarnen vitae fuae auctor narrt, civilales a pefte
praefervatas ede, Thucydides memorat, qui potius me
dicos morbo curando idneos eque fuiffg, eque fuffecille perbibet. Hinc quam fidem mereantur narrationes
de bonoribus, Hippocrali Athenis babitis, de eo Eleufiniis facris ab Athenienibus initiato, de aliraentis, ipfi
poerisque fuis in Piytaneo datis, quoque perfpicilur:
ipfe enim Hippocrates in libris, quos ipfe fcripfit, nec
morborum, quos in Attica obfervaverit, nec Athenarum adeo meiitionem facit Antiques tarnen quosdam
Hippocratis interpretes ante Galenum putafle, hifiorias
morborum, Athenis obfervatorum , ab Hippocrate referri, ex Galeno patet, qui mulierera, quae ni \ptvdutv ayogr aegrotalTe ab Hippocrate Epid. III. p. 7 a o.
to. I. ed. Lind, dicitur, fecundum interpretum quorundam opinionem, quos vero non nominat, iv twv
KtQxnw yoK Athenienfi aegrotafle perhibet').
Haec omnia poll obitum Hippocratis dcmum excogitata funt a medicis, qui rationalem fectam , cujus
auctorem Hippocratem efle putabant, profitebantur,
e) Gakn. comm. II. in Epid. Hipp. . text. 9. p. a53, to. IX.
Oper. ed. Cliart.

HIPPOCR.ATIS.
quique eo majorem gloriam fuae fectae conciliar! arbitrabantur, quo majore gloria Hippocratem floruiiTe,
dum viveret , aliis perfuadcre poflent. Hanc ob caufam
epiltolae, quae Hippocrat.i adfcribuntur, inprimis confcriptae eile videntur, in quibus quoque de Democriti
famofa curat iono, ab Abderitis petita, non de Hippoerate, ad Artaxerxen, Perfarum regem, per Hyilanidem , Hellefponti praefectum , vocato , fed barbaria
operam pertinaciter negante, hiftoriae et complura alia
hujus geueris narrantur.
Tama Hippocrates, dum vivebat, vix tanta, quam
poft mortem, floruifle videtur. Medicinam, quod hiiloriae in libris inriqfiiav trnditae teftantur , minus flici
ter exereuit. Majore tarnen in honore habitus e , poftquam in patriam infulam redux fcholam medicinalem
ioftituit , quod Piatonis atque Ariltotelis loca jam citata
ma ni feite teftantur, in quibus medici praeclari et ad docendos aL'os inprimis apti nomen ubique habet'). Cnidiae fcholae, temporibus ante eum et fuis celebemmae,
gloriae pars haud exigua, ipfo inprimis auetore, ad
Coam transiit, neque temporibus poll Hippocratem
priftinam famam recuperavit. Poll mortem Vero fuam
cum dogmaticorum medicorum (rationales dicunt alii)
fecta invalefceret , Hippocratem que pro principe fuo
haberet, fama ejus tantopere crevit, ut Magnus diceretnr, eFalaque ejus fere his aequipararentur , quae Deus
dixiflet. fAtque Hippocratis feriptis Ariotelem deber
multum , feribit Casaubonus libro de enthufiafmo c, 4.
p. 111. De Hippocrate et Galeno judicium fert Campanella iynt. de libris propr. et de ratione ftudendi,
IV. art. 7. p. 78. feq. Heum.]

t) Vid. loca iam citata Platonis in Protag. p. 88- vo^

e*
a Pluedro p-S7- vo1* *, Per ed
Ariftot. Ubr. VIb Po
litic, . 7%

XVI

HISTORIA LITERARIA

.
Et liane fane famam promemt. Etf enim , cura
libri ejus omnium primi fint, qui de rebus medicinali)us feripti ad noftra usque tmpora pervenerunt , multosque medicorum libros fuo jam tempore exftitifle, ex
ipfo Hippocrate, inprimis vero ex Socratis eflato:
multa medicorum feripta exftare"), intelligatur, quae
Hippocrates invenerit, quaeque ab aliis baufta polleris
prodiderit, vix fatis certo diiliiigui poffint ; tamen eum
primum medicinalis feientiae practicae fyftema quoddam condidiie, eque ante eum exftitifle medicum,
qui univerfam artem feribendo illuftraverit , credibilo
eft. Medicinam a fapientiae iludi, quod Cornkl. Cel8UST) refert, quidem non fepaiavit; neque enim anto
eum ea pars medicinae, quae in morbis cognofcendis et
curandis verfatur, cum fapienliae iludi juncia eral, ne
que poll eum contemplativa medicinae pars a medicis
folis tractata eft, ut adeo paleat, Corn. Celfuin hoc
ideo Hippocrati tribuifle, quoniam partem iftam me
dicinae , quae cognofcendis et curandis morbis operam
dat, maximopere excoluit; contemplativas vero doctri
nas omnes pbilofophis tractandas reliquit. Indeque vix
eft, quod mireris, Galenum") fcripfiire , reclam viam
in philofophia (Icilicet quatenus medicina per earn illuftratur) Hippocratem aperuiffe, Ariftotelem et Theopluaftum perfecifle. Et hanc quidem viam aperuit, rudiorem finigav, qua duce Cnidia praefertim fchola
cum reliquis medicinam docebat atque exercebat, redi
ciendo, ejusque loco rationis in medicina ufum introducendo. Ante eum enim medici, quae patiuntur in
iingulis morbis aegri , et quomodo aegris quaedam eveuire folebant, probe quidem perfpexerant , cognitae-

u) Xenoph. in . Sort.
) De re med. lib. I. praef. p. a. 3. ed. Targ.
vv) De method, med. lib. II. p. 117. cd Lipf.

HIPP OCRATIS.

XVII

que habuerant rag noXvTonia rag iv txanjoi voi<Kv, xal rrjv 7zo7.vaxiSirv avicav non iguoverant*), ne.
glexerant vero oxoa iiQOxavaua&tv Stxov irjTQoVj fit}
ityovTog Tov xccuvovtog, xal iaxaiga em eovra 4' rxua*) adeoque ad ipfam morborum cur.itionem inprimis utilia. Ilaec ipfe omnia in morbis diligenter obierravit, ut fcilicet, quae mutata client in aegris, adeo
que eliam, quae mutanda in reftitaenda bona valetudine, melius intelligeret juftumque de exilu morborum
jndicium ferre pollet. Hinc caftum atque juftum mor
borum oblervandorum ftudium Hippocrate auclorc inprimis natura eft, cujus praeclara exempla in primo et
tertio morborum popularium libro, non. in libris
de diaeta acutomm et de are, aquis et locis ipfe dedil.
Doctrinam de praelagiis vitae et mortis in morbis,
praeferlim acutis, formaudis primus excoluilTe videtur,
tantamque in liac mediciuae parte profecit, ut, quae
ipfe bona, quae mala ligna dixerit in morbis, 1re
omnia exilant lalia, ipfeque omni poll eum tempore
princeps et fide digniffimus in femiolica auctor habitus
fit Jatque liabealur. Practicam medirfnam ampliavit,
medicamentorum numero augendo*), curalionemque,
acutorum praefertim morborum, fic enaiTaudo, ut,
quae addere poilent, noftri etiam aevi medici vix mulla
babuerint. Scripta illius chirurgica IIallero a) ordino,
perlpicuitate, arlis peritia, pntate ab omni liypotliefi
excellere vifa , ipfum banc arlem calluifie et exercuiile
probant. [Et tarnen Hippocratis fcienlia medica valde
contemnilur in Bibl. angl. lo. XIV. p. 200. fq. IIeuji.]

x) Hippoer- d. diaet. ac. $. a. p. 269. Oper. to. II. ed.

Und.
) Ibid. $. 1. p. a6g.
z) rbid. . 1- . .
a) Biblioth. cliir. to. I. p. 7.
. f.

HISTORIA LITERARIA
IV.

S umm ara vero Hippocrati doctrinae atque experienliae famam libri medicinales couciliarunt, qui ejus
uomen geriint et fatis copiofi funt: LXXII. enim libri
ad medicinam pertinentes fub Hippocralis nomine adhuc proant. Verum permullos ex Iiis non ab Hippocrate Coo, fed ab aliis efle profertos , multa probant,
dicendi generis et materiarum pertractatariim diverfitas
fumma, placitaque, quae in permultis proponnntur,
non Ilippocratis temporibus, fed longe polt eum a me
diis partim inventa , partim in mediciualem fcienliam.
translata. Quod quoque jam veleres monuerunt. Hinc
quinaui proprii Ilippocratis libri pulandi lint, quinam
fpurii, nunc enarrandum eft. Quod vero ut commodo
fieri poffit, quaedam de modo, quo veris Hippocratis
lbris fall, potuerint immifceri, de fcribendi modo,
dialecto cet. , quibus Hippocrates ufus eft, nec non de
argumentis, quae perlractafle eum, atque non pertractalTe credibile eft, praemonenda fuut.
V.
Vt vero diftinguantur libri, vere ab Hippocrate fcripli, ab iis, quos aut non coufcripfit, aul faltim non edidit, regulum quandam, quod jam GaleNUsb) monuit, et Lud. Lemosius0), vcre geruiani
b) In prooem. comm. in libr. Hippocr. de humor, p. 5o8.
to. VIII. ed. Chart.
c) Judicium Operum Magni Hippocratis. Salamant j585.
8- P- 5- [Vir 111. II. F. Link {Abhandl. d. Kn. ylkad. d. VPif.
fenfch. in Bert, in d.J. 1814. i8i5. . 22.) in ea verfatuT fententia, ut ftaiuat, ne unum quidem librum, qui fub Hippocratis
nomine exilant, certo aut Hippocrati , Gnofidici filio, magni
Hippocratis avo , aut huic ipli, aut Hippocrati III. et IV. tri
bu poffe: opera enini h.iec a fcx diverfis auctoribus compofita
effe , qui antea, quam literae, inprirnisque ars medica Ale
xandrine florereilt, vixiflent. Scntentiam banc firmare findet,
partim ftyli, partim doctrinae fyftemalisque divertate. K.J

HIPPOCRATIS.

XIX

libri dare debent, ex quorum dicendi genere modoque, quo argumenta pertractata funt, intelligatur,
quinam ex reliquis libris pro germanis et vcre genuinis, quinam vero pro fpuriis habendi fint. Hi vero
libri partim ex teftimoniis antiquiffimorura virorum,
qui Hippocratem interpretad funt, Erotiani atque
Galeni, partim vero ex ipfo, quod in iis pertractatur , argumento intelliguntur. Minus genuinifibfi, vel
ab aliis fcripti, vel fcripti quidern ab Hippocrate,
fed non ideo, ut publici juris firent, inimifceri operibus Hippocratis facile potuerunt. Hippocratem ipfum in adverfariis fuis plurima condidille, ad morborum hiftoriam, cognitionem atque curationem, inprimis ad praefagia in morbis pertinentia, vel ex
ipGs ejus libris liquet, in quibus non facili atque
fugitiva obfervatione adfequenda, fed repetita atque
poll diligentem comparationem demum pro veris tatuenda proponuntur. Ex Iiis, quae Hippocrates col
legerat, pofieri non pauca edidifle videnlur, inprimis,
quae ad bifiorias morborum et ad praefagia perti
nent. Et hoc quidem modo morborum popularium
libri fpurii, fi non omnes, quartus faltim atque fextus, nati effe videntur.
VI.
Exiiitifle jam ante Hippocratis tmpora libros
medicinales, fupra probavimus, et eorum quidam
voluminibus operum Hippocratis inferti eife viden
tur, quod faltim de primo libro praefagiorum et de
Coaeis praenotionibus Grimmiusd) putat. Ipfius quoque Hippocratis nomen multi medici ante Coum
nofirum et polt eum habuerunt, quorum fcripta vere
Hippocrateis pofteri facile adnumerarunt. Medici ex

d) In adnotat. ad Hippocratis opera in germanicam linruun to. II. p 5^6- 56g.

b 2

XX

HISTORIA LITERARIA

Coa medicinali fchola aliisque, quae doctrinam Hippocratis ferrare perhibebant, a praeceptoi'is fui placitis
fenlim defcifcenles, et dogmaticorum fectae addicti
etiam, quod infra probabiiuus in ingulorum librorum
enarraone, libros confcripferunt, qui fub Hippocratis nomine prollant. Non pauci quoque libri, qui Hip
pocrati adfcribuntur, a iliis Hippocralis, inprimis a
genero iHius, Polybo Coo, confcripli ferunlur, qui,
fi Galeno ulla lides est, permultos libros, 'ex iisquo
quosdam ex domelticis Hippocralis commeutariis edidit. Liber Ilippocrateus de faluhri diaeta Polybo adfcribitur. Thessalo atque Dkaconi, Hippocratis filiis,
nec non Hippocrati, nepoli magni Hippocratis, qui
dam libri Hippocralei adfcripti fuut. Quidam etiam
Hippocratis libri mediis ex fcbola Cnidia adfcribuntur.
Verum quum, quaenam placita liabuerit et quibtisiiani
a Coa Hippocratis fchola difcelerit, minime fciatur,
(quae enim ipfe Hippocrates de Cuidiorum placitis in
libro de diaeta acutorum profert, baud multa fuut,)
facile patet, vix certum elle polc judicium de libris,
Hippocrati adfcriptis , a medicis vero ex Cnidia fcbola
medica confcriplis.
VIL
Et haec quidem de autiquioribus libris fuppofititiis, Hippocrati adfcriptis, generatim dicta funto. Quae
de fingulis libris dicenda funt, commode infra pertractabnntur a nobis , fingulos libros Hippocrateos recenfenlibus. Quasdam alias caufas, quae efFecere, ut libri
medicinales, ab aliis confcripti, fub Hippocratis titulo
venirent, ii adducuut, qui judicia de Hippocratis operibus ediderunt, in iisque fere principem banc, quam
Galeni ipius verbis, adierentis, Hippocraleum de falubri diaeta et de natura humana librum hoc modo in
unum elTe conflatos, hic cnarrabo: iv xdi rovg ^dt"
taXixovg xal ' aailias ygvia nqog }kove aviKfL/loiifiovfivovi nei xti\oho ikiw, }

H I R4 T I s.

XXI

iuyQctrftx xt xeti iaaxtvg avriav, rp|aro yiyveo&ai

tttStovyict rois bvixet rov lafitv ayviov avacfoovoiv,
ii>i toi's aaiketg , ccvSoojv tvoo^atv . e) Quinam vero libvi Hippocralei temporibus regum Altalicorum et Ptolemaicorum confecti fuerint, praeter, hune,
quem Galenus memoravit, incerlum est. Li bru m etiam
de humoribus his ipfs temporibus, ut major evaderet,
variisa librariis additameutis efleauclum, Galenus pro
bat in comment. I. in libr. de Irimorib. p. 5 09. to. VIII.
ed. Chart. Facile etiam fieri poluiie, ut bibliolheca
Alexandrina cum a Jul. Caefaris militibus incena conflagiaffet , malivolorum liomiuum ndio integris Hip
pocratis libris furrogarentur alieui, Grunerus f) pulat.
Tandem etiam quaedam manifefte fpuria in Hippocralis
operibus leguntur, v. g. Hippocratis ad Demelrium re
gem de fanitale tuenda epiilola, nec non epillola ejusdem argumenli ad Antioclium regem libellusque ad Maecenatem de fanilate tuenda, ut reliquos hujus generis,
quo. infra enarrabo, omiltam. Exemple adeo exiunt
libellorum, Hippocralis iiomeu gereutium, pluribus
elapfis poil Chriltum natum facculis confcriplorum.
VIH.
Frequentius tandem in feriptis Hippocratis, quam
fere alionan, accidit, ut texttis temer mutaretnr,
quod Diofcoridem et Arlemidorum Capitonem inprimis
fecilfe, GAbENUS teliatur 8) variaque, quae Hippocra-,

e) In praef. ad Comm. II. in Hipp. libr. de nat. hom. to. III

p. 128. ed. Chart.
) Cenfur libr. Hippocr. feet. I. a. p. 5.
g) Comm. I. in libr. de nat. hom. p. 4- to. V. Comm. II.
J n libr. de roorb. epid. p. 459. et pluribus locis , quae collegit
ViLLOisosf. in pTolegom. ad . II. c. fcholiis cod. Ven.
p. 56. fq. multusque eft de meiidis in antiquifGmis Hippocratis
exemplaribus, de interpolatoiibus ac corniptoribus textus Hippocrat. caulisque corruptelae. Harles.

III8T0RIA LITERARIA

ti.s non funt, textui interponerentur. Quod opliorifmis

prae aliis accidit, aliisque quibusdam libris, ad
Tfxjjv pertinentibus.
IX.

Quum itaque et copiofa occafio fuerit librorum

fpuriorum veris atque genuinis libris Hippocratis inferendorum, et ipfura fpuriorum librorum Hippocrateorum numerum oxiguum eTe non deber, jam ex dictis
intelligatur , quod et Augustinus jam probavit libro
contra Fauum XXII. . 6. dicens: Nonne fab Hippo
cratis, nobiliffimi medici, nomine quidam libri pro~
lati, in auclorilalem a medicis recepti non funt ,
eos adjuvit nonnulla finiililudo rerum atque verhorum,
quando comparati eis, quos vere Hippocratis ejfe conaretf impares judicati funt, plurimum intereft, ut
notas, quibus veri Hippocratei libri diftinguantur,
enairemus. Eaeque notae partim ex ipfis libris, quos
Hippocratem vere fcripfilfe conitat, defiimunlur, par
tim ex antiquiflimorum auctorum teilimoniis. Ad prio
res quod atlinet , libri ab Hippocrate conferipti conti
nent morborum defcriptiones atque historias, plano
fecunduin naturam expreffas, caulas eorundem manifeilas (ut adeo, ubi abditas, quas dogmalici poll Hip
pocratem introducebantj enarratas legeris in libroHippocrateo, aut alia, quae in aegris manifeila non funt,
ad trewQav fpectantia, certo credere poffs, eum non
eTe Hippocratis) et ex iisdem liistoriis atque deferiptionibus deducas propofitiones , ulplurimum generales,
non facile fibi ipfis contradicentes , et quas univerfaliter
veras Hippocrates dixit, raro in quibusdam tantum morbis aegrisve, fed in omnibus veras. (Vid. Ant. Pimbioli, Coraitis Inghelfredi, orat. Hippocrates fyfteinata
eque conflavit, neque admifit, fed fulas obfervationes
eft confectatus. Patav. 1764. 4.) Et haec Hippocrates
tradidit oratione pcrbrevi , undo Galeno non raro

HIPPOCRATIS.

XXIII

plyog dictus,h) nervofa taL'que, ut paucis verbis plurimafubinde compreliendat. Quam ob caiifam Galtsuus
etiam veriiTime monuit: xiv r oatfw vrp' 'innoxnrotj yiyoaiifiiva fii voraceg ziv ttqwtiv iruo?.)]v xni
i;, xai Tty xat n7.eovay.ig avayvwTto , npoaiyoni xov
toil' ei yag TOVTo Tioiror, navxwg rr* ivvo]Oii Oariw
Quiv(vutvov.
Dialecto Hippocrates, Doricus iitut
patiia, jnica vel atlica veteri, et quidem, Aeliano
narrante, k) Democriti gratia, vel potius, quod haue
dialectum, tanquam fuaviorein, plui ibus probari feiret.
Quidam tarnen ejus libri dialecto jnica puriore, qui
dam mi aus pura, feripli funt, omnesque libri dricas
Toces atticasque continent non paucas. ')
X.
Sed haec non fufficiunt ad Hippocratis fcripta geiraina a fpuriis com certitudine quadam feparanda.
MuJlum vero in hoc de genuinis Hippocratis atque
lpurib libris judicio formando juvamur telimoniis anti'iuilimorum virorum, qui feriptis Hippocratis enarrandis fingularem operam navarunt, EROTIANI, quem
KtTonis temporibus vixiTe inde patet, quod Anpro juniori, archiatro, fuain twv taq' Itctcoxqctuhiiw avvay<ayrv incripfit, alque Galeni. EROTIAsu m) Hippocratis fcripla genuina, quorum dicliones

b) De vcnaefecf. adv. Erafiftrat. 4. p. 4i5. to. X. edChart. Lib. IL de diffic. refpir. c. 3. p. a56. to. VII.
i) Comm. III. in . de aitic. no. 4g.
kl Aiyovat Ai Jhiqiu ona 'IrtnoxQrrv , 11* ovn nal tov Ar\poxltov /rijtv %r Vc:<5* <jo>i'f ovyyQtyai avyyQicftfUTU* AeliAk*
V. H. lib. IV. . .
1) Vid. Jo. -ind praef. ad Epid. lib. I. et III. p. i?4in Oper. Lut- Par. 1754. in 4. et Thii.i.eju epiit. ad Freind.
p- I. et . Hippocr. Epid. p. 188. in Opuse. Yol. II.
m) Erotiani , Galeni et Herodoti gloiT. in Ilippocr. ysx
tin. Jo. Geo. Fr. Fumu. Lipf. 1780. 8. p. ao a4.

xxiv

HISTORIA

LITERARIA

obfcuras ipfe explcuit, equenli modo dividit atque

euarrat, generali fcriptorum divifione in feiniolica,
pliylica et aetiologica, ad artis praecepta pertinently
tlierapcutica, diaetelica, chirurgica atque mixta praexnifla. 2i]uuwtixcc ion ravia. JTooyvuiarixov, nooQtjTixov, a xai , wg ovx sativ 'InnoxQarovg, iv cJ.oig Stiofiev. J2tQi ^fwwf ' Aixiaikoyix St xc rfvaix' Iliq yvoirv, moi ffvaiog &, moi iiQijg vovaov, moi
tpvaiog ncuiov, moi xai wgv. Oigamvnx di
Tujv ftv iv zQovoig ttVqxoVTCov. Hegi yj.iwv, moi agd-Qu)vf
moi lxwv, mgi Tgavfiaruv xc i?MV} mgi tcov iv xttfu\rt zgavfiarwv , irgtwv, fio%hxov, ntgi aiuoggo'dwv xai avqiyywv. Eig iaitav' Utgi vovoiv a , , ,
mgi }iTieovrg, mgi rnwv nZv * avd-gomov , ywat'
xewv a, , mgi rgocpig, mgi , mgi vdarwv.
'Enifiixra S iort, ravray 'ArpogiOfioi , inidijuiat . Tv
S tt top moi riyvijg tivvtwv lyov, bgxog, vuoy
mgi
mgi g%airg h}Tgixrjg. HgeovTixog yag xai
inicofxKjg (piXcmaroiv fxuV.ov, i) laioov iucpavovai- toi
avga. Praeter hos libros , qiios in praei'atioiie diferte
memorat Erotianus, aliis quoque libris Hippocraleis
ad gloflarium fuum conficiendum ufus eft. Ex libro de
offium natura, qui Hippocrati adfcribilur, multas vo~
ces explcuit, quod eliam Foesius") teftatur.
XI.
Adriani temporibus vixerunt Artemidorus, Capito vocatus, atque DroscoRinES. Horum uterque li
bros Hippocralis collegit atque edidit. Laudem vero
vix mullam ob haue operam promerueriint. Probaile
quidem Artemidori Cnpitonis editionem Adriamim , et
ulraruque , Arloniidori fcilicct et Diofcoridis, ab omui-

n) In uot. ad Hipp. libr. de oflum nat. in Oper. fect. III.

p. 13.

HIPPOCRATIS.

XXV
i
5 ftudio conquifitam efle Galenits ) refert ;
fed vitiafle los viros textum Hippocratis, audaciffimosque fuiDe in pervertendis atque turbandis Hippocratis
verbis, antiques inprimis voces Audio ejecifte e textu,
GALKXUS P) variis in locis per exempla probat. Sed ipfae hae editiones', omnium earum, in quibus critices
liaiam qualemcunque adhibitam eife conitat, antiquiffimac, interierunt, ita, ut ordo qnoque, quem in conJtuendis libris Hippocrateis fecuti funt editores, plane
ignorelur.
XII.
Galenits vero non folum ipfe promifit , fe commentarium elaboraturum , in quo, qui veri, quique
fpurii libri Hippocratis fint, exponeret q), hie vero liber,
fi fcriplus ab eo eft, faltim ad nos non pervenit ; verum
etiam permultis, imo infinitis in locis Hippocratis fcripta et memoravit, et permulia commentariis amplifiimis
illuftrata edidit, in quibus non raro judicium fuum de
ipforum horum librorum ant veris, aut fufpectis originibus tulit. Quae judicia infra, Angulos libros enarrantes, diligenter nolabimus. ihi libro vero de libris
propriis, in quo commentarios in Hippocratis libros a fe
fcriptos enarrat, fimul plurimam eorum enarrat partem,
oj Comm. I. in libr. Hippoer. de natura bum. no. l.
p. 97. to. III. ed. Chart.
p) Princeps locus est in Comm. I. in libr. Ilippocr. de
nut. hum. quem modo citavi. Aliud exemplum textus per Iios
Tiros corrupti adducit in Comm. II. in III. Kbr. Ilippocr. de
idorb. vulg. p. 23G. to. IX. ed. Chart, et in permultis locis
aliis. Conf. praef. Galeni ad Comm. in VI. Ilippocr. lib. de
morb. vulg-- p. 554. edit. cit. et praef. ad Comm. in libr.
Hipp, de offic. med. p. a. to. XII. Vid. et Hieh. Mercukialis in . Oper. Ilippocr. p. 7. ed. Frft. in 8. [et
Villoisoh. in Anecd. giaec. to. II. . 16. fq. not.]
q) In prooem. Comm. in libr. Hipp, de humor, p. 5og.
to. "VIH- Eadem promifit in libr. VI. de Hipp, et Plat. d
cret, . 5.

XXVI

HISTORIA LITERARIA

quos pro genuinis ipfe habuerit Iique funl1) libri <poQOfiwv^ liber moi ayficv, mol &, nqoyvwarixov,
neol dianrjg o$,iwv, mol htv, hqX twv iv xt(paXr tquvlrwv, twv inidtjuiwv I. II. III. VI. mol yvfiwv, Tieqi
) nQOQQrjTixov, in quo tarnen, ut in Coacis praefagiis, multa faifa et nimis generaliter dicta coiilineri,
alio loco*) adferit,.rfpl yvotcog ocv&ownov , * irTQtoV) Tonwv xc ctwv xaX vdxwv. De reliquis
etiam omnibus Hippocralis libris, quos commcntariis
non inftruxit, judicium fuum tulit^alio eoque commodiore loco enarrandum.
XIII.
Incertis temporibus, attamen poft Galenum, ab
quippe non memoratus, et quidem fatis longo poft eum
tempore, Palladius vixit, enarrationum in aliquot
libros Hippocratis auclor.*) Scbolia ejus g jiq
'innoxorovg adliuc fuperfunt , a Fofio primum edita. In bis, ubi ad ordiuem devenit, quo Hip
pocratis libri legendi fuiit, cos fimul recenfet , quos genuinos elfe putat. Iique funt: 1. apboiismi, a. liber
de natura pueri, 3. liber de natura hominis, 4. liber
de bumoribus, 5. de alimento, 6. prognolicon , 7. li
ber de victus ratione acutorum, 8. liber de fracturis,
g. liber de articulis, 10. liber de are, aquis et locis,
1 1 . libri de morbis popularibus. u) Suidas , valde re-

r) Gai-ehus de libris propriis p. 44. to. I. Conf. praef. ad

Comm. II. in Hipp. Je morb. vulg. lib. III. . 20. to. IX.
Loca Gaiem quam plurima, in quibus judicium de libris
Hippocratis tulit, collcgit Lud. Lemosius in judicio opcrum
Hippocratis mox memorando.
s) In praef. ad Comm. II. in Hippoer. de morb. vulg. lib.
III. p. a3o. to. IX. ed. Chart.
t) Jac. Santabliks in praef. ad Pallad fchol. in libr.
Hippocr. ntql yjtwv, feet. VI. . *- in Oper. Ilippocr. ed.
Foclii, Francof. l5<j5. f.
n) Hippocr. ed. Foe'fii cit. p. 197.

HIPPOCRATIS.

xxvn

cens auctor, fatque ex lo Eudocia jn 'Iowicc p. 246.]

quosdam tantummodo libros Hippocratis receufet, tov
ooxov^ffag nQoyvwoiuj, xr\v acpoQiauuVf et tandem
librum celeberrimum et fumme admirabilem i^xovrilov y quem omnem medicam fcieatiam et fapientiam
continere dicit. v) Qui vero libri in hac tarn laudata
collecLione fuerint comprelienli , non liquet, quum a
nullo alio probato auctore aliquid de ea proditum habeamus. Plures etiara alii veteres Hippocratis libros
fubinde memorant, quorum telimonia, fi aliquid qd ve
ras origines Hippocrateorum librorum intelligendas
conferuut, in enarratione fingulorum librorum Hip
pocratis adducam.
XIV.
Recentiori tempore operum Hippocrateorum cenfurae inprimis operam dederunt Hier. Mercurialis et
Ludov. Lemosius. Hi in enarralionibus librorum Hip
pocratis Galenum prefie fecuti finit. Hter. Mercuria
lis cenfuram operum Hippocratis edidit Venet. i583.
in 4., et quidem nomine veri auctoris fuppreio, deinde
Bafileae, invito auctore, cum ejus praelectionibus de
puerorum morbis et de venenis fub ejus nomine editara,
pollea retractatam atque repurgatam ab ipfo auctore
Francof. i585; 8. in lucem emill'am, taiidemque Venet.
1 58 8. f. cum Hippocratis operibus graece et latine di
tant, ipfosque Hippocratis libros in Operum Hippo
cratis edilione graeco- latina, quam curavit, fecundum
banc cenfuram difpofuit, non tamen fine Jo. Costaei
contradiclione , qui in dif. I. pofthumae mifcellanearum
differlationum decadis Patav. i658. 12. contra Mercurialem, banc cenfuram et difpofilionem multa fcripfit.
Libros vero, qui Hippocrati adfcribi confuerunt, in
qnatuor clafies partitus eft. Prima claffis ipfi eorum
eft, qui vere phrafin et dogmata Hippocratis continent,
v) In Lex. f. v .'faxoxQ%m p. i45. to. II. ecU Kufi.

XXVIII

HISTORIA LITERARIA

quorumque alios Hippocrates certo edidit; alios autem

ab eo eTe editos non ita confit. Altera clafs hos li
bros comprehendit , qui ab ipfo qnidem Hipf-ocrale
funt fcripti, a difcipulis vero, inprimis a Thellalo et
Polybo, ex membranis, in quibus Hippocrates fu 110taverat, funt edili. Tertia clnfle continenlur libri non
ab Hippocrate, fed aut a filiis, aut a difcipulis ejus, fe
cundum praeceptoris doctrinam mentcmque, aut ex
fcholae Hippocraticae doctrina compofiti. Quarta claflis libros, ab Hippocralis placitis plane alenos continet. Ad primam claTem fex priores aphorismorum li
bri, libri prognolicorum (five potius liber, qui in
Hippocratis operibus infcribitur nop>o)ariy.v') , prima
pars libri de natura humana, liber de are, aquis et
locis , libri de victus ratione in aculis tres priores fectiones , primus et tertius liber de morbis popularibus,
libri de articulis, de fractnris, de hixationibus, de ulceribus et de capitis vuhieribus referuntur. w) Libros,
quos reliquis tribus claffibus fubdidit, non hic memoro:
quartae tamen eum clafli jusjurandum , librum Hip
pocratis, quem genuinum elfe plurimi argumentis fatis
idoucis adleruerunt, fubdidifle, adeoque pro plane
alieno ab Hippocrate atque fuppofititio habuifle, 110tandum eft.
Ludov. Lemosius iisdem temporibus (illius enim
de operibus magni Hippocratis judicium Salamanticae
1 585 primum prodiit *)) ignarus plane eorum, quae
Hier. Mercurialis aut fecerat, aut agebat, cenfuram
operum Hippocratis confcripiit, in quo ncquo copio-

\v) Cenf. op. Ilippocr. p. i5. ed. Francof.

x) De optima praedicendi rat. lib. VI. item judicii opelum magni Hippocr. lib. I. Lud. Lemofio anthore. Salamant.
ex offic. Ildef. a Terra- nova et Negla i585. . min. Quae
omnium prima editio fine dubio cadeiii cum bac eil, quam
Salamant. i55. fol. produite Grueb. eenfur. libr. Ilippocr
p. 3i. meniorat. Alia editio prodiit Venet. g2- 8.

. UIPPOCRATia.

XXIX

fam librorum antiquorum lectionem, neque diligens

ftadium ad vera certaque eruenda defideres. Galeno,
ut reliqui harum rerum fcriptores fere omnes, inprimis
duce uus eft, ita tamen, ut viam fibi propriam haud
raro pararet, ubi Galenus deficere videbatur. Opera
Hippocratis in haec dividit, quae fine dubio ab Hippocrate ipfo, et quidem ut ederentur, fcripta putanda
funt, et in alia, aut a viris ex familia Hippocratis edila,
aut nianifefte notha. Geuuina ex ejus feutenlia funt
l. primus et tertins liber de morbis popularibus, quos
ante reliquos ab Hippocrate fcriptos elTe praeclare adfirniat, i. aphorismi, 3. praenotionum liber (nQoyviootizoV), 4. liber de diaela acutorum, 5. liber de are,
aquis et locis, 6. liber de natura humana, j. jusjuraudum, 8. epiftolae, 9. liber de alimento , 10. de humoribus, 1 1. de capitis vulneribus, 1 a. de ulceribus, i3.de
fracluris, 1 4. de arliculis, i5. deiis, quae medicatrina
fiunt Qxar' iijTetov), 16. de natura pueri, 17. lex,
18. de feptimeftri partu, 19. de fuperfoetatione. y) Po
ly bo librum fecundum de natura humana , et librum de
offium natura et de falubri diaeta, Draconi, Hippocratis
filio, librum quiutum morborum popularium et de mor
bo facro librum, Hippocrali, Tlieffali filio, Hippocratis
magni nepoti, vero libros de morbis, de genitura atque
de rnedicamenlis purgantibus tribuit. Quibus reliqui
Lbri Hippocratei ab eo tribuanlur, infra nolabitur.
XV.
JEditores non pauci openun Hippocratis libros,
fecundum argumenti fimilitudinem ordiualos, edidemnt, genuinis a fpuriis nullo modo feparatis. ldque
etiam Fosius fecit, vir omnium interpretum alqne
editorum Hippocratis de auetore fuo longe meritiffimus
qui adeo de genuinis fpuriisve librorum Hippocrateo originibus raro ipfe judicat, judiciisErotiani atque
j) Limos, libr. cit. . V. f. >8.

HISTORIA LITERARIA
Galeni plane ad genuinas opemm Hippocratis origines
demonilrandas contentus, neque adeo permullos Hip
pocratis libros pro fpuriis habens, quos Erotianus at
que Galenus non memoraverunt. Librum tarnen de na
tura humana, z) de feptimefiri partu, *) et de octimeitri
partu b) plane pro gcnuinis habet. Marius Zitccart,
medicinae in Neapolitano gymnafio profeflor, librnm
I. Hippocratis de natura humana, aphorismorum fectiones VIL, libros IV. de ratione rictus, prognoftici
libros III. ( quo nomine fcriptoribus libri II. prorrliet.
et prognoft. veniunt) libros de his, quae in medica officina fiunt, libros epidemiales, libros de articulis, de
fracturis, librum de aere, aquis et locis pro vere germanis habet. Hisque, ex multorum plcito, librum
de alimenlis et de humoribus adjungit. Eile autem hos
libros Hippocratis, ex Tola methodo, et quidem dog
mtica, qua confcripti fini, demonfirat. (Hippocratis
epidemialium obfervationum pars L quatuor contenia
languenlibus. Ven. 1621. in 4. p. 20. c. 4.). HalleRus primus in opere, quod Hippocratis opera in latinam linguam a Jano Cornario vera typis iterum excufla conlinet,c) hos libros ita edidit, ut primae claffi
eos fubderet , quos vere ab Hippocrate fcriptos efie putabat, fecundae vero eos, quin videantur ipfius efie
Hippocratis, quod vel aliena varia ab ipfius divini fenis placitis tradant, vel nuperiora inventa, vel ejusmodi demum vitia conlineant, quae Hippocrates ipfa
damnaverit, eque ideo videtur commififl'c. In tertiam
clafiem manifelle fpurios conjecit. Libri vero, quos
Hallerus genuinos pulat , quique in primo artis medi-

z) Foef. in not. in libr. Hippoer. de nat. bum. Oper. feet.

III. p. g5.
a) Idem in not, in Hippocr. libr. de feptimefui partu.
p. 110.
b) Idem in not. ad Hipp. lib. de octimeitri partu. p. >ia
c) Haller. in praef. ad to. IV. Art. med. princip.

HIPPOCRATIS.
cae prVacipum' tomo prolant, hi funt : i. de aere , aquis
etlocis, i. de natura hominis, 3. de locis in homiue,
4. de huraoribus , 5. de 'alimento, 6. de morbis popuIarbns I. et III., 7. prognoicon, 8. praedictorum ..
9. de viclu acutorum, 10. de fracturis, 1 1. de articulis,
12. mochlicus, 1 3. de vulneribus capitis, i4. de oflicinamedici, i5. aphorismi.
XVI.
Pot Hier. Mercurialem et Lud. Lemoium et Jac.
Sponinm, qui in aphorismis novis, ex Hippocratis
operibus colleclis, Lugd. 1689. 12. et quidem in doctifliina praefatione, de operibus Hippocratis fuum ju
dicium tulit, Grunerus, clarilT. in udior. univ. Jen.
medicinae quondam profelTor, anno 1773 d) cenfuram
operum Hippocratis, et talem quidem edidit, ut plurima, quae antiquiores, Lemoo excepto, cujus le
gendi Tacultatem non habuit, de originibus Hippocrateorum operum dixerunt, comprehendat. Putat vero
Teterum omnium, inprimisGaleiii, teftimonia cum in
ternis et quai iniiatis libris ipfis notis, brevilate fcilicet,
gravitali argumentorum et ratiociniorum paucitati adjuncta, in hos praecipue libros cadere: 1. in jusjurandum, 2. aphorismos, 3. in librum de aere, aquis et
locis, 4. praenotiones , 5. in praedictionum libr. II;,
6. in librum de officina medici, y. in primum et terlium
librum rnorborum popularium, 8. in librum de victu
acutorum, 9. de capitis vulneribus, 10. de fracturis. e)
[Gruncrum fequitur Jo. Henr. Fischer in diT. de
Uippocrate, ejus fcriptis, torumque editionibus. Co
burg. 1777 4.] Novum tandem eamque praeclaram

) CenAira libror. ffippocrateor. , qua veri a falfis , integri a fuppotis fegregantur. Colleg. ex opt. quibusque auctor.
D. . Godofr. Gruneh. Viatisl. 1772. 8.
e) libr. cit- . II. S. a.

XXXII

HISTORIA LITERARIA

cenfiiram atque difpofitionem operum Hippocrats d

dit Jo. Fr. Ca. Grimmius, ducis Saxo-Gotliani quon
dam raedicus. Probe nott hic Vir Ciar, difcerni atque
cognofci quidem pofe quaedam Hippocratis fcripta,
verum non omnia: eque de his, quae alios fcripfifle
omnino credibile eft, dici certo pofe, quisnara ea fcripferit, aut quo tempore confecta fuerint. Hinc optime
Hippocratis fcripta in genuina atque fpuria divid, fpuriorum vero familias et clafies quasdain, (iifi eorum,
quae temporibus longe poft Hippocratem confecla efle
fuadent omnia,) conflci vix pofle. Hippocratis opera ea,
quae genuina efie putat, et quidem eo ordiiie, quo
fcripta efte ea credibile eft, in primo tomo verfiouis
fuae germanicae operum Hippocratis f) collocavit, ca
que fequenlia funl: i. liber de morbis popularibus pri
mus, 2. lib. de morbis popular, terlius, 3. praenolionum liber (noyvwOTizv), 4. prorrlieticoruin lib. fee,
5. aphorifmi, 6. liber de diaeta in morbis acutis, 7. lib.
de are, aquis et locis. [Linkius quoque cum Berolinenfi regia feient. academia commenlalionem conimunicavit, qua de theoriis, in Hippocratis fcriptis occurrentibus, et quacnam horum fcriplorum genuina fintj
quae fpuria, expofuit. Vid. Schrift d. pJivfdal. Claffe cl.
Berl Jk. d. ivijf. 18 15. u. 18 16. p. aa3. S. Vid. fupr.
p. XVIII not. ). K.]
XVII.
Ex hactenus dictis facile intelligitur, quinara libri, qui Hippocrati adferibunlur, genuiui fint, quinam
fpurii, cerlo deinonftrari vix , imo ex diflenfu
antiquorum virorum doctorum, qui libros Hippocratis
enarrarunt , Erotiani praeferlim et Galeni , et ex leftimouiis uliorum , qui libros manifefte fpurios fub Hip-

f) Hippocrates Werke. A. d. Griech. fiberf. u. m. Erliut.

v. D. Jo. Fr. Ka. GTinun. B. I. Altenb. 1781. 8. qui primu
tomus opera Hippocratis genuina continet.

HPPOCH.ATIS.

poci-as titulo citant (quod e.g.CoRN.CELsus fecit, qui

quinlum. morborum popularium librum, mani telle non
auctore primi et tertii morborum popularium libri
conferiptum , ad HippocratemCoum refert8)) perfpici,
vetercs, quorum libri ad nos pervenerunt, (omnes euim
autiquae librorum Hippocratis editiones et interpretum
in eos enarrationes, quas Galenus enarrat, interierunt)
Galeno excepto, et aliquo aftim modo, Erotiano, qui
fugiente clamo judicium de libris Hippocratis tulit, de
op-- rum Hippocratis veromm et fuppofititiorum judicio fix valde fuifle follicitos. Hinc quum ad certitudinem quandam cirea auctores librorum Hippocrateorum
et tmpora, quibus coiifcripti fuerint, porveuire non
bceat, in librorum Hippocrateorum enairatione boc a no
bis tenendum eft, ut primuin locum iis demus, quosconferiptos efle ab HippocrateCoo teftantur omncs, quibusque neque interni librorum Hippocratis verorum characteres , neque antiquorum teftimonia defunt , poft bos
rero eos pouamus, qui Hippocrate forfan anliquiores
font, deinde vero temporibus pott sum confecti.
L

LIBRI

GENUINI.

XVIII.
'ErtiSrju liv liber I. et III. [Exilant in ed.Linden. to. I. p. 653. fequ. edit. Frob. gr. p. 3oi. ed. Mer
car. Sect I. p. 87. edit. Foef. Sect. VII. p. . ed. Chart,
to. IX. p. 1. Verf. Cornar. p. 97. Hat.ler. art. med.
princ. to. I. p. no. 18. Pierer. bibl. iatr. to. III.
p. 19. 2 44. K.] Hi libri ab omnibus antiquis, qui
de Hippocrate quaedam tradiderunt , et plane nullo re
fregante, pro genuinis habiti, et quidem a Mnemone
Sidite, medico de Cleophantii fecta, qui librum tmSijpuv tertium Ptolemaeo Euergetae quaeftus caufa dedifle fertur (v. Galen, in com. II. in Hipp. epid. IIJ.
text. 4. p. a3g. to. IX.) adeoque Graecorum , quos
t Cl. de re rned. lib. VIII. . 4. 45a. ed. Lugd. 1785.
TOV. I.

XXXIV

HISTORIA LITERARIA

hos libros popularium morborum fcimns,fei'6

antiquiffimo, aliisque, qui commentaries in hos libros
fcripferuut, Zeuxide,(v. Galen, L ), Sabino ejusque discpulo, Metrodobo (Gal. com. I. in eund.
libr. III. text. 4. p. 20.), Zenone Herophileo (Gal.
com. II. in III. Epid. text. 4. p. 2 38.), Apollonio Em
prico (Gal. 1. c. p. a44.), Heraclide Tarentino et
Erythraeo (Gal. 1. c. p. a4o.), Bacchio (Gal. 1. c.
p. 244.), Erotiano(t. hujus GlolT. Hipp. ed. Franz,
p. 22.), Quinto (Gal. comm. I. in I. Epid. Hipp, in
praef. p. 3. to. IX.), Lyco Macedone (Gal. in Coram.
I. in III. Epid. text. 4. p. 20.), SatyRO et Phiciano
(Gal. Comm. I. in III. Epid. text, a 9. p. 228.) atque
Galeno, qui utrumque hunc librum no
i'xdooiv confcriptum elle diferte dicit, (v. Comm. II. in
I. Epid. text. i. p. 12 4.), et tertium t7tirutwv librum
to' iXiov roi iTuioxQaTovg vfiifiov appellat (Gal. argum. lib. III. Epid. p. 19.), atque primum et tertium
rrg &CWQCC oixtiTt]Ti> avvrrf>&ivat, (de refp. dillic.
lib. III. c. 1. p. 268. to. VII.) putat, ut adeo ulrumque
hunc librum ex omnibus popularium morborum libris
fol um tqo xdoaiv confcriptum efle ex omnium fera
opinione dicat in Comm. I. in VI. Epid. praef.p. 354.
to. IX. eque notae, his duobus libris inditae, repu
gnant, quominus eos pro vere gcnuinis habcamus.
Thafus, Larifla, Abderae, Cyzicum, Meliboea, ur
bes abeo in his libris ipfis mcmorantur, in quibus mor
bos, quos enarrat, obfervayerit. Et hae quidem mor
borum obfervationes hoc modo tradilae funt, ut et conitutiones epidemicae gencratim defcribanlur, in qui
bus primus Hippocrates docnit, quid auui tmpora,
arisque Hatus ad morbos populares inducendos conf
rant, et aegrotantium hioriac enarrentur, quae vero,
quod Galenus jam monuit (Comm. III. in III. Epid.
text. 7 i. p. 290.) nonomnesad conlitutiones epidmicas,
quas generatim delcriplit ,1'ed aut adalias conltitutiones
epidmicas , auf eliam ad morbos fporadicos pertinent.

HIPPOCHATIS.

XXXV

Hos libros' popularium morborum , piimum fciJ

licet atque tertim, ante reliquos Hippqcratis libros
confcriptos effe cum Grimmio (Hippocrates Werte .
I. p. 449.) puto , liac inprirais ductus ratione, quod ad
praefagia geueralia eaque jua in morbis formauda , in
quibus cum plurima laude Hippocratem verfatum ee
frinras, morborum obfervatio diuturna fit neceffaria,
ipfeque Hippocrates exemplum obfervationum fuarum
in his libris 7ii3t]uiwv dederit. Docuit adeo per exem
ple non. , quae in his libris leguntur, qua ratione
medic us praefagia ex morborum decurfibus deducere
de beat, ut adeo et inde pateat, hos Hippocratis libros,
forte cum aliis pluribus morborum hiiloriis, quaetemporis injuria interierunt, reliquis ejus libris, qui ad femiolicen pertinent , quafi pro fundamento fuiffe. Contrarium tamen Galenus afferuifl'e videtur, quae Hippo
crates in tnidrjuiw libris conferipfit, ex dictis in prognoftico confequi exifiimans (v. praef. ad Comm. I. ia
I Epid. p. 3. to. IX.), ut adeo tempus, uo hi libri con
ferpti fuit , aliquo faltim modo hoc loco a Galeno dic
tis dubium reddutur.
Conlinentur vero in . imSrjuiiav libro conftiLutiones epidemiae tres, quarum fingulae iniLium fumfere
ineunte antumno, et aeftate ineunte defierunt. Poft conQitnl iones enarralas fequuntur propofitiones de decurfu
morborum generales, quae terlia fectione in libris editis (p. 670. to. I. ed. Lind.) compiehendunlnr. An hae
tres conititutiones fe invicem , nulla alia intercurrente,
exceperint, qnod Grimmius fufpicatur (Hippocrates
Werke I. Band p. 44g.), dubium, et ob aeftivas conftitationes omiffs vix credibile elt. Has fequuntur raor hiftoriae XIV. quae ad conftitutionem epidemiam tertiam pertinere videntur.
Tertio libro XII. aegrolantium hiftoriae 'enatrantnr. Has eXcipit conftilutio epidemia peftilens in
Xhafo, ut videtur, (vid. Grimm, p. 486.) obfervata.
Sequontur dein aegrolantium hilioriae, ad praccedenLcm
a

XXXVI

Hie^ORIA LITERARIA

conftitutionem , quod jam Galenus monuit (Comm. III.

in III. Epid. p. ago. to. IX.), vix referendae, XVI.
In utroque hoc libro infcriptiones fectionum, Ga
leno jara monente, non ab Hippocrate profectae funt.
Eodem Galeno monente (comm. II. in III. Epid. p. a3g.
to. IX.) , etiam literarum characteres , duodeciin hiltoriis morborum , quae in III. tnidr/uiv primum proponuntur, non ab Hippocrate, fed a Mriemorie Pamphylo additi funt, et quidem ideo, ut eorum interprctationo
fe librumque ipfum Ptolemaeo Euergetae commendaret. Tertius bic cetemm liber navi advectus et a Mnemone Pamphylo in ordinem digeilus in bibliotheca
Ptolemaei Euergetae dictus fertur: ix nXoiuiv
ioQ&WTtjv Mvtjftova 2idT)v, Vid. Galen. 1. .
Isque Mnemon eorum, quos Iiis popularium mor
borum libris, in primis tertio, operam dedilfe conIlat, primus elt. & libri 18 III. dictum
fuifle, memorat Galenus 1. modo 1., atque quod jam
dixi, hiRorias XII. aegiolorum primis, quae in III.
imSrjuiwv leguntur, characteres addidiTe. Conf. de Iiis
characteribus et eorum interpretalione Galenus Comm.
I. in III. Epid. p. 208. 2 2 1. et Comm. II. in III. Epid.
p. 25g. to. IX. De iisdem characteribus Zeno librum
peculiarem fcripfit, contra quem Apollonius Empiricus fcripfit. Zenone vero mox contradicente, Apol
lonius ilgh) refcripit. (Vid. Galen. II. Comm.
in III.' Epid. p. a44. to. IX.) Eosdem characteres explicuere Heraclides Tarentinus et Erythraeus,
notante eodem Galeno comm. II. in III. Epid. p. a4o.
to. IX. [ ViLLOison proleg. ad Horn. Iliad, p. XX sq.
qui multus eil de his characteribus adpofitis. Harles.]
Praeter diclos libros, qui ad nos perrenerunt, fe

ll) De hoc vid. Reines, in V. L. III. 4. p. 4u. H tri

[Copiofius adhuc de eodem ApoUonio egit Chi\. Fr.
Harles in Analect. de Avchigenc medico, et de Apollonii
med. Erling. 1816. 4, p. l4, f<j. K.]

HIPPO CR ATIS.

XXXVII

quentes adhuc laudantur antiqui interpretes libri tnt^

I. et III. Ilippocratis , qui vero omns interierunt:
Zeuxidis Comm. I. in III. Epid. Hippoer. librum
citat Galens in Comm. II. in III. Epidem. . 29. to.
IX., huneque interpretem, quem minus cautum in in
terpretando fuifle dicitin III. Comm. in III. Epid. p. 3 00.,
cujusque comnientarii fuo jam tempore non amplius
aefmati rorefeerent, faepiffime nominat.
Sabinus commentariorum in I. et III. libr. Epid.
anetor cum Metrodoro, difeipulo, fuit, quem Galenus
aiiis loci taxt (Comm. I. in III. Epid. p. a 2 a. et . 20.)
aliis vero laudat, Zeuxidi faltim praefert (Comm. III.
in III. Epid. . 00.), et accuratiorem fuperioribus Hippoeraticis fuiTe perhibet. Vid. Comm. III. in III. Epid.
. 20. Locum fatis prolixum ex Iiis commentariis de
urina oleofa excerpt Galen, in Comm. III. in III. Epid.
P- 295Zeno Herophileus interpres librorum de m orb.
popular, citatur a Galeno in Comm. II. in Hipp. Epid.
111. p. 38. a4 3. [De hoc Zenone aliisque cognominibus egi in progr. A. Corn. Celfi editio nova exoptatur,
Cont. II. p. 5. Lips. 1833. 4. K.]
To ytyQctfifivov titov twv iniSijuiiv a
PmxisTO memorat Galen, in Comm. I. in Hippocr.
prorrhet. I. text. 10. p. 707. to. VIII. [Adde Villoion 1. c]
Quinti Comm. in I. Epidem. librum cilantur a
Galeno in I. Comm. in I. Epid. praef. p. 3. to. IX.
Lvcus Macedo, quem v&ov Ttj 'InnoxQaTovg
tiotana ocat Galenus, commentarios in III. Epid. librum
feriplit , quos Galenus in Comm. I. in III. Epid. text.
4. p. aoi. coll. c. III. Comm. in III. Epid. p. 387. exprefle memorat.
Sattii et Phiciani explicationes libri III. Epid.
iremorat GaleN. in Comm. I. in HI. Epidem. p. 338. et

XXXVin

HISTORIA LITERARIA

EDITIONES antiquae horum de morbis popularibus librorum, quae apud antiques memorantur, et
omiies interfrant , hae sunt:
Mnemonis Pampiiyli librura III. epid. Hippocratis, quem vendidifle Ptolemaeo fertur, iam memoravimus p. XXXVI.
Bacchii editionem libri HI. epid. citat Galenus
in Comm. II. in III. Epid. p. 2 44.
Artemidori Capitonis textum aliquoties meraorat idem Galenus, eumque valde quidem culpat, attamen Diofcoridis lexlui praefert. Exemplum corrupli
per Capitonem textus libri epidem. III. dedit in Comm.
II. in III. Epid. . 26.
Dioscoridis textum Epid. III. neque hunc cum
laude, memorat Galenus in III. Comm. in III. Epid.
p. 2 55.
Et noftris quoque temporibus neque mulli horum
librorum codices fcripti exilant, neque permultae editiones lypis defcriptae.
. CODICES. [Inter codd. mis. Epidem. Parif. antiquiffimus eft no. 2i4o. fee. XII. feriptus: praeter hunc
no. ai4i. 2i42. 2i43. 2i44. 21 45. 2a53. qui hoc peculiare offert, quod utrumque librum, I. et III., iuvicem conjungat tanquam unum. Inde de Mercy concludit inpraef. ad los libros, eos a fe invicem feparari
non deber .] Cod. mft. libri I. exftat in bibl. Medicea,
quem Bandini (III.p. 46.) memorat: libri III. feriptum
exemplar inrenitur in bibl. Divi Marci Veneta. Codicem mft. in Anglia unicum Baroccianum vir doctiffimus,
Joan. Freindius in fua epidemiorum edilione adhibuit,
variasque ex eo lecliones notavit. Licet antiquus fit, et
cum libris quibuscunque chartaeeis vetuftate contendat, in
pluribus tarnen locis mulims eft et vitiofus , easdemque
fere lectiones , quae in milis a Focfio memoratis aut in
vulgalis editionibus oceurrunt, repraefentat. Vid. praef.
Freindii ad libr. Epidem. I. et III. in Oper. omn. ed.
Par. 175. 4. . 17. Cum commentariis Galeni libri I.

HIPP OCRA'TIS.

XXXIX

et ., im3rfjuZv fcripti graece exilant in bibl. reg. Pa

ri!", no. 2174. Pars ejusdem commentarii cum textus
parte in eadem bibliotheca latet no. 21 65. Aliud exem
plar graecum exilt in bibl. D. Marci Ven. tee Montfauc. I. p. 472. jfrabicus codex invenitur et quidem
textus atque commentariorum trium Galeni in utrumque librum inScorialenfi bibl.') hoc titulo: Ketabalemradh aluakedat le Bocrath. Herbelot p. 48o. Alio titu
lo : Abidima. HerbeL p. 1 o. Hippocratis epidemiorum
b*bri VII. iuterprete Leontio ad Leonem X exilant in
. Laur. Med. plut. 7. Montfauc. I. p. 38 1.
VERSIONES. De verfionibus librorum Hippo
cratis et aliorum medicorum reterum in arabicam atque
reliquas orientales linguas tenendum generatim ell, eas
rix multum ad textum aut integriorem rellituendum,
aut adeo >ad ipfum Hippoci'atem melius intelligendum
facer. Antiquiffimae a Syris, idiomate fyriaco compofitae, verfiones penitus interciderunt, tilulis earum
folum fuperilitibus. Verfiones arabicae graecorura philofopborum, ailronomorum , mathematicorum et medicorum longe plurimae faeculo IX. Almamone k) inprimis auctore confcriptae funt, et quidem non omnea
e graeca lingua in banc translatae, Ted ut plurimum e
fyriaca. De verfione operum Hippocratis, juffu jafar Almansoris exeunte faeculo a Georgio,
filio Boctiechuae, Chriliano Neoriano confecta, non
certo fcimus, utrum e fyriaca verfione, an e graeco
textu fuerit facta. Pollea Honaini ') filii Ifaaci , verfio-

i) Cafiri catal. cod. mi. bibl. Scorialens. p. a5o. Ilaller.

biblioth. med. pract. to. I. p. 33. qui Lorum codicum om
nium mentionem fecit.
k) Vid. Salmas, praef. ad arabicam tabulae Cebetis yerGonem, et Sim. Ockley praef. ad librum : The conqueft of
Svria, Perfia and Aegypt by the Saracen. Loud. 1708. 8.
Tab.
I) Vid. Asmakk. to. II. bibl. orient, p. &7>. fq. IIajvl.

XL

HISTORIA LITERARIA

nes maximopere aeb'malae funt , quarum ouclor ful

Califa Elmolewakelio (ab anno . . N. 847 86 1.)
floruit. Graeco textu ufus effe videtur Honain , m) non
fyriaca Terfione; Graeca eniin apud Graecos, et arabicam linguara apud Arabes ipfos didicerat colueratque;
hinc ejus vei-fiones reliquis mrito praeferunlur, etfi,
quos ex his vrfionibus , et generatim ex arabicis et hebraicis latinos fecerunt libri Hippocratis, textui graeco
minus refpondent. Haec omnia copiofe expofuit Renaudotus in epift. ad Dacierium , quae in parte altera
operum Hippocratis, a Dacierio gallice editorum, legitur. [Cafiri in bibliotlieca arbico -hifpana Efcurialenfi to. I. Madrit. 1760. f. p. q38 fqq. Renaudotum
graviter culpat, et infcitiae accufat, qui plura de rebus,
five ad linguae , five ad hiiloriae arabicae peritiam fpectantibus, vel infcile confundat, vel audacter pronunliet
contra communem erudilorum perfuaiionem, qui graecis et arabicis Uteris non levem operara impendiJlent;
praecijjue laudat Casiri Honaini fcientiam. Idem CasiRi p. a4g 253. duo codices Uteris cuphicis exaralos,
fufe defcribit, qui continent verfionem Honaini, Ifaaci
filii , arabicam Epidemiorum cum Galeni commentariis
pluribus, quam graece et latine liodie exilant. Prior
codex no. 800. punclis diacriticis paffim omiflis, fine
anni nota fcriptus , conlinet Galeni commentarios I. II.
et III. in prinium librum Hippocratis epidemiorum,
tum ejusdem commentarium I. II. III. IV. in fecundum
librum. Quinlus Galeui Comment, in fecundum librutn
arabice tantum exilt. Hinc Honain us in prooemio

ni) Quod Cafiri 1. mox citando p. , fq. confidentius adfirm.it, atque ex iius prologo , quem Septem aphorisniorum
libres etc. pracfixit, memorat ejus profcffionem, ea religione
in vertendis Graecorum fcriptis fe gcffiTe, ut. nihil temer
in textu matare i nihil addere aufus fit: fc in obfcuris ambiguisque lectionibus plura gracca exeniplaria et viros doctos
confuluiffe. Harles.

HIPPOCRATIS.

XLI

commentarii qnarti:
Galeni, ait, commenlarium
quintum in fecundum Hippocratis librum in graeco
textu non reperimus, elii duo illius (arabica) exemplaria apud nos exftiterunt." ^ Turn fequuntur Com
menter. VI. in Hippocr. lib. . atque Comm. I. II. et
ILL in III. libr. Hippocr. ' Codex polterior no. 801.
exaratus anno Egirae 707. anno Chr. nat. 1210. line
punctis diacriticis comprehendit Galeni commentaries
I
VIII. in fextum librum Epidemiorum. Ad calcem
hujns codicis accedit H0NA1NI, horum librorum interpretis, animadverlio, quam, quia Cafiri liber in paucomm manibus erit, hie repetam ex illius verfione:
Galenus ergo tres edidit commentarios in prinmm
Epidemiorum librum, quos fyriace Job, arabice Abi
GiAPnAR Mohamed Ben Musa transtulit: vero
illius commentarios in fecundum Epidemiorum librum,
quorum graecum exemplar penes me fuit, valde tamen
mendofum, interpolatum et confufum , ad examen revocatos, graece primum exferipfi, deinde fyriace verti:
quos et arabice poftea Abi Giaphar Mohamed Ben
Musa convertit. Praeterea in eo exemplari ex Galeni
commeutariis unus (i. e. quintus) omnino defiderabatur. Ceterum Abi Giaphar, quam inchoaverat verfionem arabicam, ob cafum quendam, qui illi Jibrorum
meorum cauffii conligit, abfolvere non potuit. At in
fextum Epidemiorum librum octo fcripfit Galenus com
mentarios , ab Job fyriace reddilos , qui omnes noltris
codicibus continentur. Jam vero Galenus praetor qua
tuor hosce libros non alios expofuit, relictis ceteris vi
delicet IV. V.et VI, quos nunquam commentatus eft, et
tanquam fpurios ac ficto Hippocratis nomine editos habuit. Denique Galeni commentariis in fecundum Epi
demiorum librum in meis fyriacis et arabicis verfionibus
adjeci quasdam in Hippocratem notas, quae ad oras
codicis DE Mistione occurunt. Has praeter me nemo,
quod fciain, transtulit. Alias edidit Galenus in laudatos Epidemiorum libros, quorum non uili admodum

XLII

HI8TORIA

LITERARIA

pauca vidi folia, ubi Hippocratis fententia et propofitum demonratur." Hactenus Honains. De hebraicia
fcriptorum quorundam Hippocratis verfionibus vide J.
C. Wolfii biblioth. hebr. p. 137. fq. Add. Jo. Elichmanni epiil. de ufu arabicae linguae in medicina. Jen.
166. Harles.]
[Codex verfionis latinae horum librorura fub ti
tulo: Hippocratis endemiarum liber, prognoftica et li
ber de viclu in morbis acutis, exilt in bibl. Guelerb.
inter codd.Augul. Fol. . . teile Amici.EBERTO.K.]
EDITIONES et COMMENTARII. 'lnnoxairovg
ixidijuiwv nonov xal tq'itov. Hippocratis de
morb. popular, lib. I. et III. His accommodavit novem
de febribus commentarios Jo.Freind, M. D. coll. med.
Lond. et Soc. reg. Soc. Lond. 1717. 4.* quae prima
editio eit. Repetila eft codem anno Amil. in 8. et faepius, uti in Oper, oran., quae curante Jo. Wigan adjecta vita Freindii prodierunt Lond. 1 733.f.Paris. 1 75
in 4. Venet. 17. 4. Neap. 170. 4.
Codice ms., quem jara dixi, ufus eil Barocciano.
Textum correctiorera edidit, nimia tarnen, notante
Trillero, in epiil. crit. , tmidas. Characteres, de quibus fupra diximus, non recepit, bioriarum queque
indicaturas rejecit. In commentariis notatur, Hippocratem metbodorum, quibus febribus medemur, pluri in epidem. libris mentioncm non fecifle.
Dan. Wilii. Trilleri epiil. med. critica od Jo.
Freind fupcr primo et tertio Hippocratis epidem. nnper
ab ipfo editis. Rudoll. 1720. in 8.* et in Opufc. med.
et med. philolog. vol. II. p. 178.
Agilur de Hippoer. editt. cod. ms. lilo, dialecto
cet. copile. Multa epid. loca emendanlur, doceturquo
Hippoeratem pulfus noliliara babuifle, venara iiifecuiffe, fudores moviiTe cet. ad febrium inedelam.
Jo. King epiil. ad Jo. Freiiid, in qua D. W. Tril
leri cpiilolara crit. fuper I et III. Epidem. a viro ornatillj editis, ad exam, revoeavit. Cantabr. 1722. 8.*

HIPPOCRATIS.

XLIII

Freindiom tuetur contra Trillerum^ non raro minus

jue.
Henk. Cope demonftratio medico - practica prognofticorumHippocratis,eaconferendo cum acgrotorum
liiloriis in libro I. et III. epidem. confcriptis. Dublin,
176. 8. Jen. editore Baldingero, 1772. 8.* Lindenium in textu graeco fequutus eft. Conftitutiones epi
dmicas praemifit. Aegrotantiura hiftorias, demonftrationum titulo, explicuit, fingulisque hiftoriis prognoftica ex feraioticis Hippocratis fcriptis attexuit, quae
ad hiftorias faciunt.
ferfionea fine commentariis fere non prodierunt.
Gaxeni commentarii latine editi funt, et quidem
ab Herm. Cruserio verfi cum libr. VI. et Galeni com
ment. Paris. i534. fee. Maitt. Venet. i538. 16.* Bafil.
\5>jo. 8. cum Galeni comm. in libr. VI.
Liibri epidem. Hippoer. I. III. et VI. cum Galeni
in eos comm. Jo. Vassaeo interpr. Lugd. i55o. .*
Paris. 1557. 12. Principium commentarii I. in libr. I.
Hippocr. Epid. interpr. Nie. Macchello prodiit cum
Galeni opufc. aliquot et aliis. Lugd. i556. 8.e
Hier. Cardani comm. in Hippocr. epidem. aegrot.
XXII. Rom. 1674. f. BafiJ. i582- in Oper. to. X. p.
195. XII. aegrorum Hippocratis examen H. Cardani.
Rom. 1575. 8Jo. Bpt. Montani in III. primi Epidem. fectionem explanationes a Val. Lublino collectao. Venet.
i554. 8-*
Frc. Vaixesii comm. in Hippocr. VII. libr. de
morb. popular. Madrit. 1677. f. Flor. i5s6. f. Colon.
i588. f-# Turin. i58g. 8. Neap. 1621. f. 1625. f.
161. f. i652. f. Aurelian. i654. f. cum textu Hippoci".
ad graecum exemplar recognito etrepurgato, et fcholiis S. Gaudei. Paris. 166. f. (Cat. bibl. Bunav. to. I.
p. q5.) Paris. i664. f. Mere practici funt, et in omnes
libr. epid. Optimum hos commentarios Vallefii librum
dicil Guido Paliuus in epift. vol. I. ep. 46.

XLIV

HISTORIA. LITERARIA

Hier. Merourialis praelect. Pifanae in epid

micas Dippocratis hioras. Ven. 1697. f.* et cum commentariis in prognoft. prorrhet. et de victus ratione
acut, per Marc. Cornacchinum. Frft. 1602. f.* Mero
practicus eil commentarius in hilorias aegrotanum
in epidera. lib. I. et III.
HirPocRATEs de morb. popular. Lulet. i5g4. 4.
Venet. 162 1. 4.
HiPPOCRATis epidemialium obfervationum pars
piima quatuor contenta languentibus Marii Zuccari
(de quo vid. fupra $. XV. K.). Ven. 1631. 4.* De
methodo et operibus genuinis Hippocratis multa praefalus conlitutiones epidemias breviter, quatuor vero
priores aegros Epid. I. feet. III. fuifme enairat.
Pt. Fk. Phrygh comm. in hift. epidem. Hippocr.
in III. part. digelL Lugd. i644. in 4. Hiftoriae morborum in I. et III. epidem. libro, quae graece et laline
leguntur, copiollffirae illuftrantur, et quidem practice.
Pt. Mich, de Heredia comm. in Hippocr. de
mc-i'b. popul. Lugd. i655. f. 1688. f. et in Oper. to. II.
Lugd. 1665. f. Praclici funt.
St. Roderici expofitio in aliquot Hippocratis
aegrotos. Veu. i656. 8*
G. F. Laurentii de notis Hippocratis in hifloriis
epidemicis repertis. Lubec. 1666.4.* De his, quae in
Hippocr. medendi methodo taxari polTunt, fuliffime
agit.
A comment on forty two hiilories defcribed byHippocrates in the firft and tliird book of his epidemics,
cum aliis ad Danielem prophetam facientibus, prodiit
auctore Jo. Floyer. Loud. 1736.8.* [Conf.13ibl.angl.
to. XIV. p. 3 46.]
[Jungam huic recentiorem translationem anglicam:
Tlie hillory 'of epidemics. By Hippocrates. In
leven books. Translated iu to englifli from the greek,
with notes and observations and a preliminary dilfort.

niPPOCRATIS.

XLV

on the nat. and caufe ofinfection. BySAM.FARR.Lond.

1780. 4. K.]
Andr. Picquer in L. Hippoer. epidem. I. com
ment- crit. in altero tomo libri : Las obras de Hippo
crates , mas felectas , con el texto griego y latino,
pueto en caellano e illulrado con las obfervaciones
practicas dlos autiquos y modernos. Madrt. 1761.
4.* Primus tomus, 1767 editus, prognolicon continet. Commentarii uberrimi od practicam mediciuam
pertinent.
Lizzari in loca quaedam epidem. Hippocr. VeneL
17 63. 8Les epidmiques d'Hippocrate traduits du Grec,
avec des reflexions fur les conftitutions epidmiques,
fuivies de 4 a hiitoires, rapportes de cet ancien mde
cin, avec le commentaire de, Galien par Ms. Desmars.
Par. 1768. 12. Quatuor coulittionum, quas Hippocr. in I. et III. Epidem. defcribit, quamvis quatuor
ad miminum annorum elle. Hitorias aegrorum ad conftitutiones referri non deber.
\
Les oracles de Cos , par Ms. Aubry. Paris 1776.
8.* Par. 1781. 8* Verfio germ. Komment, b. d.erfie
. dritte Buch d. pbUsiranih. des Hippokrates , od.
Uiiterfuclu f. Aerzte. Leipz. 1787. 8.* Fere ad Copii modum aegrotantium fymptomata exitusque morboruin ex aliis femioticis Hippocratis operibus demonftrat. Galenum faepe taxt. De therapia Hippocratis
multa addit, quae hue non pertinent. Vid. quoque
Journ. de mdecine p. Ms. Roux. to. XLVI. p. 99.
Obfervations fur lee maladies epidmiques, ou
vrage rdig d'aprs le tableau des epidmiques d'Hip
pocrate p. Ms. Lepecq de Cloture. Paris. 1776. 8-*
Verfio germ, prodiit fub titulo: Anleit. f. Aerzte nach
Hippokr. Grundftz. epidem. Krankheiten zu beobach
ten; durch eine Reihe wicht. Volkskrankh. erlaut. u.
belirkt. Lipf. 1785. 8.* Exemplo librorum epi

XLV1

HISTORIA LITERARIA

dem. Hippocratis oenditur, quomodo morbi obfervandi lint.

[Les pidmies d'Hippocrate, premier et troifime livres, des crifes et des jours critiques; traduits fur
le texte grec, d'aprs la collation des imanufcrits de la
biblioth. roy. avec une diflertation fur les mannfcr. et
les variantes; une analyfe des pidmies et des com
mentaires. Par le Chevalier de Mercy, Par. 1 8 1 5.
8* K.]
Pt. a Castro imber aureus ex libris epidem.
Hippocratis. Veron. 1653. i2.e Vlm. 1661. u*
Epitome librorum et quidem omnium epidemiorum eft.
Ge. Baglivii nucleus librorum Hipp. epid. per
aphor. digeftus. Frft. et Lipf. 1708. ia. (Bibl. Gunz.)
Ca. Fr. Burdach commenlarii in Hippocratis
libr. I. de morbis epidemicis fpecimen. Lipf. 1798. 4.
XIX.
Tlqoyvtaox ixov. Praenoliones. [Exftat in ed.
Linden, to. I. p. 447. edit. Froben. gr. p. 4oi. edit.
Mercur. fect. 1. p. 7. ed. Fof. feet. II. p. 36. ed. Chart,
to. VIII. p. 583. ed. Mack. I. p. 5 7. -Verf. Cornar. p.
533. Haller. art. med. princ. to. I. p. 166. Pierer bibl.
iatr. to. I. p. 299. K.] Hunc, principem ex femioticis
Hippocratis librum , omnes pro genuino habuerunt,
neque illi characterum, quibus genuini Hippocratis
libri cognofcuntur , ullus deeft. Quod eliam Alban.
ToRiNUS jam notavit in praef. in Hippoci'. prognoftica
graeca. Bas. i536. 8. Praeter Erotianum atque Galenum (vid. praeter loca jam enarrata Comm. III. in III.
Epid. text. 2. lo. IX. p. 268.) memorarunt hunc libr.
Cael. Aurelianus (cliron. moi'b. IV. 8. p. 5 30. ed.
Almel.), Atius. (tetx-.II. ferm. I. c. i.p. 190. Collect.
Steph.), Macrobius (Saturn. I. 20.) aliique quos Grunerus citavit, (Cens. oper. Hipp. p. 52.) Satis bono
ordine, et quidem a confummalo medico, adcoque falimpoft libros tmSrfitwv confcriptus, praefagia in mor-

niPPOCRATIS.

XLVII

bis aphoriftica dictione continet , quae in' omni regioiie

vera ab ipfo Hippocrate (..37. prognoft. p. 471. to. I.
Lind.) proponuntur.
Infcriptio in membranis fcriptis aliquantulum va
rit. Quaedam 'faiioxQarovg noyvwarix, quaedam
IIoyvuKXTixv babent. (Foefii not. in Hippocr. praen.
p. a 8. feet. II.) Textus integer et parum corruptus,
quem Galenus jam habebat, ad nos pervenit. Mutatum
ee in quibusdam locis ab Artemidoro et Diofcoride,
Galenas narrt et per exempla quaedam (Comm. I. in
Hipp, progn. text. 1 .p. 559. to. VIII. text. 17. p. 60.
text. . p. 610. etfaepius) probat. Sed hi textus non
ad nos perveiiere.
CODICES MSS. Hallerus (bibl. med. pract.
L p. 34. 35.) probe enumeravit. Liber faepiffime,
at raro folus , utplurimum cum prorrhet. lib. I.
et II. et aphorismis fcriptu3 editusque invenitur. Ex
ilt in bibl. Laur. medic, plut. 74. no. XI. tee Montfauc I. p. 385. plut. 75. no. III. p. 87.0. X. p. 388.
in bibl. reg. Angl. fee. Catal. ms. Reg. Angliae. Lond.
1 74. 4. p. a5a. in bibl. Vindob. Lambec. et de Neflel
cat, mst. graec. bibl, Vind. III. no. XIX. p. 3o. cum apho
rismis inbibl.Laudianacod.Brit.no. 10 13. 1257. i355.
in ecclefia Wigorn. no. 1 7 60. in colleg. Mertonienfi
no. 687. 688. 689. et hic quidem cum Galeni com
ment. Cum iisdem inbibliolh.Cantabrigienfi no. .
in bibl. Caii Gonvil. cum iisd. no. g54. cum aphor. et
Galeni comm. latin, no. 11 34. cum iisdem in aula
Pembrok. no. ao55. Sine iis in I3odlci. no. 2763. in
bibL coll. Triu. Dublin, no. 5oa. in domo S. Petri
Cantabr. no. 1866. in bibl. Ashmol. no. 7761. in bibl.
cathed. Metensi cum antiqua translatione et commente
no. 226. fecundum Montf. . p. 180. in bibl. r. Parif.
no. j 884. a 1 4o. duodecimo feculo exaratus, atque, tee
Bosqutlxo, optimus, no. ai4i. cum gloffis interliuear. BosQ. no. a 1 4 2. cum variis lectionibus, nova manu
additisno. ai43. 21 44. a545.gr. cum comment, Galeni.

XLVin

III8TORIA LITERARIA

Sicno. Qi68. 2i46. 2219. 2229.'2254. aBosQunxoNo

pro valde bono habitus, immo inter ptimos relatus
(iupraef. ad apbor. Hippoer. et progn. p. 22.) manu
Demetrii Pepagomeni. 110. 2269. 2266. 2828. quo
ufus eilBosQUiLLON (in praef. laud. p. 18.), cum Ga
len! commentariis. no. 3 1 70.
Latini codices exilant in Bibl. reg.Par. no. 6848.
6871. 7870. 6860. 685g. 6868. 7029. 709. 7102.
7099. 7124. 6846.
In bibl. Scorial. (Biiscliing
Magaz. to. V.) la bibl. S. Ebrulplii Vticenf.
no. 1 3 1 . Montfauc. II. p. 1272. Benigniana. Monlfauc.
In bibl. regin. Sueciae Vatic, no. 97. Montf. I. p. 2.
In bibl. Laur. Med. plut. 7. Montf. I. p. 383. cum
comment. Galeni in bibl. regin. Sueciae Vat. Montf. I.
p. 2. In bibl. monait.Cafin.no. 97. Montf. I. p. 222.
Graec. et lat. in bibl. reg. Angl. Casiley. Hipp, prognolicon de valetudine humana exftat lui. in bibl.
Caes. Vind. Montfauc. I. p. 555. Hippocr. praefagia
vitae et mortis exat lat. in bibl. Bodl. Montf. I. p. 646.
Latine quoque exftabant prognoftica Hippocralis in
bibl. Gunzianap. 470. [In bibl. r. Athen. Taurin, . 99.
V. Pafiui cat. codd. mss. bibl. r. Alh. Taur. p. 290.
De cdice versionis latinae liuius libri, qui in bibl.
Guelferb. adfervatur, vid. fupra p.XLLL. Adfervatur
quoque cod. in bibl. reg. Dresd. no. i4o. et in bibl.
acad. Lipf. no. 1096. 1 10. K. ]
uirahice in Scorialenii bibl. Cafiri no. 85. p. 2 90. to.
II. verteilte Honain f. Ifaaci,de quo pollea , et in bibl.
reg.Parif. no. '. Sect. I.inbibl.Cai. Gonvil. no. 948.
et in bibl. Merlon, no. 722. Aliquaex Hipp, prognoll.
in bibl. Taurin. Lp. 219. Scholia in praeuot. Hippocralis
excerpla ab ora Stephani philofophi exilant in bibl.
Laur. Medic, plut. 5q. Montf. I. p. 356.
Galeni comment, in prognoft. oxllatgraece in bibl.
Vindob. de NeTel calai, mst. gr. no. 44. Part. III. p. 5o.
Arab. inBodlei. no. 43 9. Montf. I. p. 6 4 9. Anonymi,
ut puto, commcnlaiius in praenol. Hippocralis cxl'tat

HIPPOCRATIS.

XLIX

in bibl. Lugd. Bat. arabice Vid. cataL libr. bibl. Lugd.

Bat. p. 098.
EDiTIONES graecae. fanoxrov Kov ''
artx/v iXoi y.rov avTOV iTti (fvoeoj v&cunoV xov
vrov uqxo. Acceit bis Albani Torini in Hipp, proguoftica praefatio. Baf. p. Henr. Petr. i536. 8.* Paris.
x75. 13.
Graeco - latinae. Hippocratis apborismi digefti
iu ordinem fecundara locos congrueiitium fecum materiarum, cum breri expofilione ex Galeni coram.
Ejusd. Hipp, praenolion. Iibri III. cum explanatione ex
eod. fonte. Lugd. i555. 12.* Jo. Butinus interpres eft,
praefalioiie docente.
Altera editio Lugd. i58o. 12.#
Butini nomeu in titulo gerit et textum fimul graecum
exhibeL Aureliop. 1626. 4.
Interprete Laurentio Laurentiano. Parif.
i543. 8. Par. 1557. 8. 161. 12.
'IitttoxQcTOV acpoiofiv iX. g. noyvuarixa.
xutzxai iTQO/vojOi. nqoQQrrixv iX. p. ntii tvvnviiov.
ozo, Hippocr. aphorism. Iibri VU. prognoftica, Coacae praenotiones , prorrhelicor. Iibri II. de infomniis,
jusjuraudnm. Par. ap. Morelium 1557. 12.* cura excerpto ex libro Jac. Sylvii de ordine et ordinis ratione
in legendis Hippocr. et Galeni libris.
( An haec
editio paulo ante commemorata Laur. Laurentiano
interprete?)
'binoxodrovg Kuov iarov tQOyvwGrix.
l)ivi Hippocratis nqoyvuiaxixn) latina ecpbrasis ex mente Galeni. Auctore P. Blondeleo
Calexio, med. reg. Lulet.. . Rob. Stephan. 1576. 4.*
Hippocratis Coi jusjurandum, aphox'ismor. fect.
VX prognoftica , prorrheticor. lib. II. Coaca praefagia.
Graecus etlatiuus contexte accurate renovatus cura
Joa. Opsopoei. Francf. 1687. ja.
Oplimam fere
inter omnes prognoftieo aliisque in titulo dictis libris
. operam dedit Opfopoeus. Textum inlegriorem,
non raro cum temeritate quadam , edidit , cdice adDirrocjLATKa . i.

I,. .

HISTORIA LITERARIA

jutusmlo, a Maur. Cordaeo ipfi fuppeditato, Galeni

commentariis et Bafil. operura cditione graeca. Notas
addidit p. 537, ad 761. fufiffimas doctiffimasque, ia
quibus textus permullis locis corrigitur atqueilluftratur.
Hippocratis Coi prolegomena et prognolicor.
libri III. cum paraphralica verfione et comment. Jo.
Heurnii. L.B. 1697.4. 160. 4.# Et in Oper. .
L. . 1 609. 4.*
Pi'ognoslicon in tres libros diactum.
Hippocratis Coi aphorism! , gr. et lat. una cum
prognoticis , prorrlieticis,
Coacis et aliis decern
ejusd. opusculis.
Pleraque ex interpretaone Jo.
Heurnii. L. B. 1607. 12.*
Vates medicus Hippocraticus, f. Hippocratis Coi
prognollicorum liber comment, et nolis illullratus. lu
lucem emiTus a Bauthol. Horn. Stralf. i645. 4.*
Texlus graecus eft . verfione lat. et comment, practico.
Miigni Hippocratis Coi opuscula apboriilica femiotico - tlierapeutica VIII. una . jurejurando gr. et
lat. Baf. 1748. 8.* N0. 2. prognollicon conlinel, in
fectiones divifum , fecundum Fofii textum.
Graece, lat. et hifpanice , auctore Andr. Picquer.
Madrit. 1767. 4. in libro fupra p. XLV.(laudato: Las
Obras de Hippoci-ate etc. to. I. Nolae fiuiul addilao
fimt fufiffimae, argument! medico- practici. [In francogallicam linguam (rauslatus eil hic tomus ab J. B. P.
Labohie fub titulo: Les prognollics d'Hippocrale,
commenls par A. Piquer d'aprs les oblerval, prat.
tant anciens que modernes. Ouvr. trad, de 1'Efpagn.
et augm. d'une nolice biograph. Paris 1S22. 8-*
1 acpowfioi xal nQoyvuarixov. Hip
pocratis apliorismi et praenotionum liber. Recens.uit
notasque addidit Frc. Mar. BosQUiLLON. Par. 17S7,
ta.* Vol. II. quomm alterum aphorismorum versionem ontiquam et notas in aphorism, et librum prae
notionum coatitiet.
Apborismos fuo loco dicemus.
Proguollicon l're secundum Fofii textum editum eit,

HTPPOCRATIS.

LI

qiiaedam tarnen lectionis rarietales ex probatiffimis

codi reg. Parif. in textura receptae sunt. Alias lectioum varietates in notis addidit, in quibus quoque
loci quidam ex pathologie graeca manufcrjpta, fed non
ab editore defcripta, occurrunt.
Timidus fuit Bosoulon iti tcxtvt corrigendo , et quidem , ne arrderet
doctis minus editio, a vulgatis multum discrepans
(pracf. p. i 8. )
Lalinae.
In notiffima collectione, articclla fire
artiea, faepius edita, fereprimum, ex arbico, ut
rideluv, verfus prodt. Aphorismi Jo. Daraasceni
et Rafis cum prognofticis Ilippocratis, ' Bonon. cura
Piatonis de Benedictis f. a. 4.
Verfio est ex Arbico.
[HPPOCRATls prognollica . comment. Claud.
Galeui, iuterprete Laur. Laurentiano Florentino.
Flor. i5o8. f.* Bibl. Sen. Lipf. .]
Hippocratis Coi praefagiorum libri III. Ejusd.
de ratione victus in morbis acutis libri IV. Interprete
Gll,. Copo, Bafil. i 4. f. 1. et a. Fracfationem ddit
Co pus Lutetiae X. Calend. Apr. i5ii. Repelita eft
haec editio, fed prognofticorum tanlum. Baf. 1 545. S.*
Lu^d. \5i5.\i. i 55a. la* Additae funt huic editioni
annotationes in quosdam locos commentnriorum fupcr
prognoftica Hippocratis ex cod. inllo, quoc in priinis
editionibus defiderantur. Cum praef. Fb. Lenii.
Vicent. 1611. i6. Cum aphorismis Nie. LkoniCE3o interprete prognoftica prodierunt lal. Guil. Copo
interpr. Paris, ex off. Colinaei. i5a4. 12.* Reliquaa
editL, vid. sub npliorismis.
Latine ap. H. Stephanum i5ia.
Cum praef.
Jo. Jac. de SABiie. Bonon. 1626. 4.
Hippocratis et Galcni libri aliquot ex recogirit.
Fhc. Rabelaksii. Lugd. i53a. ia. i543. 12.*
5 5. 8. Aphovismos coutiilet , proguolticon , in
tres libros divifum , et qnidem Guil. Copo interpr.
L'br de diaeta acutor. et de natura bum. Galeiii art.
med. et aplr- Hippecr, graece, ex codd. fide, de
d 2

LU

HISTORIA LITERARIA

qiiibus infra. Veiiet. 1 54 7. 12. i6ao. a.

Cph. a Vega verfio. Salamant.. i552. 8. Cura
Opfopoei. Francof. 1687. 16.
Studio .
Mouffet. Frcf. i588. 8.
Aphorisraorum Hippoer. fectiones VIL
P. Fnc. Occlerio author. Ven. 1620. 12.*
Hio
Ogglerius auctor audit, et prognolicon peculiaremtitulum habet. Iterum cum aphorismis, Guil. Copo
interpr. Venet. 1674. 12.* Iterum' Vienn. 1726. 12.*
Prognoicon ex Copi interpret, legitur a pag. 99.
Hippocratis aphorism, fectt, VIL Nie. Leoniceno interprete. Acc. octava ex Ant. Musae Brassavoli commentary's, item prognoliicorum lihri III.
Patav. 168. 12.* Prognoflicis , qui litulum peculiarem habent, annus 17. fubfcriptus elt
Veuet.
1647. 12.*
Hippocratis aphorismi et prognoftica, cum recognitione et notis Andr. Pastae. Bergam. 1750.4..
1762. 12. Prognoftica etiani prodierunt lat. Amt
1755. 12.
Gaicae. Le livre des prfaiges traduit p. Pierre
Verney. Lyon i542. 8. i55a. 8. (Hall. . med.
pract. I. p. 36. 9.)
Du prognolic dans les maladies aigiies p. Ch. lb
Roy. Montpcll. 1776. 8. 1784. S.* Prodiit et german.
Lipf. [1786. 8. K.] Excerpt a ex prognoico coutinet,
et ex aliis femiolicis Hipp, libris.
Germanicae. In Jo. Jac. Beccheri Parnaflus
medicus illulratns, Ein neues Thier-, Kruter- und
Bergbuch, fampt der Saleruifchen Schul, u. den pracfags vitae et mortis. Vlm 166. f.
Parte quarta,
poft falernitanae fcholae praecepta , prognoicon legi
tur, ex Gu. Copi verfione latina in veruaculam trauslatum.
Anglicae. The booke of the rprefages of deuyne
Hippocrates deuyded into three partes. Alfo the protealion, whicli Hippocrates caufed his fchollers to

HlPPOCIlATIS.

LIU

mete. Th whole newly collected and translated by

Pt. L>OW , Arrelian Doct. in the faculty of Chirurgerie in Paris. Lond. 1597.8* Prodiit cum ejusdem The
whole courfe of chirurgerie. Lond. 1697. 8.*
The prognollics and prorrhetics of Hippocrates,
translated from the original Greek , with large annota
tions critical and -explanatory , to which is prefixed a
fhort account of the life of Hippocrates, by Jout
Moffat. Lond. 1788.8.* Vita eft ex Sorano. Notae
FoGi fun t.
COMMENTARII, Hcrophili librura, quem ad
Hippocratis prognofticumfciipiitjcitat Caelius. Aurel.
chrou. IV. c. 8. p. 536. ed. cit. Excerpta ex Galeni couinientariis in proguo. proilant gr. in bibl.Laur.
Med. p. 74. no. 3i. Monlfauc. I. p. 38 7.
Galeni comm. III. in prognoft. Hippocr. exilant
graeoe fcripti in bibl. reg. Paris, no. 2168. 2266.
3267. tum in bibl. D. Marci et in bibl. Medic, plut. 74.
cum aphor. Montf. I. p. 385. et . Bandinum III. 94.
Latine in- bibl. reg. Suec. Vatic, no. 96. Montf. I.
p. q3. et no. 974. p. 34. in bibl. Cai. Gonvill. no. g54.
in bibl. reg. Parif. no. 6860. Commentum Galeni
fuper prognoflica Hippocratis et ejusdem aphorismos,
translatum a Gerardo Cremon. exilt n bibl. cathedr.
Meten fi 110. 229. Montf. II. p. 186,
Prodierunt Parif. 1 526. f. 1 5ij. f. interpr. Vassaeo. i555. f. Cum comment. Galeni et adnot.
Cpl- de Vega. Lugd. i55i. 8. (Gunz. bibl.). Ad
proguoticon latina paraphrafis ad meetem Galeni. P.
Bj.o.vdelli, Calexiijuliodorenfis.liat. 1675. 4.* Claud.
Galeni in Hippocratis Coi prognofticum commentarius
in III. librosditifus,interpr. Jo. GoRRAEO. Lugd. i552.
12.* Ex verfione H. Blacrodei. Paris. 1625. . .
Commentaries arbicos fcripfit Mohader Eodini
Abdelhahim. Eft in bibl. reg. Par. no. 7102.
Glqfjae fnper prognoll. Cafliley p. 206. in bibl.
reg. Par. n. 7102. Gloflulae Gerardi Cremon. in

LIV

niSTOIUA LITERARIA

bibl. r. Par. no. 685g. Anonymi commenlarius exftat

in bibl. r. Par. no. 6870. alius inbibl.Bern. alius in bibl.
cathedr. Metenf. Moutf. Marfilius de St. Sopbia in Hipp,
prognollica exftat in bibl. r. Par. no. 4S6o. Montf. JI.
p. 4 56. [Conftanlini gloflas fuper prognoftic. Hippoer. et
uplior. inter codd. bibl. acad. Lipf. 110. 1 143 , 3. 4. K. ]
Thaddaei expofit. in divin, libr. prognoflicorum.
Ven. 1627, f.* cum Galeni comment.
Hexr. a Cuellar. comment, in Hippoer. proguofticon. Coimbr. 1 543. 1 58 2. . .
Bened. Victoeh comm. in prognolica. Flor.
i55i.* Inlerpretalio eft medici pracLici ufui infer
viens, ladala a Bosqlielono in not. ad III. feet,
praeuol. p. 1 83.
J i). Cravo commentarii. Salamant. i583. 8.
Hier. Cakdani commentarii. Baf. i52. f. Et
in Oper. to. VIII. p. 58 1,
Jo. Molpoei tabulae, quae libros III. de progiiofticis complectunliir. Parif. i56j. 4,
Pt. Blondel lutinaecphrafispraenolionum. Paiif.
i5j5, 4. (An idem liber cum paulo antea laudato?
ceile anno et forma utcrque iisdem prodiit. K.)
Andr. Eglinger potica paraphralis. Fief.
i579. 8,
Frc. Vallesh in I praen. comment. III. Colon.
1689. f. (Cat- Gums.) Parif. i664.f.
Ant. Lopi breves aduolationes in praenot. libnim Madrit. i5j)6. 4.
Hier. Mercuriales in Pifan, praelect. fupra
(p. XLIV.) citutis, el in comm. in pi ognoil. Francf.
1609. f.*
Bod. a Fonseca comment. Patav.
i5y7. 4.* Jac. Laveeeh commeiil. in libr. 1.
prognoft. Hipp, Ven. 1 60 a. 4.* Cum Lavellii libro de
pulJibus. ib. eod.*
Cum eodem. Venet. 1609. 8.*
Jac. Ant. Phrygit commonlarii. Ticini. 1608- 8.
Erh. Heiukneccii fivijuovtvTixov VII. Hippocr.

HIPPOCRATIS.

LV

sphor. fectionum , prognofticorum librl Hipp, fynopfis

kevifiima. Bas. i685. 4.*
Car. Vallesu de Bourgdieu aphorismi prognollici in febribus acut is, commentants iurati. Horn.
1659. f. (Cat. Ganz.)
Hosorati Bicaisse fyntaxis praeuotionum.
Aquis Sext. 1 635. 12.* Edit vid. fub aphor.
Cau. Sponii Sibylla medica, Hipp, libell. prognoflicon lieroico carmine latine exprimens.
Ad
illuftr. Tir. Guid. Patinum. Lugd. 1661. 4.* 1666. 4.
Scripta praenotionum loca quaedam illurantia.
. Sebitz d. d. #f/w f. divino Hippocrat. Argent.
1643. 4.
Jo. Vor.ST tieo\ tov &iiov . de divino in morbis,
qood ob ferrare in prognollicis Hippocrates medien m
juffiU Leid. i654. 4.
Ca. Ph. Gessner d. d. divino Hippoer. Gott.
1 79. 4.* et inG. G. Richten opuse, med. vol. I. p. 4a.
In locum praenot. . 1. lo. I. p. 448. ed. Linden.
. Lange de facie Hippocratica. Lipf. 1 65 1. 4.
Jen. edente Grunero 1784. 8.* et in Schlegel, tlief.
femiot. patholog. Stendal. 1786. 8.* Vol. L
Ad praenoliones quoque pertinent Jo. Jac. de
Saviis in praefagiorum divini Hippoer. libros deque
ordine libror. ejusd. Hippoer. praef. Bonon. 1626.4.*
XX.
IQotjrixv. Praediclionum liber II. (et I.) [Ex
ilt in edit. Linden, to. L. p. 487. e4.FftOBEN.gr. p. 4 i3.
ed. Mercr. fect. III, p. 443. ed. Foes, feet. II. p. 63.
edit. Chart, to. VIH. p. 809. ed. Mack. to. I. p. 11 8.
Verf. Corrnar. p. 54g. Hallei. art. med. pr. to. I.
p. 19. PlERER. . iatr. t. I. p. 3qo. K.] Ordinis
gratia utrumque hunc librnm bic enarro. Vtruraqne
enim, quem Galeuus etiam (GlolT. Hipp, v.aulvouoq)
majorem praedictivum, et v. iXha secundum dixit,
ante Haxlerum, qui primus alterum praefagiorum

LVI

HISTORIA

librura operibus Hippocratis genuinis accenfuit (Art.

med. princ. to. I. p. 19.), quemque fecuti finit Grunerus (. libr. Hipp. p. 57.) et Grim.miu3 (Hippocr. Werke . I. p. 168. et annotait, ad h. 1. Band II.
p. 496.) nemo eorum , qui Hippocratis libros dijudicaruut, genuinis accenfuit. Erotianus (Expos; voc.
Hipp. p. 22. ed. Franz.) ulrumque non Hippocralis
elle dicit. Poffunt tarnen et verba ejus:
siqoq(jttixov xai ' w ovx saTivInxoxQctTovg, iv a).Xoii
nioai v, . ita quoque intelligi , ut poteriorem duntaxat Hipppcratis eTe neget. Eosdem los libros genuiuos non elle, fed a quibusdatn Draconi, Hippo
cratis filio, a quibusdora Tliefialo adfcribi, Galenus, et
non uno quidemloco (Comm. inl. praedict. II. text, 62.
p. 7 36. to. VIH. et comm. in I. praedict. I. text. 4.
p. 699. text. 1 5. p. 7 1 1. to. VOL. Chart.) adferit. Et
quidem los libros conflatos elle pulat , mulls lomen
i'alfis interfperlis, ex proguol'tico, apliorismis et epidemiorum libris (Comm. I. in III. Hipp. Epid. text. 29.
p. 227. 228. to.LX. Chart.). Hunc tarnen libnnn (f. polius hos libros ) praedictirum , quern nQotjTixv appella vit Hippocrates, CaeuusAurel. acut. morb.I. 12.
p. 9. et libr. III. acut. . l. p.a3j. ceu ver Hippocraticum citat.
Libros hos habetaut pro talibus, in quibus out
germanis fpura interinilla funt pluriraa, aut pro libris
a pofteris Hippocratis discipulisve editis et tempore Plolemaeorum fub Hippocratis titulo venditis, HiEP.
Mercurialis (Cenf. op. Hippocr. p. 27. ed. cit.),
quorum tarnen auctores plurima vera ab nphorismis,
prognofiico et epidemiis mutuaverint. LEJttosiUS in
judicio fuo de his libris plane Galenum feqnilur (Jud.
oper.magn. Hipp. . IX. fol. 54.). Foiisius primuin allerumque librum ad Hippocratem refer, ilium, quod
Hippocralis majestatem verbis , fententiis, hilo, brevitale teltetur, hunc, quod Celsus jam plurimas ex
eo fentcntias latinas fecerll (praef. ad praedict. libr. I.

U IP IS.

LVII

oper. feet. . p. 43. 44.). Auctorem lamen utriusquo

libri eundem eiTe , exprefle dicit.
Primum librum et Fofius cum Galeno eliam
Draconi vel ThefTalo adfcribi polie, non tamen alieDum ab Hippocrate eue puta!; pro ver Hippoci-aleo
habere multa vtant. Multa in eo obfeura efle, mi
nus firma omnia, diffimilis generis fymptomata coacervata , librumque adeo ipfum compoitum quidem
effb a medico, verum arle et feientia Hippocrate longe
inferiore, jam Galenits nolavit, qui tamen hunc librum peculiari commentario inltruxit (Comm. II. in I
prorrhet. Hipp. text. 56. p. 72^. to. VIII. et Comm. II.
in eund. lib. text. 5 2. p. 756. to. VIH.) Et quidem
varia, quae in ipfo libro legunlur, probant, eum aut
compoitum eile ab Hippocrate, verum plurmum exercitationis in obfei'valiomim arle nondum liabenle,
aut ab alio medico. Ipfe adeo Grimmius (Hippocr.
"Werke II. . p. 568.) putat, hunc librum ad hos perti nui tie, quibus in Aefculapii Coi templo alervatis
Hippocrates ufus fuerat. Etenim generaliter in plerisque aut in omnibus aegrotanlibus vera praefagia, quae
in aliis libris Hippocrates propofuit, quorumque ini
tia, ut fiipra jam diximus, in ipis I et III. iniSiifiiwv
libris dedit, in hoc libro non leguutur, fed parliculariter vera, et iu quibusdam laiitum aegris evenieulia. Quod ipfe auctor fenfiiTo videtur, qui nomina
aegrorum, in quibus, quae fcriplit, eveniife vidit,
Tbrafynoutis, Archecratis, Dyfodis, Hermippi, Didymarchi Coi , Afpafii filii , Thrafynonlis confobi inae,
Dorcadis, quae nomina non conveniunt libro feraiotico, in aliorum ufum fcripto, fed poli us vnofivrifian,
quo fe ipfum auctor monere voluit , quod et Galenus
notavit Comm. Lin I. prorrhet. text. 8. p. 706. to. VIII.,
adpofuit, et non raro ex parliculariler veris phaenomenis
condudensgeneralia propofuit. Eaque faepiffime, quod
Hippocrates, Ii uHquam, rariflime flebat, dubitaiilur
et per qualiones propofuit, ita, ut facile legeuti,

LVI1I

HISTORIA LITERARIA

himc librum pateat, eum ex adverfariis , in quibus

morborum obfervationes a! que mutationes (forfan ab
ipfo Hippocrato) conjectae erant, a medico, qui plurimos morbos non obfervaveral , efle cornpofilum.
Prorrheticorum librum II. gemiinis adfcriberc
magis licet, etfi antiquorum, quorum auctoritas in bis
rebus funima eft, Celfo, qui tarnen librum ipfum non
meinoravit , fed loca tantum non pauca ex eo latina
fecit, et Caelio Aureliane exceptis , teftimonia de ger
mana ejus origine dfunt, ipfcque auctor in boc libro
etiam de praedictionibus ab aliis acceptis
10. p. 4$5.
to. I.Liud.) dicit, quod Hippocrates vix feciflet. Sod ftilns
ionismum etpurainHippocralisdictionem, notante quoque Jo. Opfopoeo in praef. ad Hippocr. jusjur. aphor.
prognolt etc. Frft. 1687. 12. p. 28. redolet, ordo, quo
liber confcriplus ell, bonus eft, ita, ut primum praefii
giorum verrum formandorum ratio Iradatur, deinde
utilia praefagia fccundum morborum ordines enarrentur. Piurima, quae in ipfo libro tur , vera,
praeclara atque Hippocrate non indigna funt, quae
etiam Corn. Celfus magna ex parte latina facta fuo libro de re medica iriferuit, ufu tarnen etiam, quaedaiu
faifa efle, comprobante, ita, ut hic fecundus liber
iuter eos referri debeat, qui Hippocratem quidem non
dedteeant, quos yero ab eo ipfo efle coufcriplos faltim
non extra omnem dubitationeni poitum fit.
CODICES. In codd. inss. conjunctos efle libros
praedic/ionum cum libro prognofiieorum, quoties plorali numero praeuotiones dicunlui\ Hallerus (bibl. med.
pr. to. I. p. 58.) antumat. Iudeque codices non pauci,
quos prognolici titulo enarravimus, forfiun et r tiqoqqtcxov continent.
Sub praenotionum hoc titulo
exilant codd. mss. in bibl. r. Parif. no. 2i4o. qui prae.
dictionum lib, IV. inferihitur, ai4i. 2i4a. 21 43.
2 1 44. 2 253.2 254. 2269. a5/f5. cum gloffis, 200. 2266.
et in bibl. Medic, plut. a5. p. |45. i42. Liber III. et
IV. prognoiiicornm reperilux in biblioth. Scorial. tefte

HIPP OCRATIS.
Bii fching VTagaz. to. V. Libri III. prognoftic. polleviores in bibl. S. Marci.
Cafiri no. 85a. bibl. reg. lo. II. p. 290.
Pari, no. 3269.
COMAfENTARIOS mullos, et qiiidem non valde
bonos, in libr. prorrhelicoruin exiiliTe, quorum nurtu
res librum ut plurimum ipfum non intellexerint , Galenus memorat in Comm. I. in Hippocr. 1. prorrliet.
text. 1 5. p, 710. to. VIH. Hos vero non citt. ZeuXiDis, (qui omnes libros Hippooratia interpretatue eft,)
tantnm in prorrbeticornm libros commentarios , et
Rufi Ephesii in eosdem libros euarrationes cilat in
comm. II. iu L prorrhet. lext 58. p. 740. to. VIH. Ipfe
Galenus primum prorrheticornm librum ampliflimis
conxrnentariis explicuit, cum Galeui operibus, et feorfim editis, quas editiones mox enarrabo. Exftat cod.
laLi nus Galeni commentant in praedict. in bibl. regin.
Suec. Vatic, no. 947. Montfauc. I. p. 34.
EDITIONES. Earum hiltoria iisdem premitur
diiEcultatibus, quibus codicum, et bibliographi frequentiffime errarunt in his libris enarrandis.
Permultaeenim, quod ex fupra citatis patet, prognoftici edi.
tiones pro fiant titulo: Prognofticonim libri III. doctique
viri, qui lias editiones non videruut, facile in errorem
indiicti funt, quo crederent, librnni L iignificare prognofticon, librum vero II. et III. prorrheticornm libros
Let II. Sed prognoftici feci iones, in quasja Galeno divifum
eft^ totidein libros dixerunt editores indeque errorum
fcopuli nati fuut, quos Hallerus (bibl. raed, pract.
Toi. I- . 34-.) non satis accurate Titavit; fere omnia
enim , quae p. 38. et 3y. de prorrheticornm editioni protulit, faifa funt. Qiium pi 11 ri ediliones
coram habeani, diligenter indicabo, quid in singulis
conlineatur.
Graece et latine Prorrhet. prodierunt Paris, ap.
MoreJium 1 557- 12.* cum aphor. prognoft, caet. Titukm rid. fupra p. XLIX.

LX

HISTORIA LITERARIA

Graece et latine cura Jo. Opfopoei. Fift. 1687. 12.*

cum prognol. Vid, 1. c. p. XLIX.
Graece et lat. in Magn. Hippocrat. Coi opuscul.
apliorift. Baf. 1748. 8. Vid. fub Prognoico. p. L.
Latine ex verfione Laur. Laurentiani c. comnientar. Galeni. Par. 1620. 8. i543. 8.
Interprete
Cairo 1627. 12. Haller.
Gallice, fi ILillero credendum: Les II livres des
pnfages d'IIippocrale ele. Lyon i552.
Hier. Peri ini praelectiones urbanac fuper rariis
prorrhet. Hippocr. locis. Hanov, 1 6 1 3. 4.
Langguth progr. ad loe. Hippocr. praedict.H. 27.
Vit. 1766. 4.
XXI.
'ji(po Qia fioi. jpliorismi. [Exilant in ed. LinDEN.to. I. p. fi8.ed.FnoB.gr. p. 89. ed. Foes. feet. VIT.
p. 34i. edit.MEUCUR. feet. I. p. 9. ed. Chart. to. IX.
Pa. 2. p. 1. Verf. Cornar. p. 5i 7. Hauler, art. med.
princ. to. I. p. 46o. Pieker. . ialr. to. I. p. 7. K.]
Hos ab omni fere antiquitate fumme laudatos, quibus
v o'yn ).t^it vpccfii tori xtyXr (Galen, comm. IV. in
Hippocr. de morb. acut. text. 17. p. 127. to. Xf.) quique, Suida (Lex. v. '[, to. II. p. i45.) lefte,
v&Qu>nivi}v vnioaivovoi, avvtaiv, pro genuinis et ab
Hippocrale ipfo profectis habuere anliqni, Erotianl's
(GlolT. Hippocr. p. 22. ed. Franz.), Galenits, et qui
ad nos pervenenmt autiqui in eos conmientatores,
Okib vsius , fi comment arii , qui ejus nomen gerunt,
ab eo fcriptifunt (Comm. in aphor. Hippocr. Jo. Gumterii induftria, Baf. 1635. p. 7.), Philotheus
( Comment, in aplior. Hippocr. Lud. Corado interpr.
Spir. i58i. 8.), Palladia's (coniment. in libr. Hipp,
do fractur. in Oper. ed. Fof. Seel. VI. p. 147.). Caeteros Hippocralis libros omnes germanitate fuperaro
apliorifmos, HiEii. Mercurialis (Cenf. open Hippocr.

IIIPPOCRATIS.
p. 15.) adferit. Idem fere de iis fentit LlJDOV. Lemosivs (vid. Iudic. oper. magni Hippocr. f. 22.). Genuinia
operibus accenfent aphorismos FoEsius (iu not. ad aj)b.
Hipp. feet. VII. p. 1 262), Hallerus (Art. med. princ.
to. I.Gkunerus (Cenfur. libr. Hipp. p. 43.) atqueGRisbmvs (Hippokr. Werke vol. II. p. 607.) ita, ut veteram uullus fit, et recentiomm exilbaut valde pauci,
qni germanas eorura origines in dubium vocavermt.
Compendia ! apborismos eorum, quae ab Hippocrate ipfo in aliis libris fciipta funt, jam Galenus
(de cri fib. I. . 6. p. 149. to. VIII.) montiit, qui fcriptos eos effe ab Hippocrate jam fene et plu ri mum oblervationis habente, et poll libros im'rjuiuv , non obfcure iunuit. Et continent fane propofiliones d morborum natura , fignis , exilu , ! cet. generales,
quas rix, nifi a medico, qui pJurimos aegrotantes ipfe
vident, profecas effe, credibile ell. Eorumque morborum partem, ex quibus apborismos, corollariorum
inflar, deduxit, in libris ni0rfuwv I. et III, ipfe Hip
pocrates defcripfit.
Mullos eliam ex libro de are,
aqu. et loe. deduxit, non e libro de diaela acutorum, et e cbirurgicis libris, ita, ut apborismos ex ultimisHippocratis labonbus fui le pateat. Eaque cauffa
Gerakd. Vossium (b. de pbilofophia p. 83.) movit,
ut alium quendambono judicio bos apborismos exHippocratis libris excerpCle crederel.
Eique fententiae
accedit Jo. Conr. Dietericiiius in praef. ad Ialreum
Hippocr. p. II. ed. Gieffenf. i655. 4. qui aphorismorum
condilorem et arebitectum Hippocratem quidem fuffe
putat , non vero collectorem , quem discijmlum Hippocralis fuiffe autumat.
N
In VII- fecliones aphorismi in omnibus libris
editis diriduntur. Octava cpoQiafxov nctQi/j-iXr/uivovg
continef, quos Galenus nullo commentario, quem in reliquos fafiBiimm dedit , illuftravit, adeoque aut ignoravit,
ant pro minus bouisatque pro^puriis babuit. In optimis
qaoqae codtl. mss. hi octavae fectionis aphorismi non

LXII

HISTORIA

LITERARIA

leguntur; exilunt tarnen in qnibusdam, et quidem in

nliis plures, in aliis pauciores, omnes tarnen illos XVIII.
aphorismos interfectos Cl. Bosquillon in cod. mss. graeco bibl. reg. Paris, no. 2 2.54. quera inter ptimos refert,
reperit. Vid. not. in, aphor. Hipp. feet. VIII. . 11.
Et hinc appaiet , erraffe ipfum Anton. Mufam Bralfavolum, hos octavae fectionis aphorismos a fe collectos
primo eTe dicentem (Comm. in aphor. Hippoer.
. 118. ii3c). ed. Bafil. i54i. f.), atque appendicis
loco Hippocratis aphorismonun VII. fectionibus addi
tos, quod etiani, quod miror, dixit, Jo. Opfopoeus,
vir doctif. in not. ad VIII. feet, aphor. p. 580. quem deinde plures feculi funt. Prima fectio, aphorismos 2,5,
altera 54, tertia3l, quarta 83, quinta 7a, fexta 60,
feptima 79 aphorismos continet, numero interjectorum 18 exilente, ita, ut in univcrfuin 422 aphorismi uumerentur. Hanc divifionem a Galeno elfe profectam, quidam ftatuunt, eamque elle Galeni licet
nogari nequeat, dubitare tamen licet, quin Galenus
ill ius primus auctor exliterit. Ipfe enim , a fe factorum
improbus non raro laudator, hujus divifionis non meminit, imo anliquiores aphorismorum textus dum cilat,
eos i(a memorat, ut longe antiquiore tempore in has
fectiones diftributos faille perfpiciatur. Aliae tamen
eliam autiquae divifiones aphorismorum extiterunt.
Auctor commentariorum in aphorismos , qui Oribasio
adferibuntur, Soranum eos in tres partes, Rufum in
quatuor divififle mcnioiat. Alius el iam ordo aphorismo
rum in antiqua verfione eoruin eft, quae aphorismis ab
Oribafio editis , proximo accedit, quamque nuper edidit Bosquillon in not. et emendat. in Hippocratisaphorismos et praenotionum librum. Parif. 1784.12.*
Sed in ipfis aphorismis fufpecti non pauci , qui
dam manif'efte (repetuntur enim in ipfo aphorismorum
libro) fpurii et polt Hippocralem adjeeli funt.
que difficultate jam antefua tmpora laboraTe aphoris
mos Galenus refert.
Sic e. g. IV. aph. 61. pro iu_

ilIPPOCRATIS.

LXll

fpecto habuit , quod ipfe monet in commcntano ad

b. 1. p. 17. to. IX. et IV. aphor. 53. citra ordinem
iuleijectum effe putavit, p. 175 VI. aphor. 58. non in
tegrum dediffe Arlemidorum Capitoneni alqne Diofcoridem refcrt, fed textum usque ad verba: fit) &fQo~
nivnv iXriov ( comm. ad luiuc aph. p. 273. to. IX.)
In feplima vero feclione aphorisinos complures repetitos legi ex prioribus feclionibus , praefertim ex quarta, ipfe Galenus monet in coramentariis ad complures
hujus fectionis aphorismos. In hac enim fectione aphorismos46. 49. 5.57. 60. 61. 64.65. 66. 67.69. 70. 71.
72. 73.76. el quidemut plurimumex quarta feclionerepetios occurrere, Galenus in Commenlariis ad hos aphori&mos exprelTe nott. Idem eliam de quibusdam faLtim aphorismis nolatBoSQUiLi.ON J. c. Octavae fectio
nis aphorismos Galenus ipfe non enarrat, neqne, quan
tum, equidem fcio, de illis quicquam memorat, nifi,
quod nonnullos adject os effe eosque fpurios, parlibus
libriultimis expreffe dicat in comment. IV. in Hipp, de
diaet. acut, . p. 116. to. XI. ettitulum iplis i/tief7ctormdederit,eoquemodo,et quoniam haue feclio commenlaiio non inftruxit, quern poftea Charlerius, et quidem graece ab eo fcriplum (!) fupplevil, falis
probaverit, fe genuinas eorum origines non agnofcere.
Apborismorum vero octo fecliones, quae ad nos per- 4
euere, ex hac receufione fuut, quae cum reliquia GuIcni operibus ad nos pervenit. Neque hae fecliones line
ordine, faltim quodam, fuut, quod probe notavit
Grixmius libr. laud. to. II. p. 507. 5o8. -A Hum textumOribafium habuifle cerium eft; cerium quoque eft,
textum antiquae verfionie, quam Bosquillonus edidit, a vuigato texlu, qui G ileni eft, admodum recedere. Alius quoque lextus apborismorum fuiffe videlur, quos Rufcs Ephesius edidit, qui vero lemporis
injuria interierunt. Oribalii lexlus eo, quem Galenus
tdidit,melior on eft, imo delerior, et temporibus, ut'mihi
quidem cum Guneiio (Ceuf. libr. Hipp. p. 4 7.) videlur,

LXlV

HISTORIA. LITERARIA

Oribafi, adeoquo Julian! imperatoria, longe recentior,

contrarium licet credat Bos quilln ( praef. ad Hipp,
aph. p. 9.), cujus argumenta infra enarrabimns. Aphorismos eadem eliam ferie, qua Galenus eos emiferat,
edidit cum commentante fuis Philothets f. potius
Theopiiilus, praelermilfa tarnen tota octava aphcrismorum interjeclorum enaiTalione, at que apliorismis
fectionis VU., qui poft aphor. LI. leguntur. [In bibL
Naniana, teile catal. codd. graec. jnss. apud Nanios,
inter Codices medicos p. 43 7. cod. 246. eft, qui ab
initio exliihet commeutarium in aphorismos Hippocralis, fed valde niulilum : atquc editor, videndum, ait,
an auctor fit Theopiiilus ? Atque in eodem cdice
110. 5. 4. et fi. funt quaedam Thcophili opuscula medio.
Cod. 248. coulinet alia quaedam opuscula Hippocratis.
Harl.]
Codicum mss.) edilionum, verfionum in omnes
fere liuguas, paraphraum , commentatorum immenfa
vis eft, ut deo Hallerus jure dixerit, non effo aliurn
librum inter medicos, qui frequentius lit' recufus,
numerofioresqiie nactus commenlatores.
CODICES. Graeci. Qui in bibliotbeca r. Par.
adfervantur, a Bosquillono (praef. laud, p.- 21.)
enarrnti , Iii funt: no. 2 1 4o. feculo XII. fcriplus atque
omnium in hac bibliotbeca fere optimus. 2i4i., feculo
XIII. fcriptus,cum gloffis interlinearibuset variis lectionibus. a 1 4 2. cummnllis leclionibus, nova manu additis
2i43. 2i44. 2i46. 2i48. 21 54. ethic quidem inter
ptimos referendus. Hi codices, notante Bosquillono,
melioris notae omnes funt et ab.hoc el. viro ad aphorismorum textum emendandum adliibili.
Praeter bos
rero adhuc in eadem bibliotbeca adfervantur cod. i848.
188. 2i45. 2i4g. 2219. 2260.2256.2257. 2259.
2260. 2268; 2545. 3i4o. A. et . cum fcholiis et
aliis. Montf. II. p. 79. Graeci quoque codices exftant in bibl. C. de Montchal, in) reg. Par. no. 111.
Montf. II. p. 902. in bibl. Vatic Montf. in bibliotli.

HIPPOCRATIS.
D. Marci Ven. et in bibl. S. Anton, in bibl. Vindob.
Lambecio notante lib. VI. p. 85. 86. 8g. g4. 122. 129.
i44. Conf. de Neffel in Cat. codd. infs. graec. bibl. Vind.
Pa. III. no. 1 g. (6) p. 3o. no. 28. p. 3g. no. 48. p. 53.
so. 4 9. p. 54. qui cum anouymi auctoris praefatione eft.
[In cod. 38a. bibl. Auguft. quondam, nunc Monacenfis,
et in hujus no. 71. Vid. Hardt, to. V. p. 191. K.] In
bibl. Scorial. et bis quidem, notante Bfcliingio 1. c. to.
V. in bibliotli. Bodlei. c. prognoftico no. 1262. Montf.
L p. 653. in bibl. praefidis de Mefme, Montf. II. p.
i3aS. in mufeo Jo. Ph. Thomafini ; in bibl. monaft,
Cafinens. no. 97. Montf. I. p. 222. et S. Joannis in viridario Patav. Montf. I. p. 485. in bibl. Uifenbachiana ;
in bibl. Laur. Med. plut. 74. no. i3. cum gloflis interIinearibus et commentariis. Montf. I. p. 385. Etant
qnooue in nbris Jo. Rhodii, Patavini, aphorifmi.
Montf. I. p. 489. in bibl. Paul. Lipf. (Feller or. de hac
bibl. p. . . . .) [ in bibl. mona. S. Mich. Ven. fub titulo :
Aphorifmata, cf. Mittarelli bibl. codd. mfs. mon. S.
Irlich, etc. Ven. 1779. f. p. 5o8. Fuit in bibl. Meerxnann. no. 21 4. codex fee. XV. aphorifmorum , qui.
utrum graeca contesta continuent, an latinam tantum
rerfionem , ex indice haud patet. Adjimctus eft Theophilus de uriuis, Galeni epift. de pulfu fenlibili, al. K.]
Lalini exftant in bibl. r. Parif. no. 6845. 6846.
6860. 6868. 6869. 68.70. 6871. 68g5. 7021. 7027.
7029. 700. 701. A. 708. 7099. 7102. 7124.
In bibL reg. Suec.Vat. no. 97. Montf. I. p. a3. [Inter
Codd. mfs. bibl. reg. Athenaei Taurin. Jof.Pafini no. .
1 069. occurrunt,membranaceus uterque, prior fee. XIV.
pofterior XIII. .]
In bibl. Laur. Med. plut. 7. no. VII. VIII. XXII.
Montf. I. p. 38 2. Aphorifmorum et prognofticorum
libr.IV. in bibl. Scorial. fecundum Efching. Mag. to. V.
p. 12. In bibl. Laudian. Cod. Brit. no. 101. 1252.
355. In Alerton. no. 687. 688. 689.722. In Wigorn.
/10. 768. In bibl. S. Triait. DubL no. 5o2. In bibl. S.
- . i.
e

LXn

HISTORIA LITERARIA

PelriCantabr.no. 186G. In aula Pembrok. no. 2o55.

In bibl. Norfolk, no. 189. in bibl. coll. nov. Oxon. no.
110. n34. In bibl. Cai. G011vill.no. 962. In bibl.
Burscough. n. 7671. in bibl. Ambrof. Mediol. Montf. I.
p. 5 1 6. In bibl. Coislin. S. German, n. 1 o 1 8. In bibl.
Divio -Benigniana no. 224. 226. Montf. II. p. 1285.
In bibl. Patr. praedic. Carnoterif. Montf. II.' p. 1 364.
In bibl. Lugd. Bat. ex leg. Scaliger, in Catal. bibl. L. B.
p. 3g5. In bibl. Ebner. Norimb. v. Ackermann in
Wittwer's Arch. f. d. Geschichte d. Heilk. . I. St.
p. 4g. 5o. *
Latine, ut Hallerus putat, in bibl.Bodl. no. 7 7 53.
Montf. I. p. 646. et iterum cum aliis medicis ibid. et
p. 653. in bibl. Cai. Goiiv. no. 48. In eccles. Dunelmenfi no. 356. Latine quoque hand dnbie in bibl. G.
Pelliferii. Montf. p. 1200. in bibl. S. Ebrulphi Uticenfi.
no. i3i. Montf. II. p. 1272. [Fragmenta latina in
bibl. r. Parif. 7100. In biblioth. Guelferb. reperiri
codd. lat. verfionis fub codd. Aug. Fol. 1 7, 2. it. 2, i3.
item 47, 12. teftalur Ebert. Porro adfervatur ibidem
cod. aphor. latin, juxta ordinem alphabet! inter codd.
Aug. Fol. 38. 6. In bibl. acad. Lipf. c. commento no.
i 094. i og5. 1 096. 110. 1198. Libril.no. 1107. K.]
Arabice, vertente Honain, Cafiri no. 852. 785.
Eodem Honaino, Ben Ifaac, Syro, vertente, in bibl.
Palat. Med. no. 253. Assemann, in codd. mfs. orien
tal, bibl. Laur. et Palat. Med. p. 7 1. Lib. I. aphor. ab
eodem Honaino verfus exftat ibid. p. 71. Mutilus
alius codex aphorifmor. Arab, exftat in bibl Palat. Me
dice, no. 263. Affemann. p. 76. Arabice, cum
comment, in bibl. Caefar. Vind. Lambec. comm. lib. I.
p. 296. ed. Kollar. no. 7. in bibl. reg. Parif. no. io4o.
Conf. Herbelot bibl. or. Vertente Abdalrahman
Ben Ali, Ben Abifadik, in bibl. r. Parif. 110. 1O96.
io4i. Arabice etiam Cafiri no. 786. 787. vid. Montf.
II. p. 712. De arabica verfione et oommentario vid.
Herbelot 1. L. in Abu-Sadek.

HIPPOCRATIS.

LXVTI

Hebraice in bibl. Colbert, in reg. Parif. n. 64 1.

Monf. II. p. 928. De liebraicis codd. aphorifmor. in
bibl. Vindob. et Valic. rid. Barloloccium in to. I. bibl.
Rabbiuicae p. 4a5. Inter indita Manafie Ben Ifrael memorantur Hippocratis aphorifmi, hebraice verJi. In biblioth. Taurin. I. p. 18. verteilte Nathan Hanacri. In
. Vind. Lambec. lib. V. p. 182. 18 4. in bibl. r. Par.
110. 4oi. 95. ad veifionem Honaini no. 96. Ex vepfione Mos Ebn Hallohin in bibl. Leid. Ex verfione
RJofephi ben Salomon. Wolf biol. hebr. p.567.
ED1TIONES. Graecae- Quarum artium ac linguarum eognitione medico opus fit. Praef. ante Hip
pocratis aphor. initium per Jan. CoRNARIUM habita
Roflochii. Aphorifmi Hippocratis, graece. Hagenoae ap. Jo. Secerium. f. a. 8.*
'binoxcciovs cpooioucv zfitjuaTa
In fine: 'Etv
niaxh) 2(ccotiav< rvcfii iv AovySvvu)
ow Tr$&ioyovitts arpl.* Ell editio Rabelaesii, latinis
aliquot Hipp, libris addita, (vid. fupra fub prognoA. p.
XLIX.) et quidera, ipfo editore monenle, ad fidem vetuftiffiini codicis graece expreTa. Iterum imprefla Lngd.
i543. 12. Gunz. i545. 13. Gunz.
'Iiinoxfjarovg (foQiOfiol. Hippocratis aphorifmi, e
dfr-erfor. codd. collatione per Rutger. Rescium diligenter rccognit. Venundantur Lovan. a Barth. Gravio
(a fine Lovanii, ex off. Rutg. Refcii.) ann. 10. 8.*
Lugd. ap. Gryph. i543. 8. Catal. Askew. Frft.
i545. 12. Hall.
Graeco-latinae. Hipp. aph. gr. et lat. Parif. i65a.
i555. 16.
k
'Innoxoaravq ayoQiOfiwv ih '. cum reliquis
quorum in prognoA. et prorrhet. menlionem fecimus.
Par. ap. Gu. Morel. 1567.12* [ Vid. fupr. p. XLIX. K.]
Hippocratis Coi 'jus jurndum, aphorifmor.
fet VIII
gr. lat. Audio Jo. Opsopoei. Frft. 1587.
i a.* Vid. supra in prognoA. et prorrhet. libr. p. XLIX.
e a

HISTORIA LITERARIA

HipPOCRAT. apkorifmi e rea Paul. Offredi.

Rom. i6o6. 12. Genev. 1606. 12.
HiPPOCRAT. apkorifmi gr. et lat. una cum prognoll. prorrhet. Coac. et aliis, pleraque ex interpr. J.
Heurnh. L. B. 1607. 12.0 [Hipp. Coi aphor. gr. et
lat. brevi enarrat. ele. illurati etc. a Jo. Heurnio.
Juxta exemplar Lugd. Batav. (Sed fine prognolt. et
prorrhet.) Jenae 1690. la.* Beck.] A Thom. Magiro
editi. Parif. 16 13. Askew.]
Hippocratis apkorifmi ex recognilione A. Vor8TU. L. B. 1628. 2.* Cum vpw Hippoer. et absque
anno in 16. Lind. Ex interpret. Fofii et G. PlanTH. L. . 16. 12.
Ex interpret. Fofii, c. mtho
de , qua aphorifmi in certum ordinem digefli exhibentur, a Jo. Ern. Sciieffler. L. . 16. 16. cura divifione aphorifmor. fecundum ordinem uialeriarum.
Gr. lat. L. B. 1 638. 12. [Gr. et lat. ab H. Poort. Traject.
1667. 12. Harwood.] Cura interpret, lat. loe. paral
lel, ex ipfo Hippocrate et indice, cura Luc. Verhoofd.
L. B. 1675. 16.* Accurante Theod. Jansson ab
Almeloveen, c. locis parallel. Celfi fentent. et ind.
Amft. 1685.16. L. . 172. 16.* Argent. i756. ia.*
Lipf. 1766. 12.* Cum indico Verlioofdii et not. Ann.
Car. Lorry. Par. 1769. 12. 1782. 12. [Cur. Mart.
Liftero. Load. 170. ia. A Jac.Fickio. Jen. i 729. 12.
Harwood.]
Gr. et lat. in ZwiNGERl opufe. Hippocr. aphorift.
Baf. 1748.8.* Glasgow. 1 748*-ia. 1 749. 12. Gr. et
lat. c. Colfi loe. parall. ind. Luc. Verboofd, locis parall.
ex Bocrbaav. et Svvicten. commentai*, et nol. propriis.
Par. 17 5 g. 16.*
Hippociiatis apkorifmi ad fidera vett. moni mentor,
cailigati, latine verii ab T. . le Febure de VilleBRU.NE. Conltanlinop. proftat Parif. 1 779. 12.* [Iubibl.
Paul. Lipf. adfervaftir quoque exemplar, cuius forma
in 13. chartae magnitudine iormae 4. affimilata fuit.
Dounm auctoris. .] Ufus eft inprmis codd. reg.

HIPP OCR AT .

LXIX

rfin. praefertim hebraeis et arabcis , od textum dandum, quod non fine temeritate, et non confultis
fatis iis, qui ante eum aphorifmos ediderant, fecit.
Galeno inprimis infenfus, cui objicit, eum aphorifmos
fedQe. Textus vitiofiffimus est ob plurimos typorum.
errores.
11; cponwuoi xal nQoyvwOTixov. Hippocratis aphorifmi et praenotionum liber. Recenf. notasque
addidit Ed. Frc. Mar. Bosquillon. To. I. et II. Par.
i;84. 12.* Aphorifmi fecundum cod.ms.bibl.reg.Parif.
dern emendati. Notae adhuc plures emendatt. et lectionis Tarietatem plurimam continent. De verfione antiqua
aphorifm. , quae in notar, et emendatiorium libro depreheuditur, infra dicara.
[ btnoxQaTovg . Hippoer. aphor. Hippocrab's et locis parallel, illnlrali , ftud. et cura Janfoni ab Almeloveen, M. D. quibus acceffit Lud. Verhoofd. ind. locupletilf. loca parall. ex Boerhaav. com
ment., notulas addidit, edit, curav. Anna Ca. Lorry.
Par. 1786. 16. Lorryi opera laudalur. Harl.]
[De Riegeri edit. vid. infr. Franzh editio anno
1777. promifla non prodiit.J
Graece, lat. et hebr. ex ditobus mfs.hebraicis edidat aphorifmos Marc. Ant. Caiotius. Rom. 1647. 8.
Editiones latirme. In Articella Venet. i485. 4.
1485. i5oo. etc. Lugd. i5o5. 8. i5i5. 8.* i5ig.
8. iSnf. 4. Editio mea antiquam (Conlantini puto),
et Theod. Gazae, Hallen editio verfiones Conlantini,
Nie Leoniceni, Laur. Laurentiani et Theod. Gazae
coutinet. Conlantini verfio ex arbico idiomate ell.
[HiPPOCRATis fenlentiae (i. e. aphorifmi); com
mentait. Galeni in easd. Laur. Laurentiano inter
prete. Florent. Ant. Mifcominus inprimi curavit i4g4.
f.* Hanc. editionem raram, quam Panzer Annal, typogr. filentio praeteriere, ferrt bibl Sen. Iiipfi K.J
[Aph. latine, ed. Theodorico Ulsenio, Norimb.4. circa a. 1496. Denis Suppl. Maittairii p. 585>]

vxx

HISTORIA LITERARIA

Antiqua verfio et nova Theodor. Gazae in collect.

Antonii Ruflici Piacentini Venet. 1495. 12. Maittaih.
Venet. i5o7 8. Gunz. Laub. Laurentiano interpr. Flor. 1494. f. Maitt. Cum Rhasis libris
plurimis et aliis. Venet. 1497. f. Gunz. Ex verfione Theod. Gazae. Lugd. i5o5. 8. Gunz. Cum
interpretatione anliqua et Nie. Leonickni verfioiie.
Ferrar. i5og. f. Interprete Nie. Leoniceno cum
praenotion. Gu. Copo interprete. Parif. i5a4. 12.*
l5a6. ia. l532. RiviN. [1637. 1639. Cat. muf. Brit.]
Lugd. i58i. 12. Et c. not. Jo. Manelphi, Rom.
161. 16. Burm. cum iisdem. Patav. 1 658. 12.* c. iisdem. Venet. 1647. 12.* Ex recogn.FRC.RABELAEsi,
interpr. Nie. Leoniceno. Lugd. i532. 1a.4 c. prognolt. et aliis.
HiPPOCR. aphor. (Nie. Leoniceno interpr.) feot.
VIII. quibus ex Ant. Mufae conimenlariis adjecta fecit,
et octava, Fr. Ogglerio autbore. Vicent. 1610. j6.
Ven. 1630. 12.* Ven. 1674. 12.* Vieiin. 1736. 13.*
. methodo aphorifin. et prognoft. Hippoer. Ex in
terpr. Jo. Heurnii. Rudolphipol. 1673. 32.0
[ HiPPOCRATlS aphor. atque praefa^ia latine verfa
c. recognit. et not. Andr. Pastas, Bergomatis} edilio
altera. Ac. huic ipfi edit, prolegomena, in quibus de
aphorifmorum , praefagiornmque auctoe, de utrorumque fcriplorum praeftautia, deque fcnlnliarum in iis
dem conleiitarum ufu difleritur. Valenliae 1786.HARL.]
Verfionem latinam aphorifmorum, quam c. commentariis Oribafii fciiplam fueulo XIII. adfervat bibl.
reg. Parif. no. 1971. in not. et emendatt. iu Hippoer.
aphor. exbibuit BosQUilxoN. Par. .1784. 12,* ad pag.
77 ufque. [Ea verfio ex alio, quam quem noilrae editioues exhibent, texlu confecta efie videtur. K.]
Verfiones^-nffiofie. Par Jean Breche. Lion i58i.
16. Rast. Rouen i646. 12. Burm. Galeni comm.
in libr. I
Par Jean VidER. Lion i6o5. i.- Rast.
1666. 12. Burm. Par Lazare Meyssonier. Lyon

HIPPOCHATI.

LXXl

i668. la. Burm. Alia edilio. Ronen i685. 12.

vel it>84. ia. Houss. Par. c. nolis i685. u, Traductioa faite fur la verfion de Hecquet. Parif. 1 jz5. 13.
alii 1726. 12. [Avec Explications par du Four. Par.
1699. . . Gall. lat. per Mich, lb Long. .
i645. 4.]
Oeuvres d' .Hippocraie. Aphorismes traduits d'a
prs la collation de vingt deux inanufcrils et des inter
prte* orientaux, par Mf. leFebure de Villebrune.
Par. 1786. .* Haec veifio fero eadem e, quam ea,
quae cum graeco texlu, ijuetn fupra memoravip.LXVIH,
prodiit. Galeno fuccenfet, quod textura mutaverif,
id quod ex Melctii cominentariis, de qtnbus mox diccmus, probat. Vid. Galeni defeuonem in diario : Journ,
de mdecine to. LX1I. p. 280. fqq. K.]
Anglice. [The aphorifras of Hippocrates, trans
lated into englilli by S. H. Lond. 1610. 12. i655. 8.
K.] Lond. 1695.8. i665. 8. Bodlei. vertente Conr.
Sprengel. Lond. 1708. 8.* 175. 8.
Belgicae. Apliorifmen , of kortbondige Spreuken
ran Hippocrates , beneieus deTelfs Wet en Onderriclu
lingen. Nevens d'Aanmauingen van den Heer N.
Tclp. Vertaald door S. Blankaart. Te Amfterd.
1714. 12.* Altera baec til edilio, cum vita Hippocr,
fecund 11 m Sora nu m.
Italice. Aforifmi di Hippocrate, tradotti da LuCA
Filacteo. Pavia i55a. 8. Falc. [Jo. Bpt. Son et
alias interprtait, itlicas memorat Paitoni bibl. degli
aulori volgarizz. to. II. p. 188. Beck.]
Germanice. Hippokrates Apliorifmen. Bremen
1744. 8. Hipp. Lehrfatze, in d. Deutfche iiberfetzf,
bfi ein. Anmerk.u. Verzeichn. d. Materien [v. Jo. Trit
ures.] Helmlt. 1778. 8.* Paraphraltica eli. [Hipp.
Aphorifmen a. d. griecli. Spr. iiberf. u. m. kurzen Anmerk. erlutert. Wien 1791. 8. 1800. 8. Aug. Heimb.
Hisze, Probe ein. Ueberf. d. Apliorifm. d. Hippocra
tes, nebli ein. erluternden Commentare derfelben, u.

LXXII

HISTORIA LITERARIA

einig, ander. Abhandl. aus d. Iatcrie u. d. Iamatologic.

Stendal 1807. 8.* Hippokrat. d. zweyl. echte medic.
Schrift, ins Deutliche berf. . ein. alphab. Repertor. d.
Salze u.Mater. Ein.Tafchenb. f. junge Aerzte , herausgeg. v. Fr. v. Paula Gruithuise. Mnch. 1 8 4.
8. Bibel f. Aerzte , oder die Aphorifmen des Hippokrates. Nach d. latein. Texte d. Nie. Leonic. ganz neu
und frei in deutfehen Jamben berfetzt, u. m. ein. kur
zen, ebenfalls eigens hierber verfafslen phyfiol. prakl.
Erklr, in Profa verfehen.
Von Bened. v. Wagejvjann. Erft. Th. Beutiing. u. Leipz. 1818. 8. Qua
tuor priores feotiones continet, Verfus horridi, liiulci;
animadverfiones addilae Hippoeratem haud juvant.
Quae eifecerunt, ut to. II. typis exferibi haud polTet.
Die hhten Hippocratifchen Schriften vertenlfcht u. erlut. z. Gebr. f. prakl, Aerzle u. gebildete Wundrzte v.
D.H. Brandis. . 1. Wien 18a 2. 8. Aphorifmos con. tinet. Verfio fatis bona: animadverfiones adf'erunl ut
plurimum Hippocratis loca pamllela, et Celfi loca,
quibus Hippocratis verba expreffit : raro crilicae funt.
Praeter has verfiones germnicas commemorandae adhuc funt Ch. Gfr. Gruneri Bibliothek d. alt. Aerzte
in Ueberfetz. und Auszug, etc. Leipz. 1780. 178a. 8.
Voll. a. quorum prius genuina, poilerius nolha Hip
poer, feripta continet. Priori volumini quoque iufunt
aphorifmi, fed non integri, nee eodem ordine, quoin
editionibus confinentur vulgaribiis, fed nounulli tantum, et in tres claQes divi, quorum prima, qui ad
phyliologiam , fecunda, qui ad diaeteticen , tertia, qui
ad pathologiam Hippocratis illullrandam faciunt,
aphorifmos continet. Denique Curt. Sprengelius
in Apologie des Hippokrates u. fein. Grundfalze.
Leipz. 1789. 179a. 8. Voll. a. praeter librum de diaeta acutorum et de are, aquis et locis, (to. II. .
6a a.) aphorifmos non folura translulit, utiilurimuni
commode , fed et animadveifionibus inllruxit, quae late
patentem librorum omnia generis lectionem com

HIPPOCRATI S.

LXX1U

probant, Hippocrati recle intelligeudo maxime uti1. .]

Paraphrafes metricae graecae. Robert. Constan aphorifmos' graece reddidile Spachius notant in
eleuch. medir, p. i 4. Conf. H aller, in bibl. med. pract.
to. Lp, 44. Graeco et latino carmine expofuerunt etiam
aphorifmos Anton. Faventinus, Reginaldus SturHiBS. Graec. et lat. verfibus per Gerard. Dsnisot.
Paris i634. 8. Falc. cum comment a Guil. Odry.
Parif. i634. 12. verfibus gr. et lat. ab Ant. Hommeio.
Par. 1660. 8.* Sect. I. ophor. verfib. graec. p. Rob.
Winterton, . lat. verf, Heurnii. Cantabr. 161. 4.
Cautabr. 16. 8- cum omnium aphor. verf. mtrica
Fabri et "Wintertoni. Cum meLrica paraphrafi
van Poorstii. Traject. 1667. 12.* Graeco quoqae
carmine expreffit aphorifmos Jo. Frerus. [Hippocr.
Apborifmi foluti et metrici interpr. Jo. Heurnio, metapbrais Jo. Frero et Rad. Wintertono. Cantabr.
633. 8. in Cat. Muf. Brit.]
Latino carmine ab Aloyf. Luifno. Ven. i55a.
8. Auctore Laur. Span. Vralisl. 1670. auct. Andr.
Ellinger. Frft. 1679.
auct. Laur. Sturm. Lngd.
i583. 8. 1619. 8. Lind. auct. . Bulenger. Par.
1687. iQ. Falc. Par. 1660. 8. Auct. Pa. Dionysio. Veron. 1699. ^ auct- Sim. Prouancher. Senonib. 160. 8- Lind; Apbor. libri II. heroic, verfib. redditi a Jan. Dubravio. Nor. 162. 8.* Auct. Jo.
Lud. Gansio. Arg. i6a4. 12. Vieun. 1626. 12. Lind.
auct. J. Pfanz. Argent, i6a4. 8. Lind. Auct. .
Berigardo, med. candidato. Utini i645. 8.* Auct.
Jo. Baft, de Conde.") Bruxell. 1647. 12. Gunz.
aoct, Jo. Junker. Erford. i648. 8. auct. ignoto, . lat.

) mtrica apliorifmor. verfio continetur quoque in

Hippocr. aphor. c. concordanlia eoiundem ac indice loenpletifTirno. Acced. iid. aphorifmi verfu heroico explica ti
a Jo. . >, med. Brx. Lovan 1781. 8.* K.

bxxiv

HISTORIA

LITERARIA

opliorifmorum verfione 8,1, 1669. 12.* Latino que

que carmine expreffit aphorifmos Matth. Rosklerus,
Lucanus. [Aphorifmi elegs latinis reddili a J. F. Clos8I0. Tub. 1786. 8. Edit. IL Berol. 1796. 8. .]
Gallico carmine par de Launay. Rouen i64a. 8.
Burm. Dein etiam titulo: Hippocrate dejiaifc jar
JLouis de Fontenettes. Par. i654. 4. Astruc.
[De mtrica germanica verfione Wagemanni vide,
quae paulo ante mnita funt p. LXXII. K.J
Commentarii.
Commentatorum in apliorifmos
immenfa vis elt. Plures jam in aphorifmos commentarii
Galeni temporibus exilitere, qui ab eo niemorantur.
Antiquiffimi omnium aliorum aphorifmorura inlerpretum funt Heropiiilus, Bacchius, Heraclides Ta-<
rentinus, Zeuxis, quos Galenus oranes tfintiQixovg
vocat, quique ab eo exprefle dicuutur oi rwvf-ij<yraautvo)v cupoQiafiov^ in comm. ad VII. aphor. 70.
p. 333. to. IX. Chart. Herophili commentaiius in
bibl. Ambrof. Mediolan. exfiare dicitur a Montf. I.
P. 498.
Apliorifmos porro explicuere:
Sabinus, quern memorat Gal. adv. Julian, 3.
p. 79. to. IX. Chart.
Lycus, Quinli praeceptor, empiricus, a Galeno
aterrimo carbone ob infulfam explicntionem fuam notatus in comm. ad I. aphor. i4. p. a8. in praef. ad III.
aphor. p. 9a. to. IX. vtcqov tov ovyyctuftaTo j;;ytjTixov Lyci Neapolitani, quem tarnen Gabuns Macedonem ex prelle vocat, citt Erotianus in expof.
voc. Hipp. p. 21 4. ed. Franz. Peculiarem eliara con
tra Lycum libellum feripfit, de quo paulo poil dicemus, [et in Millor. liLerar. Galeni Oper. to. I. praemifl'a
p. CLXXXIII. dictum eft. K.)
Quintus, a Galeno, ob aphorifmos male expofilos, non laudatus, reliquos quoquo Hippocrateos libros
explicuit.
<

HIPPOCRATIS.

LXXV

i
Marini in aphorifmos enarraliones memorat Ga*
len. in VIL aph. ai. p. . et in VII. aph. 54. p. 4.
Chart.
RtJFi in aphorifmos enarraliones laudat Galen, et
Oribasius in praef. ad comm. in aphor. Hipp. ed. Baf.
i535- p- 7.
Soraxum in tres fectiones aphorifmos divifilTe,
narrt Oribasius.
Pelopem, interpretm aphoiifniorum , laudat Ga
len, de ord. libror. fuor. p. 5i. to. I. Chart, et inprimis
Oribafius in praef. L c, qui cauliffiine verbum aphorifmorum e verbo transfrons , imitalus fit Hippocratis
brevitatem.
[Huncce libellum gr.lat. e bibl. Cujacii edidit Stph.
Claverius, fubjunctum fuis in Perfium annoLt. Parif.
1607. 8. Vid. Reinef. ep. ad Chr. Daumium IV. p. i4.
De rariis opufculi editt, egit Daumius L . . XXIX.
p. 96. K.]
Domnum et Attalionem, interpretes HijipocratU, Oribafius citat in praef. ad aphor. p. 8.
Numesiani inlerpretalio aphorifmorum memoratur a Galeno in V. aph. 44. p. 221. et in IV. aphor. 69.
p. 1 7g. nec non in comm. I. in libr. Hippocr. de hu
mor, text. a4. p. 555. to. VIII.
DiONYSH enarrationum in aplior. mentio fit ad IV.
aph. 69. p. 179. ScripfiiTe Numefianum et Dionyfium
in IV. aph. 69. loco vocum ovga &Q0{iatd6a, oQoqim Galenus refert.
Bos omnes commentatores Galenus generatim non
Iauilut, nimis tjnippe vei bofos, et qui Hippocratis mentem
raro adfecuti fint. Vid. locum claffic. in praef. ad comm.
in feet VII. aphor. p. 292. Lycum, quem fua fpectra,
non Hippocratis placita fcripfilfe adferit, peculiari libro,
qui to. IX. Chart, legitur, refutavit.
Contra aphorifmos antiquiore jam tempore ThesALUS Trallianus, methodicae fectae inftaurator,
quern Galenus memorat c, 1, adverf. Julian, p. 77.

LXXVI

niSTORIA LITERARIA

lo. IX. Chart. Caelius vero Aurelianus, quod miror,

non citat.
In eosdera aphorifinos JULlAKUfl Alfexandrinus,
Galeno coaevus, libros XL. fcripfit. Secundum vidit
Galen. (adverf. Jul. c. 1. p. 077. to. IX.), eumque pecuIiari libro, qui in eodem tomo lcgitur, acerrime confutavit. Cod. Galeni iibri adv. Lycum et Julian, exfiat
in bibl. 'Medicea. Bandini III. p. 48.
Galeni in aphorifmos commentant eorum, qui
nobis fuperfunt, antiquiflimi funt. Exilant, et quidem integri, in VII. fecliones aphorifmomm. [Conf.
Hilt, liter. Galen, to. I. Oper. ejus. p. CLXXXI. feq. de
codd. et editt. horum commentarioruni. K.]
Ohibasio, qui adfcribuntur, commentarii nunc
dicendi funt. Hos pro fpuriis liabent Leon. Fuchsius
in epiil. nuncup. ad comm. in apbor. Hippocr. HalleRiis in bibl. med. pract. to. I. p. 48. et Grunerus Ceuf.
libr. Hipp. p. 47. et quidem minus germanaram originnm lot hotae illis infunt, ut mirer plane, Guintiierium Andernac. in epift. dedicatoria cditioni fuae commenlarior. Oribafii praefixa, atque Bosquillonum in
praef. ad Hipp, aphor. p. 9. fq. genuinaS hujus libri ori
gines agnovifi'e acriterque defendilTe. Ipfe enim hie
Oribafius, Juliani imper. medicus, Ptolemaei Evergetis
julfu fe hos commentaries confecifle, atque poll feptuagiuta peifectiffiinorum medicorum examinationem
congefliiTe memorat, et, quod Oribafius, Juliani medicus, non fuit, chriianus fuit : in II. aph. 9. p. 80.
8 1, ed. Baf. i535. haec habet, quae auetorera fuifle
chrifiianum, manilefte probant : Si aegrotans eft religioJus , opponere Uli debet medicus facram fcripluram , fi
tamen antea hanc amaverit etc. Et in VI. aph. 35.
antiquis temporibus nullum ad altare proccjpjje dicit,
ni qui e Levitico genere, aut regio fuerit. Laudat
ceterum tiullos Graecos, Latinos vero Terentium, Virgilium et Ovidium, et latine fuam enarrationem feripliffo videtur: cdice eniin latino GuintueriUS ufus efle

HIPPOCRATIS.

LXXVII

TideUir, non gi'aeco', quod Bosquillonus 1. c. p. 9.

vult, nequo codex aphorifmorum c. commentariis Ori
bafii . XIII. fcriptus, qui no. 1971. in bib], reg.
Parif. fervatur, graecus, fed lalinus eft. Codex etiam
bibl. r. Parif. 110. 7 102. non Oribafii prologum in aphorifmos, fed alius, et incerti quidem, interprelis laLini
continet. Codex Vibrafii (Oribafii) fuper aphorifmos Hippocratis exftat i a bibl. monaft. S. Trin. de Vindocino. Mon if. II. p. 1 2o4.
JSdiiiones horum comraentarioriim funt, et omnes
qoidem editore, (non interprele) Jo. Guintherio.
Andern. Parif. i533. 8. Bosqu. Venet i535. 8.* Baf.
i535. 8.* Patav. i658. 12.* Vid. quoque de his editionibus el generatim de comraenlariis Oribafii Goultn
in Journ. de mdecine to.LXlV. p. i45. et to.LXXVII.
p. 343. Aphorifmorum ceterum ordo in his edilionibus tnrbatus elt , feptimaqne lectio Oribafio dicta par
tem aphorifmorum , qui in fexta continentur, comprehendit. Ordo etiam priorum feclionum turbatus eft.
MELETII philofophi commeutarii exftant in bibl.
r. Parif. no. 2685. et apud Montfauc. II. p. 7 35. el in
bibl. S. Remigii Rhemeufi, telle eodem. [De illo cod.
ms. Lefebure de .Villebrune in praef. ad Hippocr.
aphor. p. X. not. (h) haec habet: Hic bonae nutae
Meletii codex fuit quondam fervatus , inter libros Principis Henrici a Lotharingia, abbalis protomonafterionun S. Diouyfii et S. Remigii , nepotis Cardin, a Lotha
ringia. Eum integrum graece commentario ftipatum
legeram, cum me monuit CI. Lorry alicubi olim delituiffe Terfionem ejusdem a quodam Pietreo latine factam:
nee incafium ipfam quaefivi4n bibl. reg. Auctor qui
dem nomcu fuum reticet, aft nepotem GentianiHerveti,
hominis non infimi commatis certe, fe profitetur. Ipfe
quoque textum graecum propria manu, antequm eum
Terterct, exferipferat , ut fqrma literarum videre eft.
Hinc jam bina exftant Meletii graeca apud nos exemplaria. Tres lantummodo priores hujusce codicis la-

LXXVIII

HISTORIA LITERARIA

Uni aut graeci prelo forent fubmittendae fectiones,

Mfeximi nominis medicus debuit haberi Melelius ille,
non monachus certe, ut vulgo creditur; quippe qui paifi
palTu incedat cum Hippocratc, Galeno in cod. Vindob.
cui titulus: Jatrofuphium etc. de quo conf. Fabricius
bibl. graec. to. XIII. . 01. 3a8i Hunc Meletium
alium efie, atque Monachns ille tractatiunculae de
minis, verfibus polilicis fcriptae auctor, cod, graec.
aa4o. bibl. reg. cerlo certius mihi conlitit: bi enim
politici verfus decimi tertii feculi funt inventum. Tam
elumbis efl monachus ile, tam plebejus in fcribendo,
ul plus mille annis Meletio philoopbo recentior videatur. Hic autem noller elegaiis, terfus, eloquens, rerum
ubertate potius viget , quam vanis verborum ambagibus
luxuriatur, doclriuaque Hippocratica plenum refertumque fe commendat. Quod certum el , ante Joannicium,
decimi feculi medicum, vixit Melelius, cujus nominis
multo plures in Graecia docti viri inclaruerunt. Multi
etiam Theophili , et lileris et doctrina medica nomen
fuum poleris comrnendavere. Sed sit hic nofter Theophilus [ Philotheus ] , qui Comes archialrorum nominatur Chryfolomo , filve qui Protospatarius ; de bis
dignitatibus in aula Graecorum imperatorum vid. Calvi ni lex. jurid. Vinkii amoen. philol. med. Jof. Laurentii jmaltliaeam, Meurfii lex. graec barb.11 .]
Theophili Protofpatharii , five, uti vocatur in
commentario fuo edito, Philothei commentarii graece exilant fcripti in bibl. r. Par. no. 2 1 49. vid. Montfauc. II. p. 769. in bibl. Vindob. Lambec. V. p. i65.
vid. de Nessel in catal. ms. graec. bibl. Vind. P. IV.
no. 74. p. 44. Exilant iideiu commentarii in bibl. Vin
dob. no. 5 4.. vid. Lamb. Vi. a. p. 88. Memorat quoque
bunc commentarium Labbeus p. ai a. bibl. nov. mllor.
in bibl. Medie, plu t. 86. Montfauc. I. p. 407. Bondini
HI. p. 98. 10a. in bibl. Ambrof. Mediol. Montf. L p.
629. [in bibl. Naniana, ut fupra memoratum eft,] in
bibl. univerf Altorf. graecus, cbartaceus, feculo XIV.

HIPPOCRATIS;

LXXIX

vix fuperior, in quo vero enarrationes aphorifmor.

feet. I. ultimo tamen excepto, deliderantur, quem cfcfcripfit, exemplo etiam text us addilo, Jo. Andr. Nagel,
in progr. quo donationis Trewianae memoriam rnovt.
Altorf. 1788.4. Codicem etiam graecum habuit, quem
in comment, in aplior. Hippocratis m em orat, et ex quo
plurima loca in comment, fuos transfcripfit, Ant. Mus.
Bbassatolus.
Philothkum dixere A. M. Brassavolus, Leon.
FcchsiUs (in . nuncupat. comm. in aphor.) Conr.
Gesnerus, alque editores commentariorum , quos
feripGt. Graecae editt. plane deliderantur. Latinae
duae funt, nempe: Piiilothei commentaria in aphor.
Hippocratis e graeco in lat. converfa, interpr. Lud. Co
rado. Ven. 1549. 8.*etSpirae i58i. 8.*
Stephani ayokia tig tov lnnoxQTOv cupoiOfiovg
ovvoipiv, exilant in bibl. Caef. Vind. de Nessel
catal. Pa. 111. no. 16. p. 27. Alius codex, principio mutilus, in eadem bibliotlieca, leite de Nessel 1. .
no. 44. p. 5o. Commentarii e Stephano et Plulolheo
in bibl. Uffenb. 1.4.
Actuakii comm. in aphorifmos exilabant np.
Felic. Paciotum, tefle Gefnero in bibl.
Anonymi comm. graeci in bibl. r. Parif. no. a a 5 7.
2260. In priorem fectionem et partem fecundae in bibl.
Medic, plut. 74. Ignoti hominis comment, graeci in
aphorifmos exilant in bibl. Laur. Med. graec. plut. 74.
Montf. I. p. 585. Enarrationes fingulis aphorifinis fubjectae graec. in bibl. r. Parif. no. 883. [Fuit et in bibl.
Meermann. cod. 110. 2 2 5. fee. XVI. f. feriptus, qui inter
alia continebat quoque Anon, expofitionem in Hippocr.
aphor. K.]
Commentai-, arabicus auctore Allaidin Ebn Elrafis feculi XIV. eft in bibl. r. Parif. no. 4.
Honaini, filii Ifaac, Syri, comment, in libr. I. aphor.
Hippocratis exftat in bibl. Palat. Medic, no. 253. AfTemaiin. p. 71. Haseni Gilaei comment, arabici in

LXXX

HISTORIA LITERARIA

opli. Hippocr. fiint in . Lugd, Bat. p. 5o8. Notae Abdelrahman ben Ali ben Abisadik in . reg.
Par. no. 1096. io4i. ct in bibl. Scorial. 110. 872. Vide
de eo Herbelot. p. 56. Alius comment. Casiri ho.
[852.] 788. [p. 235. ubi dicitur Alaeldinus Ali bem
/ AniLHARAM Alcarschita, et Cfir p. 234. fq. agit de
interprclibus arabicis, et in quoi libros f. lecliones
apborifmos Hipp, diribuerint veteres. De comm. Ra
zis ad mentem Gnleiii vid. Cafiri . 26. . 87.
p. 2y8. eft Almaxalu comment, in aphor. rid. Cafiri.]]
Commenlarii Haly in apbor. exilant in bibL colleg.
omn. anim. Oxon. Cod. Brit. no. i45o. Abr. Pntricli
explauatf . in apbor. apud Plantoricium. Mulis Abdalla, Cordubenfis, et Mofis ben Eved- Elobim. Wolf.
Hehraici comm. in bibl. Vind. Lamb. I. p. i84.
Apboiifnmta Hippocr. c. comm. R. Judae ben SaMUems ex arable, in liebraicum converfa exftat in bibl.
Lain-. Med. plut. 88. 110. 54. Montf. I. p. 4i 2. Hippocr.
apbor. c. comment. Mosjs ben Eved-Haelohim lfraelilae ad nicnlem Galeui, paucis exceptis, in bibl. Eugd.
Bat. p. a85. [Conf. Bartoloccius in bibl. rabbin, to. I.
p. 425.]
Cummentarii lalini in bibl. coll. nov. Oxon. no.
1 i3o.et in bibl. reg. Parif. no. 6845. 687. 6855. 6856.
6966. 7021. 7027. Quaeiliones in apbor. ibid. no.
657. 6549. Megiilri Benedicti glol'ae fupra libros
aphorifm. in coll. Caji Gonvill. Cautabr, n. 9G0. Ano
nymi gloflae et febolia in bibl. r. Parif. no. 700. et .
Cafliley. Baltii. Lemhciie.v in aliquot apbor. Montf.
II. p. 761. Anonymi comm. in apbor. in bibl. S. Gatiaui Turonenf. 110. 4o5. Monf. II. p. 1277. Exilant
qnoque anonymi gloflae in bibl. Bal. et anonymi
annot. in opbor. in bibl. Coisliuiana San -German,
no. 1017. Bis cum expofilione apborifmi exftant in
bibl. Scorialenfi Montfauc. I. p. 620. Conftanlinus Africanue in apb. Hippocr. exilat in bibl. Rancliini. Montf. II. p. 1285. [Inferam h. 1. Gloflae fuper

HIPPOCRATI*.

I. XXX I

.^ viro ignoto fcriptas inter codd.bibl.

acad. Lipf. no. J oo5. et Lecliones italici medici fuper
aphor. Hippocr. ibid. no. 1098. Aliae glofl'ae ibid,
no. 110. Conftautini gloiTae fuper prognoft. et opliorifm. ib. no. 1 1 43. K.]
Barth, de Buhgis in aph. commem. citat Symph.
Campegius. Jac. Forohviensi3 in Hippocr. aphorifin. et Galeni fuper eisdera commentaries expof. et
quaeft. p. Chpu. de Castanea. Papiae i488. f. AIaitt.
Ven. 1490. Pap. i5oi.f.* j5i 2. Ven. i4g5. f. Maitt.
i5oi.f.* i5ao. f. Cat. muf. Brit, Marsilii de S.
Sophia interpret, in eos nphor., qui a Jacobo expofiti
non fuerant. Ven. i5o8. f.* [Cum verf. dupl. antique
et Th. Gazae, expofiL Gaieni, Jacobi Foroliv. et MarJil.
Ficini, et quaeftionib. eorund. p. Hieron. Pompiium de
Oleariis. Veu. i5o8. f. In 8. et in fol. Cat. rnuf. Brit.
Beck.] i54y. f.* i556. 4.* Verfionem Conllanlini,
Th. Gazae et Nie Leoniccni, comment. Galeni et fufifraara expilionem Jacobi conliuel. Cod. ms. eil in bibl.
Taurin
Cod. expofit. Jacobi de Fouolivio exilt in
bibl. reg. Parif. no. 486 1. Montf. II. p. 763.
Laur. Laurentiani comment. Flor. i4g4. f.*
Jo. Sermoneta comm. fuper libros aphorifmor. Ven.
1498. f. Lind. [ Adjeclus eft Ugonis expofitioui. .
Cat. muf. Brit. to. L Beck.] Anton. Benivenii
comm. in aphor. Flor. 1607. 4. Hotton. Nicon
comment 11 m fuper aphor. Hipp, curanle Ant. Sacco.
Bonon. i5aa. 8.* [ Interpr. Th. Gaza et Nie. Leorceno, c. comm. Nicoli Florent, p. Jo. Bpt. Theodofium
et Ant. Saccum. Ven. i5aa. 8.* Beck.] Ugonis
expofitio fuper aphoi*. Hippocr. et fup. comtnentum
Gaiieni, ejus interpr. Ven. f. a. i4g3.f.* i4g4.f. Maitt*
Ven. 1498. f.* Papiae i5i8. f.* Ven. i5a3. f. Codex
exftat in bibl. reg. Parif. Montf. II. p. y53.
Thaddei Florenlini expofitiones in arduum aphorifmor. Ipocratis Volumen, in divinum pronofiieorum
Ipocratis Ii brum, in praeclarum regiminis aentorura
HiFruiKATt TO Mi (1
,
1'

LXXX1I

H1STOUIA LITERARIA.

Ipocratis opus, in fubtiliffimura Joannilii Ifagogarunv

libellum Jo.Bpt. Nicollini Sabodienfis opera in lucem
emilTa. Ven. 1627. f.* cum verf. Th. Gazae, Nie.
Leoniceni, Conilantini Africani et Galcui comm., qui-
bus fuos addidit Thaddens.
Hier. Tiiriyeru comm. in aphor. Hipp. libr. I.
Antwerp. i538. 4. Lind. In omnes aphor. Lugd.
i55i. 4. Falc.
Ant. Mus. Brassavoli in ocio libros aphorifmor.
Hippoer. et Galeni commentaria et annotait. . i54i.
f.* Cum comm. in text. Hippoer. et comm. Galeni.
Ferrar. i5o,4. Lind. Ven. 1721. 4.* Cum Mufae tantum comm. in aphor. Interjector. aphor. octav. fectionem fe primum addidifle, quae lamen in antiquis jam.
et optimae notae codd. legitur , memorat Mufa p. n 3 8.
11 3g. Ceterum locos plurimos Philolhei et quidem.
graece, et permultos ex commentariis , Oribafio adferiptis, edidit.
Pauli Grisignani, medici Salernitani, in aplior.
Hippoer. expoiitio. Salern. i544. f. Lind.
Hipp. Coi aphorifm. feet. VII. e graece in la
tin, fermonem converfae et comment, illuftratae per
Leonh. Fuchsium. Baf. i544. 4* Par. i545. 8.
Lugd. i554. 8. [In Hipp. Coi VII. aph. libr. commen
taria, ab eodem authore nuper recaliigata, adject, anno-
tatt. et locor. diffic. Galeni explican. .] Lugd. i558.8.*
Lugd. 1559. 8.* Philothei comment, et Oribaf. fere
primus poll Ant. Mus. Brassavolum memorat, minus
germanas comm. Oribafii origines demonftrat , Galenum
ut plurimum fequutus , quem limul explicate
HiPPOCR. aphor. genuina lectio et idelis interpretati, iludi J. Morisoti. Bafil. 1647. 8. Gunz.
BassIANi Landi in aphor. Hippoer. dictata anni
i55i. exilant in bibl. Vindobon. Lamb. II. c. 8. p. 8S7.
HiPPOCR. Coi aphor. comm. Foresii illuilrati.
Frcf. i55i. 8. i554. 8.* Jo. Brecheus in aphor. Hippoer. Parif. i55a.

HipPOCRATIi.

Hipp, aphor. gr. lat. Gjl. Plantii interpr. et.

Jo. Lygaei paraphrafi. Par. i55i. 16. Lind. Lugd
1555. ia.* 157. 12.* Gener. i58o. 16. Burm.Falc.
etc. comment. Jo. Marinelli. Ven. i58a. 12.0 Lugd.
i58a. 16. Lind. Genev. i5go. 8. Lind. f. L 1695.
ia.* Aphor. fimul in appendice in ordinem fecuiidunl
materias digeli.
Jo. Bpt. MontaNI exacliffimae in aphor. Hipp;
lectiones fumma cura collectae etc. recognitae etc. Ven.
10 53. 8*. [Ejuad. in fecundum libmm aphor. Hipp;
lectiones etc. Venet. i554. 8. K.]
Jo. Myrica paraphras in Hippocr. aphor. Baf;
1556. 8. Lind. Bened. Victorii comm. ad Hipp
aphor. Venet. i556. 4* Fr Vallesu in aphor.
Hipp. Complnt. 1561. 8. Colon. i58g. f.* Nie.
HaVTPAs aph. Hipp, enarrat. illuArati. Duac. i563. 4.
Cph. a Vega comm. iu libr. aphorifm. Aatiguerae
i563. 8. Lugd. i568. 8. 1570. 8. In Operib.
Lugd. 1676. f. i586. f. j 626. f. Hier. Cabdanc
comment, in VII. libr. aphor. Baf. i564. f.* Fatav
i653. 4. Et in Operib. to. VIH. Galenum, Leonicenum valde taxt.
Juvenal. Leueroni in Hipp, aphor. lucubrat;
Montis reg. i565. 4. Lind.
Hipp, aphor. ex nova Claud. CamPensii interpret
tatione. Lugd. 1579. 8.*
Jac. HolleRii in Hipp, aphor. c. fchol. ex Dureto
fumtis auxit Jo. LiebaUt. Parif. 1679. 8. i58a. 8.*
Gener. i583. 8. i5g6. 8* 1697. 8* Lip". 1697. 8*
Frft. 1697. 8** i644. 8. Gunz. i646. Falc. i65a. 8.
Bast. Genev. 1676. 8. Codex exilt in bibl. r. Par. n.
6358. Montf. II. p. 761.
, -,
SaLvii Sclani comment, in aphor. Hippocr. VeBeL 'tS^g. 4. i 583. 4. Lind. Ejusd. apolog. ad. Jo.
Ailimarum quod ea, quae dixit in Altomamm iri
comment, aphorifmor. fint veriffima. Ven. 1 5 8 .
CvZ
i *

iXXXIV

HISTORIA. LITERARIA

Hippocr. nj)lior. Nie. Leoniceno inlerpr. Joa.Marinelli In cosd. comm. Ven. i583. 12.* 1693. 1.*
lidem finit, quos ftlb Guil. Plantio paulo ante nicnioravimus, emi et feorfim prodiere. Jo. Zecciiii in aplior.
Hippocr. Bonon. i566. 4. Hotton. Gl'nz.
Dan. LapiungiNi in Hippocr. aphor. dialogns.
Venet. 1 5 S 6. 4. Lind. Jo, Visciier. aphoriinor.
Hipp, brevis enarrat. Tubing. i5yi. 4.* Ejusd.
phor. ox Hippocr. Tubing. 1669. Rodek. a FonSBCa in VII. Hbr. aplior. Hipp, comment, in fingidos
aphor. adnotat. Vcn. i5g5. 4.* ih'08. 4. 1621. 4.
Ricir. 1B28. 4. Hotton. Patav. 1708. 4. Annib.
Bitfau aphor. eroiuelaphralis. Mellan. i6o5. 8. MoN01. Pa. OffRei comm. in aphor. Hippocr. GeftetT. lf)6. 12.*
CONSTANTINI LUCAE eXpoflt. ill
dplmr. Hipp. Ticin. 1607. 4. . Bodl. i(Jo8. 4.
Gunz.
Hippocr. Coi aphor. gr. et lat. brevi enarrationa
fidaque iuterpr. illuilr. c. hift. obferv. et remed. felectis
a Jo. IIeurnio. L. B. 1601. ia.e 1607. 12. 1609. n.e
1G09. 4. (in Operib.) Lugd. i6i5. 8. L. .162.
12.* Loud. 162. 12. Jen. 1677. 12- 69' 12-c R'1doll. i6t(. 12. Amft. 1688. ia. L. B. 1690. 12*
P. A. CanonueRii in VII. aphor. Hippocr. libros
commentarii. Autverp. 1607. 4. 1618. 4.* III. volL
Pt. Ant. Canonheru in VII. feet, aphor. inlerprelaliones. Anlverp. 1617. 4. Lind. 1618. 4.* Jac
Fontani comm. in omn. aph. Hipp. Par. 1608. ,12.*
^Genov.) 16 13. 4.a.
Eman. Stupani comm. in aphor. Hippocr. Baf.
i6i5. 8.*
Aphor. Hippocr. explan. auct. Matth. Naldio.
Bom. 1617. 4. Falc. 1667. 4.*
Hier. Merci: rialis in oran. Hippocr. aphor.
preelection. Patavin. a Maxim. Mercuriali , H. F., publicalac c. Pancralii Marcelli notis marginalibus. Boiion.

H I R A T I S.

1619. f. Lind. Lugd. 162 i. 4. Gunz. Foroliv. 1625.

f. Lind. Lugd. 63 1. 4. Hotton.
IIjppocratis aphor. Nie. Leoniceno inlerpr. c.
not.JoA. Manelpiij. Rom. 162. 16. Blum. Ven. 1647.
ia.e - -Hipp, aphor. Nie Fontane nec tractat. de
extract, foetus mortui. Amft, i(io3. i2.c Hipp. apli.
graec. et lut. breviter et nervo fe enodali . Knoblocii. Noriinb. iG4i.8.* Apliorilmus alio, quam iolilo, ordine digei'fit.
Pt. Castellus ia aphor. Uippoer. Macerat. iG4S.
4. Hotton.
Ge. Morales comm. in Hipp, aphor. Venet. i648.
4. Ejusd. ars parva, . aphorifm. Hippoer. refolnti.
Ven. i653. 12. Gunz.
Guidi AnV. Albanesii aphor. Hippoer. expofit.
peripattica. Patav. i64g. 4.* In l'cct. I. et II.
tantum.
Paul. Cigalini lection, in Hipp, aphor. Novicomi
i653. f. Smith. Hipp, aphor. illuftrati per. Jo.
ConR. DiETF.Rici. GielT. i655. 4. i656. 4.* bis. Ulm.
1661. 4.* i665. 4. Lind. Sleswic. 1G61. 4.* Paruphralis fuiiflima, ab auetore, linguae graec. profell'.
Lev. Fischer genuina aphor. refolnlio. berft. i656. f. 1680. 8. Lind. Car. Valesii de
Bourgdieu in aphor. Hipp. Rom. 1609. f. Hotton.
Wich. Rucker comm. in Hipp, aphor. edid. G. H.
'^. Ulm. 1676. 4. cum hoc edilus eft.
. GuiCHaRD comm. in Hipp, aphor. Ulm 1676.
4. Pa. de Sorbait comm. et controveiT. in omn.
libros aphor. Hipp- Vienn. 1680. 4. Opus fpifluin
pagg. 109. mere practicuni.
[In Hippoer. aphor. omnes perbreves comment.
Anselmo Latioso, med. Vilerb. , auetore. Vilerb.
1667. 8.
J Hipp, aphor. ad chirurg. fpectan.tes
comment, a Bbhnahd. Genoa do .Mamlnlpho demio
impijea. ouon. 1727, 8. MempratP.moNi. Beck.]

LXXXVI

HISTORIA LITERARIA

Fr.JDominici Barisani magnus Hippoer. medico- X

moralis ad utramque crporum atqtie animrm lalutem per gcnuinam eorum expofitionenl accotrinrodat.
Aug. Taurin. 168a. 4. Gunz. Luc. Tozfci ih Hppocr. aphor. commenter, in duas partes ditributa. Neap.
1693. 4. Gunz. et in Oper. Neap. 1704. 4. Voll. 4.
Fr. Schraderi thefes med. ex illius praclect. publ. m
aphor. Hippoer. feet. VH. annotatae. Helmft. i6g3.
1694. 1696. 4. Gunz.
' * > > -r
Hipp, aphor. c. commentariolo auet. Mart. Lister.
Lond. 1702.8. 170. 12. Tub. 170. 1744. i3.
Edit. Tubing. Jo. Blanciietii fynopf. aphor. Hipp. p.
locos communes digeftor. addita eft., Comnientarius L>STERi plane ad medicinam facit,
Nova et vetus jiphor. Hippocr. interpret, Jo. Fs.
Leone ab Erlsfelpt. Frft. et Lipf. J711. 4^ lSpiffuni opus et mere medicum 1 180 paginarum.
Hipp, aphor. ad mentem ipfius artis ufum et cor
poris mechamfmi ration, expofiti. To. I. et II. Parif.
1724. 8. Recuf. fub veri auctoris, Jo. Hecquet, nor:
mine. Neap. 171. 4.* [Venet. 1767. 4.* .
Jo. Jerem. Fick aphor. Hippocr. notis illuftrati.
Jen. 1729. 8.* Argumenti mere medici. M. de Pi
nedo comm. in aphor. HPP> Ainft. 1 75. 8.*
Medicina Hippocratica, expon, aphor. Hippocr.
auctorc Jo. de Grter. Lib. I. VII. Amft. 1 79
1742. 4.* Sect. I III. explications difcipuli auctoi-is
in difputationibu publici s defenderunt. Reliquarum
fetionum enarralionem Gorterus addidit. Commen^arii funt argumenti mere medici.
Hippocr. aphor et praefagia ex recogn. et cum
not. Andr. Paftae. Bergom. 1760. 1762. 12.*
Hipp, aphor. notalion. variorum illuftrati. Digeffit et indd. addidit J. . Rieger. Hag. Com. 1 767.8.*
II. voB. Eadem plane editio, fronte duntaxat libri mutala, prodit. L. B. 1778. 8. il. vdl. Vid. Bibl. PinelU
\o. I. p. 288. yix ipfe judicare potens, et graecae lin,

 A T I s.

EXXXVII

guae parum gnarus, fox comment, aliorum collegit,

qoae optima ip videbautur. Utilis editio ob loca Hip
poer, parallea diligenter notata et Celfi, [Melius judicavit de editione Lefebure de Villebrune in praef.
fuae aphorifmorum editionis p. XVI. K.]
(Commentaria in praecipuos Hippocr. aphorifmos,
palhologico- practica praecepta complectentia , auctore
Jo. Pt. Vastampani etc. Opus pojlhumum typs vulgatum anno 1822. curante Amadeo Testa, M. D.Aug.
Taurin. 1822. . . . .)
Jo. ViGiER aphorifmes d'Hlpp. rangs et difpofs,
avec des notes. Lyon i6o5. 16. Rast. 1620. 12.
1666. 1 2. Burm.
A. Cabotin commentaire en vers fur les aphor.'
TEiippocrate. Par. i665. 12. Burst.
Laz. Meyssonier aphorifmes d'Hippocr. trad, en
franois, avec un melange de paraphrafe et d'eclairciffement des lieux obfcurs et la clef de celte doctrine par
1 moyen de la circulation du fang. Lyon 1668 12.
.
Aphorifmes d'Hippocr. avec des eclaircilTements.
Lion. J84. 12. HoussoN. Aphor. d'Hippocr. trad,
en fran. avec des explicat. phyf. et des annotations curieufes. Par. i685. 12. II voll.
Les aphor. d'Hipp. avec des nouv. explicat. et
plu Heurs obfervat. de pratiqu fur les maladies. Paris
1705. ..
Hecqueti expof. aphor. gallice prodiit Parif.
1727. 12. II. voll.
The aphorifms of Hippocr. and the fentences of
Celfus, with explanat. et references, by Conr. Spren
gel!.. Lond. 1708. 8.* 175. 8.*
Jo. TiMMii et Curt. Sprengelii verfiones germanicae, anmadrerfionibus, res ab Hippocr. tractates
exponentibus auctae, fupra ianj p.LXXL. feq. commemoi atae funt.^


LXXXVUI

HISTORIA. LITERARIA

Excerpta eorum, quae fuper aphorifnios Hippo*

cratis fcripta iunt. Burdigal. ia4.f.*
Cod. quoque exllare dicitur M. Vincentii a) Mich.
GiL Alius cod. exilt Hifpan. Pascaui 'rc. Viiirby y
Mennol.

Partem tantum aphorifmor.interpretati funt multl.

Exilt in bibl. reg. Parif. in XXV. Hipp, prio
res aphorifm. interpretatio, no. 6858, in I. aphor. ano
nym, expof. no. 710^. in nounullos aphor. . 216, Matth. Curtii in II. partie, aphor. in bibl. r. Parif,
no. 685 2. Arnald. de Villanova in aph, I. feet. L et
aphor. 54. feet, II. in Oper, faepius editis.
In aphoi-. XXII. feet. I. Mich. ScRVETr comm. e,
libr. de fyrnp. Parif. 157. 8. Ven. i545. 8. Par,
573. 8.
Seb. Autrii Hipp, aphor. puerorum moibos
enarranles. Baf. i54o. 8.
Ant. Ludovici expofit. aliquot in aphor. Olyffipon, i54o. f. i543. f. Lind.
Qnarti aphor. lib. I. vera lectio et in eund. Galeni
narratio, Just.Velsio interpr. Baf. i54o, 4. i543. 4,
Donat. Mutiis in interpret. Galeni fup. i4,
aphor. Hipp, dialogue. S. 1. i5'i7. 4.*
Jo. Bpt. Montani .in aphor. libr. I. lecliones. Ven.
i553. 8* In libr. II. Venet. i554. 8.*
Jani CoRNAnn orat. in dictum Hippoer. vita brevis,
ars longa, Jen. 1557. 12. Gunz,
Oddi de Oddis interpret, in aphor. prim, fectioaem. Patav. i564. 8. Lind. In I. et . fect. Vci*.
172. 8. Patav. i58g. 4. Lind.

*)
bjbb
B. inteT libres mit. latin, inveno Lectio*
ns Vincentii Mji Brixiui) in Hippocrttii aphorifm. tnfl<
Fol. Vid. C*t. bibl, L, B, noviter recouilui, L, B. 1674. 4.

J11PFOCRATI3.

LXXXl

TheqHK. PaRACELSi Erklrung, ber etliche

Apborifmen. Collen. 1567. 4. Ljusd. explicat. feci. I.
apbor. quatuer primonmi fecundae et novem polieriomm quiutae. In Oper. omn. Frft. i583. 4.
IIippocr. Coi de naturae, teraporum anni et aris
irregolarium coiiilitulionum proprs hoininisque om
nium aetatum morbis theoria p. Jac. Curiouein. Frft.
1569. 8.* Eft conmienl, iu III. fection. aphor.
Theod. Belleii in !. Hipp, comment. I, Pauorra.
1671.4. Lind, Patr, Crisp comment, in libr. I. oph.
Rom. 1675. 4. Lind.
A nt. Perez fuma breve de algunas fentencias de
Hippocrate. Complut. 1675. SuragolT. 161. Jo.
Zecchii in feet. I. aphor. Acced. Scip. Mercurii fcliolia.
Sonun. i586. 4.*
Mars. Cagnati expof. iii aphor. Hipp. 2 4. fect.
II. Rom. lgi. 4. jusd. in aphor. 2 2. feet. I, Rom
.i(ii9- 8. Falc,
Fabritii praelect. de catena aplior. I. feclionis.
Ven- 4-., Lind. Alph. Baroccii in I. aphor.
lection, dilucidiffimae lectiones. Ferrar. i5u3. 4.* ~
Axbr. Nonnii comm. in III. libros aphor. Hipp. Conimbr. 1 oo. f. Lind.
Hier. Capivaccii comm. in feet. I. aphor. c. tract.
Capivaccii de foetus forinatione. Venet. 1601. f.* et
in Opp. omn. Frft. 160. f. Venet. 1(117. f,* etc* ~~
Jul. Argenterii in lib. I. et II. aphor. comment, in
Opp. Frft. 1610. f.*
Cpii. Cacheti controverf, iu I. aphor. fecLion.
parsl. Tulli, iGu. 8*
Prosperi Martiani expof. in Hipp, aphor. 2 a.
fect. L Rom. 1617. 4. Jo. Manelphi refponfio
brevis ad annot. Profp. Martiani in comm. Marf. Ca
gnati. Rofn, 1621. 8. Gunz. Aetii Cleti defeniio interpr. Afarf. Cagnati. Rom. 1621. 8. Gunz. [Maus.
Cacvatus. Veron., in Var. Obfervalt. libr. IV., quo
rum duo polier, nunc prim, accelf. Rom. 58. &,

XC

HISTORIA LITERARIA

paffim multa Hippocr. loca emendal, autexplicat, aut

vindicat.]
. ,
Ant. comm. in libr.-J. aphor. Hipp. Meffanae 1618. 4. Lind. Sanctor. Sangtorii comm.
in I. feet, aphor. Hippocr. Ven. ibag. 4.*
Claud. Salmash interpr. Hipporratei aph, 79.
feet. IV. de calculo. Additae funt epiltol. dime Jo. Beveroviccii, quib. refpondphir. Li. B. i6'<io. 8.* Jo.'
BeveROVICCU exercit. in Hipp, aphor. de calculo. .
ejusd. argum. do'cloium epift. L. . i64i. 1 a.* G.
Fr. Laurentii exerc. in nouniillo minus abfolute
Hipp, aphor. Hamb. 1647. 4.* i653. 8.*
Pt. Castelli in Hipp, aphor. primi libri crilica
doctrina per puncta et quaoliones. Macrt. l648. 4.*
. Pau. Cigalini in aph. Hipp. libr. L et III. lectiones. Novicom. 1 655. f.* Gabh. Fontani aph. Hip
pocr VII. i5. apologeticon, quo Galeni/W. doctrina
circa pleurilidem defenditur contra Hultuoiit. Lugd.
1657. 4. Likd.
Gerox. Pardo tr. del vino agu.ido y aqua envina
da felu el aorifuio 56. de la Sect. VII. Vralludol.
1661. 4.
BARTHOL. Gf.NGA in aph. Hipporr. od chirurg.
fpectantes comm. Rom. 1 6y4. 4. [Aliam edit. Rom.
i646. habet Cat. bibl. Saliceti. Rom. 1 78g.] lud. Bonon. 1695. 8. Hispan. Cirurgia de Hippocrates
commentaries fobre fus apliorifinos pertenecientes a la
cirurgia, traduce en Caellano A. G. Vazquez. Madrit. 1744. 4.*
Recherches fur la nature et la gurifon des caneres. Parif. 1700. 12. Explicationem aph. 38. feet. VI.
continent.
Medicinam neque adeo brevem elfe, quemadmodum ajebat TlielTalus, neque adeo longam, quemadmodura ex Hippocr. fert vulgaris opinio, prael. Ca. Fr.
CoGRoesir. In Raecolt, di opufc. feientif. e filolog. to.
Ven. 176. p. 67.

tur PO CHATIS,

XCI

Jo. SiG. Hiersteui et Fnc. Passini vginti feptem aphor. Hippocr. Oenip. 179. 4.*
[Opus iedicura dogin. crit. praclic. f. Hippocr.
in aphor. libris redivivus. Auct. Ignat. Nicolosio.
Neap. 1 788. 8. Continet dogmaticom expofit. 2 5 prior,
aphorifm. Vid. Ephem. liter. Gott. 1789. p. 1688.]

Diflertaliones acadera. permultas, in Hippocrat.'

aphor. criptas, collegit Hefter, in mnf. difputatt.
Multarum ttulos Hallerus dedit in bibJ. med. pr. to.
I. p. 5j. feqii. Addum quasd., qu.is Hallerus non habet,
biprimis yiri vulde Hippocralici, Jo. Pancr. BruKONS.
ScherBii diff. ad aphor. Hippocr. feet. I. Altorf.
i5S8. 4.
Li. Feake di. in feet. II. aphor. L. B. 1 670. 4.
Lud. Pettenkoveri aphor. 5o. feet. V. rcfolulio;
Argent. 1671. 4.*
Jo. Pancr. Bruno ad II. aphor. 5i. Altorf. 1686.
ad Pect. III. aph. 3. ibid. 1687. ad . aph. 5. ib. 1698.
ad lib. III. aph. 5. ib. 1688. Ejusd. ad Jib. III. aph. 5.
KIT*, pofier. ib. 1688. Ej. ad fect. III. aph. 6. ibid. 1G89.
Ejusd. ad fect. III. aph. i2. ib. 1691. Ejusd. ad fect.
III. aphor. i5. ib. 1692. Ej. ad fect. III. aph. i4. ib.
eod. ad aph. fect. III. i5. 16., ib. eod. ad aph. 17., ib.
169. ad aph. 19. 20. ib eod. ad aph. ai. ib. i6g4. ab
eph. 22. ib. eod. ad aph. 24. ib. 1696. ad. aph. 25. ib.
eod. ad aph. 27. 38. ib. 1697. ad aph. 39. 3o. ib. eod.
In fect. IV. aph. 7. 38. ib. 1706. ad aph. 4j. 42. ib.
1 707. ad aph. 4 6. ib. 1 708. ad aph. 4 8. 49. ib. 1 709.
Ia Wagardi diir. fup. aph. 3. fect. H. L. B. 171 2.'
I. G. Brendel de pareil atrabilaria Hipp, ad aph.
4o. fect. VII- Gott. 1762. 4. et in Opufc. pa. I. p. i84,
[ Defcriptio rheumatifmi aculi et dilucidado du*
ctniorum *t quinquaginta ahorifmoruni Hippocr. ad

HISTORIA

LlTJiKARU

rheumalifmum l um acutum, tum chronicum; item ad

phrenilidem, ad pleuritidern, peripneumoniam, pleuropneumoniam et anginam pertinent, data, a Ferd. SaalVANN. Miinfter J7bg. 4.]

Aphorifmis ord quum vix multus fit, iis ordi

nem quendam indere, permulli fcriptores fategerunt,
non raro quoque ipfum fuum fyftenia ipfis aphorifmis
ingerentes.
Methodus aphorifmor. c. Gefneri adnotat. erat apud
Cp. Wolplig. Vid. Bibl. Gesner. ei Simler.
In Rustici PlaCi.ntini collect. Ven. 1607. 8.
aphorifmi ad fuas aegrilndines difpoiili funt.
Compendium eorom, quae flip, aphor. Hipp,
fcripta funt. Bourdennx. 1 5 2 '1 . f. Hippocral. ophor.
et fenteiiliar. libri VII. in eum ordinem, in quem antehac nunquam difpofuit quispiam , digeili. Duclu et
Rufpiciis Jo. Agricolae A mm on 11. SA. i 53 7. 4.*
Bassiani Landi pracf. iu aph. Ilippocr.' Pulav. i55a,
8. Codex eft in . Vindob. Lambec. . p. 838.
BUNBD. BUSTAMANTE PaZ lllL'tllod. in VIT. Hippocr. aphor. ab Hippoer. obforvata, qua et meliorem
ordinem et argumenta dclart. Ven. \55o. 4.* Parif.
i55o. 16. Lind.
Barth, et . Rossini fententiae omn. et verba
in Hipp, aphor. rtline alphab. digefta. Ven. i555. 8.*
Aphorifmi digehi fecundum locos cougruenlium
feriem maleriar. c. expofiLione eujusque aphorifmi ex
Galeno fuppola et iufignioribus feutentns Cclfi. Lugd.
555. 13.*
Jo. Peacotomi Hipp, aphor. in locos communes
digefti. Antvcrp. iG4. 12, Lind. Olivarii Popardi
Hipp, aphor. ordine mehori latine facti. Rocheil. i58o.
l6, Lind.
Archie. Carcani in aphor. Hipp, lucubrat. Ticiu, 1681. 8.* erdiue methgdico. Achile. Paulis"

niFroCRATIS.

Gassaki apnorifmor. method, nova. Tigiir. i584. 8.

Lind. (Sangalli i584. 8.) Erkard. Heideneccu
tonemonentica in aph. Hippocr. tabulis coinprehenfa.
BaDL i585. 4. GuNZ. Fft. Fogerolaei method, in
VU.Rud.
aph. Hippocr.
Magister
Parif.
aphor.
1612.
Hipp.
4. Cal.
22. bibl.
interpr.
Lugd.
et Bat.
m
thode exornati. Parif. 16 10. 12.. Lind. Idem forte
liber eft: Hipp, doctrina, aphor. leges, judicia cet.
auct. Rttd. Magistro. Par. 161. 8. Hast.
Jo. 1 Hippocr. aphor. gr. et lot. c. argumentis J. J. LiANAEl. Par. 1628. 8. Jo. Gorraei animadv.
in Jo. LjANaei lihellum, quo aphor.'Hipp. in nov. ord.
digeffit. In Jo. Gorraei opufe. quatuor. Par. 1660. 4.*
Hoxor. BlCAUSII manuale medicor. f. ovvk^i
aphor. Hippocr. praenot. Coac. cet. Arm. Sext. i635.
* Par. 169. 12. Lond. 16^9. 12.* Genev. 1660.
12.* Jenae fee. exempl. Londin. 1712. 8.*
Nic.Fantoni aplior. Hippocr. melhodice difpofiti.
Amft. 1657. 12. Iliv.
S. Al. Marin aphor. Hippocr. difpofitiva method,
fegmentis IV. compi'eheiifa. Parif. 169. 12.
C. de S. Germain Hippocr. aphor. melhodica pra
xis in IV. partes divifa. Par. i65o. 12.
Aphorifmi jHippocratis facili methodo digelli .
ipfo textu aliisque therapeuticis auct. Jo. Tilemann.
Marp. i65o. 12 * (Sed antiquior quoque exilt editio.)
Gie". 1660. 12. 1670. 12.*
Marixi Cl'Raei de la Chambre novae methodi
pro explaiiaudis Hippocrate et Galeno fpecimina. AuIhoris ratio explanandi aphor. Hippocr. Par. i655. 4.
L.XD.
Bernard. Langwedel thef. Hippocr. f. aphor.
in clalT. et certos titulos difpofiti. Hamb. 1679. 12.
Coronat medicina aphorifiica f. aphor. Hippocr. juxta
inllitutiones et praxin medicam difpofiti. Hamh. 1681.
8-* Jo.Dan. Globitz aphor. omnium in III. feclion.
era dgeibo. Noriinb. 1681. la.*

xciv

HISTORIA LITERARIA

G. W1. Wedel aphorifmi aphorifmor. f. aphorifmi in porifmata refoluti. Jen. i6g5. ia.*
Les aphorifmes d'Hippocr. rangs felon l'ordre des
parties du corps humain. Paris 170. ia. Burm.
Marcenai arrangement des principaux aphor*
d'Hippocr. pour gouverner les malades. Par. 1719. 8.Falc.
M. Guyot manuel des mdecins, ou recueil d'aphorifmes. choifis, tirs des ouvrages d'Hippocrate et
deCelfe. Par. 1764. 8*
[P. C. Marchand manuel de l'obfervateur en m
decine. Par. 182a. i8. Coiitinet varia loca, ex Hippocratis aphorifmis aliisque ejnsdem fcriptis defumta,
diagnofin, prognon , curationem moiborum etc.
fpectantia. .]
/

Contra aphorifmos fcripferunt Thessalus Trallian. Lycus, Julianus, quos jam dixi [p. LXXI.
bXXV.LXXVII.]: Corn. Agrippa de Nettesheim
de vanitate et incertitud, fcientiar.
Leon, a Capoa
in Raggionamento IV. Neap. 168 1.8. Aloys. Sinapius de vanitate, falfit. et incerlitudine aphor. Hippocr. Genev. 1697. 8. et in Parad, med. part. III.
Almeloveen in invent, novantiquis. Avail. i684
8. oftendit, Hippocrati plura nota fuiHe, quae pro
novis inventis hodie jactautur.
XXIL
IIiQi Snxirtit fv. [ in edit. LinD. to. II.
p. 268. Ed. Frob. gr. p. 365. fed adjectum elt p. 76.
tiv fiiVy wg (frai^ yvijCia xqtovs oti , xairjjV Ac|tv ufttfinxov tyji / rtjg diet'
voiaq, ziv Si vtov ovx ai, vnovoijaat nctotyyyayd-cu TOg yvtooig, idque iucipit a .34. ed. Lind.
Ed. Mercur. feet. I. p. 212. Ed. Fos. p. 52. feet. IV.
Ed. Chart, p. 1. to< XI. Ed. Mack. to. II. p,g5. Verl

HIPPOCB.ATIS.
Corn. p. 4 8 9. Collect. Haller. to. . p. g5. Bibl.
iatr. Pierek. to. II. p. 20. K.] Hunc librum omncs
antiqui pro genuino habuere, Liiot. (expof. voc. Hipp,
p. 22.). Galen, (. in hunc libr. poffim, inprimis
in prooem. Comm. IV. p. 116. to. XI. Chart, libr. III.
de refpir. difT. p. 208. to. VII. . I. in progn. text.
p. 588. to. VIII.), Palladius (comm. in Hipp, de
fract. feet. VI. p. 147. ed. Fot;f.). Memorant ilium Pu
sh's (h. n. lib. XVIII. c. 7.), Athenaeus (deipnofoph.
II. 7. p. 4 5. ed. Cafaub.), qui multa fufpecta in eo, et
dimidium libri nolhum et illegilimuiu elle feribit. Mul
ta s eo excerpfit Cael. Aitrel, (acu!. lib. I. . ia.
p. 3g. et II. . 19. . 12.), quo ultimo loco unrerfam
pleariticorum curam, quam Hippocrates praeeeperat,
recenfuit. Pro genuino etiam habuere hunc librum,
ultima parte excepta, de qua mox dicam, Hier. Merccrlaxis (Cenf. oper. Hippoer. p. 16. 17.), Lud. Lemosius ( Judie, oper. Hippoer. e. 5. p. 24.), Fosius
( in not. ad hunc libr. Oper. feet. IV.), Hallkrus (art.
med. princ. lo. I. p. 258.), Grunerus (Cenfura p. 65.)
et Grimmius (Hippokrat. Werke II. p. 5i8.).
Infciiptio hbri apud veleres non una fuit. Ug
rag Kvt-diuq yvwfiag titulus libro fuit, quotiiam in iplis
Ubri initiis Hippoci'ates contra Cnidias fenlentias feripfit , quo nomine liber hie ab ipfo Galeno multis locia
citatur, . . in libro de ratione rictus in morb. acut, ex
Hippocr. fenlentia c. 4. p. 188. c. 8. p. 19. to. XI.
Chart., et a Cael. Aurel. III. acut. . 4. p. 189. . 8.
p. 21a. chron. III. c. 8. p. 485. et IV. . 3. p. 5a 1.
Idem nomen huic libro dedit Pollux (Onom. f. v. o*t/arpv- lib. X. feet. 87. ubi videantur interpr.) et Rufus
Ephes. in libro de part. corp. hum.
tiui'um ei fecerunt Erotlvn. 1. c. Plin. 1. e. Galen, de
Hipp, et Plat, dcret. IX 6. p. 261. to. V. Chart, libr.
HL de diSi refpir c. 6. ut alios locos omittam, quos fludioe coh'egit Lemosius. Haec nomina libro data efle
obipfum libri. argumentum , nomenque nsqi

XCV

HISTORIA. LITERARIA.

ob ptifanani ( . IV. cd. Linden, to. . p. 271.) in eo

defcriplam, jam Galenus notavit ia comment. I. in libr
Hippoer. de diaet. iti acut. text. 1 7. p. 1 4. to. XJ. Chart
AHa nomina minus vulgaria, nii Siirtg, io o&w
vavaqfutTW Foiisis et Grcnkr. locc. citt. adferunt.
Vulgata jam anlquis infcriplio fuit ntoi iairijg d|W,
quam et Galenus in commenlariis fuis relinnil.
Nullum fere velerum fuiffe, qui de genuinis hujus
libri originibus dubitaverit, jam monui: funt tarnen et
Galeni de iis variae fententiae. Aliis enim permultis in
locis, quorum partem jara citavi, priorem hujus libii
partem,, quam tribus commentariis inflruxit, pro ma-
xime germana habet, alio, vero loco, eoque fatis notabili, qimra quaedam absque plurimo ordine in libro
dicta invenirot, librum llippocratis quidem, fed nou
b eo edilum elfe dixit., Jlohixig tvtv)aa , inquit in
comm. . text. 65. in libr. de diaet. acut. p. 76. to. XL)
tovio i).iov (ir. Siar- o.) v TVTioig vqf&v, txi*
oaOai usra rov Innoxoaxovg &avarov. r yap araba
xjv Xywv ovx toixiv, ij vrwg ytyovivai. (poubuiv fiiv vn' vTov roi Innoxqrovg iv iXiqp
Twv iviaxo^tivo)V aurai naQadtiyftrwv lig rr\v xa&*
naxiv Ivioiv [tv tai rov jUirawrou, ivtav xar roi
wtov' fir vtT/&itrog jov tyya(fofj.ivov rrv ixtap
txoTio rc-iv noSoivai. Nott etiam iis, quae ab Ulis
Inde locis fcripla funtj ubi balnea Hippocrates dcfcribit
atque laudat, (a . 3i. to. II. p. 294. Lind.) multa efle
iiiterjecta , quae forfan ipis Hipjiocratis lemporibus ne
nota quidem adhnc fueriut. Vid. Galeu. comm. III. ad
lext. 4o. Hipp. p. 106. to. XI. Chart, et ;feq. Indeque
quidam Lud. Lemosii forfan exeraplo (Judie, open
Hippoer. c. 5. fol. 24.) inducti funt, ut partem libri de
raorb.acnt.ad balnea ufque, adeoque ad .ufque3 l.Lind.
pro gennina, rcliquum vero librum pro fpurio haberent.
Sed Galenus non onniem hanc partem pro fpuria
liabnit. Elfi non negat libro a . 3 1 . ufque ad . 34.
Lind, inteifperfa elfe quaedam, quae ab HippocraUa

HIPPOCRATIS.

XCVn

temporibuA recdant, banc tamen libri particiilara inter

genuinas adhuc refert, et commentario HI. illuftrat.
Haue vero partem a . 34. Lind, quae etiam in hac
editione et in aliis cditis inferipta eft <x(jyjj raw v&top,
quamque Galenus commentario proprio, eoque quarlo
illuiti-avit , ab Hippocrate profectam non efle, Galenus
probavit, cujus fententiam poft eum omnes fecuti funt;
Kc yuQ tt r] ifiijvt'utq SwccfA.it, xa rij raw &)Qijura)i>
xtntia Xtnerai nokv xw utiqoo&iv. Galen, in prooem;
ad comm.IV. in Hipp. d. diaet. acut. p. i 1 6. to. XI. Chart.
Ihne fpmriam partem, atque Hippocrate indignam, ab
Hippocrate, forfan non ad pnblicationem , fed elg ccvuftvifOiv fcriptam efle, et poft Hippocratis mortem demum libro additam, Galenus uno loco nott nempe
in comm. II. in Hipp. d. diaet. acut. text. 38. p. 63. to:
XI. Chart., quod fane facile fieri potuit , verioies ver
hujus partis fpuriae origines tetigit quidem , non verd
penitus perfecutus eft. Promiferat nempe Hippocrates
in ipfo de diaet. acut, libro, et quidem in locis pluribus, fe de curatione aliorum eliam morborum acutorum, imo, ut Galenus vult, comm. II. in h de diaet.
text. 38. p. 63. et comm. III. in libr. eund. p. 90. et
p. 5. omnium librum peculiarem fcripturum, et hic
liber , quoniam non publice editus eft (Galeni fane temporibue non exftabat), fed in adverfariis Hippocratis
mannt ineditus , a difcipulo forfan Hippocratis ad congerenda ea, quae in hac fpuria parte leguntur, adliibilu.s eft. Indeque optime explicuit Galenus, bona ifta
non pauca atque Hippocrate digna, quae ipfe in hac
libri parte fe uotaturum pollicitus eft, atque . fatis probe
notarit Vid. comm. III. in Hipp. 1. 1. text. 1 4. p. 90.
Sed verior de hac fpuria hujus libri parte fententia
haec eft. Exftabat, quod ex Caelio Aurel. . acut. .
. p. i42. qui hujus rei folus mentionem fecit, Hippochatis liber regularise quem diaetelicum vocavit,
huacque librum, quum non exftefin librjs Hippocratis,
jui fuperfunt , et fane fub hoc titulo non exilt , plan
. i.
g

XCYIH

HISTORIA LITERARIA

periilTe arbitratus eft Almeloveenius in not. ad b. 1.

Sed non periit: eft enim hic liber regulara live diaeteticus, notlia pars libi i de diaela acutorum, quod manifefte intelligitur ex ipfo eo loco, qyem Caelius citat.
Dicit is enim: Hippocrates vero libro regulari peripneumonicae , inquit, remedium aptandum ex coceo
atque galbano alque aitico melle , pel abrtano , ex aceto
muljo atque pipere admixto et helleboro nigro. Sum
mum , inquit, ejl etiam panacem in muyo ex aceto confecto decoquere et liquatum dare libendum. Locus ipfe,
quem coram habuit Caelius, et Talis male lalinum fecit,
ex bac fpuria parte defumtus eil : mol n?.(V{iovt] ixktU
XTOV. yaXavi] xai <?. iv fiikirt agororov. iv
.VUXITI, ntTitQt,) i).).tooog fiXa, ~, xai 7i).tvQitixot iv oyjj ntQiiadvvM eovxi iSoV ccya&v xai
navaxi tv o^viiXin avaiaavra xu 8ir&Ovta iovm
nivtiv. de diaet. . . 53. p. oil. to. II. Lind. Ex quibus fane manifefte liquet, banc fpuriam libri de diaet.
acut, partem tempori bus lorian ipfo Galeno fuperioribus (Caelius eniin, uli notum eft, Soranum laliuum
fecit,) etiam peculiaris libri titulo exililiffe buneque
peculiarem atque fpurium Hippocralis genuino libro
elfe adfutura.
Sed fi etiam ^aec ultima bujus libri pars minus
gemiina eft, falis tarnen antique eft. Erasistrati adeo
tenqjoribu s jam banc partem libro de diaeta acutor. additain fuiffe, Galenus quidem dicit, fed non probat,
in comment. I V. in Hipp, de diaet. ac. text. 5. p. 120.
to. XI. Non enim contra minus germanam libri hujus
Hippocratei partem fcripfilfe videlur Erafiftratus libruin,
quem contra genuinam partem et Hippoeratem ipfum
intelligens, contra difeipulos Hippocralis, Apollonium
et Dexippum vero liominans de febribus primum feripfit, in quo Hippocralem fame atque fiti aegros fuos
febribus decumbentes neciiifie feripferat, cum e con
trario Tbeflalus eundem Hippoeratem aegros nimia co
pia alimenti replevifle feripferit. Vid. Galen, comm. I.

HIPPOCRATIS.

XCIX

iti text. 1 4. Hippocr. d. diaet. . p. 2. to. XI. Cf. com

ment. III. in eund. Jibr. p. 106.
Ceterum hic liber, qui autiquiffima eaque nobiliffima anliphlogifticae methodi febribus curandis idoneae
monumenta continet, non multos habuit inter nntiquos,
qui in ilium commentarentur. Praeter Eralillrati et
Themifonis contra eum libros exftabat adhuc Galeni
temporibus ntqt Ttg & InnoxQnrqv StatTTj opus,
quod mfcdicus quidam BixttoQi^ 'ffttj vntxQyu) tradiderat. Textura Ilippocratis in hoc libro admodum
matatum fuilTe atque mulilatum, Galenus per quaedam
exempla probavit in comm. III. in 1. de diaet. ac. p. 1 13.
CODICES mfs. hujns libri exftant haud pauci.
Graece in hibl. reg. Parif. no. 2 i4o. 2 i4i. 21 4. 2 i43.
?i 44. 2 253. 2254. cum titulo de ptifana 2,545. In
bibl. D. Marci Venet. liic liber exat graece at in Medicea, plut. 7. et . Bandini III. p. 1 44. InbibLVind.
Lambcc, comm. libr. III. VI. p. 85.
Latini forfan codd. funt, qui exilant in bibl. re
gio. Suec. Vat. no. 96. 97. Moiilf. I. . 2. et in bibl.
Laur. Med. plut. 7. no. 2 4. Montf. I. p. 383. in bibl.
Caj. Gonv. Ctiiitabr. no. 969. 962. in bibl. colleg. nov.
Oxon. no. 1 10. 1 134. in bibl. C. Merton. no. 689. in
Colleg. S. Trin. Dublin, no. 5o2. i bibl. A. Pembrok.
no. ao55. Latine exilt in bibl. r. Parif. no. 6868.
6869. 6870. 6871. 7029. 700. . 706. 6846. In
bibl. Laur. Med. plut. 7. no. 7. Montf. I. p. 38 2. [In
bibl. reg. Athenaei Taurin, no. 1 069. fee. XIII. vid. PaEni cat. codd. mfs. bibl. reg. Athen. Taur. p. 56o. a. In
bibl. acad. Lipf. no. 110. et 120. uterque cod. c.
cornmen to. K.]
Hebraicus codex verfionis factae ex Arab, exilt,
telle Wolf, in bibl. hebr.
Arabicum: Ketab alemradh alharat le Bocrath.
HerbeJot p- 4 80. Libros tres priores verlit Honain.
Cafiri no. 85a. no. IV. p. 291.
COiVliVLENTARH. Antiquiffimus, quem fcimus,
8

HISTORIA LITERARIA

in hune librum commentarius Galeni ! in quatuot

partes divifus, quarura tribus priOribus enarrantm^ quae
Galeims pro genuinis in hoc libro; quarto vero, quae
pro fpuriis habuerat.
Graecus libri I. hujus commentarii codex ; in
bibl. Vind. Lamb, et de Neflel III. et in Medicea p. 76.
no. V. Bandin. III. p. i44. Vid. Monlf. I. p. 38 7.
Graecus quoque forte eft Galeni in Hipp, de diaeta in
bibl. r. Parif. . 147. Montfauc . . 79. at 600
circiter annorum, cum commento Galieni in bibL cath.
Metenfi 110. 226. Montfauc. II. . 180.
Laiinus codex eft in bibl. coll. nor. Oxon. no.
1 134. et no. 1 10. in bibl. coll. Merton. no. 687. 689.
et in bibl. aul. Pembr. . 2o55. in bibl. r. Parif. 700.
Epitomen commentariorum Galeni dedit Symph.
Campegius Lugd. i5o8. 8. i5i6. 8. (Spach. p. 147.)
EDITIONES. Graece lib. de diaeta acutorum
prodiit Parif. i53o. f. Halleb. Graec. et lat. Jo. Vassaeo interpr. Par. 1 53 1 . f. Maittair. Latine prodierunt ftudio Nie. Lavachii. Flor. i533. 4.* lat^cum
Galeni comment, et Galeni de femine libr. II. Bafil.
i533. f. Cat bibl. Bun. L . 9. Baf. i54a. 8* i543.
8. Rast. i55i.f. Housset. Lugd. i565. la, c. Jo.
Martini aduotat. Paulo iJuliario interpr. Veron.
i54a. 8.* Jo. Vassaeo interpr. c. annotatt. Jo. Mo
lini. Lugd. i565. u.* Prodiit quoque in Articeila,
et quidem, quod ex collatione utriusque libri intelleximus , Thaddeo Florentino vertente. Eft potius epitome,
libri, quam verfio: ;nam Thaddcus, Arabifta, graeearum literarum maxime' ignarus erat. ; Ex Andr.
Brenth verfione. Lugd. 100 68. cum nonnultye ^perii Gu. Copo interpr. Parif. i5a5r ia.* et^ qui
dem cum libro de natura humana, qui folus in titulo,
memorutr. Liber de vt,rat. iu acut p. j5. jncjpjt, <
Ex recogn. Fr. Rabelaesii ,' Gu. Copo interp. Lugd.
l53a. 1 2.* cum aliis, quos vide fub prpgnqilicp. -- Jgj
edit. Paul Juliaril Veron. i548. 8. Gunz,. .
^

HIPPOCRATS. '

CI

VERSIONES. Germanice: Hippokrates ron d.

Lsbensordbmxng in hitzigen Krankheiten. A. d. Griech.
ltenb. 177a. 8.* Opus udiofiffime elaboratum, cum
not. doctE . in qnibus praefertim medicamenta antiqua
Hippoerati s illuflrantur, auet Jo. Fr. Ca. Grimmio,
Teronis Hippocratis.
COMME NTARII funt, praeter Galeni enarrationes, quas jam dixi, Comment, anon, feriptoris in bibl.
r. Parif. no. 6846. 6869. 6870. 6871. Palladii in
hnne librum fcholia Venet. exitifle, Jo. Santalbinus
refert ia praef. ad Palladii fcholia in Hippoer. de fract.
FoT. feet. VI. p. 9 6. Exitifle . Diegum Htirtadum.
Venet. Spach. elencb. p. 147. Mab.sii.ii (de S. So
phia) coniment. in Hipp.' de regim. ac. exilt in bibl. r.
PariC no. 486o. Montfauc. IL p. j53. Ant. Mus.
BkassaYOI.1 in libros de vict. rat. in morb. acut. Hip
poer, et Galeni comthentaria et annotait. Ven. i546.
.* "Polt textuxn , ab A. M. Braavolo latinitate dona , legnntur Mufa commentarii. Dein Galeni commenlarius fequitur Jo. Vassaeo interpr. et denique in
hune commenlarim A. M. Braflavoli copiofiflima
eearratio. Hieb. Tiibiver. comment.
Logxl. . Beringos i52. 8. Gunz. et Lugd. ap. hered.
Jac Juntae i55a. 8. Gunz. Fr. Vallesii com
ment. Aug. Taur. i5go. 8.* Hieb. Meecubialis
comm in Hippoer. prognoft. prorrhet. de vict. rat. in
acut, et epidem. hiftorias. Frft. 1602. f.* Jo. Heur5n comm. in Hipp, de vict. rat. in morb. ac, libri IV.
Edid. poll, mortem'auctoris ejus fiiiiis Heur- .
Kitts. - B. 1609. 4-* Lud. Dureti comm. editi
funt cum libro de humoribus et comm. in eundem. Pari 161. 8. cura . Gibabdet. Editio nova et accuratiflhna J. G. Gunzii : Hipp. Coi de humor, purgand.
lib. et de diaeta aculor. lib. III. c. comm. integr. Lud.
Dareti. Acc conflitulio prima libri II. epid. c. ejusd
auctoris interpr. . Girabdetus primum in lucem
protulit, recenluit, emendarit, notas adjecit Just.

cu

HISTORIA LITERARIA

Goofr. Guknz. Lipf. 1744. 8.* Hier. Cardani

. exilant in Oper. oran. to. X. Lugd. 166. f.
XXIII.
IltitQiav, vdttTtaVf totiiov. De are, aquis, lo~
eis. [Eft in ed. Lind. to. I. . 7. ed. Froben. gr.
p. 76. fed. a figiio e) multnm a Lindeniana differt, id
quod lectores incautos facile turbare poffit, nee qua de
cauTa id fecerit Lindenius, perfpicitur; qui vero quaedam ex libro ! rwv tv TQavfiruJV p. 45 1. ed.
Frob. fumfit, et huic loco putavt infinuauda. Ed. MjerCUR. feet. I. p. 16. Edit. F0SII feet. 111. p. 63. Ed.
Charter, to. VI. pi 187. Ed. Mack. to. I. p. 3io. Verf.
Cornar. p. io4. Halleri art. med. pr. I. no. 1. PibREu. bibl. iatr. to. I. p. ao5. K.]
Ilunc librura Erotianus titulo moi rnwv xal
wiiuv p. a a. et nti mqujv xal p. 37 a. ed. Frauz.
Galenus vero variis in locis*) memoravit et in omnibus
od germanos Hippocratis libros ab eoque edit os retulit.
Diferte vero refert hune librum ad eos, qui ovx Xyws
'Iktioxqtov avrov mnaxtviai vctt libr. III.
de di lier. . . i. p. a 68. to. VIII. Chart. Citavit vero
hune librum partim fub vulgalo titulo, partim fub
alsb) v. . mol ttuv xal towv xal vSvuv (de libr.

a) Comm. in aphor. . 8. il. la. i4. in Gl off. v. CToitpiiw< Comm. ms. in Hipp, de humor, pasim. Ad Tlirafybnl.
to. IV. p. 298. Quod animi mor. etc. te.. I. p. 38, (EcLLipf.
IV. p. 798. ubi viilg. Baf. ed. lectio <5, Charterio praeenn.
te, in to'.twp mutata eft.)- Schol. Ariftoph. ad Nub. 35i. (p.
SI7. Vol. I. ed. Dindorf.) eodetn libri titulo ntitui-;- ' t\i)u
gloiTani Suid. in fimrt Lexic. ed. Khfter.'tramtulit > liac .fbla
differentia, ut pro , quod nonnulli in titulum inferunr,
vitiofum liabeat t'ur. .
b) Quojl_ animi mor, t. p. 34g. (ed. Lipf. IV. p. 8o4.}
Ir olio Tfii _Jtfp? vtinnr r.ul 7,' xQatftM hvfl'nfipiT. '
tituli variationes fliixiffe e memoriae' l.ipfn pHitat Gorat in
prolegom. ad Hipp. 1. 1. p. GXXXIX. not. a. K.

1 I R A T I S.

Cil!

propr. c. 6. p. 44. to. I. Chart.), putatque potius libruin

infcribendurxi fuilTe ! atwv, varw, xonwv, oix/asiov,
owp xce yrojQvjv ib. p. 44. Meminit quoque hujus libri
Pallad i us titulo: ntqi qmv, , vSriav (Fof.
ed. Hipp. feet. VI. p. i4 7.), alque Athenaeus (deipnof. II. 7. p. 46. ed. Cafaub.c)) oranesque recentioies
cum, auctoribus inprimis Erotiano atque Galeno, pro
genuino habent. Nec ipfa diclionis ionicae et antiquae
atticae gravitas puri tasque,- qua hie liber prae ceteris
em i net, adverfatur, quo minus en m pro vere Hippocrateo, et qnidem, quod jam Hier. Mercurialis autumaverat, (cenf. Hipp. oper. p. 16.) conferipto atque
edito ab Hippocrate, poftquam longa peregrinatione
perfunctus, certflma experientia infignique judicio
omnia didicerat, habeamus. Unicuin, quod dubilaiionem quandam movere poflit, id oft, quod, jam Galeno
notante, lib. III. de diff. . . 9. p. 84. lo. VI.
Cbart. in aphorifmis quaedam occurrant, quae cum,
diet is in hoc libro plane non conveniant: fed inde ad
fp urias eque lionira locorum, neque ipiius libri totiua
origines conrtudere licet.
CODICES exiftiint vix multi. Graeci exilant in
bibL D. Marci Ven. Montfavic. in bibl. r. Parif. no.
3 1 46. 2254. [Inter codd. graec. Nanian. cod. a48. qui
alia opufc. Hipp, continet, p. 44i.] . Latini in bibl. r.
Parif. no. 7027. jirahici in ead. bibl. ete verf. Honain
in bibl. Scorial. no. 85 2. [Cat. Calir. p. 290.] Vid.
Hlrbel. in bibl. or. p. 48o.
' EDITIONES. Graece. Hipp, de are, aqu. et loe.
graeci fapr. \S$p. v. . '. ' (rfaec1- latine'. 'Innoy.ovrov
Kwov 71-i. Qvn1,' yfXTtay, TOTfiiv'.ntyl rpvow' gr. lat.
Jano Carnario interpr*te.J3af,. 1529. 4.* Par, 152. 4.
i ! if ./ . fi. t i
..,/.:- /> <
:
' < / '.-i . .1 .,
^ .T 71
1
I -, j, ,,
. , y, .
I ^fem4.,ejn ,quoqu.ei4Sohol. ad riltopli. Eqmt. vs.
Jfcrcmyjia. il ionv 'InnoxijcoV nil if><m> , xonat ai hSaw, .
- . i - ./!//.' i .

HISTORIA LITERARIA
[De graec. lot. Lud. Septalh edione vide fub Commentar. K.] Latine. Hippocr. de aere, aqua et rcgionibus in Collect, oper. Rhafis. Ven. 1497. f.* Hipp.
oi de are, aqu. locis liber. Roltoek i5qi. 8-*
COMMENTARII. Commentatus eft hunc librum
Galenus, quod ipfe teftatux' c. 6. de libris propiiis
to. Lp. 44. Chart, fed qui fuperfunt, exigui funt, latiui
tantum et compendium libri, non explicationem, quam
magis poftnlafiet, quam alii , continent, ut adeo non
plane certum fit, hos commentaries ad Galenum peilinere. Editi funt cum Hippocratis libro a Chart, in
Oper. Hipp, et Gal. to. VI. p, 187. Reoentiorum
pluies nolis illuArarunt huncce librum. Sic prodiit ex
Comarii verfione cum nolis Foefii. L. B. 1658. 12.*
Cum comm. Adr. Alemanni. Par. 1657. 8> Rast.
Askew. 5j5. 8. Fal. Cum comm. Hier. Car-.
DAM. Baf. 167p. f. et in Oper. to. VIII. p. \. Cum
Ant. Pasieni interpretatione. Brix. 1574. 4. Cum
Bach Baldinii comm. Flor. i586. 4.* Cum Laz.
A Scoto animad?, et comment. Madrit. 1689. f.
Lud. Septalh in libr. Hippocr. de are, aqu. loe
comm. V. Appofitus eft graeens Hippocratis textus,
pe antiquorum exemplarium refiitutus emendatus,
cum noya ejusdein in latinum verfione. Colon. 1690. f.
Cat. . Buuav. I. p. 94. Frft. 16.90. f. i645.
f, Leid. i658. f. In Hipp. libr. de are, aqu. ct
lpcis paraphrafis Camilli Flavii. Ven. i5g6. 4.*
Cum comm. Jo. Martini. Parif. 16 46. 4.* 1660. 4.
Gunz. Bai.dS Baldus in Hipp. text. 2. de are,
aqu. et loe. Rom. 1667. 4.* Jo. Costaeus in mif^ell. II. in locum hujusi libri commentatus eft.
VERSIONS. GaUica fine addito textu* prodiit
per J. B. Damascene. Paris 1661. 4. et in Les oeuvres
d'Hippocrate trad, en franois (p. Ms. Dacier.). Par.
1697. 8.* to. IL p. 4 0,7. [par M. Magan. Par.
1.787. 8. Vero facta elle dicitur ad verbuni ideoque.
fine fenfu vorborum. Cum addito texto, '(-..

1 P^OCiH . Kl S., . . :

Trait d'Hipor. des airs , des eaux et des lieux. Traduct. nouvelle.
Avec le texte grec collationn fur deux . manufcrils,
des notes criL hift. et medic. , un difcdurs prliminaire,
un tableau compart, des vents anciens et modernes, uno
carte geogr. et les index ncell. Par CoBay. Par.
&oo. 8-* Voll. II. Editio altera, de qua Constantin,
Nicolopoulq , fociet. polytechn. Parif. ! membrum,
judicavit in Clajf. Journ. 1818. N0. 33. hoc titulo pro-s
diit: 'btnoxoccTOvg ni iojv, vSaruv, /, dtv
toov ixSo&v ris ) , t> tcqoo*
ci~ri tx roi vvov 1 xc o vfiog , fiera
ToJ.. fieraffQ. xa ro roi Fakrpiov ort aiara iatoo xal
(fikooff og. Paris 1816. 8.* Epidmies d'Hippocrate I.
et . des crifes et des jours critiques , trad, fur le texte
grec , d'aprs la collation des manufcrits de la bibl. roy.
av. une diertat. fur les manufcrils et les variantes: une
analyfe des pidmies et des commentaires 5 par Ms. la
Chev. DB Mercy, . Par. 181 5. 12.* Traduction d'Hip
pocrate des airs , des eaux et des lieux. Traduction lit-,
rale , accompagne du texte grec (du Foes ! ), de varian
tes, de notes critiques et mdicales et d'une table fynoptiqne p. J. N. Chailly. Paris 1817. 8.9 De qua
verou judicium latum eft in Milljni Annal, encyclop. 1818. mens. Aug. p. 338. fqq. auctore Fr. Osann,
qned et feparatim editum eft titulo: Obfervations lur
nue nouvelle traduction franaife , fuivie du texte grec
dut Trait d'Hippocrate des airs, des eaux- et des lieux
p^Otina. Part i,i8. 8. pg. 17. K.]
Itlica jexftat v.erfio-wa toi' II.' iticrum Ramufii.
Jnglite cum; commentar. Erc. OiIFTON. bond
1 74 1 8. cum not;' et Tmicydidl*peftis hiftoria.

Uai rQv 'v xstpaly Q>(izci>v. De vulneri-

bat, capitis* [Eft in edit* 1>. to. II. p. 687. Edit.
Frohen gc p. 4^5. fed p. 45ri. poft verba: uftlv

CVI

HISTORIA LITERARIA

, ttjTQvtiv o> av oxt) v/Mpiiv thtti

adjiciuntur haec: TtQooytyQay&at. S itiu),
ralqvg /Ot, atque iterum p. 45. poli o h&iwvifg
roog Tov yivfieVov qov legitur: xc r.tvrma
vti tivo rTQOoyfydupd-ai, dtkv ioTiv. Ed. Mercur.
Sect. I. p. 4. Ed. Foes. Sect. VI. p. 1 72. Ed. Chart.
p. 11 5. to. XII. Veriio Cornar. p. 5e)0. Haller.
art. med. princ. to. I. p. 43o. Edit. Piereri in bibl.
iatr. \o. III. p. i58.K.]
H une librum vere Hippocrateis accenfent Erotianus 1. 1. p. 22. atque Galenus comm. in Hipp, de
diaeta acut. IV. prooem. p. 117. to. XI. Libr. VI. meth.
med. . 6. p. i5o. to. X. et permullis aliis in locis, omnesque, qui judicium fuum de hoc opere poft hos viros
tulerant, umme germanas origines huic libro aderunt,
in quo etiam brevis et nervofa, 11011 raro obfeura dictio
el inica dideclu.s atque tlieoria vix ulla uos movent,
ut liunc librum pro vero atque authentico habeamus.
Spurii tarnen quid in ultima ejus parte adjectum elle,
Galenus monet loco paulo ante uieinorato et in gloT. v.
txkvo&w et otfaxiQo, in quibus locis Galenus haec
nQooxtipivct roi moi v tj .\ tqcuutiov vocat.
CODICES. Libri hujus, omnium, quos chirurgia velerum tulit, celeberriini, pauci codices exilant.
Ell talis in Collect. Nicetae, in bibl. reg. Parif. no.
2 54. [Et in bibl. Medicea Flor. plut. LXXIV. no. 7.
cujus partem Ant. Cocchis. Flor. i554. f. edidit. K.]
. ED1TIONES. HiPPOCR. deiDpiti ruiner, gr. lt.
ex interpr. et * comment. Frc. Vertuniani et caftigationib. Scaloeri. Lutet ex Oil". K. Slephanr 1678.
8.* Hippocr. Coi chirurgie, graec. et laL. edit.
Stepii. Manialdo. Par. 16*9. 8. emend, in tt.
Hippocratie. '-r Tractatus Jo. Jpt. Cortesii de capi
tis' vulneribus c. graeco Hippocralis textu, fed vilioto.
. *. 4.
< il ..I
<
....- i ,
. . ; VERSIONES* ) Praeter latinas exilant g-allicae:
Les trois premiers livres de chirurgie, traduits p<rr FR.

HIPPOCRATIS.

CVII

le Feyre, ana cum Vidi Vidii commentario. Paris

i555. 8. Le livre da grand et divin Hyppocrate des
playes de lee traduit du Grec, corrig et commen
t p. M. Franois Dussaudeau. Rouen i658. ia.*
Blgica. Hippocrates van de wonden in t'hoofd , door
P. Hazardus. Antverp. i5g5. 8. Amft. i634. 8. Ger
manica. Hippocrates von den Kopfwunden. Aus dem
Griech. von Ch. Gfu. Ca. Braune. Leipz. 1785. 8.*
COMMENTARII. Quos Galenus, abfoluto de
medendi metbodo opere fcribere promiferat libro VI.
demeth. med. c. 6. p. 1 5o. to. X. quoruraque a fe fcriptorum mentionem facit in comm. II. in III. Epidem,
Hipp. . 20. to. IX, ii ad nos haud pervenerunt. Receniiores autem in hunc librum exftant plurimi commenlarii, et quidem Vidi Vidii in collectione Parif.
1 54 5. f. Codex hu jus collect, fervatur in bibl. r. Parif.
11.6861. Gabriel. Fallopii pofthum. comment, a
. Angelo Agatho editus. Vv.net. 1666. 4.* et
Fallopii Opufc. trib. Ven. i56o,. 4.* Nie. Vincentu ep. ad Steph. Naudinum ad dictata Jo. Martini in
libr. Hipp, de vulnerib. capit. Colon. 1678. 8.*
Poenalium in Hippoer. de cap. vulner. Lugd. 1679.
Domint Cat.) bibl. Koenigsdrfer. Lipf. 1790. p."i3*
[Sed videlur mihi idem cum fequenti Porralio. K.]
Gl Porralh comment, in Hippoer. de vuln. cap. ex
lect. Jul. Caes. Arantii. Lugd. 1679. 8.* Brevis comm.
enin annotat. margin. Claud. Porral. Liugd. 1680. 8.
Andr. Doerer difi. ccfi(f toriTi]oig /(*} Tt' ruv tv
*\ rowutm>'Innw.Qarovq. Ba i589.4.RlV. HlPol-PaRMae praxis chirurg. , iii qua etliippocnlibeDus
it vuln. capit. oomment. illuRratur. Venet. 1608. 8.*
, Pawh fuccenturiatus anatotiiicus f. comm. in Hip
poer, de vulner. Capitis. L. B. i6i6i 4.* . Jul. Cars.
Amorrfci inbriptoerJ de- vulLiv capit. . Claudi PorBalh annotat ionibus. L.B. 169. ia.* Bernaruiw Falcinblli commentario al libro doll ferite del capoi Flnrttirf) ifpF'.ftnT d
:;':-; <> " _ 1

 Y HI

II I S V er fi tk> 1 4 * fi ft' R I A
.

.-XXVV"

L I B R I
, -,

SPU R II,
- . .

;
,

jE"i idq(*i&v
. r). \ Epidemiorum lib. II.
W. V. Vh VIL [Sunt in edit Linden, to. I. p. 684.
fq. ed. FROBEN.;gr. p. 3 1 1 . ed. Mercur. feet. i p. 5.
ed. Foes. feet. VII. p, 7. ed. Chart, to. IX. p. 118.
Vers. Cornar. p. 4 10. Haljleh. art. m. pr. to. II. p.
52. fq. PiERER. . iatr; to. III. p. 222. 2 44: fq. K.J
Septem de morbis popularibus libros ojnnes memorat inter genuina Hippocratis opera Ertians p.
a3. Ipfi quoque Galeno feptem morborum popularium
libri probe itoti eraut, fed. praeter primum atque terlium omncs pro minus gerhianis habuit, et alios qnidem ex Hippocratis pugiLbribue^o vrtpvtjfta et n
fiv/itiqv, nou sr xSooiv, feriptos; ab aliis excerptos
atque editos, alios vere. manifefto fpuros. Quosdm
Tliellulum pro omnium horur librorm auct'ore liabtiife Galeiius refei-t, ipfe vero quintuiu et feptfraum
e])idemiorum librum Hippocratis etTheflali adeo doctri11:1 dignos uon ceufet. (Vid. locum prineipem in II, de
dilT. refpir. c. 8. p. 2 55. to. VII. et ejusdem operis III,
e. l.p. 268.) Sed per fingidos transeamus.
In II. epid. libro obfeura, brevia, varia, diverfa,
a fe invicem fejuneta reperiri , quae non ab uno Hippo
erale, ant TbeTalo, filio ejus, proferta fint, jam GabENUs (comm. II. in II. epid. p. i24. to. IX.) notavit,
ciii bic liber collectus elfe videtur ex adverfariis Hipjjocratis , in quae divus fenex, quae in eo occurunt , reeordationis caufa conjecerat. Coll egi lie baec ex adver
fariis Thelfalum, Galenus in praef. ad comm. I. in,
VI. epid. p. 354. to. IX. putat; quosdam autem in ea
verfatos fuifl'e opiuione, ut crederent, Theflalum quo
que ex propriis quuedam addidile, et alios quoque libro
^V.aedam, udjeciffe, idem Galen us. 1. c. refect.

CIX
Sextus epidem. liber4 'huic fecundo valde fimilisj
eodemque modo, quo hie fcriptus, eaque conlineus,
quae Hippocrates in commentaries fuos conjecerat, uli
res viderat, aut per meditationem eruerat, ab alio deinde, quem Theflalum fuifle Galenus ex antiquiorbus re
fer (Vid. prae Galerii ad comm. I. in VI. epid. p.354
355. to- IX.), ex his Hippooratis adverfariis editus, in
quo, Galeno eodem teftante, tjq Q(itp>tict$ iiog
inuUum difert abeo inl. et III., epidemior., Hippocratem auctorem certe non habet: omnia enim absque ordiue dicta funt, disjectis fententiis, ad femioticen,
diaeteticen. et phyfiologiam pertinentibus , iisque fragmentis morborum interfperfis, quos Hippocrates forfan ipfe obfervaverat. Eaque feribendi modo obfeuro,
Lreviffiino, fere peculiari conferipta funt, ut recte Ga
lenus monuit: v rw tXico (ivia thai, .
Vid. comm. II. in VL epid. text. 4 9. p. 43 1 . to. IX.
Eandcm fentntiam de minus genuinis hornm librornm originibus inter recentiores tuentur Fosus
(praef, ad Epid. II. feet. VII. *p. 70.), Hallerus (bibl.
med. pracL I. p. 7 4.), Grunerus (cenfur. libr. Hipp. p.
1 4 4, fq.), et Grimius ( Hippoki-. Werke II. p. 5 4 1 .)
Pro genuinis autem liabuit non fecundnm et fexlum, fed
omnes fex epidemiorum libios Sponius (praef, ad
aphor.nor.) Secundi origines authenticas TrilleRUS
in ep. ad Jo. Freind in opufc. vol. II. p. 209. tuetur.
Quartus etiam epidemiorum liber non Hippocratis
eft,. allini abe*l non n (xSoacv confcriphis ; fedFoKsioin praef.ad Epid. IV. fedtj Vir. p. 20^. putant, obrenratiOneSi^Ointibietv' quae ''factris-^iaiiperegrinationibus
fui*;,- aaetor 11 adVerfaria fua cortjecerht.' hunus um
nec ab ' H ippocra te'{! tjequ adeo a Thefialo com pofitu m ;
fed rteBtiorem cTe adfrmdt>tbr . de difT. refp. c. 1.
p- a68nto. VII. -Ghart. fubinde tamen' -n comm, ad VI.
Epid. easdem hurte Ubrum cum II. t VI. origines habe
re, *4;a,Theflalo ex adverfariis Hippocratis excerplum
edilumque contcndiL Sed recentiorem eb Hippocratinr

ex

HISTORIA LITKRARI A

temporibus, et iis confcripl um, qiiibus cynici plillofophi florebant, Halleuus in bibl. med. pr. to. I. p. 77.
ex loco ipfo hujus libri, quo auctor de aegrotanle verba
fecit, n ov Kvvixoq iioryaye ipfum, p. 764. to. I.
Lind.praeclare probat. Oratio libro fere eadem eft, quae
fecundo et fexlo. Omnia absque ordine dicta fnnt:
multa incerta, non fatis elabrala et ex aliis libris Hip
pocratis repetita.
Quintum et feplimum librum manifefte, et ex
omnium paene opiniotie uotlios effe, Galenus dicit in
praef. ad comm. I. in VI. epidem. p. 354. to. IX. Quin
tum tarnen Corn. Celsus (de re med. VUI. c. 4. . '4 3 .
ed. Targ.), Quinctilianus inftit. orat. III. p. 45. et
PlutaRCHUS (de profect. in virt. p. 82.) pro genuino
liabenl, Autonomi in Omilo hiloriam (lo. I. p. 778.
ed. Lind.) non fine Hippocratis laude maxima, narran
tes. Galenus eum Hippocrali, magni Hippocratis nepoli, tribuit (libr. Ill.de diT. refpir. c. 1. p. 268. to. VII.
Chart.). Halleuus eum ipfo Coo Hippocrate non indignum effe cenfet in bibl. med. pract. to. I. p. 74. Si
vero hunc librum cum I. et tertio de morb. popul. conferimus, ex ordine luibato, aut neglecto, ex repelilis
ci-ebro, quae jam antea dicta fuerant, ipfoque vario
dicendi genere facile perfpicitur, hunc librum ad genuinos , fallim ad elaboratiores Hippocratis non pertinere.
Ullimam libri partem ex VIL epidem. conflatam libro
huic additam effe, Galenus nott. Vid. Grimm. (Hippokr. Werke II. p. 55o.).
Septimus liber 1re eodem modo, quo quintus,
elahoratus, et ununi forfan cum hoc auctorem h ab uns,
quem Galenus fpurium effe exprelTe dixit loco fupra
cit. et II. d. diff. refp.c. 7. libr. III. . i., ex Grimmii
mente 1. c. p. 5 60. modicum e Cnidia fcbola auctorem
habet, cum quintus e fchola Coa procefferit.
CODICES. In bibl. reg. Par. no. ai4o. 9t4i.
2i4a. ai44. 2i46. a a 55. 54. a545. in bibl. Div.

HlPPOCRATIS.
Maro Ven.

CXI

Duo dni que libri in bibl. reg. Pari . no.

EDITIONES, et quidem libri II. Graece et Int.

com comm. Anut. Foesu. Baf. i56o. 8.* Textura
mendatiorem et pulcherrime illulratum exliibuit,quem
deinde fecuudis laboribus edidit cum reliquis Hippocratis operibus. Sect. I. libri II. epidem. cum interpr.
Lud. Dureti edidit Pt. Girardet, una cum libro de
humor, et de diaet. acutor, de qua editione vid.' fupr.
p. CI. et infra, ubi de Hipp, libro de humor, expotum cit.
Liber VI. epidem. jam recens lalinitate donalus
Leon. Fuchsio interpr.
Addita eft luculenla ejus
libri expositio, Hagenoae i53a. 4.* . 157. f.*
quae editio eft priore auction
Textus eft Afulanij
Verfio Fuchfii , cum commentario ftudiofiffime elaborato. Graece prodiit liber. VI. c. aphor. Frft.
i545. 12. latine ex interprtt. Leon. Fuchs,
cum alia veteri translatione, ftud. Jo. Agricol. Ammokii c. aphor. 157. 4. (Herm. Cruserii verfio libri
VI. epid. fupra p. XLIII. commemorata eft. .)
COMMENTARII. Libros hos de morb. pop.
omnes cum ipfis genuinis explicuifie videntur interpre
tes antiqni, qos fupra in Epid. I. III. memoravi. Epidemiorum liber erat Narciffi. Vid. cod. Britann. no.
5oa. In librum II; fallim Galenus Diofcoridis et Heraclidis Tarentini et Vi. eorundem enarrationes memo
rat, quas jam fupra p. XXXIV. laudavi. Superfunt nobis
adhucGaleni commentarii in lib. II. et VI. fed in utrumqne non integri.
Partem II. comm. in II. epidem.
nnperrime cura J. Sozomani prodiifie, ex Albertino
dooet Haller. lo. I. bibl. med. pr. I. p. 7 6. Ex
ilant adhuc Galeni commentarii fex in libr. VI. Epid.
fed non in integrum : pars enim eorum periit. Graece
fcripti funt in bibl. D. Marc. Venet.
Quatuor
priores commentarii et fextus in libr. II. arabice verli
exiiaut in bibl. Scorial. Casiri no. 800. et 801. <

HISTORIA

LITERARIA

Palladii commentariorum in VI. Epid. . codex

ms. proilat in . reg. Parif. no. 229,5. fed nuperus.
Vid. Montf. II. . 79. Alius fervalur in . Medic,
plut. Jim no. 21. 22. quorum prior fragmenta taiitum
continet, alter plenior, Montfaiicono I. p. 89. dicitur. Bandini III. p. 1 7 4. Venet. in bibl. Laphilei haeo
fcholia graece exltiliffe docetJAC SANTALBiNUsin praef.
ad Palladii fchol. in Hipp, de articul. Fof. feet. VI.
p. 196. Palladii fcholia Hippocr. fextae epidemiae
exilant in bibl. Scorial. Montf. I. p. 622. Edita funt a
Pa. Jun. Crasso. Baf. 1 58 1. 4. latine.
Particulam
hujus comment, edidit graece et latine Ren. Charter.
in Hippocr. et Gal. oper. [Cod. ms. Palladii fchol. in
octo fectt. libri VI. morbor. epidem. Hippocr. fuit quon
dam in bibl. Meermann. no. 2 1 5. K. ].
. Jac. Esteve comm. in II. epid. Valentiae
i55i. f. Hier. Cardani comm. in Oper. to.X.
Hier. Mercurial, prael. Bonon. in hunc librum. ForoIf. 1626. f. Chr. Gfr. Stenzel. Hippocrates fuci
non male accufalus ad loc. in Epid. . Witteb. 1745.
4. Sgm. Schmiederi obfervatio de equo fictili,
locum Hipp. libr. IV. epidem. corruptum priftinae fanitati reffituens, in Mile. Lipf. IV. p. 107. - Ca. Gu.
Fr. Struvii locus Hipp, epidem. V. ianvoov xal ex*
sivoov olov owfia. Nordhus. 1760. 8.* [Ahr.
Vater de lienis prolaplione ad illuftrandum vexatum
Hippocrat. locum libr. V- Epid. feet. II. aph. 3o. Vit*
1746.
reeuf. in Baldingeri felect. opufc. etc.
p. 323. K.]
Jo. Alexandrini comm. in VI. epidem. c. ipfo
textu lat. Lugd. 1627. 4.*
Corruptos vocat Len.
Fuchfius in comm. ad hunc librum. Explication
d'un paffage des pidmies d'Hippocrate p. Ms. Gouli.
Par. 178. 8. Locum explicat, quem quoque Trillerus tractavit de fcortatione dyfenteriae remedio. Epi
dem. VII. [Explication d'un paffage des Epidmies
d'Hippocrates, lequel donne occafion d^en corriger mi

HIPPO CHATIS.

CXIII

d'Artemdore mol interpret par Suidas ; dans les notes

on rtablit un endroit alter de Galien p. Ms. Jean
Gaulin. Paris. 178. 8. Cf. Journ. encyclop. Bouil
lon. 1780. to. VI. pa. .}.
Jo. Gu. Albrecht progr. de loco Hippocr, male
explicate, epid. VI. feet. 5. Gotting. 1 75. 4.* [Ree.
in Baldingeri fel. opufc. in quib. Hippocrates explicatur. Gott 1782. 8.* .]
[Chr. Gfr. Stenzel defenfio Hippocratis (Morb.
epid. libr. VI. feet. 5. apb. 1 2.) fuci non male accufati.
Vit, 1745.. 4. Bibl. Platn. Beck.]
In omnes libros epidemion commentarios fcripfit
Fr. Valles, quos fupra in epid. I. et HI. enarravi , qui
locus p. XLIII. confuli pot'eft.
2.
Kwaxa\ JiQoyvo tig Coaca praefagia. [Sunt
in ed. Linden, to. I. p. 52 2. in ed. Froben. gr. p. 4 2 4.
in ed. Mercurial, feet. III. p. 463. in ed. Foes, feci II.
p. 96. in ed.CHART. to. VIII. p. 853. ed. Mack. to. I. p. 1 4 4.
Verfion. CornaR. p. 563. Haller. art. ra. princ. to. II.
p.
Piereh. bibl. iatr. to. I. 67. K.]
Defunt huic libro teftimonia tarn anliqua, quam
rentiora. Erotianus ejus non memiuit. Galenus
earn inter fpurios repofnit comm. II. in epid. II. text. 3.
p. 126. et comm. III. text. 7. p. i58. 160. nee non
coram. I. in III. epid. text. 4. p. 201. to. IX.
Chart, omnesqno qui de Hippocratis libris judicarunt,
earn pro fpurio habuei'unt, folo Duketo excepto, qui
nunc librum pro fumme germano Hippocratis liabuit,
et faJtira ab uno ex Hippocratis discipulis feriptum elfe
putavit in comm. in Coacar. prognos. no. 1. Et fane
ipfum Jinjus'libri argumentum germanis ejus originibus
rpugnt. Propolitiones continet de morborura fignis
etereutibus 64g. Multa in eo leguntur incerta, non
plane , minus probata, et quidem dicendi genere
obfcarOf obfoleto minus aut auxie coliacrente. Et in
. i.

cxiv

HISTORIA LITERARIA

Iiis omnibus hic liber aphorifmis admodum difimilis

eft.
Ante Hippocratis tmpora hunc librum jam exflitilTe, cum prorrheticorum primo libro in Aefculapii
templo adfervatum , quem propriis libris Hippocrates
emendaverit, Grimmius (Hipp.WerkeB.il. p. 568.)
fufpicatur.
CODICES graeci funt in bibl. r. Parif. no. 2i4o.
ai4i. 21 43. Qi<t4. 2254. 2545. in bibl. D.Marci Ven.
et in Medicea. Bandini III. p. 45.
EDITIONES et COMMENTARII.
Graeca
non exfht. Latine vertente M. Fabio Calvo. . . . i5ay.
12. Graeco- latirme. Paris, . Morelium i557. 12.*
cum aliis, quos vide fub Prognoftico p.XLIX. Cura
Jo. OpsoPOEI, cum aliis. Frft. 1587. 12.* Cum
verfione Fosii et iotis Jo. Jonstoni. Aml. . Elzev.
1660. 12.* In Hippocratis opufculis aphoriftic.
Baf. 1748. 8.* Ex interpr. Jac. HoLLERii, nunc
primuni editi a Desider. Jacotio , et hujus commentariorum libri XIII. Lugd. 1676: f.* Notae fufifiimae
in ufum praeferlim medicum funt Jacotii, qui a Dureto,
quem Montis pefTulani 1570. audiverat, omnia habuit,
quod Drotus in peculiari epiilola teftalur.
Hippocratis magni Coacae praenoliones interprete
etenarratore Lud. Dureto. Par. i588.f.* 1616. f. 1621.
f. i658. f.* Argent. 16. 8. Lind. Genev. i665. f.*
Curante Adu. Peleryn Chrouet. L. . 177. f. Vid.
. Math. Pinjlli to. I. p. 288. et Lugd. 1784. *
Textus fubinde e codd. mss. emeudatus. Verfio parapbraftica. Commentarii practici.
Julii MiLLii naturae molus decernenlis arcanum
opus. Ven. i654. 4. De cribus, ad Cone. libr. I. et II.
Magu Hippocratis Coaca praefagia, brevi enarratione illuftrata,.deeeipta a Galeno, Hollerio, Dureto,
Foefio, Jacotio, et aliis non infrions notae vins. In
formam encheiridii ad ufum faciliorera compofita au
thore Lud. Ferrant. Lut. Par. 1657. 12.*
Honorati BiCAissE promplarium Hippoer. apho

HIPPO ATIS.

cxv

lifmor., praedict. et Coac. fecund, morbor. nomenclaluram fub aphorifmis p.XCIII. dixi.
Jo. G FR. Brendel commentarioli practici in Coacas Hippoer. praenotionespeufum I-III. GoLt. 1762.4.*
Et in Opufc. part. I. p. 171.
3.
liegt %vA.tuv. Dehumoribue. [ EU in edit. Lin
der, to. I. p. 3i5. in ed. Froben. graec. p. 100. fed fimul
adjicitur : HXry loxiv ivev, riv [iiv ig ga^vloylav togattv lotfvyp.)a , riva di XTtTayuiva rov ovfifJ-tTov nXov
in edit. Mercur. Sect. I. p. 358. In edit. Fois. feet. II.
p. i4. in ed. Chart, to. VIII. p. 5 08. in ed. Mack.
to. II. p. i65. Verf. Cornau, p. 167. H aller, art. roed,
princ to. IV. p. 20. Pierer. bibl. iatr. to. II. p. i4.K.]
Inter vere Hippocrateos hunc librum referunt
Erotianus p. 22. et 78. ed. Franz., Palladius
(Comm. in Hipp, de fract. feet. VI. p. 147. Foef.) atque
G^lenus comm. III. in VI. epid. text. 44. p. 472. et
comm. IV. p. 476. to. IX. Chart., qui eliam in hunc
librum commentatus eft ; qui commentarius tantum latine olim profiabatd), et quidem ex Hier. Mercurialis
(Cenf. Hipp. oper. p. 25. 26.) mente fpurius, ut adeo
pro magis genuino is habendus fit, quem cum ipfo
libro Jo. ViGOREUS edidit, quemque mox nominabious. Sed priscoTum interpretum de hoc libro maxi
ma fuit diUenfio. Zeuxis et Heraclides earn veris
Hippocratis libris omnino rjiciendum putarunt. Glaucas et alii antiqui ad Hippocratem retulerunt , fed non
d Coum. Alii Democritum auctorem fuifie putarunt.
Vid. Menagius ad Diog. Laert. IX. 46. Quae in hoc
libro legunlur, ad fummam brevitatem redacta, DioscoRiDES et ArtemidorusCapito Hippocrati Coo adfcripferunt, quae magis explicita oratione dicta funt,
ab alio efle interjecta putantur. Alii Thessalo , Hipd) Vide de Ga]ni commentario, qui e cod- Par. in mea
Galeni operuro editione prodibit, Hift. lit. Galen, p. CLXXVIII.
h 2

cxyi

HISTORIA L-ITERARIA

pocratis lio, alii Polybo, genero ejusdem, lmnc

librum adfcribunt. Effe lame librum ex iis, quos quidem Hippocrates confecerit, quibus vero plurima ab
aliis, et quidem anliquiffimis temporibus adjecta
fuerint, Galeui vera mens est, qui eliam plurimas has
inlerpolationes in commentariis luis diligenter notavit.
Habent. quidem hunc librum pro genuino Fosius atque HalleRUS , qui fane bonitatis notas non paucas
habet, et uLiliffima contiiiel; fed dicendi genere, quod
coactani brevitatem redolet, obfeureque prolala , ut
facile conjicias, hunc librum ab alio quodam ad exemplum Ilippocrateorum elTc compofituin, ct quidem
ex aliis libris geuuinis Hippocralis, ex libris genuinis
epideuiioruin , prognoflico, apbori finis atque de aere,
aqu. et loc. excerptum: plurima eu i m, quae in his
libris leguntur, in hoc, et quidem absque ullo ordiue
repetantur.
CODICES graeci exilant in bibl. reg. Par. no.
2i4o. 2i4i. 2i43. 2ii4. 2i53. 2254. 2.545. in .
D. Marc. Venet. in bibl. S. Anton. Ven. in Medicco,
Bandini . p. 72. [in bibl. reg. Monac. no. 71. Vid.
Hakdt. catal. to.'I. p. 44 1. K. ]
ED1TIONES. 'IntoxoccTov firgi %vuwv. Hippo
cralis Coi liber de humoribus. Galeui ineundem libruni
commenlarius graecus nunc primum .in lucem editus,
idque cum latina N. ViGOHEi, Meloduuenfis, med.
doct. inlerpielatione. Lutct. i555. 4.* Graecus Galeni
commentarius breviflimus, qui hic legitur, non refpondet commentario latino fufiffimo in Ininc librum,
qui Galeno adferibitur. Et videtur hie quidem com
mentarius is eile, de quo Galenus fuepius, iuprimis in
comm. II. in III. epidem. text. 1. p. 20. lo. IX. Chart,
quemque dut. xuymv iv Tjfiiai oXiyai^ fcripfiffe dicit.
[Vid. hillor. liter. Galeui p. CLXXVHI. edit. Lipf. K.]
Hipj>ocralis de humoribus liber, de diaeta acutor.
libr. III. cum comment. Lud. Dureti, eineudavit et in
ordinem diiuibuil . GirardetUs. Par. 161. 8.*

HIPPO CHATIS.

CXVII

Ilerum recenfuit, paraphrafin, notas, praefat. et indie,

. adjecit Just. Godof. Gunz. Lipf. 17^15. 8.*
[Recentiffiraam hujus libri edit, graeco-finncogall.,
curavit de Mercy, cujus lilulum vid. infra XXXIV.
Denique continetur quoque hie liber in Opufcul. aphorifl. Zwingeri p. 9 4 16. quoruminlegrum titulum
ride paulo poil f. hqI y.niaiwv .)
VERSIONES. Praeter latinas Vigorei et Rafarii,
quae paulo ante memoratae funt, et quaruin po(lerior
cum commenter. Galeni etiam Caefar. AuguL 1567.4.
prodiit , a Fab. Calvo quoque liber latine factus, ....
1627 ia. in lucera emilus cft. verfionem fub titulo: ketab. alaklilath le bocralli, laudatHerbeloL p. 478.
COMMENTARII. Praeter Galeni duplicem comraen tarn m, de quo dictum ell in hilt. lit. Galen,
p. CLXXVIII. ed. Lips., Alex. Piccolhominei quo
que Parisiis i556. 4. excufus ell.
4.
IIiqI XQaiwv. De judieationibus.
[lift in Jod.
Linden, to. I. p. 438. in ed. Frohen, gr. p. 585. in ed.
Hieh. Mercurial, fect. III. p. 425. in ed. Foes. feet. II.
p. 20. iu ed. Charter, to. VIII. p. 368. in ed. Mack.
to." I. p. 90. Verf. Corn ar p. 5 10. Hall. art. ra. pr.
to. II. p. 2o5. PlERER. bibl. iatr. to. I. p. 4 38. K.]
Hie liber, ad Hippocratei fiyli imitationem confcriptus, excerpta continet ex genuinis Ilippocratis
operibus ad femioliceii fpectanlibus, ejusque cum inter
genuino Hippocratis opera non meminei'iut Ehotianus
alque Galenus, facile liquet, eum ex aliis Hippocratis
operibus, et quidem absque omni ordinis Iludi, effe
confarci natura. Mulilum opus in plerisque locis videri,
1. 1. to. II. p. 578. fentenlia eil.
CODEX exilt in bibl. reg. Paris, no. aa54.
EDITIO graeco - latina debetur Jo. Rud. ZwirfGBKO in editis ab eo Magni Hippocratis Opufculis aphorifl. femeiot. therap. VIII. una c. jurejurando, ex in

CXVIII

HISTORIA LITERARIA

terpr. An. Fofii, alioruraque. . iji8. 8* p. 417

43b\ [Adverfus Hieron. Fracaiorium Hippocrates et
Galenus defenduntur ab An dr. Thurino de cauis dierum criticorum. Bon. i543. 4. Fabr.]
5.
ITq xioi/iuv. De diebus judicatoriis. [Eft in
edit. Linden, to. I. p. 43a. in ed. Frobkn. gr. p. 388.
in edit. Mercurial. feet. "I. p. 43i. in ed. Foksii feet II.
p. a4. in ed. Chart to. VIII. p. 5-]. in ed. Mack. to. I.
p. 98. Verfio Cornar. p. 5i4. Hall. art. m. j>r.
to. II. p. 215. Pier. bibl. ialr. to. I. p. 438. K.]
CODICES exftant in bibl. reg. Parif. no. ai4o.
2i4i. 2i4a. ai43. ai44. aa54. a545. in bibl. Medic.
Bandini . p. 44. [et inter, codd. graec. mss. Nanianos
no. a48. p. 44i.]
ED1TIO graeco- latina eft Jo. Rud. Zwingeri in
Hipp, opufc aphor. p. 43 7 448.
6.
itjTQtov. Ojficina media. [Eft in ed. Lin
den, lo. I. p. 61 4. in ed. Froren, gr. p. 5oa. in ed.
Mercurial, feet. II. p. 535. in edit. Fosu fecf. VI.
p. 5. in ed. Chart, p. 1. lo. XII. Vers. Cornar.
p. 5g8. Hall. art. m. pr. to. I. p. 449. Pier. bibl.
iatr. to. HI. p. 3. K.J
Libros nunc chirurgicos reliquos Hippocraleos
recenfebo, in "quibus pauci funt, qui poll veterum
tmpora pro fpuriis demum haberi coeperunt.
Ad hos pertinet hic de officna medici liber. Exftiteruiit ejus exemplaria vetuftiffima , et , quod innuere
videlur Galenus (in proof, ad comm. 1. in huuc librum
p. 2. to. XII.), omnia fub Hippocratis nomine. Ipfe
quoque Galenus liuncce librum inter genuinos habuiff
videtur, eti uno Joco (Comm. I, in hunc libr. text. V.
p. i4. to. XII.) non uegel, dubilalTe quosdam, num.
Hippocratis aut Theilali fit, alioque loco (Comm. I.
in libr. de frnct l.p. i53. to to. XII.) quosdam earn
Hippocrati, Gnolidici filio, tribuil'e referai. Quid?

HIPPOCnATIS.

CXIX

quod ipfe Galenas hunc librum neque ab Hippocrate,

neque a liliis ejus rpd exdoaiv fcriplum (Comm. II. in
hunclibr. text. . p. 64,), Ted poll mortem demum
Hippocratis cditum (Comm. III. in h. 1. text. 28. p. .)
adferit. Eaque caufa eft, quae Grimmium (Hippokr.
Werke III. p. 555.) movit, ut ad fpurios hunc librum
referred Quidam, Palladio (Comm. in |libr. Hippocr.
de fractur. feet. VI. p. i4y. Fof.) auctore, eum cum libro
de fracturis coujunctum prodiifle ftatuernnt. Non autem
movere haec reliquos de libris Hippocralis fcriptoree, ut
Hippocratis ingenio, dicendi jnodo et dignitate indignum putarent.
Solo enim fere Galeno excepto,
omnes hunc librum ab ipfo Hippocrate , et quidem no
beSooiv compoiturn el'e latuunt. Meminit hujus libri
inter Hippocratcos Erotianus, et jam ante ejus tm
pora Diocles, Philotimus, Mantias, Heraclides Tarentinas atque Afclepiades enarrationes in liuuc librum
fcripferant, de quibus vid. Galenus in comm. I. in hunc
librum text. 5. p. i5. text. 22. p. 33. et comment II.
text. ag. p. 68., ubi exemplum enarratiouis ab Afclepiadc compofitae quoque dedit.
CODICES graeci mss. exilant in bibl. reg. Pari!',
uo. ai4o.2i4i.2i43. 2287. 2545. et in bibl. Medic,
plat. LXXIV. uo 7. quern Cocchius in Graecor. chlr. coll.
Flor. 1 754. p. a. not. ( 1.) raembruneum, Uteris colligatisrotundis coucinnis feculo p. Ch. . XI. feriptum refert.
Vid. Baiidini III. p. 44.
[ED1TIO una lautum mihi innotuit: Hippocratis
de oiciiia medici ot de fraclis libri duo edento Fr.
Mar, Bosquillon. Paris. 1816.8.* Sunt tainen exempla in forma quoque 4.
Poll mortem Bosquilloni
demum prodiit. In onimadreiTione, titulo libri pracmifla,
praefalio enim deeft, narratur, has plagulas efl'e initiuni
editiorm omnium Hippocratis librorum, quam molitus
erat a longo indu tempore Bosquillonus.
Quantum
equidein e collatioiie libri cum editione Lindeuiana perfpexi, tcxtus iminulalusj uuiu ex ingenio, au auctoii

cxx

HISTORIA LITBRARIA

tale codJ. mss. , quos conlulit, id declarabit cditio db

Mi.rcyi, fi ipfi contigerit, utllippocratcm fuumad iiiiera
perducere poffit. Verfio latina quoque fueperccedit avulgata. Denique Hippocratis libro de fractis notas fubdidit
Bosquillon, res propofitas brevitcr illuflrantes. Doleudum,
banc edilionem, cui magnam vitae fuae partem dicavit,
non abfolulam initie. .]
VERSIO , praeter latinean exilt Arabien : Ketab
algenak le Bokralh. Herbelot. p. 48a. Gallice quoque
prodiit titulo: Le mediem chirurgien d'Hippocrate la
grand. Paris i56o. 16.
COMMENTARII. Galeni 1res in hune exfiant,
qui a Jo. Bern. Feliciano et Vido Vidio in Chirurgiae
feriptorib. autiqu. Par. i544. f.e latine publicali funt.
7.
lit i ccyfiwv. De fractis. Eft in ed. Linden.
Vol. II. p. 708. in ed. Froben. gr. p. 456. in edit. Mer
curial, feet. I. p. 269, in edit. Fo.'sil feet. VI. p. i5. in
ed. Chart, p. i5i. Vol. XII. VerlioCouNAR. p. 602.
Hall. art. m. pr. to. I. p. 282.
PiereR. bibl. iatr.
to. III. p. i3. K.]
Retulerunt et liunc librnra veterum fere omnes inter
genuino?. Eroti anus inter vereHippocrateosnomiminat.
Palladius, quod ad genuinas origines atlinet, prognoflico, aphorifiui atque aliis fumuie genuinis Hippocratis
libris non ceder contendit (Comment, in hunc librum
prooem. feet. VI. p. 147. Foe'fii.) Galenus geueralim
hunc librum Hippocratis efle non dubitat, imo maxi
me genuinum efle dicitin comment. 1 1, in III. epid.p. 2 46.
. to. IX. eosque lupidos Vocat, qui doclrinam abfolutiffimam Hippocratis in eo nou coufpiciant; lib. VI. de
melh. med. . 5. p. i44. to. X. altamen de originibiis
ejus varie fentit. Non feparaluin hunc librum prifcis
temporibiis ex quorundam fententia a libro de ailiculis
fuifle refert, fed librum de articulis libro de fractis adIiaeiilfe, communemque habuiife tilulum: ' iqtotiov.,
librum aulem, qui hoc titulo inter Hippocratis" opera

IIIPPOCRATIS.

CXXI

prolat, non eTe Ilippocralis Coi, fed pol ins Hippocratis, Gnofidici filii. Hincetiam in libro defraclis, de luxationibus,et in libro de articulis de'fractis fermonem eile.
(Comm. I. inhunclibr. text. i.p. i53. i54. to. XII. conf.
libr. IX. de Hipp, et Plat. deer. . 5. p. 258. to. V.) Hippocralem, Gnofidici filium, liujus libri auctorem a quibusdam habitum fuifle, GaleNUS in comm. I. in 1. de diaet.
ac text. 17. p. i5. to. XI. diferte refert. Recenliores
omnes hunc Hbrum pro genuino habent, folo Grimmio
excepto, qui eum mox polt Ilippocralis tmpora, adeoque
non ab avo Hippocratis, Gnofidici filio, conferiptum efie
autumat. Bonus celerum ordo, gravitas brevitasque in
dicendo et inica dialectus, qua hie et de olficina medici
libri conferiptus ell, huuc librumHippocrate Coofallim
non indignum reddunt.
CODEX libri exfiat in collectione Nicet. , ubi hic
Hipp, liber fecundum locum occupt, et in bibl. reg.
Par. no. 2545.
ED1TIONES. [De graeco - latiua Bosquilloni
paulo ante . VI. actum efi. K.]
VERSIONES. Latina omnium prima efi M. Fab.
Calv, Rhavennatis, quae cum reliquis Hippocratis operibus prodiit Rom. i5a5. f.
COMMENTARII. Latine quoque prodiit cum com
ment. Andr. Maximini. Rom. 1776. 4 maj. Anliquos
hujus libri commenlatores exftiliire,e Galeno perfpicitur. Superfunt nobis in hunc librum Galeni commentarii copiofiffimi 1res, cujus codd. graeciex fiant in bibl. reg.
Par.no. i84).et 6866. nee non in bibl. Medic, v. Bandini
III. p. 44. Verlit hos comment, in linguam latin. Jo.Cern.
FtLiciANus et Vid. Vidius in Chirurg, e graec. in lat.
verla. Par. 544. f.* Exilant quoque in hunc librum
de fractis Palladii, cjui poftGaleni tmpora vixit,fcholia. Ea graec. et lat. edidit c. notis Anut. FoEsics
(feci. VI. p. 196.).
Repetiit hanc editionem Ren.
Charter, to. XII. oper. Hipp, et Gal. Veroncm latiuim coufecit Jac. Santalbinu.

HISTORIA LITERARIA

8.
TIsq ccq&qm v. De articulis. [ Eftiii edit. Linden.
to. II. p. 7 56. in ed. Frobin. graec. p. 47 a. in ed.
Mercurial. Sect. I. p. a85. in ed. Fosii feet. VI. p.
47. in ed. Chart, to. XIL p. 287. Verf. Cornar.
p. 621. Hall. art. med. princ. to. I. p. 26. Pier. bibl.
iatr. to. III. p. 4g. K.]
In cod. Vatic, ms. occurrit poll lihrum de nat.
pueri ful) titulo moi IIq&qmv ixoltjg. Eadem fere, quae
do antecedente libio, velerum de boc libro fententia
e. Memorant eum Celsus libr. VIII. c. 8. Erotianus, Galenus atque Palladius, omnesque praeter
Gruverum (Cenfur. p. 179.) et Grimmium (1. 1. to. III.
p. 565.) ad Hippocratem Coum referunt. Sed Galenus,
elfi faepius luiuc librum, ceu vere Hippocrateum , citat
v. c. ad aphor. VI. 46. p. 279. et ad aphor. VII. 29.
p. 5o5. to. IX. comm. I. in libr. Hipp, de officiiia med.
text. 1. p. 3. to. XII. cet. tarnen non raro in ae/limandis
jus originibus ambiguus beeret, quosdamqne hunc librum, qui cum libro jifot ctyftwv coliaeferat, Hippocrati, Gnoidici filio, tribuiire rofert. Palludii adeo temporibus libri fcripti cxllitifl'e vid.ciilur, quibus hi duo
libri cohaerebaul; is enim in fcholiis in librum de fractis exprefle dicit, eum a Galeno in VII. partes eile divifum (feet. VI. p. 198. ed. Foi l'.). Et fane Galenus
librum de fraclis expielT'e in III., de articulis vero in
IV. partes, tot in utrumque bunc librum commentaros
icribens, diriferat. Utrumque hunc librum nimm luibuiTe nuetorem, vix credibile eft: unutn idemque ar
gumentum non raro in ulroque traclatur, et. quidem
iisdem paene verbis. Confcriplus efle videtur Giummio
(1.1, vol. III. p. 565.) non longe poll Hippocratis tm
pora a viro, in chirurgie plurmum verfato.

CODICES libri de fractiset articulis funt in bibl.

reg. Parif. 110. 1 4 i 4 . 2i4i. ui42. 2i43. 2i44. ai46.
au54. 2545. Cum IV. Galeni comm. graeci funt iu ea
dem bibl. 1 8 4g. et 2248. in bibl. Medicea. Sino comm.

HIPPOCRATIS.

iu . Card. Radulphi in reg. Farif. Montf. II. 767. in

Medic. Bandini III. p. 4 a.
EDITIO.
Prodiit Lugd. Bat. vertente Anut.
Fosio. 1628. 4.
9.
Mo%lixog. Vectiarius. [Eftinedit.LiND.to.il.
p, 85 1. in ed. FROBEN. gr. p. 5o6. in ed. Fois. feet. VI.
p. n4. in ed. Chart, to. XII. p. 536. In Frob. et
Chart, idem initium, fed in Linden, efficit librum mqi
jthv (pvotog , et poft verba: ix ftawv ixnkpvxt xc ptvw tandem incipit fie: 'Pig xartaytiaa et dfinit ver
bis: uoirccra ixmnrovaiv. Editiones variae varie
habent, qtiare hae inter fe conferendae a quvis harum
rerum cupido videntur. Verf.CoRNAR. p. . . Hall. art.
m. pr. to. I. p. 4o8. Pier. bibl. iatr. lo. III. p. 1 1 5'. K.]
Meminit inter Ilippocrateos hujuslibi-iEROTiANUS
p.22. ibi. et Galen, comm. I. in I. prorrhet. text. 4. p.
699. to. VIII., qui vero eum, quod mutilus fit difficilisque
el ex libro de articul. et de fractis excerplus (comm. I.
inlibr. de fract. text. 1. p. i54. to. XII.) 4 adeoque non
ab Hippocrate profeclus, illuftratione per commentarium indignum judicavit. Referunt eum etiam ad fpurios libros H. Merchrialis, Lud. Lemosius, Hallerus, Grunerus, Grimmius. Fofiiis vero feet. VI.
p. 1 16. in hoc libro, quae Hippocrates fufe in aliis dixerat, in anguftiores fines ab ipfo Hippocrate contracta
effe adferit. Ordo fane mutilus libri, ex aliis chirurgicis excerpli, cujus adeo prima pars ad librum de oftiuni
natura pertinere videtur, obfeura dictio atque ambigua
vis permittuut, ut eum pro genuino liabeamus.
CODEX eft in collect, chirurg. Graecor. a Niceta
facta.
EDITIO. Seorfim edidit graece F. Morellus.
Paris 1679. 4. Maittaire.
10.
HtQ tlxwv. Deulceribus. [Eft in edit. Linden.
to. II. p. 664. in ed. Froben. gr. p. 5 12. in edit. H.

cxxiv

HISTORIA LITERARIA

Mekcuh. Sect. I. p. 565. in edit. Foiisiifecf. VL p. i45.

in ed. Charter, to. XI . p. i5o. Verf. Cornar.
p. 658. Hall. art. m. princ. to. IV. p. io4. Pieber.
. iatr. to. III. p. 16. K.]
Antiqua hie libro Erotiani atque Galeni teftinionia non dfunt, quem ctiain H. MercuRialis (Cenf.
p. 1 8.), Lemosis L c. foL 29. et Fosius feet. VI. p.
1 46. pro genuino liabueriint. Sed ordo valdc turbaLus
medicamenlaque plura abfnrda, acria, varie inter 1'e
mixta atque compofila, quae in eo occurunt, liuiicque
librura ultimae parti libri de diaeta in acutis fimilem
redduut, eilecere, ut ab Hallero (bibl. chirurg. to. I.
p. 11.), Grunero (Cenfur. p. 177.) et Grimmio (I. 1.
to. III. p. 583.) pro ipurio haberetur. Grunerus tum.
medico Cnidio cuidam adlcribit.
CODICES exftant in bibl. reg. Parif. no. ai4o.
Ol4i. 2 i4a. a i43. 2 144. Nuperus eft no. 2 148. Alius
reperitur fub no. 2254. In Caj. Gouvill. bibl. Cantabr.
110. 949. Graecus eft in bibl. Vind. de Nelel, no. 47.
parte III. p. 55. et in Medic. Bandiiii III. p. 4u.
ED1TIO graeco -latina . comment, in Hippocr.
chirurgia a Stepb. Maniahlo edita. Par. 16 19. 8.*
VERSIONES. Latine in Vidi Vidii chirurgia.
Paris i544. f.* urabice titulo : Ketab albotliar. Herbelot bibl. orient, p. 965. Galiice [c. comment. Vidi.
Lyon i555. 8- nem vertente Dussaudeau. Sanmur
1612. 12. . Britann.] Les trois premiers livres do
chirurgie par Frc. le Feyre. Par. i555. 8. hune librum
continent. Italice. Libro d'Ipocrate dlie ulcere, con
le note pratiche chirurgiclie di Giuf. Cigaolozzi. Jn Firenze 1690. 8.
COMMENTARII. Galeni commentarii, quibus
librum illuftraverat, hodie defiderantur.
11.

/>

Ilel av iyyav- De fiflulis. [Eft in ed. Lin

den, to. II. p. 680. in ed. Frohen, gr. p. 517. iu ed.

HIPPOCRATIS.

txxv

Mek.cub.ial. Sect. III. p. 36i. in ed. Foes. feet. VI.

p. i5g. in ed. Charter, to. XI [. p. i4i. Verf. Coiinar. p. 665. Hall. art. med. pr. to. IV. p. 1 15. Pierer. bibl. iatr. to. Ill, p. 1 48. K.]
KnOTiANUS p. 3 2. hunc librum ad therapeulica
Hippocratis refert, et perlinere avit ad ipfum Hippocrattm, aut ad virum, qui eum ex Hippocratis pugillaribus conflaverit, curatk fiulae ani per linuzn probat,
quae in hoc libro proponitur, quamque, Fofio jam id
uotante, ifagoges anctor et Paulus Aegiueta Hippocrati
acceptani referunt. Scd non ad Hippocratem pertinere,
Tenim potius ad virum alium, Hippocratis doctrina imbutuni, turbalura dicendi genus probat; probant quoque
mdicamente, valde et mire compofita, in eo landata,
inprimis vero theoria, ex libro de morbis repetita, da
pituita et bile, morbis origines praebeute. De fiflulis
ani inferipfifle hunc librum quosdam, Fofius nott.
Continuari cum libello de liaemorrhoidibus, manifeAe
fpurio, adeoque ipfum eife fpurium, Galenus jam notabat in glolf. f. v. ntjiva et OTQvh)v, et Hallerus in
bibl. chir. to. Lp. Ii. Citatur eniin in gloilario ber
iitgi avqiyywv xal l/XOQQO'tatV.
CODICES exilant in bibl. reg. Parif. no. ai 42.
ai 44. a i48. aa54. in Medicea. Vid. Bandini III. p. 45.
, EDITIONES. Reperitur latine in Collect. Vidi
Vron, et graec. lat. in collect. Manialdi Parif.
1619. 8.*
12.
Iii gl ai p 0 qq o't'S u>v.
De liaemorrhoidibus.
[Eft in ed. Linden, to. II. p. 347/in ed. FROBEN.gr.
p. 5ao. in edit. Mercur. fect. III. p. 558. in ed. Foesiax. fect. VJ. p. ifi8. in edit. Chart, to. XII. p. 147.
Verf. Cornar. p. 667. Hall. art. med. pr. to. IV.
p. 12 3. Pierek bibl. iatr. to. IV. p. i54. .]
Omnia in hoc libro cun jam dicto de hlulis conreniunt, ut adeo hic liber pars libri de hemoi'i'hoidibns

CXXVI

HISTORIA LITERARIA

fnifTe utique vidcatur. ErotiAnus et Galenus gloIT.

V. njQiva, quos FosiUS fequitur feet. VI. p. 168. eum
pro ve re Hippocrateo habent. Mercurialis, Gruner.
p. 166. Hallerus J. c. eum pro fpurio habent. A
Cuidio quodam medico compofilum eiTe, Grunerus atque Grimmius 1. 1, III. p. 5g5. autumant.
CODICEM habet Bandini III. p. 45.
EDITIONES. Seorim graece prodiit -Baf. i54o.
8. Graec. lat. c. commenter, in Collect. Manialdi. Parif.
1619. 8.*
COMMENTARII. Praeter addnclos comment.
Manialdi bue et ad libros Hippocratis chirurgicos in
univerfum omnes pertinet Matth. Narvatii fylva fententiarum ad chirurgiam pertinentium, ex libris Hippocr. defumta. . . . 162. 8.*
13.
Ill 0 ujg iuovov. De exfectione
foetus. [Ell in edit. Linden, to. II. p. 662. in ed. Froben. gr. p. 53. in edit. H. Mercur. feet. IV. p. 45. in
ed. Fosii feet. Vi. . 19. in ed. Chart, to. XII. p.
55o. Verf. Cornar. p. 72. Hall. art. m. pr. to. IV.
p. 2 4 5. Pierer. bibl. iatr. to. III. p. 188. K.]
Nullam meutionem fecere hujus libri Erotianus
alque Galenus, falfoque pulat Foesius feet. VI. p. ig4.
eum his viris eife fubnotatnm. Hinc, cum etiam dicendi
genere a reliquis libris Hippocratis magnopere recdt,
pro fpurio hubendiis eft.
' CODICES. Exftat graecus in . Viwdob. et quidem ex bibliolheca Med. Flor. (vid. Bandini III. p. 44.
ubi duo codices memoranlur) defcriptus airante Jo.
Sambuco. Cf. de Neflel Catal. ms. bibl. Vind. pa. III. n.
1 4. p. 26. In bibl. reg. Parif. funt no. 2i4o. ai4i.
2i 42. 21 43. 21 44. 2i 46. 2257. 2545.
14.
JJtQi vctTouj. De anatome , ant derefeclione. [Eft in edit. LindeV. t. I. p. 287. in ed. Froben.

II IP RA TI S.

cxxvir

gr. p. 54. in ed. Mercurial, feet. IV. p. 47. in cd.

Fosn feet. VI. p. 194. in ed. Chart, to. XII. p. 55.
Verf. CoRNAR.p. 76. Hall. art. m. pr. to. II. p. 1.
Pierer. bibl. iatr. to. I. p. 1 2. K.]
Erotianus atque Galenus de hoc libro filent,
quem omnes reliqui, neFosio quidcra excepto, pro fpnrio
habent. Hippocratis eile, faltim non negat Trillerus
(de nova ^ippocratis editione adornanda p. 1 3. fq.) Eodem modo feriptus eil, Uli IV. feet, libri epidem.et cum
ea aliquo modo nexus, ideoque et ob hanc can lam
fpurius.
CODICES mfs. exilant in bibl. rcg. Parif. no. a 1 4 6.
et 54.
EDITIONES. Gr. et lat. edidit hunc libr. cum
comment, ubrrimo D. W. Trillerus in Cominentatione de nova Hippocratis editione adornanda, qua fpeciminis loco libellum de auatome recenfuit , emendavit
et comment, med crit. perpetuo illufiravit. L.B. 1728.
4. et in Opufc vol. II. p. 2 38. fq.
VERSIONES. Praeter Calvi et Cornarii verfiones
latinas prodiit qnoque, Jo. Reuchlino interprete, Tu
bing. i5i2. 4. Gunz. Cura libro de offibus, quocum
commixtum eum reperit, et de glandulis titulo: De
anatome, eum edidit Jo. Caius. Gallice iorfan verfus eft a Jo. de la F>RGUE. Lugd. i58o. 16. fub ti
tulo: Hippocrate del compofition du corps bumaiii et
defeription de toutes fes parties. Acceffit et commentarius. Du Verdier.
COMMENTARII. Praeter modo laudatum de la
Fargue, buc quoque pertinet Just. Godofr. Gunz
progr. quo in libr. Hippocratis de anatome aliqua commentatur. Lipf. 178. 4.* Non pauca contra Trillerum
monet, de quibus vide ipfum Trillerum Opufc. vol. II.
p. 270.
15.
IltQi na&wv. De affectionibus. [Eft in ed.
Lind. to. . p. 161. in ed. Froben. gr. p. 179. fed adji

cxxvni

HISTORIA LITERARIA

citur: Tovto dt roo oXvov Ifyi etvcet. in ed.

Mercur. fect. Iii. p. 35. in ed. Foes. feet. V. p. j5. in
cd. Charter, to, VII. p. 619. in ed. Mack. to. II. p.
. Verf. Corxar. p. 2 45. Haller. art. . pr.
to. II. p. 366. Pierer. . iatr. to. II. p. i46. K.]
Hujus libri , qui EROTiANOntus non eft, mtminit
Galenus; fed eum retulit ad eos, qui Hippocralis 5vvduitog non fintdigiii, eumque Polybo adfejipfit in II.
comm. in 1. de diaeta acut. text. 58. ,p. 63. to. XI. Cf.
glof. f. v. tXiv. Omnesque, qui judicia de Hippocratis
oiJeribus tulerunt, eiim fecuti funt, ita, ut etiam Al
bin. Torinus iub Polybi nomine hune librum in lucem
daret. Sed dignus ulique eft Hippocrate , five diclionem,
five argumenti gravitatem refpicias, nifi ideo dubites,
quod antiquam et fcholae Hippocrateae propriamdoctrinam de quatuor lmmoribus jam eflormatam exhibeat.
Caelio Aurelian non nolum fuifle, Halleri mens
eft, bibl. med. pract. to. I. p. 7.
CODICES graeci exilant in bibl. reg. Parif. no.
ai4o. ai4i. 2i42. 2i43. 2i44. 2i45. 2i48. 2254.
(de Mercy ufusinprimis eft codd. 2i4o. 2142. et 21 45.
.) in bibl. Vindob. Lambec. VI. p. 85. et de Nelel
pa. III- no. 4. Latinus cod. in bibl. r. Parif. no. 702.
E1TIONES. Sub Polybi nomine editus eft ab
Albino Torino. Baf. i544. 4. [et . franco-gall, verfione ab Equile de Mercy fub titulo: Traites d'Hippocrate du ferment, de la loi de mdecine, des maladies,
des affections, traduits en franais, et le texte en regard,
revu et corrig fur les mnufer. de la bibl. du Roy les
comm. et une table analytique. Par. 182. i6.*K.]
- COMMENTARIOS in hune librum fcripfit Jo.
Varandaeus. Lugd. i658. f.
16.
TlfQ Twv ivr na&wv. De internis affectioTiibus. [Eft in ed. Linden, to. II. p. 196. in ed. Pro
ben, gr. p. 189. in edit. Mercur. fect. . p. 55. in ed.
Poesii fect. V. p. 91. in ed. Chart, to. VIL p. 638.

HIPPOCRATIS.

CXXIX

Verf. Cor AR. p. a 58. Haller. art m. pr. to. If. p.

401. Pierer. bibL iatr. to. II. p. 1 7 4. K.]
Erotiano noumemoratushic liber a Galeno Tariis
fublitulis, et quidem fub-Hippocratis nomine, citatur.
Modo enim rov utiova niQi & (in libr. VI. aph. 27.
p. 2 63. to. IX.), modo rov dfvrtQov nt>\ vovaiov rov fui
tova, modo tttQ finvwv vocat. ConfecilTe hunc libi*um
medicnm exCnidia fchola, jam Foesii (fect. V-p. 282^)
mens fuit, quem dein fequuli funt Jo. H. Schulze in
hilt. med. per. I. t. III. . 4. .28., Hallerus bibl. med.
pr. lo. I. p. 74 , Grunerus I. 1. p. 1 60. atque Grimmius
1. 1. Vol. III. p.607. Et a medico ex hac fchola eile compofitum, adeoque quoniam, quid fenferint Cnidii, per
exempla docet, valde memorabilem, probant multiplicata vehementer morbortnu genera, atque curandi
methodus per fortiora purganlia, lac et lactis ferum,
qoae Cuidiorum fuit, ut Hippocrates de diaet. . j. 1.
2. jam notaverat. Methodus quoque, in morborum defcriptione ab Hippocrate obfervari folita , in hoc libro
obfervata non ft. Euryphontem ejus auctorem fuiffe,
Fofius, fed parum firma conjectura, autumat.
CODIGES graeci funt in bibl. reg. Pari no.'
2i4o. 2i4i. 2142. 2i43. 2i44. 2i48. 2245. in bibl.
Medicea. Bandini III. p. 45. Mutilus, a Busbeckio Constanlinopoli comparatus reperitur in bibl. Vind. Conf.
de Neel catal. part. . p, 1 g.
COMMENTARII. Praelect. in hunc librmn edidit Fbc. de S. Andre. Cadom. 1687. 12. el Jo. Mar
tini. Parif. 167. 4.*
17.
UtQt oxftto. Devifu. [Exftat.in ed. Lind. to. IIp. 35i. ed. Frob. gr. p. 52 1. ed. Merur. fect. IV. p.
56. ed. Fots. fect. V. p. 256. Edit. Chart, non habet,
qnamqnam in contentorum to.
. indice commmora
it" e. Verf. Corn. p. 669. Haller. art. m. princ. to
.. 447. Pierer. bibl. iatr. to. II. . 49. K.]
10 . i.
i

cxxx

HISTORIA LITERARIA

Sponio (in praef.ad apb.nov.) atquc Hallero (bibl.

med.pract.tom.I. pag. 7.) principium libri ntQt naO-iZv
efle videtur, fed dicendi gems in iitroquchoc libro non
convenit. Liber liiuc de oculorum auectionibus, quem
auctor libri ntQina&w fe fcripturum promiferat, hic
de vifu liber noil eft, quem quoque Galenus non novit,
eque Erotianus. Fragmentum alius libri elle videtur,
et absque pluvimo ordine fcriptum.
CODICES graeci funt in bibl. reg. Parif. nr.
2i4o. ai4i. 2i'2. 2i43. ai44. 246. 2254. i5n5.
In ledicea Bundini III. pag. 4 4 .
HiPPOCRATis de inorbis et remeds oculi lil>er
arabice exitat in libris Narciffi, Arcbiepiscopi Dublinenfis. Cod. Brit. nr. 1212. Ketab alain men albedea
lobokrath. Herbelot. p. 488.
[EDITIO graeco- latina. 'InnoxQctTOVQ ttfQt oipio,
Hipp, de vifu libtllus in memor. patris, Jo.Fn. Juuleiu
feparatim et emendatius edid. notisq. et alior. et fuis
iilulr. Jo. H. Jucr.ER. Helmfl. 1792. 8.* K.]
Oculorum fcaiificatio , quae in hoc libro primum
proponitur, his libris anfam ddit: Jo. H. Hampe did",
de fcarificatione oculari Hippocratica. Duisburg, ad
Rhen. 1721. 4.* . Dav. Mauchard rf&aku!*vot nov- antique, feu Woolhufiano Hippocratica
operatio, e tex tu graeco eru ta. Tubing. 1726. 4-*
Jo. Zach. Platner dill, de fcarificatione oculorum.
Lipf. 1728. 4.* et in Opuse, loin. . . 9. Ejusd.
progr. de chirurgia oerdaria. Lipf. 175. 4. et in
Opuse, torn. II. p. 4 g. D. W. Triller exercit. de
fcarificatione et uftione oculorum, ab Hippocrate deferipta. in Opufc. vol. I. p. 4 63.
ia
jfltl vov (ov. De morhis. Lib. I IV. [Exil,
in ed. Lind. lo. II. p. 1. ed. Froben. gr. p. 129. cui
adjicitur: tcqwtov iTtnoxntovg yvi'joiov t. ed. MeRCUR.
Ject. III. p. 9b'. ed. Foes, feci. V. p. 3. ed. Chart, to. VH.
p. 53i. ed. Mace. lo. . p. 174. Verf. Corn. p. 180.

HIPPOCA-TIS.

rxxxi

Hai>e. art. m. pr. to. III. p. i. Pierer. . iatr. to. II

p. 26. K.] Exflabant apud veteres libri tq vovacov
fub HiPPOCRATis nomine, fed non iidem, qui Jiodie
fub hoc nomine proant: quae enim reteres ex his libris citant, in lia non leguutur. Galenus duos libros
Hippocratis de morbis magnos duosque parvos habet,
ipfique adeo Foiisio feet. V- p. 258. non contat, quiiiam
de morbis minor primus Galeno dicalur. Caelius
Aureltanus etiam confilia citat ex libro Hippocratis
de morbis, quae faltem in his, quas nunc enarro, libris
non leguntur. Galenus quoque, Foe'fio monenle, I.e.
tvrtavirpf me'morat ex libro de morbis, quae in his non
reperilur. Hinc alios libros veteribus exftilifie Hippo
cratis de morbis, aut hos, qui nobis fuperfunt, valde
efle mutlalos, cerium eil. Alterum de morbis librum
Galenus comm. I. in Hipp. epid. VI. text. 29. p. 87.
388. torn. IX. citat, et tov 1 vovauv 1., ytyoafiutvov vocat, alios autem de morbis et de pafionibus libros Hippocratis fuis temporibue exlitiTe,
inde patet quod libri de paffionibus internis inilium
(in VI. aph. 27. . 26. torn. IX.) nique loco modo
citato et hujus libri prima verba ndduxcrit, ntque
locum \ tftiqg vovouv, qui in hoc libro de mor
bis altero . 66. p. 90. torn. II. Lind, occurril, citaTerit et magna ex parte in commentaries fuos transTcripferit. Alter ita([iie, qui in Hippocratis opcribus proflat, de morbis liber Galeno fimpliciter niol
vovowv dictus efi. Hunc vero altei uro noitrum librum
prifcis temporibus prirnum de morbis fuille, ex Caelii
Aureliani citatione allerius libri de morbis perfpicitur,
qui loca quoque qnacdam ex eo dedit, quae in terlio,
qui de morbis in Hippocratis operibus eft, libro, reperiuntur, quod.j collatis locis Caelii, libr. III. chron.
rap. 4. p.
cum libr. III. de morbis f. 1 1. p. 112.
Liud. torn. II. ct loc. libr. III. ncutor. morbor. cap. 1 7.
p. 24o. cum libr. IIL de morb. f. i5. p. io5. torn. IL
Lind, manifefle iiitelligilur. Et hie fecundas et tertius
i .

CXXXII

HISTORIA LITERARIA

de morbis liber fine dubio 1 vovoiov et ' eft, quem

Erotianvs p. 22. ceu Hippocrateuin citt. Sed primus
liber et quarlus de morbis quosuam ttulos habuerint,
difficulter penitus eruilur. Libri enim tziq & et
1 tvto & cum Li 1 it lis libri I. et IV. de mor
bis confufi a veteribus funt. Liber tow tvro na&iLv
Galeno in VI. aph. 27. (ttya \ & dicitur.
Duos vero de morbis magnos, et duos parvos aliquolies
memoravit Galenus in exegefi vocum Hippocratis, adeoque liber primus et quartus de morbis et liber de aflectionibus tres funt, quos Galenus, uL qui dem dum par
vos de affectionibus vocavit , unus vero ex majoribus de
olFectionibus fuit.
Antiquos jam de vero borum librorum auctore incertos fuifTe, Diofcoridemqne librnm de morbis iueditis
libris II. tjippocrati, Tlieflali filio, adfcripfille , Galenus
comm. I. in Hipp. epid. VI. text. 29. p. 38 7. torn. IX.
memorat. Alios Polybo libros de morbis tribuiiTe, ex
Galeno liquet ad VI. aph. 1. p. 1 4 8. tum. IX. Galenum
faltim de morbis libros, quos noverat, Hippocrate di
gnos nou ceufuifle, fed fpurios, inlelligitur ex . com
ment, in libr. Hipp, de diaeta acutor. text. 58. p. 63.
torn. XI. Et fane, 11 etiam ordo, qui concinuus in iis
ulique eft, non defideratur, defideratnr tarnen Ilippo
cratis doctrina, ingenium, exacta morborum enarratio
etmedelaelimplicitas. Multa Cnidiorum ingenium redo
lent, indeque non eft, quod dilTentiamus a FoESio, qui
hos libros ei tribuit, qui lihrum \ yvvaixttov fcriplerit, et quidem medico ex fell ola Cnidia. Endem fententiam Hallerus bibl. med pract.tora.I. p. 71. et Gruners p. i55. habent. Alterius tarnen libr. IV. feripto
risvideri, Hallerus putat, qui polt Ariftotelem vixerit,
vid. bibliotb. botan, torn. II. p. 620. et Hier. Cardan, de
funit. tuend, lib. III. [Hippocrati abjudicat Reines, epift.
49. ad Hofmannum p. 45 1.]
CODICES graeci quatuor de morbis librorum ex
ilant in biblio). reg. Parif. nr. 2 1 4o. 2 1 4 1 . 2 1 4 2 . a 1 43.

HlPTOCRATIS.

ai 44. 21 48. aa54. 545. In . Medicea Bandini .

p. 4 . Libri . priores exbnt in bibl. Vindobo. Lambec. VI. p. 85. et de NelTel. part. III. p. 2Q.
nr. 4.
EDITIONES. Gr. et lat. prodierunt ex verf. Georg.
Pylandri. Parif. i54o. 4. Falc. Rast. (Graec. lat.
cum praelcction. Jo. Martini, ed. a M. Renato Morello,
Par. 167. 4. Muf. Brit.) [Gr. et gall, auctore de Mercr. Titulum iuvenies fupra 1 5. p. CXXVII. K.]
COMMENTARU. Petri Salii Diverfi cqmm. in
quatuor Hipp. libr. de morbis. Fraiicof. 1602. fol.*
161 2. fol. Lind. i646. fol.* G. D. Coschwitz de
fpudone Hippocralico lib. I. de morbis. Hai. 1721. 4.*
G. E. Stahl de febre lethifera Hipp, ad libr. de
morb. II. 4. Hai. 1711. 4. Andr. O, Goelicke da
morbo ructuofo Hipp, de morb. libr. II. Francof. ad
Viadr. 174. 4. -r^- J, Gfr. Brendel pr. de morbo
craflo Hipp. Gott. 1747. in Opufc. part, I.p. 166.
19.
IleQi yvvaixiitav. . (f. Demidierum morbis:
[Exftat in ed. Lind. to. II. p. 41 5. ed. Frob. gr. . 21.
led aller videtur ordiri a verbis : "Hi/ og iv rrat fit}'
Tj<nv. nam a . 108. p. 5oo. edition. Lind, deficit quaedam partcula in Cornarii verfione , fimiliterque Fof.
baud fatis refpondet editioni Froben. et Lind, in ed.
Mercur. feet. III. p. 217. in ed. Foes. feet. V. p. i5a.
ined. Chart, to. VII. p. 728. Secundus vero p. 794.
a verbis incipit : JPbcg Ximog iv ryot, yeQcuTSQrtai etc. quae
apud Lind. p. 629. . i. leguntur. Verf. Corn. p. 3oy.
Hall. art. in. pr. to. HI. p. 161. Pierer. . iatr. to.
H. p. 272. K.] Erotuno et Galeno probe notas bio
liber, ab illo inter Hippocratis fciipta relatus, ab hoc
non plane dignus Hippocrate habitus comm. Ill,
in II. epid. Hipp. t. 96. p. 179. torn. IX. et in permullis
tjMiriis. Hippocrateis libris cilalus, v. g. jiqi iXlfof/i, p. 612. torn. I. Liud.
yov~js, ntol clyoouv

cxxxiv

HISTORIA

LITERARIA

tteol vovacav, ab omnibus pro fpurio habitus cil, Lemofio, qui ejus ne quidem meminit, Mercurial i , Ilallero,
Grunero. Profeclus efle videtur ab , qui librum IV.
de morbis, librum de genitura, de virginum morbis et
de helleborifmo confecit, jiotanle quoque Foilsio fect.
V- p- . Ad libros, ex Cnidiorum mente fcriptos,
Grunerus p. 172. refert. Et fane morborum defcriptiones pluriraas fugitivo clamo exaratas et medicamcntorum farraginem inconditam, quam vix ab Hip-<
pocratis aetate exfpectaveris , continent. Notha feu adjecta, quae a p. 620. torn. II. Lind, legunlur, Fo'fius
ex membranis Vaticanis adpofuit. vid. not. ad bunc libr.
Foes, feet. V. p. 33 1. Secundus liber conlinuatio prio
ns eil, et, quod voces eaedem teftanlur, .in utroque li
bro repetitae, ab eodem auctore compofitus.
CODICES graeci exilant in bibl. reg. Parif. nr.
3i4o. duo 2i4i. duo qi4 2. duo 21 43. duo 2i44. duo
2i46. duo 2242. duo 2548. In bibl. Vaticana. In bibl.
D. Marci. In Medicea Bandini III. p. 45. In Vindoboncnfi Lambec. V. p. 85. de NelTul. part. III. p. 20. nr.
IV. . sirabice Herbelot.
EDITIONES. Liber I. prodiit interpreto Maur.
Cordaeo. Parif. i585. fol. Bafil. i586. 4. Et inGynaeceorum torn. III. Et in Gynaeceis Isr. Spacii. Arg.
1697. fol.*
20.
lit l a o& ivliov. De virginum morbis. [ Ex
ilt in cd. Lind. lo. II. p. 355. ed. Fror. gr. . 21.
in od. Mercur. fect. III. p. 343. cd. Foe's, feet. V. p.
124. ed. Chart, to. VII. p. 679. Verf. Cohxar. p. 286.
Haller. art. med. pr. to. III. p. 409. Pierer. bibl.
iatr. to. II. p. 45 1. K.J Vcteribus ignotus liber, qui
ejusdem aucloris elfe videtur , qui libros toi yvvatxtiorv
fcripit. Prooemium librorum de juuliebribus FoksiO
fect. V. p. 29 i. elfe videtur. Grunerus p. 1 70. auctori
libri nini hors vovaov cum tribuit , cum quo iu caulis
pertractandhs aliquo modo couveuit.

HIPPOCRATIS.

CXXXV

CODICES graeci oxilant in . reg. Parif. nr.

ai4i. ai4a. ai43. a44. ai46. a545. In Medicea
Bandini III. p. 45.
,
ED1TIO. MAuritii Cordaei edit, grace et ht:
cum ndnotat. prodiit Parif. i574. 8.*
COMMENTARII. Jo.B.DoNATicomm. Luccae.
i58a. 4. Falc. Francof. i5qi. 8. Claudii Tardy paraphrafis in libr. de virghium morbis. Parif. i648. 8.
Bl um. Jo. Stephani comment. Venet. i655. fol.
21.
JIq yvvaixciij (pvaio. De muUerum na
tura. [Exil, in ed. LiiND. to. 1. p. 358. ed. Frod. gr.
p. a 1 5. ed. Mercur. fect. . p. 187. ed. Fois. feet. V.
p. . ed. Chart, to. VII. p. 681. Verf.' Corn. p.
287. Hall. art. m. pr. to. III. p. 33 1. Pierer. .
iatr. to. II. p. 4 - .] Excerpta pluriina continet ex
libris . ywaixw} notantibus Foesio fect. V.p. 29a.
et Hallero bibl med. pract. torn. I. p. 71. et infuper
morbos et medicamenta infinite mulliplicata, multa
quoque contra Hippocrateae fcholac meutern dicta , medicanienla foetum corrumpeutia , abortum concitantia.
[Egit TiiEOD. Georgiadis in dilT. do morbis uteri fee.
HJppocratis librum ntQi yvvaixfiqs cfvowg. Jen. 1797.
4. K/j
CODICES. Graeci funt in . reg. Parif. nr.
ar4i.ai4a. ai44. aa54. a545. In Medicea Bandini
III. p. 45. (De femnea natura et de feminarura morbis,
Fab. Calvo iuterpr. Par. i5a6. ia. Muf. Brit.)
22.
arp oiv. Deerilibus. [ Exil, in ed. Lin
des, to. II. p. 61 5. ed. Froh. gr. p. ago. cui ad calcem
ad>icitur) v&a, rr tXivtt tov nqditov nt(A yvvctixtUov
iuov nooxtfiiva. ed. Mercur. fect. . p. 3i8. ed.
Foes. fect. V. p- a4a. ed. Chart, to. VII. p. 843. Verf.
Cursar, p. 386. Hall. art. m. pr. to. III. p. 385. Fie
ber, bibl. iatr. to. II. p. 454. K.] Libroruin nt(A tvaixiiuni vcluti adpendix, quam Erotianus citat p. 92. et

CXXXVI

HISTORIA LITERARIA

Galenls in gloffar. et in comment. III. in II. epid.

Hjipp. text. 35. p. 179. torn. IX. verum nou ceu talein,
qui ab Hippocrate profectus fit.
CODICES graeci exilant in . reg.j Parifnr. 2i4o.ai4i.oi43.2i43.ai44.3i45. ai46. 54*
545. In Medicea . p. 45.
23.
IltQi irtixvi'jOio. Defuperfuelalione. [Exst.
in ed. Lind. to. II. p. 645. ed. Froben. gr, p. 48. ed.
Mercur. feet. III. p. 533. ed. Fp'i s. fct. III. p. 4i.
ed. /CHART, to. VII. p. 860. in ed. . to. I. p. 64.
Verf. Cornar. p. 66. Haller. art. m. princ. to. II,
p. 10. Pierer. bibl. iatr. to. II. p. 17. K.] Sive,
ut Hier. Mercurialis fcribit, mol xviaiog xai inixvriOeof
cenf. p. 36. a veteribus non memoratus.
CODICES exilant in bibl. reg. Parif. nr. 2i4o..
2 l4 1. 212. 2l43. 2l4i. 2l46. 2 2 5 i . 2545.
24.
\ ieorjg vovaav. De morbo facro. [Eft
in ed. Lind. to. II. p. 2 i. ed. Frob. gr. p. 122. cui
Jtatim fubjicitur: of yviaov 'Innoxoaxovg^ aiolo'/ov
i avooq (ptjoi ^ xai xax x]v iutvtiaV xai
xax xjv Sivoictv. Inioxnxovg $i vSv tv vrtpi ovrs
tov xonov xj iuijVsictg, ovxe xax diavoia
axQitg. in ed. Mercur. fect. . p. 344. ed. Foiis.
feet. III. p. 84. ed. Chart, to. X. p. 4 70. ed. Mack. Ip. 35 a. Verf. Corn. p. 172. Hael. art. in. pr. to. .
p. 4 1 1 . Pierer. bibl. ialr. to. H. 4 7 5. K. ] Memorat
h une libra m inter Hippocrateos Erotianus p. 22- el
Galenus, eifi alio loco, (comm. in VI. epid. VI.
text. 7. p. 55o. torn. IX.) auctorem non dicat; alio
lamen loco (comm. I. in Uipp.prognoft. text. 4. p.58&.
torn. VIII.) Hippocratis effe differte alferit. Caelius
cpioque AuRELiANU's L diut. cap. 4. p. 319. cum ad.

HIPPOCRATIS.

CXXXVII

Hippocrntem refert, nec non ex recentioribus Foesius

feet. . p. 1 4 5.
Jul. Caes. Scaliger in comm.
in Hipp, de infomniis atque Trillerus in epift,
rued, critic fuper I. 'et . epid. p. 196. 497. in
Opufc. vol. II. Democrito hunc librum adfcribero noa
dubilarunt Andr. CaesalpiNUS lib. V. art. med. cap. 1.
et Antonius Po . ce de Sa stcta Cruce inpraelect, Vallifoletanis . comm. ad Imnc librum. Vid. Menag. ad
Laert, p. 4 1 4. Piiilotimo cuidam tribui, Trillerus
refert 1. c.
[De titulis atque argumento libri vid,
Petkum Petitum ad Aretaeum p. 77.]
Memorabilis ccterum liber, qui fupernaturales
caufas plane rejicit atque elegans, totus
dogxnaticam fcholam jam eflormatam redolet, adeoque
ipfo Hippocrate recentior eft
eque oratio Hippo-crateae brevitali refpondet. Indeque hunc librum pro
fpurio quoque habuere Lemosius, qui eum ad Hippo
cratem, Draconis filium , refert cap. 7. p. 33. Hier.
Mercurialis, p. 33. qui fmul memorat, in codicibus
graecis ante hunc librum cenfuram oppofitam legi, i
qua fcriptorteatur , eum minime germanum eile Hippocratis, Hallerus, bibl. med. pract. torn. I. pag. 69.
atque Grunerusp. 162.
CODICES graeci funt in bibl. reg. Parif. Nr. 2 1 4 1
2i42. 21 43. 2i44. 2254. a545. In Bibl. Vindobou.
Lambec. VI. p. $5. et de Neflel. part. III. p. 19. nr. IV.
In Bibl. D. Marci. In Medicea Bandini III. p. 43.
COMMENTARII. PoNTii de Sancta Cruce
praelecliones Vallifoletanae in hunc Hbr. Madril. 161.
fol.* [quas valde laudat Cafaubon. lib. de enlhufiasmo^
cap. 2. p. ai. et cap. 3. p. 67. Heumann.].
25.
TftQt paving. Deinfania- [Exft. in ed. Linden.'
9. II. p. 345. ed.pROB. gr. p. 535.ed. Mercuh. fcct.1V.
f. 7 7. ed. Fobs. feet. . p. 9. edit. ua,rt. Iq. I, p. a <?.

CXXXVIII

HISTORIA LITERARIA

Verf. Cornar. p. 685. Haller. art.m. pr. III. p. 43 i~.

Pierer. bibl. iatr. librum hune non habet. K.] Citat
auctor libri, veteribus non memorali, de morbofacroli
brum etepidem. V. Ipfe vero liic liber citatur in ITipp.)cratis ad Damagelum p. 916. torn. 1. Lind, epiftola.
CODEX graecua eft nr. 2i4o. bibl. reg. Parifimperfectus.
EDITIO. Seorfim prodiit cum nonnnllis aliis
Hippocrat. interprete Jano Cornario. Colon. i542. 8.
Gunz. Bal. i582. 8.
26.
JJeol fixiv. De purgantibus. [Exftat
in edit. Lind. to. I. p. 607. ed. Merc. feet. IV. p. 9.
cd. Folis. Genev. 1667. feet. VIII. anteindicem, nulla
pagina numeris notata, occ. bicce liber, c. comm.
Heurnii. Vers. lat. in Haller. art. med. pr. toi IV.
p. 2 38. in Pierer. bibl. iatr. t. II. p. 5o5. K.] Sire
nio xa&aiQovTuv cpccuxuv, multa ex apborifmis
habet, et a veteribus non memoratur. Liber tpaofiaxtttdo, hodie deperditus, quem auctor libri de morbis
aliquoties citat, non eft, quum de alvi purgatione, fecundum quatuor humores inftituenda, lantum agat.
CODICES. An fit liber de folulivis, cujus codexftat in bibl. Mertouieuf. no. 729. Cod. Brit, dubium
eft. Exftat et codex graecus, ni fallor, in Mf. Js.'
Voffii. Montfauc. in bibl. Anglican, nr. 22^7. 1, p. 677.
EDITIONES. Greece Jo. Cajus, cum quibusdam fcriptis Galeni etlidit. Bafil. i544. 4. Gracce
ad calcem breviarii Nicephori Coriantinopolitani ex
Cujaciano cdice defcriptum edidit Dionys. Petavius.
Paiif. 1616. 8. gr. et lat. ex proprio cod. et cum notis
edidit F. Morellus. Parif. 1617. 12. 1621. 12.
Gr. et lat. cum inlerpr. et comm. Jo. , in
libro: Hippocratis Coi prolegomena et prognofticorum

HIPPOCRATIS.

CXXXIX

libri III. Lugd. Bat. 170. 4.* p. 108. et faepius

vid. fupr. fub prognoft.
Ad calcem poilremae edit. Fosii. Genev. 1657.
fol curaHEURNii iuterpretalione et notis. LatLie cum
Shops opufc. et aliis, titulo lipp. de farmaciis. Venet.
1497. fol.* cum Guinterii aijat. inflitut. et Theophili do
corporis lmmaiii fabrica libr. V. prodiit Guinterio
interpr. Bafil. i53g. 4.* cum Apicio et aliis do medicamentorum ufu Pari.f. i54l. 8. Inter medicos antitjiios graecos , ex verf. Juiiii Pauli Craffi. Bafil. 1 54 1 . 4.
p. 147.
57.
IlQi tXXsoQiopov. De veratri ufu- [Exil,
in ed. Linden, to. I. p. 610. ed. Frob. gr.p> 27. ed.
Mercur. feet. IV. p. 78. ed. Chart, to. I. p. 27. Verf.
Cornar. p. 686. Haller. erb m. priuc. lo. IV. p. a4i.
Pierer. bibl. iatr. non babel. K.J Initium libri hiqI
iU.fooi<xuov elfo librura nt (pccQuxtov Heurnius
p. 108. putal j fed num hune intellexerit, du Iii um eft.
Excerptus eft bic liber ex apborifmis , praeriotionibus,
praediclionibus et libro de diacta ocutorum, quos
libros omnes fe fcripfilTe auctor adfirmat.
Librum
quotpie de morhis midierum, ceufuum, memorat,
28.
IIsq vyQwv XQi'iow'. De humorum utililale.
[Exit in ed. Linden, to. I. p. 699. ed. Frob. gr. p. 112.
Mercur. feet. III. p. 4ig. ed. Fo s. feet. IV. p. 96.
ed. CriART. to. Vi. p. 443. Verf. Cornar. p. i64,
Kaller, art. m. pr. to. IV. p. 20. Pierer. bibl. iatr.
to. II. p. 497." K.] Confarcinatus liber ex apborifmis
aliisqae Fosio monenle feet. IV. p. 33. membranis,
ncfjue ab Erotiano et Galeno memoralus, adeo<jue
fpurius, etfi Jo. Nardio ideo legitimus videatur,
tjuod veteres ejus paffim meminerint.

ext

HISTORIA LITERARIA

CODICES funt inbibL reg. Parif. nr. a 2 53.

54.
COMMENTARIUS in hunc libr. Jo. Nardii ex
ilt in nocte geniali prima. Bonon. i656. 4.
29.
IIsqi (pvawv- Deflatibus. [Exil, in ed, Lin
den, to. I. p. 399. ed. Frob. gr. p. 117. ed. Mercur.
feet. II. . 2. ed. Fos. feet. III. p. 78. ed. Chart.
to. VI. . 21. in ed. Mack. I. . 9. Verf.CoRNAR.
p. 117. Haller. art. m. pr. to. III. p. 433. Pierer.
. iatr. to. II. p. i . . ] Referunt hunc librum ad
Hippocratcm Erotianus p. 22. atque Galenus, nec
non Greoorius Nazianzenus, Jo. Stobaeus, alii.
Mercurialis fecundae cluffi accenfet, et jure quidem:
mere cnim ad &tmiav fpectat, neque conferiptus eflTe
potel, ni i pott Hippocratis tmpora, efformata penitus
dogmticorum fecta. Ad Pueumaticorum tarnen, quod
Clerious quidem credidit, hift. de medic, part. I.
lib. HL 4. p. 17., fectam non pertinet, quod probavit
CI. Osterhausen in diff. exh. hittoram pueumatico
rum. Altorfii, 1791.8.
CODICES graeci exftant in BibL reg. Parif.
nr. 2i4o. 2i4'i. ai43. 2i44. 2253. 2545. In Bibl.
D. Marci. In Medicea Baudini III. p. 44.
Graecus
eft forfan codex, qui exftat in bibl. Jo. Mon, episc.
Norvicenf. nr. 929. Montfauc. I. p. 687. Graecum
hujus libri codicem in bibl. Vaticana nr. 216. meino-i
rat Foe'fius, in not. in libr. de ffium natura. La
iini in bibliolh. reg. Parif. nr. 7025. 706.
EDITIONES. Prodiit gr. et lat. Jano Cornario
interprete. Bafil. i52g. 4. Gunz.
Vertente Adriano Alemanno cum comment ar.
Parif. 1557/8.

niPPOCRATIS.

CXLI

Jo. MomsoTi commcntarium graec. citat Spachius

p. 86.
Interpi'ete Franc. Philelpho, out Constantino
Lascart. Parif. i5a5. 12. Houss.
Latine verteilte Famo Calvo. 1537. ia4
30.
HqI tx8tvo)v. De glandulis. [Exfiat id ed.
LrND. to. I. p. 4 14. ed. Froben. gr.p. 56. ed. Mercur. _
feet. IV. p. 5i. ed. Foes. feet. III. p. 5a. ed. Chart.
to. IV. p. 27 1, ed. Mack. to. I. p. a S 8. Verf. Cornau.
p. 7 8. Haller. art. m. pr. to. II. p. 4 o. Pieher. .
iatr. to. I. p. 147. K. ]
Scripturum fe auclor libri
ntoi Sq&qojv 12. p. 768. torn. II. Lind, librum ntqi
Sivitiv ovXouiAt/s promiferat, qui hic nel advurn non
eft, notante jam Galeno in comm. I. in libr. Hippocr.
de artic. text. 46. p. 3i4. torn. XII. fed a juniore me
dico fcriptus , qui et dicendi genere et ingenio multum ab Hippocrate Co fuperatur. Commemorari hunc
librum a nullo veterum medicorum, nec ab iis, qui
indices feripferunt, Galenus L cit. refert. Nec EroTiANUs lmnc librum memorat.
CODEX exilt in bibl. reg. Parif. nr. aa 54. ~
[conf. Saxe clifT. Obfervat. medite. Utrecht. 178a.
p. 3.]
31.
UtQ oSovTorpv'i'rj. De dentitione- Exat in ed. Lind. to. I. p. 690. ed. Frob. gr. p. 53. ecL
Mercur. feet. IV. p. 55. ed. Foes. feet. III. p. 49. ed.
Chart, to. VII. p. 871. ed. Mack. to. I. p. a 81. Verf.
CoRNAR.p. 74. Hall. art. m. pr. to. II. p. 12. Piereh.
. iatr. to. I. p. 453. K.] Non memoratus ab Erotiano atque Galeno, fere practici argumenti ell, et ad
imitationem dictiouis Hippocrateae conferiptus.
CODIGES^roeci funt in bibl. reg. Parif. nr. a 1 46.
aa54.

CXLII

HISTOBIA LITERARIA
32.

ZTfl diaTtj. . ft. y De victus raloneT.ll.lfl.

[Exil, iu edit. Lind. lo. I. 1 79. ed. Froben. gr. p. 8 1.
edit. Mercur. feet. III. p. 179. ed. Foks. feet. IV.
p. 6. Chart, to. VIi<p. 447. edit. Mack. to. II. p. 7.
Verf. Cornar. p.
Haller. [art. med. pr. to. IV.
p. 1. Pierer. bib], iatr. to. I. p. 2 5. .] Ab EroT1AN0I non memoratus hic liber, modo neoi Suxms
a Galeno inferibilur in I. libr. de alimentor. facult.
cap. 6. p. 3i4. et cap. 28. p. 29. torn. VI. modo moi
iaTi]$ vyitivrs, in comm. I. in Hippoer. de diaeta acutor. text, 17. p. i5. torn. XL, modo vyiiivov xv. Ileal (pvotwg v&Qwnov xai Si<xirr,q iufcribi librum,
iu tres partes divifum, idem ALEN US I. de alim. facult.
cap.] 1. . 06. toni. VI. refer.
Tolum vero liunc
librum antiquifimum eD*e, Galenus teftatur; verum
11011 llippocralis, et aut referri ad Euryphontem nut
Fhaonlem aut Pldliftionem Ltocrutn (de quo vid. quae
viri docli ad Gellium XVII. 11. et ad Diog. Laerl.)aut
ad Arionem, aut ad P/ierecjdem aut ad Phileten vel
ad alium quendam velerum: mulls enim liunc librum
elfe adfcriplum. Monet vero fimul, los viros omnes
priscos effe, nonnullos quidem Ilippoerate vetuftiores,
alios ei coaevos fuiffe. Verba ejus liaec funl: it yuQ
xai (it) 'fanozQctTOVg tanv ixtvo to iliov, X)J uqv(fbiVToq, 1} , i) (puoriwvot; , 7} AoioTwvog, h ti*
yog aX).ov \1> , tt . y varfQOvaiv
avio, nvTtg txtivot rwv . vdowv laiv, Vioi fdv
InnoxQccTovg nQiavTtQoi, rivtg ovvijXftaxTQ erinv*
Comm. I. in libr. de diaet. in acut. text. 1 8. p. 1 4. 1 5.
torn. XI. confer locum fere peuitus eundem, nifi quod
auclorem Hippocratem hujus libri a quibusdam haben
referai, in libr. I. de alim. facult. cap. I. p. .
Et liaec quidem Galeni fententia de toto boc
libro fuit, non de primo tantum, ut quidam baec Ga
leni loca intellexcrunl. nqto ffattpa -

HIPPOCRATIS.

CXLIll

rij 'btTioxrov yvwfttj judicium Galeni de primo eft

L de alim. facult. et maximam partem ex Ileraclili pliilofopliia petita continet. [Vid. Gruner, ccnf.
p. y6.]
Alterum IL'ppoerate fatis dignum Galenits 1. c.
ex lib .- I. de alim. cap. 1. ccnfet; ejus vero duplex mi
lium fuifle refert, quod ex libri principiis iplis, quae
exhibuit , intclligitur. Aliis scilicet iu exemplaribus
iuilium libii a . 7. edit. Lind. torn. I. p. 21 4. fuit:
aiTiwv i xc nouxwv Siva/iiv i'xaarwv, x. . A. in
aliis vero a . 1 . p. 2 1 o. %wnwv Si &oiv, x. . A. Mulla
ex hoc libro Celfum muluafle, Fosius foct. IV.p.JO,
refert. Multa praeterea, praefertitn, quae ad analomea pertinent, adjccta efle huic libro, Galcnus fufpicalur libr. VI. de Hippoer. et Piatonis decretis cap. 3.
p. 186. 187. tora. VDe tertio libro Galenus judicium fuum non tulit,
Bi quod generatim dicat, omnes tres libros ad Hippocratem referri a quibusdam. Ad Herodicum Selybrianum, medicinae gymnallicae auctorem, referlur hic
liber a Clerico liifl. de med. part. I. lib. III. i3. p. 177.
quoniam in eo gymnafiorum exercilia ad valeludincm vehementer commedanlur. Diverforuin
auctoi-um hos tres libros opus elle, ipfa eorum lectio
probat.
CODICES graeci librorum . funt in bibl. reg.
Parif. nr. ai4o. ai4a. 2i43. 21 44. 21 48. 22 54. 545.
In Bibl. Vindob. de Neffel. part III. p. 20. nr. IV. In
Bibl. D. Marci Venet.. In Medicea Bandini III. p. 42.
In bibliotb.Bodlejana codex latinns eft nr. 554i. Liberi,
folus exilt in bibl. reg. Parif. nr. 7027.
EDITIO exilt nulla.
COMMENTARir. des Maizeux explication
Tune paifage d'Hippocrate dans le livre de la diote in
biftoire de la republique des lettres torn. XI, p. 5a. fcj,
et ibid. p. 290.
Jo. Matth. Gesner \pwa\ 'Innvtqxov. Gott/

CXL1V

HISTORIA LITERARIA

1 77. 4.* vid. fuppl. ad Nov. acl. erad. torn. III. feet. X.
p. 44g. et in Comm. foc. reg.JGott. torn. III. Diflerlatiou fur l'origine des tres anims fuivant le fyftme
d'Hippocrate , par Mr. Heinius, in: Mmoir. de
Acad. Royale des feienecs de Berlin. 1745. p. 101.

l ivvnv'uav. De infomniis. [ Exilt in ed.

Lind. to. I. p. 653. ed. Proben, gr. p. 106. ed. Mercur, feet. III. p. 496. ed. Foes. feet. IV. p. 44. ed.
Chart, to. VI. p. 5 11. ed. Mack. to. II. p. 78. Verf.
CornAR. p. i56. Haller. art. med. pr. lo. IV. p. 88.
PlERER. bibl. iatr. to. I. p. 443. K.] Ob inilium libri
liujus: n)l d TXfirjiuv v rototv vnvoioiv
Fo sius feet. IV. p. 1 13. hune librum pro continualione
lib. III. de diaeta habet, et Hallrus ejusdem fenlenliae elt in bibl. med. pract. torn. I. p. 80. railia
enini praecepta de alimenlis addendis , detrahendis , do
medicina gymnalica in eo proponuntiir.
CODICES graeci exilant in bibl. reg. Parif. nr.2i4.
2i4i. 2142. ai45. 2i44. 2254. 2545. In bibliotheca
Vindobonenf de Neflel. cat. Ms. graec. bibl. Vindob.
part. IV. nr. 192. p. 109.
In Medicea Bandini III.
p. 44. [ inter codices gr. MSS. Nanianos p. 44a.]
EDITIONES. Graece editns elt npud Morellum.
Parif. 1557. 12.* vid. fub prognoftico titulum.
Gr. et lat. cura Justi Velsii. Bafil. i543. 4.
Gr. et lat. cum aliis apud Morellum. Parif. i55f
Maittair.
Latine. Editionem anni 479. cilat Spachius in
clench, medic, p. 82.
Andrea Brentio interprete. 4. f. loe. et anno. *
l5. foliorum, fine titulo, cullodibus, lgnatura et pnginarum numeris. PraemiHa ell Andr. Brcntii epi. ad
Zachariam Barbariim, Venetorum oratorem, dcinde
Brentii epillola ad Sixtum (Xyllum vocat) Pontilicem,

HIPPOCRATIS.

CXLV

poleaque fol. 5. liber de infomniis fequitur. Poil hune

librum Brentii epiola ad Ni. Gupalalinumlegitur. Defcripfit hune librum probavilque eum anno i4yi. et
qaiJem Romae lypis elfe exeufum M. Denis in den
Merkwrdigkeiten d. . . GarellifchenBiblioth. nr. 1 14.
p. 207. 308.
Apud Symphorianum Campegium, face. XV.
nt ridetur, vergente. In Rhazis et alior. opufe.
collect. Vneta . et quidem ex A. Brentii veriione , mox
deferipta, cum epilt. Brentii ibi diclis omnibus 1497.
fol. Et in Arlicella. Verteilte Fabio Calvo cum ais.
1.537. 12>
Justo Velsio interprete. Anlverp. i54. 8.-{Arc Ferrerii liber de fomniis, Hippocratis de
infomniis, Galeni de infomniis, Synefii de fomniis.
Lugd. 1549. 12.* cum Jul. Caes. Scaligeri
Terfione et commeutario alque Asistotelis libellis
de fomno, vigilia, infomniis et divinatione. Lugd.
i538. 4. Raft. [Lugd. i54g. 12. Muf. Brit.] Genev.
i56i. fol. ad calcem ejusdem librorum VII. poetices.
Genev. i56i. foL CataL bibl. Bunav. I. p. g5. Gieif.
1610. 8. Ami i658. 12. Auctus et recognitus
idem L fol. f. loc. et ann. Gunz. J. Colle de cognitu difficilibus in praxi ex libro Hippocr. de infomniis.
Veuet. 1628. 4.
34.
HtQ rpvaio vd-Qwnov. De hominis natura.
[Exit, in edit. Lind. to. I. p. 26. ed. Frob. gr. p. 2 1.
ed. . feet. L p. 4. ed. Foiis. feet. III. p. 3. ed.
. to. III. p. 91. ed. Mack. to. I. p. 195. Verf.
Corxar. p. 3o. Haller. art. med. pr. to. I. p. 33.
Pierer. bibL iatr. to. I. p. 65. K.] Si, quod quidem
Galenuscrcdidil in comm. I. in hunc librum text. l.p. 94.
95. torn. llf. et text. 4a*. p. 126. Plato liunc librum
oculis liabuit, quum aninii naturam fecund11 m
Hippocraiis melbodum fe inyeftigaturom diceret in
. TDM. I.

- CXLVI

HISTORIA LITERARIA

Pliaedro p. 371. vol. X. edit. Bipont. liic liber ex Hippocratis omnibus is forct, cujus genuinae origines ab
anliquiffimo viro eflent probatae. Sed Platonem ad
liunc in hoc loco librum refpexiffe dubium eft, et,
licet lmjus libri mentionem faciant Erotianus p. 23.
Galenits, Palladius comm. in libr. Hippoer. de
fract. feet. VI. p. 247. Foes, el Macrobius in VI.
faturn. cap. 5. omnesquc hi ilium pro genuino habeant;
tarnen Galini jam , temporibus quidam fuere, qui
eum pro fpnrio haberenl ; et quidem alii Galeno antiquiores , alii | vero ipii coaevi et Iludi conlradicendi
Galeno, ut ipfe narrt, in comm. I. ad hune libr. prooem. p. 94. 96. tom. III. permoti. Quosdam Polybo
hune librum tribuiffe comm. I. in hune libr. text. 4a.
p. 126. et text. i. p. g5.et comm. II. p. 149., alios vero
Theflalo comm. . in huuc libr. text. 1. p. 1 29. lorn. III.
ipfe Galenus refert.
Sod Galenus, qui ad hunc librum illuftrandum
non solum commcnlarios duos in eum feripfit, verum
ctiam peculiarem librum: hq rwv ( 1(>))
OTOi%tiiov, qui in lomoIII. edit. Chart. (to.I.p. 4i3 5o8.
ed. Lips.) legitur, in defendendis geuuinis oiiginibus
prioris partis liujus libri acerrimus eft , quae fuo tem
pore 2 4o. ot%ov conlinebat, humorumque naluram
et conftitutionem corporum ex calido, frgido, liceo et
hmido docebat. Hanc partem earn elfe, quae Hippocrateaedoctrinae prima fundamenta con tinea t, et quam
Plato jam legerit, adeoque fumrao germanam , non line
aceibilate plurima in aliter ferilientes locis jam cilatis
inpi-imis in prooem. ad comm. I. in hunc librum nott.
Eaque pars usque ad . 1 7. partem plurimam edit. Lind,
tom. I. p. 373. progredilur.
Quae in ultima parte . 17. p. 27. edit. Lind, el
in fequentibus continentur, adjeclioia putat, quae plu
rima, absque ullo ordine enarrata, ad pathologiam,
therapcuticen atque diaetaui porlinenlia contineam.
Haec Dioscorides in editione fu aerisco jam, ceu

HIPPOCRATIS.

CXLV1I

nolha, notaverat, Tiiessali, Hippocratis filii, efle

fuspicatus. vid. Galen, comm. II. in hunc librum text. i.
p. 139. torn. . Alii PoLYBO hanc partem adfmpfenmt. (Gal. comm. II. in hunc libr. text. p. i4o,.). Et
venus quidem : Aristoteles enim libr. TIL de hilor.
animal, cap. 3. mulla ex hoc libro ad verbum fere excerpiit, quae . ao. p. 376. torn. L Lind, bgunlur, eaque Poly bo exprefie tribuit, ita, ut hie pro hujus fallira hujus libii partis yero auctore habendus fit, fi,
quod ego fere crediderim, non totius libri auctor exifliL Ex itiultis aliis libris hanc partem elTe compofitam, et lectio illius probat, et ipius Galeni telHmonium,
in prooem. ad comm. I. in hunc ljbr. p. 95. torn. III.
Ejusdem cum Galeno fenlentiae et recentiores funt,
mfijjtjuod vix certo dici pofle, quae in hoc libro Hip
pocratis fuit, latuant. conf. Haller. bibl. anat. torn. I.
p. 17. et art. med. princip. torn. I. p. 33. Gruner.
p. 99. fq. Antiques hunc librum libris de diaeta adjunxifle, nott Fof. in not. ad hunc libr. feet. III. p. q5.
[Vid. G. Manuelis libri ntQ rpvaiog v&aiaov, qui
inter Hippocralicos exfiat , cenfura. Jen. 1 797. 4. K.]
CODICES MSS. exilant graeci in bibl. reg. Parif.
nr.ai4o. 2i4i. ai4a. a 1 44. 21 46. a a 53. aa54. a545.
et latinus nr. 6865. In hibl. Caj. Gonvill. Cantabrig.
nr. 5. In bibl. S. Remigii Rhemenf. nr. 548. Montfauc.II. pag. 1389.
(
Ketab al thabjut, denomine, opera Honain arabiceverfus, forfan hie liber eft. vid. Herbelot. Exilt
cum expofilione Galeni arabice verfu3 ab IIojjino,
filio Ifaac, Syro Jacobita in bibl. Palat. Medicea vid.
Assehanni codices orientales bibl. Palatinae Mediceae.
Florent, i 74a. fol.nr. . p. 354. Ejusdem HonaiNI
commenta ri us, five potius paraphrafis in huncHippocr,
lib. et Galeni comment, exfiat in Bibl. Palatina Medicea
nr. aaG. Assf.mann. ibid.
EDITIONES. Prodiit graece cura Alhani ToRisi, cum prognuilico et jurejurando. Bafii. i556. 8.*
a

CXLVni

HISTORIA LITERARIA

[ 1 543. 8. . Brit.] Parif. 1 5^8. /j.* [Lugd. i548;

i558. 12. . Bril.|] Bremac i584. 4. Lugd. Balav.
1 6 1 7 . 8. [Gr. laU Lugd. 1 5 7 o. i a. Muf. Brit] [ Noviffima
ed. graeco - gallica prod, fub titulo: Traites d'IIippocr.
del nature de l'homme , de l'ancienne mdecine, des
humeurs, de l'art mdical, trad, en fran. etc, reliqua,uli
paulo poil . XLVII. K.]
Latine. Andr. Brentio vertente, in collect.
Symphorioni Champrii in 8. fine loco et anno edita.*
adcm verfio exfiat in opernm quorundam Rhafis coll.
Venet. 1497. fol. lu Articella. Andr. Brentio verteilte.
Lugd. i5o(S, 8. Paris i 5 1 . h. Cum Galeno de feclis
libro et Abexandro Aphrodifeo, Brextio interprete.
Pan f. apud. II. Sleph. i5i8. 4. Cumllippocr. de victus
rat. in acut is liber de natura humana prodit Brentio
interprete. Parif. ex oflic. Colinaei. i5a4. 12.*
Guil. Copo vertente. Lngd. i5a5. 8. Ex rece".
RabelaIsii et nuidem Andr. Brentio interprete.
Lugd. i53a. 12.* vid. titulum prognofiico. [Cum
Pauli Sism i coinineutario Rolerod. i68y. 12. laud, in
Cat. . Brit.]
COMMENTARY Jam ante Galennm plures
in hune librum erant commentais Sabini in eum conimcnlarium GalbNus cilat in coram. . in hunc libr.
text. aa. p. i48. torn. III. Anonymi comment, lat.
exilai in bibl. reg. Parif. nr. 7026. Galeni in hunc
libr. comment, exilant lat. in bibl. Medicea plut. 5g.
Montfauc. I. p. 356- el in bibl. D. Marci Venet.
Galeni in hunc librum commenlarii 1. prodierunt
latine, cum libro ipfo, Hermanno Cruserio inter
prete. Parif. i53i. 4.*
Ilerum cum ipfo libro et
llippocr. de victue ralione falubri libro cum Galeni
commntar. Herm. Cruserio inlerprele. Parif. i534.
12.* Venet. 1 538. 1 2. [Parif. 1 55o,. 1 2. Cat. Muf. Brit.}
Andh. Brentio interprete. Lugd. i54g. 16.
Jo. Rochon, comm. in hunc libr. exllaut. in bibl.

IllPl'OCR ATIS.

CXLIX

reg. Parif. nr. 7025. Jo. GosTLiNi praelect. ms. iu

tundem in coll. Caj. Gonvill. Cantabrig. Cod. Bril,
nr. 1127.
Syjiphorianus Campegius bos com.
mentar, in colleclioucm opusculoruru recepit. Prae
ter Jo. Guintherii et Jo. Stepbani Bellunenfis enarrationes in liuiic librum exftant Jac. Sylvii i'cbolia. Lugd.
i54y. 16. Eustachu Queiicetani cum fcbol. in
Galeni libr. . de temperament. Bafil. i54c). 8.*
Stepiiani Paparella commeiitar II. Venet. 1 5 5 1 . 4*
Jo. Bapt. Mojtani periucbe. Venet. 1560. 8.
Blasii IIollerh cum textu grace, et lat. Galeni
comment, latine faclis. Bafil. 06. 8.* 15G2. 8.* et in
Opp. Maceratae. 1582. fol.*
Lat. veiTus cum textu graeco et paiapbrafi explicatus ab Hier. Massario. Argent. i558. Gunz.x
i564. 4.* lat. cum parapbrali et explicat. Jacobi
Scutelxa.ru. Parm 1568. 8* et Jo. Fr. Scuroeteh.
Jen. i585. 8.*, quiScutellarii parapbralin 1re repetiit.
Jacobi Segeratae. Valent. 1 596'. Boulej. Jo.
Helrnii. Lugd. But. 1609. 4.* et in Operib. Barth.
Perdulcis in Jac. Sylvii anatomen. et in libr. Hipp.
de natura humana commentarii. Parif. i645. 4.*
Gidlice vertit ot commenlarium addidit Jo. de
Bourges. Parif. i548. 16.
35.
IIcqI TQOtpv. De alimento. [Exil, in ed. Linben, lo. I. p. 592. in ed. Froben. gr. p. . cui
tamen ftatim adjicitur, bunc librum, auctoi*e Galeno,
non eile Hipporatis , fed aut Tbeflali , aut , at alii mallent, Ileropliili; in ed. Mercurial, feet. I. p. 553.
edit. Foi s. feet. IV. p. 4 9. ed. Chart, lo. VI. p. 2 38.
td.M\CR. to. II. p. 89. Vers. CornAR. p. 161. Hall.
art. m. princ. to. I. p. 102. Pierer. bibl. iatr. to. I.
p. 1 54. K. ] A Galeno, qui et IV. commentaries in
bunc bbrum Icripfit, qui valde muLili ad nos perveue

CL

HISTORIA LITERARIA

runt , et iti libr. de optima coniitut. cap. 3. p. 4. to.VT.

pro genuino habitus, a nounullis vero, Hieronymo
Mercvhiali p. a4. lefte, Piiilistioni et Phebecydi,
vel Thessalo, vel Hkhophilo tributas, Erotiano,
p. a. Gellio III. noct. Attic. 16. Palaldio, com
ment, in libr. Hippoer. do fracturis apud Foes. feet. VI.
p. 147. Stepiiano AthenienG, in lib. I. Galeni ad
Glaucon. p. 64. memoratus ab Hieron. Mercurial!.
p. a4. Jo. Costaeo, Miscell. I. Fosio, feet. IV*.
p. 1 1 5. Daw. CleRico hill, de med. part. I. lib. III.
p. 207. atque Tiullero, Opufc. vol. II. p. a 18. pro
genuino habitus, tamen, ut videtnr, Ariftotele, qui
arteriarum nomine ad venas falienles ufus non eft, quod
tamen hujus libri auctor fecit, recentior, et provectioris
analomici ftudii fobolcs.
CODICES exftant Graeci in bibl. Medicea Bandin. III. 4 2. in bibl. D. Marci in bibl.reg. Parif. no. 2 1 4 o.
2i4i. 2i42. 21 -13. 2i4i. 2a53. a545. In Coll. Caj.
Gonvill. Cantabrig. lal. interprete Nicolao de Calabria,
in bibl. reg. Parif. no. 6865. cum comm. Jo. le Conte,
in bibl. reg. Parif. no. 7079.
trainee: Kelab Algltcda. Herbelot. p. 489.
COMMENTARII. Sabini in hunc librum commeutarium laudat Gellius lib. III. noct. Attic, cap. 16.
Gauen i coinmentarios jam coramemoravi. AoceCTorunt quiulae Juntarum editioni, a Jo. Bapt. Rasario cotnmunicali Edidit eos feorfim Jo. Bapt. Rafa*
rius lat. Caefar. Auguft. 1567. 4.
Antonii Fhacantiani commentarius prodiit Venet. i566. 4.
EDITIONES.
Graece prodiit Parif. i569. 4.
Askew.

Hippocra. de alimento liber gr. ct lat. cum com

ment. Stepiiani Gouhmeltni. Parif. 1572.8. cum
Hier. Cardan i comment. Venet. i56G. 4. Rom.
1574.8. Bafil. 1682.8.
Et in operib. torn. VII.
p. 356. cum Franc. Valesii comment. Colon.

HIPPOCRATIS.

CLI

1 56 1 . 8. Complut. 1689. fol. Colon. i58g. fol.

Gunz. cum Stephani Rodeuici Caftrenfis comm.
Florent. 1 6 3 5. fol.* Sectionem IV. comm. iilius Franciscus edidit. Flor. 1679. fol.*
[In Cat. Muf. BriL. laudalur editio intcrpr. Lud.
urelo a Pet. Girardeto. Par. 63 1. 8.]
63.
IIsql SiiTt]q vyieivt). De falubri virtue
ralione. [Exit, in edit. Lind. to. I. p. 626. ed. Froh.
gr. p. 2.5. adjectiisque eft tisql (pvaiog av&Qunov : in ed.
Mercur. feet. III. p. 366. edit. Foes. feet. IV. p. 3. ed.
Chart, to. VI. p. 447. ed. Mack. lo. II. p. 1. Verf.
Cornar. p. 7. IIaller. art. m. pr. to. IV. p: 81.
Pierer. bibl. iatr. to. I. p. 2 9 1 . K. ] Liber hie , quern
Erotianus non memorat, et qui, Galeno notante, in
antiquiflmis codicibus mcdius iater librum jz(A epvatog
av&qnov et ntl iaTTjg fuit , a Galeno in prooem.
comm. ad hune libr. p. 220. torn. Vi. Polybo penitus
tribuilur, i ta, ut vix unquam de Hippocrate ejus auctore, fed fere Temper de Polybo verba faciat, librumque ipfum fubPoLYBi nomine citet. vid. Galen, comm.
II. in Hipp, de natura humana prooem. p. 128. to. III.
et comm. I. in Hippoer. de diact. acut. text. 1 7. p. i5.
torn. XL cet. Polybo reliqui quoque fere omnes hunc
librum tribuunt, qui et libr. III. de diaeta confecit,
cum quo in diceudi genere argumeutoque fimilitudinem habet plurimam.
CODEX graecus eft in bibl. reg. Parif. no. 2 1 44,
EDITIONES. Editus eft, et utpluriraum quidem fub Polybi nomine, lat. Andr. Brentio inter
prete, in collect. Syraplioiiani Cbamperii, quae fine
loco et anno in 8. prodiit et Lugd. i5o6. 8. Guil.
Copo interprete Parif. 1528. fol. et 1629. 8. i533. 8.
H eu . Critserio interpr. i534. 12. [Parif. 159. 12.
Muf. Brit. ] Guinterio interprete cum Scribonio et

CL1I

HISTORIA LITERARIA

Benvenio. Bafil. 1629. fol. Bafil. cura Albani Torin.

i544.4.* Bafil. i55g. 8. Antwerp, cura Jo. Placotomi.
i56i. 12. Parif. i5jj. 12. Cum Jo. Crionis fcliola
Salernitana faepiffime prodiit laliue. Has editiones vide
in regimiiie fanitatis Salerni ex edit. Ackermakni.
p. n8.fq.
COiMMENTARII. Galeni codex efi graecus in bibb
reg. Parif. nr. 2276. In bibliotli. Vindob. Lambec. VI.
pag, 86. conf. de Neflel. cat. Ms. graoc. bibliotli. Vin
dob. part. III. nr. 34. p. 45. Lat. in bibliotli. Laurent.
Medic, plut. 59. Montfauc. I. p. 356.

Editus efi Galeni commentarius cum ipfo textu

verteilte Jo.Vassaeo et Jo. Guintherio. Bafil. i533. f,
nec non Herm. Cruserio interpr. cum comm. Gideni
in Ilippocr. de natura Immana. Parif. i534. 12.
Polyui de falubri victus ratione, cum comm. Hieuon.
Thriverii Brachelii. Lugd. i548. 8.* Polyui ex
jnterpr. et cum comm. Gilb. Philareti. Antwerp.
i543. 8. PoLYBi lib. utiliffimi di confervare la
fanit overo modo di vivere fani e delle malaltie del
corpo umano lib. III. vertente l'etro Lauro. Veuet.
i545. 4. Trew.
37.
TIi tjtbiv 1> av&Qu)7iov. Delocis
in homine. [Exit, in ed.LiND. to. I. p. 363. ed.FROBKN.
gr. p. 63. Chart, to. VII. p. 357. Sed utriusque bujus
editionis finis: x yvvaixta voatv/iccTU xalovfiiva al
vovcQcti conftituit initium libri II. de morb. mul. in ed.
Lind. In edit. Mercur. feet. II. p. 1. ed. Fos. feet. IV.
p. 78. ed. Mack. to. II. p. 16. Verf. Cornab. p. 88.
Hall. art. m. pr. to. I. p. 5 1 . Pierer. bibl. iatr. to. 1.
p. 79. K.] Eroliano inter Hippocrateos libros dicUis
pag.22. eta Caelio Aureliano V. cliron. cap. i.Rufo
Ephesto de corp. hum. part, appcllat. lib. I. p. 1 11. colL
Henr. Stephani. Atlienaeo in deipnof. noftra vero

IUPPOCRATIS.

'

CLIIt

aelate a Dan. Clrigo hift. de med. part. I. lib. III. 3.

p. 120. Hallero, art. medic, princip. torn. I. p. 5i.
etTRLLLERO in opufc, vol. II. p. ai 8. pro vere Hippocrateo habitus, a Galeno non, nii fugieule quai cla
mo, (in gloflar. Hippocr. f. v. &toiovt xQr(iVo\) memoratur. Minus quoque probatur ab Hier. Mercuriali
p. 22. Lud. Lemosio cap. II. fol. 36. elDuRETo. Tho
mas Reinesius eum poft Ariftotelis tmpora demimt
eflefcriptum exiflimat in Var. lect.p. 7 5. Similem clfe
iu dicendi genere et ratiociniifubtilitate libro dcglaudulLs
Lxmosius jam notavit.
CODICES exilant in bibl. reg. Parif. nr. 2 x4a.
2253. et 2254.
Prodt graece, cura Albaxi Torini. Bafii.
i536. 8.
Latine, verteilte Andr. Brentio. Parif. i5a4.
la.* Ex edit. Rafelaesii. Lugd. i543. 8.* Cum
comm. H. Cruserio interprete. Parif. 1 53 1. 4.* Cum
explic. Hier. Massariae. Arg. i564. 8.* . Exftant
in hune libr. commentarii Adr. Alemamii. Leonliardi
Baufcbii. Madrit. i5o,4. fol. Lind.
Hippocralis liber de locis in homine commentai'iis
illuftratus apRANC. Perla Calvienfi. Rom. 168. 8.*
38.
Hcq oarcov cpvoiog. De offium natura. [Exit,
in ed. Linden, to. I. p. 294. ed. Froben. gr. p. 58.
In hac edit, initium libri finem ejusd. conllituit apud
Linden. , et a verbis : To d ontopct oiov xtjoiov no
vum librum ruQt (phcv |Lindeuius conllaudum ceufuit.
I'ofins vero orditur a verbis: ava %io ,
jusque Mo^Xixg, cujus initium a verbis : cpvaig
fit, et cum verbis ix fiawv ixnkfvxs xa nioaiviai d
finit, eft apud Lindeuium lib. m avtwv (fiaiog. Ed.
Mercur. feet. II. p. 4o. ed. Fos. fect. III. p. 56. ed.
Chart, lo. IV- p. 1, quae liniili modo cum Frohen, in

CUV

HISTORIA LITERARIA

cipit, et tandem poll verba : oreai tw o/fiari aratv

deiiuo pergit, a qua lamen part, libi ni(/i (fltwv
abrumpitur. ed. Mack. to. I. p. 296. Si cujus interlit,
penitius haec intelligere , ipfum CJiarterium adeat.
Verf. Cornar. p. 81. qui eliara videtur Fofium fecutns effe. Hinc dici vix poteft, quanta diiucultalum
mullitudine hic liber laboret. Hallek. art. m. prSnc.
to. II. p. 19. ubi videatur praefatio Hallen". Pierer. in
bibl. iatr. to. I. p. 10. K.] Cum mochlico conjimctus
liic liber in permultis membranis , a Jano Coruario fub
mochlici quoque titulo editus eft, fed bunc libr. per
mochlicum Galcnus non fignificavit, oplime quoque
probante Folio, in not. ad mochlicum, Galeno lamen
et Erotiauo iolus fuit, qui permullas voces in eo explicuerunt. Erotiauus tamen libruin ipfum non com
mmort , Galenus vero titulo Tiov 'TtQooxttfttvwv
uo%lucf in gloTar. f. v. xorvlSa. Quae do venis in
codem libro (leguntur, Galenus cilavit fub voce naQw
in eod. gloffario. Ex iisque de venis peculiarem
librum fecit i duce potifftmum Hieronymo Mercurial),
Lindenius. vid. Gruner, cenf. jj. 107. ct 109. qui editionum diverlilates diligenter notavit. Poll Ariftotelem et Hex'ophilum demum fcriplum eflV, cum inven
ta anatmica contineat, Ariftolelis temporibus ignota,
Hallerus autumat in bibl. anat. torn. I. p. 21.
CODICES Mss. exilant in bibl. reg. Tarif, nr,
9i4o. a 1 4 1. 2 14 2. 21 43. 2 1 44. 2 a54. 2 545- In Va
ticana nr. 21 6. In Medicea Bandini III. p. 44.
39.
JlQ (pXiv. Devens. [Exft. in edit. Lind.
to. I. p. 297. In ed. Frohen, gr. continetur in prae
greffa fcriptione , fimiliterquc factum eft in ed. Foes.
Chart, et Mack, et in verf. Cornau. Ed. Meiicur.
feci. II. p. 4o. hnnc librum babel. K.] Cilalur a Galeno
in lexic. HippocraL, uli jam dixi, neque fingulars li
ber eft, fed, quod et Foiisius oplime fcivit , pars libri

HIPPO CHATIS.

CLV

ntot otwv cpvaw , ex qua |fingularem librum fecerunt,

offium defcriptioni , quae in mochlico legitur, titulum
de offium natura, defcriptioni vero venarnm, quae in
libro de venis legitur, fingularem de venis titulum
dantes.
40.
JltQi oaoxv. De . [Exfl. in edit. Lin
den, to. I. p. 1 1 2. ed. Froben. gr. p. 3g. ed. Mercur.
fect. III. p. 1. ed. Fos. fect. III. p. 29. ed. Chart, to. V.
. 02. ed. Mack. to. I. p. a4o. Verf. Cornar. p. 55.
Haller. art. m. pr. to. II. p. 3. Pierer. bibl. iatr.
to. I. p. 11 o. K.] JJioi yuv ?} aa/M>v in multis libris
fcriptis editisque infcriptus, ab Erotiano non memoratus, a Galeno modo pro vero, modo pro fuppofito ha
betur in comment. III. in II. Epid. text. . p. 175. et
text. 35. p. 178. torn. IX. Democrito Conringius introd. in med. cap. 3.. 9. tribuit,fedetfiHeracliti doctri de calido immortali exponat , fimul dogmata connei, quae Erafiftrali demum temporibus jnvaluerunt.
CODICES graeci exftant in bibliolli. reg. Parif.
nr. ai46. aa54.
Prodiit in opufculorum Rhafis colL Venet. 1497.
fol. Galeni de elemeulis lib. II. interprete Vict.
Trincavelio , acc. Hippocr. liber de elemenlis cum com
ment. Jac. Sylvii. Lugd. i55o. u.e Solus Sylvii commentarius prodiit Venet. i543. 8.0 Parif. i56i.8,
Cum comm. Jo. Heurnh. Lugd. Batav. 160. 4. Et
in opcrib us omn.
41.
27 xao8irg. De corde. [Exil, in ed. Linden*
to. I. p. 289. ed. Froben. gr. p. 54. ed. Mercur. fecf
IV. p. 48. ed. Fos. fect. HI. p. 5o. d. Chart, to. IV'
p. . cd. Mack, to. I. p. 28. Verf. Cornar. p. 75Haller. art. m. pr. to. II. p. 35. Pierer. bibl. iatr.
to. I. p. i4i. K.] Pai-s Foo fect. HI. p. 119. videtur

CLVI

HISTORIA LITERARIA

libri f()i aaQxojf, cum caque plurimum anatoinicae

fcicntiae inter omnes libros Hippocralis conlinet. Eroliauus atque Galenus cum non nemoraverunl, nec alii
Hippocrali eum tribuunt, Tribu AriJlolelico philofoplio cuidara, Coniungius monct cap. i5. de calido in
nato. Eraftrati placita con ti net, adeoque ante bujus
viri tmpora non fcriplus eft. Legitimas lmjus libri ori
gines dfendit Georg. Seger in diT. de libri Hippoer.
nsQt xaQdii orlu legitimo. Bafil. lb'i. 4. et in Baldingeri felectis doctorum virorum opufc. quibus Hippocra
tes expcatur. Golt. i 782. 8. . 16. Cmlex exilt
in bibl. reg. Parif. nr. 2254. rahice, Kelab alcalb
el Bocrat. Herbelot. p. 490. Cum coram. Jac. Horstii. Fi-ancof. ad Viadr. i563. 4. Commeulatus eil
in euudem Jo. Nardius in noct. genial. X.
42.
IIsqI auvo. Deaelate. [Exft. in ed. Linden.
lo. L . 3 a 1. ed. Phben, gr. p. 43. ubi fiuem libri kiqI
Oapxtov conftiluit, id quod in ed. Fus. fect.JIL p. 34.
quoque locum habet. Haller. art. med. pr. to. IV.
p. 208. ubi quoque p. 21 . fragmentuin iimilis argumenti occurrit. K.] Hunc libellum cum libro de carnibus jam conjunctum videmus in edit. Frobenii et in edit.
Foe'fii, qui in not. ad hunc libr. p. 109. feet. . in
omnibus exemplaribus Jianc parliculam hnic do carnibus libro adferibi adferit. Repetuntur in eo multa
ex libro de natura pueri et aliis libris, qui frequen
ter citantur.
Locus cjusdem argumenli , a Philone , libr de
mundi opificio, ex Hippocrate ladalas, quem Lindenius libello de aetate fubjecit, et CJiarterius ad caicem torn. V. exhibuit, fortaffe petilus eft ex libris
Hippocralis ntl tofidiv , quos laudal ClIALCiOlUS
part. III. et.FAVONiua Eulogius ad fomn. Scipiouis
p. 44 1. edit. GraevV

IIIPP0CRAT1S.

CLVII

Exilant in hune libr. gr. et lat. editum a Jo:

Lalamantio, ejus comm. quijeum comm. in libr. de
feplimeJlri ct octimellri partu prodierant Lugd. i5yi.
8. i588. "8- Exilant quoque Hippocr. de hominis
netate et extremo fine libri Jo. Lalamantio interpr.
Genev. 1671. 8. vid. bibliolh. Thoniaf. torn. II. p. 98.
43.
TTeQ '/ovrg. De genitura. [Exil, in edit. Lin
den, to. I. p. 124. ed. Froren, gr. p. 28. ed. Mercur.'
feci. III. p. 10. ed. Fos. feet. III. p. 11. ed. Chart.
to. III. p. 180. ed. Mack. to. I. p. 210. Verf. Cornau.
p. 9. Haller. art. m. pr. to. II. p. 5o. Pierer. bil)J.
iatr. to. I. p. 161. K.] Ab Erotiano non memoratnr,
liifi eum fub libro ntQ rfvaio naidiov, cum quo imi.
liludinem plurimam babere Fofius notavit, in not. ad
liuuc libr. p. ioo.fect.III.,comprehendcrit. A quibusdam
(ut liber de natura pueri) ad Polybum refertur, no
tante eodem , 1. c. Ad Hippucratem fane non refercudus, ob ratiocinii fubtilitatem et contemplations copiam. [Laudat hunclibrum tanquam Hippocralis Slo
baena eclog. phyf. to. L p. 9 1 3. ed. Heeren. K.J
CODICES Mss. exilant in bibl. Coisliniana nr.
335. Montfaucon. in bibliolh. Coisliniana part. II. pag.
448. in bibl. reg. Parif. nr. 2i4o. ai4i. 2i4a. 2i43.
2 1 44. 2 1 46. 2 254. In Patavina Canonicorum Lateranenfium bibliotbeca. In bibl. Card. Uadulpbi in reg.
Parif. nr. 1 4. Montfauc. II. p. 767. In Medicea Bandini III. p. 42. [Inter codd. gr. Mss. Nanianos p.
44a.]
EDITIONES. Jod. WiLLiCHir obferv. in libeU.
Lactantii Firmiani qui de opificio dei inferibitur. it.
Hippocralis libellus de genitura interpr. Jod. WilLicmo. Argent. i542. 8 * Francof. ad Viadr. i542. 8.
Sub PoLYBi nomine, vertonte Albano Torino.
Baiil. i544. 4. Gr. el lat. cum libio de natura pueri ex
verf. et cum notis Jo. Gorrabi. Parif. i545. 4.* ct

CLVIII

HISTORIA LITERARIA

1622. fol. DiDACt de Sylva (forte Sylvii) commentarius citatur. Bafil. i556. 4. Jo. Schegkius
in hunc libr. Argentv i58o. 8.
Gallice, per Guillaume Chretien. Parif. i556. 8.
i55g. 8. Maittair. Italice fub Polybi nomine.
Veiiet. i545. 4*
44.
Ill cptaio at dio v. fJDe natura pueri.
[Exil, in edit. Lind. to. I. p. i53. edit. Frob. gr. p. 3o.
ed. Mercurial, feet. III. p. 17. ed. Foe's, feet. III. p. 3.
ed. Chart, to. V. p. 5 1 o. d. Mack. lo. I. p. 217. Verf.
CoRNAR.p. 43. Haller. art. m. pr, to. II. p. 60. Pierer.
bibl. iatr. to. I. p. 16g. K.] Libri hujus ab Erotiano p.
22. inter Hippocrateos memorati, infci'iptiones varias
ddit Galenus, mol cfvoewg, in exegef. voc. Hippocr. mol qpvaiog naidiov rov iv in libro neol yvvaiy.tmv bis vocatur, et femel yvtoiq rov nctiSiov / iv
. Galeni temporibus dubitatuni ell, num hie liber
Hipjjocratis, vel Polybi fit, quod probat Galeuus in
cap. 1. de foetuum formatione p. 286. torn. V. qui ta
rnen etiam crebro cum ceu Hippocrateum citat. Memo,
raverunt quoque eundem hunc librum Palladius c. in
libr.de fract.Foks. feet. VI. p. 1 ij- Cemsorinus etMACROBlus in fomn. Scipion 1 , 6. Pars efle videtur libri,
Fofio p. 101. feet. III. jam monenle, de genitnra,
quod libri hujus extremum probare videtur et exemplaria fcripta, in quibus hie liber cum libro de genitura contiauatur. Spurium quoque efle putavit Jo. Pincierfus p. 254. otii Marburgenfis. Partus quoque tm
pora, notante Meibomio in comm. in jusjurand. Hippocrat. p. 1 4 4. in hoc libro fecundum folares menfts
computari videntur, cum in libro de fcptimeilri fecun
dum lunares enai'i-ari videanlur. llejiciunt quoque H.
Mercurialis, Clericus, Grunerus p. gi. IIallerus bibliotli. analom. torn. I. p. 25. hunc librum, qui
eiuu Heropliileis teniporibus prodiiflepul.it.

HIPPOCRATIS.

CLIX

CODICES Mss. exft. in bibl. reg. Parif. nr. ai4o.

ai4i. ai4s. ai43. ai44. ai46. 2147. aa54. a545.
Scholia in hunc librum ab ore Joannis excepta exilant
lat. in biblioth. Laurent. Medic, plut. 79. Montfauc. I.
p. 356. vid. Bandini III. p. 4a.
Abulabbas Achmet ben Mohammed al Sarakli
circa aim. hegirae 80. arabice hunc libr. vertit, titulo
Ketab alagennat. vid. IIerbelot. bibliotli. oriental, p.
478.
EDITIONES. Prodiit graece cura Albani Torini
Bafil. i538. 8. Cum Jo. Gorraei interpret, ejusque
fchol.cumlibr.de genitura. Parif. i545. 4.* i564. 4.
1632. fol. BoDLEi A Jod. Willich converfus, cum
not. Bafil. i54a. 8. Latine in Articeila. Gal"ce vertit Guillaume Chretien, titulo: hiloire del
nature de l'enfant Rheims. i553. 8. du Verdier.
1 554. 8. Rast. Dim de Garbo recollectiones in
Hippoeratem de natura foetus. Venet. i5oa. fol.
i5l8. fol.
45.
JJtl intafirjvov. De partu feptimeri. [Exil,
in edit. Lind. to. I. p. 167. ed. Frob. gr. p. 44. ed.
Mercurial, feet. II. p. 3 a. ed. Fo'iisii feet. III. p. 56.
ed. Chart, to. V. p. 34a. ed. Mack. to. I. p. 262.
Verf. CoRNAR. p. 61. Haller. art. m. pr. to. II. p. go.
Pierer. bibL iatr. to. I. p. 192. K.] Liber hie poft ea
tmpora, quibus jus Romanum coli coepit, pro genuino
habitus, ab Eroliano non memoratur. Galenus fe commentarium in eum fcriplurum quidem promifit , comm.
VU. ad VI. epid. Hippocr. text. 27. fed a promiflo non
etit, nifi ipfum Galeni librum nel t7iTapvov , qui
in Uperum editione Charterii torn. V. legitur, talem
commentarium dixeris. Galenus libri hujus genuinas
origines in dubium vocare non videtur; vid. libr. ejus
de feplimcllri paitu torn. V. Oper. p. 348. fq. ubi eum
laepillime citat , primamque partem in. eo dictorum

CLX

HISTORIA LITERARIA

optirne illulrat. IlrER. MercRialis ad alteram clafem hunc librum refer, cenf. pag. 22. Fosius vero
pro furarae genuino habet et ver Hippocrateo fect.
III. p. 110. Anliquiffimum efle iiunc l:bruni cum 'equenti de octimcfui partu, non negandum eft. Eique
libro , in quo quaedam illuftravit Samuel Battierius,
in fpeciin. philolog. continente varias emendatioues et
obfervationes in Diogenem Laertium, Euripidem, Hippocratcm, Philoftralum, . 1696.4. jungendus eft.
46.
JTfol xTfii]Vov. De octimefiri partit. [Exft.
in ed. Linden, lo. I. p. 175. ed. Froh. gr. p. 46. ed.
Mercurial, feci. . . 2. ed Fos. fect. III. p. 59. ed.
Chart, to. V. p. 35 1. ed. Mack. to. I. p. 260. Verf.
Cornar. p. 64. IIaller. art. m. pr. to. II. p. 99. Pierer. bibl. iatr. to. I. p. 199. K.J Libellus prions de
feplimellri continualio eft. Spurius quoque exilt de
feptimeftri partn libellus, quem Lindtnius edidit, ex
antiquiore et Galeni laciniis conilatus.
CODICES. Uterque liber in Codd. . utplurinum jungitur. Sic exftat in bibl. reg. Parif. nr. ai4o.
ai4i. 2i42. ai43. ai46. 2546. 2a54. In Medicea
Bandini III. p. 45.
EDITIONES. Jo. Cajus feorfim edidit ntQi inraftrpwv i56a. 8. i56g. 8. Prodierunt cum comnientariis Hier. Cardani. . i568. fol. et in Oper. torn.
IX. p. 1. Cum comment. Jo. Lallamant adjnelo
libro de aetate, gr. lat. Genev. 1571. 8.* i588. 8.
Textus primum graecus legitur; deiude fequitur
verfio Lallamantii , FabiiCalvi, Jani Cornarii. Tandem
fcholia leguntur Lallamantii doctiffima, in quibus tex
tus pluribus iu locis ad fidem codicis graeci corrigilur.
47"Oqxo. Jusjurandum. [Exil, in ed. Lind. to. I.
p. 42. ed. Frren, gr. p. 1. 1. Mercurial, feet. IV

HIPPOCRATIS.

CXXI

p. i. ed. Fobs. iect. I. p. 1. ed. Chart, to. II. p. 1. ed.

Mack. to. I. p. i. Verf. Cornar. p. 3. Haller. ort.
m. pr. to. IV. p. 197. Pierer. . iatr. to. I. p. 5- K.]
De hoc libello doctorum virorum fententiae diveriilmae funt. Memoraverunt eum et Hippocrati Coo adfcripferunt Scribonius Largus, in epift. ad Cajum
Juliuni Calliftum, p. 2. 3. edit. Jo. Rhod. Erotianus,
p. 32. auctor vitae Hippocratis fecundum Soranum . 2.
p. g53. tum. II. Lind. S. Hieronymus ad Nepotian. de
Tita clericor. . II. et epift. ad Hcliodorum III. Gregorius Nazianzexus in oval, fnuebr. in Caefurium
fratrem XII. p. 166. edit. Colon. 1.690. Theodorus
Prisciaxus lib. IV. gynaec. cap. . Suidas in lexic.
fub voce lZ7ioxQKTig, torn. II. p. 1 <5. et Avenzoar. II.
libr. tlieifir. tr. I. cap. 5. Aritophancm adeo in TJiesmophoriazufis ad hunc librum refpexilTe cpjidam adferunt, inprimis .Trillerus in libello de Hippocrate
atheifmi alfo accufalo. p. 106. conf. Eoerxer. noct.
Guelph. p. i4i. Anctor quoque commentarii in librum
aphorifmorum , qui Oribafio adfcribitur , hunc librum
ad Hippocrateos retulit, exltatque adeo in eum commentarius, Galeno adfcriplus, quem Johaxxitius fire
Hoxain arabice verliQe dicitur.
Ex recenlioribus genuinas origines defenduntFosrs feet. I. p. 3i. OpsoroEUS in praef. ad Hippoer.
opufc. Jo. Hexr. Meibomius in comm. in Lune libr.
p. i3. Jo. Spoxius in praef. ad apb. nov. Coniuxgius
in Antiq. academ. . 26. et 107. Heidenus in npolog.
p. 55. Trillerus in opufc. vol. II. p. i65. Frid.
Boerxer. in noct. Guelpli. p. i35. fq. ut permultos
abos omittam. Opiniones doctorum virorum de liujus
libri originibus tradidit Turneuus libr. XIX. adrerf.
cap. 21. [Adde Stollium in hilior. medic, p. 810.]
Sed quoque non pauca teiiiinonia profiant, contrariura probanda. Galeuus bujus libri non meniinit,
quod fine dubio fecHTet, Ii ad Hippoeratem eum retuliffet. Pulat quidem Jo. Henr. Meibomius, Galeuum
. 1.
\

CtXtl

HISTORIA LITERARIA

jusjurandum Hippocratis coram oculis habuiiTe Iibr. X.

de fimpl. medic, facult. fummum fcelus efle putantem,
medicamenta ayayifia, & et tfcevaoipcc exhibcre, feu docere; fed haec nimis conjecturalia funt. Pro
fpurio quoque habent Jacobus Segarra comm. in libr.
II. de natur. facult. cap. 3. Jo. Bapt. Silvaticus, con
trovert med. 8 2. Garcas Carrerus comm in Gal. do
loc. aflect. difp. 76. Hier. Mercurialis in Praelect.
Patavin. et Cenf. p. 7. Gundlingius in otior. part. II. .
cap. 3. et Jo. Henr. Schulzius in hior. med. part. I.
feet. III. 4. . 85. p. 287. Hallerus quoque bibliotli.
med. pract. torn. I. p. 65. non pro plane genuino habet,
quoniam auctor calculi iectionem iis jubet relinquere,
qui peculiariter ei adminirationi fe dederint; fed lioc
argumentum vix multum. valet, quoniam Hippocrates
hoc medicis, qui fcholam fuam reliquerant, adeoque
pai*um exercitalis tantum praeceperat, ut adeo, mim
genuiuus fit hie liber, numve fpurius, fub judicc
lis fit.
CODICES multi exilant. In bibliotli. reg. Parif.
nr. 2047. 2i4o. 2i42. 2145. 3244. 2X46. 2l48.
2254. 2545. In bibl, Vindoboneiiii de Neflel part. IV.
nr. 219. p. 118. In bibliotli. D. Marci. In Medicea
plut. 74. nr. XIII. c. aphorifm. Montfauc. I. p. 385.
Baudini III. p. 42. 102.
Laiine, interpr. Nie. Per otto in bibl. Laurent.'
Medic, piut. 7. nr. 38. Montfauc. I. p. 354.
slrabice, Ketab alaiman cum commcntario Galeni,
quern Johannilius f. Honin e graeco transtulifie dicitur. Vid. Herbelot. p. 48o. 488. Ejus fragmentum dedit Jo. Elichmamms, in refponf. de vitae termino, nd
orientaliura doctorum mentera.
EDITIONJiS. Graece prodiil cum Aefopi fabulis el aliis gr. Bafil. i5i8. 4* ct Bafil. i533. 8. Cura
Albani Torini cum prognoft. et libr. de natura huma
na Bafil. i536. 8.* ileriim cum libro de natura hominis
graece. Parif. apud WecheL i548. 4.* Gr. et lat. c

IIIPPOCBATIS.

CLXIII

Galen! de temperam. et de inaequali temperie , interpr.

Th. Li.vacro. Bafil. i538. 8. Riv. cum libr. de arte,
de antiqua medicina, de medico, interprete Jo. GoRkaeo , adjectis unicuique libello breribus fcholiis. Parif. apud Ch. Wechelum i544. 4. Gum aliis , cjuos
rid. fub prognofi. apud Morellum. Parif. 1657. 12.
16a a. bib!. Bool. Cura Jo. Opsopoei cum aliis.
Francof. 1587. 12.* Gr. et lat. interpr. Nie. Pehotto, cum Aefopi fabul. Venet. 1709. 8. p. 269.
Cat. bibl. Bunav. torn. I. p. 92.
Latine ex Andr. Brentii verf. in collect. Symph.
Champerii in 8. . loc. et ann.* et Lugd. 1506. 8.
Ex antiqua verfione cum aliis. Venet. 1507. 8.
Nie. Perotto interprete. Parif. i5i4. 4. Bafil. i538.
Maittair. Cum Alexandri Benedicti anatomice.
Argent. 1628. 8.* Ex recenfione Rabelaesii. Lugd.
i543. 8. Ex Jani Cornarii verf. in ejusd. libr,
Hippocrat. ad artem medicam praeparatoriis. Bafil,
154. 4.* Curante Petu. Blondello Calexio cum
ecphrafi. Parif. 1675.4. Maittair. et in thef. anliq.
et hifloriar. Italiae Burm. lorn. IX. 4. Rudolphopoliiprodiit jusjurandum lat. c.aph. 1672. 64.* In Ph.
Jac. Schenfelder fynopf. fuper pliarmacop. Auguft.
Ingoll 677. 8.
Gallice a Jo. Canapaeo, cum diverfis opufc. chirurgicis. Lugd. i552. 8. Verfibus gallicis redditus a
Mich, le Long. Parif. 167. 8. Dacierii verfionem
infra dicam.
Anglice. The proteftation which Hippocrates
canfed his fchollers to make, by Peter Low. Lond.
8* Cum prognofi. Anglice, fub quibus vide tiIfllum. Eft paraphrafis magis, quam verfio.
Cum commentariis Blasii Hollerii. JJafil. i558.
8. Retri , Roftoch. 1677. 8. Burm. Jo.
Heurnii. Lugd. Bat. 1697. 4. 160. 4.* et in oper.
Lugd.Batav. 1609. 4.c ; Jacobi Fabricii. Roftoch.
1 2

CLXIV

HISTORIA LITERARIA

i6i4. 4.f Fbancisci de Franciscis. Genev.

16 8. 8.
Gr. et tat. cum Franc. Ranchini commentario et
If. Cafauboni notis. Monfp. 1618. 8. [ Graece et r<i/lice: Traites d'Hippocrate, du ferment, de la loi de
mdecine, des maladies, des affections, trad, en franc,
et le texte en regard, revu et corr. fur les manufcr. de
la bibl. du Roi; av. les varr. les comm. et une fable
analyt. Par M. le Chev. de Mercy, . 182.
12>K.b
IIippcratis Magni oqxo, five jusjurandum, recenfitum et libero commenlario illuitratum a Jo. Henh.
Meibomio. Lugd. Hat. i643. 4.* Docliffimum opus et
pleniffimum erudilionis , plurima ad Ilippociatis Iiiilo
riam coiitinens.
[HiPPOCBATis jusjuranclum, latino carmine redditum a Scaev. Sammarthano, exilt inter ejus Pomata et quidem inter Silvas, p. i4o. i4l. i4a.]
Jac. Faericii ditf. juramenlum Ilippociatis, feu
medici practicam aggredienlis inllitulio. Rofiocli. 161 4.
4.* Fr. Boerner fuper locum IIippcratis in ja.
rejurando maxime vexatum medilationes. Lipf. I75i.
4.* Et in noct. Guelpbic. Lipf. 1755. 8. p. a 35. *
Hexr. Movantiiolii, medici Pari fini, commentarius
circa ann. 1606. fcriptus, quem G. Patinus edendum
' receperat, nunquam prodiit.
48.
Nfio. Lex. [Exit, in edil. Linden, to. I. p. 4o.
ed. Feoben. gr. p. 21. ed. Mercur. feet. IV. p. 5. ed.
Foes. feet. I. p. 2. ed. Chart, to. II. p. i45. ed. Mack.
to. I. p. 3. Verf. Cornar. I. p. 4. IIaller. art. m. pr.
to. IV. 195. Pierer bibl. iatr. to. I. p. 9. K.] Diclus
hie liber abEROTiANO p. 2 2.aMERCUBiAEi, Gruneko,
Hallero rejectus, praefcribenda iis continet, qui medicinam facer infiiluunt, ne ignari atquc imperili fub

HIPPOCRATIS.

CLX.V

medicorum perfona irrepentcs nomen arlis turpiter proftituant.

CODICES exftant in bibl. reg. Parif. nr. ai4o.
2i4i. ai42. 2i43. 2i44. 254. a545. In biblioth.
D. Marci. In Medicea B.mdiui . p. 4 a. Lalinus
ia . reg. Parif. nr. 6865.
EDITIONES. Saepifiime cum aphorifmis prodiit,
v. c. lutine ex verf.
An dr. Brentii. in collect.
Syinph. Champerii in 8. fine loc. et aun. et Liigd. i5o6.
8. In Hippocratis libellis ad artem medicam praeparatoriis, per Jan. Cornarium Bafil. i543. 4.*
Gr. et lat. cum fcholiis in Matth. Garbicii orat.
de vita Hippocratis. Tubing. i564. 8.* Exftat etiam gr.
et lat. cum Hippocr. apliorifm. ex recenf. A. Vorstii.
Lugd. Bat. i6a8. ia.* p. 233. fq. Cum comm.
8teph.Roder.aFonseca. Rom. i586. 4. Jo.Heurnu. Lugd. Bat. 1697. 4. iGoS. 4. et in Oper. Lugd.
Bat. 1609. 4. Jo. Stepiiani Bellunenfis. Venet.
1 653. fol. [Lex, Determiualiones, DifTectio, Epillola
ad ThelTalum, gr. lat. a Paulo Magnolo. Venet. i5i2.
8. Cat/Muf. Brit.] (Graece c. verf. francogall. edid.
Coray in ed. fecunda Hipp, de ar. aqu. et loc. Par.
1816. 8. et de Mercy, vid. paulo ante XLV1I.
p. CLXVII. K.)
49.
IIq rjTQov. De medico. [Exftat in ed. Lind.
to. I. p. 44. ed. Proben, gr. p. 12. ed. Mercur. feet.
IV. p. 53. ed. Foes. feet. I. p. 20. ed. Chart. t6.II.
p. 348. ed. Mack. Verf. Cornar. p. 20. Haller. art.
m. pr. to. IV. p. 149. Pierer. bibl. ialr. to. I. p. 42.
K.] De cbirurgi praefertim officiis tractat adcoque ad
infiitutionem junioris chirurgi pertinet hie libellus,
i^uem Erotianus non memoravit. Alio, quam Hippo
cratis, tempore, Hallero optime monente, biblioth.
chirurg. tout. I. p. 12. fcriptus eft, fcilicet quo rara in
Uiaecia bella erant.

CLXVI

HISTORIA

LITERARIA

EDITIONES. Exilt gr. et fot. interprete GorRAEO. Parif. 1 544. vid. fub jureju raudo. Edilus eft lat,
interpr. Jan. Cornar. in Hippocr. libell. ad art. medic,
praeparator. Baftl. i543. 4.* Exilt cum comm. HeurNii, in editt. quos fub vfito citavi. Cum comm. FranC13CI Fabri.
Eft inter libellos chirurgicos Hippocr. uStephano
Manialdo editos. Parif. 1619. 8.*
Graece . verf. gallica : Traits d'Hippocrate , des
prceptes, de la dcence, du mdecin. Trad, eu Franais
et le texte en regard, revu et corrig fur les manufciits
de la bibl. du Roi, av. l'analyfe de ces traits p. Ms. le
Cheval, de Mercy. Par. i8a4. 12.*
50.
JIiX evo%t] fioovvqg.
De decenti habita.
[Exil, in ed. Lind. to. I. p. 5a. ed. Frouen. gr. p. i4.
ed. Mekcur. feet. IV. p. 4o. ed. Foe's, feet. I. p. 2 4. ed.
Chart, to. II. p. 35 2. d. Mack. to. I. p. 4a. Verf.
Cornar. p. 2,5. Haller. art in. pr. 'to. IV. p. 178.
Pierer. bibl. iatr. to. I. p. 19. K.] A millo veterum
memoratus et ab Hippocratis mente valde alienus. Fo61US feet. I. p. 4o. pro genuino habet. Reliqui oranes
rejiciunt. [Bernard, in Epift. ad Reiskium, (vid. ejus
vitam, ab illius conjuge editam p. 26. fq.) multis argumenlis probatum it, htijus libri auctorem elfe philofophum Sloicum, autmedicum, Stoicorum dogmatibus probe imbutum. coll. cjusdem Bern, epiftola, ibid,
p. 267. Harl.]
. ,
CODICES fuut in bibl. reg. Parif. nr. 2 140. 2 i4 1.
2i4'J. ai45. 2i44. 2i46. 2264. 2545. In biblioUi.
D. Marci. In Medicea andini III. p. 42.
EDITIONES. Eft in hbcll. Hippocr. praeparatoriis Jani CornaRii. Bafil. i543. 4.
Exftat cum comm. Jo. Heurnii in edit. cit.
Tractatus de philofophia medid, i'ive ' Innoxqavov^
Kov noi tvo^iuoavv4it Hippocratis Coi liber de hu

M I P RA TIS.
neitate, quem recenfuit, interpretatione laLina notisquo
perpetuis et commentario illufiravit, ilemque prolego
mena de ilatu antiquae philofophiae et medicinae Graecanicae praemifit et ex communicatione Henrici Chr.
Crgeri adliuc iuedita fcholia graeca et guomas MS.
biboth. reg. Parif. lmjusque et edit. Aldin. Venet.
i5a6. varietatem lectionis atque ipfius laudati viri animadverfiones in euudem librum adjunxit Georg. Mat
thias. Gott. 1740. 4.* Laboris plurimi quidem opus;
at laedium ob prolixitatem inovens legenti.
Edidit noviffime Eques de Mercy, vid. paulo antcced. num.
*
COMMENTARir. Idem Georg. .
179. edidit epilL ad G. Pb. Gesiieruui de liabitu medi
cinae ad religionem fee. Hippocr. moi tva^ftoavvi^,
Golt. in 4. Excurfiones inhunc libr. ddit Anur. Mongaglia in libr. de aquae ufu in febribus. Florent.
1700. 4.
51.
IIctQctyylai. Praeceptiones. [Exil, in ed.
Lind. to. I. p. 60. ed. Frohen, gr. p, 17. ed. Mercuh.
feet. IV- p. 2. ed. Foes, feet. I. p. 27. ed. Ciiaut. to. II.
p. 1 65. ed. Mack. to. I. p. 49. Verf. Cornar. p. 27,
Haller. art. m. princ. to. IV. p. 186. PieRer. bibl.
iatr. to. I. p. 56. K.] Veteres cas non memorant. Empiricae fectae medicum auctorem liabuerunt, adeoque
recentiorem Hippocrate. Foesius feet. I. p. 43. et
Schellhammerus in libr. de natura pro genuinis habent-, dubitat vero ipfe adeo Trillerus vol. II. opufc.
p. i4g.
CODICES exilant gracci in bibl. reg. Parif. nr.
ai4o. 21 4 1. 2 142. 2 143. 21 44. 2 254. 2545.
EDITIONES. Latine edidit Janus Cornar. in
libr. praeparatoriis , quos nouiinavi. Gr. et lat. Jo.
Heurnius in libris, qnos modo dix i.
Cum franco- gall, verfiotie edid. Equ. de Mercy.
Parif. 18 4. Vid. no. 4y.

CtXVIII

HISTORIA LITERARIA
52.

IIqI qxuii IrjTQtxrj. De prifca medicina.

[Exit, in ed. Lind. to. I. p. i4. ed. Froeen. gr. p. 4.
ed. Mercur. feet. IV p. 1 8. ed. Foes. feet. I: p. g. ed.
Chart, to. II. p. i53. ed. Mack. to. I. p. 16. Verf.
Cornar. p. lo. Hale. oit. m. pr. to. IV. p. i 29. Pie
rer, bibl. iatr. to. IV. p. 2 2. K.] Liber nb Erotuno in
gloIT. . v. ctQm , iQextto, (fvaav, memoratus, a Ga
leno filenlio praetermilTus , et ab omnibus, Jo. HenR.
SciiLZio foiTau excepto, (. hift. med. . 12.)
pro fpurio habitus, qui hoc tempore fcriptus eft, quo
jam multi de medicina fcripferant. Poft Ariftotelem fcriptum efle Hallerus biblioth. med. pract. torn. I. p. 66.
probat. CoNRiNGius emprico tribuit. conf. Gruneri
. p. 79.
CODICES graeci funt in bibl. reg. Parif. nr. 21 4o.
2i4i. 2 i43. 2 1 44. 2545. In bibl. D. Marci. In Medicea andi ni III. p. 42.
EDITIONES. Gr. et lal. prodiit cum jurejurando, quodvide, Parif. interpr. Jo. Gorraeo. i544. 4.*
1622.4. i642. 4. Latine, per Jan.: Cornar. in
libr. praeparator. Bafil. i543. 4.* Gr. et lat. cum
comm. Jo. Hedrnii, in editt. fupra fub vuia citalis.
Gallice, per Massard, in libr. de panaeeis. Amft.
1676. i 2. [Editionis graeco-gallicoe, a de Mercy paratae, ttulum vid. fupra XXXIV. p. XLVIII. K.]
COMMENTA IUI. Luc. Ant. Portii in hunc
libr. paraphralis. Rom. 1681. 12. Rom. 1691. 12.*
Ultraj. 170. 8. Et in operib. Neap. 176. 4. lorn. I.
p. 343.
Jo. Antonii Sicci de ptimo medico cap. 1. libri
de medicina unliqua. Veuet. i55i. 4.
4 Florent. Schuyl pro veteri medicina 1. Leid.
1670. 12.* Wiliielmi ten Rhyne medilaliones
in tcxlum 24. lib. de veten medicina. Lugd. Bat. 1G72.
1 2.* Ad fectam Sylrianam tuendam.

HIPPOCRATIS.

CLX1X

Epitomen hums libri dedit Angelus Blondus.

Rom 168 1 . 1 2.
i
Pertinent hue Euseb. Schenk diT. de iis, quae
Hippoer. tradit in prooera. de voteri medicina. Jeu.
1619. 4. Jo. Henb. Schulze de medico vehementer
laudari digno, ad Hippoer. de veteri medic. Hai.
170. 4.
53.
Ilegl T%vi]g. De arte. [Exil, in ed. Lind. to.I.
p. 1. ed. Froren, gr. p. 1. ed. Mercur. feet. IV. p. 10.
ed. Foes. feet. I. p. a. ed. Chart, to. II. p. i46. ed.
Mack. to. I. p. 5. Verf. Cornar. p. 5. Haller. art.
m. pr. to. IV. p. i55. Pierer. bibl. iatr. to. I. p. 11.
K.] Meminit lniju's libri ErotiaNus. p. 22. Suidas
Hippocrati, Gnofidjci filio, tribuit. Omnes fere reli.
qui eum rejiciunt.
CODICES graeti funt in bibl. reg. Parif. nr.
2i4o. 2141. 2i42. 2i44. 2i48. 223. 2o54. a545.
In biblioth. D. Marci. In Medicea Bandinilll. p. 42.
EDITIONES. Prodiit gr. et lat. cum jurejuran
do, quod vide, et aliis interprete Jo. GoRRAEO. Parif.
i54a. 4.* 1622.4. Latine vertentc Andr. Brenio
Lugd. i5o6. Cum aliis in Hippocr. opufc. ad arlem
pracparalor. ed. Jan. Cornar. Balil. i543. 4.* Cum.
comm. Jo. HELRNiigr.etlat. Lugd.Bat. 1697. 4. Cum
comm. Jac. Fontani. Avenione 1.601.8. (Novilunio
prodiit in coUectione Hippocr. opufcnl. a de Mercy
facta, cujus titulum vid. XXXIV. p. CXLV11I. K.)
COMMENTARII. Langcuth progr. de paradoxo Hippocr. in libr. de arte V. 20. Witteb. 1754. 4.*
54.
'EniaxoXai. Epiolae. [Ne quid h. 1. decfiet,
quod ad fcriptorum Hippocratis hilloriam literariam
perlineret, e libri II. c. 10. . XVIII. p. 638. to. I.

CLXX

HISTORIA LITERARIA

Bibl. grace. Fabric, hue transferam , quae ibi de hiscc

epiftolis expofita leguntur. K.]
Quarum epiilolarum i. Artaxerxis ad Paelum,
2. Paeti ad Artaxerxem, 3. Artaxerxis ad Hyilanem,
4. Hyftanis nd Hippocratem, 5 12. Hippocratis ad
eundem Hyilanem, ad Abderitas, ad Philopoemeneni,
ad Diouyfium, ad Damagetuin , iterum ad Philopoemenem, ad Craterum et ad Dainagetum, i3. Democriti ad
Hippocratem, i4. Hippocratis ad Democritum fcripta
*fle fingitur. Latinam earum verfionem Cornarius dedit, ,
aliam Anut. Fofius. Ceterum in Fof. edit. feet. ult.
in ed.Chart. in Linden, et plerisque aliis praeter enum
ralas quatuordecim epiflolas,' (quas folus Eilhardus Lubinus graece et lat. . nova verf.fua recudendas dedit ap.
Cominel. 1601. 8.*gallice poftea Claud. Tardyus, qui totum Hippocratem vertit et Colbeito inferipfit Par. 1667.
4.V0U. ll.)aliaefex occurrunt: 1 5. Hippocratis ademetrium regem, 1 6. Hyftanis ad Artaxerxem, 17. Arta
xerxis ad Coos, 18. Cooram refponlio, 19. Abderilarum ad Hippocratem et 20. Hippocratis ad Theffalum
fium. Has viginti epiflolas recudendas dedit Clir. Thomafius in hilloria fapientiae et ullitiae to. II. p. 8. T.
obfervationibusque moralibus illutravit fub titulo: DkjiocKiTUS u. Hippocrates, philofophi morales. Hal.
Sax. i6y3. 8. [fed quae funt exigui momenti inullumque adf'ectalionis babent. Heum.] [Alius fcriptor easdem epiflolas lepara! im edidit. Parif. 1730. 12.
v. Journ. des Sav. 170. Oct. p. 192. Sunt quoquo
Hippocratis epp. de Democrito et ad ilium lalinae factae
in Slanleii Hiilor. philof. Pa. X. c. 6. p. 21. fq. to. .
Veuet. 170 1.4. Neque Thomafius, ncque Slanleius de
earum genuitate dubitaruut. ..] Exilant eliani la
tine . Jo. Pl. Lotichium comment, ad Petron. lib. I.
. ig. Atque ex veifionc Reinutii Florntini f) eaedem

f) Sivo Caflilionenfis potius [cx niente quiJein Gaudi

to. II. p. 170. Sed vide Apoft. Zeni Diff. Voll. II. p. 311.3 ab

H I F R A T 1 .

CLXXI

XX epilolae leguntiir in farragine epiftol. Laconical*.

Gilb. Cagnati. Baf. i554. 12. Duas Demoriti ad Hippocratem c. Hippocratis epift. ad Deraocriluin et alias ad
Damagetum graece in fua pocii philofophica p. 181.
recudit H. Stephanus. Epiftolas has memorat Suidas,
itemque Sorauus [aut is, qui Sorani nomen mentitus
eil,] in Hippocratis vita. Ceterum fufpectae funt viris)
eruditis vifae, e quibus Jof. Scaliger ep. CCCVJ. ad
Ererb. Vorium : De epiolis Hippocratis quod ex me
quaeris, antiquas effefcio, ut Demoriti, Solonis, Pit
ted Mityleni, quae . La'rtium leguntur. Sed quia
omnes illas , quae Ulis philofopMs a Lartio atlribuuntur, multis argumentis confilas a Oraecis probare
pojfum, ideo, cur et de his Eiippocratis dubitem, ju~
Jiiffima cauffa eft. Et certe, fi animi ervos intendere
velim, facile, non ejje Hippocratis, vincam. TJnicuiquejudicium fiuum relinquimus: lutins tarnen eft de
eoclubitare, quod facilius eft confutare , quam afferere.
Hier. Merctirialis judicium legitur in nova bibliothcca
Ualen, germanice edita XXIX. p. 816. fq. to. .
[Has epiftolas fuppofititias ee fuboluit Conringio lib. I.

Aiemak^o Ritsucciso Florent, diverfi, licet confundatur

Jul. Negri p. 9. Hi. fcript. Florent. [Item a Mattairio A.
T. IV. pa. 2. p. 4go. et a Burio, ea propter reprelienfo al>
Audiffrcdo in Catal. roman, editt. fee. XV. p. 4o4. not.J
Nomen vero varie feribitur: vid. Giorii. d'Ital. to. XXI. p.
59. Fahr.
g) Ita jam olim Demetrius Magnes libro de feriptoribus
homonymi ap. Laertium lib. I. feet. lia. confictam arguit
tpiolam Tub Epimekidis nomine ad Solonem. Idem de epi
ftol PHEHtcDis ad Thaliitem judic.it Salmas, p. 82. fq. ad
Solinum ed. Paris. De epifiolis Tiialetis Menagius ad Larf.
lib. I. feet. 4a. [Olearius ad S'tanlei. p. "ifi.] Petavius in Pa.
ulipomen. librorum de doctrina tenipor. p. 858, Huetiiis
dcmonftr. evang. p. 77. Ita Telasois epirtola ad Pliilolaum
memrala Laertio VIH. 3. et "ji. tanquam fuppofita puruml'ie exploratae fidei rejicitur apud cundem VIII. 55.

CLXX1I

HISTORIA LITERARIA

de medic. Hermet. . g. p. 8' 7. et nemo negabit , qui guilum habet. Adeo declamatorio et fcholaftice fcriptae
funt! adeo adfeclata in iis ineft et jejuna philofophia !
Graeculus rhetor fuit illarmn architectus. Copiofius id
olendi in Act. erud. Lipf. menf. Octob. 171 3. p. 458.
Epitolarum Hippocr. de infania Demoerili verlio gallica Parif. 1 755. prodiit, fed minus docla. Recenfetur
in Journ. des Sav. to. 92. p. 19a. fq. Heum. ] Longe
minus pro geuuinis liabendae funt epiftolae duae, quae
Hippocratis nomine ad Amiochum et Maecenalem legunlur latine ante libr. Marclli Empir. de iiedicaineutis et inter opera Hippocratis lo. I. edi Lind. p. 646. f((.
Et altera quideiu ad Maecen. reclius in c-dilionibus quibiisdam, ut Norimb. 1088. tribuitur Anton. Mufae.
Conf. Labb. bibl. nov. mita p. a 1 5.
CODICES. In cod. Viudob. (i55. no. 7. inter
thcologg. in Lambec. Catul. lib. IV. p
) Hippo
cratis epift. fuppolitilia ad Plolemaeum regem Aegypt
de conftituiione et nat. hom. [Inter codd. Meenuann.
no. 269. epiftolae Hippocratis adPtolem. reg. de ftructura corp. hum., feculo XVI. in /|lo exaratus, fuit. De
qua epift. cf. Labbe bibl. nov. mit p. i2 4. K.] In
IriaRTI cat. codd. gr. Mad rit. p. 75. f. Denique ep. ad
Hyftan. graece reperitur inter codd. Auguft. quart. No.
18, i. de qua re me certiorem reddidit Erudit. Ebkrtus, qui hucufquc meis precibus nunquam defuit, fed
quamvis mullis uegotiis ob muneris fui ratiouem dillriclus votis meis prompliflhne fulisfecit. K.
EDITIO. Epift. in qua referrc dicilur Hippo
crates, quomodo ab Abderitanis publice arceffitus adUemocritum venerit, ab infania cura- cnraturus, etc. addita
eft Epiciclo, cura Hadr. llelandi. Traj. a. Rh. 1711.4.
COMMENTARI. Locus emendatus a cenforo
iii Act. erudil m. Aug. 1 7 1 1. p. 3 7 4. [Tiieod. Ca.
Schmidt epiftularum , quae Hippocrali tribuuntur,
cenfura. Jen. 1 8 1 3. 8. K.]

HIPTOCRATIS.

CLXXIII

XXVI.
OPERA MANIFESTE SPURIA.
InniatQixa. Quaedam in hippialricis Graecis
fub Ilippocratis nomine occurrentia, Hippocrate manifefto rccentiora, a veterum nullo memorata et ad NeoGraecum quendam referenda. Vide, quae infra, libro
VI. ubi vetcrinariae medicinae fcriptores recenfebo, dicla
funt.
'Entfiiog^ Sermo brevis ad Theflalos dictus
ante aram Minervae, poll vaftatarn patriam fuam ab
Athenienfibus, qnos pocnas hujus rei daturos ominatur, manifefte (parias et gloriofum hominem redolens.
Yyis ivv TTQo Jijit rTQtov aaiXict. ALindenio ad diactclicos libros refertur. Foefius rectius ad
epifiolas relulit , dc quibus jam dictum.
Defanitale tucnda ad Antiochum Regem et de
fanitale tiienda ad Maecenatem ex verlione, ul in
MiHCF.Lt.1 Empirici de medicamenlis libro, pag. 2 45.
(coll. Henr. Stephan.) docetur, Scribonh Largi. Sed
mentiuntur nomen Ilippocratis et Scriboni, quod docuit Jo. Rnomus ad Scriboninm p. 11. Codex latinus
eft in bibl. reg. Parif. nr. 687. 7027. 6862. in bibl.
Taurin. II. p. 102. Ilippocratis five Alexandri de diaeta cpiftola , in bibl. reg. Parif. nr. 2 2 4o. Prodiit cum
MiZALDi hortenlibus, apud Morel lu m . Parif. 1572. 8.
HippocR.vris de fiructura hominis ad Perdiccam
Macedonum Regem libellas exilt in bibl. Coisliniana
nr. 5. Montfauc. in bibl.. Coislinianae part. II.
p. 448. latine, titulo: de hominis fabrica in biblioth.
Ambrof. Mediol. Montfauc. I. p. 5 16. et in torn. I.
p. a84. edit. Lind, et torn. IV. edit. Charter. Summe
aberras ab Hippocrate eft, quod et jam olim ex nominibus Romanis menfiura, nili i 1 Li fint ab interprete, collegit Georg. Hier. Welschius, quem vid. in curat,
medicinal, p. 269. 270. Exilt in eum Jo. Stephaui
commeutariu9. Veuet. i653. fol. Hippocr. de pracpa

CLXXIV

HISTORIA 1. 1 T F. Il A R I A

ratione hominis ad regem Vlolemaeum a Jo.Reuciilixo

Jot. veras. Tubing. i5i2. 4.* Codex eft in bibliotli.
Parif. reg. nr. 2o4 7. et recentior nr. 201.
Liber de gnicatione vitae et mortis in editis
Hippocr. nonnifi latine exilt, in bibliolh. Vindobonenii
lamen graece. Eft opus abfurdura, aftrologicum et a
Neo - Graeco profeclum.
Exftant vejus codices
forfait, vernra fub aliis tilulis, in bibliotb. Bodlej.
nr. 206. alio fub titulo opnd Monlfaucon , alio inMertouienii bibliotheca , nr. 729. Prodiit latine titulo :
Hippocrat. libellus de fignificatione mortis et vitae fecundum curfura lunae et afpectus planetarura, Gulideolo interprete in lucem educlusa Blondo medico.
apud Blondum. i5 'i8. 8.*
IJippocratjs liber de medicorum a/irologia, in
terprete Fetro de Aleano. Vcnet. impr. Erhardo
Raldoll. de Anguila. i485. 4* Lipf. i5o5. 4. Riy.
Petri de A lijan o fecreta epiaedam aftrologiae ex
tracta ex Hippocrate exilant MS. in bibliotheca Trcwiana. Directorium de coeli figura et allronomia Hip
pocratis prodiit in Jo. Ganiveti amico medicorum.
Francof. 16 14. 12.*.
HiPPOCRATis epiola ad Plolemaeum de fanitate
tuenda eft gr. in bibl. Coisliniana nr. 3a 1. Montfauc.
in bibliotb. Coislin. part. II. p. 44 1. item gr. in bibliolh.
Vindob. Lamhcc. VI. pagg. g4. 124, 125. et in bibl.
Bodlej. nr. i5o. el in bibl. reg. Parif. nr. x-88 4. 2229.
in Taurinenfi cum altera ad eundem epillola de diffe
rentia aUmentorum.
Latine vera a Jo. Reuchlin.
Tubing. j5i2. 4. Hippocratis vel Alexandri medid
epift. de diaeta exilt in bibl. reg. Parif. nr. 3699.
Montfauc. II. p. 7 35.
Ilippocratis fecreta lat. exftant fcripta in bibliotb.
fralr. min. Cefenae. Montfauc. I. p. 435. Hippocr. liber
fecretomm edilus eft in JUiafis opufc. et aliorum collect.
Venct. 1497.

HIPPOCRATIS.

CLXXV

Hippocratis liber de puftulis ex Arbico convcrfusaGoLio, quem Bartholinus exhibet. vid. Triller,
de nov. Hippocr. edit. p. 5.
Hippocr. liber ex capfula ebumea. Eft orabiflae
opus, ct latine taiilum exftat in opufculor. llhafis coll.
Venet. 1497. foL* Et in Articella. Ad Cod. fidera in
A\ iU\rcr Archiv fr die Gefell, der Heilkunde Part. I.
cura Ackermanm. Codex is exftat in biblioth. Ebncriana. Norimberg. Alius exftat iu biblioth. Laurenl.
Medicea plut. 7. Montfauc. I. p. 82.
Parva Hippocratis tabula, perPETRUMBuRCKHARD
quibusdam fcholiis aucta et illulrata. Vilebergae,
1329. 4.* Euclieiridion fuifle dicilnr Burckhardo,
<piod Hippocrates, cum aegros vifitaret, fecum tulerit.
Alius Hippocratis liber, qui in fepulcbro ejus repertus
dicitur , exftat titulo: liber myfleriorum de praegnificatione vitae et mortis Itumanae graece in bibl. Vindob.
de Neflel part. III. p. 2 a. nr. 8. Antidota Hippo
cratis ex Actuario et Nicolao Alexandrino edidit ran
der Linden in Opcr. Ilippocrat. torn. I. p. 5 12. et 5 1 4.
Fragmentum Hippocratis de aetate ex Philone
edidit ran der Linden in Oper. Hippocr. torn. I. p. 3 1 4.
LIBJU SPURII NON EDITI.
Tov 'InnoxoTOv tt tu vaXvttx tXta Stxata~
oaa, xal i^nj'iiTat avxa 6 jTafojv. Exilant hoc titulo
in biblioth. Caefar. Vindobonenfi et Arabice verfa, tefto
Herbelot. vid. Lnmbecii libr. 1. Comm. de bibl. Caefar.
. 27. edit. Kollar.
Tt]v tpQftaxTi8a a fe feriptam memorat auctor libri mol tta&w p. 7 7. feet. V. Fo'f. et paffim alibi.
lii rQixvurarv xai tlwv inter Hippocratis opera
genuina citai Erotianus j). 22. edit. Franz.
-) Hippocratis memorat Pollux
K., 6. [fect. 57. fed ibi recto nunc repoiitum eft nomea Stoatxqvovs Comici. Beck. ]

CLXXV'

HISTORIA LITERARIA

JIsq twV ?.d-Qtv)v TQavfMXTbW) qui forte idem fuit

cum eo, quera Erotianus memoravcrat, citatGALENUS,
et quidem ceu fufpectum ad libr. VI. aph. 18. p. 258.
tum. IX.
Hiq xaiQwv noyvwai. in bibliotb. Vindob. de
NefTel. part. IV. nr. 1 79. . 4.
To TifQ iSouaSwv '171.<$ cil at Galkxus in
comm. I. ad I. epid. text, j o. pag. 7. torn. IX. conf.
Ciialcidius p. hi. et Favonius Eulogius ad fomn.
Scipion. p. 44 1. edit. Graev. Exilt ejus codex latinus in . reg. Parif. 7027.
UtQt lunvav Galenus quoque dixit. .
Hippocr. liber Sia&txrs Arabibus notus erat. vid.
Gregor. Bai-Hebraei Chron.Arab. part. V. in Assemanni
Codd. MS. orient. . Flor. nr. 226. p. 355.
Hippocratis de regimine medicorum in bibl.Laur.
Medicea plut. 70. Monlfauc. I. p. 383. quis fit nefcio.
Hippocr. lihruni regidarem,, quem diaeteticum
vocavit, citt Caelius Aureliakus II. acut. cap. 29.
p. i42. [ad q. L vid. not. Conf. et Gruneri cenf. libr.
Hipp. p. .67. not. t), et fupr. . XXII. ml Stair.
MV. .]
Hippocrat. defebribus in bibl. reg. Parif. nr. 1 885.
et 1667. 1 2.
Hippocr. Uber de gnis infirmilatum exilt in
biblioth. Ambrof. Medio!. Montfauc. I. p* 29 g.
[Hippocr. tractt, de infirmitatib. ignotis. Bibl.
Guelf. lat. codd. Helmll. no. 444. K.]
Hippocr. de judiciis aegrolorum cxftat lat. in bibl.
Ambrof. Mediol. Montfauc. I. p. 5 1 6.
Hippocr. de plilebotomia. bibl. reg. Parif. no. 687.
lat. [Idem opufculum reperilur in bibl. r. Drefd. no.
76. .]
Hippocrates de diverfis herbarum generibua exit

HIPPOCRATIS.

CLXXVII

in biblioth. Laurent. Medicea plut. 7. Montfauc I.

p. 58i.
Hippocrates therapeuticus in biblioth. Vindob*
Lambec. VL p. 1 45. '
Hippocr. antidotarium in bibl. Laurent. Medicea
plat. 7. Montfauc. p. 38 2.
Melhodua curandi Hippocratica erat in bibl. Nar-
ciffi, archiep. Dublin, nr. 1 709.
Hippocr. [liber ciirurgiae gr. in bibl. reg4 Parif*
nr. 3o5.
,
IliQt rpXe oto filas 'inrt oxgarovg exilt
gr. in bibl. Vindob. de Neflel cat. MS. bibl. Vindob
part. III. p. 26. nr. 16.
Hippocrat. de venaejectione et ventos liber Arabice exfiat. Herbelot. biblioth. p. 4 89. Et in coll.
Ashmoliana Hippocr. de pldebotomia nr. 780.
Hippocrat. de medicamentis Jecundum tempera*
menta. Herbelot. p. 976.
Librum Hippocr. de oculta Arabes citant.
Hippocrotia liber de temperamentia. Arabice.
Hippocr. de morborum caus et aegrorum decile
bilu, diagnofi, prognofi et curat. Gallice, vertente
i- . Damasceno. Lib. I. Parif. 1 660. 4. .
Hippocr. epifi. ad Galeimm difcipulum de corpore
humano in bibl. Taurin. I. p. 385. [Inter codd. ms&
. no. 00. cod. fee. XVL in forma minore
coniinebat inter alia Hippocrat em de flructura muudi
tt hominis. .]
Hippocr de virlutibua herbar. gallice in biblioth.
Taurin, torn. II.
Hippocr. de urinis ab Arabilis citatur. Exilt
gallice in biblioth. Britann. Taylori. Inter Jyfoni Codd.
nr. 4 1 5 5. In urinalia Hippocratis exilabat Magni Eu-1
siEsmi medici explicatio fcripta in bibl. Mich. Canlacu
zeni c. fig. Spach. elench. p. 92.
08 . i.
m

CLXXVIU

HISTORIA LITERARIA.

Hippocratis remedia ad varios morbos exlabant

[Cripta in bibliolh. Gunziana p. 4 7 o.
JExcerpla aliqua ex Hippocrate et Galeno et Mofe
Maimonide in Casiri biblioth. Scorial. nr. 863. Alia
in bibblioth. Laurent Medicea plut. 74. nr. ja. Montfauc. I. p. 385.
Jia&i'ixt, rtV toiiv aroV) rah'tvov, 'innoy.qcixov xal MtXenov tov ooyov neol T)g vd-pmov
xcciaoxcvris exilt in biblioth. Vindobonenfi , de NelTel.
part. III. nr. 53. p. 56.
Eclogas ex Hippocrate et aliis mediis graece, in
3 20. capita divifae: exilant in biblioth. Vindobonenfi.
De Neflel. nr. 53. p. 56. part III.
Excerpta ex Hippocr. de morhis variaran partium
et earum curatione, in biblioth. reg. Parif. graece nr.
2178. In Vindobonenfi. Lambcc. VI. pag. 101.
Excerpta de morbis ex Hippocrate, Galeno et
Meletio exilant gr. in biblioth. Coislin. Montfauc. in
. Coislin. part. II. p. 448.
Eclogae ex Hippocrate et Galeno gr. Lambec. Vi.
part. II. p. 100. vid. de Neflel. part. III. nr. VIH. p. a5.
Aliae eclogae exilant gr. in biblioth. Vindob. de
Neflel. .part, III. nr. i5. p. a 6.
v Excerpta ex Hippocrate et alu's gr. in biblioth.Vindobon. de Neflel. part. III. p. 48. ur. 4i.
Alia excerpta ex Hippocrate lat. in biblioth. reg.
Parif. nr. 7101. et graece nr. 2369.
Fragmenta ex libr. cJiirurgicis Hippocrat. gr. funt
in bibl. reg. Parif. nr. 2247.
Translationes ex Hippocrate in. biblioth. Narciffi
Dublin. Cod. Brit. nr. 1 2 1 5.
Nathan f. Joel f. Palken fententiae ex Hippocr.
et Galeno excerptae de morbis et medicamentis , in
biblioth. Taurin. I. p. 19.
Sub ficto Hippocratis nomine hi recentiores libr
prodicrunt :

HIPPO CR ATIS.

CLXXIX

Traetatulus hjpocralis medicorum optimi de afpectibus planelarum verfus lunam. In fine: Hyppocratis libellus de medicorum aJlrologiafin.il
Abbano in latinum traductus. line loe. et ann. in 4*
Praelationem dedit Anthoaius Friburgenfis anno j5o5.
Hippocralis arologia\ prodiit cum Jo. Ganiveti
amico medicorum. Lugd. 1 5o. 1 2. Francof. 1 6 1 4. 1 3.
Hippocrates de natura lactis et de ejus in curationibutmorborum ufu. Araufion. 1667. 8. Liugd. 1571. 8j
Hippocrates de inuftionibus live fonticulis opus,
hiftoriis mediis refertum et in praxi utiliffimunb
Autore R. R. (eflaurant). Lugd. 1681. 8.* De in
uiouibus Hippocralis et omnis aevi obfervata enarrat.
Hippoerate del circulation du fang et des humeurs.
Par M. Pierre Barra, Paris. 168. 12.* Loca con.
linet Hippoer. , quae ad circulationem referri patiuntun
Pertinent quoque ad Hippocralem
Mich. Angel Blondi ex libr, Hippocr. de nova
et prifca arte medendi epithomae. Rom. 1545.8.*
Ex Hippocrate et Galeno, omnium medicorum
wqvrpaioi excerpla quaedam, univerfis ferme Iiomini-
bus omnique paene tempore ad fanitalem tuendam utilia
per Jo. Kazschium . loc. 1649. ^*
Theo. Angelutii are medica ex Hippocratis
Galemque thefauris. Venet. i588. 4.*
. MouffetI nofomanticaHippocratea, feu Hip
pocratis prognolica cuneta ex omnibus ipfius fcriplis
metbodice digefta. Francof. i588. 8.*
Jo. Antonid. van der Linden meletemata medicinae Hippocr. Lugd. Bat. 1660. 4.* Compendium eft
medicinae Hippocr.
. Burnet Hippocrates contractus, in quoHippocr. opera omnia in brevem epitomen redactahabentur,
Ediub. 1685. 12. Vienn. 177. 8.* Lond. 174. 12.
Arg. 1765. 8.
Aphorifmi novi ex Hippocratis operibus nunc
primum collect i , in fuas clalTes digeili , notisque illu
m2

CLXXX

HISTORIA LITERARIA

ftrati iludi Jac. Sponii. Lugd. i684. 12.* i68g. 12.

Praefatio cenfuram librorum Ilippocr. doctiffimam ex*
hibet, quam fupra memoravi. Aphorifrni ex omnibus
libris collecti et commentaro medico illuilrati funt.
( Slevogt Jo. Hadr. de inftru mentis Hippocratis,
hodie ignoratis. Jen. 1709. 4. Laudat Haller (bibl.
pr. to. IV. p. 89.) ejusd. diirertationem Sndwv Hippocralis. Jen. 1712. in qua interpretationes hujus vocis,
quae extant , refutantur. . )
Speculum Hppocraticum Zwingeri cum ejusd.
Hippoer. operib. femiot. prodiit Balil. 1 748. 8.
[Jo. Ienr. FischeRi, difp. moderante Jo. Ch.
Brieglebio, Prof. Coburg, de Hippocrate, ejus' feriplis, eorumque editionibus. Coburgi, 1777. 4.* Harl/J
[M. Jo. Chr. Rabe dill. Hippocratem barbaria
operam negantem, Lipfiae, 172a. a crimine, eum
fuiffe a&toVy dfendit quidem Hippocratem, fed accufat eum, barbarie opem denegantem, inurbanitatis,
vanitatis , injulitiae etc. Harl. ]
[Jo. Geo.Siegesieck progr. med. bot. de Tetrgono
Hippocratis. Petrop. 177. 4.*
Gust. Blau d. d. angina Hippocratis. Hal.
1822. 8*
Jo. H. Dierbach, die Arzneimittel des Hippocra
tes, od. Verfuch ein. fyftem. Aufzblung d. in allen
bippokrat. Scliriften vorkomm. Medikamente. Heidelb.
1824. 8.* K.]
XXVII.
OPERA

HIPPOCRATIS

OMNIA.

Operum Hippocratis Galeni temporibus editiones

non paucae exilabant.
Exemplaria tarnen operum,
qualia ante Ptolemacorum et Attalicorum regum tm
pora fuerant, Galeni temporibus non amplius ex Iii ti (To
videntur, fullim non librorum omnium, quod pfe
Galenits innuit comm. in III. epid. . p. 39. torn. IK.
et comm. I. in Hippoer. libr. de oat. hum. text. 4 a.

HIPPO BATI S.
CLXXXt

p. 127. torn. III. Exemplar, quod Galenus racraorat,

et de quo fupra loculi fumus fub libr. I. et III. epid.
quod Sidites Alexandriam altulerat ix
nloiw dioQ&tonpr Mvt'jfiva 2itiv Galenus non
vidit, qui potins fuo tempore exemplaria tribus faeculi aiiliquiora non exltilifle exprefTe dicit in comm. .
adlibr. dfinit., et de exemplaribus tribus faeculis antiquioribus non finedubitationequadam differit inprooeni.
comm. in Hippocr. libr. de oilicina med. p. 3. torn. XII.
Memorat Galenus atque laudat exemplar fcriptormn
llippocratis Alexandriuum.
Adriani temporibus novam recenfionem fcriploram Hippocratis dederunt Artemidorus Capito at
que Dioscorides.
Artemidori labores Adrianum
adeoprobaiTe Galenus refert, eosque fuo adhuc tempore
fumuio fludio effe quaefilos. conf. Gal. comm. I. in
libr. Hippocr. de natura humana text. 1. p. 97. to. .
DioscoRiDis edilio, iisdcm temporibus elaborata at
minus aeltimata, quam Capitonis; attamen laude fua
a Galeno non defraudata, textum fere eundem exhibuit,
quern Capitonis editio, quod ex concordantibus utrorumque editorum lectionibus, quas Galenus saepifiimc
adducit in commentai'iis fuis, perfpicitur. Utrosque
antiquam lectionem temer immutaiu, novis sine caula
excogitatis, magis tarnen in' hoc temerarium fuile
Artemidomm, Dioscoride, Galenus 1. c. et in locis
aliis complnribus, v. g. in comm. I. ad VI. epid.
prooera. p. 354. torn. IX. et retulit, et per exempla
piobavit, quae in omnibus fere cominentariis fuis in
Hippocratis libros leguntur, et textui ipfi corrigendo
raultum inferviunl. Aliam opcnim Hippocratis, fal
n plurimorum, antiquam editionem Suidas memorat
in lexic torn. II. p. i45. edit. Kueller. his verbis:
tv (primam habebat apud Suidam jusjuraudum, alteram praenoliones , tertiam aphorifmi)
*j;trw nolv&Qv)J.riTo tai noXv&vfiaaTog'Ery/.ovT3^.osf
4 iaTQi/.v inufTt)iiri> tai aorpav i(nit4)(ov<fu.

CLXXXH

HISTORIA LITERARIA.

Inlerpretum quoque numeras inter antiquos non

parvus eft, quorum nomina Erotianus atque Galenus dederunt, qui fane major evaiet, fi hi viri
omnes nominaffent: Galehus enim faepiffime de interpretibus Hippociatis, et de Iiis, qui mvaxa fcripfeiu ut Hippocratis, v. g. in comm. I. in libr. Hippocr.
do arliculis text. 48. p. 5i4. torn. XII. loquitur, nullo
nominato.
Enarrabo nunc interpretes Hippociatis
quos Erotianus atque Galenus citant, et quidem lilerarum ordiue.
Antigonus, Alexandrinus, grammaticus. Erot.
p. 1 5.
Apollonius Cttieus XVIII. libros ad III. Heraclidis Tarentini libros ad Baccliium fcripfit. Erot.
p. jo.
Apollonius Empirius, Galeno ils
dictus, contra Zenonem de cliaracteribus in epid, fcri
pfit, et Zenone contradiccnte refcripfit. Gal, comm. II,
in III. epid. text. 5. p. 2 44. torn. IX.
Apollonius Opiieus Bacchii in epitomen
redegit. Erot. p. 9.
Ajust.vrchus grammaticus. Erot. p. 12,
Aristocles et Auistopeas, grammalici Rliodii.
Erot. p. 1 3.
Asclepiades obfcuriores libros Hippocratis explicuit. Gal. in prooem. comm. in Hippocr. de officin.
medic, p. 2. torn. XII. Locum ex commentario Afclepiadis in Hippocr. dcolliciua medici dat Galenus in
comm. in hunc libr. II. text. 29. p. 68. torn. XII,
Attalio citatur ab Oribafio in apliorifin.
Hippocr.
Bacchius Tanagraeus, Herophilens mediis,
fcripfit owning rp*r At|twv 'Irtnoxoccwv et commcntarios in libros epidem. Hippocratis. Primum librara
Erotianus, alterum Galenus faepiffime citant.
Ob
fcuriores Hippocr. libros tantum explicuit. Gal. in
. comm. in Hippocr. de ollicina med. p. 2,

HIPPOCRATIS.

CLXXXIII

lora. XII. Ejuscl. omm. iq aphoriim, laudat Gal. ad VII.

aph. 70.
Callimachus , rrjs 'Hofpiov or/.ia. Erot.
p. 8. et faepius.
Didymus Alexandrinus , grammaticus. Erot.
p. i3*.
Diocles , Gal. in comm. in Hippoer. de officio,
med. I. text; 5. p. i4. torn. XII.
Dionysius ia aphorifinos fcripiit. Gal. ad IV.
aph. 69.
Dioscorides Alexandrinus, junior, multis libris
fcriptis ne quartam quidem partem omnium verbornm
expofnit. Gal. in prooem. exegefeos gloiT. Hippocr.
p. 4oa. edit. Franz, vottaaag ( fcripiit
p. 484. yfooTToyQacpog Galeno dicitur p. 486. Eft
idem ille, qui Hippoeratem edidit, de quo vid. loca
Galeni fupra citata.
Dioscorides Phacas, Herophileu* , qui tempore
Antonii et Cleopatrae vixit,contradixit cxpolitionivocum
Hippocr. Philini empirici, Epicleuiti Croteniis etApollouii. vid. Erot. p. 8.82.
Domnus
Hippocr.

citalur ab

Oribasio

in

aphorifm.

Ephicienus. Gal. de ordine legendor. libror.

Epicles Bacchii dictiones in epitomen redegit et
literarnm oidiue de vocibus Hippocr. fcripfit, ob breTilalem Erotiano vehementer taxatus. p. 16.
Epicleustus Cretenfis Bacchii diclioiies fecundum
ordinem difpofuit. Erot. p. 8.
Erasistratus in libro de febribus contra librum
Hippocr. de diaeta in acutis fcripfit. Gal. in coram. I.
ia Hippocr. de diaet. acut. text. a4. p. 22. torn. XI.
EuPHonioN omnes voces Hippocralis fex. libris ex
plicare ndiiit. Erot. p. 1 2.
GlaUCIAs, Enipiricus, magno libro, fecuiiduin

CLXXXIV

HISTORIA LITERARIA

teraram ordinem voces Hippocratis explicuit. Erot.

p. i o. 1 6. Ex primis fuiTe Glauciam, qui commentarios in Hippocratis libros fcripferint. GaL in comm.
in Hippoer. de humoribus text. 24. p. 555. torn. VIII.
Heraclides Erythraeus literarura characteres
in III. epid. explicuit. vid. Gal. comm. II. in III. epid.
text. 4. p. 24o. torn. IX.
Heraclides Tarentnus cum Xenocrito Coo
primus coepit voces Hippocratis exponere. Erot. p. 7.
Commentar. Heracijdis in libros VI. epid. cilat Galepus in comment, ad VI. epid. In omries Hippocratis
libros commentatum efle Gal. in prooem. comm. in
libr. Ilippocr. de offic. medic, p. 2. torn. XII. et in
prooem. comm. in Hippocr. de Imraorbus p. 5o8.
torn. VIII. adferit. Comment, in apli. citai Gal. ad VII,
apb. Hippocr. 70.
Herophilus folas gloflas explicuit. Gal. cxplanat.
vocum Hippocr. p. 4o4. Ad primos refertur interpre
tes aphorifm. Hippocr. a Galen, ad apli. VII. 70.
Julianus Alexandrinus contra apli. fcripJit,
quern Gal. peciiari libro refulavit.
Lycus, Neapolitanus, comm. inHip]K>cr.opli.fcripfit, de quo vide fupr. et de locis in horaine. Ex lioc
locum adducit Erot. p. a 1 4. In libr. epid. Gal.
comm. II, in VI. epid. text. 3 1 . p. 4 1 4. torn. IX. vid.
quoque fupra fub epidem. SedMacedonem huncLycum
expreile vocat Galenus in comm. I. in III. epid. text. 4.
p. aoi. torn. IX.
Lysimachus Cous libros vocum Hippocr. . od
Cydiam Herophileum, tres ad Demetrium, et praeter
hos unum adliuc confecit. Erot. p. 11. 13.
Maktias Gal. in comm. I. in Hippocr de olliciu.
med. text. 5. p. i4. torn. VIII.
M.vr.iNus in aph. fcrip&t, Gal. ad VII. apb, a4,
t ad VII. aplL 54,

HIPPOCRATIS.

CLXXXY

Metiiodorus, Sabini discipulus, in epid. Hip.

, commentatus eft. Vid. lupia fub. epidem.
Mnemon, Sidites. De ejus in libr. epid. laboribus vid. Gal. in comm. I. in III. epid. text. 4. p. 2 3b'.
29. torn. IX. et nos fiipra fub epidem. libris.
Numesianus apborifmos explicuil. vid, fupr. fub
apliorifm. et Gal. in comm. in Hippocr. de bumorib,
text. a4. p. 535. torn. VIII.
Pamphilus voces Hippocr. expofuit. Vid. Gal. in
explanat. voc. Hippocr. p. 4 2.
Pelops fcr. comm. Hippocraticarum introduclio. Secundum citat Gal. libr. VI. de Hippocr. et
Piaton. dcret, cap. 5. p. 1 g 1 . torn. V.
Phicianus. Ejus comm. in epid. fupra enarravi
Tub epidem.
PhilinusEmpiricus, Baccliio coaevus , fax libres
contra Bacchium fcripfit. Erot. p. g.
Philotimus. Gal. in comm. I. in Hippocr. de
efficiu. med. text. 5. 1 4. torn. VIII.
Quintus comm. in epid. fcripfit , de quibus vide
fupra fub epidem.
Rufus Ephesius. Ejus in epid. libros enarrationes laudat Galenus in comm. II. in VI. epid. text. 3 1 .
p. 4 14. torn. DC.
Sabinus fcripfit comm. in epidem. textu Hippocratis faepe mulato. Gal. comm. II. in VI. epid. text. 3 1 .
p. 4 1 4. torn. IX.
Satvrus. Comm. in epid. fcripfit et in prorrhet.de
quibas vid. fub epid.
Tuessalus contra libr. Hippocr. de diaeta in acut,
faipfit. Gal. comm. I. in libr. Hippocr. dc diaet. acul.
text. 4. p. 22. torn. XI. Et contra apborifmos. Gal.
adverf. Julian, cap. 1 . p. 3 7 7. torn. IX.
Xenociutus, Cous, grammaiicus, primus vootn
Hippocralis inteipretatus ell. Erot, p. 6.

CLXXXVI

HISTORIA LITERARIA

Zeno Herophileua interpretatus eft libros epid.

Librum de cliaracteribus literarura in epidem. III. fcriplit et alium ejusdem argumenti contra Apolloniuni
Einpiricum. Vid. fupra fub epidem.
Zeuxis fcr. commentaries in omnes Hippoer. li
bros , teile Galeno in prooem. comm. in Hipjiocr. libr.
du offic. niedici p. a. torn. XII. et in prooem. comm. in
Hippoer. de humorib. p. 5o8. torn. VIII. Ad primos
atque antiquiffimos eommenlalores eum refert Galen, in
comm. in Hippoer. de humorib. text. a4. p. 535. torn.
VIII. et ad VII. aph. 70. Locum ex ejus comment, in
libr. de nalur. hominis citat Erot. p. 31 4.
CODICES operum omnium Hippocratis, autfaltim
plerorumque, manuferipti exilant in bibliotheca ueis
Muliiienfis, Montfauc. I. p. 55 1. in Vaticana, Bavaricn,
. i33. Montfauc. I. p. 58g. in Medicea, quos jam
Cordoeus atqueFofius laudaverant, ex uno adeo lectionum varietas apud Fofium legitur. Codice Mediceo,
qui in Laurentiana bibliotheca Florentiae adferratur,
Stephanus Mackius ufus eft. Exftat in plut. 74. Mont
fauc. I. p. 384. in Ambrofiana Mediolanenfi et quidem
volimiinibus XVI. cum fcholiis. Mwnlfauc. I. p. 4g8. et
alius faec. XIII. Montfauc. I. p. 5 2 9. in Greshamienfi
Lurid, nr. 3444. in bibliolh. reg. Parif. nr. 1861. XIV,
laeculi, Montfauc. palaeol. grace, libr. I. p. j5. et biblioth. Ms. II. p. 726. nr. 212. 2i53. Montfauc.il.
p. 729. 2i4o. ai4i. ai42. 2i43. 2i44. 2254. 545.
2670. 2671. 2672. 267. Monlfbuc. . . 75. neo
non nr. 3 1 3 8. 3 1 3 . Montfauc. II. p. 73g. Hippocrates et
iuterpretes ejus in bibliolh. reg. Parif. nr. 5407. Mont
fauc. II. p. 756. in bibl. D. Marci Veneta. Montfauc. .
p. 472. in biblioth. Ambrofiana Mediolanenfi Mont
fauc. p. 4g8. Codices Vindobonenles enarrat Lambocius et Stephan. Mackius in praefat. ad fuam oper. Hip
poer. ediU Vienu, 1740. fol.

HiPPOCnATIS.

CLXXXVI

Hippocratii opera omnia cum expofitione Galem'

tomis IV. exftabnt in bibliotli. Vofana Monlfauc. I.
p. 675. Operum Hippocr. codex erat apud Aulonium
Cantacuzenum. Hippocr. plurima opera exilant in bibl.
Alexandr. Petavii in Vaticana graece nr. . 97,
io58. 1061. Montfauc. I. p. 96. 'Hippocralis opuscula
exilant gr.in bibl. Pr. de Mesme. Montfauc. II. p. 1037.
Hippocratis tractatus,iu eadem bibliotli. Montfauc. .
p. 1 3 1 8. Hippocratis opuscula in bibliolb. Scorial. Montf.
I. p. 620.
[Reperitur qnoque in bibl. reg. Hafn. No. 2"a4.
codex papyraceus, quem omnia Hippocratis fcripta contiuere, Ericiisenus in catal.'bibl. teatur ordine fab
editis non nihil diverfo. Praefixus conlentorum index
fexaginta enumerat libros Hippocratis, quorum duo
primi jusjurandum, et lex, duo poflremi decrctura
Alhenienfium et oratio ThelTali filii funt. Sub indice leguntur liaec: '[ariov ti o ngoi*rytiapivoi> rov '1noxocaovg ilia rhvov itatv ovroi Zeiig
xai 'HocuAiidTj' ovx t navia dvax%wg (recle emend.
Bloch. Si By.%iog) ' AaxXrnut8ra S eig oXiywxa. Cujus
eodiris nolitiam Viro Celebrrimo, Ott. Diet. Blocmo, bibliothecario acad. Hafn., cujus infigueni erga
me benivolentiam, et fummnm mea defideria literaria
explendi promptitudinera animo gratiffimo colore, et
laudibus mentis extollere nunquam definam. K.]
Hippocratis opera faepe apud Guil.Peliffier. Montfaucon. II. p. 1 199. Exilant in bibliotli. Vindoboneufi
anonymi cujusdam antiqui auctoris Graeci variae lectiones, emendaliones et notae in Hippocralis opera,
t in vilam ejusdem, a Sorano confcriplam. de JNeTel,
Cat. Ms. graec. Vindob. part. III. nr. 43. p. 4g. Et
in eadem bibliolb. Vindoboneufi Hippocr. opora ex edit,
Aldina adfervantur, quibus Jo. Sambucus varietalem
lectiouis ex cdice Tarentino el ex alio quodam cdice
Ms. Foiilemblen adfcripferal. Lamber, lib. VI. p. i54,

CLXXXVIII

HISTORIA LITERARIA

Janus quoque Cornarius editioni fuae graecae operum

Hippocratis pluriraas leetiones variantes cx Codd. MSS.
adfcripiil, idque exemplar offervatur in bibliotli. Vindobonenfi. Vid. de NeTel. L citt, et Mackii
praefat. ad Hippocr. [De iis vid. praefat. meam. K.J
Caftigatioues in Hippocratem exilant graece in bibliolh. Lugd. Batav. p. 98. Codex operum Hip
pocratis latinus exliat in mona fier. S. S. Triait. Tironienfi nr. 38. Montfauc. If. p. ia4g. Quaedam
Hippocratis exilant lat. in biblioth. San - Germanenfi nr. 096. Montfauc. II. p. 1 1 33. Conftanliiri Africaui libri quidam Hippocratis et Galeni in latinam linguam traducli exftant in bibliolb. Divio -Beuigniana.
Montfauc. II. p. 1285.
Magnum volumen Arabicum, praeter alia eliam
coiiverfa-ex Hippocrate continens, exl'tat in bibl. Lugd.
Bat. ex legato Scaligeriano. vid. Catal. bibl. Lugd. Bat.
p. 376.
De codicibus MSS. operum Hippocratis quaedam
habet Trillerus in epi. ad Hahnium de variolis et
anlhracibus veterum p. 4. 5. opufc. vol. II. et in epit.
med. crit. ad Jo. Freiud in opufc. vol. II. . 18. et in
libelle de nova Hippocr. editione adornanda paflim.
Codices MSS. qui in bibliolb. reg. Parif. adfervantur,
receufuit Bosquillon in praefat. ad uovam aphorifmorum et prognoftici edit, fupra citatam.
XXVIII.
EDITIONES GRAECAE.
"Anavra tow 'iimoxqtov. Omnia opera Hip
pocratis. Venet. apud Aldum, i5a6. fol.* Haec prin
ceps eft edilio et ex Codd. MSS. impreffa) fed non bonis
etnonvalde, ut videtur, vetullis, quae, julle monente
TiiiLLERO in epift. ad Jo. Freind p. 1 80. in opufc. vol.
II. praeter anliquitatis bonorem chartaeque nilorcin , nil
habet , quod ipfam commendet.

II I A T I S.

CLXXXIX

'InnozQuTOvg K(ov laTQov ?. , tcvtv

)) xoQVffctiov iXia anana. Hippocratis Coi me
did vetuijjimi et omnium aliorum principia libri om
tes ad vetuftos codices fiunmo fludio collati et reflaurati. Bafii. apud Froben. i538. fol.*
Janus Coiinarius editor eft, qui tribus Codd.
MSS. vetuftis ufus eft, quorum alterum ab Adolplio
Occo, alterumjex Jo. Dalburgii bibliotheca, poftremum
eb Hier. Gemufaeo acceperat. Galeno ad corrigendum
Hippocr. textum ctiam ufus eft, pluribus quater mille,
quod ipfe Cornarius in epiftola dedicatoria narrt, locis
redintegratis, qui in Aldina editione aut defuerunt ex
toto, aut vitiati habebantur. Atque hoc ea religione
factum, ut nihil temer fit mutatnm, ita at in ambiguis lectiouibus eas potiffimum fecutus fit, quas Galeium recepifl'e deprehendit. Praefert banc AdinaeTnlLlerus in opufc. vol. II. p. 1 8 1 . multa tarnen in ea omifla
effe ait. Typi acutiores funt et accui*atiores. Vid. quoque de his Aldi et Jani Cornarii editionibus judicium
Justi Josepiii Scaligeri in Scaligeiian. p. i6a. et Jo.
Freind. in praef. ad epidemion. I. et III. fupra me
morata.
XXIX.
EDITIONES LATINAE.
Verfio latina antiqua Hippocratis et Galeni , quam
cnmmendat Caffiodorus cap. 3i. divinar, lect. intercidit;
ceterum exftant Hippocratis editiones latinae poll fcripta nonnulla ejusdem fparfim edita et ex Arbico fere
translata Venet. i493.et 1497. Vid. Beughemii incu
nabula typogr. p. 74. In Articella quoque mnlti Hip
pocr. libri leguntur iique faltim non oinnes ex Arbico
verfi. .
Prima latina operum Hippocratis haec eft :
Hippocratis Coi, medicorum omnium longe
principis, octoginta volumina, quibus maxima ex par

cxc

HISTORIA LITERARIA

te, annorum circiteu duo millia, Latina caruit lingua,

Graeci vero, Arabes et prifci nori medici, pluribtts
lamen utilibus praeterraiffis , feripta fua illuftrarunt,
nunc tandem per M. |Fabium Calvum Rliavennatem
lalinitate donata, Clemenli VII. Pont. M. dicata ac
nunc primum in lucem edita. In fine legitur^ M. Fa
bius Calvus Rhavennas cum ceteris Hippocratis .oetcginta voluminibus Romae vertebat XIX. Cal. Scptembr.
i5i5. Cum gratia et privilegio Sanctiffimi Clemenlis
VII. Pont. M. ac fereniffimi Francifci , Regis Francorum ad decern annos. Romae, ex aedibus Francifci
Minitii Calvi Novocomenfis anno a partu virginis
i5a5. for.*
JuiTu Clemenlis VII. liaec verfio facta eft, cujus
piimam banc, quam coram habeo, editionem ignorarunt jjlurimi. Codicibus MSS. Valicanis ad banc verfionem ufus eil Calvus. Repetita eft baec Calvi verfio
Romae, i54g.fol. 1619. foL 1610. fol.
[Antea tamen lucem viderat: Hippocratis de na
tura hominis , de viclu , de tuenda valetudine , Medici lex, Hippocratis jusjurandum, Hipp, demonratio, qUot artesfunt, Hipp, inveciura (fie) obir celatoree medicinae. Quae quidem opera ut latine et emen
dare (fie) legerent, curavit Andreas Brentius Patavinus. f. a. 4, Romae, characlere eleganti Steph. Planck,
vid. Audiffredi catal. edit. rom. faec. XV. p. 679.
Harl.]
Hippocratis Coi opera nunc tandem per M.
Fabium Calvum Rliavennatem, Guil. Copum Baiileenfem, NicoLAUM Leonicenum et Andream Brentium
- lalinitate donata. Bafil. in offic. Andr. Cratandri.
1 5 26. fol.
Hippocratis Coi opera ex Jani Cornarii verfione. Venet. i545. 8* Parif. i546. 8. [Bafil. i546.
fol.* 15. fol. edente Jo. Culmanno Geppingenfi.
558; fol.* Lugd. 1554. 8. . voll. 56a. 8. i564.fol.
^564. 8. i58a. 8. [Hippocr. lat. c. omment. Mari

HIPP CR AT IS.

CXCI

et argumentis in fingulos libros publicar. J. Culmann. Vincent. 16 . f. Ejus notitiam Biochio deko. K.]
Calvi verfioni nimiam fidem tribuifle et codices
MSS. non adliibuiffe, G. H. Welschius, dec. IV. cur
V. p. p. 18 4. nott. Mulls codd. MSS. ufum eue et Aldina Hippocratis editione et Galeno, Hallerus bibliotli. medic, pract. torn. I. p. g3. monet. Sed minus
bonam, imo peffimam banc verfionem eue, recte nuenint Trillerus in epift. med. crit. p. 1 5 1. in Opufc.
vol. II. et faepius, atque Grunerus in cenfur. libr.Hippocr. p. 38. Argumenta ftudiofe elaborata Jo. Culmankus fingulis libiis praemifit.
Eadem Jani Cornarii verfio faepiffime excufa ell
et quidem cum argumentis Jo. Culmanni et commeutariis Jo. Marinelli, Venet. 1675. fol.* 1619. fol. et
edente Joanne Baptista Paitono lomis tribus, quo
rum primus Venet. 1737. in fol. editus, Hippocr. ope
ra ex Jani Cornarii verfione, alter Venet. 17 . fol.
editus, Jo. Marinelli commentaries, terliu^ eodem
anno emiiTus, . Matthaei Pini indicem conlinet..*
I-lilis eft haec editio, inprimis ob indicem. Titulus eft:
Hippocratis Coi opera omnia ex Jani Cornarii ver
fione una cum Jo. Marinelli commentariis et Petri
Matth. Pini indice. Eandem CoRNARH verlionem
in fuam edilionem graeco - latinam recepit Lindenius,
de qua mox dicam.
Eandem recufam dedit Hallerus , non fine Tril
len et Gruneri indignatione plurima, in principibus
artis medicae torn. I IV. Laufann. 1769 1771. 8.*
tarnen fimul operum Hippocratis ceufura data et
difpofitione facta.
Anutii Fosii verfio cum edilt. graeco - latinia
Fosn prodiit. Seorilm excufa eft Francof. 696 #.*
Optima eft et omnibus reliquis praeferenda.
[Hippocratis opera, quae exftant, in fectiones
VIL dirifa. Ex interpr. A. Focfii recudi curavit, prole

HISTORIA LITERARIA

gomena de condilione artis medicae ante Hippocr. Hippocratis vita, fcriplis etmeritis, nec non cuique libro
praefaliunculam praemifit, verborumque diflicilium
minusque cognitor. indicem explicanlem adjecit Jo. Fh.
Pierer. Altenb. 1806. 8* Voll. 3. Cura editor collectionem antiquorum omnium et inter recentiores prae-*
cipuorum medicorum exhibera apud animum contuiflet, priori titulo jungebat alimn: Bibliotheca iatrica ufui medicorum omnis aevi dicata etc. etc. K.]
Multa Hippocratis , fed non omnia^, prodierunt
in collect, aliquot fcriptorum Hijopocratis et Galeni
Venet. 1487. ia. Mulla quoqne, ut jam dixi, in Articella leguntur, faepius imprelTa. Hippocratis opera
parva, fcilicet de natura hominis, de tuenda valetudine,
medicinae lex, jusjurandnm, demonftratio quot artes
fint, invectiva in obtrectatores medicinae lat, prodierunt
ex verfione et emendatione Andr. Brentii cura Symphoriani Campegii opufculo de claris medicinae fcriptoribus el aliis. Lugd. i5o8. 8.* vid. quoque catal.Biblioth.
Bunav. torn. I. p. 93. Alii libri prodierunt i5o6. 8.
Rabelaefii collectionem jam indicavi.
Exilt quoque Hippocr. de praedictionibus lib. II.
de Coacis, de fomniis, deflalibus, de carnibus} inter
prete Calvo. 1637. 13.
Hippocr. opera aliqua, vertente Rasario. Saragofl". 1667. 4.
XXX.
EDITIONES GRAECO-LATINAE.
Hippocratis Coi opera, quae exilant graece et
latine veterum codicum collationc relituta, novo ordine
in quatuor clales digefta, interprelalionis latinae emen
datione et fcholiis illuiirata ab Hieron. Mercurial!,
Forolivienfi. Viet. indullria et fumplibus Juntaruni,
1 588. fol.* Addita ell quartae claff Hippocratis vocum

niProCRATIS.

CXCIV

explnnalio graeco- latina Erotiani, Galeni et Herodoti.

Fraenrifla eft operibus Mercurialis cenfura operum Hippocr. de qua jam dixi. Nimiam fidenj tribuife Mercurialem codicibus MSS. praofertim Vaticanis, et vel
ipfa vitia exfcripfiffe , Trllerus nott in epift. med. crit.
p. i8o. in Opufc Vol. II. Varietatem lectionis, fed
non omueiii, ex veterc cdice, queju non defci'ipfit, in
margine dedit, ntaseme fimjulis libris addidit docliffimas.
Tov (leyov InaoxQaTQvg nvrwv zm> taruv xoqvtfaov ta tVQiaxo^va. Magni Hippochatis opera om
nia , quae exfiant in VIII. fectiones ex Erotiani mente
diiributa, nunc recens latina interpretation et annolationibus illuftrata Anutio Fosio Mediomatrico medi
co authore. Francof. apud Wcchelii haered. i5y5. fol.*
1621. fol.* 1624. fol.* 1 645. fol. et Gen cv. i65j. fol.
Ullimae buic editioni acceflerunt liber nel (pa^ixmv
cum comm. Jo. Helknii, liber de ftructura hominis
latine, Erotiani, Galeni atque Horodoti glofluria, nec
nou eoruin , qui Hippocratem commentariis illuftrarunt,
enumeralio. [Hipp, opera omnia, Gr. et Lat. . not.
Foiii et al. Erotiani et Galeni gloftar. et Palladii fchol.
in lib. de fract. c. ind. dupl. Gner. 1657. f.* .]
Ordinem et in fectiones dillribulionem ab Erotiano repetiit vir de Hippocrate omnium longe meritilfimus. Ufus eil ad fuam editionem Codd. MSS. ex bibliotheca Vaticana , quibns M.Fabius Calvus ufus fuerat, tribusque aliis ex bibliotheca regis Franciae Fontanobellaea. Ufus eft quoque duobus exemplaribus
opernm Hippocratis Aldino et Frobeniano, cui vir qui
dam doctus plurimam partem lectiomun variant i um ex
Codd. Paiiiinis adfciipferat , nec non cdice M. Cordaei. Novani dedit, eamque optimam omnium, textus recenlioucnr. Verfionem ipfe elaboravit, eamque
accuraliffiraain , luculenliffimam, cujus ope TiilleRUs corruptum Hippocratis textum faepiffime emendare
potuerit. vid.,ejusd. epift. med. critic, p. 181.111 Ojmlc
. i.

CXCIV

HIST ORIA LITSRAIA

vol. IT. Singulis libris addidit enavrationes doctiffimas,

;id easque Joannis Martini et Aemilii PorI i obfervationibus ufus eft. Additae funt cuique fectioni varino
leciiones ex Codd. regiis, quos diximus, et ex cdice
Mediceo. Sextae fectioni acceiTerunt Palladii fcholia
in Hippocratis librum ntoi ^ ultimae editioi
praefatio nddita eft, in qua praecipui Hippocratis iuIcrpretes enumerautur. Vid. de liac edilione operum
Hippocratis omnium optima, Trilleri judicium in
epift. med. crit. in opufc. vol. II. p. 181.
Magni Hippocratis Coi opera omnia gr. et lat.
eita et ad omnes editiones accommodata inditria et
diligentia Jo. Antomdae van der Linden. Lngd. Bat.
i65. 8. IT. Voll. NTeapol. 1754. 4. II. Voll. Venet.
1757. 4. II. Voll. [Inveni et edit. L.B. 1765. 8.
nifi mendum fuerit typographi. ]
-Adhibmffc Liudonium vetuftiffima exemplaria
MS. et textum aliquot millenis locis reftiluiffe, ejus lilius Henricus Antonides van der Linden memoriae prodidit, qui hanc editionem, a patre typis commiffam,
Ted non ad finem perductam, fua demum, patre mortuo, cura edidit. Textum in capita divifit, eaque in
tmemata, textumque fuum cdilionibus Frobenii, Jani
Cornarii, Zwingen etFoe'fii textui ftudiofiffime adcommodavit, itaut, quae fecundum luis editiones cilanlur,
in canon dilliculter quaeranlur atque invenianlur. Ceternm eliam ex GumoNis Patini tom. III. epift. p. 1 7 7.
fq. judicio, et Tiulleri epift. med. crit. in Opufc. vol.
II. p. lSi.haec editio vix magni aefli manda ell. Tex
tum ipfe Lindenius, pro more fuo, fecit et tc-mcre mutavit. Verfione Cornarii editionern fuam lurpiter foednvit, [(juippe quae faepiffime alia prorfus habet, quam
quae textus a Lindenio mutatus offert. .] Notas et
cmendationes non adjecit. [Aeque niftrum judicium
de liac Hippocratis editione tulit Schurzfleischius epift.
CCXCIX. p. 447. K.] Editio tarnen ob commodam
foi main coininendabilis et ad ufum aptiffima eil.

HIPPOCRATIS.

CXCV

Hippocratis Coi et Claudii Galeni Pergament

ao%iazQwv opera- Renatus Charterius Vindocinenfia
plurima inierpreiatus univerfa emendavit, inflauravit^
notavil, auxit, fecundum diflinclas medicinae partes
in XIII. tomos digejjit et conjunclim graece et latine
primus edidit. Lutetiae Parifiorum opud Jacobum Villeiy. 1679. fol. XIII. voll*
Edere incepit Charterius Hippocratem jam anno
i63g. editione demum poft mortem ejus abfoluta. Editiones primae partis duae bine exiilUnt, altera ann.
169. altera ann. 1 679. quae aliquo modo inter fe dif
frant. 5o,ooo imperiales Charterium Hippocrati impendifle cefert Goulin in mmoires , et feorfim in lettre
de Mr. Villiers fur l'dition grecque et latine des oeuvres
d'Hiupocrate et de Galne. Parif. 1776. 4. maj.
Plurimis Cdod. MSS. praefertim his, qui in Gai.
Iiis adfervantur, Charterius ufus eft, textumque in lo
ris permultis ad eorum ductum mutavit, fed crilices virgam hanc non adhibuil, ut bonis tantum codicibus uteretur , et bonas lectiones in texlum reciperet. Mnltorum quoque aliorum doctorum virorum auxilio ufus
efl. Sed vaftum eil opus et ad ufum minus apluin, ob
Hippocratis libros communiter cum Galeni libris in
cbdTes dispofilos. Viliis quoque typographicis quam
maxime laborat. Varietas lectionis ex codicibus fiugulis claffirus addita eft, quae vero utilis non eft, quoniam codices non defcribuutur. Eft opus, recle mo
liente Tiullero in epift. med. crit. p. 182. in Opufc.
rol. II. fomuolenter compoiitum et claufis pacne ocnlis
correctum, adeo-, ut praeter fplendorem, quem bibliothecis afierre poteft, parum habeat laudis, fed
multum prelii.
Ta roi 'InnoxQttTovq . Hippocratis opera
omnia cum variis lectionihus non modo hueusque vulgads, verum inditis potiffimumt partim depromtis cx
Cornarii et Sambuci Codd. in Caefarea Pindobon- bibliotlieca hactenus adfervatis etinedilis, partim ex aliis
11 3

CXCV1

HISTORIA LITERARIA

ejusdem biblioihecae MS. libris ac denique ex Mediceis

Laurentianis MS. libris collectis. Acceffit index Pint
cum tractatu de menfuris et ponderibus Jiudio et apera
Stepliani MacMi. Tom. I. Vienn. Auftr. 17 43. fol.
torn. II. ibid. 1749. fol.*
Nitidiffima omnium haec edilio eft, fed non ad
finem perducta: libros eiiim tantum conlinet Hippocratis, qui iu I. II. III. IV. et V. fectione Foiisn, qtiem
in claffibus editor fecutus eft, leguntur et rcliqui toiui
defiderautur. Ufus eft editor Codd. MSS. Vindobonenfibus, quorum fupra mentiouem feci et Mediceo.
Mercuriai.em, Fosium adeo, faeuiffime correxit,
bunc non raro parum fliciter. Leclionis varietalem
ex Codd. fuis textui ipfi fubdidit. Intcriiam dignita
tem et praeftantiam hujus edilionis externo niton non
refpondeic , Trillerus in epift. med. crit. p. 182. recte
monet. Programma, quo banc editionem indicavit
Mackils, exftat in Nov. act eruditor. 1741. menf. Maj.
p. 286.* Loca plura in hac edit, e tomo II. nolata alque
[ab eruditiir. Reifkc] emendata leguntur in Act. erudi
tor. 1749. menf. Jul. p. 99. fq.* [Cenfura to. I. legitur in Act. erudit. 1745. Menfts Jan. init. K.]
Editiones gr. lat. non omnium librorum Hippocratis.
Hippocratis Coi , jifclepiadeae gentis facrae corypluiei, viginli duo commentarii tabu/is illujlrati. Graccus contexte ex doctijf. v. v. codicibus emendatus. la
tina verfio Jani Cornarii innumeris locis correcta. Sentenliae ingnes per locos communes methodice digeflae
Theod. Zwingeri Bafil.fiudio et conatu. Bafil. 1679.
fol.
Textum dedit Zwingerus admodum correctum
et verlionem Cornarii longe emendaliorem, a Conr.
Gesnero, fumino viro, ad bunc laborem incilntus. Obfervationes in Hippocratem, quae iu commentary's con
tineutur, rubtiliflimae, docliffimae tque elegautiffima
Amt, judicanle Trillero de nov. Hipp. ed. adornand

HIPPOCRATIS.

CXCVII

$. 7. p. y. Aoalyfis per tabellas legenti plurimum diffitultatis parit. Continentur ceterum in hue opere libri
Hippocr. de arte, de veteri medicina, lex, jusjurandum, de medico, de elegantia, praeceptiones , de cariibus, de geuitura, de natura pueri, de feptimelri,
de ortimelri, de aetale, de natura humana, de are,
aquis el locis, de ilatibus, de alimento, de Iocis in ho-
mine, de glandulis, de diaeta, de infomniis, de humiJorum ufu. Editiones graeco -latinas libellurum Hivpock. Jo.
Opsopoei , Morelli et Jo. Rudolphi Zwingeri jam
indicavi. Jo. HeuhIUS duas collectiones edidit, utramque cum commenlariis paraphraliieis. Prima titulum
habet : Hippocratis prolegomena et prognoicuin gr. c.
paraphraica verfione et brevibus comment. Jo. Heurnii.
Lugd. Balar. 1597. 4. et in Operibus. Prolegomena
continent jusjurandum, de medico, legem, de arte,
de Tcleii medecina, de elegantia, praeceptiones, de
wniibus, de purgantibus. sillera ell: Hippocr. aphorifmi una cum prognqicis , prorrhetivis , Coacis et
dits decern ejusdem opufcutis aplioriica brevitate
conferipiis. Gr. lat. in Operib. et Lugd. Bat. 1627. ia.
[Hoc loco liceat commeinorare plagulam in forma
patente, quae banc infcriplionem habet: HutpocraW Coi operum omnium tabula varii* ex editoribus
(Ge!) oplimis defumta. Haec d.v. c. Aeimab. Dori'
C. C. PiERQUiN, Bruxellenfi Dr. P. C. Marchant,
Bilunimus. Inferta Nouv. Annal, clin. 1822. to. III.
p. 385. Conlinet haec plagula omnia fcripta Hippo
cratis alphabetico ordine cnumerata, et cujuslibet lateri
addita eft pagina, qua invenialur liber in ed. Frob. i558.
2) Corn, verfione edit. c. Baf. tum Par. 3) Zwinger.
l^79- 4) Marinelli Comm. Ven. 1675. 5) Mercu
rial. 6) Fofii cum i5y5. tum 1620. 7) Linden.
8) Chart. 9) Haller.
1 o) Gardeilii verf. gall. Tolofae 1801. 8. Vol. IV. 1 1) Pierer. ) Gruneri cenfura.
Debeo uotiliam lianc Exp. Julius Hamburgeufi. K.]

CXCVIU

HISTORIA LITERARIA
XXXI.
EDITIONES PROMISSAE.

De Georgii Segeri ediliouc Hippocratis graecolatina, cujus fpecimen taulum lucem vidit, confules
Jo. Molleri liypomnemata ad Alb. Bartholinum de
fcriptis Dauorum p. 2 25. [Debebat liaec editio uno
volumine in forma quarta comprebendenda, in capita
et fectiones dilributa, et indice copiofiffmo aliisque
ornamenlis fplendide infiructa eiTe, queraadmodum
ample proiniltebatur.
Sed operi illi vel immortuus
fuitpraeraature Segerus, vel prudeus ab illo, cui rccte
perficiendo imparem fe fentiebat, abllinuit.
Vide,
quae de liac re apud Th. Barlholinum li2>ift. med.
LXII. et LXVI1. Centur. III. leguntur. Triller.
l'oftcriori loco laudata epillola Segeri eil ad Bartholi
num, ex qua patet, editioueraeo, quo fcribebatur,
anno, ad finem, fi indicem exceperis, fuilfe perdu et a ni,
fed defuifle typographum, qui edilionis fumtus ferre
auderet. Paratum quidem ad illos fuciendos invenerat
Gencvenfem bibliopolam, cui tarnen, cum laborein,
edilioni parandae impenfum , remunerari nollet, faci
les aures liaud praebuit Segerus. K.] Editionem eliam
Ilippoeratis G. H. WelschiUs promifit.
Jam
anno 1728. parata erat Dan iELis WiuiELMi Triller i
editio, cujus fpeeimen dedit hoc libello: de nova Hip
pocratis editione adornanda commenlatio, quaanimum
aperil atque mul ad fymholas conferendas eruditos
invitt Dan. TVillu Trillerus, qui et fpecimlnis loco
libellum de analome recenfuit, emendavit, et com.'
mentarlo medico critico perpetuo illuravit. Lugd.
Bat. 1728. 4. inaj.* Laborcm poftea fere continuum
Hippocrati impendit, fed ipfa editio non prodiit. Ejus
annotationes in Hippocratem manufcrlptae , quibus adjunetae Samuelis Batlierii, in catalogo librorum viri
optimi anno 178. auetioue publica diftraciorutu
proilabant, et adhuc venu m protant apud heredes

HIPPOCRATIS.

CXCIX

ejus. [ Nunc toLum, quem collegerat Trillerus , apparatum cri ticum infigni Viri Illullris, Ca. Ciiu. Leiir.
W'eigel, Maguo Duci Vinorienfi a confiliia anlae,
benivoleulia , quam iterum iterumque dobiti's laudibus
celebrabo, cum multis aliis novae cditionis Tublidiis ct
oniamenlis ad me pervenifie , .magnopere laelor. In
praefalione accuratius liuuc apparatum defcripfi. K.]
Non prodiit quoque Francisci Cliftoni edilio,
qui Hippocralica opera nova et ordmala inelhodo
dere volebat, tee hifioria literar. Angliae. vol. III.
nr. XV. et commercio literar.
Norimberg. 172.
hebd. 5o. ubi limul exempla quaedam Icxlus Folani
ab eo emendati leguntur.
Krameri judicium conjecturale de bac edil. vit],
in comm. lil.Norimb. 1 7. hebd. . p. 177. eque
prodiit novum omnium Hippocralis opcruin compeudium quod Radulphus Schmberg in lucem euiiltere volebat , cujusque fperinien edidit hoc titulo: Tou
pc/aXov'lTiriozQccTOvg avvoxjnq five novi omnium Hippocratis operum compendiiJpecimen , udio et cura Radulphi Schmberg , M. D. Lugd. Bat. 1746. 4. Non
prodiit tandem verfio lalinu illa pura, quam, quoniam
Lindenii verilonem impuram cITe et Fofium graeca
verba omiGfle deprehendit, edere voluit Thomas Okes,
el cujus fpecimen'etiam edidit in libro: Two diflerlations I. the Knowdledge of Anatomy is not principally
neceffary to the practice of phyfik. II. the deformity
of the foetus do not avife from the imagination of the
mother. Cambridge, 1771.8.
XXXII.
HIPPOCRATIS OPERA IN ALIAS
LINGUAS TRANSLATA.
GaUicam collectionem operuin quorundam Hip
pocralis memoral Hallcrus: Les anciens auteurs del

CC

HISTORIA LITERARIA.

mdecine et chirurgie, Hippocrate, Gallen, Oribafe,

le tout traduit du Grec. Lion i555. 8.
Les oeuvres d?Hippocrate par Claude Tardy , ou
toutes les caufes de la vie, de la naiflance, de la con*
fervation de la fant, les gnes et les fymptomes de
toutes les maladies font expliques t Paris. 1667. 4.
II. voll.
Paraplirafin peffimam, i a qua auclor omnia
corruperil, quae iguorabat, et ex , qua Hippocrates no
coguofci quidem poffit, nolat A NDR. Dacier iu fino
praefut. ad opus jam memorandum.
Les oeuvres ? Hippocrate traduites en Franois,
avec des remarques et confresfur les manufcripta de
la bibliothque du Roi, Paris. 1697. 8. II. Voll.
Praemifit Andr. Dacerius, qoi verus auctor
liujiis verlionis eft, brevem medicinae liiltoriam ad
Hippocratis usqne tmpora, a Daniele Clerico iu hoc
labore, ut quidam feront, adjutus.
Textum cum
bonae nolae Codd. MSS. in bibliotheca regia Parifina
contulit , partem varietalis leclionis in nolis enarravil,
Zwineri ceterum textu non line utilitate ufus elt.
Vcrfio Itudiollffime elabrala efi, et plane fecundum
menleni et ingenium Hippocratis.
Notae copiolae
atque mlions notae funt. Vita Hippocratis addka efl,
ex anliquis biograpliis, quos enarravimus; fed errorum
non expers. Ad fmem legitur Tiieopiirasti Renaudoti cpiilola de exiguac operac pretio, quod ex verfionibus Syriacis et Arabicis ferri polell ad emeudandinn et illullrandum Hippocratem , aliosque feriptores
graecos, praefcrtim medicos.
Conlinentur ceteruin
in primo volmnine liber de arte, de ve I cri medicina,
lex, jusjurandnm, de medico, de dcceuli ornatu , praecepta, de natura humana, de principiis five cariiibus,
de flatibus, de humidorum ufu ; in altero vero de diaeta libil III. nec non libri de diaela falubri et de are,
uqtlis Cl locie.

IUP POCK ATI S.

CCI

[Praeter Eqnilis de Mercy verfiouem' gallicam

variorum Hippocralis librorum, quorum in antecedenlibus inenlio facta eil, prodiit Tolofae 1801. omnium
Hippocratis operum traduclio gallica, a Gardkilio
facta, voll. IV. 8. .]
Germanice epitomen operum quorundam Hippo
cratis dedit Grunerus in libro: Bibliothek der alten
terUe, in Ueberfetzungen und Auszgen. Volumen I.
opera genuina continet contracta ex parte. Leipzig
1 780. Vol. . 178a. S*
Exilt tandem eliam verfio in Germanorum linguain operum Hippocratis , eaque notae oplimae, fed,
proh dolor! nondum (fcilicet 1731.) ad iinem perducta Groimii, quam faepiffime citavhnus, titulo:
Hippo-rales Werbe. us dem Griecliifchen berfelzt
und mit Erluterungen von Dr. Johann Friedrich
Karl Grimm. Vol. I. Alleuburgi, 1784. quod opera
genuina coniinet. Vol. II. Allenburgi, 1784. et
Vol. III. ibid. 17 85. 8. [Vol. IV. 1792. K.]
Et
fpes eil, fore, ut ultimae quoque partes liujus elaboratiffimi operis lucem videanl.
Mackii textum, ubi
fieri poterat, feciitus eil el Fofii , collala lamen fimul
edilione graeca Jani Cornarii , Lindenii et 11. Charterii.
Vitara Hippocratis praemilit purgalam a fabularum
fordibus. Judicium de singulis libris Hippoci'alis tulit
accuratiffinrnm , eosque novo ordiue , quem fere penitus fecutus Tum, dispofuit. In notis multa loca diificilia explicuit , medicamenta iuprimis antiqua diligentiftime illuftravit, et fere omuibus nomina , noftris temporibus ufiiata, addidit.
Comme utariorum omnium, quos' Galenus in Ilippocralem feripfit, epitomen dedic Andreas Lacuna.
LugJ. i554. 8.* IaXrjVov ra %aQcty.TioitovTn tov
IniwxnciTOVs gi'aece prodierunt cum Galeni libro de
feptimeftri parlu, de pliflaua , de ofiibus, per Jo.Cajui,
. 1557. 8.
lu omnes Hippocralis libros exilt auonymi com

CCII

HISTORIA LITERARIA

mentarius inhib, reg. Parif. nr.'6g4a. latine. Stej)]iaui

Athenieiifis in Hippoeratem in biblioth. Ambrof. Mediolan. Monlfauc. I. p. 5o4. Abdolrahham ben Abisadec comm. in Hippocr. exat arab. in biblioth. reg.
Parif. nr. 947. 948. Montfauc. p. 719.
Magnus Hippocrates Cows Profperi Martiani noiationibus explicatus. Rom. 1619. fol. 1636. fol.
VeneU i65a. fol.* [Patav. 1719. auct. Blumenbach.
liilrod. in liift. med. p. 34.]
Non omnes libros , fed potius.loca qnaedam fufe
explicuit, errores etiam, qui in Ilippocrateis libris
jeguntur, ad Hippocratem referons et excufans.
Marinelli commentarium in Hippocratem jam
commemoravi.
XXXIII.

LEXICA HIPPOCRATICA.
Lexicon Hippocr. exilt gr. in bibl. reg. Parif.
nr. 176. Montfauc. II. p. 740. Erat tale lat. in bibl.
Guil. Pelliferii Montfauc. II. p. 1199. [Fuit quon
dam Lexicon Hippocrat. ordine alphabetico difpofitum,
in fine mutilum , in bibliotheca Meermann. no. a 1 5. K.]
Erotiani twv TiccQ 'InnoxoaTOvq Af'^fwv awccywyr fuo
loco indicabitur.
Enarrabuntur quoque fuo loco
Galeni libri de Hippocratis et Platonis decrelis , de
elementis fecundum Hippocratem, in quibus plurima
loca Hippocratis explicuit, nee non } twv tov '/xorov yXoaav ii,,yraig atque eidem Galeno adferiptae
definitiones medicae.
Indicabitur quoque fuo loco
Herodoti Lycii dictionarium vocura Hippocratis.
. Voces, quae in Hipp ocrate occurrunt Henr. SteniANUS explicuit, editis fimul Erotiani et Galeni libris
hue fpectantibus. Parif. i564. 8.
Hue porro pertinent Jo. Gorraei delinilionum

HIPPO CK ATIS.

medicarumlbriXXIV. Parif. 1 56 4. fol. Francof. 1578.

fol.* Parif. i6aa. fol.*
Oeconomia Hippocratis alphbeti ferie diincta,
in qua dictionum apud Hippoeratem omnium , praefertim ohfeuriorum , ufus explicalur ita ut lexicon
Hippocraleum merilo dici poffit. Anutio Foeo, Mediomalrico medico authore. Francof. i588. fol. min.*
etGenev. 1 66a. foL maj.* Lexicon Hippocraleum eft
fummo iludi elaboralum, et fummae ad Hippoeratem
rede iiitelligeudum utilitalis.
Guil. Ballonii definitionum medicarum liber, in
quo Hippocr. et Galeni obfeura loca explicantur. Partf.
i64o. 4.* Et in Operib. Venet. i 74. 4.*
Jalreum Hippocraticum juxta duclum aphorismorum concinnatum a Joli. Conrado Dielerichio.
Gieflae Haflorum, i655. 4.* Prodiit etiam boc titulo:
Jatreum. Hippocralicum , continens nartbecium medicinae veteris et novae. Ulmae Suevor. 1661. 4.*
SpilTum opus, i554. paginarum, quod non folum ad
aphorifmos perlinet.

INDEX.
Indicem in Hippoeratem feripfit Petrls Mat
thias Pixus, fub titulo: Compendium inflar indicis
in Hippocratis Coi opera omnia. Venet. 1597. *
Prodiil quoque cum edit. lat. Veneiiis, 177. fol. a
J<\ . Pailouo, III. voll, edita, quae edilio iuprimis ob
huue indicem commendatur. Locos, quos citt, non
fatis definivifle Pinum , funt, qui querantur.
Indices opernm Hippocratis atque editionum fingnlorum librorum, uec non veterum et recentiorom
feriptorum in Hippoeratem dederunt CAsp. Wolphius
in catalogo veterum et receutiorum fcriploruni in Hip
pocratis opera. Sangalli, i84. 8.* Foclii ediliuui
Gcuevenii 1676. catalogus coriimenlatorum in opera

t'CIV

llISTOHIA LITERARIA

Hippocralis adtlilns eft. Praeclaros, ulifolebat, Hip.

pocrati labores irapendit Hallerus in torn. I. bibl.
jnedic. pract. p. 29. in bibliolheca anatmica
lom. I. p. i5. cbirurgica torn. I. p. 7. botnica torn. I.
p. 16. [med. pract. to. I. p. 29 122. K.]
Emendationes et varia notata in Hippocratem reperire licet in Hier. Mehcurialis , Marsil. Cagnati,
SCALIGERI, CaSAUBOM, Rf.TNESII, CASP. HoiEMANM,
"3o. Talentomi, BoOxart, Mercerii, Meursii,
Bosh, Leonardt, Canteri, Wesslingii, ValckeKAERir, PlERSONlI, LlNDENII, VONCKII, PaLMERII
operibus, quibus antiques auctoris illulrarunt. Alultas
in Ifippocr. eineiidationcs Labet Adr. Heringa in obfervalt. criticar, libro fiugulari. Lcuvard. 1 749. 8.
Multa eaque egregia in Hippocralem legnnlur in D. VV.
Triller i, viri de Hippocrate lunge mcriliftimi, opus,
culis media's el pbilologicis, quorum Volumina II!. in 4.
Francof. 1766 1772. prodierunt. Plurima quoque
bona ad medendi metliodum Hippocraticam illuftraudam
reperiuntur in J. Ern. Hebenfireit palaeologia tlwrapiae
udio Gruneri, Halae in 8. edita. Hippocratem aliquot
locis illuftravit Krause, fenex venerandus, in nolis ad
Corn. Celfum.
Selecta doctorum virorum opufcula,
in quihus Hippocrates explicalur; edidit Ern. Godofr.
Baldinger. Gott. 1782. 8. qui etiam aliquot libcllis
acaderaiciseditisllippocratis ftudium medicismagnopere
commendavit. vid. Gruner, dclccl. dilT. Jencnf. vol. I.
p. 36. 78. el Baldixgeri opuse, medica. Gott. 1 787. 8.
p. 65. 1 14. 18.
Bcliquorum librorum, qui ad Hippocratem aliquo modo fpcclant, led line non pertinent, ttulos
dedit Hallerus in bibl. med. pract. loin. I. p. 94. fqq.

II 1 1' PO CKATIS.

CCV

XXXIV.
Polybus, gener ac discipulus Ilippocratis, et teo
Galeno in libr. Hippoer. de natura humana comm. I.
prooem. p. 94. torn. III. Chart. SiaSt^uivog rijv
riiov 3idaoy.a).iav,oi ovv o?.co rpavtrat, / tujv
'Ttnoxnrovi , ci ta tur jam ab Ariotele III. 3.
hiloriae animali um , qui librum Hippocratis de natura
humana, ut jam fiipra mouuimus, nr, 34. . 25. illi
exprefl'c tribuit. Mulli eliam alii libri cidem Polybo
adi'cribuiitur , quos fuo loco nolavimus.

XXXV.
F.iiam ad Hjvpocbateii Gnosidici, et ad Hippo, Tiiessali filium, fcripla nonnulla relata funt,
quae inter libros Ilippocratis noftri, Heraclidae illii,
legunlur, ut jam fuo loco obfervalum eft. Verum de
his aliisque" medicis, ilippocratis vel filiis, ut Thefialo
etDracone, vel discipulis , utProdico, Dexippo, Apollonio, tum Ctefia et Theomedonte , vel aequalibus, aut
etiam antiquioribus, utPhacone fivePhaone, Philiflione,
Eudoxi Cnidii praeceptore , Ariflone, Pherecyde, Pythocle, Phileta, Acumeno, Pittalo, Archidamo, Metone, Eryximacho, Iura de Acroue, auctore fectae
empiricae, de Apollonide, Antigene, Aegimio, Euryphonte Cnidio, et de pliilofopliis, medicinae peritis,
Thalete, Pherecyde, Epimenide, Toxari, Pylhagora,
Zaraolxi, Empedocle, Paufania, Alcmaeone, Epicbarmo, Eudoxo, Tiraaeo, Heraclito, Democrito et
Diagora, denique de Machaone, Podalirio, Melampo,
Chirone et aliis antiquioribus Aesculapioque et folola
Asclepiadarum con'ulenda Danielis Clerici hiltoria
medica, parte prima, cujus libro tertio diligenter inprirais ad examen revocat feripta Hippocratis ipfis
ft de inveutis ejus alque observatis disputai, et qu
usque ille falutarem fcientiainprovexerit, ollendit. [lix

CCY1

HISTORIA LITEIUIUA HlFPOCnATJS.

Clerici libro in compendium fere redactae funt vitae.

veterum medicorum a Wohlfahrt in libello: Biograpfen Griechischer Aerzte, zufammengetragen aus der
Gefchichle der Medicin des le Clerc
Woldfahrt. Halae, 17 70. maj. 8.]
Multa quoque
de eodem argumento praeclare expofuit Jo. Henr.
Schulzius in hift. medicinae period. I. feet. II. cap. I V.
nee.non caj>. VU. et VIII. Tertia fectio primae periodi
Hippoeratem et coaevos illi medicos pertractat. Hiitoriam et vitas medicoiaim veterum feripferunt Thomas
Reinefius, Aegidius Menagius, Jo. Henr. Meibomius,
fed non editas.

1002

OPKOS.

Ed. Chart. to.H. [p.i.2.] Ed.Foer.I.p.i. Ed. Lind. to.I. (p.4a.43.)

0,(( ynXXoiva tjtqov xai ldax\rni6v , xai 'Tysav
xai Tlarxeiav , xui dsoiig ncirvu xai noag aroa noievIttuo, huxa noiraeiv Svvuftiv xai xqwiv irv q~
xov xai \vyyQuqr\v zrve, ryraaG&ai ptv tov Sv8u%uvtu
ps riv xyvrv ravTTjv aa ysvxraiv ipoOLV xai iov xoivoaa&ui, xai %qeu>v xqtjiovti fteiuduaiv Tioirjouo&ui, xai ytrog
tu i imvitov JeAqpos laov mxivsiv aygeoi, xai didl-eiv
ti> T-yrv (43) TavTTjv, tv %qi(i)oi nuv&vew, avev pto&ov
xai uyyQaqijg , naqayy.rg xai XQorjoiog xai ztjg 01/j narg & ^erdoaiv [2] noiraas&at violai

HIPPOCRATIS

IVSIVRANDVM.

Per Apollinem medicum et Aefculapium, Hygiamque et

Panaceam jurejurando affirmo et deos dcasque omnes teftor, me quantum viribus et judicio valuero , quod nunc
juro et ex fcripto fpondeo plane obfervaturum : praeceptorem quide, qui me banc artem edocuit, paren tum loco
babituram eique cum ad victuin tum etiam ad ufum necelTaria grato animo communicaturum et fuppeditaturum,
ejusque porteros apud me eodem loco quo germanos fratres
fore, eosque fi banc artem addifcere volent, absque merceJe et fyngrapba edocturum, praeceptionum quoque et
auditionum totiusque reliquae dit'ciplinae cum meos et
liIPPOCBATES . i.
A

002.

Ed. Chart. H. >]

Toft. I. i.
Ed. Lind. I. (45.)
tfioai xai roffi tow ip iavxog xai (ia&tjTaot ovyfEyaftfiroig xai cooxioitevoig v/ itTQiX(j>, ailca di oidsv. diaiTriao %Qi\ao(iai in wcpeXey xafivniov
vvafiiv xai xlaiv . ini d^Xtieei d xai dixti e|et*. ov d ovd qiQfiaxor ovev atTtj&eig Oavaayxov,
ovd vtprjyrjaoftai ^vitovihjv ioirvde- fiomg d ovd yvvaixi
neaoov qpogwv iiaco. yvw d xai owg diaTi\Qroio iov
%ov ipov xai Txt"4* *v lprv. ov repico ovd fiqv Xi&itvtag , ytijaiv uvdqou Tcr^iog ljae- ei oxiag oxaag av loua, aei.emopai en oxpeieiy ,
xr wv natjg ixitj ixovaiij xai cp&oqitjg Trjg
xai cpoiaiotv 'ywv , ni yvvaweiaiv xai vioo)v iXev&ocuv xai ovhav. a ' av iv &e<)aneiy tj ido) q
xovotu, r xai uvev &eQanehg iov v&owmuv, a (tt
XQr xxuXseo&ai ew, ot,yrcTopat , ^ fye\j(ievog
eivai . "Oqxov (tv ovv torde nitekta noiont
ejus qui me edocnit liberos , tum difcipulos qui medico jurejurando nomen fidemque dederint, participes facturum,
alionan praeterea neminem. Victus quoque rationem, quan
tum facltate et judicio confequi potero, aegris ntilem me
praefcripturum, eosque ab omni noxa et injuria vindicaturum. JNeque cujusquam precibus adductus alicui medicamenlum lethale propinabo , neque hujus rei auctor ero.
fteque fimili ratione mulieri peflum fubdititium ad foetum
corrumpendum exhibebo, fed caftam et ab omni fcelere pu
ra m tum vitam tum aetatem meam perpetuo praelabo.
Noque , vero calculo laborantes fecabo, fed magitris ejus
artis peritis id muneris concedam. In quamcunqne autem
domuni ingreflus fuero, ad aegrotantium falutem ingrediar,
onniem injuriae inlerendae et corruptelae fufpicionem proenl fugiens, tum vel maxime rerum venerearum cupiditatem erga mulieres juxta ac viros tum ingenuos taro fervos. Quae vero inter curandum, aut etiam medicinam mi
nime faciens in communi bominum vita vel videro vel
audiero, quae minime in vulgus eifern oporteat, ea arcana
eil ratue lebo. Hoc igitur jusjurandum religiofe ob

102 NOMOJ.

Ed. Chart. . [a. i45.]

Foe. . i. 2.
Ed. Und. . (4o. 4i.)
xui ft/ %vf%tovTi tlq knavQuatiui xai iov xai j(i4js, do\uoui(ip na v&quktoi ti rv si ^Qoror, naaairom di xui muxovvxi xurunu xovxov.
12

NOMOS.

[i45.] (4o.) Trxgix{ rejrtur ^/? nna'an loxv mrprtttaxuxtj, di uaftir\v twv t %Qea>ue'twv lxr | xni tu>
ffxtj ro Towode xytrvzcuv nov 3tj xmv tj(f'oi 7io?.f <. jj
rouie /iapi ra fiuhox [ioi doxki t'jsiv uixrjv xuitrds. ngoaxiunv yg trrptxij povrij v
;, 7i(!iedtr oy piara* jriqi' t<j|iij,'. rj o rirptaxti tov < itmj? avfxst/tttov. uotiaxoi yg slant et
xotoids togi nuyuaayoutvoiab rrpo<rc(4 ijirojutr jrtri foj^aiv. m yog xot a/fa iiiv xai axoXrv xni irgaoi noxpixo ryoi'air, oi'x ?ai 5 vnuxfjtxai , ovxat xai oi
irpo
j fi6V ?.01, y/u) o nyyv awi. %f){ fg

minime irritum fecero, milii liceat cum fumma

apud omnes exitimatione perpetuo vitaiii felcem degere et
artis uberrimum fructum percipere. Quod fi illud violavero
et pejeravero, contraria mihi contingent.
IIIPPOCRATIS

LEX.

Omnium proferto artium medicina nobiliiima Verum

propter eornm qui earn exercent ignorantiam, eoium<ne qui temer de his judicant, omnibus artibus jam
longe inferior habetur. 1 Cujus quidem erroris i (la mihi potiffimum eiTe caufa videtur, quod foli arti medicae nulla in
urbibus praeterquam ignominiae praefinita poena eft,
qnae eos qui ex ea confiant minime attingit. Qui quidem
perfonarum quae in tragoediis producuntur maxime fi mi
le effe videntur. -uemadmodum enim illi quidem formara,
babitnm et perfonam hiftrionis referunt, noque tarnen hiftriones fnnt, fie et medici nomine quidem multi, re ipfa
perpauci. Qoi enira medicinae feientiam fibi veie et apte
A 2

1002 N0M02.

Ed. Chart. II. [i45.]

Fof. I. a.
Ed. Lind. I. (4i. 4a.)
hang (tXXet UfrQixtjg Iwsatv uToexcog opoeo&ui , xvd
( IV en^oXov ytva&at, ' qsvoiog, didaoxaXfojg, Tftnov eiqiviog,
naiSo/xa&iijg , q>iXonovrg , %q6vov. tcqjtov fiiv ovv nvrm
de cpvaiog' ywio yo } xeve -nvTU, (pvaiog
d eg ixQiatov odryeovarg idaaxaXh] rv
(isi yovqoiog de &,, & yevpevov
sv xoog ng fi&raiv atai- en d q>ilonovkv nooaevyxuo&ui, sg %ovov irovXv, r &
iicpv(sia)&eXea deiwg xai eiaXdetog roig xanovg ^evyxtj*. xoti) yo riv v tjj ytj qivo/ivmv &ewot, xoirde xui
Ttg laTQixjg <r p&rfiig. r (iv y yietg r(*.oiv xolov *
/ t ddjfuaa tv SiSaaxvtuv xoXov onoiiuxa'
i] d naiSoiiU&i] &* wqiv avt neasv eig ttv olqovquv ' o d TQnog tv f n&ijfstg oxoov x rov
rioog TQoq>r yevoftvt] vofivoictv f\ d quXonovhj
yaaiij o d ygvog viayvoei navra , wg TQayrjvab
- v faof g t!v (4a) ijiot,xrv iveyxa(icomparare volet, is borum omnium compos efle debet, ut
naturani nactas fit, doctrinam, locum ludiis aptum, infiitutionem a puero , indufiriam et tempus. Imprimis igitur
natura opus eft, qua repugnante irrita funt omnia, eadem
vero ad optimum quodque viam commonlrante , artis do
ctrina paratur, quam ex intitutione a puero, in loco ad
difciplinam probe a natura accommodate , cum prudentia
ibi comparare oportet. Ad baec longi temporis induriam
acceder necefle e, quo difciplina veluti gravidata fli
citer et bene crefcendo maturos fructus efferat Quomodo
enim quae terra producuntur,, eadem omnino ratione medicae artis cognitio ie habere videtur. Natura namque noAra
agri , doctorum praecepta feminum rationem habent. lnftilutio a puero tempelivae fationi refpondet Locas vero
diciplinae accommodatus, ari ambienti, ex quo iis quae
e terra nafountur alimentum fuppetit Diligens udium
agricultura e. Tempus autem omnia baec ad pienam nutritionem confirmt. Quibus certe omnibus ad artem medicam collatis ejusque vera cognitione percepla, hoc modo

1002 I TEXNII2.

Ed. Chart. II. [l45. i46.]

Fof. I. a. f Ed. Lind. I. (to. l.)
vovg xai avrijg yvwctv Xaovrag, o'via va
nlta tpotvevrras ir Xyt ftovov, lX xai eoyy Uz()ov
rougetj&ui. r d neiQt] xaxg &t]o~av(jg xai xaxov xeprltov tolaIV e^ovaiv uvxtijv xai ovao xai wiuq, [i46] ev&vurg xai evcpooavvrjg uftoioo, de.hjg xai &quovzi]to
u&rrt. deiXrj (lv y adwafirjv aruavei, &QaavTtg d
re^vtjv. do yo ] xai dl-a, oiv fttv in(nue&ui Trottet, d yvoeXv. t uv ovv ] notes
t nGTuo&M, i] d J|a yvoev. x d ieo vzu eooaiv v&Qtnoiai delxvvtai, eqXotoi d o &W tqy j teleo9iaiv vyioiaiv .
12

TEXNHI.

(i) Eiai rtve e ) nenotjvxai >

aloxQonouv wg i*v oovrai, o toto dianoijaoftevot
iy kym, 01 laroQq oxeitj nideil-iv noieievoi. ipoi
Si fiv tv f*i e)Qtiivwv ^evQaxeiv , * xai eveOtv xQtooov f ve&vQSiov , ^uvoiog doxet &1 xai
urbes obeundo non folum verbo, fed etiam opere medici
exiimationem tueri oportet At vero imperitia malus eft
tliefaurus malaeque opes reconditae iis qui earn tum opi
nions ipfa tum revera poffident, fecuritatis auimi et laetiliae expers, tirniditatis et audaciae nutrix. Ac timiditae
quidem impotentiam, audacia vero artis ignorationem argnit Duo l'unt enim fcientia et opinio, quorum illa icientiun , baec ignorationem parit. Haec vero cum facra fint,
bcris hominibus demonftrantur , profanis vero nefas
prius quam fcientiae facris initiati fucrint.
HIPPOCRATIS

DE

ARTE

LIBER.

Nonnulli turpiter infectandis artibus artificium fuum

rollocant, eque id quod lacere fe credunt, meo quidem
judicio obtiuenl , fed fuae fcientiae often tationem faciunt.
At eorum aliquid quae nondum inventa font invenire,
quodque invenifle quam non invenifle praeftiterit, limiliterque imperfecta ad iinern deducere , id mihi videtur illiiis

6
112 ilEPl H2.
Ed. Chart. II [146,] t ( Fof. I. 2. 3.
Ed. Lind. I. (1. 3.)
'yov tlvai' xui tg % ^ey^ea&av waairwg.
d Xyorv o xuktv to akXoi evQijftva ulajyvtiv
iTQo&vftee&cu, inuvoQ&ovvxa (iiv firiv , diuuXXovta de
TWf / jTp-5 ro ;; etioTa !-ev()ruuia , ovxti doxisi
1-vvaiog im&vftru xa ipyov 7 , Xk xurayyeXir) pXXov qivGio r kt^vjj. (lovroiai, yo rotaiv ttiqm ij
yaaTj avir aou&i, qiXoTifiov/xercov ptv , ovdafta de dvrvefttruv xaxhjg vnovyteiv elg to t ntXag i'oya r oqOu
lovzu dmuX\\Xeiv ij ovx o& fioifta&ai. roiig piv ovv eig
tj XXag tivv% xovita > ifiirnxovxag olai
xui iv olg liksi, 61 dvvuevoi (2) xwXvvxutv ' de *
Xyog xog g Ujrtxrv ipnooevopevoig ,
tiyutyvrfievog ftiv Si xovxovg ovg tyyti, eimoyav Si St
Tt\v x%riv J fioT&e, duruevog d dut aocpijv r nenudevxai. doxei ir (tv aftnav x%*T] lvui ovdeuu oint
oaa. xui yg otXoyov xwv vtoiv ri ijyso&M ur) v nsl
xwv ye ftrj irnav xvu cv xig ovavqv eaauevog anayyeefle muuus qui intelligcns exiflimari expetit. Qui vero ea
quae ab aliis funt inventa inhoneftorum verborum artificio
contaminare contendit, eque quicquam corrigit, fed a peritis inventa apud imperitos traducit, is lane prudentiae
exiftimationeni tiieri velle non videtur, fed potins iiaturam
fuam ant ignorationem malitiole prodere. Solis en i m artiniii ignaris hoc opus competit, qui ambitiofius quidem
contendunt, neque tarnen improbitale fu ullo modo praeflare poflunt ut aliorum opera vel recta calumnientur vel
11011 recta reprehendan!. Eos igitur qui in alias arte* hoc
modo invadunt corceant, Ii poffint, quibus haec cura eft
quorumque id intereft. Haec autem nollra oratio adverfus
eos inftituilur qui hoc pacto a rte m medicam quaeftus gra
tia iniec'.antur, nimos quidem attollens propter eos quos
reprehendit, abundans vero propter artem cui opcm fert,
potens quoque ob lapientiam qua eft exculta. Ac fane omnino nulla mihi eile ars videtur quae non exiftat. Abfurdum enim eft quod non Gt elle pu tare; quandoquidem eortim qriae non exiftimt quamnam quia ellentium intueri

 TiBPi texnhs.

. Chart. II. [i46. 147.]

Fof. I. 3.
Ed. Lind. I. (a. 3.)
hier oj nzm; ei y dr taxi y idev (tr ina o-jiep
x ina, ovx oW V xi airti vorjaeie ur tvra orte
ina, ye \ &* dev xai / roijaat
$ axiv. aXX fit) ovx e] roiro rojoiro*, ik x piv
rtu aiei oxai xai ytvaxexut, x if [147] pr t'orra ovts
prat ovze yivooxexav. yiruaxerui, zovw dedetyurmv rSr
xw* , xai ovdiuia oxiv r ye ex xivo tdeog oii% q~
tat- oftfu * yuiye xai x vuaxa aixfj t x edeu AatXt. ukoyov y xwv vouxotv x eea rjyeoxtat XaoxHfeiv xai dvuxov. x ucv y vuaxa tpvoio vuuo&eitjfiai iart, x edea o vouo&sx^uaxa, iX (Xaoxrjftaia- nei/i [tv ovv xovtmv, ei y rig ur ixavw x xmv ei*/uivw Huvt(jtv, v AAot v Xyoig oaytaieov 8iSayftei'
moi de iijioixij, xuv\b)ztv yo 0 Aoyo, xavxi( ovv xri>
ndeil;nr noirnonui,. xai nowxv ye dr (juiuat o tofifra
iriqixr\* elraf x dt nunav maXkaauv xmv vooerxoiV
xoi xafitxov, xai xcctv voaruxu>v xg Ofpodotijxag aftXiim, xai uf tyxeiaeeiv Toort mo ziHv voqneat et enunciare quod Gnt? Si enim quae minime exiHunt velut ea quae exilunt videre licet, baud Icio quanaui quis ratione ea quae non funt animo complecti queat
non iecus ac ea quae funt, quae quidem quod lint et oculis
intueri et meute comprehendere licet. eque iud aliter
contingere potet , led ea quae funt perpetuo cernuntur el
cognofcuntur; quae vero non funt eque cernuntur e
que cognofcuntur. Deniouflralaruin igitur artiutn brmae
cognofcuntur, eque ulla ell quae non ex forma quadaru
cernatur. Et fane arbitror eas per formas nomina .
Praeter enim rationem el exitmare ex nominibus formas
producta elfe, eque id fieri poteft. Nomina namque lege
quadam naturae funt fancita, formae vero non fancila, fed
veluti quaedam naturae funt progermina. Ac ida quidem , li
quis ex iis quae ante dicta funt non fatis intellig-it, iu
alus coramentatiouibue apertius docebuntur. Medicinae igiur, circa quam praefeus vcrfatur oratio, dcinoiiilrutioueiii
iullituam, ac priiinioi mea quidem opinions dtTiniain , me

1002 1 TEXNH2.

Ed. Chart. . [ityl

For. I. 3.
Ed. Lind. . (3.)
arnT(ov, sldorug ort, ruvra oi dvvuvai 477101x17. tog ouv noiiet
xai o'ii] sari Si navt noisiv , nsl toutou
fxoi t] 6 Xomo tart loyo- sv Se r/J rrj Tsp>t; jiodell-ei
. afta xui ro Xyovg twv alayvvsiv avrjv oiofitvtav avuioyoui,
y uv txuarog avTuv uqraasiv ifisvog Tvyyvy. sariv ovv
poi to Xyov t xui JtoXoy7S-TasTat, na irotv. ort
filv s'vtov l\vyiuvovrui tv ^sanevofivcov im hTQtxrg aoXoysraf ort, d ov nvrs, sv totoj rdr xpysrui Tfjrrij.
xai qpaalv o ysioa Xyovre, tov haxonvov uir
tv voarixrov xui tov nopevyovTag arr, rvyij notpevysiv xui oii St Trv Tyyrv- d ovx noareo) [tv o'
uvrog rrv xvfflv 'oyov ovdsvg ' qysvpat, d togi (tv
&SQunsvoftsvoKsi vovariiuai noXk ttv tv%tv snsa&cu,
Totai d sv rfv svrv%rv. ensira d xai olov t sari, rog
vyiur&tlaiv akX anaua&at, j Ttv ', e'nsQ jjt/<svoi uvrii xui vnov(jysovrsg vyt,v&taav ; piv yuQ rig dicinam eile , quae fane in totutn a morbis aegros vindicet,
morborumque vehemeutiam obtundat, neque iis qui a mor
bo victi funt manum admoveat, cum id medicinam praeftare non polfe probe conlet. Quod igitur tum haec pr
ftet tum etiam femper praeftare poffit, fequenti oratione
perfequar. Simulque dum artem eile deinonftro, eorum rationes qui eain fe turpiter infequi exiftimant diluam,
prout eorum quisque aliquid efficere fe poffe arbilratur.
Hinc igitur orationis exordium faciam, in quo etiam ouincs
alTentientur. Nempe plerosque arte medica curatos fanitati
efle reftitutos in confeflb eft; quod vero non omnes, ob
hoc jam ars ip'a in reprehenConem incurrit. Eique objiciunt qui earn criminantur, morbis detentos quique eos
evaferunt fortunae, non artis beneficio evaGlIe. Ego vero ut
fortunae quidem quavis in re nonnibil tribuo, ita certe ccnfeo male a morbis carotis ut plitrimum adverfam fortunain,
bene vero ciiratis profperam fortunara contingere. Deinde
vero qui fanati funt cuinara alten quam arti hoc beneficium aeceptura rfrant, Gquidem huic fe committer! les el
fubfervientes fanitatem funt confecuti? In quo enira arti

mnoKFATors 1 TExmis.

Ed. Chart. . [i47. i48.]

Fof. I. 3. 4.
Ed. Lind. (3. 4.)
pjg etog iptiv ox r$ov\r&r)Gav &ero~ao&ut , v ry xjfry nrexfiav uviotg ' 1\ (itv g TtjV Tvyr\v vu(poffj mjllayuvoi tiai, ftvtoi (4) g xr\v
ovx nrji.Xuyfie'voi. lv yo nioeipuv Mai imaxsvaav air?
atpg avTovg, v roiroj avirg y.ai eidog oxtpavro xui
titrant V TttQav&tvzog i'oyov iyrttsuv. ioe 5tj vxaiOu
xvavxiu l.tytav oil, noXi.oi rSr oi ^oraitvoi, IijtqiTi
votsovxtg v'/iv&joav. xui iyi Xoyni ovx maxa. duxtct,
S [tot otv tvai xui Itxqoi (ir yowfttvovg tjrpixij neotxv^sv,
o [trjv waxs eidtvut xt oq&6v iv uvirj vetij xai o xt ftr o'i>&6v, ).)J v nnvyptev xoiavxu ' wvxovg no neo V Oeounev&r(suv , el xui ir\xooXatv t^ywrro.
xa* xovx ys iey.it i mor fiyu ova> xrg xyrrg, ort
tova x oii v.txi nsyakr, [i48] nov ye cpavovicu xui ol
pif voti^ovteg avxrjv eirut am^fievot V uvxrv. noX.r y
vyxri xa* xovg (ir ytiapivovg lrxQOiatv, voaraurxag d xui
vyiaod tvxag libna oxi r dytovxtg xt (ir dotovxeg vytvrpav. tj y GTr, i jtoXvqsuyh , r nXovt, tj dipy,
fefe commiferunt, inanem fortunae formam neglexerunt,
adeo ut a referenda fortunae gratta liberi lint, ab ea
autem quae at ti debetur liberare fe non non poffint. Cui
cum fefe commiferunt ac crediderunt, in ejus formant intuentes, ipflus etiam facultatem re confecta cognoverunt.
Atque hoc fane loco objicit nobis adverfarius, mullos jam
aegros etiam citra medici opem fanitati reftitulos, quod
equidem non difliteor. Ac fieri mihi poTe videtur ut qui
medicum non adhibent , iis ex arte medica fliciter fucce^
dat, eque tamen intelligent rectumne quid in ea, an pravum infit, fed quod per fe curatis eadem quae, me
diis adhibitis curati fuiiTent, contigerunt. Quod ipfum fane
magnum eft arlis exiftentis argumentum et quod inter praeclaras habenda lit, quando qui ne earn quidem efle exiftimant ejus ope fervati conlpiciuntur. Qui enim etiam non
adhibitis mediis ex inorbis convaluerunt, ut intelligant
omnino necelTe eft, fe quod aliquid vel fecerint, vel non
fecerint, iccirco fanitatem elle confecutos. Aut enim ine

,o

mnoKPATorz i TExmis.

F.d. Chart. II. [i48.]

Foef. I. 4. ^ ^ Ed. Lindel. (4. 5.)
ij Xovxqoaiv , r ukovay, \ novoioiv , t]^<tvpt, i vnvotoiv,
oyuiTVy , t tj] ntvtoiv TOVTViv nuQOxrj iQiueroi vyiny&r<suv. xai ) ( ,^ Vj-xj avxov oxiv tyvutxvai * r\v xo oixpekro~uv , xai e xt, x eXatjaav , xai
Xaijvaif, xai a ri rv fikipav. yg xfsXe&ai
xui eX(p-9ai giauva o mx xavg yrtvui. si
tovvv tniazrjnexai i matveiv, j xjje^5)yetv 6 voarjou tcu
diaixruxov xi ooiotv vyiv&t], nvxa xavta t\( lijtQtxj
ovxa vqi(jsi. xai taxiv ovtv rjaaov x fiuQirj&vxu *
a>(f>tXrortu)V uuQxvQi,a xiyvy slg elvat. uv yg
q>ei.raavxa g&ii gooeve%d'rii:ai axptktaav , d @)/ tuj utxti, dotra iigoaerey&rvu* eXatyuv. xutoi
01I0V t ooOv xai x ur q&uv oqov i'^ei txxeyov,
oiix av TfjfWj er; tovxo yg 'ymy qpr/u mejrtjv
tivai, nov urjts ou&ov en uifitv urjts oix.g&v. d
Tovtuv veaxiv txxeoov , xovxo oix v T%vi] 'gyov,
ai.),' xe^rTjs er; Sti tovvv ei uv n (fuguxuiv
diain, aut copioGorem cibum et potum , aut Gtim, aut bal
nea, aut eorutu abflinentiam, aut labores, aut quieten),
aut fomnum, aut vigiliam , aut eorum omnium promifcuum
uluiu adbibentes fanitatem confecuti funt Quos ex eo ipfo
quod utilitatera l'cuferunt, quodnam Gt quod juvet agnofcere omnino necelle eft, et Ii qua in re laeG l'unt, tum eos
1, tum quidnam Gt quod laefit. Neque enim quae
utililate et noxa diftincfa funt eft cujusvis cognofcere.
Qui igitur aegrotavit, G earn rictus rationein per quam fanitatem adeptus eft laudare vel vituperare uoverit, ea
omnia ad fanitatem pertinere comperiet. Neque vero minus
quae oflenderunt quam quae prol'uerunt artem eile comprobant. Siquidem liaec quod recte adbibita fuerint, pro
l'uerunt, illa vero ob incommodum corum ufuoj nocuerimt.
Quanquam nbi rectum et pravum fuis fin i bus circunilcribitur, quis hoc artem efle non esiftimetV Neque enim artis
nomine iftud donandum exiftinio, in quo neque rectum
neque [)ravum ineft. At ubi utrunque adl'uerit, quis non
nor ex arte potius quam fine arte effici fateatui ? Ad haec

002 1 TEXNH2.

!,

Ed. Chart. II. [i4 ]

. I. 4.
Ed. Lind. I. (5. 6.)
xu&uinwv Kai xwv axvxmv r irjoi xr re TjxQiKj Kai rot
iipouiat fiovvov iyt'vexo, a&evrg rv o Ip Xyog- vvv S
Sr (favovxai Tcv ijryjr ol uuXiaxa inairto^ievoi xai diui l(ievoi> xai XXota rs eSsaiv a owe uv xtg cput]
ai] i-nrooff, XX o/di liwtijg venufTrftci>v uxowug, \
ov xjg xt^vrj; tlvia. onov ouv ovStv ovts iv xoXg ya-dolai
> itytuwr ovxe v xf hTQix> uvxrj yokXuv iaxw, U' iv xoXg
nleaxoiat ico q>voivo\v xai tcov nouvftiviDV t'vtaxi
Sia loiv ) Kai , ovx 'axiv 'ti ovdevi
lit vev Iijtqov vyiuoftroiv uvto/iutov uixiauo b ai
oo&i . uiv y uvtfiaxov ovtv (fnvexat v iXeyPfterov. itv yo (6) yivo^svov di xi vvq'i/xom v
jHOfievov Kai v r<> xi dt avxuuxov o qiavexatt
ovotjv i'yov ovStfitjv XX t o'vvoua uovvov. t] di hjXQtxi]
xai iv ol Sc xi novoov/irotat q (tmu xs Kai quvuxai er
ovoqv i'ynrnu. xoat niv ovv xr xv%y xrv uyieirjv nyouxi&toi,,
xri di xi<[vi) tfuiuovoi , xomvt uv Tt Xyoi. xovg ' v
certe G in re medica, eut apud medicos, curatio ex purgantibus aul Gftentibus medicamentis tantum contaret, parum efficax nolra eilet oratio. Nunc vero qui inter medicos
maxime celebrantur et victos ratione et aliis etiatn modi.s
curatione faciunt, quae non medicus modo, fed ne plebejus quidem omnino rudis ex arte profeca eTe negare
audeat Quando igitur nihil eque in bonis medicis eque
in arte medica e inutile, fed in iis quae nafcuntur aut
paran tur quam plurimis infunt quaedam curationum et
medicameiitorum fpecies, non e certe quod quis eorum
qui citra medici operam curati funt ad id quod temer fit
hajut caufam re vera referre debeat. Quod enim temer fit,
nihil prorfus elfe confit. Siquidem quicquid fit, propter
quid fieri deprehenditur et ad aliquid refertur. At quod
temer fit, nullo mudo fubfilere videtur, fed tan
tum inane elle. Ars an Um medica ex Lis eile cernitur
quae ob aliquam caufain Providentia quadam funt inllituta,
praetereaque etiam fubfiltere confpicietur. Atque ad eos
qui iortuna*- faiiilateni acceptam l'erunt, arti veto earn de

14

mnOKPATOTZ 1

Ed. Charten. [i48. i4g.]

FoT. L 4. 5.
Ed. Lind. I. (6.7.)
zijoii zwv anodvtjaxovzmv ovficfooijai. zrv zp:tv yaviovzag
&avfioj tnutepEVOi > zrjv (tv zwv noOvqaxovzoiv xQtjaiijv ovx aixrv ua&un&at, zrv k TQixrv & ovreoiv ahijv, g zolav fitv hjzQOotf
ilon ir dovzu mza^ai, [i4g] zoloi d voatovow
ovx 'arif z Tiooaiuyftivxa naQufjvut , xui urv twXv ye evXoymzeov roiji xfirowtv dvvaruv z iiQoaxuoopevu movQyeiv ij zooiv h]TQotai
dovza tnuaaeiv- o piv yoQ
vyiaivovotj yvfiri & vyiuvovxog aoiiiaiog iy%EiQtov<n , Xoyiafierot naoevxa ztov nuQoi%opvwv z '
diuxi&vxa zoai, naoeovatv, atoz noze eanev&vza enev
ozi nqXXaav. || oi d ovze xtivovaiv ovie V xafivovaiv y ovtf 0 zi Ix [zwv naevxcov 'oxai ov* 0 zi ovv ix
zv zvzousiv o/oUov yvezui eldzeg imxeoovxui , Xyovzsg
fth ) nuQevTt, , cpoev(uvoi d ptXXov , xa fiv
zjg vaov, xevoi d fft(7)uW, dXorxeg l tv vovaov

negant, bujusmodi oratione quis u poflit. At vero qui

ex raorientium calamitatibus arteui fundilus delere conantur, mirorquanam fatis juila oratione elati iu morientium
intemperantiam caufatn non rejiciunt , fed eorum qui me
dicinan! exercent prudentiam accufaut, qua medicorum
fit quae non conveniant praefcribere, in aegronini
autem facltate non fit aliquid contra imperata admitiere.
Atqui longe magis eft rationi confentaneum, aegroe non
polie iiTiperatis obfequi quam medicos ea quae minime
conveniunt imperare. Hi enim fana mente et corpore
tum praefenlia tum ex praeteritis quae cum praefenlibus
fimiliter fe Labent in conderationem adhibentes ad
curationem aggrediuntur, adeo ut qui curatus eft aliquando fatcatur fe illorum ope a morbo liberatum.
lili vero eque quo morbo , eque quam ob caufam laborent, eque quid ex praefentibus eventurum fit, eque
quid ex Iiis, quae funt ejusniodi , fat, intelligentes, impe
rata lacere jubentur, praelenti quidem morbo afllicti, even
tual vero rerum metuentes et morbo quidem gravali, cibis

12 PI TEXNII2.

. Chart. . [14g.]
_ Fof. I. 5.
. ' Ed. Lind. I. (7.)
t9ta (iXXov ij r upos vyury nQood'^ea&ai, ovx cmo&unv i<vTS, uiX xagregeiv adwarorcEg. ovw> de Siaxeifiirov, nieoov elx toixov j vn Ttav lriQ<v nnaaaotera noUuv, akXa noieiv, a ovx & ; tj xog
itjTQov xovg ixetrug dtaxe^ivovg, <ug o noa&ev Xyog rq|i;r:v, hmxaaeiv x fit} itovxa;
o noi.i) plXov, xovg
Ith Ssvxwg emxoaetv , xovg d extw SvvuxtEiv tie&e&, fir net&o/iivov d ^titeiv &avxoiaiv ; oiv
o in) o&wg i.oyt^fiEvoi xg aitiu xug oiidv ahioi vatt&iaai , rov aixiovg eksv&EQovi/xe. slai xiveg o xal
xovg pi] t&orta yxEieiv zoot xexaxijuvotoiv im xv
> (ii(fOVxut xrv T}xoixt]v , Xyovxeg <g xavxa (iiv
*at avt avxmv v ivyioixo, a ty%eiQovoiv ia&af
a b intxovgijg ffexai, ol% anxovxut, Seiv S, wrep tjv f
u^nj, Tcavd' jxoag 1&. o pv ovv xavxa Xiyovxeg el
iftqupono to rpQog , ort avxmv xoiavxa keyvxojv ovx

vero vacui, ea quae morbo grata funt;potius eligunt quam

quae ad fanitatem conferunt, non quod niori dederent,
fed quod toleranter ferre morburn nequeant. Hos vero c
afTectos an eft verofimilius quae a mediis imperantur
quam alia quae non imperantur facer? an medicos ejusmodi quales antea expofuimus, ea quae minime conveniunt
imperare? Nonne longe acquius eft, eos quidem recte im
perare, illos vero, ut par eft, parre non poffe , eamque
ob caufam mortem incurrere? Quorum quidem caufam
qui non recta ratione reputant, in eos qui culpa vacant rejiciunt, Ulis abfolutis, qui maxime culpae funt obnoxii.
dfunt autem qui artem medicam reprebendunt eo
quod nullus iis qui a morbis funt fuperati munus admovere velit, dicentes eos quidem morbos quos curatione aggrediuntur poffe per fefe fanari, eos vero qui auxilio in
digent, non attingere, oportere autem, Gquidem ars fit,
omnibus ex aequo curationem admovere. Qui ergo hujusmodi verbis utnnlur, fi medicos accufaflt, quod lalia dicentium tanquam delirorum curara non fufcipiunt, multo

,4

12 TTKPl 2.

Ed. Cljart- . [*9.]

Foff. I. 5.
F.d. Lind. I. (7. 8.)
mfxeKovvxui wg napaqioovevrtuyv, eixxiog uv uft(fo%xo fiiXov r ixeva fituq.itevoi- elyxtg xyyrv Ig a fit] T'jfi'j,! (fvaiv
ig a ) n<pvxev << dvvuo&ai, yvoe uavrv fioovaair
yvor pXlov j fiad'y. wv y'axtv ruv Toaire zwv q>vee<ov
xota rmv xejrvtiov ooyroii inixfjurfstv, xov[b)xmv taxi*
riv 5riAiov(jyol< ehai , llcur St ovx sativ. otav ovv xt 4trj & xuxov, o xyeoaov iaxi tmv tv x Ittqix
, ovds *&, del Mi tjTQixfjg xuaxr&fv<a av.
uvxxa jp xwr iv itjTQixtj xairrojv nvo iayaxoig xuti. to de rjaoov xai ul.\u noXi' xmv iiv oiiv raa\'iav x
xoaaoi elwrw dtjXov bei x' uvi/ita ' tiZv di '*
xoaaui ng ov drjXorri uvrta; a y ox) druiovQyi,
ov tu Tovtitt ir) Xioxiievu drXoi khijg dexai xXrtg, xcd ai> tch'tj, tg nvg byarov ; tvibg d iiot
Xyog xai imtQ to>v a/.ktuv boa ijrptx;; vref>yeZ, uv
anviuv ij.ui dtv ixaaxov fit) xaxuxvi/vTU tov itjrv xrv

cerle juRius ob ea quam ob illa incufant. Si quis enim

ai'tis facullatem ad ea quae artis non funt, aut naturae
ad ea ad quae minime apta eft, requirat, is iftud non iutelligit uiagis ad infaniam cum ignorantin conjunclam
quam ad imperiliam acceder. Quorum enirn J'acultatem
tum per naturae tum per artium inflrumenla confequimur,
eorum nos opifices profiteri poQ'umus, aliorum non item.
Si quid igitur homini contigerit, quod medicinae inllrumenta fupei-et, id ne fperaiiduni quiilem eil ab arte medica
evinci pofle. Atque ut exemplo rem ipfam doceamus, ignis
eorum omnium, quae in medicina urendi facultatem ha
ben t, famine urit, eo vero minus alia pleraque. Atqui
certe ex levioribus quae funt praeilantiora , an curari posCnt nondum plane confit Ex potentiffimis autem quis dubitet ea, quae praeilantiora funt curari non pofle? In bis
enim quae ignis non eflkit, an non ea, quae ab ipfo fupe
ra ri nequeunt, fatis' arguunt alia opus efl'c arte quam ea
quae igne u ti tur inftrumento? Eadein vero mihi dicenda
funt de bis quae medicinae fubferviunt, in quibus Hngulis

10072 1 12.

,5

Ed. Chart. . [i4g. i5o.]

FoPf. I. 5. 6.
Ed. Lind. . (8. q.)
dvrauiv axiaftai xov n&eog, ftr xijv vyyi]V. ei piv ou*
fttuqtieioi ToXtti xog xtxaxijuvoiot (ir\ iy^eiotovoi , naauXtovxui Mai (it n(joarxei & oiv raaov ij
biv Tiootjxei. [i5o] mtaxeXevfievot di raina vno ftiv
% ovpuxi trxo(v xravuoviai , vn di xv Mai xyrvy
xmays'/.un rai. o (irv ovxmg cpgrow ot xavxrg xrjg dtuiovoy'uig tfineiQot, oins pmurpow ovt alvexv dtovxai, aiX
"LXoyiauivaiv nog o t v ai oyaaiai xmv drjutovqyiv xehutoiftevat dal xai oxev molemfievai ivdeei.
m di xtv rdeiwv xog dtjuiovyytovaiv va&exov ,
xooi t]uiovo())yeofit*oiGi. x uiv ovv xg akXa
xtpag a.o jjooVo aov Xyov detest, x di xax
xrv tt]xQixr)v ol t Iittiv , x xoixa , r uiv ixafopjprog, o nawv didj-ei kyog. \\ taxi y xavxiv
xtv xiyvrv ixavg eldat fiiv xv voaipTon> ovx h>
dvonxtp xefieva xal ov , 5' ovx iv vdrlio xai

re medico non fuccedit pro animi fententia, meo qnidem judicio, in inorbi vehementiam , non in artem ipfam
colpa rejicienda eft. Qui igitur eos repreliendunt qui victi*
a morbo manus non admovent, non minus adhortantur ad
ea fufcipienda quae attingere fas non eil quam quae fas
. In eoque apud eos qui nomine tenus medici funt admirationem fibi conciliant, ab artis vero peritis ridentur.
eque vero bujus articii periti tam imprudentes aut reprehenfores, aut laudatores morantur, fed eos qui recta ratione judicant, quenmam ad fnem deductae artilicum
actiones perfectae fint et quanam in re deficientes iuiperfectae. Ac praeterea earum imperfectarum actionuni
quatnam ad artifices , quaenam eliam ad ipfa eifecta
Gut referendae. Quae igitur alias artes fpectant, aliud
tempus aliamque orationem pofiulant : quae vero ad
medicinam pertinent , quaenam lint et quomodo dijudicand, partim quidem fuperiore , partim vero praefenti oratione dicentur. Sunt enim apud eos qui artem iftam probe
callent morbi partim quidem non obfeuri iique pauci,

j6
1 TEXNH2.
Ed. Chart. II. [i5o.]
Fot-. . 6.
Ed. Lind. I. (g; .)
no. taxi- piv y ng vrog TErappra v dvoomio,

Quv&Evvia Eg xrv XQOirv, r oiSuvovra, v EvdrjXoi.

naqyEi, y ttovTav t7 te byst, te xpavaat oteqeotijto xai /jg vpQOTTjTog ala&uvEd&ai,. xai a te uvtiv \)eqp, a te xpvg, tav te xotov t nagovat] novor
TOiavTTj (TT. twv piv drj toiovtov nritov v anaoi
xsaiag 5e thai, ov% tg (rfiBag, X 'on lEUQIpTUl. %EVQ7]%4U yS pt\v ov ovXijdslaiv , XX tiv TOat dvvrfltei vvartai i oioi te ^ nuiErg pf
xnodwv ipvoiog p ruXunuua. noog piv ov
qiavsua tov vo<st]pxwv ovxoi 8eZ eimogtsiv TE%rrjV ds ye
prv aT7v prdi iiQog raaov qaveo noeiv. fort e
Toro i nog TtTQunxai v.ui ttv V7dv. ifa 3
ov pav, XX tXeov. dio piv y ul v oXtov
SeypEVa te xai (fielaui, XXai, di tovtwv nXeovg, civ oai> tov(io)tW pXiaev. oaa yo tjv psXav ejei
ooxa , pvv xuXovoi, narra vr9vv i'yei- nuv
jiartim vero non manifcli iique multi. Qui enim ad in
ternas corporis partes vertunt, obfcuri, qui vero ad corpo
ris fuperliciem erumpunt, aut tumorem faciunt, manifeli.
Sai enim copiam faciunt tum vifu tum taclu , ut eorum
durities et mollitudo fenatur, el quinaui calidi , quinam
frigidi et quorum in fingulis praefentia aut abfentia tales
exiftunt. Atque in eorum quidem omnium remediis non
peccatur, non qnod lint facilia , fed quod inveiitioiie conftent. Et fane non funt a quibusvis inventa , fed ab his qui
recia inveniendi facltale valent. Valent autem tum qui
in bonis difciplinis liberaliter funt educali tum qui a na
tura non infeliciter funt comparai!. Hoc igilur inodo ad
nianifclos morbos curandos artem facltate abundare opor
tet. eque fane earn in minus manifulia deficere convenit
Sunt autem Li qui ad el cavitatem internam vergunt.
eque vero unarh corpus habet, fed plures. Uuae namque
funt quae cibum recipiunt et demittunt, aliaeque praeter
has plures , quas ii norunt quibus ifla curae funt. Quaecunque enim membra carnem in orbem circumdatam ha

1002 I TEXNH2.

!7

Ed. Chart. IT. [i5o. i5i.]

Fof. . 6.
Ed. Lind. I. (10.)
fg dauftqpvTOV , rv guaxi rv aagxi xaAwrrijret,
X0.0V ion, TtXrgovta vyiarov utv hvevuuto , a&evfjoar 1%. ypvai (iv xovvv ol gay^ioveg agxa tomvTtv, fyovai ( o urgoi, 'ypvai ' al xvjuat,. xai v
uagy.oiat xoiavzr veariv or xal v evagxoiai elvat,
Sduxrai- yg &oigr^ xaXsusvog , v rnag arsyu, Ttj xsqiaXtjg xvxXog, v o yxqpaXog, viiov, ngog o o nvEVjitv, tovtcov ovdv o ti ov xal amo xerv ot, noXlv diaqivaicov peaxv. oleiv oiikv ^ Xv yyia svai, < uvToi XanTovxtav tov XEXtruvov,
xai >(p.ovvxov. 'ti d ngg tovtoim xui yXi'eg noXXal
xt vevga ovx v aagxi ueztojga , XX ixgg Tolg
ngooTtiattva avvdsaug on ag&goiv. xai avi tu ao&ga, v olaiv ai avuoXai tv xireoutvm offreW yxvxXsovTat. xai TovTorv ovdtv o r* ov% vnavpgv xai '%ov nsgi
ar &aXuag , ag xatayyXXet fywo > O x dioiyourwv aviturv noXvg xui noXXovg Xvnroag g%eTai. [i5i] oi> yg
bent, quam mufculum nominan t, ea omnia cavitatem ha
bent. Quicquid enim minime coaluit, five pellicula, five
carne tegatur, cavum eft, quod dum homo valet, fpiritu
quidem, dum vero aegrotat, fanie plenum eil. Habent ta
que brachia hujusmodi carnem , habent et femora, habent
et tibiae. Quin et in partibus carnis expertibus hujusmodi
caro inert, qualem in bene carnoGs inefle diximus. Nam et
thorax dictus, quo jecur 'concluditur, et capitis orbis, in
quo cerebrum comprehenditur, ipfumque dorfum , cui annexi funt pulmones , haec omnia prorfus font vacua , mul
ls iutervallis referta , quae fere vaforum naturatn obtinent,
cum res eas continent quae partim quidem eum qui eas
poffidet juvant, partim etiam laedunt. Ad haec etiam ve
nae funt multae et nervi , non ii quidem in carne extantes,
fed ad oTa protenfi articules colligant. Quinetiam ipil articuli, in quibus offium quae moventur connexiones volvnntur. Quorum nihil eft quod non aliquantulum fpumofum fit et circa fe latibula habeat, quae fanies ipfa arguit,
quae iis apertis copiofa et multis molea effluit. Neque
HIPPOCRATES TOM. I.

,8

1002 TIEPi TEXNH2.

Ed. Chart. II. [*5i.l

Fof. I. 6. 7.
Ed. Lind. I. ( .)
dt oy&oAuoai ye irn xoyxotv elotnviv oiSeri oyv ionv
eiirui- dio xui udi)Xa tuai xe iofianiui nui
'xoiraitiVM<ovuijv lin itStjku xexa(i 1), ei dvvaxr iur.axv di '<jov ai xwv rooevxav qpvaieg ig
nuxav<HV , a xwv ioevrx<Jrxcov g xrv ioevrqv neq^Lxaai,.
ftux nkdorog ftiv y nrov xai ov fier inaorog tfforov
loa' oy&a/.ftuor xai xs xui ynaxtxui. oou yoq xijv
iiov oppaiior own xcptvyei, xuvxu xy xrg yr<ftrg oi/'fi xexux7iai. oou di v /.itj & o roaiorxsg na^ovaiv,
oi% o dtquntvovtig uvxoig uuiot, IX r cpaig 'i xe rov roatorxog
j'te xov <. o piv yq, in ti ovx tjv uviui oi/'u Jai'
pox&uv, ovS" xoj nv&t'oai, ).oywfi<Z(teiiei,- xai yy dr xul
nuQwytui o Tri (pul a vootorxe nuyyXXeiv x<bv xiv xo<it &ioune iiovair , du^urxeg /.Xov r\ eidvxig anayyXXovaiv- ei yfj naxavxt), oi'x av neyitmniov uvxoig. xrg
yo uirg;uvetg auv, roneqx eidevai xuv vu- x ama,

enim fane eornm quae dicta funt quicquam oculis intuenli conlpicere licet. Ideoque non mauil'eli morbi
ajppellati l'uni et ab arle elle cenfentur, non tarnen quia
non manilefti natitraiii noftran. evincunt, fed Ii modo fieri
pqfel, ab ea fupcranlur. Plert autem fieri, cum et aegroruiu uulurae le ad iiiveliigatioueni exhibent et qui perveiligaluri l'uut ad induilriam repte font a natura coniparati.
jteque enim line mullo labore et longo tempore oculis cernu.utur et cognufcunlur. Quae namque oculoruiu afpectum
ejiugiuut, Ca mentis acie comprelieuduntur. Quae vero ex
eu ftvgris conti nguiit, quod non prolinus llatim ufl'eclm cerliatlur , eorum culpa non in medicos, fed tum in aegrotantis lu,m in morbi naLuram rejicieuda eft. Ule enim cum
neqtie iloloris caufam oculis cerner eque auditiune coguofeero queat, ratiorinatione conlequilur. 0"' namque
obl'uro morbo laboran t, Ii quid de morbo mediis indicare
cqiujnliir, id ex opiuione potius qnam ex certa Cognition
d^euuiieiin^. fteque. enim , Ii corto l'cirent , ipGs fe comniilter^ul, cum ejusdem lit prudentiae tum inorborutn caulas

12 1 TBXNHJ.

,g

Ed. Chart. II. [i 5 1.] ^

Fof. I. 7- f Ed. Lind. I. (u. i a.)
tai deoaneviiv avttt Iniaxua&at nuorm x^oi OeQcrneiymv,
ut xwXvovai x rovorjuaxa peyuXvveo&ui. ore ayv ovd xtZv
InayyeXXoftiruv taxi xljv rupuQT^tov aacptjviijv itovaai, Tioaonxiov ( xai all &E(juneovTi- ovv xfs oadvttTos w% 17 txii> )X if qivsig uiii] r xdiv . phi
yo &' w &eouneveiv , axonovaa bucos
xXr
H>j fi/.'/.ov r ynuy xui QfQTivy fA(i)j.ov r] itj 'eoanEv^.
' r itv (jxtmj ito
otyOtjrai, aoxtoei xai ttoos
la&tjtu' jv d' iv o> xovxo oiui ], Si oa$ui avrr ini %.v. eoamuooiTct X&stv,. 'q puw xyog oipioerat. t| oov /tv yg >'' xt &sqantitj, ovj trit duaauv, TiyoXaav dt &(i.oov..
Si i xjv xtv oxavxyia , v i ox iv tianxif
oixovoiv ui rovaoy dut xe xljv xer xu^roviut oXiyu(jty. inix&trxai y* /Hvuevoi t ine) xiZv v.oniuTov H~)tDvai
fayuiuibo/ctt, mi xfi ye xp'rg ' Smpiv, xtuy.xa

cognofeere tnm omnibus praeidiis quae morbos augeri

puihibeant eos unir noJTe. Cum igilur ex his quae de
nuncala fu non liceat ad aliipiam certam coguitionem
perven i re, alio qui curalionem inllitiiit refpicere de
bet, liujus igitur morae caufa ad corporum naturam, non ad
artera ipam referenda eft. laec enim ubi inorbum percepit,
curationera inlituendam cenfet, id urwm fpectans, ne temehtate magi s quam conlilio et ut facilitate potius quam vicuralionem adbibcre videatur. Illa vero (i tarn diu niorbum ferre
poflit, ul a medico recle perspici possit, curalionem etiam bene,
erel. Sin vero interim dum morbus cogiiofcitur, a morbo evicta.
fuerit, vel quod leriusud medicum accefl'erit, vel obmorbiceLeritatem aeger peribiL Neque enim qui ex aequo ad cura
lionem procedit morbus celer exillimandus eft, Ced qui.
praevertit. Praevertit au tem tum ob corporum denlitatem,
iu qua non coufpieuinnorbi dolilefcunt, tum etiam propter
tegrotantium negligenliarn, qua curalionem differunt, fed
tum denmm. morbis correpti curationein expetunt. Quare
lis faeuitatem admixari longe certe aequius eil, Ii quem
2

12 IIEPI TEXNII2.

EA. ChaTt. II. [i5i. i5i.] ^ FoiT. I. 7.

Ed. Lind. I. (12. i3.)
Ttv adrXa voaevvxwv uvuaxrjaij , &av/xeiv ^itxeov , ij
oxoxav y^stQat] xoTg dvvaxoi. ovxovv v aXXr, drjuiovoyhj
tcSv ijdtj evoijfivmv ovSe/iiy 'veaxiv odtv toiovtov, a)X uv~
toiv oaai nvi dtuiovoyevnai , xovxov /<>j nagevxog egyo
slot , d rov xovxov &jvai reyoi xai ooai xai xoaiv
evenavoo&xoiot xoav awuuoi drjfttovyevvxat , al uv
1-lwv , al be ftex oxvxutv, al [i5a] d ypaqpi?, %aXxu> re
xai air\(a, xai xovxcov huoioiaiv ai nXeXaxai. * ix
Tovxmv xai tovxiov dtjuiovgyevpeva xai eienav()&ana,
o rio t(/%ei fiXXov ij t> de dt]uiovyexai , oiiS"
imegarwg' X rv , xi twv oyvow, ekwvei- xakoi
xaxeivaig gadi/ ? XvoneXtoxeov ovuoov , XX*
ofioi noxiuxai. bqxQixq de tovxo (i3) uiv ziv unvwv,
Tovxo i xi rynag tj xobg veqiog, tovxo 3 iw vpnvTUiv
v TV vqd voaevvxwv nooxeovftvT] xfj deivoipin, nvxa
nvxeg xavwxxwg , fttog ukXag evnoQag avreyovg

ex obfcuro morbo laborantem reituerit quam G quae

fieri non poTunt aggrea fuerit. eque vero in ulla quapiam arte jam inventa tale quippiam ineTe confpicitur, ve
rum ex his quaecunque igne opus fuum perficiunt, Ii eis
dfit, ab omni opere feriantur, ubi vero eum contree ta
nin t, in opere continentur. Et quaecunque in facile emendabili materia opus fuum exercent, ut in lignis quaedam,
aliae in coriis, quaedam etiam flylo, aere, ferro atque
id genus aliis quamplurimae. Quae tarnen opera ex bis et
per bas perficiuntur , quanquam facile emendari poflunt,
non tarnen celeritatem magis ad opificium requirunt, quam
ut rite minimeque perfunetorie tractentur: fed fi quod inflriimentum defuerit, ab opere quiefeunt: et quamvis illis
mora fit ad emolumcntum incommoda, ea tarnen pluris aeftimatur. At vero medicina, bis quidem ex pure in thorace
collecte, aliis vero ex bepate et renibus, aliis etiam ex
omnibus, quae ventre continentur laborantibus, cum ea intenfa oculorum acie contueri nequeat, quod certe omnes
apertiflime vident, aliarum tarnen facultatnm fubfidia adln

002 1 TEXNH2.

a,

Ed. Chart. . [|5a.]

FoT. I. 7. 8.
Ed. Lind. I (1.)
iig- (pbtvfjg yQ Xu/mttjxu xni gudvxtjiu xui evuuxu,
a diuoy eoi&ev txtjxoioi, St v ^oSot SSovxat- wv x
ptv Sprjot, x Si ^ooijut, x Je Xenxxtxt xui iiuyixrxt
Maia-&uo>uvr xexuagexai , wv atjuea xuvxa , U T6 7ISnot&xcov, nuxtev Svvuuvoiv. bxuv Si xuvxa [ttjvvmvtm, ftTjf uvxr r cpvat txoZaa cphj, ryxug evQijxev , tjatv
t (fvat ot]fiio iuo&uaa ue&tjatv. aredeau Si SijXo xoXai
l xij xi-^ iSatv a Jionjre'a. tufexat Si xovxo (tiv nv
to ovrtQO(pov cpltyua JtajfEtV, aixav djtuvnxi xui nouxtoV,
omo xt o<p&iv negi ixeiwv aiv avxr\ iur%vtoio
(p9<rrut. xovxo S' uv mvsvuu Sv xuxyyogov Soat xe nooavxeot xui Sqouqi txixut xuiTyoQeiv , dytZxg xovxoiot xoat
ngotiQr[trowiv yovau vdaxtov &eouwv nonvoiyat xexuuiE. taxi Si xui St xrg xvoxio SieX&vxa xarxegu xti>
tovaor Srlwaa laxtv tj St xtjg auox i&rxu. t^evgtjxev ovy
xui xmavxu npaxa || xui uiufiuxu, a rtiv &em*aiv0vxu)V &e-

buit Ex vocis namque claritate et tarditate et delillationibus,

quaefingulis, qua e.\itus datur, defluere confueverunt, earumque partim quidem odoribus, partim coloribus, modo etiam
tcnuitate ac crafiludine diligenti trutina ponderatis, tum
jam afectarum partium tum vero ad affectum opportunamm figua colligit. Ubi vero illa de fe fignificationem praebuerint, neque ea fponte natura dimittit, neceffarias vias
quasdam invertit, per quas vi impulfa citra noxiaui ea etnittat, remilfa vero et lnguida artis peritie quae porro; fa
cienda funt plane indicat. Ac parliin quidem igtiem in no
bis connatum cibi potusque acrimonia ut pituitam di (l'undit cogit , partim vero fpiritum ipfum , tanquaui morbi delatorem, itinere et curfu per acclivia facto, morbum prodere cogit , quo conjectura colligatur , quid fibi in his viluni fuei il, quae ut conl'picerentur fabricata . Quin etiam
fudores prius cotnmemoratis ciendos elle ex aquarum caHdarum exhalatiouibus colligit. Quaedam praeterea per velicam prodcuntia evidentius morbum oftendunt quant quae
per carne exeunt. Hujusmodi igitur cibos et potus adinve

a2

1002 TIEPI TSXmiJ.

Ed. Chart. II. [i52. 153.3

FoT. I. 8.
Ed. Lind. (>5. i4.)
xiSQu yiyvfttra rrjxei ixtva xui dia^sv noiu. t(i4)
ox uv di$()r, (ir tovxo nudvxa- WtQa iiv ovv nobg ixQmt nal aXXa St aXXoiv oii dutxa xa i^ayyXXov. tofft ov &av)i<siov avxwv xg te naxiag ^poiiorgaj
j-ro^at xg ' iy^igaiug p(tuyvx\oag , ovxta di lkotiwv
tQfiTjreiiv noog ^>' &eoumvovauv oveM Qfirjrevourajvort ftr ov xa idyo' v "] tvnoovg elg xg imxovuug
e%ei r tTQixr, nal oix Evdwotiwroiai, dixuaig owe er t/Jt"
pe'oi ~ rowwiw, tj tftvyEifirag urapaQTijrovg av naolypi , ol xE vvv XeyfiEvoi Koyo diXovOiv a xcov Eidxwf
xrr xynv mdsiEg , ag ix xdiv t'oymv '8iov i x tai' yuu' mduxvovoiv , ou x Xiyetv xaupEktxqaarxE , um
xrv rroxiv xw j\hr{)'i tj wv av diaaiv olxEioxtoy ryEvprroi
? | ' xovouei.
112 1 APXATH2. IH7PIKH2.
[i 53] 'Oxooi nE^Eyrjaav nsoi hxoix?g yEiv t yoyw,
flit qui cum caliclis fiici'is Gat calidiores, eos ct eliquant
et fluxiles veddunt, qui nunquam ditrent, nifi Loe iilii
contingeret. 1 taque alia ex aliis et alia per alia tum cor
pus pervadunt tuui uorbttin denunciant, ul proinde neluini uiirura vderi debeat, G ad eoriim cognilioneui longius
tetnpus requiratur , eusque pauci aggredianttir , cum per
aliurum expotitionem ad medici curantis cognilionem narratione devenerint Quod igitur ars medica adbibendi remedii abundantcin per fe habeat rationuin facultatem , quodque m cri to morbis qui coirigi nequeunt mantis non admoveat, aut in iis aggrediendis inculpalam fe exltibeat, tum
praelens oratio uianifee indicat tum viri hujus artis periti re ipfa Iubentius quam verbis demonllrant, qui non
tum oratiouis dictioni Iludent quam quod vulgi fidem ex
Lis quae vidit firmiorem quam ex Lis quae audierit fibi
comparaturos exiilimant.
HIPPOCRATIS

DE

PRISCA MEDICINA

LIBER.

Qui de medicina dicere aut Icribere conahtur et l'uae

2 IIEPI 12 IHTP1KH2.

a3

Ed. Chart., II- [ib3.]

Foff. I. 8.
Ed. Lind. I. (l4. i5.)
moeoiv oyioiv uvioioiv vno&tfievoi oyio tieguov, }}
tyvjiyov , t vyr, {j ^ijv, j uiX' o ti dv tttthnmv ig Qu%v
ayunteg, (ib) xrv Q^ijv xrj aiirjg looiv vityamotot rc'y
roioUF re xui &avrov, xai n-ot avirv , ev i do
iiQo&tiievot , v noXXom u'tv xui oai Xyovai, xuiuqiareg eioir - (iXXuv St |kjv uuxpuaOai, otitpi t'jjkjj
tovotg, t] ^uurjai TivTeg ni tooi fisyaxuiav xai ttftdtm
'/ uyu&ovg yewoTtyiag' elvi ds dijuiovuyoi o
pip (fXavoi , ol s noh dtuqieyomg. , el pr rthTQixr
olio;, ftid" iv uirtTj eaxento, ur$ evyoiTO ftrjdtr , ovx dv
rr, X'/.d nvteg dv poicos avifjg uneiQo t xai \exiair\posg rjauv , xai i>%y nurxu tu twv xauvvxmv Sioixtito- vvv
oi' o'vimg i'xu>
!oaneo xui t* tt/.lwv t%iwv uaocay
o dtjuiovuyoi -noX'f.v V.rjAior dtuiftyovo xutd %elgu xui
xutu pwuijr , ovrat di) xui .i Tjtgixrjg io ovx r^ovv 'yoiye
xtrjg uvttv vnoOtaiog eo&ui wone) quvta te xui nooexera ' negi u>v vyxtj, rv its ' Xtyetv, vnoOtott

quaeftionis genus calidum , aut frigidum, aut humidum,

aut liccum , aut aliud quidvis propofaerunt, ii, dum rem
bievi cunlrahunl et idem inorboruin et mortis in univerfuui
caufae principiuin un um vel duo coiillituunt , in mullie
quidem quae dictint plane erraffe arguunlur. At vero jullius
arti nomine Yeprehendendi l'unt quae re vera exifl.it, quamque mues in rebus muximis adhibent, cujusque peritos
artifices fumn is honoribus digrianlur. Sunt aulem opilk-es
alii qnidem maii , alii vero uiultuiu praellanles. Quod fane
minime contingerel, ti prorfus non exilieret ais medica,
iiiilque in ea vel obfervatione vel inventione toiiftaret,
oninesque illius ex aequo inexperti et ignari eflent , aegrotantiumque rebus fortuna praeellet. Verum aliter fe res ha
bet, fed non fecus in reliquis omnibus arlibus opifices
longe inter fe tum manu tum mente praeftant, fie etiam
arte medica. Quamobrem equidem ipfam non cenfeo in
inani quaeflioiie verfari oportere , ficuli quae funt obfeura
et dubia, de qnibus quis dicr Velit, eum rei de qua. agi

24
2
Ed. Chart. II. [i53.]
Fo. I. 8, _ ^ Ed. Lind. I. (iS. 16.)
%or]o&ut. o Tieyi xwv fierewQuv r vnb yrjv el Xyot rig xai
yitwaxoi t'xsl>
av ,avxot Xtyovxt ovxs xoXs xovovoc
Srka v Biiji exe Xij&a axiv e'xs ir. ov ya axt itqo;
xi \$\ tnurevyxuvxu elSvuv xo ocupi. tijrotxj; S narra
imuoyei , xai %] ** Sos evQtjuvtj, xa&' tv xui ra
svQtixvtt nokX te xai xukwg e%ovxu e'vQTxut v )> %oo), xai x Xom evoed-rjaexat , tv xtg ixavg Sjv xai x
evQjuva elSw x xovxcov Qftmftevog iqxiy- oaxis Se xuvxa
anoukiav xai (16) noSoxiuuaus nrxa, icgy Soj xai
txQO) e^ftaxi m^eiQeiv &zei xai <pvoet xi evQtxtrat, jfjjTixrtm xui H-unutiat. aSvvaxov yo , St S vyxus
Svuxov yi neioouai intSel^at, Xtymv xui Seixvh xrv
xf/yr\v it axiv. tx S xovxov xuxutpuri taxt Svraxa
ivxa aXXwg evooxea&ai. pcAurta S (toi, Soxtet neqi
xavxij Sev Xyovxa xjg t'^hjs yrwax ktyeiv xuaiv -dijuxijatr. ov yg jieot ukXov xiro o'vxe tytteiv ngoaijxet ovxe

tur eccomniodatam qnaeftionem proponere eft. Velut fi quis de rebus fublimibus aut fub terra pofitis diffrt,
aut earum naturam le noffe profiteatur, ea vera Gnt neene,
lieque lis qui diffrant, neque iis qui audiunt fatis fuerit manifeilum. Neque enim datur ad quod quis veri Cogni
tionen] rfrt. At vero in medicina jam pridem omnia fub
fiftunt, in eaque principium et via inventa eil per quam
pracclara mulla longo teuiporis fpatio funt inventa et reliqua dcinceps invcuientur, fi quis probe comparatus fuerit,
ut ex invenloruin cognitione ad ipforum inveftigationem fe
ratur. Qui vero bis omnibus rejectis ac repudiatis aliam
inventionis viam aut modum aggredilur et aliquid fe iuveniffe jactitat, is cum fallitur turn alios fallit Neque enim
iftud ullo pacto fieri poteft. Quas autem ob caufas iftud fieri
nequeat poftea oftendam , ubi artem elfe dixero ac docuero.
Ex quo etiau) manifeftum fiet nihil omnino alia ratione iu
venil i polie. Ac mihi quidcin maxime videtur qui de bac
arte differere infiituit quae plebeiis nota funt dicere debe
r, cum de uullo alio vel quaerere vel dicere conveniat

I 12 12.

Ed. Chart. . [i53. i54.]

Fof. I. 8. g. ^ Ed. Lind. I. (ifi. 17.)
lyeiv irepi xiv & oiv avioi ovioi voaovaiv.
[i54] Il arovg ftiv ovv etpwv ammv xazaua&tlv, ig xai naverat xai V o'iag ixaoyuaiag av^sxa te xai q&vsi, diwia tvtag, o yuSiov' vn ullov 5'
xai Xeyftsra, einstig, ovdtv yo ttsQov vauiuvtjaxtiui txuarog xovwv tiZv tuvt ^ifiaivrzotv. si d rig
trj tv uuzdotv yviurg norsv^srai, xai Siu&rast, xo
itovortu , olro ivtog a/ i|f. xai dio) Taita ovv
ovr deTCtt nod'iaiog- Ttjv y uq^v V av svq&t tpt
7 ItjiQixfj our av ^. ovdtv y uvtfg Sei zoZai xpvovoi T<v v&Qt!mtv , aii iuiiiitu'Otai xainooo<teQottvoioiv , unto yiarovisg iadovat xui ntvovat xai
Tut uiXa diuumutvoig IgvvysQE, si ur rv tisgu fi.iiw. vvv
i' uvTt] f vyxTj irxoirv snohjas ipeo&ai xui tvys&jvui
v&(t(Cnotatv oxit TOat (17) xuvovaiv zuvx Tzyoeqieooustowiv ntQ ol vytatvovzeg o vvtfQev, mg ovs vvv |i>,aftst. t'rt d* vm&sv eywys te oid' uv ttjv twv vyiairvzmv iaizv TS xai Tooqitjv ij vvv %qovtui svQidr]vai, si i*i]Qquam de morbis quibus ii ip tentantur. Cum-igitur rudes
fint, neque morbos quibus aegrotant noffe , neque quomodo
oriantur, aut delinant, neque ob caulas increfcant, aut niinuantur, iis eft facile; ab alio vero inventos et expoito.s,
proclive , cum nil aliud quisque recordetur quam quae Ubi
contigilTe audit. Quod quis popiilarium fententiam non
aflequitur, nec fe audienbus concilit, is quod vere exittit non affequetur et neque propterea lilla propoGta materia
indiget Principio fane neque inventa fuiffet, neque inveftigata ars medica, neque enim ea acgrotis opus effet, ft
eadem victus ratio iis oeretur, qua qui valent utuntur,
quin etiam alia victus ratio contuliilet, nifi eflent iftis alia
meliora. At nunc neceffitate homines coacti artem medicam invenerunt et inveftigarunt , quod aegrotis oblata bene
valentium victus ratio nihil contulerit, ut ne nunc quidem
conl'ert Ad Laec fuperioribus equidem faeculis neminem
iQam bene valcntiom victus rationem et alimoniam , qua
nunc utuntur, iuventurum fuiffe exiftimo , ft idem cibus et

IUUOKPATOT2

Ed. Chart. II. [lS4.]

. I. 9.
Ed. I.ind. I. (17.)
xsi ^ xam ia&ovxi xui nivovxi o'i' rs xui mrui
xui niaIV xxg vOywnov , oov x ix xfjg yrjg q>vueva, xanovg xe xc vXtjv xai %(jxov. o no xovtmv xai xiq,ov< xai av^ovxai xai novot diyovaiv , ovdiv nuoadtjtevoi c.X\tg diuttTj. xai toi tv ao^v yntye |5 xai tov uv&Qamov xoiuvxy ^'. d ys vvv 5iaixruuxa evyruvu xexep'tjiiva ei> jrprai yEyErrja&a aoi
oxei- g yu enua^uv noXh xe xai ia^vQtjg is
xai &tQiidaog diaiyg , xai axjtr, xai utyakug
dvvueig tfovxa oyeouEVOi, , ola tceu Sr xai vvv im" avttar
7to%oiev, noroia te o%vqoi<u xui vovaotat neqininxovxeg,
xai xu%og arxonnv. r^aoov u'tv ovv xuvxa tuzs eixog
rjv na^stv di xrv avvrj&eiav- tajuptj Se xui iots, xai
Tovg uiv nXtowvg xai o&ereoTbtv qjvatt '-ovTug nXXva&ut eixog, Si xovxmv vneQt%ovxag nkeoi %vt'ur
vxyeiv- xui vvv ix xwv ayvQW pQmuxmv , ol fitv
yo rjSUog nuXkuaaovxat, oi Si usx noXktv nvmv xe
xai xaxv- Si Sr tuvxrp x'i\v %oerv xai ovtoi uoi doxiovai*
potnB homini, bovi et equo et caeteris praeter hoininem
animantibus 'atis fuiflet, ea nerape quae ex terra oriuntar,
fructus, berbae et i'oenum, qui bus rrutriantur et augentur,
et lana degunt, millo alio victu indigentia. Q&nquain equidem per initia horninam eodein alimento uluin eile exilimo. At cibaria, quibus nunc utuutur, non nifi arte in
venta et excogitate longoque teraporis intervailo in ul'um
deducta mibi videntur, cum nimirum ex robullo et firmo
victu, iutemperatis et nimium valentibus ingelis cihariis,
in inultos et graves morbos homines inciderert, in quos
etiam hoc tempore, fi iisdem utereiitur , inclinrent, ex
quibus gravibus doloribus et murbis correpti brevi vitam
cum morte commutaient. Etfi vero elt Emile his nialis mi
nus conflictatos i'uifie propter coiifuetuciincm , quamvis tune
quidem graviter laborarint et plurimos quidem inibecilliore
natura praedilos interiille, eos vero qui viribus praellarent diutius exilitifie , non t'ecus ac hoc tempore quidam
ex valntibus cibaiiis facile , aiii non nifi cum multis dolo

11BPI APXAIUS IHTPIKH2.

47

Ed. Chart. . [54. i55.]

. . 9.
Ed. Lind. .
18.I
fToai iQoq.i)v uovoav xr q>vasi, xai eveiv xavxtjv, j
rvv &. ix fisv ovv nvgrv ge%avxeg xai Tniauvxsg
narra xai (18) xaxaXaavxEg xai 8iaar(savxEg xai cpogvlunsg xai nxraarxEg noxleaav xov' ex d ye
xoi&t'wv ftav, uXla te avp' iteq xaxrjv ngrjy/taxEVff/j'ot, if4av xe xai - xai /itav, xui xtgaauv
wjfi'p te xai xgrjxu xolaiv a&EVoxs'ooig , nXnaovxEg nvxa
nyoj x'rv xov ar'ycuTTOi qvviv re xui dvvuuiv, jyeifieroi , boa
piv i*j%cgxegu r o duvrasxat, xguteiv r (fwtg , rv inXrjie, n xoxow d' avxiZv nvovg xe xui roovg xui &artovg 'oEO-daif '<so>v 3' V 9vvrvat inixgaxteiv , ano rovxwv
xgoqrv te xai avr(tiv xui vymrjv. xiZ <T evgruuxi x uv
our ivofiu dixuixegov uv rig ngoarjxov /tXXuV &exo t ItjXQtxiv ; ort e'vgrjxut tni xf xov v&gtnov vyie> xe xui (fj xui [i55] owtijgbj, XXayuu xertjg xrg diuxi),-, rg o
nvoi xai toffoi yvovxat- el Si jtr xtp"t uvii vouiexai elvut,,
ov* neixg. i}g yg pijEg oxiv ditijg , XX nvieg mribus et moletiis vindicantur. Eaque fane neceffitate mihi
adducti illi videntur confentaneura naturae alimentum inveftigalTe et id quo nunc utiinur invenile. Triticum igitur
macerantes et omnino pinfentes, molis frangentes, fubigenles et alTanlcs pauem confecerunt. Ex bordeo vero ma
zara et pluriiiia alia magna circa earn adhibita opra runt, alfarunt, mifcuerunt, valentiaque et inteinperata
cum imbecillibus temperantes, omnia pro hominis natura
et viribus compo'uere, rati cibos valentiores ingellos, qtiod
a natura fuperari non pofent, dolores, morbos et mortem
afftrre, eos vero qui a natura fiiperaventur alimentum,
incremenlum et l'anitatem praeilare. Huic autem invento
quodnam juftius aut f mvenientius quam medicinas numen
imponi qneat? quandoquidem ad hominis l'anitatem, nntritiouem et falutem inventum , quod in illius victus iationis vicem fuccederet, ex qua dolores et morbi nafeuntur.
Quod G quis haue ipfam artem eile non exillimt, non abfurde prorfus fentiat. Cujus enim artis propter ufum et neceQtatem nemo radis elt, fed omnes periti, illius artificem

2S

1002

Ed. Chart. . [i55.]

FoC . 9. .
Ed. Lind. .
19.)
OTruoveg zrjv %Qrov xai vrxtqv, ov n(oorxet xavirfi
ovdtva Tspitijv xuXteo&cu, snei e'vQtua xai utya xai
II xu . ti yovv xai vvv ol tv ja>,uvuami xai uvaxtqemv mue/.ouevoi t tv nQooe^evQaxovat, t\v avxtjv dv t]zovxeg o TieStav xai
nvwv aTtmv uliazu xai la^vQOTeoi iovTov e'oTai. & yovv xai tjv 6uooyovuva>g J/rz()r/.rv,
t]V ucpi Toiig xuvoviag evQt]uriv , si xai ovvoua xai ztyvzag '%et, xai xaaTeXv xai avzr z<av >avzmv i&koi, xai (19)
no&ev rQxzat- tfioi uv y oitSQ v %; eTizov, oui'
v rTTaai doxtei irztiixrv oieig, el diaizr]tuaza zooi
xuvovoiv xai tooiv vyiatvovoiv r,Quosv. 'zi yovv xai
vvv 'ffot lrxQixij ur xtorrai, o'C aauooi xai zv 'Elqvmv ouoQOi, Tov aviv tqtiov ov tteq vyiaironeg diaiztovzai,
"sig r8ov'rv, xai ovt v ne%oivzo odsvg w int&vutovow, ovd ozekaiVTO. ol rzraavTg xai tvovzeg ijitxtjv ttv avttjv xevowb ivoiuv 'xovzeg nei tor pot, Xyog 'QiTai, nqwzov (ttv, oluai, vqittov tov nhq&eo;
aliquem vocnri fas non eft. Quanquam inventum hoc longe
praeftans eft et multa arte obfervatione confit. Quin
etiam in liodiernum usque diem qui rei gymnafiicae et
viribus reficiendis jpraefunt eadem via invcfiigando Temper
aliquid inveniunt, quo quis pro cibo et potu ufus reliquia
in certamine longe fuperior et feipfo robuftior evadat. Medicinam igitur, quam omnes aegrorum caufa inventam efie
latentur, in conliderationem adhibeamus, num et
et artifices habeat, iplisque fuperior elle velit et mdenam
originem traxerit. Acmeaquidemopinione, quam fupradixi,
nemo ad medicinam invefiigandaiu animum applicaturus fuislet, G eadem victus ratio et aegris et fanis accommodata eilet.
Quare etiam in hunc usque diem barbari et Graecis finitimi,
apud quos liullus eft medicinas locus , eadem victus ratione
qua fan i ad voluptatem utuntur; neque eo quod expetunt
abftinent, neque (ibi temprant. At vero qui medicinam
perfcrutando invenere , eandem quam qui a me fuperiore
oralione dicti funt feutentiam fecuti, primuui quidem , nt

I JPXMH2 IHTPIKH2.

2g

Ed. Ckart. . [i55.]

Fof. I. jo.
Ed. Lind. . (Ja. 20.)
iw" aiztav avrecuv rovrmv , xai vri nXeovctv oXya hzoraat. inei " amoiai rovr ori fiiv ore ng Tiru xafnomn xai cpctrenov iyvezo wqeXfaav, ov urcot
itoi ye, uiJK t\av rivg ovzug '^ovrsg , g utjS" okiyw aix'uov dvvaa&ut mxoareiv, ua&eveazov br\ rivog dxeov
olroiovroi dela&ui, evoor (iotfruata ui'avreg oXya rwv lay_vtwjr l vSazi , xui qsuieuevoi oyyoov xooei
re xai y;o"t. oxaot, de urd rwv ^otprjuazuv dvarro vtzoxoazteiv, acpeXov xui raiza, xai cfy.ovzo tg nuuza, xai
raiza rr,a re yorpeai xai nXrj&ei diacpvXaoovreg wg uszQutg ejry , (irjzs nXeo rwv devzaiv urzs XQTjzozeou ttqog(peuerot, " trdetareQu. ev jfpij eirai] tovto oov
z lv vovooiaiv ov svuqpoet,,
ccvzixvg
orav tovto itoi,rawet, ixaooJ-vvovrui ayiotv o'C re nvQezoi xai
' xui dijXov jxQoaeve(j20)y&iv usv vovoia
re xai av^t}mg ysvusvov , d owuuzt, qi&aig re xai
$qo)Oti. xaoi ' av rv v&Qamav v ruvzy ta&toei,
itze nooaevyxmvzub tyov oirov, ] ftav, i aproi, xui
.fentio, de fuis cibis copiam detraxerunt, deinde pro multis
psucos furopferunt. Quod cum aegrotantibus quibusdam fatis effet, palamque prodeffe, non tamen omnibus conaret,
vertun erant quidam ita afiecti ut ne paucos quidem
cibos concere poffent, quibus fane imbecilliore quodam
cibo opus effet, forbitiones invenerunt, valentes cibos pau
cos multa aqua diluentes eorumque vin temperatione et
coctione detrahentes. Quod G qui neque forbitiones fuperare poffent, iis etiam delraclis potiones fubilituerunt, obfervantes ut et ufu et copia moderatae effent, neque juilo
copioiiores, neque meraciores , neque pauciores exhiberentnr. Inprimis autem animadvertere oportet, quibus in morbis forbitiones minime conveniunt, fed conLinuo ubi affumptae font, febres dolores exacerban, ex quo efficitur,
Dt quod affumptum eft morbum quidem foveat et augeat,
corpus vero imminuat et imbeciUius reddat. At vero qui
ita afiecti cibum Cecum, aut mazain, aut panem quantumvis modicum affumunt, ii decuplo magis atque manifeftius


2
Ed. Cliart. II. [i55. i56.]
Foff. . 10.
Ed. Lind. . (ao.)
Ttvv oftMQov, dtxanXuacag v uXXov xni tmyuvtaTSijov
xuxta&eev tj (oyovxeg, V odiv XXo iiv iffjr 5
QtpuTO tts tijy di&eatv, xui w ye (toqev ovuqtQti, o&teiv S" ov- el yuQ nXtim (fuyot, noXv av i'xi '' xal si
Xiya, novtjoeiev uv. nuviu. $q x uxiu novov eig %b
ccr uyextu, x ia^vQxuxu fja/ ye xui tmqtuviaxura,
Xv/nxittod ut xiv uvilquinov xui jv vyiu viu xui 10' vootovxct. xi ovv q.ainxui [i5(\] ixeQniov iuioij&tig xuXevitsrog trtyo xai ^ei(joitprg , og leoe xrv
uuqi xoig xfxvoriug duixv xui x^o(frv, r xelvog 6 n
xot naiv uvdo'moiai vvv %Qeu.e&u j
xiivtj ytijS xui evycov re xui aug
$iaiirg{ iuoi tpurtxui vxog xutog xui 'ev xi,xai
' x . o fiiv oiov fit) ivvajo r (foig 17 '&*
1 mxQ<xxf.iv hyiuvouoay iumntvtwv di yaiitjit*
xui uxqx\o.iv , d oaiav 1] dixJtaig iv o'ij V txaroie
'xattxog xvy_> iuxiisvog uv rv dumt inixyuxteiv , luvm
^rTTaev qeXev. xi d zoxqv ixeho <Siuq>tQet uXX n.XQ*
laeduutur quam fi forbitione utantur, eque aliam ob cauam quam quod cibus viribus fit valentior quam a 11 tus requirat, tum quod cui forbere, ei edere miuinie conveniat.
Quo namque plura comederit, eo pejus aflirielur; Ii vero
paiica, etiani dolebit. Atque ad id laue referuntur omue
doloris eau lae , quod valeutifiima edulia maxime et evident
tiffime bomini tam Cano quam aegro funt noxia. Quamnatin
igitur aliam meutern videtur i qui medicus el,
omnium confeiiione artilex vocatur, cum victus ratiouem
qua aegri utunlur -invenit , aut qui ab initio omnibus tajibu.e victum ilium quo nuuc utimur loco llhus agreftis.
a (erinae victus rationisadiuvenit et apparavit? Mibi, equi^
doni eadem ratio et uno eodemque modo excogitate vi
detur. Hjc enim ea quae oeurrerent et a natura humana
bene valente propter ieritatem et i))cotnmoderationem ~
rari non poteraiil,. ille vero quae qui vis quomodolibet.
aiiectus uiinime poterat, dotrabere fluduit. At
qiO.4 inter hoc et illud ell dil'crimim's , nifi quod hoc multi-

1 12 12.

3l

Ed. Chart. . [i_56.]

Foef. I. 10. \i.
Ed. Lind. I. (20. li.)
to re tSo xa{ on notxiXaixeyov xal irXeiovog 1,
xetYn t ] ; (ai) ei d xtg axnxoixo
rt I im' KUfivvToiv duixa ng xryv xwv iiyiaivovxtav , e'vyoi
er h'egiaiew ijnfp xrv r xig xwv xafivvxaiv hjpiW xs
xai aXtuv JnW. || y xuruv voaruuxi prxe xwv
jrafjiajv xul q.(juv i^x* al nuvxnuGiv & , XX'
pt uvtta <<, (tXXei ndijXov eaeo&at, el &Xet
xtnutf>uytZv uQiov, xpt, rj uXX xi oiv xiyiavovxeg o&ovxeg
wyoriai, (ir nuXv , uXX noXXty uv Xaaoi r vyiuvojv
j-oio. lXXog t xtov iyiuivvxmv q-iaiv t%tav (tqxe ituvxnaw &erta nx uv a^vg]V, tpaymv xi wv ovg nnog
ifayiv weXot xs xui oOisi oyoovg, f xQi&, rj aXX
it xwv xiiiobxiatv ur noXv , XX TtXXu) [ieo* i dvvaixo.
tt raaov vyiaitur xovio ^ novraei xal xivdvvevaue xstvov xov voaiovtogi og xov uqxov 4 xrv fiaav xai; TtQoarjryxaxo. xavia 5r nvxa , bit xavxtj q

plici et vario magie genere confit et plus habet negocii,

originem a ulem praebuit quam prius fuit intlilutuiu ? Quod G
nuis in confiderationem adhibeat atque inter fe confrt
tum aegrotanlium tum bene valenlium victus ralionem , is
earn quae fvrarum et caeterarum animantium ilia quae
aegrorum ell magi's noxiaui inveniet. Si quis enim morbo
tentelur neque omnino dilBcili et intolcrabili , iteque prorfus levi, fed quem neque qui peccat fit cognituxus, pa
nera, aut cai'iiem, aut aliud quiddarn eorum quod fanos
juvet, comedat, non multum quidera , fed longe parcius
quam fanus ppterat: contra vero nliquis fanus natura non
omnino" im becilla , neque rurfus ro bulla, aliquid eorum
guae bovi aut equo profunt comedat, nempe ervum, aut
hordeuiu , aut aliud quippiam ejusmodi, non multun; quidem, fed multo minus quam ferre pofit: quamvis id fanus
fccerit, nou minus utique gravabitur aut periclilabitui;
quam qui aegrotus panera aut maza m intempeftive aTumpfit
Ex quibus omnibus coigitur, artcm medicatn via quadam
inveftigatam et inven tarn effe. Quod re vera, quemad

Ed. Chart. . [i56.] c

Foer. I. 11.
Ed. Lind, h (. 22.)
rj lrzQtxr Si ] evqIgxoito av. xai si ftiv
r\v nXwg , baa tv rjv 10 eXanTEV,
3" rv a&eriOTSQU wytXei xai rgeipe tov xuvoviu
xai V iiyiurovxa, einstig V tv to %QWa- noXXov y
ayuXto, Sv dei negiXapvovTag uyeiv ini a&evtaraTov. vvv Se owe 'Xaaaov pQxtita, ovd rjaaov Xvpuivexut
tov av&Qamov, tv iXaaova xai ivdeaxea ixavwv noa<ftorTUb. yo tov pQog dvvaxai layyowg v >7
Cpoeii tov v&ymov xai vyiiaui xai a&eva noitjaat xai
noxTSvui. (22) tioXX ok xai aXXa xaxu xeQola (iiv iwv
n , ov% rjaaov d detv xevwaiog. dt mv
noXXv noixiXwxt] xai di nXtorog axgtitjg sax. dtl
y htqov Tivg oxoyaao&ui. fttxgov Se ovd axa&pv,
ovd i&fiov oidva aXXov ng 0 va<ptgo>v si'csti uxgitg,
ox v evooqg XXo i aoifiaxog xrv &: dio oyov
o/ xaxa/ia&ev xoimg, fiixQa apaQTUveiv "v.&a
cv&a. xuv y tovxov tov ijxfjv ia^vQmg nutvoifii tov
0711x0 puQxrovxa. d' xoitg Xiyxtg 'oxi xaxtdeiv.
modum exiimant, quae quidem funt valentiora laederent,
quae vero imbecilora, tum aegros tum fanoe juvarent et
nutrirent, res facili negocio conficeretur. Longe enim lutius
ageretur, fi res ad imbecillimum deducatur. At nunc non
levius peccalur, eque minus laeditur, fi quis pauciora et
infra modum allumt. Faines enim plurimum poteft in hominum natura tum ad fanitatem et iiubecillitatem tum ad
mortem inferendam. Multa vero alia mala et varia quidem
ex plenitudine oriuntur, eque vero minus gravia ex inanitione , ut proinde in his maxima inlit varietas et magna
diligentia requiratur. Modum enim quadam conjectura colligere oportet Modum autem eque pondus , eque ullum
alium numerum , ad quem ifta referas , ut exacte cognofcas , non ullum alium invenas quam corporis fenfum.
Quocirna iud adco exacte cognofcere, ut leviter in utramque partem pecces, operofa res eft. Quanquam equidem
vehementer hunc medicum laudarim, qui parum peccet.
At exacta certitudo raro ceruitur. Quare medicorum pleri

1 APXAIV2 IHTPIKH2.

33

Ii. Chart. II. [i56. i57.] Fof. I. il. Ed. Lind. I. (. a3.)
btti oi nokXo ye Tav tjxqwv uot, Soxovai xoai> xveuvr^xaig na%eiv- xai yg xtVot otuv y yuXrvr xv~
egralvreg auazrotaiy , [^7] o xaxacpaveg sav' oxuv
avxovg uiyag xai %etuv , cpaveg rSt
IV v&Qamotoi dt ytuairjv xai auuQxrv SiXo eiow nouvxeg xrjv raxiv. ovia or xai o xuxo xs xa
qroo, otar fitv tfeQaTtevoaxjiv av&Qamovg urSiv deivv i'%ovta, es oug ay xig xai ufiauivcov oiSiv etvv
ioyaatxo, de x wiavia voaruaxa xai nokv nXoy
deiviv v&Qomoiot, avuaivei, iv uiv dr xouj xoiovxotaiv uaQxvovxeg ov xaxarpavesg eiai xolaiv dtxyoiv * xo10 Se TV%(aat, ueyXy xai o^vqu xai biiacpukei ,
aqpuv uuoxruuxa xai r xuxucfavrjg
gxiv. oil y g uaxQv aixwv xaxov ai ti)qui, uil
ii % nasiaiv. (2) de oidv tkaaovg nb xevoiaiog
xatov xuxona&eiui yivovzai, venot r xai no nXt}~
ojffio , xaxuuav&retv xuk % nuvaqitftovxag bii xovg
vyutirovxa. 'axi y oaiv avxcov uucpyei uovoaixstv,
Si ^vfi(p(ov TOfftr uvxoeiv xuvxo, aXkow
que malorum navium gubematorum mihi millimi videntur,
qui tranquillo mari navem regunt, nemo eos pcccare deprehendat. Quocl Ii eos vehemens ventus aut tcmpeftas
opprelTerit, jam omnibus inaniele conftat eorum imperitia et culpa navem fuifle perditam. Ad bunc sane modum
improbi plerique medici, dum leviter aflectos curant, Jn
quibus vel gravi ffimi errores commiffi nihil periculi admiltunt, cum inulti bujusmodi morbi ac longe frnquentius
quam graviores bominibus contingent > in iis quidem 11
dlinquant, plebejos latent: ubi vero in magnum et vehe
mentem ac periculofum morbum inciderint , tum ipforum
ars et errores omnibus funt confpieui. Horum enim enjusque vindices poenae praeilo funt, neque in longum difleruntur. Quod autem non minores aifectus ex intempeiliva
vacuatione quam rcpletione honiini contingent, x bene
valentibus probe cognofeas. Quibu.sdam enim femel tantum
eibum fumere coufert, idque quud confrt Gbi conilituer,
1I1PP0CHATES . I.

34

1002

Ed. Chart. . [i57.]

5 FoL I. II. la. ^ Ed. Lind. . (2.)
ugiazv , 3i ]V avrf]V avyxrjv. ovrto y avrog ^V(iq>Qst,, xai ToiTOiaiv oi V Tdovrv tj i aXXijv riv avyxvqtjv inerqUevoav avtwv- tooi fiiv yo hXeotousi,
avdoilmwv ovdv katpto tioteqov V niTijdevowoiv,
s'ts uovoonetv , eze giarav, toutew &si %ijo&ab sai
d zire o ox uv dvvaivzo to aviCfQovzog noorzag
ijdiw unaXXaoaeiv , XX ^vfiahet avzov ixazgoiai nag
rusorv prv, xui zavztjv oi peraXXovaiv , wreo>wj
xaxoita&sf. || o ftiv yo rv aoiozqacaoi firj vftcpoovTO avroioiv, Ev&vg agesg xai vwrgoi t ocpa xai tt\v yvirv,
ya(xtg te, xai vvozayuov xai S\prg nXrQEig ' rv dk Tti0Eim>racuai, xui qpaa xai Gzgq;og xui 7 xoiXtj xuzui)gryvvzai/.
xui noXXotaiv voaov avtf (iEyXrg iyivEzo, fv airea
aizu, pEuu9ijxu ana% vaXaxeiv, dig ngoasvyxrjzat, xui
fitdtv tri nXov- zovzo Se e ugiazv \> rt xui ov~
Ttug uvzo> v/tcpgov fir ugi<szt<sij, ozav raptara nagX&r f
ogr, sviig 8vvaur 5etvr , , xpv^trj' etze zozotaiv
tp&cAfioi jrwooieoot, ovgov nayv xai &Egibv , ozua nixgov,
runt. Quidam etiam prendere ob eandem caufam , quod iis
confrt, coguntur. Quod non iis contingit qui propter
voluptatem aut alium quemvis cafum horum alterutrum
facer ftudent Plerisque enim nihil refert utrumlibet fecuti, vel femel tantum cibumeapere, vel prandere etiaui
ailefcant. Quidam vero fi quid incommode fecerint, non
facile degunt, verum eorum utrisque die altero vix nec te
mer exacto, fupra modum gravis oritur affectio. Si enim
pranfi fuerint quibus prandere non conducit, ii continuo
graves totoque corpore et mente fegnes evadunt, cum ofeitatione, fomnolentia multaque Gti. Quod fi infuper etiam
coenaverint, et flatus et tormina excitantur et venter crumpit Ac multis magni morbi origo fuit, fi cibos quos femel
abfumere confueverant bis afl'umpiifl'ent, nec quicqitam
amplius. Ad baec fi quis prandere confuetus atque cui
prandere conducat, non prandeat, protinus ubi tempus
praeteriit, fiatim gravis impotentia exorirur, tremor et animi
defectio, ad baec oouli pallidiores fiunt, urina crait et ca

1 APXAIH2 11&2.

35

Ed. Chart. . [i57. i58.]

FoSr. . 12.
Ed. Liai. (a4.)
xai (a4) o doxet xsfia&ai , axoxodvr], vooofn, dva&v/zrj. xavxa d nvxa, otuv demvev im^et^oy,
vakiaxuv de o dwuxog o owxi,pevog a noxeqov de~
. xuvxa d avie axov xe xai ippov xuxaalvovxa
avyxXeiet xrv xoi1tv, dvaxoixova xe xai vvnnovxui xetoayftva xai &oova)dea. noXXotai d xai xovxt'eov umr
u-tf foiaov lyvexo. ' d %Qr di xvug
uhioiai xavxa %vvf'r]. (ttv olpat & povoaixteiv,
ort ovx vfteive ygvov xov Ixctvov n%Qig ccvxov xoilij
zdy TiQoxeouiy inoaevrveyuvu>v oix'uav cmoXavay xeXttog,
*ai httxoaxray , xai Xunayy xe xai riav^ay, XX* niovam xe xai vuwu.rrv *aw neiatjvyxaxo. al dt xoiumat
Mtlta* ioiitp oadvxeoov noaovat, xai nXovog dtovxat
utuanoig xe xai rtavrg. o de & owxiea&at
ir* ovx netSt] x%to~xa lder&i xooqptjg aw/, xai xa nq xuxarXcaxo , xui ovx -/ev oideuav anXavmv, ev&wg
ttvtta naeyvexo xaivrj xaofq, [i58] cp&vet de xai <svvxrxelida redditur, os amarulentum evadit, vifcera ei pender
yidentur, tenebricofa vertigine corripitur, vehementer irafcitur et moeret. Ia vero omnia coenare volenti contingunt, eque cibos quos prore coena aTuuipGt qui pren
dere confuevit conficere pote , Ted cum torminibus et Are
pita defcendunt et'alvum concludunt, ipQ vero noctem inquielam agunt et infomniis perturbatis ac tuniultuoGs vexantur, quod plerisque etiam morbi milium extitit. Quae
quas ob caufas bis accidunt, confideranda funt. Nempe quod
is, opinor, qui ferael tantum cibum aiTumere confuevit, non
expectaverit idoneum tempus, dum venter Leemos cibos
plane confecerit, fuperaverit, cmollitns fuerit, ac conquieverit, fed in ipfum ferveiitem et fermentatum recentes ingelTerit. At hujusmodi ventres multo tardius concoquunt
majoreque otio et quiete opus babent. Qui'vero prendere
confuevit quoniam, ubi quamprimum alimento corpus indiguit, prioribus cibis confumptis nec babuit amplius quo
frueretnr, non latim ipG novum alimentum adfuit, ideoque
fame imminuilur et contabefcil. Quaecunque enim ejusmodi
2

56

1002

Ed. Chart. . [i58.]

Fof. I. 12. f Ed. Lind. I. (a4. 5.)
Xiuov. yp jrao^r ? TotoDrov V&Qianov, Xifit vax&tiu. <prul d xul zovg aXXovg v&Q(icovg 'anavxag, o xiveg av aizoi dvo yxeg rutuug yroivxui,
xvxa iieaeo&ai, , ola izeoi xwv vuqgxoiv yevouvtav tQrxu.
xoiuvxag qpyatag e'ywy tptut %1 xai ia^vQig xv
uuqxtuzo>v nokavoiaag a&eve^b^azoag Ivat, xwv tzwv. iyyvxaxa xov a&evovxog axiv ua&evrg- axi de
uaOertazeyog 0 odevmv , xai fiXXov avzu> xi v
xov xaiQOv wioxvyywvy -noveiv. %a).enov de xoiuvzrg xptirjg ovarg neoi xqv x^vrjv xvyyveiv alel xov xQexeazxov.
noXX edsa ' irzQixrv ig xoaavxrjv .xti@iz]v rpei , neoi
tov el{ftaetaz. ov qru r di xovzo ev xt\v xp'ijv wg ova
eovaav, ov xuXwg ^txeoiivfv xrv aQ-ahv nouXtaui,
el jitj yei itsoi nvzu xQtfitjV, XX noXv fiXXov da
yyg evai tov toexetsxxov fiov dvvao&ai jxsiv Xoywiup,
x izoXXijg yrtoorg, &avfiuv x i^evgijuva , xuXwg xai
o&ug evQrxai> , xai ovx cato tvpg. ini xwv xov xaivov
liominibus accidunt, ad famcm referenda ceufeo. Quin etiam
iis omnibus qui duos aut tres dies Gne cibo transierint, eadem contingere dico quae de bis qui minime praudent
diximue. ejusmodi naturas quae celeriter vehemen
ter fuorum delictorum incommoda percipiunt equidetn reliquis imbecilliore3 ' cenfeo. Qui vero imbecillus eft,
proxime ad eum qui aegrotat accedit, eflque imbecillior
qui aegrotat, multoque gravius aficitur, quid intempe-
Aive fecerit. Cum autem ejusmodi exacta diligentia in arte
medica adhibenda fit, quod eft certiffimum Temper afiequi
difficile eft. Multa tarnen in re medica tarn exaclam diligentiam oblinent, de quibus dicetur. Neque fane prifcam
artem medicam ideo quod omnium exacta m diligentiam non
Labeat, quaG ars nulla fit, aut non recte inveftigata, rejiciendam cenfeo: verum cum prope ad veritalem acceder
liceat, Gmulque eo ratiocinando pervenire, multo magis ad
miranda veniunt quae funt ex magna ignoratione ertita,
velut probe et recte, non autein fortuito inventa. At vero
nunc ad eos qui nova quadam ratione artem ex propofita

1 APXAIH3 IUTPIKB2.
-j
Ed. Chart. . [|58.]
Fof. T. 13. i3. ^ Ed. Lind. . (a5. .)
xr\v f vno&nog rjxavxmv * inursh&ev
ovXofiui. el yo taxi fopur, )\\)v%qov, j ;toov , t iyov
Xvuaivutvov xv & , xa opthff tmrpei/orra oi]dtXv TtT pj> Oeuj ml xfnrffiov, i VW?
ini d'euov, * >jpw ct iyv, " vyoij 7i
lijpV. 'ortu /tot v&oumo ur Twv ia%vQ(v cpveu , XX
xiav a&evtoxotov. ovto d nvQov io&ii<o ov av xijg
alta vXy, wuov xai uyov, xai xa wu, xai mvtot
vdwQ- xavty ^ptfitvo t diaixy ev oW ort nsoexab noXX
xai deir- xai yo novov novtjoti, xai ao&ev
taxai, xai f xoiXrj q>&uoi]otxui , xai fwr tioXvv iqvov o dvtijaera*. xi xotya{u6)ovv (tot(hua naQaaxevoao&ai>
c' 6^or ; Il EQuv , j x))vxqv , t %tqov, r vyov ;
novv yuQ xoixoiv xi si y Xvuaniitvov aiixiv taxi
xoviwv -'repov, vnsvuvxw ^ Xwai, wg o ixtroiv Xyog e%ei. ukv y euiaxaxv xs xai noqiavoxaxor <pouaxov ysXvxa oiaixruuxa olow ptero vrt
piv * nvQmv iQiov didvui, vxi S xv xoeav
materia inveligant nora revertalur oratio. Si quidem eft
calidum, aut frigidum, aut Cecum, aut humidum quod hominem laedit, et eum qui recte mederi volet oportet calido
per frigidum, frgido per calidum, liceo per humidum et
hmido per Cecum opitulari. Exhibeatur mihi aliquis na
tura non admodum robula, fed imbecilliore, qui triti cum
crudum et inelaboratum edat, quale ex areafuftulit, et car
nes crudas, et aquam bibat Ex qua victus ratione non dubium eil quin multa et gravia Qt perpeTurus. Nam et doloribus conCictabituv et imbecillo erit corpore et ventrculus
corrumpetur , eque diu vitam tolerare poterit. Quodnam
igitur ita afecto praeGdium compararidum ? calidumne, an
frigidum, an Cecum, an humidum? quidem horum quodque fimplex eft. Namque quod laedit ab his ipGs ell diverfiim, contrario dilTolvere convenit, velut ipfi fatentur.
Eft enim certiffima et evidentiffima medela , fublatis quibus
utebatur cibis, pro tritico panem exhibere et pro crudis carnibns colas et infuper vinum propinare* eque fieri pot

38

.,

002

Ed. Cliart. . [i58. i5g.]

For. . i3.
Ed. Lind. I. (26. 27.)
tp&, tiieZv ni zovroioiv ovov. (tszuuXXorzu ov%
olv te firj vyUa yEva&a , rv ye fir navznuaiv t diEqi&aQ[tvog im %vov te xai zijg iazrg- t di tpyaofisr; nozEov
avzcp vno xpvyfjoi xuxona&iovzi &Qu zuvzu
tqs.7aav , r zavavza ; oluui y 1' noXXrjv noQrv
()}& nuQaayEv. 6 yuQ tov azov oxevaiv zv nvQaiv
&eq(ov, r xpiyov, r quv , i vyor q>EXszO.
yq xai tcvq xai van ddozav xai noXXolaiv Eqyaazai , cov
exuazov idtjv dvraptv xai cpvoiv E%ei, xai uiv tiv xmagffpVTOiV rtotXrjXEV , uXXoiat dt xxQizai xui fiifiixzai. oidu
fiv y.Q xai zds 8rnov, ozi, diucpsQEt sg zo /tuzov v&Qo')jiov xa&ufjog agtog r avyxofiuszog , f nzazcov nvgwv rj
inziofitrwv, ij noXXcZ vSatv nE<fVQr(ivog u<f\iQTzog, ij
'onzog r /, uXX ze nyog Tovzowt, (ivqu. <g auTtug xai jrep &]- xai ai SvvuiEg ds uEyXui ze txerov,
ral ovdir r tiQT zr zoi oixvu. oazig S xavzu ftr (iEVog , oix oTHe, mag v zi olrzog (27) dvvaizo rer xaz zov
v&Qomov na&rjjtzaiv eidvai; i5g] vno tvog xaxov
eft quin his commutatis convalefcat, nifi diuturniore ifta
vichis ratione prorfus fuerit corruptus. Quid ergo dicemus?
Nuin ei a frgido male allecto calida haec exliibita profile
ront, an contraria? Equidem quid ad interrogata refpondere debeat, multum dubitaturum exiimo. Qui enim panem ex tritico apparat, calidum, aut frigidum, aul fiecum,
aut humidum tollit Quod namque in ignem et aquam mittatur, juultisque aliis modis confectus fit, quorum fingula
propriarn l'acultatem t naturam obtinent, eorum quidem
quae natura exiftunt quaedam rejiciuntur, aliis vero temperantur et commifeentur. Nam et Loe fane novi plurimnm
efewe, utalurne quis pane duro, aut ex tritico cortice non
repurgato, an purgato, an copiofa aqua fubacto, aut millo
modo fubacto, an excocto, aut crudiore, aliisque praeterea
innumeris. Similiter quoque de maza. Quorum cujusqne
niaguae funt facilitates nihil inter fe fimiles. At qui baec
fubducta fecum ratione non repntat, quonain modo is affe
ctum ulluin quo quis detiiielur cognol'coro polerit? Cum

IIEPI APXAIH2 IHTPIKH2.

3g

Ed. Chart. . [i5g.]

. . i3. ^
Ed. Lind. I. (27^
tovxuv ixayei TS xai uv&yamo r toov r
roto*, xai 5 iras o |?t'off xa vyiuvovxi xai x voov
raje<f Oftvo) xai xpvovxi,. ovx v ovv exsa zovxmv %oroiruxeoa , ovo" uvayxaixega ir edvai dqnov. wore
xui nQoaqxovxt %rirauvxeg ngog ttv vgtnov
(fatv s'oov avx o * evorrsg, xu & l-irv
xyvrpr & ngoa&evab , wg xai vouierai. o y ~iov, owS iyov, ovd , ovsto yjv%oov, ovd*
llo xovrojv ovtv *yiauEvoi, oins Xvfxareo&ai ovxs ia&ui ovdsvog xovtemv tov av&omov, XX' r* ioxvQov
ixaxov xai xooov x>jg q>voiog T*jg uv&gomvrg, oh fir
rSvmto xqutiv, xotxo Xunxsiv r\yt\oavxo > xai xoro ityzr<5av cpJsiv. ayrvQOTUTOV d on uiv yXvxog
yXvxvxaxov , tov S mxov mxgxaxov , tov d oog
Svtaxov, ixaxov di nuvxmv twv ivxmv r xurj.
yap Ttjj vd'gamio Ivevxa xai Xvfiaivpeva xov
r&oinov. i'n yq y&umai xal mxgv xai XfiVQOV xai
jivxv xai ov xai axgvqyvov xai nXadav xai aUa (ivtb eoram quoque hoc vel illo modo aiciatur et immutetur,
atque ex bis et bene valentium omnium et ex morbo convalefcentium et aegrotorum vita condet, ex quo fane efficitur ut nihil ncque ad cognitionem utilius eque magis
necefTarium exilat. Ut recte convenienterque ratiocinando
inveftigalle mihi videantur et ad hominuui naturam accom
modate primi ifta iuvenille , artemque dignam judicafle
quae ad deum auctorem ex majorum inftitutis referretur.
Nam eque liceo, eque hmido, eque calido, eque frigido, eque horunj quoquam hominem laedi exiiraaverunt, eque horum aliquo ei opus efle. Sed quod in unoquoqae polentius eilet et fupra naturam humanam adeo ut
ab ea fuperari non poll'et, id laedere cenfuerunt et tollere
cona funt. Eft autem valentiffimum inter dulcia dulcifijmum, inter amara amarifimuiii , inter acida acidiffimum,
et quod in re queque eft. Haec enim in homine
inefle eique nocere videbant. In homine namque iueft et
amarum et falfum et dulce et acidiim el acerbum et inipi

Edi Chart. II. [i5g.]

Fof. I. 3. i4. f Ed. Lind. T. (27. 38.)
ia nuvroia dvvuiag sypwa, nXrjd'o xai layyv.
ftiv [tsfiiypvat xai xexotjuva a).irjXoioiv orne yuveg iaziv
ovTS Xvnu Tov ar&Qamov. b\av d Tovcmv noxi&y xai
aiTO q? aivrov , xai yavsv azi xai Xvrctst
tov (28) v&Qaimav. tovto d tcov oauaToiv oaa tjuv vsuTi'dei xai Xv/tuvezai tov uv&Qcanov iuneavTa , tovtwv
xaOTOV r mxav xai axQiTv toziv, j akuvoov , ol-v,
*} aXk ti axQTjzv xai la^vyv, xai di tovto &
im , waneo xai imb Tmv ix tov atuaTog noxoivouvo)V. nvTa d oaa uv&Qomog a&ei j nivel* , out TOvxov yvuov axorTOV xai diacpeyovzog dija
taxai HETtypvTU, oov aQxog xai ^ xai noueva tov- "
Ttoiaiv oaiv sl&wxai & neoTOio xai aiei fOf'eo&ui, |ai tqo tdovrv xai xoov tgtvfivav xai
iaxevaafivmv. \\ xai unit tovtsuv nkeazav iaivziav ig tov
av&yamov xai nxoiaig twv uqpi dvrfiuiv txusia yivexub, ia%vg xai uv<;toig xai Tyoq>r u\idum, aliaque fexcenta quae pro copia et viribus varias
liabent facultates. Et baec quidcm mixlioiie et mutua inter
e contemperatione eque cernuntur eque quenquam
moleia afficiunt. At ubi horum quidpiam fecretum l'uerit
et per fe extiterit, tune et confpieuum fit et hominem moleftia allcit. Quin etiam ex cibariis quae minime nobis conveniiiHt, quaeque in corpus ingela liomini funl noxia, eorum quodque aut amarum eft et minime temperatum , aut
falfum, aut acidum, aut alio quodain modo in temperatum
et vehemens, ideoque perturbationem in corpore eflciunt,
non fecus ea quae ex corpore excernuntur. At edulia
quae homo nunc edit aut bibit, ea hujus intemperati et
praefiantis fucci minimam partem habere confit, panem
dico et mazam atque his iinitima, quibus homines copiofe
et Temper uti confuevere , praeter ea, quae ad voluptatem
ct falietatem condiuntur el apparantur. Ex quibus quainvis
magna copia ingerantur, turbatio et facultatum corporis fecretio minime contingit, fed robnr, incrementum et ali-meittum, idque nullam aliam ob caufam, quam quod pro

 EPI APXAIH2 IHTPIKR2.

4i

Ed. Chart. II. pg. 160.]

Fef. I. i4.
Ed. Lind.I. (28. 29.)
di ovdv ersQOv yvexai r * u TS ovyxy.Qrrat xai ov9> fyei xQTjrov , ovd ioyvgov, lX Aov v yyore xai
nlov xai g%vqv. anoQw ' efmye o tov Xyov xevov
liyoneg xai unyovxeg x Tavxrg xrg tni vn&saiv xrv
xyvijv xva tqotiov &eoanewovov Tovg uv&Qumovg, wo VTtOT&enau ov yg ioriv aiiTtoust , ojg o/iai , i%evQruhov avi ti iaivxov &eopov, r tfivxQOV, i%qoov, r
iyov, [tijdevi oXkm e'dti xowmvov- u'll' ouat tuvtu
xai gcofiUTU umoiaiv vziayeiv oai hvte /oaipe&a. nQOGTi&aoi, d rcij pv lvai &, tJ de \>v/q<,
t< Se S^ow, d vyo), tnsi exetv ye unogov (29) < xurovxi , &Qpv ti nQooevyxaa&ui,. ev&vg yp wxr\oei t ioxiv , ware Xtjoev vyxrj , eg tovteotv t toIv yevourmv xaTatpvyelv. ei de drj Tvyyvci fitv - iov
etQKpvov, A?,o d &eQixv nladaov, '.o d &euv aoaSov i'ypv , [160] tmii yg xai all - xai aXiag dvliua imevavxag ioivioXoiv tyovxa, deqaet d t avxmv noatnyxev, jj equv xai oxgiqivov , i deouov xai )be contemperata nibil habent intemperati neque vehementis, fed omnia unum fiunt et implex et validnm. Neque
vero mihi fatis compertum eft, qui liac oratione utuntur et
artem medicam ab illa via ad materiam propofitain abdu
cent, quonam tandem modo homines ex materia propolita
curaturi lint. eque enim, opinor, ipfis eft inventum quidnam lit per fe calidum , aut frigidum, aut ficcum, aut humidum, ac nullius alterius particeps. Verum ut fentio,
iidem apud illos potus et cibi exiftunt et ii quibus
omnes utimur, fed buic calidi , illi frigidi, huic ficci,
Uli humidi nomen apponunt. Quandoquidem illud dubitationem habet, Q medicus ut aliquid calidum aegro ofleratur
imperet, cum protinus quaeratur quodnam illud fit, vet
nugari cogatur, vel ad horum aliquid confugere. Quod li fit
calidum quoddam acerbum, aliud vero calidum inpidum,
aliud quoque calidum turbulentam in corpore niotionem excitane, funt eniui et alia calida quae contrarias inter fe
facltales habent, quodnam eorum offervi debeat, aune ca

Ed. Charr.II. [160

( Fof. I. i4.Ed. Lind. I. (ag. 3o.)
av, i auu ipv%Qov xai OTQiq>vov , 'ait ya xai ,
Med ipv%ov xai nludagv; < ftv yp 'ywys oda, nay
Toivavxov <p' xarov avttcv unouivEi, xai o fivov v
v&Qamq) , alla xai v gxvtei xai v Aw xai iv aXlowt
nolloai a ioTV v&cimov uvaia&tjTOTEQu. ov yg #60uv sari Tt]V pey),iv drapiv e%ov, all arvcpvv xai
nladav, xai Tulla ooa (tot eHorpat, xai tv v&Qoinot
xai tov v&Qomov, xai ta&ipeva xai mvfiEva, xai
e^ot&ev hnxQtopeva te xai nca TilaoaftEva. tpv^QiijTa 3*
i'ycoyE xai &Quti]iu naamv tjxtOTa tojv dvvptatv vouoj vaoTEVEiv v t} awuart da tj ngoqoiag. ov ftv
av dqnov ygvov (tsuiy/iiva avia uvioiciv / tyvyov
xai &t)fiov Jj, oi Ivnet,. XQrjai y xai [teiQirijg fiiv
rpvyoy yvETat uno tov \tequov, ) d &SQ[i(j> n
ipv^gov. 5s artoxoi&sii} %cooi xteqov, tote XvnEi. v
d dt] TOVTSoi ) xatQot, ora' ipv^gov iyysvtjTai xai lv~
Ttreij tov uv&omov (3o) di Tjjoff, ngiov V ain tovto
ngsart equov uvi&Ev ex v&ainov , ovEfujg or\lidnm et acerbuni , vel calidum et infipidum , an frigid um
lmul et acerbum, tale nam que quoddam e, an frigidum
et infipidum? Namque equidem novi plane contrarium in
eorum quoque evenire, neque in homme folum, verum
etiam in corio et ligno ceterisque pleriique bomine longe
hebeliorem l'enfum habentibus. Neque enim calidum eft
quod magnatn vim habet, verum acerbum et infipidum,
caeleraqne de quibus dixi, tum in homine, tum extra hominem, in iis quae eduntur aut bibuntur, vel foris illinuntur, vel quacunque forma corpori admoventur. Frigi
dum quidem et calidum inter oranes facnltatcs minimum
incorpore poffe has ob caufas exiftirao. Quamdiu enim cali
dum et frigidum inter fe permixla fuerint, moleftia neutiquam afficiunt. Coiitemperationem enim et commoderationem habet frigidum a calido et calidum u frgido. At ubi
alterum ab altero fejunclum fuerit, tune ofiendit. Quo itaqne tempore frigus iunafeitur et hominem affligit, primum
ex ipfo calidum indidem ex homine praeilo eft, (ine ullo

1 APXAIH2 1HTP1KH2.

43

Ed. Charr. . [i6o.]

Fof. I. i4. i5.
Ed. Lind. I. (3o.)
&sirg ovds naaaxEvrj deftevov. xai xai iv vyiarovci xoaiv v-d-ynoiaiv neyerai Mai iv xuvovoiv. tovro piv ei Tig &i.si vyiavov %1' diuipvcu , j
"iovapevog V>VXQV> V ^e r<> ', av aireo jimXtov
n<Htor. xai rv ye ur navxnaai, > , xav uuru
Xay xai X&r ig xr\v oxntjv, fiXiov xai ni nXov &eauaKzui ' tovxo ds el {rXoi* ix&suav&rjvat r
lovTQoi \/ , r noXXvp Tup, ex S xovxdov coito elfta
tjwr iv %o)Q<p xrv iuxQirjv nouea&ai ' o
Suipuyutvog noli qtavexai xai ipv^ieog xai qtoixaXtzeog, r Qimfisvg rig xmo myeog xai nuaoxevwv
eTj tovrJ yv%og ix rovxov xov xonov diandat. noiiovrC. SxanXawv xavua xal nvyog ij
u7dv TOVTtwv nouovxi. dtj xai novXv % , 'ffot
v yrtvog II t aXXrg ipvl-iog aSksuvxEg fjiywcmiut Wire ndag, f, ^stoa, r xe<puXrv, ola noxovatv ig xfv
fvxxa , orar Jieonrraieajor xui iv aXy ytvatvxub vn xaittrxog xai xvijouov, xai 'artv oai qiXvxxuvut avaxaviav

praeGdio atque apparalu, idque tum in fanis, tum in aegrotantibus efficit. Quod Ii quis fanus liiemo five lotione frgi
da, live quovis alio modo corpus refrigerare volet, quo
plus id fecerit, plane corpus non congelarit, is ubi vefiimenta fumpferit et fub tectum fe reeeperit , eo magis et vebementius corpore incalefcet. At vero Ii multum caleiieri,
vel balneo calido, vel copiofo igne cupiat, moxque cum eadem veile, eodem loco quo quis perfrigeratus fuerat, commorari, is multo frigidior, atque alias magis inhorrefeere
confpicietur. Aut qui in magno aeftu venlulo per ilabellum
excita to, hoc modo fi bi frigus conciliare parat, is decuplo
majorem ardorem et aefhim fentiet quam qui borum nihil
l'ecerit. Atque iftis faue funt multo majora, quae qui per nives, aut alia frigora itinere facto, fupra modum pedibus,
velmanibus, vel ca pite perfrigerati , noctu patiuntur, cum
v(.Tubus contecti et loco calido fe continentes, pruritu et
ardore divcxautur, quibusdam etiam puftulae velut igne

44

1002

Ed. Chart. II. [iGo. 161.] Foer. I. i5. Ed. Lind. I. (3o. 5i.)
n nvgg xaxuxexuvuvoiai. xul ov ngoxegov xovzo naypviv hqIv r OsQuar&aiv. o'vxojg roi/Oi txxeoov uvxoiv lui
&xegu nagayivexai. ftvQa d* av xal eypiut (3i) elnetv.
r d xar tov vooovxag, ov% oaiv V gyog yryxai, xov~
roiaiv ol-vxaxog xXfinei, xul ov% oixw layvgg, o.l xul V oXyov, xul xit noXX
oivr\g, xal oov av ygvov di&eguog, xal diet-icov
di nuvxg teXevtuuv rovg uXioxu, Zyog xal r xpv^tg vervixmT.xi xul ini nXov i^gviae. riXiv
d oxav Idgwatj xal 6 , fiXXov i'xpv^ev
i] el ur s'Xue Ttjv ugyrv. (i ovv Siuxayiug [161J yvexui ivuvxitxuxv xal q>eXuevov rrjv dvvu/xtv
ravTOftuTov , r V n xovxtov uya tj sivov yroixo; ij xvog 5eZ ^ enl otj&etag; tnotev Lv Tig, XK o
nvgexuivorxsg roa* xavaoia xal ireQin).evxor>;ai xul iiiK7miv lo%vgoTai vovo~ruaaiv ov ra^cog tx Tjg &guig ~
.oaoVTai, ovd ngeoTiv vxuv&a &eguv nl xpvygv.
iy d xovx uot (lyiaxov xxut\qmv !. etnu, on o
ainbuilis attolluntur, eque id iis fine caloris fenfu accidit.
Tain facile eorum alteri altcrum fuccedit. Quibus et fexcen
ta alia adjicere poilem, verum quae circa aegrotos accidunt,
fpectemus. Annon quibus rigor exoritur, iis acutifiitna febris inflar lammae emicat? Et quae non adeo vehe
menter aflligit, fed intra breve tempus quiefcit et alioqui
fere innoxia, qnaeque quamdiu adfuerit, calore totum cor
pus pervadit, ea maxime in pedes dfinit, in quibus rigor
et frigus vehementiffimum diutiffime perdurgrunt Rurfus
ubi fudor eruperit et febris deceflerit, multo vehementius
perfrigefcit quam fi per initia non prehendiflet. Ab eono
igitur -quid magnum ant grave exlpectes, aut cujnsnam
magni praefidii indigeat, cui contrarinm tarn cito fuccedit,
quod ejus vires fponte aufert? At objiciat aliquis febre ar
dente, aut pulmonum iiitlammatione, vel aliis vebementibus morbis detentos, qui eque calore cito liberanlur, neque frigori calor fuccedit. Ilud vero mibi magno argumento
elle' videtur, quod eque calidum fimpliciter febricilantiuni,

1 APXAIH2 IIITPIKIIJ.

45

Ed. Ckrt. II. [ipi.]

Fof. I. i5.
^ Ed. Lind. *. .)
<? &EQPOV Ttvezaivovoiv o av&Qomoi, , ovdi ij a'ziov xrti xuxatatog uovvov, uiX i'azt, xul nixgov
/id &eouiv ar, xal &suv xal o|, xa tcA/tup? xa*
fcuov, xal akXu uvqu, xal nXiv ye tpv/Qov usz dvvutoiv
toov. x fir ouv ln/ijUS'a zavi tan' d
xal -deuov, (ia>uig usryov, g v /isvov xal Qo^vvfisvov xal av^avouerov ua xevui, dvvauiv di oideutrv nXs'ua rig 7TQ0O}y.ovGtg diXudi. cade i'ysi. () ni
zrde T(v ar\uav iqwzov uv azi nvzeg
i"uTitQOi noM'/ rdr tauv xal yivue&a. tovto v oaoiOiV or Tjutoav xva yyvrpai xal (levua xivtOr di
{ivtav, <ag noXi dgiuhzeov zov hquzeqov yivouvov
xul lrzog ix zwr 'irtov xaxf ixaztjv ruQtv, xal oldeiv
fv rot* zrv qvu , xal avyxalet &e(furv xal dinvqov
oyztaq- r\v de zrv yeta iiQOO<fQy xal nXto %qvov >~,
xal i^eXxohrn ywQov , uoayxv xal tjxfogov tov. nuveia d >; ' ye xavua ix zjg (twog, zav r gevua yvij, xai r tpXeyporfj i], JX bieidv nayvzeqv zs xul tjaaov
eque ipfum folum aTectionis caufa Gt, fed eft et amarum
et calidum idem, etcalidum et acutum, et falfum et calidum,
alaque innmera, rurus frigidum aliis facultatibus conjunetum. Haec funt igitur a quibus noxa provenit, fed et
calidum adjunetum eil, robur ac veluti principaluin liabens,
quod incitt et una cum eo, cui conjunetum eil, uget, nullam tarnen pculiarem vim quam conveniat majorem obtmet Atque ifla ad Lne modum fe babenL Ad liaec vero
accedunt indicia imprimis quidem manifelliffiina, quorum
jam pridem omnes faepius ufum accepiuius et in dies periclitationem percipimus. Siquidem ubi nobis gravedo exoritur el ex naribus bumor effluit, qui priore et eo qui quotidie per nares fertur cum longe lit acrior, nafum non
modo in tumorem attollit et calentem fummeque fervenlem
exorit. Quod li longiore tempore perfeveraverit et manu in
admoveas, etiam locus exulceratur minime carnol'us et eu
ros. At vero narium ardor turn fedatur, non cum iluxio lit
et inflaminatio adelt, fed cum bumor cradior et minus acris

46

1002

Ed. ChaTt. . [i6i.]

For. . i5. 16.
Ed. Lind. . (. 35.)
difiv, nenov xul pefiiyfivov aumv iw nftreov yivoivw, r8ri xul xa/ nnavtaii. X.010I1 d vno yv%eog yuveoig ctiov Livov yveTui (irdevog uXov |u/<7roayevojivov- naiv d uvtt f naXXayf, x fttv Trjg xj)v%iog dia&e>iiuv&rvui , x d tov xuvjiuxog dt,uxpvy&rvub ,
zayag naoayvETUi xal ovdsuitjg ntioadeTUi,. tu '
cXu Tivxu bau diu 'yviiv doi^zipug xul ay.Qraag 1
'yaye yvea&uv, tov aivov TQnov noxa&aTuvxa ts xqijo&vTU xal necp&vTu. oaa t ai) m o<f>&ai.fiovg xgjierat ^evurwv, g layyg xul nuvtoag dQiuvTrzag
tyovTU-, iXxol [tev Xtcpaoa, xuTea&et, d iv'uov yvdovg
xul tu -710 TOaiv oq>&u}.iotg, cp' o ti uv ini((ivr, yyvwi
(33) xul diEafret, tov fiqpl zfv bxpiv . odvai de xal
xuvfta xal . txQl **vffi f*XQlS &v
iteif&y xul , xul
an avrtav
ei\. Il d &!* yivezui ix tov &, xQTj&jru
Xi.r).owi xul avveij>r]&ivui. tovxo S" oaa g ttv cpovyya,
oUp uv ayypi, yvovTai, xvvyyut, , srepiTrAf extiterit, ac concoctus , eiqne, qui prius aderat niagis permixtus. Quibusdam vero ex fola frigiditate et nullius alte
ris acceffione bic affectus plane excitatur. Qui omnes Hberanlur, ex frigore quidem percalei'cant, ex ardore vero
perfrigefcant, quae celeriter conlingunt et nullius concoctionis indigent. Beliqua autem omnia quae ex liumorum
acrimonia et incommoderatione oriri adero, eodem modo
edantur, commoderata et concocta. At fluxiones in oculos
iiTuentes ex vehementi et cujusvis bumorum acrimonia, palpebras quidem exulcerant et quibusdam genas, fubjectasque
oculis partes , ad quas confluxerint , erodunt, tunicam etiara
pupillam ambientem rumpunt et exedunt. Dolor autem et
ardor fummaque inflammatio tamdiu detinet, dum fluxio
concocta fuerit et craflior evaferit, lemaeque ab iis redditae fuerint. Concoquitur vero ubi mutua fuerit permixtio,
contemperatio et cum aliis coctio. Quinetiam quae in fau
ces feruntur, ex quibus raucedines oriuntur, anginae, erjrfipelata et pulmonum inllammationee, baec omnia priranm

 I APXAIH2 112.

4j

Ei. Chart. . [i6i. i6a.] ^ . 16. Ed. Lind. . (33. 34.)

im- nvia rama (lv XfiVQU x vyou xai
Siua gpfcf [162] xai v roxt rovrotoiv . vovrftaxa- OTCcv d th/vtqo. xai nsnuteoa ytvrTM xai narg
doiuviTfiog ntjXXuyuva , ] xai ol nvgeToi Aorrat
xa tu kvnovTu tov uv&unov. Set d drj nov retira
ama xoTOV fiya&ai " ojv naoeoviuv fitv totoror Tnov
ttfyxi yvBO&at, (tsraaXXvTutv d ig ocXrv xyrjaiv navEa&ai. xoTUV ovv ano aiitjg &euijg EiXixoivtog t rpv*
i-w ', xai fit] fteTi'^t] aXXtg dvrpecog ^, ovia
nailon v, OTUV fiETaaKXrj ix tov rfw^Qov- &equov , xai
ix tov epov *? t/ivgoop. peraa/.Xei " ov poi nQOQt~
ra TQOTWV. ri tovw ooa xaxona&tei v&omo ,
ano dv\iiw yvExaii, TOVTO per otuv mxTijg Tig hjtoXv&y, rv dr %oXt]v 1;av&Tv xuXofiev, oati xai xavua
xai uSvvauai xar^ovaiv ; naXXuGouEvo te tovtov vots
xai xa&aiQopBVot r avzuuzov, r imo qpauaxov, ijv iv
xaiu) (34) avTttV yvrjzai,, yaEQw xai zwv ndzmv xai
zrjj Qutg unaXkooovzui. ooov S" av %ovov retira

quidem faifa, hmida et acria demiltunt et in Lis

confirmantnr. At vero ubi craffiora et magis cocta fuerint,
omneraque acrimoniam depofuerint, tum jam et febres et
quae moleftia afficiebant deGnunt. Eas vero rei cnjusque
caufas exiftimare oportet, quae quidem cum adfunt, hoc
nodo provenire necee eft et qiiibus in aliud temperamentum commutatis ceflare. Quando igitur ab ipfa pauca caliditate et frigiditate nulliusque alterius facultatis participe
haec' contigerint , hac ratione ceflabunt , ex frgido in
calidnm et ex calido in frigidum commutata fuerint. Commutantur vero ad eum quem dixi modum. Praeter haec
quaecunque hominem male afHciunt, ea omnia ex facullatibus
oriunrur. Veluti quidem, amaros humor aliquis, quem
bilem flavam nuncupare folemus, eflulus fucrit, quaenam
anxietates, aeftus et impotentiae detineuL? Quibus interdnra hberati vel fpontanea purgatione, vel medicamento,
liquid horum tempeftive contingat, doloribus plane et ca

48
1002
Ed. Chart. H. [if)3.]
Fo'f. I. 16.
Ed. Lind. . (34.)
xa xal xqttu, [i}]%aVT ovefii] ovte twv novan' nuvaa& nvQEioZv. xalolatfiiv o^vxtjxeg TtQoaaxavxut, dgi(isla te xal aidssg, olav Xaaui xal Sfu anXyyvoiV xal &wt]xo
xal nofjl/q, ov nuvExui xovxovnQTSQOV ttqIv noxa&aQ&fj xai
) xal ftJ^'J tootv aXXoioi. 7iaaso&ai d xal fisxu,aXXeiv xal XETixbVEo&at, xal nw/vvEo&ai ig yvuiv Edog , di
noXXiv sdtouv xal navxomv. io xal ai xyioie xul et atd'[iQi xv yjgvutv v xovrotai pya Svvavxai. nvxmv rj
tovxeojv qxiaia nQoaqxst &Qp t tyv^Qut no%ew ovxs yo
av xovx ye aanr, orne nayvvQ-. x ' v aixb q>aijisv sivcuf
xgrag aixtoiv taxi, nXrv ? XXi}Xa %ovou dvvaixw.
insl iXXof ye ovSevI to &eo[iv [ti%div nuveexat xljg &gfitg
j rtji , ovd ye nXiv ipvov i toi Oegii. #*
nsgl tv av&Qamov av nXtoai /^, *
xal sXziova- nvxwv agiota Swtxemu wv&gomog,
oxuv xal iv t<v%itj r iiTjdepirjv dtapiv ldirv nolore defunguntur. At quamdiu ila fublata , incocta et mi
nime contemprala fuerint, nulla arte eque dolores eque
febres finientur. Et quibus quidem acuti , acres et aeruginofi humores inflant, quinam furores et vifcerum ac thora
cis lancinationes, animique abjectio inde oriuntur ? Neque
prius haec quiefcunt quam emaciati, dejecti et aliis permixti fuerint. Multis autcm variisque modis concoqui, per
mutan, tenuari et in huinoruin naturani craflefcere poflunt.
ldeoque in i Iiis et judicationes et temporum numen ma
gnum pondus habere mihi videntur. At nihil iftorum fine
calido aut frgido contingere folet, cum neque putrefcere,
neque incraflari poffit. Quid vero hoc ipfirm effe dicemus ?
Nempe eorum conlemperationem e'e, verum ea cum mu
tuo inter fe fiat, tum vim habere. Quandoquidem calidum
nullius alterius perrbixtione quam frigidi calidum efie de
hnet, neque contra frigiduin, quam calidi. At reliqua om
nia, quae in homine bil'unt , quo pluribus permifcentur,
eo mitiora et meliora evaduut. Isque tum demum optime
allectus eft, ubi concoquit et quietem agit, nihilque in eo
exifi.it quod propria facltate praepolleat. Ac de his qui

 I AVXAIH2 112.

4g

Ed. Chart. . [162. i63.] ? FoeT. I. 16. 17. Ed. Lind. I. (34. 35.)
detxrtuerog. neqi fitv aw rovTtmv xavig (toi rytv(tui tniidy&ui,. Xiyovai d weg xai ijToi xui copierai ovx
tu Svvatv tTiQixrv ttvai baxig (35) (fr) odev o t otiv
ur&omo xul ona> iytrszo naiiov xai awtTtyr.
i Touttuv ftiv Tivi to rat ffoqptorj;, tj tjtqw, r ytyumia nti (fvow , qooov rofiim rjoixy rfyvtj nooarxeiv
r /J yqaquxi). de ort 7tpt qjvoiog yvivai ri outfits
oSMtolv ulko&ev teteu t
ItjTqixrjg. xovto dt olv
xaxuuaOelv , 'tuv auzrjv rig rrjv it]rgixrv og&g naav Qihiy, fit/ot St tovtov nokXovg (toi doxht. ideXv. Xym d *
ffroottjy Tuvxr\v eidirai, av&Qamog t tan xai di o'ug ni
na; yvtTcu, xai tu/.'/. a xgitwg. ine xo y (ioi doxt'et orayxaov lirai narrt irjiQ ttqI [16] yvaiog ede'vai, xai ttovv
artovdaat g eiaeiet , si'ntQ ti (tXsi twv devTwv notTjaetr,
x car uv&Qa)ziog ) iaQifitra xai mvfuva , xai
' ri cp xoTOV x<Tf> avft^ratTUi, xai tr nXwg o'vtco do*
tkit ort itovt]q6v qoiuu TVug. nrov yo q>qet rw ).1]0Uim uCtiov, |[ Vl.U tira lrov xai da t xai rt'i't twv
dem abunde mihi dixifie videor. At vero medici qudam
et fopbilae fieri non poflfe dicunt ul quia arlem medicam
cognofcat, nifi idem noverit quid fit homo, et quaennm
ejus prima generatio et compofilio. Equidem quae ab bis
de natura vel dicta vel feripta funt, non tarn ad artem
medicam quam ad pictoriam fpectare exifiimo. At manifellam naturae Cognitionen! non aliunde quam ex arte me
dica baberi cenfeo, quam is facile pereipiet, qui univerfam
artem medicam probe complexus fuerit. Quod quidem plerique mihi pervenilTe videntur et iftorum notitiam habnifie,
nt quid Gt bomo, quaenam ejus ortus eau , reliquaque
certe cognofcerent. Quandoqnidem naturae cognitio mibi
medico elTe neccITaria videtur, isque omni Audio conten
dere debet, fi modo quid recte praelare volet, ut intelligat
quonam modo quis ad a quae comeduiitur et bibuntur fe
babeat et quidnam cuique ex fingulis eveniat, neque fimplititer tantum exiftimel cafeum malum efle edulium, qnod
qui fe eo ingurgitt, dolorem fentiat, fed nofeat quemnam
. I.
D

5u

1 TI PATO TJ

F.d. Chart. II. [i63.]

FoSC I. 17.
Ed. Lind. I. (35. 36.)
r&Qamoov veovTwv arenarjdetor. ecrti y xui XXa noU
Qwuara xai nfiaxa qpvaei nortj, xui 5iux9r(ii xv'v&(jmnov ov xovaixov . ow ftoi olov
orog axrjxog nokvg no&ei, diurdija nw xbv &*
u&evtu. xai unuvteg av idvxeg xovxo yvottjauv , bit u'vxi
i dvvapi ovov xui avig iaxiv uxio. xai olo ye xcov h
v&noi xovxo fiXiox ye Svraxat, o'daftev. xoiuvxrp
Sr ovkofiui u).tOetv xai nei xcZv (36~) oparijvai. xvQt)Q yttQ> lundi) XOVltO) OtJUEW ^oraitrjv , o TvTUg vd'QMitov Xvfiavexat , k'K eloiv dxiveg avxov nkroEVfteroi ov
oxiovv kcmxorxui ' okkaxuixoli toyvataw a* ,vi(fqeiv &' nugijexai. eai de ot na.ooovei. diacpoovai 3
zovztarv ai fiiau. dta<j;Q0voi>d xazxovxo, r atfian
ttiaxnfoXfuov xvQoi, vno xotovxov yeiexaixe xui xivtexut. olaiv 6 xoiovxog yvibg xvyyvei nkov tvetov xui fikXov vSvtuaiewiv ev atfian, xovxovg ftkkorxuixuxoTa&tetv eixg. ei
il x>j y&Qtaitrii (fiioei rv xuxov, nvxag uv iXvpuUtttb
dolorem et quasnam ob cau fas infrt, et cuinam ejus ufus
minime Gt accommodatus. Cum enim alii plerique fini tum
cibi tum potus natura pravi, non tarnen eodem modo
hominem afliciunt. Quod ila fe habere hac oratione veluti
exemple confirmo. Vinuin merum copiolius epotum bomi'
nem quadam imbecillitate aflicit, idque qui vident omnes
noverunt eas elle vini vires et in ipfum noxiam referunt,
Ted et quasnam hominis partes praecipue afficiat novimus.
Quod et in reliquis ita plane confit. Cafeus fiquidem, quotiiam hoc in medium protulimus, non omnibus eft noxius,
fed funt nonnulli, qui ubi eo fe expleverint, ne tantillum
quidem offenduntur, quinetiam gracilibus mirum in modum
conferre perhibetur, quidam etiam non nifi cum molellia
degunt. Horum autem naturae hac ratione inter fe diffrant.
Quod in corpore cafeo eft inimicum,ab eo excitatur et commovetur, in quibus ejusmodi humor pluriuius in corpore
redundat, quoque majorem dominatum in corpore habuerit,
eogravius aflici acquum eft. Quod fi imiveriae bominum na
tura./ infeftus eilet, omnibus ulique noceret. Quae fi qui*

 I APXAIH2 IHTPIXH2.

Ed. Chart. . [i63.]

Fo. . 17.
Ed. Lindel. (36. 7.)
tuzu di t zig eidif, v noyoi. * v z)oiv vuxoptjot ijatr x reo , tit di xal iv z>at, vovooiai r;;or
(langtet yrovzat, noXXai avfinuQuzaheg , al pv uno zavzopvov, al d xai no nQoaevsy&vzcav zwv zvyovzwv.
olSa d zovg ijroo toj noXXovg , cog zovg Iduzu.g y 7V Tfmi, nsoi ztjv ffiorv zavtrv zi xexaivovQyrxzsg , wg Xovaperoi, r n&QinazraurTeg , yayrzeg i* ttsoov, rauta d
nna eXziat nQO<sevrreynvu \ , ovdevg raaov zv alTijy rotrMov tm' vuzi&vzag, (itv alrtov ayroerzag,
it GvptfOQizazov , i\v ovztog zvymaiv , aq.aviaa.vzeg. del
or XX* edvat t Xovzqov mtoui nooayevo/ievov igyoezut,
xai t xo'to. oidnoze ya r avzr xuxonuQt zovzcov , ovd"
'rtpou, oid ye ni ^^, ovdk ye no owtxazog
wov r zoov. azig ovv zavza ] taezai exuaza t'yet,
av&Qomov , o'vze yivaxeiv z yivfxeva an uvztcov
Svrraezat o'te yoteaai odcZg- dev d fioi doxtei xai zavt
itw, Zaa z> v&Qumia Tta&ruatu no dvviuiov i'tiyezu*
noverit, nullo modo ab eis offendatiir. In iis vero qui ex
morbis convalefcunt, ac praeterea longis morbis conflictantur, uiulti velut infiructa acie conictus fiunt, partim fponte, partim ex iis quae fine delectu offeruntur. Pierosque
autem medicos novi, qui non fecus acidiotae, quid forte
eadem die innovaTent, lavando videlicet, aut deambulando,
vel alienum aliquem cibum edendo, quae omnia etil adliiLuille quam omifille pracftiterat, niliilominus tarnen in eorum aquod caufam rejecerunt, cum quidem caufam non
agnofcerent et id fortaTe quod forte maxime erat commodum prorfus extinguei'ent. Quod certe minime facer convenit, fed novifle oportet quid balnei ufus intempeilivi efficiat, quid item defatigatio. eque enim illa eodem modo
male afficiunt, neque quicquam aliud, ut neque repletio,
neque bic vel ille cibus. Qui igitur baec fingula quemadmodura fe ad bominem babeant, ignort, is neque quae ab
iis proveniunt cognofcet, nque iis recte uti poterit. 'At
vero mihi etiam cognofcendae affecliones videntur, quae
bomini tum a facultatibus, tum a figuris proveniunt FaculD a

10.02

. .[5. i64J
. Fof. I. 17.
Ed. Lind. . (37.)
xai bau a^rjuuiwv. dj txovto} divafttv niv elvat
Twv pi/tmf ebiSvat xai ayjvg, apipara
Xyot baa i'veativ iv v&Qamqi. (tv yg xolX xai
i% eqo eg azevv tan , r d y.ai ,,
tu d oteqe te xai OTQoyyvXa , tu d xai mxefifuva , . d diuxiu(itva , tu d (iux , d nvxv,
tu d uav xal &, d anoyyoEidu xai
iwuii't. TOVTO fitv tXxvaut <p xai manaaa&ai vygTijzu tx Tov aXXov , tioieqov t xotX xai xnenxafivtt y r t oteqe xai atQoyyvXa , t xoX xai ig
axEvv il; Evtog avtlryutva, dvvaix uv fiAt[i64]<rT. otjua
Htnoi TOiavra el axsvov avrtjyuva ix xoXov te xai eoog- xaTuuav&aveiv d deavut e^c&ev ix twv qparepwV. /14 yg Tw aruuxi xeyi\vg vygiv ovdv vaanaai
nQoapvXXqvag d xul avaxeiXag, maag yeiXea , tri
avXov ngoa&t/.tevog, grjdtug avaandaaig uv o t. OXetg. ir
d al atxvut ngouXkfievai, % elgog Eg orevwtegov ioTEVuftrai> nao? toio te%vutw, ngbg eXxeiv auoUtetn quidem intelligo extremas Lumorum qualitates et
vires nofle; figuras vero, ea quae in homine infunt. Quaedam euiin cava funt et ex latitudine in anguftum coacta,
quaedam etiam expaia, alia folida et rotunda, alia lata et
pendentia, alia dien ta, alia longa, alia denla , alia rara
et florida, alia vero fpongiofa et laxa. Videndum certe
quodnam ex bis humorem ex reliquo corpore ad attralla t
et pelliciat, quae cava et expaTa, an fulida et rotun
da, an quae et ex latitudine in anguiluni contracta
funt, id maxime elEcere poffint. Ac mea quidem fententia,
quae ex cavo et lato in anguilum contracta funt. lila vero
ex rebus externis manifefie percipere licet. Veluti quidem
(i 01-e Liante fueris, nulluni bumorem attraxeris, ubi vero
protens labris conftrinxeris ac comprefferis, praetereaque
filulam admoveris, quicquid libucrit, attrabes. Hoc vero
quod admoventiir cucurbitulae ex latitudine in anguilum
contractae declarant, quae in ufuin fabricatae funt, ut
ex carne trabaut et aveliant, aliaque id genus permulta. Ell

1 12 XHTPIKH2.

53

Ea. . . [i64 ]
Fof/I. 18.
Ed. Lind. I. (58.)
||x xai imanadai, XXa (38) TOtouroipoira.
S" boi v&Qwnov tpvot'xai ayrua xoioviov' xvoit ie
xai *eq>aXf , xai iaxQa yvvati. ; rara ftaXima
thtei , xai nitrosa tortv tnxzov vyxxjxo ah. dt xoXu
*ai 1? Imfveaav (ikv v vyqxrxu [lXiniu dtfairo ttmitcv, TiKTnttratro " V ov% uoioj. x St ye ois xai axQoyyXu oivx av VuajracraiTO oV a im^QVtaav
it%uixo. ^ yo a* xai o* * 'Sqtjv tip'
(itrti. x St anoyyosiStu xe xai ai, oov onXrjv , tivevfm xai a ao, nqoaxa&s^/AEva (tXwxa rloi xai axhQvr&Er xai ai^j&ETj vyoxrxog nqoayEvouvrjg xavxu uXioia. ov yg riv tv iv xoiXy ivjj x yqv , ^ nttt^ei
aixti} f xtXhj xb vyQov xai i5a/y/e* rV xafr' xaxrr rjuttjr. XX oxav ny xui Vijtk aixog ig ioivxbv x vyqbv x
xer xai ai xai x o/iixa nuna, xai vxi qatov * xai
taX&uxov axXrjog xa xui nvxrg iytVExo , xai oxix ixnaan
oui qtrtot. xavxa Ss ^. St x'rv qicstv xov o-^/xuxo.
oaa Si q>ivuv xai ruXrjuuxa EVEQyovxai iv acuari,
nuui/x iv fiiv xoXoio xai tifjv/ptQpaiv , olov xoiutem earum, quae intra hominern fiint, partium natura et
figura ejusmodi, veicae, capitis et uteri in mnlieribus,
eaeque maxime attrahere, et Temper attracto liumore refertae
confpiriuntur. Quae vero cava lunt etexpaTa, ea affluentem
quidem humorem omnium maxime recipiunt. ' Verum non perinde attrahunt. Atlblida et rotunda eque altrabunt, eque
aflluenlem humorem recipiunt, qui ccrte circum elabitur, cum
federn in qua permaneat non babeat. Spongiofaautemetrara,
velntlien, pulmo et mammae, prope admota maxime exugunt,
caque praccipue accedente bumore indurefcunt et augentur.
Neque enim in ventrlcu1 > humor int, eumque foria contiiieat,etiijigulis diebusevaci tur, verum cum euni in feipforeceperit, en raque vacua et rara ac parva penitue imbiberint, pro
raro et molli durus et denfus evadit, neque concoquit, neque
emittit. Iliaque illi ex figurae natura contingunt. Quae vero
flatus coranique convolutioncs in corpore efliciuut, ea in
cavitatibui ac laxioribus fpariis , velut ventre et thorace,

54

- 002

Ed. Chart. . 64.]

( Fof. . 18. ^ Ed. Lind. I. {38. 39.)
%y xui OojQijxi,, yoyov re xui naxayov u-noieeiv. oxe yo
v ur nonXroai(5y o'vxuig erre axrjrat, ai.V fytj [tsxuoXg
xs xal xivraeig , fyxt) vn avxmv xal ycpov xui vug xivrpiug yveadui. bau di ouQxde xs,xai uu).&uxa , v
xoXai (9) xovxowt, vuqxm xs xui nXrjouaxu , ola iv xoaiv
noecpuyeai yveiai. bxuv f yxvooij niaxC te xui vxixeirpvo), xal itgg avxo vxiixay, xui apvttu rovxo xvyi] 7 re
i(T%vo6v tov , toare dvvua&at, .vz-jrse&ub xijg ii]g xui (ttdv
xaxov na&ev, fifxs (lukduxv xai uquiov ,' xdsl-ao&a xai vne^ui , naXv xai xe&tX6g xai truiiiov
xai nvxrv, oov r\nuQ, di uv xrv 7rvxvxrxu xai nXarvxijxct r&taxrx xui ov- vnsxet- qtvaa d imo8%ouvr
uvsiui xai ta^uoori'pr yvtxat, xui oqu ftuXiara ng
vzmuov. dt d xrv nuXxrjxa xui xrv ivaiuirxu o
dpruxat, vsv nraiv evai, xai di xaiag ixoo<j>aiag
dvvuixs o^vxaxM xui nvxrxaxat.nQog xovio ymqov yvovxai ixnvruax re xai (piuuxu nXeaxa. yrexut, d xui no
qpQvug ia^vog, rOGov d noXXv. dtxuaig xiv yo qpoevty
lrepitum et fonitum excitare aequum eft. Cum enim non
fie impleant, ut confinant, fed mutationes et motiones habeant, ab ipfis ftrepitutn et evidentes motiones fieri necefie
eft. Quae vero tum carnofa tum mollia, in iis upores et
repletiones quales jngnlas fiunt. Quod Ii in latum et reni
tent ineurrat, eique aliquid refiftat, quod natura neque fit
adeo robuftum, ut vim ejus fuftinere, neque ab eo male
aftici queat, neque ita molle et rarum, ut in fe reeipiat et
cedat, fed tetferum, iloridum, fanguine praeditum, et denfum velut hepar, ob denfitatem quidem et latitudinem renititur, neque cedit, flatus vero fubiens increfeit, robuftior
efiicitur, et mpetu in id quod obluctatur ferturj verum
quia tenerum et fanguine praeditum, doloris expere eile
non pol eft. Easque ob caulas tum graviffimi creberrimique
dolores eo in loco excitantur , tum fuppurationes et tuber.
cula quam plurima. Quae etiam circa feptum trausverfum,
fed longe minore vi coutingunt. epti enim transverft na
tura in latum protentk et renitens, cumque fit nervofior et

1 APXA1U2 IHTPIKU2.

55

Ed. Chart. II. [i6i. i65.]

Fof. I. 18.
Ed. Lind. (9. 4o.)
nXaxeit] xui nuu*nvr, yoig Si vtigojdeinttj xe xai o%vgoigr, r<SGOV intdvv sari, yvovxui di xai negi xavxa
nrot, xai cpvuara- noXX di xui aXXa xui i'aat xui i't-ia
ro atltuutog e'ideu eyr\uxiv , peyXa aXXrXa>v *
np x & xui lootovci xui vyiavovu, oov xecfuXui
opixgui t ueyXat , xgyrtXot Xenxoi r Tiuyeg , (taxQoi r ga%eg, xoiXai uaxgui r oxgoyyvXai, &u>gry.og xui nXsvgop
nXaxviijxeg 4 axevxixeg , xui uXXuuvga, ds narra eidt(u f, diuff()i , OTiw (4o) ta ama ixaxwv eldcg og&cog
xqgoqg. [C5] nQ di Svvuuov yvfiwv , avxoiv xe exuaxog
' xi> dvvaxai UQihw xov uv&gumov iaxqtd'at, waneg xui
ntSQOV tiguxM, xg vyyersiag tag fyovoi ngg XXrjXov;.
tyat Se ' ti yXvxvg yvuog ueiaXXot, ig iXXo
tiSog ftrj uno l;vyxgr<Jiog , uXX* uvtg i^iaxusrog, nolg xtg
o; ytroixo, nmgg, t Xpvgg, i axgvqivog, f og.
j %uu6g vsiiHrjdswg ixgoacpgiav av rwv Xoiniv pXtaxa
ti, sinsg o yXvxvg ye nuvrcov ntxTjdeiiuxog. o'vzmg t xig
robuftior, ideo doloribus minus opportune^ In his lamen et
dolores et tubercula exoriuutur. Permultae praeterea tum
intra, tum extra corpus exiftnnt figurarum formae, quae
pro alTectuum ratione magnopere differuiit tara in aegi'is
quam in bene valentibus, velut capita parva aut, magna,
cervices graciles aut crall'ae, longae aut breves, ventres
longi aut roLundi, thoracis et coitarum latitude aut anguftia,
atque alia fexcenta, quorum omnium di'erentias novilTe
oportet, quo cognita cujusque caufa eas recte oblervare
poffis. De humorum autem facultatibus , quemadmodum
etiam antea dictum eil, quid eorum quisque in homine efficere poftit, confideranduin , quasque inter fe cognationcs
babean I. Quod eft, dulcs humor in aliam formait! mutelur, non per alterius contemperalionem , fed ab aliis fepa->
rului, qualisnam plnrimum futurus lit, amarus, an falfus,
an acerbus , an acidus. Certe omnium humorum qui aTum untur acidus minime accommodatus fuerit, (i quidem dul
cs omnium maxime accommodatus exillit. Ad hunc niodum
fi quis rerun, externarum naturam inveftiyando afleqiii poffit.

56
100 1 IBTPOT.
Ed. Chart. . [i65. 348.] Fof. I. 18. 19. Ed. Lind. I. (4o.44.)
dvuiro ijzov ^& Innvyypvuv, dvan uv nurzoiv txXyso&ui uei tkziov- tXxtazov d azi nQOOoztat
10 vBiiizrfidov niypv.
1002

IHTPOT.

[348] (44) To ulv yoftuu taziv tjtqov TiQoazuar, naQyysXuu xo] xzuaxEvivlri(Eiov- tjZQoii pv evumoozuorv, oQtjv ev%Q(o te xui evoaxo tarai ng zrv vnuoypvauv
avij cfvaiv- ^tovrzui yft m zwvnokXwv oiui] ev iuxeiueroi
z aJiiia o'vico wg ovd' uv tzoav tniu.r&i\vai xuitg. 'nsizu
nsoi avrwv y.uuio&iv I%biv io&rzi yoijazij xui yosuuaiv
evduoig, o8xrv fyovoiv vvjimoig ng anavzu. zovzo yq
Tjdag e%iv %vuuivei zovg voaovzug. e di zovzov axonteiv
zs itsq ztjv xpv%hv , fit] poro* aiyrtv , ).). xui
jiec zv iov tcvv U'zuxzov, ftyiazu yo jret d^uv
yu&, r&og situi xut.bv xui yudbv, zotovzov <T orza
nai xui aeuvbv xui qiXvd'Qmnov. zb yo noonezig xui
is Temper ex omnibus quod melius eft facile eliget. Opti
mum vero id eft, quod longiffime abeil ab eo quod huuianae naturae minime ell accommodatum.
HIPPOCRATIS DE MEDICO LIBER.
Hoc fcripto medico imperamus et dicimus quomodo officinam medicam inflruere debeat. Ad ejus quidem auctoritatem mihi pertinere vhietur, ut perfpiciat, quoad ejus
natura feret, bene colorato et optime habito lit corpore.
Qui enim bona non funt corporis babitudiue, vulgo exiftimantur caeterorum curam non recte habere poffe. Deinde
ejus cultus mundus ello, veftis fit decora, et unguenlis itfatur beneolentibus , citra oninem odoris fufpicionein. Iilud
euim jucundum elle aegrotantibus folet. Enm quoque fpectare oportet ut animi temperantiam excolat, non taciturnitale loium, verum etiam reliqua tolius vitae moderalione.
Quod ad illi comparandam gloriam plurimum adfert adjumcnti. Bonis etiam ac honeilis fit moribus, unaque gravilatem cum humanilate conjunctam habeat. Temeraria nam

1002 1 IHTPOT.

5y

Ed. Chart. IL [348. -5^9-3

FoG I. 19.
E. Lindl I (44. 45.)
no/zu)or xuTuijobtLzui , xav navv xg^oipov .
ini zfg ii;ovoi]g. (45) yo eri/r nu ? aizoig nnurog
ovatv yanzau d n ptv ngoaamov ovvovv
fil] . av&(3ii yg doxet, ivai, xai piavO-gamog , d
eig ytbaza uvttjxerog xai Xiijv llagg cpogzixg vnoi.afivezaz. opviaxziov d zoiovzov ov% rxwza. dtxaiov d ngg
naav fti)Jtv elmi. %gt yg nolX ntxovgeiv dtxuioavrrr. [34g] Tt d irjjgv ov [iixg avralXyuuza voaovav iaiiV' xai yag ainov {mo%eigiovg noiovazv zoXg trxgo, xai naav wgtjv vzvy^vovaiv yvvai^iv, nugdtroig,
xai xog ^ioig nkeUszov *)<. iyxgazt'wg ouv de ngg
amavzu e%ezv xavza. /jv utv ouv 4<v/jrv ouzco
SutxeXa&az, di eg xrv lrzgixrv zyvrp nugayytXizazu, di
i'aziv elvui le^rixov, ex g%rg avvoizztov, q> wv xai
tiur&msiv ar&gamog aoj-airo- r zoivvv kv ijxqeii tfegantvjisra a-jjedov (tav&urrztav lazv. ds d ngwzov uv zonov
tjftv xr^g oixirt, carat de xovxo tv utxe nveuu eig uiizbv

que procliyitas et pi'omptitudo, quam vis valde Gt utilis, defpectui eft. At coiiGderandum quaudo his uti liccat. Eadem
enim apud eosdem , cum rara funt, aeftimantur. Quod ad
geftum attinet, vultu Gt ad prudentiain conipoGto, non
afpero tamen, ne fuperbus et inliumanus videatur. Qui vero
in rifum eflufus eft et fupra modum bilaris , moleftus ha
betur, quod vel imprimis vitandum eft. Aequum autem in
omni vitae confuetudiiie fe praeitare debet. Warn cum om
nibus in rebus multuni Gt in juftitia praelidii, tum vero
medico cum aegris non partim eft commercii. Ii enim fe
huic tractaudos fummittunt, isque nunquam non fere cum
mulieribus, virginibus converfatur, resque inagui pretii contrectat, a quibus omnibus bi temperare debet. Atquc Iiis
tum aiiimi tum corporis virtutibus eura praeftare oportet.
Quae vero ad artem medicam praecepta pertinent, ex qui
bus artiiex habendus eft, et a quibus difcendi initia fumi
debent, ab initio nobis breviter ob oculos ponenda. Quae
ergo in officina medica curan tur, ea propemodum difcenda

58

1002 I IHTPOT.

Ed. Chan. II. [3g.]

. I. 19.
Ed. Liud. . (45. 46.)
naoayivfiavov tvoykij & qXiog i avyr img. < S tii.uvyg ro (liv &sansvovat otXvnov, oi% ' S &eunsvofiroig mgyei,. nviwg fttv oiv roiuvvrjv trv uvyrjv
(ftvxtov, Si rv !*vfiaivei oqp&aXuovg voatetr.
fiiv ovv qwg toioviov elvui Tfaoryyekzai. xoiiio St tog
(trjdapg vuviog Eet uvyg. itoooeiojfie
T17V oifiv o&svtoig i'ypvaav. 7(4) S1 Ixartj Ttpaatg o&tvovta oy&aXftovg itizuQl-at. ro ftiv ovv qw
TOVTOV TQunov ^fjOTtop axiv. zovg S Siyyovg ouuXohg
elvi Toig vyeaiv rt , aircovg aiv. %uti, S n}.rv tiv yvaiv utjSevi yqeOw, xaiXamwp
yq rig eh'u SoxeX fOQxixg axevsai wiourtoioi jfcvjahx.
*' vSco nuQtyeiv Se niiuov &eanevo(ivoig xai
xa&aov, xotg S anofiyfiaaiv xa&uQog xai %orjo&ai, Tiqog uv tous cp&aXpog Oovioig, S xoav(laxa anyyoig' aiixofiaxa yvQ ot]Qtlv Soxe xuluj.
tu S" byuva nvxa ei'^pr ng xtjv %Qeiuv vnoyeiv Se
fiey&ei xai xai Xentoxtjit. z S TtQuocptQupsya
funt. Ac primum quidem donnis locus tarn commodus habeatur, ut eque accedens ventus moleiliam aflerat, neque
fol aut fpleiidor gravis lit. Lucis enim fplendor ut non t
curantibus moleilus, non item tarnen iis qui curantur. Is
ergo prorfus vitandus efl, per quem oculos oflendi conlingit.
Atquc hoc quidem de lumine praecipitur. Deinde vero ut
neququam fplendori facis lit adverla. Oculorum enim
aciem debilem molellia afficit, cum quaevis occnCo debiles
oculos perturbare poffit. Atque hic luminisufus ello. Sellae
quoad ejus fieri pu tell, allitudiue lint aequales, ut illis lele
accommodent. Aeris, praeterquam in inlrumenti , nullus
ufus edo. Talis enim fupellectilis ufus apparatus quidam
moleilus elfe mihi videtur. Aqua iis qui curanlur, potui
commoda et pura exhiberi debet. Deterforiis pin is et mollibus utendum , ad oculos quidem lintcis, ad vulnera vero
fpongiis. Ilaec enim per fo maguo auxilio efle videntur. lnllrumenta autem omnia ad ufum apte coniparata efle opor
tet, convenient magnitudine, gravitate et tenuitate. Qua

1002 IHTPOT.

5g

Ed- Chart. II. [5*9.]

Foef. . ig. 20.
Ed. Lind. . (46. 47.)
navta psv ;jpr avvoQjv ornog avvoatj. /thoru d 7iXsaiov,
ti ouikXv u'/,Xi Tw roaovvTt pigei. d taiiv tn idtpa
la xai xai nsQ elxog o&vta xai xuiu. hXsotov yg y_gvov rama usai ) voosovtg
taz* touov. rj d / ce yuieoi tovtuv, yipv^g
xai TtSQixu&uQtug , xai idtav xaiuvrXijoig , liyov
rivg tur yovov. xai t notijoai, onov yj>r pXov te xai
rjaaov oxtip&at ds, Tovxmv yau .uqoxiojv \ xQ^atg s'vxair(ig xai pr yeroutrmv psykrjv syst diu<poQrv- san d oixstj nideoig ltTDixrg, q> rg & xv &eounevorza, d (qisXs do , olg ort %qt(tov , m~
cat oxov de xai veiuvmg tnidrnai- ngog d %Qvovg
tfjs C*7) (oTg, nox ds axsnaazixig xai pr, ovvooyv,
ftids ao&sri] Xs).r&tbg tovtcov jwyo ygrysxsov. sQv&ftovg d ixidawg xai ~erTQixg prdv loqjskovoug noynwoxsiv. (f OQTixv y toiovtov xai nuvxsKwg Xaonxrr noXxig fXpiv oaov OsQunevopivcp. ^retrat

vero admoventnr, omnia qui Jem ut confrant atlendendum, potiffimumque fi ad laborantem partem diutitis adhaerefeere debeant, cujusmodi funt vincula, medicanienta,
et ad ulcus adbibita lintea et cataplafmata , quae diutiffime
in affectis partibue commorantur. At vero quae pollea confequuntur, borum ablatio, refrigeratio item et perpurgatio
et aquae perfufio , parvi cujusdam funt temporis. In quibus
fi quid faciendum , magisne an minus adbibendum fit, dili.
genter attendere oportet. Permagni enim intereil, an bis
tempeftive ufus fueris, an vero ea neglexeris. Eft aulem
medicinae accommodata deligatio, ex qua qui curatur utilitatem percipit. Haec au Lern duo, quibus utendum eft,
maxime j avant, comprimere ubi expedit et remiiTe deligarc. Quod ad anni tmpora, videndum quando contegere
oporleat neene , fimulque ne imbecillitatis ignarus ittro
horum utendum fit haereas. Deligatione autem concinnae
et ad fpeciem comparatae , quaeque nihil profunt, repudiandae. Sunt enim ejulccmodi molcftae et omuino ad

6
1002 1 IHTPOT.
Ed. Chart. . [3*9. 35o.]
Jol. I. .
Ed. Lind. I. (7.)
voatov o xuU.wm<pov , XK [35o] ovp<poor. ni
xv yEigobgyiwv boat diu xopr]g eiaiv i xavciog j
gadtiag ' nuivExai- %qriaiq yg eoxiv i<porgav. Iv
ulg iiv yg sait di /utj xoftjg r xstgovgyiu, xqt &
xuyEav xr)V diugeaiv. tte yg avpuivEt, xovg xsfiropcvovs
noveiv ftv kvnov , wg lX%usxov xgvov del naqitvui.
romo d 'oxui xa%Etrg xijg xoirq yero^eVijj. onov d noX;
vayxaov yEvo&ui xg xopg, gudaiij igryaxiov xi yeigovoya. fitv yg xayvg luvejf'j noiei xov nvov xai novkbv,
6 d diukimv avnauaiv e%u xiv, xovtojv xotg freganevofivoig. xo d' avx Vit ogyvwv hyott' av. xotg d (taxuigoig (ro Ss jjo/Jaik xul nkuxaiv ovx ni nvxiv 6/xowjg
/. pgi] yg xiv ortv xov adi/xuxog, a tv t%ei
fitv 3(61 xrv gvfirjv xov (uurog, xul xuxao%ev soxiv o (tj'idiov. xamu d anv o' xgooi xa xivsg q/kfeg. x
{iv yor slrai xoiovxtwv aitvg. o yg olv xrv
(va yevta-Ou xcnaxogrj. l-v/xqtQU d ano imv xoiov-

ofientationem factae, ac plerunque ei qui curatur noxiam

afferunt, qui non lam ornatiim quam utilitatem requirit.
At vero in iis quae manne operam pollutant, et fectione
nut uftione efficitur, celeritas ac tarditas ex aequo commendanlur, cum utraque opus fit. Nam quibus quidem una
fectione ranus opera pcrficitur, ea ccleriter fieri debet.
Nam cum fine dolore fectio minime contingat, debet id
quod dolorem facit quam mnimo tempore adefle, quod fiet
celeriter adminilrata fectione. At ubi multas fieri fectiones
neceTe eft , tarda manuum opera utendum. Qui enim cele
riter fectionem adhibet, continentem multumque dolorem
infert. At qui intermittit , allevationem quandam iis qui
curantur exlribet. Quod de inftrumentis etiaiu dicatar.
Gladiolis enim acutis et latis ut utendum, ita non in omni
bus id ex aequo fieri edicimus. Quaedam namque corporis
paries velocem habent fanguinis impetum, quern coutinere
eft facile , cujusmodi funt varices et aliae quaedam
venae, quaium anguilas fectiones eife oportet. Sic en i m
nunquain iiet iwmodica profuGo, his lamen fangninem

12 II EP I HIT PO T.
61
F.d. Chart. II. f55o.] . . .
Ed. Lind. I. (47. 48.)
ziiav aiiiazog quQEOiv &. tro tous axirduvovg
znavg xai ttsq ovg fit] Xtnzv or aftu, nXazvzyvtg (48.)
%oro&ai, zog [tayaiooioi , zo y uuu noQevoii v,
Si ovauw. nvv S' 'anv ao%gw fit] ^vfiairsiv no zjg
jttQovgyrg zi&dXEt- aixvtav 5r do znovg tirai xrjotpovg'
oie uiv y evfia ;vvEezi}Kg zijg nicpaivo/xtiiijg aaQxg, tv fih xvxXov avzrjg iivui e ga^vv , avzrjv pr yaaiQtSt], 7TQ0(l7Xr z no %tv yEiqa fUQO , fir aQEiav. TOairv y oiaav Xxeiv ig &v ^vfiairst, xai zoiig yeazizag l^uoag VEono&ui, nog zrjv ouxa. xov nvov
nXeioro xazEaxs3ua[ivov ztjg aaxig , r (iv uXXa nuun?.r|, xov dt xxXov (ityav. yo ix nXtioiw eqiSv eiiOrfetg ayovaav ig ov s zo Xtmovv znov. o y oovztu
tyav tirai zov xvxXov, prj ouvayOftrrg zjg oaxog ex 'ovo; znov. uQEiu IF ovaa (jtntt xai ig zoiig ava> znovg.
fti?.ov ztjv tfaQEaiv. xai noXXxig vnoXeneo&ui
tug rooov. ftv ovv iqEo~zaat (Evpuotv xai fiuxv it-

interdum detrahere confert. In his vero partibus in quibua

nihil inel pericnli et quae temiem fanguinem minime con
tinent, latioribus gladiolis utendum, alioqui fauguis nequ
quam profluet. Eft autem turpiffimum per mamis operam
non aiequi quod cupias. At vero cucurbiLulae duobus modia
uliliter admoveri poflunt. Cum enim procul ab exteriore
carne fluxio conftiterit, ejus circulum parvum eile oportet,
ipfa vero ventrem minime amplum babeat, fed qua parte
manu apprehenditur, prominens fit et minime gravis. Quae
enim eft ejuibemodi, in directum traliit et procul diantes
feroos humores ad camera j>robe revellit At dolore per
carnis maguitudinem difperfo, in feliguo quidem limilis,
fed circulas raagnus fit. Hoc enim pacto, quod dolorem
inovet, ex plurimis partibus quo oportet adducere comperiea.
Neque enim circulus magnus effe poteft, quin caro ex pluribus locis conlrahatur. Quae vero gravis eft, ad fuperiores
partes vergit, ab inferioribus tamen magis detrahit, ita ut
plerumque morbos minime altingat. Inftantibus igitur flu

2 1 IHTPOT.

Ed. Chart. . [35o ]

Fof. I. ao. 31.
Ed. Lind. I. (48. 49.)
ypvaiv arm totiiov o xvxXoi noXX vvetiianwvzui ttuq tJ \ aaoxg. jiinQOO&Bv ovv %v/*uirEt
Tt\v rTEV&ev iXxouirrv roida ^vrayofirm &? ywQh
nal ftv vo%Xevvtu vnoXsnsa&at , ' oidiv Xvntorzu
yaiQee&ai. I pye&og oixvig t % & ut
^07 iry hqi roi , o v Sr irooeaXXEiv '
oiav ds xaxaxgoxiEiv, xtmev dtyEG&ai. yo ufia (parsv
elval ds Ttv yeioovyov^^ftvmv roirtuv. uXXto d oi tov
xvxXov tov iXxvo&viu %Qt] xaiaxQovEtv. svtovute'qi] y{t ariv
rj ap| tov novqaavtog- fxayuiioig xapnvXoi | axoov
(ir Xiv erei'o. iroTE y( iycoQEg EQ%orrai yXoygoi xui na%Eg. xvdvrog ovv laxiv imoarjrub T\ei zotirstv, oxav otevuI
zprj&moiv. Tug t enl tojv oayivmv qsXtug Trjat >aiv ynr cpvXaaEiv. rj j'p xaXumovaa orp| noXXog ov
avrtjftoaTai ijj <pXsi. zijg yo aagxog iAie&ioTg oaj; , ov
jcaF uvxg l-vfiairsi yrea&ai. Trv y
qpXea Ixyvouaui- l-vfianEt, xaXv(f&EGuv , xui Ttjv yvotv tov
xionibus proculque a fuperioribus partibus poiitis, lati
circuli multa fimul ex reliqua carne altrabuut. Quod facit
ut iude tracta humiditas ad ferofum bumorem in inferioribus partibus collectum [ apponatur, et ea quidem quae
moleliam affermit relinquantur, quae vero uibil nocent
detrabantur. Quin et de cucurbitulae magnitudine, ut par
tibus quibus admoveri debet, lit ufui , conjectura capienda
eft. Cum vero pertundere voles, altius fcalpellnm adigere
oportet. Sanguis enim ex locis manas opera dideclis confpicuus profluere debet. Alioqui ne circulum quidem attra
ction pertundere ojiortet. Laborantis namque loci caro con
tenta magis eft. Gladiolis autem recurvis, in fumnio non
valde acntis utendum. Prodeunt enim quandoque Lumores
ferofi, glutinoQ et crafli, qui in incifuris, fi anguftae fuerint, ne fubliftant periculum eft. Ac vero brachiorum venae
vinculis comprebenfae detinendae. Quae enim eae integit
caro , in multis non probe venae coaptata eft. Quae cum
lubrica exiftat, utrorumque fectiones bi invicem refpondentes fieri nequeunt. Vena enim contecla intumefeit, et

1002 1 IHTPOT.

S3

Ed. . . [35o. 35i.]

FoeT. . ai. _ fed. Und. . (4o. .)
u'uccioi Koikieadai , itoXXoai d xal nvog da xoxo wtoxao&at. xal drjdoxeidvoXiiug qpoeiv r toiuvxtj ^eiQOVQytj, iw
uh & nvov, toj d Tfivort* noXXrv ado^ijv. t 5*
avio naaiov naQ^y/shrai yvea&ai. uiv ouv iijxoeov vayxala b[55i]yava, Mal neoi a det xe%vixv eiut
tov uav&vovta, iaxiv. dovxyQ^ai y xal axaqivX &!) tov Tvyvxa iaxiv. nXij yQ fj xQtjirt aittv
cirai, [doxe. 7Tp) d cpvuicev xal tXxtoiv, xou itetrarv taxi
; (itv cpuaxu xeyvixwiaxov vjfEtXrjprai, xal dvvu& dwXveiv , xal xg avainstg avxiv xojXveiv. ^nuevov d
xovxav oxXXeiv eig tov mqiuvtj toixov eig ^uyinuiov,
xal ttv cvaxaaiv di ixavxg noieadat, tov (5o) q>pazog. voifiXw yg lypvxog avxov (iuyrvu xal dvo&ensvxov tXxog v.rdvvg taxi ytva&ai- QouaXieiv xgr)
noaovxa nuvouoUa , xal (irjxe diuioev noxeoor ir\xs avxptuor iyv (/ayijvai. x d ixniipai dwuEva v xoot; efnpai. x d 'eXxea duxei noQEag t'%w xoaaQag, plav
fanguis flume impeditur, ob idque in multis pus colligitur.
Ac fane duplici de caufa ejusmodi manus opera noxia videtur, tnm quod ei qui fecatur dolorem, lum vero ei qui
fecat dedecus adfert. Quod ipfum in omnibus fieri praecipitur. Atque ea funt in officina medica inftrumenta, quibus
artificile uti eum qui difcit necefle eft. Volfellis f cniui
quibus tum dents tum columellae comprehenduntur,
quemlibet uti licet, cum (implex earu m ulis efle videatur.
De tuberculis autem et ulceribus, quae inter majores mor
bos receiifentur , iftud tenendum eft. Tubercule quid em
coercer diflolvere polie, eorumque concretiones prohibere, maxime ad arlem pertinere. Deinde vero ea in locum
confpicuum et quam breviffimum contrabcre, ipfamque
concretionem aequabilem per totum reddere. Nifi enim aeqnabile fuerit, nt rum patur et ulcus aegre curabile cvadat,
periculum eft. Aequabile itaque reddere , et ex aequo omne
concoquere oportet , eque ante tempus aperire, neque
ut fponte rnnipatur finere. Quae vero aequabilem babent
concoqueiidi vim, alibi dicta funt. At vero ulcera quatuor

64

izjspi ihtpot.

Ed. Chart. . [35 1.]

Fof. I. 21.
Ed. Lind. . (5o. 5i.)
fiv eig fi&o. xavxa ' t'ait xa ovQt,yyci xui oaa vnovh
lat, xai ivdo&ev xexoikaa(iva' 17 5" ixot e nfio, xa
vneQaaxsvvxa' [tqxij d auv e nkxo' xavxa S iaxt
xaXefiEVa iqmaxix' xexqxt 65 iaxiv avxf fivt]
** dvui tel xirqot. uveal fiiv ovv ^vficpo^ai xoi/avxui aaxo elatv. tiuoui s xoivui %v(i(ptQOVxoq ' xc
ff xovxcuv v xqm dedr\wxat, xui > ^rjaxtov
axiv . it wv S xo vftpvuEVOV diuXv&ifiExai, xui
nXtjevusvov i xokov ysvouevov, xrv eg itXxo no(jtav hoiov.ievov , nQoarxvxog ttsq xovxodv v loiq a'or GTjiHu- neoi xaxan?.uauz(ov mxi&Entviav
&oviwv xov uv t xax roatvuaxa xQifiq tirai doxy, xai roi eXxet aypov x Inixi&fievov o&viov.
xaxanXafiuxi TtQoq xv xvxXoi xnov xov eXxeo #jw. %oroii
yp amr xaxunXotaxos evzeyvog xe xai hXeIgxu wqtsXsv 5vvttnvi._idxet yuQ t /v 'eXxei oij&tZv i)
xv

progrediendi modos mihi habere videntur. Unum quidem

inprofundum, cujusmodi finit fiulofa, cicatrice obducta,
et intus cava. Alteram quo ad l'iiperiora tendunt, velut quae
fuperexcrel'cenlem carnem habent. Tertium in latum, qualia
quae ferpeiilia dicuntur. Quartus modus ell, qui folus fecundurn nnturam motus videtur. Atque eae quidem funt
carnis calamilates, quae omnes commuuein habent ulilitatis
rationem. Quorum quidem ligna alibi denionflrata funt, et
quaenam curatio adhibenda lit. Quanam autem ratione quod
coaluit dilTolvi pofGtyet quod impletum , eut cavum
redditum, aut quod in latitud inem progreffionem fecit, de
eorum fignis in aliis libris quantum conveniebat dictum eft.
De iis vero, quae in cataplafniale adhibentur, c halieto.
Quo in morbo iinponendorum linamentorum accuratus ufus
efle videtur, ip ulceri accommodatum linainentum adhibeto, quod vero cataplasmatc apponitur, ad ulceris ambi turn
utitor. Hie enim cataplasmalis ufus mullum Labet artis,
plurimumque utilitatis praeftat Siquidem quod ulceri rcuniponitur juvandi facullatem habere videlur et linamen

innOKPATOTZ 1 IIITPOT.

65

Ed- Chart. II. [35i.]

Fof. I. 21. 22.
Ed. Lind. I. (5j.)
Oeivo)v dvafiig, S" idviov yvXaew S" 'ut av
too 'tXxeog wsXei. trv fiv ovv XQjoiv avtmv tirt . jret di , 0x61s zoroig txttaoi zQijwov Inri, vrafua <g y^orj yeyou/t(trwv xava/iur&reiv' , di , insi
nXiov jroo^xrai tj ' iijrfjixtjv niueeiu xai ^
ttj Tt%ri}g 70*17 ?'^ lotir. |[ iypevor d xovxwv
tari xt yivourw ysiovyitj irsy
trr i^aQEOiv eXmr. er zyoi nxXiv diuxoifiijai,
fiorc/t zig laxiv tot'cov . oXi'/xtg yo v narxi iq
%Qvq>. yvortut, noXixixui axoaxtal xat noXeuixa- |iy*|?aim
di xotara TfXeioxxig xal vreytGxuxa ixsi enxg
cxaxtg yrsa&m. %ov (iiv ovv fiXXorxu ysioovgysTv oxaxsvsa&ui s xat nugixoXovrxvai, e-rtxog.
' yv ] ysyvivaotvog irQog ruvxqr xry #oW.
tirai, doxt moi zuvra , iorjarat. zv yq
hrxiov xa ar[ita nsnoQa&ui Tprg toxi nXeoxov uog
xai zrjg nQg jjeiyoup^off. xoxov ;o vnu^uv'xog
tum conLinere. Partes Vero ulceris exteriores caLaplafma
juvat Ac eorum qui dem u'uin talem elle convenit. Quod
ad tmpora ainet, quibus horum fingulis utendum fit, et
quemadinodum eorum quae fcripta funt facultates addifcere oporteat, liaec a nobis praetermitluntur, quandoquidem majorem nrtis medicae diligentiam exigunt, et ad
eom pertinent qui magnos jam in arte progreflus fecerit.
Ad baec vero confequitur vulnerum in militia acceptornm
tractatio, quo ad telorum extraconem, cujus in urbium
cammerciis parvus ufus exiflit. Quandoquidem civiles et
hoiles expeditiones rarae fere funt, quae faepiffime affidaeque circa externa bella contingere folent. Isigitur, qui
banc manus operam exercere volet, ut externos xercitus
equatur oportet enim ratione ad earn ufum exercitationem fibi comparabit Ac de bis quod maxime ad artem
mihi pertiiiere videlur, hoc dixie atis e. Quod artis et
ejus , quae hue fpeclat manus operae non minimum munus
eft tela in corpus fubeuutia cerlis nolis deprehendere. Ex
hippocbates . I.
E

66
:pato j
Ed. Chart. II. [35i. 35a.]
Fo. I. .
Ed. Lind. (5i. 5a.)
ovx V nugaXinoixo rgm/iaxtag yvorjfrel , oxav ^
fih ngoatjxrxag. uvg ' av xmv oijuEtaiv 'ftnsigog
&uioij- Jist iouhW unrxuv v xgotg yeygaft/.itvov
saxv.
002 II EPI ET2XHM02TNHZ.
[352] (5) Oix Xymg o ngoaXkusroi> xr)v aoq:rv ngo
TioXl Eivai %giGpr)V, xavyqv dt xfv iv im. al yo noXai
irg mQeoytv <patrovxui yEyerrjuvut. "kyo aurai al
fiTjSv xpio xov ngog a iukyovxai. '& ' v xoirxaiv
fti'atu ig xetVtt , i ort ovx gyi , oi ifv xaxr. x6 jaQ
(sypkov xui angrxxov ljXSl xaxijv xal (ptXxExai.
d* iygryogog xal ng xi xfv divoiav ineraxog cpsiXxvaax
te iiv TiQog xaX'Lovrv iov xeivvxojv uvxov xouxatv x
ur8tv ig jfp'os mnxovaag iaXi^iug. ^uoieargij yg xal ngo
ExEgov pv T* ig xyvrv nsitotinr?v, x%vtv ngg eu<%i]uo-

quo efficitar ut ignorari non poffit, quando is, qui vulnus acceperit, minime convenientem manus operam expertus fuerit. Qui autem fignorum cognitionem babuerit, is
folus rite ad curationem ageredietur. At de Lis omnibus in
aliis libris fcriptum eft.
H1PPOCRATIS LIBER DE DECENTI HABITli, AUX DE.CORO.
Qui fapientiam iftam, quae in vitae conimnnione verfatur, ad multa effe ntilem allegant, ii mihi non temer
facer videntur. Multae nam que ad ambitiofam quandam
operam comparalae videiitur, eae videlicet, quae de nulla
re ulili quaeiones agitant. Harum tarnen partes ad illas referri poiTunt, cum nulla otiotae , eque vero improbitas
adfit. Quod enim otiofum e nibilque agit, ad improbitatem viam affectt, ad eamque tendit Vigilantia vero et ad
aliquid mentis contentio earum difputationes ad nullam utilitatem fpeclantes, ad fe pertrahit et ad vitae honeilatem
refert. Majorera enim apud alium fibi gratiam concilit, G

1 ErXHM0ZTNH2.

Qj

Ed. . . [.]
FoC . .
Ed. Lind. T. (52.53.)
avrrv xui d!*av- ito~ai yg at urj iiex" aaxQOxedtiijg xui
ayijuoffvvtjg , xxEvotat u&odg xtg tovaa xeyyixv yyexat,
lV Et ye (tr ttq txvutxrv dtjftEvxut. roi y avxotatp
lunnxovatv , xuovxE d V evxQonitjv iduoZxug xi&evxut
linovxEg. ngEavxat di diu ttixqtjv vouoO'eatjv t&evxui
riiiniGiv x xojv nbw. xal yuQ yootjv tQyuusvoi ovtoi
aravaitjg nuxovxEg , xui tv noXeatv vaxvxXtovxEg o
avro. dot d ti xui in #^(53)? xal xrjatv aklrai
/. xrv y 'toaiv y.exoatnuini, noXv
ittt.ov cpEvxxoi xui lotjxoi xoXai Osauvoiav eai. xtv d tvavxtrv youmdeg axoneiv olg ov dtduxxr) xuxaaxEvrj, oiid neoieyi. ex is y nsQioXrjg xal xijg v xuixtj cvo%ruoovrg xui
qt).tg, o i nSQteyiijv iTEq)vxvrg , kX ftXXov nps
evdo^Tjv avvvovv xal v V(Z itqo iovxoiig diuXEaOat,
no xe xfv noEirjv o xe txaxto a-/r\uuxi loioiioi, Stpixot, nEQeayot, mxoi ng xg ovvavxpta , evetoi ntf
xg noxiaict , %uXetio nog xg vxmxaaiag, iti xg
d artem traducatur, eique decus et gloviam compart.
Quaecunque namque neque ad turpem quaellum funt comparatae , neque illiberales , eae via quadain artificiali opus
fuum efficiunt, quod nifi extra culpam Gt, publicatur. Adolefcentes enim iis fefe committunt, nbi vero adoleverint,
prae pndore eorum confpectum fine fudore non fufiinent.
At Tenes effect!, propter amarulentiam , eas publica lcguin
fanctione urbibus expellunt. Ii enim conventu ficto, ambitiofa et quaeluofa fua profeffione decipientes, in urbium
circulis verfantur. Quos ex veftitu et caeteris Ornamentik
qois cognofcere poterit. Quin etiam quo fumptuofius oniati
fuerint, eo majore odio averfandi et ab eis qui eos confpexernt fugiendi. Ex ufu autem fuerit conarium in his
fpectare, quibus non ineft exquifitus eque curiofus ornatus,
qui fefe ex cultus venutate et frugalitate , non tain ad fuperfluam curiofitatem , quam ad optimam exilimationem,
prodentiam et animi moderationem compararunt. Ad inceum vero eo femper funl habilu, minime diffluentes aut
uiperuui , in hominum concurGbus graves , ad refpondenE

68

mnoKPATQTs

Ed. Chart. . [35a. 353.] frof. I. aa. a3. Ed. Lind. I. (53. 54.)
^ evaxoyoi xai 6fii}.7Tixoi , evxQTToi nog ,
[353] jros r cvffTeata CyTjTtxot. tto
tv&vfttjftaxixoi xai xaQzsQixoi, noog tuv xaiov svfrszoi xai
hufiuxixoi, itqo tag evy^tjaxot xai avixeeg, vnofioripixoi noog xaQov nog viroxovqv, nog Xyovg vvoioi,
nv iinodei%&iv ixfioovreg, evenly yfievoi, \\ %Qm
SiuTi&pevot,, ^tj rr, ix zovrscov duextQtftevoi, g iij'&etv irog imoSsiy-iv .&^ ^ysfiovixTUTOV fiiv ovv tovtwv nviwv xv itoouo^fivtav rj qiioigxai yo ol v Tiyjaioiv, ijv auioiaiv xoro, i nvto)v xovrur nQoanoQevoviai iwv nooeiQijutraiv. diaxrov
yo xog ev aophj xai v itvy nQoa&e/tinj Stdax&, e o%v (54)|5. tj de aig xai xiyvcui,. de aoqiij tg erjaui tu an avcrg\Trg q(Tiog
notevfieva. xai yo tv uu<poTi'ooiot Xoyoiai nooi xQarit>iv ovanfj auv pq>oiQQt,ot,v iy^qauvro tooi nouy/iuoiv tg

dum appoCti , adverfus altercantes difficiles, in fimiliura

fauiiliaritatibus contrahendis profpicicntes, erga oinues moderati, ad emotiones taciturni, ad respondendum arguti et
tolerantes, in occafione prudenter captanda appofiti et ac
commodt], in victu frngales et paucis conlenti, ad fuentandam occaConem tolerantes, oratione efficaces, qui quicquid doctrina acceperujit in medium proferunt, et facl
tate dicendi utuntur, ad gratiam coniparati, et pro gloria
quae inde provenit decertare parat, doctrinam fuam ad
veritatis lucem repurgantes. Ad Laec igitur praedicla om
nia piaecipue dux e natura. lenim adfuerit bis qui
artibus inrtructi funt, ad pi-aedicta omnia aditus erit amplifimus. Us namque, qui turn in fapienlia tum in arte
ei adj uneta doceri nequit, in doctrinam cadet, ut inde inilium ducatur. Dcfluit autem natui'a et fapienliae permifcetnr, ut cognofcantur quae ab ipfa natura facta funt. Multi
enim in utrisque rationibus fuperati , ueutiquam utrisque ad
rerum demonlrationem uli funt. Si quis igitur corum aliqnid, quae ratione proponuntur ad veritatem expenderil,

1 ET2XHH02TNII2.

6g

Ed. Chart. H. [355.1

Fof. J. a3.
Ed. Lind. . (54.)
Sitiiv. lnrv ovv zu; axtav | xe jr ?,r&erjv xwv v
(oet xi&Epvwv, ov8utuj q>vaw avxtowt jfeuroc^
ttifiiaxovTE yovv ovzob iruQ(mi.ravrv dv xeivoiat nsnoQExfHroi. dt-xEQ noyvfivov/evot xrv nvav nquvvvvTut
Koxtjv xal Tturv. xaXvy x rov didayf'ivxoq i'yov Xyog.
Ttav yo xo TWiTj&tv xEyvixc ex koyov vi]r%dt. t de
(ir&v t^wxc, (tr noiij&tv Se, pe&dov rxvov dsixxixov
iyirr&t. xo yo '&, (liv , (ir norpaeiv d na&rjg xai
UTtyvrg otjuev axiv. oijat yo v ijroixt} aiziv
pv xoai xE%Qi)ufooioiv , Is&qov d rotai %QEonvoioiv tm(ptQEi. xal yo )jv covxovg v Xyoiai> nEoavxsg olrj&mv
tdtvat egyov io tu fia&rioio , xa&nEQ %gv<ji epavXog iv
nvol xgi&el avxovg iiSeiI-e. xuzu e xotavxt) f
ngrfit nagijygqxov Eig ovrsaiv o/ioyivEaiv 'oxiv evd-v,
ntgag idqlaoe yvwatg. xv d' o %gvog xai xfjv xeyrijv
Evodia xaxtaxr(SEV , r xoaiv g xtv itagani.jaiv otftov 'un'mxQvow xg (pogpug dqkovi inorpE. dio dt avaluft-

nequaquam iis fuppeditabuntur quae a natura mfunt. Ifti

i laque conGmili cum illis via progreffi depreuenduntur.
Quapropter veritate nudati omnem improbitateuiatqueignominiara induuut. Praeclara euim res eft, quae ex opere
quod quie didicit proficifcitur oratio. Quicquid enim artificiofe factum eft , a ratione profectum eft. Quicquid autem
arliciofe dictum eft, non autem factum, viam et rationem
artis expertem arguit. Opinabile fiquidem Gne actione , infcientiae et nullius artis indicium eft. Opinalio enim cum
praecipue in arte medica , ea quidem utentibua crimini verlitur, bis vero qui ea indigent exitium adfert. Si namque
fuis verbis perfuafi, exiftimant fe opus ex fcientia profectum
uoviiTe, queniadmodum aurum dulterinum igui probatur,
tales fe ipG etiam prodnnt. Quanquam cjusmodi pracdictio
qui cognatam habent naluram, ad intelligeuliam nullius
ell folatii , quod finie quam rectus fit coguitio indicet. At
horuui arti tempua cxpeditam viain conllituit, aut his qui
firaili via iufiftunt facltales mairifelo fuppeditat. Qua

j0

1002

Ed. ChaTt. II. [353. 354.]

Fof. T. 2.
Ed. Lind. I. (5i. 55.)
vovxa zovztwv zcv TrgoeiOijcisVojv 'txaaza uezyetv zrjv aofi\v
ig jfv lrTQtxtv xai zrv lrtQi:<rv ig zqv aoq;Tv. (55) ltT(ig
yaQ cpiXaoqiog lo&eog. nuXXf] y diatpngrj ini z siegaxai i'rt tu aoqitjy v it]vQtxi) nvzu , uyiXaoyvQii] , ivZQOnfj, tQv&Q>ieig, xazaazoXt] , d-u, x(aig, rjav^], nr%<rmg, xu&uqiti; , yvo>[wXoyr , eijaig zwv ttqo iov y$iot<Zv xai vuyxuuv xud-aaimv, , o.deiGiduipov,
vneQO't~ Osa- typvai, y i'yovat nqg xoXaarjv,
avuvaitjv, ir aTtX^aziijv, ng im&vftrv, (puQsair,
jryS vaidit]v vidsv. a'viri y(t yvaig zwv nQoaiovzwv xai
XQtjaig tv nQog <piXitv, xai irp zxva,
%Qruazu. zavzt] iisv ovv tmxotvotvog oo<fu zig, ort xui zavia
itXtozu irTQog yei. xai y uXiaza 7j tisq & edioig v vtp aiit liinXixizui- iv yo zoai XXoiai n&tat, xai
iv avimztfiaaiv svQaxezai z iroXX [354] ng &wv irtlr
xeiiirTj r lrz(iy.r. o i irjzQoi &etai naQaxsyuQijxaoir.
propter praedicta fingula colligere oportet , et fapieutiam ad
medicinam traducere et medicinara ad fapientiam. Medicus enira philofophus deo aequalis habetur. Nam eque
raultum inter fe dilFerunt, et quae ad fapientiam requiruntur in medicina infunt omnia, pecuniae contemptio , pu
dor, verecundia, modelia in veffitu, exiflimatio, judicium,
leuitas, occurfatio, mundities, fententiarum elocutio, utiliuni ac neceTariarum in vita purgationum cognilio, earumque liberatio, fuperlitiofi Deorum metus averfatio, 'praelantia divina. Habent cnim quae faciunt ad demonlrandam
incontinentiam , quaeituofam et fordidam profeffionem, inexplcbilem habendi Gtim, cupiditatera , detractionem , impudentiam. Siquidein illa fpectant ad eorum cognitionem
cum quibus converfantur , et ad ufum eorum quae ad contrahendam amicitiam pertinent, quoque animo erga liberos
et pecunias efTe oporteat. Hactenus igitur cum fapientia
communionem, eorumque etiam pluriina habet medicue.
Nam et deorum cognitionem ipfe potiffimum animo complectilur, cumque aliis in aOectibus et caGbus medicina
multum deos colere comperitur, tum vero medici diis plu

 I ET2XHM02TNH2.

Ed. Chart. II. [354.]

Fof. I. . 4.
Ed. Lind. . (55. 56.)
oii yap en ziegmov v avtj dwaaxevov. xcd y ovto
iw)l ftiv ftsru%etQtovTat, , d xal Xxoxrim avttoiai
Y imvxmv. a d xaianXeovexiaZ vvv r UTQixr, nsv&ev
naoe^et. ri yo dog v aoqpjj wie. nal yuo uixtoiotv
ixtvotaiv, o'vto d' ovx oioviat poXoyoveiv cuds, jreoi
tiaQuyEVfiEVa. a df di uatjg nsnoevTat,
fiarr/rMun'Snva i [1(56^ , d ( %eiqovqfj luiuera, a d oi}&ovpeva , Oeocmevopsvu .
1 1 d oro sg xr\v toiovtuv e'drjoiv.
ovtcv ovv TOiovriv 7tQoei(ytuvmv nvTuv, %or tov
Ijtqv eyeiv riva siiTQaneXitjv ixaQaxEtftvijv. yg avaTijv dvengooiTov xui iyiutvovot xcti Toat vooovot.
iijoiiy d yor ianrcv ' , ftt noXX apatrona twv
oifiaTog (isQetov, ird noXX Xeofflvevofievov Tolaiv
idunjaiv, XX xavayxaa. voptei yg ir\ svat ig
noiaxX^aiv '. noieiv do xgia (*tdv nsoisgyug

'imum concedunt. eque enim ipfa fupervacaneam potentiarn fibi arrogat, cum Gquidem ipG multa aggrediuntur, in
mulls yero ab iis uperantur. In quibus autem medicina
nunc fuperior exilit, lxinc manifeum erit. Nam et via
ejus quaedam fecundum fapieutiam habet hoc modo. Etenlm illis ipiis , quod tarnen non exilimant, pro confeTo i la
fe habere concedunt, quae circa corpora obveniunt, quae
fane per totam ipfam procedunt, dum transformantur aut
permutantur, partim quidem per manus operam fanantur,
partim vero per auxilia aut victus rationem curationem accipiunt. Praecipuum vero omnium caput eil, ut horum cognitio habeatur. Cum igitur praedicta omnia ita fe habeant,
medicum urbanitatem quandam fibi adjunclam liabere convenit. Auileritas enim tum fanis tum aegris difiicilem accelTiim praebet. Obfervare autem eum maxime oportet ut
ne multas corporis partes nudet, neque cum plebejis de re
bus multis, fed tantnm neceariis, oonfabuletnr. Hoc enim
vis quaedam ad eliciendam curationem effe folet. Horum
vero nihil neque nimis curiofe neque ex opinione agat. In

102

Ed. Chart. . [354.]

ToT. I. ni.
Ed. Lind. I. (56. 57.)
avxkmv, (irfik [tst (favtaahj. iaxsop&ia navra,
r ooi Trooxarijorto/w'ra sg Ttv evnoqrjv, wg dof el de
, Tt toxi %qovg noqir\ ue. [ieXetv dt jfpr v lrTqix~j
ravra psxa naTg , nsgl ipiXa<ph)g , xal lyyqmo;,
xu ).}1 nqg rrv eQv&phjv twv ytiqwv, iregl
tiXutwv, neql anXrviv , neg imdafiorv, neql rwv x xaxa, 7teql qpaqpxwv, lg TQv/ xal qp&aX/xix , xcil
TovTtwv TtQg r yvsa, 1v J coi iooxari;ort(T/<ra oqyav
TS xal (tiftaval , xal oSrjoog . ij yq v toviowiv
noqirj nt]^avt xal Xfitj taxiv. d iov xqr dog r XiTOTtQT nqg mdrxag r diu ysigtmv r d' evyeQsaTxrj dut fiE&dtov. ov yq olv te diqyEdd-ai rov
tjtqv- (57) d aot evftvrjurevTa yqiiax re xal dvvuteg nXi xal vuyEyqu(ifivui , eueq axlv v vot xtd
itsql rovamv Iqoiog, xal ol toiovtcov tquoi , auymg
Kai ov rqrcov neql txaxm' typvoiv- avtr yaq aqyr v ijrixjj
ilis autem omnibus videndum ut baec tibi Ont ad facultatem ut decet praeparata, alioqui cum opus fuerit,' inopia
femper aderit. Horum ve omnium diligens in re nic-dica
cura habenda eft, cum omni habita demilTo, quae ad frictionein, illitionem, et perfuGonem pertinent, ut cum concinna manuum tractatione adbibeantur. Quo ad linamenta
concerpta, fplenia, vincula, ea quae ex temporis conditione
petuntur, mcdicamenta tum ad vulnera tum ad oculos
comparata, et ex his quae ad genus quodque reieruntur,
uti tibi fint accommodate, inilruinenta, machinae, ferramenta denique. Horum namque penuria mentis inpiam
et ietrimentum aflert. Alter vero tibi fit apparatus fimplicior, quo ad manus operam utaris, ad peregrinationes accommodatus. Prompliffimus autem eft,' qui via quadam et
ratione comparatur. Neque enim fieri poteft ut omnia medicu enumeret. Medicamcnta autem , tum eorum fimplices
facilitates , turn fi quae defcriptae funt , probe tibi memoria
lencautur. 11 aninii etiam notione reponanlur quae ad morborum coralionera pertinent, eorumque modi , quot el quo
modo n fingnlie fe habeaut. Hoc enim in re medica princi

 I T2XHM02TNU2.

Ed-Chart. II. [354.]

Fof. . 4.
. Lind. I (57.)
xal fttaa xal . &) d not xal (luXayuiatv
yvea TiQog zg xarojv j(o?j<tmi, ztfivew dvvlsra 12; iaxsvaanva ? z yvsa. & xal nQog (paQfiaxbjv ig xa&oatag eXijuftva,
cor zmuv tcv xa&rptrrmv iaxavaa/itva, slg ov dt] zQnv
itog z yvea xal z fisy&sa g nukuwiv psusXeTquvu,
i 5s mb rov xaiv xal zalla xaz Xyov. inrv
6i iahg TtQog zov voaorca, zoviorv 001 uTciqziGftwv , 'iva
fil] norig, ev&ziag e^oav txuaza ngog noiqaofisvov. i'a&i
Sc , o yfj noisiv ngiv iosX&siv. noXX yg ov
evlloyiofiov , XX orj-&sirig dszat zv . ngodiaojOlte&at ovv yor\ zb sxijijoftevov ix zjg hineigrjg. tido^ov
yo xal &. iv i elody /*suvra&ut. xal xa&dgrg, xal
, iteQiazoXrjg , vaxvQiwaewg , {QuyvXoyrg , ma1qaxz07toirairg , TTQoaedQtjg , , vzikt%wg z
, irnos zovg o%Xovg zovg imytvofivovg , svavapium, medium et finem oblinet. Malagmalum quoque genera
ad lingulos tifus praeparata babeas, potiones item iucidendi
facltate praeditas , ex defcriptione praeparatas, cuique geiieri accommodatas. Ad manuin ctiam lint quae ad medica
mentorum purgationes faciunt, ex locis convenientibus defnnipta, eo quo decet modo pro fuo quaeque genere et magnitudine praeparata, tum quae ad vetuitatem diligenter
fant repoGta, tum quae recentia pro temporis occaGone in
lifum veniunt, reliquaque ad eaudem rationem , nt his adomatis, cum ad aegrotum ingrelTus ueris, neququam
animo haereas , cum Gngula habeas ad id quod fieri debcat
appoGte accommodate. Priusquam vero ad aegrum ingrediaris, fac coguitum habeas quid agendum Gt. Pleraque
enim non ratiocinatione, led auxilio indigent. Eventa igitur
per experientiam cognita praedicenda. Id enim gloriam
adfert et cognitu eft facile. In egrelh autem te meminiffe
convenit fefonis , demiffi habitus , vefli tus gravitalis, breviloquentiae, ut ne quid pertrbate animo facias, ut aegro
nflideas, in omnibus diligentiam adhibeas , ut ad ea quae
objicionlur relpondeas , et ad omnei perturbationcs animi

y4

IUUOKPATOT2

EJ. Chart. II. [354. 355.] Fofif. I. a4. a5. Ed- Lind. . (57. 58.)
&rg iv avzw, ngg Toii &ogvovg nmXr^zog, ngg
vnovgyag zoi/iaarg ' [355] ni zovzoiat, (58) uftvijao
nagaoxsvrjg T?tg . i d fit], r XXa diniartot;
5 cuy nagayylXEzaii eg izoi/iutsriv. iadot %go ,
imaxnzeo im/zeXaTEgov , xoiaiv unazeofivoiaiv ni
(iszaoXag navziv, gov yg eoy, / d xai BVfiagaTsgog
'atj. yg v vygoou dio xai ev/ietunorza vn
qww xai vn r[rg. aXsnxr}&Evxa yg xv xaigv
xrg vnovgytg, 'op&aaav / xai veXvta. ov yg rv
zo inixovgijoov. | Trolla yg '/ta noiovz ti yaXsnv.
yg xatf "iv xaz inaxoXo&ruiv eidszczsoov xai ifinEtgzegov. irciztjgsv d st xai pagziag xwv xafivvzuv, di"
oiv noXXoi noXXxig diEifisvaavxo iv * ngooguaai
ngoaopsgouvuv, snsi / Xa/ivovzzg r
(fuguaxsvpevob y dsgansvfiei'oi viio&tjaav. xai avziv
fiv obi mg 6/ioXoyav * noir&vt tc d hzgiT> zfv

confian! a m adferas, tumulte verbis caliges, et ad omnia

fubminifiranda te promptum exbibeas. Ad baec primum apparatum te memoria tenere oportet , Cn minus, videndum
ut in reliquis, quae ut in promptu fint praeeipiuntur, opinione tua minime excidas. Crebro aegrum invife, diligeiitem conuderationem adbibeas, ut iis qui deeepti funt per
mutationes occurras. Facilior enim tibi cognitio fuppetet,
limulque te promlius expdies, lnlabiliter enim moventur
quae in bumidis conGilunt, ideoque facilem cum a natura
tum a fortuna mutationem babent. Quae ni in tempore
cum fubminiilrari oportet pereipiantur , fuo mpetu praeoccupant et interimunt, cum non adt quod opem afierre
poflit. Multa enim Gmul coneurrunt quae molelia afficiunt.
At quod figillatim fe confequitur, promptum quidem magis
et ad experientiam accommodatum. Obfervandi funt autem
aegrotorthn errores, ex quibus multi frurati funt in oblatis
ad'umendis , quandoqnidem exofis fumptis potionibus , aut
medicationibus, aut curationibus , e medio fublati funt.
Quod quidem fe feciffe minime fatentur, fed culpam in me

UJSPJ ET2XKM02:TNIt2.

y5

Ed. Chart. IT. [355.]

Fof. . a5.
Ed. Lind. I. (58. 5g.)
ahav ngoaijipur- taxqid'ai, di %\ X
negi vaxXaemv,
iiiv uiitcav ixgg xrv wgrv, di xai x ytea. oi uiv
/icq airxov g &gvovg, ol di ig xaxayeovg nul axoxsivoig
xxovg , x xs no rpcporv xai oaumv, uXiaxa 3* rxo oi'vov,
%ugiaxoxtgr yig avxi, yvytlv de xai uexaxi&vui. ngijooiv 3*
mana xuvxa , ivaxa).iag', ue&" vjiovgyrjg x noXXi
tLv voatovxa vnoxgvnxtisvov , de^grj, nugaxelevovxa iXadjg xai tvdsirwg, (5g) acpxega di norgenouevov , ana uiv
lim\i\o~(Siv uex mxQtig xai ivxattov , uuu d nugauvOe& uex xai vnod^iog , ur5iv vitodeixvvvzu xcuv
iaoiitrtov, i ivtaimxoiv avxtoici. noX.oi yg it' uixrtv ravitv itp ixxsga neiad'Tiaav dut xi\v ngggr(siv xrv giprrv xtZv rsaixtv , r insaoiriav. xv di uav&avvxuv
tarai xig q.E<Txw, xdiat nagayy.uaaiv ou Titxgwg
ygriatfiai. noir(jy d vnovgyijv x itgoaxay/yv. ixXsyeaO-at
di axtwv rtdi\ xov lg x xiyyr\g siXiuut'ovg, ixgoadoZvu

dicum confernnt. In coniderationem vero ctiam adhibendi

font eorum decubitus, partim quidem pro anni tempeflale,
partim vero pro fuo qui que genere. Quidam enim in fublimibus, alii vero in fubterraneis et obfcuris locis decumbunt
Strepitus quoque et odores, vinique praecipue, Lie enim deterrimus e, fugiendi et permutandi. Quae omnia placide et
fuccincte facienda , ita ut plerumque in ipfa adminiilratione
aegrum celet, hilari et fereno vultu elTe jubeat, eumque a
fuis cupiditatibus deterreat, et fimul quidem cum amarulentia vehementer increpet, Cmulque eum commonefaciendo
et blande excipiendo confoletur, neque quicquam eoruui
quae inftanl aut facta fiint ipGs indicet. Iccirco enim multi
ob commemoratam inantinm aut poil futurorum praedictionem ad extremorum alterutruin detruli funt Adfit autem
ex difeipulis aliquis qui praet, quo praeceptionibus citra
amarulentiam utatur, et quod impera tum eil fubminiftretur.
Ex his vero deligendi qui jam in arte provecti funt, ut ea
quae funt ufui exhibere, vel fecure oilerre fciant, neque in
iutcrTallis quirquam te laleat. Nullius vero rei curam ple

76 102 IIEP ET2XHjU02TNII.

Ed. Chart. II. [355.]
Focf. I. a5.
Ed. Lind. . (5g. Co.)
Ttv sg ^oi'oj , rj cco~q>u).twg nQoasrsyxstv. tv ia' (irfiiv Xavduvijos, imxQonrv de roatv t5twr>;<n didovg mol iiijdev. si fit], xaxmg nrj^&v sg
o x<Qroeb ifiyov, iv urnor upq-i)jag t%ij, mv
[is&odtuQlv '/o>Qrost, xai ov o~oi t6v xpyov nsoiutpsis, xai
tev&v d yvog tart. iroXsys ovv ravra navra
ini tv zroisvurtov , og xui tiisyv>o~&ui nQoxetrat. toim
twv ouv tvzuiv itv nog svdo^tv xal 8ie%t}uoe~vrv tcuv
tv aopj xal fo}TQixtj xal tv xryStv ci).Xy<n rjvipn, xQr
rov Ittq6v disifayra uQea nsi wv si(jrxaftev nsQitvvvuevov ttvtots tt]v trotjv diar^otorra q^vXaastv, xui
naaadidvra noiea&at~ sixlta yo torra naiv v&Qwiroiotv
dtacpvkaasrai- o'L dt' avrwv dsvaavrsg do^aatoi nog
yovoiv xal rxvoiV. xrv nvsg (6o) avzoiv ur no)l -/trwaxwotv, im avrw xwv lg aveotv xa&oTuvra*.

bejis unqnam cororuittas alioqli ejus quod malefactum eft

reprehenfio ad te redundabil. Quod il minime fuerit ambiguum, ex quibus quod via et ratione tractatum eil procedat,
neque tibi vitnperationem comparabit, et rei eventus ad
genus referetur. Quamobrem iila omnia dum fiunt iis qui
ad iftornm cognitionem incumbunt, praedicito. Cum igitur
Lace ad comparandam exiftimationeni et vetuilatem , tum in
fapientia, tum in medicina, tum in reliquis artibus valeaut,
medicas eas de quibus diximu partes, complecti debet , et
Temper alteram Obi ip fuperimponere , obferrare ac culodire, et in opere ipfo cum caeteris communicare. Haec
t-nim ab omnibus propter nominis fplendorem obfervantur,
quiqne hac via incedunt gloriam tum apud majores tum
apud polleros fibi comparabunt Qui et non mutarn m rerum cognitionem liabent, eaium tarnen ufu afliduo prudentiam aflequuntur.

 s 11.

77

Ed. Chart. . [i65. if>6.] Foi-f. . a. 2G.

Ed. Lind. I. (6".)
102 1.
[i65] Xqovo totirtv o) xaioog , xai xaioog v J gooroj ov
noXvg. xtaig fflovy- 'att, de jvixuxai xaim. e ye u!v taita
ttdiu ftr Xoytoiim nQOtEov ni&avrn nQOGf'%ovta iijtoevtiv,
'm TQiy (teta Xyov. yo Xoyivuog fivriti tig tan %vv~
& xcv aloOyoEmg Xrjcp&rtmv. ipavtaoi&r} yo
itaoywg. r te aadipig ^ xai vanounig tovaueig
Sivoiav {moxeitvo)V- r d ^] noXXxig , og
ore xai Cnoiujg taira troraaaa xai ig mvitjv xuruUitirt,
ipr^urEvoe. ^vyxutaivta uiv ovv xai tov Xoyiuuov, | rv neo
ht ntm.it.atog notrjtai, tt]V .Qyrv , xai ttv xata(foarv ix tcv
yamuroiv &-. x yo rwv ivaoytmg nnefeo/ivuv,
rv trv 0X4* o^/Jff^Jl o Xoyiofiog, v iuvoiijg Svvftet
Kigytuv evQGXEtat, nuoadeypnvrg avtqg \xaota ' uXXtav.
vioXi7itov ovv tuv (fiaiv no twv xai [166] 'rotW 7] xivtj&rpa xai 8idu%&rrai , (iig ineo-

HIPPOCRATIS PRAECEPTIONES.
Tempns dicendum eft, in quo occaio conftit, occafio
atem in qua tcmpus non multum. Mcdicatio in tempore
fit, aliqualido etiam occaGonem requirit. Qui igitur ifta
norit, ad curationem aggredi debet, neque prius ad ratiocinationis perfuaGonem quam ad ufum cum rationo conjanctum animum adhibere- Ratiocinatio enim in eorum
quae fenfu comprehenduntur recordalione quadam conGilit.
Sen fus namque evidenti imaginatione concepte, primam
eorum quae fubjecta funt perpeffionem fnfeipit, et ad cogitationem transmittit Haec vero ubi receperit, frequenterque quibus, quando et qualiter convenit iilavconfervarit, in
fefe reponit et recordatur. Ratiocinalionem igitur plurimum
lando, Gquidem ex fortuita occaGone inilium ducat, et
ipfam delationem ex apparentibus via quadam perfequalur.
Ex his enim quae manifefto perGcinntur , G ratiocinatio initium duxerit, in mentis poteilate, quae ab aliis iingula rccipit, effe deprehendetur. Quamobrem exiitiinaiidmn eit
naturam a niullis et cnjuelibet generis rebus vi quadam co

002 11.

Ed. Chart. II. [166.]

FoT. I. 26.
Ed. Lind. I. (60. 61.)
atg. r d divoiu nag' avxfjg Xaovaa wg (til.) ngoenov,
Vozeqov e Xrxheijv ryay*v. ti d pr | ivagyog iydov,
x d m&avijg avanXaiog Xyov, noXXxtg aosiTjv xal
viagrjv fjrr'rej'xe di&eaiv. ovxoi d vodrv yEigiovai. t
yg uv rv xaxov, ijv x liziyeigia xouiovxo o x xjg lrzgtxrg sgya drjfiiovgyovzEg ; vvv d zoaiv avuizoiaiv
lovt zwv xattvvzojv , oxaowiv o/ xavr iyarexo eovoa
TOv vooeiv r, el fir %vv.&oi >7 zov lrzgov ansigy. negl
iv ovv xovxov ukig arw diEikEypeva. zmv d' tag Xyov
fivov %vfinEgaivo(tbvoiv fit] eit navgaad~ub, zuv d
gyov evde&og. ocpaXegt] yg xal svnxaitrxog y ftsz' oXrjg . dio xal xadlov de t^eoO-ai ztav yivo/irorr,
xal ntgi xavxa ir Xa^iazcag yyVEO&at> , ijv ftXy i^iv ijdii]
xal rufigxijxov t!-eiv, ijv dr tp:giy.Tv ngoaayogsvoitsv.
yQ (iEyakrv tq>eXit]v nsgmotrpei zola ys roatovai
xal xoac xovxm drxiovgyoXaiv- (*rj oxvstv d naga Idwiztwv

gente moveri doceri. Mens autem ubi ab ea acceperit,

quemaduiodum ante dixi, poea ad veritatem deducit. Quod
non ex evidenti incurlione, verum ex probabili rationis
ctione initium ducatur, plerumque gravem et moleftam
infert affectionem. Ii vero nulla via rem ipfam aggrediuntur.
Quidnam enim tnali contngat, fi mercedem auferant qui
medica opera publice male exercent? At nunc aegrotis ips,
cum fint extra culpam, non Talis efle vis morbi vifa eft,
nid etiam medici imperitia accederet. Ac de his quidem
haec fatis dicta funt, nifi quod nullum ex bis quae Tola ratione concluduntur fructum percipere licet, verum ex bis
quae operis demonftrationem habent. Fallax enim et ad
errorem proclivis ailevcratio, quae eft cum garrulitate conj unota. Quocirca bis quae iiunt in univerfum infiftere opor
tet, et circa ea vel maxime verfari, fi quis facilem et eum
extra culpam babitum, quem certe medicinam vocamus,
fibi comparare velit. Maximam enim utdlitatcm tum aegrotis
turn iis qui illorum res adminiftrant comparabit. Nequevero
pigeat ex plebejis fcifcitari , fi quid ad curandi opporlunita-

2 VE Al AI.

7g

Ed. Chart. II. [66.]

For. I. 26.
Ed. Lind. I. (61. 62.)
azooir, rp doxt'et vuyioov elg xaiv &eQanirg. o'inut
ycrp zrjv % %iyyrv vudec&?vai , di 1
txaiov Tskovi riQT&rVM , xai eg !;vruvXin%)rvai.
itQOOxeiv ow del , wg ettitottuIv xai /'
xai r\QefiuiTrioi ftSkXov r mayyekrg xai noXuyrg
trti fiet ngr^iog. %Qt]GiLiog de xai noixkog tcov nQoafEofitVT( rootovzi xai irQOOQta/iog , 'ti uo'vov re nqoaeve^iv
j}.i'r!Ei. ov yo o-/rvQraiog del- (6) yo tu nOr di
ixoiXg neqiaraaiag xai (leTaolitg ftovr rivi noaxrx&i^ei.
nautvaiog " V xai tovto i^ideti&eii] OemQig. el yo
a^ato (ivad~aqoiv , j-vftolXei yq ti xai %vfinuVTi,,
i (iiv ukytortt T0iavxtv dturrjijtv tmoircseig , trv 'ti ovx
noXmv avTov nooevor], \ ^vr&/xevog, xai on fifo'jasig,
xai ov% viw&qoevg Tiv i nuoevrt. miieXela&ai del ovv
ntl oioiog (uao. a^otjoTOV y rjyev^eQ'a v&vtn<jiv
v/Xoftrov ttv TOiavTijv, noXi) d iiXXov iv el .
raov y xaiQov (ir didoma g vaoTQocptjv ovx
tem conferre videatur. Sic enim cenfeo, artem nniverfam
commonratam fuifle, quod fingula ex fine obfervata et
ad eadem aggregate fuerint. Animum igitur adbibere opor
tet fortuitae occaoni, quae pleramque fe offert, quaeque
cum utilitate et lenitudine potius conjuncta eil quam cum
pollicitatione et facti defenfione. Utile vero etiam eorum
quae aegro oiTernnlur varietatuui contituere. Neque enim
alTeverare oportet quod unum aliquod exhibitum remedium
profuturum fit Affectiones etenim omnes ob varias cafuum
attributiones et mutationes diuturniore quadam mora affident. Quin et ilud ut confideretur admonitione indiget. Si
namque a mercedeinitium duxeris, quod ad totum negotium
liquid confert, aegrolo quidem ifiam injicies opinionem,
le eo relicto non difceffurum. Quod nifi cum eo conveneris)
quod et eum neglecturus Iis , neque de quibusdam ad rem
praefentem neceffariis fis admoniturus. De mercede igitur
conflituenda curam Labere oportet. Ejusmodi enim animi
mductionem aegro inutilem eile exilimamus, idque multo
magis in morbo acutu. Morbi enim celeritas cum nuUam

12 .11.

Ed. Chart. II. [166. 167] Fof. I. -. 27. Ed. Lind. . (62. 63.)
inozQvvei Tov xaXwg ijieZv XvavtiXig , i'^ea&at
d d%rg - xoooov ovv acao/nvoiGiv oveidi&iv lj
oXe&ke i'xovTa naopvaaeiv. xuL toi vioi voaiovxeg uiovai
%EVcmQEns xai evSt.ov nooxQvovieg , tot liv ueXig, ov finot ye xoXaiog nQoxQvbfteg. dio Tovxoiaiv rtu; txToig fiExuoXrjg ni akov nooevouvoiai. rtg yo
ng Aig 3e}.<\>iap.vog Iqzg, Itjioevet norei ] isuaui
wot* tv Qx vaxoivoVTag nv n&og fir vno&e'a&u tira
Juuqpsoovra g &EQunhv, noeQanevaai tov voatovxu xal
fii naoidev; zrjg d\ niuaomrg fif uvev zjg ntoxsvaovotjg
jiog n&rfitv eni-O'Vfirjg. naaxsXEvofiut, Se pu Xtv nav&oamtv elaysiv, XX' anofiXiityneiv II eg te neoiovmijv
xai ovatv. d nooxa, voufqmv (ivtfirv Ev^aoiar^g
nor(tt}v t naoeomav tvdoxiutijv. v de tir ypo]yrg
vot TS Io'vt xai nootovii > (iXiaia tnaoxiv [167] xoai
voiovrotaiv- i}v y narj quXavd~Qa>nh , nuoeoii xai <>iXo~
ad reverfionem occaOonem exhibeat, bonum medicum mi
nime impellit ut l'uani utilitatem qnacrt, verum ut potiorem fuae exiftimationis rationem habeat. I Laque longe faLius
eft a morbo fervatis exprobrare quam perniciofe habentes
emungere. Quanquam aegroli nonnulli hofpilii ius aut notitiam quandam praeponendam existimant, qui negligentia
quidem digni funt, non tainen poena punieiidum judicaut.
Quocirca bis inconftaiitiae uclibus agitatis licuti decet te
oppones. Qui enim genuinus eft medicus, is mdius fidius
fide magis quam duritate in medendo utelur. Quare ab ini
tio de toto affecln diligcnler inquirere, et quaedam ad curationem conferentia fubminiftrare oportet, aegrumque percurare et minime negligere. eque vero exigeudaemercedis
cupiditate duci oportet, nifi ut ad artem edifeendam tuos inftruas, l'uadeoque ne in eo inhumaniter nimis te gras, fed
et opum affluenliam et facltales refpicias, irflerduuique
gratis cures, ita ut memoris gratitudinis potiorein quam
praefentis exiilimationis rationem habeas. Quod fi vel bofpili vel egeno largiendi ucea lio fe oflerat, Iiis vel maxime
fuccurreuduin eft. Qui enim erga homines humanuni fe ex

100 12 11.

8i

Ed. Chart. II. [167.]

Fof. I. 27.
Ed. Lind. I. (62.)
Kjfw'ij. ewo y vooiorre &* neg imxnovg n&og
ti) iov v oyaXtiy, xai rjj rov tjtqov htuiwin svdoxiftovoi,
fUTullaooirreg- g vyisvrjv. sv d* %ei vooevtw fiiv tiv, evexev ' vyuuvvrmv dt qoni&iv, evexev roGttjs" yooviteiv \tui vyiaivvtcav , 'evexev Eayifioavrii. o
uir ow ivze v v&tp twv nooleXeyfttwv ovx v
alaSvoiVTO. xai y ovtoi rirjTQot ivie, Qyypi, xai g
vyevjieroi , rvyrg ye prv deofisvot, vn nvmv evnQoiv xai
* i'vSooiv vaia/iavovrai. exteqoi snl TEvyeaiv EvdoxtrItortE xai diannrovisg ni ^, *<xTaxfodovai xaiaHtftelrjxoTE xijg viinEv&vva. i<p os * tjjro
uya& xutjn opoTEyvog xaksfiEVog , 0 Se tag xatag vataorqtovg (n'Cdoj ovdiv wvtoiv nagaairj,
mtni onret rov vvaa&ai- ov yq maxg ariv a>g tv dixia. irg y &Qunrv ov yivonui axonovxsg t&eaiv,
q&oyyudsu qtvXuoaoperoi , kziqtv ijtqv instauywyqv, al-

bibuerit, isartis amore teneri cenfetur. Multi namque aegri

cum feiant fe morbo minime falutari teneri , etiam medici
probitate fanitati reltilutos eTe celebran gaudent. Sanitatis
autem caufa aegris quidem praeeTe praeclarum e, et bene
valentium curam gerere, ut ne aegrotent. Quin et fanorum
quoque cura venuilatis caufa fufeipienda eft. Qui igitur in
ignorantiae profundo fubmer funt, ii praedicta minime
percipiunt, cum medici nomine indigni, re ipfa comprobent,
qnam repente evecti fint, fortunae tarnen egentes, per divi
tes quosdam ex anguftiis emergunt, utrique ex even tu nonnis celebritatem adepti, et in pejus renles luxu diffluunt,
et quae in arte nulli rationi reddendae funt obnoxia negligunt, quibus bonus medicus viget, et ipGa artis opifex nuncupatur. Qui medelas inculpatas facile perficiens, nihil borum peccat, ne in fumma quidem opum penuria. eque
enim infidus eft, velut qui injufte fe gerunt. Qui certe ad
cnralionem non accedunt, ubi vident miferabilem eTe affectionem et ejulatibus plenam , aliorum medicorum congrefTum fugiunt, et improbos laudant, quod improbum auxihippociutes . i.
F

2 11.

Ed. Chart. II. [167.]

Fof. I. 27.
Ed. Lind. I. (6a. 03.)
vovvrsg iv (uaouovri^lr, orj&qoiog. o vooovre vitupero*
Vr%0VTUb inl EXUTEOq llOjOrftyQiy . EyXEyUQlXOTEg tbJVTOV
ecu teXov sv nXsor* &eoanr. axeoig yo roaov
xivog xpvorni nttayEt, kecoQr]v. ci dtuerot, tijv
vyiEivrjv di&eoiv, ovx t&Xovat, ifjv avrrjv %Qroir ahi nooodyEa&ui, jtqov noixily. iroXvteXeijg yo no(jtovaiv al voaovreg , xaxOTQonbj tiqooxvvevvte xai u^agtaiovTsg ^WTvyeZv, dvvaxoi d* vjeg sinogew, iunXovrcu nsoi (lujaQtav , & vyise elvui e'veXEV layuarg xxuiv , r yeoQytjg , tpooVTWToVTsg nsi avrutv
huftaveiv. naQaaiuaaig ukig - iveoi yo
xui inuuaig voauvxog n*vpraiv lriaixv xcnjvrat. ovx
aytuov Srj, ovS" lijiyog axevoycaoiotv naQerjt in
tw voatovxi xui tmaxoreousvog t>j neioy xsksvrj xai tiqovg elaystv e'vExu ix xoiroloyrjg ioT0Qaut iteq
tov voat'ona, xai ovregyolg ysna&ui g evnogTv fior&rotog.
si yq y.uxnu rg nuytd(Jrjg niTErovwg too n&Eog S

um deteflentnr. Aegroti vero dolore conflictati in utraque

improbitate natant, cum feie pleniori in arle curationi ad
finem usque non commiferint. Morbi nempe cujusdam remlffio magnum aflert aegro folatium. Quapropler cum fanitatem maxime cupiant, eundem Temper rcmediorum ufum
recipere reculant, medici varietatem imitantes. Sumptuum
quidem magniicentia cum aegroti careant, inorum improbitalem venevantur, et ingrati evadunt, nlque facultaluin copiam confequi poffiiit, de mercede plurimum laboran t, cum
vero fani e'e velint, quaeuiu tarnen ex foenore et agricul
tura percipere negligunt. Atque de tam inligni admonilioue
illa Talis lnt. Aegroli enim remiffio et iutenCo medici adminitrationi moderantur. eque fane indecorum fuerft ,
medicus in rei praefentis angutlia circa aegrum verfatur,
imperitiae etiara tenebris circumfufut , alios quoquc acceriiri jubeat, quo coinmuni confilio quae in rem aegri funt
difquiiantur, et illi ad praefidiorum facultatem operas fuss
confrant. Ubi enim af&due urget aflectio, morbusque in

1002 11.

83

Ed. Chart. . [167. 168.]

Fof. I. 27.
Ed. Lind. I. (63. 64.)
xoQrpr nXeiaxa xxXivovai xw nagsorct. &aStp:ov ovv
Iv xoiovxoi. ovnoxe yg lyw xotovxo giev/xai,
o r t%vri xxgixai, negl tovtov \8 <piXovucseiv,
nQoexvgovxag uvxoat xuxaaiXXatretv. o yg av fisF ogxov
tpu, oiidnote lrxgv XoyiOfig q^ov^aetev av rt'go), xiSg yap av <paveh- (64) XX /XXov o y/wrxsvovxeg uyogaitj igyaaitj izgro~aovai> xavxa . xaiot ys oiid
ipevdto>g xararsvrrai. narj yg emoghj nogir ereoxi. [168]
usi xovxmv d navwiv fiyu av <paver ovv xy
ovoy xrjg xyvrg, l xig xaXwg rjxgsvorp ngoauyogsvaiog
pr noazat], xeXsvmv roXniv voaiovav [iidv ofi.ee&ai xax diroiuv, v anevdsiv qxxe&ai> sg xatgv
amijgiig. -& yg &igr(sxrv , xui ngoxuooopevg ye o
$ arcol pv yg o voaiovxsg 5i xr\v aXyevrv
& nuvdovieg taivxovg xs uexaXXaoowu ifg &].
3' lyxtyt,igi(S(ivog xov vooortu, lv anods&j r xrjg xiyyr\g
t&vgfiuTu, ciLfav oix XXohv cpatv, noaet xrv nugsov-

crefcit, plurima n nimi angnia ad rem praefentem opportuna elabuntur. Tune igi tur confidenti animo effe opor
tet eque enim unquam tale quid defini, cum id ad artem
pertnere cenfeatur, de eo mnimo ambitiofe contendere,
feipfos ludibrio exponere. Hoc namque' jurejurando aflirmare audeam , medicum ratione utentem, alteruin nunquam
iuvidiofe calumniaturum. Sic enim animi impotentiam prodet Verum id promptius faciunt qui forenfem quaelum
ectantur. Quanquam eque hoc perperam excogitatum videtnr, cum in omni copia inopia infit. Praeter Laec autem
omnia magnum fuerit exientis artis argumentum , fi quis
rectam curationem infiituens, compellando aegros cobortari
non definat, ne nimium animo perturbentur , dum Tahitis
tempus praevertere (Indent. Hoc nempe inutile elle cenfemus, eque fi id imperarit, peccabit Ipfi enim aegri ob affectionem doloris plenam animum defpondentes, vitam cum
morte commutant. Cui vero aegri cura commifla eft, fi ea
quae ad artis inventionem faciant demonfiraverit, qnod
F 2

84

innOKPTOTS 1 I.

Ed. Chart. II. [168.]

FoC I. 27. 8.
Ed. Lind. I. (G5. 66.)
aav mxuQTirji', r rrv napavrxa umaxrv. r yuQ v&qwnov eve^r qpffiff II Tg iaxt, q>voei ] , xivtjaiv
uXkoTQtiv, ulX %iv evaQfioorewa nrevpaT xui
&euaaiij, xai
xazegyaaiij, nrii) xai nuatj dutty
xai ToTatf %Vftnaai> edi*iovQyruvT , rv ur ti tx j
an p^ijs letjtua j. iv ' av yvrpa ti 1i,Trkov ivtog,
& t^ofioiovv rjj vnoxeiuirtj. na y <pvaiv fitvv&ijuu xai %Qrov. qsevxTti) de xai TQipi mxaximv
i nQooxvQtoiv axtaw, o/t mkyog. i y( xavrjp
l~vveoiv diuioXt]> xixxr<s<u, Ttv iyqv, eve%i[io~
avrv. lv y (66) piei nvog oXyog , Iv noy ixarg. eiyaoiaTr,v o jieoiaioa. f^ii yaQ liftQixrjg irQ0OT<xog.
nooOtaiog Se i oyvmv xai aijuamxv nideii-iog, xai
Ttv toiovzutqtwiv (ivijftqv naQetrai. ijv xai e'Crexa u'ikov
&Xyg xQaatv notqaao&ai, ovx yaxXewg ini&vpt'eig, ur

naturam confervare, non alienam inducere debeat, praesentem fructum reportabit, aut ei fiatim nulla Tides adliibebitur. Eil eiiim hominis bona habitude, natura quaedam
arte ingulari a natura coniparata, niotum non alienum adhibens, fed valde concinna, tum fpiritu, tum calore, tum
humoium concoctione , et in univerfum ex omni victus ratione reliquisque omnibus comparata, nid aliquod abortu
aut initio erratum adfuerit. Quod tarnen adfuerit, fiquidem exile fit, conandum ut ad priorem naturam reduatur.
Praeter naturam enim cenfetur, quod imminutum efi, etiam
quod temporis fpatio contigit. Vitanda autem etiam frictio
per fudaria, propter medendi auctorilatem , odorquc ambitiofe afieclatus. Ut enim peregrinns cultus jrnmodicus calumniam , ita modicus venuilatem tibi comparabit. Efi namque in parte dolor modicus, in loto multns. eque vero
gratiam qua tibi homines demerearis fubtraho, cum fit me
dia praefiantia digna. Eorum autem quae per infirumenta
adhibentur, et demonfirationis eorum quae b'gnificant, reliquorumque ejusmodi memoriam adefle oportet. Quod Ii
vulg tibi audientiam comparare voles, id non valde glorio fe

1002 .

85

Ed. Chart. II. [i68.]

Fof. . 28.
^d. Lind. . (66.)
(itvioi ye [ter fiaxvQrjg nonjjixtj. 3vvufi7v yo tfiyuvu
qionoviijg. cbjaovofHti yQ eg %ijow iQrv quXonovqv
per nrov artisvfivTjv. dio v wury (iovvr u'qeoiv iov<at xaQeooav. mQnwtro> yuQ xrcptvog
iroifioxonrjV. svxTt d xai di&satg ixxog iovaot oyifta&iijgxaoeovTtov (tiv, ovdtv nireXsi' nevzw d iiv>'ftt] avexr>'.
jteiui tovvv nfiuaxog xv%i , fiera Xoipiijg veicttjg, qiovuotevoa enenitjg, / xai nuyybj, ogxotg
noftfigyed'ai d'stiv, evsxsv tjtQov vaov,
vayvtootog ^rve%erg, ISudtwv yvluXvoTtaiv
lyovg tx fiezaqo^rg Sa%t}Xevpsvov , xai Tttvf] vovaio nooixa vvtj&Qoiopdvoi. ftsv ouv roiovitiov onoi v xai
, oiix v ni &eQunii}g vkXyov. ^!, ",
t &uQ<suht(og fioio9tv. iozoTjg yap euofflfiovog avvsoig v
xoviowi 8ieanaqfttvr. xovxmv ovv V rayxtjv a^vvtoiv lv~
wt nauxeXevoput, ' tt)v xoiprp fis' vore'oijatv

iuftituas, eque tarnen cum oftentatione potica fiat. Indulriae enim impotentiain arguit. eque certe probo indufiriam multo labore partam in aliam uium transferri , quod
per fe Tola ut eligatur grata lit. Inanem eniiu fuci laborem
cum ambitiofa oftentatione tibi impones. Optabilis autein
difpoGtio qua quis longe ablt, ut grandis natu ad difcendum
accelfiTe videatur. Quod quidem nihil praeentiuui perficit,
bl'entium vero memoria toleranda eft. Incidit igitur
genus infortuuii cum vehementi pernicie, quod decorum
negligit, tum in definitionibus et denunciatioiie , tum maxiinis juramentis deorum caula interpotis , dum medicus
morbo praeeft , cum afGdua lectione , et plebejorum tumulluantiuin inftructione, et priusquam in morbo quid agat incertas lit, congregad funt. Hujusmodi igitur ubi praeeem,
non turnen de curandi ratione cum illis conferrem , verum
ut auxiliuui ferrent audacter pcterem. Venuflae enim cognitionis iutelligentia apud idos eft. Cun igitur bi ex
neceflitate indocti exillant, eos ad utilem exercitationem
cobortcr, ubi praeceptorum cognitione deftituuntur, Quis

86
1002 11. ,
Ed. Chart. . [169.]
Fof. J. 28.
Ed. Lind. I. (66. G7.)
\ (67) otoqIts- rig y ni&vfie (iv no%vo%Edvrv , rpxos &tleiv azoQtsiv , (. %etQOT(>iii}g
^/ ; di noQawu) rovroioi pi? ir(>oo%eir,
nouovat iyxmeiv %vvtaiu),firi]i iahij (it] fiaxrjv [169]
lyfsiQhiv, Tov xpvovioi; %qovijv hn&virv rairot. nal
vyjfcojiwj i)%QOvi voiaov. tv Tig nQO<Jx] dov, t;
fiya qog {pvXwtro- xul x"Qv ^* 1 viis fjog al<pvt~
8r % (fvka%tn- xir thxfog narra e%ei %aievTa,
noi^lis 3 rovvavvov. (jucpr] 6s yAtorrijj j-trerat r i
n&og, j ovara, n^t'r re nrsa &yyelui, trepa
impulsiv, nolv diavevoi]ivov einer, trea . jiiv uvsv n&ov; qotov %e\eynvov
aivu yihoTEp'ovaiv. rXix7] apixov lovrog tov imor.eip~
vov, vraixig triors ituiinoXvg. voaov x^xog ar~
pavEi. xQaig d nXvaig voov. pi*Qr ahlr xeaiv XvEzai.
rv fir ti neol ttiov xuoiov no-ij- oVr* v/jnt&Tjai vno
enim vare diffufam praeceptorum cognitionem Labere ex
acte cupiat, cilra exerci talionis manuum fecuritatem? Quare
lioc unum fuadeo, ut eornm verbis quidem animum advertant, opus autem in fubtrahenda victns ratione interpellent,
eque cam diutius inftituant Aegri enim diuturnam appetentiam erigit indulgentia, quae interduin morbum fovot
Si qnis coeco quantum opus eft morem gerat , is velut res
horrenda vitari debet, et gratia vitanda per quam imitas
dprit Aeris repentina turbatio vitanda eil. In aetatis vi
gore omnia gratiora funt, in deGnente vero actate contra.
Linguae obfcuritas aut propter aflectionem contingit, aut
propter aures, ut 0 altera fuperinferat prusquam priora
enunciarit, aut G antequam id quod mente conceptum e
eloqualur, aliud infuper animo concipiat Hoc quidem his
qui artium Audio tenentur praecipue contingit, citra viGoni
fubjeotam appellatain aflectionem. Aetatis cum parvum fubjectum exiftat, valde magna interdum e facnltas. ln morbo
non perturbari diuturnilatem indicat , judicatio vero morbi
diOblutio eft. Parva aufa curalionibus folvitur, nifi qui
praecipuus locus affectas Gt. Quandoqidem ex dolore per

10 2 11.

87

Ed. Chart. IL [169.]

FoL L a8.
Ed. Lind. I. (67.)
Aiotij iova oyhei, | tqov avfinw&eiijg rivig ^kevriaixaiavSr^tg Xvnttt qitXonovtjg xq<xtqS vno- naQuhijais ai.vtit;, ttio vijoifgogconfenfionem exortus effectue affligit, quidam per alterius
cotifenGonem vexantur. Vociferatio dolore afficit. Prae labo
ra vehementia indulgens conceflio, locus amoenus utilitatein affert

innOKPATOTS

IIPOrmSTIKON.

Ed. Chart. VIII. [583.]

Fof, I. 36.
Ed. Lind. I. (447.)
Tji lrTQov dcyte* pot, ptero* vm nvout* imrifleveiv.
nQoyivxsxoiv yjj xai naq roei voatovai rs
naEQVTU xui nqoysyovza xai t [tlXoVTU 'aea&ai,
xaa naaXsinovaiv oi a&eytovts xdnjyevftevo , jworevoiv U9 ulXov yivax&iv tcov voaeviuv n^yuaxa,
ware ToXftv iniTneiv zovg ur&Qoinov ocpa imvTOv
tjtom. tjv d &egmistv Sv noitono nQoeid ta(leva Tv 1&7]. vyiu fiiv y noieiv tov
e&evoVTas Svvatov- tovto yg itQoyivwaxeiv tu .OVTU uno^aeodai xqsttov ccv i\v. S o av&Qcojioi

HirPOCRATIS PRAENOTONVM LIBER.

pretium mihi factarns medcus videtur , fi ad providentiam fibi comparandam omne ihidium adbibeat. Cum
namque praefenferit et praedixerit apud aegrotos tum praesentia, tum praeterita, tum futura, quaeque aegri omiltunt
expofuerit, res utique aegrotantium magis agnofcere credetur, adco ut majore cum fiducia fefe homines medico committere audeant. Curandi vero rationem optima molietur,
fi ex pracfentibus affectionibus futura praenoverit Neque
enim fieri poteft ut omiies aegroti fauitateui aiTequantur.
Hoc hempe longe praetantius foret quam futuroruiii con

10012 llPOrNQJTIKON.

89

Ed. Chart. VIII. [583.] For. I. 36. Ed. Lind. I. (447. 44.)
ino&vrxovmv o ftv noiv xuXaav xov tjxv, (448) no
iapog xrjg voov, o S xai ixaXsau/xevoi, xeXtxijaav, o fitv ruQiv urv qoavzes, o S oXym nXova
%orov, niv rj xov Mjrv zr xeyvy ng exaaxov vatjua
ixayorvauo&ut , yvovxa ow %q zv nu&tov zmv xoiovxoiv
jg (fiatag, xaov m xrv Svauiv eai xtv ,
Hua Si e xi> -&ov 'veariv tv xr,ai vovoousi, xui xovxov
xr nqroiav ixuav&reiv. ' yg v &av(ioix xs Sixaiaj
xai lijtg yaOog av etj. xal yp ovg olv xe neoiyveoat.,
xovwvg cr (laXXov Svaiz av o&g SiwpvXaaeiv , ex nXeiotog %ovov nqoovXevuevog 'txuaza, xal zovg no&utovuirovg xs xai ato&tjaoftevovg nQOyivax>v xe xui noayoivtov vaixiog av . & Se %ar de. v xooiv
ol-iat vovofauai, noixov (tiv nqaamov xov voaovxog, el
vpoiv ion xoai zv vyiawvxwv, uXiaia Se, el vz tcavxw.
yo 11V r uQMSTOV, S' ivavxixazov xov uoiov Seivoxttiot. eiij " av z xoirSe, qg |, qOuXtuol xoXoi, xoI
fecutiouem praeiiofcere. Quandoquidem vero quidam vi
morbi intereunt prius quam medicum accerfant, quidam
etiam vocato medico confeim , par im qiiidem unum diem>
partim etiam paulo diutius vitam trakentee mortui funt,
priasquam medicus arte fua finguiis morbis viriliter opponer poQt, proinde ubi tali aiFectionum naturara,
quantum feilicet vires corporis fuperant, cognoverit, fimulque el Ii quid divini in morbis ineit , Lujus quoque providentiam edifeere oportet enim ratione mrito Jibi adinirationem et boni medici exiilimationem conciliaverit.
Qui namque morbo fuperiores efle poITunt, eos utique longe
rctius confervaverit, ex longo antea intervalle ad fingula
conGHum dirgens, tum etiam morituros, tum evafuros ubi
praeuoverit ct praedixerit, extra culpam poltus erit. In
Worbis autem acutis imprimis quidem negroti facies Ce in
conGderationem adlubenda, Gtne bene valentium , praecipueque fui ipfius iiinilis. lia enim optima exiilimanda, quae
vero ab eo plurimum recedit, graviffimum periculum portendit. Qualis uerit nafus acutus, oculi concavi, collapfa

go

12 IIPOrNQ2TIKON.

EcLChart.VIII. [583. 5gi.] Foef.I.3G.37. Ed. Lind. I. (448.44g.)

01 , curo yjv%a xai ^vvEoiakiiva, xaiol
Xooi <axaiv maxoannvoii , xai oua tteoi Tuinov <s*1.rQov TtiQiTETttiivov xai xaqapaXov r.
xai %Q<(i ^ftnartog hdggwiwv %Iwqv t xai pXav
iv, xaineXiv, [5gi]
ftohdwdeg. iv (niv oivfo ^j
rij vovoov naoaamov toiovtov y, xai itrjiuo olv te j '
civ aXXowi oiuoiai vvtey.iiuIqeo&ui, , knuvEQod-at, %Qr, /tij
ryQvnvrGEV wv&Qumog , j tig xoiXty l^vyaa/xru trjjujjc, Xifiwdeg ti sj;y arov, x'iv iv (44oJ ti tovtwv po?.oyf, Tjijoov vouisiv Seivv ivui. di
v rpo>j te xai vvxzi, fjv di xainag t nootpata
irootmov Toiovtov r- iv dt /.trdtv rovrav cpijai iZret, fMjj&
tv XQi'i? nQOEiQiivu> xaxuatij , eltva %qt] yyvg
vtu &avrov. iv d xai naXuiotov viog tov ro<srfiazog, i tqituov, r TETaQzaov, naoomon toiovtov ,
nsoi Tourov inuvE(j&at> , tieq cov xai xhvaa,
xni oruea axmEO&ui, tu v {VJiavit (Lnff, h) oitart, xai v roioiv o(Ja%uobsi,v.
rv yo zrv uvyrv ysvyataiv, daxQvuaiv noativtt, ij 3iuterapora, eures frigidae et contractae, imisque fuis fibris
inverfae, cutis circa frontem dura, intenta et reccata, et
totius faciei calor ex viridi pallefcens, aut etam niger, ant
lividua , aut plumbeus. Itaque per initia morbi ejusmodi
facis fuerit, eque adbuc ex aliis Ggnis conjicere potueris,
interrogare convenit, nam aeger vigilaverit, aut alvus admodum liquida fuerit, aut eum inedia oliqua oppreflerit.
Quod fi quid honun fateatur , minus formidandum efle exiftimandum. Dijudicantur autem ifta die ac nocte, ex hie
cauGs ejusmodi facis fuerit At G nihil horum praecefGOe
dixerit, neque intra dictum tempus ad priAintun datum redierit , in propinquo mortem efle feiendum eft. Si vero vetuAiore jam morbo , aut triduo , aut quatriduo , talis facis
extiterit, inquirenda ea funt de qnibus antea praecepi, et
reliqua figna turn ex univerfa facie, tum ex corpore, et
oculis, in conGdeialionem adhibenda. Si namque lucem refugiunt, ant illachrymant praeter volunlatem, ant perver

002 .
g!
Ed. Chart. . [5g f.]
FoT. I. 37.
Ed. Lind. I. (44a, 45o.)
axtfomat, r & &axtoov kaaav yvtjxai, r x Xevx
yv&Q a%(ootv , r mh ltyagu , i (fXiiu u.avu v airt yoxiiv, r krjfiai (fuvorhui neqi xpiag, j xui tvcuuQevfiEVO, t t^iaypvxeg , ij tyxoikoi ajjvw yiv/AEroi, r al
oi/'( uxfiwGui xui Xauneg, i %Qwuu t-ifmuvxog imov TjV.oiwutvov ij, Taira nana xax vouiuv nal ok&ia vat. oxonsv dh yg xui wiofaiag xwv q>&u).uwv
h xoaiv vnvoiotv. iv yuQ ' .tvxo, xwv
1 ur ^vftaXXoutvwv , (ii ex StaQQOttjs (paouuxonoari tvxi, ij uf] el&iauvco olxw xa&edeiv , qiXuvQov peov xui &*0 ).av. rv St xaunvkov , tj qixvov , r nsXtov, r
ldqaQov , t jjeAo, i <5i , uex
tiro; xwv akhov o>psv t sldvut yyiig ovxu &uvxov.
&* xui jj'ea anoXvousya , xul xocftueva,
xui iftuxQu , xui txXevxa yivusvu. (45o) xexhuvov
Se %Qrj xatui.uureud'uv voaorxa vno rjxoov
hi nlevov Ss^iov, t apiarepoV. xui xai
tv xytf{t.ov xui Xtyov niy.tzuuura t%opru, xui
iantur, aut alter ex iis minor fit, aut quae in iis alba eTe
debent rubefcnnt, aut in iisdem venulae livefcunt , aut nigricant, aut lippientium oculorum Tordes circa eorum acieui
appareant, aut etiam affidue mobiles, auttumidi, aut vehe
menter cavi fuerint, aut eorum afpcctus fqualidus et mini
me lucidos , aut totius faciei color immutatus , haec omnia
mala perniciofaque exiftimanda. Quinetiam per fomnum an
ex oculis aliquid fubappareat fpectare oportet. Ubi namque
non commiffis palpebris ex albo quid fubapparet, id neque alvi profluvium , eque medicamentum purgans expresCt, neque ita dormir confueverit aeger, pravum indi
cium et Ictliale admodum. Quod 11 pervertatur aut corrugeturpalpebra, aut livefeat, aut pallefcat, itemque labrum,
aut nafus , cum alio aliquo Ggno, mortem in propinquo efle
feiendum eft Lelbale quoque labra refoluta, pendentia,
frgida et exalbida efle. At aegrum a medico in latus dextmm aut Gnjftruru recumbentem deprehendi oportet, manibusque et cervice ac cruribus panlum reductjs, totoque

g2

1002 nPOVNUSTIKON.

Ed. Chart. VIH. [5gi.]

Fof. I. 37.
Ed. Lind. . (45o.)
vunav otiiiiu vyoov xeusvov. ol'rw yy xat o
zv vyiaivvzoiv xuzuxXvovzai. d etat z>v xazaxXomv ai /tata* z>ai zwv vyiutvvtcov-', vnztov d xtla&ui xui
zg %Qa xai zov Tpjpj.W xui oxtXeu exrera/ma
'xovzu rooov yu&vv- si d xal 'nQonezrg yvoizo xai xuxa^qob nb xjg xXlvtjg rt itdag, dsivzegv oziv- si d
xui yvfivovi rois Ttodu svqqxizo ymv, fiij &eftovg xza
vzag, xal zg %, xai zov tq%7%ov, xai z axtkea
dts^giuuva xai yvpv xaxv. ukvo(iv yp or(iuveir. duvuTweg d xai z xepvza xa&evEiv uei xai
z axsiea inziov xupvov vyxsxauuva evat ioyvmg xai
diausnkeynva. ni yaozga d xeo&at pr ovvrfttg tart xal
vytaivovzi ovrw xoiuo&ai, naQa<pQoo~vvrv ziv arjuatrei, tj
o5vt]V zv uqpi zrjv xo,rv znoiv. vaxa&istv d ovleatfat zov voatovza zig voov & itovtjv pv v
notai zog ooi vovotuaai , xaxioxov d v zoat negmlsi'novixooiv. odvxag d ngieiv v nvQExoioiv 0x000101 uf l;vvifrg ozitV n naidav, puvixov xai &avuz>dg , utJk ngokyeiv uii ftcpov xivdwov oofievov. }v d xai TiaQucpQortmv
corpore moliler pofito. Hic enim fere fani jacentis e habitue. Is autem habetur optimus decubitus, qui bene valen
tino fimilis eft. Siipinum vero jacere , manibus, cervice
et cruribus porrectis, minus bonum. Quod 11 pronus ad pe
des de lecto delabatur, magie formidandum. Ubi vero pedes
nudos, eque admodum calidos habere comperietur, et
manas cervicem, et crura inaequaliter, difperfa et nuda,
malum, anxietatem enim indicat Letliale quoque et hianti
ore affidue dormir, et ubi fupiuus jacet cruribus valde
contortis et implexis. At in ventrem jaccre ei qui per bonam valetudinem ita dormir minime confuevit, delirium
aut partium circa ventrem dolorem indicat Aegruin vero
redere velle in ipfo morbi mpetu, pravum quidem iu
omnibus morbis acutis, et pulmonum i nflammaone labo
ran tibus peffimum. In ebribus autem dentibus ridere, quibus a puero minime eil conuetum, inauiam et mortem
ligiiificat. Verum ex utrisque periciilum praedicendum.

12 UPOrNQSTIKOK.

g3

EJ. Chart. VIH. [5gi. 606.] Fof. I. 7. 38. Ed. LinJ. . (4So.45i.)
tvio noli}, X&iov yvmu xqtu idi- 'tXxog
xai
nooyeyorg Tv%y i'yaiv rv xai V ;7 voato yVijra* , xuxauav&rsiv del. rv y ptXXy nXXva&ai, o v&Qomog,
toi &uviov, ns(i5i~)Xidvv xai Jjjo> taxai, r wguo'v is
xai^ov. [606] y nei S xeiQwv oQtj raie yivoxot. oxaowiv iv itvQETooiv l-aiv, Ij neQinXevuovtjatv , r (feviuai,
t iv xeyuXaXyyai, tcqo tov noanov <psQovag xai &qevovaa da xevijs, xai aiwxaocpohoyowu, xai XQoxdag n
it iftaTuv noTiXXovaag , xai no tov xoypv o%vqu unoamaag, ncug elvui xaxg xai &avaToJSeag. nvevfiu
Tivxvv uiv v tivov arjuutvei r qXeypovrv iv xoaiv
mio xtbv qoeviv ' fiya vanveftevov xai da noXXov iqovov TiaQa(fooavvrv drKoi. xpvxv d ixitveoperov ix
iiiv Qivwv xai zov aiftaiog oX&Qtov xgxa dr yverai.
imvoiav d ) vop&w xxa dvvapiv fyetv eig aojTijpjjv iv anac, on vovorjtuaiv , 00a |v tzvqexooiv
hsxi xai iv xeaaaqaxovxa ^ xqivexai. o de Idomieg
(ufftoi (itv eaiv v jrat xotg o$tai vovarftaaiv , uxaoi iv
ijfiiyot xQiotfioiob yvovrai xai xeXsajg iliv nvQszv na%Quod etiam deliranti id accidat, exitiale admodum jam
eft. Ulcus quoque five ante morbum , five in morbo natum
fit , nofle oportet. Nam fi periturus aeger eft , ante mortem
lividum et Cecum, aut pallidum et ficcum erit. De manuum
vero motione ita cenfeo. In febribus aculis, aut pulmonum
inJlammalionibus , aut pbrenitide, aut capitis doloribus,
quibus ante faciem feruntur, et aliquid fruftra venan tur, et
feflucas colligunt, aut floccos e veftibus evellunt, et ex
pariete paleas carpunl, ex bis omnibus malum et mortem
portend i. Spiritus frequens dolorem aut inilammationem in
loci fepto transverfo fuperioribus indicat. Qui vero magnus
infpiratur et ex magno intervallo, delirium. At frigidus ex
naribns et ore expiratus exitialis admodum jam eft. Facile
auteui fpirare valde magnum ad falutem momentum exiftimandum , cum in omnibus morbis acutis, quibus febi-is conjirncta eft , turn in his qui intra dies quadraginta judicantur.
Sudores oplimi quidem per omnes morbos acutos , qui die

y4

linOKPATOTS IlP0rNQ2TlK0N.

Ed. Chart. VIH. [606.]

Fof. I. 56.
Ed. Lind. (45i. 45j.)
Xtrovaiv ' yadol d xal oy.oo, di narjjov yiv[levoii ndetl-av rov v&Qamov vCTjuct. ol ' v ftrj zoiovtv t igyaarrrai , ov XvaneXeg. xxtoroi di o 4>v%qo xal uovrov negl xr\v xs<fuXrv xal
nawnov yiviievoi xal tov uiyttva. oviov yg ;v tiv o^eZ
jivqetci &UVUTOV irQOoiuavovoi v de nQtjvTio), ftjxog vovaov, xal o xux itv aaviojg yiv/ieroi, loai mot
r/jr xecpaXqi: ol di xeyxgoetdt'eg xal tovrov mol tov TqyrXov
yivftevoi 3IOV1JOO. o de / xal TfiiovTe
ya&oi. xuxuvoeXv d %or owo(45:j)o dgirtuv. yvovrat yQ o ftiv d 'xXvaiv , o di Si ovnoviijy
yXeyuovrfi. vnoxvdoiov d aiarov pv vdvvv iv xal
unX&axov xal ouuXov , xal inl de%t xal giirteoo!. qpXeyfiul'vov dt, r odvvijv nuqyav, r ivzeraftevov , i
diaxefteru tu dei ngoq tu aoiare, qpvXoGea&at, jjnf- el di xal a<pvyuog tver iv moypvdgM, &6qv~
ov Gtjuuhei, r . XX Tovg oq.fruluovg mxabus judicatoriis contingnnt, et penitus febre librant. Boni
vero quicunque toto corpore oriuntur, faciuntque ut aeger
morbum facilius ferre videatur. At qui nihil tale efficiunt,
minime funt utiles. Peffimi autem frigidi, qnique circa caput
tantummodo , faciem et cervicem exoriuntur. Ii namque
cum acuta febre mortem , cum mitiore vero morbi longitudinem praenunciant. Quique per totum corpus eodem modo
atque ex capite fiant. Qui vero milii form a m rfrant, et
circa cervicem tantum oboriuntur, pravi, boni autem quy
guttatim et cum exhalatione fi un t. Atquc hoc in totum de
fudoribus animadvcrtere oportet, qnod nonnulli quideni ex
corporis diflblutione , quidam etiam ex inflammationis vehementia contingunt. Praecordia optima quidem quae dolore
vacant, mollia funt et aequalia, tum dextra, lum Ji ni lira
parte. Incenfavero, aut dolentia, aut intenta, aut inaequalitcr affecta dextra parte ad finifiram , haec omnia animadvertenda funt. Quod li etiam pulfus in praecordii infit, perturbationem aut delirium indicat. Verum tiam eorum oculos intueri oportet. Si namque oculi crebro movean-

 UPOrNSTlKOK.

g5

Ed. Chart. . [.) . t, 38. . Lind. I. (45. 453.)

xidelr xcSv toiovxtav. rv yuQ al ipieg nvxv xwwvxai, Jret* xoxnoig ikng. o'drua d iv rw vnoyprdquf <sxXrtQv xa
tir xc iittduvov, xxwxov (tiv, si naQ cenav si't}x6 mojviiov' si d er iv txtot uoei, xivdvvxsuv lattv iv
in- uwtequ. orjuafosi d x xoiavxa oldt(taxa iv p^7'
i &raxov ohyoxQnov l'asa&af rv d vneyV.ri exoatv
($ ' nvsxig 'yatv xc o'druu utj xu&iezuevor , ig
dittiivrjoiv xQnerou. yrsxat d. xovxotoiv iv xr irucr; Srn xai uuuxog (rfyg ex tmv jdw, xui xgza lotpsXtet.
Ai' liareoioxv ^oij, el xqv xcpuXfjv ukytovatv , r uuXvmnocuv. rv yQ xoiaixov , ivxuv&a (jinoi. uuklov d
retozooioi Trims xc xqiixovxu ixtutv , xrjv xov a'i'uaxog
itQoodzeo&ui jrp*' * ^* uaX&ax xwv oldruuov xai
rtdvva xui duxzvXco insxovza zQortcoxtoag xg xwiug
noizat , xal raaov ixehoiv deivrso iaxtv. si d vnepa}.Xot t%rxoria ruQag b t nvoezog i'yaiv xui Od>ua u xioTUiat, (453) unvov tasGm . xui xovxo xai x
rztj alXij xoikhj xax rwi'io. xou uiv ovp inidvr i

tur, infama expectanda . At tumor in praecordiis duras

et dolens peffiaius qnidem ubi tota praecordia occupant;
sin vero altera parte fit, minore cum periculo finiftra. Hujusmodi autem tumores circa principia quidcm mortem
brevi j. ilorc indicant. Quod G eque intra vigeimum diem
febris qniefcat, eque tumor fubfidat, ad fuppurationem res
verlitur. His autem primo circuitu ctiam fanguinis e naribus iinMis contingit, valdeque juvat. Verum eos inteiTogare oportet, num capite doleant, aut oblufam oculorum
acicm fentiant. Quod ii quid ex his accidat, eo rem tendere
feiendem. In juuioribus tarnen eque dum trigefimum quintum annum aUingehtibus, fanguinis eruplio inagi s expectan
da eft. Molles autem tumores et doloris expertes digitisque
cedentes longiores judicaliones faciunt illisque minus gra
ves funt, Quod fi intra dies fexaginta neque i'ebris ceffet,
neqne tumor fubfidat, fore fuppurationem Loe loco, et reliquo ventre oodem modo lgnificat. Itaque tumores dolentes,

1002 NQ2TIK0N.

. Chart. VIII [Go6.6i5.] Fof. I. 38. g. Ed, Lind. I. (453.)

taxi, xui cxXrju xal peyXa, oruuvEb xvdvvov Quvxov oXiyoyovwv " xaa d fiaX&ux xe xal vcdvva xal axTvXot
^. wisxst, %QOVi<xeQa Ixsvani. [61 5] || s noozaiug jjffffov v yaaxl or]uaxa noExai, tv
Toiv vnoypvdioiaiv. rxiaxu d tu vnoxxa ro oiiqpuXov eig
nmvrjaiv . '/ (t!;iv ht uva Xiozu nqoadiyeoOau nvioiv dk yyrj ygovior tssqI ruvxu z yuou VTwexinxe.a&ai, x txnvijaiag. z
d dianviftuTd t & vxev&ev. x<ra (itv
ejtu xnexai, 'fioiox ioxv, ixixo xs evxa xui wg uhaia
ixxXvovxu a> xal g o't unoxv^xovjieva. r d te
torra xal nXaxa xal rxiaxa g ov jioxoQvyovfiEVu , xextara. ff effw (rflvvxui, ufiiax loxir , a (irj&v 'Jai
%u>q> mxoivairtsi, a)X eaxi xui vdsdvvu.
tal nv %) ymiav ouyooov (ja hex av. dt ttvov uQi~
oTov Xevxv eivui xal ouaXov xui mg jxtoxa dvoceg.
vuvxiov tovxov y.xiaxov- ol voiuneg o ix t'tov
vovoruxwv nvxeg xaxo. ovxe yuo xov tvvqo naXXaoovatv,
duri et magni, periculum mortis intra paucos dies aiFore Gguificant. Molles vero et minime dolentes, quique dgito
preffi cedunt, illis diuturniores eJTe folent. Ac ventris tu
mores minus abfcedere nati funt quam qui in praecordiis
oriunlur, minime vero qui infra uiiibicum in pus vertuntur. Sed ex fuperioribus locis fanguinis eruptio maxime expectanda eil. Longornm vero omnium in bis regionibus tumorum fuppuraliones in confiderationem adhibendae. Suppuralionum autem quae inde proveniunt ea obfervatio fa
cienda eft. Quae quidcni foras vertun tur, optiinae funt, ubi
parvae funt et quam maxime foras feruntur et in acutum
tendunt. Pefimae vero quae magnae funt etlatae, minimeque in mucronem attolluntur. At quae intro rumpuntui-,
optimae , ubi nihil cum externa Cede communicant , in fefe
contrahuntur, nullo dolore aiciunt, totaque regio externa
unius coloris apparet. Pus vero optimum eft album, aequale
et laeve, et quam minimum graveolens, Luic autem contrarium pefGmum. Aqua inter cutem quae ex acutis morbis

1002 nP0rNS22TIK0N.
Ed. Cliart. Vni..[6i5.] Fof. . 3g. Ed. Lind. I. (453. 454.)
bttdvro tat xul &uruxw5efg. uq^ovxm d ol ). uno Ttv xeveivtov xul rrj acpvog, ol S n . (454) oloi uv ovv uno xevemvwv xul xrg oofog al
%1 yvovxm , o' neg oldovot xul dii{/oiui jroJU^onot i'ypvaiv , ovxe xg odvvug Xvovaai ix xv xereurywv
xul xig ocpvog ovxe ttv yuaxu Xunaaovaut' Qxootat, de
xov tjnaxog vdomeg yvoYtui, r%g xul &vxbg xoixomiv lyyivexai , xai ovv nonxvovatv iov Xyov , xai
o io oiSovoi, xul r yaaxfjQ oi diajfwpf'et, el pt axXtjo
ts xul nog avyxtjv, xul ntl xv xoiXrjv yvovxat, oidrjuuxu
i fiv ni' deutet , tu " in Qwxeo , axuet xul nuvuevu. xeqpuXrj d xul yeatg xai ndeg ipv^Qcc iovxu xuxor xtjg xoiXrjg xul xvv nXevomv &e(ft>v ivxwv. ufjiaxov
i xul 'Xov xo wSfta &eouv iov xul puX&uxv. oxtqtom S YQt yij'Cduug tov Xyevvru xui v xoaiv ftexKOQta/ioiair
Uuqov tlwt- el d (Suig iv quhoixo xul xo uXXo ou/tu
xul xg xetQug xul xovg ndug, mxivdvroxeov. el d
xqloei xul ol uvvytg xul ol dxxvXoi ntXidvol yvovxui, oritur, mala. Nam eque febre librt, vchemcntesque do
lore excitt, et lethalis eft. Oritur autem fere ex laterun
inanitate, et lumbis, partimqne ex jecore. Quibus igitur ex
laterum inanitate et lumbis initia ducuntur, iis pedes intumefcunt, et longa alvi profluvia detnent, quae eque
dolores ex laterum inanitate ac lumbis tollunt, eque ventrem molliorem cfficiunt. A quibus a jecore aqua inter cutem
ortum ducit, bis tuffis et tulendi cupiditas ineft, fed nihil
eflatu diguuin expuunt, pcdesque intumefcunt, ac venter
non nid dura aegreque egerit, et circa elvum tumores Cunt,
qui partim dextra, partim finiftra parte oriimtur et definunt
aliter aliud. Caput autem et manus et pedes frigere, ven
tre et lateribus calenlibus, malum denunciat. At corpus
totum aequaliter calidum efle ac molle, oplimuni. Aegrum
quoque facile converti oportet, et cum fefe atlollit levein
ee. Quod U gravis efle videatur, cum reliquo corpore, tum
manibus et pedibus , majori cum periculo eft. Praeter gravitatem vero, fi ungues et digiti livefcant, mors conftftim
. t.
G

F.d. Chart. VIII. [6i5J Fof. I.-Sg. Ed. Lind. . (454. 455.)
xiuog o Pavero? naftoviiKa- UEXatv(tsvoi, d navrsXwg o
ShtvXoi xui o ndeg raoov oX&(ioi neXidviv slov.
XXu xui TifXht oqiieta oxtnTEo&cu %r\. rv yuo evnero>i
qiiyoiv cpavrTM xuxor, xui ti riv nog
Tovroiai TOat arjueoiaiv xmodeixviy, roatjua eg aiv TQurrijrai iXnl, ware piv av&Qomov newyEvio&ai,
iitXav&VTa awuuxog noneaev. opjjte; xui aidola
avtanueuvu itrov ioyyqob oruavt, xai xivdvvov &uva (455) negl d wirmv ioiteq xur yiioiv avnj&eg \
tari, t!]V (tiv j/it'pijv lyoryoQvut j(0f, xhi*
vvxzu xu&evdaiv. tjv dk et) TOVTO (lETaeXTjiitvov, xxiov. qxitnu ' Sv
Xvne'oiTO, el xoiuoito nut 16 tqtov /if'po ruQtg.
o di uno tovvov xov yjivov vnvob novroTEQoi, tlal. xxi(nov [>) xoiuo&ut jUfre Trjg vvxxog Ttjg ruQTg. t
yo vnb odvvrtg te xui nratv yqvnvr v Tiapaqppoavw] tarai
To Tovitov orfiEov. diaywarua S auv '
uu.daxv te xui %vreoTTxg , xai tt\v wqrv jWep xui iiyiw'rom vnsycQti. n/.j&og Se ng iyov tojv oirtmv. expectanda eft. At omnino nigri tum digit! tum pedes mi
nus quam Jivenles pernicioQ funt. Sed alia qiioque figua in
conderationem adhibeuda. Etenim G facile malum ferre
videatur et praeter haec aliud quoddam ex falutaribus Ognis
adfuerit, morbum ad abfceflum converti fperandum , i ta ut
aeger quidein morbo fuperefle et partee corporis denigratae
dccideie debeant. Tees autem et pudenda ubi furfum contrabuntur, vehementes dolores et mortis periculum denunciant Quod ad fomni ralionem attinet, quemadmodum a
natura nobis eil confuetum , interdit! quidein vigilandum,
noctu vero dormiendum. Quod iflud immutatum fuerit,
deterius exiftimandum. At minimum oeuditur aeger, (i
prima luce dormiat ad tertiam diei partem. Qui vero poea
fomnus contingit, deterior eft. Peffimum autem, Queque
noctu eque interdia dormiat. Nam aut ob dolorem infa
ma ade , aut delirii affuturi haec nota e. Alvi dejectio
optima e, II mollis e et con lillat, coque tempore quo per
fauilatem dejici foleat, copia vero eiborum ingeorum ra

1002 nPOTKSilTIKON.

gy

Ed. Chart. VIII. [615.627.] FoiL I.3g.4o. Ed. Lind. . (455.456.)

iij; yq loiatjg trj dtedov f xoikir vyiuroi av.
[637] y el d st vyov dta^^ua, ^vuqitet urxe xQvteiv
(ti'xe ixvxrv rt erat, nal oyov vnoxoiQteiv. yo
av&Qojiio xmb |wVo avuoxaiog xal yQvnvoq
St. e d &Qov no\i.xi ia^uoesi, xirdvvog &. SX yof] xar & eleirrcoy ij dig 7 xQg
g ijt(n nojfaioftr, \ d vvxxbg , nielara ' ni
i TiQui, oneo avrrftg tw v&Qwnu. nuyvvea&ut di
iqr tb dia-coi]ua ovarjg noog xqgiv r~g vaov. v7inv(i(jov
S ixrtu xul fin ).rv dvaiZdeg. tTiitr5u<iv d xai &
<nooyyv).ug dit%ivat fiera tov diayoiQ^uaxog ng xaaiv loaig Ttg vaov. vt d y navrl zi vootuuxi Xanuoiv xrv
xoiUijv erat xul ev(Jtb)oyxov. idag d xoiu lr Xtvxbv,
i xlagv, r tv&Qr ia%VQwg, qpowdeg diuyaiateiv , norro
xaxa narra- txi d novrjov xal Ofuxov te v xal yl.4Q0r, xal Xtvxbv, xal , xal Xeov. rovrwv d
^uraxtodarea V x uXara, Xmao, i nha, r
da, r xxoduu. d twix.u xQovnreQa fiv xovxtiav,
tioni refponderit. Talis enim exitus inferiorem alvnm bene
valere dclart. At liquida alvi egeflio ex ufu eft, eque
ftridet , eque crebro, eque ex brcvibus intervallis excernitur. Frequens enim defidendi labor aegrum faligat, cique
infomniam adfert. Quod i aflatim et faepe dejicit, periculum eft ne animus defciat. Verum pro iiigefiorum ciborum
copia bis aut ter interdiu et noclu feniel dejici debet,
plus tarnen prima luce , pro hominis confuetudine. Cralfiorem autem fieri dejectionem oportet, morbo ad judicalionem procedente. Sit etiam fubful va, eque admodum graveoleus. Lumbricos quoque rotundos cum alvi exeretione prodire, morbo in judicaliouem tendente expedit. In omni ve
ro morbo ventrem mollein efl'e et medioeriter extumefeere
convenit At valde aquofum , aut album , aut ex viridi pal
lidum, aut vehementer rubrum, aut fpumans dejici, liaec
omnia mala funt. Praeter haec quoque malum ell, quod
esiguum, glutinoTum, candidum, ex Yiridi fubpallidum
el laeve exiftiU His vero magis letbalia funt nigra, aut pin
G 2

i00

10012 nrOVNSiZTlKOS.

. Chan. VIII. [G27O

Foci". I. 4o.
Ed. Lind. 1.(456.457.)
vXOytu di o'dtv aaov. l'on, di toiuvtu vofiuTwdea , xa*
yvi),w3sa , xui noaaosidu , xui u).ava , noi (tit> o/io diefOjjo/ieva llr^owi , noti 5e xar juf'o. (jpffa" * aren ^qtou
xu ne/jffio dieivcu uiaior. xtaaov xui ahv i//o'w duXSev uvto rsi).eo&at. xui otrw ieX&ovaa <st}uaivet> rf
* rdumov, r iiuQuq,gorei,y , iv ( txw vfibiio o'vTto Tt]v utjeatv tjg qivoij noiyatjTOu. rovg di ix
vnoyprdoUov Ttt'ovg xui xvqtuuutu, jv rj veuQa xal ur
v <f).eyuort, ).si ogoQvyug iyyeruuevog tv > iinoyor5qo>, xui uiv dtel-iwv $'uv xui ovio xal
cp'oy, r]v di fir , xui uiog'.dr} 1 cpeltei. tocpeXtei
di xui imoxaraug ig yoQa- ovqov
lait, OTav ei] Aedx/ t vnazuaig xui Xeh xui ouall]
nua nrru tor 2Q0V0V , ear av xi9ij f vovaog. atjuuir
yg MfXeiv te xui voiorjua ohyoxQoviov i'aea&ai. ei Xenoi, xui jtot liv xu&ubv ovQouo , di Hpararut
Xeuxv xal ).eov, ( 1 5 7 ^) xonatrtQa yvtttu r voaog xui
rjooov aqM.rtg. ei di ei'i ovqov tmov&Qov xui q
guia, aut lvida, aut aeruginofa aut foelida. Varia autem
Iiis quidem funt diutumiora, nibilo tarnen minus exiliaba.
Hujusmodi funt rigmentofa, biliofa, cruenta, porracea et
nigra , modo fimul inter fe mixta, modo per vices prodeuntia. Flatum autem fine fonitu quidem ac crepitu exire opti
mum. Prnetat tarnen cum ftrepitu prodire quam iihic re
volv. At qui eo modo prodit, aegrum aliquo dolore vexari,
aut delirare indicat, ni aegcr fu fponte hoc modo flatum
einicril. Atpraecordiorum dolores et tumores recentes quidem
et fine inilammatione murmur folvit circa praecordia exortum,
idquepotiffimum G cun ercore, urina et flatu prodierit, alioqui ubi ipfuin per fe transmilfum fuerit, juvat, idquemagis fi
ad inferiores fedes defcenderit Urina optima e in qua per
oume tempus, quoad morbus judicatus i uerit, fubfidet album,
laeve et aequale. Sccuritatem enim brevemque morbum fore
figuificat. Quod fi inlermittat et interdum quidem pura niejatnr, interdum eliam fubfidet album et lneve, diuturnior et
minus fecurus morbus evadit At urina fubrubrafimileque

lUnOKPjiTOT24lPOrNi2TIKON.

Ol

Ed. Chart. VIH. [C27.]

Foef. . 4o.
Ed. Lind. . (7.)
moaruatg avrov ttor xai Xslt], nolv^oovntBQov fiiv tovto
niTOV ywsxat, oarrrQiov di xra. XQiuvdesg d v rot
en ovQowiv al novtjoai. zovtaiv d eloi xaxovg
ai neraXcodtEg. al Xevxu di zai xuqtu cpXuioai. xoviuiv " it xaxovg elaiv al mrvgwdeeg. vecptlat, sucfeooperat
tugiv ovqoih Xsvxai uiv yu&ai, uXaivui di yXavai. i'ar
ir d nvQr sr xai Xetctov, aruuve vovaifta lvat. rv di xai novXv/onov e'r roiomov thv,
xhduvog ur ov dwqoerai o av&Qomog diaoxsvai, avnsnav&y ouQOV. Qavatrndixszeoa d tov ovqohv dvauita
xai vdartdea, xai uMta xai na-/a. tu di , fitr rdQcji
xai rjoi ywut^l u.ava ovocav xxiara, TOiai d naiSoiai tu vdaxtdsu. oxooi, 8" uv oiou Xsnr xai /i oi'QowH novXvv xQorov, rv cilla tog neoicaoutrottH otjusu ?;,
Tovrotoiy ncTTacnv de nQoadtya&at ig tlov qtvwv
X'.ooUt xui d rag avta icpurraftrag '1da; ptu(psG&aif avvzrfeiog yp orjuEa. axoneiv di jjoij *
ouot f oat al rscplui tjv . via iv ts xxco i'cuat, xui
qnod fubGdet et laeve, liaec longe qndem diutiirnior quam
prima (it, valde tamen falutaris. Sedimenta an tem in urinis
craffiores faordei toi non exacte moliti partes referentia,
prava funt, hisque pejora laminis fimilia. Alba vero et tenuia valde prava, atque bis cliaui deteriora furfuracea.
Nubeculae quae per uiinas feruntur, albae quidcm bonae,
nigrae vero malae funt. Quoad aulem urina fulva fuerit et
tenuis, ci'udum efle morbum indicat Quod fi diutius talis
urina perfeveret, periculum el ne non polit aeger fufficere,
quoad urina concoquatur. At exitiofiores funt urinae foetidae et aquofae et nigrae et cralae. Ad liaec in viris quidem
et mulicribus urinae nigrae , in pueris aquofae deterrimae.
Quibus urinae tenues et crudae multo tempore reddnnlur,
G reliqua figna falutaria Gnt, in iis abfceffus ad loca infra
feptum transvcrfum expectari debet. Quinetiam pingucdines
fupra innatantes araneorum telas referentes damnare opor
tet, colliquatiouem namque fignifcant. In nrinis autem quae
nubculas babent, conGderandiun venit an fupevne, an

,02

100 ll.P0rNS22TIK0N.

Ed. Chart. VIII. [627. 67.] Fof. I. 4o. 4i. Ed. Lind. (457. 458.)
%Qiiuza oxoa 'iaypvai, xai uv xzt qjEQOUtvag ^v
zog ygiuarsiv oaiv eQtrtai. ya&g elvat rop&zv xai
itairteiv , s avo> {fr zoXai yoiiuuGiv oloiv eortui xaxg ?* xai upyea&ai zoiade. [67] | i ^
d (58) as, rv ye i] xwrn zi voaruu 'jrovaa zwv o'wv
TOiura nodid, o y zov ' orueXv otiv,
all' avzfg xu&" iuvrrjg. euezog d dcpeliuczazog qpleyuu xal XoA/js vupepiypvo, xai ut] naybg xpra, nrde nolg,
uliaza. o y xgizozEQOt, xuxuvg eiav. el d e'r
ipevusvov TTQttaoeidig , ijnliov, rutlav, o zi av t rovziav
twv ZQoiuxuv, vouieiv ^17 novijoov eivai- i Si xai narra
o avzog uv&Qitnxog iust, xoza ult&Qiov
yretui. raptara yuy &razov aruarst ntlwv zwv tueou', el oei dvedsg. naai di al inocanot xai dvedeeg
onai xaxai tzI ntioi zoZaiv usouioiaw. mvtXov %or inl
nai zoaiv alyfjuaai, zooi neoi zov nleuova xai nleug za'a>g is vumea&ai xai; evneztoig, vuueuiyuvov
ze quiriG&ui uv&v loyvawg i(j nzvXor. el yo nollc
inferne feranlur et quofiiam babeant colores. Et quae quidem deorfum feruntur cun dictis coloribu, bonao cen'endae et cominendandae , at quae furfum feruntur, malae
et vituperandae. eque vero tibi impoiiat vlica quoquo
modo aflecta, fi bujusmodi urinas reddiderit. Non enira
tolius corporis, fed ipfius per fe indicium eft. Vomitus perquaui eft utilis, qui bilem pituitae quam maxime permixtam
Labet, ac eque admodum crallus eft eque multus. Qui
enim finceriores, pejores funt. Si vero quod vomitione rejicitur porrum colore referai, aut lividum, aut nigrum fuer,it, quisqus horura colorum adiuerit, pravus exiftimandus
eft. Quod eodem vomitu omnes hi colores rejiciantur, id
xitiale eft admodum. At lividus vomitus , fi graviter olet,
celerrimam mortem denuuciat. Omncsque fubputres et gi"ayes odores in omnibus vomitionibus mali. In omnibus pul
monis et laterum doloi-ibus fputum celeriter prompteque
expui convenit, fputoque tlavum valde permixtum apparere.
Etenim fi multo poft doloris initium, quod ilavum eft, aut

inaOKPATOTS IlPOVNlTlKON.

Ed. Cliar. VIH. [67.]

Foef.I.4o.
Ed. Lind. I. (458. 45g.)
uatsQov piex Tfjv opjv zij ovrjg vanxvoixo , %ardv r,
nuoyov, i noki.rv tjxa ifajpf xai utj layvQig vufts/tiyprov, xxiov yvexut,' yo av&v ixxorxov v xavrtei , Xevxov xui yXa^Qov xai oxoyyviov Xvontktuxov xai yhv v xuqtu xui qsodaq. ai d ti'i
o'vxo)g uxqtxov wars xai l.av q>aveo~&at, ewxev ear*
Ixvmr. xaxv xai iv urjv raxu&a()iTat, prjds
noiy 6 nXeviwiv , a. nXrQrg wv y v toi (fQvyyi. xova xai nxauobg ixi not, xoai moi rv irXevpova vov noyeyovvai , t (45g) niyevo&ut xuxv. ukX v
loaiv V.oiaiv vovoruuet xog &avaxiaeoTTOio~iv o poi XvatxaXovoiv. t'uart ^vitus/iiyfttvov ( nxveXov
lar&v v Toat nsQmXevuotixoaiv v pjf'J uv ] vovaov
TiivusYor usQieonxiv xai xxu uxfeXet ' ido[tuia> vxt
xai nuXaioxqm qaoov ayuXtg. navra nxvtXu Trowjo
iaxiv 0x00a v ttv ovvi]v jujj navy, xxiaxu z utXava,
wi 5tayy>anxui. navovxa odvrv nnmv prw
lunivusru. xtja *> i xovxtav xuw %uiqu)V

fulvum, aut multam tuEm exbibeat, eque valde perraixlum expiialur , deterius et. Flavum quippe incerum l'ueit, periculum fubeTe teflatur, album antera et vifcidum ct
rolundum inutile. Malum quoque valde viride, aut palli
dum , itemque puraans. A L i adeo incerum uerit nt etiam
nigrum appareat, id illie deterius e. Malum quoque ubi
nil espurgatur , eque ipfum projicit pulmo , fed propter
multitudinem fervet in gulture. la omnibus pulmonis bis giavedines et fternutationes tum praeire tum fubfequi
malum. Verum in aliis maxime letbalibus morbis crnutamcnta utilitte non carent. At in pulmonis inflammation^
bus inter initia morbi fputum excernitur flavum non mullo
peruiixtiim fanguine, falutare eft et confert admodum. Sp
timo vero die ac tardius non adeo fecurum. Omnia autem
Ipula mala funt, quae dolorem nonfedant, pelliina eliam
nigra, velut prius fcriptum ell. At omnium quae exereantur optima quae dolorem fedaiit. Horum vero locorum do

l04
112 IIP0VXS2TIK0 N.
Ed. Chart. VIII. [67. C4d.] Fof. I. 4u Ed. Lind. I. (5g. 4.)
fir) nuvijxui, ttqo xg tcZv ktvmv xa&oviag
nog %rv Ttjs xoirg xxnouaiv //jrs (fhoxouiag
xui qpuuuxtiug xai Siuxug, eidrat Ski lxnvraorTa. twv
di X7cvruwv xaa fiiv txt ovxog nxv.ov lx~
nvaxexui, X&uiu xoxa, rv iv poet ypXmieg iw not
vazixouo, r]v o/iov' di , rv ugl;iiui yroQiv
finvrjua xovxiov ', idotiuiov vrog
t'oiTTjuaxog. iXntg d xiv ternura nxvorxu r.ouvtaOab
xEtsoaQEexuidexaxuiov, rv pr ti, avxvt myrjxai yadv [648]
taxi, Se t pv uyu& TSe, evnsx'wg qiieiv rovarjfiu,
evnvovv evai, xrjg Svvrg ^& , xs tixve?.ov Qrtdatg avuyoGEiv, awua / yavea&ui &e(ftov
elruif xui fiuXd'axv, xai Sifav ftrj t-jeiv, ovya xai 5iuyf)Qrxuza xai vnvovg xui iwxag wg StaydyQartxai sxaoxa slStrui
yu& irxa myivecr&ai' ovxui pv yq jivxwv Tovxtiav
imyiropvmv ovx V (46o) no&roi, 0 uv&qomo. f:v Si
fiv toi avxtmv t.iiyivuixo, x ds pr , o nleiuva %orov fav
zeounsaxuidtxa vnloix y 0 uvd'oamog. xax de
lores, qui neque per fpulorum purgationcs, neque faecuin
alvi dejectionem, neque venae lectionem, aut medicamenta
purgantia et victu* ralioncru l'edantur, es ad fuppurationem tendere fciendum eft. Ex fuppurationibus autem adnioiluni exitiales funt quae fputo adhuc quidem biliofo exifteiUe fuppurantur, Gve biliofum illud feparatim , live una
cum pure expuatur, idque potiffimum, II ab bujusinodi fputo
fuppuratio proceder coeperit , cum morbus ad diem feptimmn pervenerit. Qui vero talia fpuit, ne dcimo quarto
die moriatur nielus eft, niG quid boni acceflerit. At in bo
nis quidem (ignis haec numerantur, facile morbum fuftinere,
bene fpirare, dolore levari, fputuni Gne difficultate rejicere, corpus aequaliter calidum el molle videri, Gne G Li
efle, urinas etiam el alvi excrementa et omnos et fudorei,
velut dercriptum eft, Gngula fupervenire, bona exiftimanda
funt. His fiiiui omnibus Gc contingentibus, haudquaquam
aeger morietur. Quod G ex bis quaedam quidem contingent,
quuedatn minime, non ultra decimum quartuin dicm acgcr

11002 UPOVNSiZTIKON.

Ed. Chart. VIII. [648.]

Fotf. I. 4i. 4a.
Ed. Lind. I. (46o.)
tu tvartia zovzuv, dvanertcog q,eiv rrv vovaov, nvsv/ia
Ittyu Kai nvxvov Evm, trjv dvvrjv pr ituvea&ai, zi nzvsXov
tXlg vurc(5Et.v , diiprjv xqtu, nvg ixufiXwg l"yt.<f&<u , xui zrv uiv xotAiijv xal zg ttXevqus -frsoftag
shut ff^roc;, de (itzomov xui rg gsta? || xa toij irag \pvzQoigf ovQce Si xui Siu^wQ^iuza xui xmvovg xal iSatZmg g Siuyyunzai eiSvut , xax ivza. ovzotg y
si bityvoiz xS} nzvXo) zovzcov, unXoizo uv iv&u) tiqIv ig rjfioug cpixie&ai, i ivaxaog , j vSsxazaog- ovzcog ovv l-vuuXXeo&ai %Qt ,
nzvkov zovzov OavuzSeog lvrog pXu , xal ov nsoiyovzog
ig zeaeaoeaxudexu yiioag. z Si myevfieva xax xui
ya& j-vUkoyttopevov ix zovtsiv %Qt] nqoXyeiv. oroj y uv Tig Xt&Evot uXiaza. ul SiuXXMxnvraiEg
(rjyvvvTUi, ai nXsozai, a iv Exoozuai, al Si zqitxootuou, uldi
zcaaaouxovd'i]fteQoi, ai di nygzg i%rxovza ijuapa xpixrorzui.
ixiaxTTZEa'at Si % > Q^rjv ipnvriazog aso&ut Xop^fuvov no zrtg iiQfg tj z notUzov & tivqe^&v,
vitam prodncet. Contra vero morbum aegre fuftinere, fpiratonem magnam et denfam efle , dolorem minime fedari,
fputum aegre rejicere, vehementem tim eile, corpus a febre inaequaliter detineri, alvum quidem et latera vehe
menter caler, fronte, manibus et pedibus frigidis, urinas
vero et alvi excrementa et fomnos et fndores , unaquaque
qualia defcripta funt, mala efle nolle convenit. Si quid enim
ex Iiis fputo fupervenerit, morietur aeger prius quam ad
decimnmquartum diem perveniat, aut nono aut undcimo
die. Sic igitur conjicere oportet, quod cum fputum iilud
valde lethale fit, neque etiam ad decimum quartum diem
perducit Ex his vero tum malorum tum bonorum fubducta rationc praedictiones facer oportet. Sic enim qm's
potiffimum verum aTequatur. Reliquae vero fuppurationes
magna ex parte mmpuntur, partim quidem vigefimo die,
partim etiam trigelimo , quaedam quoque quadragefimo,
aliquae etiam ad lexagelimum diem deveniunt. Suppuratio
ns autem initium fore ratione comprthendere oportet, ab

,o6

iaUOKPATOr-2 ttPOrh'QSTIKON.

Ed. Chart. VIII. [643.J

Fof. L 4a.
Ed. Lind. I. (46o. 461.)
r elnozs uvzov nqrzov $yog eXae, xal el (pair, av je
o3vvrg ai/toi (gog & v rcj v r\yesv.
yQ v aQ%r,o~i yviai, zcSv - (46 1) | ovv xouxt'oiv
tv iQvoiV xrv (jr]$iv%Qr nQoadxea&ai xwv iunvtjuzoiv aeo&ai ig zoig ygvovg zovg 7iQoeiQtpvovg. el d uu htl &zeq uovvov, oxo<peiv te hu xuzauuv&reiv %or)
tni vzotGi , ti e%rj llyrua tv z'qo> uXevqco. xui r
&EQuzEQOV f zb tzsQov tuov , xuxax\ivo[ttvov nl z
iiywtvov tiXevqov, quzuv * doxst uQv xxouaa&ui,
x xv uvai&EV- el yo zovto, nl &zeqv taxi, r ipmrq, rzl oxoov tv ntevov gog yvijzai. zovg de tnavzag finvovg ywaoxEiv yf>r , zoiade xooi ot*Eotai. ttqvSxov
(iiv, el o nvoexog ovx qt(siv, il xrjv uiv ^uirjv tenxg
la%Ei, zr)v d vvxza ] tiXewv , xui dodzEg nolkoi eniylvovzaz,
r\yig xa* &vpg yyvexcu, avzoiaw, xai nonzvovaw ov&v a-to yov, xulol pv ocp&aXpoi i'yxoiloi yivovzm , al
yr&oi Qv&rjuaTa ta^ovaz, xul o ai y ovvyeg ztv yetoiZv
yoimovvzcu, ol d xzvJ.ov &Qn<xvovzai , xui fihaza cacoot,
eo die quo primum aeger febricitavit, eut ctiam primum
rigor prehendit, et Ii pro dolore pondus ineTe in eo
loco qui dolore affligebalur dixerit. Ifta naiuque circa fuppiirationum initia fieri folent. Ex iioc igilur tempore fuppurationum i'uptionem fore intra praedicta tmpora expeclandum eft. Quod in altero lantum latere 'uppuratio fuerit, tum verter, tum edifeere ad haec convertit, do
lor aliquis alteram latus delineat et altero calidius
fuerit, atque ubi in latus fanun decubuerit, interrogare f
quod ei pondus defuper impender videatur. Sic enim alte
ro latere, in quo pondus extiterit, I'uppuratio eft. At pu
rulentos omnes his Gguis diguofcere oportet. Primum quidem febris non demitt, verum interdiu levior quiden^
noctu vero major delinet et fudores mulli oboriuntur, tusfesque et tullietidi enpiditas ipGs ineft, nibil tarnen eflatu
diguuni expuunt, culique cav redduntur, raalae rnborem
contrabunt et ungues quidem in manibus adunci fiunt, digiti vero maximenue fummi incalelcunt et in pedibus tumo

 UPOrNSSTlKON'
10j
Ed. Chart. VIII. [G48.653.] Fof, I. 4a. Ed. Lind. I. (46x. 46.)
xal iv xoTat noalv oidrpaxa yveiut, , xal aiximv ovx sm&vptovet, xal Xvxtmvui yvorzai v - oxaa pv ovv
iyiQovi&t xmv ipnviptav , i'%ei tu arjtieta , xul maxev uvitoiai xq xuotu * oxaa d Xiyo%Qvtu iaxi , <srpuvea&ui xovzotv, rv ti , ola xal togiv iv qx>gi,
ympvoiaiv. apa d xa tv xv dvanvomxeoog y o v&amog.
ta d Tuyirtsaov avrtmv xul oaduTtQov (irjyvupevu xolads
ywoxsiv jgn. \v (v o nrog iv oy^ai yivexai, , xal f damoiu xal f r]l; xal o nxvuXopbg diuxeivy, ig exoaiv
fuQug (462) 'i<av, nQ000%a&ui xrv ftv, rj xal n o&sv. rv ravyuxsoog o nvog r xul xXXu nvxa xovx xax yov xovztov, nQoadxeo&ui, xrv qt%iv ig vorepov.
yno&ai di vyxrj xai nvov xal dvanvoiav xal nxuXmpov
ifi xijg xov nvov fiog. [653] neotyvovrui, d xovxmv pXi piv ovg uv qnj 6 nvexg av&t]uEQov pex xv }'')
xal anuv xu%smg m&vp)Giv , xal dyng nijXXuypvot tiuai,
xt yuaxtjo xs xal 1vvbo~ttxtu i>noyw)r, xal xo nvov
Xevxv xs xal XaovxaiopxQoovtj xul qiXypuxog nyXXayptvov,

rea fiant, cibos minime appetunt, et pnftulae toto corpore

oriantur. Diuturnae igitur fuppurationes bis indicantur
Jjgnis, quibus multa fides babeada eil. Quae vero breve
habent fpatium fie indicantur, fi quid eorum appareat, quae
inter initia fiant , fimulque fi etiam aliquando difficilius fpiret aeger. At ex his quae citius aut tardius rumpuntur, fie
deprebendere licet. Si quidem dolor inier initia oriatur, et
fpirandi difficultas, ac tuffis fputatioque perfeverant et ad
vigefimum diem extenduntur, intra hoc.tempus, aut adbuc
prius ruptionem expectalo. Quod fi milior dolor luerit, iisque caetera omnia pro bujus ratione refpondeant, tardius
ruptionem fperato. At ante puris eruptionem dolorem oboriri et fpirandi difficultatem et fputi excretionetn necefia
. Superfunt autem ex morbo bi potilGmum , quos febris
eodem pofi ruptionem die dimifit, quique cibos celeriter
expetiverint et fiti liberantur, venterque tum exigua tum
coacta dejicit et fi pus album et laeve ejusdemque coloris

,08

UrorASlJTJXON,

Ed. Chart. VIII. 653-] FotT. 4a. 43. Ed. Lind. I. (46a. 463.)
xi nvov te xai fjxog o%vt)rg vaxa-&ugrTai.
uqmtu (tv o'vwi xai rayieia naXXaaovaiv , iv Se
, olotv Sv iyyvTtx<a xovxtov yvqxai. nXXvvxui d ovg
v " Ttvaerog pr (pstj , tj doxuv avxovg ufivai , uv&ig
qurqiav va&euaivfiEVog , xai diyiav (itv tyomi, , oixmv di
[if lm&v[io)Oif , xai f xoXit] vyQr r xai nvov yXtoov xai
ntkiov tmm qpAeyitarwiej xai . tv ||
yyviTai, nXXvvrai. oxocrotdi ' uv tovtov (tv myrjjrat, dt i*r o pv avxoiv anXXvvxt, o di sv
Xgvtp nsiyivovTai. ukK ix nvxwv texurjolmv twv vxtov
v xovroiai ^' xai xoatv XXoioi Ttioii: xaoiui
Si iwotoie yiyvovrat x t<3v TzsQmXevuonxwv vovatjuuiwv
nag oixa xai imvovaiv ig pipa xai avi-yyovvrai, ovxot dt nsiyivovxai. &!, dt %Qr tu xoiuvxa wde. jjv (463) &%y xai t odvrr ur Ttavr~
rat xai nxvsXov irj xywgy Xyov , ftrjd xoXwdeeg al
xfg xoiXrg diaymgr<sieg) ttjdt evXvto xai axgrpot yi-yvoiv-

faerit et a pituita liberum , citraqne dolorem aut taEm vehementem educatur. Sic quidem optime et celerrime liberantur, fin minus, qui ad illa proximo accdent. Moriuntur
vero quos febris non dimiferit, aut cum dimififle videalnr,
iterum accenditur, et fiti quidem vexantur, cibos vero non
expetiverint et Ii alvus liquida dejecerit, pusque ex viridi
pallidum et lividum, aut pituita permixtum et fpumofum
expuerint Si baec omnia contigerint, moriuntur. At qui bus
eorum partim quaedam contigerint, partim minime, ex bis
nonnulli quidam interennt, quidam etiam ex longo teniporis intervallo fuperunt. Sed ex omnibus bis fignis exilentibus tum in bis tum in reliquis omnibus conjecturant
facito. Quibus ex morbis pulmonis ad eures ahfceflus oboriuntur et ad inferiores fedes fuppurant et fiilula facta aperiuntur, iis fecunda valeludo contingere folet lila vero bunc
in modum confideranda funt. Si febris detinet, ncque dolor
conquiefcit, nequc fputum ex ratione procedit, neque biiiofae funt alvi egciliones, neque bene folutae ac fiucerae,

12 UPOVXQZTIKOTX.

,09

Ed. Chart. VIH. [653.]

FoffC 43.
Ed. Lind. I. (463.)
10, xai urdi ovgov novk xai ttoAAJv inooraaiv
l)ip*, & di negteoiixig mb tv Xoinwv nrruv tiZv
lUMsntxMP oiueo)v, xovioiai %gr xornvxag inoaxaoiag
n&iV oeo&ai. yvoviut di al liv ig ymga, oaiv
St neoi tu vnox*S(ia row qiXyuazg ti iyyvtrai' al d
mj 001 xmoxvdgiov Xanagv xai vdtdvvov Siariq,
Svanvovg d tivu %gvov yevfterog , ieg qpavegrg
noeiog ai.Xtg. al di noaxaieg al ig oxtXea tv Tut
iKQmlsvuovyai Tyoiv loyvgrp xai jiixivdvvoiai Xvaireleg uiv ncsui, agiotai di al tov nxvXov tv ueraoXij vrog
yvyvuevui- d yug xai f dvvr yyi'oivo, tov htvXoxj arel av&ov nvideog yevouvov xai ix^ojtovrog e'|,
ovia*; uv b cv&gamog ntgiyvoixo xai r n~
aiaatg vdvvog navaexai. el di mvtkov ur ixjfwo'ij , utdi ovgov inataaiv ya&ijv %or (puroiro,
xvSvrog ywkov yeva&ai uggov, r nokX naQaoisv. rv di yuvioivzai xai aaXivdgouuQiv al noarattg
rov ntvtXov ur ix^ugoviog xai tov nvoezov fyovTog, deineqne urina admodum multa et copiofum Labet fedimentnm, fuffragantur vero ad falutem reliqua omnia falutaria
figna, in his hujusmodi fore abfcelTus expectato. Ac hi oriuntur quidem in locis inferioribus , quibus circa praecorda
inflammalionis aliquid fubeft, illi anteui in fuperioribue, qui
bus praecordia mollia et doloris expertia pcrfeverant, cuniqne difficultate fpirandi aliquamdiu vexatus fuerit, quae citra nllam aliam evidentem occaGonem quieverit In veliementibus et periculo proximis pulmonum inflammatioiiibus
abfceOus ad crura omncs fane utiles. Optimi vero qui fiunt
fputo mutationem fubeunte. Si namque tumor et dolor fuboriatur, fputo pro flavo in pus verfo et foras prodeunte,
hoc modo tum fecuridime aeger fuperilcs fnturus eft, tum
citiQme citra dolorem abfeeflus conquiefcet Quod G eque
fputum recte excernatur , eque urina bonam fubGdentiam
habere videatur, periculum eft ne articulo claudicet aeger,
ant ei multum negotii exhibeatur. S vero difpareaiit abfeeffui et intro recurrent, fpulo non prodeunte et detinente

1002 21.

Ed. Chart. VIII. [653.] Fof. I. 43. Ed. Lind. . (4G3. 4G4.)
vov. xrdwog yep i napaqroovrffy xai no&vy ,av&QO)nog. tiv de IfiTivoni tv xmv nemXevuovtxv oi yepaxeoi [ikkov nlXvvrai. ex de riv ukloiv o
vensQOi (taJlXor &. (464) af de fw> tivqetm ytvofiEVui dvrai tteq xr\v oacpvv te xai x xarco jjeupia, tjv xwv
opperwr cntxwvxui, x xxoi hxlehtovaai,, oid&ia , iyeiv ovv del xov vov zoaiv oXkoiai oijueiotoiv, tv ti
xul tv alitor atjueoiv nicpavTjia xi m>ri]gv , vtXniatog
av&QO>noj. oxeoi de xv /invwv xuoviuu, oaiv av xu&uQov fiv x nvov y xai "kevxlv xul tij dvacdeg, ocorxaf ooi
vcpatuv xai oQoQideg, noXvvxai. el di vuaoorxog ro roar]uaxog wg nig xg yovag, ftf
iowjp eniytvqxaii, ifntvov eaea&ai xoviov noXXai lnieg.
xvozie de axkrqa xai mdvroi deivui xiv nuvxekwg xai
Xt&Qiat- vXedw'naxai d xaai %vv avre^eT yvovxai.
xai yap o n avxtmv xw xctecnv nroi xavol noxxvui,
xai ai xoiXai ov Jta^aic'owjH' iv xovtita ^oo>, el axiijoo'y

febre gravis morbi pericnlum et delirii et mortis aegro imminet Ex fuppuratis autem quos pulmonum morbi concitarunt, fere feniores moriuntur, at ex caeteris fuppurationibus, juniores potus intereunt At lumborum et inferiorum
partium dolores, qui cum febre affligunt, l relictis inferioribus ad feptum transverfum transeant, exilales funt adluodum. Ad alia igitur figna animum adbibere oportet. Si
quidem ex pravis (ignis quippinm apparuerit, omni deftitutus eft aeger. Cum vero fuppurati uruntur, quib us pu
rum quidem pus eft et album et minime foetidum, ii fervantur, at qnibus fubcruenrum et coenofum, moriuntur.
Quod irruente ad feptum transverfum morbo reliqua
ligna minime prava fe oftenderiut , bunc fuppuratura
fore magna fpes eft. At vcficae tum durae, tum dolentes,
grave prorfus et exitiale periculum minantur. Maxime au
tem exitiales quae cum febre affidua fiunt. Nam et ipfarum
vecarum dolores ad mortem infereudam fatis funt, neque
elvi hoc tempore excermmt, nifi durum quiddam et coa

I IIIIOKPATOT2 UPOrNSlZTlKON.

xly

Ed. Chart. VIII. [653. G6o.] .1. 43.44. Ed. LinJ.I. (464. 4C5.)
n xai ixQog ryxqv. i.vsi di ovqov nvtdeg oQt&v, Xevxfjv
tai Xntv jfOP xi\v mazaair. rv di (irxe rcj ovoo) (irfiiv ivdian nvog , i*xb r xiaxig fialaaotxo , nvExog }vvs%ri
r h xijai nonr/Ot nsaidoioi zov voarumog , knlg zov Xjona noko&ai. [66o] di zgnog ovio inzszai rv nuiW uXtoza htzasxtaiv, w Sv ig to nsrxexadaxa exsu
jimneu. o di nvoexoi xqvovxui iv ztjiv avryoiv rugr,ai
tv oi&fiov, wv te neijiwrxai ot av&omoi xai *! oiv
nlXvvxai. o TS yo evi]Otoxaxoi zmi nvexwv xui ni etjlu'uov eqpafaoTzatv ezeg xsxaQxoi naiovxai, nga-Osv.
Il o Si & xai tni orpe[a)v (465) deivoxxatp
jmperoi zezagzaZoi xxerovoiv, noa&ev. i piv ovv tiqxt Hcpodog avxcov o'vxoj teXevtk' r di dsvzot] ig xrjv idoitijv
neotytxai ' t d xqxi) xiv lvdexxrv' t dk xexuqxi] ig
x\v TEoaaeexaidexxtjv ' di nunzrj lg zrv mxaxaidExziv'
r di 'y.zr ig xi]V elxoatrv. vial ftiv ovv ix xv c^vxxmv
tob<stuax(ov da xEoagiav i xg exooiv ix noon&iaiog zevttoiv. ov dvruiui di oXyow iyiiQipit ovdiv xovxwv idfis-

ctum. Solvit entern purulente mete urina album et laeve

habens fedimentum. Quod fi neqne cum urina quicquam do
lor remiferit, neque mollior vefica reddatur, febrisque affidna fuerit, laborantem intra primos morbi circuital moritarum fperandum eft. Hoc autem modo potiffimum tenlantiir pucri timo anno ad decimumquintum. Febrium ju
dicatories iisdem numerantur diebus, quibus et vadant et
morhmtnr homines. Nam et mitiffiraae febres et quae fecuriffimis fulciuntur fignis , die quarto aut ante definunt. Ma
xime vero malignae et quae cum graviffimis fignis fiuni,
quarto vel prias interficiunt Primus itaque earum infultus
*i banc modum dfinit, fecundas ad feptimum deducilur,
tertius ad undecimum,' quartus ad decimum quartum, quin
tos ad decimum fepti mum , fextus ad vigefimum. Hi igitur
circuitos ex acutiflimis morbis per quatuor facta acceffione,
d vigefimum terminantur. Neque vero horum quicquam
integris diebus exacte numeran poleil, cum neque annus

112

1002 nPOrNS2TJKON.

Ed. Chart. VIH- [.]

. I. 44.
Ed. Lind. I (465. 4C6.)
a&aii zgexiog. ovds yg 6 trtavzg ze xai o urveg h,(jiv
<rugyaiv necpvxuatv gi&neoat,. / taira v avzip
xax xrv aiifv ngo&toiv r ngwxrj negodog xsaanoiv
xai xgirjxov? TjfieQatVy r de ({ xeaaagxovxa /.ugtojv, r dk
XQIXI} ^ fHEUt(V. tovtv <T tv uo^aiv teilt* %uXentTUTOV diuyirxsxeiv x [ttXXovzu v nXeettf xgrot xoread a*.
ouoizazui yg al gya eiaiv aiztmv. XX jrojj n xrjg zt] v&vfiea&ai , xai xa&' txaxrv xergda ngoatt&suvt]v axtnzea&at- xai ov Xrexai on xgi}>ezut voaruayvexai di r x&v xexagxa'uav xuxaxaaig ix toi xoiovxov xOftov. z d v % xgvu> uXXovxa xgrea&ai evnexcxega yivaaxea&at' uyiaxa yg x diaqpiovxa n gxw ziav oxv. oi uiv yg negteafisvot evnroot xs xai vd>dwo
slfft xai xg vvxxug , x xe XXa atuea jroiwi
aqpaXaxaza. o di noXXvpevot ivanvoot yivovxat , XXoqpaaovxeg, ygvnvovxeg , x xe aXXu cijiteia xxiaxa eypvxtg. tg
ovv xovxtav o'vzoi yivoxrmv /vfifiXXea&ai ^07 xar (466)
t zv igvov xax xe zr\v ngo&eoiv ixazijv ni xrv xgaiv
etiam eque menfes integris diebus nnmerari foleant. Pod
haec autem eadem ratione juxta eandem adjectionem primus
circuitus eft quatuor et trginta dierum , fecundus quadraginta , tertus fexaginta. At inter horum initia perquairi dif
ficile dignofcere quinam longo temporis fpatio judicari debcant, quod fimillima fint eorum principia. Verum a primo
die advertcre animum oportet et pro liiigulorum quaternariorum additione conliderationem adbibere, nec latebit quoiiam le vertat morbus. Quartanarum quoque conditio eundem fervat ordinem. Qui vero intra breviffimum temporis
fpatium ijudicationem funt fubituri , facilius dignofcuntur,
cum maxime inter fe ab initio diffideant. Qui enim ex mor
bo fuperfuturi funt, facile fpirant, dolore vacant, noctu
dormiunt, aliaque fecuriffima fgna babent. At perituri difficultate fpirandi vexantur , dlirant, vigilant, caeteraque
peiEma Ggna babent His igitur Tic fe babentibus, de morbis
ad judicationem tendentibus, tum ex tempore, tnm ex unaquaque adjectione conjectura facienda eft. Ad eandem quo

111002 nPOmSiSTIKOK.

,,

Ed. Chart. VIH. [66o. 67a.] Fof. . 44. Ed. Lind. . (46C.)
lowcuv vovar(tx(ov. d tov uvxv Xyov xai xysi
yvvai^iv al xgaieg ix x<ov yvovxai. xeqiaXrg d odrav
iayvoa xai %W%q fuv nvusz. v fiv xt xwv &avaxa>darv' atjuEcuv TiQoayvoixo , oXdQiov xyxa. si d ctsq rwv
xoiovxatv atjfteoiv rj odvvr vntyfialloi exooiv i\ftiag, xa
nvsxg ejjo, vnoax7txea&ai %gr aifiaxog (>r!;tv di (tivwv,
j iXkrpi xiv naxaaiv g . uv d xai
divr] % vea, nQoadi%eG\)'ui, vpr wnia'iwg a'ftuxog $rl;iv
di (iivtv , rj hmvtpiv, ikhitq rjv r odvvr nei xoii xoorqiov xai pTumov y. (tXXov.d %Qr nQoadiyta&ai, tov (tv
apuxog xrv rj^iv Toai recoTi'ooto-*, xai xnjxovxa txwv,
Toloi de yeaixiooioi xrv ixnvrai,v. wxg d o^er] odvvr v
nvQexj lvve% xs xai iayyqif deivv- xvdvvog y nauqorr,ai xv v&amov xui noXo&ui. wg ovv xovxov tov
oqaXeov vTOg, xaytmg ds tiqoos'^siv tov vov xoai
Gituiioiai notv nwxtjg riitrg. [672] nXXwxai, d o
fitv rtwTCQOt TW v&Qoimcov SofiuToi- , xai 'r* ooov no
xovxov tov voatjfiaTog' ol d ytyovreg * [louvutiov.

que rationtm et mulieribns judicationes ex partu contingunt.

Capitis dolores vehementes continentes cum ebre, aliquo quidem ex Ggnis accedente, admodum exitiales. Quod
Dne fignis ejusmodi dolor vigeCmum diem fuperet et
febris detineat, fanguinis ex naribus eruptionem, aut alium
quendain abfceffum ad inferiores fedes fufpectari oportet.
Verum quoad dolor recens fuerit, eodem modo fangiiinis
ex naribus eruptionem aut fuperationem ex'fpectare convenit, cum alias tum fi dolor circa tmpora et frontem affile
nt At fanguinis eruptio magis exfpcctanda venit in bis qui'
nondum quintnm et trigefimum annum attigerunt, in fenioribus vero fuppuratio. Auris dolor acutus cum febre conti
nua et vehement! gravis. Periculum enim delirii et mortis
aegro adfert. Cum igitur his modus lit lubricus , celeritcr a
primo die ad omnia ligna animuin adhibere oportet. Moriuntur autem ex hoc morbo juniores quidem homines feptimo die aut etiam ei tins , feues vero mullo tardius. Nam
inrrocHATEs . i.
II

14

1002 nPOrKSiZTIKON.

Ed. Chart. VIII. [672.] Fof.I. 44. 45. Ed. Lind. I. (46G. 46;.)
* yao nvQszot xai at 7rapa<ppoawat ^aaor avreocatv *yvorrcu, xat tovto <p&avei Ixnv''axsa&ui. XX
Taitjai fiiv zyaiv rXucb<fiv vnoGTQoqu tov voaruaTog imyi~
tfiBtat ttTioxuvovati ;. o* S recrepot , nlv
Ixtiv(sm ovg, anXXvrzut. ini'v ye (vy nvov Xebxov ex
too coro?, m' i( recur oto pcyevecr^at , ^ ye xai ~
'(47) ai/r'w iniytvi]xai, ^jittv ^. || cpapvyl < xovuhi avv jrupercp dedof. ' 7/r Tt xat oijueov
yrrtui tlZv n(joxsx{jififvo)v tiovuqiv evai, iiQoXiyeiv cog tv xivdV(p cirro? tov vdumov- al S xvvyyui fiiv
tloi xul vaiQovaiv , oxoai urjze tv cpuvyp uiiv 'xSrjXov noiovai urzs tv toj uv^ri. S nvov
nuotyovai xul oo&onvoiuv. uvtat yp xal uvdijutoov unonviyovoi xai Stvrsuat xui tquoui xui . 'oa Si
fiiv ^; nvov nuotypvew , tnaiaovTut, Si xui
iov-driuaTU v zr cpQvyyi, noiovoiv, Xt-dgtcu uv ,
^poricrepa S uXXov twv iroo&ev, rv i(ji&ruu utyu
11. oxaaoto* %vvi%eoev&eii] tpovyl; xal 6 ui>xiv, aura*
et febres et deliria minus eis fuboriuntur, auresque earn ob
canfam fuppuratio praeoccupat. Verum Iiis quidem aetatibus
fuccedentes morbi reverfiones plurimos interiiciunt, junio
res veio prius quam auris l'uppuret, intereurit. Quandoquidem fi pus album ex aure fluxerit, juniorem iuperfuturuna
fpes eil , fi quidem aliud quoddam ei bonum gnum i'upervenerit. Fauces exulceratac cum l'ebre, grave aliquid portendunt. At fi aliud aliquod etiam lignum adfuerit, ex bis
quae ante prava eile cenfuimus, aegrum in periculo verlari
denunciandum eil, Angina gravjllima quidem eft et celerxime interimit quae eque in l'aur.ibus neque in cervice
quicqu&m confpicuuut facit, plurimum vero dolorem exhibet et dillicultalcm [pirandi , quae erecta cervice obitur,
inducit. Haec enim eodem etiam die el fecundo et tertio et
quarto flrangulat. At quae in reliquis quidem militer dolo
rem exhibe, in fuucibus vero tumorem ac rubores excitt,
admodum quidem exitialis eft , priore tarnen diuturnior, fi ingens rubor fuerit Haec vero diutuinior, cum

1002 nP0TNQ2TIK0N.

lr5

Ed. Chart. VIII. [67a.]

Foff. I. 45.
Ed. Lind. I. (467. 46.)
Sr\ iQonnat, xui | uvtiuv Tivi irs(ji<psyovaiv,
' aiiyr\v xui axf&os io&ijua i'pj xai ur nuXwdgouiy
uiq-m'/.u; limo. r\v di it\tb ev xgiaifi7aiv tpuvifipw iyvaaitXaq , (trte qvuaxo %vatQacfvxoi v ic sTjto
jrnyia, (trte nvov unorjooy, rjdica xai nvoi '%tiv do~
xf, Ovaxov OTuu*ei, j V7xoaxyo<piv gv&quuTo. aqu/.i'7i2ooi> if r oitjua xai iyvfrrjuu > pukioxu -aj xns&. rv di nrsvuovu TQunsr, nagvoiv re noise*
xtu i'u n uoi | avxmv xiri ( yirorxut- ol di yugyamrs mxvwo xui noiuveo&at, xai noo(^ea&ai,
iri Sv igv&go ts xai usyukoi. xai yg <1(68")/1
hufinnut TOVTtOHH xai aiuoouyiui u"k\ %gr\ tu xoiavxu
winir u.oiai nstgija&ai xuxiayyuvsiv iv
xpvoi- noTuv 5t unoxgiOy rdr nv, o dr axutpvktjv xuiiovoi, xai yrrjxui uiv uxgov xov yagyugewrog /telv te
xai negupsgig, di voixgat Xenioxsgov, iv xatgoZ
oyuXi iu-jtu/i'tiv. usirov di xui xfv xot"/.iir imoxtrwoavxa
luyovgyy yqra-frut,, rv ^oVoe vyxtogj xui ur anonvnon folum fauces , fed cervicem quoque rubor occupt , ex
eaque praecipue evadunt, li cervicem et pectus rubor detineat, eque ad interna eryipelas revertatur. Quod i neque diebus judicatoriis difpareat eryGpelas, eque tuberculum ad exteriorem fedem fe vertat, eque pus per lu(Ihn
rejiciat, fdcileque ac fine dolore habere videatur, mortem
hidicat, aut ruboris reverlionera. At fecurius eft tu m orem
et ruberem ad externa converti. Quod fi ad pulmonem fe
vertat, deinentiam excitt et ex his nonnulli fuppurati plernmque evadunt Curgulio , quoad rubor et tumor occupt,
Don periculo refecalur aut pertunditur. Inilanimationes
enim et ianguinis profluvia ei fuccedunt. Verum talia ut
extenuentur aliis rationibus eo tempore tentanda funt. Ubi
vero id totum, quod nruq v).v Graeci, hoc eft uvam nominant, jam fecretum fuerit et fumma curgulionis pars major
et rotunda, fuperior autem tenuior exiterit, per id tempus
minuin aduiovere tutum eft. Praeftat tamen ubi alvum fubdnxeris, manus operam adhibere, 11 per tempus liceat, ne
II 2

tl

2 IPOrNSHTIKON.

Ed. Chart. VIII. [67a.] Fo6f. I. 45. Ed. Lind. I. (468. 4fK).)
yrxai 0 av&gamog. xooiei e1 uv ol nvgexol nuvwrxou,, (irxt
07u,Bmv yevouvaiv .vxr]Qojv, iv ruQyei xfHauijtriv, mo~
aiooq>rv TtQOodi/iea&ai ^017 xocttoiatv- hang S' v xwv nvoetwv tirxvvr} nsoisexixtg diuxeifirov xov uv&quotcqv, ^ijx'rt,
5 lyparg (f\eyjiovrv rifa, fitie ttoo'kow u).}.rvAi3sftfv tfiqiuvu, 7tQO<jd%eo&ui nooxuoiv / oidrjfiaxg re xal dvvijg eg xi> twv &, xal ov% taaov ix twf
. uXKov i yvovtM xui tkaaovt % a'1 roiavrui,
anoaxaieg xoat, VEwxtQOiot xgir\xovxa xtoiv. vnoaxsmea&at
d yoh Bv&twg * TtBl nooxowg , i\v exoaiv r\ua 6
nvexg i'ywv wtefilXn, roat, d jsgaixgoiaiv ijooov >ve noXv^govitaxgov ivxog nvexov. %Qr d rtjv ftiv uvii}V naxaaiv TtQoade^sa&ai,1 evre%og tvxog xov nvexov,
g d lexagxuov xaxaaxqoeo&ui, r,v diasntj xe xal xuxuKuti~
vij nenXavtjuvov tqotxov, xal ravxa noitmv (&'
ngoanekan. waneg d xoai reoixtgoiat ruv xgirxorxa riur
ai noaxaieg yvorxai, o'vxwg o rexagiaot ftakkov T0fft(46g)
TQttjXoria iemv xal yeguixtoiai,. d edvat

que fiiflbcetur aeger. Quibns febrcs ceffant neque apparentibus folutionis fignis , eque diebus judicatoiiis, i is reci
diva exfpectanda eil. In longa febre , falutariter tarnen aff'ecto aegro , fi eque ob inUaminationem aliquam, neque
ob ullam aliam evidenlem occalionem dolor delinet, in Loc
abfcell'us cum tumore aut dolore ad articulum aliqueni expectandus, maximeque in iuferioribus locis. Magis tarnen
et breviori tempore liujusmodi abfcellus contingere folent
iis qui trigelimum annum non attigerunt. At latiin in confiderationem adbibenda funt quae ad abfcellum l'pectant ,
ultra vigefimum diem febris detinet, quae tarnen per longiores febres , fenioribus minus contingunt. Hujusmodi autem abfcefium expectare convenit, fi fbris continua iuerit,
in quartanam vero firmari deber, ubi intermiferit et errabundum in modum prehenderit et ita ad autumnum deducatur. Ut vero ablceflus oriuntur in Iiis qui triginta annis
minores funt, ila quarlanae potius annum agenlibus trige

1002 IlPOVNJTIKON.

,,j

Ed. Chart. VIII. [680.]. Fof. I. 45. 46. Ed. Lind. I. (46g.)
[680] > xov ytifimog /li.Xov yivopvag yoovmrev opvu , rooov d nuXivdoueiiaug. oaxig tf' v iv nvszco prj
&avuxSst q>f xrjv xetpaXIjv Xyeiv, r xui oQqirdg xv
oqy&aXutov qiuvee&cu, || t xagdimyfiog xovxip vi
tai, %oXcdi] e'psTo -nuQEaxi. ijv d xal Qyog -itQooyvTziu x
t xwi fttj zov imoyovd>iov t/)v^o en, xal &aaov 'xi 0
teiog . i\v d xi nitj 17 (fyy vito tovxov xov %qvov,
xoza xovxo xa%<og ifiezui. xovxfav d olaiv av aonra 0
nvog xrj noixtj T(tqij yvea&at, rexaxuoi mevvxcu fiXirara xal . ig d xtjv td[ii]v tmaXXeeovxai,. ol fivtu nXeioveg avxiv u^ovxm pv novea&ut xqixuZoi, <*onai d neiwixuXoi , anuXXaaorxai d vaxaoi jj
tvdtxaxloi. o'i d* uv aofaivrat neiinxuiot noveo&ai, xa
xor Xyov avxoiot iw tiqoo&sv yvrjzat, eg xtv xeoauyeaxaiSsxxqv xivexat \ vovaog. yverat d xavzu xolat iiv
rdfioi xcd rr(u yvvai^i v zolai xqixuomsi xoot
if yyexcu pv xui tv xovcOKJi, fiXXov d v roai
\vreieoxtQousi nvexoaiv xai v xooi, ' xunaoiai.
fimnm, aut fenioribus. Scire autem convenit abfceflus hieme niagis contingere et tardius deDnere et minus intro recurrere. Si quis in febre non lethali dixerit caput doler,
ant tenebricofum quiddam ante oculos obverfari, li etiam
oris ventriculi morfus acceflerit , bilioi'a vomitio aderitQuod G quoque rigor fubortus fuerit et inferiores praecordiorum partes frgidas habuerit, adbuc cilius vomitio ade
rit Si vero fub id tempos biberit quidpiani aut ederit, id
(juain celerrime evomitur. Inter hos autem quibus primo
die dolor coepit, ii quarto et quinto die potiflimum afiliguntur, at feptimo liberantur. Quinetiam eorum plerique teriio die dolore vexari incipiuut, conllictantur autem maxime
quinto, verum nono aut undcimo periculo defunguulur.
Qui vero quinto die dolore alfligi cueperint et reliqua pro
l'alloue prioribus relpondeant, ad deeimumquartum diem
jadicatur morbus. Uta autein viris quidem et mnlieribiis
in tertiauis praeeipue contingunt: junioi'ibus vero cum in
lis ipiis, tum eliam mugis in febribus pevalliduis et legitimis

1002 IIPOrNSiZTIKON.

Ed. Chart. VJri. [680.]

FoT. I. 46.
Ed. Lind. (46g. 470.)
olqt " at TOtovioTQonio nvQexw xEcpakr\v uXytovai, , vxi ftv
rov qu'td ti tto (f&aXuwv (fareo&uif uuXvonyftog
yrextu, tj [laguaQvyai ngoqiavorxai , vxi di xov xaduoaoetv
iv vtxoxovSqw ni Ss^i i in Kfre ^vvtevsxa *
lirie *" odvtj firie |v (fksyfiovj, al/ta trwv xoixowi (vijvai ngoodoxiftov avxi xov /itxov. (70) pXXov d
xai ivxav&a xolai vtoiai xov u'iuaio xrv ij^iv 'o&ai- xoai di xgirxovia txeni xui yeoaixtfiuiotv rjaoov, u)JX
tovg /ixovg xovxoi itQonSiyta&ai. xom di naiioiat, onuofioi
yirovxui, jv 0 nvyexg ol-vg f xui 17 yaoxtj ur Siuytaqeij, xui
yQvnvtmat xe xai ixnXuyuioi, xui xXuv&fiTjoiaiai , xai
% ptxaihaai, xui %Xa>oov niXiov r ovdv laymtH.
yvsxui d xaviu | txoifioxxov fiv xoXai nuiioioi
vemixoiaiv xi nx exea ' x d noecruxeQu xiv nutdUop
xai oi vdoeg ox ci sv xoai txvqsxooiv vn xiv ona<jft>v
Xtoxuvzui , jv fit] xi xwv arjueUuv nQoo~yr>]iai xtov (rvQox~
xoiv xai xaxioxmv, o neo v xat evlxurt y'tvtxai. xov
' jioXovfivovg xs xui nsoteoofirovg nuiuov xs xui itj
tertianis. At quibus per hujusmodi febrem caput dolet et
pro tenebris ante oculos apparentibus vifus hebetudo contingit, vibrantesque fplendores obverfari videntur et pro
oris ventriculi morfu in praecordiis dextra aut Gniftra
parte contentio quaedam neque cum dolore neque cum
inflammatione fuboritur, iis pro vomitu anguinem e naribus profluxurum exfpectandum eft. Potius tarnen et eo cafii
in juvenibus fanguinis fluorem exfpectato. lis vero qui trigelimum annum allingimt et fenioribus minus, fed in his
vomitiones exfpectabis. Pueris convulones accidunt, Ii febrie acuta fuerit, venter non dejiciat, ft vigilent, perterreantur, plorent aftidue et color i m mute tur et ex viridi pallidus , aut lividus, aut rubor conlrahatur. llaec autem pue
ris quidem recens natis ad feptimum usque annum promptiflime eveniunt. At grandiores pueri et viri non adeo per
febres convulfionibus preheuduntur , niG vehementiffmum
et quoddam lignum , ex bis quae in pbrenitide
fieri (oient, affuerit. Morituros autem et fuperfuturos tum

1002 nPOrNQSTIXON.

x ,<j

Ed. Chart. VIII. [680.] Fof. I. 46. Ed. Lind. I. (470. 471 )
Dlwv ft aisaM ** oiueioioiv , wg <p txaexoi01 exoara . ravva de Xtyto nsg W
roa^uOTcuv xai aa ix xovtewv ylveiai- jfpr ^* v HtD.ovxa
o& noyirwaxeiv tov Jietfuoofiwv xai io ajro^avovitrovg, oaoia ay ' uXiWa nuftauveiv
rovoyuu xai baoiaiv v hxvaovg , atjuea xuuv&vovrag
nina dvruo&ui xivetv, Xoyifterov dwfuig aixtonv
; XiqXag , ojane diayyQanTut, net twv akXwv xai
vv ovoiv xai tcov nxvXoiv , oxav uov nvov uvurjoay
xui %olrv. %<)r d xai xg qiog imv mvotguatn imdtxtvnw v&uftj&ai rrv Ttjg 'pjj (^71) oxaair. ev utvroi %qt] eldvat nei twv / xal xv
a.m , xui ur fyuv&veiv ort lv nuvti re xai noy
aurj tu xax xuxov oiuuvsi xai X9Vata yu&v, nei
tai h Aivy xai iv 4rhf xai tv 2xv&y yavEtui tto~
pygapptva ltj&svovra . | wv %ot edtvui ou V
looir avTXaiv ywyioiaw odv deivv itolXanhaaiu av-

pueros tum alios ex omnibus fignis conjicies, velut in

Imgulis Ungula deferipta Amt. Atque haec a me et de morbis
aculis et de bis qui ab iis oriuntur dicuntur. Qui vero fuperfuturos ex morbo et morituros, cosque quibus pluribus
diebus et quibus paucioribus perfeverabit morbus, recte
praenofeere volet, is intelligentia comprelienfam omnium
gnorum doctrinara , aeflimare debet et eorum vires inter
fe collates ralione expender, velut feriptum eil cum in
aliis tum in urinis et fputis, ubi una et pus et bilis tuffi
rejecta fuerint. Quinetiam inorborum Temper vulgariter
graU'antiuin iinpetum et tempeflatis conditionem cito animo
coneipere oportet. Atqui quod ad proprias cujusque rei no
tas et reliqua figna attinet, probe 1 mininieque ignorare
conveiiit quod quovis anno et quovis anni tempore mala
malum et bona bonuin denunciant. Quandoquidem et in
Libya et in Delo et in Scythia praedicta iigua vera efTe
comprobantur. Ex quibns feire licet quod non difficile eft
iu iisdeui region bus, ut quis longe plurima ex iplis alfe

j 20

12 ItPOrNniTIKON.

Ed.ChaTt.VIir.[68o.5og.] Foir.I.46.47, Ed.Lind.I.(47i.3i5.3i6.)

intxvyxaveiv , rv xpu&mv xig avx xovsiv xai /t'fe& o&t lnGTt]Taii- no&eiv de %qr\ ovevg vova^fiaxog
, xi
xvyyvy v&e yeyganpevov. navra y xaa
v xousi j;ovotai nQoeiQijiivowi xoivexai, yvioay xooi
atoun orjueioioir.
1002, 1 XTMJ2N.
[5 09] (3 15) y T XQnu xmv fvpv, oxov pr ufinonq iaxi
, xmeQ v&mv. xxa tj diu xZv ovfapeQovzwv
ymqaiv , nXrv <ov ol ! ex xmv %(jroiv. o nenaapoi
Sfr, i novaiv, t SXXn dal svXashj, taietiij,
vaneiii], padaQOTTjg , ankyyvmv xevoiqg tooi xarai, nXr\Qiuoi xoaiv uva, xQ<xpt] , uva^ontij, xara^Qomt], x av~
avco xai , a ucpeXei xai luniei, ovyyevg eldo;,
%(qt, e&og, rhxr, o], xaxaxuaig vomov, vnegoXrj, Xleiirpt,,' oloiv oxaov Xeinexai, t ov, axr, exxXmi, jraoo(3i6)
%xevoig g xeq>aXrv, g x nXyia, y phoia (nei, t vxiquatur , fi ea cognitione complexes , recta mentis acio dijudicare et perpendere noverit. eque vero eft quod ullius
morbi nomen , quod hic adfcriptum non fit, defideres. Omnes etenim qui praedictis temporibus judicantur, ex iisdem
fignis cognofces.
H1PP0CRATIS DE HVMORIBVS LIBER.
Humorum color, nifi ii ad profunda corporis fe receperint, velut in cute efflorefcens confpicitur. Ducere opor
tet quam in partem momento feruntur, per loca accommodata, niQ quorum maturationes progreffu temporis contingunt, quae vel foras, vel intro, vel alio quo expedit tendunt. Cautio, imperitia, experiendi difficultas, glabrities,
vifcerum vacuitas, inferioribus repletio, fuperioribue nutritio , furfum inclinatio , deorfum inclinatio , quae fua
1'poiHe furfum aut deorfum tendunt, quae juvant aut nocent,
connata forma, regio, coiifuctudo , aetas, anui lempeftas,
moibi conliilutio, exuperantia , defectio, quibus quantum
linquitur, aut non, purgatio, evacuatio, remedia, declina
do, derivalio in caput, in latera, qua praecipue tendit,

1002 1 XTMSiN.
Ed. Chart. VIII. [Sog. 53.] Fof. I. 47. Ed. Lind. I. (16.)
anaaig ini Toiotv otvoi , uvia snl , r
, ij oa* , r oaii avmt r\ xnXvvstai, i oa*
7ia(jTjYQ4asTal' f"J T" *xe%vitmfiva eg eaai anoXuftiveiv , oikX z q.6dovg 1~rQuitv. ryaos, xarxAuat, ir*</*?, olotv nog edoijv, b&sv &, jj
q,opaxov, rj eXxog, r yvpg Tig awearijxcs , j -,
9 cpiaa, r aro, } &igov, r , r c).Xo ti nog. axe taina, avzuaia Xryovza, r olov ai no xuv/xtwv
neyeiQopsvab yXmxei, sq> oatv ola /5* , f xpeXtst,
ayr,uaia, xvijoig, / , naXivib*gvaig , vnvog, iygryoQGig , t xwXvxia qi&eai , nudevoig ipwv,
xco di i^SoVf ? mvkov, ftv^Tjg, , Qvl;iog, XvYt*ov, q/vatg ovqov, hiuquov, duxovtuv , xvija/xatv, Tt,Xxv,
yjavokov ,'Syrg, Xtfio, nXr(5(iovr\g , xmviav, nvoiv, novrjg, ^, yv(trg , pa&toiog, pvrfiig, aivijg , oiyrg.
532] tj vozeQixij xu&gaug, &

aut revulo, in fuperioribus deorfuin, furfum in infernis,

aut exiccare , aut quibusdam inferiora , aut quibusdam fuperiora, auteluitur, aut quibusdam lenietttr. Humores ex
vaGs effuTos in tro ne intercipito, fed aditus exiccato. Con
turbado, perfuQo, abluitio, quibus ad federn aliquid abscedit, unde eraulgetur, aut medicamentum, aut ulcus, aut
humor aliquis concretus, aut pullulatio, aut flatus, aut cibi
recrementum, aut aniinalculuni, aut aellas aliave quaepiarn
aflcctio. Haec diligenter confideranda quae fu fponte deinunt, an yelut pululae ab ardoribus excitatae, in quibus
quaenam nocent aut juvant. Figurae, motio, in tumorem
ublatio, uc rurfum depreflio , fomnus, vigilia, quaeque
fieri aut perLiberi debent, praevertito. Vomilionis inftutio,
eorum quae per inferiora fubducuntur , aut fputi, muci,
tuffis, ruclus, lingultus, flatus, urinae, lernutamenti, lachryrjiarum, pruriluum, yellicationum, contactuum, litis , famis, repletionis, fomnorum, laboruni, ocii, corporis, men
tis, difciplinae, memoriae, vocis, filentii. Mulieri uteri
alletibus laboranti purgationes, fuura proruiupentia et in

,22

inaOKPATOrS 1 XTMQN.

Ed. Chart. VIII. [53a.] Fof. I. 47. Ed. Lind. I. (16. 17.)
xai axgtpovvxa , Xina, o.xgrxu, , &, dxvovta, Udea, novxika, ^va^taxwdea, xgvycdea, ,
, >, .itfd', uva, uoaa nQi(jgeot,, evqiOQTjv (3 1 7)
xafroQtov, dvocpogTjv , ngiv xvdvvov vtu, oa ov del navetv,
Ttmaou.bg, xaxSaatg rwv , inm.uaig voi, xa
i!; (jiQo)V , xai iv aiai gmog , , uvoi^ig, xvaiaig,
&uk\pig, tyvig, 'ao&ev, ai&ev, xwv ftlv , xv < ov. xxav en xtm&ev oucpakov oxgcpov , gudug, [xaX&axg;
' g xovvavxov. x dtaycogovxa, r gnei,, avaq>a,
minora, wu, ipv^ga, vaaiSea, try, vyp, odurjxaxwdea,
iipa TtQoo&ev ftr trsovaa , /xrjd xuv/ia , ftrd aiXt nggiacig , ovgov, ivbg vygaoftg, xfv e$gi\piv, xa xov avaofiov,
xai xo trvfinxcoxov , xai &oegov nreuixa, inoxvdgiov,
xgsa , buftaTU TiDoexaxovfieva, ygwuuxo (isxaoXi], oqvypoi, ipv&g, nuXpoi, oxi.TQvoftogtdtD[iuxog, revgiav, ag&gojr,
(po)vrg, yvcpig , e%ipa ixovotov, xgysg, ovvyeg , xo evqtoQov,
telina torquent, pinguia, meraca, fpumantia, calida, mprdacia, aeruginofa, varia, ramentofa, faeculenta, cruenta,
flatu caren ti a, cruda, cocta, eca, quaecunque undique
conuunt, tolerandi levitas fpectanda et moleia priusquara
in periculum incidatur, quaeque fedare minime oportet
Maturalio, eorum quae infra funt per inferiora demiffio,
lluitatio corum quae fupra funt et quae ex uteris exeunt, et
fordes quae eft in auribus, emollitio, adaperitio, vacuatio,
calefactio , refrigeratio , intra , extra , horum quidem , horum vero minime. Ubi infra umbilicum fuerit quae intcftina
torquet, tardus et levis eft intelinorum cruciatus, vice verfa, contra. Quae per alvuin fecedunt, qua tenduut, minime
fpumantia, cocta, cruda, frigida, foetida, ficca, hmida,
malum odorem fpirantia, litis non prius exiftens, neqne
aeftus , eque alia occafio , urina, nai liumectatio. Projectionem et ficcitatem, corporis molem in fe non fubCdentem, fpiritum turbidum, praecordia, extremitates, oculos
male affeclos fpectabis. Coloris mutatio, pulfus, refrigera
tio, palpitationes, cutis durities, nervorum, articulorum,
vocis, mentis, figura voluntaria, pili, ungues, tolerandi

100 T2 I XTMQN.

123

EJ. Chart. VIH. [537. 54a.] Fof. . fy. 48. Ed. Lind. I. (17. 318.)
ij /it] , ola Set. [57] orur'a xavxa, oduai ;jpwro, axfiuxog,
, artog , pvaij, ovqov, elxeo, idoioxog, nxvlov, ivg, %; luvo , ijnxvalov, ijig, j dxgvov, lij
lfoi-vuol, nvxr ofioia wqpeltovxa, /, Ivv, ola v opf'y, ai v xoatv xmvoto-iv , ola v noUij,
tjv xovrj oj xai nei&eo&ai ixQO&vfjitjTai v ,
fufa, (18) lo~xvQrega nleco, inxuiya ocovxa xcv
hoarv, i}9 aio&navxat no~t alo&Tosi, nvxtov al opsQuxjiv,
xoor odftg, Xyovg, fiaxa, , xoiavxu evf;jwg,
al aixouaxu tmqiaivfieva w<psXst, ai gatt
xa wiaviu ipnoiei, ai xoauvxa al xoiuvxu olov qpvaat,
ovQov, olov xai xaov ai xorr. oxau d xivavxia, 710titav p/eo&ui uvioei. x yyvg ai x xoiv xoloi xai pliazu xaxovxui, uxaaxumv d tx xwv
nimxmv oypiiviov , o xi av txxpnjrat x xiov ovqoiv , oa
erttj, ai o't] xig a(jmxoaig , XQ0lV? nlla^ig , nvevfxaxog
utr&ijotg , ai Tulla (isx xovtojv x /, [54a]
levitas, ant fecas, et qualia oportet conideranda. Signa funt
haec, corporis odores, oris, egetionis alvi, auris, flatus,
urinae, ulceris, fudoris, fputi, naris. Corpus falfum , aut
fpntum, aut nafus, aut lachryma, aut alii humores, omniio
Cmilia quae juvant, quae nocent. Iiifomnia qualia quis cer
nt fpectanda et in fomnis quae faciat, an acute audiat et
prompte animo obediat, an quae cominoda funt et falutem
adfernnt, reliquis plura fint et valentiora, an erga omnia
Omnibus fenlibus vigeant et ferant, velut odores, fermones, veflitus, figuras, atqne baec facile, quae eam cum
fponte apparent, juvant, et quando ejusmodi judicationem
afferunt et tot et talia, velut flatus, urina, qualis et quanta
et qnando. Quae vero contraria funt, avertere iisque adverl'ari oportet. Quae propinqua et communia funt affectionibus, ea prima et maxime vitiantur. Conititutionem autem
fpectato, ex bis quae prima incipiunt, quicquid tandem
excernatur, ex urinis quaenam Tint, et quaenam fit corporis
concidentia, coloris immutatio, fpiritus imminutio, reliqnaeque cum bis victus rationes. ld quidem fciendum, num

ia4

1001 2 1 XTMQN.

Ed. Chart. VIII. [537.]

Fof. I. 48.
Ed. Lind. I. (18. Big.)
fitv el buoiu z mvza Se eSvai, Si-oSoi,, ovg xa&
vazgag, valu xuz (vug, ouuaza, Sgwg tx yvfix)*, ex
zQuvuzuiv, t^av&tjuazuv , xau avzpaza, vxaa rf'^yyair.
ozt bfiuia ntxvxu z xgivovza, xai z axpeXovza,
xai z fiXnzovzu , xai z noXkxiovza , z fiv nsicpevytuv anozntj , z Se noaxaXtav xai iyij xai Syizai , xai
xuXku Se outa, Stguuxog, xgtoiv, moypvSgoiv , Q&tov,
buuuzo, Gzfiazo, ajjijuoriov , vnvmv, oluxgLvei, xai 0 zs
z zoiavzu (iiyuva<j&ai xai 'xt boat zoiavzui unoazais
yvovzui, oa* '*, gwuuat,, nuuaiv, oSu^atv, og(taatv, axowpaaiv , ivvofuaaiv, tpdotaiv, vygoiaiv, &ipv&i, (19) ijooffty, vygrjvui, iQjrui, iQauaaw,
iy/gaiiuaiv , imnXuazousiv , unlueroioiv , bxinazounv, ini
Si xoaiv tni&tzowi , a%ruuza, vigixfitg, tyaig , nfog,
gyij, vnvog, ygvnvTj, nvev/iaoiv avoy&ev , xzco&ev, xovvoaiv, iSoiaiv, zs-p'Tjzoaiv , tv zoXai rcagol-vouooi [irzs lovoi
urjxe plovai, ur'is noSibv ipvei, vX iv xazuggntp t
quae prodcunt lint fimilia, trnsitos, urinae per teros, fputa
per nares, oculi, fudor ex tuberculis , ex vulneri bus , pululis quae fponte, quae per artem. Quod lniilia l'unt
inter fe omnia quae judicationem faciunt, quaeque profunt,
quaeque nocent et quae tollunt, ut ilia quidem evitans avertat, haec vero provocans admoveat ac fufcipiat Aliaque
etiam eodem modo, in cute, extremis partibus, praecordiis , articulis , oculo , ore , figuris , fomnis , quaenam judi
cationem denunciant et quando ejusmodi omni ratione moliri oportet. Adbaecvero quinam hujusinodi abibeflus oriuntur, quaenam juvant, cibis, potionibus, odoribus, viGs,
auditionibus, notionibus, feceffibus, buinoribus, calefactione, refrigeratione , Cccitatib us, humectando , Secan
do, inunctionibus , illitionibus, iis quae in cataplasmate
apponuntur , emplaftris , iis quae infperguntur et iis quae
imponuntur. Figurae, frictio, medela, labor, otium, I'omnus, vigiliae. Spiritus, fupra, inl'ra, coramunibue, pro
line, arte comparalis. In accefQouibus nee praefentibus, nee
l'utui'is , neque dum pedes reirigeraiitur , fed cum morbus

002 1 XTMS2N.

Y 25

Ed. Chan. "VIH. [54a. 546.] FoC I. 48. Ed. Lind. . (3i9.32o.)
vovaoi. zooiv ivTaoiTitQidoiati nao^vtr/iotai r ngoadouara,
ftr didvat, fttj avayxaeiv, akX cpuiotsiv zv noo&saovnoo
Tujv xQiamv- z xoivofieru xui , agziw fit] xiri'eiv,
firje vtwTSQonoiuv (xfze (fuofiaxoioi ftr]ts a?J.oi &civ, )X l*, nnova qaxQuaxEveiv, xui xivhiv fit] w/, [ird
iv p^ijfft, et ftr oyix- z s noX). oix ooyi. [546] a de
ityetv ony Sv [tafoezu zv uiqppTwr ycoiuv , xavxw ayew,
t (tr nXr&Ei, TtxuaQSo&ai , akX 'ecog av y, oa de, xai q>Qij svq>gwg. bxov d de , jj lei~
no&vpr,aui ' v zovzo noirarg, ht (>xpui, {jrQ?jvai, * iygrjvai, r vzicsnauv , o'ivexu zovzo nouerui , rv
QuQxty o voamv , zovzoiai zExpaoso&ai. z ftiv !;ro fco[i iazai, z d vyg xpv^g. diuyjtagrxixU d xuvuvxa q
mxonoiv- zuiza xijoi negiaaraiv Va/, rv xui ai negodoi
%ai rj xuxaxuoig xotaxt] sr xv nugo(52)^vafiv. yveiui de
x nXeaia zyaiv agxhjet, xxca. ovia yg xui avzfiuzu toqceinclinat. In acceffionibus quae per circnitus rptant, nulla
alimenta offerenda, eque adurgenda, fed ante judicationes
de bis quae apponnntur auferendura. Quae judicationem faciunt, aut perfecte judicata funt, eque movere eque ullo
modo innovare , five medicamentis , five aliis irritamentis,
fed finere oportet. Concocta medicamenLis purgantibus agitanda, non cruda, eque in principiis, nifi mpetu fuo ad
excretionem ferantur, plerumque vero minime ad exttum
feAinant. Quae ducenda funt, quo maxime vergunt, eo per
loca convenientia ducere oportet. Quae prodeunt, copia
minime funt aelimanda, fed quamdiu prodeant qualia opor
tet et aeger facile ferat. Ubi vero virium debilitatem , ant
animi defectionem judicare oportet, quamdiu hoc feceris
alio verlendum , aut ficcandum , aut Lumectandurn , aut reicllendum cujus gratia id fit, fi fufficere aeger poffit. Quod
ex his efi conjectandum , ficca quidem calida ernnt, luimida vero irigida , alvum autem dejicientia, plerumque con
traria. iinparibiis diebus fupra Hunt, fi et circuitus et
conlitutio ex ipfis acceflionibim talis extiterit. Pluiima au
tem diebus paribus infra contingunt. Sic enim etiam quae

1Q6

1002 1 XTMS2N.

Ed. Chart. Vril. [546.]

Fof. I. 48. 4g.
Ed. Lind. I. (20.)
Xtu, rjv (ir ai neiooi> xoiig naaol-vofiovg iv xraiv Qxr,at
jrotfWrcM. iv Si xolai xoiovxowiv , iv piv yxiyeiv voi, 1
xijai ns(Jtoaat . Xiyui xoiuvxai- ai xoiavxat
xui voxQitixeyui xaxuaxau. xo Mai r npou yovov
7fQorxuvTa ovyxtj oviu, oov xQinxaiexuxau , xEaouQEoxaiexazau ' xqioxuiexuxt} uv xaxm , xeaaueaxuiExxij
ccvai. jtoo yo xQtaipov outai l-t'pcpyet.. || xui xaa
tlxoaxau , iii.r]V oxau xaxoi , noiX e xu&uiuv.
xuvxu iyyv u'vxai xqoio , a/.X . e Xiy of'ff. , iroU aysiv. xonwdeai epnav , v xolai
nvQsxolaiv s uq&qu, xui nao yv&ov uhaxa nooxoieg
yvovrui iyyv ti roiv -nviav xaxov, ini vta ftXXov xai
ovftnuv- rv ayg i] vovao 'y xai xat$Qono , xxta xai
noaxaieg. (takiaxa di uoe &euoi xxm oquaivovai, xpv^ooi
uva. oat viaxaphoiaiv ix x<v vovawy, avxixa rj V
%eqoIv i nooi novova T, v xovxoiatv ucpiaxavxat. x xai
rr w nenovrjx , nqiv r voatuv ig xavia noo-xriisxat,
fponte eveniunt juvant, niG circuitus acceffiones diebui
paribus faciant. In talibus autem paribus diebus fupra,
imparibus vero infra fiunt. Paucae autem funt ejusmodi,
talesque conftitutiones difficiliorem babent judicationem.
Quinetiam quae ultra tempore procedunt, ic contingere
necele eft, velut quae ad diem decimumtertium et ad decimumquartum perveniunt, decimotertio quidem infra, decimoquarto vero fupra fiunt. Sic enini ad judicationem con
fer. Et quae ad vigeGmum diem pertingunt, praeterquain
quae infra feruntur, pleruuique purgare oportet, eaque
non prope judicationem, fed longitis. In acutis autem raro
multa ducenda funt, in bis vero qui laffitudinia feu Ii m hebent totum. In febribus ad artculos et ad maxillas praecipue
ahfceiTus contingunt, in vicinia doloruui cujusque, ad fuperiorem parlent iuagis el in totum. Si tardus fuerit morbus
et deorfum feratur, infra etiam ahfceiTus contingent. Maximeque pedes calidi, infra futurum abfceflum, frigidi vero
fupra, denunciant. Iis qui ex inorbis convalefcunt, fi ftatim
in tuanibus et pedibus dolores contingunt, in bis ahfceiTus

1002 JIEPI XTMSN.

laj

Ed. Chart. VIH. [646. 55aJ Fof. . 4g. Ed. Lind. I. (. 3ai.)
oov xai roXaiv v EQv&a) pr%w3eai, xui xvvuyyixoaiv. noiovai y ai firjyt nooraiag , cbWep o hvqeto xouavzag. xar tov avibv Xyov avfifiarei f no yvftmv tj
ownjtoj xai ipvyrjg. ftv ouv eidtvat v r,aiv 1005oiY r&ovat, xai oa v txozoieii ){"2\) noUovat,
xai oa v txaico vornan &. d \,
ig pieta vaijua r qivaig Qtnei, olv xv ' voidwv
01, Tortorv ti xui ? cpvatg. aydv t xai / xuxat,
tai acfiaru oeiqeo, xui el ti kko, tuvtu Staysyvyuvo'ai.
[55a] ifivyijg xoaoctj v xui /owftrcor , tmvov, yrjyoQGwg, Y 'zg Ttvag, oov xviov, r diu Ti'yvug, i d vyxa; xuqteqi] , xui uiv zivotv xszayntvij , t chaxzog. al
ptxaoXui owv Eg olu. ix twv & <pikonovbr xpvyrg,
r fijT'co, 7 ftsXsraiv, t oomv , jXyuv, jsziaXXe, oov
Xvnat , dvoooyijoiui , bitvpku, twr avyxvQrg, /

orinntur. Quinetiam fi quae pars anfe morbum laborarit,

ibi inorbi fedes erit, velut iis contingit qui in Perintbo tuffi
et angina laborarunt. Tuiles enim non fecus febres abscelTiis excitant. Simili etiam ratione contingit vel ab humoribus, vel corporis colliquatione et animi. Humores igi
tnr quibus anni temporibus efflorefcunt, nolTe oportet et
quales in Cngulis morbos efficiant et quasnam in unoquoque
morbo affectiones pariant. Reliquum quoque corpus, quern
ad morbum natura praecipue inclint, quale quid lien in
tumorem fublatus facit. Quorum quiddam etiam natura facit, fereque colores deteriores funt et corpora arefacit. Et
quid fit aliud, in bis te exercitatum eile oportet, velut
fi quis animi intemperantia ducatur ad cibos ct potiones,
fomnum et vigilias , vel amore quodam , ut alearum , vel
arte, vel ueceffitate labores toleret, iique vel certo, vel
non certo ordine contingunt. Mutationes exquibus ad quaenam fiant, confiderandae. Ex moribus animi induftria, vel
fi quid inveiliget, vel cogitet, velvideat, veldicat, vel
aliud quid faciat, velut dolores, iracundiae cupiditates,
quae ex cafu accidunt, mentis molefiiae, quae per vifionem

)2g

1002 1 XTMQN.

Ed. Chart. VIII. [55. 558.] FoT.T. 4g. F.d. Lind. L (21. 3ia.)
yvcfi7g , t} di ttv uiiuTiav , di rrjg xoj , ola
a- fivXij ii r TQicp&eiatj jrp iatvrrjv, odorre ij/uxidijonr.
jiuq te xoikov naiovri, axkea roiini. otuv de rroi j^ya
v ezat Qui , uvTut rgpovaiv, oqpt l^ctUpvtj o<fOtig ^rrjTa inottjoev , ol qooi, oov ula%vrr, Xmi], idovr, oyt],
iciV.u Toiuvtu o'vTiag imuxovsi. d *
Tt 7;|* , iv TOvxoiatv vnuxoiu, Idgazeg, xu<jdirg
ituXuog, xui tu xoiuvxa twv dvvpiiwv x atOev ,
XanTOvra, XeiijJic, xar^vaig, xar^iiKTiff, , Indsaig
wjv xa twv toiovtmv, svdo&ev imaxoeiTwv toiovtuv,
ov uvov aneo t'|w tcv ^^ , urg
xul u'tds, iv iioiot xoirj mvcideai, xa nu uaikei keyfiEVOV xvuivov opwiuv. oeipQairofitroioiv oau xtq>u).i\g ycoy,
[558] tuijuxtix, .yoi, yuvr, xul tu toiuvtu, uuoi, yovr,
votqi], ot}ur'Ca tu ts iv Ttjaiv rKixtjoi, xui ,iv TOat nuypoatf
ul r$, QXiV- waneQ divdfoiotv q y! , ortu

aut auditionem contrahuntnr , quales corporum aectiones.

Molae quidem in fefe attritu, dentium flupor oboritur.
luxta foveatn transeuntem, crurum tremor occupt. Cum
quis ea quibus opus habet manibus iilulerit, eas tremor
corripit. Serpens derepente confpectus pallorem inducit.
Metus, velut pudor, dolor, laetitia , ira atque reliqua hujusmodi Gc afliciunL Quod autem in corpore ad actionem
pertinet, horum unicuique morem gerit. Sudores, cordis
palpitatio, atque id genus facultatcs. Quae foris juvant aut
noccnt, unctio, perfuio, i Iii lus, quae in calaplasmate adhibentur. Lanarum et eorum quae funt ejusmodi deligabo.
Interna etiam talibus afficiuntur, non folum velut externa
ab his quae intro allumuntur. Quinetiam quae in lanis oviuiu
forde inquinatis admovcntur et quod regium dictum eil
cuminum videntibus, olfacientibus. Quae~ex capite dcducunt , pcrluibationem adferunt formones , vox et talia.
Mammae, genitale fernen, uterus, figna quaeque in actatibus
et in fulTocationibus et tullibus , quae ad tees perveniiint.
Ut fe habet terra in arboribus, ita in animantibus venler

1002 1 XtMN.

12g

. Chan. VIII. [558.] Pof. I. 4g. 60. Ed. Lind. I. (32. 3a3.)
Jwowtv f\ xai xcpEi xai &sQuafasi xui ipvyei.
y%u fiiv xevovfttri], fisguaret, d nXrgoviivr. wansg yj
xonyevofivi] yeiumog &egprf, xai r\ xotktj. StvSgea
(fXoiov Xenxov tpgov ysi> iocj&sv d ijgaagxa , vyiijg,
, %gvta. xui oiimv , oov y.vui xai on xoiovxov.
ijltxyatv , >oraiv , iviavxoZaiv . ru fcvra o xgiexai,
XfmpitOKJi .xiio. waneg vdgov vov , na~
hiiovuevov axtyst, ' xai f yuazrg diii xijv xgo<pi\v , || xai
noax-d'urjv ayst yysiov , o xgnoi xv vovacov,
piv av/yerix toxiv eldsvai nv&fierov, xui x no x?g ~
(U). oxoVXUl yUQ dttt TtksiOVJV Xui TloXlol GUOl. Xi\ t IX
lov owuaxog xai xuiv SiuntjuatcSv xui xuruaxaiog x7g vov0011, r uno igiwv- ui di ywgut ngog xg wgug diuxe xoiavxa xxzovoi vovai'uaxa, oxor
ion uuotai
i'taaiv' oov raiuu.ov dabnog r xpvyog irg avxtjg ruot]g,
'iav xotuvixa noutj qj&ivonoigir v xj %(> x (3i3j vovor-

alit, calefacit et rfrigrt. Rfrigrt quidem dum vacuatur,

calefacit vero cum impletur. Hon fecus ac fiercorata terra
Lieme calida e, ita etiam ventriculus. Arbores corticem
tenuem Cecum habent, intrinfecus autem carne funt ficca,
fanae, imputres, diulurnae. Et ex animan li'bus velu t teltudines et quicquid eft'ejuscemodi. Aetalibus, anni temporibus, annis fimilia. Quae vivuTit non atterunlur et quibus
moderate utunlur, melius Laben t. Quemadmodum hydria
parva recens transmittit, inveterata conlinet, ita et ventri
culus alimentum transmittit et filbfideus retrimentum reLinet velut conceptaculum quoddani. Morborum forihae diverfaefunt, cum partim quidam lint congeniti, de quibus
perconlando licet cognofeere, partim quidam ex regionibus
oriuntur, cum mulls Gnt familiares et plerique ipfos 110rint, partim vero ex corpore et vitae inflitutis et morbi
conllitutione, vel ex anni temporibus. Regiones autem ad
nui tmpora male aiTectae, cujus temporis Grnilitudhieui
habent, ejusmodi morbos pariunt. Verbi gralia inaequalis
calor et frigus , fi eadem die conligerint, autumnales morui?pochats . i.
I

!30

1002 1 XTMQK.

Ed. Chart. VIII. [558. 56a.]

Fof. . 5o.
Ed. Lind. . (.)
fiara, nal iv xijoiv vXkipiv loyov x lv anb
oduoiv oouQwdeu>v, i\ iXtoduv, [56a] x d no vdxaiv,
Xf&imvxu, anhp-wdeu , ta d Ttvevuxmv xQtjaxv xai
xaxwv uy%ovxui. grjg d ola eoovxai rovaoi, xui xaxaaxaieg
ix Tibvs- rv al wgai uaiat, , evfoivtug voovg
noitovotr- al d imywoioi, xijoiv worjat, vovaoi, dtjXovot xov
xonov. o ti ' v t|uiXp r wyij , r vuoia taz ai
vovaruaxa, ola iv rr o>q>j xavxij yvexai. rjv S" '
yy, r xoiovxxgona xai int xoiovxo efocvofira, oov xtBQO*
(p&ironw^irv , yvyea yq ix &ukno)V xai & ix ip%eo. xai rv &eoivv ypkdeg yrtxai, xui av^t]&v iyxaxaii<p&r, xui vnanXrjvoi- vxav ovv xai o rQ o'vxtog ayyy,
xai ruog yrovxai i'xieot. iyyvxxta yo u'vxt] r xh"r(Jig xrj
ion xax xoxo alu artv. iav di &oog yvtxai, rQi ofioior,
ifjwiaq iv xoai nvQexoai , xai evxonot xai oii xax&eg,
ovd xux^rooi r,oiv. oxav d xstpiov yvrxat rQ xui
bos in regione creabunt et in reliquia anni temporibus eadem ratio fervabitur. Alii quidem ab odoribus cqenofis aut
palufhibus, alii vero ab aquis, calculoO, lienofi, alii a
ventis tum bonis tum nialis originein ducunt. Quales vero
futuri funt anni temporis morbi , tales etiam ex his conlitutiones ducentur. Si anni tmpora tempelivam et ordine
procedentem temperiem habuerint, judicatu faciles morbos
pariunt. Familiares autem anni temporibus morbi, mutationes indicant. Pro aiini autem temporis varietate, fimiles
out diiimiles ernt morbi, qui hoc tempore oriuntur. Quod
li limiliter procedat, *aut ejusmodi morbi erunt, aut ad tale
quid deducentur, velut ad morbum regium autumnalem,
cum fi igora caloribus et calor frigori l'uccedit. Si vero ae
llas bilioi'a extiterit, bilisque increfcens intus remanient,
etiam aliquantulum lienoli erunt. Cum igitur ver quoque
hoc modo procelerit, vere etiam morbi regii oriuntur. Ad
hanc enim formam hie morbus anni terapoi proximus eft.
At ubi aellas veri iniilis extiterit, fudores in febribus, eaeque faciles, eque peracutae erunt, neque linguas vehemen
ter ridas habebunt. Cum vero ver hibernum fuerit et ex

1002 1 XTMN.

,3i

Ed. Chart. VIII. [562.5670 Fof. I. 5o. Ed. Lind. I. (3a3. 3a4.)
uTWS&oypiuwv , xeiueivai xui ai vovooi xai nEQmvEvuovi, j xvyay%ixul , aal (p&ivoitaiov , rv ir iv >\n xui aqtij ysiuar, ur avve^g vaovg noiti,
fir iv wog roz&ui, XX yrsa&ai- dtonsp xai al
mu xixui xai xaxotavot yvavxuv, woneg xai ai vovaot,
ir nuextjyrvwxai, , itfjoEXXQvaivxut, , r iyxaxuXeiovxui.
<piXvnaxf)opoi, (4) y xai ai tupat yvorxui, al olra
roaonotouaai. itqooXoymiov ouv xowg uv t^oira i at ai wqui naQuXuuvwai,. [^67] tzot uQutjxuoi, %\vcoSeeg, xuQi]ugixol, rm&oi, diaXvtixo. otuv oiiog duramtvy , xotovxxQona v ryot voveoiei naypvaiv slxea uXiexa , aiSolov, xai xXXu' rv di uyetor, fj(pgvyyeg, xoiXut oxXrjooxiQat, , dvoovyui qitxteeg,
oivvut nXevoiuv, oxr&wv, oxiav ovxog duvuotevr- rotuviu ngoa8tyi<s&ui ftXXov r vovoquaxu. rv uXXov nXeo-

tremae biemis frigora fenferit, Liberni etiam moibi fient,

et tulles et pulmonum inlammationea et anginae. Et autumnus fi non fuo tempore, derepente ad biemis naturam vergat, non continenter tales morbos facit propterea
quod non fuo tempore incepit, fed inaequaliter fit. Quapropter etiam anni tmpora judicalione carent et infiabilia
fiunt, quemadmodum morbi quoque, fi ante terapus erumpant, aut excerni anticipent, aut intus relinquantur. Anni
enim tmpora morborum reverliones plerumque afierre folent, ficut et ejusmodi morbos facer. Illud praeterea fpectaudum cil, qtiomodo affecta fint corpora, cum ab anni
temporibus excipiuntur. Aullri auditus gravitatem afferunt,
oculis caliginem offundunt, capitis gravi ta tarn inducunt,
membrorum torporem ac languorem faciunt. Cum bic invaluerit, ejufcemodi in morbi contingunt, ulcera madentia,
os praefertim, pudendum, aliasque partes occupt. Quod
fi aquilenia fnerit tenipeftas , tulles fiunt , faucium afperitates, alvi duriores, urinae diflkultates , horrores, laterum
et pectoris dolores. praevalente , ejusmodi morbi ma
xime expectandi funt. Quod fi magis redundarit, magnas
I a

!3

1002 1 XTMS2N.

. Chart. VIH- [567.] For. I. 5o. . Ed. Lind. I. (3a4. 3a5.)

vt], av^ooiv ol nvexoi STtovxai, xai buooiaiv | nooiv
y ol nXeovaofioi usxanamai , xui b'xw v '%orxa xk aifiaxa
naQuXamaiv tx xrg trtpjjs wjm^ > xa' cxoov xivog ovv yvpov
dvvumeorw iv toi - uxg vvQtav vriut , oyeact.
diuq'tei yko xai xuXXa ovtt. fiyu xui zumo , XXog yep
Ir >? 'pij jfwp; "'/"?- oo &Qog * , tQ>
i'ruifiov , sxaaxa. ai fisxuoXui fiXiaxa xxxovat
rovnrfaia. xui ai uyiaxai uaXiaxa, xai v xraiv u>or,<nv u
fisylui psxaX/.uyui, xai v xoXaiv x o ix ywy) yvtiat. ai >Qut avxat aopuXtaxuxat, xai iaixui, xui xpvyo xui &Xnog ftaXiaxa ix , xai \)xui vvioi &. qpoieg di g nog xg \\ toyug,
ui fiiv nog &to, ai nuo yeiiiva tu xai xaxai (3a5)
n<pvxuoiv , ui %> xai rXixug xai iuixag xai
xg ; xuxuaxaiug xv rowrtuv, iXXai jioo aXXag ev xai
xai tXixat> ixo vgag xui % xai iaificcitates febros confequuntur , itemque imbres, qualescunque liumorum redundantiae contigerint et quomodocunque
Becta corpora ex alio anni tempore exceperint et quicunque tandem humor in corpore praevaluerit. Quinetiam Qccitates aulrinac funt et aquilonales. Difl'erunt enim et alia
ad hune modum. Nam et hoc magnum eil, et alius in alio
anni tempore et legion e niagnus e. Velut aellas bilem gignit, ver fanguiuem, et alia tmpora ut fingulorum fert
natura. Mulationes poliflimum morbos pariunt, eaeque praecipue maximae. Et in anni temporibus magnae mutationes,
itemque in aliis. Quaedam l'eu (im acceffione facta hunt, eaque anni tmpora funt fecuriilima, non fecus ac victus ratioties et frigus et calor, maxime pauialim ex additione
progrediantur, itemque aflates ad hunc modum immutatae.
Naturae quod ad anni tmpora attiiiet, aliae ad aeatem,
aliae ad hiemem bene aut male affectae funt, quaedam
vero ad regiones et aetates, victus rationem et alias aeris
condiliones. Morbi alii ad alia anni tmpora bene vel male
fe hben t, aetates quoque ad tmpora et regiones et victus
genera et morborimi coiillitutiones. Atque in anni tempori

1002 IIEPI XTMN*

VA. Chart. VIII. [567. 57.] Fof. . Si. Ed. Lind. . (5.)
xa;, xal nQo xaraoxoia vovomv. xai sv Ttjoiv gijai dat,zai xai oixa xai , ola ort fiiv ysiuv gyoq (",
xai nsnova siaivxa xal nl. ftya yg xai tovxo. ai ma
gu d sgyotuoi , hwaug , mvfisva nvxv , xuxaoxaxa
ona' olvot, uxgdgva. [57] janeo dt ex xa>v wgaiv x
rovoov iaxi xexftrjgua&ai , l'art - xai Ix twv voiaw,
vduxa, xai vfiovq, xal avvdgag ngoyivoxtiv. oov ooeia,
fxia. 'axi yg sv (laQovxi xai oq&w oev axenxa. olov xai
iinai xtri , xai Tisgl x &u novot, vdaxa bxav [isXXei,
tmprfu&Ssi slai xal u.u xoiavxa, xai tuv ola r
Si xgxrg , rj txaxrg , r da negidwv iXhav ' xai tu avvsjfta. xal ol ptv no%vr\uegot nvovoi xal vxmvoveiv Xirjlotaiv , iiloi d di ga^vxsgotv, ol d xa) avxai
xaxit negiodov. xavxa syst, xyai, xaxaaxaeaiv oioixt\xug.
tJt ga^vxegov d x xoiavxa. rv (itv ni nXov sxog xoioro l'y o'7v xaxoxaaiv tnoroev, tnl nXsov xal x vovarpuxu xoiavxa. xal fv fiXXov iayvQoxega , xal fiywxa bus victus genera , cibi et potiones quales Ont videndum,
quod hienis quidem ab operibus ceffans, quae ingeruntur
cocta et miiia poftulat. Id enim permagni etiam refert.
Autumnal autem laboribus dicalus eft, inlblatus habet, crebros pobos, cibos inftabiles, vina et arbreos fructus. Ac
quemadmodiira ex anni temporibue de morbis conjecturam
facer licet, i.ta quandoque ex morbis aquas, ventos et Bccitates cognofcere licet, velut aquilonales et et auftrinos
flatus. Hoc enim ei erit integrum, qui probe et recte noverit, unde haec fpectanda fiut Velut etiam leprae quaedam
et circa artculos dolores. Ubi aquae futurae fimt, prurituni
excitant, aliaque ejuscemodi. Et quae pluviae eut tertio
quoque die, aut ftngulis diebus, aut per alios circuitos, aut
continenter contingunt. Et venti quidam per inultos dies et
inter fe adverfi fpirant, aliique per pauciores dies, iidemque per circuilum. Atque haec fimilitndines habent cum
temporum conftitutionibus, ejusmodi tarnen breviores. Quod
li annus magna ex parte talis efle pergat, ejusmodi quoque
morbi magna ex parte ernnt et quo magis invaluerint, fie

!34

1002 1 XTMQN.

Ed. Chart. VIII. [57. 578.] Fof. I. 61. Ed. Lind. I. (3i5. 16.)
fiara ' iyvero xal xoivraru , xal nl rtXsTarov xvov.
ix rv uQ(ro)v vdra>v , ( 6) otuv t vvyiq noXXj
(tiXXy vmo 'oeo&ai , tari nepi vdamwv 7iQ0eimv- xat oxTuv rXXu (ruixy ' qpavtj iv rrrsflln, iv uEruolr,. avvaxrov ovv uv <p' o'oiatv vduoiv vuoioiv al rooov imatjuavovoi, xal xuvarov srt older ort roiorou ^siftwvo noyerofiivov , roXov 17p 17 &i'uo tarai, x %(1
ov% ouoia v rymv ojqijuiv, ov iv oQeioiai xui roitomir,
oid' iv r>\mv rXxtaiv, avri n icavrv, ovS" XXoi aXXot
ovdr. oxenrov d wv-apev xui nuevxtav xal xeueorrwv nsl %goi<x)t: xui on ai Xixai xf,aiv iyov iucpeu
eal xal XQOiy xal '. oi alfiO^otdag i'iovrt o'vrs nXsvoxiSi, oute neinvevfiovti], ovrs tpay&Savy, ovxe du&<riv, ovre
Osour&oiaiv aXinxorrui, ioai d ovdt X(poto~tv. [678] tijrpei>&vr ye (irv xu)0)g v%voei rooi xotovroww ov ^udtaig
quoque maximi morbi maximeque communes erunt et longiffimo tempore perdurabunt. Ex primis aquii, cum poft
multam ccitatem aqua futura eft, licet aquam inter cutem
praedicere et cum alia parva ligua in ventorum ceflatione
et aeris mutatione apparuerint. Colligendum igitur qui quidem morbi, qualibus aquis aut ventis de fe fignificalionem
praebcant, atque negligendus eft, qui cujusniodi biems
praecelTerit, tale ver aut aeftatem ,fore noverit. Colores
eque in anni temporibus, neque in aquilonalibus, neque
in auftralibus conftitutionibus Cmiles funt, neque in aelatibus, neque cum fibi quispiam , neque cum alter ad altorum
conlertur. Spectandi autem colores funt ex his quae praesentia et quiefcentia efle novimus, quodque actates anni tem
poribus et colore et modo limites funt. Qui fanguinem
per ora venerum quae in ano funt perfundere lent,
ii neque lateris dolore, neque pulmonis inflammatione,
neque ulcere exedente , phagedaenam vocant, neque
furunculis corripiuntur , neque tuberculie, quae a ciee
rie limilitndine thermintbi dicuntur, ac forte ne lepra
quidem, fortl vero neque vitiliginibus. Inlenipeftive
tarnen curati multi, non ita multo poft hujusmodi morbis

1002 1 XTMS2N.

,35

Ed. Chart. VIH. [5 78.] FoT. L 5t. 5a. Ed. Lind. . (26. 37.)
jkioaav , xal oXt&Qia oviw, xai baai aXXat noaraieg , olov
ovQiyyeg txtov xog. baa nyvxEV niq>ou,yftsva naieiv , xat xoixuiv TTQoa'/evfiEVu ccXXoioiv ai xoirun ui. o
vrcorerot xnoi, rrode^usvoi, reoVw, t agsi, ij xivi
qiovtcu. aXXoiaiv al xoirtovai i xrv , ovx xt, ul/ia
tp^trat, XX xax xov yvfiov xrv avyyerstjv , zoiaviu nxioiktv Maxiv olaiv al/ piea&ai tv xutptij, re xoei xuiovxoiaiv. n aXXoiai d wareep re xovxomw, (27) xovxo oint
elxog xwXvoif- re xoai d dr aluaxdea nxvovoiv wqij,
nXevQxTjg, %oXr- xa reap ovg aoiaiv av xqii xooiv
yw(iEvat rv fir txnvray, xovwv anaXXaaooftov inocxQofp] yvexai. xa xax Xyov xwv {moaxQoytwv xtjg imooxQotpjg XQtvfiEva , II uv&tg clqsxui xa reapaueret, oreEp al xv
nvuExmv vnoaxQocpu iv ftoin nsotdo). tni xovxowiv Xnig
ig o&a aqtioxao&ai ovoov nayv, Xevxv , olov xo xov
QziyEvog re xoai xoniSeat, xsxaQxaoioiv 'uxiv ore 'ojje
, xa Qvexat xfjg unocsioi- rjV de rep xovtta xa atcorrepti funt, eque ita perniciofe babuerunt. Quod in re
liquia abfceffibus contngit, velut Mulis quae aliorum
medela funt. Quae fedare fuient, cum polea apparent, ea
fi prius fiant, impedimenta ab iis librant. Cum aliis communionem habent fufpecta ad excipiendum loca, aut ob
dolorem, aut ob gravitatem aut ob aliud quippiam et Ii- <
beraut. Quae cum aliis communionem babent, iis ob inclinationem non amplius fanguis prodit, fed juxta bumoris
cognationem talia expuunt. Interdum in talibus tempeftive
languis milti potet, in aliis vero perinde atque bis mini
me confentaneum. Impedimento eil iis qui cruenla expuuut,
anni temp us, lateris dolor, bilis. Quibus fub judicationis
tempus juxta aures exorta tubercula minime fuppurarint,
iis fubfidentibus morbi reverfioncm fieri contingit. Factaque pro recidivarum ratione judicatione, rurfus attolluntur
et permanent i non fecus ac febrium reverfiones, eodem
circuitu. In bis aliquid ad artculos abfcedere fperandum eil. Urina crafla, alba, qualis Archigenis puero ade
rat, in febribus cum laffitudinis fcnfu quarto die interdum
prodit, abfcelique librt, idque fi praeter baec fanguis e

1 36

1002 EPI KPI2IQN.

Ed. Chart. VIH. [5;8. 368.] Fof. . Sa. Ed. Lind. I. (27. 438.)
(iooQayi<T] , n Qwiv Ixuvio xai nvv , xai w rreov
ni s^t & & yvsro, rv ravyazeoos inti 8
TOVIO lllQSV&1, nlltOVWTEQO.
107 0T2

KPI2IJ2N.

[368] (438) Ilegi xQKjotv %vvti*wv ni aueivov

fiiv nXilia oriv, ujisq ig vyitjv . idgwreg y
aoiuio sluiv xai ^ nvgexv nuvovxE ot iv Ttjat xgiai(tyoiv rugraiv yivfiEvoi xai zeXtiu tov tcvqsiov na.aaaovxe. ya&oi dt xai ocsoi i navi tov ytrfxsvoi snetsrfTtQoj vootjuu ptgeiv noir\oaioiv. o d' v tovtcv t fil] oyatuvTai , ov "kvantltaovoiv yivfisvoi. na^vrea&ut dt %o!j 8t,a"p)grfia ngbq Ttv xgatv loatj; zr raov.
oto) d vnnv^Qov xai fii acpdga vadids.
d xai sXuwd'u i^uvat noo xqoiv. ovqov d agiaxy
ioiiv o av yn Xevxxuxov xai Xstov xai uakv
naga nvxa rev %gvov 'ai av xgi&y vorjuu. aruuveii
yg acpaXta xai ohyo^Qovtjv ttv vovaov eoso&ai. iv tdgdoxoi
naribus abunde et copiofe profluat. Qui arliculari morbo
deten tus, inteltini dolore dextra parte vexabatur, quietior
erat, hoc autein curato, magis dolebat.
IIIPPOCRATIS

DE

JVDICATIONIBVS

LIBER.

Judicationum quae brevi melioi-em fore Itatum portendunt cadem 1re quae fanitatis figna funt. Sudores en i m
optimi et citiffime l'ebrem fedare cenfentur qui deceruentibus
diebns contingunt et febrem extotofiniunt. Bonietiam aelimandi qui ex toto corpore proveniunl et leviorem morbura
reddunt. Qui vero horum nihil praeltant, inutiles Ii contingant. Morbo autem ad judicationem tendente, dejectionem
craffiorem reddi oportet, fubfulva vero nec admodum graveolens ello. Lumbricos etiam fub judicationem exire modum eft. Urina optima ell quae per lo tum morbi tempus,
quoad judicationem ubierit, albiffimum , laeve et aequale
habet fedimentuui. Securum enim ac brevem fore norbiim
indicat. Si fuborto fudore morbus ceflet et urina i'ulva cum

1002 I KPI2IQN.

xZf

. Chart. VIII. [368. 36g.] FoT.I. 5a. Ed. Lind.I. (438. 43g.)
iyysrouvov r vovoo ixXiizn, xui ovov tiv@qov &ewQt]d tj
Xevxry vnaxatsiv '%oV, xovxotaiv uv&rui(bv vnooxQOtpt
nviiov yrexat , ovto xui v ixtvxe xwdvmg xqvexm. roZ<hv \%1 xgvot fikXovaiv vytea&ai fi'ytaxa arueia anav
yrezat. anovdneoot, y diuxeXovoiv xai xrdvvot , xai xg
vvxxag xoiutovxui, xui ta aXka oqusu TTQoycvovoiv oyuXiu.
[36g] og v Tivexoi \ &' xE<pukij Xyrjua xui
Xlu neuaxrjxs arjuea, %o}.! xovxmv xquxel. olg uv xQ^qiui
o nevo; xjtst nomxyaiv , (43)< xXkov
xai neunicioi movxui*. g SI xrv idpTjv nu.o<sovxui.
nvQtxov. ol S nvQExoi xqvovxm v xr,aiv axr(nv >;I/yaw xv oi&uv, |
unolXvvxub ol uv&Qomoi xui
io neoiyivoYxat,. o xs yo & zmv nvQSxduv xai inl
arjueaiv (jifaXeaxzuiV xetuqxuoi> nuvovxui f} noa&sv,
o t qavuuxaxoii xui ni Ewoxxoiv yivfisvoi xaQTuToi xxevovoi t noe&sv. r (iiv ovv it(iJjxr 'podog oToig zeXevx, t S" txQt g inx neotuyei, ij xyxt] g
tt]v trdexirjv, r xExoxrj Iff xlv xsaoaf)saxuidexccTTv , r
de ni(imi g xr\v , d exxr ig xrv slxofedimento albo confpiciatur , iis eodem die febris revertitur,
quae quinto die fine periculo judicatur. Qui paucilmo tem
pore fani futuri funt, iis in totum maxima figna contingunt.
Ii enim citra dolorem et periculum peiTeverant , noctu dormiunt, caeteraque fecuritatis, gna prae ferunt. Quibus
in febre minime letbali capitis dolor eil aliaque ligna circumGllunt, in bis bilis fuperat. Qui primis diebus dolore
vexati, quarlo et quinto die magis urgentur, bi fub feptimuro diem febre liberantur. Febrium vero judicationes iis
dem numero diebus contingunt, quibus homines moriuntur
et quibu uperftites evadunt. Leviffimae enim febres et cum
fecuriffimis gnis quarto die aut prius liniunt. Maxime
vero letliales et quae cum pcriculoGffimis gnis contingunt,
quarto die aut prius interficiunt. Primus igitur earum impe
tus Ce finitur, alter ad fepliinum deducit, tertius ad undeeimum, quartus ad deeimum quartum , quiutus ad deeimum feptimum, fexlus ad vigefimqin. Hae igitur in acu

,38

002 I KPI21SN.

Ed. Chart. VIH. [69.] Fof. I. 62. 53. Ed. Lind. I. (43g. 44o.)
ozrv. uvtm liv oiv ni tv o^vzzmv di zeoagwv g zg
ei'xoi noa&aei. ov dvvuTut, d bXai rxtgaig ov&v tov~
rctiV gi&fiSa&M zgsxcog. oid yig ol iviuvzoi te xai ~
Vb oXai ^/iaig Titfvxaaiv, ovd vvEazijxaaiv v xowrt xu~
ooiGi yu& yivpsva , ota v zoaiv vyuivoai y. [xeovec piv vza eg xgzTjv reaiv drXol , d uvgiov nvv, Tiuyia d uv&tjuegv. v zoai xavaotaiv fjv tofjiuic) vazegov imytvtjzat xzegog, rjXov Idgzo*
yg j'ffijua ou <piXi'ei ii^tdgovv, ovd XXy aqitazao&ui ovSuxy\, XX \> yreziu. uvyxr mrzog q>'
fovz vygv Xxvouviog, nvgerot xgoiv yevo&ai,
Il xai r ogu z noxoigtovza t xai z dut%o)gruaza xoiXitjg,
t u'fiazog x givoiv gvaw, 4 ovgtjaiv noXXtjv, i da
vygrv la^vgijv, [v\ idgwza, r pszov, yvvuixi d xui tmp>vo>v odv. fiXiaza iv (44o) ovv tuvtu ttom xgaiv , i}
uv xovztwv iyyvg yrezai. itoitei d xai ztga xgiaei,
txzov ikv Tovzmv. xttgo d iv idofiuua tTtiyvijxui ,
iffimis morbis acceffiones per quatuor fiunt et ad. viginti
dies producunlur. Fieri vero non potel ut horum quicquam
integris exacte diebus numeretur. eque enim anni, neque
menfes integris diebus conare folent. In febribus ardentibus bona figna, fi qualia in fanis fcripta funt exiftant, mi
nora quidem tertio die remiffionem fore indicant, craora
vero in craftinum omnino, fed craTa eodem die. Febribus
ardentibus poft feplimum diem morbus regias fuccedat,
fudoris indicium eft. JSeque enim exudare morbus, neque,
alias usquam abfcelTum facer confuevit, fed fanefcit. Cum
calor difcefl'erit et liumiditatcin ad fe attraxerit, febri judicalionem fieri necefle eft et urinas aut etiam alvi egeftiones
proceder, aut fanguinis ex naribus fluxionem , vel copiofam mictionem, aut ob liumiditatem vehementem, fudorem
aut vomitum. Mulieri vero etiam men Rum via patefit Haec
igitur praecipue judicationem faciunt, aut quodcunque ad
baec proximo accedit. Subit autem et alias judicationes,
minus quidem quam has. At fi morbus regius in febre ar
dente feptimo die aut poftca contingat, aegrcque luulttim

1002 1 KPISISiN.
Ed. Chart. VIH. [69.]
For. I. S3.
Ed. Lind. . (44o.)
vgzeqov iv xavooi xal dvo%SQBn aiXov noXXov ,
iv xoiig xuvowsoi itvQEzog xal xog aXXoig, rv irdsvs
rovxtwv xuv oijueuov ysvouevuiv tcqs?; 0 nvQsrog, avayxij
xotads xuaiag vil xovtwv yeve&M, r q>vftto)v ftsyXuv
notctoiv , i odivag tojv no xqg , r xrjxedvag xmv vygwv ex xov 'e^noS. xQoisg di xa uqiaie
xavaov atftaivvxo)V ' r vowog' xuv di ayvamv
vaxog g inl x itovXu- ol di Xomol ayuXte nuxioviui
xavaoi idopatoi ij TEaouQEGxaidExaxuot- qiiXiei di xal ig
Xitivqijv nsgiMiaad'ui , xal Xu/ivei fiXmia TEaaaxovzcc
xal i^rjmaXovtai. xal t XmvQr xrg aviijg q/tiorfi
XuttvEi, xal &'. yvsTai di xal xtjg xeqiaXfjg oSvvr.
iv di fti] [is&hi aviov r Xmvqr iv xacg XEaaagxovxa rpQatg, XX x&tj xal odvvt] i'%tj xtv XE<paXrv , xal qXvrqtjt
lmx&rgov avxv. Xqyovxo i xavaov V imyvrxai 'xisgog,
o qiXiei STt idgovv , oid' aXXt itpaiaadai ovda[i\, XX*
vyirg yvsxai. TQiTUog xgrexui iv intu nsgidoiaiv wg lj
to novXv. xaoig iv (pogrwig nvgsxoZg xj ido/iy, t x
fputum procedat, tarn in ardentibns quam in aliis febribus,
Ii nullis ex bis fignis contingentibus febris dirnittat, lias ju
dicatories pro illis fieri necele eft, aut majorum tuberculoruin abfceflus contingere, vel dolores vehementes ex absceTu, aut humorum ex calore colliquationes. Eorum quae
febrem ardentem denunciant, judicationes et remifliones
longiorem morbum oftendunt. Si vero vehementia fuerint,
fere mortem adferunt. Reliquae febres ardentes fecurae feptimo aut decimoquarto finiunt. Solet autem in lipyriam
transir , fereque quadraginta diebus occupt et in epialiim
hoc eil febrem algidam dfinit. Et lipyria eodem die prehendit et dimittit, capitis etiam dolor oritur. Quod eum
lipyria febris per quadraginta dies non dimiferit, fed Iongins deducta fuerit, dolorque caput detinuerit, ac deliraveri t, eum pnrgato. At febre ardente finiente fi morbus regius fuccedat, non folet amplius fudare, neque alibi piquant
abfceflum facer, fed fanus evadit. Tertiana ut plurimum
feptem circuitibus judicatur. Quibue in molefiis febribus

!4

10072 I KPI2IS2N.

Ed. Chart. VIII. [70.]

Fof. I. 53.
Ed. Lind. I. (44o. 44i.)
irry, [70] j i'xTSUoi yvovxai, ya&v,
iv ] |tr Tioxrdgiov axkrQov yeVijret, si d (t, v~
doiaoiv. |e xqvetui iv Qijaiv nl (44i) novkv. Idgareg ttvqetuvovti rv yrvov Tiraioi xa* nsfanaiot xai tdouuioig tvuiuoit;
xat \ trdsxaiaioi xai TeaaugeoxuidexuTuoig xa (tij xui
exooTUoi xui TQirxoaxaoig , ovtot o 1 vovoov xovovmv ' o d pr yivusvoi nvovg aruuvovaiv. al
Tienroieg iwc ovQtav xar uixov xnsnatv/xEVM iv to
XQiouoig iv Tienuvd'oiv , Xvovoi rrv vowov. nagdayua
del xv ovQorv ta eXxeu noieaOui- te yg 'kxsa , iv fttv
vuxa&u\rTat nvm Aeuxw, Tayehv d'EgunErv rjXol' v S
HETaXXy ig lytooug, xaxordr yrSTUi. xv avrov d
xai t ovgu orjucivei. iv ix nrov ' yrrjxai,
uno Ttjg de XoyiEa&ui , ijv rotjua naQeyve-io,
xai TavTijv qv irunuexai , xavxrg im}.inofivtg , twk
uXhwv OTuE(ov biiyivouviv o'wv del, ovx tvui nahXayfv
tj voo(> oi}Tov. iv Xyy ij xscpulr] , xui uno xovxov nv-

feptirao , nono , aut dcimo quarto die morbi reg oriuntur,

bonum eft, nili dextra praecordia; obduruerint, fin minus,
res in dubium venit. Acuti morbi intra dies quatuordecim
fere judicantur. Sudores febricitante fi tertio, quinto, feptimo, nono,' undcimo, dcimo quarto, vigemo primo
et trigefimo die contingunt, bujusmodi fudores morbos judicant. Qui vero non Ce contingunt, labores portendunt
Urinarum concoctiones paulatim maturefeentes , diebus
judicatoriis concoctae fuerint, morbum folvunt. Urinas cum
ulceribus coii'erre oportet. Ulcera namque Ji repurgando
pus album rejiciant, celerem curatiouem denunciant, fed
Ii ad faniofos humores convertantur , maligna evadunt Ad
eundem etiam modimi urinae praenunciant, ex dolore
tenues evadunt, occaGonem ex qua morbus adeft ratione
eolligere oportet, eamque infpicere cum fedatur. Si enim
bacc deiciat, aliaque Cgna qualia oportet accdant, nullaiii
elfe morbi folutionem eft exiftimandum. Si capitis dolor ad

1002 I KPI3IQN.

j4

Ed. Chart. VIH. [70.] FoT.I. 53. 54. Ed. Liiid.I. (44i. 44.)
exg imytvrjtai, , xovxtov fir xaiujiavoipai , urd xrjg odvn iruvoftvijg , ov XQoiuog o nvoexg. XQaeug (iaxQfg m
ii t a/istvov , TiXeoTcc xavz taxi, xai ini xovxoiv aneo tg
vyijv irta. iv xoXaiv vno%ovdQoioiv ol5uuxu uaX&ux xai
vidvva nui vnxovxa irei tyyvig avxov,
fitv xxg xgaiag noiei, raoov d yotQag ^ ivavxw xovTt'o? cpvftttjotv. d iyei xui nei xcv iv cAAy
xotXr q>vuxuiv. ovotov di ivx ptv ovfyij&tv pr xu&uqov m,
t d' maiTjua levxov xui Xtlov tyij, %ooviwt(qt f xgoig,
r\ xai qeoov uoqiaXg xov (44a) tkxiaxov qvqov. iv d
imov&QOV ovqov xai xo vnaxtjua vhqv&qov xai Xsov, novIvionmxeov piv xovxo xov noxtoov, awxrjQiov de xgxa.
II xaa d nodayixa voaruuxa yvtxat, xavia iv xsoauxor& ruQuig (ft'/uavxa xaOaxuviui, XQomg uaxag tnl
ftsivov i-ni xovxtwv ra jiAlaxa iaxv. ig &vaxov iv
Tiitty xai vvxti xQreiai. unsg aOevsiotwg oijueu. olov cpuHaxonooTjg , xoiXrjg txxaQ^smg xai arto xai xxa, ,
fit, ex quo febrls fuccedat, eque liaec fedetur, dolore non
ccTante febris judicatione non finitur. Plurima fane ejusmodi funt judications longue ad melius tendentis, quae
etiam ceruuntur in bis quae ad fanitatem tendunt. Praecordiorum tumores molles, doloris expertes etVacLui cedentesi
longiores quidem, fed minus formidandas, quam his con
traria tubercula , judication es faciunt. Ad eundem fe habent
modum reliqua ventris tubercula. Ex urinis partim qui
dem reddita pura Gt, partim vero ubQdentiam albam et
laevem babeat, longiorem judicationem, aut minorem quam
optima urina fecuritatem portendit. Quod quandoque
urina fubrubra fuerit, fubGdentianique fubrubram ac laevem
habeat, longe quidem diutiirniorem quam prior haec morbum lignificat, admodum tarnen falufareni. Quibus pedum
dolores contingunt, ii citra inllammationem diebus quadraginta definunt, in bis pleraque longa judicatione in melius
tendunt. Quae ad mortem inclinant, intra diem et noctem
judicantur, quae debilitatis figna funt, velut epoto medica
mento, alvo furfum et deorfum exturbala, anxietudine et

i4q

1002 I KPI21N.

Ed. Chart. VIII. P70.] Fo'f. I. 54. Ed. Lind. I. (44. 443.)
xui T(v al.Xuv tv zoiovxwv. rv fiiv ovv u7ia)Xaa<t\xui tovTtuv tu atjueta iv fuQtj xui vvxx' si di pr, &avax,dr voutiv tvui- iv ISqwioiv xxiaxo eioiv oi -vjv^oo te xui n0
tv altiva yevpevot, ovroi y &avxovg xai voooiv
nQOGruavov(siV. ra notxa vnoxo)QTuaxa XQoviwxeou xiv
Twv ueXvatv xai xtov kXw &avaauuv imo^a>Qruta>v , ovdiv di tjaaov X&Qia. i'exi di rotde, ;vouaididea , %oXydeu, auuzwdea, Tiuaosidtu , /, xui xori ftiv /tov
nvxa Jtajwos , toxi di xax /-ttga exaoxov. ovov di v
toxi fiiv xa&av ovqt& , toxi di natrfta tjrov Xevxv
xai Xtov , xai raaov uoyuXij tuvx taxi
elxietov oqov. iv nv()(iv xui P.srciov tj ovov TioXvv
Xqvov , xivdvvo pi] ov dvrpui dioQXioui uv&Qwnoi;,
v nvnuv&ij oi'pov, xai f\v XXuig nEQtcao/xvov ,
jiQoadt^ov xovxoig naxaotv iroosaouhrjv ig xlt xxat twv
opsviv ^wpt'a. sv 7* nvexooi iv /UEra/?o(443) e%t
opov, %ovov re otjuavEi xai uvyxi toi ao&svorxi jueraXXeiv xui ni x % xai ini xeoa. {v q^/svu ovoa
aliis id genus. Horum igitur figna l die nocte folvuntur,
fatis eft, alioqui lethalia rcputanda funt. Sudores pelTuni
'rigidi quique circa cervicem oboriuntur, bi enim mortem
et morborum longitudinem praenunciant. Alvi dejectionea
variae nigrs aliisque exitialibus dejectionibus diuturniores
quidem , nihilo tamen minus perniciofae. Cujusmodi funt
ramentis fi miles , biliofae, cruentae, porri colorem .refe
rentes, nigrae, eaeque interdum mul quidem omnes, interdum etiam fingulae per fe dejiciuntur. Urina quandoque
quidem pura reddila, quandoque vero fedinientum album
et laeve habens, tardiorem ninorcmque fccuiitatem quam
optima urina portendit, G per uiultum tempus urina fulva
et tenuis fuerit, periculum ell ne quoad concocta fuerit aeger fuilicere non poffit. Quod fi alioqui falutaria figna fuerint, his abfceflum fore in locis fepto transverfo inferioribus expecta. In febribus fi urina mutationes babeat , temporis longitudinem indicat, aegrumque tum ad deteriora
tum in alteram partem neceTario commutari. Si uriuae pri

1002 I KPI2IN.

,43

Ed. Cbirt. VIII. P70. 71.] Fof. I. 54. . Lind. I. (443.)

Iir i], V. yivrjiai -fia ix xai navxekwg
hnx, vaxaa xai fiificuu xotumu. [71] xpvyooi ldoxeg l-iiv fiv | nvQsrw &avai,pot, vv de notvxQ(^ ij arnuvovai vovaov. xai xov zov eQjxv, jj
yvxQov, onov TOVTO IV, inav&u t vovaog- xaixovxiioiv
Tt / pEruoXai ^eai yivorrat, xai rtv
ypjxat , ?} av&ig &aQi*amftM , r %Qwpu 'xeqov xiuov
pexaalXt]t(u , pjxog voveov ' tjparovoiv , xrv irvoiooovxi
iSg lmyrrxav (ir ixXenovxog xov tivqexov, xaxv. (irxvm yuQ f vovaog xal vyauarv arjuavEt- nvqiaoovxi tpvygol
hxiysvopsvoi fxaxov tv nvoExv oijuavovaiv. Idg
novXvg xQrjrt yivpsvog vyiavovxi vaov ariavsi , &
v fieUo, ipv&og d nXeuj ig xi) avxo ioqovvxu, v ioyg
\vexr\vat, iqjaxuxai xoov l-vapaxa, iv oltya, oXyr] r
rovaog, rV noD., - bovxioiai vfiqjQEi, xrv xoiXrv
emxlveiv. xoooig di iv rJ xxo> vnoya>QresL iE%avrg
vueoxiv, jjp nXsXov, tiXeujv tj vovaog, tv iXaaui, Xoowv.

mis minime fimiles, fed ex craffis tenues vadant et omnino tenues , eae difficilem et minime certain judicationem
faciunt Sudores frigidi cum acuta quidem febre lethales,
cam mitiore vero morbi longitudinem denunciant. Et quacunque corporis parte calor aut frigus inert, ibi morbus
eft, eique cleres in toto corpore mutationes contingunt.
Quod ft corpus perfrigefcat , aut rurfus incalefcat, colorque
fubinde mutelur, ifta morbi longitudinem portendunt. Si
febricitanti fudor fuccedat, eque febris deGnat, malo eft,
producitur enim morbus et humiditatem fignificat Febrici
tanti fudores frigidi contingentes febrem longam denun
ciant. Sano fudor copiofus iirimodice contingens morbum
portendit, aeftate quidem minorem, frigore vero majorem.
Qaae eodem concedunt, ft conftftere permiferis, velnti ramenta fubftdent, ft parum, parvus eft morbus , ft nuiltum,
magnus, bis alvum fubluere confert. Quibus in inferiore
per alvum dejectione bilis atrae quid fubeft, ft copioftus,
major eft morbus, li parcius, minor. Si venae pulfent et

!44

1002 KPI2IN.

Ed. Chart. II. [71.] Fof. I. 54. 55. Ed. Lind I. (44$. 444.)
lv at qpXtsg ocpvoat , xui nyeomov ifj(/wutvov r, , xui
vno^rSta ut] Xanao, X'k Inyoura, XQoytTl rovoo,
nui ursv ov Xvtzat, r u'uuzog rtoXXov x ztr iruiv
voio, j ovvrg la^vrj. xui o't naXuoi sv rrjai %SQoiv Xvxgorov nvQEzoi ar,uelov, ] xiaewg ^vvtouov Ini x(444)
tttov. xai lui tovzuv t Vep s &vatov. tooiv Xag&rrai Jfpvaj t*XXovatv nXXvo&ui fityiaru atjuea an oyijg ytrnat- Svanvrpoi, ya slaiv xv.i o) xoiut'orzut vvxzu xul aTjueu nQoqpuirovat tmxirdvru. %iire%ovg dt 7tvQEToii ir zezuozuiog nortizut xui iSouuiog, xui /07 XQl&r\
trdexuzaog , oX&tog noXX. baot into zezrov Xtaxorzut, v Toauoaiv rjfituaig nXXvvTUi. rv S Turtag
ano<pvyaoiv , vyit'eg yrorzut. ir zoZot xaiaoiatv tur ntyrqzai xtegog xui Xvt,r ntumaia trzi, d'avazudtg. imoazQoqsui Xuftuvovzui oig uv unvotzotatv yevouvotoiv ciyovnrai
til(iwfi trat TTQocryron'zat, || ij imrot zau^cdttg , rj qwut]
, j Xyrjuaza' vog xazov tv fitXtmv , xui baoig
uv ol nvQBTOt nuiaovtat, aru.Bo>v ytroutrmv Xvitgov
facies bene babita fuerit, praecordia minime mollit , fed
fublata, diuturnus morbus lignicatur, eque fine convulfione, aut copiofa ex narbus fanguinis profufione, aut vebementi dolore blvitor. In manibue etiam palpitationes
admodum longam febrem, aut brevem in pejus tendeiitem
judicationem indicant, praeteieaque plurima quae ad mor
tem inclinant. His qui brevi periluri funt, maxima Ggna
per initia contingunt. Nam et dillicilem babent fpirationem
neque noctu dormiunt et periculi plena figna oftentant. In
febre continente, qui quarto et feplimo die labora t, lie que
undcima die judicationem fubierit, is plerumqueperniciofe
Labet. Qui dillentione (tfelanos dicitur) corripiuntur, intra
quatuor dies pereunt, quos fi eflugiunt, convalefcunL In
febribus ardenlibus, fi morbus regius et fingultus quinto die
contingat, Ietbalis eft. Morborum reverfionibus tentantur
quibus citra febrem vehementes vigiliae, aut turbulent!
fumni adveniunt, aut corporis robur folvitur, aut fingulorum membrorum dolores adfunt, ct quibus febre, non

1002 llEPl KPI2IQN.

j45

Ed. Chart. VIII. [71. 372.] Foer. . 55. Ed. Lind. . (444. 445.)
pijt v qpyG* - xal tv ixleXomzog zov nvQsro
xai iSgzog mysroftvov nvQv ovyov oiiaei, Xtvxr\v imazaov %ov , ngoads^ov zovzotg ino<zoo<prv nvgszov av&ifiov. i xui vnoazQOcpai neunzaai xirovzai xvSvvoi- xui rv ' ixyvoftVTg oiqov qv&qov ovqi]<jei xmciuaiv typv qv&qt\v i xai zo irroig imoarQocpr yiraat,
Jiuiero ai&iftiQv , xal Xiyoi, ix zazrg ^, ozav mooxgtipy 0 xuwo , mXX xai ^iSqoT- xai v tjittyagXn
moezxftag oaa r crroairov, vnozQom^si de xai zylg niQSzg, r\v pr iieQi*or TpQt qitj. xmozoniuaug tnoXX luv
nnzorv tvtmv o'vQorv, xai im aXXwv arlmv \ (445)
Xyov tvzwv 17 rovaog XQiafiy qt*Qy vnoToniu.
ozav d xai imoozQyei v xQiopy ]n>j, zovzmv xazaXeinofiixav zoiovtav [72] zu nag ovg olg fifi XQaiv yevpsra
lti xnvt'fij, zovxov nuXXaaaojxtrwv vnoazoocpr) yrezat
xax Xyov tiZv inooTQoqiwv , fiort ttJw ri zovzotg
iXnig ig uQ&Qa Kftozaaai. yv ovqov nuyi , olov z Xevxov,
cedentibus folutionie fignis, eque diebus judicatoriis quiescujit. Quod fi deficiente febre et accedente fudore, urinam
fulvam albam fubfidentiam continentem reddiderint , Lis
eodem die febris reverlouem fperato. Ejusmodi vero rever quinto die citra periculum judicantur. At judicatione facta, urina rubra fubfidentiam rubram continens
reddita fuert, hisjquoque febris reverfio eodem die con tingit, ex eaque pauci fervantur. Febris ardens cum i-everfionem fcil, plerumque etiam fudorem profundi t, praefertim
fi poll reverfionem tot diebus quot prius detineat Tertio
etiam febris revertitur, nifi poll reverfionem die impari dimiferit et plerumque non coctae fuerint urinae , neque
alia Cgna fecundum rationeni proceflerint, morbus judicatorio die revertitur, interdum vero Lis ejusmodi relictis
etiam die judicatorio reverGonem facit. Quibus judicationis
tempore exorla ad aures tubercula non fuppurantur, his fo
rtius morbi reverfio pro recidivarum ratione fimili circuitu
conti ngit. In lus ad articulo aliquid abfeedere posee fperandum et. Si urina crafla fuerit , qualis alba in moi bis
I11PPOCHATES . i.

,46

1002 1 KPI2IN.

' '

Ed. Chart. VIII. [72.]

For. I. 55.
Ed. Lind. I. (445.)
tm xoig xomiutai xeragxaiowx, (jus rat unoaiaoiog. iriuig
di to itW xt ulu'^uyiixt, yrovxm ix irimv, txtg
wtxaxuimf ov Xvxixi], xui rog nvu noypQtovxa iiyiZeiv
lonoi- xoig ^; (iexu (pevixiatv i%oftrotg uiuo$(ioi'de yytrftewti yitv. oaoi (tarovicu, r atftaxot
nuXXaaafitvoi ix xwv vovawv, rovxtotg xrv uuvtv odvrr
ig xovg Ttitg EietXitovou, t eg air\&og, i rfe o%vij yevoitrr Xvet,. iv Tovtiav frdtv ytrrji at Xvofi tTg itjg uavrg,
OTfQr*tg 10 o<p9u).fio yrsicu. xooi iv >? yXwaar TxnifXovoi xiZv %etXwv ur xuuitorxeg, iv xavxa nuvoqxai., ifinvot
viverra*! j od47 Iu^vqij iv xolg xiw %wQoig Xti>, r xvq.xtg,
jj aluu noX'u ix xtbv yirv (uv , f (tarif) [leyXov vuar(tcciug, iv t&ei yepouivov Xvaig. oaoig iv xoiut xavcsamir
loyiov drr , qj&uXuotv diaaiyoq , r iq>Xwaig, r oQyimv
oirjntig, r xixmv auaig, xuvaov Xtet 1 xai ' ix (iwoZv
aig. if xuvotfi iv iniXtj yyog, quXtei il;iduovv- viiii xuvoov ypi/ivtip yyeog imyevouvov Xvoig. 'aog iv xoai xa'

cum laflitudinis quarto die accidit, ab librt,

borum vero quibusdam eliam fanguinis ex naribus profluvia contingunt, quae quarto die minime librant, neque
morbos quos pus prodiens fant. Aira bile vexatis et phieuilide detenlis, fanguinis prolluviuni per ora veuarum quae
in ano funt, bonum elt. Qui infania corripiuntur , aut per
fe a morbis liberantur, iis dolor ad pedes aul pectus fubiens,
aut vebemens tulls oburta, infaniam folvit. Quod G folula
infania nihil ex bis accidit, catci tas fequitur. Qui inter
loque 11 dum baelant balbuliunt, ut nec labris moderan
queant, (i baec ceilent, purulenti cvadunt. Vehementem in
loci* inierioribus dolorem find i tas folvit , aut copiofus ex
naribus languis prolliiens. Infania magnum moibum invadendi confuetudine jam familirem folvit. Quibus in febribus ardentihus coxendicum dolor eft, oculorum perverGo
aut caecilas, aut telium tumores, aut mammarum elevado,
baec febrem ardentem lolvunt, aut etiam fanguinis ex nari
bus profluvium. In febre ardente rigor corripiat, fudorem
evocare folet. In febre ardente detento, rigore fuccedente

1002 1 KPI2ISN.
Ed. Chart. VIH. [72.]
Toit. I. 55. 56.
Ed. Lind. I. (446.)
court Tftot lyyivonat , (446) nuaxonrj Xvet. oaot v v
TOfff TtVftetO TU &, TOVlt'oWl fit] XlIxtt'lTO
nvgexov finvrjiai vyxr. Xst s x rniv ircv uuu gutv,
q xoiXt xxuQay&enu , t ] niysroftht],
t] odvrr iaywv , r yovxinv. oaotai nvysxotoi gyo tmytriy
rat, nvgerg Xveiui. baotatv dvvut ytiorxut %unrrg, ri
vnoy_rdytov arto, xul v nei xryv v&uv nXevgrv
nigtaxtXtg at ovai yvovxat, rovxtoiat Xvatg (fXe^oiofii
xai xu&agatg xxco. o yag Xnfiarsi nvgexog ia^vyog 8vvulovtiwy riv ypigioiV. in vdyatTTO lypjiivar xux xg qX(iu e irv xvdtiv , 1} xutXrv iiduTduvi gvtrrog, Xvat. rv
vn Xsvxoi tyXyuuTog ypuro) dtiiggotu ntytirjxat iayvr\,
Xvat. boot in dtag,gurg noXiv %yrov Xu/jfirovxcu Jf
iyi, ovx nuXXaaovxat, luv ur odvttt ia%vgui v toT
nooiv lunioHstv , II ti ovXsxat dtacryocpr] yvsadcu qjvatog,
inetdv xr dta^gotarj, r xerfjv 5iuyd>yr(itv ngog nccattv Xon.
hufrorrat yg qvaut & ovaat. dijXov xovvv ovx typv-

folotio contingit. Tremores in febribus delirium folvit Qaibiis in febribus a ures obfurduerunt, Lis nifi febris folvatur,
furorem contingere necefle eft. Solvit autem fanguis ex
naribus efflueus , aut alvus biliofa effundene , aut inteftinorum difficultas, aut coxendicnm aut genuum dolor fuccedens. Febribus rigor fuccedat, febris folvitur. Quibus do
lores derepente oriuntur, praecordia fiirfum atlolluntur^
fi dolores vehementes ad notliam colam contingent, his ve
nae fectio et deorfum purgatio folutionem adl'ert. eque
enim lpcis invalidis vehemens febris invadit. In aqua i ti
tercu Lo detentie, fi aquofus humor per venas in alvum aut
veficam eflluat, folutio contingit. Si pituita alba detento,
vehemens alvi profluvium fucpedat, folutio contingit. Qui
alvi profluvio riutius cum tuffi delinentur, non liberantnr,
nili dolores vehementes ad pedes contigerint, fi velit natu
rae pervero fieri, ubi nullum amplius alvi profluvium adfuerit, aut inanis alvi egclio corripueit, flatus enim foris
exilenles fuperveniunt. Manifeflum igitur nullum humoK a

l48

inn0KPJT0T2 1

Ed. Chart. VIII. . 7.] Fof. L 56. Ed. Lind. J. (**. 447.)
aiv ovdir vyov, OQoayQuv eldraet
ovias tyovxi. eXsov bttysvopvov t otov ipvyov iov nvtiv
novkvv oktyov ' vnvog, rj axsXaiv odvrr yvixui/. .iei, di xal irvsr , t 9 . xeqpaAijv vovvri, xui voaovtt nvov Qoriog f ,
vag, Aiier voetjua- axaotaiv vyiavovaiv ffrctVij
dvrai iyyvovrui, Iv zg , (447) xal naqa%qijfia
[7] ymvot, ytotia* , tai qtyxovaiv, ankXwxui iv itz
{u^aig , v ir nveig imXaij. xeqiaXrv nEyicadwiom o
rt v a'ft> yaiatav novror , aixvrv jiQoaai.s , Xiet odvti]
g lapice xa* xal ua&fiu, o ti, av yvsrai.
oqi&aXfiiWTi vno 9ia(iowg Xmvai yudv* imo anaofiov
jj xervov iypiiitty ttvqetos smyevfievog Xvsi, to raruu.
mo nvQETOv iypfiva rv Xtj , navsrai nvqeiog
uv&rEQ0v , votequij, i) %r rgrr;- nTUV -vvTETauivag
yEQag xal zovg nodag, xavk]V unoitovotv. rv al tj /Le
eg oyvoxsiv ul v %(Qaiv xal nQoocunov i^wuttov
xa vmxrQta
[lal.ax, . , 'Qorh
tova Ven -

rem habent, nt proinde qnae ita habeuti adbibentur, tut*

nofcas. Si tenuioris inlefbini morbus fnperveniut , vinum frigidum copiofum , meracum , paulatim propnate,
quoad fomnus aut crurum dolor oboriatur , quem etiam fe
bris aut intefunorom difficultas folvit. Capitis morbo vehe
menter affecto , Ii pus per aures aut nares effluxerit, inorbum folvit. Quibus per fanitalem derepente capitis dolo
res obveniunt, confeitimque vox deficit, ac ftertunt, intra
dies septem pereunt, ni febris prebenderit. Ex capite ve
hementer dolenti, quicunque ex fuperioribus Iocis afficiatur, cueurbitulam admoveto. Coxendicum et genuuni do
lor et crebra fpiratio quiequid horn m contigerit folvit.
Lippitudine laboranti alvi profluvio detineri bonum.. Cou
vulGone aut corporis dilentione vexato febris fuperve
niat, morbum folvit. Si febre detentum convulfio prebende
rit, febris eodeiii die, aut poftero, aut tertio dfinit.

002 I KP12IMQN

14g

Ed. Chart. VIII. [373. 74.]

Fof. I. i6.
Ed. Lind. . (43a.)
002. 1 KPI.TMJ2N.
(43a) Mt'ya fiQog r/yofiat vai Svvaa&at
xaiaaxoneod'at moi ysyga/iftdvuv oq&cZ. y yvov
xai xQtpsvo rovTOiotv oix v ftov doxst [ttya- GcpXlso&ui
xat zrv %yyt[V. del drj xaTapuvdvetv Trv xaroraaiv xtav
wqwv oiicQtig xui tiSv vovoov. o ti, vaiuu ya&ov,
xal ' t xtvwide , f iv rjj xaxuoTuoei, , r iv ttj voiocp. XQOV, O H.VOV07JUU Xul &av04,H0V. flUXQOV, o ti nsQieaxixv. |, ' &avaiuov. ov, o ti nsuisauxv- rl-tv
xQwitwv ex xovvmv axonea&ui , xal nooXyuv ix tovhov
txmooetau,. n no xovxiav ou, ors xai cg is diatTtjv. tovvv otjusov iv zoai fiillovoi twv xauvvxiov (itHjaa&ai , iv (tr nao qpvaiv r 0 xavoo , xai
d vovai'juuia tffarw. ovd yg detvov twv cpvmv ylmat, oii &avuTwde- dsvteoov d, iv axxr j; lgt] ta!
owt|,Tt [74] %viiiayrai. w yo snl noli) ov vtx rj
too v&Qconov qiiiet zrv ohov dvapiv. 'neita d
r
IIIPPOCRATIS DE DIEBVS JVDICATORIIS LIBER.
Arlis magnam partem effe duco poITe quae recte
fcripta funt fpeculari. Qui enim haec noverit, iisque utitnr, is mihi in arte non iiultum fall videtur. Unaniquamque fane tempeftatum anni et morboruin conditionem exacte
addifcere oportet et quisnam morbus bonus, quis periculo
conjunetus, aut in temporis conditione, aut in morbo, qui
nam morbus longus t et letbalis, longue qui nam falutaris,
acutus quinam letbalis, acutus quinam falutaris. Ex quibus
tutu judicatoriorum dierum feries contemplanda eft, turn
etiam praedicendi facultas fuppetit. Praetereaque ex bis,
quibus et quando et quamnam victus rationem praefcribere
oporteat, cognofcere licet. Maximum igitur i aegris qui fuperftites faturi funt fignum eft, febris ardens caeterique
morbi eodem modo praeter naturam non fuerint. Nihil
cnim in bis quae funt fecunduni naturam , neque foriuidandum, neque lethale conti ngit, fecundum vero G ipfa etiam
anni tempoftas , una cum morbo minime repugnet. Neque
enim ferre conlingit ut humana natura nniverfi. vim fu

j5o

1002 I KPI2IMQN.

Ed. Chart. VIII. [74.] Fof. I. 56. 57. Ed. Lind. I. (43. 453.)
isqI r ngoamov o~xvavrzaif , xai al qiXieg al iv xat
%BQ$i, xai iv ToXat xav&oai, xal ini xijoiv cpgvciv , rnvyii\v ejfWCTt, ngoxegov ur to"iijf(433)oii04n. xoircta di iv t]
<,<avr) r o&eveaiQr, xai Xioxgr yvsxai, xai nrevua
pavicgov , xai Xentozeoov , ig xr)v iniovauv tjutijv ateai
rrg vovoov. rauta ovv %gr axoireiv, ttoo , xai>
g r iragadixovv xrg y\tzrg janeo oiXo) XevxiT inuXetystat, xai iv xfjy yXcixy rovxo yeyvrxai. raaov
di ei n 't] ovv auixy xavxa , ig xqvrgtrvaveaig ) vovaov.
j dzina%vieoov, a'vQiov. rv dinuxizegov, av&rtieQtvv. Si oxruv oqi&uXtiwv xa Xevx iv qx uiv ztjg rovaov,
vuyxt] lshtvea&ai, iv 1% rj vovaog. xaixa ovv xa&u
yivfiEvu xeXetv vyerjv drXoL ztpa (tiv guvxegov , o'(fdgu di yir/isvov, Oeaov. \\ x di d|s'a xcHv voarutwv yrslui no ypXrg, xiav ini T rnuo niog'vr, , xai ig xrjv xeqtuXrjv xuxuaiTf. xde oitv ntzet, tnug oStei xni o)vaitivoaexui ngg qgtvag iin xov oidruutog, xui eh&vg ig
jrv xeq.uXtv odvvr , di g xog xguxxfovg.
peret. Deinde 11 faciei partee extenuentur, et venae quae
in raanibus funt, et oculoruin augulis ac fuperciliis quiescant, cun antea minime quiefcerent. Huic II vox remiflior
et exilior, fpiralioque rarior et tenuior fuerit, in fequentcm
diem morbi re m dio conngit. Haec igiliir ad judicalioiiem
in coniideralionem adhibenda funt, et Q linguae bifurculum
velut l'aliva alba obducitur, fique in fumma lingua lioc
idem conligerit, minus tarnen. Siquidem igitur parva bacc
extiterint, ad terlium diem morbi remiffio expectanda eil,
fi vero aliquante cralus, {in crallinuin, 11 autem adbuc
crallius, eodem ipfo die. Quin etiam oculorum alba per
initia quidem morbi nigrefcere necefie , fi morbus invaluerit. Haec igilur fi pura exilunt, perfecta m fanitatem,
remiTe quidem tardius, vehementer vero citius contitigere dnotant. At vero acut morbi ex bile oriuntur, cum
ad jcur confluxerit et ad caput pervenerit. Sic vero afficitur : jecur intumefcit, et propter tumorem ad feptum transverfum expandtur, fiatmque ad caput, praecipue vero ad


1002 1 KPI2IMS2K.

|5|

Ed. Chart. VIH. [374.]

Fof. . 57.
Ed. Lind. (433. 43i.)
xai ToUsi aiv ovx o xoei, ^'? i xai toat oy&uXpoat ov% oq>. xui <pgxr xai nvoetg imXauavet.
piv ow or Qyg voaruatog avtm yrstut SiuXiuTtforta, tot uev , di raaov. xaca dt uv o %gotog voaov ngo'tj, o nvog nXeaiv sv > etuuxi, xai
ai xooaii axSvavxui xmv & , xai oxiuvye. xai tjv
Hf)ooq>Qyg TQV dxtvXov ngog tous oai&uXpovg, ovx u\odraetut diu (ir ogrr. rovto S' yvohg bit ojj pj; , o
yap oxaoduuvaoet itQoacpegouvov duxtvXov, xai xidag cpuiQi no tv iuuimv, ijv sdr;, Soxutv qrOstQug tJi'at. (434) xai xtav rnao fiXXov vumvfd' Tigtg
tu; qigivag , naua<pgortst- xai 7<7*peara oi duxsi
1(5 oq>9aXu)V Queta xai XXa nartodan &rgu, xai nX fiuiofivovg , xai uvxg aviog oxtei uyta&ut , xai tot
ova Xyei-a>g twv, xai t'^ , xai neiXe, v
tig
uvir v'ir diettrui, xai tv uvaatrj, o dvruxat aQStr
oxXea, XX nhttEt. oi noSeg Ss yivovtm ahi ipv^Qoi , xui
oxuxuv xa&evdy, va''oaet vitvov, xai vnua pjj

tmpora dolor ingruit, eque auribus acute audit, saepe

vero oculis non videt, borrorquo et febris invadit. Haeo
igitur per morbi initia ei contingunt, et quandoque valde
quidem, quandoque etiam minus intermittunt , quoque magis morbi tempus proceilerit, eo corporis dolor major eft,
oculoruiii pupillae diflipantur eorumque acies bebefcit, iique
digituni ad oculos admoveris, non percipiet , eo quod non
vi Jc.il. Iftnd aulem quod non videat hinc cognofces , quod
admoto digito non nictatnr et floccos ex vcilibus ilnigulis
delrabit, fi quos videat, pedculos elle raliis. Cumque jecur
ad feptum transverfi.m magis explicatum fuerit, dlirt, sibique ante oculos reptilia et varias cujusvis generis feral
ferri cxifiimat, et homines armatos cum quibus pugnare videlur, et tanquam videat ejusmodi loquitur, irruit miiiaturtjue fi quis eum exire non permittat. Et fi furrexerit,
crura attollere nequt, fed cadit pedesque perpetuo funt
frigidi, cumqne dormit ex fomno exilit borrendaqua iufom

!5

12 1 KPIZIMSN.

Ed. Cbart. VIII. [74. 75.] Fo. Ii S7. Ed. Lind. I. (434. 455.)
(posy. tocio bit no rvnviuv iouoau xai
(poiexM , omv Kvvoo ytVTjia*. ya tu vvnvia aviu oxoa xui noe re xui yXmaaij sl.sye.
uiv ovv n(i%ei. 5' ove xa ciraivo yveiut 'lrr
Trvr]uQtv , xul Ttv rxra avanviwv novXii u&qoov nvevfia.
OTav nuaiTUt naoayoovtaiv , ev&ig vvoo yverai, xai
ijv toun ti avioV) o&cg noxivsxat , xul yivcoxet nvia
tu XeyopEva. sita nltv kyca vaitov iv roaiv awoiv
ukyeai xiui. avi7 r voiao noaninxet ) iv fxi] , xai iv Tit] i^tfirv odov adiaij- l.aiiavei xul a)./.w;.
[75] viavqt dvo r , rv pv ni ' yvrjrai, noyu , ul yv&ot nryvvVTat, toneql-vka, xai 10 aifta
voyeiv 0x1 dvvavTai, xai o oq.&a'hfiol duxQvovai &aun xai
tkxovviai, xui r [ictiposvov nnijye, xutu ax.su o vvaVTai % , oS tu %eQu (435) xai Ttjv (pir,
xtuv &uvuxdr<; ?j, noxov xai tu o<bu.axu a nQozsov teoMxsev uva tus (/iva; vots e^erat. mo&oTovos t pv ullu i nXi&og avi, yveiat,
nia videt. Quod au tern per foranos ex iliat et terreatur,
cognofcimus, cum ad mentem redierit. Infomnia enim ejusxnodi exponit et quae corpore geffit quaeqne lingua locutus
. Iliaque ejusraodi patilur, interdum vero per totum diem
ac noctem voce privatur, cum multa et confera refpiratioue, cum delirium cclfavit, ftatim ad tncntem redit, et Q
quis earn interroget, recte refpondet et omnia quae dicuntur intelligit , deinde rurfus paulo iisdein proratus doloribus decumbit. Hie morbus potiffimum in pcregrinatione
contingit, et fi quando per deferta loca quis iter fecerit, etfi
i etiam aliter invadit. Nervorum dillentiones duae vel tree.
Siquidem ex vulnere nervorum diilentio contingit, lie aeger
afficitur, maxillae velut ligna rigefcunt, os aperire non poteft, oculi frequenter illachrymantur et contrahuntur, dorfum rigidum eil, neqne crura, eque manus, neque fpinam
iiillectere poteft. Cum vero lethalis fuerit , potus et edulia
quae prias devoravil, per nares interdum exeunt. In dillentione ad pofteriora, opillothono dicta, in reliquis eodein ut

llinOKPATOtZ 1 KPI2IMSN-

j53

Ed. Chart. VIIL [75.] Fof. I. 57. 58. E<3. Lind. I. (435.)
xiuv Tovg v zvovzag Tovg onia&tv vo<sr<st}. vo~
ata di i ovvy%tg , t oraqivXijg , jj xv uvrigaylim finviov yivouvwv. vioiov de xai n xeqpdlrjg'nvgsTuv
foi)efZYrtivo)v . r8r de xui m / ouxoq shitTut eig &, xai rfjg odvTjg ue->
rqatvov , xui tu art^eu ouw&i. oros anxai aqiia, wats fiXtg\xuTS^erai im jraoso'vroiv,
tx rrjg
xtirrjg] ixnnzeiv. 5 d rpaov S'uvaiwdrjg Q&iv, yrexui d tcuv uvinv, xui
/iow;. d togi ngoeigturoiaiv ov% fioi yvexai.
tyWM yg !" y g & nvgiaaa&ai,. Sxpa uv
ovr iwXlr eyei zov av&gamov xai ocpodgg.
ii gryvvrai TQTflvvopt'tj, xai 7017 yivexav, xui .
ahug fv ngurov >%gv lazi , ov eto&s, '
is %ovov fisXaiverat, , xai ijv uh i* groi, ueXavoiio,
oaovg ai xgatsg elaiv, rv d wxeov, ynoviuueoiu- || iayi4 di turds ft?.iaia yvovrut toXai noXkolaiv , rv SL&rj
ir tLy tiovVvv %ovov, xai tu ioyia diu&eguar&y, xui
plurimum modo afficitur aeger. Oritur aulcin cum ad pofteriora cervicis tendones, aut ex angina, aut uva, aut locis ad
tonllas purulentis affectus fuerit. Quibusdam etiam ex capite, cum ebres fupervenerint, convulo contingit. Jarn
vero etiam ex vulneribus in poleriora diltrahitur, et prae
dolore dorlum ct pectus rigefeit et lamentatur. Is vehemen
ter oonvellitur, ut vix ab iis qui adfunt contineatur, quin
e lecto excidat. Alia nervorum diftentio minus ex priori bus
letbalis, ex iisdem antem oritur, eodemque modo totum
corpas convellitur. At febris ardens non Omi liter ut praedicta oritur. Semel enim natura fu prebendit, ut accendi
aecefle Ht. Sitis igitur multa et vebemens febri bomineui
detiaet. Lingua autem exafperata finditur et reficcalur, coloreque primum quidem pallida eft, uti confuevit, proce
dente vero tempore nigrefeit. Quod quidem per initia nigrefcat, celeriores judicationes conlingunt; i poftea, tardiores. Coxendicuin morbi plerisque ex his potiHiinum caua
oriuntur, fi quis diutiut in foie verfetur et coxendices in-

>

54

1002 I KP12IMQK.

Ed. Chart. VIII. [75.] Fof. I. 58. Ed. Lind. I. (435. 456.)
vyv vc&Tjoar&i xo vev xo uQ&Qoiatv xmo xov xav/. tag ' avutyoairexui xai xds (liya xexfirjior.
y voauiv ivaxocpea&ui, xai xivuv x a&ua ou dvaxai
(436) ji rrg Xyijdvog xwv uq&qcov .ai ^vfinenrj>twat xovg anovSXovg. Xyet d (tXXov xrt oacpvv xai xov
novvXovg Tovg ix xov ' xtv ayUav xai x yovvara. 'aiuxui, d dvrj nXetaxov xqovov tv xoai ovoZaif,
XX xai v xoaiv ayiotoiv , ^etj xui xaviuiwdig , xai V
Tt avxv vtazj, ou [texaxivhxai , olfioifa d imo xrjg Xyi)vog, oaov uv fiyiaiov odvvjxat. trite d xai onuop
myivExui xai (lyo xai irvexg. yirexui d .
yvsxat d xai apaxog, xai dvvui nuoun).raioi nrxwv xiv vovifrjuxtv , xai yog, xai , troxs dt lmXttftuwe* Xtjygog. XX %gr wds fisXsxrjv. i'xteoog d ony
|S xai xayig . t %QOir d 'Xr aidiueidqg. a<f>~
dua d taxi , xaS xai o auvgot, o ylutoieyoi d ol XQojg , xai tv ovta xfaxaxai olor opoiov y xai xai qpgtxt Xijxgq tyei. iroxs di
caluerint, bumorque qui in arliculis ineft abardore reCccatus fuerit. Quod autem reliccetur et concrefcat, id magno
eft indicio. Aeger enim artculos prae dolore qui in eis eft
inflectere movere non poteft et eo quod J'pinao vertebrae
coilrictae funt. Dolor autem magia eft ad lumbos et ver
tebras, quae ex obliquo coxendicuin litae funt, et ad genua.
Dolor nute m acutus et aeituofus plurimo tempore in inguinibus, fed etiam in coxendicibus inftit, et fi quis cum
erigat, non tialismovetur, ingeuiifcit autem quam maxiine
poleil prae dolore. In 1erdum vero etiam convulfio et rigor
et febris fupervenit. Oritur autern a bile et pituita, oritur
quoqiie etiam a fanguie, et dolores ab omnibus morbia
funt firriiles, et rigor et febris levis interdum prehen'dit.
Morbus fegius acutus eft et qui celeriter necat, color totiis
mali puniei corticem refert, vehementer autem ex viridi
pallefcit, t quemadmodum lacerti vii'ides, fimile ei corpus
eil, in urina quod fublidet velut ervum fulvum, et febris et
horror levis detinet. Interdum vero etiam vettern firagulam

1002 TIEPI KPI21MSN.

,55

Ed. Chan. VIII. [75. 76.] Foef. I. 58. Ed. Lind. . (436. 437.)
xai 10 iudxtov ovx avysxut tytov , XX duxrerat xai fuerce
xiuidiv, oujtro iav x sido'&sv. Vretra uvev x onXy^ya
g tniionuXii. xai oxoxav noxj xi avxv ij iiQoadiaXyrjxat,
ovx vtyexuv. ovxog mg nixonoKV &vraxei ivxog xeaaoenxatdexa rueoeW. xuxag de diaqivymv vyutrei. [376J 13 di (inXevpovri xoide noei- ? iir^vQ icrje*, *al
nreua itvxvov, xui &equv vunvei. xai twqij xai udvra(ir '^s', xai ymxaouog , xai odvat negi xrv tx>u<m).xr)v , xai
xrv xXri'8a , xal xov xi>x&v , xai auog v zoai exr&Eot, xai
nutucpouavvui. erra *' ore xui rdvvg axiv , twg v p%r,xui, qaaetv, (437) ^'^ if xeirrj xui %xi'i]. x di aiuXov Xevxov xai cfQwde nxvei xo ntov. q
de yXaaa uv&i, ngovxog di too %qovov ueXaheiai. ijv
(tip ovv iv uq%>\ uzXaroito, &oeovg ai naXXayai' ijv d
voxeov, a^oXaixeoai. xeXeviwnut di xai (yvvxai r yXwaaa.
xrt noa&ijg xov dxxvXov, 'eral. xr]v di nuXXuyrv xjg
rovaov oijuuiei* r\ yXaaau , uneg xui tv xT nXevgixidi, /toke.
xu'xu di no%ei rutQag xeoauQenxudexct xo X^iaxov. *
nXtloxov d exoat xai fiuv, xai yoaei xovxov xov %qvov
Labere non fulinet, fed matutino tempore jejunus intua
mordetur et traditur, deinde ut plurimum vifcera repitum
edunt, et quis eum erigat aut alloquatur, non fulinet.
Hie fere intra dies quatuordecim moritur, quos efFugerit,
convalefcil. In pulmonis inflamuiatione baec eveniunt, febi is vtbemens detinet, crebra eil et calida refpiratio, anxietudo et impotentia vexat, et corporis jactalio dolorque ad
fcapulas, jugum et marnmani, in pcctore pondus, et deliria.
Inlerdum vero quoad tullie coeperit, fine dolore ell, fed illa
longior et inoleltior ell. Primis diebus fputum album et
fpumofum exfpuit, lingua vero flava el, fed procedente
tempore nigrefeit. Si igitur per initia nigrefcat, celeriores
funt liberatiunes, pofiea vero tardiores. Tandem etiam lin
gua fiiiditur et fi digitum admoveris adhaerefeit. Morbi autem liberationem non fecus ac in morbo laterali lingua d
nott Haec contingnt diebus ut minimum quatuordecim,
nt plurimum vero uno et viginti , quo tempore vehementer

i56

0.202 I KPI2ZMQN.

Ed. Chart. VIH. [76.]

Fof. I. 58.
Ed. J-ind. . (437.)
((iSqu, Kai xa&aioexuv rjyi ptv novXv
xui cpQudesg aaXov, iSopy 8 xai yd>j, oxav o nvoexog
y.u/j, xui vyo si'i r\ nsarnXsupoviij , na^viegov" iv S pt,
ol ' vTij S xai Ssxxy vnoylwoov xai 'vcpaipov ' SoiSexxij
Si pe'xQi xijg Tsa(Ta\)6axaidExxtg novXv xai . v vyoa
slfiv ai yvGLXai Sia&oei tov xai r vovaog layvqr.
wv Se cpvaig xai r oxatg Ttjg vaov lrQr] , tjaeov ovio*,
ireyi S xytapoiv qpeguv r>Sr pv pot xai noa&ev
X(jrovrai Sa oi nvQSzoi TSxaqxaoi, ti Ssxaxuloi , TEauugtoxmSsxaxaZo , tnxuxaiSexuxaot, } ng Tt piff. 1x Se
Tovzmv xtZv <StW xqiuxogxuoi, tita xeaaaouxoaxaot ,. eixa
iixoaxalob. S xovxovg tov ot'd'pog VTisqlXy, jroort t8r yvexai rj xarmauig xtbv ttvqstv.
tuffit, unaque cum tuffi rejicit, primum quidem copiofa fpula
et fpumofa, at feptinio ac octavo die cum febris in vigore
et Lumida pulmonis inammatio fucrit, craflus, alioqui mi
nime, nono vero et dcimo die aliquantulum ex viridi
paefcens et fubcruentum, duodecimo autem ad decimumquartum usque copiofum et puruleutum. Quibus a natura
humidae iniunt corporis afectiones, iis vehementior mor
bus eft. At quibus natura et morbi conditio cca eft, hi
minus conflictantur. Atque de judicatoriis diebus jam qui
dem etiam ante a nie dietum eil. Judicantur autem febres
quarto die, feptimo, undcimo, decimoquarlo, decimofeptimo, uno et vigemo. Ex bis vero acutis trigefimo, dein de
quadragefimo, poftca fexageCmo. Ubi vero hos numros fuperant, diuturna jam evadit febrium conditio.

1002

nPOPPHTIKON

IB AI ON

A.

Ed. CLart. VIII. [69.]

. I. 67/
Ed. Lind. I. (471.)
O oiiiuz(desg v pj;'Jfft ywoftevoi, (isi , oeyvog,
vjto%ov5qov , zgaffihou 3yig, yfivnvovxt , tey ye qpysuTixo imv ; pvxrrQ v tovxtonrnf nooicuv olsOyiov, ?.)
xai rv ztxuQTUoiaiv yp^voKstv.
Koi\tg nsQmXvaig iQvd'Qo xuxy pv tv *
vovarfujt, oi>i txuna d rog nQoeiQijuvoi.
Ai daeeat y).(scui xai xuiijoi .

HIPPOCRATIS

PRAEDICTORVM

LIBER PRIMVS.

Qui inter initia fopore detenti, capitis, lumborum, praecordiorura, cervicis dolore infomnia con Hielan luv, eos
conGderare oportet, num Gilt phrenitici. In bis iiarium fl.illatio peruiciem oflenlat, idque praeeipue Ii quarto inter
initia die contingat.
Alvi praerubra proluvies , cum in omnibus quidein
morbis, tum yero vel maxime in praediclis, malo eil.
Lingua ex reficcalione denfa et afpera plirenitidem
portendit

j58

12 111

Ed. Chart. VIII. [69. 70G] Fof.I.67.68. Ed. Lind. I. (471.47a.)

T ni TctQuxdeoiv yvnvouHP ovyct afoa, ptkuva,
IvauoQOVfiGva icp lQai,, qsQEViTix.
'Evvnn te iv pQeviTixotaiv ivayrj.
4v%<}Ei\>i<; nvxrij, tV r ti xui illo oiueTov ,
(pytriTixu.
(47a) Ta yxuTuXi^navuEra iv vn-o^otiiw
nvQSio Ti{Qiipvx&iTO xuxv, llco te xav icp' idaiv.
Ai nqoeI-u uvuirjavTotv Ttaoucfoooiivui , oov
xui OguovrorTi.
[706] y Ta cpQEVinx VEunxm Touea teXevt.
T iv xecpuXuXyiijcji ldea uer yv~
TtrwSsu % txaurei.
T v oj-t'ai (fvyyu oSuviodsct , Xajva, euixo,
nriycEU, ote yuvob fiT (frid!a>g'ovryeiv te xui xXeeiv to
Ciuu, TiaouxQovattx , ix toviiuv oErmxoi xai lt&wb.

In lie qui praeter rationem perturbantnr et vigiliis torquentur, urinae decolores, nigiis fublimamentis interfprfae, cum tenuibus udoribus circa caput obortis, phrenitidem praeuunciant.
Quin et quae in pLreniticis manifefta apparent infomnia providenda funt.
Excreatio i'requens et irrita , fiquidem aliud quoddam
gnum aiuerit, phrenitidem portendit.
Relicti in praecor'diis aeflus cum febre in qua totius
corporis babitus perfrigeratur, malo funt, idque praefertim
II cum fudoribus conlingat.
Defipientiae quae jam admodum fractis et debilitatis
viribus fuccedunt, funt, non fecus ac Thrafynonti.
Vehementes phrenitides in tremorem deCnunt.
Vomitus virulenti et aeruginoli cum capitis dolore,
furditate et infomnia promptem infaniam fignilicant.
Ubi fauces in inorbis acutis dolent, graciles funt, parvae ct fuflocantur, atque ubi os hiarit non prompte adduci
claudi poffit, mentis emotionem porlendi oportet. Ex. his
phrenitis perniciofa eft.

niBAION A.

j5g

Ed. Chart. VIII. [706.] . I. 68. Ed. Lind. I. (472. 473.)

'Ev zoXai ifueriir/.oGir iv uQy T0 imsati, nvxv (iexanmzetv xuxov xotovzov. xai Tizvshauog xaxv.
*Ev (fenzixolat, Xevxtj SiayiQr(sig xaxv, xal */ixijuitt. agi ye ini zovzoiai, xai vco-d()zt}g yrezut; tfyo im
Tovioioi xxiazov.
Tuaiv t&ozaiiivoioiv , oa* rgpoi, tniynorzat, xuxt&eg.
Ol ixozrzeg &, tmnvQ^avzsg avv qcSti, qiQsfirtixo* yvovtui.
O (ijtuTc/.oi Qu^VTizM, xpqiov xa&anzfievoi, p5eegT | ifttzov atSeog, xhayymdrjg qxovr], ra tnjvovv typviu ftunxu, olov xai tj 'Eguouyov tx/iuretoa o&iag
'Ev Ttvertf xavatSei ixwv nQoayevofivciiv iifj uyXvoifliov, xai xui zg (vug noael(4 7j vtog uytog florar
a fitkayypXixmg.
In phreniticis initio moderatum eTe , fedatum et facilem, crebro vero permutai-i malum eft. Quin et fputatio
frcquens mala eft.
Albicans dejectio in pbveniticis malo .eft, quod Arcbecrati accidit Num. et in bis torpor fit? His rigor conlingat, peffimum.
In furiofa et vehementi mentis emotione fuccedentes
tremores malignitatem dcnunciant.
In graviter et acute mente emolis, febris iterum re
petat cum fudore, pbrenitici evadunt.
Pbrenitici parum bibunt, ex levibus ftrepitibus facile
irritantur ac percelluntur, tremuli funt.
Ubi poll vomitum anxiofum vox ftridula eft, oculi
iqualidi et pulvere obliti, infania porlenditur, non fecus ac
Hermozygae conjugi accidit, quae vehementi infania correpta, voce defecta interiit
In febre ardente fi tinnitus annum cum vifus Lebetudine fiant, el ad nares accdt gravjtatis fenfus, furiofa
mentis einotio indicatur.

lQ0

002 IIPOPPHTIKON

Ed. Chart. VIH. [70G. 71.] Foi. I. 68. 69. Ed. Lind. I. (47.)
AX naQuxQovGiE avv qo>vr xXayycdei, yhaarg anacftol
TQopdes. xul aviai jofidseg yevofievai Ifeiarartai , qvou Toviioiaiv okt&Qiov.
[71] y Al TQOfuideeg atjiteov ov% idQv/itjg
'Eni xoXati ^oXcdeoi x^rota* / ufw & xuxv , lXoig xai ooyvv xai
itaQevex&tvTtf.
Ta qui nXevqiv iv TOVTtoiaiv naqaq>Qoavi'?]v oriuvei.
Al pera Xvyybg ucpmvai xxtarov.
Ai / xXiaiog 'Ev -ywn nvevfiu olov Tinyotxroiai ^,
novtQOV. uqa ye xai huquxqouo~tixov tu toiovtov.
Ai |jr' oXyov &Qaaeai iraQuxoovaieg dioia>desg tlav.
Al ( > oiix anvQera) IqudQfotu

'

Defipientiae cum voce flridula et linguae convulGone

trmula, vocea quoque ipfae tremulae mentis vehementem
alienationein fignificant. In his durities aut afpcritas perniciem minatur.
Linguae tremulae inflahilem mentem et a fede conftantiae deturbatam fignificant.
'
In bilioGs et finceris dejectionibus fpumofa efflorefcentia mala eft, iis praefertim quos antea lumborum dolor ac
deEpientia vexavit.
In his leves et per intervalla lateris dolores delirium
fignificant.
Vocis defectiones cum Gngultu peffimae.
Vocis defectiones cum viiium exolutione peffimae.
In vocis defectione refpiratio, velut in iis qui fuflocantur, confpicue elata et vifui expofita, perniciosa eft. Num.
vero etiam delirium praenunciet animadvertere oportet
Quae pauco tempore feroces Cunt mentis emotiones, ih
ferinas evadunt.
Corporis jaclationes et incontinentiae in febre cum
perfriclione et fuperiofum partium tenui fudore pLrenitLm

BIBAION A.

jgj

E(LCliart.VHI[7'3.7ao.] Foerj.C9.70. Ed. Lind. . (473. 474.)

una Wgcouwu <pumr<xai, tu, scai .Jowxufuyij, xui pit tot
xui okt&QUttTa v qigevitia* nvxv (leruninxorxu (.
T ovQovueva prj vnofmrjaurriuv oki&yia. 00 ye lovttoieiy o ofiat olov el xrv imoiuotv uvuxaoa^eiagj
Ol itak/tidses V oXov apa ya uywvoa xeXevxiow ;
T v rog q-svntxoat uez xazurfweto nzvtkiorzu
ptXatu vefittat.
KuxpiDOi xai ova xazuazuzu , H-qv&qu, uera, nuQuxQovozix. too, zovzoiaiv ixzeoova&ui xuxv.
xuxrj xai fj inl ixtycp fiw'ycuai. jovzovg aywov pin , uia&uvouvovg d avpuivu ytveoOat. di xai KOtA/cu (474)
xaxui^rynuvTui xovttoioiv, olov yveto 'Ephmqp xui n&urev.
[720] Kwqxuaig p o^dai, xai xaQoxdeat nuyuxoXovoou xuxv.
denuncian!:, quod in Arillugora expertum eft, alque ctiani
peiuicieni.
Crebrae in pbreniticis permutationes convuliones de
nuncian!.
Si quibus urinae non recordantibus admonitis efflu.
unt, pernicies portenditur. Anmadvertendum etam eft,
num et ab 1 iis tales redduntur quales fiant ubi fubfidentiam
conturbaveris.
Quos palpitationes in lottun occupant, num pleruuique voce defecti pereunt?
Crebrae in pbreniticie fputationes cum perfrictione
non longe poftea nigrorum vomitum afl'uturnm indicant.
Surditas cum urinis praerubris non iubfidentibus et
fubliuiamentis mentis emotionem minantur. In bis morbo
regio curripi malum eft. Quinetiam malo ell ex morbo regio
ialiiitae aut lupiditas. Hos quideiii vox deficere folet absque
fenfuum laeCone. Quin et alvus nonnunquam aflat im pro
rumpit, quale quid Hermippo contigit et mortuus eil.
In praecipitibue et turbulentis morbis obveniens furditat perniciem minatur.
mrrocuATJis 'i-. t,
L

t6a

2 ilPOr 1

Ed. Chart. VIII. [720.]

Fef. I. 7.
Ed. Lind. (474.)
Ai , aaaqpsg, rpijhtcpwSse nagax^ovateg nvv
qpQsnzixai, xal Jidvfiayxv ** Kty.
Ai lx (tyeog vm&QOzijreg o navv iiaQ vxotoiv.
01 nei ouyukov nvot , i'%ovot iv xal
yvcftijg naoqsouov , jrept xQoiv d rouioioi hg $f
lvio dtQxezai, xai o xai yuozQoxvr]nrv nvoc v xovTOtfft yrcouij nacpoQoi.
"Hv ^&] * ovo>, ro zov ftijv
a<favw&vzog , nauxoovazixv , xal oa nsl r%ovg zoiuvca.
*Entl xoiXy vyrj, xoncudei, xeqiaXaXyix, diipwdet, yovitvco, aaye, dvvzy, olat, zoiavza , Xnig txozrjvai,.
Ot iqnQOvrzE xai (lXioza xeyuXrjv iv ol-toiv vnodvaqiooi xaxv. xai ' [itXaoi xai &oXeov hti zovitoiai nvevua xaxv.
Dementiae in quibus treuiuli fiunt aegi*i, obfcure aut vix
quidem deGpere videntur, aut aliquid invefiigantium more
FenGm contrectant et palpant , miro quodarn modo pbrenitim praenunciant, non fecus ac Didyruarcbo in Coo contigit.
Ubi rigori torpor fuccedit, mentis alienado lignificatur.
Dolores circa umbilicum cum palpitatione, mentis qui
dem alienatae ligniGcationem quandam praebent. Sub judicationem vero his plurimus et creber ilalus cum lingulari
contenone prodit. Quin et ad furam dolores in his mentis
alienalionem indicant
Femoris dolore evauefcente, fi quid fiiblime per urinam innatet, mentis emotionem expectare oportet, taliaque
qualia circa aurium fonitus conti ngunt
Ubi alvus humefcit, aeger laffiludiuc, capitis dolore,
fiti , vigiliis torquetur, obfcure loquitur et admodiun eft
impotens, in his calibus vehementem mentis emotionem
expectare oportet.
In gravibus malis tenues maxime circa caput Pudores
oboriri et corporis incontinentia quadam jactari, malum
tndicat: tum vero praecipne pernicies intendilur, G ia
cum uriiiis nigrie contigeriut et fpirilus magnus et concitatns adfuerit.

 ib 4-

!63

EcLCliait.VIir.[72o.73o.] FoefJ.70.7j. Ed. Lind. I. (474. 475.)

Al ituy i.yov xevtayytxv dvvauai (ir avarjg xeveayytiij xaxv.
KoiKai , / d uikava OTtvou&idea
? vyxtjv yuXwoai, pvKtff ini xovtiuet (iijyvvfievo
xaxv.
Olaiv oacpvo uXytjftu Inl noli) , fieri xaiftazog awdso,
IqidQovTS ovcoi, xaxv. aa ye Tovxousi TQOuea ytyvexaii
ai quart) di w iv yei avionxixr'Axf>sa in tayv (^75) xaxv.
xai Sixpu Toiaitt] iwrtjv.
[70] Jye xoopov &aoea nxoiai xaxv.
II \ osa, vnoyvbaia tovroiaiv elimai.
"Oftfiu fiuvfjovptvov , yluuQOV , nui nsmjy xai
xaxv.
'0%wpmi xi.uyydtjg novrtv.

Quae praeter vacuationem fiunt impotentiae , neque

vacualione exiflcnle, perniciem intentant.
Ubi alvus intercepta eft et arete conclua, parvaque et
nigra capramm flercoribus fimilia, nec nifi coacta emittit:
Loe cafu languis e naribus erumpens periculo eft.
Si lumburum dolor diu detinet cum aeftu implacido,
tenui fndore circa caput et thoracem oborto , pernicies denunciatur. Nnni plerumqne ii tremuli evadunt et vox velut in rigore confpicue trmula exiftil?
Cleres extreraorum corporis nd ulraque extrema permutationes perniciem denuntiant. Quin et litis Lujusmodi
(hoc eft celeriter in contraria permtala) malo eft.
Ab nomine moderato ferox et andax refponfum ma
lum porteiidit.
Quibus vox in morbis acuta redditur, iis praecordia
intro trabunlur et tendant
HebeCcentes oculi et obtuG improbandi funt. Quin et
fixi calgine obducti malum portendunt
Vox acuta et ftridula malo eft.
L 2

,(i4

in 2 ? JfHTlKON

Ed. Chart. VHI. [70.]

Fof. . 71.
. Lind. I. (475.)
'Odvtuv Ttiai oXdiov oaii pr ovvrj&es xai vyiuivovatv. nnypo v tovtowi navv xuxov.
Qoaoinov evyoia xai 7,k]V oxv&Qamv novrjv.
vnojpuQtjuaxa elg cfQwSea, axQfjru, ua~
ovvnx.
Al Ix xaxaip-ioi iv oai ovatr omokr\x\!i&; xxwxai.
T oXt&ia a^cui Qaai(ovraavTa druzov aruatfsi.
Ta v ^at ^oiuiideaiv xksvxa , fpQt&sa , ne^/ola Sia%o)Qr[taxa xaxv- xaxv d xai ovga xotavia- tovroi. rjna nmdwov ;
Al iv ttvqetooi cupwrku erntafuuasa * ^iaxavrat
\, ok&QlOV.
Al ix nvov cpuvai, &.
Ol 6 vnoxot'Qmv XyTuw>v ni/oerot ]&$.

Denum ridor quibus per fanitatem minime e coufuetus periculum denuiiciat. Sufl'ocatio in bis valde prava.
Bene colorata facis et valde ttrica ac uperciliofa per
niciem intentt.
Alvi recrementa G in et fincera denant, mali
incrementum fignificant.
Urinarum in praecipitibus malis ex perfrictione inter
ceptiones peffimae.
Quae perniciem minantur, ea absque ulla ligniGca
tione alleviant, mortis periculum denuncian t.
In gi'avibus malis et bilioGs exacte candicantes, l'pu
mantes et circumbilioae egeftiones, malo fun t. Quin et hujusmodi urinae damnantur. In bis animadvertendum eil
nam jecur affectum Ht.
Vocis in febribus defecliones, quae convulGonis i'peciem prae fe ferunt, in vehementem mentis emotionem cum
lentio vertunt et perniciem oilentant.
Vocis ex dolore defecliones tandem cum fummo cruciatn mortem affermit
Ex praecordiorum doloribus obortae febres malignae
font.

. i A lU N A.

j65

Ed. Chart. Vin. [70. 74i.] Fof.1. 71. 72. Ed. Lind. I. (475. 476.)
/iiV".< iraaXyce Xv&soa v offft xaxv.
'idyoo tioA aua nvoexotaw o^at yiyv/ievo (fXavo.
Kai ovoa " ntnova notrjv, [7^J] * r ioird
ix zitixtmv t.'Li 0Kjiiaia xurty/iuti u , xui r USea novij,
xui i /.it y. o nicpaivead-ai oov ata^ia.
I Kai tut inr noix.iu y uxor , aXho ts xui lyyiir;
v.".rthni ivtan .
Oxoa iv xQtaiuoioiv Xva/iu> nStori ntapvgnm , xuxv. xui l (476) ininiyroQuriu x roucwv xux.
Efiouuza uy.otjiu, , .
yatZee ao ye nuvtayov xux y ;
(iiyeo uyvoia xaxv. xaxov di xui )^)0.
Al ix Qtyeo xaiaxpv^ieg ur) uvu&eupaivo/tevai xuxa.
Oi i* xuiuipu^iog idQdesg aru&eo/iair/teiui naxr-

In praecipitibus malis, fi filis temer ac praeter rationem ceflel , malo eft.

Sudor in febribus acut is multas et copiofus damno eft.
Quin et laboriofae urnae dam nan tur, atque ab Iiis detentae rubrae quaedam efflorefcentiae et aeruginofae parvaeque veluti quaedam ftillae apparentes.
Vom i Ii on es quoquc variae malo finit, praefertim
continenter et afldue prod eau t.
Summi toli us corporis perfrictiones in diebue judicatoriis, cum angore et corporis inquietudine, fi fine fudore
ftunt, damno l'uni, praecipue vero damnantur qui ex bis
fnperveniunt rigores.
Vomitiones fincerae et cum angore aut incontinenti
corporis jactalionc- damnandae l'uni.
Animadvertendum eft diligenter num profundus et altus fopor omniuo damnari debeat.
In rigore familiares non agnofeere et eorum quae gefta
font oblivifei , malum iiidicat.
Ex rigore perfrictiones quae ad colorem non revoca 11tur, ma lac l'uni.
Ex perfictione exudantes ad caloran revocati perica

66

11002 PPII'f IKON

Ed. Chart. VIH. [741.]

Fof. I. 7.
Ed. Lind. I. (476.)
ni tovtoi v nlsvo xuvuu odvvwdeg, xai int$(iiy>isai
xaxv.
Ta xavftarcodea yysa ti okt&Qiu, xal qjXoytdsg
iv noaamv) fieif v vqvtoi xaxv. lui ToxiTOtg 7
yfyg mo&ev anaauv bmxakeruiOl ytyvre uyvnvot, va&EQuaivjEVoi xaxv.
' vadyo/itj cpduXuov iAwat, xaxv.
'OSvvq ig ffr^os 13qvv& etaa avv vco&otiju xaxv. 4*nvQBtTijvavisg omot xuvanxoi, o'4u>g nodvraxovoiv.
OI nuvefiovTsg fikuva, anatioi, nagqioQoi, xa&*
i(3tv uixg odvvdseg , lufia d~Quav, xsxXeiafitvov , xovtovg
cpuyuaxeveiv , X&qiov yg. ur5k xohg tnoidoviag , axojdtdsag, v nXavaa&ut, xXenovrag, iroaTOvg, xgovg.
(itjds Tovg v nvQSTip, si xwuaxesg, xuTuxexhaaitdvovg,
&Q10V y.
KaQitjg itvog vnoymd()of avvxvm xui XEyakakyr]
lum denunciant: praefertim vero accdai lateris aeflus
cum dolore et fubinde rigeant, malum impendet.
Rigores cum aelu nonnibil periculi denunciant et
facis iiicenfa cum fudore in his malum ignilicat. Inl'uper
poleriorum partium Irigiis convulfioiiem provocat.
Ex l'udoribus pervigiles et ad calorein revocati male
habere judicantur.
Ex recurfalione dolorum in lumbis oculi perverGo et
diftortio malo eft.
Dolor in pectore fixus cum torpore malum denunciat.
Hi fi fuborta febre exaeftnent, ccleriter mortem oppetunt
Qui nigra vomitione refundunt, cibos averfantur, deGpiunt, ad pnbem nonnihil dolent, cun apectit feroci et
clauGs oculis , eos medicamentis purgare tutum non eil.
eque vero fublumidos, aut tenebricofa verligine vexatos,
aut eos qui ve! leviter inoti animo deficiunt, aut cibos
averfantur et decolores finit, ut nec eos qui in febre exoluti
aut fractj decumbunt, foporc tcnleulur, pmalione aggredi tu tum eft.
Oris ventrieuli dolor cum praecordiorum contenfione,

BIBAION A.

167

Ed. Chart. VIH. [7*1. 749-] Fof.1. 73. 7. Ed. Lind. I. (476. 477.)
xuxreg , xu T* &. ug ys ^ui(pvrg ourot xuaiv; <og v Jvadu, toi/toi xai ovqu ^v/ioiuva yvsro
iuuug e^iov&Qtt[749] Taxqkov nvog xaxov usv v navvl nvQsrtp,
xxiarov di og xuavrjvcu ikirg.
, , (477) %Xv(dseg, ayowivot,
tpidgiVTsg nveroi xuxot)&eg.
' vtov zivxvui, ojjtw? xEiannxovoat , di/ayooot ovftov nwdvvov oijputovaiv.
Kai o ocdeeg, uveti Ttaolivvpevoi , xaxo.
K'txaifiv^ig axXrjgvauov oijueov X&gwv.
'Ano xotXrg lenta ur aia&avouvy duvut, ovti nccu*
xuxov, olov qnarixw.
Ta a/txo ifitaftuta xuxov, uXhug re xui sj
nuyQimvqeaietv. v zovitoiatv nooziav Xt&Qtov.

atque etiam capitis dolor , nialignum quidpiam et fufpiriofain quandain afieclionem indicat. In his certe animadvertendum eil nuin derepente moriantur, velut in Dyfode
evenit, cui urinae valde fermentatae et praernbrae aderant.
Cervicis dolor in omni quidem febre malo eft. In his
vero pelfimus in qui bus vehementem infaniam metuimus.
Febres quae foporem laDitudinenive indueunt, aut in
quibus caligant aegri, inlomnia ac tenuibus fudoribus vexantur, malignae funt.
Crebri ex dorio horrores fubinde locum commutantes,
graves et diliciles, laboriofam urinae l'uppreffionem minaulur.
Quin et corporis aelhiatione .et jactatioue conictati,
citra vomitum ingravefeentes , male habent.
Corporis perfrictio cum rigiditate perniciem denunciat.
Tenues ex alvo absque mord aci tatie fellfu prodeuutes
dejectiones, ei qui Tibi bene conftat, malum portendunt,
velut nonnunquam jecinoroib contingit.
Vomitiones exignae, biliofae malo funt, turn vero polifTimum pervigilio conllictentur aegri. In quibus (lillaus
nafus perniciem ininalur.

j eS

11002 BP J

Ed. Chan. . [7*9 753.] '. . 7, 7. Ed. I.ipd. I. (*77->

Ali l* idxou ye Aevxi. ittarcira " afin nvQSzm, aig, xc ei nXsvftv Svyr oetij, i^inravtai oA'ow.
v (to^Aos , ^, & XXotai <si[ustov Kaxov,
Wjg re xa* f/V xro^o j'i'ojitoh.
T laqpi'ij; nonqxrtxtt ^; ejujruoerrijren-*
jfporiw Arowi, ooV ri & Nuvfnjvtov v:j.
[7 53] '5 <ff<po oi/jaaros vadoouai e xhoJmjv, irtv
sroioee, giO(xc6$, cbuoffcu dardea, Ajtz, jrAi'oi,
^'* , 0(, taunai, pXaru, zeXeviwaiv.
O/iiirtzo xaraxAe*fjtt; tv i* xuxoc
3^>'cc
7$:(' nuzotaiv, oayvaXyeiv, ijr Sattio nuoaxooiGwair , iXni fitlaru tsX&ev;
Il ^; wwwaj tff^rij pera duacpoQq }/ nrtyctj,
Xe&Qi 0;.
Quibns ex partu purgamenta alba ubGfiunt cum febre
et furditatem ac acutum latera dolorem aflerunt, eae in
vehementem et pemiciofam mentis emotionem incidunt.
In febribus ardentibus cum aliqua fummi corporis perfrictione, ac egeftionibus aquae limilibus et crebris, oculorum perverGo et diftortio malum fignificat, tum vero praecipue, fi alio quodam llupore, quem catoclion vocant, deprehenfi detiueantur.
Siderationes quae repente contingnnt, fi infuper febris
Biediocris accdt, quae diu trabat, perniciem minanlur,
quale quid Numenii filio cotitigit.
Ex lumborum dolore ad os ventriculi recurfationes, cum
febre, horrore, multorum tenuium et aquoforum vomitu, deli
rio, vocis defectione, eae in jiigronim vomilionem delinuut.
In praecipitibus malis oculi obferatio aut perfraclio
mal eft.
ConGderandum eft in aeduabundis et corporis Relatione
cilra vomitum et lumboniui dolore conflictatis aegris,
audacter defipuerint, nuni nigra per fecellum prodilura lint.
Dolentes fauces absque Uiinore,' cum labore et molcftia
e fiiflricalioue , prueeep exitidin miiiantur.

BIB Al A.

!fi)

Ed. Chart. VIII- [?53. 757-3 *> . :4. . Lnd-I. (477. 47.)
Oljfirreun vO.xetm , qpan'/j St nriyfStjg , an irvXo
yx'478 &rTai , TOVTtuiaiv ini zfJ.eim' ts mwrioVios
th'o yirtrai.
Ol 1 , , xoi'utj hi.ttuuvt]gt 'uua &Quov>'ovr , t&rgoi, madoTormesf
yvvrxa*.
[757]*/?^' Mjiorwr (/(TTpo<f j] 7iUi;STf#, xoiti<Si, (yog
oXOtot. xai o tr rovcoint xaxv.
ir TTVQetnZtTi iroig mo%rd(jior rui vfivig,
id ti Xvfiivai taxor'&eeg. tovtoiqv eg Inylu lynficia a ta
xamoid&i nugi, ai rv xoi'ki] xtanyyuyi , Xttuior.
Olai (parai auu nvnerolaiv xXsnovoui jtier *mv ~
(twdtsg, xai lXeviaiv.
Olai xaudTix, iieuoiowuva, x'noya, -noix'Xorra vnoXoriu, xai xoilbjV inijo/tvoi- , aitwr noXiKauuroir , <p
Qui 'piritum traliunt cupi voce flrangnlabiinda , li cr
vida vertebra intro fubdet, iis ad. ex j tutu, velut ex con
vulsione, refpiratio ducitur.
Ex cnpile dolentes et alto llnpore, catochnm vocant, delenti ac delirantes cum aivi interceplione ct erocicnte ih
tiiitu, flovidi , in fcapulas rigel'ount ac poleriorum partium
dillenlionc tentantur.
I'ebribus et laflitudiuis fenfu detento, cum oculoruin
perverGone, rigor perniciem niinatur. Atque in liujusmodi
caGbns foporati malum deiiunciant.
Praecordiorum dolores in febribus cum loquendi impotenlia, fi fu dore non folvautur, maligni /ant. In his dolo
res ad coxendices cum ardente febre, atque alvus allti m
proriimpens , perniciem oftentant.
Quibus cum febribus voces poil judicationem deciunt,
ii trcmore et fopore correpli interenut.
Quibus ardore conllictatis, fatuitate et alto flivpore,
quenn catoclmm dicunl, delentis praecordia variant et in
contrarias fulnnde aflWctione transmutan tur , venter in
ttiiiiorem praeter naturam fublalns eft cum ciborum ittlerci'ptione et tenui circa caput et thoracem borlo fudore :

ijO

1002 lTIKON

Ed. Chait. VIII. [757. 76.] Fo.I. 74. 76. Ed. Lind.I. (478. 479.)
lmai, rovioig r -oXeqov nveviia, xui yoroEidtg tteXOv, Xvyya diaoijuuiei; xai xodt] d 'nucfa %olwdeu %<; Xujtnwdtg iv xovtwn (ftXu ov<jrd~v, xoiXtj
d zovtoiaiv mtuoirsExai.
[7G3] Olg yvETui in aqcowv mauK&vztav , 7tvsxog nayoiivvEiai ^g.
A\ ex xE(puXuXyrg thjumtu aua tdocoxi nvQExcodssg faXwrvai E(p iavxnvg , inurUrxu ygovixEuov , mgiy<Zaui, xoTOiOlV ov novr<>ov.
XsEg TfiouiSesg , xEcpuXuXyesg , TQay/iXov ,
tmxncpto, ovioviEg fitXfivu dsuavfitru, oaiv xuviu r\ , fi
Xavu nooaSi^Ea&ui yetv oXtftoiov.
Ai ex" xXwswg xux-cog <pco(47<))n< Xt&gtai.
TlXevoov aXyiuu tni rcrwrect %oX(deoiv Xyutg aitev, i&exavxut.
in his animadvertendum eft, num, fi concitatus et magnas
fpiritiu, aut geniliirae fimilis excielio accidat, fingulUim
praenunciet, aut etiam ex alvo Ipumantia et bilioa proditura fiut? Eos fpleudefcens quiddain ant corulcans per urinara redditum juvat, alvns vero in Iiis etiam commovetur.
In fopore alTectis aegris, fpumantibus prodeuntibus dejectionibus, febris acuta ingravefcit.
In febre cum fudoribus , vocis ex capitis dolore defectiones , fi per fe refolvuntur aegri au praeter volunttem
excrementa demittuut, uialumque remitti videatur, dititurniorem morbum nietuere oportet. In bis novus fubortus ri
gor damnandus non cil.
Qnibus manus font tremulae , cum capitis et cervicis
dolore, levi aliqua furditate affecti, nigricanlee reddunt
urinas et denlas. In bis cadbus nigrorum progrellum expectarc et i'upectum habere oportet.
Vocie defectiones cum virium cxolurione, alto ilupore,
catochon vocant, detenlis perniciem minantar.
Latcris dolor cum bilioGs iputis temer praeter rationeui evanecens aegros in vehementem et l'uiioi'ani men
tis emotionem agil.

BIB AlO N A.

i-ji

Ed. Chart. VIII. [7. 77 iO

Foef. I. 75>
Ed. Lind. . 479.)
'Eni xqa^Xov aXyijuaxi, <51, Idowet, ' qvotf&eoa, ei d ng vyxr\v vy &taa, x ronreW a^oXa , x vouvtu dt,u<yo>fievu
paxyorf'pwj dutvooei. p ys siaiv ayoXoi nsQmXvatg erfr~
arcual, xai cpvadeg tXioi ;
KoiXrjg neixueig ng avyxrv vyg yaXmau, xayl
oyxovftvr, ejret ri y oov xai xiZ ]4anaaov vi,
ru niu(>i.yovv rorot X&fjtov. tx xovxi'mv anaaxwdrq ytrr&g , xai nqivaflxhels , ftaxQoxeoy diuvoaqGa , aiuuit,
aijxpi x^>h neytvsio.
Ta xt' oa<pvv xr Xenxv ygviu irQog vnoyptSawv -/Qupuevu , xowiiv dg xs~
<puXi]V aXyqjiu avviovov X&v xxeirei of'cu XQitia anuefiudei.
Tu mQiyovvza xai eg vvxxa paijkv xt, nuol-vrfieva,
uyovnva, qiXsoorwea ovxa sv xog vitvotg , saxiv ore oupa
i(f tuvxov %uXvxu, ig unoieXeuz .

Ex cervicis dolore cum fopore et fudore inflata alvus,

fi quidem ex medici lndullria liquida demittat cum aliqua
proluvie, deinde quae biliofa non funt reftitent, hujusmodi
alTervata diuturniorem morbum efficient. In his animadvertendum eft, num proluvies alvi non biliol'ae beniguiorea
Cut, ac flatuofo tumori conducant?
Alvus circumtenfa , ex medici induftria liquida denrittens, celeriter intumefcens, convulfionis fignifioationem,
quandam prae fe fert, cjuodAfpafii filio contigit. In bis no vus
fubortus rigor perniciem facit. Ex bis caGbus convulfione
tentato ac inflato, ubi diutius morbum traxerit, ex ore
ptrida et virulenta prodeunt.
Lumborum dolores diuturni qui fen (im Sunt circum
praecordia involuti, cum febre et ciborum faftidio, fi intenfum capitis dolorem advehunt, non fine convulfionis
fpecie celeriter interficiunt.
Qui fubinde rigore prebenduntur et fub noctem aliqnanto gravi us haben t , pervigiles, in fomnis nugantes aut
delirantes, interdum lotio pcrl'undentes , ii in conwlfiones cnni fopore tendunt.

j 73

1002 IIPOI'PIITIKON

Ed. Chert. VIH. L771. 77b.] Fo.I. 7^ 7^. K<1. Lii.d.I.(*79.o.)

O f| qirg iq>t8(fOVVTS , opow nnoat xuuotixoi, xoitjj ('1^>? int tc^w Tteixutsg , rwd'po, /,
cnuaucss oli\>gioi.
T\istv InKpnnioii xsqiaXaXyix , xao'/Ssa fiera aoiog
ytrottera , cpXuuou , taug i ruvripi nui onaopwd z* nuitsir
T iv (rovyyt ayvai nviycSdeu (48o) eyu
ri tnuaucdeg, ).' re xai cbr /j; yfiwrra, onv tai
/ 0pffro>Toj i/rexfiiij.
[7jb]T rpf)4oi3ea onaofiodea itp iStoi qiiXv, lomotg rj xytatg intyoiywnuaiv. ovxoi tmyytytovat
neyi xot'/.tjv xuVfiUTi TtyoxXy&weg'Oofog nrog xai xecpul.uXyixog xai xuSiuXytxg
ruiyfiiptog tuhjg e%ei n anaoft'eg.
T) -Qv aita xgioet (ilyog'Ano xotXi]g iinonkiu, xuQnynSm, xui 01 Xsntct,
xtt voutcoosa, vnontaQuibus circa initia tenues fuboriunlur fudores et urinae concoctae eniiltiinlnr cum magna totius corporis aefluatione, (i praeter ralionem perfrigofcnnl et rurfus celeriter
peruranlur el lorpore, ant convulone tententur,
ii perniciofe aflecli fiint.
Uternm goientibus capitis dolores cum fopore et gra
vitate, malo funt. Quin et iiiijiismodi naturae couvulfionibus quibusdam forle i'uiit obnoxiae.
Faucium gracilium dolores fulFocantes convulionem
niinautur, tum vero praecipue fi ex capite origiueui ducuut,
quale quid Thralynontis confobrinae conligit.
Tremoribus quae convnlGones accedunt cum fudoribus,
recidivas uiiuanlur. In Lis judicationem facit 11 ovus obortus rigor, qui prius ardore circa venlrem oborto provocatur.
I.umborum et capitis ac oris ventricnli dolor, cum
forli excreatione, convulionem ftifpeclatn fnrit.
Quinetiani nonnibilmelnenduset aun judicatione rigor.
Ex veutre quae prodeuut fublivcCccutia et turbulenta,
uiinav etiam tenues ac dilutae fulpcclac fimU

BIt-ilUN .

17

Ed. Chart. II. [775.]

Fof. I. 76.
Ed. Lind. I. (48o.)
% & vXyov, xui xntXi] Siaotjoaifuffa xsvug Szavaoxetot , xai (itxoonov Xyiftaia , ipTjXaqiuhug, , v axyiuaoi xai luuxoioiv duvcdsg , x
x xoiwv ai^arftera dvaxoXu. vnrog nuXiig v xovioiat mta, xai eig pbxamov uQea, xul ov^rjotg duaxoiuhovou.
O'vqov niaxaaig xai olov iyeu n xovxoiat anuouwdeGi,
oiov xai airtr (pi^aaa ipiSwaev.
j uxQrjxot, x*Evx(Laui xu&aoeieg v nai naoolgvvxixa.
loioio xai nrv x xoiovtuv xai x og vusxuvxui.
Ai zufjaxdesg xfoaoiixuxai neytoie anaauissg,
x xui
idojxog.
Kai al xQu%rXov xui ul uexaqvov xaxaifwl-ieg doxovaat,
xai oXov d xov . iv zovxuiei xai rf Qwdeeg ovgrjoug
aftu ipvxi, xui uuvQuiaig, tnuauov yyiig atjfiaivu.
Fauces leviter exafperatae et alvus ad inanes et irritas
exurrectiones obmurmurans, frontis dolores, in aegris palj)itantibus et more inveltigantium fenfim contrectantibus,
delaiTatis et ex (Iragulis ant veltiraentis dolentibus et fi quae
ex his increfcunt, moleiliam exbibent. Somnus in bis mul
tas convulfionem minatur et frontis dolores graves, IBctio molea .
In iis quibus rigores imminent urina reflitat et in convulforiis alfectionibus, velut buic mulieri contigit, quae
ubi inborruit fudore correpta eft.
Quae in finceras tenduut vacuationes, omnibus quidem ingravefeentis mali fignificalionem praebent, bis vero,
fupradictis, vel maxime. Alque in lnijusmodi cabus ad
anres tubercula exoriri foleitt.
Turbulentae et valde confidentes e fomno exurrectio
nes convulfiones minan tur, praefertim vero fi cum fudore
contiugant.
Cervicis et dorfi perfrictiones et quae totum corpus
videntur pertingere, infuper et fpuruantes mictiones, cum
auimi deliquio, ac oculorum hebetado, convulfionem in
proximo elle fignificant.

jy4

IDHlOKPAt VI llPUP P 1

Ed. Chart. VIII. [780.]

Fof. I. 77.
Ed. Lind. I. (<8o. 48i.)
[780] 1 1 IIrxE0S fierce TQa%riov . no
nQoacinov dt raina xai qcouyya, ov%voi otikiorreg. v (48 1) xovxowi v vnvoig iwzs uya&o- g ye xal
< igjxi xowpysa-d'ai xog nXsaioig o novtjv; o eig r
ptQT} nw xovxowiv svqiooiO v Ttveroaiv qndyovvrsg , xoiXtrj no , onanficdssg.
Ta vnotyvQu iiy SiuymQr\fiuxu /^ ovx nitog qpaoa. r iti xovxoioi giyea, xvaxiv xai xoikiiv uiXapavovra, odvrwdea. au r xuftaiwdeg xovroietv t-/ei n
$ ; oiix uv &.
Tiv ooi Ax tpXavQu, xuiaiXevxai taywQjGtf vaxoXot- yXioxQa x xovxojv dis&k&ovTU -etarrat
xavfiaxii . o x xovrmv xaifiarideeg vco&Qoi noyivorxai.
x ht xoiovxmv (luxQoii'wg mvooei. yu nei xqoiv ovto*
J?joc5ees vanvuoi>
Cubiti cervicisque dolores convulfionem minantiir. Ex
facie aulem prodeunt illa, fauciumque fonitus crebri cum
falivatione. Iis fudores in fomnis bono fiint. Nempe et ex
fudore levari plurimos confentaneum eft. Quibus 11 dolores
inferiores partes occupent, toleratu faciles evadunt.
In febribus tenuiter exudantes, cum capitis dolore et
alvo intercepta, ad convulfiones proni funt.
Quae inter fe non cohaereut, fed facile diflolvuntur et
aliquantulum friabilia funt alvi recrementa, liquida cum
fu m mi tolius corporis perfrictione, non line febre i nipro
banda funt. Ac praeter baec fi rigores jveficaui et ventrem
cum dolore invadant. Proinde in bis ex fopore aliquod con
vulfiouis periculum impender, nemini mirum videri debet.
In gravibus et praecipitibus malis diftorqueri velut qui
vomitione coniliclantur malum eft, quin et albae alvi ege
ftiones moleftae funt. Quae ex bis prodeunt non vifcofa, in
vebementem mentis emotionem cum mullo ardore agunt,
videndumque eft , num poftea foporati ac torpefeentes va
dant. Qui ex bis coniliclantur, diutins laborant. In bis
animadvertendum eft, num imminente judicatione arefeen
tes diflicultate fpirandi teneantur.

BlulON A.

ij5

Ed. Chart. VIII. [780. 786.] For.I.77.78. Ed.Lind.T.(^8i.42.)

i; oocpvo el tyijkov xai xscpaXrv vadidtra xai
, naoankrxuxov tqotiov nuoaxQovorix. ayexai Xlitzat /; ix xtv
noixiha diavoaovai xai i it iotreg.
Oi lu voreixaaiv nvw onaapoi eyeyeg, oov xai
JhQxSt.
[786] Kvort TioXiq&siaa, xai xsqpaXaX', Sysi ti onaauie. vaoxmdioj v xovxoiaiv xXvusva
doxoXu,ov /.trr - afiysxuiiiufiUMQoveTixov xotoviov;
''Aya ye xai neoi xooraqiov oaitwv Siaxonai onaapv mxuXionut; ij fie&ovru nkryrvai , i Qvqrat, noXv v
{flijfft, si TOVTO noul anuaftiea ;
'Ev idoiit irtveXa nuQu((.b82)ifovTa Tivgezmsi, ini,
Il aifeu, \)ye rovrotaiv nirtva rjp(>a xoiXat xu&vyoa; oluai. aQayeTOVtounveigaQdoov naiijnu oso)ui

Quae ex lumbis in cervicem et caput redundant et le

vis iderationis more relolulionis fenl'uin indueunt, convulfionem ac mentis emotionem minantur. Videnduraque eft
nam talia convullione folvantur. Qui bujusmodi conllictantur, varie morbum trabunt, atque eadem diutiue perfeverant.
Mulieres quae ab utero prompte raugulantur, idque
fine febre , in convulfiones propenfae funt , quod etiam
Dorcadi contigit.
VeGca intercepta, praefertim enru capitis dolore, convulfionem rainatur. Quue in his cum torporis fenfu exolvuntur, mleftiam exhibent, non tamen perniciem afierunt.
Videndumque eft nom tale quid etiam meutern excutiat.
Quinetiam confiderandum eft nam effium ad tmpora
praeeifiones convulGonem 1, an vero madido vulnus inflictum, aut circa initia languis magna copia efflueiis,
convulfionem accert?
Febricitanti cum fudore fpula defluentia levia funt et
minime maligna. In quibus videudum eft num ad aliquot
dies alvi madefeant, quod equidem reor. Aniniadvertendum
qiioque eft, nam his ad articulo aliquid abfcelTurnm fperes.

Ed. Chare VIH. [78O.]

Foci- . 7.|
Ed. Lind. . (Sa.)
Tu rt oXiyov &(Ht<rttg jrnpaxyoioira , utXuy^oXix.
di mi yvtatxewiv tj , tfrjuiuidea. ni nXtiat % taira 1met. uou ye anuiXftaiostg avtui; ye xui fttiu xuoov
tfuHui anuafiittg uuiui; ouv i> ^xviu; 'vyuiy.
rjul-uiu ymutxttiav nuusuviiuv.
bitv tu anaaiiwtaiy oq)&a7.uoi ixXfinoveiv zevuj,
orf nao ioivrnuiv tlaiv, dtavootovoi is .
Ta vnnXiv uiuofjyaytona xuxov, olov ni anXifti
(teyfap x de&ov (tur, xui ta xu\f moytSqiov xjurut,
egjiJpj'rt Si xxiov.
Ex (jirv utxqug lQwaiv nsQixpv^usva , xuxoq&tu,
Mtif ^uhiOQ'jayu) utXruiv odoi xaxv. nortj di
xui SovOqu, ti d uQu ys xxuoiuoiai Tuvtu aiuoC(>uQuae l'cnfim feroces unt mentis emotiones, in vehe
mentes et uielancliolicas evaduiit. Quod Ii ex muliebiium
luppreffione accida. in ferinas teiidunt, qualia faepiu conlingunt. Yidcnduin igitur num ibeminae hujusrnodi convulunibus lint obnoxiae. Aniuiadverlenduni quin etiam eil,
num vocis del'ecliones cum alto lbpore convulfionem quoque
miiientur, qnaliter Cerdonis iiliae couiparentibus muliebribus purgatiouibus contingere coepit.
Quibua dum conveluntur oculi fixi et immoti fpleiident, iis meus e fede conilantiae deturbatur et diutius morbuin IrabunL
Quae ex parte adverfa et praepoflere fiunt fajiguinis
eruptionee, mulo funt velut in lienis tumore, fi ex nare
dextra effluat. Quod et circa praecordia eudem modo fe
habere expectanduin ell. Majus autem malum denuuciatur, fi
cum tenui circa frontem et tboracem fudore iftud contingaL
Lbi languis ex uaribus effluit cum tenuibus fudoribus
et corporis tolius periiielioue , morbi malignitas et pernicies denunciator.
A fanguinis eniptione nigrarum dejectionum pertransitus malo elt. Quin et praerubra damno funt, praecipue vero
Ii fanguinis illa eruplio quarto die contingat, quod auiinad

d. Chart. VIH- 786.791] Fofif.I. 78- 79- Ed. Lind. I.(48j. 4.)
'a, xmuuitodss ; ix tootuv onuafio} *'. uyu fie"kvcav hqoSieT.x)'vtwv xui xoi?.iig iruo&o}g;
L791! 2tit aifiOQayona rfidoovrru 1 .miu xaxor0tuovioi dtaXerfietot Xa&aiwg Te).tviwatv.
' &' utfiojjyuyav ()a%iav xui (ttkuvtov Siuyrp'tQvpir
iv oai x(f(OGig xaxv. aftaiog Hiuywfjrpig v ).&Qtov , xfpaaiv S).ii.
'OcHfV 7IU><5';> /.'(SlU/.yiM TTQOGIOVTU ahioij>uywita- oijiui e (4S3) xui nQoyyV7ixvov oijiisTuv.
T xtTuyuvoiov ^ovoigv aifto^aytovru diiptdeti,
Saxo.u, xvofivu, fir auo(>ayrGuiTU, Tii/.rTitix tAsviu| Ta t& %'), uyQimvct, ttoot^uvtu , imam
xoucpiGtyra, vvxTu , elg agiov tqifjv'iGMiu,
xuit\e%tvxu, nuQuxQovaartu Kuvyoig. u ys
vduzwde ovqov roioiror xi G7uare^
(

verteil Jum eft. Quibus ila contingunt, ii tandem fopore et

coiivulHoue coiillictali nioriimlur, ac forte juaegrelCs jn'gris
dejectionibus ct ventre in tiimorem fublato.
Qui ex vulnere cum tcnui fudore fanguinem fundunl,
ii maligne habent et inter loqueiidum dorepente moriuntur.
In praecipitibus mal is, quae polt paucam l'aiiguini:
ernptioiieni , aut nigrorum per alvum rei'uiionem furdila
obvcuit, malum denuncia!.. In his fanguinis cgeftio perniciem affert, furditalem tarnen discutit.
Lumbis dolentibus oris ventriculi dolor acceflerit,
futurae per haemorrhoidas vacualionis fignuin eil, ac forte
etiani cam praecelile lignica^ , ,
Qui latie temporibus funguineni fondanjt, fi filiciilofi
fuit, moleliam viriiun exolutionem fenliant, nee fangui effuderint, in morbum comilialem transcunt.
Qui Ilatim line ratione ptrlurbanlur , pervigiles finit,
fangninem e nan bus iliManl, i'exlo die allevazltur, noctu
Jaborant, ac poftridie tenui fudore correpli et in fuiunum
delali dlirant, iis largam fanguinia e naribus iluxionem
aflore fpea eft. Ac forte etiani tale quid dilula urina lignilieat.
. TU.M. I.
M

jy8

nnOKPjfTOTJS IIPOPPHTIKON

Ed. Chart. VIH. [79*. 79&0 Fo'f. . 79. Ed. Lind. I. (483.)
Oaiv aO<j(>ayab nMovg, TigothiXv&iog %qvqvxm"kai TWVtjQEvovTou, tv fir] t ovQu nenav&rj.
'Ev xQioiiwig nsQiipv&oi, rwv aifto^uyiuv ai veurixal
,
Ol xaQraQixoi , xm Qsyfta dvvcodes, iyvnroi,
al[io@>ayixo , ' xai rv n v ^^ rtevet.
Tu ' i$a<prri akvau auog()ays, u/loi;
xai rv (ir ti Ttoefvtj, apa ye ;
TQuyr.ov , // i^v&Qa, aifioyuyixa.
Olai xoiibjg imaruaijg aiiio$i>aytei
xoiXt] keist>TEQicdtg , xui nhxktjiJog , axugiSsg , j auffleov;
[7g5] Olcsiv t oaqivog ig xecpalrv xul ytiag, vaQxmdeeg, xuQiukyixoi, lymgSeeg,
Quibus fanguinis flnxus diu perfeveravit, in bis temporis proceu alvua male habet, ni uriuae concoctionem
prae fe feraut.
Sanguinis eruptiones vehementes cum toti us corporis
peirictionibus jiidicatoriis, peffimae funt.
Qui capite gravati ad fynciput dolorem fentiunt, pervigilio torquentur, iis fanguinis eruplionem fore fpes et,
tum vero praefertim fi aliquis tenQonis fenfus iu cervice
apparet.
Qui infomnia vexantur cum fubita corporis jactatione
et inquietudine , iis fanguiuem erupturum fperare oportet,
idque praefertim non antea quid profluxerit. Animadvertendum vero num id polt horroris fenfum coutingat.
Cervi eis dolor, oculi praerubri, fanguinis eruptionem .
praenunciant.
Qui fupprefla alvo fanguinem ex naribus fundunt, aut
novo fubinde oborto rigore corripiuntur , iis fortalTe alvus
inteftinornm laevitate labornt et obdurefeit, aut tenues luinbrici, afcarides dieti, infeflant, aut utrumque.
Quibus lumborum dolor in caput et ni a nus recurfat et
corpore afleirlioris ventriculi dolorem fentiunt, tenuibus ac
l'erofis humuribus abundant, ii liberaliter fanguinem pro

Ed. Chart. VIH. [7950 FoT. I. 79- o- Ed. Lind. . (483. 484.)
MfJoai, xai xoi\ de xaTa(tryvviui ruiioiai Olg iff al*o$tfuylr .pco jTi'Xj'] ue(b8b)krcov avyvv to^pijertg i snxaatg afto(jQuyoZoiv, ovxoi xoiXig
Svvtadeeg, aua S xtn voet, ev(po<)oi. qu ovtoi xpv^Qog
iytdQwa* ); x vaxexaQayusvov iv rovxoiaiv ovoor
ovTtortjQov, ovSb ybvoeiSg. nhv^ov d ovTot v3uiodsu ovQtovaiV.
Og av ano (iiviiv xa vwdQt] uix rj
r.axafrg, 'xsii vaxokov , xoxoig avu(fiQei xa
xotXqg xaQtt%r.
H Ooiv x iysog nvoetoi xontdeeg yvvaixsa xuxaroyii, , xofflXog ' iv xovxoig duvt>drg, ulpo^gayixv.
Kui diu (iiviv ufio(>(>ayrjoai tXn&iv t geovxc xstpa1rv , xa x uluoQ^ayu r yvvaixea xuxaiu&i,

fundunt. At vero Lis cun mentis perturbatione alvus

efi'unditnr.
Quibus ex frequenti et larga fanguinis ernptione nigrornm rccreraentorum copiofa ut dejcclio , cum alvi contenfione, aut fuppreffione etdolore, ii fangninem profundunt,
cam aliqua vero fluxione bene habent. Ac forte hi frgidos,
crebros, tenues fudores emittunt. In his returbida urina mala
non eft, eque quod in ea fublidet genital i femini Cmile.
Crebro autcm diluas urinas reddunt.
Quibus pauca fanguinis e naribus ftillatio cum furditate
et torpore obveniens, moleiam quandam exhibet, iis vomitio et alvi perturbatio confer.
Quibus ex rigore febres adfunt, cum laffitudinis fenfu,
in iis muliebrium prolluvium expectare oportet. Quod
cervicis dolor prehenderit, fanguinis ex naribus eruptionem
fore fpes eft.
Quin etiam fanguinis ex naribus eruptionem fperare
oportet in his quae caput concntiunt et auriuin fonitus ex
citant, aut muliebria derurbatum iri fpes eft, idqne praeM a

!8

.'1'012 UPOPPUTIKOK

Ed. Chart. VIII. E795.3 Fof. I. So. Ed. Lind. I. (484. 485.)
).) xui jj'v (i%tv nuQuxoXov&qatj ,
xui vaEVTCQixv.
Kul o xoiXijv naXuoi tcro^oiotou iv jaet vno~
[lxQcp, oyxcdei, u[wjj(iayixol , yoixwdssg mi.
'Ex t/irv Xriya iuia noXX (ivtviu, crotjuov eis auoiig TTQoayErai, qXeoiopiu Xet.
Ai nvxvui xui xux uixQ inavusTousitg ml-uv&ot,
yXa%oui, toufft utxo fieO-' VTto^oviJov Xyquutq r xal nXevyov , ixiEgiwte. au d Tiiaiyiwv uvrtv
ovcoi xXvovrou; ouai ys xul upo'j(iuyst , xovioig rai
oaipvog , iv Torotfftv uiuo(i(juyix.
1 Tnoxoviov Tuaig fisi (485) xu(r@aQrg xui xaxfosio,
xui tu ng avyg j/Xeovra uuoj(>uyix.
'Evdxaiuuiei & va/.olut., ukXatg xul fv iaiorajiff.

iertim ad fpinam ardor fentiatur. FortalTis autem et inteilinormn difficultas cxpectanda eil.
Quin et quae contingunt circa vcntrem palpitalion es,
cum praecordioriim conten donc oblonga et intiimefcenle,
fanguinis ex naribus profluvium denurfciant, idque quandoque cum horroris l'en lu.
Larga, vehemens et multa fanguinie e naribus crnptio,
interdumad convulfiones deducit, ex quo venae fectio librt.
Frquentes deGdendi labores pauca aliquaululuni flava,
glutinofa excerncntes, cum paucis alvi recrementis, prae
cordioriim et lateris dolore, niorbum regium praenunciant.
Animadverlendum vero num ex iorum l'uppreffione ii exolvantur, aut fortaie fanguinem profundant. In bis lumborum tenfio et dolores fanguinis erupturi iidem faciunt
Praecordiorum contenGo cum capitis gravitate et di tale, ad liaec quae oculorum aciem perturbant, fanguinis
eruptionem ex naribus praenunciant.
Sanguinis e naribus fiillationes quae undcimo die con
tingunt, molediam exhibent, tum vero praecipue deuuo
jiai es Iii Hare toeperinL

BIBAION A.'

181

Ed. Chart. VID. 795.801.] Fof. I. 80. 81. Ed. Lind. . (485.)
T iv q>f)xr<nv afta Idtiaarta xiaiumg, el xv
avQiov 4 pitara, naQaXymg yvnvorxu, ano{ay<5Eiv
oouut.
Oatv eg aojjijj agoiijiayiut lqai , yyo 'iaxrysi voir*| aiuoo(>ayta (jiyea (laxq.
Oat xsqiufa.yku xai xoayijXov nvoi, xui bXov d xtg
ixotsiu tojucu^ij, afiO(()aytx XvowHV. xo
Kai xqovc XvovxaiII OvQct xoot, Trag ra xuyv xai in oliyov '/,
<p).avga. xai xo xaxa\pv^sa&ai txovtjoov.
[801] T vnoxaoSsa ixreotea o nvv ua&av/iEra
oai, .vyyeg, xoikr xaxa(toryvvxa>, , etag xai maxaoig, oixoi ixKvorxui. pa xomoiat xai x naQ'i x tora;
Ta emayrjutva ftex Qysoq ova novqo, aXiai teat
' x na ove- aa ni xovxomiv einig;
Quibus ubi inliorruerint judicatorii fudores fimul contingunt, potridie vero fi horror rcpeterit et temer pervigileiil, . iis forte fanguinera e naribus erupturum fperare
oportet.
Liberalium ab initio fanguinis eruptionum curfum rigor
fiffit
Rigores ubi fanguinis eruptioni fuccedunt, diuturni fint.
Quibus capitis cervicis dolor et totius corporis impotentia cum tremore' adeft, ab iis fanguinis ernptio librt.
Quin etiam ia tempore diTolvuntur.
In bis quae ad aures abfcedunt urinae , quae celeriter
et parvo tempore concoquuntur, damno funt. Quin t perfrigerari itidem malum eil.
In his qui quodam fopore aut morbo regio detinentur,
nee admodum fentiunt et quibus fingultus adelt, alvus affatim prorumpit, fortaflis etiam fupprimitur, atque ii exolvuntur. Videndum num abfcelTus ad aures in Lis especiare
oporteat.
Vrinae quae cum rigorc reititant, damno funt, idque
praefertini G altus fopor praegrelTus fit. Animadverlendum
ctt , num in bie abfceffus ad aures fp erare oporteat.

i82
innOKPATOTS 1
Ed. Chart. VIH. [801. 8o5.] Fof. . 8i. Ed. Lind. . (4g5. 48G.)
'Ex ergoywdovg ihvwdqg, vnontUog, .
ye Ix T(v vnoxordimv oSwuxui, uxo) ds^iv; xXoviat. nag coxa toiovtoigiv odvnStcc in kyoi; xoiXr xaxuggayeXaa TOVTOKJiv Iv anuaiv pk&gwv.
"Ev naiv asaiv ygxmvitjai x nag' ovg uuhaxa.
'Eni elXeoai dvadeat, nvgexco eZ, vno%ovSgt fiexewgio
Xgoviongm, (486) xa nag ovg snav&vxa xxevst.
"En xwq.cieiog.niei*<5g x nag , uD.mg xa tv oidg
xt iniytvyxai , xai xoaii Mopaxdideaw , tn t/ioio ftXlor.
,
Ta nag aixa cfXigu naganlrjyixo.
lu anuauw5t xgnov nago^vrfisva xaxymg, x nag
ovg avurrqoiv.
[8o5] To onaafiide , xgofiwdeg, otdeg, axoyimg , uxg nag" ovg nmago^w/ievalu alvi recreraenlis quae cum tormiuibus dejicinntiir,
fedimentum limofum, fublividum malo eft. Ac fortafle qui
dem ad praecordia dextra dolor adel et in Lis vires exolvunlur. Videndum num abfcelfus ad aures paulo poil cum
dolore excitentur. In Lis omnibus aivus aiatitu pi-orumpens
periculum intentt.
lu pervigiliis quibusdam quae cum angore et anxietate
fiunt, ad aures abfceiTus maxime obvcniuut.
In tcnuioris inteilini morbis graveolentibus, cum febre
acuta et ex longo intervallo tumefcentibus praecordiis, qui
ad aures oboriuntur abfceiTus , mortem adferunt.
Ex furditate abfceiTus ad aures contingere confentaneum eil, praefertim vero implaciditas quaedam aut in
quiet corporis jactatio fuccedat. Ac inter bos, in iis qui
fopore detinentur, iila magis fperare oportet.
In leviter (ideralis abfceiTus qui ad ames contingunt,
malo funt.
Quae cotivulGonis in morem aflligunt, cum alto ftupore
quem catochon vocant, abfcelTus ad aures excitant.
ConvulGo cum tremore, corporis jactatione et implaciditale ac alto ilupore, quem catochon vocant, parvulorum circa aures obortorum abfcefl'uum fpom Tacit.

BIBuilON A.
i83
Ed. Chart. VHI. [8o5.]
Fof. I. 8.
Ed. Lind. I. (48.)
II Ag ye eiai " tura xeqiaXakyixo; ye rp*
daiai ano, eir xai xocXtj xuxaggryvvxai xai t. x5eg; ug ye xul iduxcdsa , oiga truiwgevfm evxotg , xai
tioix.w xXsvxa , dvoitdea nouet ovg ; ag ye elai
r xoiavxa ovga , cxl-isg nvxvu; ug ye xai
Oiat, uve vpurrovftsPouHV iowiv xxegoi, xai nvgexoi ol~teg
petf vnoyovSgixav oxItjqcv xaxeipZy&ai , et ' ftsyXa ffitjrat.
T , , inoyvSgta , iftexudtauix, iv xovtoioir na" ovg titan'aravra*, nga&tv
t xal x iiegi ngoamnov.
KoiXhjg disorg, imqaviv>
nag ovg raxraiv.

Confiderandum in qui bus fperamus abfcelTus circa aures

futuros, num ex capite doleant, aut fuperiorum partium
tenues fudores oboriantur, aiit novus infuper rigor, ac deinde num alvus aflatim prorumpat, aut aliquo fopore detineantur. Videndum quoque num urinae dilulae, cum fublimibus quibusdarn innatanlibus albidis et quae varie exalbefcunl et graveolent, abfceflus ad aures excitent? Ac forte
quidem quibus liujusmodi urinae adunt, iis crebra e naribus ftillatio contingit. An et bis quidem lingua laevis eft (ac
minime afpera) ?
In fpiri tuofis et anhelatoribus morbo regio laborantibus
et fcbre acuta, cum praecordiorum duritie et tumore, li
corporis fumma perfrigerentur, niagnorum circa aures absceiuuin exortum fortaflis expectare oportet.
Qui fopore detinentur cum corporis incontinenti jactatione, praecordiorum dolore et pauca vomitione, in iis tuberculorura ad aures exortum fperare oportet. Sed et antea
quae circa faciera coutingere fuient in confideralionem adhibcre convenit.
Alvo ftercora nigra demitlente , fi fopor appareat , lubercula ad aures excitt.

,84 lIltlOKPATOI 2 IlPOl' PIiriK. BIB. HON A.

Ed. Chart. VIII. [8o5.]
. I. 82.
EJ.Lind. . (486. 487.)
Br'/sa fier mvsXtOfiov ovra to nao' ovg atzuU.oosi.
*Ev xeq>u/.uXyr xai y.wqtaoig ovg ri leosvysTai.
'Tno-j[ov5()uv rsvnaaig (^87) (stu awdovg xai
*S(fuXaXytig, tu ovg tnaiet'l nioSvva tiuq ovg ' xuxanvakvvvra cfhxvott.
TiifTes cum crebra oris falivatione abfceflum circa
ames emolliimt.
In capitis dolore l'opor et J i Us aliquem ad aures
abfceirum effunduiit.
Praecordiorntn contenuo cum fopore, corporis incon tinenti jactatione et capitis dolore, tubcrcula ad aures altollit.
Graves aurium abfceflus qui citra judicationem Ii
conquicfcunt et diffipanlnr , damno funt.

002

nPOPPHTIKON

BIBAION
i

. Chart. VIII. [809.]

FoT. I. 83.
Ed. Lind. I. (487.)
Toa* rT(>)V nQO(j()raisg nayyhXovrat avivai xai xuXai
xui Savftcurtai, oug iyt ukv o'v avto nosnov ovt '
wv tjxovau TiQoXiyovxoq. elai ' uvvv ai sv . uv&qjnov doxtsiv X&iov svat xai Iijtq
uetedavovti,
arzov xai xoaiv i.Xoimv. sneiijivra da ItfiQov sieov
elisv ort t uv ixid-Qomog ovx , q>&aXfiwv Si
Tvcph'i'} <. xai etsQov doxovra nayxx eysi/v sa~
el&orxa notinelv toc uiv uv&omov vatsxfaxs<jui , ^eia

IIIPPOCRATIS

PRAEDICTORVM

LIBER SECVNDVS.

Praedictiones medicorum referantur pevmultae tum praeclarae tum admiratioiio dignae, quales neque equidem
praedixi , neque qnenquam qui praediceret audivi. Ex quibus quaedam funt bujusinodi. Hominem qui medico ejus
curara habenti et caeteris periclitari viderelur, ingrelTum
vero alium medicum de eo pronuncialTe , bunc non periturum, verum oculis captum fore. Et d alium qui prorfus
maie a fleet us exiiiimabalur , iugreflum praedixiilie, eum
quidera ex morbo rclevaturum , verum mancum futurum.
Et in alio qui 11e fuperelTc quidem poile exiiliuiabatur, pro

i86

1.1002 IIPOPPHTIKON

Ed. Chart. VIII. [8o9. 810.] Fof. I. 83. Ed. Lind. . (487. 438.)
di yiaXrv tv, xui ukfay oxovxi ov negtaea&ca einev uvtov
(itv vytu ioEd&ai, tojv i nodwv xovg duxxvXov (lehar&trta
'. xai towvtotqotiu '/.yszai.
v xoiovzt'o) ) edsi. szeqo nQOdqastugm'EOitt'voiai
te xui diunarywoiiivoiai hqoemsv itv &uvzovg, roai
di fiavla, diaXkug raov, 1 nuc rotoia te xai
nnozyoiat xQoromi nQOcpyzi&iv xui nvvu Xtj&eveiv. Xko k
(T^iJ^a(488) nooiTcSEOiv toe XyETUi' tov & yivataxsiv
xai tov Twv vovamv evexu yviivu^otihovg , rv * r aixov , rj ieqov ti [KioJ
qywoivt r nkovi %Qraoivtui , r TSQm'tov no).~
TtoHSiv , tJ cpaodtaw xi nfnoif xovzcav jivxwv oiidiv hav
&vEt, ov' si autxvtt , nEiOt\aag , o'vxoj
i^rXQi^wa&aL ovzoii ttvxe ol xqtcoi kyovxai, twv Txgo(igraoiv. iy> di (tiv o fiemevaoftat , orjftfa di ytjq>ot
001 xQr) TEXfiuQee&ui, Tovg te vyag aousvav a>/(ja>naiv xui tous notuvovuivovg xoi ts iv Xyoj %Qyo ij
nunciaie ipfuin qnidem fanum fore, at pedum dgitos de
nigrates putrilaginem contractures. Atque talia multa id.
genus praedicla iarrantur. Aliud quoque praedictionis ge
nus ad eos qui in auctione et negociatione verfantur fpectat,
cum partim qnidem mortem, partim vero infaniam , qui-busdam etiam varios morbos praedicunt, ad haec omnia
quae inlant et reti'o actis temporibus evenerunt vaticinantur et vera efferunt. Alia praeterea praedictionum forma
efie dicitur, quae circa alhletas eosque qui propter morbos
fe exercent et laboribus fatigant verfatur et cignol'eit quid
in cibo fit ab bis i raetermi ant um latum, aut potu plcniore utanlur, aut deambulationem iutermittant, aut quid
circa res venreas agitent. Quorum omnium nihil eos iigit,
ne vel fi pulillum quidem quis medico nonparuerit, cujus
exaetam cognitionem non babeant. Atque haec omnia nar
ra tur praedictionum genera. Ego autem hujusmodi vates
efle nolo,~fgna vero deferibam ex quibus quis fanos fbre
aut morituros homines conjectura cognofcat, cosque qui
tum brevi tum longiore lemporis intervalle Lui fiuit lu inri

BIBAION Ii.

187

Ed. Chart. VIII. [810.]

Fof. I. 83.
Ed. Lind. (488. 4s9.)
no)Jki vyitug aofuvov , ij unoXov/ievovg. d
poi xui mgi Ttoaxaatv wg %Qr] tmaxnza&ui txaiag. xiut d xui zovg ngoemvzag negze zwv yiaXaiawiv xai twv
't.hav zoiovzoiv ijdi) trnoazigioiitvov zov voorfxuzog
ngoemv, xui 4'Aou lvzog oxi o nuXti'dgoiirjaei \ nozuatg, e to vov etypv, nol'u ualXov\r ngiv ug-eaQ-ui trv
nozuotv yuoiirqv- Xpicu di xui zulla ngo(ndrvuv, &uvutovg xui xui (tuvag- ruma d poi doxet roiaiitu ytvo&ai, xui ovdv zt doxev yuXen erut ngottnv
iw fiovlouroi z rotada diuyarr&a&ut. ngmiov piv yg zovg
iqidgovg ze xui qi&ivwdeag zg ovx uv yvohj; nsizu zovg nuguygovrytavzug oti (48g) xf] noXv Xuv&veiv , t iidet]
oint i v07uu xovzo ij vyyevg ozw, j ngasv ' /<jijuav. ei yg Oviol o avOgamai oivo<fXvyeg lev, xgercpuyoXtv , ygvnroev, xfjvyei zu< &Xnei Xoyazcog
(iiXolev , noXXui Xmdeg x zovxtwv ztov nagaqorrf,aat uvzovg. rovg uio${>0'dug iypvzag , exig 6gi{tt
aut morituri. Scriptum eil autcm a nobis de Lis quae abscedunt et quomodo eorum quidque exiitimare oporteat. Ac
eos qiiidem exilimo qui claudicationes et caetera id genus
praedicunt, modo quid mentis Iiabuerunt, firmato jam
morbo eas praedicliones fecifle et cum manifeitum foret id
quod abfcedere natum eil, intro recurrere non polie, idque longe potius quam ante abfcelTns initia. In fpem autem
adducor et alia praedicta elle, mortesque et morbos et in
famas, eaquc mihi videntur ita accidiQe, nibilque eoruin
non facile praedici polTe videtur, quis modo ad ea men
ts acie velit contendere. Imprimis namque quotus quisque
el qui aqua intercute aut tabe laborantes non noverit? Denique deliraluri ne longe quidem latere poQunt eos qui norint quibus aut innata ell ac congenita ad bunc morbum propenGo, aut qui jam antea infaniverantu Si namque bujusmodi temulenli fuerint, aut carnibus vefeantur, aut pervigilatione, aut 'rigore, aut calore inconl'ulte ulantur, ex eo
vitae genere magua fpes e ipfos deliraluros. Ac eos qui
per ora . venai um fanguiucm funderc funt oliti , fi quis

,88

milOKPATO 2 llPOl'PHTIKON

Ed. Chart. VIH. [810.]

. I. 83. 84.
Ed. Lind. . (48g.)
xov yeiuwvog noXvnoxovxg zs xal evyovg ovxag, tort
nQoeinstv nqi xovxcov. y x 'ap xaxaQayvut altia
noXka Xndeg , || yoovg zs xal vuXovg vito xrv &tQrv xovxovg sivati. X?. noXysiv xuxafiav&rovxa
Ttvzu xavxa, 'oaxig xtv xoioirxcov bu&vpeii yojvmpxmv.
sau yfl x xv ysyQUfiuvujv nQOUnelv xul &vuxov xai
auri]v xal eiie!-Tv. enoifii d' av xal aXXa zoiavra , uXX z evyrmaxxaxu to'i- pot, yoipui. ov/iovXevu di
acoq)Q0VE(TTUTovg evat xal iv zr okXy zyyrj xal iv xoat
xoiovxotai 7TQo$r[tuoi, yvovxag ort nixvywv / av xig
nQO(}(ir}fiaxog )uviuor mo zov vvivxog Xyotxog,
uuox>v F av xig ng x<> ftiaeTadai z% av xul (tett>vtvui dossier. w drj erexa xeXeiita aw<pQvug x itQO<iruaxa noEad'ai xal xuXXu nvxa xal xavia. xaixoi ys
uxo'fa xul Q5 ovxs xivovxag & xovg vOvinovi
x Xsyfisv xul noisvpsva iv rjj xyvr ovx nayyXXovxag.

per liiemem liberaliore pota iifos ant bene coloratos confpiciat, hic facile praedixerit, ipfo vere eruptari fanguinis
magnain Ipem aflore , adeo ut fub aeilalem decolores et
aquoQ vadant. Nempe Gc decet eum qui Laec omnia addidicerit praedicere, fi. bujusmodi contentionum praemium
reportare dedcrat. Ex hisnamque quae fcripta funt et mor
tem et infaniam et bonum corporis babitum praedicere licetQuin et alia id genus multa referre poTem, ni in animo
eilet quae funt cognhu lacillima fcribere. Quod 1 quis mc
audiat, is quam prudeutiflime ct conl'ultiffime tum in cae
tera arte turn in praedictis bujusmodi fc geret, probe iuttlligens, qui praedictionis fuccefTum confecntus fit, apud
prudentem aegrum admirationi fore, qui vero deerraverit,
praeterquam quod odio gravabitur, eum ne infaniae quidem fufpicionem elTugere pofle. Quapropter praecipio praedicta turn baec turn alia omnia prudenter fieri, elfi fentio
et video quae in arte dicuiitur aut Hunt perperam ab bofliinibus aeimari ct reierri.

niJ} AI ON .

iSq

Ed. Chart. VIII. [810. 811.] Foff.r.'84 .85. Ed. Lind.I. (48g. 4go )
'fttfi yvftvutouvoiv xui xg
tiv uxsxeiug xg Xeyofitvug ig Xtyovaiv [811] oi kyovzs
ovxe Soxa (4go) vvu, avt et ztg doxtet, xtakvot oxetv.
wr oijueiov uiv yo oievg 'kcmttxut, x ovia
xuXov ovxe xuxov, xQr nunsvouvrot eiSvat eus odtCg
unryyeXxui> iv ov. aiho de ixitoUet tw ovXoftivot ixtaxtuv , o yo ipnodwv 'in zutun, oxai dt uvxtv e * j.r# )Jyexai r xme zwr nel xov yvpvuo(itvovg , ij ixeiruv
xv tqtbqov yeyuu/ivojv , nnov fi xwv aijtteicov xex(ifQaf&ui xouxov yrvxa, eneixu ivdotaaxm xui vQomirtog
Il nooemeiv, de xai xoig unuyyXXomcug xeaxudsoxoovg
diiffsod'ai q >g iyrovxo, nei ovdtv xijai tovaotoiv tunsxg
ytriLaxeiv x , xui toi xuxxetvxu ye oi av-Oto50* xai diutxriuaov oh,yoxQq>otai> p] n/noXa del own-Out moaxemouevov xv fttXeSairorxu- oi fttv
ya nvovei (lovov , ol di nog itretv r (loqtjua rj attov
tXxiaxov TCKf'tQQi'iut- vyxt] uvv tv Tw xotovivi xo'vg .tiv
Quod autem atlinet ad eos qui exercitalionibus et laboribus fatigantur, quae quidem pro certo alleverantur, ut
aflerunt qui ea narrant, elle puto, neque Ii quis exiftimet, prohibe. Elen im quam quis animo concepit opinionem nullum gnum neque bonum ncque malum refellit,
quo quis fretus mim recte renunciatum lit necne polfit cognofcere. Alioquin fane fuppetit ei qui volet ut credat, ni
hil enim impedit. Verum exiimo quid ex his veri eficrtur, aut de his qui exercentur, aut de illis quos antea fcripfimus, primum quidem, qui hujus cogiiitioueni habuit ex
iignis conjecturam captalTe, deinde dubie et ut fert humana
natura praedixifle, niulque eos qui renunciant prodigiolius
quam res ex Iitit commemorare, quando neque proclive ell
in morbis errata cognofcere, etiam Ii aegri decumbent et
param nutrienlibus cibis utantur, adeo ut non admodum
multa medicum intueri oporteat, qui liacc in conGderalionem adhibere velit. teniin quidam folo potu uluntur, alii
ad potutn vel forbitioncm , vel optimum cibum adjungunt.
Quare tum necefle e eos qui largiore potu utunlur dillici

igO

1IIUOKPATOT2 IIPOPPJUTIKON

Ed. Chart. VIII. [8u.] Fof. . 85. Ed. Lind. I. (4go. 4gi.)
T( uhovi ygraa^ivovg dvonrooixrjovg ytvsoai , xai
ovQovxag nXov (fahsout, xov di <;7 ( t airke
nsovoavxag iipv xs fiXXov xal nvixahuv. si d xig
ftq-oxsQOtg , toi im xa rotat rceoi aixa, '
j^orjacuTO, jtoo hvqexuvsiv xal vanrotv xal ti]V yaaia nsQixsTafiirjv av xal ueiat e^etv. s%s(txi xa raiza
nrxa xuxauaavi^siv xlliaxa xal xuhXa xoZoiv oxitioiai,
oaiv 'xofitv ts xal ygsus&a sv nvxa- nyCixov uiv juq
yvwutj xs xal TOtffiv oy{ruJ.uoloiv avdvmov xuxaxtusvov ir
xo> avxM xul xQsxaig diaixojusvov >v taxi yviuvat, rv ti
asi&rstj , nsQiootnoijeoyxa xal nunokka saOorxa.
7ina ^1) XEQa tyMaavxa 9 yaaxg ts xa Tcof
qlsmv raov taitv axuxaa&ai tj (ir xjiuvaaitcu a
>S sv fiiv off^ nvQExairovai noXku xs xal xahwg aijuaivovaiv. a y oftal fii'ya diaqQovaiv. sv 5s xoZaiv <s%voval xs xul q&w Sianutuivoioiv oiix oda xi av xQijoaiuyr,
* sv Ttj doxiufi). enstxa, xot >a, xig qxorij xrsoavxa xal xov ntsvftaxog tait diuyivmaxsiv , sv xoatr
lins fpirare et majorem urinae copiam reddere, eos vero
qui forbitione aut cibo abunde uf funt, fiti majori et febre
tentari. Quod fi quis ad utraque, et potum et cibos, immoderate le geflerit et etiam ad febrem et fpirandi difficultatem,
ventris circumteufionem et magnitudincm adjunget. Licet
autem et in bis omnibus optimc periclitandis caeterisque
earn probationem facer, quam in omnibus adhibemus et
recte utimur. Imprimis quidem facile eft mente ac oculis
complecti, codem loco decumbentem et diligenti victus ratione utentem , num qua in re aut obambulando , aut multum edendo non obfecutus fit. Deinde manibus tum venIrem tum venas attrectantcm minus falli convenit quam
qui non attrectavit Nares quoque in febricilantibus quidem
multaque et pulchre denunciant, odores namque multum in
ter fe differunt. At in valentibus et recia victus ratione
utentibus non video qua in re bac exploratione uli poffim.
Ad hoc vocem et fpirituin audiendo licet auribus dignofcere,
quae in valentibus non aeque funt manifefta , verum quali

BIBAION .

igi

Ed. Chart. VIII. [81 1. 8ia.] FoeT. I. 85. Ed. Lind. I. (4gi. 4ga.)
ttjyvovaiv oi>x oftotrng sot dijXa , XX' ' ngo&sv. iv x
rftta rooiuiwv xai xwv Xysovxm xiia&i 6 rjxg, 1
ov %q ngoXtysiv ovSv. o yg Sv dvuTivovateaog mv&gamo
yvoixo, er* xtj vaov, xai nvgsxrjrEiEV vxe'gt
vgl, xai r nizaei]- xavxa ovx apaXi
ngoXyEiv ngo&sv ngiv Sv xuxaoxaeiv XasXv vorjua.
(nut d tovxov tov %gvov o ti uv ngXoyov yvtxai Xysiv
ygr. drXa d di ttv ntgrv yivfteva xax. a te yg
danvoiai xai tj voxEgubj nenavaerat , r\v
ftagxda yvtjrai. tv ovv ti ravrijf xrv xgaiv neg'dv
, ov% afiajjffErai. iy> fiv rvv tovSs tov xgnov atyiouat Ttav Tttoxeyiaov , xai nsgi xmv oxob nsvvxmv , ola
$axugzvovaiv, xai negi Ttov yv/iVafruEvaiv xs xai xv iXXmv
nvzcov. t < xQipsag xetvag xovoj te xai ) xiZv
nuyyeivxuv. cuixg pv yg uttei&ovvxw twv v&gamoiv
ox onoig uv iXyaifti. si 8" Eir Asidora ,
rgnov xmoaxnTEodai %gr ygfat. [812] (4ga) ygr
ter antea fe hahent. Quod G niorborum et aegrorum naturam mcdicus cognoverit, nihil necefle e quicquam praedicere. Nam diffcilins quis fpiraverit adhuc inerrante
morbo et graviore febre tentabitur, venterque intenfior fuerit Quae ob caufas , ante quam morbus conGftat , fecura
eil praedictio. Sed hoc elapfo tempore enunciare
oportet quicquid praeter rationem evenerit. eque vero
obfcura funt quae ob aegrorum contumaciam mala conlingunt Spirandi namque difficultas caeteraque id genus, fi ob
erratum contingunt, polridie definent. Quare qui hanc judicationem in conderationem ad dicendum adhibuerit, non
aberrabit. Atque hune quidem in modum habendem
rationem tum eorum qui domi manent tum eorum qui exercentur, caeterorumque omnium, in his erratis quae committunt nunc fuadeo, exquifitaa autem illas narrationee et
audio et derideo. eque enim video quanam ratione eos qui
parum a medici monitis aberrant deprehendere queam.
Quod fi majora fuerint errata, quonam modo in confiderationcm venire debeant, feriptis complecti ell animus. Im

,y2

milQKPATOI 2 IIP0PPHT1K0N

Ed. hart. VIH. C8ia.l

Foef. I. 85. 86.
Ed. Lind. I. (fyi.)
ds nQorcov (ikv xov avOgconov v a> (tf/lst xtg yrwoeaxtui
umr&ev(tva , unaoav rufyrv ov v iw aura, xe youy
xr\v avx>)v w()tjv, [thexu x rfiog r).iog remaxi xaxuXauitst.
rovxov y xov iqvov imoxXEro>[to uv \, xai vratig V
V 'rt tOTt, Xi xexu7.Ul7lO)Q1]X(bg OviV n).rV X(V Ofi&Qlv
jretjiftTuw, v olg rjxtoiu nrfit, jjv ye '& oiv&om7io ig xrv nsQtodov , Wie vyxt xov dixawg <5tetT<(ievov fiXiaxa xaixiv xrv w(ti]v o/iuXiZg i'yeiv xijv xaxaxaaiv xov xe xai xav Vfmavxog ouuaro, 5io
o mfieXovftevog o^vxaxg x uv e'T] xul xov vov xai xoii
o(f&uk(iovg imo xouxov xov yovov. v&vuea&M 81 %of xai
uv&Qomov xrv yvcfiijv, xoxig xQonovg , xov ai/xuxog xrr
dvufuv. Il aXXoi y aXXa (>Tdog mxsXovai xwv avfitraiv xai yaXenwg. nomxov ilv ovv e
7r?.etov cpy> xe xai ny, xotoiot iXog taxai' xai oyxioxeoov avxQv xo aoifta qiavxai, xai ),i7iaQo>xeQov xui ev^ioi'OTEQOV Sarai, tjp i) xuxwg x /Jj yuaiii
primis quidem oportet, il quis borum coguitionem habere
volet, quae coimnitlit aeger medicis non aufcullando,
tota die intueri et eodem in loco ac eadem Lora, praefertinique cum primum fol collucct. Tune enini aliquanlum
exinanitus fuerit et adhuc jejunus el, eque ullo labore
praeterquam matutinis deambulatiombiis feTue, in qtiibus
minime medico conlradicit, II quidem fomno experrectus
ad deambulandum le conlulerit. Quare ncceile elt eum qui
abio In la victus ratione utitnr , ea bora praet-ipue , aequabilem cum colorie, tum etiam totius corporis ilatum nactum
e'e. Ideoque et qui ad hoc negotium incunibit, tunc temporis maxime mentis acumine atque oculomm acie valuerit.
Praeter haec in cogitationem etiam adbibere oportet homi
nis meutern, mores et corporis vires, quandoquidciu qui
dam facilius aut dileilius imperata exequuntur. Imprimis
igitur qui inediam fubit, Ii abundantiorem eibum et polum
l'umpferit, his le prodet indieiis. Nam et ejus corporis mo
les major videbilur et plenior, ac melius coloratus fuerit,
niii male prodicriut alvi excrementa, eritque ad fagulio

1 .

1q3

Ei. Chart. VTir. [812.]

Fol". . 8G.
F.d. Lind. . (4g2. 493.)
uvt. tarta de xui evfrinioxeuog tv xr xakuininQn. axsnxtov
ds xai rv T ivyyv^ r vito q.vai]g tyrxut. xatu y<j } yrsa&ta roait wds diuxsi/itvotoi ai xuvxi x uuoxdi. rv di ov Uiv TS r3i vayxupterog avyr , xui xu).utnoiQSlV iayVQg , rj T aiTOV UY XUXUtf }-y, T> &0>QT%d >, \
(ir Tteottk&ij uno xnv dsnvov avyvov , <u<T vmtaxhtxsa&ui.
fih eTtvov si ,<7 xuxtupayot , , d x [tsr/it)3)uaOv/.tu, tj'wc uv Ttooetdev , /xeug xui igyourttxtieo sv xoat yvftvuaoau o 5' unituxog <uf5crep? y.ai
^vre<rxrx>g v xoixc) ytvotxo tjv dt dertrov Wwv ur TttQmnxrfnj, ivyyvot t uv xui cpvadtjg t't, xui
itb'0og ovx i.umov qaroixo, xui idotl>r uv fiuov r jro(bev sv x'j xukumtaQii xui dianvoo; uv ii] xui uQvg. a
dii^odoi xrg xoi).i]g fitortg xs xui roaov yXayoui, xovxsuv
yhotvx av. ei ds aixov xuiavahaets, (vrxs neyinaTijusis, rtu&oitTSQog uv si'r xui yxtodotsfjoq. si ds us&va&sij,
Idmrj x' tlv uXi.ov i Ttgo&sv xui dvanvoog uv si'r, xui
vwxtQog uvxbg twvxov xui vytsoog. r *1 V xui sv&vnnem alacrior. Videndum quoqae eil mim qui eructalionc
rejecerit, aut flatibns vexelur, quae fieri affolent his qui
in eo viclus errato liunc in modura fe Laben t. Quod fi ubi
plcnioreni cibum edere cogitur, aut valenter fatigari, aut
cibum coniederit, aut inebralos ftierit, aut poil copiofiorem coenam non deambulaverit, liunc in modum explo
rare poterie. Coenam /iquidem non lumpferit, deambulet
aulem uti confuevit, tum ai'pectu jucundior fuerit, turn in
exercitationibus obeuiidis acrior et effaVacior, fecefftis vero
et minor et maxime compaclns huic conligciit. Quod fi
coenam lumpferit noc deambulaverit, ruclalione et ilatibus
conUirtabilur , neque plenitudo minor videbitur et in fatigatione magis quam antea fiidabit, fpirandique difficultate
et gravitate laborabit et alvi feceffue copioores et minus
glutinoli Lis fuerint. Si vero neque cibum nbfumpferit, ne
que deambulaverit, languidior et turgidior fuerit Sed
inebriatus fuerit, utique quam prius magis fudaverit et difficilius fpirabit et feipfe gravior et liuniidior evadet. Quin
IllPPOCBATES . ^
N

jg4

innOKPATOTJ nPOPPHTIKON

Ed. Chart. VIH. [812. 8i5.] Fof.1. 8G.87. Ed. Lind.I. (4g3. 4g4.)
xeqo , 17V f*r r xt(fokr\ u> itro. yifatxt a vpijajuero;
' o|rjo' i V e'r xai Xelviitrog itukov ilt nXtioiitxi iangijaixo , ax?.rgxt(jog v '/trono, xai av^itrQv *
tymv, xai ocxqovoteqos xai xoizioitj (nXXov[81] 'Anonxovg de %q> iu%iQteiv xoai tu'/mittwqovaiv , eat" v Xtyoaixtua y.ai oXtyoTiozwat, a/iixtov ta
Kai axXrgovg- r\v naav i]Lt(iTv , iv xai i tizq; , i
Tex(/xig, i da iiXovog zqvou diaxuQiJ, xdvvog r nvQ&%ov r iu(i$orv tmXaeh1. uou dt {ygiey tari xwv diup)Qriixaiv r iaxe txivnova&ai iv xT ^, xavxa nvxa
jooi xuxu). dt evyv taOovaiv ldrj xai xuXai(1' xrv d^oSov jfoij & lovuav Sjoijv ,
nXij&g xwv elaivzow xui Xyov ztjg zuXamanTg. 3a(.by'tyuiet uno zw aaiv aixmv xoaz ittv X^iaxa zuXaiTTOJQovoi nXeoia , xooi xuXaiTtwotovoi <xqov , r\v vyzuvma xai txakog diaumzui, /.ta jiuos
ovfiaXXsodai- al vyxeui tujv 5t^wy^aemv xui
et alacrior fuerit, nifi caput aliquatenus dolore vexetur.
Uxore vero 1 ufus et acrior ferit et magis expeditas.
At i faepius venerem exercuerit, durior evadet cum quodam iqualore , corpusque decoloratius erit et majore laffitudine tentatum.
Seceflus vero neceffe eft Iiis qui defatigantur, dum
parvo cibo aut potu contenli funt exiguos el duros proce
der , Gve quotidie, Uve tertio qiioque aut quarto die, aut
longiore ex intervallo prodeant. Tuncque metus eft ne febrie aut alvi proiluvium ipfos prehcndat. Quibus tainen
pejores fuut dejectiones omues , quae tain funt liquidas ut
in exitu figuralae elle uequeant. Frequentem vero cibuiu
fiimentibus ac multum dei'aligalis mollem in transitu dejectionem ficcam efe oportet , ciborumque ingeilorum copiam pro defatigalionis ratione refpondere. Sumpta aulem
aequali ciboruin copia, Iiis quidera qui minimum defa'gantur plurimae, his vero qui plurimnm defatigatitur pauca*
dejectiones prodeunt, ft fani Cut et proba viclus latione
.utautur. a namque ad faaec 11ferie exiftiiuandum eL

BIBAJON .

lg5

Ed.Chm. Vlir. [8i3.1

. . . 87. 8.
Ed. Liad. .(494.)
UTIQ jtvfsvai, xui tjl8o(*uui, xui &5<J(70V Xpll'Oficrut, XveixtXieg, eg 'it{ yirptrut, xui ftr imoaxQtowrat. el ' smitVQSravoiev o av&omoi, r vnoarQcpoiev
ai io^oiui d ^taxoal yiyvomo, Jivrwg nOvi(}ai, ti yp~
Xo'idseg rouv, et ( , , xai diuiriurtm> doiv nuoadefievui ', xui (paQpuxeveoiv a/.Xui
ucav.
II Oupor de xq>] xur nivo/irov nXj&og 5iov xui loor aiei xai &oov wg xui // X70T nuyvxtov r olov in&t]. ei de e' vdurdig xui nXeor
ngootuoooiivov nirea&cti, ai]ual*ti, (ii TieSea&t
romov, XX nXiori < xorja&ui, f oii dvvuaOut, uvurpaqpfjna, ear t"v r xoiavra iwisy tu ovpov. ei di Ayor iqoi 10 ovQov, otjuuret, r <] uouuxevatog deo&ut, tv
vOgomov, r *6 ti Tiepi xvariv %eiv., uluu s opij Xiyxig fitv xui trep nupeio xui odvrrg oviv xuxiv
otjuurH, uXX xnwv Xvatg yietui- ei d noXXxtg ovtoi,

At liquidiores dejecliones, quae-citra febrem et die ti mo

ant citius judicio terminantur, utiles, fi Temel univerTae
effluent, neque rptant. Quod fi febris accelTerit, alvique
proiluvia rptant, diu perfeverent, bmniiio vitiofa, live
biliofa fuerint, live pituitol'a, five cruda, egentque fingula
cum propria viclus ratione turn medicatione.
U rin am autem copia potui refpondentenl reddere opor
tet et Temper aequalem et quam maxime eflufam et ad paulo
eraIDus inclinantem quam quod ptu fumptum eft. Quod 0
dilula fuerit et copia major quam quod potui fit affignatum,
bominem. dicto non audienem ligiiificatj fed abundantiore
uti putu, aut iutritionem accipere, quamdiu talis
urina reddctur. Si vero paulatim cum ftridore urina emittatur, aut medicamenti potione bominem indigere, aut veficam quodammodo male affectam denunciat. At fanguinis
m ictus quidem et fine febre dolore, nihil mali indicat, verum laffitudinum fenfus folvitnr. Quod fi faepius
mictu reddatur, aut herum aliquid accelTerit, periculum
N" a

j,yG

III TS IIPOPPHTlKON

Ed. Chart. VIII. [815.814.] Fof.1. 88.89. Ed. Lind. I. (494.49b.)

r\ xi xovxoiv nQoayiroixo , dsivv. kX nQoXyeiv rtv te |
dvvtjav oitijxai, rv xe vv nv^exi nvov enidiovurauv , xai ovxat naveaOai xv X(.ig5)yerxwv. nayv Si
ov()OV ?nxiv {moxaoiv i'%ov o~ruurei f iteoi x g&pa
riv oSvvtjv xai enaqaiv. ai f akXui vnooxoei al
v xooiv ouQOioiv xjv yvfva^o/itvuv natu no tiov voarfitxxoiv ytvovxai xcov hsqI xiv xvaxiv. drj?.ov 7TotTaovai,
%lv vSrija xe y eaovxut xai dvounXXaxxoi. xui ruina
fiiv yoqit neyi xoxaiv xui Xyoi xoiuvva tisa- wv t Si
xiptiav xuxiffOQtovxat, xwv n(jo(i(iqoecrv , xooi iiv axr
ax vveyevurjV , xov dt nouai xe xui [taflijr^oiv iXeay7vevauiv , xv d / eXoov. < ev eidojg ola
txaaxo uvitov ijpoo're* xai x uxQitiag ovuuov tli
ne^eQtjaa xde yyuqxiv.
[81 4] I 1 vdmuiv xe xai qidiamv xui dayQwv > Twv kafiaiofttrutv vn xfj ieyij vaov xnXeoutrr,, TtiJe Xym, xax fiv r* neyi nvctuv x uvt. xov

miuatur. At pracdiceiidum efi, five cum dolore, five cum

iebre in 1 tu reddatur , pus inluper per urinain efiluxurum,
atque eo pacto dolores tolli. Urina vero ' , in qua quod
fubfidet album e, articulorum dolorem aut turaoreni dcnunciat. Quae autem funt 1 cliqua I'edinicnta in urinis eorum
qui exercentur, ea omnia a morbis Cunt qui circa veficam
affligunt. Quod liiauiieftum facieiit dolores qui aderunt et
a quibus vix liberari queant. Atque baec quidem de bis
fcribenda, aliaque id genus dicenda exiilimavi. Cum Iiis
vero qui praedictionum exquiGtas narrationcs praedicant,
partim ipfe commercium habui, partiin cum eorum liliis et
difcipulis diu difierui, quorundam etiam fcripta nactus [um,
ideoque cum cu; usque probe percepifiem , neque
usquain exactam difciplinam comperifiem, ad hoc fcribendum aggrcflus fum.
De hie vero qui aqua inter litem el tabe laboran t et
podagricis et morbo facro dicto correptis, haec dicenda eiiftuno, et aliqua quidein ex parte de omnibus idem. Qui

. Chart. VIH. [8!*.]

FoT. I. 89.
- Lind. . (45. 49.)
y i-uyyovtu zovztwv %-ovarutav eotiv edtvai dvautxXXuxtov kvza, d iXXa xa\f 'exuffzov ypat/roi. %qt) d
tv imo zo vdgomo ^ouevov xai iiXXorzu negaead'at evanhxyfyv eivat, xai tuTeiveo&ai , xai qvaiv ua a&u eimeito evnvov orza uvidvvov elvai xu x^-la~
ov, uuXw nv amua ejpiv xal u* tieq
taraza- xgnoov dt nuazu ta.Xov e'yeiv iv toXoiv xguniotut. qiotov d uide ezegov , XX uaXux %or
xai iap' (4cj6) elrai - xai ttv yaarga fiaXaxrv tvui yavoiitrriv. i\iu ur nooevat, ftrj dhpnv, urd xfjv yXaiaaav imijguireod'ui , iv aXXut %grtf xai
itt tov vizvov- yvezai de xuqtu- aula
tjStag dxen&ai xai a&torza Ixav ur norevxtai* rv d
xotAt'jjv tioo fiiv x quguaxrt ^'tjv eh'ai , zv d' a).Xov yurov diwjogteiv fiu7.d~ur.ov ixzez imotpivov- d ovgov qatrsaiai negaiovusrov jryo tnizijSevuaTa xai rmv oiov
ts ftBzaolg- t\v di zaXuinootyv evnezw qigei/v xai iixunor slvai. ccQioxov fiiv ovias narra diaxco&at zov avgmnor,
namque morbos iftos conn a tos Labet, cum ab his non facile
vindicari polie corapertum cft. Caetera vero in (ingulis
feribam. Qui aqua inter cutem detentus eft et fervari volel,
com robultis vileeribus et contentis viribus eile conven it,
limulque fuaple natura facile concoquere, bene rpirare,
fine dolore elle , totumque corpus aequaliter caler, eque
extremis pavtibiis effia colliquefactum. Praeftat nanique po
tins extrema tumefacta elle , etil optimum eft nihil horuin
adefte. Verum tum inollia tum gvacilia extrema elle opor
tet, ventrem contactu niollcm. At ncque tuffim neque lilim
adefl'e convenit, neque linguam cum alias tum ne a foinuo
quidem , quod admodum fieri allblet, inarefeere. Cibos an
tena fuaviter aftumere, ac ubi quis abunde coinederit, nibil
alHigi. Ventrem quoque medicamentis quidem celeriter inoveri, alias vero moliia et figurata excernere. Urinain in
transitu, pro inltituta viclus ratione et vinorum mutatione,
mutationcin fentire. Defaliga lionem facile luftinere, n*c
laullndinem feutire. Atqne (ic quidem in tolura. hnmineiu le

1)

mriOKPJOT2

Ed. Chart. VIII. [i4.] Fof. I. 89. 91. Ed. Lind. I. (496. 497.)
xai ocpufoTUT av yvoixo vyiqg. eldiurj, nfcXatu xu)v iyixm. V skndi yo serai neoiysva&tu. ' $
xoviatv 'pj, u/.Xr irania, vXmaxov ivru evcu. 0{
d' av xovxow okya jf, <$rid elvat 101 duwmnn
npoavxa, Xyai ).nieg . i S" v
arto xai xrai, nul nvoexog imyi'v>xui, vaxog ifinXra&ivai
noXXui iXndeg xovxor, xai xu,v vdoirrcav , oros oityo^poviraxg te xai v xooiv (pvxxoxxounv. a/J,ot i reiv tteo Tovxov. oiai i odquuxa ueyXrt yivuevu xaxaiutuivexui, xai uu&ti muiysxui, ovioi i itXlov nfur/iroriui
tJiv ix Twv- uluaimv xtjg i'$t]|to pmiruutvmv. -rovat de xovg Xyovtag oiroi , oi vdajnsg , oto vaiv
axovg umvxag xoXoi-v irxaoXaiv ./.-'.
II TZfiot Si xwv qi&ivrxov xax (^97) ftiv nxsXov
xui xi\v rjxa ivvt Xiyio ansa usai riov finvatv t\>yuqv.
jrpi7 yo nxveXov " itXXovxi naXX&tv sntxm}
e arur^aead'uii xui eh ui Xevxov , xui itaXliv , xui ouyjioor,
xai q.Xyuurxov , S" airo xecpaXj xazuoytov ei xg
gerei'e oplimum , ut quam fecuriBme convalefcat. Sin mi
nus, horumut plurima habeat. Sic enim fpem fore ut va
dt, lu quo vei'o nihil horum ineft, fed contraria fubfequuntur, in eo fpem tolli animadvertcndum eil. Et cui ex hie
quae in aqua inter culein laborante probavimus pauca affuerint, parum reliclum elle fpei. At ne is cui niultus 1guis fupra ini'raque perruperit, praetereaque fehris acccflerit, aqua impleatur niagnus raelua eil. Et bujus gcneiis
aqua internus breviffimi fft temporis et inter inevitabiles
numeranda, idque alten denunciare oportet. Quibus autem
tumores magni luborti dentint, rurfusqne allurgunt, hi
potius fuperiunt quam qui ex fanguiiiis eruptinue complentur. Eallunt tarnen aegros hujusmodi liydropes , cum eos
relictis mediis in exitium praecipilent.
At de l'puto et tuffi eorum quos tabes male habet eadem
mihi direiida funt quae de purulenlis fcripfi. Euni namque
qui probe levari volet, convenit fputum facile tuffi rejiccre,
ell'eque album et aequale, unius coloris et liue pituita. Quod

BIBAION .
,gg
Ed. Chan. VIH. [8i4. 8i5.3
. . gi.
. Lind. L (497.)
Qvag &, nvetv di ur ku/ireiv, weis tcv dtnrtav
[8i5J pr xcoXvea&at, (irdi dnfi^v. ij di yuaxro \jnoyo)Qexo>
nauy rjfitfiTfv , xui vno%(OQov tuteo ax)^jov. n),r&og di
xat x doirxa. xov di av&qomov kenxov elvat di axij&og tnuivev xqj xijymrv v xai "/.owr- xai
o %vdgog uvxov uixQog 'crrw xui OEOaQxcouvog layvQmg.
'axvg fiiv y xavtu. nrxu t%u ' ^EQiEaxtjxxaxog yvtxaf og
S av (irdiv xoxixmv i'pj, oA/piwraro. 'aot d' v i'unvoi,
ytvairxai, Voi iovxsg | \\ , favQtyyog, r un uk).ov xtvog x xaiovxutv , r ix nu\ivdoourg , ov
negiyvovxtu, r/V fii noXkc xta avvoaiv mytvtjxtu xwv
ya&tav orjutuw. unlvviuti di o v&Qomot ovwi ig
y&ivnoiQov , la^VQig di xui tx xcav u.w voaruxwv fiuxQov
ig %v wQuv xavxijv xeXevxwaiv o nXeaxoi- xwv *' a/.uir
'ixnrxu nsQiyrovxut d xs Ttufrroi xui ai yvvuixsg, ym
7roi^t/.'t tniurjrav r q&mg yv>xai. si di iitXXoi xig nsitate&ui xwv nuq&ivfev, ra yvvmxv , ).la>v atpijv Twv d noXX\ imyevo&ai xui m-

capite defluit ad nares verlatur, eque febris prebendar,

ut cibos impedia t, eque fitim i'aciat. Al vus aulem quotidie dejiciat et quod fecedit durum efto et iis quae aflumuntur conveniens, llominem quam minime tenuem elle convenit. Pectus vero lauda nd um quadratum et bifpidum, cujusque cartlago exigua et admodum carnofa eft. In quo
nanique haec omnia inerunt, is maxime fuperftes fulurus
eft. At qui nihil borum babuerit, exilio maxime eft affinis.
luvenee vero qui in pectore pus colligunt ex bumorum decubitu aut filala , aut alio quopiam id genus, aut ex abscefl'us reverione, ii niQ mulla admodum bona ligna afteculi
lint , minime evadunt. Moriuutur vero ejusmodi homines
Tub autumnum, valdeque et ex aliis morbis longis plerique
fub hoc tempus pereunt. Ex reliquis autem minime evadunt
turn virgines turn mulicres quibus ex menftruorum fuppreffione tabes contingit. Quod ex his aliqua fuperello
volet, cum multa laudabilia figna acceder, tum vero men

200

innOKVATOr 2 UFOPPHTIKON

EJ. Chart. VIII. [f5.] Fof. I. 91. Ed. Liftd. I. (4g7. 498.)
urna xui & nupuiveadui, , j oiideuia
iXni. ol ix twv uutv rrj vu(Sifwi unuot ytruirt
twv (4g8) uviv xai twv yvvaixtv xai luv nuQ&ini
nstyivortM fiv ov% tjaaot, de oqueu jjyr navra vuloyiouerov re nscii iunvmv xuitwv (p&nwvtwv nuoyeiv, tv neteaouerov xul tov noivuevov, uliaiudi
negtyvortat ix u'iuuw ^ ooiv av ).'
usXay/o/ux ev vuiio) xui iv r<;j ai/jOei, xui
/ Ttjv v^{)t^tv * . ijyig yo o
imyivovtat , nvoexoi. n).aioi diuieXtovaiv sur
rte, dityav eintera/ . virootgoqiui di Ttjg ra{(ir%iu fi/.iatu yiranta tvtoirnv , ti ui] ^ niyroiv. dh twv noaiuauov al ulfiuziQt.zuiai. xaoi
de t> lofft * u.-ruutu vtan, xui diu -oorov iirrvovxa xai 3r<jaovet, xui avanvotat toriui, ouie nv/eTW in.auuvvtoiv , ovte eunvrjuatev iniyivoutvorv , tovtovs nureQta&ai, xotuv rpawai ib xui ovanrotu tatnt, xui
HweoTQuuuvov rt xai uixqv odu!v i'%or, ixiysowm.
. luculenter et manifefte comparere oportet, alioqui nihil
fpei relictum eft. At qui ex fanguiiiis eruplione pectore pus
colligunt tum viri tum mulieres ac virgines , ii certe liaud
minus fuperfunt Caeterum omnia ligna tani fuppuratorum
quam tabefcentium animo reputantem, tum fupeifuturum,
tum etiam periturum praedicere oportet. Ex fanguinis autem eruptione maxime fuperfunt quibus in dorfo et pe
ctore dolores adfunt melancholici et ex fanguinis eruptione
dolore quodammodo levantur. Neque enini tulles adinodum
neque l'ebres fuccedunt, ac plerique fitim ad extremum
usque facile tolerant. Sed rccurrunt fere fanguinis erupliones , nifi abfcels fuccedant, ex quibus ii funt optimi qui
maxime cruenti. Qui vero in pectore dolores fentiunt et
tem poris trac tu extenuantur, tuffi et diilicultate fpirandi
confiiclantur , li neque febres prebendan t, neque fuppurationes fuccedant, ex iis percontrari oportet, Ii quando tusfiunt et diliculter fpirant, num etiaui concreturn quiddaiii
cl uiodice olens per 1 rcjiciant.

Ed. Chart. VIH. [8i5. 81C] Foef.I. 9*. 9. Ed. Liiid.I. (4g8. 49g )
I! IIq itSayquovtojv xote. baoi pkv r ysQorve, ij
ntoi Tuimv o&gonnv inmmotuuxu eypvaiv , rj ronov tuiaiiimgov ftfft xo.iag irgg t^ovieg, o'vtov ftiv nvTsg dvruioi vyiteg yiveaitui vQomivij ', uaov tyai oda- wv n'tv tovtov yiOTu ftiv vasrngiai, rv iniyvtavxui,
axg xai XXai ixit'j^tsg w$.ov<si . al ig
%<>(ia (novaai. d vtog taci xui ftqii togiv u'dgotOiv ovnat tmnugOfiuTa i'^ei xai xov iaziv is
xai qiXonorog xui xoiug yaOg jjwv wtaxoveiv
iniirjivfiura, ouio dl] ^9) hjtQOv yrwurjv tyorzug intivywv vyirg av yivoiza.
Tvv <5' wio rrg iejg vaov 7Mfxuroidvuiv wi fr $Usiu(idui, xttouiai <T av nuig [8 i] ^i'ttijoetat xui avvurduiu&ij fatjua. tnsira dt oaoiair v ytvrTui iv xuorxt auiuaTi ztg t{Uxrg. ' <S' av t'xoai
xai ntvte itiv ig xui 'isu. |j fiei d
Tovwvg, 'ooig av yniu, xo vo(tiuu fttjdtr noarjuuhov,
CxOev uQ%STUi- owuuzog. oei d n Tijg xeqaKig duztet

At de bis qui podagra tentantur ifta nobis dicenda videntur. Quin in fenectute tofos aut callos in articulis indu
ra tos habeiit, aut laboriofe vitam tolerant, cum alvo Ucea,
ii fane omnes, ut fntio, humana arte kiiari nequeunt. His
eerie fuccedentes inteftinorum didicultates optiinemedeiilur,
quin et quaecunque aliae colliqualiones infernae eos valde
juvnnt. Juvenis vero cui nec dum circum artculos calli induruerunt, cuique victus ratio curae eft, ad Jaborem eft
impiger, alvumque habet vitae inllituto probe cedentem, is
fane prudentem nactus medicum , fnus evadet.
Ex morbo facro, quern comilialem dicunt, aegerritne
emergunt quibuscum una a puero increfcit morbus et in
virilein aetalein fiinul adolefcit, delude quibus ae ta te d
rente ortus eft, nempe poft. annum quintum el vigefimum,
ad qoadragelimum quintum usque. Quod deinceps confequuntur quibus morbus accidit, neque ante in corporis par
tions aiiquis veuienlis mali fenfus eft. Quibus nanique ex

202

innOKPATOr 2 IIPOPPUTIKON

Ea. Chart. VIII. [816.] FoT. I. 9. g4. Ed. Lini. . (499. 5oo.)
uQXEO&ai, r ano xov nXevoov, uno xrj ysiQo , ij no,
biineitaxsoa luatiui- turptei yg ai tuvxu. ta yg no xifi
<). xoxuw . tnttxa rx xov nXevoov.
x de ano xv ^siqjv xai xcv nodiv uakiaxu oi uyiatte&ui. ni^eigstv d 017 touteout* xov jjrpiv, eldxa
rgnov Trjff roiog, tjv i'waiv o liv&gomot rtot re xai qpi).no~
ro- nXrjy ooov id (f reg ti xaxov s^ovaiv. r e ti / ysyorev, u ftiv yg ueXay%ohxui avxat txataie ov
Xvouele- al kXui ai t x xiu xusnusvai noat
uyu&aL aotaai t xai irxu&u ai uuuxiqtuiui.
nooi t ytgovxe ijg^avTO Xuu'tvtaUui, no&vijnxovoi
fiXiaxa, xai tv u>j utioXXuvrai , nuXXaaorxui, im
xov uviouwv , vno i tjtowr '>xigtu ftXoriat.
Il i Tcov nuiitav ianivij oi oip&aXuoi uotq<f.r]0~uv , f usv it xaxv i'naov , r qiuaiu into xov ai'yva
(5oo) i(fvt] r iapoq/uifOTSQot yivovxo, /; iytg ^rjuai yovun
ngootypvow , !j ; xrv yaaxua (itt^uai yevoutvoiatv ovq
capite initium ducere vidctur, aut latere, aut manu, aut
pede, ii facilius fananlur. Haec tarnen etiam inter le diff
rant. Ex bis 11a m que inolefliffimi funt qui a capite originem
trahunt, deinde ex latere, qui vero a manibus ac pedibus,
praccipue fanitatein .rcuprant. Iiis autein nianum adinovere medicum oportet, qui recte curationis rationem tenuerit, ubi juvenes fuerint et laboribus dediti, nill Ii cui mens
male (it affecta, aut quis attonitue fuerit. Ejusmoili namque
vehementes mentis emotiones nihil conducting Beliquae
vero omnes naturae emotiones , quae ad inferna tendunt,
probantur, longeque oplimae hoc loco cenfendae funt quae
.maxime cruentae. At feues qui corripi coeperunt praecipue
nioriuiitur, ac niG pereant, celerrime fua fponte fervantur, mininiuuique a medicis juvan tur.
Pueri vero quibus oculi derepente perverlunlur , ant
pejus affecti funt, aut tuberciila fub cervicem enafcuntur,
nut aliquantulutn lingua haefilant, aut tuQ'es Gccae trahetites permanent, aut ubi adoleverint, ad ventrem dolor con
tend t, neque conturbalur, aut iit latera diftorqueiitur, aul

ni ION T..

203

Ed. Chan. VIH. [8iG.]

. I. y. 95.
lJ. Lind. I. (5oo J
qoiT , xui ox txtufjaaoenu , t v xoai nXsvQoai diuojtfifiatu tpvaiv t (fhiui nayag moi xr\r yuortga xt(jowdeat
nnloov xaiufium , r p^i (itya yyorsr, j ysi Xsmi]
xal xutij, no, r] xvrut !-{: jjcuAaWhj , isp noyeio , TOVTOiai naiv tidtvui or* r voaoi noeyreio
u Toviv nrtwr , xai o usr nXeiJzo tmv '
ntuSu iuuiiftEvoi fioXoyr<sovnt, tov di xui Xui&veiv, xul
o (punir elSvai, toioviov oiidr yeriurov.
| Tr di jrso iXxtcur utXXuvzu & , cxto
ixunia %e)vtqoq, txqJiov uir y<j 'r tu tuha avfrQammr
iiTiniuaOai, ts ucvoi no tXxsu xai tu xuxoj.
Entiza t( rfiixai ti&rat , nor,aiv txuatu TiZr iXxcnv dvaumtXXaxzu yitetui. te yinoa tnsoxqiditi tu tv roai eir, oaor dmcpost acsya ^'>' , r rs ttXXa xoia l <j>*
tXCf(lrO!ffl>' ETtiyTETUl ' yu& TE Xftl XUXa EldtVUl. Eldl UIV
yo tir tic TUVT -narra Eii} r xai ? "xaoiu unorjatTuu
pr ti$$ d Tama, ovx r Edij, virca ai ie/.ei tui Eaovzui
iupi Twv tXxoiv. ' eta uv yo yuQ crn xoide. venae cral'ae circa ventrem in varices convertnnlur , aut
omentum defcendit, aut teftis iutumuit, aut manus exlenuatnr et impotens redditui-, aut pes et tibia lota citra aliam
occafionem Claudicat. In his omnibus aniniadvertendum
niorbum iila omnia praecefll'e. Id quod plerique eoruui
gui pueros educant interrogati fatebuntur, quidam etiam,
quod eos latea t, tale quid accidifle fe fcire negant.
At ulcera qui nolle volet qualem quaequ exitum habitura lint, is imprimis quidem boininum naturas animadvertere debet, quaenam ad ulcera melius, quaenam etiam deterius aflectae funt. Deiinle aeLites in q ni bus fiia cujusque
generis ulcera non facile prolligantur. Locos etiam corporis
in conderationem adliibere, quantum alii aliis praefteul.
Ac praecipue quaenam liorum cuique bona malave accedunt,
nolle debet His fiquidem omnibus cognitis, quaenam cujus
que evenla futura lint facile allequetur. .eque exiiliman\\m eft cura qui baec non cognoverit, quinam futuri Ent
ulcerum exilns perfpicere polfe. Corporis autem naturae

2o4

2 ttPOPPUTIXON

. Chart. VIII. [816. 817.] FoT.I. q5. Ed. Lind. . (Soo., 5oi.)
xul vuuetqu, xai eanXayyva , xui ] 0. 'usyycii prTS axh]o. xowua irro Xevxv, ij u.uv, rj
iv&yv. ravra y nvta yu& axmjru tvza, si * eij
f.ti(5oi)^yh>'Q0V ' ij yXwQv, ij nikivov xqcSuu, xxiov
yvezM- teu oaa V tooi nQoyeyouuuroiat xuvariia
nscpvxi] , tlvui ygi) xax'ua torra.
[817] Tlel tjhxivj (pvuaxujiv eunvu yvuui , xai
r yoiQisu TUVTU TiXeaiu xiov ziaiiuv 10 o mi . xal (texu
aixttov na'.aau. yeaiTi'gotoi xiv iiuiiasv
xul VEijviaxuKsiv tfvtxui fiv , yaXsTtaneaov | aixiktiv tiuXXooovoi. xofft avai vu utv pvftuza,
ov smyiveiui. xtjoia sir, xul ol xovntoi xaxlvoi ol vnofjvyioi, , xai ol ix tiv mvvxTmv tQTttjte t'ai
av t-rjxovza 'xeu xmsQut.haoi- xoai ytovai /
fiv xoiovxoxQoniav (pvuaziav ovtv tmytrtxau ol xaxvoii ol XQinToi xul ol xQonu&oi yivorxai, xul ^vvano&vrjoxovoi. xwv yw()kav voitjxxeQai, xai xertw-

probaudae funt leves, modera ta firmis vifceribus praeditae,

eque admoduni carnofae, eque diirae, tura quae colore
funt albo, aut nigro, aut rubro. eleniiu oranes probantur purae funt. Deterius tit, li ex pallido mixtum colorem , aut pallidum, aut lividum Jiabeant. Quae vero natu
rae fupra potis adverfantur, eas deteriores eile conlat.
Quod ad aetates autem atlinct, tubercula quidem fuppuraulur, alque eadcm ftrumofa magna ex parte pueros
exercent, facileque ex his levantur. At iisdem , ubi paiilnm
aetate proceieriut alque adoleveriut, nalcuutur quidem
minus ac difficilius tolluntur. Viris autem id genus tuber
cula non ad uiudi i m fiunt, verum favi formidabiles et cancri abditi, tainetfi et ex puftulis noctu iiiqnietaiitibiis, quas
bnivvxTu vocant, ulcera ferpentia, quo s lierpetes m mi
nant/ donee anuos fexagiuta longe i'uperarint. Senibus vero
ex bujulceinodi tuberculis nullum accidit, at cancri laten
tes qique corporis iiifelant, Hunt et ad mortem
comitantur. Ex locis difficilius fauanlur alae, ac latcruni

BIB A ION .

2o5

Ed. Chan. VIH. [817.] Fof. I. 95- 9^- Ed. Lind. I. (601. 5oa.)
tig is xai jUTjoo. vnuataiig xs y iv uvzooi yvovrcu xai
.TOirooqwu.
II TW de neoi uq&qu inixirdwoTuroi oi peyuXoi dxrrXoi, xr ueXXov oi twv nodmr. olat di rfg yXwTtig iv tw jbi '.xo yhstai noXv^goviov , xonafiu&ev twv odiimv, rv
n,' o\hg tv uvt.
Tu di &urtttmdioTtQu uv ig tyXtag
rag nu'itiug rg v r([i iuy/jXo) xul 104 ovcootv , 'netra
iir iyxq>uXov xul ig xi /, ig vregov xul ig
xiiffri'. i'ari d nutra Xi&iu tovra lo%VQwg, ov% o'v; doxsi. y ytogia ovuaza bravia rauta,
fiiya diuquei xai oi avioi *. (002) noXv dt diacpQEt
uiitou v&amov i) naoaaxev]. azi utv
me oit av nvgez^rettv ovie q>XeyfirvEi.ev Tooi&eg. epn "
rs xui urev ngoqatog invgtTiji'ev i' , xai q>lsyuav&e7] ti
' nnwg. aXV iv b '.xog i'yyrv nuompftoviq,
eimextag <fQ>j , iyyeigtsiv ygr
cavitates et femora. In his namqiie humores fubfidcnl et recidivae fiunt.
In his quae circuin articuloe conlingmit , in maximum
difcrimen praecipitant pollices, ao praecipue pedum. Quibus vero ad linguae ialus ulcus lit diuturnum, animadvertendum ex dentibus qui juxta funt nun aliqnis acutus (it.
Vulnera autem fere quidem mortem allerunt, quae ma
gnas venas quae funt in eolio et inguinibus laeferunt, de
lude quae cerebrum et Lepar, deinceps quae in inteilina et
veficam pertinguut. Quae fane omnia magna in perniciem afferunt, non earn tarnen, ut, quod quidam exillimant, nemo
ex his fervari polht. Nam et his nominibus praedili loci
multum inter fe dilferunt, atqne ipli modi. JSec parum
etiam cujusque corporis conftitutio difiere. Incidit enim interdum ut eque febre, neque inflammatione tentetur faucialui, interdum etiam nulla ex caufa ftbricitat, nec aliquam corporis partem inilammatio prorfus occupt At ubi
is qui ulcere iufeftatur dlirt et vulnus facile perfert, ad
vuluus aggredi oportet, quod x arte medica et eorum quae

206

1 IlPOVPHTIKOJs'

Ed. Chart. II. [817.]

Foit I. 96- 97Ed. I.ind. I. (5oi.)
unoifibutwi Xoyov tr)<; Utorg is xai Twv eniytrouirwtunoOi ijoxovoi ftiv yciQ ui uvO^omui vno iQaifiaxuiv nuvxuiw.
noXXal fit* yo yXtsg siai xai Xsnrai xai nuysav, aiitrig
alfto(iayovaat moxitrovaiv, jv itim ripian/ (tyZoat v itttjm xuivi , oqe/Jovot r awjxuxa. itoXXk
di twv Taifiibiv iv yuuioiai etui> svtj&ai xai ovdv rt
Seiv qwcirueru, o'vTOg o0trasf r irkijyi] wats irr] Svru urunrevaui. al.Xot di vno rfg odvrrjg xov tqouuw
oiidv 3ij it deivov lnog, uiv ntsvuu rrjeyxar , nat(povrpuv St xai nviitjruvze uTt&uror. oaoi yq ar i
nvgsTiZde i'yovaiv, r yvuiuag Q'oovvjdeas , ra nayovatv. XX yo; uijts zaiia &avfieiy , utrs o$fjmSteiv xtiru eldia ozi ul xjjv%ui is xai z awuuiu nXiiotov diuq-iaovaiv al lv w^tiinn) , xai dvvuuiv '%ovoi /. ooa ftev ovv tqwuutwv xatuou tzv%ev, r, owuuw
te xai yvcfitjs zoiuvztg, ?} yywVTog o'vta) toxi oo'iuuto, ij fiyt&og zoauvia jj 'ove ,117 draidui rjvai tgv av&oaynov eg Tijv rfiiv xuTafuovtoVTu, rota* uiv i^araa&M jojj
i
confeqiuintur ratione adbibita, fperatum cxitum eft babiturum. Ex cujusvis enim generis vuineribus homines
contingit Multae namque in corporibus venae tum tenues
tum era , Ii 'pontc fu ferri contingat, fariguiuis
profuGone interimunt , quae G alio tempore pertundnntur,
utilitatem afl'erunt. Nun pauca autem vulnera, quae in coutemnendis locis, ac nulla re formidabiliu efle videntur, in
iis tanto dolore plaga crucial, ut aegr e'pirare neqneaiit.
Quidam vero prae vulueris dolore, quod nullb mrito terreat , fpiritum qnidem traxerunt, delirio tarnen ebre
perierunt. Quibus enim aut corpus ad febrem eft opporta
mim, aut mens prompte perlurbatur, iis talia contingunt.
Sed haec mirai i aut formidare deflncl qui illud in animum
induxerit, quod et cujusque animi et corpora plurmum in
ter fe diffrant et praeftant Vulnera igitur quae talem
caGonem , aut corpus, aut mentem nacta funt, aut adeo
concitaluin iaiiguinem , aut magniludinem tautam habenr,
ut curalione lenfuum integritas rellitui nequeat, ab iis qui

B1BAI0N .

JO7

Ed. Chart. VIII. [817. 818.] Foif.I. 97. 98. Ed. Lind.I. (5oa. 5o3.)
(in oa V tj, [818] ni.tjv q>tutomv emo&vuiwv. (5)
xiat S" uO.oioi ntiaiv tmyttftiuv, reorpwrotat iovaiv , >{
of tou nvEToi diucpevyooiv o uvOamoi xai xg uftQ^ayag xai voug neieaouttmv. d xai
irti nXeiowv yorov tf,vkattg uiti deivoxxuiv noie&. xui yy ixatov o'vxatg.
Il Ai de 10nui &avaxa>dtaxaxui (ttv wv al atnedveg u~
dvxuxui, nai utkrxuxuv , xui !~roTUTUi- nortjoai dt xai imxirdvvot, haut uiXuru iyou vadidovair. ul dt Xevxal xai
(ivcdee xav aqnedtwv noxxtivovet, uiv rjaaor, vnoaxqovai di ul/.ov , xui yoovixtQat, yrovxui. ol S1 't(inrieg
xirduriaroi ixavxw tkxton oaa vtfitiui- dvounXXuxxot
di uXwxa, xax ye xoig xyvxxovg xayxitovg. ini de
xoiovituioi nvgexov myeriadat !-vuq>yei uvrv r(toir xai Tivov Xtvxxaxov xai na^vxarov. XvaixeXe de
tai vevov, j xai otixtov , r xui uqiov , in ire
rijot a&eiijat aiyntdai xai ueXuivyai. nvov v roa*
/.iauoai, (ie novXii xui "Kitt arnedvug.
dem, cujusque modi fint, praeter diarias aiiiini defectiones,
abftijiere oportet. Cacteris vero omnibus recens illatis ma
ntis admovere oportet , quo eos qui fiiperfuturi funt, a febrbus et fanguinis profufione, ac depafcenbus ulceribus,
nomae vocant, vindices. Diligenliffime autem ac diutiffime
adverfus ea quae maxime terrent muir fe aequum eli.
Nomae vero maxime funt lethales quae putredines
altiflime defcendentes babent, funtqne nigerrimae et liccisbmae. Vitiofae quoque et in periculum praecipitant quae
fanieni nigrani reddunt. At albae et mucofae putredines mor
tem quidem aflerunt minus, fed potius recidivas faciuut, et
diutius perfeverant. Herpetes autem ex his quae depafceiido
ferpunt, minimum habent pericnli, atfecunduui abditos can
cros difficilius tolluntur. Ac his omnibus i'cbrcm unodiefuccedere confer et pus quam maxime candiduin el ca flum.
Prodeft quoque in alte conditis et iiigris putredinibus, nervi
fderatio, aut olis , aut amborum. fus enim multum in
ldcratiombus effluit et putredines librt.

2()8

1.02 II POP PHTIKON

EJ,Clun. VIII. [818.]

Fof. I- 98Ed. Lina. I. (5o3.
Tiv d EV xecpaXy ' d'uvaxaidtaruxu uv rix i;
tyxcpal.ov , dig xai vooytywrnxm. dsw dt xai 1 toiuvxu
navra, oxov ytikov utya, axor unenluatitrov, oavt'ov xa0()?. ti' xai x axfia slxeog cuixov ], t di
(oiyfii] ro Vr/ou iixi nakii iruouutvai , mxtvdvvxsfjv taxixavxa d tttxu dsnteoa yvexui xui 'utpr'jv te orra
xai Twv ^oioW aiei v roat )(^)> rijg xt<faXr<;TTvr'rsrfDi/t d %Qr' ni rolmv u^ioi Xyov rod'uaoiv,
iv en VEimuTOi al 7t).ryai i'iooiv , r krjuuTU s'r , ij xnrutOEV &, ] si xxa(ico%h)j. rv yo rv rovrtav ?; ysyoi:y
qivXaxtjg nXeovog stai , tog iyxsyuXov iaaxovQurcoi;
tov . E.d ' ? ei';, lg ). ar)tita
axnzentai, xui ovXsveo&at. oiaxov uv ovv [ [!}^
tov t/.xo t/ v xy xEopulr, fiqif aua itava$(myijr(H
uixio, uid q,Xsyuorrv , urj' ctuu uTdeurv dvvrv niyiva&ai. ti d ti xovxaw rucpahoiio , v ay^oi te yvta&M
aq}ukaxaxov , xui oXyov %ovov naoautrtiv. ^vuqsoei di 11
Quod ad vulnera capitis atlinet, praecipue mortem nfferunt, ut antea fcripGmus, quae cerebrum attingunt; quin
et hujusmodi omnia terrent, os inligne dcnudatum, os me
dium delideiis, os diiHum. At Ii ulceris ofculum exigunm
fuerit, offis vero ilura longe pertingat, majus pericnlum
fubeft. Quae omnia inagis terrent, ubi juxla l'uturam contingant et in capitis parte exinnt. Percontari autem
convenit in omnibus ell'atu dignis capitis vulneribus, ubi
adhuc recentes plagae i'unt aut ictus, num qui laelits fuit
conciderit, aut profundo fopore correptns fuerit. Hoc onim
in cal'u majore cura opus eft, nimirum quod vuluus cere
brum fenferit. Quod fi. recens plaga non fuerit, alia Cgna
in coniderationem ac coniilium adhibere oportet. Praeflat
igitur eum qui capitis ulcere laborat, neque febricitare,
neque infuper fanguinis profulionem , aut inflammationem,
aut Gmul dolorem aliquem acceder: aut ft eorum quippiam
appareat, circa initia lutiffiinum eft fieri, paucoque tempore
perfeverare. Confert quoque in doloribus etiam inflammationes , quae in ulceribus fieri all'olent, fnpervenire. In fan

niBAlON .

209

.. CliaTt. VIII. [818.819.3 Fof.I.ge.gg^ Ed.Lind.r.(5o4.So5.)

Tiroir dvijair xal ? Xeyftovg ini xoaiv tkxeaiv inty'trea&at,, xroi ' uuo()Qy'upi nvov ini <p?.sxfii q>uivs&. toai de iivqeioijiv iv tochv tat, rotjrfiaatv tyaya,
ti'/tip/^e ini TOVTOtoi yeva&ui rama, tul ivOde ?.}'at ya&
tirai, t d' ivuvxiu xux. || !-& de nvsrv ni xeq>a~
Xri TQioei TETagraq), tSofiatot , q ivdsxcnafp, &avutir
<i uXa. vQrerui dt TO04 nltoTOion> , ijv fiiv TExaoTanv
ovto elxto nveig ojmrat, tg x'rv irdexirjv rv 8"
ifiHoHcog iiliv nvoTrvy, ig tt\v TsaauQenxai,dextr)v [819]
iSaxaidexuTijv. rv di , trdexry ao^rjrai, nvoexaveiv , ig
x 'r,v EixoaTt]v, wg v TOat nvexoai iayyQamut aveu
nootraew tuyaroiv ytrophoiai. 3* iv uQ%rtisi twv nv~
sxv (5o5) rjv nuyurpooovvt] imyrizai, ijv unnfai tojv fiektwv tiro , elStrai tov llv&Qomov dnokXvfievov , fv
/ij i] tiv xuM.aTmv ti> oijfteov iniyvtTai,, ercfiaxo; !} vnxeirai, & tov .
& tri yQ avrf tkni yrexui, oaixtjoag. ymkov d yev~
a&ai x ocq&qov ig o ne<STTQt'ev , vuyxutv ianv, ijv oa
xai neoiyrtjxai 6 m&Qomogguinis autem profufionibus pu in venis confpici. Quae
etiani in raorbis acutis 'ebribus conferre fcripfi , ea in hia
conducere bonaque hic effe, 11t conlraina mala, exiflimanda funt. At febris in capitis vulnere die quarto, aut
fcptimo, ant undcimo exorta valde exitialis eil. Quamplurimis autem judicationem fubit, fi quarto qnidem ulceris
die febris coeperit, undcimo. Si vero die l'eptimo febricitarit, dcimo quarto ant dcimo fcptimo. Quod fi undcimo
febris coeperit, vigefimo, velut fcriptum eft in febribus quae
ex non evidentibua caufie originem trsbunt. At G febriuin
initiie delirium fuccedat, aut aliquod membrum fideretur,
de hominis morte exifiimatio facienda eil , nid aut prorfua
optimum aliquod fignum fupcrvenit, aut corporis virtus
fubGt. Verum quanam id ratione contingat animadverten-r
dum eil. Kam et homiiii fpes falutis adhuc reftat, at claudum fieri articulum in quem malum decubuit neceffe eil, fi
modo aeger fuperes futuras eft,
. i.

2, 0

2 1

Ed. Chart. VIH. [819.]

For. I. ioo.
Ed. Lind. I. (5o5.)
II Ta d TQtapena r ir roatv &Qoiei fieyu ur one
xui rsXco noxonrorra r revgu avri^ovra, eit]}.ov on
%o)iov nodsiei. si d IvSouarv s'? uqp r>v vevwv, irw
f%oi, o|f'o fth lvro (Skeo , og&y
eimi aueivov mxageov- el 3' tZr ugv xce tiji
TQmrrav, ovdv diucpei- ai.' tarai u&og xignhyfrt
axnrea-d'ui xai erutlu. eari , uov rjv inty ni ao&Qov, oxIijoteoov vyxr yere&ai. rjv Sk xai
olruuxa avunagaueivt] , axi-tjoov uvyxr novlvv ygvov zovzo
xwQiov yivea&iu. xai ' tyuo lvrog rov elxtog
magufireiv vyxrj , avyxfuiTEe&u xai ixiereo&ui
av rov ag&Qov xaunvov cirros . olai <$' Sv xai
vevQov Soxt'ij xneaeTa&ui , unquitargw tisq y^cohaiog
i ngolyeiv , allw xui rjv roiv xrca&ev rtvocav 1 xlv.levov. yrwar de rolai vevgov IIov ixnmetv, irifbv levxv
re xai Ttayjj, xai novlvv ygvov vnogget ' drui xaiqley/xovai yvorrat, ntgi a&gov iv gorjal, r ' aii ruvra
ytezai xui oarov fitllorrog xneaea'ai.
Magna autem vulnera quae in articulis fiunt, penitus abciffi nervi funt qui continebant, absque dubio claudo s redden t. Sin dubium eft quomodo nervi affecli Gnt , G
quidem ex acnto telo recta plaga eft, ea transverfa meliur.
Quo fi grave fuerit et retufum quod valons inilixit, nihil
ineft difcrimmis. Sed et vulneris altitudo aliaque Ggna Lujusmodi conGderauda funt. Pus G ad articulant accdt, duriorcm eum reddi necefle eft. Quod G etiam tumores Gmul
perfeverarint, necefle eft eum locum in multum tempns
durum effe et fano quoque ulcere tumorem permanere, 0mulque ea inflecti ac extendi, ubi recrvalo articulo cura
tio adhibita eft. At quibus nervus excifurus effe fperatar,
iis cum majore ftducia claudicationem praedixeris, idque
tum maxime, fi quis nervorum inferiorum exolutus fueritNcrvus anlem excifurus his iudiciis deprebendilur , pua
album craiTttmque et diuturnum fub eo elfluit, doloresque
ac inllammationes ad arliculnm circa initia oriuntur. Quae
etiam conlingere blent ubi os excifurum eft.

DIBAION .

au

Ed.Chart.yiTI[8i9.,8>o.] Fofif.I. joo. 101. F.d. T.i'ncJ. I. (5o5. 5o.)

Ta di iv zolai yxwai (5o6; iaxpupaxu iv <f.tey/40v>}
fwfaaia irzu ig diuni}Oir qpixvxui xai zotig xs xui xuvoiug- o di twiiulog (ivskiig iv voq>j, rv ze ix nztouuzog, rv
t t% aXXrfi zivog ngoqpoiog , rv zs uno aviouuiov , xwv
nxJuiv xguxrg yvExai 6 r&gomos , torre vqdi <Diyyar(isrog inu'ietv xai zrjg yuozgg xai zxtg xaxiog. ( xovg (iiv
TfOcuvg -/jgoiovg f^TS xvtiqov fitie ovqov Siujotgisw, tf
fit] ngg vyxqv. ozuv xai. nukuiztgov yvqzm z roveruu
ovx mrxt Tiji ofOdmca , t || ' xai ovov. & di zuvzu o ^ vaxsgov XQoroi.
<uv di ipnnhizai ufiaxo r cpuQvyi; , nolXxig xijg riiigrg zs
xai zi-g t vxzg ixaxtjg, ovxs xtq,aXrv ngouk/r<sum , oxs
.0 i-o(Tig, o'vxe eptorxi [820] o'vxe nvgexov hvpfiiovxoq,
o'vxe odrtjg iypiiarg , ovxs zov axrdeog, ol'ie [xexacfgtrov, zoiiov xuxideiv ig zg gvag xai zrv cpgvyyu , yjv'ekxog
t tjuiv <purtzat iv ^P>t'<;' ioio> , ij dtXXuv.
'Oq&ukpoi di piora tnaXkxxovGiv , *v x zs
dxgvov xai i] i-rjftrj xai z oruu ag&jxai ftov ysrpevav di to (tiv dxgvov zj Xqu Listtiy^wv r xui fi &tQpv
Quae in cnbitis di fei ia funt, praecipue cum inilamtnalione, ad fuppurationem fectionemque et uionem perveniuuL At vero fi fpinalis medulla, aut ex cafu, aut alia
quapiam externa caufa, aut fua fponte laborarit, ct crurum
impotentiam facit, ut ne lactam qnidem percipial aeger et
ventrie et veficae, adeo ut ne primis quidem diebus fiercus
aut urina nifi coacte reddatur. Quod fi morbus inveteraverit, et lercus el urina aegro iufcio prodit, tandemque noil
longo intervalle prit. Quibus fauces fangiiine frequen
ter et noctu et interdiu replentur, dum eque capitis dolor
praegreDus fuerit, nequetuflis, neqne voniilus, neque fcbris prelienderit, neque pectoris aut dorfi dolor tenuerit,
in his nares et fauces infpiciendae, num quod ulcus eo in
loco , aut birudo compareat.
Oculi gramioQ optimum babent fucceflum, 11 fimul lacbryma et gramia et tumor coeperint. Aut fi lachiyma gramiae permixta neque vehementer calida fuerit, gramia
a

212
inUOKPATOT 2 IIPOPPHTIKON
Ed. ChdTt. VTII. [8ao.] FoT.I. 101. 102. Ed. Lind. . (5oG. 507.)
ia^vQai, f di Xnui Xtvxr y xai uuX&axi], odqftu
tXuqiQov xai XeXvuvov. ei ytip ave h'yoi, vimXeeoii
av oqi&aXfiog ig vvxrag wars void vro evai, xai xirSvvraxov oirw av e'it] xai oAij'ojfpoyiwraror. el di dxvov
fwo'et nov/.v xai &so^v vv Xiyrttj Xrur xai aftixQm
nidquaxi, el (iv ix re'pou q>&uXu>v, yoviov
uiv xp||ra y(ve(5o7)rat , axvdvvov S- xai rajdvvog
ovto o . v TOai jwrAtora rrvde xQaiv v7ioax7TTa&ai,
Trv /iv , ig zg ei'xoaiv iutuag- rv <T vmoaXXtj xoTov Tov yvov, ig ) ai. fv di
fttjd' iv Ti'r;at navijxat, v rjoiv t^tjxovra xirerai.
nvza d tov ygvov tovtov v&vuea&at zrv Xr,uiv , qv tv
tap daxivXy iitoytjiui, xai Xeuxr xui uuX.-daxr] yveratftXwTU * vn jfprois to xuiauuvg. tiv yp uXXy
itavea&ai/j TavTa el de o oqi&uXjioi a/tqprepot
ntoiev, imxwdvvTeQoi ytvovrai tXxo){>rvia. r d -xgatg
iXaaovog jfpvou taxai. Xjfiai di &gui inmduvot, .
xovoviui di xaytoig, >v pr xwua Xatj 6 oqs&aXfig. '
de r]v uya r, voidvvv xai tqov xvdvvov- ei di elr |v
vero alba et mollis et tumor levis Iblutus. His eteuim
Ce babenlibus noctu oculus conglutinabitur , ul dolorem
non fe lit: isque cafue minime periculoius minimeque
dinturn ue fuerit. At fi lacbryma multa et calida , cum pauciffima gramia et exiguo tumore, idque ex altero oculo proluat, valde diuturnum id quidem, fed fine periculo fit, id
que lippitudinis genus doloris expers efi. Et inbispraecipoe
judicao conCderanda el, quae prima quidem fit circa vigefimum diem. Quod lenipus fi fuperat, quadragefimus dies
expectandus efi, aut li eque in bis dfinit, in fexaginta
diebus folvitur. At toto tempore ad gramiam attentum
oportet, num in digito nifcealur et alba ac mollis fiat, id
que praeeipue fub judicationis tempus , tum namque nbi
finitur, id evenire folet. Quod fi haec utrumque oculum invaferunt, majus efi ulcerum periculum, fed brevi folventur.
Gramiae aulem Uccae vehemeutes dolores afl'erunt, brevi
tarnen folvnntur, nifi oculus vulnus aeeeperit. Tumor vero
magnus, dolori expers ctficcus, fine periculo . Quod fi

BUAIQN .

ai3

Ed. Chart. VIH. [20.] Fof. . ios. Ed. Lind. . (5o7. 5o8.)
Svvrj, xaxov (iv Jr/pov iov xui imxivdvrov tXxwaui *
oy&uXftv xui %cu(pvoM. deivov di xai %Lv daxotp Sf xul
obyvij- il yg dxovov gcupet , &eguv xai ukpvgr, xivdvvog
Ttj ie xgtj iXxo>&rrai xai lecpuyoiotv. ei fiiv udyuu xaTaouit] , dxgvov di noku fan%eru* noXvv %gvov,
xai Xfuui lain Toai fAtv rdgaai faqpagaiv ngoXytiv, ttja di yvvui^i xui olai nutdiotaiv '\> xui toIv
flstfatv XTgonrv. v di Xrtuui yXuigui xui neXiSvai Sonst,
xai dxgvov novl xui deguov, xui v rjj xuua
tai xorijpoi/ odvvtu ig tov & xazu(stt](j^o>ai,
xai uygvitrii] tovtousiv , ekxog uryxr yeve&ut
iv tw (f&.uuj. thtig di xui (5o8) uyjvut loiomv.
ApeXUi di xui imyevtuevog r odtr} tg xrv oipv
, oriju^aou. nyoXyeiv de del toviowi afteru, g *
yovov axeriTfterov tu ix (teora, ig ig
negiiudwtug te xui ygvniiug. enrv di xai tov oqtO-ukuov oiv
r, xuTidtv, rv uiv ege&ij igijmyg xai di Ttjg gojyutjg
vneu^ovau iptg, norrgov xui %ukenov xudidgoai. el di xui
cum dolore eil , ccus quidem malas , metusque eft ne lum exulceret palpebrae coeant. Formidabilis quoque eft,
ubi cum lachrynia conjunctum dolorem habet. Nam lachryma calida et faifa prolluit, in pupilla et palpebris exulcerationis periculum eft. At 11 tumor quidem conftiterit,
lachryina vero multa diutius eiTunditm- et gramiae teneut,
viris quidem palpebrarum everfionem recte praedixeris , at
mulieribus et pueris exulcerationem et palpebrarum ever
fionem. Si vero gramiae pallidae aut lividae fuerint, lacbrymaquc multa et calida, caput ardor occupet, ex temporibus ad oculiim dolor tendat , infomniaque bis acceflerit,
ulcus in oculo factum efte necefte eft , ut runipatur me
tus eft. Juvat autem fuccedens febris, aut dolor in lumbos
firmatus. His vero futurorum praedictionem recte inllitues,
et lemporis et eorum quae ex oculo ftuunt rationem inieria, tum etiam graviffiinoruni dolorum, tum vigiliarum.
Sed ubi oculum introfpicere licet, G quidem rupium inveneris et per rimam pupiliu e-vtitevit, malum ligiiiiicat,

'

2i4

2 POPPHTIKON

Ed. Chart. vll. [820. 821.] Fof. . . Ed. Lind. T. (5o8.)

arpisStv Vit) tootw, rsXt'ou; jjoijffro ^^? yreTat. tos 3' ? roc7roi/ tw iXxtviv ^ojt pe'vovg TrpoXf'jw, xi 5 rs aijnsdrag xai u&vxrjtug rayxov Tjjv ajrv tcv tlv.uiv res oiff yrEo-Oat,- olat fitr
ovv tjyvvttat oi off&uXttoi , xai usr vneQayovow toaxE e|e>
rrv oipiv Tjg #a>nij elrui, dvvaxot ut xai jjooroi xai
tiyyy slg Xtnetv. d aiiixo [letaxivq/iaiu *
ol te xadidya&ui , iff (irce xuxv m.ytvrTM [t7iv, o is
av&Qomo vog y- ctl di tx twv iXxov oXai, [821] oaiv S
ir} xaxv XXo itootJ , oea&M ttHfsXtEa&ai xai vn
twr ftoraiv xai to zijg Tijfijjj. fiXiaru di ai /
xai * rsturrotat ttuv aiauxiav. tuv it jfwoiW fihnta
piv ai Xunwrxui Xxofttroi- etiutu imBOi'via
qvtov. ' 5 xai ' V uyjiexu y toltmv
zncuy.
ai de xout yXuvxovusvai , r oyvQOtiStsg yirurai, j xvreai, ovdiv %oi}(tv. touwW d Xyca aueivovg oxaat t
ouixQotEQUi cpuirovxai, r eoireout, i yairug e%ovoui , etV

ne facile reftituitur. Quod Ii etiara putredo fubGt, nulli amplius el ufui. Reliqua vero ulcerum genera praedicere li
cet et locorum putredines et altitudines intuenli. Pro ulce
rum magnitudine cicatrices lieri neceife eft. Quibus igitur
rumpnntur oculi, pofteaqne adeo extant ut pupilla loco mota
videatur, iis alio tempore, eque arte, ut videant,
opem ferre licet. At parvae pupillaruiii dimotiones relilur
polunt, dum ne quid mali accefl'erit et juvenis fit aeger.
Ulcerum vero cicatrices, fi non aliud malum fubGt, omiie*
et a tempore et ab arte jnvari pofie exillimandae funt, ac
praecipue quae recentiilme et in juvenum corporibus con
tractae funt. Ex locis autem intignein facit noxiam pupillae
acies fi exulceretur, fecundum earn id quod eil fupra fuper
cilia, deindo vero quiequid bis locis fuerit proxiinum. Pa
pillae quoque caefium , aut argenteum, nut caeruleuni
lorem nactae, improbandae font Iiis aliquanturu meliorvs
exifiimandae funt quae aut minores , aut ampliores appa
rent, aut ngulos haben! , live id cx maiiifeila caufa, live

Ed. Chart. VIII. [8"-] FoeT.1. 102 .10. Ed. Lind. I. (5o&. 5o9.)
x nQocpaomv xoiavxui yevoiaio , si'i aizofiuxui. atf.veg ,
nqiikui, xui alydsg x\saJ>oa)voVTa xui yavionai,
rv jtr TQcft tTiiyvTjTui v xcp yp>iiu> >j noaxtev
Tvyt] ov\rv tyuiv v rtp %' , i meyywv. fv d naalqipi yvrpui, unoXevxvij (lekuvog /xeiv , si novXiv
%ovov Tiuoauvy, xui xQij^eirj xui naysr, xui uvr^ovvov
vixoxurukmsiv. ai d xoioieg ojg v xoai, nvqeioaiv tygatpu,
Obra xui v&de eypvoiv. uj.a %oi) aijuelu xfiu&vtu
noo)ytiv. per diaqiog oc/yd'al/xtuiv, ozuv xxiaxct
twv oqpeaiv myvrjTUi, , d noXvxQOviovg twv &,
II mg diaytyoamat qp' ixozyoi- d Xiyoxgovovg, 'tav
oque nQoqpuvijzut tu uqwzu, nQoXyeiv iduuuiag tcuvauaai, r yyvg zovzutv , xai aXfoog ocpaXg vopisw %sw*
tag d nQoadt%eo\)ut,, oaiv v ywiwvui ytvwv, (iit' 'v xoustuoioi , aqueov yu&mv Inttpuvrzwv. nvzmv d yor uhazu zrv xuxuazuaiv ovQuu
tv * nei oqp&uXpovg r&vjj.eo\ui. ol yQ xtugoi
tsg.
fponte contingat. Calgines et nubeculae ac fubalbicantes
cicatrices, aegides diclae, exteruntur ac evanefeunt, nili eo
in loco vulnus aliquod fiibortnm fit , aut illic antea cicatricem aut unguem elle conligcrit. Quod in oculi nigro refpleudens cicatrix orla fit, nigri aliquid dealbat, ita ut (i
diutlus peifeveret et afjpera et crafla, etiam veiglum ali
quod poftea relinquat. Judicationes vero non l'ecus ac in
febribus feripfi, ita et hic fe babent. Sed et obfervalis lignis, pro genere quidem lippitudinum praedictionem in
ilituas licet. Nempe diuturnas lippitudines fore, ubi fima Ggna airuerint, velut in fingulis defciiptum eil: bre
ves vero, ubi optima ligna coniparuerint , casque fepliiuo
die aut proximis diebus finiendas praedicere, ac alioqui iit
tuto e'e exiflimare oportet. Quibus autem levamentum adfuerit, Ii id eque judicatoriis diebus, neque cum bonis lignis contingat, in iis recidivae metuendac funt. Imprimis
vero in oculornni aflectibus urinae flatus in conGderatiouem
adbibendus efl. Occafio namque prareeps eft et lubrica.

2i6
maOKPATOTS jipopjphtikox
Ed. Chart. VIH. [821.] FoT. I. lM. Ed. Lind. . (ng. 5io.)
Il Al d dvasvxEQut, v uiv iv inwair, r rcol.oiet xe diuy(auruaai > V v qiXeyuory rnuiog, rcojo9qov, t yaaxgog, r oaut- inwdvvoi, r uaui anatv itoXuuvuvoiv, dipuv te nug^ovai/v , avicu, uv nout novtgui.
y.ai bg uv nteaxu jjy xovtiav twv xuxtv , xwyiaxu noXitai'
uv Acjjwta x<v ngoarj , nXeaxui IXndeg.
omo&vqoxovai, d vno xuvirg rrg vaov uXioxu nuidu
(5 1 ) ntviuextu , xui yeguxsgn ts x dexusxtu. ui ' XXxa
rf/.iKai rjaaov. baut,' d xwv dvoevxeoiiv XvoixsXte , x ut
xux xuxu oiix iunoitovniv , ulua d xui ouuiu 0t,uyo\grourxu, tnuvauvxo idouuiu, xeocuyEuxuidexuruu , exoaxuu r xeaauQuxuvd'^UEQu, rj ts xoimv xtov yrcoy. x
xoiuxu yuo diuyruytjuuxu xui vnuQ/ovxu noO'&'ev v rotai atuftcun voar\fiaxa vyiei, xa uv ituXuioxequ, hv tiXeovi yvv*,
r d TBwxtQa dvmxui xui v oXyijaiv juQrfitv :
nai xui v yuoxgi i'ypvout xui uvxui neutyirovxat , u/j.ov ig
Tog xKovg xe xui x toc xxwv, xui x tftgvu dt-uowovaiv,
xtipuxvg ts xui auuxog diu^ugeovxatv , xui noXXovg uijrag,
At tormina ea quidem omnia mala unt, G cum fcbre
quideui invadunt, aut variis alvi recrementis, aut jecoris
ruauimalione , aut praecordioruin , aut ventris, aut quaecunque doloribus cruciant, aut cibos cohibent, filimque inferunt. Ac celrrimo is prit quem maxima pars horum
xnalorura occupt, iluic Vero plurmum ineft fpei, cui ho
rum pauciima adfulit. Isque morbus praecipue pueros a
quinto anno perimit et qui eum iuperant ad dccimum usque,
caeterae aetates tuliores funt. L' tilia au lern tormina funt
quae Li's maris non alligunt. At ubi languis et flrigmenta
per alvum rejecta fuerint, feptimo die defnunt, aut decrinoquarlo, aut vigefimo, aut quadragefiino , aut intra hoc
temj) us. Hujusmodi namque dejecliones eliam eos qui ante
fuerunt in coTporibus morbos tollunt: rnvetwatos quidem
fpatio tempris majore, recentes vero eiiam paucis diebus
evare poilunt. Siquidem et praegnanles jpfae etiam pies,
rumque ad partum fuperfunt et ex paj-tu , i'oetumque coiiTetvanl', etiam li per mullos meules fanguis et ftrigoieu 1

BIBAION .
317
Ed. Chart. VI . [8 . 8aa.] .. 4. io5. Ed. Lind.I. (5 10. Sil.)
j /ifj odvvrj arijoi noaij , i alio rt zw norrowv mv
tyyuyju uiubmv thui v ,( duoerz(jioi imyroizo- el d
xtriov abono , re ft}o<a> leOgov atjuurei [8a^]
xui rj; iypvar xvHvvov, rv (ir uti tfigiiuv zr)v ufsvltv xai zoi voiqov zr)v izkvaiv t dvoeyztQr nuat}zut uv&iiisyv , i' iet Kyov jfooVov.
| Ai kttevxeiut uveyeg utv xui nolv/atoi xui
nauv )gtv %hv ijiipmo ze xui rev ipfiav txxuQuaopevui,
*ui fioimg vuxzvg xui ijutjijg tnixiiutvui, xui zov diuyo vnirzog, j couo io%v)uig , } uhavg ze xui Xeov
tai , uiizui fttv rtanui nonjou. xui yuy iifiur nutjjdwt xai nozv ovx ig ztv xaziv xytnovaiv ieze dtovyantiui, xui z azuu t^elxovoi, xui tetifog j^pucVoi' ni
<j noodnroi ixoitovoi xui tpqhdug nuvzoXu xywpuiu
ipaug- iiua d xui zg yuetyug dno^uovg ze xui yimuog
noSstxvvovoi , xui utirwcug. x S ziv zouviov uiciv
i udmzoi yvovtui ol r&Qmnoi xui zr,at vewotoi '94"
&, xui tuAAu z nQuaausm notttv. 10 di yooiuu zovco
per alvum fecedant, nifi fi dolore aflligantnr , aut aliquod
ex malis lignis quae in diukultatibus iiiteinoi'iiiii adefie
feripta fllt acceficrit. Quod U liontni aliquod adell'e vifiun
faerit et foetui perniciem praeguanli pericuiuiii denuticiat, nifi poft foetus abl'olutiouem , aut fecundarum diiuis'onem, ipfa tormina eodem die, aut non multo poll, cesfaverinL
Laevitates autem inteliiiorum aTiJue quidein et multo
tempore perseverantes, ac omnibus horis et cum llrepitu
et Gne boc exturbatae et fimiliter noclu et interdiu ailligentes, II quod excernitur valde crudum eft, aut nigrum et
laeve, ac mali odoris, eae quidein omnes malae l'unt. Nam
et filim exhibent, eque potionem per urinam reddunt,
quod in veGcam non defeendat, os exulcei'ant et elalum
faciei ruborem, ejusque cutis vilia omni colorum genere
diUncta, epbelidas vocant, excitant, 13 undque venlrem'quafi
fermentatum, lordidum rugofum eiliciunt. Ex qui bus aut
cibuin capere, aut deambulare ad res obeundas nequeunU

2i8

12 IIPOPPIITIKON

Ed- Chart. VIII. [822.] FoeT. . lo5. 106. Ed. Lind. . (Su.)
dsiVOrarOV jiiv TieaVTtQOiaiV , la%VQOV dt ytVETCU xei
Tooiv vdooiv, /Jat- ds a/.hjoiv rXixmi, raaov. 00ti ' ju^re f zr,aiv tlixt>jaiv tau Tuvtyaiv tat <pt]ui mit
Tov voorjfiarog tovvov neqUneaui, Ek%iai
GTjueaiv tytei, Tiov ixorro>v a i'yuipa tlvui, aqiaXtoiuiu dixeiiru ovrog, d,eQanett; d , f rovaog avnj, tai av
j ai'Qov ytaqttTui irivouivov xui Xyov xui
tiZv oixiv siaioviuv avrai, yooiiv twv novrjqdv
&.
Il Al d aklui ()1 avev nvqettv xui Xiyojroonoi re xui evqdeeg. r\ yq & , ij
no tov uvioiiwu. nqoauyoqevtiv d %or iruvsa&ai, vntodov, biuv t>7 %eiq ipavoni zij (irde(tia xrrjoig imtj xui cpiau ditl&ui tni tov ^.
edgai d xtQtnovTui , rduoi juv oi>; av di(iqoiu Xfiy
i-jlpvTut; aiftoj{>odug , nuidiuiai d Xt&iaa xui v dvasvTQrat Tijai, uaxqyai xui uxorjvotoi , nQeaviruiai d
olg av nqoanrjfiuTu (iv^tjq *J.
Morbus liic feniores gaviffime infeflat, quin et viros vehe
menter affligit, caeleras vero aetates multo minus. At qui
eas aetates quas ab hoc morbo male affici diximus non attingit et pauciEma ligna habet quae mala elfe fcripta funt,
is fecuriffime conllitutus eil. Curationem autem pollulal hic
morbus, quoad et urina pro potion is modulo lera tur, corpusque cibos ingertos fentiat et vitiofum cutis dolorem depouat.
Reliqua alvi proluvia quae line febre funt et parvo
tempore durare et initia efle (blent. ut enim co ta, aut fu
fponte definent. Ceffaturum autem alvi fecell'um denunciaveris, ubi conlrectato manu ventre nullus motus i'uberit et
ad extremam dejectionem flatus prodierit. Sedes autem procidit, viris quidem, quibus ora venarum ianguinera fundunt, haemorrhoidas vocant, et alvi lluxus corripit, pueris
quoque calculous et in diuturnis ac Gnceris inteflinurum
difficultatibus , fem bus vero quibus mucolae quaedam coucretiones ollixae funt.

BIB.410N .
219
Ed. Chart. VIII. [823. 82.] Fof.I. . 107. Ed. Lind.I. (5ii.5 12.)
T(bv de yvvaixcv out uXXov xui rnaov lv yuengi Xauilrsiv nsqinaaiv de VTtoGxtitxee&ui. ngrov uiv x etdeuOfiixoui xe yg iiciroiv ueivores SvXXuitreiv , Xeniai naytiiv, (5 12) Xevxui (Qv&Qwv , uiXaivui neXtSrcar, tpXtug
tucfiuria '%ovetv, fisroreg 'oyai, u'r xuxncfavoriui.
agxu n&genxov jftv ngeovTixij norrgov , (tuov de
oyxrjgovg xe xai yu&v- xuvxa iiv xr bifiet
rj (jti. nvv&rta&ut, %g-r) xui negl im xaxuurvu)V , rv
minus qtartovrai , xai iv nXrfiog Ixuviv , xui rv evxqo
xai lau iv ixatoiai rwv %gviv, xai v T?aiv avjt,aiv
/ invwv. [82] ove) yg tuvza yrea&ai iqmtov.
firtgov tv (f r avXXtupg iJTiv, o d] urxcyrv vouaauev , vyu
re zgi erai xai ^rgv xui & , xai urx vemaauyov 'axoj urjxe , firxe atuu uvxov &
p/jre ^viueuvxxot urx /&. uyyarov yg o t iv
r twv xaXvuxusv yevtodai.
I 'Oxaut (tiv ow TW yvvuixv pr d>variai, iv yaoigi
Xuureiv, (puivovTui d ^Awoat, p.rxe nvgexov urxe
At mulieres quaenam magis aut minus nterum geflare
fini idoneae, nunc in modnm aefiimare licet, imprimis quidera in formas intuendo. Parvae namcjtie gvandioribus ad
conceptual praeftant, tenues craffis, candidae rubris, nig rae
liventibus. Praeftant item quibus venae extant iis quibus
minime apparent. Quinetiam grandiori natu exuberans carnis moles malo eft: mammae autem turgidae et magnae
probantur. Atque ifta quidem vifui funt expofita. At fcifcitari oportet iium menftrua lingulis meniibus appareant et
fatis idnea copia et an boni lint coloris , aequali co
pia in fingulis temporibus et ratis menlium diebus effluant,
quod quidem optimum eft. Locus vero conceptni idoneus,
quem fane uterum nominamus, fanus elTe et ficcns et mol
lis debet, ac ncque contractus, eque proclivis, neque ore
diftorto aut compreflo, ant diducto. Etenim quicquid liorum
conligerit conceptum fieri impedit.
Mulieres igitur quae coneipere nequeunt et pallidae
videntur absque iebre, neque aliqua caufa in vifceribus

220

1.2 IIPOPPBTIKON

Ed. Chart. VIH. [".]

Fof. I. 107.
Ed. Lind. (5i2. 5i5.)
ani.yyv<uv alvmv ovtuv, avrm apraovai xe(pu).tv h/uv
xui tu agitai, xai yrea&atxui oXymg d xai noivv yovov iv Trjatv o'iia diuxetuv>oiv
qpavu >; , ul urjioui xa&aoatog tuut)gi TtQoayo/^ovatv- oxoui, te svyoow TS tint xui naoxa nu'/.vv is xai ntijOui rowtj
xai qihfiu xexvuuivu, vavvoi elm xui'T
TuiiTtjatv r nuvn'muaiv o qpruVercu, ri uKyu xai uxorjmg
ytvSTai. Tiav ovto tv % tau vayxaui, iv yuorgi Xufitiveiv- rt d iniajuivoututv
xuTaiiiji tiav noo(f>ua(5 i3)oi<og ' jde dixsuui r
yurt], xav jUij aok'l.uavtj, yugov iv 01 r) ftijTQij atrior,
iure ur vruaat yreodut L'xyovu. ) uveanuoutrvv iar,
ff xnsTtXijyuivov. yy u).lu xuTayivouevu vTUitu |v
dvvija yvtTui ajfftotje xui rjet.
' d' av 't/.xog yivrjiui iv t;7<x pritotjatv, ei'ie ht rxov, e'ie tx , ehe *| uXXrg uvg ngocpotog , irvoexog xai ovwrug Tuvujniv uryxt] iniyvea&ui xui ovug iv TOal ^w<j'ot(Tt iovtohjiv. ti dt xui tu Xo%su avranoXeiap&eT, TUUTU vnoypviu xui
exilente, iis capul dolet et menfes male fincere prodeunt, aut certe pauci, eque ex longo inlervallo lie affect is
apparent et uteri purgalione indigent. At quae tum bene
coloratae funt tum bene et pingues et venas la
tentes habent et doloris experte funt, hisque menflrua aut
millo modo prodeunt, aut pauca et fincera lluunt, in hujusmodi naturis dillicillime coneeptus procuratur. Quod Ii libe
re apparentibue mendruia, inclpalo lit corpore mulicr, e
que coneipiat, locus in quo uterus conlinetur in caula exiilimandus eil, quo minus l'oelus lollatur. Aut enim conlractus e., aut diduetus. Reliqua enim quae Luc conlingere
folent, cum dolore et decoloratione ac colqualione liunt.
Quibus vero ulcus in utero ortuin eil, live ex partu,
five ex tubrculo, aut alia quapiam caula, iis febres et iuguinum tumores obveniunt illurumque locorum dolores.
Quod Ii partus purgamenta fimul quoque reliiterint, tum
eamalu oinniuo l'uni iuimoderata et diulura , acceduntque

i
Iii ION Ii.

09l

Ed. Chart. 1. [8*3.] Fof. . 107. Ed. I.ind. I. (5i3. 5i4.)

^corianeon. xui ngg tovtwm {%> xui
dvrtu. tkxeo yivauh'ov xui vyiaaiw , yoioior
toto uvyxt] ?.eiteoov xai ?.]6 yivsaOui, xui rnoov
dvuafui iv yaaTQi i.apfivsiv. si [towov iv tooiv in pt(JTfpu ytroiro tkxog y r i yvvr iv yuaTi kaoi , eue exo ETi i'ov(ia, e'te i.omv r5f] iyn)g ovryu , ignev y..h v
TtxtXv aiiTrjV Ung io~Ttv- el Si iv rofft ini s^i 'elxog ytvoiTO, rj Si yvvr ir yuargi tyoi, Of)v xaXlov i'xyovov %<)'r
Suxsiv eaead'at. ijr nvQEToi ov vvuairr, iv yuOTp Xuslv, Kai XenTrj i}ypg typver , vr&vEO&ai \,
in, i ( lifjrui 'elxo tyovaiv , rj V.o ti twv noi rjpwv tu'
ygatpa. e y iv to %WQtty tovtm ftfjde vtiev xaxv (faioiro uciov Tjg XsnTVVGig te xui tov iir ovkXuuarEiv vrur.hnt . ajftu iftioui Tir yvvuxu - tu
t/ ' ryxT. rjv di o TivgETog ).vO iinb Trg
grjtiog tov u'uuTog, xui tu (5 1 4) xurufirviu (fa*i , iv yu
pigi ).rif)ETM. rjr tu ifj ngiv r auu vog(myrvui iiyg yivTjiui norrgv tqotjov, xvduvog noXa&ut
flj yvvuxu Eymgoadv r uiiu ifioai.
et praecordiorum et capitis dolores. At vero ubi ulcus fanatuux eil, locus ille laevior ac durior ( efficitur et
minus conceptui idoneus. ^)uod G ulcus finiflra tantum occupel mulierque concipiat, aut ubi adhuc ulcus habet, ant
poftea ubi convaluit, earn marem potius enixuram fpes eft.
Sed Ii ulcus dexlra teiieat et inulier concipiat, foetus foetniueus magis expeclandus eft. At G febris prehendat earn
quae concipere nequit et. tuflicula detineat, quaerendum
tram uterum ulcus aliquod occupet, aut ex his malis quae
fcripfimus aliud quippiara. Etenim ubi nihil mali eo in loco
lubefte conftiterit, quod extenuationem aut conceptus impedimentum aflerat, fanguinis vomitione refuft metus impendeL Ei vero mulieri menilrua ex neceilitate difparuernnt.
Si vero febris fanguinis ernptione tollatur et nienfes appareant, concipict. Qnod fi ante fanguinis eruplionem ah us
effufa fuerit pravum in modum, periculum eft ne mulier
ante fanguinis eruptionem intereat.

222

1 2 HPOI'JPHTJKON

Ed. Chart. VIII. [8a3. 8a4.] FoT. . 108. Ed. Lind. I. (5i4.)
II Oxoaui dt sv yuaii doxtovaiv i'%eiv , oix i'^ovaui, xui
.? prjva iurtaionzu iv xuiaiirr<ov o qaivoutrair,
xui rj yueTQu oooir uvtarofira rs xui xircouit, ira*
xsq>a).i,v ts aXyiovai xui Tf/fflXor xai \mo%i$aia. xui
loat juOolm ) oix,[8a4] yyirsxui <jqu'air, si fir oXtyov
xui vSuoi. inijv t y.viiMuu jrg yuaj noKvQrj,
xui )jx;u(jui yrmriui, uCiui tv ynoioi '/.' , rv (ir
xwAu/c ayatv. nsi n&og ye xovto yuii
tart fisii'iih)v noiijoui v rr, wxgij, wars siu totov tv
%f)vov iv ytta toi Xc/fiursir. n'ai, ' %ovo>otv ir yuoii l
ruina 011 yrsxm, tr fi vrrjsu 'tuat tuviioiv ai
xs(fu7.uhyai, xai y't.u sv tt ooiv syyvtiui- t n
Twv iwr nuXv/oorMV roturas tyMir, si xsqii).! r lyiovm
xui oa<pi>r, xui i xana%r$ yumbos- sotaOui S't xui nsyi afiuiiag, xui /j[j/.ii)iofjo , xui r]/tv. xaui di v'/anes tovat
vn%o).u fiovaii itoiXag jusqus , fuie sv yumoi t^ovau
ftrjie nvosiuvovaai , nvrVvtad'ai tkuirug oiqoyyvXus

At qunecunqne fe concepife exiflimant, eque conceperunt, et niultis inenfibus dccipiunlur, quod iienliua non
compareant, ac venter turgcfcere ac uioveri videatur, eae
capitis cervicis praecordiorumque dolore conilictantur,
eque lac in ipfarum mam mis innal'citur, nii paucuni quiddam et aquofuni. Cum vero ven tris tumor ditfolulus i'uerit,
ac molles evaferint, eae nil quid aliud oblet concipienl
Quandoquidem afTectio illa ad inutalionem tero afiercndam
valct, adeo ut poll hoc lempus concipiant. Eae vero quae
conceperimt, doloribus'iftis non tentanlur, nii confueti
fuerint. His capitis dolores accedunt et lac in mamiuis innafcitur. Quas autem lougae fluxiones exercent, de capitis
dolore, lumborum et imi ventris inlerrogandae funt Scifcitari quoque oportet, nuin dentiuni' Auporem fen liant, ant
vifus hebetudinem, aut auiium fonitum. At quaecunque jejunac multi.s Jiebus aliquantulum biliofa vomitione rejicunt, fi eque uterum gerunt, eque febre dctineutur, in
terrogabas lumbricos rotundos una eliam vomitu refun

BiBAiON .

a23

Ed. Chart. VriL [3i4.] Fof. . 108.109. Ed. Lind. I. (5i4. 5i5.)
1-vfiutovair, r\v y ftr) ouohoytovat,, n(jo).tyetv avxtjai rovio
toea&iii. yirsxui di ftiv Tyoi yvvui^i vaijuu , di xui nu&tvaig, xoat d' XXotoi arSyomotoi*
IJffffOr.
( 5 1 5) "Ooai di arev nveTWV idvvui yrorvui, &uvrovs
ftiv oi)x ^SQy^ortui, , TioXv"Qortoi di ai nXtovg sai xui X 'yoiat xui vnoaioocpg- o Je * tiqxov
ftiv nei xiv xeqaXqv uXyijptuxuv , tu ftiv evq&sa,
di yaXtxiontou . % di imoaxtnxeadui ixxeoa uixoiv
Je. xaoi di uvtv uftXvwaaovei xui tjevQg ti yovatr,
ini oqi&uXftiv uvxoat yhexut xui xvr\aut)q yei ftxwmv, Toroiffiv oryu utua (iviv n tov aixoftxov xui '
Il ryxrfi. ovxog '?. Je odvtai tto
xtquXfjv xui ftxomov i'x xatv ftsyXmv yirovrut xui ix
, xovxovg di xovut fiiw
x.ewg fiXiaxa anaXXuoaovatv , wq,.ova xui itTUftoi,
*ai Xtrvut iv ( (tibi yirfterui, ftXXov ftiv ano tov uvT0[ttov, et di uij, il; tvyxig. xoovat yvovxut ztXag,
danL Id enira ni fateantur, ipfis affuturum praedices. Po
tiQiniuni autem mnlieres invadit Lie morbus, deinde etiam
virgines , reliquos vero homines minus.
Dolores qui fine febre invadunt, ne interficiunt quidem, at plurimum diuturni funt , multasque mutationes ac
recurus Labent. Atque borum genera primum quidem in
capitis doloribus fpectantur, quorum quidam leves funt,
quidam etiam longe graviores. Utrorumque vero ea fie ineunda eil ratio. Quibus autem vifus caligat et rubor quidam
in iplis ocnlis fit, cum quadam frontis prurigne, eos juvat
fangaie fu fponte aut ex necefitate profluens. Atque bic
modus (implex eft. At quibus dolores capitis et frontis contingunt, tum ex ingentibus yentis tum ex frigore poft vebemenlem aeftum , eos gravedines potiffimum quidem omnino librant. Jvan t quoque et fternutamenta et mucofae
pitnitae in naribus ortae , praecipue quidem fponte fluentes,
fin minus, vi exprellae. Gravedines vero in totum fiunt adeo
ut tuftes confequanlr. Et fternutamenta ubi fuccedujit,

224

1002 lIPOrPHTIKOK

Ed. Chart. Till. [824.8a5.] FoT. . log. Ed. Lind. . (5i5. 5iC.)
v.ai ? tmyerEO&ai- o' / imysrLfitvoi, rg dvrug rv uf TxavuMi, (flutn aryxt] intyertwQ et xai /iwia:
rovtoiair. xnoiai di oSrrat ursv * yrorrai
xai noXviQOVioi, XIII iv 7ta> >7 xetp<t)Si iayvooi iovai xui
utrrroui, nonoaVai xovtnimv %o rnrjiin ?.'>reuov ro -. rv ds ai ig tv tq%7Xv xai ig
tzov oSivt] xataatrij xrv xe<pu).rv nnoXmovau , xat avDis
nuhv TtuAirdyout] tig trr y.s(puh)v, xoi i'n %,).()
yvsTUi. Tovtmv di Wi'Twr <?u rnror , e* vnsivoti x rjq xeqktXrg ig tov rQjf).v te xui .. rg di oiq.E7.ewg xovTeoiai irooidiyead'ai i* / i'aEO&ut, rj nvor fifaetr,
ij a(5iG^opoi''de? ptir, tj ti-urS , iv mjuaotXvaiieXtsi di xai 7iitvqm\/eva r xsqaXfj.
NuQxt de xndiouieg ocrt di Trg xsqaXijg diabaovot,
iitr ^ , di di [85] fioovg -o , y.ig di y.t ipv%oav ti doxtei uviooiv , ei dia%ioQet dice rijg xtquXrjg , Tomovg inavtota&ai , ei xai ig yXoioauv uxorv
rfixreTUi i xvdoiaig. ei y tovto noUoi, rleov rovarua

eque dolores fcdant, iis tubercnla et coloris pravitates ex

lieceffitale aderunt. Qnos vero dolores fine cau el diuturiri
et totum caput occupantes jam graciles et viribus exliauftos aflligunt, in Iiis altenrendum morbum priore multo effie
graviorem. Quod ' in cervicem et durfum relicto capile do
lor defccndit, rurfusque in caput recurrit, adfiuc gravior
exiilimandus eil. At otnnium maxime terret, fi a capite ad
ceriiicem et dorfum pervenit. Eos vero juvari fpes eft, fi
absceflus aliqnis eruperit, aut pus luffi rejectum fuerit, atit
fanguinem per ora venerum fnndere fint foliti, aut puftulae
toto corpore. pullidarint. Ex ufu etiam eft caput porrigine
tentari.
Quibus autem torpores et prurigines pungentes per
caput interdiim quidem totum , interdum etiam aliqua in
parte percurrunt, faepius vero frigoris alicujus ienlus caput
pervagavi videtur, ab iis fcifcitari oportet, num etiam ad
lummam linguam pungens ille jiruritus pertingat. Sic enim

110 .

225

Ed. Chart. VJII.[85.] Fof.1. 109. no. Ed.Und. I. (5i6. 517.)

ytvttui, xui zusnwieQov null^ai, eiret di uvev jonov.
o d xqtwi iv wqsXeiwv l noozaauov oujtkq iroyyQu. rpvov /uiot myvoviui nootuau ni zoiiowiv jj
ixevototv. xaovg d y ryatv odvvyoir oxoiuiwi iaitaovoi, dvounaXkuxwv nui xunxv. yioovai d zno obzog
lu'harix yrexui- j al d ulha vovaoi al /*(fi xepak vdgai xui yvvatQr uoaX o%vqiutui xal no?.v%(>ovn. yvovxut, di xul veavaxoia re xui nuQ&tvoiat, zf/Oiv iv
ijhxij, xal uXiaxu xuxauryikov s rrv nodov. trai de
yvruiQv tv jrai xeyuXaXyiyai uiv ukXa nana yvexui
xui zoZatv vdyoiv' al xvidaous xal ueXay%oXix
latijoiv tjaoov i} toow ydoaiv , rv urj / XS fjcpavusftva
Ole* d 1 %Qwuata rtoiq iovov novtQ iarv noXvv
Zqvov, ^vvB^ot de ur\ xiSQu.dta rjnov, outot, xui xwv
5 xui rv yvraixtov Xytovai. xui X&ovg
is xui (5 1 y) yjv TQcyovat, xui ^' eov<ji. d yXwoa

magnus morbus eft et qui aegre folvatur: alioqui vero faclis. Auxilium autem confequunlur ex abfcefbus, velut an
tea icriptum eft. Qui tamen bis minus quam illisconlingunt.
Tenebricofae autem vertigines Ii cum doloribus adfuerint,
malum in infauiam erumpit, nec facile jirofligatur et fenes
praecipue affligit. Reliqui capitis morbi tum viris tum mulieribus vebementifQmi funt ac diulius perfuverant ac
cum fecuritate. Contingent autem et juvenibus et virgiiiibus
aetatis flore, potifflmumque circa menilruorum exitum.
At mulieribus circa capitis dolores reliqua quidem omnia
quae etiam vins contingunt. Pungentes tarnen prurigines et
atrae bilis vitia minus bae quam viri fentiunt , 11 menes
penitiis evanuerint.
Quibus juvenibus diu coloris foedatio inert, non tarnen
commenter; ad inflar rcgii morbi, ii et viri et foeminae
capitis dolore conllictaulur et lapides terrain edunt, aut
profluvium per ora venerum fauguinem fundere folita paliuntar, baemorrboidas Graeci dicunt. At colores cum vi(fjnpnrfflTos TOM. I.
P

1002 nPPPHTIKON

Ed. Chart. VIII. 85.]

Fof. I. no.
Ed. Lind. I. (5i7.)
effet yon etat, xui u>) ioyvQi xieqoI eioi , x ftiv
t avx noiiv uvcoai vufiairei, om di xwv ).i&am
xovxovg xui zij yijg roa><o ici intuy vSqiu Armeet u/./.ov jj
ro tti'ou. toaet de TtoXv yvov >yoo ipavorte, xui
t Tcoaomu tnrjouya i'yovtsg , tidvM yorj xovtovg xtjv }.rv Svvuftvov, i moi t enXyyva i.yruaxa tyovza, r}
tv >7 edy xuxv xi iv iwvxoXai. toat di nXeioxoiai xv xotovTfov (pairoiitrcuv ovy v ri xoviutv xuxv (puretui, iX
oxtv ore uoXXu , j xui nvxu.
O di rrjg vvxrog owvxeg, oig df vvxxXmnug y.u/.ouev,
o 'vxov Xexovxui vit xov vtob, i nade j xui teavsxOt. xui nuXXaaoyxai vno xov avxouarov , ol uiv xeaouQuxor&ijuEQOi, o di tntaurjvoi, xiai di xui ytavtov okov Qtiiiivs- atuarsB&ut, yor moi xov yfjvrov ig t xtjv layby
6yyxu eg te trv qXixiv tov rooo 110;. ui
di /? wireAe'ow uiv tbvxovg initpatvutva t xui
xxo (isfierai , iriytvot Tut di o xgxa diu xrv vexrxu- ai di yvvuxeg ov% aXioxovxat vno xov vooruaxog tovrore pallidi diuturni , absque vehementi regio morbo, cae
tera quidem cadem lacere folent: verum praccordioruin do
lores eos magis vexant quam caeteros, eque tamen lapides
aut terrani edunt. Qui vero diu pallidi facieni liabent luuiidam, eos cerium eft aut capitis, aut vifeerum dolore la
borare, aut ledern internara quodammodo male a'eclam
elle. Magna au teui ex parte ubi liaec iiduerint, non unuin
aliquod malum inefle videtur, fed interdum multa, aut
eliam omnia.
Quos nyctalopas huncupamus , qui noctu cernunt, bi
morbo prehenduntur juvenes, autpueri, ant etiam adolefcentes, et 'ponle evadunt partim quidem quadragclinsuj
die, partim vero feptimo menfe, quibusdam etiam- toro
anno perfeverat. Et tempus quidem acliniari debet et rnagnitudinis morbi et aegri aetalis ratione adbibita. lo juvant quidem fupervenienres abl'ccfl'us et ad infernas partes
tendentes, qui lamen per juventutem non admodum cotitingunt At eque mulleres eque virginee quibus renles

BIBAION .
22y
Ed. Chart. VIII. [85.] Fotl. no. ill. Ed. Lind. I. (5i7. 5i8.)
. oidi & rfit, % qahotttu. oToi di (evxara daxQvatv noXvyoviu , vvxxXomeg yvovrui, iovtov
tnarcQCTv , 4 rrv vsopcArv ti nQotjXytjxteg iotai
'Oxjoi, di prT nvqexryavrtg pfpce uyooioi ivtsg Xyovai noXXxig xrv xoovcfl\v xal rovg xgorqiovg, v \\ fit]
rrv aXXrv q>ureQrv 'yoatv wnaxuaiv tv , (5i8)
rj uQv (f&yyumat, r odrtug uXymai , roirotaiv '()yqrai di rwv (uriv nocd^so'O'ai. oioi di tx reo' qivwv ala
</.7, doxiovoiv od' vyiavuv zakXa. lovrovg di i anXqva evQraui ntQurov tyovrag , r xiv XEcpaXfv Xyovzg xai
HaouuQvyfdig nob tcv oy&altiiv qpaivtisvov aqiai. xoai
di ) OTOiei zQioixw /*a xal no xtjg > ov eyoviu (fuvEtM xal t arc tov anhijvg.
OiXa di novro xal , dmdeu oai jXoi. xffot di eyovoi onXtjvag (leyXovg , alfto^ayai,
fivovrat firps otua dvaaideg, ruvcmv al xvj/ 'Xxsu rcffrijo loyovat xui oXg peXaivag. ftv 5' uXXrv qareqrv eywoiv

apparent hoc morbo tentantur. Qui vero ex diuturno lachrymarum uxu nyctalopes fiant, eos interrogare oportet,
num. qnis dolor ante lorum indicationem caput occupaverit
Quibus absque febre et coloris foeditale frequens adeft
verticis et temporum dolor, fi plane nullus alius adfuerit
faciei ab , aut vocis gravitas, aut dentium dolor, iis
fanguinis ex naribus erilptionem fore fpes eil. At quibus
fanguis e naribus profluit, etG alioqui frni videntur, iis ta
rnen aut lienem tumidum, aut caput dolore aut fplendicans
qaiddam ante Odilos obverfari compel es. Magna vero ex
parte una et caput et lien hune in modum habere vi
dentur.
Quibus lienes magni, iis gingivae vitiantur et os graveolet. Quibus autem lienes magni funt, neque fanguinis
eruptiones contingunt, neque os graveolet, in tibiis ii mala
nlcera habent et nigras cicatrices. Quod fi manifelus quis
P 5

28

1002 riPOPPIITIKON

Ed. Chart. VIH. [5. 826.] Fof.I. Uf.iia. Ed.Lijid.I.(5i8. 5i9.)

noiuaiv v , r uov qi&yyufvxai , % vxag
uXywai, xavitoieiv i ivwv & [826]
otai, d mo xovg :ocp&aKf*ov muQSjon Ur%v , xoviovg
(isyXovg evyqoEig typvxag. ei t}s xal v xotai nooiv
' ngoayvoriui , xal udmo q>uvraotxat ivoires, AA
xal rfv yaou xul xrp> acpdv juxuitfeiv.
Tu d tv ttet, nQOOwnoinii rv uijderi
akh>> xov intxoivan'ij, xa%o>g Tiavsxai,, xal avzfiaxa
xul rtog ryxag. o S" Aot anoni.Tjxio^ oiai> pv
dvvua&at, xtvsiv Xaitivvexat, ti vsvoarxg xov , ovxot, dvvaxot, elg romo xuQLaxuad'm. oirt d !wxi!;teg (tij ytvctvxcu, ovxoi d] 'norial vyisg. nsol d xov xQvov-nxs
'ooviut,, nQoXsyetv g is xiv o%bv xov ,
II xi g fv yovov , xal g xrjv rh,xrv xov rOnoy, xal
g xrv wqiv, sdwg on x uu/.aimzu (5 ig) xwy voaiftxoiv xul xxiaxa xal xvXivdovpEVU aqvxaxu muxovEt,
xul t tv yEQaixwioi, xv ouftxotr. sait, d xul
qi&ivnmQv xai yttuv xov xe xal xov #)os
iemxijSsioxSQog xavxa x vo<sruuxu iuptivatpiam adfuerit faciei abfceflus, aut vox gravis flt, aut dentium dolor, iis fanguiuis eruptionem ex naribus fore fpes
e. At qui partes eas quae fubfunt oculis vehementer fublatas habent, magnos Labere lienes coraperies. Quod G pedum
quoque tumores adfiut, ex aqua etiam laborare videbuntur.
Sed et ventrem et lumbos praeter haec infpicere oportet.
Oris perverfiones quae nulli corporis parti confentiuut,
celeriter aut fua fponte, aut ex neceffitate fedantur. In reliquis vero corporis iiderationibus , quibus praeter motion is
impotentiam pars corporis affecta exteuualur, ii reflitui non
poITunt. At quibus colliquationes non fuccedent, ii profecto
fanitatem confequentur. Tempus autem quo ilia contingent
praedicere licet, ad morbi vim et tempus et hominis aetatem , ac anni tempeftatem attendendo ubi in auimuin induxeris vetuftiffimos morbos et peffitnos et qui faepius repetunt, eosque qui in corpore funt admodum fenili, non fa
cile ceder. Eft etiam autumnus et hiems vcre et aeate ad
eos morbos tolleiidos minus accommodatus.

' " ,

biBJiox .

229

Ed.,C!iart. VIH. [826.]

Fof. . na.
. Lind. I. (5ir,.)
Ai 5s v uoiai yerftsvut o5vvat xoai ptv i
rag %styag imxaxualvomai voxag t xai oSvug na^ovetr, xaiixtpiv anooxoisg fiv bvtt niyivoviui , vytovzai 5s
[ielatva %o.g fiVxSg- oxoui os urov fivovat. v roatv
wftoiaiv, 4} xai e'rov vhov tfixviovvai, xaxag nvov utaavxeg sxffvyyvovaiv, r [UXaivav ypKriv. xuxauuv&vew 5s
ifoi xovtmv u. tjv ftsv y evnvooi, 'wfft Kai lacroi, filaivaii %okrv avToi (tuXkv Xtl u'ow. si 5* av Svaitroisoi,
Kai ni xov hqoocSttov mxoj[Si, w aixooi, %, o tiqogOv
ovx sirsyvsxo , vntgv&Qov , sirs (tlav, xovxovg nvov iXntg
fiD.ov nrsv. oxitxeo&ai 5t no xovxoiai xai si v xoXai
noalv oli'-uaia veoxi. xui y xovxo xo oqusov xoiixowt,
uoXoytov oxl. Sboaqua romo xoaiv rSotloi nQoaylrsxat,
ie%vQxax6v 'xoZaiv xsoaaQaxovxa ixav g i^xovxu.
xrv i\Xtxtv 5i xavxiv fitaxa lapSsg t&vtai,.
Zx.xzea&at, 5s'5el w5s nsQi ioviStov. oxootoi yo xtZv
PQaixQorv di iaj(vQxarai xai xaxa\i{i%ug xrg aqivog
xui xmv cxeltaiv, xai x alSoov snaQStt Svvaxovat , xui

Humerorum vero dolores, qui ad manus tendunt, lorporesque et dolores exhibent, abfeeirus cerle non conlequuntur, at bilis atrae vomitione anantur. Eos autem qui
in bumers perdurant et ad dorfum perlingunt, puris aut
atrae bilis vomitione cFugiunt, quorum ineunda eft
ratio, facile quidem fpirantes et extenuatos voniilione nigram bilem effufuros magis fperare oportet. At diffieultate
fpirandi laborantes, fi in faciem color fubruber aut niger,
antea non vifus , fubvcbitur, pus expuitione potius reddituios eft. Praeterea etiam animadvertendum num pedes
turooribus infeftentur. Hoc enim iis indubitalum eft figuum.
Hic autein morbus viris vehementinius accidit a quadragefiino anno ad fexageCmum usque. Quam aelatcm etiam
coxendicum dolores praecipue vexant.
De coxendicum autem doloribus Gc exiftimandum eft.
Quibus ienioribus vehemenliffiini torpores adfunt et lumbi
ac crura frigefeunt, nee pudendum erigere valent, lvusquc

12 nPOPPHTIKON

Ed.Clwrt.ir. [827.] Fof. . ta. 11. Ed. Lind. I. (5ig. 5io.)

i] yaozijo o dtuywoei, ei ur nog vyxry, xal xonoo>d>;
uva noXX te&QXEiaii / zovxoiai yoontrazov xo (5ao) vov eaiait , xui itQoXyeiv viavzbv z Xyioxov, cup ov jjprov rQ-uto zb vovarjua yvsa&ai. xai xg wqieXeag g
xai z oog nQoabyea&ai, tocrt 8k veariaxowiv vot uv ov% Tyjoov al 1% , @% (. xai yq xeaauQaxov&rue(o naXXaaovzain XX' ov al Vuy.ut emyivovxac
luyvQai ore, al xazaxpv^ieg zwv oxeXwv t xai zfig ayiioolat s rb vovarjua xovz tari uv v zy oaq>v' xai zw axtKi,
mt,exai de ov% ovzo waxe xuiaxea&ai , ^vazQjiuaza ox& uv ijnov v xj 1, xai navead'at si elg top
ovwva rj odvi] qnxvezai- ijv yg zavt 'pj au<fa> , yooviov xb vovatuu yivezui. nurtQo&ai d xai ei v zw |[ u-ijm
vgxai eyyivovzut, xai g xiv iyviv qnxvovvzat. xai rjv <fj,
av&ig oea&ai, xai ijv di zij; xvtjurjg, ni xbv xaoav zov
jioj. naob " av zovzmv z nXeara uoXoyoHSt, elnetv
avzoat ;io axtXog aqilv zoz uv &euv yivezav , zoz
\pv%Qv. f Se vovaog avii '* uv v xrv bofpvv txhque non nifi coacta egerit et mucofum alvi recrementuni
pluriuium prodit, Iiis maxime diuturnum fore ac praedicendum ex quo morbus coepit, annum ut minimum perfeveraturum, juvamentuinque non nifi aut vere aut aeftatc fperandum. At juvenibus quidem non minores dolores affermit
coxeudicum morbi, funt tarnen breviores : etenim quadrageGmo die^jiberantur. Quin^iec vehementes torpores, 11cque crurum ac lumborum perfrictiones fiant. Quos autem
morbus ite in liiiribis et cruribus vext, eque lamen adeo
ut decnmbere cogantur, animadvertere oportet, num aliquid
uspiam in coxa concrcfcat, percontarique num ad inguea
dolor perveniat. Etenim fi utraque adfuerint, morbus efficilur diuluriius. Percontandum quoque num femur torpores
fentiat et ad poplitem pertingant. Quo conceffo rurfus petendum num per libiam ferantur ad prim am fummi pedis
partem, quae tarfos dicilnr. Qui enim iftorum bonam par
tem fa tentur, Lis ipfis crus modo ealidum , modo frigidum
fieri recte pracdixeris. At qui bus hie morbus relictis parli

B1B-4T0N .

23!

Ed. Chart. VIII. [827.] Fof. I. n5. Ed. Lind. . (5ao. 5jj.)
novo e\ x , &uqovvu. xooioi x t taje
xal Tfjv oaq-vv (tr ixXeitovau sig x avoi xqnszai, nQoXdyEiv
tivu eivai. de heqI ao&oa odvvcci zs yrovzat xul
hipeiei xal xuzanavortai, , oix Iv nodayoixi , evQraetg enkayjvu fisyht xul v > oiom Asuxijy vnoxuoiv. xul xovg xQoxyovg }jv nuiotj, noXXxig uky. d xul iotoxag uvzi yvsa&ai (5a 1) vvxzeowovg.
rjv Si ftt'jx-e into <5 ovq[i> vyioxuxai r\ vnoazuaig uvzr , (ir\ie
ol iJporij yvovzui, xivSvvog t yjakay&ivai> &, tj i
d] fisXtxijoidu xukovav yirea&ai im avxooi- yivExui, s x
vovarjua xovzo otaiv v xf nui5r xul veoxrjvi, ^ivtj&sg
tor, uua (isv ix to tvcuy nsnavzat. jtavsQsa&at ovv neoi
xrfi xov a'uuzog (rl-iog, el iyVEzo sv vszrjti. xal ai xnSo'xjieg i'v re ra azr&u xul z uszucpotvo} el tvstoi. xal x0015 ai xoim Uj^vg orag naa'/pvaiv ccvev xtcooJ-Wxal xooioiv aiuo^(>o'si yvovzai- azt yo t Q%r] xmv vovaijuzarv xovccuv. ijv d xux^gooi o uv&qmwi orot qsuirmXM, nuvEoa&ui xul xsyaXi]V el dvvtvxai. q>roovoi yo.
bus quae ad lumbos funt, infra vergit, eos bene fperare jubeto. Quibus vero coxendicem et lumbos occupt et fupra
vergit, iis gravem lore praedicito. Quibus autcm ad artcu
los dolores oriunlur et tumores, denuntque ne podagra,
iis et magna vifcera adelTe comperies et in urina quod fubfidet album. Ac 0 cui tmpora attollentur, ea doler
iatebitur et bi nocturnos fudores contingere. Quod 11 no
que tale quicquam in urina fubfidet, eque fudores contingnnt, metus eft ne articuli claudicent, aut in bis
at, quem melicerida vocant. lis autem morbus ifte contingit, quibus pueris aut juvenibns ex naribus fanguinis iluor
confuetus defiit. Ex quibus percontari oportet in juveulute fanguinis fluxus contigerit et num pungentes pruri
gins ipGs n pectore aut dorfo iuGut. Aut eadem contingunt quibus vehementes alvi dolores absque pertnrbatione
adfunt, aut quibus per ora venerum quae funt in ano fauguis efl'unditur. Hiuc uainque iftorum morborum origo petenda eft. Quod G viris liujusmodi foedus color appaieat,

12 nPOPPTIKON

Ed. Cbart. VIH. [827.818 ] FoSr.I.n3.ii4. Ea.Lind.I.(5ai.5a2.)

xovtov de xQOoiaiv al xoiXat imdvvoi tv to diio
[828] eev, r kyqpara la^vQereQa yrerai, xal ., orar
vno^oidio} rjnuo vnXeifi/ xijg od*ug
t. Hfektti, di Tavvag odvug naqamxa rpcpo v
' yerfievog. oxxav tdi r odvvr navoijiai , ovor
nuyv xal 'Xaiaov ovQtovoiv. 'art di &avuxo}drg /
o rnog oiiiog, yoviog di xqxa. oxrav di na.aiov 5 ij
voioqua, pXvoiavovoiv o av&Qayrcoi vit anov. tX
hiaveqa&ai, iregl /, el vtm ivxi , nal 7iep
ro ufiivatOfiov , xal tcsq ovqov rfg xevuaiog jjAajonjTO.
xal uyl twv xptpoiv el iyyivovxai ts xul cpeXovaiv tniywo' q>roov(jt yo nvxu , ene qv&qov, eue fiiXav,
Tovromt nvov iXn&iv ( r nxvsiv. & di tovroiot xal tv tota* iroalv oldruaxa. tovxo atjueXov toutoaiv ofiXoyov iaxv.
I] Aeb%rvsg d xal (5) xal Xsvxai, oa* fv
vtoiaiv r Tiutaiv iovoiv yver toviwv, t uotqo*
apaviv av^era v %ovo), tovxoioi fiiv ov %gr naiaatv vofi'i&iv t^v&tua, Ha vatjua- oiat de yvexo toniini etiam capitis dolor adfit percontandi funt, quod falebunlur. Ex quibus qui ventris dextra parte dolores fentiunt, iis vehementes dolores fiant, idque vel maxime G
in praecordiis ad hepar dolor reliteril. Quibus mail's coufelim levt ftrepitus qui in ventre fit. At ubi dolor conquievit , urina craflk et pallida redditur. Atque hoc morbi ge
nus nculiquam letale eft , led valde diulurnum. At ubi jam
morbus inveleraverit, homines oculorum calgine vexat
Percontari igitur oportet, languis in juventute iluxerit,
aut oculorum cagatio conligerit, .eut urina pallida vacuata
fuerit, aut inlus excitati fpivitus et fuperveniens juvamenlum atlulerint. Ifta namque omnia fatebuntur.
Impctigines et leprae albicautesque vililigines, fi juvenibus quidem aut pueris horum aliquid conliugat aut fenfim fe prodens, diuturnitate temporis angetur: in iis quidem
eae puftulae abicell'us elle minime exiftimandae luul, fed
morbi. At quibus ex his aliquid fubito mullumquc conlin

l iji.il .

. 23

Ed. Chart. VIH. [82.]

Fof. I. ni.
. Lind. . (5.)
ts xa ea7ri'jj, tovto civ sit) uncnaai;. yrov d svxai /
tv tfawtruJsffrcrriuv voaruio3V , oov
xut r vovaog r q>&tvixr xaXsoustrj- u XizQat xal o fflrs ix zv fisXaj'jfoAtxcSy. tjjjtFih^ zovztotv sunsriazsQa
anv aaa vsaniotaL ts yverai xal vamxai ari, xal ro
cw/taro iv roat ftal&uxonuioiL xal ^ qvexau
git, id certe dici poffit. Oriuntur antem albicantes
vitiligines ex maxime quidem lctbalibns niorbis, velut quae
tabes dicitar. Leprae vero et impetigiues ex iis qui ab aira
bile Hunt. Ex quibns quae valde juvenibus continguiit et recentiffima quaeque flint, ea iacilius curationem recipiunt,
tum quae in fumme raollibus et carnoGs corporis partibus
nafcuntur.

iraiOKPATOTS

KAKAI

nPOrNSEIS.

. Chart. VIII. [853.]

Fof. I. 118.
Ed. Lind. I. C5*2 )
ix (jyeog neiyjvxiievot, ) Tf)%iXov dvrtdesg aqpcum, qnSQovvieg, navEvyxavieg, O'vyoxovair.
At (tsr xaraipv^iog dvotpoQcu xxwtai.
Kaiijiv^i itet ox).tqv<jhov Xt&Qtor'Ex xaiay>vio yoog xai &viiiq loyog tg onuoiiv
.
Al Ix & ovqojv xxiarov.
Meza yyovg yvoiu xuxv. xomov d x h']di.

HIPPOCRATIS

COACAE PRAENOTIONES.

Qui er rigore perfrictione detinentur, cum capitis cervicis dolore , vocis defectione ac tenui fudore , ii ubi vires
refumpferint ac fefe velnt recollegerint , moriuntur.
Corporis jactationes et incontinentiae cum perfrictione
peffimae.
Ubi totum corpus ita perfrixit ut obliget, perniciem
affert.
Ex perfrictione metus ac animi abjectio praeter occaGonem in convulGoncm tendit.
Urinarum ex perfrictione interceptiones peffimae.
In rigore familiares non agnofeere malum, malum que
que eorum quae gella funt oblivii'ci.

mUOKVATO TS KSiKAl nrOVKQ2El2, 235

Ed. Chart. VIH. [853. 854.] Potl. 118.119. Ed. Lin. I. (5i2. 5.)
Tu > (lyeu , xai qloycSe iv
/ted1' (5a3) lizo iv rovtoiat xuxrdeg. ni zovT'oiff* ipvfyi * onusdsv 7uxAferat. xai ).;
di ipii tv oma&ev .
II Ai x rwrou ijixei nvxvai xul ? (lixam-ftrovaau
ovQov yg nXipjjiv xcd nfdvvov .
i<pi5ovv X0VX01OI XXIGTOV.
'Pyo iv vvs-Ea, Giparoi oia&evto jf&j ivxog
avatuov.
Ol nvxv iqudooviTe xai imo(nyovxsg kdQiov, xai
bii xjai ^ vatfuivonui mvrua %ovxeg xai xoiiag
xaquyu>8eag[854] l ht vwxov tyea dvayoiisQa. o *' V tntaxaiexuTt] iywaag, xai sixo<nr nt^Qiyo, daxoXov.
Oi q>gixojdeeg xsqiahxXyixoi iqnQOvvxeg .
Ol igtxcie qptioovre .
Rigores cum fopore nonnihil periculi denvmciant et
facies incenl'a cum fudore nialignilalem. gnicat. lnfupcr
poileriorum partium frigus convulConem provocat. Ac omninopofteriorum partium refrigeratio convulConem minatur.
Crebri ex dorfo horrores, fubinde locum commutan
tes graves funt et difficiles. Laboriofam quippe urinae fuppreffionem minantur. His tenuiter exudare peffimum.
Continenter et affidue vexans rigor imbecillo jam cor
pore letbalis eft.
Qui crebro tenuiter exudant fubinde rigent, ii perniciofe haben t et tandem fub mortem fuppurati et alvuiu
conturbatam babere deprehenduntur.
Qui rigores ex dorfo proficifcunlur graviores funt et
moleftiores. Ubi vero quis dcimo feptimo die rigore correptus, quarto ac vigeGmo die infuper riguerit, difficulty
habet.
Qui fubinde inhorrefcunt, ex capite laborantes, tenui
ter exudantes, ii maligne habcut.
Qui fubinde inhorrefcunt, faepe tenui fudore corripiuntur, difficili inorbo laborant.

 UUOKPAXOT2 KSiAKAl 0212.

Ed. Chart. VIII. [5i.] Fof.I.ug.ico. Ed. Lind. I. (5a3. 5ii.)
vco&Qidect (tysa xaxoy&ea.
Oan1 xzaoioii (tysa yrerai, dvoxonor.
'Oxoowi qpQxab nvxval vyiavovoir , ovtoi t| ;
(laiog xnviaxovrat.
(pixde xal to Svanvovv v xooi nvoivi aitda
' pnvqaio nXevpovo xal xoiXijv viors Xyr/ Kai 7*8, xal imoqty/iv , arjuavei mtikov
nXij&os v nkevfiovi.
1
II Ol qpQixjeeg, oodee, xomwdes, oyvaXy, xouiu;
xu&v/Qaivoviui:.
T m^iyovxa vvxxa (umv t nao!;vvpsva, ayVnva, yhy uto'idea, v tooiv vnvotoiv ibxiv ote ovov ixp
tiovtov %a).d)VTU, cpXeodovtadea anavfxov iroreAeur.
T %vvezu (fyea (5a4) v otat nonjoov.

Rigores multi cum torpore malignum quiddam denuuciant.

Rigores qui in fextum diem icidunt, difficile judicium
adferunt.
Qui per fanitatem crebro inJiorrefcunt, ii ex Tanguinis
fluxu purulonli evadunt.
Ubi horror in inalis fubinde incidit cum difficollate
fpirandi, labes den unci atur.
Ex pulmonis fuppuratione interdum circa ventrem do
lores claviculam et cum incontinenti corporis jactatioiie
aliquantulum ftertere, fputi copiam in pulmonc indicant.
Qui fubinde inliorrefcunt, - incoutinenti corporis
jactatione cum latlitudinis fenfu et lumborum dolore conllictanlur, iis alvi elTunduntur.
Qui fubinde rigore prebenduntur et fub noctem aliquando gravius jacent, pervigiles in fomnis migan les *c
delirantes, interdum fefe lotio perfundentes , ii in convulGonem tendunt.
Continentes in praecipitibus malis rigores malo funt.

 12 XSiAKAI 2E12. 3Ed. Chart. . [54.]

Fof. I. no. 121.
Ed. Lind.I. '(5ai.)
Ai ix pceos xeqxtkaXyirj xAvaieg t&Qiov- x
aliatc5su ova iv xovxomi jtowjooV.
'Pyo omo&oxovds xxsiret.
To cftxwoavxa xai uvidwaaviu xQialfimg , i de xrv
uvqwv cpi^avxa , \ yQimvsvrra , i*rxe fterov , uiuoayqoeiv ootiui.
[I T pex Qysog entoxueva ova novijo xai ouaafiaU
Sea, uklai xui noxaoi&vxi. iXnig mi xovxoiat xai
I
I I T
tu nuoa zu cor.
Tgixocpva iyea iv iv,(ioo> naol~vvitera nvexm rx iivv xuxorfita- xuvuvxa fie nao^vvoittva xiv ancvrmv,
zw Qyovg xai nvexov, okt&iovAi ix iyeoq cfenviai rovftca Xvovxat , xai xovg kiw(u~
yiorrag TQO.iwdea yivfiEva xyvei.
O ix iyeog uei xE(f,aXu).ytq ixXviisvoi oyaXsgoL
uuuxiZde ovQov xovxoiot xaxv.
Viriam exolutiones ex rigore cum capitis dolore perniciera denunciant Crueutae in Lis urinae malo i'uiit.
Rigor cumpofteriorum partium difientionc mortem adfert
Qoibus ubi inborruerint judicatorii fimul fudores contingunt, pofiridie vero fi borror repeterit et temer per-
vigilent , iis forte fanguinem erupturum fperare oportet.
Urinae quae cum rigore reititarunt malum et convullionem praenunciant, tum vero praecipue fi antea alto pore aeger detentus fuerit. Li bis autem ablceilus ad aures
Iperare oportet.
Bigores velut in iis febrbus quae propius ad tertianarnm na tura tu accedunt, Hin medio ingravefcunt, febre
nullum ordinem fervante , maligni valde funt. Quae vero
contra ingravefcunt, in convulGone vexatis cum rigore et
febrc perniclem denunciant.
Quae ex rigore fiunt vocis defectiones , tremore folvuntur, atfjue cos qui fubinde novo rigore corripiunlur,
fuccedentcs tremores judicant.
Qui ex rigore virium exolutiones et capitis dolores
fentiunt, ii in dubium de vita veniimt. In bis cruenta urina
mnliun donmiciat.

238 002 KQAKA1 IIP N Si

2.

Ed. Chart. VIH. [854. 855.] FotI. iai. iaa. EJ. Lind.I. (5a4. 5aS.)
Oim yog , ovqov naraaig.
2 v jiuero, xeioiv xal nodiv nvoi, xaxrfa;.
xuxtj&eg d xai x jttijoou !) , li oii yovvtmv
nvog xqrffvov- tuq xa* nroi xaxor\&eeg, xui
\ mxQaq.0Qt], xc qvov rv ivuioiQtjj.
II O vnoxovSqimv & nverol xuxorfieeg.
xuowSeg inl zoioiai, xxiaxov.
Ol pr dialemovTsg tifidgovrieg nvxr \morovSov
vtoemg, &, xai g mxoojiuov xul xhfiSa
<siioovza iv tovioics novifJ>ib)q.
Oi TQKuiocpvteg efee nveioi xuxorteeg.
jil v nvQerm vaviai xaxvKonudeeg , uyXvdeeg, yimvoi, , tiSovvTeg ra&eQ/iaivnevoi , xaxv.
01 fier (fixrfi 1, ra&eQfiav&vteg v |, xaxov, ? x'ijv tuvtu intaiaQuibus rigor adelt, iis urina reftitat.
In febre convulfio manuumque ac pedum dolores nialignum quiddain praenunciant. Malignus qnoque ex femore
doloris impetus. Sed et eque genuuin dolor probari poteft
Quin et fiirarum quoque dolores jnaligni funt, ao mentis
emotio, tum vero praecipue Sublime quid in urina innatetEx praecordiorum dolore obortae febres malignae
funt. In bis profundus ac altus fopor peflimus.
Qui in febre non intermittente teimiter et crebro exudant, cum praecordiorum difienoiie, ii ut plurimum ma
ligne babent, atque in bis dolores in humeri caput jngulum afllxi pravi funt.
Febres quae proxime ad terlianarum naturam accedunt,
cum incontinenti corporis jactatione , malignae funt.
In febre mutum eue malo eft.
Delaflali aegri , calgine obducli , pervigiles et fopore
detenti, cum lenui fudore recalefcentes , male habent.
Laffitudine laborantes cum horrore, judicii modo levi*
ter exudantes, celeriter ad calorem revocali , male habeiil,
turn vero praefertim fi ifta inliiper fanguinem naribus

1002 KSiAKAl Si 2 EIS. 23g

Ed. Chart. VIH. [855.] Fof. I. a. >. Ed. Lind. I. (5a5.)
fw<H. tk txricfe xaraxoft'e? &vrtaxovai , \evxbv
zovziotai iQ0o3uQ%Tai.
Ol xfftzcuocpvsg nfotvwdee , ig ziag uezuneaneg,
dvaxolm.
Ol iv XQwiftoMHV /to viSovxeg nsoi\p\lyfi{.EVot,
Wxalinuvxe ol cvev Idczog TttQirpvx/xsroi xizg xuxr.
Kai ol tm^QiyottVzeg ix zovzmv* iuaavxe uxQrza, aaidn, zooumdug iv TTVQsrm, xaxv. xat q>Mvr & ix /'.
Tu dk ix trrv uixQoiv dcot mQityvxovta xaxv.
Ol iyidQovvze ayimvoi vaOtofiaivfievoi xaxov.
O iq>idovvze{ iv tivqsz xaxoifeg.
(
Oat ^oicos diu%o)Qiaiog iovarjg, nei azij&og ij^tg
xat nixQuzr,g, xaxov....
'Ev nvezooi xodqg incpvaapvig t nvtpu pr uxnnxov, xaxv.
lillarint. Circa haec aurigirie admodum foedati et largius
colorali moriubtnr, iisque album alvi recrementum prodit.
Pobres ad tertianarum nataiain accedentes , vagae et
errantes, ubi in dies pares trausierint , moleiliam exhibent.
Qni in diebns judicatoriis cum angore aut incontinenti
corporis jactatione, absque fudore perlrigerantur , atqne
omnino qui fine fudore perfrigerantur citra judicationem,
male habent.
Quin et qui fubinde riguerunt, poft haec fincera vomitione refuderurtt, anxietate vexati , treniuli in febre , inalain portendunt. Quin etiam ex rigore vox intercepta perniciem deuunciat.
Qui vero poil fauguinis ex naribus eruplionem ex tenuibus fudoribus perfrigeicunt , male habent.
Ex tenuibus fudoribus pervigiles , ad calorem revocati,
male habent.
In febre tenuiter exudantes maligne habent.
Quibus prodeunte egeftione alvi biliofa, ad pectus niorfus ac amaritudo feulitur, ii male habere judicanlur.
In febribus alvo a ilatibus diftenta , flalum non erumpere, malum.

24 rjs kakai iipovnzeiz.

Ed. Chart. VIH- [855.] Fot I. ia4. 15. Ed. Lind. I. (55. 526.)
Komwdee, Xvyydesg, xro^ot, xaxoU
*x vwjov nvxtvyat xai rtoi qoxyoiv tqndovni
dvocpoQoi. ovov nXtipig tnwdvvov oruuvet. %q iyidovv
zovioun xuxov.
|f i'&o ixoisiv , oov nooQvnEG&uu
ttqtsqov ur tl&iauirov , tovvaviov, novtjv, xai nlrjoior
(626.) .
T v novtjQoot, oruoi<si xovcpiovra xai t t* yor.OTOat fii vidorru dvaxoXa.
01 cpioovvte xai xeq)aTv tv oftffj vnodvoo001 xaxov , hi oqoioi pikmi, xai to &olsgov Im tovtoiot nvsvfta xaxov.
"^jcjje rajv m fisianmrorca , xui dipa di
TOiavrij, nortjgv.
'E# xoe/tiov &aaea ncxoiaig, cpcarr '^sla, xaxor.
Iixo%vqiu TOvzoOw eem tgiutai.
Laffitndine conflictati aegri, Gngultuo et alto ihipore,
quem catoebum vocant, detenti inale habei'e figuicanlur.
In crebris et tenuibus ex dorfo horroribus tenuiter exu
dantes aegri nioleile habent. Laboriofa quippe urinae interceplio ilgnificatur. In bis tenuiter exudare malo eil.
Praeter confuetudinem aliquid facer, ut verbi- gratia
aliquid propenius curare et magno iludi enili, prius non
confuetum, aut contra, pravum et delirio proximum.
Quae cum malign is bguis allevamentum adferunt et
quae cum bonis non remitlunt moleilia fuiit et difficilia.
In praecipitibus malis tenues circa caput maxime fudores oboriri et corporis incontinentia quadam jactari ma
lum indicat, turn vero praecipue pernicies intenditur, fi ifta
cum urinis liigris contigeriut etfpiritus magnus et concitalue
adfuerit.
Cleres fummitatum corporis in utraque extrema permutationes perniciem denuncianl. Quin et litis hujusinodi,
hoc eft celeriter in contraria permutata, malo eil.
lu bomine moderato ferox et audax refponlio et vox acuta
malum portend im t. Iis praecordia intro trahuulur et teiiduut.

innOKVATOT2 RA KAI 212.

2< i

Ed. Chart. "VIII. [55.856.] FoT.I."a4. >25. 116. Ed. Lhid.I. (5a6.)
T x xccTcniivlsfog iQuideo tuyv vuO sururfitvu naxv.
Ol h o^td (fiSgovi jeg imoSveof/oi xaxv.
Oi naQaXoycog xtv(ayyetig [tr ovaig adrttwt tcaxv.
*Ef ts oov ojio uitv i /! tsXevnaa xaxv.

Il Nttxij ig ap<pottf>a xayv fuxcathvtttvca xaxv.

2$1 u L/m%lc>tui xuy.u.
Kaxvv S ixvxiag iv |{ dttyu nuQui-oyiog Xv&eau.
Oi TijJos % ru'ioaovTe xaxoi
Oaiv fi't ni xuvtrdm, oid/ vnrmSeu verio&osvfira , 7ierov odrt nsXilovaa , nuouni.r^.uxwg
xxeiritTlriyuhg v l-ioiv ek&oeiv lapoUsiv o\&qiov.
[5(3J II ^Jnl toaiv jr Xtdyiowi aiuxy rgoiideu,

Qui ex fudoribus perfrigerantur ac cleri 1er recalefcunt,

male habere judicantur.
Qui m gravibns malie lenniter exudant et qnadam cor
poris incontinentia jaclantur, male habent.
Qui temer praeter rationem nulla exilente valo
rem inanitione impotentes fnint, ii male habent.
In ebre dillractio velut a vomitu, in exi'crealionem
definens, malum portendit.
Torpor in contraria celeriter pernuitatns pcrniciem
denolat.
Perpufillae fanguinia e naribus fiillae damno funt.
Ac penitus quidem in gravi morbo litim temer
praeter rationem cefl'are malum eft.
Qui ad nianus contactum reliunt, male habere judicantar.
Quibus in febre ardente tumores cum fomnolentia el
torpore obveniunt, eot laleris dolor accedens cum levi
partis alicujus iideratione necat.
In praecipilibus malis Arangulatus, gracilefcenlibus
faucibus, perniciem minatur.
Ubi jam pernicies imminet, parvi tremores et aerugiJI1FFOCHATF.S . i.
Q

4 12 K.QAKA1 0212.
Ed. Chart. VIII. [856.] Fof. I. 126. 7. Ed. Lind. I. (5. 527.)
xui i>8rg e/iETog. o v xoiat noxolaiv vnoipoqiovxeg xui mo~
ooogvovxeg >?ooiffi, xui o ^; xuraQoyi^ovxti
nvsv/iari tj^aidsi, oX&Qiot iv ol-oi xuxexpvypvoioi.
Tu iv jrEOffi xa 7iOff(V QV&r{iaxa kdia.
O ixapvavxeg xui avaxsxXaafxtvoi iv roan* vnvoiaiv wroXinovxeg, (57) Ixieydeeg xuxaxooitg &vraxovat. Xevxov
diU-f)QrVlU WUZOiOL 71Q0SQXSTUI,.
Ai iv nvQszooi ixoxaieg ftr aqxvoi Xt&Qiai,Ta mhdv yiv/ieru iv nvoextj avvxouov &ruwv
Il Ofoiv v nvQttj lyijftaxog tiXsvqov yevo/irov xoiXttjg
vSaxoypku TtoV. Siudiovayg , (rj*'. nniai di nuoaxokov&ovat xui iQwxeg [tsxi naocumov ev%oit]g , xai xoiAtrj
vyrjg, xui xi xui xaoSiaXyijg , orot fiaxoxug roorauvisg
liemXtVfionxig xsksvxwoi.

rjofa vomitio et in quibus inter potandum ftrepitus quidam

ptrcipilur, quique prae ccitate murmur quoddam fentiunt,
et qui ob fpiritum tufficulofum aegre dvorant, in gravibus
malis perfrigeratis perniciofe habere judicandi finit.
Manuum ac pedum tumores cum rubere perniciem
denuncian t.
Qui vehementer efilant et rellexis fiint palpebris , ac
per fonnium leviter fufpiciunt, aurigine adraodum foedati
et largius colorati moriuntur. In his album alvi tum praecedit.
In febiibus vehementes mentis emotiones cum taciturnitate, in eo qui voce delectus non e, perniciem minantur.
Ubi livores in febre iiunt, prope aflore mors figuificatur.
Quibus cum febre lateris dolore accedente, alvtis aquofa
multa bile permixta transmittens allcvationem ad feit, de
inde vero cibos averian lur et fudoribus diflluunt, cum bene
colorata facie humefcentc alvo el dolor aliquis oris ven
triculi fuccedit, ii diutius morbum trbenles pulmonum
vitiis laborantium more intereunt

12 KRAKAI S 2EI2. 243

Ed. Charr. VIII. 856.] Fof. . 27. ia8. Ed. Lind. I. (527.)
TIvyaaovTt sv aQ%y ptXaivu %oX]
&avaifiov.
i
Ol xaruxpvl-cv ovx (pidovneg dvocpo0, IfQtVlltXO TS Xul oXt&QlOl SV O^S.
T sn Xiyov o| slg xXqSu xal ninxovra oXt&ia*Ev /taxQoob Xe&goiaiv , 't-tjg &avattov.
Tfaiv a&svug rSr diuxst/xvotai , pr Xtnsir, ij ui
xovsiv, & %eXog i op&aXjXv, r (Xvu, Oavaiftov'Ev nvQSTolat ovvog vovaov %$orrv arfialrst.
II Al sv nvQSTOatv xyioieu %)vovg ptv finouovatv,
iuq oyi X&Qiab
01 XyTjuuTmv oxvqv nv(eroi noXv^QonotAl TQoptodssg , WTXacpcEeg nagaxQovaisg cpQsnxixu. xui
o yaaT^oxrtjurjv nvot iv xomoiat, nuqooi.
Febrium initio atra bilis furfum aut deorfum prodeat,
lelbale eft.
I
Quibus adunt fuperiorum partium tenues fudoree cnm
per'rictionibus , nec fine febre, ii corporis incontinentia et
phrenitide vexati , praeceps periculum denimciant
Dolores fenlim ingravefcentes , 11 ad jugulum et fuperiores partes transeant, perniciem minantur.
In longis periculis fedis dolor mortem affert.
In bis qui propter imbecillitatem non vident, nec andi'unt, aut quibns labrnm, aut oculus, aut nafus pervertitur, mors denunciatur.
In iebribus ex glandularum tumoribus dolores morbi
diuturnitatem praenunciant.
Judicationis cefiationes in febribus temporis quidem
longinquitatem, non tamen perniciem inducunt.
Ex veliemenlibus doloribus obortae febres diuturnae.
Dementiae in quibus aegri funt tremuli, aut aliquid
invefligantium more fenlim contrectant aut palpant, phrenitim praenunciant. Quin et ad furam dolores, in lus men
tern emovent.
Q

344 1002 KQAKAI SB 1 2.

Ed. Chart. VIII [856. 867.] Foef.I. ia8. iag. Ed. Lind. I. (57- 5i8.)
"Oaoti v
qxavoi xs/isrot, pvovte axapaftvaaoufftv, tv u'ifiuw Qvvio tx (iiviv ti*t(52li)<favzs (f&eyfyivxai,
xai ' avtaiia* yivcarrai, aaiovxut. /r yevofivmv iotcV) doTivooi fstusv o &vaxovai .
Ol haovzeg g ttjv u'vqiov ncn>o%vt&vT xaxv.
Tqztv nio%6vie tetqxtjv naoo^vv&tvieg xaxv- j'
xai cpQtviTtxoi ot to Cro. nuoo^vofio'Oxootoiv ixXsnovoiv oi nvQiiol juij xux xtJKJtuovg,
vnoTOOmxr.
Oi v oyj Xtntoi ftsz xecpa).g ayvyiwv xai uv(/ov
famov ng- xqoiv nuQovovzui , &uvuu di odav tl xai
naaxonrj xai sr ujtjvnvr yvoizo.
Il '>" owi xivijai, Qvnzaauog, vnvog TUQa^wrjg, onu0710 V ivtoiai 07uuvei.
[867] Al rua)[o>Sesi &Qa<zi)zi eytQCisg naqpoQoi, ~
vriQov, xul anaa/xwEEg , oJJkw rs xai ue&* Iqwzwv. Qui in febre affidua voce defecti jacent el oculis con
niventibus nictantur, hi evadunt quidem H poil fanguinis
X naribus uxum vomitum , ad loquelam et ad feipfos
redeant. Sin vero feciis uccidat, cum lpirandi difficullate
celeriter intereimt.
Qui correpli , poftero die graving babent,
iis malum denunciatur.
Quibus tertio die fubuuil acceffio et quarto iugravefcit,
malun>denunciatur. A metus ell ne hiijusinodi acccffiones
pbrenitim inducant.
Febrcs G alio die quam judicatorio deeriiit, recidivara
metuere oporLet.
Qui circa iuitia tenuiter febricitantes, ad judicalionem
cum capitis pulfatione et uripa tenui ingravefcunt, eos men
tis emotione infuper pervigilio corripi nil mii-andum eft.
In praecipitibus malis corporis inotio , jactatio ac tur
bulentas fbmnus , nonnullis convulfionem portendit.
Tiubulentae cum confidentia expergefactiones quae
menteui emovent malo funt, ac coHVulGones minantur,
praefertitn vero cum fudore contingaiit. Quin tt cervicis

i
100 2' AKAI nr0VNO2El2. 245
Ed. Chart. VIH. [867.] Fof. 1. 129 .10. Ed. Lind. . (58. 5ag.)
dseg di xui TQuyr)).ov xai uxovat ipv&e, ip
iXov Tov aftaroi, tv xotoiaiv vtisvcdeeg ov^aisAi v xomnxt, TcuQuxgovateg onuauwdet.
Al ht Xiyov &oaoai naouxooiatsg drjudssg, xai
onaouuvs; d Tioootjuaivovoiv.
*Ev uaxoai xotkfoj akoyov anaauwdeB.
7 ei&v TUQuywSta ayvnVu, lm<novzu ix tvwr,
txrau xovqua&vTU vvxxa, novrjaavza d xrv avoiov, (pidaavxa , xurersy&tVTa , nuouxovoarra , aiio(i$oe lui'Qw,
xai Ai'et tu n&eu. vduxtdeg ovqov xoiavxa aiuarst.
Il xcov siijuvwv, ^iaxautvmv ueXayyphxg,
o iQOfiodesi yeruevot xaxorj&eeg.
HuQ<x(.b2))<fooovvy v nrevttaxi xai 8q(ti &araxo')drg.
&uwxdr] d xui v nveviiaxi xai .
'Etvnvia tu tv yevittdb vuoyfj yaQvad dor perfrictiones, convulfiones portendere videntur, ac
multo magis quae totum corpus p'ervadunt, in quibus iiictioncs membranularum fpeciem referunt.
DeGpientiae cum fopore convulfiones minantur.
Quae fenGra feroces fiunt mentis emotiones, in ferinas
evadimt. Quin et convulfiones quoque praenunciant.
Temerarii ventris tumores in morbis longis convulfio
nes aflerunt.
Qui fiatim fine ratione perturbantur, pcrvigiles funt,
fanguinem e naribus Aillantes, fexto die noctu allevantur,
poftridie vero laborantes tenui fudore coiTepti et in fomnuni
delati dlirant, fis larga fanguinis e naribus profuo morbiun folvit. Cujus rei indicio cil diluta urina.
Qui cum his quae fupra dicta funt furiofa et veliementi
mentis emotione tenentur, ii (i tremuli evadunt, maligne
habere judicantur.
Defipientia cum diffcultate fpirandi et fudore letbalis
. Quin etiam cum difficultate fpirandi et fingultu mor
tem adfert
Quae in phrenilicis manifeila apparent infomnia, pro
banda funt.

246 1002 KQAKAI 0212.

Ed. Chart. VIH. [857.] Fofif. I. 10. 11. Ed. Lind. I. (5g.)
'Ev (pQEvhidi, dia%)Qraieg Xsvxal, xal voj&qtij xaxt.
(iyos TObTSOiai xxiatov.
'Ev rooir pqevuixooiv v qyrt(n t inieixw eypna,
nvxv re xuv.v Sgiatapivw , olq roopot tmyvontu,
xaxv.
Ol &or/xevot ntkay%okixiq , TQpuoSss yti'fiEvoi xt
nzvaXit,orts , (j ys qtevmxoi.
Ol ixaivzs o|i'a mnvQt^avie cpevtztxo fivorrtu.
Ol qiQsviTixoi fjuyxmoxai, ( Sts r anaaitEE.
Il T v (jppei'irixofft VEurixw rQOfuodea &uvnai(iaAl tieqI uvuyxaa xxiaxui, ul ix xoroiv
nuQO^vvfisvai 61&Q101.
Al mxQaxQoveiE qptuvj) xXayycdss , yXwaatj anaan9ss , xal avxoi ro/w yiv/iBVot ^axavxat. '
Taxnatv X&QlOV.

In phrenitide albicans dejectio torpor malum de

nunciat. His fuccedens rigor peffimus.
In pbreniticis cum omnia circa initia moderate et fedate fe babean t, fubinde permutentiir, malum denunciator.
In vehement! et furiofa mentis emotione accedentes
tremores exilio funt.
Vehenienti infania detenti tremuli, cum crebra fputatione, metus eft ne pbrenitici vadant.
Vehementer et acute mente emo ti, febri iterum re
petat, pbrenitici evadunt.
Pbrenitici parum bibunt, ex levibus ftrepitibus facile
irri tan tur, tremuli funt aut convulfionibus tentantur.
In intenfa phrenitide tremores lethales.
Deh'pienliae quae circa neceflaria hunt, et
quae ex his ingravefcunt, exitium portendnnt.
Defipientiae cum voce ftridula, linguae revulGone, ac
ipfi quoque tremuli , vehementem mentis alienationem fignificant. In his durities aut afperitas perniciem minatur.

100 T2 1 8212. 2J
Ed. Chart. VIII. [857. 858.] FoebI.i3i.i3a. Ed. Lind.I. (52g. 53o.)
Ai iTQ0E^a8vvax4]<fvtDiv naoactQoavvai xxtaxuiTa v qpyevtrtxoiff. nvxv fiexunmxovxu , onaofiiEa
norria.
Ol v qjosvixtxotoi xataxf)*og nxvukiovxeq pkova
tfteiov tjXoatt.
Totsi iwixih diavooovoi xal mxaxQovovot , nvxv
xwfiLcEi nooodso&ui "kys ftXuva ftexov.
Ta nao^vvfisva xonov xxoya.
II Ta nao ovg tnopaxa h ftaxooai ixq, '
xal axoxioSm tnupuivopevu X&Qia.
01 Ihy/seg nvysxol xui Veu iXtw xal iXtwv
SX&oioi.
Toai (53o) nvevjtaxiowiv lovai, nvQtxq vaxsov o!-v,
(4x vnoyovdoiov ^vrxovov xaxaipi'x&eob, nao' ov fit'ya
i-nuuuu
[858] Oatv v v ixvqsxoi odvrat yevo/ievai ntl oayvv
Defipientiae quae jam admodum fracs et debililatis
viribus fuccedimt funt.
Crebrae in. phreniticis permutationes convulOones denunciant ac pravae funt.
Crebrae in phreniticis cum perfrictione fputationes
nigrorum vomitionem praenunciant
In his qui varie morbuni trahnnt et mente moventur,
fi fubinde incidat, praenuncia expectandam elle Di
gram vomitionem.
Quae convulfionis in morem affligunt, ea altum iluporem, catocbum vocant, inducunt.
Parvi in longis morbis aurium tumores, fi fubinde fanguis e nations proiluat et tenebricofa vertigo excitetur,
exitio funt.
Febres vcrtiginofae et cum tenuis iutclini morbo et
fine hoc perniciem intentant.
In anhelatoribus et fufpiriofis febrie portea acuta, cum
praecordiorum contenfione perfrigeratis, magnum circa aures tuinorem expectare oportet.
Lumbortim atque inferiorum partium dolores quibus

248 ' 1002 KQAKJl UJPOrNJSSIJT.

Ed. Chart. VIII. [858.] FoT. I. 12. 1. Ed. Lind. I. (53o.)
xai %aya q>QEVtv lunorrcu , xXenovaat i
X&(jut, /.? xiv uXXo Tii arusXov noaytvijTui norrqv. tv <5 aiusla pt] novijy ytvrpuL, yevimodal j*.
IltxidoMtiv ug tcusto x xoiXrjs matuaig uei
yQvnvtiji, xai ixkuxiteiv , xai % ,
xui ayeiv 'uEv&o .
Il Ta i&v ^ ayqvnva, piXuva dt avv&txa,
aliwQO&Z SviuTa yQvnvraariu t^uqiirj; XvaiitZ uuooet , uV.ui;
xui rv ti nyoer>(wrx>j. io ye xui fisru<j)jiavr oi in
Xyov r.fJui'jovTEi;
Tltoi Js tov nuQO^vauoig (, xui
(UXjJov &'Ei -nfavQv odii; xui miypov noyeroiitrov , otro*
iftTTVOVVTUl.

febris etiam accedit , i relicts inferioribus feptum transverfum appelant, mm vero praeferlim exilio funl li aliquod
periculofum fignuin acceflerit Quod li reliquorum lignoruui
11 u Hura periculum olenderit, uturae fuppurationis metus efl.
ln pueria febris acuta cura alvi fupprellione et pervigilio, calces velut jactare, ac colorera rautare et ruborem
coiitraherc, couvulGonem minatur.
Qui Ilalira line ratione perturbantur , pervigilio torquentur, nigra et compacta ex alvo demillunt, interduiu
fanguinem e naribus proiundunt.
Qui inbmnia vexanlur cura, iubita corporis jacta! onc
et inqtiieludihe, iis unguiiiein e naribus eruplnrura iperare
oportet, idque praefei tira , Q quid antea profluxcrit. Animadvertendum vero nuni in modice peririgeratit id po
horroris fenfum eonngat.
At vero qui per accefllones tuffiunt et tenuiter exudant,
ii maligne Labere judicandi funt.
,Ad lteris dolorem infuper accedente hangulatu, fup
piiralionis utiivae ipes eil.

10 J KSiAKAl P 'NB El 2, 24g

Ed. Chart. VIII. [868.] FoT-I. i33. i34. Ed. Lind. I. (53o. 53i.)
Oaiv tv /, q>i.uxiu nv xcpvei,
^uvaautov, ur yiyofuvou nvcdovg .
siwTui yrea&ai tqviqmii nay oii.
'Ev o'|I uv i'->r)tv tQiipv%eo&at , l s e'wot&sv
xusalfui, xui 01 y xaxv.
O avvt%isg Oi Toiirjg imTshovTsg imx'tvSvvoi.
'
Omv v TTVfteTO HiaXiny, xtvdvrov.
|j 'Ev paxgo TtvsTOoiv, tj , v g ay&Qa novot
iyprovtai, xui rv yrowai, ovx u%QT]oiot.
A'eq,u).uh/ti tv oe?, moyordoiov veanau/xvov , pr
(53 1) (jvtVTog u'uuiog x QWtwv , g qiQsi'iTixov nsgiiaraTai.
Ta Xeinuuix, ut %\< myivoutvijg , ov Xerui.
'ixifQog tiq uv Trg tduyg ru(>r}g myevuBrog xaxv
t{3dur d xui iir xui ivdexuTi] xui xq~
oipov, tt ax\r<jvvoiv bnoyvSuia- j/V di ur, ivdotuoTv.

Qnibus per febres aiiduas puflulae toto corpore enacunltu-, lelhale et, ni quid puruleutum abfcedat. ' In bis
vero praecipue adnui'ci ad aures lubeixula Colent.
In praecipili inorl)o, i parles externae perfrigerentur,
iuteriiae vero iiranlur, ac litis urgeat, malum demuiciatur.
I'ebres affiduae, quae tertio quoque die intendunlur,
in periculum ducunt.
Si quibus aliquando febi-is intermiferit , periculum abee GgniGcat.
in fi.-bribus longis , ant tubrculo", aut ad artculos dolores proveniunt, quos lieque lumen temer fieri exiitimanduui ell.
la praecipiti morbo, capitis dolor ct praecordia revnlfa,
uiu languis ex naribus prolluat, ad phrenilidum deveniunt.
Febres lipyriae, non nifi per choleram eflula bile,
forran tur.
Morbus regius G ante diem feptimum accelerit, malum
fignificat: feptimo autem, nono, undecimolac dcimo quarto
judicationeni adfert, dum praecordia non induret. Quod
fucus con 1 1 iiga I, res in dubium vertitur.

'

a5o 2 KSiAKAI 0&212.

Ed. Chart. Vin. [858.] Fof. I. i54. i35. Ed. Lind. . (53i.)
4 Al nvxvui di xduv avTiv intooxocpal , 7ieo xgiatv aiuaxwdeeg , ftsXvuv t'usxov noUovoi. yvoyxai dh xai xotta>desg.
Il Ta v xQixuioiai* nvgtxoai Ttugo^vv.ieva
xgixaioyevij noitexai, xui #,a>dsa u'ituxu ^.
'Ev nvQExoai xax tfkiu xrv v xi xQu^rjkot Ofvy/;
xai ttovo g duoevxeirjv noxeXevxTo fxexalkov noVfxig % xui yoraijxov.
Iogi yoXwdeai Tcrevua uya, xai nvQexg o^vg fiexi
vno%ordoov vxaiog, nu olg cpaxijatv.
01 tx uuxgcv avaXaftavorxeg t'vauot, utjdtv tmdidrteg, moxuyovoi xuxo^&eig.
Ooiv tv ntiQExoXai yXteg ai v xQoxtfoiai ocpvy/tuiwSag, xai ngoaamov i^omuvov , xai vnoyvgiov firj Xana(jov xovtov , xai o iravovxai yrugig u'uaxog (/voiog tx (tvwv
noXXfjg, r Xvyyog, t anaafio r dvpqg layotv.

Crebrae Hedem perfeverantibus caGbus morbornm re

versiones, impendente judicatione fanguinem profundentes,
nigram vomitionem excitant. Quin etiam trmulos aegros
facunt.
Qui in febribiis tertianif ingravefcunt dolores terlianarum naturam alTumunt et anguinis grumos per feceTum
egerunt.
In iebribus venae quae eft in cervice pula ti et dolor
rem ad inteftinorum difficultatem deducit
Frequens coloris cum calore mulatio bono eft.
In bile redundantjbus magna fpiratio cum febre acut
et praecordiorum contenlione abfceffum jux ta aures promovet.
Qui ex longa valetudine fefe recolligentes cibum bene
fumunt ac nihil proliciunt, ii maligne relabuntur.
Si venae temporum in i'ebribus pullen t et facies bene
habita fuerit, absque praecordiorum mollitie, longum fore
moi bum fperare oportet, qui berali fanguinis ex
aarbus profuone, autngultu, aut couvultioue, aut cozendicum dolore, definet.

IJIT10KPAT0T2 KSiAKAl IIP0rNQ2EI2. 25x

Ed. Chart. VIII. [858.85g.] Fol.I. i35. 16. Ed. Lind.I. (53i.55a.)
'Ev xavaut xoi\t &aveipov[85g] 'Ex xotAtJj mnvov nveig xavaidtjg
X&tov.
Il 'Ev Toiat xuvateoiv tjywv nocf/evo/iroiv per ftlvtoyuov, xal xaz vag govg, (53a) t'^iaiuvtat /Uxi ur auo^ay^aavxsg.
lovg tv xuveeai tquov nuQaxonr Xei.
*Ev xavam (tvoig ix ftvxtrjoaiv TSiuiaioj xaxov, tv ur
alio ya&v vfinsoy- neumaia de ra<sov xnvrdt.
Ol v rotai xuvod&oiv vnoTtsgtifiv^ovJi Sia^oi^iaai/
vSuto^Xokji, avyyolat, & xuxuv, lhag te x\v xKuvaog yyeog tmybvoprov Xvexai.
Kaiaoi imoTQOTii&iv ew&aoi, xal tjiitoug xnnuQag
1101} , tcpidgovoi. el.di urj, tJ Su/j xul
Suunn.
%
Alvus in febre ardente afatim prorumpens mortis perculum adfert.
Febris ardens ex laboriofo ventris dolore pernicieux
minatur.
In febre ardente laborantibus, fi aurium fonitus cum
vifiu bebetudine et ad nares gravitate accdant, nifi languis
ex naribus prolluat, furiofa et veliemens ments emoli
xuetuenda eft.
In febribus ardentibus tremores delirio folvuntur.
Sanguinis ex naribus fluxus in febre ardente quarto die
obveniens malo eft, nifi aliud quippiam bene ceciderit.
Quod li die quinto contingat, niinusyailiert periculi.
In febre ardeute laborantibus cum aliqua fuinmi cor
poris perfrictione , egeftionibus aquae iimilibus et crebris,
oculis periculum intenditur, turn vero praecipue, fi alto
ftupore , quem catochon vocant , detinenntur.
Febrem ardentem fuccedens rigor folvit.
Febres ardentes quae recurrere folent, quatuor diebus
de fe fignificationem exhibent, deinde exudant. Sin minus,
die feptimo et undcimo.

25a inriOKPATO-72 KS2AKAI P N12 2 EI2.

Ed. Chart. VIH. [85g.] Fof. . 17. i38. Ed. Lind. I. (532.)
II Tolg xavadsag diuxyhoveiv al TEGoasaxuidexu ijatqat y xovcpiovaab 4 vuiQOvrsui.
'Ex xavaov utj ytvourov nvtdovg nao' ov ,
oit nvv a^ovzain
Ol iijd-aoyixoi TQOuwdseg uno yziomv, nvdseg, dvayoaiiEg, odrjiiujwdteg , oqtvypoGt, vm&Qoat, y.ai
vnotf O'kuiu, dowisg ntyivortat, xul xoiXug iinoidovGi ^ xui xoaxtag jv xata^TQovg oyoaaiv, oiga
xai % nooina lu&Quwg , ovqov vnovyiov,
viiev ovx uhovaiv , oiid Oieqov or. uyoovE yevfiEVOi, T%r).ov incdvvov epaaiv %> *a*
T<*>v ovt(ov r\yovg diu'GOEiv.
II 'Oxffot Xij&aQyixwv , ifinvoi wg tin yVOVTUl.
cOxaoiat tv hvqetooiv uxoiiatg nuvsrai-,
TOUTs'otcM yono g Qa noiaaig dvrdjg txnvovau, xui
xvotig mduro.
De febre ardente laborantibus dies quatuorecim , ant
allevando, aut perimendo decernunt.
Ex febre ardente, nifi qui circa aurem fit ablced'us
fuppuret, non admoduin liberanlur.
Qui lethargo aut veterno conilictantur, ex ma ni bus
tremunt, fomnolenli funt, maie coloruti, tumidi, pulfus
liabent tardos et lentos, oculorum genas inferiores fublatas, fudores fuperveniunt, alvique fublumefcunt, impo
tentes funt, ac biliofa effundunt. Quod fi rccatae fuerint,
urinae alvique recrcmenta clam prodeunt, urinae quales in
veterino genere redduntur, eque polum, nequc aliud
quicquam pollutant. Mentis vero compotes facti, de cervicis dolore conqueruntur , incerlos fonitus per aures m
petu ferri fentiunt.
Qui vero ex lethargo evadunt, magna ex parte pus
intro colligunt.
Quos febris detinet, fi tremor absque judicatione conquiefcit, iis temporil fuccclu abfeeffus cum dolore purulenti ad artculos decumbunt et vciica dolet.
/

? 2 KSiJKAI IIP01NQ2E12. 353

Ed.Cliort.VIII. [85g.] Fof. I. i38, 19. . bind. I. (533.)
TW (533^(|(()1' OtOt fltV QV&rtlttTa tul 7TOOf7cJnuv, nvog xeyaXtjg a^vg, aqivyftog (pXewv , uftaxog (ivth x no. yirexat- oai d uam xai xaydituytioi
xu nxvaXiauoi /- olat, d tgevyuoi, (, ipyoi xorg,
xai ngoteg, xai txtou&g xoiiwjj.
Tooi iQoviovaiv afpaXto v tivqexiZ J-we^eZ, #op
nvov <fkeyiOVg , tj akkrg nQoyowg , unaxaGiv nyoediXea&at, fiex nvov xn oldruaxog, (lXXov g x
yomu. nQoodt%ea&ui d deZ xg noaxaag , xoZaiv iny xyiTjxovza tsa uufckov, vnooxnxeo&ai d xovxtoiat, xg no- '
ataiug , rv xitg etxooiv iuuag nvosxog vnE{)Xky. xoat d
nQtouTtQoiaiv I] Jjaaov yvovxut,, yjijQvof ysvourojv
xiv nvsxiv. ot dt diaXemovieg Xu^vovxeg (itvmg <p&ivon)QOv fiakiaxu ig xsxaoxuov meixtcog fis&aiuviui, fiXkov xoZaiv ino x xQH]xovxa ysyovaiv.
al d noaiaisg xov'yeiuivog yvovzu is .ll'/.ur navo\xui Qadvxeqov aaov nai.i,vdQOfiovat.
Qaos febris delinet cam faciei rubore et capitis vehementi dolore, in iis venae pulfent, fanguinis lluxus plerumque exp^ptandus ell. Quos vero lomacbi iallidia vexant,
cum oris ventriculi morfu et crebra fpulatione, iis voinitio
adfutura eft. Quibus anteni ructus adfuut, flatus, ventris fonitus cum inflatione , iis al vus exturbatur. .
Quibus febris affidua diutius cum fecuritate trahitur,
Ii neque ex dolore, eque ex inflammatione, neque ex alia
ulla manifea caufa contingat, in iis abfceflum cum dolore
et tumore, praeipueque ad inferiores partes fperare opor
tet. Maxime autem in bis expectore abfceflus oportet, qui
trigeGnuim annum fuperarunt. Tum vero in his conGderandi funt abfcellus, ubi febris vigefimum diem praeterierit. Majoribus autem natu minus accidunt, elft febres longo
tempore detinent. Quae vero febres intermittunt, incertoque ac vago ordine prehendunt, eae autumno praecipue in
quartanam fere transeunt, idque in bis maxime qui trigefimum annum fuperarunt. Per hieinem vero abfceflus polius
accidunt et tardius cellant, minusque recurrunt

254 12 KiAKAl TI P S} 2EI2.

Ed. Chart. Vin. [858.] Fof. I. 19. i4o. Ed. Lind. I. (533. 534.)
T001 d TtokXxig ) aiv , rv t^fitjvov vnegXhiHTiv , G%iadixrj q&iotg imeixatg yrexai.
'Oxiaa rxididoxai, xai pr ^ , atj(isa xu/or\&eu.
t
Il TiLv nvgexiuv ol urte v q/xgyat xgiepqm , urxs fiex
otjueov !vxrgwv qjtne vnoxomovtjt,.
l jfea xv voaijuxmv iv rj^r,<si xghsxai, -<(>(xuidexa.
Tgixao uxgiljg iv nvre, t v inx nsgtiotatr, i to
uuxgxuiov iv ivva xgrexat.
Oeiv uQyouroiai, nvgooetv afiaxog ar\ieg ix (534}
Qivwv nxaguov yevouirov , evxrv vnaxaaiv ovgov o%t
v xr xexgxy, Xvaiv iv xr tdofiy otuavsi.
T o'a xgrexm, uuiaog ex givav gvvxog iv xgiuco, xui igixo noloti ysvofitvov, xui ovgov nvwdeog xai
vakweog yevoptvov, imoxaatv %gro-xrv 'ypvxog, xai u&gov
yevoxivov , xai mtooxriuwg -iohyov, xai xodrg pvl-odeog

Quibus autem faepius recidivae contingunt, fi fextum

nienfcm fiiperaverint , in tabeni coxariam fere-iincidunt.
Quaecunque febri ex adverfo respondent, ni abfceffum faeiant, malignitalem dcniuiciant.
Febres quae eque diebus criticis, eque poil appa
rentes folutionis notas dimillunt, repeler blent.
In praecipilibus morbis judicatio in quatuordecim die
bus expectanda elt.
Tertiana exacta quinto aut feptimo, aut fummum
nono circuitn termiuatur.
Febricilare incipientibu's, fanguinis ftillationes cum
ftemutatione accedentes et quod in urina delidet album
quarto die vifum, feptimo folutionem afierre denuncian!.
Morbi vero praecipites et acuti effluente ex naribui
fangine judicatione abfolvuntur, idque die judicatorio,
ac udore copilo exorto, urinaque purulenta ac vitrea
aifatim reddita, in qua quod ubfidit laudabile ft, aut absceflu cflalu digno et alvo mucoid et anguinea dejiciente, ac

IUUOKPATOT2 KAKAI Il P 0 NQ 2B12. q.55

Ed. Chart. VIII. [85g.] FoT. I. i4o. *4i. i4a. Ed. Lind. I. (534.)
xai afiUTtdeog, xai t;unvig xaTU^(/uyEatg , xai ifiiwv o
(%& xar xotaiv.
'/rvot a&g xi See, suiuv xiaiv oijpatvovow * o 5 raajrcJe /ia iy/juaroc oftarog otuwi.
f| 'Eouaioioiv , ij ivuxuoiaiv , i] reeoaQEaxutexatuoio* Qvaug x ivaiv Xvovotv u>g tnnonokv xovg nvQEiovg.
OfioUog 3i xui xoilrjg yvoig i<kbig , xai dvasrTEQia>Tg, xai
itvog yovvimv , r ie%iwv, xai ovqov Tienav&iv xqOiv , v yvvaixi d xai JTiftrjvujv (jtaig.
Oi iv nvQExoiaiv alftoyyayqaavTEg ixavwg oxo&evovv
v toiv uva}.r\pEat xo.iag xu&vyQaivorta*O v tivqetousw ytdywovisg xsqmXaXftst , xoikrv no7.E).uftuEvot Al n Xyov i)(junojg naoaxQoaug > xui &rtqi5r xai
anuaubv aruuvovaiSnuapg v iivqet yevofiErog xai navfiEvog &Qov ya&v.
1
derepente prorumpente , voiniLionibusque non pravis fub
iudicationem contingenlibus.
Frofundi fomni eque turbnlenti judicii firmitalem
denunciant, turbuleuti vero non fine corporis ofi'eiifione
inliabiles funt et infirmi.
Quibus ex naribus Ilusiones, quae feptimo, nono, ant
dcimo quarto die contiiigunt, ut plurimum a febribus vindicanL Eodem vero modo et biliofus alvi fiuxus et qualis
in intetinorum difficultate fieri aflolet, ac genuum et coxendicum dolor, urinaque fub judicationem concocta, et vero
in muliere menGum profluvium.
Quibus per febles alicunde fanguis largiter eflliixeiit,
iis dum fefe rccolligunt, alvi bemefcentes efiunduntur.
Qui per febres tenuiter exudant, cum capitis dolore et
alvo intercepta, ad convulfiones proni funt.
Quae fendra feroces fiunt mentis emotiones, in ferinas
evadunt et convulfiones portendunt.
Convullio in febre fuborta eademque die definens
bono eft.
'
,

256 12 KSJAKAI UPOl'N Si 2 BI2.

Ed. Chart. Vm.[8Go.8Gi.] .. i42. i43. Ed. Lind. I. (534.535.)
.^/ nvueiy ysrv/xsrog xv iri-sxv a{)ruegov, r tJ wxegaiy, r x/ xyicy. vntQXhav k xrtv
, V 4.
1 I ' '
ev rg$aio, xai fir nuvoitsrog xuxov.
II Ol diaXenorxeg vmpXoig di %Xtaivfteroi, (535)
xoili]; itKpvawiterijg fttxg diudidooijg , <J<fvu~Kyi\nuei ftu
xgiv , xovxoioi xoiXui xuxug(iryrvrxui. ol de -nsQixae
n %eQa, vm&Qoi, dufieeg, &, xoUijg ;it.i]uptrj aQvrusvoi ixXvovxat. 'axt ' ore y.ai x i^gvd'Qa tr
noai xaxuxavfiaxu x aiix oinuisi.
Ol yupsgivoi xExugxaloi nvgExoi, tmeixt'oig / iaiuricu
g xg o|ta vaovg.
Keyakrj avrxovog pet o|i'o; nvgsxov, xai aV.ou
xwv dvaxhav &aratftov. avsv t qiuvXov,
imeouiAovxag ei'xoaiv tjfiiag [SGi] u'ipuxog giaiv, ij tjvo*
tx irvg, t] anooxuaiug tg tu xuiui . // /?
veoixtQoioi nrts xg (' t toun TioGxoiag ngoat-jsadai. iegi t
xgoxq.ovg ovxog xov tiuvov, xai avrxopovg xg (tvaiag.
Convulfio in febre fuborta febrem primo die, aut
poero , aut tertio Cuit. uod fi horain qua prehendit fuperet nec definat, malo eft.
Qui per febles intermitientes, inaequaliter incalefcentes, alvum habent alibiis dillentum, pauca Uansmittentem,
iis poft judicalioneni lumborum dolore fuborto, alvi prommpunt. Qui autem ad manus conlactum exardefeunt, torpore fiti ac corporis incontineuti jactulione vexanlur, ii
alvo intercepta gravati exolvuntur. Inlerdum vero etiam
praerubra in pedibus ambuila eadem denunciuut.
Hibernae quartauae fere in morbos acutos transeunt.
In febre acuta continens capitis dolor, cum gravibus
aliisfignis, mortem minatur. Quod fi eque alia praeterea
figua mala funt et viginti dies fuperat, aut fanguiui* ex uaribus, aut puris eflhixmn, aut abfccflus.ad inferiores corporis
partes deniinciat. Praecipue quidem in bis qui nondum uigefimum quintam annum attigerunl. fluxiones, in fenioribus^utem ablceTus fperare convenit. Si vero dolor vebemens circa
'ontem tmpora affligat, fluxiones expectandae funt

1002 1 HP0rN2EI2. 257

Ed. Chart. Vin. [861.] Fof. L i44. Ed. Lind. I. (535. 536.)
I Oiot y.euXaXyiat xai ryxn unvottotai, xui axorodiritj,
xui q.oirtjg yadvrfjs, xui vu$xr 'eioCrv, r nonXrxwvg , ij
intXtpirixovg TtQoaSyov xovxovg tosa&ai , i xai .
OI xux'/wg nuaxiiovovxeg , xotXtjg anohj<p&oig, oufia 1 Quevv&rte, ar&ijgoi, oma&oxovwdeeg yiOVICUT xmootioYia xeuXrjg ofiuuxu tfyv&u, naoaxoovovxa
oaqij, X&Qia. o ^vrano&v^axsi xovxo , uXX nu(f ovg o'C*
drjua TiouKeqiaXaXyicu /? sdrj xal to/cu , xui *w xui XQroTv ifUQy&b, xai q>tarrv nuyuXei.
o %uXin, d xai Au/ywiees yvovxui, ivxoi ptjvi ex
Totwv. cpotrrj -Xv&eaijg ig avio xuQaxavxat.
l^axaQideeg di yerofievoi v xsqta(536')XaXylij , xwqmoig
xai xjfia nuQuxoXovdovvta , zu nu> ovg nuozi.

Qui capitis doloribus et aurium tiniiitibue ci t a febrem

aut tenebricoia. vertigine et vocis tarditate, marjuumque Lupore tentantur, iu iis aut fiderationera , aut morbum comitialem , aut etiam oblirionem perare couvenit.
Ex capite dolentes et alto flupore, quem calocbum dicunt, detenti ac delirantes, cum alvi interceptione etierociente intuitu loridi, iu capnlas rigefcunt, ac polerioruin
partium diftentione tentantur.
Quae caput quodammodo concutimit, cum intenfa ocaloruin rubedine, ac manifeo delirio, perniciem denunciant. eque tarnen hoc ad mortem comitatur, verum circa
aurem tumorem excitt.
Dolor capitis cum fedis ac pudendorum dolore torporem ac impotentiam adi'ert, vocemque exolvit, neque ifia.
moleftiam exhibent. Verum ex bis fomnolenti ac fingultuo
nono meni'e evadunt et voce libera reddita in integrum reilituuntur.
Lumbricis vero tenuibus et longis, qui afcarides dicuntur, in capitis dolore vexatis , confequeute furditate et , tubercula ad aures excitan tur.
HirrOCJATS . i.
R

58 1002 KiAKAl
Ed. Chart. Vm. [861.3
F-. i45.
Ed. Lind. ; (656;)
II Ol xt<fu).a).yts , opua i^tgv&gor,
ttifioQoe.
'
Ta aewvxa xe(pn).rv tftcdea uhtnooi, ij yviau ni
yvvatxea xumitiei, >? xai v jjyiV xaifta
itauxoXovdy- autg d xul dvaevTsm.
'
,
Ol xuQt]nQixol xax ytyfiu Svrcdeeg, ygwrroit aiufi(uyiovniv , (XXwg xul i]V ti t; avmirn.
Tu tv xa<pala\yiBiv laden tutunucu (tei xuipomog,
ygvnraai Ixfiuirei,.
'. .
Oai xerpu),Tg xai TQuyijXov nvo, xal okov d Ttg xouT7J Toojucij, cuouyayi] %VH, i xai o'vtat xgvut /.vonm.
ui t xsiteg v UTtxAaftufevtM.
,;
'Ev Tr,aiV tyhjai, [xe<pultt\yr<ji xul r~,<siv vuxtdioi
ftex aoiog &dlei rrnaafidea yreo&au, . ' .: , .'.
Ktifuku\yrv t.eti St (nroiv, r meXu na%tu xai
' ;,\ 1
-
" f
Qui capitis dolore vexantur, alto flupore, quem catoclium voc^jit, cum dolore delincntur, culos liabent praerubros , in iis fanguinis prolluvium fperandum eft.
Quae caput conculiunt et aurium fonitua excitant, fanguiuein e liaribus profundunt, aut mulieri menftrua deturbaul, idque pracfertim fi ad fpinam ardor confequatur. For1 a lie etiaui dillicultas intellinorum expectanda eft.
Qui capilc gravati ad fynciput dolorem feutiunt, pcrvigilio torquenlur, iis fanguinis eruptionem fore fpee eft,
turn vero praecipue, aliquis con ten bonis fenfus ad cervrcem pertingat.
Vomitus virulenti et aeruginofi in capitis doloribus cum
furdilate et infoinnia promptem infaniam fignilicant.
Quibus capitis et cervicis dolor ac lotius corporis impotpntia quaedatn cum tremore adeft, ab his fanguinis eniptio librt, fortaffisquc iila tandem diflolvuntur. Verum
interim vcficae intercipiuntur.
In gravibus et aciilis capitis doloribns, cum torpore et
gravitatis fenfu, proclives funt convuliiones.
Ex, capitis dolore librt pus e liaribus cilluens, sut

10 KSAKAl . 25g
<Ea.Chart.Vni.[86i.862.] FoeT.r.i45.i46.i47. Ed.Lir.d.T.(536.537.)
%, As ti xai lxuv x&vvi, Se xai imvo xai
xotXhjg (jvai.
; \ \ KecpaXrjg aXyijita fixiov fm d\pig Tidiovoi)g , ij
/wi xJ(xro
AiWto nvosTov, p o'Xoi,tHV, r ' ouj otuuvs (*i xo.lrjg e gtjKerpaXuXyi] xa(>a>di)4 ageog ti .
Ol xsyukaXytxoi , vnyQimvoi, uaatfh, udvvuTOt, bii xoiXtj yoTj xomwSeeg. ?;p ye ariozavzui;
KecpaXaXyeg, xmxmfoi,, ^eip; , rg^Xov vdstg, ovQtovieg (ukava dedaovuva, iftorteg
p.ava,
X&tot'. . ....
H Ol xefaXaXyg tcptdQOvvreg, xotXtijv nsdtjutttvot,
.
;>.
xawSe navraxov xaxv. ,
'>- .. [862] Ol v * yetfievoi fieri ,
atfvo, TQa^Xov vno^ordiov 0vv7g, /pwrnom, tqh ye
fpula craTa et inodora. Librt qiioque et ulcerura eruplio,
interdum vero et fomuus ac alvi fluxus. .
Moderates capitis dolor com inexbaufta fi ti, aat fudore
febrem non folvente, gingi varum abfcelTus, aut circa aures
tubercula denunciat , ni alvus erumpat.
Capitis dolor cum fopore et gravitatie , quodamrnodo conrulGonem accerlit.
Qui capitis dolore, fiti, levi pervigilio detinenlur, ob loquuntur, ad motum impotentes, ,humefcente alvo
laffitudine vexantur. In iis fortafle infania metuen da eil.
Qui capie dolent cum levi aliqiia furditate , manuum
tremore, cervicis dolore, nigricantes reddentes urinas et
denfas, ii fi nigra vomitione refuderint, perniciofe babero
fufpicandi finti
Ten niter exudantes cum capitis dolore et alvo inter
cepta , ad convulfiones proni fnnt.
Sopor profundus et altus omnino damnandus eft.
Qui inter initia fopore detenti, capitis, lumborum, certc, praecordiorum dolore inforania conflictantur, conGderandi num pbrenitici vadant. In hit narium ftillalio
R a

a6o 2 KSAKAI IlPOrNQSEIJ.

Ed. Chart.' VIII. [862.]
Foi. I. 147.
Ed. Lind. I. (57.)
cpQSViTixoi; uvxzrjQ ev Tovttoiaiv noai^wv ot&Qiov, Xhag
xai Tezaoiaoioiv ovat, i (xopvoiei. xaxv xai xotXltjg nsmXsvai l-cQv&Qog.
Ol t| o^ijg icptQtaavTEg , bvooioi ntnom
xuvotixo, xQrus neoixpi^ovrsg, t Tu%i'm> motxasg,
vco&Qoi, , , )Jfi-QioiO \mvoi xai ai xazaxpv^ieg oXt&iov.
, xmnScag, xexwqiojfitvovg, xoiXtg ^yvtg iov&o teld-vza moi xgiaiv wcpeXev.
, aSeeg, imoiovSaiov dvvwdeeg,<jfuxQutp, na ovg wj0. noo&ev di neoi *
/ l akpvtj naaxQovaavra Xvopi aiwo/iuyix.
T , , dvvdsa imo^voiu , iautr

pemiciem oftentat, tum vero vel maxime, quarto die, aut

inter initia contingat. Alvi quoque praerubra proluvies
malo eil.
Qui fopore oppreffi circa initia, tenuiter exudantes,
concoctas urinas emittunt, cum magna corporis aeftuatione,
citra judicationem vero perfrigefcunt et rurfum ex brevibus
intervallis peruruntur, torpore, fopore, aut convulGone tentati, perniciofe affecti funt
Somni, quales fopore opprelDs et totius corporis perfrictiones, pemiciem oflcntant.
Sopore, lallitudine ac furditate tentatos, alvus erompens et ad judicationem rubra demitten juvat
Qui fopore detinentur cum incontinenti corporis jactatione, praecordiorum dolore et parva vomitione, ii tubercula ad aures babent Sed et antea circa faciem tumores
apparent cum fopore.
Quibus in morbis fubita fit mentis perculGo, cum in
quieta corporis jactatione, iis fanguinis eruptionem fore
fpes eft.
Qui fopore, corporis inquietudine, praecordiorum dolore afigunlur, cum frequenti et pauca fputatione, iis tu

12 KSiAKAl OV S2EI2. a6i

EJ. Chart. VIII. [8Ga.] FoT. 1. 147. 18. Ed.Lind. I. (537. 538.)
afiiXQu ntvovia, IIO ovg etiuquutu, \0 rjq zi
ejjtt onctouwig.
, , , TtoixXovxa wrojjVQtu, xa xo.rjv tnrfifiroi, noanoi, nofaXuufiiVoi cptdyovv. rgu Tovtotot II d'o^QP xai yovoeid disX&v Xvyyu ar^avei; xoii.ii] rQU yplu>5i]q nooodtdyBTai;
v xomoiaiv ovqij&v xjtXtei, xal xo.iat d
Tovxiowiv (538) l nraaaoviai.
'EyxBffukov ofpaxehioavioi, ol fitv v rrtat tqtt/mv rjnQqaiv, ol S v xyow idofiijot teXbvtwih, zavra di Siacpevyovrs awovzat,. oai de raTxrd'Etoi rtv xoiovxtw iEOtr~
BVQBr oazov noXXvvraiToaii xB<pahtXyixooiv oaxa ayectv ix tcv oma&ev,
04? x ftvxTijoo i.uvQo, naXEa, xaxv. i><fdaknvn(ou7,yroutie ovioi (jiyocoiv- jQu ai XQracfiov artov diayuyui ;
bercula ad aures exoriimtur, ac fortaffis fopore tentati ad
aliquam convulfionem deveniunt.
Quibus conllicUlis, fatuitate et alto frapore,
quem catocbon vocant, deleulis praecordia variant, ac ven
ter in tnmorem praeter iaturam fublalus eil, cum ciborum
falidio alvi interceptione , tenui circa caput et thoracem
oborto fudore. In bis animadvertendum eft , nam concitatus et magnus fpiritus, aut geniturae fimilis excretio prodiens, fingultum praenunciet? alvus vero fortaffia etiam
biliofa demittat. Eos fplcndcfccns quiddam per urinam redditum juvat, alvus vero in bis etiam commovetur.
. Ubi cerebrum Gderatioiie periclitatur , quidam tribus
diebus, quidam etiam tem moriuntur, quos II evaferint,
fervantur. Ex quorum numero pereunt quibus per fectioziem os disparatum apparuerit.
Quibus ex pofteriore parte offibus fractis, capitis do
lor ineft, vebemens et era ( e iiaribus fluxio malo eft. Ii
dolore antea ad oculum fuborto, rigore corripiuntur. Quin
etiam odium ad tmpora vfiracturae convulGones accerfere fuient.

2 002 &1 llPOlNSiSHlX.

Ei-Cbait. VIH. [86. 863.] . I. i48. i4g. Ed. Und. I. (53.)
J2ibg avrcovo fitrc nvoeiov ojies, xai
otjUEtov imodvoxher , xiv vovg idouawv;
xisvsi, xai avviopwzsQof TcucupQovqaairtt , fir ;
noXkov avov tx roi wog, ij tx , ftfSi fillov
tov atusov xQtjOTov yevoftvov' tovg d ngsourtQovg oaivzsQov xai t]<saov uvaiotl. r y uva cpdrei, ixizvtsiv, xai
iruoaqoriovaiv qaoov. vrroffrofqpowt * toAAoi tootW,
xai ovtcj noXXvnca.
Kiqwei iv or* xat raagoweat TrapaxoioinfroiTa xaxr , xaxv de xai iv court puxfioiv. fst TO'vroan xai
5 ta^t'a noVoi/ff.
H'Ev nupETOtfft xwqpaims xotJ.t'/jy itfiaxraiv.
Slxa ipvyji xai wcpava, xul avreatak/m o&qmv.
Boiiog Iv o^tai xat qyo iv mai fruvaotftov.
[863] Ifyot fiera applvmopou xat xar (>vag agsot
nauxoovazixr , xai

Auris intenlus dolor cum febre acuta , ac caeteris aliqnanto gravioribus gnis , juveiies qnidem intra feptimum
diem, aut etiam celerius cum delirio necat, nili puris copia
ex eure, aut langui ex naribus effluat , aut aliud quoddam
laudabilc lignum exterit. Aetate autem provectiores tardius aut minus tollit. iam et in Lis aures ante fuppurant
et delirium minus infelat. Sed et in lxac aetate mullis mor
bus revertilur, ac proinde interficere folet.
In praecipitibus et turbulentis morbis obveniens furditas malo eft. Quin et in longis morbis malum portendit ,
in bis ad coxendices labores convebit.
In febribus enata furdilas alvum remoratur et Gftit
Aures frigidae, pcllucidae contractaeque perniciem
minan tur.
In praecipitibus morbis murmur edentes ac tinnienles
aures mortem praenuueiant.
Aurium fonitus cum vifus bebetudine et ad nares gravitalis lenfu , mentis exceflum , au fanguinis ex naribui
profluvium praefagiunt.

Ed. Chart. VfIf. [83.] Fp I. i4g. i5o. Ed- Lind- I. (538. 539.)
, ; Oat wffouH pez xuQijugii}^ xui no^oidoiov irzaioi, xui nQos avyi iioy/Mv , , *V (s nvj&9i$ UK" xtitq,ovaui ucaixov.
, ., pi .dvpxujQQirfV r<j fai/iarsiv TQOjidee, (53g) yXwallgoa ^ xiq>o>aig, xui ouqov xmivdaov,
xatdfftZOV, MlOjUSVfUVOV, TtUQUXQOVGllxv. Iii ixzeUOVG&Ut
y zozoiai xaxiv , y.uxv de xai ini xzuov uwywaig. zovXQjy , cp'wQv nQ&ut'Ofiivou ^vfiuitst nvytG&U. z'fu s
tuixoiiiij nartjaeiiezui zovxowh
,
odwijoiHg ', og viazuEra Xt&Qtct.
T rao* ois ** *0 liitooGd'ev uXyrjfiuzog i(jidruazt*
b> ti vDEZQGi yiv/, at](tsov n'tv vomtXuzo Ini naoainov laoiirov. uzq xui GTtUGLloi X zw zoiovztmv yvovzM
ftsiu u<puvii xui xXvoiOf
t

Qui urdilatc cum capitis gravitate praeordiorum

contentious vexantur , acies perturbulur, in iis
fauguiiiis e iiaribus fpei-are oportet.
' la acuta febre aures obtufae vehementem infamara,
porlenduut, ,
'
Gravi furditate tenlati, dum aliquid preliendunt tremuli, Jinguae refolutione uc toi-pore a'ccli, male Labeie
judicantur.
Procedente morbo furditas urina fubrubra, cum
nnllo ftdimeuto, led cum fubliinanientis in medio inualantibiiSj mentis emotionem praenunciant. In bis morbo regio
corripi malum eft. Quin etiam malo eft ex morbo regio fa. tullas, los voce defectos absque fenfuum laeone praefocari contingit. Ac forlalis etiam in Lis alvus male aiUcitur.
Quae cum dolore exoiiuntur ad aures lubercula perniciem minantur.
In febribus ex praegreflo dolore rubores ad aures ftibnafcentes^ ignis facri in facie fpem faciunt. Quin et convulone cum vocis privatioiie et viiium exolulione ad
coufequi par eft.

073 KiAKAl UVOVNS2E12.

Ed. Chart. VIII. [C3.1
FoC I. i5o. i5l.
Ed. Lind. I. (559.)
T nag* ov tnl nXeaxoiai dvaidetn |, vno~
ypvSg'ua ovvtvcii , gavinQwg Q&dvta xxeivet.
'l nag" ov <puvf.u zooi naoanX^XTixoei.
Ta nag ov iv' (luxQoav firj ixnvovvza ccvoot/xor. xotXitu d' rofft wutoiot zya. yoorzcu- ro ye olm *
xnpaXaXyixoXaiv ; cptdoovoi uva; ro ti xai
tntggiyovatv; *o ye al xoiXui, xuzaggrjyvvvzui , xai ti xai
xuuazcSeeg , oa xai vSuride ovgov, vawgevuevov kevxoat,, xai t vnonoxika, ezJ.euxa, dvoadea.
1 1 T nag ov Xunaaei i\yia uez nivaXiauZ lorzaOvoa nay xai in oXyov m.iuuvuEra
(pr.avQa- xai to xazavjvyea&ai w5e novrov.
Ta nag ov; tv zolin %ooromiv iy.nvvu,evu , p Xevxw
o(fSoa xai aioduw xxerei, xui fiXzaza ywuixug.
In phuiinis graveoleutibus dejectionibus cnm febre
acuta, praecordiorum contenQone, ex longo intervalle oborta ad aures tubercula mortem adferunt.
nberculaad aures xcitata in levitei^ideratis malo funk
In diuturnis morbis non fuppurantia aurium tubercula
fhortem adferunt. Iis autem alvi fere demittuntur. Quin et
in his conGderandum in quibus fperamus abfcefTus circa au
res futuros, ex capite doleant, num fuperiorum par
tium tenuibus fudoribus diffluant, nunquid etiam fubinde
novum rigorem fentiant, an forte etiam alvi affatim pcrrumpant, aut aliquo fopore detineantur. Videndum quoque
hum et in bis urina dilula cum fublimibns quibusdam in
medio fufpenfis, albidis ct aliqnantuin vaviantia, exalbicantia, aut graveolentia appareant.
Tufficulae quae cum crebris oris fputationibus procer
dunt, tubercula ad aures emolliunt.
In tumoribus ad aures minae celeriter ac pauco tem
pore concoctae dainno funt. Quin et perfrigerari itidem
malum eft.
'
In diuturnis morbis fuppurali od aures tumores, tiiG
pus admodum album ac fine odore reddant, exitium, praeripue inulieribue, ail'erunt.

1UUVK1>.4T0T KSiJXAI n.POVNSi2BI2 2G5

Ed. Chart. II. [865. 86 i.] For. I. 161. i5a. Ed. Lind. I. (54o.)
Ta Tttt ovg 54o) [tKiOTU ix > fW lv xoai xavaff yvsTiu, xiv n xiaiv iroiijtnj xai ixnenah"ixatt r ix
Qawv ala ()v>, r ovga luaxuoiv nuytiav h't(r, ivXXvvxaz.
x no).X di xtov xowixwv oUftjfturav nQoaTiuxa&axarxuu
HQoaeiTid-eatieiv de xai xovg nvezos 'v inizvuoiv,
ivxe ui uoi, xai duzwg anorpairsa&m>
'Eni xoitfcaei xai vio&Qy ix (nvtv xmoox&iv , i'%ei n
dvaxoXov. i'itszog xovzoiai fxau, xal xotXttj xaijay/.
'Ex xoqatog tmeiximg x * , ts xai ;v
oiod ti, yvrTUi,, uzuq xai xoXoi, xattiuttodeoiv iixi rovziotac
xui iiu/j. >> xi x izj> cara.
Kctpcaow ix nvQsxv (vatg r (iivtxiv Xvu, xai xotXtrg
xuqaxn[864] II Tlmaomov ix pezsaioov xansirov/ievov , xui
(fiovrj Xeioxoi x uoOsrsaxt] yzrofirt, xai nvsvfia xeQor, veoiv ig xr)v iniovouv otua*ei-

Ex praecipilibus inorbis in febribus ardenlibus maxime

tubercula ad aures exoriunlur, ac n judicaloric folvantur
et maturefcant, aut fanguis ex naribus proflaxcrit, aut crasfum fedimentum urina acceperit, aegros interimunt Prius
Tero hujusmodi tumores fubfidunt ac conquiefcunt. Sed et
infuper febres ipfas in confiderationem adhibcri convenit,
num intendantur aut remittant, atque ita de tota re fententiam ferre. "
*
In furditateac torpore ex naribus fublillalio moleiam
quandam exbibet. lis vomitio ac alvi perturbatio conveniet.
Ex furditate tubercula ad aures exoriii coni'entaneum
eft, idque praefertim G anxietas quaedam contingat. Quin
etiam iis qui fopore detinentur, tumoies ad aures fperare
magis oportet.
Surditatem in febribus enatain fanguinis ex naribus
profluviuni ac alvi perturbatio tollit.
Facies ex tumida depreira, ac vox laevior ac remiffior
evadens, fpiritus quoque rarior ac lenior, pollera die remiffioncm fore deiiunciat.

3 6 G 7 ;/ * ^ 2 KiiKAI JIIJP.
Ed. Chart. VIII. {8640 Fofr J. j. Ed. Lind, t (Wo,f4i.)
JlQoamov & avGitoy, ', d yvitvrv, tjXipt, } xo.iij xzQu&v ytvrpai. xa&azuzut
iv ffiQtj xal vvxzl z zuiza Siay&uQtV yiroit S" Totovxov, Q(pOu).[ioi xo.oi, $i o^eIu, xgozucfot *
tpvfo xui uvrsazalfuva, dtuuu oxXroiv, c/ov r
fular, nekutivofievov izi xviqw ^, r eioa,
7] yi, &uvvijiov- ,
iv^ooia -ml &<; y ofeixaxoy. pt*.
!} tul zovzotot .' .,
IIeq euxQQiu, xui 10$$ anvoizoiai , nQuvu (54 1) ijiEo'rr o aij,/{*, 4 diuzr^ azocar.
lit xaz qvu Qv&ifiaut, xo.i2i)g iiyganofurtfi
Tola* xaz z vnoxvdiu r top nltfiovu nvousi t/titvoiti>oi<st xaxv.
*Oy&ukuwv xuduQzqg xal t JUt'x uztwv tx fui- ] * xu&ag yrsa&at xqgiliov. tu^tuni ovp

Faciei corruptela lethalis eft, minus tarnen 11 ob per.

vigilium, aut inedia m, aut alvi perlurbationem conlingat.
Kam quae ex Iiis caufis orta eil corruptelae fpocies, una die
aut nocte in integrum reilituiLur liujusmudi autcm faciei
hae funt notae, oculi concavi, nares acutae, collapfa tm
pora, frigidac aures contractaeque, culis dura, color palli
das aut niger. Ad Laec quoque livefcens palpebra, aut labrum , aut nafus mortem in propinqno eile gnificat,
Vultus bene coloratus, tetricus ac fuperciofus in
morbo acato malo eil. Infuper irons contracta phrcuidem
denunciat.
,
Bene colorata facis cum fudoribus diffluenlibus abs
que febi-e, vetufla ftercora fubeil'e , aut iuordinalam victus
rationem prae fe fert.
Nariuni rubores alvi liquidae et difllueulis funt indicia.
Quae ad praecordia aut pulnionem dolores fuciunl, Ii
in pus verluntur, malum dnotant.
Oculorum claritas, ac eoi um album ex nigro aut lvido
darum fieri, ad judicationem confer. Ac quo celerius cla

d. Villi [864.]' . 5. i53. i54. Ed. Lind.I. (54!.)

& raytluv orjixuhst, xqiaw, qaditng dt ouSu
To xXtt$$e rrv y&aXitcv , Xevxov iqv&quiVBuevov, neXiatvevov , % q>Xewv (te).votv ,
oix fiEov. (pXavov S xc xfv uvyrv (pev/ttv, aKhiv, Stuotatyeo&at , xul tov yivea&uh
jwijoV. xul Tg / nvxv diu(j(>mEiv, r fajua xo moi avt, r uytdu %siv, r Xevxv (itai
yna&M, di xtXav IXaoa, r ' ptXuv viro
(im X&paoov. novrjQov de xal xoiXttj , xal
x&lnpi Sjco , xai uuntjvo; txdXtxpig, wotb \
Svaa&t fjv xorv ZmeveaVui , xal XeipuQtdtav xaunvX;, xai itffei Ofiftmoiv, owe%toi fiuv, xui -/ psTaki.Siv, xal /S?ifjj (nil avitiD.Xeiv iv ra xu&evdttv Xs&tttov. xxlv dt xal IXXairuv &.
^W 'Oq&aXpiv eoev&os iv xoiXhji
nortoiiv i^ovtv .

refcunt, eo oeleriorein juaicationem, at tardius tardiorem

Ggnilicunt.
' . --
Calgine obdncti oculi, aut eorum album rubefeens,
ant livefcens, aut nigris venis refertum , nihil probi prae
fe fert. Malum quoque eft et lucem refugere , aut illacbry, aut perverti, atcjue ex bis alterum minorem ' perniciem denunciat et ocuJos crebro disjicere, gramias ac par
vas Fordes ipfis adbaerefcere , aut albefcentem humorera
concrttum et tenuem, aegida nominant, habere, aut eorum.
album augeri , nigrum aulem irominui , aut nigrum a fuperiore palpebi-a conlegi. Vitiofa quoque eft oculorum cavitas
et vehemens oculi foras expreffio , ac fplendoris elifio , adeo
nt pupilla extendi nequeat et cilia retorta, fixi oculi ac
continenter Conniventes, coloris immutalio, aut palpebras
per fomtium non committere, pemiciem oftentat. Quin et
diftortus oculus malo eft.
In febre ortus oculprum rubor diutuinaiu alvi malignitatem prae fe fert.

68 2 KQAKAI II F OTN S2 E 1 2\
Ed. Chart. VIH. [8G4. 80.] Fof.I. i54.ib. Ed. Lind. I. (54i. Ma.)
Ai otp&akuwv tTiavuatais^ v rrjaiv avaxouiSrat
xoiltjv xaTa^ijyviiovaiv.
*Enl / xomyxiei, nvgeradei yog ol&QWV. xui oi v rovrdoun xuxov.
'Oqi&uXuiuvn rfji (542)1 imysvouvov iwst'
t de t, xvdvvog Tvq>Xco&f,VM , ij noXia&ui, tj diiqscjsoa.
Oloiv ocfi&aXuuaii xtcpu).ulyt noooyrtxui , xui xoXou&e ygovov novkvv, xtvvvog TV<f.Xai&jrai'Oqi&uXfun'ti $i((ioia /txov yQ^aiuov'Opuaxtov uavttujig , xal nentjy Xvweg xuxov.
[865] 1 1 ' (tavQoiatg ' uyvptj OTiuauilde
OVVZftfO.
' & v |, xui xrrjaig ol~e7] , xaivnvo
, yvnviq, xui ai^teg Ix (uwv oiidr
ayaOv,
TfjV ur ixegixuieg, yoevmxoi yvovtM , xai
pl&or, rv uftu <5u>j.
Ei'umpentes circa oculos eminentiae, dum aegri ex
morbo rccreantur, prorumpenlis alvi faciunt.
Cum oculorum perverone, febribiis et lalitudinis
fenfu detento, rigor perniciem minatur. Atque in hujusmodi cabus foporali malum deiiunciant.
Lippitudine alecto fuborta febris lolulionem afieit , fin
minus, caecilalis, aut mortis, aut etiam utriusque nietus eil.
Quibus cum lippitudine capitis dolor accedit et longo
tempore pcrfeverat, caecitalis nietus impendet.
Lippitudine laborantem fponle alvus proiluens juvat.
Oculi bebefcenles et obtuii, concreti ac caligantes ma
lum poitcndunt.
Oculorum bebetatio cum animi defectione promptem
convulfionem denunciat.
In praecipiti malo rectus oculorum obtulus ac motus
pernicitas, fomnus turbulentas, pervigilium, interduraque
fanguinis ex naribus llillationes , nihil boni denunciant.
Qui in febribus ad tectum nullum ardoria fenfuin prae
fe feruut, pbrenitici bunt, idquc magis, fi fanguis fluxerit.

100* KSAKAI 212. 269

Ed. Chart. VIII. [865.] Fofif. I. i55.i56. Ei. Lind. I. (54a. 543.;
ds iiv necpoixvux, ds 'QWfiaxi, diafu'vovaa, nqoCrtog d jfoo'vov TQayyvoLiri, xai ntXiaivo{irr xai (ijyvffii] duraifiov. ffqcopa ds fisXaivoiyt
st> TsaaafjsaxaidsxttTJj xiatv yeia&ai dtkut yaks] d
iow 17 ithiiru xai '/}-<aQr.
I I ). Traa dixovv woneg atha Aei/xo xaraXdcpso&at , aijiistov rtas tcvqstou, na^og liv ivro av&rfisQbv, Xenvorgov d ig ttv v<rtsgarv , V*
XenxortQOV tqitui]v- r d aiix at]ftarei xai in axoijv tv
flmoaav yivpsra, rfoov d.
TQopdtjg pista sQvr(iUTOg xara vag xai xoiXig vyQijg, di iXXa syovxa xar nXsfiOva nortjo,
xai o^eUtg xa&oaiug oke&Qovg atjfiarst.
naga Xyov unaXvvoftvt] xai a<x>5rg fit&'
idunog ipvftiov ni xoiMy vyr, (543) peXvurv spirant aii
. xomweg v roviotai, xaxov.
Lingua circa initia quidem hrrida, in eodem vero
colore perfeverans, procedente vero tempore ubi exafperatur, livefeit, fiiiditur , mortem denunciat. Quod fi admodum nigrefeat, dcimo quarto die judicationem promittit.
Periculi a utem maxime plena eil nigra et ex virore pallefcens.
Linguae bifulcum velut faliva alba qbductum, febris
remiffionem indicat , eo quidem quod agnatum eil era
exilente, eodem die, 0 vero tenuius fuerit, pollridie, perendie quoque, fi adhuc tenuius fuerit. Badem etiam fignificatio
, fi haec circa fum mam linguam contiugant, minus tarnen
fuma.
Lingua trmula cum nariuni rubore et alvo humecta,
fi reliqua quae funt circa pulmouem nullaui judicalionis Ggnificationem prae fe lei-ant, malo efi, ac cleres perniciofas
purgationes denunciat.
Lingua praeter rationem mollis reddita, naufeabunda, cum fudore frigido , ab alvo liquida , uigrae vomitionis fignificationem a licit. In Iiis lallitudinis fenfus maluin
denunciat.

^ 12 KRAKAl 10*8&212.
Ed. Chart. VIH. [865.] Fof.il. i56. 1S7. Ed.iLnd; I. '(Si3^
Al Tgofiwdssg rial x<ti twikirv vy^rnck
. /sav&eXaat d iv %a%vv &vaiov atjuarovaiv. ro ye TQ0j.ii5t? yhaaa lvunjr yvmurp;
Il Al daoecu xaTrjooi qEvinxai.
.'ioju,> ..4
'OSovxu ovveo&iv ij .vlstv, t jtwj avvij&eg tx ridiov,
(xanxbv xai &av(Sifiov. idt de luxatpoortwv iv zwir
nuvieX oX-dyior. XO-Qiov ^rjaks<r9 ou, ntig oSna.
'Odnos acpuxeXia/xog ncmjua nuo oiiXov ysrpsrov
'Enl ovto ocpaxeXiapi nvero l-ntyanofisvog atpoSg,
xcci 7iuQa<pQoavvr avoifxov. iv d aw^onui, xnwjoti,
xai oaxa .(fazavai.
. >: r
.". . '}
Oloi mol zrjv vneQorjv vyoov avaraoig ydrijrat,, tat ti
iroXX miovxai> ,
-,i '>'. .\ '
Ta 7tp ytvvug Xytjuaxa oqpodo xvSvvog tl oarov
vnXivaiv iX&ev.
. * -/. 1
v?.
avana>isvov / % xare^fr.
.
j jj\ "j
Linguae tremulae quibusdam etiam alvnm hnmectam
nonnanquam reddunt. In his autem in'gricen, etiam mor
tem denuncian!:. Ac forlaflls lingua trmula inilabilem men*
tern et a fede conlantiac delurbatam fignifical.
i
Linguae den et peraridae pbrenitidem portendunt
Dentium collifio aut ilridor, praeter confuetudinom 1
tenera contractam infaniam ac mortem donunciat Quod G
jam deliranti iflnd accidat, prorfus exitiale . Quin et
dents reGccari perniciem dnott.
Dentis Ii derati abfceHum ad gingivas cnatum folvit.
Ad dentis iderationem vehemens accedens febris cum
delirio mortem minatur. Quod i ferventur aegri , ulcera
pus colligent et olla abfeedent.
Quibus ad palatum humor colligitur, plerumque in
pus verlilur.
In vehemenlibus circa maxillas doloribus periculum
eil ut os fluctuet.
Coulractum labrum biliofae alvi perruptionem deruinciat

Ed. Chart. VIH. [865. 8660 Fo^f.I. i57.i58. Ed.Lind.I.(543.644.)

TU tmo ovhav uiftuTu ttl xoikhj vyT] fr&Qta.
< IhvXov avtyoipyittg v nveroi nelidva, , ynXaiSee, imaiStaai (iiv xuxbv , o.noyu>QtovaM xax Xyov
ZQiotpor.
.....
^
^
Olatv XuiuSea nxm).a, xai rfe vyixnuxai, xoirxtoiai xqoi
tv&aivexai oov iur&o titira, ng 3& rj xsXevxij ra^vrexai,.
1 1 'Av^Qsptijtii nvxvt], fv dij tt xai alio jikt/j,
(pcevutxv.
Ai /* xkaio q>cntai> xuv.mstui.
Ai in hyov naQaxovaisi novrjoov nal &iOlot <f(ovr aun nvQETiT) txXenei (ttx xoiaiu, /tet &rriaxovaw, i . .
Al nvQExot cpmrat ronov,
Otpp \t&Qior. n'
Ai x nvov ymiai dvaduvaroi.
Sanguis ex gingivis cnm bumecta alvo profluens peririciem minatur.
In febre fpnti exfreationes lividae, nigrae, biliofae, fiibfiftentes quidem malae funt, fi vero pro raliono excerniintur, utiles.
i
Quibus faifa fputa cum tuffi fubfifiunt, iis corpus velnt
efflorefcentibus puiiulis rubefcit, ante obituui vero exafperatur.
!
ExTcreatio frequens, fiquidem eLiam aliud quoddam
lignum ad'uerit, phrenitidem portendit.
Vocis defectiones cum virium exolutonc peflimae.
Quae brevi tempore durant feroces mentis emotiones,
malae funt et in ferinas evadnnt.
Quos vox cum febre et absque ulla judicalione delicit,
ii Iremuli inlereunt.
Vocis defectiones in febre quae convulfionis fpeciem
prae fe fcrunt et in mentis emotionem cum filen tio definunt,
perniciem olentant.
Quibus voces cum dolore deliciunt, ii tandem non fine
fummo cruciatu vitam cum morte commutant.

93 12 KS3AKAI UPOTNS^El^.
Ed. Chart. VIII. [866.] Fof. I. 58. i5g. Ed. Lind. I. (
AI usv xloiog (fua* ItOyioiAl xuTaxhusvat <piorai fiera </ auaxt tv t]>u noriQr;
Tuvrmv ol JiAtwroi tqidgovoi, xui xoikus xa&vyqurovtui.
'Ev (poirt; nrepu olov toIgi nviyopivoiGi 7to%iQov
nori\ov. tq ye xai naonxQovauxv.
I \ Al ix xeqju).u/.yii uqmvku wii, avosTcdit,
jra/.wrra n avto;, vitvra . imfiiyovvtu rout
oigiv ou jroyjjov.
Al uei tfuvitjg txoxoieg /.Ooiai.
Al TOifftv im(iiyovaiv &avaif4.ov. sgI de xicpuXuh/ie ol xoiVTOt tmttxtwg.
Al pet xXvaemg qxvtai, ir o|s * , eiai
[liv d'avuGipoi , Tjfwov d rio iyidooivn, %ovov i '
awt xai ol 5 tmaiQO(f,ti navie xoiovzov aifu/.taicrcot-

Vocis defectiones cum virium explutione alto mipore, quem catoclion vocaiit, perniciem minautur.
Confractae voces poil medicamenti purgantis potionem
confiderandae num pravae fint. Horum plerisque tenue fudores dilluuiit et alvi humectantur.
In vocis defeclione refpiratio velut iie qui fuiTocantur
confpicue elata et vifui expoGta perniciem minatur. Animadvertendum eliam eil num delirium praetiunciet.
In febre cum fudore vocis ex capitis dolore defectio
nes, per fe refolvunlur aegri, ac praeter voluntatem ex
crementa demittantur, malumque rem itIi videatur, diuturni
niorbi metus eil. In bis fubinde obortus rigor damnari non
debet.
Vehementes iufaniae cum vocis defeclione perniciem
intentant.
Vocis defectiones rigore fubinde correptis letbales, fereque ii capitis dolore conictari folent.
Vocis defectiones cum virium exolutione, in acuta fe
bre fine fudore, funt quidem letbales, cum fudore vero mi
nus, at teinporis diuturnitas fignificalur. Ac fortaffe quidem
quibus ex niorbi reverfione tale quid conlingit , fecuriffime

 KQAKAi ?. 27
Ed. Chart. VIII. [66.]
FoC I. i5g.
Ed. Lind. (544. 645.)
oXt&tiozuToi de rcv Towviwv alot Ix ywtwv xal olat
xoXicu xa&vyQuivovzcu.
H o^v(favr xlav&fii3<r)g , xal fiftcmaV vuavywai e/tw3e. o j xzot nvoi TOVtoiaiv evqioQov.
Afta o)V>i zQOftcidst, l.vaiq y.oikrfi ),{5} , iv
xowioioi dieoirxo yoovoiaiv oXqiov.
Ai nvxral moxaowdseg ycuvai vaieui (p&iwSeu
ngonijuarovai.
Ilveviia nvxvov (sv xal ofuxQv ov (tXeyfiovrjr Kai nnov v xoai xcuqoigi oruavi. ttyu dt xui Si ( Xov nuQucpQoevvrv tj anaauov , ' uv &avotuor , &urai/xov xal nvaeiwde xal 7,iyvviSeq nvtv/iu' reaoV
yjiyoov xal itya ero nveiierov , oliixqov de taco , xal
fttxr w, iya de eum. xxiaxov dr xal nXijoov &uvcnov
xui ixxbvov xui xazmeXyov, xal uxavQv, xal tmkfj eot
inavxfaaig, onoov eneionteovaiv- euirvout v natv, xnu
Jiabent. Er iis antera mximo in periculo verfantur quibus
fangiiis ex naribus perfluitet alvi eflunduntur.
Vox acula ejulabunda ac oculorum hebetudo convulfionem minautur. His dolores ad inferiores partes demiDL
toleratu finit faciles.
Alvi folutio quae praeter ratiouem accidit, cum voce
trmula , in bis diulius perfeverante perturbatione pernicies
intentatur.
Crebrae et quae cum fopore quodara conftnnt vocis
defectiunes tabem denuneint.
Spiratio frequens quidem et parva aut inflammationem aut dolorem prineipalium partium indicat, magna vero
et ex lotigis intervais delirium aut couvulonera. Et frigidns quidem fpirilus letbalis eft, mortem quoqne affert febriculofus et fuliginofus, frgido tarnen minus. Et magnus
quoque foras expiratus, parvus vero intro et parvus foras,
magnus vero intro. Peffimus quidem ad mortemque proxime
accedit et qui protenfus eft urgens et obi'curus , duplicataque intro revoca! io, qualis infpirationem conduplicantibus. Facilis autem fpirao in omnibus morbis qui cum febre
IIIPPOCRATKS . i.
S

24 12 KAI
Ed.Chart.VriI.t866.867.] For.I.i59. 161.162. Ed.Lind.I.(545.546.)
Iv hvqsxm o^sl, Iv rj/iigyat xyxexai, psy'
Xryv %et Qonrjv g '.
Il IgpKo ax"kruog *ai inmSwo, ttai yevvoiv avrSeaig,
xal ^ oqmfmdvrr loyvgog, xal revritov vzaaig oX&qiov.
T y (pvyyt ^ ano xt<faXr$
Kyiybvog QfiwfiEva onaoftaidea.
Al T(ja.yrkov xal yv&eg Soxtovaiu , x 00
d Tov /, tv xovxoiai xt/xvceeg ovQrjau.
H Olm cpvyya eediofioi , nisixtug t ovt
hnuQfiurax
Ogvy^ ino&dvvo, Ittxvflt fiBt dvoqo(j7], Xdtot
[867] 0?<n Ttvsfxa vtXxerai, xal tpwrrj nnyfintdtx;, aizvdvXg iyx&ijTai, roviowiv inl rjoi (546) olor
rivog nvsifta yivsvau
/xQvy^ TQiflrw&sioa lit Xtyov, xal xotXr xsveyatr
acuta infcftant et in quadraginta diebus judicantur, magnum
habere ad falutem momentum exiftimanda eft.
Cervix dara cum dolore et maxillarum connexio , ac
jugularium vcnarum palpitatio vebemens, cum tendinum
dienfione perniciem minantur.
Faucium gracilium praefocantes dolores, ubi ex capitis
doloi'e ortum duxerint, convulfiones adferimt.Cervicis ac dor perfrictiones , quae etiam totum cor
pus pervadere videntur, convulfiones denunciant , in quibut
urinae liordei tofti non exacte molit craffioribus iruftidis
fimiliacontinent
Quibus ad fauces irritamenta fiunt, iis modrala aurium tubercula excitantur.
Vehementer dolentes fauces absque tumore, cum labore
et moleftia praeceps exitinm minantur.
Quibus fpiritus retrahitnr et vox ftrangulabunda eft,
iis nervieis vertebra in lio defidet et ad exitum velul ex
convnlfione quadam refpiratio ducitur.
Fauces leviter exalperntae et alvus i na nibns exurre-

12 KSiAKAl TIP X B2BI2. 25

. Chart. VIH. [8G7.] Fof. I. 162. 16. Ed. Lind. I. (546.)
raozosai, ttkyruuxu, , dwtseg. x
x xovtwv uv&cvfiera SaxoXu.
T <fQvyya io^uo Xyruaxa , t na ovg naftu
wiub vg tnyu^rat, iQaxylov xai rtxov .
ni'QSTov ^t'og 1 kdior.
7\>u%r}Lov Kai itrHuv otXy^uaxa, , mo noo dt , xai qaijvyyu.
'S2x(jo, lnyyol mvakiovte, iv rovrotaiv y vnroiaiv
Idwxeg yu&oL f]Q ys xai ISqxi, xovqiiea&at xoatv
nh.axoiaiv ov itovrQv; o ig x nvoi xovrt'oiow
ivqoa.
jEv Xyruuxi> rcrou xa* & ulfiax<Stg ovnrjaig im~
otaoa Xtd'Qiog imnratg.
II Tgn^ijlov nvog xaxov ptv ni nvex$ navxl, xxiffTov i v o o i xa tx^avijvat knig.
'Eni & nvoertdei, xai xoii.ii] ,
, oijuu u.uirCuv rtojwpjCFKUi'.

i lion bus fatgala, frontis dolores in aegrs palpantibus et

more inveftiganlium fenGm conlrectantibus , aut dolore affectis , G quae ex Lie increfeunt moleliam exhibent.
Vehementes faucium dolores auriutn tubercula et coiivulGones excitant, itenique cervicis ac colli dolores.
Convulfiones cum febre acuta perniciem denunciant.
Cervicis cubilorumque dolores convulGones ininaritur,
ex facie autem ad fauces illa procedunt.
I'ullidis, gracilibus et crebra oris falivatione laborantibns, in l'omnis fudores boni fuiit. Nempe quidem et borum
plurimos l'udore levari non improbandum. Quibus G dolore
ad inferiora decumbant, toleratu faciles exilunt.
In dorG ac pectoris dolore cruentae mictionis fuppreffio laboriofum exitum aifert.
Cervicis dolor in omni quidem febre malum. In bis vero
pefGinnm in quibua eliam vehementis infaniae meds e.
Pectoris dolor cum febre et alvus pertrbate cum torpore nigras dcjectioiies prae fe fert.
S 2

a76 12 KS2AKAI . 213.

Ed. Chart. VIH. [867.] FoCL 1. 16. i64. Ed. Lind. . (546. 547.)
Ta v jrt qovyya ioyyrv fitx, oSvrwea,
're yvoi ur (iijdia avvyovxt, loyv), nuQaxoovorixa. ix
Tovtmv cpariTtxoi &.
Ovy Xxovuvr v nvoeiui /' iiklov irrpeov
Svoxhuv xtvveg.
'Et nvetootv Qunivrfi nvyeaOui, xui tieif il
Svvaa&ai %w(jiq olSfjuaxog xaxuv*
TQaxrfMV iitHJTQaqjijvat urj SivaaOai, ftrdi xnraitnir,
&avntuov <o noXk.
'TnoyvSgiov S jjij uukd uxv tlvai , xal (547)
xai opuk- ykeyuurov Si r) arcoftXmg ypv, j akfovptnt,
oTjusov ((fOMnlijg tariv ovx evqO'Eog.
Il Ol3rua Si v {', gx1iqv tov xai rwvvov xxiajov uiv d na nvroiv e't iwv ueooiv. twy
x tov ivg (lgEog uxwSvvoteqov to ix tu QiGTtr. aipavs* Si v yxy uiv lotamu &vaiov avvtouor, wisjXkovia 8 ei'xoat, (itvorxog, finviptrUbi fauces in moi-bis acutis . graciles funt, parvae ac
dolentes alque ubi os biarit, G gracile appareat, nec facile
conti abi poffit, mentis emotionem metucre oportet, indeque
fuccedens pbrenitis perniciofa eft.
Ubi febricitanti fauces exulcerantur, G aliud quoque
ex gravioribus lignis afluerit, periculum denunciandum eil.
Per febres repente ftrangulari et devorare non poe,
citra tumorem malum eft.
Collum eque converti, eque devorare pofle plerumque letbale.
'raecordia vero ne ullo doloris fenfu aequaliter mollia eile oportet. At iulammalione teutata, aut inaequaliter
affecta, aut dolore vexata, non contemnendae aegritudinii
notas prae fe ferunt
Piaecordia vero tmida, dura ac dolenlia, Ii in univerfum Ge alfecta funt, maximum quidem malum portendunt:
G vero altera parte dun taxt, ex ftniftra minus periculum
impeiidct. Caeterum per exordia quidem mortem prope af
lore ilia den uncian t , ubi vero vigeGmum diem fuperarunt

1 72 KQAKAl 0 2 El2. 377

Ed. Chart. VIH. [867. 868.] Fof. I. i64. Ed. Lind. I. (547.)
yrsxat d xovxo tv xf nQwxy neoido). <5']Jt ' da
irwv xqxa mq^XEh ta y nokX xsifuXtjv ovroi novovat,
xai oyt puvovcai, xi ei '-&,
noodxov Tt}v (ftiv. ixj<7* nvxe xai TQirxovxu iiav.
xoai s TiQsauTsiiOiaw r<saov.
T fiaX&ax xai avoidvva xoiv 100 , iQovutEQa
xg xtetci nouexat, xai iuav iazvv tnixirdvva. rg
i%rxovxa *ai xuvia vneQaXkovxu , xov nvQSxov (tvovxog, unvovxtu, itaQanX^aia d aruavei xooiv v imoypvQoiei, xai
* xotlirjv, nXrjv raaov xnvoixM xavxa xeivwv, rpuaxa
im /*(pu).v, xai yiterat d xuvxa ptv v yixvij x S"
arco xe%vfiva- &1 & ativ avxv aa v uyrr
tiZv Xomv [iiunfixatt x uv','^a ^yvvfisva tlxioxov
fiv Big .%t(nov xai oxaxov avXlyea&ai/ , t d
(trxs yxM, i*rxs nvip, [8t>8] ftrts didrjXov t|ui
Txoiti- d vaviov xxiaxov. tiv xovxwv da n^og
et febris delinuerit, in pus vertuntnr. Atque intra primum
circuitum iflud contingit, ac fanguinis e naribus lnxus plurimum conducit. Etenim plerumque his caput dolet et oculorum acies hebefcit: atque tum fanguinis eruptio magis expectari debet, idque circa quintum et tiigeioium aetatis
annum. In fenioribus vero non item.
At vero molles et doloris expertes tumores longiore
fpatio finiuntur, nec ita grave periculum aerunt. Quod li
eque intra fexaginta dies denunt, ac febris detinet, fuppurationem expectare oportet. Idem vero baud leeus quam
in praecordiis perpenditur in tumoribus qui circa ventrera,
Hunt, nifi quod Li quam j Iii minus fuppurant, minimHm
vero qui fub umbilico conlituuntur. Atque quidem in tu
nica concluduntur , illi autem furfum difiunduutur. Ex quibus etiani mortem magis aerunt quicunque intro rumpuiitur. Reliques autem fuppurationes quae quidem foras eruiripunt, maxime fane conducit in quam exiguum et acutillimum locum colligi. Quae autem intro vergunt, ut ncque
tu more , neque dolore , eque colore , maniiellas l'ori s notas
edant. Quod vero contra fit . llarum autem

12 KUAKAl HP S S! El 2.
Ed. ChaTt. VIH. [868.J Fof. I. i64. i65. . Lind. I. (b4g.)
nvav (548) ov diaotuarei. wv tv xooiv
vnoxovdyoioiv inaQutiav, rv ur tsvv cpXeyuorrj
nuixeiti
* nvovg Xvei oQogvyuog yerfisrog v v^oxo*Sq<>,
xai uXiaxa uv disxneewv di ovqiuv xai 8ia-<03Qruiiuv' ei di
fil], xai avTg dianegutmd'si. (cpeXe xai imoxaraag
%1Il <pvyuog h imoxovSiqi / &ogvov itaoaxooxmixov, xai uXXov rv oxfiieg nvxvu xivicovraiKakj nvog xai eqwyug Imoyovdiatv , nvoero Tieirpvx&ercog , xuxov, XXotg ts xv cpidyaiv.
'Eg vno%rdi)iov unimovru navijhv xai tt xoiXiag xuvygaivrj. xuxiu) d v oXtym yiviieva.
xai uvg i iOTccusra tx tovto>v , xai
XXu ix7ivT}uata.
KuQtuXyix Mai iiei arQoqiov xoiXtjg xara()Tyvviai-

quaedam propter pune craffitudinem nullam de fignificationem oftendunt. At recentes praecordioriim tumores inilammalionis expertes, ac dolores qui in ipfis fiunt, mur
mur circa praecordia exortum folvit, fed potifinum quidem ubi per urinas ac dejectiones elapfum fuerit, fin minus,
ubi etiam hoc ipfum transmiflum fucrit. Quin etiam ad in
fernas fedes devolutum juvat.
Praecordiorum pulfus cum turbatione menlem emovet,
idque praecipue fi ocuh frequenter moveantur.
Oris ventriculi dolor ac praecordiorum pulfus cum febre in qua totus corporis babitus perfrigeratur , malum denunciant, idque praefertim II cum tenuibus fudoribus contingunt
*
Ingrueutes ad praeordia dolores cum alias pravi funt,
tum vero fi alvos profundant. Deteriores autem i parvo tem
pore fiant. Quin et iude fuborta ad au res tubercula , aliaeque fuppurationes malignitatem prae fe ferunt
Oris ventriculi dolores cum intefiinorum cruciatu interaneorum aniinalia dejiciunt.

 Kai npormsuEis. 379

Ed. Chi. VIII. [868.] Fof.I. i65. 166. VEd. Lind. I. (548. 54g.)
Kadiw neouieQqp nviw mqxnttov, Ouvaxov
tl-anivuiov .
Olaw vnoyvSfiia fUTEWQsiai xoikrg {maiuaig , xaxv
pakwxa dk (jr&mdeoi zv puxotov xi oat notkiat vyaivona*.
'Er vnoypuS^a & nonvt]Tixr\ sartv, olg nao xv
&avaiuv (tXawa SiayoiQsv.
)
'TnoyovSqUav avrtuoig fiera awdeo , xecpuXaX, nao' ovg naiet.
imoyovSqimv , nrevpu (tira
Mal nverg |$ nao ovg tnuiet.
Il 'Ev vito^ovSquv ukyruaxi vnooooov^om, oocpvo
a.yrjfia myevofisvov v nvetog xoiXiag ninoiv xa&vyai, (54g) jv fti] apvaa fj ovou nXrj&og i&y.
Eni inoypv'uif xQory xai xoiXiy dvadet nao' ovg
omooTTjuu xzsirein
Tolair no vnoypvSo'uav lyruaai,v xoiXk fitxov

Oris ventriculi dolor feniori crebro adveniens repentinam mortem denunciat.

Praecordia fublata fubfiente alvo malum denunciant,
praecipue vero in bis qui ex longo intervalle contabefcunt
et quibus alvi diffluunt
Quibus praecordia inflammations tentantur et pus colligunt, iis fub mortem nigra dejiciuntur.
Praecordiorum contenlio cnm fopore et incontinenti
corporis jacta Lieme, capitis dolore vexato tubercula ad eu
res excitt.
Ex praecordiorum rumore bilioDs fpiratio magna et
febris acuta tubercula ad aures ful'citak
In praecordiorum dolore cum aliquo mormure fuccedens lumborum dolor in febribus alvos plerumque hume
ctt, niQ flatus eruperit aut urinae copia prodierit.
In praecordiis ex longo intervalle afflictis et graveoleute alvo l'ubnatum ad aures tuberculum mortem adfert.
Ex praecordiorum doloribus. alvus aliquantum vil'cida

28o inilOKPATOrs KQAKAl IIP0VKQ2BI2.

Ed. Chart. VIH. [868.]
Fof.. 166.
Ed. Lind. I. (549.)
moyhoxtJU dmdidovcra, gaysu x^ioi,
uifio(j()ays.
Olaiv iucpvig nvitomt iuvaiv imoytovSqiob xai
xugdtg ixvog, xai nsi oxlsa xui figsa, xai xoiij
lnrQxai, Xvsi cpXeorofiit], xal xotlrg qvoi. nvQtfytt Xudi()<>v Tovroioi. ftaxgoi yg o nvetoi xai io%vooi ytronat, xui
rj%sg, * nrsv/iu, xaiXuyiioi yivovxat. Xv&a&at ' fitXlivcutv xoutmv ioyvg ayimv , i oxsXsotr, i nvotv matg, i cpaXfiv Gigiaig Inryiretm.
. Ofciv iwro* inQypvSowiv , xaodtyg, 77710105, tatv ntoi
uyuXov , auuzog ^ ocJaira*, /*/} W
^ t &vr(Txovoir.
Qleiv vtioiovSqiu Xazia, tiqjiojiov iggouitrov , o
Xvovruit 2<ui uuaio ix (iraiv noXXov, 1 onuopoi,
; odng taviW.
sil n {%0* tv ttvqstiu odvvut, vuvdw, vtdgmii
Xvfierai, xaxv. Tonoioir g 1% Xyruazu.
paalatim transmitteus , ercoracea eundit, fortaffis l'aiiguinein profundi t.

Quos derepente absque febre praecordiorum aut oris

ventriculi dolor, aut crurum et inferiorum partium aflgit,
ah ueque intumefeit, venae fectio, aut alvi iluxus folutionem
adfert. lis febricitare noxium eft. Nam et longae et vehe
mentes febres fubnafcnntur, tu (Tes et fpirandi difficultas
atque (ingultus fiunt Quibus in folutionem i'pectantibus,
vehemens coxarum dolor aut crurum, aut purulenta fputatio j aut oc.ulorum rbitas fuccedii.
Qui praecordiorum doloribus oris ventriculi jecor,
ac camm quae funt circa umbilicum partium conllicluulur,
cruenta alvi dejectione liberantur, fecus autem morjuntur.
Praecordia non mollia et facis bene habita, non niQ
liberali fanguinis ex naribus profluvio, aut convuifione, aut
coxendicum dolore folutionem accipiunt.
Praecordiorum dolores in febre aegro fari nequeunte,
absque fudore lblvaiitur, malum iudicaut. His ad coxendiecs dolores decumbunt.

1IIUKPATOT2 1 OTNQ SBIJS. a8i

Ed. Chut. VIH. [869J Foil. I. >7. Ed. Lind. ; (54g. 55o.)
k. . [869] I Ol xo.rv lv jrvsrw nuXpol txtnaatag
noitovGLV. (> qiQixdrg.
ig vnoivdta lv nveit dvmi vaibaovaai, vtdtozi Xvfxevuv, & , zovzoiaiv g layiu
xavowSei, xoitj y.azwlayEna oXi&QWV.
Ol jrft /tqiaXv novoi naXfiise %ovei uv (55o) it
xal yvwuig TiaqioiJor. nsi -xqgiv d' ow tovioioi (
iktg tsvyvbv ovvnovip ^.
Mei xoiXitjg imaxuaw vnoj[%d)iu ftszdwoa xaxov, xXiaza i zoat, <f&ivi5mi twv fiaxocv, xcti oot xoiXiai, vyouivovzui.
Toaiv a).vaiudtaiv v vno%pidU$ oug ina&na xzvh.
l xoiXryv oxXrovauaxa / nvov nvQezoot, <fQixwdsriip, noazoioi a/uxo tyvy(juitoitvi; , y.u-duijaiv o
dirzu g tunipiv 7'|t'Tno oufa.Xov nvog, xul oocpiog , cpuQpuxeij
(it Xvusra, ig dfjmmwe tqv jiozeXsvzh.
Quae contingunt in febre circa ventrera palpitaliones,
mentis emotiones adferunt, Quin et fanguiiiis ex naribus
proiluvium cum horroris fenfu interduin accedit.
.. , . Dolores in febre ad praecordia affilientes , fine fudore
foluti maligtii font. In bis dolores ad coxendices cum ar
dente febre, atque alvus aifatim erumpens perniciem oiter.tant.
Dolores circa umbilicum cum palpitatione, mentis quidem alienatae fignificationem quandara piaebent. At iis fub
judicationem conferta et crebra pituita cum dolore prodit.
Ex alvi fuppreffione fublata praecordia malum denun
cian t, praecipue vero in bis qui ex longo intervallo contabefcunt et quibus alvi bumectantur.
Auxietate vexatis praecords oborta ad aures tubercula
mortem adferunt.
Alvi durilies cum dolore, in febribus borroris fenfu
infiguibus, ac c'ibi failidio laborantibus , nifi pauluni bumectala alvo purgationem faciat, all fuppurationem tendet.
Supra umbilicum labor rumboruiti dolor, qui remodiis non cedit, in bydropein ccuin dfinit.

28 1002 KSiAKAI TWVPiSi2B13.

Ed. Chart. Vin. [869.] Foff. . 1.7. 168. Ed. Lind. I. (55o. 55i.)
T I eyvo Xyruara jjoowjtso, ^vueva rtTUioysvi , noitet, rf &Qou>dea a'uuxa diayiaami.
[I Ta v ooq>vi uluoyyoi'xa.
Al oocpvo Xytuarog alufioiai Xavoai.^
Oloiv t oocpvo Xyruuxog (tvadoourj g xscpaXrpi, Hal
%ee vaQxodee , xai xaodiaXyix , xai rjxwdea, uluofayix
Xatag, xai xoiXui Kcaafayrvrttu rorotff, xai yvpcu
juoa-jtiiSsag nmoXv.
Al ix viov Xyrjuaro ^qcoottj uoyai doxoXoi'Ev oocpvo Xy^uart ovvtvm, xai >noq>OQ nXtori,, tai
iXXeooov tuiaui , ovp, wqpsXe
'Pytog Siaorooq>rjv xai dvonroiuv uuaro yvoi Xiisi.
'Ev ootpv inmwtf xaudiuXyix & orjuela
auoi}(jowdeu , t xai iQoyeyevijfitvu.
T | oocpvo tg tofflXov xai xeq?aXrv vadidrxa (55 1)

Diuturni lumborum dolores, qui cam febre ad tertianae naturam propius accedente ingravefcunt, fanguinis grumofi fecefiuri fpem faciunt.
Lumborum dolores fanguinis profluvium excitant.
Ex lumborum dolore liberales funt et largae fanguinis
fluxiones.
Quibus lumborum dolor in caput recurfat et manus torpore afieclae, ac oris ventriculi dolorem fentiunt, eut aurium fonitus, ii liberaliter fauguinem profundunt. Sed t
Lis olvus effimditur et mentis perturbatione ut plurimum
tentantur.
Quae ex dorfi dolore initia ducunt aegritudines difficiles.
In intenfo lumborum dolore et alvi Aibductione largiore, flimpto veratro fpumolbrum crebra vomitio proiefl.
Spinae perverlioncm et fpirandi difficultatem fanguinis
fluxus librt.
Dolentibus lumbis fi oris ventriculi dolor acceflerit,
futurae per haemorrboidas vacuationis fignum eil, aut etiain
earn pra'ceffill'e fignilicat. *
Quae ex lumbis in cervicem et caput redundantia, le

2 KS4KHI Tt P O J' N Si S EI2. 283

Ed. Chart. VIH. [869. B70.] Foer.I. i8. j6g. Ed. Lind. . (55)
nnuXvorxa nat)aitkrxTixv xnov, aitaoftcdea, iraaxQovaxtx. ja xui IvEiat x TOiavza G7iu(juoZoiv ; r\ 1 xoiovxuv
xo.iai voaovat di xmv axmv lrttov.
'b% ooyvo vuourji nvov , oy&aXuwv ),Xa>oi,
xocxo'v.
II Tlvog ig otrj&og Sqw&sI rcod~Qx7xi> xuxv sni nv6TW. OVIOl ^(0) UH).).VVTUl.
'$ aipvog rado/irxl xaSi^v Ti'ExcdsEg,
qtixtntej , vsuorxeg , vdavideu , nuuErEyd'rxEg,
aqxitvoi, ifte'aavxsg fiXnva xeXevzwoi.
T xax oiyvv xai /.enzv %ova oXyvfiaxa , xal
crpo? vno%r!S()ia jirot, naixob aua nvQsiiZ. totoiaiv ig
xeyaXqv aXytjuu ovrxorov X&iiv, mevsi oojg xqottov ana~
afiidsa[870] Offiv onq vog uXyrua , orot xuxo. ya lovxoiai
yveiut xai qiaitdsg iv Qyei ;

vis fiderationis more rcfolntioms fenfum inducant, convulionetn nc mentis emotionem ininantur. Videndumque eft
nuin talia convulfionibus folvantur, aut in hujusmodi babentibus alvi male babeant, atque eadem diutiusperfeverent.
Ex recurfatione doloria in lumbis oculorum perverfio
aut diftortio mala eft.
Dolor in pectore fixns cum tovpore, fuborta febre ma
lum indicat, iiquc celeriter mortem oppetunt.
Lumborum dolores ad os ventriculi recurvantes , cum
febre, horrore, fi tenuia et aquola vomitione rejecerint, delirarint, voce defecti lint, ii poli nigrorum vomitione moriuntur.
Lumborum ac tenuioris inteftini diulurni dolores et
circum praecordia labores, in aegris una cum febre cibum
faftidientibns , eos dolor intenfus ad caput progreflus, non
line convulfionis Ipecie celeriter interficit.
Qui lumborum dolore conflictanlur, ii male habent. Num
bis tremores fiunt et maculae rubentes qiiales in tibiis, cun
rigore ?

24 1002 KQAKAI II NQ 2 Et\2.

Ed. Chart. VIH- [870.] Fo'f. 1. 169.170. Ed. Lind. . (55i. 55i.)
]Aqu xg ayvuXyniv, amodiait, vtptoioiv, okya
Qaetoig nafiaxQovauiuv , iXmg ukctvu dieh&siv ;
''wog nvog y.uoiuh/ixi'i, ftsi urayotfiipiog iailfi,
%ei ri .
.<>
'!' / xgasi Qtyog'Oaq>vog uXyijua, uvsv noocpoiog nvxv tmqotiov, axofeog $()aieiiig aruelov.
'Oeifvug ah/qucc xuvfiazog aodsog norijov.
"Oaqivug avrzaaig x yvrutxtwv ixkr\&eog ixnvrjixv.
xal u xoix'.aig iiiu, y/.ayna, , nviyideu inl
nQOEiQtj^troiair , . | oifiui d xal nayuxfjovuv
tag toiuvtu.
(55u) Oioiv uHfvog aXyquu xai uXevoov uvsv noyotog,
ixTSoiwdeeg yvoviui.
Al v xQtanuwtv ix tojv ^ ne^xpv^isg rsanxal xuxtoLui.

ConGderandum eil in lumborum dolore conictatis et

anxietate citra voniilum et paulifper ferociter dclipienlibus
aegris, num nigra per proditura fint?
Lumborum et oris ventriculi dolor cuna forti fcreatione, convuluoneni quodaminodo l'ufyeclain facit.
Subabl'urdus eft qui cum judicatione rigor lit.
Lumborum dolor absque caula manil'efta crebro invadcns morbi alignilatem indical.
Lumborum dolor cum aelu implacido et anxio ma
lum fignicat.
Lumborum conlenfio ex meuum copia fuppuralioiiem
fore indicat. Quin et varie prodeuiUia glulinofa, graveolentia, ftraugulaluin cum antea cominemoratis inducentia,
fuppurationem denuiicianl. i'ortaffis vero et tales aliquantum delirare coDDgit.
Qui luuiboruin et lateris dolore absque ulla occaGoue
lentantur, ii in morbuin regium incidunt.
Ex fauguitris eruplionibus vehementes die judicatorio
obvouicnles pcii'rictiones .

12 KSiAKAl P N S2

12. 28,5

Ed. Chart. Villi [870 ]

Foef. I. 170.
Ed. Lind. I. (55a.)
avnahv aluo^Qayiv hovtjqv , olov ni <snXrri
[isylat ix Tiv E^t>v. xax vno%vd(>iu waavxmg.
T'a aluoo^aysmxa , m(j(nyovvxa xQcuaxa, xaxor&sa,
Siuieyuuevot /& xefevxwoi.
- uuoQuyovvza Xigcog, 'xxr emjyiywoavxa, idofty jtsf/irpv^d'yza, ra&sfiuv&vxa ot, xovtowi xoiliai norrfisvovxat.
Me\P aiuo^Qayhjv ueXvcnv Sta^tjmg xaxov. novrjov k
xal x t^ovO'a ladea. xexuQxaoioiv al xoiavzuv atuoooayitu,
ix xowvuav anae&tvxeg &vroxovei, [teXvcov tiqou&vrcav, xal xoiXrjg nct(j&e<>ig.
'' aluooQOug xal uehxvmv diayu>Qraiag tv ^e xoityxstg xaxv. uuacog dia%iQi}otg xovxoioiv oXtdtov, <fwffi Xvet.
Ooiv aluo^(tayai nkeovg, itQorzog yarov xoikui no~

Sanguinis ex parte adverfa profluvinm malum e, velut

0 in lienis tumore ex dcxtra effluat. Et circa praecordia idem fpectari oportere exiftiniandum eft.
Qui ex vulnere fubinde rigentes fanguinem profundunt, ii maligne liabcnl, ac inter loqueiidum derepente
moriuntur.
Quibus quinto die liberales fanguinis profufiones contingunt et fexto novo oborto rigore corripiuntur, feptimo
perl'rictionibus tentati celeriter recalefcunt, iis alvi male
afficiuntur.
A fanguinis eruptione nigrorum per alvnm egeftio malo
eil. Quin et praernbrae aeruginofae dejectiones daino
Funt. Quibus ejusmodi fanguinis eruptiones quarto die con
tingent, tandein fopore et convulGone conflictati moriuntur,
praegreffis nigris dejectionibus et ventre in tuuiorem fublato.
In praccipiti malo quae poll fanguinis eruptiones et ni
grorum per alvum refuGones furditas obvenit, malum denunciat. In Lis fanguinis egeftio perniciem aftert, furditas
autem folvit.
Quibus fanguinis eruptiones diu perfeverant, in iis

286 10 TS KSiAJOiX jipoinqseis.

Ed. Chart. VIII.[87. 871.] Fof.1. 170. 171. Ed. Lind.!. (55a. 553.)
rijoevovTM, fv fit) ovuov ntnov \. ye z vutoidt ovoov TOtevToe it ;
II Oloiv 7i a'tiWQfuyiri laQu nvxvr, fteri fie).vcov ov diay>oraig , tiuorerg de uu(j(>o'ji, ovxoi odvvwdeeg, upa d riat <pvatj<jiv evifooi. aya o roiovioi ttdovt * rpv^gowt; avuxexauayiiivov ovov tp roruiaiv o nov7gov , ov tqiazuevov yovoeii- nmoXv
d ovzot (553) ovotovow.
OlaiV x (iviav ini xcoqxast xut vmOttxti ftixo noox&i, i'%ei uaxolov. tuexo xovwioi ovitq>toei xui xoi' zuQu^rj.
Al cr uj/rfai alpo(j{ayut moi yuxouirjv xotXtag xu&vyauivovai.
Ta ix iviv Xugct iij t'ativ ore ofiv tmxalxui , q.\efioxoitii] Aet.
[871] Al trdexaiaXai atu^teg dvaxoXot, iXtog xrv
dig , xai iv mar^tj.
temporis progrefTu alvus male afficitur, nifi. urina concocta
prodierit. Ac forlafls tale aliquid dilua uriua denunciat
Quibus ex larga el frcquenti fanguinis eruptioie copiufa lit nigrorum dejectio, cum alvi vero fuppreffione fanguinem profundunt, iis alvus dolore conictatur, una autem cum quibusdam llatibus tolerabilius ferunt Ac forte bi
copioGe, frigidis et tenuibus fudoribus diflluunt. Inbisreturbata urina mala non eft, eque quod in ea indetgenitali femini funile. Ut plurimum auteni hi dilutes urinas reddunt.
Quibus cum furdilate et torpore paucus e naribus fanguis llillat, nonnibil inoleftiae exbibet, iis vomilus et alvi
perturbado confer.
Quae magnae funt in principiis fanguinis eruplionea,
dum aegvi vires rccolligunt, alvos elunduut.
Largae fanguinis ex naribus empilones per vim fupprefl'ae interdum convulioiies accerfunt, unde librt ve
nae fectio.
Sanguinis e naribus ftillationes quae undcimo die contiugunt, moleftiam ail'erunt, tum vero pvaefertini, bis fanguLs llillarit, aut rurfus nares i liare coeperint.

1002 KSAKAI II P NSi 2 EI2. ,87

Ed. Chart. VIII. [871.] FoT. I. 171. 173. Ed. Lind. I. (553 )
'Em Qvast nokXy ij Xvypig, i ,
xaxv.
Tooiv 'u>g tiwv ido/AUV dvrttfUP uet ^oitj,
nBvua iopevov tv Tr,aiv doai, xui yr<; mOvfrv, u'iftato (f&ofirjv xui x.vaiv oruavsi.
Il *Ev roai nuxQOav x fiixQa innfuiv^ieva 1[()0sa X&Quu
T axoxwSea | QX4 aiuo^oh] Qtro ).et.
T tx ivv Ofitxog idei neti/ii^jwe'o xaxafea.
Aiuuxog (pacais v] xaxaipl;e* vsvot&Qsvfivr xuxv.
" xo,rg [maxatg upodoovoi , xui im^Qtyovaiv
fia xt alftoffoev , tuvxoan y.otitijv Xeiertsgitadea irotst, xui
intaxi.r}()ov xui ffxayt'Ja , r .
T ygrousw atuo^odeu, diywdeu, ur
ai[U>$ayqoeva, ndrmix>s fivrjaxei.

In copiofa fanguinis fluxioiie aut lingultus, aut convulfio, malum denuncian t.

In bis qui ad feptiinum progreffi funt cum coloris foedatione , inter ambulandum fpiratio coacervata et terrae
appetenlia, fanguinis corruptionem ac vinum exolulionem
denunciat.
Diuturnis in morbis parvae apparentes fanguinis ex
naribus fluxiones, pernicieui oilentant.
Tenebricofas vertigines circa initia fanguinis ex nariribus lluxio folvit.
Ubi fanguis ex naribus efflnxit, totiut corporis perfrictio cum tenuibus fudoribus morbi malignitatetii denunciat.
In corporis perfriclione cum torporis fenfu fanguinis
detractio malo eil.
Qui fupprefla alvo fauguiiiem ex naribus fundunt et
una cum fanguinis prolluvio fubinde rigent, iis alvus inteIlinoruin laevitate laboral et obdurefcit, aut tenues Jambnci , afcarides dicti , infeilant, aut utiumque.
Qui ilatis temporibus fanguincm fundunt, fi (iticuloil
Hot, neque fanguinera profuderint, comitiali morbo pereunt.

9.88 12 KQAKAi 022,

Ed. Chart. VIH. [871-] Fof. I. 17a. 17. Ed. Lied. I. (S^. 554.)
*E2- aliwyotda oaov imyuveietjg axotiSea iX&na,
TtaaitXrjytxv pixQov xai in Xyov , ) q/Xeoxo[iit], xai nv oviwg im<puiviie(65b)rov xaxv * crrjuam.
01 nuXfiwdssg Y okov apa xai aqwro* teXvihsi;
Tot / ysvo/isva tcpidyoijGi , a/tAwrrooqpa. Torotrt xgaig faii$(iiy(oaoi,v. imtfyiyovai
oro
ini xoiXijv xavfiatt nQoxi.ij&vTeg. wrvo noXvg iv
onaafiwSeg, xai tu ig [itxamov agea, xai o'otjit dvaxohxvovaaII 01 iv voisQixooiv aiteiQoi cnaoioi ^Epetj.
Tu naeiudeu ridghri nxvtka naa^ovza nvQrwSet
ivTi Evr&ea. Tovzoiat tis xo.iai xi xuOvyquvovxai. tu%a
d ti xai ig uq&qu unovxyooixat.
Oloiv iv anuaitwdeaiv oqi&ttXpoi ixXafiirovatv orxer,
ovts TTUQ imvioXaiv dai, diavooove //axgoripoj.

Ex vens in ano fanguinem fundere folitis aliquantum

apparentibiie, tenebricoiae vertigines obortae , parvam ac
fenfiin factam partium refolutiouem indicant, ex quo lib
rt venae fectio. Et quicquid hujusinod apparere l'olet, mali
aliquid denunciat
Quos palpitaliones in totum occupant, num voce defecti intereunt ;
Ex tremoi'ibus quae convulGones unt cum fudoribiu,
recidivas minantur. In his judicationem facit novus fubinde
obortus rigor. Sed is prius ardore circa ventrem exorlo
provocatur. Somnus in his multus convulfionem minatur et
frontis gravitates, miclio molefia fit.
In uteri firangulatu non antea expertae convulfiones
faciles funt.
Cum convulfionibus et fudore febrienti deiluentia fputa
minime mala funt. His praeterca alvi aliquantulum madefcuut, ac forlaflis aliquid ad artculos abfceflurum fperandum ell.
Quibus in convulfionibus oculi intente fplendent, iis
mens non confit, et diulius morbuui trahunt.

02 KSiAKAI 0212. 389

Ed. Chart. II. [871. 872.] ToT. L 173. i74. Ed. Lind. I. (554.)
zgnov nago^uyfxsva xaipu r nag
ov inuiei.
TgOftcSsotv, aamdsai, fuxa nag ov ingfiaia onaO/iv aruarei xoXr; nuyrgeioftrtg.
l xui nvgsx mysya/ievog Xvei.
Znaauo tnl zajfiaxt &avai/iov.
Snuefio ni yevo/xevog k&tor. qxuna ds
muSiotani.
Oi ngeoxegoi iura xtov v nvgixi ojr Xoxovxat
wro onao/io- ti de pr , okt'&giov.
. ,
2naauov Xvxixv nvgexg hxtyevoftevog o, pr ngxsov ysyovwg. si t ngxtgov yeyovwg, nagovv&ttg. to<peAt'tt dt oyjov dii^oog vaoeidrg [872] no'/.Xl , xai gvot.
xotlttj, xai VTtvoi. xutv de ^aTttvrjg kuuxv rum
io; , xoiXirj (jvai.
|j 'Ev Toai anouspoiaiv vavdty nl noXv xaxo'v. d
Quae convulfionis in morem afHigunt, cum alto
, quem catochuni vocant, tubercula ad aures attollunt.
In tremulis et anxietate vexatis, parvi ad aures tumo
res excitati convullionem denunciant, fi, alvus maie af
fecta fit.
ConvulGones et nervorum dilentiones fuccedens fe
bris folvit.
Ex vulnere convulGo letbalis.
ConvulCo febri fuccedens periculum denunciat, mini
mum vero pueris.
Adultiores et qui feptimum annum exceerunt, convulfione in febre non j)rehendunlur, alioqui periculum de^
nunciatur.
ConvulGonem folvit febris fuccedens acuta, quae print
non aderat, aut fi prius adfuit, ingravefeens. Confer autem et urinae vitreae copiofus pertranfitus et alvi iluxio et
fomnus. Convuliones autem derepenle ortas febris folvit
ac alvi fluxus.
Loquendi impotentia in convullionibus multum perfeverans malo eft. Quae vero parum durt, aut linguae fiuippocrates . i.

ago 12 KSiAKAI 0212.

Ed. Chart. VITI. [872.] Fof.. iji. i-5. Ed. Lind. I. (554. 555.)
fiixQv, yXooij anonXtj^lrjv , i qa^io(5 5 5)yo, xai
tcv ni ds& arjuarei,. Xvexai d ovQoioiv ^anivTj iX&ovatr,
noXXoaiv, &qoigiv'idire d oi uiv ftixtiv qeXovoiv , oi d &Qa
MM [o rv uiuxiov cpaiQtaisg ai &oot Xanxovaiv.
'Et xoai xexvoiav xai oma&oxtoiai yrveg Xvusrat
&avaifxov- -fravaoifiov d xai Idovv it omo&oxvqi , xai
owua diaXveo&ai , xai veusv oma&oxvcj ttv , i j;
Qyfjg acpiavov vva ov , t\ q>Xvr(et. yo viyv oxEQalp
&taxov oijuavei.
II IlvQET5ea &ortudea, yovoeide'e ovqtigie Xvovot.
Ta xwuyyix (irxs v xo> xQccyr\Xo it r/j <fuj'j't, fijdv evdiXov noiovxa, nriyfit d vsarixv xai o>
ntotav nayovxa, aii&tjuov xai xixaiov xxeirei.
Ta d inguaxa xai i'qEvog Et x<Z t.aft(tona
ti pt Xotn nuanXrjoia, yovtixEQa d.
derationem , ant bracLii , aut eorum 'quae in dextra parte
funt> denunciat. Solvilur autem magna urinarum confertim
et derepente prodeuntium abundantia.
Sudores autem partim quidem fenGm procedentes jnvant, partim vero univerim efiu, et quae efiatim fiunt
fanguinis detractiones nocent
In nervorum diftentionibus et iis quae in pofterioreim
partem fiunt, diflblutae maxillae mortem affermit. Quinetiam letbale eft in pofteriorum partium diftentione fudare
et corpus difTolvi, in eodem malo per nares revomere,
atlt libi per initia vox defecta fuit, clamare aut nugari.
Poilridie enim affuturam mortem fignificat.
Febres cum pofteriorum partium diftentione tirina*
genitale fernen referentes folvunt.
Anginae in quibus eque in eolio, eque in faucibus
qnicquam apparet, fed quae vehementem fuffocationem
fpirandi dilficultatem adferunt, eodem aut tertio die necant
Quae vero tumorem ruberem in collo capiunt, in
reliquis quidem eodem modo fe habent, verum diulurniores lunt.

nnOKPATOTZ 1 IlPOrNQ2EI2 291

Ed. Chart. VIH. [872.] FoT. . 175. 176. Ed. Lind. I. (555. 556.)
'Oaoiet, dk ovvsl-eyEV&ei] 7 cpgvy!; xui o av%rv xui
arjOog, jfpi , xai / | uvnv awovtai rv
nuXidyoutrj tu &. rv d <pav&zat przs cp vftazog <svOTQacprtog i%o>, fijTS nvov uvuyQmnxoutvov ngrjicog xui nvmg, iv ' xQioftroiv, oX&qiu yvezat- ug ye ipnvto
yrorzat; ocqiuXazazov d gev&og xui zg anoazaatag
on uaXiaru tftu xinse&ui.
'EgvatrtsXag d ^ud'sv utv tmyiveo&ui xQ^aifiov , euro)
ds zotneo&at, &uvaiftov. zytnszai d ozav yaviouvov
lQV&ij(6)paxo uQvnjTM azrj&og, xai dvanvoizEQOg
riverai.
O d if zv TtXevuova < , o fit iv tnv futortaiv nXXvvzai, oi d diaqtvyvzeg 'finvot
yhovzai , pr yivofttryg avzog rayuyijg .
Ola* di acpodgzijzog opuyuov xniov i^unvTg dia%o>(i &uvatuov.
II 'Ev rotai xwuyxixoai z '^ nzvauaxu -/ywv xaxV.
Praecipue autem malum prorogatur quibus non folum
fances, fed cervicem quoque et pectus una rubor occupt.
Maxime vero pote iiide fecunda valetudo contingere , fr
rubores ad interna maxime revertantur. Quod evanefcant,
neque in exteriores partes converfum fit tuberculum, neque
pus facile et die dolore excreetur, aut neque illa diebus
jndicatoriis contingent perniciem denunciant. Ac fortalTe
etiam fuppurati fiunt. Securitatis autem indicium eft rube
rem et abfcefi'us ad externas quam maxime partes vergere.
Eryfipelas vero foris quidem extare utile , intro autem
vergere letbale. Cujus quidem rei indicium ell cum rubo/e
evanefcente pectus gravatur, et aegrius fpiritum trabit aeger.
Quibus angina cid pulmonem divertit, partim quidem
intra feptem dies pereunt, partim vero liberad, pus intro
colL'gmit, nili pituitofa furfum educantur.
Quibus in vebementi pullatioiie ftercus derepente dejlcitnr, letbale.
In angina laborantibus fubarida fputa gracilefcentibus
faucibus malum praenuncinnt.
T 2

 002 KQAKAI nP0TNSi2E12.

Ed. Chart. VIII. [87a. 873.3 For. . 176. Ed. bind. I. (556.)
xwayyix iv yXcooai oidrjuaxa (paviofieva X&ta. xai x q>wn!peva jfcoois nocp oX&ta.
'Et volai xvvayxiKoaw o xuyrv vanxvotxsg nnova
oXi&fiot.
Et xvryxy elg xecpaXqt Xyruaxa per nvoerov
oX&ia.
'Er xiivyxy arjfiw ig axXtj fisx nvoeioi
oX&qta.
*Ex xvvayyixwv xQxtog vnoxovSgov aXytjua , fiBx xgw
altg xai Viutfporijro ysvopevov, xxem Xa&aimg, ti xai ntv
doxoev muxg i'%etv.
[87] Ex xvvuypxv uorfimg layvav&vxmv ig oxij&og Xyruu xai ig xoiXtjv iX&bv ovvxovot noiei nvdsg iaiwieiv , aXXwg xai Xvoptvov xoiovxov.
'Ex xvvayyixmv nvta X&Qia, oaa (ir i'xdijXov hwijeev
. ro xai ig axXea %QOt*a cfoix, xai xnvovxai SvaxXug.
In anginis linguae tumores absque ulla fignifcatione
evmefcentes pcriculum denunciante Quineliam dolores
citra evidentein caufam difparentes , perniciem oftentant.
Angina laborantes nifi celeriler cocta expuant, perniciofe babent.
v
In angina absque ulfa fignifcatione redundantes in ca
put dolores cun i'ebre periculum indicant.
In angina absque ulla fignilicatioiie delati ad crura do
lores cum i'ebre perniciofi.
In angina laborantibus citra judicationem praecordii
dolor, cum impoleutia et torpore obveuieus, latenter necat,
etfi moderate admodum habere videantur.
In angina laboranlibus absque ulla fignifcatione gracilcfcentibus i'aucibns dolor intenfus ad pectus aut ad alvum
progreflus, purulentas dejecliones facit. Alioqui auteui ule
quid folutionem prae fe fert.
In angina quaecunque confpicuum dolorem non produnt, periculi plena funt. Quineliam diuturni finit qui ad
crura progrediuntur dolores, aegreque ad pus deducuntuT.

1102 .1 0212.
Ed. Chart. VIII. [87.] Fof. 1. 176. 177. Ed. Lind. . (556. 557.)
TU tx xwayytfl nxiaXa yXia^a, na^su, xkeuxa, taiiog
arayofiEva xaxv, xai 0 xotovxog itenuopbg xaxv. xa&aot noXXr xxto tov roiovzovg naoanXt]XxixcHg nXXvaiv.
'Ex wro'fjjoa nvxv nxvka, t}xa>dea, txXvqov
ot&Qia. 557) xui x v zoai noxoaiv imoqoaorxa, xui xuxnoaig ictict novijov.
II Tmv nXsvQixixiv oloiv iv agxy Tcufinvot al nxvaug,
xiKot &rfaxovai,v , t ntfimaXoi. ofoyvxeg * xavxag, fit
nok flov ijroyjf, tdopy, ij vvry, i tvdexxy, Sqjptxuv firxvem&cu.
Oloi de uvea (xg t(jsv&og, Ttv nXevQizixmv , xai uotot
&t(jpuirovxai , xui xoiXtrj xaqaaexai ypXtSea xai dvwdeatixooxaot xai xeaaaQuxoaxuoi xivdvveovoi. tpvyvxeg 9i rent
ras owortui.
Ai l'jpat xwv nXsvfJixidcor xai unxvaxot vt&emnazw
foQt de r ohiv arw t .

Sputa ex angina vifcida , crafla, exalbida, vi educta,

malum denunciant, omnisque ejusmodi maturatio mala eft.
In his multa deorum purgatio levis derationis modo mor
tem adfert
Sputa ex angina fubarida, crebra, per tuffim et cum
lateris dolore educta pcrniciem minantur. Atque ea quae
inter potandum per tuffim rejiciuntur, quaeque difficulter
deglutiuntur, malum portendunt.
In morbo laterali , quibus circa initia in totiim purulentae funt fpuitiones , ii tertio die aut quinto moriuntur.
Quos Q fuperent, nec longe melius habuei'int, feptimo, aut
nono , aut undcimo , fuppurati fiunt.
Quibus lupra autem rubor contingit, eque aliter quam
morbo laterali affecti incalecunt, alvusque biliofa et graveolentia extnrbat, ii vigeGmo et quadragefimo die periculum fobeunt; quos fi fuperaverint , fervantur.
M orbi laterales cci et in quibus nihil expuitur gravifGmi funt. Metuendi quoqne in quibus dolores ad fuperiora
tendunt.

2^4 1002 KAKA1 2EI2.

Ed. Chart. VIII. [73.1 FoT. I. 177. 178. Ed. Lind. L (557. 58.)
AI arev nXsvQttdeg yaXsnwxEQai ftei
.
II Tuiv TihevftiiutiZv oatv iv jijf) ^oXcdrjg ymxai, idofiuloi xgivovxai* offt d zqt> rj , hcq xrtv
ivvxijv.
<t~
JIoacpXvyog di imonekiov yivofivrg hxl xrjg yXmaatg t*
aQ%r, o'f aidrjQov atptVTog if sXitiov , jfai7icurpij r noXvaig yrexav, xal r fiiv xfjoig li xtv cpixvelxat. alfta di
ug bt ti mvQvat.
UtvuXov S" iv rjai nXevghiai xhov fiiv aQyfievov itenarsa&M xal ntvtodui, &uooov noitei unoXvaiug, vateyov di auSvTtfjug.
Ta di nlsvotnxoTat, %Qroi[iov xoiX'nv
& , nxvaXa xQCfiutigo&cu , \p<povg iv oxq&st
fir yvsa&ai , ouyov siioder. xa di roviotv ivuvxu dvajea, xut, nivuXor yXuxaivfierov>
Ai di %oXodees afta xal atpaxuideeg nXsvglxideg tog ini
xo noX (558) xprovzat ivuxaat, i hexaraai, xal fiXiMorbi laterales graviore qui fine divulfionibus quam
qui cum divulfionibus contiiigunt.
Quibus in morbo laterali lingua circa initia bilioa eil,
hi intra feptimum judicantur, quibus vero tertio quarto
die, circa .
Quod fi bulla aliquanlulum livefcens in lingua appareat
initio, qualis excitatur Ierro candente in oleum intiucto,
difficilior fit lolutio, et judicatio quidem ad decimum quartum diem deducitur. Sanguinem alitem plurimum expuunt
Sputum vero in morbo laterali ubi maturel'cere et expui tertio die coeperit, celeriores fuiutioiies lacit; quod li
pofterius, tardiores.
In morbo latrrali aflcctis dolores et alvum emolliii
utile e, fputa colorari, millos in pectbrc ilrepitus fieri,
urhiam recte proceder. Quibus contraria molea l'uni,
putumque dulcefcere.
At vero biliofi Gmul et ianguinei morbi laterales fere
nono die aut undcimo judicantur ac maxime fanefcunt.

12 KSiAKAl II P NR 21, agS

Ed. Chart. VIII. [87. 874.] FoT. 1. 178. 179. Ed. Lind. I. (558.)
qju vyiuluviui- let, di twv nXevotuxtv v %, uiv o
(iuli/uxoi, diijj; Tiugo^vorrcu , ftXXov n i1 tpi-<
xviovxui, xai o) nvv oortat. xvvdweiowH di uiaru iofiaoi , xai dmSexuiaOi. x di 5t5' tnx yvyovteg fftufoviaf
|j Oaoiat twv nXevQuixv iptpo roi) ixivkov itokv Viiji
airf&si, xul noaamov xatqqtts, xai if&aift ixxt^udix}
xui xXvv'jSrjg nXXvncu,.
Oi ix nXtVIJlTlXOV tfinVOL ysvfievot v ,01 TJUSQIfotv uvantvovaiv n rij yrjio[874] tvaXov di %(jr naai Toat, nXevoiTixoXoi xai tibqinXevpovixooi sintttiD mu xojjo aranTvee&ai , ftsuiyat
%uv&bv nivXoi. ' iioxsoov < Tje Svvr\s
vayusvov |avtfv, r pi ieuiyuvov , xai noXXv r\ya -naQX0V novrjQv. noviQv di xai av&or ,
xai yXa^ov , xai Xevxv, xai oiooyyvlov, xai %Xot~
ov a<pda, xai q.Qwdeg, xai neXitodee , xai tde.
%sov d Tt oi/rcu axyijtov nXav yuveod'uir- auari,
Quibus autem in morbo laterali initio quidem dolores le*
Tes funt, quinto vero aut Texto die ingravefcunt, fere ad
doodecimum perveniunt, raroque fervantur , fed praecipue
feptimo ac duodecimo die periculum fubeunt. Quod bis
feptem evaferint, fervantur.
Quibus in morbo laterali plurimus ex fputo ftrepitus
in pectore fonat, et vullus demillus eil, oculusque au rugi ne
fuflufus, et calgine obductiis, in bis mors expectanda eil.
Qui ex morbo laterali fuppurautur, in quadraginta
diebus poll ruptionem pus fpuitione rejiciunt.
In omnibus autem laterum et pulmonum morbis fputum prompte ac cito excreari necefle eft, avumque fputo
permixtum elfe. Quod multo po dolorem lavum , aut
non commixtum rejicitur, non Gne multa tull, vitiofum cenfetur. Omnino autem pravura flavum, fiiicei'um
eft, et glutinofum , et candidum, et rotundum, i tonique
vehementer ex virore pallefcens, quodque fpumofum eft,
et lividum, et aeruginofum. Aliquanto yero deterius quod
c eft lncerum ut nigrum qtioque videatur. Atilavum cui

 1002 KQAKAI IIPOrNS2BI2.

Ed. Cbart. VIH- [874.] For.1. 179. 180. Ed. Lind. I. (55. SSgj)
de ] noXXm nv/tueuiy/ivov ^av&v sv QX'J *** omr^tov,
edouat(a ' t naXuioxio) raaov uayuX, aftmttde de Xrjv,
i] nekiov eu&iw iv qx> > xirdvrwdeg, d xai i
yocdea, xai %av& , xai pilara, xai laidea, xai J-aidea,
xui oaa Tuyiog yowuuT^Eia- xa de uv^wdeu xai Xiyvvdeu
xai %Qa>uaxZeiai %( , xai bxiv equXiaxsQa. d' rt
tipiv %QO]uuxiL,0fi&vu eXxiox.
' (55g) Uv de mvuXov /7 Xvov %rv odvvtjf Troyijoor,
Xvov S .
'Oaoi, de uex %oXw3eo nvde ryovoir, i %((ti,
? ueuiyuvov w iniTonoXv xeoauQeaxuidexaxuoi Ovrpxovatv,
jv \1 t xuxov yad'v myirrjxai xoiv /*. si
ut], xux Xoyov- (laXusxa de oaiv touatoiaiv ay^erat ro
towviov nxvuXov.
I .*
||"J5xr de ya&bv utv xui xai nat xooi iigt
nXevfiova (pt'osii ^ijta vqiuu, Trj odvriji \[,

pauluiii fanguinis ammixtum efl, initio quid em falulem pollicetur, quod vero feptimo die, aut longiore fpatio tale
apparet, non adeo tutum. Admodum autem fanguinolentum, aut quod llatiin initio livefeit, pernicieni prae fe fert.
Pravitatem etiani indicant et fpmanlia, et flava, et nigra,
et aeriiginofa vil'cofaque, et quaecunque celeriler colorantur. Mucofa autem et fuliginofa., tum celeriter colorautur,
tum fecuriora funt. Quae vero intra quintum diem dum
coctionem aeeipiunt, colorautur, mehora cenfentur.
Sputum autem quodeunque dolorem non lu11it, malum
fignificat, quod vero folvit, bouum.
Quibus cum biliofo purulentum fputum, aut feorfam,
aut fimul permixlum educitur, ii ut plurimum dcimoquarto die intereunt, niG malum aut bonum aliquod ex bis
quae prius defcripta funt, coutingat. Alioqui certc pro ratione mors expeclauda efl, atque in his praccipue quiboa
feptimo die fputum bujusmodi proceder coepit.
In bis igitur et omnibus qui pulmonem affligunt morbis, bonum quidem efl facile morbum fullinere, dolore de

innOKPATO TS KS2AKAI 0212. 3gy

Ed. Chart. VIH. [874.]
Fof. I. 180.
Ed. Lind. E (55g.)
nxvaXov ei'jrericii ryeit , evnroov tlvai xai dixpov ,
owfitt anav deouuirea&at, uaXdaxv lirai. xui
joaiv vnrov , E5ywra, ovooiv diayi<ir(siv yorat yvea&ui,
dt Tvarria . ei uiv ovv navra noaytvotTO
nxouuTi Tovro , ou'ioit uv' ti di uiv, d
fir], o nXsovg rtv Tmaataxuidtxa iwaug. twv ' ruvriam
arjutmv imytrouvotv ovvtoucotsqov.
"Oaa d t<v iv . tovtoioi fit}
nalatjTUi, utTE ng vamvatag, urTt x tpXeoTOftia xai diuhug tun votai.
"Oaoiai dt x iTeQinXevftovtrg noarait ou,
l yivovTaiy xui xnvovat xai ixaviyyovTui. ntoi~
' yivovrai d oiaiv v nvoerg xai 0 nrog &,
t nrvaXov xoioiy Xyov. urjdt ypXwdteg ai diuyatrjote, evKvTO xai axuipoi yvovTui, fiid ovov na%v
Ofdou xui noXXrkv imdTaaiv t'xov, t

fungi, fpntnrn prompte expuere, facile fpirare, fiti efle

vacuum , reliquum corpus aequaliter incalefcere ac molle
elle. Ad haecfomnos, fudores, urinarum eductionem laudabiliter fieri: quibus contraria mala funt. Quandocnnque
ergo bona baec omnia buic fputo aderunt, poterit fecunda
valetudo contingere. Quod fi quaedam adiuerint, quaedam
etiam abfuerint, non ultra decimumqaartutn diem vita pi-oduuetur. At vero contraria gna aci-efferint, celerius mors
coiitinget.
Dolores in locis liujusmodi , qui eque ad expuitiones,
neque ad venae fectionem, aut victus rationem definunt, ad
fuppurationem tendunt.
Quibus ex pulmonis inlammatiorie abfcelTus ad aures
aut inferiores partes fiunt, tum fuppurant, tum per fiflulam
via aperta eflunduntur. His autem fecunda valetudo contingit, quos l'ebris et dolor confequitur, Ii fputum non fatis
pro ratione ejicitur, neque biliofae fuerint alvi dejectiones,
fed folutu faciles fincerac, neque urina admodum craffa,
aut multum habens fedimentum ac in reliquia omnia fecu

 PAT 12 KQAKA1 1> N SI

E. Chart. VIII. [874. 875.] Fof.1. 180.181. Ed. Lind.I. (55g. 56o.)
yaiev. yvovrai 08 al uiv g tu xno, oan v ( 56o , ntui
imo^vdiu Xeyuovt) yvtjzai, ai d ig arto, ooiv
utr vrroyu) oiov XanaQv xai urSvrov r. oianvooi Je uva
ffiw yerusvot Trauawrrat </ iroocpoiog.
S cy.tt.ut noaraa'uttv iv Ttjaiv mxirivvomi irsoinXet uoririai, XvoixsXse uiv itaat, eXttno S ai
TiTvXov nveo uvti J-uy&ov yevoutvov. ur yttooovxo
de nxvXov Xyov , urd o'vqov ^tjirtrjv vnoraeiv i'xdrro, xtvdvvo -tjrai tov av&amov, t xui
nuQutsyv- rv ds naXivoouttaaiv al nonraai,
nvQSTOv 7iaaxo[b?' 5]Xov&ovvto , xai nTvXov ur jrwpovxo , xivdvvo &avsr xai naacporfjaui,. oeoi d rwv tis uinXevuovixwv urj uvexadq&raav iv Tr,ai xvimiv rut'o>;oir,
aXXi nuQaxipuvieg ipvyov x Tsooaoeaxuidsxa, xdvros
iunvov ysvo&ai.
Il lujv nEiTiXsvuonup al x
t| oyjj yeroutrcuv aqiuXtoxeai.
ritetem polliceantur. Fiunt autem als quidem in partibus
inferioribus, quos circa praecordia inllaromatio iatigat, aliis
vero in fuperioribus parlibus , quibus praecordia tumoris et
doloris funt expertia, fpirandi autem difficultas pro tempore
acceOerit, quae deinde (:11e lia evidenti occaUone quiefcat.
At vero in pulmonis inllammationibus quae periculnm
crant, ablcelTus in cruribus non inutiliter fiunt. Quibus
nee poleft quicquam melius accidere, quam fputum pro
flavo purulenlum cxiftat. At fi neque fputum pro ratione
excernitur, neque in urina bonum apparet fedimentum,
pcriculum eft ne claudicet aeger, aut ne res multum ne
gotii fit exhibitura. Quod fi abfcelTus intro recurrent, perleverantc iebre neque prodeunte fputo, periculuin aut mor
tis, aut delirii imminet. Quicunque vero pulmonis inilammatione laborant, neque diebus judicatoriis repurgmitur,
verum cum delirio quatiiordcciui dies firperarunt, iis fuppurationis inelus impendtt.
Pulmonis inflammationes quae ex morbo laterali periiiiitatiunem accipiunl, iis quae ab initio fiunt fecmiores
L'uuL

002 KQAKAl IPOTNSUEIS. 2gj

Ed. Chart. Vin. [875.] FoT. I. i8>. Ed. Lind. I. (56o. 5Gi.)
Tv de auuxmv x ysyvfivaa/tra xai nvxr aaov
vn & xui TtsginXevftonxm nXXvnat
yuuvexmv.
Kogva xu nxaguovg xoai tto ntev/tofa xai iroyev(j&ui xai niyeva&ui novrgv. xooi d Xomoai, nzaf/fti ovx
aXvo~ixeXrg.
ToXav TtegmliVfiovixotanf oai yXwaau ttaa Xsvxt] xai
xgtysiu yvtxui, ucpxegu qpXeyuahet x / xov nktvfioro^t
oai d z ruwv, sv xu&' 0 (fui) erai. xai ooi uv ng zip
xlq'tdu 0 iivo yvexui , r Va ^ nXsvuovo r
toatef oai d ng z xXtfida o nvog yirexai, at
avw nxt'gvye zov nXevuovo aucpm vo(5&i)otovoiv. oot, d
xtrr uarvzr)v nXsvQijv, t utarj. oat dt zrv dixaawt
] xjot. oat d nv x ev uog noviovat, nrza z xuz
xoxo ugo voatti. rv uv ovv atpdgu <fXtyuairatovp al ogzaij c'ffrs '' ngg x nXevgov, nuguXvovxat x
xax xovxo x figeg xov owuaxo, xui TisXiuuxa ntgi zrv
Denla et exercitationi dedita corpora citius ex morbo
laterali et pulmonis iiiQammatione intereunt quam quae
Cue exercitatione degnnt.
In morbis pulmonis gravedines et ernutamenta tum
praecedere tum vero fuccedere malo e. In reliquis vero
morbis fternutamentum utilitate non vacat.
In pulmonis inuammationibus Ii lingua tota alba iat
, ambae pulmonis partes inflaintnatione vexantur,
quibus vero diniidiata lingua, qua parte id apparet, inilammatio aiJligit. At quibus quidem ad unam claviculam
dolor fubit, iis una fuperior pulmonis ala laborat: m^jbus
vero ad ambas claviculas dolor extenditur, ambae fuperiores pulmonis alae laborant : quibus ad mediam coilam,
media : quibus vero ad quam partem pulmo extenditur do
lor perineal, inferna ala laborat: quibus una tota pars la
borat, quae ei parti refpondent omnia aegrolant. Si quidem
igitur fufpenfae utrinque pulmonis partes aortae dictae
tanla inilammatioiie tententur, ut ad latus adhaereant, ilia
corporis parte refolutioncm ientiunl, et ad coilam livores

 12 KAKA1 212.
Ed. Chart. VIH. [875.] Fof. I. i8a. 18. Ed. Lind. . (56i.)
nXev)fv II 'a) yirexm. xovxovg di xXeov oi yaioi /9U]ro{.
ijv di fit] aepda q>Xeypaivo>at,v , laxe
noaxa&ija&ai, ciU
yrdiv (tiv yvsxai hXov, o urv nugaXvovxai ye od ne?
7.)liaza aypvaiv.
1
Olat " xitag ziXevucov q>Xeyprvr (isx xtjg xaditj,
xrrs xal HQOonEoev ngg trv nXevoiv , naoaXeiui ng i
voattnv , xal xsxut \\)v%Qog o voacav uvaa&Tfiog. &vrt<sxu di
devxsalog , f igixaTog. ijv di xal %a>i x?g xagdrjg avfi^,
Kai raaov nXetova jfoo'jov fwir. i'vtoi di xal ^ToXaiv unvotg yivouivoiai, uaharu di ix nXevQtxtxov
jisgmXsvuorixo Oiguai naoaxoXov&ovai , xrv uiv rfitQTr
Xenxui, ifjv di vvxxa ouvrorwieuai, xal mvovaiv oidiv |<ov
Xyov, lgovai xal xal xXi'ida, nul xovg (til
oqi&aXfiovg xo.uivovxai, , rg yv&ovg || sQSv&orrat, yeU
Qov di tisQuavovxui fiiv duxxiXovg xQovg xal zguyvorrai,
YQvnovriai di vvyag xal xuxaxpvypvxai, nei xs xoiig ndug
itaftatu iaypvai, xal xax (pXvxxaivdia , atan is

foris fiunt, qnos ve teres ictos aut fidere percuos vocabant Quod tanta eil inilammatio ut adhacreant, dolor
quidem totum occupt, eque tarnen refolutionem fcntiuut,
eque livores Labent.
Quibus aulem una cum corde pulmo totus inflaiumatur, ita ut in latus incumbat, ii toto corpore nervorum re
folutionem fentiunt, et fine l'enfu jacet aeger frigid us , fe
cundo autem aut tertio die interit. Quod 11 conlingat ut cor
nihil tale quiddam, aut etiain minus patialur, diutius vivunt, nonnulli vero etiam fervantur.
Ex lateris morbo praecipue aut pulmonis inflamma
tion e jiurulentos, calores interdiu quidem tenues, noctu
vero intenCores confequuntur, neque quiequam eftatu
dignum expuunt, circa cervicem et claviculam fudores oc-^
cupant, oculi cavantur, malae vero rubent, digiti quidem
manuum fumtni calent et feabri redduntur, ungues auteni
unci fiunt et perfrigefount, in pedibus tumores et puftulas
tolo corpore babent , ac eibos refugiunt. Atque bae funt

1002 KS2AKAI IlP0rNS22EI2. 30l

Ed. Chart. VII. [875. 886.] Foff.1. 18. Ed.Lind.I.(56i.562.)
(paxavxai. x ftv ovv yooriovxa tuv oltjftxayp aysi x
Ctjuece - t d (ryvntva atjfiEiova&ai wirioiv
myerontvoiab xal xoTaiv v nvoiai, de
xal vf xi dvonvoartsQo yvixat. (56a) (ryvviai d x nheaxa
xv nnvqpTiav , r fiiv eixoaxaa, x d xsaaaaxoaxaa,
t s nog x %rxovxu- oat fiv ovv 6 nvo v qyy 'yxetrat ovvxovo, xal dmvoia, xal r;!; pex , tt
t ewtoow tj avvxondiTEtjov, TtQoadypv rrjv (i/jltr. oai d 1tpgteya xavtu iaxlv, xaz ).yov. "koy&a&ai d xv yvov qf
o Ttowxov 7Xyrasv, i iaQvv&tj, rj niie^sv , 1] enoxe yo
.oe. iraoyveo&ui d vyxt] xal nvov xa dvanvoiav *
nxvahauov nob xij yfio. olai fiv ovv 0 xs nvQExg ev&ot noyhtxcu fiei xt)v (ifiv, xal air'uov inidvixeovab,
nal xh niov vyexai ijioj Xsvxv v , xal voa/xov , xai
Aetov, [876] xal ixyooov , xal qilynuvxov , xodit] uix
avreaxtjxxa ijio^w*, nl x noXii awovxut ovviixm.

diuturnamm vomicarum iiotae. Quae vero celerem eruptioTiem Labent, tum ex notis quae ad eas confequuntur coraprehenduntur, tum etiam ex doloribus gui circa initia fiunt,
Gmulque fi fpiritus aliquauto majori cum dificltate trahitur. Rmiipuntur autem magna ex parte fuppurationes , par
tim quidem vigefimo die, partim quadragetimo , partim
etiam fexagefimo. Quibus igitur inter initia intenfus dolor
inftat, non fpirandi difficultas, et tulKs cum frequenti
fputatione, circa vigelimum diem, ant celerius ruptio expectanda eft. Quibus autem leviora haec infunt, po ratione
ferior eruptio futura eft. Sed et dolorem et fpirandi difficultatem ac crebram fpirationem eruptionem ipfam praecedcre necefle eft. Temporis autem ratio ineunda eft, ex
quo primum quis dolorem ant gvavitatem fenlt, aut febricitavit aliquis, aut fi quando etiam rigor prebendit. Ut
plurimum igitur brevi fervantur, quos febris ftalim atque
eruptio facta eft dimittit, et cibos appetunt, et quibus pus
facile educitur album, odoris expers, laeve , ejusdemque
colorie, fine pituita, alvus exigua et coacta reddit. At

2 .2 KQAKAl XIP0rNQ2BI3.
Ed. Chart. VIII. [876.] FoeXI. 18. i84. Ed. Lind. I. (662. 563i)
of<r* dt nvQEToi ^,' xc dt'i/'a, xat },
ireAiov
jrAajjjov, r qXsyfiarttsg, tj qDucds,
xoiXt] TS icpvyQutfsraif , . oa* i pv mytretu*
ix Ttiv 7fQoeiQ7(i.vuv , Tct d ir , loiiuiv o fxtv no\)vij<jxoa~
aiv, o d noXXw %va> eworim.
O d [i.XovTn yveo&cu ntiovaiv, pk*
Ttqxov Xavqov, eta yXvxvreQOVOlm ' v nXevfiovt, pvuuza yrerat, nvov vyovacr
fi rjixya tv Qrziv. xavra vneQXXovxsg
tp&totxoi yvovtai 1. 'Eni nXevov Xp\uuxi crrts no ivSiv afiaiog xaxr.
1 1 Oaiv Ijinvounr niiixtQTEuov tjovatv , ivamiia
nuQuxoXov&ovoi , tovtov imoxonq xieivu.
Oi v nXsvQiTixoaiv vanrvorTes nv((bG5jsa, (m%oXa, , tj , noeXjXv&OTO -qvovX&yioi o (lXuva XiyvvwSea firvone, r oan
uno ovov (tXavog yivertu vero ii moriuntur, quos febres confequuntur , et fitis, et
cibi falidium , fi pus lividum, aut ex pallido virefeena, ant
pituitofum , aut pumans, ac infuper Ii alvus eil liquid.
Quibus autem ex praedictis partim quaedam adfunt, partim
vero abfunt, hi quidem moriuntur, illi vero polt longa
temporum intervalla fani evadunt.
Qui pus intro collecturi funt, iis primum quidem falluginofum putum expuitur, deinde dulcius.
Quibus lubercula in pulitione oriuntur, ii pus intrm
dies quadraginta, ex quo ft ruptio, expuunt, quos Q fuperent, ut plurimum tabidi iunt.
In dolore lateris fanguinis e naribus illatio mala eft.
Purulentos moderatius Laben tes, fputa graveolentia
confequantur , recidiva interimit.
Qui in morbo laterali fputa rejiciunt purulenta, aliquantulum bilioJa, rotunda, aut purulenta aliquantnlum
cruenta , iis temporis progreflii periculum creatur. Perniciem etiam denunciant fputa nigra, fuliginofa , aut quibus
(jiialia ex vino nigro iunt.

1002 KSiAKAI IlP0rNQSBI2.

Ed. Chart. VIH. [876.]
Fof. I. i84.
Ed. Lind. . \
"Oaot, alfiu qppwie nzvovai,, novorzsg moyvSQiov Jjtov, no zov rptaxog nzvovai, xai o noXXoi nXkvvxui.
Olai> osiotvoiot nvQV oooQcjjdsg to^srat xai dvodeg,
nzU.vrzai wg z noXX.
Olow zov nvov r ftrjXi] %<a)(iaztezut , xa&neg no
nv , nXXwzui w z noXX.
Mera nXsvQov Xyrjiazog , fir itXevQiiixov S xai zaufpJSw Xenzmv tmsixwv, ovzoii qoevtzixoi nouirovoiv'Ev xoat, xax nXevuovu ai Xijv ^tQv&uif nooz^ieg
Ttovtjv.
.
t
Mez Quyxov nzvsXu yXinya, XfivQtSea xaxv. rv d
tt xai naiijzai xat omJ'o, k zovzoiai xuxv. z sg zo%tXov Xyrnaza zovrtuv inyvav&vzow Xt&Qiov.
Bgyyog iftug xai xoikr,g vyjg nvov atayeu
Oloi tv neginXevfiory ovu na%a v ugyj ^la n^ *5?
xszgdog Xtnzvvetai Outaiftoy.
>

Qui fpnmanteni l'anguinem Ipuitione rejiciunt, cum

praecordiorum dextrorum dolore, iis ex jecinore prodit, et
pleruinque pereunt.
, Quibus i concutiuntur, pus lutulentum et graveolens
prodit, ut plurimum moriuntur.
Quibue fpecillum a pure velut ab igne coloratur, {n
fere moriuntur.
Lateris dolore citra inflammationem affecti, cum turbulentis, tenuibus, moderatis, in pbrenitidem labuntur.
In pulmonum vitiis fupra modum rubrae fauguinis lillae malum denunciaiit.
Sputa vifcida, falfuginofa, cum raucitate malo funt.
Quod fi ad aliquid etiam in pectore iublatum fit, ma
lum ignificat. In bis extenualis cervicis dolores perniciom
dnotant.
Raucitas cum tuffi et alvo liquida pus educit.
In pulmonis iuilammalioiie, quibus circa initia urinae
era funt, deindo ante quarlum diem tenues evadunt,
more impendet.

4 2 KAKAl
Ed. Chart. VIII. [876. 877.] FoeTJ. i84. i85. Ed. Lind. I. (5G5. 564.)
Ol tv %tqouh nemXsi'fiovixuaiv Xya ntnuvu vyorTS yoeyoi......
1 1 Ta ivTooioz
xmomousm uXt&Qia.
nkevQo y nxxsu golt&t Xyco
Qfaxtaa.
, ,.., tt- . ..vvS*t. *. ..-.
...
. ...^
Ol V kfinrrpvv nvQSToi diuXeinones cpiS(JOvvxe o
Tooiv tpTcvoto Mcqxaaig ysvoftvij auaxwdea Saywfrtyciv arjuuvEt. TOi'rotat jio /) jetauTijv [itKuvu dtaywQteiUiiuyo (it nvexo ygovov nvo*
(564) j'o^etv. . , ,
[877] Oi cpQixuSeef nvxr s typvtai- re tum
nVQEZQ TOV TQlAVXQV ayet t .
Oliv Ix TtXevo anat naftaxoXov&evotP,
no ti xaQSiuXyixo idujdee. e%ovtsg d Tiaaiimov v&t , Mai
xotXkg vyQoirjg, nXevpova aypvai.
!.. i , . "i ' i I
:,4j
. ,1
In pulmonis inflammationibus Gccis qui
edacunt, metueudi funU
His aliquantulum extenti in pectoribus
et perniciem denunciant, ,
...
Lateris dolor cum biliofo fputo praeter rationem 1
nefcena, aegros in vehementem et furiofam mentis 1
agit.
. I
Quae ob puris intro collectionem febres intern
in his magna ex parte aegri tenuibus fudoribus dillluunt.
Surditas pus intro colligentibus fnboita i'aiiguinolen*
tarn dejectionem denunciat. His Tub mortem nigra egeruntur.
Lateris dolor cum diuturna febre puris eductionem
fore dnott.
' ' Qui fubinde liorrore corripiuntur , ad foppurationem
deveniuiiL Quin etiam febris talem ad fuppurationem duciL
Quos ex lateris dolore cibi faidia comitantur, iis 05
ventriculi aliquantulum dolet el fudoribus dillluunt. Ubi
aute m facis ruboribus velut efflorefcit et alvus e liquidior,
pus in pulmonibus collectum habent

12 1 110212. 305
Ed. Chart. VIII. [877.] . . i85. 186. Ed. Lind. I. (564.)
Ta Oonrox not vdyomtwdeu axXrjd.
II Tu anaauuru uir narra firetcu, xai nvovg re
iv-o%r oovtvovg 7r(ifj[ xui t| votfyovdriovg inoiuuvrjoxei,.
ovaxolwiuru di ra tj(u &w(yrxa , fiXiaru d xirdvvevuvaiv.

Oiaiv if4rog uftarog, nvysz noXvg, xal nvog tcqI

fiador, xui , xui utrq jfov. oai yp yrera* navra
rara, ovrrouwg &*roxovatv olai dt if narra, utjd oySou, Quvrtqov. aXeyuairovai d uuxyruwv ruqug rsaauoeexudexu.
ToXaiv uua nrvovmv nvoroig thai cvpy/gei xai
naeetv xai novetv ihiyomg, xui r nruXov Xinrvreo&ui
jrpo r dig tnr. nvfoaeiv d xai rjaaeiv, xui noveiv avvtvttu, xai uluu usi nrveiv avfnpoof.
'O00101 nXsvv xai foptiorepov , orav lyxsxlioutroiaiv ini dartoov oog t^tQrija&ui oxij, tovroiat
to nvov ix trog utyeg iariv. .
Spirationes quae non nil erecta cervice ducnntur, dropein licciim faciunt.
Divulla omnia quidem moleftiam exhibent et intenfos
dolores circa initia crant , inlerpoito temporis fpatio
quibusdam fui fenfum in memoriam fuggerunt. Graviflima
autem funt quae circa tlioiacem fiunt, praecipueque in periculnm addurunt.
Qui ianguinem evomnnt cum febre multa, dolore ad
mammam, tlioracem et dorfum, quibus inquam haec infunt
omnia, ii brevi moriuntur, quibus autem non omnia, e
que intente ad , tardius. Ad ummum autem diebus quatuordecim inflaramationcm concipiunt
Sanguinem puitione rejicientibus Gne febre elle conducit, ac tuTi et dolore leviter conflictari , Iputuinque ad
dies quatnordeciin tciuiari. htenle autem febricitare ac tufCrc, aut doler, languineuique recentem Temper 'puere mi
nime conducibilc.
Quibus latus in tuinorem fublatum eft calidius exiflit, ubi in herum latus iucumbeiitibus pondus qnoddnm
fufpenfum elle vidctur, iis pus una in parte collectum eft.
JllPPCCRATES TOM. I.
V

 12 KSAKAI nOTPNSSIJ.
Ed. Chart. VIH. [877.] Fof. 1. 186. 87. Ed, Lind. I. (64. 56S)
Toaw lunvoiai xv itXeuova xux xorv nvov v?ywQtsiv &ar<Ji(iov.
, , ,.. ,. v
\\"0ooi xow&tvxe g xov \fwQTxu . niv ixxog xov xocuuto vytoijOUY , xo ' ivxg ur, xirSurevovaiv tftnvot ytv,4v&ui. ooot S" av & vdo&er r ovXr yrriait Qtfim
vajjQiyrvxai.
,
' 4*
'AnXvvxai Si l* [t* xiZv 7iem).svftortxwv (^
(565jraty ol ystjuixsaoi fikkov, tx 3 i.oinrv oi recXtM.
Tv unvarv olai aeioutroiaiv n xwv oiftwv nolvg
Trt t/'qros , t'Xuaoov 'xovai nvov ij olai Xyov duonvoo*xiquimv otn xui EvxQoaizfowtv. olai d ifiqog (iiv ptfi
eg iyyiriui, dvanvoiu i ioy/voi] , xui oviyeg nXioi, nl^ossg
ovwi cri nvov xai oXioi.
. ,.
"Oaoi ulfiu tptovoi, nvov ur\ ivxog xito xov
diacpyyfiutog , n xov nktvfiovog iutovai, xai olai [ttv
(ley/tkr) q.ktifi iv aurai qfyvvxat, nokv /itovai xc siaiv m~

In pulmonc pus colligentibus per alvum pus fecedere

morlilerum.
Vulnere in llioracem accepto , liquidem externa vulneris pars fanitalcm receperit, interna vero neququam, ?
purationis periculum impendet. Quibus autein interni vulneris cicatrix debilis eflecta eft; prompte refeinditur. .
At ex uppurationibus quas pulmonum niorbi ex*
citarunt, fere fenes moriuntur, ex caeteris vero juniores.
Quibus purulentis ab liumeris conculTis uiultus > editor
Arepitas, ii mi mis haben t puris quam quibus paulo difficilior ine fpiratio, iique melius colorati videntur. Quibu$
vero nullus intus Fit repitue, diflicultas tarnen i randi ver
bemetis adeft et livei'cunt ungues, ii pure plcni funt et perniciofe habent.
. ,
. ,. ,
Qui fpumantem fanguinem evomunt, partibus infra ptum traniverfum dolorem neququam lentienlibns , iia ex
pulmone vomitio fit. Ac quibus quidem inlignis in eo venae
ruplio lit, copiofus vomitione rejicitur, periculumque im

tiTKPATO ^JTAXMi HWrNQ^JBI*. 07

<. Chart. VIII: {877. 878-] FoT.r. 187. 188. Ed. Ln. . (565.)
nhvvot. oloi tie q Xnw , iXaaaw te vyovot, xai eiaiv
aqiuXi'atsgotll' '

''
qy&totxiv oatv ni tov nv Xei t6 irtvaXov xvtaarg ttQv xai ut Toi^eg ix /jg xsqraXijg (jsovotv , nXXvvtui.
Il Jmv qiheiKcv olotr iti &Xa<nraV ftrvovaiv , ig tov
nv&uva (adisi nvov, Xt&iov owt^co;. aro) tv
ZulxtZ / d'luaaa.
1 * v
1 ',
"Oaonft Ttov (f&imxmv al *p;j8 iw tij xeqaXtjg tovtv,
wio SiuQQoir\g nXXvvrai. xai oeoieii q>&i<sixoetv iniyivarxat
diootcti, vraxovoiv.

Ai Iv (p&tvmtow htioxiou nrvaXmv i^iarai, Xqoajdw.

ailto{>o'idu. tovtoioiv iXnig > J * ,n
[878] &' tnixud-vvlxatat u ra no Qq&og q?Xiwy
twv na%si(Lv xai no xar^ov tov no XBtyaXijg.
Tv d rXixiuv inixivdvvTUTUi ntg (p&ietv no tij htov
(t%QixaiX,,A- 111

Ta xvraxw5sa fiw.wi'VToiv it qrdiotxoiat xaxov.

minet. Quibus vero minor , minus rejiciant t majorem fanilatem promitlunt
Tabici quorum fputum igni impoGtum gravem nidorem
rdole t et capilli e capite defluunt, moriontitr.
Tabidis in aquara marinam expuentibus, 1 fi pus fundum petit, celerem perinciem denuiciat. Sit autem marina
aqna in aeneo vafe.
Tabidi, fi capilli e capite defluunt, alvi proiluvio1 morktnttir. Et tabidis fi fnccedant alvi profluvia, moriuntur.
Sputorum retentiones in tabefceritibus mentein adi de
lira verba commovent. In bis fanguinis proftuvium per ora
vcnarum in ano faiiguinem fundere folita exiliere poll'e l'pes eft.
Tabes maxime periculol'ae funt quae ex ruptione "venarum craflarumet ex capitis diflillatione contingunt.
Tabe maxime periclitantur aetates ab auno dcimo
octavo ad trigefimum quintum.

k
In tabidis pruritum fentientia corpora ab alvi upprefCone malo unt.
V 2

3oS 1002 KS2AKAI .

Ed. Chart. VIII. [878.] Fof.I. 188. 189. Ed. Lind., I. (565, 566.)
'Eni Ttjat cpdivwdsaiv e^saxi ( nvQsxov tg ovi.a xai
odvxag {/sftaxa mcpaiv/xera xaxv.
s o4.t
'Eni naiv mojpvQUt- (566) iiexma xaxV. xxicxoi
ds lui xoai (p&usixooi xwv uaxocV.
| 'Eni woi Ttirxat,v le&ioiaiv i'noi n Xevttv ni^tyovoi.
,
...
Tu /ivxdsa i^av&a^axu cp&faiv t^iog aritavsi.
O donvooi j^gcoaet, nemu vayovxsg iv <j;0asi oX&qioi.
Olaiv qnaxixuZaiv noXi) ixtvaXov utfiaxeg , s'is vxmaanov eis ^oP.tie axtjxov , X&iov &.
'E(p ijJicETtJiw xrfig iu (t(j}%b> xaxov, ) j
vnorjney.
O xutf t]na( dvrtudeeg, xagStaXyixol , xaQtdeeg,
, xoiXui ^ , henxoi, matxoi, q,td}ovn(
nobly , n vadea xat xoilirpi nQoevzuiIn naturia ad tabm prompte comparatis, G fluxiones
d gingivas et dents compareant, malum denunciant.
Praecordia in tumorem fublata omnibus quidem mala
funt, praefertim vero Lis qui ex longo intervalle tabidi
exillunt.
Ex bis qui cum pernicie confumpti funt , nonnulli ante
mortem ubinde rigoribus corripiuntur.
Pulularum eruptiones velut fumuia cute leviter lacerala aut vellicata , tulius babilus tabem et corruptioiiein denuuciant.
Cun fpirandi difficultate arefcentes, in tabe cruda
multa educen tes, exilialiler babent.
Hepaticis fpnlum mulliun cruenlum, Gve intns putridum, live incere biliol'um fuerit, atim periiiciem
denotatt
IlepaLico colliquatio cum raucedine malum porleiidi,
idque praecipue Ii cum quadam luffi conlingat.
Quibus hepar dolet, cum oris ventriculi dolore, lbpore , rigore , ii alvo exturbata, cum corporis extenualione,
ci bol um falUdio, mutis tenuibus fudoribus diffluimt el pu
rulenta per alvum demittunt

 2 KSiAKI IIP N Q2BI2. 09

Ed. Chart. VIH. [878.] Fof. 1. 189. 190. Ed. Lind. . (566. 567.)
ToXaiv r\nag i^anvtg nsKodvvovotv nvoetog imyerpevog kvEb"Oaoi Si uua ntvovai, noviovttg vnoyvdqiov
dt^iov , no qiiutog ntovai, xai &vraxovcsiv.
Olaiv rpt itUv&oiv olov ftyt] testai, &avaiftov.
, II Ol di vdgamsg o ix tv & voainxwv ixnovot
yvovtui xu ok&gioi. ao^ovtni di o nXetotot fiiv no tmv
xerewcov, o di xui uno tov rjnatog. toilai xiv ovv no tcv
xeretivcov uq^o^svoioiv o nSeg oidovot , xui dtuyoiui noXvIQt'nioi naaxo.ovd'ovir , ov Xanaaovaui, xoiXtjv , ovdi zg
dvvag Xvovoai tag ooyvog xui xerecraw. booig di no
tbv rnutog filf si* ixuug iyyretui, xui o ndeg oldtuvai,
xai r xoiXt} axXrj diudtdom xui noog vtyxtv , oidtjuax
te xu nsyi avxrjv yrexui, t f<fv sni de-ia , x in gixsg , xai nXiv xaxunuvE{b7)tai.
'Eni toai fyooioiv iduo>ma>dso-i tu axayyovgix jUoy#jQor. qp).uvga di xai ta (ttxgg vnoaxaiag i'%ovxu.
Quibus jcur derepente vehementer dolet, iis febril
fuccedens remedio eft.
Quicunque l'pumantem fanguinem expuunt, cum praecordiorum dextrorum dolore, iis ex jecore expuitur et
pereunt.
Quibus ex hepatis uftione pus amurcae fimile prodit
lethale.
Aqua inter entern quae ex acuto morbo coepitj mcleftiatu ac perniciem aflert. Oritur vero fere et a laterum inanilate vel a jecore. Sed ubi a laterum inanilale ortum contraxit, pedum tnmor et alvi diuturnus fluor confequitur,
qui neque ventrem emollit, neque lumborum aut ilium tumorem folvit. At quibus e jecore aqua inter cutem proficil'citur, ii prompte eliam titjli vexantur, pedes intumefeunt
et alvus non nifi dura et aegre reddit, tumoresque modo
dextra, modo liniftra parte ventris oriuntnr, ac rurfus deBnunt
In lijdrope fteco urina ilillatim i-flluens inalnm denunciat. Mala qui. que eft quae exigua Labet Itdiiucnla.

 KSAXAi &^*.
Ed. Chart: VIII.r878.:8}9.} . I. igoi it)i. Ed.'.IlimL I. (5&7
ToTaiv vd<MOnuuEtatv bmytvoiieva oX&Q10V , al).rA(sry atffieaiv po^hjoi , nul xoiktg
'Ev ToZai xo\.&$oi xmXir duxdidoiia* Ofiix
,^ i&eiVw #'<< jroVor Jifpi i)iqq* iu-noovia , xai
ouQu ovx svkvnu ioviu, , 'Stsionu norekevi m twv tot.
VT.
"
n v- <' > .
.
' nvttwdtb ovop (tiXfxt* xai teiaayftfon
oXe-dywv.
...
. i.v
> V 'Eni di vdiQty 6tpP/trc> dti()eia yeyo/twy uiurwJijs,
jpuoiV cmsi/iwj , Au, noij/c
<
i ifj
[^79] jTot* rjuotuv JpaOTtcJO"! nQoarjfiarovai otg**
<io netti tu Xtniov pnnzoriii xuxorT vfiioniMoni inckiYaxix aXtO^ia.
w- -
qo ttqo 4juUiu)p viSovg naJ.tvdo/iioyv rtimozo.
ToZaiv iitwniaidtai xaz (fktug ig xoiXqv (tcxytrtoe
Uteros Xvai.

if. mi-.O.V'l '
. .
~,
Hydropicis fucccdentes moibi comilialis oflenGones,;
pernicicm adferuul, praxis i nvicein fucccdeiilibus Ggnis, et
alvos humectant.
,1 1,.'.'
4.,
BUioJis alvua pertrbala exigua, reddens geiiitirrae Gmilia et inucofa, dolorcinque ad iinum venlrem infertil lia,
urinac quoque non facile prodeuntes, ad Irydropem teitdunt
ex hujusmodi calibus.
'
-i
t"i
Aqua inter cutem laboratit cun liebre urina pauca et
contrbala perniciem dnott, -i. .
. I ti . .i if
Aquae inter culem initio aquofum elvi proiluvium abs
que crudilale exorlum niorbum Jblvit.
. 1 ,' . * '
Ubi hydrops ficcus de fe Ggnificationeni praebet, tor
mina ad tenue inlelinum iucutnbenlia mainin denuncianl.
Ex aqua inter culein morbus comitialis perniciem ad feit.
Aqua inter cutem quae curationi etHit, ubi recurrit,
tollit.
Aqua inter culem laboranli aqua quae in venis eil ad
alvnm crunipentc, folvitur morbus.

12 KQAKA1 P S2 2 1 2. 3, ,
Ed. Chart. VIII. [879.] Fof. I. 191. 19a. Ed. Lind. T. (567. 568.)
' - . \ ^vesvtelf] xaiu mtnoa anoaxuuv tv nXsvoulair,
en).yxvoHtv , ij v ao&QOiaw iroth r utv ypXuiSr<; y
a&Qotaiv , r Se aituThidij tv nXevyoToir , t]
V' jJvoevTegixotatv tuero; ypXwSrq v (tjm xkxV.
Oaiv ex Svoeviegitj o-eir nvcSea vyv, to
iquatuEtov I'xXbvxov nui htoXi.
SvasvxegioiSea, imgv&ga , iXvSsa, Xga SiupoQ*fiaxu, iniqpXoyaiSeo'iv , ll-egv&QOtot yguiuuot Xvoftsra, iXnl
xftuvtjvai.
' Avaevrsgr rnXrywSeai, ftr [taxgtj, %g<ji(iov, ftuxgq
S noriQv. X7yoais yo el vSgwnsg i it>(568)rpiat yivoviai , &u.vaipov.
'Ev XeuneQixooi fiera d'rjgoiv odvrai otgqxa Xvofierat
tu jtepi a&ga fieteotgiovotv. ix toioutwv Xnia l-ivtfgu,
<pXvxiui9ovfteva. tifidywoarzcg ovtoi Siacpovvaoovzai oa

Intempeftive fupprefla inteftinorum difficultas abfceffum in coftis, aut vifceribus, aut articulis induoit. Ac forte
billofa quideni articulis, langui ilea vero in coilis ac \ilceribus abfcefTum Tacit.
inteftinorum difficultate laborantibus vomitio biliofa
circa initia malo eil.
'In gravi inteftinorum difficultate quibus humor ad pus
pervenit, quod futnmum inldet exalbidum erit et copi'ofuni.
Inteftinorum difficultate laborantibus, aliqiinntulum 1 li
brae, limofac et copiofae dejedtiones, in flam meo colore et
praerubro perf'ufis folutac , infaniam fufpectaiu faciunt.
Lienofis difficultas inteflinorum non longa uriiis; longa
vero mala. Ubi enim deGnit, Q aquae inter entern aut inteAinoinin laevi taten oriuntur, mortem 11 11t.
In inteftinorum laevitate laboi-antibu , cum faeviffiuiis
nlceribus, dolores ex inteftinorum cruciatu foluti, articulo'
rum partes altollunt, ac ex hujusmodi tenues IVjiiainae cum
ruborc et puAulis fiunt. Ii pol! multos ac tenues fudores
velut aeeeplis ex flagris vibieibus rubefcunL

IIUIQKPAT0T2 KJKAI _
Ed.,Chart. YIII. [879.] Fof. I. 192. 13. . Lind. I. (*60
O ir IsievitJtdeai fiuxooi, ijqqivi ozqoqcoet,
dvraiSeeg, Xvo^ronr tnoiSiovat. m^Q^oiv xoiewi xuxor.
(ttu dueiiroitj, xal nXevQo'.iyievtpu, S
qr&oiv unxtkvxu.
,,.
, ,
,v..,.,jh
Eewdeoiv meto; xal xaxt., .,, . , ii \
Kvoxie di axXrQa xe xal nwivvot mvxuiv. ptv xxv,
xxinxov d nvQEij <svvs%iZ, xul y oi un uvtar /norw
xavol vtktlv, xal xoifaui xovxtoiniv o tiuvv dta%a>fiiovetv.
J.1S1 d xovxuvg ovyav nvidtg tl&v, Xevxyv xal \txv- tpv
imaxaaiv. u)J Xvoiiivmv d xovxwv, pijd xrg xenog imaan
bouvtjg v xljat 71 <x* neotdotoi ihntg. . 1 oaeorxa. uui.taxa d yrexa xovxo xolaiv ano injex iiiarv u(j{t
ntvxBxaSsxa.
s
! '.
Ol Xi&iwxeg & , axe rov X&ov fit irgoahttzsiv TTg xv oyijztj^a, QTjtug ovioiatr,
...
r'm"\
]| Olat d , tieqI xrv xuaxiy taxi x nuqe%ov xij&tn

Longis inteilinorum laevitatibus laborantes nna cum

faeviffimis ulceribus inleflinorum cruciatu et dolore^ d
fulutis inlumcfcunt. His iufuper exortue rigor 1 en: A
Inteinorum laevitates cum fpirandi diffioullale et pe
ctoris morfu ad tabem tend mit. , ,., . , .
1 . iinlini
In tcnuioris intelini morbo laboranlibus voinilio et
furditas malo funt.
.,
> . n. < > u ii
Vlica dura et graviter dolens omnino quddem mala eil.
Peffima vero, II febris continua accetferit, veficae nainque
dolores interimendi vim oblinent, et alvut Iiis nihil admodum reddit. Eos autem metu librt urina purulenta procedens, in qua album et laeve fublidet. Quod fi nequei haeb
levata furrint, neque vefica mollior reddatur, intra primos
circu lui laboranlem moriturum expectandum lett. Hoc vero
pueris a feptimo auno ad decimum quinlum praecipue contingere folet.
Calculo laborantes eo habita confiituti, ut ne in urinariani fiflnlaro calculus ill aba lu , prompte urinam reddiint.
At quibue tuberculum ad veficani adnaicitnr, nrinae

002 KSiAKAI l jTS

3i3

Ed. Chart. VIII. [879- 880.] FoM. 19.194. Ed.Lind.I.(5G8. 56g.)

QVQrp, narToiw &? pfittiui. Ivoig di tovtov
yimai nov QuytVTOg.
" .' 1
Olm Xitr&i'Ei, ovQov xai aloov eJU
XOVKU , vthnwxoi.
'Vi otQuyyovQri tXeg iniy&vofierg idojtuiovg nkXv, iv xr niyeroftrob &()ooi' ovqov l&ij.
NttQxai xui (^69) raia&tjjiu ' nao 'lo*
nnn).t]XTtXWV 0-V[l(l<OUl)V OTtltl(IV.
I
"O001 ix TQwpaa xoarisg yvovTui tOv , nvs~
roi ,ufv TTiyei-oftiov youig gyeog vyioixut, /nj
it 7T07rAljXTIXl> ylWTUl i e^i ,i oinxtQu.
. [880J *AnoJihxtiy.oGtv chuo^o'/e; ntysyfitvai, XQ^r
atfiov ipfyeg dt xai vaaxaisg ixoriav.
Il 'J''.v TOoiv northy/.nxoXaiv ni rj dimcpogy nvt( idoihg kniytrutrog "Oureiitiof. ' Iv uvwai t .iuhv
Toviom rv nvgttog Tnytti\T(ti , Iwrf:' *"'
T iu<f>rtg nonh]XTixu kt'j.vumg imnvQeirjiurxu
%Qovm XOyiu.
difficultalem adferens, iis' quivis corporis habitus negotium
i'aeeffit, cujus quidem blulio cogitingit per puris eruptionem.
Quibus incogitantibus urina dcidit ac pudendum contrahitur, ii defperati Cant
' '
'
Tenuioris intellini morbus urinae ilillicidio fuccedene
intra leplimum diem interimit, 11 iuborla iebre urina alftim prodierit.
'Torpores et ftnpores praeter ctmuetudinein evenienles adl'nturain derntiouem dentinciant.
Quibus x vulnere corporis impotentia accidit, ii qui
dam febre cilra rigorein oborla fani evadunt, alioqui dextra
tut finilia parte liderantur.
ln fideralie fuccedentes haemorrhoides utiles, refrigcrationes vero et torpores malum deiuinciant.
In fideratis ex magna fpirandi mobilia fubortus fudor
mortem adfert. In his rnrfui G febris accdt, iblulio conlingil.
Siderationes quae repente Qunt,fiD'fiiper febris axolulionis
n modum conlingat, quae diutius trahat, prrnicietn uiinanlur.

Jl^ ITMIORPATOT2 KSiAKAl P Q2EI2.

d.Chart. VIII. [88o.] Foer.I.194. i95. Ea.Lind.I.(569.57o.)i:
Vi Oaiv ix xireg ig vdeov neQoxaxai , xoxoim
xouu rjoai o^va- gyovcai, juera ^ /uu|eog xai ovgov oil , diaxaig neoi xmo'/rQiu, xa*
nvoir xai negi xoilrv , xai nvoi irsyi xsvecvag,
xai neoi Tovg guyiaiovg fivug ngoonhrxovai. nvgsxo 18 tafr
, xai rfttg %i)oai naouxoXov&owi,, xai dionvoia ntgl
xg xivrtjtag, xai axeltwr aQvxtjg , otxUav < , xai
3iQoew/x(isroi [iixg 7iXrgovvxut.
Tovg i,evxoq>Xeyuaxovvxag dioia nuvei- al fiex Gtytj
&vulat , xai anavflwniui , avxmv xuxegyacxucaL
II Oifft yov uex xaxaipv^io ^iaxuvxai, nvtxoi pe&'
iQwxcoVf xai vnvot al Tivavdoi xuvia Xvovair.
'Ex uavtg g gityyov iy/hg n<sxarsig.
'Ev xoai (luruudeoi ^)
ioiv .
Al oiyaioat ixaxuaieg Tev/ovaat>, *-;
Xtnowat, nreifiu oj vayyovaai X&giui, noiovcat, Si
Quos ex aliqua aegritudine hydrops circnmvenit, iis alvi
reliccalae caprinis ftercoribus limilia dejiciimt, cum m Hcofa '
eliquatione, neque laudabili urina. Praecordiorum autem
liitenliones, ventris dolores tumores et circa laterum
inanitates ac fj)iuae mufculos dolores incidnnt. Febres qiio^'
que, fitis et tuiles iiccae comitantur et ad niotionee fpirandi moleia et crurum gravitas. Ciboe etiam averfantur,
paucisque fumplis expen tur.
'(
Aquae inter cutem vitio , cui leucopblegmatias nomen
efl, laborantes, alvi profluviuin fedat. Amini abjectiones cum
lilentio et ab Lominibus folitudincs fere eos conficiunt.
1
Quilms veliemens uientis emoli ex metu cum pei*-^
friclione contingit, febres cum fudoribits et fourni fermonein omnino inlercipientes liaec Folvunt.
Ex infania in rancedinem cum tufll lilfeceflio.
Infanienubns accedcne convullio oculorum aciem
retundil.

Vehementes mentis emotiones filcntcs, absque quiete,

oculis quuquoverluin intuentes fpiritum till11 les, perui

 2 KSiAKAI 021 3v5

Bd. Chart. VIII. [88o.] . I. 196. 196. Ed. Lind. I. (5^;]
uaQunhxTix jrpo'vta. tp xal ixpavovzat ovtol; 001
mi xaHiX>] xotkqg ovioi nuQovvonui , irepi xqtiv fxXafof
: . Oaiv vyiursvat ypifivog crto neol rrv aqpvv //^! xal oug ano /Spajjein noocpoiog , xal xoiXrg noiccHS, xys to> xakwg vnrQSTOvorg , o%i , * vecpocSv iivog, r
iauyyovorg i%a uv ovftaiyo^
.' 1 ' '
Olot, t xtca xaxovrai, xrrjapoZv yyevouvuv CFe ie%bo>v, wioiaiv fificudeg ouqov yirerai xui scpataitu. Toai di oXs&qowh' avrwv r divoia rcovugxoTat. ' >J
4V...0 x ao&Qa q>Xvxiaivo(ivoi il-eQv&yoiaiv nmoXaotg,
im^tywaavteg, orot xodag xal ovwug fbayoivooo'Ptqt,
ola nXiy',<S(iV nwdroiei , xal ino&vr\axovoi.
;o--jf\7' xTecea o nvv * Inaia&arjxEva, oaiXvyysg,
xo.tui xuiaQQi'ffvvvTut , looig d xal niatuoig, ovrot, xy).oi~
Obviti?> . Tu xai nXevfjov uXyiyfiuva ir nuysiociv ioyvg lottytv:
eiern, minanlur, diturnas vero faciunt partium resolution es.
Quinetiam veliemenler infaniunt boc modo ali'ecti. Quibui
autem cun ven tris perturbationc bujusmodi aflectus ingravofcutit, iis nigra per alvum ad judicalioneni prodeunt.
Si per fanitatem hiemis tempore lumborum frigiditas.
etgravilas levi ex occaGone orta Gt, et alvi fuppieffio, fuperiore ventre probe officio uo fungente, coxendicum , vel
retium dolor, aut urinae il lati forte expectanda eft.
Quibus inferiores partes male afficiuntur, vehementibus pruritibns prius obortis, iis urina fabulofa fit et fubGlit.
At qui perniciofe liabent , iis mens obtorpefcit.
iQuibue ad artculos praerubrae puftulae fuperficiles
enatae funt, ac fubinde rigent, iis velut ex acceplis plagis
cum dolore venter et ingiiina ritbefcunt et pcremit
la morbo regio affectis, nec admodum fentientibns,
quibus Gngultus adeft, iis alvus eifuuditur, forte vero ctiam
fupprimilur, alque Li cum virore pallefcuuL.
Laleris dolores in febribus levilcr lirmatos, et absque

$l6 12 KUAKA1 RP0TNS22EIT.

ti. Chart. VIH. [80.881.] Fof.I.196. Ed. Lina. I. (570.571.
Kta , c>iiu , qkeozofttij lunxei, xljv naixog i , xijr
vnoyin'jn'v ftstor. xai v xaxuxpvi,ev ovx nvQovg MfttM
&Qevpe?ovg alfiarog rpageaig lnzei- xai doxtoneg de ttU-'
41X60 rey ov i'%etv o'viol dvrjxovai.
v Ksqialljv \xai "niSaf Kui yelgag -/nrit/i^at xoJjjg xai
TilitQiv Oeaiuv ivxoiv . e&xtazov dt nv ou o; xi
gcuk (57 1) &eoftov te tirai xai /.''.
uni 2,xQq,ea&ui ^ijiii'io jroij tv routovra, xal ir xoUn
(istmyiGiiolatv laq.Qov tirai. ayvtrjg o 'Aou
xai yeigv xai nodv novijQv. ei de xai tw agei vhou
yyvovtai ol dxxvXoi xai o hvv/eg, n.tpov

tos- peXaivuevu de nurxe).w; raaov ok&Qiu tojv ).'.

'M Ao* ioipeTi'. i iv yg si/Tiert'ojj (joe'pi; fatjaa,
xai ut.hi XV vdiv j^rajoi/jiM1 inoeixvvij , oaija ig naxuatv tgtnexai, xui xa. ) irxu lrbnirrte.
'cui 'jo^ts xai 'oov noriov oqualret.
dt vev xpqiou negd/mog uuiuu (J.itoxur.

ulla Ggnilicationo , venue i'eclio laedit, five avcrfum a cibis

ahiulum, live fublata praecordia aeger liabeat. Quinetiam in
corporis perfriclione torpefcentes non ine febre fanguinis
detructio laedit, et cum videanlur levius habere, moriuntur.
Caput, pedes et nianus frgidas efle, venire et laleribus
calejitibus, uiali morbi lignum eft. Optimum vero totun
corpus acque calidum et molle eftei
Aegrum quoque facile converti oportet, et dum furgi't
levem eile. At gravitas quae totum corpus, vel manus ac
pedes premit, vitiofa eft. Quod fi cum gravitate digiti quo
que ac ungues iividi liant, in propinquo mors eft. At fi'
omnino nigrel'cant, minas quam livenies periculum porteuUurit. Verum tunc reliqua confideranda l'unt. Etenim fi fa
cile morbum Diffinet aeger, et aliud quiddam ex his quae
fecuritatein pollicentur i'e prodit, morbus in abfceJTum Vergit, et dcnigiatae corporis pai tes decidunt.
Tetliouli pudendumque roll actum malum denunciant,
Flalum vero absque crepitus fono enuUi inter optima

12 KSIAKAI !22 3i
Ed. Chart. VIH. [881.] Foer.I. 196. 197. Ed. Lind,
S73.)
XQooov de xai ovv xiiiy diski&etv tj . uvzov uvetXteo&iu. *
* tov zoiovzov die&oioa aruuvu notquv ** QVVrv , jV ftr ixtv zoza zy itqeoiv rijg (fvntq. ,
" Ji^JUof xai irijooV, jj %)>>yv yivuerov, %furoiftav.
\\ldvxXiai eXriaiT] uiv &ioiu zig iiyiuivaiv. tniiov
d xiQ&ui , z oxtkeu , ovk azeov. el de Kttt
xutuoijtDi noTiez^g inl ndug, yetyov , uraiuov d
xtyivvtut xi xa&Evdew eL xai z axtXsn inixiov xeiurov
tsvyxexuuuva eivai ioyvw xui diunenXeyuru. "
yuoiiu xEld&at oiai fit] & , Ttuacpoavvtjv OTuavet,
xui nvbvg nei xo.trjv. ndug d yvurov %uv xui jfti^a,
ii deouv ton la^vQug, xui z axtlea dtiqyiipd-ut xaxvk
uXvauv y orjuuiret. vuxadieiv oviea&ai xaxv ce
' oi, xxiazov iv Ttsgi'j^nievfiomxoXei , xa{sv~.
den XQ4 * vvxzu, tjjv d r^f'rjv syw/oosvui- zo d' era**
ziov - rxiaru iV v (mizqi, to ocoi'

Cgna eil. Praeftat tarnen cum ftrepitu prodire quam illic re

volv.. Quanquam hoc pacto prodiens dolorem et delirium,
deuunciat, niii fua fpoute id aeger fecerit et ilatum emiferiL
,.t Ulcus livid um et aridum, aut pallidum eiTectum , mor-*
tem, indicai.
,
.1 1 1 .
-\
.. Optimus ille quidem jacentis habitas, quem fanus aliquis ufurpare. coui'uevit. Supinum vero jacere cruribus por
redis probari non poteft. (noque deterius ubi fubiiule
dpprfum ad pedes prolabitiir. Exitiofum eil ubi hiafc, aut
aQidue dormit, aut ubi lupin us jacet cruribrrs vehementer*
coptractis reduclis. Pronum autem jacere ei qui noit
pn,fjuevit, delirium aut circa ventrem dolores portendit.
Quod pedes et manus 1111 Jal, eque vchemeus calor ei
fubefl , et ernra difpergit, mali morbi Gguum eil, angorem
namque pertendit. Ubi vero rclidere vult aeger, malum
quidem indicium in acutis morbis, fed longe pelmum in
pulmonum et laterum aflcclibus. INoctu dormiendum , interdiu vigilaudum, contra vero malum. Minimum autem
ofTendit, Ii quis matutino tempore ad tcrliam diei partein

>3$ 102 1 N Q SkTS.

Ed. Chart. Vm. [881.] For. . 197. 198. Ed. Lind.' *i (fih
xov TjJtrou rijg ruf'{yi}g. o tuvtu vrvot ^. wxtaxnv dt ftt] xu&evduv nrrs ^ vvxto. ij y' wr
dvrrjg xui nvov uyvnvoir] V, rj un vor
rou ro aruEov.
*
*
... 'Oxoowi xpo'rttipo xfiveiai, anaaii x tir tvuridi
rj TOlljg IniyVETUl.
1
*J->*
/'Offowv mV yxqialog &), xui novia nXyyeiotv,
i irmovof, ^ qpoiro* yrovxui,, xui oves <HV ovia xovovoi, xui 7 &vroxovatT,
Og iyxtq>uXog , nvySTog >g smzonokv xa*
% t/uTO imyherui, xui nonXi^7 , xai X&Q101 oi rooCro*.
<
II Tc1 Qrjyvvfte'vaiv xeq>uXjg oatmv %).> yvwvui uy qryvv(i6ra. Qt'yvvrai e tmo itr af)oiv xui ektatv uIigtu, xai ix tcv i winw^
tou (pfpo/i'iwv , xa /4(7 i iaontov. tu S" noutvuEva , oo* t(i>o)>ev r o xotiiir ds, & didvra iq na*
*
dormiat. Qui vero ab hoc tempore fomnns ell, malus. Pet?
fimum tarnen eil D fomnus eque noctu neque interdiu accedit. Id enim ob dolorem laboremque accidit, vel deliriiuil
fore lignificaUir.
Quibus tmpora fecantur, iis ex adverfa fectionis parte'
convulGo contingit
Quibus concuDTum fuerit cerebrum , vel ex plaga dolueril, aut aliquo cafa, his illico vox deficit, neque vident,
neque audiunt, fereque intereunt.
-
Ex cerebri vulnere febris ut plurimum ac bil*
vomitus fuccedit, et corporis refolutio, iique perniciole
babent.
Offium capitis fracturae cognitu difTiciUimac quae Circa'
futuras funt. Fiunt autem potifliuuim a gravibusac rotnndia
telis , aut ex his quae ex oppofito feruntur, neque ex piano.
Atolla, de quibus fifta iit necne ambigitur, lie difecrnas,
li in utramque maxillam albucum autferulam manducandam
exhibaerif, atque animum advertere jufteris, nam os ali

E. hBrt.VHI [881.882.] '.. 198. 199. Ed. Lind. . (S7ji 5f3j)

t*W ii)V r&tixov j vQ&Txa , xai nQoaiypiv xfir
ivew , e Ti ai/ doxtsi iarov- y xaerfr
.yta 5ox(u yo<pev. nortog d %Qrov {(oytet
uiv r d id', d xai dtaotnuvei. y aa^r
x Traiaaig . 0 aitov yiveiu, xai artov nsXiov
xalnovoi, vnoQyti'Ttar.
,
1 1 Oaowiv \^)9 ixmmst, vyxr noaunijvau
. "Hv i'vTEQov diaxonij zav Xentw, ov ovpqu'eiub . v '.' %
NevQov diuxonv, t yrOov lenrov, j xoonoa&,
p ovfipsiut.
[882] 'O u v lv T(j> aw/tart ooii'ov noxony, i %vd(x>}
ovx av^srat.
. vj
'Eni , imysvfievog xaxv.
'Eni iQo'jftaii %o\r^ tpeiog myerpsvog xaxov, xai
Xiaia eni xoXai xstpahxooi.
,
NevQa off nazies Tirgiiaxsiai , inixonoXv ytaXovviai,,
xai Xoyc xiTQiay.fieva pahiaxu, xai ftvoZv al xeqpccAa^
fihata rwv v ir^olivquod ftrepere videatur, confracta namque flrepere videntinj-.
At proceTu temporis, iTa quidem feptimo die, parting
yero decinioqiiarto, partim etiam alias, fui igniiicationem.
edunt. Nam vel caro ab ofle abfcedit, aut os livefcit, aut
dolores ex faniej inluxu excilantur, eaque jam remediis
aegre cednnt.
. ^
Quibus omentum procidit, ut putrefcat necefleeft.
Ex tenuibus iutefliiiis quod diflectum fuerit, non.
coalefcit.
Praecifus nervus, aut quod in gena eft tenue, aut praeutium , non coalefcit.
eque coi'poris os quodcunque refectum , eque car
tlago augetur.
i. . Vulneri fuccedens convulio malo eft.
Bilis vomilus vulneri fuccedens malum denunciat,
praecipueque in capitis vulneribus.
Nervi quicunque craffi vulnus accipiunt, ut plurimum
claudos reddunt, praecipueque fi obliquum vulnus fuerit,
ac in mufculurum cupilibus, praefertim feinoruin.

 2 KSiAKAl 012.
Ed. Chart. Vin. [881.] FoT. I. 199. soo. Ed. Lind. I. (67. S74.)
*Ano&rrnxovai di u/.taxa x tv xQmftxor , ijv yxyuXov ToaibJ, Tj (iayiTv ftviXv , r rnuQ, tjq>(jt>u, tj xeoSiv, t xwxiv , rj (fXiu Tcv . &yr<txsi'di, xtjv iff ojoijv xai, nXei/tova fieyXai aqdtt ai nkqyai yrmxtu,
Jare n.evuovog n\ryivxog ).a<saov ntjotpyroftevor ^
xara axuu yno&m r ixnlmov ix . &rraxovai di xai o 5 vio? eipa, rv ' * 5 1 tiTQta&iaiv , rjv re rwv ttu^cmv , tjv mxoiog f Iij/ij finf
tai xai fiey.T). si di (iixgr) xai evd-ea, nsiyhorzut o.
rxtaxa di &vtoxov<nv o xufjioaxijfteroi iv (tr tu
iw /, i xovxoiv .
1 1 Tjv di oxpiv pavoovvvui v tqwuugiv ig xff
ocpvv , xai uixgv nv(a. * V xtftfta retelo ,
( Xtnovai. xQovioivrg di xi\g ovXrjg, fiuvgovaOui
ftlkov avunnxsi,.
Al ovoiyyeg yaktnwxaxu siatv oaai (574) sv xotoi ypvdgudtoi xai augxoiat rnomi neipvxaatv, sia xoat,

Ex vulnere auleni fere mor* contingil, fi cui vulneratum fuerit cerebrum aut fpinalis medulla, aut jcur, aut
l'eplum transveiTum , vel cor, aut vlica, aut quaedam
grandis vena. Mors quoque fubit fi. in arteriam et pulm<$nem infignes vaille plagae inflictae funt, ita ut perculTo
pulmone minor Gt qui per os prodit fpiritus quam qui
per vulmis excidit. Iutereunt vero quibus nervi interiores,
live tenuis aliquis live crafius vulnus acceperit, fi plaga
transversa fuerit et magna: quod fi parva et recta, nonnulli
periculo eximuntur. Minime antem ab his vulneribus mon
impcudct, quae in corporis partes, in quibus haec non
funt, aut ab his quam longifilme abiint, iniguntur.
At in vulneribus quae in l'upercilium , aut paulo altius
inferunlur, vi fus acies obtunditur, et quo vulnus recentius oft, eo mngis vident. Invelerafccnte antem nut tardanle
cicatrice magis oblundi folet.
Ex fillulis maxime molefliam adferunt quae in carti
laginous aut carne vaeuis locis fieri liaient, cavae funt, f'

1002 KRAKA1 0212. 21

Ed. Chart. VIII. [82.] Fof. I. 200. 201. Ed. Lind. I. (57.)
polouna xui iywyoQoowiv ael, oaxiov im arofictzt
'neoTiv uvrm- ev&eQanevTOTeoai S hora iv paX&axoai
rVotai xai otioxtdeo xai tevqoioi ixeyvxcusi.
1 1 T de no tyiijg o yiverai roa^fiafa , nemXevfionx, 7ieomi.ev\>iTtx , nodayix, vecpQhig, nei xvr; ov auurqog, xuQxrng ir ovuqivrog , Xevxi} uj avy-r
yevrg, aaTi/(iov vtouao, aiftoyyoig, fit] ypo8ai/o'. TOt'rojv Twv voatjftaTOJv jro rrg ov jjpij nQoad^ea'at
yerrpnevov oi'tv no id' iu;;yt /?' xai ' IreW , itftq>0QO
i) (paig vo<tutuv rdr yverai. ^nuh.v di no
Ttjg !]hxrg (ttxQi> / ttmv o y/voitu ^ooec. ovd
Xi&og iv xvaTet, 4v ui] tv%>j tiqotbqov vno%w, ovdKt(foug woTiaog , ovd recpyTig, rv pr nuQaxo\ov&aiv | kAij qktxtrjg. ovS ulnoi>i>deg , oiit $ovg , rv /xrj
nooTsoov TL%y yeyevrjfitrog- via ft'jft y>]owg vo.

longiiis exeurrunt, affidueque fanie manant, et in quarum

oiculo carncula iueft. FaciJius autein curaulur quae in
raollibiis et carnolis locis et non ncrvufs oriimlur.

Sed eque ante piibertatem occupant iiiorbi, pul

monum inflaiiinialioiies , laterum dolores, podagiae, renum
vlia, varix in tibia, fluor fangiiiiieus , cancer non inna
tos, albicans vitiligo, non cognata defluxio 111 fpinalem meduUani, fanguinis perora venaium proiluviiun, tenuioris
intelliui morbus, quern voQtfanpov vocant, nyn a natura intus. Horum morbovutn 1111 llus ante puberlatem metuendns
eft. anno autem dcimo quarto ad qnadragefimum fecundum usque natura omnis generis morborum corporis
feras eft. Contra vero ab hac ta te ad annum fexagemum tertium eque 4lrumae fiunt, neque veficae calculus,
iiiG antea occupet, neque in fpiualem medullam defluxio,
neque renuin morbus, nil! ex alia- aelate fequantur, neque
fanguinis per ora veiiarum profluvium, neque fluor fauguineus, nifi prius adfuerit. Atque hi morbi ad feiiectutem
usque abfunt.
' TO.M. i.
X,

3ii, tnnoKPATOTZ KAKAl II P U 212.

fed. Chart. VIH. [88. 883j Fof. I. ao. d. Lind. I. (575.)
I [ *EV n rwv tqxwv lorza
JtXT.
26a & tyoiV inupgoioiv ov ygrflxv. uou
xoiai xatfvyaivoviat.
'Ex [& ; Xenxov lv fiaxQOutV sx & xal ur Xkv ^ o\&Qiov.
T Ix txov xal dtaqi&oQ^ noKX jju ,
htttstvxa Sisoxoku. (5/o ; noif'/Uiov xat xotliq pttjJ. > xa wio^oriotou oSvvdet.
TjjirtV Irttcppotot ] xuowJf, /ma uQEog
yifSusru al , (pXava w [883] rHl<sli> ix yVvaixewv usi vai xul n90 nvzovoi, XOiXug xa&vygavovoiv , vnamobte> Tanyot
bqI xqoiv xuzapOQal xul dvruxoi teveaXyixmg, cpidoovot
xrti ntQiyvypvaiv , al xoiavTCi vnoOTQocpal tyot nXeiOTyoi yerjxevab ztv acftaiv % xievovoi. .
In inuliebribns purgamentis quae ante partus aquofa
pfodcunt, malum denunciant.
Serpenlia oris ulcera in praegnantibus bono non Tant.
Ac forte etim alvi liumectantur.
Ex laterUm inanitatc ad tenue inlefb'num migrantes
dolores in diuturnis morbis ex abortione, eque admodum
purgata muliere, perniciem denunciant.
Quae ex partu et abortu copiofa celeriter cum mpetu
fftintur, f ubfiftant, moleiam exhibent. Hujusmodi mulieribna rigor inimicus eil et alvi perturbatio, praecipue
Vero 11 praecordiorum dolore vexentur."
In uterum geiantibus capitis dolores qui cum ,
gravitate et convulsione fiunt, ut plurimum malo funt.
Qnbs x muliebribus purgamentis dolores intend ad
,/uperiorem ventris partem et tenuius inteinum excitali,
alvos humectant, et levem anxietatem iiiducunt, his ad jivdicationem in fomnum propenfioncs Cunt, et impotentes
ex capitis dolore cum tenuibus fudoribus et perfrictionibus
vexantnr. Hujusmodi recidivae plurimis poll remiflionem
obortae celeriter inteiimunt.

1007 2 I nPQTNQZEIZ 333

Ed. Chart. VIH. [83.] FoC I. 203. :oi. Ed. Lind. T. ^76.)
II Tk fiet 'ttiyiHtuo ?fi> va.(psonusra nrevuavu, xai
Odi>r xoil(rg / toxov rti xavrijat nvoidea xu&ugei.
Al vagxSeeg xai (lXiatu iv Mqaeai fiera dva*
)dig , jiei xiair iro%lT&slnat , irtdss,
ifidoovoi noXh. xu.iui xa&vyaT&soiu tutiat xaxv.
T de yvvraxeu xtj nliiTvai . imXrptrix ix
twv Toiovtuv oixui. ivir/at S inwpoyai tuxQai, ttyai ds aIqgiv Inufbomiv imoxovfigiov Xytjuu xaxv , xai xotXai tuzyei ff sufivai xaxv. xai eirigyiyovv xavrtai xuxov. odiVT) xoMrg iv roiarijatv faeov xaxv t j | jv
ikicdea xu&aQy. |[<* ytjag twv toiovtojv Txtemi, fist
ixov diiecpoga aqsa.
TgiTt xvoayoi y&tvcodsoiv , ymv isv&og nooacnov
yvsiut , ai ivv noat^ieg loio nOToiwvtn fif(U*a*.
Spiraliones fufpiriofae quae Ibras uetintntf, do citra
ratioiiein lacla colliquatiu in titel Uni gerenUbue aboiliones
indicant.
Ven tris doler a parlu in bis purulenta xpnrgat.
Qnae torporis fenfu afficiutilnr, praeeipueqile ad motioties impotentes et perfractae, circa judicalionem vexatae, anxietate laborantes, multo et tenui Aidore difQuunt, ill
bis alvus eflitfa malum dennneiat.
Maliebria purgamenta non fubliftere utile, forte ex
talibus comitiales morbi orhmtur, partim diuturnae
alvi ubductiones, partim etiam fanguinis per ora venaruul
profluvium.
Uterum gerentibus praecordiorum dolor maltim dentin-'
ciat , bic etiam alvi euntes et rigore fubiude corripi malo
. Ven tris dolor, fi limofa expurget, in hujusmodi leVht
malum indicat. Quae ex his faciles partus habent, ee poflea
Tebementer angnntur.
Quibns praegnantibns tabi opportnnis faciei nlbor exoritnr, bunc lillalioues e naribus avertunt.
X a

3a4 ? ! poi'Nn^Ei*.
Ed. Chart. VIII. [885.] FoeT- I. 2o4. Ed. Lind. I. (5-5. 5;6.)
Hiaiv ix toxov Xvx, tixiaiiTiV dt upa nvsrw ai, y.ai i nXevv 3vt o^ea,
- o).t&Qi(HTa v t(Tv imqvotiti uvQcdeu aij/iatei (ist xxor
SvaxoXa'kevxoatr, daxvaieair. al nxevrat iroaxXijovrovaini roviowi yXavyov xul mvet varegr,
xai avvztvsi.
"Eg ndag xal ig ovcpvv evviaug ix yvvaixEunv ixnvjjTiv.hr, xal no xotijg yXo%(fa , Smwiea inmvwg lona,
nnyfio im rotai noyeytmftfiivoiotf ixnvrTixov.
Ta vmsix v xoiXi>i<7i> ;1 inwdvra, of'iui
O uiov.
Jqaiv imqtoQoioiv iSr .03 (. inwuva not)yv. upoQQlg zavtyoi xxiazov.
V/wt xoiXijg snaQ^ea<tg tg uSolur tyev&og tOs, yvrraxeu>v fovxv iyv xateX&vimv t$anug, r [tuxQoomvsTOei

Quibus partu alba prodeunt, et his fubGftentibus di las cum febre et lateris dolor acutus cxcitatnr, eae in ve
hementem et perniciofam mentis emotionem incidunt.
Praegnantibus falfuginofa, pofl partum moleflias ex albis, mordacibus denunciant. Purgationes hujusmodi duritiem adferunt In his fingultus malo eft, et uteroruru proci
dentia, quae et una interficit.
Ex purgamentis muliebribus ad pedes et Iumbos perlingentes tenfiones fuppnratioiies ind icant , et vifcofa graveolentia ex alvo cum dolore prodeuntia. Ex praefcriplis quoque fuffocationes , fuppurationes denunciant.
Uterinae ventria duritates cum dolore celerem perniciem denunciant
In uterum jam gerentibus fluxiones ferpentia oris ul
cera cum dolore excitantes malum denunciant. In his guinis per ora venarum proiluvium peflimum.
Quibus in tumorem iublato ventre, pudendum rubor
occupavit, muliebribus purgamens albis humidis fubito
procedenlibus, diulurnis iebribus intereunt

IU.OK.PATOT2 KQAKA1 nPOVNSiZblZ. 3a5

Ed. Chart. VIII. [83. 88-i.] Foil". I. ao5. Ed. Lind. I. (676. 577.)
1 1 2, yvvuixew v (ijfj/ff* qparvTtov, nveio
fir mysrofivov Xvatg.
Ovoa Xeutu wiovpsla v unat Ietftsva yog otuu'trst.
" rtj ufturo yoig yittjTCU, flina atparst, xui ?) $$1, xa axsXuv olrjuara.
nupoQotai xzcpakui.yix puz uoovg yeviisva qiXuvQu , ; di ruuujaii xu irnuepcoSig
Al nQo<kyro~aau rnov ret
iiy.iOLci it> (>Tdiwg , Ttv^uaai di xuxorid'seg , lXoig t xtr
ti xi qvyyu #, r it xwv tv ^ xuXOq&OiP niffarf
O)U0V.
,
[884] ' Twv (yrvuevu Sutdsu ipXava.
Tijoiv i;ti<j>u\ioioi xat cfovyyu (577) lfiv)tdesg (iiaie
' n(j tiZv toxotv tmfiyovv xut itxt~
jut'i'u uvdvtdeu-

Convnlfionem, muliebiia circa initia appareant, eque

febris acceflerit, folvunt.
Urinae tenues nubecnlam quondam in medio aflumintes rigorem denunciant.
Sanguinis (luxus fi quarto die oriatur, diuturnitalem
indicat, et alvus eflunditur, cruraque intumefcuiiL
In uteruin gerentibus capitis dolores cum fopore et gra
vitate malo fllt: forteque bujusmodi naturae una etiain
convulfionibus quibusdam flint obnoxiae.
Quae ante parlionem iu niodum cholerae morbi ailliguntur, faciles quidem partus cdunt Febre autcm tcntalae,
malignae habent, tum vero piaecipue, Ii quid fauces vextt,
ant in fcbre maligni aliquid apparcat.
Erumpenlia ante partus aquofa mala.
In u te rum gerentibus falfuginofac ad fauces fluxiones
malum denunciant.
Ante partus fubinde rigore corripi et cilra dolircni
parre pcriculum indical.

Ed. Chart. VIH. [884.] Fof. I. 5. aoG. Ed. Lind. I. (677.)

lijaiv aqi&aidsu (iijiat irovrjv. , ixXvOeoai , &, x&efiairantu
l-io. xul (ut'TOi ai axoXa aitouivet Trjaw inupoQotot r
iregi r iertzv \8, ola t neoi oapa yvonat,
3,vftOTOXit ; uyri xui ananfMos zoiuvra oidrjuura nousi1 1 T ^& ^uva<pi^ovta jrw^o v nvQSToton
fTrpjiTxoiTai.
, xonmdsoi , xuoriaQixotot, yvratxia xaza(flVVTUIi.
Al jr ' vm&ai, xardi}oo, aSixpot, yvvauua
%u\waui , ixnwrjTixu.
T tl;ufrrg .EVX (% ini tokx/iw, tv fap),
xui tg uiypr oofirti, ti.uo dwxoXov.
Ta rp&uideu aiopata rjair tni(p(joiei xotXag na&vyoaret.
Praeguantibus fluxiones cum ferpentibus oris ulceritnis
malo lunt. coiivulonibus, exolutionibus, polea perfnctionibus tentatae, celeriter calofluut. Quineliani praegnautibus moleliam exhibent, qui circa tenue iuteflinum
contiiigiint tumores, quales extremas uteri ofculi oras, in
erectae cervicis fpirationis diflcultate detcntis eveniunt.
Quinetiam i'ortaffis hujusmodi tumores gemelloruin partum
praenunciant aut forte convuliones tumores hujusuiodi in
dicant.
Quae fufpiriofae fpirationes foras cducun tur in febribus,
aborrionis periculuni ail'erunL
Horrore fubinde tentatis, laffiludine et capitis gravitate
conlictalis', niuliebres purgalione eruropuut.
Quae ad manus contactum torpefcunt, peraridae, fiti
expertes, muliebria multa profundentes, pus intro oulliguot
Ex aborlioue ubi alba derepente percurrunt, rigor
aliquis corripiat, el ad lemur impetus fiat, 'emor nioletui
'ubit.
Si vpena oris ulcera in utcrura gerenlibus alvos hullieit Uli.

111002 KQAKAl UPOVNhJ2. -f

Ed. Chart. VIII. [884.] Fo6f. I. . 7. Ed. Und. I. (577. 578.)
Al 5 Twv uvovotatv rrQovoeovaai tv iqxqm m$Al vu-itoits; txXvoie vaxoXoi, ptv ix xqmwp no*
fiuirovoi xul nttfjaxQOvoxixul , o xvxoi, lt&QtQi. av xat
nlij&O ywaixskav itQoarjfiuivovoiv.
Al v txtf xugdiiv Xyat voxsQOv XXovat.
i
T cfiQiMidect , , xagijaQixtt , ra^rjXov *' yvvaixstu xarafjyrjyvvot- neq xqchv to rotoyip* yirHwi xupmnv ^'' evuuivei, iv zyoiv ^
xu&oii txnvovzui. yvvaixea (^78) Iwfura&ui v
xuxv1 1 T (lavix nvyezo jfes Tuya%deus ^o'Aw ^<ytXtj AlOl'CTlTyoiv zxotoiv afuctot epsrog n^ ).).
oxpet
Quae praegnantes ante partus laborarunt, fubinde fi
gure corripi folent.
Quae expartionibus contingunt exolutionqs cum torpore, moleiliam quidem exhibent et meutern emovcnt, nul
lum tarnen perniciem aflerunt Verum etiam puxgamcntorum,
muliebrium abundantiam denunciante
Quae in partu oris ventriculi dolorem antea feufere,
paulo poil foetus deponunt
Horroris et laffitudinis, capitis gravitas cum cervjcjg
dolore, mnliebres purgationes dejiciunt. Quod quid hnjusmodi circa judicatiouem cum tuDicula conlingat, fubin.de rigorem adfert. Quae puellae erectae cervicis fpiratione vcxantur, ii
ulerum ferentibus mammae pus colligunt. Muliebria purgamenta circa initia apparere malum.
Febres acutas cum mentis perturbatione, in oris ventri*
culi dolore non bilioso, infiauia folvit.
Hie quae non pariunl, ad conceptum faaguinU vomies
prodeft.

38 lltllOKFATOTZ KAKA1 POV ' M 12.

Ed. Chart. VIH. [884. 885.] FoT. I. 207. Ed. Lind. I. (S78.)
T ^kvatea yvvaixeiwv avyram imqiavtrtaiv Xvetm.
'bayai yvpaiiv x irverv tit&w yiyreta* mci afiuitunog ov zQvytdijg yevo/ivT], Xvet rovg novovg01' sv vazeQixyaiv unvQoiai onuapoi evxeeg, oov xai
torntil.
< :
rhaiv Ix gyeog nvQsrg , yvvaixeu xerarofjfttTQ^rjXog tv rovToioiv (idvvcdij afioqayixv"Efiero Se Xvaiazog ( xal %okg avfittsfiiypvog. (ir noXvg d xova uEe&co. d xijtiaTtu tvp
uov/ivcav xaxu. Tzoaootidrjq d i'psrog, xuifiiXa, xai mXig nviQv. t d xai navra uf'oi, X&qm>v- TttyiaTQv di &VUTOV ' 6 nsXi xui ;.
cari di &avoipog o Iqv&qog i'fterog, xui uXiaiu ei peta
vyxrg ipiovm enaidvtov.
[885] O aveptnag naQo^wo/teroi xuxv, xal
o anaQuoopsyoi veiTMi.
Oculorum calgines crebris apparenlibus menfibus folvuntur.
'
Quaecunque mammarum dolore ex febribus vexantur,
tas sanguinis concreta fpuito non foeculenta dolore librt
In mulieribus quae uteri l'uflocationibus tentanlur, id(jue (ine l'ebre , faciles funt convulones , quale quid .etiam
Dorcadi contigit
Qnibus ex rigoi-e febris cum laffitadinis fenfu adeft , in
bis muliebrium profluvium expectare oportet. Quod Ii oervicis ddlor prebenderit, languinis e naribus eruptionem
fore fpes eft.
Vmilio autem maxime eft innoxia, quae pituita et bile
permixta eft, dum ne admodum copiofa fit. At finceriores
vomitiones "dtriores l'unt. Viridis quoque vomitus et niger
et lividus vitiofus eft. Quod fi omnes colores idem vomat,
exilialc eft. Celerrimum autem exitium indicat lividus et
mali odoris. Mortem quoque adfert ruber vomitus , isqoe
praecipue Ii cum major conatu et dolore contingat.
Corporis aeftualione et inquieta jactatione coniliclati,
citra vomitum ingravescentes, maie habtnl, alque cUain qui
vellicaului' cilia voiuiium.

lUllKfATOT2 KSiJkA llP0rKQ2)BI2. $2

Ed. Chart. VIII. [885.] Fotf. I. 207. 203. Ed. Lind. I. (678. 57g.)
TU fiix ifUGfiuru, %ldea, xe x!v yx>xvtmoiv.
1 1 'Eni fieXuriv iptrow xwqpwaig o Xntei.
O uixo % , -/, xyijxoi tueioi xuxor,
v vnocpooy nXtiovi xui cacf vog ^ avvivta.
Ta t| utatv aiodsu, x?.ayyidtu, tniyrovv
lo%oVTa (tuvix. o^f'o>g tavtntg &viixouaiv ($79) uyiavoi.
Et ftioi (Jii'iajJcu vict udiipov ytvta&ut xuxor.
'E> utdnaiv uyovnroig ' ovg uXiaju.
Tog ocdtai xoiXrg Tu<ju%(dtg tnmuaig , dut xayuY
%ax&tZ ola xwrtnwv xi' , xui tg duzyvuLS>g
eg^eiui.
'Eni txQTToig ifiioig Xw/ug xaxv. xaxv Si xai onaaug. Ofxoimg t xai iv itjaiv vnsyxti&aQotat i^aiv tx xiv
qauftttxeiwv.

Vomitiones cxiguae, biliofae, malum denunciant, tum

vero praccipue, fi pervigilio conflictentur aegri.
Ex iigris vomilibus oborta furditas noxia non cft.
Vomitus parvi et frequenter repetentes, biliofi, Gnceri mali finit in copiofiore ventris fubduclione et intenfo
lumborum dolore.
Ubi ex Tomtu anxietudo occupt, vox firidula eil, oculi
pulvere obCti, infania portendilur, ac tales vehement!
infania correpti, voce defecti intereunt
In vomitu eum qui Gti prematur filis expertein elle ma
lum eft.
In angore et pervigilio vexalis ad aures abfceflks maxi
me obveniunt.
In anxietate laborantibus cum alvi turbulenta fuppreffionc, celeriler velut culicum puncturae in cutem erumpunt,
et ad oculos lachrymofus abfcelTus procedit.
Ex finceris vomitionibus fingultus malus eft, mala
quoque conviilfio. Quinetiain idem cxilliniandum eft in immodicis purgatiouibus, quae ex medicamentorum potionibus
Hunt.

 ksakai .
Ed. Chart. VIH. [885.] Fof. I. 208. 309. Ed. I.ind. I. (579.)
01 fiXWovxsg tieZv nxvuX^ovatv piiQoo&ev.
'Eni X\eQq> anuauo oXt&Qtov.
1 1 'Eni nay xu&qoei nXeovaova>] ifjv'^i pe&* 5q< * , xul o inuiEfiovxEg dupu'idseg v xovxowi xajcV ul S vdeeg ootfvaXyisg , xoiXrv xu&vyQurovxai.
s ^euvd-Qritv , nKnov , vn iXXeQQv xu&gaug, rtjQuL nul txXvmg d [teta xoiovtojv xc.xv
'.Jn iXXtooav ifidai Iv&q, ^, Xya, toetst. tiqei (itvcoi oxXrvapuxu , xul ' fteyhig
wriirnjert'. elal d o xoiuvxa fiovxeg XXmg xe xul axijdog
tnwduvoi, xul v xoXg (yeoiv qidifovyxcg, xa OQyiug htaovxai- totov TiQoayevofitvov tnt^iyovat xul tayvuvovxau
Al nvxvui diu xtv avxv vnonxoqiul tfiExdeeg jie
xyaiv uXava s/iexov nottovai. yvorxui di xui xQOfiodeeg.
'lQotg utaxog fiv o Xoiv xtv nvsxv v ru{>y xiaito). %QT<yiuog d xui o xavqiicav. de ipv^gog xui (liiot
Qui voniiluri funt, iis antea os crebra falivatioiie impletur.
Ex epolo veratro convuIGo exiti um adfert.
In omni fuperflua purgatione liigus cum fiidore exitiale. El inter haec qui fiibile vomunt, et CticuloQ font,
male babent. Qui vero auxietate laboraiit cum lumboriim
dolore, iis alvus bumectatur.
Ex epoto veratro praerubrorum et nigrorum purgationes viliofas. Yin um exolulio cum talibus mala eft.
Epoto veratro rubra, fpuniantia, pauca vomitione rejicere juvat. Uuritias tarnen facit, et magnas puris intro collectiones eximit Qui vero talia vomitione rcundunt, pectoris
praecipue dolore conictantur, et in rigoribus crebro et tenuiter exudant , telles in tumorem babent Quo in
cafu fubinde rigeiit et graciles evadunt.
Crebro repetentes iisdem perseverantibns cafibus voinitiones ad judicationem nigra vomitione refundunt. Quineliaiii tremidos aegros faciunt.
Sudor oplimus fane qui febrem die judicatorio toi lit.
U lilis auteui et qui allevat. Malus vero fiigidus , et ubi ca

iUOKi>A20T3 KiAKAI 02& 33i

Ed. Chart. V III. [88 '.] Fpf.I.aog.aio. Ed. Und. I. (79. 58o.)
jroi xeiiXrp) zut ipkov ytvupevog qsXavog. xc > %(vov
xu xvdurov Gjuuh ei'/qoi d v o&Z 'tv nvsrto &avaifiog, I
rtQ>vTgoi di %orov nrtuuhtt.
1 1 '[ (58o) /* Tjupsrw j'sr.uero V | (pPvCtipor.
Oipov V jrvperwi Xsvxrv fyor xcti l/ij maxaoiv ISqvftrtv xuyeav tpsaiv oijuarei. rayutnv nui 5 xciou
Airro tffjov ti luetov/erov. vnsv&ov /j*
vnavaaiv jrov vtxqv&qv is xa Aefyv, 7100 ^V t^s ^SiJfij; ysvnsvov, idouatov noXvf ftst d trv tSofi^v
1< , ij 715 gi'tor. ' v ? Xauv > imtQv&Qov ido/iulov, anolvu, iay Xoinwv xcrr
?.yov i%vtoiv. 5 *xai ^^? , xa /(o'Xt yio^oor fov nro'ffrofftv , tat uezauXXov inl tXriov
xa ^io' ^eimor. emnAiior 3 7ixooi;OoO', ij n(j
xyoiv zqvuv yevoftvmv oint xtdurov.

put duntaxat et cervix ioJjudat. Nam <"jtemporis diuturnitatem et periculum denuuciat.

Sudor autem frigidus, cum acuta quidem febre exilium,
cum mitiore vero diuturnum fore morbum Cgnificat.
Sudor una cum febre, aculo uiorbo urgente , malus.
Urina in febre album et laeve depofituni habeas fedimen tum celerem liberationem denuuciat. Celerem quoque
quae diluta indifcretam quandam Label pinguedinein. Quae
vero aliguantulum rubet, fubrubrum habet fedimentum et
laeve, fi quidem ante fcptimum diem appareat, feptimo die
folutionem fore deGgnat , poft feptiraum autem tardiorem,
aut plane diuturnam. t quae quarto die fubrubram nubeculamcapit, feptimo die librt, dum reliquapro rationehabeant. Tenuis autem et biliosa et aegre lentum Lbens sediineulum, et quae in melius ac deterius commutatur, ternporis diulurnitatem poftulat. Quod fi iftud diutius persvrt,
aut ad judictionem temporis longinquilas requiratur, pcriculo uon vacat.

332 mnOKVATOTZ KQAKAl P N El 2.

Ed. Chart. II. [886.] Fof. I. no. ail. Ed. Lind. I. (58o. 8)
[886] ' d xai Xsvxov lv ^pon'ow*
mQaov yiretut xui ovx aq,aXg.
NeyXat de iv ovooiai Xevxai fisv xui XvaiTtXhgSQv&Qui d xai thaivat, xai nsXiui dvexoloi.
Kndvmdeg twv ovgatv taxi %, fif vuqv&qqv,
sv xohiiv (]|'at, xai x xoifivwsg Xevxg syov vnoaxuoiag , xai
/.Xov x^otV X:* vnoaxasi, xai rootv no xjg
xetfuXrg (isvuunafioai. xtvSvvcosg d xui Ix fiXavo fie~
&t,ai}tvov ig Xemv %oXwSeg, xai f vnoaiaiog diaanfisror, xui 'x TQOcpuotog imaiuaiv a^ov vnonXiov, iXveu. Il ex Toiotutv vno%vS}iov oduvwriui doxtoi debtor.
i xai %oXwdesg y^Si^toviui, xai 1 ovg ovvaides.
xovxoiaiv 7rt gayv xuiXi] oXi&gwv.
Ovyu t^a(fvrg nagu).yo>g .-i" Xyov TisriairfMra qiXavga,
xui nuguXytag nnov v o|s qiXuvgov. (^lugov
xui t^tgut^gov x toiiw tnv&taiiu iwStg xui%fM,rov.
Dilua vero et alba in diuturais niorbis perseverans
dillicilem et judicatymem facit.
In urinis nubeculae, albae quidem et quae infimnm lo
cum tenent, utiles fut, rubrae vero, iiigrae ac lividae,
nioleltiam exhibent.
In praeeipitibus niorbis periculum denuncia! urina biliofa,
eque aliquaiitulum rubra, et quae hordei tolli non exacte
nioliti crallioribus fruilulis milia habet fedimenta, alba, et
quae colore ac fedimento varit, praeeipueque in iis quae
ex capile fiunt defluxionibus. Perniciein etiain prae fe fert
quae ex nigra in biliofam tenuem tranlit , et quae fedimentum habet divuliuin , quaeque ex bis quae denlata per urinam feruntur, quod fubfidet Labet aliquaiitulum livefeens
et limofum. forlalle ex Iiis quidem praecordia dextra
dolor occupt, aut ex virore pallefcunt, aut abfceflTns ad
aures cum dolore excitantur. In bis paulo poil effufk alvus
periculum denunciat.
Urinae derepente praeter rationem paru m concoctae
vitiofae finit. Ac in totum quae in morbo aculo urina prae
ter rationem cocta eft, viliuiu dnott. In Lib quoque malo

2 KSAKAI TI Z J. 333
Ed. ChaTt. VIII. [88G.] . . 2". an. ai5. Ed. Lind. I. (5i.)
Xcvxiv d xui ^ tsrov diaipari ov(tov . fuilinxii
iv ysriTixooiv nupuvzai. nowjpv i xui fisr norov
Tayiw diovoovptror, xui fu'iXiUTU TtEiuixofii xui Treomkevfionxom- noviyv d nui n (yovg iXuicds ov^ov/jetov. norrQv T iv Tooiv ^tai xai % ftr im %Qoi,j
Inno.
1 1 'OXixhoiov S" irsriv ot'w' (l-uiruv zrv xm~
<nuuiv e%ov xai ftXuv. ft&Xov S' iv /, nuwi Xfmov na%o. di Xsmooi utnuXiv too avrsmoufiuirot, xai %uXuc50e yorbsidi dmyEoutrov. *
suro aai in.iorov- oXttoiov ( iezi xui XuOoulug oii(ov/evov. neoinXevuorixooi 3" saur vX&qiqv xui iv o%r
fv Trtrtov, fiET 5s 7771' Xsmwo/terovI I IlXEVoiztzoijir ovQor uifittzs, foqjwJe, inoOTtlTIOg nOlXlrg, iny.XUV, {UVoiflOV iv S' Xui i T1(Q1Jmr w . xtuio^tor di xui iv too* ti'/.suqitixuoi

efl praerubra efflorpfcentia contenta atquc aernginofa. Alba

vero efufa et pciTpicna urina mala eil, praccipiie in pbreniticis appareils. Mala quoque quae poil potioiieru celeriler
mejitnr, praefertimque in lateris doloribus et pulmonis inllanimationibus. Mala etiam quae ante rigorem oleofa redditur. Malae quoque et in aentis morbis, et quae ex viridi
pallefcunt, nec in colore perlifiunt.
Pcriiiciem vero indicat urina in qua nigrum eil quod
fubGdet, et quae nigra eil. In pneris etiam tenait polius
quam craiTa. (In tenuibns autem contra quam in commutatis urinis accidit.) Et quae grandinem refert et genilurae
fimilis eiTunditur, itemque dolorem exhibet. Perniciol'a
quoque eil qnaecunque inicio aegro redditur. At in pulmo
num inilammationibns ppricuJum indicat, quae initio coclionem habet, verum poil quartnm diem tenuis evadit.
In laterum doloribus urina cruenta, obfeura, cum eo
quod fubiidet vario et indil'creto, ut plurinium in quatuordeciin diebus mortem adfert. Laterum quoque dolore ailectis in propiuquo mortem eile ligniiicat, quae viridis nigrum

334 2 KSiAKAl.IlP0rNSi2EI2.
Ed. Ch.itr. VIII. [886.] . . 21. Ed. Lind. I. (58. 58a.)
/ , xai naeoEid u.anuv %ov vnaxaaiv, ) TVQcSsa- xavadideai d xai%(og xy.ioxov ovqov atl 10 ix
XsVXOVOvov d wftv TfXsov yovov ytvperov, Twv uXXmv aiaxroiuv rrwv, noaxaaiv xai nrov ' , xcti uXXov iv
vito qtgva. Xyruiwv d iv aqiv'C (58) nXavmfivoiv,
tg layiov xai h nvqtri, xai rsv TrvpsroC t d ixnsftnfiErow
X'mog '0-/t>v ovoov vnaraaiv oijputvn nvQsxv d a/ v p^j ov(jt&v ftjnov. 6" uvatttuQayfivov fte&
d^mog vnoxQonr\v. d Xevxov olor imovyio)r xe<faXaXytijv. d' vfisridsg onua^v. d nrvaXwdeag '^or
vnoaratag ovqov, j iXvaidea, (iyeog dijXarrixv. d opoptcds avviifiog. tu d" v nXavwdeai, nvotrooi* rsqtkut
TETdQTCtov. d' ctyjjoa (lXuoiv vsioevfisva (tst yovtvtg xul - qsvmix. t d xorudea dvantoirj
vdazdeu.

Labet fedimentiim, aut fnrfuribue fimile. Febri vero ardente

cum alto ftupore , quem catocbum dicunt, detentis, ex albida urina peffima efl.
Urina cruda, quae lie diu perfeverat, ut reliqua figna
falutaria fint, abfceflum et dolorem praecipueque infra feptum transverfum denunciat. Doloribns 'vero ad lumbos
oberrantibus , ad coxam , idque in febre et One febre. At
quae emittitur urina, in qua quod fubGdet pinguedinem ha
bet, febrem GgniGcat, cruenta vero circa initia reddita
morbi diuturnitatem. Returbida quoque cum fudore morbi
reverGonem. Alba autem qualis in veterino genere redditnr,
capitis dolorem: membranofa convulGonem. Quae vero
fputo Gniilia habet fedimenta, aut limla, rigorem denun
ciat, quae araneorum telis Gmilia quaedam habet, colliquationem. At in errantibus febribus nigrae nubeculae quartanam denimciant, decolores autem urinae fufpenfa quaedam
in medio nigra habentes, cum pervigilio et perturbatione,
phrenitidem, cineritiae vero cum fpirandi difficultate,
aquam inter cutem.

1002 KBAKA1 IIPOTNQSEZX 335

Ed. Chart. VIII. [8G. 887.] Foii.I. 2i4. 2i5. Ed. Lind.I. (58i. 5.)
1 1 Ovqov vdaxmdeg } xexuQuypvov yaysQy ,
xoiXtjv v'qv taoutvrjv oquuirtt. de exXenTOV ovqov daav~
W/xerov qu IdQwxa uiXXovxa diXol , yeyerrjfirov q>Q<deg tg>* uixb iqtox(tevov.
[887] T 3" iv Tuakiai / cpgxrjg ola veyXwt uXuva
<fQxig lixuxaazwv dijXmxix. xui vfisvmdee oi'orjme, xa
ai cpoxTjg xfiaxfievui onaoucodeeg.
I Ovqov e%ov vnoxuaiv, ^cmirtjg [tr t^ov,
jirv xai (texaoXrjV arjfiurei. d inaxaaiv fyov, mxaQatftv xawiueror, (yog ttcq xqoiv. de xai g fQ^~
xaXov xexctQxulov (isxuoxaaiv.
'Ev TtXevQtTixoeiv ovoov, virgvd'QOV i'ypv Xeirv vixooxnaiv uGtfuX'a xqoiv orfiuxu, ' im0%XtoQov eiav&ig, Xev~
xijv '%ov vnaxuoiv xal rageZaV. dt tgvOov fftioi^a xai
evar&g , vnoaraciv yXiortv t'jOV Xerr, ei(SS3)XixQivta , Xviqviov, ayodga Tuuu-aideu vovoov pexuciXXovaav ig aXXrpr,
Urina dihila aut arenida et facile diffolubili afperitate
returbata , liquidara lore alvum dennnciant Quae vero admodum tenuis fpjffa evadit, brlafle erupturuii fudorem
indicat, jam anient erupifle, quae fpuinam in feipfani iiifidentem Labet.
In tertianis cum horrore nubeculis nigris fun i 1 i . inconflantem borrorem indicat. Membranofae quoque mictionet,
et quae cum liorrore fubdunt, conviilGones praediciint.
Urina in qua quod fublidet ell, et derepente
evanefcit, dolorem mulationem denuiiciat. At quae fedimentum Labet, returbida, reCdens, rigorem circa judicationem, forte etiam et intertianam aut quartanam tranCtum.
Laterum dolore affectis urina aliquantulum rubra, lac v. m
Labens fubfideutiam, fecuram judicationeru praenunciat. Quae
vero aliquantulum pallida, bene ilorulenta eft, et albam
Labet fubGdenliam , celerem quoque. At quae adniodum
rubra et bene florulciita, fedimentum pallidum, laeve ac
purum Labet, diuturnum valdeque turbulentum morbnin
fore et in aliuin (ranGturuin, non tarnen perniciofuni. Alba
vero, diluta, Lordei toili non exacte moliti craffioribus

33fi mnOKFATOTZ KQAKAl Tl N 2 EI2.

Ed. Chart. VIII. [887.] Foff. I. 2i5.2i6. Ed. Lind. I. (583.)
oil (tt]V ol&tov. Si Xevxbv vSuTtSeg xQijxrSsa 7iv$$rv
Fjror vnoTaaiv nvov xai xvSvrov arjftarsi. xui %)>
iri'QQrjv ypv VTioaxaiTuv xgiiirwdea iqovov xai xvSvvov oipavei.
Ouqa Tolai " xui i* oXyov
qpXavQov. xrti ' w3s novrov.
KwTig ' , XXwg xai ( ^,
iysb ti OTiaijftds. im ruQxcsa v TOiovxoiaw ixXvfieva
SvaxoXa, dXt&Qiu. uq xt xai nuqaxoovovai;
NstfiQwv t^amvcuov aXyijiiu, (isr ovqov bxia^e'otog , hr
&iStotv ovQrt<nv naytwv oqoiv orjuaivei.
Toopcdsa nQsavxiQoieiv v ), xai ovtw vfievu Xi&Si Tiov dtovoeci.
Ovyov n6Xi]\pi xui uoog Iv reiaQJj atjuursi g
noXX aTQuyyovgtv . ei Si ur XXt\v, ^ rr
& yqioOTev.
J I 'Ev xoXdsaiv ovqov xtevei mm/ifuefruftulis fimile babens fedimentum, ulvnm , dolorem et
pericuhim denunciat. At quae pallida, fulvum habet fedi
mentum , bordei toli non exacte moliti craffioribus fruflalis fiinile, diuturnitatem ac pericuhim indicat.
In his quae circa aures abfeedunt, urinae quae celeriter et parvo tempore concoqmmtur, damiio fimt. Quin tt
perfrigerari ilidem malum eft.
Vlica intercepta maximeque cum capitis dolore convolGonem quandam minatur. Quae in bis cum torporis
ftnfn exolvimtur, molefliani, pemiciem affermit Ac
forte etiam aliquantulum defipiunt.
Dbrepente oborlus renum dolor cum urinae lhpprefEone, calcnlorum aut urinae craffae mictionem indicat.
Tremores fenioribus in febre conlingunt, atque ubi
apparent, calculi fortaffe per urinas excluduntur.
Urina intercepta et ad imum ventrem pondus ut plurinium futurum urinae ftillicidium denunciat: Gn minus,
alium aliquem morbum ex confuetudine aflligentem.
In bilioGs urina intercepta mortem brevi aflore Ggnicat

 IS KiAKAI IlP0rN!}2EI2. 7
Ed. Chart. VIII. [887.] Fot. . 2~i6. Ed. Lind. . (583. 5s4.)
vqov iv TtvQtioi doog fyov diaancofiEvov , vnojQonixv,
jj ISSig.
*Ev itaxoXai TtvoEiooi, , nXavcdsat, Xenxuiv or*
Qcov oitjeie (ii\xvvovot.
'Ev tivgevi XXootv oigfaeg ftijxvvobai.
T ovQoftevu (ir vnonvrisrtov , SXt&Qlt,
apa -tovtouuv ovQeitai oov el %r\v (584) vjtataaiv ra^etag.
Olatv ova oXya, &Qopc0dea , ovx anvQtzoig , ^&
i* tovtwv iX&ov Xentov dxpXe. pierai xoiowig e| Q%tjg,
t dt Ta%o)V xmazacnv eyiEi.
Olatv ovqu vnoraoiv Kt^ toymg ovtoi kqvovtuV'EmXtptTiKog oiga XsTtx xai nao &og aver)
n\T\oiovrg nAijipiv or^arei, aXXca re xrv xig lg xwfiiov,
y TofflXov, 7 ixerclyoevov itvog, $ / , i]
vuqxt nsQiyivrTcu , Taoa^wdec vvnviov twpx/.
Febricitanti urina denfitatem iabena divulfam niorbi
rcverfionem ant fudorem portendit.
In febribus longis , parvis, vagis, tenuium urnaruffl
ejectiones lienis aflectionem denunciant,
lu iebre variarum interdum urinarum mictioncs mor>.
bum producunt
Urinae quae hon fentientibns eltuunt, alias perhicierrt
denunciant. Animadvertendum num tales bis reddantu
qiiales fiunt ubi fubfidentiam conturbaveris.
Qaibus nrinae paucae, grumo fae, non finefebre, fi
ab s tenues. et copiofae prodierint, jiwat. Talibus autem
circa initia procedunt, aut non multo pol fedimentum
babent.
Quibus in urinis cito aliquid fubidet , bi brev judi-*
cantar.
Urnae praeter confuerndiricm tenues et crudae, absque1
fepletione , in morbo comitiali obnoxiis , niorbi infultum
denunciant, idque praecipue fi in ummum humerum, ant
cervicem aut dorfum dolor aut convulfio indicat, ant torpor
totutn corpus occnpct , aut turbulentnm infomnium vifum
fuerit.
UIPPOCBJ.TES . ti
Y

338 2 KSJlKAl nVQVliZEIZ.

Ed. Chart. VIH. [887. 888.] Fof. I. ai6. 917. Ed. Lind. I. (584.)
To (ukq im<fars(j&ai , oov ^, xui ovoov, xui
i'iuiov, xui 3ta^wt\uaiu xuxv utv , xxiciov de yyug
ak\rkw OVTU xoi)J>g ikxiOTOV itaX&axov, avveaxrxug,
{mnt,<(t)ov , [it] acpdgu dvowdig-, da^aiQtov xtv t&iGiinv
qtv. - TiQog 7,yov eiatvTm: ntciuva&m
tiq Tt,v XQaiv. iQtjOiitov xui 'tXiiiv-ag axqoyyvXag 5<tir<a , Tip xiaiv nQoayov.
I 5jb'v oai r cLQwde, mQyphov 01 xuxr.
xuxv xui xXevxov. xxtov ).iWitg,
. Xuqo ni tototffc xaxov, xxii uiut<ig iayjirjGig , xai xsreuyyij nuuuXoyog.
KoiXqg 0).1] ', litXara, anvoa&iiideat tiqo
\yxrv yuXwau, iivxzrQ xoinoiai (Tjytvurog xaxov.

ov xui ahg t^vLiuitsrov, irioqkyfiuiiig , nonwv

Quae parva copia apparent, velut lillae fanguinis,
iirinae, vumitiones et dejectiones nialam quidem peni Lus
denonciant, peflimum vero Ii exiguis intervallia fefe confeguautor.
Alvi recrementum optimum eil molle, conftans, aliquateuus l'ulvum, nec admodum graveolena, eoque tem
pore quo per fecundam valeudiiiem dejici folet, exeretum,
copia vero ingcliia eibia refpondens. CralTum autem fieri
oportet in judicationem cunte morbo. Utile quoque quod
lumbricos teretes ad judicalionem exirc cogil.
In praeeipitibus malis fpumans et circumbiliofum alvi
recrementum malo eft. Malum quoque et exacte Icandicans. Adliuc vero delerius farina molitiae inftar et lercorofum. Praeter haec fopor malo eft et cruenta alvi dejectio,
ac immoderata vaforum inanitio.
Ubi alvus modice intercepta , nigra ftercoribus caprarum iimilia, nec ni coacta demiltit, hoc cafu nafus eruuipciis, malo eft.
Alvi recrementum glutinofum, Cncerum, aut album,
in vitio eft. Viliofum quoque quod abunde fermentatum eft,

1BJIOKPAT0T2 KSiAKAI IIPOTNQ2M12. 33^

EJ. Chart. VIH. [888.] . I. ai7.ai8. Ed. Lind. I. (584. 5g5.)
y.ui tx TQOifiaidiuv vn(.85)ezuai inonto, nv&rg fiei
.
Al^a Stapi^siv xaxv, X/ xtv tig
odm'i] nay.
qiwdeg mi%okov qXuvov, xui txreQovrzui di ix towtuv.
'Eni wat % ucpQwdeg nr&iofia xaxv. juhaia 6i aqiiv nenovijxtb xui nuQeveyt&ni.. uou di tqv* t /
[I yknxov tnacfoov diuy>Q7ua idutyXoov i'ayov vnciaaiv iwvqov. norrtv di xal Tivwsg, xul a novijuv av nvomZ, xai uD.wg xai n.oixkov
xuxaxoii diuywQiua tf-Xuyor. xui aw q,oe(t<0zsQoy
Tjj xUll > ^4V {v <pu.Q!*uxroiv- iv di Tuvitjaiv uxhduwy
(i -nXifteti vneyul'Aov, xui ipuysQov xukduxov ivnvgtiij
diay/(Jiuu. qiXuvQQV dt xui >}Qv , ipadagoy, uyXoov, xui

et aliqiianliilum piUiilofum. Pravum etiam cum ex Iiis quae

denfuta ferun tur, quod i'ubdct aliquanlulum liveXcit, purulenluin ac biliofum eft.
.

feaugui fplendidus 'alvo per fecefum rejectus malo

eft, praeferlimque ii dolor aliquis adllt.
Spumaus et bile obductum alvi recrementum vitio
eft. Quin el iiide morbus 'egius conliahiLur.
lu biliolis dejectionibus fpumofa efflorofcentia malo
eft, iis vero praecipue quos antea lumborum dolor aut defipienlia vexarit. Forteque cliam dolores iis adfuiit.
Tenue alvi excrementuin et fpumans , in quo quod
fubndet aqucuui eil et ex pallido virefcens , malo et,
malum quoque purulentum. Nigrum etiam cruentum malum
cum febre atque alias. Vitiofum quoque vaiium abunde
coloratum alvi excrementum , eoque deterius quo colore
formidandum magis , praeterquam in medicamenti potione.
Tune namque periculo vacat, copia non exuperans. Iriabilis quoque mollis in febre alvi feceflua vitio efl. Vitiofui
quoque ecus, qui facile diflblvilur, cobaeret, decolor,
Y 2

34 002 KSiAKAl llP0rNSi2B2.

Ed. Chart. VIH. [888.] Foef. I. 218. Ed. Lind. I. (585. 586.)
? xal iv xoXmjv xa&vyQalv^. peXvtov de nodiek&rTUiv XTsirei,
'Tyv xal &Qoov fiixQov xaxor.
y xuxov xal ayQxmvrjv, xXvoiv % Sv .
"Evvyov vnotp<paoov tfuxpSpijf ittQupvjtpnevov i
anvQp qpXavQOV. tr 1 tovtokti (yea xvgtiv xui xo.rv intXauuvei. idarwde de acpdga /tr iravnevov iv
o^tai xaxv. xa (lakXov el xal abi\praei.
'Eqv&qov v nsQinXvoet, %(> yXavQov. qlavoor
Se xal aqpda %XwQv, rj Xsvxv , rj , i] iidayt;,
xal ftixQot TS xal yXhxQov, xal XeXov xal vnyXwov xaxv. xal xw(586)jUKTtat vsrta&Qsvftiraww iyv dtu%Qrua xxiavor. avaTMde de xal afioyfjoev 1[9 noXv
&()? Xevxv te xal vyQov fiST xoiXtj ftsiewgov.
iiXuv olov alta xal avv itvQST xai vtv

idque praecipne fi alvnm liumectet , lelhalis vero , fi nigra

antea prodirint.
Liquidum alvi recremenlum et bvevibus intervallis
cumulatum malo eft. Partim namque vitium et infomniam,
partim vero exolutionem pariet.
Perliquidum etaliquantulum friabile alvi recrementnm,
cnm fummi totius corporis perfrictione , non fine febre,
vitiofuin eft. Rigores praeterea vecam et alvnm corripiant.
Valde vero aquoa dejectio in praecipitibus malis non denens malo eft, atque eo magis fi fitis vacuitatem fecerit
Praerubrum in alvi proluvie excrementum vitio eft.
Vitiofum etiam admodum ex viridi pallefcens, aut albicans,
aut fpumans, nut aquofum. Item malum eftquoque exiguum,
glutinofum, laeve et ex viridi fubpallidum. Peffima quoque
dejectio liquida in fopore et torpore detentis. Lethale vero
eft etiam multum fanguinem grumo (m ex alvo effluere,
itemque candidum et liquidum excrementum cum alvi
tumore.
Alvi excrementum nigrum velut fanguis et cura febre

tnnOKPATOTZ KRAKAl HP0VNSi2Bf. \

Ed. Chart. VIII. [838: 889 ] Fof. . 218. 219. Ed. Lind. I. (5&6.)
nvQtiov novtjQov. novrQov de nul nvTU noix.u, xul
xuiaxoota novtja.
T ig cpQideu - zeXevzria %vmw pv ut, rotai de enavftdeac xul nru. tx toiozon> zit itotQ ovg viazuvtou. z d ij-vyQcuvofteva mi tiiv
ovriazfieru , ., (irxog vovaov Gi]uui\i'
zit 5i !;qv&qov iv nvQEto) mtQu[&So]xonrv. r Isvzv
|| Mmideg Ixzftiy dvaxolov. ifQOV iv ze&ei'ut
luuv 'yev&o.
siiolyuytot, yXiaxQov / fiXaot dianoxiXov,
*axor&eg , d xhvxotg.
"Ex}*evxov diu-diQT[ia iv nvezy o* eixivtg.
KoiXq raoa^t^ nvxrqaw vuuzoeai (7tr~
yvag ixtsvu. .iet d scat ini tqootiov yev/xsva qv&i'uuzu.
K<mQadrg pezu zrov diuywQijaig xoiXqg itovqQiqv arfiuvu. d 54015 peta Jvoenetijy.
et Gne fcbre malo eft. Mala item quaecunque vari, et
quae bile abunde font Tatarata.
Alvi recrementa quae in fpumofa et Gncera deGnunt,
omnibus quidem ingravefeentis mali fignificationem praebent,
convulGone vero tentatis vel maxime. In hujusmodi caG~
bu ad ames tubercula oriri folent. At quae perliquida
rurfus coufilenLia, Guccra, ftercoracea, morbi longitudinem
denuuciant, praerubrum vero in febre, delirium. Candicans
autem lercorofnm in morbo regio uioleliam exhibet, ac
liquidum eliaui , nbi refederit ruborem adeptum.
Sanguineui emindenlibus glutinofum alvi recrementum,
maculis nigris dillinctum, maliguitatem dnott, praecipueque in exalbidis.
Exacte candicans alvi recrementum in febre nullam
bonam judicationem denunciat.
Alvos pertrbala cum frequenti deGdenti labore
masillas iutendit, rubores etiam faciei fulvit.
Stercoracea alvi egelbio cum ten Gone alvum male
aectam denunciat. Pi lui tola vero repente cum oris ventriculi dolore, inleflinorum difficultatem, et fortaQe etiam

t
34a 12 1 IIPOrNSZElZ.
Ed. Chart. VIH. [8.j.] Foi*. . aig. Ed. Lind. . (586. 587.)
xya de xal ouqiuuky'tjv. TOtovroiffi xotAij? ;
ro vcyxijv ii^a ^( Tajfiov xv.Xoivtj , 'yei, * G[i(<5s. m$iyov xoiroiaiv X&Qiov.
Olm ftnva Siaymgst , icpidowi xpvygo.
Qlat, xo.it] xut apjj , S qva ftixQ,
irQoayi'TOJv xotXT] ftsv
JtjpatVret , ' ovqov 7ikr&vet
"Kemvy xovioiGiv noatme ig uQ&a.
/xp vaaretE /iyaidee. xal oT yXavov diajjtpjjixa, ' TSraQTaoiaiv Qyuevov.
i nrxxval xar fatiga vaaraisg vnyha^QOi , eyovaat
(iixQ't KOTiQcSaa, fte&" inoyovS^ov xal '
IxTewdsE. pa niOTVTow ourot - ouat it xa
al/to$Qoev tovTOvg. *" 5 oo-yCv A/tfiara V Toirotatr
alpo$goovGiv diazep' fatimov. xuqov xai xecpaJkCtly] ImyXiavsad'av 'k&iov.
lumborum dolorem. In talibus alms circumtenfa, ex neceftate liquida demittens, celeriter intumefcens , quandam
convulfionis fignificatonem pi'ae fe fert. In Lis novns fubrnde
rigor periculam crt.'
Quibus nigra per alvum fecedunt, ii tenuibus et frigidis fudoribus difflnunt.
Quibus circa initia alvus turbatur, urinae autem
paucae funt, temporis progreffu alvus quidcm reficcatur,
urina vero tenuis abundat, bis abfcefius ad artculos fiunt
Frquentes defidendi labores rigorem adSemnt, et
quibus alvi recrementum vitiofum , id maximam moleffiam exbibet, fi quarto die initium fecerit.
Frquentes et ex parvis intervallis defidendi labores,
aliquantulum glutiuofa excernentes, cum paucis llercoraceis, praecordiorum et latera dolore, moi bum regium
praenunciant. Animadvertendum autem mim ex illorum
fuppreffione ii vh'ore pallescant. Eos vero etiam exiilimo
fanguinem profundere. ,Hos quoque lumborum dolores
aJUignnt, et bis fanguinem profundentibns , fangnis fplendidus prodit. Cum fopore et capitis dolore fubinde incalescere perniciem denunciat.

 ksakal nvuvxuzEis. 343

Ed. Chart. VIII. 889.]
Fof. . .
Ed. Lind. I. (58G.)
j Tin y}Jo%ou, ^oitt>5s fiullv noaxaiug nu
OU? 01"Oaa xotXyg xu&v/qMVO(ivrg oldqftaru [texecoQexcn
aXyijftuTtov xaxv. xoMtjg (F siuGzaijg , alov 9 xivog /uij
vsonsQte&vio , xa^mg , xui xaxoq&ozeov,
x uoiusia ni xovxoiai novrQu nul &rQtujdeu.
Olotv ni q.%oycde<ri xai il-egv-yotg Xvoftevoi, dvawSe,
i.iioov, vnv&Qov , Xnig x/.iavijrm.
'O avxpwdt); yog csiyiavEi xotXiv non]Qevo(t"rjv. htt
zoxoiotv ^v&ga aaxnva ft/. dUiviv.
'Eni
' ra, l',*

\ tjiuuiiu
_
g Ii'
noieei.
^/ xwqsomig nuiiei. xcqpwaiv S nutet
%oXj5sg Stay)Qiuu.
T vneQva>- ovwvog ng xevecZra xui
qqv ytvfisvu , arjuarei xoiXtjv Tfunjoevoutrtjv.

Glutnofae, biliofae dejectiones magis quodaminodo

abfcefTus juxla aures excitant.
Tumores liumescente alvo fublai in altum cum doloribus, malo funt, alvo vero fuppreUa, dum ne quid aliud
inuovetur, celeriler rumpunlur eL maligniores funt. In
his vomitus pravi et maligni.
Quibus faciei incendinm et intenfus rubur folvitur et
graveolens eft alvi egeflio, redundans elfubrubra, in Iiis
iufaniae mctus e.
Cutis corporis fquallida et plus aequo cca male
anectae alvi index cft. In bis praerubrae carunculae puru
lenta? fere ex alvo prodeunt.
In biliofa alvo, molli, flercoracea egcrcnle, apparen
tes aelus tumorein ad aures excitant.
Biliofas alvi dejectiones furditas et furditatem biliofa
alvi dejeclio fedat.
Seipcnlia ulcera fupra inguiua ad lalerum inanilalem
et pubem enata male aifeclain alvuin denunciaut.

344 inUQKVATO T KiAKAl . Q.2MI2.

Ed. Chart. YHI[89. 890.] FofJ. aao. aai. Ed. Lind. I. (687. 588.)
"ExXvaig oduvijv IfVQvau xoikrv (588)jmA xa&vygam * 't5qi]V oduvdea xnvr\uatu xoiXiv hiza^aatu
tari tcv ^ Xinav, xui
pluv, xai mXiov (teta 3vauSh , xa* x %oi.d>de e%ov v
<paxv r Qfiv&cov EQypuat ^^, ij olor [890]
&Qotiovg a'uuxog evav&sig, zrv od[ii)v vuoiov tjv
vijTttcav , x jtotxov , d* avio xai y^viov. yvotxo d'
V aftaridsg, , yoXidtg, fiXuv,
ooeidg, xqi opov xai |. xtavavwdii i xai nv iari
& dis&vIj IJoTov yaleng xaTaooyx%ovu tj^wdsi,
tyevyixog , xaieikouEVog, orjuarei nvov
xoiXig. novtjQov d xai & xsjaQTuioiai, xai al
toucvtui uu$(joiM . tx zovtmv Ttop"{ , fis^vcav nQodteX&vTorvt
Oa ftkufu Swywm, cpigovat, ipv%Qotg.
Virium exolutio dolorem folvens alram maxime
Jmniectam rduit.
Quae circa federn cum dolore fuppurant, alvum conturbant,
Exitialis eft dej ti pingnis et nigra, ac livida cum
odoris gravitate, itemque biliofa fimile quiddam lentium
aut cicerum lomento continens, aut veluti bene florulefatos
fanguinie grumos, et infantium egeilionem odore referens,
ac varia, eademque diu perfeverans. Talis etiam fuerit
cruenta, ftrigmentofa, biliofa, nigra, viridis, et fimul et
per vice excreta. Exitialis qupque emaecunque prodeundo
fenfum aegri fallit,
Potum. aegre deglutienti cum fpiritu tufficulofo, eruetatio qnodammodo revulfa, intro convoluta, ventrie dolorem
denuncia t. Vitiofae etiam funt praerubrae dejectiones, aeruginofae quarto die apparentes, ac ejusmodi fanguinie profluvia foporem iudueunt. In bis cabus ex convullione riunlur, nigris ante prodeuntibus.
Quibus nigra per alvum feceduut , tenuibua et frigidii fudoribus diffluunt.

lUUOltXATOTS KAKAl 11 V 0 litZ

34j

Ed. Chart. VIH. [890.]

FoT. I. an.
Ed. Lind. L (588.)
Ai itaQaXoyot txXvoisg xoilrg, v xolat xextjxat iQoroiatv, afta (fwvr cyouujei, vHOqloi.
Al Xenxui fneXvo)V dtu)(a>Qqoteg al cpQtxdssg xioug
wai xoiovzoKJtr. al xoiumcu wcptXouat, /xliazu xux ttv ,xhjv r ttoocx/cJoinh.
Jlfft z xvtppcSsu (uXaroit iuyi(!)Qi]Giv ffijuaim, xui
i'nexov d'Qoiiwdsa. nui avv xeyuXukyrfi. xa xluva dw%o(iruaxu xwv xoioxow tpexog ditQyezat , xui fitaaot avyv zoiavxa nQoaxaxamxat.
Olob di bil tuqox^S naQovexat, tisqi xqoiv,
ftd.ava SUq%sxai.
'Eni xoiky (taxQj ijxsxtdsai, %q7m!<iv, no3xoi,, lg
ncikv uex advvapTs anvig xxvu.
'Ev (paQpaxEbjaw v Xemov Gv/vg ixxi^
xpsvov qXuvQOf.
T xuxa x.rv ustu nvov, tivqexquiv

In qui longo tempore confnmpti funt, temerariae

et qui praeter rationem iiniunt alvi exolutiones, una cum
vocis defectione trmula, perniciem denunciant.
Tenues nigrorum dejectiones Lorrorem inducentes in
talibus ineliores. Tales praecipue juvaut aelalem quae vigorem antecedit.
Pruritus omnibus nigrorum feceflum denunciant et
grumos vomitione refufos. Tremulae etiam aQectiones cum
morfu ac capitis dolore nigias dejectiones praedicunt. Ta
les vero praecedit vomitus, et ubi vomuerint, talia multa
praeterea revelluntur.
Quibus autem cum alvi perturbatione fub judicalionem
morbus ingravefcit, iis nigra per alvum prodeuut.
Ex diuturno ventris aectu , vomentibus, bilioCs, cibnxn. aver'antibus, copiofus fudor obortus cum repentina
viriurn impotentia letbalis.
lu medicamentorum purgantium ufu et circumfluo liu->
morum affluxu., fanguis tenuis frequenter eliquatus vitio .
Alvi duxities cum dolore, una cum febribus borroris

346 11>?2 KSiAKAI H P ors a 2 El

Ed. Chair. VIII. [890.] Fof.I. 231.222. d. J.ind. T. (588. 58qJ
apa (potxdeatv , uirooiiotg, autx <fvy<3aivot{trr i xtunaiv KOtXitjg, ov ici tg Iftnvtjair
\\"Aia Ttvosvi xoiforj TUQcf4jSig ronov Xftvodsa , *<(laitdeat voi&og ov urv
*Ent (58g) ttoiXy Vf(y , xontdst, xeq>uXak/ix<~> , iti/w,
yovnvot, l-env&Qro 'gcpnu .voittrovs '/.ni ixuurqvui,
rv d'OTtvooi 'ioai. nog i ooHoOm emvoov, airar te
Sia^uo^ueaa I % xoiVtrp
jiovijQsvoutvijv BtflUttrtU
'J'oji %ohwdsGi -xoii.it] TUQtt^m3i] , ftixytx nvxrit SiaitSovaa, rovcudea fiixQoai fivwSsai , novav nsol Xettiovxoiovtn, xai ovqov ovx eiXwiw iv, g vSomu tx roionor
iiot.vt.
Ai TQOueSdeeg yiWat oi;teov vtoiai xoiXtjg xarafta.
Olai ytreiM, tipiSyovoi dt XO-rzav, nvQeij
jTaoo^tETM.
fenfu infignibus, ac cibi falidio labovanlibus, paulum bumectata ad purgationem alvo, ad uppurationem non tendit.
Alvus pcrturbata faluiginoa demittens, una cum fcbre
non admodum fopore ct torpore opprelos confequitur.
Ubi alvus humecta eft, aegri laffitudine, capitis dolore,
fiti , infomnia torquenlur, in praernbro colore beraus
infuniam metuere oportet, fi fprandi dilllcultas adiucrit
i} uns, etiam ex virore pallefccnles facilis fpiralio juvat, alvo
fubinde prorumpente.
Aeftuofae dejccliones et cum coiitentione procedentes
male afleclam alvum praenunciant.
In bilioGs pcrturbata alvus, crebro reddens et
cum paucie mucoGs diftenlionem facientia , oborto circa te
nue inleilinum dolore, facile prodeunte urina, ex bis
cabus in uquain inlcrcutem tendit.
Lingua trmula nonnullis prorupturae alvi fignificalionem praebet.
Qui aeftum fentiunt ct progreffis dejectionibns tenuibus fudoribua diflluunt, iis febri ingravefeit.

lltllUJCPATOTZ 1 0)21. 34^

Ed. Chart. VIH. [890.]
Foil-. I. 22a.
Ed. Lind. I. (58g.)
'Em xotXiyaiv xazqv&g pe&' ISqwto yXavov.
'Eni xoiXyoiv iyQjot 1 uno oi'tMV tni^Qvtrta
&.
Jiu%aQrfia KaOuQov imysv(iBVov list nvQsrv of*
fte&' Iqzo.
In humecta alvo perfrictio cum fudore viLiofa.
Humefcente alvo fanguis ex gingivis effluens lethalis.
Alvi recrementumj purum fuccedens febrcm acutam
folvit cum fudore.

002

2102

AN0P2IIOT.

Ed. Chart. III. [91. 99.]

Fof. I. 224.

Ed. Lind. I. (26.)

Ocm plv eiev axoeiv ).eyrTo>v pq>l ttjg yvaiog xrg

uv&Q(onvrg y.aov airrjg g tjjroix^v uq,xei,
xovtm xiv owe tnnrdet.og o .yog xovetv. ovte yg
n/ntav rga dyoi xbv v&oconov eircu avie nv ovts vSoio
ovrs ytjv o'it aXKo oidv o xt pi cpavEgv axiv et> v v it)
v&Qwnia, ) tooi ovkonhoiaii Itysiv naQtjfti. [99]
doxovat, d uo* owe OQ&g yivaxetv al xouxvra Myoviegyvwpy piv yf) x>j uii'j ntieg xQovxui, Xyovaii ov xax,
.

IIIPPOCRATIS DE NATVRA HOMINIS

LIBE.

Qui de natura humana fupra quam ad medicam facultatem

attiuct diffrentes audlre confuevit, Luic certe minime eft
accommodala haec oratio. eque enim in toLum aerem hominemeffe dixerim, eque ignem, eque aquam, neque
terram , neqne aliud quicquam, cum minime appareat unum
in homine effe. Verum iis qui liaec volent dicere, permiti.
Nec vero qui talia affirmant, recle mihi fentire videntur.
Si quidem cum eadem onines fentiaut, eadem tarnen non

111002 1 2. ANOPQIIOT. 34
E<3. Chart. III. [99.]
. . 224.
Ed. Lind. . (26. 4.)
um zi) fv yvcurjg tov (64) in,oyov tov uvtov noioriat
(fatrl yg ev ti ti tut, ^ l'an xai tovi evai tv xai
d r oruuxu oii% fiokoytovai. / uvioiv 6
xv xig (f axuv i(ia tovio tirai t v tsxuIto ti&v, d
Tivg, 6 d vdiog, 0 d ytjr, xi tmXtysi 'xuazog ro ioivrov kyia
[laQTVQi xul ^ ce ye t'aziv ovdv. or* fiiv yg irj
uvij yvwiitj tivte Ttoooygoriui, .yovai d' ov avTct, diXov iv od yivinxovaiv avr- yroij < > Tig fioiaiu
naguytrfierog aiztoiair urx.iyovai. Ttgog yg uvTtXyovTsg o avroi uvdgsg avioav vavziov xpoarfW
otJ- Toig lys^g o uizbg av&Qumog negiyivtxui v
eirt) oyio , XXa [tiv oviog intxguTtei, noi d ovxog,
d o av xvyr .tXiaiu '/. gveaa ngg tov oy).or.
xai rot, ixuiov tait, tov cfnu og-Qwg yinaxeiv au tcov
TTQayiiUTfv naotyuv uel tntxQuiodvTU tov kyov tov tiaviov,
ei' tQ lorxu yirmoxEt xai vg&wg emoqpaii srai. ).X /toi ye
doxiovniv o Toioviot uv&gimroi wpag amovg xuTuAleiv v
Toiaiv orouaot Tojv Xywv uvtwv imL , zv d dicunt, fed fententiae fuae eandem ratiocinalionem adferunt. Ajunt cnim unum quid effe quodcunque eiletidipfum
tuni unum tum umverum, uominibus autem minime
confentiunr. Ilic liquidem Loe unum et univerfum arem
elle alTerit, alius igncm, ille aquam, alius terram. Tum
unusquisque fuam oralionem leilimoniis et indiciis confir
mt quae nullius funt njomcnti. Quod citn eadetn onuies
fentiunt, eque eadem dicunt, ex eo patet quod neque ea
inlelligunt. Idque vel ex eo maxime quis cognoverit, li eorum conten Lionibus interfuerit. Nam cum iidem inter fe
conlendant coram iisdem autlitoribus, nunquam in dispu
tando idem 1er ordine fuperior exifi.it, fed modo Lie vincif,
modo ille, interdumque is cui potiflimum volubilis lingua
et ad populrem auram accommodata conligerit. Quanquam
par eft cum qui recte fe de rebus fentire profitetux ut femper in difputatione fnperiorem fe praeftet, fi quidem de iis
quae funt recte exiftiniat alque pronunciat Sed ii quidem,
ut triibi videtur, fuis ipformn qui bus in diOercndo utuntur

35

12

Ed. Chart. III. 99. oi.] Fof.I.224.225. Ed. Lind. . (aG5. 26C.)
.aaov kyov qDovv. heqI utv ow zovifW v(jxe o tu
eloijuva. [101] Twv rjTQwv o ftv nvs ItyovGtv ii o
av&Qomoi ala xovvv tauv , o S" avtmv 'o'l.'rv <puov eirac
Tov avOoomov , tvtoi iivtg qltflta, tnkoyov de Troisvrrat
xal aviol Tivreg tov uzv tv ya ti Iva* quaiv 6 ti Ma
cros rfrXr06t> ovofiaui aitioiv. xal tovio ev tov /.ntu'/./.aoeiv Tt]V ldt>v xui trv dvuuiv , (G5) vayxu[tevov im zs
tov &ei)uo xui tov xiv/nou , xui yveaOut xl ylvxv xa*
mxQov xui Xevxv xui u.uv xal nuriolov ti ccV.o- uol
di ovde zuvia doxe'et, ws i'j/uv. o piv ovv nJ.eGioi, toiuvtu
Tivu xui 6Tt tyyvxura Tovitojv unoqaaoviai- jco at

ev rv o av&Qomo, oidtrtoc' v tjXyetv. || oidi yt\ v tv

in OTOv uXyrGisv ev tv. el ov xal uXytGEi,, vyxr xui 10
/iEvov ev evai. vvri d /.. no).'/. yo eiaiv tv tw g tvia , a xtuv vn ^ nuo (fvoiv <&Qjxuiripai
te xal y/v^iai) xal ^tQavrta xui iyouVTTui> , vovoov
TXTEi. tioXXuI ftiv idtao rwv vovgiutojv , noXXr) de xui
r i'jjaig uvtiuiv taiv- 3 d eywye zv qoxiina ufyu ehai
verbis fe ipG prae imprudentia oppugnant, Melifli vero fententam relituunt. Ac de Lis-quideni Lactenus. At vero ex
mediis Li quidem homineni i'anguinem bluin, alii bilcin,
quidam eliam pituitam elle affirmant Atque ii uiuncs eundem aJFeruntratiocinationem. Unum eniiuele quidafiirmant
quod eorum quisque appellure voluerit, atque id unum cum
lit a calido et iigido coaclun;, formam acfacultatem miliare,
dulceque et amanan et album et nigrum vel aliud quidvis
fieri. At haec aliler mihi fe habere videntur. Plurimi igitur
talia quaedam alque amplius Iiis prxima pronuiiciant.
Ego aulem fie fentio, quod II ionio unum efiet, neutiquam
doleret. Neque enim eilet, cum unum exiilat, a quo doleaL
Quod G etiam doleat, necefie eil et quod medelur unum
elle. At nunc plura babentur, Ii quidem multa infunt in
corpore, quae cum mutuo inter fe praeter naturam caleciuit
et refrigerantur , ficcanturque et humectantur, morbos pariunt. Ex quo multac quidem funt morborum formae et
multiplex quoque eorum curalio exiljt. At mea quidem fen

 I 2102 yNGPinOT.

35l

Ei. Chart. HI. [ioi.]

Foef.T. 225.
Ed. Lind. I. (jG5. aGC.)
fiovwv rev r&QcoTiov xui )Jko (ir8tv deixvirat amov ur usxaV.aaovru r>)v idtiv, (trji yvsa&at navioov, atX toorjp
ma riuvrov, t rijs tjXixijg r&oimov, tv y alpa
trsv cpairsiui fiourov tv t( vQwrcty. ilx yo tirai la*
Tira wQijv v y yuhtiui um tv counu tv tir. x urna de
i.iyo xui jt tuZ qaxorrog elrui xal wto yplljv
tfaxovioq. iy fitv yQ ^) uv qraot ilv uv&otonov
thai, xui xui tor rfiov xal xai rrv qvaiv, d turto,
hfiou, xui vtov lrxoi xui ytuorzog, xui jQtj avati
xui tyv/oifg xui xttQurje, xui rtxur\oia naqttfit xui ryxut
V u,' xugtov ul^ta te xui qiOrti tv *
(iv ovv ryxt tt;v ytrtmv yrea&ai
(p trog,
yQ tv y ilv (266) ri ytvrqaeiev, si ur tivi (&^
i'neau oiSit uv fu) Liy vlu trzu (ii/, xui zrv atrv
i'iuriu dvruutv yerr, od' uv xuvtut rulv avvrtXtoiio. xui
nliv ei ur ib deouv ri? " ft?** *'? ^">
itTQui touj ).lrp.a tbi xui i'au) , ui.i. {titov &uit)ov
tcntia, qui hrmincm fanguincm folum , nihilque aliud elfe
affirmt et ncque eum formant mutarc, neque genua
mutalionum fubire, ofteuderc deberet. -Sed vel teinpus anni
ahquod, vel hominis uetateni dare, qua fanguis folus in homine incite appareat. Confentaneum manque ralioni videtur
ut unuui aliquod lempus lit, quo id ipum per le unuin exi
liere appareat. Eademque ceuleo de eo etiani qui pituilam
et de eo qui bilem elle alfeveiat. et ego quacrunque
horninein elle dixero, ea et pro lege et pro reruni natura
Um in juvene quam fene, tum tempore tarn calido quam
frgido, temper iimilia inelle dernonihabo. Tum indicia
etiam profera m et caulas aperiaui ex quibus neeeifario
unumquodque in corpore auclionern et imminutionem accipit. Primuin quidem igilur generalionem non ab uno fieri
necefle eft. Quonam eniui pacto unum cum exiltat, aliquid
geuerabit, liili cum aliquo mifeeatur? Deine e ni ejusdem
generis lint quae mifeentur, eandemque facultatem obtineant, neque gnrent, ncque Iimilia nobis eOiciantur. Ac rurfos niG calidum cum frgido et ccum cum hmido mode

35

1002

Ed. Chart. III. [oG. 107.]

Foiff.. 5.
Ed. Lind. . (.)
roA 7iof'|(, xai %b a^vQtEQOv roi dc&sreaztgov , f ytveaig
ovx av yivovzo. [107] ierre tc etxoj t)jr v rt yenijd^wu;
ore ye ovS' rc zdiv irXewruv ysvvazai, rv u) tiiyi) '
i'%ovzu zf,g y.(jraiog np AAijAa. rayxtj zovvv zijg vaiog
TOiavirjg maQ^ovarg xai tcjv WVriuv xai rrj
^, ju^ tV elvM.Tov & , ' xaaiov
1~vua).\oiitre>v g r]v yveaiv 'j^stv ziv Svvafuv Iv r aatuuzi , o'irjr tteq vreul).xo. ai nXiv ye vyxt} iroytaaut
et zrtv ioiVTOv (faiv txaazov, zs2.svzvzog t&amov ,
vyov TTp iiyv xai ijov f?pf , et
&SQUOV 7TQO tfepuor , xai xpv%QQV it i//i^pV.
Totarij 5 xai rwv acui> eaTtv ^ cpa/s xai tav u)Xwv ntcv-^
zmv , yvera re Ofiomg ttuvtu xai zeXsvz uooig n.vzu. %vvazazat yo uvtoiv f cpvaig uno zovzwv zv *
nvrur, xai zeXsvz r tQiura, ig zwvto &
l-uvtazi} 'xamov, vzav\)a ovv xai ^- t 5
afta rov v&<j<nov jfet v cui>r(jj a/ta xai xai %o\r

rate et aequabiliter inter fe refpondeant , fed alterum altero et

valentius imbecilliore longe excellt, nulla generatio futura
eft. Quocirca quomodo rationi confentancum fuerit ut
quid ab uno geiieretur, cum ne a pltiribus quidero generetur, nifi probe mutua inter fe temperie convenient? Cunt
igilur ejusmodi fit natura cnm reliquorum omnium tum
hominis, non unum efle hominem necefte eft,, fed eornm
unumquodqne quae ad generationcm conferunt, talem in
corpore vim qualem contulit oblinere. Rurfus cum homo
interit, ngula in fuam naturam fecedere needle eft, humidum nempe ad humidum, ccum ad liccum, calidum ad
. calidum, i'rigidum ad frigidnm. Talis autern tum animantium tum reliqnarum omnium reriiin eft natura, oriunturqnc fimiliter omnia et militer occidunt. Eorum enim na
tura ex praedictis omnibus conat et ut praedictum eft d
finit, in id ipfum unde conlatuin eft unumquodqne, eodem
etiam fe recipiens. Hominis autem corpus in fe fanguinera
et pituitam et bilem duplicem, avam nempe et nigram,

UEPI 2102 ANepanoT,

353

Ed. Chart. III. [107. 11a.] Fof.I.aa5.aa6. Ed. Lind. I. (26G. 7.)
ixxqv, fyovv 1av&rv xai pXutvuv. xui xuvt oxiy avxto r]
voi xai diu xuvxu Xyeei nui vyiuvei. vyiuirst
n'tv ovv fiXtaxa, (267) xoxuv ueritug -jij xuvxu xrg nog
vXXrf.u iQr/ xai dvvftio; xui nXy&eog, xai rv
Htuiyuivu x' Xytei d, xoxuv xt xoviiav Xuoaov riXeov
(', i\ yoiQtw v T(jj awfiati xai i xexqtuvov zoloi %atv. [112] vi'yxT] y, xxav t* xovtuiv ywQiady xui iq>
tuiiiZ oi\\, tv&tv ze i^airKv, o (lvov xovxo xo ytooiov vooeov yiierat, XX y.ui i'vu m%v&f , vntQmuTiluEvov oSf* xa xui nrov uu%eiv. xui y ora* ti tovxuv *w xov
xgijj nXtlov miroX^ovxog, o5vvrv nao^ei, t xrtmig. ?v Tavxa izXiv Tjoirai]xu<, tlata xrv xivmntv xui ttv
fsxoxuaiv xui xqv nxoiaV || .x xv aXXwv, avxop
uryxi] 5mXrv xrv odvtiv m^i^uv xax x qtjuiu, 't&v
xs i^tt] xui i'vOa vnsQiuXXiv. tnov di] av (yrfita xov ar&(omov tlrui, uno(puitiv Tuviu vxu xui xuxu vfiov xui
kux cpvatv. aijui di) ilvai uua xui qpXyua xui yoXlv arojjv
xui itXuivuv. xai tovxtw noaxov piv xaie xov vfiov x
continet, ex qubus torporis ipGus natura conftat: et peV
dolet et fanum eil. Sanum quidem vel maxime, cum
haec modcratam inter fe tum facltate tm copia tem
perado nom liabuerint, idque praefertim , pei-mixta fuerint Dolet autem, ubi borum quicquam vel minus, vel copiolius fuerit, aut in corpore feparatum, reliquia omni
bus con tempera tum. Cum enim liorum aliquid feceflerit et
per fe conftiterit, neceffe eil non fol um locum ex quo exceffit morbo tentari, fed eum etiam in quem nimia copia
iufluxerit dolore et labore vexari. Nam G quid borum am
plias quam redundancia requirat extra corpus effluat, vacuatio ipfa dolorem exbibet. Sin contra intro vacuationem
et transitionem ac ab aliis fcretionem feceril, duplicem
fane dolorem, velut dictum eil, nt coucitet iiecelle eft, t
mide exceffit et ubi red undat. At fane cum dixerim quaecunque bominem elle aflirmaro , ea me feuiper talia efte et
pro inllituto et pro natura, demonftraturum. Iccirco a
fanguinein efle et pituitani et bem tum flavam tum niHLPPOCHATES . i:
Z

354

innoKP'JTbt'i * 4

Ed. Cbrt. . [.]

. . 26.
. Lind. . (267. 68.)
ovftata diaigo&at <fr(ti xai ovSevi avribiv twdt ovrou
eJvai' tnuxa xi; idtu xax cpioiv xytQm&at xai ovte nk
tpXsyua ovdiv ioixhut t> auuxi oire aua t ^
xrv ^o?.J7V . nw yti ir otxra et] ruina JUiJ7.01, (ov ovis tu, ^nai/far l'ftta (parexat 7iQO<rooie.tna
ovxe r7 Xei$ Wa^ovri Oftoui doxf'ei tirai; ore j ^^ fioatg oxiv ovxe ipv%Qu Ifyu ovre' vy. wyr.ti
xoivvv 'rt Toaorov ditjXXaxtai XrXoiV rrjr iirjr xai tir
Svufiiv ur ev aira elvui, s' nso ftrj nv xui vdtvQ ravx*
iffxt. yvor; ' or* ov% tv vxa ioxir, aiX
exaaxov uvxf'orv ejje* dviauiv re xui yvoit xrv tmviov- iff
xvrt Stdtog puaxor 0 ti (pkyua ayei , lu*eraie
qiXyfiW xui t9 diditi qyfiaxov o ri %Xr\v ayu , tuia
ypXrjv. xut tuvi dt xai %oXrv iXatvav xa&oei , rv iSt;
(foituxov ti, %okrv uil.utruv a/ei. xui 4v Tcarg avtbp
Tov oupatQi fioog it, 'are TQavia yvea&ai, (ivqoerai avrito
ufiu. xai taita noirau nanu naar r^uQTjt xai vvxxa
gram. Atque borum quidem primum nomina infiituto diftincta cffe affevero, nullique ipforum dem nomen inditum. Deinde natura formas difcrepare, nullamque piluitam
fimilem elTe fanguini, neque bilem fanguini, neqne pitnitae
bilem. Quaenam enim ortim inter fe Gmilitudo eile poflit,
quae neque colore ad vifuin, neque ad maims conlaclum
fimilia efle videntur , cum neque confimiliter calida, neque
frgida, neque lleca, neque hmida exiftant? I laque' cum
tan tum inter fe tum forma tum facilitate diffrant, e nota
unum effe necefle ell, fi quidem neqtie ignis et aqua idem
fun t. Ex his auteni tibi confiabit, quod haec omnia unum
non fint, fed fuam quodque ipforum facultateni et naturam
obtineaL Si enim alicui niedicamentum exbibueris quod
pituitam educat, pituitam tibi vomilione reddet, et fi niedi
camentum quod bilem ducat exhibeas, bilem tibi cvomet.
Eadem quoque rationc atram bilem purgat medicamentum
quod dederis atram bilem ducens. Quod fi aliqua corporis
parte fauciata vulnus accipias, fanguis inde efiluct. Atque
haec omnia tibi ufuvenieut femper tarn interdiu quam no

ANeP!iIW7<

355

Ed.Cha. . [iis. itf.] FoT. I. aaG. Ed. Lind. . (i68. 26g.)

cal %Ufionos xal Ssog , ftt%gig uv vraxg nrtifta tXxetv sis imvxliv xal nhv fie&irui, duvaio 8 taxt,, 'av'
uv Tiv xovxtwv oxfQijdy tZv ^vyysyovxoiv. vyoie
tuvxa eio);ja. notg yo ov -vyyyovej Tzyxov piv qpavetjov iojiv %) tywv iv iwvzw xuvxu nvxa tl 'wg
uv . cnuxa ytyovsv e| uv&mov xuvxu -nvxa '%ovxog.
t&qutitui iv v&urno) xuvxu nvxa i'ypvxi xaa
iyaiyt. vvv jj.u* xal -iodeixvvui. [u6] o de lyovxeg
tv iaxiv urfgcanog autovoi uoi t vviur xE^o/jahz
ogiovreg toi' nvovxag t ( xal anoD.vfitvovg iv ryaiv
iiTiiuxuiQotai , (269) Tohi uiv yoX^v iptovxug, roiig drivag
qlyuu, ' avztov trpiaav Ivai tor r&gumov,
o u aioi/iw edov avxiv ,i<yduvvxa- xi o ala
qvxtq elvui XQV vdqinnov . yrourj yonrrai, oqora; nooqaujjvov xoig vyimovg xal alfiu gov se
toD awuuxog , tovxo voulovaiv tvat xrv xpvyi^v iv uv- xal fiuQivoioioi- xoviioLOi ixavteg ^of'uviat iv too>

era, et liieme quam aetate, quoad fpiritum ad fe trahere

viciffimque reddere valebit. Valebit aulem doee aliquo
ex bis, quae illi funt connata, privatus fuerit. bunt autem
quae diximus connata. Qua enim raone connata non fint?
oum primujn quidem haec omnia Lomo quoad vita fruitur,
femper in fe manifee contineat. Deinde ex liomine natus t baec omnia obtinente. Poffea in bomine nutritus
Ct, ila omnia quae nunc quidem afTevero et dernonftro habente. Qui vero unutn effe bominem aTerunt, ii mihi in
banc opiiiionem venill'e videntur, quod ex iis qui epotis medicamentis per nimias purgationes interiiffent , hoe qui
dem bilem, illos pituitaju evomere confpicati, horum
nnutnquodque hominem effe exilimarunt, in cujus purgatione eum moiientem viderunt. Eadem eliam raone nituntur qui fanguinem effe bominem affeverant, cum jugulatis bominibus manantem ex corpore fanguinem confpi
cati, eum hominis auiinum clfe exilimant, bisque argu
mentas omnea inter differendum utuntur. Quamquam pri
Z 2,

356

11100

Ed. Chart. . [116.] Fof.I. aaG. 237. Ed. Lind. . (. 370.)

Xyomi. xai uiv tv ifjotv inioxa-daeair ov&tk
no> nt&ure yb).rv [trov xu&a&eig' ),' xxuv TI 7TIJ (J0uaxor Ti '<j).tv aysi, pqotov uiv yo).rv litrnf i'neixaSi
.' inetrif. d sni %o).7 tutw Gi yo).)v uXuirav vay~
xa^^svoi ' T?.i'irjf? S xrd ulna luiovm xuduQuP.
avia S neypvai xai vno t<5r q,nfiixotv q.\tyua
dyvTcov. ttqtov uiv yo() qkt'yuu iituvair " inenu %o).rv
&rv' i'nEiTU (itluiruV Jtlsviwvrf S aluce xuOaoov, xul
tmSs cenad rr<v.ovcsiv i yp qvuuxov oxtuv ia.&7 i
to owua, jryojrov uif uyti o t'lv uitoi xur (pvtrtr ithcTa 5
Tv iv Ti trtnmv intnu S xul TutJ.u lxsi TS xai
xaDuuei, jauso (pvusr rs xai oirtiQOitsra , oxxav (
xrjv ytjv t).&ij, elxei \xaatov tu qwiv ib>VTt~i rebr ir
T> y> , tVt S xul oj xai ()'))' xul uluvoov xai ztuvtoov.
* uiv ovv iel('-7osyaTor Tovitov e'ikxvaev 15 ojito o
ti ir t/ ourim xoi qijiv sntna S '.xsi, xai ).).. roiorov <S t xa II (fguaxa noiu v aciuati. xoa uv
mum quidem in immodicis purgalionibus , fola evacusta
bile nullns unqnam mortiuis eft. Verum epoto medicamento
quod bilem ducat, primum fane quis bilem vomitione refundet, mox eliam pituitam , deinde quoque praeter bilem,
atram bilem , idque per vim , fub mortem vero fanguincua
etiam purum evomit. Idem quoque contingil ex uiedicamentis piluifam diicentibus. Pi'imum enim piluitam evormint, inox bilem flavatn, deinde atram, fub exilum vero
purum fanguinem, fub eoque moriuntur. Etenim cum medicamentum corpus fubierit, primum quidem quodcunqae
bi ex omnibus quae in corpore infunt, fecund um iialuram
maxime familire fuerit, educit, deinde vero rcliqua etiam
trabit et pnrgat, non aliter quam quae ex Ierra oriunlur et in
earn conferuntur, ubiterram fubierint, corum qnodque trahit
quod fuae naturae accommodatum in terra inert. Eft au (em et
acidum etamarum eldulceetfalfum et cujusque modi. Impri
mis igitur ex plnrimnm quod fuae naturae accommodatum
fuerit ad fe allicit, turn etiam reliqua attrabit. Tale quiddam etiam medicamento, in corpore faciunt. Quae enim

1 2102- jN6Panor.

35j

Ed. Chart. III. [6,]

Fof. I. 227.
Ed. Lind. I. (27-)
ypX'qv cpj nniotov xgrteaxxtv txOios %oXrv tneiru d jue~
tiiyite'np: xui nukiv lo pXt'yfiazog (fuaxu noiozov (liv
ttxyrjTtetuiov qiXyua yef S ue/iyutor- xui rot
ar aTToacpuZoiitvowi /iiv ulfiu tet, &(Qftxuxv
Mat tQv&yoTawv ', sttbitu t Qtei cflsyuarwdiaxegov xul ypkotdYareoo)'. oi;|ro 5 V t<" cb'fywrcfji /y .
tovxo yo TiZ xux qnnr uXinxu it auiaxi
irsuvzctv. ijujouxuTov yo iart- s rourtW 'rt r
/ity (pkyiia xpv^iuxov ti OtXtig i/'ftwat (pAiytittTo *ai
Ka u'uuzog, qktyiia evar\asig < v^xuxov tov xa
roi yXia^Qtaxv xui fi tt/.taia ynai per %oX]V iXuiruv. oxau s iy t^exui sfiozsa yrtxui , ftvuyxa(tsru no t/j iijg' XX' uuoig xui nnu zuvxu xpvflj ep l qXtyfiu quirtrui vn<> rij qiiawg ri]g imvxov.
oit s ]1 qXs'yuuzog yroijg v zoos.
o ivQuwoi nxvovo te xt nouvnaorzui qiXeyfiuTvjdiotuiov
to %tfi)i(ig , xai z uit'ftuxu Xivxuxuxu yiexui pXiaxu

bilem educuut, primum meraciffimam quidem bilem purgant, deinde mixlam. Ilemque quae pituitam reipiciunt
mdicamente , primum quidem earn meraciilimam educuut,
poil etiain mixlam. El in jugulati primum quidem languis tum
caliJilIimus tum maxime ruber , ni ox vero magis pituifofiu
magisque biliofus profluit. Ter hiemen vero augelur in homine pituita, cum ea ex omnibus quae in corpore iniuiit,
ad hiomis naturam maxime accdt, quod lit fngidiflnna.
Cujus roi h, r unt indicia, pituitam elle rigidifiiinain, quod
pituitam el bilem et fanguiuem aingere voles, pituitam
frigidiOimam efle comperies. Quae quamvis eil lcnliflima,
nee nili iuiuma vi, fecundum atram bilein, educilur, quae
vero per vim veniuut, ea per violentiam compulla calidiora
redduntur, niliilominus tarnen prac bis omnibus pituita
fuapte natura frigidiffiina eile conlpicitur. Quod autem
biemc corpus pituita replealur, liinc confit, quod per Me
inen) homines maxime piluitol'a tum expuunt tum emunguut,
hoeque auni tempore praeeipue tumores laxi et albi,

358

E<1. Chart. n- fu6. 119/] Fpf.I. 27. E#. LincL.t* 70.' 71;)
TuvzTjv ti)v >qtv xai TilV.a roariiaxa cpXtyitazwdsa. [l'g]
i ijoo (fXyua eoti iiiv ia^vgzsgov v *
xai uiua antral* yp ip%eu eatiei xa ara
rt/irera. S ala Taira av^szi, vn (27 1)
lugoiv xat tcv &SQi*ruEQiwv. xar (patv yp aizmv
or /iiierra roi) nairruv. yoV yag azi xai &sgur.
yvorfi J' V ^* o & 10S rjgo xai ro gsoi
tiXiaza vit re itaeyreptcuv u/.axovxui xai ex iciSr ptriW
ufjua gsi avzoioi- Kai Otguzaxoi sial xai [gv&goL xov 8
geo af,ua layvBb ii, xai f %oX] eigszat v fftaan
x ' j ^. V 3 rip (p&ivoizmgta
/iv aua ofyor yvtzui , vavx'mv yg avxov qp&tvnwr
Tj qivctsi axiv, r ynKij xr\v 'ep/ijv xaxyst coifia xai
<p&ivnaigov. yvohfi 3' Sv TOtirJe ' oi ivdgamoi- aviitazot
ravzrv xfjv igrjv %olrv uiovai xai v ryai auaxoTwoirjat
%oXwdoxsgu xa&agorxai. dftov 3k xai xoi nvgexoloi, xai
TOMTt xQwpaat it m&gamm- 3s cplyiia xtj &sgr; a&svoxaxv oxw avx tcuvxav. trarxr yg aixov azi pvju
oSrjtiaxa dicti, et reliqui morbi pituitofi oriuntur. At ver
adbuc quidem in corpore viget pituita, fed fanguis increfcit, quod et frigora remittant et imbres fuccedant. Tirncque fanguis augetur tum ex imbribus tum ex dierum ca
lore. Eomm enim naturae id anni tempus, cum lit caliiltun
et humidum, maxime refpondet. Quod hinc cognofcas,
quod homines verno aeftivoque tempore potiffimum inteftinorum difficultatibus corripiantur , iisque fangnis ex naribus profluat et fint maxime calidi et rubicundi. Aeflate
fanguis adbuc viget et bilis in corpore attollitur et in
autumnum protenditur. At per autumnum modious qui
dem fanguis gignitur, quod illius naturae autumnus advcrfetur. Bilis ' autem aeflate et autumno in corpore
obtinet. Quod his indiciis cognofcas, cum hac tempeflate homines fua fponte bilem evoraant et per medicamentorum potiones biliofa repurgentur. Id quoque ex febribus et hominum coloribus patet. At pituita aeflate longe
imbecillior eft, quod ea tempeftate ob ficcitatem ct calidi

JlBPI^yjIOS JNePHIIOT.

35y

Lind.I. (27. 37.}

,C,^]wl.}U. (19..121.] FoeXI. "7 Ed. Li
jj {. |?>5 y la xai &(ut. d a/ta
TOV (f&tfOTIifjpv
gov X^iaxov
eXnarov .^rera
rivera iv
v
ri aiocTrw*
uvdownof %rov
Snpo ytp oti t
(f&tvnwQOV xui yw-jiv i5i] tu-etu tov r&Qtonor. ij dt uuiva %ol.i xov tp&ironwgou nlt0Tr xui la^vooTuxt} laxv.
121] xray 8 o yeiuiv uXuur >j , %oXr
okifq yivtrci xui (fXyfia aiderai nXiv no tov teitv
toi jrireo xat rco /tjjxeo ruxriv. ejje* pi> o
nrta atei ar&gnov, vno d rij nsgexuirrg wQtj utv jiAet'w ' awv aura cuvzdmv,
TToit t Xaao) txaaia xai (faiv. (27)
trtuvro /isrf^et uv ng nrzatv xai tcov d'eQuwv xai
rwv xpvjiiv xai Ttv rjoiv xai TtZv vyywv o yg av ueiveisv
Tovxuv ovdtv ovdtva %vov avev nvTtov twv revTuv v
Tiyde toi , af.X si 'sv ti ixkinot, uuvt av tpurtO'd'etifr
uno yp tt] uvTtTji ryxTj navra li/Vf'arjjxe xai Tqisicw vit XkiXtav. o'vxo) d xai et w ix zov ar&nov IxXinot
zovu'utv zwv yyyeyovTWv , ovx uv dvaiTO J r&QOino.
iopjei d v * uv oyetuwv uXiazu , d
ttem ejus naturae adverfetur. Per autumnum vero fanguis pauciffimus in bomine gignitur, Cquidem ficcus eil
autumnus et hominem jam refrigerare incjpit. Bilis autem
atra autumno tum plurima tum vehementiflima eft At
ineunte Lieme bilis perfrigerata pauca gignitur et pituita
rurfus augetur, tum ob pluviarum copiam tum noctium
longitudinem. igitur omuia perpetuo hominis corpus
obtiuet, fed pro circunantis anni temporis ratione, Un
gula tum pro parte tum pro natura modo inter fe augentur, modo etiam imminuuiitur. Ut annus omnis omnium
quidem et calidorum et frigidorum et Gcorum et humidorum ell particeps, neque enim eorum quicquam ne mi
nime quidem tempore fine omnibus quae in mundo exiAunt, perduraverit, verum fi unum quodpiam deficiat,
omnia aboleantur, cum ex eadem neceffitate confi
dant omnia et alantur invicem. Ita fi quid ex his quae in
hotnine fuut connala defecerit, is ulique vivere nequeat.
In anno autem modo hiemj maxime viget, modo ver, nunc

36o

mnoKPATors

. Chart. . [ai.ia.] Foef. 1. 3*7. 8. Ed. Lind. I. (172.275.)

iaQ, tori de {tegog , roxi 81 tu qp&ivoncaoov. || oi/ 8t ai
Ii tw <#;}> tots fiiv yXypa ia%et,, alna,
di r np).r itQizov fitv rj %uv&, enen 8' ij uXutva xeiUOfirij. (tuQTUQov $ oucptaiQOV , el tfrXig avro) j*#ojTt) ovmt, avio an't^uaxov zezoxig tov viavzov , peezai
cot / yeium-og , 8s ijoo vyo, xov Si &oeog , 8k q}&tvoTTWPOv ueXr. qsXsi ovv toutW %rzojv, xaa ftv tojv
ftxov ^ - Oosog Xrjyew, xo'aa <$ r^epeos
av^ezat ^eiuvog X/jytiv, oxaa ur auretav tv nSQiSoi iiegia
naXXaoezai. Trv 8i neofadov uv&tg cpoaat Tr* riZv >j;y'arr.
oxoff di TjQog yrTUii vovoructTU, '' %Qr) qr&tronuov Ttjv izctXXuyqv. oxaa 8 <p&ivonwQir vovai\iiaza,
tovxtav fQog vyxr Trv anXXa^tv yeve&cu. o t d'
t cooag javza vnSQttXXn raijua , eidttw yr\ >g trtuvetor
(27) lauevar. [126] xai tov tzq6v o'vzoi joj ija&at
t roarjutace, >g ixazov TOvzmv layionoi tv xo) ctaazi
xuz t)v >trrV Tfv cuirw xaz qjvatv oiouv paitara.
etiam aellas, nnnp autummis. Sic quo que in nomine, modo
quidem pituita invalefeit, modo languis, interdum etiam
bilis, primum quidem flava, mox quoque atra appellata.
Cujus rei evidentius oft argumentum , quod fi eitlem komini
idem medicamentum quater in anuo exkibere voles , bieme
quidem maxiine pituitofa tibi evoinet, ver autein valJc
Lumida, aelate admodum biliola et autumno nigerrima.
,Cum igitur haec ita fe babeant, oportet morbos qui hierae
angentur, aelate definere et eos qui aelate increfeunt, Lieme
ceflare, nili intra certum diorum circuitumfolvautur. De
autem dierum circuitu alias nobis dicendum eil. Morborum
vero qui ver oriuntur liberatio ad autumnum expectanda eft
et autumnalium morborum dicellum ver fieri neceil'e eft.
Quod G quisbaec an ni tmpora morbus fuperavert,kuncaimuumforefeiendum et. Atqueitamedicnm morbis mederi convenit, adliibitaborum cujusque conGderatione, quod in corpore
praevalet, pro anni temporis ratione, qnod fuae naturae mxi
me accommodalum exilit. Infuper baec quoque nolle oportet,

1 .

36i

Ed. Ch.trt. in. *-1

Foef. . 8.
Ed. Lind. I. (373.)
i 'j[or *a xde ttjj xevoituv, xi xtiffa ^ Ttxrs
foaTjicaru r.raioi fjiai' xaa <5 jr xsrwffio yrexai vo nhpuori] irjtui' oxau de ano xaKuinoiorfi yvtxuii
avnavaig liftaf urra tV In gyrg xv.itiai xaXumoiQt] irzui. xo Je |i5/7tv SiZ xv ijjro' iravxov axua&a*
zooi xarfurecoff x vowijuaffi. xai tdeai x copit xai ;^
xtjci xui ovrii'ovra ^i'ev xai xa Xe?.vfira avrxsireiv.
c/rco y uv uuXiaxu xo XK/iror ranavotxo , r zs qai xovx
01 doxtei emi. al di vovaoi yvovxui al fiiv uno xaiv diairTruxwv, a de uno nveuuxog , o tauyopevot ipsv.
TJjv di dtyrmaiv %Qr txaxiiov de noieo&ui. xxav utv
vn voGquaxo v ! uv&amnoi Xioxorxai xuxa xv
avxov xoroy, xiv alxtijv yofj ruzi&vui xovitm xi xoirzaxcv taxi xai uhaxa avxt'o) nvxe yewueda. taxi de xovzo ,
o tanvauevi qtatebr y tjdi] ou x diuixyuuxa xoxov
f\H<av orx ft intiv 'oie umetui nrxoiv r roaos t^rjg , xui
zw veaxiQajv xui zv nQtovxtQtav xui yvvuixtv xui vr
uowg , xui xw - xai xwv u'uv ia&ivxuv xai
quod morbos quos repletio parit, fant evacuatio, et qui
ex evncuatione oviuntnr, repletionc curanliir, et qui ex im
moderate labore finnt, eos quies fant, quique ex otio gignuntur, immoderato labore toliuntur. Omninoque medcum fua prudentia obviam ire convenit morbis inilantibus
et naturig et anni temporibns et aetatibus, contentaque folvere et foluta intendere. namqiie ralione vel maxime
quod moleiliam exhibet quievenl, eaque niibi curandi ratio
elle videtur. Morbi vero partini ex vivendi ratione , par
tim etiam ex I'piritu quem vivendo trahi nuis, proveniunt.
At "litrumque hac ratione difcernas. Ubi complures uno
morbo eadem (empllale vexantur, in id quod maxime
commune ell quoque oinnes utimur potitlimuin , rejicienda
caula eft. Id autem ell quod infpirando trabimus. Quod
enim vivendi cujusque noftrum ratio in raufa non fit, jam
liquido conlat, cum morbus omnes contincnler attingat, et
juvenes et fencs et midieres et viros, pcriiidoque temulen
tos et ahdemios,' tarn eos qui maza quam qui pane virti

36

-..

Ed. Chart. III. [|. i3a.] Foef. 1. 228. 229. Ed. Lind. 1.(273.27*.)
zwv ujjrov aizsoviaiv xai vcov nuXX TuXamuoovrTwv xui rtj
oya. ovx v oiv t ye Siuiii'^j ^ , aixiu e'r,, qxxav
diaitevuevoi nvzug tonovg o uv-d ytuitoit XiaxoVTU* vtio r^g
ainrg voaov. [i3a] oxotuv dt ai rovaoi yirmzui TcnvioSanai
xxt tov uviov xqvov , rXov ^ oTiv u'ta
txuata . xai trv 'Oeoanijv %Qr noia&ui fmrao-.
LltVOV 7lQ0<f(JSl Tlj VOVGOV , COTtSQ /Ot TlfQUOTUL Xat
ttiomdi, xai sx twv Siuariuuioiv fuszua.iiv. 5\)mv yo i
olcs ye %gro&at s'w&sv o ur&yamog Siaixruaaiv , ovx rcrijdei o iaiiv r narra t i -nlstu ev y aviiwv. dei xa Liexapulteiv , xui GXEipftsrov tov r&Qtnov zr
qpvaiv irjv r,ixrv xui eiog xui tijv ooijv tov exeo xui
zijg vovoav tov tqotiov , rr)v -&anstav noitsa&ui, ftiv
qtutovTU , ttot naonxidivTa, maneo /toi xai n/.ui QrTut ng ixavag tv tXixuuv xai twv wemv xai zwv l$eu}r
xai itZv vowv, ev yaQfiaxtjac nQOTnso&ai xai v
roa* iuntjuaaiv. oxoxav t vovar\tuxog tvog snidrui xa&eaiix>, StjkovQTt II o tu *1 ati iaiiv , iX o oua
tant et eos qui mulls , quam qui paucis excrcitationibus
uLuntur. Mon igitur victus rationi alliguanda caula eil, cum
cujusvis generis victu uteutes odem morbo corripiuntur.
Cum vero eodem tempore cujusque modi niorbi oriuntur,
fua proculdubio cuique vivendi ratio in caufa eil, adbibendaque curatio, adverius morbi caufam inflando, quemadmodum alias etiain a nobis dictum cil, et victus raliorrem
immutando. Quandoquidem conilat victus genus quo quis
ulitur, aut ex toto, aut magna ex parte, aut in eorum aliquo minime ei eile accominodatum. Quo coguito immutare et adhibit in confiderationem cujusque natura , aetate,
forma, anni tempore et morbi genere, ad curaionem aggrcdi oportet, nunc quidem detrabendo, nunc vero addendo, itaut, quemaduiodum jamdudum a me dictum eil,
ad Ii ngulas aetates et anni tmpora et naturas et morbos
contrariant tum medicnmenlorum tum viclus rationcm adbibeas. At vero ubi morbus aliquis populaiiter graatus
fuerit, non victos rationem in caula eTe, led quod fpirando

1 22 ANQPSinOT.

363

3. Oiwt.m. [j3.]
Fof. . aag.
Ed. Liba. I. (74, 276.)
nvtouev, tovco amov sort, xui oxi toZto vo<ji]qtv xiva
nxQtijiv i'ypv uv tt]. xoiiov %Qr xov jovov xg naanoia
noitsa&ui xogiv ar&Qomoioi, xoiae. x ptv diunruaxu iir
itzupXXsiv , oit ye ovx aht faxt xrjg vaov, de awfia
v bxa 'oxai m uoyxxutov xui uefretiOTurov, oixav
tpaQovxa xui xwv nozv olaiv ei&ei yea&ui
oXyov. jjr yQ fiexuaXXy tu%o>s tt)v (276) dtuixav, xivSvvog
nal no xrg fiexafioXrg vexeov yiren&m lv aiuuxi,.
Kk %gr xoat, fth 8mixruuaiv orm ^w^u, oxe ye qpavovTUi ftidtv dixiovxu xov r&Qumov' xov S nre/iuzog oxto
fAajjiorn (svaig ig Gzv/ oioi xai wg evoxxi} 'oiut nooftijd'teo&ui, xe ywQcav xovg xnovg utxuaXhovia eig dvrapiv, iv oaiv v f vovaog &} xal x atuaxa Xmxv- ,
vvxa. obra yg uv itoXXov xs xal nvxvov nvevftaxog
%(y(oiev o v&oomot. xau Sk tcv voatjuxMV uno xov omftaxog yivexai twv fteXtav xov iayvtfoxxov , deivxax
iart. xui yo 7]V Hviov (UfVij 'v&a v g^rjiat, avyxr '.
'wjvoxtov xwv (itlioiv Ttoveouvov , nav x noveducimus manifeftum eft, ipfumque morbofam quandam escretionem plane obtinere. Eo igitur tempore bis exhortatioTiibus boniines funt admonendi, ut ne victus quidem rationem immntent, cum morbi caufa minime exiftat Provideant etiam ut corpus quam minime intumecat, itqiie attenuatiffimum , tum cibos tum potus quibus uti confueveriht fenim demendo. Si quis enim Jubilo victus rationem
immutet, ne quid in corpore ex immutatione innovetur
pericnlum eft. Sed folita victus ratio fervanda eft, ubi nihil
quidem laedere videtur, atque infuper ut aris quam mini
mum in corpus influt, isque ut maxime peregrinus fit,
providen/lum tum regionum loca, in quibus morbus confiftit, quoad ejus fieri polerit permutando, tum corpora ex
tenuando. Ita enim minime muUum ac requentem fpiritum
homines ex neceflitate attrahent. Morbi autem a validiffima
corporis parte torli graviffimi exiftunt. Etcnim fi unde originem fumplerunt, ifthic perftiterint, cum pars valentiflima
laboret, corpus univerfum laborare necefle eft. Quod i ad

364

1002

Ed. Chart. III. [i3a. i3S.] Fof. I. 309. Ed. Lind, I. (?f. 376.)
ad uz. xv in zz yxijiaz toxi tou, 'akenui ai noXvaieg yvovzM. xaa 5' uv ,n twv
uosreaztfi<av ini la^vgozeuu ek&ui tvlvzizs tant: into
yo ztjg ia^vog anul.Xooexui (fqdiwg nt^ovzu. [(35] ai
nuyinuzuz de qskewv neq>vxuaz. tiyt
iaziv iv tj , xai ev iiiv avzwv uno zrg xecpul^g oniaOev tov uv^vog, t'^w&ev ni Tr)v$pv, iv&v xai
tvsv naqu xa loya upzxveTUi xai ig zu axi/.su- 'netia
Tuiv xvtuutv xai twv ayvouv 'w xui g zoig nodag dirxei,
dsZ ovv ztg qXsozouiug zg ini ht'i]uxov zwv iv tijj
rorw xul Tolaiv layioioiv no tcv yvvoiv noisaOui xui
aqivywv '^oj&i,v. u J' axeyuz qlesg t^ovaiv ix rfg xtqiuXrg nuo tu ovuza diu tqD uijvog , ui aytuyiiidig xu).tueiaz> e'ioia&sv iru t!]V \>xiv ixuzm&ev tpsooina naa
i/i g Tovg xui ig ' (iijuovg, (276) xui
pvcav tx tov i'aoi-Oev osoq' eirezzu juii'
nuo tu oyvo e'Looifrff xui ig zoxig ndug. de ovv i;
(fiXsoiouiug nglg rg dvug nozdea-Out no >
xpouiv xui ogyiaiv, uno tuiv zyvvwv uno T01V a<fvtu>v
eawfrev. ai de (fXisg ix twv xooxqcav dt uvimbecilliorem aliqnam ex validiffima devenerint , difficiles
babeut abfoluliones. Quicunque vero ab imbecillioribus ad
valentiores ven iun t facilius folvunlur, quod quae iiiilitunt
facile per vim liberantur. At venae craffiffimae bunc natura
orluin foititae funl. Quarum cum Cut in corpore paria qua
tuor; miuiu quideui cx capite retro per cervicem, parte
exleriore ad utraque fpinao latera, indeque in coxendices
et crura pervadit, delude per tibias ad exteriores malleolos
et pedes pervenit. lu doiTi igitur et coxeudicum doloribus
ex poplitibus et malleolis exterioribus venae fec^ones fieri
debent. Allerae autem venae ex capite exorlae, juxta aures
per cervicem jugulares dictae, intro iecunduni fpiuain utra
que ex parte ad lumbos, in lees et femora et per poplites
interiore ex parte, indeque per tibias ad malleolus internos
et ad pedes deferuntur. Proinde[in lumborum et teflium
doloribus funguis cx poplitibus et mallolis interioribiit
nnitendus eft. Tertinm par venarura ex teniporibus per cer

1 2102 ANQPSinOT.

365

EJ. Chart. III. [i55. i4o.] . I. 229.

Ed. LincL . (27G.)
%vog wr wuunXtag. ' ovucpioovrab tg tov nXev(tovu xai qnxvovifu tj fiiv uno twv dtiwv ig tu uqiisqu,
t 5i r tw"v aptfjreowv ig dei, xui f uiv de^it) qixviStM x nveiwog vno tv uuv xui ig tov onXrvu v.tti
sg %ov vsfv 7) de uno twv outteowV ig tu dt^i ix
nXsvuorog vn tuv [iii$iv xai ig t rnu.Q xul tov vsqv. reXivtioai i eg rov ao/v aviui txzeoui. ul d TVoprat q>XtSsg no rwv tpnQoa&ev rj xtq,aXfg xui twv oq&uXuwv
vno rv uiyvu xai xXr'dug , rnto twv uct%i0rtv
arw&sv eg rg vyxuung ' imita de t twv nrxwv xai *
jsiowv urwOev xai ini tov xunovg xui Tovg duxzvXov' tneita ni twv 3uxiv7mv rrXiv dt twv nijjfi'wv xai twv ^eiw*
mw-frev sig rg' vyxamg xul i twv fif>u%iraiv &EV- lgeog elg (laayuXug. xai n twv nXtvwv uroiOev
17 uiv g anXfra qnxrisrui , r\ i eg 10 rnaQ, vnio
Ttjg yaoTQog ig <> udoov tcvzwocv uuq.xtQai. xai ui [itv
nuyiTUTUi, twv q-Xiwv wde ypvaiv ' elai d xai ul uno
XotXhjg qXisg vu owiiu naunoXXa te xui navxdiut, xui
Y Y ij t!ofr iv r<j3 awitait t\>%eiui. [i4o] q^ovat d no
vicem fubtcr coptula operta, inde ad plmonem defrlur,
et liaec quidem ex dextris ad linifha, illa vero inilris nd
dextva pervenit. Et dextra quidem ex pulmone mammain
fubiens et ad lienem et aJ retiem tendit. Quae vero a Cnilris ad dextra procedit, ex pulmone mammam fubiens ct
jcur et renein petit. Utraque polremo in rectum inteftiiium deGnit. Quartum par ex anteriore capitis parte et oculis fub cervicem et claviculas, indeque per fuperiora in bracbiorurn flexus tendit, polleaque per cubitos a primas
maiiuum juncturas et dgitos, rurlusque a digitis per cubitos
et fuperiores manuum partes in flexuras et per fuperiorem
bradiiorum partein ad illas, perqu ummas coilas bacc
quidem ad lienem, altera vero ad jcur devenit, polea fupra ventrem in pudendum utraque dfinit. Atque ea efl ve.
narum craffiffiiiiarum natura. Exiflu 11 1 etiam ex ventricule
permultae et variae venae, per quae in corpus alimentuin
traiismiltitur. Quod etiam ex cralfis venis tam externs

366

2 - \ -.

Ed. Chart. VIH. Ci4o.] FoSf. . 229. 20. Ed. Lind. I. (276.277.)
tcv ^' (fXeuv e xrv xoikrv xui eig i alio acopa xai
br t>v 0) tai ano xv ei'eoi. xai elg X),T).ag iaow u'
eau&ev 'a> xai ai a^m^jj^Osv . || xg ovv ytefioiQuag de noiaOat rovzovg tov Xyovg. innrfielu*
de xQt] ro,? w; itQoaonzoi xf'uvsiv n zmv ytoiiar:; ir-rt
&a uv ai oSvvuii [ieuu&t]xavi yireaOut xaix alita ovXXye~
o&ai. 0 vTbig y(> lit* j ftexitoXrj 'tjxtoxa ueyXr yhoixo fca-!
nvrg xai t i&og uexaax^aatg V, ore utptxt elg rwr
%uguv !v}.ktso<dut. xaoi nvov tioXXov movatv, mir.
QBTOv trxeg, xai xaototv vrto ovgov nvov utpioxaxu noir*
7.0V, reo odvrijg oorjg , xai xaoioi tu vnoyogruuta ui~
uuTcdea, tanto iv T<jt dvaerxeoyai xui %Dvta a vtowiv
iovot,- hvts xui TQirxo}T ertav xui yeiutigotot , xovxtutat
naiv it too avTtuv vovar]uaxa yrexatf ryxt] yo rouxtovg TuXumiQovg yersa&at xui tp.onrovg toj ooait, xa
igyuTug viaraxovg . trisua ds i^are&tvTag xv
oaoxw&rjrat & aagxi xui novXv diaq cgoa> xij no*
xQrg, xui itoXXov Sluxvoiivov iyttv xo owua xa noo'vquam interns in ventriculum et reliquum corpus deferunt,
fibique mutuo fubniinilrant interriae externis, viciffinique
externae internis. Hao igitur mitteiidi languinis rationes
fervandae funt, udcnduinqne el ut quam JongiEme * lo
is, in quibus dolores fieri et faiiguis colligi confuevit, ve
il arum fectiones fiant. namque ratione um minime
magna dcrepentc mutatio continget tum ctiam confuetudinem tollendo effeceris ut ne amplius eodem colligatur
Qui pus copiofum cilra febrem expuunt , quibusque absque
dolore pus multiim in urina fublidet et qui alvi dejectiones,
velut in difficultatibus inteflinorum , cruentas liabent et
diuturnas, qirales in juvenibus anuos quinqu t triginta,
nalis et grandioribus natu inefle folent, iis omnibus ex eadem caula morbi oriuntur. Hos namque immodicis corporis
excrcilationibus et laboribus addictos et cum juvenes eUen
operas exercuiffe 1 eft. Deinde dimiffis laboribus molli
carne et multum a fuperiore diffrente expletos, tarn long*
later fe diffideatem corporis habitara habere, at prilliuus

IlEPI 2102 .

67

d. Chart. HI. ibo. i43.] Fof . 20. Ed. Lind. I. (277 378-)
jre^ov xa intxQU<piv, oxs /ir o/ioroEiv. oxorav ouvvotju
ti xazaXfirj xoiig o'vxa) iaxetfivovg , ti* ^^^,
qisvyovoiv, voxggov uex xrv vovoov ygroi xrjxtxut xo
xal Qisi da xwv q.efiii>, r av siigv^oigit] (iixkioxa xiiyot, lyotnsidg. iv fiv ovv 6gurOT ig xrjv xoi).rv xrv xa rey, oledor
olv v ) aw/tun rett], xoiovxov xu xo yrexai. ore y xrg dov xaxvxsog iovarg , oii% 'aiaiaii -mAXov
ZQoror v r! irxgau xooio " V g x axijog agvy junnvoi yhovxui, (278) axe xijg xtx&aOiog uvvxeog iovar, xai '
fgvov ivavlt/ievov novXvv v iw aifsi xarao^neiai, xai
yhezui nvoeid- ozaoioi ' v ig xrv xvaxiv eeVyrjxat,
xm rrg &tqpxrxog ymgov Toro xu ieouov xui levxv
yrsxcu xai dtar.Qrexai' xal x fitv oaizuTov iyaxuxai iroi,
di nayiixaxov .' o df nvov xuXtexm. [43] yvovzui de
xui o h%)oi xoat nutiowt, t xrv xov ycogov
xovxov xai xov oXov oayiaxog- xoai di rdoeiv ov yrovxra
X&oi xtjv rfiv^gxrjxa xov - eii yo ygrj sldsrut
oxv ' t>v jjjueptwv axiv

cum eo qui poftea accrevit milla in re confentiat. Qui igitnr ila aflecti funt, *quando in in 01 bum incidnnt, ii confeilim evadunt, fed poil a morbo temporis fuccelTu corpus
liquarnr ct per venas, qua Jatiffime el'e l'olnt, faniei quiddam non diffimile defluit. Si quidem igitur ad inferiorem
alvum mpetu deferatur, quale quid fere in corpore inert,
tale etiam per dejectiones fecedit. eque enim cum via declivis fit, diutius in intelinis fubfiftit. At quibus in pectus
inilait, ii purulenti fiunt, quod nimirum cum purgatio a*clivis Gt et diutius moram traliens in pectore computrefcat
et puris Gmile evadat. Quibus vero in veficam eFunditur,
ex loci calore incalefcit, exalbefeit et fecernitur, quodqu
rarifiimuui cxiftit fupra innatat, vero, quod fano
pus appellatur, fubdet. In pueris quoque ob loci liitjus et
totius corporis caliditatem gignuntur calculi , quod viris
ob corporis frigiditatem minime ufuvenit. lilud en im probe
nolie convenit, homincm prima aetate in omni vita elfe cn

368

Ed. Cliatt. IH. [i43.]

Fof. I. a5o.
Ed. Lind. I. a78. 279.)
aiixig tuvtov, 5 d vaixr piyxaxog. vyxi yaQ cu/u'6(ivov xai yoiQor ng iijv sguov vui' xxat
[laoavEo&ui x , xuiujj(iav n einreiuv ipvZQreyov yrexai. xax wvitov iv Xyov, xaov xovttiov xv
xhv ' nlaiov uvexat o v&omo, roaovior
&Sf)ixtEog ytsxai, xai ijj vaxxtj xtv /Juey/cor . oaov ttOTOV xaauuuhsiM , joaovxev tyvyoxEQOV elf,
iyiteg d yrortat avxoftuxot, l o'viwg diuxficvoi tiXbxo
(tiv v xy vjQij, fv acu))^ & nrxs xai TEoautmxov&rfieoi. oxaoi d' uv xtv xavxrv vne^al.Xuiaiv , riuvxy
avxfiaxoi vyu'sg yvovxai, \v pi t* a*o xaxovQyiui 6 bvd'Qunog. | lyov yvsrub xai '
a TtQocpctsg ' t xavxa uaifuiiaxtaa tau hqoouyosvsotu. xr\v d qait %Qr noiee&at, aviorv ivarxtov/isnr
nQoqiaEt, xrg raov. ovxu> ,av Xvano vo xrv voiaov
nuQuayliv Iv xiTi awfiii. C279) cxecotai rpaftftoeidu 'Tui, muoot v xoatv o'vQOiai, xovxiai xrv pjftjJ' qvt(era
yvsxo TiQog rjj (f).ei xy nuyty nui di,mvte&v ' d ts

lidiffimum, polrema vero frigidiffimnm. Siqnidem qnod

augefeit corpus et ad robur tendit calidum effe neceiTe eft,
at ubi marcefeere et ad exitium praccipitare coeperit, fricidius evadit. Atque liac ralione quo njagis his primis diebus homo increfeit, eo calidior evadit, et quanto magis ultimis diebus marcefeit, tanto frigidiorem elTe necefle elt.
Qui autem fie affecti finit fua fponte l'anefeunt, plerique
qnidem quo anni tempore colliquefcere coeperint , quinto et
quadragcilmo die. Qui vero hoc anni teinpus fuperaverint,
anno convalefeunt, nifi quid aliud hominem male habuerit
Qui morbi es parvo temporis intervalle oriuntur et quorum
caulae cognitu funt faciles, ii fecuriffime praedicantur. Quo
rum curationem Gc iirilituere oportet, ut morbi caufae 00curraraus. Ita liquidem quod morburu in corpore excitavit
facile diflblvatur. Quibas in urina arenulae vel lapilli fubfident, iis per initia ad craffam venam tubercula enafeuntur et fappuront, deinde cum ea tubercula haud ita cito

II EPI 2102 ANePQIIOT*

36g

Ed. Chart. 1. [i43. 147.] Foit I.a3o.a3b Ed. Lind. I. (279.)

o ra%u)g xouyvruv rotv (pvftxcav, * ovvxQcpr<suv
ix rov niiov, o'xiveg 'w -dkiovxut, di rijg yXeog, ijvv
tt ot/(i(ji eg 115V xianv- di ufturdea piv r ourftcaa, xovxoiatv al ipXt'eg nenovrxuotv. [i4;] di
iv T<jj ovr,uuxi ^ sm ougxa fiutg tgi%ouda ovre'g'etui, ruma di n riav vetpgwv etdrui %gl torra xui uno
Q&QVtxmv. xooiat di xu&av r ovqov aXXore xui
akore, xooe di Trirvga imfgerai v
oirjuuxi, rovtojv t] xvaxig oi nktoxoi xwv nvgexwv yrovxut ano
%o"l.r,g. edea di ocpmv eiai riaaaga, jwj zw iv rqaiv
dv^oi yivoinxw rqoiv anoxexgi[iV>,oiv. \vuaxa " uvrotav tari, %vro%og , fi-qftegio , xiraoq, rExugxaog- o piv
ovv %Lro%oQ xuktpivog yvxai, no ' xui
xQrjxsoxxrjg xui xg xgioiug iv tkujiaxi. %gorqj notexui.
yg oui a o diu\pv%usvov oidva %grov ovvrrxerut ru% , rs vno rov eguov Osguui/vopsvov. o di p>
ftir riv ^vroyov uno nXeaxijg %oXrg yrexai ai
na'.onexai rapara rcv aXXwv. paxooxegog d iaxi> rov
^vv^ov o*aqp no ekaoovog yvtrai %oXg, xui 'ort /
rumpantur, lapilli ex pure Coalefcunt, qui per venam cum
uriua in veficam fras extruduutun At quibus urinae quidem cruentae fnnt, iis in veiiis vitium eft. Quibus una cum
urina erada prodeunt minutae carunculae capillamenlorum
fpeciem referentes, eas a renibus et articulari morbo labo-*
rantibus prodire noffe convenit. Quibus urina pura eft et
alias atque alias furfuracea quaedain per fumraara urinam
feruntur, iis veira fcabie laborat. Febres magna ex parte
a bile uriuiitur, quarum genera funt quatuor, praeter eas
quae dolores eximios comitanlur. Earum autem nomina
funt, continens, quotidiana, tertiana et quartana. Quae
continens appelletur, ex copiouffima et meraciffima bile
provenit et perquam brevi judicature Corpus namque vehexnenli calore incalefcens neque unquam refrigefcens , celeX"iter colliqnefcit. Quotidiana fecuudum continentem ex
j_>liuima bile ortum Labet et prae aliis cilillime librt, at
continente longior quo cx pauciore bile provenit, quodliippocBATBs .
Aa

37 10*71*1.&0.
Eel. Chart. III,ii.44J ! , TFpif.Ia3i.. Ei, I4nf.[ (7f*W)
avnavaw 5*
j^v|wjf',a^.li*9^
vov xul no hxaaorot; yiVeri^.uj^l^ C2^'^* fidr
ova yaovov iv retraa) t] ' acuita dtavanavsTM , rWiOirtS.^^rliieQ4Unnf^S \n(/tl\ &>f tpegivov tori*, oit ^^. ji<\ *'^1',
lyo?, Z(J"'wr()( #i,/^?.a itV ^^*1
/<OOff /tfWjfiHtoi #$ 4|)p * <^^ff*'tV i ^
c7?, too diotipyti&at <^ *' ^yrerai de aur&tfrtfi rsp fiblurtp; %oi.fa ., nsiooe& *iw
xa vaan lXaxz or- pciXaira j'p j;oZr> *' V ,*> wjtatt
Bvevtxav
'jiUa^iuxov xai e docr ^poncaiio
nenajra. jrraW? ife iMt^e W o- Tfrapraet crvncrat .jijtr/pvai (^ (ftroTKpws'y^ pjttfcrw * >
oumoi Xi'axo*Tn !' ' Twaprawi -xa v
rk>&y
nn nine xa .etV-' * 2; twv rreVrs xa Ecrffapxt*| xa* ijixt'ij Itij two /ie^omj ^oi^ -xarej
jucUtora m*qtW wirr^tw* tvonwytrlj moi) fiXma
naotoiv Twv qcdv . oxoo 5' ar Xtotv Ifft
que in en reqnietem babet, quod in -in contimarte
nullo unquam tempore qciefcit. Tertiana vera quotidiaaa
longior et a panciore bile fit, quoquc diutius in ea quam in
qnotidiana corpus quiefcit, eo diuturnior febris eft
quam quotidians. ^Wt^qVairtnae in rirSqaie1 eandeVh^rationem
oblinent, fed tertians tanto Ioiigiores finit quairio minus
bilis calorem exhibent^ obtinent, tum quia in bis corpus
liberalius refrigerator, iisque nb atra bile is1 cumulus accedit, ut non nid aegre depelli poifinL RihV-enira. earuih om
nium quae in corpore inturft cwie t-ghitinofiffima , tnaxitne
diuturnas a tiones faoiU^Qaod anteen qnaranae fcumoiis
melancbolici fint participesj eK wicognofces quod autiimuo
praecipue bomines quartanrs oorripiantur et ea aetate quae
ell ab anno vigefimo quinto ad quadragcfuBum quinttim, tern
etiam quod baec aelas inter alias omnes atrae bil potiffimiim ell obnoxia, ut et inter a nui tmpora autuninale ma
xime accomniodatum. Si qui vero extra hoc anni teuipus et

^onarvrio#A#T^/ir#>r .

71

*&. in.tl47 itio] Fof. 1. 25. Ed. Lind. I. (a8o. i j4. i25.)
*% t'ij tewnj? ! tijg yXixifi vn *, eu
tidV' # jf**oV W/He'' rwereir, >V p^
,. ... , i i.j-.vim , 'i " "4
t,w. PA1 TS 1 , O JVHJS.
4w> [ifco] (4 Nfw piiv xpat'ww 17 if jt>vi}
VO^OJ jftyfTtl 7 W<mS-'TOC *7"0# TO V T(jJ OWUUTl
$ To'lnpjfatno* noxQi&tv. TOvrev loioiov ,
oopwroi ow fte&inlth, qo&tb fivps&a. i%u d oviw.
'xai re tt > ? ivomtv lj
aloor, ofaiv vhTQtOfttvouri- xai&SQftttirofitTotni xt eu^i'i OKTi* -fp xm^uot?' iftninru xai tw ' ixurti
-j}6Wr xi &*i}f4} ir. Toroi/ (i25) / , iQioiisvov
mdoov xai tav>?du.irov v.trtvprov, v)(v &(>(tuireini v ! -* xa 6iujiexut xul xXoff'trm imo
xai rptst' & xui & vy
>:xk(A>eitfva g)o(. xuv ttr&Qamq

f-te*m aetaem quartana correpti fnerint, pro coniperto habeas

banc febrera, nrfi quid aliud hominem male babea t, minime
. draturnam fore. .* .
-PE GENITVRA LIBER.
1.. '-hex quidem omnia fibi fubjicit. At vero viri gpnitnra
.-.'ynmTeiTo hmido i, qnod in 'corpore continetur, proficifcitur, ubi id,1 qnod validifli mum eft, excernitur. Cujus rei
fiftud' e axgrunen'tiAn y quod nbi- veneream exercemus,
rtantillo emiflb imbcillea evadimus. Iflud vero fie fe habet.
"i&cUoto corpore' venae, et nervi in pudendum procdant,
oiooruin attritu j excalefactione et repletione velut pruritus
> *!fopttiry indeque ad' tolum corpus voiuptas et calor perma'-~4Jt. 'Tito autem pudendo et moto homine, humidum in
'feorpore concalefrit et diffunditur et motum agitatur et mefeit, non fecus ac reliqna omnia hmida agitata fpnuiefeunt Sic vero etiam in homine quod validiffimum eft et
Aa 2

372

mv

Ed. Chart. III. [180.] i Bnif. . a5*> Ed. Iiind. I<(**!>)

xo 700 ieoraoe. r ajfvToro' xat-fc wWftft
xa o^erut /' ii* rpmeiw /*'<:( e*Ve+ff j ,s> i*
x narro? re- otfrano;.' 'xa* iu%t 1<,
d TjfV oaipiir x i? . :o-h xr,* ii'fAtf** xa*
t nrov TtbovotV oi , wnettsi *<#t* y^v *>
r xa unoynoteiv. ntrjv. ?H\)/ $ tqvxov
13 ), 2<Dce . $5- rqpooiv- *av?ii
iJtf, tV*
i (fXetv. y.v aiive,q>>oi tXm&o* , . otir <*
Jjiaqp'osrat. jrao ii< rw.)*qjiiflv ip^fra. t o'pjt&l*
itaTwv ig aiJeov.j xt j;wyt o^ ,^ r^. otpo ,
o 'AAij o's arm ars i-a(itii., xa o i^oi'Sfpaisaorres,
51 toe iOoieiQofjoveLp* Ttit* t vyir iv
epftmi<~
diaxs^rusrov i'i nal di&eQuov, leite .vai -)(), ..
nr 'AAou rti', iffiiu xai ioy.noitvov n tuvxa (r
auoiuiuiat, or] Xu>veb). f vyy, -ro *
yrevavzi. XX' oi (toi hsq nwiog roo qtv
' ri taxi xai xc'ffa (>yrt xa* 5ir n Aa/rsjs, ,

pinguifimum, a fpumefcente Lnmore fecernitur t ad fni*

nalcm medullam progreditur. In Lane enim ex tolo corpore
viae qnaedam feruntur et ex cerebro in lumbos, luiiverfuoi
corpus et fpiiialem medullam diuur.ditur, ex eaque re.
quaedam procedunt, ita ut ad earn Lunndum dferri et ex
ea fecedere queat. At ubi ad fpinaleni medullam geni Iura
pervenerit, per venas qtiasdam quibus, illvvia ,.4"*
nes fertur, quibus exulceratis interdum .eliam languis
deferlur. A reuibus autem per medios teftes ad pudendum
pervenit, neque qua, via urinae eft piodil, fed alia ipfi via
eft liuic prxima. Al vero qui per foninum veneris ludibrio,
tentautur, ideo per foninum venerea exercent, quod hu mir.
dum in corpore diflufum excalefactum, five ex vehement!
exercilatione, five ex alia quavis caufa, fpuinefcat, dum ab
ipfo exernitnr, veneris imaginem quandam cxbibet. Perinde
enim fe Labet Loe Lumidum ut in eo qui venerem exercet.
Sed neque de his qui per foninum venerem exerceut, neque
de toto morbo quid fit, quaeveefliciat, neque cur coitus loco La-

- IiBP TONHS.

. hari. III. [i8o. i8i.] .1. ; Ed. I.ind. I. (ia5. 126.)

xavxa fiiv toit uot tiuxab. [1181] o- & evrovytpt
i xavxu o Xayrevovoiv, '* a(porr-^< diados ualdreiuv
tife jovrg. (128) * yff di atwv xw* OQpatv i dg.
xai vsvqu re/m Xsnx Kai nvm sl aldoTov ix
\i%!o)v, view osvexut xal x&Urui. xal rauta iv t xouq
noriurerui, dixi xal oty vnoyoveiv o evrov^oi %qt<izo.
tv dk ' rds IxiQiirtmv tj dig rrjg yorjg suniqQuxxaf
rttaovrrai yo o Okies' met -7 reioa xai uwo yivopisra vno xov tqov o dvaxat- xsiveiv nal jfaAr. oxooi de nao ovg xtxuruivoi> silv, ovxo* Xaptvovoi ftev tai
paetf Xyov ds xal o&tis xui ayovov. ^apt yp xo
TTAtrxov 1 yrov \ ano rjg xeqalijg na x ovaxa sl
tv vaniaov uitXuv. avxi] dt- f ioio'vno xig xoftg ovXfj
Yzvourqg oxsgti yfyorer-' roXoi d naidtmi Xsnx x qpXia lvru xai nXtjosyuira , * **v- yorijv lirai, xal o
xivrruog od% 'fiolta naoayivttai- luvuc oidk xXorisxai
tu Vw1 awfiuti t vyov eq t >q -yov^g. xai <

bealur, dieendm nobis eft, eldehisquidenihactenus. At vero

eHhuchicartlobeatfamvencrem minime perogunt, quia geniturae transitu* iplis abolettrf. Per ipfus enim teftes ei via eft
efnervi tenues et crebri exteftibusiit pudendum 'eruntur,
quibns alftirgit et Remittitur, iique'in ipfa excelione dum
cefrrantur refdiridurttur, ideoque ad obtndam venerem in
utiles exiftunt Qui vero Iftorum attritionem pafti unt, iis
geniturae via oblh ucl eft. Galium enim contrabere teftes
Merit, nervique' t callo indurali et hebefceiites, eque pu
dendum intendere eque laxare poDint; At qui juxt aures
fectitiem experti fiint, venerem qwidm exercent, verum
fernen pau cum , imbecilliuii et inbeoundum emittunt. Ma
xima' liquidem" feminis pars e capite fecnnduni aures in fpiiialero tncdullanl fertur, ipfevero Iransitus fcclione ad cicalricem pevduta, folidiorevafit. Pueris autem venae exi
les et pleriae genitnram ferri probibent, eque pruritus
rodem modo exfltatur, nec proiude huiniduni in corpore
tgitatur, iit genitura feeeini qucal. Vrginifcus quoque ean

374
inn 2 &.
Ed. Chart. III. [igl.J FoT. I. a5a. I * 14. U (afil Jifc)
naQ&ti'oiGi, [is%()ig ocv *ta taaiv ob >%^i x xaTauipia
V (UTiov t aire- irtjv de wcrat itai np&vo * nolsj
al <h'-jti ai ig aloov itfaovoav nuid xa* Tj
& xui ni rj ' jB>j*ju9, evQoru yvonai xmo fij air
fyj xui OTOjiovrzru, xui oo xui iodo dt (jtsvv yiverat
xul vyov xXvijaiv tots o%ei. svQv%o)Qr yp ot - yi*
verat i'r&u x?.o'^(T6ret. x ra ttkk yotaet, intv pdp; ^
di xat |/ nuQ&ivq xar/4^iia. tara V /tot ob
Tius Vojr<paTat. (127) t^v yovrv qw/tit Tfoxifta&di
110 naVTO afiuxoi, x iciif oteomv xa
(iaX&uxv xui n vyov nuvi vov i Tt> oufttai. tan
Tsaausi Idal tov Vfov, ujue, geAq, dup xat <fU/uHTOTaiTug yap a; tjfei vu<pvttt o ^ aitrtj)
n Tovitaiv al 'aot ywrttu, al ix votav iuxyiettxai utv siQuzai uoi> nsgi yovr, x&ev yinerva xai
oxcog xai *to'rt xui olaiv o yirszat 7 yort} xa* -otv)rcvera* xui nsql xurauijvicor nuOvory. r a* it yvrudi*
,f
/ttjjet XQtofttfov tov uiSotou xat rv uijrptW xixtvprm,

dem intra pubertatie annot menfes minime prodeirnt Ubi vero adoleveriiit tum virgo tum puer, venae
quae ad pueri pudendum et in Virginie uterum feruntur,
incremento accepto ampliores redd un tur et apeiiuntur, tra
que et Iransitus per illarum anguftias patet, toneque Lnmidum agitari incipit et fpalia arupiiora in quibus agiteiur habet, pueroque, cum adullus fuerit, ob earn cauiiim .et rxgiiii menilrua prodeunt. Atque itta mibi ad Lune m od uni fe
habere coinperta finit. At vero geuitaram ex toto corpore
et ex folidis et mollibus parlions et ex univerfo totius cor
poris hmido fecerni aievero. Huinidi autem quatuor flint
l'piecies, fanguis , bilis, aqua et pituita. Homo enim tot bi
cognatas fpecies habet, ex quibus tum morbi fiunt tum dijudicantur. Atque haec mihi quidein de geni tura dicta funt
et uude et quanam ratione et quauam ex caufa orluiu habeat et in quibus et quare nulla infit, Gu nique de virgin uni
menlibus. Mulieribus autem in coitu altrito pudendo et

*&1>9> a s.

375

Edstant) IILl*H iS*] Fofr I. a3v ?3. .. I. (127. 128.)

temf&Q x*i/t* ' iftnmtsiv S avr xa i< AAo> cwuaxi
tiorrr .Kc j&g!*tv mtxetV' fit&Ki i* xa.q yvvrj orno
wftcao i.piv
rt (*^19 > oi j ftrjtQcu Ixukai yvoviu*, r ds xa ., \v ^ ai u,rzgui uu.ov
xatgo- \\ai .'/]Sejw .^'^&, t navios *ov
IQbvoVf uyffig fiv amijv .fti&ty - o&qo' xrjv fv f
yut't} ('& * 6& ruv v$qi)q >&, Xai i Aoeif
eux ittfioteti ffltwu-ytm'ijjx 9 Wltjifif&r *w**il<s *$.*i r[Sofi*r}' ,xt 'ysv puzioS" 'ffJe^ lZxi, ni vdmg tov
xpu^iv vmo mtxw* tt<^*jL ^tbv. xai
fvi} iteaovaa tovmvS .ivg uyias_<stvvv6b rtv [18a]
^% mikffa tfH*iv $ yvwaxfe*s Ja'oou t /dovrj
atoi <jp &fii} g ;,,^ ftrjzga,
h'iyei': Siiip mi. (p\0yct \rov fir*flt't, avfiaivsi >va (p-. iufootmt>*ir< <~$(*&& * oiyov
-irg zfjv .biyj/atrvQV orou, - . de xal
* k&1qij' JJaWffc n<W
yori\v vSgo,
. ib^ei< jjptjw iff . ji'tM q jvvtj rds h

commotis uteris, pruritos quidam in. CejpGs fentitur et reli

que corpore voluptas calorque exoritur. Semen vero e corpore etiam emitlit mulier, interdum quidem in uteruni, ex
4}uo Lumidus reddilur, nonnunquam vero foras, G plus ae
quo utrus deLifcat. Illa etiam ubi coire coeperit, toto tem-pre voluptatein percipit, dum vir emifeiit. Quod
coi tum ardenter quidem mulier appetat, ante quam vir fe
rnen emittit, neque deinceps oadem voluptate perfunditur :
fin vero venerem non vehementer appetat, una cum viro
voluptate affici dfinit. Labet fe res ad Lne modum, ut
qnis ad.aquam ferventem frigidam aflundat, fervere defi
nir, ita ctiam virile fernen in utcrum illapfum, luulieris calorcm et voluptateni cxnguit. EJTertur autem voluptas et
calor fimul ac fernen in uterum decidit, deinde dfinit,
non fecus ac quis ad Jlaminam vinuin aflundat, ea priinum ad vini afluoneiu altullitur et paulatim iuerefeit, deinde dfinit: eodem modo in niuliere calor ad viri fernen

?- Chart.- . [|8?0
. . .
, IAiov I/CI2
Tft fitsi, Tiksiovu S fQvov o avro- dirl Si italov txrif
rfisriu, unoxoiverat aiiity ifaw/ffjs vyovn jt< ia^vgorQtg i-. jj yvvcux tjret de cirros 'Tjo* yi>
raigiv, rv piv fioyuvrai vda*, fiiXXor vyiatrowiv' .
di /'), taaov. upa fti* al ftrjxai ixuaXcu yh'orxui v.ij
^U , Mai ov %roal ioaui (tuXov xortpo '^
io%VQwi. avttTQEqueVM de tijv ntov ocofiavt naot*
XOi'Oiv. lfia de ^ .fii^i/t T0 .utiia .&s^iiuirovou yaivyttair6i!aa
TiOf't odv (/ rolai //*> icvdi '*
(ii, ja>Q$vt(ov t aiiaiu yvvutx* niroaa yrorvau
diri di invoaa yiovzcu, tly^aera fwi b> r^ai yvrcuxsijat
vooowi- xai uv tetara* ig zoaovtar. ntjt di
f'Z^fi Yvvh* 4V h6*
f* ^ AA p X^xfiEa&at ni ioiwrjt,
ns i'&ei / 'w yovr un uqsoTveiv , xrar r\
fvvr &qkrpy jv (iXXr '&, oil %aQei>
i
fifttret iv lyat utjiorjam t Yovq. al yo ftiToai ^*
xai fiiaaaai, '%ovqiv if wvryatv, aie vvanan&rio

effertur, poea deGnit. At vero in venere exercenda longe

minorem quam vir voluptatem mulier percipit, vir vero
etiam diuturniorem. Cumque majorem vit percipiat voluiptatem,' ei repente ab hmido majore agitatione quam mm*
lieri fecernitnr. Sic autcm fe res habent mulierum, qui-*
dem cum viris rem babeant, magia fanae Amt; fin contra,
minus bene habent. Nam et coitu uteri humidiores evadunt,
qui plus aequo ficcefcant, vehementer oontrahuntur, Be
que contradi corpori dolorem aflerunt, mtilque coitus
fanguinem excalefaciens et hum laus , caufa e ut mentes
facilius profluant, quibus minime prodeuntibus , morbis obnoxiae molieres redduntiir. Cujus rei caufam in morbis rouliebribrus exponetnue. Ac de his quidem haec dixifVe fatis
fit. Poil coitum autem, fiquidem mulier minime conceptura
fit, fernen ab utrisque emifium pro more loras cum volet
profluet. Quod fi conceptura fit, lernen minime foras pro
Huit, fed itiipfo utero manet. Eonamque excepto uterus claudilur et relinet, ejus nimiium ofculo ob bumiditatem con

& lIEVr rONIiZ.

77

Ea. Qhrc . [.] Fo?r. I. a33 Ed. Lind. I. (128. lag.)

; % ixp&dogi xal fitaystai Ofio 7t tov
<$p
ai -trji yvraix* xal ;v ^ ywi)
'pnuoo t) w iU'orjmj oxxav i yovt] (tr 6%Xdy, *
Sftueh>rn el(_ia2)Sqis*j^ 7p;; SXuev Wrjjv. ^ft. 5 ol
rag xui rSt. (tiv loyvQ&nov lori (udu/isvov ni
ttj yvvaixg, ri^ds o&svozeov* nal no V5p oavitag. xai tan nal t> t yjpi #^ onpa
xa apor xa y ijj yuraix oftocag. Isyvoroov oii,
tteoeu '&tXsog- vyxr] ovv ino loyvoiiaov 'mt- yii'Sf' 1
-xai-ToJe . jj ni* /'
n aitpca, a^vreaov 'X&y, aaev yrsiai t rixtfitvov
oe. aff#'?, tjAi. xtepov 5' V nXtj&og,
xero xa* ft'stM. rjv yp nXov aOevg onoua
ajfvpoTfpov , xouttui io^t'pv xa (tiyfliv rt o&eig &tjXv iwgirv%St[' rv di'nXov i'tj 10 ta^upov too
a&evpg , xvnf&y'tq re do&evg, ig cuasy nsoitv%&r. '(tJ r*j xifper *a orean pi|a /o, ^1 jwjaas

tracto,. mnlqne mifeetur tum quod a viro tum quod a mullere

procedit. Quod fi millier partuni aliquando experta fuerit et
animadvertitquando genitura non exciderit, fed intus remanferit, feiet qua die conceperit. Sic quoque fe res habet. Quod
a mullere emifl'um ell, 'quandoque quidem robullius eft, quandoque vero imbecillius. Similiter quoque quod a viro emiffum eft fe. habet; Et in virotniu muliebre tum mafculum
fernen ine, codemqne modo in midiere fe habet. Mafculum
vero foemineo robnftius eft. Generationcm igiLur a robuftiorc
fieri ' eil. Hoc quoque modo fe res habet. Si quod ab
uhroque fernen pvodit robulb' us fuerit, mas gciicratur, fi de
bile, foemina. Utrnmlibel. vero copia fuperarit, illud ipfum
general. Si iiomqne debillus fernen multo majore copia Va
lentins fuperet, evincitur quod Valentins eft et debili permixtum ad foeruinairi transfertur. Quod fi validum debili
copioGus fuerit, fuperatur debile et ad marem redigitur.
Ac veluti G quis ceram et adipem fimul commifeeat et adipe
mnlto majore copia addito, ea ad ignem quefaciat, dum

3y8

*5> nim^xzwmir^

Ed. Chart. . [i8i. iK3.] Ff.Pa33.a64. S&Ciiia:i.:(i<*Pia>3

atu n^ Ttv , (izQtg ,(iv iVfQ&VKy ,
dd,rhit
yvsicu xoart'ov *rtvj de nuyf, wir < i^wv yre&H, Wi
xyuTtei arict rov ttar >- ovratg '-f/w >*al
('tvo xcd &Xeog yoir. mpilseOfu naoi%ei on xai iv ti) yvvexxi xai y <5 "p yo'rej xtti
<d4jtai>S xoi eo9vos lOffv ipqiuvteti yWoftiroiGb no/.lal ywo
ywaxej t^ij vdo<ttr Ufioi' '
itigot ih'fftv th&ovaw xoipotoxjjffav. |j xai o- uvde
o uviol xevoi na<j otuv &r),vioxeov ul , t ttyinv
yvmixwv ig ft^iv ney^uevot agereva yvev inoitpay, >x*i
aldif oqgeV yveg ywt&i elg ttpccg jbvuxu /it(i3o)jWifc.
ttSs&}Xvv yvov notyjuv. - [i83]' oviotg o kyog tt4di
avon xul xrv; yvraixa 'jjsv xui &r\vv yvov mai cera, Tinp piv romv &ijXvrxeov, xpatrro layvgoz-e^ow,
nkovog yevoftvov o&evio, xi iyrBto~'&rXs(x' rtao &
TOatv txovQorxsoP , xqutejo t oa&tvartQov, xal'iy*t
aera. 2<u0t Se owt asi toio arsow ai^osj
ltr%vo>' IX od o&evq ig e{, &X <Dots ilij- Mu
qnidem liquida fnerint, quod copia fuperat manifeftum non
eft, ubi vero concreta fuerint, tune quod adeps ceram co
pia fuperat confpicuum eft. Sic marie et beminae genituram
fe habere exiftiuianduni eft. Quod autem tam in muliere
quam viro tum foemineum tum mafculum fernen inGt f ex
Lis quae manifefte contingunt conjicere licet. Pleraeque
enirn mulieres fuis viris foeminas jam pepcre, quae cum
aliis congxefl'ae ex iis filios ful'cepemntt Et viri illi ipiiiqmbus mulieres foeminas peperere , dum aliis mulieribtts1 oongreli, mafeulam prolem genuerunt, et ijuibus ma l'eu lus foe
tus fufeipiebatur , cum aliis inulieribus congneil foeminas
genuerunt. Eoque mudo baec ratio demuuftrat tant l'irtuu
quam foeminam et foemineum et mafculum fernen continei-e. Siquidem quae foeminas fufeipiebant, in iis quod
erat validius a debilioris copia fuperabatur, et ibemellae ge
neraban lur; quae vero mares fufeipiebant, in iis quod erat
debilius fuperabatur, et mares giguebantur. eque vero ab
eodem viro fernen validum , eque femper debile procedit,

d. Cbart.

FoT. L a54,

E. UnfUi I (< 5J

tug * T'ff; aipoi'i-. uf^ug.'yvov ai egaera xui

fiweiV' s-sir $ xi xwst tfafoiv oiireifvT vbqi ypvqs 'j^r
$ xat (5^fvu(. sioi f ) aqpi t ,' iiQ%exut xui
T*jc yws xai w*F(s ar nuxc xui
< a#s.sW cd'si'71,* xe* ii*" r/rpio'
xai r'xvj) o'uiwj toril' vyxi] rtoddoQ&at. xui ox&ev
BIO XOU $ : XOU o TltOV B%{t>J i Tt]V ^ , J
yvvuutg, r zixyov xvo xuJaov eotx rcj>, hutq xr
8'f Se nXt'av At?j uno xijg yvmixog xo} awfiuiog ,xs>
xpXLov i'oixs t i*tiQ< oxi di ovx :9vju<iiQV no\vtin xy ttiitfp
OAxfrfu, xi> di %UTyipidv, > xivainab torop,
Jx$yqi
w.yui pifier'
fufot4t>ouiw , fe .-
TU i, re dft(foiio>y xtuv owaraw . %u>qiu
fe tu xxroy. xjEQog S' v nXtov ^ g ot.ff* xui < ' jwomi -o , reino %..n%t'ma
loues- xui mu :t ftro(Lr . >' . pvto
" <j> 3o(i3i}t^ j g /iij^^x ai *eyes j-evo^os
fed alias aliud; et in muliere ad eundem modum e blget,
ntpxoiude minus mirum videatux.easdem midieres eosdejmgue viros et mafuulam et i'oemineam pt-oleie gignere Jap
derti vero iu brutis. tum i'oetninam tum marein proereandi femiuisque ipGus eft ratio. . Prodi t autem et mulieri
et viro ab uaiverto corpore et ab imbecillibus imbecillum
i a validis validum, eodeinque modo foetui diftribui neceiTe eft. Curaque plus ex viri quam mulieris corpore ad
geiiituraiu accelTerit, foetus ille patris magis ei'it uiilis,
cum vero plus ex muliere prodierit, niatrem magis refereL Neque vero fieri poteft ut per omnia niatris limilis
fit, patreui nihil referai, aut contra, neque alterum referat.
Verum uti'i usque aliqua in re fimileni elle necefle eil, liqui
dem ex utrisque fernen ad proereandum fotum provenit.
Quisqus autem plus et ex pluribus coi-poris partibus ad fimilitudiuem contulerit, illius pluribus 111 rebne limilis erit.
Ac iulerdum contingit ut nata filia majore ex parte patrem
melius quam malrem referat, et editus Illius nonnunquam

38o
rXmtfXfJtTOTJS &.
Ed. Charts. III;. [i3;]J
. Ti a34. -ai El L'iWd. T. <i3b.^
anv xakhov wins fitjt^i j xorlrtttgi. xet *
xni*offavr iaxiv eto^al r5v ^^, s oti xai
r tj; yvvami xa '**
urS^i xa xovQOyrii) xui /+?
fveiai t Mai xs-> wnv r rMu Xnxi Mai arhra
yvetai, Ix nuTQii xal 'firjTb nayHint # ittl lajvpiiSv-c'oV"
. xrjv ftv Ho)Jmv ?Sr fsvoftvwi* naidw rotoiroir
yijtottn dfjXW' on if tt<fl fxrjioyeiv ivaijis x euninrr'Hi
Jt ixij fcifTQO^yj ^{g'u'^rjg aviov ot nu^st , \riv pitj3ti#
%uvoveo)v fikkov xtii tt xovto a&ts ytvxo. votrftt'Oe'
teatv 'xaarov xat v'rjv -l(s-\iv 'iwvtov. ^V.ds Wria '/**fteva nuiSa aofisvu tij, al fitjtai i tal) exeVxitiF
*it> ro5 uiQOv. ^t)Vy0 (Urj "fjr7 fioi^r^v' t'Wfrx Tt>"fji4U
(Jito xoa^ilf], iaxlv uirt linrv yt%to&tn, axto*'
e(Qv Tf av$y ej)^ai()*)' v de %/ eQV%tQrp> xai ftff fd'V
atay, un fitfu ^fi'SOtrV^S 1
i'^t 5 ourwj < ? axvot iS. tWt]tifr>tpct"rrof^b'
rsayvov *ai noaevta tw otxtr?.trtp['
t-*$jtwt/jott, rWrt'S
matris magis quam patria Cmilis exiftit. A(que haec mihi
tamque multa funt fuperioris fententit argnm-erit*',i quotf"
tura in muliere tum in viro el mafculae et ibemineae \>rlis generandae facultas inl. Quinelim iftd interdum ' !
tingit, ut tenue el knbecilli foetus ex paren tibus craffis et
robulis gigiiantur. Quod' fi multis jam editis ejusmodi libe- :'
ris accidat, foetumia utero aegrota'e perfpiouum eft,' l'1
a matre aliquid ejus incremeuti Ibras prodiille, uterb- wfrtt1-1 i
rum dehifeente proindeque debilem exifter-e: ni m an Li Um' '
aubem quodeunqua pro virium fuarum ratione aegrotare" yi-
detur. At vero fi onnies editi liberi debiles extiterint, titer! '
plus aequo angui in caula eTc exilimanlur. Siquidem cum 1
dfit amplum patium in quo foetus nutriatur, ipfum dtbi^' !
lern exiliere necefle eft , deficiente nimirum fatis ampio ad i
incrementum fpatio. Quod fi eque dfit amplum fpatkir*j
eque foetus aegrotet, aequum eile videtur ut ex magnis
parentibus magnus partus edatur. lftud autem modo fe
habet, pernde ac fi quis cucumerem jam dellorefcentem,
lenellum tarnen et adbuc cucumerario adhuerefeentem, in

d Chart;. III ti63t i84.] ,1.34.35. Ed. LinaiI. (*3r. i3a.)

oog rtj* &fy
** .'/o<>. * ^* '
770?
4x/fei ' j x,4jtrtifM)VT* oktV9*xtifaVi XX fft )(
^.;^w,^9 gt^/oe, w> ,<xw>v> 2# i'm o ietvos ro)
<fyS .ij-,>*$/liy <<*./<0*0'* ii&hyQ Vig i|; w *'
Tot3<.<*9tfGoet. o^*dpii\.*i-i'(T ,t>(.i32) tfvoftaa uvrotfWMW tfV

^*'Jfl(l<V O: 6? V. If vjj, /tfop fimrfttr

(jryptt-aniuifitm
tifo* falft'rtqtiu^i'MiTj-fitiiiiit
2)*( #A<^h$vok, , /^ wi&u w$ imott

vlros i>uytvto tov Alegatorios mi, qreiasiai l.tftfivov,'

i f'fi* too'thj , <;? Jiijoor* naidu, in'iv iv tjja* [lift, .
* #">* iui#n nal ijH}Q(d>i) <OT{iv 'r, oryxi
v^Otflty.. KlVtVfltVV . (7WUr0 nljg000l XCtI tX6t) 10i .
^^), wene nui Twv dvdMV uan, tx ; yjj fq

aliquod angulum impofuerit, aequalis fimilis ipfiiis

va* angufti cavilad evadet. Ac fi quia in vas amplum imponat, quod probe cuoumerem capere ppfiit, eque eo multo
rnajus fit, aequalis etiara et fimilis vails cavita cucumis evade,t,'Iucrefceudo ' vas capacitatQm aemulatur et quae e
terra fer$ nafcuntur omnia, eodem quo quis ipfa coegerit
pray^niunt. modo. Ad eundem quoque modum in puero fe
habet, quidem ampliore loco incrementum accipiat, ma
jor,, yero anguliore, minor evadit. At vero mutilan in
utero puerum ceiifeo vel , G circa foetum mater
percuffa ierit, veL in ceciderit, vel aliam vim quampiarn- ! fue ri t. Qua vero parte colliditur, ea mutilatur
pur. Quod fi veliemenlius e.liam colliditur, ita lit quae
continet membrana disrupta fit, corrumpitur foetus.
Quiu et alio liujufccmodi modo mntilantur pueri, ubi uteri
locus in quo mutilati fucrint anguflus fuerit, cum necell'e
fit corpus quod anguflo loco movelur illic mutilum fieri,
nou fecus ac arbores quae terra conlinentur, eque iatis

OBvChkit. [i<84. V.Bio.T Po.-tr. i:a35, 1 d. LlnA T.' iS3)

^Wt - dtoSpMti' tieVteQo*' $repo**o Ii*'nftatofe rwtffV obiictbui. '

yap *ov'tf$Wfy> >trb
^4 ^^^^^^, ir^v d; 4t o'Vee-iflirt n$emkttf Vt *ti&>\Vfga& r'tjr, fvv tm^fia yveiu,
hnk^t^^iYfi^vhtffeV-S
mito Wm*fiptVo*, owyups plot ftcBi^wai *$w#iJ*rty x*a#ckip (i33)' rexe$.
' wtra d /id* i? ror ' dgarai. avarjao(tav * av&ts sleo
2 v XyoP oV eXeybv." ' 1
' "'
r*
- V >.
i-.i;vr,:
'
-m. <. :

xu
, 1EPI 2102 /lQt.
n . V. 10]
?J J-o^ /.eii'^ twr* utpov v <. (trTQfo
i^yvwuxos', *-r'fW* fiov, Ute -rffi yvnuxo
^1\),,"'. J ''. ' .<J'J
v.* ... .

nmplum fpatium habent, fed vel a lapide vel alia qnapiam
, r^dktinentnr, cum , torWofe evadnlaut parte
fii'a crallae, altera tnues. Sic certe circa puerum contirigit,
fi;parS quaedam corporis in utero ariguftiore loco quam entea contineatur. Ex mutilatis autem hminibus tit integri
peri nafcantur ul pluri'mtim cohtiugere folt, qcld
nititilatum eft omriem partium rtimerum xpleveTt fJeriirtk
ac famim. Vernm parentes morbd-aliqiio laborare <foitigerit, neque hiimidi JpGus ex quo feraeh oritur, fpetes
jtratnor quae natnra infant genifuirn-tm paebueWA,
fed ibecillibr ' ft qtiae' ex^nutattftaembro p'rdVnit ,
rrtlfum -videri debet, fi' t paren itel e(tui irintiltttr.'Et
baecipiihi a'd *e 4k;fa TaWfWt Jan* Vero qtiem'into
'propofui fermoneni reptam. '" 1 -'
, '
.
'>
>
d*'
IIIPI'OCRATIS DE NATVHA PVERI LIBER.
Si gciiitura ab n'oque prenle profeca in mulierii
tero permanferit, prim um quidem cum mulier minime qui

(B4,Got- V.,[2i<f,f",3 ' OFoet I. 035., Et). Lind- 1, (i3a,n34$

..ioffi% S*e' r $(>> tpOfft, ttq jufirpg
jfi0rr]g . 8W
' ' QiljVifXlia^Tj, ^fl* o
4VFu|ttiure> 5 ^' er fiab*)
ypf^ P;i|i<ie
J^ifi, Tfr ty4t0>> iffjif^e* <r VfC. ^ **
jfffHt i itarzi .tO.xQvov- ^sQuUifsutt
yp. are y
4*>!&^0)'
. <5flH*;4**f imawkfr
-wtfw?* ** **> -ei/* r: tw<^ Hei*fie*

'#peawoff>,:Ax ig -.Witt 1&&,*09- nfevfu/t

$V? ^tu
^y? <* " *SVrKbjtWo xa
ti tcv Aaiv xat ni rwv .\^/ xci noxob*
xoira &EQuarETai tff;ri>p?. [11] vrorciut, d itaot^ei 1-vXu
icufitra. teiar(i34)ra juey yo1 |u<jrbi>J<;Vi. toro- ,i<A\7<
l iio'^Aua. n&irei y - trto tD^v nvepa.
nvtviia xxav e$co ^wp/jast, /LWt *
/?.
xa xoro yivpsrov wftev e. t- ovv o xloywfig
anuiwf : \> ">r -/jr.i i .r .
,j- it.! .-= ' j! 'S ' l'sn
foat, limul, permjfqetur, condenfatnr ,et calore increflefejt,
jjein^cs.fpuitum coHcipil, turn quia^iocp calido exiftit> t*up
ggia mater fprafc jQuae fp,bife ,pia;iiupiily,viam pfe
rfUttfprae facjtju^uaf
nj^diam gnt\t4n fiJeat, : Ubi vCo
5,, facta fpiritus lie .qalidue farae.ejfupeiit, .litt riwfiis
-.fpgiduin a matto ad, le nttrabitidjue to^o tempore perfeye.
Incalefcit liquidem cum loco alido exiat, niatre au
tem fpiraute frigidwm eoncipiL Qbe. yro calent omnia
JTpiriUim continent,. Erumpit autem fpjntus .viamque ipfo
iftbi aperit et fora^.ier.lur. Quod vero t^ucalefcit, aliura rurfus
i^d CajfeiritumJrjgjdjUm^ quo rmtriatur,; per.fcifluiam allra,,hjt. Qnpd etiam corttingit in, liguis, oliis et. cibis et potibus,
quae vehementer incalefcunt. Id vero videre licet in 1ignis
ardenlibuB. Ouaequidein omnia faciunt, tum vero praecipue tibi fubvirklia fuerint. Spiritum liquidein per fectionem cmiltuut, qui ubi foras prodierit, circa Turam convolvitur, idque perpetuo fieri videmus. Bene igitur fub

384

>

innoKPATOTJs

Ed. Chart. V. [3ii.}

Tot. I. 355. .
Ed. Lind, h (i34.)
ntevuaio; , y i jAoj lov sguov arruma
II'VXOV, V OU TQttpSTUl Xui V710 (uvio tfijaiv.
piv y ur vzo-, oik uv nrevpa eiXiaaero '|w ir.
jiv yuq
xpyxv jyitpezcu Tlj fiexQiqp. xai xrav diu&eQuav& vyoov to tv Aw ,
'^ ^wgi -' xui t^tv ^ 10 &/tiv
ra fiv mmr xJ)v%qV q> ov . iro*{6i de xoito xui (fi'/J.u %)>wg' ozav 3 xuUiut, nrtfia tojf*
[| sneiza (iryrvai nrevftu xai pv iwtteiui xui %1 |
Xiaavuevov- yoiov Si tiq>ov nuQ'xsi, q Jtv eiamorjv *ral. xai x)onu xui aliog xui txui/va freoftuiruswt
nvev/ta i'oysb xui i-^era Quyrv noirjau/ASrov- xai jj
oreji en, fiAi'ov e'wjat xai zrv uyrv (im noi. xai 1* eT (laxoryooteiv ; nna yq oxaa Oeouamxai, nreZfia u^qui xui 'eteqov ifw^yo*
<$ oi '. xui avta vyxut nqotjyuvat eiaiv, or*
r yovh &SQ[iuwopit tv uqzQtjoi, o^* xui a^rjet.
ducta ratorle exiimare licet, qnod fpirilus in ligne- cum
calidus exilat alium. frigjdum a quo iiutrialur attrabat et a
feipfo dimitlat. Pi enm attraheret, fpjr^fps exiens minime
conyolverelur. Omne namqiie calidiyn Frgido, moderato I
nutritur. Et ubi percalefactum fuerit bumidum , quod in
liguo inet, et m fpiritum fuerit, foas proditeademque via qua ejjit calor
qui i hgffo exitit,, alium
irigidurn quo nutrialur ut trahi t. Ad jeundefn quoque ,<
dum folia viridia cupi urupLur fpiii^im coneipiunt, qui
poflea eruinpit et viam fibi faciens for,ns couvolutus prodit :
cumque exit llrepitum exbibet^ qua parle infpiratioiiem facit. Quin et legumin'a, tiiticum et orboxei fruetus, ubi incaluerinl, fpiritum concipiulit, qui rima facta foras prodit, et
Lumida furint, copioGorcm fpiritum emittunt et ruplurara
majorem efliciunt. Liquid longiore oratione oi>us eil? Quaeennque enim incalefcunt fpiritum emittunt et alium frigidum vieiffim quo nutnuntur attrabunt. Atque eae quidem
a me adduetae ralione neccITario efficiunt ut genitura in
utero incaleicen fpiritum habere et emitiere videatur, -

1 2102 IIAIJIOr.

385

Ed. Chart. V. [3u.]

Fof. I. 26.
. Lind. T. (i34. i35.)
upa 8k xui 7T xrj firxgog irysovotj itrorjv rgc xai f
yovr. oxxav yuQ r prxtQ \ivft)v kxvaij ig twvxrjv no TV
oog, inavooxETui rj (i35) yuvr. &equ] d otiv re dr v
&e[tw iovaw xui drj itvsvpta t'omet xui (mijit xui r\ yovr\
fteroVTai (pvamfitrt]. yo ftcp avzrv '^uOsv,
cvve^i yir/isrov, uxE yka^onv tov, omstteq in' ,
Xejxtov i^axutM imno\fg xifiEVOEidig. O'Eo/iairopEi-og yo xal
vatftEvog a'gsrai. 3' av qpi'crarett, natty vfisrids yivSTM.
ig yotij eg!*aiyoAt)>ri xui (pvaiapivy nuay vpiv i'^co&EV
moiyrerui, xaz Se fttaov xfg yorfjg toi / dodog
xui i o> xai taw yvsxai i tov sutrog. xal xuvxrj tov vprog
ne%tt Xetttov xui Ttjg yorjg v avxoaiv 6).iyiax0v laxiv.
avxt Si f\ ..T] yovr OTQoyyli otiv h vuvi. xui url> e$ fftiag itevaaav iv yuaxoi yortjv xai |tu tieoovouv uvrg st
ier, xai 0x0*17 J.oi icpairExo ir yvw/itj tote, un xevojv tu
Xom wxwtj'pia noiivuui. wg di eldov Ttjv yovtv ixxurp iovaav y dtryiiofiM. yvvaixog oixEhjg ftovoosQyg rv noXvxi.-

mulque a matre fpiranle fpirationem habere. Cum enim

mater arem frigidum ad fe attraxerit, eo geuitura fruitur.
Quae cum loco fit calido, calida eft, tuncqne fane fpiritum
concipit et emittit et fpiritu dienta membrana obducitur.
Ei enim exteriore parte quiddam obtenditur, quod cum vifcidnm fit, undique fibi cohaeret et non feciis in pane to
do, tenue quij)piam ad inflar membranae in fuperficie extat,
qui incalefcem et inflatus attollitur. Qua vero parle inilatur, iltliinc quod meinbrannm rel'ert, exoritur. At vero ubi
genitura tota incaluit et flatu intumuit, ei exteriore parte
membrana circumducitur, per quam ad mediam genituram
inlro et foras fpiritui transitus fit , eaque parte membranae
tenue quiddam a genitura recedit, quae in bis locis pauciffima inel, jpfa vero reliqua in membrana continetur. Equidcm genituram fex diebua in utero retentam et foras prolapfam ipfe vidi, et quail's tunc meo-judicio vifa eft, ex eo
reliquorum conjecturam facio. Quanam autem ratione iflud
viderim , enarrabo. Mulieri nobis familiari perelegans erat
uibpociutks . i.
Bb

386

v * ^<

Ed. CJwir.'iVi-.CSiilAa.] : Tot. sS&i E|^lidyT.-f*3fe vH

? /*f nftoT*'oj - ^tpw'a 17 ^ewwo^.t^
arpi, e*x ^^ if yi^f'jiWK rJer.jiMitet < (
wijx.e k-i fie pltffaw r/i: , ; t?. pdrftwo owe &'ais [3ia] ipev -scat .ytxxavaa txtkeiXHtfiijy aiarv
yrv nrj3foui,'Xt hna*r jSr m7imrit)ia, -^jovf
im tij* jrv- tuai y'&ifbHifiiieto
4f i&tyvm
idavftaasv: xtlor i p, tyi i(xta:-npv etVte. woiriu/tafcap
'| fojrpwi flfcAnvi ^lirie-q * 1* t JVdW C^i&v
iaqxtrottOi tQQitOS p*TS ^-*woitW"A*iv&'.
pttfy'' Xtrt *^5^.1'-1 i&!i*>ui4 (faiVewoi <Waat
#ni3; xtti due1 -rov v/idm &dtr tdpt)Mms:. uxat[ioeY
to vfiro$ Treibe AenM*wt'fr<u>edojie* etW o^tf-oAoviV^*xert.t> r^fi rtVOij* x*i ei'aw ni
$> wt
. I.lbJ 'J ... J; 4'jjij X foi }?! iObWJlit -OVVV^ 'ijtM'J
fidicina , quae cum vins converfabalur , et qnam minime
decebat graviianv en'eyme viiiore 1<\ (dicrat, qtrae muiieVewihteEifisnairanaJifi qudndo nadir
coneptura fit gnittrain into* .manere^ neque foras eg-redi.
Qu i bue auditi*-tet ifttellectisi, a! fempecin animo lihtfeuit,
cumque aliqaando gnitirAm non **ire perepiffe*yjrjeja^ed
domnranv dtillt , qiiaft a4' me- ti*m peiTrenit.i>i> anillo
ipfa tit in teltam ** jefLiiQued im jam i'epliea'Jefiflet, gewitura in trra* ttrm fonitu delttit.:. Qcahi iUsnriden<' non fine- ; achniration rpectavitj j 'gatero' qualis erit
refera m . Ut fi qui 'to ertidb externan)1 teftani iidiq*e>aiiferat, qtao Sntei!'1 membrana contenta*! lrumorp*tucet , 'ad hume &>* 1) vrbal idioam>jlfe babebat liquor1 ille /'P^aeft^ique liiber iei'abrtirooandHS.'ifieni'pitiebarltur ulein^irbi-aalbne at tnue* in * corn
fanie era (Ta et rlibtfel'WWe* tare J*t' ipfa membrana exterare
parte cruore ad "irtftar fiigiWatorttm ibffiufa a^afci In-jnujoJ
medio tenue quiddam extabat, quod mihi umbilics effa
videbatur , et per ilium primum refpirafla , ex coque pro

,1410.

38 7

E*J C^rt.'Vibfii.} I To&l. 5.374. Ed.IhoVI. (36. 17.)

<<|> I ixtiftv itstotvo, '< naotgaq* ./ Toiavxrv
fth iyw fl&*v.-xfitfy ovtv;&| jwrijr. ^^^ Itjv *tbpivw.tiSvf- ^^ iaj^iih ater ti$ f^tw io'y<>,
i iTtv ^t]?, $ eiltet* <xv& f)ma$, zet&iou ny/#*.* *t-.t<tfi;
*Y *wo .^c joirrw. or i ij yojq v
tw*
' e?*or|v j^ei. *e* * 3i*iw xa q&sra* r
.41^:'' o ? xazt\ xvg\ tiitxs (>9-^ yap
- 2{ r nat&ttf vytuvuv '. jtrw nroijuaiVt ry
*5< ''^tifra? eo*? oiU^ov' n/iP. ;a*wr vlpu nav<\,'jny oewnro rif . ywutxi ; ('"?) ir-fotVffrara
* es* ftru{ ea\ . i*a i{) 7;&^( ro aifuaog ic^ rou tui.yirf t ma.z ? xi.rttyov avfint xai u l 'h x ftikXoxjMP. asata- dt xvo
/yrfjtWfavhus izsQot ifirs si'oi.5 Jpwtop v/tvo kemol
jrett'atiAAo rfp*io'Tat , ' o<jj n; sTpiros
L'/jqy iytvsto- titafUvo* dt elm xui onto* Wo io aAo
un, up j -j .'i/iiij.,":
*/ m -, j.;;,
tendebtur . membrana tota genituramj complectens. Atque
faaeo qnidem miliL vifa eft geni tura ex, diebua concepta.
Addaoam autem pauto poll aiiaui cognitionis , his
ottniibus qui Jiorum deiidefiQ tetienlnr rr.anit'ellairi , quae
juantum bomini da re ejuamodi /doser*. eOnc,edUur, ooiuem
Jcfratioaejta meam rprobabit. , As de. bis quid'eru hactenus.
- ! genitor. in>inetobrajJAueftnUnetttB, fpirationem
jnWo .el. ftiras ihabefc, et fengii! *d*atren>utevum delapfo
. iucrtme^itum.neojpit./ ^equf :,1.8 prodeunt mulieri
jaaifiraegnan*,eftiti,ri,p>W iftn9 Jwturus fit, praeterquam
quibmdam peepiilluir^,,prM)3!Wanfie>)fod promanans ab
unveifu .niuliebri corpore jangnis, ex parte foris cirbi membranam difluoditur,, iaque una cum fpiritu per
membranam, qua perforata eft et estt, atlj actus condtn1tur, et in nturi animali augmentuni cedit. Snecedente
aulera tempore wfus aliae mnllae tenues membranae, eo
Hiodo quo prima, intra pi imam prolendunliu' , eatque cx
umbilico dependentes, mutuis inter fe vinculis counexae
Bb a

388
&.
Ed. -Chart, .)[. 3i3.] . Foeft L
Ed- #..-)..>
-r<4l P XT(Ort(I 101), jUtd'O^ (I TTS ftll<r g Xf< ' Vlltf
ou rf' * T^i)t.'jai( wjfefc rr^e-f i^iiui4rVfaF^*iJ
3fy,.fAe ^tWf'W^t^MI '/i/jVjrCiittomttW,-, il,Tc O ;imtri I lO'vcfin oil 1{/-, ^(!'?;!((&|'\< (7T0V jftoe* jfffujf *4*<t '!' u . - '
rat
ear s> ^ ^1^101^1 laraii. &
T^iH.fin^'f *ie?-t
2-erat. .icwif jfupjit) <5 cW.ar>,r lotVot* HwfetyMg&t ><>,&
naf ut] ru; bu v io ptynbv ;</*; t > soicsu y&t,
xe a Tdi aiitftuw aiii, iiKw,' xui duijjtog %y. .rafal},
xul rj ). nui io fitr ifptiro* r nwr ya&iut. .
o.luu kyov yo>Q.'ti . tift u>(i(<" xuiav dt suoij ini
a'/.stav yf'i'Jjrut , ^Aiftr.iAWer.a: alfin nal ijii.nXeiov- *aiQXfi~.
tut ni tv ,'';'>5* -Tt(et 5t yoffri
pa/u*, fit
*UTuurvtu ', J tJ o nroj yw'ia. ^ /ut?
im mu il BMt [3 i3J y tij '/irm zara ,t;j {,
tptt; (i3!>) roiijalV s( ui;v .trii; iuqtei tiqvLv
funt' }Qiod. !<mm!iextfnti,-<Xi lelapfQ ;et;caeolfet<> materno
ianguitie caro gigui-iur, ex cujus medio umbilicus ... tttMkl
per qaem fpii'ituip.et ihorcntenlum recipit. At vero mulicr
cum. ulero geric, etiaro nu-nfes minimi: prodeanl. jieqite
tarnen iocirto laboral, quod fanguis lingulis mmlibus cu
mulate exire 'olilus non agiletur, led l'eiiliiii panlatimque '
qotjdi iu ulerum rea dolorem l'ecedit , ex quo aiigelur,
quod infti in uli'i-o oonlinelur. ; Singulis an tern diebus '6,
non <(iii, littet i'im el iecirco dei'erliir , quod genitura
quae in. ulero i ont iiletijr / < empea'' aliquidl e . orpor* !pTO
viriuT nil une trahit , ad eondemque inoduui eliam i'pii utio
babel. Ac pvimo qui dein parva eil l'piratio , et paucus lan
guis ex mairie ferite. - vero wplir ftb Xpiralio-, pltt*
quoque fnngnim's atlrafoit, et majore copia in uteruiu defeendit. <isi; v*pp qne' minime ulero permit, bij tnejifee!,
lion prodierinl , ob eau fas dolor necedit. JViniuu quitdem quolibet m*n' languis in ex to necellario
agitatur, quod meules pluriinnm inter le frigore t 'Cdior*

JiBPl-'wrv r>a ( .
38y
.. V.ipiiji, i .fee i ty. .ti S* Lidt I. (3.)
xai /$t/ftf ** *ttt freiJju.J'rwjyij;, jeitovov,ieai^crat
W1 fBXJfco-#- <* v/poitooij^m^ tew ) too i^oo
jftt ^^W(^vw>'ftu*(ia5 -*a tiAi/owoWTOS tuj tpXfag,
ttOtfTt t' ictt*7iw ovo foor^}
rjpqwJasi. vn>jp|$)*Pff*6
JM'rro>8V>iHt roo i'Mtej r ywin hait^xu tv
jr*ro* rV 5* i?>j tyi ou. yprni OTjrfltW Kai
(pkefttuv Y%vifft4*t4P *b% ^^/. w^o. ai yi/rttlxe tov &. > psr y<x^twv xicjimrvwi Ttjv.xaQQiv
t&ywtttxet 1 ^?7" .i' -*$ '? > $ ouij/uYgv.
inthrav tie ' Tapf^^ 1 (Up Naroxpc&u* (it ^toot e |o>,
toM^is - fg juyityts' ;<5 uijtout pi fttQuutvopevai
<if ht t4>i>'toi^iti>i jjoanwiooi' |Me')n)to, al n^rpn \t('^urv
&
*$t'(p//e$ * flW!mis;>en)fief tyi'f?? erAijo^jUevai
rtW'Awwrt * oii);ur tooi^peeiti' lan V-W JihiqWo

fttoQbf* 4(>^ ,* * ? aw*aos ' ai

diftanby 'id >qu<rd> miplir; ftiu .peirap }/oum uvid Idjige Gt
luiidior.' Ubi louleni' agitatur. laDguisitiyunas impleverit,
e*>:boT]porro deorfiim, fertur, idquodi ei qudaminodo ab
initio a natura infitaav.al. Quare ill illo ihnguine vaeuata
mulier -fderit , bncipit, fi veronje .eduidaiit , minime.
Uteri1 tmnl ^t "Venia Johguine -Ji^cura niuliere foetue conupmiit. laq namque po menlhuaro purgatiooem ob; jam
dieta caufar litera iboncrpiuntoQUotL agita tus iUe etil'ecretii fa)ngois> minime i'oras, led im ulei um i'tratur , i-sqiie
non,Lirait, tum ( liutiuf., i m im te :ikignie iucnlelcity calorourtjiiei r-eliquu coi jiuri .diirihuity ei ubi etiam
ianguin in vfenas oopo'M^refui'ai *a, ;iippletee dolent et
tumoros eocai^biitt 4Nbnnunqnam verb as eo ciaudicationis
periculuni impendet. Quin elidm .interdum velicam ofiendnnt, eamque premunt et urunt ,. nriiifieque iliiiicidium
adierunt. Quaudoque vero uteri fanguine redundantes in
coxendicem et lambo procurabunt doloresque exhibent.
ubi fanguis quinqu aut fex menfibus in utero immora

3go

Tov^ft#a*awjrisiv\.

Ed. Chrt. *. [BiS.j' ot' I. ity tS8. ( -Ei. iiJd."..(iSe^i3

(tijiQat, ^^^^^'%^'^]^,-4^, ni
ntvis I] *" *!}* iptjbtytvtlMi/lb ww y*rr*ti *{^
xr otioSe* :|(fj(rtii3t' #&ji
iiifjowoi^irtAitiP*
wtova ; (pfUc yivt&ii&x&bvov>ity)^f!xm* tijbe,
nal xtti V^<#fiWtktiVetlHiif ft'*Fret,nko>

tote ai vli*sg ui!frp^6&r4ri<ti fWTQyaiv mftttS>y-vfyrtat *al autoi kui bXn'evi'ttu *xA-ytfaeta .e c$u*<>m
t a,t<a xt^**' -fcfci^d^e'VrtjiipAj'O te e**? j(i^niweee
Axi'a7 stat r ify 'lyyi^icu K votjiKor mv'? ^)?
ifiruv mxftvtftU' 1 iMt oko*' mlirathbiu xta. i ufara
s'oijxat. r hl a(>;

rf'i} itt tov nveiftare o&fju-rut *

{ i Tit/xvevi re da*>*V x^atf j * T^b? i' f-urtus, ibiqiie pVtteterti' rt ptts vertitnr>ppiad quibusdam)^T
pudendum exttt'elftiWi IfonftuHia etanv va inguine velpt
tuberculuni obo^iuiir'/iilt^iieJin''pofei*oriwerfu-Bi foras prodit,
et pleraque alia^ejumodi" nphv uuUieribus. toaixd^aat,
quae per pin-gatiie8:'mertfi)iuWs,oii..rieporgantilr. Sed quid
ea boo loco recenfert opuftibit'fiie^hieifiquidein in mrifcfaii
muliebribus dicdwr. Vruit -er unite (tigreffi 'fuafat .mvritamur. Cum card 'p*odw>ai^'ert>,'lmvfatogudne
increfceiite ; fetknl "ipfcel tneinbtano* ) jpraeoiiiueqUeJextlsr.
, augeutilr'j tetiniunpUorefc iwi(iie'xliendjDturE Jt^mcquid l'anguins a!ttltpe idefceiditj t carb> i'picaudo aitraxerit, et in ih^reinetffciin' oelCeiity quodtpeiulilel fuerit>.in
iieuibranarunriniis fecer'riilivr , quae ubi -in unut excatVatoe
fuerint, et rarigtiiiieui'Qjcceperint, turn recte Graecia %,
Latinis loci et fecunda appellatur. Acide iii haeue
dicta fiut. At vero caro dum iucrefcit, a> fpiritu difcdreitur,
in eaque mile qiiodque ad id , quod fibi finviic fertitr, den
fum ad denfum , ra'ura ad rarum, liumidum ad bumidum,

G&>-ciArt...nr.i|R*t.' ] ierl..f% ,'f;d<i4iii..i.-'.^39- l4o0

, *ot Jwi* ^^^^-^
c/ ou
*"(>. jiaoejiji * l^ip",iv*t
'aa

#v- cri tnp itfo'.* u>s <Ter,,.x$ (fgqvta* eu

iisnap ,** Tii ei'iw . nui, tu
xetpaXr}
fivsTutq.eazt)xvitt leu .wuiuy x o $#2$ xat o jtjjas icvT^iiruj^o^a-T a*Ua di'ffiujm ii lhjXuv,
&** * oVf. >?< Sf&fMv xul avTOcioi 'to^uomii xiti :r ptg ^ . * ;'1 iget
.eeo$ ** *siip/nne-, xcii o ^3ai/io.4%w'7rAqi'rai v/oo jftweu G2*ij ai, *A f^r.^iev yijrti xteoioV loti, xui
^' iiuyuotui, wr* r
cwy < /ji> nv7v
TiiiuL *<>iie iuuti * trt ,i;.iwijj. ,s xotiti/, tpvaara
\\ : mmj iuifulo rcr * ,#1'*>,* $ ri>r xtWaooy
taey i yhra^ tinii Tij xri(/.Mj * %ivfb#fi(wy |a ,xa g xtv

fertarque mtutaqtiodque in pi-opi'itiflblOtup, , ad id cum

iqov cognationjem Labet, et."* qwj'tfanvQluui e,; Et
quaecunque ex deuOs orta funt, denfa funt, et quaecunque
. leao Jraimidis, baraida, reliquaque ad eandem ratiouem aubgepttur calorique ola condenfata durefcunt. Ac lane ad
xhftac orboria in ramos etiarn dividuntur, multoque melius
in membra tain 'Corporie interna | externa djflJnguntur,
ipfumque caput lab lu-iulen diftans exoriUir, brachia item
-tieubiri Doflis, (et crura inlAP fafeparautur , nervi que ad
OTt^cliliis !],18 p*r X* diiJiiciUir ; .npfus. et. a(ures in
carnfe. eminent et: perioraLur ,, oculi h u more furo implenntiir'y ' piideudun . quodnanl fit: maniieituui eft, et.vil'cera
'ipl confpicuo dilhernnntur. .At / toperiuribus etiam
parti bus, ore . et nanbus, fpiritum. trahit , et venter
ijiititu inlatur, eoque infla ta iuteftma, ex fuperioribus per
umbilicuni infinper i'piritum accipiiint et abl'umunt, et a
ventre ac intedinii in. podicem , -iuniliterque in velicam via
ibrai patet. Alquo horuiu fingula vi.ipiritus diftingunliir.

3ga

r. (, flUlQXPjTQ *\ <\ \

Ed. Chart. V. [34^

Foil*. I. a38, . , Ed., 4wi. f. ,{*?,
. cpvaftgva yo dfttatat ^ qvyyivnw-iMtok
fQ tl 4Hfan uvkaxou ii(oo5rtoou, rj} xotsi xui divt'MMi*
oxov ifiaXeXv
tpv niant jfqfc j.iu/. ipfipov xui pvtiSoVi
xv Xsnx xui initias t i a<i%
rirov v cxsira jut/ui-srcu- .
Jpwra <5 jrpe?^
oivanuspa Xet/verat pofadog jus T?, .fifjXiofv, xai> .if.
xptxufio xrv xui /) ^ij.ws, ^*
a'*avM'd'^rat otj xui neu^/^ug ' trxttyja, f^ee*'
ftotov ig / At,ii#(s, ov'pp ^ xair. yoyij.xi e(| diaQ&Qovtui xui ixaaroy
. p5pift*a .*
os fioiov. d fiot ig rgvio eQTiui? jxu ytyorsv ..
nuidtov xui
agMxvrat ,
i?</ii> ^ irpurijKiriv, V xsagapuxovru ru(Q>jdi> xui vo T juexpoifitfO, fj
'o(Tv v Toofxovra r/'ojcri /.
&^*
(i4i)jioW l-vpuivit v Toviy < #p'|J / o^./w ^foy4,
oit/a) ' Tuvxu dtaQ-d'QOvod'ai- xui: yuQ i) x&MftOifryr?
erat T^ff* yifratt / tv to'xov wj , ,i ^iVrff^
xov(j> ttyijoi, teaauQuxovxa xui do' ' r
Spiritu namque di (lenta, omnia pro generis affin i tato diflatit,
Queinadmodum l veficae lifilam alligaris, per eamque n
veficam tenam , arenam et tenuia plumbi rameuta injiciav
deinde aqua per iiulam alufa flatum immittas: priiuuav
quidem illa cum aqua permifcebuntur, deinde vero
poris progreTu flatu agitata fecedent, plumbumque :*d,
plumbum, arena ad arenam, et terra ad terram confexek,
quis ea arefcere permittat, disruptaque vefica conttnicpletur, fimile ad fui fimile fe coqtulifie comperjeti ^cb
eundem certe modum genitura el cajeo dilctrnuntur, )&
eaque fimile quodque ad fui fimile fecedit. A tque ifiad^uj-r :
dem ea de re a me dicta funL Jam, yero gein'lus. efi Bans
eoque pervenit ut foemina quidem primam concretioneia
duobus et quadraginta diebus, cum lougiffime, accipiatj,
mas vero triginla diebus, quod longifiimum. Ut pluiimum
enim intra boc i-tempus vel paulo minus, vel majus, ifia
diflingui conlingit. Nam et purgalio a partu fit mulieribus
ut pluiimum, iis quidem quae foeminam fufceperunt, duo-

92&*.
93
la.' ChtV. t.-3i4.l FoX a&}r$, ^i;'bn I. (a4.)
-vtt&etioeio. "kP di ^^*o0(^^#$flfc yWcu jutt.a
xoi V ttMxnt rjtt$}dMi ei n&i\foii.0 idt' vaizov %qvov
JAajj&ti^tdpe'fVi} xP#*i. iHV Siss^a ^mtt^atv iXoooatv
quiyot *u$i$ortf 4itl di't^ii'y^lavi^at nteoot. (i~
Xietu Se )'011 ti ywaee? V \<?'> xi y rouit Ao^t'oto*r ai TreaTixbt xai' al iiaaio' teimiviai rtSv nleo HlftsW'p&AoP tibtiovti- (J -rf 1 91 xatPcJprfis; o & xov lxou
* ja-ra^i ' eiViVa 'fpH\ %ri sv 'ra wo roD "oorcp
Ikyi fYrpirdrra ijiitoi xa JJo'ju ; xo'pjj, Inri J tj
' p)fOt ^1^* rfitQiV'iffltytrjioV ala xuzto%stui nl
rtjv ;" vfo'HaiSto. r6 -"e 7T' Tpiou'rAiov ui/pt rsxn.
fj^Tt) tt{fa$ct ritSu9ivi 'V Xo^ioj x t^ivui
>, aro iV A^yd*1*^ ijittQicbii. }1 zoiuvitj
ywaixi i> tf wtti. 'f fua TapedOrat ywattcl cal (luivstai nvv tnro "tv:xvjote>; ^ &ei'UQrj oiiatj.
bus et quadraginta diebus, caque ut maxime diu turna, ita
perfecta eft. Extra tmieii pWbtiltim ferit, G eti'am quinqu
et vigint 'debtis porgcttar. ti mafculo vero purgatio diebus
trlgftl cetttingit; fe^e, c'uni lingima, perfecta, eil, quae
Ulett'*tr'pei%luii pbhta feii',' f diebus viginti perfeveret. Poftems' ver iebui qiiam minima purgatioprocedit. Quin et'jinicrfcs1 ' ptciormtfis diebus, feniores vero
pirtbS'i-p'ugWttir!'' "'1 autem' et puerperii porgar
ments' rtiaximc abuVaWt/'qViac'^nmps'pgrtus exjpertae font,
et quae ^ V'qom' q iaepiiis ptpeiere, magis
conllictntr'. 't Ver\$ ^u'r^atons nr'tu ea de caufa muliebrfbs cortlirigunt,'qo(l '' tempore ad duos et quadrtfginta dies in ' foriiW, "in mafculo vero ad dies So,
peilninrs languis in pueri aliirientum cedit, ex eo vero
ad partum usque tempore copioDor. Ac fane purgationem
in partus purgamentis reddi et foras exire pro dierum ratioiie oportet. Cujus in ejusmodi moliere tale eft principium. In partus doloribus fanguis mulieri commovetur, et
a valido pueri motu vehementer incalefcit. Commolus vero*

394

.v'Qivjia^ofcM'MWaTi'vs.vt

Ed. Chart. V. t5i4l

FeT.-I. sSoit Edt tfida.T^iid^itoJ

oivlrj lt] itti i)i(>eiti <tf $6tf)f ,

*$< 4ifobif*$
Q"-ti laeto. ttUievhyoV toviffv ftypibiiiiXrfcp <ftiQ&4i
alfxu olov uno 'tWtety^Sfv iytalvtf.if firri *ai V
jhwhvyiuvEw, jwwfci &$ l&T}?y*al?*ifov4mvqQbifif,
Mai o tuxb nrrfititttb' & di rovt ^eti^f W^fr/fi$>.fp^
orl /ovau rtfi)ie l^; >ftjj ODj'yS'HV >"
);<;1#<>
nllvTut. ijr p$lfabiia&a^<W*l#QW n$#&SV $)tffS o } x&aoiii -ehi^ **** ^^^^^utfni , A/e1 *5i> -ij48$eV -^tei^w: *5i> 4#(>4sVjf

is quidem primuiT foras' prodit, po pueram vTof fanies

CralTa et cruerrfaf, 'Ctqbic dubtns qudam ; W feiusuc
aqua in nienfam'effafa.'Pbftquam firigis diebu*, toto q#o
diximue tempore/ purgatio fora prtfeeeit, primo qttidem
quantum hernina Attka'uwtt et dmidia , vt paulo plns,' *Qt
minus, pro eins ratione, dum ceffet; 'JProdt ttUtm veinte
victima languis, liabat, et bene1 llabitora-fit mulier,
citoque conciefctr (Joodfineque reifte vleaT, jttjue Krim
futura fit, purgati tuiii preiar tum fpece deteriora prodt,
eque cito comerefcb ic' atitrii -fe '
-Mbttti" Si mtfar
uterum gerens mrb alqeo iinime ctogiiato1 laboret; n
partus purgatione perit. Qi/od *6 Titcrura gerens ftatitn prim i s
diebus non repurgetur ,l five bent valeart^ "Gvtr jien 'ique
derepente purgatio Cve fponte,' live Medicamento cemmovealur, pro ratione dieruin,1 quibus nbrt' feniel profloxit,
procede L Ni enim a paring purgamentis niulier repurge
tur, magno morbo tentabitur, vitaeque periculmn nuirret,
*niit quia cleri ad hi bita curalione convenientem purgalio

JjAiCbMvV.'t^S.]'

Ff. . a%w

, * liAd. . (t4a. i43.)

faw: n.$twv ytma* 4 &>1* M\/%5lt'aM ^ ini

pMfefiff ,J*o.i5<f( Srw*ffa^^P!Kra.**:,4v**l Jjg^ffMf, inri e toi
jiWiejAi<>ift^a{'jiiSSv;ii k^v^ji .^i?,*' Tcft<<wi xa* uoii
wny* ;j*49Ai
0;'.-4*5*\5* owoiaftf (1,43), auq>t}vht
txixa. i<f^n*i y pt .fo
,;/ j'o/
ptjfQtt><&q).iiv,
^avfftyi . 1* xat "ioie ^,uysir. i)1
%4wt)pt dtatjOgov'fui :i ,!> nuiSwv.
$ tv&bbu , ^jxvw n*' wAfoi'nsipj^a:)* aua. x e/ri
i Kppq ,nA*" . xar Xyv TQtfaovfu. . qtuyewv. ds
4'. &*9a* . -,fa> ^oti* er* ^^,7^1' Xtj&u. ijjfft
n^s/iyo* n* qfusQmir hx<hy i y<vr 3 zj <;ras naij, htpvtov uifM i'(yewf. $-ivi>
y.wmme-sti v*s HVTui- nwra
4* ,en, ntioiv" '/ iatj^oo* #* no s4#w t ana|,
>,vJv*ow f;yok^ wwk-^Rj! aMN^w'i'itiJ avTo a'njem promoveat. Haep eo loco a ma addacta funt, quo dejeionliarem me^bror^ra, diftintionem, in pueris fieri, foeminae quidem, Mitr^,4HPs *l quadragjntai dies et longilfime,
,j4fciilo v.erpinttn 4** triginta. . Cujus rej fidem iaciuut
partus -gamen ta, quae quidem, ii fufcepta puella fuerit,
jdudbus et quadraginta diet 11 contingunt, G vero mal'culus
edita* fpej.it>; ;qua longilfime trjginta diebus. Ac lane
Upnp. ifta,, quo clariova lint, sepetam. Affevero enim quod
limine, Wj.uteW pnbenfo ., farjguig ilie qui a muliere in
Vfcew i&eminam gwiituram gerente paucilliiiius venit, duofbustt qnadr.aginta diebus viciffim redditur. Puerorum enim
- membra bis diebus diinguitntur. eo vero tempore copjefior rangH&>iafi^uit. Quod rurfom in malculo pro ralione
iriginta dieruiu- accidil. Quae quidem ita elle boc altero
.argumento oonlat. Polleaquarn in teros genitura delapfa
eft oprims diebus pauciffimus languis a muliere in uterum
i'crtur , deinde vero copiolior. Si enim conlcrtus niultusque
nico mpetu accederet, genitura fpiritutn trabere nou

39

' "vftrtoKPXivfr* u

Ed. Chart. T. [35.] . . 454. I . Lind. . (lOM.J

faroj vto jtoXAdv i^7re(rt 5 >IW"tjf ttd&trir
avriW. ytootEi y 4j x&a^otg -tt* ' Ao^iW V rjbt srpbfy'
Ttv i!UQiir\sotit sita r koavt,- Sfwg Xifq* ' Ttoif.t
yvvaxs 9t oWqp^stpav H'tivQov' ' ^^1 t^tjyorrV
ijueoiv xal &* ityatvETO' xaa Si 'ottoi' rj '/jtc $'
Tot/Jxovra rupr(ri,, diijo&txopra futto' lrt'. yxcd ii rtf
voiiy xrdV X/o^rdiv tuaaftixortu xl-dvo jJupV vxtP
&, qit'tt Wto&f/tti ftfjauv, tj-ts irjfjS^-0
a&ev p&alj rtutSit > vattyov , Se tpattui xni Al/y*
xal ryxy r Stubtxatii iovtju' tni )i* iq XovQy Ttvix^
xovta xal Svo 'tfftymi*}'' iit Si tw xoom Ttrjxbrti.^
| arogovai yn uli^aiiXmaieg rtai&W xo >lo#
Xitov al . ' ai'Hov d "( M4) 'Ittri* ''rr t&fXv VrrjjWA'
Tai imooe xal Stuuft()$tut, ofi 4} /bvVj 'O'evetrt^if ivfV
xui ifQOTQq tii &1#-> dS$etO. tai rptr] lori tit*
xoutov tov l''/v vcrtSQov itjyrvo&ai difitf $ ' (<(>(,tv
xal ?i x&uybig %>vto)iior) Toroir 4'ttiyx"6ki"Vji 'ijkti^s
H'H'lG (V; 134 JM4 '..Vj- | tjXtU JfJ.'l UiUttJl
poflet, fed fanguinis irruens copia uflbcaretur. Contra
vero in purgatoire 'viciffim redditur'' porgad1
menta priuiis diB* pltrrlma prodeUnt'j'deftrd im it&*>
minuuntur, dohefc definnr. Pleraequ titin ftit mtilW**1'
foetum mafculum paulo ante trigelimm diem abouione
reddidere, fed" is fh'dftinctus coulpeetus ft.'Qu'Vro pftW
poil, aut ipfo die rejecti funt, oinnes diftintti inembns
vid l'unt. Sic ciam n'foemella pro ratione dbortim ^'^-V
draginta dierum, i quando aboltu peririt, menibrbrtorikdi ft indio apparet. ' Sive autem pris/ G*i' jiolerius puer'
aboitionc peret , flc f haber ! membl'ortm 'diftinctia 'neceTaria ration confyikitur; iU 'pulla qui Jem duobus el
quadraginta drebtis, ia puero verb trigiuta. Uujus fiqin"-1'
dem rei dem faciunt foetuum abortiones t puerperii pict^'
galiones. Quod autem foemella pofierius conerefcal:1 M' '
membrorum didinctionein recipiat, in caula oft ipfius genilura imbecillior el hutnidior quam mafcula, eaque ratione
foemellani tardins quam mafculam ooncrefcere necefl'e eft,
et in puella diuturniorem eSc purgationem quam in malen-

^ ibpAJQ&JMWio .

39 7

^WfWf ^'^'fW*'^ -,V?*5f?*W(4c>*W? *. [16]

/t^ou it(fov ,
. ijf, aifa tzifixtyjgiba yvtxab mu xodureyfar.Jf, zcijia, n ,T.ov, ^m^f^s^MW. * d Jira
!|Hif#$ flwf fffgKw- B/itUwTTO monitor.
Jfg'i iovwitcit, m$w ri4 uxQa zyfpa^twv , ><mcQ dsrgotyvr axyozuzu, Spvr ' ,04141 *ei ro. naiSiov it<rjftfrw cpf *<7^< -.ai , ffonwHM ti,* jfitgwr jeat now.
feri ;d(* ;^ty . 5*
p.i qipqzui* re&evrwat yip
/,f'^f,
ioC (bvfyuwroy * etc tos xriUouc teii aj , xtfi t 5 jfio(V. xui ^e^t'ctrai jU'v atv e v iw citimi
(fh'sg ul SV T <1. jmr Ir T0OL OxlsOl XOt TOtfft
( xai xooi Ttfaani: iv d zoqi nooi xc j/fft
^. xa ^ xai T?.f<xrat qiXefi rial xui v&vga
xjui nvxryxuzu xafi nXilaza' xqi axsa -^
t, (Ufi&tt, * z>y d & xui
TioSwr v xom uxzvAotat . ruvta fiXiozu taz ir. ix d x.wv duxxvlyv xs nvxv
l%ovx(v axtu ouix xai qiltug xai rsgu , o'vzo oi ovvei
tcii"">e> i'i.'l ri-, ;
,.
lo. Jnnc vero ad id, unde digreQus fnm reverter. Pofteaquaiu in membra dilinctus puer fucrit, tum forma
incre^sit, tum etiam 1 duriora evadunt et excavantur,
eaqne vi fpj'ntus proyeniunt Ex quo cava reddita, ad fe a
caraibus quicquid in fanguine piiiguiffimuiu eil attrahunt,
et iempuris Xupcefl'u extrema in ramos diducuntur, et
quomadinodum arborum fummae partes poremo in ramos
fc^aduntur., fie et piltro man m et pedum digiti inter
fe diffident, porumque partibus extremis ungues adnafcuntur. Fpnae, . corporis hutnari in pedem et manqumt. dgitos dftujunf.. Et craliffimap quidem venae funt
in. ,pprj>oe et in, i cpate, dpinde. cruribus,' brachiis et
^.,, Ai ia^ped^bua. et manibus tenuiffimae, deniiffimae
etjplurhnae .^^, iteraque nervi lenuiffimi, denGffimi-ct phjrimi, :pflaqiie maguitudine minima, eaque praccipue in, 1 a pedum digitis. Ex digitis autem , niBiirum cum olla denfa et parva habeant, venas etiam
ervos itidem parvos denlos, ita ex ipfis ungues tenues

398

tt "

<*# ** vv

Ed. Cbatt.:V. [Sielj 'FtoC l4. 1 a/tfd. . (44. >M$

( 1 45) iptetip 'l #Jfpo, 'H^ffWt /M^x'iil ;# tflj'/Hjfts
rara i^rt'r^xi'rftrto irftr. :!*c /o^ttv ft>x-*ew#
etar. lfta' di totilv 'itfUj;* xaiai rlpfyeVl"^
fxyiiat xa ; tJxoU'rdl"1 tfirdttfeff ^nt&gt;
gatortif 4h>'*a4fe 7i^i| ^r^%,^rf5ii'41hjt' ieo$*j*
arejov ai tjgjfli portai',' 'w* >W ^ ftthfv *dl iy}i)pt> Ubi
elnov aXilo&t.' Upa yap r<j^ yVpi ^tito/ie* .17 o"4| (Wr
yiwrrtt x j -'TtiiJjfnV1 iee x
orapdVte yiaAfoi^
> Tt sTpcv ^jaoiu;!.0 eraf )-j) o'rt x4ste5v tpkttw* ertttJ
orraJ4
xc rokH *ttrejWJi>oi<*ir xrtt Vljr J-org ** eptf'ieoV. n *d 1snio . ' - 'ftB 1?

fx/4a. petyftpr ei i^f

et deii ^rettr , fn'bctrnrts ttne tA^mprerrtridteit,

adeo ut ne uKei*ts^prog*elabWm,:-V^tte aWeHafH'**certat. t priiidter ttffi?iiit mlrrim 'vMferi'dbkt^'fl Wno<*
exteriore ' 1 pbrt 'enfflnmi ht,:l ttttii-'el erffiffiims
conftertt. Quin etim %ji*'Mmf^ngafeH 'pli^n fcaptt i*dices accipiuni, ortitiqte' liftri5 fie f1 btn'Hi(fit|iH*hi
maximi et pteimi'iUftntttur, qa!fmttk opera (tietfla
rariffima cil,
ubi pilus tnoder.rtult -libef hlinsiirfetiqko
nutriatur. Ac ficubt umma clicnla pottea *tfra vadit;-ib
pollea quoqu pH riafcdrtWr ,' *) ifr1 Wrenttt, pdb'*t
alio quovi loco. -Nat BrauTae gifii(,Pftn^<i'Hll;ui,^L*o
et extrema cutcula raribr eVdityv%httta)eqe' aagis^mtn
antea aperiuntur. Curii ertim adhc -;p*e'f eftfjtjWnulaeqte
tenues exilunt, eque per ' :gerrftUi-a'1fel,ri ipteftiI!Eedemque ratio eft de nicnfibus virginutiti1 At! Cirtul ac meufibus et geniture via patet tum puero et virgini , extrema
cutcula rarefcente, pilus in pube nafcitur, fimulque deratura neque pauciorein quo alatur humorem habet Ad

.
(Ea.;Cb*i. -.[3|^3

399

&.&1. E(d; ^^ |4.)

*$**** 1*&><^;-* '^^^-^

* *V
th*WW.<0
^Hi'ioW^u3ft?6'Wi'.eiS {JiQiV

'^ $ft.>T0fr* fli.-4*9wewr, . [3 1 7l,&ao*, fcvrotgo

fofa*.** yAwMW. ft ttfitf'l'&tof Jmysyofii)
wiqkwtfi
,1*#<^1* $(>,<f. ^4^iM.f<...WS ->4?> <V<i tfPiMHW ^'/<> --

TWidem.modum de pilo in, vhi men,la f r,e,liabet. Rarefcit

-e^i^.fujna cuU<^af,d^lata in ,*! -eapi te liu/nidiiafc.
-Situid liquide i, et, in; coMu.pt, inier,mfldQ| tempore mode; Mtom ^w^Mem, ,qpa.: .nulriatur; hebet, tumque
wixime , * |JHO)idiUs. in, qoity,[;a .fiapijej (foftendens , in
njento louge a, pectore, reftiterjt, ibiqu.e^ora.wfeerit. In
, entern fuminae cuticidae, paribus p^es enafvi in0dcjp.eftv,,quoid 1( toiama pttitiula, puulam foluin
|,(axjte?., . earaque . pe> fanaveris ; ,uhj, , fujnraa outfs denior
S^ttojfewt, nullum ex cali ice pilwm emiU#tf uvvero aetate
..f^n^rpaeiaR.jefln^cjW. exilViPti SW Gaufum eque in
,,p^e. wainwite pilotabe^3 Jeve^iiei^oti font, quod
j.Cjurai.^onduui. vift^genjftuae a^U^Jt, . wmquam rarefcit
vfumttw. fuperciei. cutcula. Najn ,quemadmodum panlo ante
nie dictum,eft, intercepte eft geniturae via. Midieres auteni ment, et toto corpore glabrae funt, quod ipfie in actn
venreo non perinde agitatus humor ac yiris, fiimmam
cuticulaui rarani efficere nequeat. At qui calvefcuni, ii fane

4oo

' . *;, .

Ed. Chart. V. [17.]

Fof. . a4j.
Ed. Lind. I. (i46. 147,)
qpaXuxyol yvovtai, ovcot dt) q>keypatwdeeg etat, xal v xy steq>c.y uvxtutv aua ij Xayreiy xXoreoiterov xnitenuuiruerov t
(fXyfta, noonntop nog 43f* erndtQixida xuist, toiy
t tu xai ixjiiovow ut tiyjg. oi d eivovjpi, dt roiio o
yivovtut quXuxool, vti Gtfiov ov yivetai, xirtjaig la^var], oiii
&euat,vuEvor ' q.Xyuu v t\ Xayrtir; xatet twv -rpl^y r{
ia- al d iwXtui di wvro yvovtai , ort it yuini
d'xrev/ttvov tov iiyoov tv rr;j r&tJufitoi, noxlttai t Xtvxtatov xal irinzei tiiw tijv tntdtouidu. xul 17 fy/$ XtvxOtt-.
(rqv ix/tda sXxovoa 7 ir rrir #ol<*> ?^vxqtq*i ywret, xai ij
siudegiiig, xai uXXov vxov al nohu 6, Xevxoior trjg XXtfi
yverui. xalaxaoirtx yeretrjg 710(1^7jXivtif '^ovaiv >t *eqpa
, xvoioiv f iindeopig oxov at nohu eal Xevxotr ttj aXXrg (Ttiv' ixe yo Xivxxutor iyov ativ. fyei ds xal.
de. xorv v } acQ; ixiidu sXxt}-, rv Xevxrv vv x$
itv(j{iiv * te ittXuirur, TOiavcr tiv %oowv xai t &q yin
tu, taita d 1101 ig rorro ariui- i'/.iwouin d uv&ig el; ti
utxXtineg te Xyov. btav d dq v /.ou putfiato
pblegmate redundant, quod per coi tum in eorum capite
agitatum et incalefcens, in frnmnam cutieulam illapfum
pilorum radices exnrit, ita Ht pili eflloant. Eunuchi autem
earn ob non -calvefcunt, quod eque vehemenlius
moveantur, neque plilegma in coitu incalefcens pilorum
radices exurat. Can i eitlem ob id conlingunt, quod longo
tempo** permeante in bomine hmido, id quod candidiffimum eft fecernitiir, et in fommam cutieulam illabitur, i ta
ut attracta candidiore hnmiditate pilue quam antea candidior evadat, ipfaque' funima cutcula, o praefertim loco
ubi cani funt, quam quovis alio candidior exiftat. Quique,
a prima origine canos hnbent in capite, illis iumnia cuti
cula, ubi cani funt, quam alia quaevis candidior exiilit,
quod illic albifllira humiditas infit. Sic autem fe res habet.
Qulern hnmorem caro attraxerit, five album, five fiavum,
five nigrum, talem ctiam coloreni capillus imbuit Ac de
his quidem haclenns.
Deinceps vero quod eft reliquum perfequar. Poftea

 I 02 ,

4Q1

Ed. Chart. V. [17.]

FofC I. 24i,
Ed. Lind. I. (1*7. i48.)
navSiov oord\i
*c ol ovv%f.q xai al xQy&g eyito&'rjaav,
5r xui xWcrat. xai is xovxo yrtxat, <|> pev
, [ijre, di &ijkEy rtaaue. mdi y erctTon),&(Ttov %vnuirsb. sait d' xui itoativ xrv nuidimv
rovxou zov xQOvov xirttxat. xirtsxui i nixov agaev,
oit i'axiv iaj(vrsQov xoi &rXtog. xui txqCjxov nr\yvvxui
oaev., no yy ia^voox(7g xui Tiuybxi$rg yovrjg yvexatxxnv di xirt{^ '[ifovor, xxs St] inwiuuivet xui
yhi rjj ftxo. o yg puoi eiQuvxut xai al &tXai oyiZai.
di jXu. o jfwo't. xat xyav uiv nvxvbaitgxoxat xwv yvviuY.iZv [* xo~ yiku intatjpuiret xal Q^exai' xqai ds
gawaQXOiei . dt' ryxtjv di xairrds ylrerui
yka. xxav ul (irxoub oyxtoul toiaui no zou nuidov (biat rl V xotXqv x~g yvvuix, xrg di [] nh'Qog oaqg o nieauog ytrtxai, nvntd r mxuxor u xs xwv
gwzciv xui Tioxtov *2ja> g samoov xal iljv agxu.
touu e xig )Mif>tiev tkaia noXiy xai smtj rmtiev,
xal inrv O 48) run)j, mij dt/tu, diamdot. uv jiieutom quam fummae corporis: pueri partes ramos foras
emieriiit, unguesque ac capilli. radices egerint, tunc fane
etiam movelur: ad idque mafculo: tvilim menGum tempus
concedilur, foemellae vero quatuor.' Sic eiiim ut plurimum
ctmtingit, cl etiam quidam pueri. ante hoc tempus moven tur. Piimum autem mas movelur, quod beinella Gt
robnior, primum qupqiie concrefeit niafculus, cum ex va
lidiere et crnffioie genilura coiiet. Cum autem foetus mo-
velur, .tune fane lac de fe Ggnicationem m a tri exbibet.
Mammae enim attolluntur et papillae lurgefeunt, 11 eqne ta
rnen, lac prodit. Et mulieribus quidem, quae denlo finit
corporis habitu, tardior efl lactis liguiGcatio feriusque fertur, citius vero bis quae rarum babetit corporis babitum.
Lac autem propterea neceflario gignitur. Cum uterus foetu
intumefeens mulieris ventrem coniprimit, Ii eo pleno
compreffio jila contingat, quod in eibo et potu eA pringuiffi.mum foras in omentum et carnem pro [ lit. Ac veluti G corium copiofo oleo perunetum quis imbibi Gnat, coque iuibiHJPPOC'BATES TOM. I.

Ed. Cliart. YJ [^*.]

a4a.f . Di .
si*

';H"\kal * Ifr'ydMloi'^ojrt' i4w, ^ ff<p'^roa?yj no

taiiW vz5 Htt' vhov mottet* yirste&iniw v/vomg ?
'x't SVrd1 t' -'/'- rt> Ttj? Yiepuij r}?:nn)a(r

' nX'fieioi- k kbrt**

tfX>ji ^ivqoto ?

Wb''corim prernrit,' Iqla cortfl-effb fflrei oleiim :

lie cel le ubi vnter'piiigtt4IMein a cibis et potibusieotttiriet et
b tero cornipVimilulij:qno& pirtget in .otnen tum et carnean
tranfiKt. Et fe- i4b'>bbitn Jtacrlier fiaett, htfic exwaibii'em facililJi' prcfyil?, ''^ tdrdiufti i Qumet pcora
rim itter,u'ni'!grintylfril^l<n*^
"^A'' bfe' erni ^''^^^'^^^^'.
phtgii naWqne irtb<Tef^fU0>*t'oarUto)*ffectOi/^Hod ateri
cfoW edlcattitn,'ft,< ftr'irfamms expreTuRpiieadil eM'n
terb'i qnqtie exigtihtlpckli per easden* t>enas ck&rtai&inAd
in animus enim et Arteros ejusmodi renulaefet confimile* aljae
ft'Turitiir. C'uTtiqe hd trljnl perTMerty> Jactts forwtam ha
bet eoqne exigiMi'pttei'riiitur. : Mammae Vero lee -tbeperint, ltolhiritur *t;'ihpleiitnr. Aitqne ubi rerit, fuppedilaUi rtiotus 'initio te ia jpfas nlanvmas fcrUjr,
0 puerum lactavrit. Sic enim fe re&habeJu^ Bum maiu exugunhir, venae quae ad eas tendnnt ,' ampliares red

& 40 .
!Bi.i)CaAiitL ,

Fttf. Z.T*4

[.^..Jki^'M148 l490

loarta . TTjivpo', ('cf ',(fa^ *w#.^(Wh ' ?W 7 *"* e

y^-fv Uy*yn5T(Ui,, tyQuittt y^'p^ffti g^,jia

T^|(ttj9C^u >qii .WTCi^^j.lii^rji.go i'jfj }4fys

j ^d3Eiipv jeoeJiJi>) notl#ivli^bv)W,^ k,t tV t
louxai :,,T ^ uu*u .'jft.!- fc *>ft>-Ti*<j^i "jWf"* *0"

.'fewie ijpii^vti^^jii^eJ^. J^4^#*,^^jrf^ tpvaiut,

: fu\ odtu nul ;<^&1.**0,\9? hfwdgr ifVfSf^eo&ui
- Kanst:J; rti irwrttyr ^xqk-Afttfugrt* .WTpeqpeffa
t<-q>tu<uif tai >mw;<<t*P?, i^T/ft 2^$pj. y'.q>jiX^ ^wiliiimi,^ 94(^^)1^^1^\%^^1'1

tmxcj, ebelmplior^s effeo^nqttOjiJ pBgue pil a, ventre nt2 tb*int et in twnsmitlwiU |Yir[ namque " vn
rera crebro xerceaitj! omplicires venae iredditae fernen atUabirat. iQirin etMjik lieefe.ineft )iabflt(ad hnnc,modum.
(Cuati quaena matri^ifrtif fioefcfitlerunp,, ,oy^ uteprurn perve-atwey fnjm pwtfifmdjiui etw^i'iijncir^mftatque ut mater
!& ,)>) tWjom, (p(iw valqt,!- > ifit, qu^madmoduin
quuebie'Jsrjtul igi^jiuritUmieit4W%jnOi1i4H<ui'rj^U,e et eodem
qo t4rnatfeiha1nf/Bi(xilo4lf;)Sftni^i eqn rfwn \n tenam de1 toiffiaa* fa-b,!b>)mjte,iji]<HUm: afrjpfa. jmpletur, cum cui.^dsvis geierieilmnloi-em trja, i|i> fe.f-omlifieat, quo quae ex
r.fa iiacunturjwiitvive ,( fernen, Jiumqiis plenum flatn
jdiBjdilor et intiiemfeitj et via , quae fejine leviTima eil
b iiuuitare giturj dJJaque vi ipiritu coacta et humore in
ft>li verlo . fernen, rumpit et primum folia foras enierguiit.
Qwaecun emerlVrint, ubi amplius ab bumore, qui in feininc ineil,' nutriri non poil'unt, tum folia inferiore parle
Ce 2

4o4 .i .i, ,, i :
W)

11
.c -
\.ai']rr .VrJ3a

ro* wi Taw ffvWw! tVtfft^t w"?^ 10'*"'*!!

AOfi ri 4*et, uaae^. te lirai ojoutj^iiov *i j .nom

MU ^*.. ou. .punira lov xugnuif txhuA/.stv- oo ra}

*i*fijo >j, Wi f& T#,*ft;* o/ W tij, j/r( eAxf? ovf, t'w itrytff. </ T^JrEpoi'. xa< ^"xJ wlViov!
t
.^ty^f yVfFOj oJ^**js ^
".' f,:>v<,s> " '.n.*iiJlwi
J
riimpuntur,, ^^. tpli,! coactm viD^mam, qna netj
prqpter grayitat^rn sfl repiqua ad inferiora demitljV et ei"?^
lii oriuntur radipes ex, iisqne dpendent. tib Verd piit
Jirmae radices an, terrain Recent,, exeaque Olmieutum funW
pfefijt, turn fane,, tojtum eyanefcit, et in pfanam, ex'jit
^.jrjipe , qui fpljdiffimiie eft. abfumilur. Qui, riirlus
, terra ^utrlcjn^ jn.^o^reHu lane , tempons eyanefcit1 ct
folia quaedam. in, ramos iinduntur. x femirte iitr;tpofe
ex, hmida OfUinj , oriamdiu quidem. molle gt aquolum liiept,, ad incremeu^u^ tum interiore tu^fugenoMipttt'e1
lui; et, nullum '^ .edere, poteij jDeqe eniiu faculta
valida et nincuis; ei ineil, ut ex eo lernen cocatr. 1 "tt
vevp tempons iuccellu loliditalem majorem accepent et firnnores radices ecerit, tum am etiam yena^ ampias tum
luperior^ tum ( 11 i parte pbtineiyt , tuncque . lane (X
terra ampljus aquoj^in aUraiiit^ % ^rate'n , ' piilgiliiis
et copioGus, quqd a fol calefactum in e^tjeimjrt eflrvefcit et fructns nafcitur, cum eo ex quo oftuni 'eft1 ci*gn*-

 I
,4 . V. [3io.]

.
Fof. T. s4a.

45

Ed. Lind. I. (iSo.')

q ^r^.Mm TOI 1 vitos4" ^^

dosmv irSata rextti ^ Hbw iavet xX<t*}

Cpquii, et re^uiL Atq

qi
quidem
dicta
luiit de Iiis, (june p gemine de terai et
bi aqu
'qu' pro
pVdiictiiUur.
Ajt . enla,ntitis in |prram frcii^'x'^a'f'bbi'bs1 ' aliaearborel^nc in^mou^yroucunur.' ftYns n'frifirniii'ad'ter^. , qua > aj-ure evuu's e'ft1,' tuinas' tabet et mide
rapices prodeunt^ qyod uoc itJmoaVl' 'n plntala ter
rain de^,' ab ea' nuorem ccep'rft1, ilitumefcit t piritunj concipit^ qucd*' non"act '^'' fuperemnet.
^m'ritit autem et umor, ofreca n iiiiere plantee parte
vi-, efficient ijp ^abd.'^rvtffirum^ e1 deolJfin erunipat, ex
eotpie lencae radices oriiintur. " (uod cuni inferiore parle
accopeiit, tune faae ex radice atractum humorem ei quod

4o6
#'>^*
Ed. Chin, v-tiig.] tot f.
"?'3., f-d; l,ee.. iWPft;i
iVr*. i "toi* ' () lb&ty
>W fafy'i

jii; Veer' $Vb'* W$Mf' ^^fii'W^fiiF-Nft -t*C

<pvTeur^otou irfoi '&$. '*$$*1*& -0 ^paros *Y <piW omi)l''v.fc^'
"*
, is '^'^1 #ty-'Vki^tfbm
9 , *>' ^,^^^W*^^t^h^^
, ai If i ^wa^ffb^^0 ftlT,,rt,;W$?e* V
V* " '*?"' &^P'' oVriJtt;.''',
' >rfrVai^ >k%*
o#sv <pAXo ' ^&*' ^> Jfjs* '.' '& idt&'-v
dos orly & l? ''$> ^j^M *oi>8
Vm noli. $w ^/' Vi^ff *0* ^
aid) txSos* Trjg 'ix^'udogy xut ttjiiSrW T'&"f)isbV 3^ ioriv twi'<i' Toxf rjv. "noifjois&oU rf'
y^itf*''^
fupra terram eminet, transmittit, tuncque certe fuperiore
parte intumet't1''r^^
quae in planta . levis 'heft Tolla germinan^ >mq^4aruperiore quam inferiore prt ihcreuiritm ,| 8c
jam contrario modo geriinant1' qd xi lenhe> *t' qUeti'*x
taleis in t'erram'd'ems'pro'vhiunt. Prills' efti bsrftt*e
folium oritur j ie'i de radices' a"i lifevoW 'dWhi tftmWrt""t
arbor prinrun 'radicesKgic', '"demaV^olia1 'acripil'J"' ftfinVdbquidem in ipfo mne'nmor's ' copiai ' inftj 'et W-i{do Mfca
con tiiietur taniuni * pc? |'snflift 'iWn^'''lH^ji^k!'i'q1M)kN|iii
ad alenduni folium -s 'Cc; dtfccl irdti*s jc&K>* QuW
in talea non conn^' iieqWiJilfljil' k'-ialib'-Wifilef'lUrie
folium prinium aiiir, verum rm'''ipl'e,lrriris UfeeuiO,
?jusque magna pars fpra^rrtfnVproimb't; 'iit'prolnfle'bumore repleri nequeat, 'niU x ihierioWbtU partibn'lW^
vis quaedam prov'eniat ,"quh'' ad |'1)|4*1*mittat. Ht pviiiiuin qiiidein iecfTe eft falim ^'tCrt*"!bi
ad radices alinicutiun fubwiniftrafc, deime atrVa irttractiiai

 i? / ^

(i.iXUJW Jt (l,u) PUSl

T.O XCTI TJ7

10 ittV Y6(-

,'x 1,,^^1?6* xal^u^^.^f^'

j-

^:^' oe^/y;.. o jiioytr^ svert^r otuv

" ' dip
iqyio ,t.
~ ^(^^^
'
" ^sififSro,
'? &eftCp
V""' '
.faifa j(i,
-4\1 fl'M'iixOH'?^ I' ?? <T^i

xo* nJiisa^iva

^^^/^/, jcjjjn^Toj^["V^J .isiffi'r n?t/jub a

. * t$. vbKV(ov.,tfzmy. nv Si ervoU tri xat ogunic xit/(ra, i;aaa> {/ xat tut- |32oJ oi/rui oe

^ilan, .,^

ig^nam.Lumpns copiam tafo

o4d#la WWa./:n}j|4f. ^f^fy^^U^l.e^in tura ybj-a

g JMeinpi^iiiibiibuS; e celo delabentibns , madf, iisque

. .Snft^viUup^xjfteij^^iji fi^. comjjrimit^r, deoque dn: . evad.it f wllft^ PFV,',)1/ tyjjnfj^ratjoiijBn^ Latt. ^etjue
, :
^j^'^f.jV- '^ftln fila** *"^rPr J)ar8
J;iiime Cfi} dfl et et in denu^ p clfum ranjorera in fe
^"lqT^ni ,jia|)et .^ quod e^. praetereaque nume, ,^,)4.^)|, PeV 6 ipVa^ncalefcanjt et a calore
). jJHf/jei'riyif,, , qi.iod, ciii^., denla fuit , per , ea fpirilus
] jr.f.u >- .ueqiueatj., S^cca (vero,ot rara niullo minus incali.lv u i. L eL puli.cfcimf.
je\f*ff j|i;itiu,uin ct liordeuin iu-

48

a \ \/\40

14 \\

Ed. Cb3tn :y..0^tb3 *J#f- ]1.^.; ^;.1^~{*1

Kai nvool.xyi
*f?>*0Wi *>&<&* * t^ep

W7i /Jpir. oM|BVlv>jfe

^ - *
xaeVx- jf ^P^'.fT^ ^i&<:4i^jW;>2'4t^tj.n'rM,' .
*<(;,. oS4f!i^r4f('< ^iJ(*wek-.,6<ref'<r* epawi
3* '*i4'-iSj jpjt^ *fu iA^-t WB
-, ^.iteierfr
JiS7neff,ut'i4j
-&91\ ^(t^.4VW^ oei^, in *ig <.(*
3o; Osguuteiat. ^{?* &^ '? qi
de to &s$uafcpffissp**<f* nag.4* tl>>.^paw5,OT.i'6rp
afcqr,,t(i,3) bfiVyjftHfvfy
rin.-aiiaii r *im
(/'<> #$, ^^-^/-. lSAyW*vW "i/. jtr 7TB0OI
tu 'Jioy qisxul.
!hc TQZQ <i , ml }. &hteaiifka(t
fiieuu eo> , a^ {(At&vt ? <^osos ^nronog io;i ^'1^,*^:,** ,t je it^cu^i.
tat r vSwqjo&o- ^yiJl(tjJg!i,etrCt;#^:^yj'WI jr^{ra^

midum et madej&cftuni tlto ciHu8 mcalefcit 4;,?cum fuerit et rerum. jQuin et veftea peUieeael Td^untnter
colligatae et ornpreflfcei.per fe exurantur rvlutueg k,
non fecus ac G ignexoriflagcaiint. Ao tcui reloua in eo*fiderationem adbibexe placeat, iseu omia quaeieomprjefla' fmtt
calidora ex fe comperiet quam, quae IfcXius fraiti: cotunolite,
cum perilari nequeant, ,8Q.quoque cun terme iiaieriuia Jainiore plena fint* ipfiique,,un, liunwr grayis fit t demf,
per fe comprwiatur Jjer * iim*lcJcit>iqiiod nolbm
prorfus Labeat calwis,peffpirali<>nem- , pofteaquaoi
de coelo aqua in. ipfan} dpbpfq fuqrjt jn> ettqju^.fpirtaib
excitarit, is ultra propter, terrae grayitatem piniqarc non
poteft, fed contra in Aquara fertur, eamjjue ob ca&tmut
Tontes et mare hieme quam aeftate turn culidiore tiimic)pioQores funt. Excitalus namque fpirjtu, , gum rpropter
terrae denfitatem per earn permeare nequeat, in aquam con
verti tur, quae ua copia quocunque fertur, eo prorumpit,

* H&FJHV&'ttJHUJO T.
409
$kChir>...8. 'oer. h S43. *44.r Ed. Efnd. . 053. i54.)
Mi'ei'. t-V^t, fti&ar sSvt^vttj 'bl' tiyov' tr. y(j
1,4'*^*8'(
ti'^^gi' e V xxavzeq.
TiAnjOT >re;^j(if<<i*eic"rt' toS 'JSi r- rite?,' / yiji
i . fwrif iagerov 'te ! i)'3* 4tf>>e? 1>!'1 nijyal
n ei ^oa*ijfo5 5ejtiiS^oe'
t*^ {[' fH'^iuv tiQitul
|o? 'r* ? ;y^fl"*e '
'e$fi&nQ(ft >yir'ittii:,il* ytifuovo^ rf tov^jaso^ 'fty*6 &M-&hW>aiiov &oeog
i^tieri'T^C'i pfQ tpif%ots>gbv tystittti ' ' >o+ /f ? t^eifiiZvog. f
fij' <&qeo o^m^'icrtexal'xiii^^^l^i^'ijiru acpodrtof nooft).h>vts xa $faomo?uh?\ a$rJ? ityg oivtiv
litficalai.
'SiQ 4 f 'Ir ttwfJ'&'Vffcdv ^ Utcrroj;'.' n de mviiiuuzu' ?}uV'*ff>rt- WftWa'5^ tidroj. xovzov
H nii mSs^c. oiktit'DtGtt&kf,'' 'ci<'vtii'^iV io yio zwv
nat'auiv rcrw-7t)s//<c %oi$tei nroxt xtl tr .

Manir wwd i f t(i(. rttj'tta^^cijtdttoj S VOv vOuto

ae* (1 '*) (e^nsife^'aet^tf''^^ ^h . *

vmqne bi ampliortm cit, ijdfffa-'fi'ibtolfcaf llet. eque

enim aquarin tertta^coWfiltere pbttft,-f; femper in decli,vien i<jcu!fertuP;' i^lld fpirifum aqua provcnienbtm terrw'ptT' niemenr trattmttTet , pftticior ex ipfa aqua
iprtdle^jiMequejpepiliiemem forttes^eWfcererit. Atque illa
oliinia eo aim* dicta 'font / quo terr^iueriora hicme quam
aeate oalidior* effe'cdnftelt;''';J>fnc \> 'dienduni efe cur
,tnnie inriora aeftate'KJuatti 'Lieme 'frlidlora eile coulpiiciaiituiv Terrii'jfceattf rara'eft et 'leviSj';hmirum cum fol
nrekpm4nt}u(>iirrut e'nne'm1 ad' fe et ea humorem atlra'hat; ' Aquam 'auteni- jjiltts' iriirius^e Wrr femper in fe continet. Spiritus verb bmiies nobis ex dqnis prbveniunt. Quod
'ka'fe habui-e eiiciam ut cmjiccre polli. Ex omnibus enim
flaminibtiS' et nnbiltlls femper fpirilns prodeunt. Sunt autem
TJlibeeaqua in afe' continue. Ac tunc fane terra per aeatem rara, elk -et'levis, aquamqUe in fe contiiiet quae in de
clive prcuit, caque deciirreiite , alius ex alio fpiritus iude

Ed. Chart. V. [3a.]l Feb I. 46.

EdCbfKLIi'fr&a
nonvov di> ,T'<JW? Vz1*' xoipij? xa orpatr,- ,ioj,Hf
olrw wansg s u yi oawru l'&up 4ifi*ijTB*Ve**x ijrtioB{
x jraya^io/y^iivotrifc ^! l'impart jei.tiifii>i fuxif
ttort, xa * j>*iWj*uaoYA? ^^
ip
J *5<81:^ tiiiBi tJevo'ij >t%ei %>^'<,
vSttTi v {/ yfi. ')p'(i<Hf>>wJarti m ziii Moxj iqr eiyuyo^ttpr
Tiot>a>g, xa ? ^. tie , 'ujrwa /;|ait d too letjt/aeoin tsrou^opMj 74*0 iph rqi i ^ "
il5toj xrei^Vou ili^jiay ,tiii); ff<ov. Jtt.&y
Tro^Kiou ^.^^ re umJH.. 5 uf'^Sfrt
ro Viysog "
,?' i T*A wtai^jigt'j^Hj ^^
cire t^ ;; ^ >bat? xc ro r).ue eXxaxtog
trj xfio (>9 iiia'viv) xai dieioa ^^/. t/^jtftr
v roo iiiito- V' nuir^g eio^s* OljOIj KU -^
Toro i/ii^uv. ar ^riJ^iT' Urac to3> -d-t^evg- xa-.,T<J, Utf
auXPov nptfuaii> '. j- ^ freiste* WtP
Temper excitatnr. Is autetn fpiritus pe- tei'ram levem ct
ra am fertur, lernainque ia aefi jgeuii^ utiniul queque nqua
perfrigeretuiv Exempli. gpatia, velulLbiquis aquaiu ^teiitam vehementer pteiuat eii per acue ipuijcturan^,
paulo minorem , aquae perfpirameuUiin. exhibeat, .utseroque
in iublimi fupendat, Ipiritus quidem Jtulluv fed qua tuni per foramen ;prodibit, >qttod ampluin falis, p;Uiuoi,
exhalet aqua non , babeat Ad eundein fane modmn,*|qi
in terra per bieiiiein fe habet. Quod ue, fablimj.iufp^iilp,
aquae in eo conteuUe ampliue i'patium icoriceflinis peay.fprainen fpiritus exibit. Spatium enjm amplias, quoi per utr#n
exeat, aqua mola liabent, eauujue ob caufnin .per ifar&jijen
fpiritus pervadiL Sic certe per aeatam! in, tesra qtia
fe Labet. Aniplum enim iaXis' locum ob lerruu ra ri
ta tem obtiiiet, quodque fol ab ca ad f buuioreni attialul,
iulaque terra fpiritum frigidum ab aqua exciLatiim, cu** far
fit et levis, per le transmiltit. ldeoque pars ejus inferior ifrigida cxiilit, quin et aqua mullo inagis quam fpiritus iu terra
fiigidus, ipfaque in fefe et in terrain fpiritum immiUit. Si-

1 WSPJtlO&.XlJiMUlOT.

&'. 3aiJ JFoi. L a44. Edf -<. I. .(54: i55.)

U(p(yt<v i 'Invito ' Jfrjuu >\& '/*-'/**

ir4Pfit4w
ip^itft.: i^toMXc'u ..i ^^ [3a i]
' ,1-^0^*,^1 ior -', il* <m;xGs, nvxmviivyhvxJftowQ d4XStm>xo.<KVpLa:(o&)\},(ai-i u
;0\lSjT5V).yi)l;>V wrOI>ntlJ(l5lU<>"i, K UU JT
ro/ >;iwt/ >(a ro'i'juio^ 'Tx/irauai'riw ,t^ ytat, l/
8*^ t roov >t* .(* rtjpj ^^'. Jia&Jwfft tjjv
tfrotetn'ip. xe tft .trvuij; i'rlefeti-o*., i'iwg N(ieo,> #^k<()toJv"*Vc6. iui i'rlsoiifeVw/* ; u. m ^ty/d al afxtlu -to i^Oi bl ^^ ,xt:Qva&fy - voi
XW>%a^*o$>%ri ijift Vrcuqa>lovofic, "* ; . tcr -fm'xtt' #U|tV\<jr*ji, ortv. 3 jjoo'ro; dV'j} ^'.^^' >n
Mft^woi iijiewir^ii'iiwroifj j-roj. 'aeoQVcai ;p
t rTWr jW'mo 9b ; V. aifrcw jiS^ , ?0
Sifcti1 l ' <mUo'j*-* cop #f^^ ^va(, ifiv^uov
titU -ifft &eQuqt> t ,yewfc <5i . Iriaiji yig ya/Js
ioaqt mai iurco It avcij ipjetui' uta* di ouy> 4../' mu il,.- .. j biij.l i.-.ji,:,. c.
.i. .
:tal qa&qae aquam quae ex puteo- liauritur, femper fpiritus
Ve>lut flabelimn agitt iqni et Jaqnae , irigiditatem inducit.
Quae1 vero non, bauritur aeHate, fedmnota maliens denfa'lllt'i eoieque perindaeLill* piritumia .terra in I'ufciJ*t, negu cxfefeim terram transniillit, inulque a Tule et
' peV'ipuWumi" miniui di/perf, led ftabili manente,
;iftrmifla'ejust fuperfceprimam iuOalfcit, deinde altera pars
lt*i)J,id<4hiluhi-' usque oldtaiem corimiunic^t.
Euque aulu eft. our aqua quae sllate non bauritur, Gl cali'ibn 1 Quin, et fqntes-.roul turo profundi aellate l'emper frigWi Wntj' Et' aqua ei iisi.per Liemeni liauila, quandu terra
let j 'a'quiilpin calida elt, intercedente vero tempore fri'gkla eftt ab are feilicct frgido: refrigerate. A vento quippe
pepfliriuv et. per earn fpiritus percolator. Quemadinodum
etiam aqua pur acftatem prolinus ao baufta fuerit frgida
eft, eaiiiqne ob ealefcit. Refrigerator liquidum quod
tei'ra rara t et fpirituui in le contineal. At poliquain

Ed. Chart. . [314*.45 Ed.[binf f. (*55f"5f$

tai- fawuiteiiafijifiyno-'Moibt^iifpe
ua ut] nisfttAof:
v 1*$\,0 91$<>$
Tovxo &BQ(iov fren^iTOea /i* 4bltfrffffi4(ffT4<r
"kr\iouai de aubQviiwwey y#tQ#b*^Oi-,nmib iflfc t^e ^'V9^f,
iaii, 5 d j;et^(5ib5f &epuv', rpj ,)^,^; ^{^1|
torov. xat Je i Si'Auw /t>; do tfeau iuvnovfiifsodfU,
dio * pjoS, i^'.^Uji ywiw -, :. *.,(
zov iivca&sv n^ei^^wv^a^fflKj.-'tli.e^.it^iW^^^iVjv^
&ev . qmxpebu ex * xjutfv.ds dsuir. uri
& q^j 'iuf $i&y ^^, lt$\ 8*fah
diduoi nul dhSiov)4$at (i&jvi. Kfti. yfrbtai ^
si xui yw/jjotrxui-ftsoftov, Sama ti> *&^tiyioll%oiV,
zrv xoilitjv oitkavt\^iu,iieobfleiia ^e^fiQtetr $ei <$$
dsdG&ai no rov> zitop i oui at <xai vfy trdth^SfF ?
didoa&ui ix xiii twv - uyo> '1\ JWTjU>'.
tat oVrdoo.Kfr.'i$', am xa* & r .t. Jjft
baufta fuon't, O Bjpuefjiiterceddly qti4 ihmnota toa^t> ,c*r,
lida confpicitmy /tIircai*oiti liquidem ab iaepe <<1 , |ii,en,
fecus putealis ujua jxyJ'aeilattni , quaciii-on. haiuitur ^ftbj
id ipfuiu calida Ttidditun j. iAc ifta (juidomvhaicl de lfft ^
dicta funt. * aulem repetam quoi in*rar!tM#-e>j>a%
aeate frgida cil ^'hiieai vero calida,, fupern' .autem.fterh
pars contrario. l'e iiabet mod reijueinrbori'e^v* ;fts
Ii modo valere debealy geniiittH) iin^uL'iCiloBeai it, li:igw(
adel'e. Verum fi quidera pdrte calor . adfrt , > ioS*n
riore refrigeran oportet!/- conlraqtio & l'npejiiore past fxSg***t
accdt, earn inferiore parte incaJefbere necefle i efi\
radices ubi attraxerint, arbori- cwnmunidant mborque r*-rj
dicibus, lic(]iie calidi et frigidi mutua fit difjrctiiiitK? 4(1}0]
lxaud aliter quam in homine mgeRis in YCirlricufalPii.cjbifci
qui dum concoqnuntur calefachint , frigiditatem: a po*u;
reddi oportet, lie et in arbore mutua quaedant retriiuli
ex imis ad i'umma et contra fieri debet. Idcnqu tum ittfiw
riore tum fuperiore parte arbor incrccit, quod alimentiuii

t;(bt ^.^BiJl'T Fbef. l.am i'.oX4J'Ji. I. (i56, iS7.)

/'^ ^tif&t&i ^,' ^' o jug tarif
<rVt 'fofit'iytlfuiikta i^^BTOfrjijvjMHi, 170*17 tV
WWpv-*c*^et)i' ^7'i gtawy;1 di^'iUo ao~
#riWtaft'xif',t-i',:/ri*1^*T^*-''i^rt(tt^1io xawio iro^'/(il*
nayth]V vinatav Af,i * &tQnurwv y).v~
xHfi^i. uttt $Jod,lxttto*a.)SD(tt/'r ir darjier otx
^-;- 3dv ti^^it^xejMTW >&*<(.1> J iv6$v <Wt*V Wt tfjfovv fatfitiu) ji<JMj it^tcu ex xrtu
iii i t'i Ji dQeU'Aty^bttQfr tki ioiwy.qiid.fioi iveTdrnar
xttl dtrStu yvrfltVtoiy 1 pdotair xui xu(yno(fOQH xuo*6V* biv.iihiv f*e(fiw< *n?. *on ai totwds rofro y*-
r^>^yy^le^e^t^tM> p d&dftiov,

ob jitrid t'

Hnfefioribus et fuperjoribus parUiicaf>rnt. Et quamditt teiiella admoduin l'ueit,. fluctuai nun profert. Nequo
him'vis illi pinguiet 'iueby quae ad fructum Talis
t! poKt. > Procede te<vero tempore^ June jam ampliorc
ll'eclae t in teriaj ]>iuguom et ' liuinori 'fliismw dedao4iil,,qeni fol diii'uinlens et cum levis lit,
eTVH-centern in > parte* ducit , jVnctumquc pro
ftrt'et db e tenue*ii quidem humoiem deducit, cralfiorem
vevocooeo^ueriuet calel'.iciens conduirai. (Juaevero arbores
ituetUm 'nwn iwruotiii Jioii. tpntain habunt in fe pinguedinem,
quae in IrctHm . > Quaecuiiquc autem arbor
tewpoi ts potio robur .accepei it et firmas radices egerit, jam
peilite omni x;prte cieiccie deliit. At vero arbores quae
o* aliartim inoculaone proveniunt, eae nun illarum fimilem, in qua iuiilae Jnnt , fructum ferunt Quod Luc modo
coilliirgiti Princip quidem oculus germinare incipit, cum
liquidem fllimenUun liabeat, piitnum quidem ab arbore a
qua avulfus eft, tum vero ab ea iu quam intus eft. Ubi

Ed. ,Ch.ift.-W[3ai. AO.] ^aF6%r. ...Si L B*J '***,

eneire ^-***^- <%*& ^kilartji^,1 e'ti^frt^ttfh* i}ti

*; 09tW;>}0Mt(f 0<pv/tt ^r$u$ fT^.y^* AA'*W>J>

xot.qp/V rw xsttfe lwr*. 'vie p^tU^^ itjxaipna t1*
rat nsp rttW d&rdmtav tti1 ' aprtv dt^md, ft* ofy
3' ; ontooiitw
ni i.fov tp rfpi^rriftt^tjbTt- irij' j'o'* lr-'t^r Yf-?Witt*'!iftivt* fjjit'iwo *-f$
X /4 ()PllUi1>fV';|pEtr;"' ^
/Ut/
V t(7 peyotl ' w& *6<J 'V ij ^/ ifMi fy/y i&tii *l
nutiov s-/>u. rV 'Ti (okeiau fatfv -itt <$if&*v ftyi
TOVTioV) l Qxffe' Q- Thog'SVQrjttit tfv (poiv naerfitX^iTiijv %> WiVyr rpvoettvuv nal *t0t>
>#*>naiiv xa TCr ^t^0e%0 'ii^re^ r^'
wnt3oi> t tfm
(ii')TQyoiv v rei jjejE jr Jigos too frwst, xot iiji xqpai .un ,1'n'n! ri'iil/.i'f.; <>!^; jf[ ;->r>!iK[r.> , -vocilbe
pullularit, tenues ex fe radices in orbore^n demittit, priminque rrboris humore^/ in kjuam: irtfitue eft,'friltlri iS Deiitde
. tcmporisfpatio radices' in terrant demiltit'p^Jr'i'el'ita qtieto
infituseft, etattreoto e ferra 'humare '' fcitfpWtimenliim fu mit, ut pTindfc minime tniiitto yidr debMl^G
initae arbores ft'itctns' pr^feflftif,1 tonn"tetfta vvailt.
Ilaec quidcin de rbtibes
fructibus 4Rm feb'etrbiiv di
cta funt , quedimpwfetai oratio t^in^'a nte-nfeh 4iebnirit. Js'unc vero ad etf vertai* qttom gtartiji '* di
cta Tint. Quae ex terra nafcuntOr,
Otrifitiiils: trrafe hnDiore vivere aiTero, et' quemad mdttm1 terrae' hurtur 'habet,
ta et fe habere qua ex pf oriiinini'. 8t*i * kitiero
* ex nuitre vivit, et vlet nialery itk et puew. ' QmVd 'fl qtris
quae de i is dicta ('nut ab initio ad fillertr usipS^ ftCtW re
putare volet, is eoriini quae e terra ftbntor et-homieom
natiiram per omnia imilcm effe coniperiet. de his fatis. At vero puer nbi in utero exillit, raanibus ad genas

-i *>4}
.
4 15
(B&llartrTJ [?*?] FbEf.J. 5246. [. XKprr. (i57. j5.)
<7^^<0*1 voll !iiQ#a?#v. xni <**'{*0? rvat, ov*
o<m/jr /
iixrjf*
^<) * stair
ff'VUtvee, ,vvxp*ft 1& ,vw. $isif'&*iif>-ttyru>oiv, r,v
'$<f*v riotf.uri -oA'/ij w(*iofti sfr..W.i,l' v&omiry
jvpuvu efW)JTO^ft i<f'< ^!* wt'pi,
W.flifft W4 .i. k*i a,, Are tW uvn' fiqaffi Ivti, *691 twmuv .i)*' - vo ?' tait i& twvztjv xat /diysiv .fa, mi i^ taZ o^<^^o\y^t^iia)4i rrv u.rv yv~
'& 7.o$,
*. (^ttf*v> juir a , {
(fovhia zt:i<ia(V)>UfToutoitv ^ ' fillai Xiyuv x$jj*?t. e yp fis jt'tArt ci >\^ x oxai
xh-jo^iru- , c:io\)tviu (Uv.4><.iur tin- Cm' r e xut /| xaijs , 4/VS> \%
(/ifteto; (tt/Qi
tji !<tu>ii4 y *Xif>et -i cooy, ifrttV-*vx<t xatajnW,
(JKonwr tr<irat i'/innu narra xT,Ttif t^o? 'j'ov , ai; jfo^
onOo^ ,9>(W D,uSAf* .t^awi.o^iwatt.i V* ;-o .u'ij
-VX i'* ** OjV^ 4(i.: '! ' XJ 3.>.'V
1
edlmeret, caputque pedibus proximum liabct, eque certo
tljgnpTc^ie queas, i.eteJ>ifi ^,- in I ulero 'wideas, ulrum
caput fiirfum an dt, dum vergat.ai Victim .quae eum fulliJUe.nl Hictubranaehep^ .umbilico prOlei*d!uitujv Nunc vero
-nuSpiijWn.^am, eptplicabo , quam paulo AVttft me demonrtf/nrya..dtW'quAfli fiwntu.in Lunaemnn, jtigenium conlequi
fwstjel, opera, ift in iM* toni bus qui ea,ldere noTe voient,
evQtligenjtuja cpntiifcctur, Lin^ejlts medio umbiUusextal,, p?r.,q4*nHJii4mHm [piriUmi ad le attrahit et fo-fl emiuir, quoibjNi- ex umbiltco uiembivmuj protenduntiu'.
Qirin, et reliqnqmi peri natnram , velnt a me demonurata
eft, ta protTiig fc Jjabjere.icornperiet qtii Lis argumetilis
quae a me proferentur uti volet. Si quia, en im ova viginli
aut eliam plum gnlliuis duabus aut pturibus, (it exclodantur , iupponat , et Cngulis diebus a fecundo exorfus ad til i
nsqii*, quo ovi pulamen detrahetur, fubtrabat, iiangat,
diliganter infpiciat, is eo quo dixi modo omnia fe liaberc
deprebendet, fi modo avis naturam cum humana conferee

!6

Ed. Chart. V. [. .] Fof. 1.;4. . Lind. I. (i5. iSg.)

eoiv tx opcpakov leiauioi, nui noa effroi neoi
naidov o'uztug jurtu v toj 0J? ( OQn&eiy tuorjaug
*" $ V t'Ao. xahoi tv rig ftrjdnoi side, ftavpuaei, t
oo>'<t/f'cj) o'uqpaAov. i-jst d , Mai ravra
d uoi wds e'gijtai- oxo'rar J 15 yvvaixi o jraoyfrvtjtui, v(iairei tte t zzuidw xueoutro) xai affxagi'i'orn
jrtofft x roiri (>];< Tira twv vjtwv trdov. (fitytf
d iiSr tvbg xai o cAAot
4^ /
fyovoi. xat yijyrvvTui ugmov uv o xeroo %ievot' nma
crraro. ayiatv oi Vftheg, txs verou
deafiov i eupQvof1 xai ya>oiu '|cu zXorij&r. oi y
ti f^t a&vog ia>v vuvcov ixuodviotv. oiid ai fifjtca 5~
vuvtui * Ttuiton ytiv, j' vuivaitf, <>>g q rr, jodr*
rwv xai zovtitiv vnsre-) vtwv. [3aS] nQoelaiifii oi i at yoq
o xai twv /Ujty'wr, oxorav .uqt atuiov Aiaoorra^ o dvvftei. oxiav d %u>uy naidov, irjxat
xai euQvret rg (irtzQag v tij du^doi, 'ais nakg tocoag.
ywyet d ini xscpalfjV, ti xai qua** 'y. aoviuiu y ajt*
licet. Ex umbilico enim membranne protendi aliaque om
nia quae de puero dicta funt, eodem prorfus fe liabere modo
in ovo gallinceo comperies. Quamquaui qui Iiaec nondum oblervavit, is in ovo gallinceo umbilicum incfle mirabitnr. Atqni illa ad bunc quae a me dicta funt moduin
fe habere confpiciunt Quando ver mulicri parLus inftat,
lum fe movente puero et nianib'.is ac pedibus fe jactante,
membranam quamlain internem abrumpi contiugit. Qua
rupta caeterae imbecilliores Hunt, primumque rumpuut
quae illaui conti ngurrt, deinde polrema. Hupt autem
membranis lum betus vinculo cxolvilur et agi latus 1
prodit. eque enim laxatis membranis quicquam anipliut
virium Labet, eque uleri pneruin amplius continere poffiint, laxatis, uli dixi, membranis et ab ipfis ablatis. Et
nieuibraiiao quae puerum circumplectuntur , non adioodum
magna vi utero adbaerefcunt. Cum vero puer prodit, ute
ro dilatato qui mollis eft, vi Chi viam aperit et in caput
fertur, Ii fecundum naturam exierit. Grviffimae ' ei

Ed. Clrtrt. -V.*[a*3.] f: Pef.'f. 4. ". Lfatdft. (i5g. 160.)

nvri;) Va jc o/rtptt^o irirtt^E/urrt. V da rijai /jtoi,<t. ccor iyxQuttg ftf.loi' flrsrat si rt5v vphav rtv xaT^(triv 'ta Sexrt ftTjri, ore1 &$ (ififA iUtQayve~
ra- v di (Smov ri&tjuct n&r, WutdkHf, Xa~7Qo&ev ro
aujutvou yyrov (layrtaiD twv vftituv t^gyerai. Xai rv t
toqy nu&ev Ifr; . oftt f'tj^(4]iiJX& aibtt, Xai ovrco
ita&sv xxo r tiTftQitaiij'frertti ,'&ao(suv 9e Si*a
vwv tfy'oyeztti. i.%' vaut dt ido!;ut> -nf.eibru ygvovdlxu fit~
i'yeiv, rfitf y$ '-rwo no6xbS*tfx'lto' *t>*9ie\ti0tjaav roiot 'ty (tikXbi iotv^ '^Tav ttyrjTQt nrevjxa
Xoiaiv g acp&i nvt' 'tjg^tbiXl'}^ tywitv naQyoirnjg xai
ay&tvtn, yvsrai yy , 9axo%i ' V'yvvdixtg ttqo
oq i'xetv rire- xoa, fv ' j^ftrtd vtirQqiy h
rijTt firjt^n xai
60) yovriroa , d^dia^f i (irToagt, ion fttv-Tt lu tc5 ' ira rif ; mai<m,' Sau 9'
ore xa d'efiMrittra. Xi-d^Xi'^t'iiV yaarl doxtavaiv
yetv al yvvaXxeg, are tmv >r<i7jfrW*flfi) 'jrtoQrtmV 'irai rwy
HTjtqmv oaeiaiT. r xmrtftip iu tfft avifunt fnperiores partes ex lmbilico libratae. Quamdiu autem in uteri manet , vaHdie* fempei-H^kditj'driin' membra
nas dcimo nienie peri-nmpat, qiiaiid'^rnrri paittis irilat.
Quod 0 vis'quadifn'puertt eori'tingt,' etnV'ante? praefiiiiHarm temrrtts'ruptte'rntenibraHg Foras pfodi. Quin etiatn
alimento a'motre pfMte deffittktj'r';''lGc qtftbVjne imi tempus
matri parti i'ngruit' tante dtrhmW menfem puer egreditn: At vero' quad tri rra dWm'inerffes tero 'g*eRare fibi
vH'aet funt, qnod 'Jfri' faepe"tidivi1^ euhbe quam referam
modo faltintur. Gtam trteri 'ventre flatum ftp'peditante fpiritu diftenduntur et- inlumfcimt id etiirti cohtingit, tunc
mulleres le conetpilFe x4ft]m'a'ttt. Et' menfes minime
prodeuntes in uteris collecti lucririt , lmigiormqne moram
fecerint, fubindc alii eo conilunnt, interdum quidcm flatibiis qui a ventre prccdunt permixti, inlerdnin vero in calelcenles.- Tune quoque fane non prodeuntbus- menGbns
et in tamorem fublatis uteris, midieres ulero fibi geflare
vide-ntixr1. Deinde quandoque menfes lua fponte erdilipunl,
HippocaATE 04. i.
Dd

Ed. Chart. <V*

Fof. . a46^a47. JEd.-Lind. I. (lOo. l6v)
para, tffyv inxuxihOuvxo no abiuttrat ifiwe
ipa xu xari'^xt()Tft)v jrpo'ioa x . Sc )}, xa oi*
Xoaiv i/di] eiv fier Try xv xuxufttjtiuiv xuqgiy a* phi
^aruv xai aiSulov axQ<qnfuv, xai xqvixuia
lit%&iaa atduaiv i'haov n aq.i xv yvor avtrtu\t
fia lyyaiv uioyiuv. .oyiovxui> dt ai antioot xovxmr ii
xo TWf nqry(ixo)v xlv yovov *v yarix*
os xaxuur[Yiu oiix ixftssv auzjjat xai ai yuhtu
ixvyyuvov, oxi d ox W ^ontrspov Vxa ni]vv y yuatgi
^sn yw qppffw. XQO(ft xai 17 airiTiS h n 1,^'
xariovaa o>js ir QXEaa iruiSip iaxiv , oxxav o St**
utjreq nuQtXdatai xai r uSqvov v^rft^. ikxei yeco 6
euuioi i wvxb xo ykvxvxuxv , aua d xai uno toi ykuxtoi
navQaxsTut, oXyov, oxoxuv 5' arij xuviu j'i'ijtui x nutiov, Tto&tov nXtofu tj u^ray^owijj
toociij, oxuiei xai xov vpva yijyrvai. xai [hXov xovi
no-ovoiv ai xcv yvvaixwv . || imlsnei yo xui
Tiutdtotatv i] Too<pr s i oxtaat (>6i) ?(S V ? t'xu jui;-

aut cum alii infuper ad teros ferantnr et priores dete?

bent, etiam flatus egreditur, ac multis jam ftatiiu poil lruam purgationein uteri debifeunt et ad pudendum couvertmttur, atque eo tempore cum yiris congreffae, eodem
ipfo die vel paulo polt coneipiunt. Atque barum ratiouum
ac rerum ignarae, eo tempore fe concepie repu tant, quo
menfes fupprefll erant et uteri intumuerant. Cur autem no
longiore quam decern menfium fpalio foetum utero geari
contiugat rel'eram. Poft exactos decera menfes ubi foetus
grandi or eft, alimentum et in cremcntum, quod a mnhredtmittitur, non amplius puero fufficere poteft. Quod tnira
in l'auguine dulciimum eft ad fefe attrabit, Cmulque aliqiiantula lactis portione fxuitur. Quae cum ipfi pauciora
Cnt puerque jam plenior factus plus alimenti quam adt
requirat, ipfe feie jactans membranas disrumpit. ldquefrequentius experiuntur mulieres quae primum pariunt. .
que enim pueris alimentum ad decimuni menfem fatis ife

Ed. Chart. f. (Sai. 5*.]

Foef. . 347.
<L LrbcL i; (i6t.J
tO0,. -imitinec de ' poirrov oio'vJe. eff* >. yevaixtov u'f?,
e pp piMTf4 t KCitcritj-Ma wd-uQovTtn , a i looova,
Je -/j'y s fiverat iv -qvotsi mi v ytret, fujTQwv atpfo
iiftttf a $& x okiya [wieaai, avrat ttai xog
nai5ioi<n too -fov , vaxaxov , o*v ijdt) adv h, x**
tQO(pip> <ntavnaTifv naoiypmai, noiovoiv oxagieir xal noo-Oep tiv txu 'fvrjt'wr i&Xttv insiyeotiu. okiyov y ne
tw-vrvr (vrjTDiiv Revote* ulftu. i xai rttx nietarov
vufuirei xdi yukxxovg that xaiiug rag yvruxa, t
bXiya Tii ttaxufuriu fft&ieioa. r^ieyai y xui nvxvooatsQU datr:* toviyt i Tw Ayw or* ztj ,
iioySTUb/ tftovo^ -* (tr * uvxi Uior nTjfta ncw
winy, xal Mttj>i> rode taxi. [4]> ovsov yvexut, ix
/cf row %koHXjv xovn xatiZde' nixxt&e^Ofttrrg xrg [>1>
t^soiiuvrui dy. 'r.ai t*vx^y
iisv. ato, xrjg tiijroo xfrau ^sotia4VOiterov $i itreipa, toge t iv xt^ coej veov xal
sttoof \pvft)r ni toi tfoo* Sea xav * , y^
ev ouiv env oviwg w nvorv iXxofiivrjv oxtovoav d-

poteft. Quod ad buti modum deficit. Miilieribiis quibusdam quidem ninftruae purgationes abundantes, qiiibusdam
pauciores expurgantur. Quod in natura > et in genere
iemper cohtingatj ipfig uterinum tit. At quibus pauciora
menftrna eilluont, hae puerisquoque Tub poftreinum tem
pos, ubi jam ancores iiierinr, cum parciue alimcututn fuppeditent, eos ut jaclentur cogunl et ut ante decinium meu
tern prodeant compellunt. Pauoua enirn fanguis de juvenaulis matribns ierlwrv Ut plurimum Vero;quae pauca,jnenftrua demiltnnti, eas fine Jacte eD3e contirgit^ Sicciores
enim funt et denfiore corporis bubitti. Quod vero defi
ciente alimento foetus exeat, nid vit qnaedam inferaturj
boc argumento comprobatur. Avis er i0vi luteo nafcilur
boc modo. Ubi 'mater inGdet, ovum incalefcit et quod in
ovo continetur a matre agitalur. concall'actunique fpiritun
concipit et al i uni frigidum ab are; per ovum attrabit Ovum
cniui deo l'arum eft ut altractum fpiritum falis co
Ud 2

Ed. Chart. V. [3a4.] i FoeT. . 47.

. Lind. I. (16b |G.}
erat evor m. xai aiierui bfrsov\iv ciji wi, xai
SlClQ&IJOUUU TM TS XtilTUl Xui TTUtiCCnllOl0 woytto xai cr
iraidov, ait (loi, ijSt] xai eoqiui. ywui. Si ix veit
). TOV WOV TO QQV&Oy. TQOq>r\V i Xui Uv'^JflV /i4 .P(
ksvxv x iv ) . . iSr naiv ipfari iytrszo ifn
aoi jrpoffrvov * vov, xoiuv (16) it tntXeiny q .
iqj veooaw x mov, owe eypv qxovguv i; ro~tiui,
xirstcu iayvQtf r xv> ola), trjztov xocpi)v n)Mova. xai (Avuveg . xui or.xuv rj n a'ia&rxai, rv e-oooov xu t\) vta ia^iujas , xo'/.tyuau t%).siit.r. xui xulia 2ft.uuivet, yvea&ui tv xoaiv . xai t[tq>ui iaitr 'rt aoV.
Syu. xxav y xoAti/"? x borsov ini xoai Xsnvvotoi
wo , vyoov i'rsoTiv ov o ti xai oiov kyov. gart'KwTut
yo if -v rtoaav. ' Si xai naiSov, xxur utdjt
ovx.eii Suraxut r f"'rjp xuo(flv naotytiv fixsovouv. ijtto* ,
ovv 7).j ttji na(ieoLa]i b,u{3vor nxuutof rfr .
yrvob xovg iiftvu. xai Xv&tv jjout'et- i/uipiofum ci quod intus eft Iransmittat Et increfeit avis in
uvo et eodem prorl'us confimilique modo in membra diftiucuitar, velut puer, uti jam antea a me dictum ell. Procrea- ,
tur autem avis ex ovi luteo, alimentum vero et incrementum conrinet quod in ovo eil candidum. Quod omnibus
qui animum adverterinl confpicuum elle poteil. Cum - ;
lern alimentum ex ovo pullo deficit, eque fatis ei fuppetit
linde vivat, copiolius alimentum polulaus veheineiiter mo-, ,
vetur in ovo et meinbranae civcumcirca disrunipuntur. , .Et,
ubi avis pullum vehementer moveri fenierit, pulamen tup,deudo excavan ipl'ujn excludit. Atque haec intra viginli
dies contingere foleut, idque ita fe habere manifeiluni ,
San ubi vulneris ovi teftam contundendo excavarit, nihil
penitus humoi-is, quod alieujus ht momenti, in ea ineCt,
quod totus in pulluui abl'umptus fit. Sic eliam cum puer >
iuereverit, mater ei fuificieiis alimentum amplius fuppeditare non poleil. Plus itaque alunen ti quam quod adlitibetus pollulans, lele jactando membranas disrumpit, uiuluue
vinculis l'olutus loras prodit. Alque illa ut longiflinie de-

 EPI-WlOJt"lAJftIO%.
4SI
t Chart. V. t4.1
Fofif. I. a47. . i Bd.l&id. f. (i&i. 65.)
R Tr yrerrt v dexa fjff '. xai xax Tov ) Xyov xai * xr^reot xt Ttet &i]gkiniv xxog
nuQnyrsxat Iv xqio tj> 'xanovTKxet'ov ftuxtefiov. txatoi
yy tiv fwwv
ecrt* ygvov sivai iv i t xoocpi] ananattQi] eaxai xo> ipyvm xai irtiXetytb xai o rxog nuoaxai.
xai rit uiv iXrraai rooiprv iv xovtiv iiiovotaiv yovxa d'aaov
txttt, - de itlsito 'aisov. xai tuvxu [itv tg xovx (toi s'CrjTOt. Si ituiSov , oxav neotyuyinv oivuve, jv t'tv dij
hxixouxra>] t ini xrv XEyukrjv QOictf y (iijdUu xxxel r\ ywrf
rv Si TrXywV r ni TtSag %MQr<jr,, yivEX<ujo ovtOi xtg, rv o'vxwg (ion Tv^r] yerofivi] r tnr'e'VQVx<Qrg'tiSv f-,
tjI'wv, r xui v r fn'TtQ iv lodtvi (ir Tflv^t'mtj i ngmxov,
xlv oma %wQy, xiexub r yvr^.-noai Ss (16) j3i
r uvxai mkotto r tu ircua q' ilua u ftijxoig xai v a~
Tfttttv. .ix Se xwv xixxovowv xhaxa novovetv u ^xoi; dx Ti\v nBigiv xwv nvoiv. xui norovtu juv nv xo
y (lliaxu Se trjt acpvv xui x e%iet. duoxuxat, y$

cimo menfe contingirat. Eaque eft ratio cur brutis et feris

eo ipfo tempore quo quaeque jiarer criflievit, tard ins,
paitns ingruat. Unicuiqae enim animanti tempus elle
nelTe eft, in quo fbetui parchs alimeritum fu, petat att '
deficiat, tumqne parti infiel. Et quae quidem n alijnehti betui fiippeditant , celcrins priunt, qua vero pilusj
lardis. Atque de bis quidem hacttens: Puer autem, ubi
cipcbm^irca disroptae'funt ;membranae,'!fiqttidem fuo mo
mento in caput inagis inciinet, fale mulier parit QuodDin
latus aut in pedes prodcat, id enim laepius contingit, Ii illuc
mooientam vergat, Veil propter uteri amplitudinem , rel G
maWr in ipfo partus dolore primum qucl'cere non potuerit,
fi ftc, inqnam, prodeat, diiBcilem partum millier fentiet.
Jam vero ex his plurimae vel ipfi ibetus vel una etiara
cum fuis foetibus matres periere. Ex puerperis autem praecipue raborant quae primos partus experiuntur, eo quod doloribue noit afTueverint et totum quidem corpus dolor occupt,
praecipue vero liimboe et coxendices, quae ipfis diducuntur.

'

TOW- \

Ed. Chart. V.[5i4.3a5.] .4.48.

Lind. I. (iG5l i6ft)
aqitwv t itsykti 'pcuLAov jtnmoot tqxoiv rjaaoy norovaii tav noarroToxtuv. ai d * ^ >ggqv xtovch.
tv d ini Ke<fukyv
to e'pgvovj y xqaXr aun o* i,a >st, H nena takht ftkece inueva- 'voruxo di o vuqaXo.
ix dt ixcpul,ov - %)Qov Tszafiti'ov cot. ft&Tcc d tcvtu
'Sgojip egysTUi uiftaTodtji; ano ts tji xq>aXr<; xui aXkov
otfiavoi, noy.Qidsig vno irji Xai nvov xai &i'oftz, xai
J <j>ryr<suio # va* i.o%wv xaO-gosh [3a5] dizi/t
S&odov Ix^tfos r x&aoing - yovov itoafh.
Qiutvov xai o' ve ftuol. xai x'lXa (lXea oxaa vyttf
oxt, xaxujjryvvxab TMV yvratxv, ixi,ata pv if tot rrooJ* <>
ro'xw, tnuxu ii > Sv~nXeivoiv neiQtaivxui , %
axitg^ryvviai dittxevovpivwv Tiv qlsiv vno zrj xa&vyotti
zv Xo-jwv-, iwi tovto eig-nxai. div/ yiroixui
qf tvo hiyreitaxo o'ixw- %ovruv ul fiijigta xeXnavs ov%vo xai yuftyo, io; />' TiXoitQoit xoii -n'i.ijiuttTt^ta
uidoov. )tui nol.vyovu Twv wurv Tti.sov 6^t xlaavg
Twv olya xvevtw- $ d xai tu ngoaxu x^rjgiu (iGt)
Quae vero magis partns expertae faut, minores, dolores
fentiunt quam quae primum pariunt. At quae multolies
peperere, omnium' minime dolent. Quod Ii foetus in caput
feratur, primum caput loras prodit, deinde alia membra
conlequuntur, poflremus (ill umbilicus, ex qua fecundae de
pendent. Poll liaec humor exit cruentus Acpite et reli
que corpore vi doloris et caloria focretus, qui viam partus
purgamentis facit. Poli exilum autem laniei. purgado procedit qno ante dictum e tempore. Et tum mammae .turn
aliae partes humidiores mulieribus eil'nnduutur; minimum
quidem in ea qUae primum parit, ad m aliis dein ceps,' quo
plures partus experlae fuut, oo magjs olfctldunltir, vens a
puerperii purgamenlis evacuationc cxinanitis. AtqueiQaa
me bac de re dicta fawt. Gemelli autem ex urto veneris complexu proereantur ad bnne modu-m. Uteri linos pinres et
jneurvos habent, bos quidem longius d i liantes, los vero
pudendo viciniores. Et ex animalibus quae plura gignunt,
plures Gnus babent quam quae pauca. Quod in. ovibus, fe

Ed. Chart. V. [3i5.]

Foef. I. a48.
. -nd.'lx iU.)
te xai oQvsa. tnav s yorij Tvyij dg dio x/.novg
ciptxo^i''?/ xai al /UTjTUut (Jfi-wvica t^v .}>, o ^01
ftg Wspoe 7r(i * 'roov j;la7 , 1J / v ixurgip
? vusiviat, xui tovicu t<$- avj . rou'uo xai
tv ou e'irexev einopsv. ort de q ir layrv/ idu/ia
jrstai iaztov , tau xiotv xui v xui XKa < ou qf
t/g Xuyrtvuucog zxitt nal do xai nl^ovuj %ai sxaiftov zuv
fiw iv 15a* [irjiQifihv iv x'/.n(j) tai vityi ai- xai
avtoi outv yivusvu- xui thi tte tjji uvty~ ttfifQ'J rtJir
tg 8*?.*'. de ds xai xy yvvuixi uiig ,utoj yitfttvu tu nuiSiu txieoov v xUrr> xai y/nyiqi tail, xai rixiet
arjji fft^r uyteya uni ixauvt^ov tieQov ywQtei $w xai
ywotov aurai, oti d &t}Xv xai uaev didvua yvsxai, qnj,u
Ir ywatxi tai iv icj rdoi xai v navzi ici, xorfi. yovj
irr, Mai aasriorsQov xai layvgie^ov. mu ovx ig anu; yaiyia
r yovt] , ii xai ig dig xui toi's aHoouaoBTui. xui ovx vvoxov ti ftoiw eiat nv iayyov, te itQ(s&ev iibv xui
rie et volucribue ad eundem fe habet modum. Cum geni
tura ad duos finus divifa pervenerit, eamque uteri reeepetint, neque finus alter ad alterum tramm'erit, ea utroque
finn feparata membrana velitur, vitamque eo modo accipit quo et unus foetus de quo haec diximus. Qnod vero ex
iino coiigrefi'u gemini proereentur, boc argumento confit.
Ca 11is, fr et alia aliiinalia uno congrciTu duos t plure 'pe- tus puiiiinf, quorum quisque in utero fuo inu et membrana
conditur. Atque haec ipil conlingere cernimus, cosque
ohine codem ul pluriiuum die parre. Ad eundem quoque
modum in niuliere ex uno veneris complexu nati gem tili,
ttterqno fuo Gnu et involucro conditur el eadem die in lucem prodit, alterumque prius cun fuo involucro foras egredltur. Quod autem ex gemellis unus mas fit, alter foeniina,
id ideo conlingcre afl'evero. ln mulicre et in viro et in
quovis aniiualium genere, in unoquoque turn imbecillior
tum valentior genitura inert, neque un ico impela genitura
procedrt, fed et fecunda et tertia jactatione emitlilur, neque
fieri poleft ul quae prius el quae portcrius exit, ejusdem

Ed.Jiart.V. [325.3.] Fo;i.3*8.24g. Ed. Lind.J.

'vaxsQov- 3 oxxeQov av ovvxv xXniov tv->j ,yavt\Mtt-r

yvt(it xai la^vQozt'y oiovoa, xedi . yqt,* yrtun' iixrr
xsQov i' av vyoxgi] xai aa&sveoxigri, djjlv.y fj/sz-ab. if* S'
lg auq>a> io%VQq elfldy, <> aoera yvfxxu \, fa. Mf&wifi
iufia, uiput &rXsa fyezui. ovios X%qs <*> .
nas.To t_x>. .... . ,4
.. ,
I..JV.1*-.m
innKPAVOTZ iepY 1^'^^. .
t3oaJ 112) 'F.yi (t/Qi Xyov xovtov xotvjja^
%qouui ixguv tv spjTgaod'sv, tg xui iit&av-.
zov. vayxuiai yg
xoirrv oQ%rv wio&aui ro* yvt
(iijai ovXouevov l-ur-frewui, xv Xyov xrds
xij l'^fije.
TijS /.^. neql Se tuv / ovd , fa
. /it] xoooxor tg crOgumov no(E<'|w xai x itXXa r, xaa
tifv xui iytrsTO, xai ilxi y>v%y attr , xai 'xt xo vy.tuimv, xai
'rt x/iretr, xai ort i V v&Qemqi xaxv xui &^
Il xat 'dev noO-rt(rxtb vvv de unoqiaivopui uvtos psuwav

Ont roboris. Quemcunque ergo craflor validiorque

gen itura fubierit, in eo mas procrealur, quemcunque vero
bumidior ac imbecillior, in eo foemella generatur. At
in utrumque valida fubeat, ambo mares ale un tur, fin de-r
bilis in utrumque, ambo foemellae. Atque omnis ifta, ora-,
tio ad lrunc expoGt modum ad lnem perducta .
'" "
, .
.
. J
HIPPOCRATIS DE CANIBVS LIBER.
Equidem adbuc usque commuiubus feilten^ tum eornm, qui ante me fuerunt tum eliam meis ufus . KeceTe enim eft cum qui banc de arte mdica tratationem
fufeipere volet, commune fententiis principium .
De caeleflibus autem rebus et in fubjimi pofitis nihil di
cere attin et, niG quantum conferunt ad demonihandum de
bomine et de reliquis animan tibus, quod ex, bis confiant et
procreata funt, quodque animo funt praed i ta et quod ianitas
et morbus, quodque in bomine in eil boni vel.niabi et inorf
ipfa inde proficifeitur. Nunc vero iple fententam

Ed. Chart. T. [3o. 3oS.]

ToSL .
Ed. Lind. I. (112.)
;. doxst d uoi o xaXtoutv &tyft&r, & v elvui
xai- rosv xai ijv xai xovsiv xai eldtrai, nvxa xui
vtu xui \ utXXovia to&i. toCro ovv nXtaxov ote
irno^fh] novia i&iWQqtftr tlg rri> . xa
votiijru [toi at doxtuuaiv o naXaiot ul-frQU. t dtvTto
uoou xtuOsv ujr xuXhzut uh yj ipv^oov xui stov xai
novXv xivovr' xai sv tovti) ivr d noy).v \)efjuov. r d
TQtt] - fioa xi rv tgog uoov %a>ga>y eXrjys Osoftv ti or.
f di retciytij tov ypjjw jrooj'ip vyo'Tati'iv xai na%Tcnov. [3o5] xoxXeotttrav d tovtwv ort ovv btaQ%dr, ] too tfejijtio novVu tv rjj yj uXXoOi, uiv ueyXa,
tu d Xaaat, tu d xai nvv auixg nXrSog noXX. xui >
jfo'rw vuo tov &tguov %iQatrouri] rj yfi, zuvzu &rru Ttti vti orns0rag noet olor nsgi ^tzwvag. xui
noXi. xQovy Osoutti*usi'or , oxaov uiv tzvy/avtv ix rq
yag arpttdrog Xmunv tov xui Xytozov vyyov t%ov
Tuyioru i^txuvi)r xui /eVero oaiiu- xou d liy%uvt xoX-

proferam. Quod calidnm vocamus id mihi immortale effe

videtur, cnnctaqne intclligcre, videre et audi re fentireque
omnia tum praeentia tum futura. Cujus pars maxima, cum
omnia perlurbata elent, in fupremum ambitum feccifit,
quod mihi veteres videntur aethera appellaile. Altera pars
locum infimum foi-tita, terra quidem appellatur, frigda et
Ceca, uiultasque moones babeiis et in qua multum lane calidi inert. Tertia vero pars medium] aris locum nacta eft,
calidum quid exiilens. Quarta pais terrae proximuin locum
obtiuens, LomidifTima et craiffima. Hie gitur in oibeni
agitalis, enm trbala elent, calidi magna pars alias in terra
relicta eft, partim quidem magna, partim vero minor, alias
etiam valde parva, fed in multas partes divifa. Et temporis fuecelTu a calido reficcata terra, ifta in ea tanquam in
meiiibranis contenta circum fe putredines excitant. Ac
longo tempore incaleTcens, quod quidem ex terrae putredine pinguedincm fortitum eft et minimum bumidi Labet,
id citiffime ex nil urn olla produxit. Quae vero nalurain glu

426

IIinOKF^TOTS 1

Ed. Chart. V. [.]

Fof. I. a4g.
Ed. Lind. I.
ni)
iaazBOu ivtu xui zov tyvyoo usxyovza , zuvxa i ihe(tawfteru ovx Sitara ixxuv&tjrui , ovdi fiijr zov vyov ys*t&, icc Toro (5tjr kioioxtor,* tlue U/j.'.nV xui
iytrezo tsvQu ateotu 'Olds yay ivrv yvyoov uvip, al ii
tfXtei zoo tfivyoov tfyor novlv. xui zotov rpvyoo pi*
niotl; oaov xoXXvtbioiuzov rv- vn rteouov t^onzr&ir
iirny% iyrezo, i 'i'uyjOGv iv xuuT9d~iv mi Osquo
uX&r xui iyrexo vyv St xovxo. xui xv avtbv isyov xui r (fuovyi xui 0 axuuu^og xui 7} yuaxto xui z 'vtsua
t zv yov xuht iyivovxo. zov y<f xpuyoo uiei &spaiTo(tsrov uiv 7iui i^t4ixir0i xotJ.Si v* xui iyivezo yizv Tis^i ainiv- prriy%, t <f iyz vyoov, ov yo
tijv ours iv uvz, () ovxs xokhti nov). diexxii xui ysexo vy()v- xat s uviv Xoyov xui r xvaxtg jxovlv ( /;
xioXeiq>&iv ixioi^ uxo imb tov ryuo iinuatvueter
ditXv&t] xui ytvazo (1 14) vyv- 00 yo t'fjf tv ur<y m u ici
i.iTTUQOv ovis zoo 1/&^. bau t moi i; r yixiliv .

tiuofiorem fortita Tant et frigidi coinmuuionem babent, ca

eque calefacta exuri potucrunt, neqne ctiam hmida fieri,
ideo formam longe ab aliie diverfam naca funt , et nervi
Iblidi extiterunt, cum non multuin in iis frigidi inetfet At
venae frigidi multum habebant, buius pars circumcirca ambiens et quod erat glutinoriflimiim a calido exallatum, bra 11 a extitit. QuodverO' erat frigidum a calido fuperatura
dillblutum eft, ideoque liumidum evait. Ad eaivdcm omnino rationcm fauces, gula, venter et inteftina ad podicem
usque cava extiterunt. Frgido eniui Temper incalefcente,
quod in ejus anibitu glulinofum erat exailatum eft et ambiens membrana tunica evalit. Quod vero frigidum intus
erat, quoniam in ipfo eque pingue eque glulinofum rrultum inerat, colliqualum eft et liumidum extitit. Eadm
quoque velicae ratio fnit; frigidum multnm relictum in ejm
ambiLu. a calido calefacluin et difiblututn , humidum estilit, cum neque in eo pingue eque glutiiioftim inei*.
Quod vero fuperfuit tunica evafit. Sed et alia quae cara

1002 1

47

Ed. Ghart. V. [.]

Foi. I. **,
Ed. Lind. I. (4.)
nio xai nsi tcv AAwv otra xoia tov uvtv ey&i tgnoy.
oxov av tv, toi' xoXXweo nXov t to Xmago, yyisv ftqvty% lyvtto ' oxov s XtTiaov nXiov q iov xoX},u'iso
OGtta iytvsio. o'ivtv di Xyoq m twv atfoiv. oxov ftiv ui]
vijv tov xolXaideo*;, tov i Xmaov xul tov ipvyQuv, |> tcue i Haoov i Xtnuoov. xul tavxu oaxtoiv xai
axXtjgtata xul atgt<pftutu. 'vxov Xmagv xai xoXXwtij
^- taitu di atbjv atjoayyaseu. jteQl utv iovzotv oL'nuf. u 'tv ywxgov itijyvvaiv' , to
sapov diuysi.
v s twDm xai %toarei> XQro/- bxov iiuv Xmao vvly
ti, tovtoiai &aaov xxasi xul $>(javti- oxov di uv i xoXXwSe l-wiy t ipi>X9V urtv tov Xmiuo, ovx id ).u ixxueaOuc, XXa toi yporiji -deuaivfieiov nijyvviui. di iyy.qaio /iiTQ7ioXig toi xfnqroov xui xoXXueo , to
{ksftv toi Xmaffo uytyiToXi. & y tov Tiyicov iaytifittov Xtnuv yivtxui, xul t toto iyxt(puXo oci> oXyiowv tysi toi Xmagov , tov i xoXXtdto itXtlutov, o ruxuii txxavijrai ino tov eouu, X iv ro>
funt ad eundem liabent fe moduni. Ubi enim glunofum
pingue fuperavit, membrana in lunicam evafit. Et ubi pin
gue fupra glutiiiofum abiindavit, ofa exliterunt. Offium
vei'o eadem ratio. Ubi enim glutiiiofum minime inerat,
fed pingue et frimdum abundavit, idceleriterpropterpinguedinem exutum fuit , alfaque duriffiir.a et maxime folida fa
cta funt. Ubi vero pingue et glutiiiofum iinili portione refpondent, haec ofl'a fuut iillulofa. Ac de his quidem haec
Tidctur fe ratio. Frigidum quidem denfat, calidum vero
diipat, longo etiam iulerpoutu tempore exiccat. Quod
quid ])inguedinis alfuerit, cius exurit et exiccat. Verum ubi
ghitinofum cum frgido afluerit, citra pinguedinem exuri non
fulct, fed teroporis fucceflii in caleteen s coudenfatur. At
vero cerebrum irigdi et glutinoli fedes eilet matrix, cali
dum vero pinguedinis fedes et natrix. Quod euim dum
inealefeit primum omnium diflundilur, pingue lit. Atque
iccirco cerebrum , quod minimum pinguis , plurimum vero
glutinoli babeat, a calido, exuri noquit, fed. temporis fpatio

4a8

imroKp^TY xtBy*pwav.

Ed. Chart. V [. ] FoT.I. a4g.*5o. Ed. Lind:i.<ii. I

X9owj jjawa utfiiyyn* nuyuiyv eXufiev. iteol 5i tijv (irvi,jYi
ma xoov deuv exouzijoev. xai r ooowt
wj xo 5 (iveXog xuXeoutrog vwriatog, t~
yxscpXov. xt ox 'ortr r aWcji ruv Xmaoov t [-}
> xoXXwdeog nov/.v, kttsq xai (ii5) toj lyxeyXu). W
tomo ovx tv ducauig xai uvr e tiueXg ouvo/ia. ov yp
ouomg uXXtp uvXm o iv roctv XXoiaiv otoTchv irif*
ftovvog y nqvtyyug %6t, o di XXog ovx
&( d
zovTtuv oarpa, e tig &.oi onrv vsvQcde xal xoXXwdta
Mc ra XXa S, /.lv aXXu ruyv ortrrra, d vsvoajdeto
xul v.oXXwdea ovx t-}.ei &. iX^iiov yttg Vt tod
Imaov. d merarov xai Xirtapov tiritara nrarui- d
anXyyva wS fiov doy.tu tvartjvut. reoi ftiv ovr qikeasr
e'tftai fioi roreQov- tf d xagdhj novXv rov xoXXidsog xi*
Tw xpvytjoii eyei. xai mo roi dsguov frQuairfisrov xgnf lyvero xXijqov xal yXnyoor , xul fiji '.y; hsq avilv, xai fVoiXu>&i ovy amo qXt'eg, xal taztv snl rijg xe$aXrg itg if&~ -,
og zijg xooziig. do yq eai xoXui yXeeg no xjg xuqtuiicam meiibranam , videlicet cralTam, nactum eft, circa
membranam vero oia , es eo quod calidom fuperavit et-^''
quo pingue inerat. Medulla' etiam qua' dorfalis appellate '
a cerebro ducitur, et eque iuiplaiimltumpHigiiis nequegln->'?
tinoi ineft, non aliter quam cerebro, earn que ob eaufan ne-^
que medullae nomine jure donatur. Neque enim relique^'
ruffl offium medullae finnlis eil, cum fol membranas irtM^1
beat, quae alia medulla non habet. Atque horunl manij'efl
fun* indicia, quod fi quis nervofa et glutinofa, itemqute tilk !
aliare volet, caetera quidem cito alentur, nervofa ta ien et
gliftliiofa aHari nequeant, cum minimum! piriguediiiie '" '
bant, quod vero di^lciflimutu eft et pingue, celorrime affti- '
tar. At vero vifeera hoc modo mihi conifeii videnluri" .'
Et de venis quidem antea a nobis dictum eft. Cor auttera
multum glulinofi et frigidi obrinet, quod a calido calfc1-1
ctum, caro dura et vifeida evat, ipfuinque membrana involutum cavuin faclum cil, non quemaflinodum venae, et ad
venae maxime cavae caput annexuin eft. Duae enim fuut

JfmOKPAWOTJS 1 ZAPICN.
. Chart. . [5.] , .-oef. I. a5o.
Ed. Lind. . (5. ti G.J
StDjf.t ig uiv ovvofta qiiq7]' 7}} di xolij
n r XUJ~ '
di) it/It)-* XUI nXiiOTOV i%EL TOV
t HfrtjQl] t t xoO.yqXiptiXul Tafiieei ni'iu. nftosde tuvtoiv toTv (pXsfHV
aXlm xavit oifta. r de xo&ozrt] qtAii/',* (>? 5 xaoif],
V rr xoi)g narg dirxei xai i q>eviv, xaioyis
lift 4 txteqov toiv veymv. xai ni ootpvi G%ezaii xuiHsoeiiin vi '.a x t? ' a#o, scat aicu'1 Ttji xaoSiijg nog toi uv/ivi, uiv ni ^, ' im .
t!((5Tiy. xai rote ni rrv xtftia'knv ye* xui v tov xooraqpoort
ojiare txuitgr]. inri 0 xui uQt&iio) sntv r<} qiltfia r
ueyiora. vi de (\n xrjg xuXrg cpi.eiig xai n rjg q~
1$1 atJktu q>Xe(ii)fieg ieyiuutvui eiai nv .
xotXzaiat yeto al nog t xao!i xui t u%tn xai tt xs<pa{
xai xiu&ev Ttjg uyoi xv ioyjojj: y.ui 4)Quv
nXnazov Vi? tu* xui xuydii;, xai diu /
i\ xaStrj eyti &eour] oihju uahara twv v &*
yt'diov xaxauuev , ou dsQfiov ion nrevfta.

a corde venae cavae, et Laec quidem arteria, illa vero vena

cava nominatur, jnxta quam cor politum habet. Arteria
vero calidi plus coulinet quam vena cava et fpiritus
. Ac praeter has duas venas aliae quoque in corpore
infant. Quae aute m valde cava eft et cordi annectitur, ventrem totum et Upturn transverfum pervadit, et in utrumque
et lumbos fcinditur, tunique alias in partes tum in ,
utrumque crus ferlai'. Quin eliam fupra cor ad cervicem
partim quidem dextra, partim etiam liuiilra tendit, moxque ad. , caput afcendit et in tmpora utraque 1'cindiUir.
Pofl'unt autem et maxiiuae venae numero recenferi, fed ut
uno verbo comprehendam , a vena cava el ab arteria reliqnae venae in totum corpus difpfcrfae funt. Sunt autem
maxime cavae quae ad cor, r.ervicem et caput tendunt et in
fra cor ad coxeudices usque. Caliduuique plurimum in ve
ns et corde ineft, eaiuque ob caufam fpiritum cor in fe
continet, quod Ct omnium quae in homine funt niembroruni
maxime caiidum. Quod autem fpirilus Ct. calidus facile


43

* !

Chart. V. [. 304.]
FoT. I. i5o. :
Ed. Lni. I. ( iG.J
. rj xorptft;/ xal ai xoihxt yXtfi xtvorxm aei xui
&<+
* nXelaxov evi it tjjff* yleifii*. xal t xvt irtsvau t *
db] 't/.xsi Osguij oiva ttt v-ttf -foOgomip. eii $h
w iJhm yrvat.- nig e' xig 'e's xfeiv iv oxtaP
iireuo n 't] eiiTitvty , qsi Kivisvai roxi uiv fi'.ov, xox dk
rjaaor- xal kvp' xaio/ievog, tv avxp ritav xirseiai, toti
fiv /jM.ov, toxi ds rpaor , vtuov ovefg xivorxog, o*
Ttta xal olo -s iav yiviextit nvovca. xal TQ0(pr att
i(> T&EO/tty yiv%ov. to-.i natdiov v xl yaoxgi avtypv
. fivei * w fttigMi< xig / xui eXxst rrv qprv xai nrefia xudiy . yag tgitoxasov
nxiv i V nuiitp, oxav ittg f uring veatviiy xovxo <k xai
tai !/.At) aoi/taxi trv xnjmv nai'xei &e giiv xai xo A*
01; naiv. si d Tt{ owtij nwg tqvxo od ti, on tV.tj
fwjroij uatiov tXxsi xui uitb, tds avx<> i'axiv noxim*
<jOm. xngov typvTa v voaiv vrigoiaiv yivexat, xal novta+
Tt ineiHv yvrzuc [3o4] xayiaxa xui oi- v&gamot xei't
nguuxa, xaxoi, ovx v t"e *ixqov, el fir v ia* ft^xg^oit
intclligae. Cor et venae cavae Temper movehtur , calidiqnq
plurmnm in venis inert, et quia ex omnibus hominis bris cor t maxime calidum, eamobcaufam fpiritum attrabit,
dnero et aliter cognofcas licet. Siquisignein in domo,' in q*
millns ventus fpiret, accendere volet, rtamma modo mintm
modo magis movelnr. Sed et lucerna accenia ad erundem mo*
dum modo magis modo minus agitator, nullo, quemquidem fpirarefenliamus, vento mola, irigidumque calido alilneiihim-*(E
At vero puer dum in utero eft , compreOis labrie ex malris
utero tum alimentum fugit tum etiani lpiritum, qui in pneio
calidiflimus eft, ubi fane mater l-efpirat, in cor attraliit
Quin etiam hoc calidum reliquo corpori et omnibus Iiis
partibus molum praebet.' Quod 1 quis roget, unde hoe
quis nofcit, quod puer in utero trahat et fugat, hoc illi-We-*
fpondere licet. Pueri cum in lucem prodeunt, ftercus i"
inleftinis habere confpiciuntur et imul ac in lucem editi
funt tum homines tum pcora , id iis per ventrem fecedit.
At qui ueque liareus haberet, ui ia utero fugerei, ueque ut

Ed. Cbart. V. [4.] FocT. I. ?5o.a5j. Ed, Lind. . (n6. *i7.)

*&, oid' . <&T$.fui > ftaad-v yevvwftetov
uiixu, ftr * i* t/.u<e. xui neyi ftv ttq
17)
rqaws Ts xuydiij x twV (pktfiwv ors i'%si. 6 & nrsvfiwv
opc uuqij iyrew cuJt. to. vyyov xao r* xoXi.ai3jr
etai ov ) xaydiij &s(fpoiirovGU ta%u t^rsv oxo <,
ft inoqoe ? , xui (fiktux
V 'w. 3 de
lOro tnoijits ra q>Xtia. uxuaov v toi xoiirJ* i^i l/u^r,
TO10 u-tv tox>(iuo duiuxt) !j/*6to vyfif || i
ano ^5? o jrtrr. i i)c , Jj<e Curiar?}.
v &Qiiv> navv tov yoov tv u*ev xoi,X(~ '
{0$ xa* iLxapo xpanjae .i/iinjpvy &eouov xal
inyr- isxfiqyKjv dt wi toJs. xiav aa|*7 oov, tw
niv,v%)sQ{i.v fl, vyv cm ai/u*' nfuJi*1 t V
B injyo
v d /$ ar , o '*. a ,yp Zveg eici i/'f^a
sut xoXXwdeeg. o ds anXr\v avytaii] wde. any nj #,0 xat
xoiiaxJa xa &SQfioi TileOTOV, to i tpu^po Aetata >,
TQOoviov (trov oxaoy %( 5 ai. siotr

primurn puer natus el, ubera fugere noflet, tiii in utero

u*i'et. Ac de cordis quidem et venarum, motione ad bunc
fe re t habet modum. Pulmo auteiu juxta cor fic exlitit,
Quod fn liumidu glutinollfliinuni erat cor calcfaciens celerkef
exicavit veluti fpuniam, et fiftulofuin . reddidit, multisque
venulis refperbt. At vnulas earn ob. caula in condidit.
Quod in glutinofo inerat frigidi, id ipfum a calido colliqua-?
tum Jxuiuidum eil reddilum, quod vero glutiuoQ fuit reiiquum, in ipfam tunicam abiit. Jcur vero bunc iu moduin
coiiftitutuni eft. Hmido mullo cum calido relicto, absque
glutinofo et pingiii , iVigidum fuperavit. calidum et condenfaturu eft. Cujus rei Jioc a me proponitur argumentum.
Cum quis victiniam jugulat, qunindiu languis calidus eft,
liquidus] eliam ni a net, ubi vero per'ixit, conrefcit. Quod
Il quis ipfum agitet, iniiiinio conrefcit, quod librae nimirurn glutinofae iint et l'rigidae. . Ad lien bunc in mod uni
conftitus eft. Cum calido et glutinofo calidi quidera pluri4
, frigidi vero minimum remanlit, quantum feilicet

4,3

102 1 2.4 P

Ed. Chart. V. [3o4.3

FoT. I. a&i.
Ed. Lind. T. (117. 118.)
irovacu sv tmAijr*. xal St vag xavxag fta).axg iettt
6 ankqv xal traidij,'. o <5 rsqppo* ^vraxi<suv . o'f.yov
v.oX).d>deo, tov Xtyov, tov ifiv^ov itXsoror, xal
vno tovtov xal iytrero astkyyyov xai t-xiarn
iuvOv, oit ov novXv tov Vouov ^vroti]. o di mvrcg koyo;
xal Treo tvv ouyxtZv. ftiv totras xal vvtnrfs xai
inoiae aujjxu, di ::oXXwdi / ywovtQ. v di tjo
(il ) Tavxrai x vyoov , money xal v
(fXetpi
fteykijatv. deoftov v navrl to> , 7
di toi awuari' xal ifivyov novkv tv r(5 vy. togovto d
tari tov xUi'XQOt xaov dvrarai ti^|* vyQov a/.X vetiXTjiat, diuxtyutui im> {- r di ndu^ig tov
v'/qov ti Oegtiv otiv, t? koi.Tureiv urOoivnov
tov , bxov it).oi. psasi &suv , xai
fxiv av rlsoftv
j'pi' orraf jt<5mv di '/'tfjftf w
ivsvTO ifjvyoov xai TOtxr, iytvsTO dgua xal vfir)v, xal sit
cptkv Toiro (Sofia laeuv Xyou xQrov, a/.)x>
'jj/iu yivuevov. el d t*s toio d ifuie, akXo dota yipfum gluthiofum cogat, quod fibrae ipfae in liene exiflenIcs conftituunt, propter quas mollis et fibrofus ipfe redditur. At renes hoc modo compacli iunt. Glutinoli parum
jiarumque calidi a plurimo frigido condenfatum eft et vifen*
duriffmum extitit et minimum rubrum , quod non mullum
calidi fimul coierit. Eadem quoque de cainibus ratio ;
frigiduni quidem carnem confiituit, condenfavit et fecit,
glutinofuin autem in foramina abiit, in quibus velut in inagnis venis bumidum inert. Calor per univerfum corpus fpar*
gitur, isque plurimus in corpore inel et roultum frigid! in
hmido, nimirum quantum bumidum condenfare queat, verum
a calore fuperatum ab eo dilluiiditur, Quod autem liumiduin (it calidum lie otlenditur. Si quis corporis liumani
particulam quamcunque volet fecct, Tanguis calidus effluet,
et qiiamdiu quidem calidus fuerit, liquid us erit Ubi vero
tum ab inlilo tum ab externo frigido perfrixerit, pellicula
et membrana obducitur. Qua detracta quis paueo tem
pore finat, aliam euatam pellicula, videbit, eamque Ii quis

12 1 2.

433

Ed. Chart. V. o4. 3o5.] Fo. I. a5i. Ed. Lind. I. (1 18. 1 19.)
tOtT iiV 7TQ0 TOV Xj)V%OOV. XOVTOV d VBXU /cU sKt^U rW
nosi^u) 'Ti, ioyaxov tov aw/iuzog nQg tov J'oo vayxawg %ei dfta ysvo&uv vno tov xpvyov xai tv nvev(nxriov n(JO<fuXX6vTiov. d ig&Qu tods yvsro. ote
oxsu uvazatto , xaa iv aviuv Xnxa rv , Tuyioxa |sxav&r, waneu na&Ev Xtlsxiat, iv rw ' Xyoy ox
aov d' aviioiy xoXXtdeg ijv, tovto d ovx rdvvaxo xxuv&ljrat, XX ftsja^v no).rcp&v tov xuiofitvov ^qouivoixvov
wi tov -frfQuov revea xai ouXov iytVBto ' d auXov
oxaov tov vygotaTov rv, tds tfeQuuiro/xsrov
na%vre(jov tytreio vyoov v xai dito toistov oakov ys'vSTOol d brv%eg n xovzov tyvorxo xoiXdeog. 3o5] n
y tjv oortoiv xai twv g&Quv aei vyQ(i i^jttov
uveo umov \)8 yverai tov &sq,uov ^roatvftsvov xai ^uvairfisvov #vpae sig orvyu. ol d odvxsg jskQov yvovTai di ToJe. uno ootsotv tSv v i xeqpuAjJ
xai zoZv yv&oiv t aijaig yvetui tov xokdideog tov XmuQou. veov in tov tfotuvoftevov xxaevcu xai
Temper auferat, alia a frgido pellicula prbducetur. Sed
hujus rei gratia longior fum , ut oendam corporis fummmu ari obverfum a frigido et ventis ingruentibus neceffario pelliculam conlrahere. Articl vero hunc in niodutn
prodticti funt. Quando ! conlitfrta funt, quod quidem
in hie pingue fuit, celerrime exuftum eft, quemadmodum
fuperiore oratione a nobis dictum fui ti Quod aatem ex bis
glutino'um erat, id cum peruri neqniret, medi loco interuftam et exiccatum comprebenfum, a calido in ervos et
tranfiit. In mucum vero, quatemis quod ex glutinofo bumidiffimum erat, calefactum craffius evafit, cum humidum eflet, indeque mucus extitit. Exhoc ipfo autem glutinofo tingue producti funt Quod eni in in eo maxime
eft humid um, ab offibus et articulis femper in ungues fo
ras fecedit et a calore exiccatum et arefactum glulinofura
redditnr. Dentes autem poflremi iflam ob can fain gignuntnr. capitis et maxillarum offibus glutinofo incrementum accedit, et pingue quod ineft a calido exiccatum exu . i.

434

*# l'jt -iiBPt- 2APKSN.

Ed. Chart. V. [.]

Fofff. I. a5i. 52.
Ed. Lind. I. (119.)
yvovvub odrxeg o"Jcijoo'too4 twv ?.X(or , ' tart
ifjv^Qov. xui o f) Trowrot ovr (povrai no rij
diart tv rjj firTQr, xa inrjv yrijxat v yAcxro;
#ijeioiTe. iTutdbh neidv d oixot xntnoiatv
omW xa twv jtotw?. ixninxovm d intiSv hi x ixsa
tt] xtjg xgotyijg , axt d xai og noxegov , ijv obre
'0(7or] rpoqr^ ipiruan'" ? 5 Jitaarotet , intidv ture
Vea ytptjxat,. o di texacpvovxeg av/xaxayijot'axouatv , tjr
im ro'ao diucp&ugwoi. diu d xovxo . Vorrat oi odora
varsgor uXhov. tv tjj yrdc) yXteg elai ai ir xy xxtu
xoiA/r/ ftovvotai rwr vaxt<av avxat, xrv xgo(frv Ttugtjowi
ra oarrqi. | x axta xoiavxtjv atjjoiv no m' iou,
nui x 'AAa navxct xoutvxtjv uitodicjaiv uvfymv, onou
avx laxiv. xai yg al yfa'eg al t* vrfvog twv trxio)v, elg a avV.'yexai x aixia xa x itox, nsidr &$o& xavra, ti.xovtn x Imtxuxov xai "poror*,
Si / uvxtov xuxaieirrexat, Mai yrexai x-ngog ir rogtv vxgoiot, xooi . x d fenxoxccxor ai qJjie xodritur et dentcs Hunt reliquis ofibus dnriores , quoniam niliil frigidi ineft. Ac primi quidem dents ex victiis ralione
in utero nafcunlur et ubi in lucem edilus eil puer, ex lact,
dum maniiiiam fugit. Cum vero hi exciderint, ex cibo et
potu. Excidunt autem ubi ad primi alimenti annos devenerint, quibusdam etiam prius, ii ex mrbido alimento pullnlarint, plurimis vero, cum ad annos frptem pervenerint. At
qui poilea nafcuntur, ad feiiectulcm usque remanent, nifiei
morbo corrumpantur. llam vero ob caiifam dents rejiguis
parti bus tardiul oriuntur. In maxilla venae funt, eaeqna
buic offi inter omnia ofla ex ventre inferiore alimentum
exhibent. autcm qualia quidem flint, tale danr*incrementuin,- ut et reliqua omnia tale exhibent incrementum, qoalia ipfa exiilunt. Venae enim quae per ventrem ct inteflina feruntur, in quibus cibi et polus coacerrantur , ubi
hi incalucnnt, id quod ell temiiffimum et humidifliinum attrahunt, crafiiiTmium autem iflhic relictum' in inferioribm
iuteflinis in Mercus abit. TenuifOmum, inquaru, venae tra-

I KJPA'OTZ IIB Pi 2APKQN.

435

Ed. Chart. V. [.]

Fof.I. a5a.
Ed. Lind. I. (ug. ao.)
aiv ix T75 rijog xai xiv avoidev xij vraxwg
(120) ^eguutvoftercav xiuv oixmv. tnrjV moqatj xrjv
vxiv, ig i'vxea vveoxyq/t] xai xnog yirexo- r
Se TQoyij insiv , txaoxov xotuvxtjv ntdatxe xfv
B3Tv txaaxov oxoa neo rv. aodopsva yq imo xrjg
at)ert exuaia, x dtouov xai x yiv^Qov xai x xoXXwe
xui Xmngiiv xai xo yXvxh xai xo nixov xai x oaxa
xai xu XXa ^vunuvxu oxaa v v&omtp v?. dio) xou~
ro vaxeoov oi dorxeg q,vovxai. 'gtjxat d uoi xai ngxegov
ort uovvut xwv axcov ai yv&oi qXiag i'%ovoiv avicu tv
lu> vxalai, xui i xbxo 'Axtoi nXov ij tg tu uXXu
oxea, xui nXtora tijv 'xovxa xai u&gowxegrjv xrv
iiii(jgorv noxxxei, uv%ratv uvx aq> lavximv xoiuvxrv ol
nq oxiv uLx xojg v neo xai avdgamog ovXog uvB,vrxai.
av^vexut, de nrv yvtjxw, mdiXog. indrXog S pXtaxu
yrexat 7i tnxuexiog u%Qi xeoaufJsaxuiSexaxaog- xai v
Tovxut xQotip o t pywro* odviuv qjvotxat xui
uXXoi, nvxeg, nrv ixnouioiv o iysvorxo cato xtjg

hunt ex ventre et intelinis quae fupra jejunum funt, ubi

cibi incaluerint. Qui fuperato jejuno in inferiora inteina
collecti in ftercus abeunt. At poftquam alimentum
pervenerit, unumquodque cam quam habuerat formam cuique reddit. Irrgala namque alimento lingula incrementum
accipiunt, calidum , frigidum ,' glutinofum , pingue, dulce,
amarum et ofla et reliqua omnia quae in homine infant.
Ideoque pofterius dents producuntur. Dictum autem a me
eliam eft antea, maxillas folas inter oila venas in fefe ha
bere , ut proinde copiolius ad alimentum quam ad reliqua
offa trahatur. Et quae copiolius habent alimentum et uberiorem afluxum, cae tale ex fe incrementum pariunt qualia fane ipfa exiftunt, quamdiu homo ad integritalem iiicrefcit. Increfcit autem ubi confpicuo adolefcere cernitur,
quod praecipue a feptennio ad decimumquarhim an
num apparet. Quo tempore turn niaximi turn caeteri omnes denies producuntur, poftquam cxciderint, qui ab ali
l>e 2

436

1002 IIEVl JAPKSi.

Ed. Chart. V. [. 07.] Fof. I. a5a. Ed. Lind. I. (20. til.

ti]g If t*rTQr. av^rexai de ca g t>)v rpi'rijf touaba
If 5 vervny.og yvexui ifjfpi TerjiTcoojf xo nvrs tdoftaioitHui If rf } di tdopadi rreg qsiWrat do
Ttof rrpcncof , ovioi xakiovxau ffaio; ?ai di TQt%e qpvovzu cuJe. aia dal yxtq>aio try wv i
TOiavxi] uvSflai , * itil; xohXvdeog oireo '
Vuoi04 xat o'X re(i2i)orir. t yp Ifrf
Xinuoov, %exaeto v Ix tfepuo. % &
av rig oit xai If ^ 7; [07] xai If tnusBu)
xiyeg xa Iv im ' navi eatv. oaiv Ttel rovxov. onov Tvyrei xotdc;
V, |# o rpt/e yrovTUi rno tpuo. xouu Jt
t to'e. Tti twv ovrotv 7;1 jipo? oio
oxkrjgv xai frpf oftoiov k&o>. ioto o* ndtffnts {
oTf'of /? aiuuyya>drg. o di '* (' :$
cxAjpo'f. di ottov ? snt^el di xou (.
dtjfia Trpo
ttqo ootm tw axAfjw nif tarif ansQ p^ftof , |ijoo'rrof ' puatoj-

menlo ex utero orti funt. Increfcit autem et ad tertium annorum feptenarium , in quo adolefcens evadit, ad quartura
usque et quintum feptenarium. Quinetiam hominibus plerisque quarto feptenario duo dents enacuntur, qui moderatores nomiuautur. Capilli autem ad hunc inodum oriuntur.
Ab olibus tt cerebro ejusmodi incrementum provenit, ab
eo videlicet glutinofo, quod circumcirca exilit, in quo pinguis nihil iueft, quemadmodum et nervis accidit. Siquideuim
pinguis ineflet, a calido exulum eilet. Acfortaffis mirumaliquein fubeat, cur in axillis et pube et reliquo corpore pilimulti
fuecrefeant. Cujus rci haec eil ratio, quod ubicunque in cor
pore glutinofum exilit, ibi pili a calore gignuntur. Ilanc vero
ob caufam auditio fit. Aurium foramina ud os durum et
liccum lajiidi iiniile perveniunt, cui cavilas fillulofa addita
eft. Soni autem in durum impinguut et os cavum per ipfum
durum infonat. Pellicula vero in ipfo meatu auditorio
iuxta os durum tcnuii eil, ad iuftar telae nranei, prae re-

12 I 2APKQN.

43^

Ed. Chart. V. [07.] Foe. I. 5. j53. Ed. Lind. I. (iai. isa.)

7xuroia d noXX or* ^tQoraTOV fas . brav di ftyiatov T\xrfli}i uXiaxa xovofisv. xui eiti jire o iXel-av
qiioiv l-vyygaqiovxeg or* syxcpaXg iaxiv o jJ^W. roro
ds owe V rVijra. avxg re yoto iyxqiaXog vygg or*
xui prvtY% aiiv eortv vypr ^, xui rrep tjjv
/<tjr*// JoT'e. ovdk ovv Twv iywv ij^st, XX ro. tu ds
r%iorxa xorv ixots. oacpulrstaii 3' iyxc'qiaXog v/po
at? rcor |?jpwv, exa> r^v odftrjv v rw je'p* reuy
ooyyuav |ijo(r Vrwv- ^* yap 0 iyxtpaXo rrj itg
tg xoXcc. xai ovx 'axiv n'm^oa&iv oaxov
ovdv, XX xvdwv fiuXuxov anyyog, o'vxs xug
orte ooxtor. xui oxav uiv ?p : xoXa xrjg pno, & xmv fyooxaiV aio iwvxov uxgiiaxtQog (aa) axiv.
vduro yp o'x . || vypOTipov yap Ian {/ yxsqiXoVf iv fit] oanq. orpipevov yp r /'Jtup ^ yvBTcu xai tu uXXa nvxu- oxxav de vyav&iwaiv al (lveg, o
Liquis pelliculis ficciflima. Quod au tem ficc'fimum eft, id
ad fonum concipiendum maxime facer, multis argumentis
comprobiri poteL Cum ergo plurimum relbnat, tum m
xime oudimus. Etfi nonnulli naturae hiftoriam fcriptis
mandantes cerebrum ipfum fonum facer dixerunt, quod
tarnen, riullo modo fieri poteft. Cerebrum enim ipfum humidnm eft et ipfuiii ambicns membrana hmida et craflTa,
eamque oda circumdant. Atqui nullum humic'um fonum
facit, fed quae lleca funt. Quae vero refonant auditionem
facinnt. At vero cerebrum odorandi facultalem habet, cum
hnmidum exillat, aridorum odorem cum are per cartilgi
ne la corpora, quae ficca funt , attrahens. Cerebrum enim
ad na cavitatcm progreditur, hacque parte nullum ei os
obtenditur, fed mollis cartlago fpongiae inflar, quam neque carnem eque os appellare queas. Et cum quidem narium cava ficca fuerint, ipfum per fe exquifite magis rerum
ficcarum odorem percipit. eque enim aquam olfacit,
cuno cerebro fit humidior, nii computruerit. Putrefacta
nam que aqua craffior evadit et reliqua omnia. At cum na
res humidae fuerint, olfacere nequit, cum ad fe cerebrum

438

1002 1 2APKS2N.

Ed. Chait. V. [07.]

For. I. a55.
Ed. Lind. I. (ias.)
dvaxut ioqouvidtai- ov yg xiv rga 'tkxei uvxog ;
icaviv. xuvxy d xai oxav noxrxy o iyxtcpukog n).ttaxor
avig oq> tmvxov tg xrv imemtjv xai xrv q,uovyya xai tt
itvei'uoru xal tg 17 ).rv xoikrr, ytvmxovatv o aru01 xai yaai xuxuggew x xijg xeqpuXjg- xurugijtei dt xai
g . xai tari, ' < #pu(j>. d d*
toto. yxeqpeJ.ou Tij ( qiXtifi xa&i]xei ig
xv ^ dt to5 arfo 1. 4a xaxatv xar
(fXeolv no xov yxsq)ov Sirftisvui to Xenxxatov
xoXhitdsaxxov. xai da xovxo avi nei tro dtouu '
xoioixov olv neo srepi avio art Jiaqpaytj cf&u/.(tov 7Tp rf'po, ? jipOff/SaAAet nttvuxxa,
xar Tov arv '/ov arreo tt&q xov uiJkov ditaxog tte^u.
noXX d xavx" iaxi x dguata , no xov ogoriog iuxpavog , oxouv neo avio taxtv- xovxto yp tw tatpare rxuvyet, ipig xai ).aun nana, xovxop otf p rxavyovu. on d (ti Xafinqv taxi, /uijd avxavyjj, xovxto
ov% opjj- d SAko x neoi xovg ocp&upovg kevxv

arem non attraeat. Ad enndem etiam modum cum cerebrum

colliquatnm plurimam materiam ex fe in palatum et fauces
et pulmonem reliquumque ventrem delruferit, id percipiunt. homines et ex capite deftillare dicunt, etfi in reliquum etiam corpus defiillat, idque cum calore qiiodam contingit. At vero earn ob caufam videt, quod a cerebri mem
brana vena ad utrumque oculum per os pertinet. Per has
duas venas ex glutinofo, quod eft maxime tenue, ex cerebro
veluti per Collum tranimittilur, atque ideo ipfain circum fe
tunicam quae ari obverfatur et ad quam venti ingrnunt,
talem facit, quale eft ipfum oculi pellucidnm, eadem pline
raliotie quam de caeteris tunicis diximus. Sunt autem multae hae tunicae, quae oculi pellucido praetenduntur, ipGque Gnt Cmiles. In hoc enim pellucido lumen et fplendid
cuneta lucem reflectunt. Per hoc igitur in quo lumen rilectitur, vifio fit. Quod vero minime- eft fplendiduin ntque oblucet, per illud vio non fit. Reliquum circum

12 IIEJPi APK{it!.

43g

Ed.' Chart. V- [07. 08.] Fof. I. 53. Ed. Lind. J. (". laS.j
tTtV. 5* xo'or xulojXtri] . op&aluov /.uluv *
tomo , ort iv &sb lati xai yixw\ eg nel uiii sol
fiikave. yiijvu i xaXtouev i rev wam (z3) tuu,
ort
o fiXav otysi, c.K Xsvxbv tuqart.;. 8s vyv
xelXwsg. [08] noXlxi ya ni av^ayhxog
-xuhiou i&v vyv xoXXweg- x{v fiiv / s"" &ey{iv, iyv
axiv. tnuv i 1%, ytrsxo fy]Qov cocmsp Xtuvwxog
iaq>un) xai x>v rd^muiv - xai xwv d]oiuiv uoiv ion.
Tov i q/&uktuv vi nuv ri uv iunoi} xai nveuaxa
Tifjon/./.orTa xai cXa } avzv
or. xai rv rig iv pynei tdf, un uooia taiv. wansQ
i axfia xui r xai ij ul).r xi).t i'rvyQ anv.
iuXfyevut. di diu nteuu eXxuiv iau> nv. . awua.
)' i g x xoku uixog ttovxp. uvt di,.itvftue ar&eiinov xt\bv xpcfiov Tioii,. xetfakq yo ^"
i} i oQO ^.^ r rc (pvuyyt ^. aovau xui nQooXXovou ngog vneydnjv xui agg xovg

,.
i -..
-i' >
lo album caro eft. Pupilla gutem oculi nomnala nigra ob
id apparet, quod in fundo fita lit et tunicae earn ambien
tes liigrae exiltunt. Tunicam, vero appellamus l quod
velul pellicula ineft, quae neutiquani ad conl'pectum nigra
eft, led alba et pellucida et oculi humiduiu, glutinoium.
Saepe enim confpeximus lu dilrupto prodiill'e huinorera
glutinoium , qui quanuliu calidas, cil, liquidas exiftit, ubi
vero perfrixit, iccus eyadit ad inllar thuris tran&parena.
Quod in horninibus et ferie ad eundcin modum fe habet.
At oculo infeftum eft quicquid in cum incurfat, et venti et
quaecunque fplendidiora quam in fe ipfo lint. Idque qui
ideo fieri judicet, quod -unius et ejusdem fint coloris.
Quemadmodum os et lingua et rcliquus venter liumida exiftunt. Sermonis au turn in bouiiue caula eft, quod toluin
corpus fpiiitum intro trahit, cuiiique plurimum in fuas
quisque cavitates. Is vero per inai^e foras pulfus ilrepitum
facit. Caput cniui refonat, lingua vero in faucibu.s inteifeplum , fuo appulfu format et ad palatum ac denies impin-

44

nnvi &

EJ. Chart. V. [.]

. I. 53.
Bd. LidiL I. {3. ia.)!
noei cuq/i\vieiv. jv (xt r ] o&o "-'
aXkovau txazoie, ovx uv oayttt dwXtyono, U' |-<'
porqiwva. Ttxurjotov d ot* tovtw, o xnxpoi
ol x yerej ovx & , kX (aovociovu
fiovvov qxuvtovaiv, ot* s r nvefta ixnvevaa netof-y
diuXtyeaOai. rXov to'Js. o iv&Qamoi oxiav ovho*Tt fiya (fo>vi\oai, eXxovtt nrevfia | (&dovoi
frvous xa qi&yyovTab fiya w uvri%y nrevfia- ettstra
xuraftaaivsiai <p#f'jru. xa o xt&awoi (i^4) xoV
ra* Oj ui)to($ paxooqimvtiv , In axoov tkxvoarre nrev taio novXv ixisivovoi Ttjv exq>ov xai qvavoiat xa (jodp-1
yovtat fiiya tff vxytaai, tw . iniv d nvevpur
nihimj, xarnavorzat. Tovttoiot rkov on nvev^ tar*
qy&syy/ieror. tov de idi o aqi^avte ioiviov (iov tov tpvyya nuvTnaov. ovzot wot piv, &
d oidtv, si (it\ jig avXXv tov qivyya. ovrot d qp&yyortm. ijlov d xai xovto, on ib Tivsvfta o durara iarfrprtutrov tov kvyyoi Xxsiv t'aai tu xoXa, Xk xai
gens darum reddit. Quod nifi lingua fuo Temper appulfu
form aret, non diilincte bomo loqueretur, fed fingida unam
natura vocem ederent. Cujus re indicio int muti a pri
mo ortu, qui diilincte loqui nequeunt, fed folam vocem
edunt. eque vero fi quis fpiritu foras em i Joqui conetur, id facer queat, quod hinc confit. Qui niagnam volunt vocem edere, ii attractum externum fpiritum forae
propellunt et quamdiu perdurt fpiritus, magnam vocem
fundunt, quae poea deficit. Quinetiam citharoedi, ut
magna voce utantur opus fit, fpiritum intro fuuimopere
attrahunt et plurimum emitlimt ac vociferautur , vocemque
quamdiu fpiritns fulecerit, magnam edunt. Ubi vero fpiri
tus defecerit definunt. Ex quibus manifefium el, fpiritum
vocem edere. Vidi praelerea quosdam , qui cum feipfos jugulaTent, guttur in totum fibi praefecuerant. Atque bi
vivant quidem , verum nulla m vocem emittunt, niG qui*
gutlur conlnngat, tum dmuni ii vocem edunt. Quin
et hoc pntet quod praefeoto fummo gutturo fpiritus ia ea

 apkqk.

44

KA>CIrti V. [. 09.] Fof.I. .254. Ed.Lind.I. (ia4.3ia.>

^ diazsrufjuvor wriW ovtw j;t neoi q/oivrjg oo> xai
o**tso>. (3ia) is ahnv l<ni tov v&oa'mou tnraijuegog.
|| itcrov (Uir *7t|V ? firjreag i'X&> 0 yvog, iv tnxa
jjuiyov t^e* xaa jij lorv '^n> toV afiaxog. xoro *
w > &uvuastev bxotg oda. noXX t eiov xonto
touyds. ai zaaat ai tjuoatat a'hiveg avtow nensiorjviat,
nokXxtg, xrav naga avSoa ek&ij, ytvaioxovoiv oxruv
iataiv v yaory' xansn ivdiacp&Eoowiv. nsidv di rdi
Uaspaoij , xnniet aneo <|. rrv ooxu g vdiog
ifiaXijiv, axenrftsvog v t( egrasig tyeiv nvxa u~
Xea xai toj oqiQu.uwv xai ovara xai yva
xai tv %eig>v o axtvXoi xai oxtsa xai o ndeg xai
oi dxTvkot rw nodwv, xai uiSoov xai nv
dr]?.ov. [3og] e'vdrjXov i xai uxav Xcirj ig yuazgu
Tgow inioTUuvijaw, avTixu i(ft^er, xai &tourj xai gvypbg
xai onaouog t'yei xai & xai . nv xai rrjv
{OTf'pr* oxvog- xai xaui xaO~agui slot tovto naaypvoiv.
vitates internas atlralii neqnit, fed praefectam partem foras
effertur. lia i'ane de voce ac fermone Guiili modo fe res
Labet. Hominis autem vita feptem dierum numero circuinforibitur. Ac pritnum quidem ubi genitara ad teros pervenerit, habet intra feptem dies quaecunque ex corpore ei
acceder necefle eft. Id vero quomodo noverim forlafte
quis mirabitur, verum multa ad liunc mod um vidi. Mere
trices publicac, quae in feipGs faepius id expertae funt, ubi
cum viro congrellae funt, nofcunt quando conceperint moxqoe conceptum intra fe perdunt. Quo poftea jam perdito
veluti caro excidit. Earn in aqua m conjectam accuralius
infpexeris, membra omnia habere deprehendas, et oculorum
regiones et aures et brachia. Quin et maniuini digiti et
crura et pedes et pedum digiLi et pudendum et reliquum
totum corpus in confpicuo eft. Liquido autem conftat harum rem in peritis, quod mulier'ubi concepit, ilatim inhorrelcit et incalefcit, ac dentibus ftridet et articulum reliquumque corpus convulfio prehendit et uterum torpor, idque iis quae purae funt accidit. Quae vero craffae et mu

44

10072 1 2.

Ed. Chart. V. [.]

Fof. I. 54.
Ed.. Lind. L-(3". 5<5)
xaai s naxovai naysiat xai Xsvrwdeig, o ywoxo tat roDrf'uv Toiif /urocixtv noA,a- d ftot teiar, xaw
TOro **7 xai tniaiuuai sldhat. dijXov Je t($6, ort */*"
po aiwv , ei i i&Et (3i3) tir ifit gas qiuysetv ij 6tV UtSv. O (ttV TToA nO^V^O/XOUny 6 lgffi* ei
s xwsg xai ot virsgD.ovair , .- r^axovni, ' uutog- m
3 Ttvs o xa* ineia rjauv ftr itoxuQisijtsui, Mu
(payteiv xai ntetv )j,' r xtiir vixu xutudifstut.
yo vijarig avreqm iv xuvtipb xr,oiv ufjijatv u
xai o'uioi. tuxi> dt xai xds &. natdov tnxti]vov yvov yeruerov, ysyvtjxai xai xai
Xyov syst xoiovrov xai & uxgtxta tg tdouug.
oxxuijvov i ysvatvov ovdtv iul - vtu di uirt
xai dxuc tjusytuv yvog yyiexai xai f xai e-/st xv uii/uv
tytxta ," xag tdoadug. xtanasg sxsg idouittuv ai sioiv itjy.uoiui, ydorxorxa. ig s x'r,v sxa itv idouaojv tdourjxovxa rutM. syst, s xai xo tmuuijrov ye<jcofae iftud experinnlnr , earum plcracque hoc non fentiunt. Ac fane quantum illae mihi ila iudicarunt, taiiLum
etiam me fei re profiteer. Quod vero hominis vita feplem
dierum numero circumfcribalur, hoc quoque maiul'eBm
eil. Plerique quidem ex his qui feplein diebus nihil edere
aut bibere volunt, in his moriunlur, quod Ii qui eos fuperaverint, nihilominus tarnen moriuntur. Nonnulli etiam iie
per inediam a vita difeederent, fed ut commederent et kiberent perfuafi fuut, verum renter non aniplius admittit. Jejunum enim inttftinum in his diebus cohaerefeit,
qiiineliam I Ii moriunlur. Quin el iliud ipfum ex his conjicere licet. Puer feplimo menfe natus, certa ralioiie in
lucem prodyt et Vitalis , cum is rationem et nuiuerum
exacte ad hebdmadas refpondentem habeat. Octavo aute m menfe natus nullus unquam vixit. JNovem autein
menfium et decern dierum ioetus editor et Vitalis eft, numarumque ad hebdmadas exacte refpondentem habet. Qua
tuor nempe decades bcbdomadaruin dies funt duceuti et
octogiuta. Hebdomadarum autem decuriam dies feplua

10012 UBll 2AVKN.

if

Ed. Chart. V. [3og.]

Fof. I. 54.
Ed. Liud. I. (3i3. 5i4.)
uevov tqe daxdug idofiudw , ig d ttv dexudu txonv
iourjxuviu rjugai- xgelg dexdeg d tdoudwv al oui dtxu xai dirjxoaiut. xai ai ra vaut o'vtui r&gcnoi
ovtuiui yvorxat,, quegiaiv nugek&ovatoyv iv iijaiv vaxgtorzat xai Ttt&avov i vyteg yirovxo. xai xgiiuloi vdsxa
i]fitgijaiv iv utu idoudi xui r\uiao idouadog. xai xexugxaloi v dvoiv idoftan^ xui ai !, iv dvolv dtovaai Ixuaiv rugraiv. dvolv xe tdouadotv xai >uiov tdoudog. ai d uXkai vomot oiix i'youoi di yvwfuv iv xoo)
iyiitg i'aorxui (3 1 'fyuvea&ui. ovito di xui iii tXxsa
fieyaXu ra iv xecpaX^ xui xi v awuuxi, xaa qpXeyuareiv fjysiai. v tm d xaixuvxut qiXey/itjvarxu xui iv Tsoijugeuxatdsxa dvolv dsooyaiv. rv d xig
&euneii>i xui fii xuiuoxy iv xovxii ygva>
iv Tqai xeyaXqat ueyXu tXxea, no&vroxovoiv oi v&gco*. &uvxattf u" iv Ttg xai toto clang ineigog ij, el murvov yveiui nuidiov- iy> pev ovv uvzo bnama xui avp.

ginta conliluunt. At feptimo menfe editus partus tres hebdoniadaruni decurias obtinet et ad uiuiinquamque decuriam
dies concurriint feptunginla. Tres ita hebdomadal um decuriae in totum dies duceutos decern faciunt. Quin etiam
murbi acutiffimi ad banc moduui hominibus contingunt, volventibus diebus quibus judicantur et inoriunlur ant convalefcunt. Et tertiana diebus undecim , una et dimidia
hebdmada. Quartanae duabus bebdomadis. Quintanae
duodeviginti diebus, boc eft duabus bebdomadis et dimidia.
In caeteris vero morbis quoto tempore humilies fani va
dent, certa fententia pronuncian non poteft. Ad eundem
autem modnm ulcera quoque magna jn capite et reliquo
corpore, quarto die inilammatione tentari incipiunt, fe
ptimo vero inlammatio fedatur aut decimoquarto aut duodevigefimo. Quod fi quis diligentem curain adbibeat, e
que ulcera capitis magna boc tempore fedentur, homines
un tur. Ac forte quis harum rcrum imperitus mirabitur foetura feptimo menfe nafci , atqu id quidem certe et

444

12

Ed. Chart. V.[3og. 34a.] ; Fof. I. 54. a55. Ed. Lind. I. (*4. ify.J
ei S rig oufexat xai xovxo sXy^ai, gtfi'wv Tfg xg xsariSag a ngeiat txtoi'h iX&iv nv&a&u. tart
xai XXo xsxurjiov. xovg odvxug oi ixaideg nz tituv di*
eX&vwov nlt]Qovot- xai iv rix xeiriv. sait d Xyta- mi
ept^uw rjjEx'tu dexdeg tfidoudotv t^rxovxa xui xgitjxOMM. xijg S (fiaiog xrv vyxtjv dtxi v nz xoviaiv e*oxa dioixzui, yd> cpoaco tv uXXoiaiv.
i
12 1 EIITAMIINOT.
[342] y (167) Oi d tnxiiijvoi yvovxai, ix > txaxov
quegiov xai oySorxovxa xai do xai nooarxog uogov. r
y xov ttqwtov Xoycnj urvog itsvisxadexu rjutQag, twy d
vtvxe urviv u' xai f xai ruiov rusoag- i* y ttixovxa
utjg dsovarjg rusorg iyyvtuxa dvo uijveg ixreXevviai. aureo
ovv xovxcv ivxmv tg xov edouov ufvu ntoiyivovxai rutffai
nXeZov r tixooiv, ruiav xo) navxov xai xtjg tjusgrjg, xov
(lQovg uigeti yirouroi. xxar g ri)* gytv xrjg
X&y, xuvijv vrourov xo eugvov xai xrp>
faepius vidi. Quod G quis volet, id facile deprebendet, oblletrices quae parturieutibns praefunt adeuiido et percontando. Eft vero et aliud argumentum. Pueri faepius leptimoarmo exacto dents expient. Et feptem anuos pleno et
jufto numero exacte frecen tae et quinquaginta hebdomades
conficinnt. Quod autem horum fingula feptenariis a natura
regantur alias declarabo.
HIPPOCRATIS DE SEPTIMESTR PARTV LIBER.
Septimeftresnafcunlur diebus centum et octoginta duobus et infuper addita quadam diei partcula. Si eni m primi
menfis dies qiiindecim fupputaveris, quinqu vero menfinm
dies centnm quadraginta feptem et dimidium , fexaginta
uamqiie diebus uno dempto fere duo menfes conftant, bis
fie fe babentibus ad feptimum menfem fuperfunt dies plus
quamviginti, quod eft aiini dimidium, una cum aliquantula parte ad dici partem accedente. Cum foetus jam auctior ad henc perfectiouem devenerit et robur increverit,

 I EUTAM1IN0T.

445

Ed. Chart. V. [34a. 343.] Fo6f. I. a55. Ed. Lind. I. (1G7. i68.)
lo%vv inididvxog ev } zsXucaet, uXkov r\ iv
aXkoi ^yo'iots- oi vureg iv og xtv Q%rv iig^t] ,
xai twv oxa^vwv, cinx Itpyaikuaav, jToo(i68,o#fv ousvoi ?j zlwg i^etdwd'ijvai xov xuonv , (iiv loyv( xai dgxaxa xv iftgvav itjauBru^ Mai |a*ia xovg Vfivus vyxaoe xov xoxov ysro&cu. xai z uiv
nXeaxa tovtsuv nXovxo. uixq y ovxu x fisxuoly
ue'tovi, ^gtovxui zv Xkwv. xai rijv & xaxona&tiriv vayxotxui xuxonu&tv, itl&rzu ix xrg (ir~
xqij. xai twv dexufiqnuv [343]* unoxxetei. taxi di
zovtuv twv tnxuurvwv xai nsiytvovxui x nokkwv oya'
* o Xyog xai 6 jQovog i ov ixgqnj iv U4*Q>J xaxatrpev fisxi^uv tuvxwv wv hsq xai x zelewzuza usTj;t xai uriktaxa ntffiywofisvu. xai */; uyxQog
nQoa&ev xvoaijg, axe iv ydip urjvi rsvoasvuiva- Totg y TOg nrotg iv imyrovxu*, sg Tovuiparig
iX&ev naidov, iraxov nsQ*ysra&ui i xg n&ag
tu nfjosifjtjutvixg, ug iy< <piu xoiig xxauivovg '
ipfo jam perfecte aucto magis quam caeleris temporibus
membranae in quibus jam inde ab initio enutritus ell elaxantur, non fecus ac fpicarum membranae, ad id vi impul, anteqnam fructus perfecte auctus fuerit, et fructus q ni
dem robulliilimi et maxime pleni vi illata membranas dilacerant, partimque accelerant et ex his plerique pereunt.
Kam cum parvi exiftant, majore quam caeleri utuntur mutatione et ex utero expreili per quadraginla dies ex neceffitate male alficiimtur, quod etiam inultos dcimo menfe na
tos interimit. Ex hie aulem qui feptimo men'e nati funt,
fuperfunt quidam, Lcet ex nuil ti s pauci, propterea quod
ratio et tempus quo enutriti funt in utero eflecit ut ea om
nia confeqiiantur quorum etiam perfectiffimi et qui ma
xime uperlites evadunt, compotes unt, tum etiam quod
permutationem fenferunt, prius a matre in lucem emi,
quam octavo menfe aegrotarent. Etenim fi hos labores fuperant, ita ut iti lucem puer prodeat, is tarnen fuperefle
aequit ob oommemorataa affectionee, quas octavo menfe,

446

innOKPJTOTS

Ed. Chart. V. [343.]

FoSl-. I. 55.
Ed. Lind. t. (68. iGg.)
7 di Ti5v xa trvu)V. t Si noXk tw ifioviav
iv
ijkixy t JnTujMijrw, oa o usveg %a)xn,
[iEie%o>iJi]ouv g vneil-uv, xai tvOuvta %iv TQoq>rv /v Teaffnaxovra rjutga novowtn uev
pXlov, de rttov. diu de xr\v uetao).T)v rr\v i* - QUQV Ttv {tgexpvziav [tiekXero xui vil ouq?aov
anuas xai ^ xa i tij (Ujtoo tous ioVou.
o fireg leivuevoi xai 6 ouyulg anua&eig odvag
nouei
frrpt. xat i'pgvov ix (i6g) nakato awdtauov ixXv&iv uoiiegov yvezai. no/.lui Si yvvaixv
xal tninvosiavovat wimv yirouvtav. al d xai anX),wTui iiv zog iugvoig. jjpcrrai di naaai sv o).yo> negi xovTov. q>aal di jovg ydoovg rtv fitjvwv nul ^aXenxaia yeiv rg yuaxtag , & Xiyovaut. taxi di ';ioo urv ov
uvov zQvog oliog, ii xal rugai ngaeiat no tdfiov urjrg xui vvawv xui no viuviov. Um
rg tut'oag oj; ouomg ovts Xyovatv ol're yivunsxovaiv o
yvvuxeg. nXavrnviuv yg di / yreo&ai,

inultos quoque dcimo nato inlerimere affirmo. Multi autem foetus ejus aetatis, quae eil feptem menGum, cum laxatis membranis in id quodOed it fecedunt, ibique ahmentum capiunt, primis quid em quadraginta diebus bi quidem
magis , alii minus laburant. Ac propter permulationem ex
locis in quibus alebantur, alterutioncm fentiunl ct circa
umbilicum vellicantur, alioque migrant, turn etiam propter
matris labores. Membranae namque dum tenduiitur et um
bilicus vellicatur, dolores ma tri pariunt, foetusque priflino
vinculo exotutus gravior evadit. Pleraeque etiam mulleres
ex boc cafu infuper febre corripiuntur, quaetlam quoque
una cum foetu pereunt, verum omnes bac 'rbre paucis diebus tentantur. At vero fe teros difficillime geftare
rnenfe recte dicunt. Eft autem octavus mentis non folum
tempus hoc , verum etiam dies a feptimo menfe et nono et
ab anuo accedunt. Verum dies non eodem modo vel di
cunt vcl agnofcunt mulieres. Ex eo enim decipiuutur, qucd

 l .

44 7

Ed. Chart. V. [343.] Fof.I. a55. a56. Ed. Littel. . (i6g. 70.)
* i uv n tod idopov uirog , nXsuvag rjusgag yevt&ai ig tg , ort ds uni xov vvtov.
yap vyxij yvaoOat, vxwg av Tv%y ywi sv
Xaovnu , utjiog xui tov xqovov. o de ur\v o oyduog
etvuuqnar\xi]i0g tort, tovtov yg yiisxai, dvaxy; e"%eiv sus xui uog sv Tug tvdt\\xu urjai, urg
gtiv, toiiov ou uvijurevTOV sirai. y^rj Si ovx unirotsv Talg yvvuil*i nsoi %wv toxwv. Xyovat yy nuvxu xai
alei Xsyovai xai aiei igtovatv. oi) yg v new&eioav out
'yytp orne Xyq>, XX' yrtvub iv togi awuuatv uvtsoiv
ytruevuv. dt ovXoutrag uXXo Xtynv '^eoTtv, ai dt y.i*ovoat xui vixrtr\oiu didoveut, nsoi aTtov tov Xyov,
uisi igtovoi. xai qirjaovat txistv xai tnxuitru xai xtuijvu
Mai rrst'turjvu xai dtxuurvu, xui tovt'ojv oxiurjiu ov
neoiytviadui. (170) qiaovoi s xai tovg TQwououg nXsroi' sv
TiQuTt] TsaauouxoviSi yvsa&ui. xui
xuTaysyoauusva v < leaauuxoriat xui v toih uraiv

eque eodem modo fe habent, verum etiam qnod quando. que piares dies a feptimo ad quadraginta accednnl quandoque vero a nono. Sic enim-pro ratione menfis ac temporis in quo mulier coneeperit, contingere necelFe eft. At
menfis octavos minime ambiguus eft. ' Per hune enim contiugit, ut indicatio dillicilis (it. Mea fententia pars in undeeim menfibus menfis eft, licet noii admodum commemorari debeat. Mulieribus autem de partu lides liabenda eft.
Nam et omnia narrant femperqne dicunt et femper prol'erunt. Neque aut opere aut fermone cujusquam fe perlua-1
deri finunt, fed ex eo qnod fibi contigiile norunt Etfi vero
volentibus aliud dicere licet, quae tarnen decernendi, aut de
bac fententia pronunciandi victoriae poteftatem babent,
femper proferunt et affirmant feptimo menfe et octavo et
nono et dcimo et undcimo partus in lucem prodire, et
ex his octavo menfe natos minime fuperefte. Quin et abortiones plurirnas primis quadraginta diebns contingere nfleverant et caetera quae in quadragenariis ac Ihjgulis men-

448

12

Ed. Chart. V. [343. 344.]

Fofc I. 5.
Ed. Uni. . {170O
ixaxoiaiv- oxav d tuoi urvi neQtouyiaHjiv oi vuirs
xui 10 euovov fieta^uiytjaij, vntkaov o novoi oi Tieoi
(tfvu xov ityoov yBiuhjyov(isvot xui * xt,v 'txirv xauouxovxdu. xoviov di tot yotov nuotk\)vxo<; nnm;
uJku si) tuai, u qsyuovui tkudi<5uv xai xou upyvov
[344] xal t/,' uixq, yaai-io uuku% y xai oyxof
imoxuTu . noiordgaiv xui xutv xtvmviov tl xa
xro) %wou tg iviQtniv ,xv ini xobi xxovi xontv. xui xrr
iftrjv xsaQaguxQViSa vxaier oxi x nXiuiov xov vov x ifiyvu. xu y yuiQu uvxoT fiukii ux xui ui USIUxtvi'oiES uvxtis tVTifixttfitQUi yitotxm xui TIVXVOXIQUI. xui l
xuZiu xuxtoxi] 7iQs xov ro'xov evXviuiisou. xui r*j
xeoououxoi zdos xuxu ai ywulxeg ytoovoi xg is?.ivxuU
tuiag sunezeazeoor ig yuaziyu, i'ax' v uuoij x 1*ovov & pex di xuiiu i xe wSire eiai xai oi
nvoi inxHVXM, ai, V iXtvitaio&q xov nuidiov xui too
iaxoov- d yvvuixv 'zixov nutia xai 1
avxotv tyvexo gwAr 7 xvyXv 77 ulX * xuxov Xov>
bus evenire confci ipta funt. Cum vero feptimo menfe disrupts
membranis foetus fedeni alularit, labores qui circa octavum
menfem et circa fexlum quadragenarium in parlu edeudo fieri
recenfentur, prelienduut Quo tempore elapfo, quibus par
tus foeliciter fucceirurtu^eft, infiauiuiationes tum foetus tum
matris dilTolvunUir-,. ;adeo ut veuler emolliatur, tu morque
ex praecordiis.et lateruui iuaniUte in loca interiora defcendat ad aptani converfionem, quae facilem partus progrelfionem l'uciat. Et feptimo quadragenario magnam temporis
I partem foetus . illic. permanent. Nam et loci ipfis mollet
funt et transmotiones ipfis laciliores et freqnentiores contingunt, ideoque ad partum expedidores redduntur. Etes
toto quadragenario per ltimos bos dies mulleres faciliui
teros ferunt , quoad foetum converti contigerit. Pollea
vero partus dolores et labores incumbuut, doue puero et
fecund is mulier liberetur. Quae vero mulleres multos pueros pepererunt, in quibus aliquis claudus aut coecus aut
alioqui male afie tus fuit, eae affirmant fe in Lis gelandi*

 I .

44g

Ed. Chart. V- [344.]

Fof. I. 5.
Ed. Lind. I. (170. 171.)
aovaiv iti xwv xovxmv xov natdov xov oydoov urjva, %akenwxeov diayayev qp' v stsxbv, ovdiv xaxbv ^vxwv. x
y epQuov mjai&iv v oySif fir\vi Usyvquig vg'oj(1 71)06", os xai naxaow noiotv jj vovaog' xo
vSyaiv ai iayvoai vooi tnoroar- baa
V tfigvorv
v i<j> %Qvw iayyqwq voaraj, nXXvxai, nodose r avitop
unaxaoiv yEve&ui" boa o" av xtov oxzaiirvotv iftfiiiv f*r
oqidgu roo]0>, u.a xax ev x x xijg /& xaxona&rjey,
xg piv xeooaQaxovxa rfitQug Stextkeaev v o&evthj. x d
n/.eaia v i*txqjj xg vyxag xg nQOEtijpta , yvovxo k vyiutvovxa. S' V yirrxaii v xeaeuQixxovf rl*atg xavxatg, draxov neQiysvio&ai. vooovxi y avxfp xt
v myivorrat ai /iexuoXai xai ai &
fux xov tc'xov. 0 Tt ' v notoajoav v xy fnftn xv
svvaxov pijvu X&y xai v xovto) xw itrr yvrttui, neiytre
xat- isQLyieicu (v[ovx iXaaaov f inx(irva, Xiya d xal
xovxmv xxQ(fexai. ovie y xijv tOjfU tfrneo r

puera octavum menfem moleitins tuliffe, qnam in bis qnoe

nuilo modo maie affectas pepererunt. Mutilus enim foetus
octavo menfe vehementer aegrotavit, adeo ut etiam morbus
abfceffum fecerit , non fecus ac virie morbi graviffimi facer
confueverunt. t foetus qui alio quovis tempore vehemen
ter aegrotarint, ii prius intereunt quam ejusmodi abfcef
fum morbus experiatur. Octimeftres autem foetus qui non
valde aegrotant , fed una quapiam parte propter digreffionem male affecti funt, eorum plerique per quadraginta
quidem dies ob commmortes caufas neceffarias in utero
imbecilles funt , verum fani evaduut. Qui vero intrj bos
quadraginta dies natu* fuerit, is fupereffe nequit, cum buic
adbuc in utero aegrotanti , poft partum mutationes et afflictiones praeterea accdant. At qui in utero aegrotans ad
nonum menfem perveuerit, eoque editus fuerit, is quidem
fupereffe poterit. t fuperfunt quidem bi non minus quam
feptimelres, quauiquam etiam ex bis pauci educantur. Neque enim earn babenl corpulentiam , quam perfectiffimi na . i.
Ff

45o

wmxtNCKw a V

Ed. Chart. V.(344i345i;j . I. 56. &7. . Lind; I. f7* i7)

cDiMmvo8g fr' t - o inri**
7iSTio*rnfOL tlobv awrioc, atoxs imxv -ysrto&tu. GotOtiiy*
av fiahara si ro iwxav [mjvo yvoixo'v j-odo>. wrjripbsov d' av yvoixo xl:nXblaxv anjov rwv rovacov zv toF
xxuuivois fsvovtov- *ai y l su inr .
TtxifttTu, t sxftt}r xa)^}iera, t zavtu ixx>i<, i%v$f>*ca sari xal nXsiaxov niyu xwv-
itaiSuov - ^' *+. <l ixaxon&rjes- rag ttaouuxona
jf/fpai t itooov}tiva9~inf>i xhv ifvatov oyoov, 00(172)
-qvnvtgs i nsf)l>iwv- V*orut(av xcti nu&iuxiM> xwv toj || VzairVoig yiouiav nui x svvt(H]va ksnt nxtfisra- xai
jthtfos- tov jfoo'rpu iysyrsi xar zo (isye&o roi otfiaxo,
sx vaiov xaxe7u&it}g qi^nsvt]?, ovj; onsQ /
zxxszui osoaQXbjtiim m x Wjjo; jforra er{jo<pf , roo
taxsTsXexxatt 'yoVOpc (tqxij diepfST* [345] xag di
ywatl-iv avitXr^'VSf^vt' t/upvwv -xai oU rf)(jfiot xa* *
iv fOW'w t< fpVft) Xjjvovxui sv mits ai xs voioot %
ul vyeiai xai o &vaxi xo'iq ov.tnuoiv r- .
cti fhlt et laboribas quos in utero non ita pridem pertulertint conilitUntDr >i-ita nt tenues reddanlur. Is vero
puliilmum foetus fcrvatur, qui nono meule jam aJFecto in
lucera edilur. Validier autem evadit plurimuinque ab eft a
morbis qui octimeftribus contingere confueverunl. Qui cnim
feptimoi quadragenario in lucera eduntur , decimeilres appellati, banc ob taiil'am praecipue educantur, qnod validifiimi funty 'plerimom que abfunt ab uGtatorum puerorum
tempore, in qu insa clavum menfem diebut/quadraginta
aegrotantes male liabent. Quin et nonimeftres tenues editi
in lucem eoruni qui octavo meiifc nati fun* morbos et aflectiones declarant. Quamvrs' enim pro teraporis longitadioe
corporis magnitudo exilil, accedente tarnen morborum
aTectione eque eduntur carnoO neque vegetara baberJt
corpulentiam', velut feptimeftres , qui geftationis* tempos in
tero fine morbis peregerunt. At vero-mulieribus foetuum
coneeptiones et abortiones et partiones eodem tempore jndicantur quo et morbi et fanitas et mors cunctis morndi-

Il 1 .

45

Ed. Chart. V. [345.]

Fo'f. I. 267.
Ed. Lind. . (17a. 17.)
ii nuvra tu uiv xa& tuoag , Si fttjvag imai]uaivei, if TsoouQaxovidw; rjittotZv, Si iviuvtv. iv naai yo to yoovoiot zoutebtmv trssxx nyg xaoxov
noXX uiv ^vucfiqovxu, noXk Si noXuia. ix uiv ovv iwv ovuqtovjwv a vyieuu yivovxui xai ai airoieg' tx Si twv
ivavxUov a voiooi xai ot &vutoi. ai uiv ovv tjutuai iniioijuuxuxai siatv iv to nXeioxoi a xai idouiuui, noiXui uiv nsi vovaov, ixoXXai i xai to iuovoigtoxsuo yo yivovTui xai o nisaTOt xaxai xag rj-uiui.
oroutTat i ta Tijhxavia txvoeig, X' o Ttoouoi ai
Xlut Tjutai oaat fio; ituv xsoaaxorra , ntotjftot uiv
r\eaov, noXKui di xqvovoiv. iv i to utoi xai iv
T ruQij yivusva veoTi koyov. xai xaxauqvia yvvu^i
xatg vyiaivovaatg (patronal xa&' 'naaxov urvwv, wg
typviog too urv6g iStyv Svvauiv iv to auaoiv- (17)
Sr xai oi eouoi uvsg xag iv yaati iypvoais i'ugva
sig ttv op]* Ka&unot xfjg , xolot di natioig
nTauTvoiotv soin xai ulXa iaqpQOvra frrtu v to otobus contingunt. Sed ilorum omnium alia quidem die- ,
bus, alia menfibus, alia quadragenariis , alia annuo fpatio
de fe Ggnilicationein praebent. In his enim omnibus temporibus multa quidem caique conferentia , multa quoque
adverfa inlunt. Ex qnibus quae conducunt fauitatem et
incrementa, contraria vero morbos et mortem adferunt.
Dies igitur inter alios maxime infignes funt primi ct feptimi
ac multnm quidem in mOrbis, mu tu m etiam in foelibus
polTunt. Abortiones enim plurimac bis diebus contingunt.
Tales vero effluxiones nominator, non abortus. Reliquiautem dies intra quadrageimum minus quidem inlignes funt,
xnulli tarnen decernunt. In menfibus vero omnia, quae in
diebus contingunt, eadem ratione. Et Gngulis raenfibua
bene valentibus mulieribu menilrua comparent, lanquam
peculiarem in corporibus vim menfis habeat. Ex quibus
fane feptimi menfes in praegnantibus foetibus perfectionis
inilium adferunt. Pueri vero, ubi feptem meules atu'gernnt, tum alia eximia in corporibus fiunt tum eo tempore
Ff 2

45

Ed. Chart. V. [345.] ToBf. I. s57.

Ed. Lind. I. (175 )
jaff xai oi drte qaivta&<u u^otrai * xovrtai T<ji XQOwy6 Si uvxbg Xfag nul ini xiaiumy, 77V i'ew ai xoUsii
ti ovyxoito, vxoiag '/.s| tarou/a -' exoitev y(> %f>r xov /u7.Au> ra jrpov (trox&e&ct* xijt
twv xattvortwv omyoia, Svmoovvxa ftiv mpi xg uoug, ii
Si gituv xt\v xeaaaoeaxatSexaxtjv xal xi]v oySbrv eixoaxijt
xai xeaaaQuxotrci^v ttui Ssvxot]v. ovzo y(> * oog xtOsrai
xrjg gfioiirjg Xym riiwr xui o Qticpvrg xai
Xeiog aQi&pog. St vjr Si aifojv, fiaxoaxeyov v
tni
nuQovxog ie^bkeTv. {feiaalv Si %Q] xoiai xui *&
xgoi. xatg fiiv xgtai, cviT^tfivaig Wcatf , xug Si lerucet
Sio iiv na do avvt]iiratg, Svo Si natj Sa avps&vy/vuig. al Si xeanaoixovxSeg nohov uiv xprovoiv ini J*
ipQvmv. o xi) d' av vmouXXij Teaaax-ona fjfitug
, ixqevyei xoig xowoftovg tni navxg yttofttrovg. ?*
oreg Si yvovxui iv rg irgti] xeoaaaaxovxaSi toumuo } , *
; kXuig oveuig. xovds xov %ovv napikvxog o%vqt

dents i ncipi unt Eadem qnoque eft ratio dierum

judicatoriorum , fi quis forte ea quae a me dicta funt, quae-
que cognitionis grtia dicentur, iftie accommodare velit. Etenim medioum qui de aegrorum falute recto >
jectare volet, animad verter oportet ut quidem
dies in contemplationem adbibeat, ex paribus vero decimuin quartum et vigefimum octavum et quadrageraum fecuudum. Hie enim terminus pro barmoniae ratione et in
teger perfectusque numerus a quibusdain ponitur. Quam
vero ob caufam, Jan gum foret in praefentia referre. Ad
bunc autem modum per ternarios aut quatetrnarioa contem
plan oportet, ternariis quidem omnibus copulatis, quatcrnariis vero duobus ad duos oonnexis, et duobus ad duos con
jugal is. At vero quadragenariae priinum quidem in foetibus indicant. Qni vero primos quadraginla dies uperaverit, is aborliones quae ex quavis can contingunt effugiL
Plures autem primis quadraginta diebus quam aliis omni
bus abortiones fmnt. Quo tempore praeirito , foetus va

1IBPI BHTAMUNOT.

453

Ed. Chart. V. [345. 346.] Fof.I. 5. a58. EJ. Lind. . (73. 174.)
TSQu axt x eu(>va xai diaxovexaii xa&' rv (teXiotv
ti awua. r.ui xiv uiv oaviav afpa didrXa yivexai* navra,
&rKea tovxov tqv yovov axs qpavovxai no(pvoiu uowav fyauaatt nXeiova (174) yq xqovov x ouoia
v /too ouotov crit, xai xivezut, $adxeov , di xyv
evvt&tiv, xai (ptXxijtu. [346] xuto* ye otila bxav ~
(HO&ioiv Tfg pqxQo al &vyax(>e xwv xqvq&v &aoov r)wai,
xal (ffjovovai xal yrjoaxovot, dt xrv o&everv xai ri/y Satiav. iXXr de xeaauaxovx v y Jipi xov
yoov urjva tu i'fiQva v ' voau, txeqI wv Xyo
Xysxat oifina. xixt] S v f x naidia oxav yivTjxai* x
xaxonwd^aavxa, rv neotyvyy x xeoaaxovta || tjuQa,
iipvT} lajrvovxa dtjxa uXXov nul yoovtotiu. xal y xg a~
t$ o aaqitoieaov xal xov tyyov xovst no&sv ftr) vvusva, w inidooiv eypvxo %vov xovzov xar x XXa
xai xax xrv q.qrrntv tr\v dt awuaxo, x fiiv yo Siov
(f(vrua dijXv artv vv v i'v ys eg nfwry

lentores exiftunt et ngula corporis membra difeemuntur.

Et in maribus quidem voide manifeita ftunt omnia. In foemellis vero per hoc tempus carnes confpicuae funt, protuberantias tantum babentes. Lougiore enim tempore fimilia in
Omilibns fimilitei fehabent et propter familiaritatem acamicitiam tardius difeernuntur. Etfi in caeterie, ubi a metre iejuiiotae
ftferint, puellae citius quam pueri pubefeunt, fapiunt et
fnefeunt, propter corporum imbeeilLitatem et victus ratio: Altera vero eft quadragenarian, indiqua per otavum
Arenfem foetus in utero aegrotant, de qubnihaec tola ora
tio sad hnnc modum eft inftitntaj < ertia.. vero, in qua,
fi iafeuntur pueri, licet male aflVctii, .ft quadraginta
dii evaferint, valentiores fane magiaque intelligentes
/ videntur. Nam et fplendorem plenius intueutur et
ftrepitum audiunt, cum antea non poTent, tanquam hoc
tenrpus plurimum confrt tum ad alia tum ad intelligentiam, quae in corpore ineflepereipitur. Singularem Dquidem
intelligenliam in corpore inefle prima fane die conftat. Nam

454 12 l 11 NOT.
Ed. Chart. V. [346.]
Fof. I. aS8.
Ed. Lind. I.
1?5.)
7]U(Q>- ev yq xog xmvoieiv owiv edioi iitjv yvwvxu*
yefovxa (jiaheicu xa mabia xai xXuiovia- yotjyooxa
avxfiaxa evdimg ys).ri ts xai xXatet nad'sv ij xeaauoxovxu rj^itgai yeroiuzo. ovSe ynX yavouev xe xai ie&ifisvu nga&sv r avx %Qvog ovxog yvtxat. uft).vror yy ui dvv/iti iv xag jui'j/ch. xu ye d'vuxog Si
xrv fiotQtv ').a%er. waxe nagdeiy/ta xog naiv erat
nvxa cpiicnv sjfi ix xcv avrtav trxu ftexaoXag
ta
%orwi> xv ixvov/iruv. aaqitjV^Bxai 5 v txoxoioi ukXo
xwr yivouvwv xai . v viavxiZ xsXov*
uivu) noXKai ftv vovaai yivovxai, noXXai i vytat
Xyov %qovov , (175) izqo xovg ftjvg xs xai fuag txaxag xog d/uu, xai xaXXa noXX yrexai dtacpifjovxa xog owuaoi- xoot de nuidoiaiv o dvxeg tjcnnxovat nal exsgot (fvoriah x y im ewpaot, xds
yaxfm.

et in fomuis pueri ftatim ubi nati funt, ridere et plorare

confpiciuntur. Quin etiam fponte vigilantes ftatim rident
plorant, etiam piius quam diem quadragefimum attigerint. Meque vero tacti aut irritati ante hoc ipfum tempus
rident. Hebetan tur enim vires muccorum copia. Quin et
mors fatali forte contingit. Quod omnibus documento eil,
omnia quae exihuit, ex iisdem natura confiare et m utaLiet
iles per congruentia tmpora obtinere. Qaod ex finguli
innnil'ellum fit, quae partim oriuntur partim dcdant.
Anno vero vertente multi quidem morbi, malte etiam fanitates contingunt, pro temporis ratione quam habent menfes aut dies linguli ad feptenarios. Quin etiam multa alia
eximia in corporibus iiunt, pueris vero dents excidunt et
ali i oriuntur. Quae autem corporibus accidunt, haec amo
fcribenlur.
1

,-2 iiiPi oxajuiNoj. 455

E<3. Chart. V. [35i.]
Fof. L a58.
Ed. Lind. . 075. 176.)
102 1 OKTAMHNOT.
[35 1] Usai di oxtufxrjvov yavato
iao (fs^rg
xaxonaO'sug yero/irag dvrxovg slvai noiiew fpeiv Sia, xai jovio o nsQtyvea&at x oy.vftTta. ovyxvye
yo aviog (fs^rjg xaxonaUetv Trv is v
ysvouerrv
xaxon&&tv xai ti)v oxav o xxog ynzui, xai t zavzo twv
osv ijSQiyrszai. tnd xai t dexurva xaXe-Xyta iv tnxc TSaaa(fxov&' Ttftiai paXXov xxzsaOaf
xiti uXioza nQoaixet/ txiQtqto&ai. xai xsuzarov otiv tv
zedaayxorxa rjifjutg. inrv Sk yrrtm TtXet,
nXXvzm- ruyxasxuv joto noXX ftezaXufiroizu <t> Xyo)
% noXX roasv, wv o &ruxoi yrovzui. uoyexnt d
novieiv naiiiov n^iig xxov yirjisvov xai xtvdvnveiv
noXaOut, oiav v t j*tzoi oxQq>txai- qtvezat, yo nvxa
%rv *&fpaXrv, j;ok. xxvEiab Si ni xt(puXrv. xai
aaqiuXf'azeoov naXXaati, xwv ni (176) ndag Ttxxofisviov.
xa yo ovyxuunifieva zov ni x<faXrv ovra> xtuXvst
vxog nuiiov. XX paXXov 'xuv ni ndag t>xr\<j>j
HIPP0CRATIS DE 18 PARTV LIBER. .
At quod 1 partum qui octavo menfe editur atlinet, fieri non pode afl'evero ut duas continenter confequentes aflictiones pueri perferant, ideoque cos qui octavo
neni'c nalcuntur, minime '. Hic etenim accidit
ut ea quae in utero eil et ea quae in partu fit aiilictione confeqnenter laborent , prop terca que eoruin qui octavo menfe
eduntur, nullns ell fuperites. Quin et decimeflres nuncu
pates feptem diernm quadragenariis potillmum in lucem
edi fentio maximeque ut educentur con venire. Et perfeciiilimus foetus ell primis quadraginla diebus; Overo plures acoeflerint, iperit. Cum enim multa pauco tempore allumere coguniniiy eos. roalttun aegrolare necelle eil, ex quibus mors confeqnitur. Puer autcm cum partus inftat, la
borare incipit et in vitae pcriculum venire, cum m utero
vertitur. Producuntur Gquidem omnes capita fmTuni , in
lucem vero prodeunt in caput raulti, ac multo fecurius libe- 4
rant quam qui in pedes eduntur. eque enim corporis

456

IJinOKPATOrs

Ed. Chart. V. [35i. 35a.] Foef. I. 38. a5g. Ed, Lind.,L

BfiqiQayuaxa yirovrai. ai y cxQocpai v yaaxqi xai XXot
xvSvfog. xai o oupaXoi noXXxiq rSr xmv Tiaiimv i<putraav
nsoi xoiig TQayrfXovg. [35a] rv y uoqiov onteW:
v xv%y uqiaXg 0'} naoaxsxauvog , uXXov
naiiov xrj xscpaXij xrv itSQiayo)yv itquXov org*qpusvov t ney tov avyva. iv d xax xov /
xrv neQioXqv tov vTixsivuv, xovrov * yevofirox*
scat xrv urjxa ryxtj novraou, uaXXov xai naiSov i itoXo&ut, i] jraieiojTEov' &Xdev- tuerce dij xai noXX
X4v tW voov xav naidov rX&ev e^ovxa, | rg fip Xsto, xu Ss voaroavxa neoieyvexo. oxoa ' V ewioqey
nal acpaXm xai g rov/xqiartg
is&tna l-aprifi tu xijt
vyxijg xijg v xij J| yaoxqi, na^vxsQa xai ulju nuqavtixa ,
xax Xyov yvexo, oix ai^ruaxog, ' oiquaxo fevofirov
c| wv Si noXX nwXexo. iv yaQ ur avviy x. olSijfia, &aaov
f xixaov i} Xyoi noXvxQovwiegov vovao yvovra*
xtov. axe xQopai xai uvanvoai oqsaXeai &flexiones puerum in caput procedentem impediont Verum
ubi in pedes erumpit, obturamenta magie cantingunt.
Quin et converones in utero aliud crant periculum et
puerorum umbilici jam circa colla iplicati confpeoti funt. Ad quamcunque enim partem umbilicus in utero
extenderit, per banc, dum umbilicus veriitur, puer oat
put potius circumaget quam circa cervicem convolvatar.
Quod ad humerum umbilici injectio obnitatur, tunc etian
matrem magis laborare et puerum aut mterire, aut difCcilius exire necefl'e eft. Quare multi jam pueri morbi initium in tus obti lien tes, in lucem prodiere, ex quo alii qui*
dem perierunt, alii vero morbuiu trahentes fuperfuerunt.
At vero qui facilem et tutum exitum nacti, derepeute
fublata vi, quam in utero pertulerunt, in lu um exierunt,
ii craffiores et majores ftatim quam ratio poftulet evaerunt
Quod cum iis non ex incremento, fed ex corporis laxo tomore contingat, ex bis laue multi perierunt. Nif enn
citius quam tertio die, aut paulo lougioie tempore fubGdat, ex morbi oriuntur. Quin et lubricae funt alimenti

neP o rA'Otiik'T.
4 57
t. Chart. V. {^
Fof. . a59,v r.c tind. . (176. 177.)
iv ti/ y voatov , r, ifiofta xai xarci ts
ptVa inyonm.' ica evr xoaabt efat t JaiVra 'aa
il-aQxei xai firj ne()tyvea&(u, ) o"e'pit , wars
aroyxttfeff^a* ? ^ ttSy efrt'tw' x vnb xfjg
iia&iam (177)
dtxeircw r ' / ' naidov
/iv xar /itt ; Qfta nahv.i&evai, d xax
vrsQov xai Ttv xvenv xxia neaioVG&ai , no'a&ev ovdsvb$ xavztav ovziag yivouvoiV. xai ir livevfizav ts xai yypcv o'vtu crvyysrcor,' o 9*'vyxr v xyi i^xQrji yirsa&uii
awt&etp> syovxa xai evfitvstijv ', niai voi ^Qtjrai 10xaomt xai tygoxeooiai xai ijoov -i^iv&Qomiaivoiaiv , |
avyxt nvovg yrea&ai noi&ov, 31 xui &avxovg,
tieixai xoTg rdai noXXxi at jisxaXXayai xwv %o)Qtov
t Twv diaixijuxtov tg viaov'g noiovoy o 5' avxog hoyos
mi xai itsl xv lrsd-rutmv. vrl y'uQ oagxi xai
qpicpio&ai, yhsooti 're Xai vyootg 2 ovyyeatf ftyvvmat t naiSia vl neo avS." ds d ou
al eauoi eai xoiai> naidoiot, uovvov aoiuuzog t
et refpirationis pernrataticmes. Nam >' quid morbofum inveburjt, per os et nares inducuht. Et t tautum aliinenli
affumatur quantum fntis t, ac minime fuperet, multo plura
ingeruntur, ita ut pro ingeftorum' Copia et pro corporis
pueri affectu alia quidem tum per os tum per nares rurfus
exire cogantux, alia vero per inteftihum et veficam infern
transmitti, cam nihil tale antea contiiigeret. Quin et loco
fpiritmim et tarn cognatorum hiimoruin, cum quibus familiaritatem ac amicitiam in utero interceflifte necefle eft, externis omnibus utitur, crudioribus, ccioribus et ad ufum
Iiumanum minus accommodatis, ex quibus mullos fuboriri
dolores , plerisque etiam mortes ! eft, quandoquidcm
et plerumque viris tum locorum tum victuum mutationes
morbos pariunt. Eadem etiam de veftibus eft ratio. Pro
o enim quod carn et fuccis veftiebantur, tepidis et liqui
das cognatis, iisdem quibus viri veftibus induuntnr
pueri. Umbilicus autem, per quem ad ingreflis
patet, folus ex reliquis corporis partibus math adbaere

458

1 0KPJT0T2

Ed. Chart. V. [35a. 353.] Fo<5f. I. a5g. Ed. Lind. I. (177. 178.)
TiooGtestai diu lovtoiv xat xowms xv toiviaiv. tu
fypuvsi' xat owe veijzoutnupa taxi ne&ev i if
|o'J() 2 naidov ex xr}g . tv i^dvi \,
flip ukXa avuaioftovtai , 0 di * xat %vufivet nui jt ozquairsiab ds rog ix xfjg yfg cpvophoig
o xaprroi Qvrfisvot dnoxyiiovzai xui du onnx ovo *
xtv diqivatv, xat roai naidoim dovrouroig te xui
tsXeoi yiroutroig fitv ouyuhog '^viiivas , J u'O.u tsaiofio)&i], jote taS^EG&u atorra xat iodovg %1*
nnx if'Voiv , i'aiv uvyxt) jo wrxu %QEa&at. txa(i78)ora
yo xuqIetu QnovTU xg ov"/.hrtlug. xQuxioievei d
, rw ) |ni'rpo(pwrara. [353] ot di dexurjvoi xv xxtar
xai tvdsxtitjroi x xwv iura xEO~auQuxondo>v tov uviv
xonov ytvovxai xui tx tov tnavrov o nifit-roi. tu yo -neoTUig yvvuixv rayxuv itsxiv tt yaotq ).uu\Eiv flEx xarauTjVia , iv r,. 7 \vaig xoifvv r
yvruixi ovuv doVfat tov (ttjrg v i ar/} ij x&aoig taxai-

feit; per quas vias quae ingrediuntur participes

fin nt, cum reliquae claufae fint neeprins aperlae quam puer
exitum ex utero ten tarit. Quod cum lit, tum relique quidem omnia patent, umbilicus vero extenuatur, connitet et
exiccatur. Quemadmoduni enirn in Iiis quae ex terrra
oriuntur, fruetus turgefeentes ad interftitium ex quo enati
funl, fecernuntur ac decidunt, lie etiam adultis pueris peri'ectis umbilicus quidem clauditur, reliqua vero aperiuntur tum'ut ea quae ingrediuntur fufeipiant, tum exitus
fecundunj naturam habcant, qui ad vita e ufnm funt necefiarii. Secedunt enim Gngula quae Gm repentie in dum collectae cohortis coacervata fuerunt Sunt autem
validiffimi foetus qui foie maxime nutriti funt. DcimeAres autem et undecimellres partus feptem quadragensnis
eduntur, eodem modo quo et dimidio anuo feptimeftres.
l'iuraeque eniin mulieres poil nicnftruas purgationes neceiTario concipiunt, cum ab lus liberatae fuerint. Muliew
igitur tempus , in quo purgatio ipfa procde!

HEPI OKTAMHNOT.

45g

Ed. Chart. V. 353-]

Fof. I. a5g.
Ed. Lina. I. (178.)
xai o xQrog ovxog qoiv tX/iaxog yrexat, xeg ,
nXdaxaig xai noXv jiXsovs. taxi, xai ixXXu noXX *Xvuaxa xai xo avdyaiv t| wv oavrexui r avXXijipig. %(r
v wg ftXiaxa xai rude Xoyisa&ai , r* r roixrrr ]
[la ioau tyyvxuxa xQiixooxruQiov taxi xov (trrg. ai
o ruQut, (j/sdov iterxexuideXuTrjuoQiov fiijvg' ai
tqs Tjfiqui exuxwqiov /ijvo, xai xax Xyov
xovxtaiv. xai ov% olv tv to Xaaaoat te xoqoi; fiXXov
yveo&ui, o/re xrv Xioiv twv xaxafitjvmv o'ts xrv avXXrXplV TWV iuoVUV. tX TOVXIHV OVV nvTWV UVUyXUOV Ol TU
nXtaxaig rdiv yvrutxtZv jieo i^oftrvtv v yuoiai Xuuvout,
xai ironyoiTeooi , wats noXXxig oxev tinXufiuyeiv tvtxxov /ijvg xg xai taxooia. xoto yg
iaxiv inx xtaouQuxovxeg. 'rt yo \f ew xfg pypurvrg
^v.uuuvu r yvvt] , tovxo nv rayxav taxi ttdtxxov
fiqvo tmXaurtiv, va rtfo g rP.euraijv tisqoov .
concedenduni , quod ut breviffimum tres dies implet, pierisque autem etiam multo plurcs. Sunt etiam ct alia multa
quae in viris conceptiones impediunt et moran tur. In Iiis
iflud vel maxime in confideralionem adhibcndum, quod novilunium, cum dies unus exifiat, prope trigefima mcnfli pars
eil. iJuo aulem dies fere dccimam quintam mends partem
confiituunt, tres vero dies decimam menGs partem, caeteraque ad borum rationem confideranda, quodque nec mi
ll ori fpatio menlium folutio contingere poteft, ueque foetiiuni conceptio fieri. Ex bis igiir necefle e plcrasque
mulleres circa plenilunium et ulterius utero concipere, i la
ut faepe videantur ducenti triginta dies undecinium men
te m altingere. Hi liquidem, dies feptem quadragenarios
comptent Cum enim ultra plenilunium mulier concipit,
boc totum undeciroum menfem attingere lieceiee, ut fiquidem ad extremum circuitum perveniat.

46

1002

Ed. Chart. VII. [86o. 8G1.] Fof. . 260. Ed. Lind. II. (045. 646.)
1002 1 12101.
[860] II (646) 'Omtctv inixvioxyxut ywrj, tjvptvhx
/limy rj firrQi]s 16 ngxov '%r naiSov, xui xo iirtxvtjua nixxei viro oyaov t^oyd'ev/iivor. 7v s iv tip xcpar i<"
txoco intxiuu k\y, imxxxei voxegov o , itfjt
%uXo~y r xai vyoar&y, yovuov noXv&eaa.
s fit] avrxa UTtoyotgsn noxrqua, odvra irapqrst *"*
vawdeg xai nvgsiv- xai ois Ttgoomov xai t
KVijuag xfd xovg ndag- xai rjv diXrjxat , atxsi eto Sv ixita>. [86 1] ntxv'ioxovTai t yvvaixtv mv cv 6 axofiuyo / ngwxov x>rua tuftfieuvxtj , xgxa tnicpunouvu>v otueUor. ffvfiftiuvxst d tcJe nixvi'jutxTa r xiuevu vaxeuor , rjv ixgiaiv 'yy, l/. ogl; y , odt
fiv oi, / av X&q rrj U7xaig. rp
Tivt iv txnj x ymgov naiiov iv rat urjxipt, noir
"<> (646) gyeaat, to Jitcidor, vaxoxm, [tXkor

H1PPOCRATIS DE SVPERFOETATIONE, AVT AL

TERO CONCEPTV LIBER.
Cum mulier fuperfoetarit , fi quidem primus foetus in
medio utero contineatur, fuperfoetatum ' quoque a priore
expulfum prolabitur. Quod fi in altero coran praepoftere
conceptum contineat, ipfum poilea partu eiicit minime vi
ta tu , polquam vitali foetu liberatus uterus laxatus et hojncctus fuerit. Nifi vero fuperfoetatum conelim fecedat,
dolores excitt, fluxum gaveolentem et febrem, faciera,
tibias et pedes tumor prehendit, qui fi diHolvatur, cibum
averfaliir quoad exciderit. Superfotetant autem muKeres,
in quibus uteri os, fioinaclius dicitur, pofi prininm conce
ptum non ita valde clauditur, quod evidcntibus quibusdain Ggnis confit. Clauditur vero, ubi fuperfoetatum,
quod pofterius in lucem emittitur, nondnm partium diftinctionem habet, fed caro exiflit, eque intumefcit, verum
putrcfcit, donee utero exeat. Si cui foetus in utero invclucrum exieril prius quam foetus foras prodeat, ea diffici-

IIBPI U1IIKTH2102.

46,

Ed. Chart. VII. [861.] .

Fof. I. .
Ed. Lind. II. (646.)
xui[ Titxrdwog, lv !] r\ xsqpuXtj rjytjxui. 7v w di i/7 e|u
oiiv "ffoUf naidov xui nooeyaicijauv xbv axuotr
yov xdij xov %wqov (tuytvxog svxox> fiilov. xui z utv
xuidov -frrotfti yoQei' di ywoov o%naii
towx xui uvei axixov. xoxuv ynuov nutdov,
r otto!; vnQ%a vvywv. ol di ovvysg iXknovai
xiiv yciti-.iv xui ni '.cnt-y. i/.dxuv yovifiov yerofihov xov
nuidov yti nEQX>}i rbiQeiv niaoi uyoig Sv GtfS' xui r utfxeocUf ufoxiug .' xui tjv oxog
ntQt'xtj, rurw xui xovxo. . xxuv S uuuitou i rsxttu
uQocpurnu usry xui fiijSerwae n^o^oiQcj, dtov
^&, Ttxev taxui r otoi), o${ii]v d iyxat xo
7fV(Jtua- xui xxuv 1) at aeqic.t] ,TT(M>q,.urf , 10 " blXo out
fit* ivij, xui tads nvQiijV. xui xxui>. i ftiv tv xrfi uyxonot
xui , xo di roat. uiSuviai, ra di *|oj xa> uiduuiv
aidtu xui ivu, xui ouxtag nviifr. xui rpr aiy n xijg Tiuptrotog noymQi\oei' ti di hp, neoiu/Mipug xo oxuu rrg urxQtg
lern habet partum, niajoreque cum pcriculo, ni caput
praecedat. At cui foetus cum fuo involucro foras prodierit
et ad uteri ofculupi accedens rupto involucro exierit, ea
tanto faciiiorcm habet partum. Et foetus quidem foras procedit, fed involucrara retinetur et in fe conti-actum illic
manet. Cum foetus minime Vitalia 11 atus fuerit, bujus un
gues caro fupereminet, ungues vero tarn in manibus, quam
pedibus deiiciunt. Cum vitali edito foctu mauus prorainet,
ea retro impellenda, quoad fupra repnleris, et fi ambae
promincant, ambas retrudito. Quod Ii crus promineat,
hoc quoquc retro propellendum. Cum vero utraque
crura in confpicuo permanferint , neque alium proceffuni fecerint, fotu utendum, quo maxime bumidus reddatur uterus. Odoratuin autem folum e'e oportet. Quin
eliam quidem caput in confpectum venerit, reliquuui
vero corpus intus fuerit, hoc qnoque fotu uteris. Cumque
pars quidem corporis in utero, pars vero in pudendis , pars
quoquo extra pudenda intumuei'it et permanferit, codem
eliam fotu utitor. Et fi quidem per fomentum difcellerit,

46ii

1LIIOKPATOT2

Ed. Chart. VII [861. 86i^) Fof.. 260. 261. Ed. Lind. II. (646. 6*7.)
' na%ei, dtsi vdaii, vxwg wSvu unoiro~r. xai
twv xai diva iimoitiv. xui 7 aiSoa avr
Xiq>ei.v . rv * Soxtj Iroif'pij tlrui, tov xatgov,
bxxuv tov naidov T^g xecpaXtjg 1]<; ix tov aiofi%ov uixti iOh] aXXo (647) nuo^wutXv , de
natov &>), Toiig daxxvXovg gsg'ag vuit, iietu^v tov
oiou^ov xai zr\g xe^uXfjg nuQuioug tov dxivXov, v xiixXtu
neutyeiv. i'tf' imoXXatv tov dxzvXov viro yt'reiov Siauoag ig | 'eXxeiv. xxav di fiiv XXo
Ov(j>,<jn uidotfov, r de xeyaXrj , ini ndag qsEQopvov tov t/igvov, nijv n(/t) ijg tov dxTvXov , iv xvxXw uqioioag xg %oag nagelg fiSiu tov atoujipv xui xrig xs(ju).rg, gt^iig un t&Xxvoui. ijv i tov [86a] axouyov
'co y, Twv di uldouv li'aca, nug ^focte negtXaoiv Tiff
xeqaXr\v i^tXxeiv. j| ijv de i'fiqvov i'v'ov ftivy }xg xai ur dvrrjrai urxe aizuuTOV urre t yuuxuiv xjieaeTv q.o~iv, xyaug xrv % xijowr, ;rie Xo\)ttix^
uhaia, irtQ%ag ig xrv utjTQrjv disXev xovg wuuv
Lene liabet; fin minus, os uteri medicamento aliqno agitatorio, crafio , aqua di hi lo illinito, quod partus dolores adferat. Quin et cibie potibus dolores partus promovendi
et pudenda ip'a , i plus quam conveniat ficca tibi eJTe videantur, cerato inungenda. Gum pucri capite extra uteri
ofculum in apertum veniente corpus reliquum non amplius progrediatur, puer vero mortuue fuerit, digitis aqua
madefaclis inter uteri ofculum et caput infortis , digitum in
orbeni circumducito , deinde dgito ment fubdito, in os
trajecto, loras extrabito. Cum vero reliquum corpus extra
pudenda f caput autem intus fuerit, fi quidem foetus in pe
des feratur, circumduetis in orbem digitis, manus ambas
aqua madefactas inter uteri ofculum et caput immittito et
extrabito. Quod fi extra uteri ofculum, verum intra pu
denda fuerit, mauibus immiffis caput apprebenfum extraLito. Sin autem foetus intus marieat mortuus, nequefponte
eque per medicamenta naturaliter excidat, manu cerato
maxime lubrico illita et iu uterum inclufa, bumeros a cer

IBPI 122.

463

Ed. Chart. VII. [862 ]

For. I. 361,
Ed. Lind. II. (647. 648.)
tmb xuv TgayrXov nsgsiaavxa usyXot axxvXco. i'ystv
d ygrj ngog xotavxa xai oviyu ni daxxvXco .uylo),
y ai duXrxa evsyxev xg yoa, SnEixa nXiv yeigavxu
%{]v xoiXirjv raoyaui, xai vaaylaavxa ravyr lgeXev v~
ToaOdiu, ejiEiT !;eXvtu avvxgifiai, nXevgu, avuTisabv acaftuTiov evoxaXtaxegov ys'rrrat xai gov s^r, (ir
uyxwdsg ir. 3e jwot'o' r]v ur grfCdiug ixnmxrj, uXwxa
ftiV iv ttqo epgvov TTQoaxosuaed ai , xai xrv Xeyw ngoaxiteo&ai aneg hvi Xaaivov. taxt d xaxeaxsuaautvov vif/t]Xv rt, va e/igvov xxuEtuevov avremanuxat iw ugli
s|w. ro~vyji Se xovxo noiteiv, ur irg ix\v , ur 710anaad'iv nao (pvoiv qpXeyfkSjftov'jv ifnoiror. '
ovy de iftgvcp sigla, wg vs^ana, 'va
uixgov trddoi. r axa do &vy/xru vdaxog fteai.
invto d xiv aexov ftoter inrm d xoixmv iugvov.
Tietra xgvnjaut txxegov xwv axom ygaqita, gvrj xaxa
vdwg. ixgovxog Si xov vdaxog vioaaiv o axoL

vice valido pollicis appreflu dividito. Quam ad rem un

guis pollici adaptundus, eaque divifionc facta bracbia educenda, deinde rurfus excitato opere venter difcihdendus,
eoque difciflo interanea fenfim eximenda, bis deinde exemptis molles collas conterito, quo confidens corpufculum
expeditius reddatur, cumque minime tumidum exiltat, facilius exea^. At vero fi fecundae non facile dcidant, eae
quidem cum foetu quoad fieri pote propendeant-, puerperaque velut fuper lafano collocetur. Sit autem in altum
quid comparatum , ut foetus propendens fuo pondere eas
una fecum foras cxtrahat. Id vero fenfim, non vi, facien
dum, ne praeter naturam difiractae fecundae inflammationem excitent. Supponendae igitur foetui lanae quam ma
xime fublatae, recens carptae, quo pauiatim cdant, aut
utriculi duo copulati aqua pleni, fupra quos lanae imponendae et fupra lanas foetus collocandns, deinde uterque
u tri cul us flilo pungendus, quo fenfim aqua deluat, qua
effluente utres demiltantur ac confidant, bis autem de

464

ihnoKPATOT*

Ed. Chart. . [86a.] Fo. I. 261. Ed. Lind. . (648. 64g.)

vSiSvxmv Se tftovov tov u^u'/.ir , 8 yalog if .xei %wqov. rv Se (ir Svrtai, xa&ija&ai inl
Xuovov, tt aruxkqzov Siygov TTQvnTprov xa&raOoi. tv
Si aOevy to owoXov xuOrjo&ai, zrv xXlrqv ug
Ttf ngo tntg fteov quvte, 'ha (iWy,
wg paitara %v*enumzui uoog. vtio Se %Xag Sijaai Tr\i '^t&ev rcr Uiuviiwv nqg xJ.irrj rj
ruwin, q /*<*m rtluTt xai ).&, oxtog ptj opiitj ouatjg xrg xXrrg xarai t crw/ia (fierai, tov aliv S Tnor
xjv 0 ptpaU , xqv ri noo tov xcuqov,
(tea oifiusTQa xxosfiarvvia Ttjv il-ujioyijv -oou nutteatut. eltiair] yo uvtt &eoaneT twv toioivSs yverai xai
-/jxiffra lanzsi- rv S rin Ivanovi] naiSov v \
xai [tlj tlOtj, vyfjg lovar , xai ft!] l^oorg er
vyov, om %tyar&7} Mii], ttqwiov f*iv oiSioxezat
' TTtra t;;xrat xai arptExui Tag ooxag xai giei Qvo^fu
Se r arfa iuQei. xul yog votb Xa[ttei, rv (64g)
fif] TjoieQov irod-y. xiav naiSov Tevrxy xai 105
miffis foetus " umbilicum attrahit, umbilicus vero fecunda*
exlrabit. Quod fupra lafanum federe nequeat, in fella
recubitoria perforata locetur. Si vero prae imbccillitate
prorfus federe nequeat , lectum a capite quam erectiunum
extruito, ut deorfum declinet, Gcque foetus fuo-pondere
quam maxime deorfum Cmul traliat. Sed purpera ipfa
fub alis fupra lragula fafcia aut loro lato et molli ad le
ctum alliganda, ut ne lectulo erecto corpus ejus fubterlabatur. Ad euiideji quoque modum , abrupto aut ante tempus
abfcilTo umbilico, convenientibus appentis ponderibus, fecundarum eductio molienda. Hace enim iorum optima
eil curatio , minimeque noxia. At vero fi cui puer imoriatur in utero, eque exeat cum huuiectus fuerit uterus,
fed cum nullum amplius humorem contineat, is ficceicat,
primum quidem puer intumefcit, deinde colliqnatae et putrefactae carnes foras efflnunt, poflremo vero loco ofla prodeunt, fluorque earn aliquando preLendit, nifi prius morialur. Cum mortuus foetus fuerit, turn aliis lignis conjicere

 J 12102.

465

Ed.Cbnrr.YII. [86a. 863.] Fo'f. L . Ed. LnU . (64g.)

aX'/.ot VTSXfiaQsa&ai arjfieotg xai xeXeveiv tote iv im
dt^iu xeo&at ) * hi taiSQce fietauXXeiv. (tetunhrtBt
yo v fiqtQri naiSov norQu&i v xai r yvvi ma
neo X&og f u.6 t, i & xai tjxoov yvyov ^e*,
rv d a>r, [863] rTQ0V i'yei xai r (xiv yaozrQ 'Xrj , recufitvrj / aXXov .
y uiiiy d oidiv ftezunmei #tup? aXXov . ijp
im av idirovan naidov po noXXog afiUTwdrjt
vmSvvog, xirvvog ntudiov & anoXv&tVM, r oii icaifiov yevo&ai. xvovvwv twv yvvaixmv o
atpaypg nXeermv yyvg Tvyyvei cv roi) zxovxvovaa tj yvrt], i}V ( , rftteov &
txov. f t Sdvpa xvovau o xxxet maneo
ovvtXuev. tyei de ivi jwptq) t tcuda . yvvaix
vaTOxeovo-tj i\v naidov iv rqai i'pxai xai ur
timm &&, XX ovv novo) xai lrjoov,
naiia oaa. || zovxmv ou XQ lv opcpaXv nox-

licet, tarn etiam jubere oportet, ut modo quidem dextrum

in latus jaceat, modo etiam in nifirum convertatur. Dilabitur enim foetus in utero, quocunque fe vertat inulier,
velut faxum aut aliud quidpiam, fi morluus fuerit, et pectinem frigidum millier habet. Quod fi vivat, pectn calidue
eil et totus quidem venter una cum reliquo corpore concidit, nibilque in eo absque reliquo corpore dilabitur. Si parturienti ante foelum multus fanguinolentus' citra dolorem luxus contingat, periculum elt no
foetus mortuus exeat aut minime Vitalis edatur. Praegnantibus plerisque os uteri ante partum prope extat. Mulier
praegnans fi renerem non exerceat, partu facilius liberabitur. Quae gemellos utero gefiat, eodem die velut concepit parit, uno autem involucro utrumque foetum continet.
Wuliere aegre pariente, fi foetus in naturalibus locis haerent, neque facile exeat, fed cum labore eque fine niedici ope, hujusmodi foetus cum pauci Gnt temporis , bis
non nte abfcindendus umbilicus quam urinam reddideHjrPocnATEs . .
Gg

466

a un pat TS

Ed. Chart. VII. [863.]

Fof.I. aa.
Ed. 1\%1,
(treiv TfQv Sp ovoro~y, nrQy, cunja, &&%wQam dt ti)v yvvuxa yyvztwK . ixuiiovy *.*
dtif], mvsai .. xui ijv ouqpqlus -fUfvq^tfH fficnug
Ozuu%og xui xiri&roriM t -r ixzugijzuft, ,t ttkmJ), Q.ifat
vrv (faj, xai rze .notiiveiv tunvtovzog nuuSoV. --jj/r
d (ir q,yarT(u pcpaX H>de xivijiat, %avov yyeveii^
*ou tasTCu, (65o) xiuowav ywarxu,..qy 7 Aws yutoXtf,
IX o ffduluoi hxvauvot xul XoAttOt y*w\ui, **,1
Ikvx cpdukuioY ox i'%tt yvaw XeiaczTiog,
VK nehSritQu. rv rig snioxog sova, *],. *f
tf&uluoug xai vnoidij z noemnov xui o},i uiiir xuf.pt
ndeg oldtouaiv, wanso vn ffiktyuazog Xevxo i%oivi (fa^emi. xai levx xui zt)v $r<t, * fev*.fa*Ph*P
ytiXeu nefadv, uvzr ze&rTjxozu apiei a zixzn, rj -*1^
novtjQu xui ov iuiaiua, xui
zexov ov yviuu, vi yoi uluu eJuJara^jj. del oyv ^.
arij uei top Toxov evcdeu TtQoaziQvui, xui a&iur xy
TXveiv svcdeu. xui toi nooonov ,r g
Ii"
>
,
.."j
rint, eniutarint, aut vocem ediderint, fed finen di funt.
Malier vero quam proxime ad foetum accdt, et at,
quam muU'am bibat. Quod fi umbilicus inetur, vejut
uteri ofculum et foetus muveatur, tet aut vocem edat,
tune etiam fpiraute puero umbilicum fecato. Si vero nop
inetur umbilicus eque moveatur, tempqris fucceflu Vitalis
futurus eft. Praegnantem mulierem vel oculi retracti. ttt
caviores redditi tibi indicabunt et oculorum candjdum ajbedinem nalivam non habens, fed lividius. Quae partui
vicina cavos' habet ociilos, faciemque fubtumidam, cui^u
corpus totum et pedes intiunefeunt, tanquam alba piuij*
detenta videatur, Ii ei aures et fummus liafus albefeant et
labra livida fuerint , foetus quos gelat mortuos pari t,,ajU
vivos male bebentes eque vitales et exanges velut moif
bofos, aut piius minime vitales peperil. Huic fanguis aquofue evaGt. Poll partum igitur odorala fupponenda .funt, e*demque cibo et potu exhibenda. l'iiuauimjue in facie fum-

1 1 HS102.

4j

. Chtfft.'Vir. [863. 864.] Fof. I. aOa. d. tlnd. II. (65o. 65i.)

xai Xfia kafifivet. i\v tigi xvfxovol yijv tm&virit hs&ieo&M j av&axag xai n&bttttb, 4 r7s xeyaXtjg
tu ntudov (fulviui, oxxav %8 ij ; '* *30 rottH/ru)*. [864] yuvutxt jjoj) eldhat, ^' jtfeo>- xo repg ianv
ttvixi uiav, xs&t y i'uovov. [toUogd Mon qi&aXpv hjrut yo (idiov xai liv 'ceo) tov 'l.snfov oxtsqo # ftuo ftt&v. *|V ritt' xi n noadrwv fi!j ltp la^vQmv i) g ^poe wjuxoivxm xai
giytiog 'xy, xai axoSivjTat , xai %ttO[ia\i-, iXnig Tavnjv
MvTjaat fiXkov r s Tig ar rourW urfiiv 'wtrpj. yvvr rug
na%Ea na' (pvaiv ytvExo xa) msi(ta^xul inXrad'i], ov '
^oVw, ^- (piasi TOiuvrtj
axl, xv'taxetai Tommv 'rexev, ijv (65 1)- (irj rt X).o xoikvij
arnrv. tv yvvuixv rjo nixotyaiv^otttr x inift^na fitXky
tpaireo&ui , OTua%og uviog tavtbv vonaxe fiV.ov rj
. yvvij ijw ixiftoiv iovoa niruvtm xv'iktxofitVi] , bTpeio&Qi iig Tovrhiuvtov rtb tV' jetowv xai riv axeXav. ijv wr* Svvctt iv toxitytytyifrKSfaXji ij v
nafus fimus evadit et colorem refumit. Praegnantibus
Ii terra aut carbones in cibum expethtur', cqu edant, in
foelue capite, nbi in lucem editus fuerit, hornm lignum
apparet. Mulier noie debet ntra ei (rtammi major Gt, ea
enim parte foetus ' xiftit Eadenr'vero' ocli confideratio ;
hajor ni'm et lucidior prorfus erit* intr* palpebram qua
parte major mamma exilit. Si ctr ex appoGtis fubdititiis
ihedicamentis non adniodum valnWbtfs- dolores ad artcu
los bveniant t dntium flridor bccupef, pandiculatioqtio
tdtiua corporis et ofcilatio detineat,'' eam magis concepille
fpes eil quam quae nihil taie palitur. Mulier quae prae
ter haturam craTa et pinguis evafit et pituita repleta, eo
tempore non concipit. Quae vero fu natura talis eil, borum gratia concipiet, nil! aliud quid impediat. Mulieribus
plerisque cum menfes venturi funt, uteri ofculum fefe ma
gia quam alias contrabit. Quae cito concipiebat, fi concipere deiinat, bis in anno manuum et crurum venam fibi
fecari jubeat. Quae coxendicum doloribus, aut capitis, ant
Gg a

468

luiios.PATot&

Ed. Chart. VII. [864.J

Foef. I. .
Ed. Uni. II. (65i;j
aiv , akXo& Tiov tov awpuzog, ore* ds xiy, ixksinavfnn.
oxxav " iwhv&r uno Twv fHTQorv, vstoi, %VU(ptQH **
siiwdsa xai nreiv xai nQooideed'vLi ngog axfia ri
firiorg. OTuv xir wjrjiin yuvaxa trsxsv, zote
ooxt;; xtxat'uphu xai ' ? '^/ t^; ^]1^, ovffttWai* xui afir^a&o ttv xsyaX^v.
Xtyja&cu di
der. nsixa o&nov vodpov iteisaa nei ras
ja? /Vov ') , ^ /vqdevg oo**rt
xarudtjaae&oi odviov imSeiaa . r*
& nQoa&eiiiri) %ukrt}V ng tov ~%* , iipraaaa
xai fiuXo^noa eg nig xui eig tov 'Ao-v. inetra no
itodvoafivrj tov xexQvcpa?.ot> ftsi o&ovov ooqpatftfjvui nagexro) wi Trv aVTtj xoQvq>/v xai r9 (iiv d'aji
) f^t &- tv di ir, xuxwg.- aaixog di
Tiotfro). xai fv fir f, ovdnote ofta, ovie xaOaiQ0(ivr our aXhag. ovd' rv xveov<rQ nQoo&xti oid* oi-ie
xaXwg oae*' tTig de xvipExai afito, xai ctQixiipotv ist
xai
rv ui] nQoa&yg [trd xa&rjoag, oftasi uvftjg ^
manuum, aut alterius cujuspiam partis conictatur, ubi
concepit definunt, cum vero liberatus eil uterus, rurfus infunt, huic conducit odorata in potu et fubditiliis medicamentis ad uteri os apponerc. Mulierem cui conceplus gra
tia medeberis, ubi perpurgata efie osque uteri bene ha
bere videbilur, lotum et capite deteilb nullo modo innagito. Deinde linteo inodoro loto circumdatia capillis, ret
culo mundo aut nihil olente obligetur, primuni impolito
linteo, poftea galbano cocto et ad ignem, non folem emollito, in fubdititio ad os uteri appoGto, quiefcere permiltatur. Deinde mane exuto retculo cum linteo verticem
finim alicui olfaciendum praebeat, qui liquidem oleat, probe
purgata videbilur ; fin minus, male. Haec autem jejuna r
ciat. Quae fi conceptura non fit pec purgata,\ nec alias unquam olebit, neque fi praegnanti in fubdititio apponaturi
fic bene olebit. Quae vero crebro praegnans futura ,
facile concipit et bene valet, 11 nullum fubdititium medicamentum apponas neque purges, ejus vertex olebit, aliud wo

JIBjPI niKTU2lQ2.

46y

Ed. Chart. VU. [864. 865.] Fof.1. 262.263. Ed. Lind.ir. (65 1. 652.)
*0(>iKpr, u.0 d ovdsv. || (65) btav d doxei xuXmg e/stf
nam ai dy nut xv uvda tk&ev, f uv yvvr uatzo
&, d viQ u&wqxxog, ipvyQ Xeiuvptvog xai eixij&eig
ta l-ftqioga. xui jv yvot ^uXXaovaa zfjv yovrv, ] eX&y
rov xqvov ng xv cita, XX' JerDvaferw. yvmasiai d rv
ftv [865] rriQ <pq uyUvui, 1) d ywr) yvos xmo 5ijo-os. *jV d anoStdo nXiv f utxqt xi\v yovt)v g x udoa xai yvtjtat vygr), nXtv l-vufuyo&m /*%Qi ur ovXXrj. ywr] txig xviaxexut fitv, diwp&sgu d durjva x mnda, axfjifio'jg g xv avzov ygvov xui prjxe irgoxagov
vatsov ai tovxo n&ij dig r xgg' XX ai f\v rgutjva
r rsxgurva, rv nXtovu ygvov yeyorxa dtaf&eyy,
TOV aixv xovxov xgnov xavryaiv ai ptjxgai owe ti dtdaoiv ni fiov xov natdov avl-avoutvov xui insgaXXovrog tov ix tov dturvov, r xgtuqvov r itiXixov * T\V 110TB
V uv ai^rsiat, ai d urxgui ovxtxt siaiv ixural,
SX uta xovxo dia<p&eQ8Tai> g xv uvtv ygvov , xnvir
XQt atxvijv tunoiqau eg xrjv . di ovv nonoirpcu xui
nihil. Cum vero probe omnia habere videbuntur et ad virum
acceder oportebit, mulier quidem jejuna eo, virautem mini-'
ine ehrius, frgida lotus et commodis alimentis enutritus. Quod
nofeat fe geniluram fufcepifTe, tune ne virum adeat, fed
qniefcat. Id autem cognofeet, Ii quidem vir fe fernen eniififfe dicat, mulier vero prae ficcitate ignoret. Sin uterus
gehitui-nm ad pudenda remiferit et mulier humecta evadar,
rurfu cum viro concumbat, quoad concipiat. Mulier quae concfpit quidera, foetus autem bimeftres perdit, eo exacto tempore,
eque priusneqne polerius, idque bis aut 1er illi contigit, quin
etiam Ii trimeltres, aut quadrimeftres , aut etiara majore
foetus ad eundem ilum modum perdat: his uteri in majo
rem amplitudinem non amplius increfeunt , fi foetus augeatur et bimelbre aut trimere fpatium , aut quautuliimcunque
tempus fuperet, vel fi quando alias augetur, uteri non am
plius capiendo foetui effe poflunl, fed hac de caufa
eo tempore perditur. Huic cucurbitula ad uteruni nenUa, qua lummota eum per hnjusmodi fubdiliLia medica-

4 yo

42

Ed. Chan. VII. [865.] Fof. I. 26. Ed. Lind. II.. (65a. 653.)
cpvaffiai wg uXiaza nooa&evotat epaguxotg xoaie. rijs^eiry
xvtjg tiv vTSQioxytjv xiparza tuorjaut. snsiza iv jttt'Am
tqp&t u^ui lyrv nXsovi orr. xai axpiov A*-.
yov. uXu &' 'orw. / ne^i ff^
Xrv, n%og noovza xo'ffov naQadxeiab 6 /.
nooaziSmo xui ozo/u zrg (] xai motu
av nsQroy g (653) ;1 firxorg. ozav de uuio quQuaxov, t-eXsv zrv firXtv. xai iXuTrgiov toit.
noUwv 7noazt&vai xai xoXoxvv&iog ztjg yorg aav. xui ta&ttzat zovxov ^yovov axoa tg nXtma
xui xuvXv aiXcpov xui o zi qtvoav ifuanst v t>j xoy*
n{ioGxi&to&o> noa&ezov i rozrg ztjg raqrs,
av oxj eysiv xai xaov nooobjzai.
jusra| &*1) %ojo&ai. ineiv
uaX&axzt]QQi(U crrua urTQtg usr nipavrjuat
imueruaav. * &1Q]V aip-va&av.
* av i) ptzot finvog yvrjzui, 4 usa zoxov i x diucp&oQrjg, }
mag, xui ui tvuxzt reoar xai gwcw zo nvov aiis, ni
menta quam maxime inflare oportet. Cucumers agreffis
niedullam tufam et cribratam, deinde paucam melle copiofiore cocto fubigito, parumque laieris adjicito. Mel autem
coctum eo. Hoc medicamentum fpeclo illitum et ea
crafiltudine redditum , quam uteri ofculum fufcipere poffit,
in fubdititio ad os uteri apponito , introque quo ad ejus in
teriora penetret, pellito. Liquefacto medicamento fpecillum educito et cueumeris agreltis fuccum eodem modo praep ara lu in, militerque coloeyn ibidem fylveflrem in fubdititio
apponito. Sub boc aulem tempus in eibo fumt allia quamplurima et laferis caulem et quiequid ventrem inflare potefl.
Tertio vero quoque die fubdititium medicamentum apponatur, donec reetc habere videatur ea copia quam recipiet Intermediis diebus inollientibue utendum. Poftea vero
quam uteri os emollientibus compofilum fuerit, cum
apparuerint, quiefeat, ubi vero Ucea fuerit, ad virum ac
cdt. Quae purulentuin habet uterum ex parlu aut abortione , aut alia quavis caufa , neque aliler in alveo t tn-

JiP* 1 TH2IQ2.

4Ji

. Chart. VII. [865, 8660 Fof.I.a63. Ed. Lind. II. (653. 654.)
yvptaro q, vutpQsi Tuvrtjv u7Xrv wreAMirpa xa&Uvat
l^io fia [trfry. tatsov y deroirai xaiioio , si %o^aeis tiqo Tip uXtv. s'iteua xunag t^ Tt&v(cAlo vXXug, kjtt dt xvza iypvaiv, avt unoxpvt*p -ijeuixi 'xto fr t (fo^r) ur ixyvjj- enstiu t]Quimv
arg sv r)Xio> xai roisiv. xai tous dt tuv xo~
TTOiovu- cooavioi ^jjoeetmv v ijXiai, rgistv. xul
r% fih xftnrg vo ooXoxig (rca&/ ilytvaovg , d
o*iXxuir dmXoiov , xai avtqoov oXyov iraaut^ai, y twv
tivg. xaxwSs y yitrai, via d Tiifia
hiXet, dieig oViu Xevxi ewei- [86&] xal inrv irn, uQog
utyiverai xai ryxjj ifinimu iv yuarQ. r\v ovv myrtftuh ftsXixQtfo^Tov mmvm oXyov. xt/ijatoc d kai naidonoujj ij'rt derai xai uxexvog ovoa xai jdt xvr]aaau,
eotna rxvovaa, r orav %rtog xna&og,
7j %u(ipefivxr xai urj OQ&mg , XX jro Ur%ov jtarafiuro sreoor, r ig tov yv r aveanttxtj
ojito V, ij jtos tmXXsi aTOuypv. xOtv ovv
nibb, yelut in tubrculo aiblet, pus contneafur, buic fpecillum lenitorium in uteri os demittere conl'ert. Minus
enim uftione opus erit , cedat. Poea erucas ex
tithymalide collectai, velut acleos babentes, quo fenfim
exrindito, ne pabulum efluat, deinde fole ficcatos terito.
Quin etiam vermes lercorarios eodem modo in Tole ficcato,
dtindc terito. Et erucae quidem duovum obolorum Aeginenfium pondes , vermium autcin duplum et anni puillura , aut aliquid id genus permifceto. Mali enim odoris
iRedicamentum evadiL lila autem leviter trita vino albo
odbrato diluito, et ubi epota fueriut, venter gravatur et tor
por ingruit: Quae fi adfuerint, aquam mulfam infuper potui exbibeto. Quae conceptionis et procreationis liberorum
eft cnpida, quaeque liberie caret et jam praegnans fuerit ac
pepererit, fi uteri os Cecum aut fumma parte affectum fue
rit, aut conniveat eque recte fe Labeat, fed in alteram
coxendicem, aut ad anura obverfum lateat, fefe contraxerit, aut oris labium in fe incubuerit, undecunque jgitur

47
laaoxPATo&j
Ed. Chart. VU. [8fG.] FoT. I. a63. C4. Ed. Lind. . (654.-6561
l<p iuvtov i xal TCsnaiQojptroi
axlijpf de **
xai cwi avuuvoio xai twocoio, Taijat ^
o a/mat, ?; dovzo, xal te jrAwo
row cirtgunVenu- | 0 d y at empana xai ata
vyfihv tov xal przoov ttv iodov spqoxstm:
xai xaz ye %vutfvzov xai ixaiov xai wr &eopii}ioi
xai vyQrrTog muqrov xai <<$) #ri
shxufisvov- ztv Se yovrv dip tovto dt^ut xa* 1
XTjv, rv rt rv XAsij izo tov o~zoijpy xaiw /ocr
toc xea&M, rayzrv %or nvoiroavfa ^.}^ .Jikttf
iovvm msr tpQuaxor xai & noiroao&o$ ,>
to nowrov , fjv te itrio xai xazw tjzai, ijy rs arm (wvrors.
xui avia iiJoff r qsouuxov, ui nvQiTv .irfi xa&gh
atoi. miotraetc S ueraniaug , ijr S uq oxj ddif&di
irvaixeQixov , 7iQonv(jtpaa , maat. qtuv dt .Jpxi'j},,^
(655)Xc5 'xeiv xu&gatos , fisz wro nvoiijvi.pfe
pqrga, yxa&iovxa uiig nvxr ar 3oxit upf0etr. 71^
(i)Jir d eg nvQittfia ximaoiooov (\ xai dqtrqb
afperum aut callofum fuerit , durefeit autem et connive
et callofum, iis menfes non refppndent, fed pauciorea
quam debeant, nec per longius tenipus apparent I4
nonnullis vero menfes , pro corporis fanitate et 1*
rorum exitu, naturalem et juum moJum nacti funt, uteri
etiam ofeulo non admodum ex menium caliditate et buiui-.
ditate obtufo. Genituram vero ideo non fufeipit, )
earn laefionem quae impedimento , quomiiius earn os
uteri male affectum fufeipiat. Huic fomentum toto corpore
adhibeto, ad medicamentum purgans propinato, priroumque
toto corpore mundam reddito, five fupra, five infra opus,
fit, five fupra tantum. Quod fi fupra medicamentum pur
gans exhibueris, ante purgationem foveto, fovebis vera
portea inra purgaturus. Si vero fupra purgante medica-,
ment minime opus effo videatur, fomento ante adbibito,
infra purgans propinato. Ubi autem probe purga tu ra corpus videbitur, pofiea teros, fi conferre videatur, crebris
infeffioiiibus foveto. Ad fomentum vero cupreffi ramenla

Ed. Cfort. Vit' t*6/J

FoT.I. 4.'
Ed. Lind. . (655.)
ip\iXha\ , xai Xoveiv 'xai '&to[t. ozav veXovto'- Xai teoTxvQijTV , vevQvw / };
-g' / xaabiTEQlvy xai uvoQ&ouv onij y , r fioXtuivtj utvo x kEmrj- 'sii 7ia^viQtjg , ei , tmg v doxy xaXcg fctv. omreiv it xg uiXug iv vi
ziv fiaAvhxxrijpjW diauvco. oiv * xy ^vftcpsiv vygv
tag noieiv Siii&v xpiLa. Ixu itei Aowrt uaxQOTtQoieiv Quaai xai oiiwg z(fia&at. rov %oTov mvixoi xa&eipovou iv otra) eiitt Xivx xai wg
rjiarip, fXvxs, SaiSu wg morvarpi xazuo^aaaa kenr xui
asXvov Xuonov xifiuaa Xai xvfivov a&iomxov xaonov xai
l.iuvmbr xXXtazov. roviov jivtoj vijarig xuov uv
doxr ftTQiov vav nXrj&g. fuqag xuaag Sv doxij aXig
fyeiv. xai ioOtttta axvXxta. qnO xui noXmoda iv orw
tep&m yXvxst xai tov oiitoi im'rai xai XQa/jtjv t<p&rv. xai
ohov Xevxvv -mmvH xai fti St\prjia>.' xai Xovta&w &eqw
dig xrjg ru(i]g- aizUav it na^a&m rovtov tov %qvov.
TOVTov fv ftv %o>Q>] xui tov xai q>uvrjia it

laurique folia contnfa immittito et calida multa lavato.

Poft recens adhibilum balneum et fomentuin , fpecillo |ftanneo os uteri diducito et, ubi opus effe videbitur, dirigito.
Aut plmbeo utitor initio a tenui ducto, deinde era adbbeto, Q fufeipere queat, doee probe habere videatur.
Specilla autem aliquo molliente diluto et, fi confrt, liquido
reddito, intingito. Quae poftrema parte cava reddita, de
inde ad longiora ligua adptate, ad eumque modum uti
tor. Per boc autem tempus in potu fumt taedam quam
pinguiffimam tenuiter concifam, in vino albo odorato, dulc
quam graliffimo decoctam et apii fernen contufum et mini Aetbiopici fernen, busque quam optimum. Haec mo
derate copia, quoique diebus falis elle videbitur, jejuna
bibat et catellos coctos edat et polypum vino dulci coctum
jufculumque in potu fumt et brafTicam roctaui , fiiperpolu
vino albo neque filial et bis die calida lavet. Sub hoc au
tem tempusa cibis abllineat, per quod, fiquidem per uteri

47

Ed. Chart. VII. ESC. 867.] Fotf. I. *. Ed. Lind. XL (655. 066.)
tjai & , itbetv xs I rov nftatog ) ftrp xai
dvo xai yo* (itkrai & %QEOftvovg, xai nsij&$n
xa&uoeiv tu (tq{656)tQag & cpaouotxotow. [867]
J Tiri ro b-o,cj{ou oo&ov xai usykov xul vrog V*xog xai xaoi ^orro xa v ovn xeiutwv &~>
) tyavtprat nu-nav ir xai dio nXtovog yoerov xa
yten',
roaov mt/pci /v Tira '%ovot* al
ftrjzat. rv te xai rwua ^viik^Tjrai xi i^svwy a*
nov riq? ovueo ov xv'ioxtTUif -xai Taira ovztog s%y xtjv iaiv nousodao naatfe'ar iv t-fficai &8uneiip yppeva
laytyoiv , oxo) v oxt/j xatg tirai- xsXtvtv i g fiuX. av oxiif xaAi '^eiv & r urxot
xai o otuu%og x&suirxvat Q&wg jfuv xai sv x |apxovti xeftsvog- rv k nb xov norov xai cpaouxov p
Jiooo^wjjtjay , u* mvovaig yovov xov /itqwv, xoviov
da ov irat'EffvJa* xov nftuxog. otuv 'yy xov mi
xiv prXav eQyov, (-ai xoZ ^' xa*

os quid decedat et purgatio quaedam extra ferri videatnr,

uno aut altero die ad Luc potione utendum et fpecillis abstinendum, tentandaque per 1'uppoGtitia medicamenta uterorum purgatio. St cui vero cum uteri os rectum , magnum
et fanum beneque liubitum et loco convenienti iitum fuerit, menilrua neququam apparuerint, vel pauciora et per
longius tempue minimeque fana, quonam morbo uteri laborent, invelligato, et corpus etiam aliquid conforre videatur, perveliigala caula ob quam non coneipiat: bisque
hoc fe habentibus modo, adhibitam curationem iufcipi&t,
medelam facito, initio a valentibus dueto, quantum temporis ratio poltere videbitur. In molliora autem definendum, doner, uterus ex purgatione bene habere, ejusque os
recte conilitutum et bene loco pofitum eile videatur. Quod
11 eque a potione eque medicamento menilrua proceflerint, nec tarnen il moderato tempore biberit, ab hac po
tione dciflendum. Ubi vero ex fpecillorum ufu recte habuerit, os omachi mollieadum faciendumque ut dehifcat,

 &-.

475

;>). [867.J .1. 304. 65. Ed. Und. . (G5G. G57.)

xtx\g s Sov ) looo&ioi , no & rai xai puXO'axirQB)v. otav dt doxy
xtng
fict'Lit^iiag xui &vuirmog , nooti&si qpcopaxov x&ttQiOiv noUsaat, ifjg wg * Soxy xal.wg eiv,
o-(iiutvog tx fiuhxtuxwv ui ia^voxta. \\ x.evxv uv~
& eii xui - xwv yo la^uQcSv yuQuxoiv
x Ttkiiaxa ixo *. axuuov xui dxvstt. 'nsua xv xs
Gztiu%ov Ha&taxv lg OQ&v xui vjua, xui ) fyovxa
*q* 9,te&v xfg yovjs' xai xrv fiq*Qtv qor* noihiv
xq qiouv. upoUsiv. (657)
yvv4 doxt; wi /< tcs
(ijijiQu eXwp&ui xviatv, Xtnxvvuv cog uuXiaiu xai
iayvuvnv TOmv uXkotaiv. iyi) utvf] yiaii] xvrffwe- 0 s rfj fit] (udvaxo&o). urfik ovov Xevxv tuvto,
JJ. oaug o"ujruxog xui xutjioxuiog. xai oixu g layvxaxa. xui u] tisQuoovieiroi. a%via> d xai vyiuiviw. xai
ataw ns^toOot xmv ur l-vnyeyovtov irQryuuxi. oxav
@uvrtut uyotv cpvctv&w, twv tut/tijnW i ex-

ad viam medicamento fubdilitio faciendam, ex medicamenti*- ' ad fuffitum accommodatis et eniollienlibus comprate.
Cum vero ex emollitione et fuffitu bene habuerit, uteri purgaojiem per fubdititiuin medicamentum facito, donec
bfne habere videatur, duelo ab eniollienlibus initio et ad
valenta progreu facto, tum rurfus per emollientia etodorata. delinens. Pleraque enim medicamenta valenlia 03 ul
crant mordent. Tum os rectum et fanum conilituito et
ad futeipiendam genituram bene accommodate , utroque
ficto reddito llatum inducito. Quae uteroe prae pinguedine
nd conceplum oflenfos Labere videlur, earn quam maxime
extenate et poll reliqnam enratiouem gracilem reddito.
Vernum autem tempus ad conceptuin maxime aecommodatuui. Vir autem eque inebrietur neque vinum album
bibat, fed valenliulnium et meraeiffimum , eibisque ulatur
valenliffimis, calida ne lavet, robulus fit et fan us et eibis
abllineat, qui ad rem minime conferunt. Cum niarem pro
creare volet, menfibus deiinentibus aut cuanlibui uxorem

4yt

'IfinOXjPJ&OTb' ''

Ed. Chart. VIT. [867. 868.] Fof. I. 65. Ed. Lind. IT. (667: 658.)
felomrw pyrvtt&uc xal w&eiv tu? gllara tt v'btpiurTjuu- OTuv 8s &tjXv fiovXi]Tttt ysvia&aiy tuv nltfaxh
iniprnu eirj
ywaati xal en Sevroj*. rv 8% o%w
Se^iv ino8r<sai g V xal vfsa&at dvrtjxcu.
t7tv 8s otQGEV vttftm qpvrsvtiv, * Qiarsov anoSijaab
[868] /Ujfcpij pkv &vftnump vppEpvzx;
rayaxei' no 8 rajv pr.&axTrQo>v palaaasxcu. &vpt$*
, 8s Aeoro yXoir, anpa 8<pvtg xal qpvXXa rj avrtjg yXao
xsxoupva, Xiuvonov, opvQvav, Tspiairjg xaQitv ij yvlXar
xal uvvrpov xxpug rj orao xal xijo* xal Veto* xal ximoioijov anpa, ixEVXs8avob $iav, pvoarrg (fvXXu y).wo xtxouuva, xcnogog oq%iv , vidag agasvog 'ron, axoodu,
orvQaxa, vg otsuq. xv moTQupfivov y 10 , tovjoiot Ovpiyv. vuyoxsi, piv ovv ovxwg xal oiyeTcu. palSaasvv 8i no rovrwv tjj pitQTg. aav8aoxt,
axiao alyog, otiov oixvi?, oitov atXfov xvxXapvov %vXiir,
<&aiiiv, onov (658) xi&vpXov, xugSapipov xagn*' nort
r xaXshat itnXog, {xaroQog ogyiv, Xvov xagnov, Xtyor,
qov (&v, ozuySu yqrv, xaXapv&Tq <j)>XXu ,
adeat et quam penitiffime intrudat, dum fernen' excernat.
At ubi foeminam generare volet, cum] plurimi meufes niulieri fluxerint, necdum ceflarint. Dexter autem teflis
quoad maxime ferri poterit obligandus, nilier vero, ma
ris procreatio expetitur. Uteri ofciilum ubi connivet,
fufiltu quidem dehifcit, ab emollientibus vero emollitur,
Ad fuffitum autem adliibcto loti corticem, lauri fernen, ejusque folia contufa, thus, inyrrham, artemifiae fernen ant fo
lia, anifiim etiam contufum aut adipem et ceram , fulphur,
cupreffi feinen y peucedani radicem, myrti folia viridia contnTa, caftoreum, afini mafcnli ercus, allia, yracem, adipem
fuillum. Quin et fi dilortum os fuerit , etbis fultus adhibendus Hoc quidem igitur modo dehifcit et convertitur.
Ad emolliendum autem os uteri haec adhibeto, fandaracham, adipem caprinum, fici fuccum, laferis fuccum, cyclamini fuccum , thapam , tithymali fuccum , cardamomi
fernen, herbam peplum noininatain, caftoreum, Ii ni fernen,
nitrum , ari radicem, aphim agriaui , calaniinthae fob*

.1 12102.

'4 7 j

Ed. Chart. VU- [868.]

Fof. I. 65.
Ed. lind. II. (658.)
OIQOvOOV XUQTIUV, OXAAlJ? TO X. TOV UOOV, q.U(HlXU (tahOaxxt^ta- xai o^t^ x&uqoiv yeva&cu vuxi^.&^ (iiuv, uvsikbv oog, %r,yuov otuq, (Sivov.
Taina xoyaaa xai vuieaaa Trgoon&aOco ztooaag.
xai TTivtio) nooov yvXov, xui olvov yXvxxxy Xsvxov , xai <5ntvtjv, xai ilutov %Iiiaqv, xai xvuvov, Xtqov, (tTvrv, ufa
lv (fimuQip ei$o> %Qro&u) itfttQug toguqu, nfovaa oeivov
xuqtiv xai haittizov nvgrpag mris' xai.xip.wov ai&iomxv lv oho) XevxJ) yvxeV xai ig tjj 1qtj, apvifva, Xiavog, oog %6kr,
zegeiidivt] t vsjomov. zovittiiv laov xaorov /ui'jfaaa ^Qoaziadoi lv si(jp xa&aQoi r Qaxet - uxpaaa. (xog v uvot
Xvxw alyvniof evoidst xai nodraaaa Xvy Xoveuutrtj ngooTi&o&a>. xai nXimov q,Xauau 19( xai mvixto oeXiov
xaonov xai anuoyov. xai olvov Xevxv 1 Ttjg TuiQTg
vtjart loma, auvovu, xaat], Xiurmzog, xivvucauor, vixwnov. Tommv txaiov laov iv Qff r uXvovg noiovoa,

viridia, lruth fernen, fcillae interiorem partem. Medcamenta emollientia et vehementem purgationem facientia
et cientia. TbapGae radicem, medullam bovis, anferinum
adipem, roaceum, haec Irita et fimul ferveacta , per qua
tuor dies iu ubdititio medicamento apponat, ct porri fuccum vinumque dulce album bibat. Et refinam, oleum tepidum, cuminum, nitrum. Refina et mel lana fordida ex
cepta per dies quatuor adbibeantur, apii , tburis
granula quinqu et cuminum Aetbiopicum in vino albo
mero dulc bibat, bisque die lavet, myrrha, tbus , fel bubulum, refina terebintliina aut netopum, borum fingula,
aequali pondere mixta, in lana pura aut tenui linteo ub
dititio apponantur. Linteum autem ungento albo Aegyptio odorato intnctum et filo obligatum, lota in ub
dititio apponat, et polypum contufum edat, apii et afparagi Temen ex vino albo ter die jejuna bibat. Myri'ha, ca
lla , tbus, cinnamomum, netopum, fingida aequali portione
lana excepta aut in glandes efibrmata, in ubdititio appo

478

iirnoirMTWK

Ed. Chart. VII. [868. 86g.] Foaf.r. a65. ''.. (68?!)

nooaxi&a&oi. oXoxvtrj ;, mifttwv totrpQufttiWiv'S 'tlfGov xccnv, xviragiooov Qiav, tavxa 4Qttj}b& Xto jtiiirrt
(p&> yvQTjija fiuXrov noioiv iSov irQooti&tfm* tt'rtiiai yiiixufft5i; ar, ffX(6&9)>'Ou , riAopov yule
ai/y oiVw. a/. oXiov ai avx a&aoet rQoaxt&ftt*vov. ai OfivQVuv ixqcxti> av-thj oi.yov tr Auxw sedst Jipooriflet. [86g] || (pouaxa & ilg ' fXqxQijT *&ijoai enwqdetxaxa. Xawv ar&o ^aAxo xa ?.rpou TpnH"
[qo, (liXixt q>&v q>VQraat; aXivovg nonjaat, xaat v
fixoiut vui ftiye&o ai , ortm ixqoot&h
n [t*rQTg. rv di ovXy ia^Vfftioov tUi,
iXuxrQiov naaftl^at ai Wo / ai o'rws
f'w Jt'ou TTQOGTdeo&ai ai xpoij ixuafuyvvva* qXotv
uiv xut xQimv Xbov , 'xuv errla dox4 &QxtQor ebtti
tJs i*'?r,JS **> woarco;. ^/. TQtpag Xcnrgiov 'ai
av&o ^aAxo , do poiou uv&ov, Xaxqoiov de pif,
xavxa ita&ai' vxXaftivou xixpu, ravry otvapl-ui, 'xw;(r
nantur. Cucnrbitae agreilis inferiorem partem, cumirtnni
toHuin, anethi fernen , cupreffi radicem, laeviifime tri ta lit
melle cocto fiibacta, in glndulas cfformata, fubdititio dp*
ponito et paeoniae radicem, apii fernen et laleris fuccubl
in vino bibat Quin et btilbnlus ipfe in fubdititio appofitift
pnrgat. Et myrrham primariam et floris aeris modicutt?,
cum vino albo odorato in pelTo fubdito. Mdicamente'
fubdititio appofita ad uterum purgandwm maxime icctt-'
mndata. Aeris florem et nitri tertiam partem, mellje cectb
fubigito et in glndulas ejus magnitudinis et craflltudirtis qtla-'
convenire videatur effbrmata ad uteri os in fubdititio' ap-i
ponito. Quod fi valentius medicamentum voles, elaterinffl
et folum aeris florem admifceto et ila efformatas glndulas
in fubdititio apponendas praebeto. Et ficulnei rami crti^
cem derafum ac leviflime tritum ammifceto, cum os uteri
ficcius eile videbitur, dimidia portione eodem modo apponito. Aliud. Elaterium et aeris florem laeviter trita et
duas aeris partes una elaterii addita , haec diluito, cycliminum tritum cum opportunum efle videbitur, buio ainmi-

llSJPi 1112102.

47

Ed. Chart. VIT. [869.3 .. Ei .Und. . (65g. CCo.)

doxtij xuiqu slvat. xal notitrapviv noo&et noaxi&eaOui
f*.fp<>, noa&ex, Xsvx, xa&aov , oxeftiarjv xrv nohv,
Xttov, xuxXfnvov ^ufjjgov, xifiivov. "Exbqov. UQxeii(sTv
naT}v ypuaijv xoipag, xu xqxov (lioog, ovov va(*iug evteo eliuj Xevxtp nsielitag avx, it oiYw xs /?a g noati&eaScu. xav di yahuaiv fitjxai, Xxqov,
aixvig ivxeQiorqv , xvxX.uivov rniS,ioov iv ty/qj noaxtdei.
& navxoa xa&aieiv dvvftsru. oxaqda y<jr,v xq yhaQ]v , Qrsuiaxg noyg xgipug xa cpvXXu
qpXotoi nXaag xal (660) ^jjoqvag ev oxij. uno xovxov
noei nooaOei. xal ddov ig yvvaixi TiQoox&ea&ai. sXXo.
uv&og (iiyriig yuXxov r oxvnxrQrv alyvnxijv dielg xri xvxXaftvot, waneQ x noiegu iv tif&w fXixt nXaag, r\ iv iaySi,
jWtrjoag xal o~pQri]V oXyi]i: "4XXo. xrv xvxXftirov xohpag
xrv Xevxrjv ovot evdei Tauainag , iv ()xEt, wg ).sntotif) Atico xa&aQio SSov nooax&eo~&ut,. 'siXXo. xvxX/uvov ril-Qov t Xxqov, xut&aQtdag, exuQ, auidugx>v.
celo, t in fubdititia medicamenta eflormata in vellere
npponito. Medicamenta fubdititia albo -humores purgantia. Arlemifiam herbam, nitrum, cyclaminum ficciffimum,
cuminuru. Aliud. Artemiam herbam viridem tritam et
myrrhae tertiam partem , vino odoralo ammixto , lana alba
convolutam eamque vino madefactam , in fubdititio apponemlam exhibeto. Ubi vero laxa ti fuerint uteri, nitrum, cucumerie agreds medullam, cyclaminum icciffimum in vel
are apponito. Subdititia medicamenta omnis generis hu
mores purgare valenta. Staphidem agTiam viridem tritam
in glndulas eflormatam, artemiQae herbae folia trita melle
cocto obducta et in umbra ficcata, in fubdititia medicamenta redacta,. mulier ut fubdat exhibeto. Aliud. Aeris
florem mixtum aut alumen Aegyptium cyclamino dilutum,
velut priora melle cocto obducito, vel in ficum liecum
etiam myrrhae modicum indito. Aliud. Cyclaminum tritutu vino albo odorato ammixto, in linteo tenuiffimo filo
puro obligatum, fubdendum exhibeto. Aliud. Cyclami
num ccifllmum, nitrum, cantharidas, adipem, fundara

48

1002

Ed. Chart. Vn. [869. 870.] Fof.T. . Ed. Lind. 1. (. 661.)

ixaosrov. ixau&vo) oxxav woafa ir yvrjat,, xai
nvQBTaivei/ xai odvratM, iti/'j xai , xui t^sue
fiait iut xai nXiv awygovtei , xironai ai urxoai, xai 0*0xuv uQog t anXy/va Tounwi'ie, eusv xai nvgooeiv xai
nuaqiQOvetv ainj o/stui- oiav ds vmokinoxsw , neivy xai
dtxpj xui fjniuko Tivexg tjft. xqt\ zavty ys yvuxiiu
noaxi&tvai d'eug nQg yanxtQa , xui vnoxunvisiv aita
tu adou brt fiXtaxa ri av^iri xa&iaa. auvo~
baov xvafiov, Xiuvtaxv . di oov, vx o ui^n xai
oug, grjoiyfitrug ouo &vuijv xai ni x. nia httXXmv,
vijong wg xai Xovsiv noXXw dslS'jjuf. .
AiyvaTrv <ximxi]urv uuX&uxrjv, eioUt neQtiXrauau TitO'ui. 'sXXo. Qxeuioiiv T(iijjag v ovo> XevxtS devaag
Sdov ngoaxi&vai. Neoioxtp yvvaix. (wdirov, ouvoav, xrQv fuavvu iv elop (Sovvut, TiQoaiso&ut. oxav d o ngoe*
nGwaw ai uijioui, tu &}Qu xai oxQvr : ynv xai
nvuv xui nooa%ew. avxov tXav , ox(66i)Qodov, Xiqot,
cam eodeiii modo apponito. De virgine. Virgini fi menfos o tempore non appareant, multum et febricitat et dolet, tit, efurit,tvomit, infania vexatur ac rurfus ad meu
tern redit. Uteri moventur et cum ad vifeera vertonter,
vomilus et febris ac delirium accdant. At ubi ceflant, efurit et fitit et febris mitis ac lenta epialos dicta delinet.
Huic quidem pelles agiiinascum lana et villis calidas ad ventrem adbibere oportet , eaque fuper amphorae eolio defdere
juila, in ipfa pudenda quam penitiffime fumum immittere.
Myrrbam 'abae quanlitatc et thuris duplam portionem, haec
mixta et lervefacta fimul confracta ad fuffitum adbibeto et
in ignem injicito maxime cum jejuna eil, muilaque calida
lavato.^ Subdititium medicamentum. Alumea Aegyptium
liquidum Jana convolutum, in fnbdititio medicamento apponat. Aliud. Artemiaui tritamr et vino albo maceratam
in iubdilitio apponendam exhibeto. Ad puerperam receus
euixam. Kofaceum, myrrham, ceram mixta in vellere
libdenda exbibeto. Cum vero uteri prociderintj ficca et
acerba tum bibenda tum admovenda offerto: curu nigrani,

 I E1IIK7H2I02.
48 i
Ed. Chart. VII. [870.] Fof. . 2GG. 267. Ed. Lind. II. (661.)
xvuivov , Ttavra rQipag Xsa v eqo) Suvui hqoox&ea&ai: "Exeoov. arnrg ooxquxov xmpag Xeov g olvv
rxov rg voitQa akyij, Tixiarrjv xal xui oxe'aQ
aXytiov ) {oyeita zovzov wg oXiyiaxov. Qoa&exv.
Xxqov , xvuivov, avxov aov. xu&aoxrQiov vgondexov
xai ^uXd'axxrjQiov. rtxomov, (idtvov xvqov, %rvog oIskiuq
ig &ria Xem- || "" niiir/nu noXX yvijxai, yXvxvodrjg xxxovg xovg uiXuvug dig tnx nivuv v dial
xv&oig. tv 3s ^o^ovxai, ul utjxoat irvxvul, oe'l-ug vduxi
% xag [ii']XQag vnxtjv vuxXvag, uitg odior, y.r/.Sct,
(/ovv xrjv Qv&Qrjv, sv o'vm Xevxoi iaxfiipag, xovxo) %Qaag
ivxid'ai. i'neixu naai OtMftvijg qvXXa sv otry aioxrgv. oxav
ywr\ xvovaa n(joa()txat , ovda &Qrv xai uXxov xai (gxquxov 07nrg, xuuxa xoyuoa v gxei, tiOvai- fv ds ut xa&ao&q x mxsgov Xevcti v oVr
aov xv&ov xui xoifxxg ofioXov xzixv iiSvuv tireir , xui xudaoexM.
allium, nitrum, cumin um, baec omnia laeviffime Irita , in
Tellere fubdenda exliibeto. Aliud. Sepiae teirem laevif
fime lu fain et vino macei'atam, cum leporinis pilis in vellere fubdito. Quod 11 a partu uteri doleant, piil'anam, porrum et adipem caprinmn coquat, ex eo modicum forbeat.
Subdititium medicamentum. Nitrum, cuminum, fici acquam portionern. Pi:rgans fubdititium et emolliens. "Netopum, rofacum unguentum, anferinus adeps, tenuibus linteis excepta. Si meules nuil l decurranl, poeoniae grana
nigra bis feptem cum vini cyatliis duobus propinato. Quod
fi uteri crebro exeant, muliere fupina reclnala , uleros tepida perluito, admixto mal pu ni ci putamine , galla, rhoe
rubra in vino contrita, eo illiLo uterum in h reponito.
Deinde lauri folia ex vino auflero propnalo. Si vero praegnans menfium profluvio vexetur, fiercus alininum Cccum^
minium, fepiae tcilain , laeviter trita, linteo obligata, in
fubdititio apponito. Quod fi fecunda non purgetur, elaterium oboli Attici pondere tritum, in vini albi cyatbi menfura potui exbibeto et purgabitur.
to. i.
Hh

48a

JtnnoxeATOTS- V

Ed. Chart. VII. [871.]

Fotl. 267.
Ed. Lind. I. (590.)
1002. 1 040N7 2.
[871] (5go) Tit cpwei evrootpa naiSiow ovx e*Xoyev T>j xai yXa TjXei- oott xai
noXv eXxorta yXa o Xyov aauxuvxai. novXv
diovoovxu tjv fajXavxmv rxioxu viavata- oxaotai 1
qsysrai, f xodi) xai eimenTOVCHV, vyteivxeQU. oxooitnv Xfrj
oooiaiv ovo xui ) vXoyov T^etfOfitvoioiv, invoaa. xaoiat. Si novXxi , xoiXit] -vt oiavai. oiaiv v odovxoqpvr) t xoiXr nXea> vnyet, qaaov anxca
r ' Xiyxig- oxooiaiv ni ovxoqivhj nvQetg o|;
myiyvsxai, ohyxtg onuvrui- oxau odovioo/vevriu suveoya
fivei xuiuqiOQix lvxa; xtdvvog anaauv tntXueir. ir
Xeifiwn odovxotpvevvxa ra* liXXoiv Ofioorv tvxtov tfawr
nuXXaau. ov Tivxa ni odovoi anaa&vxu TsXevt.'
no7.X xai &- t}ypg ooviopvevvTa /{>v de lapiabexat fiXXov. oxau tt* T<ji

HIPPOCRATIS DE DENTITIONE LIBER.

Pueri natura plcniorcs etiam pro corpalentiae ratione
lac non fugunt. Voraces et qui magnam lactis ropiam Irabunt,' non pro ratione incraflantur. Ex lactentibus qui
uri nam m ultam reddunt, minime per annum durant Quibus aivus multuiu devertur, fi bene concoquunt, ii melius
Laben t. At quibus parum fertur, fi voraces fuerint, neque
pro ratione nutriautur, ii morbofi funt. Quibus vero La
dens cibus niultus vomitione refund tur, s alvus fiftitur.
Quibus cum dents erumpunt , alvus crebrius demittit, mi
nus convulfione tentantur quam quibus fie raro alvus fubduritur. Quibus in dentitione febris acuta accedit, ii raro
convulConibus tentantur. Qui cum dentitione bene babito
corpore permanent, gravi fomno premunlur, periculum
ne eos convulio prejiendat. Quibus hieme dents erumpunt,
fi cetera fimiliter fe babean t, melius degunt. Non omnes dentibus erumpentibus convulfione tentati moruntur,
plerique etiam fervantur. Qui cum tufli dentiunt, iis tardius dents erumpunt, in ipfa autem punctione, mag ex-

Il El* I (40012.

483

( Ed. Chart. Vir. [871.87a.] Fof. I. 267. Ed. Lind. I. (5go. 591.)
dofzoqivtiv ysifima ^ei, laza xai nQoaeyvzwg ryfttva
qov (pi'si dovToqivav. z diovQvrza nXtv j diaycoQtvvra
st Xyov tizQacpohsoa. [872] uooioiv oi/jstu fif no
koyov, xoiXr nvxrw 'wftv ix naidDV nuifxj, (691}
intvoaa- t evwtva xai tvzooq>a novX avaXaitvtt xai itu~
xsizai ov% ixavw diwxeiutiov- z nufjea-Oioria tv tw #17i.%iv ijuov qp'jiet anoyaXaxzwfiov. z noXXxi naQr&tvvTa
iuuiov xui onsnzov xoiqv, nfeazu zwv tv nvtxif
tmvdsa. h> naoio&iiQig 'tXxtu ivev nvQezwv yvyv\itva
aofaXoitoa. oxaoiatv iv
&TXZtiv r<v vtnaiv /?t|
noooozuzai , azaqivXtjv tUa&tv ftsiova t'/eiv. xaoiai %toyg tv naowOu'wig vottai iyiozavzat zv nvezv fttvvzwv
xai nymv , xvdvvog nXw ycvta&at tXxeu tu nuXirSoopr] tv la&Loig. iXxta ToXatv 6/iomai xir vvdrj. oint,
natdoimv al-ioXyoig tXxtatv tv &1 , xuTumvouvmv , <r<uzi]Qta tarir, xoa dt fiXXov zwv itozeoov ftr]
dvvai*vwv xazaniruv tv nuQia&^wiaiv tXxtot, noXv yotenuantur, Qnibns dentientibus hiems fupervenit, ii fi diligenter curentur, dentitionem facilius ierunt. Qui plus
meiunt quam egerunt, ii pro ratione pleniores funt. Qui
non pro ratione meiunt, alvus vero a puero cruda crebro
transmili t, ii morbis funt obnoxii. Qui bene drmiunt et
bene habito funt corpore, ii copiofum alimentum affumunt
et corpori apponitur non fufficientev difiributum. Qui in
terim dum lac ftigunt cibum capiunt, facilius a mamma
depelluntur. Qui faepius cruentum et crudum per alvum
transmiltunt, plerique cum febricitant, fomnolenti funt.
TonGllarum ulcera quae fine febre contingunt, fecuriora
funt. Qiios infantes dum lac fugunt tuflie urget, ii uvam
majorem habere confueverunt. Quibus in tonfillis ulcera
ferpentia cito fuperveniunt , febribus et tufii perfeverantibos periculum ell ne ulcera recurrentia fuboriantur. His
ulcera in faucium anguliis periculi plena. Pneri qui effatu
digna habent tondllarum ulcera, fi deglntiant, falulis fignum
ell. Qui vero in tondllarum ulceribus magis quam prio
res devorare non pofluat, iis bilem vomitione refundere,
Hh a

484 mnOKpJiPot l 0J0lfT0OTIA2.

. Chart. Vn. [872 ] FoeT.I. 267.268. EJ.Lind.I. (^)
XwSe vEfiEadui 'i xai xoiXav t^sod'aii, xirbvvi&Eg
xoXaiv iv 7iuQio-&ftbioiv eXxsoiv, uQuyyiuSig it lin owe
ya&v. iv rutin TictQia&fiotoiv 'tkxiot, roi/ rpotoe?
XQOvovg dtu(>ev di xov crfiaxog o
%<,, II fitoi; vaxtov. jv 'pfijrot urdidoi, nrrag
axEvtaxov, d (i ovxoig diu$tov EvXutjxiov. evuanopvoig naoaOfiiu xoir] xuxBVEy&tXaa Xi/et x f}g $r\1u4' nutoiotoiv uvevey&tv * n'/.eat Xiiti
noXuv xqvov iv nuQw) n'boi 'tXxea ravi
xvSvva nine i | jueoW. x novXv yXa xtOt
&Tl.avx(ov () aruXupcivovxa , g noXb imvoodrj. tu
firj evxQoqida xwv Or.u^ovxoiv iyoava xi SvauvXrnxou $U'
xea v &iqei, yiyv/.iEVU iv naoioG/tioig , feioova xr ir ryatv XX^atv . xyiov yao . x jto oiacpvX^y
VEfto/iSva tXxaa v naoiod'pioiaiv , & xrv q>orr*yr:
XXoio- xa txeq tpovyyu VEfi/tEvu Xxea xai
ovxequ, ( inmoXi dimvoiuv inuposu *'
aut per alvum prodire , periculofum. In tonGUarum tilceribus G quid araneofum int, non bonutn. In tonGUarum
ulceribus poil prima' tmpora pituitam per os defluere,
quod antea non adfuit utile, educenda tamen . QuodGcnm
ineoeperit, poGea omnino remittat, lubenter amplecfendum. Si vero non Ge definal, verendum. Quibus tonGllae
delillatioue teulantur, plurimum fubducta alvus Infles fiocas difeutit. Pueris quid coucoctum fuperne eductum magis folvit. TonGIlarm ulcera longo tenrpore ci'a augmentum manee ta, ante quintum aut fextum diem periculo carent. Qui dum manimam fugunt, mu tum lactis aflument,
ut plurimum fomnolenti funt. Qui cum inammam fuguir^
non bene habito funt corpore^ ii macilenti permanent et
aegre reeiuntur. TonGUarum ulcera aeftate fuborta pejora funt quam quae aliis oriuntur temporibus, cito en i m
ferpunt. Serpentin, circa uvam tonGUarum ulcera, in iis
qui fervantur, vocem immutant. Serpentia circa fauces ul
cera, quae niagnam moleAiani exhibent et acuta inagis funt,
ut plurimum fpiraudi diffcullatam ad lei unt.

1 OT^ URP^ JIBS.

485

Ed. Chart. IV. [a6g.] ,

FoT. . a68.
Ed. Lind. I. (28a.)
1 TS KAPJIH2.
. [a^9] (2^9) KvtoSt OXW* /f,
nvoapig, %Qoirv
8s xamxoog yoivixu. xai neqteXiaTai, %amva Xov. xai
eoiiv sv uvitto vyQov ofiixgv onoov ovQOV- waxe S&tg lv x~
Tijv xagdijv vuoTQtcpea&ai. yEyvrxui, S xox/xov vsxa,
XXjxm .* iv q>vXax>j. jje* S
xoov [ttXwxa x.ai 7fVQSv/vi xxog. xovxo Si vyov Siouosi r xuodtj ntvovoa, vuXaupuvouvi xat vaXtaxovoa,
Xatovaa ro mevftovog noiov. mVe* y jv&Qomog t
ftr noXXv g vtjdv. 6 yQ oxoiov ymavog xat ixSexai itXi&og xat clooa &. nrtt d xai ig
gvyyu' xix&ov S olov xai oxoov av X&ot Si v/itjg
aqvv. iifia. yQ xoexkg f tmyXomulg ovx v (liov
oro ovSiv- arurCov tovio- v yq xig xvavu'ij (ilixto qpopas vSaio dor didixptjxn nvv msv, Se avt.
yffr xitjvog ovx 'onv nt^eX, oiS qnXxaXqv, nena Si
et tVt nivovxog uvaxt(ivoig xv , \! av xoxnov xsHIPPOCRATIS DE CORDE LIBER.
>r!lJCor figura quidem metae Gmilis, colore autem admodum puniceo, tunica laevi circumtegitur , in qui humor
inodicus qualis urina ineft, ut cor in vlica converfari exiftimes. Ea vero de eau fa extitit, ut validum in euftodia
vigeat Humiditatem autem tantam babet, quanta maxime
ad aefiuantis medelm fatia fit Hoc bumidum cor in ferumveitit, pulmonis potum elambendo ebibeps, aiTnmens
et confumens. .Nam cum quis bibit, maximam, partem in
ventrem demittit. Gula enim vejut infundibulum et potus
copiara et quaecumque expetimus excipit Cum bibit au
tem, in guttur demittit, verum. qua ex mamma fugens, quan
tum fuo mpetu influens latere poffit. Epiglottis enim
Graece dicta operculum exactum ne ampliorem quidem
potum transmiferit. Cujus rei hoc eft indicium. Si quis
enim aquam coeruleo colore aut minio inquinatam valde
fitienti potui exbibeat, praecipue vero fui, hoc enim pecus
neque curam adhibet et immundum eft, deinde adhuc bibenti jugulum fecuerit, hune potu colorotum reperiet. Ve-

4S6

'.

1002

Ed. Chart. IV. [a6g. 370.] Fof. I. 63. Ed. Lind. L (289. igo.)
ygotaiisvov . XX' o nuvrbg vdbg 17 ^eiovy'utQvxovv maxrjxsov rftlv neyi (29o) ' evxSTiiu
xrv avtyya tJj &). uXX. ixg vdwQ vaidg 'rovQor
b-/Xov xai fiijxu naqyei noXXfv ; ovrexa, , nvttxov xijg
vanvoij . y di xrjg otij oov, are iza
TOypv lv, ovx triaiai ui j; vaqpog r(iog, u'.a riva
xai Xerjv Sv ol na^et, t inieyfyg. xoZxo Se vyaor
nyei nrsvfiovoi ufict rai qi. xv ih ovv fjf'o"
yevofievov &soanet}V vayxij niott) tiv avirv odov ixakXsiv er&ev fjyayev. [270] 10 d' vyv piv elg xv xovXev uvxjg noniei, ' uv ^vv rqi &vae *
tjji. xaxtj xc tuisi xv ovqcuv, oxxav nuhidofiij xi
ntiviiu' nuXirdyoptsi dt xax dixrjv. o yap brrir at&ianov qpi'fftoj xQoq>f xaxixa. y v&Qanov Tpoqprj reuog
xui voiQ x wfi; XX ftXXov Tiftaioij l-vyyevog n&rg.
nsi 5 ou 6 Xyog 1) xahj pvg taxi xoxa ia^vQog, o
Tijj vevQto, XX mXI(iuxi aaqxg. xa dvo yaaxqag ^et wrum non cuivis hanc manuum actionem aggredi datur.
Non igilur nobis fides eil detralienda de potu, qui in homi
nis arteriam oonvertator. Verum quanam ralione aqua aflatim inciden* mlefiiam et multam tuim exhibet? hac lace
de caufa quod ex adverfo relpirationi occurrit. Nam quod
per imam influit, cum juxla parietem feratur, aris furlum
elatioui non obfiilit, fed quandam vel laevem ipfi viam humectatio praebet. Hune autem humorem una aere a
pulmone abducit, Arem itaque, cum medela exilat, retro
ut per eandem viam per quam adduxit,' ex neceffitate rejiciat oportet. llumoris vero partem quidem in vaginam abforbet, partem etiam rurfus una cum are foras ferri
jiermittit. Iliaque via cum fpiritus retrofertur palatum dividit. Juila autem ratione retro recurrit. Neque enim
haec hominem alere poil'unt. Qua vero ratione ventus et
aqua, cruda cum fint, in hominis alimentum cdant? Vemm
connatae aiTectioni potius moderantur. Sed nt ad inilitutum fermonem revertatur nofira oratio , cor mufeulu* eft
validus admodum non nervo, verum carnis fpiaaieeto.

1>1 KAPJIH2.

487

. Chart. IV. D7-l Fof.I. 68. . Ed. Lind.I. (ago. agi.)

xexium v vl neotXm, trjv pv 'v&a, ttv v&u.
otv d loixctaiv XXr^Xijaiv. r\ pv y iv toat deiooi ni
atpa xetai piXovou z> txsQtj qpXei, || f\ eitj <pt(ii
v Xaio. t y xao8r jtovxoioi ttjv erjv pnenoT~
rut. tq ije xai npnav eiovxoiXio xui Xayauttj noXXw tij tQq , o trj xaoiij vpetcu trv ioxuttqv , XX'
yxataXemsi tv ovaypv xai oteev ativ aneo ^91) e. ta&ev ]. fj tr} xetut {mt>EQ&ev pv pXiata xui xai i&vioijv , pXtata pv pao) oiategi ntj
xai diaarjpuvei ti . iregioXov d exet Ttayriiv xai o&QOV ipeo&oaitat to eog exeXov oXpqt. XX yp rSt
xai to nvevpovog vvetat pet 7iQoatrhs te xui xoXet
ttv xuaiijv Oeopov ire^aXXopvi]. y nvevpav
vpvaet i/iyj ' ro xai xpv%pevo * eanvorj- iipqxa ye prv
Saaetai t 'vov xui manea imoSiutQOipivai puXXov t!jg
efyrj f Xuir. to yg eptpvtov Trip ox v e^ttj, wats
&uvpa zQiJXVtoijv yeva&ui ti\v Xairv anvovauv xr,tov.
duos difcretos babeiis in uno amictu ventrculos, utrinque
quidem unnm, qui millo modo in ter.fe funt fimiles. Unus
qnidem in dextris ad os habet, alteram venani attingens, et hic dexter, inquam, in finiilris. In his enim totum cor federn lixit. Quin etiam hie in totum ampliorem
liabct capacitatem et longe altero laxior e , eque cordis
extremam partem occupt, fed poiremum mucronem relinquit, folidus item eil, tanquam foris alfutus. Alter vero
fub finiftra quidem mamma praeeipue fitus e, cui maxime
e directo refpondet, ubi etiam faltu ipTo de fe fignificalionem praebet Septum autem habet craffum et intus tan
quam fofficula excavatur, quae eil ad inftar pilae. Quin
etiam pulmonem fubit et fuo circumjectu caloris innrementum blande moderatur. Pulmo enim natura frigidus ; quin
et infpiratione perfrigeratur. Ac ambo quidem interiore
parte funt afperi ac velHt aliquantulum eroG et fin ile magis quam dexter. Connatus enim a natura ignis in dextro
non eft, ut minim fubeat Gniftrum afperiorem fieri cum intemperatum arein infpiret Sed hac parte ut calidi robur

488

imiOxKPAToxs

Ed. Chart. . [270.]

Eof. I. 269.
Ed. Lind. I. (291. 291;)
Tuvti) xai nayezov evdsdftrjrui <pvaxfg e'rsxa tj ia^uoj
&EQUOV. azuaza d' aiiotaw oi* v&uyaotv , ei fir xi
noxeQy Tv ovza>v ztv xuqtjv xai 1%' xaidr<; tijv jiteqiai.iv. rv d' , quvrattut, xul dtaa azuaza
dvai yaozoaiv. t }'p nayth] qXixp (iirq <xvud tovau,
rrv oiptv, fv . ai rat nryai v&otnov tat
ol TOTu^iol Iviuv&u uv xtaiv odszai axijros,
o'vzoi d xal wtv cptoovai &), xv avuvd twir,
nfruvav oiv&Qomo- d zj xyow zmv yXsv
ocfiuza Tjjort xoiXyavv a[tq.isqxaai, xaX&ax ,
xXit'o~xeiai i*v ovazu, d ovx taziv ovaranzavza y ox ivuxovovaiv ' jfrrk d Qyava zolmv ij
cpiatg o7ret ziv re'oa. xuioi doxtea zo (29a) noruu ytiqwvuxzo yu&ov. xazuoxs\^iVOi yo oyfjfia oteeiv oojievov zo anXyyrov di nXazixv iyyvuuioi, inttxu
iv lov tXxzixv, Tiadijxev vaag, xadniQ zoei
ypvoieiv o yulxe. wzs i xovztav yeioovzai ztjv rrroqr.
zsxfttjoiov d Xyov zrv pv yo xapijv 5os r *cuflodiat, craffitudo intus extructa e. Eornm vero ofeula
aperta non fuiit, ni quis cordis auriculas ejuaque caput
praecidat, tuneque duplicia ofeula in duobus ventrculis
erunt confpicua. Vena enim ciaTa ex una decurrens, fi *~
cetur, vifum fallit. Hi funt humanae naturae fontes, Lincque ilumina excurrunt quibus corporis alveus irrigator. Atque haec vitam honiini conferunt, et Q reficcata fuerint,
homo perit. Prope autem venarum exortum , ventrculis
circumobducta fnnt corpora mollia, cava, quae aures qnidem noniinantur. eque aurium foramina habent, non enim
clamorem obaudiunt, verum inlrumenta funt, quibus arera
natura ad fe rapit. Et certe praeftantis artificis opus efle
cenfeo. Qui cum fpeculatus fuiflet, vi/cus ipfum ex faguinis) extra venas efflifi dilenone forma foda futurum,
totumque trahendi facltate praeditum , huic feiles admovit
quemadmodum fornacibus fuforiis fabri affolent, per quus
fpiritum acciperet. Hujus autem oralionie inde fumas ar
gumentum, quod cor tola fu natura agitari cernas, aures

imjPI KAPlRS.

48g

3d. Chart. IV. [270. 271.]

For. I. 2G9.
Ed. Lind. I. (292.)
srxaouivqv oiXofieXij, d ovara xax7 iSijv raqvowuEv
xai vfinimovTa- di xovxo d q>riu xai (fXtia utv tgy&siui xiv ovanvoi]v ig t\v uqioteq^v xotXijv , zrjQT]
eis xrv iXXrjv. yo uakuxbv Xxzixwxbqov xai JTtWas
i'x0v- *( * Vf*^v fwXXov mxBuva tt] xagdTjg dty)vea&ui X^uaxu- Zexi yg S'equov v root Setoaiv.
wave di ji)v n&rv oiix i'Xaev eimeri ogyavov, 'iva ufj
nunuv xQUTidlt oivxog. Xomg oxiv 0 Xoyog
V Ttjg xagbrg vuvBg tpave, i'yov ^iayanrjxxarov.'vfiive yo xai XXot rirg v " xoiXrftsiv xoov o%vai,
Jcffavrss nvxy oxuaxa, xitjSvag ifiXXovctv ig xrv axsgBrjv xuq3tv. ovxo uoi doxtovoiv o '*
tov anXyyvov xai ruv iyysmv [271] ag%ai xqaiv qfftaw.
taxi, d avxtoiv eyo$, o {tyeoi uEufflvrvxai, xqe
xuaxy, TTCQKfEgg i% xgov oxoov rixoua xvxXov. o'
vvisrxEg \}avuovoiy xXeovoi - oxpuxu oo~
twv ntgag xai %'rpi xagdhp &. rv xtg &-

btso privatim tum intamefcere tum concidere.

Atque eam

ob caufam quod fentio , venulae quidem in finiftrum ventrioulum refpirationem efficiunt, arteria vero in alterum.
Quod enim molle, magis attrabit et augetur. Nobis auteui
erat ex ufu fuperinjecta cordi tegumenta magis perfrigerari.
In dextris enim calor ine, adeoque ob affectionem non fuscepernnt amplum iufirumentum, ut ne in totum ab eo quod
ingreditur fuperarentur. Reliquae funt cordis membranae
latentes oratione explicandae opus maxime utile. Aliae
namque quaedam membranae in ventriculis, velut aranearum telae expanfae , ofcula undique cingunt et in folidam
cordis fubftantiam filamenta immittunt. mihi videntur
vifceris eile nervi et vaforum principia aorlis exhibere. Eft
autem caruin par unum. Tres enim membranae ad oiola
fingula excogitatae funt, in fummo rotundae quantum dimi diatus circulus. Adeo ut qui rem intelligunt mirentur quomodo ofcula ipfa, hoc eft aortarum fine claudant. Ac fi
quis veteris iuftituti probe gnarus, mortui animalis corde

4 yo

Ed. Chart. IV. [27-] Fof. I. 269. 370. Ed. Lind. I. {29a. 195.)
fiEVOi, (29) xov yxaov xoauov cpelwv, xov fiiv nooierjaei, xv di nuvuxXiveT, o'vis vSat V iiklfoi si xrv xaodtjv ovis (pvaa ifiaXXoftevtj. xai u').h>v if Trj oioxeftrfi.
/n firiyavTf&rfiuv iQSxioxeov xat dtxjjv. yviuij yo
r xov r&giunov ntcpvxsv v x\i Xaiy ziu'/.i>, \\ xai crp^t* xr,g
u/.Xiji yvx?g. * 5 ovxs atxiotntv o'vxe noroiaiv cei
xrjg , xu)av~ xai yenotidi neiovatj yeyovviy
x xtjg diaxoioiog wv u'iuaxog. svnoQtet de xrv xooipijv ix
xffi ' ds^atitvtj u'iuaxog diaaXXovaa Tj uxxltag.
Mai veuoutvr] aianeg x rrjdvog * ivtgav xtv xocpr)f ovx
ov q>vaiv. bxoi d i! raxai^y atrio? tie na
tv TJ QTiQij iv uAj; iv, ;iox'/.itn * ii avxtjv xtXev&ov. t] y iieyXi) gxigit axsxai, xrjv yaaxga xai ta
eVrcpa xai ytuti xQoyrjg ov% . ort Si ov xuiyxta
Xenoutrot aiaun fieyuXrj qxijut] drjXov . noaqiayrTog xov cou a[iaeent]g xrjg Qioxeoijg xoiXirjg tyijuq ipairsxai naa, nXr)v xwog xai %oXr)g * xai xiv ifu-

exempto, banc quidem demat, illam vero reel i net eque

aqua in cor penetrare eque flatus emitti poteriL Eaeque praecipue in finiftrae partis vaQs juila ratione exaclio.
rem l'uni molilionem adeptae. Mens enim humana in finiro ventriculo a natura infita eft et reliquae animae imperat. eque vero nutritur cibis ac potibus, qui ex inferiore
ventre prodeunt, verum ex pura et clara abnndantia ex
fanguinis lecretione orta. Alimentum autera ei abunde fuppetit ex proximo fanguinis conceptaculo , radios immittens
et tanquam dilribuens ex inferiore ventre intelinorum non
naturale alimentum. Ne vero quae in arteria infunt, cibum
in fluctuatione conlitutum remorentur, viam quae ad ipfam
tendit concluGt. Arteria enim magna ventrem et inteftioa
depafeitur et alimento non primario refera eft. Quod vero
arteria magua non alatur eo fanguine qui cernitur, ex hoc
niauifeftuni eft. Jugult-' aniuialis aperto ventriculo iniftro,
in lotuin folitudo apparet, praeterquam feroli cujusdam humoris el ilavae bilis ct membranarum , de quibus jam a me

Ed. Chrta. IV. ta7L] FoLI. 370. Ed. Lind. I, (a93. ag4. 4i4.)
rear, iteq wv rdr uoi nttfuvTcu ' ij dt epiijowj ov ieiqiuipovou
ovdk ij defyt] xoiXr. xovrof ptv ovv ayyst tuov
Toov ijde ngcpaoig twv vuivasv- i' av q,egusrov tx Tjg
debris vyovra* uiv real tovto
l-vuoXq twv vuvtuv,
ov xgia s&moxev no o&eveiij. XK avoyETUi uiv ig
wsuovog y/ea a/ - uvxog ttv , xXeeTOt di tg tt/v xugdav oi% (ag4j guw, sotj uiv o
rr\o, ov nvv de noXig- o&evig yag fraila thpuov,
dvruaievusvov %gfuuxii xpvxgov. ala yg ovx eau
i'at Oequv, ovd y aXX vdoig, XX &EguuvEtai.
doxis de noXXoot, qivoEii &equv- txeqI de xagdhjg
Toiaviu Elg^a&o).
12 1 AJENSIK
(4i<) Ilsgi de dvmv ovXoueXhjg oiSs fyst. yioig ftiv ,
avitoiair eno; ydsg, gaiai uiv xui nioveg, xai eativ oiie
aagxia xeXcc uX)tp owpatt, ovts XXo buotov

dictum eft. At arteria minime fanguine delituta eft, eque

dexter ventriculus. Hoc igitur vas meo quidem judicio
inembranis occaGonem dedit. At rurfus quod ex dextro ven
trculo fertur, id quidem etiaui ipi'um membranarum commillura1 conjungitur, fed propter imbecillitatem ion magno
cum aftultu impetit. Verum aperitur quidem in pulmones,
ut eis l'anguinem ad alimentum praebeat, in cor autem claudilur, non confertim tarnen, quo ar quidem ingrediatur,
eque tarnen admodum multus. Imbecillum enim bis eft
calidum frigidi copia fuperatura. eque enim languis na
tura calidus eft, ut eque alia quaedam aqua, fed calefeit.
Plersque tarnen natura calidus videtur. Et de corde illa
quidem a me dicta Ont.
I11PPOCRATIS DE GLANDVLIS LIBER.
Glandnlarum integra et ablbluta natura Ge fe habet.
Eadem quidem natura Ipongioa, rarae liquidem et pingues
et eque carncm habent reliquo corpori Omilem, eque

4ga

'

11111 O K VA TO T

Ed. Chart. IV. [271. a7a.] . Fof. I. 370; E,rI4bi.7.

cwiiazi, XX yatpaQ xai q>Xeag i%e* WJpeff- si is dutzai
potg, upo${)uyt XuQog' tdog levxr xai olot <f)Jfim,
macpoptru) d olov eoia. xrv iqyay zo duxxvXaig intmovXy
iijditsvos , r udrv vyyv .(frpsiv Xuidsg'' xai amo &f-.
Tirera noXX xai i^anXXviai- ' di.oi\?tQza' aX
T5 ccV.o) ca/tari. lrtv Tiovovat d V idrv vov[2j2]<fotf
navqa d xai ouuii vimovovvw , ai vovooi (pv/taia
yvovzai xai %oiodeg lvunTjdtot xai nvy tjst acfuu
7i(T%ovat d Tuvxu nrjv vyoaeijg nXrQa>&wot tijg sni
xXXov tniQyeovoTjg sig er. im^i d ix ro
aXXov ouaiog t tcv (fXev, a V uviiv zhanrt* noXr
Xal xai xohu, oais xoXov&ev vyov on av t/jcwcric
ig uvtg. xrv novXv tlr xai voaojdtg rj qot , irrti'oimk' al S&i'E ni o(fg XXo xui ovxa Jtvos J-jrrerat xui eloovxai xai cpXoymoiv ai dirig. drsg
d vnetaw v , nXeovg t (id^ovg lv roa* xo' avTtov ij h 7 (4i5) aotfootat, jm xo'aa*'. Ifrj
-.. .*
aliud quicquam corpori fimile , fed friabilem et multis ye>*-.
nis refertain. Quam fi feces, fanguis copiofius, fpecie albus et velut pituita effunditur, ad tactum vero tanquam lana apparet. Ac multa vi digitis contrectaris oleofum bumorem
glndula eraittit, ipfeque plerumque conterilur ac diflolvitnr. eque vero admodum aegrotant, verum cum reliquo 1
corpore. Cum autem vel proprio morbo laborant, parum !
namque etiam cum corpure aflectionem communicant, morbi
fuboriunlur, tnbercula et ilrumae fubfiliunt, febrisque cor
pus detiiiet. Quibus afficiuntur ubi bu more ad eas ex reli- ,
quo corpore confluente impletae iuerint Ex reliquo au
tem corpore influit per venas , quae per eas multae et rarae ;
exlenduntur, ita ut ad eas allractus humor facile confequatur. Quod fi copiofa et morbofa fluxio fuei'it, glandulae
etiam reliquum corpus diftenduut eoque modo febris accenditur, glandulae attolluntur et inflammationem concipiunt
Glandulae autem in corpore fubfunt plures et majores in
ipfius cavitatibus quam in articulis et quaecunque in alii

feaithart. V. fitfa.j T FoiCI. ayo. 5.71.

Ed. Lind. I. (4i5.)

xoXot XXowiv vyqdv xui yoiqu ' al

fiiv i vi irn^iov cnoiQev ig xou mSeyuevui, ri
cyiug eXxuaiv, de Trv av&i yiroptiiv twv nvo)v ioyuarjv ixde^ftevui, v toatv uQ&QOtoiv nkrftiiv,
ff> rvrivu pe&tqat, Tpt uq&ow ovxta nko oix en iv
- ei yq * xi yvoiio nuquvixa, oix v ImyvoiTO
nXSog it'ioo). xaxavuaiuovTui yq xui novXv xai o"kytP ig tg utrag. xai out rijV Ttksovs^trjv uXkov acLftatog ai udveg xtdog nonvftsvat , tgoq>r vzQoifog uvtsy<sn> otv. oxov , ixe xai tieg- otjusov.
0 drjv, ixe xai . r yo cpvat notei dtvag xui
%, a/jpw x?'S tuvio Xa/Aatotaiv , al u'tv imjjQt'ov
ixdexopevai , g xai &* eqriai' ai de tv
n& twv dtojv mxuiQrv ijovaai qsvovxa xai av^ov, raXey^erai, neqiaav xai ixuuaovuaov ini
%. 'xov d aiov toy to , o'ie 5rv ovre O'u^'
t> nuX xui norevueva xai xdvyqu, di)v ats xui tqbumectis et fanguine redundantibus locis conlinentur. Atqne- illae quidcm nt id quod ex fuperioribus locis in cavittes influit exceptum ad fe trahant; liae vero ut in articulisftibortam ex laboribus copiofam humiditatein, quamcunqt articuli emiltunt excipiant, fcque fuperflua bumiditas
in corpore minime redundet. Si quid enim ilatim fftboriatnr, non tamen, poltea fuccedet nimia corporis buinectalio.
Etenim tum multa tum pauca in glndulas expenditure Eoqire modo reliqui corporis abundantiam , glandulae in lucro
ponunt et iis eil alimentum accommodation. Quare ubi
uliginofae corporis partes, ibi etiam glandulae funt. Quod
hoc indicio conftat, quoniam ubi glndula ibi etiam funt
pili. Natura liquidem glndulas et pilos creat, ambo ejusdem utilitatis gratia. Illas quidem, ut quod influit, quemadmodurn ante dictum eil, excipiant; pilos vero, ut ex glandulis opportunitatem nacti, producntur et augeanlur quodque in extremas partes redundat et expellitur colligant. Ubi
autem corpus ficcnm, ibi eque glndula , eque pilus inert.
Tenerae vero et labore agi latae parles humectac, glan

'

/|4

innVA V.4TQT2

Ed. Chart. TV. [272.]

Foer. I. 271.
Ed. Lind. . (4i5. 4i6.)
. dve xai tov ovutoiv i'v&a xai ev&a ittarim&ev aqiayg Tgayi'jXov, TQytg viav&a
xaTtQM&ev ni ra uuayXijQiv dtieg xui to%e. oiotvsg xul nioEiov xXm paoyuXriaiv Svag xai rofyag.
utv xoXa iw v owuait xai rfl'dui ig nsiovairjv vyoi.
xai yg TTOvei, zavra xui xtrtiui twv er <xtfiarv. ') * 9' XXa xtra dtvag jei, fiovvov, oov
risQa, l'xu yg xai ddrag sg innXouv (isiorag,
TQyng oi'x %et. xui yg v roai ;< ] ytjg xai xuSvygotaiv o qrvfiiet oniua oiir' t&Xti urauiiEiv rijg
y\g 'vtu , XX' noarnETui xai nonriyevav tj nXeoreiy.
tiftat yg tu aniguu. irjxiu Si xai v togiw rrgoimv t
xai vygv nuvXv xai oux v qiiaai Tgiyag. ai ii
Sveg ueiure r xov a.odt, . xul ruovrat ai
aSreg v TOaiv svTgoioiv (xmsoiuerai tov , Sk
evtsga x Twv zev^wv g initXoa rdt%Eiai xui xatTjei
tt\v vyguarv ' d ninXoov diaido T^atSe direatr.

dulas et pilos liabent. Glandulae vero etiam funt ad ulramque aurium partem , circa jugulares colli venas pili quoque
ibidem. Sub alis utraque ex parte et glandulae et pili funt.
Inguina et pubes non fecus ac alae glndulas et pilos habent. Hae quidem inter corporis partes cavae funt et facile
humoris ubundantiam excipiunt. Ex omnibus enim corpo
ris partibus hae maxime laborant et moventur. Reliqnae
autem quae glndulas tantum babent, velut iuteilina , babent enim et baec glndulas ad omentum majores, pilos non
babent Neque enim in uliginofis et buuiectis terrae locis
fernen nafeitur, neque furfum emergit, fed liumoris redundantia, quae vim femini infert, putrefeit et fufTocatur. Quin
etiam in intellinis redundantia et bumoris copia vim infer,
neque pilos exoriri finit. Glandulae vero majores funt quam
alia corporis parte et ! ex inteflinis redundantem
humiditatem depafcuntur. At iuteilina ex vafis ad omen
tum pertingentibus humiditatem excipiunt et emittunf,
omentum vero bis glandulis tranjmiltit. Sed et renes glaii,-

ITBPZ AJENQN.

4g5

Ed. Chart. IV. 2^ a730 Foef. . 37b Ed. Lind. I. (4i6. 417.)
i'%ovoiv d xai o vecpool dt'rag " xai yQ ovzoi xootoxovrai
.noiltjg vyyaerjg. psiovg de ai dveg tuvttj r ui
dveg eowat. ov y ifinlvera* xolot vecpyoaiv vyv
mfjQov, ll dta(i()tEi ini xvotiv xzw. mars otovv
uoxeodvwoiv no ttv %, tovw 'eixoioi uog oyag.
xai allai d eatv iv odiuart [a73] dveg auixoai xai
itvv , ukX o ovkoftav noTikavv x kyov. g ro
intxaiovg r ]. vvv d avurtaouai Xyo> xai Iqm
neoi Svmv ovXofierjg TQayftov. To^ijAo t uqeu um o
txrea 'v&a xai & dtvag fa xai naiaOfiia xaXovTui ai dveg avxui XQotq xoiyde. r xecpc.r) avia
xoiXtTj tovaa xai neQt<fEQrg xai xrg -neqi ai)Ttv (4 17) no
uilov vyoaahjg, xai / awfia
iftoi's iff Trjv xecpulrv navxoovg arm, og' av&ig f xecpakrj
nato qiijaiv o y drurui fifiveiv 10 m^qov oix
eypv ev&a trjv, rv ut xrv xsqpuitjv novy, ' oix vrGiv, U' xQuiei. i-nrv d ty tl'^iv g udvag, t (or) yirezui. xai ovdv Xvnei, (jevpu, 'ot av *dulas Lab ent, hi liquidem malta huniiditate redundant Sunt
a litem Lac parte majores quam aliae quaevis glandulae. e
que enim qui influit humor in renes imbibitur, fed infra
ad veficam defluit. Quare quicquid ex ductibus lucrifaciunt, id ad alti'ahunt. Sunt et aliae in corpore glan
dulae admodum parvae. Sed nolo mea oratione longius
aberrare, cum ad infignes tantum haec noflra fcriptio inftituta Gt. Nunc igitur ut ad inftitutum fermonem reverter,
de integra glandularuin colli natura ilicendum. Collum
utraque ex parte hinc et hinc glndulas habet, tonlillas vocant, in hunc ufum comparatas. Caput cavuru et rotundum
fupeiiore parte fituni eil et humiditatem ex reliquo corpore
circum fe complectitur, fimulque vapores cujufvis generis
furfum ad caput transmitlit, quos rurfus caput retro demittit. Neque enim quod influit, cum illic federn non habeat,
immorari potelt ni caput aegrotet. Tunc enim non dimittit, fed illic retinet. Ubi vero quod attractum eft remiferit,
flaxio fit in glndulas, quae nullam adfert molefliam, quoad

4g6

mnoKPATOTs

Ed. Chart. IV- [27.] Foi. I. 271. 372. Ed. Lind. I. (4i7. 4i8.)
yov g xai ^vuustqov xai iyxQaxesg oimv ai . ft9
yo novXv emQQvq dgtuv, iv [itry Sgiuv xai jroitoJiff, iiyuarei, Kai avotdivxexub xui vvxeivet 6 tgyrXog xai
nQo'ii g ovg. xv / ig txieou tu [itgea, ixaregov' >jr S
g &TEQOV, novei Viegov. v d r ( xai tjovXv
xai yv r got], yXeyuavst di xai ade. xai 17 (pXeyuovr,
aiaiuuv iov vygov, jrotpJss || yyivoVTat, aurai %eQOvg al
vovaoi TQnyrXov. fiaoyXyoi di vfset piv xai ivrav&a,
IV oiav & r , dtueg fywgig xai de yvovrat qv- xai xuvta di iv oviZmv /.xst trjv ano twv
vneoxnuvoiv vyaobjv r adrv . el n/S&og Xaoi, ovwtoviut xai dianv'oxsTUi xai <pXsy(iuvu ixtXutg uanyaXrfl
xai TQaytjXu}. l d' aira xui doxet, natjiyeiv yu& xai
xax. xai Taina fih uq>i . di jje* xor
noXvv ts aiiUov xai Jiorcv" i'%ei di xui zrv ino
dtguurog vygaeqv. avir riau unavaoipoviat lxXr xjg
noa&ev- vovaovg di o noieX , oxoig ite xui er
et moderata fuerit enmque glandulae retineant Si
enim copiofa et acris fluxio fuerit et acris et glutinofa perfe veret, inflammalur et intumefcit collumque diftenditur,
fleque ad procedit. Et Ii quidem ad ulramque aurem,
utraque auris, Ii vero ad alteram, altera dolet. Quod pituitofn, copiofa ac lenta fluxio fuerit, fic etiam inflamruationem
concipit, ex qua, cum humor Qt ftabilis, flrumae generantur,
iique peflimi colli morbi numerantur. ' In alas aulem tunc
quidem etiam quid confluit, verum ubi copiof et ferofi
humores fuerint, ad hunc modum in ipfis quoque tubercula
oriuntnr. Quin et in inguinibus glndula ex fuperioribus
parLibus humiditatem trahit; alioqui fi magna copia fuerit,
inguinum tumores bubones dicli fiunt, qui pus colligunt et
inflammationem concipiunt, non fecus ac alae et Collum.
Atque haec tum bona tum mala praeflare videntur. Et de
bis quidem haclenus. At vero intelina multum a cibis et
potibua explentur. Quin et humiditatem fub cute continent,
quae tota veluti prior abfumilur. Morbos vero non facit,
quemadmodum etiam in articulis contingit. Crebrae fiqui-

II ? I AJENQN.

4g7

Ed. Chart. IV. [173. 74.]

Fo.I. 372.
Ed. Lind. I. (4i8.)
tomuv o&otoiv yiveiai- avyval yo toi adtveg xal vansTts xal o xoXai xal o ttoXv nX^&og inavQiax(ievai jj
igij , nel uXXov nXeorexielv MXovaa ovd
f*r tots nXrj&o. e%ew Svraxan, XX' ig oXyov ixoTijg
yiov ig aQ&Qov ig noXX diuiQs/ievov , ieorijg arlv ai*
x^sw. j xtcfaXr] xal uvtt tu dvag %et, tov yxcpaXov
xeXov udvv. iyx<paXog yo xal Xevx xal ipaqia,
neo xai dtveg, xal xavr ya& ^ diab noiet rrjv xs<paXv ooav, tu eloruivu (toi, xiuuioiaiv iyxcpaXo
anooTSQtei xrtv vyaoTjv xul htl io%uTi '|a> 7"'Xei Ttf'or Tiv (ioiv. ueicav *' o yxyuXog
a),Xojv divtav xal al Toijfe /iSiovg ij ai [274] aXXat xoiysg. & yo o iyxqiaXog xal iv } xtxat,
xetaXy. itoiei di roiaovg xul rcsaovag xal (itiova r al
u),Xai uSire. noUei de oxvav ig tov / tijv
ocpeTtQijv nXeore^rv . ov d ano xeq>aXfg
anoxqaiog, V jijv qivoiv, dt & , di iviv
Toeg ovrofc xai akXoi d imsQcijg ig (povyya, ig oxuaypv.
dem glandulae et expaflae eque cavae font, eque admodum altera alterius copia fruitur, quando qua plus abun
dare velit, eque tunc copiam contincre queat. Sed quod
in articulum influit, in fingidas paucura et in multas partes
divifum , aequalitatem ipfis praebet. Caput quoque ipi'um
glndulas habet, cerebrum4nempe glandulae fimile. Cere
brum eniin non fecus ac glandulae album e et f'riabile, iisdemque commodis quibus glandulae funt praeditae caput
afficit, cum id humidilate, quae ob praedictas a me caufas
inert, cerebrum velut auxilium adlcrens defraudat et ad extremitates magna ex parte per fluxiones foras emitlit Majus autem el cerebrum quam reliquae glandulae , et capilli etiam majores quam reliqui pili.
Majus enim ce
rebrum et in ampio capilis fpatio fitum babet. Morbos au
tem et minores et majores parit quam reliquae glandulae.
Parit vero cum ad inferiores corporis partes copiam qua red undat mandarit. De capite autein fluxiones velut fecretione contingunt per aures fecundum naturam , per oculos,
per nares, tres numero. Aliae per palatum in fauces, in
iiir * . i.
Ii

498

imiOKVA

Ed. ClMrt. IV. I>7i.]

. . 272.
Ed. Lind. I. 4i8. 4ig.)
a'O.oi di qileftviv inl norialor, ig z ulpo, o nvzeg vlzoi ro TS tyxeijXov Ivuui elaiv mrieg' xai ai;
nioiev, vovaoq uiai. Se xai toi uJkui (^19; iv
ig ra SrSov nkaet xai firj ), xai avro "klg yurS-dev tXxei xul diuv ftrei, noiTO yx,iq,uko;
Qsvfia, 0 rg ni^Qo lad ist xul ixoX. xai uv iiuiv jjjr
nkrj&o xunov, TtXo ovx v jroi {tog, taz v eig gUi
te t>,v nXy&iv ro xuTirxog. xul ftiv judiov noaifinmv ew, eteyor S elade-jfierog ig uchov aiei xc#+ezuevog' t /ji 'eKxei xul nonet tovaovg- fiq.o> Si.h
xrSty xuTuyvj t>]v qtvacv xa 7v nu&tj, ftraiatu uv yo nOr zfjg aptmoig o npoetp^tVot (o'ot wro(jovot nX&og xal ^ovtai, uloyov xul ^vrtjeg S yxtapctkog nijua loyet xul aviig ojr vyiaivoiv. i.
/iiv Sxvoiio, tga^ov nobXv ttr^ft xul 0 tog tjgore
xai 0 iyxtffukog artuiui, xul slxu tov luv or&ownov. t
twvTw S' ai at xal nvyexai, no7ki^i zip n^it jaigulam, aliae per venas in fpinalem medullam, in fan.
guinem, omnes numero feptem. Eae fi difceduut, cerebri
purgamenta funt, et nili difcedant, ipil morbum crant non
'ecus ac reliquo corpori, i inlro et minime foras difcefferint A'c rurfus multa turbalio afi'alim at trahit, quidem
cerebrum acrem iliixionem emiltat, quae caeteras. fluxiones
corrodit et atlrahit. Et Ii quidem quod iuiluit magna copia
fuerit, defcendens fluxio minime celia bit, quoad defluenteni
copiam exhauferit. Et id quidem quod afiluit Ibra emittens,
alterum vero excipieiis, Temper eod em llatu confiilens, turn
bu mores trahit tum morbos crt. Amboque magna moleflia naturam dbilitant, licet aflecl iones malilia difttnt.
Praedictae fi quidem fluxiones naturam affligentes, copiam
molefte admodum 'erun!, et mordentur, fi quid praeter vationem et confueludinem contingat. At cerebrum noxiam fentit ipfumque etiam non bene babel. _ Sed Ii quidem mordeatur, multam lurbationem habet et meus defipit, cerebrumque convulfionem l'eu tit, totumquc horaiueni trahit, neqae
in fe vocem edit, fed fuflocatur , huicque aflectioni apople

 I jUKNSiK.

499

Ed. Chart. IV. [17*.] Fof. T. 573. 27. . Llnd. . (4ig. 4ao.)
route. XX ore de (jiu fttv ov nonti (leuu,
nXrjfhog d' ov untav, nortei romo xui r yviiini] xaprir. xui Tjaot]mv ),).ou (foorojv xui u/J.tnu oyW
rOog rjg voaov utdir]un(}i, xai V.oxioiaiv quVTafiuntv. ulXog (fog six' otfi) u\uiu. xai. otStowiv
ul btyttg. ti dt ni (42o) (vag o xuT{i>ovg, oJgortw (tvxx!of.g xai a'AXo ovdiv deiyv. u' re y doi joviotv tvftteg
xui ixuvui itumotiv (yqjair- nog di xai uavaioopov x
ancv fiztjiH. tu dt o'vuiu sxohg uiv nyog xai -g'
d' iyxfyaXog nXtjaov avitou uvxoXatv tumeTai- \\ roasmr
d xrv vovaov TuvTtv x aro/J. uoxoiru xai ov
trg ttweiwjj (>i)g ir xQrav tuoiami i* xui $tu vnii
niov- ouiOfg i ito uty/.ot ) &/ (tat xai o
nftnuv xtaruTivdetg. fv dt 10 oninw (teupu di vTieonjg
iptxutvov qityuu ig irv xoiXijjr, (oimb utv xui ul
xotcu , wetovat, dt o. ruiitruviog q),fuuTOg eikeei l n&i) via. ?. 8 * ni fp-

jdae.noinen eil. Verum internum etiain acris mon eil flnxio,

fed quod copiofum irruit, ipfuui aflliytl et mens conturbatur
et obanbidal vana cogitaus et varia yidens, morbi mores
circuinte^ens eflulb rifu et pexegnnis iinagiual,ionibus. Flu3cio alia in oculos ophthalmia appellalur, in qua oculi iiitn-nieiicunt Quod Ii ad jiares delluxio decumbat, mordeutur
nares, ni Inique aliud gravius accidit. arurn eteniui aniplae funt viae et quae fibi auxilium ierre pollint, praeterea
vero minime coacervatum quod per illas fertur. At vero
auriiim meatus tortuofus quidem et angullns, cerebrum vi-ciiium habet, ipGs apprellum. Quod cum aflici(ur ,hoc inorbo,
pliiriina excernit et auris cum tempore a frequenti iluxione
circumferihitur, effluitque pus graveolens. Sic .fe babent
fluxiones ad exteriores partes oculis confpicuae, neque omiiino
lethales. Quod Ii lluxio poileriorc parte procedat , aut per
-palatum pituita ad ventrem por,voniat, iis quidem ventres
-fluunt, non tarnen aegrotant. Sed fi infra pituita permanent,
.volvuli fitint alTectiones diutuinae. Alii* .per .palatum ad
Ii a

102

Ed. Chart. IV. O74. a75.] . I. vfb. Ed. Lind. . (4ao. 4n.)
vyya, rv novXv {/vy, xai ni novXv al roffot <&/xoQxsxovxai y qXyuaxog ol nvtvuorsg xui yvexat xi
niov. xovxo dieo&eb xovg nvevuovug, xai ol vootoixo ov
Qaov nsoiyvovxat. xai 17 tjtoov xui -jv ya&cg
xai rv y%ivoog r noXX vvsiet xrg noqxiaiog- A" ?j
voveog di qiXefiwv lui vmuov an xoa(>>ov '
atoan Se vravd-* ni Uqov ooxov ityov smo^orr
luoxiaog xai van&eto rrjoi xoTvXtot ioyiiav ' xai
[275] noisy cp&iaiv xai paoaiv&tut ur&yvanog code xai
>de xai fueiv ovx t&Xei. xayh yo nova. ttv an&rv xai
a/ta nSe xai uroa> nagnoviai. xai alel ciXwrat XQi'V noXXi eXiaivuevoi xai oms. amrxs xai (4ai)
&VToxei~ xuut (toil ksq (ivmv uno xtquXijg Erjiai. xai a
fiea tyxeqXov xai XXai vovaov , nuQuq.Qoevvui xai uava
xai nvxa tmxrdvvu, xai novei o yxqiaXog xai al u/.Xui
odreg. %ei yg xai xvov xai aXXtj 1-vodog vrav&a nht
. XX xai dtpsg v xooi oxr&eoc fia^oi xalovxut xai dieoorrui xai yXa noiovaw- oig e oil noteovfauces multa et frequens fluxio morbos tabificos facit. Pi
tuita enim pulmones implentur, indeque pus gignilur quod
pulmones exedit, neque aegroti facile evadunt et medicos
fua prudentia, fi vir bonus et induftrius fuerit, ut plurimum
caufam disquirit Alius morbus ex delluxione capitis per
venas in ipinalem medullam, cum inde ad os facrum m
petu fertur, fpinali medulla eo fluxioiiem deducente et in
coxendicum acetabula deponente. Quod tabem fecerit et
utroque modo homo contabefcit, neque vivere expelit. Confeitiin enim fcapulae dolent, fimulque ambo pedes et crura
confequuntur , tandemque pereunt longo tempore curationem trahentes , neque viribus homo deficit et moritur. Atque ilia mihi de iluxionibus a capite dicta fint Sunt etiam
cerebri aflectiones et alii morbi, deliria, infaniae, periculique plena omnia , et dolet cerebrum et l'eliquae glandulae.
Habet enim contentionem , et hic alia rurfus corporis congrelfio oritur. Sed el glandulae in pectoribus mammae vocantur et attolluntnr et lac faciunt, quibusdam vero minime.

 I AjI ENSi N.

Ol

. Chart. IV. [275.]

Fof. I. 27.
Ed. Lind. I. (4n. 42.)
atv yXa, noUovoi (ttv al yvvuXxsg, o di vdosg ov noisovai, Tjffi ftkv yvvui,v Qair qsvaig xai xcSv
uStreov, tuanSQ aXXo xai t{v xQoqirjv r\v nva 'Xxovoiv inl aqtxg lXoiovoiv ig yXa' xul no urTrjg naoayvtxau inl ua&vs ig rrv uei tov xxov
<\ naidai TQoyrjVi rjv xiva noniei, el xui tmegXXei,
innXoov ig arto, OTEVoy(DOOV(tevov mo tov ifiqvov. TOet
de o(j(^(7^ xai r <STevoyuiQr xal f nvxvTijg tov ocauaxog
(iernovuaXXevai fit] thai ueyXag dvag. yq aQqev
raaiv tan xal ouv luu nvxvov xal oqovti xal inucpoftivm' di &?Xv Qnilv xal %avvov xal oovsl (tov oovti xai nacpopvy. uoxe ttv iyaotrjv ov uedijat aiv
xal fiaX&axv d aqasv ovx v x* nqoadt^aixo , nvxrv
ev xal eieoyg, xai nvog xqnTVVsi au tov .
wars ovx jjst * o XijipeTat xwv neiaamv ourw. vayxsi o di Xyog xai xal uutovg xai XXo
ryot yvvat^lv yaxiva xai uaXax elvai, (4aa) xui diu Trv
oysiTjv xal 5 tu nqoeiQiutva' s uvdqob ivuv-

Et mulieres qui dem lac habent, viri autem minime. Mulieribus Gquidem rara eft etiam glandularum natura, quemadmodum rcliquum corpus et alimentum quod ad fe trabunt in lac vertunt. Et ex utero ad mammas acced t, ad
pueri poft partum alimentum, quod fane exprimit aut etiam
furfute mittit omentum ad fuperiores partes ab ipfo foetu
couipreflum. At maribus et locorum coarctatio et corporis
denfalio ad hoc ut ne glandulae magnae fint pluriuium
confort. Mas enim confertim plenus eft, vedis indar
tum vifu tum contactu denfus, foemina vero rara et laxa,
veluti fluida tum ad vifum tum ad contactum. Qnare
cum rara Gt et mollis, humidilatem non remittit. Mas vero
non fufcipit cum denfus Qt et huinorem non defideret, laborque ejus corpus roborat, ut non fit quo fuperfraa excipiat Sicque haec ratio neceflario fateri cogit et pectora et
mammas reliquumqne corpus mulicribus laxa effe et mollia
tum ob vitam defidem tum ob praedicta, virie vero contra.

5UU

innOKPATOTS UEPl AJBIiiN.

Ed. Chart. IV. 275. t.] For.I.373. a?4. Ed. Lind. . (4* 1.396. icj7.)
Tt'a. moioiwi' x fiu^oi , <j<e;uovat ya (ijnories. & da i'xovotv xotiv ftnona&er Ofioiw unoaTSQt^ovai tijp nsois^ijv uXXov owpato. fiuori'ioiot
t(ti yrrai%iv yatv q>atstao vovom i] Ai.11 mi Ji'M<pop
futti x r qpwiij '' xai vy tig axiivyar sai /.fuitr' xi Ttjr Xij>iijv ^toi'ac? xt ir rr<e roeouffir- r ya lin Tij9 firfti xui ntoyov j-aa, nmtf
uOi) xat tii pooler s r ro reira, Ti ojt rt ox air
-lev/Su avrrftfru iatoi xvyots xov ew/tutogt xkoJj;, wtwrjttOPt) XU ^01'
iniwKPATOT

oti:jin

['] II Ca9) 'ffrf'a jftroe exo(76!Tr. noSlig eixoairaouou.

< t!iv fiiyuv tnt. nivre. (iitpog e. |ur ? oxic. <7 W > *c(a97)lt' 4t*'*
d' 4ut'S atot I uVpnoii attbiv xattMammae etim tubercula et inflammatione pariant, lac
iplum putrefacientes. Comnioda vero fiiperioribus milia
oblineht et reliqui corporis abundan lia m interverlunt. jus rei teiliiiionium praebent mulieres, quibus per ruorbum
aut aliain quandam calamitatem mamma aufcrtur et vos
ferox efficilur, bumoresque ad gulain deferuntar, multa
fputatione vexantur j caput dolent et x iis acgrotant. Lac
enim ab utero veniens et inilueris, quemadmodum etiam
anlea ad fupcriora vafa Iransinittebalur , cum ea propria
non babeat, in principes corporis partes incidit, cor videli
cet ac pulonem , et fuffocantur.
H1PPOCRATIS

DE OSSIVM NATVRA.
LIBER.
Manus oQa feptem et viginti numerantur ; pedis qua
tuor et viginti; ccrvicis ad magnam vevtebram nsue 1 fe
ptem ; lumboruiu quinqu; fpinae viginti ; capitis una
oculorum oflbus cto. In tot 11 m itnum et nonaginta. cum
unguibiis vero centum et inidecim. Hominis vero ofia, ut

1002 ItEPI 02T. 2102.

Ed. Chart. V. [i ]
FoT. I; 374.
Ed. Lind* t. (297. 598.)
fu&oftsVj GixrdvXoi o Vu \ cy [teyX(>
ira, ol e \ nXevg haut ney at n?-ev^al
ot
di *staffln; ixTog iv w loya v ooqiv nvrs.
di owtyfiu olor y.toLov. xuttyoiOev Ttjg xvatiug. tx d' avTwv yXt'eg txuiiyai&BV tov ig alSoov rdvovat.
J* q.t)uy/og tai aToujov. Xovy% ig nXsvuora xui
fiimfOMp. no di Tovicav ig xytv xverir. ijnuTOg nirze Xoot. sai ds tov teiowv ).oou inxtuai f %o7>}\, ir
ini (Qtvug x< xuoihjv xui nXtvuoru tpoei, xuodip;
vurjv nsokoti. xo'iXa y&i xoircSg ftsivi' roxrtTUi di ix
, Tuvia di ix vejjwv n Ttjg Q-^iog vno
rrv yuotou- reqgoi, ix rsvomv ixo a-/iog xa yi^oijj;.
xuydtjg ni]yr ^VYyyre. (f?.ti/> Ttm dut qpuercr, jj/ruroj, mXi~
rg, reqowy ig iayiof my! yuoTUoy.ri]ur,v ini tov tuooov.
tqt di ix xaedijg mi> ftaa/Xag, xfajdug, aepuyag, xecpaXrr, (ra, firwnuy, . zu , (298) liipovg, (itzqiQed i di ei mus, lie liabcnt. Vertebrae claviculan una cum
magna feptem numerantur. Ad cullas vero tolidem quoi et
coflae, duodecim numero. Ad lalerum inamratem exteriore
parte , ubi coxendices et luirbi quinqu. Semen vero velut
l'avu s ab utraque velicac parle fertur. Ex bis autetn locis
venae ab utraque meatus urinarii parle in pudendum 'eruntur. Potus per fauces et gulam, arteriae fummum, quod la
rynx dicilur, in puiiiionein et arteriam , ex quibus in iuminarn veficam. Hepar quinqu fiimmas fibras habet, fei autem quartae librae adhaerelcit, quod ofculo fuo ad fcptuui
Iransverfuni, cor et pulmones fertur. Cor aulem tunica circumveitit. iiomo intellina crafla majora quam canis habet.
Appendent aulem ex mediani* nieinbranis, quae mefoccla
diciiiitur. vero ex nervis a i'jiina Tub venire proccdenLibns, renes ex nervis de fpina. Cor arteriae fons cognatus.
Vena per feptum transverfum fertur, hepar, lienem, renes,
ad coxendicem circa poilerioreul tibiae partem carnofani,
ad primam l'ummi pedis partem, quae dicitnr. Al
tera auteui ex corde Tub alas, claviculas, jugula, caput,
nafum, fronlem, juxta auves , humeros, dorfuni, pectus,

54

JUL. Chart. IV. [i. S.]

Fof. I. 374.
Ed. Lied, . (398c)
vov, &, yacrtga. dt . d diu pae%ai.<av ni
nTyvv, ini zagav. vevgiav t'xopvai n tov rov ^t na
(a^iv- o%iov, g uidoa, ig itjgovg, ndag, xvruag,
g %egu. ' i (Qa%iovag, utv [2] ig ogxag, d
nag i>)v negrtjv ig tov pyav dxTvXov. d' x tv
aagxjv ni tov uXXovg duxtvXov- aXX' g wponXii? , axif&og, yuaxga oaxeoiai, ovvdia/ioiaiv. ano d adoiov na
gyrv. xoxvX>dvu piv vai&ev , d &
htl yovvuxu. ivxe&ev yovraxt %vvxu&tv, ini ^
nzgvav, ndag, d g negviv. aXXa d' g tov veqpgov.
aurai d ut qpXeeg tap txxega di%j iyiatu ^.
tu fitv v&ev veqpgov xaxgov, d ev&sv. xui tax ig tov veqpoov. xui edo xagdirj ol veqpoi oi gi
xai ovwb xoiXiwdtE. d veqpgo xoXa wvxov no}
\ qtXeag eypiv xsixat ueyXa. odev ixneqivxuoiv 5
avxtov at (pXieg ai i xaxiv, p eXxexo noxr dw
TMV qpXecHv i tov veqpgov, enetF ianeg xai di tSjv eqigwv dn&elxat iidwg. xai V avxtuv xovxotv tv irrtventrem , per ctffitum. Alia vero per alas ad cubitnm,
fummam . Nervorum exortus ab occipitio usque
jux ta fpinam, juxta coxendicem fertur in pudenda , in fe
mora, pedes, tibias et in manus. Quin et ad bracbia partim
quidem in carnes, partim vero juxta ilbulani in magnum
digitum , partim etiam ex carnibus ad reliquos dgitos. Quin
et ad latum fcapularum os, pectus, ventrem, offibus, ligamentis connectunlur. A pudendo vero juxta podicem, ad coxendicis cavitatem, partim quidem fupra femur, partim ver >
infra ad genua. Inde ad genu exten tus ad teudinem, calci
os, pedes, alius vero ad ibulara, alii eliam ad renes. At
yero venae ipfae utraque ex parte bifariam maxime divi-,
duntur, partim quidem ab ipfa utriusque renis parte, par
tim vero ab altera et in renes foramiuibus funt perviae.
Ipi vero cordis foramen iidernque cavitatem babenL Ren
autem cavitate Tua ad maguas venas fitus eil, unde procedunt ex ipfo venae in veCcam , qua parte potus per venas
ad renes trahi lur, deinde per renes aqua velut excoletur et

 EP I 2TEHN ^.

5o5

. Chirt. IV. Ca.J For. I. ay4. 275. Ed. Lind. . (2g8. 299.)
(j)V mV 1;vrenaxoov&eL airayyoEidg yp n avror
ig rijv xvaziv. xai ivxav&a dir&ouEvov xai noxQivusvov
toxi aauxog ovqov, dio dr ov&Qov ozir, oiSs yq
ig Tovg veyovg rjoav uXXai qXieg rj a tXorvTM. ovo" 'noi
v ixotv i/Tf/xotro , aov yt oda, ai neol nXsvg tuaattivaveta xiwd'v siaiv x(2 9 9)07775 iitiv nksvQto)V, ov Ttg xs(f).rg, Se xai agTi]otg. pttoU] fisv ovv td"' imouevautjit diudido rgat nXsvrjai. n
de TTg nuysrg n xagdrg nul.trdgouist, (lia ig giarsga
syxExXtEiquvrj. nena ) uiv di iaoiv anovdXiav ft^oig
ctxQoir II nooeveiati, nsvoyaiv oix { i'aov diadidovoa TOai ds'ioTai toviv otaieyooi diao^dag, )X aug
(v, vuizqa&EV d iv xooi dsl-iodiv noap^tzai,. nuo d
xXrdog txazijg tv cpXewv do uiv Vai, do vn
ozrj&og, a uiv ig ds^i, al di ig oiaisyi nEj^a&Tjaav
noo^dsg, ; avyvog uiv uaklov aurai- dvo d ? xapdtrjv uklov, al uiv ini de^t, ai di in iozeg. q> ixaTf'pijs irXevog. xai un avimv ai xioi
per ipfa inteftina, per quae fiinul emittitur. Spongiae nim
eft mile quod ab bis ad vecam tendit, illicque urina a
fanguine percolatur et fecernitur, eamque ob caufam fane
rubra eft. eque enim in renes aliae venae feruntur quam
quae diclae funt, neque, quantum ego fentio, alius locus ubi
potus colliquetur. Venae quae ad coilas porriguntur fub
unaquaque coila fnf, 'hon ad caput, fed inferius et ab arte
ria. Arteria quidem igitur fubtermeans in coftas propagines
fuae transfundit. /V crafla autem vena ex corde recurrit
una in finiftram partem inclua. Dein de huic quidem per
inedias vertebras ad fummas usque coilas iiicedit, non ex
aequo fuas fectiones coftis dextris ac Gniftris tvansmittens,
fed aequas quidem, fuperne vero in dextris fcinditur. Justa
vero claviculaiu utramque duae quidem venae furfum, duae
etiam fub pectore feruntur, et partim in dextram, partim
quoque in finiftram propagines difcinduntur, ad cervicem
quidem 111 agis, duae vero ad cor magis, partim quidem
ad dextram , partim vero ad finiftram , ex utraquc parte ad

5oG

111 Q7

. Chart. IV. [a.]

Fof.I. 375.
Ed. Lind. I. (299. .)
aborto itxQis ojov vvtpfuv # *rw nnkitoiitjoe^
n xa(jdti' i di uttoov ano n yiijitj ;*- ii
lucro o^Uji], tt terioiuo? tjavO 011 iu ;:; (Jtvouin). i xioi n/.fl'o&W ij 1( r\ Tiffin Xtofri) <p'/.i\> xotai ayorhneiv uv&i ip iiovri/g dtui3oi xui triu'&u noaxtTui xui o'x u xytfiurai <>Wep
di inuzog loiau. tart di uv oqZv r aonjpi,
vnoxxm di r alft(,')ovi t uno iu nmog di qotrmr *iioiaa /(eriwo , huq im ni de^i ti xugdit; qrr'iiEiu
i^ut xkiftSuir , anXrj , ni/ oeo t xuy xotron>u.
ni /itV ' uiir)* oyifitTu intno'iMbttun, J i/;r xoi/;; ^; xuoSug duyurtu, nina r^ xaoVu$ V
i<(/i<jrso xtlijra* unii hpo jgn* na/.tripo^'i. /tir
lirw Tot /(3)? yui, tv nlii'twr. xai
ioa^iu uirtfi i'%n t(/ xaitjv TiJUop.'}? nuyaittafirue xux tyloiv ui aireoi ^ xui n giaiei
xui ni dt^t. xui t i'Ov uiiuti nfi ayordXw //.ti-

cobs terulunt et ab bis velut qua infra funt fcindnntur,

douec ei quae infra a corde recurrit cominifceantur. At
vero quae fanguinem fundi! ab artera bac ideo fcinditur,
quod hic fublimis eil per cor proceder. Sed infra coilas
quae faiiguine iluit et ra lia eft ajipellata , rurfiis vertebrs
lele traocmittit el illic adhaerefcit, nec amplius pe 11 d et, vel
ut fupra cum per jcur ifertur.. Ad lunibos ulera fupra
quidcm eft arteria, infra vero quae fanguinem html it , quae
de jecore per I um transverfum fnblimis procedit et ad
cordis dexlram partem, ad jugula usque limplex fertur, praeterquain quantum cun ipfo corde communication! habet,
partim quidem juxla ipfuui levilcr fcilfa, partiin vero cordis
ventricnluu) penetrans. Deinde a corde in liniftraiii ad
fpinam limplex demiltitur et ad fupcriora quidi-iu corporis
ad fitmmas usque codas recurrit et propagines habet a feipfa,
uxta unamquanque coftaiu ad jiectoris connexioneni usque
ium in dextram tum in Gnittram naturaliter protenfa*,
ipliusque rectitude inagis ad verlebram vergit quam arte

lir.Pl Q2TEN

' 0j

Ed. Chart. IV. [. 3.]

FoC h ijb.
. Lind. . (.)
<fti f o TTg ozrorg rvog y.ui o xrg ano tov tnrtzog
qp?.i^'oj. ng di z xtoj ucQog zftg xuodqg 6 uiv i&g To
ros ri uitrg Ttoi'.g mpoidvioiv ftXor toriv t o zg q~
TijOt]. [3] o d' ereoos xchjv xai g z >
u\Ji\ cfeviv ixi'imro te naog )v%iug i'jxrntru. ivitvdev
di na^idtg g lifv ixuaiov niytQovxui , V cioiy xai auo~
xrv ).fa)'/.at. ul (fffieg ' al na^siai >ds
juifixufTtj'. ex toi oq&afyov nufj ztjv oqoiv, dtxov va>/ nuft * nhevuora in zov oxtjdoug, r utv ex
di-tov tg ^iniev, r di x tov QHJttoov g t ds~
|*r. 1J fv our ir. roo oWTCpo di zov ijnarog g
veq/v xai tov o^v , r di x tov et-wv tg rov
tm'/.r\va xai rerpj' xtd oQ%tv. zavxipi di oxuu aidoor.
ano di tov dsio Ttrtfo g ytoiegv Inyjov xai g
anting, nui , oioxsoov g z dt'ii. Si tpuht
e^t ix zou igtsuuv xai oytg xux uzr tocixov x tov ds^iov uiarsfiog. ul nu^uxuxai qfu'Ji
toSe nstyvxum. ztaaaa fsiive epw v iw . xai ul
utv uvxtatr unit 1) bma&ev t zov uv%ivogr *|wpiae extenfio et venae quae ex hcpatc proCcifcitur. Ab in
feriore vero cordis parte recta ipfius e*.len fio magis ad ver
tebral eft quam quae arteriae. Altera autem juxta cor eft
et ad inferiores l'epti transver partes ad fpinam appenfaa
-convertilim Hinc vero propagines ad uuamquamque rectit ud i em inferuntur, per oll'a et carnes fe invicem trajicientes. Vena* antem craflae fie fe habere natura videntur. Ex
ocnlo juxta fuperciliutn per dorfum fecundum pulmonem,
lab pectore altera quidem ex dextra in fi niftram fertur, al
tera vero ex linitra in dextram. Quae autem ex liniftra
procedit per hepar in teftem defcendit, quae vero
ex dextra, in lenem, renem et teftem. His pudendum pro
ofculo eft. A dextra vero mamma n coxendicem iniftram
et in crus fertur et ex finiftra in dextram. Oculus vero
dexter ex finiftro recipit, ad eundenique modum teftis finifter ex dextro. At venae craffilfiinae hoc modo natura] i ter
fe habenL Earum quatuor paria flint in corpore et qnaeilam quidem ex capitis parte pofteriore, per cervicem, parle

5o8

m no s

Ed. Chart. IV. [3.] FoT. I. ?5. 276. Ed. Lind. I. (00. 5oi.)
&sv naga tqt gayiv i'r-frev xai ev&ev sig la%ia ujixnsrai xui ig zu axeAea. tnena 5* xvrptwY hti rtp ctivgwv tu 'cu xui ig tov ndag tyrxet. (01) * or t{
qjXeozouiag ni twv Xyrjui'mov twv iv vcrm xai iv atv la^iomiv i'n twv yvvwv noUta&ui xai n twv oyvovw
^oiOev. ai de dszsgai qd.teg ix zrjg itag
i av^ivog, (rapayindsg xaXeuevai, 'aw&ev nnoa
gyiv, ixujow&ev yigoiin nug ijwag ig tov oa-iug
xai ig zotig urgovg xui lyviiav ix ltodsv pi'geog- nr twv xvqubtov ini tu oyvg i'aw&EV xai T04 noda;, del ovv qleoTOuiag noudai Svaf
zg uno twv xpowv xai twv og%wv, no Ttv iyriav xai
no twv ocpvgwv i'ow&ev. ai d tqtui, yXf'eg ix twv xooTuqpotv di aiyivog ini wuonXiag , i'nttiu ;vuq(io mu ig tov n).svuova. xai cpixiiovxai r fiiv || uni, -'
dsl-iwv ig wTsg vno tov ftai^v xai ig tov onXtjva
xai ig tov vecpgdv, r twv gtotegiv ig StSi ix
nvsvftoro \m tov fiav xui ig rjivag xai i
vecpgv. TtXevtwot dt ig tov g%ov avia* upcpoTSgat. ai di

externa juxta pinam ex utraque parte ad coxendicee et

crura deveiiiunt, deinde per tibias ad malleolos exteriores
et pedes pertingunt. In dorfi igitur et coxendicum doloribus ex poplitibus et malleolis exterioribus venae feotiones
facer oportet. Alterae venae e capite juxta aures per cervicem, jugulares appellatae parte interiore' fecundutn fpinam , ad lumbos utraque ex parte in tees et femora teridunt et poplites interiores , deinde per tibias ad malleolos
et pedes interiore ex parte. Ad lumborum igitur et tritium
dolores ex poplitibus et malleolis interioribus venae fectiones facer oportet. Tertiae venae ex temporibus per cervicem in fcoptula opera, deinde in pulmonem deferantur
perveniuntque una quidem a dextris in Cniras fub luaminam et in fplenem et in reneni, altera vero a linilris in
dextras ex pulinone fub mainmam, in jcur et renem. liae
autem ainbac in rectum inteftinum deGnunL Quartac vero

 I 02TEN 1210 2.

50g

Ed. Chart. IV. [3.]

FoSC L 276.
Ed. Lind. I. (01. 02.)
xxaxat no fiTfQOG&ev xrg xetpaXig xai q>&aXu>v
To xov uvytva xai no xXr'idug. nena no xwv oa%ivon> avai&ev vno avyxaung. ' Si xiv ntytoiv ig xovg xai xoiig duxxvXovg- netxu nXiv uno
im daxxvXuv da xv axifitoiv xui tcv nfyeoiv zwv -/siqiZv
ig rag ovyxuung. da de rcv fiuu-tn,v xal xxw&ev
utfjeo ig % xai x nXevomv vm&tv r
fiiv g TQV cpixvesxat, ij di ig . nsixa vni
xjg yuaxog ig aidoZov ztXeviwoiv ufKfixtai. xal al xiv
nuntiat rwv <pXewv ora neqixaaiv- eiai d xai ano xijg
xotXtjg (02) yXieg v notai xai navxoai,
V >v t] xooq>r i ti) awuuu e'tiyexai. (ftQOiai d xai uno imv
nu%e.iw yXecav ig xoiXtv xui XXo xai uno
Tciiv ta>rrw xui no xmv iamxxco. xai ig XXfkug diuStduoiv ai xe 'ooOev etu xai ai '^oidev mu. xg ovv ~
oxouiag nottea&ui, > xai zoode zog xQnovg. inixi]deeiv di del xofig, wg zuftev %>qwv,
sv&a v ai odvvui & yveo&ui xui uau |uA&- o'vii yo v j psxaoXfj yvoixo syXr]

venae ex anteriore capitis parte et oculis Tub pulmonem et

claviculas feruntur, deinde ex brachiorum fuperiore parte
fub flexuras et digitos. Poilea rurfue ex digitis per roanuum
volas et cubitos ad flexuras, per brachia vero inferiore
etiam ex parle ad axillas et ex Collis fuperiore parte , una
quidem ad lienem pervenit, altera vero ad jecur. Deinde
fupra ventrem ambae in pudendum finiunt. Et craflae qui
dem venae ad bunc modum a natura fe Labent. Multae
antem et cujusvis generis venae ex ventre per corpus feruntur, per quas alimentum corpori accedit. Tendunt antem
et a craffis venis in ventrem et reliquum corpus, tum ab
exlerioribas tum ab interioribus et inter fe mutuo internae
foras et externae intro tranai'uiidunt. Ad eos igitur modos
venae fectiones faciendae : danda eil autem opera uti quam
maxime proeul a locis in quibus dolores fieri et fanguis colligi folet fectiones faciamus. Ad bunc enim modum vel

5io

mnoKPATOTs

Ed. Cbrt/ IV. [3. 4.1

Fofa . 276,
Ed, l.ind. . (3a. Soo.}
t^ttnirtjg xai i&o [ V, uxti i
itvT ywgov ^viiyea&at. [4] fj di rotating iv . iteyot to (leyi/Kov morij.ov , xauntsr xui onorSvtMtGi "diSotv. tnzeSev uettwo xai (fyeruv i xntjdir,r. xui
t /itv sv&slu i; x\rtda& rtsvsv it \i fiir i? ^^,
ui * tri wpunhnu , al di . ) ,
<fnordv).oi' r.nl nktig noxXivvaif. vqiotcqivv uir ftia
iyyv x).tmr. ix & Si tn t irrj %1*- o'/jJi i
txaiiyio&tv vnwxitfiqi&ou itXj] di * itbxauqi)eiaa, Ot* fit* ixevij niXtn* nuoatdmxe ioi ziuvqoiv, tor av t tri $ iy xuyditj {)0<|5/? ittxtiu7iTUUrt es t ytOTjj. urioxnutfnttUiu Si xic ?i
dvXovq xaTuatrti, tai' v (pxyiut. xui tr&er rjultuio TewQ&a&ui Ttodidovou nfavyyoi xui ttoiv /*;
nout xai iv&sv xal vdev noo^ta na txar9r dtdovoa (ta ovaa. uno fiiv t] XHdjz m ti % iv
oiOTeaolat, uXkov (3o3) too. in.uu imoxtio t/; ejnij> ear' v ^*}. # ] ^natiu tueinooiaCr,.
minime magna repente mutatio continget et translata confueludine ciliciet, ut ne amplias ad etindcm locum coat.
Jecoraria autem per liimboe nd mngnam usque verlrbnun
deoifum fertur et verticulis fe ad-jicrt, indeque fublata prr
feptum transverfum cor petit, et baec quidem recia ad jugula
tendit. Hinc vero partim ad cervicem, partim ad fcapulas,
quuedatn etiani iuferius paulo reflexae, ad vertebras et co
llas dclinant, a fmifiris qui dem una prope jugula, a dexlri'
vero in aliquem ijifuis locum. Alia vero utrinque refl<sx*
alia paulo inferas deflexa , ubi illa (ja idem deficit, collis fe
adjicit, donee ei quae ab ipfo corde proced t ad niflraJ
deflexa fe adjunxerit. Deorfum vero demifla fecandum ver
tebras delcendit, doee eo perveniat unde feublimem erigit, collis adhaerefeens et reliqiiis omnibus utrinque finguli
per fe l'ola propogines mittens, a corde quidem in a!iqum
locum ad finiflra magis deflectit: poflea aiteriae le fubmillit,
quoiisque confinnpta fuei'it, eoque perveuerit unde jecoraria
In binais omerfit. Quo antequam perveniat, ad extreui

Ed. Chart. IV. [4-3

. I. 376.
Ed. Lind. . (.)
nisoy di naiv traw!>' tXOsv, nao xg iayxng do
xsvog IdiywOt]. xai f fdv Vira, d' r&u xtZv aqx>vdvi.wv ixiovou xait]vuXo'i\)i' t di cufela to xaditjg nyg
xkjjtdag zevovgo. rardev xrj itjoiu toxi, xai no xa%7)s maneo xai arpvv xioev iljg oxTjotijg. xai uno
vuviljg uotU ig xo tjnao t (iv tul nvXag xai Xofiltv, r di
tg t XXo- t^ijg ijoyjw/) x oiuxyv xuxiufl-ev yoeiv. yoveg di HQoaneyvxum qnuti, ag o {jdiov ynigiaui. dteou J' n xAij'/oW, <d uiv erOsr, ul di tr&Bv vn aTrj&u
g rjxoor. onoi di irtsvOev, o'vnw oda, qigrsg ui tip
anvdvXov ti'jv xat x<v nXevotuiv, 5 t yttjrg
xuvxi) ufiquerjxoi. al di orijuut ex xovxio.v xnetfvxaoiv
trer xai eisr, ocQiiQim &*. xuvxy tjJ nahv)Ouieu(sij uno xat/dirg, r tmixirig thy/ev. no di xrjg
tnaxxidog i xw <poev>v ai pytaicet dio, r ftiv srOsv,
i di vOev <jtyoni [iexttot, noluo%ide di diu <foevwv eiaiv /49* xacutg xai neqpxuoiv , vatOtv di yoeruv

duas coilas bifariam friuditiir et in utranqiie verticnlorum

partem progrella ibi condilur. Altera vero recta ex corde
jugula peleiis, fupra arteriam evadit, iudequc qnemadmodum quae ad luinbos arterae fu bte tifa efl , in jcur inlilit
et modo quidcm ad portas et libra m, modo vero in d qnod
eft reliqutmi deinceps excurrit paulo infra feptum transverfum, quod iLa liepali adbaerelcit ut facile leparan non poffit. Bipartito autein ad claviculas fcinduntiir et bine et inde fub pectus ad imiim ventrem pertingunt. Quonam vero
inde ferantur necdutu niibi confit. Ad leptnui transverfum
ad vertebrara juxtu collas litum habet, qua parte renes ex
arteria ulrinqne eminent. Arteriae vero ex 'bis enafcuntur
quae utraquc ex parte nervum babcut. Eaque in parte cum
ea quae a corde recurrit jecoraria dfinit. A jecoraria auteni per feptum transverfum dime maximae venae bine et
inde fublevautur, quae multifidam per feptum transverfum
propagineni emittunt, eique complexa adbaerent, in fuperna
vei'o illius parle quodammodo m agis confpicuae cernunlur.

5i2

Ed. Chart. IV. [4. 5.] Focf. I. 376. 277. Ed. Lind I. (3o3. 5o4.)
avxiu de uXXv xi fiqure. \\ diio i xcvoi n if
xeopXov {mi z oazov fieyXov aqoyvkov trar&ev te*
hq azoft^ov /J.ov ixuxootOsv xrjg Qii]ffig Qiv ixitQog tig taviv tX&sv ixeXog tv. entiza ol eq**vXoi xai yoireg ntqpxaaiv tvzad-l? ou zeXsvzov. xai zmi
troiuozoi jijis xnao xai anXijra (3o4) 310 zozov xotvwvfoiuxog Sxsov ztireiv. XXog zvog txaxQtu&ev ix zit
xax xXtj'da opovdXatv ntqi (%iv naotxeirev, tx imjo
aqorSLXov , xai zqat, nXevoqatv nrefiev. ojio al qXijii;
avxui di qerv g utaevztoiv (toi oxtoioi ztrsiv. uiitv
di avzai i^tXinov , av&ig ev&ev cp^reg i^ETieqvxsaa r
guiejffs trxtg, xaz utaov xxwdev ottjoij. zo en*AcuTioy nuo anovvXovg nedidov. weneo al qpXteg /ij^
xaxuvaX<d'r(sav nv SisX&vzeg cqov oaxtov. [5] re
oxa r axaiv xai 0Q&i7}za xai tidog %
zu i rsvQa xufiifitv xai tviaaiv xai exzuoiv, ai i oxt;
xai z dt(jua nvxmv reaiv xai rxa'tv. ai q'Ueg t
xe^vurat nveifia xai (evptu xai xvroiv na(txotzah
Duo autem craQl nervi ex cerebro infra rnagnae vertebrae
os fuperiore parte gulam verfus magis , ab utraque arteriae
parte uterque progrefl'us in fe velut in unum coimt, deinde
vertebrae et feptum transverfum ibi exoriuntur ubi denunt. Quidam tarnen ambigunt et ab Lac coinmunioue ad
jecur et lienem ferri videnlur. Alius nervus ulrinque es
vertebris ad claviculas fecundum fpinam , per obliquam
vertebrnrum partem extenditur et coftis dlribuitor.
ii non fecus ac venae ipfae per feptum transverfum ad mefeterium pertendere mihi videntur. Ubi vero ipfae delimint
rurfus ab eo loco unde feptum transverfum exorilur, continuitate quadam per medium infra arteriam , quod eil rebquum ad vertebras quemadmodum venae emittunt, quoad
os facrum to tum percurrentes ibi confumpti condantur. Oa
corpori firmitateru, rectitudinem ac formam praebeiit, nervi
vero lexionem contracLionem et dienlionem. Carnes au
tem et cutis omnium colligationem ac connexionem. Venae per corpus diifufae fpirilum, iluxionem et motum eshi

nHJPl 02TE0N 21&2,

Ed. Chart. IV. [5.]

FoT. . 377.
Ed. Lind. I. (3o4. 3oS.)
uirg '/ Sn/Xuajavovoai xai ovrij uiv r uu b&ev rQ xai t tetsXeiiTjxsv ovx oda, xvxXov ya ysysrrjurov
<*VXV "X >v(P&'4^' onoq>vdag aiiTrj, '&ev ijortvrui
ai ij nuorTai awuatog xai wg r ur raviijalv /toXoyiei xui tv onootg , ya\ dtjXow. ntgi t*tv y xtcpuXrjg xui utoov x nXayiov
neoixtua f q>Xift, avtr nXatela xai Xenxl], o noXiuiuoq*
Tif yo(t y*t<fa\(p xar aguovmg heiJicoxe noXX xui
qXfut. xui Jieo ttv 'Xrv xsqpuXfjv x
fttyoi, usxamov ai' rv stporJqpwy. uvxr ds ni&vnab
Tomati'ev jtj xecpaXtj xtg nu rij uxri)rg ~
u. tviei&ev k a&ietrm zt]V '^oi-dsv xai rrjv statoifsv <f).ta twv v Tot ocpayijat. (3o5) nQTv S rrjg xo*jg
ano rrg yvovg sosv rotvv na%st. no d
rerij ig Tijv yXiaaav noXXai xai Xeniu- nXr/v rj vno rf}V
rj vno jovg youcpovg- ami) Se Trajrewj di Ttjg Xfjdog xa&fx& imb ttp cnuonXirjv. xui ravit] n aiirjg sfiXoitxe qXi> t vsvov tov vno Trv noftiu rij
bent, ab una inultas propagi'nes emitientes. Atque Laec
una unde exordium fumt tt ubi definat, non falis mibi
compertum elt. Circulo e"nim facto principium non inve
nas. Ejus autem appendices unde pendeant et qua corpo
ris parte definant et quod una cum his communionem liabeat et ad quae corporis loca diTponantur , ego declrabo.
-Capiti quidem ad medium ex obqno \rena lata et tenuis,
non multi fanguinis obducitnr. In cerebrum eniin ad futu
ras mnltae venulae et tenues radicibus infxae funt et cir*cum caput totum ad frontein usque et tmpora dilatantur.
Ipfa vero retro caput, extcriore parte, fecundum fpinae en
tern recta tendit, iiide autem juxta exteriorem et interioren!
venam ex his quae in jugulis funt demittitur, ultra aures
vero divifa a gena extra fertur era . Ab hac inultae et
tenues ad linguam procedunt, praeter earn quae fub lingua
ant fub maxillares dentes fertur, quae lata per claviculara,
fubter fcapulas perlingit, e.iquc parte ab ipl'a pullult vena
- liuineralis appellata, per nervum qui funun o humero >. . I.
.

Ed. Chin. IV. S f FetVL Vlj. ( d. ISrfd. I. <33t)

tmafiiaiti ovopuouiViji;. uvirj d ulftggov xai utfiatuitp
xai dvoitjio , jy Qayy ' onaoOfi.' pit yg etvrr, re-cor
<xeQtyt> nXaiv , |/ d %6t6()o. d fiexa^ii uvtwv arnj
%vvtfi xui vxrv qiQcdtj. axov ovt ivio ,
(/rjdico (iqyvviai owe 'xovaa Ttegupvea&M aoxu. jf>-ht
vnodofty l ala tovto (iog inxv%l>t EVQvymfAr^ , et*
i'%i naXXayjv, XXa euktQQ\nai. oxXqgvv&t d voiowdtp^i. ctrr /*tv Trfoub ij itqtsoov enov. ij is \m6xr\f
wuonXzrv u7ioeXait}XSV imb toh (taon nvxtyei xai
Xeiufat xai nrXy.ayutviai, <pXey>L xai dt r^ ino>utak;
nagaXXaoouoa ytdgov , avrr vig&tv movepiopr*t
gayiova im, pvv et gioreg yovea. i] di ejjtij cri'feKW ttt-r^ Treji rv co/iov xat yxwro ^
ftoQuv. d* irrev&ev diant'q>vxe to ayxwro Ixace^cr
nenu av&i tiuq tov xagnt ztjg wpo'. vrsi&ev d- jjfy
no^govaa di IXov ar tiv %ega noXvnXari iggyatm. ij
3* g^ah] q>Xrj>, f vei0fivt] nagl /v xat&at, duc ditov
fiSTayottov Ttj aqiayfji xai tov goyyov spm'cpvxev i tip
ponitur. autem fanguine fiait et redaudat, ruptaqm
et divulfa non riC aegre curatur. Altera liquidem ex parle
nervo lato connectitur, altera vero cartlago . Medium
vero horuin locum ipa continet et pellicula l'pumofa. Loco
igitur vacuo exilente, cum eque illi carnes adnafcautnr,
facile frangitur. Quod G banc in partem languis fuffundatur, locum amplnm nactus liberationem non habet, fed durefeit. Indurata vero morbum et dolorem treat.
baec quidem qua prius dixi permeat. Illa vero fub fcapulii
crebris et tenuibus, implicatis inter fe venis, fub mnnmas propagines emittit et per bumerariam cartilagiuem
declinans ipfa fubter diilributa ad brachium tendit, lum ad niftram babens. Dextra vero circa humerum feinditur et eubiti fuperiorem partem , inde eubilum utrinque
interfecans, poflea rurfus ad primam nanus juneturam fertur, indeque jam defluens tota per manum pererrabunde
radieibus inbaeret. At vero vena principalis, qnae feenndum fpinam fparfa, per dorfuni jugula el gidam in cor in-

JIM* 1 02TEBN 2102.

5x5

Ed. Chart. IV. [5. 6.] FoT. I. 277. 378. Ed. Lind. I. (.)
. xtydrv () qp* twwij (fleu noXvazouov xuz
trv xaodijr. tvze&ev d ig azi/ta ovQyyoixev. 77
qtiqt i zov nXsvuovog || Voifstat , oXyaiftg te xai
trei/paTco^. 6 yp et^cooi^ xai uiuwaei, ankuyyvov noXXayy utv nXevuovoi o^neetat, zovdidtjg d zov Xovg '. dio dr) xai rv if t xarag xazT)vty&7
tovg zov itajMoms tjv aqthjuv, 9 y ito 7iorw 7 V iff
nvtvftuTog is xa u'uazog didq, qpkewv xotovimv [6] iovaitnv xai zov noyyosidiog nokv
vyoov dvvauvov 3t%ao~\)ai aval necpvxzog. zwv yt eloi vyiv r/i o xa-'jrijxsy. r* afyta Jt nw cpU/Sjv ' neQwatvyftszak. xai ov tajimg ywoiov
ox iyei r tp.ninzovju. ov% ime^ayouvwv d uvt&v, X
iuuervziuv yivezai, $. ovzog d unoXXiezai njjatafov Tr looop^ zavzijg iovatg ztj noaayojyijg zov kvyyog xai va *&. iyxazuXauavouh'oiv d dtdmv
vn zov ragrfot vei donvota b^et. d /ur
feritur, ex fefe venan infignis magnitndinis et malta ofcula
habentem circa cor emittit, inde vero ad os procedens fiftulam fecit, quae arteria per pulmonem permeans nominatur, paucum quidem fanguinem, fed multum fpiritum contineus. Nam propter vifr.eris amplitudinem et raritatem
mnltis quidem locis per pulmonem rivos deducit, caetera
vero cartilagnea facta . Quare quid fane vel in potu,
vel in fpiritus ac fangninis transitu, non confuetum ad has
pulmonis vias delatum fuerit, nimirum cum venae ejusmodi
exiant et vifcus ad inflar fpongiae , multum bu morera capere poffit fupraque ut lit a natura comparatum habest!
cumque haec lex fit bumohbus ingredientibus conituta,
praetereaque non multus fanguis per bas venas conlringatur, eque cito procedens ea quae iliabuntur educat, bis
non fubductis, fed intus remanentibus, collofa concretio et
durities enafcitur, 710000$ Graecis dicitur. Sic autem deperit
quicquid alimento vicinum eft, cum fummi arteriae capitis
ditus etiam ad externas partes talis exiftat. Atque interceptis a cailofa duritie transitibus , velox et difllcilis fpiralio
Kk a

5i6

"- .

Ed. Chart. TV. {6.| FoT. . 278.

Ed. Und.' ; (3o6.3o7.fc
iwafitrmv rrv yvviv 'Uui t;;Js orz eimoi i/natv >.xaanv , ix i xotovtotv al ro avien roi o o i yrovxat otar
aa&ftara xai ifpat (f&erSeg. ?jv Si ivawia* vrtoxuftevor
nXov vyv xgaxiju^y wars (ir Svvaa&u* na%vvOir nayijrait xai oarroov xtiv nXevfxovu noue' xai nAryctufoPta
Mai yrorxat turemi (07) xui <pttvaSttg- ypexut S
vovat(iuta xavxa xui St '.uf uhia. imev&tv in i ).
wilt) xaxyjet, * nXtfiora- xui Si xcv ).of> xojv dvo
fieyXwv xiov 'aat if<iM'itiiv reo rus (' ;tir'rret
tj) xrflj Icrai'j x vevQwdi, StanuTT&vaa /.tritu
atuuxoq TtSTivxvmuvov. i ont t St rag
aqwrSXcuv nvxxoat q.Xeiowtv i xiv vmttalov uvtXor iy~
xtoosvtxat- xai ai fiiv uXXat tpXtjjt iv avu un xsxaypsr*
rat x navttav xtav fteotiv ovritivoioai S xrv axutOur r
.enToraiov xai eiXtxtvaxaxov txuoxt] 'ivryovau, rxuvQi'
i&Qivyexat- avxrj dr xmxuuvi] St xmv xuxtttuiiwr xxuttwv i xavx zvv;nr. yhOly Si xui i xovq rerfooe
;iMi'sw((t Traai ii,v v~ov /./;' s.7i;~<7i xui irt
corripit, cum hi fpirirum eque per hanc viam emitiere-, .
heque facile attrahere quean t. Ex quibus fane hi morbi
oriuntur, (j unies faut crebrae et denfae fpirationee, o&fiaxu
vocant, et tabes ficcae. Quod li collecta in his humori*
copia fiiperet, ita ut creditor redditus cogi nequeat et putri* 1
dum pulmonem vie masque partes reddit, evaduntque fuppurati et tabidi. 1 1 u jusinodi autein morbi ex aliis etiam
caullis oriuntur. Inde autem vena baec pulmonem occupt
et per ditas magnas libras ad interiora couverfas , fub fepto :
transverfo ad fpinain extenditur, alba et nervofa in reltqiiiim condenfatnm corpus vnulas euiilU us , indeque per
-ei'tebras crebris venulis in fpinalem tnedullam hederae in
inoduni convoluta inferitur. Alque aliae quideiu venae in
corpus dillribulae ex omnibus partibus ad fpinatn contendunt, quarum unaquaeque quod tenuillimum ell et puriQU
mum colligens , hac cil'undit. Ipfa vero quae fuper exten
ditur pu* dein i libs cirrlios in idem adducit, iudeque in renes
teiutibus ac iibrolis veuis juxta* fpuriaiu coltaui radicibus

1 OJFTBhN 22.

5,7

Ed. Chart. IT. [6.] : i Fof. . 278.

Ed. Lind. I. (07. 5o8.)
(pXsyl, mu to hrtEv&ev ovvzsvowa av/tnsTfvxvonai. nsiza
xai vsvsvmrai/ zv Qyov, maaa zovg vvaycoyas
iuirtpvxev avTZ. zrv xiaztv xai zotig ^ ** wvg naaoriu k(j{)ii'u>ys , noXvTtXxoiob Xenzyai xai oxegeyei xai
nideat cpXeifiiv. vzev&ev arfj na^vtarov ai l&vzazov
vnaXtv TQanv, nooffxsxavX^xsv bn ioziv aoov. iv
de rfj vaxuysi vijgzai ig avz zavza. . xai di zov xzerog
aria viio zo^Soun zrj yaazg xai tj aXeog avzsq wpixrptaai noog zg yeoovoag, a ig XXqXag noxszevovt. umecpvxaav Si xai Stu aloiov qiXisg uayeiui xai
Xmzui xai Ttvxt'ui xai xaunvXat.
Si fiijslyaiv aiizt
avrzeret g zg utzQag, ig zfjv xiazw xai lg ztv oQr&(nv.
Ivzev&ev (3o8j di i&vnrjxs, xai zyat .yvraii utv neoi zg
ftrjra razrzat, xoot, di tot, nsoi roig b%iug oixeywzui.
Si ravzrv zr\v q/votv avzr r tpXixp xai x yfiua nXetaza
^vXXaiivei. uno y zwv nXevrzwv xai dXiXQiveozzani uetr zyecpoutvt], oXyuiftg ovaa xai xoXr xui vevQna%vg
xai nvsvfiazo'idijg , ivzeivouvr zs vito zoo aidov z xaVr\firmatnr et bine contendens condenfatur, poAea etiam ad
podicem in nrvumabit, mufculosque adducentcs compriuiens ipfi inferitur et in vecam , telles et adliles, multiplicibus intextis tenuibus et folidis ac fibrofis vents radices
mittit. Inde era (Mima et rectiffima ipfius pars relroverfa
in caulem abiit, quod efl pudendum. In reflexione a ulem
ad eadem ipfa adaptatur et per pectinem fupra, fub ventris
et venae ipGus cute , prorumpit ad eas quae deorfum feruntur, quaeque in lele mutuo derivaiitur. Per pudendum
aulem enafeuntur venae craflae et tenues et denfae et incurvae. In foeminis vero ipfa ad teros tendit, veficam et.
urinae meatum, indeque recta procedit et mulieribus quidem
circa teros fufpenfa efl, mafeulis vero circa teftes difleminatur. Ob earn ipfam naturain baec vena plurima vim ge
nitalem babentia comprebendit. A plurirais enim et maxi
me nceris partibus nutrita, cum paueum fanguinem contineat, cava et nervi inflar era Ha, fph tuque referta exiflat,
fnb pudendoque contenta, pertingente ad fpiuam venulaa

5! 8

1002

Ed. Chart. IV. [. 7.]

FoT. I. 378. 379.
Ed. lind. I. (08.)
juera Je ttv ixav&av qh'ia iafexai, di ur adfifun
(ans oixvr ig iuixu narra ixdido ig xrv aro <p)JaovXkeiexav di xal ix xwv SAXav ueXv ig xavxrt.
di nXearov, eyijxai, tto tov pveXov zovro <rwaX&xai- i rdovt xovxm naouyvexui xrjg q>Xe\j~]bg TaiTtg it}.r0EvxvTg rrg yo\7g. eai&vtjg ovv tov u'.ov || jjp
vov i<pufiov eivav nul nvsvfiaxeog nXrjoevfivrjg -xti
&SDnaivouirrg, xal li^jk'orro tov onUazog {aqiyyet ev <uvT\. de nvevua ivev xal rj naqovoa
iij xal rj sQuxijg xal twv cpXeiuv navxai&ev r |vii ipnoiet. ixevt] di 17 cp ovxrjg diifataxai, di tov uexaqofoov xal oqtayrjg naga xtjv xar&ar
veuourr, noXXoai qXtioiai, nXevg . ai
acpovdvXovg diu aa^xatv inijXXuyuvcog vfinenixvwxev, ware xoqiiug xul vutuog elvui. avxrj Si nao
tov yXovtov exai, di tov ftvg vno toi /urpw vnofttiit} di yXovxov ig xoxvXt}dvt tov utjqov nao ttv xt<puXv / tfXei r vcmvorjv uro -

vi adducit. Quae vero non funt vi adducta, tanquam cu

curbitula in fe ipfas trahens , omnia in fuperiorem venam
emittit. De caeteris autem corporis partibus in banc oonfluit, ejus vero pars multo maxima de medulla , velut di
ctum eil, coacervatur. Ad id vero voluptas accedit, qued
vena illa geniturae lit plena. Cam ergo per reliqunm tempus aliquo fanguine et fpiritn abundare foleat, ea plena t
calefacta deorfumque conlluente femine, quae in fe babtt
conftringit. Spiritus autem quae inert, praefeneque vis et
caliditas venularumque continens undique contentio, titillationem intus facit. Illa vero quae ex fe propaginem dedaxit
et per dorfum et jugulum fecund urn fpinam diftribuitur
venulis multis coilas involvit et vertebras per carnes nlternatim obducit, ita ut bene nutrita et femine referta fit. Ipfi
antem juxta nates progreditur, per mufculum fub femore
alte demerfa, ad nates vero in coxae acetbulo juxta caput
iu venam perforate , quae femori refpirationem praebet

^ finios.

5Jy

, Clntt IV. E7f]

FoL.I. 279.
Ed., Lind. I. 38- 59-)
git, ' x nfiu tov (tijoov nu Trv jrpff yovv xa(int]v.
(09) ittgtjv d na tov ovtZva xa&ixs nvxw((iov
xai dvoT{ni]TOV. r d di tov pyg zsvovaa tieq
yvv tajieQWTca xai di arov tov xvrjutaov axov
OsevuyyuxE q>).ta, r TQsyei tov fivslv xui ^o^ersvexai
di tov vsqtutov tov xvijuiuqv, na trjv srSsmv tov noS.QS- avtT] d di %$ imyovvdog s- vxog di xvrfiijS tov fiv ov^ti] xixaxai. xai iftnenXs^s St tov o~<pv(K/. ivtg TTCt%i] xai vai/iog. xai vtav&a nsi otpvQv
xai tov tvovtv dvoxghovg qiXtag peuiviiijxev , avtj d inodedufiTjxe xrca&EV tov nodog into tov tuqoov. xai tvxav&cc
dianXt^aau xai g tov (tyav dxxvkov treosaaaa, dnt).iv
'vatfiov (pXta vcj&sv vn d/xa x tov Taaov vuxxuuTizM xai ntpavTut nuxvv&Eaa nuo tXTog xov oq,vQQv xai vfisTui avtu na tov vuxvqiiiov Tt)v avTifXi}iiitv XEQxda. na d xtv yao~TQOxvrurv olov aqpsvdvrjv
JIETCOJTU*. TO 3' VTEV&EV TBIUTM TtaQt TOV VOVVUTOg TO tV-ws* .imti.tpte d xai niyovruiidi, yfa'ag. xai xui
ultra femur, lexuram verfus, quae eft ad genu fertiir. Al
teram vero ad inguina demittit crebris radicibus et quae
non facile converlilur. Quae autem per mufculum tendit,
. circum genu difpergilnr et per offis tibiae fummam partem
venam in fiulam excavat, quae medullam nutrit et per
infernam tibiam juxta pedis connexionem deducitur. Ipfa
vero per genu patellam, interiore parte per tibiae mufcu
lum profunde extendjtur et impljcatur per malleolum, intus
crrall et fanguine referLa, bicque circum malleolum et tendinem aegre difcretas venas convolvit. Ipfa vero ad infe
riorem pedem fub primatii plantam decurrit, bicque impl
cala et ad magnum digitum inuixa, duplicem venam fan
guine refertam , fuperiore parte fub cute ex prima planta
vet'ctit et ad malleolum externum crafla apparet, fupraque
ddilribuitur juxta oppofitum anteriori tibiae radium.
At
juxta pofteriorem tibiae partem camofam fundam facit,
quodque bine eft reliquum juxta internam genu partem extenfum eft. Immittit etiam et in patellae genu venas et ad

5ao

mao.XJPJfQ$*

Ed. Chart. . [7. 8.]

Fof. L 379-' Ed.;Ljndt I. (. .)
itr rijg myov'vuTdog , InxoiXoy ' (pif'u- ir r$
el novrjetj, Xvvytb %e).wdea i^wga. dtwoittjxs di at^
xai tn xai j-oraios. & *
xat s ts yvag noXvnhxovg ({fa, u tntver naazeiroioai jcut vnoxriico /<ijpo xai xan^n.
{turra* Tot's xcu ss tv pro'', xa *.
oaiov keienivofttrui tvaiurai neyutiurzai. r di <fty~>.
flirt] Tju Tov yovuiog vio () , /i-.
t cmozat ff xov ovuiva^ xui diu <ff*$i>.
7101JV t^v ' xa r^y uiuv xi toua. -
^ia xat. nXureu xai i'vaipo wyexjui np t ^^.
xat 3taxpfi]t' xcpvauaa 'vaiftov , xaieget g tov v&<p(fiv t
defiv Xoov tov ^. Itj; 5t %To ig qkfu 7fu%tfv. i ' xar&aa iantcpvx&v ig ia^ ijnuioj. xai
arijs !> on).yxrov npvxevt ir (o^tojj-,
JfO/} OIt T | 5t TO ^ '(^1'^.
ig ta nos aptoy 0ieit. [S] da di txntnhxu**.
interiorem patellae partem cavam, venam involvit, quam fi.,
quis dolore alliejat, celerrime biliofum ac ferofum huinurem
colligit, jpfa vero juxta in terna m ge.nu cavitalem prorumpit. In poplites vero inultas implcalas venas, velut ftolo*-,
4ies produoit, quae inde juxta -voe leraor s inferiores x-r
teniae etiatn in lees et in podicem radices emiltunt t
circa os factum in unum circumtenduntur. Quae vero ad
interiorem genu partein pervenit,' furfuin juxta internant
femoris partein ad inguen tendit et per coxendicem ultr*iu
' ad fpinam et lumbutn foras procedens, rafia et lata fan, i
guineque referta, furfum porrigitur ad hepar et bidain
producens fanguine plenam , dextram hepalis librara ad re
nein continet. Ipfa vero fubter hepatis regionem diflributa
in cralfam venam feinditur refiexaque in partem hepatis
craffiorem inferitur, et altera quidem ipfius pars in vifeeris
fuperficie adhaerefeens, ubi fei eil, multis radicibus.tanqunm
cirrhis per hepar e implicata, altera vero per internaiu
jus partem velut per rivos dedueta. Duae vero venae in-!-.

. Chart. IV. [8:] Foef. . 37^. 8/ EU. Lind. . (. .)

(fktsg vo iocv xwv nXaxwv. xui (lia (tiv dut xwv
xovqiwv xai dioftuio % ix toxi vtjotiu r\ ds htQT) nttaaaa ig xtjv axvduv xui ig tv req>ov
ijjxvQop.TTat ig xrv xvoxiv te xui uSoiov. tx i xov
la%iov aoyoutirj uvirai ini riyov ixoXk^ nenXrrjas
qiXf'ag. xai ts itXevgg xui xoiig aqporXovg irsxixwas
ipo xrtv axur&uv xui naoacpvudug sreqiXeoTouijae
xai tu Vrepa xui riv rtjiv ireiX-uiQ. xui ai piv uno tov
Tjtoov t te xovg uuovg | xui vnfQ i&eoewvu xui xg xojfiug noe^ftsrui xuTSTtxrjauV' ij o qiyptrt] naga
^ttpi xov rnaxog xui notsvQiyywouaa xrv ' avw , ino
xiv uxav&av ( 6i xwv qtrwv iv noi,r<supiivr. jj
di ix xwv Qtaxioijv qiXiif) x pv xrv uvrrv tpvaiv
to()twTUi iv xotatf (11) deioaiv, ix xwv aototsowv ig
r.iop nuvou olx txu/J.ei , &).% ig xov anitvu iftnqpvxs xat rijv ')? \ iv n-^u avtov. iriedev
xaxtSvauxo ig xo ivtg xai joap-wxe zov irajuoct. qpXtioiaiv. i Xog ix tai inin).oou uiwxui xoatv
ter duas latas fibras fe explicant et una quidem per vertices
eUcutem penetrans, ex umbilico emergit. Altera vero fuo
apprelTu fpinain et altingens, in veGcam pudendumque amorae i11 tnoditm infita cil. De coxendice autem furfum procedens, ad imum ventrem multas errabundas venas
deduxit, collasque et vertebras ad fpiiiam aunulorurn modo
connexuit et propagines in mullas venas transmitit, in teUi
naque ao ventrem inferiorem involvil. Et liae quidem ex
imo ventre ad mammas et fupra mentum ac fummos Lume
ros exporrectae connexae funl. Quae vero juxta hepatis
craflitudinem pervenit, fupra ubi fei in lillulam excavavit,
fub fpinam dilribuitur, via per feptum transverfum facta.
At vero vena quae ex finiftris tendit, caetera quidm juxta
eandeni naturam non fecus ea quae de dextris prodit,
radieibus firmatur. Ex finillris tarnen afeendens, in hepar
propagines non emittit, fed in lienem inferilur ad caput
quod in.ipGift parte cralfa exiilit.. Inde intro fubit et lie
nem fanguinolentis venulis tanquam araneae lelis intexuit.

< * #*-*,**

Ed. Chart. IV. [8.] /FoCf. ato. ,?

bind.. I. .<??^
| cur'ov (pXeiotaiv vaifiaxtaaaa avto\ ixt* Si* no zij
KsqpaA/jg to ff7r?.j;vs jrpos rrv rtxartfuv ;'jjt7rroi>iTH dr
twv t/(if ) mV / vxev'&sy de jmioj xt tir tai
17 aoiaisor .mevjiova Xrkaxau-. ai di ivuiuotsj
iovaat vn avxv nal ^oyBxevovxai ig avxv. oXyuiuoi Si
val Xenral al ano nvev/tovog teco&e yirucvuit t <iiW
Qaiov ivxog ig zrv xaodrv , are vit avxov i^a&eKyiureu
iyxsyahrwvxat ntl ta cur aureij. nal ig r xoia ,- irr
tc Jte^pu^xaffM'. l/jXkovai xul ai ttqisqui xal avxmt
ig avxr]v. tv yp aisvoywoitj xrjg dwov sviovxai ix mtir
tig xov owiiUTog xg Iviug eyowsa. dio xul nuvxo toi <k~
(tuxog nsol xov &ai(ri>cu uXiax axtv t &. xt xf
%Qwftx(v ai uexaoXul yvortai , xuvtrg unoa<fiyyovo~t)g t4i
cpXtag xul . %ahoig utv ouv tvd x yamuaxu
yrovxui, xal eyooa xal uupavu, avtayoatjg di yXtoo xal
neXidr. x di ix > xwv nuoirzttr
txoxy XQWuxto*.
.
4.1 i <". i* fV; s -'

Totus autem ex omento' ejevalur, ipfum verielB de e{ fanguine explens. At quae de lienis carite ad fpi nam inipingunt, per feptura transverfum procedunt Inde Veid infe
riorem in parlem tum dextra' tum finiftra Tub puluionepi
duela eft. Quae autem fanguine rei'ertae funt , fub ipfutn
et in ipfum velut rivi deducuntur. Pauci vero fuiiguim'i
et tenues a pulmoiie inlrinfecus exortae, cum rarus natura
exiftal, in cor, nimirum ab ipfo emulctae, circa eju au\>culas velut iraeui injiciunlur et in cavilates internas dfilyunt. Quin et liae priores in ipfum propagines jmmittunt.
In anguflia enim transitus intus colloca turn eft, vclututx
omni corpore fibras habens. Quam ob rem ex omni corpore
potiffimum circa ihoracem fenfus ineft, colorummie muUtiones contingunt, hoc venas cnftringenl et laxante. La
xante igitur colores rubicundi fiunt, bene colorati et pelUcidi, conftringente vero ex virore pallidi et lividi.
cerle evariant prout praefentes cuique adfunt colorea.
.

1002 I A JSP. TJAT. . 5a3

Ed. Chart. VI. [187. 188.] FoSf. I. 280. Ed. Lind. . (37. 28.)
1002 TIE PI AEPJ2N T
TOIIAN.
[187] (37) 'Itjtqixtjv batig ovXexai &ig tjrev
%qt noiew TXQtotov usv && mag eieog,
* dvvazai neyneo&ab x<rtt. ov y oixaaiv otv,
XX noXv diuyQOveiv aurai iovtwv nui v ryai usraoXijaiv. [188] nena d nvevftata Oeou xai
\pv%Q. uXiaxa uiv xoiv naaiv uv&amoiaiv , Weira d
xai v xcnr] yo)or tm^Qia torra. (28) de d xai
vduTOiV iv&vuiea&ai tag dvvitiag. yap v arojuart
diacpoovoi xai v ora&ftcp, o'vxm xai r dvvautg diucpu noXv ixoTOV. g > nsiv cfxTjza Tig rg
dia<pQf>VToai %gi] rfv &oiv avtirg, xse xai TiQog nravuaru xai tg uvaxoXg rjXtov- ov yo ro)ur dirazai i/'rt iryo ogirjv xerat xai ij'ri
<nog vtov, odd' rTig icaog ijXiov vwypvra, ovd' 'rTig tiq
dvovza. Taita d v&vueo&ai >g xXXiara. xai vat
HIPPOCRA.T1S DE AERE LOCIS ET
AQV1S LIBER.
Qui artem medicam recta inveligatione confequi volet,
is primnm quidem anni tmpora in confideralionem adhi bere debet, quid liorum quidque poffit. Neque enitn quicquam babent Emile, fed cum inter fe plurimum diflerunt,
tum etiam propter varias quae in eis contingunt mutationes.
Deinde vero ventos tum calidos tum frigidos, praecipue
quidem eos qui omnibus funt communes, deinceps eos
qui cuique regioni funt familiares. Quin etiam aquarum
facultates animo reputare oportet. Queniadmodum enim
guu et pondere, ita et facltate iingulae plurimum diff
rant Quare fi quis ad urbem Obi ignotam pervenerit, is
ejus fitus curam habere debet, ut cognofcat quomodo ad
ventos aut folis exortum fit expoGta. Neque enim easdem
vires habet quae ad feptentrionem et quae ad aulrum fita
eft, ut neque ejus quae ad exorientem folem aut occidentem
fpectat. Et quidem optime animo concipienda funt

Ed. Chart. VI. [188.] Fo?f. . a8o. 281. Ed. bind. . (28. 319.?
TOif nqi c ^ODOt , <* jrorsgov a&at yutorrat, xai ua7,uxoaiv , i} oxXtjqoo rs xui ix xai ix ,
ehe Xvxooi xai ieauvoiaiv. xui tv yijv

xai vvSgo, ij aaea xai tyvuo, xai the v xolkm im i

xai nrtytjorj, ehe fievttuuog xai rpv%QT. xai rrt datrav twv
w&qvihv, xottj rfioVTUf hotcqov (piloniui xat giotrtai
xai taXuntoQoi , j quoyvuvaata xai qiXnorot ||
idiooL xui noioi. xai ano tovtiwv yoi iv&vuea&ai.
ara. el yo lavvu eldet] ti , uktata u'tv mirra, i
di ur, x ye nXelaia, ovx uv uirtov uv&voi ig Jiitv c<r* xveuevov, rg uv aneioog y, ovte voaruara emypiaia, oute Twv xoivwv r qivaig xor t ieriv. are ur nogta&at iv
ztj &eoaner rcv voowv ut dt<z(3ag)papT<iytr* a eixg
eoTi ylyveo&ai, rv ti tuvtu nQoteuov eid irgoyoutv zig
Q. neoi ixoTov yrov noavvxog xai tov vutvrov X uv oxaa vooijuava uXXei nuyxoira xiv noi.iv xaxaa-//<jeiv j &geog i ye^uvog xaa te 3ia xarm xvv-

et quomodo ad aquas babeant, nam paluftribus et mollibos

utantur, anduris et ex ublimi ac faxofis locis fcaturientibus,
five falfis ac coctu difficilibus. Terra eliam ipia infpicienda,
nudane fit et aqiiis careat, an denfa et irrigua, et an cavo
loco fita fit et aeluofo , an vero ublimi et rigido. Hominnm quoque victus ratio, quanam maxime delectentnr, in-,
fpicienda, an potni et cibis et olio dediti, an excrcitationibus et laboribus gaudeant, et an edaces fint et a potu fibi
temprent. Et ex bis Ungula reputare oportet. Haec enim
2>raecipue quidcin omnia, aut ccrte plurima probe qui
agnoverit, cum ad urbem fibi ignotatn pervenerit, enm neque morbi regioni familiares, eque communium quae fit
natura latere poterit, utneque in eorum curatione baefitare
aut aberrare pofilt. Quae certe contingere folent, fi quis
iitorum cognitionem non ante animo perceptam babuerit
Qui vero illa recte cognoverit , is cujusque temporis impendenlis et anni fiatum praedicere polerit et quinam inorbi
tarn aeitale quam Lieme in urbe communiter fint grat-

1 AJZXN TJA-TUN .

Sl5

Eilv Chast. VI.H'88. 189.]

Fof. . 281.
Ed. Lind. L (Sag.)
tog yyrsa&at ir. [tsTrtoXijg rij diuhrg. [189] tdw y
. iv tifiotv'xq usTofiok xui innokg xui
dioiug, .& 'xaaxov jovtmv yiyvsxut, izQoeidst] uv
exog xouf ti uiklei yyvea&uif oviu>g v ng if/svvaiftBro
xai Tifioyiviaaxaiv zohg xutoovg, ' uv eih ny txotov xui t Tvyyuvtt Ttg vyisrg xai o-v
(ff'ooiTO oix . v x][vr. si doxt'oi Ttg avi
fiexewQoioyu eirut, ti xrg yvc!>(trg , ftoi iv r*
ovx Xu%ti7TO}> fituog avuakleiat arovofiiij g itjrixrv,
nvu nkeavov. y - wotjtrt- xui ui xoilai
ItsiarllXovoiv ToUsiV v&QanoiatVi %] 'xaaiu
TigoeiQ-rurwv axonev xai uaarUjatv > yw qjoaut .
ti uv TcoXtg ng tu nvexsuaxa xsrai -frQu' d'
eurui, uetu^v %rg yetftegivrg uraxoXtj^ toxi rjiov xui
vautuv yeiusncv, xai avr/ - axi
vvroua, > nvsvfitwv oxnt], v
Tf itXei ot t xai ' xui ryxrj si urj uexatQu, itv digeog , yetumvo
turi, tum etam quinarn cuiqne privatim ex victus mutatione impender debeaiit Qui enim temporum mutatiunes
aftrornmque ortus et obitus, ut liorum quaeque eveniant, tenuerit, is utique futurum amri iiatum praevidere polerit.
ratione inveltigando qui temporum occaConet praefenferit, is maxime cujusque naturam cognoverit et plerumque
fanitas Uli fuccedet, minimumque in arte a recta via aberraverit. Quod fi cui ilia ad rerum fublimium fpeculalionem,
pertinere videantur, is ii fententia deftiterit, facile intelliget, ad artem mcdicam aftrononiiam ipi'am non minimum,
fed plurimum potius coni'erre, quippe cum una cum anni
temporibus liomiimm ventriculi nmtationem accipiant.
Quonain autem pacto quae diximue Angula conlideraiida et
exploranda fijit, deinceps apcriam. Civitas quae ventis calidis eft expolita, iis videlicet qui inter brumalem lolem
exorientem et occidentem perfluant', eique funt peculiares,
a feptentrionalibus autem ventis tecta eft, ea aquarum lubfaliarum copia abundat, quae cum e fublimi fcaturiant, eas

5u6

102

Ed. Chart. VI. [189. 190/)

For.I. 281.
Ed. Lind. I. (33o,)
. (33o) xai piv nXsmv xioma xait;
rjXov xai nrsvuiaiv , vdao ^pcrrat yudomr,
uiv rjooov uia&vovTM tojv zoiovitiav LiezaoKtatoxou* d 'vdao ileoioi ygiovzut Mai liiivmdeair , xtrta
ur xakwg Twv nrsvfiiwv Kai tov rXtov, avxa* Se uior.
xrv per t &(Qog uxftfQv y%*rxm , &usaov navomea ai
vooooc tv d enofiQov, nokiygonoi yvovzat. qxtysdare;
xotvw yyveo&ai ano norg noifoiog, ]V .xog eyytwpai.
roD 5e yeiftiovog rpvxQOV, r&Qtnovg ;
vyg %eiv xai cpXeyiiUTwdeug , xoikug a vitas* nvxw
ixzuoooeo&ai no t\ xecparjg tov <\ mxaruytorzog. [190] it* edeu ni niij&og avvoiv ro*<e elvai. o&ieiv d' oiix ya&ovg elvav oide nveir. *oov iiv yo xeqtaXg aed'tviag i'yovaw t ovx av ettjeav icy*&oi nveiv- r yag xaatnXt] fiukkov nit&u voor/az tntywoia vui. nqnov fiiv yvvaxa voaeg m
owdeag firat- tnenu noXXg lxovg ino voov xai w
qivoei, IxiizgojoxsoO'ai nvxv- * nutdounv *a ella le quidem calidas, Lieme vero frgidas effe necefle .
Et urbes quidem quae foli et ventis probe funt expoGtae et
aquis probis uluntur, eae quidem hujusmodi mutationes mi
nus fentiunt. Quae vero aquis palulribus laculrbui
uluntur, eque probe ventis ac foli funt expotae, eac maps
funt obnoxiae. fi quidem aellas licca fuerit, morbi eelerius deinunt, fin vero imbribus fcateat, diuturni fiuntalceraque exedenlia, phagedaenas vocant, ex quavis occfione in ulceribus fuboriri eft confentaneum. Hieme vero
frgida homines capita hmida et pituita . redundancia ha
bere aequum eil, ct pituita ex capite defluente eorum alc
crebro exturbari eosque ut plurimum hab tu corporis efle
debiliore ac eque probe edere nec bibere poffe. Quibui
enim capita debilia fuerint, ii nunquam egregii potores futrint, quod eos crpula uiagis vexet. Morbi autem hi feet
patrii. Primum quidem midieres morbis et lluxionibiis funt
obnoxiae, deinde mullae ex morbo non natura leriles crebrisque aborlionibus conliclanlur. Pueris vero convulo

llEPl ABSBOJS rdATN .

53y

C&J.'eifarfc.-Vb [iigto. 191.3 Fof. r.a8i. 28. Ed. Lind. I. (33o, 33i.)
jjmtv imaGJiov xui ba&uaxtt er vottiovcu nuiSov noi;tw |) voCcroi elvui. toiao de uvdyuoi dvaevxe(/ag
-utti- taooiag xai fjtxiukovg xai m'exovg noXvyovtovg %etftSQirog xai ntvvxxida nok\ft xal uifiO(j{>o'tdu v 'tdoij.
nievginSeg S xui itEQi7trev[iovT xc xuvaoi, xai xoa |
-*yQOrftUTU rOfti^Orrai OVH iyytVOVXUi TwV.. OV yo OV TS
Venoi)
xoilteci vygai tarnt, xg vovaov xuvtaq iayiietv.
tp&aluia* * yyivovrttt vyai xai 00 yuXsuai, ohyo^Qoviot,
ijjtr (32 1)
xaxaytj vaijua nyxoivov ix fieiaolqg ||
*a xzav ntixrxovxa i'xsu imeyalXwoi , [191] xatoot iniysvtiavoi, ix xov iyxecpXov naanitjxxixovg noiovoi
vovg p&oamovg , xzav |a'gp>7j? ijXitodeioi x!v xecpuXrv r
(nyeioat. xavxa pkv avztoioiv imywoi itsxiv.
%o>uig s r\v xi nyxoivov xmayij voijua ex fiSxaoi.ijg xwv
-ov, xat xovxiov pEiyovmv- xo'irat *' rxixovxut xovi-Ttav ? nrtvftaxa x yvy era dvauwv xmv
i&sQnwv toi Tjkov xai vuxokrg xrjg ^coty/Js , xai aii IV if
lies impendent et crebri anhelitus, quos puerilem affectum
. iefncere et iacrum efie exiilimant. Vins autem inteilinoruni
chilien lin (es et alri proQuvia, febres algidae et liibernae
- diuturnae, puilulae multae nocturnae epinyetides dictae et
inguinis pioiluvia per ora venarum quae in ano finit, haexnorrhoides vocantur.
Morbi autem laterales pleuritides
<lictae et pulmonum inllammationes, febres ardentes et quicunqne acuti morbi cenfentur, raro contingunt Neque
- -enim ejusmodi morbi , ubi alvi liquidae fuerint, invalefcere
poffnnt. Lippitudines vero buuiidae oboriuntur, neque
moleftae neque longae, nifi ex lemporum immutatione mor
bus aliquis omnibus communis invadat. Ac ubi quinquagehiiium annum excelTerint, delillationes ex cerebro fuperveniunt, quae homines aliqua corporis parte relolutos reddunt , ubi caput derepente foli expofitum , aut frigore correptum fuerit. Atque ii quidem morbi his funt pati-ii, praeterqnam quod G morbus aliquis omnino communis ex anni
tempornm mutatione occupaverit, hujus etiam participes
exiunt. At quae civitates his ontrariuui lituui habent et

<

5q8

innOKVATT2

Ed. Chart. TI. [19. 9.] FoT.I. 182. Ed- Lnid. I. (33i. 53a.)
xuvtu tu nvevftwia imyvoi onv, tov d rwu xui lit
&eir>v itrevuratv oxtntj, de i'xsi iiey rovTfW. nwruv uiv jt [ oxXro xui rpv^ya ini
nXfog yXvxurejat. rovg i uv&Qmovg vrivv >u
oxsXiqoovg ryxrj eirui., rovg rs irXeovg i xoiXiag ittiafivov t'xsiv ** axXrgg xico , ig di 'tw evoviuag,
ypXaidutg ftXXoy i (fXeyuuxug eirut. t d xacpakag
vyiTjtjg '%ov<yt xui oy.Xrvs- rjyputmi tlrsiv ni - hAijOog. d uvrioiaiv imdyut tu nXevottdg it
noXXrtl, u' te ^^ vouiuevai voooi. ryxi} d de /ir,
xruv xoilitu oxXioui i'oaiv , 'unvo nu/./.ui yvoviut cot
nor; TTQoq'Vtatog. Toviov t ahov o~ri> tov aiuaxog- r~
ruGtg xui r axXroovrg tjg xoiXijg. r yoQ 17001*7? (tyyparag noitei elvm xai tov vdurog t ipiyooTr)?. dmdovg di
yayxti tg toiavtug q vaiag eirut xui o TioXvnoxag. o yao
olv ua iwXvfjovg hat xui TtoXvlig-J7iiag.
oif&aXukt ^&* fttv diayoovovg, yiyreo&ai di
oxXrug xui 1o~%vq<;. xui ev&taig (iijyvva&M - uiventis frigidis inter ortum et occafum folis aeftivum finit
expolitae, iisque hi venti funt patrii, ab au Uro autem et aeftivis obtectae faut, de bis lie . le res habet. Primum quidem aquae tum durae tum frigidae fere dulces evadunt.
Homines autem robuftos et exuecos eile necefle eft et plerosque ventres inferiores indmitos et duros habere, fuperiores vero fluxiliorts bileque magis quam pituita redundare.
Capita fana et dura babeut et pleraque. vafa ips intro rumpuntur. Morbi autem apud eos paflim vaganlur, laterales
m 11 Iii et qui acuti eile cenfentur. Quod lie fe habere neeefle elt, cum alvi durae exilian t. Multi quoque qua vis ex
occafione pus inlro colligunt. Cujus rci caula eft corporis
diflenGo et ventris d un Li es. Siccitas enim et aquae frigiditas in caufa funt ut vafa intro rumpautur. Ejusmodi
autem naturas cibis, non multis potibus obnoxias elle neceiTe eft. Neqne enim fieri poteft ut fimul mullum edant
aut bibant. Lippitudines autem iis quidem per iiitervalla
continguut, i ta lamen alperae ac vehementes ut cunferlim

1 AEPN TJATQN TODiN.

52g

Bd. Chart. VI. [19a.]

Fof. . 282.
Ed. Lind. I. (2.)
fio^oia ex yivtuv naxQOiai zQi^xorxa imv
yiyveeOui lojvt toi &teog. ta Uy voasvuatu xuktvusva, oXiya fiiv raira, ioyvo d, uuxQoiovg xovg v&(>wnov xouxovg fiXkov eixg Iva* ttowv. rs o
<f>Xeyuai>dea yyyvEO&ut ovdi yioveOai- xa ij'#ea /oici ta i rfieQ(xQa. uv vfiaiv z voaruaia Iniyatt iaiiv- xai jjcups iv
nyxowov xaxaa^'J ex uexaoktjg
iv wotmy. * i ywm&y TipajTov orpuipyat *
yiyvovtai, t vaxu arta axkr xat ' xal
ipv%(). al y xaOoaug oiix intyvovxa* xmv muipatv
iqnuqaui, Xk Xyui xai twvijou t'netxa xxzovot yuke. txiLiQoxva is oj acpu- * de xxoioiv x
naidu vvatot xQtpeiv elai, oawoemixat no
xm ixtav jrtg ax),TQiijiog xai zQauvig. qi&mg }roiiat ai^va . vn / /Swj (fqypuxu
eypvaiv xa* tmafiuxa, xog nuidioiaw vipuwre yyirov ev ( oo^otv, ws /xpa fl. ( ^; xijg
rXixrfi tfaviavxui. T3m ot// y rai?; if '*. *
oculi rumpanlur. Aelate vero iis qui nondum trigefimum
annum attigerunt vehementes Hunt fanguinis e naribui
eruptiones. Morbi enim qui facri appellantur, pauci ii
quidem, fed vehementes. Iios longioria elle vitae quam
caeteros aequum e, iigque ulcera citra inflammationem
fuboriri, neque admodum exafperari moresque, agreftes potius eile quam nianfuetos. Ac viris quidem hi morbi font
familiares, praelerquam 11 quia omnes communiter ex ternpornm anni mulatione invadat Quod autem ad mulieres attinet, multae ob aquas duras, coctu difficiles et frgidas durae fun t. eque enim commodae conlingunt purgationes
menftruae , fed paucae et pravae. Deinde non ni aegre
pariant neque adtnodum abortionibus tentantur. Cum vero
pepererunt, pueros enutrire noiipoflint. Lac Cquidem aquarum du rita te et cruditale extinguitur.
Tabes etiam fr
quentes a partu conlingunt. Prae violentia enim ruptis ac
vulonibus preheuduntur. Pueris vero dum parvi funt,
teftium tumores aquo fuboriuntur, qui procedente aetate
HIPPOCnATS . I.
LI

53o

innOKPATTSt

Ed. Chart. VI. [192. 19.] ..02.83. Ed.Lind.I. (33a. 535}

ftiv OVV XWV &E()f(V nVSVUIlXtOV XUI IpVXQlZl' xui xct
'^ xovxtwv fyst <>g irQoettjxai. xoui d xtoruu
no x Tirtv/ fiexa^ xwp d'stvmv uvuxoXifnv xov tjXiov
xai xv ^et/isiviv xai xaat ivarxov xovxtmv ,
i'xev neji avtmv. xaat pv ngg (333) x vuxoXg xov
*Xov xovxai, xavxg elx svai vytsivoxa xv ng ig
axxovg ioTufifiirwv xai xv ng x &ea(t , v xai axdiov x (tezul-v . hqoxsqov ftsv y fiexuoxsov 'jrs
&euv xai xo i/'u^oov. i'nuxa x vaxa xaa tto xg
xov rXov raxoXg ioziv, xavxa Xaftn xe tirai aruyxtj
xui svmdr xai fiuXax xai iouxen syyivsa&ui v xuvxy
nXsi. y ijXiog xoiXvei rUsywv xai xaxaXunmv.
yg tia&ivov aurore uit o ijrQ int%e t> ni x no'/.vIl te xs tliea xoov r&nav iujfpo re xai r&tjg taxi
fiXXov, rjv (tr\ xtg vovao uXXr xwXvr;. Xaunifairoi xs ol
utd Qumot, , oyrjv xs xai %vveaw eXxicvg elaiv xrv no
[19] oQST]V, sneQ xui x XXa x iftq>vusva fisvio axv.
i'oix xs pXiaxa r o'vxot xstuvtj nXig jjo xax xr)v per
difparent feroque hac in civitate pubefcunt. Ac de ventis
quidem calidis et 'rigidis et iis expofitis urbibus, quemadmodum ante dictum eil , ita fe res habet. At vero civitates quae ad ventos inter aeivum folis ortura et hibernant
funt expofitae et quae iis contrario modo fe habent, de bis
jc fe res habet. Quae quidem foli orienti funt expofitae, eas
falubriores efl'e par eft his quae ad feptentriones et ventos
calidos obverfae funt, et ftadium unum intert. Prim um
liquidem calor et frigus temperate fe habent, deinde
aquas quae folis ortum fpectant omnes lmpidas eile et
odoratas ac molles et amoenas in bac civitate fuboriri necefle e. Sol namque emergens el perluftrans eas reprimit
Diluculum enim ipfe ar ut plurimum 'femper affundit.
Horainum habitus coloratiores et vividiores funt, ni alius
quia morbus probibeat. Homines clara voce funt praediti,
et ad iram ac prudentiam melius funt comparad quam feptentrionales , liquidem et reliqua illic nascentia praeantiora funt. Ac fere c fita civitas , quoad calidi et frigidi

1 jtEPQN TJjITN OISiN.

534

. Chart. VI. [19.]

Fof. I. 8.
Ed. Lind. I. {333. 334.)
xQutxrjta &euov xai x/jv^gov, voaeuuza
ftev yera xai & , oixs de v nleaw
ytvouvotg vooevuaaiv , ra ng &eu nvevuata
ioTaftutvyow. ui yvvaxsg avTO&i ivaixvfiore slai a<pdga xai txtovoi fadiu. izeqI fiv xoirtinn syst, xoaut de nyg t ivma xnm ai aittjaiv sari axent]
TTvevftrmv no Tijg tovg nvevrwv, te &eu nvev-ftata nayaot xui tyvyo dno * qxtvjv, vyxrj ravta nXia &aiv xieo&at voaeQorcTrv uv yg
r ov lutino, ariov de oti 6 tu&tvv xaxjr tg ni nolv , hang vdaxi yxuTuuiyvvuevog t
lutin00 v yav&i. yo ijltog niv Va ydrjvui owe inirlunet. Of'eog 'toi&ev uev (334) avat xpv^ai nv&ovai, xai dyaoi nnTovaw, lomv jlio .
ots dtipei Toiig v&omov, t xai o.%Qoovg
eixg elvui xai atfywaiovg , navrant Tt^etv ue'oo Tiv nQoeiQiuvcov ovtv avrot tmoxtxiiui.
agvqioivovg te eixg tva* xai oay^deag di ri* tjt'a ort
tcmperationem veri fimilis eil, tum etiam morbi quidem
pauciores et debiliores gignuntur, eorumque morborum funt
fimiles qui in civitatibus quae ail calidos ventos fpeclant
oriuntur. Et raulieres illic valde foecundae evadunt facileque pariunt Ac de bis boc quidem habet modo. At vero
quae ad occaus funt expofitae et a ventis qui ab oriente fpirant obtctae , tum a calidis ventis , tum etiam frigidis a
feptentrione leviter perflanlur, barum urbium tum maxi
me morbo eile obnoxium necefle eil. Primum liquidem
aquae minime funt.liinpidae. Cujus rei catifa eft, quod ar
pluriinum matutinum tempus occupt, qui aquae admixtus
illius fplertdorem obfcurat. Neque enim niG in altum evectus
fol rplendefcit. Per aelatem vero mane quidem aurae
frigidae fpirant et ros decidit, de reliquo Vero ad ipfai
fol fe demittens quam maxime homines percoquit. Quare
et decolores eos eile par eil et infirmas, praedictisque om
nibus morbis participare, cum nulla ex parte ab eis lepa
ren tnr. Gravem etiam et raucam vocem eos habere eil
LI 2

53

. .

Ed. Chart. VI. [195- 19*.]

Fof. I. 83.
Ed. Lind. I. (554.)
xd&uozo > ni tu noXv avto&i, ytyvercu xai voafSf)}.
oins yg inz tcSv oqeUav xxoirsTat, odou. o y ngooiypvot, nvevfiaxa. nQaatypvaiv avzoiaiv xai xtrzai iduzetvzaz itsziv. inei ni ] tenoti nrspazu t'oixev ei! fiezomoca pXioza r &'otg r zoutvzt}
jihot xuz t /i'ffjs pezaoXag , ort no).v piw
yiyvezM zov u&irov xai tov tto zrjv Sesqv. neol ft
nvevuziov 'a iaxiv emTrjSeiu xai atennqdeia de jtb
f_io/*] izeoi d Tiv Xoutv vdtw ovkouui irjyrtcaa&ai,
a roadeu xai a iyietrzaza xai xaa ep vSuzot
xux elxb yivea&ai xai lern ya&- nXeozov yy utof
j-vuXXezai, Iff ttv vyterv. oxrsu piv ovv taxi* .wdeu xai
arqaifta xai , tuvzu ryxt] tov ftiv &tuovg titut
eoua xai 7ra%u xai oS(irv i'%orza, 'ate ovx flm^vza orza,
XX zov opgiov xdazo imzgeqiouvov ei vtov, tov t
r).ov xuoizo vyxt] uyoo evat, xai jiowjp xai jroAeu, tov d ytiito"vog xai /irjfp xai ''
[lvu im yivog xai nayezwv, woze Xeyuazioiozaza etconfentaneum, ob arem qui iliic ut plurimnm impurui et
morbofus exiftit. Neque enim ab aquilonibus multum per
piugatur, cum non affidue perilent, qui vero affidue perllant
iisque incumbunt, aquofffimi funt. Quandoquidem qui ab
occafu fpirant venti, antumno fere milesfunt, limilisque
eft hic civitatis tus quoad diei iiiutationem quod multum
inter matutinmn et vefpertinum tempus intercedit. Ac d
ventis quidem convenientes nt iiecne , fie fe res habet
Deiiiceps vero de aquis nobis commemorandum eft, et quae
morbofae et quae faluberrimae exiftant, et quae ab aqua tum
mala tum bona provenire aequum eft. Plurimum enim
niomenti ad fanitalem confert. Quae igitur funt paluftres
et ftabiles et lacuftres, eas per aeftateui quidem calidas,
craftas et olidas eft. Cum enim non perfluaiit,
fed femper novo imbx-e accedente augeantur et a fole exurantur, eas decolores efle et pravas et biliofas necefle eft.
Per hiemem vero glaciatas et frgidas, et tum a nive tum
a glacie returbidas, adeoque maxime pituitam gignere et

riEPI AEPSiN TJATQN TOHitf.'

533

Ed. Chart. VI. [194.195.] For.1.283. 284. Ed.Lind.I. (334. 355.)

vat xai ^0. nvovat, tmi.vag uv aiii
fisyXovg sit at. xai fieuviouov, xai yaOTtag axXrog
xai xai &, x vg wftovg xai (335)
xirftag Mai nauTtov xaToleXenr^adat,. eg yq *
OTijva ai ouxsg ^WTrxovxai *in. iapo eloiv. imdovg
efarai Tovg toiout'ou xeti upijoovg. xoiXag 17001 xai Hai yetv, tcv qpaQuxotv iayvQorocov eta&ai- tovio uiv varua avxtoioiv
ytoo<pv ioTtv xai Oieog xai %eiuvo. [195] ng de
TObToiaiv ot vumi xai jiietcrot yivovTui xai ai'arwdoraTOt. tov y &qeog dvaevxeqiati nokXai ianinxovat
Mai diQoiai xai nvoeroi noXv/ooviOb Tavxa
S voaevfiara pixvvd erra (fvaiug g vya) xa&iaifjat xai UTtoxxehet. utv avtoiat &
ryvsTai. | S yeifiwvog veonqoiai uv neumvevuoviui xai uariwdij vooevuaxa- S nqeavTtQOiai xav001, Si xfjv Ttji xotXrg axXijonjra. rf/iu S yvvativ oidfjuaia yyivBTUi, xai apXiy/ia Xevxr, xai sv yaazui ayovat
raucedinem excitare. Bibentibus autem lienes mag
nos elle et compreflos, ventres vero duros et tenues
calidos. Humeros vero et jugula et faciem extenuari. In
lienein enim carnes colliquefcunt, ideoque graciles funt. Ta
les vero edaces et fiticiilofos elle necefle eil, ventresque tum
fuperiores tum inferiores Gccifiimos babere, proirideque
medicamentis valentioribus indigere. Hic quidem morbus
ipQs et per aetatcm et per hiemera eft confuetus. Ad haec
etiam aquae inter cutem tum frquentes tum maxime lethales coiUitigunt. Multue enim inteilinorum difficultates
et alvi profluvia per adatem incidunt et febres etiaiu quartanae diuturnae. Hi autem morbi cum longius producuntur,
hujusmodi naturas ad aquam inter cutem deducunt et perimunt. Et hi quidem morbi ipGs per aeilatem contingunt.
Per hiemem vero junioribus pulmonum inammationes et
infaniae, fenioribus autem febres ardentes, ob ventris duritieui. Mulieribus vero tumores proveniunt et pituita alba,
vixque coiicipiunt et cum dificltate foetus magnos et tn-

534

mnoKPATor-s

Ed. Chart. VI. [195. 196.] FoeL I. 84. Ed. Lind. I. {335. 356.)
(xXig xai xxzovat, . (uyXa x /ipva xai otdovta. i'neixu iv 1 y&irwde nortjg yyvezat. x&aQOii xyoi yvvcuQv ovx hnyrsiai XWJ'I
fitt xov To'xof. xoai di naiioiaiv xthut niyiyvovxau ftliaxa uiv otaiv rdooiv xyaoi xai iXxm i* 15704 xnytyatv, oate x xotuvxu q>vaia ov% oo'v fiaxQojitov titat,
ukX ngoytjuaxsiv ygvov xov ixrevuvou. ixt di ai yv
vuxe doxiovatv 'jjetf v yuaxgl xai xxav xxo ,
(pav&ixat nkrjoaipa xrjg yaoxoo. xovxo di yyvsxai vni
vdsgov ai vox tout, ftiv xoiavta
vuxa ro^i'fw (lox&tjga elvat no 'unav x<Wa- (336) tvxsoa de baorv stsv ai ntjyai ix nexottuv. axXij y vayxq
etrut , ij et xe bxov &su vdax attv , i aidi]og yiytyai,
i frtXxog , oyuQog , j yiiaos > ij &sov , i aximxtya , r
uaqiuXxor, ij wipoj. xuvxa y nvxa vno itjg yvovxut xou
&. o xovw x xotaxrj yij vdata yad yitexax,
XX axkrjg xai . dwvt'etai yaksit xai ttg
xrv ^ vavxta elvat. ugiata di xo'aa ix /

midos pariant, quique poftea dum educantur contabescinit

et deteriores evadunt. Neque bona pod partum mulieribu
purgatio contingit. Pueris vero herniae potiffimum fnperveniunt et varices vi ris tibiarumque ulcera, ut proinde
ejusmodi naturae longae elTe vitae nequeant, fed ante tempus l'enescant. Praeterea niulieres fibi praegnantes videntur,
et cum pariendi tempus initat, ventris moles difparet. Quod
contingit ob aquaui intercutem, cum ea uteri laborarint. Ac hujusmodi quidem aquas ad quidvis paratas elle
cenfeo. Secundo loco eas quarum fontes in faxofii locis
funt, quas duras efle necfle eil, aut G ubi calidae aquae
exiltunt, aut ferrum nascitur, aut aes, aut argen Lu m, aut
aurum, aut fulpbur, aut alumen, aut bitumen, aut iiitrumHaec enim omnia caloris vi proveniunt .Neque igitur ex
hujusmodi terra bonae aquae nafcuntur, fed duraeet aeuolae, quaeque per urinas non facile feruntur et alvi egeflioni
adverfantur. At vero optimae funt quae ex fublimibus

1 jEPN TJATQN TOUSiN.

535

Ed. Chart. VI. (i96- "970 Foif.I. a84. Ed. Lind. I. (336. 337.)
ytugioiv gei *ai i.cfwv yerjgtv. avt yg ot* ylvxtu xai
Xsvx, yai TGV ovov pigeiv oXiyov ola ion. xov y/iuvo &ef)uu yivetcu, zov d &oovg xfiv^g. o/ y av enj
tx a&vzzmv ittya>v. uXwza d nundv wv r (levuaxcc
nog zg vazoXg zov tjlov igyuai xui uXXov ngg zg
{tegiva- vyy.tj yo Xauitgzeu elvat, xai evoxJea xai xovcpa.
cxioa ds ozir aXvx xui zauva xai axXij. uv
TiMiv owe ayud., siei " tuai (fvaug xui roaevuaza
sig mzrdet taiiv xovdvzu 'dura mvueva, negi v
q nnt uiirxa. syet d xui nel zovxotv de. oxauv utv al
TTiyui ng zg uvavoXg tyouaiv, uv agiota aizi
iaviewv aziv. svcega d zv z fteru'i xv &s[i 97]pt'w
vaxoXtov azi zov ijliuv xai dvatojv- xai uXXov z ngg
zg vazoXg. zgiu d z tteTu^v zv dvoutwv zmv -Oegtruiv
xai to'v yttiisiuov. (puvXtuzu z nog zov vzor xai
z ueza^v &eQivtg vazoXrjg xui dvoiog. xui zuiza (7)
ut ni utv votoujiv nvv novtjg, zom ogeoww autvw.
i o vi totai 7i(i67i wde xgea&at. oozig uv vytuirei zs xai
locis et terrae tumulis profluunt. Mae enim dulces funt et
albae , modicumque vinum ferre quennt , per bieraetn ca !idae, per aeftatem frigidae. Tales enim ex profundilfimia
iontdbus proveuiunt. Maxime vero commendantur, quarum
fontes ad folis exortus, praefertimque aeftivos decurrunt.
Limpidiores enim et boni odoris et leves eile neceTe eft.
Sa vero et indomitae et durae, in toluin quidem ut bibantur improbandae.
Sunt tarnen naturae quaedam et
morbi, quibus tales aquae potu funt commodae, de qui bus
mox dicam. Ac de bis res ita fe Labet. Querum quidem
fontes ad orientes fpectant, eae inter omnes optimae,' fecundum bas, quae funt inter aeftivos folis exortus et occafus,
fed praeeipue ad exortus. Tertio loco, qae funt inter oc
cafus aeftivos et bibernos. Deterrimae vero quae ad auflrum fpectant, quaeque funt inter aeftivum ortum et occafiim. Et bae iis quidem qui funt ad auftrum valde pravae, b
vero qui ad feptentrionem praeftantiores. His hoc modo
u ti convenit. Qui l'anus eft ac valet , is nullo habito dis

536

'

'

-2

Ed. Chart. VI. [-97.]

Fof. I. 84. 286.
Ed. Lind. I. (7.)
i'(j(>a>zai prjiiv uatQreiy, XX txvuv uisi naosv. 'ortj
ds vovaov evexa ovXsxui, tmxTdeitarov nreiv, r
' uXioxa xv/%vov xij vyurjg. xawv uv ai xoiXiai
oxhQU eiaiv xai %vyxauv ya&ai tvai, zovroust itr
yXvxvxaxa vuqoei xai xovffxuxa xai Xuunxaxa- oxacef
di uaX&axai ai vt3ei; xai vyQai elai xai q>Xeyuazwdus,
xovioiatf ds xai xeoauvxaxa xai zu wfaXtx , ' ya av ;i]uuvoito . oxau yu vdaxa
axiv tipeiv ufjiiu xai x xuiQiwxaxa, xai rrv xoiXrv diaXvsiv eixo pXiaxa xai 8iairxstr. oxaa d taxa
x'gaura xai xai qxujta \f)64i oya&, xavxa
l-vvoiijai (iXXov x xoiXai xai %rgarei. XX y xfisvopero ioiv o ar&amoi, > aiftvuiav vaxmv ni Y unaqtv xui 011 vouteiai dt,u%oiurtix. || dk ivavxiutxax
oxiv tiqo Ttv diaxtrfiv, xouura y xai vtipuvu,
xai ttjv xoiXTv im' axcv oiyeoai uXXot rj xt\xea9ai.
xui nsqi ukv mjyiuv vdxotv cods '^st. tisq dt zap -

crimine Temper earn quae' adell bibat. Qui vero

caufa earn quae maxime conveniat bibere 'Volet, is boc modo praecipue fanitatem confequalur. Quorum quidem ven
tres duri funt et qui prompte fuccenduntur, iis certe dulciffimae, laeviffimae et limpid1 mae conferunt. Quibus
vero ventres inferiores molles funt, humidi et maxime
pituitoG, iis duriffimae et maxime coclu difficiles et aliquantuluin falfe accommodatae funt. Hoc enim modo maxime
reficcari poterint. Quae namque aquae coquendo funt optimae et facile liquescunt, eas ventrem diflolvcre ac liquefacere maxime equum ell. Indomilae vero ac durae et quae
coquendo minime idoneae, eae ventres magis cogunt et r*
Cccant At vero de aquis falls propter imperitiam falluntur
quidam, quodque alvum folvereexillimentur, com maxime
alvi dejeclioni rpugnent. Indomitae enim funt et coqui
nequeunt, proindeque ab eis venter potius adllringitur
quam eliquetur. At de fonti um quidem aquis boc modo fe
ri habet. Qua autem ex imbribus colliguntur et ex nirt

1 AEPSiN TJATS2N TOTlSiN.

57

Ed. Chart. VI. [197. 8.] FoT. I. a85. Ed. Lind. I. (7. 538.)
oimv xai oxaa into yivog qatu oxwg i'yei,. tu fiiv ovv
ofigia xai yXvxvrai iaxiv xai xai
hiuTiQUTUTu. %r\v yg oyj]V % uvyet, xai avarta* Toi 'idazog xai *ovqc()ra(338)iov. dn).ov
di ai uXsg noUovatv. fit yg Xuvgv Xemsxui ai tov
into na%og xai ugiog xai ylyvETai itXeg. de
vagn&i into xov(fxrxog , aryet de
nb vdxojv uvov Toiv Xiftvatoiv , XX xai onb
Trj daXaarg. xai | nvTwv v oxaxoioiv vygv t trxiv.
trtait, de v narxi ygr\uaxi. xu t avxmv tiv v&gwnuv
iiyei Xsnxxa[i$&]rov Tjg ixfidog xui xouqprcrror. ]iov d fitytnxov, otuv urdgamog v rXoi adity, rj xu&iy
i/iiiov - bxoa itev yguixg o rjXiog cpog, ov%
idgutj] ay o>yg ijXtog ragnet ngoqiaivftevov tov idowTog. xaa di no tov ftuiov oxnaoxai, i n aXXov tov,
idgot i^yexai fiiv yg no Xuv xai ia^txui- croiserai
Ss vno Trg oxnrjg, ore fit] aq>areo&ai no tov tjKov.
xxav de eis axi/jv a<fxrxui , anuv duet.
fiunt, quomodo fe liabeant enarrabo. Aquae igitur ex irabribus collectae leviffimae et dulcilHmae funt, tenuiffimae
et limpidiffimae. aSolenim quod imprimis in aqua eft tenuifCmum et leviffimum furfum edur.it et rapit. Id a 11 tem ex
ipfu mari patet, in quod quo falfum eft, propter craffitudinem et gravitatem remauet et mare evadit , tenuiflimum
vero propter levitatem fol ad le rapit. eque veio tale quid
ox aquis iolum lacuftribus furfum educit, verum etiam ex
ipfo mari et ex omnibus in quibus aliquid humoris inert,
quod quavi in re inert. Qu^n etiam ex iplis hominibus te
nuiflimum ac leviffimum bumorem educit. Cujus rei maxi
mum eft indicium , cum homo veftibus indutus in fole ambulaverit aut federit. Quascunque enim corporis partes
fol afpicit, bae nullum fudorem emittunt Sol enim quioquid fudoris comparet, ad fe rapit. Quae vero verte aut
alia quavis re conteguntur , bae exudant. Per vim enim a
role fudor elicitur, fervatur autera a tegumento , ne a fole
deleatur. Cum vero ad tunbram pervenerit, tum corpus

538

IIIllOK 12

Ed. Chart. VI. [198.]

FoT. I. 25.
Ed. LinA I. (358. 33g.)
vi y ixt 0 tjkio niX/aneii. taira d mai rpzetat
Twv vdzwv jaita ai oSfirv ayst bu(qiov , bzt uno nksazmv avvrjxzat ovp/u/wtzai , ciare
arnca&ai . szt s vqo zouroioir nsidv atmcca&y
xai [tsieo)Qiodq neciytyofxevor Kai xuTOftSftiyptrov mv
tjoa , fiiv \to).(jv aiiiov xai vvxzosit ixxivsraii xai
Sarara xai yyvszat rr<} xai Oftfylaj. d ksniiuxov
xai xovqirarov avzou Itmzai xal yXvxavsiai imo
?'},ov xuiusvv TS xai iipusvov. ytyvszat d xai
(9) tu kyfiEva ulei yXvxa. uiv ovv dtsoxsdaeprov \ xai \ ^vvsottxi, sperai . oxtu*
is xov &oia-d"^ xai |for^aqp tarro vn v/ U
XriXoioiv yavzm&vzwv i%aq>vig, tots xaTaQ(jryvvzai y 5
nkazov vazapr. tots jp loix tovzo {icilXov yvszai, xozuv z viq>sa firj vno vuov otoiv jfoiro , o(iijura tvra xai ^caQsuvra s^aUpvrg vzixiptj nveifMt lvav~
tov xai trepa vcpsa, vzav&a fiv hqwtov aizov |wrrp<pezai- x d mosv nupQtTU is xai o'zi Tutyvvezat xai
aequaliter fudore diluit. eque enim amplias fol affulget
Atque earn ob caufam inter aquas etiam hae citiinie jmtrefcunt odoremque pravum habet aqua pluvia et quod ex
pluribus collecta eft et permixta, proindeque celerrime putrefcat. Ad baec quoque cum rapta eft in fublime evecta
circumfertur et ari permifcetur, quod quidem in ea eft
turbidum et noctem referens , excernittir et fecedit et ar
ac nebula evadit. Tonuiflimum vero et leviQImiun relinquituret a i'ole uftum et coctum dulcefcit. Quin et lia om
nia quae coquuntur Temper dulcia evadunt. Dum igitur
difperfa nec dum collecta fuerit, in fublime fertur. At ubi
coacervata et a ventis inter fejadverfariis dcrepente in ft
coacta fuerit, tum deorfnm prorumpit, qua parte copiofa
collecta fuerit Tunc enim iftud magis contingere par eft,
cum nubes vento ftabilitatem minime. luttante agitatae ac delatae derepente contrario vento et aliis nubibus occurfarint . Hic quidem prima ipftus pars cogitur. Pofterior vero
infuper accedit eaqne ratione craffior et nigrior evadit, ac
pondere deorfum prorumpit imbresque oriuntur. Atque

TJATSiN TOJISiN.

53g

Ed. Chart. VI. [>98. 199.] Fof.I. a85. 286. Ed. Lind.I. (33g. 34o.)
ftcXaivexai xai |<( ig aixo xai vn aotog xa~
ta^ryvvxai xai ofigoi yvovxah [199] jaira fiv iexiv pi
erre siaz slxg. sxat, Si cpipca&ai. xai noarpitadav
si Si ftr, odftijv aysi novrgiv xul guy^og xai agvctoiritiv
xo nivovui notaxaa-d'at- x Si %ivog xai xgvaxXXwv
novrg nrxa. xxav y % nay-jj , ovx i'tt, ig xrjv oynrv (pvoiv xaOhxaxai, XXa fitv avxsov Xuunov xai
xovifov xai yXvxv ixxgivsxui xai (fuv&zai, Si oicuJeaxaxov xai axud~(ia>8taxuxov Xsinexat. yvorg " tlv aids, si
y ovXsi, hzuv ig yysov iixQqi iy%ag vdw,
itevai ig xrv aiOgrv, 'iva nr^txai fiXioxa, i z# are
pa/; tlosrsyxwv elg Itav, onov yuXay ftXwxa 6 naytxog,
oxxuv Si Xvd r) rauexosv (34o) T iidmi) , evorGig i'Xaaoov Gv%\'p. xsxfirjotov oxi no xrjg nrfy.og opaviexat
xai vufyguisiut, ti xovqzatov xai Xenxoxaxur , ov x
agvxuxuv xai itayirxaxov oil yg * dvaixo- || xavxij ovv
vojxtfo norijgxazu xavxa x l'outra svat x yivog xai
xgvaxXXov xai xa xovxoioiv inperu nobg unuvxu %.
has quidem aquas ptimas elTe rationi eft confentaiieum , ut
tarnen excoquantur ct excolentur opus babent. Sin minus,
odorem pravum obtinent et bibentibus raucitatem et vocis
gravitatem adeTe aeqtim eft. Piavae vero omnes quae ex
nive et glacie fiant. Ubi enim fcinel concreverint , non
amplius ad priftinam naturam redeunt. Sed quod in his
quidem eft plendidum et leve et dulce, excernitur et evanefeit, remanet vero quod turbidiffimtim et ponderoliffiinum.
Quod hac ratione deprehendas. Si enim liiemis tempore
vasculum certa aquae menfura aflua, fub dio exponere voles,
uti maxime congeletur, deinde poftridie in locum calidum
delatum , ubi glacies maxime lique'cat, tumque foluta fuerit,
itenim aquain metiaris, aquam multo pauciorem reperias.
Hoc certe indicio cognofees quod congelatione id quod II
lcviflimum et tcnuifliinum evanefeit et expirt, non quod
graviflmum et , cam id ei contingere ncqueat.
liane igitur ob caufam aquas de nive et glacie liquatas earumque fiiniles ad quidvis peffimas elle exiftimo. Atquc

54

102

Ed. Chart. VI. [199. aoo.]

FoT.I. a86.
Ed. Lind. . (54o.)
neoi fiiv ovv fipQajv iSiorv xul cbro gioroc xai xuotXloiv ovion; e%ei. Xi&iwat di v&Qomoi xai ino
veqiQiiduiy xai aiQayyovQrg XaxoVTUi, xai la^iduv xai x7.at yrovzai, oxov vdaia nvovoi xai n
norofuSv ueyXwv, eig ovg nozauovg steqoi, i(ia)J.ovaiv, xai
uno Xurtg, sig rv (svfiara noXk xai navzodan qixrivrrui, xai oxoov vdaatv inuxTOTaiv yioovzui Si uuxo yoftvoiai xai uf ex ga^iog. ov yo olv ezeqov tigta totxtvai vdoiQ. fiiv yXvxa ehai, k Xvx xai
, d no &equv yeiv. ^vuiitayuEra it
rauta g zavzov aXXijXoioiv azaatu xai xqutei, si
iayyozazov. iayvEi 8i ovx ei , XX' 'AAo xai
' fiiv yo ooiijg trv tor^ naoySTai, t
i t'io. xai rwv Xommv tteqi covrg Xyog- [200] wfiatuo&av ovv tooi zoiovitoiatv ryxr iv yyeoig. Xr
xui xpuuuov. xai uni .mvEvurcav yrezat
zu i0OiiQi}uva- 011. i ov% naoiv, cpoaui. xaiov pa

de aquis quidem quae ex imbribtis, nivibus el glacie colliguntur, ad hunc fe res Labet inodum. At vero calculo
maxime tentantur et renum morbis, ac urinae illicidio
et coxendicum aflectionibus corripiunlur, herniaeque iis
fuboiiuntur, qui cujusque modi aquas bibuiit , aut de magnis fluniinibus, in quae alia decurrunt, et de lagno in quod
mullarum et cujusvis generis aquarum rivuli deveniunt, quique adveclitiis aquis utuntur, quae ex longo et minime brevi intervalle deducuntur. eque eniin fieri potel ut aquae
iiiler liriiiles lint, verum aliae dulces funt, aliae falfae
et alumiuoTae, aliae de calidis effluunt. Atque bae Emul
permixtae inter ditdent et Temper Tuperat quae valentiuma eil. eque Temper eadem viribus pollet, Ted alias alia.
Sed et ex ven lis buic quidem breas vires praebel, ilIi vero
aufter, et de reliquis eadem eft ratio. Ex Iiis igitur limum
et arenam in valis TubQdere neceffe eft, et ex earuui potu
praedieli morbi gignuntur. Quod vero non omnibus, deincps dicam. Quibus quidem alvus tum fluida tum

1 AEPSiN TJATSN TOIlSiN.

54i

Ed. Chart. VT. [200.]

Foer. I. 286.
Ed. Lind. I. (34o. 34i.)
ij xoiXh] svoo xai iyirjgyg ioxiv. xai rj xaxig
nvqext>8rg, [*r8 0 ar(34i)^a^ Ttj xaxiog %vunn(>a~
xtoi XiijTj ovwi fiiv diovQsioi (r(Sagt xai v xvaxu oiiv |uOTi'qpsTCM. oxacuv s v r xotlr TtVQSTtdqg y, ryxij
xai xfjv xvaxiv Taino ma^siv. oxxav yg &SQftavS' i [lakXov
] (fioto, yXyftijvev avxr,g oxuaypg. oxxav i xavxy
ji^i;, ovyov ovx qtaiv, XX' v twvxttp uj'4ty/* *
avyxati. xai fiiv Xsnxxuxov uixtov noxgiiExat xai
xu&agxuxov dte xai tl-ovQtezai, d nw/vxaxov xai &oXwtaxaxov ^vaxgtcperat xai av/nn^yvvxai,. ftiv ngoixov (it~
ftiv , intixa fttov yiiExut. xv).ivdivfts>ov yg imo ov
qov, ti> v vrioTTjxut, Tiayy !-0& Ttgg imvx. xai
ovimg av^sxa xai noigovxai. xai bxlxav ovqt'y, ng tov
axuuyov xvaxiog nQoantnxst, vtio tov ovqov ia&uevov
xai xwlvei ovqiv xai ovrtjv nug-^ ioxvgrv. coure x aioa TQtovai, xai 'Xxovaiv x naidia tu Xi&iwvxa. oxet
fo aixot uxiov vxuidu elvat Trjg ovQr\aiog. [iov i, or* oviug yef yq ovqov Xupnqxaxov ovoovoiv
eft , et veGca minime gnea, eque vecae os cum e valde
confpirat, iiquidem facile urinamemittunt, neque quicquam
in vefica colligitur. Quibus vero alvus ignea fuerit, veGcam etiam eadem afleclione teneri necelle eft. Cum enim
magis quam natura poulet calefacta iuerit, os ipGusinflammatione tentatur,
Sic aulem affectum urinam non
emittit, fed in fefe concoquit et adurit, et quod quidem
in ea eft tenuifGmum fecernitur, quodque puriffimum Iran fit
et cum urina educitur, quae vero craffifCmum turbidifCfflum, colligitur et concrefcit, primum quidem minore co
pia, deindc majore. Cum enim per urinam volutatur, quicquid craffum conftitit ad fefe applicat, eoque modo augetur
et in totum durefcit. Dumque urinam emittit, ab urina vi
propulfum ad veGcae os collabitur et urinam impedit doloremque vehementem exhibet Proindeque pueri calculo la
borantes pudenda confricant et vellicant, quod ipGs reddendae urinae caufa eo loco elfe videatur. Hoc autem ita fe
habere indicio eft, quod qui calculo laborant urinam ad

542

12

Ed. ChaTt. VI. [aoo. aoi.] FoT. I. 86. Ed. Lind. . (34i. 54.)
oi Xid'uvzeg ng xov yivoftsrov o^gv, bu z nayczazor
xai ypXuStzazov avzov (tvei xai '*, z fttr nkiioza o'vjo Xi&ir. yrszai S nuwiv xai ,
i\v xr vyitQov y, lX tfeo/iuv , htjv xai %o)M>dtg. *jjr
yg xoi\rv iud syuavsi xai zrv xvaziv , iaie oroo
vyxaiftErov zavza nayew. xai <piui apstrov eivai zog (bkrt)8iot<jiv zov ovov <a idatazazov Sivut. tjaao-v >
ipXeug ^v/xuUv xai ovvuvuret. oust, di &tjXieii> aioioi yrezat ov% fiokog. o yg ovorTro gayvg iaxir i xj%
xvazwg xai sQvg, ware mfezai, bvov gifidiiu. ovzt
yg
XelQl T'l 10 uioiov oneg gasv, oir -'
roe too oii(yiTQog- ig yg aioa um'roijTtu. ai iu
o ovoizrQg eiaiv evgsT xai nirovai nXeov rj oi TtassTtegi fiiv oiiv zovziotv ws i-ysi , r\ * zovztatv iyyvzaza.
[201] negi dt tzmv wie uvzig hd vpev/itrog duxynwoxoi, oxei6v zi fitXXei i'ataOai 'ro, ere roaep&v eie ytrjgv. ip tt9
yg ^ yvijtui z aruela iti vvovai

inar feri limpidiffimam reddunt, cum qnod in ea eft crafG ill mum ac maxiine returbidum illbic maneat ac verfetur.
Ac pleriquc quidem hoc mudo calculum gignunt. Gignitur autem et pueris ex lact, G non falubre fuerit, fed valde
calidum et biliofum. Yenlrem enim concalefacit et vecam
ac proinde dum urina Gmul adurilur, iftam aflectionem
. Et mea quidem fentenlia praeGat pueris vinum
quam maxime dilutum exhibere, cum nimirnln venas minus
adurat et reficcet At in mulitbribus pudendis non eodem
inodo conlingit. Vecae enim fiflula urinaria brevis eQ et
ampia, ut iacile urinam propellat. Neque enim manu pu
dendum velut maculus con'rical, neque GGulam urinariam
contingit, quod intra pudenda perforata lit. Cumque mea
tus urinarii auipli Gnt , plus enim quam pueri bibunt. Ac
de bis quidem hoc modo fe res habet, aut ad haec qusm
proxime accedit. De annis autem hoc modo conGderalion
adhibita quis ftatuat, qualisnam annus fulurus Gt, nunjne
falubris an morbofus. Si quidem fecuudum rationem in Ii

1 TJATSiN .

543

Ed. Chart. . [201.203.] For.I.286. 287. d.Lind.I. (342.543.)

xui mtsXXovoiv, iv ra n ftSTonwoi vdyamu yiVijre, || xai
0 %ElfA>V fXilQtO, Xui tirTS A(JV ElldtO ftrjTS WlB^XkoiV TOV
xatyv xpv^st , sv rc )1 vdara ytrrTui xui sv
x>y, 'ro vyiurorarov sixg svuf [20] fv
is o [itv %eiitv uv^urgbg xul tloeiog yrrTai, di rQ
tnougov xai vxiov, .vyxr ro &tgog nvoerosg yrsa&uii
xai qi&ahtia unoislv. oxrav yag nviyog mytrtjzat,
|a'qpwje, Ttj yfj vyo^g sovarg in ougcov aivv xai vn vrov, vyx7 dinXov TS xav/ svui,
no rfg yij diago^ov sovorjg xai &sgtti} xai ino
r.iov xuovTog , Twv te xokiv ur ^vvsoitjxovaiv to v&Qinoig, UTTS yxeyXov rstQaausrov. o yuQ ov
rjgog toiovtov ovto ir ov itXadv xai
Tt]V ayxa , jais nvgsiovg himmEiV l^vrarovg unu; s touiv >Ae/f<a(343)Ttj;o"t' xai dvisrxsQug s ioriv yyvso&ai xai yvvai^iv xa rog sdeeiv
vyyoTaxowi. xai rv uiv ni xwg jwtoAj vduiQ tTiyrtjiui
xai jjet/iwi' xai o tTijaat nvsooictv, ilnig navoao&ai xai

derum ortu et occafu gna appareant, fi per autumnum pluat,

et hiems lit moderate, eque admodum blanda eque prae
ter modum frgida, et ver ac aeflate aquae tenipelivae ve
ntant, fie annum faluberrimum eTe confentaneum eft. Quod
fi hiems qitidem ficca et aquilonia , ver vero pluvium et
aufirinum fuert, aeftatem febribus abundare et lippiludines indncere necefle eft. Ubi euim ab imbribus vernis et
ab auftro terra humectata fuerit, et plenior aeftus derepente
fupervenerit, tum a terra madida et calida exilente, tum
a foie adnrente ardorem conduplicari necefle eft, bominum
ventribne minime conGftentibus eque reficcato cerebro. e
que enim nbi vr tale extiterit fieri poteft quin corpus et
caro nimio humorc diffluant, ita nt omnibus maxime pituitofis acutiflimae febres immineant. Mulieribus vero et
natnris maxime humidis inteftinorum difficultates contingere
par efl. Ac fiquidem fub caniculae exortum aqua et hi
berna terrjpeia* fupervenerit etefiaeque fpiraverint, quielis

544

1002

Ed. Chart. VI. [20.]

Fof. I. 287.
Ed. Lid: L (*.)
/ejontoov vyirjoov yEvia&ai' ip d [ir, xrdmog *^at<tov yetieOat. xoei natioiat xai rjjoi yv*tu;v. Si
n()eotijetf'tfiietttr wv te muc/eroutiov; dg xexataQvi
noxeXevxv. xui x tw xstuqxuUov ig . iv

Xuui'uv vxiog xul ^ y.ai evio , ijo

Qitv te xai a>x[tiQv xal %Eii*ttiov, ncotov /tir Tu ytfc
ruxu, xaui uv xvyoiaiv tv yami '%ov<sui xai xxog ai-*
Tiaiv f , tji & ' xiaa* * V xni
ztxwoiv, xuxa nidu txteiv xui toedi], crtt aTr.a &, rj ftwt Xsnx te tnu xai &Eva xai
voamdea. ftv tw yviai^iv- .* iitoewtQiug xai <p&uluia ^tjog: xai ivoim xuxdfovg nro tij
ni Tv nftipora. xolai (tiv ovv q?.eyuaTt>j<n tu;
dvoerxEQag eixg yiyvto&cu. H8r'
yvvatl-h q,li'yunxo;
bttxara^Qvtvxog ob iyxiyXov i tj}V vyoxrpu ztf
yvaiog- tooi %oj.a>dEotv cq&uXutai %rgai i trt> xai flJpOMjn Ttjg ouoxog- TOa* nOE<sxt,ni! ituiij(ovg i Tt]v oainjia xai xrv txxaow tv q'/.ijjv, iaxt
. V
' b .
fpes cil autumiiumq.-ie falnbrem fore. Alioqui pericalum
eft nejpueri et mulieres moriantur, minime vero Tenes, aut
ne qui evaferint in quartanaa tandem incidaut et ex quartanis in aquam inter cutem. At ft biems quidern auftrina,
pluviofa et placida fuerit, ver vero aquiloniurn , Cecum et
tempeftuofum, primum quidem mulieres quae praegnantes
extiterint et quibus partus in ver imminet, abortionem
facturas eft verimile, quae vero etiam pepererint adeo imbecillos ac morbofos foetus parituras , ut aut ftatim perant,
aut tenues , debiles et valetudinarii vivant. Atque bacc
quidem imlieribue, reliquia vero inteftinorura difhcu lites
et lippitudines llecas, nonnullitque delluxiones a capite in
pulmn cm. PituitoGs i laque inteftinorum di ill cul la tes fieri
par eft, mulieribue pituita a cerebro deluente propter
naturae hu midi ta te 111. i Ii oils vero lippitudines Ii ceas ob
carnis caliditatem et Gccitatem. Senibus autem defluxiones
ob ven arum rari Latein difteiitionem, ut ex Lis nonnolii

1 AEPN TJATSiN ,

545

Ed. Chart. VT. [2o3. ao4.] Fo. I. 287. Ed. Lind. I. (343. 344.)
iaiqivy Tovg itiv imo (pgerlxidog & , xoig d iraQcmlrxTovg yvm&ai t |. xo'rav y ovto votov / ir fvrimm) (iijd
qlteg tov myerophov ooelov (344) xai avy^irQov
xai xfivygov o yxqpaXog, onivxa avxov sXr ta xai ro rQi
dtaXeo&ui xai xa&uoea&ui vn re xoavrjg xai gay^cuv,
Ttjnxavra irryvvra re xai avrioratai , toare ahpvijg
&oeog myerourov xai tov xaifiaxog xai zg itEzaoXijg
imyivoutvrg , btvti'aiTEiv. xai XsKviefiat xai vdame rota voaevftuoi iniyyrortai. ov
yap omoi^Qavovzat al xoiXat tjdig- v da &io
ino/tQov yv<ttab xai vzwv xmi , %
vyxr roaeyv elrai, xai qiXsyuuTtyai, xai [4]
aiitotot hatv Xavoovg yiyviad'ai exg, roftrt
d ypXwdsoiv nXeiQTidag xai ntqmXsvfiavag. ijv d #6og avxiiyov yVijrai xai oysiov, (itxnmQov nop*
gov xai vziov, xeapaXaXyiag ig tov yuuwva xai ayaxiXovg
tov iyxeapcXov elxi yyvso&ai, xui nooosn gayyovg xai xova xa* r\%ag, Voia* d xai y&iaiag. rp> de oewv
repente intereant, alii dextra parte relolti jaceant Cum
enim liieme exiente andrina et calida, corpus non conftringatur eque venae ver ai uilonio et ac frgido
fuperveniente cerebrum quod una cum ver diflolvi et pur
gar! a gravedine et raucedine oportebat, tunc denfatur et
cogtur, proindcque accedente derepente aetate, aeftuque
ac mutatione contingente, hi morbi ingruant, tandemque re
liquia morbis cum ventres facile reficcari nequeant, intelinorum laevitates et aquae inter cutem fuccedant. Si vero
aellas pluviofa J'uerit et auftrina et autumnus fimiliter, morbofam eTe hiemem neceTeel, iisque qui pituita abundant
et quadragemum annum excelTerunt febres ardentes contingere aequum eil , biliofis vero morbos laterales et pulmo
num inflammationes. At 0 aellas ficca et aquilonia fneritt
auturnnus vero pluvius et auflrinus, fub hiemem capitis do
lores et cerebri lderationes fieri par e, praeterea raucedi nes, gravedines etlulTes, etnonnullis quoque tabes. Quod
HIPPOCRATES . I.
Mm

546

IIUQ$fATQT2

Ed. Chart. VI. [ao4.] Foft I. 287. a88. Ed. Lind. I. (544. 545J
g xai avvdgov xai prxs ^no xiva Mnojiqov J| im
% oqxtov), (tv (pXsfjiaxTjOt <pvasi vfitpoi ftXmm
xai TOtg vyoi x yvaia xai xijai yvvai^v xoiat Si Xidtoi xoiiio TToXsfiiwTUTov yvexai- Xirv jtj ^
xai ty&alfiiui avtotaiv niyiyvovxai jpcu xai nvQSxai oj
xai ! vioiaiv xai fieXay%oXat. xqs y/' jjoiiji 10
flv vyatuxov xai vdataxaxov avuXoxat, x d
xai jfiixuxov Xenexat xai xov uifiuiof xata xvv avxt
345) Xoyov utfvu xaixu voceiiuuxu avxoii yiytsxui. tooj
3 qjXsyuaxqai nfxu xavia Q<ay tour. no'ijoaiyonui
y xai is f ^eiuva qiixvovxat , vn XXcav x i Xift
yaj-jjoau/mot. iv d xeipoiv vQsws yvrxai xui ^r,o,
t s r, vxiov xai tnopfiov , xax xo &yos tfd.fiim
yirorxai ia^vai' xoai, d natai xai yvvat^Lv Txvgexoi. xai
TuitU xi roevfistoi xai axonovutros TioEidiirj v xi
TiXiaxu xwv ueXXfxuv tatv&ui uno xmv ftexuoXiair. (fvXaoosa&ui di %qi pXiaxu x peiauXct cc'cur x
peyioxu xai firjs (* didvui xovxa, -\ xa/u
is xotXhpi urx& xt/itSM niv nafttkOmaiv ul ru>ut ixa
aquilonius et ficcus iaerit auturonus, ac neque fub canem,
neque l'ub arcturum pluviofus, , pituitofis quidem praec.pue*
que natura bumidis et nuiliribus confort, bilioGs vero hoc
eil maxime adverfum.. Adniodum enim reccantw, ijifir
lippitudines aridae.cpntingujU et febres acutae ac (uturnac,
qiubusdam etiam melancboliae. In bile Dam que quicquid
eft bumidifliiuum et aquoliffinium confumitur, quod vero
craffiUiniiim et acerrimum remanet, quod in fanguine eadem qnoque ralione accidit, . unde ii morbi illia conlingunt.
Pituitolis vero baec omnia auxilio funt. Reficcanlur eniii
et ad liieinem perveniunt, ab aliis temporibus invicem foe*
cediitibus reficcati. Qui igitur baec mente complex us et
contcmplatus fuerit, is ex mutationibus plurima 1re praevidebit. Praecipue vero maxiinae anni temporuni mutationes obfervandae funt, ut neque medicamentuiu purgans lubenter exbibeamus , neque partes circa venlrem urainus aut
ante dies decern, aut etiam plures. Maxime tarnen

1 AEPQN TJATSiN TOIISN.

fed. Chart, yi. [a4. ao5.] Foef.I. a88. Ed. Lind. I. (345. 346.)
7 xai nXeoveS' /xiyiata d elatv at dexa, xai hmfwdvvTOxl rliov xgnai xai ftXlov Rgirai- xai iarfieyYal touififui, ehai uftfOTSQai, pa.ov di al >~
ptra. itl di xl tgjv gtqov mfoM (fvXaeoea&ai, xai
fthaza tov xvvg. uqxtovqov xai sni' izXtfCdcov $vaii, t %e f voaeiiftaia ftakiaxa sv xavi-qai Trcw j/igyaiv
xtdmat. xal [iiv nof&vei , Si Xryu , tu di ulct
hurta (ie&oraTai sig exeoov sJdo xai xrjv xaxaaiaaiv. nei
ftv TOVTtcov ovro)$ '%si. [ao5] ovkouat di nei Trgl4arg xai
% Evgamtg dliai oxaov dtuqu'ovoiv XXrhuv ig nvta.
Uttl'itegi tv &Viv Trg , t diaXXaaei xai (trj&iv
oixv aXXrjXoiai. jrso uiv ovv nvrmv TtoXlig Sv elr Xyogf
itei di Ttv ' xai nXetoxov diacpegvxow Ioi >g
(tot doxet ejeiV. xfjv *JI&{tv nXeaxov diaqi'geiv qrui xrj
'EvQcnijg ig (fatag t'Sv {^navrai*1 tv ix y-ij
{pvo/iittov xai tcov v&Qomov. nokv yq xaXXoru xal fietova
nrt' ftyvetai iv tr Aa'uj, r % xrg (346) jJ/<6] xai l&vea t<3v &* {matiega xul vegy-

fnfficient decern. Ac rnaxirni pericnli plen funt ambo folftia, praecipncque aeivum. Periculofiffima etiam ambo
aequinoctia exiflimantur , maxime vero autumnale. Side quoque ortus obfervandi, praecipueque caniculae, deinde arcturi et vergiliarum occafus. His cnim potiffimun
diebns morbi judicationem fubennt et alii quidem perimut*
alii vero denunt, aliique omnes in aliam formam et (latum
transeuiit. Ac de bis quidem ad hune fe res Labet uiodum.
Ac de Afia et Europa indicare volo quantum inter fe per
omnia dient, tum quantum homines forais varient, ni Ini
que inter fe fimile babean t. De omnibus certe longa foret
oratio, verum de praeeipuis et plurimum inter fe diflerentibus dicam ut fe res habere mihi videalur. Mea quidem
fententia ACa plurimum Europae praellat, tum eoruin om->
ni um natura quae e terra produeuntur tum hominum. Longe
enira pulchriora et majora omnia in Alia gignuntur, regioque ipfa hac iioftra mitior et hominum mores humaniores
a

548

innOKPATOT^

Ed. Chart. VI. 05.J

. I. 288. a8g. Ed. Lind. . (346.)
. anov xovxcov f xuani > aitov, or*
rXov v ptetp xv vazohZv xexai stpo xrv jj, -
/vxQOV Tto(iQmtQW. xrv de aii^tjai* xal Tus.Qxtxa iaptjre
n).Eozuv nvxmv, xzav uidtv i Imxuaxolv (mcug, atXit
navios iaofioiQr dvraoxevij. *^* J xrv Uatv ov
%, fioojg, XX oor fiv zrj ^ *v fo"q xexat
&euov xal i/ii^oo, aUrq fiv sxapnoTarfj foi
Kai evet'QOxxt] xal xai vdaai xij^ 4 TS oilQOtVOlGlV Xai XOOIV ix Tij y^s- ours yg
no d'eQ/iov exxxavxui ).lrv , ovxe vito aiyjj.>v xal
vvSqi]; vaqoaii'exai , no xpvxeo fiaojitvi]. varia
xai dtuQo%0g axiv m te afigcuv noX'kv xai jpro te tpala avx&t noXk oix yivea&ai,, xoaa W
oneuiwv xai oxaa r uvuido q.vx. ont xoci
^psoviai av&qomot, ritQOvrxsg yQmv xal elf
imxrflewv fieraqivxiovxE. xa xe irteqiueva xtqrea ev&vvuv
sx xai xtxxeiv xe nvxvxaxu xai ixxtpetv xaX, Toj TS v&Qtnov evxucpe elvat xai eiu
et benigniores. Quorum quidem caufa e tempealam
anni temperado, cum iu medio folis exortu ad auroram l
expoita, a frigore longe procul remota. Incrementum autem et moderationem omnium maxime praebet, cum nihil
ft quod per vim fuperet, fed omnium lit aequabilis potefias.
eque tamen ubique per lotarn A Gam ad eundem modum
fe habent omnia. Sed quae quidem regio in medio calidi
et frigidi Tita eft, ea certe feracifGma ell et arboribu ma
xime confita et , aquisque praecipue fruitur coeleftibus et ex terra provenientibus. JS'eque enim calore admodum exuritur neque fqualoribus et aquarum penara
reficcatur, neque frigore violatur, fed aullro objecta imbribus mullia et nive perfunditur , multaque illic fu lempeftivitate nafci par , quae ex feminibus quaeque ex terrae
plantis proveniunt, quorum fructibus homines fruunlur ex
agreilibus domeicos faciendo et in fuum ufum transferendo.
Pecoraque illic enutr'ta abundare vel maxime aequum ,
erebriusque parre et optime olucare, hominesque habi-

** ' t^atn .

54^

" Chart. Vi. [. .] Fof. . a8g. Ed. Lind. I. (346. 547.)

xaXXexovg xui pey&i] /OTor , Siafove s
ei'Js ttVTvSv xui & (347) etxo' ^ Jftpijj
Ttixtv ngoasyyixxa eJrui riyy yvoiv cal irv psTpiOTijro cy'tu)'. 'j/iov xai xai
sfinovov xai xo &v[toeiS owe uv dvfatxo iv xoiaxy
<pet yyyveo&ai urre 6uq>v).ov it/jre XXqivXov, XX
| fbovrv XQaxsiv, dtxt noXv/OQqa ytrexat, v xof
&:tt)oi<;. irepi (iiv our Aiyvnxtoiv xai Aitimv ovxto 1'*
pol Soxe. ieqI d Twv v deh rXtov xcv raxoXuv xwp
%s[tSQivfo> ftixQt MaitixtSo Xlftvrj, ovio; yJ oo xrj EpajjijM xal xij 'dorji, Je %Et itsgi umtwv. d '&iea
^ dtcpogu uit twvxwv pXXv tcrr xcZv nodiry7)tti)V , tti rag uexaoXag [206] iw utcov xai xtjt
%<*>QTq xrjv yvotv. ^st J xai xax xrv ytjv Sfioico xai
xaxa xov aXXovg uv&wnov. oxov yg al ftsyiaxa
fiszuoXag noiovxui, xat 7ii'xioiciras , ixe xai rj ^cpr wrf*"
wxftxr xai loxv. xai tvgroetg ogt nXetaia
tiores eue formaque praelantes et magnitudinis eximiae,
formque et corporum proceritate non adiuodum inter fe
difmiles. Hanc regionem ad anni temporum naturam et
' zoderationem proxime acceder confentaneum e. Virilis
autem animus , aerumnarum et labor m tolerantia atque
audacia in hujusmodi uaturis innafci nequit, neque ejusc|rn generis aut diverfi conjunctione ducunlur, verum in
ipGs libidnem dominari necefle e(L Ideoque multiformes
ii feris partus gignuntur. Atque de Aegyptiis acLibycis ad
quidem modum fe res habere videtur. De his vero
qui mt ad hiberni folis ortus dexteram ad Maeotidem us
que paludem, quae ell Europae atque AGae terminus, habet
jfe res ad hune modum. Atque hae quidem gnies cum.
propter anni tempeftalum muUtiones tum ob regionis na
turam longe magis inter fe diffrant quam quae ante funt
eiiarratae. Habet autem hoc folum eodem plane modo quo
Lia m apud reliquos homines. Ubi namque anni tmpora
mximas et creberrimas mutationes faciunt, illic efferatiffinia
et maxime inaeqalis regio exiftit, monteaque plurimos et

55
1012
Ed. Cliart. VI. [aoC]
. I. a8g. ,Ed. Lind. I. (7. 348.)
xai decaa xai neSa xai Zvxag. oxov Si ai u>Qa*
pt] paya ai XXaaovaiv , xevoig r xQi iXmttt] iajro'vxto S e'xei, xai iteq xuv v&Q(nwv, ei xt,g ovXexat iv&v(leo&ai- elai yo vmeg al ur oyseiv oixvat SevSgciSeai
xai fvdfjoioi, al S Xenxoat Mai rSolg, ui S XtiuaxsaxtQotg xe xai iXSem, atS itsShp xs xai ipiXy xcuj^pj;. (348)
ai y wQat ui fiexuXXooovoai xjg fio<pj xr\v cpvair elai Swt(pooi. tjr S diayoQOL ewat avxaiv, Siaqsoui xai
nXeioveg fivovzut^glfc. etSsow. xai oxaa fier Xiyov dwq&et
xmv s&vcav nuQuXeipm- xaa S fieyXa <pvasi> i} vuio,
' nei auxtv >g jfe*. xai ttqcoxov tibq xiv [iaxoxeqiXaiv.
xovxtoiv yo ovx eaxiv aXXo e&vog xg x^f^Xg
i'xov oSv xv (itv y Q%Tv 0 vpog aixiiixaiog ijreia
xrg xeipuXijg , vvv Se xai tfvotg ^vfta'XXexa*
xy vfttf. tovg yo naxyoxtijv e%ovxag xtv > ferrt'
oxxovg fffovxui,- e'^s* Se tieq vopov cuds, natSiot ox~
* yivrxui. xtfoxa, xrv xeaXrjv avxov * naXrjV iodenfos, campos item et prata in ea invenas. At ubi anu
tmpora non admodum variant, illic ea regio maxime aequalis eft. Ad eundem vero modum ,fe in hoininibus habet,
Ii quia a ni mu in advertat. Sunt enim quaedam naturae mon tofis locis, lvofis et aqua carentibu miles, quaedam tenuibus et aquofis, quaedam etiam pralorum et paludum n*n
tura m referunt, quaedam etiam ad planitiei nudorumque et
fiecorum naturam accedunt. Anni euim tmpora, quae formarum naturam variant, inter fe diflerunt, cuuique inter fe
diverla exiftant, varias et multplices formas producunt. Ac
eas quidem gentes quae parum inter fe diflerunt, praetermittam, quae vero plurimum aut natura aut inftitutis inter fe
diferepant, de bis quemadmodum fe habeant mihi dicendum eft, inprimisque de macrocepbalis, cum ex bis nulla
alia gens capita fimilia babeat Ac initio quidem hominum
inllitutum longitudinis capitis caufa fuile videtur. Nunc
vero natura etiam ad inllitutum accedit. Longiffima enioi
habentes capita generoGffimos exillimant. Hujnsmodi auUm eft inllitutum. Cura primum editus cft inians, capul

jiBPi JBPfT TJAf&if .

55t

Ed. Chart, vr. [oG.] Fof. I. 289. agi. Ed. Lind. L (348. 34g.)
oav uaXuxov ivzog avanXqaaovot t%oi %egoiv xai vayxovatv tg prjxog av&o&cu, ngoaygovzsg xai imzrjdeia gp' iiv aaigosidg zjg *e<paXjg
xaxovzai, d urxog ai/Jara. aiz zrv QX** vftog
xazeigyauxo , ware TOtulztyv xrjv cpvaiv yeva&at. zov di
Xqvov irgotrzog iv voei iyvezo, 'are xbv vpov fitjun
ovayx&iv. o y yvog izavzax&ev sgxezat n tiv
/iijocav yitgog tov , voaegmv voaegg.
ei ovv yyvovzai ix ts ta aaxpcc aAaxyoi xai ix ylavxwv
fXavxoi xui ix Sieazguuuv(av zgtXoi, ini zo TtXrj&og
xai ntgl Ttjg aXXrjg /iogyrjg 0 airig (54); t t xwXvu
xai t* uaxooxecpXov uuxaoxyukov ytyvea&at; vvv di fioimg
ovd t yyvovxai wg itgzegov. 6 yo vopog oix ti lo%st
i zfjv uektiav ztov vQ-Q<nwv. negi utv ovv zovzojv o
ftot oxs' negi di zwv v 0aet, f %\ ixeivr ihdti
azi xai #0/117 xai vdazetr!] xai duaeta, o/tflooi te avt&t
yyrorzut naav wQTv noXXo re xat a^vgoi, r diana zoTg
v&gmoig iv xoXg 'eXeotv ioziv, z olxrjuazu |Atva xai
ttaXuiva iv iidao ueuiavtjuivu, || oXfy xgorzai (a3~
jus adhuc tenellum et molle manibus effingunt et in longifudlnem adolefcere tguht, vinculis et idoneis artibus adliibitis, quibus cpifs rt'ndias vitielur et Iongitudo augeatur. Hoc inflitutum primum hijusmodi naturae ddit ini
tia m. Scceffii vro temporis i ri natnrdrn abiit, ut proiude
iiiflituto nil' amplius opus eilet.' Semen enim genitale ex
ortinibus corporis partibus provenit, ex fanis quidein ianum
et ex raorboGs moibolum. Si igitur ehe calvis calvi gignunttir,
ex caefiis caeGi et ex diflorHs ut plurimum diflorli, eademt^ue in caeleris forrhis Valet ratio, quid prolnbrt cur non eliain
x inacroeepbalo macrocepbalus giguatur? EtQ nunc quoque
^>erinde ut anlca non nafeuntur, obl'olefcente per bominum
ineuriam inftituto. Ac de bis quidein fic fentio. Jam vero
ele bis qui Plia Gm accolant, regio ell paluflris, calida, aquofa
et denla, imbribusque copious et vebementibus fere Temper
l>erfundiliir. Homines in paludibus vitam degimt et domos
1 gneas cl aruudineas in aquis fabrcfaclas habent, raro ur

55

12

Ed. Chsrt. VI. fo6. aoy.] FoT. I. 290. Ed. Lind. I. (34g. 35o.)
ast rt)v nh,v xal simooiov , all- iiovo^vloig n.iovaiv vo) xal '. diwovysg yg satv.' . di
vdaiu deop xal nvovaiv , m tjov arnftsvu xal Tiv bftQtov nav^ueva. avig <pot
^ nvcmv xv tozuiiiov xal pW - o
xagnol yivfisroi avitoi nvxs rui&te ealv &>BftvQ* xal xsks vno noXtmXij&sifs xov viato. Sut xal
ov nsnavovxui. 77/7'p novXig xaxysi zrv yaorf arto tutt
vSxoiv. di xaiia dj r sdsu (Atva tcv Xotniv (tv^ncuf ^ouatv o
H$ydr (teyoi, t nysa " vnsQna%e. q-Oqov xartihjiov ouJ1 otf <pX\f>. r>]> ^po(jv (35o) t^ojj> '^ouat,
uansQ vno Ixxoov eguevoi. q?&yyovxa uQvxuxov y&Q(ituv tQi xQou>iievot> o XuitTiQi, )J. %vodsi TS
Mal disom.. s TaXuinuitjeiv aetata /** ^xaotr. [07] a copai o ^eraiiaaoiiotv ore irps
z nvyo ovts ; ipv^og. nvsv/iaxa varia,
( i^s /S m;fcupj. orij * mt rioxs Uuos xai
bes et emporta adeunt, verum navigs ex Iigno uno cavatis
furfum ac deorfuin Irajiciunt, cum follas Labeant plurimas.
Aquas bibunt calidas , ftatarias, foie putrefaclas et irabribus
auctas. Ipfequc PhaCs prae caeteris lluminibus n;axime ftagnans eil et leviffime deiluit , fructusque qui illic nafcuntur,
nullum incrementum accipiunt, eifeminati funt etprae aquarum copia imperfecti, ideoque ad maturitateni'minime perveniunt. Aer quoque caliginofus ab aquis fublatus lianc re
gionem occupt. His fane de cauGs PbaGnni corporis formam a caeteris hominibus longe diverfent babent Proceritale enim corporis et craffitudine valdc excedunt, neque
articulus ullus neque venae comparent, pallidoque funt co
lore velut morbo regio detenti, cumque aere utantur mi
nime puro, fed caliginofo et maxime hmido , graviffimam
prae aliis omnibus vocem edunt. Sunt etiam ad corporis
exercitationem natura pignores, annique tempeftates quo
ad aefliim aut frigus non multum variant. Venti iis plurimi
finit auilrini, potillimum unus ejus regionis peculiaris, qui

 EPQN TJATQN .

553

Ed. Chart. VI. [27-]

Fob L ago.
Ed. Lind* I. (35o. 35i.)
%uXenq xai &sour] xai xsy%Qoru ovoLtoveiv zovxo nvtvjia.
de oQtqt; o aqiSgu quxveiai. xrav d iirey, a&svfg
xai Xijxgg. mol pev yvotog .xai zig di(poQrg xai jij
fiOQ(ffg T(v Iv slay xai Elgmny orwj fysi. nsql
zrj &vurg Tiav v&wnmv xai zrjg vavdodijg, ort
anoXsptzego eaiv zw Evoamaimv o 'jatijvoi xai Ttot &, al uxiui pXiaza, o psyXag rg pslaoXag nouvpevai qvzs ini . &epv ois hxi t xpv%Q0v, naganX^aiai. ov ^y yvovzui iy.nXr^ieg zrg
yva>pig owe pezazuaig loyvqr . aqf ztov el~
zrv ogyrv yQiow&at xai yvwpovog xai "
pexi/iv pXXov r v T( aviiop asi ovia- ai yg pszaoXai
eai ziv ntzoiv, ei ts ytigovai zrjv yvu>prv av&Qonov xai ovx tosuitiv. di iuvi uoi oxtei
avaXxsg yvog *A<siivv. xai itgoozt
di zovg vpovg. (35 O ttjs yg 'Atthj noXX aaiXeveic. oxov de pr uzoi mvriav eioi xuqieqo uifgmnoi pr~

interdum violentior, moleior et calidior fpirat, quem Cenchrona nominant. Boreas vero non admodum Luc pervenit, quod G alienando fpiret, debilis tamen et valde lenis exiflit. Atque hune quidem in moduin qui Aam et Europam
incolunt tum natura tum forma inter fe diflerunt. Quod
.autem ad animi ignaviam etmollitiem attinet, cur Aatici
Europaeis minus pellico exiant et moribus lint lenioribus,
anui tempeftates in caufa funt, quae non magnas tum ad calorem tum ad fn'gus permutationes iaciunt, verum limiles
permanent, unde neque mens ftupore percellitur, neque
corpus vehementer a fuo ftatu dimovetur. Es quibus iram
exafperari, ac prudentiae et caloris compotes fieri mags~
aeqiuun eil, quam G eodem femper flatu peimaneant. Mutatioiies enim inter omnia hominis meutern femper excitant,
neque Gnunt quiefeere. Quas ob caulas mihi AGaticorum
genus omni ope deftitutum videtur, quibus pvaeterea eorum
inftiluta acceder debent. Multo enim maxima AGae pars
regum imperio regi tur. Qui vero fui potelatem non ha

554

Ed. Chart. VI. [307.]

Foef. L ag. 291.
Ed. Lind. L (3Si.)
di avxvofioi,, .\ deanoovxai , ov nel xovxiov avxtovstt
o Xyog oxiv , oliuiu oxijamoir , IX ur
do'cuffi fiyiuoi elvai. o yg xvdvroi ovjf uoioi eiav. xovg
liv yg oxgaxevea&ai exg xai xai no&vr~
oxeiv
vyxrg inlg rwr dsonoxwv, ano xs nmdUo* xai
yvvatxg luna; xai .otmv q huy. xai xoa uh uv
1QTazti xai vdgela gyaamvxai, o deanxat Set avxitor
vl-ovzai xai xcpvovxat, xovg di xivdrovg xai Oarxovg
avioi xagnovvxai. i'xt, di ngg xovxoiatv xowvxanr arOgwnojv ryxT Iprjuow&ui xr\v yrv xm noXtfiUov xai
yhjg , xai e! xtg quasi irqivxsv irdgeog xai evyiv^og,
noxgenea&ai, rtjv y*</4ijv mro vfiw. (tya di xt(t<Qiov xoiixwv. xoob yg iv Tj 4otr "Ellqveg r agaoo*
(ttj deon&vxat, XX avxrouo eioi, xai wvxoiotv ngeiaiv, ovxot uayjuonaioi eioi nmov. xoiig yn xtrdvrovg
t<ovT(OV ngt xirSuveovaiv- xai xrjg idoerj; noi
&Xa ipcQovrai xai tij de.r; xrv tyuijv . || evgraeig de xai xovg Idoiyvovg diucpgovxug avzovg tuivxatv, xovg
[iv eXxiovag, rovg d tpavXoxgovg irxag. tovxdv di al
bent, eque fui juris funt, fed dominis ubditi, ii rerum bellicarum nullam curam habent, fed ut ne bellicoG videanlur.
eque enim aequalia pericula impendent. Hoe liquidem
pro dominis in militiam procifci et labores tolerare mortemque oppetere necefie eft, relictis domi liberis , uxore ae
reliquia ami eis. Quod fi probe ac viriliter fe gefierint, inde
dominis opes augentur et crefeunt, ipfi praeter pericula et
caedes nullum fruetum pereipiunt. Ad baec ab hnjusmodi
bominibus propter rei mili taris iiiertiam ac otium , regionem relinqui 21 occll'e eft, cum ut quisque natura fortis eft
et magni nnirni, ita maxime leges detrcctat. Cujus rei boc
magnum eft indicium, quod quicunque in Alia Graeci ac
barbar i dominis minime funt ubditi , fed liberi et fui laboris quaeftuin 'aciunt, ii omnium bellicofiffimi exiftunt. Sibi
enim ipfis pericula fubcunt ct til fortitudinis praemia repor
tant, ita ignaviac poenas Iuont. Afialicos auteni plurimum
inter fe difierre, el los quideni nobilioree, los vero ignobt

1 jEPSN TJATS2N TOnSN.

555

Ed. Chtrc. Vr. [ao7. ao8.] Foif.1: 291. Ed. Lind. . (55i. 55a.)
(tnaoXai aixiub xv wocuv , wone uoi siQijxat v xoXg
(35a) uQOTSQOKft. xai fliv xuv Iv xfj l4ait] 1'%ei.
iv S EvQwny iaxiv i'&vog 2xv&ixbv , 0 nsi xrv Xtfivtv
olxt Ttv Maimxiv, iu(ftoov xmv i&v/ov xuai uXXuiv, 2uvouxac xaXevvxui. xovxotv al yvvaxeg miovxai xs xal
xoteovatv xai xovxiovoiv n rwv 'innwv xal
xog uuXsftioig, av na&vot 'waiv. oix ancmuQ&evevovxai S fifyQi av xv noXefikov xsg anoxxeivtoai , xai ov
etxeov [208] ovvoixovoiv Iso &vovaai iv
v/ioa <jj ' Sv avQtt icouifj UQrrai , itavexai mtaofuvtj,
av (ir] vyxr xaxaXJty nayxovov . xov 8s%tv di lav ovx fyovetv. naidioig y eovaiv i'xt, vijniotg
ai (ttjxeg %Xxsov xsxe%vtuvov i in avxw xovxstp didnvov noovaai itQog xv ftav xi&aaiv xv dej-tv xai imxakxat, xrv uv%toiv qi&eQEa&ai, g S xv Seiv wov
xai ^ayiiova naav xr\v layvv xai nXtj&og ixSiSorai.
neoi S xa>v Xomv 2xvd-o)v xjg , xi uixoi nvxo ioxaot xui aXXotg' vig Xyog xai ( not

liores efle comperior. Quorum qnidem ad anni tempeftatum mutationes, queniadniodum antea diximus, refe
renda eft. Atque fie quidem de his qui Afiam incolunt. In
Europa autem gens eft Scythica , quae Maeotim paludem incolit et a reliquis plurimum differt; Sauromatae appellantur.
Eorum feminae equitant, area utuntur et ex equo jaculantur et cum lioftibus bellum gerunt, quoad virgines exilunt, neque ante virginitatem deponunt quam tree hoftea
interfecerint, neque prius cum viris congrediuntur quam
facra deo patrio more peregerint. Quod fi qua Ubi virum
delegcrit, equitatu foluta eft, nifi communis cxpeditionis
neceflitas ingruat. Dextram autem mummam non habent.
Puellis enim adliuc infantibus ferro ad id fabricate et can
dente dextrae mammae adinoto earn matres exurunt, ut ne
iiicrementum accipiat, fed ad dextrum liumcrimict brachium
omne robnr et copia transmittatur. De reliquis autem Scythis, ciun furnia inter fe Ont limiles et all is diffimiks, cadem

556

Ed. Chart. VI. [208.]

For. I.291.
Ed. Lind. L (5S&353.)
Aiyvnxwv, nX]V rt o fikr vni) Tov &EQfioi tial iinutvoi, o 3' ro tyvyoov- t d xv&otv qtut xahvuvr mSig iaxt, xai Aii.uaxui/ Kai t/ziir xai i'vvdoog ur
xiiu- nozuuo yg etat fisyXoti 01 t^oyexevovat vWp
ie/cui'. epiatJa xai o & , No'ptt
d xuXevrrui 0x1 ovx toxir olxruaxu, lX sv au^utg (353)
oxEvaiv. al d paj-cu etaiv ai uiv tlytoiai TEtxvAoi,
al d ^xvxXoi. taita* d mXo neomqoayurat. dtsi
xai xettyraouvat oixruaxa ,rptv unt, x oV'rjpti
. tuitu d xai axera itg vdtoQ ai tto ~*%tra '*
jioo r . tu 3s tl-ug svyea rg fil*
dvo, ras d xqu uwr xt'aig teQ. ov yo syovoi Jti'oara
mb ipyeog. ir xuvtaig uiv oiiv xatg uu^ai yvvulxe dtiTfivrai. arot dy <p* 'imtmv oyevvxai o ardoeg. 'nortat il
avxioig xai ra irgoatu ita xai ai oeg xai o
urovoi* d' Iv rtji avxca xoaovxov ygrov , 'oov av no'$ij
lor'offtv ro? xtijveoiv o ygxog' xtur d utxrt, slg iti(tr yqrv gypvxai- uvxoi d* io&ovai xq&u q>Oce xai nr
, .;tt"
ratio quae de Aegyptiis habenda eft, nG qnod hi calofeJ'flH
frigore urgentur. 'iiaAt vero folitudo Scytkica appellate in
planicie, fita eft et pratis abundat, nuda et modice aqtw
eft. Magni enim fluvii aquam ex campis per rivos deducunt. In Iiac Scythae Nomades dicti degunt, qnod doitfos
nullas habeant, fed in curribus habitent, q-norumvel minimi
quatuor, reliqui fex rotis aguntur. Hi autem infape? coactilibus ex lana crafa compactis funt obducti et ad infii
doraorum fabricate, Iii quidem fimplici, alii etratn triplici
tabulate, ipfique in anguilum coarctati adverfus othnes aqoirura, nivis ac ventorurn injurias. Currus trabunt" alios
quidem duo boum paria, alios tria, atque hi prae frigore corIiua non habent. His igitur in curribus mulieres degunt,
ipfi Vero viri in equis vehuntur. Eos fequuntur pecoium
greges et boves et equi. Tarn diuque uno in loco fubfiilunt,
quoad ipGs pecoribus pabulum lldlicit , quo deficiente id
aliam regionem commigiant. Carnibus coctis vefenntur et

1 jfEPRN TJATSU .

,55j

Ed. Chart. VI. [a8.]' Fof. Is2<)i. 293- E. Lind. I. (353. 554.)
vovaii yuka 'imioiv. xal innxrjv xotoyovaiv > toio <S* iazl
rybs 'Innatv. im (xlv tlg trjv duixav uvtiuv ovzw i'yst r.ul
%ovg vuovg Jieg xe ico uiiuiv xal xjg ftoQ(pjg, bu twXv
))1 xv .omwv v&Qttmmv x JtxvOixv yvog xul
otxsv avi tcuvr'u , silymziov. xal ixiozu noXvyipov lavv' xal r ya>Qr iX%iaxa &igia xgiipei xaz uiyeftflg xal nXrj&og- xeiut yg im avzaig zag ugxzoig xal xog
ogeiv xo 'Pnzaioioiv , '&ev 6 ogerjg nvsi> o xe fjXiog ze yyvzaza yyrszai, oxxav ini xg &Qiv<\ X&y ~
ivdov, xal xxe Xiyov %ovov xtefiuivti. xal ov oq>oda
t iunveiuara i &sujv nvovza aquxriuut, jjv
ftr ohyxi xal a&eva, XX* (354) xv agxzmv ad
nvevoiv nrevfiaza tyvyou n xe yiivog xal xgvozXXonv xul
dtuiv noXXv. ovdtnoie d x cosa ixXeinei. no toviW
de dvaoxrj oTiv. rrQ zs xut^ei, novXv xfg x me
da. Il xul v vxotai dtaixevzai. zv uv xsiuwvu sl
elvui, xo 5 &Qog Xiya futgag, xul xuvxag Xiryv. ~
xmgu yag x netu xal ipiX xal ovx iozeq/mvxai ogeair,
lact equino in pota utuntur et , boc eft cafeo equino
victitant. Ac de eorum vichis ratione et curribus bactenus
puidem dictum eft, fimulque de anni temporibus, quodque
Scythica gens forma multum a reliquis hominibus diverla
eft, fibi ipfi fimilis non fecus ac Aegyptii. Minime foecundum eil hoc honiinum genus , ipfaque regio pauciffmas feX*a.a, alit neque magnitudine neque mullitudiue infignes. Sub
jpGs enim urfie Ripaeisque montibus, unde breas fpirat, eft
pofta, iblque cum ad extremam converfionem aeftivam vexierit, proxiine accedit et tune quidem exiguo tempore calefacit. Meque venli ex calidis locis (pirantes, niQ rari ac
debiles hue admodum perveniunt, fed venti frigidi ab urfs,
xiive, glacie et multis aquis perpetuo fpirant, neque unquam
tes deferunt, unde non nifi aegre habitan poITunt. Arque mullus tota die campos occupt, ipfique in humidis locris degunt. Quare perpetua fere illis eft hieras, aeas vero
paiiciffimis diebus , neque his admodum magna. Planities
enim illis fublimis edel nuda, eque montibus cincta, fed

558

innOKPATOTS

Ed. Chart. VI- [8. aog.] FoT. I. 29a. E. Ln.I. (354. .)

at.k rurzi] VTio nZv cQxxoir avx&i. xai tu rjQia o pyvsrat ueyXa , XX o iaxiv vir yrjt axsntito&a*.
y yetuv xo)Xveix xai Trj y!j t ty.Ttj. xaixot ox tntr
/ ovSk axtnij. al yag pExuoXui rcv tomv ovx tla't ptyXai ot' icyvQal, atX / xai oXiyov lUTu'/./.ovoai.
dix xai edea Lvx wvxtot clair. aixo> yocorxai ei ';, a&ijxi xs avxy xai &(tos xai yu/uoro,
xv te T/u iiSaxeivv eXxovte xai na^vv, xi te vaxa aivovte rto yivo xai nayexav , te xahuntoov nerto. o y ov 0(/( TaXail-iO^nQEa&ai. o zip>
yvy}v, xov ucxaoXui
yiyrarrau iayvai. St vavxa
z vyxa Eidsu aviv ixa^u axi xai auoxdea, xai
itQ&Qa xai vy xai axova , a xoiXiai vyiuxui
xQiXuiiv a , ov y ov vtdiiv ovafyuureo-d-cu ir
xoiavty fcjpj? xai qsvaci xai xuxuoxaci , a/.'/. duc zitpsXrv te xai xpiXr/v tv (355) ouqxu, t etica i'outtt
XXjXoioiv z te uQOEva to UQOioiv xai r &tXea rot, &t*
Xeat. xov yag wQmv naQanXrjacav ovaav q>&o(tai oim iy-

fub urGs aeclivis. eque ferae illis magnae, fed quae fob
terra abfcondi pofGnt nafeuntur. Hiems enim et terrae na
ditas prohibet, quanquam et apricis" et opacis locis caret
Kam neque magnae neque vehementes funt anni temporum
mutationes, fed fimiles et partim diffrentes, unde et forma
inter fe miles habent odem eliam victu feroper et amictu utuntur hieme et aeate, aremque aqiiofum et cralTum
attrabunt et aejuas ex nivibus et glacie bibuut, nnllaque
orporis exercitatione utuntur, cum vel corpus, vel animus
exerceri nequeat, ubi mutaliones non funt vehementes, lias
ob caufas eos habitu efe craffo et carnofo , articulis vero humidis et enervatis et ventribiis maxime hum;dis, omnium tarnen maxime inferiore1 alvo, lu bac enim
regione natura et tempeilatum anni conlitutione ipfa reliccari nequit Sed propter pinguedinem et cai nis glnbritiem
forma inter fe funt Jinnies tum mares maribits tum feroinae feminis. Cum enim anni tmpora fimiliter fe habeant,

1 TJATSiN T01IQN.

55g

Ed. Chart. VI. [209.]

Fof. I. 25a.
Ed. Lind. I. (355.)
yiyvoytai) ovd iv xq tov yovov %vunr&, rv nij
xivog vyxijg iaiov xvyr) vovaov. pya d xtxfirQt,ov eg
xtjv vyoxfjxu %- xv&arv yop roii noXXovg, navzag oaot Nopdeg, evg^aeig xexavftrovg xovg xs wfiovg xai
xovg Qayiovag xai xovg xanovg xcav feiQoiV xai x <sxrea,
ia%a xai xfv ooqvv, dt iAX ovdv dt it/v vyxrjxa
ig cpvoiog xai xv paXuxijv. oi y dvvavxai* 0 vie xoXg
rjjots vrtEreiv ovxe xovxim ipizmxeiv vno
iyQtixog xai xovhg. xoxav d xawfrwoiv, va^tjgavexa
. Twv aQ&Qcuv jro xov vyov, xai Ivxovmega fiXXov
yvexai xai xQOfptficxsou xai ijg&Qtoiiiva x / fiXXov.
ox d yivexat xai nXuiia ngwxov ftiv * o anayavorxai woTiEQ iv Aiyvnxty) ovd vo(*ovgh> dt xrv mtaaiijV av Ve^o* tmaiv. i'nuxa d di xrv edorv. x
xe yg ooeva v ov% o xs icp 'innov x&o&ut,,
noX xqvov x&ijxat v ijj / xai gu%v adiaei xQtovxai, dt xg (texuvaoxaotag xai neQtsXatag. x d
ijXeu &uvpaaiv oov f/ox that x eea. nvfigov d x
nullae corruptiones neque vhia in prima feminis conformatione conlingunt, nid violento aliquo cafu aut morbo id accidet. Eorum autem bumiditatis magnum hoc eil argumen
tum , quod Scylhas plerosque praecipue Nomadas , hu
meras, brachiis, primis manuuni juncturis, pectoribus, xendicibus et lurabis exuilis elle comperias, nuliam fane
aliam ob caufam quam naturae bumiditalem et mollitiem.
JXam. neque arcue in tendere neque humero jaculum contorquere, ob humiditatem impotentiam pod'unt. Cum vero
urnntur, ex articulis bumoris copia reliccatur, eorumque
corpora validiora, babitiora et firmioribus articulis redduntur, fluida vero unt et lala primum qiiidem quod 'ai'ciis
non involvantur, quemadmodum fieri folet in Aegypto, ne
gu id 1> more habent ob eqiiilationem , quo firmius equis
iiilideaiit, deinde vero ob vitam fedentanaiu. Ex his namque mares quoad equis vein nequeunt, longo tempore in
curribus fedent parumquc propter locorum transmutationes
et peragrationes in ambulant. At mulieres flupendum in

56o

mnoKPATOT

Ea. Chart. VI. [209.3

Foef. . agi. 29.
. Lind. . (556.)
ytVo (356) lxiv r ^xu'tx it yvypg, ox Imyerouvov o"a>g t)Xiov. vn de t/'^EO r Xtvxrrjg Intxuezui xul yiyrexui nv$(irr noXvyorov i oi~% oliv etat
tpiotv toiuvt7v. ot yo t<j vdol 17 mi&vuh ifg *?m<
yvXM 71oXXt Ttjv vyQrqra Ttjg qwsiog xui rij xoi.r
ttv uuX{laxiri te xui xrv ^ , rjxwta
eixog evai ardya ov Xayvevuv ' xui tit to 'ittoi
ei xoiTTOfiEvot a&ereTg yyvovTui eis Trv fiQiv. Toiffijti1
uvSoaiv aurai ai no<faug yiyvovrat,' Tflot d yvvai^lt
niTts zfg aaxg xai vyoTijg- ov yq 8vru%iui irt %vtctQTi&tv al ujioui xov yvov. ovte yp htiurjvtog xu&aGig avxyaiv yiyrcxui cog ygetv ioxiv, XX' oXiyov xai ta
yovov , oxua tiZv fttjTcuv vno m/ietjg HvyxXeexab
xai ov% inod^erai. yrov, avxu xuXumioyot, xai
jiuai, xui ai xoiXqi xpiygai xai uuluxu. \\ xui vir xovztrnv Tiv rayxattov o nuXvyovv iativ ybog 2Stxv. fiyu ds TexpqQiov ai oixiideg nottavan. ov ro
q&vovtJt Jiap avu q.txvevusmt xui tv yaoxoi laypvm
modum habita fant corporis fluxo. Gens autem Scytbica
propter frigus fulvo colore, cum ad eos fol veheraen
non accdt. A frigore autem albedo exuritur iitqae faly,
Foecunda vero ejusmodi natura elle non poteft. Neque
enim viri mulla coeuudi cupiditate tenentur, ob corporis
humiditalem ventrisque mollitiem et frigiditatem. Ex quibus viros minime venerem exercere polie par eft. Eo accedit, quod perpetua equitatione i'racli, ad coitum imbecillcs
redduntur. Atque eae quidem in viris caufae iunL In
mulieribus vero carnis pinguedo et humiditas. Neque enim
uteri genitale fernen ad fe rapere queunt. Neque eis nt
decet menllrua purgatio , fed parcior et longiore tempore
contingit, ipfnmque uteri os prae pinguitudine concluditur,
femenque genitale niimime fufcipit. Ipfaeque nulla corpo
ris exercitatone utuntur et praepingues funt, earumque
ventres frigidi et molles. Ex quibus necefTario confequitur
non admodum foecundam ! Scytharam geatem. Cujus
rei rangnam conjecturam praebent famulae, quae cum viro

 I AMPON TJATQN TOBttN.

56,

Ea. ChTt.V. N9. oio.] Fosr. . 393. Ed. Lind. I. (35G. 357.)
di lt]V TaXutnoi(jrv xai layvxi]xa xrtg oaxg. rt is ngof
xvviomv evvovyui yvovxai ol nielar ot iv 2x&raiv,
yvvaixta gyovrat xai caff al ywuxeg diakiyovxat xs
fiohi?- xakevvxa xe ol xoiovxot varQietg. ol (lif iniyiot trv uhijv TtQoaxiQ'ia.ai & xul aiovxat [210] ro it
rioit (357) v&Qcnovg xai nooxvvovai, , StSoixreg
'rtso TS cavrarv exaxoi. iuol de xul avx(o oxe xavxa x
ftd&tu Oea elvai xai tulla natta, xai ovdv 'iregov Sxioov
tfetreov, ovs av&QwmnixeQov, akX nvxa -frea, exaaxof
ttalfyei, <patv xv xotovxuv xai ovdtv avev cpvaiog yyvexai.
*ai xovxo x n&og tu? uoi tu yyvea&at (pgaco. n
xfg innaar\g aiiovg xiduaxa Xauavu, axe si xeuaurooy
no 'nnwv to{ noav. ensera noyaiXovvxai xai JU
gorra x la-fia o at aqpooa vooyocuotv. iwvxat de aqpag
avtovq roupie, xxav opjxav r vovoo, oma&ev
tTOff ixuxtyav qplta xurovaiv. xav S unoQQvq ala,
iyff LnoXuuavei irn o&eveag xai xa&tiSovaiv- i'neira
mayiiqorzut ol uiv xiveg vyieXg iorteg, ol d' ov. iuoi utr
rum congreTum non appetant, propter excrcitatinem et carnis gracilitatem concipiunt. Ad haec quoque plerique Scythaeeunuchi fiunt et mana muliebria obeunt, ac relut mulle
res facti tant et loquuntur vocanturque hi evirati aut efleminati. Ac regionis quidem incolae caufam deo acceptam r
frant et hujusmodi homines reverentnr et colunt, bi quis
que timentes ne quid tale contingat. At mea quidem fenlentia hiomnes affectus divini funfy utet reliqui omiies, nullusque altero divinior aut humanior exiilit, fed divini oinnes,
cum horum quodque fuam naturam habeat, neque quicqnam
citra naturam fiat Atqui qnomodo hie affectus mihi contingere videatur enarrabo. Ex equitatione eos pfehendunt dinturnae ex defluxione aflectiones, quae xuaxa dicuntur, nimiruni femper pendentibus exequis eorum pedibus. Deinde
qni vehementer aegrotant, claudicant, iisque coxeudices contrahuntur. autem ratione bi medentur. Cum aegro
tare coeperint, utramque venam poil aures incidunt, cumque
fangui eflluxerit, prae imbecillitatefomnocorripiunturetoblf lrrocitATEs . i.
Nn

IinOKPjiTOTJ

Ed. Chart. VI. [ .]

Foil". I. .
Ed. Lind. . (57. 358.1
or (oxt'et v if\<sa dtayflegtoOou. etoi j
v (fXftf, a v ti tmx/itj, uyoroi yirovxat oi uTftijd'vxe. zavxaq xoivvv (<oi oxtoiai r q>).t'(ia tnixftveiv- oi Si fisi xavxa inetdv q.ixmxcu yvraxa,
Kai /il] oloL coat %rjo\)tu oifiatv avxal, nywxov oit
irdvftsvxai, )X r<sv/[Tv s^ovaiv. xxav dt dig xui <? x
nXsorxt avxomi neioaftroioiv ittdtt>' XXotxegov anouie, * iuaoxrxrcu ti5 & o* naixiitxat, irivovxai axoXqv yvvaixeTr tturajvmg wvxcov iUu>8qett.
(358) yvraixiowi Kai (jyaorxui fisx tcv *
Kai cxefra. d Ttoiovoiv Zxv&ioiv o nXooiot . ovf
o xnoxoi, /X oi evyeroxaxoi xui ia^iiv / firoi xi\v innaatv, oi d nrrjxt; r,aeo* ' ov y innbrra> kuxoi tjfU')' *nst VswxeQov xuvxo tu
Xotnmv taxIV , o Tolg '/srvaioxaxoig xiv ZxvOwv rai xo
n'kovataxxoig noaniitxeiv (toiiroi, XX xul anuoiv tioia,
xui uXXov xoaiv Xiya xsxtrjuvotair, o xiuo>iitroair ijiij
ti yuigovaiv oi &toi xai &av(iaftsrM im fdtxnoir xui
dormiscnnt, deinde alii quidem fani excitantnr, alii minime.
Ac mihi quidem videnLur hac curalione feipfos perder
Jux ta aures cnim venae funt, quas ii quis incidat, fertione
fierilitalem inducunt. Has igittir venas mihi fecare video
tur. Pollea vero ubi ad accedunt, eque cum iis
rem habere poflunt, primuni nil animo reputantes quiescunt, cum a ule m bis, ter aut faepius id tentantes nihil
proecerint, dum in quem culpam conferuntfe oflendilie exii man tes, muliebr Hola ami cli , fiiam ignnviam acculant,
et cum mulieribus viclitanles earum opera tractant. Qua
flectione tentantur opulentiflimi quique Scylhae, minime
vero infimi, fed generoliflimi , et qui ad mximas opes per
equilationcm ascenderunt, panpercs autem, qui non eqiiilant, minus. Quamquam oj>ortebat, G haen aflectio caeteris
divin ior effet, ut non generofiflimos et opulentiflimos cythas folos, Ted omues es aequo invaderet, idqne potius eos
qui paucas ojies pollident, eque honorem exhibent, G mo
do dii hominuiii cultu gaudent el pro eo his beneficia

1 AEPSiJf 7JATSN TOIISiN.

563

Ed. Chirt. VT. [210.] Foer. . 29;. 294. Ed. Lind.I. (358. 55g.)
em xovxtav ^ytto nodiSovaiv. elx yo xov fttv nXow
oovg -freiv noki xolg titog xai ttvaxi&hai vn&ipaxu
ovimv %Qruxv)V xai ri/iv, xoig dt ntijxa tjoaov i xo
\ t%eiv. i'netxa xai ni/iSfKpofttroug o tdaaiv xq(iuru avxtoioiv , xwv xoiovxiaw / xg quia
xov okya xexxrurovg tpoeiv ftV.ov t] xovg nXovoovg.
Xk y, tanto xai ttqoxeqov , &ea (iiv xai xuvxa
latir uoog xolg ukXoiq ' yyrsxat di xax (fvaiv 'xaaxa.
xai f] xoiaxr vovaog uno xoiuvxijg nooyuoiog xoXg SxiOatg
yirexat o'ijv ii'Tjxa. jp dt xai xax xovg lomov r&out*
novg poim. oxov y innovxut, pXwxa xai nvxrxaxa,
iy.e nAaarot vito xeduxcov xai io^iuv xai nodaymv Xtaxovxui , Xayveveiv y.xtaroi elo. xuvxa d xoaide Sxv&rtm
jr(iff(359)art xai VVOv%OEidoxaxoi sioiv v&Qwnotv dt xg
nomag, xai bxt, va^vgdag typvaiv si, || xai elaiv ini
xorr tnmav nXeloxov xov ^ovov, woxe u^xs xeii tints& xov aiSoov, vn xe xov %pxog xai xov xnov iniXa-

eonferunt. Divites enim cum pecunias quidem pofGdeant,

diis faepe facra facer et donara oflerre, eosque honoribns
afficere aequuni eft, pauperes vero minus, cum nihil babe
an t, qui etiam eos incufant, quod eis opes non fuppeditent,
ac proinde qui pauca poffident, fuorum fceleram poenaa
luere potius quam divites videantur. Verum, quemadmodum jam ante dixi, haec quidem divina funt, perinde ut
reliqna, et fecundnm naturain quaeque accidunt. Et hic
quidem morbus ob earn quam dixi caufam Scythis confin
ait. Quin et in reliquis hominibus ad eundein fe habet
iriodum. Ubi enim plurimum et creberrime homines equitant, ibi plurimi diuturnis ex dellnxione affectionibus, coxendicum morbis pcdumque doloribus corripiuntur, et ad
venerem exercendam peffme fe habent. Uaec autem Scy
this adfunt, et ob eas caufas omnium ineptiffimi ad coitum
red duntur, tum etiam quod feminalia femper geftant, et
in equis magnam temporis partem degunt, ut ne quidem
pudenda manu attrectare liceat, neque prae frigore et lafii
Nn 2

564

1002

. Chart. VI. [. an.]

Fof.I. 39*.
Ed. Lind. I. (5J.)
&n&ui xov ifiQOV xai xtj [i<%tog xai [ti<5tv nagaxmf
ngtegov r) avardgw&tjvai- nsgi ttsv ovv xv JExv&iatv ov i'%i> xov ynog. [211] d Xomiv yvog it rj
Eigvmii SifpoQOV avio ojimij taxi, xai /'&
xai xui ; di xag gtov, m
(ip/Xai yroixui xai nvxvai, xal &\nr te ioyyg xai ]tir
[trt xugrsgoi 1 xai bftgoi * xai uv&ig aiyuoi nolvXqrtot xai jrre/, | wv fiexaoXal xai ziartoana. no xovxtoiv sixg uG&vee&at, xai xrv ytreair if
Tt) avft7ii%u xo yvov iXkrrv xai ur xip uvxi xtv avxrp
yyreaOai, tv xe xo> Sgu xai (tqd v inougiy
xt . dixt x e'idea ditflj.y&i] louiat Evamaiuif
filXov f xwv Uotijrwv. xai x (teyt&i) iacpogoixaxa air
tuvxoai eivai, xat nXiv txoxrv. al yg qdugui ;
iyyiyvovxat xov yvov iv ip ^vftn^ei iv xug ftsxaiXayat xw
ugtwv nvxiug toiaai ij iv .rj/nt nuganlrpimi, xai Oftoiotctr. iitQ xs xv tjdiiov uixg Xyog, uygtot xaix

tudine coeundi appetentiam fentiant, nlque aliud penfi habent quam ut virilitate priventur. Atque liactenus quidem de Scytharum gente. At reliquum in Europa liomiuum genus tum magnitudine tum forma inter fe eft diffimile, propter magnas et crebras anni temporum mutationes. Habeiit enim calores vehementes et Liemes acres te
imbres mullos rurfusque fqualores diuturnos et ventos raul
tos , ex quibus multae et omnis generis mutaliones contingunt. Neque eft a ratione alienura ex bis aliam percipi genei ationem in feminis conformatione , neque ex eodem
eandem elfe, vel aeftate, vel hieme, vel pluviofo, vel ficco
tempore. Eaque de caufa , ut exifiimo, Europaei magis
quam AGatici forma inter fe variant, et per Gnguias urbe*
magniludines maxime inter fe funt diffrentes. Plures enim
corruptiones circa feminis concretionem contingunt, ubi
crebae fin ut anni temporum iiutaLiones, quam fi eaedem
fint et fimiles. Eadem autem eft de moribus ratio. Agreftes, bominuiu focietate minime gaudentes, et animofae hu-

IIEPI AEPSiN TJATQN .

0$

Ed. Chait. VI. [J".]

- For. I. agi.
Ed. Lind. I. (60.)
(36o) uaytov xai x^vaoudig v cpvaei iyyyvsTU.
al y xnXfieg nvxvai yiyvuerai ) yvwuig xr\v /yiorrra
ivTiddaaiV di rusov xai rpiiov iiavQovaiv. dio'ri evipvXOzqou rouira tov EvQcntjv olxortag tivui, ij tov ti}#
IMarpi. v uiv yg > aei ' al (jaOvfiai ersiatr,
ev d toi piruufXoutvu} ai xaKamotoiui auuTi xai tj
V"7B<br jU* i/rji^Mj xo ((td'vuiqg rj Stikt] a|eiui,
<wr tiJ TaAa7r(yp? xa ituv 7ro'wv ai aVd^eat. di
murro siej uuyixwisooi o zrjv Evtnrjv oixovvxeg, xai dttt
xovg ruovg, 'r* o aadsvoVTut tooneo o jiwqvoi. oxov
yo ao.tvovzai, ryxr (lieiloiiovg ttVat. eijTai Se
01 xai hqoteoo*. al y i}iv^ai dtdov)jonat xai ov ovkovxut, naQaxiv5utvsi.v txvTsg tixy vnig ).i,OTQtg '.
ovTOt Si uvTorouoi, into avTuiv yg Tovg xitdvvov algevv* xai ovx kXoiv , ngo&vuevvTai, xai ig sirv
i'gyoriut. yg agioisa Trjg rxrg aixoi pigovxai. o'vtoi
ol vuoi ov% Tt]V E\>\yvyir\v gyaonau uiv oiv
Xov xai unav ol'rcuff fyu tijs EvQmrg xai Ttj
jnsmodi naturae exiftunt ; frquentes eniin mentis emotio
nes morum ferociam inducuut, lenitatetn autem et comitatem retundunt. Quocirca eos qui Europam incolunt
plus animi quam Aaticos Labere cenfeo. Il erum liquidem
uno fe Labentium modo aequabilitas bcordiam ingenerat,
varietas vero corpus et animum ad laborem excitt. Quin
etiam focordia et quiete ignavia crescit, exercitatione vero
et> laboribus animi fortitude. Haue ob caul'am bellicofiores
funt qui Europam incolunt, jam etiam propter leges, quoniamregum imperio non paren t^ADatici. Qui enim regibus
ubjiciuntur, eos timidifimos elle neceffe eft, et velut antea
a nobis dictum eft,! fervitute prefG animi, eque lubenter e
que volentes temer fefe pro alieno imperio periculis objiciunt. Hi vero cum fuis legibus vivant, Tibi, non aliis pericula fubeunt et magna animi alacritate volentes ad gravia
quaeque feruntur, cum pro re gefta victoriae praemia fint.
aoeepturi. Ita ut conet leges ad animi inagnitudinem plu-*
rim um facarc. De Europa ieitur et Alia in genrre ac toto

566

12

Ed. Chart. VI. [ail.] Fof. . 394. 395. Ed. Lind. . (36o. 56i.)
Ae'yi\S> tvuaii xai cv xij Evoutnn (fihx tcpoa 'txioa
xooig xai 'ta uey&eu xui x (io(fg xai xg joeo,-.
x de diaXkaaovxa xavx tan , a xai ni '
etyijrai. trt de auq>oTEQOv (j>ow. xo'aot mv X^Qy* ourrp
xs oxovot Tqtyei]v xai vif't(3G i jkrr xai ervdor, xai al fisxaohii uvioiai yrovxui tv totW uiyu dtqpopoi, irtav&a eixbg e'dea ueyXa elvui. xai nug xaXaniaQOV ai
T rSytov sv . xui te ayqwv xai #;o>9s al xoiavxai, qsaieg ov% qxirsxa ijrouair. xtrot <3 xoa
ymQu xai Xeiuaxmdta xui nnyrj xui xwr &eguwv irrev/ixoiv rtXov uc'qo uext^ovai xwv xp^iv, vdua
&SQuott ovxoi de ueyXot, uiv ox uv srjaav od xuroviui.
ig evQO d nscpvxxeg xui oujy.ideeg xai ueXuvoxot^eg. xai
avxoi utXare uXXov r Xevxxegoi, q,Xeyuuxai de ifoaor
%oXodeeg. rdgeov xai v V^JfS *
flir ox V poLa ireh , ruog d ngoayercfievog negy V. II xai ei pr noiupoi iviryaar h i %oy, o'iitre

fie fe res habet. Sunt autem n Europa gentes tum niagnitudine, tum forma, tum magnanimitate inter fe diffren
tes. Varietatis can'uc eaedem quae fupra dictae funt, quasque jam manifelius aperiam. Qui regionem quidem montanam , afperam, altam et aquis carentem incolunt, et anni
temporum mutationes Labent admuclum diffrentes, illic
hominum formas magnas par eft tum ad laboreni , tum
ad robur natura optime eile compralas, at agred bus et
ferinis moribus ejusmodi naturae non parum finit praeditae.
At qui loca cncava, herbola et aelluofa habitant, quiqtie
ventit calidis magia quam l'rigidis perantur, et aquis uluntur calidis, Li magni quidem efle non poluiit, eque redi
et ventre fubftrieto, in amplam vero corporis inolem a na
tura producuntur , corpore liint cainofo et capillis nigris,
colore potius nigro quam candido et minus piluitoQ quam
bilioG. At animi robore et laborum tolerantia , non aeqoe
a natura valent, fed accedens vitae inftitutuni id efficitQaod ilumina ea regio babea t, quae Hagnau tee et pluviu

1 AEPQN TJATQN TOIIN.

56j

Ed. Chart. VL [an. ai a.] FofcT.I. ag5. Ed. Lind.I. (36 1. 56.)
x itj; Jftpijj i!~oxsiEvov<jiv ' axaiuov xai bugiov,
ovioi mV vytrgo is [212] eijaav xai XuungoL ti pinot ~
xuftoi fv (ir e'jguv, dt I'dWa xotrvut xa axatua
nroisv xui , vyxT zoiavia trjg yaoxg xrga
elvcu nui onXijv. xaot oixiova X'"SVV xa*
lerjv xui yepwdsa xai irvdgov, ei'r a e'iSsu ut) Xa xa*
tovto ixagunXrniu xai arog&xsga, xui ul yvtficu. * xai vvdgu xai xpiXu, taXg di ftsxaoXalf
rwv wQtcov ov xxgt]vtu*, V xuvxij ty )fcp7 edea txg
axijjitt slvai xui svtova xai totfreua i fieXvrega.
xui ta rdr xai tag gyog av&ao'tt; xut iSmyrutftorag.
oxo yg (36) usxaoXai tlai uvxviuiai t giar xai
nXeaxov diuqpoQot uvtui wvzowiv , net xai ra e'dsu xai
ta rjOeu xai rag tpvauxg qiaeig nXsacov diuqsuovaa. uyioxai uiv ovv siaiv uuttu tig qivatog dmXXuyu. ineixu di
xui r\ ywar v { av tig xqsxai xui t vdara. eugijoeit
yp ini tli nXrj&og zrjg vwpij g>vo*e axoXov&ourxit xai
tldtu r&gwnwv xai tovg rgnovg. omov l>v yo i yj
aquas educant, ii inclumes degunt et colore cutis iunt
fplendido. Sin vero nulla Gnt Ilumina, aquasque fontanas
ftatarias et male olentes bibant, Las ven tri et le 1 1 i noxias
efle neceffo eft. Qui vero regioneni altam , plaan, ven
tis perlatam et aquofani incolunt, ii corporis liabitu funt
praegrandi, inter fe fimiles et erecti et animo tranquilliore.
At qui gracilia et rida loca, aquis carentia et nud teneur,
neque tempralas babent anni temporum mutationes, bac in
regione boulines duro et robufto corporis Labi tu elfe par
eft, et colore flavo potius quam nigro, moribus et animi
appelitionibus fibi nimis placentes et fuperbos, et in con
cepta opinione permanentes. Ubi enim anni temporutn
mutationes tum crebrae, tum plurimum inter fe differunt,
ibi et formas et mores et naturas plurhnnm diverfas comperias. Atque bae quidem maximae caufae funt, cur nalurae permutentur, deiude etiam regio in qua quis nutritur
et aquae. Magna enim ex parte bominum formas et mores
regioiiis naluram imilari reperias-. Ubi enim terra pinguis

568 1002 JIJBPl AEP. TAAT. .

Ed. Chart. IV. [aia.]
FoS. I. ag5.
Ed. Lind. L (56j.)
nt&rjQtt xai uaX&axr xai 'vvdog xai z vdaza xgxa utztwoa, wars & that zov <frgeog xai %eiutvog yivxQa
xai 1> moaiv xaXw nierai, , ivtav&a xai ol v&Qumoi. auo*
elai xui vaQ&QOi xai vyoi xai zaXaimogoi xai rv
tpvyr\v xaxoi 01g nl noXv- ts g&vuov xai wmyv lexIV v avioioiv' ig zg zyvag na%teg, ov *
ov' o^teg. oxov 5' iazlv %<Q1 xp.t] ts xai drt^vog xai
TQrfftri xai xmo zov meo/tvt xai no tow rXiov
xexuvpivt] , rtav&a '<sxXiqovg ts Jtat layyovg xai Sirto~
&Qwuvovg xai vzovovg xai aasZg- ' ts igyuitxov o| tr&EV v rq (fva&t ri roiactj xai z ygvnvov, ij&t
xai zg oyg av&deug xai Idioyvcapovag , zov zs yiov
uXXov fieiypvzag t zov ijjueoov, es ts ras xyrag o^vztfov;
ts xai avveruixgovg xui z noXpiu /tsivovg evorong, xai
raXXa z v zy yq qpvusvu nvza, xXov&a ovza rj/ yg.
ai pv varzutazu* tpvaig ts xai at eypvai* o'urw. no
d zovztav zexpaiQnsrog z Xoat r&vpeo&ai, , xai ov
.

fl et mollis et aqaofa , aquae vero valde fublimes , ita at

peate fint calidae et hieme frigidae, quaeque ad an ni tm
pora probe Labet, ibi homines carno funt, articulis noa
discreti, humidi, labores non ferentee, ac ut plurimum
pravi anitui. Quin etiam fegnes funt et fomnolenti et ad
artes craffi, eque ubtiles, eque acut. A ubi regio nu
da e, munila, afpera, quaeque hieme premalur et foie
exuratur, ibi duros, graciles, articulis discretos, carnofos
et hirfutos homines cernas, et qui ad aliquid agendum na
tura funt indurii et vigilantes. Mores autem habent fuperbos, in iram proclives et pertinaces, magisque feritatis quam
Jenitatjs participes, eosque ad artes acutiores et lolerliore*
et ad res bellicas gerendas meliores deprehendas. Quia et
reliqua omnia quae e terra producuntur, terrae ipfius naturain fequntur. Atque maxime quidem contrariae natu
rae et foimae fie le habent, ex quibus conjectura ducta, fi
rejiaua, onfideres , tninime aberrabis*

1002 1 2.

5g

Ed. Chart, VL [ai5.]

FoT. t. 296.
Ed. Lind. . (99. 4oo.)
12 1 OT2SIN.
[ai3] (3gij) Eioi Tiv tuv zeyviuv a wot (ttv xexrr(tvowzv elaiv Inmorot, tooi d ieouvomtv ortjaroi, xui
TOtat fiiv idiTtjai vvv ayu&v, toiat d fiEzajetioftroiatv (4oo) oqp }>vnrQa. twv d 3rj wwvzaiv azi t^jW
start
oi ' EXrveg xuXtovaiv rT<)ixrv. 0 ftv y ttjtQos
sei tu deiv, {liyyvet, ndmv xai n )Jkozoir,aiv |ru<pO(f^aiv Idiaq Xvtzu. oi d voaovzeg nu)Xaaovxai Ttv ueyiazuv xuxv di ttv ziyvip vovamv , ntcav,
Xvnrg, &avzov. nai^jq xovzoiaw vTixqvg txqwt\ ev~
iaxezat- xsaroQg. Tuvirjg d /jg % tu fiv qihtvQU
yukenov yvwvai, tu d anovdau yrfidiov- xa utv <pXava
roat iijtoat xui ov toZoiv ditzyaiv ov yo awuuzo, u
yvw[trg iyu elaiv. oaa fiv xslQovQy>iaal de %Qr avndiadrvui. y &og ijjirt yeai xlhaiov didaoxufaov. Jtegi
d Twv qtuvsoTzarv xui ^? vovaTuzmv jfn
plXov jjj txv'J xQrszaf ux<fet d v atowt nXozuv

HIPPOCRATIS DE FLATIBS LIBER.

Artes quaedam Tua quidein cognilione quibasdam inultum laboris exbibent, ufu vero nonnullis utiles exiitunt et
vulgo quidein commune bonum confrant, bis autem qui
eas tractant plenae funt moleliae. Ex quaruni artium nu
mero eft quam Graeci medicinam appellant. Medicus en i m
non ni quae perinulo funt prxima inluetur et quae funt
ingrata contrectat, ac ex aliorum calamitatibus Gbi dolorem
concilit. Aegrotantes vero arlis opera maximis nialis,
morbis, laboribus, dolore et morte vindicanlur. His eiiim
omnibus medicina ruanifciam medelam adbibere depreLenditur. Hujus autem artis vilia nolle difficile, feria vero
facile. Acjvilia quidem ipGs mediis, vulgo autem minime
Xunt cognita dum mentis quidem non corporis opera exi
stant. Qunecunque quidem manuum tractationem poilulant, ea in ufum traducere oportet Eft enim matiuuin
ufus ptimas docendi magifter. At obscuriffimos et maxime
difficile* morbos opinio magis quam ars judicat, elQ in bis

70

1002

Ed. Chart. VI. [ai 3.2 1 4.] Focf.I.295. 296. Ed-Lind. T. (hoo.4oi.)
37 ntiij lijg fijretoi'ij. Il ev dr rtV joiovtov iati rota
ii a'tiv ter > rotMieoy xai t; pj;? * '
yiveuu xv iv roi '<art xaxc)'. et yp ti eitSehj ^ *>
Ttf , oio V ait} noo<fQetv $mt(pfporra
rtv iv , x xwv vuvjojv imnzftsiog tu ronif
fiara, [a1'*] aun; yp 7 t'ijrjjexij uu/.ioxu xi qiatv tair.
avtxu j'rip Xtftotf roooe tort'?, * yap V Xv-nty tv va&<umov, ToDio xtttrut, vovaoj. t o** io (4oiJ qutr
xov; rt - /ty, i.- to " or p'wwji. qa
xtto Tjr'oy. t'flt av dixpTv i'nuvas naig. nkiv av nai*oviv Itui xtriooi, xiruiaiv di . ztvov Si notr, -!iorrv di nvoq. tri di avvtftu Xyot trama ira?
ivaVTMV iailv i/. ijTptxr ycp are nyooJtot xai ayaptat" fuQeut (tit to'. wiefiu'.rTwv, na-dtai i im
iXXinvtaiv. di ' noetW purroj inw;,
toit'oi; ieoiov ni"t.htyftiroi , //./. xoi
tij Tt'/>';s. t
ovv 9 Ttageo/o ' u.h.ipliirimura imperitiae peritia praelat. 'n quibus fane hoc
praecipuurn eil, quai nam ht morborum caula et ex quo
principio ac veluti l'on te corporis vitia oriautur. Qui enim
nioi'bi caufam cognoverit, is tique ex bis quae in corpore
infant, adepta per contraria morborum cognitione, facile
poterit quae confcrunt ofl'erre. Ipfa eniin ars medica ma
xime a natura inert. Me longe abeam, fames morbus e.
Quicqnid enim bomini moleftiam adfert morbus appellator.
Quodnarn igitnr lamia eft remedium? boc certe quod famcm ferlai, ld aiilem cibus facit, illius ergo bic uiedelaeH
Rurfus quoque 11 lim polio fedal. 14 mi indine m ilidem evactiatio Tanat, evacnationem vero pleniludo, laboreui oliumet
olium labor. Atque ut uno verbo dicain, conlrariorum con
traria funt remedia. Medicina enimaddilio eft et fublractio.
Et eorum quidein quae exuperaut fubtraco, eorum vero
quae dellciunt addilio. Qui vero irtud optime facit, iaopliinus medicus exifiiuiandu* eft, quique plurimum abefi|<ibeo
praeflaudo , ii pluiimum in arte medica deficere cenetur.
' tqiiehaec quidem obiter praeter inrtituti fern

nap i .

57j

Ed. Chart. VI. [ai4.]

FoT. I. 396.
Ed. Liad. T. (4oi. 4o,.J
tog e{HjTt. xiv Srj rot'oaiv fmaotwv 0 piv xgnog
uvto, tnoq lU<pt{[t. oXttl /4V Ol)' oi'at;uui
oiSv ukkt]}.oiaiy loixtvui, da xrv ; nui dvuioiHjia xnatv. tau pa xiv vovvtwv xui idt'r
ttal uTt] jj avir- xg St iaiiv uvtij diu xoi ut.ovwg koyov
er puffcu nuQrfiopiu- f yy aifiaiu x<iv v&omiav xui
l <, caif rpiffOfW Tooa^wv ryf'tiovTcu. ftrt*
Tfioi TQoqiijtH xuvir/ot xuvia xa urouuiu, , noxu, nvev~
/- nrsuuaxa i x utv y xolat aumuai qiiaut xa/.tovxui , t%ui rjo. oroj i uyfxg iariv
iv cmaai avuutwutoiy vfaxijg. ^tov (_'ioj) aiiov
Geaaaa&at rauiv. uvtuog yy iauv Ttjog evfia xai
Xtlfia- oxav ovv noVvg (ff^i'oo? t'fia nQ4atj,
trdeu rua.iuoi noi^ifa yieiui t x>]v hj* io nvifxaxo, irt).ayo xvuatexai, bXxs fit~
yti ig uw{ftmoyiui. xoiuvxi]V fiv ovv tv. xouxtinoiv jjet Svafuv. uXi. (iiv toi j'8 x>j (v utptt ,
) qpaieuo'j. ' y yev xouxuv ytvono v, tj

dicta finit. Morburum autein 0111 ni 11 m cum idem modus

fit locus, tarnen diveiTus eft. Murbi igilur ob iocorum varietatem et diflimiliUidinein nihil inter fe habere finiile videntur. Eft tainen una et eadem omnium morborum lbrma
et cania, quam procedente oru Ii o no quuenam fit declarare
conabor. lloininum enim et reliquorum animanliuui corpora tri plici alimento nutriuntur, cujus haec funt nomina,
cibus, polus, fpiritus. Ac fpiritus quidem qui in corporibus
infinit, flatus nominantur, qui vero extra corpora, ar.
Qui cum in omnia quae corpori accidunt plurimuin habeat
facullatis, illius vim infpicere operae prelium videtur.
Ventus cnim eft aris fluxio et eflulio. Cum igitur copiofus ar vehementem iluxionein fecerit, tum et arbores vi
fpiritus e Ierra radicitus evelluntiir, aeftu fluctut et
iiiinienfae naves onerariae in allum jactautur. Haue igi
tur vim in ia obtinet Qui elQ oculi uiiniiue cernilur, ra
ti one tarnen cuufpicuua eft. Quid enim line hoc lit lau

572

111 KPATO 72

Ed. Chart. VI. [2i4.]

Fof. . 296.
Ed. Lind. T. (4oa. (ei.)
xivog obxog imsaxiv ; tj xln ov v(uiQeortv ; anav fio
(isza^v yijg xai oioavov nrevpaxog avfmltov /,
xai %eipvjvo xai &osog axiov, iv fiv ire
xai ytvyoov ywftevov, v d &tsv Tjav xai yahptai.). fxr\v ijXtov xai xai axQoiv g dt roi mtv[tai taxi, yo hvqI nvtvfia TOo<pij. d imiifa iDp OTSQTjd'tv ox ap dvvaixo aetv. coffre xai xlt
fXov [iov vvaov vxu o rjg ctvvaog xai Xemo
stv r evui naaiysxai. Xk pfv xai neoi nelyov;
'rt jue"?ty 'yet nrevuaxo navx tiov drfKov. o /j
av noxs x nhoxu feua istv rfivvaxo ui ftsxyovra to> fiertyoBiV d uv uD.wg c<W tj diu vaio; tat
ex vdaiog 'elxovxa xv ga; xai pfay hxi xomtov
(doiov, ovxg ye xijg yrg o^rjua, xsrev ts oiidv lain
Tovxov. dixi n'tv xoXaiv aJkoioiv o urjo tofjxah
roan d" av &vt]xoaiv ovxog axioq te iov xai *
? tooii voaovai. d xvyyvn nai %qst ron
atfiWn (4) itrsv/Uftog oaa, rtv ftv atJm
dem? ant a quonam hic abeft', aut cui non praefens eil ?
Quod enim coelutii et terram interjacet, id omne fpirita
plenum eft, idque hiemis et aeftalis caufa exiflit, per hitmem quidem condenfatum et frigidum , per aeftatem vero
leve et tranquillum. Quin etiain folis, lu et arornm
viam fpiritus dirigit. Igni enim fpiritus nutrimentum praebet, eoque privatus ignis vivere non poteft. Atque adeoperennem folis curfum ar perennis et tenuis efle aciL
Quin et in mari quandam eQe fpiritus communionem cuivii
eft manifeftum. Neque enim nalantia animantia fine fpiritu vivere poflent. Quonam autem alio pacto cum illo
commercium habeant, fi non per aquam et ex aqwa fpiritum
attraherent? Et lunae in eo fedes eft fundamentum,
bicque terrae vehiculum neque quicquam fpirita eft va
cuum. Atque haec quidem caufa cur in caeteris ar tantum poffit dicta eft. Mortalibus autem hic tum vitae, tiun
morborum aegrolis caufa eft. Tantaque corporibus ommbiu
fpiritus ineft neceHUas, ut Ii quidem aliis omnibus et cibit,

1 2.

5j3

Ed. Chart. VI.] FoD L 296. 297. Ed. Lind. I. (4o3.)

nvxatv nooyiivog 0 uv&amo xai anov
Sirun uv qugag Svo xai xai nfeiova Stystv, [21]
r\v S xt biih'tov tov nrev^axog sg awfta <ieo'dov iv @QU%e lieget titgt, nV.ouo ov ueyGTijg
%gerg iovorjg owuuti tov nvtvpaxo- \\ exit tovvv toi
itev kXa nvTU SiaXeinovoiv v&gamoii )$. yg
Stg utTaoXtwv nlt'oj or, roro Si uoxivov ei Siuxtltov04V navta &rri wa , ior iiiv ijxnvovzu,
tots Se ixnvovza. 'ti (iiv ovv [ieyi.t] xwovtj unuei
cuota qgog iotv e'grtui. tovto tovvv sii& grjtov ort ovx uXo&v no&ev elxg art yvea&ai,
$gaOTag % Ivtsv&sv, btav tovto r nXov r
Ikuaaov r xai &gottegov xai fteiiirffivov vooegoXai /iio~[iuGiv ig io&y. negl utv ovv oAou gxe Taira, Si tuvzcc ngg avz r gya
Xytf Ttogev&eig tmSeii vooruaxa tovtov omyov xai 'xyova tiuvtu tvxa. nomzov Si no tov xotvorrou yooijuaio ug^ouai hvstov- tovto yog voij/ n&m itpeSgevu tooiv Wowiv vovaruaai, lXiaxa Je
et potionibus quis abftineat, duos tamen et tres, vel plurea
dies poffit vitam ducere. At qnis fpiritus in corpus vias
intercipiat, vel exigaa diei parte bomini pereundum fit.
Adeo neceflarius eft ufus fpiritus in corpore. Ad Laec quoque cum ab omnibus aliis aclionibus homines quiescant,
quod mutatiombus innumeris vita fit expofita, ab bac tamen
Tola actione nunquam defiftunt animantia, quin aut fpiritum
adducant autreddant. Quod igitur omnibus animanjibus cum
a ere maxima intercedit communio dictum eft. Huic quoque orationi fubjiciendum , morbos unquam vix aliunde
quam ab are oriri pofie, cum is aut copiofior, aut parcior,
aut etiain plenior, aut et morbidis inquinamentis itifectus
in corpus fubierit De tota re igitur baec mihi fufficere videntur. Deinceps autem ad opera ipfa oratione progreflus,
morbos omnei iftius fobolem effe et ab hoc oriundos denionilrabo. Ac prinium a febre maxime mmuni morbo exor
dium ducam, quae omnium aliorum morborum, praecipue

5y4

m ato

Ed. Chart. VT. [.]

For. I. 397.
Ed. Lind. I. (4o3. 4oi.)
(fi-fj'jttorj/. <fojo c 'vvfttvu noooxfi^uza. 'fia f tj
^)/ evO ovi'iv xui nrgiiv . tor* i ima
t&vea nuosrwr, u;j tuviij isXOsr, 6 fier xotvog naat, xaXeiterog Xo/o'" s Si irorijurjr diaitav idrv xoiai norifijw dtmtsoftttrowt yiruerog. (<io4) aucforyaiv 3s tuno; ;. /itv ow xoiro irvysro 01a toi/ toiouto iVrw * ntsvua tjio ii're . /totto i
Q/iotiu nvsftonn owttttTi my&rtoi; ouotoi xai o
m^/roi yhortM. )X oia q>i'oti ti, ct t or ot/j
toch a.otert, * trrt i tri uvtwv iftnevinimovctv ai
uvioi rovoot; diVTt, tj>urv v, dutqfjei acopa acuaio? xai
ffi (foio xui TQvcptj Tocp^. o yo nott &rte
Ttv 4'coiv oit5 urgiioara o't' cortr, cot
erfgrt trvoint %vu(fOQ(t. xrav /isv oi/V o (70 rotontWi
;0] (tiftaai vOoomlrri vosi nokuta arir, V
&(1 ' wire'cincHr. ora di t'ow nr b\h>Ci faerr o'
cr)p Woi*ooto *2 , - voiarua xevo voaovciv. ai tir oit
vero inflammation!! comeo ft. Quod indicant ex pedum
oftenDonibus exortae noxiae. Mux enim cum inftamreatione
inguinum tumor et 1'ebris confequitur. Febrium autem duo
font genera, ut id quoqne hie attingam , unutn quidem oanibus commune peftis appellatur, alterum vero ob privatam
cujusque inalam victus rationem conlingens. Horum antera
utriusque ar anctor exiftit. Communis igitur febris ideo
commiiniter omnes invadit, quod cundem omnes fpiritnm
atlrahiint, et (mili' corpori fpirilu fimililcr permixlo fimiles oriui'Mir febres. At forte objiriat quispiam , cur igitoi
non omnibus animantibua , fed a)ic\ii ipforum generi eji:smodi moi'bi contingunt? Cujus rei caufam efle dixerim,
quod corpus a corpore, natura a natura, et alimentum ab
alimento difl'erL Is'equ enim cuivis animantium genfri
eadem funt commoda ant incommoda, fed alia aliis conveniunt. Cum igitur ar inquinamenlis Lujusmodi quo*
liominum naturae adverl'antur plenus fuerit, tum homisei
aegrotant. Quando vero alteri cuidam animantium genfri
er incoir.modus fuerit, tuno eo. morbo corripitnr. Quina"

Il pi 2;

5j5

Ed. Clurt. VI. [". 216.] Foef. I. 297. Ed. Lind. I. (4o4. 4o5.)
dtjiiouu ovaui rmv vovouv e'orrrnt. xui 0 rt xui uxco xui
oa* xui <p ov yroftui, d dt novrQr\v Suixav ytvcftivov Ti'(wrv iiOgeipi aoi. novr^tj d iarir r roirSs dmru'
toio utv ovv ruv ris nXsorug rooqp 1/ iyot r fijos
ddcaoi T(j atuazi ij r nwun dvarai qiiueiv xui nvov (xriva no irh\&ei Twv Toqtv arTtri&rai, zovto d 'ruv
noixiiu xrxi youoiov d.Xijr^v ajTf'fint roq. y
ruoiu aranifei, xui ra liv , t oyoXuirtooy
naoerui. uet twX)m>v airtiuv vuyxt xai noXkv nvevfia
tlatrui. uerit nvrwv y rtov (4o5) io-tfiouirtav xul irivoftroiv e'osiot nreiuu t; 10 awftu /.f'ov SXuaaov. q.u~
reov xoro latir, yevyuoi yg yivovrui tu
tri ra xui r nor roiai nXearoiaiv- yur^et yg 6 xaruxXsttj&ei ya, oxruv uvagg^r x nouq>6Xvyn r qai xgv- >
. oie ovv otfta anav nXija&jj xai nrevuuioi
n).ra[torr rri yiezui, [aifi] rwv anUny yorioftroir. ygorierui <sira 5l 7ih"&os o vrutru ieligitur populares fint morbi , et quamnam ob caufam et quanam ratione, ex quibus et linde oriantur dictum eil, febrem
eu tem quae ex prava rictus ratione orilur tibi deincept
exponam. 1 aulein ejusmodi prava victus ratio, primum
quidem cum quis copioliores cibos, aut lquidos aut fceos
corpori exhibeat quam plum ferre poflit, neque labore
aliquo ciborum copiant compeufat: deinde cum varios et
diflmiles inter fe cibos immittat. Diflimilia enim fedi Lio
neln excitant, et alia cilius, alia tardius coucoquuntur. At
multis cibis niultum etiam fpiritirm ingeri neccile elL
Nam cum omnibus bis quae eduntur, aut bibuntur, fpiritua aut copiofior, aut paucior fubit. Atqne id inde
feilum cil, quod eructationes plerisque poil ad'umptos ci
bos et potus accidunt, nimirum cum iuclufiis ar recurrat,
ubi bullas iii quibus latet perfregerit. Quando igitur cor
pus cibis expletum fuerit, tum fpiritus quoque magna co
pia accedit , diutius immorantibus cibis, qui quidem cum
prae multitudine exire nequcant diutius, immorantur. Obflructo autem inferiore ventre in univerfum corpus ilatus

576

1002

Ed. Chart. VI. [21C] FoT. . 397. 298. Ed. Lind. . (4o5, 4o6.)
&eXv. t(i<puax&sorg d xxoi xoiUijg elg oXov cuan
ditdauov ai (pvout. noamaovaai d r ivutfimxu toi
owpaTO i'H'v^av- Tovimv d Tonav \pv%&rroiv oxov al
ntjyai xai ai tov a'tituzoq elvi , di narros cpoxr diijl&sv. unavzo d a'uazog ^ivyOmo
anuv afiu (pyaau- it xovxo ptv ovv niitov ai pixai
yvortai nob xv nvQSTaiv. 'xmg d' av ai qivm
n).r&ei x rpvxttjtt, ToioZiov xai yo, \\ mi utf
nXeivwv xai V'WOTiowv iaxvQoieov, n 3 iXaoeow
xal raav rt xfjvxQv r\aaov oyi/poY v d 1370* oxjjo xai
o touo awiuxog Tvde yhovzui tov rgnov- w
uluu cpoeouevov naovoav ixrjv, ovvtqxs xai
liai navrog Ig r &(- avtai
ovv ai ctXXai. xa&aXXo/Asvov d ix twv ttjoiwv ani.yxva rgouoim xai ai oo'nxf;.
Htr yQ owuuto yvsiai, (4o6) noXvatua, tu ii
avaiua- uv ovv avuifta dt * tyvfyv ox TQtpiovsif,
U nU.0VTUi. yg &eofiov | aviatv Ukkoms. il
percuriunt, et ad fangnne referas corporis partes
eas refrigerant. At relrigeratis Lis locis , in quibus fontes
et radices fanguinis continentur, per univerfum corpui
horror pntrt Univerfo autem fanguine perfrigerato totum quoque corpus horror occupt 11 an igitur ob caufam primum hoiTores ante febres oriuntur, et quo majore
copia et frigiditate flatus irruperint, talis quoque rigor confequitur, a pluribus quidem et frigidioribus vehementior,
a paucioribus vero minusque frigidis minus quoque vefaemens. Cum horroribus autem corporis quoque tremores
ad hunc modum contingunt. Sanguis enim praefentem borrorem metuens, per totum corpus perreptat, et ad maxime
calidas partes concurrit. Atque hi funt ejus faltus. Deliente autem ab extremis corporis partibus fanguine et vis
cera et carnes contremiscunt Aliae enim corporis parte
copiofo fanguine refertae, aliae exanges exiflunt. Atque
exanges quidem ob frigus minime conquiescunt, fed conculiuntur, quod keas calor dellitueiit. Quae vero fanguine

1 .

57

Ed. Chart. VI. fn6.)

Fof. I. 4g8.
Ed. Uni. I. (4o6.)
nolvaifia nltjfl aparo yuov; ftnoueu o yp dvvuiai noikof ytrperov ze/iifstv. yw/itnei de srp im* 're no ijp
&Qoto&si , d&ov avm&sv Jie|(cv Je/fjpUuoi Ka d<*>.
vnjae oto/ia. ravr) yp eiit|o3 on?. t yp *
Ttov ^ arft vtQiettu, noXi/ iipopivov vduiof
ovta xai aaiuaro eQpatvopvov dictt dut Toi ar/tato?
ijp IweorpaMaiVoj xai }i>; fpspevog- xai te a&u
takvoviat no * nverw. jpUatrftetH rp x rsupa Yoiarrat. xtav de ouvaXtaOg &Qoio&iv nkstarov
aftarog, diadsQiiaivnai, nkiv 6 tjq o i/u'|a aFaa Tij&ei ni xtjs 'epfto'rijro. dinvog di xai ftvdog yevftsro v atipan Tiff &eQfxaaTv ivuyaato. evrtyov 5k am> <* aro Taxerai yp nvpovjBcvov xai yirerat nvEfta i| aro. to i
no Tovg novg awftazog oi IdowTt ytvonm. di
mrevfia ovviorupEvo* ig v*wp epgerai xai \ npoer
-^* e|u> rat air ? 'mep rt

replentur ob fanguinie copiant contreroiscunt et inflamma

tionee excitant. Neque enim fieri potefi ut fanguinie copia
conquiescat. Oscitationes autem febres praeoednnt, cum
magna copia coacervatus ar fuerit, confertimque ad *
ri ora erumpens tanquani machi natione aliqua os [diducit,
quod bac ei facillimus exilus pateat. Quemadmodum enim
ab aqua in lebetibus ebulliente vapor copiofus evehitur, fie
corpore concalefacto ar coacervatus et vi quadam del
tue per os erumpit. Articuli qnoque ante febres exolvuntur. Calefacti enim nervi relaxan lur. Coacto autem eurmilalim plurimo fanguine ar ipfe qni fanguinem refrigeravit a calore fuperatur , rnrfus incalescit incenfusque ae
relut igneus exiftens in toto corpore calorcm excitt, ad
d etiam fubferviente ipfo fanguine. Quod enim incenium
ift liquatur, ex eoque fpiritus oritur, quo ad corporis meatus
rrumpente fudores Sunt. Coactus autem fpiritus in aquam
bit, et per meatus fubiens ad eendem modum Cora* erum TOM. U
Oo

5^8

m . pat o

Ed. Chart. VI. fat6. 917.] Foef. I. 298. Ed. Lind. . (4c6. )
t> tipofirtv idicov 6 xu nariuv, iv tjy otmotw
noog o Tt 9 ngoannxetv , nuyyvexai, xui nvxtoixcu
etuyveg noniixzovaw uno xav aoipxtov , oot* at np
wpoa(4o7)n7ir;. ntoi d xij; xeqiakrjg uuu 711' ftfovrat diu , oieroxwoitj /ff* diedotaiv iv 15 xafaij
a'ftuxog yrexut. yo ffQog. iiXipj&euHU it
nal jiQtjO'&taui xov nvov iunoiovai iv xjj xe<pa).\i- /
uua {liausrov dt oreWJ Sov &euv tt, ov Svxitxui nsQutovo&ui - noXX ya iunoSiv tant aii
xmXvuuxu xui iuyoyuuxu. Si dr xai o ocivyuoi ywnoi
utpi xoii xooxqioug. ot fiiv ovv nvtxoi Si xovxo, ( >,
yivovxut xai r fiera xiv nvexwv xui rooijuow
fa 17] xwv Se aXlaiv ^onrxrjuxott xaoi utv V ai'
eev, r siXrjuaxa r orpo<poi r ieu noaxijoiyuaxa , (fiio-i
erut u'ixia unuGiv rytofiM opuveov tre*. Tivxuiv yo ta
roiovxtoiv aixr nrtvuuxog i SiSivaig- xovxo y oterat noana}] no xnovg nuXovg xui xai wf
xxoi'i, ione x&v/ta iyxsiuerot tavrot , t xijg aaoxii

pit , quo a ferventibus equis fublatus vapor , ad folidnm

quiddain impingat, incraflefcit ac condenfatur, guttaeqM
ab Iiis corporibus in qua vapor ioipegit decidunt Capto'
autem dolores una cum febre hanc ob caufam oriuntur. San
guinis in capite viis angudia contingit, cum aere replentui
eaeque repletae ac diftenlae capiti dolorem afferunt. Sangnis enim vi pulfus cum calidus exiilut, per anguam b
trnnfire celeriter nequit, quod eum multa remorentur qnae
impediunt eL obruunt. Eamque fane ob caufam pulfabo
n es circa tmpora conlingunt. Ad Lne ergo modtira qu<s
dixi febres conti ngunt, et cum febribus dolores et inorbi. Aliarum autem aegritudinum, quales funt volvuli, aut inteftinorum convoluliones, aut tormina, aut alii obfirmab et iabaerentes morbi , a flatibus caufam dejtendere cuivis eff
manifeAura exiftimo. Horum enim omnium fpiritut tnjectio caufa eft. Hic enim ubi ad loca teuere, inaffueU
nec priuiattacta iucubuit, ad inflar fpicuii infixi carneeiub

57

El Chart. VT. [317-3 Fo'f. I. a98. agg. Ed. Lihd. I. (407. 4o8.)
neoiilaxTSt uiv vnoxpvdta, d
Xanag, dt ig [ttpzeou. dio df xjxi &eguurorieg 'w&ev nvtr/uaai neiQwvxai uuX&eoeiv xbv nvov. oaiovufov y vito Ttjg &SQuaorg xQotrg nvQiruutog,
durerai nvevua navXv fttia&cu t<5v nvorv. urate ' ov Tig eZnoi , oliv {t yverai dt fvaag; tj Tva zoonov tov 1$jrtwv Twv nsi ortta jo amo* iaiy; oluut de xa*
Tuvzu diX<aetv dt Taina ytvueva- otuv nei (4o8) Ttv
al <j>Xitg yeuio&uioiv fjc'oog, jrewrov uiv r\ xstpuXrj
uQvvexat Toiv q>vawv iyxetutvcov' nena ivstXehai nrevfta || ala dt Ttv twv . di Xe ' di yXejv ixOXieTai.
dr iiyov oxav &, $s d aXXarv . 'xov d'
ay &oov qpixrjTUi , ivTUv&a -vrexaxat f
vovoog. inrv uiv ovv tul xrv btptv X&y, 5 '
d g xof, vTuv&* ij vovaog' iv dt ig firug,

bit, et interdum quidem ad praecoria, interdum etiam ad

laterum inanitates, quaudoque vero ad iitramque partem irrumpit. Earn fane ob etiam foris adhibitis calidis
fomentis dolorem lenire conantur. Rarefacta, enim cute
per fomenti calorem fpiritlis extra corpus pervadit, ac
pronde dolorem qiiies quaedam confequitur. Ac fortafle
dixerit quispiam, quanam ergo ratione fluxiones a flatibus coiitingunt? aut quonam modo fanguinis eruptionuui
circa pectus caufa exiftunt? Haec aulem iftis de cauda
fieri me declaraturum exiflimo. Cum capitis venae aere
repletae fuerint, prmum quidem caput urgenlibus flatibus gravatur. Deinde fpiritus una cum fanguine prop
ter viarum angutiam intus eonvolvitur, id vero quoii
in fanguine eft tenuiffimum per venas foras eliditur. Hoc
fane bumidum ubi copiofum coacervatum fuerit, per ali
os meatus effluit, cumque confertum ad aliqnam corporis
partem pervenerit, ibi morbus contrabilur. Ubi igitur ad
oeulos venerit, ii laborante fi adaures, ibi morbus eft; U ad
Oo a

58o

innOKPATQTJ

. Chart. VI. ?.]

Fof. I. 299.
Ed. Lind. I. (4o8. H)
KQVa yveiaf rr d i oxara, gay^og xaXett-
y aXyuu diuat fvuoat ueuiyuror , ay ,
ig i'j&eu xonovg, iXxo. rj; d qxxQvyyt naXy oxjy te
svua Ttoanrrxor rpa^injra ioyexai. yo -rreiue
dianreusror diu rij (fovyyo i t artgra adt&i wi
nuUv iiyxerat di xijg dov xavxTjg. oxar di vupXXy i
nrsviiaxt (tevyua xxoi&er rot rtrxi, tfe imyrtiat xai
ruijinxexui arm cpXyua- xovxmr di orroi 4
qppu/5 ikxoviui, xai xyrflvwui xai Qtuuirixui, xai'i)Mt
x xrjg xeyaXtjg vyr ^ iowa- >/ di xeq.aXr nkt
rrap ro aXXov Xauarovaa xOvxy didojair. xwi
yoZv i&iaO^ r oevua ouxw xai &
no'pot, diadldatai dl] xai i oxgra. diu di or 4tyfia noannxr
aagxi iXxot xai ra<j$iyr(i ,"
qpXiag- xxav di xy/v&y auu elg XXiQior %ooViusror xai orjnusrov, yvexai nvor xai o-te atai date
rai reXftoq'j-d'er ouxe xico imsX&er. arm yg owe witog 4 nooeiT} rig ovau noryuait- xai iril*?
rares, gravedo exoritiir ; fi ad pectus, raucedo appellator.
Pituita namque acribus Lumoribiis permixta, ubi in loca mi
nime aTueta irruperit, ea exulcerat. Cum vero ad lauca
teeras etiam iluxio ingruit, eas exnfperat Spiritus eeiffl
per fauces refpiratione altractus ad pectus fertur, fus per eaudem viaui eflertur. At ubi deoiTum de lala pi
tuita fpiritui ascendenti occnrrerit, tuffis fupei-venit et pi
tuita fuperne rejicitur. Quibus ita fe babenlibus fauce* ex*
ulcerantur, exafperanlur et incendunlur, calefactae
liumorem ex capite attrahunt, caput autem rmTus a relique
corpore adumeus iis transmitlit. Cum igitur hune in modum
iluxio eflluere confueverit, meatusque velut in torrenti alveumexcavati fuerint, ad pectus qiioqiie transfundunt
autem exillens pituita et m carnem irrumpen* venas exul
cerat et refringit. Sanguis vero in alienum locum effafa
mora coinputrescens in pus vertitur, neque ""
fceiidere, neque in'ra fubire poteil. Neque ciiim naturw
Luniidae , ut neque quibusvis aliii rebut quae in fe admix

 ne i

se,

Ed. Chart. VI. [ai?. i8<]

Fof. . agg.
Ed. Lind. I.'(4og.)
narrt uQog fyovz 5 xwAwt quyu > (pQSvv.
dtn ;j t jejua Vsu nvsvfiuro va$iyvv/terop
vadi'iyvvzat piv uvio/utov, di nrovg' avi/xatov ptv ovv orav ainfiazog 6 l]Q eieeX&wv sig (fXiag
atsvoyo>rv notr(fij a'itatog du'idoioi. xdie y
mefierov afim noXii yevpevov va^tjyvvet n~
. ovg * v tg uXwiu oiatj. xotuv di nXrj&og ai/toyuyrjouv xai zowiatv o nvot nrsvparog viiXiaav
tpXiug, uvyxt] yQ tov novovta xuxtysiv nrsvftu,
zoXatv elyruroi<JW ouoia yvsiui. [218] di (tffiaru yivexai , xxav m i^g diaoztamv ai aoKs un , i di z*v dimaaiv vnod/j^ nvsvjia,
toio tv norov nuoyu. rv di diu aagxiZv al tfvnut
dte&ovoai noovg aiovg '/ '
enejui di tga q>oeoiv vyou(Tt, rg irjv dv 6 rQ nso- diuoypv di yevoiivov jov a</tarog imextqxuriut
(tir ai ooxtg, oldruuia di ig xaxuaivef v.ui
Xiyeiui TOtoSiov rofjpa . tyiorov di er

tain gravitatem liabent, facilis ell furfum via cum aeclivis

exitlat.
Infra autem fubire feptum trausverfum vetat.
Quam fane ob caufam uxionem iuterdum citra fpiritum
perrninpi contingit, et partim fponte quidem , partim vero
ob dolores. Ac fponte quidem , cum ar nitro venas fubiens fangiiinis vis coaretat. Compreflus enim fanguis fua
copia, qua maxime inipreffionem ecerit venas perrumpit.
Ubi vero fauguinis copia efl'ufa fuerit, in bis etiam dolo
res fpiritu venas complent. ADTeclum enim locum fpiritum
continere necefle ell aliaque dictis Gmilia contingere. At
vero riiptiones has ob canfas contingunt, cum vi quadam
a fe invicein carnes discednnt ac divelliiiitur et in ijifa m
disceffioneui fpiritus dolorem inferens fubierit. Quod Ii
flatus per carnes perrumpentes corporis meatus rarefecerint, eos hnmiditas confequitur, cui viam ar antea lruxit.
Corpore autem madore perfnfo carnes quidem colliquescunt, tumores ad tibias defeendunt, et morbus hie hydrops

58a
zniWKPATOTJ
Ed. Chart. VI. [218.J For. L 299. 00. Ed. Lind. . (4og. 4io.)
quaai xo voatHxazo elalv azt,ui sarr. 5 ztvit oh&Qu yovtes inXv&taav xai ixsv&rjaat rov varo- uvzixa uiv ow tv x tfjs xoiXiij vdoa noXv yaittrai' yjgori^fisvov de Xaaaov yivszat- 3i x dt yiyveitu tal
toto djjlov' nctQaviixu (v i/dta (4io) yoi e orir, de ij oyxov naotyezai ftyav, mrtog de ro
Ttvsvfiaiog vnoXefaeicu vScoq avi, dio qmitetat pb
(itxv ibv, or s aov, aXXo d avzw to'J arjftsov-
&E01J yQ navieXw zi xoiXitj o ze rjfiftai diiX&t>xn
xai nXiv yrsiui- t oVf laii rciijowau* i'
m'Ei^a; t yp V olira Tajru ^^;
o y Srnov nott ; looovtov atjX&ev i tjput
Ka /i^v od agxsg imxovetr alliai noxaXTafisvai. hir
neiai y oaza xai vsva xui vs, e<p m* ovderie ovdtflit] dvruiT v avrjai vuiog ysyevyo&ui. (ir ovv r
nov zov vdgamoi idn s'Qriai' \\ ai s nonXifiiai, yiroriat
xai aliiat di t qpaaj. orar fia ai (pivot xfiv^c ewnt

d i ci tur. Quod autem Lujus morbi caufa ad fia lum referri

debcat id mximo eil argumento quod jam pcmiciofe affecti quidam aqua evacala plane funt liberati. Quae
quidem imulatque e ventre erumpit, multa apparet, pao.
lu m autem morata imminuitiir. Cujus rei etiam caufa manifela e(l , quod quae quidem talim erumpit aqua are
plena eft, eoque valde intumescit. Cum autem fpiritus deceU'erit eadetn plane aqua relinquitur, quae Tan quidem
pauca apparet, cum tarnen aequalis t. Eft et hoc aliad
ejus rei indicium , quod venter penitus vacuatns intra tridui fpatium rurfus inipletur. Quidnam igitur aliud guara
fpiritus implcat? quidve aliud tarn cito iinplere poffit?
Neque enjm tanta potus copia in corpus ingefta eft, ac neque carnes quae colliquescent in caufa elTe pofTunt,
oITa fupeifint et nervi et librae, ex quibus nulla quidem
(anta aquae copia augeri poteft. Atque hydropis quidem
caufa jam dicta eft. At vero et fiderationes corporis, apoplexiae dictae , ex flalibue oriuntur , nimirum quando fla

il / .

S85

Ed. Chart. VI. O18.]

Fof. I. Soo.
Ed, Lind. . (4ia. 411.)
xai noXXai dtuSvvtuai xai ig xg ouQxag, vao&rjta yff yrsxai , rjv fv ovv noXXa
qivaat tv Xoj diazoyaxsiv , av&Qomog
nonXtpcTOi yrtxair jv di sv ftost xirl, xovxo ptQog. xai
tjv fttv ovv anX&cooiv aviai, nusxui i roaos, rv di na~
u/xcuoi, nuqauvsi. ort di xavra o'vxoig syst,, %<>
avveyg. Hoxel d (toi, xai xrv Isqt\v xuXsopvtjv vaov vre
eJrai nuoeypusvov. oa* di Xyoiotv ifiaviov i'nsiaa toir
vounv airiotai xai xog axovonag neasiv netgooftai. ty~
o,u* di i'ungoa&sv (itdiv slvai fiXXov xtv sv croman
vufiuXXoftvajv ig (fqvtatv av r\ (4n) al/ta. xovxo di
oiav sv xa^arrnxo'rt fivr, fivst xai f <pQvtatg'
^aXXaoovxog di xov a'/iazog ueianbnxti xai <pQviixa.
er* di Tavd"' aid' jt noXX LiaQxvovxu. hqtov uiv anuoi coiat xoivv axiv, o vnvo;, ovvog /xaQTVQS tonv eQTfttvoioiv. oxav y inX&t aaytmi vnvog, tt$
90 alitu fjivysxatm fitas* y nifvxsv vnvog yv^sir. \fiv~.

tue frigid et oopioG carnes fubierint et inflarnt. Hae.

enim corporis partes ihipidae redduntur. Et fiquidem mulli
flatus totum corpus permeant, totus Lomo attonitus redditur, vero partem aliquant , pars illa. Atque ubi quidem
flatus illi disceflerint, morbus cefTat, ubi vero perinanferiut, permanet et morbus. Haec autem ita fe habere continnae oscitationes indicant. Ac mea quidem opinione hi
etiam raorbum facrum vulgo dictum producere videntur.
Quibus autem ratio ni bus adductus Tim, iisdem eos qui audire volent perfuadere conabor. Imprimis autem in animum induco, ex iis quae in corpore infunt nihil magis
d intelligentiam conftrre quam faiiguinem. Is namquo
ubi confiflente habitu perlillit, prudenlia etiam coullat. PerT
mulato vero fauguine, fimul quoque intelligence coiicidit
Cujus re multa funt teilimonia. Ac pi mum quidem fomnus, qui animantibus omnibus communis eft, quae dicta
funt confirmt. Is enim ubi corpus corripuerit , turn fan guie vefi igeratur, cum fuapte natura fomnus refrigerare fo

584

innoKPATOTS

Ed. Chart. TI. [ai8.'3ig.] Fof. I. 5oo. Ed. Lind. I. (4n. 4is.)
f&no is a'fuuvog va&fiozeat yvovza* ai Su^oSot.
irXov i. tnei > acapara aQvrera*. narra y
r fiifa ntyoxev is v&ov qxQso&ai* xai r [ai g] xuerui. xai ^ qppvjat? , dojfa Je rivs eitQM
tvdtaryiaiaiv , m S irvnna xaXiovrat,. v rjjoi fi&nai nXovo ^a<prrg yevoutov ot/iaio tieionnoiH
ai yvjrt xa r t> xa t/w^jor (pQOVrjuaxa, yrof* juy ovia) entAqopore; , di /einai
stlniSsi yu&jv. fyatat ' UV noXX roiavra eltreit h
ol ai roi uuaro ^aXXayai xrv qtrtjoiv t^aXXaaovair.
rjv uiv ovv natrtX nav avaraa^^ auu, navtei;
rj cpovjai anXXvzai. r j & xai vuyrw*
Ufi aia i&Usuaza loriv. oruv i elm&zo; seo ueraaraojusv, ruifjsrui ritiV y tpvtjoi. <prul 3s rrjv Itr)* roih
oov aie fivta&ai ' ruv noXv nvevua opa
uv il atu ait , noXX [t<fyuara yivavrat noi~
uv <pXt'us- nuv ow s toc na^eia (4ia) xai

leat. Perfrigerato autem fanguine Urdieres funt ejas pertranlilus. Id vero inde fit manifefturn, quod corpora fut
gravilate inclinentur , cum gravia omnia ad imum ferri na
tura foleant, oculi clauduntur et intelligentia permutator,
opiniones etiam alienae diutius immorantur , quae certe infomnia appeliantur. Rurfui vero per ebrietatem aucto re
pente fanguine , animi functiones ejusque intellectus conCidit, et malorum inftantium obliti futurorum bonorum op
tima m fpem concipiunt. Multa etiam ejusniodi commemorare , in quibus fanguinis permutationes intelligentiam immutant. Pertrbate igitur in totu m fanguine, prorfus quoque intelligentia dprit Aifectus enim et recognitiones inter confuetudines numerantur. Cum vero a foliti
confuetudiiie duoedimus, intelligentia nobis tollitur. At
facrum morbum ad bunc moduui fieri cenfeo, cum fpirite
copiofo per totum corpus univerfo fanguini pertnixto obftnictioiies nxultae multis modis circa venas coiilingunt
igitur iii crafliores et fanguine abundantes venas

 I <PT2N.

585

Ed. Chart. VT. [319.]

Foi. I. 00.
Ed. Lind. . (4n.)
noXvaiuovg tuv qpXswv noXvg aiatj, gkiug de jweV;,
xwXverai al/ta diel-Uvab. / tsv ovv , rcafrig Jiefjj);ra,
&ooov. roftoirjg rijg nogeij;
a'ifiuto ut ow/taiog yivofttvij navxoat uvouoinqxE.
nv yq owua nartuyfier sXxsrai xai '*
ftrj , vjiTjoexovYxog &OQv(p xai
u'ftaxog, vno xrj iaoTQoqprjg ' al iaoxoocpui nurxottog yvovxai. xax xovxov ton
xuiQov aimk&rrtoi nvxoiv flat, xcuqpot Xeyo/tevwv
xai TiiqpXot ywoiivorv vaXyrjxoi is nog xovg nrov.
o'vro) yQ 6 ljo xaax&stg uvexga^s xat 10 alita xai uirps. xa qpooi t axcftaxog uvaxgiyovok eixxwg. i
yep oqiayixiatv opXeiv iaruv o rjQ 1' uiv
uvxog , itvyet
(vrov , u'tuuxog.
xiyoov negiuwyouevov Xsvxoviai. di Xsnxiv y
Vjtivwv xa&aog >v o ch/p ia(pai*exat. i dij Xevxoi <pai* rtvxeg o aqpoo. * [ter ovv nuvovxai, xr)g vaou

ar prorupit progrelTiisque immoretur , fanguinis pertransitus prohibetur, atque bio qnidera fiftitur, ibi vero tardins
permeat, alibi autem cilius. Ex qua per corpus pervadentis
fanguinis inaequalitate variae inacqualitates contingunt. otum enim corpus undique contrabitur, et corporis partes
perturbantur, fanguine ipib ad tumultum et conturbationem
fubininiflram operain fuppeditante , et ex fanguinis perverfione vai-iae etiam undique corporis perverfiones oriun-r
tur. Sub id vero terapus nihil omnino fenliunt, eque
quae dicuntur audiunt, eque quae fiunt vident, eque ullos dolores fentiunt Ad hunc enim modum conlurbatus
ar, iinul quoque fanguinem conturbavit et infecit. Quin,
eliam fpuma per os non line caufa excurrit. Per jugulares
enim venas ar fubiens exit qnidem ipfe, fecumque id quod
in anguine el tenuiflimum fubvehit , humidum vero fimul
permixtum albescit. Ar enim purus per tenues membra
nas pullucidus apparet, eamque fane ob caufam fpuniae
omnet albae oonfpiciuntur. Qui igitur hoo morbo corripiuu

586

1 IIBP1 2!.

Ed. Chart. VI. [219.] Fof. I.3oo. Se. Ed. Lind, t (4ia. 4i3.)
xal xov nasrjog o vn voatiuuro mUesfisvot yoi - xxav yvuvaa&iv mo twv nvetv |
awua deouurdq, &EQuu'tviat, xal ala' d ala ?fopav&iv His&tQuave ,- qjvaa' avrai d &suard'aai(iiS)
dtaXvovxai xai ia/.vovdi ttv l-axaeiv xov aiiaxo' ai uw
ou1 i^eX&ovaai ietu tov nvevuaxo, at d uex tov yuarof ctnooavxo d tov cfov xal xaxaaxvxo aTuaw xal yuXr\vi] iv nnavzai toqutt. (puvovTUb ovv al q>vaui da nvxoiv xovtoiv nuXvtootiiequi alxlat ovaai, d' aXXu navra ovvaixta xal
fteiuuia- de altiov tOv vovatav iov ovio inidtduxxal
ftoi. vjiea^ixijv de auov xmv vovarjuxuv aat. bldei^a d r nvevua xal iv fiypiao dvtaaxEvov xal ev xoTai aiftaait twv . ijyayov d tov Xyov
inl yvwgtua xal tujv vootut(dv xal tcuv ^^oHfxiitxmrf
iv olaiv .T]&ri; vn&saig qjrrj. tucpl d xwv T(ov e Xe'yoiui, (taxyxEQos uv o Xyog yvoxxo v, iex*oisoos d ovdv txxov ovde tur quamodo morbo et praefenti tempeftate liberentnr ego
enarrabo. Cum laboribus exercitalum corpus incaluerit,
incalescit etiam fanguis, qui calcfactus 11atus quoque caleacit. Ii yero calefacti diflolvuntnr et fanguinem coactum
fimul dilTolvunt, partimque cum fpirilu, partim cum pituita
foras prodeunt. At ubi deferhuit fpuma et fanguis conqiuevit tranquillitasque in corpore oborta eft, morbus cellat. Ho
rum igitur fane omnium multis modis Jlatus caufae eifa videntur, caetera vero omnia vel adjuvantes vel confequentis
caufae rationem habere. Haec vero efle morborum cauf
nobis eft demonilrata , quod me declaraturum receperaro.
Spiritual autem cum in als rebus, tum vel maxime in ammantium corpoiibns plurimum poTe demonfiravi. Orationem vero ad morborum et aegritudiiuun cognitionem
perduxi, in quibus hoc argumentum verum eTe apparuit.
Quod fi reliquas aegritudines oratione perfequi velim, prolixior fane foret oratio, nihilo tameu minus aut veritat
aut fidei habitara.

100 1 IEPU2 020. 5$j

Fi Chart. X. [47S.]
Fof. , 5o,
Ed. Lind, II. (3a4.)
1 PAT T 2 1 IE PH 2
NO 2 .
[476] (324) Ilsoi ftiv rlj sji voaov xaXsofie'vrj wd'
i'%Ei. ov t (toi ist Xhtav &uox(Qt tlvui vovocav
oidb isQant], lX cpvotv fikv t'^e* jv xai Xotn vovaq '&v yvsTui- g ntv S uvt xai ngtpaaiv oi urOoomoi
ivuiauv &SOV elvat, vnb nsiQig xai &uvuaoititog , 'r
ovSiv otxs* ttQi;et, vqvoowi,. xai uv tiv nopitjv
aviuat, tov pr ywinxeiv &sov avi iaacietai,
di Ttv evnoohjv tov Tgnov Ttjg uvTaf noXvovTat
f f xa&aouoaiv f- snaoidtjoiv. el &av(toiov
&eov vouuhcu, noll leg vovatjuaia taxt, xu.ovyl V.
tog nodei^ot 'ztgu oviv raaov lona duvtiaia oda
teuTiLSea a ovdei voulut uo tirai, zovto piv yo oi
nveioi ol uqujueiroi xai oi xQualot xai oi ,
oviv raov uot> ioxovow ieaoi sivai xai vn sov yivsa-dui Tuvirfi xtj; vovoov, xav o d'uvuaaMg t%o>Gt,. zovto

HIPPOCRAIS

DE MORBO SACRO
LIBER.
De morbo ero vulgo appellate fie , eque
quicquam aliis moi bis divinius aat facratius, fed eandem
ex qua reliqui morbi oriuntur naturaiu habere mihi vide~
tur. Homines vero ex imperitia et admiratione ei naturam
quandam et can lam di vi nam i nolle cenfuerunt, quod nulla
in re reliquorum inorborum fimilis elTet. Et per couliJii inopiam quod morbum non cognoscunt illi divinitaletn affervant, per facile parabilem vero curationis modum ei
metlcntur, cum expiationibus t in caula lion bus ab eo hberentur. Quod fi ideo divinus efle cenfealur quod admirabilitatem quandam babeat, multi morbi facri futuri funt et
non unos, quos ego diveiToi efie demonlrabo , eque mi
nus ad m rabiles, eque minus prodigiofos, eos tarnen nemo
facroa.efle exiftimat Ac primum quidem febres quotidianae et tcrtinnac el quartauae neque minus facrae elle neque minus quam bic morbus a deo fieri mihi videntur, quam

588

in noKPjiTOTj

Ed. Chart. X. [475.] Tos. I. 01. 3oa. Ed. Und. . (3a4. 3a5.)
ooa> .laivouvovg ar&QwJiov xui Tiaouyoovioviu no prdsuiijg nooqaiog ptfuro, (3a5) xai no\). fia
vxaigu noitoytug , tv iw 1/* ota JioAAoij ^
xui ocorrug, tos" * xai nnyofttvovg, rovg xai r(aeert x qeiiyoviu "|a> xai 7rapaqDoo'0'ra jufjfOi r ieytow>ri, Ineizu dt xai vyia ivtug xai Qortortn; ireo Tontejoy , lrxg ts aviovg w^oovg xa uodtiiug,
xui ruvtu oi% anal;, U '?, tan xai
narrodan w 'sy.aatov Xtyeiv noA v ttt '/o. uot 3
doxiovoiv o * Toro voaqfia, qnsQauvTt toiovTot ?itw uv&oamoi oloi xai vvv elai uyoi xat xado. x yviai xui uXurt, xaoi drj noooTioieoinai doa Otoaeisg tyai xui Ato? t eiStvai. ovzoi tovvv jreauneiousyot xai nyouXi.outroi 10 &eov rij; u.T%arivg is
(tr to^eir ' t noatvyxavie tqskrjaovaiv , g (tij xarSijAot tuitsiv oviv iniaxuutvoi, sqov irfitaav romo Oog eyut \\ xai "kyovg imkiuvxsg inni]5tovg xrv irntr
xuxtairjaavxo ig oqoiv atviuoi, &

vis admiralionem nullam babeant Deinde vero furore correptos ac defipientes inultos ex nulla raaiiifclta caula cum
multa' tum fimul etiam intempeliva facer videmus. Quinetiam inultos in Ibmmo Ingentes et vociferantes vidi, quojdam etiatn fiill'ocatos, quosdam exilientes et itigientes ac
deGpientes quoad excitarentur , pofloa vero fanitati reflitulos et ut antea refipiscentes , quatnvis pnllidos et debile.
Idque non feme], fed faepius conlingere vidimns. Quin et
mulla finit et varia, quae (i figillatim enumerare velimus, prolixa foret oratio. Ac mihi certe qui primi buiic morhum
ad deos retulerunt, tales eTe vidcntur qule funt mii,
expiatores, circulatores ac arrogantes oilentatores , qui fe
valde pioe elTe plurimumque fcire fimulant Hi qnippe divi11 i lats obtentu ac praetextu cum nulla ope prodefle poEfcnt,
lie infcitiam fuam proderent, facram hanc eile aflectioneoi
cenfuerunt, et additis idoneis rationibus, tutam ftbi cantionisviam propofuerunt, oblatis expialionibus et incantalio

TIEPI IUP IIJ .

589

Ed. Chart. X. [475.]

Foef. I. 5oa.
Ed. Lind. . (5. 26.)
nQoacptQovTtg xui naod, untysa&ui aeXeiovtfj xui tdeoutwv ttoXXw xai vemirdewv v&ffum&et vo~
otovatv iadkiv , &a\uaaioiv (itv T(iiyXi]g xai uturovyov,
xsarotog , tyyikvog- ovtoi yo oi ix&veg tiaiv nixutootaioi.
xiioy d aiyeov xui tkaqseov xai jfOtpiiW xai xvvg- ia yo xtiuv iatt xoi.tg- ogvL&ov di
Xexivro xai TQvyvo, iido, 'rt d ca ro/i^trat ioyyotutu elvai. Aejicu' de [tirxtiji, axodov xui xouov.
dgiuv yg aOsvcovri odtv luu(piQ(t. ifta(326)rK>v d (iXav ut) i'ietv, & y (uXat. urjd v ai) tint xa~
raxiso&at dQUUTi, uidt (pogieiv , flt ni nodi %Eiv,
urj / ni %iQ. Taita yg xtakvuaxu ti) ai.
tuv d navra Oeov e'irexsv ngoon&uoir, wg nXov
eidieg xai uk).ag ngoq.aiag ngoiyorreg, o'xcu el uiv iyit)
ytrotro, ainwv rj do|a lt] xui 1) Jsjidr?;?, it d no&voi,
iv oqiaXt xa&iaxuVTO aiuwv ut noXoyiat xai 'j/otsv no(faaiv 01g ovx eitui tlaiv airtoi, iX o \)toi- ovte yun
tfayttiv ovte niiv i'duoav tfguuxov ovdv, /.ovrgooi
nibns, balneisque inlerdiclis, et multis cibis ad laborantium.
ulum minime accommodatie. Ac marinis quidem, mullo
m elan uro, miigili et anguilla, qui pispes praecipue vitandi
funt. Carnibus vero, caprina, cervina, fui et canina.
Mam et ejusmodi carnee venlriculum maxime conlurbant.
Ex volucribus gallo, turtureetolide, praetereaque ab his quae
valenliffima cenfentur. Ex oleribus autem menllia, al}io et caepa. Acrimonia enira aegrotanti nullo modo coiiducit. Yeilimento eliam nigro uti prohibent, quod niger
color mortem lignilicet, ant in pelle caprina decumbere,
aut earn geilare, ac ne pedem pedi, aut manum manui l'uperimponere. Haec enim ojnnia curatiouem impedir. Quae
omnia divinitatis gratia addunt, velut amplius quiddam
fcientes et alia in ipecie praetexentes, uti fi convalescat
aeger, iftud eorum gloriae et folerliac attribuatnr, fin vero
moriatur, tutnm fibi proponant defenGonem et occafionem
ranciscantur quoininus ii in can , fed dii elle videantur,
cum nullum quidem medcame tum edendum aut biben

5go

Ed. Chart. X. [475.]

Foil. I. 5oa.
Ed. Lind. IT. (5i6. 5i7.)
tia&r\iToav, waxs doxhiv axiov slrai- dt Soxtw Aiwsf
xwv rr\v neayetov olxsrxuv ovdva vytaretv , xi iv aiysioioi fttuaif xaxuxeorxut, xai xof'aat alysioiat %Qwnai, lit
ovx h'yow oins ozofta oins ifixiov o'-ts &
fit) aysiv saxiv oii yap saxtv avxo aXXo ixuouxiov oiiir
tf ays xat jSo's. et dt xuvxa nQoatfSQpsva xai to&ititfa
xrv vowov av xai (irj o&infieva jxai, ovx saxiv apa o
&s amoj ovsv, oii ol xu&uatioi xfskovaiv , iX
tdauaxu luev re xai Xdixxovxa. rov d &eiov
uifurieiai r Ovtaptt. orwj ovv t[uoiye doxtovat o'xirt
Torw tyysiQtovoiv iraai, xuvxa ,
o'vxs eo rouieiv tirai ovrs &ea. oxov y vn xa&aouw
xoiovzaiv yivsxui xai vno &eoaner * xi
xikvEt xai qp' xQtav xEyyruxmv ' ( 7)
noytvsa&ui xolaiv & xat TtpoffitJtret ; /uiXi'rt eov uxiov ehai, ti uf&wntrov. axig yip
olf neytxud uiaiv xai ftaysvaiv nysiv n&oj,
dum exbibuerint, eque balrieis excoxerint, ut in eos caul*
rejici poOit. Ac mea quidem opinione ex iis qui Africae me
diterrnea incolunt nullus ab hoc morbo'fanus evadet, quod
in pellibus caprinis recumbant, et caprinis carnibus utantur, cum ne lragulum quidem eque veftimentum eque
calceamenlum aliud babeant quam caprinum. eque enim
aliam ullam babent pecudem. quam capras et boves. Quod
i a oblata et cibo fu ru ta morbum augent, et cibo minime
fumta medentur, nullius fane deus auctor eft, eque expiationes juvant, fed quae eduntur medentur et nocent
numinisque vim obfcurant. Quare qui hoc modo ad iftorum morboriim curationem aggrediuntnr, hos eque facro
eque divinos 'eputare mihi videntur. Si enim bujusmodi
expiationibus talique curatione tolluntur, quid prohibtt
quominus ex fimilibus artibus ab hominibus removeantur,
aut in eosdem incident? Adeo ut non ampliua divinum,
fed humanuni quiddam in caufa mihi effe videatur. Qujqnis enim luftrationibus et magicis artibus hujusniodi affectionem abigere valuerit, is etiam aliis axliboa abiget,

NO JOT.

5g,

Ed. Chart. X. [475.]

Fof. . 3oa.
Ed. Lind. II. (17.)
ovro; xov nyr '* xep'tjaue > nvxto xv tovxtf
Xoyo deov nXXvxai. Xyovxeg xai tevurot nQoanoioVTUt nXtovxi, lidtrai, xui t&Qwnov |anatovai itQoaxtueroi, xoxoiotv ttyveiu xs xui xudaqoxtjTag , oie ziovXv uxoai xov Xoyov tg &eov cpqxei xui
xi dui/viov. xuxot tuoiye o mi eiaeetrjg doxiovoi xovg
Xyovg rwiea&ui , oovxut, uXX liegt dvoaeeirjg fiXXov,
xui o &eoi ovx siai, x re evaetg xrxl xteiov uvioiv
aaeig xai ratv ioxiv, iyw dtd^w. s yq oeXrrtv ra
xuxtaigev xui rXiov cpuxievr %eiuiva xai evdrv noietv xui buoovg xui ai^uoig xui &uXuaouv eqpopov xai
yijv xai xuXXa xa xotonxxQona nvxa eniSypviui htexua&ui, exe xai x e'xe xui | uXXrg xivbg yvwurg
ij ueXxr,g (fuaiv olo xe efoai o retira mxrdevovieg, dvoaeteiv uoiye -doxovcfi xui eovg ovze elvui vouieiv ovxs
orxttg ioyieiv ovdtv ovxe eoyea&ub V oidevog xwv toyxtav
ztoione y ye, nag ov uto* * avxolaiv eiav; el
uv&qomog puyewv xe xui \)wv aeXrvrv xe &
iliaque ratione divinitatis opinio prorfas deperditur.
oralione et molitione multara feientiam prae fe feront , hominesque decipiunt, bis lullralioues et puriicationes proponendo, cum multum faciaiit de divinitate et numine fermonem. Quanquam mihi quidem non de pietate, ut rentnr, verum de impiette potius verba facer videntur , et
dos non eTe profiteii , eoruinque pietas ct divinitas, licuti
docebo, in impietatem et nefarium fcelus verlitur. Si enim
lunam deducere et folem obfeurare, tempeftatemque ac ferenitatem ir.ducere, et imbres ac ficcitates mareque erile
t terram facer, caeteraque id genus fe feire profitentur,
five ex facrorum myeriis, five ex alio quovis confilio aut
cura banc Obi potentiam vendicent qui bis rebus operara
navant, mibi quidem impii efle videntur , eque dos efle
exiftimare, eque li fint quicqnam pofle , eque aliquod
fummum malum propulfare pOTe. Cujus rei gratia cur non
ipGs infeftj lint? Si quis enim magicis artibus et far.rificiis
lunam deducet et folem obfeurabit, tcmpeatemque et fe

5ga

1002

Ed. Chart. X. [475.] Fof. L 3oj. . Ed. Llnd. . (37. 5a8.)

nal tkiov acpnviaei: xai ytiuwvu xai iroujaet, ovx at
'yaiye ti d'elov rouaaiui zovxoiv evat, | r&oiniroi,
ei /] rol deov 77 vraui into rdnov yvm\tr\q xyaiittai
xai tSov'kotxui. omg d ovx (3a8) fyft xuvta, X
v&Qamoi iov dsofieto* noXX ai nartoa xtjtiortt xa
noixiXkovow ' te navra xai jrv vovoov xavxtp
txoicp edei zov n&EOi aiirv noari&vieg. oi
y xu&nal;, Vk nhotxig vi uunynui. /jw ft
y aya HiuwYTOi , xrv fvjmttu*, xrjv r del-i ,
(4)tsu &* <paai ahiqv tirai, tjf d ofaieo* xai eirotwreuov qf&yyr]zai, exovai, xai qsaai wi a amn
rat. tv Si xai rfg t izahj , o noXxig noi yirerat
vn Tijff vovaov iuuoutrotaiv , 'Etoiov naxsirai 17 vvutj. rjv d ' xai nvxvztooy , oov criOeg, sinXoiv ro'/uo. rv d qiv x wv aiuaw an'p xai toat noci
kuxiiy, "4qig xt]v uiTjv eva. xoa siftaza vvxzi ntaazat xui qoi xai nufxnmuu xai vamjdraie x rij

renitatem inducet , non equidem horran quicquem divinum,

fed humanuni elle cenfuerim , fi utique divina potentia hu
mano confilio fuperatur et in fervitutem afferitur. Ac forta (Iis haec aliter fe haben t, fed homines in vitae inopia
multa et varia moliunlur, et turn ad reliqua omnia tum
etiam ad hune morbam varie fe habent, in unaque affectionis fpecie deo caufain attribuentes. Neque enim femel, fed
faepius eadem memiiierunt. Siquidem namque capram imitentur et balatum edant, dextramque in partem convel anlur deorum matrem in caufa eiTe affermit. Si vero acutiorem et vehementiorem vocem edat aeger , equo Ginile elle
dicunt et ad Neptunum caufam referunt. Quod fi ftercor
aliquid emittat, quod nonnullis morbo prellis contingit , Euodiae Hecate* appellatio adhibetur. Sin autexn tenuius et crebrius dejiciat, velut aves, Apollo Nomius. Si
vero fpumam ex ore demittat et pedibus calcitret, Mars
auctor eft. Pavores vero qui noctu adfunt, timors, deKria et terricuJaujenta, cum aegri e cubili exiliunt et iugiunl,

N0 .

5g3

Ed. Chart. X. [477. *780 Fof.I. . Ed. Lind. . (3a8. 29.)

xA'i'Tjs xai qpurfiou xai qxv^teg %m, 'Hjcxijg qiuaiv fZVa
iniovXug xai iqidovg, xu&aQ/iooi ygtovrat, xai
tnaotS^ai, xai roaitiaiv ya xai &exuxov iwuovotv,
i'poiye doxtet) &EOV- xa&aQOvai y xovg lypnvovg xrj
voimo) u'lftaai xai xotaiv cuXoioi xooi (uofutow i'ypvxag,
neq>aQnay[trovg no v&Qinmv, r eoyov
voaiov suyuafirovg , ovg t^Qi{v xuvavxa xovxotni, noiuv,
&vstv xs xai ev^ea&at xai elg x U qpovxag tkexsvett
xovg Oeovg. vvv de xovxmv pv noiovaiv- ovh, xa&atQOVOt,
xai t fiiv tjv xaOaguiv yr xqvuxovP, x di (29) 5
[4783 &i.aanav i^aXkovat,, de ig x ovoea rcocpovoiv,
bni) (irjdeig i/'ijrt urd imrjoijxa*. x d* xQjv g x teai
qpfjoviug iw unoovrai, el dr &eg ys oziv axiog. o
finot tyuye ajiw into deov & ftiaveoxFut,
imoxijgiaxuv ino xov yvoxxov. XX xrV xvy^vij
tqov fisfuuafirov r x* nenovdig, Ot"koi, av im xov &sov xa&uomQai xai uyr&aQui ftX).ov i ftiarea&ai. x
yovf ptywia xmv ia(ititxuv xai voawnazu to dtt
Hecales inGdias et heroum invafioiies effe affirmant , expiationibusque et incantationibus u tuntur, ac meo quidem
judicio, fceleratifimum et maxime inipium divinum nu
men faciunt. Morbo enim detento* expiant et fanguine
aliisque quibusdani fceleribus inquiuatos ac facinorofos et
celeratos, autquibus ab hominibus et exhibitum venenum,
aut eos qui nefarium aliquod facinus perpetrarunt, quos
contra facer decuerat, facra facer nimiruin etprecari, ad
templa deduccre etdiis fupplicare. Nunc vero borum quidem nihil faciunt, fed expiant et partim quidein expiationes in terra recondunt, partim in mare projiciunt, partim
etiam in montes dportant, ubi eas nemo attingat aut conculcet Has autem oportuerat, quidem deus auctor elr,
ad templa delatas deo reddere. Neque tarnen hominis cor*
pus a deo inquinan exiimo, impuriffimum a puriffimo.
Quin Ii forte contingat ut ab alio coinquinetur aut quid
patiatur, a deo expiari ac purifican magia quam inquinan
capiat. Maxima ergo et fceleratiffinia peccata deus expit et
lIirrOCRATES TO vi. I.
Fp

594
IIIUOKPATOT2
Ed. Chart. . [478.]
FoT. I. 5o5.
Ed. Lind. II. (29. 55o )
iaxi ru xu&uov xui ayriov xui tvua yerfievov r)utr, avto 'ooti xoai &eoai if/iv xai xSv lefiirt'iav nodgtxpvftevoif , w V urdeig iiteQuiroi r ur yreot, dairt? nsyi(j(juirue&a uv% uiutrperot , XX ti ti xai
hqxeqov i'%ouev uiioo; , toto nayriovueroi. xui nei uf
xmv xuduquutv o'vto) uoi oxtei Sjptp> d vovarua toto
eiJV t uot doxtei' deizioov evai xv *, XX <faiv (liv tyei v xai XXa rovaruaia, xui noqiuaiv ir
"xuoia yrexai. (fvaiv d xovxo xui irqmmv n xaixov
felov yvea&ai tp otov xai xXXu nvtu, xai hiot
lirai, xui ovdtv rjanov ixiw, * (it rdr im jrpYou JioiXoZ xaiutiaouivov '?, (uors ir elrai o^v(i6xeov
'zwv Ttyoaifsouroiv. OQyexai d xai tulla
vovai'uuia xar yirog. el yo ix xov qXeyputuideog (fXtyuuxwdifi , xui ix -oXideog ^oXwd^g yrexai, xai ix Oircdeog <p9iv(3tg , xui ix anXrv(deog anXrvidrtg , x xa>Xu
oxov nuxrjQ xui pqtrjg efyexo xovxco !,, vit?
xui xv iyywv jeodai, xiv; w yvog (33o) i^eitu

purificat, tutelaque nolra exiflit, nosqiic diis ipfis teroploriim ac delubrorum terminus conliluiiuus , quoe nemo uifi
punis transcendt et ingreffi non tanquam inqninati refpergimur, fed ut fi quod etiam antea feelus contraximus, illud expiemus. Ac de expiationibus quidem ad faune roodura fe res habere mihi videtur. At vero hic morbus nihil
mihi reliquia divinius , fed eandem etiam quam alii tnorbi
natcram et originis caula m habere videtur, ejusqne na
tura et caufa ut aliorum omnium divina exillimanda c-f:,
nihiloque minus quam caeteri curalionem recipit, niC ex
longo temporis ipatio urgeat atque adeo invalescat, oT oblata
medicamenta fuperet. Initium autem du:it veluti alii morbi fecundum cognationem. Si enim ex pituitofo pituitofus et
xe biliofo biliofue oritur et ex tbido tabidus et ex lienoib
lienolus, quid vetat ut cujus parentes hoc morbo detineauitur,
eo quoque et polerorum aliquis corripiatur? Cum nempe
genitura ab omnibus corporis parUhus procedat, a Dtnii

1 IEPH2 N020 .

Ed. Chart. X. [478.]

FoC I.-. 4.
Ed. Lind. II. (33o.)
nvTOOev tov oa,pazo, n twv vynjgwv vyitjgo?,
twv vonegwv . siego* di (ttya Textutgiov ort ovdiv
&eixegv ori twv Xovnwv tooi yg qley/xatatdeai, <pvaei yivezai' tooi 5 yoXwdeaiv o ngoaninrei- || xuiToi el &eiTegv iazt twv iiXXwv, tooiv anaaiv ftoUu i'dt1
yrea&ai Trv vovaov tuvtijv, xai fit] diuxiveiv jfoXtdeu prte Xeyputwdeu. XX yg1 airtoaiv antog iyxtcpu>; toiov n&eog , wtme xai twv oXXwv rovaiiTwv
twv ixeyiaxwv- ) di tqotw xai ? o'tjg yivswa.
lyw (pocaw oucpwg. o yxpaXog tov t&gwnov ou dmXog
wansg v.ixl TOiaiv aXXoiai womiv vmaat. di fitaov uvtov
diatgtsi ftrjrty^ ]. diOJi oiix si Ttjg xeqtuXrjg
Xyi'si, XX* iv pigei txieooi1, t di . xai 'qXieg eig
aviov tsvovoiv l tov awfiaTog, noXXui xai 1
do di itofjpTui, r ftiv tov rnumg, ij di ano tov onXrvg.
xul r ftiv tov praTo w* tjjet. ptv rt Trg qpXeog
Terei i twv 1 de-t ' aiiv tov vecpgov xai t*
rjjvijv eg snog fiqgov , xai xu&i'xei> ig tov nda xai
fana et a morboGs morbofa. Eft praeterea magnum aliud
argumentum , hune morbum reliquis nibilo diviniorem elle
quod natura pituitoGs oboriatur, bilioGs vero minime tingat. Quanquam G -reliquis divinior effet, omnibus ex
aequo morbum banc conlingere oporteret, neque bilioforum etpituitoforum discrimen facer. Sed enim ipfis bujus
affectionis cerebrum, veluteliam aliorum magnorum morborum in caufa eft. Quod quonam modo et quanam cx can
contingat aperte enarrabo. Cerebrum bomini ut reliquis
omnibus animantibus duplex eft. Cujus medium tenuis
membrana dividit. Ideo non Temper eadem capitis pars
dolet, fed ligillatim utraque, interdum vero totum. Quin
etiam venae multae et tenues ex univerfo corpore ad ipfum
feruiitur, duae vero craffaej, una quideni ab jecore, altera
autem a liene. Et quae ex jecore ducitur ad bunc fc babet
moduni. Una quidem venae pars ad dexteram, juxta ipfum
et lumbum ad internam femoris partem deoiTum fertur et ad pedem pertingit vocaturque vena cava. Altera
Pp 2

UllIOKPATOTJ

Ed.. Chart. X. [478. 479.] FoT. I. 3o4. Ed.Lind. . (33o. 33r.)

vakiszat xoXr qXtxfi. t d zqt Vw tevh t qXsh tt
dtl-tiv xai zov nvevporo- ntoxtorai, d xui ziv xtiSirj
xai zv ouyiovu zv dehov. z de Xomv exrai tpi'et [479]
di zrj xXrfi'do t z tti zov av^ro, avz z toua,
oaxs xazdrji art. d ov xgiinzezui xai tna&u ayietai , xai uv nayvtuzov xai uiyiazov xui xoi'/TifTov zv yxq>u7.ov zeXevzii, zo d (33 1) ov to
ds^iv qikiiov lemov, zo d zv q&aluv zv f|tr,
d zv u\xiroa- n tiv zov jttuzo ovzw t^tt icr
fpXsior. diuzzazut. dt xai no zov onXrjv q).i}> el z
uQiGieo xui xui Va>, xai un zov rptazo, iintoxui] d xui ta&Eraxifr. xui zuvtu d z qlte;
ttui & l noyX nrevuuzo. aurai yo tjuiier
laiv ranvoai roi) / zov ijoa ti oq eixovciu,
xui z zo Xomv oyexevovaui, xai -z qXf'ut
xui raxjwyovai xai n).iv qiair. oil yo olv zs tttv(ia ffijrot, lX yotoiti, atw xui xwh rv yo azi-, ttov xai
noAijqp'f r , uxoaxt yrtzat xtvo z /Hoog ' a* otj>
vero per venas dexlras et pulmonem fnrfum lendit, et in
cor et brachium dextrnm discindilur. Reliqua autera parte
per jugulmn ad dextram cerviejs partem furfum tendit in
ipfam ciitem, quo confpicua fit Jux ta aurem antem conditur', ibique feinditur et craffiffima, maxima et ampliffima
fua parte in cerebrum dfinit, ilLera vero parte, quae vena
tenuis eil, ad aurem dextiam fertur, altera ad oculum dextrum, altera ad nafum. Atque boc modo venae ab jecore
fe babent. A liene autem vena etiam ad (inilram deor> fum et furfum contendil, non fecus quam ab bepate, tenuior tarnen et imbecillior. Per bas vero venas plurimum
fpiritum adducimus. Haec enim corporis noftri funt fpiracula, cum arem ad fe trabant et in reliqiium corpu dedticant, ac per vnulas rfrigrent rurftisque emittant. e
que enim fieri poteft ut fpiritus confilat, fed eum furfum
ac deorfum ferri necefle eft. Ubi enim fiftilur et intercipitur, pars ea ad molionem impotent redditur. Cui re hoc

Ed. Chart. X. [*79

Fof. I. 3o4.
Ed. Lind. 1. (33i. 33a.)
xsxft^otov d' xruv y xaStjuvm r xazux&iuvot cpktit*
^/), mt tu (it) dieirat no xrg qiXeog, eo&v
vuqxij i'%. itei (tv Ttv yXeiov xwv o'vtm '%et'
xoai d yo).w(Jiv ol. uoyeiui yveoui ini xov iiiQvov t'rt v ij/
(ir\*Q>i ivxog. xa&uQtTat yQ xai v&tst toonsQ xD.a p(teu nyiv yevo- xui o iyxtqiaXog. v xuvxy s x\]
rv juif xuXjg xai pSTQtw xu&a&ii ** f"i'rs nlebv /uijre
'kuaaov xov dovxog no^vj, ouiw vyteivoxxtjv xfv xs(puhrv eyei- r\v de nl.wv un nuvxg yxtcitkov yvr ij nxtj^tg, voowde xi\v xsyulrjv c av%u&w$
xai rypv nXttjr, xai ovie oire tyvypg v;exai. rv di
nb trog xivog yrijrui * no ocp&auov 17 ovaxog j <rAsi/<
tig ovvtnyvur&\\ , (2) ixEirog xuxovxai ovxwg xowg ar
xui xijg noxi'&og ytj. rv d x&uQaig ur lntyrrxai, XX
Juffroftqr/ i(> yzKpuhp, otrai vayxr cfXeyuuxSsu tlvuu
mu oxoaoiai uiv natdoiair sovotr i^ur&si 'Axta ig xrr
xsyu).rv xai ig x ovara xui ig xiv aXkov %qwxu xai oiueft indicio, cum fedenli aut jacenti venulae ita compriniuntur ut fpiritus avena non irrumpa t, a tim torpor occupt.
At reliquae venae boc modo fe Laben t. Hic autcin morbus
pituitos conlingit, bilioGs vero minime. Ac originis initium fumit cum adhuc foetus in utero exifl.it. Purgalus
enim et adolescit etiain cerebrum, velut aliae parles, prius
quam in Iucem edantur. Quae purgatio fi recte et mode
rate procdent, neque plus miniisve quam ojiorleat dell li
sent, hoc modo maxime fanum caput foetus Labet. Sin
vero a toto cerebro copiolior colliquatio facta fuerit, cum
adoleverit, morbis obnoxium et fon i tus plenum caput Labe
bit, eque folem neque frigus perferet. Sin vero uiiius cujusdam partie colliqualio facta fuerit, nimirum oculi aut au ris,
aut una aliqua gracilis reddita fueri t,
i lie male afficilur
pront fane ex colliquatione fe babebit. Quod fi purga tio
non acceflerit, fed in cerebro collecta fuerit, boc modo
pituitofum foelum efie necefle eft. Ac quibus quidein in
puerili <aetate ulcera in caput, in aurcs elroliquum corpus

5j8

inilQKVATOTS

Ed. Chart. X. (79. 48o.3 FoT, I. 5o4. 3o5. Ed. Lind. . (.;
codea ytvixat xai uv^ggou, xavta / r/'ioxa diyet ocrij t^ iJtxwj. Ivxav&a y uqttei, xai xaratorrat
', tjiQrjv I xrv nrT(iriv xa&uQ&TjVui. xai r otw
xa&tx&ivxa oiix htXrixxa yvexai xany t i. oxcoa
xce&aga taxi, xai - || eXxo ftrjdr trzt
iivl-a firxs auXov ur5iv , tqxe iv xr,ai. (iqiip*
nsTiorjxai xrv x&agaiv, xoiotoieiv htixrSvvr inxti
Xoxeo&m \mo xavxrg xi]g vovaov. iv 5s bii xrv xapij
noirarxai o xaxQov xrv noQtiv , itaXuog in.auru
xai o&paxa xai x axrd~a Siatf&eisxui, trioi xai xv<foi yvovxui. oxoxav yg imxaxX&y x / xptyov inl
toy nrefiova f ni x/jv xaodbp , anotpv^exat x ala, txi Si
yXf'fieg ng iijv yv^uevai , Ttgg nvsjion xai xaodn jnjcaat. xai r xagdh) nXXerai im %rg aijxrfi
xavxrjg & imninzeiv xai x* OQ&(mrotrr. ov yQ
HyEO&uti irreu/a t&Xsi, pxQig t xQaxr&j im tob
.( x nioQviv xai dt,a&sgnav&v $ia%v&y ig
yXf'ag- navet naXuo xai &- sra-

erunipnrit, fi falivoi mucoGque extitcrint, ii procedente

quidem aetate facillime degent. Tune enim pituita, quam
in utero repurgari oporluerat, emittitur et purgatur, quique fie prgati fue eint, ferq hoc morbo comitiali mini
me corripiuntur. Qui vero puri fuerint, nt neque nlcat
ullum habuerint, neque mucus aut faliva ulla prodient,
neque in utero repurgati fuerint, periculuui eft ne ii hoc
morbo corripiantur. Quod fi deiluxio ad cor viam afi'ectarit, cordis palpitado et anbelationes prebenduut, pe
ctus corrumpitur, quidam etiam incnrvantiir. Ubi enim pi
tuita ad pulmonem et cor devenerit, refrigescil fanguis venaeque per vim refrigeratae ad pulmonem et cor reiiliunt,
corque palpitt, indeque necefiario anhelatio et fpiratio, quae
erecta cervice trabilur, incidit. Neque enim fpiritum fiucipere poteft, donee quod inuxit a pituita fuperatum et
calefactum per venas diflufum fuerit. Deinde palpiUtio et
anhelatio cefiat, idque prout ejus copia fe habuenL Si

UEPl JJiJ'Sil .

gy

Ed. Chart. X. [i8o.]

Fof. I, 3o5.
Ed. I.ind. II. (332. 353.;
erui d oxo>g uv nXr&eog i'xy. iv ftiv y nXov imxura^i'j], ajro.arepor, rw d 'Xaaaov, &oo~ov. xai iv t*
nvxvxeQoi i'woiv o xtx$QOt, nvxvxeaa inXrpxxog
fv d fir, (333) . pv ovv no-%ei, ij ni
tov itrsvfiova xui xr\v xaodxv tj- v d ig rrjv xoxXtv,
dijjonxi Xufiiirovaiv. iv d xovxuw piv it 3v caxo~
, eig d qpXiag g noosuijxa xura^ooov
noirarxai } fvnctt xui nviynau. xui <poog ex
axuaxog xQet, xui o dvzeg avviqxu<sx, xui ui %Qeg
ovonwrxui, xui diuaxQtcpovxut, , xui oldev yovovatv. ivotat xui moyaioei, r xnqog xxoi- xui ra ira yvsTui or ftv en uyioxeoa, i d ig i ei, ox d ig
ftfxeu- oxwg d tovxoiv exuatov nuo%Ei tya> qtoaca- vog fisr axiv xxuv |aqpvijj q>Xyfta in,txaxeX&v ig
q>Xiag noxXeiar/ tov toa xui pr naQud%7}xai urxe
ig xbv iyxqiuXov fi'jre \ (pXiag xg xoXag ig
xoikug, XX iiukutj xtv ranroijv. ora y imXy
urdumo xux atiiu xui zovg (ivxxjqug, nreiftu
ftv ig tov yxqsuXov tg-exai, Smtxu d ig tt)v enim magna copia deluxerit, tardius, fi pauciore, citiiis. Et
liquidem crebriores defluxiones fuerint, frequentier morbi'
'nl'ultus fit, fin minus, rarior. Atque lioc modo afficiuntur,
cum pulmonem et cor defltixio petierit. Quod ad ven
trera fera tur, alvi prolluvia corripiuut. Sin vero bis quidem
viis excludatur , fed ad commemorates venas defluxionem
fecerit, tum voce delicitur tum fufiocatur, fpumaque ore eflluit,
et dents inter fe cobaerent, mauus contrabuntur , et oculi
pervertuntur ac nihil intelligunt, nonnullis eliam ftercus
per inferiora demittitur. Atque baec quidem iuterdum Gnillra, inlerdum dexlra, quandoque etiain utraque parte contiuguut. Qnanam autem ratione in fingulis ufficiatur enarrabo. Vox quidem deficit , ubi pituita derepenle in venas
fubiens, fpiratioiie intercepta arem excluferit, eque in
cerebrum , eque in venas cavas , eque in ventrculos recepeiit. Cum enim fpiritum ore et naribus liomo accipiat^
primum quidem cerebrum petit, deiude magua ex parte in

12

Ed. Chart. X. [48o.]

Fof. I. 3o5.
Ed. Lind. . (333. 354.)
Xrv nXsazov , d ini nvevuovu, d ini
r qpXiag. x zovzcov d axdvazai ig r Xom fita
xaz qpXiag. xai aov ig (ttv xrv xoi/.r.v diaipvyu tei
..0 t ovdv ^u/iuXXezai, d* g zov nvsvuova. d
lg qikfag urQ ^viioXexab ig xotXag elatv xal ig
xbv yxqpaXov. xal o'uzw zrjv vrjniv xai ) xrrQiv
[ttkeai izu%ei. wore iizeidv noxXeia&toatv ai q.).itg
qoog ' xai nr nugadtymyzai , afoiror * xai aifQova vdQomov. ai d xs'Q XQazie;
yvovzat xai onairzai, u'/ zQEftaariog xul ur yeo/ivov corrso eli&st- xai ol (334) (p&aXfioi diaargtforzta
qpXsiaiv noxXEtoivmv ro rQog xai ocpvovzai- iitfgo i
|x tov (nuuxog nQuoyEzab ix zov nrevuovog. oro y re
itVEVjiu pr slain ig covzov, cpQtei xai avaXvst wont
nudvqaxoiv. d xngog vitioyszai, vn irjg nriyourov.
izviyszui d inazog xul xrg xoiXrg aro) ngog xg -otvag xai ozopypv yaarbg Irjuurov- ixQoaninzu d xiav (ifj eiay ig zi

ventriciilum fertur, pars quidem ad pulmonem, pars etiam

ad venas, indeque per venas ad reliquas partes difpergitiir.
Quique ad ventriculum fertur rfrigrt, uihilque aliud confert, quod etiam ad pulmonem delatus praeftat vero
qui ad venas pervenit, cerebrum fubiens ad ventrculos
accedit, ficque intelligenliam et motionem membris praebet,
Quare ubi pituita a venis arem incluferit, enmqae miriime admiferint, voce defeclum et minime intelligentem horninem eliciunt.
Manus autem ad motionem impoten
tes redduntur et contrahuntur, fanguine conquiefeente, e
que ut eoufuevit diilufo. Oculi pervertuntur cum venae
ere excluduntur et contorquentur. Spuma autem ex pnlmone per os prodit. Cum eniui fpiritus in ipfum minime
fubit, velut nioriens fpumescit et ebullit Stercus vero fubmittitur, dum violenter fuffocatur. Quod fit cum hepar
et ventriculus ad feptum transverfum irrumpit et os ventrii
cduditur, Irrumpit vero cum fpiritus uon quantus toit

 I 12 NO JO .

6oi

Ed. Chart. X. [48. 48i.] Fof.1. 3<>5. 30G. Ed. Lind.H. (334. 335.)
arfia baov eiw&si. Xuxtei tout noaiv o l/g
& v rot psai xal pfj olg
diexdi^rat
|( i toD . uiaaiav ' ara* xa
jcrw anuauv suttoei xal odvrrjv, Sii Xuxriei.
ira^et iivza oxxav qiXyuu xpv^ovx nagu$vq g
alj*u &CQUOV ov. anoipv^at y xal 'ioirpv a/. x>v
iv evuu novXv xat , airxa anoxretm. || xoa yap Toi ufiUTo Ti /i^i xai nqyvvaw. iv d Xnaaov
i'i, uiv iTUQavixa xoaxEt woqfpaav ?) vanvorv. enei t5 fpo'ro) oxe'rav axidvaaO- ppXf'ag xul ftiyy
TW uifiaxi noXX) sovTt xal &eouco, r\v XQUTidi o'rw, d-avro ^pa ai q>Xesg xal (fgvraav. [48i] xai xaa ixiv
nuidu Gfuxy xuxXrpxxu yrsTut vove) /rt], noXl
& , iv novXv (jein ^ Xui ' .
yg yXeia vxa oi dvruxai naQudyEad'ai
(fX'yua vno nyaog xal nXr&sog, XX txoxpyExut, xul Tir~
yvviab auu xal ovxwg ^*. ?v (335) oXlyov
lov g apcpoitoag qXeag xiv xux^oov notjaijrat,
bat in os ingreditur. Pedibns autein Calcitrat, cum ar in
membris interclufus foras prae pituita emerger non valet,
et cnm fangnine furfiim ac deorfum mpetu delatus convulfionem et dolorem infert, ideoque Calcitrat. Atque Laec
quidem omnia patitur, cum pituita frgida in faiiguinem
calidum deQuens eum ilit et rfrigrt. Et fi quidem
fliixio copiofa et cralla fuerit, ftatim necat. Sanguinem enim
frigore fuperat et congelt. Sin vero paucior extiterit, in,
praefentia quidem fuperat et refpirationem intereipit ; deinde temporis fpatio cum per venas difperfa et copilo fanguini ac calido permixta fuerit, fi hoc modo fuperetur, ve
nae arem fuseipiunt aegrique ad intelligenliam redeunt.
Qui aetate prvula Loe morbo corripiuntur , plerumque intereuut, fi copiofa et bumida fluxio contingat. Venae namque cum tenues exilant, pituitam craflaiu et copiofam reeipere nequeunt, fed refrigeratur et condenfatur fanguis,
ho'cque modo pereunt. Quod fi pauca fuerit et in utrasque,
aut alterius partis defluxionem fecrit, fuperlites evadunt,

Ed. Chart. X. [48i.]

Fof. I. .
Ed. Lind. IL
ig ini &, neQiyvezai inatjua torra. ?; y atpa
naoaanaxui t & j r jjeip, x&ev * itiov 7iki)Qoi&v <pXypawg xQUTiftrj xai uniojrco&r. rot<) oi>yr'TOJ qiXsito vyxr un&evaieoov ehat xai ruoTtov TOVTO Xaev. de nXeova jpvov tiqieXtei wg imtonoXv. o yij er nXrptTOV yrezui, t
unu & f imo Tg ryxtg Tuvirg ai aXeg ai Xomai xaxovvxai xai uQog r ovriopuirorrai, tag
uiv tQa dyea&at, rov de cpXyuaxog
(irxii uoog nuyujjQeiv. o&evoxega uvxoi uocug tu uXea elxog elvai, xv q,Xetv xuxio&eiav. ' ar
reXeiow xai nvv oXyov izaQU(f{iv\i xai ig l e^t, aorij negiyhoixai. xvdvvog di ^urxoucpijrat xui l-viuv&jrai,
r\v utj &EQuite,v&ii)G<, Tooiv imir$Eoioi. tout uv oiv rtatdotoiv oxco fvexm, y ort rotrcuv yyvixa). xovg di ioeavxtQovg ovx <muxievei xzav niytrqxui, ov diaoToaetu' yq (pXeeg eioi xolXm xai aipazog peatai &eopov, w-

nota ex morbo imprelTa relicta. Aut enim os contrabilur,

aut oculus, aut cervix, aut manus, quacunque parte v
nula piLuita repleta fuperata et extenala uerit. Ilanc igitur veuulam debiliorem elle, iftumque corporis partem laefam viribus deicere uecelle ett. At vero id longius tempus plerumque juvat. eque enim fi feinul notam ex mor
bo imprelain liabuerit, amplius morbo corripitur. am ob
caufam venae rcliquae necell'ario male afficiuntur, (Imulque
quadam ex parte graciles efficiuntur , ita ut quidem
fuscipiant et pituitae deluxio non ainplius lim il i 1er affluai.
Venis tarnen male aflcctis membra finiili modo debilia efle
par eil. Quibus autein grandiori aetate et valdc etiam pauca pituita, et in dexlrarn partem affluxerit, ii citra notam ex
morbo relirtam fuperfuut, periculum tarnen eft ne mor
bus fauiiliaris reddatur et timul increscat, n:C accommo
data curalio adbibeatur. Pueris igitur illa aut bis prxima
conlingunt, grandiores vero natu cum fuperveiierit, eque interficit, eque contorquet. Nam et venae amplam babeiil

 I IBPH2 NOIOT.

Ed. Chart. X. [48i. 48.] . I. . Ed. Lind. II. (335. 33G.)

Tt ovd dvvuxai, intxoaxtjaat qiXyua, oi/' notyvl-ai,
alftu, iors at ^, uXX' ux xprrt xai xarauiyruTat
ifii a'.fiuTi xa%t(og. xai obra jrajjaoV^orrat ai yXieg xov
rQu xa ppoVijaa yveiai,, x aijuijia ' noostrjuiru
jaaov ImXufivs^ $ xrv layvv. xoai nQeaviaxoiaiv
oxxav imyivijxai xovxo (336) raijua, di ovio noKJEvsi i nuoanXijxxov noiei , ort ai cpXesg xtxtruiviai xai
ufiu Xyov ear* xa Xsnxv xai iui. rv uiv ovv
noXv xaxa(ivy xai ^etucVo , utiqxievei,. nnvi^s
yo t vunvo xai nnr^e uluu, rv n fiqixeou o
xarojjo yvrpai. iv d ini threpa, uovvov nuunXixxov
noii. o yQ dvaxat alftu nixauxraai (fXiyfiuxog
Isnxov bv xai t/iu/ov xai oXtyov , XX' at xquxij&v nuyt], ore xQuzu earn xatf' a x uiuu diacp&ay.
i d x de!-l ftXXov xuzu(i()iei, >j tg x aotaxeg , ort al
qXesg eioi xoiXieoai xai nXsiovsg tj tv xoaw uoioxeoowiv.
no y{t xov ijnaio xsivovat xai uno anXrvg. [48a] cavitatem et fanguine calido refertae funt, ideoque neque
fuperare piluita poteft , neque fanguine m refrigeratum co
gre , fed ipfa fuperatur et celcriter fanguini permiscetur,
hocque modo veuae arem fuscipiunt, et intelligentia permaiiet, et propter Virium robur ligna prius commemorata
minus prehendunt Valde fenes autem cum fupervenerit
hic morbus, ideo interficit aut parte aliqua refolutos reddit,
quod veuae jam vacuae redditae paucum fanguinem tenuem
et aquofum continent. Siquidem igitur copiofa fluxio fuerit et hiems inilet, interficit. Sufibcando enim fpirationem
intercipit et fanguinem congelt, fi in utramque partem defiuxio contingat, n vero in alteram partem tan tum, parte
quadain fideratum reddit. Neque enim languis tenuis cum
fit, frigidus et paucus, pituitam fuperare poteft, fed fuperaItis ipfe congelatur, ut proinde partes illae in quibus corruptus languis fuerit, a'd motionem impotentes vadant.
In partem autem dextram magis quam in ni 11ram deihixio
fit, quia venae ampliles funt et plures quam in Onilris,
cum de jecoie et liene tendant. Pueris autem maxiine

64

12

Ed. Chart. X. [48a.] Fof. I. . 07. Ed. IJnd.ir. (336. 7.)

xaaiei s xui roai uv naidoun [lXma, oim
d' av diu&eprxv&ri r xE(pa).t rv vn qXtov, rv mh
nvQoe, rv te xal lanrtg (ro'|? yxyakog, xai xgirerai (pXyitu. . uv yaq ix rij &Qirg xa
dia%voto iyxEcf Xov. onox^irerui de n tij xfi^ig
xui ^vaxaiog, xui ntxuTuo{ei. to uv ai/il] r (cpuai yvexui, i xui neidv i'unirij uei otm
nvsvfiuia votog uexuahj, ^vveaTtjxiu t6v iyxffuXov xai
a&trtovTu slvasv xal tjXuaev i;aq>VTg, ware nXrufivg>
tyXyua, xai ovia) tov xui$(joov \\ noitzui- imxno^
d xai br).ov cpoov yivouvov, rv 8sariiev 1} oijounos
Tiro;, ij xai fievu^b xXawv ut] oo's 't] nrevua
urakativ. ola yvexai itaidowi noXXxig. o i* uv xoctorr
avTv yverav evdg eqpotfe (33 7) /ia, xai cpwrog j<tvuevog nveifta ov% e?.xvaev , kX nrevuu rotui<t
xai 6 tyxcpulog }-vrtOTr xai i uua xai '; mxqOtj x/6wixarejjinj r qkyuu. uiv naiSioioir a ui nootpdoiEs T?g eiai tv q^v, it

defluxio fit et eliqualur, qnibus fane five ex fole, five

ex igne caput concaluerit, five etiam derepentc cere
brum inborruerit, tum etiam pituita excernetur. Colliquescit fiquidein calore et cerebri diflufiqne, frigore aatem et concretione exceruitur, ficque deiluxio fit Et baec
quidem quibusdam can ell, quibusdani etiam cum poft
aquilonares ventos auller niutatioiiein fecerit, concretum
ac debile cerebrum derepente folvitur et laxatur, it*
ut pituita exundet, licque defiuxiortem faciat. lnfuper
eliam delluit, fi obscurus aliquis metus contingat, fi voci
ferante quidem aliquo terreatur, aut etiam cum plorat, fi
fpiritum quidem cito recipere nequeat, qualia frequen
ter pueris contingimt. Ex quibus fane totmn corpus inhorrefoit, vox aegrum deficit et* fpiritum non attrahit, led
fpiritus conquiescit et cerebrum concrescit fanguisque liftitur, ficque pituita excernitu* et delluit. Ac pueris qui
dem hae per initia comitialis morbi caufae funt. Grandio

 IE 112 N020 T.

65

Ed. Chart. X. [4B2.]

Foef. I. 607.
Ed. Lind. II. (7.)
nqenvTridi %ei[ijv noXeuixaxg Lern,v. oxav yg nvgi
5ta&tguur&r xrv xeyuXijv xai xov iyxyuXov , snsixu
v tjiv%si, yirrxui xai giyoy xai ix xpvytog tig uX'tv X&ij
xai nvg xu\) aij , xai auto xovxo nayti. xai u'viw
niXrpixo yrtxai xai t ngoeifiijutra. xrdvvog noXvg
xai rjgog nu&iv xo aiixo xovto, tjv ]& r xstfuXq.
dt &igtog Tj'xtcca. o y yvoriui fisxuoXai t^untruoi.
xxav dt txoatv xeu nagX&y, owe tri. r voua u'it]
imXa/ifirei, rv ) ix naiiov avvxgoqpogi'tj, uXX r oXyovg
rj ovra. al yg (fXi'eg utata tiaiv u'uuxog. xai o tyxopaXog Gvvaxrjxev xai ("art axgvcprog , ovx tntxaxuggi
ni xg yXtug. rv d' , xov u'puxog oix tnixgaxtei, noXXo xai &euov viog. di n nuidiov out
rp\xat xai ovvxgoqpsv, i'&og 7itnorxev v ijj<r* ftttaoXijet, xwv irrevuimv xoi'xo naaytiv xai in.rnxov x
noXX yreoai, xui /iXtaxa iv xoai voxotaiv, > anXXai yuXsnr yvexui- y iyxtq?aXog vygxegog yhexai, xjg
qvaiog xai nXruuvgti ino xov cpXypuxog, waxs xovg xiv
ribus autem natu biems maxime eil infenfa. Cum enim ad
multum igucin caput et cerebrum concaleecerit, dein de ex
frigore rigore correptus fuerit, et ex frigore ad locum tepidum acceirerit, et juxta igneni federit, hoc idem ctiam patitur. Alque hoc. morbo, velut ante eil commemoratum, ad
Lne inodum corripilur. Multum autem periclilatur, ne
idem per ver palialur, G caput ad folem exponalur, per
aelatem vero minime, cum tunc repentinae mulationes non.
contingent. Cum vero vigemum annum praelerierit, non
amplius prehendit bic morbus, aut certe pauecs aut nullum,
nifi pueritae fuerit faiuiliaris. Venae enim fanguine refertae funt, et cerebrum compactum eil et rigidum, ita ut
non deiluat in venas. Quod fi defluxerit, fanguinem copiofum et calidum minime fuperat. In quo vero una a puero
increvit et adolevit, is per ventorum mutalioncs id pati
confuevit et plerumque hoc morbo corripi, praeeipueque
auilrali temporis conditione difficilis ejus liberatio contingit.
Cerebrum enim humidiua quam pro natura exiflit et pituita

Ed. Chart. X. [48. 483.] FoeC I. 5o7. Ed. Lind. 1. (33;. 538.)
xaxugyoovg nvxrox tQovg yireo&ai, ixxgi&ijrut d urptxi ow
tirai x tpXtypu, pid ^& (338) * jxi(fu).ov, lX iupQi'xea&ai xai tha vyv. yyot
r xig
uukiaxa xoXai ngoxoiat zoat, xaiakrnxowi yttoutvoiaiv xmo xijg vaov xavxrg nul uukiaxa xfjoiv ai|'r. a'vzai
y nvxvxuxa Xafivovxui.
Siaxi}H]g xrv , nprj(7^ xv yxqiukov vyy ivxa xai Idyno ieoineat
xai xaxv bovxa. xai tv xovxot drf.orxi yvay 0x4
9eg owuu Xvftavsxat , XX tj vaog- otro* d' jre xe
r&uma). xoxav y o %Qvog ytvrxai [483] xrj roem,
ovx sti iijotfiog yvexai. ua&isxui yo o iyxpaXog imo xov
qpXyuaxog xai Taxerai. di anoxrjxuevov vdaio -/Lmtcu.
xui TTSjji^e* xov iyxqiaXov sxxg xai ixeoixXv&t. xai iti
xovro nvxrxeuov nikrprroi yvovxui xai ov- 16 dr zioth
"kviQvtog r vovaog, 'i* tiri()(iov Xeniv ioxiv imo ndkvnXr&rg. xui tv&vg xauxexui imo xov a'fiuxog xai dta&touurexab xooi dt idi] t&deg elai x? voiaip, noytyoHtxovoiv oxxuv ftt/j.wai iqtpto&tu xai qpevyovot ex r&t-

exundat, ita ut crebrores defliixiones contingent, noque an*

plius fieri poflit ut pituita exccrnatur, nequeut cerebrum reKccetur, fed irriguum et humiduih eflenecefle eft. Id ipfum
autem praecipue ex ovibus boc morbo correptis quis cognoscere queat, ac praefertim debris, qnae frequenliffime boc
morbo prehcnduntur. Harum G caput fecueris, cerebrum
]iumidum et fudore redundans et male olens dcprebend,
ex quo certe cognosces morbnm, non dcum corpus inieftare.
Sic etiam in homine fe res habet. Cum enim invcleraverit
morbus, ampiis ri non poleft. Cerebrum enim a pi
tuita erodilur et Colliquescit.
Quod colliqualum eil in
aquam vertilur, foris cerebrum ambit et circuincirca 1luit. ldcoque frequentius et facilius hoc morbo corripiuntur. Diuturnus vero ob id morbus eft , quoniam quod afiluit prae copia tenue eft, et ftaliin a fanguine fuperatur et
incalescit. Quibus vero morbus jam in coufuetudiuem nit, ii fe correplum iri praefenliuut, et bominum coo-

1 12 N020T.

607

Ed. Chart. X. [483.] Fof. I. 07. 08. Ed. Lind. . (338. 33g.)
jicuv, tjv fv iyyvg avtiv 0 oixo t'y o'xade, ijv d ftr, tg
irjuiuxov, bny uD.ovaiv bxftea&ai avxov i^ujtot neooriu, eu& re yxaXvmexui. xoxo d noUti vri uloyvvig
to it&eo xui oi% imo yiiov, t ol noKkol vo/aovoi,
duifiovov. x di nuid.Qia ut tiqwtov nimovaiv
ont] uv xv^uoiv
ora de nXeorxi xaxhjnxot
y< anritt, intidv nQouieOaiVTM, qjsvyovai nu uix(jug
tj u,ov brxiva ukioxu yivaxovoiv xmo dovg xai
qoou xrg n&ijg. xo yo aia^vtad'ai nudeg bvieg
yiv(x>a*Qvaw. (9) Iv d ttxaokrai tcV Ttrsvfitcav
Il dt xde (ftjui intkfaxov yieo&w, xai xolat
voxoiatv, xui xoai ogeioiatv, tntixu xal roten. Aotnoat tivvuugi. xaixa d ioxiv boa xwv nrevpazuv iayvgxat tail, xal XXr^oiaiv xiv oxaiv xal
ttux xtv dvvauv. o fttv yug oyitjg J-vvioxijoi rtoa
xal ' SoltQv xui xo rewJe txxQvei xui /
xal diaffuvtg noUu. * d xov avtov ' xui xahka
nrxu tu x xi]g &uhtoar]q lutia xai twv ixkloiv idxur.

fpectum fugiunt, domumquc, propefit, fe confrant, fin

minus, in fulitudinem, ij'io quam pnuciflimi eos cadentes
videant, lalimque fe contegunt. Quod faciunt propter affeclionis verecundiam , non, ut plerique exilimant, prop
ter numinis metuin. At vero pueri primum quidem propter
infuetam novitatein , quocunque loco fors obtigcrit, concidunt Cum aulem faepius preliendantur, ubi prae'enferint,
ad matres, aut alium quemvie maxime fibi notum prop
ter afl'ectionis timorem ac metum confugiunt. eque enini,
cum pueri fint, verecundiam adluc lentiunt. In ventorum
autem mutationibus bas ob caufas morbo corripi cenfeo, ac
praecipue aulrinis tempeflatibus , deinde etiam borealibus,
vero reliquis etiam flantibus ventis , ex iisque qui
funt valentiffi'mi et inter fe tum tu tum viribus 1 maxime
adverfi. 'Aquilo fiquidem ara cogit, turbulcntum ac nubilofum feuernit, limpidum et lucidum reddit. Ad eundem
vero modum reliqui etiam oinnes venti ex mari et aliis

6o8

mnoKPATOTJ

Ed. Chart. X. [483.]

Fof. I. 08.
Ed. Lind. . (33g. 54i.)
xxorsi, yo nvxoiv zrv vorida xui i dvoqptgcv xai tf
avxmv xwv r&Qmtav , dio xai vymvxuxg tor* cw(twv. o 3s vxog xvurxu xovxoi iyyfexut. ur yf
gyexui xov rjtg -vreoxewxu xfjxeiv xai iuyteiv, xa&xt xai
ovx evOL nttei, utyag, Xka iayaviei , * o S*
vaxat lnixQuxraui xov rgog avxixa, xov nga&er nvxrov xi
nog xai ^vreaxijxxog , k), xu~i jjoo'rw diaXvei. ' alna
xoixo xai xrv yt]V igy^exut xai xrv &).ao~auv xai xovf
moxuuov xui xg xQt)ra xai x trocara xui 'aa avexuv xui iv oaiv vygbv 'rsaziv- tait i v Tiavxi, iv uiv iiji
nkuv, iv 3e xijt eaaoov. emana di xavxa uio&vexui too
iirevuaxo xovxov. xai ex xe Xuutxqwv ytrexat
tie yiiyucitv ftpuM, xai ix l;iowv roxwdta oxaa it h
oixi'juaat xeguia xux yij ati otVov rj uD.ov xiri{
iygov , xuvxa aadutexui xov vxov xai iuXXaoa
xi\v uou<f rv sl txsov eiSog. xov de rkiov xai xrv oeXprj
xui x axga nov).v u/jXvumuxega xu&axrai, xijg qv<jto{.
(34o) ore ovv xai xaviaiv fisyXwv inatv xai ia^ig/r

equis venientes. Ex omnibus enim atque ex ipfis Lonrinibus humiditatem et caliginein expurgent, ideoque ventorum fuluberriinus eil aquilo. Unie auleui contraria auer
eflcit. Primum liquidem coneretum ara liquare et diffundere incipit, ex quo eliam non confeflim veliemens efl,
fed primo leviter fpirat, cuui arem p.rius deufum et *
actum liatim fuperare non poffit, quem tarnen leniporis /li
tio diiTolvit. Idem eliam ipfum per terram efficit, per ,
per Ilumina, per fontes et puteos, et ea quae ex terra nssountur, ac in quibus huniidum ineQ. Id aulem quavis in
re, modo plus, modo minus inel. Haec vero omnia ifliu
venli vim fentiunt, et ex lucidit caligiuofa , ex frigidis ca
lida, ex ficcis hmida redduntur. Qnaeque in domibus va
fictilia in terra fita funt vino aut alio quovis liquore plena,
ea omnia aufirum fentiunt, form que aliam in fpeciem
transmutant. Sulem autem et luiiam et fidera long
quam lint natura liebtliora facit. Cum igitur in haec uun

 IEPH2 N02QT.

609

Ed. Chart. X. [483. 484.]

Fof. I. 08.
Ed.' Lind. II. (34o.)
TOoovTor 7iixpart. xa otua nodei ula&vsa&ub xa
fmafiXXet* x Ttuf atipan tovtwv iv Tfl u^raUayjfinr,
vyxj rotat //i" roroiat iifora i xa >Aot<v tv yxeaAov xat t tpXiag thai, town o* oasioiat
[484] j-vrioTuo&ai i yujoororor to /*eq>Xov, vooeocoiarov xa ixxirsa&ai, nal neotxAt^Etv Sm&sv,
nal ovroi to xaxaQ^ovg ntyveo&at V z%ai, uExaoXyaii
hnvutw Tonaiv. o'vrug t) vovaog airj yvetai xa
#' iw rpoototriuv te xa ', xa ovSv
forty oTtoptuTi'ij cXXoiv ovis lrc&ut, ovts yvwmi, oves
&EiOTQi i >g at a).Xat. eldtvctb %or v&cnovg, ort
ovSev uv al jjWat yvovxat, xa at svqoavrat xa y xa natdtai i iviev&ev, xa lnai xa uvai xa Wqoovrai xa xXuv&uo. xa ' qovsvusv uXiaxa xal
voevusv xui Xtnousv xa xoouev xa ywwxousv
atff^p xa xaA xa xax xa yu& xa Jj'a xa
Tda, /tir vo'^w taxororrE; , J iw avuqitom aio&avuevoi. * ; jiowis xa ; iag iota* xuiQoai
magna et valida tantum poffit, corpusque fenfu afficiat et
in liorum ventorum permntationibus transmutt, ab auris
quidem cerebrum diiblvi et bumescere venasque magis elaxari neceiTe eil , ab aquilonibus autem quod in cerebro ma
xime fanum eft cogi , quod vero maxime morbofum eft et
bumidum fecerni , ,et foris circumcirca alluere, eaque ratione defluxiones in horum ventorum mutationibus contin
uer. Sic morbus hic oritur et pullult tum ab Lis quae
adunt tum ab bis quae decedunt, nibiloque ejus curatio
aut cognitio reliquia eft diflicilior, eque magis quam caeteri divinus eft. Ac nofle homines convenit, non aliunde
nobis voluptates, laetitias, rifus et jocos, quam hinc contingere, itemque dolores, moleftias, triftitias et julatus.
Ifacque parte praecipue fapimus et intelligiuius et videmus
et audimus et turpia et honefla cognoscimus malaque et
bona , itemque quae jueunda funt et injucunda partim qui
dem confuetudine discernimus, partim vero utililate percipimns. etiam parte voluptates et moleftias tcmporibus
1. . I.
Qq

jo

Ed. Chart. X. [484.] FoT.I. 8. 09. Ed. Lind. II. (34o. 54i.)
diuyivwoxovxEg, xai ov xavx axsi rfiv- di avx/ xoviif
xxti fiairfxe&u xai nagaopQOvofiEV , xui dtfiuxa xai jo/m
iiaQaxuvxai, rilv x xiv rxrcup, x di /'' ruoiv, tai
ivinvia xai nXrot, axaiaov, xai cpovxideg ov% lxrovieKU
xa yvwoij rojv xa&saxEwxiav xui atj&i} xui uneigr, tai
xavia na^ofiev ano xov yxEcpXov nvia, oiav ouio; p\
vyiuvy, a)X r &EQ(ixEQog xj (34i) opmog yvtxat t t/iuXqxeqo r vygoxegog r fygoxeoog, r xi vlXo nenovij nados
na x\v opvotv o (ir etaWhj. xai puwpe&a per vn v/oxrxog. oxxuv yQ vyqxeoog xjg tpiiowg stj, %yxr 'dat, xivevvov di tx)v n&eog fitxs xrr oxpir xeftMf
II fitxe xrjv xorjv, Ai* (V.oxe ukXo qv xai xoveiv, tit
re xoiavxa diaXyeodai> oa av Xentj xe xai xoy
ixaxoxs- xoov d' v o iyxcpaXog %yrov, xoaovxov xal cpgovtet o av&Qcunog. ytvetac d t diaq.&ogr xo
iyxECfXov in xai %. yveaoij d txxEQa uSb
o [tir y vno xov q>Xy/xaxog pawofieroi, tovxo x e
xui ov otaiv oi d'oovfieovon', ol di vno %oXfg
digrjoscimus, eque eadem nobis placent. Eademque ipb
parte et infanimus et deliramus terrorcsque et metus par
tim quidem noctu, partim etiam interdiu nos circumant,
infomniaque et errores intempelivi et curae non conve
nientes indeque rerum praefenlium ignoratio , defuetudo
et imperilia nobis provenit. Atque baec omnia ex cerebro
nobis contingunt, cum minime famun, fed natura calidius extiterit aut fiigidius, aut bumidius, aut iiccius, aut
aliam quandam praeter naluram et conuetudinem affectionemfenferit. Ac inania quidem nobis ab bumiditate contingint. Cum enim natura bumidius fuerit, agitari necefle eft,
atque ubi movetur afiectio, eque vifionem, eque auditionem
conquiescere, fed aliud interdum cerner et audire neceJTe
e, linguamque eadem quae Cngulis momentis videt et au
dit effari. Quoque tempore cerebrum conquiescit, eo etiam
bonio fapit. Ac cerebri corruptio ex pituita et bile oritur,
utrumque autem boc modo diguosces. Qui ex pituita qui
dem infaniiuit, quieti funt, eque vocilerantur neque tumul-

1 IEPH2 N020T.

6n

Ed. Chart. X. [484. 485.] Fo. I. Sog. Ed. Lind. II. (34i. 34aJ
xal xuxovriyoi, xal ovx axgepaZoi tel xaiQov dytovxeg xiv ovv luw^off uarwnai, avxat aixog al irQoyoisg
ta ir' ?r di dtuuru xal <pook rcumaiwvzai, no fiSTuni tov iyxeqiXov. ped'aiuxai d &c[taitftsvo. &sQ[tatreiui de imo %oXg, og/itjoy nl top yx<paXopf
xaxa ras (pXe'ag xg uuxn5ug x tov . xal q>6~
og naQtOTijxs (txQ'S vaiiXd'n nXiv snl xg (pXe'ag xal
- snetxa ninavrai. vixai de iza xatv \jvyppvov xov yxeqiXov xul ^vvioxafiivov nao to i'&og. tov vno qliyuuro; na^si. vu uvrov de tov n&eog xul
mMi&tTut. ix vvxxwv de oa xal xxayep, xrav lan o iyxiyaXog dtuOeuarijrui,. xovxo d \^~\ o
XoXwdesg. o <pXEy/iazwdeeg dt ov dia(3b2}d'eQ[tuivortai, inrp
di aua nX&y novXv nl xov yxiaXop xal imoy.
d xai xg yXiag noXi xg nosco^urag. xxat
Tvyyavy av&Qonxog twv vvmviop yoeoop xul ir xtp
q>(p n% ovv xal t yojyoti, ftXXov naomov Xoytu. xal o f&aX[iol ev&onuu , xrat (foijzaituantur, qui vero ex bile, clamofi et maligni et minime quieti,
feraper aliquid intempeflivum faciunt Ex bis igitur caufis
continuo infaniunt. Qnod G terrores et metus adfunt , ex
cerebri transmutatione contingit, qnod fit, dum bile cere
brum incalescit, ubi per venas languinem deierentes in ce
rebrum ex corpore mpetu delata fuerit. Metus autem circumilal, donee rurfus in venas et corpus redierit; deinde
fedatur. Intempefiive autem trifiatur et angitur, dum ce
rebrum perfrigescit et praeter confuetudinem cogitur. Id
vero et ex pituita con (in iL, ex eaque affectione obliviofus
evadit. At ubi cerebrum derepente percalescit, node
clamt etVociferatur , idque biliofis contingit, minime vero
pituitoGs, cum binon percalefiant, polquam copiofus fanguis cerebrum invaferit, in eoque ebullierit. Is autem multus fubit per venas praedictas. Cum forte contingit ut quis
liorrendum in l'omnium videat et in metu fit, non fecus
certe ac fi vigilaret, tune inagis facis exardescit cura rubore, et ocitli rubescunt , cum timueril, mensque aliquod
Qq 2

6ia
*
znnoxpjTOTj
Ed.' Chart. X. [485.]
Fof. I. Sog.
Ed. Lind. . (34i.)
xa r\ yvcii imvos ti xaxov ioyaao&ai , o'vwo xai iv i
vnvai Tiff^ei.. xorav di nyijxai xui xaraipporijffjj xa
alpct nliv noaxEaady dg xg (fXiug xg ,
. xaxr xavxa vopji) xbv iyxt<pa7.ov dvvupiv nXstcttv %eiv iv TW uv&oimb). oviog yq Tjftv lar* xStf uno
rQog yivoftvcov QfMrevg, rjv vyiavoiv xvyyvy. xrv Si
(fQVT(Stv aviw o fQ nuoiysxai. ol Si oqr&ahuoi xai x ov
ara xat ykmooa xat ai XBie xat o Jiodf oa v
iyxcpaXog yivaxy, xoiavia {mtjQSxovai. yvexui yp narrt
awfiaxi xijg qpQovrjaiog , >g av % Tgog> ig Si
xrv avreoiv 6 iyx(fuXog ioxiv o SiayyXXaiv. oxoxuv jo
av&Qumog ig icovxov, ig x* iyxtfulat
jiqUxov qstx'erat , xui ovioig ig Xoinv oxSrarat
o tQ, xaxaXmiv iv yxeqXw ttaviov xiv uxirv xai
o xi uv t>j (pQriuov TS xui yvwurv typv. ei yp g aiua
iiQwxov ucpixvsxai xai voxegov ig xbv iyxq.uXov, h>
oaQ^i xai iv T^ut cpXeyi xuxafeXomi xtv diyraiaiv ig xr
yxtpaXov at &eguog i'rt iciv xui o^t xati-r; , a/X
inipeiiiyutvog rjj Ixudi nb xiv xai afiamalum perpetrare cogitt, ficque ei etiam per fommim contingit Ac tibi experrectus fuerit et ad fe redierit, fanguisque rurfus in venas comuiemoratas difperfus fuerit, ceflaL
In baec ipfa plurimam vim hominis cerebrum habere exiilimo. Hoc enim fifanunieie contigerit, nobis quae ab are
Sunt indicat Prudentiam vero ei ar ubminilral. Oculi
autem0 aures, lingua, manus et pedes, ea quae cerebrum
cognoscit adminiitrant Quantum enim are communicant,
tantum univeiTo corpori prudentiae accedit. Intelligence
autem cerebrum internuncius e. Cum enim quis ad fe
fpiritum attraxerit, primo in cerebrum defertur, itaque in
reliquum corpus ardifpergitur, in cerebro fuum relinquens
vigorem et quicquid habuit prudentiae et mentis. Quod
primuni ad corpus deveniret, poileaque ad cerebrum, re
licto in carnibus et venia indicio , in cerebrum calidus adhuc et minime fincerus, fed- carnium et Sanguinis humori
permixtus fubirci, proindeque neque ampliua exact puro

1 IEPHS NO SOT.

13

Ed, Chart. X. [485.486.] FoT. I. 09. 310. Ed.lLindJI. (34a. 343.)

, pquhi elvaii axoitjg. trt \ xov yxyaXbv
vuii xbv eQfitjreoyi'a %r\v ^reatv. (343) ai d <f>Qtveg
ovou ^ovat ijj t^j xextijuvov xai
vouo, xvp d ovrt
ovx, oiid (fvaet, oid oda 'yoye tvu dvyafitv fyovoiv
at qpeVsj are q>(/ovetv xai voev, nXrv ti'i* &jio ineQ%aQ> l doxriov r viadeit], xai uorv
Tia(%QV<siv no i.S7ZTTtTo;. xai 'r* vaTtxavxai, uhoia v
afiuzt, xai xotXirjv oix ng rv Vifwvrat t ya~
Obv r xaxov nqoanmov , oX vn upcportQatv re&oovi]vtat 5l ttv a&erijv rtjg cpvaiof, || insi aiodrovxu ye Qvder TtQozeoor iv vevtotv, XX
pii\v Tomo voua yovaiv. xai ttv ahtv x
itQog xadhj tora xuXezcu , oidv ; Trv xoiy
t-cuaV.oftura- Xsyovm d tws m qiQortousv xaoSy xai
vmfitvov tovio lax* xai om'bv. xo d % ol'rw
'xsi, ukX ptv wane al cpre, xai uXkov dt tu,
avxs [486] uhia. lixnavxog y ow/ <pXteg g

effet. Quocirca cerebrum intelligentiae indicem et nuncium effe cenfeo. At feptum transverfum, (preg Graecis
dictum, temer ac fortuito fortitum nomen yidetur, et ex
inftituto, non re vera, eque a natura. eque fane video
quainnam vim adprudentiamet intelligentiam feptum transverfum habeat, praetc-rquam quis ex infperato nimio
gaudio aut trilitia affectus fuerit, falit et anxietatem prae
tenuitate exhibet , et quod in corpore vehementer dilenditur , neque ventriculum habet in quem bonum vel malum
illapfum fuscipiat, fed ab eorum utroque propter nativa m
imbecillitatem perturbatur. Siquidem nihilo pejus quam
caetera quae in corpore infunt fenlit, fed frufira hoc no
men et caufam habet, non fecut ac quae cordi annexae
funt aures appellatae, cum nihil ad auditionem confrant.
Quidam autem nos corde fapere dicunt, quodque ipfum
tiilliliam et curam fentit. Verum non ita fe res habet, fed
contrahitur qui dem velut feplum transverfum , atque etiam
magis easdeni ob caufas. Ex toto enim corpore ad ipfum venae

t4

Ed. Chart. X. [486.]

Fof. L 5io.
Ed. Lind. II. (543.344.)
avxrv avvxevovai, xai avyxXsaeig ifyet aia&nad'ta,
rv ti nvog r avaxaaig Yvqxat ra vOoinco. rpcrj yeo
xai viwfisvov cpgioesiv xi acua xai avvxeiveaQa* , xai vntf^ai'ovTO ar toto irc^Er. r xao5r to&uteztt pdhaxa xai ai pveg. je uvxot otT6(j(p uxeaxir, Xk itvxav xovxuf yxqiaXo aluni
iaxiv. taneQ ovv xai xig q>Qovraiog xai tQog ^;
ala&rexai iyx<pa).og rtr tv o/xaxt revZbtyiuir,
o'tixag xai rf uexaoXfj lajrvxsov yrrrat v jjijt
vn xcSv wqov, xai avxog diyoQog fivexat V
TQV. o yp tyxiqiulog xovxo ala&rexai,
xai x vovaruaxa ig avxov iunnxew (pr[ti vzaxa xai ft xai &avaxa>d<sxaxa xai vaxQurxaxa tout* .
avxr d t vovaog f legr xa?souvi ix xiv axir jrooaooav yvetai tp a>v xai ai Xomal orno xwv vqooitxojv xai
, olor yvl-iog, rkovy nvevuxtov uexaaiXofiknM
xai ur3nox8 xoeutovxotv. xavta 3* Vri -frea, mart
uTdiv diuxQvovxa vooiua &eizsqov xav Xotncv rovtendunt illicque clauduntur, ut fentiat cum quis dolore ant
molefto aliquo fenfu con trahi tur. Cum tnjm moleiam fentit corpus, inliorrescere et diftendi neceQe eft, idemque eontingere quis fummo gaudio afficiatur. Quam ob rem cor
praecipue et feptum transverfum fentiunt, neutrum tarnen
prudeutiae jus habet, fed borum omnium cerebrum auctor
eft. Queniadmodum igitur ex omnibus quae in corpore in
fant cerebrum primum intelligentiam ad arem pcrcipit,
ita fi quae vehementior mutatio per anni tmpora in are
Contingat, ipfnm etiam in are fibi diHentit. Hanc enini
ob caufam primum fentit cerebrum , quia in ipfum , ut cenfeo , graviffimi , maximi praecipueque lethales morbi ineidant, quique apud inexpertos difficillimum babent judicium.
Hie vero morbus qui facer appellatur ex iisdem caufi* ex
quibus etiam reliqui originero trahit, ex his nempe quae
accedunt et decedunt, velut frigore, foie, ventis et mutationibus nnnquam conqniescentibus. Atque haec divina
fuut , ut nihil opus fit exiftiuiare hune morbum reliqui ci

 I IEPH2 N020T.

6,5

Ed. Chart. X. [486.]

Fob I. .
Ed. Lind. 1. (344.)
oruroiv voti&iv, lia nvza &ea xai v&gdtmva mrta.
(fatv di i'%ei exaaxov xai dvvaittv iv , xai ovd* v oziv ovd aprftavov. axsar ze z nielar oztv avxoai zovrowiv q)* bzoiv xai ylvezai. eteov yaQ trepo
TQoq>r laxi , d . zovzo ovv de zv rjrov intaxaa&aii xai zov xaigov diayivmaxetv ixazov, cg &v zo
fiiv nodmael < xai av^au, zo d ucpaiQioei xai /<j. igt] d xai v zavxy rjj vovacp xai tv rqaiv ullyoiv
nanai (*r av^siv z vovatjuaxa , all anedew zQV%eiv
voient zo noleuiiizazov xozn, ) zo (pilov
Mai ovtj&e. vno (iv yQ zj ,avrt)&erg &ukXei xai ai^eTcu, imo d zov lioXepoV qp&ivet xai /iavQovzat. oazi d
hiGxaiai v v&umoi zrv zoiavztv fiexaolr)v xai dvvazat
vyv xai jjov noieiv xai &euiv xai ipv^gov vno diaiiijg
zbv v&Qamev, ovxo xai zavzrjv zr)v vomov 1 V, el
xov xaiov diuyircoxei J-vpcpeoovzuv , atev xa&apv
xai fiuyEV/izojv xai narg a.rq avavairjg zotaxii.
vinitate "praelare, fed omnes divini omnesque humnni reputandi. Natnram autem et vim in quisque Labet et
nullus eft qui remedium aut auxilium refpuat, et plerique
ab iisdem a quibus oriuntur fanautur. Alterum enim alteri
aliraentum eft, alteri vero pernicies. Hoc igitur medicum
cujusque captata temporis occaGone convenit, quodque buic quidem per alimentum incrementm dabit, illum
vero detrahet et imminuet. Oportet autem tum in hoc
tum in reliquis omnibus morbis non augere morbos, Ted
properanter profligare, id quod cuique morbo efl maxime
adverfum, non amicum aut familire, exhibendo. Ab eo
enim quod eft confuetum viget et augetur , ab eo vero quod
eft inimicum extenuatur et retunditur. Quisqus autem hujusmodi mutationem in hominibus adbibere noverit, et per
victus rationem hominem bumidnm et ficcum, calidum item
' et frigidum reddere poterit, is fane hune morbum citra expiationes et mgicas artes citraque omnem fordidam hujusmodi et illiberalem profelEonem , G eorum quae conferunt Opportunitten! dignoscat , curare poterit.

002 1

rriEINHS.

AIAITHS

. Chart. VI. [aso.]

Fo. . 7.
Ed. Lind. . (616.)
Tlov Hutiia de %qt diunuotat- tov piv yeipvog ia&eiv wg , niveiv d' we . evat d
olvov xgtjiazarov, de atria ytor, xai oif>a
nvza. Xa^voio d >g Xa^aioioi ^ija&at ruzrv
rrv wQTYV. o't'iw yo uv pXtaza aspa h]ov tlrj xai
ttguv. uv.iav de ao imXapavtj, %qt nitor
Tiriiv olvov idaoeoitQov xai Xyov, xai zoXoi oitotat
0 tea t ai xai Xooooi, xai zov agrov ovru puv nQooxi&vat, xai zov azov X-

HIPPOCRATIS

LIBER DE SALVBRI

VICTVS

RATIOJNE.

victus ralione privatl homines uti debent , ut hieme

quidem quam plurimum edant, bibant quam minimum.
Potus fit vinum quam meraciEmum, cibus pais, opfoni
afla omnia. Oleribus autem quam pauciffimis bac tempeHte utendum. liquidem raone potEmum corpas
tum calidum tum liccum fuerit. At vero cum ver inflat,
tunc copiodiis et di lutins, paulatimque vinum bibendum,
cibisque niolliovibui et paucioribus utendum, panis ftibtrabendus , et oflerenda , eademque ralione opfooia de-

2 JIEPl JIAIT. 112 617

Ed. Chart. VI. [220. 323.] FoT. L 537- Ed. Lind. I. (. 617.)
yov uijuieiv, xal ix xtZv mtSv nvva tf noieo&ai,
xal Iw/roiab rdt ^saO-at tjQog lyoiai, ig rr)v
deoqv xatanirfieriu 6 uv&Qconog xoa anoiat, xtuoiai %u(uzvog xal zotatv oyototv itp&oot xui "/.uyroiaiv iyttoai xal wuoTat,v. ; xal tooi nuaaiv tug
vduuinizoin xal nXeoTOtoiv , xui ut usylrj rj xsxaolrj t'o r ai, uixyv, ) tanvig %Qecu/xroi. [22 3] ,
dt tgeog ifl urj ua/.axrj # xal toi noria iduijt'C
xal noV., xal zoaiv oipoiaiv nauv icp&oai xal (627) o'w
ds ygiea&ai xovttoiaiv xiav &igog , xpv%gv ei'r
xal uuXuxv. xal y r wgtj d'eguq xal %iQr,
xal noiet xavuuzcdeu xal uv^utg. del ovv
TOtatv mzfjSsvuaai Tovitowtv ukt^aaai,. de tov a~
* Xyov ix ^,uyos tlg ijg , ortu xal ix
tQog dg &gog xaraar^aerat , rulv uiv aniuv cpuiQiov, s > ngooitstg, xal ' tu irania noiiorra
xuTurjirnui ix &geog elg tov %eiuoZra. iv qOivoniiigu) nktv uiv ana nhsia noievuerov xui rjgtsga
xui tu uipu xui Uyov, t iXoaoi xui trahenda et afta omnia cam elxis commutanda. Oleribna
etiam paucis ver utenduni, doee ad aeftalem homo deveriiat, tum roolliores omites cibos, tum opbnia cocta fumendo et olera cocta et cruda, militerque potus plurimos et
quam diluliffimos, idque fenGni, ut ne magna mutatio derepente utenti contiugit Aeftate autem tum molli maza
tum polu copilo et diluto opioniisque omnibus elixis nu
trid oportet, iisque ita utendum, dum aellas fuerit, quo
corpus molle fit et frigidum. Siquidem haec tempetas ca
lida eil et ficca, et corpora aeftuofa et qualida reddit
igilur inllituta victus ratione iis fuccurrendum eft. Eadem
vero ratione, quemad niodum ex hieme ad ver, fie etiam ex
vere ad aeftatem deveniendum, cibos quidem demendo, potum vero augendo, ad eunique modiun contraria adhibendo ex aeftate ad biernem perveniendum. In autumno
contra cibi quidem majore copia et ficciores exhibendi, et
opfonia ad eundem niodum , potus etiam pauciores et mera

6i8

Ed. Chart. VI. [223. 34.] FoT. I. 7. 338. Ed. Lind. I. (627.628.)
OTSQct, yEipwv ya&og eaxat xai &; Sur
XQTjaEruir ;* npaoiv xQTjTiorgoioi xai Xyoun
onoiaiv nXtaiOa te xai ^ooixoiatv. ovtqi j
av xai iyiavoi uXwxa xai (jiyi] 'rxiaia. j y jqi
ipv%Qr xai vygr. de edeoi augxdeat xai poU
Oaxoat xai QV&QOOt , j-v/iqiget r tov nXeova igvov
InavTov rjooitgoioi, iuiirua<u ZQtaQai, vygf y rj vots
TtSv eiSmv tovtoiv. [4] ? ds arvqivov xai ozuXitvovg xai itvgovg xai u.avag iyoTQy Wry
XQr nkov tov xqvov tviana&ai. y Tot
uma mixQxei %1Q vza. || xai voioi tov
Jjuiigp'oei uuXaxaittgoiG xai vyooTeyowt xoea&at
dianquaeiv' f yy tXixir j~i}gr xai nufffE. Tovg
TtoeavTcgovg ^ijgoigm %gr hXeUstov tov
%gvov iyEiv. r yg aiuaxa v xaviij rXixij vyg xai
uuX&ax xai ipv%o. Sei ovv ngog Trv rjXixtjv xai >
xai (6283 &og xai Trjv X^QTV xa* l* eeo; dtati/- nouev&ai vaVTioifiEVov xa&iaiauvoiat xai &l xai yEipaxst,. ol'icu yq av iyiavoier- xai odotciores, ut homo commodam degat liiemem, et potibus
utatur meracioribus et paucis, cibisque quamplurimis et fiocifllmis. Ita enim cum vel maxime valebit, tum minime
frigus fentiet, cum haec anni (.empeas admodtim Gt frgi
da et bumida. At corporis babilus carnofos , molles et ru
bros, majorem anni partem Gcciore victus ratione uti convenit, quod eorum natura fit liuinida. Du ri vero, graciles,
fulvi et nigri bumidiore victus ratione loto fere tempore uti
debeut, cum eorum corpora ficca exiflant. Junioribus corporibus mollior et humidior victus ratio utilis eft. Hec
enim aetas Gcca eil et eorum compacta finit corpora. Se
nes vero lcciore victus modo plurimam temporis partem,
degere oportet, quod ea aelate corpora fint bumida, mollis
et frgida. Quare pro aetate, anni tempore, coiifuetudine,
regione, loco, corporum babitu, victus ratio Gc eft inennda ut inilantibus et caloribus et frigoribus nos opponamusNam ila demum optima valctudo confequetur. Quin etiam

1 JIAITH2 TriEINHS.

619

Ed. Chart. VI. [aa4. 237.]

Fo. I. 338.
Ed. Lind. I. (628.)
nogeiv tov uiv yeifiwoq xa^tog jfijr, lpeos %,
^tjv xavuaxog omogy. del 8 xal xoiig oagxcdeag
oaov SSotnogistv, tov m^vovg fo~vyaT8gov. Aourpoiff*
%yrj noXkoiai %~& tov igsog, tov d ^i/covo? Xaaffoffi. xgfj d xovg axgvqivovg (lXkov Xoveo&ai, xmv aagxudfov. T[icpit(j&ai d XQH xo" XW^vog xa&ug pxta, tov
&gsog laionivtu- [227] roff d naxag %gr\ xal aot,
ovXovxai Xsnxol yere&ai xg xakummgag noag vraxiag
nousa&M. xal toXgi oixoiatv mjfeepf'H' r a&ftavovxag
ht tov xtwv xal ufj aveipvy/iivovg xal Tcgonenwxxag olvov
*exQi[trov xal firj acpdga tpvygov xal oipa axev&iv
arpnowiv r qdvopuot xal aXXoiai toit* xoiovxoxgnoiai. xal mora irgoaaypera otpa- ovxco yg av
no Znj/OTto* 1'. kX xal (lovoaixmv xal vXovxetv xal axXrgoxotxtv xal yvftvov mgiiruxitv oaov olv
TS ftXtaxa fl. xo'aot d ovXovxat Xsnxol rxeg na^teg yvsa&at, x TS iXXa notetv rvvria xslvomtv ootv s'qrrv
xal vijaxtag (trds[tirv xalatncoorjv itotteo&ut. rolat d ifiper hiemem quidem celeriter et per aeatem leviter iter
faciendum , nifi per folia ardorem via fit facienda. Corpu
lentos autem celerius, graciles vero levius iter facer convenit. Balneis etiam niultis per aeateiu, at per hiemem
paucis utendum. Duris vero quam corpulentis lavari magis expedit. Et hieme quidem veftes puras inducere convenit, aelate vero oleo imbutas. Ac crafi quique tenues
fieri cupiunt, ii jejuni omnes exercitationes fubire, et adhue ex labore anhelantes needum refrigerati cibos aggredi
debent, priusque vintim bibere dilutum non admodum frigidum. Opfonia quoque ex fefamis aut viridibus et iccis
condimentis aliisque id genus apparata aTumere. Sint
etiam pinguia quae admoventur opfonia, ita enim quam
paucifimis impleantur. Quin et femel cibus capiendus, et
balneo abtinendum, duriter cubandum et nuda deambulatione, quoad ejus fieri polEt, utendum. Qui vero attenuato
cum fint corpore, craffiores effici volunt, tum his contraria
facer tnm jejuni nullam exercitationem fubire debent.

12

Ed. Chart. VI. [227. .] Fpf. I. 338. Ed. Lind. I. (628. 619.)
rotai ygr\ xai -ttet xazaxXvopaoi jotai z>jg xoiXbjg %Qteo&ai. fiijva zovg ^ei/ispu'os fii'eiv. ovto y xovog
(pXeyfiaiwdtazeog zov Oegivo xai z yvezat (62g)
jtepi zrv xe<faXrv xai nel z jfwptov tovto zo vng zcov
(pQevojv. tijuy de y &Xnog, Tufft xaiaxlvafiaat, %(>o&at. j|
y ui) xavuatciij, xui zo %oXo)dtazeoov <nl
uyvzijzeg iv aqiv xai zog yovvuat xai d~tucu yivovrai, xai v yaazoi azocpoi, yivovzai. del ovv zo awua xpv^eir
xai z ftezeuoivuevu xzoi vnytiv ix zwv ^wUar zovziwr.
[229] erra) dt z xazaxkm/iuza roa* uiv nayvriqoiat xai
iygotgoiatv uXuvgoizega xai Xenzozega, zooi d ijporoiat xai TcgoaeaiaXfiivoiat xai a&ereazooiot, i.iTiugwteoa
xai nuyvzegu. tari d zwv xuiuxXvapuzmv z Xmag xai
itaya z cct yaXxzwv xai no Igeir&mv bdtoo
tq>Oov xai zoZv oXXtav zoiovzw z di )nz xai aXutu
'uij xai &Xaaaa xai z zotavzu. zovg 3 tirzovg wie
noitea&ai. oaot fis* zv v&moiv nayjeg eloi xai pif
iayvoi, VTazug ftovrzwv dapvzeg i domogrGuvzeg
ziypvg xuz xiaov zrg jiigag. ata di ruixoiXwv vaodtVomitionibns autem et infuGs alvum eluentibus ntendum
bunc in modum. Sex hibernis menbus vomitus ciendus,
quod tempus hoc aeflivo plus piluitae giguat, et raorbi cir- !
cum caput et regionem earn quae eft fupra tu m transverfum excitan tur. At ubi aellas] viguerit, infuGs ntendum.
llaec enim anni tempeftas aetluofa eft, et corpus bile magis
abundat, gravitates etiam lumbos et genua infeftant, calo
res oboriuntur et venter torminibus torquetur. Corpas igitur reirigeranduth et quae furfum attolluntur, deorfum es
iftis locis deducenda. At corpulentis et hurnidioribus infufa quidem l'alfa magis ac tenuia, ficcioribus vero, gracilibus et irnbecillioribus pinguiora et ci-affiora conveniunt.
Sunt autem infufa pinguia et craffa , quae ex lact parantur,
et cicerum decoclum caeteraque id genus. Tenuia vero et
faifa, minia, aqua marina et quae funt ejusmodi. Vomi
tones auteni bunc in modum faciendae. Obefi ac minime
tenues jejuni vomant a curfu aut cleri deambulatione

TrtEINH2.

621

Ed. Chart. . [..] Fof.1. 338. 53g. Ed.Lind.I.(Csg.63o.)

xsxififivov tv vdaxog %o', xui xovxo xmtxui, o
Tvaa^mv xui akag naQaaXXcV , oxwg V fillij rdi<szov
aeo&ui. nivruj d (*v nQjxov ^av^hxeov, neixu d'
ni d'aaov. o d Xemxeoi xui o-&e?oxeQoi n aixoiv
TwiEa&mauv xv 'itexov xnov xoivds. Xovaftsvo '
xorwv xorli)v' menu oira navwdan tr&irn'
nui fit] Txivrw ni oitoi ftid* n aizov, X imo%xtu ooov dtxa axdiu ditX&ev. d ^ ovov
tqh Tireiv didrai, uvaxtoov, yXvxvv xui o|r. ft
axT]Taxs(S3o)ov xui okyov xai di itoi.\ov %voir
neixa d vduaxeov xui &ooov xui xax itokXov. [22]
oaxi d srn&E / dig i!-entiv, fitivov l<fs^rg notea&ai xovg pxovg, v vaiv [iXhov ?} dt itevxexadexa. || oi d itv xovravxiov noiovaiv. oxaoai d imtrdnov veuteiv ouu ij oxoaotaiv ul xoiXat^ oiix evdiodoi, xovxoiat no, vucpei noVkaxig xrg i\nQtg to&eip
xui narxodunoloi gauaat xoea&ui xai nviag nov axevaopvoiotv , avovg nvuv dioaovg xai xiaeov.
'circa meridiem, byTopi hemina dimidia in aquae congio
contri ti potu exhibeatur, aTnfo aceto ct addito Tale, quo fiat
jucundiflma. Ac primnm quidem fenfim , deinde vero celerins ebibalur. Graciliores autem et imbecilliores a cibis
vomitum cieant hunc in modnm. Poft balneum calidum
praebibant vini meri heminam, mox cibos cnjusvis generis
aflumant, neque inter cibos a^t pflft eos bibant, fed fe contineant quanto tempore quis quatuor fiadia percurrat. Dein
de triplex illis vimim in potum permifcebis, aulerum, dul
ce et acidum, primum quidem meracius fenGm et ex magno intervallo, deinde vero dilutius, celerius et affatim. At
vero qui fingulis menGbus bis vomere confuevit, hunc praeflat duobus ex ordine diebus vomitum' eiere quam dcimo
quinto die. Sed alii contrarium plane faciunt. Qui autem
ad cibos vomitione rejiciendos minime funt accommodati,
tjuibusque alvi non facile prodeunt, iis omnibus crebro die
eibum fumere et omnis generis cibariis uti conducit ao
opfoniii varie apparatus, vinumque duorum aut trium gene

'

102

Ed. ChaTt. VI. [22. 234.] Fofl". I. 33g. Ed. Lind. . (60. 61.)
oxpot is ftij vEfiovai oixu t koiAJac igavee
vy, xovxiotai nei xovvatxiov xovte'ov xgnov
qisi> jtomW. l 5 nruia xQr x oiyEty it 19
ieuw ar ni 1 ^ooVov, xa ire didrat vduia
xov olvov xai prj ipvxQv Ttatinaat. xoxixov dtdrcu of
ijxmxu ttjv yaoiQu * xai cpvauv mxQsfeb xavta il
noiteiv, oxtog o / rjaaov tmXuioai xai fifora jir
VTjTiti xai e^oowrfpa. z dt yvvaxa code jjpr &
JjjpoTf't>) tcv ' xai yp / ij(p imjfiorfpa jrpoff ^ pal&axxrjTU xv yvvaix&cov aaxr,
xai x xpijrffrepa / penco ? t$ vozta xai
ts xvoTQOfag. xovg yvuraopirov xQtj xov ykipibvo xai
^( xai naAatft', df e'qeo nuXaetv fiiv oXija,
tq%eiv di fit ' negmaxeiv de noXX xpijp- xoaot
xonioiv ix TW QOfiiov, xovxov TtuluUiv %tyt- xaot Si
nakuiovie xomwoi, (63 1) towoi ^j; TutjjEt' outai yp a
xuXaina)Qiiv xoniiovxi xov aii)xujog diu&eiiaivono xai
avnaxoxo xai diuvunavoiio fiXiaiu- [a34J xooovg

rum bibere. Qui vero cibos vomitione rejiciunt et alvo

Laben t hmidas , iis omnibus ex ufu eft ut huic contrariam
ineant vitae rationent. At pueri infantes per multum tempus aqua calida lavandi funt, vinumque iis aquofum ia
potu exhibendum, nec proiTus frigidum, idque offerendum
quod minime ventrera attollat et atum creet Quae facien
da funt quo minus convulQunibus tententur, magisque ado
lescent et colora dores vadant. Mulieres autem fie victus ratione ficciore victitare oportet Mam et Gcciores cibi ad
muliebrem molliem magis funt accomrrtodati , et meraciores potus ad teros et foetua nutritionem magis valent Qui
exercentur ]jer biemem, eos currere et luctari couvenit, et
aelate parum quidem luctari, currere vero minime, fed mul
tum in frigore ambulare. Qui cuiTibus defatigantur, ii lnctari debent , qui vero lucta defatigantur, iis currendum .
lta enim qui laborat corporis parte defatigationi obnoxia calefiat, componatur et maxime quiescat Qui, cum exercea-

1 JIJITIIJ rriBlNHS,

Ed. Chart. VI. [234.]

For. I. 33g.
Ed. Lind. I. (63 1.)
ofitvov diggoiai* Xafiavovai xai { otxcdeu
xai , xovxtotoi twv yvftvaawv qiaietv ur Xteoo tov xgtxov nso
'w* oixwv tooiv ruoeot XQtea&ui. drjhov yg dt] or* tj xo.it] ^vv&Xnw ov dvvuxat
ais nhosa&ai nXtjOo twv aixiwv. i'oxw d Tovxoiot
oiTta agxog <g ^ iv ovw ivts&gvuvog , xai
wg ikuytaxa xai * xai /, ur %oea&woav tov atxoV ftovoauieiv de %gt wio tovxov
tov xqvov ovtoj yg uv ftioxa ^vv&bnoixo r xotXt xai
rwv ioivxwv inixguxoty yvexai, d ; oui *
dtaoiij Twv owftxwv ^vxvoogxoioi ftXtaxa,- oxTav avayxfyxat 6 av'gomo xgsrcpuyew cpvowg {mag%overjg TOiavzifc at yg cpXteg nvxvw&eoat ovx n.aixvovxai, twv oixwv twv iaivxwv. tort di a'vxi ftiv o^eit]
13 ffiai xai * <p* txxega xai axuet oXiyov %gvov
r evs%r iv xoai xotoinoxoonowt, twv awpxwv x de
gaixea xoZv edtwv xai daovxega xai xrjv xger<payi]v d%txat xai tuXumwgug iiXXv vaOfUfSt xai %goviwxegui

tar, alvi profluviis corripiuntur, et alvi excrementa cibos

referentia et incocta demittunt, ii de exercitatjonibus tertiam partem ut minimum et de cibis dimidium iubtrahant.
Conftat enim fane ventriculum ciborum copiam ul concoquat, concalefacere non pol'e. Cibus eto paiiis quam ma
xiine tollus in vino intritus, et potus quam pauciffimi et
rneraciffimi, neque dcambulationibus a cibo utantur. Sub
hoc vero tempus femel duntaxat cibum fumere eos convenit.
Sic enim vel maxime concaleCat ventriculus et ingeos ci
bos fuperaverit. Hoc autem alvi profluvii genus corporum
habitus denore carne praeditos potiffimum exercet, quando
lia natura comparatum eft ut quis ad carnium efuin compellatur. Venae fiquidem condenfatae cibos ingeftos non
recipiunt. Et haec quidcm natura eft lubrica, et ad utramque partem vertitur et in ejusmodi naturis parvo tempore
viget bona corporis habitude. t rariorcs et hiiTuti m agis
corporis habitus carnium efum admittunt laboresque ma

64

12

Ed.Chart.VI.[234.a36.] FoT.L 33a. 34o. Ed. Lind.I. (63i.6b.)

yrovxui aixotaiv ai eveiut ' xai xaoi x mxia ttpeyovxai ri) vaxtj xai x no^orSeia iiixttQ&iai avxoietr,
wg nrcxaiv xwv cixiwv ivxoiv, xovxoiai & (it
tiXeovcc yovov |i/u<p4>et, xq d aXXr raXaiiKot^ vayxur
%or uvijv x (62) . xul xov ohov axr/ri'ortpo
nivvxtav xai nXew xul xolai aixotatv iXaooav yoteadu
tw zovxoy xov xqvov. drXov y r xoiXrj mo uo&f
teT] xai ywxgoitjiog ov druxat x ]& 5 anwr
xaxan'aastv. [26] Sxaovg d dipai Xa/tfirovot, xovtotet
Twv aixuv xai xaXamaigiuv tpaiteiv. xai xov otro
nwvzav vduoa xs xai o xi \w/gxuxov- xaotai S Srtat
fiwma ix xmv anXayyvutv tj lx yv/tvaoitji 7 t aXXr; uro;
zaXanuQqg , xomoioi Hviupgei uvairuleo&at iaixoiai. fuai ds xqso&ui o xi Xo^ioxov tig x aeX&v nXtaxov ovQov dia'ct , onotg ai q.X(sg ai dio)
iuxuch, fit] xaxaxsiwxui nXrgBvuevai. tx y twoutcuv x xe q>[iuxa yrorxai xai o nvosxoi |) oxoVoiff*
di vowoi no xov tyxeqXou yirorxai , tgxr toyu
xiv xai ov^si Qupiv xui xuXXa no%et xo'oa Bit
gis lulinent, diutiusque iu bona corporis habitudiite perfeverant. Qui poridie cibos ructant, et quibus praecordia,
nimirum cibis non concoctis, attolluntur, iis longior fomnus confert. Quin etiam ad alios corporis labores cog dbent, vinumque meracius et copioGus bibere, et fub id
tempus paucioribus uti obarns. Confit enim fane ventri*
culum prae imbecillitate et frigiditate ciborum multudinem concoquere non pollo. At quos Gtis occupt, iis cibi et
labores fubtrabendi, et vinum tum aquofum tum quam ma
xime frigidum propinandum. Quibus vero viscerum dolo
res, aut ab exercitatione , aut ex alio aliquo itinere fuboriuntur, bis quiescere et cibis ablinere confert. Potu antem utantur qui quam pauciflima copia plurimam urinam
ducal, ut ne venae natura visceribus infitae copia dilendantur. Ex bis etenim cali bus lubercula et febres contingunL
Quibus morbi ex cerebro oriuntur eos primum capitis
detinet, et frquentent urinam rcdduut, eademque quae

1 XAITB2 112.

65

. Chart. VI. [256. 447.] For. . 34. Ed. Lind* I. (62. 179.)
oroayyovQij. oro iq> TfJ.(ug ivrku romo naytt,. Kai iv
(xiv yuyy xat r (j>u t xur vaio, t iirru,
nu/.Xaosrut rij voov xai rij arQuy/ovoijg nuvsiut. ovQi di TioVv xui nvta xai Xsvxr, sot av exootv tju'ui
na.&ti xui ix xtq xeqiukijg 1} odrt) xXeinet, ti v&Qomip,
oo^ioh (J lensiM o 't avyr. uvdau de xfj of tor* ovveto hoytaftevov or roan r&Qcnoioi nXsiaiov i^wv inriv
ij vyiEt], noiua&ui ix r<; imviov yvxig iv vovooi4jiv &&
, '
1002 lEPt 1A1THZ
TO N.
[447] (179) Ei jitv ftoi rig txss rlv nQonoov l-vyyoatyvTW tahij v&Qomhr rij jio vyav 00&w iyvoixc ^vyysyu^ivui, nvvu t narr , xoa ~
vaxv vdouTtvt} yvuy .&rjvai , xarw av e^ poi
uKkwv bXTwrrovt<av yvvui vq&i esotra, rotiron XQ*S~

in urinae illicidio accidunt, iliaque ad dies novelii perfeverant. Et liquidem per nares aut aures aqua vel mucus erunipat, morbo liberantur et fedatur urinae lillicidium. Uriuam autem copiofam citra dolorem et albain reddunt, ad
vigefimum usque diem, dum capitis dolor neminem deferit,
fed huic oculorum acieni intendenti Iplendor clam fubducitur. Qui vero intelligentia valet, is bene fubducta ratione
Tecum reputare debet, quam plurimum aeitimanda t fanitas, et ex utilitate fui conlilii iructum in morbis reete percipere.
HIPPOCRATS

DE VlCTVS RATIONE
LIBER I.
Si quis ex bis qui antea de hominis victus ratione,
quae ad fanitatem 1'pectat, fcripferunt, omnia in totum recte
cognoviJTe, et quantum humanus animus complecti poteil,
i'ciiplis comprcliendiile mihi videretur, fatis elle putareui, 11 aliorum labores quos recte fuseeptos efle exiiiima . i.
Rr

Ed. Clmrt. VI. [447. 448.] Fo. t. 54o. Ed. Lind. I. (179. A)
a&iti, xadoTi 'xaaxov Bvrcv fdo'xee ^orjaittop lrah tvr Si
* fv t3t %vvyga\pav , ove o^w xauxi
o.v avioi ^vyyuixxtov. /.ot ulXo ntv%iiv di ciof
odit' rwr wprtoor. ftefAqi&^vai /mv or odr ei-rf
t|tV hniv, t
Dfj^ijffev ;euoiV. nairioia puttaf
nvia on * ne%eigiouvzo ffyijoau iXty/siv atv ovt ri
fir ogdw tlgtutvu o nnEaxavaafiai ' ngoao yi'tir Si
t [448] Ixurw lyrctiOfiiroiot .tuverruat. xna (tir
oOi- in xwv ntegov iyqiai , oi>x ov um 0x14
iii avyygyavru g&wg avyygipai. xaa d fifj o&i
tlflxaor iXyyja ftv ravru ixi ov% oItdj
ovSir
7iQurw. i^tjyoifAsrog Xfdti avttZv (toi oxij txaam
oQ&wf i'jieiv dijXiaut @ovhoiui. t xovto iv Xyov roi ngoxuTailteuui , or* * rv r&oo'morv xzar ur ngoituov uxovatutji Ttepi riroe Ify'iSo^yev/tirov, o*
noi%ovttti rv varegov negi iuXiy[tevo%, ov pvo'ioxotie * rf uvtr utvoiu taxi yrtlrui x p&t

rem, ad eorum cujusqne utilitatem accommodarem. Al

cum mulli jam ea de re fcripferint, nullus tarnen quid
fcribendum fuerit recte mihi novilTe Tidetur. Alii quidem
aliud atligerunt, to turn vero ne unus quidem adhuc ex bis
qui ante exliterunt. Neque tarnen eorum quisquam reprebendendus, quod invenire non potuerint, quin potins lunndi oinnes, quod qnaedam inveiligatione aggreffi font.
Neque ergo quae recte dicta non funt arguere decrevi, fed
bis quae abunde funt cognita affentiri in animo babeo. Quae
igitur abiis qui ante nos fuerunt recte dicta funt, de bis Geri
non poftet, G aliter fcribtur, ut recte fcribara. Quae
non recte dixerunt, U ea quidem quod ita non habeantredarguero, nihil profecero. At eorum quod que quomodo rtctt
habere videatiir exponere et declarare ell animus. Hinc
niitem orationem ideo praeponendam duxi, quod pleriooe
ubi aliqiipm prius de re aliqua dilTerentem audierint, eue
qui poflerius Iiis dp rebus disceptat, non approbant, nescien
tes ejusdem mentis efle de hi* quae recte dicta funt cof-

1 JIJ1TII3 .

g27

. Chart. VI. [448.]

.1. 34o. 34.
Ed. Lind. I. (180.)
t4/ruvu. iyeo yovv, wansQ etjior, tooi psv oq&c sitjusvoieii
:iyoaouoXoyr(j(o ' Ss p! oQ&wq syroiafisra ( xo
Tir tatir. xocrn Ss 77^/( (iijdei icv ttqoisqov
SijXwaai, iym sniSs^u) xui oxoiu tart. <ptftl Si Ssv
toy /('A/.ora og&wg ^vyyqisi.v nei Siuizij r&Qornlvrji
xroiro' [itv nitn (fvaiv r&utnov yvwvuv xui Stuyvwyat.
yrrat fiiv n xrmv avrsoTijxev t oQyrq, Siayiwvui Ss
inh Tvaiv fiev xsxtrjxut' si / yg zrv (j^fg avaraoiv ImyrwasTUi, ImxQiaiov sv / ov% ofo's
eij x %vitpovTa av&pointy iroasrsyxsv. xsv
ovv jron yira'icsxstv lv vyyQaq,orru. ftez Ss axwv
Xtti noxtv oat . SiuiroifisOa | Svvaiiiv nntta
sxaaxu i'yst xui Trv cf iair xi tv SC vyxryv xul tsyji]v i-&Q0)ni]'Tv. Ss yo sniaruo&at tv iayvgcov qv %ur Trjv vvuutv yatoiso&ui, xoat Si oOsriaiv
oxw %oi layvv noooTt&srui St Tt%rij , oxov v xuig
ixatmv nuQuyrrTUi. yrviu; Ss t tiytjutrit ol'xta uvtuqxt y &soantt] ai"d'()novt Jtr* o la&iiav
noscere. His ergo quae recte dicta funt, velut dixi, aflentior, quaenam vero fint quae non recte fuerint cognita
aperiam. Quin etiam quae eorum milhis qui ante me fuerunt explicare aggreTus eft, qualia fuerint denionftrabo.
Qui de hominis viclus ratione recte fcripturus eft, eum
meo quidem judicio primum totius hominis naturam nofle
ac dignoscere oportet. Ac noffe quidem ex quibus ab initio
conftet , dignoscere vero quaenam in eo partes fuperent.
Nift enim primam conftitutionem noverit, quodque in cor
pore fuperet, ea quae hoinitii conducant minime oflerre
poterit. Haec igitur qui fcripturus eft cognoscere debet,
deinde vero ciborum omnium acpotionum, ex quibus vi
ctus ratio confit, quam fingula facultatein tum ex natura
tum ex neceffitate et arte humana obtiueant. Scire na ni
que convenit quanam ratione ex valentibus natura vis detrahatur, ct quomodo imbrcillis, ut cujusque occafio fe obtulerit, vim cx arte adhibere oporleat. Meque commmo
ra lorum cognilio ad hominis curutiouem falis efle videLur,
R r a

6qS

lUnOK.PATO'12

Ed. Chart. VI. [443.]

Foef. . 54i.
Ed. Lind. . (i8o. 181.)
av&goinog vytavetv, iv ur xai noven- xmevarxag uit ju)
aXiijXotaw %u xg dvrftng alza xui nvoi. 2i'u<pt'oona
d a'.rKoiot ngog (181) vyevfv. nvoi pit yo myvxueu
vitkiaub x vnQ%ovxa ' oira s xai nor -^
x xevai&vxu. de i, ag ibtxe, xwv nviov diuyiruoxeir
dvvafiiv xui xwv xuru cpvoiv xai xcov ing yirofUfw,
xai xveg avxwv ig av^rjntv nagaoxevovoi aixu xai i/rej
ig V.eul'tv, xai ov firov xavxa, XX xai xg
rug rjuexgag nvwv xrv itjv noeg ro nkij&og xmv otxojv xni xfv <pvaiv xov v&mov xui xg tXtxag Ttv oo(txwv, xui ng xg wug ivtuvxov xai nog xg fteiaoXug x>v nvevuuxatv , ngog x Oaei xv ^ h Js
diuixorxai, , ttoo xnv xaxaxuaiv xov ivtuvxov.
imxoXg xui votag ytrioxetv et, xw; ntaxijxai rej
(iexuoXag xui vneofuXg <pv).i<saetv xui oirtov xai noxr
xai nvevuxotv xui xov oXov xouov, | toy a roveot
ToToiv vdwnotoi (fvovxut. xavxa di nrxu Siayvvxt orna
aiTUOxeg t tvgrju ion. rtv uv yq iv evgexv ni xoxoti
qnandoqnidetn qui comedit, iiiG etiam labocibus utalur, nus eje no pu teil. Cibi enim et labores ad vera inter fe
facltales, mutuo tarnen ad fatiitatem conferences obtinent
Labores nanjque ea quae adfunt confumere folent, cibi
vero et potipnes quae vacuala funt expient. Laborum aatem quantum par facultas, tum eorum qui a natura, tnm
eornm qui per vim continguiit , dignoscenda eil , et quinam
ex ijilis carnes ad incrernentum et qui ad defectum pr
parent. eque ifla tantum, verum etiam conveniens labo
rum modus, qui a nobis adbibetur, pro cibortim copia, bominis natura et corporum aetate, pro anni teniporibus et
ventorum mutationibus, pro locorum fitu in quibus vilaffl
agunt et pro anni conflitutione. Quin etiam iiderum ortuset occafus noscendi funt, ut niutaliones et ci bom in ac potiomnn redundantias , ventorumque et totius inundi ex quibus lane niorbi hominibus proveniunt, obfervare fciat. iitqne tarnen cum liaec omnia cognoverit, fatis inveniLTe esiiliinandus ell. Mem Ji praeter haec inventus luerit cujus

UEl'l JIAITI12 TO II P TON.

2g

Ed. Chart. VI. [448. 44g.] FoSf. I. 34i. Ed. Lind. I. (181. >8.)
n ixoziv q>vaiv azov pzoov xal nvmv oi&ft (ir
ypv inzefioXrjv ftrie hti nXov / ini Xaooov, sotio uv vyr TTat v&Qwnou/w axoicijg. vvv de z piv
izgoetgrjutva nvza e'voijrat, xolv iozi, rovzo Si [44g]
aSvvazov evgsiv. il fiiv ovv naosii] zig al , yivmaxoi
ocv zov avtfgomov exSvvovz xu iv zoat, yv^vaaoiai yvlivauerov , mozi qpvXoanv vytatvovza twv uiv cfaimv,
zooi Si ngoazi&eg. nasvzt Si Svvuzov vno&a&at
lg xQisiijv aTxa xal nvovg- ensi x'aov ye Svvuzv itv ftul rSr sqxat- XX yog (l8a) si xal nvv Ofux*
ivdsvzega ziv izgcov yivoizo uv, v %Qovcp vyxr
XQaz4]d~{rat zo vn zij vnsgoXijg xal ig vovaov <nxtofrut. zo~oi> uv ovv aXXowi ftXQ' zoizov imy.t"/iigrzab
)]TT&}jvai.. egixai Si ovi zuiza' tfioi di zavxu i^sv(riat
ligo zov xfxvuv zov ar&oamov , ano zig vneooXijg icp
xiegov jv yrrzai nQoSniyvwaig. ov y<iQ sv&saig ui rovaoi
zoat v&uo'moKTi nuoayvorzui , aiXX xazi puxgv ovXXs & xcpuivovzui. naiv ovv XQuzso&a* v zii vque naturae conveniens cibi modus et laborum numerus,
qui eque fupra eque infra moJiirn excdt, fanitas fane
liominibus exacte inventa fuerit. At nunc praedicta quidem
omnia quaenam lint, inventa funt, hoc vero inveniri non
poleft. Si igitur quis praefens addl , et infpiciat hominem
exuentem fe et in gymnafiis exercentem, is utique noverit
haec quidem detrahendo, illa vero adjiciendo, ut fanum
fervare oporteat. Qui vero minime praefens adfuerit, is
exacte cibos et labores praefcribere non poterit, cum quan
tum quidem quis invenire poffit a me jam relatuin fit.
Kam elfi a caeteris non multum deficiunt, temporis tarnen
fpatio corpus ab exceffu fuperari, et in morbum incidere
neceffe eft. Ab aliis igitur ut hucusque iuvefligatione provenirent tentatum eft, neque vei'o haec dicta funt. A me
an (.em inventa eft morbi praenotio , antequam quis ab exceffu aegrotet, utramvis in partem fiat. Neque enim mor
bi derepente liominibus contingunt, fed paulatim collecli
acervatim fe produnl. Prius ergo quam quod fanum eft a

63o

Ed. Chart. VI. [4*9.] . L 34j. 34a. Ed. Lind. I. (i8a. i83.)
tfamq vpt {mo voacjov, a najpvon iziiariai
/(oi xai %ori xa&iairui tijv vytijr. tovtov
dt iTQoaysrofitrov tto zoai yeyvuvaourowi TtXteiat
11% dturotjuimv. j-vriojuzat utv ovv aja i
u/Mt narra xai o r&oamo dvov, diatfoii pit
rfv dvvauir, ovtiQot; di ty yor]air, Jiiri tyai xai vSaTOj. Tura di ^vvau(fOTea avixt ioti u/.o7
itai xai XkrjXotoiv. xivmjv di ^mi' ors uvto cuiTiji
oure a).Xo) ovdsv- rfv uiv ovv rauiv aviiv ixisoov tj(
T0ir\Se' uiv / di raai nvia dt nart xivrjaai,
II Se vato navra dt dotipai" tv u/iki di ixtsuo* xaieei xai parferai. t ptpuOTOf xai ~
w rvaiv. ovdtieov y - dvratai
dt Tods' tu uiv nvo Ineiiv ini oyarov w)a-(i83)
? indeinei . ovv x&sv ulet
Toqieo&ai- di vdwQ ne*iv ini o^utov nivo
tmhenet ij xirtjvt. iorarat ovv tv ioww' xotuv dk 015,

morbofo fuperetur, a quibus homines afficiantur et quomo

do fanilali reftitui debeant, ame invena lunl. Quod ubi
ad ea quae feripimus accelferit, ad exituin perductum eft,
quod cogilatione aggreffi lu in us. Omnia igitur tum animantia lum homo ipl'e es duobus facullate quidera diverfts,
i'u vero confentientibus confiant, igue, inquam, et aqua.
Quae duae fnnul juncia tum aliis omnibus lum Tibi invicem fatis fun I; ulrumque vero fcorfim eque libi ip, neque cuiquam alteri fatis efe poleil. Horum igilur ulruraque
1 haue obiinet 'acultatm. Ignis liquidem omnia Temper mo
vere, aqua vero omnia feinper nutrir poteft. At fecundos
partes utrurr.que fuperat et fuperatur, ad fummum ac mini
mum, quoad ejus fieri pote, conlideretur. Neutrum enim
banc ob caufam prorfus fuperare poteft. Ignis quidem in
extremam aquam irruens, alimento deficitur, avertitur igilur
unde Ii debuerat. Aqua vero in extremum iguero irrumpeus motudeficitur qui in ea lifutur, et cum couftiterit,

JIMJfl JIAITU.2: TO IIPS1TON.

63 t

Ed. Chart. VI. [4-9. 45o.]

Fof. I, 34a.
Ed. Lind. I. (18.)
owe yxgurg iaxiv, XX dt sunnxovxt nvi ig xrv
TQoq>iv xaxuvuXtaxsxui. oidxegov di diu xuvxu dvvuxai xoaTrjticu ' el 3 xoxs xquxt&et xui oxo'reoor, oidiv v
tvSv vvv ivxwv woTxeg jjst vw- di vrra' uei
'atfa x aiz xui oiiS apa mXsixpsi. uv ovv nvff xui
vS(3)Q, uxsnsg tuETai (tob, uixgxeu taxi noi narro;
iff ufxixov xui TOvXxiOTov wauvxuig, Tovxmv di xexai xurvoi xds' ttZ piv nvyi &eouov xui x jfyoov
di vduxi ipv/ov xui vygv' tjt di iit uXXqXwv
% fttv nvQ uno Tov vduTog vyov iV yo uno
vduxo vyQxigm di vdcoo to tov nvoog ^rQv' i'rt
yo iv vduxt, nvoog };rQv. ovxat di tovxwv t^vxuiv
novXX xui nuvxoduixg idtag nuxivorxui n
xui oneopaxajv xui ciov , oidiv 'o/owv XXqXotaiv ovxe xtjv
oirs x'rv dvvnuiv. uxs yo o'vnoxs xax avxo laxupvwv, XX' alei XXoiovutruv , neixu xui 'nsixa av/toiu
ryxtg yrso&ui xui ra no toxwv noxivuevcc. [*5oJ
nXXvxuii (tiv ovdiv nrxoiv oidi yrtxai o xi
amjilius fuperior exilit, fed fene ab ii-ruente gne in alimentuin confuniitur , casque ob caulas neulrum peiiilus fu
nerare polel. Quod i alterulrum aliquando etiam tur, nihil eoruin, quae nunc exiftuiit, velut mine le habet
perinaiieret. Cum autein ita femper fe habeant, eadem
erunt et neutra, eque fimul deficient. Ignis igilur et aqua
quemadmqduin a ine dictum eft, in fummo ac minimo lilniliter coniiderata omnibus in univerfum falis funt. Ho
rum autem tri que haec adjacent, igni quidem caliduni et
, aquae vero frigidum et humidum. Iabent autem
a fe invicern ignis quidem ab aqua huiniditatein, inel enim
ab aqua humiditas, aqua vero ab igne ficcitatein. Inel enim
in aqua ab igne ficcitas. Quibus lie fe habentibus multas
cujusvis generis tum feminum tum auimalium formas niliil inter fe eque vifu eque facltate fi m i Les . a fe invi
cern fecernunt. Cum enim nunquani eodem latu permarieant, fed perpetuo permuten tur, lemporis tndem fucceftii
quae cliain ab his piodeunt dif/milia oriri necelle eft. Ni

63

12

Ed. Chart. VL [45o.]

Fof. I. 34.
Ed. Lind. . (>83. 184.)
/!] xai TTQOo&ev tv. Jivuuiayuevu de xai diaxivfitra U
Aoioraf voft^szat, d na tojv v&Qojmav fiv t^'yidov
ti qws av^rjOv yeva&ai, de (i84) x cpeo elg
'silidjv /.tetca&v unoXtc&ut. rp&aXfioTai de ds nieT\iiodat
fiXXov ij yvcoftyov. iyoj de Tde yvcfty i^rjyofiM. iwa yi
xxevu Y.uX TU.de' xai oire eov Jio&ursv oor
[teta nnoiv xai yo no&avexui,- ovrs ir bv yerio&ai
ir bvrog &ev Tiu()ayevroeTai. XX' agirai xai ovictb I uijxtarov xai g eXiyioxov , tojv ye dwaiitb d' V dtaXiycauut yera&ai xai z noXa'ai noXojv e'vexev Qutvevc. di xai ivfifiayea9ai, xai w
XQretfd'at, dtXuj' i'%ei d Se- yevo&at xai noXa&at ,
vtiftiyjrcu xai diaxgidtjrat tvio, yevioQuv %vuvnyrvat tvto, noXta&ai, jetn) ra, diaxQiOjvut twvto exuotor itqos
nvTu xai Tvza ? exaorov . o vuog yo aet, irep tovtwv vavxog. jfwpi de navra xai &ea xai &antfYa xai ouitupsvoq. ' xai siq>(rf ni
fail quidem omnino perit neque oritur quod prus non erat,
verum invicem commixta et discreta alterantur. At nomines
exiilimant id quidem quod ex orco in lucem augetur oriri,
quod vero ex luce ad orcum immiuuitur perire , magisque
ocnlis quam rationi fidem eile adhibeudam. Ego vero ida
' rationc exponam. Animan lia namque funt et illa et illa,
eque animal interire poteft quin omnia intereant, eque
quod non eil generali, cum non fit unde generetur. Verum
augentur omnia et iniminuuntur , ad fumutuni et ad mini
mum quoad ejus fieri poteil. Quid autem gen erari et in
terire vocem, multorum gratia cxplicandum videtur, eaque commisceri et discern fignificare declaro. Habet au
tem fe res ad Lune modum. Generari et interire idem,
commisceri et discern idem. Generari idem quod commiscere. Interire, imminui idem quod discern. Unnmquodque ad omnia et omnia ad uiiumquodque idem funt
Lex enim naturae in Lis adverfatur, feorfum vero omnia
et divina et Lmnana fuiTnm et deorfum viciffim rependins.
Dies et nox ad fummum et minimum confiderantur, relut

 I J U ITHS TO .

633

Ed. Chart. VI. [45o.] Fof-. I. 34a. 343. Ed. Lind.I. (l84. i85.)
t prxi<STOV xal IXyiorov ' jg xal asX^vrj ptjxiOTOV xal
tkyiaxov, nvaog syodo xal vdaxog, ihog nl xuxaxov xal oa^ixaiov , nukiv xavxu xal o . <paog
Zrjrl, oxxog'vidy, q}og"Aidi), exoxog Zrjvi, qpoix xal pExaxiVExai xsva cois ' tcul Tttds xsos noijv wqtjv dianoro~eouEva'
xev Tivde' d xdvmv- xal &' pv noyoaovaiv ovx oduoiv, a d ngqooovai doxovoiv eidivui' xal
a pv ogoi o yiriiaxovaiv , X avxoot nvxa
y'iVExav d vyxtjv &ei]v xal a ovXovxai, (i85) xal prj
ovXovxat. qsotxerxwv d' ixsivmv ds, ^toiv d xsos,
ovppioyophtov lg aXkrXa t*\v nsnQwpvtjv uoorjv xaorov
xnkijooT, xal nl pov xal inl psor. qp&ogtf d natv un u).Xrhov, Tt pEiovi uno psovog xal psovt
no psovog, avl-vexui xal uov no Xooovog. " XXa navra xal tyvyrj av&Qcnov xal awua oxoov
r) ytvyjj diaxoopsrai. \\ aonsi d g av&wnov pQEu psaiv, oXa ohav sypvxu ovyxQtjaiv nvog xal vdaxog, pv
Xrvr<uEvu, d doovta. xal pv Xapvorxa nXsXov
lunae fummum ac minimum accedit. Igni fans eft impe
tus et aquae item fuus. Sol ad longiffimuin et breviffimum
accedit. Rurfus haec et non Laec. Lux Jovi, tenebrae orco.
Lux orco, tenebrae Jovi. Commeant et transmo ventur illa hue
et haec illue, et omni qui Jem tempore illa horum, haeo
vero illorum res peragunt, et quae quidem faciunt nesciunt,
quae vero faciunt feire videntur, et quae quidem vident
non cognoscunt. Et tameu his omnia neceffitale divina
contingunt, et quae volunt et quae nolunt. Ulis autem hue,
bis vero illuccommeantibuj, et invicem commixtis, fatalem
uam fortein quodque complet , et ad majus et ad minus.
In ten tus autem eft omnibus mutuus, et majori a minore et
minori a majore. Quin etiam majus a minore augetur, tum
reliqua omnia tum hominis animus, et corpus velut ani
mus certo ordine defcribitur. Irrepunt autem in hominem
partes partium, tota totorum, quae ignis et aquae commixtionem habent, et partim quidem accipiunt partim etiam ex
hibent- Et quae quidem accipiunt, plus faciunt, quae vero

634

m o irj

Ed. Chart. VI. [45o. 45i.] FoLI. 343. Ed. Lind. I. (i8i. 18S.)
noiiei, tu Si didvra fieov nyiovoiv ur&omoi %hiv, 6 fit
tl.xu, Si (tj&t. S' avx ^ noitovav, fieov Si oneg nXov noovai. J' ar xc cpvot &,
ik -t'ei,, di xs* li SdoMJt, d hxpfitu.
xai luv SSwoi, Si Xuuavti, aal <5 /ti didwm ioaorqj , o di kuufivsi xoooru) ftsiov. %i>>QTv Si a" qpvAfl>a tij> twvroi/, xa t m tu tifio tona
diaxyiSTui elg rrv ihaaaova ^uorv Sk ni pio*
5TOOu[45i]<va, ovuutoy/teru a.Xeoet eig tv fieijja
tu^iv, tu Si jfeu'a (tt ittj07ra a>&teteu tx %>QTg v.loTQrjg. ixaxm Si tv%1) fiai xu trouva itsiqoti
figiu tu icaviijg, o nyoadiatog ovSi aycuotoiog Stouivoiv tcJv ftetwv, xar d u'^7Gtv ai iieiWo toiv inaxtTtuv Seoutvij. X<qiv ds i'xaoa diunoi4aezai ig 'rjvrira - >j xui 5|ra^ nQoannxovta. oil y (i85) durara*
^(/7 iv ToXaiv ovficpyoun yioioiaiy ufxmr.
fiiv dyroovtieru. vupioypeva de u^Xoiot

exhibent, minus. Lignum homines ferra fecant, et Lie quidem trahit,, alter Vero trudil, idem tarnen i'aciunt et jiuuus
facientes plus faciunt. Idem et hominis natura, partim quidem propellit, partim vero trahit, partim dat, partim etiaro
accipit, et alii quidem dat, ab alio vero accipit, et a]ii qui-,
dem tanto plus dat, hic vero tanto minus accipit. Locum
autem fu uni quod que tuetur , et quae quidem ad minus ttndunt in minorem locum fecedunt, quae vero ad ma jus proCciscuntur, commixta in majorem claHem tranleunt Ex
terna vero eque ejusdein generis ex aliena regione pelluutur. In uuoquoque autem animus majora et minora iwbens , fuas ipCus partes circummeat, quae nec appoGtione,
nec detractione indigent, cum tameu quae adiunt ccretione et imminutione opus habent. Locum vero finguli
conficiunt, in quern ingredianlur , et ea quae inciduntfuscipiant. Neque eniin poteft quod ejusdem generis,
in loco minime ibi conveniente perniaiiere. Vagantur qiiidem non agnita, invicem vero permixta fimul cognoi-

1 JIAITU2 TO UtiiTO. ,

(j35

Ed. Chart. VI. [45l.]

For. I. 343.
Ed. Lind. . (i85.)
avyytvaaxsTUi. noaiti y ovpcpoQov tw .
di avuyOQOV ixoXsue xai iiy tat, xai diaXXaaet, on )JkrAcdv. dt loto ut&Qamav tivyr iv v~Qu'mo) av^retat, iv
) di oiievi' xai rdiv ). Iwaiv rv ity).tav taavitag.
xaa Si ). V.wv vn irjg d.tnxginuti. ueg luv
ovv tv ulXtov fuiwc , tjsqI di r-O'tnov dijXwota. tao s ig uvQomov t>vyr' nv>g xai vduxog ^vyxuraiv
'xovou, uotgav vOtimov^ tuviu di difea xai
liguera xai nol.'K xai narxou iQy&rui. toiqeita i xai
av^erat diuhy ij/ irsi tov v&gomov, ruyxi di pfjeoc
XHV
siotviu' ovuvog yuQ ftf rsr fiogu
Q%fg, ovx llv ^&' ovis novXXrjg int,ouarg TQutprjg ovte
kyijg, ov yg i'xei nooauv^o/ievov. iytiv di nvtu a'v'ie iv x^Q'J TS iaiirov 'exacsxov, TQucprg imoaqg no tdawg 4fOV xai nvQog vyQoZ. fiiv iu^ftsru, di
'|w. jo. un o xtxioug /.ov niovai, xai fr /.xn,
cuntur. Conveniens eniin cum conveniente cohaeret, quod
autem minime convenit, diffidet et pugnat et a fe invicem
discrepa!. Quam ob eau ['am hominis animus in nomine,
ueque in ullo alio iuerementum aeeipit, eodemque modo
de magnis animalibu. Quae vero aliter habent, ea per vim
ab aliis fecernuntiir. Ac ut reliqua animanlia praeteream,
de ilumine tarnen dilleram. Irrepit autem in hoiniuem ani
mus, ignis et aquae teinperalioncm forlitus, corporis humani portiouem. liaec autem feminea et mascula multa, et
cujusvis generis nutriuatnr. Victus autem ratione qua ho
mo utitur, uutriuntur et incrementum aeeipiunt. Quae
vero ingrediuntur ea omnia partes habere liecee eil. Nani
cujuscuuque pars non incril a principio, nullo unquam mo
do augeri potent, eque copilo eque paueo accedente ali
mento, cum non babeat quod incrementum aeeipiat. Augetur autem quodque in fuo loco, quod omnia habet. Su
perveniente vero alimento ab aqua , ab igne vero h
mido , alia quidem intro , alia vero foras vi adiguntur.
Ron ecus ac fabri lignarii cum lignum ferra fecaiit, et al
ter quidem trahit, alter vero trudit, idem fane facientes,

636

-Ed. Chart. VI. [45i.]

. I. 343.
Ed. Lind. . (i85. 1H6.)
o di i&sh ' ' avio . Si '> era
epir. o yorp Sv nuQudt%otTO ei'ui- v di iufana,
irariog . zoip] v&Qcnov ar fi
xe, di &ei, eaco di ia^ifievov (186) tce euim- tt
de irjicn nu xaiv Tiavig . %qvov di oovtov rrv uvrrjv %et, l^iv, oypi /iijxit ijflre*
X'1'?7?' "jd rpooprv ixarqv
ig (^xiotov tiTwv. tretr ivafieiei, ig Ttjv e|a &r]Xea xa oatra
tv iaivio* tqtiov jt iijg xai vyxrg duoxpeva-
d' Sv iftnXtjat} tjv Tienomfiiviv ftootjv, xavta diuxotniM
xai ovppioyeiut. exaoxov piv yij diaxoirttaf
irviu di Tavia i',u, oyevai. ywQt]V di uueiparxa ni yvia ' dwg i^ovrrjg / tq , !-v'/.hpSir
duiv di Tfuaoiv , fwEt xai av^exai, '] uvwgiv oei
xai &. ijv di (ir\ \ Ttfi ouovitjg, fitdi ^iftifoira
ugia zodiv o^ai yivrvai r\ ovfi<$a)t>t. rjV di Stvtf'pjj yveaig y, dt navrg trg noyeroprov Q
et qui deorfum nrget eum qtii fupra el trahit , neque enim
alias deorfuin descender, fin per vim agent, penitus aberrabunt. Tale quid circa hominis alimentum contingit, aliud
quidem trahit, aliud vero trudit, intro vero vi actum forai
rpit. Quod fi alieno tempore per vim abigatur, proxfu
fucceflu frufirabitur. Eodetn autem ordine fingula taoto
tempore procedunt, quoad locos non amplius fuscipiat, ne
que fatis alimenti ad fuminas aquas habeant. Poftea ad ax*
ternam regionem tranleunt, tum femnea tum mascula,
eodem modo vi et necefitate coacta. Quaecunque vero fata
lem fortem impleverint, haec primum fecernuntur et Cmnl
commiscentur. Unumquodque fiquidem fecernitur, haecietem omnia commiscentur. Quae ubi regionem jiermuUTerint et conceutum tres confonanlias recte habcntem nacta
fuerint, denique per omnia penetrans, iisdem quibusetiam
antea vivit et incrementum accipit. Quod fi prima conlonantia concentum non aTeqnatnr, et gravia acutis minime
confona fuerint j et fi fecunda generatio adfuerit, quod per
lotiim el uno dccedente, totus lenor vauus eft. Mcoae

 I JIAITU2 .

63 7

Ed. Chart. VI. [4 1.45.] Fof.1. 3*3- 544. Ed. Lind.I. (186. 188.)
lvog (tiuiog- o y uv nQoaastaeieV \\ V, a/teii] ix
fioro dg fitov jio potos- dwxi ov yivwaxovaiv
o ti noiovair. [45a] aotrwv piv olv xai drfl.dmv din
xtegu yrex;a, Tcom yui . tovtuv di xTBQOV v xvyy Tjg Qftovr]; iyyov, sor xivsxui, vnb nvoff. xivepevov di ^umvQ^xui xai ngooccysiut jrv
trro toirxmv ig ttv yvraxu aixwv xai ,
(iiv nvxr tuouig, ewg uqti uaiv iaxiv' vno di
rrjg xivraiug xai xov nvg %t]Quvtxai, xai axeeobxui. axeeofievov di (188) nvxrovxat ;. xai ttvq eyxXewitevov ovx st ttv TQoqrv Ixuvijv '%E 7!-/eo&ai. ovde
nrevua 'w&ei diu rrv %01>. avuXaxei y vnuQ-/ov vyov . xiv ovv oies rrv qp
aiv ei fufsorjjxGit xai %tdi ox uvukoxBxai, rt nvi
rrv TQo<frv' XX tyxoaxtu yrexut xai imo~raz<
iyao ixitnorxog , oxa xai revou inovofia&xui.
di ttvq Ix avfi/nyfxog xivovpivov vyoov dtuxoopexai q>voiv diu TOiijvds ryxrv. dio) [tiv
enim confonanliam Labent, fed a majore ad minus ante
(lelnalani fortem transilio fit, eo quod nesciunt quid faciunt. At vero cur utrique tum masculus tum femella generenliir, procedente oratione oftendam. Horum autem quodcunque concentum forlitum, cum humiduiii exiftat, ab igne
irjovetnr, inotum vero viviscit , et alimentum ad fe ab iis
quae in mulierem inyrediuntur eibo et fpiritu atlrahit, im
primis quidem undiquaque aequaliler, cum pritnum rarum
eft, motu vero et igne liccescit et folidescit, et folidum
l-edditum circumquaque denfatur. Ignisque inclufus non
ampli us fuliciens alimentum attrabere valet, eque 'piritum propter ambientis corporis denlitateni expellil. Abfumit enim quiequid intus humoris ineft. Quae igitur na
tura folida funt, in compacto et ilcgp non abfumuiitur ab
igne in alimentum , fed valida redduntur et bumore defi
ciente compinguutur, quae quidem oifa et nervi nominantur. Ignis autem ex commixto bumore coiumoto corpus
fecundum naturam propter hanc neceflitatem componit. Ne

(538

12

Ed. Chart. VI. [452.]

Fof.I. 344.
Ed. Lind.I. (188. j.)
axsgev xai ??p o dvraxai, ditl-dovg xoria eaOai, dixi ovx tyti xgoq>t\v. i Se xcSv iygrv xui ui*xv dviaxai. xaixa yg ioxiv uixw xogri;. in i xi b
Tovtoiai ^tgrrg ovK m'uXtaxofitrx] vn xov nvgg- routa
t ^vrlaxaxai jrpo uX).rXa. ftiv ovv looixtui xaieja%-Qtv Tivg xai nXeaxov taxi xai fitynxrjv xrv i-'.dor noti\aaxo. nfaoxov yg vygov irtav-' rijv, onto
xultxui. xai i^ntasv vxev&ev, nei ovx tjfi xgo(ft |
xai - , nXs'taxov yg vygv irxu&a trfjv xai
xgoyjg lnuymyt\v xai . i noxieia&tv Etg
rcu Tteiov inoifaaxo . rv vygxarov ro
nvg b> xovxoiai %wqqwiv, a'xing qikt'eg xa)Jorxai xoXai. tg x fii'aa xoixwv xov ' ^vnaxaftrov nqyvvxai , onto xa/.t'sxiti ogxtg. tri i
"K)u nrxa iexoapijauxo xax xgonor aixw (189) iwvi, ri
tv oftuxi xo itvu, no/i^rjaiv xov 'Xov, fiixp nu ue;aia
xui ftsyXu xiy.ol. xo.irv xiv xrr ftsyiarfjv fijpw xaiiyg
xafxelov dovvut, Jiaa* xui l.uv nug ixuvxoiv \iu).oot;
que enim per folidum et ficu m dintius permeare potef^
cum alimentum non babeat. At per hmida et mIlia poteft, quod baec ipfius fint alimentum. In Lis autem etiara
ficcitas ab igne non conumpta neft. Haec vero mutuo inl
fe confifiunt. Ignis igitur penitiffime concluas et plurimni
ell et maximum exitnm fecit, cum plurimus boc in loco
Iiumor inefiet, qui venter appellatur, indeqne excidit, cum
alimentum non babeat, forasque exitnm fibi paravit, good
plurimus illic bumor ineflet, ad alimentum convehendum
et concoquendum. Qui vero ad reliquuin corpus exclnfui
eft ignis trplices circuitus fecit. Quod erat in igne bnewdifiimum , in iis locis lemsnfit quae venae cavae adpellantur. In medio vero barn m quod reliquum eft aquae dnb*
tum conftitit et carne* vocantur. Ad fummam ignis omni
quae funt in corpore fuo modo ad univerfi imitatioiitm
parva cum mngnis et magna cum parvis difpofuit. Ventrem
quidem maximum ficci et linmidi promptuarium, qui om
nibus daret et ab omnibus acciperet maris, habens faculU*

1 JIAITH2 .

63)

F.d. Chart. VI. -*1- 453-1

Fof. . 344.
Ed. Lind. I. (189.)
dvmuiv fcwv ivxcfuv igoqirjVy uavftifuv de y&onv.
ifot Se xuxrv vduxog yvfljov xui vygo avaiaatg' dti'odog
nvtiuaxog xfw/gov xui xteguuv nofturjoiv zifeyiji, i ineianinxovxu navra XXoiovatjg- xuxuraUoxovxa uvov oxeSnaiv vdaro /.snxo xui nvgg inoir<suxo , Trsi ovx cpuviog xal (pareoov , n xov 'ursoxrjxxog irxgiaiv- iv c
(peguera mtu i x q>areov ffixvxixi 'txuoru uoigtj
7isnyu>uir?j. iv de xoixnt 7ion'iraxo ztVQog negiovg xgtaag,
nnguirovoug ngg ui..rfi.ag xui ii'ffw xui i'%w. al uiv
i xoka rtZv vygwv aeXrvtjg dvruuiv, ui d ig xtv '|w nsgiipogrtr, xov ntgif%orxa rryov, usxgmv Siivafiiv. al ds
fi'ut xa eoio xai 'Jjcu negairovaui deguvzuxov xui
layvuxaiov nvg, nuvxiv tmxoaxtsxai, SUtiov utxuvxu
ttui (pvaiv , aif'oqov xui i/ie* xui ipueet, iv xovxot iivy,
rog, qQrratg, uv%i\nig, xrraig, uecooig, diuXXul-ig, vnvogt
iygryogaig. xovio -nana da nuvxg xvfiegr xui xds xui
ixra ovdixie xqsu'Quv. [453] o s uv&gomot ix
i
tem, quod animali a in eo eiiutrita fovet, aliena vero perimit Circum hunc eil aquae frigidae et humidae coagmentalio, tranfitus fpiritns frigidi et calidi ad terrae imitationem, quae omnia quae in earn illabuntur alterat. Confiimtns vero et angens aqi\ae tenuis et. ignis difperfionem fe
cit, ad non obfeuri et apparehtis a compacto fecrctioneni,
in quo delata omnia fingiila pro fntali forte in apertum
veniunt. In hoc autem trplices ignis rircuitus fecit, in fe
invicem intro ac foras tendentes, alios quidem ad humorem
cavitates hi facltate, alios vero ad extcriorem l'uperficiem, ad ambientem conGUcntiam, fideruni facltale), me
dios autem intro et foras tendentes, calidiffimum et validiffimum ignem continentes, qui cunctis dominatur omniaque feenndum naturam moderalur, Cue llrepitu turn vifu
tum tactu. In quo animus, mens, prudentia, incrementum, motus, imminutio, pernintatio, fomnus, vigilia. Hic
omnia in totum gubernat, et haec et illa eque unquam
qui esciI. At vero homines ex nianil'eliis obfeura in confi

64

1002

Ed. Chart. VI. [453.] Fof. I. 344. 345. Ed. Lind. I. (189. J90.)
(favBQv tu qpavij rsy.tnis{}^o]aai> ovx iniaruvxui.
yo XQsperoi oAOijGiv y&^amvij (pan ov ynaxowu
<&swv yo roog dSu^s (uuo&ai r tavrv , yitcaxonag
a noiovai xui oxi yirwaxot'zag [tutorrui. || nina y
ouoia vuoiu sorra, xai ou(f.oua narra xui dioa tonar
diu7.syusm ov diaJ^yftsra' yvurv sypvra yvtfiOTW vatravxov runog txazotv ouoXoyovftsvog- v/ yg xai <piaiog olai nviu dianQijoaouevu ov% fto.oysrat fioi.oye~
pera- vuov yo e'&eoav av&Qwnoi uiro wvxoaiv , o yivwoxonsg neoi v &eoav. qpiiatv d nrreg &eoi disxaur~
aav. (iiv ovv ar&Qomot e&seav oidnors wvrr
i'%ei ovie odwg uj &. xaa d &eoi s&eaar
si oQ&wg t'^et- xai r oq& xai r tt o& tooovrov utqjsQSi. y> diXcoat xyvag (paveo v&quitwv naO ruuan
uoia iooug xai qpureooi xai qiuvt'oi. uuvttxrj roivdsr
toio* (fuvEQooi xiv r tfurta ftvoxuv* zoat (f arten

derationem adhibere non noyerunt Ignorant enim quod

artibus utantur nalurae humanae Cmilibus. Divina namque mens edocuit fu opera imitan cognoscentes quae faciunt et ignorantes quae imitan tur. Omnia enim fi mi lia
quae diffimilia exifUmt, et convenientia quae funt diflerentia, loquentia, non loquentia', rationem babentia, ratione
carentia. Singulorum modus qui in confeOb eft aliquant uluin
adverfatur. Lex enim et natura quibus omnia conficiuntnr,
de bis quae in confeflo funt non confentiunt. Legem liqui
dem ip Obi ipfis bomines ftatuernnt , ignorantes de quibus
ftatuerunt. Naturam vero d omnes cerlo ordine conftiiuerunt. Quae igitur }iomines ftatuerunt, ca nuuquam eodem
modo fe habent, five recta five non recta Gnt. Quae vero
dii atuerunt, ea Temper recte babent. Atque recta et non
recta in tantum inter fe diTerre videntur. At hominis ar
tes manifeftas aTectionibus tum manifeftis turn obfcurU
fimiles elle demonlrabo. Divinationis boc munus efl, ut
ex ruanifeftis obfeura quidem cognoscat, ex obfeuris manifefta, et ex praefentibus quae futura fuut, ex mortui vi

 I JIJJTIIJ TO TON.

64 i

Ed. Chart. VI. [453.]

Fof. I. 345.
Ed. Lind. I. (190. 191.)
tpave , xal lovai x (xXXovxa, xtitai aito&avovat
x wrxa. xal ! ovvxaiv avruaiv , 0 (tv elSc el oq&t, d /it] si uX).o> tpvoiv v^qmov xal olov
vi niutxai. vrQ yvvuixl vyyivftsvo iraidiov noiee
x are yifaxeiv , on ovim taxai, yvwui]
v&Qwnov qjavrj, yiroxovau x ipufta , ix naid eis
avdya us&ioxaxal, ivxt fiXQii)i~)Xov yivciaxst. oi%
ofxoiov ano&avaTOV iovxi & fcuo oide ovtsiov yaaxrj xavxtj awtfisv oxi dixjjfi ij ixeivrj. ra tavxixrg zxvtj xal qivaio &amivtj n&ea, xoat iiv yivwoxovoiv aiel oq&b>, tot d fit) yivcaxovaiv ael allozs
a).lo>. aidr(>ov byuva xp>tg xov aiStjQov nsQixqxovoi nvevitau avayxovxe x nvg, ti]V myovaav XQoq>rv acpaiovxe, yaiv di noirjauvxei, novat, xal ovreXavvovoiv,
vdazo d kXov Tpoqpj/ la^vv yhexat- xavxa '^* av~
frbmo im nutdoxQtov xrjv VTi\)ypvab.v xgoqi{v iivqI
fpettsxai , into nvevpaxo vayxaftevo ' gaiovuero; d
mimxtxa, xqiexai, xa&uiQtexui. vdimv d imayaiyij' aXXo&ev
ventia. Ea quoqe quae ihtelligenlia creiit intelliguhi
Temper quidem i-ecte qui doctus eil, indoctus vero alias 'ali
ter. Hominis naturam Laec quoad fieri poteft imitantur,
Viri cum muliere congreTus facit ut ex re mnifefta obfcura cognoscatur, quod fie puer futurus eft. Mens humana
obfeura manifefia cognoscens ex puero in virum tranfit, ex
praefenti quod futurum eft cognscit. Non eft fimile mortuum viventi, ex mortuo animal novit. Venter cum intelligentia careat, ex eo itelligimus qud fitit aut efurit.
Quae artis divlnandi et humanae naturae aOectiones, Lis
quidem qui agnoscunt Temper recte, ignorantibus vero alias
aliter fe habent. Artis ferrariae inftrumenta Terrum colliquefacinnt, dum labri igne vi flatus impulfi, alimentum
quod adelt detrahunt, cumque rarefecerint, feriunt et cogunt,
aquae autem al tenus alimento roboratur. Eadem ho m i ni
a paedotriba conlingunt, dum alimentum quod adeft igne
detrahitur, et vi fpiritus impellitur , rarefactus vero tunditur, Tncatur, extenuatur, aquis autem aliunde inducluro^
UIFPOCIUTES . i.
Ss

64
12
Ed. Chart. VI. [453. 454.] FoT. I. 345. Ed. Lind. I. (igt. 19J.)
a^vg yvExat. xai o yraqig x cirio diuTQrjaaorxai, Xaxxiovoi, naovai, l.vuuruutvui xnxovan; tXxovai, /fievot tff^uoieoa noiowt, xa'jorMj i vnEQxorta, tei
jiaQunXrxovxsg xaXlm noovoi' xavta noyti, o aw&gmo}
axvxEg ola xax tot dimooritg, xiuvovxEg i *o
KVTovrEf aa&Qe vyia -noitovatr. xai ur&omog Si
cuino jru^E*' x oloiv utuau dtaifjttxui xai ix 3 pfcov ovvTi&eutvoJv ola jtrexat' xerxsuevo xe xai rc/ievoi> x aa& xojv itjxQr vyiuvorcai xai jtut' Itxqixi
Xvitov nalleaEi. xai vq>' ov novei yaioovxa vytia
noiev, jj (foig (19a) avxouxr xavxa kniaxuxat. xa&rttvog novtei vaaxfjvai. xiiEvuEvog & xa
lla iEt ] <pwt irxQixfg. xxiotEg TioorxEg o pit
wOiti , 6 't'/.xw x avio noiiv ' (pt'ei. tifiwai, uiv 'elxEi, [454] o t w&ei' nuvxwv 'tmtc
tu di xxoj ueov o 01 rxe nXsUo noovat, q>atr xt itQqo'hwv ftiutoriui. nnvpa x pv Y/.xzt t x w&t. xi

buftus evadit. Fullones quoque idem conficiunt, pedibm

calcant, feriunt, infiriendo tundunt, trahunt, detrabendo
robuftiora reddunt, quae fupereminent deradendo et adjiciendo pulcbriora efliriunt. E.idetn etiara bomini conngunt. Sutores totie in partes d i vi Iis, fecando et pungendo
lacera integra reddunt. Idem etiam _in bomine contingit,
tota in partes dividuntur et partium appofitione tola fiunl,
pungendo et fecando marcida a medic-is ad vitam faniUti
reituunlur. Ars medica ab eo quod moleilum eft liberal
et id ex quo quis aegrotat auferendo fanitatem reddiL Idea
et natura per fe facer novit. Qui fedet exurgere conaior
et qui movelur quiescere, multaque ejuscemodi quaefaat
artie medicae, natura fibi vindicat Fabri lignarii dum fem
Tenant, bic quidem trudit, alter vero trabit, et Dt idemefficiant uterque intendit. Dum terebrant, unus quidem tra
bit, alter vero iuipellit. Pi emendo alterum furfum repi'.
alteram deorfum, et quantum in fe eil minuentes pluri fciunt bumiuiauique naturam imitan tur. Spiritus bic qi

1 JIAITU2 .

643

E<3. Chart. VI. C454.1 Fof.I. 345. 34. Ed. Lind. I. (193. ig5.)
p' avxo noieiv ucpox tptsu abmr x uiv mise
rai, xa di Va egnet. no uirq dtatgeo/xtv^g nXsiov
Mai fuiov xai utovs xai koaove. oixodopoi ix diaoQwr
ovucfOQOv yuovxai, x uiv fjjp vyqaivovxs, x di vyq
%roaivovxeg , x uiv oXa dttuiorts , x di ditQtutvu ovvxt&vxe. Il (ir ovxco di i%ovxwv ovx v i'ypi, idiw. dieuxav
v&Qmnivrp uiuisxai, x uiv rj vyqaivovxB, x d vy
rjuiwvxs. x uiv la diaiovai, x di diyrjuivu awxi&uoi. xavxa navxu diacpoa iovxa l-vucp'ei,
qpvast.
uovaixig oyavov vn^at de ngwxov, iv drjlwoet, a ovlexai, uovirj. ovvxie ix xiv avxwv oii% at aitui, ix xov
ofiof ix xov uyiog, vuuxi utv uowv t & di obt
ouo'uav. x nleaxu diqooa ulioxa };vu(puttt xai x ilyjioxa diqoya rxiaxu vuqigu. si di huota nvxu noiroy
f*St ('y^J ovx Vi Tttyi. ai nllaxat usxaolal xai nolveidtoxaxui ulioxa xinovet. uyeiyoi. > oxevauvatv v~
Qqamowt, ix diayqcov navxedan ^vyxqtvorxe, ix xwv a*
dem trahit, Ule Tero pellit et ut idem efficiat uterque
intendit. Cibi partim quidem deorfum urgen tur, partim
vero furfum repunt. Ab uno animo in partes fecto plures,
majores, minores et pauciores fiunt. Qui domos conlruunt
ex rebus differentibus imam convenientem efficientes, Gcca
quidem humectant, hmida vero Cccant, et tota quidem in
parles fecant fecta vero conjungunt NiG enim ita contingeret, nihil unqiiam privatum uonlitui poffet. In quo victus rationis quae liomini debetur quaedam imitatio eft,
dum Ceca qnidem humectant , hmida vero Gccant, tota in
partes fecant, fecta vero conjungunt. Haec omnia cum diffe
rentia exiftant, natura conveniunt. In muCca prmum Or
ganum fubGlere oportet, in quo concentus quae vult dcla
rai. CompoGtiones exiisdem non eaedem ex aento, ex grav^ nomine quidem Gmilibus, fono vero non milibus. Quae
plurimum diffrant maxime conveniunt, quae minimum
differunt minime conveniunt Quod G quis omnia Gmilia
facial, nulla aderit delectatio. Plurimae et variae mutation
ns dlectant. Coqui obfonia hominibus dum apparent, eu*
Ss a

644

102

Ed. Chart. V1. [454.^]

Fofl". I. 54G.
Ed. Und. I. (iq50
oil tu wvt , gwaiv xai itaiv &. rV di Ttrra
bftoia TVOtr<sy, ovx ifa Tfipiv- od' e iv aiiiol nana hirtl-eiv, o uv (%oi OQ&wg. xQOverat xoouara iv povoxj tu uiv Vw, di xiai- ywoaa fiovoixtr fiuiinat
diayivcoxovoa ftiv yXvxv, xa x Ttav xai dtqiwva' xovsrai di Toiig q&yyovg ano xai
, xai oire roi xgovoueva ydjg iyst ovis
ara. di TQuoouvi)g ^ irg avuqtrTg to1/1*5, vauoTOV di Xvmj. oxvTodt^ui, Tstovot, igfiovat,
uiBiviovai, nrovoi. nuidov &eoanrit. ukoxg Ttg xwcAw n'ktxovoiv , izo zrg ugyr\g elg Trv o^ljv TeltvTtfft. Toro nBQiodog v oojuuti, oxodtv ugysrai, ini Tiifir. XQveiov tgyu^ovrai, xmovai, nlvrovoi, T,XOM
uval ua/.axui, ioyvoCi dt o ovvararTat- nsoyuouevoi tcm>
ttvTa xQwvrai. r&Qomog atTOV xnxu, nXvrsi, ^&,
nvQmoag %Qt]Tui,, oxvQV **
TV fftyiai* ov ovti-

jusvis generis differentia, non eadem ex iisdem ad hominum

ci bu m poLum confenint. Quod omnia fiiitilia faciant,
nullam liabeant delectalioncm , eque fi eodem omnia con
nectant , ea utique recle fe babeant. Palfalis inflrumentis
mulicis tum fuperne tum inferne foui quidam eduntur.
Lingua muGcam imitalur et ex Lis quae ilJabuntur quod
dulce eil et acidum dignoscit et quae funt dilfonantia.
Pulfat autem fonos fupra et infra, eque quae fupra, G in
fra pulfenUir, eque quae infra, fi fupra, recte habent. Quod
fi lingua probe compolila fuerit, conCentus delecta t, fin vero
incontinua fuerit, inolefiia afficit. Qui pelles fubigunt, radunt, terunt, pectunt, lavant. Eadem eil quae circa
adhibelur cura. Qui nectunt aut texnnt fila in orbem duccndo
plicant, a principio in principium defaiunt Quod ecircuitus in corpore, ut unde incipit, eodem deGnat. Qui aururu
ad opus adhibent, lundiint, lavant, blando ignc liqnant,
eque enim veheinenti coit, quod ubi elaboraverunt, ad om
nia utiinlur. Trilicum homo tundit, lava!, molit coque
igue iubacto titur, eque vehemeu quidem igne in cor

UEPI'JIAITHJ TO IlPTON.

645

Ed. Chitt. VI. [454.]

Foer. I. 346.
Ed. Lind. . (ig3. i94.)
oxuxui, & s. rQtavxonoioi uiutjaiv zioiovniv n\rv ipvyji, yvwurv d 'xovxa o (iO/4) noiovoir.
vuxo xui yij; vyq ijQuivorte yuiQovxub uno ztv
vneosyrxoyy xui nooaxid'aoi, ttqo t iXXinovta , x
Xa^arov tyiaxov ull-orie. no^et 6 art)pamo. av^exai ano ^ ig uiyiaxov, ix *
vneytyvxmv iputyovperog, xoiaiv Jkdnovai noooxi&eig,
Irou vyoaioiv xui x vyyu tyguirojv. xeafieg ^ dtvovai xui ovxs onino) ovxs ^wpst xut uufoxiooios ittia
fitnrii)g nioupeQTg. iv d art ioyovxui tidij
iiKjtqEOoiu'rwv nurxoan, oviv iioiov txeyov rsoij. x itv M&ainoi nnyovni, xul xV.u feJa
iv xy uvxij nvxu ioyurxu^ tx TcJf avrwf b/totov
ovdv xiitai uvxoai oyuvoiaiv, | 17 pon- |jp 7rooiTi xa*
ex lijpt' /p. youftttaxix^ xoirde' apjttxoiv ovr&y
oig , OTjufiu (fcorij v&tjwnirrig, vrufu naoiyft&va
priuovtiaai, noirxu dijkwoai' di inx ayruuxmv ij
pore coiiOcitnr, fed leni. Statuarii corporis imitationetn fectantur, animo excepto, eque eniin mente m liabentia fin
guiit, ex aqua et terra, dum quae l'uiU hmida ficcaiit, et
quae fuperant deinunt, et ad ea quae deliciunt , adjiciunt,
ex mnimo ad maximum incrementum perveniendo. Eadem komini contingunt, ex mnimo ad maximum incremen
tum deducitur, dum quae fnperant de trahit, et quae deficiunt appouit, cca humectando et hmida ficcando. Qui
iiglinam exercent, rolam verl'ant, quae eque retror'um, neque anlrorfum procedit, fed utramque in partem Gmul univerli imitatione in orbem fertur. In ea autem cujusvis ge
neris opera, eque inter fe limilia circumagendo efficiunt.
Ex iisdem eadem hominibus eveniunt, reliquaque animantia in eodem circumactu omnia operan tur, ex iisdem nihil
fimile, iisdem inilrumentis ex humidis Dcca, et ex ficcis h
mida efficiendo. In grainmatica tale quid ineft, figuraran
cotupofitio, quae funt humanae vocis notae, facultas quae
praetericrunt in tnemoriam revocandi et quae facienda
funt demo 11 lira udi. Per feptcrn figuras cognitio habetur.

646

'2

Ed. Chart. VI.

456.] Fof.1. 346.34;. Ed. Lind.I. fi$4. \)
yvai. railla nvxu av&Qvmoq dtanQrjOaexat, xai inunpevoq fir marusvog. V tnx oyr^bbS]
ukov xai rj aa&ijai f uv&cimmv, a"xOr v><ro)V , \ (faveiv , giv obyirfi, ylaaa tjSorri Mal cbjiwj, oxcua diaXxxov, yavoio &Quav \ tpv^Qov, ; die^oooi
t'aai xai m' di xoiixwv yvwaig r&Qmnoiair, yturiij, ttcioxgiui zoiv iaxovai. . naQavoueiv (ig5) , ,
ixieiv dixuico, IJ-unuxeiv , ukmav , gn^eiy , iafyodat
xXKiaxa xai . \\ 0 xavxa Ttoitwv xux, o i
Taira irotW &. tniSeil-i xtv no)J.wt> (fgoavvr;, <retovtat, xavxa xivovaiv eva | nvxiov yu&r, xof
d iXovg xaxoi/ novXoi &uvpovaiv. o).iyoi yiraiexovauf
i yoQrjv k&rxe v&conot xavxa dianQqaoovxat' ianar
TCat hoiXovxe xai ursuevoi,. nXeaxa tunaxr\csa, ovio;
&avueiui' nivovtt xai uaivusvoi xaxa iangrjaaortm,
xQsypvat, naXaovai, uynVTai, xXnxouatv , iHunaxtooiv , ek
x nvxcav XQTSxat. imoxixai xai janrat. tia;
Xyovw u).la xai qiQovouoiv roa. ot avioi (jtwihji xai
omnia homo tum literarum gnaras tum earnm rudii
couficit. Per ieptem iiguras fenfalio homini contingit, auditione foni percipiuntur , vilione manifefta cernuntur, nafu
odores, lingua fuavia et infuavia discernit, os for
mat, corpore calidi etfrigidi tactus pereipitur. Spiritus intra
et foras permeat. Et per Laec hominibus cognilio contingit.
Ars palaeilrica et qui pueroruin curam habent, fale quid
doceiit ex i nililuto leges violare, jure injuriara inferre, decipere, furari, rapere, vim pulcherrimis ac turpiffiruis in
ferre. Quae qui non facit malus eft, qui vero facit bonus,
hoc vulgi imprudentiam arguit, haec fpeclant et unum prie
omnibus probant, reliquos vero vituprant. Multi admirtntur, pauci coguitionem habent. Eadeui homines in foro perpetrant, dum vendendo et emendo decipiunt. Qui plnrimum decepit eum admirantur. Qui ex potu infaniunt eadem peragunt, currunt, luctantur, pugnant, turan tur, de
cipiunt, umis omnibus praefertur. Hiftriones et deceptores coram fpectaloribus alia dicunt, alia fenliunL lidem

ti-j

Ed. Chart. VI. [456.]

Fof. I. 47.
Ed. Lind. . (ig5. 196.)
elacnovaiv ov- o aizol. tri dt v&amnop XXce [v Xtyew,
ciXXa de noiteiv, xai rov amov (ir evui rbv uvibv, xai
fttv > tiEiv yvw[t7}v, or de XXrjv. ovrrn ftv al >
naui v&ommvy cfvau nixoivoivovoiV ij de tfiv^ij
vianov, wansQ xai nQoetijjai,, avyxrjaiv ypvoa nvog xai vdaxo, uuet d v&cinov laiqnsi i anav woy,
T* vanvein xai dr xai i ar&omov nvta xai vectbqov xai ngeovtiuov. uvl-etat de owe v naiv ouoiw, JX
tv fitv vowt , errs % ioatg rjg
7iej)iq>oorg xai bvxo ai^fiov, xnTSQov/isra xai
XtTixvvusva xaxavakiaxeiai, ig rtjv av^ijaiv ' iv
s noerrfivTtQOtaiv, are p(adeig ('96) iowij rrjg xtvqat xai d! xpv/Qoi awuaiog, xuxavaVtaxetai ig xrv
fiBuiaiv r&udmov. xaa d tv owuiwv ^
ion xai v trjotv Xtxyat yovuipi, dvvaxat Tyi'qeiv
xai uv'iitr. dvveiat d uv&gamot. ostig dvvarai nXsioiovg
v&gwnovg Toqsiv, ouiog loyyog. unoXemvTOiV d tmv '
ai' luv Tutifoutrtiir, ovto ca) trtazsoo. toiovtov xai cxaeza
prorepunt et irrepnnt minime iidem. Homini vero licet alia
quidem dicerc, alia facer, euiidemquenoiieleeundeiiietinterditm quidem aliam habere mentem, interdum vero aliam.
Ad hunc fane modum artes omnes cum natura humana commuiiionem habent. At vero hominis animus-, velut a me
etiam antea dictum eft, ignis et aquae temperationem fortitus, partes autem hominis in animal quod refpirationem habet irrepit, et in fane Loin i tum ju
niorem tum feniorem , in omnibus autem non fiiuiliter increscit. Verum in juvenibus quidem corporibus, quod
cum nimirum velox fit circuitus et corpus ad incrementum
aplum , velut aptatis alis evolantes et atlenu.itae in corpo
ris incrementum abfunnnilur. At in fenioribus cum tarda
Iii motio, corpusque fane frigidum, in hominis imminutiojiPin confumuntur. Quae vero corpora aetate finit llrente
t foecunda, ea nutrir et augere poffunt. Poteftate autem
homines valent, et ut quisque plurimos homines alere pote, ita viribus valet, lis vero quos alit deficienlibus imbe

648
tnjlOXPATOT2
Ed. Chart. VT. [456. 467.] Fof. 34?. Ed. Lind. L (196. 197.)
twv ompxwv nXtlaxa. xoXa ixXtaxa duvaxai xfivxg xgqpsiv, a^vgxeQu , mX&6vx<uv di xovxtav a&ertaxtga.
o * i*iv ovv XXoas otX&y, cvk av^txai' di t;
%iv yvvaXxa, i'Etrii , iv %*} T("v ngoarxvxov. dtaxgirslui de (itha uua navra xui av^txut. xai avis ziu-ov odiv txsgov xgov oi{f vaxsgov x de (U&t <fi)au
nuTtoa yuvexai xv tXaacsvwv , oidiv ngongu prfisva.
oint v *'< d xgvop nvxa diuxoauisxai, '/j.u ptv tci)', dt gadxegov, r xui nvo^ 'ixaaru iij>;
y.ai ji; Tiioif
fitv ou tv xtoaaguxorxu xat xotoir
juigijaiv ifr, ' y rirpaMijiw. nui yriua yvtxut, x ftiv &<iaov iniurjia xeXtmg di figavzsgot,
vva fitjni i/.iwi f qpuo radeixi vint jfovra ^ avyxtiv tjme xai 5i nai'rc 'Sst. [457] ag'tfa uiv ow xai
&r).tu iv xoide ( xgnm yroix uv g rvaxv x di
&ikea ngbg vaxog (tXXov no xwv ipvxgiv xai vygir xai
ftuX-Quxiv av^sxat xai axcav xai noxv xai (197) tnixxjSucillior eh Eodem etiam fere modo ciica fiugula corpora
fe habet Quae plurimas animas alere pofluut, ea funt robufliora, his vero discedentibus imbecilliora. Quod igitur
in aliud corpus ingreffum fuerit, non increscit, quod vero
in feminam, increscit, quae conveniunt nactum fuerit.
Membra autem fimul omnia discernunJtur et augentur, neque alteriim altero prius, eque poilerius. Quae tamen na
tura majora funt , minoribus priora confpiciuntur, cum nihilo priora exilian t. eque vero acquali temporis fpatio om
nia certo od i ne defcribuntur, verum alia citius, alia tar
dis, prout quaeque ignem et alimentum fortita fuerint
Quidam igitur foetus tribus ac quadraginta diebtts confirmationem habcnt, quidam quatuor nienfibus. Eodem etiam
modo vitales nascuntur, quidam citius, feptimo menfe perfecte, quidam tardius nono menfe perfecte in lucem prodeunt, ea coagmentatione quam femper habituri funt. Mi
res igitur et feminae hoc modo, quoad ejus fieri poteft,
nascuntur. Feminae vero ab aqua inagis et ex frigidis, bumidis ac mollibut, tum cibi tum potibus, et vitae ioitu

1 JIAITHS TO nPSTON.
. Chart. VI- [^7-]

FoSf. I-.347. 348.

64g

Ed- Lind. I. (197.)

finimovio xkvSmvog, lX iniv ('%& xai avri~

kvexai ei tjv /ueicu x$iv- v /<t de r[*tQy *ov [trvg xtie incrementum accipiunt. At mares ab igne magie, ex fic
is fcilicet et calidis cibis reliquaque vitae ratione. Si igitur
feminam procreare eft animus, victus ratione ad aquam
tendente eft utendiim ; i vero marera , victus ratio quae ad
ignem fpectet inftitucnda eft. Ac eque folum Loe viro,
led etiam mulieri peragcndum. Keque enim folum quod a
viro excernitur ad; incrementum aplum eft, fed etiam quod
a muliere, illam fane ob caufam. Neutrum qnidem per fe
fufficientein habet motionein, ut affluentem humoris copiam
abfuinat, fed ex ignis imbecillitale concrescit. Cum vero
in unum ambo convenerint, in fefe mutuo incidunt, ignis
ad ignem et aqua' eodem modo. Siquidem igitur in ficco
loco circumagit, fimul illapfam aquam fuperat, ab eaqu
ignis incrementum accipit , ut non ab illabentc unda eXr
tinguatur, fed et id quod irruit excipiat, et quod exiit
cogat. Sin in humidum inciderit, ftatini ab initio ab illabente unda exlinguitur et in minorem ordinem dilfolvitur.
Uno vero cujusque menfis die ca quae irruunt cogre et.

65

TA. Chart. VI. [457.]

FoT. I. 348.
Ed. Lind. . (197. 198.)
axov vvutui ovaztjrai xai. xgaxljaai nirmt, tai
tavx' tv tv%i) ^vrtinsavta nag' uyoxtQuv xux tnor.
%uraxac&ai draxta xai &iXv xai tb aaer {
uXkrka, dtxi r uiv tfi'x''} xb uvib nai /ii/ii^oun,
to di aiZuu iaq,(QEi ixaiov. xj)V^r piv ow alei buo'eq tai
cv uti'ovi xai .eaon. ov y kXowvxai oir di qvoir
eure (198) Y ryxijv. oiua Se ovdxoxs xwvz ovetoi
ovte xux cpvoiv ov(? in vyxrj, to fitv iaxQtveaOat ils
nvxa, xb dt ^vu/iioyeo&ai nb inavxa. iv uiv ou* agaera
t oiuaxa noxgidrxa uyoxgcov x%y, aezai xai 10
im'fpv xai yivovxav ovtoi ardge Xuunoi t xpv^ xai
tb aifiu axi'Qoi, rv ur nb diaxtj Xawot t^ ntira.
iv de xb uiv nb xov rdgbg agoev unoxi&ij, tb de n
tiji yvratxb &fjlv, xai nizoaxfoij xb gtsev. rv (liv rjfg,
ngoGu'wyexai ng xrv layvgoxgrv od ersoxtQTr , ov yg
lyet ngo tii OftoiQO(f(xsQOV no%wQr<SEi xiv negevton.
ngoodiyexai yg r utxtj xrtv ueim xai f ueifa xtv iXo~
aova, xoify di xuv vnci^orimv xgaxovoi. tb auu
fuperare valet, idque G contigerit, ut quae ab utrisque immittuntur, in eundem locum firaul conveniant Coire autera inter
fepoITunt et mas et feniina, quandoquitlem auiraus in omni
bus animantibus idem eft, cujusque vero corpus diflert. Semper
jgitur animus tum in majore tum in minore mili s eft. Ke/ que enim natura neque neceffitate immutatur. Corpus vero
nunquam in ullo neque natura neque ncceflltate idem eft, cum
partim in omnia fecernatur, partim per omnia commisccatur.
Si igitur contigerit nt ab utrisque msenla corpora fecernanlur, pro re praefenti increscunt, proereanturque viri
animo clari et corpore validi , nifi a fubfequente victus r*tione vitiuni contraband Quod a viro qiiidem raasculum
fernen fecernatur, amuliere vero femineum, et masculam
fuperavevit, eo quidem cafu ad validiorein aut imbecilliorem genituram commiscetur, cum nihil ex bis qnae adfunt,
habeat ad quod fe confrt, et cum quo melius nutriatur.
Parva enim majorem et major minorem fuscipit, in com
mune tarnen in ea quae exiiluut iinpcrium exercent. El

1 JIAITI12

65,

Ed. Chart. VI. [457. 458.] Fof. I. 348. Ed. Lind. I. (198. 199.)
(iiv agaev ai|ert, dt S'rjXv uetovxat Mal iuxgvexai ele
itXXrjv uog*]V. muI olxot, utv fooov xv ngxsgov Xaungol,
ouoi Si dixi no xov vg iaev xgxijisev, rQHOt
yivovxai. Mal roZvoua xovxo dixuiio ypvaiv. ijv de n uiv
ifj yvraix ugaev noxgi&i] , n dt xo vdg &Xv,
XQatTjcnj de ugotv, av^exai avxv rgnov '
d .leiovxat. yrovxai d ovxoi rdgyvvoi xul xukiovxui
tomo g&w. Tge utv ovv a irai yeratse xmv r&gntov,
diqiogot d ng uukXov, Mal rjaaov roiovtoy tvcm
i iTjv evyxgijaiv xov ti)arfe xv /egoiv Mal xgocp al
jiaidevoia al ovtijOeia. dtjkainco ngovxt yq xul
txegi (199) TOt/rwv. [458] de Ofkv yvexui Maxxv ivtv xgnov. rv utv ix uqioxtoiv r).v noxgidq, * xui ev<fvt<sxaxa yivovxai, fv d utv no xijq yv-*
vaix &r(Kv, d n vdgo goev, Mgaxra>; d
rP.u, uv&xai xiv avxv xgnov, Mal guavxegui, utv xwv
, buuig d xoaiuui, xui aurai. rv ' rv utv no
maris quidem corpus increscit, fcminae vero minuitur et
ad aliam fortem feponitur. Atque Li quidem prioribus mi
nus clari funt, fed quoniam masculum a viro excretum do
minium oblinuit, viriles pror.reantur et hoc ^
rito ret in en t. At Ii a muliere masculum quidem fecretum
fuerit, et a viro femineum masculumque dominatum obtiiieat, eodem modo quo prius increnientum accipit, hoc
vero minuitur. Androgyni, hoc el femiviri, procreantur,
hocque nomine recle nuncupantur. Atque tres haec qui
dem hominuin geiierationes plus aut minus nter fe dille
runtob partium aquae temperationem , alimenta, educatioiieset confuetudines, de quibus etiam procedente oratione
agendum. Femina vero codem iriodo procreatur, fi quidem
ab utrisque femineum fecretum fuerit, maxime ad mollitiem a natura comparalae nascnntur. Quod mulieris qui
dem feinen femineum, viri vero masculum fuerit, obtinuerit autem femineum, eodem modo increscit, et prioribus
andaciores quidem funt, venuftae tarnen et ipfae. At viri
fernen femineum fuerit, mulieris vero masculum praeva^

Q5a

12

Ea. Chart. VI. [458.] FoeT.L 348. 34g. Ed. Lind. I. (199. 200.)
tov rdt)6g Orft.v,
n Trj yvvutxo tjsv ,
de &Xv, aiderai tov vi v Ttinov xai yromu roXuifTSQiti tov nooriQtov xai rdsai orouovTm. el d
umatairj, /'1'/'!v
& t/iujr, aqatr iatr.
uv&gaxag xexavfivovg ngg xexavue'rovg noopXiaiv , fajvovg no uo&ei'ta, > aviooi dtdog, buotov z ctuo
nvzsg nagao^rjo orrai xai o diuip.og tiegog tov trvtv,
lX v oxoko ionvgovzai , toiovzov tato nrxcav
t'aiai. xzav ' ruXiaioot vnjrovaav Tootpljv , dtuxivovTui g aSrXov. xa v&oionri} \}w%t na^ei. oi
Tcv diditotv ysvo/ircav 6 Xyog Je diXcast. ft
nXttatov rj yvvaixo f yiioi aht] Tcv fittffttv. ir j-ep
uowg fiqpoTfQiuoe nsqpvxutst xuz oiaa xai iv ta^oiotv uowg xai ^tjgabtortat ano Trjg xa&gatog , SravTui TQc'tpeiv, fv ) tov vdg 1;vXXaiivy, wots sv&vg artoaifa&ui. o'vtco yero uvyxr oxdvaaSai in tu} oticus zeig
[irzgag Ooig. || 'r]v xiv ovv noXv lit itoTitov ani(20o)/<a xai oxvqqv noxoiO, drutai v /iorf'pa
lueritque femineum, eodem modo iiicrementum accipit , t
prioribus longe audaciores nascuntur viraginesque nominantur. Si quisaut animum animo commisceri minime fibi perfuadeat, is ratione caret. Quod carbones ardentes ad ar
dentes, validos ad debiles adjiciatet iplis^alimentumexliibeat,
eandetn omnes corporis fpeciem praebebunt, neque alter ab
altero dignoscetur, fed quocuuqiie in corpore ignem fuscitaverint, idem in omnibus erit. Ubi vero praefens aliraentum confumpferint, in id quod obfeurum eft fecedunt. Idem
qiioque humano animo contingit. At vero gemellorum procreationem liaec oratio aperiel. Quorum 1re quidem na
tura uteri muliebris in caula eft. Si enim ulraque ex parte
juxta osculum aequaliter a natura comparati fuerint, et aequaliter hiaverint , et a purgatione ficcentur, alere poffunt,
fi viii fernen conceperint, ita ut ftatim dividatur. Sic
enim in utrumque uterum aequaliter fpergi necefle eft. Si
igitur copiofum ab utrisque et validum feinen ex relu m fuerit, in utrisque locis increscere poteft , cum acccdeus ali

1 /111112 .

653

Ed. Chart. VT. [458.]

Foil1. I. 34g.
Ed. Lind. I. (200.)
ypiQtiaiv &. XQaxitt, yy \ Toyrj Tjg lmoarg.
<i]v d aXXm yvrxat, yivonui dtdvua. xxav pv ovy
aooev un noxoi'dr), i; rayxrg v p(foxiot(iiv
ixoaevu yevvo&ui. xtav di bj.ea, err' ftcpoxi(jaiv i) tji.su
yrexui. xxav di (tiv &iXv, di aaev , xxeov tiv
ixaxov xQair(rr, xotoviov tnav&i- ofioia di Xt]Xotai
tSvfia di xde yirexai, oit ngtxov uv loa tu yuwa v
og aiderai, insna on xal Hua '&, eneixa xijoiv uvTfl TQoq jjJir uiexui, vuyexui ig <f og. inyova
S ' ylvtxat. * a pttjiQat deotiui
^rjai qivasv tuioiv r yvvr xoiavr? oitf^it lijoov xui
^eouov iunatj, ovx 'n yrexat iv rjja fi^TQrotv vyaaai
ovdeftit], rjTig ineusninxov anfjiiu xgaxTa>j. t
%vvaxaxa* | 9
'> dtuxeXtuv d o 'dvruxai, ukX
nui nQodiaq>&eQSi, dixt, o v/xytoei u~
<pov. vdaxog d Xenxxuxov xal nvQog yaixaxov
avyxQrpiv Xaovxa v otr&yojTiov aJijiaxi yieit'oxirv tl-iv
nodetxrvei, diu , or* if * ueTaokqat navxo
mentum fuperet. Quod aliter contingat, gemini non nascwntuT. Cum itaque ab utrisque mascultim excretum fuerit,
in utrisque rnasculos generari ' eft. Cum vero femineum, ab utrisque feminae procreantur. Quod' fi hoc quidem femineum, illud vero masculum fuerit, quodcunque alterum fuperaverit, id ipfum incrementum accipiet. Simi
les vero inter fe gemelli banc ob caufam exilunt. Impri
mis quidem quod aequalia l'unt loca in quibus increscunt
deinde quod ex eodem femine fati funt, poitea quod iisdem
alimentis angescunt, vitalesque in lucem producuntur. Foe
tus autem fuccidanei hunc in modum gignuntur. Ubi uteri
natura calidi et ficci fuerint, et mulitr ejusmodi, femenque
calidum et ccum incident, nulla amplius in uteris exilit
humiditas, quae fuper illapfum fernen fuperet. Quam ob
canfam initio coalescit ac vivit, permanere autem non po
te ft , quin etiain quod prius ineil infuper corrumpit, quod
non eadem ulrisque conducant. At corpus humanuni ubi
temperationein ex tenuiffima aqua et rariffimo igne adeptum

654

Ed. Chart. VT- [458. 45g.] FotI. 49. . Lind. . (200. 101.)
twv Qmv xqat fieyiozyaiv , ovts to vSojq Ij [45g] nvxvozazcv sort vdazog qpdoioiv , ovze tivq ir
to hvq , ovze ziv iv ,
ovze Toiv oiTuiv xai v zoiai diunruaai. Stano
y yveav ts Treazrv dtl-a&at, /(aoi)<pre^a xai nlijauovrv- yakxog ^ xai qmtoctos n)Morr
xyftv xai yvezai xlhaxov. xai vSazog if zuxov xai nvQ aizazov ovyxorjaiv hxuavovra taaect*
to. o jucv o? zavzrv eypvzeg ttv qpvotv vyiarorteg dio*
xsktovaii Tv TfvTa yjgvov , [ixgi zeoaaxovza Itojv , 0
de xai n%Qb yrgoig la^iov. oxaoi d' av
vno vovaruazg ziyog vn zeaaagaxovza "zea, o )
diacpvyyrovotv. oxaa d otaiizmv ovyxtjatv Xafiatu
jrip to IrsyvQotuTOV xal vdazog nvxvozrov, iayva
(lev xai i$$<ouva ybezai, qivXaxrjg S noiijt
dsueru. fieyXng yg zg [tezaoXag ^ei en uyzsoa, *ai
v xw to vdazog iqpdoiaiv g vovaruuzu nnzovat , xai

fuerit, faluberrimum babitum ideo efficit, qnod eque ia

maximis anni tempelaturn mutationibus, eque in aetatum
transmutationibus , eque in ciborum ac potuum victns ra
tione, aqua denilima cxilit in aquae acceflionibus , neqo
ignis in ignis incurUbus. PofTunt etiam ambo tum genera
tionem tum repletionem copiofam fuscipere. Aes tum molliffimum tum rariffimum plurimum temperamentum recipit
et optimum redditur. Eadem ratione etiam quod in aqua
eil tenuiffimum et quod in igne e rariffimum inter fe
temperate. Qui igitur liac natura funt praediti , fani omni
tempore usque ad quadragefimum annum perfeverant, qu
dam vero etiani usque ad extremem fenectutem. Qui vera
fupra quadragefimum annum morbo aliquo correpti fuerint,
vix unquam -evadunt. At vero corpora quae ignis validiffimi et aquae denfiffiniae temperalionem fumpferint, valida
quidem et robula evadunt, verum multa cura indigent.
Magnas enim utramque in partem mutationes babent, et in
aquae et ignis acceffionibus eodem modo incurrunL Hnic

REPI JIAITH2 TO .

655

Ed. Chart. VI. 9-]

Foi. I. 349.
Ed. Lind. I. (201. 202.)
v xov nvbg woavxoig. toZoiv ow vfKfte*
XeeO-ai, xbv xoioviov Tig w'pu ' vaviievusvov, vuto ptv pdov yivofih^jg, roat %Qso&ui, uixqov [- uiv uno xijg iTjg vdaxg
nal nvog Xsnxoxxov %vyxQr&vxcjv
v Tii awuaxi xotuvxu %vpairsi. e tov diuyivoxetv %Qrj
tpvxfjljv cpvoiv Kai yor/v. xuvxa tu otuaxu tv xt ^siucort
vooewxea i v x &oei , xai v rQii r\ tv T(T y&ivoTtwi'j. xwv t]Xixtuv vyiTjOOTUTOi/ mv xoiovxwv o naeg,
evTtQot vmvGXoi. voaewxuxoi, d o TtQeouxaxoi xai o
eyyiaiu. xai xa^t'cag yrqaxovaiv al q.v(20?.)eieg avtai. Hiui*tio~&at 9i %vfiq toei Toot xoiovioioiv xoa Seyuuvet xai
%tquvu xai nvroiai xai ouoioi. xai ng {w fiaxog uXov nvov noiee&ai, ij eota. tv d
7.uy nvqg vygxaxov xai Liaros ^
l-vyxQTjeiv v owftuxi, xoat Si, yivtoxeiv vyorv xai &agfxrv (pvaiv. xaftvovct uiv ol xotovxot v xw /p,
de v y&woniQo) , 'i* v uiv iw rQi /SoAij
igitnr victus ratione anni temporibus contraria uti confert.
Aquae quidem accefllone contingente iis quae aquae adverXantur utendum , fenfim quidem pro anni temporil m ralione
transmutatione farta. At ubi aquae craffiflimae et ignis textuiOimi in corpore temperatio facta fuerit, talia conlingunt
lex quibus frigidam et humidam naturam dignoscere convenit. Et corpora bieme quam aeflate, et vere quam autumno
naorboGora exiilunt. Inter hos quoad aetates attinet pueri ma
xime fani funt, fecundo loco adolescentes, morbis vero ma
xime obnoxii feues, et qui proxime ad eos accedunt, eaeque naturae cito fenescunt His victus ratione conferunt
quaecunque calefaciunt et ficcant, turn in laboribns, turn in
cibis et ad exteriores corporis partes labores adhibere ma
gi* quam ad interiores convenit Si vero quod in igne eft
humidiflimum, et in aqua denGImum temperaturam in cor
pore acceperit, ex bis humidam et calidam naturam dig
noscere licet. Hi quidem vere maxime morbis tentantur,
autumno vero minime , qiiandoquidem vere htuniditatis ex

(356

110.02

Ed. Chart. VI. [459.] Fof. . 34g. 35o. Ed. Lind. I. (aos. 20.)
zj vyQuorjg, v d tj & avuuextt] xrjg ijoaaiij.
xtv d r\ixtiu>v jofffpararat xoui veuixeai eiaiy. aidera*
d x _. ; o xoiovxot, yrontu.
diaixea&at dt l-vftqeaei axau fyuaivovxu t/uj* xal oiar
xal noTvv xui nrwv. tov d nvovg xainoioiv ew ro
? notteo&uv 'icuqtoet fiurta. el d ayxoijaty Xuoi
nvQog lo~xvQQXUTOv xal .'Jaros enxxuxoy xal fijpq
t ywig xal deout], voog utv xooi xotovioust* t'y Tjai
nvag icpdoiatr, vyttj di v x\at tov vdaxog. r\ixysn
uxua!ove>ei, 71005 oaox eeijt'ryv rooegxuxoi, vytijxaxot
d o iroeavxuxoi, xal tu tyyiaxa txuxtyvn: daixat
xpu^ovai xal vyairovat xal xojv nvinv xooi ijxwxa ix~
Oeuuirorxeg xal ovrxrxovxsg itkeaxtjy ipv^tv -^aovai.
u TOiuixui (pmeg uuxQotuxuxot xal vytroxaxoi yrorxuu
rv de ovyxQijaiv \jr nvoog tov yuwxxov xai vdaxo tob
J-rjooxxov, iQt xal rfw^Qt] j xoiavxi] qvatg. voaegr '
iv y&tvonwQu, vynQT d tr rjo () xul xtu
ceTus eft, autumno vero ficcitalis commoderatio. Ex aetatibus maxime morbis obnoxiae quae juniores. Corpora vero
celeriter increscunt, dique deliliationibus obnoxii evadunt
Victus autein ratio coufert quae ficcat et rfrigrt tum in
cibo , tum in potu laboribus. His quoque partes corpo
ris internas laboribus exercere maxime conduciL At fi
quod in igne eft validiftimum et in aqua tenuiffimum, temperaturam adeptum fuerit, el calida ea eft natura, iique in ignis accefllonibus morbo corripiuntur , in aquae
vero acceffionibus fa nilale frnuntur. Aetalibus florentibus
quoad pleniorem corporis habitum coiiiparandum morboffimi funt, fenes vero et ad utrosque proxime acce
dentes admodum fani. Viclus ratio quae refrigere! et bumectet, et labores minime calefacientes et colliquantes, pluriraam refrigerationem exhibebunt. Ejusmodi naturae longlffimae funt vitae, et maxima fanitale fruuntur. Quod fi
ignis rariffmi et aquae GccifOmae temperationem acceperit,
ficca et frgida ejusmodi eft natura autumno quidem morbu
obnoxia, ver autem et proximis teinporibu faua. Eodein

 I J1A1TH2 .

667

Ed. Chart. VI. [45g. 46o.]

Fof. I. 35o.
Ed. Lind. I. (20.)
. woaxwg rkixai itgog Vea zsaaaxovza voaeai'
nudeg vyiTjxazot xal zu ngoaiyovza txaxegoiai. Suixut
xom &eoftal ovaai iyaivovai,' xul nvot Xyov noaay/xtroi ijavyy tu&efiuivovxeg , utj novXv n vnao%vxwv qpgovxeg. nei Atv ovv yvoiog diayvcaiog o'vxm ^gr
tfiaywwaxeiv xtj t UQWS vozewg. al di r).ixui [46o]
aurai ngg ojDrcg w8e '%ovai. nag utv ovv xxurzui vygoai
xal &suuoTo , Sizi ex zoituv ^vvazrxs xal Iv zovxoiaiv
|;#ij. vygzaza uv ovv xal &>Quxaxu oxoa syyioza
ytviaiog xul av^exat tj nkeoxov. xal typpeva wuavxun;. rsrjvaxog d &Qfig ftv * itvg imxgaztsi, f qpodog
zov vuiog' ijog de ort vygv 8r xuzur).wzui ex
, fisv g zrv avioiv zov , zo de g
TTjv xrroiv zov nvQo, zo de ino zSrv nrav. uvrj, *
aifli ajfia, |jjos xal xpvyog, tor* / &eouov J
'q.oog ox fr* tmxQaxf'et, u)X eazrpcev nxQEfiiov
zrjg lautos xul xait\pt;xiui. ix xrtg rttaxQ^g rfoxi}$
modo cum XL. annorum aetatem attigerint, morhofae, pueri
maxime fani et cum ad utrasque aetates accedunt. Victus
ratio conveniens, quae calefacien<lo humectt, et labores qui
feniim adhibili leniter calefaciunt, ncque multum ex bis
quae adfunt tollunt. Quod igitur ad naturae Cognitionen]
atlinet, ea Gc ex prima corporis conftitutione dignoscenda eft. Aetates autem per fe confideratae hoc fe habeiit
modo. Puer quidem ex humid is et calidis temperationem
habet , quandoquideui ex his confit el. in Iiis incrementum accepit. Quae igitur ortui funt prxima, bumidiffiina
et calidiffima et quam plurimum increscunt, eodemque
modo quae ad haec accedunt. At adoiescens calidus qui
dem , quoniam ignis accefCo aquam fuperat , liccus vero,
quia puerile humiduni jam confumptum eft, partim quidem
in corporis incrementum , partim vero in ignis rnotionem,
partim etiam a laboribus. Vir, corpus conlliterit, ficcus et frigidus, quoniam calidi quidem acceffio non amplius fuperat, fed fiftitur incrementum in corpore quiescens et perfrigeratur. Verum ex juvenili aetate ficcilas ad8 . i.
Tt

658

12

Ed. Chert. VI. C*o.] . For. I. 35o.

Ed. Lind. I. (5. :w)
fjpov ivu uno di zrg imoarg qktxiij xai ro duto;
zrjg qtoov, ov% '^cuv zrv vya<jii]v dt zuiza ;< *id
vyoot xaztezui. o di ngenuzai
xai vyol , ici
nvo fttv %<](1 , vduw d iq.odog' xai trtatr pit
unullu'ig , vyov d xuzozuaig. rwv di nvztav z iii ap
otra ' aal ^, zu di dzKta yoria xai
ipvxQzEQU (ao4) dt xde. bu zs n Q%jg i* rotorotoir
ixzega yveto xai two TOtoruv avsxat, ytropera ti
tii Stuzyeiv lnmovaxQtj<n juterai, wazs sx&eouuirtaat
xai no^rjoatrea&M. z Si &rXecc vyooztorpi xai (fudvpoTQrai Tgcr* diahytti xovzat, xai x&uQOiv zov Oegaov ix
amuazo txuaxov fttjrg noitorzat. ntl di qpponjffio;
>1''] xai cfooavifjg ovouu^oivTg mdt ije. nvog i'foczazov xai xidazog zo lijooraro xQjaiv Xaotzu t iw
(puoripwzazu, dtzi zov ftiv itvg i'^ei n zov l-aro:
z vygov, z d vdwg ir nvQog zo Sijor. ixzeger
ovvoig uiiaaxtaazov- tint zo nv itj zoqr]i rdttatieft, ncque accedente aetate, eque aquae accefCor.e
humiditatem habet, ideoqne a ficcis et irigidis fuperatur.
Senes autem frigidi et humidi, quoniam ignis quidem deceffio, aquae autem acceflio adeft, et ficcitalis quidem i.m> motio, humidorum vero conlitutio. At vero inter orones
mares qiiidem calidiores l'iint et firciores, feminae vero
humidiores et frigidiores earn ob caul'am, quod utrique per
exordia in talibus nati funt, et ex talibus increverunt. Quia
etiain in lucem producti masculi, laborioGore victus genere
ntuntur, quo incalescunt an reGccantur, feminae vero faomido magis ac otiofo , et fingulis nienlibus calidi purgationem ex corpore habent. At de ea quae dicitur aninii prudentia vel imprudentia fie fe res habet. Si quod in igne eft
maxime humidum , et in aqua maxime Cecum, incorpore
temperata fucrinl, prudentifma efliciuntur, quoniam ignis
quidem ab aqua humiditatem , aqua vero ab igne ficcitatem
habet. (Jtrumque autem hoc modo fibi maxime fatia efle
videtur. Neque ignis alimenti inopia longe proEciscitur,
eque aqua motionis penuria admodum fublevalur. Utrua -

 JIAITH2

65g

Ed. Chart. VI. [46o.] Foff. . 35o. 35i. Ed. Lind. . (ao4. ao5.)
por ini novXv oitw, ovze vdtog [ xivroiog ni novXv
euerov . avio te ovf xxegov orcu; avzugxaxarov taxi Tf uXXrjXa xgrfivxa. t yg iXpaxa
ndXug dxui , fiXtaxa roai iraeovoi, nQoayei, nvgg
qxiaxu xivevuevov ui\ vn myxrjg, xai vdaxog t /; itrio iijg. H ix xovxoiv d t\ tyvyl] avyxgrfteaa
goriuotxty xai uvruorixaixi}j. el d tivi uayoyrj yjgeouri}
totcov oxoxegov ovv u^rOet] i uagavoi, qpgortaxaxov av
y'roiTO, diot ovxcag iyovxu avxagxoxazu. el d nvgog toi
eiXixgtreaxxov xal 'vdaxog ovyxgTaiv Xuoi, irdeaxegov d
nvg er ro vdaxog Xyov, qgvi/toi utv xai oviot, lvdeoxeoot de Tjg ngoxgtjg, dtxt, xguT(?o5)iievov x6 nvg
vito vdaxog xal gadsirjv xr)v xatjatv noievuerov , rcu&gxeoov ngoannxu ngg xg aa&r\<nag. 0101 3'
eial Inuixwg ai xotaxui ipu%al ngg o ti av ngoaiyoiaiv.
e d & dmixmrro xul ygonuxegoi xai oiegot, yvoirxo ixag ) voiv. ivpytgei d
ng nvgg tuixrjuaai, fiXXov %~ xai iirt '*
que igitur tum Loe modo fibi fatis eil tum inter fe temperata. Quod enim vioinis minime indiget, id maxime praesenlia amplectitur, ignis qui minime eque neceffitate movetur, et aqua quae maxime non per vim. Ex. bis en
tern ubi conlemperationem animus babuerit, prudentia et
memoria maxime valet. Quod aliquo fuper inducto
uius fuerit et borum quodcunque incieverit aut contabuetii, imprudentiffinius evadit, quod cum fie fe babeant, ipfa
fibi maxime fatis ev yidentur. Quod fi ignis et aquae puriffimae lemperationem acceperit, et ignis aqua paulo in
ferior fuerit, ii quidem etiam prudentes funt, plus tarnen
illis quam in priore temperatione deeft, quoniam ignis
ab aqua fuperatur , tardamque motionem efliciens fe^nius
in fenfus illabilur. Ejusmocli autem fere ilabilcs funt,
quamcunque ad rem fe applicu< rint. Quod G recta adhibeatur v.ctus ratio, prudcntiores et aculiores praeter naturam vadant. His autem conducit ut viclus ralione quae
ad ignem niagis accdai utautur et eque cibis eque potioTt a

66

12

Ed. Chart. VI. [460.]

Fof. I. 35).
Ed. Lind. I. (2o5.)
[46o] omW l*rre OTOutrtuv. Souoiatv ovv %oieG&ai
olan ; iyQo x>a>it xai ijoor
inioTtxtui Oaaov- nh<Ji xai rp//tecrt xct too toioiTOKJt yvpruoioiatv o -u/ijf'ow xQteaOai, oxio (ir\ xoiXoraoxv nQMV yivouvmv nXt<sfiorrg 7rXijo(rrt. uovt&i9ui
yo vyxi] Trj xf)Vqi t!]V xivraiv 710 ioiovtwv, lolffi
18 nEQmioiei l-viiqiost yotea&ai xai no deinrov xtii o{Qotai xai ;t rcv . ano Sshrov juiv, oxw Tpoijf
ltgoTQi}v r \\)v%* dpTai n iwv elownaiv op^pou 5*,
'xw? at dttbodoi xsrwriai to vyoo xai fir <poaaunat o
npot t7 V'^JW
T(^'' yvpraawv , oxcu /ir iyxa~iafeinrpub iv t() noxQi&v uno ro dyupov, pqi '.vftfoyijiai t) V'Z) "2^ jKoppf'trj ra; ie|(Joi's, /iij$ ffiTup^ t^v rjO(/.ri'. |if/iqp<fpEt <5 xa ifiioio okaOut,
oxaig {) aoqiut aejua, 'ti IrdetatiQor o urot
diuTTQi'jOGovTui' , nfjaayeiv di to twv tftmr, xat fuxoor
TiQoen'd'tVTa atTov ts utaauous r iku^iaiai.
jfpt'sffttt tf ^* ?j . . d t-Jerr;
iqidw yivofirmv nhoru, v d tjm wqo 1/
nibus expleantur. CurCbus taque cclcribus ten du m , quo
et corpus liumore vacuetur et liumor celerius iiftatur. LucU
autem, friclioiiibus et finiilibus cxercitationibus uti non convenit, ut ne caviores redditi meatus expleantur. Ab bit
enim animi niotum gravari necefle eil. Deambulationibat
etiam tum a coena tum matutiuis, itemquepoil curfus ntendum cit. A coena quidem , quo ficcius alimcntum ab il*
quae ingeruntur animus accipiat. Mane vero, ut viae liu
more vacuenlur, et animi meatus minime obilruantur. Ab
exercitiis autem, ne quod a excretum eft iu corpore
rcmaueat et animo commixtum vias obdruat et alimentum
conturbet. Coniert etiain ut vomitionibus utantur, quo
corpus repurgetnr, quid negligentius labores effecerinL
A vomitione autem fenfim adjiciendo cibus oierendus, per
quatuor ut miniinum dies. Ungi vero quam lavan mag
convenit. Rebus autem venereis in aquae acceluonibus roagis uteiidum, minus vero in ignis incurGonibus. At fi in

1 JIAIT1I2 TO I1PS2T0N.

Ed. Chart. VI. [4Go ]

. I. 56i.
Ed. Lind. I. (206.)
ftstora. (206) ei ds rin svdseaxsoijv xrjv dvrauiv nvQ
Xaot toi iJJaro, oa^vito^ijv avyxr xuxrv slvui. xai xa7.tor, o xotovxoi itl&ioi. xt yo uadsiijg sooijg xi]g
nsotdov , xax guyv ti nooannxovoiv ai ale-&raisg. xai
ojuat ovoui in' olyov rtifxiayovxui is dt oadvitjxa xjg
nsgidov- al yo ala9raiig xjg tyv%ig xaui, fitv V btjjiog
/.al xoijg siclv, |, ds di xpuaiug, aaSiiregat
xui uia&rTxsgut. Totojv litv ouv ulodrovxai xa o zoiovxot oiidiv rjaaov, olov xwv \wowv xui ' xai rwv
tootwv. xaa ds di xorjg uloO-taOui dsi, xr
irozsoov snmuyxai ov dvravxui uiad ytod'ai. rv yo
oeia&ri r tf/i^rj vu nvog nsa&vxog ovx tiv a'e&otxo
oxmov xi tai : ovv xotuuiui
ou Tiaoypvai tocto
di xayvxTjxu. si ds odwg diuixwxo, tXxiov yiroixo v xai
o xoiuiog. ^vu<ft(ji ovv x diuixr/uuxa unso to~> tiqoxsooj.
%rgoxtgoiai ds xQrfi&ai xui tkuaaoai xoai atzioiat' '
St nvotai TiAi'oo xui o^nxgoioi. avfKftei ds xui nvgiijo&at, xui tuttowi yussodui x xwv nvQiiawv xui ngoau-

aliquo inferiorem quam aquae polentiam ignis fortitus fil,

tardiorein euin elle ncceffe el, appeilanturquc ejusmodi
flolidi. Nimirum enim cum tardus fit ambitus, paulatim
fenl'ationes .illabuntur, et quae acutac exiflunt, fenm etiam
comniiscentur , propter ambitus tarditalem. Acutae enim
flint aniini fenfalioncs , quae vifione et audilione porcipiuntnr, quae vero tacln, tardiores et facilius fentiunlur. Has
jgilur non minus ii lentiunt quam quae Amt 'rigida et ca
lida et ejus generis. Quae vero vifione et audilione percipienda futit, quae non ante fciunt percipere nequeunt.
KiG enim ab igne illabente commotns animus fuerit, id qualccunque lit non percipiat. Id igitur hujusmodi animus ob
celeritatem non contiligit. Quod fi recta victus ralione
utatur , is etiam melior evadere queat. E^dom igitur quae
priori victus ratio confer, verum eibis tum ficcioribus tum
paucioribus , laboi ibus aulem pluribus et vebemontioribus
utendum. Coufert eliam ut fouieutis et ab iis voiuilionibus

1002

Ed. Chart. VI. [46i.] Foitl. 35 1. 35a. Ed. Lind.1. (. 207.)

yayqiiv Ix /Stuv ix nXstovog ygovov , ijv ixoiist ivdstazeoov , xui tavxa vyieu'xsyog V xai cpyoriuteffog
s't]. rv di xuxrjO-iir] irri nistov txvq vn tov ionog
vduxog, Toxovg rdr o (liv yyoru voua^uvaiv , o di iuooi'Tqxovg. tari ' r\ uart toiovtuv ini oudiixtotti.
oiioi xluova ovder XxmoivTg j ttmtovro, dsdiaai
te t pi queou, Xvniovxai ini xoioiv \ ixQftafxovat xai
alo'jiofivoYzat, oaiv oii n(oarxsi qiQoriovoi. j li'uqit(jci TOiyctQovv TOVTuioi nvQirjed'ai xui tXfeQoiotT txxa&aigeo&ai ix xutv nvotijaaiv , xui diaht; XQse&ui r et
jryorspov. nyruatTj di nrsvporog oviog dtSTUi xui ttoanir;.
si s iidwQ tvdssoxyrjv xr\v dvvuftiv Xoi, ro txvo
ut.ixoirij t1]v avyxouoiv yvxoiv vyiavovev ctftaat qoorItoig. f di ToiaviT] ifiv%] xa^tuig ala&urofiri] twv xui ov / anim ovoa no".xig toxi, cp vat^ pi*
ovv rj xotairij ipvyf yu\)i]g ' ekxtwv di ysroixo OQ&mg
diaasfierog, xai xuxcov pr &wg. ovutQet, di rio lowi'ta
%f diuuj %ttio&ai vduTg fiXkov , insQo/Mg <fv~

ntitar, et poll vomitus ex longo intervallo cibos exliibeat,

minor vomi tus contigerit. Quae G fecerit, magi valebit
et prudentior evadet. Quod Ii nagis ab aqua ignis fuperetur, bos jam alii dementes, alii attonito appellant Eorum
auteni infania tardior exiflit Hi plorant cum a nemine
vexentur aut verberenlur , minime metuenda metuunt, mo
bilia afficiuntur ubi minime convenil, et fentiunt quae pru
dentes non deceanl. Iis itaque fomenta conducunt, et a fomeutis -gationes ex veratro, et viclus ratio quam antea
dixi, isque pulmonis extenuatione et Ceci Late opus habet.
At G aqua inferiorem quam ignis facilitaient adepta lit, cum
Gnceram contempera lionem babean t, fanitate corporis et
prden tia valent. Ejusmodi animus cilo quae ingruunt
percipit, neque frequenter ad alia fe transfert Hujus igitur animi natura bona eil , melior tarnen efficiatur , G recta
victus ratione utator, ut deterior, fi prava. Huic vero victus relio conducit, quae ad aquam magis fpeclet v et ne

 I IA1TH3 TO IIPQTON.

. 663

Ed. Chart. VI. [*6o. 46] Fof. I. 35. Ed. Lind. I. (307. 308.)
aooouerov xui oix'uov xai . xi dfifioiot
xuunxooi, xai tuvloiat xai xai xootv V.otai yvfiruaiotoiv , vneQoXqv ovdsvg noieuevov. [46 1] iv y fyy
vyqgw x xai ur vit uXXov xirg 1-vvxu()a<sorxu,
xrg
Qorifiog avyxQtmg ei ' ni nXtov xrtirjdeii}
rj vdaxog divapig vno xov tuo;, Zutgqv fv xoaoixut
avyxij tvM Trv x>vx>v haa> duxxov xiracu, xai np xg
aio&raiag &eaov nyocninxetv, raaov unftov nxeoov, dixi, XQrexui xa xui ni nkei/jova onxuxat diu xa%vxijxa. avuqitcjet de xa xoiovxia diantjaOai,
nog vduxog diur/j .ilJ.ov i xt nqoxtQiy xui uij u.2.0V r xai l^vatv i xiaai ' xv) vutoxtyy
xai Xayvyoiv tkuaarwg ytea&ui ' xui xiv nvwv xoat
(fioiv uhaia xai nXsiaxoKtt. xoTat (ao8) 3' vno fiig
%(jo&ai fv ryxij, Xxzoat d xai uxoiaw tx xojv
avtv n\icuorwv, 'xaig xsrwxut fttv x aorna, deQuarriui
S wg 7]Xi<siu. avuqifoei d xui aaxsiv xoXat, zoioioim
nuit xo fovuovg eivui. y auxg evt%iv xavuaxog

que in cibis, neque in potionibns, neque laboribus uoduiti

excdai. Curhbus ilexis et circenGbus, luctis et reliquis
exercitationibus ulantur, dum in nullo modum fuperent. Si
enim corpus bene valuerit, nullaque re alia perlurbctur,
Laec aniini contemperado prudens eft. Quod adlinc ina
gis aquae vis ab igne fuperetur, eo acutiorem quidem nniiiium eile neceie eil quo citius movetur, et ad fenfaliones celerius incurrere, verum priore minus ftabilem , quoniam quae adlunt feceduut, et inpulnionem cleri impcluferuntur. Huicconducit ut ea victus ratione utatur, quae ina
gis ad aquam fpeclat quam prior et maza potins quam pane,
piscibus quam carnibus, polione eLiam diluliore et venere
vario re et laboribus, qui fecuudum naturam maxime obeuntur et quam plurimis , iis vero qui per vim fuacipiuntar,
non ni coactus. Yomitionibus au lern poil ipfas repletiones paucis utatur, quo corpus quidem evacuetur, quam mi
nime vero incalescat. His etiam ad prudentiam confert, ut
minime carnou vadant. Ad optimum enim corporis habi?

664

Ki

Ed. Chart. VI. [46 1.]

Fof. I. 35.
Ed. Lind. L (208.)
q>Xeyuovr]v vyxT yvso&ai- oxxav S xoioxrtov mx&if ij
xoiuvxr tyv%r , g (luvrjv xa&axaxai , xQaxr%yvxog ro iza
ros xai im<jnaa&eaa. lu^tpeoei xoai xoiovxoiat xai ;
nfia noraoeiv, eQcaxoat (tXXov r aatxoiai.
y r) yv^t] ri) TQoqx xaxauwyouevy avuyfp fiXXor r
vdsr)g ovaa xocprjg. e d nXtov utxQuxr&eT vdto irai)
roi nvog, ol-EM] r T0iavxr xj)v%r oyav xui xovxovg vetgoioeetr.
xuXovai S aircov moftaivoutvovg. t'ait yo yytora party;
x tooSio". xai yft uno Qa^sirjg Xsyuorijg xai uavuyoonv
/luvovxui xai sv , p&toi xai sv xqoiv eve$rot rrj aaug
xai viro xwv XQtrqaytav. XX %r] xhv xoiovxov
ftev tivTiV '&, xui ] uXXt TiXrnuovrg, xai yvpvaaw t(5 hjg yivofiruv, (ty de uiointof iaix& , xa Xayroioiv t(p&oav nXqv iw xa&ugzixr , xa
ijC&vdioiew iv akut} xai vgonoxisiV eXxioxov , v S ranosi pr, ti yyiainxaxa xovxov, uti olvov xai
Xevxov xui xoXot negmxoiaiv xolot, oq&qoio'i tiovMhoi.

tum ardoris inflanimationem acceder necefle eft. Quod

cum accident, ejusmodi animus aqua uperata in furorem
agilur et addncitur. His vero confer t ut negolia cibo fumpto
potius quam jejuni obeant. Commodo enim alimento ammixto ftabilior longe animus evadit quam alimcnti indi
gene. Quod adbuc magis aqua ab igne iuperetur , ejusoiodi animus valde acutus eft, eosquc fomniis agitai i ne
celle eft. Hos autem fubfuriofos vocant. Hoc enim inTaniae proximum e, cum vel a levi et contemnenda inllammatione inianiant, et in vini potionibus et carnis bona habitudine et a carnium efu. Sed et bunc ab bis quidem om
nibus abftinere oportet, et omni alia repletione et exercitationibus quae per viui obeuutur. In vichis autem ntione maza non fubacta utendum et oleribus coctis, prae
ter quam purgantibus et pisciculis ex mnria. Quin etiam
aquam biberc optimum, fi fieri poffit, fin minus, qnod. ad
hane proxime accedit, vinuin molle et album. Deanibulationibus quoque inaltinis. mulls utatur, a coeua
4

1 JIAITH2 .

665

Ed. Chart. VI. [46i. 46a.] Fof.I. 35a. 353. Ed. Lind. I. (sog.)
ano deinrov dk xaov i^avaarvvai,- x uiv ana ui;
|ijoj'wti no Twv denvov nsgwuxoiv, to di
xevwxai vilo oq&qov. loveafrut, di x^,aQV i5a(aof))Tt
reoixP.inqv paXXov t %oso&ui. svftcptuu di al iv im ?
irg vnvowi %& y(t%toiv r noXkomv, urj
Tto^t]garrjxat afia vno xrg tvtj. jjnTdswv di
Zoos' xai ekkeQOwi xuOaoeiv nQonvQii&rTug. sha nyew ngog xfv diaxiv Vjuupj xai ftr aauov xg nfiug ,uti xodiov noia&ai. x xavxtjg xrjg emfteXeig fj xoiaxi
tyVM fQoviurnixt] av r- neoi uiv ovv cfQovuov xai utfQOvog ipvX4S ovyxQ^aig airij ulxvr, uonsg [toi xui yyunxat. I xai dvuxui ix xfg iaxrg xai fieXiitov xui pigmy
yveo&ai. douoto di nvog tmxguxovxog xu> vSaxi nvxa udvvaxov uv o~u>g xui xov vaxog tntxguxovxog tv
ovyxoqaeii x no uvfyaai- ix xovxatv di
Kai q/QOvoxsQut yrovxui. [46] x>rsdi xoiovtmv oux iorlv
r ovyxgtjGig i'xi' oov i^v&upog, ()a%)vuog, dvho, ml.ovg,
dvousvijg, e'vrov, xwv xoiovxotv nnutv r qivatg rwv noiov
exurgat, ut ne cibi quidem a deambnlationibus poil coenam
reCccentur, corpus aulcui a matutinis evacuetur. Aqua
tepida autem circumaflufa polius perfundalur quam ungatur.
Confort etiam aeilate interdiu fonino uti breviore quam
multo, uti ne corpus ab anni tempore reliccetur. Cominodum etiam eft ver fotibus antea praeparatos , potionibus
ex veratro purgare , deinde fenfim ad victus ralionem adducere, neque bunc jejunum negotia obire oportet. Et hac
fane cnra ejusmodi animus prden tilGmus evaferit. Prudentis igitur et imprudentis animi bacc contemperado caufa
eft, velut a me fcriptum eft, victus tarnen ratione melior
et deterior fieri poteft. Ignis autem incurfibus fuperanlibus
forte aquae aliquid addi non poteft, ut neque aqua in contemperatione fuperante ignis augeri. Ex his vero pruden.. tiores et iniprudentiores animi efficiuntur. At vero iorum
nulla amplius contemperatio, cujusmodi eft ad iracundiam
praeceps, lentus, dolofus, fimplex, infenfus, benevolus.
Horum omnium meatuum natura per quos animus fertur

666 1 IIEPl JIAjT. TO UPT.

Ed. Chart. VI. [462.]
FoSf. I. 353.
Ed. Lind. I. (sog. aio.)
9t <av r tpu^ij nogsverat, ulxr taxi. Si xokuv yp jytuat
no%(QE xai ngg oxoi ziva ngaanhixti xai xooig not
xaiuftayeiui, qoorovai- i zovto yovv vraxof x
xomvxa x diaxrjg pe&taxvai. vaiv y pstanhiaut ipava 0x ^v . d xai xrj q.aiVTg xoit] rt t
et, o txqo ctxioi xov nrevftaxo- V oxoioir yop V varv xtvtexai xai xgg oxoovg xirg , toiavxrv vyxT] xrv (paivfjv ehai. xai xuvxa ftv dvraxov xai
%tyta xai skxiat noietv , dixt Xeioxgovg xai TQa%vzoovg
(aio) xovg ngovg nvevuaxi, dvvuxov Tiot^aai, xeiio di
draxov ix diuxijg Xkoiaat.
12 112
TO JETT EPO N.
XcagUav d &oiv xai q,iatt txaxuv wds ^f] diaytrtaxstv. ; 1^9 tinev atds %si. f psorjtiyiar
ttsiutrtj degpoxigt] xai ^rjoxtgrj xfg ngo xg iyxxovg xetHt"t}gt diu yyvxtat riov taxv. iv d xavxj^at ijci
caufa eft. Cujusmodi enim funt vafaper quae fecedit, etad
quae occurrit, et quibuscuuique commiscetur, ejusmodi ho
mines fentiunt Ideoque ila victus ratione transmoveri
pol'unt, cum fieri non poffit ut naluram occultam ulla
ratione transformes. Eadem vero ratione et vocis, qiiaecunque tandem fuerit, fpiritus meatus caufa funt Per
quos enim ar movetur et ad quoscunqne incurr t, talem
elfe vocem neceiTe eft. Et baec quideiu deteriora et meliora effici poifunl, quod leviores et afperiores fpiritus mea
tus reddere liceat, illud vero victus ratione permutare
lion poffis.
HIPPOCRATIS

DE VICTVS RATIONE
LIBER H.
At vero fingularum regionum fitum et natnram fie dig
noscas. In nniverfum quidem res ita fe habet. Quae ad
meridiem fita, ea quae ad feptentriones fpeclat calidior et
ficcior, quod ad folem magis accdt. In his autem regio

1002 llEPl JIAIT. TO JETT. Qj

Ed. Chart. VI. [46a. 464.] Fof. I. 355. Ed. Lind. I. X^io. an.)
XwQtjOtv ryxr xai t&tea v&qwthuv xai ftera ix yrg jjursoa xui & nal layygtsgu
elrct tj v T\aiv ivaVTttiaiV oov Aivxov tdvog ;
Iloviixv xai 'yytaza txargcov. de ? avig
cet '/wow wds i'ypvai. tu vip]). xai uvyuij xai fisoijugiuv xeueva f-qooiegu twv tiedmv opooig xet[i6i]u'rai', diu tkoaovg ixudag i'yei. tu utv yg ovx
fyei azaaiv ofigiw uart, tu di t^t. i d hfiraa xai
tXwdea vyguvsi, xai Oeguuretf &eguurei ftiv, (211) diit
nullit xai nEQieyttevu xai oi diunv&TUi' iyguvsi di, dia
l tpvpem tx tij yjg iiygoieoa, olaiv ixzgq>ovTai V^ownot. ts itvevfia o urucpigouev, na^iegov di l-wq
no Tg xiritiig. d xoXa xui iir tvvda Hijgatret
xui &eguuirei. &sguuivu uiv, ort xol.u xui raptVErca,
(tairet d di ts ttJ toj i)v ijjyoo'tjjra xai diit, nvsv(ta 0 vunvouEV ;igl>v iov, 'Axet x iwv oiopaiwv vygv
it TQo<prv tcuurw ox kytov ,- ccv vygov nuoonnwv

Iiibus homines et quae e terra producuntur ficciora, calidiora

et validiora efle necefTe eil, quam quae in contrariis, velut
Libyca gens cum Poutica conferalur, et quae ulrisque vicina funt. Per le autem Ii regiones fpcctes, ad hunc habent
fe inodum. Alta luca et fqualentia quaeque ad meridiem
fpectatit, campeilribua aequalitcr litis funt Ccciorn, quod
pauciores humiditates conlineant. Ilia liquidem aquam
pluvitil lion retinelit, haec contra. Lacuiria vero et palulria huineclant et caleiaciunt. Calefaciunt quidem quouiam
cava funt, undique circndala et vends minime perilala. Hu
mectant vero quod e terra producuntur et quibus , homines
aluntur humidiora funt, et fpiritus quem attrahiinus prop
ter aquam non motain cralTior eft. Cava vero et minime
aqunfa liccant et caleiaciunt. Calefaciunt quidem quod
cava Cnt et undique circumdala. Siccant vero cum propter
alimenti liccilatem, turn quod fpiritus quern attrahimus
cum liccus exiftat, altracto ad fui nutritiouem e corpore
butuido, non Labet hnmorem quo fuo occurfu nutriatur

668

1002

Ed. Chart. VI. [464.]

Fof. I. 553. 354.
E. Lind. I. (*".)
zQtqttjzai,. ixov %wqoioiv oi) itQoaxexat razov, v zovzoioiv ai^ucdeeg ol rozot xai voaioai Tioumovetv. oxov ooadav con irooxcirat, v zovztotaiv ol ,<etai xaooaovei Jt raovg notovaiv. oxov onatier
xola yoioa tooiv aazsat nQoaxztu, nog zwr )soirr
ixvevuzmv, &aguv xai vooeoov zovzo r ' dizt olis
ootag dianviwv xu9aorv ziv nayaiyv ntevuazog ysv, otre into zwv &eoiv>v nraviiaio)V dia\'viica.
vraoiv al uav iyyvg rnEQo>v dvay/tttEuotzegni elaiv , al ds
nvziai XeEivzsgai zlv ysificoia, dtzi al ytreg xai Tiayot
v fttv zqoiv fiijeQoiaiv s'yovab axoiv xai ra TiVEVfiaza ipvfp nftnovoiv tg ? yyiig raovg, \\ n.'tyta or*
yii v ystuivi. Jisoi nrsvftzcav rvztva qvmr
Syst xai dxivu^iv exuata, wde %oq diayiroAsxeir. qvoi* uiv
Ve z nrsvuuza nvxa vyoaireiv xai ijivysiv z zs miiaza
Twv wmv y.ai yvousi/a x zfjg yrg dt zde. ruyrq
nzi z Tirevuuzu zavra nvxa nvitiv, i.i yivog xai xovozhXov xui ;) o%vo>v xai nozanwv xai hurioir xai

At qnibus in locis montes ad auilrinn vergunt, in bis anilri

fqualidi et morbo fi fpirant. Qnibus vero ad aquilones mon
tes vergunt, in bis aquilones p>rlurbalione3 et morbos pariunt. Ubi antcm ab aquilone cava loca mbibiis adhaerenf,
ab aeKvis venlis calidus et niorbofus hic locus eft, quoniam eque fpirans breas purum l'piritiim invehit, neqne
ab aellivis ventis perfrigeratur. Quae autem infulae continenti funt vicinae, eae rigidiores habent hiemes, roarinaeverotrepidiores, propterea quod ni ves et glacies in continenti perdurant, et ventos frgidos ad vicinas nfulas
mitlunt. In bis vero quae in alto litae funt , per biemem
non perdurant. At vero ventorum quam quisque naturam
aut facultatem babeat, ad hune m o du m dignoscas. Orones
quidem vend tum animalium corpora, tum ea quae e terra
producuntur, fuapte natura ideo humectant et refrigerant,
quod ven los omnes a nive, a glacie, a vebemenli gel", *
iluiainibus et llagnis, et terra humecta et perfrigerat* fpi

1 JIA1TU2 TO JETTEPON.

QSa

Ed. Chart. VI. [464.]

Foi*. I. 354.
Ed. Lind. I. (an. 211.)
yijg vyguv&sarjg xai &- xai uiv ioyygozsga
nvBVfiuTuv n 0(? m~)vo)V xal a^vQOTtQmv, ds a&sviezsuu ano usivcttv xai ao&svsoTtQtov. wansg yceg xai xoffi
iotot, nvsvua 'reouv, nul toXoiv uXt.oiai nai,
fi'tv Xaaaov nrevua, togi dt usys&og. q>vaiv uiv ovv
i'ysi ipiyeiv xui vygavsiv ntvuuzu . dt &o~tv s
yMQoiv xai , d nagayrSTat tu nvsuata ig
% txarug, Stcpoya ykeiai uKKrXatv, xpvygozsga, &eguisga, , ^, vooeowisgu, vyuirzsgut Trv
d uiirv txazmv ds %gr ytvdiaxsiv. o uiv ogeag ipv%gog
nvsi xai vyoog, oguiat toiovtuv yaiQwv, nogsstai re Si Twv Totoviatv zntav, g Tivag rXwg owjf ,
ov' uuo^rguvwv tov ou ixnvet, Tt\v Ixuda, naQuyivBTUt ni trv oixovuirv, t]V (aviov dvvauiv %u>v, oxov
firj dt Trv Oiaiv diucp&eysTui. xui zolai uiv
oixeovetv tyytOTu ^ , Os .
o di rotos ni'iet uiv uni tv uouiv ttv cpow ogtu.
no yg tov votov nXov nvsvjv ano novilijg xui

neceffe eft, et validiores quidem ventos a niajoribus et

validioribus, debiliores vero a minoribus et debilioribus.
Won fecns enim ac in omnibus animanlibus fpirit'us ineft,
ita in caeteris omnibus qnibusdam minor, quibusdam vero
major pro eorum magtiitudine adelt. Venti igitur omnes
natura quidem refrigerant et humectant. Verum ex regioium et locorum litu, per quae ad regiones quasque obveniunt, inter fe diflerunt et frigidiores, calidiores, humidiores, Gcciores, morbofiores et falubriores exiftunt. Quorum
fingulorum caula ad hune modum cognoscenda eft. Boreas
quidem frigidus et hmidos fpirat, quia ab ejusmodi locis
fertur et ad loca permeat, ad quae fol non pervadit, eque
are exficcato humorem ebibit. Ideoque ad terrain habitatam fu facltate pollens pervenit, ubi ex regionie fifu non
corrumpitur, et hic proxiniis quidem incolis frigidiffimus eft,
remotilmis vero minime. At auer a locis natura aquiloni
firailibus fpirat. Cum eniin ab auflrali axe fpiret, et a

Ed. Chart. VI. [464. 465.] Fof. I. 554. Ed- Lind. I. (an. "3.)
xvaxaXkov xni naytov lifyvowv utfieros , te* btm
itXraov aviov oixovatv rocyxt] toov nttem xour r >uU
offl'ag. ti di TTaav %o')(ti]v ovx 'rt fioioq -nauyinxm.
[465] dt y * tqpuW i\kov xai * zrr otijv nvmv xnirerat vyv mo tov r.iov- !vfitrog yo oniovTat,. W vyxr &!ixv uixr xu't hrir
IrOe nauyirend ui. iv ttv olv < jrwpotm
r/r/xrj 'TomtTjv dynuiv noSiSrut -&eofirv xai ^toi,r, xu
Tiot's Toiiio ir Tij Aivy. tu (ai3) qvutru i-avuimat
xai m ar) ionov Xurduvti urro^t]unroiy. uts y
fyuv o'vre ix x^uXi/iratji xudu histv ix
xui ix jtiiv iuwv xai q. vuutrmv ixnrsi vy*- Wtuv s i n tkuyog ntanLuwy, aie <&, wr xai oatofc
novXki] vyoufig HiTTm/.ijit rrv %wotv *(*1. ryxi
%y &eouov xai vyyv titui, oxov fj twv ymo'mi
al &aieg uuia elniv. wouvrug d xai zcv umv nm'u ai uraftei iyovoir. d %wqu ixaxag t ntev(tutu we %ei. tu uv ix a),aarg nvEvuaxu ig tu jija

nive multa glacieque et gelu valido prodeat, bis quidem

qui illic prope habitant talis i'piret , qualis nobis bureas
necelle eft. Noque tarnen ad totam regionem adhuc mii
accedit. Nam cum per folis acceftus in meridiem (pint,
exliaufta a foie ejus liumiditate reccatus rareecit, ideoque
calidum et Cecum ad nos jiervenire neceffe eft. Proindeque
vicinis regionibus eandem vim calidam et ficcam ex neceilitate impertit. Quod et in Lib)ra facit cum quae e tem
nascuntur exarescanl, et homines latenter exccet. Kam
cum neque e mari eque e fluvio humorem aeeipere quest,
ex animantibus et plantis humidum exugit. Al ubi *
tranerit, cum calidus et rarus exiftat, mulla liumiditate re
gionem ad quam occurrit implf-t, alque adeo auftrum cali
dum et humidum eile necefle eft, nid regionum fitus ia
caufa extiteril. Ad eundem vero modum reliquorum etiaa
venlorum facilitates fe habent. Ad ngulas autem regiones
hoc modo venti fe habent. Qui quidem ven Li ex maris re

 I IT 112 J2TTEP0N.

67

Ed. Chart. VI- [465.] Fof. I. 354, 355. . Und. I- (31. ai4.)
fininxovxa, ^Tjorga noi lei/. x di n ypovog f nyoiv
t hurov f anavxa vyoutst xai i/'get x' II*
vx xni a. xa vysiv xolg /tua xoaa urj
ine<jj3Xi.t] tpv^oox-qxt. taita di ).unxei, dtxi xg
fiexuokog iv togi unoitet 'eo.uo xui xpvXQov. di na^ovatv oaoi v yiaioi olxovatv iXwdsac
xai SeuoTg, yyvg noxuitwv iayvQuiv. x d' tlXu rv nveuftxwv ixiaa. mtei ni xwv 7i(ioc(iruyu)v , uxpeltei, xv
i'o xu&ugv xui eihxirrt xul iw xijg if'v^g
eufi([> ixudu didvxu. xaa di xtLv nrevurtov xux yrv
Tninyivixai , bgiSQa ryxr ehai, n re ijkov uncirjouirpera xui n xrg yijg. owe i'ynvxu di xqociv xOsv
anarxai, x nti xcv wrxmv kxoriu v/fjr,
Xumti xni x q>vx xui x iu nria. xui xoau nQ
oa xaxaXinvxu nuuyivexui tg xg nfoag ov firov
uhei, lht xui xufjaaet nvevuu o (21 4) vanvufiev,
nui x owuuxrt xtv r&Qincav Invoaa i/tnoiet. \\ (yvaiv
ftiv ovv xui dvufim ixaxiuv orcu i<>r yivoxtiv. oxwg de

gionibus obveniunt, ii ficciores fere exilunt. Qui vero e

iiive aut glacie aut lagnis aut luminibus , ii omnes tum
fata tum animantia humectant et refrigerant, et corporibus
fanitatem praeilant qui frigore mod non excedunt. Hi
eiiim quod magnas in corporibus caloris et frigoris mutationes faciunt, noxii Tunt. Quod fane iis contingil, qui loca
paiuria et calida juxta magna ilumina incolunt. At reliquivenli qui ex praedictis fpirant, utiles funt, tum quod arem purum et Cncerum praebent, tum etiam animicalori hurniditatem fuggerunt. Qui autetn venti e terra obveninut, eos
cum a foie et terra reficcentur, ficciores efle neceile efL
Nam cum non habeant unde alimentum trahant, a viventibus humorem exugunt, fataque et animantia omnia laedunt. Et qui quidem relictis montibus ad urbes perveniunt, non him Gccant, verum etiam fpiritum quem attrahimus turbant, et humana corpora morbis obnoxia reddunt.
Horum igitur cujusque natura et facultas ad hune raedura

67

1002

Ed. Chart. VL [465.]

FoT. . 555.
Ed. Lind. L (it4.)
/ jip sxuaru nuQaaxsva^tad'ai, nQo'ivxb /
. atiMuv J xai iivuiuv ixaxatv r^r
q>v<siv xai xjv xyvrfi a5e %Qt yirwaxeiv. xaot itv
ovv xat nuvxbq 7ie%EQraav elntv, j nei xmv yXuxitar r
'kmuqmv r hxajv nsgi hlov xirb xwv xoiovxair rij; Svvaumg, ovx opth yivwaxovaiv. ov yg xrv uixr\v draur
yovaiv ors x yXvxa al\r\oiaiv ovis x tixq one
xuiv ctV.wv twv xoioiwv ovdtv. TiokXo. yq xwv xoiovxtat,
a xul 3ia%(aQtei Xd 'axrai xai ijoat'j> xai vyyuvu. toavtojs Si xai otXkatv unrxotv. taxi de 'aa atiqst xa
iiaycootexat xai ovtsxui, x de oidtxega rovxwr- Gavias
e xul Oeuarxixwv xai u).lwv UTviiav a.rr aija
vautv '%si. moi utv ovv unrimv o% ov dt).oy&rjrat
xo xir taxi. xaO-' sxaaxa dt ijruva dvautv jj iSa^a.
xptht qjvast ukv x^vyoov xai gijuo'v. i'vi di xai xa&agxixm
nb xov %vXov xov uyvgov- xexurQiov S, jv uiv &tk^ xg itxioxov i/^jaat, xa&uiget 6 jrvs ta^uots " ti ii
cognoscenda e. Quaiiam autem ratione ad fingula accommodare oporteat, procedente oratione aperiam. At vero cibi
et potionis cujusque vim , tum earn quam habet a natura
tum earn quae ab arte proficiscitur , ita cognoscere oportet
Qui igitur in nniversum vel de dulcium, vel pinguium, Tel
falforum , vel alterius cujusdam ejusmodi facltale dicere
conali funt, ii non recte fentiunt. Neque enim eandem
vim liabent, nec dulcia inter fe, neque amara, eque alicrum ejusmodi quicquam. Horum euim multa et alvum dejiciunt et fiftunt et ficcant et humectant. Eorum modo in
reliquis omnibus quaedam adilringunt et per alvum fecedunt et uii n as movent. Sunt quae hormn ueutrum faciunt. Ad hunc modum et ex calefacientibus ac reliquis om
nibus alia aliam habent facultatem. Cum igitur omnia
qualianam fin't declarari non poffiiit , quam quaeque vim
habeant aperiam. Iiordeum natura quidem frigidiun et
ficcum. Inefl: et quiddam quod purget ex paleariun fucco.
Cujus rei hoc eft indicium , quod hordeum cortice de
tracto minime purgatutn coquere veli , vehementer purgat

1 JI1TU2 TO JETTEPON.

67

. Chart. VI. [466]

FoT. I. 355. , Ed. Lind. I.
ai5.)
nua/ivovs , [466] ipvl-ei fi/J.ov xui ovoifoei. xtav de
nvQto&oi, (itv vyv xu&aoxixov irnb nv (21 5)
, i/;i>jpv xai rpor xuraXeneiai). oxaa d de
ipv&i xai rjgvai aide, ygotjie&a ftfa
Tiavzodane , dvufxiv d '^ei r fia ] . avyxofuai ikevQu zotpijv (itv iXaaai, dtuypiQtei, de
Xo. i d xa&a , roaov d diayiogsi. pi{je
Tcoq>VQ7]deaa ()urtr * aromxo xovq/rj , xai dmyiDQet xai
xpi^ei- ipuyei (iv oit ipv^Qoi vdart vyqi yeveio , dia%wQsb
d ol tuiuh ntaaezai. de 'ort noXijt )?
nvevfiarog e^ai itoxiverai. orevonwreooi y ai Wodot trg TQoyj ovoat atjv movaat o d%ovrui. xai
(tv Jiv T(j nve/iUTi iemvvoiievov noxlverai eai> d'
atov i/iftivov qivauv pnoUti. xai ft an vyyverat
d xra vno^atQeet. noXXt ovv rrj zocpij (tuTO uTtoxrezut. tv d 'Xij ziv fi^uv ei&oi qivqoa
idvai, r\ jjtjamx>}> vus yq v-qurov ^ijpv ov
is fuccus. Quod G corticem detraxeris, refrigerabit uiagis
alvumque fillet. Ubi vero toum fiierit, humor qui purgat igne decedit, iigiditas autem et ficcitas remanet. Quod
rerigeratione et ficcitate opus fit, id ipfum in pollinem
redactum efficiet. Maza cuiusvis generis fic utimur, eamque haec habet acultatem. Farinae confufaneae minus
quidem nutriunt, magis autem alvum dejiciunt. Puree vero
plus nutriunt, minus autem per alvum fecedunt. Maza jam
pridem fubacta, confperfa, minime intrita, levis eil, alvum
movet et rfrigrt. Rfrigrt quidem, quia frgida madefacta eft , alvum vero movet , quia cito coquitur. . Levis eft
quod multum alimenti cum flatu foras excernitur. Cum
enim alimenti viae anguiliores fint, aliud quod fuperadditur non recipiunt, et pars quidem cum fpiritu attenuate fo
ras excernitur, pars vero quae intus remanet llatum induci t, partimque per fuperiora eructatur , partim etiam per
inferiora demittitur. Multum itaque alimenlum e corpore
expirt Quod fi mazam ftatim ut fubacta eft exhibera
velis, ea ficcandi vim habet, quod niuiirum farina cum ficca
1 .. 1.
Vv

64

Ed. Chart. VI. [466.]

Fof. I. 355.
Ed. Lind. I. (2i5. 216.)
xai Mi roi vdazo diago^ov ovta> yiyev^uivov tantaiit
l %rv xo.kv airj vyov efiv loi. nvxs
ydo fitv /* tpv^Qov 'theeiv, d .
vaXiaxoftvov d vyoov Ix t^ xoJrj ryxr] fijoaVreo&ai. d vdazo aiiv 15
ioel&rzo xjfjst
htayftevov. oaa ovv d HqQrjvat, r\ /|at j diaoiy jtfU'
vov r zivi &e(iaoiy zotaviy, p^a /. jt
d ^r(it] TQMTt], ^tjQatvsi, (216) ptv ov% ftoia>t, di n-& ioyvdi. xQocpif d zw aifiuii %* &,
ne d] t\o-v%r zexo/ivij dt%ovzai zgoyijv al dwdot- diu-t>s fiiv oiv gadimg- cpvcav ovx unoiet, od vffretow. r\ d itgoocpvgrftsoa zgmzrj zget pv rjoaov, diuxtogi
d xai ftnouei uXkov qpvoav. xvxeiov d (toro* <p viau
ftv tyvyeb xai toi'qp, in ovco d deouuts xai xgtei xai
'iozrystv ni [iti.ni, dt &eg(iahet xv aaov xai zgtqet, diagwp d puXXov, rv ft?] xgrjzov f z fiXf jv d /17, 0*
, 11' laztaiv. ni d fXaxzo rpgpi/xot pit .

exilia t, atque ita aqua irrigate in ventriculom calida incidat , liumorem ex ipfo trahit. Catidum quidem frigidnm
et irigidum calidum trabere folet Ventriculi autem hujnore confnmpto , ut reficcetur neceffe eft. Aqua vero quae
imul mazam ubiit inducta rfrigrt. Quae igitur in alri
proiiuvii aut alterius ejusmodi caliditatis profuGone ficcare
aut refrigerare oportet, baec maza efficiet At ficca intrta
exliccal quidem , non aeque tarnen, propterea quod vehe
menter condenfata eft, alimentum vero plurimum corpori
imperlit, cum nimirum fenCm eliquatae alimentum viae
cxcipiant. Per alvum igitur modo demittitur, fiatum ta
rnen nimiine excitt, eque ructus adfert. Quae autem jampridem fubacta et intrita eft, nutrit quidem minos, fed al
vum magis niovet et inilat. Cyceon folus aqua temperaba
rfrigrt et nutrit, cum vino autem calefacit et Unit Cum
melle minus quidem calefacit et nutrit, magis vero alvum
fnbducit, fi mel lincerum non fuerit, alioqui alvum non ciet,
fed iit. Cum lac te autem omnes bene quidem iiutriunt,

IIBPI JIAITHS TO JETTEPON.

j5

Ed. Clia. VI. [4C6.] For. I. 355. 356. Ed. Lind.T. (ai6. 217.)
xe, tkrff XX fiv oov amjat, Si aXyetov (
Sia^iiiotst, oeiov ijoaov, Si imeiov xai to Yetov
ftXXov dia%woei- || nvQoi lo^vOTSQOt xq&wv xai TQoqnftd>~
repot, SutypiQtovai Si tjaaov xai avtoi xai 0 %vX. Si
uiv ovyxofiioi friQaivsi xai o^aytuoeet, o di xu&ay
(iiv pXXov, dtctgcupeet Si rooov. avicov Si twv Sotwp
uv ufiitij xovpo xai Siayaoev. xai xovpo ftv io~cm
/73 t,vut} ot'o iiyiv itQooavXwnat,
lorit r ' diavcupe'et Si 'Ti ta^iu & o Si avfto Sinjotiu uiv raaov, rpeqpei Si uXXov. 0 Si roi %vX^
iteq>v(yquyo xovpOTSQo xai * xav xai Stuytootsi.
21 7)
Ott xa&aob, xovpo Ss lativ
neqpJperat xai vuonai* no tovtov xai netpvoattai. Stajetotei di rt yXvxe xai nvQog
avftftfiixrai , airctv Si twv arxov oi uiywmt Tpoqpittanratot,
tttt Tjxittxa xxaiovTUii ino nvo vyv- xui ot
invitai rot Tooqpftrepot ovaptTcv xai oeXUwv, Siot*
fjoaov ixxaiorrat into nvo* oi Si xXiavitat, xai oi
verumtamen ovillum alvum fiftit, caprinum vero magie
alvu m iubducit, bubulum minus, equinum et afininum per
alvum magis demittitur. Triticum bordeo quidem valentius et magie nutrit, minus autem alvum fubducit tum ipfum
tum fuccus. Panis ex farina integra excuffa Cccat
et alvum fubducit. Purus vero plus quidem nutrit, minus
vero alvum dejicit. Ex panibus autem fermentatus quidem
levis eft et per alvum fecedit. Ac levis quidem eft, quoniam 1ermenti acore bumidum confumptum eft, quod in
alinientum tranfit. Secedit autem quia cito coquitur. At
non fermentatus minus quidem alvum dejicit, plus vero
nutrit. Ex fucco autem fubactns levior eft, abunde nutrit
et per alvum demittitur. .Nutrit quidem quia purus. Levis
eft qnod leviflimo fubactus fit et ab eodem fermenta
tus et toftus. Per alvum autem fecedit, quod dulci et alvum
fubdncenti tritici parti, commixtus fit. Ex panibus item
mnxinii plurimuin habent alimenti , quod bumidum ab igne
minime exuratur. Et furnacei panes magis nutriunt quam
Vv 2

676

lUUOKPATOTS

Ed. Chart. VI. [466. 467.] Foer. I. 356. Ed. Lind. I. (217. ai8.)
lyXQVtftUt, bjQOXUTOl, [467] O (V l TI]V TloSoV , O 3
S oorpoxov exmvo/xevoi vyv o d ofuidaltret
io^uprarot nrzorv tovtiv. rt "iP.ov xul o x
jfroou xat rp<piuot a<po'5pa, jrXjj* o to^ajpf'oi47U'- uou;.
Xijiov xa&nqv ntvfievov ev vdutt t/ij;8t. xat t ni nvL ntrvpcov %v(tQ q&og xoqo ^ ra ii
iv yXuxTi ddusva Siaywqhi /.Xov tj iv
vdaii Sut tov yQov. xat uhera iv rfat tayairptxQGiT.
xaa de |r fiXixt xul iXaco eip-tjtat rj oVmprat t .iJiwt,
nvia xavawsa xai ioevyfiidea ' ievyfidea (lev ort qpua Vra o ta^topjjrtx tort, xavawea de itt t.ma
fra xat yXvxta xai Jjuqpopa uKit/Xoig, o zijg aJrij,- xa#i/njaiog <?va iv tw arto ai. aepitu xat jfcripo
itp& layvi xai , o (teviot, dia%bioi. t rp/i;
xoDorf'ya xat t| ar>j$ yt?0(2 1 8)a mou,-, is
Tcf nvQtv xai fxXXov. o /fyuoc vyauirtt xai

qui in foro aut vera aflati funt, quod minus ab igne exurantur. Teluacei vero et fuboineritii licciffimi, bi quidem
propter cinerem , illi vero propter telum bumido exucto.
Siinilaginei autem borum omnium validiiimi funt, multoque
magis qui ex alica paran lui- et admodum nulriunt, verum
non aeque fubducunt. Farina pura ex aqua pota rfrig
rt, et lotura farinae aqua maceratae et fubactae igne cocaFurfurum fuccus coctus levis al vu m fubducit. At farinae
ex lact exbibilae propter ferum magis per alvum fecedunt
quam quae ex aqua, praecipueque il cum alvum dc-jicietiboi
misceanlur. Quae vero cum melle aut oleo incoquuntur
autaflautur, omnes aeluin et ruclum excitant. Ructum
quidem, quod cum multum alimentum exbibeant, per alvum
minime fecedunt. Aelum vero, quod cum pingues et dul
ces exilian t, et inter le convenient, eque ejusdeni coc Iura
indigeant, in eodem funt. Similago t alica cocta validum
et multum alinientum exhibent , non tarnen per alvani fe
cedunt. Tragus five olyra tritico levior, et quae ex ea conficiuulur, bit fimiliter quae ex tritico parantur, magia ta-

UEPl JIAITU2 TO JTTEPON.

Qj j

Ed. Chart. VI. [4G7.]

FoeT.I. 356.
Ed. Lind. I. (a 18.)
tyvyst adi/xevog xal oqytjua yavofievog. uXtra xal \rtu ^tjQOTSQU zwv -nuXaituV) ort 'yyvov
nvy xal Ttjg ioyaattjg sloL nakatoifievu d (tiv &sfiov
ixnrei, d xpv^ov inyecai. aqxoi &1 ftv ^gaivovoi,
fwxQol d rooov. o%vaarv d xiva nagypvaiv. xvauoi, tqocpiuv xal ararixov xal (pvodeg. (pvadsg (iiv ort ov S%ovrai oi Tt]V TQoq>rv aXXtjv iniovauv oroi/tov d
ort oXijv syst Trv & Trjg Toiftjg. oi maool qivatai (tiv qooov, diayoigiovob d fiXXov. wyool d xal doXiyol dtaxworjTixnebt tomtoiv. raaov d vowdea, '
d. egfivxiov Xsvxol diaywovai, xal ovovrat xal T(jq>ovat.
fiv oaxcidsg' ovoerat d yXvxv. diaywgtbTui
d kftvQov- xvzQtav vj'Jpot xv^gta ^rg xal a11
( evxfuv tffjjutv Toai nvowtv. aviol d o xtyyoo
<p&ol TQq>iuoi , o (lvTOi diaywoovaiv. <paxol da xuvaidseg xal xara(i^rXTixo. xal o/re dtaywgsi ov&* 'ottjoiv.
oQooi, oraipov xal loyvabv xal. Jiajjm xal nXtjo xal
ren per alvum fecedunt. Avena in cibo et forbitione
lump ta humectt et rfrigrt. Recentes farinae crafliorcs
et tenuiores', vetuftis Gcciores, quod igni et operation] viciniores exiflunt. Quae ubi vetuftae funt calor expirt, frigiditas vero inducitur. Panes calidi quidem iccanl, irigidi
vero minus , gracilitatem tarnen quandam inferunt. Fabae
alimentum quoddam alvum ilens et llatuofum exhibent,
riatuofum quidem, quoniam meatus aliud fuperingelum ali
mentum non excipiunt. Alvum autem Gliens, quoniam lotam alimenti fecem continet. Pifa minus quidem inflant,
magis autem alvum dejiciunt. Ervilia et phafeoli his ma
gia alvum dejiciunt, minus inflant et probe nutriunt. Cicer
album alvum et urinam movet et nutrit. Nutri t quidem quod carnofum eft, dulce per urinam redditur falfuginofum
por alvum demittitur. Mihi grana et farinae Gccant et al
vum Gunt, et cum ficubus vehement! bus doloribus fuccnrrunt Milium autem coctum nutrit, minime tarnen per al
vum fecedit. Lentes acluofae fu ut et turban!, ei eque
alvum dejiciunt eque fiilimU Ervum alvum fifiit et vali-

678

12

Ed. Chart. VI. [467.468.] Fo.1. 356. 357. Ed. Lind.I. (ai8. ai9.)
ev%QOvr noiei tv ur&Qomov. Xivov xane ta&tusvo; ax~
aipov ' d xi> xai \pvxxixnv. ouhov naqnog ^
t Xrot 5iunQroasiai. &(iot ipvoet fi* ia%vQov xai frtofiv, dt d xfv lfyws'vx\v xovcpxeov xai ^*
mai diaytaQi. ivaiuov vyairet (219) teat dta^modei. aixvov
enif)fia diovsexat fiXXov j ia^aiei , nXijpot xai najyvei. dtajwoiet fitv ii^vQov ti fw. TiXtjo d xai
nayvvet dt xrjv axa. \\ nenXvuvov d diaxwe* fr,
7ooov d, ixttvive* de xul fiXXov. vyoaivet de xai
xaki dt Xmaiv xai mov. xvixos dtaxfus*, firjxcov axet' aifiov, filXov d r (iXatva ftrxwv, x xai f Xsvxrj' x~
(fii/iov d xai io^uov. wvxmv d nrxiav oi yypol xrjs
aagx dta%wQtxi,xo. de ovv Qyuott] cpvXaaeiv oxoa pe
ovXet ijQaireiv , xoi/g %u[tov q>aiQovvxa tj auxi ^ofjo'ai,'
xaa d diajfaifiem , fttv %Vjii nXeiovi, ijji d oaxi
Xoaovt xai ev%vftoxQa, [468] nei d a>aiy xwv to&iofiroiv da %qt ftnfnmr. Sosia xqa ia^v Mai

dum eft, incraftat, explet et bonum colorem homini con

cilit Lini fernen in eibo fumptum alvum fiftit et aliqaantulam rfrigrt. Hormini fernen eadem quae -lini feinen
efficit. Lupini natura validi et calidi praeparatione tarnen
leviores et frigidiores evadunt, et per alvum fecedunt Irio
Lumectat et alvum dejicit. Cucumeris fernen urinam magis
quam alvum movet, implet autem et incraftat. Alvo quidem fecedit propter exterius putamen, carne vero implet
et incraftat. Lotum vero alvum minus dejicit, incraftat au
tem et explet magis, humectt vero et mit quia pingue et
oleofum. Cuicus autem dejicit Papaver iiftit idque ni
grum praeat magis, quod et album; facit, potenter autem
notait Horum omnium fuccus magis quam caro alvum
rnovet. Haec igitur in praeparatione adhibenda cautio, ut
in quibus ccare velis, in iis file detracto carne ataxia , in
quibus vero alvum movere, fucco plurimo et carne pauciore
bene fucuulenta. De animalibus autem quae in cibum
Veniunt Oc fentiendum. Carnes buLulae validae funt t al

1 JAITH2 TO JBTTEPON.

679

Ed. Chart. VI. [468.]

Fof. I. 3b7.
Ed. Lind. . (aig. aao.)
xai dvanema t/<h xoXijoi, dwxt na%vaty.ov xai novXiat(i6v rr ovio . xai xpta aoea eg trtfta
xai UVial ai axeg xai atu a Mai . oxo'atur e
yXa xai afea , xai al oxeg naanXq0401- d ayeia xpta ! tovt'wv xai diuxaiotei
pXXor. tu d veta a%vv uv fmoust uXkov
TourtW, dia^Qtet d Ixavdig ioti Xemg qiXeug
xai oii/oi/iov, aoxa 3 noXXrv. di uoveta xovqpjsoa iwv
oiW xai tu ioUpeia alysatv, dtzi. Vaiurepa xai (aao)
v/prepa. frjo yp xai o^i' qptWi Vra ca. xo'iav
ptJ>
dia^Qtev, xrav d uiiliTj&y, ov% oftowg. xai
l fia^em tcov otkv oavza , d gotpEta itv aveuav
uyvreQu. cfvau yap EVffapxov V wor xai araiuov imeooXrjv y/aaTjg fyst, tecos rr ro - xrav ou? /'pot urj
SiyoivTui Ttv TQoq?>)v Tiovaav, uuvov &6Quairet xai aast Tt}v xoiXtjv. ta d rua diu%wotti. xai xwv nwXwv

vuni fiftunt, nec facile in veniculis concoqnuntur, qnoniam

craffi et mull fanguinis cl Loe animal. Et carnes ore
lumptae graves funt, eaedemque et languis et lac. Quorum
autein animalium lac tenue eft et fanguis fimiliter, eorum
quoque carnes conilmiles exiftunt. Caprinae carnes his
leviores funt et inagis alvum dejiciunt. Suillae Lis quidem
inagis corpus roborant, et abunde alvum dejiciunt, propterea quod tenues paucumque fanguineni continentes venas
hoc animal habet, multam vero carnem. Agninae ovillis
funt leviores et hoedinae caprinis, quia exanges magie et
hniuidae. Sicca enim et valida natura animantia cum qui
dem teera funt per alvum fecedunt, cum vero adoleverint,
nun item. Vitulinac carnes ad bubulas eodein fe habent
modo. At porcellorum carnes fuillis funt graviores. Hoo
enim animal natura carnofuni et exange, quamdiu tenellum eft fuperabundanlem habet humidilatem. Cum ergo
fuperingeftum alimentum meatus non fuscipiant, id quod
rcinanet ventreni calefacit et turbat. Carnes aGuinae per
alvum fecedunt, fed pullorum praefertim, et equiuae funt

68o
innOKPATOTS
Ed. Chart. VI. [468.]
FoT. I. 55;. Ed. Lind. . (aao. aii.)
ert /lXkov xai x 'inneta xovtpxega. xvreia di &eg_uairtt
xai %tquvei xai l&yyv lanUu, o ^' tnxvXxia di vyaivei xai daycootei. avog ygov %touvi xai tajirr
xai diuywgisi. tkcpov di ^tjgavei , qaoov d iayaigei, ogsxui de fi),Xov- i/o xai axaifia, ovifaiv d xiva 7ray'^t. akamxuiv di iyxegu xai jrtrwr JSP~
oratW ovgtjxix, vygaivti d. negi d ogr&wv iode ejrc*- ffjredv ti nvxa x ogv&ia g~rgxga r\ z xexgnoda. xaa
yg xvaxiv ovx i'%ei ovxe ovgei ataXo^oei, ndvxcog Sr.o.
da yg Quxtza xg xoihtijg vaXaxexai, vygo* x ro
atuarog ig xrv t Cegata, coaxe ovxs ovgETut ovxe
oiuXoypiei. or<jj di fit] sveiai xoiavtut vygaoai>, ^toureiv
vyxr. !rgiaxov utv ovv (221) xgag qpaatjg, dexegow
nsgiixegg , xgixov ngdixog xai Xexxgvorog xai TQvyvog.
vygxuxov di yrrg. oaa di ansguoXoyet, igxsgu * ixgorgcav. viaarg di xai xiov akhav xaa Iv eeai, dtaciijiaij
f iv iiduai, nana vyg. xiov di lypviov qoiaiot iiv ovioi,
leviores. Caninae calefaciunt et ficcant roburque infrant,
non tamen.per alvum fecedunt Catulinae vero humectant
et alviun dejiciunt. Sylvelris fuis caro ficcat, robur aflert
et alvum dejicit Cervi ficcat et minus alvum dejicit, nagis autem urinam piovocat. Leporina ficca efl et alvum
moralur. Urinam tarnen quodammodo ciet. Vulpina huniidior eft. Erinaceorum terreftrium carnes urinam provo
cant et humidiores funt. At vero de volucribus Ce fe re*
habet. Omnia fere volucrum genera quadrupedibus Ccciora exiftunt. Nam quae veficaiii non babent, eque uri
nam reddunt, eque falivam fund 1111 1, prorfus ficca funt*
Veneris enim caliditate corporis humiditas in caloris aliinentum abfumitur, atque ideirco eque urinam reddira,
eque falivam fundnnt. Cui autem ejusmodi htimidiUtet
defunt, id ipfum ficcare neceie eft. Palunibis igiturcaro
ficciOima, deinde columbae, tertio loco perdicis et gaUi ac
turtnris, anferis vero maxime hmida. Quae autem femini
legunt prioribus ficciores funt. Atiatis vero carnes et reliquarum avium quae in paliulibiis aut aquis degunt, onmei


1 J1A1TH2 TO JETTEPON.

681

Ed. Chart. VI. [468. 4Cg.] Foil-. I. 57. 358. Ed. Lind. I. (221.)
oxoontog, Saxmv, xuXXiwvvfiog, xoxxvg, yXuvxo, nxt],
d'Qriaa. xovqiot de o nezaot aysdov nvzeg, olov xyXr,
qpvxig, Xecptzi, xwiog. oi zoiovzoi de xui o nQOQyij&trzeg
xovtyOTSQOi ztv 7iXurrzwv. xe yo zoeiiiovzeg ourot Quirv
rfjv oqxu xai xovqrv eypvaiv. o de nXatrpcai xui xvpaznXrjyeg zeQvituvoi zu> azeQEmarv zrv auxu e%ov. de xui ivut, xai xpijoaui xui t zoiavxu w
iXuyazeoa. xooi d ztv iy&av ev nijXoideai xui
doTlotot, %wQoiai, zg zoocpg 'xovoiv, oov xtpukoi, xeoiguot*, iy%.ve, xui o Xomoi xowirot aQvzeooi,, d1,6x1,
izo vdazog xui nrXov xui zwv tv xovxoioi q>vo(ivo)V xg xocpg eypvaiv. up ota>v xui z nvev/xa eiatov g
zov uvfrgamov Xunxei xui uQvrei. o de noxuioi xui Xiftvuoi 'zi aQvzsQoi zovxmv. || noXnodeg de xui ornut
xai z xoiuvxu ovte xoiqu to doxei iaziv orne diayioor~
zix, [4Gg] dio xui zovg oqs&aXftovg uoiivovaiv ia&ifterot,
ziXiv o /io zovztwv diu^aiQovoi- z de xoyyyXiu olov
nlrut, nooyvQui, Xendeg, xroixsg , oozqeu, airc itv $$,

liuuiidae exihmr. Ex piscibus ficciffimi quidem fcorpiuf,

draco, callioiiymus, cuculus, glaucus, perca, iriTa. Le
ves vero faxatiles fere omnes, velut turdus, phyeis, elepbitis, gobio. Iii omnes et praedicti erronibus leviores
funt. Cum enim quiescant, raram et Jevem camera habent.
Errores autem et nudas verberantes laboribus attriti, folidiorem carnem obtinent. Torpcdines et fqualinaeac rliouibi et
ejuscemodi leviores funt. Qui vero piscis coenos et aquofis locis cibura capiunt, velut capitones, mugiles anguillae
et reliqui id genus graviores exilunt, quod ab aqua et luto
et his quae illic producuntur nutriuntur, ex quibus et fpiritus hauflus bominem laedit et aggravt. Fluvitiles au
tem et lacuflres, his etiam graviores funt. Polypi vero
et fepiae atque ejusmodi. eque leves funt, ut videntur, e
que alvum dejiciunt, idcircoque fi edautur, oculos gi'avant,
illorum tarnen jus alvum movet. Conchylia vero velut pin, puipurae, patellae, buccinae, oflrea, ca quidem lleca

68

Ed. Chart. VI. [46.]

Fof. I. 558.
Ed. Lind. I. f>aa.)
ol (222) yvuoi xovxwv iuyo}QixixoL ftve d xai xrrtg
xai diuymotovaiv. ai d xvdai [tXi xai r osXuysa vyaivet xai ia^iooiei- Si tyrant
w xai i/ooi< xaoov. , xai uqxoi, xai xaoxro*
(illov ftv ol noxfttoi, ip xai ol &aX<s<jiot diaytook*
xai ovohxai- ol Tuoiypi ijaivovoi xai . d
nXeova xai tuyaiou imetxw. ijpo'rurot fit* Tty zu'tjotv
ol daXaoioi, dsvxsoi, ol noxaptot, iyoczaxot ol Xt~
uraoi, aiximv xaoyuv ol Xeyfisroi ntxai ^&if
ayvji fyoxeooi. tcSv ca>v rt xtOuoowv, Xtoua
xai yovofia 'rov xusq>ouvoiv , ou norovrra
frjoahexat , xai vno tov rXov xai vno tyvypw;, xai
nrevuait ~iQOTQ(p xvcpsxai. d aygia ruowv $roTEQa , xai xa uuoqpya xai vXocpya xai Xtyofya
tc noXvyymv , xai t xaonoipya notjifytur , xai
xuonoqiya twv (ir xagnoqiywv , xai oXiynoxa Xvnxcav, xai x noXiiuiua xai oXiyuftov, xai

funt, horum autem fucci alvum movent. Mytuli', pectines

et lelinae his magi's per alvum fecedunt. Urticae et qui
cartilaginei funt generis maxime humectant et alvum dejiciunt. Erinaciorum ova et locullaruni humor, musculi,
urfi, cancri, praefertim fluvitiles, fed et marini alvum
movent et urinam provocant. Sale conditi (iccant et att
nuant, plerique etiam leniter alvum dejiciunt. Ex fall li
ficcifimi quidem marini, deinde fluvitiles, paltilres maxi
me liumidi. Inter fale conditos pieces qui percae nominantur potenter Eccant. Ex cicuratis antem aniiualibus quae
in filvis et agris pascuntnr, lis quae domi nutriuntur funt
Gcciora, quia laborando a fole et frigore reficcantur et Cer
ciore fpiritu nutriuntur. Fera etiam animalia manfuetis
Ccciora et crudvora, quaeque filvarum materia pascuntur
et quae parnm edunt, multum edentibus Gcciora, quaeque
foeno ad partum ntuntur, iis quae herbis ; item quae fructi
bus edunt, iis quae minime fructibus viclitant, quaeque
parum bibunt, iis quae mullum, et quae multo fanguiue

1 JIAXTU2 TO JETTEPON.

683

Ed. Chart. VT. [46g.]

Fof. I. 358,
Ed. Lind. I. (. aa3.)
xpovTa fiukXov ij Xtjv naXai Kai va xal r
aeva twv &t}Xewv , xal uvoo%a twv ivoyoiv, xal r
(iiXava XevxoHv , xal tu twv yikwv. 5' vuvtu vyQTtQa. aiizwv d twv wwv a^vQOTeai pv ai axeg
ai xIhttu novovsai xal IvaifiOTarui v oai '',
xovqiiaTui, d tcov aaxwv xal ] novovaai xul ex
Trj oxij xal 'ffa Iffrarat fcou. Twv de vai(jiwv yxtq>u.o xal fiveX '. xovqruia d
VTioyaQia, (lieg, xzveg, nodes* twv de lyOwv |^'
or T(t avw, xovyiuTU d vnoyaargta , Mal xecpaXal
iyoTeuit di tv nipeXrv xal tov yx<pa\ov. w d
cri&wv g^vqov [iv t '^ouff* xal zpquitov xal cpvawdeg,
ap'^QV fiv, ort yveaig sail fcov, Tfjoqufiov d ort, yXa
tail TOVTO veoTcp, cpvawde d bit ix [tixQo oyxov elg
nol.v diayhzai. 6 tvqo iayybv xal xavaude xal io'qp*pov. 'ayvtiov ftiv on ' yevaiog* zeptpov d *
yXuxiog tavlv vnXomov. xavadeg d
abundant, exanguibus'et paucum fanguinem babentibus, et
quae in aetatis vigore funt conflitula', potius quam a d mo
ilum vetulia et juvencula, et mascula quam feminea, et cadrt
quam non caltrata, nigra quam alba, et hirfuta quam nuda.
His vero contrara bumidiora. Animaliuin autem ipforum
carnes validiffimae quidem quaeoptime laborant et anguine
abundant et fupra quae recumbunt. Leviffimae vero quao
minime laborant et in umbra latent, et in intimis animalis partibus iitae funt. Exanguium autem validiffimao
cerebrum et medulla. Leviffimae quae funt in venire in
feriore, musculi, pectines, pedes. Piscium ficciffimae funt
partes fuperiores, leviffimae ventris inferioris, et capita bu
midiora, propter pinguedincm et cerebrum. Volucrum
ova validum quid et nutriens et inflaiis habent, Validum
quidem, quoniam animalis generationem continent. Nutri
ens vero, quod hoc in pullo lactis rationem habeat. Inflans
autem, quia ex parva mole in multam diffimdantur. Cafeus
validus el, aeluofus et alit. Validus quidem, quod geueraralioni Gt proximus. Alit vero, quia lactis carnofa pars in

684

Ed. Chart. VI. [46g. 470.] Foef. I. 358. Ed. Lind. . (. aa4.)
ort magv. axaaiuov di oit xai nvxvt} ^vrtariptsr.
tpoxxixv. olrog &squv xai &IQOV. jre de n xai
xuaQiixv no rjg 'v).rg. tiZv di oi'riuv o fiursg xai avatrjyoi |ijorepo xu* o diuyaigevrxat ovis ovorjui ovxs
itxvuvai. -gurovei di xai xrv deguaatjv r vyv ix
xaxuvuXaxovxeg. oi di fiuluxoi fiXuteg vygreoot
nui qvrjwcsi xo diuyaigtovai, (ittXXov. o di ykvxeg ftlavtg
VyOl'lTEQOl. &SQUuilOVl di XO. (fVOWOlV VyfjUOtJV ftlXOUVTxeg. 01 8i Xevxoi xai avaxQoi &&Quavovaui , ovgiorxui di
iillov dtuytogiovaiv. o vot u'.ov xiv orwv dta^tagovoiv , dtx* lyyvxfgm xov yksvxsog ai xai xoqtuoi , xai
o ojones xv uvouav x?g avxijg rkixtg dtoxt, ewre'234)
nxateyo fin, xai ol nu%teg Xenxwr. o di Xtrxxoi
yXvxteg ovQovxai uXXov xai diaywgovai, xai vygaivoim
x omua , [470] xai x aftu a&erg ixoibowi* , aorri;
di x vxtnaXov xov aua sv amuaxi. yX*og
qpva xai xai xxugaaoexai, eov ty xij xoi/.i; xai
- qpua \kegpuiru, / di x xov ati
zo remanet. Aeftuofus eft quia pinguis. Alvum autcm Gftit,
quia ex fucco et coagulo confit Aqua rfrigrt, Vinnra
calidum etficcum Label et purgans quiddam a materia. Vina
nigra et auera ficciora funt, eque per alvu m fecedunt,
eque urinam aut fputum movent, fed corporis humidiUtcm abfumciido liccant el caliditatem inferunt. Mol lia nigra
Lumidiora funt et flatus excitant alvumque agis dejiciunt
Dulcia nigra Lumidiora funt, calcfaciunt autem et inflant
cum Lumiditatem inducunt Alba vero et andera calefaciiml, magis autem urinam movent quam alvum dejicianL
Vina recentia alvum magis movent, quod muo fint propiora, et nutriunt item odora magis quam inodora ejusdem
aclatis, quia facilius concoquuntur , et ra fla quam tenuia.
At tenuia dulcia urinam magis et alvum movent, corpusque
Lumectant et fanguinem imbecillum reddunt, com adverfarium corpori fanguinem augeant. Muflum flatum movet
et fubducit, turbalionemque in ventre fuo fervore excitt
alvumque dejicit. Flatum quidem movet quod calefacial,

 I JIJ1T112 JETTEPOK.

685

Ed. Chsrt. VI. [-470 ] FoM. 358. 35g. Ed. Lind. . (aa4. ai5.)
os or* xudutoai. \\ luuuutjsi- di fsov v xoikb; xui
Siuycatai. ol ovraot ovot yyovot xai layvuLvovai xui
vypuivavot. yvyovot, f/iv xai lo%ruirown xtVcum tov vygo
ewfiUTO nouiifAtvoi. vyQuruvot di no lair xiduTog aiiv ! otVw. o|o \\>vxtixov , dtOTi irjxov
vyoov Iv i xuTuruXioxei. VffTtjJt di ftahXov lr diayoHjitt diOTt o TQCifittov xui dtuuv- 'ytjuu xJeouuKi xui
vyouivei xui myei. &eQuurei ttiv oti ovis, iyyutvet di
oti lorpipov, vnyai di ort yXvxv. ui rgvyeg oituifi/.iiideg iyouirovoi xui myovoi xui qpifffwff, dirt xui yXevxog aino - ftXt Osguov xui jjoov uxgtjiov, oiv
'u8uti di iiygurst xui dtuywotsi roXot yohndtai, xoXat di
ykeyuctTideoiv 'an](Jtv. di yXvxvg ohog diuyaiQ-i nXXov
roXot cpXeyfiuTwdeeiv. jt6{i di Xuyrtov wde '-ti. oxuodov.
xui dtayiootet xui oijiTut, xai roXatv ocf&uXftoXoiv
ovx yudv. x&ugatv yu oviuuTog irovXXrv noievperov
Tijv oinv unaftXvvet. dtuycoght di xui (aa5) ovoi'tiui, diu
-/.ui) utiy.LV. doy o&erioTtoov ij . yvauv di in
corpore autem fubducit quia purgat, cum vero in ventrculo
ferveat, turbationem excitai et alvo fecedit. Vina acida
refrigerant, extnuant et humectant. Refrigerant quidem
et bumectant, quod bumidum e corpore educant, hume
ctant autem, quod aqua una cum vino ingrediatur. Acetum
rfrigrt quod corporis bumidum colliquando ab fu m at,
inagis autem alvum lili it quam dejiciat, quia minime alit et
< eft. Sapa calefacit, humectt et fubducit. Calefacit
quidem, quia vinofa, bumectat vero, quod nutriat, fubducit
aulem, quia dulcs. Feces vinaceae bumectant, fubducunt et
flatum excitant, quod etiam muftum idem efticiat. Mel calidum et ficcum eft Gncerum, ex aqua vero humectt et
bilioGs alvum dejicit, pituitoOe vero fiftit. At vero vinum
dulce pituitois magis per alvum fecedit. De oleribui autem
De fe res habet. Allium calidum urinam et alvum movet,
oculis minime bonum. Cum non niultam corporis purgationem faciat, aciem hebetat, alvum autem et urinam ciet,
propter vim -gantem coclum crudo mbecilliu, latum an

6S6

002

Ed. Chart. VI. [470.]

Fof. I. 35g.
Ed. Lind. I. (.)
nou'st diu xov nvevfiaxog xi\v nixaaiv- xaojivov t piv oipet
ayu&oV) ti) de aoiuaxt xaxbv, dixt &euv xui xtivaUdg
iaxi xui tupoofei- xo<prjv ftv oideurv idtaai aa>uaxi
oiit wq>eXiiv. faguuirov d ^rjuiret di xv onv. hqaov &eyuurei utv rjaaov, ovyexat ds xai diu^coQi- (u
d xi xu&uqxixov. iyguvet d xai ^vyeyurv navet. xuXv
de vaxuxov tcv gaiunxiav aieiv avx. Qaj-arl
vyourei dmxovou x qpXyua xrj doiuvxijxi. di yvXXa
rjaaov, nXrv ngog xoi aQ&fftxixov ftojfhjpo f ()t. biineXov d xa danenxov. xagduaov Oeuv xui xrv agxa
xrxov. 'oxt}<Jt di qiXyuu Xevxov, msxi oxQavyovyiv unotuv.
vnv syuov, diuyoiQrxixv d, nXrv dvaoviexui xai xovxo.
XX xui x evcouov notet. xooavov &euv
xui aiaxixov, xai xr)v o^voeyuTv navei xai vnvotxixo*, tat
vaxaxov ideodq. &ida ytv^oxuxov niv xv onv e%uv.
csde>eiv d xira noiet tv xo> aw/taxt. tryd'ov &eouv xai
oxuitxv, xui hxuquv navet oocpQuirofievov. akivov ovgetem parit propter fpiritus vehementiam. Cepa oculorum
quidem aciei commoda, corpori vero noxia, quod calida et
aeftuofa Gt, et per alvuin fecedat. Nullum enim alimentum corpori neque utilitatein praebet, calefaciendo autem exficcat propter fuccum. Porrum minus quideni calefacit, urinam vero et alvum movet, babetque vim quandam porgaiitem, humectt autem et ructum acidum fedat, ipfumqne
polreliquos cibos comedere praeat. Raphanus humectt
prituilam fu acrimonia diffundendo, folia vero minus, nifi
in articularibus morbis. Radix vitiofa eft quae per fumma
fluitet et aegre concoquatur. Nafturtium calidum eft , carnem liquefacit, pituitam albam llit proindeque ftranguriam infert. Sinapi calidum eft et alvum dejicit, fed et
hoc urinae difficultatem parit. Quin et eadem eruca facit.
Coriandrum calidum alvum fiftit et ructum acidum fedat,
fotnnum concilit, fi poftremo loco edatur. Lactuca frigidiffima eft prius quam fuccum habeat, imbecillitatem au
tem quandam corpori infert. Anelbum calidum et alvum
fiftit odoratumque fterrtutamentum fedat. Apinm uriaam

 I JIA1TH2 ETTEPON.

687

Ed. Chart. VI. [47- 471.] ToB. I. 35g. Ed. Lind. I. (225. 226.)
rat uXXov r dutffOQtst) xai al qm uXXov t avio SiuywQovaiv. wxi/ov |ijor xai -dsfiv xul axaiuov- nijyuroV
ofjiai ftXXov t xul ovaxQEzzfynxixv xi s'yet,
xai i youuxa x Xaeoa dpXtfiov nonn'/terov,
uanyuyos 1-iqqv xul axaiuov. IXeXbyuxov %tov xai axazixcv- axiyvog tyvyu xai ^orEiQuaaEii> oux sa. avgo^rt]
tp%ei r norufitt], xExa(ji%Vuivr] S &SQiavti xai xa&aiu.
xaXautv&T) &EQuatvEi xai xa&aiei. ftlr&t] &euaitci xai oi~
texai xai pxovg attjai, xai v noXXxig ta&iy rig xov
anov avxov, xqxet joxs (ihiv, xal vxeiteiv xwXvsi, xai
/ a&Eveg noiei. Xnu&ov &equoXyov SiuymqtEin
rdcpa^t vyv, o fttvxot diu%w(>tEi. Xijxov d'sguov, ov
Siu-ixjqttixv. xofit] &SQuavti xai itapjpt [^71] xai
x ayei. xsvxXov 0 [iv yvXbg otajrwpf'et, 10 X~
yavov lo&iopevov toxrow. ai de ptfa* xcSv xsvxXm
rixJisQcu. xoXoxvvxi} ipyei xal vyouiret xal dia^otijEi. yoyyvkig xavadqg. vyoairei de xai xuqoaEt , ov xv-

magis quam alvum movet, radices etiam magis quam ipfum

alvum movent. Ocimum ficcum , calidum et alvum liilit
Buta urinam magis quam alvum movet. Quandam etiam
cogendi vim habet, et praepota adverfus venena valet.
Afparagus ccus eil et alvum liilit. Salvia Ceca eft et alvum
flit. Solanum rfrigrt et in fomnis veneris ludibria prohibet Portulaca fluviatilis refngerat et fale condita calefacit et purgat Calamintha. calefacit et purgat. Mentha
calefacit et urinam ciet, voraitionemque liftit, quis eam
comedat, ejus genitale fernen ita colliquefacit ut eflluat, et arrigere prohibet corpusque iinbecillum reddit
Rum ex calefaciendo alvum movet. A triplex bumida eil,
Deque tarnen alvum dejicit. Blitum calidum neque alvum
inovet Braflica calefacit, per alvum fecedit el biliofa educit. Betae fuecns quidem alvum dejicit, olus autein ipfum
eibo fuuiptum Cilit, radices vero alvum magis movent.
Cucurbita refngerat et humectt alvoque fecedit. Rapum
aeiluofum eil, humectt aulem et corpus conturba!, ta

688

1002

Ed. Chart. VI. [471.] For.I. 359. 60. Ed. Lind. I. (216. 437.)
rot diuyiaaUi, dvoovitrai, dSeouuitet, xui diajioQt'ei. olyuvov -Qeijuum , vnyu di xui yoXwtu. &ftot) OQiyrm diangrjaasru^ &uor Otuur.
dioyoiotei xui ovyhrui- ccyet, di xut (pXeyuujoideu voaomop
&eou6v xni qXsyfiutmds. t>v di yyutv hi^vuiv xoa x
er/tan ' xui evidsa, zuiza tfepuatr xui ovutTui ukov r dia%i>Qi. \\ oxeaa de iy(rv qaii i^et xat
4'VX9^V VMl (*9'1* xat oau uytiaq ftojrcuo&rai uutJjov
r\ oytirui. hxnu d inrt xui aryvqir xui (327^(),
oiaiuu , xaa di dyifin xui evodea ovyerai. xau Si
dyiutu xat |ijO'< v rw atuuurt, nvta ~ruaret. xaa
di d'a, xfivxiix. oi di uuoi dtovQrrtxoi, xyrjurov , aeXrov,
axoydov nopQtyfiaTU, xviifov, ftayx) ov , nyaov, dturiov, argvpov, x}wysi, axokont xyiov , itirOtj, otasXi , xauxuXdeg , vnegixov, xiiui , xai xuduyttx,
iy/iv&oi, qpaxij, xpt^ut, DrP.a, xyoui], jUvocucm, xrij,
xvxos- ruvta navza vnoyoioiixai ftkiov rj diovexm. ziio
men per alvum fecedit, verum urinae difficultatem adfert.
Pulegium calefacit el alvum movet. Origanum calefacit,
biliufa tarnen fubducit. Thymbra eadem quae origanum
efficit. Tliymum calidum alvum et urinam movet et pituitofa educit. rlyflopum calidum et piluitam duciL Ex
agreilibus autem oleribus quae es calei'aciunt et odoraU
funt, ea calefaciunt et urinam potius quam alvum movent.
Quae vero hmida funt natura et frgida inGpida odoreque gi'avi, per alvum magis fecedunt quam per urinam.
Quae acerba et auilera, alvum fiftunt. Quae acria et odorata,
urinam provocant. Quae acria et ficca funt in ore, ea
omnia ficcant, quae acida, refrigerant. Hi futici urinam
movent, crethmi, apii , allii crmor, cytbifi , foeniculi,
porri, adiautbi, folani, qui et rfrigrt. Scolopendnum,
mentba, fufeli, caucalides, hypericum, urticae, alvum
movent ct purgant. Cicer, lens, bordeum, beta, braffica,
mercurialis, fambucus, cnicus, baec omnia alvum pou'os
quam nrinam movent. At vero de fructibus autumnalibus
habet fe res ad bunc modurn- Qui fernen quidem iuclufum

1 J1AITH2 TO JETTEPON.

8g

Ed. Chart. Vi. [471.]

Fof. 1.36o.
Ed. Lind. . (. 8.)
d niQii wie ^(. pv yxyma diu^wQ7jixwzeju,
haQu Twv Oflyiv. d dvvuut titjrat avxtaiv- /to'u
&eguuvEi nui vyuhei xai ita^wjii. Tzs-neioi &eo~
Liaivova1 xa iyuivovat xat dtugatovoiv. al axlrjgal
oioiuoi. xQadeg vs/ooi diu^oigovai xai t!j
xoiXtg xu&uqtixu. al muai oiatuoi. ufXa yXvxa dvonema, t d ol-a xa niova raaov. xvdmia exvnxuti
Xai ov diuyotoovaiv. ol dt yl'J,o imv urXm no'g rois
toi;; aiuxixoi xai ovQtjnxoL xal odfxui nob utxotv. x
d '/pta uijXa axuxix. tcp& de ta&ioiteva itXXov dtaya>~
tjxix. jTff d xrjv ffonvoiijv o'C te %vXoi uvzwv xai at
mvoutva qisXei,. ova d xai utoixiXa xai xria xai 'aij
aXXrj xoiuvxt) norj xai orQvqivr]. xai potij? yXvxsitjg
0 (228) j;y ita^copt. xavadsg d xi fye. ai oivdug
tuv poicv raaov xuvawdteg. al d l-eat . ol
d nvQtjrs nvxmv oiaiuoi. oxvoi uoi rpv^Qoi xai done o d nnoreg oigeovzuii xai dtajwgiovxai,, quewdeeg dt'
orgvig fcjjjuot xat vyoi xai tfiu^wpijrtxot uXioia ol Xsvxoibabent, ii alvum magis movent. Virides item magis quam
ficci. Horum antem facultas dicta eft. Mora calefaciunt
et humectant per alvumque fecedunt. Pira matura alvum
dejiciunt eamqiie purgant, cruda vero filunt Mala dulca
aegre concoquunt, acida autem et matura minus Cydonia
adAringunt eque alvum dejiciunt. Malorum autem fiiccua
vomitiones lftit et urina m promovet, quod et odor ante vomilionem praelat. Mala Clveftria alvum fiftunt, cocta
vero cibo furnia magis alvum dejiciunt. Ad earn autem l'pirandi difficultatem , cum non nifi erecta cervice fpiritus
trahitur, tum eorum ccus turn i p fa quoque epota juvant.
Sorba, mefpila, coma aliique id genus fructus alvum
filunt et acerbi funt. Mali punici dulcs fupcus alvum dejicit, verum acluofum quiddam habet. Mala pnica quae
vinofo funt fucco minus aeluofa 'funt. Acida vero magis
refrigerant. At omnium nuclei alvum filunt. Cucumeres
crudl , frigid! aegreque concoquuntur. Maturi vero urinam
et alvum dejiciunt, verum flatus excitant. Uvarura raceUIPPOCRATBS . i
X JE

'

Ed. Chart. VI. [471. 47aJ

Fof. I. 60.
Ed. Lind. I. (*a8.)
o ptv ow yXvxsg d'SQfiaivovaiv iorjwpco, dizt, noXv rdt
xov & Sypvoiv- o de ou/paxcodeg iaaov eouuirovoi,
ita&u(/ouai de pXXov mriievo*. ovxa.xui azaqideg xavocea, diu%u>Qi}zix d. ovxov ^Xtov vyguhei xai diu^mgm xa
tfeguuirei. vyyairti ff, ozi eyyvXv toxi, & i
xov nv, diuyotohb dt jo yXvxv . r
axoiv xxmza, bzt elalv oiuudtozazu. tXzioza di xa)
azuza, ra ifijo aixu xuvocidea, dia^wjjzix d. ut uvydaXa xuvau/desg, Tfiuot d fiat zufzu. xavodetg n't*
Xvhuq'ov, Toqifioi Se . xai xova
ozgoyyvXa naanXtjtsiotg zavzaig [i'*72] tjfoua*. t di
nXuxa nixova zacpiuu xai dia^uQtjzix. xu&aoa dt orza
xai qjvaav tunoiuvaiv- o d %izwreg uvrtuv atot/iOi, uxvXoi xui Xavoi, xui qpijj'o aiutix w,u xai . iifO di
raaov. ta novu itv xqsmv , diu^worux d
xgta TUQiyflo iv owtp uv ovza l-ijoairet xai iO<r /;oairet ff dice zov olvov, zoqw d da xrv ogxu. tv | dl
mi calidi et Lumidi alvnm dejiciunt, praecipue quidem
albi. Dulces igitur potenter calefaciunt, quod mull 111 jam
calidi obtincant. Immaturi vei-o iniiuis calefaciunt, polu
autem magie purgant. Ficus et uvae pallae aeftuofae Hint,
al Vinn tarnen dejiciunt. Ficus viridis humectt, alvum
dejicit et calefacic. Humectt quidem quod fucco praegnans lit, calefacit vero propter lac, fed alvum dfjicit
propter ejusdem dulcedinem. Primae ficus viUoffiinae,
quia lacle pleiiiffimae , oplime poftiemae. Ficus aridae
aeftuofae alvum lamen dejiciunt. Amygdalae aeftuofae funj
et nutriunt bis de caufis. Aeftuofae quidem, ejnia pingue?,
nutrid ut autem, quia carnofae. El nuces rotundae Lis finiililer fe babent. Latae vero maturae nutriunt et alvum de
jiciunt. Purgalae autem etiam flatus pariunt, earuin vero
tunicae alvum fiftunt. Glandes i Ii _ , quercinae etagineac,
crudac et loftae alvum Gftunt, coctae vero minus. Carnes
pingues aeftuofae, fed alvum dejiciunt. Carnes vino cgnditae Gccant et nutriunt. Siccant quidem propter vinum,
hulriiuit vero propter cainem. Aceto autem conditae ca

1 JIA1TI12 TO JETTEPON,

691

. Chart. VI. [47a.]

Fofif. I. 60. 61.
Ed. Lind. I. (aag.)
r()^^22g)^^'^V S'sguairei [tv, rjaaov d di xo o'So.
xacpei, d ixarwg. sv Xai de xa xgqituu piv r\a~
aov , dtx uXe xov iyov , layvavti d xai
rgavei xai dia^wgeet ixavw. x d dvvitia txaimv
qimeiv xal ngoaxi&vai wde jr("* nvgi xai vait, nvxa
1-vvioxaxai xai fwa xai qpvx xai vito xovxtwv avexat xai
ig xaZxa diuxghsxai. xwv fiv ow loyvQwv oixiwv ixpvxa
noXXxi xai diatyiypvxa xrv dvaplv cpaigsiv, xai ngoaxt&vaif Tiakiv ojs
T^ 8* iygwv nvgovvxa xai <pa>ovra
xfjv vyguoitv ^aigsa&ui, xwv d tygwv giypvxa xal voxiovxa, xwv d Xftvgwv ge'^ovxa xai ixpwvtUj || xwv d
nixgtv xai dgtutwv xoai yXvxtoi diaxigrwvxa. xwv d argvqpwv xoot XmaQOet. xai lai xv akXwv nvxcuv Ix xwv
jtgoigturwv %of] yivwoxeiv, xaa nvovpsva r qpwfiera
axatu ioxt> fiXXov xwv w/iwv, dioxi xo vyv In xov
nvgog qp>'pjjTM xai xo nvgideg xai x Xinaov. cxxav
yovv g xrv xoiXir,v ipneetj, Xxet xo vygov Ix rij xoiX'trfi,
in a vi avyxXelovxa x axOfiaxa xwv yXsiwv %iuuroviu

lefacunt certe, propter acetum tamen minus, fed abunde

nutriunt. At fale conditae minus quidem nutrinnt hmi
do a fale fpoliatae , extnuant tamen et iccant abundeque
alvum dejiciunt. Singulorum autem vires ad nunc mod um
detrahere et adjicere convenit. Cum ex igne et aqua con
fient cuneta tum animantia tum e terra nascentia, et ex
bis concrescant ac in eadem refolvantur, valenti urn quidem
cibariorum villi coquendo et refrigerando , faepe detrahere
contraque adjicere ad hunc modum oportet. Hiimidis
quidem torrendo et a [laudo huraiditatem detrahilo,
vero macralo et irrigate, faifa macralo et coquito,
amara et acria dulcium, acerba vero pinguium mixtura
tempralo , ac de reliquis omnibus ex praediclis aelimare
oportet. Toa aut aflata crudis magis alvum ilunt, quod
liuniidum igueum et pingue ab igne detractum fit. Cum
igitur in ventriculum ingeta fuernt, humidum ad fe e ven
tre trahuut, et venerum oscula. exficcando et caleiaciendo
Xx 2

6ga

002

Ed. Chart. VI. [72.1

Fo. I. 36i.
Ed. Lind. . (aag. 20.)
xai d'souarorxu , onjat z 5it%Sov zov fov. z
x ziv rvigmr xai ^rQ(0v xai yaiQuav ornara
Jjporepa xai - xui layyv ' nug%eza* s; 10
awfiu, czt x zov aov byxov (iavtega xai nvxrtiga xai
noXroot anv rj z ex vyg>r xai oSouvmr xai
\pvXQ(5v. zuvta d vygotega xai ' xai tjjv^gtea.
oxixovv Sel zr\v 5u(a3o)ro/<iv urov aiiiatv yvmvai tov te ozov xai tov npazo xai xwv wwv , ).k xui zri natgiSo
n&ev eiov. xtar yovv ovXoivtut, zgotftr tojfuor zt
ccuaxc, ngooereyxev xai ano uvzmv ottor, zolqi ix
vvdvw yiagwiv 3foij(irf'ov xui otoiai xai nuaai xui cotciV xzuv d xovq>ozgy ztj zgoq\ xui vygozigtj, roloir ix
gdoutrmr ^grattor. zi ykvxu xui z dgiua xai t
Xvxa xai z mxy xai z uiattg xai Qagxmea &tuair
veiv rnqpuxe, xai boa jjo ou xai oaa vyu- xaa /tir
ovv tjuov usoovs nXetov t^ei> ir avzoiaiv , xavza uir
guvti xai xhtouarei" 6x000c di iiygov figov t%et nitor,
taita nvzu Oegfiavovta vyguirei xai ia^wet piXor rj

occludunt, proindeque hunioris tranfitus coarctant. Quae

vero locis minime aquofis, ccie et aeluofis proveniunt, ea
omnia ficciora et calidiora funt et robur plurimum corpori
exhibent, quod pari mole et copia graviora funt ac denliora,
uberioremque loetum ferunt quam quae bumidis, riguif
et frigidis locie nascuntur. Ea autem humidiora, leviora et
frigidiora exiunt. eque igitur fol um ipQus cibi et potus
et aninianlium ipfarum, fed et patriae ex qua oriuntur vim
nolle oportet. Cum ergo ex iisdem etiam eibis validum
alimentum corpori ofTeire vols , Iii quae ex locis minime
aquofyj prodeunt utendum tum eibis tum potionibus tum
animantibus. Cum vero levins atque bumidius, bis quae ex
riguie locis nascuntur utendum. Dulca, acria, faifa, amara,
aullera et carnofa calefacere folent, tum quae Gcca funt
tum quae hmida. Quae igitur plus Gcci in fe habent, ea
Gccant quidem et calefaciunt. Quae vero plus humidi, haec
omnia calefaciendo humectant, et magis quam Gcca per

IlEPl 4IA1TH2 TO JETTEPON.

69

Ed. Chart. VI. [473. 47.] Fof. I. 36x. Ed. Lind. I. (20. 21.)
t- ijpc. xgoyrv yg uXXov didrta vxionaaiv v xoi.lt r xai vyaivovxa dta^coei. oxac*
tu&e/iaivovxa >jpa/i'e* ij axa t nota, ovxe nxvoir
ovxe ovqjjgiv ovxe diu%wQTGi,v noievvxa jjjQavet oua
i - d'euatvuerov xevoZxai, xov yoov ,
/tv in uviimv xwv aniatr, eg xQoqprjv iw xrjg >
freguty xuxuraXaxexai, x i xov xgcoxg ^iu&texai Segftatvfuvov xai Xenxvrfterov. x yXvxta xai x nova xai
t XiTtctQ TrXrjotoxix art, $1,0x1/ f oXyov oyxov noXv%o
<m. &QuuiTfteva [47] xai biuytou&va nXrjgo &egftv v l^r^ xai yuXrriuv noiei. x d fa xai
dgiuu xai avaiyg xai otgvcpr xai avyxofiiaxa xai fijo
ov n).rooi, diii x oxfiata xv qiXitZv viw^ is xai
dtexdrjQe. xai x ftv rjguQ^i^rovxa, x xvovxa xai
atwfiovxu qpo|i xai omtrjoai i oXyov tnoraev oyxov
iygov tv rg augxi- xai xerv novXti yivexo v toj
cwuuxt. xtav yovv ovXrt n oXiyatv nXrgwoai r uno
nXtxrw xevwaai, xooi> xoiovioioi yuteo-frai- x ngotputa
alvum fecedunt. Nam cum plus corpus mitriant, in ventriculum allrahunt et humectando alvnm dejiciunt. Quae
vero cale'uciendo Gccant tum cibi tum potus, eque fputum eque urinam neque alvuin cienl , et Laue ob caufam
corj)us ficcant. Incalescens corpus linmido vacuatur partimque ab ips eibis, partim etiam a calore animi in alimentum abfiunitur, partim vero calef'actum et attenuatum
.per cutim foras propellitur. Dulcia, pinguia et oleofa
ideirco implent, quia ex mdica mole mullum diflunduut.
Calefacta vero et d i Hua calore corpus replent et tranquillum reddunt. Acida autciu, acria , andera , acerba et ex
toto collata et Gcca non implent, ideo quod venerum ora
tum aperiunt tum expurgaut, et partim quidem flecando,
partim vero incidendo et adflringendo Lorrorem inferunt,
et carnis humidum in parvam molem contraliunt, atque ila
vacuum multum in corpore oritur. Cum igitur paucis implere vel mulls vacuare voles, hisce utitor. Recentia om
nia plus caeteris roborant, propterea quod vitae funt pro

6g4

1002

Ed. Chart. VI. 7.] FoT. . 36i. 36. Ed. Lind. L {&.
nvxu la^vv nsova nagiyExal aXmv di * 7yiov xov wvt tari, d oa xal aano diu%o>ui /tX.ov zjv noocpxaiv , dioxt e'yyiov xrjg arjutdovog taxi,
dt xotfdea xal sosvyiicdea oxi, dixi d nvi
xureQyue&ijvcu, xuvxa jj xoiXit] diu7xgi'ooexab &'
ovoa rv aivxcav. d v tooiv vnorQuuactv o\pa
axevafiEva xavacdsa xal vyg, xt Amao xal ,
xui &e<iu xal vouoiovg xg dvvutag XXrXoieiv torxa,
tv Tijj axty et. d v ). tXxm xal ov xavotdtaneyl d Xovigv wds ijfs. vduo nxifiov vyairei xal V't^e*.
diouaiv yg rw otuuaxt vyoaoiiji1. d ).uvov ovxyv
&sguaiiEit xul ijoat'ist. qivaet yg tv &eguv tXxsi no
xov oauaxog vygv. tu dt iegp Xovxg rijaxtv pr
layruirei xul ipvxei. get y xov ouaxog vygv
&yuuoij. xerovfirrg d xijg ougxbg xov iygov f| yv^sxM x oc/ja, egoixxu d Otguaim xal vyguhei diuxtorxa
x imegyrttrxu tv xiS owpuxi eig irkeva oyxov- ' di
Xovxg xovvuvxov. uiv rw orc/mit didcuai (22) d'tgpinquiora. At vetulate marcida, quod ad putredinem magi
accdant, recentibus alvum magis dejiciunt. Cruda vero
aliinenluin praebent et ructus excitant, quod quae igne
coqui oporteat, ea ventriculus Lis quae ingeruntur cum debilior exiftat, conficeie cogatur. At veroopfonia ex intritis
praeparata ideo funt aeduoTa et hmida, quod pinguia,
ignea et calida et inaequales inter fe vires Tortita in codera
refident. Quae vero mrie condiuntur, meliora et minime
aeftuofa. Balnea autem ad hune fe habent ropdum. Aqua
potabilis humectt et rfrigrt, cum corpori huniiditatem
exhibeat. Salfum vero balneum calefacit et liccat. Na
tura enim calidum huniiditatem e corpore trahit At bal
nea calida jejunum quidem extnuant et refrigerant CaJiditale eniui hurnidum e corpore tollunt, eoque e carne
vacuato corpus i-efrigeratur. Poll cibum autem calefaciunt
et humectant, cum ea quae in corpore fuperfunt in majo
rem molem djflundunt. Frgida vero balnea contra. Vacuo
quideiu corpori frigiduui calorem quendam impertit, at poll

 I JIA1TU2 JETTEPON.

Qq5

Ed. Chart. Vi. [473.]

Fof. I. 36a.
Ed. Lind. I. (.)
fAv xjjv^gv. tgoixoxi d ScpatiszM vyov evxog xai
jrArpo yvxv iv vnuxovTO IijoD. lovaitj 1-ijaivst
teuxavui.Kixoftirov vygov , d xai r vuketcpr.
Xnr d Oe/iairet xai vyouivei xai fia.aaei. r\tog d xai
JijoatVs* dt ruds. #soi< vxa xai qo t'Axe* ot(taxo vygv , axi d xai yiv^sa r ftxia vyaivei. didiom yg /.Xov /; A/<(3um. idgwTeg itvxeg movxeg xai
l~ioai'ovai xai lvvavx>vai/v , ixsnorxog vygov ix
- Xuyrer larvaire* xai iiygaivet xai &sguavet. &egftairei fiiv Ota tov rrorov xui Tqv unoxgiaiv tov xfiv^gov,
o%rairei d di xtiwatv, vyoairu d di wwXsmfttvov
tv Tij Bvrxr,iog im nrov. iftsxoi op'airovot, di Trv xtrmatv , o /u'rrot %rgarouoiv,
iv (xrjTiq iioxega> Veguntiij g&wg, aiX vygurovui dt
tt)p n).ryu>otv xai da Ttv avvxr&v xijg augxg Ttv uno
nvov. T|V d rig ay xavxu xaiuvt<ko>&rrat, voxEgairj
d tg xrv 1007/71- "/ Oequi xai dtaxy >)<-ag ngooyt],
^7ourovat- xoTi' d ovrEottxtuv * 'pewg, xai dtuyo)~
cibuiii humidilatem praefentcm tollit , ct fu friglditate
lccuin (juud adeil auget. Balnei abllinentia conl'umpta
liumidilate ficcat, eodem I'm modo iieglecta uuctio. At
vero unctio calefacit, humectt et eiiiollit. Sol autem et
ignis has ob caulas ficcant, quod calida cum Pint ct ficca,
corporis humidilatem trahunt. Umbra et frigns moderate
humectant, plus enim daiit quam accipiunt. Sudores
exeuntes Gccant et attnuant, cum corpus humore deAituatur. Veneris iifus extnut, humectt ct calefacit.
Calefacit quidem ob laborem ct frigiditatis excretionem,
attnut autem ob vacualionem, liumcctat vero propter id
quod ex colliqualione a labore in corpore relictum eft. Vomitioncs extnuant propter alimenli evacualionem , eque
lamen liccant, Q quis polridie recta curatione ulatur, fed
propter repletionem et carnis ex labore colliquationem hu
mectant. At fi quis haec poftridie in alimentum calore
confiimi final, fenlimque ad victus rationein adjiciat, ficcauN
Alvum autem coactam vomitio folvit et plu* aequo fluidem

6g6
2
Ed. Chart. VI. t473- 4740 Foer. I. 56a. Ed. Lind. L (. .)
ovaav pXXov xaigov 'anpi, xt\v utr divyouirmv ,
Si 7;pu'Mv. xtuv piv oit areata otXerat zrr m^firi,
9;jra jjyr i&ftesiv niv at divyquvrvai, , xorra^^ xieu xo * xai uiWi;ooa
cninim. fiXXov iqea&M' xxav 5 Xiaa* tjv xoi)rr Sou
?;1 , ttdiaioiitv v xolm airoiatv nXiTorov yoovov
^vftcpoEi xui ruai dniutai xai XuvQOoi xai () XtnaQbot xi yAvxca* x roai animai xui nouuai [4/4] jfof'fa&ai- vnroi.dk vr\oriv fiiv iayraivovot xai yvjpvmt, ijv u*
ftaxgoi i'uai xerovvttg tov ( vyoov' rv di ftXXor,
ix&s oit airorrsg avrirxovai trjv oapxa xai dtuivovai
diayionsg xui adertg noiiovai- egaixLra di Osotiurontg
iyqurovai, ttjv xQocfrr ig oulua dmiortg. n di M
oydiwv vixro iiuXiota rjoarsi- ayvnrirj di ir
fiv TOai milium Xi'tnxei- , owe iioaa aixov xrxta&ut.
aioiat di Inyrurei, fiir, XanxEt di raaov. (iadvur vyimivu xui a&trig ffua noii. xoEfii^ovaa y r ifiv
ox ruXiaxei vy(!ir ix - d iuair
Unit, illam qui'dem humectando, banc vero Gccando.
jgitur qiiis alvum celerrirae liilere volet, devoratam cibum
prius quam humescat et deorfutn detrahatur, evomere opor
tet et tici i bis ac aufteris cibariis potius utitor. Ubi aulem
alvum folvere volet, diiitius irniriorari cibis confert, et acri
bus ac falls et pinguibus dulcibusque tum cibariis tum potionibus ' utendum. Somni in jejuno quidem extnuant et
refrigerant non nimis longi earn quae adelt luimidiUtem.
vacilando. Longiores vero calefaciendo camera colliquefaciunt, corpusque diflundendo refolvunt et imbecillom
reddunt. Poll cibum autem calefacientes humectant alimentum in corpus diffundendo. Somnus poft matutinas
deambulationes maxime Gccat Vigilia poft eibos noxia
cum cibuui col liqu escore non Gnat, jej unos autem exlennai
quidem, at minus lacdit. Ocium humectt et corpus irobecilluin redd it. Quiescent enim animus corporis humidum
minime abfumit. Labor Gccat corpnsqne validum efficit.
! die fumptui eibus extnut et Gccat aivumque fiiu't,

1 JIAITH2 TO JETTJIPON.

697

Ed. Chart. VI. [474.]

Fof. I. 36a.
Ed. Lind. I. (a53. a34.)
Mat ewua iayrvgov noei. layyavsi xai %rgavei
xut riv xoiXrv 'arrjai, tit xjg y/v^ & vygov
x xoiXijg xai x/jg aagxg xaxuvuXioxExai. agtaxov
urra dianrjisasxai uovoeixy. noua d'eguov
layvuvu. ujuvtog di xai tpv^gov. di vnegaXXov ipvxgv
Mu nvevfxa xai aixov xai norv vygov
iv owuaxi xai xotXag l-vroxT<n nrfeti xai rpv^si'
xgaxsi y xtjg y>V)m vygov xai toD &cguov di nXiv
ai vncgoXai nrjyvvovat, xui xoaovxov 01g ur diyvaiv e%eiv.
xaa di &sguarovxa fir diSrxu xevo
too vygov xfv ogxa urjd' imsgoXr]v nouovxa, yvl-tv tj
vwnoi naadioaxji- xirovutvov yg vng^ovxog vygov,
(34) nreuatog int avxov nXijoovusrov yw^Exat. negi dt
j&v nvuiv yvxiva e^et dvvituiv dityraouai. eiai yg oi uiv
xaxa cpvaiv, ot di diu iijg. oi ftiv or xax q>otv aixtv
eiaiv oi/'t nrog, uxorjg, qxarrjg, /Aegiurijg. Lxftiog uiv ouv
diauig . ngoat'^ovau yv^rj geoutro) xivexut, xai
freuuinxat. dsguaivouivt] di fyguirexat, xexevotuvov
vygov. dt di xotg annxovtog roi ipo'qpou asisiai <rj
quoniam anrtni calore ventris et carnis lmmidnui abrumitnr.
Prandiuin vero contraria efficit. Aquae potus calidus ext
nut codeiuque modo etiam frigidus. At vero plus aequo
frigidus tum fpiritus tum cibus et potus liumidum in corpore congelant, et congelatione ac frigore alvos cogunt, cum
animi humiditatem fuperent. Contrque etiam caloris exceffus in tantum cogit ut difTundi nequeat. Quae vero cor
pus calefaciunt neque alinientum exhibent, carnem humore
vacuant, et cum nihil excdant frigiditatem homini praebent. Humiditate enim quae adeft agitata, quod ab ipfo
fpiritu repletur , refrigeratur. At vero de laboribus quam
babeant facultatem enarrabo. Sunt enim quidam a natura,
quidam violenti. Ex his qui funt a natura, vi Gonis labor,
auditionis, vocis, curae. Ac viGonis quidem haec eft fa
cultas. Cum animus in id quod videtur intentus eft, movetur et incalescit. Calefactus vero hmido vacuato exGccatur.
I'er auditioneui autcm irrumpente fono animus concutilur

6g8

12

Ed. Chart. VI- [4-4.] FoT. I. 62. 363. Ed. Lind. I. (254. 35.)
tf/v^i] xal novi. \\ novtowu di &sgparaxai xui rgairxat.
xoa iv ueguvy t&gutnoiai, yrsre, if>v^f xal vno xov. xwv Osgftairexat xal qgaivxai. xal r vygv xaxavakUsxonaa novtsi xul Xtnxrti ig agxa xal xevot xov ai&Qamor.
oxaov di novoi ymvrg, oilov X^ig rj uvyvcaoig vdr, nrzsg ouxoi xivtovoi rlv xpvffv. xtrovutrrj di rguirexat xal
&eguursxai. xal iv r<>" aiuati uygv xaxaraXfsxst. ol
di negnaxoi qvaiv fiiv elal xal o'vxoi fthoiu xiov
'komm; typvai d ti iuiov. dru/iig di uvxiuiv taxi xoitde.
- no dtnvov nsgnaxog %t)Quru %)'v rs xoiXiijv xal awjuce xal xrv yuoiigu xal ox tu mxgi]V yerefrta di xude.
xirovfihov r&gcanov %) tguurexui nal xo xul x
ou ta. VAx ovv xi)v ixudu r] ffp? r.ul ovx ta mxgrr xoikrv Xvraxaidui. t fit v ovv nAtjooDra , r di xoi/.itj
Xenxvitxut- rQursxui di diu xds. xiroifiiov xov octiuxo;
xal &guuiro(itrov xo Xsnxturov xgoqrg xaxarulioxerut,
fiiv uno xov luqviov Oeguov, xo di ovv ti] nisfiun
noxgivtxui '|(/). de, xal oigiut. vnoi.tt['Jobj ntxui di
$igzux~ov ano xiZv aijliav, wois t xo.ij unoiijgatrset laborat , laborans vero incalescit et reficcalur. Ex his
quae cum cura hoimnibus contingunt, .animus incalescit ct
exficcatur bumidoque abumpto laborat et carnes attnut
lioiniiiemque vacuat. Yocis autem labores , velut ferino^
lectio, cantus, ii orancs aniroum movent, motus veroexliccatur et incalescit humiduinquc corporis abfumit. At deambulationes ipfae etiam maxime prac reliquis a natura iunt,
habent tarnen quid violentum. Earnm baec eft facultas.
A coena deambulatio alvum, corpus el ventrem exficcat, ipfumque lianc ob caufain amarum evadere non finit. Cum
homo movetur corpus et cibi incalescunL iiumiditatem
jgitur caro attraliit ueque ventrem amarum evadere finit
Impletur igitur corpus, venter vero extenuatur. Has autem
ob caufas exficcatur, quod agitato et incalesceute corpore
alimenti pars tenuiTima, partiin ab infito calore coulumitur,
partim cum' fpirilu foras excernitur, partim etiam per uri emitlilur, quod vero in cibis eil cciflimum remanet,

1 JIAITH2 TO JETTEPON.

699

Ed. Chart. VI. [474. 475.]

FoT. I. 363.
Ed. Lind. . (i35.)
c&ut ttv gqxu. xai o hg-dioi neonaxoi lo~%varovai , xai
itegl t!]V xsqtaXrjv xovqi ts xai snaya xui evi]xoa naaoxEvovo-i, xai tt\v xoiXijv Xvovaiv. layvuvovab ftiv, dmii
xevovuevov 5 deoiiuhstai xai vyv Xenzvrsxat,
xui xa&aQEzui, jutv xmo , di pvziEzai
xai iQfmTETUi, di g tijv tqo<jh)v Ttjg >) Osq~
xazuvaXoxszai. tt\v di xoikrv Xvouai, dioti dEQurj iovoa -^ b]uov nvevuazog iannzovzog aru&ev vnojfcuoKt Oeiiv t^i^pw. xovpa di ntfii tv xs(puXr\v
Ttoiisi di xerio&ij j xoiXtj, 'Xxei, ig tmvztjv ix
IXXov auuzog xai xrtg vyv tey?) iovaa.
xErovutng di Trg xequXig noxu&ui'osiai i xai r\
xor. xai yvovzai, euyteg ol VjiwTrot. o di uno zcov
yvuvuGav jieqjiuzoi. xuu a/iuza nuQaoxEvu^ovei,
xai la^rurovoiv ovx ttZvze; ttjv ovvzt^iv zig oagxtig ttv
vtio Tov tiovov ^vvazuo&ut , aXX noxa&aioovai. Si ix
di'ifiwv yivorxui ol ftiv (iuxQoi xai xaimol i Xiyov
jiQoouyiiEvoi, ifsQuulrorzEg Ttv ooxu avreijjev xai dwy-

ita ut cum venire fimul etiam caro reCccetur. Deambulationes matulinae extnuant, et quae circa caput funt, levia,
agilia et prompta efficiunt alvumque folvunt. Extnuant
quidem quod agitatuni corpus incalescat, et bumidum par
tim quidem a fpiiilu altcuuelur et purgetur, partim vero
cmungaLiir et excreetur, partim etiam ab animi calore in
alimcntum abfumatur. Alvum autcm folvunt, quod cum
calida exilia t, fpiritu frgido ex fuperioribus partibus irrucnte, frigido calidum cedit. Quae vero circa corpus
funt ideo levant, quod evacuata alvus et calida exiflens, e
reliquo corpore et capite bumidum ad fe a tirahit. Yacualo
auteni capite repurgalur vilio et auditio et agiles homines
redduntur. At deambulaliones quae poll exercitationes
obcuntur, corpora pura redd un t et emaciant, neque carnis
colliqualioncm quae ex labore provenit colligunt, fed earn
repurgant. x curfibus autem baec contingunt. Lougi
quidem et flexi fenfiin facti, carnem calefaciendo conco

11102

Ed. Chart. VI. [47S.]

Fof. h 363.
Ed. Lind. . (*55. 36.)
eiv vavxat. xai xrv ivafiiv. rcv ixov ttv r ouoxi
xarantaaovai. qavxEQa xoi na^vTiu naoaaxEvovav Tiv Tpojft'. rotin i x noiX ia&iovai
oqoizsqoi xui %eiuwroz fiXXov ij &QEO. ol i v iuaiic*
/ tijv uiv vauiv ttp airrj* ovat, (tailor i iut~
&suu!vovai, xai vyoozsga noiovaiv , ^
i, in owe Tioxa9aigei C'J36) - zirtvua
slXixgivi , XX tv avTui yvuv&Tui txvevuuti. ai^qeott
ovv nul rofft ^rjoai xai tooi noXvagxoiatr , 'ot xuOatev Trjv ogxa oXeiai, xal tooi ngcaviegoiai Jiut/'i^E*
roi - ol i iuvXoi xui itteiqoi * xijv uir
aoxa joaov tajj'orrat , lapait ovat i , tii roj
> xrs 4'vp pteoiv ol * orre?, vtiouotv ix rij;
aux iiyv xal a.ttu Xsmirovai xai l-rjouir ovair.
ol i rpo^oi Tt]V [tiv ouuxtt tjxiozu iupovaiv , tapuitoim
Si xai taoTtXXovai ttv aoxa xui xrjv xuiXitjr uXiaza, izi
o^vixo) nvvuuzi ^gw^iEvbi, Tuyiaxa vyfjov i/.xocair
if tuviovg. i nafjaaauuTu tjoairovai, utv |un/j,
quere diflundere queunt, et ciborum vim in carne
concoquunt, tardiora tarnen et crafliora corpore efficiunt
quam qui in orbem fiunt His autem qui multum comedunt commodiores funt, idque Lieme magis quam
aeftate. At qui in vele obeuntur eadem facltate valent,
Jfed magis cale'aciunt liumidioraque corpora et decolora tiora
reddunt, quia purus extrinftcu* irruens fpiritus ea non
repurgat, fed in eodem fpiritu exercentur. Siccis igilur
et multum carnoGs conferunt, cum quis carnem detrabere
volet, et fenioribus propter corporis frigiditatem. Curfus
autem rurfus ad carceres redeuiites et indefiniti equeftrej
carnem quidem minus difl'undiint, fed magis extnuant, quia
cum externis animi partibus bi labores obeantur, liumidum
ex carne retrahunt corpusque attnuant et exficcant Qui
vero in orbem fiunt, carnem quidem minime diflundunt, fed
extnuant carnemque et ventrem maxime deducunt, quod
cum ciliffimo fpirita utantur, liuinidum ad fe pronipliffime
attrahunt. Concuffiones autem derepente quidem liccant,

1 JIA1TR2 TO JETTEPON.

y0l

Ed. Cbart. VI. [475.] Fof. I. 563. 364. Ed. Lind. I. (36. 27.)
owe Lnixrjdeia xai ftefoga. | anauaia yo iunoueiut
i . dtuieOeyuuOfttvov (itv ioua lo^v^g
Xtnivvet, tnv ouqxu roaov avr<STi<n twv ^. xeroi
ttv roil vj'oo. de yuxivt]fiuTU xui ruxovcpt Trv (liv ixiota diu&eoiturovot, nao^vei
owua xal Trv xpv%rv xui too nvtvuuxog xtvooi. nXt]
d xui tftpi Toaiv |t owuuTOg Jiapf'jrei. tov
nrov. despaira Trv ouxu xai ' xui av^eo&ut
Tioiei Sm 0. utv aies yeti TQtouevu ovyiaztjat,
i xoXu uvezai. xr)g yoov ouqxo utv nvxyv TQioevov uytoiaui , i xoXu uI-stui, xai xou (pXteg
eioi eauuirouevtu j<\q ai oyxeg xai ZtjQuivousrui tkxouaiv iq>' ttuvig t!v i(jO!f]V i epXemv, ezu ^.
aXiyijftg naoanXijoia x ituXy iunorjoosTut. ijpaift (27)
d uXXov i tt{v xonv xui ouxo ioaov. uxfjoyiioit] iaxvuir
vu xai agxug 'Xxu uro, xai xo>qvxouuit xui jffipovofiitj tu nuQunXijoiu dtaitQijooevab nvivuuzog xuToujy&otg

ncque tarnen aecommodae neque utiles funt. ConvulGones

enira ideo intus adferunt, quod calefactum corpus etilem
vehementer tenuat, carnem vero minus cogunt quam curfus, qui in orbem obeuntur eandemque humore vacuant.
Commotiones et in fublime elevationes carnem cjuidem mi
nime excalefaciunl , fed corpus et animum commovent et
fpiritu vacuant. Lucia et Iridio exterioribus corporis partibus laborem niagis praebent, carnem aulem caleiaciunt;
firmant, ideoque augent quod quae natura folida lunt, dum
fricanlur, in fe coguiilur, cava vero augescunt. Quod vero
in carne denfum eft, h confricatur, in fe cogitur, cava
vero augescunt et quaecunque venas haben t Excalefaclae
enim et exiccalae carnes alimentum ad fe per venas trahunt, deinde increscunt. Volulatio in pulvere eadem quae
lucia facit, fed propter pul verein magis exliccat carnemque
minus gignit: Lucta, quae ht coiifertis fummis nianibus,
extnut carnesque ad fuperiora trahit. Ad corycum decertalio et manuum gefticulatio eadem efliciunt. Spiritus

^03

Ed. Chart. VI. [475. 476.]

Fof. . 364.
. lAnl. L (17.)
to nqovg x t dgua Xenrvrai xcr t
i/po? n x dyfiu iSwoai dvaxat- iv xrei *t iXnia yvfivata dtuq>i'ei Toatde. xrtg uiv xpv^ov , i'Xuiov di dtfiv. v fiiv xetpivi, c'Aatov avtpaiteov, dum
ipv^og (fgsiv . v di &oti
i'Xuiov vnitjo\r}V defirtoTj TtETiotev/ivot, xqxei Trv aoxa,
xzav xai vn tr, wgtjg &ouaivrwu xai <tluiov xai
nvov- r Si xvig iv &qsi 1 iuuiisqov , ipvrpvam
yciQ ox I elg vneooirjv &eofiura&M. ir di
pinion dwtyvxnxov xai xyvftvdeg. diargietv di iv t xvei tant Tovg nrovg iv #, Xyov jiv ^orov cirfXiei xfivypVCa, noXvv di iWp>jpaim xai exl.rv
xai l-vkiodta nodsixvvei. TQyig iXuov avv 'idan ftukaoti
xai oil deirig i dta&euairea&ai. [47 6] neoi di xnutt
tv iv Totri owuaov iyyivoutvtav (uds i-n. o \v cty/ti<tioi twv YQamitiV no narzg xomioi nvov. oidiv rao
dtanenvrjzui ng ovtra nvov. . di yeyvreteiitio meatus per vim coger, cutem termare, el humiJitalem ad cutem propcllere valet. Quae in pulvere et oleo
exercitationes obeuntur, hoc differunt, quod pulvis quidem
frigidus, oleum vero eft calidurn. Oleum per hiemem ad
corporis incremenlum inagis eil accommodatam , quoniam
quid de corpore detrahere frigus non finit. Per aeftatem
vero caloris exuperantia carnem colliquat, cum etiam ab
anni tempore et oleo et labore incalescat. Pulvis autem
per aeftatem ac corporis increinenluin magis eft accommo
dai!; s. Cum enim refrigeret, ultra modum incalescere non
finit, per biemem vero frigus et algorem adfert. Poll ex
ercitationes parva in pulvere per aeftatem mora ad refrigeiationem quidem juvat, ni ulta vero fupra modum exficrat,
et corpora dura ac lignofa reddit. Frictio ex oleo et aqua
emollit, lieque vebemenler incalescere finit. At de laffitudinibus quae circa corpora conlingunt, ad hunc fe res ha
bet modum. Qui quidem non exercentur, ab omni labore
laTiludinem contrahunt. Nulla enim corporis pars ad ullum aliquem laborem fuscipiendilm eft accommodate* Quae

J1AITH2 JETTEPOK.

Ed. ChaTt. VI. O7G.]

. . 364.
Ed. Lind. . (27. 28.)
[xrao/xra vn tojv ve&taTwv nvorv .
Si xai no twv ovrfwv yvuraauav xom ,
%QT<iliSva. (ih ovv tSta iwv xntov xoiavi lotir, jj 5e
dvruui avtioiv ^. (a38) ol isv yg yvfivaoTOt
vygr\v tt)v ougxu i'%ortE, xruv itoraioi &sguaivofirov
, ovvtt^iv noX\rv uyioiv. o fiiv ovv ovvs&dgtoay
t Iii toi owuuti & , o nagtest nrov uXXov
Iv -d'm naget s&og. ^ " Sr
iuuvy T?tg noxlaiog, Toro nugyti tov novo*, ftXX xai
Ilii dt^UfitriO TO VyQOV. OV yUQ tOTl ^VUCfOOV oo'iuuzt,
X)m noXcuiov. elg uiv 5r ) ogxag iv otfiuov ov
||/(11 fioUog, (lg dt oagxa'ideu, Lote tovttoig nrov
jrpf' av ityX&y. lis dr ovx '%uv neotodov , xgtuiov &tguairexui avi xul ixgooninxovxa. rv uiv ovv
txoXv ytijxai noxgdtv , xgetxroe xul tov vytuirovxo,
ovrexdeuuvai oXov xai irsnoitjae Ttvgexv
ia^vgov. eguuvdrxog yg tov a'iuuxog xai tmonuo&vxog,

vero exercentur corpora a minime confuetis laboribns laffantur. Quaedam etiam a confuetis exercitationibus in Iaflitudines incidunt, fi Iiis fupra niodum utantur. Et en quideiti finit l'aifitudinum genera. Earimi vero facultas fie fe
Labet. Qui non exerceiilur, cum liimiidatn carnem babeant,
ubi laboraverinl, concalcfacto corpore raullam colliquationetn
dimittunt. Quod igitur cum l'udore emill'um aut cum corpore repurgaltim luerit, non amplius yexat corporis par
tem praeter confn ludiiiem vacuatam. Quod vero port
fecretionem intus remand, liuic moleftiam exhibit , ct ei
parti quae liumi'dilalem fuscepit, cum corpori minime fit
commodum, fed infuiifum. Neque fan in corporum carnes
aequabiliter coit, fed in carnofas partes, ila ut Iiis quidem
dbnec exeat moleftiam exbibeat. Nempe cum ambitum
non liabeat et quiescat, turn ipfuni tum ea quae irrunipunt
incalcscunt.
Cum igilur Copiofuin i'uerit quod fecretum
eft, id quidem quod laiuim eft fupcrat, i ta ut totum cor
pus concalescat et vehementem febrem inferat. Sanguine

1002

Ed. Chart. VI. [476-]

Fof. . 364. 365.
Ed. Lind. I. (28.)
IjTOt'jjffE xr\v miodov x iv acuaxi- xai TO TS
ukXo awuu xa&uQixat xmo nvEvuaxog xai awtaxif
xg Qftmrfitrov Xmrvrexai xai &' ix t!
aux 'Jai ini dey/ta, idowg xaXexui Qeguog.
\\ xovxov 3' noxgiOzOg ala xuiaxaTai. ig xrr
XUl (pVOlV GVOTUGIV, XCtl 0 TZVQEZOg VlJOl, XCl XOTIO
nuvETUi ukiaxa Tptraio. jjpr d tov ' 3
&EQaTiEViv. nvgltjai xai AoirpotiH euoai StaXvorxa
1;vrsGX7xlig , xai nEomuxoiai iaioiaiv g unoxu&agarrxai,
xraiv Xiyoanhjai xui layvaoyat, avnaxvEt xijg aagxig
tt]v xi'Qincv xai xgiea&ui ) iXatp rovffl mjvXvv /',
oxmg ur iaicog uvu&Eguuvriui. xai xolai %auuoi xai xoXatv idgonixooi xai uaXuxxixoai %gee&ai, xai (laiaxrrEir
vuq,gEi, xoai 5s yvuvaofiroiaiv vno * ars&iaxtov w diu xds yvExai- xxuv ) ^ , vjg!r
ryxi xrjv ai'Qxa evui ng xoixov xv xonov ngg of
ut] tOioxai noviv, xmep xai xcv yvutueiwv ti ixuata.
zr]v uv ovv oxu 1;vvzrxo&ai> vyxr xai noxireo&at
enim calafecto et attracto, ea quae id corpore infant celerem
ambilum faciunt, et tum reliquum corpus a fpiritu purgatnr
tum quod coaluit calefactum attenuatur, Cmulque ex carne
in cutem foras propellitur , idque fador calidas vocatur.
Quo fane excreto tum fanguie ad naturalem conftilntionem
redit tum febris remittit, et laOitudo fedatur tertio praefertim die. Ilanc autein laffitudinem Lne in modum cu
rare oportet, fomentis et balneis calidis id quod coaliiit
diflolvendo, etviolentis deambulationibus expurgando eiborumque paucilate et extenualione carnis vacuationem cogendoacoleo leniter, ne vehementer reealeseat, confricando.
Unguentis etiam tum fudorem elicientibus tum eiuollientibus inungere ac cmollire confer.. His vero qui exercentur,
a minime confaetis laboribus idcirco laffitudo .contingit,
quod cum corpns laboribus fe non exercuerit, ea parte qua
laborare non confuevit carneiii humidam eJTe necefle eft,
velut ad (ingulas exercitationes. Carnem igilur colliquefieri et fecerni ac in fefe cogi velut in priore nece'e eft.

I
1 JIAITH2 TO JETTEPOR.

y05

Ed. Chart. VI. [476. *77.] Foff. I. 365. Ed. Lind. I. (29. a4o.)
Mai ovvmiuo&ui, waneg toi ttqoxqo}. vftqpgei di egansvea&ui oV xoXai utv yvitvaaoiat %ijo&ai, xoXai avvr&exnv,
xo ~ureoiTxog cguuivfievov Xenxvrijiat xui *
<&uir]ii'i, Kai to aXXo fir vyguvrxat, , fitd' yvpvaaxov yirrTui. toat di Xovrgooi, xooi deufioot, %vuq>igei
Kai xovxov ygita&ui, xai ijj tgixpst fioog to Kai tov nga&EV. /jg di nvgirawg ovdiv dieron, ol nvoi yg ixuvoi
Ocguarorzeg Xemiteiv xai noxa&aigeiv x ovoiv. o di
ano lojv ovrr&iv yvftvaomv nvot ttde tov zgnov yvovrat. ano piv avftfiiigov norov xonog ov xirtexui- xxuv
di nXfXov xov xui.gov g, imeg!;Tgarst xr\v agxu. xsrw&eou tov vygo deguairerai, xai Xyist xai cpgaast
xai ig nvgtTov xai) eiurai fxaxoisgor, tv ur xtg [477] tx~
&eguneor ogiig. ygrj di ngixot (tiv avxw iw ovigo) ur
ocpdga urdi guw yuv Xoveaui. lia nlaug uvtv ix tov Xovxgov fiaXuxiv orov , deimsv wg nXeioiu xai
narxodan auu xai noxo) vdagel- otro) di auXuxoi (a 4o)
XQteo-Qui . ex' tyxgipui %gra> nXoi p%gig v ai A-

au tern curatio confer. Exercitationibns quidem afluetis utenduui, uti quod exiit calefactum tenuetur ac detraLatur, rtliquumque corpus minime huroectetur, . neque
fine exercitalionibus eil'e contingat. Huic autein cunducit
ut balneis calidis ac irictione non fecus ac prior ulalur.
Fomenlis autem nihil opus eft, cum labores caleaciendo ad
id quod coactum eft tenuandum et detrahendiiin Talis elle poffint. At vero cx uGlatis exercitalionibus labores hoc modo
contingunt. Ex moderato quidem labore nulla oritur lalfitudo. Cum vero major quam par lit fucrit, carnem
modum exGccat, eaque humore vacuata ihcalescit, dolet,
borrore concutitur, ac 11 i ft quis rectam curationem adhibeat,
ad diuturnam febrem devenit. Imprimis quidem balneo ne
que admodum mullo neque nimis calido utenduin, deinde
a balneo epoto molli vino, in coena quam plurima et nu
jusque generis edulia offtrenda et potu aquofo, vino autem
molli copilo titendum. l'oftea diutius conlricandum,
HirrocnATKs . I.
Vy

^06 111 2 1 JLlT. TO JETT.

Ed. Chart. VI- [477-1
Fof. I. 365.
Ed. Lind. I. (a*>.)
eg TiXrjQm&eoui ag&oZoiv. eir dr iispetTai , xal
okyov xu&edetv paXuxw. ira ugoayeiv Tjavj^ xooi otrotai xu TOiat nvowi roai avvrj&EOtv rutgug e*, iv raT(Tt di xttTuaiijaat, tg avrq&e xc xai notov.
va/iiv d jre f Oeganeii] TOiyide. i^igaoui'rov
lg VTjsgoXr)v l;vygrjrut, dvvarai, atep {msgoXtjg. ir pip
ovv fl dvruTov zl]V msQpoXIjv ' '/rmvai oxoor tj
tari tov otov avftfiSiy) xiaaaQai, eu v efye rovrovvv d fiiv dvarov, d gdiov. t^gao-uvov yio
ffjua hiAneoovToiv itavTodanrnv , iv hiuutei
^v/topov avio tv xaaxov ow/; ixarov aiTOv, nktiQotdv d vygavdtv xera\}<srg ] xoit'ij vito
ifttov, iwjat nuhiv ttv vneQoXrlv. r d xoikirt xettj
suvoa avTKT- (tiv ovv vixeau.ov vygr t&geiytiai ij
o$, d oiix qitjaiv, jv pl\ dt irtg t novar
ij aguxiov rivog vrianoiog. Tg di
Xijauevo owuart tiv dunav fj/sv^q.
dum venae oppletae turgescant. et pofl
modicam lalionem molliter dormiendum. Poflea per dies
fes. enfim ad cibos et podones confaetas redeundum , et ia
bis id confuetum tum cibum tum potiim deveniendum. Quae
cui'atio banc habet facullatem ut fiipra moduin reGccatum
corpus citra excellum humectare qiieat. Quod f quis laboris exfuperantia mentis intelligentia comprehenfa , huic
quantacunque fores cibi commoderatione mederi poQet, id
bene haberet. Nunc vero ut illud fieri nequit, ita hoc facile.
ReCccalum namque corpus a cujusvis generis ingeflis , fibi
quod confert ailumit et unaquaeqne corporis pars de fingulis
cibis, repletum vero et humectatum vacuato per vomilionem ventrculo, rurfns id quod exundat dimittit. Venrculus autem cuui vacuus exiilat , viciffim attrahit. Exuperantem igitur humiditalem caro effundit, commoderatam
vero non niG. per vim aut labores aut medicamenta aut
aliud quoddam revulGonis genus dimittit. Qui cibi
paulatitn adjeclione utetur, is corpori leniter pritlinam victus ralioiim reUtuel.

12 JIAITHTIK. TP1T02. jQj

Ed. Chart. VI. [478. 479.]
Foef. . 36G.
Ed. Lind. . (a4i.)
10 2 4 11 I 2
T PITO S.
[478] (a4i) JTept Sintrg r&Qomtrij, ant'uot xui
TTQOiegor sliaztu , ^vyytfrat uiv oiy oov ig uxfjisiny,
)Ots Tji & ahov jrjv av/jiteiiijv nousa&u
xiv nvaiV. irovXX y . ttqwiov uiv ul ctiej
ribv v&wnwv iieufoyot ovaai. xai yo al &wxi vrai, twvtwv no iiovr xui jrpoff aXXa uuXXov xui iaaov fijpei
ai vyui. tsuvroig xai ai uXXut Tioui. i'nsnu xai ul rXixui ur twv uitwv souevut. V di xai twv oiqwv ul &aieg. xui rae ntsvfiarwv ul itiafioXu. twv tpW ul
usraataetsg xui rtuvTOV ul xuiuoinou , ai/iwv twv
otwv TioXXrj dtaqiOQH- tivqo yg ttvqwv xui oro orov
nul au SiuizEOut&u narra 8i(pott tortu noxwXvei, vvutov tha g xfi^tirv [479] ^vyyQucfjrut. XX
y al ilevtjuvui tuoiya twv intxQuxevTwv
iv , Otuutt , jv ol tvoi xqutwoi, tav ouwv rv '

HIPPOCRATIS

DE VICTVS RATIONE
LIBR III.
At de victns hntnani ratione, ita ut ad ciborum copiant
laborum commoderatio adbibeatur, exacte quis fcribere'
non poteft, quemadmodum etiam antea a me dictum elh
Multa cnim flint quae prohibent. Primum quidem diffren
tes inier hominum naturae. Nam et quae ficcae funt^
ipfae inter fe invicem et cum caeteris collatae magis et mi
nus ficcae Punt, et bumidae ad eundemque modum de reliquis omnibus dicendum. Deindc etiam aetates quae iisdeni
minime indigent Ad haec vero et regionnm poOtiones ventorumque mutationes, et tempeftatum transmutation** anniquc conditiones. Quin et inter cibos ipfos magna eft dif
ferentia. Triticnm enim a tritico et vinum a vino differt,
reliquaque omnia ex quibus victum trabimus cum diverfi
exiftant, impediunt quo minus quis ea de re exacte fcribere
pollit. Sed enim inventae a me finit eorum quae in corj>ore fuperant praenotiones, five labores cibos, five cibi laboY7 a

yog

Ed. Chart. VI. [479-1

For.1. 366.
Ed. Lind. L (a4i. a4i.)
T oitia rtov nratv, xal %q> iuxieodai, irooxaTufiut&ietv iyiiug xg qiasig fti TTQooTieleiv ;
i'aovg, si ftr Tig [ieyXa nrv ij-auaorroi xai noXXxig ds qxxQuxw* dteiai ijij. a * aerea ov' im rr
(puQiixuv dvuTcu iyteo&ai. piv ovv 3ra(a4a)i tQt&ijvat 'yywxa joou s/toi EVQtjiui ,. di xoiig odsi'L ittwv [tv ovv woi noXXoai twv & avy~
yifia) t uv q.oVTO onre aniotei npocTvypvai xytoviai, nitoia xs Tvot vayxuioiatv , odomooiyai
TS xqai 7TQoaavyxtai , &uXaaoovQyiijoi Tflert ttj
ovXXoyfv evQEeiayoi iov, &uXno[tero
ov/ityuoov, \{iv/u(iero nao axptXifiov, xtj aXXij tuiy xaiaararw xQEOfisvQi. tovtoioi di 1-vuqitQfi ix 0
imaoyprioiV ws diuiTuo&at. tov uiv triavxv ig zioaaoa
/tf'pca Siatoovaiv, 'nep fialtGia yivwaxovatv o noXXoi, jetfiva , rQ , Oog, qi&iiiuioov. xui yeiuwva (i'tv no nhtoiv dvtog a^ot iorusQi]g raQivg. i'ap di Usr(ieytrg
u'/ot nksidwv ritzo).rg. Oeo nXeidav ui^oi oxro-

res fuperent, etquanam ratione fingulis mederi oporteat, tum

eliam fanis profpicere uti ne in morbos incidan!, niG quis valde
multara delinquat. Quae fane ipfa medicamentis jam
indigent, etG funt quaedam quae eque medicamentis fanari
pofluut. Quoad igiLur fieri potuil, inventa funt a nobis quae
quam maxime ad rem lacrent, exacte vero a nemine. Primum quidem igitur plerisque vulgo feribam, ex quibus niaximam utilitatem capiant qui cibis quibuslibet et laboribus
neceflariis coaclisque profectionibus utuntur, tum qui
maritimis negotiationibus ad victum parandum repertis dislinentur, fi plus julio incalescant et magis quam expdit refrigerentur, reliquaque victus ratione infiabili utantar. His
fanepraefensvictus ratio couducit. Annum quidem pleriqoe
in quatuor partes omnibus fere notas dividunt, hiemem,
ver, aefiatem et autumnum. Ac biemem quidem a vergilia
rum occafu ad aequinoclium vernum. Ver autem ab aequinoctio ad vergiliarum exortum. Aefiatem ab vergiliarum

JIjITHTIKOJ TPIT02.

70g

Ed. Chart. VI. [479.] Fof. I. 366. 67. Ed. Lind. . (a4a. a43.)
pou JjitToi^. &wmaov de uno qxtovqov /wjfi nXeidcov
dbOlO. tV /XIV OVV ) %1 ^V(*q>(QSt TTpO TIJV WQ1JV, rpv%^rv vrOTi)xvt}V, vntvuvnovjiEVOv 8ianru.aaiv
de iha&ai,- uV (iovoanT(si jfpij diyeiv, iv ftj
Tivv jjpcv Tt ttv xotAt'^v Xt ' *e *' t*t*v ptarijfr.
zotet e dtanrnaoi ''&, <7* fjjootac. xat auorijuocrt
xa 'fp/tavrtxoto't xa avyttofuazotai xa ^(. profftTt'tv di uaov. xa TOiatv twv oxpaiv (Lukkov r roiat
itp&ooiv yjitead'ui,. xat nfxaai ftXuoiv xQrTQot<n
xa Xaaoai- Xu^tointv d w rxicxa, nktjr zoat Osftarnxooi xat fqgotai. xat jruiotfft xat * tpuaia.
tobst (43) 't nvoiai) noviXoioiv ieitaat, total rs Sopotot
viupnToaiv | / n-poo-/orra xa Tfl '; v iXau),
(laxyy , no xowrxov Trpooaraj'xrfovra. xotai ;<tv ctr tcv yvixvuowv o&oiv , no ' deirov gadiatv V akt't, '^ noV.ooiv | oXyov ap^uerov,
irpoo'j'OJ'Ta ogioJoov, 1]<1 xat axijpoxoiTt'at xat ruxro/aiiffi xat axoiroutitjtn || xa xwoduopntit
XQtea&at ovpftQti. nvxu yao io-jjvatm xa Oegpaortu ad arcturi exortum. Autumnum vero ab arcturo ad
vergiliarum occafum. Per hiemem, igitur ut anni teuipori
frgido et coniricto te opponas, hac victus ratione uti con
venid Plurmiim quidem femel tantum cibus fumendus,
niG quis alvum valde fccam habcat. Sin minus, purum
prandendum. Cibis autem utendnm fccis, aufteris, calefacientibus, ex tolo collatis et meracis. Pane quoque magis
et obfoniis aflis potius quam elixis utendum; potionibus
item nigris, meracioribus ac paucioribus ; oleribua autem
quam minimum, praeterquam calefacien tibus et ficcis; cis etiam ac forbitionibus quam minimum; laboribus au
tem plurimis omnibus ciirlibusque exis , fenfim acceiione
facta, etj lucta cum oleo a levioribus adurgendo, et deambulalionibua quidem poli exercilationes celeribus, a coena
vero tarda in loco tepido. Matutinis etiam multis ex levi
initio, vehementer progrediendo etleniter definendo. Duro
eam cubili et nocturnis itineribus uti, tum etiam per pulverem ingredi ac currere confert. Haec enim omnia ex

10

Ed. Chart. VI. [*79. 48o.] FoT. I. 67. Ed. Lind. I. (atf. a44.)
vei, ^pt'aftr . d'e i&Xy Xovaaa&cu, tw
(* txnovyey v TiaXaiaxotj, yv^Qov Xova&W fr de uJJ.m
nvif xQratitu, &efiv l-vpcpoQwxeov. gpad'ai di
tiaiv tutioioi, tous (ikv vyouov tqe fijr,
xoS de Jjjpori'pou t anaiy navxodanj*. ix dr xw
ifiiioiv nQooyuv qavyy n e&toftro* oixov i qu~
a tq. xai nvoioi j[r)(s&ai xov(poxotai xai Xxjoai xovxov xov %qvov. n dk omv xai ^oigeiav xotcHv
i] Twv ilXXmv o ti V vneQXXr/ nXtjuofievov iueeiv. xai
110 nvQwdtoiv xai yXvxav xai Xmagv veO iaxotv nXtyruorfjj ifieiv avficpoEi- xai (i&rg xui oxtov ftexapoXtj
xai yuioiav fiexuXXuyrfi s/ntetv. didvai dk xai tf-iyn xa&u6v twviv, itXr* , * autuv xai yvinuoUav. [48o]
XX* V xe xoaiv y&oiotoi negmxoiaiv, xxar apurai
Qutua dta&euuiveo&at , xai xooi dyftomi xai r
Xqvui vnBQoXrtv q>vXaaaftsvog. yu&v yap owuati et&& (44) tj yvuv&o&ai er rjj wpy. ovdk yg,
dir 5ya prj %eipu0&tvxu tv w>j dviuvxui xagn tpegetr,
tenuant et calefaciunt, iisque plurimis utendum. Cum vero
quis lavari volet, fi quidem in palaeilra laboraverit, frigid*
lavelur. Quod fi alio qiiopiam labore ufus fuerit, calida
uiagis confer. Vomilionibus autcm poil cibos cujusvs ge
neris humidiores ter in menfe utantur, ficciores vero bis.
A vomilionibus fenfim per tres dies ad con fuetum cibum
deducendum , et fub id tempus levioribus et paucioribus
Jaboribus utendum. A bubula el porcina carne aut a quibusvis aliis, qui fupra moduin repletus vomat. Quin etiam
ex cafeoforum et dulcium et pinguium minime confuetorum
repletione vomere confert. Poft ebrietatem quoqne et ciboruin mutationem locorumque transmutationem vomendum.
Purum autem fe frigori exponere oportet, praeterquam poft
cibos e texercitationes. Sed in deambulationibus matutinis,
cum corpus incalescere coeperit, et in curfibus reliquoque
quovis tempore exfuperantia vitanda e. euim tempeftale corpori frigus fentire quam exerceri magis confert
Keque enjm arbores quae hoc tempore frigora non fenfc

AIAITUTIKOS TP1T02.

Ed. Chart. VT. [48o.]

Fof. . 67.
Ed. Lind. I. (a44.)
o<5' aira i()wo\hai, ^oeo&ai de xai xoat iorota* novXXoat
tuvxtv xrv wQtjv ig imegoXrjV , rv urj o xnoi, iyyvwvtat.
tovxo xexuqoiov dtdaxm xovg dicxag. dtxi xde o'utoj
*jt* q>Qa<o. xrjg (jig obatjg rfiv^rjg xai avreaxrxvrg nuyctnXraia iitnor&e xai r io. gadmg ovv vyxr diadso~
(tarso&ui t alpata vito tov nvov , xai xov vygov (tixov it ugog moxjYEG&ui xov imgyovxog- slxa xov %ovov
ortiva fttv nortet , unodtSoxut o/.yog ' bvxiru d ranaveiui, novXvg. f\ iitv yg ruQt (Qa%st, rj d vv^
ftaxQij. di taira ow owe t'yet, vnsgoltjv o ygvog xai
0 nvog- %grj ovv diu tul ta xtjv wgiv xaxrv ovtto dtatttjo&at. ano nkeidiuv dvoiog fitgig t]Xov tj/iug xsoaagxovxa xtoaaag. negi d xrv v vXuxy
' xi ufaoia tirai, xai no xgonqg rXov akXag xoaavra
rugag xy aux y diarij xQtsadat,. nfv d wgr nuvyri
tov ipvgov xai uukuxioxtgr yrijxai, de xai tr diaxy utx
xrjg wgtg tnea&ai rjugag nerrtxadtxa , oxe r ugxxovgov
tmtot] xai %t).idwv r5r q,tgetui- xov fyoutvov di %gvov
runt, fruclum ferr ai*t fatis valere pofliint. quoque
tempeflate laborious etiam mulls utendum dum laffitudiiies
minime contingent. Ciijusjrei ilud dabo plebejis argumen
tum, curque buec ita le babeant aperiani. Cum hoc anni
ti'inpus frigidum et conrictuni exillat, fimilia etiam anima1 i bus contingerc fuient. Corpora gitur lente ex labore incalescere, et liumicli quod inet parvam quandain porlionem
excerni necelle et. Deindo labori quidem temporis paruux
concefl'um et, quieti vero inultum, cum dies quidem brevia
lit, nox aulem longa, Ideoque eque remplis, eque labor
modum excedunl. Earn gitur ob hoc anni tempore
illa viclus ratio inftituenda eil, a vergilarum occafu ad folllitium usque diebus quadraginla quatuor. At circa follitium
quam maxima fieri pit ell cullodia utendum, et a folilitio
aliis tolidem diebus eadem viclus ratio ufurpauda. Vbi
aulem tempellas favoniiim reduxerit et mollior exliterit,
victus rationem lempellati accommodare convenit, diebus
qtiindcciin ad arcturi exortum et hirundinis adventum.
Quod vero quitur tempue varie magis trangere oportet, ad

mnoKPATOTS
Ed. Chart. VI. [48o.]
Fof. I. 67.
Ed. Lind. I. (44. a45.)
jiotxtXwzeQOV ijdr diyeiv wf'jfpt Unjptiij qutya zgtxovta do. jfoij ovv zooi diairi/ ^a&ou 15 py dtajioixiLnra ' *<" xovcpozigoiat, too aizioiot
xai xai " noayovta qovxy izqo r
eap. xrav laTjueit] ye'ijrat rdr uaXaxaiztyt] xat ai
jjuf'pai * fiaxQOTSQai, al vvxis d gayvieuai , (45) xai
7 -deurj xai |jp7 xaraarj) xai jj rcuowa <*$
xai axpijro. Jet ouf iane zu itdyea naouaxEvorta*
iv zaztj t >'oj7 coiaiv tqpsiei^1 t t?e'po, o t/oira
yrtuijv, al'lja' xai axirp, orou xai io> or&otnov. *
yp yvajjuijv ejfi Tt] oanxo Tijuv a'frw' e )yti]orv avtrr
naaaxEveiv. jrpij ovv w m; ian*Vtj tijv iatzat ueraXXitv , ieXev zov %ovov ue'pea e| oxra tjua;.
iv yovv r ncz}j uoqij 9 T^v TS nnov cfatoiur xai
zoai, Aoinuto"! Sl-vzQoiai xitoai, de ouioiai uaaxtuxfotoi xai dapeoT'poKJt xai Xtvxoxiomau
xai zi] ? ovv iXutc) iv r)Xcu xgeo&ai. v ixoxy ii
Mg*] txaaza diatzijuztov (it&iaivu ftixohv.

aequinoctium usque diebus duobus et triginta. Victn igitur

ratiune ad anni temporis varietntem accommodate, moiliore
et leviore utendum in cibis, potibus et laboribui fenGm ad
ver adducendo. Cum autcm aequinoctium jam molbns
evaferit diesque longiores ct noeles breviores annique tempue ad calidum et ficcum pervenerit, praefens etiain victo*
probe nutrient ac meracus ello. Quemadmodum igitur ar
bores cum ratione careant, bac tempelate ibi comparant ad
aeftatis commodilatem tum incrementum tum umbram, ita
homo cum mente (it praeditus, carnis incrementum falubre
fibi comparare debet. Me igitur victus ratio derepente immuletur,- tempus in fex parles per octo dies dividendinn.
In prima itaque parte de laboribus detrahendutn reliquisque
acutioribus utendum. Cibi quoque molliores exhibendi et
poliones aquoliores ac calidiores , et lucta cum oleo in Tole
utendum. In fingulis autem anni temporibua unaquaeque
victus ratio paulatim transmutanda et deambulationcs a

JIAJTJIT1K02 TVXT02.

q j3

Ed.ChaTt.VI.E48o.48!.] Fof. I. 67. 368. Ed.Lind.i. (a45. 246.)

y.ul xo)v wpuiutst-v twv denvov Toii
nXeovg, twv de q&qwv IXi'mav. \\ xai Trg utig rri
nQOOit&adcn, xui twv ku%rwv twv tipvwv yeiv, xui hipa vtoteiv ip&a tooiv *, XovTQOai ce -/(jtioDui xui ivaQWtqv iuxqgv cpQodtaota i't.i x Tofftv ifttioiai. ff nnov ix twv do noteaVut, eha di nXeiovog jfpVou, oxcuj uv xatamrjatj
owua aeauxwuvov & auxi, xui xrv duiTctv u<tlay.iv
iv rovzw tw ^pitii juOt nXetdwv innoi.rj. tv roen;) idt
&oog xui trv daixuv rdr\ jfpij tovto ixoteo&ai. %Qt]
ovv i-neiduv -nXetg mtsihjt xota oixioiot [
Mai ih'tciont zQeo&ai, Uta !*>J nXeov r uqxw.
zuxy de (46)!'2 >;. roa d Tiuuat
(tuhtxoft, ievxooiv, vuQtotr, oiaxo) oXiyw. xai vnrotmv
no Tov qotov /Spa^eot. xai nXrpfioi %otv wg xincu
vit im- xui noxwv ixavwg Vri to otw xw&ut. [48 1]
dt rutgijg wg j/ nvetv, r\v pi ryxtj un ^tjaotn
xQ?oirut. xQien&at de xoo~i ).u-/ruini tooiv
cpoat, nXtjv twv xuvowdwv xai JijpcV. yottnQui de xui
plures detrabendae, matutinae vero pauciores. Maza
quoque pais loco apponenda et olera cocta exhibenda, opfoniaque elixa aflis adaequanda. Balneis etiam utendum, par
vo prandio et rebus venereis paucis. Vomitiones quoque
primum quidem duobus interpotitit diebus, deinde longiore
interjecto tempore faciendae, quo et corpus ad puram carnem reducs , et victus rationem hoc tempore mllern inilituas ad vergiliarum exortum. Tunc jam adelt aellas ad
quam victus rationem aecommodare oportet. Ubi ergo vergiliae jam exortae Amt, eibie mollioribus et paucioribus
utendum , deinde plus maza quam pane eaque prius fubacta
et minime intrila. Fotibus autem mollibus, albis, aqnofis, prandio mdico et fournis a prandio brevibus , et eiborum ac potionum repletionibus quam minimis. In eibo pota
quantum lats eil utendum. Interdi vero quam minimum
hibendiim, iii neceiaria aliqua Gccitate corpus delineatur.
Oleribus coclis utendum, aeftuolis et Gccantibus exceptis.

y, 4

12

TA. Chart. VI. [48i.]

Fof. . 368. f Ed. Lind. . (i4C. 27.)
tomtiv ftoai , nXtjV Tcv Oeouurtixmv xui rgZi: tutzowi
di, rvu "S nXtaf*oi't] lyytrrjxai, ut ygtta&M. xoai qgodiaioiaiv w rxiaxa. kovrgoai, di yliegoat '. ) dt
onmt] iaxvteov tij r&gomivrj qiiioKt. tXxxov ovr
onativ ntyEO&m. si dt jfpwr r, utx ttv eiximv oeutro mor v H-uungxroi,. totai re Tirowt, total re ypai XQ'I yvuvea&at. xai diavXoimv olyoiai vo/.iv xror.
xui toai nemaxoiotv ir axiit. xm, 'xw
rxmxa '. r yo Xiidrjatg .xior r ol xoyoL
xl'v^ovat yo xerovvxe toi iygov. denrov re
ur neumuxisiv XX' r oav a>wr>ji'cu. tiqu jjpe'iff^tu
rotai, ixegmuxoiaiv. rXiovg qvlavaeiv xai t t
iv nguii xui tu v r tontgy, oxaa noxuuoi j Xutai t
%ioreg noTxviovai. tuixy dt tuixij irgoaare^tto) /ttyo
tjXov toTitaiv, oxui v tovxot toi zprijj qatgro>;
hxau fjjp xai &eftu xai utXuva xai ixtjxa, xai tovg aotovg, nXrv si Ti uixqv r do(^7)rrjg nugiyct* ersxa.
l%usvov Si %oot'ov Oiaitrjoetat rofft uukaxoat xai ygoiot
Crudis quoque utendum , calefacientibus et Gccantibus ceptis. An vomitionibue niG U qua repltio infit, minime
utendum rebusque venereis omnium minime. Balneis vero
tepidis uti licet Poma vero cum pro natura humana valentiora Gnt, ab bis abiinere praeat. Quod G quis cum cibia
lUalur,. minime deliquerit. Laboribus etiam et cuiTibus exerceri convenit, iisque ad carceres redeuntibus modicis
multo tempore et deainbulalionibus in umbra. Luca vero
jn pulvere, quo minimum incalesrat. Nam volutatio in
pulvere curGbus praeilat, qui corpus liumidum vacilando
deGccant. coena minime dcanibulandum , led tanlum
flandum. Mane vero deambulalionibus utendum. Soles
vitandi et frigora tum matutina tum vefpertina, quaecunque a liiminibus aut agnis aut nivibus fpiranL In hac
aulem victus ralione ad folftitimn aeliivum usque perevcrandum, uti hoc tempore ficca omnia et calida nira
et meraca, panes detrahas, niQ G paulum quid voluptatis
gratia exlnbeas. Tempore vero quod poftea fequjtur cibi

JIAITHT1K02 TPIT02.

7l5

Ed. Chart. VI. [48 1.]

Foef. . 568.
Ed. Lind. I. (4.)
xai xpvxtixoai, xai Xsvxotoi (ttyQ'S xtovov initoXtjg xui
loTueyi]s tjutya irevrjxovia tsg. - di iaifie(jig wde
%gt] diutiep&ut, noayortu zv / iv tiZ cp&itonujcf, q.v).uoonerov tg fictuokug xfiv^scav xui
Xtrg ia&ijti namely. yQtto&ai t iv xoviiw i %Qvta iv
ftaiat iT(joxiyrouviu Tyi't/itt xai nXtj iv iXu'u
rovyj ziQoayortu. xui tobg noia&ai iv Xr.
SeguoXovaij te yfsffihw xai ; mvovg cputtxui toat animai deguoitgoiai xui yaoov vyoai xui
xaOugoai- xai toat nouaat, ueXuriuctgotat, nuXuxoai de
Mai ftt] vuiai. zooi te Xuyvotoiv raaov. tj XXy diaxy itgoaysiv Tieij tuv Veoiwv (puiyevTa , tooi XstPe~
Qoioi ygsa&ui ftrj ig xgov, oxwg xuzaoTraij wg syytata
xrjg yetutQivtjg diakijg, iv rjuatv dvov soiaaiv j ntvtrxovtu n%oi jrt.sidwv dvoiog ioiue(iTg- taita ftiv airoi & twv ar&yinoiv, oxaoiaiv | vyxijg
x>j tov iov diuttXtv iati, fttjd^ vngyu uiiiotav twv
vJJ.mv fie).iaurtag tijg taviiv iiyurg &. oat i

utatur mollibus ethumidis, refrigeran tibus et albis, ad arcturi exortum et aequinoctium diebus g3. Poil aequinoctium autem Loe modo victus ralioncm inlituere oportet,
per autumnum ad hiemem accedendo , ita ut frigorum ac
lemporis mutationes veflitu craffo devites. Hoc vero tem
pore prius in vele motu utendum , frictioneque et lucia
cun oleo fenfim adjiciendo, et loco tepido deanibulandutn,
calidaque lavandum ct fomni diurni detrabendi. Cibi etiain
aHumendi calidiores, minus bumidi et puri, potus 'vero
nigriores, molles tarnen 'et nonaquoli, olera autem minus.
Reliquaque omni victus ratione ita progrediendum, ut ab
aelivis dems , hibernis.utar* non ad l'ummuni, quo quam
proxime ad bibernam victus rationem devenias, per dies'
duodequinquaginta ad vergiliarum occafum ab aequinoctio.
Atque illa quidein pleriique hominibus fuadeo, quibus
temer vitam degere necele e, eque licet reliquis polLabiti* fuae pl'orum anitatis curam babere. Qui vero

i
y ,6

1002

Ea.Chnrt.VI.[48i.48.] FoT.I. 368. 3G9. Ed. Lind.I. (a47.a48-)

xal disyvojarat , ort ovdiv oapeX iortr
oxs ^otjuuTWV ovxE ocuuxo ours rcov' u)./.a)v oieroi areo
rijs vyieirgt ngo Tovrov taxi poi tuixa ^tvgijutrx] w feaxv tt Xrjdaiuxov twv Svvuxwv ngoaifffidrt}. Tccvrqr
fttv (a<*8j ovv ngoovxx Xoym 8. || di ffsvQTua xaXov ftiv tftoi tvxx, uqiiftov di zoat fia&OVITIV, ovdeig t ngxtgov oi int^egTae vt&trai,
ttqo cinavia Xht no).).ov xgivcu elrui aSior. tau rrpodtyruaig fiv 7 xprtiv, dtyraioi di *
t nti[ove, nzsgov nuov xgaxtei tov nrovg, r oi
idi'Ot aixu, f fiexgioa
ngg aXXtXa. zx fit* y
xgwt'eo&cu oxoitoovovv voiaoi yytvovzaf no di
oeiv [48a] ng ukXt]Xa vyeitj zigoataxi*. ni xavxa df
tide int^tiut, xai ttl-m xola yvexui v&goinotatr
vyiurtiv tSoxtovoi xu tadovo ts 7dtug novtiv dvra[itvoicji xai mftwo xai ' xuvojg i%ovoiv. ai Qirtg
reo ngopoxog q)uvtgrg unXjnaorxai ro Sexrov- xai
doxtovat itv 7iXrgeeg thai, Avaaoviai, di ovdv. xxur i

ita funt comparati fib que in animum induxerunt, eque

pecuniarurn, eque corporis, eque ullius rei utililatem
citra fanitatem aelimandam effe, i is a me inventa eft ri
ctus ratio, quae quoad ejus fieri poteft maxime ad veritatem accedit, quam procedente oratione demon ft rabo.
Atque ifta inventio mihi quidem inventori pulcbra eft, utilis vero iis qui discunt, a millo adbuc antea tentata, et
quam ad alia omnia plurimi aeilimo. 11 autem et praecognitio ante quam aegrotent, et afiectus corporum cognitio, utrutn cibi labores, an cibos labores fuperent, an mo
derate inter fe babeant. Quodcunque enim fuperetur, ex eo
morbi contingunt, ex mutua vero inter le aequabilitate
fanitas adelt. Ad has fane ipecies aggrediar, et aperiam
quaennm iis contingant qui libi bene valere videntnr et
cibis ac laboribus jucunde fruunlur, tum corporis tum co
loris liabent abunde. JS'ares a coena citra caulam maniicftam impientur et plenae elTe videntnr, nihil tarnen emuu-

JIA1THT1K0 2 TPITOX

7,7

Ed. Chart. TI. [48-]

. I. 3Gg.
Ed. Lind. I. fc4. 24g.)
itetJiriarev uSfavTUk # xai yvfxr^en&ut, fvtjaortai xui nrvovai. xui nqobvxo jfpoVou xui \e~
qau agia t'avout, xai uhionov uaui) Xuuuret.
at'rcov nW^ovxai. xui nireir Tjnoov Svruvwx, xyoi]
tovtokhv r xquu) yreveu. xal r xuTuppoot xirorrat ij nvQero qotxde, xw&" * v %%y %yrov r ti).Tauoit]
xirtj&tou. it ' av tvy/} noii'jaug xat rotov xv xatpi',
alitrjrui ovx unov iv. xovitip yp xtjuievriu
otxu (24g) jo nrui, utxyv ^v).Xeyouvi i] nAij011 ovrj lg vovao* yayev. 00
jryuiad'ui ft'^i tovtov, XX xtav yrw lx/njciiioy, tidtvtn o vi
xuuxt tu otTu xoiig zrvovg utxgov u'O.eyutra ttAjofiovt] tan- / liai y xui a).ix n).rauorrg sert xyiot.
ifjeuiovw uiv Srj qooovai Toi/g nOQOvg
inevuuTO, nokrg tveovarg irjg ' dtyuatruerov
Vn TO JtrOV >* l.mVlutVOV. %i ds
TOioiov x&e()un6v0rrui (Ls- 8ianorrauvxa iv tooi yvuruaoioi tooiv si&wuroioiv xonta, - Xovouuevov aii-

gunt. Cura vero mane deambulare et exerceri coeperint,

tum niucum et fputum rejiciunt, procedenteque tempore
palpebras etiam gravee habent, frontera pruritus occupt,
cibis ablinent, polumque minus appetunt, habitus color
deperditur, et aut dellillationes aut febles cum borrore excitautur quocunque tempore repletionem commoveri con
tinent. 0 autem tempore quicquid forte ecerit, in id culpam rejicit, cum minime in caufa lit. In boc enim fendra
collecta repletio niorbum invexit, quod eibi labores fuperant. Verum non eft eo usque diTereiidum , fed cum prixnum figna videris, node oportet, quod cum cibi labores
fnperant, paulatim collecta repletio exiftit. Mucus enim et
faliva repletionem arguunt, quiescenteque fane coi-porc
fpiritus meatus opplent cum multa int repletio, quod vero
labore incalescit, extenuatum excernitur. Huic curationem
iilam adbibere oportet, ut poftquam fe confiietis exercitationibus citra defaligationem exercuerit calidaque laverit,

12
Ed. Chart. VI. [48a.]
Foe. . 5fig.
Ed.Lind. T. (349. aSo.)
oui nurroSanolai xal noiToui tioai. ix di too ifixov il
aca axua xal T7v (fovyya orot aiaiijgt, oxw v avorucffl ra oxuaxa xv yXewv xal uffiiv inixaxuGnae&q,
oxou ytretui no iftioiv. sha vaoxg h
\y oXya. ig Si xrv voxeaiti* xoai fiiv -negmxotat joeoOui, xoai Si yvuraotoiaiv Haaoooi xal xov(poxgouv i}
jiQoa&ev- xal rgiaxog Siuytxw, iv &igo }' tv Si ur og
f , uixgbv imqiaytxt. xal Stnvov yeAev rtuov ou
r&tXs demrev. Si xgttj xovg ftiv irvov noSn< xovg
ei&iouivovg narras xal xovg negmaxov. xotat Si aixotat
ngoaaytxm (v/y, bxtog # nunrtj n iut'zov xouaZicu
xo oixlov sl&ieufYov. xrjv uiv no xuvrov txarw; 75,
fregunevirj&o) In.omu xoai (tiv oitoigiv i).aroat, loai
Si nrotai n).eloair. tjv Ss ur xu&eaxrxy x xsxftrjia xrg
n\ruuorrg, SmXmcov do rfigag cp* xoutaaxo x oizvt,
nliv xal ngoaaytxm xui x uvx' rv Si ftt, xai
ix xgtov, ftXQis uv xfjg nXiauovijg. sUsi S ring
Tcov ur&Q(nav (a5o) o'xireg, oxoxav xfan'wnui o nrot

cibos omnis generis offerat et vomitionem cieat. Poli vomitionem vero 08 et fauces vino autero colluat, uti oscula conftringantur , nihilque convellatur velut ex
vomitionibus contingere folet. Deinde ubi furrexerit, loco
tepido niodice deambulct. Poftridie vero deambulationibus
quidem utendnm, exercitationibus tarnen paucioribus et
levioribus quam antea, et aellas fuerit, minime prandeat,
fin minus , parara comedat et de coena confueta dimidiom
detraliat Tertia autem die ad labores quidem confueto*
mnes et deambulationes redeat, fed ciboe fenfim augeat,
uti quinto die poft vomitionem confuetus cibus aHumatur.
Quod inde lats erit, de caelero paucioribus quidem cibis,
Iaboribns vero pluribus curelur. Si vero plenitudinis figna
minime quieverint, duobus poft cibos receptos intermiffis
diebus, rurfns voiuat et ad eosden fenfim deducatur. Sin
minus, etiam tertio idem rpte, quoad pleniludine liberetur.
Atvero qnibusdam, ubi labores a cibis fuperantur, ifta con tin

JIAITHT1K02 TPIT02.

y, g

Ed. Chart. VI. [482. 483.] Fof. I. 69. 70. Ed. Lind. I. (.>
no xv ouoiv, xoiatja nnyovatv. gynnrrg fiiv xrjg nXr]Oftorfj vnvoi ftuxQol xui rdg avxoaiv txiyiroi'xai xai ni
r!jg rjfitQT} nixoitui'xai>- dt vnrog yvexat xr\g oaxog
iygar&eiatjg nul yttiai t a/ta xai yaAijifet diuyefterov
nrsiita. xxav di fil] Syriat i'xi owpa xrv ](vfv, nxgiaiv idi oqijatv inxo ir\g xrj negtdov,
rxig vnerarxiovuhrj xrj rgoqrj i ano xwv aizoiv
trv . owe 'xt xux xovxov jov ygvov rjslg o vnvot,
)X ryxt] xugaata&ai xv avOgimov xai oxei ju^sa&ui. xoa yap xtvu noyei, , xotavxa f\
ipvyr], xgvTixofivtj xrg . xxav ovv ig xovxo rx^ o
avitywnog , ypg 8 xov xfxr'tiv tnxv. * di e|ct vovatjfta iXa dfjXov. xoa yg [483] uv 'Xt] unxgiaig xai
xov V xpaTiJffij, xovxo vaiasv. u)X 011 ygr) ngotodui xv
qjgovovxa, ).).' xxav imyr- xv xexfirga)V paira,
xjg eaneiijg eyeo&ai, xai r\ xovxov manso xov ngxegov
txOtgantvi)iirui. nksiorog t ygvov xai hfiaxwrtjg tui.
toxi d xai xonle x - ukytsv

gant Cum plenitudo quidcm incipit, fourni longi et fuaves ipQs obvcniunt, et interdiu etiain dormiunt. Fit autem
J'ummis lmmectata carne et funditur fanguis, ipiritus diflufus traiujiiillitatem Labet. Cum vero corpus plenitudinem
ampiis capere non potel , ambitus vi fecretionem intro
jam remitlit, quae alimento a cibis provenienti obviam
facta aniiiium perturbt. Tunc non am plins ftiaves funt
fourni, fed liominem perturban neceffe eft, bique pugnas
committere videlur. Quae enim corpori contingunt, eadcm
animus cernit oculis elands. Cum igitur eo quis devenerit,
prope jam aegrotat. Affuturum aulem morbum adinodum
eft manifeftum. Qualis enim fecretio ad partem venerit, et
quamcunque fuperavent, earn morbo afficiet. Verum Loe
iiuprudenter minime eft contemnendum , fed cutn primum
ligna cognoveris , curationi inGftendum. Et hie fane veluti
prior curandus eft, longioris autem tempons eliam inedia
opus habet. Sunt autem etiam plenitudinis figna. Quibus-

ao

mnoKPJTOT 2

Ed. Chart. VT. [483.]

Fof. I. 70.
Ed. Lini . (a5o. a5i.)
uli} ftiv anav , og di uog ti rov o xt * ttj.
t 5 Xyg tariv xolov xnog xai doxvvot xontyv a&vfiijij xui nXr(jforr(n &, ftt'/gig av tg Tivyetor
. xut ovdnoi oidt toto yirwoxovotr, oi.). /.ov re xai ouuiai xQrjafteroi g negmXevfiorhjt xaxiaxi(7uv rovatjftn, xai g xvdvrov tvv o-aiop (s5i) <f*xnoiiui- XX %or iTQour&ea&ai niv av g rag rovaov
ccqptxvurrat xui %) eguntta-d ai xtde . filtaza
(itv nvyttjtvia ni'Qtfjcii tov r&gomov' ti dt urf,
Xuvafitwv noXXw xui & dtulvauria , re pa
itara %QTnufierov animt ngxov uv tooi dgiut'ai xai
nXeiaiuiaiv , elia Toatv Xvxoiaiv* itutaut eu. Kai iata niQiuuirfui oXyov %6vov iv Xtn. rrenu xaadagelv. ngoii dt zoot nsgmxotatv | Xyov 2QttaOui xai xoai yvuvuatotat xovq>oiat xai 15a ^
xuntg xui Ttgxsgov. a/vaatijg de tocto drut xai neqmxoiv. rv dt urj Tigovorfisig g nvgexov oifxr-

dam quidem totum corpus dolet, quibusdam vero corporis

pars quaedam, quaecunque ea fuerit. Dolor vero e nti
laHUudo, et laffitudine teneri fibi videntur, deGdiaqne et
replelione curalionem adbibenl, quoad in febrem incident.
Meque tarnen adbuc boc cognoscunt, fed baineig et cibis
adliibitis moibum ad pulmonis iiiflamuialionem deducunt, et
in extreruum periculum incidunt. Verum antequam in bot
morbos incidant, coniilio profpiciendum et ad liunc roodum curandum, praecipue quidem mollibus iomenlis honinem fovendo, lin minus multa, calida lavando et corpas
quam maxime diTolvendo, et poil exhibitos ci bos primum
quidem acres pluriinos, deinde fallos, probe vomilum
ciendo. Pollea cxurgendum modicoque tempore loco tepido deairibulandum, deinde dormienditm. Mane vero deambulationibus paulalim adjectione facta utendum , exercitatiobusque levioribus et ciborum oblationibus velut antea,
lloc enim extenuatione plurima et deambulationibus indiget. Quod fi nulla adbibita providentia, in febrem incidat,

JIAITHTIK02 TPIT02.

7al

Ed. Chart. VI. [483.]

Fof. I. 70.
Ed. Lind. . (a5t, 5.)
rut, 7tQuq)(jeiv fttjStv oXXo XX' i /Jwp tqiuv. tv
fiiv ovv tv xant) ' ti S (t , - %vX &eanesaxiai, xai >/' xexayxulog r iSoftalog tjasxat, ei tQuiast- ya&ov S tooi %q<huoi xQteaQui, xoew lwxixuloiv vn xg xiaag, i^uvuyx^ovot y. n%ovei S xire
xai xots n . xfv xeq>aXtv Xyiei xai uQvrexui, xai x Xiqiuga n'mxei aire010ir ano Senrov, v
xo VTivot xagoaovxut xai doxi'ei &] trtrui, r xe
xoiXh ' vioie. xxav Si qodtaiaij , Soxei xovtpxeqo tirt ig x naquvxixa, i% voxov de (tXXop agvvexui. xovioiair r xeqiuXr xrv nXt]oitovv xr\v
xs xoiXir icfaxtfn xai avir agvrexai. xrSvrot, Se xmxenxut, xr r guyy r /)*!], xoxito SiucpOeget*.
XX %gr) TigofiTj&ttedai aide. v ovXtjxui xrjr &tganst]v
xu%sTr nouso&ai, , eXXtgio &rrui. elxa ngonyetv
xoXai auioiat xoxfoiai xai fiuXaxootv rjfigug Sxa. xuiat- Se
Gixoini, Siuy\ogrTixoaiv , xgairatj r xoiXt], xlv
xerpaXrj xxoj uritenaui- xai xoeir Sgtioiai guStot xai

per dies tres praeter aquam nil offerendum. Iiiterea igitur

i fedetur, bene habet, fin minus, plianae fucco curatio inftiluenda, et vel quarto vel feptimo die decedet fi i'ndaverit.
Prodel vero Tub indicationis tempus illitionibus fudorem
moventibus uti , cum ad fudorem provocent. At quibusdam etiam ex pleniludine haec coutingunt. Caput dolore
tentatur etgravatur, palpebraeque ipfis a coena concidunt
et inter dormienduin turbantur, calorque ineTe videtur et
alvus interduni liilitiir. Ex rerum venerearuin 1111 levior
flatiin fibi videtur, at poftea gravior. In his caput plenitudinem ad fe attrahens turn alvum fupprimit tum ipfum
gravalur. Periculum autem imminet ne quamcunque in
partem pleniludo erumpat, earn ipfam corrumpat. Scd hac
ratione providendum. Si celerem curationem effe voles,
veratro purgandum, deinde cibi leves et molles ad dies
decern offerendi, iique alvuiu dejicientes, quo alvus inferior
dcorfiini revellendo caput fuperet. Curfibus tardis et ma-. 1. I.
Zz

,y22

innOKPATOTS

Ed. Chart. VI. [483. 484.] FoT. I. 37o. 57i. Ed. Lind. . (5.)
roaw &Qoiot xui * ' ixaroiai. *
jrta? iOTbp jrpf'efftfat xui iVrw no ro u/otov
o . denvov d xooov ^uvumijvut ixurcvxui per Xovio&ut,, d xQea&tu. ioveo&at d jrknei.
bayverq d n%eavu. avii pv \ tu%vt('qi] Oeoani- ti Si
ovXoiro tpaouuxonoTtv , Xouofievov ifiaou ix
antov yXvxtav xui Auxwy. | tuvov d oaov i^araarrTui.
upo/I' d zooi TteQinrowi nQoayeiv. xui zotot yvuvaaiotoi
TOoi, nuoyeyauutvotaiv rutgag f'|. d idopy nkrafiOVrv -itQOO&vta noiraaa&aii uno twv bftouar
mxbiv. xui itQoayeiv aire. xQtEO&ab d tovzoioi*
Ini TtoouQa idouadag- yo v woovio) gooVai xa&aiaiui. |j tha nfjoaytiv xoftarjim, xu&iaxvui d Trv uUtjv t ovvtj&s xutu pixyov. [484]
yvexui d xai Toide no nXrjouovijg. oxooo* pv r xotkr
xuxanaoti, ouov, ai d ogxeg fit) dtjpvrai, iufiirovaa
j T()o<pr (fiaav unousi. xxuv d toirjor,, xa&iexuxat.

tutinis deambulationibus quae fatis effe pofllnt utendum,

luctaque ex oleo et prandio fomnoque non longe a pren
di, a coena vero tantum exfurgere fatis eft. Et partim quidem balnea, partim vero inunctiones adbibendae, balnea
autem tepida, a coitu autem abftinendum. Haec quidem
expeditior eft curatio. Quod ft medicamentorum podones
fumere liolit, poll copiofum balneum a cibis dulcibus et
falfis vomat, a vomitu vero exfurgat tantum. Uatutinae
autem deambulaliones et exercitationes praefcriptae ad dies
fex i'enfim augendae. Die vero feptimo addita repletion*
ex fimilibus cibis vomitus movendus eft, et ad eundem nodum fenfim adjectio facienda. His autem ad quatuor heb
dmadas utendum. Tanto enim fere tempore reftitnitur.
Deinde cibus fen G m adbibendus, quo corpus fefe reficiat,
et confueta victus ratio paulatim reducenda. Haec quoqne
ex plenitudine contingunt, quibus ventriculus cibum qui
dem concoquit, carnes vero minime recipiunt. Alimentum
intus inanens flalum infert, poll prandium vero fubfidet

1102 TPITOa.
ya3
Ed. Chart. VI. [44J
For. . 71.
Ed. Lind. I. (262. a53.)
xmo y rov ayvoTiov xovyoTtQov sj-eXavverui- xai
oxovoiv nTjXhxyai. Se itoXv (a53) ttXov ig riv votsaitjv nauayirsiai- xrav d xafF rugtv xaoTtjv avl-avopevov iaxvv yvijToi, moyov rv Ineioereydvjuv xai &] xai iaa^e' av xai /ijo*
dia(j()olrv. zovTO yo uvoii^eiui, 'toi; v avif] povvT]
7 T'joqi] vnoywQtei. xiuv d &eouruvourov tov
x&uat dot uta yvijTUi, vregov verut xai tXxovzat xai dia'/tuQiSTat uluaxwSeu , wvro d dvaevregirj xalieza, vovaog ) xai imxvdvrog. ).).a %Qr &a!)ai xai uqwtov paif'sa&ai, xai tov deinrov rpt'rov
figog. Toai dt duoiob nUioai xai zyai iiXyoi xai
Jiemuiowt %Qtee&ui, ano yvfivaamv xai og&ov.
xoTav dexa yromai, noe&evai otov jfiiav tov
faige&inog. xai c/Xetov "ioif<suo&at xai nouyayev g qfiug Ttoeaoag. xrav d aXkt] exg yrrjrat, tov ofrov
tov oinv nQoodto&ai xai s'/teiov noiriaaa&ai. xai noayOJV 0? TOV OTOV VyliU 7[0ll'0ig v TOVTOf Ttf XQrCl). TOOt
Levius enim a valentiore expellitur et liberari videntur, fed poftridie multo copioGus a deft. Cum autem in
dies increscendo vires acquiGerit, id quod ade quae fuperirigeruntur fuperat, corpusque calefacit et perturbt et alvi
profluvium infcrt. Hoc enim nomine donatur, quoad alimentum folum computrescens per ah um fecedit. At ubi calefacto
corpore acria purgantur, et inteiliuum raditur ac exulceratur, cruentaque per alvum deiiiiltuntnr, boc dyfentcria, hoc
eft inteftinorum diffcultas, appellatur, tum gravis tum periculoius morbus. Verum conGlio profpiciehdum eft prandiumque detrahendum et coenae tertia pars, curfibus autem
pluribua et luctis utendum, et deambulationibus ab exercitationibus matutinis. Cum vero dies decern practerierint,
cibi detracti diinidium apponendum et vomitus ciendu.s,
atque quatuor diebus cibus fenGm offerendus. Ubi vero
alii decern dies advenerint, turn reliquus cibus adjiciendus
tum vomitus faciendus. Et fenfim ad cibum adducendo
intra hoc tcmpus fanitali rcftitues. Laboribus autem hie
Zz a

24

12

Ed. Chart. VT. [484.]

Fof. I. 57i.
Ed. Lind.I. (i55. a54.)
de TTOVOiai &a(:ev xov xoiovxov mwv. yirezai d xai xoide . g xrv voxsoaitjv aXiov svyyrexai wfii
o\vQsyurg , rv d r xoiXrj ia%e>gfr, iXaacj fitv t
ng x airu , di ixarwg. nrog de ovdeig iyyimta.
xovtoimv r xoJrj tfiv/rj ovaa ou draxut, xaxamtaasiv
zu anta iv t vvxxl. cxxav yovv xmjg, Igvyyrsxat ir
aliov wur. de ovv naQetmevaat t xot).r {teguu n xs xtjg diaxrg 7r (a5i) xs xtv jrt-wr. xai
ngwxov uiv ovv xq 'i agria avyxoftiario xieeoihu vuizii, duiOgirnxovxa de g olvov uiXavu tj uuv vetoiv xeibr. >
d Ir&uow q/&ootv tv ccXfitj dgiutij- xohn&ui uiv xai
aagxdsaiv , oov xoxuXiotai xs duq&oiai, xuloiv veioiatv
nXeioai , Mai xotat, vsLoiat, itf&oai , xolai xe yoigeioiat pi]
noXXooi xuioxvXxcav xai ii(fuv. Xuyvoim d nootoiit xai
oxooSotaiv qi&oai xai cauooi. Xitoi xs & xai xoXoxvrxynfiao re xgfxsaxQoiaiv, xmvoia xs [tuxoootr, iaoiaxJai
xiv nQ(xTv. vnvota xs xwv yvuvaoav , xota xs yuowt, xamxolaiv oXyov, ngoauyeiv xe nltv paXaxrjv
audacter urgendus eft. Ejusmodi autem etiam plenitudo
contingit. Poftridie cibum erudum citra ructum acidum
crucial. Quod venter dejicit minus quidem quam pro
ciborum ratione, fatis multa tarnen, dolur vero nulhis adel.
His cum ventriculus frigidus exilat, cibos per noctem concoquera nequit. Motione igitur accedente cibum crudum
eructat. In hoc itaque tum victus ratione tum laboribus
ventrculo calorem conciliare oportet. Ac prim um quidem
pane confufaneo fermntate, in vino nigro aut fui c*rnis jueculo intrito utendum, piscibus vero in acri mura
decoctis. Carnofis etiam utendum velut trunculis fuillis
percoctis pluribus et carnibus fuillis coctis, porcinis vero
non multum , eque catulorum nee boedorum carnibus.
Oleribus autem porro et allio cocto et crudo bliloque cocto
et cucrbita, tura potionibus meracioribus, tum fomnis Iongis citra prandium primis diebus, tum ctiam fournis poll
cxercitationes. CuiTibus eliatn flexis paulalim increscentibus. Lucia item mollis ex oleo fenfim adjicienda. Balneis

JIAITUTIKOS 10.

725

Ed. Chart. VT. [484.485.] Fof.1. 371.37a. Ed. Lind.I. (a54. a55.)
v iXaio), Xovtgoai oXlyoiai, %Qauuat nXeooi, rotai
iTan mgnruTOwt nsoan; no deinrov oXyotat. xui
aiixov uet Tcav cixuiv uyu&Lv, uxpijrv lit airty. fx
tuvti] Trj eanEtj xu&eiaxcu tooi (ikv &oo~ov, xoat,
di gadvTSQor. aXot di tivs rotle naypvaiv ,
trv bifuv. xui oxotuv cpymatv, tgvyyvovotv oXyov voxspov
!-u- xa eg t gira rnet ti o- loiroiot ampara
ov xuOag axtv- vni yg nrov n.tov avviijxuevov t auQxg r noxu&atguerov im Ttjg itsytdov.
iuuvov r) xovxo vaviioUtai Tfl rpoqrg xui i^erut xui
MJi|re. / (tin ov* TQoqjf lovyyvtTcu, avio d vno
dtouaxo &Oeeiai, xui iw & xQotuv ifinoiiu
xui vaovg vdoamoeidug . X ] nyourdox)ut w3s- tj ftiv ouv tu%vuqi (XXtogov [485]
nTttvxa (a55) noayetv , janeo ytygunru (tot. r d uacfuXtetQt] vno Tti dtuzijg - * pkv Xovaiievov &SQuq>
e/iBiov notraua&ui. || eita ngoayetv ruiaug no f/iTou tnx , aiTov tiOtoutrov. de uQij n
quoque paucis, inunctionibus pluribus, deambulationibus
etiaiu matulinis pluribus, a cuena vero modicis uteiulum.
Prodeft etiam i:ura cibis fumpta ct fuperbibitum Hie
rum. Ex Lac quidem curatione bi quidem citius, illi vero
ta id i us ad ianilatem reducuntur. Sunt autem quibus ifla
contingent Faciem pallor occupt et paulo poil cibiim
acida ructant, et odor acidtis furfum nares petit. His
corpora impura funt, cum plus ex carne a labore colliquetur quam ex ambilu repurgetur. Quod fane intus remajiens alimento adverfum eft, ei que vim adfert et acid a m
reddit. Alimentum igitur eructatur, ipfum vero Tub cutem
propellitur , bominique pallorem adfert morbosque aquaia
inter cutem referentes pari t. Verum bac ralione profpicere
oportet. Celerior igitur [curalio eft poll epotum veratrum
ad cibos deducere , quemadmoduni a me fcriptum eft. Tutior vero per victus rationem ad hunc modum. Primum
quidem a balneo calido voinitus ciendus, deindc feptem a
vomitu diebus confuetus. cibus admoveudus. Dcimo vero

y26

innOKPATOr 2

Ed. Chart. VI. [485.]

Fof.I. 37a.
Ed. Lind. I. (i55.)
toxi fthov av&ig iuerc xui noaayaa atur, nui
TQtov aavtwg , xai douovg- ftv zooywaiv
Xyoioi> xai -ai, xai iv xirr^aai xui Iv xuipti, xui Iv
dictTQii) jpifffVra v yvuvao'm. xal Xirdrobt joe<j&u> tota netjinxuiot noXXolmv <wr t>v yvuruamv , .ct
ftrjv xai denrov. nXsfioiot, d oQ&iottur
xxEXonwuvowt %Qttodo>. xiav d Xovea'&at &Xy, -
Xovo&aj. voioiog d lorov ^oror. xai }*
ptv vl firri xa&toxwrtui, &BQunevo&(o t oinov joiat
nQoaijxovaiv. i]v d ti imXomov , ^ &eansitj.
elal d tue oaiv Ig tIjv voiequijv ol-uoeyuiab yivonui,
TOVTOHsiv tv rg rvx f\ ltxowig vn Trj nXipuoryg yirsrai. oxItuv ovv xirr&> x vnrv autx, !
t) nrsvuuTi xQijauevog ia&iui a> o~vv > ntEvuaxi &eo(lv TS xui oi'i xui ix xovtov vaoi yvovxai, ijv ur
ngout[9eij ^otxM. vuqitijsi, d xui xovioiatv io xui
t]V &Euu7ietv 7ioir]ouaui. Toat d ntowi
1<>i] lovioyg %otto&ai. yvExai d xtot xai Toids. r xotai
nvxvoouxoioi owuxwv, OTav tu aixu diu&eotarrTai
poli vomitum die rurfus vomitum moveat, et codcm modo
cibos allumt idque tertio militer faciat. Et curQbus utatur circularibus quidem paucis ac concitatis , et in niotiouibus el frictione ac ia exercitalione mora longa et volutatione in pulvere. Dcambulationibus queque multis'poft
exercilationes, quin etiam pot coenain, roatutinis autem
pluiimis in pulvere. Cum autem lavare volet, calida lavet
et tolum lioc teiupus Une prandio tranOgat. Et liquidem
uno menfe fanitati relituitur , de caetero convnientem curationcm adbibeat. Quod fi quid reliquum fuerit, priore
curalione utatur. Nonnullie autem poflridie rnctus acidi
contingunt, quibus per noctein fecretio fit ex plenitudine.
Cum igitnr ex corpus motum fuerit, et crebriore
fpirilu ul'um fuerit, una cum fpiritu calidum et acidum
foras propellil, indeque nifi quis providenliam adbibeat,
inorbi contingunt. His antem confei t velut fuperiori curationem adhibere , fed pluribus laboribus uli debent. Nonnullis etiam Aa contingunt. In corporis Labitu den , cum

1A1TIIT1K02 TP I TO 2.

727

Ed. Chart. VI. [485.]

Fof. I. 37a.
Ed. Lind. I. (a55. 56.)
xui diuyii\Tui xui n ttowtou vnvov deofiaivouevrji Tjff
auyxog, ira anav dt vnvov '(56)<7
yvaxui ano xrg aaxg vyoaair}. tira irv uiv ruoqttjv
*j o~p o ^exai nvxvt] ovau. d ano rj oaoxo
anoxgi&tv tvavnoftBVOv rpoqj)] xtd fiiauuerov e|) nviytv zov vOqoiiov xui \t(j[i(tirei , ut%Qig v i!-eua>. nena
xovyieyoj iyvsTO- nvog dt oudiig iv awuuit qpursog'
ajftioi di vean- nolorzog d zov ^ovov nvmt
yivovtm xui oijot. nuvyavai ds zuvtoiai nuQunkqatu xal
xaoi yuvuoToi o'rre, tanivtj novr]aavteg avrxtjttv Ttjg
augxg iaiuv xui /v inoiijauv. j(Oi} d xoi Toiovzovg
wda tfeyuneuEtv. q>aietv twv atrcuv roiov fitgog- toou
otowt xfiteo&M xoat dyiuoi xui fnootat xui auetijoooi
xui euodeat xui ovyrxixolai. tooi dypoig fv
nletOTOtoi xaunrolair v iuuriu), yvuvoai tooi diaiXuiot
xai TOat rpo^oat. Ttyeai xui Xiyy, xoo;(tptnuoioiv, xoo^sgr^i, nkr\v xw()uxofiu%r , i-vftyeoanegov.
roat d negmrotaiv uno twv yvuruokov noXioov xui
eibi concaleant et diiTunclantur , tum a primo fomno, tum
a cibis carne calefacta , per foinnum ex carne mulla Lu mi
di Us lecernitur, deinde caro cun denfa cxilat alimentum
non fuscipit. Quod vero a carne fecernilur, alimento occurrens, et foras t propulum hoininem iflocat et calefacit, quoad voinitu cjectuin fuerit, ex quo levjor evadit.
Dolor autem na mani'ellus in corpore inelt, led pal
lidum redditur. Procedente vero tempore et dolores et
inorbi contigunt. lis aulem qui cum non Gut exercilationibus allueti derepente laborarerunt et violentant iiiultamque carnis colliqualionem paffi l'uni, fimilia continguut. His
liaec adbibenda ratio ell. Cibi pars tertia detrahenda.
L tend m cibis acribus, ficcis, auleris, odoratis et mi na in
ducentibus. Curfibus vero fiexia quidem plurimis m vede.
Exulis autem veilibus ad mctam recurrenlibus ac circulanbus. Frictione item et lucta mdica. Lucta etiam utendnni quae fit fuminis taulum inanibus inter fe confertis,
praeterquam quod ad corycum decerlatio commodior ell.
Ueambulalionibus quoque mulls poll exercitaliones uten

728

11002

Ed. Chart. VI. [485. 486.] .1.372.373. Ed. Lind.I. (i56. 57.)
dt g&gov. nui un) denrov de rfj qxorrjg
hzizrfieiog, nrmoiv yg ro vygov noiovperog ouio tt\t
ogxa. l-vuqitgsi di uvgiazov diyetv. ygteo&at di roto
eizoioiv iv tjugtjat dixit, za ngoo&a&at ijuiav ro
qiaige&tVTog ig tjitgag |. xai i'ftezov notr\<iua&ai ixaruu
iuiiov ngooyetv ig pegas autor, zav di
jugat dtxa yvmvzut uno ro iuiiov, xoutua&m r iptugedr ouov av. ' de nvoiat xai roett neoiruzoint
ngoo^by^eyizm xui vytrjg 'axai. r di zotavzt} tpvai nvov
nXtlorog diezat >} aizov. exigu nXrauovr. de rirt
xui rotude. dta%mget atzlov nlzoiat vygv xenrov oior
t:t Xierzegbjg. xal nrov ovdru iupt^ft. nayovat d zovzo
ftkcnzu al xotXiut oeut iygui xui xfivygui eatr. 486] dt
uiv ztjv yvygztjza ov ureyJo, di de rrv vygirza dta^t~
eu ovv emita zgv^et zgoyr)v oit Xuuivov rr*
xovaav. a ze xmXat diuyeigovzai, ig vaovg rs iunnrovoir.
XXu ygr) ngoftTj&tea&ai,. vufigEt di zovzia xwr (tiv mxtaw
fiXv t zgzov [tgog. || torio di tu oiza aozot u^vuot
dum iisque matutins. coenam vero vocis exercitato
admucium 11 tiljs eL enim humidi vacuationem faciat,
carnem rarefacit. Confert quoque fine prandio vitam tradticere. Ci bis utend um per dies decern, deinde dimidium
fubtracti cibi adjiciendum per die fes. et vomitus procurandus. Port finyulas vomitiones ad quatuor dies cibus paulatim adjiciendus. Diebus vero decern a vomitu praeterits,
totum l'Liblraclum cibum recipiat, et ad labores deambulaliones auimum convertat et fanus cvadet jusmodi
autem natura copiofiore labore quam cibo indiget. Altera
plenitudo. Quibusdam etiam i fia continfunt, cibus per
alvum ipfis fecedit liquidus, incoctus, qualis in mteflinorum levitate, nullumque dolorem aflert
Haec autem
praecipue fentiunt alvi humidae et frigidae, quae propter
frigidilatem quidem minime concoquunt, ac propter bumidilatem dcjiciunt. Corpus igitur confumitur cum alimentum conveniens non a Humat, alvique corrumpuntur et in
morbos incidunt. Verum confilio profpiciendum eft. Huic
quidem confert ciborum tcrtiam partem fubtrabere. Sint

JIjilTHTIKO* TPIT02.

yC)

Ed. Chart. VI. [486.]

Fof. I. 7.
Ed. Lind. I. (367. a58.)
avyxouiaxo, xXiuilxui, i yxgvcpui, &SQuoi ig orov uvatij(iov ifiimTofiEiot,. xai xmv ly&vtuv x vmxiaa xui oau.
xityuXuite xai inoyaxQta sv vytSQu. xai xoig usv
iq>-&ovg sv vXftrj ia&ieiv , xoiig onxovg tv o'|st. xui rotff*
XQtuai xsxuQiysvuromiv v Xai xai . xai tout* xvveiotovr onxoai. xui n qcxijg xai xowvxmv oq~
litfmv, onxoot, xui qi&ooi. Xw/romi wg i\xioxa o'ivo),
/iXurt. xui xoai TTEtnioioiv. uni Si xov einrov xui tooiv OQ&gioiaiv ix xov nsomxov xonio&ui. duoioi>
xuunxoaiv ix ngoaayoiyijg. 'vxoi xai xoiifu noXXrj. xai
nuXr yudsir] xai tv iw iXa'uo xai iv xrsi, oxwg diuSegiiuirouri] r a^ no^i]\iurixu xs xui xv vyov ix xij
xo.irjg vxtaTr. XtyeaS ui ^vftqigsi uXXov tj Xovea&ai- vuiaxos (a58) diuytio). Ixuv s ytronxai i; t'yut,
taxa, nooaio&w rtuiav xov aixov- xui notuyie-Oat si;
xfnauyu rjutug xov axov.
s XXtj fidfiy xouwo&ai
unav oixov- xai i'/isiov nXiv TWtijusvog noouyam
xmx xuvxa. aXXoiai xiai yvexui xots. ia^ojijuct
autcm cibi panes non fermentati, ex farina non excuITa,
clibano cocti aut fubcinericii , calidi, vino aulero intincti,
et piscium parles quae ad dorfum et caudam fpectant. Quae
vero caput et ventrem inferiorem refpiciunt, tanquam midiores ncndae. Et cocti quidcm pisces cum niuria edendi, allati vero cum aceto. Carnibus etiam fale et aceto
arefactis utendum .et catulinis aflatis , palumbis autem ac
reliquarum hujusmodi volucrum aiTatis et elixis, oleribus
eliain quam minimum. Vino quoque nigro et deambulatiojiibus poil coenam ac matutinis el a deambulatione dormiendum. Curbue autem inflexis utatur fenm acceffiono
facta. Frictionc eliam multa et lucta tarda tum in oleo
tum in pulvere, uti concalefacta caro reliccetur, et ex
ventrculo bumiditatem retraitt, lnunclio niagis quam bal
neum conducit, et fine pranilio tranfigat. Ubi autem dies
feptem praeterierint, dimidium cibi adjiciendum et ad dies
quatuor eibus fenfim adbibendus. Praeteritis vero aliis
feptem diebus totum eibum rejiciat, et vomitione rurfus
facta ad eadem fcnfim reducatur. Aliis autem quibusdatu

70

UinOKPA'OT 2

Ed. Chart. VI. [486.]

Fo. I. 75.
Ed. Lind. . (ib.)
orpxov 0itro))Ei. xai oTu xvyExai, xcSy aixwv owe
CriUVQKIXOUeVOV- orOt 5i TlQOyjO XOV 1Q0VOV fmiITOVOir
5 ; raovg. xoixotatv al xotUui xpuygui xui ;roa- oxxuw
yntiv ui'xe cioiai noo<frxovai ^ocovxfu urxs yvuruaioiai,
Tioypvet xuvru. vuq,oEi xoiovxo) agroia (joair inrxotai ynt'suOai. xai xouiv i%dvoir tyOolaf vuoxg!uua(ji, xui xQtuoiv i<f&oaiv veiousi, xui zoaiv xooxoth'oiai tyd'oiot, xai rotai nltiaxotntv nxoci xai dot(lviv xai aXvxwv xcai v vyaivovot xai xnair Xuvoiaiv. ovoitst, 8s uXaai iiahtxoloi , xai xwv oxgvwr xui
xwv avxtav uqsostaOai, V xotei otxiom. jpij xai raiaxfjv utxQov. xooi yvuvuaoioi nhiur.t y^oaOui, uowt xauTtxoXaiv ix nQuouytoyrjg, laiuioini Tpojrori, xui
ftet xv ouov aiy tXaoi. iteomxoiai uij Xoaiv no xiv yvpvuew un vnvov aoy i^araaxijrai.
oy&QOiat nXstoai %}1. Xovto&o e<tuV. ypEto&oj 1 xui yoauaoiv. vnvov ziXiion*
ixai xui (t).u xivstxu- yor xui goiaiaut ri- xi*
haec contngunt, alvi recrementum incoclum per alvum
Ii cedit, corpusque confamitur, cum cibis minime frnatur.
Iii vero procedente tempore in morbos delabuntiir. His
ventres frigidi et ficci exiunt. Proinde cum eque convenienlibus cibis, neque exercitationibus utantur, iis lalia
contingunt. Sic autem affecto panibus purie furno coctis
uti conducit, et piscibus coctis cum intritis carnibusque
faillis coctis et animalium extremitatibus percoclis plurimisque affis t ex acribus ac fallis his quae humectant et
ralfuginofis. Vinis quoque nigris et mollibus et uvis ac
ficubus inter reliqnos cibos abunde uti confert. Modicum
vero prandere oportet, et pluribus exercitationibus nli curfibusque inflexis londm acceffione lacta, circularibus autem
poilremjs et polt curfum lucta ex oleo, deambulationibus
vero poil exercitationes non mulls, a coena vero tan ta m
exfurgere. Matulinis aulem deainbulalionibus plurimis utendum. Calida lavet laboribusquc et iiiunctionibus tilattir,
longiori iiidulgeat cl molliltr cubet. Rebus autem

JIAITUTIK02 2 PITO 2.

73

Ed. Chart. VI. [486. 487-] FoT. I. 57. Ed. Lind. . (a58. aSg.)
de a'ntav cpeXev tstuqtov ugog iv tjuigrai dexa , (269)
xal ngoouyetv avxv atria. elal d Tiveg 1
dtuygrua iygv diaywgei, xa aeotjng. too d
vyuxvovai, xul yvpvaouvowiv ovds ixvov nugyei. o d
ursg cmoxXeiovxui twv TtgooTjXovxav , ngo'Cvzog d XQ~
rov, r ogxug nionatui &eguuar r xoiXrj, xul nvov
dt nagelet, xul tov onatv unoxXeorxai. j xoiXr tXxov. orderet d lulenv rt] yvvcuv avcrv. XX xq] 'Qov nQoinj-Q'a&M yvvxu ttv xoiXtjv &sgpiv xul vyljv
nyooijxov. nrmv vnsgoXrjv l-vucfgcov yeyevr~
iirqv. ovv diury ygr \pv%at xal fygavut,, xul ngiov
(tiv tu rjuaeiu yvuvatu [^87] <psXev , xul aizmv
tqtov igog. jfprfftfru dt ;*"/ , xul toioiv
ly&vot, Toiav |jorroKTv tqi&olai xul (trxe XmuQoZat (trxs
Xfivoai. & d onxooi,, xguai tooiv ogvv&ioioir,
tpoot ftiv arrr negiaTegjg. onzoai de nsgdixcav xul
XsxTQvratVt vrdvrioiai,, Xuyoioi d iy&ooiv lv vdazt,
xul tooiv vygiototv aixuoi. Xu%rowt d 00a xjjvxrix, oov
veneriis aliquantnlum utendum et cibi quarta pars fublralienda, diebusque decern ad cibos paulatina reduceudue.
Sunt vero" nonmilli quibus alvi recrementum liquidum et
concoctum per alvum fecedit, iisqne cum alias exerceantur,
res nullam moleftiam exbibet Quibus vero conveuientia
dfunt, procedente tempore venter ob caliditatem carnes
attrahit, faneque dolorem exliibet, cibos iaftidiunt, venter
exulceralur, ipfumque jam filtere moleftuin eft. Verum con
filio raalis iluminen i bus oceurrendum eft, ubi cognoveris
ventrem plus quam expdit calidum et bumidum, labornmque minime conveiiientium exfuperantiam factam effe.
Victus igitur ratione refrigerare et (iccare oportet, et pri
mant quidein exercitationes dimidia ex parle detrahere,
ciborumque tertiam partem. Maza ante fubacta in tri ta utatur et piscibus ficcilfimis, et eque pinguibus eque falGs.
Carnibus vero volucrium utatur affis, palnmbis quidem et
columbae elixis, perd cuni vero ct gallurum affatis Gne con
dimento; leporinis autem in aqua coctis et ferinis omni
bus; oleribu vero quae refrigerant, velu t beta cocto, aceto


12
Ed. Chart. Vb [487.] FoM. 7. 374. Ed. Lind. I. (a5g. 360.)
,. xa&&oiaiv ofygolat. || otrcu 5 pfbavt av
ornjpw. yvpvaotoiot k tqo^ooiv o^tair. a/.i.U iwyig f*rj
/./.j nQoauytadu, akV olyt, ftr nuirj. tiy.oo-/tiorotg xai
%eiQorour) xai xcoQvxofta^t] xai Xrdijoig iniTrdeia, u'/./.
fit] no'.i]. joai/ de neoinxoiai xui n yvuvaaov %Q4~
o U ut xurotai, tov nrov. xai arto denvov (a 60)
nhom oira, xai nQoii itiuiuji'i; tiqo ttv t^iv.
XovioOta d ^.* xai /. ovrat diairr&eig tue'oas
dxa & ouiov riiov xai noriav
TQiov u'uoj. xai t'fteiov & uto aiitov }-> xai
Oi(jvq>v>v, xai firj dtaroieTu) Iv iw oxat, 3.X tjv *
uezia. lx de tuetou nonaaytnOoi tii
aizov xai tov nrov uego)v. brav de 17 dtxag ; ~
wv ytvrycai , -!) , 0 01 oUov Xomov xai nr 01 nur
nriiiov, TiXi\v twv 7io')V 6i detoregov. xai tftewv 7ioir , xaOaneg ytygaiiTut,, (lovoatzieiv di tovtov tov %\vov J-vucpgei fixQig tov . A/.oicrt d
tiai it<jr ti, xai iaxexavfitvov yrerai, xai
condita ; vino etiam nigro autero. Exerceatur quoque
curGbus circularibus celeribus. Sed eque multa fricto
adhibeatur, fed mdica, eque etiam lucta. Concertado
quae fit fum mis ma nib us inter' fe confertis et manuum ad
rhythm um agitatio, et ad corycum decertati volutatio in
pulvere, non multa tarnen, utilis . Deambularon ibas polt
exercitalioiies utatur pro laborum ratione accommodatis , et
a coena ad ciborum ralionem, pluribus et matutinis, pro
habitus ratione moderatis. Lavet autem tepida et quietem
agat. victus ratione per decern dies adhibita cibi dimidium et Iaboris tertia pars ad j i ci a tur, et poll cibos c
eos et acerbos afiumptos vomitus cieatur eque cibo immoretur, fed quam citifllme vomat. Poll vomitum vero ad
quatuor dies eibus partitus fenGm exhibeatur. . Cum autem
dies decern praeterierint, reliquus eibus adjiciatur et vini
jioll confueta, fed labores parciores. Vomitione facta paulalim ad confuetam victus ralionem, velut feriptum eft, deducito. Semel vero tantum eibum capere per hoc teuipus
confert, quoad malum conquieverit. Aliis aultiu quibus-

JIAITHT1K02 TPITOS.
:e

i.
*
#t
.1

&i

7 33

Ed. Chart. VI. D87.]

Foef. . 74.
Ed. Lind. I. (aGo. 361.)
t azoua lijpo'r. ttqovto ds zov yrov xai mxgov yvezai, xai rj xodit] ozuzut xui f ovgipt. zuv yg (tr
10 Vrepov vygu(rv , negi zv Smnazov iregioidrauv nu~
qgaaet z ditdov, odrtv nage^ei, ai &igfir Xuit(ru, xai 0 zi uv Ttij tj (fyy ihuEi. zeXevzwv d xui xTTQov iiiei. ovrog o fiwoiitog, orar g xozo elrj. kk
X"7 kQtoov ngouijteo&ai ytrdoxorza oxi ijp>7 i &guy
xouTteiui uvSgutnog. dtuizfo&ut ovv jfpi) aviv zf zs
(tfy ngoq)vgizy guvz\ xai 'prw anavmv zivgwv , xw %vliZ
zwv ntxvgow vutofiro , Xw/vota ta %Q<t&ui nXrv
dgiuwv xui %io<x)V xui txpvoiat. xai rwv ^vcnv xooi xovqiotaIV tyiooi. xui xotat xerpu.uowi (26O "* *s
l-&vo\v xai xaguv, uval xai e^voiai xui xooi xugxvotat,
xui itv xoyyykmv xotat yyXoiai xai uvxoXai vygozzoiat.
xouoi d xolaiv veourt xgoxuXoiaiv iungoa&ioiatv c&oTotv xui igq:<uv xai grv xui oxvXxtov t^&oatv. i^Ovoiv
dlj TOtai noiuLiiotfU xui Xiuvuiotatv iqrOooiv. o!vo> uu).uxo>,
vduge. xoot, ds norowi ir noota* tjdt naytGi, akX rjaidam Cecum quodammodo et exunm eft alvi recrementiim,
osque fiecum et progreilu temporil amarum evadit, alvus
urinaqne fupprimitur. Cum enim inteftinum liumiditatem
Labcat, lleicus ambiens inttimescit viasque oblruit, et
dulorem parit, calor prebendit, et quicquid biberit aut comederit evomit, tandem ctiaiu llercus vomitione rejicif.
Quo cum pervenerit, minime hic vi ver poteft. Verum
conlio nialis imminentibtis ante profpiciendum, ubi cognoveris quod (ccitas et caliditas in Ilumine dominantur., Hanc
igitur victu rationem baie inftituere oportet, ex maza
prius fubacta , refperfa et pane ex tritico tanio furfurum
fucco fermntate. Oleribus quoque coctis uti, praeterquam
acribus et Gccis, piscibus etiam leviffimis coctis, pisciumque
et locuftarmn capilibus, mitulis , eri nacis et cancris et
couchyliorum fuccis iisque liquidiffimis; carnibus vero fui Iiis et animalium trunculis anterioribus coctis, hoedorum
etiam et agiioruirj ac catulorum elixis; piscibus fane fluvialibus et in Jianis degentibus coctis ; vino molli, aquolb,
laborbus vero 0 ^nltis eque ccleribns, fed qnietis. De

754

1.002

Ed. Chart. VI. 14*7. 488.] FoT. I. 74. Ed. Lind. . (a6i. .)
gota* nai. toter d ireginrotait ngoii fiiv %, ixqo
rfv t!-tv ixuvoai xai uno yvpruoov nrcov ^vftftdxQotoiv.
fino denvov de fir Tieinaxsixoj- Xovxoai dt xqtg& xai
vnvoiGi fiuXaxoat, xai uQazta. vnvqt ftti taxov o
(tuxyw. iyouivowr, auwv iQra&a>.
nul TOtoiv ioeiv&oiat xogi xai jijooat oi^ag ir
vdttTi. aqxXa&ta d nvav xwv noa&ev tov ruaetag.
xai oros "(OW
'uexov unb jkvxotv xai
Atraptuv xai ukftvdv xai nXuvmv. hdiaxgitxw d Ttto
itXeaxov xqvov iv * rnoiai> tov ifixov. Iza
oixov e quga xt , xai ur (levtzoi ruiaiog. oxo vuv d rnQui dexa yrwvxai, xiv nrtov
nXeova. x'qv fiv oiiv f nlr\(jfiovr t'y xai 110 aixov r tt]
xoiXtjg irXijuuXsia, s/.iaxoj. rvdtutj, obren &E)unsitad
hnkoinov iqvov. [488] yvexai d xai - qixat to
neomxoiv iyyvovxui xv bo&Qov. xai ttv ayvVExai. xoiixto nXsorsg o nEQnaxoi Trjs vftiitTa. xetovuetov yQ xai x&paXrj vyoov qiaoet (262) xai
uqvvexat. noovxog d %ovov nvQerv uquxrtera*
ambulationibus autem matutinis uta tur quae pro corporis
habitu fatis nt, et poil exercilii labores moderatis, a coena
vero minime deambulet. Balneis quoque utatur et nil
mollibus, et prandio fomnoque a prandio non longo, fru
ctibus ctiam bumectantibus cum cibis utatur, et cicere viridi
ficcoque aqua macerato. De prioribus autem laboribus dimidium a principio fubtrabatur, et poll dulces, pingues,
fallos multosque cibos voniitum faciat, plurimoque tempore
in cibis immoretur, quoad vomat. Deinde per tres dies
paulatim cibus aH'umatur , eque impranfus maneat. Cum
vero dies decern praelerierint, labores plures fenfim adjiciat, et fi quidem pleniludo ac ventriculi a cibo oflenlio
adlit, vomat, fin minus, reliquo tempore in illa cura tiene
perfeveret. Conlingunt autem etiam illa. Horrores a ma
tutinis deambulationibus proveniunt et caput gravatur. Huic
deainbulationes modum excdant. Corpus eniiu et caput
liumore vacuatum horrore et gravitate 'vexatur, procedente
vero tempore in febrem cum borroris incidit. Verum

J IA1TRT1K02 T Piro 2.

75

Ed. Chart. VI. [488.]

FoeT. I. 74. 75.
Ed. Lind. I. (263.)
qpotxwJf. XX' ou -Qr TiQoca&ai, ig zoto. vX ixtsoantvs(j&ai tiqtsqov wSe. Il oiuv ytrijtai zyiavu zw* zexurout9
zir, xQiofisrov xal vuTQixpaevov oXiyuzo aoiazov ^& nXslov zov ei&iafivov. xai nt&lv Ixurv oirov (laXuxhv,
elza vnv(p ano zov piaron Ixavg. ig zi)V tantutjv
Si xovqpoiai ^Qtja^svov , Oequmze Xovousvov, nvjoat, zo s&tauvov. nsinioiot de iirj ^ no deinvov.
diaroitiv d yorov- zq d voxtQabi q>(Xou v vdati, iv
vnvowi zs iaXaxolai diuyo&a). (lgijot d ntrze zovg & xaz ftixr. siai d zns o iooouotv ix zv yuftraaUiiv, xui insidv ixdrzai fitygig, uv diaywrier)zui. ozuv
ds %)vyrtai, naXtv epoiaasi. gvypog zs z owua ejrc, imvwoosi
zs. ozav d sl-iyoijiui, yuauzai noXXxig. ix ds zov deinvov
z Xscpaoa agta uvxiZ. novxog ds zov xqovov xui nvoszui
sniyvovzut qpaAot. <pvXeaea&cu ovv yt) ft!] itQo'tso&ai, ig
xovto, XX OcQantito-Q'u aids, irmxov fitv ziZv yv(ivaottov q.sXadb) nvxtov z Tjfiiasiu- rotort d aixioiaiv unaot,
lyooxioiai zs xai \pvyQoitQoiai>, xui TOOi nfiuoi /iCi
ad deveniencliim non eft, fed bac curatione occurrendura. Cum primum gna aliqua fe prodiderint, poil inunctioneni ac frictionem modicam plus folito prandendum
et viuum molle abunde bibendum , deinde a prandio quod
fatis fit dormiendum. Sub vefperam vero poil leves exercitationes et calidae balneum more folito coenaudiun. A
coena dcambulationibus non utendum , fed aliquanto tem
pore immorandum. Polridie vero foveatur et in mollibus
fomnis vitam traducat. Et per dies quinqu fenfim ad confueta deducalur. Nonnulli autem poil exercitationes in horrorem incidunt, et ubi qui exuitur, donec praeliura confrt,
cun vero refrigeratur, rurfus inhorrescit, et dentiuiu fre
mitus corpus occupt, fomnoque gravatur cumquc expergiscitur, faepius oscitat. A coena vero ei palpebrae ingravescunt, progrelTuque temporis malignae l'ebres fuccedunt.
Cautione igitur utendum, nec Luc usque res negligenda eft,
fed ad hune modum curatione occurrendum. Imprimis
quidem exercitatioiuinf omnium dimidium detrahatur. Cibis vero omnibus Jjmnidioribus et frigidioribus n tatur, po

736 jiaitiitikos tpitos.

Ed. Chart. VI. [488.]
Foil". . 75.
Ed. Lind. . (. .)
XiiKuitQOUii xai i-dutjemuoiaiv. oxav dt nuok&foatv -rjut'yat
nene, ruv ntuiv uQood ta&ai tiov /iio-iiv uioeOrTcuv. tooi di aniota* ^^& xoXair uvtooi- tiutitij di juigy
i'.r, Tovg quosuf twv i.oinwv ngoad n&ia- uv&ig di
ftti xoiio a7io(a63)Jo tov nrovg nnag xai xovqoTtoovg xui iXaaovag , g [t] nkiv vneooXij yrriat yen naypvai raerte ru izu/uk, o ntoi xgiooovg eiai
t> ffiW. rw&iv ovv '/or- i'rtoi di ov zuitu na^ovaiv,
XX uiv, tu d' ol. di tovioiv twv Texurgo>v o
Tivoi XQuzovab tip oiwv, xui r Oeoaner r uvir. ^vutfet
di inrotffi {regfioXovrteiv xui vvead~au. fts&vo&rjrui di ana'i j dig, nXtjv u'.u ft>j g vne^oX^r. ygiidtoinoai
oTuv tmytt rjTiu, & ipj zovg novovg, nemiov
di fti] noipai .
tibusque mollioribus et dilntioribus. Ubi autem dies quin
qu praeterierint , detractorum htborum tertia pars adjiciatur, cibis vero iisdem utatur. Poil alios autem quinqu
dies reliquorum laborum diiuidiuui adjiciatur. Rurfusque
alio quinto poil die labores omiies, fed leviores paucioresqne
reilituito, ut ne iteruui exfuuerantia contingat. lis enim
qui fignis bujusmodi conflictanlur , labores cibos excedunt.
Aeqnales igitur reddere oportet. Ac quibusdam Laec non
conlingunt, fed partim quaedam, partim vero minime. In
omnibus autem itlis fignis labores cibos fuperant curatioque
eadem eft. His autem calidae balneum et molle cubile
conducit, femelque atque iterum inebriari, fed non fupra
modum. Quod poft baec rerum venerearum uTus accefferit, a laboribus quicscendum, a deambulationibus vero
in tutum abftiuendum.