Hazine Bonosu ve Tahvil

1.

Hazine Bonosu Fiyatlamas

2.

Tahvil Fiyatlamas

1. HAZNE BONOSU FYATLAMASI

Hazine Bonosu Devletin (Hazine Mstearlnn) borlu sfatyla ihra ettii, vadesi bir
yldan ksa olan, dnem sonu fiyat 100,000 olacak olan, iskonto ile satlan menkul kymettir.
Bu menkul kymetler Hazine garantili olduundan kredi riski yoktur (risk-free). Vade sonu
deeri yani nominal deeri 100,000dir. Bugn ilem grd deere de ilem fiyat veya
parasal deer denir. Hazine Bonosunun (HB) birim fiyat forml:

ND
BF

(1)
1 + (r * vkg/365)

BF

: Birim Fiyat

ND : Nominal Deer (100,000)

r

: Getiri oran (basit, yllk)

vkg : Vadeye Kalan Gn Says (dtm - day to maturity)

RNEK - 1
Vadesine 128 gn kalm bir HBnun faiz oran 35% ise birim fiyat katr?

BF

100,000
=

89,067

1 + (35% * 128/365)
Burada dikkat edilmesi gereken husus, bu eitlik sonucunda kan say tamsayya
yuvarlanmaz, kesir ksm atlarak tam say ksm kullanlr. rnekte olduu gibi; sonu aslnda
89,067.84tr. Bu rakam 89,068e yuvarlanmaz, kesir ksm direk atlr ve sonu 89,067 olur.
RNEK 2

Birim fiyat 82,311 olan vadesine 212 gn kalan HBnun sahip olduu basit faiz ile bileik
faizi hesaplaynz.
(1) nolu eitlii yeniden dzenleyip, ryi hesaplayabiliriz

ND

- 1

BF

365
(2)
vkg

(100,000/82,311) - 1 * (365/212)

37% basit, yllk

(1 +

37%
)365/212 - 1

39.82% bileik, yllk

365/212

RNEK - 3
Vadesine 154 gn kalm olan bir HBndan nominal TL10bioluk 38% yllk basit faiz ile
satn alp ayn gn iersinde 33% yllk basit faiz ile satarsanz ne kadar kar/zarar elde
edersiniz?
100,000
Al Fiyat

86,182

87,778

1,596

1 + (38% * 154/365)

Sat Fiyat =

100,000

1 + (33% * 154/365)
Kar (Birim Bana) =

87,778 - 86,182

Her 100,000 liralk birim iin TL1,596 kar elde edilir. Toplam nominal TL10bio olduuna
gre, toplam ilem kar;
Toplam Kar

TL1,596 * (10bio / 100,000)

TL159,600,000.-

TAHVL FYATLAMASI
Tahvil de HB gibi bir borlanma senedidir. Bu menkul kymetin vadesi bir yldan uzundur,
zerinde kuponlar vardr, iskonto ile satlmaz faizi vardr. Tahvilin zerindeki kuponlar
tahvilin hangi periyotlarla ve hangi oran ile faiz deyeceini gsterirler. Tahvilin sahibi kupon
vadelerinde ilgili kuponu keser, borlancya verir ve tahakkuk etmi faizi tahsil eder.

Tahvillerin de tr deer tanmlamas vardr. Bunlar;

a- a- Nominal Deer:

Tahvilin zerinde yazan deerdir. Yani, vade sonunda

tahvilin varaca deerdir. Bu deer hi bir zaman deimez. Tahvili satn alan
kiinin vade sonunda eline geecek olan anaparadr.
b- b- hra Deeri:Tahvilin ilk satld fiyattr, yani, birincil piyasa fiyatdr.
c- c- Piyasa Deeri: Tahvilin ilem grd fiyattr, yani, ikincil piyasa fiyatdr.
Tahvil alm satmnda iki ynl bir nakit ak sz konusudur.
1- 1- Tahvili satn alandan ihra edene doru
2- 2- Tahvil ihra edenden de tahvili satn alana doru (dnemsel faizler ve vade sonu
anapara demesi)
Bu nakit akmlar tahvilin cari piyasa fiyatn belirler. Bu fiyat, tahvil anapara ve faizlerinin
bugnk deerlerini de ifade etmektedir.
Tahvilin fiyatn hesaplamamz iki farkl piyasa iin (birincil ve ikincil piyasalar) ayr ayr
yapacaz. Birincil piyasa, yani tahvilin ilk ihra edildii piyasa olup ilk kuponun vadesine
kalan gn says bozulmam yani kuponlar aras vade ayn kalmtr. kincil piyasada ise
ilem tarihi ile ilk kuponun vadesine kalan gn says nem kazanr. nk son kupon deme
tarihinden itibaren bir sonraki kupon zerinde faiz birikmeye balamtr. kincil piyasada
tahvili fiyatlandrrken bu birikmi faizi de hesaba katmamz gerekir.
A- Birincil Piyasada Tahvil Fiyatnn Hesaplanmas:

PB

C1

C2

Cn + ND
+

(3)

(1 + r)2

(1 + r)

(1 + r)n

PB

Tahvilin ilem grd fiyat (PV)

Cn

Tahvil zerindeki kuponlar

ND

Nominal deer

Dnemsel faiz oran (rn. Kupon demeleri 6 ayda bir ise ve

piyasadaki 6 aylk faiz oran yllk 40% ise r = 20% olarak

kullanlr.)
n

Tahvil vadesi boyunca olan dnem says (rn. be yl vadeli alt

ayda bir kupon demeli tahvil iin n = 10dur)

RNEK 32
ki yl vadeli, alt ayda bir faiz demeli, 40% faizli, nominal deeri TL100,000 olan bir
tahvilin, 6 aylk piyasa faizinin 38% olduu durumda ihra fiyat ka olur? (yani, kupon
demelerinin ve iki yl sonraki anaparann bugnk deerleri toplam katr?)

20,000

20,000

PB =

+
(1 + 19%)

PB =

20,000

20,000 + 100,000

+
(1 + 19%)

+
(1 + 19%)

(1 + 19%)4

TL102,639.-

B- kincil Piyasada Tahvil Fiyatnn Hesaplanmas:

kincil piyasadan tahvil alrken, tahvilin kalan vadesinden elde edilecek faizler dikkate
alnmaldr.
PB =

(1 + r)kgs/365

*
(1 + r)kgs/365
(1 + r)

PB

: Tahvil fiyat

: Kupon demeleri

C + ND

++

(4)
(1 + r)n-1

ND : Nominal deer
kgs : lk kupona kalan gn says
r

: Beklenen getiri oran (iskonto oran)

: Geriye kalan kupon says

RNEK 33
19.03.1999 tarihinde ihra edilen TL100,000 nominal deerli yl vadeli, ylda bir kez
kupon demeli, 80% sabit faizli bir tahviliniz olsun. Kupon demeleri 19 Mart tarihlerinde
yaplan bu tahvili 1 Eyll 1999 tarihinde 90% getiri salayacak ekilde satmak istrseniz
tahvilin sat fiyat ne olmaldr?
C

: 80,000

ND : 100,000
kgs : 200gn
r

: 90%

: 3

PB =

80,000
(1 + 90%)

200/365

PB = TL120,977.-

+
*
200/365
(1 + 90%)

80,000
(1 + 90%)

80,000 + 100,000

(1 + 90%)2