Akademik Yazım Kuralları

BAKENT NVERSTES
FEN EDEBYAT FAKLTES

PSKOLOJ BLM
AKADEMK YAZIM
KURALLARI KTAPII
4. Basky Yayna Hazrlayanlar
Dilay Eldoan
Leman Korkmaz
Elif Helvac
Zuhal Yenieri
Doan Kkdemir
Bakent niversitesi Psikoloji Blm

http://psk.baskent.edu.tr
Eletirel - Yaratc Dnme ve
Davran Aratrmalar Laboratuvar
http://www.elyadal.org
Ankara
Kasm 2015
BAKENT NVERSTES
FEN EDEBYAT FAKLTES
PSKOLOJ BLM
ELYADAL DZS
NO: 5
Geniletilmi 4. Bask (2000 adet)

Ankara
Kasm 2015
Kapak Tasarm:
Mete Yaman (myaman@baskent.edu.tr)
Dizgi, Sayfa Dzeni ve Teknik Koordinasyon:
Zuhal Yenieri (zuyen@baskent.edu.tr)
Bakent niversitesi
Psikoloji Blm
http://psk.baskent.edu.tr
Eletirel - Yaratc Dnme ve
Davran Aratrmalar Laboratuvar
http://www.elyadal.org
Eskiehir Yolu 20. km Balca, 06810 Ankara

Tel: 0312 246 66 66 / 1644, 2031
e-posta: info@elyadal.org
2015, Bakent niversitesi Psikoloji Blm

Tm haklar sakldr. Kaynak gstermek ve ticari gelir elde etmemek kouluyla kullanlabilir.
indekiler
indekiler
Drdnc Baskya nsz
nc Baskya nsz
kinci Baskya nsz
Akademik Yazm Kurallar Kitap
Akademik Makale Trleri
Grgl almalar
Yazn nceleme (Derleme) Makaleleri
Kuramsal Makaleler
Yntemsel Makaleler
Vaka almalar
Dier Akademik Makale Trleri
Akademik Makalelerin Kapsam
Akademik Makalenin eriine likin zellikler
Aratrma Sreci
i
v
vii
ix
1
1
1
2
3
3
3
4
4
4
5
Yazn (Literature) Taramas ve Aratrma Probleminin

Belirlenmesi
Elde Edilen Kaynaklarn Okunmas ve zetlenmesi

Aratrma ve Analiz Yntemlerinin Belirlenmesi
Veri Toplanmas ve Analizi
Bulgularn Yorumlanmas
Aratrma Srecinin ve Bulgularn Rapor Edilmesi
Aratrma Srecinde Etik ve Yasal Standartlarn Korunmas
Bilimsel Bilginin Doruluu
Katlmclarn Haklarnn Korunmas
Fikir Haklarnn Korunmas
Etik Kurallara Uyum Kontrol Listesi
Aratrma Raporunun Yaps ve erii
Balk (Title)
Aratrma Raporunun Yazar ve Kurumu
z (Abstract)
Giri (Introduction)
Yntem (Method)
6
6
7
7
7
8
8
10
11
14
15
15
15
15
16
17
Bulgular (Results)
18
ii
Tartma (Discussion)
Kaynaka (References)
Ekler (Appendices)
rnek Makale - Trke
rnek Makale - ngilizce
Ak, Ksa ve z Yazma
Dzenleme
Uzunluk
Metni Balklarla Dzenleme
Balk Dzeyleri
Madde aretleri ile Sralama
Yazm Tarz
Fikirlerin Sunumunda Sreklilik
Anlatmn Akcl
Anlatmda Ekonomi
Ak ve Net Yazma
Dilde Yanll nleme
Yanll nlemek iin Ynergeler
Bulgularn Tablo ve ekillerle Gsterimi
Veri Gsteriminin Tasarlanmas ve Hazrlklar
Grafik ya da Metin inde Sunma
Tablo ve ekillerin Numaralandrlmas
Tablolar
Tablo Dzeni
Tablo ve Metin Arasndaki liki
Tablo Kontrol Listesi
Tablo Tasarm rnei
Temel Bileenler Analizi Tablo rnei
Korelasyon Tablosu rnei
Hiyerarik oklu Regresyon Tablosu rnei
ekiller
ekil eitleri
Aklama ve Balklar
eklin Planlanmas
eklin Hazrlanmas
eklin Boyut ve Oranlar
19
19
20
21
29
38
38
38
38
39
40
42
42
43
43
44
44
44
45
45
46
46
47
47
49
50
51
51
52
52
53
53
54
54
54
54
iii
ekil Kontrol Listesi

Model/Kuram Testi rnei
Analiz Sonularnn Eksen zerinde Gsterilmesi rnei
55
56
56
Akademik Armaclk (Plagiarism) ve Doru Kaynak Gsterme

ekilleri
57
Akademik Armaclk
Armaclk rnekleri
57
57
Metin inde Alnt Yapmak (Quoting) ve Amlamak

(Paraphrasing)
59
Metin inde Kaynak Gsterme

Metin inde Kaynak Gsterme rnekleri
Metin inde Aktarma (kincil Kaynaklar)
Kaynaka (References) Yazm
Kaynakada Kaynak Gsterme ekilleri
Sreli Yaynlar
Kitaplar
nternet Kaynaklar
Resmi Yaynlar
Tezler
Bilimsel Toplant ve Sempozyum
Medya Kaynaklar
Bror
Kaynaka Yazm ile lgili nemli Hatrlatmalar
Kaynaka
60
61
64
64
66
66
67
69
71
71
71
72
73
74
75
iv
Drdnc Baskya nsz

Akademik Yazm Kurallar Kitapnn ilk basksndan bu yana 15 yl geti.
Bu 15 yllk srete, Akademik Yazm Kurallar Kitap kolay ulalan, hzl
eriime sahip, cretsiz olarak datlan bir kaynak olarak Trkiyedeki pek
ok niversitede lisans ve lisansst eitimin bir paras olarak kullanld.
Her yeni baskda, sorumluluk alan arkadalarmzn says artt, yeni ve gen
akademisyenler bu gnll projeye destek vermeyi srdrd.
Akademik Yazm Kurallar Kitapnn elinizde tuttuunuz drdnc basks
bu gen ekibin eseri olarak ortaya kt. Kitapk batan sona yeniden gzden geirildi, deiiklikler ve eklemelerle birlikte gnmzde kullanlan
yazm kurallar sistemlerine (zellikle APAya) daha uygun hale getirildi. Daha nce olduu gibi bu bask da sizlere cretsiz olarak sunuluyor.
Fotokopi ile oaltabilir, serbeste databilir ve isteyen herkesle zgrce
paylaabilirsiniz.
Her zaman olduu gibi bu almada kurumsal desteklerinden fazlasyla
yararlandmz Bakent niversitesine, Bakent niversitesi Fen Edebiyat
Fakltesine ve tabii ki Psikoloji Blmne teekkrlerimizi sunarz. Son
olarak, tm almalarmzda ve etkinliklerimizde olduu gibi, bu kitapn
sizlere ulatrlmasnda da emei geen ve desteini her zaman hissettiimiz
A. Esin Aaoluna ok teekkr ederiz.
Doan Kkdemir
Ekim 2015, Ankara
vi
vii
nc Baskya nsz
Akademik Yazm Kurallar Kitapnn nc basksn sizlere ulatrmann mutluluunu yayoruz. nsan zihnindeki bir merakn aratrma srecine dnmesi ve ardndan yazlarak paylalmas bilimsel retimin belki de en bilindik biimidir. Akademik kurallara uygun rapor yazm da bu srecin nemli ve zen gsterilmesi gereken bir parasdr. Bu
sayede bilimsel bilginin kendine yarar bir aklk ve netlikte paylalmas, bilim evrelerinde ortak bir dil gelitirilmesi mmkn olur. Ayrca,
hem yazar hem de okuyucu belirli bir disiplin iinde bilgiyi sunma ve bilgiye erime olana bulur. Akademik Yazm Kurallar Kitap lkemizde bilimsel raporlama ve yazm konusundaki ihtiyaca yant verebilmek
iin APA (American Psychological Association) yazm kurallar temel alnarak hazrland. Yaynland ilk gnden beri cretsiz olarak kullanma sunulan Kitapk, ksa zamanda ok sayda enstit ve bamsz aratrmac tarafndan kullanld. Bu tablo, Kitap hazrlayan biz ELYADAL yeleri iin gerekten sevindiricidir.
Kitapn ikinci basksndan bu yana geen zaman, ierikte gncellemeler
ve deiiklikler yapmamz gerektirdi. Bu nedenle sk kullanlan baz kaynak gsterme biimlerini Kitapa ekleyerek ierii zenginletirdik. Ayrca
Kitapn grsel olarak daha kullanl hale gelmesi iin baz deiiklikler
yaptk. Ortaya kan bu rnn bilime gnl vermi insanlara faydal olmasn diliyoruz. ELYADAL yeleri olarak gemite ve bugnde almalarmzdan desteini esirgemeyen arkadalarmza ve Bakent niversitesi ynetimine teekkr ederiz.
Okan Cem rakolu
Kasm 2011, Ankara
nc Basky Yayna Hazrlayanlar

Okan Cem rakolu
Zuhal Yenieri
Doan Kkdemir
Krad Demirutku
Bahar Muratolu
Gler In
Pelin Sayn
viii
ix
kinci Baskya nsz

Akademik Yazm Kurallar Kitapnn ilk basksn Krad Demirutku ile
2000 ylnda hazrlamtk. O tarihten bu yana hem kitapn basl halini,
hem de internet basksn rencilerimizle ve ilgilenen akademisyenlerle
cretsiz olarak paylatk. Gelen neri, eletiri ve geribildirimler dorultusunda, Okan Cem rakolu bakanlndaki Gler In, Bahar Muratolu ve
Pelin Sayndan oluan bir ekip bu kitap yeniden ele ald ve olduka titiz
bir alma ile gelitirdi. Elinizde tuttuunuz ya da internet aracl ile temin ettiiniz bu kitapk asl olarak onlarn rndr.
ELYADALn gnll bir alan olan Mete Yaman kapak tasarmn gerekletirdi ve Zuhal Yenieri de kelime kelime son dzeltmeleri yapt.
Laboratuvarn dier yeleri de desteklerini her zaman hissettirdiler.
Bu tr almalar kurumsal destekler olmadka yrtlemezler. Bakent
niversitesi ynetimi de btn dier almalarmza gsterdii destei, bu
alma konusunda da bizden esirgemedi.
Laboratuvar adna bu almann gereklemesine destek olan herkese ok
teekkr ederim. Umarm faydalanabileceiniz bir rn ortaya kmtr.
Doan Kkdemir
Ekim 2004, Ankara
kinci Basky Yayna Hazrlayanlar

Doan Kkdemir
Krad Demirutku
Okan Cem rakolu
Gler In
Bahar Muratolu
Pelin Sayn
Zuhal Yenieri
ELYADAL 1
Akademik Yazm Kurallar Kitap

Bilimsel bir aratrma, ancak aratrma sonular bilim evresiyle paylaldnda tamamlanm saylr. Bu paylam sreci ise aratrmaclar tarafndan oluturulan tutarl bir aktarm dilini gerekli klar. Bu kitapk aracl ile
sz konusu paylamlarda aratrmaclar ve okuyucular arasnda tutarlln
salanabilmesi iin aklda tutulmas gereken bilgilerin, ksa bir biimde sunularak etkili bir bavuru kayna yaratlmas hedeflenmitir. Bilimsel aratrma srecinde sk sk bavurabileceiniz bir kaynak olabilecek bu kitapkta, akademik makale trlerinden balanlarak bilimsel aratrma yrtme
sreci, aratrma raporu ierii ve uygun ekilde rapor etme gibi pek ok
bilgi okuyucu ile paylalmaktadr.
Akademik Makale Trleri

Bilimsel dergilerde, genellikle zgn katk salayan ve yazarn kendisine
ait olan grgl almalar, yazn incelemesi (derleme makaleler), kuramsal
makaleler, yntemsel makaleler ya da vaka almalar yaynlanr. Makaleyi
deerlendiren akademik danma kurulu genellikle yaynlarda u zelliklerin olmas konusunda hemfikirdirler: (1) makalenin daha nce herhangi
bir yerde yaynlanmam olmas, (2) makalenin dergiye kabul edilme ya da
reddedilme srecinden nce aratrmacnn alma arkadalar tarafndan
gzden geirilmi olmas, (3) makalenin ariv deeri tamas (gelecek aratrmaclar tarafndan kullanlabilmesi).
Grgl almalar
Grgl almalar, zgn aratrma raporlardr. Denencelerin (hipotezlerin), toplanan verilerin analiziyle snanmasna dayanr. Grgl makaleler,
aratrma srecinin aamalarn temsil eden aadaki blmlerden oluur:
Giri: Tarihsel nclleri dorultusunda aratrma konusunun geliimi
ve aratrmann amacnn sunulduu blmdr.
Yntem: Aratrma yrtlrken kullanlan ilemlerin tantmn ierir.
Bulgular: Analiz sonucu elde edilen sonularn raporlanmasdr.
Tartma: Bulgularn zeti, yorumlanmas ve dourgularnn aktarld
blmdr.
2 Akademik Yazm Kurallar Kitap
Grgl almalar genel olarak niceliksel ve niteliksel olmak zere 2 temel

grupta toplanabilir. Bilim insanlar genellikle bir deikenin gzlenme skl
ve etki alann bulmak iin niceliksel, o deikenin ne olmas gerektiini bulmak iinse niteliksel aratrmalar yrtrler. Aralarndaki temel fark, niceliksel aratrmalarn toplanan verilerin istatistiksel yntem kullanlarak analiz edilmesine; niteliksel aratrmalarn daha az sayda kiiyle yaplan uzun
grmelerin veya gzleme dayal verilerin analizine dayanmasdr. Ancak
her iki yntemin birlikte olduu almalarn da bulunduu ve sz konusu
ayrmn burada yazld kadar net olmayabilecei akldan karlmamaldr.
Yazn nceleme (Derleme) Makaleleri

Yazn inceleme makaleleri, nceki yaynlanm aratrmalarn eletirel bir
deerlendirmesidir. Bir konuda yaplm aratrmalarn derleme (review)
ve meta-analiz almalar da yazn inceleme almalarna dahildir. Metaanaliz almalarnda yazarlar aratrmalarn sonularn istatistiksel olarak
birletirmek zere niceliksel analiz yntemlerini kullanrlar. Yazn inceleme
makalelerinde yazarlar, belirli aamalar gz nne alarak, o zamana kadar
konu ile ilgili yaplan yaynlar organize eder, birletirir ve deerlendirirler.
Bu nedenle, sz konusu makaleler bir anlamda okuyucu iin bir rehber niteliindedir. Ancak, nceki almalarn zeti veya sentezi bir derleme makalesinin yaynlanmas iin yeterli deildir, mutlaka eletirel bir bak as
sunmas, varsa elikileri ya da mulak noktalar ele almas ve sonraki aratrmalar iin neriler getirmesi gerekmektedir.
Yazn inceleme makalelerinin aamalar aadaki gibidir:
Problemin tanmlanmas ve netletirilmesi,
Aratrmalarn gncel durumu hakknda okuyucuyu bilgilendirmek
iin nceki aratrmalarn zetlenmesi,
Yazndaki kavramsal ilikilerin, tutarsz bilgilerin, kuramsal boluklarn
ve tezatlklarn sunulmas,
Problemin zm iin ileriki aratrmalara yol gsterecek nerilerin
getirilmesi.
Yazn inceleme almalarnn yukarda verilen blmleri eitli yollarla bir
araya getirilebilir. rnein, yazndaki aratrmalar kavramsal ya da kuramsal benzerliklerine, yntemsel benzerliklerine ya da alann tarihsel geliimine gre gruplanabilir.
ELYADAL 3
Kuramsal Makaleler
Kuramsal makalelerde yazarlar, mevcut yazn zerinden bir kuram ileri srer. Yazn inceleme makaleleri ve kuramsal makaleler yapsal olarak benzerdir, ancak kuramsal makaleler grgl bilgileri sadece kuramsal tartmalar
ileri gtrecekse makalede referans gsterir. Kuramsal almalarn amac,
bir kuramn geniletilmesi veya netletirilmesi, bir kuramn analiz edilmesi,
kuramsal hatalarn giderilmesi iin neriler sunulmas, bir kuramn dierine
gre avantajlarnn gsterilmesi veya yeni bir kuram nerilmesidir. Bu tip
kuramsal makalelerde genellikle kuramn i tutarll ve d geerlilii incelenir. Kuramsal makalelerin yaps, yazn inceleme makalelerinde olduu
gibi, ieriine gre eitlilik gsterebilir.
Yntemsel makaleler
Yntemsel makaleler, yeni bir yntemsel yaklam ileri srer, mevcut yntemlerde deiiklik nerir ya da niceliksel ve veri analizine dayal yntemlerin tartmasn bilim camiasna sunar. Yntemsel almalar genellikle niteliksel analizlerin uyguland yntemsel yaklamlara odaklanr ve grgl
bulgular yalnzca yntemsel yaklamlar rneklemek iin sunar. Yntemsel
makalelerin hedef kitlesi genellikle alanlarnda bilgi sahibi aratrmaclardr
ve nerilen aratrma ynteminin okuyucular tarafndan kendi aratrmalarna uygulanabilirliini deerlendirebilmeleri iin olduka detay ierir.
Yntemsel makalelerde ileri dzey teknik konular (rn., trev, ispat, simlasyon detaylar) makalenin ek ksmnda verilmelidir.
Vaka almalar
Vaka almalar, bir bireyle, bir grupla, bir toplulukla, ya da bir organizasyonla allrken toplanlan verilerin raporlanmasdr. Vaka almalar
bir probleme iaret eder ve bu problemin zm iin neri sunar. Ayrca
problemin zm iin ihtiya duyulan grgl aratrmalar, klinik uygulamalar veya kuramsal aklamalar iin k tutar. Vaka almalarn yazarken,
yazarlar nemli verilerin sunulmas ve zel hayat afie etmek arasndaki
denge konusunda ok titiz davranmaldr.
Dier Akademik Makale Trleri

Daha az sklkta dergilerde karmza kan dier makale trleri ise, ksa
raporlar, daha nce yaynlanm bir makaleye getirilen yorum ya da cevaplar, kitap incelemelerini, hayatn kaybeden bir aratrmac ile ilgili an
yazlarn, editrlere mektuplar ve monografileri ierir. Bu tarz makaleler
genellikle yaynlanmas planlanan derginin editrlerine danlarak yazma
hazrlanr.
Akademik Makalelerin Kapsam

Bu blmde bir makalenin yaynlanabilir olabilmesi iin ieriinde neler
olmas gerektiine deinilecektir.
Akademik Makalenin eriine likin zellikler

Bilimsel dergilerde yaynlanacak makalelerde aranan en temel zellik, zaten bilinen bir konu hakknda yeni ya da orijinal bir ey syleniyor olmasdr. Ksaca, ileri srlen orijinal fikrin nceki fikirlerle ilikili olmas gerekmektedir. Eer makaledeki ana fikir ok ilgi ekici ama yeni deilse; yeniyse
ama nceki bulgularla balant kurulamadysa; yeniyse ama kuramsal bir
temele oturmuyorsa yaynlanma ihtimali ok dktr. Ayn zamanda, sunulan fikrin yeni olmas demek, akademik yaznda daha nce hi karlalmam olmas demek deildir. Yeni kavramnn ierii 3 balk altnda
tartlabilir (Belcher, 2009):
Varolan yaklam erevesinde yeni bir kant sunmak. Akademik yaznda en sk karlalan makale trdr. Yeni bir yaklam nermek yerine,
varolan yaklam yeni kantlar sunarak destekler. rnein, yeni ortaya atlm bir kuramn benzer yntemler kullanlarak dier kltrlerde snanmas, hem kuram hem de aratrmalarn yapld kltrlere zg deikenler
hakknda yeni ve deerli bilgiler verebilir.
Varolan bulgular yeni bir yaklamla sunmak. Bu tarz aratrma makalelerinde yazar, yeni veri sunmaz, ancak akademik yaznda varolan bulgular yeni bir bak asyla ele alr veya aklar. Sz konusu yeni yaklam
eletirel bir yntem, veri toplama veya analiz yntemi, aratrma yntemi
(tasarm) ya da kuramsal bir yaklam olabilir.
ELYADAL 5
Varolan bulgular varolan yaklamlarla yeni bir yolla birletirmek. Bu

tarz aratrma makaleleri ne yeni bir kant ne de yeni bir yaklam sunar,
ancak bilimsel yazndaki bulgularla yaklamlar daha nce nerilmeyen
bir ekilde birletirir. Genellikle varolan bulgularn imdiye kadar getirilen
yaklamlarla yeterli dzeyde aklanmad dnldnde bu tarz aratrma makaleleri tercih edilir.
Aratrma Sreci
Herhangi bir bilimsel disiplinde aratrma yrtlmesinin temel amac, o
bilimsel alann temel konusu zerinde bilgi sahibi olmak ve temel kavraylara ulamaktr. rnein, bir astronomi uzman iin temel konu evren
ve evrenin yldzlar, gkadalar ve benzeri bileenleriyken, bir sosyolog iin
bu, toplum, bir psikolog iin insan davran ve zihinsel sreleri olacaktr.
Sonuta, btn bilimsel faaliyetlerin amac varolu iindeki ileyiler hakknda bilgi sahibi olmaktr.
Yazn (Literature) Taramas ve Aratrma Probleminin Belirlenmesi

Akademik anlamda yeni bir retim ortaya konmadan nceki ilk adm, aratrmacnn belirledii konu bal hakknda baka aratrmaclarn neler
yaptn gzden geirmesidir. Bu aama drt nedenden dolay nemli bir
aamadr:
almak istediiniz konu hakknda geni bir bilgi taban oluturmanza yardmc olur.
zel olarak yapmay dndnz almann daha nceden yaplp
yaplmadn renerek, gerekirse konunuzda deiiklikler yaparak zgn bir katkda bulunmanz salar.
Raporunuzu hazrlarken zengin bir giri blm yazmanza yardmc
olur.
Bulgularnz tartrken nceden yaplan benzer almalar nda
yorum yapabilmenizi salar.
Yazn taramasn eitli uluslararas bilimsel endekslerde yapabileceiniz
gibi, internet arama motorlarn (rn: scholar.google.com) ve akademisyenlerin aratrmalarn paylatklar sosyal medya kanallarn (rn. www.
reseachgate.net, www.academia.edu) kullanarak da geni ve gncel bil-
giye ulamanz mmkndr. Ancak sz konusu sosyal medya kanallarnn

alma alanndaki aratrmalar temsil etme gcnn ok yksek olmad
unutulmamaldr. Bu nedenle SCI, SSCI, AHCI gibi bilimsel veritabanlarnn
kullanm nerilmektedir. Ayrca zellikle psikoloji almalar iin APA tarafndan oluturulan PsychINFO veritaban u andaki en geni bilimsel veritaban olma zelliine sahiptir.
Her almann ak ve net bir ekilde belirlenmi bir aratrma problemi/
sorusu olmaldr. Bu aratrma sorusu, eitli yntemlerle snanabilir denenceler (hipotezler) eklinde ifade edilmelidir. rnein; Ders allan
ortamn ders baarsna etkisini (aratrma problemi) merak eden bir
aratrmac, Tek bana bir odas olan renciler, kardeiyle ayn odada
yaayanlara gre daha baarl olacaktr (denence) gibi zel bir beklentiyi
snayabilir.
Elde Edilen Kaynaklarn Okunmas ve zetlenmesi

Yeterli grlen miktarda kaynaa ulatktan sonra ikinci aama bu kaynaklarn okunmas ve zetlenmesidir. Okunan kaynaklar zetlemek, okunanlarn aklda kalcln ve nemli detaylar atlamamay salayacaktr. Ayrca,
rapor yazm aamasnda farkl kaynaklardaki bilgileri birbiriyle ilikilendirmek gerektiinde, makale, kitap gibi zgn kaynaklara tekrar dnmeye gerek kalmadan gerekli bilgiye hzlca ulamaya da yardmc olacaktr. Okunan
makalelerin arivlenmesi, ieriine gre kategorilere ayrlmas, makalede
atf yaplacak ksmlarn iaretlenmesi ve referanslarn dzenlenmesinde
baz bilgisayar programlar (rn., Mendeley) yardmc olmakta ve aktif kullanldnda olduka zaman kazandrmaktadr.
Aratrma ve Analiz Yntemlerinin Belirlenmesi

Aratrma hipotezlerinin oluturulmasndan sonra, aratrmac, hipotezlerini nasl snamas gerektiine karar vermelidir. Aratrma sorusuna bal
olarak gzlem, ilikisellik (association) almalar, ariv aratrmas ya da
deneysel alma gibi eitli yntemler aratrmac tarafndan seilebilir
(Levin ve Fox, 2000). Aratrmacnn ikinci olarak vermesi gereken karar,
toplayaca verileri ne tr istatistiksel yntemlerle analiz edeceidir. Bir
aratrmac, kategorik (nominal), srasal (ordinal), aralk (interval) ve oran
(ratio) lekler olmak zere drt farkl lekte veri toplayabilir. Her veri
ELYADAL 7
tr iin uygun analizin belirlenmesi de gerekmektedir. Kategorik deikenlere parametrik olmayan analiz yntemleri uygulanrken, srekli deikenlere parametrik analizler uygulanr.
Veri Toplanmas ve Analizi

Aratrma ynteminin ve analiz yntemlerinin belirlenmesinden sonra,
aratrmac veri toplamaya balayabilir. nsanlarn denek/katlmc olarak
yer alaca aratrmalarda, veri toplama aamasnda katlmclarn haklarnn korunmasna dikkat edilmelidir.
Bu aamay, rneklemden toplanan verilerin analizi takip eder. Gnmzde, ok eitli istatistiksel analiz paket programlar geni olanaklar sunmaktadr. Bunlar arasnda sosyal bilimlerde sklkla kullanlan Statistical Package
for Social Sciences (SPSS) paket program rnek verilebilir.
Bulgularn Yorumlanmas
Aratrmac, analizlerini tamamladktan sonra iki sonula karlaabilir. Birincisi hipotezlerin yanllanamamas, ikincisi ise yanllanmas olabilir. Her
iki durumda da bulgularn mevcut yaznla ne tr bir rntye ve/veya uygunlua (ya da atmaya) sahip olduu ve bunun nedenlerinin ne olabilecei hakknda yeni fikirler retilmeli ve bunlar da rapora dahil edilmelidir.
Bundan sonra ayn konuda alma yapacak aratrmaclar bilgilendirmek
amacyla, sz konusu almann zellikle yntem ksmndaki eksiklikler de
bu blme yazlr.
Aratrma Srecinin ve Bulgularn Rapor Edilmesi

Son olarak aratrmac, bulgularn bilimsel toplum ile paylama amaldr. Bunun iin de yukarda zetlenen aratrma srecinin tm aamalarn
bilimsel bir rapor haline getirerek aratrmacnn konusuyla / alanyla ilgili
olan bilimsel bir dergiye yollamas gerekir. Bu kitapn bundan sonraki
blmlerinde, bu raporu hazrlama srecinin teknik ayrntlarna girilecektir.
Aratrma Srecinde Etik ve Yasal Standartlarn Korunmas

Yazm kurallarnn stilleri, o alandaki iletiimi kolaylatrmak zere tanmlanm kurallardan oluur ve bu kurallar doru veya yanl olmaktan ziyade
zerinde fikir birliine varlm kurallardr. Farkl disiplinlerin farkl yazm
kurallar olabilir. Bunun aksine, etik ve yasal kurallar tm bilimsel aktiviteler iin geerlidir ve doru ile yanl arasndaki ayrmlar nettir. Sz konusu
etik kurallar temelde 3 amac yerine getirmek zere tanmlanmtr, bunlar:
Bilimsel bilginin doruluundan emin olmak
Katlmclarnn haklarn korumak
Fikir haklarn korumak
Bilimsel Bilginin Doruluu

Aratrma bulgularnn raporlanmas. Bilimsel yntemin znde, bulunan sonularn baka aratrmaclar tarafndan da tekrar edilebilir ve
dorulanabilir olmas yatar. Dolaysyla, psikologlar kendileri herhangi bir
gzlem yapmadan, anket uygulamadan ya da deney yrtmeden veri yaratamazlar. statistiksel analiz sonucu elde edilen bulgularn deitirilmesi
ve ekil, grafik gibi gstergelerde deiiklik yaplmas ayn derecede etik
d kabul edilir. eitli nedenlerle istatistiksel analizlerde veri setinden karlan katlmclarn says ve analizlere dahil edilmeme gerekesi makalede aklanmaldr. Ayrca, beklenildii ynde kmayan sonularn saklanp
sadece dorulanan hipotezlerin rapor edilmesi yine uzun vadede yazna
(literatre) zarar vereceinden etik ihlal olarak grlr.
Yrtlen aratrma yayna hazrlanrken ve hatta yayn sonrasnda fark edilen birtakm yntemsel hatalarn da dergi editrlerini ve yaynclar bilgilendirerek rapora dahil edilmesi aratrmacnn sorumluluundadr.
Verilerin muhafaza edilmesi ve paylalmas. Yayn srecinde, dergi
editrleri aratrmacdan verisini incelemek amacyla tarafna iletilmesini
isteyebilir. Bu istein reddedilmesi durumunda gnderilen makale hedef
dergide yayna kabul edilmeyecektir. Ayn ekilde yaynlanm bir aratrmann ham verisi de makale ile birlikte dier aratrmaclara ak olmaldr
ve en az 5 yl boyunca saklanmaldr.
ELYADAL 9
Yayn sreci. Yrtlen bir aratrma ayn anda tek bir dergide yayn
srecine balatlr. Baka bir dergiye daha aratrma makalesini gnderebilmek iin ya ilk gnderilen dergiden red cevabnn gelmi olmas ya da
aratrmacnn kendi onay ile makalesini yayn srecinden ekmi olmas
gerekir. Dahas, bir aratrmann tamamnn ya da bir ksmnn birden fazla
dergide yaynlanmas, farkl dillerde de olsa, etik ddr. ncelikle, byle bir
durum yaznda mevcut bulgularn olduundan fazlaym gibi grnmesine
yol aar ve zellikle meta-analiz almalar iin sorun tekil eder. Bir dier
neden de bu durumun hem editrlerin ve hakemlerin vaktinin boa harcanmasna hem de yayn sras bekleyen dier aratrmalarn nne geilmesine yol amasdr. Son olarak da aratrmac makalesinin yaynland ilk
derginin yayn haklarn ihlal etmi olur. Bu durum, snrl kiinin eriimine
ak olan kongre kitapklarnda basl aratrma zetlerini veya lisansst
tezlerini kapsamaz.
Bununla birlikte, baz durumlarda (rn., almaya yeni analizler dahil
edilmise veya aratrmann devam almalar (follow up) yrtlmse)
aratrmac tarafndan yaynlanm almann bulgularnn tekrar rapor
edilmesi gerekebilir. Byle bir durum sz konusuysa, aadaki kriterler
karlanmaldr:
1. Daha nce yaynlanm bulgularn uzunluu, metnin toplam uzunluuna gre ok daha ksa olmaldr.
2. Daha nce yaynlanm blmlere not dlerek bu durum mutlaka
metin iinde ve kaynakada belirtilmelidir.
3. Daha nce yaynlanm makaleden alnan tablo, ekil ve grafikler yeni
metin iinde kullanlacaksa, orijinal kaynak hem metin iinde hem de
alnan materyalin altnda belirtilmelidir.
Eer orijinal aratrma birden fazla yazarlysa ve yazarlar ikinci makaledeki
ile ayn deilse, ikinci makalede orijinal aratrmann yer ald tm notlar
ve katklar zerinde orijinal aratrmann tm yazarlar uzlam olmaldr.
Aratrmaclar, bilimsel dergilerdeki yer snrllklar ve parsimoni (en sade
ve yaln aklamay tercih etme) ilkesi gerei, ok kapsaml bir almay
blerek birden fazla ayr makale olarak yaynlamay tercih edebilirler. rnein, geni kapsaml projeler, boylamsal almalar ya da disiplinleraras
projelerin bulgularnn ayr raporlar halinde yaynlanmas hem yer asn-
dan gereklilik hem de parsimoni ilkesine daha uygun olabilir. Ancak bu durum da dzgn yaplmad takdirde etik bir ihlal olabilmektedir. ncelikle
yazarlar benzer dier yaynlarn varln ya da yayna kabul edildiini ya da
yaynlanmak zere ayn ya da farkl bir dergiye gnderildii bilgisini dergi
editrlerine iletmek durumundadrlar.
kinci olarak, yazarlar ayn projeden kan dier raporlar da kaynak olarak
belirtmek zorundadrlar. Okuyucunun projenin tamam hakknda bilgi sahibi olmas aratrmay daha iyi anlamasna yardmc olacaktr. Ayrca, boylamsal bir almada sunulan raporlarn yntemi eer deimemise, yazar
ayrntl olarak tekrar raporlamak yerine ilk raporu kaynak gsterebilir.
Dergi makalelerinin geniletilmi ve dzenlenmi hali bazen kitap blm
olarak yaynlanabilmektedir. Bu tip durumlarda yazar, kitap blmnde
daha nce yaynlanm olan ksmlar mutlaka referans gstermek zorundadr. Ayrca geniletilip dzenlenmi makalenin yayn hakk bir yayncya
aitse, kitap blm olarak yaynlanmadan nce mutlaka yaync bilgilendirilmeli ve izni alnmaldr.
kar atmas. Tm bilimsel disiplinlerde akademik iletiim, bilimsel
kantlarn tarafsz yorumland varsaymna dayanr. Aratrmacnn makalede ele ald veya kulland bir rn ya da hizmetten ekonomik ya da
reklam amal bir karnn olmas, ya da aratrmaya maddi destek salayan kurumun ya da kiinin aratrmann sonularndan kar salama olaslnn olmas, bu tarafszla glge drr. Eer yrtlen aratrmann
sonularn etkileyebilecek byle bir durum sz konusu ise yazar, kendisi
sonularn tarafsz rapor edildiini dnyor olsa bile, bu durumu aratrmann yaynlanaca derginin editrlerine mutlaka bildirmek zorundadrlar.
Katlmclarn Haklarnn Korunmas

nsan ve hayvan aratrmalarnda psikologlarn uymalar gereken etik kurallar ve standartlar APA (2010) tarafndan ak bir ekilde belirtilmitir. Tm
aratrmaclar aratrmalarn yrtrken bu kural ve standartlara uymakla
ykmldrler. Kurallarn ihlali durumlarnda aratrma yayna kabul edilmez veya dergi editrleri tarafndan geri ekilir.
Katlmc haklarnn korunduundan emin olabilmek iin, veri toplamaya
ELYADAL 11
balanmadan nce, yetkili kurumlara etik kurul izni iin bavurulmal ve

onaylanm aratrma protokol snrlar iinde aratrma yrtlmelidir.
Katlmclarn bilgilendirilmesi. Aratrmaya dahil edilmeden nce, katlan bireylerin onay alnmal ve katlm gnlllk temelinde olmaldr (katlmclarn para ya da not ile dllendirilmesi bu duruma bir istisna oluturmaz). Bunun iin gerekirse katlmclara karlkl sorumluluklar zerinde
mutabk olmak iin yazl bir onam formu (informed consent form) verilerek imzalatlabilir. Ayrca, veri toplandktan sonra katlmclara aratrmann
amacn ve beklentilerini ieren yazl veya szl bir aklama da (debriefing) yaplmaldr.
Katlmc gizlilii. Yrtlen vaka almalarnda aratrmaclar hi bir
ekilde katlmclarn (dananlarn, hastalarn, rencilerin, kurumlarn,
kurum alanlarnn ya da aratrmaya katlan bireylerin) kimlik bilgilerini
ortaya karabilecek kiisel bilgilerini paylaamazlar. Vaka almalarnda,
katlmclarn kimlik bilgilerinin gizlilii genellikle iki ekilde salanr. Birinci
yol, detayl aratrma raporunu katlmcya sunmak ve yaynlanabilirliine
dair katlmcnn, hi bir otorite basks altnda kalmadndan emin olarak,
yazl iznini almaktr. Dier yol ise, vaka raporunda katlmcya ait baz bilgilerin ne katlmcnn ne de ona yakn kiilerin (rn., aile fertleri, i arkadalar) kimliklerinin belli olmayacak ekilde deitirilmesidir. Kiiye ait karakteristik zelliklerin deitirilmesi veya snrlandrarak tanmlanmas, baka
baz bilgiler eklenmesi veya vakalarn birletirilerek sunulmas kullanlabilecek stratejilerden bazlardr. Ancak, bilgiler deitirilirken okuyucunun,
sunulan olgu ile ilgili yanl ynlendirilmemesine dikkat edilmelidir. Bilimsel
bilginin doruluu ile katlmcnn gizlilii arasndaki denge ok nemlidir.
Katlmclarn psikolojisinin gzetilmesi. Aratrma esnasnda etkisi
uzun srebilecek olumsuz duygu durumu yaratabilme olasl olan uygulamalardan kanlmaldr. Ancak, aratrma srasnda katlmclarn duygu
durumlarn etkileyecek birtakm maniplasyonlar yaplmas sz konusu
ise, aratrma sonucunda katlmclar aratrma ncesindeki duygu durumlarna dndrlmelidir.
Fikir Haklarnn Korunmas

Yazarlk. Bilimsel bir yaynda yazar olabilmek iin aratrmann genel
olarak aamasnda yer alm olmak gereklidir: (1) problemin ortaya konulmas ve hipotezin belirlenmesi, aratrma tasarm, verilerin toplanmas,
veri analizi ve sonularn yorumlanmas, (2) aratrma raporunun yazlmas
ve editrler tarafndan nerilen dzeltmelerin yaplmas ve (3) yayna kabul
edilen makalenin son versiyonunun ieriine onay verilmesi (dolaysyla ad
geen tm yazarlarn aratrmaya ve yayna ait tm sorumluluu stlenmeleri) gerekmektedir. Ksaca, makalenin yazarlarnn o aratrmaya entellektel seviyede katk yapm olmalar art aranr.
Aratrmaclar bazen yukardaki aamada yer almad halde meslektalarn, arkadalarn, blm bakann, dekan ya da alanda daha popler
isimleri makalede yazar olarak gsterebilmektedirler. Benzer ekilde, bazen aratrmada kullanlan lm aracn gelitiren kiinin ya da yukarda
tanmlanan aratrma aamalarndan sadece birine dahil olan kii ya da
kiiler de yazarlk hakk talep edebilmektedirler. Aratrma srecinin tanmlanan aamalarna dahil olmad halde, birini o makalede yazar gstermek
kesinlikle etik ddr. Aratrmaya zihinsel katk sunmayan ancak aratrmann yrtlmesinde yardmc olan kiilere makalenin teekkr ksmnda yer
vermek daha uygundur.
Bununla birlikte, baz durumlarda da aratrma aamalarnda yer ald halde, eitli nedenlerle aratrmaclar yazar olarak gsterilmemektedir. nde
gelen nedenler arasnda o kiinin akademinin daha alt kademelerinde yer
almas (renci, aratrma grevlisi gibi) ya da kar atmas (conflict of
interest) iinde yer almas olabilir. Her ne sebeple olursa olsun, aratrma
srecine dahil olan birinin yazar gsterilmemesi etik ddr.
Yazar sras. ok yazarl yaynlarda, ounlukla, yazar sras aratrmaclarn yayna yaptklar katk seviyesine gre belirlenir. nvana gre yazar
sras (blm bakan, retim yesi, renci gibi) belirlemek etik saylmaz.
ster katk payna gre belirlensin isterse soyad srasna gre, tm yazarlarn, yazar sras konusunda hemfikir olmalar tercih edilmelidir.
Hakemlik. Yaynlanmas iin makale bilimsel bir dergiye gnderildiinde, editrler ve hakemler tarafndan deerlendirilme srecinden geer.
Deerlendirme sreci tamamen gizli yaplmak durumundadr, hakemler yaynlanmam makaleden yazarlarn yazl izni olmadan herhangi bir amala
alnt yapamaz, referans gsteremezler. Eer hakemler makale ile ilgili bir
ELYADAL 13
konuda ilgili meslektalarna danmak gerei duyarlarsa, nce dergi editrnden izin almaldrlar.
Armaclk. Aratrmaclar bir bakasna ait olan cmleleri ve fikirleri
kendilerine aitmi gibi gsteremezler. Belirtilen fikir herhangi bir yazl kaynakta belirtilmiyor olsa da, fikir sahibine mutlaka atf yaplmaldr. Bir bakasna ait olan cmleler trnak iinde belirtmeli ve cmlenin sahibi kaynak
gsterilmelidir. Eer ifade baka kelimelerle anlatlm, zetlenmi ve yeniden dzenlenmise, trnak iine alnmaz ancak ifadenin orijinalinin kime ait
olduu paragraf iinde belirtilir.
Yazarlar, bakasna ait cmleleri ve fikirleri referans gstermeden kullanamayacaklar gibi kendisine ait nceki almalar da referans gstermeden
kullanamazlar. zellikle, yazar aratrmasnn yntemini ya da kuramn tartrken nceki almalarn kaynak gstermek isteyebilir. Bununla birlikte,
yazarn kendisine gereinden fazla atf yapmas da ho karlanmaz. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, her bir makalenin nihai amacnn yazna
orijinal katk sunmak olduu gz nnde bulundurularak yazarn nceki
almalar sunulan aratrmann anlalmas asndan nemliyse referans
gsterilmelidir.
Etik Kurallara Uyum Kontrol Listesi

Evet
Aratrmada kullanlmas planlanan yaymlanmam lm aralar, prosedrler ya da veriler iin sahiplerinden
izin alnd m?
Makalede sz edilen dier yaynlara uygun ekilde atf
yapld m?
almanz kurumsal gzden geirmeler esnasnda gelebilecek sorulara hazr m?
Aratrmada katlmclara gnll katlm formu sunuldu
ve aratrma sonras bilgilendirme yapld m?
Kullanlan gnll katlm ve aratrma sonras bilgilendirme prosedrleri konusunda editrlerin olas sorular
yantlanabilir mi?
Eer aratrma hayvan denekleri ieriyorsa, hayvanlara
ynelik etik muameleye ilikin editrlerin olas sorular
yantlanabilir mi?
Aratrmann tm yazarlar makalenin son hali zerinde
fikir birliine varm ve ierie dair her trl sorumluluu
almaya hazr m?
Aratrmada veri toplamak zere kullanlan katlmclarn
gizlilii yeterli bir ekilde korunmakta m?
Aratrmann tm yazarlar, yazar sras hakknda uzlatlar m?
Makalede yer alan ve telif hakk ile korunan tm materyaller iin gerekli izinler alnd m?
Hayr
ELYADAL 15
Aratrma Raporunun Yaps ve erii

Temel tanmyla aratrma raporu, bilimsel bilginin paylam iin kullanlan
bir tr yazl iletiim biimidir. Bu paylamn salanmasnda ve bilimsel bilginin sunuluunda bavurulan standartlar bilginin mmkn olan en anlalr ekliyle hedef kitleye ulatrlmasna yardmc olmaktadr. Bu blmn
amac aratrma raporunun yaps ve bu yapy oluturan blmlerin ierii
hakknda okuyucuya bilgi vermektir.
Balk (Title)
Balk aratrma raporunda allan temel konu, deikenler ve aratrmann kuramsal alt yaps ile ilgili bilgi verir. Aratrma raporunun baln
okuyan kii aratrmann en azndan amac hakknda fikir sahibi olabilmelidir. Balk byk ve kk harfler kullanlarak, sayfaya sadan ve soldan
ortalanarak yazlmaldr.
Aratrma Raporunun Yazar ve Kurumu

Her aratrma raporunda en az bir yazar ve yazarn bal olduu bir ya da
birden ok kurum aratrmann kapak sayfasnda belirtilmelidir. Yazar ad
belirtilirken yazarn ilk ismi, ikinci isminin ilk harfi ve soyadnn belirtilmesi
nemlidir. Aratrma raporunu yazan aratrmacnn nvan (Dr., Prof. gibi)
ise kapak sayfasnda yer almamaldr.
Aratrma raporunda yazarn grev ald kuruma yer verilmeli, bal olunan kurum says belirtilirken en fazla iki kurum ile snrl tutulmaldr.
Yazarn bal olduu bir kurum yok ise yazarn ikamet ettii ehir kapak
sayfasna eklenmelidir. Yazar isimlerinin sras aratrmaclarn aratrmaya
yaptklar katkya gre sralanmal, bu sra sayfaya sadan ve soldan ortalanarak yazlmaldr. Yazar isimlerinin altnda ise yazarlarn grev aldklar
kurumlar yer almaldr.
z (Abstract)
Aratrma raporunun z, okuyucunun aratrma raporu ile temas ettii,
yazn (literatr) taramas yaparken dier aratrma raporlar ile kyaslama
yapt ve aratrma raporunun tamamn okuyup okumama kararn verdi-
i nemli bir blmdr ve zenle hazrlanmaldr. zde aratrmaya ilikin

anahtar szckler ve youn bilgi yer almaldr. yi bir z; doru, nesnel, anlalr ve zet bilgi aktarlmaldr. Grgl bir almann znde aadaki
bilgiler yer almaldr:
Aratrma sorusu ya da denencesi
Aratrma katlmclarnn zellikleri
Aratrmann yntemi
Aratrmann temel bulgusu, etki bykl, gven aral ya da istatistiksel anlamllk deerleri
Aratrmann sonucu ve dourgular (implications)
Aratrma raporunun z yazlrken szck snrna dikkat edilmeli, yaklak
olarak 150 ile 250 szck ile snrlandrlmaldr.
Giri (Introduction)
Aratrma kapsamnda allan probleminin sunulduu, problemle ilgili
nceki almalarn zetlendii ve aratrmann hangi amala yapldnn
belirtildii blmdr. Giri blm yazlrken u noktalar gz nnde bulundurulmaldr:
Aratrmada zerinde allan problem niin nemlidir?
Aratrma nceki almalarla nasl ilikilidir, dier aratrmalardan nasl farkllamaktadr?
Aratrmann denenceleri nelerdir? Denencelerin kuramsal balantlar var mdr? Denenceler ve yntem uyumakta mdr?
Aratrmann kuramsal ve pratik dourgular (implications) nelerdir?
yi bir giri blm yukardaki sorularn cevaplarn ierir, okuyucuya kapsaml bir yazn taramas sunar, aratrma kapsamnda ne yapld ve niin
yapld ile ilgili okuyucuya fikir verir.
Giri blmnde aratrmada zerinde allan problemin nemi vurgulanmal, niin bu konuda aratrma yaplmasna ihtiya duyulduu aktarlmaldr. Okuyucunun tarama yaplan ve zetlenen yazn hakknda bilgi sahibi olduu varsaylarak, ok geni ve konu ile ilgili her trl bilgiyi anlatan bir
tarama yaplmamaldr. Yaznda yer alan bir tartmaya aklk getirmek iin
ELYADAL 17
yrtlen almalarda farkl fikirleri savunan bulgulara dengeli bir ekilde

yer verilmelidir. nceki aratrmalarn bulgular ve dourgular (implications) ile aratrmaclarn zgn fikirleri sunulurken kaynak gsterilmeli, bir
aratrmacdan/kaynaktan alnt yapld belirtilmelidir. Yazn taramasnn
ieriini oluturan aratrma bulgularna kronolojik ve kuramsal bir yapda
mantksal srasyla yer verilmelidir. Giri mmkn olduu kadar ok okuyucu tarafndan anlalabilecek bir aklkta yazlm olmaldr.
Aratrma problemi aka belirtildikten ve gl bir alan taramas ile bu
problem zerinde almann gereklilii vurgulandktan sonra aratrma
probleminin zmne ynelik mevcut aratrmann yaklam belirtilmeli,
amac aktarlmal ve hipotezleri sunulmaldr.
Bu blmn ierii ak olduundan bana ayrca Giri yazlmasna gerek
yoktur, balk olarak aratrmann bal byk ve kk harfler kullanlarak ve sayfaya sadan ve soldan ortalanarak yazlmaldr.
Yntem
Bu blmde aratrmann hangi yntemle yapld, deikenlerin operasyonel tanmlar, katlmclarn/rneklemin zellikleri, verilerin nasl topland gibi bilgiler verilir. Bu blm, ayn zamanda aratrma bulgularnn
geerlii ve gvenirlii ile ilgili bilgi verilen ve aratrmaclara tekrar (replikasyon) almalarnda yol gsteren blmdr.
rneklem/Katlmclar (Participants). Katlmclara ilikin detayl bilginin verilmesi aratrma bulgularnn genellenebilirlii ve bulgularn benzer
aratrma bulgular ile karlatrlabilmesi asndan olduka nemlidir. Bu
blmde;
Katlmclarn aratrma bulgular ile ilikili olabilecei dnlen zellikleri detayl bir ekilde aklanmaldr.
Katlmclarn nasl seildii (sekisiz-rastlantsal), farkl gruplara nasl atand (sekisiz-rastlantsal), katlm esaslar (gnll, deme yaplarak), demografik zelikleri (ya, cinsiyet, eitim vb.) hakknda bilgi
verilmelidir.
lm aralar (Instruments/Materials). Aratrmada kullanlan lm
aralar olan laboratuvar aygtlar, testler, lekler vb. tantlmaldr. Bu lm aralarnn psikometrik ve biyometrik zelliklerine yer verilmeli, kltrel geerliliine ilikin bilgiler aktarlmaldr.
lem (Procedure). lem blm, aratrmann veri toplama aamasnn zetlendii blmdr. Bu blmde katlmclara verilen ynergeler
(eer aratrmann doas gerei farkl bir ynerge veriliyorsa bu ynerge
aratrmann Ekler ksmnda verilmelidir), deney ve kontrol gruplarnn
nasl oluturulduu, deneysel maniplasyonlar ya da mdahaleler ve aratrma deseni aktarlr. Aratrma kapsamnda yaplan maniplasyonlarn ya
da mdahalelerin kim tarafndan (uzmanlk alan belirtilerek) ve nasl uyguland detaylar ile anlatlmaldr. Ayrca maniplasyon ve mdahalelerin
uyguland fiziksel koullar, uygulamalarn skl, sresi ve varsa aratrmada yer alan tevik tedbirleri belirtilmelidir. Ayrca deneysel ve istatistiksel kontrol ynetemlerinden bu blmde sz edilir.
Bulgular (Results)
Bulgular blmnde aratrma kapsamnda toplanan veri, bu verinin nasl
analiz edildii ve istatistiksel analiz sonular sunulur. Aratrma hipotezlerinin nasl snand ve bu snamann sonular aktarlr. Bu blmde aratrmac, aratrma problemi ile ilikili olan ve kendi beklentileri ile tutarl olan
ya da olmayan tm bulgulara yer vermelidir. Gerekli grlen istatistiksel
bulgular tablo veya grafik olarak da sunulmaldr.
Aratrmaclar genellikle Hilik Denencesi statistiksel Anlamllk Testine
(Null Hypothesis Statistical Significance Testing) fazlasyla bal kalmakta
ve aratrma bulgularn bu dorultuda rapor etmektedirler. APA (2011),
hilik hipotezi anlamllk testinin bir balang noktas olduunu ve aratrmalarda etki bykl, gven aral gibi deerlere de yer verilmesinin
aratrma bulgularn anlamlandrmak asndan olduka nemli olduunu
vurgulamaktadr.
Okuyucularn istatistiksel yntemlere ilikin ileri dzey bilgileri olabilecei
gz nnde bulundurulmal, kullanlan temel istatistiksel yntemlerin kaynaklar mutlaka belirtilmelidir.
ELYADAL 19
Tartma (Discussion)
Tartma blm aratrma bulgularnn deerlendirildii blmdr. Aratrma bulgularnn ilgili alana kuramsal ve pratik katklar vurgulanr.
Tartma blmne, aratrma denencelerinin desteklenip desteklenmediine ilikin net bir cmle ile balanr. Eer denenceler desteklenmediyse bu
duruma ilikin aklamalar ve deerlendirmeler ilgili yazn nda yaplr.
Aratrmada elde edilen bulgularn ilgili yazn ile ortak ve kart ynleri vurgulanr, bu ynlere aklamalar getirilir.
Aratrmann eksik ynlerine, gl ynlerine ve yazna katksna bu blmde yer verilir. Mevcut aratrma bulgularndan yola klarak ne tr
kuramsal ve uygulamaya ynelik dourgularn olabilecei ve benzer aratrmalarn iyiletirilerek nasl daha iyi yaplabilecei tartlr. Okuyucu tartma blmnde aadaki sorulara yant bulmaldr:
Yaptm aratrma, aratrma problemini zmlememe nasl yardmc oldu?
Aratrma bulgularm ne tr kuramsal ve pratik dourgular oluturdu?
Aratrma sonunda henz zmlenmeyen sorular olutu mu ya da
aratrma bulgularm yeni sorular retilmesini salad m?
Aratrma bulgularm bilime nasl bir katk salad?
Kaynaka (References)
Kaynaka metinde kaynak gsterilen makale, kitap ve dier yayn trlerinin yazar adlarna gre alfabetik srada verildii blmdr. Bir kaynak;
yazar(lar)n ad(lar), aratrmann yayn tarihi, bal, yayn yeri ve yaymc
kurum bilgilerini ierir.
Kaynaka, aratrma raporunda yer alan ve aratrma konusuna ilikin daha
nce yaplan aratrmalara ilikin bilgi verir ve okuyucunun bu aratrmalara ulamasn kolaylatrr. zellikle yazn taramas ksmnda belirtilen kaynaklarn ok fazla olmamas, kaynaklarn gerekli yerlerde, mevcut aratrmay destekleyebilecek koullarda verilmesi nemlidir.
Kaynaka aratrma raporunda ayr bir sayfadan balar, ift aralkl ve her
bir kaynan ilk satr sola dayal, dier satrlar ise girintili olarak yazlr.
Ekler (Appendices)
Ekler, aratrmada kullanlan ksa ve kolayca yazdrlabilen materyallerdir.
Bir ek, rnein aratrmada kullanlan bir materyalin detayl tantmndan,
bir meta analiz almasnda kullanlan fakat makale iinde yer verilmeyen
makale listesinden, aratrmada yer alan katlmclara ilikin detayl demografik bilgilerden oluabilir. Aratrma raporunda yalnzca bir ek yer alyorsa
yeni bir sayfadan balanlarak Ek bal altnda, birden ok ek yer alyorsa
her biri yeni sayfadan balamak zere Ek A, Ek B vb. eklinde eklere yer
verilir.
Bu kitapkta Trke ve ngilizce, yaynlanmak zere hazrlanm, iki makalenin ilgili sayfalar yer almaktadr. Bu makalelerin yaynlandktan sonraki
hallerine aada belirtilen kaynaklardan ulalabilir.
Eldogan, D. ve Barkn, E. (2014). Erken dnem uyumsuz ema alanlar ve
sosyal fobi belirtileri: Duygu dzenleme glnn arac rol var m?
Trk Psikoloji Dergisi, 29(74), 108-115.
Kkdemir, D. ve Yenieri, Z. (2010). Terror management in a predominantly
Muslim country: The effects of mortality salience on university identity
for the development of international relations. European Psychologist,
15(3), 165-174.
ELYADAL 21
rnek Makale - Trke

nemli Uyar
Makalelerin sayfa dzeni, dergilere gre farkllk gsterebilmektedir. rnein, baz dergiler 12 punto, Times New Roman, ift satr aral, sola dayal
sayfa dzeni ile makale deerlendirmesi kabul ederken, baz dergilerde ise
bu dzen tamamen farkl olabilmektedir. Bu nedenle, Akademik Yazm Kurallar Kitapnn bu blmnde yer alan rnek makaleler incelenirken,
bu husus dikkate alnmaldr. Yazarlar makalelerinin sayfa dzenini olutururken, makalelerini deerlendirilmesi amacyla gnderecekleri derginin
belirttii sayfa dzenini dikkate almaldrlar.
Ksa balk: UYUMSUZ EMA ALANLARI VE SOSYAL FOB
Erken Dnem Uyumsuz ema Alanlar ve Sosyal Fobi Belirtileri:

Duygu Dzenleme Glnn Arac Rol Var m?
Dilay Eldoan
Elif Barkn
Bakent niversitesi
Hacettepe niversitesi
Yazar Notu
Bu metin ile ilgili yazmalar Dilay Eldoan ile yaplabilir, Bakent
niversitesi Fen Edebiyat Fakltesi, Psikoloji Blm Eskiehir Yolu 20.
km., Balca Kamps, 06810, Ankara-Trkiye; e-posta: dilayeldogan@
hotmail.com.
ELYADAL 23
z
Bu aratrmann amac, erken dnem uyumsuz ema alanlar ile sosyal fobi
belirtileri ilikisinde duygu dzenleme glnn arac deiken roln
incelemektir. Aratrmann rneklemini 2011-2012 retim ylnda Hacettepe niversitesinde eitimine devam eden 240 niversite rencisi
oluturmaktadr. almada Liebowitz Sosyal Kayg lei (LSK), Beck
Depresyon Envanteri (BDE), Young ema lei-Ksa Form 3 (Y) ve
Duygu Dzenleme Gl lei (DDG) kullanlmtr. Aratrma verilerine arac deiken (mediator) analizi uygulanm ve analiz sonularna
gre duygu dzenleme glnn erken dnem uyumsuz ema alanlarndan kopukluk, zedelenmi otonomi ve zedelenmi snrlar ema alanlar ile
sosyal fobi belirtileri ilikisinde arac rolnn olduu bulgusuna ulalmtr. Aratrmann gl ynleri, snrllklar ve katklar ilgili literatr nda tartlmtr.
Anahtar Szckler: erken dnem uyumsuz ema alanlar, sosyal fobi
belirtileri, duygu dzenleme gl
Erken Dnem Uyumsuz ema Alanlar ve Sosyal Fobi Belirtileri:

Duygu Dzenleme Glnn Arac Rol Var m?
Sosyal fobi, insanlarn hayatnn pek ok alannda olumsuz sonular yaratabilen, yaam boyu grlme skl bakmndan en yaygn anksiyete bozukluudur (Judd, 1994). Bu durum sosyal fobinin pek ok bilimsel aratrma
kapsamnda incelenmesine olanak tanm olsa da sosyal durumlarla ilgili
korkularn temelleri yeterince iyi anlalamamtr.
Sosyal fobinin temelinde miza, yetitirilme ekilleri, akran ilikileri ve
olumsuz yaam olaylar gibi eitli deikenlerin rol oynadna, bu deikenlerin bireylerde olumsuz temel inanlar oluturmas ile ilikili olarak
sosyal fobi belirtilerine yol atna dair bulgular bulunmaktadr (Neal ve
Edelman, 2003; Rapee ve Spence, 2004). Sosyal fobi belirtileri gsteren
bireylerde ortak olarak gzlenebilen baarszlk, karamsarlk, yetersizlik, bamllk gibi ema dzeyindeki olumsuz temel inanlar ve bu temel
inanlarn oluumunda rol oynayan faktrler Jeffrey Youngn ema kuram
erevesinde tanmlad erken dnem uyumsuz emalar akla getirmektedir (Pinto-Gouveia, Castilho, Galhardo ve Cunha, 2006). Ayrca sosyal
fobinin depresyon ve zellikle erken dnem uyumsuz emalarn sklkla
alld ekingen kiilik bozukluu ve narsistik kiilik bozukluu ile olan
yksek e tan oranlar sosyal fobinin ema kuram erevesinde deerlendirilmesini gerekli klmaktadr (Herbert, Hope ve Bellak, 1992).
Jeffrey Young, ema kuramnda zellikle olumsuz ocukluk deneyimlerinin
bir sonucu olarak gelien emalarn; kiilik bozukluklarnn, daha hafif karakterolojik sorunlarn ve pek ok Eksen I bozukluunun temeli olabilecei
hipotezini gelitirmi ve bu emalar erken dnem uyumsuz emalar olarak
tanmlamtr. Erken dnem uyumsuz emalar, ocukluk ann ihtiyalar ileri derecede engellendii veya ar doyurulduunda ortaya kabilen,
erken dnemde dnyay alglamak adna olduka ilevsel olabilen fakat
zaman iinde...
Yntem
rneklem
Aratrmann rneklemini 2011-2012 retim ylnda Hacettepe niversitesinde eitimine devam eden 240 niversite rencisi oluturmaktadr.
Katlmclarn 120si (%50) kz, 118i (%49) erkek rencidir, 2 katlm-
ELYADAL 25
cdan ise cinsiyet bilgisi alnamamtr. rneklemi oluturan katlmclarn

ya aral 17-29, ya ortalamas ise 19.84 (S = 1.2) olarak hesaplanmtr.
Veri Toplama Aralar
Kiisel bilgi formu. rneklemi oluturan katlmclarn sosyo-demografik
zelliklerini (ya, cinsiyet, eitim durumu vb.) belirlemek amacyla aratrmac tarafndan gelitirilen kiisel bilgi formu kullanlmtr.
Liebowitz Sosyal Kayg lei (LSK). Liebowitz (1987) tarafndan
gelitirilen lein geerlik ve gvenirlik almalar Safren ve arkadalar (1999) tarafndan yaplmtr. Liebowitz Sosyal Kayg lei (LSK),
sosyal etkileim ve performans durumlarnda sosyal kayg bozukluu olan
kiilerin korku ve kanma dzeylerini belirlemek amacyla hazrlanmtr.
Yirmi drt maddeden oluan lek sosyal etkileim ve performans olmak
zere iki alt lekten olumakta ve tm maddeler 4l Likert tipinde ayr
ayr kayg ve kanma alt balklar iin deerlendirilmektedir. lekten
alnan puann yksek olmas sosyal kayg dzeyinin yksek olduu anlamna gelmektedir (Safren ve ark., 1999). lkemizde ise lein Trke formu
iin geerlik ve gvenirlik almas, Soykan, zgven ve Genz (2003)
tarafndan yaplmtr.
Beck Depresyon Envanteri. Beck tarafndan 1961 ylnda depresyon riskini belirlemek, depresif belirtilerin dzeyini ve iddetinin deiimini lmek amacyla gelitirilen lek 21 maddeden olumaktadr. lekten alnan yksek puan depresif yaknmalarn iddetinde arta iaret etmektedir.
lein Trkeye uyarlamas Tegin (1980) ve Hisli (1988) tarafndan yaplmtr.
Young ema lei - Ksa Form 3 (Y-KF3). Erken dnem uyumsuz
emalarn deerlendirilmesi amacyla gelitirilen lein orjinal formunda
5 ema alann ve 18 emay kapsayan toplam doksan madde bulunmaktadr
(Young, 1990). Katlmclar, her bir maddeyi 6l Likert tipi lek zerinde
(1 = Benim iin tamamyla yanl... 6 = Beni mkemmel ekilde...)
lem
Aratrmada veri toplama amal kullanlan lekler, Hacettepe niversitesi
Etik Komitesinden alnan izin sonras Hacettepe niversitesinde eitimine
devam eden hazrlk, lisans ve lisansst rencilerine, 2011-2012 eitim
dneminde uygulanmtr. Katlmclara aratrma amac aklandktan ve

bilgilendirilmi onam formu araclyla gnll katlmlar salandktan
sonra veriler toplanmtr. Kontrol amal olarak, aratrma lekleri
katlmclara farkl srayla uygulanmtr.
Bulgular
Bu aratrma kapsamnda depresif belirti dzeyi kontrol edildiinde erken
dnem uyumsuz ema alanlar ile sosyal fobi belirtileri ilikisinde duygu
dzenleme glnn arac rolnn incelenmesi amalanmaktadr.
Aratrmann bamsz deikeni erken dnem uyumsuz ema alanlar
(kopukluk/reddedilmilik, zedelenmi otonomi/zerklik, zedelenmi snrlar, dieri ynelimlilik, yksek standartlar/bastrlmlk), baml deikeni
sosyal fobi belirti dzeyi, arac deikeni duygu dzenleme gl, kontrol deikeni ise depresif belirti dzeyidir.
lk olarak, regresyon analizi ncesi aratrmada yer alan deikenler arasndaki ilikiye baklm, elde edilen korelasyonlar Tablo 2de sunulmutur.
-----------------------------------------------------Tablo 2 buraya yerletirilebilir.
-----------------------------------------------------Tablo 2den de izlenebilecei gibi sosyal fobi belirtileri ile dieri ynelimlilik ve yksek standartlar/bastrlmlk ema alanlar arasndaki ksmi korelasyonlar anlamlla ulamamtr. En yksek ksmi korelasyon katsaylar
kopukluk ve zedelenmi otonomi...
Tartma
ema kuramna gre erken dnem uyumsuz emalarn olumasna sebep
olan en nemli etkenlerden biri bakalar ile gvenli balanma ihtiyacnn
karlanmam olmasdr. Dier bir deile erken ocukluk dneminde
nemli dierleri ile kurulan ilikilerde gvenin, istikrarn, benimsenmenin ve bakmn hakim olmamas erken dnem uyumsuz emalarn
oluumunu yordayabilmekte, bu durum da yetikinlikte psikopatolojilerin
oluumu ile sonulanabilmektedir (Young, Klosko ve Weishaar, 2003).
Benzer eklide balanma kuramnn da gvenli balanma ihtiyacnn
karlanmam olmasnn bireylerde olumsuz zihinsel temsillerin oluumda
etkili olabilecei, bu zihinsel temsillerin ise bireylerin yaam boyun-
ELYADAL 27
ca yakn ilikilerini ve duygu dzenleme becerilerini olumsuz ynde

etkileyebilecei eklinde varsaymlar bulunmaktadr (Bowlby, 1972;
Mikulincer ve Shaver, 2007). ki nemli kuramda vurgulanan ocukluk
dneminde temel ihtiyalarn karlanmam olmasnn olumsuz zihinsel
temsillerin oluumunu, bu temsillerin de duygu dzenleme problemlerini
yordayabileceine ilikin bulgu mevcut aratrma ile de desteklenmi,
erken dnem uyumsuz ema alanlarndan kopukluk, zedelenmi otonomi ve zedelenmi snrlar ema alanlarnn duygu dzenleme gln
yordad bulgusuna ulalmtr.
lk olarak, kopukluk ema alan ile sosyal fobi belirtileri ilikisinde duygu
dzenleme glnn arac rol incelendiinde kopukluk ema alannn
duygusal yoksunluk, duygular bastrma, sosyal izolasyon/gvensizlik ve
kusurluluk emalarn kapsad grlmektedir. Bu emalar bireyleri duygusal olarak doyurulmayacaklar, duygularn ifade etmemeleri gerektii,
sosyal ortamlardan kanmalar gerektii ve eitli ynlerden kusurlu
olduklar ynnde bililere ynlendirebilmektedir. Bu bililerin dorudan
ya da dolayl olarak bireylerin duygu dzenleme becerilerini etkilemesi ve
bylece sosyal fobi belirtilerinin tetiklenmesi...
Kaynaka
Beck, A. T. (1961). An inventory for measuring depression. Archieves of
General Psychiatry, 4, 561-571.
Bowlby, J. (1972). Attachment and loss: Seperation, anxiety, and anger.
New York: Basic Books.
Herbert, J. D., Hope, D. A. ve Bellack, A. S. (1992). Validity of the distinction between generalized social phobia and avoidant personality
disorder. Journal of Abnormal Psychology, 101, 332-339.
Hisli, N. (1988). Beck Depresyon Envanterinin geerlii zerine bir
alma. Psikoloji Dergisi, 22, 118-126.
Jude, L. L. (1994). Social phobia: A clinical overview. Journal of Clinical
Psychiatry, 55(6), 5-9.
Liebowitz, M. R. (1987). Social phobia. Modern Problems of Pharmacopsychiatry, 22, 141-173.
Mikulincer, M. ve Shaver, P. R. (2007). Attachment in adulthood: Structure,
dynamics, and change. New York: Guilford Press.
Neal, J. A. ve Edelmann, R. J. (2003). The etiology of social phobia: Toward a developmental profile. Clinical Psychology Review, 23, 761786.
Pinto-Gouveia, J., Castilho, P., Galhardo, A. ve Cunha, M. (2006). Early
maladaptive schemas and social phobia. Cognitive Therapy and Research, 30, 571-584.
Rapee, R. M. ve Spence, S. H. (2004). The etiology of social phobia: Empirical evidence and an initial model. Clinical Psychology Review,
24(7), 737-767.
Safren, S. A., Heimberg, R. G., Horner, K. J., Juster, H. R., Schneier, F. R.
ve Liebowitz M. R. (1999). Factor structure of social fears: Liebowitz
Social Anxiety Scale. Journal of Anxiety Disorders, 13(3), 253-270.
Soykan, ., zgven, H. D. ve Genz, T. (2003). Liebowitz Social Anxiety Scale: Turkish version. Psychological Reports, 93, 1059-69.
Tegin, E. B. (1980). Depresyonda bilisel bozukluklar: Beck modeline gre
bir inceleme (Yaynlanmam doktora tezi). Hacettepe niversitesi,
Ankara.
Young, J. E. ve Brown, G. (1990). Young schema questionaire. New York:
Cognitive Therapy Center of New York.
Young, J. E., Klosko, J. S. ve Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A
practitioners guide. New York: The Guilford Press.
ELYADAL 29
rnek Makale - ngilizce

nemli Uyar
Makalelerin sayfa dzeni, dergilere gre farkllk gsterebilmektedir. rnein, baz dergiler 12 punto, Times New Roman, ift satr aral, sola dayal
sayfa dzeni ile makale deerlendirmesi kabul ederken, baz dergilerde ise
bu dzen tamamen farkl olabilmektedir. Bu nedenle, Akademik Yazm Kurallar Kitapnn bu blmnde yer alan rnek makaleler incelenirken,
bu husus dikkate alnmaldr. Yazarlar makalelerinin sayfa dzenini olutururken, makalelerini deerlendirilmesi amacyla gnderecekleri derginin
belirttii sayfa dzenini dikkate almaldrlar.
Running head: TERROR MANAGEMENT IN TURKEY
Terror Management in a Predominantly Muslim Country:

The Effects of Mortality Salience on University Identity and on Preference
for the Development of International Relations
Doan Kkdemir
Zuhal Yenieri
Bakent University
ELYADAL Research Laboratory
Author Note
- Correspondence concerning this article should be addressed to Doan
Kkdemir, Baskent University, IIBF, Eskisehir Yolu 20. km., Baglica Kampusu, 06530, Ankara-Turkey; e-mail: kokdemir@baskent.edu.tr.
- We wish to thank Krad Demirutku, Okan Cem rakolu, Tom Pyszczynski, and Molly Maxfield for their comments and corrections on an earlier draft of this article.
ELYADAL 31
Abstract
The mortality salience hypothesis of terror management theory was tested
in a predominantly Muslim country. In Study 1a, private university students primed with thoughts of death reported more positive evaluations
of a paragraph arguing private universities superiority to state universities, contrary to the control condition in which death was replaced by
an important exam. Study 1b replicated this finding at a state university
in which participants who had been reminded of their own death favored
the paragraph arguing the superiority of state universities over the paragraph praising private universities and provided more negative evaluations
when the argument was reversed. Study 2 indicated that participants in MS
condition wanted their home country should have stronger relations with
Turkmenistan and weaker relations with England and Greece. Results were
discussed with reference to university identity and implications for future
research were noted.
Keywords: terror management theory, mortality salience, university identity, international relations
Terror Management in a Predominantly Muslim Country:

The Effects of Mortality Salience on University Identity
and Preference for International Relations
Different from other species, human beings are aware of the inevitable end
of their existence. In order to be able to continue our daily lives, make plans
for the future, and feel comfortable psychologically, we tend to repress the
reality of death. In other words, as it has often been claimed in existential
theories, we are trying to escape from the awareness that we are mortals and
this knowledge produces terror. Terror management theory (TMT), which
was based on the writings of Ernest Becker (1973), posits that there are
two mechanisms that provide protection against the uncertainty of death
and death itself. The main theme in TMT is that people buffer the anxiety stemming from the knowledge of being mortal by (1) maintaining high
self-esteem enabling people to see themselves as valuable contributors in
a meaningful world, and (2) defending cultural worldviews of their own,
therefore gaining meaning, permanence, order and stability in their lives.
This dual-component cultural anxiety buffer provides individuals feelings
of symbolic immortality (Greenberg, Pyszczynski, & Solomon, 1986; Solomon, Greenberg, & Pyszczynski, 1991).
TMT has been empirically tested for almost 20 years with more than 250
studies in many countries: the United States and Germany (Pyszczynski,
Wicklund et al., 1996), Israel (Florian & Mikulincer, 1997), Italy (Castano,
Yzerbyt, Paladino, & Sacchi, 2002), and Japan (Heine, Harihara, & Niya,
2002). Related with present research, the studies from different countries
clearly showed that among adolescents and young adults, the concept of
death is (un)consciously avoided most of the time. When asked to think of
ones death, young individuals anticipate that they will die when they grow
old, that death will take place at home and will be brief and painless (Evans,
Walters, & Hatch-Woodruf, 1999)
Method
Participants
Sixty undergraduate students (32 females and 28 males) at a private university participated in Study 1a. Students were from different departments
of Faculty of Economic and Administrative Sciences, and they participated
during their regular scheduled class sessions for extra course credit. Par-
ELYADAL 33
ticipants ranged in age from 19 to 25 (M = 21.78, SD = 1.33). Students in

our sample had been attending this private university for 2 to 7 years (M =
3.77, SD = 0.99)
Materials and Procedure
The materials used in this experiment were administered during the formal
class sessions. In order to ensure privacy, students were asked to be seated
apart from each other. Participants were told that the study was an investigation of the different aspects of personality. They were also asked to fill
out a 7-page booklet of materials in the presented order without going back
to previous pages. The first two pages of the booklet contained a cover page
and a small questionnaire about demographic variables. Next, participants
filled out the Turkish form of 10-item Self-Esteem Inventory (uhadarolu,
1986; Rosenberg, 1965). Then, the MS manipulation was presented. In the
experimental condition, participants were asked to answer two open-ended questions in Turkish: (1) Please briefly describe the emotions that the
thought of your own death arouses in you, and (2) Jot down, as specifically
as you can, what you think will happen to you as
Results and Discussion
Before testing the effects of the MS manipulation on evaluation of the
newspaper article, we tested whether positive and negative affect measured
by the PANAS-X revealed any effects. Analysis revealed that the MS manipulation did not lead to any significant variations in mood (p > .05). This
result is consistent with previous studies (e.g., Goldenberg, Pyszczynski,
McCoy, Greenberg, & Solomon, 1999) providing evidence that the effects
of MS could not be explained by changes in mood of our participants. It
was also found that the dispositional level of self-esteem of our participants
was not different between experimental and control groups (p > .05). Therefore, neither the PANAS-X nor self-esteem scores of the participants were
used in further analyses.
Participants attitudes toward the paragraph and the author were evaluated
by using 9-point Likert type questionnaire consisting of five questions. An
evaluation score for each participant was obtained by calculating the mean
of responses given to these questions. A reliability analysis of responses
to these five items indicated very high levels of internal consistency, with
Cronbachs alpha of .94.
A 2 (MS condition: death vs. exam) x 2 (message: defend vs. threat) univariate analysis of variance (ANOVA) indicated that although there was not
a main effect of MS (F < 1), there was a significant main effect of message,
F(1,56) = 9.01, p < .05, 2 = .14. As can be seen in Table 1, participants
showed more favorable attitudes toward the paragraph arguing that private
universities were better than state universities (M = 5.23, SD = 1.68 and M
= 3.76, SD = 2.14, respectively).
-----------------------------------------------------Insert Table 1 about here
-----------------------------------------------------As expected, there was also a significant interaction of MS by message F(1,
56) = 4.61, p < .05, 2 = .08. Pairwise comparisons showed that although
there was no difference between evaluations of either paragraph in the control group (exam), participants in the experimental group (death) reported
more positive attitudes toward the paragraph in which private universities
were favored than the paragraph praising state universities, t(29) = 4.71, p
< .05; means were 5.58 (SD = 1.58) and 3.09 (SD = 1.37), respectively. (See
Figure 1 for the interaction effect.)
-----------------------------------------------------Insert Figure 1 about here
-----------------------------------------------------Study 1a showed that participants in both the experimental and control
groups reported more favorable attitudes toward the paragraph and the
author praising private universities. Since participants in this study were
undergraduate students in a private university, this result is quite understandable. Of additional note, participants who had been reminded of their
own death showed a clear preference between the messages of the two paragraphs. Students in the MS (death) condition evaluated the paragraph and
the author more positively if the paragraph suggested that private universities were superior to state universities. That is, they favored the argument
supporting their cultural worldview and provided negative evaluations
when the arguments claim countered their own. However, in the control
condition (exam), evaluations of both paragraphs did not differ; that is, participants reported similar attitudes

ELYADAL 35
References
Becker, E. (1973). The denial of death. New York: Free Press.
Castano, E., Yzerbyt, V., Paladino, M-P., & Sacchi, S. (2002). I belong,
therefore, I exist: Ingroup identification, ingroup entitativity, and ingroup bias. Personality and Social Psychology Bulletin, 28, 135-143.
uhadarolu, F. (1986). Adolesanlarda benlik saygs (Self-esteem in adolescents) (Unpublished masters thesis). Hacettepe University, Ankara.
Evans, J. W., Walters, A. S., & Hatch-Woodruff, M. L. (1999). Deathbed
scene narratives: A construct and linguistic analysis. Death Studies,
23, 715-733.
Florian, V., & Mikulincer, M. (1997). Fear of death and the judgment of
social transgressions: A multidimensional test of terror management
theory. Journal of Personality and Social Psychology, 73, 369-380.
Goldenberg, J. L., Pyszczynski, T., McCoy, S. K., Greenberg, J., & Solomon, S. (1999). Death, sex, love, and neuroticism: Why is sex such
a problem? Journal of Personality and Social Psychology, 77, 11731187.
Greenberg, J., Pyszczynski, T., & Solomon, S. (1986). The causes and consequences of a need for self-esteem: A terror management theory. In
R. F. Baumeister (Ed.), Public self and private self (pp. 189-192). New
York: Springer-Verlag.
Heine, S. J., Harihara, M., & Niya, Y. (2002). Terror management in Japan.
Asian Journal of Social Psychology, 5, 187-196.
Pyszczynski, T., Wicklund, R. A., Floresku, S., Koch, H., Gauch, G., Solomon, S., & Greenberg, J. (1996). Whistling in the dark: Exaggerated
consensus estimates in response to incidental reminders of mortality.
Psychological Science, 7, 332-336.
Rosenberg, M. (1965). Society and adolescent self-image. Princeton, NJ:
Princeton University Press.
Solomon, S., Greenberg, J., & Pyszczynski, T. (1991). A terror management
theory of social behavior: The psychological functions of self-esteem
and cultural worldviews. In M. P. Zanna (Ed.), Advances in experimental social psychology (Vol. 24, pp. 93-159). New York: Academic.
Table 1
Means and (Standard Deviations) of Evaluation Scores Reported Private
University and State University Students as a Function of MS and Paragraph Type
Favoring
State
Universities
Favoring
Private
Universities
Total
Private University
Students
MS
Control
Total
3.09 (1.37)
4.39 (2.55)
3.76 (2.14)
5.58 (1.54)
4.80 (1.80)
5.23 (1.68)
4.45 (1.91)
4.59 (2.19)
4.52 (2.03)
State University
Students
MS
Control
Total
5.91 (1.86)
5.85 (1.16)
5.88 (1.51)
2.92 (1.21)
4.96 (1.70)
3.79 (1.74)
4.35 (2.16)
5.45 (1.46)
4.86 (1.93)
ELYADAL 37
Figure 1. Private university students evaluation scores of the paragraph as

a function of MS and type of message.
Ak, Ksa ve z Yazma

Bu blmde ak ve etkili yazmak iin genel ilkelerden bahsedilecek ve
yazm tarznz gelitirmeniz iin baz neriler sunulacaktr. ncelikle, yazmaya balamadan nce yaplan planlamalarn faydalarndan bahsedilecektir. Ardndan ak ve net bir dil kullanmann ve yanl bir dil kullanmaktan
kanmann ilkeleri tanmlanacaktr. Son olarak da ak, etkili ve ikna edici
iletiim iin doru dilbilgisi kullanmna deinilecektir.
Dzenleme
Yazmaya balamadan nce rapor iin en uygun uzunluun ne olacana ve
hangi bulgularn paylalacana karar verilmelidir. Hem paragraf hem de
cmle dzeyinde fikirlerin mantksal olarak belirli bir srada ilerlemesi, yaznn etkisini glendirecektir. Bilimsel raporlamann amac ak iletiimdir.
Bunu salayabilmek iin yazarlarn fikirlerini, srasyla ak ve akc bir geile iletmesi gerekir.
Uzunluk
Rapor iin en ideal uzunluk, almann temel fikirlerini etkin bir ekilde aktarabilmeniz iin gerekli olan sayfa saysdr. Eer rapor ok uzunsa, nemli
noktalar dorudan ve ak bir ekilde belirtilerek, farkl blmlerde tekrarlanan ksmlar silinerek, pasif cmleler aktif hale getirilerek ve birletirilmesi mmkn olan ksmlar birletirilerek ksaltma yoluna gidilmelidir.
Baz durumlarda bir makalenin iki ya da daha fazla makaleye ayrlmas daha
uygun olabilir. Dergilerin baslacak makalelerin uzunluu ile ilgili belirledikleri standartlar birbirinden farkl olabilir. Bu nedenle en bandan baslmas
istenen derginin kurallar dorultusunda makaleyi hazrlamak daha uygun
olacaktr.
Metni Balklarla Dzenleme

Bilimsel yazlarda, ak iletiim iin makalenin dzeniyle ilgili tm ayrntlar
nem tar. Bu ayrntlar, balklarn kullanmndan, nemli noktalar maddeler halinde vermeye kadar farkl konular ierir.
Ksa ve z balklar okuyucunun nemli noktalar yakalamasn ve sunulan
ELYADAL 39
fikirleri takip edebilmesini salar. Takip eden ksmda daha ayrntl ele alnacak olan balk dzeyleri, biim ve grnleriyle blmler arasndaki hiyerariyi ortaya koyar. Ayn derecede neme sahip tm konularn balklar
ayn dzeyde olmaldr. rnein, birden fazla deney ieren bir makalede,
birinci deneyin yntem ve sonu ksmlaryla ikinci deneyin yntem ve sonu ksmlarnn balklar ayn dzeyde olmaldr.
Balk Dzeyleri
Balklarn dzeyleriyle ilgili olarak APA (2011) be farkl format iermektedir. Aadaki tabloda her bir dzey numaralandrlarak gsterilmitir (Bkz.
Tablo 1). Birbirlerinden farkl sayda alt-balk ierse de her blm en st
dzeydeki balk biimiyle balar ve yukardan aaya doru olmak zere,
ayn ilerleyii takip eder.
Tablo 1
APA Makalelerindeki Be Farkl Balk Dzeyi
Balk
Dzeyi
1
2
3
4
5
Biim
Ortalanm, Koyu, Byk ve Kk Harfli Balk a
Sola Dayal, Koyu, Byk ve Kk Harfli Balk
Girintili, koyu, noktayla biten kk harfli balk.
Girintili, koyu, eik, noktayla biten kk harfli balk.
Girintili, eik, noktayla biten kk harfli balk.
Byk ve kk harfli balkta, balktaki tm kelimelerin ilk harfleri byk yazlr,

dier harfler kktr (rn., rtk lm Yntemleri).
b
Kk harfli balkta, balktaki ilk kelimenin ilk harfi byktr geriye kalan tm
kelimeler kk harfle yazlr (rn., rtk lm yntemleri).
a
Bir makalede, farkl blmler farkl sayda alt-balk dzeyi ierebilir. rnein, yntem ve sonu ksmlar iki farkl dzeyde alt-balk ierirken, tartma ksm sadece bir dzeyde alt-balk ierebilir.
Bu durumda, aada grebileceiniz gibi makalede farkl dzeyde balk
olacaktr: blm balklar (Yntem, Sonu ve Tartma) ve iki farkl dzeyde
alt-balk.
Giri ksm iin -genel balk dnda- ayrca Giri isimli bir balk kullanlmaz. Yaznn zden sonra gelen ilk sayfasnn giri olduu dnlr. Balklar harf ya da numaralarla etiketlenmez. Makale iin gerekli olan balk
dzeylerinin says makalenin uzunluuna ve ne kadar karmak olduuna
gre deiir. Uygun sayda balk dzeyi kullanmak gerekir.
Madde aretleriyle Sralama

Balklar gibi maddeler halinde verilen sralamalar da okuyucuyu nemli
ve temel noktalarla ilgili uyarr ve bu noktalarn daha net anlalmasn ve
fark edilmesini salar. Bulgularn sralanmas ya da yntemde takip edilen
ELYADAL 41
admlarn belirtilmesi gibi durumlarda, maddeler numara verilerek sralanabilir. Bu gibi durumlarda, verilen maddeler noktayla bitirilen paragraf ya
da cmleler olabilir. rnein:
Sosyal kimlik kuram, kendini bir gruba ait hisseden grup yesi iin aadaki varsaymlarda bulunmaktadr:
1. Grup yeleri dahil olduklar grup zerinden kendilerini tanmlarlar.
2. Grup yeleri kendi gruplarn dahil olmadklar dier gruplarla kyaslarlar.
3. Grup yeleri kendi gruplarn daha olumlu deerlendirme eilimindedirler.
Ancak, numaralandrlarak verilen listeler istenmeyen amalanmayan bir
sralamay (rn., kronolojik sralama, nem ya da ncelie gre srlama)
akla getirebilir. Herhangi bir sralamay ima etmeden ayn etkiye ulamak
iin maddeler, numara yerine madde iaretleriyle belirtilebilir. Kk kareler, yuvarlaklar ve daha pek ok farkl sembol madde iaretli listeleri oluturmak iin kullanlabilir. Makalenin bir dergi tarafndan kabul durumunda
dergi, madde iaretlerini kendi kulland tarza uygun olarak deitirilebilir.
Grup yeleri (paragraf / cmle devam eder).
Grup yeleri kendi gruplarn (paragraf / cmle devam eder).
Grup yeleri kendi gruplarn (paragraf / cmle devam eder).
Paragraf ya da cmle iinde de, parantez iindeki kk harflerle eler
tanmlanabilir.
Katlmclarn seenei bulunmaktadr (a) baka bir katlmcyla birlikte almak, (b) grupla birlikte almak, (c) yalnz almak.
Cmlenin iinde virgl yoksa harflerle belirtilen eler arasna virgl konulmaldr ancak cmle iinde virgl varsa bu eler noktal virglle ayrlmaldr. rnein:
Yrtlen almada farkl grup incelenmitir (a) 40 puandan az alan,
dk baar puanna sahip kiiler; (b) 41-80 arasnda puan alan, orta
dzeyde baar puanna sahip kiiler; (c) 81-120 arasnda puan alan,
yksek dzeyde baar puanna sahip kiiler.
Ek olarak, cmle iindeki ya da daha fazla eyi birbirinden ayrmak iin

de madde iaretleri kullanlabilir. Bu durumda noktalama iaretleri, maddeler btn bir cmle oluturuyormu gibi kullanlmaldr.
Yrtlen almada farkl grup incelenmitir:
o dk baar puanna sahip kiiler,
o orta dzeyde baar puanna sahip kiiler,
o yksek baar puanna sahip kiiler.
Yazm Tarz
Bilimsel raporlamada temel ama ak iletiimdir. Bu amaca fikirleri srasyla sunarak, kendinizi ak ve akc bir ekilde ifade ederek ulaabilirsiniz.
Fikirlerin Sunumunda Sreklilik

Kelime, kavram ve konunun geliimindeki sreklilik okuyucunun sunulan
fikirleri daha iyi anlamasn salar. Sreklilik birka farkl ekilde salanabilir. rnein, fikirler arasndaki ilikinin gsterilmesinde noktalama iaretleri sreklilii salamak iin destektir. Ancak noktalama iaretlerini gerektii
lde kullanmak da nemlidir; noktalama iaretlerinin az ya da ok fazla
kullanm sorun oluturabilir. Ar kullanm okuyucuyu rahatsz ederken,
az kullanm okuyucunun kafasnn karmasna neden olabilir. Bu nedenle,
noktalama iaretlerini anlam destekleyecek ekilde ve lde kullanmak
nemlidir.
Srekliliin salanmasnda bir dier yol edat ve bala gibi gei ifadeleridir. Bu ifadeler, zellikle karmak ve soyut kavramlar kullanldnda fikirlerin akn salar. Cmle iinde ya da bir nceki cmlede yer alan adlarn
yerine kullanlan zamirler de geii salamann yan sra tekrardan kanmamza yarar. Ancak, zamir kullanmnda zamirin hangi adn yerine kullanld ak olmaldr. Dier gei ifadeleri neden sonu ilikisini kuran (rn.,
bylelikle, sonu olarak, dolaysyla, ek olarak), zamansal balantlar ifade
eden (daha sonra, srasnda, -iken), ek ifadeleri gsteren (yan sra, ek olarak, benzer ekilde) ve ztlklar belirten (fakat, buna karn, ancak, tersine)
gei ifadelerdir.
ELYADAL 43
Anlatmn Akcl
Bilimsel yazlar yaratc yazlardan farkl amalara hizmet eder. Yaratc yazlarda sklkla karmza kan belirsizlik, beklenmeyeni sunma, tahmin edilebilecek olaylar dorudan sylemek yerine yazdan karma, kii ve zaman
deitirme gibi yntemler bilimsel yazlarda kafa kartrc ve rahatsz edici
olabilir.
Bilimsel yazlarda aratrmaclar yazdklar konuyla fazla yakn olduklar
iin yaznn problemlerini ve gelitirilebilir ynlerini fark etmeyebilirler. Bu
durumda meslektalarndan yazyla ilgili geri bildirim istemek problemlerin aa kmasna yardm edecektir. Ayrca aratrmac, yazy bir kenara
koyup belirli bir sre bekledikten sonra tekrar okuduunda yaz iindeki
tutarszlklar ve karlmas gereken, yaznn btnln bozan ksmlar
daha rahat fark edebilir.
Tutarszlk ayn paragraf ya da birbirini takip eden paragraflardaki zaman
kiplerinde ani deiikliklerden kaynaklanabilir. Zaman kiplerindeki tutarllk
anlatmn akcl asndan olduka nemlidir. Literatr taramas, yntem
ve bulgular gemi zaman kipi kullanlarak, sonu ve bulgularla ilgili yorum
ve karmlar ise geni zaman kullanlarak yazlmaldr.
Anlatmda Ekonomi
Ne sylenmesi gerekiyorsa sadece o sylenmelidir. Dergilerde baslacak
sayfa says kstldr ve bu nedenle uzun yazlarda, yazarlarn makalelerini
ksaltmak iin sonradan aba gstermesi gerekebilir. Gereksiz kelimeler atlarak; teknik dilin, pasif cmlelerin ar kullanmndan ve dolayl anlatmdan kanarak yaznn ksaltlmas salanabilir.
Gereksiz kelimelerin atlmas. Yazarlar bazen ifadelerini vurgulamak
iin gereksiz kelimeler kullanrlar. Anlatlmak isteneni vermeyi salayacak
kelimenin dnda kelime kullanlmamaldr. rnein, aada eik olarak
yazlan kelimeler gereksizdir ve karlmas daha uygundur.
Boyut olarak kk
On farkl grup
Daha nce ksaca zeti verilen
Toplamda 68 renci
Ak ve Net Yazma
Kelime seimi. Her kelimenin sizin sylemek istediiniz anlam verdiinden emin olun. rnein, depresyon gnlk dilde ksa sreli olumsuz duygular ifade etmek iin de kullanlabilir. Ancak depresyonu, bilimsel anlamdaki tanmndan farkl olarak, gnlk dildeki tanmyla ksa sreli olumsuz
duygular ifade etmek iin kullanmak bilimsel bir makalede kabul edilemez.
Zamir kullanm. Zamir kullanmnda, zamirin hangi kii, nesne ya da
olay ifade ettii ak olmaldr. Yazlarda zamirle ilgili karklklar nlemek
iin, bu testler, buradaki katlmclar gibi ek aklayc ifadeler, zamiri takiben kullanlabilir.
Atf. Bir davran gerekletiren kiiye objektif olma kaygsyla uygun
ya da mantkl olmayan bir ekilde atfta bulunmak hataldr. Karkl nlemek iin, aratrmacnn kendisinin gerekletirdii eylemler iin, nc
kii yerine birinci kii zamirlerini kullanmas daha uygundur. Biz demekten
kanlmamaldr.
Doru
Yaptmz literatr taramas
Yanl
Aratrmaclar yrttkleri literatr taramasnda
Dilde Yanll nleme

APA, kurum olarak herhangi bir gruba ynelik yanl varsaymlar ya da alaltc ifadeler kullanlmasna kar bir politika yrtmektedir. Yrtlen almalar ve yazlan makalelerde cinsiyet, cinsel ynelim, rk, etnik grup, dini
grup ya da yala ilgili yanl ifadeler kabul edilemez.
Yanll nlemek iin Ynergeler

Kii ya da kiilerden bahsederken gerekli dzeyde detay ieren ve yanl olmayan bilgiler vermek gerekir. Emin olamadnz durumlarda daha az bilgi
vermek yerine daha fazla detay vermek daha uygundur; nk detaylardan
daha genel ifadeler oluturmak mmknken tersini yapmak daha zordur.
rnein, katlmclar yerine kadn ve erkek katlmclar, 65 ya st katlmclar yerine 65-80 ya aralndaki katlmclar demek daha uygundur. Etnik
ELYADAL 45
gruplarla ilgili atflarda ise blge ya da lkeye ynelik tanmlar daha uygundur; rnein, Asyal Amerikallar yerine inli Amerikallar daha uygun bir
ifade olacaktr. Cinsel ynelimle ilgili tanmlarda da, baz aratrmaclarn
gey kelimesini hem erkek hem de kadnlarn cinsel ynelimine atfen kullandn, bazlarnn ise sadece erkeklerin cinsel ynelimini tanmlamak iin
kullanldn ve kadnlarn cinsel ynelimi iin lezbiyen kelimesini tercih
ettiini unutmayn.
Verilen detaylarla ilgili bir dier nemli nokta, belirtilen zelliklerin sadece ilenen konuyla ilikili durumlarda verilmesidir. Medeni durum, cinsel
ynelim, etnik kimlik, kiinin engelinin olup olmad gibi bilgiler gereksiz
ve sebepsiz yere verilmemelidir. Ayrca, etiketlerden mmkn olduunca
kanmak gerekir. Baz bilimsel yazlarda kiiler, bireysellikleri yok saylarak,
genel kategoriler altnda nesne olarak sunulurlar (rn., geyler, yallar, manik depresifler). Bunu nlemenin yolu ifadelerin sfat formlarn kullanmaktr (rn., yal bireyler, gey erkekler, bipolar hastalar).
Bulgularn Tablo ve ekillerle Gsterimi

Bulgularla ilgili bilgiler, teknolojinin de gelimesiyle birlikte, tablo, grafik,
harita, fotoraf gibi pek ok farkl yntem kullanlarak verilmeye balanmtr. Bu gelimeler, aratrmaclara, sonular etkin bir ekilde sunma konusunda esneklik salamtr.
Satr ve stunlardan oluan tablolar genellikle saysal deerler ve metinleri ierir. ekiller ise, metinlerden olumayan grafik, izim, ema, fotoraf
gibi grsel sunumlarn genel baldr. Baz durumlarda ekil ve tablo arasndaki snr ok ak deildir. Burada iimizi kolaylatracak bilgi, tablonun
hemen her zaman satr ve stunlardan oluan bir yapyken, tablo dndaki
tm gsterimlerin ekil bal altnda tanmlanyor olmasdr.
Takip eden ksmlarda bilgilerin grsel sunumunun amac tartlacak ve bu
gsterimlerin hazrlanmasnda izlenecek admlar rneklerle tarif edilecektir.
Veri Gsteriminin Tasarlanmas ve Hazrlklar

lk adm, tablo ya da ekille gsterimin amacn ve bu amacn ne derece
nemli olduuna karar vermektir. Bundan sonra bu amaca hizmet edecek

en uygun grsel sunumu semek gerekir. Genellikle farkl gsterim tarzlarnn (rn., dalm grafii, dalm erisi) standart formlar vardr. Bu standardizasyon okuyucunun daha nceki deneyimlerine dayanarak veri gsterimini daha rahat anlamasna olanak salar.
ekil ya da tablodaki tm eler metin iindeki eler kadar dikkatli hazrlanmaldr. Metin iine sunulan verilerle tablo ya da figrde sunulanlarn
tutarl olmas gerekir. Metin iindeki deiiklikler genellikle figr zerinde
de deiiklikleri gerektirir, metin iindeki deiiklikler dorultusunda grafikteki deiiklikleri yapmamak bilimsel yazmda en nemli hatalardan biridir.
Grafik ya da Metin inde Sunma

Hangi elerin grafik iinde verilecei konusunda seici olmak gerekir. ok
fazla tablo ve ekil ya da metnin srekli olarak tablo ya da ekillerle kesilmesi okuyucuyu zorlayabilir ve okuyucu metni takip etmekte zorlanabilir.
Ayrca, grafiksel sunum her zaman etkin iletiim iin en ideal yol deildir.
rnein, istatistiksel anlamllk testi sonular gibi bulgular metin iinde de
etkili bir ekilde sunulabilir:
Tek Ynl Varyans Analizi (ANOVA), aznlk ve ounluk gruplarn algladklar ayrmclk dzeyinin istatistiksel adan anlaml olarak farkllatn gstermitir, F(2, 12) = 5.12, p < .05.
Eskiden tablolarda gsterilen pek ok bilgi (rn., ANOVA tablosu) artk metin iinde verilmektedir.
Tablo ve ekillerin Numaralandrlmas

Metinde grlme sralarna gre tm tablo ve ekiller rakamlarla numaralandrlmaldr. Numaralandrma yaplrken Tablo 5, Tablo 6 ve Tablo 7 gibi
tabloyu niteleyen rakamlar kullanlmal; 5a, 5b gibi rakamlara ek harfler
kullanlmamaldr. Eer makalenin sonunda yani makalenin Ek bal
altnda verilen tablo ya da ekiller varsa A1 ya da C2 gibi byk harf ve
rakamlarla numaralandrlabilir. rnein C2, Ek Cde verilen ikinci ekil anlamna gelmektedir. Bir ekte sadece bir ekil varsa o zaman sadece rakam
kullanlabilir, yani Tablo A1 yerine Tablo 1 (Bkz., Ek A) ifadesi kullanlabilir.
ELYADAL 47
Tablolar
Tablo Dzeni
Tablo okuyucunun kolaylkla kavrayabilecei ekilde dzenlenmelidir. Tabloda birbiriyle karlatrlacak veriler (rn., ortalama, standart sapma, rneklem says) yan yana verilmelidir. Ayn veri farkl ekillerde dzenlenerek
verinin farkl zelliklerine dikkat ekilebilir. Hangi dzenlemenin daha iyi
olduu tamamen aratrmacnn amacna baldr.
Standart tablo kalplar. Baz tablolarn standart kalplar vardr. Bu kalplar kullanmann avantaj okuyucunun belirli bilgiler iin nereye bakacan genel olarak bilmesidir. Baz durumlarda, farkl noktalara ya da belirli
ilikilere dikkat ekmek amacyla yazarlar standart formun dna kmak
isteyebilirler. Bu durumlarda kullanlan etiketlerin fazlasyla ak olduundan emin olunmaldr. Farkl trdeki verileri sunmak iin kullanlan eitli
standart tablo rnekleri bu blmn sonunda verilecektir.
Tablo balklar. Her tabloya ksa fakat ak ve aklayc balklar verilmelidir. erikle ilgili temel noktalar tablodan kolaylkla karlabilmelidir.
Tablonun bal tablonun st ksmnda verilmelidir.
ok genel balk:
Tablo 1
yilik Hali ve Ya (Tabloda ne verildii ak deil.)
ok detayl balk:
Tablo 1
20 Ya Alt, 20 ve 40 Ya Aralndaki ve 40 Ya st Katlmclarn Yaam
Doyumu, Olumlu Duygu ve Olumsuz Duygu leklerindeki Ortalama
Deerleri (Satr ve stun alt-balklar tekrar ediliyor.)
yi balk:
Tablo 1
Farkl Ya Gruplarndaki Katlmclarn yilik Hali leklerindeki Ortalama Deerleri
Tablo notlar. Tablolarda, tablonun altna yerletirilen farkl tipte not
bulunmaktadr: genel notlar, zel notlar ve olaslk notlar.
Genel notlar tablonun tamamyla ilgilidir ve her bir ksaltmann, semboln

vb. aklamasyla biter. Tablo baka bir kaynak kullanlarak yeniden hazrlandysa bu kaynakla ilgili bilgilendirme de genel notlar kapsamndadr. Genel notlar noktayla biten Not (eik) ifadesiyle belirtilir.
zel notlar belirli bir satr, stun ya da stun ve satrn kesitii noktalar
olan hcre iin kullanlr. zel notlar st simge kk harflerle gsterilir
(rn., a). st simgeler balklar ve tabloda, soldan saa ve stten alta doru,
sol stten balayarak sralanr. Genel ya da zel notlar sadece o tablo iin
geerlidir, dier tablolara uygulanamaz.
Genel Not rnei
Not. .40in zerindeki faktr ykleri koyu yaz tipi ile gsterilmitir.
zel Not rnei:
Bu soruya katlmclarn sadece yzde ellisi cevap vermitir.
Olaslk notlar, yldz iminin kullanmyla p deerini yani denence testinin
anlamllk dzeyini gsterir. statistiksel anlamllk testinin sonular tablo
ve metinde, tam saydan sonraki 2 ya da 3 ondalk kesir says dahil edilecek
ekilde tam sonular olarak verilebilir (rn., p < .05 yerine p = .023). Ancak
korelasyon tablosu gibi grafiksel gsterimlerde, p deerinin tam olarak verilmesi ok zor ve grsel olarak karmak olabilir. Bu gibi durumlarda p <
eklinde sonucu rapor etmek hem yazar hem de okuyucu iin daha kolay
olacaktr. Sonucun p < eklinde ifade edilecei durumlarda yldz imleri kullanlabilir. p < .05 tek yldz imi (*), p < .01 iki yldz imi (**) ve p < .001
yldz imi (***) ile gsterilebilir. Ancak, aratrmaclar eer hilik denence
testi yapyorlarsa, birinci tip hatann (alfa) aratrmaya balamadan nce
seilmi olmas gerekliliini unutmamaldrlar. Dier bir ifadeyle ayn korelasyon tablosunda baz deikenler arasndaki korelasyon deerlerinin anlamllk dzeyini p < .001 bazlarn ise p < .05 olarak gstermek uygulamada
ok sk grnmesine ramen kuramsal olarak iyi bir tercih deildir. Bu gsterim ekline bakldnda, aratrmacnn hangi anlamllk dzeyini kesme
noktas olarak kulland ak deildir. Bu nedenle -eer .05 dzeyi aratrmac iin yeterliyse- .05 ve daha dk olan btn anlamllk deerlerini p
< .05 olarak gstermek yerinde olacaktr. Hangi yntemi seerseniz sein
sadece anlamllk testine gvenmenin sizi yanltabileceini unutmayn; etki
bykl, gven aralklar gibi ek lm ve deerlendirmeleri mutlaka
kullanmaya zen gsterin.
ELYADAL 49
Tablo ve Metin Arasndaki liki

Metin iinde tablolardan bahsedilmelidir. Tablo metni tekrar etmemelidir
ve ek bilgi salamaldr. Metin iinde, her bir tabloya atf yaplarak okuyucunun tablolarda ne grecei aklanmaldr. Eer tablodaki her noktay metin
iin tartyorsanz tablo gereksizdir. Metin iinde sadece tablodaki nemli
noktalardan bahsedilmelidir.
Tablolara atf yapma. Metin iinde tabloya atfta bulunurken tablo numaras belirtilmelidir:
rn., grld gibi Tablo 5te hasta ve kontrol gruplar
Yukarda verilen tablo ya da sayfa 32de verilen tablo gibi ifadeler kullanlmamaldr. nk dizgisi tamamlanana kadar tablonun konumu ve hangi
sayfada yer alaca tam olarak kesinlememitir.
Tablo Kontrol Listesi

Evet
Tablo gerekten gerekli mi?
Tablo makalenin basl formuna dahil edilmeli mi ya da
evrimii (online) ek dokman olarak verilebilir mi?
Makaledeki benzer tablolar biim olarak tutarl m?
Balk ksa fakat aklayc m?
Tablodaki her stunun bal var m?
Parantezler, kaln ve eik yaz tipiyle belirtilen zel kullanmlar, semboller ve ksaltmalarn aklamas yapld m?
Verilen notlarn sralamas, genel notlar, zel notlar ve
olaslk notlar eklinde mi?
Tablodaki tm dikey izgiler silindi mi?
Sonular rapor edilirken gven aralklar verildi mi? Gven dzeyi -rn., %95- gsterildi mi ve hem tablo hem de
metnin tmnde ayn gven dzeyi kullanld m?
statistiksel anlamllk testi kullanldysa, tm anlamllk
deerleri doru olarak tanmland ve gsterildi mi? Gerekli durumlarda, anlamllk deerleri iin yldz simgeleri
(rn., *p < .05, **p < .01) tabloya eklendi mi?
Telif hakk olan tablonun tamam ya da bir ksm uyarlandysa ya da kopyalandysa, tablo notlarnda telif hakk
sahibi kaynak olarak gsterildi mi? Tablonun yeniden kullanm iin (yazl ya da elektronik) hak sahibinden yazl
onay alnd m ve bu yazl onay makalenin son haliyle
birlikte dergi editrne gnderildi mi?
Tabloya metin iinde atf yapld m?
Hayr
ELYADAL 51
Tablo Tasarm rnei

Tablo X
Farkl Ya Gruplarnda Gmen Kadn ve Erkeklerin Gmen Kimlii ile
zdeleme Puanlar
Gmen
Kimlii
15-24 ya
25-40 ya
40-73 ya
30
45
58
Kadn
Ort. (S)
4.09 (0.86)
4.12 (0.71)
4.23 (0.09)
%95 GA
[3.79, 4.38]
[3.89, 4.34]
[4.03, 4.41]
31
83
55
Erkek
Ort. (S)
4.08 (0.86)
4.13 (0.79)
4.13 (0.01)
Not. GA = Gven Aral
Temel Bileenler Analizi Tablo rnei

Tablo X
Kalpyarglarn erii leinin Oblimin Rotasyonlu
Temel Bileenler Analizine gre Faktr Ykleri
lek Maddeleri
Yetkinlik
Sevecenlik
Baarl (7)
Zeki (4)
Uzman (12)
Gl (13)
Kararl (1)
Yeterli (9)
Yetkin (6)
nsancl (2)
-.80
-.70
-.73
-.70
-.61
-.56
-.55
-.38
-.07
-.02
-.04
-.04
-.05
-.21
-.20
-.32
ten (8)
Candan (11)
Drst (10)
Samimi (5)
Uyumlu (14)
Sevecen (3)
-.07
-.01
-.01
-.01
-.04
-.15
-.86
-.79
-.76
-.76
-.74
-.60
Not1. Parantez iindeki saylar madde numaralarn gstermektedir. .40n zerindeki faktr ykleri tabloda kaln yaz
tipiyle gsterilmitir.
%95 GA
[3.75, 4.37]
[3.95, 4.29]
[3.90, 4.36]
Korelasyon Tablosu rnei

Tablo X
Deikenlerin Ortalama ve Standart Sapma Deerleri ve Deikenler Aras
Korelasyon
Deikenler
1. Ya
2. Gelir
3. yimserlik
4. z-yeterlik
5. Yaam Doyumu
*
Ort.
36.87
14.38
13.33
14.03
13.67
12.13
11.61
10.51
10.59
10.72
.01
-
-.23**
-.13**
-
.02**
.01**
.32**
-
.15**
.19**
.15**
.33**
-
p < .05, **p < .01
Hiyerarik oklu Regresyon Tablosu rnei

Tablo X
Yaam Doyumunun Ya, Gelir, yimserlik ve z-yeterlik Tarafndan Yordanmasna likin Hiyerarik oklu Regresyon Analizi
Blok 1
Deikenler
B
Ya
Gelir
yimserlik
z-yeterlik
R
F
R
F
*
p < .05, **p < .01
0.01**
0.08**
9.06**
9.75**
Rapor Edilen Yaam Doyumu

Blok 2
.15
.19
99.01**
99.09**
99.06**
99.39**
99.17**
15.57**
99.11**
20.18**
.14
.19
.04
.32
%95 Gven
Aral
[0.00, 0.01]
[0.04, 0.13]
[-0.10, 0.22]
[0.25, 0.52]
ELYADAL 53
ekiller
Pek ok farkl trde ekil vardr ancak tm ekiller iin geerli olan genel ilkelerden bahsetmek mmkndr. Tablo kullanmna benzer ekilde, metin
iinde verilenlere ek bir bilgi salamyorsa bir eklin makaleye eklenmesine
gerek yoktur. Dier bir nemli nokta, eklin sunulacak bilgi iin en iyi yntem olup olmaddr. Baz durumlarda tablo ekle gre daha net ve ak
bilgi salayabilir, bu durumda tablo kullanlmas daha uygun olur. nc
nemli konu, ekildeki detaylarla dikkati datmadan gerekli bilginin sunulmasdr.
ekil eitleri
Veriyi sunmak iin kullanabileceiniz pek ok farkl ekil tr mevcuttur.
Bazen hangisinin kullanlmasnn gerektii olduka akken bazen deildir.
ekillerin yaygn olarak kullanlan trlerinden takip eden ksmda bahsedilecektir.
Grafiklerde genellikle iki niceliksel indeks ya da bir srekli deiken
(genellikle dikey eksende, gsterilir) ve katlmc gruplar (genellikle yatay eksende gsterilir) arasndaki iliki gsterilir.
izelgeler, aratrma srecindeki farkl admlar gsteren ak izelgeleri gibi, genellikle saysal olmayan verinin gsterimi iin kullanlrlar.
Haritalar genellikle grsel bilginin sunumu iin kullanlrlar.
izimler bilgilerin resim haline sunulmasn salar.
Fotoraflar bilginin dorudan grsel temsilini ierirler.
ekiller karmak kuramlarn etkin bir ekilde gsterilmesi, kuramn nerdii modellerin grafikler halinde sunumu iin kullanlabilir. Bunun yan sra
deneysel almalarda katlmclarn atandklar koullarn ya da anket almalarnda katlmc aknn gsterimi iin de kullanlrlar. Ayrca, ok deikenli analizlerde sonularn gsterimi iin de uygundurlar.
ekille gsterimde nemli olan eklin ak ve net, yaln ve bilgi verici olmasdr. Tablo gibi ekil de, metni tekrar etmemeli metne ek bilgi salamaldr.
Dikkat datan detaylar iermemelidir. ekli oluturan eler (rn., izgi,
sembol) uygun byklkte olmal ve kolaylkla okunabilmelidir. Ayn makale iindeki benzer ekiller birbiriyle tutarl ve ayn tarzda olmaldr. ekildeki
tm eler isimlendirilmeli ya da aklanmaldr.
Aklama ve Balklar
ekillerin iinde kullanlan sembolleri tantmak iin ksa aklamalar kullanlr. eklin bal ise tablolardan farkl olarak eklin hemen altnda bulunur. Semboller iin kullanlan ksa aklamalar da eklin bir parasdr. Bu
nedenle aklamada yer alan harflerin ekli ve bykl ayn olmaldr. Alt
balk hem balk hem de aklama niteliindedir. Alt balk ksa ve z olmal
ancak ekli aklayc ifadeler iermelidir.
eklin Planlanmas
ekille ilgili planlama yaparken dikkat edilecek noktalar:
Paralel ekiller ya da ayn derecede neme sahip ekiller ayn boyutta
olmaldr.
Baz figrler karlatrmay kolaylatrmak amacyla birletirilebilir.
rnein, ayn eksenlere sahip iki izgi grafiinde izgiler tek bir eksen
zerinde yatay olarak gsterilerek iki ekil birletirilebilir.
Ksa aklamalar mutlaka eklin snrlar iinde olmaldr. Aklamalar
tanmlanan enin olabildiince yaknna yerletirilmelidir.
eklin Hazrlanmas
Figrler profesyonel grafik programlar kullanlarak hazrlanmaldr. Her zaman makaleyi basacak olan yayn kuruluunun formatla ilgili gereklilikleri
kontrol edilmelidir. ekiller yksek kalitede znrle sahip olacak ekilde hazrlanmaldr; uygun znrlk eklin biimine gre deimektedir.
eklin boyutlar elektronik olarak kolayca tanabilecek ebatlarda olmaldr.
eklin Boyut ve Oranlar

eklin her bir esi okunacak keskinlik ve byklkte olmaldr. Basit yaz
karakterleri kullanlmaldr (rn., Arial, Futura ya da Helvetica). Karakterlerin boyutu 8 puntodan kk ve 14 puntodan byk olmamaldr.
ELYADAL 55
ekil Kontrol Listesi

Evet
eklin kullanm gerekten gerekli mi?
ekil basit ve ak m? Konu d ya da ikincil neme sahip
ayrntlardan muaf m?
eklin bal eklin ieriini tanmlyor mu?
ekilde bulunan tm eler ak bir ekilde etiketlendi
mi?
Grid elerin byklk, lek ve ynleri ak bir ekilde
etiketlendi mi?
ekillerde ayn derecede neme sahip kavramlar ayn llerde mi hazrland?
Tm ekiller srasyla rakamlarla numaralandrld m?
Tm ekillerden metin iinde bahsedildi mi?
eklin yeniden kullanm sz konusuysa, basl ya da
elektronik kullanm iin izin alnd m? eklin altnda verilen aklamada hak sahibi kaynak gsterildi mi?
Fotoraf grntlerinde yaplan nemli deiiklikler belirtildi mi?
eklin dosya format yaync kurulu tarafndan kabul edilir formatta m?
Hazrlanan ekiller hatasz oaltma ve yeniden kullanm
salayacak kadar yksek znrle sahip mi?
Hayr
Model/Kuram Testi rnei
ekil X. Alglanan ayrmcln iyilik hali zerindeki dorudan etkisi ile iyimserlik ve z-yeterlik
zerinden dolayl etkisinin test edilmesi.
Analiz Sonularnn Eksen zerinde Gsterilmesine rnek
ekil X. Yksek rtk z-saygya sahip kiilerde i-d

grup yelerine verilen ceza ve z-saygnn etkileimi.
ELYADAL 57
Akademik Armaclk (Plagiarism)

ve Doru Kaynak Gsterim ekilleri
Akademik Armaclk (Plagiarism)
Amerikan Psikologlar Birlii (APA, 2010) tarafndan yaymlanan etik kurallara gre bir aratrmacnn kendisine ya da bir bakasna ait fikirleri kaynak
gstermeden kullanmas etik ihlal olarak kabul edilmekte ve bu ihlal armaclk (plagiarism) olarak tanmlanmaktadr (APA Etik Kodu 8.11).
Armaclk maddeleri zetle aadaki gibi sralanabilir:
nternet zerindeki kaynaklardan bir metnin kopyalanmas ya da yaptrlmas
Herhangi bir internet sitesinden bir metnin kopyalanmas
nternet sitelerinden hazr devlerin alnmas
Kitap, dergi, ansiklopedi gibi yazl materyallerden bir metnin kopyalanmas
Yukarda sz edilen kaynaklardan bir metnin basite deitirilerek
alnmas (seilmi baz kavramlar dizini veya szckler yerletirilmesi ile
orijinal bir alma gibi gsterilmesi)
Kaynak gsterilmeden veya izin alnmadan grsel materyal (fotoraf,
video vb.) kullanlmas
Bir baka rencinin almasnn izin alnmadan kullanlmas ve kendisine ait olduunun iddia edilmesi
Ticari kaynaklar aracl ile elde edilen bir almann satn alnmas
ve kullanlmas
Yaplan bir almann izin alnmadan farkl bir ama iin (dev vb.)
kullanlmas (Kkl, 2002)
Bir dilden dierine tercme edilen materyali kiinin kendisine aitmi
gibi gstermesi
Armaclk rnekleri
Orijinal Metin:
Bilimsel yaynlarda yazarlk hakk ve srasnn belirlenmesi birok disiplinde
zerinde daha ok durulan bir konu haline gelmitir. Bu eilimin profesyonel adan ok nemli olan yayn yapma ve yazarlk haklarnn korunmas ile
olan ilikisi aktr. Ancak bu eilimin grece yeni ve bariz bir nedeni olduu
da sylenilebilir (Deirmenciolu ve Demirutku, 1999, s. 111).

Armaclk_rnek 1:
Bilindii gibi bilimsel yaynlarda yazarlk hakk ve srasnn belirlenmesi birok disiplinde zerinde daha ok durulan bir konu haline gelmitir. Bu eilimin profesyonel adan ok nemli olan yayn yapma ve yazarlk haklarnn
korunmas ile olan ilikisi aktr. Ancak bu eilimin grece yeni ve bariz bir
nedeni olduu da sylenilebilir.
Armaclk_rnek 2:
Yazarlk haklarnn ve srasnn belirlenmesi, birok bilimsel disiplin iin zerinde ok durulur bir konu haline gelmitir. Sz konusu eilimin yayn yapma ve yazarlk haklarnn korunmas ile ilikisi gayet aktr. Dier yandan bu
eilimin olduka ak ve yeni bir nedeni olduunu sylemek mmkndr.
Dikkat edilirse armaclk rneklerinde yazarlara ve yayna ait tanmlayc
bilgilere yer verilmemektedir. Bu durum armaclk yaplan dev ya da raporda yer alan bilgilerin yazarn kendisine ait olduunun dnlmesine
yol amaktadr ve bilgilerin asl sahibinin yazarlk hakknn ihlal edilmesi ile
sonulanan bir su dourmaktadr.
Armaclk etik bir ihlaldir ve ncelikle yazarlarn z denetimine braklmtr. Ancak farkl kurumlar, kendileri belirledikleri takdirde armacla
farkl yaptrmlar uygulayabilmektedirler. Armaclk nedeniyle gemite
akademik dereceleri ya da alma izinleri iptal edilen bilim insanlar
olduu bilinmektedir. Birok niversitede, rencilerin devlerinde veya
projelerinde armaclk belirlenmesi durumunda da disiplin soruturmas
alabilmektedir.
Yaynlanan her yeni materyalin yeni bilgiler ierdii, bu yeni bilgilerin kuramsal ve yntemsel olarak kavramsallatrlabilmesi aamasnda ve gerekli
olduunda daha nce yaynlanm bilgilere kaynak gsterilerek yer verildii
gz nnde bulundurulduunda, yazarn kendisine ait daha nce yaynlanm eserlerinde yer alan bulgular dahi yeniden kullanrken etik kurallara
uymas ve gerekli kaynak bildirimini uygun ekilde yapmas gerekmektedir.
Aksi takdirde yazar kendisine ait eser zerinde armaclk ve dolaysyla
etik ihlal yapm olacaktr (self plagiarism).
ELYADAL 59
Armaclk hakknda ayrntl bilgi iin aadaki makaleye bavurulabilir:

Kkl, N. (2002). Trkiyede psikoloji uygulama, aratrma ve yaynlarnda
etik ilkleri, tartma VIII. Trk Psikoloji Dergisi, 17(49), 93-99.
Armacl nlemek iin baka bir aratrmacya ait fikirleri ieren szckler ayn ekilde, deitirilmeden kullanlyorsa trnak iareti iinde verildikten (quoting), baka szcklerle yeniden ifade ediliyorsa yeniden yorumlandktan (paraphrasing) sonra fikir sahibi kaynak gsterilmelidir. Bylelikle
bakalarnn fikirlerini sahiplenme hatasna dlmez ve fikir sahibinin haklar korunmu olur.
Metin inde Alnt Yapmak (Quoting)

ve Amlamak (Paraphrasing)
Metin iinde alnt yapmak, bir raporda baka bir aratrmacya ait fikirlere
deitirilmeden yer verilmesidir. Alnt yaplrken alnt yaplan blm trnak ierisinde verilmeli, yazar ismi, yayn yl, alnt yaplan materyalin yer
ald sayfa numaras ya da sayfa numaras olmayan materyalin paragraf
numaras mutlaka belirtilmeli, alnt yaplan blm zgn kaynaktan hi
hata yapmadan aktarlmaldr.
Eer alnt yaplan blm 40 szckten ksa ise, bu blm cmle ierisine
dahil edilmelidir ve cmle ortasnda ya da sonunda alnt yaplan blme
yer verilmelidir. Ancak alnt yaplan blm cmle sonunda yer alyorsa, bu
blm trnak ierisinde verilmelidir ve hemen ardndan kaynak belirtilerek
nokta konulmaldr.
Alnt Yapma _rnek 1:
Deirmenciolu ve Demirutkuya (1999) gre bilimsel yaynlarda yazarlk
hakk ve srasnn belirlenmesi birok disiplinde zerinde daha ok durulan
bir konu (s. 111) olmaya balamtr. Bu durumun profesyonelliin nemli
bir paras olan yayn yapma ve yazar haklarnn korunmas ile ilgisi olduu
aktr.
Eer alnt yaplan blm 40 szckten uzun ya da daha fazla ise trnak
iaretleri yerine ayr bir paragraf halinde, blok hizalama yaplmaldr ve sol
kenardan bir paragraf ieride verilmelidir.
Alnt Yapma_rnek 2:
Bu konuya ilikin baz aratrmaclar aadaki gr savunmaktadrlar:
Bilimsel yaynlarda yazarlk hakk ve srasnn belirlenmesi birok
disiplinde zerinde daha ok durulan bir konu haline gelmitir. Bu
eilimin profesyonel adan ok nemli olan yayn yapma ve yazarlk
haklarnn korunmas ile olan ilikisi aktr. Ancak bu eilimin grece
yeni ve bariz bir nedeni olduu da sylenilebilir (Deirmenciolu ve
Demirutku, 1999, s. 111).
Alnt yaplan metinde ayn cmle iinde kelimeler atlanlarak yazlyorsa
nokta () ile, eer baz cmleler atlanyorsa drt nokta (.) ile belirtilmelidir.
Alnt Yapma_rnek 3:
Bilim, dnyamzda olup biten olgular betimleme ve aklama yoluyla anlama giriimidir. Olgular betimleme, onlar saptama, snflama ve dile getirme gibi ilemleri kapsar. Bilimin aklama ynne gelince bu konu bizi
ok daha geni sorunlara gtrecek niteliktedir. [H]ipotez, doa yasas,
teori, nedensellik ve olaslk ilkeleri gibi kavramlar ele almaya ihtiya vardr
(Yldrm, 1991, s. 95).
Metin ierisinde dorudan alnt yaplmasna bir alternatif ise baka bir
aratrmacya ait fikirlerin yeniden yorumlanmasdr (paraphrasing). Yeniden yorumlama srecinde de alnt yaplrken olduu gibi yazar ad, yayn
yl, sayfa ya da paragraf numarasnn belirtilmesi ilgili okuyucuya olduka
yardmc olacaktr.
Amlama (Paraphrasing)_rnek:
Bilimsel almalarda yazarlarn haklarnn korunmas ve yazarlk sralamasnn belirlenmesi, birok disiplinin zerinde durduu bir konudur. Olduka
yeni olduu sylenilebilecek bu eilimin yazar haklarnn korunmas ile ilikisi aktr ve bariz bir nedeni olduu da sylenebilir (Deirmenciolu ve
Demirutku, 1999, s. 111).
Metin inde Kaynak Gsterme

Daha nce yaplm yaynlarda yer alan ve metin ierisinde kullanlan bilgilere yer verilirken mutlaka fikir sahibi yazarn ad ve aratrmann yayn yl
ELYADAL 61
metin ierisinde belirtilmeli ve metnin sonundaki kaynaka listesinde alfabetik sra ile okuyucuya sunulmaldr. Bylece okuyucunun ilgili materyale
kolaylkla ulamas salanr ve orijinal metnin yazarnn haklar korunmu
olur. Metin iinde ve sonunda yer alan yazar isimleri ve yayn yllarna yer
verilirken yazm hatalarna kar dikkatli olunmaldr. Metin ierisinde gsterilen iki tr kaynak metin sonundaki kaynaka listesinde yer almaz. Bunlardan bir tanesi, ncil, Kuran gibi klasik eserler, bir dieri ise kiisel iletiim
yolu ile elde edilen bilgilerdir.
Metin inde Kaynak Gsterme rnekleri

Metin iinde kaynak gsterilirken atf yaplan yayn sahibinin soyad ve yaynn tarihi iki ekilde gsterilebilir. lk seenek, yazarn soyadna ve aratrmann yayn tarihine metin ierisinde yer verilmesidir (metin iinde kaynak
gsterme); ikinci seenek ise, metin iinde cmlenin tamamlanp ardndan
ilgili bulguya ait kaynan gsterilmesidir (parantez iinde kaynak gsterme).
1. Metin iinde kaynak gsterme. Kessler (2003) erken balangl sosyal anksiyete bozukluunun tedaviye direnli olduu bulgusuna ulamtr.
2. Parantez iinde kaynak gsterme. Yaplan bir aratrmada, major
depresif bozukluun madde ktye kullanm ve madde bamll ile
yksek e tan oranna sahip olduu gsterilmitir (Kessler, 2003).
Kaynak belirtme ekilleri, almann yazarlarnn saysna gre deiiklik
gsterebilir. Aadaki tabloda bilimsel aratrmalarda yazar saysna gre
metin iinde kaynak gsterme ekillerine yer verilmektedir.
NG
TR
NG
TR
NG
TR
NG
TR
Metin
Dili
Trk Psikologlar Dernei

(TPD, 1997)
Wasserstein et al. (2005)
Wasserstein ve dier. (2005)

Wasserstein ve ark. (2005)
Walker, Allen, Bradley,

Ramirez, and Soo (2008)
Walker, Allen, Bradley,

Ramirez ve Soo (2008)
Eldogan and Barkn (2014)
Eldogan ve Barkn (2014)
Light (2003)
Light (2003)
Metin inde Kaynak

lk Defa Belirtilirken
TPD (1997)
Wasserstein et al. (2005)
Wasserstein ve dier. (2005)

Wasserstein ve ark. (2005)
Walker et al. (2008)
Walker ve dier. (2008)

Walker ve ark. (2008)
Eldogan and Barkn (2014)
Eldogan ve Barkn (2014)
Light (2003)
Light (2003)
Metin inde Ayn Kaynak

Tekrar Belirtilirken
(Trk Psikologlar Dernei

[TPD], 1997)
(Wasserstein et al., 2005)
(Wasserstein ve dier., 2005)

(Wasserstein ve ark., 2005)
(Walker, Allen, Bradley,

Ramirez, & Soo, 2008)
(Walker, Allen, Bradley,

Ramirez ve Soo, 2008)
(Eldogan & Barkn, 2014)
(Eldogan ve Barkn, 2014)
(Light, 2003)
(Light, 2003)
Parantez inde Kaynak

lk Defa Belirtilirken
(TPD, 1997)
(Wasserstein et al., 2005)
(Wasserstein ve dier., 2005)

(Wasserstein ve ark., 2005)
(Walker et al., 2008)
(Walker ve dier., 2008)

(Walker ve ark., 2008)
(Eldogan & Barkn, 2014)
(Eldogan ve Barkn, 2014)
(Light, 2003)
(Light, 2003)
Parantez inde Ayn Kaynak

Tekrar Belirtilirken
Tablo 2
Metin inde Temel Kaynak Gsterme ekilleri
Atf ekli
Tek Yazar
Tek alma
ki Yazar
Tek alma
, Drt ve Be Yazar
Tek alma
Alt ve st Yazar
Tek alma
Kurum veya Gruplarn
Yazar Olduu alma
ELYADAL 63
Yazarsz yaynlar iin kaynak gsterme. Anonim olarak atfta bulunulur.

........ (Anonim, 1976).
........ (Anonymus, 1976).
Soyad ayn, ilk adlar farkl yazarlar iin kaynak gsterme. Ayn soyada
sahip aratrmaclar tarafndan yaynlanan aratrmalarda, ayn soyada sahip ilk yazarn ilk isminin ba harfleri de verilir.
........ R. D. Burnsun (1959) ve P. A. Burnsun (1986) aratrmalarnda...
........ J. M. Goldberg ve Neff (1961) ve M. E. Goldberg ve Smith (1972)...
........ M. A. Light ve Light (2008) ve I. Light (2006) yaptklar aratrmada...
Ayn yazara birden fazla yayn iin kaynak gsterme.
Farkl yllar iin; (Smith ve Travis, 1991, 1993)
Ayn yl iin; (Smith ve Travis, 1991a, 1991b)
Ayn bulguya birden fazla yayn kaynak gsterme. Yazar soyadna gre
alfabetik srayla verilir, yazar soyadlar ve yayn yl noktal virgl ile birbirlerinden ayrlr.
........ (rakolu, 2012; Eldogan ve Barkn, 2014; Kkdemir, 2007).
eviri kaynaklar iin kaynak gsterme. eviri kaynaklar iin yazar ve
evirinin yl yazlr ya da yaynn orijinal tarihi ve eviri tarihi birlikte verilir.
(Aristotle, trans. 1931) ya da James (1890/1983)
(Aristotle, ev. 1931)
Kiisel iletiim iin kaynak gsterme. Mektuplar, i yazmalar, telefon
konumalar ve benzeri iletiimlere metin iinde atf yaplabilir ancak bunlar kaynakada yer almaz. Metin iinde atf yaplrken ise kiisel iletiime
ilikin bilgilere olduka detayl yer verilmelidir.
........ N. H. ahin (kiisel iletiim, 10 Mart 2005)
........ T. K. Smith (personal communication, April 25, 2009)
Metin inde Aktarma (kincil Kaynaklar)

Bir aratrma raporunda yer almas istenilen fakat orijinal kaynaa ulalamad ya da dil farkll nedeniyle orijinal metnin anlalamad koullarda ikincil kaynaklar kullanlabilir. Bu durumda, metin iinde orijinal metnin
ad ile birlikte aktarma yaplacak olan ikincil kaynak belirtilmelidir. Aratrma raporunun kaynaka blmnde ise aktarma yaplan ikincil kaynak
mutlaka yer almaldr.
Aktarma_rnek:
Die Traumdeutung (Ryalarn Yorumu) kitabnda Freud (1899), bilinaltnn nemini vurgulamtr (akt. King, 2008).
In his well known book Die Traumdeutung, Freud (1899) stressed the
importance of unconscious (as cited in King, 2008).
Kaynaka:
King, L. A. (2008). The science of psychology: An appreciative view. Boston:
McGraw Hill.
Kaynaka (References) Yazm

Metin iinde yaplan tm atflara (kiisel iletiim hari) metin sonunda yer
alan Kaynaka (References) blmnde yer verilmelidir. Kaynaka blmnde yer alan kaynaklar ift aralkl ve asl girintili ekilde verilmelidir.
rnek:
Twain, M. (2000). Mark Twain at the Buffalo Express: Articles and sketches by Americas favorite humorist. DeKalb: Northern Illinois University
Press.
Kaynakada yer alan kaynaklar yazarlarn soyadn temel alarak alfabetik sraya gre sralanmaldr.
Metin iinde ayn yazara ait birden fazla atf yer alyorsa eserlerin yayn ylna gre sralama yaplr, yl erken olan yayn nce yazlr:

Cruise, T. (2003)

Cruise, T. (2005)
Metin iinde atf yaplan yaynlarn yazarlar ayn fakat yayn yllar
ELYADAL 65
farkl ise yayn yl nce olan kaynak nce gsterilir. Yayn yl da ayn ise
bu defa yaynn balnn ilk harfi lt olarak alnr.

Glodbing, D. ve Carlson, S. (2004)

Metin iinde ayn yazara ait birden fazla atf yer alyorsa ve baz yaynlara farkl yazarlar da elik ediyorsa, yayn yl gzetilmeksizin nce
yazarn tek bana yapt yayna yer verilir.

Marcus, K. (2003)

Marcus, K., Allain, D. ve Espan S. (1998)
Metin iinde atf yaplan ilk yazar ayn kalyor ve ikinci veya nc yazarlar deiiyorsa, ikinci yazarn soyadna gre alfabetik sralama yaplr;
eer ikinci yazarlar da aynysa nc yazarn soyadna gre sralama
yaplr.

Glodbing, D. (1998)


Glodbing, D. ve Freit, S. (2003)
Kaynakada belirtilen kurum/grup isimleri ksaltma olarak deil ak
olarak verilmelidir.

Trk Psikologlar Dernei (1997)
Kaynakada Kaynak Gsterme ekilleri

Sreli Yaynlar
Sreli yaynlara kaynaka blmnde yer verilirken uygulanmas gereken
genel format aadaki gibidir:
Yazar, Y. Y., Yazar, Y. Y., Yazar, Y. Y. ve Yazar, Y. Y. (Yl). Makalenin ad. Sreli
Yaynn Ad, Cilt(Sreli yaynn says), sayfa aral.
Sreli Yaynlarda Tek Yazarl Makale
Forml
Yazarn soyad, Yazarn Adnn Ba Harfi. (Yl). Makalenin ad.

Sreli Yaynn Ad, Cilt(Sreli yaynn says), Sayfa aral.
TR
In, G. (2003). Sava - bar ve Alfred Nobel. Pivolka, 1(10),

9-12.
NG
Coren, S. (1986). An efferent component in the visual

perception of direction and extent. Psychological Review,
93(4), 391-411.
Sreli Yaynlarda ki Yazarl Makale

Forml
Birinci yazarn soyad, Adnn ba harfi. ve kinci yazarn soyad,

Adnn ba harfi. (Yl). Makalenin ad. Sreli Yaynn Ad,
Cilt(Sreli yaynn says), Sayfa aral.
TR
zkaptan, C. ve Tekinalp, O. (2003). Uzay uygulamalarnda

kk uydularn yeri ve maliyet etkenleri. Pivolka, 1(7), 3-13.
NG
Kirkman, B. L., & Rosen, B. (1999). Beyond self management:

Antecedents and consequences of team empowerment.
Academy of Management Journal, 42, 58-74.
Sreli Yaynlarda -Yedi Yazarl Makale

Forml
Birinci yazarn soyad, Adnn ba harfi., kinci yazarn soyad,

Adnn ba harfi. ve nc yazarn soyad, Adnn ba harfi.
(Yl). Makalenin ad. Sreli Yaynn Ad, Cilt(Sreli yaynn
says), Sayfa aral.
TR
Ergezer, H., Dikmen, M. ve zdemir, E. (2003). Yapay sinir alar

ve tanma sistemleri. Pivolka, 1(4), 14-17.
NG
Wright, G. N., Philips, L. D., Whalley, P. C., Choo, G. T., Ng, K.,
& Tan, I. (1978). Cultural differences in probabilistic thinking.
Journal of Cross Cultural Psychology, 9(3), 285-299.
ELYADAL 67
Sreli Yaynlarda Yediden Fazla Yazarl Makale

Forml
Birinci yazarn soyad, Adnn ba harfi., kinci yazarn soyad,

Adnn ba harfi., nc yazarn soyad, Adnn ba harfi.,
Drdnc yazarn soyad, Adnn ba harfi., Beinci yazarn
soyad, Adnn ba harfi., Altnc yazarn soyad, Adnn ba
harfi., .Son yazarn soyad, Son yazarn adnn ba harfi. (Yl).
Makalenin ad. Sreli Yaynn Ad, Cilt(Sreli yaynn says),
Sayfa aral.
TR
ak, H. T., Karabekirolu, K., Kltr, E. ., Tarakolu, M. C.,

Kaya, R., Say, G. N., Varol, F. (2015). Anne ve baba adaylarnda
psikiyatrik belirtiler ile doum sonras depresyon ve infantile
kolik aras iliki: ok merkezli bir takip almas. Trk Psikiyatri
Dergisi, 26(2), 87-98.
NG
Rosler, A., Ulrich, C., Billino, J., Sterzer, P., Weidauer, S.,
Bernhardt, T., Kleinschmidt, A. (2005). Effects of arousing
emotional scenes on the distribution of visuaspatial attention:
Changes with aging and early subcortical vascular dementia.
Journal of Neurological Sciences, 229, 109-116.
Kitaplar
Kitaplara kaynaka blmnde yer verilirken uygulanmas gereken genel
yazm biimleri aadaki gibidir:
Yazar, Y. Y. (Yl). Kitabn ad. Basm Yeri: Yaynevi
Yazar, Y. Y. (Yl). Kitabn ad. Kitabn ya da kitap blmnn yer ald internet sitesi.
Editr, E. E. (Yl). Kitabn ad. Basm Yeri: Yaynevi.
Tek Yazarl Kitap
Forml
Yazarn soyad, Yazarn adnn ba harfi. (Yl). Kitabn ad (Bask

Says). Basm Yeri: Yaynevi.
TR
Kazgan, G. (2000). ktisadi dnce (9. bask). stanbul: Remzi

Kitabevi.
NG
Blalock, H. M. (1987). Social statistics (7th ed.). NY: McGraw Hill.
ki Yazarl Kitap
Forml
Yazarn soyad, Yazarn adnn ba harfi. ve Yazarn soyad,

Yazarn adnn ba harfi. (Yl). Kitabn ad (Bask Says). Basm
Yeri: Yaynevi.
TR
Kkdemir, D. ve Demirutku, K. (2000). Akademik yazm kurallar

kitap. Ankara: Bakent niversitesi ktisadi ve dari Bilimler
Fakltesi Yaynlar.
NG
Granham, A., & Oakhill, J. (1997). Thinking and reasoning (4th

ed.). Oxford: Blackwell.
Kitap Blm (Chapter)

Forml
Yazarn soyad, Yazarn adnn ba harfi. ve Yazarn soyad,

Yazarn adnn ba harfi. (Yl). Kitap blmnn ad. Kitabn ad
(Bask says) iinde (Cilt, Sayfa aral). Basm yeri: Yaynevi.
TR
Yldrm, A. ve imek, H. (2000). Nitel aratrmann planlanmas.

Sosyal bilimlerde nitel aratrma yntemleri (2. bask) iinde (s.
49-91). Ankara: Sekin Yaynlar.
NG
Kuhn, T. S. (1971). The priority of paradigms. In The structure

of scientific revolutions (3rd ed.) (pp. 43-52). Chicago: The
University of Chicago Press.
eviri Kitap
Forml
Yazarn soyad, Yazarn adnn ba harfi. (Yl). Kitabn ad (Bask

says). (evirmenin adnn ba harfi. evirmenin soyad, ev.)
Basm Yeri: Yaynevi. (Orijinal alma basm tarihi)
TR
Yalom, I. D. (1998). Ksa sreli grup terapileri: lkeler ve teknikler

(N. H. ahin, ev.). Ankara: Trk Psikologlar Dernei Yaynlar.
(Orijinal alma basm tarihi 1983).
NG
Demidov, V. (1986). How we see what we see (A. Repyev,

Trans.). Moscow: Mir Publishers. (Original work published
1986)
Editrl Kitap
Forml
Birinci editrn soyad, Birinci editrn adnn ba harfi. ve

kinci editrn soyad, kinci editrn adnn ba harfi. (Ed.).
(Yl). Kitabn ad (Bask says). Basm Yeri: Yaynevi.
TR
Savar, I. ve ahin, N. H. (Ed.). (1997). Bilisel-davran

terapilerde deerlendirme: Sk kullanlan lekler. Ankara: Trk
Psikologlar Dernei Yaynlar.
NG
Goldstein, W. M., & Hogarth, R. (Eds.) (1997). Research on

judgement and decision making. Cambridge: Cambridge
University Press.
ELYADAL 69
nternet Kaynaklar
Sreli Yaynlar
Forml
Yazarn soyad, Yazarn adnn ba harfi. (Yaynlanma tarihi).

Makalenin ad. Yaynn Ad, Cilt(Say), Sayfa aral. Aratrma
Tarihi, nternet adresi
TR
lba, . (2004). Siber dnyann bombaclar. Pivolka, 3(13),

5-6. 24 Eyll 2004, http://www.elyadal.org/pivolka/13/siber.
html
NG
Vandenbos, G., Knapp, S., & Doe, J. (2001). Roke of reference

elements in the selection of resources by psychology
undergraduates. Journal of Bibliographic Research, 5, 117123. Retrieved October 13, 2001, from http://jbr.org/article.
html
nemli Not: nternet zerinden ulalan ve deitii dnlen bir yayn

kullanlyorsa, yayna ulalan tarih kaynakada belirtilmelidir.
Veri Tabanndan Alnan Dergi Makalesi
Yazarn soyad, Yazarn adnn ba harfi. (Yl). Makalenin ad.
Forml Yaynn Ad, Cilt(say), sayfa aral. Alnma tarihi, Veri tabannn
ad.
Eldogan, D. ve Barkn, E. (2014). Erken dnem uyumsuz ema
alanlar ve sosyal fobi belirtileri: Duygu dzenleme glnn
TR
arac rol var m? Trk Psikoloji Dergisi, 29(74), 108-115. 19
Austos 2015, JSTOR.
Kkdemir, D. ve Yenieri, Z. (2009). Terror management in a
predominantly Muslim country: The effects of mortality salience
NG
on university identity and on preference for the development
of international relations. European Psychologist, 15(3), 165174. Retrieved October 18, 2011, from APA PsychNET.
evrimii (Online) Kitap
Yazarn soyad, Yazarn adnn ba harfi. (Yl). Kitabn ad.
Forml
nternet sitesi
TR
NG
zsoysal, F. (2002). Tiyatro metinlerinde almlama ve metin

stratejileri. http://www.altkitap.com/kitap.asp?kitapid=16
OKeefe, E. (2006) Egoism and the crisis in Western values.
Retrieved from http://www.onlineoriginals.com/showitem.asp
?itemID=135
evrimii (Online) Gazete Makalesi

Yazarn soyad, Yazarn adnn ba harfi. (Tam Yayn Tarihi).
Forml
Makalenin ad. Gazetenin ad. nternet sitesi
Batur, A. ve Yksel, G. (2000, 14 Haziran). Namus borcu dendi.
TR
Milliyet. http://www.milliyet.com.tr/2000/06/14/yasam/yasa.
html
Brody, J. E. (2007, December 11). Mental reserves keep brain
NG
agile. The New York Times. Retrieved from http://www.
nytimes.com
Yazar ve Tarih Belirtilmeyen nternet Belgesi
Belgenin bal. (t.b.). Belgenin yer ald kaynak. nternet
adresi
Forml
Belgenin bal. (n.d). Belgenin yer ald kaynak. nternet
adresi
Diyet ve diyabetle ilikili gerek nedir? (t.b.). Diyabet ve
TR
Beslenme. http://www.turkdiab.org/page.aspx?u=80&s=89
Heuristic. (n.d.). In Merriam-Websters online dictionary.
Retrieved from http://www.m-w.com/dictionary/heuristic
Dier evrimii Kaynaklar
Bellofolletti. (2009, April 8). Ghost caught on surveillance
Video
camera [Video file]. Retrieved from http://www.youtube.com/
watch?v=Dq1ms2JhYBI&feature=related
Yenieri, Z. (2012, Ekim 19). Batl inanlar ve eletirel dnme
Podcast (Ses
Dosyas).
https://itunes.apple.com/tr/podcast/batinanclar-ve-elestirel/id438059426?i=122769979&mt=2
American Psychological Association (Producer). (2000).
DVD
Responding therapeutically to patient expressions of sexual
online attraction [DVD]. Available from http://www.apa.org/pubs/
videos/
NG
Forum
ya da
Liste
Msg
Kkdemir, D. (2004, 1 Austos). Kesin inan zerine [tbdforum4115]. http://merkez.tbd.org.tr/listeler/tbd-forum/2004

/Aug/0001.html
ELYADAL 71
Resmi Yaynlar
Forml
TR
NG
Resmi Yaynn Baslm Olduu Kurumun Ad. (Yl). Makalenin

ad (Basm seri no). Basm Yeri: Yayn Evi.
Resmi Yaynn Baslm Olduu Kurumun Ad. (Yl). Makalenin
ad (Basm seri no). nternet adresi
TC Babakanlk Trkiye statistik Kurumu. (2007). Stratejik plan
2007 - 2011 (Yayn no. 3052). Ankara: Trkiye statistik Kurumu
Matbaas.
U.S. Department of Health and Human Services, National
Institute of Mental Health, National Heart, Lung, and Blood
Institute. (2003). Managing Asthma: A guide for schools (NIH
Publication no. 02-2650). Retrieved from http://www.nhlbi.
nih.gov/health/prof/lung/asthma/asth_sch.pdf
Tezler
Forml
TR
NG
Yazarn soyad, Yazarn adnn ba harfi. (Yl). Tezin bal

(Yaynlanmam yksek lisans tezi / Yaynlanmam doktora
tezi). niversitenin ad, niversitenin Bulunduu ehir.
pek, C. (1999). Resmi liseler ile zel liselerde rgtsel kltr ve
retmen-renci ilikisi (Yaynlanmam doktora tezi). Ankara
niversitesi, Ankara.
Hughey, A. C. (1933). The treatment of the Negro in South
Carolina fiction (Unpublished masters thesis). University of
South Carolina, Carolina.
Bilimsel Toplant ve Sempozyum

Szl Sunum
Forml Yazarn soyad, Yazarn adnn ba harfi. (Yl, Ay). Szl sunumun
ad. Bilimsel Toplantnn Ad, Toplantnn gerekletii ehir.
TR
NG
Cengiz, . Y. (2015, Mays). Terapistte, dananda ve terapi

ilikisinde deiim: Bir ema terapi olgu sunumu. VII. Ik Savar
Klinik Psikoloji Sempozyumu, Ankara.
Nguyen, C. A. (2012, August). Humor and deception in
advertising: When laughter may not be the best medicine.
Paper presented at the meeting of the American Psychological
Association, Orlando, FL.
Poster Sunumu
Forml Yazarn soyad, Yazarn adnn ba harfi. (Yl, Ay). Poster sunumun
ad. (Poster). Bilimsel Toplantnn Ad, Toplantnn gerekletii
ehir.
TR
Aslankara, M., Kayaclar, C., Zengin, A., Ocak, H. ve Nurten, A.
(2011, Nisan). Sanlarn farkl stral evrelerinde uygulanan
akut kuyruk oku stresinin teta dalgalar zerine etkisi. (Poster).
10. Ulusal Sinirbilim Kongresi, stanbul.
NG
Lindberg, S. M., & Hyde, J. S. (2007, March). Mother-child
interactions during mathematics homework: Socialization of
gender differentiation? Poster presented at the biennial meeting of the Society for Research on Adolescence, Chicago, IL.
Medya Kaynaklar
Yazar Belli Olmayan Gazete Makalesi ya da Haberi
Forml Makalenin ad. (Yl, Gn Ay). Gazetenin ad, sayfa aral.
TR
Karar seimi etkilemez. (2003, 24 Ocak). Radikal, 6.
NG
New drug appears to sharply cut risk of death from cholesterol.
(1993, July 15). The New York Times, 12.
Not: Yazar belli olmayan gazete makaleleri ya da haberleri iin mmknse
ilgili internet sitesi belirtilmelidir.
Yazar Belli Gazete Makalesi ya da Haberi
Forml Yazarn soyad, Yazarn adn ba harfi. (Yl, Gn Ay). Makalenin
ad. Gazetenin ad, Sayfa aral.
TR
NG
Trker, Y. (2003, 2 ubat). Godotnun 50.yl. Radikal ki, s. 1-4.

Schwartz, L. (1992, November 3). Obesity and its effects. The
Washington Post, pp. 1-4.
Ulusal ya da Uluslararas olarak Ulalabilen Film ya da Video

Forml Yapmcnn soyad, Yapmcnn adnn ba harfi. (Yapmc) ve
Ynetmenin soyad, Ynetmenin adnn ba harfi (Ynetmen).
(Yl). Filmin ad [Film]. Yapm yeri: Yapmc Firma.
TR
Akpnar, N. (Yapmc) ve Erdoan, Y. (Ynetmen). (2004).
Vizontele Tuba [Film]. Trkiye: BKM Film.
NG
Smith, J. D. (Producer), & Smithee, A. F. (Director). (2001).

Really big disaster movie [Motion Picture]. United States:
Paramount Picture.
ELYADAL 73
Televizyon Programndan Bir Blm

Forml Senaristin soyad, Senaristin adnn ba harfi. (Senarist) ve
Ynetmenin soyad, Ynetmenin adnn ba harfi. (Yl). Blmn
ad (Televizyon Program Blm). Televizyon Programnn Ad.
Yaynland yer: Yayn Kurumu.
TR
Birlik, S. (Senarist) ve Tun, T. (Ynetmen). (2014). lk imtihan
[Televizyon Program Blm]. Srlar Dnyas. Trkiye: STV.
NG
Egan, D. (Writer), & Alexander, J. (Director). (2005). Failure to

communicate [Television series episode]. House. New York: Fox
Broadcasting.
Ses Kayd
Forml Bestecinin soyad, Bestecinin adnn ba harfi. (Telif hakk
tarihi). Eserin ad [seslendirenin ad tarafndan kaydedildi
- Besteci ile eseri seslendiren farklysa]. Albmn ad. [kayt
tr]. Yer: Firma.
(Kayt tarihi telif hakk tarihinden farklysa kayt tarihi)
TR
Seluk, M. N. (1999). Aziz stanbul. stad [CD]. stanbul: YKY
Mzik.
NG
Taupin, B. (1975). Someone saved my life tonight [Recorded by

Elton John]. On Captain fantastic and the brown dirt cowboy
[CD]. London: Big Pig Music Limited.
Bror
Forml
Kurumun ad. (Yl). Brorn bal (Bask says) [Bror].

Yazarn soyad, Yazarn adnn ba harfi: Yazar
TR
Trk Psikologlar Dernei. (1999). Depremin psikolojik sonularn hafifletme (4. bask) [Bror]. Trk Psikologlar Dernei
Deprem zel alma Grubu: Yazar.
Research and Training Centurion Independent Living. (1993).
Guidelines for reporting and writing about people with
disabilities (4th ed.) [Brochure]. Lawrence, KS: Author.
NG
Kaynaka Yazm ile lgili nemli Hatrlatmalar

1. Hazrladnz aratrma raporu ya da dev Trke hazrlanyorsa, kaynakada belirtilen kaynaklar yazlrken yazarlarn isimleri arasnda ve kullanlr. Hazrladnz aratrma raporu ya da dev ngilizce hazrlanyorsa,
kaynakada belirtilen kaynaklar yazlrken yazarlarn isimleri arasnda &
iareti kullanlr ve & iaretinden nce , kullanlr.
2. Kitaplara ait kaynaklar yazlrken kitabn adndan sonraki parantez iinde kitabn bask says belirtilir. Birinci bask iin herhangi bir bask says
belirtilmez.
3. Makale ve kitap isimleri kaynakada belirtilirken, yalnzca ilk szcn
ilk harfi byk, dierleri kk yazlr. zel isimler ve iki noktann ardndan
gelen ilk szck bu kurala dahil deildir.
4. Kaynakada dergi makalelerine ait kaynaklar belirtilirken, cilt numarasndan sonra parantez iinde verilen dergiye ait say numaralar, yalnzca
derginin o says birinci sayfadan balyorsa verilir. Baz dergiler her sayda
bir nceki saynn sayfa numarasn devam ettirmektedirler. Bu durumda
kaynakada sayfa numaras belirtmeye gerek yoktur.
5. Editrl kitap, grsel ve iitsel medya, internet sitesi gibi baz kaynaklar
kaynakada belirtilirken yabanc diller ve Trke arasnda baz farkllklar
ortaya kmaktadr. rnein; ngilizce yazlm editrl kitaplar kaynakada
belirtilirken kitabn adndan nce in kullanlrken, Trke editrl kitaplarda in yerine kitabn ad ve basksndan sonra iinde szc kullanlmaktadr. Benzer biimde internet sitelerinden ya da veri tabanlarndan
alnan ngilizce makalelerin kaynakada belirtilmesinde from, retrieved
gibi baz szckler kullanlmaktadr. Bu trdeki Trke yaptlar kaynakada
gsterilirken; from ve retrieved szckleri yerine Trke szckler kullanmaya gerek yoktur.
6. Yazar ve tarih belirtilmeyen internet belgelerinde, belgenin bal yazldktan sonra kullanlan (b.t.) bilinmeyen tarih anlamna gelmektedir. ngilizce makalelerde bilinmeyen tarih (n.d.) [no date] ile gsterilmektedir.
ELYADAL 75
Kaynaka
American Psychological Association (2010). Publication manual of the
American Psychological Association (6. Bask). Washington, DC: APA.
Belcher, W. L. (2009). Writing journal article in 12 weeks. California: Sage
Publications.
Eldogan, D. ve Barkn, E. (2014). Erken dnem uyumsuz ema alanlar ve
sosyal fobi belirtileri: Duygu dzenleme glnn arac rol var m?
Trk Psikoloji Dergisi, 29(74), 108-115.
Deirmenciolu, M. S. ve Demirutku, K. (1999). Trkiyede psikoloji uygulama, aratrma ve yaynlarda etik ilkeler. Trk Psikoloji Dergisi, 14(43),
111-119.
Kkdemir, D. ve Yenieri, Z. (2010). Terror management in a predominantly
Muslim country: The effects of mortality salience on university identity
for the development of international relations. European Psychologist,
15(3), 165-174.
Kkl, N. (2002). Trkiyede psikoloji uygulama, aratrma ve yaynlarnda
etik ilkeler, tartma VIII. Trk Psikoloji Dergisi, 17(49), 93-99.
Levin, J. ve Fox, J. A. (2000). Elementary statistics in social research.
Boston: Allyn and Bacon.
NOTLAR
ELYADAL 77
NOTLAR
NOTLAR
ELYADAL 79
NOTLAR
NOTLAR

Akademik Yazım Kuralları

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Akademik Yazım Kuralları

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Akademik Yazım Kuralları

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BAKENT NVERSTES

FEN EDEBYAT FAKLTES

Bakent niversitesi Psikoloji Blm

Geniletilmi 4. Bask (2000 adet)

Eskiehir Yolu 20. km Balca, 06810 Ankara

2015, Bakent niversitesi Psikoloji Blm

Yazn (Literature) Taramas ve Aratrma Probleminin

Elde Edilen Kaynaklarn Okunmas ve zetlenmesi

ekil Kontrol Listesi

Akademik Armaclk (Plagiarism) ve Doru Kaynak Gsterme

Metin inde Alnt Yapmak (Quoting) ve Amlamak

Metin inde Kaynak Gsterme

Drdnc Baskya nsz

nc Basky Yayna Hazrlayanlar

kinci Baskya nsz

kinci Basky Yayna Hazrlayanlar

Akademik Yazm Kurallar Kitap

Akademik Makale Trleri

2 Akademik Yazm Kurallar Kitap

Grgl almalar genel olarak niceliksel ve niteliksel olmak zere 2 temel

Yazn nceleme (Derleme) Makaleleri

4 Akademik Yazm Kurallar Kitap

Dier Akademik Makale Trleri

Akademik Makalelerin Kapsam

Akademik Makalenin eriine likin zellikler

Varolan bulgular varolan yaklamlarla yeni bir yolla birletirmek. Bu

Yazn (Literature) Taramas ve Aratrma Probleminin Belirlenmesi

6 Akademik Yazm Kurallar Kitap

giye ulamanz mmkndr. Ancak sz konusu sosyal medya kanallarnn

Elde Edilen Kaynaklarn Okunmas ve zetlenmesi

Aratrma ve Analiz Yntemlerinin Belirlenmesi

Veri Toplanmas ve Analizi

Aratrma Srecinin ve Bulgularn Rapor Edilmesi

8 Akademik Yazm Kurallar Kitap

Aratrma Srecinde Etik ve Yasal Standartlarn Korunmas

Bilimsel Bilginin Doruluu

10 Akademik Yazm Kurallar Kitap

Katlmclarn Haklarnn Korunmas

balanmadan nce, yetkili kurumlara etik kurul izni iin bavurulmal ve

Fikir Haklarnn Korunmas

12 Akademik Yazm Kurallar Kitap

14 Akademik Yazm Kurallar Kitap

Etik Kurallara Uyum Kontrol Listesi

Aratrma Raporunun Yaps ve erii

Aratrma Raporunun Yazar ve Kurumu

16 Akademik Yazm Kurallar Kitap

i nemli bir blmdr ve zenle hazrlanmaldr. zde aratrmaya ilikin

yrtlen almalarda farkl fikirleri savunan bulgulara dengeli bir ekilde

18 Akademik Yazm Kurallar Kitap

20 Akademik Yazm Kurallar Kitap

rnek Makale - Trke

22 Akademik Yazm Kurallar Kitap

Ksa balk: UYUMSUZ EMA ALANLARI VE SOSYAL FOB

Erken Dnem Uyumsuz ema Alanlar ve Sosyal Fobi Belirtileri:

Ksa balk: UYUMSUZ EMA ALANLARI VE SOSYAL FOB

24 Akademik Yazm Kurallar Kitap

Ksa balk: UYUMSUZ EMA ALANLARI VE SOSYAL FOB

Erken Dnem Uyumsuz ema Alanlar ve Sosyal Fobi Belirtileri:

Ksa balk: UYUMSUZ EMA ALANLARI VE SOSYAL FOB