Professional Documents
Culture Documents
Ameriko Vespuçi
Ameriko Vespuçi
Ameriko Vespuçi
Zbulimi i Ameriks
Duke i paraqitur zbulimet e tija pr her t par prmendet shprehja Amerik dhe Bota e Re.
Duke lundruar me flamurin Spanjoll, arriti deri te bregdeti i Brazilit dhe Hundurasit. N dallim me
Kollumbon , ka qen i sugurt se ka zbuluar " Botn e Re" e cili gjindet n mes t Evrops dhe
Azis. Roli i Vespuit sht i dyanshm, jo vt q vrtetoi se Kolombo ka zbuluar tok t re, por
edhe pr dy shkrimet e veta, Mundus Novus dhe Lettera. Disa mendojn se shkrimet e
Vespuit jan vetm mendime dhe iluzione, ndrsa disa t tjer mendojn se a to shkrime nuk
jan t tijat por jan shkruat para periudhs qe ka jetuar Vespui.
Emri i Ameriks
Prshkak se hartograft e kan injoruar Kolobon, kontinenti i ri e mori emrin Amerik nga ky hulumtues dhe detar italian. N prgjithsi pranohet se Amerika
Veriore dhe Jugore u emruan sipas eksploruesit Italian Amerigo Vespucci nga
kartografi Gjerman Martin Waldseemller. Vespucci, i cili kishte eksploruar
Amerikn Jugore mes viteve 1497 dhe 1502, ishte Evropiani i par q sugjeroi se
Amerikat nuk ishin Indit (grupe ishujsh n Azi), por nj tok tjetr e panjohur m
par pr evropiant. M 1507, Waldseemller prodhoi nj hart t bots, n t
ciln ai vendosi fjaln "America" n kontinentin e Ameriks Jugore, n mes t
Brazilit t sotm. Ai shpjegoi logjikn pr kt emr n librin e tij
"Cosmographiae Introductio". Pr Waldseemllerin, askush nuk duhet t
kundrshtoj emrimin e toks sipas zbuluesit. Ai prdori verzionin e Latinizuar t
emrit t Vespuccit (Americus Vespucius), por n formn femrore "America",
duke ndjekur shembujt "Europa" dhe "Azia". M von, kur kartograf t tjer
vizatuan Amerikn Veriore, ata shtuan emrin origjinal gjithashtu m 1538, Gerard