Professional Documents
Culture Documents
OLPICGT
OLPICGT
OLPICGT
Tnh lin tc ca hm s
Bi 1.1. Cho f l mt hm lin tc trn R sao cho f (f (x)) = x vi mi x R.
a) Chng minh rng phng trnh f (x) = x lun lun c nghim.
b) Hy tm mt hm tho mn iu kin trn nhng khng ng nht bng x trn
R.
Hng dn:
a) Gi s phng trnh f (x) = x v nghim trn R, tc l f (x) 6= x vi mi x R.
V hm f lin tc nn ta suy ra f khng i du trn R. Khng mt tng qut, gi s
f (x) > x vi mi x R. Khi : f (f (x)) > f (x) > x. iu ny mu thun vi gi
thit. Vy phng trnh f (x) = x lun c nghim.
b) D thy hm f (x) = 1 x tho mn iu kin f (f (x)) = x v khng ng nht
bng x.
Bi 1.2. Cho f : [a, b] [a, b] l mt hm lin tc sao cho f (a) = a, f (b) = b v
f (f (x)) = x vi mi x [a, b]. Chng minh rng f (x) = x vi mi x [a, b].
Hng dn:
T gi thit f (f (x)) = x ta d dng suy ra f l n nh. Kt hp vi tnh lin tc
ta kt lun c f l mt hm n iu. Hn na, do f (a) = a < b = f (b) nn f n
iu tng trn [a, b].
Nu tn ti xo [a, b] sao cho f (xo ) < xo hay f (xo ) > xo th f (f (xo )) < f (xo ) <
xo hay f (f (xo )) > f (xo ) > xo . iu ny mu thun vi gi thit.
Vy f (x) = x vi mi x [a, b].
Bi 1.3. Cho f l mt hm lin tc trn R tho mn f (f (f (x))) = x vi mi x R.
a) Chng minh rng f (x) = x trn R. Hy tm bi ton tng qut hn.
b) Tm mt hm f xc nh trn R tho mn f (f (f (x))) = x nhng f (x) khng
ng nht bng x.
Hng dn:
a) T gi thit suy ra hm f n iu ngt trn R. Nu f gim ngt trn R th
f 2 tng ngt trn R. Do f 3 li gim ngt trn R. iu ny mu thun vi gi thit
f (f (f (x))) = x.
By gi gi s f tng ngt trn R. Nu tn ti xo R sao cho f (xo ) > xo th ta
suy ra f (f (xo )) > f (xo ) > xo , v f (f (f (xo ))) > f (xo ) > xo . iu ny mu thun.
Tng t ta cng c c iu mu thun nu f (xo ) < xo . Vy f (x) = x vi mi
x R.
Bi ton tng qut: "Cho f lin tc trn R v tho mn f 2n+1 (x) = x vi mi
x R. Chng
minh rng f (x) = x trn R."
x nu x
/ {1, 2, 3}
2 nu x = 1
b) f (x) =
3 nu x = 2
1 nu x = 3.
Bi 1.4. Cho f l mt hm lin tc v n nh trn (a, b). Chng minh rng f l mt
hm n iu ngt trn (a, b).
Hng dn:
Gi s f khng phi l hm n iu ngt trn (a, b), khi tn ti x1 , x2 , x3 thuc
(a, b) sao cho x1 < x2 < x3 v
1
hoc
.
f (x3 ) < f (x2 )
f (x3 ) > f (x2 )
x0
f (x)
b) Vi mi x [a, b], t g(x) =
. Ta thy g lin tc trn [a, b]. t
x
f (x)
. V |g| lin tc trn [a, b] nn tn ti xo [a, b]
K = sup
x
x[a,b]
f (x) f (x )
o
K = sup
=
< 1.
x
xo
x[a,b]
T d thy rng |f (x) K.|x| vi mi x [a, b].
Bi 1.9. Cho f l mt hm lin tc trn R v tho mn mt trong ba iu kin di
y:
a) f (x) + f (2x) = 0, R.
b) f (x2 ) = f (x), x R.
c) f (x) = f (sin x), x R.
Chng minh rng f l hm hng.
Hng dn:
a) T gi thit suy ra f (x) = f (2x) vi mi x R. Bng qui np ta d dng
x
chng minh c f (x) = (1)n f ( n ) vi mi n N.
2
Ch rng t gi thit ta cng c f (0) = 0. V vy
x
f (x) = lim (1)n f ( n ) vi mi x R.
n
2
x
x
n
Ta c (1) f ( n ) = f ( n ). V f lin tc trn R nn lim f ( n ) = |f (0)| =
n
2
2
2
x
0. Do f (x) = lim (1)n f ( n ) = 0 vi mi x R.
n
2
b) Ta c f (x) = f (x) vi mi x R.
Mt khc, vi mi x > 0 ta c
1
f (x) = f (x 2 ) = f (x 4 ) = = f (x 2n ), n N.
1
f (x), x [0, xo ]
h(x) =
f (x + 1), x (xo , n].
D thy rng h lin tc trn [0, n] v h(0) = h(n). Theo gi thit qui np tn ti n
cp (i , i ) tho mn
(
h(i ) = h( i )
i i N.
t i = i nu i [0, xo ]; i = i nu i [0, xo ],
i = i + 1 nu i (xo , n]; i = i + 1 nu i (xo , n].
R rng
f (i ) = f (i )
i i N
(i , i ) 6= (xo , xo + 1), i = 1, n.
t n+1 = xo , n+1 = xo + 1. Ta c iu cn chng minh.
f (x)
x
inf
x[a,+)
f (x).
k ln
f (x) =
t
f (x) f (x)
f (x) + f (x)
, h(x) =
.
2
2
V g l hm s chn tho mn iu kin (*), h l hm s l tho mn iu kin (*),
nn ta suy ra f (x) = Ax + B t cu a) v cu b).
g(x) =
Bi 1.18. Cho f l mt hm xc nh bi
1 x nu x I [0, 1]
f (x) =
x nu x Q [0, 1].
a) Kho st tnh lin tc ca f ti cc im 0, 1, 21 .
b) Kho st tnh lin tc ca f ti a I [0, 12 ).
c) Chng minh rng f l mt song nh t [0, 1] ln [0, 1] v tm f 1 .
Hng dn:
a) Hm s gin on ti xo = 0, xo = 1.
1
1
Ti xo = , f (xo ) = f ( 12 ) = .
2
2
Vi mi x [0, 1] ta c
1
|x | nu x Q [0, 1]
2
f (x) f ( ) =
1
2
| x| nu x I [0, 1]
2
1
= |x |.
2
x 2
1
.
2
1
b) Ti a I [0, 2 ) ta c f (a) = 1 a.
Vy f lin tc ti
x[0,1]
x[0,1]
Hng dn:
Vi mi n N, t n (x) = cos x xn . Ta thy n lin tc trn [0, 2 ] v
n (0) > 0, n ( 2 ) = ( 2 )n < 0. V vy tn ti an (0, 2 ) sao cho n (an ) = 0, tc l
cos an = ann .
V an [0, 2 ] nn cos an [0, 1]. Do 0 ann 1.
1
Suy ra cos 1 ann = cos an 1. T ta c (cos 1) n an 1.
Vy liman = 1.
x
10
f (x + y) f (x) f (y) M, vi mi x R.
Chng minh rng vi mi x R, lun tn ti gii hn lim
f (nx)
.
n
Hng dn:
Bng qui np ta d dng suy ra
f (nx) nf (x) M, vi mi n N.
V vy
. l mt dy
M ( + ). T y suy ra
n
m
n m
n
n
f (nx)
Cauchy. Do n hi t, tc l tn ti lim
.
n
n
Bi 1.27. Cho f l mt hm lin tc trn [a, b] v x1 , x2 , , xn [a, b]. Chng minh
rng tn ti c [a, b] sao cho
f (x) =
Hng dn:
x[a,b]
lim f (f (x)) = +.
x+
11
T
1
[an , bn ]. D thy rng 0 f (xo ) , t
Theo b Cng to, tn ti xo
n
n=0
suy ra f (xo ) = 0.
b) Vi mi > 0, ta c tp A = {x R : f (x) } l hu hn v xo
/ A .
V vy tn ti > 0 sao cho [xo , xo + ] A = . Khi , 0 f (x) vi
|x xo | < , tc l f lin tc ti xo .
Bi 1.30. Cho f, g : [0, 1] R l hai hm s b chn v : R R l hm s xc
nh bi
f (t) + xg(t) f (t) + yg(t) + K|x y|, vi mi t [0, 1]. T y ly supremum hai
v ta c (x) (y) + K.|x y|.
L lun tng t, ta c (y) (x) + K.|x y|.
T , (x) (y) K.|x y| vi mi x, y R.
Bi 1.31. Cho hm s f lin tc trn [0, +), a1 , a2 , , an R v
lim f (x) = +.
x+
12
(xo ) > 0.
T (0).(xo ) < 0. Vy tn ti (0, xo ) sao cho () = 0 hay b =
f (a1 + ) + f (a2 + ) + + f (an + ).
t bi = ai + , ta c iu phi chng minh.
Bi 1.32. Cho f : R R lin tc tho mn f (f (x) = x2 vi mi x R. Chng
minh f (x) 0 vi mi x R.
Hng dn:
Vi mi x 0, gi y R sao cho x = y 2 . Khi
f (x) = f (y 2 ) = f (f (f (y))) = [f (y)]2 0.
Ta s chng minh thm rng f (x) 0 vi mi x > 0. Tht vy, t gi thit suy ra
f n nh trn (0, +), do n iu trn khong ny.
Gi s tn ti xo (0, +) sao cho f (xo ) > 0. Gi x1 , x2 l 2 s thc tho mn
0 < xo < x1 < x2 .
Xt trng hp f l n iu tng trn (0, +). Khi ta c
0 < f (xo ) f (x1 ) f (x2 ).
nn x21 x22 hay x1 x2 . iu ny l mu thun.
L lun tng t cho trng hp f n iu gim ta cng c iu mu thun.
T suy ra f (x) 0, x R.
Bi 1.33. C tn ti hay khng hm f lin tc trn R tho mn mt trong hai iu kin
di y
a) f (x) Q khi v ch khi f (x + 1) I.
b) f (x) I vi mi x Q v f (x) Q vi mi x I.
Hng dn:
a) Gi s tn ti hm f lin tc trn R tho mn iu kin f (x) Q khi v ch khi
f (x + 1) I.
Xt hm g(x) = f (x + 1) f (x). Khi g(x) I vi mi x R. Kt hp vi
tnh lin tc ca hm g ta suy ra g(x) phi l hm hng tc l
f (x + 1) f (x) = g(x) = c vi mi x R.
V vy, c phi l s v t v ta c f (x + 1) = c + f (x), x R. T gi thit, ta
suy ra tn ti xo sao cho f (xo ) Q. Lc ta c f (xo + 2) Q. Tuy nhin, ta li c
f (xo + 2) = 2c + f (xo ) nn f (xo + 2) f (xo ) = 2c. iu ny mu thun v c I.
b) Tng t cu a), bn c t gii.
Bi 1.34. Cho f l mt hm lin tc trn R v nhn nhng gi tr tri du. Chng
minh rng tn ti 3 s a, b, c lp thnh cp s cng sao cho f (a) + f (b) + f (c) = 0.
Hng dn:
Theo gi thit, tn ti x sao cho f (x) > 0. V hm f lin tc nn trong mt
ln cn ca x ta c f (x) > 0. Khi , ta tm c mt cp s cng ao , bo , co m
f (ao ) + f (bo ) + f (co ) > 0.
Tng t, ta cng tm c cp s cng a1 , b1 , c1 m f (a1 ) + f (b1 ) + f (c1 ) < 0.
Vi t [0, 1], xt cp s cng a(t), b(t), c(t) cho bi
a(t) = ao (1 t) + a1 t.
13
b(t) = bo (1 t) + b1 t.
c(t) = co (1 t) + c1 t.
Xt hm s F (t) = f (a(t)) + f (b(t)) + f (c(t)) th F lin tc trn [0, 1]. D thy
rng F (0) > 0 v F (1) < 0. V vy, tn ti to [0, 1] sao cho F (to ) = 0. Nh vy, ta
c cp s cng phi tm l a(to ), b(to ), c(to ).
Bi 1.35. Cho f l mt hm lin tc v tn ti T > 0 sao cho
lim f (x) = 0; f (x) = f (x + T ), x R.
|f (xo )|
2
khi n ln. Mu thun ny chng t f (x) = 0 vi mi x R.
|f (xn )| = |f (xo + nT )| = |f (xo )| <
Bi 1.36.
Cho f v
h(x+Tf ) = h(x), x R
Theo Bi tp 1.35., h(x) = 0 vi mi x R. Vy f (x) = g(x) vi mi x R.
Bi 1.37. Cho f l mt hm xc nh trn R tho mn
|f (x) f (y)| K|x y|, x, y R(K > 0).
a) Chng minh rng nu K < 1 th phng trnh f (x) = x lun c duy nht nghim.
b) Gi s thm rng vi mi x R, lim f (x+n) = 0, hy chng minh lim f (x) =
0.
x+
14
Ta c:
Do vi mi n, p N th
K n K + K 2 + + K p |xo x1 |
K
Kn
|xo x1 | 0 (n ).
1K
Do vy (xn )n l dy Cauchy trong R nn hi t. Gi x? = lim xn .
n
f (xn ) n
.
g(xn )
Hng dn:
f (x)
. D thy rng h lin tc trn [0, 1]
g(x)
f (x)
M.
g(x)
f (xn )
M . iu ny ko theo
g(xn )
n N, mn yn M n .
V m, M (0, 1) nn lim mn = lim M n = 0, t lim yn = 0.
n
15
Chng II. o hm ca hm s
Bi 2.1. Kho st tnh kh vi ca cc hm s sau:
(
x2 nu x Q
a) f (x) =
0 nu x R \ Q
(
b) f (x) =
x2 nu x Q
x3 nu x R \ Q
1
n
2, x = 2
e) f (x) =
n
1, vi x cn li.
Gii:
a) Ti mi x 6= 0, hm f khng lin tc nn khng kh vi
- Ti xo = 0 ta c
f (x) f (0)
f (x)
| |x|, x 6= 0
=|
x0
x
f (x) f (0)
V lim |x| = 0 nn lim
= 0 do f c o hm ti xo = 0 v f 0 (0) = 0.
x0
x0
x0
b) D chng minh rng f khng lin tc ti mi x
/ {0, 1} nn f khng c o
hm ti cc im .
- Ti x = 0, ta c
f (x) f (0) |f (x)|
| |x| + x2 , x 6= 0
=
x0
|x|
f (x) f (0)
= 0.
x0
x0
x0
0
Do f c o hm ti x = 0 v f (0) = 0.
- Ti x = 1
2
x 1
, nu x Q, x 6= 1
f (x) f (0)
x1
=
x1
x3 1
, nu x Q, x I
x1
(
x + 1, nu x Q, x 6= 1
=
2
x + x + 1, nu x I
16
Chn dy (x0n )n I, xn 1 (n ) ta c
f (xn ) f (1)
3 (n )
xn 1
Vy f khng c o hm ti x = 1.
c) Hm s c o hm trn R.
Bi 2.2 Cho
x2 sin 1 + ax, nu x 6= 0
f (x) =
(0 < a < 1)
x
0, nu x = 0
a + 2x sin 1 cos 1 , nu x 6= 0
0
f (x) =
x
x
a, nu x = 0
1
1
1
) = (1)n+1 + a, f 0 (
) = (1)n + a. V a (0, 1) nn f 0 ( ) v
n
(n + 1)
n
1
1
1
f 0(
(, ).
) lun tri du nhau. Chn n ln sao cho
,
(n + 1)
(n + 1) n
Ta c f 0 i du trn (, ).
V f 0 i du trn mi khong m cha 0 nn f khng n iu trn mi khong
m cha 0.
Ta c f 0 (
f (x) f (a)
0. iu ny v l v f 0 (a) < 0.
xa
xa
f (x) f (b)
Nu f (b) = M th lim+ lim
0.
xb
xb
iu ny v l v f 0 (b ) > 0.
Do f lin tc trn [a, b] nn f phi t gi tr nh nht ti mt im xo [a, b], xo 6=
a, xo 6= b. Do tn ti xo (a, b) sao cho
Nu f (a) = M th lim+
17
f (x + h) f (x)
Vi mi h 6= 0 ta c
k|h|1 .
h
f (x + h) f (x)
V lim k|h|1 = 0 nn lim
= 0, x R.
h0
h0
h
Do
f 0 (x) = 0, x R
Vy f (x) = const, x R.
Bi 2.6. Cho f : [0, +) R l hm kh vi.
f (x)
= a.
x
f (x)
b) Chng minh rng nu lim f 0 (x) = + th lim
= +.
x
x x
c) Chiu ngc li trong cu a) c ng khng ?
a) Chng minh rng nu lim f 0 (x) = a, th lim
x
Li gii:
a) Trc ht ta chng minh: nu lim 0 (x) = 0 th
x
(x)
= 0, vi kh vi trn (0, +).
x
c
|(c)|
|(c)|
|
| (1 ) +
+
x
2
x
x
2
x
(c)
Khi vi mi x > c1 ta c
< .
x
lim
18
(x)
= 0.
x x
By gi ta t (x) = f (x) ax. Ta c lim 0 (x) = 0.
Vy lim
(x)
f (x)
Do lim
= lim (
a) = 0.
x x
x
x
f (x)
Suy ra lim
= a.
x x
b) T gi thit ta chng minh c lim f (x) = +.
x
Bi 2.7. Cho f l mt hm lin tc trn [0, 1], kh vi trn (0, 1) sao cho f (0) =
0, f (1) = 1.
a) Chng minh rng tn ti cc im x1 , x2 , , x2002 , 0 < x1 < x2 < <
x2002 < 1 sao cho
1
[f 0 (x1 ) + f 0 (x2 ) + + f 0 (x2002 )] = 1.
2002
b) Chng minh rng tn ti a, b (0, 1), a 6= b sao cho
f 0 (a).f 0 (b) = 1
Li gii:
a) Theo nh l Lagrange, vi mi i {1, 2, , 2002}, tn ti
i 1 i
xi
,
sao cho
2002 2002
i
i1
1
f(
) f(
) = f 0 (xi ).
.
2002
2002
2002
Do vy
2002
1 X 0
f (xi ) = f (1) f (0) = 1.
2002 i=1
b) Bn c t gii.
Bi 2.8. Cho f, g l cc hm lin tc trn R sao cho
g 0 (x) = f (g(x)), x R.
Chng minh rng nu lim g(x) = c th f (c) = 0.
x
Li gii:
T gi thit ta c lim g 0 (x) = f (c).
x
f (c)
> 0, x > xo .
2
Zx
g 0 (t)dt + g(xo )
g(x) =
xo
f (c)
(x xo ) + g(xo )
2
19
iu ny mu thun v
lim
h f (c)
i
(x xo ) + g(xo ) = +.
2
Tng t nu f (c) < 0 th cng dn n mu thun. Vy f (c) = 0.
Bi 2.9. Cho f l mt hm c o hm trn R tha mn
x
f (x + sin x) f (x), x R.
a) Chng minh rng phng trnh f 0 (x) = 0 c v s nghim.
b) Hy ch ra mt hm tha mn iu kin trn.
Gii:
t g(x) = f (x) f (x + sin x).
Ta c
g(x) 0, x R
g(k2) = 0, k Z.
V vy mi im x = k2, k Z l cc tr a phng ca hm g. Theo b Fermat
th
g 0 (k2) = 0
Ta c
g 0 (k2) = f 0 (k2) f 0 (k2)(1 + cos k2) = 0
f 0 (k2) = 0, k Z
b) f (x) = cos x.
Bi 2.10. Cho f v g l cc hm c o hm trn R tha mn
f (x) g(x), x R
f (xo ) = g(xo ).
Chng minh rng f 0 (xo ) = g 0 (xo ).
Gii:
t h(x) = g(x) f (x).
D thy h t cc tr ti xo , do h0 (xo ) = 0. V vy
f 0 (xo ) = g 0 (xo ).
Bi 2.11. Cho f l mt hm s c o hm trn R \ {0} v tn ti gii hn lim f 0 (x).
x0
f (x) f (0)
, x 6= 0,
x0
v dng nh l Lagrange.
Bi 2.12. Cho f l mt hm xc nh trn R tha mn
f (0) = 0, f (x) | sin x|, x R.
Chng minh rng o hm ca hm f ti 0 khng tn ti.
20
Gii:
f (x) f (0)
sin x
Gi s f 0 (0) tn ti. Vi mi x (0, ) ta c
2
x0
x
V vy
f (x) f (0)
sin x
f 0 (0+ ) = lim+
lim+
=1
x0
x0
x0
x
Tng t ta chng minh c f 0 (0 ) 1. Mu thun ny chng t f 0 (0) khng tn
ti.
Bi 2.13. Cho f (x) = a1 sin x + a2 sin 2x + + an sin nx.
Gi s rng f (x) | sin x| vi mi x R. Chng minh rng
|a1 + 2a2 + + nan | 1
Gii:
Ta c
f (x) f (0)
|f (x)|
| sin x|
|f (0)| = lim
lim
=1
= lim
x0
x0 |x|
x0
x0
|x|
0
1
1
R 0
Vi mi x [a , a + ] ta c |f (x)| = f (t)dt
2k
2k
a
* Nu x a th
Zx
Zx
Zx
M
M
Tng t nu x a ta cng c |f (x)|
.
2
V vy
h
1
1i
M
, x a , a +
.
f (x) = |f (x)|
2
2k
2k
Do
h
1
1i
M
0 M = sup {f (x) : x a , a +
}
.
2k
2k
2
h
1
1i
Vy M = 0 v f (x) = 0 vi mi x a , a +
.
2k
2k
Bi 2.15. Cho f l hm lin tc trn [a, +) tha mn
f 0 (x)
f (x) > 0, x [a, +) v inf
> 0.
xa f (x)
21
f (x)
=0
x+ f ((1 + )x)
f 0 (x)
> 0. Ta c
xa f (x)
(1+)x
Z
0
f (t)dt k
x
Do
f ((1 + )x) f (x)(1 + kx), x a0 .
f (x)
1
Suy ra 0 <
, x a0 .
f ((1 + )x)
1 + kx
f (x)
T ta c lim
= 0.
x f ((1 + )x)
Bi 2.16. Cho f l mt hm lin tc trn [0, 1], kh vi trn (0, 1), f (1) = 0. Chng
minh rng tn ti c (0, 1) sao cho
1
f (c) +
cf 0 (c) = 0.
2002
Hng dn:
Xt hm (x) = x2002 f (x). p dng nh l Rolle.
Bi 2.17. Cho , > 1, f kh vi trn [0, 1], f (0) = 0 v f (x) > 0 vi mi x (0, 1).
Chng minh rng tn ti c (0, 1) sao cho
f 0 (c)
f 0 (1 c
= .
.
f (c)
f (1 c)
Hng dn:
Xt hm (x) = (f (x)) .(f (1 x) .
p dng nh l Rolle.
Bi 2.18. Cho f l mt hm kh vi trn R, f 0 gim ngt.
a) Chng minh rng vi mi x R ta c
f (x + 1) f (x) < f 0 (x) < f (x) f (x 1).
b) Chng minh rng nu lim = l th lim f 0 (x) = 0.
x
Gii:
a) Theo nh l Lagrange, vi mi x R, tn ti c1 , c2 sao cho x 1 < c1 < x <
c2 < x + 1 v
f (x + 1) f (x) = f 0 (c2 )
f (x) f (x 1) = f 0 (c1 ).
22
Do lim f (x) = 0.
x+
sin x2
,x 6= 0
c) Xt hm g(x) =
x
0,x = 0.
D chng minh kh vi trn R nhng lim g 0 (x) khng tn ti.
x+
f (x) , nu x > 0
g(x) =
x
0
f (0), nu x = 0.
a) Chng minh rng nu f 0 n iu tng trn [0, +) v f kh vi lin tc trn
[0, +) th g lin tc v n iu tng trn [0, +).
b) Chng minh rng nu f kh vi lin tc n cp hai trn [0, +) th g kh vi lin
tc trn [0, +).
Gii:
a) * g(x) =
f (x)
kh vi trn (0, +) do g lin tc trn (0, +).
x
f (x)
= f 0 (0) = g(0).
x0
x
Do vy g lin tc trn [0, +).
Ti mi x (0, +),
* lim+
f (x)
f 0 (x)
0
xf
(x)
f
(x)
x .
g 0 (x) =
=
x2
x
Theo nh l Lagrange, tn ti c (0, x) sao cho
f (x)
f (x) f (0)
=
= f 0 (c).
x
x0
Do vy
f (x) f (c)
0.
x
Vy g l hm n iu tng trn (0, +) v do g n iu tng trn [0, +).
g 0 (x) =
b) Bn c t gii.
Bi 2.20 Cho f l mt hm kh vi trn [0, 1] sao cho
f (0) = f 0 (0) = f 0 (1) = 0.
Chng minh rng tn ti c (0, 1) sao cho f 0 (c) =
Gii:
f (c)
.
c
23
f (x)
, nu x (0, 1]
(x) =
x
0, nu x = 0.
(x) (1)
0.
x1
f (c)
.
c
c nghim trong (, ).
Hng dn:
Xt hm
n
x2 X ak
bk
(x) =
+
cos kx + sin kx , x [, ]
2
k
k
k=1
Khi () = (). p dng nh l Rolle.
Bi 2.22.
a) Cho c1 , c2 , , c2003 l cc s thc tha mn
c1 3c3 + 5c5 7c7 + + 2001c2001 2003c2003 = 0.
Chng minh rng phng trnh
c1 cos x + 22 c2 cos 2x + + 20032 .c2003 cos 2003x = 0
c t nht 3 nghim trn (, ).
24
b) Cho a1 , a2 , , an tha mn
a2
an
a1 +
+ +
= 0 (n > 1).
2
n
Chng minh rng phng trnh a1 + a2 x + + an xn1 = 0 c nghim trong (0, 1).
n
X
c) Cho a0 , a1 , , an R tha mn
Chng minh rng phng trnh
Hng dn:
a) Xt hm
k=0
n
X
ak
= 0.
2k + 1
Khi ta c: (0) = ( ) = () = () = ( ).
2
2
p dng nh l Rolle.
x2
xn
+ + an .
2
n
Ta c (0) = (1) = 0. p dng nh l Rolle.
b) Xt hm (x) = a1 x + a2
c) Xt hm
(x) =
n
X
ak sin(2k + 1)x
k=0
2k + 1
= lim
x0
(x) (xo )
x xo
(x)
0.
x xo
25
K1
.
K1 + K2
K1
K2
< 0, (1) =
> 0.
K1 + K2
K1 + K2
V (0).(1) < 0, nn tn ti c (0, 1) sao cho
K1
(c) = 0 f (c) =
.
K1 + K2
p dnh nh l Lagrange cho hm f trn [0, c] ta c:
x1 (0, c) : f (c) f (0) = f 0 (x1 )c.
K1
K1
Do
= f 0 (x1 )c hay 0
= c.
K1 + K2
f (x1 )(K1 + K2 )
p dng nh l Lagrange cho hm f trn [c, 1] ta c:
x2 (c, 1) : f (1) f (c) = f 0 (x2 )(1 c).
K2
Nh vy 0
= 1 c.
f (x2 )(K1 + K2 )
Do
K1
K2
+ 0
=1
0
f (x1 )(K1 + K2 ) f (x2 )(K1 + K2 )
K1
K2
hay 0
+ 0
= 1.
f (x1 ) f (x2 )
Ta c (0) =
Bi 2.25. Cho f l hm lin tc trn [a, b], kh vi trn (a, b). Bit rng f (a) f (b) v
f (x) + f 0 (x) < , x (a, b).
Chng minh rng f 0 (x) < , x (a, b).
Gii:
V f l hm lin tc trn [a, b] nn tn ti xo [a, b] sao cho
f (xo ) = sup f (x).
x[a,b]
26
1 0
f (0).
2
Bn c t gii.
Bi 2.28. Cho f l mt hm tha mn
27
00
f (a) f (b)
f (c) g(c)
1
1
f (x)
1
, (x) =
, x [a, b].
g(x)
g(x)
Hy p dng nh l Cauchy.
t (x) =
28
Gii:
T gi thit suy ra tn ti gii hn l = lim f (x).
x
|f (x + )| + |f (x)| 1
+ M.
2
1
(2 + M ).
2
|f 0 (x)|
Vy lim f 0 (x) = 0.
x
Bi 2.35. Cho f l hm kh vi lin tc n cp hai trn [a, b] sao cho f (a) = f (b) =
f 0 (a) = f 0 (b) = 0. Chng minh rng tn ti c (a, b) sao cho f 00 (c) = f (c).
Hng dn:
Xt hm (x) = ex (f (x) + f 0 (x)]. p dng nh l Rolle.
Bi 2.36. Cho f l hm kh vi lin tc n cp hai trn [a, b] v trn on ny f c
khng t hn ba khng im khc nhau. Chng minh rng tn ti c (a, b) sao cho
f (c) + f 00 (c) = 2f 0 (c).
Hng dn:
t (x) = ex f (x).
29
f (xk )
(x
k x1 ) (xk xk1 )(xk xk+1 ) (xk xn+1 )
k=1
1
f (xk ).
(x) = f (x)
k=1
(x xj )
j=1
j6=k
n+1
X
n+1
Q
(xk xj )
j=1
j6=k
(n)
(c)
n+1
X
k=1
n!f (xk )
= 0.
(xk x1 ) (xk xk1 )(xk xk+1 ) (xk xn+1 )
Suy ra
n+1
X
f (xk )
1
x[0,1]
(x
x
)
(x
x
)(x
x
)
(x
x
)
n!
k
1
k
k1
k
k+1
k
n+1
k=1
Bi 2.38. Cho f l hm kh vi cp 2 trn R v tha mn
lim (f (x) |x|) = 0; f (0) 0.
f (x)
f (x)
= 1; lim f 0 (x) = lim
= 1.
x
x x
x
x x
Vy f 0 l hm n iu tng trn R v 1 < f 0 (x) < 1, x R.
lim f 0 (x) = lim
30
th
1
f (x).f 00 (x)
=
.
0
2
x (f (x))
2c
lim
Hng dn:
Xt hm (x) =
1
f 0 (x)
(f 0 (x))2
= +.
x f 00 (x)
lim
31
Bn c t kim chng vi x = 0 v
x2 sin 1 , x 6= 0
f (x) =
x
e, x = 0.
Ta c lim
h0
f (0 + h) + f (0 h) 2f (0)
= 0 nhng f 00 (0) khng tn ti.
h2
1
(n)
(n1)
(x) < 2 , x R.
f (x) f
n
(n)
x
Chng minh rng lim f (x) = ce , c = const.
n
Hng dn:
Dy hm (f (n) (x))n hi t u v hm g(x) trn R. D thy rng g 0 (x) = g(x) vi
mi x R t suy ra g(x) = cex , c = const.
Bi 2.42. Cho P (x) l mt a thc bc n vi h s thc sao cho P (x) c n nghim
phn bit x1 , x2 , , xn . Chng minh rng
n
X
P 00 (xk )
= 0.
P 0 (xk )
k=1
Gii:
Theo gi thit P (x) = a(x x1 )(x x2 ) (x xn ), a 6= 0. Do
1
1
1
0
P (x) = P (x)
+
+ +
, x
/ {x1 , x2 , , xn }.
x x1 x x2
x xn
V P (x1 ) = P (x2 ) = = P (xn ) nn tn ti cc s y1 , y2 , , yn1 sao cho
x1 < y1 < x2 < y2 < < xn1 < yn1 < xn
P 0 (y1 ) = P 0 (y2 ) = = P 0 (yn1 ) = 0.
Ta li c
P 00 (x) = P 0 (x).
1
1
1
+
+ +
, x
/ {y1 , y2 , , yn1 },
x y1 x y2
x yn1
0 = P 0 (yk ) = P (yk ).
1
1
1
+
+ +
, k = 1, n 1.
yk x1 yk x2
y k xn
V P (yk ) 6= 0 nn ta c
1
1
1
+
+ +
= 0, x = 1, n 1.
yk x1 yk x2
y k xn
Do
n1
n
X
1
1
P 00 (xk ) X 1
=
+
+ +
P 0 (xk )
xk y1 xk y2
xk yn1
k=1
k=1
n X
n
X
1
=
= 0.
y
x
k
j
j=1
k=1
32
xR
V F (x) 0, x R.
Bi 2.44. Cho f l mt hm lin tc trn [a h, a + h], kh vi trn (a h, a + h), h > 0.
Chng minh rng tn ti (0, 1) sao cho
0
0
f (a + h) f (a h) = h f (a + h) + f (a h) .
Gii:
t (x) = f (a + x) f (a x), x [0, h]. Ta c lin tc trn [0, h] v kh vi
trn (0, h). Theo nh l Lagrange tn ti (0, 1) sao cho
(h) (0) = 0 (h).h
h
i
f 0 (a + h) f (a h) = f 0 (a + h) + f 0 (a h) h
Bi 2.45. Tm tt c cc hm f kh vi lin tc n cp hai trn R sao cho tn ti
(0, 1)
f (x + h) = f (x) + hf 0 (x + h), x, h R.
Gii:
Vi mi x, h R ta c f (x + h) = f (x) + f 0 (x)h + o(h2 ).
V vy h[f 0 (x + h) f 0 (x)] = o(h2 ).
f 0 (x + h) f 0 (x)
o(h2 )
Suy ra
=
, h 6= 0.
h
h2
Do bng cch ly gii hn khi h 0 ta c f 00 (x) = 0, x R
Vy f (x) = Ax + B.
Bi 2.46. Cho f l hm kh vi lin tc n cp hai trn [2, 2] sao cho
|f (x)| 1, x [2, 2], (f (0))2 + (f 0 (0))2 = 4.
Chng minh rng tn ti xo (2, 2) sao cho f (xo ) + f 00 (xo ) = 0.
Gii:
t F (x) = (f (x))2 + (f 0 (x))2 .
Ta c F 0 (x) = 2f 0 (x)(f (x) + f 00 (x)), F (0) = 4.
Theo nh l Lagrange, tn ti (2, 0) sao cho
f (0) f (2) = f 0 (1 )2.
33
1
Do f 0 (1 ) (|f (0)| + |f (2)|) 1
2
Tng t tn ti 2 (0, 2) sao cho f 0 (2 ) 1. Suy ra
F (1 ) 2 v F (2 ) 2.
V F (0) = 4, F (1 ) 2, F (2 ) 2, nn F phi t gi tr ln nht ti xo (1 , 2 )
v F 0 (xo ) = 0.
Nu f 0 (xo ) = 0 th F (xo ) = (f (xo ))2 1, v l. Do vy
f 0 (xo ) 6= 0 v f (xo ) + f 00 (xo ) = 0.
Bi 2.47. Cho f l hm kh vi lin tc n cp hai trn [a, b]. Chng minh rng tn
ti c (a, b) sao cho
f (a) + f (b)
a+b
(b a)2 00
= f(
)+
f (c).
2
2
8
Gii:
f (a) + f (b)
a+b
(b a)2
= f(
)+
.A.
2
2
8
f (a) + f (x)
a+x
(x a)2
t F (x) =
f(
)
.A.
2
2
8
Ta c F (a) = F (b) = 0 do tn ti (a, b) sao cho F 0 () = 0
Gi A l hng s sao cho:
cho
i a
1h 0
0 a+
f () f (
)
A = 0 ()
2
2
4
a+
Li p dng nh l Lagrange cho hm f 0 trn [
; ] ta tm c c (a, b) sao
2
f 0 () f 0 (
Thay vo (*) ta c f 00 (c) = A.
Nh vy tn ti c (a, b) sao cho
a+
a
) = f 00 (c).
.
2
2
f (a) + f (b)
a+b
(b a)2 00
= f(
)+
f (c).
2
2
8
Bi 2.48. Cho a, b, c R tha mn
Chng minh rng phng trnh
c
2 a+b
= (
).
3
5 n+2
34
xn
1
nn
; lim xn .
n
Gii:
Xt hm fn (x) = xn x n. Ta c fn0 (x) = nxn1 1.
1 1
fn0 (x) 0 x ( ) n1
n
Ta c bng bin thin
Da vo bng bin thin ta thy phng trnh fn (x) = 0 c duy nht nghim xn vi
1 1
xn > ( ) n1 .
n
b) V fn (1) = n < 0 nn xn > 1.
V fn (2) = 2n 2 n > 0 nn xn < 2.
Vy (xn )n b chn. Ta c xnn = xn + n nn
xnn
xn + n
=
1 (n ).
n
n
xn
Do 1 1 (n ).
nn
T suy ra lim xn = 1.
n
(0) = (1) = 0
35
Gii:
Gi s tn ti xo (a, b) sao cho f (xo ) > 0. Gi c (a, b) sao cho
f 0 (x) < 0, x (, c)
f 0 (x) > 0, x (c, ).
f 0 (x) kf (x), x 0.
36
Z2
f (sin x)dx
= .
f (sin x) + f (cos x)
4
0
R2
R2
dx
dx
I=
;
J
=
.
cos 2x
tgx
0 1+e
0 1+
Gii:
a) t
Z2
I1 =
f (sin x)
dx.
f (sin x) + f (cos x)
Z2
f (cos x)
dx.
I1 =
f (sin x) + f (cos x)
0
Do 2I1 = J1 + I1 =
b) Ta c
R
0
dx =
.V vy I1 = .
2
4
2
1
1
esin x
=
=
.
2
2
1 + ecos 2x
ecos2 xsin x + 1
esin x + ecos2 x
.
4
2
y l trng hp ring ca cu a) vi f (x) = ex .
Do I1 =
37
Za
f (x)dx
=
1 + g(x)
Za
f (x)dx.
0
b) Tnh
Z2
cos x
dx.
1 x + x2 + 1
I=
2
c) Tnh
Za
lim
a+
a
dx
.
(1 + x2 )(1 + ex )
Gii:
a) t x = t, ta c
Za
f (x)dx
=
1 + g(x)
I=
a
Za
Za
f (t)dt
1 + g(t)
a
Za
Za
f (t)dt
f (t)g(t)dt
f (x)g(x)dx
=
=
.
1
1 + g(t)
1 + g(x)
1+
a
g(t) a
=
a
V vy
Za
I + I = 2I =
f (x)dx = 2
a
T suy ra I =
Ra
Za
f (x)dx.
0
f (x)dx.
1
1
, x [ , ].
g(x) = x2 + 1 + x =
=
g(x)
2 2
x2 + 1 x
Bi 3.4. Cho f l hm lin tc trn [a, a]. Chng minh rng
Ra
Ra
a) f (x2 )dx = 2 f (x2 )dx.
a
b)
Ra
xf (x2 )dx = 0.
Hng dn:
a) t g(x) = f (x2 ). D thy g l hm chn trn [a, a].
38
R2
R2
1 R
a) f (sin x)dx = f (cos x)dx =
f (sin x)dx.
20
0
0
Rn
b)
f (cos2 x)dx = n
f (cos2 x)dx.
(Bn c t gii)
f (x)
dx 1, n N .
1
f (x + )
n
Li gii: Ta c
Z1
0
f (x)
dx =
1
f (x + )
n
Zn
0
f (x)
dx +
1
f (x + )
n
Zn
1
n
Z1
f (x)
f (x)
dx + +
dx.
1
1
f (x + )
)
n1 f (x +
n
n
n
Zn
f (x)
dx, 1 i n 1,
1
f (x + )
i
n
n
i
thc hin php i bin x = t + , ta c
n
i+1
1
Zn
Zn f (x + i )
f (x)
n dx.
dx =
1
i+1
f (x + )
)
i
0 f (x +
n
n
n
V vy
Z1
0
f (x)
dx =
1
f (x + )
n
Zn
0
1
1
Zn f (x + 1 )
Zn f (x + n 1 )
f (x)
n dx + +
n dx.
dx +
1
2
f (x)
)
f (x + )
0 f (x +
0
n
n
Zn
f (x)
dx n dx = 1.
1
f (x + )
0
n
39
b) (f (x)) dx
Rb
f (x)dx .
Gii:
a) Ta c f l hm n iu tng trn [a, b] v f (x) f (a) = 0, x [a, b]. Do
:
f (x) f (x).f 0 (x), x [a, b].
T y suy ra
Zb
Zb
f (x)dx
a
1
1
2
f (x).f (x)dx = [f (x)] = (f (b))2 (f (a))2 .
2
2
a
0
b) Xt hm s
Zx
Zx
2
F (x) = (
f (t)dt)
a
Ta c
h Rx
i
Rx
0
3
2
F (x) = 2. f (t)dt.f (x) (f (x)) = f (x) 2 f (t)dt (f (x)) .
a
t G(x) = 2
Rx
f (t)dt (f (x))2 . Ta c
xo
xo
Gii: Xt hm
Zx1
(x) = k1
f (t)dt + k2
x
Zxn
Zx2
f (t)dt.
f (t)dt + + kn
x
40
xo
xo
2
a)
sin x dx ,
a
a
Rb sin x 2
b)
dx .
x
a
a
Gii:
a+1
R
sin x2 dx. Bng php i bin t = x2 , ta c
a) Xt tch phn I =
a
2
(a+1)
Z
I=
a2
sin t
dt.
2 t
1
1 1
t u = , du = . dt v chn v = cos t.Ta c
2t 2 t
2 t
2
(a+1)
Z
cos t (a+1)2
cos tdt
|I| =
2 t a2
4t t
a2
Z
(a+1)
1
1
cos tdt
+
+
2(a + 1) 2a
4t t
a2
1
1
+
+
2(a + 1) 2a
2
(a+1)
Z
a2
b) t u =
1
dt
= .
a
4t t
1
1
, du = 2 dx v chn v = cosx. Ta c
x
x
cos x b Zb cos xdx
Zb sin x
dx =
2
x
x
x
a
a
1 1
+ +
a b
Zb
| cos x|dx
x2
1 1
+ +
a b
Zb
a
2
dx
= .
2
x
a
41
Z1
f (t)dt =
f (t)dt.
Zb
b) Gi s
a
Zb
Zb
[f 0 (x)]2 dx.
1
[xf (x)]2 dx .
4
Gii:
1
a) t u = x, dv = f (x).f 0 (x)dx v chn v = (f (x))2 . Ta c
2
Zb
b 1 Z b
1
1
2
Zb
[f (x)]2 dx.
a
b)
Zb
Zb
[f 0 (x)]2 dx.
[xf (x)]2 dx
Zb
xf (x).f 0 (x)dx
a
1
=
4
Zb
1
[f (x)]2 dx = .
4
Zx
f (t)dt, , fn (x) =
fn1 (t)dt.
0
1 Rx
(x t)n f (t)dt, n 1.
n! 0
42
Chng minh rng phng trnh f (x) = 0 c t nht hai nghim phn bit trong
(0, ).
Gii:
Gi s rng f c khng qu mt nghim trn (0, ).
Th1: f v nghim trn (0, ). Do tnh lin tc ca f ta suy ra f khng i du
trn (0, ). Khng mt tnh tng qut, gi s f (x) > 0 vi mi x (0, ). Khi
R
f (x) sin xdx > 0, mu thun.
0
Mu thun trn chng t f c t nht hai nghim phn bit trn (0, ).
Bi 3.14. Cho Ik = [ak , bk ], k = 1, 2, , n l n on ri nhau tng i mt.
a) Gi s P (x) l mt a thc bc nh hn n tha mn
Zbk
P (x)dx = 0, k = 1, 2, , n.
ak
43
Z1
f (x)dx = f (0) =
f (x)dx.
0
Z1
g(x)dx =
g(x)dx f (0) 6= 0.
0
1
f (x)x2 dx = f (c).
3
Gii:
Do f l hm lin tc trn [0, 1] nn tn ti x1 , x2 [0, 1]
f (x1 ) = min f (x), f (x2 ) = max f (x).
x[0,1]
x[0,1]
Do
x2 f (x1 ) x2 f (x) x2 f (x2 ), x [0, 1].
Suy ra
1
f (x1 )
3
Z1
1
x2 f (x)dx f (x2 ).
3
Z1
x2 f (x)dx f (x2 ).
f (x1 ) 3
0
f (c) = 3
0
44
1
.
+1
Chng minh rng phng trnh f (x) = x c nghim trong (0, 1).
Li gii:
Xt hm (x) = f (x) x , x [0, 1]. Ta c (0) = f (0) > 0. Mt khc
Z1
Z1
(x)dx =
f (x)dx
1
< 0.
+1
R1
Zc+1
f (x)dx =
f (x)dx.
Gii:
Xt hm
Zx
(x) =
Zx+1
Zx+1
f (t)dt
f (t)dt =
f (t)dt.
45
V vy
Z1
1
(x )n f (x)dx
2
Z1
1
|x |n |f (x)|dx
2
Z1
<
1
|x |n .2n (n + 1)dx = 1.
2
Mt khc
Z1
1
(x )n f (x)dx =
2
Z1
xn f (x)dx = 1.
0
x [, ].
Khi :
Zb
Z
|f (x)|dx
f (x)dx (b a) > 0.
Rb
f (x)dx > 0.
n
X
i=1
ba
, i = 0, n.
n
46
f (i )xi
i=1
1
> 0.
2
b) x 1 xdx
.
(n + 1) n + 2
0
Zb
Zb
f (x)dx.
c) Nu f (x) > 0, x [a, b], th
a
Gii:
a) Bn c t gii
b)
Z1
x
Z1
1 xdx =
1
dx (b a)2 .
f (x)
p
xn . xn (1 x)dx
Z1
12 Z1
12
xn dx .
xn (1 x)dx
n+1
Z1
Z1
xn dx
xn+1 dx
21
1 1
1 12
.
=
n + 1 n + 1. n + 2
(n + 1) n + 2
Bi 3.23. Cho f lin tc trn [0, 1], 0 f (x) 1 vi mi x [0, 1]. Chng minh rng
Z1
Z1
f (x)dx
2
f (x2 )dx .
Li gii: Xt
Zx2
(x) =
Zx
f (t)dt
2
f (t2 )dt , x [0, 1].
47
Zx
0 (x) = f (x2 ).2x 2
Zx
= 2.f (x2 )[x
f (t2 )dt].
0
0 (x) = 2f (x2 ) x xf ()
s
Bi 3.24. Cho f l hm lin tc khng m trn [0, 1]. Chng minh rng
1+
R1
f (x)dx
Z1 p
Z1
1 + (f (x))2 dx 1 +
f (x)dx.
0
Li gii:
* Ta lun c f (x) 0 vi mi x [0, 1]. Do
p
1 + (f (x))2 1 + f (x), x [0, 1].
V vy
Z1
Z1 p
1 + (f (x))2 dx 1 + f (x)dx.
0
* Bt ng thc cn li tng ng vi
Z1 p
2 Z1
2
1
1 + (f (x))2 dx
f (x)dx
0
Z1
1
Z1
1
0
Z1 p
Z1
dx
1 + (f (x))2 + f (x)
48
Za
Zb
f (x)dx a
0
f (x)dx.
0
Li gii:
Za
b
Za
f (x)dx a
Zb
f (x)dx + a
Ra
Ra
f (x)dx
a
(b a) f (x)dx a f (x)dx.
Theo nh l gi tr trung bnh ca tch phn, tn ti 1 , 2 : 0 1 a 2 b v
Za
(b a) f (x)dx = a(b a)f (1 )
0
Zb
f (x)dx = a(b a)f (2 ).
a
a
V f (1 ) f (2 ) nn
Za
(b a)
Zb
f (x)dx a
f (x)dx.
a
Zc
1
f (x)dx max{
ba
Zb
1
f (x)dx,
cb
Zc
Zc
1
1
Khi ta c
Zb
Zc
Zb
1
1
1
f (x)dx +
f (x)dx >
f (x)dx
ca
ba
ca
ca
Zb
Zc
1
f (x)dx +
ca
1
f (x)dx >
cb
f (x)dx},
b
1
1
f (x)dx >
f (x)dx
ba
ca
a
Zc
Zc
f (x)dx
b
49
Zc
Zb
1
cb
f (x)dx >
f (x)dx
(b a)(c a)
ca
a
Zb
Zc
1
b
f (x)dx >
f (x)dx
(c b)(c a)
ca
a
b
b
c
Z
Z
cb
f (x)dx
f (x)dx >
ba
a
b
.
b
Z
Zc
ba
f (x)dx >
f (x)dx
cb
Zc
Suy ra
cbba
f (x)dx >
bacb
Zc
f (x)dx, v l.
b
Bi 3.27. Cho f l hm kh vi lin tc trn [a, b], f (a) = 0. Chng minh rng
Zb
(b a)
|f (x).f (x)|dx
2
Zb
(f 0 (x))2 dx.
Li gii:
Vi mi x [a, b], ta c f (x) =
0
Do |f (x).f (x)|
Rx
Rx
f 0 (t)dt.
a
0
|f (t)|dt.|f 0 (x)|.
Suy ra
Zb
|f (x).f 0 (x)|dx
a
Ta c:
Rx
Zb Zx
|f 0 (t)|dt |f 0 (x)|dx.
0
|f 0 (t)|dt = |f 0 (x)|. Do vy
Zb Zx
1
|f (t)dt .|f (x)|dx =
2
0
Zx
2 b
|f (t)|dt
0
1
=
2
Zb
|f 0 (x)|dx
1
(b a).
2
Zb
|f 0 (x)|2 dx.
a
50
Bi 3.28. Cho f l hm kh vi lin tc trn [a, b], f (a) = 0. Chng minh rng
1
ba
Zb
Zb
|f 0 (x)|dx.
|f (x)|dx
a
Gii: Ta c
Zx
f 0 (t)dt
Zb
Zx
0
Do
|f 0 (t)|dt.
|f (t)|dt
Zb
Zb
|f 0 (x)|dx.
|f (x)|dx (b a)
a
2
(b a)2
f (x) f (a) dx
2
Zb
(f 0 (x))2 dx.
a
Li gii: Ta c
2
f (x) f (a) =
Zx
2
f (t)dt
Zx
Zx
0
12 dt
(f (t)) dt.
a
Zx
(f 0 (t))2 dt
(x a)
a
Zb
(f 0 (x))2 dx.
(x a)
a
Do
Zb
f (x) f (a) dx
Zb
Zb
(f 0 (x))2 dx
(x a)dx.
(b a)2
2
Zb
(f 0 (x))2 dx.
a
sup |f (x)|
0x1
51
Rb
f (x)g(x)dx = 0 vi mi hm g kh vi lin tc
0 nu x [a, ]
g(x) = (x )2 (x )2 , x (, )
0,x [, b].
Khi g kh vi lin tc trn [a, b] v
Zb
Z
(x )2 (x )2 dx > 0.
f (x)g(x)dx
a
Hng dn:
Theo nh l gi tr trung bnh ca tch phn, tn ti xo [a, b]:
Zb
Zb
g(x)dx =
S dng
Li gii:
Z1
Z1
Z1
Z1
00
2
2
00
2
(f (x)) dx = 3 x dx. (f (x)) dx 3( x2 f 00 (x)dx)2
0
0
0
0
2
= 3 f 0 (1) + f (0) f (1) .
Z2
Z2
Z2
Z2
2
(f 00 (x))2 dx = 3 (x 2)2 dx. (f 00 (x))2 dx 3
(x 2)f 00 (x)dx
1
52
2
= 3 f 0 (1) + f (2) f (1) .
Do
Z2
h
2
2 i
00
2
0
0
(f (x)) dx 3 f (1) + f (0) f (1) + f (1) + f (2) f (1)
0
2
3
f (0) 2f (1) + f (2) .
2
R1
f (x)g(x)dx
Li gii:
t (x) =
Rx
f (x)dx.
g(t)dt v F (x) =
Lc
Ra
Rx
f (t)g(t)dt
(x)
R
f (t)dt.
Ta c
Zx
(x) =
Za
f (x)g(x)dx
f (x)dx.
0
a) Hy so snh
Rx
F (x) = f (t)g(t)dt v G(x) =
a
b) Chng minh vi l =
Rb
a+h(x)
R
f (t)dt.
g(x)dx, ta c
Zb
a
Za+l
f (x)g(x)dx
f (x)dx.
a
53
f (t)dt + ab . Ta c
+ Th 2: b > 0. Xt h(x) = ebx
0
Zx
h0 (x) = ebx (f (x) a b
f (t)dt) 0, x 0.
a
Zx
f (t)dt aebx x 0.
a+b
a
V vy f (x) aebx , x 0.
Bi 3.37. Cho f l mt hm lin tc trn [a, b] v
Zb
Zb
f (x)dx = |f (x)|dx.
a
Zb
f (x)dx =
Th1: Gi s
Zb
|f (x)|dx hay
Rb
a
f (x)dx =
Zb
f (x)dx =
Rb
|f (x)|dx.
a
|f (x)|dx. Khi
Zb
(|f (x)| f (x))dx = 0
a
t (x) = |f (x)| f (x). Ta c lin tc trn [a, b], (x) 0, x [a, b], v
Rb
a
(x)dx = 0.
Do vy: (x) = 0, x [a, b] hay |f (x)| = f (x), x [a, b].
Vyf (x) 0, x [a, b].
54
Th2: Gi s
Rb
f (x)dx =
Rb
f (t)dt.
a
a
x+(1)y
Z
()
Zy
f (t)dt (1 )
a
Ry
f (t)dt.
x+(1)y
f (t)dt bi
Zx
x+(1)y
Z
f (t)dt +
a
Zy
f (t)dt +
x
f (t)dt.
x+(1)y
1
Chng minh rng |f (x)| , x [0, 1].
2
Hng dn: S dng
Zx
Zx
|f (x)| = | f (t)dt| |f 0 (t)|dt
0
55
Z1
Z1
Bi 3.40. Cho f kh vi lin tc trn [a, b], v f (a) = f (b) = 0, |f 0 (x)| M, x [a, b].
Chng minh rng
Zb
(b a)2
.
f (x)dx M.
4
a
(Bn c t gii)
Bi 3.41. Cho f l hm kh tch trn [a, b] sao cho f (x) > 0, x [a, b].
Rb
Chng minh rng f (x)dx > 0.
(Bn c t gii).
Bi 3.42. Cho a [0, 1]. Tm tt c cc hm khng m, lin tc trn [0, 1] sao cho
Z1
Z1
f (x)dx = 1,
Z1
x2 f (x)dx = a2 .
xf (x)dx = a,
0
x+h
Z
f (t)dt, x, h R, h 6= 0.
xh
x+h
R
f (t)dt
xh
Z1
(f (x))2 dx =
Z1
(f (x))3 dx =
(f (x))4 dx.
0
56
Z1 h
i2
Hng dn: S dng
f (x) (f (x))2 dx = 0.
0
R1
0
b) un =
R1
dx
.
1 + xn
xn arctg(nx)dx.
c) un =
R1
0
d) un = n
xn ln(1 + x2 )dx.
R4
tg n xdx.
0
1
e) un =
Rn
arctg(nx)dx.
R1
f) un = n xn 1 xdx.
g) un =
R1
0
h) un = n
xn tgxdx.
R1
xn tgxdx.
(Bn c t gii)
Bi 3.46. Cho f l hm lin tc trn [0, +). t
Zx
1
F (x) =
f (t)dt.
x
0
x+
x+
|F (x) l| =
f (t)dt l =
(f (t) l)dt
x
x
0
Rx
Hm s G(x) =
|f (t) l|dt
, x > 0.
Rx
f (t) ldt l hm n iu tng, khng m trn (0, +).
0
f (x) l M , x > 0.
x
57
c) Xt f (x) = sin x.
Bi 3.47. Cho f (x) l hm lin tc trn [0, +) v lim f (x) = l.
x+
Ra
Chng minh rng vi mi a > 0, ta c lim
f (nx)dx = al.
x+ 0
Li gii:
Dng php i bin t = nx ta c
Zna
Zna
Za
1
1
f (nx)dx =
f (t)dt = a
f (t)dt.
n
an
0
Theo Bi tp 3.46. th
1
lim
x na
Do vy lim
Ra
x 0
Zna
f (t)dt = l.
0
f (nx)dx = al.
58
Rn
h
Vy lim
f (x)dx
= 1.
f (nx)g(x)dx = 0.
x
0
Bn c t gii.
Bi 3.50. Cho f v g l cc hm lin tc tun hon vi chu k bng 1 trn R. Chng
minh rng
Z1
Z1
f (nx)g(x)dx =
lim
x
0
Z1
f (x)dx.
g(x)dx.
0
lim n
0
0
lim n2
Li gii:
R1
a) Trc ht ta chng minh lim n xn (f (x) f (1))dx = 0.
x
Z1
Z1
Z1
n
n
2M x dx + n
xn dx
n x (f (x) f (1))dx n
0
2M (1 )n+1 + .
n+1
R1
T suy ra lim n
x
R1
0
xn (f (x) f (1))dx = 0.
59
h R1
Do lim n xn f (x)dx
x
i
n
f (1) = 0.
n+1
R1
b) Bn c t gii.
Bi 3.52. Cho f l hm kh vi lin tc trn [a, a], a > 0. Tm gii hn
Za
1 cos nx
lim
f (x)dx.
x
x
a
Bn c t gii.
Bi 3.53. Cho f : [0, +) [0, +) l hm lin tc tho mn
Zx
lim f (x) (f (t))2 dt = 1.
x+
0
1
3
Bn c t gii.