Nginnggiucnhtthnhbabylon

GEORGES.CLASON
Limu:

Mt cun sch xut hin vo nm 1920cgipchgchonhngnhkinhdoanhv

nhng vn ti chnh ca h ngy nay?NgigiucnhtthnhBabylonlmtcunsch
hp dn, gii thiu v cch tit kim, bun bn v lm giu ca ngi dn c xa thnh
Babylon.
Nhng phng cch lm giu ny vn cn gi tr hu ch i vi gii kinh doanh,
bun bn ngy nay. Bng cch lng ghp vo trong nhngcuchuynlth,tcgicp
n cc ni dung c bn, su sc v b ch v ti chnh. y l mt mn qu ynghacho
nhng aivangbcvothgiikinhdoanh,hocchonhiungiangcnhoangmang,
do d trong cch s dng tin bc. Ngoi ra, cun sch ny cng s l nhng bi hc th v,
mi l cho bt k ai, ngay c i vi mt nh u t ti chnh giu kinh nghim nht trn th
gii.

Phn1:Nginnghamvng

Bansir ngi ng xe nga thnh Babylon ang htscchnnn.Ngitrn

bc tng thp bao quanh ngi nh ca mnh, Bansir a mt bun b nhn ngi nh v ci
xng lm vic trng rng ca mnh, trong chcnchngchmythanhgvmtchicxe
ngaangngdangd.

Vcaanhthnhthonglixuthincnhca,nhmtngpngngnhnvpha
anh, nh thm nhc nh rng bao btmtrongnhht,anhcnphingxongchicxe,g
lichok,chmkhcuvorinhbng,qutsnvphdalnnhngvnhbnhxe
giaochokhch,nhmkimmtttinmuabtm.

Th nhng, thnhnhrnchcvvmvcaBansirvncngibtng.uc
anh ang c u tranh mt cch nhn ni vi mt vn m anh cha tm raligiip.Mt
tri ca min nhit i ti thung lng vng Euphrate ta hi nng hng hc nh ang trt la
xung u anh mt cch khng thng tic.Nhnggitmhitmratrntrnrithnnhin
nhgitxung,tanbinvokhongngctrncaanh.

Xa xa ngoi kia lbctngcaochtvtbaoquanhluicanhvua.Cnh

l ngi thp n Chung s c ph sn trng tot. Bu tritrongxanhcamtngy
nng p nhcnglmnirhaithicccacnhvtniny.Mtbngmnhngtalui
nguy nga trng l ca vng gia, cn mt bn l nhng ngi nh tmthngssinhchnhc
ca ngi dn. Cuc sng thnh Babylon vn l nh th lun c s xen ln gia ci nguy
nga v ci ti tn gia s giu sang, xa hoa v s ngho kh, khn cng. Gia vng tng
thnh bao bc t bao i nay, nhng iu ny cng song song tn ti t nm ny sang nm
khc,tinysangikhc.


Ngoi ng ph, nhng chic xe nga ca ngi giu c ang nonhitido,
chen ln vi ng o khch b hnh chn mang dp v ngi n xin i chntrnlmlembi
t. Bng t xa, mt on ngi ng c xut hin. H xp thnh hng chnh t, mi hng
ngang nm ngi v ni nhau thnh mt hng di trn ng di ci nng chi chang. l
nhng n l ca nh vua. H ang trn ng i ly nc tichokhuvntreoco
vlnglycaqucvng.Khngchnhngngingho,mngaycngigiuccngphi
npstvohaibnngnhnglichoonnginlny.
Mi chm m trong nhng suy ngh nng n ca mnh, Bansir hunhkhngn
mi th xung quanh cho n khi nhng m thanh m du ca ting n lia vang ln bn cnh
mnh. Anh quay li v thy gng mt ti ci ca Kobbi, ngi bn thn nht ca anh v
cnglmtnhcstihoanitingvsnghotng.
Cu choccthnthnhlunhtlngphhanh,anhbnthngmni. Kobbim
u bngmtcuchothttrangtrng Vng!Cuchociticaanhluncngphngvanh
c bn rn nhiu hntrongxnglmvic.Do,anhskhngticgnutrchrahaing
bc nh nhoi cho ti mn. V ti ha rng sau ba tic ti nay ca nhngconngiqu
phi,tistrlingaychoanh.Anhcthhontonyntmvlihacati!
Ti chng c ni hai ng bc no cho anh mn, d anh l ngi bn thnnht
ca ti. Bansir p li mt cch u su. Anhbity,nutichaingbc,thchnhl
tt c gia ti ca ti l ton b ti sn ca c gia nh ti. V chc l khng ai c th cho
mnttctisncah,ngaycivingibnthnnhtcamnh.
Ci g? Kobbi ht sc ngc nhin ku ln. Anh khng c mt ng mt cc no
trong ti ! V th anh ngi trn tng thnh nh mt bc tng vy sao? Ti sao anh khng
ng cho xong chic xe nga kia i? Khng c tin th lm sao anh c th nui sng c gia
nh? Khng th ko di tnh trng ny c, anhbnthncatii.Sclcdidocaanh
u ri? iu g lm anh chn chng nh vy? Phi chng cc thn thnh lm cho
tmtrngcaanhbriln?
Chc hn cc thn thnh hi ti ri. Bansir tha nhn. Chuyn btutmt
gicm.Mtgicmllngmtrongtitngmnhlngigiuc.Thtlngcatieo
lng lng mt ci ti to, nng tru v nhng ng tin vng. Ti tha h cho tin nhng kn
xin i sm nhng trang sc t tin cho v ti v mua nhng thmtihngmc.Ti
cm thy tng lai ca mnh v gia nh tht yn n v trong nh c y tinvngdtrtrong
cc rng, hm Ti khng cn l ngi bn thn lm lngvtvcaanhna.Manhcng
khng th hnh dung c ngi v ca ti trong gic m u: mt my c y khng cn
nhn nh sut ngy nh lu nay, m tri li, c ylcnocngticirngrtrnyhnh
phc v ngoan hin nh nhng ngy u chng ti mi ci nhau vy.Tivcngsungsng
vicucsngtronggicm!
Qu l mt gic mng tuyt vi. Kobbi nhn xt. Nhng ti sao nhng cm gic
thvnhthlikhinanhtrthnhmtbctngbunsovngibnthnnhvy?
Cn ti sao na!lvkhititnhmngvnhraciticamnhanglpxp,th
cm gic bt mn cht a n vy bc ly ti. Anh bn thni,anhcthcngtinichuyn
v vn ny khng? Khi cn nh, chng ta tng cng nhau ti cc thy t t hc s
khn ngoan. Lc bc vo tui thanhninchontnbygi,chngtacngchiasnhng

ng cay, ngt bi vi nhau v vn lun gi c tnh bnthnthit.Thmnhnli,ngcay

ca chng ta li nhiu hn hn ngtbi.ichao!Nhngngikhchvinduvnthngnil
chng ta ang sng trong mt vng quc giu c nht trn th gian, nhng tic thay, c hai
chng ta khng nm trongsnhngngigiuc.hnnacucilmlngvtvvkh
nhc, chnh anh ngibnthnmnnhtcati vnchccitirngkhngvlnting
mn ti hai ngbcnhnhoi.Cnti,titrlivianhnhthnonh?Tithnhnvi
anhrngciticaticnglpxpchngkhcganh!Nguynnhncatnhtrngthmhiny
l g nh? Ti sao chng takhngbitcchlmranhiuvngbc,hoctnhtlchngta
nvmc?
Cn cho con ci ca chng ta sinh sng na ch? Bansir ni tip. Chng l
chng cng ni gt s ngho kh ca cha chngsao?Chngcncnhiutinsngtthn.
Ri n i chu ca chng ta na Tt c chng phi cam chu cuc sng ngho kh ngay
gia nhng kho vng ca thnh Babylon ny ? Chng l chng ta cam tm con chu ca
mnhsngbngnhngbanchcsadchuavccthcntitnhaysao?
Khng bao gi! Nhng ti ly lm ngc nhin l vi tnh bng hu gn b bao nm
nay,cbaogianhnivitivnhngiunyu,Bansir?Kobbikinhngchili.
Trong sut bao nm qua, ti cha h suy ngh v iu ny. C t sng sm n ti
mt,tichbituttmttingnhngchicxengasangtrngchonhngngigiucv
nhn ni ch i, mong ngngtritngticngkhnhccamnhmtngynocho
ti c giu c nh h. Nhng cha bao githnthnhchotithanguync.Timuntr
thnh mt ngi giu c! Ti munctai,giasc,qunosangtrngvtinrngrnhy
ti. Ti c gng phn u t nhng iu ny vi ttcsclctibntaycngnh
mi kh nng khn ngoan ca u c. Nhng cho n by gi, c ti v anh vn khngthot
khi ingho,citicachngtavnlunlunxplp.Chngtaphilmgbygi?Tisao
chng ta khng th chia s s may mn, s giu c vi nhng ngi ang s hu nhiu vng
bcnh?
c g ti c th tr li c cu hi ca anh! Kobbi p li. Cucsngcati
c hn g anh u. S tin ti kim c nh cynlianycngnhanhchngbayiht.Ti
phi thng tnh ton cc khon chi tiu sao cho gia nh ti khng b i.Khngbitbaogi
ti mi t c c m c c mt cy n lialnhncthgynnnhngkhcnhc
m ti ao c. Vi mt nhc c nh th, ting nhc ca ti s tinh t hn nhiu,hnclnti
gynphcvnhvua.
Mt cy n lia nh th chng my chc anh s c cthi.Khngmtaithnh
Babylonnyctilmchonhnggiaiiutrnnngtngohnanh.Bansirni.
Nhng lm thnoanhchcchntisccmtcynnhth,vhaichngta
hinangnghokhkhngkhcgnhngnlcanhvua?Kobbihi.
Va lc , trong khng trung cht c ting chung vng li. Bansir mm ci ni vi
bn:
Hylngnghetingchung!Hny.
Bansir a tay ch vo dng ngi mang nc, mnh trn, m hi nh nhi ang l
bc mt cch nng nhc t dng sng pha xa kia ln con ng cht hp. Trn lng mi

ngilmttidadngync.
Ngi kia c vc dng p y ch? Ngi dn u c on ! Kobbi ch vo
ngi khng mang vc g c, taycmchungitrconngi,thnhthongliginglnm
thanhcnhbokhchbhnhdplichoonnliqua.
Trong on hu nh ai cng nh th c. Bansirtrmngmlnting. Hcngp
, mnh khe nh chng ta. Ka! Nhng ngi c tc hoe vng n t phng Bc nhng
ngi da en hay ci n t phng Nam v c nhng ngi da nu na. Tt c hui
vc nc ti cho nhng khu vn ca nh vua. H lp i lp li cng vic ny t ngy ny
sang ngy khc, t nm ny qua nm khc. i vi h,cucsngkhngcnimhyvng.H
ch c nhng rm ng v nhng ht cm cng nh n. Tht ng thngthaycho
nhngconngisngkipay,Kobbi!
Ti cng thy h tht ng thng. Anhnhcchotinhltnhcnhcachngta
vncnttphnhrtnhiu.Chngtalnhngconngitdom!Kobbihngng.
l s tht, Kobbi ! Cho d cuc sng ca chng ta cha c nh , nhng
chng ta khng h mun nm ny sang nm khc phi sng nhng chui ngy nh kip n l.
Hylmvic,lmvicvlmvicthi!Chngtahybtulmvicngaybygii.
Nhng chng ta khng bit cch ngi khc lm ra vng nh th no bt chc
lmtheo?Kobbithcmchi.
C l h c mt b quyt no m chng ta cha bit c. Chng ta nn tmhi
nhngngitigiiviuy.Bansirpli.
Ngay vo ngy hm nay ch? Kobbigi. TivatrngthyngbngiArkad
ca chng ta i trnchicxengasnsonthipvngvvnatayvychothnthinnhng
ngimngquenbit.
ngtaccholngigiunhtthnhBabylony!Bansirbutming.
Giu n ni nh vua phi tm ti ng ta nh h trvvnngnkh. Kobbi
nithm.
Giu n th kia ! Bansir sng st. Nu gp ng y trongmti,tiskhng
kimnilngtmmunsvotitincangta,xemnlnnhthno...
To lao! Kobbi ct ngang. Mt ngi giu khng phi ti tin ca ngi
mang theo u. Mt ci ti nng tru nhng ng tin vng vn c th nhanh chng trngrng
nu khngcnhngngtinkhcbsungvo.Arkadcmtngunthunhpdidonnci
ticangtavnlunyp,chodngythahchitiu.
Thu nhp chnh l vn quyt nh! Bansir ra chiu tm c. Ti ch mong c
c mt ngun thu nhp tt tin lun chy vo trong ti ca mnh. Mtngigiucnh
Arkad chc chn phi bitcchtolpngunthunhpdidochochnhmnh.Clngtas
snlngchdniuyciuangmmm,chmchpcatisngra!
Ti ngh chc chn l Arkad c b quyt y. Kobbi p li. Ti nghe mi ngi
kho nhau rng, con trai ca ng ta l Nomasir t mnh ti Nineveh lp nghip. V ch
saumtthigianngn,NomasircngtrnngiucvtrvBabylonontvigianh.

 Kobbi,anhlmtithtngcnhinvsamhiucaanhy! Bansirvuimng.
Theo ti bit th Arkad lun sn lng cho nhng li khuyn khn ngoan khi c ngi n hi
ng y. No! Chng tahytithmArkadvxinngychbochochngtanhngcchthc
lmgiu.
Vng,anhnirtchlyBansir.
Chng ta hy n gp Arkad ngay ngy hm nay. Bansir ni tip. Ti ngh mnh
cng nn r nhng bn b thn thit trong thi th u ca chng ta cng i. H cng khng
khm kh hn chng ta bao nhiu, nu c th cng chiasskhnngoancaArkadttc
trnngiucthttqu.
Anhlunlunttbngvinhngngibncaanh,Bansir.Vchnhlldo
anh c rt nhiu bn b xung quanh mnh. Ti rt ng vi anh, ngayngyhmnaychngta
srhcngi!

Phn2NgigiucnhtthnhBabylon
Arkad khng ch c mnh danh l ngi giu nht thnh Babylon, m cn c
mi ngi ngng m bi tnh tnh ho phng v ci m. i vinhngngithnvngayc
n l trong nh, Arkad thng ban tng rt nhiu tin bc, nn h sng kh sung tc v thoi
mi. Mc d vy, mi nm ca ci ca ng vn khng ngng gia tng, khin Arkadngycng
giuchn.
Cng v nhngldo,mtsngibnthuninthiucangArkadtmnvni
rng:
Arkad ! Sao anh lun may mn hn chng ti th? Anhtrthnhmtngigiu
nht thnh Babylon, cn chng ti vn phi vt ln hng ngyvicucsngnghokh.Anh
thng mc ton nhng b o qun p , sang trng v n ung nhng mn ngon, vt l,
trong khi chng ti phi t bng lng vi vi p qun manh, n ung ch tng da, c mm
quangy.
ng th! Arkad tr li. Trc kia chng tahontongingnhau.Chngtacng
hc mt thy, cng chi vinhaunhngtrchithininthiu.Richngtatrngthnhvt
lp nui sng bn thn, gia nh. Nhng cc bn khng c gng lm vic ht lng. Cc
bn cng khng chu hc nhng quy lut chi phi vic lm giu, hoc khng chu tunththeo
nhng quy lut nn ci i, ci ngho vn eo bm mi. Vy phichnglnguynnhn
khin cho cc bnkhngccnhnggmtiangc,chodimxutphtcachngta
ugingnhau?
Ngnglimtlt,Arkadnitip:
Ngay lc mi trng thnh, ti thngsuynghvnhngngigiuc.Hlmg
tr nn giu c? S giu c t n haymnhphiitmn?...Trongcucsng,titng
thy c nhiu ngi tiu phahoangphttctisncamnh,ricuicngmhnvnuitic
s ti sn mt hoc c ngi lun sng trong tm trnglostiuhtstindnhdm,bi
v h khng c kh nng kim ra tin. V th, h thng d sn vic chi tiu, v tr nn tng
thiu trn ng tin m mnh ang c. Ngoi ra, h cn b m nh bi trm cp v cng thu
mnh hn trong ci lt ngho kh. M tht ra, h sng cng khng khc gnhngngingho
kh. Tuy nhin, cng nh s quan st, ti thy cmtsngikhcngycngcnhiu

tin bc, mc d h vn lun tiu pha ho phng. Ti cha bit bng cch no m hlunc
nhiu vng nh vy, nhng sgiuccahluncduytr,cucsngcahvnsungtc,
yvhvncmingiknhtrng.
Do suynghnhvynntitnhvimnhrng,phicgnglmvic,phinlcht
mnh cuc sng c tt hn. Bi v, s giu c s mang li hnh phc, s knh trng v
cuc sng m no. Nh cc bn bit, nu giu c ta s mua c nh ca, nhng vt
sang trng, tin nghi ta cng c th i n nhiu ni v c n nhiu mn ngon, mua c
chu bu hay cc vt trang sc qu him, hoc ta c th xy nhiu n i trng lchoccv
thnScmnhcasgiucltacthlmcttcnhngiumtamongmun.
Khi nhn thc c nhng iu ny, ti quyt nh phi t c tt c mi iu tt
p trong cuc sng. Ti khng th an phn vi mt cuc sng ngho kh, ch bit ho hc
nhn nhng ngi khc hng th cuc sng. Ti cng khng th t bnglng,chophpmnh
n mc xong xnh v n nhng mn ch ct sng qua ngy. Tri li, ti mun mnh tr thnh
mtkhchmidanhdtrongbnticcanhnggianhgiucBabylon.
Chng ta xut thn trong nhng gia nh ngho kh v ng anh em, khngccaci
tha k, cng khng hy vng ci c mt ngi v c ca hi mn. V vy,bngmtcht
khn ngoan ti nhn nh rng, nu mun t c thnh cng, ti cn phicthigianv
hchithmkinhnghimsng.
V mt thi gian, mi ngi u c c nh nhau, nhng mt sngintri
quartlngph.Bivcngvislngthigian,bncthlmvicvtrnngiuc.
V vic hc tp v rt kinh nghim, cc bncnhlingithythngthicachng
ta tngdykhng?Thynirngchaicchhc:mtlnhngiutahccnhngi
khc dy thng l nhng kin thc ny khng nhiu cn mt l qua qu trnh rn luyn,
chng ta sctrangbkhnngitmnhngiuchngtachabit,khmphranhng
kinhnghimvshiubitvtntrongthgiiny.
Th l ti quyt nh phi tm ra cch lm giu,vmtkhitmcrithbtbuc
phi lm, cn phi lm cho tht tt. Chng ta rt khn ngoan khi tm n nh sng mt tri
sim,vythtisaokhngbittmnsthngthihchikiach!
Chc cc bn cng bit, hi cn tr ti l ngilmcngkhcchtrnnhngtmth
t st. Vo mt ngy kia,Algamish,ngichovaytin,nyucutikhcmtbnsaoca
iu lut th chn. ng y ni l cn bn sao trong vng hai ngy ti v nu tihonthnh
cngvicngthihnthngtasthngtinchoti.
Ti ra sclmctlc,nhngiulutdiqunnkhingAlgamishquayli,cngvic
vn cha xong. ng y lin ni cu, thm ch munnhti,vtikhnghonthnhcngvic
vchlmttnlmthutmthng.Nhngtinhanhtrnghvingy:
Tha ng Algamish! ng l mt ngi rt giu c. Nu ng c th ch cch ti
cng tr nn giu c nhng,thsutmnaytiskhcxongiulutnylntmth.Ngy
maikhimttrildng,ngscciungmun.
ngAlgamishngcnhinrimmcivp:
My l mt tn lm mn bit iu y! Nhng thi, ta chp nhn, xem y nh l

mtcucthnglngclichocibn.
Sut m ti thc khcch,chodlngcatiminh,micamuindu
lm u ti au nhc v hai mtlmnhnkhngrch.Nhngcuicng,tirtvuimngv
honthnhcngvicvolcbnhminh.
Byginghychotibitiumngha TinivingAlgamishkhingta
nlyccthtst.
Chu honthnhxutsctrchnhimcamnh,chngtraitr! ngyniviti
mt cch thn mt. Cn ta, ta cng sn snggiliha.Tasnichochunghenhngiu
chu ang mun bit. Ta gi ri, m ngi gi thng khng hphigtrongvictruynli
nhng hiu bit ca mnh cho ngi khc, nht l i vi nhng chng thanh nin n tui
khnngoan,chnchnnhchu.
Suynghmtlt,ngAlgamishnitip:
Nhng suy ngh ca tui tr l nhng tia sng rt mnh v ta i rt xa y! N s
gip chu nh hng v thc hin hnh trnh cuc sng. Chu nn nhklitani,bivnu
chu b qua chn l ta sp truyn dy cho chu, th cng sc sut m chu b ra hon
thnhcngvickhcchcngchlvch.
ng Algamish nhn ti bng i mt hin t v im tnh, sau ng h thp gingv
nhnmnhtngtingmt:
Ta tm thy con ng tr nn giu c khi ta quyt nh trch mt phn trong
tng s tin m ta kim c dnh ring ra cho mnh. Sau ny, chunnhccchlmnh
vy.Biv,ylbquyttonnsgiuc.
Nixong,ngAlgamishlinhnthngvomttivkhngnithmgna.Ticcm
gicnhbnhmtnhnxuynsuttmcancamnh.
Chcththisao?Tivcngngcnhinvkhngnnnicuhithtvng.
ng vy. Nhng n cng bin mt k chn cu mn thnh mt ngi cho
vaytinychu!ngtapli.
Nhngttcnhnggchukimclcachuch?Tihitip.
Khng phi nh th u! ngAlgamishttntrli.Chuthnghxem,lmth
no chu sng c Babylon m khng phi tiu pha g c? Chc chn l chu phi trtin
cho ngi th may qun o, th lm dp cho chu. Ri tin mua thc n v cc vt dng
trong nh na! Vy s tin chu kim ctrongthngvariccnlcachuhaykhng?
V stinthunhpsutcnmqua,chucgilicngnokhng?Nuttctinbc
mchulmraphichitrhtschnhvy,nghalchukhngcnmtchttinnodnh
cho mnh. Vy th lm sao m giu c cho c! Do , cho d chu l mt ngi lm cng
ngho kh, chu phi lm thu lm mn cho ch c ci n, ci mc nhng chu cngnn
dnh. Nu chu ch dnh mt phn mi trong tng s tin m chu kim c hng
thng, th chu tnh th xem trong vng mi nm, tng cng s tin dnh dm y s l bao
nhiu?
Bngkhnngtnhtonkhnhanhnhy,titrlingay:

Thsgnbngstinchukimctrongmtnm.
Chu ni ng mt na s tht m thi. ng Algamish ni Chukhngbitrng
mi mt ng tin vng chu dnh c cngchnhlmttnnllmvicchochu.Mi
mt xu m ng tin vng to ra cng s kimtinemvchochu.Nuchumuntrthnh
mt ngi giu c, th chu philmsaochobtcngtinnocachucngphitorali
nhun,lmchochugiuln,giulnminhchumun.
Chunghtaanglagtchu? ngAlgamishnitip Nhngthtrataangtr
cng cho chu gp ngn ln so vi cng scmchubray,nuchuthngminh
nmbtchnltavani.
Mt phn mi trong tng s tin chu kimccnphigiringchochu,chod
s tin chu kim rt nhiu hoc rt t i na. Hy tr tin cho chnh chu trc tin. Sau ,
chuhylnkhochchitiuhplvkhngvtqustincnli.
S giu c gingnhcyxanhphttrintmthtmmbxu.Nhngngtinchu
tit kim c s l ht mm cacygiuc.Hchugieohtgingcngsm,thchusthu
hoch cng nhanh. Cng nh vy, nu chu chm bn, ti nc thng xuyn th chng bao
luchushilngkhingdibngmtcan.
Nixong,ngAlgamishcmlynhngtmthtstvrav.
Ti suy ngh rt nhiu v nhng iu ng Algamish ni. N c v rt c l! Vvy,
ti quyt nh lm th. T , mi ln nhn tin cng, ti u cha li mt phn mi v ct
ring vomtni.Thtllngbitbao,tikhngcnthiuhttinbcnhtrcna.Nhns
tin tch lykhngngngtngln,ikhiticngcnhtiuphamttnhmuanhngmn
athchno,nhngtikhnngoanbitkimchli.
ngmtnmsau,ngAlgamishquaylivhiti:
Chu,trongnmqua,chutrtinhngthngchobnthnchucha?
Titrlimtcchhnhdin:
Vng!Thang,c.
Vyltt.ngAlgamishticipli.Vychulmgvistin?
Chu cho ng ch l gch Azmur vay s tin . ng y bo s n Phoenici,
cch y rt xa mua nhng trang sc qu him, sau em v bn li vi gicaohn.
ngyhaschialinhunchochu.
Chao i! Ngi xa ni ng, nhng k kh kho u cn phi hc c! ng
Algamish tht ln. Ti sao chu li tin tng vo s hiu bit ca ng ch l gch trong vic
chn mua nhng mn trang sc? Chu c th n hi ngi th lm bnh m v v tr ca
nhng ngi sao khng? Khng! Chc chn l chu ch nn n hi cc nh chim tinh hcm
thi, nu chu l ngi bit suy xt. Khi ng ch l gch i mua trang sc, s tin chu
dnh c th baytheomykhi!Chngtraitrtuii,vylchuchttrcygiuc
ca chu ri. Chu phi trng licykhcvlnnynuchumunnghelikhuynvcc
trang sc th hy n hi nhng ngi bun bn n trang. Nu chu mun c cutrlichnh
xc v cu, th hy i tm ngi chn cu. Chu s khngmttinkhiixinlikhuyn,nhng
chu phi ch nhn ly nhng li khuyn c gi tr nht. Nu khng, chu s tr gi cho

nhngsailmcahbngchnhstintchlycamnhy.
ngnhngAlgamishdon.NhngngiPhoenicilagtbnchongAzmur
nhng chui ht nhn rt ging qu nhng tht ra c lm bng thy tinh v gi tr. Nh
Algamish khuyn co t trc nn ti tip tc dnh tin.Bygi,iunytrthnhthi
quenhngngynntithchinkhngthykhkhnnhtrc.
Mtnmsau,ngAlgamishlinchtivbo:
Tlctagpchunnay,cngviccachutintrinnhthnori?
Chuvngiringstinchochuuny! Tipli. Vstinchu
gi cho ng Aggar, ngi thlmkhin,ngtamuang.Csaubnthng,ngAggar
litrtinlichochu.
Thlttri!Vystinliychulmg?
Chu tchcmtbuiticthnhsonvmirtnhiungitid.Chucng
mua cho mnh mt ci o l nhung mu tm. Mt ngy no , chu s mua mt con la
ci.
Nghenhth,ngAlgamishcilnrini:
Chu mi mi ngi n ung bng s tin tit kim ca chu ! Vy chu trng
cy h s lmgchochuno?Tambovichulhkhngthgipcgchochuc.
V th, trc ht chu phi to ra mt o qun tin vng lm n l kim ra tht nhiu tin
cho chu. Sau , chu tha h t chc nhiu ba tic nh th m khngnhhngnsti
sncamnh.
Hai nm sau , ti mi gp li ng Algamish. Ln ny, ti nhn thy gng mt ca
ng c thm nhiu npnhnvcpmttruxung.Clngyqugi.ngAlgamishnhn
thytilinbo:
Arkad!Chucgiucnhchuvntngmccha?
Titrli:
Vn cha c nh mun ca chu, nhng chu cng ccmtstinkha
kh ri,hnnabygichuangkimthm.Stincachungycnggiatnglnrtnhiu
yng.
Arkad ! ng y ni. Chu tip thu nhng bi hc lm giu rt tt. Chu
hc c cch tiu pha t hn s tin chu kimc.Chucngbittmlikhuyncgi
tr nht t nhng ngi nhiu kinh nghim v hc cch khin vng ngy cng manglinhiuli
nhunchochu.
Nh vy, hin nay chu bit cch kim ra tin, bit cch gi tin v bit cch s
dng tin sao cho c li nht. V th, chu kh nng nhn mt trch nhim no .
Nay ta gi ri m nhng a con trai ca ta ch bit tiu pha,chkhnghcmunlm
ratin.Tisncatartln,nhngtaerngmnhkhngthtiptctrngnomcna.Nu
chu mun n Nippur thay ta lm nhngcngvic,thtasxemchunhlmtitc
lmnvschiachochumtphntisncatasauny.
Th l ti n Nippur v nhn ly cng vic caiqunccnincangAlgamish

. Ti sn cangyquthtrtlnvtikhngngngvndngbaquylutlmgiunns
ti sn y ngy cng tngln.KhingAlgamishquai,tinhncmtphntisnca
ngyngnhthathuntrcy.
KhiArkadkxongcuchuyn,mttrongnhngngibncanglnting:
Anh l mt ngi maymndocngAlgamishxemnhlmtngithakca
ngta.
Ch may mn mt iu l ti c tham vng lm giu trc khi gp ng Algamish.
Trong sut bn nm trc khi lm qun l cho ng Algamish, ti quyt tm dnh mt
phn mi trong tng s tin m ti kim ra, ng thi sau mt ln tht bi ti rt kinh
nghimvkhnngoanhnnhiu.
Anh gi vng ch mnh m ca mnh sau khi bmtttcstintitkimtrong
nmutin.Khngphiaicnglmcnhanhvyu!Mtngikhclnting.
ch mnh m! Arkad p li vi mt n ci nh nhng. Anh cho rng, ch
mnh m c th gip ta nng bng mt vt nng m ngay c con lc cng khng th mang
ni?Theoti,scmnhchkhnggkhchnltheouincngmctiucngvicca
mnh. M mun vy th ngay khi t ra cho mnh mt nhim v, tiphixemmnhckhnng
thc hin trn vn nhim v hay khng. Chng hn nh khi ti ra cho mnh k hochl
phi n ba thnh ph khc nhau tm mibnhngtrongmtnm,thtinhtnhphilm
ng nh vy. Nu tichtmckhchhnghainithtiphicgngsaochonithba
cng c nh th, ch khng th t nh rng n sang nm mnh s b vo. Ti cng s
khng cho php mnh thay thskhchhngthnhphthbabngvicmrngthmnhiu
khch hng hai thnh ph u tin. Khng!Khngthnimtngmlmmtnoc.
Khi ti t ra cho mnh mt mctiuno,thtinhtquytphihonthnhn.Cngdo
vy, ti rt thn trng khi ra nhng mc tiu cho mnh nhng mt khi c mc tiu thti
nhtquytphihonthnh.
Mtngibnkhclnting:
C th nhng iu anh ni l s tht, nhng nu tt c mi ngi u lm ng nh
ththsgiucliucdnhchottcmingikhng?
u cng c th lm giu v s giu c lun c cho nhng con ngi khng
ngng n lc lm vic. Arkad p li. Nu mt ngi giu xy nh, th vng ca anh ta
khng phi bin mt, m c chia s cho nhng ngi lm gch, th xy nh, ngi bn vt
dng ni tht S giu c pht trin theo nhng con ng rt k b, v khng aicthtin
on c cc gii hn ca n.Vvy,numingilmcngnhiu,thcngtoranhiucon
ngvngchyvoticamnh.
Thi gian tri qua rt nhanh v chng ti cng khng cn tr na, nhng chng ti
cha to dng cgchocucsngcamnhc.Anhcthchochngtimtlikhuyn
chngticngtrnngiucnhanh?Mtngibnchnthnhngh.
Ti khuyn cc bn nn ly s khn ngoan ca Algamish lm bi hc cho mnh, hy
lun lun t nh vi bn thn rng:Phidnhringchomnhmtphnmitrongtngstin
m mnhkimc.Hynghniuvomibuisngthcdy,mibuitratrc
khi n v c trc khi i ng vo bui ti. Phn dnh ring cho mnh khng c di mt

phn mi tng s tin kim ra v phi thu xp cc khon chi tiu khc mt cch hp l
khng vt qu s tin cn li, Chngbaolusau,bnscmnhncsthchthcamt
ngi s hu mt ti sn hon ton l ca mnh.iunycngskchthchccbnnlc
kimtinnhiuhn,vsaulmchotisncabnngycngsinhsi.
Bn phi to ra ngun thu nhp didobomchocucsngtnglaicamnh.
Hy nhn vo nhng ngi gi v ng qun rng n mt ngy no , bn cng s gi yu
nh h. Bn phi thn trng khi u t ca cicamnh,chngvthamlammmqung
lao vo nhngvutmanglilinhunlnmtcchbtthng.Vnhth,bncthmt
httinbcvnhnlyshiticvsau.
c giu c, bn phi sng sut la chn v khng b l mt chinokimra
tin.Bnphitranhthkincanhngngikhnngoangiukinhnghim,cthhytmn
li khuyn ca nhng ngi hng ngy vn qun l tin bc. Hy nh hchdnchobn,gip
bn trnh sai lm ging nh ti tng sai lm khi giao ph tin bc cho Azmur i mua trang
sc, qu. Nhnglinhunnhvchcchnvntthnnhiusovimtvutmangli
linhunlnnhngkhngbomanton.
Ngoi ra, hy hng th cuc sng trong kh nng bn c th, ng qukeokithay
tit kim n mc bn xn. D c kh nng dnh dm nhiu hn mt phn mi s tin kim
c, bn cng nn tm bng lng vi t l ny. Bn ng c hngmcsngtngxng
vi kh nng thu nhpcabn,ngdsntrongchuynchitiumbqunnhngiuthv
ngchochngtathhngtrongcucsng.
Nhng ngi bn ca ngArkadchmchlngngherilnlttlicmnvrav
nhng khng phi ai cng c tm trng ging nhau. Mt sngilngim,bivhkhnghiu
c ngha cu chuyn ca ng Arkad. Mt s ngi khcthcayc,bivhchorngvi
s giu c nh th, ng Arkad nn chia st cht t ca ci cho nhng ngi bn khng c
maymnnhng.
Tuy nhin cng c mt s ngi bt u nhn ra nhiu iu mi mtbuichuyn
tr trn. H nhn thccrng,ngAlgamishquaytrlicahiukhcchnhiuln,biv
ng y mun quan st mt con ngi chng thanh nin Arkad t s ngho kh, khn kh
ca cuc iangtmcchvnln.VkhiArkadtmracconng,ttscmtv
tr xng ng ang ch chngtraiyphatrc.ivivnny,khngaicthlmthay
Arkad c. Chnh bn thn mi ngi phi t vn ng hiu r mi chuyn v sn sng
nmbtccchinvimnh.
Nhng ngicsuynghnhvy,saunyhvnthngnthmngArkadvc
ngntipnimn.ngArkadcnsnsngchonhnglikhuynkhnngoanvhngdn
huttinbcnhthnosinhlimtcchantonnht.
Bc ngot trong cuc i ca nhng ngi ny n khi h nhn rarngnhngli
khuyn, nhng bi hc gitrtrongkinhdoanhitAlgamishnArkad,vbygi,tArkad
nvih.

Chng3:Bycchchatrmttitintrngrng

 Babylon tr thnh mt vng quc giu c nht trong cc vng quc, trc ht
phikncnglaocanhvuaSargon,nginitingtigiivkhnngtrquc.
Sau khi nh bi qun Alamite xm lc, nhvuanhnthytncangrivotnh
cnh i ngho nghim trng. ng hi cc v i thn trong triu v nguyn nhn dn n tnh
trngkitqucaqucgia.
Quanttngturng:
Tu b h, trc y thn dn cachngtachngcucsngsungtcldob
h cho xy dng nhng cng trnhthylicquymln,vnhngnththnthnhnguy
nga trng l. Nhng cng trnh gi y hon tt, dn chng khng cn vic lm,dn
nkhngcthunhpnncucsngcahrivokhkhn,khnn.
Nhngttcsvngmchngtatngchirathchincccngtrnhnayi
ucri?NhvuaSargonhili.
Thn e rng, s vng ri vo trong ti ca mt s tngirtgiucvng
quc ca chng ta. Quanttngtrli Nkhnglutrongnhngcitinhbcadn
ngho m nhanh chng chy vo nm yn trong hm ca nhng ngi giu c. Do vy, ngi
nghocngnghothm,vngigiucnggiuthm.
Nhvuasuyngmmtlc,richthi:
Tisaochcmttngikimcnhiuvngvtrnngiucnhth?
Bi v ch c rt t ngi bit cch lm nh th no tr nn giu c. Quan t
tng p li Chng ta khngthktnmtngithnhtvldoanhtabitcchkimra
nhiu tin bc,ngthicngkhngthnhndanhcnglnhmtcotttccacidoh
kim c bng con ng lm vic chn chnh chia cho nhng ngi km nng lc lm
vichnh.
Nhng ti sao tt c mi ngi khng thhcccchthckimranhiuvng
trnngiuc?Nhvuahili.
Tu b h, ai cng mong hc c cch lm giu cgiuc,nhngngino
c th dy cho h nhng iu ? Chc chn khngphilnhngthyt,vngaybnthnh
hincngrtnghokh.
Trong vng quc ca chng ta, ai l ngi bit cch to ra nhiu vng nht v tr
thnhngigiucnht,hittng?Nhvuahi.
Tu b h! Chc b h cng bit, Arkad chnh l ngi c cho l giu c nhtti
Babylon.
T tng ni phi y. TacngngheniArkadlngigiunhttiBabylon.Ngi
hytriungyngptavongymai.
Ngy hm sau, Arkad n din kin nhvuaSargonviphongthittin,chnhtmc
dngbymitui.
Arkad! Nh vua hi C phi nh ngi l ngi giu c nht ti Babylon ny
khng?

 Tu b h, mi ngi vn bo nh th v thn khng thy ai phn i iu c.

Arkadtrli.
Bquytnongitrthnhmtngigiucnhvy?
Do thn bit nm bt nhng c hi tt n vi mnh, tt nhin mi thn dn trong
vngquccabhvncnhngchinhnghkhngbitnmbtchng.
Tangherng,ngbtusnghipcamnhbnghaibntaytrng?
Dthabh!iucngvilnghamthchlmgiucahthnna!
Arkad! Nh vua phn Ngi dn trong vng quc ca chng ta ang lm vo
tnh trng i ngho. Bi v a s h khng bit cch lm giu, thm ch khi vng n tay, h
cng khngbitcchgignn.iumongccatallmthnoBabylontrthnhmt
vng quc giu c nht th gian, v thc hin c iu th vng quc ca chng ta
phi c nhiu ngi giu c. Do th, cch duy nht l chng ta phi dy cho tt c mi ngi
bit cch lm giu. HiArkad!Hynichotarbquytnoconngitrnngiuc?B
quytcthtruyndychomingickhng?
Tu b h, l mt yu cu rt thit thc. H thn sn sng truyn dynhnghiu
bitcamnhchottcmingi.
nhmtcanhvuaSargonnhnngtrumn:
Arkad! ng va ni nhng iumtartmunnghe,nhngngchtmnhvngha
c cao p ny khng? ngcmuntruyndyshiubitcamnhchottcccthygio
trong vng quc, rimithygiostruynlichonhngngihctrkhc,chonkhi
mi thn dn trong vng quc ca chng ta u bit n nhng b quyt lm giu ca ng
khng?
Arkadcirpngixungvni:
Tu b h! Thn ch l ngi y t hn mn ca b h Ngi sai khin. Nhng
hiu bit no m thn c c, thn s rt hoan h truyn dy cho cc thn dncaNgi
h cthgiihnvgpphnemlisphnvinhchovngquc.Xinbhhytruynlnh
cho v t tng ti ba ca Ngi sp t cho h thn mt lp hc mt trm ngi, h thns
dy cho h bycchchatrnhngtitinxplptrnncngphng,gingnhcchthn
tnglmivititincahthntrckia!
Hai tun sau, ng theo lnh ca nh vua Sargon, mt lp hc trmngic
tp trung ti i snh ca n hc. Cc hc vin ngi thnh tng dy ngay ngn v ho hc
mong i cbitmtiukdiucthbinicucsngnghokhcahthnhmt
cuc sng giu c. Nhng ngn n thp sng trong n hc ta ra mt mi thm c bit
khinchobukhngkhthmphnlinhthingvtrangtrng.
KhiArkadtinncibcnh,mthcvinththovongibnbncnh:
Ka, l ngi giu nht ti vng quc Babylon y! Trng ng y bnh thng
nhbaoconngikhcthim.
Arkadcttingni:
Vi t cch l mt thn dn lun ht lng vi c vua Sargon v i, ti n y,

ng trc tt c cc bn thc hin nhim v nh vua giao ph.Khicnlmtthanhnin,

ti rt ngho kh nhng lun mong mun c cnhiuvng.Vbivtibitcchtc
iunnnhvuayucutitruyndychottcccbn.
Ti bt u tolpsnghipcamnhbnghaibntaytrng.Khobuutincati
ch l mt ti tin rch nt vtithngxuynsukhvnlunluntrngrng.Tichmong
clmsaonchathtnhiutinvtrnnnngtru.Triquamtthigiandi,titm
ra by cch chatrchocitivnxplpcamnh.Bygi,mingytisgiithchlnlt
mttrongbycchnhmgipccbn,nhngailunmunlmgiu,bitcchlmgiu.
Cc bn hy ch lng nghe v tho lun v nhng iu ti s ni sau y c th
hiu nhng bi hc ny mt cch thu o. y chnh llcbnbtugieohtginggiuc
vo trong ti tin ca mnh. Sau kha hc, theo ti ngh trchtminginnvndngkin
thc ny xy dng s nghip giu c cho mnh, sau mi c thdylichonhngngi
khc.
Chngtahybtubngcchchatrthnht.
CCHTHNHT:Tchlytheotl1/10
Arkadhimtngiangngitrmthngthhai:
Nybnthnmn!Hinnay,anhanglmvicu?
Tiy!Tianglmcngtrongmthiukhcch.Ngip.
Anhangcmtiukinttlmgiuy.Trcy,ticngbtusnghip
lmgiubngcngvicgingnhbn.
Arkadlihinginngcthnhnhkhmpmpngihngtht:
Xinvuilngchobit,hinnayanhangkimsngbngnghg?
Ti ?Hintitianglmt.Timuad,curixthtemrachbn,cnda
thbnchonhngngithlmgiydp.
Bivanhcnghnghipvtorathunhpnnchilmgiucaanhcngrtcao.
Arkadni.
Theo cch thc nh th, Arkad ln lt tm hiu tng ngi ang lm ngh g v thu
nhpcahrasao.Khihixong,Arkadni:
No! Hi cc bn hc vin, chc cc bn cngnhnthymtiurng,nghnghip
v cng vic chnh l cchgipchngtakimratin,ngthimimtcchkimratinchnh
l phng thc to ra dng chycavng.Dovy,mingilmvicucthchuynvng
vo trong ti ca mnh v dng chy lnhaynhtythucvokhnnglmviccangi
y,cphithkhngccbn?
Ttcmingiutrlingnhth.
Vy th, nu mi ngi trong cc bn mong mun to dng cho mnh mt c nghip
giu c, th iu khn ngoan nht l bitcchiukhindngchycavng,nvncsn
trongtaycaccbn,ngkhng?Arkadnitip.
im ny cng c tt c mi ngi hon ton ng . Tip theo, Arkad quay sang

mthcvinmtrcchobitlmnghbuntrngvhi:
Nu cmibuisng,bnbvotronggimiqutrng,nbuichiuchlyra
chnqu.Vyththeobniugsxyra?
Thsaumtthigiancigisngytrng.Ngibuntrngp.
Tisaoth?
Bivmingystrngtibvonhiuhnstrngtilyra.
Arkadquaylinhnlphcvimtncihmhnh,ribtnghi:
y,ailngiangshutitinxplpno?
Mi ngi u ng ngc nhn nhau, sau h cng ci ln v gi cao nhng ci ti
trngrngcamnh.Arkadnitip:
By gi, ti s ni cho cc bn r cch u tin trong vic chatrnhngcititin
xp lp. l cc bn hy lm ng theo li ti gi cho ngi bun trng: C mi ln
bn b vo ti ca mnh mi ng th ch nn lyrachnngtiuxi.Quamtthigian,
ci ti ca cc bn cng s gingnhgitrngvy.Nschaynhngngtinvng.
l cch cha tr hiu qu nht cho mt ti tin xplpvcnglcchnginnhtbntr
nngiuc.
Cc bn ng nn giu ct iu ti va ni v cho rng n qu n gin. Nh ti
ni, ti ch truyn li cho cc bn nhng cch thc gip ti lm giu, v y l cchtibt
u lm giu cho chnh bnthnmnh.Tithchinnghimtcvicdnhmtphnmis
tin trong ti v nhn thystinticdndnnhiuln.Nuccbnlmnhvy,thtibo
mrngtitincaccbnricngscngphngln.
Nhng ccbncnlurng,mikhiticamnhrngrnhcmtttin,thnhng
ham mun mua sm, tiu pha ca cc bnstridy.Trongtrnghpny,bnhycnnhc
thit hn trc khi mua bt c mt mn hng no. Bn s lm c iu bng nhng cu
hi: Mong mun ln nht trong cuc i ca mnh l g? Nhng mn trang sc, nhngb
o qun p c lp y nhng mong mun lu di ca mnh khng? Phi chng ch c
cch s hu nhiu vng bc,taivnhngcucutmanglilitcludimimbo
cuc sng sung tc sau ny?. Chc hn cc bn nhn ra u lnhngtisnthcsem
lisgiucchomnh.
Nh ti ni,ychnhlphngthcchatrutinmtikhmphravp
dng cho ti tin xp lp ca mnh: B vo trong ti ming,vchlyrachnngchi
tiu. Cc bn hy tho lun vn ny vi nhau v nu c ngi no chng minh c n
khngngthhynichotibitvongymai.
CCHTHHAI:Kimsotnhngkhonchitiu
Ngythhai,mthcvinchtvnArkad:
Lm th no gi li mt phn mi s tin trong ti, trong khi tt c s tinkim
cvnkhngtichitiuvonhngkhoncnthithngngy?
Arkadkhngtrlimhingcli:

Ngyhmquacbaonhiungitrongsccbnmangtitinxplp?
Ttcchngti.Mingicngtrli.
Arkadimtnhni:
Theo ti bit, ngh nghip khc nhau th s tin thu nhp cng khc nhau. C ngi
hng thng kim c s tin ln gpi,gpbathunhpcangikhc.Nhngtisaocui
cng ti tin ca mi ngi vn xp lp nhnhau?Vyccbncbaogithcmcvvn
chngtathnggilnhngchitiucnthittrongcucsnghngngykhng?
Cc bn ng nn nhm ln gia nhng khon chi tiu cn thit trong cuc sng vi
nhng khon chi tiu bi nhng s thch ca c nhn. Tht ra, bn thn cc bn v cc thnh
vin khc tronggianhccbnvnthngmunmuanhngthmnhthch,chkhngphil
nhng th cn thit trongcucsng.Vnhngkhonchitiunycthvtqukhnngchi
trcaccbn.
Ti c th chc chn rng, ccbnhunhkhngthpngcttcnhngham
mun ca bn thn mnh. Vi ti sn ca ti, cc bn nghtismuacttcmithmnh
mun sao? l mt suy ngh sai lm. Ti vn c mt s hn ch m tin bckhngthgip
c, chng hn nh thi gian, sc lc, TS, thm ch mt s mn n, th vui m ti rt thch,
gi y ti cng khng th hng th c na. Theo ti hiu th nhng ham mun ca con
ngi l rt v tn, v chng ta ch c th p ng c mt shammunchobnthnmnh
mthi.
V vy, cc bn hy xem xt cn thn cc thi quen chi tiu ca mnh. Bn s nhn ra
mt s khon chi tiu c th gim hoc b i m khng nh hng n cuc sng hngngy.
V th l vic tun th nguyn tc dnh li mt phn mi stintrongticabnkhngphi
lvicqukh.
Theo kinh nghimcati,ccbnnnlitknhngmnhngnhmualntmtst,
sau hy chn ra mt vi th thit yu dnh cho cuc sng v phhpvistinchnphn
mi ca bn. Cn nhng mn hng theo s thch, bn hy mnh dn gch b v xem chng
nhhngngnthkhcmbnkhngthpngchobnthn.
Arkad ni n y, bng c mt hc vin mc chicochongmukhpng
dyvxinphpni:
Ti l mt ngi thch t do. Ti tin tng rng, mnh c quyn th hng tt c
nhngiuttptrongcucsng.Dovy,tiphnislthucvovicphilnkhoch
chi tiu v buc phi chi tiu nh th no, chi tiu cho ci g. Ti thy mnh cn phisngmt
cch thoi mi, bng cch p ng tt c nhng ham mun ca bn thn. Nu khng, ti s
lunsngtrongtmtrngkhs,dnvt.
Arkadpli:
Bnthnmn,ailngicthlnkhochchitiuchobn?
Tichmunchnhtithi!
y, mc ch ca vic ln k hoch chi tiu l hp l ha cc khon chi tiu sao
cho va bo m nhng nhu cu thit yu trong cuc sng, va tit kim c tin bc. K
hoch ny cn gip bn nhn thc c u l nhng ham mun chnh ng v u l nhng

ham mun nhtthi,ngthichranhngnguynnhngythtthottinbcvngnchnn

bng cch kim sot cc khon chi tiu. Nu bn mun sng mt cch thoi mi,thngayby
gi bn cn phi ln khochchitiuchomnh.Cnkhng,trongtnglaibncnggpnhiu
khsvdnvthny.
y chnh l phng thc cha tr th hai cho mt ti tin lp xp: K hoch ha
nhng khon chi tiu ngay t by gi s gip cc bn p ng c nhng nhu cu cn thit,
hng th nhng nim vui trong cuc sng, p ng nhng ham mun chnh ngvbom
mtcucsngnotrongtnglai.
CCHTHBA:Lmchovngsinhli
Vongythba,Arkadni:
Mun gi ti tinlunrngrnh,ccbncnnghimchnhthchinvicdnhmt
phn mi stinkimrac.Tipn,ccbnkimsotnhngkhonchitiucamnh
bomrng,tincbvonhiuhnkhilyra.Hmnay,ccbnsxemxtnphng
thc lm cho vng sinh li. Nu c yn trong ti th vng khng th sinh li c.Vylm
thnochovngsinhli?
Ln u t u tin catibthtbi,timthttinbcdnhdmtrongmtnm.
Trong ln u t th hai, ti may mn c chia li nhun t vic cho Aggar vay s tin ca
mnh. y l ln u tin ti bit cch lm th novngsinhli.lmkhin,minmng
Aggar u phi mua ng t nhng ngi phng xa mang n bn. Do khng tin tr
cho h ngay, Aggar nh phi i vay. Ti rt an tm khi cho ng y vay tin, v Aggar l mt
ngingnvrtcuytn,vaythluntrsngphngcvnlnli.

Sau ,trongnhnglntiptheo,tiuchongAggarvaylunstingcvli.Do
vy, khng ch s tin vn sinh li, m ngay c s tin li cng thu v cho ti mt khon
khngnh.Vthlstinquayvticatingymttnglnrtnhiu.
y ti mun nhn mnh rng vic giu c ca mt ngi khng ch cn c vo
nhng ng tin nm trong ti ca anh ta, m iu cn lu hnchnhlstinthunhphng
nm ca ngi . Bt u t mt s vnnh,timrngvnchovayvchonhiungi
vay. iu cng ng ngha vi vic s tin ti cho vay khng ngngphttrinlnnhng
trmngunvnkhcnhau,gingnhdngvngkhngngngtunchyvotitincativy.
Vth,hngnmticmtkhonlitcrtln,lnnmcchngbaolusauticgil
ngigiucnhttiBabylon.
Th y, t mi mt ng tin kim c d rt nh,tibinnthnhmtmn
l bng vng lm vic cho ti. V bi v chng lm vic cho ti, nn con ca chng, chu ca
chng cng lm vic cho ti Chng ta c th ni, mt ng tin thc s l mt htmm
phttrinthnhcygiucvchorahngvnqu.
V vn lm giu, ti rt tm c v s k choccbnnghemtcuchuynctht
sau. S l khi ti cn tr, ti c quen vi mt cp vchngnngdn.Hmicacontrai
u lng rt khu khnh. Ngi cha mun con mnh sau ny ln ln c mtsvnlmn,nn
cho ngi vay tin vay mi ng bc. Anh ta ngh ngi ny gi lun phn li ca n
n khi a con c hai mitui.Ngivaytinngvithathuncmibnnm,s

tinlislmtphntcastingc.
Khi ngi con c hai mi tui, ngi nng dnngpngivaytinhithm
s tin ca mnh. Ngi vay tin cho bit l t mi ngutin,nlcnginngdn
ccbamingri,baogmcvnlnli.
Nghe th, ngi nng dn rt hi lng vbivaconvnchacnntinnnanh
ta ngivaytinvaytipstin.nkhingicontraicnmmitui,nginng
dn y qua ithstinchovaylnnmttrmsumibyng.Nhvytrongvng
nmminm,sovistinvnbra,stinthuvlngpgnmibyln.
y chnh l phng thc cha tr thba:Mimtngbcvnhmttnnllm
vic chm ch cho bn. Sau con, chu v cht ca chng cng lm vic cho bn,khintin
bccabnkhngngnggiatng,tisncabnngycnglnmnh.
CCHTHT:Bquytgigntisn
Ngythtcabuihc,Arkadni:
Khi s hu c tin, bn phi bit cch gigncnthn,nukhngnsnhanh
chng vut mt do nhng ham mun nht thi ca bn. Trc ht, cc bnphihccchbo
vnhngkhontinnh,saumicthgicnhngkhontinln.
Nhng ngi c mt t vng thng mun th vn may ca mnh bng cch thc
hin nhng vutcthemlilinhunln,nhnglikhngchnnguyntcanton
khi u t. iu ny c th dn n hu qu b mt c vn ling. Theo kinh nghim ca ti,
trckhibttayvomtcngvicno,ttnhtccbnphitmhiucnthnvcngvic
y v lun nh rng, mi mt quyt nh u i hi s an ton cho svncabn.ng
nhng ham mun nht thitrcmtmhoc,haytmtrngmunlmgiumtcchnhanh
chngchemltrcabn,viunyemlitlrirortcao.
Trc khi cho bt c ai vay mn ti sn ca mnh,bnphichcchnrngngi
c kh nng hon tr li. Bn phi ly uy tn, kh nng thu nhp v cng viccangi
mbo.Hockhiquytnhbvnut,bnphilngtrcnhnghimnguycthxy
ravcchgiiquytnhthnochothang.
Vic b vn u t ln u tin ca ti l mt bi kch ln volc,huqulttc
s tin tit kim trong mt nm ca ti b mt trng. Do vy, ti khuyn cc bn nn rtra
kinh nghim t bi hc utincati.ngbaogichquantinvoshiubitnavica
mnh ph thc ca ci vo ci by utdochnhmnhgingra.Tthnccbnnnhi
kincanhngngicnhiukinhnghimtrongvicvndngtinbcsaochosinhli.Nhng
li khuyn nh th khng mt tin mua, nhng li gip bn trnh khi nhng v u t thual
hocbmtvn.Nhnglikhuyncgitrbngstinbnchunbuty.
y chnh l phng thc cha tr thtctmquantrngrtlntrongviclmgiu.
i vi vic u t kinh doanh, phng thc ny gip bn gn gi v pht trin tin bc thay
cho nguy c b mt trng. Hy bo v v pht trin ti sn ca bn bng cch u t vo
nhng nianton,ngtincy,vilisutcaonhtcthc.Bnnnthamvnkinca
nhng ngi giu kinh nghimvtintngvolikhuyn,saochovngcthsinhlinhiu
nht. Hy nhng li khuyn ca h bo v ti sn ca bn, trnh nguy c b mt vn hay

khngthuclinhundoutsaich.
CCHTHNM:Quyttmshumtnginh
Nu dnh chn phn mi s tin kim c cho nhng nhu cu trong cuc sngv
dnh mt phn cn li tit kim th l cch u t khn ngoan nht nhm m bo mt
ngun thu nhp n nh trong tng lai. Arkad ni nh th vo bui sng ngyhcthnm.
Dnglimtcht,ngnitip:
Hu ht nhng ngi dn Babylon ch c tin sng trong nhng khu dnc
ti tn. V mc dphitrnhngkhontinthunhkhcao,nhngnginhmhsinhsng
khng c rng ri v sch s.Concicahchcthanghchtrnnhngliibnthu
v cc b v khng th trng trt c g ci thin nhng ba n m bc trong gia nh.
Cuc sng nh th khng th gi l thoi mi v hnh phc c.Trongtrnghpny,iu
ti u nht m ti c th khuyn cc bn l nn c mt ngi nh ca ring mnh mingi
trong gia nh thoi mi tr ng v t dothchinnhngcngvicnhmhtrchocucsng
ngymttthn.
Theo ti ngh, nhng ngi chovaytinthngsnlnggipnhngaimuncmt
ngi nh v t ai ring ca mnh. Cc bn c th vay tin hoc s dng s tin tch gp
xy nh. Khi , c gia nh bn c sng yn vui, hnh phc trongnginhcachnhmnh.
Cc b v c th trngtrtthmcytri,raucicithinnhngban,concicabns
c vui chi nhng ni schs,anton.Bygi,bnhontonyntmlmvictrn,
thi gian c th hai nm, bn nmhayminmchnghn.Cngvicnycnggingnhbn
ang tr tin thu nh hng thng vy. Nhng t y tr i, cuc sng ca bn sang mt
trang mi tt p hn,bivbnangshumttisncgitrvcymiquynhn
camnhivicnnh.
Khi c nh ri, mt mt no bn c th gim c mt s khon chi tiu lt vt
khc, khin s tin bn lm ra c d d hnvcthpngccyucukhc,gpphn
nng cao mc sng. ngha ny chnh l cch cha tr th nm: Hy quyt tm s hu mt
ngi nh, v nh th bn mi c th tch ly c tin bc vciukintthnthchin
nhngcucutmanglilinhuntrongtnglai.
CCHTHSU:mbongunthunhpludi
Thng thng, cuc i ca mi ngi u phi triquaccgiaiontthuuth
cho n bc u. Arkad ni lp hc vongythsu. Vvy,ticthnirng:Trch
nhim ca mi ngi l phi bit chun b mt khon ti sn cn thit khi bn vgi.iuny
khng ch nhm nui sng bn thn khi bn an hng tui gi, m cn c thchucpchocc
thnh vin trong gia nh khi bn khng cnkhnnglmvicc.ylbihctiptheo,
nhm m bo ngun thu nhp ludikhithigianvsclckhngchophpbntiptclm
vic.
Ngi no hiu c cc quy lutlmgiuvshumtstisnthnnsuyngh
niuny.Ccbnphilnkhochuthaythchincccngviccthbomlu
dichotnglaicabn.
C nhiu cch khc nhau m bo cuc sng ca cc bn sau ny. V d nh ct
giu ti sn vo mt nikno.ylcchmmingithnglmnht,nhngnddng

trthnhmctiucanhngktrm.Vvy,tikhngnhnmnhnkhochny.
Mt cch khc l mua nh ca v t ai. Bi v, nhng th ny c th tntiludi
v sau ny nu cn, bn c th bn hay cho thu thu li. y l mt cch tt nu bn bit
chnnhngcnnh,nhngmnhtcgitrtrongtnglai.
Hoccnmtcchkhcnamccbnddngthchinc,lchovaynhng
khontinnh.Theothigian,nsphtsinhlinhun.Stintnglntlthunvithigian
bn cho vay cng lu th sau ny s tin thu v cng ln. Ty theonhucutrongtnglaiv
kh nngcchinti,bnnndnhramtkhontinnhchokhochnyngaytby
gi. Cch ny c thm mt u im l vi kh nng tnh ton ca mnh, bn c th bit trc
cl10nm,20nmsau,stinbnsnhnclbaonhiu.
Trc y ti c quen mt ngi th lm dp tn l Ansan. Ansan cho bit, c mi
tun anh u cho ngi vay tin vay hai ng bc. Sut 8 nm nh vy cho nmtngyn,
ngi vay tin tnh ton vchoAnsanbittngstingcvlitnhtheomclithngthng
lcbygi,lnnkhong1.040ng.
Ti rt hoan nghnh v khch l anh ta rng nu tiptcgitinunnhvytrong
mi hainmna,thstinthucslnn4.000ngbc.Vimtstinnhvy,anh
tacthmbocucsngsungtctrongnhngnmvgicamnh.
Theo ti, y l cch ti u nht trong kh nng hin thi ca cc bn nhm bo m
cuc sng trong tng lai ca mi ngi. Vi cch ny, cc bn khng cn sdngnhiutin
trongcngmtlc,mchtrchramtphnnhtrongtngstinlngeohpcaccbn
thc hin dn dn. Ti nh gi cao cch lm ny, bi v bt kaicngcththchinc
vcthlmbtclcno.
y l phng thc chatrthsuchomttitinrng,mtheotinghccbnnn
bt tay thc hin ngay by gi: Hy chun b cuc sng trong tng lai bngcchhngthng
cho vay nhng khon tin nh.Stinnytheothigiansgiatngrtnhiu,mbosauny
bn s c mt s tin cn thit nui sng bn thnvgianhkhimnhkhngcnkhnng
laongna.
CCHTHBY:
Tngcngkhnngkimtin
Vongycuicngcalphc,Arkadtrnhtrngctting:
Hm nay ti s ni cho cc bn nghe v mt trong nhng phng thc mang tnh
quyt nh nht nhm cha tr ti tin nh tnh ca cc bn. Ti s khng ni v vng nam
nivchnhbnthncaccbn,vntngtriquanhngthnhcnghaychucphinhng
thtbitrongcucsng.
Cch y khng lu, c mt chng thanh nin tm n ti vay tin.Khitihildo
anh ta cn tin, anh ta ku ca rng dostinkimrakhngchitiu.Ngheth,titr
li vi anh ta rng, anh l mt khch hng vay tin ng thng nht. Bi v, cho d anh ta i
vay mn bao nhiu i chng na th vn khng anh ta tiu xi, v ttnhinanhtacng
khngbaogitrhtn.
By gi, iu cn thit nhtlcuphinlckimnhiutinhntiuxichotha
thch.Vyculmgtngkhnngkimtincamnhno?Tihichngtrai.

 Trong hai thng, ti su ln n gp ngchitnglng,nhngkhngem

liktqugc.Chngthanhninchnnnp.
Ti rt bun ci v cch suynghkhngincachngthanhninn.Biv,anhta
khng h cmtchtnlcnotrongcngvic.Anhtachmuncthtnhiutintiuxi.
Ttnhin,ngchcaanhtakhngthpngyucuvlc.
Vy cn phi lm th no c th thc hin c nhng c mun ca bn thn?
Theo ti, trc tin cc bn cn phi hiu r l mnh thtsmongmuniug,vcphi
l mt iu xc ng hay khng. Chng ta thng mong c c giu c, nhng chng ta
khng bit rng, ang trong tnh trng ngho kh m mun c giu c ngay th ch l iu
khng tng. Nhng nu bn mong c c nm ng tin vng, th chnh l mong c c
mc ch r rng, c th v nm trong kh nng ca bn. iu ny chnhlnglcmnhm
thc y bn phithchinchobngc.Vsauthkhngcgngncncbn vi
nhng cch thc tng t nh cch lm c nm ng tin vng u tin tip tc c
thm mi ng vng hai mi ng tin vng mt ngn ng tin vng Th l hin
nhin bn tr thnh mt ngi giu c. Hc hi phng phptcmtmongmun
nh, tc l bn rn luyn v trang b cho mnh nhng kh nng t nhng mc tiu ln
hn. y l mt tin trnh cng vic m qua s giu c s dn dn tch ly: trc htlc
c nhng mn tin nh, ri sau l nhng mn tin lnhn.iunycngngnghavi
vic bndnnmrphngcchkimtinvckhnngtrthnhngikimcnhiu
tinnht.
tr thnh hin thc, nhng c mong ca bn cn phi c th, ng thi khng
c qu cao hay qu thp so vi kh nng vn c ca bn. Nu bn t ranhiuthamvng
vt qu kh nng ca mnh th chc chn bn s khng thc hinc,mckhicnchuc
ly s chn nnvnhngsuynghtiucc.Ngcli,nhngiuqungin,nmtrongtm
tay v c th d dngthchinthnskhngtoranhngnglckhuynkhchbnnlc
phnu.
Hn cc bn cn nh khong thi gian ti ang l mt ngi th khc ch trnnhng
tm th t st vi tin cng ba cc bc mi ngy. Lc , ti quan st thy nhng ngi th
khclmvicgiihntivctrcngcaohn.Thyth,tiquyttmkhngthuakm
h. Chng bao lu ti thnh cng. iu ny khin cho ti thch th v tp trung n lc lm
vic nhiu hn. Cui cng, ti tr thnh ngi khc ch nhanh v p nht. Vi k nng iu
luyn v tinh thn hng hi lm vic, ti c tr tin cng cao hn mkhngcnphin
gpngchitnglng.
D lm bt c vic g, cc bn cng cn philunluntmcchtraudi,nngcaocc
k nng ngh nghip ca mnh. Nu l mt th th cng, bnphihchinhngphngphp
v cchsdngcccngcmitaynghngycngiuluynhn.Nubnlmvictrong
ngnh php lut hay bnh vin, th nn tham kho hoc trao i kin viccngnghip
nng cao kin thc.Hocnulthnggia,bnphithngxuyninnhiunitmmua
nhng hng ha tt nht vi gi r nht, nhmthucnhiulinhunhnmkhchhngca
bnvnthyhilng.
Qua by ngy, ti trnh by vi cc bn by cch cha tr cho mt ti tin trng
rng, lm cho n y dn v khin bn tr nn giu c. Bng kinh nghim ca mt cuc i

tng tri v thnh t, ti khuyn khch cc bn hy vn dng nhng phng php ny i

n s thnhcngvtinbc.Ccbnnnbitrng,giyBabyloncnhiuvnghncc
bn ngh v s vng cho tt cmingi.Ccbnhyvnlnvmnhdnthchnh
cc phngthclmgiutrn,hoclachnmttrongnhngcchphhpvihoncnhca
minginht.
Trc ht, cc bn hy p dng v lm giu cho bn thn ca cc bn, ri sau
truyn dy cho tt c mi ngi, h cng chia s vlmgiukhngchchobnthnhm
cngpphnlmgiuchovngqucthnyucachngta.

Chng4:Nmquylutcavng

TS Mt ti vng v mt mnh gm trn khc nhng li khn ngoan, cc anh s

chn cino?Trongnhsnglplecangnlatbngnhngbicykhsamc,nhng
gngmtrmnngnhlnmtnimthchthtrccuhicanggiKalababthngthi.
Vngch,chnvngch!Haimibyngicngnglotlnting.
ngKalababmmcimtcchlng:
Khoan ! ng dng li, a cao mt cnhtaychvomnmri
chm ri tip li. Chng ta hy lng nghe ting h ca nhng con ch hoang kia.
Chng ang tru ln tng hi trong ci i. Nubygichochngn,chngsnhth
no nh? Chng s nh nhau bt k sng cht tranh ginh ming n m khng cn
bittingymaisnhthno.

Con ngi cng ging nh vy. Bt chp c s khn ngoan, chng ta

ch ham ly vng. Song n ngy mai, chng ta li tru tro ln bi v chng ta mt
vng.

Tht ra, vng ch dnh cho nhng ngi no bit quy lut ca n v tn trngccquy
lut.
Nhng cn gi lnhbuttrongmsamcoothin,Kalababcixungkot
ochongcheichnrnricamnh,rithongthnitip:
Bi v cc bn tn ty, chm sc rt chu o by lc ca ti v chu cc
nhc khi i bng qua sa mc nng bng, ng thi cc bn kin cngchinuchngli
bn cp lm le mun chim s hng ha cati,nnmnaytiskchoccbnnghecu
chuynvnmquylutcavng.Mtcuchuynmclccbnchahnghenbaogi.
Ny cc bn, hy lng nghe nhng g ti sp ni ra y. Bi v, nuccbnnmchc
cnghavvndngnthtttthchngbaolusauccbnskimcnhiuvng.
ng Kalabab bng im lng v trm t trong giy lt. Trn u mi ngi, nn tri x
Babylon huyn hoc nhngvsaomunmulplnh.Phasaulngh,nhngchicluvibc
mu c neo chc chn vo nhng ci cc, phng nhng cn ging v gi sa mc.
Cnh lu l cc kin hng c xp tm tt vi nhng tm vi b chc chn bao bc bn
ngoi. By lc nm di trn ct, ang nhai li mt cch thchthsthcnbanchiu,thnh

thongcconphtranhngtingkukhnkhntqung.
Chng ti nghe ng k rt nhiu v nhng cu chuyn hay, ng Kalabab !
Ngi ph trch vic ng gicckinhnglnting. Saukhihonthnhcngvicchong,
chngtisvndngnhnglichdnkhnngoancanglmgiuchobnthn.
Trc y, ti k cho cc anh nghe v nhng cuc mohimmchnhtitri
qua khi n nhng vng t l, nhng m nay ti s k cu chuyn v ng Arkad, ngi ni
tingkhnngoanvgiucnhtBabylon.
Chngtinghertnhiuchuynvngy.Ngiphtrchp.
ngKalababgtuvbtuk:
ng Arkadgiunht,bivngylngigiinhttrongvictmravng.mnay,
ti k cho cc anh nghe v s khn ngoan ca ng ArkadmchnhNomasir,contraicang
y,kchotinghekhiticnlmtcubNineveh.
Ngy y, ti vn cn rt tr vilmthugingnhccanh.Tithngmangnhng
b thmln,loipnhttheongchnnhNomasirbnchongy.Hmy,chthn
ng Nomasir chn mua nhng tm thm tt nht v c mu scvavingta.Saucuc
mua bn , ng Nomasir mi chng ti li ung ru. Ru ca ng y rt thm v ngon.
Tinghlloirungonnhtmlcbygiticthnmc.
Trong cuc i m , ng ta k cho chng ti nghe cuchuynvskhnngoan
cachamnh.cnglcuchuynmtispkrachoccbnnghey.
Cc bn cng bit l Babylon c mt phong tc l con trai ca cc gia nh giu c
thng sng vi cha m c k tha ti sn, nhng ng Arkad khng tn thnh tpqun
ny.DovykhiNomasirntuitrngthnh,ngArkadbnchogiNomasirnvbo:
Con trai i, cha rt mun con k tha sn nghip ca cha, nhng trc htconphi
chng t con c khn ngoan s dng s tisn.Chonnchamunrng,conhyt
mnhitmmtcngvicchngtconcngckhnngkimratin.
Cha s trao cho con hai vt gip con c iu kin thc hin nh ca mnh. Nh
vysovilcchabtutodngsnghip,conthunlihnchartnhiu.
Trc ht, cha cho con mt ti vng. Nu con bit dng s vng ny mt cch khn
ngoan,thnsgipconlmgiunhanhchng.
Th hai, cha trao cho con tm th t st nung ny, trn c khc nm quy lut v
vng. Nu con ng dng chng trong cc cng vic kinh doanh bun bn, nht nh chng s
manglisgiucvuytnchocon.
Sauminmkthmnay,conhytrvnhthmchavthutlimivicchocha
nghe. Nucontralngibitsdngtinbcmtcchxngng,chaschoconktha
ton b ti sn ca cha. Cn nu con khng c nh vy, cha s hin tng tt ctisnny
chonhngnginghokh,nginxinvccthyt.
Theo li cha, Nomasir ra i thc hin chhngcamnh.Hnhtrangcaanhlti
vng v mnh gmnungcachacgicnthntrongtmvilacngvimttnlvvi
connga.

Mi nm tri qua v Nomasir thnh t quay tr v ngi nh ca chamnhngnh

hn. Nhn s kin ny, ng Arkadmmtbuiticlongtrng,minhiubconvbnb
n d. Cui bui tic, v chng ng Arkad ngi trn hai chic gh ln t trangtrnggia
i snh phng khch. i din vi h, Nomasir, ngi v v hai cu contraicangy,tip
n l nhng ngi thn v bn b u ngitrnnhngtmthmttheohnhvngcung.Bn
ngoi tri ti. Trong nh, nhng ngi n l angcmnhngchiclcccnrtdiqut
u n, nhp nhng lm du khng kh oi bc. Cnh tng trng rt trang nghim. Tt c
mi ngi u hi hp, chm ch lng nghe. Vn tng tri trong cuc sng, Nomasirim
m, t tin ng dy v bt u thut li tt c nhngiudinratrongsutminmlp
nghipcamnh:
Tha cha! Con xin by t lng khm phc ca mnh trc s khn ngoan ca cha.
Mi nm trc, khi con bc vo tui thnh nin, cha khuyn khch con sng clpv
trng thnh nh nhng thanh nin cng tui ca mnh, thay v c li, sng bm vo sn
nghipcacha.
Cha rng lng trao cho con mt ti vngvskhnngoancacha.Tuynhin,s
vngemlichoconnhiubthnh.
ngArkadmmcimtcchkhoandung:
K tip i con, cu chuyn ca con lm cha bt u thch th. Conngbquabt
cmtchititnhnhtnonh!
Vng, tha cha. Khi ra i, con quyt nh ti vng Nineveh. Lc bygi,ylmt
vng quc ang pht trin v c nhiu c hi tt cho nhng ngi tr tui. Con i theo mt
on l hnh v kt thn vi nhiu ngi. Trong s c hainginnirthotbt,vuiv.
Hcihaiconngatrngtuytp,khemnhvchyrtnhanh.
Trong cuc hnh trnh , hai ngi bn mi quen tin cn tit l cho con bit, ti
Nineveh c mt ngi giu ang s hu mt con nga m ng ta cho lchynhanhkhngc
i th. Do ,ngtatccmtmntinlnchobtcaicngachynhanhhncon
nga ca mnh. Theo hai ngi th so vingacah,conngakiachlmtconlanngn
chmchp.Vth,hnirngsnhtquytthamgiavnmchcphnthngtrongtay.
H cho bit nhmtsgian,rngnuconmun,hchoconcngthamgiavocuc
c cc .Lcyconthtsbhcunhtvokhochnghecvrthplymkhng
kp suy tnh thit hn. Cui cng, con tht bimtcchthmhivmtgnnhtonbs
vngcamnh.
Nghe n y, ng Arkad khng nhn c nn ci ln. Mt lt sau, Nomasir
chmriktip:
Sau ny, con mi bit c, ch l mt m mu nhm la gttinbccanhng
ngi chn tchnrominnhcon.Chabit,nginngNinevehchnhlng
ng ca hai ngi v sau mi ln la o thnh cng, h li cng nhau chia li. Tr chi
khmnydychoconmtbihcutintrongvicrnluynbnlnh.
Tuy nhin, chng bao lu sau con li hc c bi hc th hai, cng cay ng khng
km bi hc th nht. Trong on l hnh c mt chng traitr.Chamanhtartgiuc
v ging nh con, anh ta n Nineveh tm chilpnghip.Khibnconncmt

thi gian, anh ta boviconrngcmtthnggiamimt,vkhngcaitrngcoicahng

nn ngi nh ca ng ta nhng li vi gi rt r.Anhtabnviconlcngnhauhnvn
mua ca hng . Tuy nhin, anh ta bo rng u tin con mua trc, v anh ta phi tr v
nh ly tin ri mi gp vo c. Anhtahalsgpbngstinmconbratrongk
hochbunbnchung.
Mi vic tin hnh ng nh vy. Nhng sau , anh ta c tm cch nn n li v
khng chu tr v nh ly tinnhha.Ngoira,anhtacnbclralmtngibun
bn rt t nhng li tiu pha v . Cui cng, con nh phi chm dt vic hp tc lm n
chung vi anh ta. Nhng n lc ny vic bun bn cng gn nh sp.Shnghacnli
qu km cht lng,khchhngkhngmunghncahngna.Cnmuathmnhngmt
hng mi bn th con ht vn.Suyitnhli,conchcncchbnbnthophncn
lichomtngiDothikimcngnohayngy.
Sau , c th ni rng con ri vo nhng ngy thngkhccvvtvnhttrong
cuc i. Con i kim vic lm nhng khng ai chu thu con c. Cui cng sinh tn, con
phi bn ht cc con nga, my ngi n l v c nhng bqunoplytinmuathc
nvchng.Nhngmingytriquathstngquncaconcngbcthithn.

Trong nhng ngy y, con cht nh n li cha dn trc lc con ra i, cha ! Cha
mun con hc hi, rn luyn v tr thnh mt ngi n ngthcth,chnchnvinhngtri
nghim cuc i. V vy, con quyt nh phi thc hin cho bng c nh , nu khng
conskhngtrvgpcha.
Nghe n y, ngi m lng l lau hai hng nc mt chy xung trnigm.B
khngngacontraicamnhphichunhiukhcc,vtvnhth.
Nomasirktip:
Con ly tm th t st ra v cn thn c i clinidungcaccquylutvng.
Con nhn thc rng, trc tin mnh phi hiu c n, sau mi hy vng to ra v gn gi
c vng. Con bn hc thuc lng tt c cc quy lut . Vkthpvinhngkinhnghim
c rt ra t nhng ln vp ng trc y, con mnh dn quytnhkhinocchithun
tinthnhtnhphivndngccquylutnymtcchkhnngoannht.
Nhn m nay c cha ngi y, con xin c li nm quy lut vng changttc
s khn ngoan ca cha. Con thy mnh l ngi tht dim phc c cha truyn th cho
nhngkinhnghimqubuy:
Nmquylutcavng
1. i vi nhng ngi sn sng dnh ra mt phn mi s tinkimctchly
choringmnhtrongtnglai,thvngsnvnvislngngycngnhiu.
2. Vng l ngi lm cng cn mn v nhit tnh nht i vi nhng ngi ch khn
ngoanbitnhnrakhnngsinhlivphttrincan.
3. Vng lun lun trung thnh v em li li nhunchonhngngichthntrngu
ttheolikhuyncanhngngikhnngoan.
4. i vi nhng v u t kinh doanh m bn thn mnh cha nm r hoc khng

cngigiukinhnghimchbothrtdbmtvng.
5. Nudngvngkimlimtcchphiphphoclmtheonhnglikhuynkhng
ng, la o hay ph thc n cho nhng kinh nghim yu km th rt d thtbivmtsch
vng.
l nm quy lut ca vng cha ho phng tng cho con. So vi mt ti vng, th
theocon,ncgitrgphngchcln.
Nomasirnhnchaycmkchvnitip:
Con xin k tip cu chuyn n giai on con ang lm vo cnh tng qun v tht
vng nht trong cuc i mnh. Khi , conmtschvng,nga,nl,oqunp.Cuc
sngcaconchmctngngy.
Tuy nhin,quacngingtrilisng.Thivncaconcngnkhiconkimc
viclm.lcngviccaiqunmttonnlxytngthnhvngquc.
Khi c thu nhp, con bt u p dng quy lut th nht ca vng. Hng thng con
tit kimmimtngxuctrchratstinlngrtticacon.ccmtng
bc l c mt thi gian di. Bi v, con cn phi lo trang tri cuc sng tstinlngrteo
hp . Con lp k hoch chi tiu tit kim nmccthchpnhnc,viquyttm
phikimlisvngmchachocontrongthigianngnnht.
Vomtngykia,ngichnl,vntlutrthnhngibnthnthitcacon,
ngpconvnirng:
Anh l mt chng trai tr bit tit kimvkhngphungphhtstinkimc.S
vnganhtchlyc,liuccchnonsinhlithmchoanhkhng?
Vng! Con p li. Mong mun ln nht ca ti hin nay l tch ly s vng
trc y cha ti cho ti. V thiu kinh nghim bun bn m ti tiu tn ht s vng
ri.
Anh c mt mong c rt tt p khin ti rt thn phc. Chc anh cng bit, c
nhiu cch s vng titkimsinhlivgipanhnhanhchngtcnguyn.Anhc
nhutkhng?
Tht tic! Ti triquanhiukinhnghimthtbichuaxt,nntirtsbvpng
lnna.
Nu anh tin tng ti, ti s mi anh tham gia vo mt k hoch s dngvngrt
hiu qu. Anh ta p li. Trong vng mtnmna,tngthnhnysxyxong,cngvic
tip n l c nhng cnh cng bng nggncccaravonhmbovvngquc
trnh khi nhng cuc tn cng ca k th. Theo ti nhn thy, khp x Nineveh ny khng
gom s lng ng c cng v nh vua cngchahnghniuny.Khochca
ti l chng ta s huy ng mi ngi gom gp vng v gi cho mt onlhnhtincynht
n nhng khu m ng cch y rt xa nh mua gim. Sau , ng s c a v v d
tr Nineveh. n khi nh vua ra lnh c cng, chng ta s mang bn s ng y. C th
trong dp ny, ng scgirtcao.Cnnutrnghpnhvuakhngmua,chngtavnc
thbnngchonhngngickhin,lmtng...
Nghe anh y trnh by k hach u tny,connhnthyylmtdpmayhimc

 tunthquylutthbacavng.Vvy,conquytnhuttonbstintitkimca
mnh vo . Qu tht, k hoch ny khng lm con tht vng. N manglithnhcng
ngoi sc tng tng v s vng tch ly nh nhoicacontngngkquatbunbn
.
K t , con c cng nhn lmtthnhvincanhmngilunthchinnhng
cuc kinh doanh mo him mt cch cn trng y. H u lnhngngikhnngoanvlun
bit cch s dng vng sao cho c li nht. Lc no h cng tho lun cn thntrckhitin
hnh nhng k hoch kinh doanh mi. H khng bao gi ph thc tin vng ca mnh vo
nhng v u t khng sinh li hoc c nguy mt trng vn. Nhngviclmkhkhonhc
, nga ua, u t m cha tm hiu k lng nh xy ra trc y vi con... h u
khng mtti.Biv,ivinhngtrny,hcthvchranhngimbpbmngaylp
tc.
Qua vic hp tc lm n vi nhng ngi ny, con rt ra nhiubihcsusccho
ring mnh trong vic u t vng antonvmanglilinhuncaonht.Theothigian,tisn
ca con mi ngy mt gia tng, con khng nhng thu li s vng b mt trc y,mcn
kimcnhiuvnghnthna.
Sau nhng ln vp ng ri thc hin c nhiu v u t thnh cng, con rt ra
nhng kinh nghim qu gi, ng thi ngy cng hiu r hn nm quy lut cavngmcha
trao cho con. i vi nhng ngi khng bit v nm quy lut ny th h rt d mt vng
trong u t kinh doanh. Nhng nu bit tun th theo cc quy lut , h khng nhng gi
cvngmcnkhinvngngycngphtsinhlinhun.
Nomasir ngng li mt lc ri ra hiu cho ngi n langphasaucnhca.Ngay
lp tc, ngi n l mang vo ba ti dartnng.Nomasirlymttivtnlnsnnh,
trcmtchacamnh,rinitip:
Trc y, cha cho con mt ti vng ca Babylon. By gi, con xin hon li cha
mt ti vng ca Nineveh c cng mt trng lng nh nhau.Nhchatraochoconmtmnh
tsttrnkhcnmquylutcavngmgiyconccnhngyhmnay.Bygi
thay vo , con xin biu cha hai ti vng ny. Va ni, Nomasir va t tip hai ti vng
xung sn nh. iu ny chng t con coi trng s khn ngoan ca cha ln hntivngm
cha chocon.Nukhngcskhnngoanny,vngsnhanhchngvutkhitayngis
hun.Cuchuyncaconlbngchngrrngnhtchovn.
Tha cha, gi y con rt t ho khi ng trc mt cha v nh s khn ngoan ca
chatruynchocon,contrnngiucvcmingiknhtrng.
ngArkaduymtbntaycamnhlnuNomasirvni:
Con tip thu rt tt nhng bi hc ca cha v cha tht maymnkhiccmt
acontrainhcongiaophttctisncamnh.
Kalababngngkvchmchnhnvonhnggngmtcaccchngtrai:
Cu chuyn v s khn ngoan ca ng Arkad em li cho cc anh suy ngh g? Ai
trong s cc anh c thbctitrcmthaingsinhthnhthutlicchsdngstin
kimccamnhno?

Khnggiannhchngxung,khngmtailntingtrli.ngKalababbnnitip:
Cha m cc anh s ngh nh th no khi ngheccanhnitiuphalngphhays
dng mt cch di dt s tin ca mnh, ri cui cng vn phi sng mt cuc sng i
ngho,ccc.
Th khng phi do s mnh quyt nh ngi ny giu c, cn ngi kia phi cam
chu cuc sng ngho hn sao? ng hy lm n gii thch iu ny cho chng ti hiu. Mt
chngtrailnting.
Khng ai c th quyt nh s phn giu c hay ngho hn ca mnh c. Tht ra,
nhng ngi s hu c nhiu vng v tr nn giu c l nhng ngi hiu r nm quy lut
ca vng v bit tun th theochnglmgiu.Trcy,ticngnghokhvilmthu
nh cc anh. Nhng do ti hc v tun th theo nm quy lut vng, nn ti tr thnh mt
thng gia giu c. Vic tch ly ca ci v tr nngiuckhngphilmtiubndoto
ha ban tng, m l do con ngi quyt tm lm vic v tm mi cch pht trin s ti sn
ca mnh. i vi nhng ngi bit tip thu s khnngoan,bitsuyonvkintr,ngthi
chu kh lm vic v tun theo cc quy lut ca vng th cui cng chc chn cc bn s c
csgiuc.
Mi mt quy lut trong nm quy lut ny u c u im ring ca n, m bt c ai
cng c th p dng c. Cc anh nn hc thuc lng ngay t by gi v khng ngng tm
hiu, khm ph nmcnghcanmtcchthuo.Saunynucchithunli,
cc anh nn mnh dn vn dng nhng quy lut qu gi ny vo cng vic kinh doanh lm
giuchobnthnvtncchngta.

Chng5:Gpgnthnmaymn
T sau khi Arkad kt thc by ngy ging dy v phng thc lm giu, n hc tr
thnhnihpmtcanhngngiquyttmthotkhiinghokh.
Gi c, tr c, nhng a s tui trung nin h hn nhau cng hp li y
bn bc, tho lun v con ng lm cho bn thn v vng quc ca h tr nn giu c,tt
nhin l disdndtcamtngiykinhnghimvnhithuytlvthnggiagiunht
thnhBabylon.
Hmycngnhmingy,mttrilncao,rcnhmttriculakhnglthiu
chy vn vt. Khng kh sa mc nng bng y vn khng ngn cn bc chn ca Arkad i
n din n quen thuc ca mnh. n hc, bn ngi n ng ang ngi trn nhng tm
thmnhtridinnnhchnhngngikhcn.
Khimingiynv,Arkadlnting:
Ngyhmnay,chngtastholuniugno?
Sau vi giy do d, mt ngi dt vi thn hnh kh vm v khim tn ng dy v
p:
Ti c mt vnrtmunmangrabnbc,khngbitngvnhngngibn
ynhthno?
Nhncskhchlcamingi,ngithdtvinitip:

 Chuyn l hm qua, ti tnh c nht c mt ci ti ng vi ng tin vng trn

ng. Tithymnhquthtlmtngimaymnvtirtmunmnhlungpcnhng
iu tng t nh th. V vy, ti xin ngh mi ngi hy tholunvnLmthno
thu ht s may mn? vimcchtmhiunhngcchthcthngxuynccsmay
mn.
y l mt ch rthayvngchngtatholun. Arkadnhnxt. Vyth,
cc bn hy ni th xem, lm th no chngtatmranhngcchthcnhmthuhtsmay
mnnvimingi?
ngth!ngth!Hnphicnhiucchlmch!Nhiungihohcpli.
Nghevy,Arkadnitip:
bt u cuc tho lun, trc htchngtacnnghenhngcuchuynvsmay
mn m mt s ngi tng gp, nh ngi th dt vi ca chng ta ngu nhin nht c
vng m khng cn mt snlcno.Nginocthktipchochngtinghevsmay
mncamnhkhng?
Bng nhin, c hi trng im lng. Tt c mi ngi unhnquanhvchi,nhng
vnkhngcailnting.
Khng c ai ht sao? Arkad hi li. Vyloimaymnnychcchnltkhixy
ra v chng ta cng rt him gp phi. Nu th, c nginoaraxutkhcchngta
tiptctholunkhng?
Ti xin c kin! Mt ngi n ng tr tui nmctmttngdy. Khini
v s may mn, phi chng chng ta thng ngh n cc sng bi, ni c n thn May Mn
phhchochngtathngcnhiutin?
Nginngvanixonglinngixung,bngcmtngikhclnting:
Xinngdngli!Anhhyvuilngnitipi!Cphichnhanhtngcvn
thnphhvthngbcccsngbikhng?
Mtngitrtuikhccnghatheoviginghihc:
Bn c nhn thy b ta khng? Bn cnhnthybtaiukhinhtscsc
gipbnkhng?
Mt khi u hay y! Arkadngh. Chngtathpyltholun,xem
xtmikhacnhcaccvn.Nuchngtakhngbitncchotngcasngbi,tc
mt mt no khng bit n khuynh hng chung ca nhng ngi mun th vn may khi
bramtstinnhnhmhyvngthngcmtstinln.
Vn ny khin ti nh li t c cc uangangyhmqua. Mtngikhc
ln ting. Nu v n thn ythngvingthmnhngsngbi,thchchnbtacngkhng
qunghnnhngcucuanga.
Ch cho mi ngi yn lng, Arkadmmcimtcchlngtrcsact,
rini:
L do g khin cc bn suy ngh rng, v n thn ttbngkiachnnhngtr
en trongsngbihaynhngphiuccctrongcccucuanga?Tivnlunitmvn

thn ny, nhng khng phi trong sng bi hay nhng cuc ua nga v ngi ta
thng thua nhiu hn thng m nhng cng vic con ngi thng xuyn lm v to ra
nhiucacigitrchobnthn.
Chng hn nh cng vic cy cy, trng trt, bun bn, hay nhng ngh nghip chnh
ng lng thin khc th c c hi mang li li lc hn nhiu so vi nhng tr en kia.
Bn n lc lm vic cng nhiu th s tin thu nhp cng cao. Thc t, c th cng vic kinh
doanh khng phi lc no cng thun li v manglilinhun,vthnhthongchngtacngc
nhng phn on sai lm haynghtrngtrtvngpkhkhndothitittrnginhngnhn
chung,nuchngtakintr,chmchthvngthicthnhtu.
Cn i vi nhng tren,ccckia,thtrangichibaogicngthuavch
sng bi bao gi cng thng. Cc bn u bit rng khi chng ta nm ht sc sc xung, nu
trng th ch ci s chung cho chng ta gp bnlnstintatcc.Nhngnutrt,thhn
nhin chng ta thua t. Nhng c mt im quan trng m cc bn thng khng bit, hay
khng ngh n. l ht sc sc c su mt, chng ta ch thng khi t trng mt trong su
mt v vy, mi ln gieo ht sc scxung,chngtaphimtnnmlnmaymn,nhng
nu trng th chng ta ch c chung gp bn ln, c ngha l ch cbnlnthngcc.Mi
ln gieo, ch ci lun cmchcphnthngtrongtay,tnhtmtkhonbngmtphnnmca
stintcc.Theossptnhth,chcchnrngngichibaogicngthua.
Nhng thnh thong ngi chi vn thng c nhng khon tin kch x ch!
Mtnginolntingphni.
Thnh thong c nh vy! Arkad ni. Tuy nhin, ti xin hi cc bn rng, bnc
chc mnh s kim c tin bng cch ny trc khi b thua chytihaykhng?Vnumay
mn thng c mt vi ln, th bn ngh kim tin theo cch nh vy c c thng xuyn
khng? Ti quen bit rt nhiu ngi thnh t Babylon, nhng ti khng thnochramt
ngi, d ch mt ngi duy nht, khi u s nghip ca mnh bngcchnhth.ivi
cc vangcmttiy,nucaikhisthnhcngsnghipcamnhtccsngbi,
tirtmongngibnthngthnchobitcuchuyncamnh.Cphithkhngccv?
Tt c mi ngi im lng, khng ai tr li c cu hi ca Arkad. Mt lt sau, c
ngirtrlnting:
iungvayucucbaogmnhngngichsngbikhng?
Arkadp:
Nu bn ngh khng c ngi no khc ngoi nhng ngi ny. Xin mi ngi cho
bit, c phi nhng ch sng bi vnthngdodmikhichngtahivngungcthunhp
cahkhng?
p li cu hi ca Arkad ch l nhng ting m khe khcanhiungi.Thyth,
Arkadnitip:
Chc chn rng vic tm kim may mn sng bi, nhngcucuangahaynht
c citirikhngemlisgiucvthnhcngludichochngta.Vybygichng
ta hy tho lun n cccngvickinhdoanh,bunbnxemsao.Tichorng,mtcucgiao
dch lm n mang li nhiu li nhun khng phi l s may mn tnh c, m l phnthng

xngngchonhngnlccachngta.Cainghvntholunkhckhng?
Arkadvadtli,mtvthnggiakhcaotuinglnxinni:
Xin qu v thn hu v ng Arkad ng knh cho php ti ni ra suy ngh ca mnh.
Nu ng nhccvbo,victintngvocckhnngkhnkhovuctinhnhys
khin chng ta thnh cng trong cc hot ng kinh doanh, th ti sao chng ta khngxemxt
n kha cnh nhng c hi tnh c c th dn n thnh cng v em li li nhun khng l?
C thnhngdpmayrthimkhixyra,nhngthnhthongnvnc.Chchnycrt
nhiu ngi gp trng hp b vut khi tm tay nhngchithnhcng.Vyxinnhqu
v,nhngaitngtringhimsvictrnhyklichochngtingheckhng?
ng l mt suy ngh tinh t! Arkadlntingtnthng. Vyaitrongchngta
tnggpmaymnvvutmtn?
Nhiucnhtaygiln,trongccvthnggiavanikia.Arkadngh:
V ng l ngi a ra vn ny, nn trc ht chngtirtmongnghekinca
ng.
Ti rt vui lng thut li mt cu chuyn qu v thy c mt ngi c th tin
nrtgnsmaymn,nhngsaulibvutmtkhinanhtavcnghitic.
Vngithnggianbtuk.
Nhiu nm trcy,khiticntrvmilpgianh.Lcyticnchalmngh
kinh doanhmhngngyvnilmcngchongikhcnuisngbnthnvgianhca
mnh. Mt ngy n, cha ti h hi tm n v thuyt phc ti thamgiavomtvut.ng
ni rng, con trai ca ngi bn thm giao vi ng ang d nh mua mt mnh t kh cn
nmkhngxakhuvcchngtiangsng.
Ngi d tr saukhimuaxongschodngbagungncancvomnh
t y, bin n thnh t c th trng trt c. Sau , anh ta s phn mnh t y thnh
nhnglnhvbnchonhngngicnxynhvtrngtrt.
Do chng trai nychoncnhgingti,chlmtthanhninlmvickimsnghng
ngy v gia nh rt ngho nn khngtichnhthchindnh.Vvy,anhtaquyt
nh r nhiu ngibncnggpvnut.Khochnycmihaingithamgia.H
u ang i lm nui sng gia nh, nn ng trch ra mt phn mi s tin kim c
gp vo cng trnh cho n khi no mnh t c bn li. S tin thu c s phn chia
ngtheotlmmingigpvn.
Con trai ! Cha ti bo. Gi con cn phi suy ngh v hnh ng chn chn nh
mt ngi trng thnh. Cha mong con rt kinh nghim t sai lm ca cha lc cn tr
mnhdnbtuxydngchomnhmttisncgitrvcmingintrng.
iunybnthnconcngrtmongmuncha!Tipli.
Vy con hy lm theo li khuyn tt p ca cha ngay bygii.Connnlmcng
vic m ng l ra cha phi lm khi vo tui ca con. T s tin kim c hng thng,
con hy trch ra mt phn mi thamgiavonhngcucutkia.nkhibngtuicha,
consshucmttisncgitrchobnthncon.

 Conrtmuntrthnhmtngigiuc.Concngcnkimcthtnhiutin
trangtritrongcucsng.Tuyvy,conangbnkhonkhngbitcnnnghetheolikhuyn
bocachahaykhng,bivconvncnrttrvcnnhiuthigianlmmichuyn.
Chatngnghnhthkhibngtuicacon,contrai!Thy,rinhiunmtri
qua,chachngthlmciugc.
Thi i con ang sng khc thi tr cacha,cha!Constrnhvtxecacha.
Xinchanglo.
Con ang c c hi may mn ln trong i,contrai!Dpmaynysgipcontr
nn giuc,chakhuynconngnnchmtrna.Ngayngymai,conhytigpvthng
lngvianhtagpmtphnmistinkimccaconvokhochy.ylmt
s u t quan trng cho tng lai ca con, vvyconhynhanhln.Chikhngchiai
bao gi. Hm nay n y, nhng ngy mai n n ni khc ri. Th nn, con ng baogi
chmtr!
Mc nhng li khuyn ln, thc gic ca cha, ti vn lng l khng thc hin cng
vic . V ri, tibcunhtvonhngciochongp,sangtrngngoichnnb
tin ra mua hai ci cho ti v v ti. Nu dnh ra mt phn mistinkimcut
vo k hochkia,thtikhngthmuacnhngciopnhth.Tisaotiphihysinh
nhng s thch ca bn thn lm nhng cng vic mt nhiu thi gian nh th? Chnh v
nhng suy ngh nh vy m ti khng lm theo likhuynykinhnghimqubucacha
ti. Sau mt thi gian, quthtcngtrnhymanglilinhunrtlnvmingithamgia
vo k hoch thu c mt khon tin gp mi my ln s tin vn b ra. iu ny
khin ti v cng hi tic v thm trch mnh tht thiu khn ngoan, ngoan c khng nghe li
khuyn ng n ca cha mnh. Cu chuyn ca ti l minh chng c th rng ti vut
mtchilmgiucamnh.
Trongcuchuynny,chngtathycmaymnsnvinhngaibitnnhn
n. Ngi n ng ngibncnhvthnggiavakchuynlnting. Vicmtngito
dng c sn nghip lunluncnhngbihcgitrngchngtahchi.Chngtac
th khi nghip ch bng mt vi ng bc l, hay bng mt s tin trch ra t khonthunhp
nh nhoi ca mnh. Nh chnh ti chng hn,tibtusnghiplmgiucamnhkhicnl
mt cu b v mua mt con b ci vi gi mt ng bc. Cho n by gi ti s hu
cmttrangtrichnnuigiasccslnglntingncon.
C hi khi u cho s giu c c th n vi bt k ai, nhng n tythucvovic
conngicnmbtcchihaykhngvthchinnhthno.Mtlbitnmbt,
quyt tm thc hin t thnh cng v s hu c cc ti sn c gi tr hai l b quac
hihockhngcchthchin,risutisngtrongsnghokhvhitic.
Ti cng xin c pht biu v vn ny. Mtngikhclnting Tilngi
Syri. Mcdsdngngnngcaccbnkhngthnhtholm,nhngtirtmunging
tn ngi bn thng gia va ri. Nu ti gi tn ngi thng gianytheongnngcacc
bnthchcchntiphtmkhngng,nhngnutigibngtingSyri,thclccbns
khng hiu. Vyth,knhthattcquv,numuncmtcitnchunggingictnh
n trnh hoc khng chu lm vic nhm em li li ch cho bn thn anh ta, th cc bn gi
ngilgnh?

Mtktrhon,l.Mtgingnictln.
Chnh l nh th ! NgintSyrihutayngtnhmtcchmnhm. Vi
tnh trng nhth,anhtachmtthigianchimthi.Khidpmayn,anhtalibomnh
ang c nhiu vic phi lm v xin hy i . Anh ta khng h bit rng, dp maykhngch
i mt k chm chp no c. Nu ngi no mun nm bt c hi th phi nhanh chn ln,
phi quyt tm thc hinncngmimongtndngcuimcachi.Dovy,ti
khng nh rng bt c nginochmchp,dodtrcmtchitt,thchthlmt
klmtcchngtic,vchcchnlanhtashihnkhngkhcgngibnthnggia
lccntrcachngta.
Vthnggianglnvcimnhpli:
Ti xin t lng knh phc bn! Bn khng ngn ngi ni mt cch thng thn n
vn.
hiu r vn , chng ta cn nghe cng nhiu cng tt nhng kinh nghim khc
nhauvsmaymn.Aicthkchochngtinghenakhng?Arkadhi.
Ti s k! Mt ngi n ng trung nin, mc o chong mu p li. Ti l
mt ngi thu mua giasc,chyullcvnga,nhngthnhthongtimuaccuvd.
Cu chuyn ti sp k ra y sminhchngmtsthtldpmayhimcthngvtquart
nhanh nh trng hp ca ti, n chntrongmtm,mcdtimongmichint
rt lu. V ng tic l ti vutmtn.nhgiiunynhthnotythucvocc
bn.
Vigingtrmngmnhhitngliqukh,ngtakli:
Vo mt bui chiu cch y nhiunm,triquamtcuchnhtrnhdingygian
khtmmuagiasc,tivnkhngmuacg.Chnnn,mtmi,tiquaytrvBabylon
v rt bc mnh v thy cng thnh ng cht. Trong khi nhngnginlcaticnglu
ra ng tm qua m, ti bun b v khng ng c nn tr dy i hng gi. Tnh c, ti
gp mt ngi nng dntrungninangiloanhquanh,cvnhrtstrutvlolngvmt
iug.Gingnhchngti,onngicangcngangbnngoithnh.
Knh tha ng! Ngi nng dn ni vi ti. Nhn bn ngoi, ti on ng l mt
ngi thu mua gia sc. Nu ng nh th, ti rt mun bn cho ng ton b by cu bo tt
ca ti. Ti t phng xa ti, ang nh sng mai em n cu ny vo thnh bn, nhng
va ri ti mi nhn c tin ngi v yuqucatihinnayanglmbnhnngnh.Ti
phi quay tr v cng sm cng tt nn mun bn by cu kia ngay lc ny. Mong ng mua
giptivccnlcatictrvngaytrongmnay.
Vo lc , tri rt ti nntikhngthquanstcbycucangy,nhngcn
c vo ting ku,tionslngcuchcphirtnhiu.Timtmingyrongruiv
ch m vn khng mua c g c. V th, ti rt hng khi trc li ngh v thng
lng ngay vi ngi nng dn. Do qu lo lng, ng y a ra mc gi rt thp so vi gi
thng thng rao bn mt con cu. Ti ng ngay. Bi v, ti bit chc vo sng ngy mai,
nhng ngi n l ca ti c th la c by cu qua cng thnh v bn vi gi cao hn rt
nhiu.
Cucthnglngktthc,tiginhngnginlmangucnmbycu,

v theo ngi nng dn, s lng c by ln ti chn trm con. Mc d rt c gng, nhng
chng ti khng ti no m c. V vy, khng bit xi quy th no ti li bo vi ng y
rng,inngymaikhimxong,tisthanhtontinchongta.
Xin lm n, tha qu ng! ngtakhnkhon. Ngicthtrchotihaiphnba
s tincachntrmconcunycngc,ticthkhihnhngaybygi.Tisli
y ngi n l thng minh v hiu bit nht cati.Sngngymai,cutasgipngms
cu. Ti rt tin cy anhta,vthnggiaochoanhtanhngvicquantrng.Vvy,ngcth
iuchnhphntinphitrcnli,nucsailchvslng.
Nhng do s ngu ti v qu tnh ton ca mnh, ti nht quyt khng chu atin
nh li ngh ca ng y ngay lc . Cuc giao dch bun bn ca ti xem nh chm dt.
Vo sng sm hm sau, trc khi ti thc dy, cc cng thnh m vcbnngitm
n mua by cu ca ngi nng dn y. H l nhng ngi thu mua gia sc ging ti. Nhn
thy by cu, h rtngnntrvigirtcao caogpbalnsoviginginngdn
ni n bn cho ti vo ti hm qua. Nhng ngi ny cho bit,dovngqucangbgice
da bao vy m lng thc trong thnh khng c d tr nhiu, nn h mua gia sc, gia cm
thay th. iu ng ngha vi vic ti mt mt chibunbnmanglilinhunrt
ln.Vycphidpmayhimcvutkhitmtaycatikhng?
y l mt cu chuyn kh c bit. Arkad nhn nh. N cho chng ta mt
bihcvskhnngoan.Mingicthynhthkhng?
ng vy! Mt ngi th lmynngakhknhgpli. Khnngoanlphinm
btvpngngaymiyucucachikhichngtanhnthyrktqucansemli
nhiu iu tt p. Trong vic bun bn, nu c mt cuc thng lng i n thnh cngv
chc chn mang li li nhun, th bn cn phibovthnhqucamnh,trnhnhngsuyngh
do d hay thiu t tin ca bn thn, ng thi cnh gic vi nhng kin can thip cangi
khc. D nhin, chn iu sai l do chng ta ngu ngc.Cnnuchniungmchngtali
c khuynh hng do d, lng l vphnvnsuytnhthchkhindpmaytriquamt.Phn
on u tin thng l phn on tt nht ca ti. Tuy nhin, thng trong cc cuc thng
lng, ti vn lun cm thy kh khn khi t thuyt phc mnh tin theo nhng phn on .
Bi vy, cng ging nh mt s t bo v mnh nhm chng li nhng im yu km ca bn
thn, trong nhng cuc thnglng,tilunphntchtnhhnhtmranhnguimnhm
cng c lng t tin ca mnh. Lm nh th ti strnhcshiticvsauvlunnmbt
cnhngdpmaynvimnh.
Cm n anh! Ti xin c ni tip. Ngi n t Syri ng dy. Nhng cu
chuyn ny rt gingnhau,bivmilncmayvutmtucnhngldotngt.Nhng
ti sao milnidinvidpmay,chngtathngdodvthilui,chkhngnghrngy
ldpttcnphinmly.Phichngnuchngtacsuynghtheoxuhngnhththchng
taskhngthnhcng?
Anh ni rt ng, anh bn ! Ngithumuagiascpli. Tronghaicuchuyn
trn, dp may vt khi tm tay l do s tr hon ca chng ta.iuchothytnhdodvn
lun tn ti trong tt c mi ngi, trong khi chng ta li lun mong mun c thnh t v
giu c. V th l khi cc dp mayn,dotnhdod,lnnchngtakhngchunmbt.
Nu hiu nh vy th qu tht tnh kh ca chng ta tr thnh k th t hi nht ca chnh

chngta.
Lc cn tr, ti khng nhn ra c iu . Nhng li ni ca ngi bn n t
Syri qu tht rt su sc. Trc y ti nghmnhlnhiuchikinhdoanhldokhnng
phn on ca ti rt t. V sau ti li tin rng,ldotrnonncamnh.Nhngcui
cng ti cng nhn ra c s tht, l do thi quen trhon,chmchp,khngbtkpyu
cu ca thc t phi ra quyt nh nhanh chng hnhngginhlythnhcng.Khihiura
s vic, ti tht s hi tic v thy rtchicatnhltrongbnthnmnh.Do,ti
tmcchthotrakhikthkiavnlnvtcnhngthnhqunhhinnay.
Cm n anh!Ticmtcuhimunnhvthnggiatrligip. Ngibnn
t Syri ni tip. Nhn dng v ngy nay, ti ngh ng l mt ngi rt thnh t. Vyhy
nichochngtibit,ngchnglitnhlcamnhnhthno?
Ngithnggiattntrli:
i vi ti, tnh l l mt k thlunrnhrp,chdpgycntrchocngvic.
Cu chuyn ban ny ti k cho ccbnnghechlmttrongnhngcuchuynmtitng
tri qua, cho thy bn thn ti cng b l rt nhiuchitttrongcucimnh.Bnthy
, chng ta khng th k trm vo khun nhng b la ca mnh, cng khng aimun
i th phng tay trn nhng khch hng tim nng c themlingunlichomnh.Mtkhi
ti nhn thc c tc hi ca nhng hnh vi th ti s loi b ngay. Phi ci thin bn
tnhdod,trtrcabnthnthchngtamicthlmgiuc.
kin ca ng th no, hi ng Arkad ngknh?Bivnglngigiucnht
Babylon, nn nhiu ngi thng bo ng l con ngi may mn. Nhng tht ra nu chng ta
khng chinthngcbntnhl,trtrcabnthn,thchngtakhngthtcnhng
thnhcngvtrnngiuc.ngcngvitinhvykhng?
Hon ton ng nh th anh bn ! Arkadthanhn. Trongsutcuci,ti
tng chng kin rt nhiu ngi theo ui ch hng ring ca h trong cc lnh vc nh kinh
doanh thng mi, khoa hc, ngh thut v khng t ngi trong s t c thnh
cng. Ti c th khng nh rng, c hi may mn dnh cho mi ngilnhnhau,nhngch
mt s ngi l nmbtcvnmayvtrnnthnhcng.Cnnhiungikhc,thngl
v do d, toan tnh thit hn m khin cho c hi tri qua, ri cuc sng cahvnkhng
c mt s thay i no c. H vn ngho i, vt v v lam l, c khi sut c cuc i vn
khngthotkhicucsngccc.
Arkadquayvphangidtvivnitip:
Anh gi cho chng ta mt ti tho lun rt hay. Vyanhnghnhthnov
smaymn?
Ti mun nhn s may mn mtkhacnhkhc.Trcy,tinghrngnliu
m ai cng mong c v n c th xy ra khng cn bt c s n lc no ca con ngi.
Nhng by gi, quacuctholunrtthvvari,tinhnthccsmaymnkhng
phi c ch i l c c. M c maymn,chngtacnphibitcchnmlynhng
c hi tt v quyt tm thc hin ngay. Do vy trong tng lai, tiscgnghtscmnh
nmchcnhngchittkhinnviti.
Anh tip thu rt tt nhng vn m chng ta va tho lun. Arkad p li.

Dp may thng em n cho chng ta nhng c hi rt t khi lp li ln th hai. Ngi bn

thng gia ca chngtacmtdpmayhimcnhnglikhngbitcchnmlynvtt
nhin b l mt c hi c th em li s giu c cho anh y. Ngi bn mua gia sc ca
chng ta cng vy, ng l anh ta c th thu c mt khon li nhun rt ln nu thc hin
ngayvicmuabycu.
Vy l chng ta tho lun rt nhiu v vn ny tm ranhngphngthcthu
ht s may mn n vi chng ta. Ti thit ngh, by gichngtatmraphngthcv
thng qua n chng ta bit mtsthtvsmaymn.l:Smaymncththuhtc
nuchngtabitnmlychi.
Cc bn hy nh iu ny, nu chng ta bit cch nm ly nhng c hi tt n vi
mnh, tc l thu ht c s may mn v nu bn quyt nh hnh ng nglc,thns
abntinhcaocasthnhcngmbnmonginht.

Chng 6 : Ngi cho vay vng vng quc

Babylon
T lu i ca nh vua, Rodan, ngi th rn gio mc ca vngqucBabylon,hn
hiukhinconngachynhbayvnh.
Nhng ng tin vng va vo nhau to nn m thanh lng xng v ci ti da nng tru
ang ong a qua li tht lng khin anh v cng thch th. Nm mi ng tin vng!S
tinmclsutcuciRodan,anhkhngdmmlcngymnhsshucchng.
Nm mi ng tin vng! Tt c l ca anh! Anh hiu r y l mt ti sn rt ln,
ng thi, anh cngcmnhncscmnhmnhlitcanhngngtin.Biv,tyanh
c th mua nhca,tai,giasc,lc,nga,xengaNhngiunycthsutcuc
ilmlngvtvcamnh,anhchachccthmuac.
Con nga vn chy bng bng trn con ng quen thuc, cn Rodan, anhkhngth
ngh g khc ngoi nhng d nh v nm mi ng tin vng . Anh s mua g, s sdng
nhthnoduytrstinnyvbommtcucigiucchoanh.
Vi ngy sau vo mt bui chiu, Rodan do d bc vo ca hng ca Mathon, mt
ngichovayvng,bunbnntrangvccloivivcqu.Anhkhngquantmnnhng
mn hng hp dn ang trng by trc mt, m bng qua v tin n phng tip khch. Ti
y, anh gp Mathon ang ngi chm ch trn mt tm thm ln v thng thc ba n do
nhngnginldaendnln.
Rodanmnhdncttingni:
Timunxinkincaanhvmtvnmtikhngbitnnlmnhthnoc.
Mathon kh bt ng trc cu ni ca Rodan, nhng lin sau anh mm ci thn
thinvni:
iu g khin anh cm thykhxnniphitmnngichovayvngxinli
khuyn, hi anh Rodan? Anh thua bc ? Hay anhangtngthiu?Tiquenbitanhnhiu
nmnayri,nhngchabaogithyanhngptixinkinc.

 Byno!Khngphitiangtngthiuhaythuabcg.Tinycngkhngphi
vayvng,mlvcntinhnglikhuynkhnngoancaanh.
L tht! L tht! Anh ang ni g th nh? T trc n gi c ai tm n ngi cho
vay vng xin li khuynu.Haitaicatichchnnghenhmych,phikhnganh
Rodan?
Anhkhngnghenhmu!
Qu thtvysao!Anhthrngiomci,cphianhnhchikhmtikhintm
Mathon ny khng phi vay vng, m l cn mt li khuyn? cnhiungitmnti
ch v mc ch mun c vng chi trchonhngviclmrdicah,chtichathyai
n xin li khuyn c d rng c l chng ai hn c nhng ngi cho vay vngtrongvic
aranhnglikhuynttnhtchonhngaiangbirivtinbc.
Anh hy ngi li dng ba vi ti nh, anh Rodan! Mathon ni tip Anh s l
khch mi ca ti chiu nay. Ado ! Anh ta gi ngi n l da en ca mnh. Hy mang
thm mt tm thm, nhiu thc n,mtcicclnrananh.AnhbnRodanyangmun
ta cho li khuyn y! ! Hy chn th ru ngon nht ta mi khch thng thc. Chiu
hmnay,Rodanslthngkhchcata.
No!Gihynichotibit,anhanggpnhngkhkhng?
iunyxutphttmnqucanhvuatngchoti.Rodanni.
Mn qu canhvua?Nhvuatngchoanhmtmnquviukhinanh
biri?LoiqutnggthhianhRodan?
V rt hi lng vi mu thitktrangtrcatitrnnhngthanhgmcaicnv
hong gia nn nh vua thng cho ti nm mi ng tin vng.Tichabaogicc
stinlnnhth.Vvy,bygiticmthyhtschoangmang.
iu l hn nhin. Bi v c rt nhiu ngi thy vng th mt sng rc ln v
mun chim hu n hin r trn gng mt. Anh khng nn cho nhiu ngi bit v iu ny
u!
Nhng khng chia s iu nyvicnhngngithntronggianh,liuanhclm
chaykhng?
Vi phn thng nh th ny,saolikhngthchiasvingithncch?Ti
chcrngngichrutcaanhskhngtcmtnimvuicaanhu.
C th, nhng i vi anh Araman, chng ca ch ti, ngi m ch ti vn mong
mun tr thnh mt thng gia giu c, th li khc y. Ch ti khng nhn thy rng, anh y
chng bao gi c kh nng tr thnh mt thng gia thnh cng. V vy, ch ti bo ti cho
chng ch y vay s vng ny bun bn. Sau ny, khi cng vic lm n pht t, anhys
trtinchoti.
Ny anh Rodan i! y l mt vic ng bn bc y,vanhrtkhnngoankhi
n trao i kin vi ti. Mathon ni Vng mang li cho ngi ch s hu ca n mt
trch nhim vmtvtrmitrongcucsng.ngthi,ncngmangnmtcmgicmnh
m, mtnnglchnhngtchiuquttphn.Nhngmtkhc,ncngmang

linilosbnhmthaybngikhclagt.
Anh c bao gi nghe cu chuyn v nginngdnNinevehhiuctingnica
loi vt cha? Ti khng cho rng y ch mt cu chuyn phim do ngi ta ba tratrong
lc rnh ri u. Ti s k cho anh nghe anh nhnrvicchovaymnkhngthuntyl
vicchuynvngttaynginysangtayngikhc.
C mt ngi nng dn hiu c ting ni ca loi vt, nn vomibuichiu,ng
y thng nn li trong chung gia sc nghe cc con vt ni chuyn. Mt bui chiu n,
nginngdnngheconbcphnnnviconlavcngvicnngnhccamnh:
Ti ko cy ct lctsngsmchotitimt,chodtrirtnng,chntiminh
hay c ca ti au rt Ngc li, cuc sng ca anh li lun an nhn v sung sng. Hng
ngy, anh c chong ln ngi tm mn sc s v chng lm g ngoi vic mang ng chi
n ni no ng y thch. Cn nu ng chkhngiuc,anhchvicnmnghngivgm
cnonsutngy.
Nghe bn ni vy, con la d ang au n v cc gt chn try tra dophichng
chcngytrnnhngconngggh,vnthhinlngibnttvdnhnhiuthincm
choconb,nnni:
Ny bn thn i, thybnlmlngrtnhcnhn,ticngmungipbnlm.Ti
s by cch cho bn lmthnoccmtngynghngithoimi.Vobuisngngy
mai, khi ngi n l n buc cy vo c bn, bn hy nm xung v rnglnthtthmthit.
Hstnglbnbmvkhngbtbnlmvicna.
Vy l sng hm sau, con b c bn nm ln ra t theo li khuyn ca con la.
Nginlquayvtrangtribmbo,nginngdnbnbo:
Ththhybtconlalmthaycngviccyxicaconb.
Sut ngy hm , v thin ch mun gip con b, nn la phi lmthaycngvicca
b. nchiuti,khicthocicyra,conlacmthyrtchuaxttronglng,chncng
thrri,cncigyliaubutdocngybcichcxtvo.
Lc,nginngdnctrlichunglngnghe.Conblntingtrc:
Anh qu tht l ngi bn tt ca ti. Bi v nh c li khuyn khn ngoan caanh,
tihngcmtngynghngirtthoimi.
Cntigingnhnhngkngungckhc,banumungipanhtrnhlmcng
vic nng nhc, nhng cui cng li phi lm thayanh.Ty,anhphilolmviccaanhi.
Bi v, ti nghe ting ng ch bo rng s m tht anh khi no anh b m ln na. Anhngl
mtklibing!
Con brtginvnhnglinicaconla.Kt,chngkhngcnnichuynvi
nhau na. iunycngchmdttnhbncabvla.Anhcrtracbihcgt
cuchuynnykhng,anhRodan?
ng l mt cu chuyn rt th v. Nhng ti khng rt ra c bi hc no c.
Rodanp.
L no anh khng rt ra c bi hc g sao? Tht ra, iu ny cng n gin thi,

chnh l: Nu anh mun gip bn b ca mnh, th philmsaognhnngkhngchuynt

bnbsangchochnhbnthnanh.
! Vy m ti khng ngh ra. l mt bi hc khn ngoan v rt cn thitcho
trng hp ca ti by gi. Ti khng mun chuc ly gnh nng t ngi anh r ca ti.
Nhng hy ni cho ti bit, anh tng cho nhiu ngi vay tin,vyckhinonhngngi
khngtrlitinchoanhkhng?
Mathonmmciimm,chngtbnlnhcamtconngitngdndykinh
nghimtrongvicchovaytin:
Nu l ngi cho vay tin khn ngoan v c u c tnh ton cn thn, th phi s
dng nhng cch no m bo ngi vay tin s tr li s tin vay, tt nhinlcng
vi li sut. Ti s cho anh thy nhng vt th chp ti gi li ca ngi vay tinvsktip
choanhnghevicuchuynthvviuny.
Mathon vo phng ng ca mnh k n li ra ci hm kh ln, cchiudichngmt
si tay, c bc trong tm da heo mu v trang tr bngnhnghnhiukhcbngng.
Mathoncihmtrnsnnh,ngixmxungmnpbngchaitayvni:
i vi mi ngi n vay tin, tiuyucuhlimtvtdngnocah
lm bng chng. Tt c u ctictgicnthntrongcihmny.nkhingivay
n tr tin,tistraolivt.Nhngnuhkhngtrtin,thtisgimivtynhmt
bngchngtgicngiphnbistnnhimcati.
Theo ti ngh, cho nhng ngi ang s hu nhiu ti sn vay tin l an ton nht.Tt
nhin s tin h vay khng c nhiu hn trgitisncah,nucn,hsbntai,
cc trang sc qu bu, lc hoc nhng vt dng khc tr n. i vi nhng ngi
ny, khi cho vay tin ti thng yu cu h a ra vt th chp. Nu nh h khng tr n
c, vt h mangthchpslcatihoctibnilytinbvostinticho
vay. Ngoi ra, cn mt cch na m bo s tin cho vay ca ti khng b mt i. llm
tm th chng c, trn ghi li li giao hn,nunktrnmngikhngthanhton
c, th h phi giao cho ti mt ti sn no c gi tr tng ng khu tr. Theo
nhng cch ny, chc chn s vng ti cho vay phi c hon tr cng vistinli.Biv,
cngvicchovaydatrncstisncsinhlitheothigian.
C mt s ngi khc m ti cng rt yn tm khi chohvaytin.lnhngngi
c kh nng kim ra tin, nh anh chng hn. C vic lm v thu nhp n nh, tht th v t
trng, ti bo mrnghckhnngtrccvnlnlichongichovay.Smbo
nydatrnnhngnlclmviccangivaytin.
Ngoi ra, c mt s ngi i vay tin nhng bn thn h khng c ti sn v cngn
vic lm. i sng ca nhng ngi ny qu tht kh khn v hthngkhngthtrhtn.
Mc d cho h vay khng nhiu hn mt ho, nhng ti cng ly mt vt g lm bng
chng. V nhng vtnycthnmmitrongcihmcati,bivnhngnginyrthim
khitrhtn.
Khinphmcmra,Mathoncnthncmcibcbngvimuln,bntrong
lcikhnqungcmungrtp.Mathongiithch:
Ci ny s c lu gi mi mi trong hm chngccati,bivchnhncan

 qua i. ng ta cng l bn qucati.cmtthigiandi,chngtibunbnlmn

vi nhau v t c nhiu thnh cng, cho ti khi ng y ci mt bvngiphngTy.
B y rt xinh p nhng khng ging nh nhng ngi ph n chu kh, chu kh ca chng
ta. ng y phi chi tiu rt nhiu ca ci, vng bc p ng cc s thch xa hoa cangi
v. Cho n mt hm, ng y tht thu ntmtichobit,giasncangkhnhkit.Ti
an i ng y rt nhiu, ngoi ra cn ha stoiukingipngyibuntrli.ngy
ha quyt tm s lmtheonhnglikhuynttpcati.Nhngiunymimikhngth
thchinc.Vingysau,trongmtcuccivviv,ngylncnautimvkhng
baogitnhdycna.
Cnbvthno?Rodantmhi.
Sau m tang ng y, b v hi hn rtnhiunngieomnhxungsngEuphrate.
V vy, mn n ng y vay ca ti khng bao gi c tr. Qua chuyn ny ti rt ramt
kinh nghim rng, li ha trong cn bn lon, xc ng ca con ngi thng khng th tin
c.Nudavolihathquthtlkhngantonchosvnbra.
Mathonchvomtchicnhnbngxngbcchmkhcrtpvnitip:
Cn y l mt cu chuyn khc. Chic nhn ny ca mt ngi ch trang tri, ti
thng mua cc tm thm do b v ng y dt. My nm trc y, trang tricahbchu
chu ph hoi lm mt sch ma mng. Ti cho ng y vay tin mua lng thc v ht
ging mi. n v ma tip theo, ng y lin tr ht tin vn ln li cho ti. Bng i mt thi
gian, ng ch trang tri li tm n ti v thut chuyn mt ngi khch phng xa cho bit,
qu ca ng ta c nui nhngbydrtkl.Chngcblngdirtmtmvmmmi.
ng rt mun c nhng b lng nh th dtthm.ngbytnhmunmuabyd,
nhng khng c tin, nn n hi vay ti. D nh ny rt tt, nntisnlnggipngy.
Mt nm sau, ti rt ngc nhin khi thy cc nh giu c Babylon tri nhng tm thm rt
p. Cthni,ttrcnnayBabylonchacloithmnopnhthc.Saunyti
mi bit c, nhng tm thmyldobvcangichtrangtrikiadtnn.thmna,
ngtasntrtinchotivnhnlichicnhnny.

Cnhiungivaytinlmcnhthkhng,anhMathon?Rodanhili.
Nuhvayvmcchlmvickimtin,thiuvncthxyravstinvay
m bo h s tr li. Nhng nu h vay tin v gp tnh hung ngt ngho, khn kh, ti
khuyn anh cn phi ht sc thn trng. V i vi nhng trng hpny,rtcthhkhng
ctintrnchoanhu.
Anh Mathon ! Anh hy lm n ni r cho ti nghe v trng hp ny i. Rodan
vani,vacmlnmtchicvngxuynbngvngckhmnhngvinqurtp.
Ngi ch ca chic xuyn ny tng l ngi bn ca ti. Mathonhmhnhbo.
Bykhmpmpvhaybpxpmichuynkhinnhiulctiphtinlnvbtay.
Mathonktip:
Thi gian trc y, b ta s hu kh nhiu ti sn v tnglkhchhngttca
ti. B c mt a con trai vlunmongmunntrthnhmtthnggiagiuc.Mthm,

b y tm n ti v vay mt s vng cho con trai b gp vn lm n chung vi mtngi

chonlhnh.Hthngmanghngtninysangnikhcbn.
Tuy nhin, ngi ch on l hnh ny l mt g chuyn i la gt tin bc cangi
khc. Mt hm, ng ta ln m ht tin bc, ti sn gp chung ca hai ngi b i mt, khin
chng thanh nin ng thng, lc ang ng, phi b v mtxlvicitirngkhng.
Cui cng, nh s gip mtonthngnhnttbng,anhtamitrvnhc.Cth
ti phi ch cho n khi anh ta c kh nng lm ra tin mi i c s tin cho vay .
Bygitichcthgimntrangscnylmvtchng.
Bycxinkincaanhvvicsdngstinvaykhng?
Hon ton khng, ngc li b y lunkhoekhoangvimingirng,saunycon
trai b ta s tr thnh mt thng gia giu c v y quyn th Babylon.Tidngnhng
li l khn ngoan phntchchobyhiu,nhnglibbtamngchomttrn.Thtra,ti
cng bit cho cc chng trai tr cn thiu kinhnghimvaytinlrtmohim.Nhngvby
mang vt ny n bo m, nn ti khng th t chi c. ngthi,ticngmungip
nhng chngtrainy,minhcch,quyttmlmvic,cnggingnhtilccntr
phttrinsnghipbngcchivaytinnhth.
Ci ny l ca Nebatur, ngi bun lc Babylon. Mathonvani,vacmln
mt on dy thng tht thnh gt. Khi munvaytincatimualc,anhymang
n ci gt dy ny lm vt chng. Tt nhin, ti sn sng cho anh ta vay tin. Bi v,
Nebatur l mt thng li khn ngoan v ti rt tin tng vo kh nng tnh ton thng minh,
lanh li ca anh ta. Ngoi ra, ti cngtintngvoccthngnhnkhcBabylon,bivh
rt uy tn. Nhng bng chng vay tin ca h n ri i thng xuyn,chkhngnmltrong
ci hm ny. Nhng thng gia gii l mt nhn t kim ra nhiu tin v tch tr tin tt nht
cho vng quc ca chng ta. V vy, ti lun sn lng gip cng vic bun bn, kinh
doanhcahcthunlivmanglisthnhvngchoBabylon.
Mathon ly ra mt vt c hnh dng ging con b bng ngc lam rithuntaylingn
trnsnnh,nimtcchmitth:
y l con b c ngun gc t Ai Cp. Ngi ch ca n chngquantmnvic
tr n cho ti v c l sut i ti khng th ly li mn tin . Ti nhiu ln n i n,
nhng hn tr li tnh b: Ti tht s khng cn mt xu tr n cho anh, cuc sngcati
hin rt khn kh. Trong khi , nu khng i c s tin tinanh,tisncaanhcvi
bt cht no u. Anh vn cn khi vng ra !. Ti bitlmgvihntanay?Ngayc
ngi cha hin lnh ca hn cng v hn m tiu tn ht sn nghip. ng y th chpttc
t ai vgiasccvnhtrchovickinhdoanhcacontraimnh.Giaionu,hnta
lm n kh thnh cng. Nhng sau do mun lm giu nhanh chng, nn hn ta khngngn
ngithamgiavonhngcucutliulnh,khngtmhiucnthnnnphsn.
TS vnhaycnhiuthamvngvthnghptp,nnnngtrongvicthchinnhng
vin cnh y ha hn ca mnh.Hkhngnghnchuyntivlccamnhcnbhnch,
thm ch khng n nhng li khuyn ng n ca nhng ngi i trc. n khi cng
vic b v, h mi cayngnhnranhngbihctgichobnthnmnh.iungni
y l mi ln tht bi, h li gnh thm mt mn n. V thayvcgngthayicucsng
tt hn, h li ri vo cnh bn cng, b tc, thm ch mt ht lng t trng, sttinvch

phnu.Anhthy,conbnyclphinmmimitrongcihmcati.
Anh cho ti nghe nhiu chuyn rt th v, anh Mathon ! Rodan ni. By gi,
theo anh ti c nn cho ngi anh r vay nm mi ng tin vng khng? Anh cng bit, s
tinnylrtlnivithunhphngthngcati.
Ch ca anh l mt ngi n b m ang, kho lo khin ti rt n trng. V vy,
nuchngchynglivaytin,tishianhysdngstinnynhthno?
Nu Araman tr li mun tr thnh mtthnggiathnht,gianh,vconc
sng sung sng, giu sang, th ti s hi tip: Anh c bitcchlmnbunbnkhng?Anh
c bit n ni no mua hng vi gi thp nht v bn vi gi cao nht khng?. Vy theo
anh,anhtacthtrlicvinhngcuhinykhng?
Khng! Anhykhngthlmcnhngiuu. Rodanthanhn Araman
chcthgiptilmnhngcngvictrongcahngrngiomcmthi.
Vy th anh c th ni rng, cho d mc ch ca anh ta rt cao p, nhng vikh
nng nh vy anh y cha th tr thnh thng gia c. Trc khi tr thnh thnggia,anh
Araman cn phi hc v tinh thng ngh bun bn. V trong qu trnh hc hi v tri nghim,
anh y khng nn mo him vi s tin ln . cmuncaAraman,drtngtrntrng,
nhnganhkhngthchoanhymntinc.
Nhng nu anh Aramantrli:Vng!Tilmvicrtnhiuviccthnggia.Ti
bit cch i ti Smyrna mua nhng tmthmvigirtthpdonhngnginitrdt.
Sau,tiemchngbnchoccnhgiuBabylonvigicaohnlyli.Khitis
ni: Tham vngcaanhkhintirtnphcvvishiubitkhnngoantitinlanhs
thnh cng. V vy, ti vui lng cho anh mn nm mi ng tin vng nu anh bo mvi
ti rng, anh c th hon tr li cho ti trong thi gian sm nht. Nhng nu anh tabo:Ti
chng c vt g bo m, ngoi vic ti l mt ngi ng hong v ha s tr n y
cho anh trong thi gian c th. Khi ti s p li: Ti rtqutngngtinvngcati.
V vy, nu trong khi anh ti Smyrna m b bn cp ly mt s vng, hay lc anh quay vb
bn chng phng tay trn nhng s hng ha y, th anh s ly g tr n cho ti? Nu anh
khngctinhontr,cphitimthontonstinrikhng?.
Anh thy y, Rodan! Vng l hnghacangilmnghchovaytin.Vicchovay
rt d dng, nhng nu cho vay khng khn ngoan thrtkhili.ivinhngngicho
vay giu kinh nghim, h khng bao gi mo him trong cng vic ca mnh, m ngc li h
luntmcchnobucngivaytinhontrnghn.
ng th! Mathon ni tip. Gip nhng ngi ang gp kh khn, hon nn
hay ang khi u s nghip l iu cn thit. Nhng anh phi bit gip h mt cch khn
ngoan. Nu khng, anh s ging nh con la trong cu chuyn ti va k, ch phi gnh chu
nhnggnhnngcangikhcmthi.
Rodan , hy nghe li khuyn ca ti y: Anh hy gi ly nm mi ng tin vng
. V n l phn thngchnhngdocngsclaongvtvcaanhlmnn,khngaic
quyn buc anh phichiastchongikhc,trphilmuncaanh.Nuanhmuncho
vay s tin kim thm nhiu vng, th hy thc hin ht sc thn trng v phn ra nhiu
ni. Ti khng mun vngnmimtrongti,chodticngrtsgpphinhngriro,bt

trc.
RodanimlngsuynghvnhngliMathonvani,tnhinMathonhi:
Anhlmnghrngiomcbaonhiunmri?
banmtrn.Rodantrli.
Trongbanm,anhdnhcbaonhiungoistinthngcanhvua?
Bangtinvng.
Minmanhlmvicrtctlcmchdnhcmtngtinvngthi?
Qungnhth.
Vy l, nu nh dnh c nm mi ngvng,thanhphimtnmminm
lmvichtmnhsao?
Cmtcucilmvicych!
Anh c cho php ngi ch ca anh mo him vi s tin m c th anh phi dnh
dm trong sut nmminmlmvicccnhcbncilnung,chchochngcach
tacckinhnghimtrthnhmtthnggiakhng?
Khngthnhthc!Rodanthtln.
Vy th, anh nn n gp ch ca anh v ni rng: Trong ba nm, em chm ch lm
vic nn d c ba ng tin vng. Ch l ngi thn duy nht ca em v em cng rtmong
chng ca ch c c hi tr nn giuc.NuanhAramancthchngtchoemvngi
bn thncaemlMathonthykhochlmncaanhytcktqutt,themrtvui
lng cho anh r mn ton b stindnhdmcaemtrongbanmqua.Lmnhvy,ti
mun ni rng nu qu tht anh Araman c nng lc kinh doanh, thanhyvncmtsvn
thc hin.CnnuanhAramanthtbi,thstinanhyncngkhngvtqukhnng
chitrcaanhta.
Ti l ngi s hu rt nhiu vng. V ti dng s vng gip nhngngikhc
bun bn,lmn.iunykhngnhngtoiukinchohtrnngiuc,mquatic
th kim thm nhiu vng cho mnh. Nhng ti khngmunmohimtrongcngvicny.Ti
phi lm lng vt v, tnh ton cn thn v tch ly trong mt thi gian di mi c c s
vng . Do th, ti s khng chobtkaivaytinnutikhngtintngvokhnnghon
li tin ca ngi . Ngoi ra, ti cngkhngmunchovay,nustinlikhngcthanh
tonnhanhchngkhinkhn.
Qua nhng cu chuyn ti va k, anh c th hiucnhiungithngmunvay
tin nhng li t ngi c kh nngtrn.Cngichorng,hskinhdoanhthnhcngnu
c vng trong tay, nhng trn thc t h li gp tht bi. l v h khng nh gi ng
nnglccamnh.
Anh Rodan ! By gi, anh may mn s hu c nm mi ng tin vng.
duy tr s giu c cho mnh, anh nn tm cch lm chosvngsinhli.Cchttnhtlanh
hy tr thnh mt ngi cho vay vng, ging nh ti vy. V nu anh bit gn gi ti sn ca
mnh mt cch an ton v chc chn, th ti c th bo m cuc sng ca anh t y tr i

lunluncyvsungtc.
Nu anh d nh thc hin mtcngvicno,anhhymnhdnhptcvinhng
ngi c nhiu kinh nghim,khnngoanvuytntronglnhvcmanhnhthamgia.Nhvo
h, mt mt anh c th hc hi, tip thu nhiu kinh nghim, mt khcstisncaanhkhng
nhngcantonmcnsinhralinhun.
Mn qu ca nh vua c l s em li cho anh nhiu c hi tt. Tuy nhin, nu anh
mun gi nm mi ng tin vng th phi tht kn o v cn thn. Bi v, theo kinh
nghim ca tithscnhiunginkhuyndanhvinhngkhngtt.Anhphibo
m khi cho mt ng tin vng ra khi ti, th nht nh n phi quay tr li ti ca anhng
thi hn.Nuanhcnthmnhnglikhuynkhc,thhyquayliy.Tirtsnlnggip
anh trong mi cng vic. Th tha mt thn trng nh cn hnphignhchumtiun
hn ln v sau. Anhnnnhthuclngcuninynh!Biv,ncnglbquytthnhcng
catiy.
Rodan xc ng cm n nhng li khuyn tn tnh ca Mathon ri ra v.Khcvilc
n y, by gi khng ch u c m c cuc i caanhdngnhsangmttrangmi,
sngsahnrtnhiu.

Chng7:NgibunlcBabylon
Khi chng ta i, tinh thn ca chng ta s tr nn sng sut v nhy cm hnvicc
mi thm ca thc n.Tarkad, con trai ca ng Azure, chc hn cng ngh nh th. hai
ngy qua, anh cha h nm mt cht thc nno,ngoitrhaiquvnhxudoanhhitrm
trongvncangikhc.
T sng n tra, anh cdobcloanhquanhccquyhngbybnnhngmnn
thm phc v mong c c mt ng bc vo chn cho tha thch. Anh rt i nhng
khng dm bc vo mt hngnnovanhbit,yhkhngbaogibnchuchobtc
ai,dchlstinnhchomtccrunht.
Trong lc ang bn thn nh vy, bng nhin anh i mt vi mt ngi n ng m
by lu anh lun n trnh. l Dabasir, ngibunlcthnhBabylonvcnglchn
ca anh. Trc y, anh tng vay tin ca Dabasir v ha s hon tr ngkhn,nhng
anhkhnggingliha.
GngmtcaDabasirnhbtcvngkhinhnraTarkad:
! Tarkad y ri, ti nhiulnitmcuimtngvhaihobcmcu
mn ti trc y. Tri t xui khin th no ti li c gp cu y. C phi th
khng,cuTarkad?
Gng mt ca Tarkad tr nn bi ri v lng tng. Anh chng cn hi sc phn
minhviDabasir:
Ti xin li, ti tht tic v iu . Anh lp bp mt cch yu t. Tuy nhin,by
giticngkhngcmtngnotrchongc.
Sao cu li ni nh vy, Tarkad! Dabasircaoging. Culmgmkhngcn
mtho,mtcctrchotich?

Thtslcnytirttngbn,nnchathtrnchongc.
Tng bn ! Ti sao tri t li pht cu hoi thnh?Cukhngthvaytincati
ri sau mi ln gp ti, cu li vin l do tng bn nn cha th tr n c. Hy theo ti
vo trong qun, ti mun k cho cu nghe mt cu chuyn trong lc ti nmtchtg.Ti
angibnglmy!
Tarkad cm thy do d trc s thay i thi ca Dabasir. Nu vo trong qun,
khng l anh ngi nhn Dabasir n ung mt cch ngon lnh, cn mnhngikhngvicibng
ang i meo nh vy. Nhnganhlingh,traycnglmtchianhcthbcvo
ciqunnrthpdnkia.
Nh quyt nh gip anh, Dabasir y mnh Tarkadvoqunvkonngitrnhai
tmthmttronggc.
DabasirniviKauskor,ngichtim,angnncitiritrnmi:
ng hy mang cho ti mt ci i dnngthtvngvinhiuncxt,bnhmv
rau qu. Ti ang rt i nn mun n nhiu mt cht. ! ng qun ti cn cu bn y.
Hymangchocutamtbtnc.Philncmty,vtriangnngm.
Dabasir c v nh pht l trc tnh cnh ca Tarkad. Tarkad cm thy tht xu h.
Anh buc phi ngi y v ung nc lnh, trong khi Dabasir n ngu nghin ci i d thm
phc.NhngTarkadimlngkhngnig,vanhnghmnhcngchngciugnic.
Tuy nhin, Dabasir bit r nhng g Tarkad ang ngh trong u. Va mm cikhot
taychonhngthckhchkhctrongqun,DabasirvaniviTarkad:
Ti nghe mt ngi t Urfa tr v k rng, ni c mt ngi n ng giu c
ang s hu mt phin trong sut n ni mi ngi c th nhn xuyn qua n vthymi
vt pha bn kia. iu c bit l n c mu vng,nncnhvtnhnquaphinytrnn
rt khc l. N khng ging nh cnh vt hng ngy m chng ta thng thy. Theocu,iu
ny c ngha nh th no, hi Tarkad? Cu c cho rng, cnh vt c th xut hin vi mt
musckhckhng?
Ti ngh t l nh th. Tarkad va p va nhn ci i d ngon lnh ang by ra
trcmthaingi.
ng, ti vn bit iu l s tht. Bi v, chnh ti cng tng chngkiniu.
Tiskchocunghevchuynny.
Dabasir sp k chuyn ri ! Mt thc khch ngi gn ni nh vo tai ngi
bn ngi bn cnh mnh, ri nhch tm thm caanhtalignchngicaDabasirvTarkad.
Nhng thc khch khc cng mang thc n nvvyquanhhaingi.Hnhaonhaobntai
ca Tarkad v y anh ngi xch vo bng nhng ci di d bo ngy ang n d trn tay.
Nhng tuyt nhin khng c ai mi anh mt ming no. Dabasir cng khng c chia st vi
anh cht g c, thm ch cng khngychoanhmtvnnhbnhmnh,mnrixung
snnh.
Cu chuyn ti sp k ra y l cu chuyncthttrongcuciti,lccnlmt
chng thanh nin mc n ngp u. C l trong s cc anh, khng ai bit c ti tng l
mtnginlSyri?

Mt vi ting x xo ngc nhin ni ln v lan dn trong m thc khch, cn Tarkad

btuchlngnghe.Cvnhylmtcuchuynthchth.
Khi cn tr,titnghccchlmynnga.Lc,tivamiciv.Mcd
tay ngh cha cao lm, nhng hng thng ti cng kim c mt s tinkhakhvacho
mt cuc sng trung lu. Ti thng mua nhng chic o p, sang trng tng v ti.Dn
dn, ti nhn thy ch cc ca hiu rt tin tng ti v lun vui v bn chuchotimikhiti
khng c tin tr lc mua hng. V th, ti khng ngn ngi chi tiu mt cch hoang
ph.
Thi gian u,nhngkhonncntvnhnntivncnchitrc.Chonmt
ngy, ti nhn ra nhng mn n tuy nh nhng cng li thnh mt con s rt ln v ti khng
th tr ht c. Cuc sng ca ti bng chc tr nn khn n v ti t. Mc d tiphii
vay mn ngi thn, bn b tr n, nhng cc khon nvndydakhnght,thmch
ngy cng nhiu hn. Ngy no ti cng b nhng ch n ui theo i tin. Cn nh v
nhng vt dng c gi tr u b h xit ht. V ti aunvtinhcnnbvnhcharut
c y. Ti mt vic, mt nh v trong ti khng cn mt xu no c. Mt hm, trongcntuyt
vng,tiquytnhtrnkhiBabylonnmtnikhcvihyvnglmlicuci.
Trong hai nm tri, ti lm thu cho nhng thng li l hnh ry y mai , nhng
vn khng khm kh c. Ri sau , on l hnh ca ti ri vo tay ca bn o tc
chuyn cpbctrnsamc.Tibbtvdntrthnhmtphnttrongnhmngixuxa
. Tham gia nhng hnhngnhththttikhngkhihthntronglng.Trongtmtr,ti
vn lun c gng vn ln t nghch cnh, nhng thc t ti cng ngy cng ri xung vc
thm.
t cp bc ln u tin, chng ti gp may nn thu v v svngbc,tlav
nhng hng ha c gi tr khc.CbnthngnhtemchinliphmnynGinirbnv
lytinchitiuhoangph.
Ln th hai, chng ti tht bi nng n, vbtonqunrtgandvctrangby
tn cng li. y l ton qunccconlhnhtrtinbovchoh.Nhngku
ngbgitcht,cnmtskhctrongctibdnvDamacusbnlmnl.
Ti c mt th lnh sa mc ngi Syri mua vi gi hai ng bc. Lc,utcb
co trc v mc qun o t nhn nn trng ti khng khcgnhngnginl.Tuynhin,c
l quen vi li sng giang h khi cn lm o tc, nn ti ngh cuc i ca ti sp bc vo
nhng cuc phiu lu mi. Nhng s tht nh mt go nc lnh tt vo mt ti,khingch
mi dn ti ntrnhdinvibnbvcangta,vbornghcthsaikhintinhmt
tnnlmthng.
Ti ri vo mt tnh cnh tht thmhi.Nhngconngisamcrthungdvhiu
chin, nn ti khng th khng tun theo nu mungilimngsng.Vticngthcc
rng, cho d c kh gii hay phng tin trn, cha chc tithotkhistruylngcah.
Khi,ticthbhnhchtmchngphnkhnggc.
Ti s hi ng , trong khi bn ngi n bnhntitutichn.Tithitnh
cnh ca mnh c gi cho h mt s thng hi no khng. Sira, ngi v c v l ngi ln
tui nht, yn lng nhn ti nhng khng biu l mt cm xc g. Ti ch bit hng n b
tm mt cht cm thng gia nhng con ngi vi nhau. Bi v, b th nh tuy rt xinh p,

nhng ang nhn ti mt cchkhinhbtanhtilmtcongiunt.Trongkhi,haibtrhn

thcimivxemtinhmttrtiukhin.
Thi gian tri qua nh mt cc hnh, ti cm thy nhc nh v cngvicmgicmnh
angbtuynn.Bnnginbuimlng,dngnhnginymunngikiaquyt
nhsphncati.Cuicng,bSiralntingbngmtgingnilnhlng:
Chng ta c rt nhiu y t sai vt, duy ch thiu nhng a chn dt lc
m thi. Ngay ngy hm nay,tiphinthmmtiangmnng,vchngcanltin
cynolmvic.Khngbitanlnycthdtclckhng?
Thlngchquaysanghiti:
Mycbitdtlckhng?
Cgiuisphnkhi,tip:
Con c th iu khin lc quxung,cthbucclnlngnvdnni
nhiungymkhngmt.Nucn,concngcthsachayncngna.
My ni vy l c ri. ng ch nhn xt. Nuemmunth,Sira,thhydng
tnnlny.Nslngichndtlcchoem.
Th l, ti c giao cho b Sira v ngy hm ti phi dt lc cho b ta trong
sut cuc hnh trnh v qu thm m b y. Li dng dp ny,tibytlngcmncamnh
n s can thip ca b vo lc sng. Ti cng ni vibyrng,tikhngphilngisinh
ra lm n l, m l contraicamtngitdo,chuynlmynngaBabylon,ngthi
k l nguyn nhn ti lu lc n vng Syri ny. Tuy nhin, ti nhanhchngthtvngkhinghe
byni:
My khng bit ngng ming khi ni rng my l mt con ngitdo?Chnhdo
s yu km ca bn thn dn my n tnhcnhthmhinhhinnay!Mtnginng
nu mang trong mnh linh hn ca mt k n l, th cho d hn ta cho i bt c hon
cnh no, th cui cng hn ta vn ch l mt tn n l. Bi v my thy , nc c bao gi
chy ngc dng u? Cn nu ngi mang trong mnh linh hn ca mt con ngitdo,
th d c tri qua nhiu nghch cnh, cay ng v khnkhtrongcuci,cuicngngi
cngtrthnhmtconngidanhgivcmingiknhtrng.
Nhng iu b Siranilmtisuynghrtnhiu.Tronghnmtnmsau,tuyti
phi sng chung v lm vic nh mt tn n l nhng ti vnkhngthtrthnhmttnnl
c.Vomthm,bSirahiti:
Vo nhng lc rnh ri, cc n l thng t tp v nh chn vui vy vi nhau. Ti
saomycngitchbitmtmnhvy?
Titrlib:
Con vn ang suy ngm v nhng iu m b ni trc y. Con ngh,clno
trong bn thn con c linh hn ca mt k n l. Tuy nhin, con cm thymnhkhngthha
nhpvibnhc,nnphingiringra.
B Sira nhn ti chm chm nh ang suy ngh mt iu g. Mt lt sau, b th di v
cttingni:


Chnh ti cngangngiringratrongnginhcamnh. BSiratms Gianh
cha m rut ti rt giu c, nn cho ti mt s vn kh ln. Chng ti ng ci ti ch v
mn hi mn , ch khng h yu thng g ti. Thm na, mc d chung sng vi nhau
nhiu nm, nhng ti vn khng sinh c mt mn con no.Tngycthmbabvkhc,
ng y thc sbriti.Trongtnhcnhny,tiphisngthuithimtmnhvtchmlo
cho bn thn mnh m thi. Theo tp tc ca nhng ngi Syri, th ph n cng ging nh
nhng ngi n l, sng ph thuc vo ngi n ng trong gia nh. Nhng nu ti l mt
nginng,tithchtcnhntrthnhmtknl.
Vy l b hiu cnhnggconnghtrongthigianqua. Ticmngni,ri
chthibThab,theobthconclinhhncamtngitdohaycamtknl?
Cucmuntrhtnkhng?BSirahiliti.
Vng!Conmunlmch,nhngconkhngthrikhichnyc.
Nu cu bng lng thi gian tri qua v khng chu n lc tm cch tr n,th
chngtlinhhncacullinhhncamtknl.
NhngconbitlmthnokhicnlmttnnlSyri?
Cukhngbitlmg,thsuticunglmtkhnnht.
Conkhngphilmtkhn!Tiphnimnhm.
Vythhytmchichngtbnlnhcamnhi.BSirani.
Chngtnhthnoc?
C phi nh vua ca x cu chin u vi qun ch bng ttctitrvsclc
ca ng ta khng? Ti sao cu khng c gng lm nhvy?Cphinhngmnncacul
nhng k th xua ui cu ra khi Babylon khng? C phi cu chng tn ti trong
cuc sng ca mnh v mi ngy chng cnglnmnhnmcycunbcngcng
khng? ng l ra, cu phi chin u chng li chng nh mt ngi n ng chn chnh v
phi chin thng c chng tr thnh mt ngi danh gi, t do trong x s ca cu.
Nhng t trc n gi cu khng c ch chin u vchpnhnbitrnmtcchnhc
nh.
TitrntrrtnhiuvnhnglinimnhmcabSiravnhnthyrrngchnhti
b k th do mnh to nn uikhiquhngxs.Trongtnhcnhny,ticdng
kh thot khi s phn n lkhng?PhichngbSiranivtirtng tilmtk
hnnht,mtkclinhhnnl?
Bangysau,ngiytringcabSiragititigpb.Bboti:
Bnh m ti li tr nng. Cu hy thng yncngchohaiconlckhenht,ch
buctheonhngtidalnngncvnhngtilngthcchocnthn.
Ti va lm vic, va suy ngh v cc khon thcphmmbSiranhcn.Nhm
rut ca b Siratuyxanhngikhngqumtngyng.Vvy,nugingnhlntrc,
b Sira khng cnphichunbklngnhvy.Tuyrtthcmcnhngtivncnthnlm
theo lnh b. Khi mi th sn sng, b Sira ci trn lng con lc do ti dt i pha

trc, cn ngi hu gi ngi trn con lc th hai v i pha sau.Khichngtinnhm

b Sira, th tri ti en nh mc. B Sira cho ngi y t gi i ngh v bo nh vi ti
rng:
Dabasir,cuclinhhncamtngitdohaylinhhncamtknl?
Linhhncamtconngitdo!Tikinquytp.
Vy th bygicuhychngminhiui.ngchcacuvnhngkhucn
ca ng ta ang rt xa niny.Cuhyyntmlyhaiconlcnyvtrnkhiymau.
Trong ci ti ny, ti c sn o qun cho cucitrang.Sngmai,tisborngcun
cphaiconlcvchytrntronglctiithmmtim.
Ti v cngcmnb,vclsutitikhngtrhtmnnny.Bclinhhn
ca mt v n thn. Ti t li cm n b Sira. Ti lun cu chc b c bnh an vhnh
phc.
Hnhphc! Bthdipli. Hnhphccthkhngnvinhngairib
qu hng x s v n mt vng t xa xi khc kim tm. Thi, cuhycgngitheo
con ng ca ring mnh v cu mong cho nhng v thn sa mc s che ch cu. Nh ng
unghtncvnhtthcntrckhivnxscacuy!
Ti v cng cm ng v bit n b Sira, nhanh chng theo li b lao ngay vo trong
mn m ca sa mc mnh mng. Ti khng bitphnghngnodnnBabylon,nnc
nhm mt i ba trong sa mc. Ti ci trn lng mt con lc v dt theomtconisut
c m ri c ngy k tip sau , lng lo svsphncamnh.Trongtnhcnhny,nub
bt li, c th ti phi hng chu mt hnh pht rt khng khip. Ti trng ca nhng k n l
dmnhcptisncachmnhothotlrtnngvcthbnhcht.
Mi ti x tra ngy hm sau ti mi ncmtvnghoangvukhngcngi
, cng chng khc g l sa mc. Hai con lc di chuyn mt cch chm chp v mt nhc
trn nhng phin lm chm, nhn hot. Nhn vng t kh cn, nt n, ngay c ngn c
cngkhngthsngni,tihiurtisaoconngilitrnhxavngtkhngthnthinny.
Tithcsrivotnhcnhtinthoilngnan.Mcdytnhmngcatic
an ton, nhng qu tht cuc sng ca ti gn nhangivongct.Nhngngytiptheo,
hai con lc di chuynrtchm,thcnvncungcn,trongkhinhnngmttri
khng ngng la xung ngi ti. Vo cui ngythchn,tingttrnlnglcxung
t v khng cn sc tro ln li. Trong u c catichtvanglncuhi:Chngl
tichnvixcxshoangvunysao?.
Ti ngthipivkhnghaybitgchonkhinhngtianngcangymichiutrn
mt.
Ti ngi dy v ng ngc nhn chung quanh. Hai con lc nm cch ti khng xa.
Khng kh bui sng tht mt m. Xung quanh ti l mt vng t hoang vu rng ln,chton
v nhngbigainhn,khnghcduhiucanchaycyccthncchongi
hoclc.
Chng l mnh gc ng ni vng v ny sao? u ti livanglncuhinymt
ln na. Chng l mnh sai khi chn li thotny?Chnglmnhnglmtkhnnht,

mt con ngi c linh hncamtknl? Nghny,bngnhinuccatibng

tr nn tnhtohn.Thnxcrrivkitqu,imintnvrmmu,likhkhcv
sng phng, d dytrngrng...ivitikhngcnquantrngna.Bntrongconngiti
bng tro dng mt sc sng mnh lit. Ti phi sng! Bi v, ti cn nhiu vic phi lm v
phi tr thnh mt con ngi c mi ngi knh trng. Ti phi ly li nim tin tng ca
nhngngitiquenbit.Ticnphichmlochocucsngcavtina.
Ti nhn vo khong khng trc mt. Mt ln na, u ti vang ln cu ni ca b
Sira: Nhng mn n ca cu l nhng k th xua ui cu ra khi Babylon.Vng!ng
nh th. Ti sao ti li t chi vicngthngngitrnmttnhmtnginngchn
chnh?Tisaotilichovtiphiquaytrvnhcachanngtrongtinhc?
Bt cht, ti nhn thy mt iu k l xy ra trc mt. Ttccnhvtxungquanhti
dng nh mang mt mu sc ti mi, ging nh th ti nhn thy chng xuyn qua mt
phin k diu. Phi chng y mi chnh l gi tr tht ca cuc sng m ti cha h khm
phratrc?
Chu cht trong sa mc ! Khng th nh th! Tiphisngvphichngtchomi
ngi bit, ti l mt conngiclinhhntdo,mtngicchmnhmcthvtqua
mi nghch cnh. Ti phi tr v nh, phi tr ht n v xy mt cn nh btumtcuc
sng mi vitmnhnthcmi.Cltriquanhiukinhnghimcayng,nnticmthy
yhyvngvtintngvocucsngsauny.
Ti gng ng dy, mc cho hai chn ch mun khuu xung. i c ngha g u?
Kht c ngha g u? ch l nhng ri ro trn con ng quay tr v x s Babylon thn
yu ca ti m thi. Bn trong con ngi ti, linh hn ca mt con ngi t do ang tri dy,
khng nhng chin thng k th ca chnh mnh, m cn mnh lit khchltinhthncati.
Tithuhtsclcvhtlnthttothhinlngquyttmstcamnh.
Hai cp mt l ca hai con lc bng nhin m to v sng ln qua ging ht ca
ti. Saunhiulncgnghtsc,vbngmtsnlcphithng,tivhaiconlcng
dy bt u i chm chm v hng Bc, ni m linh tnh mch bo cho ti bit, l con
ngdnvBabylon.
Tri qua mt on ng di, ti n vng t ph nhiu, c nc, c xanhvcy
tri ti tt. Ti nhn thy s hin din ca cuc sng, ca con ngi. Ti tr v Babylon
bng linh hn ca mt con ngi t do v lm ch bn thn ti. Sau , ti btugiiquyt
cccngvicngnhquyttmcamnhvdndntoracvthnhngyhmnay.
Cu ngh nh th no, Tarkad? Ci d dy trng rng ca cu c lm choucca
cu sng sut hn khng? Cu c sn sng ly li uytnvlngttrngcamnhkhng?Cu
nhn thy gi tr tht cacucsngcha?Cucmongctrhtccmnncamnhv
trthnhmtconngingknhBabylonkhng?
imtcaTarkadbngnhinhoe.Anhngphtdyvni:
Cm n ng ch cho ti mt con ng mi! Ti cm thy linh hn t do tri
dytrongtmhnmnh.
Tr v Babylon, vi tnh cnh n nn chng cht nh th, ng xoay x nh th

no,hingiDabasirngknh?Mtthckhchhi.
Trc ht, ti ving thm nhng ngi ch n v yu cu h hy rng lng cho ti
thm thigiantikimtintrn.Phnlnmingiuvuivchpnhn,thmchhcn
sn lng gip ti, nhng cng c mt s ngi trchcti.Trongcmtngigip
ti rtnhittnh,lMathon,ngichovayvngvngqucchngta.Bitcti
tng chn dt lc Syri,nnngygiithiutinlmvicchongNebatur,ngibun
lc ng knh m chc hn qu v yubit.clmvicchongy,shiubitv
lc ca ti pht huy rt tt.Dndn,tithanhtonxongttcccmnn,vcth
ngngcaou,ttinlyliuytncamnhnhngynay.
Mi ngi ln lt cm n Dabasir vcuchuynthv,ngthicnglmtbihc
su sc trong cuc sng, ri trvchctiptcbandangdcamnh.Dabasircngvy,
nhnglnnyanhgiln:
Ny Kauskor i! ng u ri? Thc n ngui c ri. ng hy em thm cho ti
mt s mn ngon khc, rau v nhiu bnh m na nh! Ti mun mi cu Tarkad n mtba
thnhson.
Lng v cng bit n Dabasir, Tarkad thm tha mtiu:Mtkhicchst,
thconngisddngtmracmtconngtinlnphatrc!.

Chng8:NgimaymnnhtBabylon

Sharru Nada, nghongthngli,angngioaivtrnlngconlcdnuon

l hnh tr vBabylonsaumtchuynbundingy.nglngirtthchnhngboqun
sang trng, qu phicmaytccloivittnht.ngcngrtthchcinhngconnga
p,khemnhthunchngRp.
ng SharruNadakhcaotui,nhngvntratinhnhyvlunvuiv,hanhvi
mi ngi. Nhngnhnvonglcny,nhngngithncnucmnhncngangc
nilolngnotronglng.
Cuc hnh trnh t Damacus tht di ngy vi rt nhiu gian trun trong sa mc
khng lm ng bn khon. Nhng b lc d tn ngi Rp rnh rp cp bccconl
hnhgiuccngchnglmngs,bingcmtonkbinhngohtng.
Ch i vichngtrtuiangistcnhmngavtDamacus,llmnglo
ngh. Anh ta chnh l Hadan Gula, chu camtitclmncang,ctnlAradGulav
cng l ngi m ng mang n sut i. Gi y, ngmunnplimtphncngnca
AradGulabngcchdydHadanGulannngivtrthnhmtthnggiagii.Nhngc
l,cngvicmngdnhthchinsgprtnhiukhkhn.
Nhn cch n mc dim da v nhng trang sc rm r trn ngi Hadan, Sharru
Nada thm ngh: Nt mt rn ri ca cu ta khng khc g ng Arad Gula ngytrc,nhng
quan trng l ch, s kin nhn, chu kh ca mt thng gia dng nh khng h c trong
con ngi anh ta. Dy anh ta lm vic kh, nhng lm th no un nn t tng, iu
chnh nhngthiquennchi,tiuxiphungphcaanhtalicngkhhn.Mnhphilmsao

 gip cu ta khi phc s nghip kinh doanh ca gia nh, vn b cha cacutalmcho
suysp?.
Bngnhin,HadanGulalnting,ctngangdngsuynghcangSharru:
Ti sao nglunphilmvicccnhc,giankhcngvionlhnhnhth?C
baogingdnhthigiantnhngnhngthvuicucsngkhng?
SharruNadammcikhngtrlimhingcliHadanGula:
Hng th cuc sng ? Chu s tn hng cuc sng nh th no nu chu vo
avcata?
Nu chu giu c nh ng, chu s sng theo cch ca mt ng hong. Chu s
khngbaogicilcbngquasamcnngbngvlmvicgiankh,ccnhc.Chus
thoi mi tiu xi nhng ng tin ca mnh. Chusmcnhngbqunosangtrngveo
nhng trang sc qu bu nht. chnh l mtcucsngngsng mtcucsngmchu
hngmongc.
ngSharruNadabtciributmingni:
ng ni cachukhngbaogilmnhvy.Thtschukhngmunlmvicmt
chtnosao?
Viclmchdnhchonhngknlthi!HadanGulapkhngcnnghngi.
Cu ni ca chng trai tr cng khin ng Sharru thy r nhng lo lng ca mnhlc
c s.ngtrmtsuyngh,mcchoconlcsibcxungbdcthoaithoi.Xungn
cuidc,ngdngconvtlivchtayvphatrc:
Xem ka, ng kia l thung lng. Hy nhn ra xa mt cht, chu s nhn thy l m
nhng bc tng thnh ca Babylon. Mt chmtrngnhonhnibtkialngithpcan
Chung y. Nu tinh mt, chu c th nhn thy ln khi bc ln t ngn la vnh cu trn
nhnccan.
Babylonythtsaong?tlurichulunaoccnhnthyvngquc
giucny.Babylonlnimngnichungyxabtusnghip.cgngnicn
sng.Nucnngthchngchuskhnggpphicnhkhccnhngyhmnay.
Ti sao chulicngnichucnsng,khingyhonthnhtrchnhimca
mnhtrnciiny?Chuvchachuvncthlmttcngviccangnichum.
Than i! Chu v cha chu khng c tilmravngnhngnicachu.Vvvy
mlmtiutnhtgiasncangnichuli.
Sharru Nada khng p m iu khin con lc tip tc hng n thung lng.Pha
sau lng ng,onlhnhlitinbcmtcchchmchptrongmbimtm.Mtlc
sau,hingangquanhngtrangtricanngdnBabylon.
ng Sharru Nada bng ch n ba ngloangcyrungbnvng.Mtcnh
tng tht quen thuc v cng tht bun ci! Mt ng lo cm cn cy, nhng bn tay ca
ng y ang run ry nn ci cy cng lc l theo. Hai ngi cn li ang h hc iukhinhai
con b, nhng c v nhng trn roi khng thm tha g vi lpdadycachng,nnmycon

bvnkhngnhcnhchcbaonhiu.Saumtlc,cbangudnglivthdc.
Cch y bn mi nm, Sharru Nada tng ganhtvinhngconnginy!ng
c g mnh c thay th ch ca h! Nhng sau bn mi nm, a v ca ng v h tht
khc hn. Ba ngi ny vn cm ci, lam l trn mnh t ca mnh. Cn ng, ng hnh din
quay u nhn li onlhnh,nhngconlcvnhngconlato,kheangchyhng
ha tr v Babylon. Tt c s ti sn nylcangvnchlmtphnnhtrongsgiasn
hinngangcc.
ngchtayvphabangloangcyrungvniviHadanGula:
Hvncytrncnhngnysutbnminmqua.
Vy sao! Hadan Gula ngc nhin Ti sao ng cho rng, h chnh l nhng con
ngicabnminmvtrcmkhngphilngikhc?
Tatngbithcchybnminm.SharruNadapli.
Nhng hnh nh ca qu kh bng hin ln trong tm tr Sharru Nada. Qu kh ca
ng l mt chui ngy lm lng vt v v kh cc. Nhng cng nh m ng hc c
nhiu bi hc qu gi c c nhng thnh qunhngyhmnay.Ringnhngng
mt nhn hu ca Arad Gula, ngi cu vt cuc i ca ng trong nhng ngy khn kh
. ny,sdodtrongngkhinhnlytrchnhimrnluynHadanGulabngbinmt.
ng quyt tm gip Hadan Gula, nhng li khng bit lm th no khin chngtraili
lao ng v quen tiuhoangnytmphc.ngthakhnnggipchonhngngiquyttm
lm vic sing nng, t lp v c ch tin th tr nn giu c nhng i vi chng trai ny,
muntcnglmthayicchsuynghcaanhtalmtiuhtsckhkhn.
Bng mt k hoch vt hin ra trong suy ngh cang.Nhngvnlngithntrng,
ng cn cn nhc,xemxtmikhnngcthxyratrckhithchinn.Trongmtxhi
vn xemtrngngungcdanhgivuytnconngi,nungthlnhngbmtthnthca
ng v ng Arad Gula cho chng trai ny nghe, th s th s th no? C xy ra iu g ti t
khng? Nhng nu ng khng t nim tin Hadan Gula, th ngc li, c l ngcngkhng
bao gi c c s tin tng ca cu ta, v ng s khng bao gi ci hun anh chng ny
c.Suynghmtlc,ngquytnhvtquasengivctgingnhnhng:
Chu c thch nghe ta k chuyn ng ni ng knh cachuvtahptclmn
nhthnokhng?
chnh l iu m t lu chu rt mun bity!Bituchucthhchiv
trnngiucnhngcachu.HadanGulathnhthttrli.
SharruNadagtuvnitip:
Lc gp nhng ngi cy rung ny, ng khng ln hn chu by gi u. ng nh
rt r, ng v nhiu ngi khc ang b xing xch v i n gn m rung m h ang cy.
Megiddo,ngiangbxingkng,chgiuh:
Hy nhn ci th li nhc kia xem! K cm cy th khng c gng cy cho su.
Cn k labthcngchnggichobinghng.Chchnghrng,mamngcthbi
thumkhngcnphicycytt!

ngbolcngangbxch?HadanGulangcnhinhi.
, mi ngi b trng vo c nhng khoen ng rt to v di chn b xch li vi
nhau bng mt si dy xch di nng trch. K Megiddo l Zabado, k n trm cu. ng bit
anh tathicnHarroun.cuihnglmtngimccnggilTncpbin.Biv,
anh ta khng chu cho bit tn camnh.Bnngonanhtalmtthyth.Biv,trnngc
caanhtacxmhnhconrnbinkhln.
ngcngbxingxchgingnhmtknlsao?HadanGulalicngthcmc.
Vyngnicachukhnghchochubit,ngtnglmtnlsao?
ngchuvnthngnivng,nhngkhngbaogihliuny.
ng ca chu l ngi khng lm ta thtvngbaogi.Tahontontnimtinca
mnh vo ng y. Ngay c chu cng vy, ta c th t nim tin vochuch? SharruNada
nhnthngvomtcaHadanGula.
ng c th tin tng tuyt i vo chu. Nhng chu vn khnghiunitisaong
litrthnhmtknl?
SharruNadanhnvaitrli:
Bt c ai cng c th b bin thnhnl.Trongmtcucu,anhrutcang
git cht ngi bn ca mnh. Cha ca ng gnnglymtstinchucanhykhi
b t hnh. V ri cha ca ng sau khng c cch no kim tin chuc li ng.Cui
cngthngichbnngchomtkbunnl.
Tht bt cngqu! HadanGulakulnphnn. Nhnghynichochubitlm
thnonglictdo?
Ri chu s bit thi, nhng cha phi ngay by gi, c ng tip tc cu chuyn
. Lc nghe Megiddo ni nh vy, nhng ngi nng dn cngchnholiccng.Mt
ngi trong bn hgicinnrchcamnhraricigpngixungthtsuvacho,va
lato:
Vng quc Babylon xin cho mng cc ngi, nhng v khch qu ca c vua.
Quc vng ang m yn tic trn hong thnh, vi mn bnh m bn v xp hnh choccv
y!
Nixong,bnhcngblnraci.
Anh chng cp bin ni khng ln v chi bi h thng thng. ng th khng hiu g
cnnhianhta:
Nhngkmunnigkhibonhvuaangchchngtatrncctngthnh?
N c ngha l chng ta s phi vo vc gch, khing t cho ti khi gy
xng sng mi thi. Nhng c l anh s cht v nhng trn n ca h trc khi cht v gy
snglngy.Nhngtithhkhngnhcu.Vnuhnhti,tisgith!
Megiddobngni:
Ti khng tin cc ng ch mun nh cht nhng n l lm vic sing nng v cn

mn.Aimchngthchnhngnginlchmchvlmnhiuvicchoh.
Lm vic nhiu c ci g, h Megiddo? Zabadochenvo. Cuicngthanh
cngbnhgyxngthi.
Anh ng ni nh thchZabado! Megiddocili. Trongmtngy,nuanhcy
c mt cngt,thanhlmtnllmcvic,vbtcngchnocngsnhnbit
iu . Nhng nu anh ch cy c na cng t thi, th y cnghalanhangntrnh
cng vic. Ti th khng n trnh cng vic. Ti thch lm vic v mun c lm vic sing
nng. Bi v, cng vic l ngi bn tt nht m ti tng bit.Nsmanglichotinhiuth
ticnnhtrangtri,giasc,mamng
i ch! Nhng th y by gi u c ri, anh Megiddo? Zabado giuct. Ti
c tng tt nht l c c mi th m khng cnphilmlnggcch!HynhnZabado
ny, nu chng ta b bn vo y lm nhng cng vic nng nhc nhxytngthnhkia,
th ti s ilynchaylmmtvicddngno.Ctsngcatiskhngbgy.Trong
khianhlngihamlmvic,anhsbgyxngsngdophikhunvcgchy!
m y, ng lo lng qu nn khng th no chp mt c. Trong khi nhng ngi
khc ng say, ng vn trn tr khin si dy xch di chn ku long xong, lm cho
Godoso ch . Anh ta l mt trong nhng k cp ni ting tn bo Rp, thng ct c
nn nhn ca mnh sau khi cp bc. Anh ta tng b bt v b bn lm nlvilnnncrt
nhiukinhnghim.ngbnththmhianhta:
Anh hy lm n ni cho ti bit i,anhGodoso!KhichngtatiBabylon,liuchng
tacbbnvotrongnhngbctngthnhkiakhng?
Tisaomymunbitiu?Anhtagmghili.
Hay l anh cng khng bit? ng ni n. Ti ang cn tr. Ti mun sng. Ti
khngmunlmvicvbnhcht.Ticchigpcmtngchttkhng?
Lcny,anhtadugingpli:
Theo ti c bit, ging nh mi ln,trchtchngtabmangrachmuabnn
l. y, khi c ngi n mua, cu hy ni vi h rng cu l mtngichmch,chukh
v sing nng lmvic.Cuphitmcchhmunmuamnh.Nukhng,cusbbnvo
lm n l xy tng thnh. l mt cng vic rt nng nhc vkhngcngsngst
trvu!
Anh ta ni xong v nhmmtng.Cnng,nmditrnct,ngnhnlnnhngvsao
trn tri v ngh ngi v s phn pha trc ca mnh. ng nh li li Megiddonivcng
vic vthikhngbitvsaoanhtachorngcngvicchnhlngibnttnhtcaanhta.
ng cha hiu r, nhng ng tin vo nhng gMegiddoni.Cl,yllithotduynht
cangtrongtnhcnhny.
Khi Megiddo thc gic, ng lin th thm nhng tin mi cho anh ta nghe. Mt tia hy
vng bt u nhen nhm khi bn ng n gn thnh Babylon. n x chiu, ng n gn
bc tng thnh s ang xyddangvnhnnhngdngngi,gingnhnhngnkin
en ang ni nhau trn cc bc thang nghing nghing bm dc vch tng. Khi n ni, ng
kinh ngc khi thy hng ngn ngi ang lm vic mt s ngi o t di ng ho,

nhng ngi khc ang trn bn ng thnh gch cn s ng nht th ang khun nhng
gigchnngtruvleolnnhngbcthangchuyngchtiniangxy.
Ngoi ra, ng cn thy bn qun nchibivdngcyroiqutthngtayvonhng
tm lng trn tr xng ca on ngi kh sai, nu h bc i chm chp hoc khng gi
c hng. Nhng n l khng cn bc ni hoc v ui sc mvpchnngxung,slp
tc hng chu ngay mt trn ma roi tn nhn. Nu khng gng ng dy c na th lp
tc h b x qua mt bn v nm bp ngay ti , hoc b ko n khu vc dnh cho nhng
ngi ang nm hp hi, trn con ng dn ti nhng nm m chnctqualoa.Chngkin
cnh tng gh rn , ng hong ht rngmnh.iunyquthtangching,nunh
khngcaimuangchnl.
Godoso ni ng. m tt c bn ng b nht vo mt ch v sng hm sau,
ngi ch n l mang c bn ra ch bn. y, mt s ngi hong s, b kchngnn
x y nhau v gy nolon.Bnqunnkhngngingngingnhngtrnroixunguca
h. Trong tnhcnh,ngclivimingi,Megiddovngangnnnngchichi
chngtnnglclmviccamnhvinhngnginmuanl.
Bn ng cng rt lo lng cho k cpbin.Anhtalngiphnkhngmnhmnht.
V vy, bn qun n nh anh y rt d man, n ni phi ngt i trc khi li anh tagiao
choilnhimuanlcanhvua.
Megiddo linh cm ri y rt kh c c hi gp linhau,nnlidnglckhngaich
,anhyvivngththmvingnhngiuquantrng:
C mt s ngi vn ght lm vic. H xem cng vicnhkth.Nhngvichng
ta,ttnhtlhyxemcngvicnhmtngibntt.Anhhycgngyuthchcngvicv
ng bao gi n trnh nhng vic nng nhc. c mt ngi nh khang trang, mt cuc
sng mno,thtakhngthkhnglmvic.Anhhyhavitilnucmtngchmua,
anh hy c gng lm vic tht chm ch cho ng ta. Nu ng ta khng nh gi ngnnglc
ca anh, th anhcngngnnnnlng.Lunnhrng,cnphilmvic,clmvicsaocho
tt v lm ht kh nng ca mnh. iu khngnhngsmanglichoanhmtcucsngno
,manhcncthnhmchuclicucitdocamnhy.
Megiddo ngng ni khi nhn thy mt ngi n ngvmvnhicnginobit
lm vic ng ng khng. Megiddo tin n v hi v cng vic trang tri, ma mng cang
ta, risauthuytphcngtarng,mnhlmtngirtthnhthocngvicngng.Sau
cuc thng lng ro rit,nginngbramttitinnngtrchmuaMegiddo.
Rtnhanhsau,Megiddoitheovmthtcngvingchmicamnh.
Mt s ngi khc cng c bn i trong bui sng hm . Vo bui tra,
Godoso tit l vi ng, ngi bun n l khng lu li yquhaim.Cthvocui
bui chiu, s n l cn li s b bn cho ngi mua n l ca nh vua. Nghevy,ngthts
rt tht vng. ng lc , mt ngi n ng kh mp mp th b n v ct tinghicai
tnglthlmbnhmkhng?
nglinbctignngtavni:
Tisaomtngithlmbnhkcunhnglicnmtngithlmbnhkhc?
ng vn c th dy cho mt ngi no nhtichnghncchlmbnhm?Hynhnvo

tiny!Ticntrtui,khemnhvlihamthchlmvic.Hychotimtchilmht
scmnhvmanglinhiutinbcchong.
ng y c n tng ngay vithiythinchcangvbtuthnglngvi
ngi bun n l. G y vn khng hchtingtkhimangngtiy,nhngbygith
hunh hoang khoc lc ni v nhng kh nng, sc lc v ticncangitincaohn.
ngcmthymnhgingnhmtconbtrongcucthnglng.Cuicng,cucthng
lng cng kt thc. ng ra i cng vi ngi ch mi ca mnh v t anirng,dsaomnh
cnggpmay.
Ch mi ca ng khtt.ngNananaid,chmicang,dychongcchgi
la m trong ci , ri n cch t la trong l v cch nghin ht m cho tht nh lm
bnh mt ong. ng c cho ng trong kho ct gi ng cc. B Swasti,nginllmqun
gia cho ng Nananaid, lun cho ng n ung y v ng vnthnggipbylmnhng
cngvicnngnhc.
y chnh l c hi m ng tng mong mun lm vic chm ch, v t ra xng
ng vi ng ch ca mnh. ng hy vng cngvicsgipngciukinchuclistdo
camnhtrongtnglai.
Qu tht, ng Nananaid rt vui khithyngcthinchhchi.Saucng,khing
thnh tho cng vic nng bnh, ng y dy cho ng bit cch lm bnh mt ong. Chng
bao lu sau, nghontonthonghlmbnh.ThlngNananaidkhngcnphinhng
tay vobtcvicgtronglbnh,vmiviccnglmht.Tuynhin,bSwastilcu
bo nh vingrng:Nhncvibtthin,blorngngchqurnhrangsliukhng
hay,vbtngthyrtnhiunginhth.
Nhng ng khng quan tm n nhng li b Swasti ni. ng nghtilcmnhcn
ngh cch lm th no c th kim ra tin v chuc li s t do cho mnh. Thng thng
cngviclbnhktthcvobuitra,nnngnghngNananaidchchnsngcho
ng lm bnh i bn vo bui chiu. Bi v, cng vic ny cng smanglichongymts
tin.
ThlngtrnhbynhcamnhvingNananaid:
Tha ng! Nu ti tn dng nhng bui chiu rnh ri lm bnh v i bn kim
thm tin cho ng, th ng c sn lng chia cho ti mt t ti mua sm nhng mn cn
thitchocucsngcamnhkhng?
Chia ch, chia ch! ng Nananaid ni ngay. y quthtlmtkinrthay.
My cbnvigihaixumtci.Mtnastinthuctaosdngtrtinbtm,mt
ongvcila.Scnlitaschiai.

ng rt vui sng v tnh tnh rng ri ca ng Nananaid v yn tm thc hin k

hochcamnh.Thlmtphntcastinkimctrongmtngyibnbnhslca
ng. m , ng thc rt khuya lm mt ci khay bnh i bn do. ng Nananaid cho
ng mt ciocvngnhbSwastivlinhngchrchriemgitgischs,chiu
maimcvomibnbnh.

Chiu hm sau, ngimtkhaybnhmtonglntrngrtngonlnhvcbyrt

bt mt i dc theo cc con ph, ct ting rao hng lun ming. u tin, chng thy ai ch
n c, ng cm thy tht vng nhng vn c gng tip tc rao bn. Vo x chiu, mi ngi
btuibngnnmuartnhiu.Chngmychc,ckhaybnhbnht.
ng Nananaid rt hi lng vi kt qu cng vic ca ng v vui v trch ra cho ng
mt phn t s tin nh tha thun trc . ng ht sc mng r, v t y ng c
nhng ng tin ring ca mnh. Megiddo qu tht rt c l khi bo rng, ng ch snhgi
ng mc kt qu cng vic ca nhng ngi n l. m y ng khng ng c. Mt mt,
ng rtphnkhitrcsthnhcngngoismongi.Mtkhc,ngmitnhtonxemnu
vi kt qu nhththmtnmsaungskimcbaonhiutinvcnbaonhiunmng
michuccstdocamnh.
Sau,hngngyngtiptcmangkhaybnhibn,chngbaolungcmts
khchhngquenthuc.Vmttrongnhngngikhchkhngaikhchnchnhlngni
ca chu, ng Arad Gula. Lc , ngchulmtnhbunthm,thngmanghnghacht
y trn lngmtconlaikhpthnhphcngvimtnginldaenitheodtla
v khing thm. Mi ngy ng Arad u mua hai ci bnh, mt chomnhvmtchongin
l,ngthihaynnlitrchuynvingtronglcnbnh.
Mt hm, ng ni ca chu ni vi ng mt cu m c l sut i ng khng bao
giqunc.ngyni:
Ti rt thchbnhcacu,nhngticnthchhncchbnhngrtdmncacu.
Nu cu vn lun vndngcchthcnythncthgipcutcnhiuthnhcnghn
y.
Chu c hiu c khng Hadan Gula? Nhng li ni nh th rt c ngha i vi
mt chng trai n l, sngncgiamtvngqucxalvrnglnlcbygi.Nem
li sc mnh, nim tin mnh lit ngcthphnunhmthotkhithnphnhmhiuca
mnh.
Ngy thng c th tri qua, s tin ng tch ly c ngy cng nhiu. Cng vic
chng t n l ngibnttnhtcang.Tuynhin,tronglcngrthnhphc,thbSwasti
li thp thm lo lng: Ti ch s ng ch li vng vo nhng trenthi!.Bythng
nivingnhvy.
Cho n mt ngy, ng ht sc vui mng gp li Megiddo trn ng ph. Anh y
angdtbaconlachtyrauquirach.
Hin nay ti rt khm kh! Anh ta bo. ng ch ca ti nh gi ng nng lc
ca ti, nn cho ti lm qun l. Nhn y ny, ng y tincygiaocngvicmanghng
ra ch bn cho ti. Cng vic gip tigngdysaunhngnghchcnhcacuci.Mt
ngy no , n s gip ti chuc li s t do camnh,riticngscmttrangtriring,
bygiascring...
ng v Megiddo tr chuyn rt lu ri chia tay. Anh ta vn khng qun nhc nhng
hychmchlmvic.Megiddonglmtngibnkhnngoanvttbngiving.
Cuc sng ca ng vn c th tri qua, nhng dng nh cng ngy ng Nananaid
cng st rut trng i ng i bnv.ngtachngvchiatin.Ngoira,ngycnhi

thcngphiinnhiunibnhngvkimnhiutinhn.
Do vy, ng bt u i ra pha ngoi thnh mi nhng tncaiqunnlmuabnh.
Tht lng, ng khng thch tip xc vi nhng k th l v tn bo ny, nhng ng cng nhn
thy h l nhngkhchhngln,thngmuamtlcnhiubnhchkhngchmtvicinh
nhng ngi khc. Mt ngy n, ng bt ng gp li Zabado trong m ngi n langsp
hng ch ly gch trn thnh. Trng anh ta rt ng thng, ngi cm ci, xc x, lng hn
y nhng ln roi ca bn cai. ng cm thy tht xt xa nn cha cho anh ta mt ci bnh.
Zabado vi vng nht ngay vo ming, ngn ngu nh mt con vt i kht lu ngy. Thong
thy v thm thung trong i mt ca anh ta, ng cm thy lo s nn b chy trc khi
Zabadovlykhaybnh.
Tisaocuphilmvicvtvnhth?
Mt hm, Arad Gula hi ng nh th. y cng lcuhimchuvamihita,
ng khng? ng tr li nh ttcnhnggmMegiddonivingtrcvhnhdin
a cho ng Arad Gula xem ci ti tin nng tru lun bnthtlng,ngthigiithchrng
ngangdnhdmtinchuclistdocamnh.
Khictdo,cuslmg?ngcachuhing.
Tiangcnhstrthnhmtthnggia.
Theotithchcchnsauny,cuslmtthnggiathnht,giuc.
ngcachunitip:
Chc cu khng bit, hin gi chnh ti cnglmtnl.Tuynhin,tianghptc
lmncngvingchcamnhnnciukintthnkimranhiutin.
Xin ng ng ni na! Hadan Gula chen vo Chukhngmunngbuxung
cachubngnhngliditrnhth.ngchukhnghlmtnl!
imtcaHadanGulalvtcgin.SharruNadavngigingniimtnh:
ngrtknhphcngcachu.Biv,ngyvtquacsphnnlvtr
thnh mt ngi cng dn gng mu nht vng Damacus. Chu l chu ni ca ng Arad
Gula, nhng chu c k tha c nhng c tnh u vit ca ng chu khng? Chu c
bn lnh i din vi s ththaychmunsngtrongnhngsuynghotngvgidim
thi?
HadanGulangithngngitrnlngconlcvxcngpli:
Mi ngi u rt yu mn ng ni cachu.ngylmrtnhiuvicthin.Khi
nn i xyra,ngmuangcctAiCpchvDamacusphnphtchodnchngv
nh vy m khngcaichtic.Thmbyginglibo,ngchulmtknlkhn
khBabylon!
S tht ng Arad Gula l mt n l khi cn Babylon. Thi gianny,ngyrtvt
v. Tuy nhin, bng nhng n lc phi thng,AradGulatrthnhmtconngicmi
ngiDamacusknhtrngvngngm.
Nghe ging trm tnh ca Sharru Nada, Hadan Gulaimlng,nhngkhnghnltin

voiungvani.SharruNadaktip:
Sau khi cho bit mnh l mt n l, ng Arad Gula ni rng ng ang lo lng v
cuc sng t do sp ti ca mnh.ngyctinchuclistdo,nhngngang
bi ri.Bivtlu,AradGulachlmncngvingchcamnh,byginutchring
ra,ngycmthylosvkhngttin.
ngphnisdodcangchu:
ng khng nn lthucvongchcangminhth.nghylylitnhcmv
suy ngh ca mt con ngi t do, ng thi hy hnh ng nh mt con ngi t do v t
c s thnh cng gingnhth!Hyquytnhtheonhngiumngcmthythchnht
vphicgngthchin.iunysgipngtcnhiumctiucaohn!
ng Arad Gula rt vuisngkhinghelikhuynkhchcangvnirngngycm
thy xu h v s hn km trong nhng li ni va ri ca mnh. ng ni ca chu nivi
ng ngay lc rng,ngysnhanhchngchuclitdovtrthnhmtngikinhdoanh
clp.
Mt ngy n, cng trong mt ln i bn bnhbnngoithnh,ngrtngcnhinkhi
thy rt ng ngi ang dn v mt khu t trng, nh ch i mt iu g spdinra
.ngnumtngilihi,ngip:
Anh chng hay g sao? Mt n l git cht mt ngilnhcanhvuavbtrn.
Nhng h btctnnlyvhmnaysemhnrahnhhnhbngcchqutroicho
ncht.Nhvuacngcmty!
m ng vy knnihnhhnh.ngsnungnthkhaybnhmtsbltnn
tro ln bc tng thnh ang xy dang d nhn xung. ng thy vua Nebuchadnezzar
ngi trn c xe nga lng ly n xem hnh hnh. Qu l ng cha bao gi bit c s giu
sang tht s cho n khi nhn thy tn mt nh vua Nebuchadnezzar i ci m dtvng,mc
chic o nhung gm sang trng v ngay c rm ca chic xe ngacngbngloivimuvng
quhim.
ng khng nhn c cnh h nh p ngi n l,mcdngnghertrtingku
tht thm thit ca ngi . ng thc mc khng hiu ti sao mt ng hong qu phi, sang
trng nh thlinhlngnhncnhtrngphtthmkhcy,vactvuivcngvinhng
ngi khc. H xem nhng hnh ng v nhn onylhnhphtchngdnhchonhng
nginldmnilonchnglinhvua.
Sau khi ngi n l y cht, xc c treo ngc ln mt cy so cho mi ngi
u nhn thy. Ch khi m ng tn bt, ng mi tin n gn. B bt mu v bn t, trn
ngc ca ngi n l khn kh y vn cn hnh xm con rn bin m ng tng bit. ng
bnghongnhnrachnhlKcpbinngytrc.
Hm sau, ng tnh c gp li ng ca chu th thy ng y hontonthayi.ng
ychongrtnhittnh:
Ngi n l m cu bit trc y gi l mt ngi t do ri. Qu tht, khi
c t do, ti nhn thy cuc sng tt p hn rt nhiu. B v cativcngsungsng.
B y l ngi t do v l chu gi ng ch trc y cati.Chngtiquytnhschuyn

nh n mt ni khc lmnsinhsng.Vskhngcaibitctitnglmt
ngi n l. Nh th, con chu ca chngtisaunycngkhngbaikhinhmitvnhngbt
hnh ca cha ng chng. Hin nay ti rt thngthovicbunbn,nhtnhtiscgng
lmvickimnhiutin.Biv,ticnphichmlochogianhvconcicatisauny.
Nghe ng chu ni vy, ng rt vui mng v trnyhyvng.Biv,mtmtno,
chnh ng gp phn khch l, ng vin AradGula,cngnhngynhiulnngvin,
khch l ng. Mt khc, ng nhn thy tng lai ca mnh ri s tng t nh cuc sng ca
AradGulalcbygi.
Mtbuichiun,bSwastihthongtmngvchobit:
ng ch lm vo cnh khng hong ri.Tirtlolng.vithngnay,ngylun
thuatinsngbi.ngchkhngcntinmuangccvmtong,cngkhngctin
trnngichovaytin.Hangninngyy.
Ti sao b li lo lng n nhng chuyninrcangych.Chngtauphil
ngibotrchongy!ngpmtcchkhngsuyngh.
ngc nghch, anh chng hiu g ht. ivingichovay,ngylyanhlm
vt chng vay tin y. Theo lut, ng y c th bn anh nh mtmnhnglytintrn.
Ti khng bit phi lm sao na! Trc y, ng ta l mt ng ch tt. Cnbygi,saong
ylihammcbcnthch!
Nhng lo lng ca b Swasti l ng. Sng hm sau, ng ang nng bnh th ngi
cho vay tin v mtnginngtngilSasibcvo.Nginynhnkhpngingv
ra lnh cho ng phi i theo. Ngi cho vay tin cng khng ch gp ng Nananaid m ch
bo vi b Swasti nhn li vi ng ch l ng ta n v bt ng i. Th l ch vi tm o
khoc trn lng v ci ti cha nhng ng tin qu gi c buc an ton tht lng, cuc
sng ca ngbcsangmttrangmi.Nhnglnny,nhnggchngphatrc maymn
hayriro,bttrcnghontonkhngthonc.
Tuy nhin,chngbaolusaungmhnhnranhngiutitspxynvimnh.
Sasilmtgbmtrnvthl.Hnnitocrarng:
Tao khngthchcngvicmyanglm.ngchcataocngkhngthch.Nhvua
bo vi ngchixydngmtconknhln,nnsaitaoimuathmccnlvlmcho
nhanh.H!Viscngichn,thaicthlmnhanhcngvickhnhcnych?
Nghe nhng thng tin ny, ng tht sbscvhiurngmnhvabnhbtrakhi
nhng nim hy vng, nhng m c p by lu vtiptcbnmvonhngtrnbotca
cuci.
Chu hy tng tng bn ng phi lmvictrnmtvngtntn,khcnnhsa
mc, khng c mt bng cy, ch ton l nhng bi cy thp l t vmttrinngnhla
xung. C hng ca bn ng kht chy nhng vn khng th no ung nc c, bi nc
ung lc no cng nng nh va mi un si vy. Ri chu hy hnh dung ra tng onngi
bc xung nhng h t su, xc y mt gi t ri vc lnvai,trolnthnhhtrntrt
n pvobknh.Nginytipningikiacmcilmvicnhnhngconkin,t
hng sng cho ti khi ti mt. Ngoi ra, thc n c cho vo nhng ci mng l thin v
mi ngi t n ly nh mt by ln. Ti n, thay v c lu ln hay rm nm ngh, bn

ng ch nm tr tri trn mt t, mc cho gi ct vcilnhhnhhthnxc.ltnhcnh

m ng phi sng trong nhng ngy thng y. ng chn ti tin ca mnh mt ni c
nh du rt cn thn v ngy m thp thm khng bitliucncngymnhonlnhay
khng.
Thi gian u,nglmvicrthnghi.Nhngsau,thigiankodi,ngcmthy
tinh thn, sc lc ca mnh gim st. Nhng cn stbtuxmchimthxcrircang.
ng khng n c nhiu, ch nut cmttcmhiquangy.Cnvm,bnhttv
gilnhkhngngnghnhhkhinngkhngthngc.
Trong tnh trng khn kh , ng c g mnh c th thc hin theo k hoch ca
Zabado cho th xc c thnh thi i cht. Nhng ri nh li ln gp Zabado th thm
trntngthnhngytrc,ngbitlkhochkhngthc.
ng ngh v K cp bin vi tt c nhng ni ng cay ca anh ta, v c mnh c
sc mnh tiu dit s tn bo. Nhng ci xc khng hn ca anh tanhcngnhnmt
ktquthmhi.
Ri ng nh li ln cui cng ng gp Megiddo. i bn tay ca anh ta chai sn
nhiu do phi lm lng vt v, nhng anh ta vn lunvuiv,hnhphc,chngtkhochca
Megiddolkhochttnht.
Chnh v ngh nh th nn ng c gng lm vic. Nhng ti sao cng viclikhng
mang n nim vui v hnh phc cho ng nh manglichoMegiddo?Tisaocucica
ng lun gp nhng chuyn khng may nh th, mc d ng n lc rt nhiu? Nhng cu
hi c tr i tr li trong u khinngkhngthnongc.Cvnhcucsngca
ngivobtc.
Vi hm sau, bng nhin Sasi sai ngi n gi ng v bo rng, ng ch c ca ng
cho gi ng tr v Babylon. ng v cng mng r v b mt i o ti tin qu gi ca mnh,
cunnvotrongmnhochongrchtrckhilnng.
Qua pht mng r ban u, mc d c ngi trn lng lc tr v nh ng
Nananaid, ng vn khng sao thot khi lo lng. Ti sao ng li c gi v Babylon? Phi
chng ng sp n nhn nhngtrncungphongmicacuci?nglmnhnggb
trngphtnhiunhth?ngcngpnhngbthnhnonakhng?
Khi con lc ch ng tin thng vo sn nh ca ng Nananaid, ng rt ngcnhin
khi nhn thy ng Arad Gula ang i y. ng y gip ng leo xung ri m chm ly ng
gingnhmtngiemrutthtxacchlungyvy.
Khi hai ngi cng bc vo nh, ng c bc theo chn ng AradGulagingnh
ngi n l i theo sau ngichcamnh,nhngngykhngchu.ngAradttaylnvai
ngvni:
Ti cho ngi i tm cu khp ni. Khi ti hon ton tht vng th gp c b
Swasti. B y ch ti ti ch ngi cho vay tin v nh ng ta atinnhngichang
s hu cu. Ti phi tr mt girtcaochostdocacu,nhngcuhontonxngng
vi iu . Ti rt cm n cu v trit l sng v ngh thut bnhngmcutngnivi
ti.Ngipticcsthnhcngnhhmnayy.

 Trit l l ca Megiddo, ch khng phi ca ti u. ng bi ri ni vi ng

Arad.
CaMegiddovcacuna.Xincmnchaingi,chngtahytiDamacus,ti
rtmunmicuhptclmnviti.Vngaybygi,culmtconngitdo!
Ni xong, ng Arad rt mnh t st t trong ci o chong ra, trnckhcrs
tin chuc ng,rinnglnkhiuvnmmnhxung.Thtstvthnhtrmmnh.ng
Aradcngimplnnhngmnhvnchonkhichngbinthnhbi.
ng v cng xc ng v khng cm c nc mt. ng khng bao gi qun thi
khc!ngcachuchnhlnnhn,lngimngknhtrngsuti.
Chu thy y, chnh trong thi k bi t nht ca cuc i, cng vic vnlunchng
t l ngi bn tt nht ca ng. Lng ham thch lm vic gip ng thot khi kip n l.
Chnh n cng gip ng to cntngttivingnicachu,khinngychnng
lngihptclmnsauny.
HadanGulahixenvo:
Bquytkimranhiutincangnichulghng?
B quyt l ham thch lm vic! Sharru Nada p r tng ting. V chnh b
quytnyemlichongynhiuphnthngxngng.
Chu bt u hiurari. HadanGulactgingchnthnh. Cngvicgipng
chu gp g vi nhiu bn b. H cng l nhng ngi mn m ti nng vsthnhcngca
ng chu. Cng vic cng to ra nhiu ca ci gi tr, to iu kin cho ng chu lm nhng
cng vic c ch cho x hi v c mi ngi knh trng. Vy mtrckiachuvnthng
chorng,cngvicchdnhchonhngnginl.
Cuc sng em li nhiu th vchoconngi. SharruNadanhnnh. Mingi
u c mt v tr ring, v cng vic hnnhinkhngchdnhchonginl.Nungkhng
lm vic, ng s khng tm c nim vui trong cuc sng.ngcngkhngktthncvi
nhiu ngikhnngoan.ngcngkhngrnluyncnhngctnhttnhkinnhn,cn
cvchukh.Vttnhin,cucsngcangskhngbaogicnhngyhmnay.
Sharru Nada v Hadan Gula ngi trn lng lc i di bng rm ca nhng bc
tng cao vt, dn n nhng cnh cng bng ng s ca vng quc Babylon. Khi h
tin vo cng, nhng ngi lnh gc cng lin gim mnh gt chn v knh cn cho Sharru
Nada,mtcngdndanhdcavngquc.
Chu lun mong mun c tr thnh mt ngi ging nh ng ni ca chu.
Hadan Gula qu quyt vi Sharru Nada. Trc kia, chu khng nhn thc ng v con
ngi ca ng chu. Nh ng, gi y chu hiu v cng ngng m, yu mn ng chu
nhiu hn. Chu ngh rng mnh s khng bao gi tr ht n cangkhingkchochunghe
b quyt thnh cng ca ng chu v ht lng gip chu. T hm nay tr i, chu s vn
dng b quyt bt u cng vic bunbnnhngcachulmtrcy.Nthch
hp vi hon cnh thc t ca chu hin gi hnlnhngmntrangscvboqunle
lotny.
Ni xong, Hadan Gula ln lt lt nhngkhoentai,rinhngchicnhntrnccngn

tay ra vnmmnhvphasau.Mnhmvcngquyt,chngthclcsibctheocon
ngiuynghimdnuonlhnhy.

Phlc:LchsthnhcBabylon
Khi cpnsphnthnhcamttnc,nhiungithngnghnnhnglu
i xa hoa lng ly,nhngvngtnhiutinguynthinnhinphongphnhrngcy,qung
mvthititkhhunha
Nhng i vi Babylon, mt vng quc giu c bc nht thi c i, th khng phi
nhvy!VngqucBabylontalcbncnhdngsngEuphrate,trongmtthunglngbng
phng, nhng kh cn v nng hn. N khng h c nhng rng cy, qung m vxy
dngcccngtrnhqunshaydns,cngkhngnmtrnconnggiaothngthunli.
Babylon l mt in hnh ni bt ca kh nng conngicthttinhngmctiu
v i, bng cch s dng tt c cc phng tin m mnhcc.Sphttrincacthnh
ph rng ln ny u ch do bn tay con ngivunp.Ttcsgiuccanlnhcon
ngi.
Babylon ch c mt im thun li duy nht l t ai kh ph nhiu do dng sng
Euphrate mang nhiu ph sa bi phngnm.Nhngtndngcsuiny,nhng
ngi k s thi Babylon c i phinghincuvthchinmtcngtrnhvinhtthi
by gi. l xy dng nhng p nc v v s nhng knh o nh dn nc t con
sng chnh vo khp lng mc, bin nhng vng tkhcnthnhvngttrngtrttt.Nh
vy, ngi dn Babylon mi c th cy cy, trng trt v chn nui, c c cuc sng sung
tc, giu c trn mnh t qu hng mnh. y l mt trong nhng cng trnh xy dng u
tinctmmcvicbitntronglchsloingi.
iu may mn l trong sut thi k tn ti lu di camnh,Babylonkhngsnsinhra
cc v vua tham bo c c vng chinh phc ton th gii. Nhng khi Babylon lm vo chin
tranh th hu ht l nhng cuc chin t v chng li nhng k thythamvngccx
s khc b hp dn bi nhng kho tng bc vng, chu bu ca Babylon m em qun xm
chim.
Nm ngn nm sau, mc d Babylonkhngcn,nhngntrthnhhuynthoithu
ht s tm hiu ca mi ngi. Ngy nay, nhng du tch thnh c Babylon cn st li nm
chu , cch khong su trm dm v pha ng ca knh o Suez, thuc hng Bc ca
vnh Ba T. N nm khong kinh 30, pha trn ng xcho,ckhhunngvkh.
Nhngthnhquchnibinmt,chcnlinhngphtchntvvnglng.
Ngy xa, thung lng bndngsngEuphratelmtvngtnngnghipchthng
ti tiu ht sc quy m, dn c ng c, nay trthnhvngsamckhcn,lccvi
nhng bi cy cn ci, nhng m c di ang i u vi gi cttnti.Nhngnghaa
ca loi voicicngvinhngonlhnhdidngdccaccthnggiathnhBabylon
cngchcnlhuynthoi.Ngynay,trnvngtny,thnhthongchngtagpnhngnhm
dn du mc Rp c gng duy tr cuc sng kh cc ca mnh mt cch kh khn nh vo
vicchnnuinhngbygiascnh.
Tuy nhin, nhiu th k tri qua, nhng ngi dn du mc, nhng nh l hnh i
ngang qua vng t ny vn khng thy iu gkhclvcngkhngbitrng,bndivng

t ny ang che giu nhng du tch ca mt thi i huy hong. Cho n khi nhng nh a
cht thu thp c nhiu mnhgmvgchvdonhngcnmaximntphibyra.
Sau , nhng on thm him chu u, chu M bt u t tin nkhaiqutvtmkim.
VhvuimngphthinranhngdutchcnstlicathnhcBabylon.
Babylon l mt trong nhng vng quccicxydngbngtvgchnung,
tri qua thi gian hng nghn nm, nhng bctngthnhdidunnggibtanrvquay
tr v vi t ct. Nu khng nh s pht hin v khai qut cn thn ca nhngnhkhoc,
c th chng ta s khng bao gi c bit n nhng cng trnh v i, nhng n i cung
innguyngatrnglxakiacaBabylonbvisuhngbaonhiuthk.
Nhiu nh khoa hc xem nn vn minh ca Babylon v nhng th khc trong
thung lng sng Euphrate l nhng thnh th c xa nht. Da vo cc c vt khai qut
c, trong c nhng mnh tstnungmiuthintngnhtthcmngiBabylonc
i chng kin, cc nhthinvnhchinixcnhcthiimxyravkhngnh
nnvnminhBabyloncchthiichngtakhong8.000nmvtrc.
Cng nh vo cc c vt, chng ta c th bit c rng cch y 8.000nm,nhng
ngiSumeritetngsngtiBabylon.Hcngtrongmtlnhthccctngthnhbao
bc. Nhng nh khoa hc ch c th phng on Babylon phi tri qua mt thi gian rt di
trc khi t c cc thnh tu ni bt nh th.Vothikny,hbitxydngnhng
bc tng thnh vng chcbovtnc,cngmththngthyliquymtoiu
kin thun li cho vic cy cy, trng trt. Ngoi ra, cdnBabyloncngchthnggio
dc vi nhng con ngi ctinhthnsngto,hamhchi.Nhngchngtchcnlichothy
Babylon l ni sn sinh nhngksutin,nhngnhthinvnhcutin,nhngnhton
hcutin,nhngnhtichnhutin,vldntcutincchvit.
Cc nh khoa hc rt ch n h thng knh o ca ngi Babylon c i.N
lm bin i vng thung lng kh cn thnh mt vng t trng trt, chn nui phnhiu.Theo
nhng du tch li, cc nh khoa hcchobit,ccconknh,ccngmngrtln,hn
mi con nga c th chy hng ngangdilngknh.Vmtkchthc,chngcthc
sosnhvinhngconknhlnnhttiColoradovUtahhinnay.
Ngoi vic xy dng cng trnh thy li nhm dn nc vo nhng vng t nm bn
trong thung lng, nhng k scaBabyloncnghonthnhmtcngtrnhkhccquymln
khng km. l h thng tiu ng nc kh phc tp v hiu qu. Vi h thng ny, h
lm kh cn vng m ly rng ln nm gn cc con sng Euphrate v Tigris bin chng
thnhnhngvngtrngtrtmum.

Herodotus, nh du hnh v nh s hc ca Hy Lp, tng ving thm Babylon.

Nhng ghi nhn ca ng li gipchchochngtartlntrongvictmhiunhngphong
tckl,nhngcimtaiphnhiuvmamngbithucacccdn.
Nhng vinh quang ca Babylon gi y khngcnna,nhngnhngkinthccah
vn cn gi tr cho n ngy nay. Nhng kin thc c lu gi trong hng trm ngn th
t st nung m cc nh kho ctmthy cchnvimtcchantontrongtct.Vo
thi k , giy vit cha c, c dn Babylon cn thn ghi khc trithccahtrnnhng
tm th t st cn t. Sau , h em nung chn v ct gi. Nhng tm th t st ny c

kchthckhong15cmx20cm,dy2cm 3cm.Nidungkhctrnrtadng,baogm
cc truyn truynk,thica,lchs,nhngchdcatriunh,lutlcatnc,ccchng
khon rung t, cc giy ha tr n, nhng l th vit gi ti cho nhng vng quc ln
cn
Ngoi cccngtrnhthyli,Babyloncmtthnhtunibtthngcmingi
nhc n. l cng trnh xy dng bc tng thnh rng ln bao bc vngquc.Quym
xy dng ca n c thsnhngangvicckimtthpviAiCp.ivicngtrnhny,
n hong Semiramis c xem l ngi c cng u tin. Cc nh kho chinivncha
tm c du tch ca nhng bc tng thnh nguyn thy, nhng theo s liu t cc c vt
khai qut c cho bit, chng cao khong 15 n 18 mt, mt ngoi p bng gch nung, li
cbovbnngoibimtnghosu.
Sau ny, khong su trm nm trc Cng nguyn, vua Nabopolassar cho xy li
thnh Babylon vi quy m rt ln. Tuy nhin, vua Nabopolassar mt trc khi nhn thy
cng trnh hon tt. Vua Nebuchadnezzar ln ngi v tip tcthchincngtrnhcndang
dcachamnh.
Khi hon tt, chiu cao v chiu di ca tng thnh khin nhiu ngi khng th tin
c. Theo s liu c ghili,chngcaokhong48mt,tngngvichiucaocamt
ta nh gm 15tngngynay.Tngchiudicanctnhkhong14.400n17.600mt.
B mtthnhrtrng,cthchosuconngachyhngngangtrn.Sauny,khichim
c vng quc Babylon, ngi Rp tn ph n bng cch g ly gch ngi xy
dng n i, cung in, nh ca v cccngtrnhkhc.Bctngthnhsnyngynay
chcnduvtcaphnmngvhonc.
Vng quc Babylon c t chc theo mt h thng kh tntinvchtch.Trong
thnh c nhngconng,phxvnhiucahnglncnh.Nhngngibnlthmang
hng ha i khp ni rao bn. Tn gio c tn vinh bng nhng n i nguy nga trng l.
Nm gia vng quclmthongthnhbaogmccluicahonggia.Bctngthnh
baobchongthnhthngcaohnbctngthnhcavngquc.
V ngh thut, cdnBabylontcnhngthnhturcrtrongkintrc,hi
ha, dt, thu, ch tc vng bc, ch tc nhng binh kh bng kim loi v nhng cng c
dng cho nng nghip. Nhngngithkimhonchtocnhngtrangscrtp
v tinh xo. Hin nay, nhng bo tng ni ting nht th giiangtrngbynhiucvtc
khaiqutlnthmmcanhngcngdngiucthikBabylon.
Cch y khong 8.000 nm, trong khi nhngnhmngicikhctrnthgiich
bit sng trong cc hang ng, cht cy bng nhng ci ruths,snbtthbngnhngmi
tn c gn mt mnh sc nhn hoc nh nhau bng gy gc, th ngi Babylon c i
bt u bit xy dng lui,thnhquchdngnhngchicru,thanhgiobngstthpcng
nhngmitncubtbngng.
CdnBabylonlnhngnhtichnh,nhngthnggiagiukinhnghim.Tiliukhai
qut c cho bit h l nhng ngi utinbitsdngvngbclmphngtintraoi,
bitdngnhngtmthghin,hocghinhntisnshucamnh.
T khong nm 540 trc Cng nguyn tr v trc, khng c mt o qun xm
lc no chimcBabylon.ThnhBabylonvnkinctrcbtkmtscmnhquns

no. V sau, nguyn nhn sp ca vng quc Babylon rt l lng v kh b n. Vo thi

, Cyrus, mt trong nhng vvuacthamvngchinhphcccvngquclncn,thhin
xmlcBabylon.NhngcvncanhvuaNabonidusangtrvxBabylonlcbygi
thuyt phc rng, thay v ch oquncaCyrusnbaovythnh,thttnhtnnemqun
i giao chin. Nabonidus khng suy tnh k nn cho xut qun. Hu qu l qun ca
Babylon lin tc b tht bi. Nabonidus nh b thnh v chy trn khi vng quc. Do th,
CyruschimlyBabylonmkhnggpbtkmtskhngcno.
T , sc mnh v snitingcathnhBabyloncngdntnli.Theothigian,n
tr nn hoang ph, vng lng v by gi ch cn l vng t hoang mc y gi ct. Mt ln
na, Babylon li tr v vi t, ni sinhran.Shonhtrng,svnguyngacathnh
Babylonchcnlhuynthoi
C th ni, nhng thnh quch hng v cng nhng n i, cung in nguy nga ca
Babylon tr thnh ct bi, nhng nhng tri thc, nhng kinh nghim khn ngoan, nhng
thnh tu ni bt ca vng quc cinyvncnlutruynchontnbygi.Cl,d
c mnh danh l bt kh xm phm trc qun th, nhng thnh Babylon vn khng trnh
khiquylutsinh ditcathigian.Nhngdthnoichngna,nnvnminhBabylon
tr thnh mtdunquantrngivistinbvtbccaconngiccknguynsau
ny.

S.CLASON

GEORGE

Ngun:
Ngi giu c nht thnh Babylon First News v NXB Tng hp
TPHCMphihpnhnh