PENATARAN

FORMAT INSTRUMEN
PENTAKSIRAN
BAGI PEPERIKSAAN
UJIAN PENCAPAIAN SEKOLAH
RENDAH (UPSR) MULAI TAHUN
2016

Objektif Mata Pelajaran (OM)

Sains Sekolah Rendah
OM1 :
Merangsang sifat ingin tahu murid dan mengembangkan minat
tentang dunia di sekeliling mereka.
OM2 :
Menyediakan peluang untuk murid menguasai kemahiran saintifik
dan kemahiran berfikir secara kritis dan kreatif.
OM3 :
Meningkatkan daya kreativiti murid.
OM4 :
Memberi kefahaman tentang fakta dan konsep sains.

Objektif Mata Pelajaran (OM)

Sains Sekolah Rendah
OM5 :
Membolehkan murid mengaplikasikan pengetahuan dan
kemahiran secara kritis,kreatif dan analitis bagi membuat
keputusan dan menyelesaikan masalah.
OM6 :
Menyemai sikap saintifik dan nilai murni dan seterusnya
membolehkan murid mengamalkannya.
OM7 :
Menyedari keperluan menjaga alam sekitar.
Dokumen Standard, Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR) Sains
Bahagian Pembangunan Kurikulum, KPM 2013

Objektif Pentaksiran (OP)

Sains Sekolah Rendah
OP1 :
Pengetahuan asas sains rendah.
OP2 :
Kefahaman terhadap pengetahuan sains.

OP3 :
Mengaplikasi pengetahuan dan kefahaman sains
OP4 :
Menganalisis data dalam pelbagai bentuk komunikasi.
OP5 :
Menilai pelbagai situasi untuk membuat keputusan dalam
menyelesaikan masalah.

Objektif Pentaksiran (OP)

Sains Sekolah Rendah
OP6 :
Mencipta sesuatu yang baru berdasarkan idea
secara kreatif dan inovatif.
OP7 :
Kemahiran saintifik dan kemahiran berfikir secara
kritis dan kreatif.
OP8 :
Mengamalkan sikap saintifik dan nilai murni
ke arah kehidupan lestari.
Berdasarkan Taksonomi Bloom, KBAT dan
Komponen Kemahiran Mata Pelajaran Sains Rendah

SAINS 018/028/038
BIL
1

PERKARA
Jenis Instrumen

KERTAS 1
Ujian Objektif

KERTAS 2
Ujian Objektif dan Subjektif

Jenis Item

Objektif Aneka Pilihan

* Objektif pelbagai bentuk

* Respons terhad dan
berstruktur

Bilangan /
Bahagian Soalan

40 (Jawab Semua Soalan)

8 (Jawab Semua Soalan)

Jumlah Markah

40

40

Tempoh Masa

1 jam

1 jam

Konstruk

Cakupan Konteks

Semua bidang pembelajaran

berdasarkan KSSR Tahun 1-6

Semua bidang pembelajaran

berdasarkan KSSR Tahun 1-6

Kaedah
penskoran

Dikotumus

Analitikal

Mengetahui
Memahami
Mengaplikasi

Mengetahui
Memahami
Mengaplikasi
Menganalisis
Menilai
Mencipta
Kemahiran Proses Sains

Pengetahuan

Kemahiran
Proses Sains

Konstruk
Yang
Diuji

Elemen KBAT

Kefahaman

Kertas 1
Kertas 2
Slide 40

Pengetahuan
P1
Fakta
Mengingat semula maklumat yang khusus serta maklumat yang terpisah-pisah.
P2
Istilah / Terminologi
Pengetahuan tentang penerangan atau defenisi dan penggunaan istilah yang betul
dalam suatu komunikasi

P3
Pengelasan / Kategori
Pengetahuan tentang kelas-kelas, set atau bahagian
P4
Aliran / Urutan
Pengetahuan tentang susunan mengikut tertib seperti dalam proses eksperimen,
arah, aliran dan gerakan
P5
Pengkaedahan / Metodologi
Pengetahuan tentang kaedah membuat siasatan, teknik atau prosedur yang
digunakan dalam sesuatu bidang
P6
Konsep / Prinsip
Pengetahuan tentang idea utama, skim dan corak yang digunakan untuk penyusunan
atau pembentukan sesuatu seperti fenomenon

Kefahaman
K1
Penterjemahan
Kebolehan menterjemah ditunjukkan melalui penelitian dan
ketetapan yang digunakan dalam menulis semula dan
mengemukakan sesuatu komunikasi daripada satu bentuk
komunikasi kepada bentuk komunikasi lain
K2
Pentafsiran
Kebolehan menghubung kait bahagian- bahagian dalam satu set
komunikasi dan menyatakan dalam bentuk lain (verbal atau bentuk
grafik ) dengan mengekalkan makna set komunikasi itu
K3
Ekstrapolasi
Kebolehan untuk menjangkau atau meluaskan aliran atau
kecenderungan, melampaui data-data yang diberikan bagi
menentukan, implikasi, akibat, hasilan, kesan dan sebagainya
mengikut keadaan-keadaan yang dihuraikan dalam komunikasi asal

Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT)

KB1
Mengaplikasi
Menggunakan maklumat dalam situasi yang baharu.
Menunjuk cara, menjalankan, menggunakan
KB2
Menganalisis
Mencerakinkan maklumat kepada komponen-komponen untuk memahami
struktur organisasinya dan perhubungan antara komponen
Membanding beza, mengurus, menyelesaikan masalah,menghuraikan
KB3
Menilai
Membuat pertimbangan berdasarkan kriteria yang spesifik
Mengkritik, membuat hipotesis, memberi hujah/pendapat,
keputusan

membuat

KB4
Mencipta
Menyatukan elemen untuk membentuk idea atau struktur yang baharu
Merekacipta, menggabungkan, merangka, membina

CIRI-CIRI ITEM KBAT

STIMULUS
Menggunakan stimulus
secara meluas untuk
menjana kemahiran inferens
dan penaakulan kritis

ITEM TIDAK BERULANG

(Item berbeza setiap tahun)

PELBAGAI ARAS
PEMIKIRAN
Mempelbagai kata tugas
untuk mentaksir pelbagai
aras pemikiran dalam domain
kognitif

Menggunakan bahan yang

melangkau bahan buku teks,
buku kerja, buku latihan dll

SITUASI SEBENAR DLM

KEHIDUPAN SEHARIAN
Mencabar murid utk
menyelesaikan suatu masalah
kehidupan sebenar dgn
menggunakan pembelajaran drp
pelbagai disiplin

KONTEKS BUKAN LAZIM

Menggunakan situasi baharu di
luar bilik darjah
Menggalakan murid berfikir lebih
mendlm & bukan sekadar
mengingat semula apa yg
dipelajari dlm bilik darjah

Kemahiran Proses Sains (KPS)

KPS1 Pemerhatian
Pemerhatian berdasarkan stimulus
tambahan untuk menyokong inferens.

serta

pemerhatian

lain

KPS2 Mengelas
Mengelas objek mengikut kumpulan berdasarkan ciri-ciri dan
menyatakan perbezaan dan persamaan berdasarkan kriteria
KPS3 Mengukur menggunakan nombor
Merekod menggunakan nombor
KPS4 Membuat inferens
Membuat kesimpulan awal yang munasabah sama ada benar atau
tidak untuk menerangkan sesuatu pemerhatian

Kemahiran Proses Sains (KPS)

KPS5 Meramal
Membuat jangkaan tentang sesuatu peristiwa berdasarkan data
KPS6 Berkomunikasi
Mempersembahkan maklumat atau idea dalam bentuk tulisan, jadual,
graf atau rajah
KPS7 Menggunakan perhubungan ruang dan masa
Memperihalkan perubahan parameter seperti lokasi, arah, bentuk,
saiz, isipadu, berat, jarak dan jisim dengan masa
KPS8 Mentafsir data
Membuat pernyataan tentang maksud data atau pola atau corak serta
dapat menyatakan hubungan / kesimpulan antara pembolehubah
berdasarkan maklumat yang dikumpul

Kemahiran Proses Sains (KPS)

KPS9 Mendefinisi secara operasi
Memberi tafsiran tentang sesuatu konsep atau istilah dengan
menyatakan perkara yang diperhatikan
KPS10 Mengawal pembolehubah
Menyatakan pembolehubah yang perlu digunakan dalam
penyiasatan atau pembolehubah dimanipulasi atau pembolehubah
bergerakbalas dan pembolehubah yang dimalarkan.

KPS11 Membuat Hipotesis

Membuat sesuatu pernyataan umum tentang hubungan antara
pembolehubah yang difikirkan benar bagi menerangkan sesuatu
perkara atau peristiwa
KPS12 Mengeksperimen
Menentukan peralatan yang diperlukan bagi sesuatu eksperimen dan
menyatakan langkah-langkah
serta melaporkan keputusan
eksperimen yang telah dijalankan

Pengetahuan: P1 Fakta (K1)

4 Sekumpulan murid menjalankan satu penyiasatan
tentang persaingan antara tumbuhan.
Antara berikut yang manakah paling utama untuk
dipertimbangkan dalam penyiasatan itu?
A
B
C
D

Jenis bekas
Jenis biji benih
Tempat penyiasatan
Jarak antara biji benih

Pengetahuan: P1 Fakta (K2)

1 Kemandirian spesies ialah keupayaan haiwan untuk
mengekalkan spesiesnya daripada kepupusan.
(a) Nyatakan satu cara bagaimana haiwan
mengekalkan spesiesnya daripada kepupusan.
...................................................................................
[1 markah]

Pengetahuan: P1 Fakta (K2)

2 Rajah 2.1 menunjukkan sejenis haiwan.

Rajah 2.1
(a) Nyatakan organ pernafasan haiwan tersebut.
...............................................................................
[1 markah]

Pengetahuan: P2 - Istilah/ Terminologi

11 Apakah yang dimaksudkan dengan siratan
makanan?
A
B
C
D

Hubungan makanan antara hidupan

Gabungan dua atau lebih rantai makanan
Jenis makanan yang dimakan oleh haiwan
Kepentingan keseimbangan bilangan hidupan
dalam sesuatu habitat

Pengetahuan: P3 Pengelasan / Kategori

10 Rajah 7 menunjukkan tiga jenis tumbuhan, X, Y dan Z.

Rajah 7
Antara berikut, yang manakah betul berdasarkan cara perlindungan diri
daripada musuhnya?

Pengetahuan: P4 - Aliran / Urutan

23 Rajah 16 menunjukkan tiga situasi menjemur kain.

X
Y
Rajah 16
Manakah urutan yang betul menunjukkan kain yang paling
cepat kering kepada yang paling lambat kering?
A
B
C
D

X, Y, W
W, Y, X
W, X, Y
Y, W, X

Pengetahuan: P5 - Pengkaedahan
17 Encik Adam hendak memasang jubin pada
lantai pejabatnya.
Apakah yang perlu dilakukannya sebelum
membeli jubin yang diperlukan?
A
B
C
D

Mengukur luas pejabat

Mengukur lebar pejabat
Mengukur isi padu pejabat
Mengukur panjang pejabat

Pengetahuan: P6 - Konsep / Prinsip (K1)

21 Rajah 14 menunjukkan penyiasatan tentang sifat gas.

Rajah 14
Apakah sifat gas tersebut?
A
B
C
D

Boleh mengalir
Memenuhi ruang
Mempunyai jisim
Mempunyai isi padu yang tetap

Pengetahuan: P6 - Konsep / Prinsip (K2)

8 Raul menjalankan satu penyiasatan tentang litar elektrik dan
kecerahan mentol.
Rajah 8 menunjukkan susunan litar elektrik.
(a) Nyatakan kecerahan mentol dalam litar Y dan Z.

Rajah 8
[1 markah]

Kefahaman: K1 - Penterjemahan
15 Maklumat berikut membandingkan masa yang diambil oleh tiga orang
murid untuk menamatkan acara 100 meter.
Masa yang diambil oleh Rizal lebih singkat berbanding Siva dan Fitri
Masa yang diambil oleh Fitri lebih lama berbanding Rizal dan Siva
Carta palang yang manakah mewakili maklumat di atas?

Kefahaman: K2 Pentafsiran (K1)

8 Rajah 5 menunjukkan satu siratan makanan dalam suatu habitat.

Rajah 5
Antara berikut, yang manakah karnivor?

A
B
C
D

Q dan R
S dan U
T dan V
R dan S

Kefahaman: K2 Pentafsiran (K2)

1 Kemandirian spesies ialah keupayaan haiwan untuk mengekalkan
spesiesnya daripada kepupusan.
(b) Rajah 1.1 menunjukkan satu spesies haiwan.

Rajah1.1
Berdasarkan Rajah 1.1, bagaimanakah haiwan ini mengekalkan
kemandirian spesiesnya?
.........................................................................................................................
[1 markah]

Kefahaman: K3 - Ekstrapolasi (K1)

32 Rajah 23 menunjukkan sebahagian daripada Sistem Solar.

Rajah 23
Apakah yang akan berlaku sekiranya Bumi berada di X?

A
B
C
D

Oksigen bertambah
Suhu menjadi rendah
Udara bertambah panas
Cahaya matahari menjadi lebih terang

Kefahaman: K3 - Ekstrapolasi (K2)

4(c) Cawan J mengandungi sudu besi, manakala K ialah cawan
kosong.
Air mendidih dituangkan ke dalam kedua-dua cawan.
(i) Selepas lima minit, ramalkan apakah yang akan berlaku
kepada suhu dalam cawan J berbanding dengan suhu air
dalam cawan K.
Tandakan ( ) pada jawapan yang betul.
Kurang dari K
Sama
Lebih dari K
[1markah]

KBAT : KB1 Aplikasi (K1)

3 Rajah 2 menunjukkan anak-anak ayam dalam sebuah reban.

Rajah 2
Anak-anak ayam itu menjadi lemah selepas dua hari.
Antara yang berikut, yang manakah boleh menyelesaikan masalah ini?
A
B
C
D

Gantikan anak ayam itu dengan anak ayam yang lain

Letakkan lebih banyak anak ayam ke dalam reban itu
Alihkan beberapa ekor anak ayam ke dalam reban lain
Bekalkan lebih banyak air kepada anak ayam dalam reban itu

KBAT : KB1 Aplikasi (K2)

4(c) Cawan J mengandungi sudu besi, manakala K ialah cawan kosong.
Air mendidih dituangkan ke dalam kedua-dua cawan.
(i) Selepas lima minit, ramalkan apakah yang akan berlaku kepada suhu
dalam cawan J berbanding dengan suhu air dalam cawan K.
Tandakan ( ) pada jawapan yang betul.
Kurang dari K
Sama
Lebih dari K

[1markah]
(ii) Apakah yang perlu kamu lakukan untuk menjadikan air itu sejuk?
................................................................................................................
[1 markah]

KBAT : KB2 - Analisis

(c) Kehidupan air mati akibat pembuangan bahan buangan dari kilang ke
Habitat N.
Apakah akan berlaku kepada bilangan bangau? Berikan sebab.
Bilangan bangau : .....................................................................................
Sebab : ........................................................................................................
[2 markah]

KBAT : KB3 - Menilai

(c) Rajah 1.2 menunjukkan satu haiwan.

Rajah 1.2
(ii) Sesetengah peniaga kerap menawarkan aksesori yang diperbuat
daripada cengkerang haiwan ini. Pada pendapat kamu, adakah
tindakan peniaga itu boleh diterima?
Ya

Tidak

Berikan alasan anda.

....................................................................................................
[1 markah]

KBAT: KB4 Mencipta

Rajah menunjukkan pelan sebuah bangunan yang mempunyai dua bilik P dan Q.
Ukuran panjang dan lebar bilik P dan Q dinyatakan seperti di bawah
4m
P
6m

2m
Q

8m

Lukiskan sebuah pelan bangunan yang lain yang mempunyai

keluasan yang sama dengan kedua-dua P dan Q. Bangunan itu mesti
mempunyai tiga buah bilik.
Nyatakan ukuran panjang dan lebar bagi setiap bilik

[3 markah]

Kemahiran Proses Sains : KPS1 Pemerhatian

Aminah menjalankan satu penyiasatan tentang proses hidup mikroorganisma.
Rajah 3 menunjukkan langkah-langkah Aminah untuk penyiasatan.
1. Masukkan 50 ml larutan gula ke dalam botol K dan botol L
2. Tambahkan satu sudu teh yis ke dalam botol L

Larutan gula dengan yis

Larutan gula tanpa yis

K

Rajah 3
Keputusan penyiasatan selepas 10 minit adalah seperti berikut:
a) Nyatakan satu pemerhatian berdasarkan keputusan penyiasatan itu.

[1 markah]

Kemahiran Proses Sains : KPS2 Mengelas

Kelaskan objek berikut berdasarkan sifat-sifat pengaratannya.
Cawan seramik
Rusty
Berkarat

parang

rantai basikal

tikar mengkuang

Non Rusty
Tidak berkarat

[1 markah]

Kemahiran Proses Sains : KPS3 Mengukur

menggunakan nombor
4 Puan Rose membawa anaknya ke klinik. Doktor mendapati suhu
badan anaknya tinggi.

(b) (i) Rajah di bawah menunjukkan bacaan suhu badan budak itu.

Nyatakan bacaan suhu badan budak tersebut.

........................ C
[1 markah]

Kemahiran Proses Sains : KPS4 Membuat Inferens

7 Johan menjalankan satu eksperimen. Dua klip kertas yang diperbuat
daripada besi diletakkan di dalam dua bekas yang berbeza yang
mengandungi kapas lembab dan minyak.

(a) Apakah yang akan berlaku kepada klip kertas dalam bikar V dan bikar W
selepas tujuh hari?
Bikar V : ...........................................................................................................
Bikar W : ..........................................................................................................
[2 markah]
(b) (i) Nyatakan inferens bagi jawapan di 7(a).
.......................................................................................................................
[1 markah]

Kemahiran Proses Sains : KPS5 Meramal

(b) (i) Ramalkan keadaan belalang, jika kepalanya direndam di

dalam air selama dua minit.
..................................................................................................
[1 markah]

Kemahiran Proses Sains : KPS6 Berkomunikasi

6 (b) Maklumat di bawah menunjukkan keputusan penyiasatan.

Berdasarkan maklumat yang diberi, bina sebuah jadual untuk

menunjukkan keputusan penyiasatan.

[2 markah]

Kemahiran Proses Sains : KPS7 Menggunakan Perhubungan Ruang dan Masa

Rajah 1 menunjukkan satu penyiasatan tentang percambahan biji benih

Hari Pertama

Hari ke-3

Hari ke- 12

Hari ke- 24

Rajah 1
i. Perhatikan perubahan yang berlaku kepada biji benih dan catatkan dalam Jadual I
Bilangan Hari
1
3
12
24

Bilangan Daun

Jadual 1
[ 1 markah ]
ii. Nyatakan perubahan yang berlaku kepada biji benih semasa ia bercambah
.
[ 1 markah ]

Kemahiran Proses Sains : KPS8 Mentafsir data

6 Rajah 6 menunjukkan satu penyiasatan tentang bilangan ayunan dalam 30
saat dengan menggunakan panjang tali yang berbeza.

(c) Apakah pola bilangan ayunan jika tali dipendekkan?

.............................................................................................
[1 markah]

Kemahiran Proses Sains : KPS9 Mendefinisi

Secara Operasi
Jadual 1 menunjukkan pemerhatian yang dikumpul semasa menguji sifat kimia bahan

Perubahan Kertas Litmus

Bahan

Biru

Merah

Menjadi Merah

Tidak Berubah

Tidak Berubah

Menjadi Biru

Tidak Berubah

Tidak Berubah

Jadual 1
1. Apakah sifat kimia bahan M

[ 1 markah ]
2. Berdasarkan pemerhatian pada Jadual 1 di atas, apakah yang kamu faham
tentang sifat bahan kimia M?

[ 1 markah ]

Kemahiran Proses Sains : KPS10 Mengawal

pemboleh ubah
7 Johan menjalankan satu eksperimen. Dua klip kertas yang diperbuat
daripada besi diletakkan di dalam dua bekas yang berbeza yang
mengandungi kapas lembab dan minyak.

(c) Nyatakan dua pembolehubah dimanipulasi dalam penyiasatan ini.

1. ................................................................................................................
2. ................................................................................................................
[2 markah]

Kemahiran Proses Sains : KPS11 Membuat Hipotesis

Aminah meneruskan penyiasatan dengan menambah jumlah yis yang
berbeza di dalam empat botol yang berlainan.
Padankan maklumat maklumat di bawah dengan betul ?
Volume of sugar solution
Isipadu larutan gula

Manipulated variable Pembolehubah

manipulasi

Amount of yeast
Jumlah yes

Responding variable
Pembolehubah bergerakbalas

The size of ballon

Saiz belon

Constant variable
Pembolehubah dimalarkan

[1 markah]
Cadangankan satu hipotises yang boleh diuji oleh Aminah dalam
penyiasatan ini

[1 markah]

Kemahiran Proses Sains : KPS12 - Mengeksperimen

Rajah menunjukkan beberapa radas yang akan digunakan bagi menjalankan
satu eksperimen

Berdasarkan radas-radas tersebut :

1. Apakah tujuan eksperimen ?

[ I markah ]
2. Nyatakan :
i. Pemboleh ubah dimanipulasi ..
ii. Pemboleh ubah bergerakbalas
iii.Pemboleh ubah dimalarkan
[ 3 markah ]
3. Bina satu hipotesis berdasarkan eksperimen di atas.

[ 1 markah ]

Kertas 1
1 Rajah 1 menunjukkan pengelasan haiwan berdasarkan struktur
pernafasan masing-masing.

Rajah 1
Antara yang berikut, yang manakah mewakili M dan N?

Pengelasan
Thn 4 / R

Kertas 1
2 Abdullah mendapati banyak pokok padi di sawahnya
dimusnahkan oleh tikus.
Antara berikut, spesies burung manakah yang boleh
membantu Abdullah menyelesaikan masalahnya?
A Pipit
B Helang
C Bangau
D Kelicap

Aplikasi
Thn 5 / R

Kertas 1
3 Rajah 2 menunjukkan anak-anak ayam dalam sebuah reban.

Rajah 2
Anak-anak ayam itu menjadi lemah selepas dua hari.
Antara yang berikut, yang manakah boleh menyelesaikan masalah ini?

A Gantikan anak ayam itu dengan anak ayam yang lain

Aplikasi
B Letakkan lebih banyak anak ayam ke dalam reban itu
Thn 6 / S
C Alihkan beberapa ekor anak ayam ke dalam reban lain
D Bekalkan lebih banyak air kepada anak ayam dalam reban itu

Kertas 1
4 Sekumpulan murid menjalankan satu penyiasatan
tentang persaingan antara tumbuhan.
Antara berikut yang manakah paling utama untuk
dipertimbangkan dalam penyiasatan itu?
A Jenis bekas
B Jenis biji benih
C Tempat penyiasatan
D Jarak antara biji benih
Fakta
Thn 6 / T

Kertas 1
5 Diana memelihara beberapa ekor ikan tilapia di dalam sebuah
bekas. Selepas tiga bulan, dia mendapati sebahagian daripada
ikan-ikan itu tidak membesar.
Antara berikut, yang manakah boleh menambahkan saiz ikanikan itu?
A Kurangkan air di dalam bekas itu
B Tambahkan pelbagai jenis ikan di dalam bekas itu
C Masukkan ikan tilapia itu ke dalam bekas yang lebih menarik
D Beri lebih banyak makanan kepada ikan tilapia di dalam bekas itu

Aplikasi
Thn 6 / S

Kertas 1
6 Rajah 3 menunjukkan sistem pernafasan manusia.

Rajah 3
Manakah urutan yang betul bagi pengaliran udara semasa
menghembus nafas?

Fakta
Thn 4 / R

Kertas 1
7 Rajah 4 menunjukkan empat jenis haiwan.

Rajah 4
Apakah kesimpulan yang paling tepat tentang haiwan-haiwan itu?

Pentafsiran
A Memastikan kemandirian spesies
B Memberi makan kepada anak-anaknya
Thn 5 / R
C Mempunyai cara pembiakan yang sama
D Melindungi spesies daripada cuaca yang melampau

Kertas 1
8 Rajah 5 menunjukkan satu siratan makanan dalam suatu habitat.

Rajah 5
Antara berikut, yang manakah karnivor?

A Q dan R
B S dan U
C T dan V
D R dan S

Pentafsiran
Thn 5 / S

Kertas 1
9 Rajah 6 menunjukkan reaksi seorang budak lelaki apabila seekor
katak tiba-tiba melompat ke arahnya.

Rajah 6
Apakah kesimpulan yang dapat dibuat berdasarkan reaksi budak
lelaki itu?
A Manusia boleh melihat
B Manusia akan menjerit apabila terkejut
C Manusia bergerak balas terhadap rangsangan
D Manusia melindungi diri sendiri daripada bahaya

Pentafsiran
Thn 4 / R

Kertas 1
10 Rajah 7 menunjukkan tiga jenis tumbuhan, X, Y dan Z.

Rajah 7
Antara berikut, yang manakah betul berdasarkan cara perlindungan diri
daripada musuhnya?

Pengelasan
Thn 5 / S

Kertas 1

11 Apakah yang dimaksudkan dengan siratan makanan?

A Hubungan makanan antara hidupan
B Gabungan dua atau lebih rantai makanan
C Jenis makanan yang dimakan oleh haiwan
D Kepentingan keseimbangan bilangan hidupan dalam
sesuatu habitat

Istilah
Thn 5 / R

Kertas 1
12 Rajah 8 menunjukkan satu aktiviti haiwan.

Rajah 8
Pernyataan manakah yang betul menerangkan aktiviti ini?
A Pembiakan haiwan
B Kepupusan haiwan
C Interaksi antara hidupan
D Hidupan melindungi spesiesnya

Pentafsiran
Thn 6 / R

Kertas 1
13 Rajah 9 menunjukkan suatu penyiasatan menggunakan sebuah bekas
kaca yang mengandungi beberapa objek.

Rajah 9
Sebatang magnet didekatkan kepada bekas itu.
Klip kertas dan paku tekan tertarik ke arah magnet itu.
Apakah yang dapat dibuktikan oleh penyiasatan itu?
A Semua logam adalah bahan magnet
B Bahan magnet tertarik ke arah magnet
C Magnet hanya boleh menarik klip kertas
D Tarikan magnet lebih kuat di bahagian kutub

Pentafsiran
Thn 3 / T

Kertas 1
14 Alat manakah yang paling sesuai untuk mengukur aktiviti yang
mengambil masa yang pendek?

Fakta
Thn 4 / R

Kertas 1
15 Maklumat berikut membandingkan masa yang diambil oleh tiga orang
murid untuk menamatkan acara 100 meter.

Carta palang yang manakah mewakili maklumat di atas?

Penterjemahan
Thn 6 / T

Kertas 1
16 Rajah 10 menunjukkan kaedah untuk mengurangkan geseran.

Rajah 10
Apakah R dan S?

Pengelasan
Thn 6 / T

Kertas 1

17 Encik Adam hendak memasang jubin pada

lantai pejabatnya.
Apakah yang perlu dilakukannya sebelum membeli jubin
yang diperlukan?
A Mengukur luas pejabat
B Mengukur lebar pejabat
C Mengukur isi padu pejabat
D Mengukur panjang pejabat

Kaedah
Thn 4 / S

Kertas 1
18 Rajah 11 menunjukkan Amran sedang mengayuh basikal.

Rajah 11
Apakah yang perlu dilakukan oleh Amran untuk
mencerahkan mentol?
A Kayuh di atas permukaan yang lebih licin
B Gunakan mentol yang lebih besar
C Gunakan roda yang lebih besar
D Kayuh lebih laju

Aplikasi
Thn 5 / T

Kertas 1
19 Rajah 12 menunjukkan dua orang lelaki cuba untuk menggerakkan
sebuah perahu ke pantai.

Rajah 12
Apakah cara terbaik untuk memudahkan kerja itu?

A Tolak perahu itu

B Tarik perahu itu dengan tali
C Gunakan troli untuk membawa perahu itu
D Letakkan penggolek di bawah perahu itu

Aplikasi
Thn 6 / S

Kertas 1
20 Rajah 13 menunjukkan seorang atlit menjalani latihan memanjat
tembok menggunakan tali.

Rajah 13
Apakah yang patut dia lakukan bagi mengelak dirinya
daripada tergelincir?
A Menanggalkan kasut
B Memakai sarung tangan
C Membasahkan tapak tangan
D Menyapu losyen di tapak tangan

Aplikasi
Thn 6 / S

Kertas 1
21 Rajah 14 menunjukkan penyiasatan tentang sifat gas.

Rajah 14
Apakah sifat gas tersebut?

A Boleh mengalir
B Memenuhi ruang
C Mempunyai jisim
D Mempunyai isi padu yang tetap

Prinsip
Thn 5 / S

Kertas 1
22 Rajah 15 menunjukkan satu persembahan wayang kulit.

Rajah 15
Bayang-bayang terbentuk di atas skrin.
Bagaimanakah saiz bayang-bayang itu boleh dibesarkan?
A Besarkan saiz skrin
B Tambah kecerahan mentol
C Dekatkan patung ke arah skrin
D Dekatkan patung ke arah mentol

Kaedah
Thn 5 / T

Kertas 1
23 Rajah 16 menunjukkan tiga situasi menjemur kain.

Rajah 16
Manakah urutan yang betul menunjukkan kain yang paling cepat
kering kepada yang paling lambat kering?
A X, Y, W
B W, Y, X
C W, X, Y
D Y, W, X

Urutan
Thn 5 / S

Kertas 1
24 Rajah 17 menunjukkan satu aktiviti.

Rajah 17
Apakah kesan daripada aktiviti ini?

A Mengeluarkan bau busuk

B Kualiti air semakin kurang
C Berlaku pencemaran udara
D Suhu di kawasan perumahan bertambah

Pentafsiran
Thn 6 / R

Kertas 1
25 Rajah 18 menunjukkan satu aktiviti untuk menyiasat sifat gas.

Rajah 18
Apakah yang akan berlaku kepada asap jika kadbod dikeluarkan?

A Masih di dalam bekas H

B Keluar daripada kedua-dua bekas
C Mengisi ruang hanya di dalam bekas G
D Mengisi ruang di dalam kedua-dua bekas

Prinsip
Thn 5 / S

Kertas 1
26 Rajah 19 menunjukkan penyiasatan tentang pengaliran arus elektrik.

Rajah 19
Apakah yang akan berlaku jika rod besi digantikan dengan rod kaca?
A Mentol tidak menyala
B Rod kaca menjadi panas
C Suhu jus limau meningkat
D Gelembung-gelembung udara terhasil di dalam bikar

Ekstrapolasi
Thn 4 / T

Kertas 1

27 Azri mahu membawa sebotol air panas ke sekolah. Dia

hendak mengekalkan suhu air tersebut.
Bahan yang manakah paling sesuai digunakan untuk
membalut botol itu?
A Kapas
B Plastik
C Kertas tisu
D Habuk kayu

Fakta
Thn 4 / R

Kertas 1
28 Rajah 20 menunjukkan satu eksperimen.

Rajah 20
Mengapakah belon berubah saiz apabila botol itu dipindahkan
daripada bekas J ke dalam bekas K?
A Belon menjadi sejuk
B Haba telah dibebaskan ke udara
C Udara mengecut apabila disejukkan
D Udara mengembang apabila dipanaskan

Prinsip
Thn 5 / S

Kertas 1
29 Seorang nelayan mendapat hasil tangkapan ikan
yang banyak.
Bagaimanakah nelayan itu boleh mengelakkan ikannya
daripada menjadi busuk?
A Bersihkan ikan
B Bubuh garam pada ikan
C Simpan ikan dalam bekas
D Bungkus ikan dengan plastik

Aplikasi
Thn 6 / S

Kertas 1
30 Rajah 21 menunjukkan sebotol jem yang penutupnya tidak dapat
dibuka oleh Azie.

Rajah 21

Rajah manakah menunjukkan cara yang dapat membantu Azie

membuka penutup botol itu?

Aplikasi
Thn 5 / S

Kertas 1
31 Rajah 22 menunjukkan susunan radas yang digunakan untuk
menyiasat kejadian siang dan malam.

Rajah 22
Lubang manakah pada kotak membenarkan lampu suluh
memancarkan sinar pada bola polistirena itu dengan betul?
AI
B II
C III
D IV

Prinsip
Thn 5 / T

Kertas 1
32 Rajah 23 menunjukkan sebahagian daripada Sistem Solar.

Rajah 23
Apakah yang akan berlaku sekiranya Bumi berada di X?
A Oksigen bertambah
B Suhu menjadi rendah
C Udara bertambah panas
D Cahaya matahari menjadi lebih terang

Ekstrapolasi
Thn 4 / S

Kertas 1

33 Maklumat manakah yang berkaitan dengan kejadian fasafasa Bulan?

A Putaran Bulan pada paksinya
B Peredaran Bulan mengelilingi Bumi
C Bulan memancarkan cahayanya sendiri
D Bulan berada di antara Bumi dengan Matahari

Fakta
Thn 5 / S

Kertas 1
34 Rajah 24 menunjukkan suatu pengelasan planet-planet.

Rajah 24
Apakah S dan T?

Pengelasan
Thn 4 / S

Kertas 1
35 Rajah 25 menunjukkan fenomena Gerhana Matahari.

Rajah 25
Antara carta palang berikut yang manakah mewakili bahagian Matahari
yang dapat dilihat ketika gerhana?

Penterjemahan
Thn 6 / S

Kertas 1
36 Rajah 26 menunjukkan peta Semenanjung Malaysia.

Rajah 26
Jika seorang pelayar belayar dari Pulau Langkawi ke Pulau Pinang,
buruj manakah yang boleh membantunya menuju ke arah yang betul ?

Aplikasi
Thn 6 / T

Kertas 1

37 Adam sedang berdiri di atas puncak sebuah bukit. Dia ingin

melihat sekolahnya yang terletak 1 km dari bukit itu.
Alat yang manakah sesuai digunakan untuk melihat
sekolahnya dengan jelas?
A Teleskop
B Binokular
C Mikroskop
D Kanta pembesar

Aplikasi
Thn 4 / R

Kertas 1
38 Apakah maksud mesin ringkas?
A Satu cara untuk melakukan kerja dengan lebih mudah
B Alat yang digunakan untuk menggerakkan kotak
yang berat
C Kaedah yang digunakan untuk mengangkat beban
yang berat
D Alatan yang menggunakan sedikit daya bagi
memudahkan kerja

Istilah
Thn 6 / R

Kertas 1
39 Rajah 27 menunjukkan suatu model dibina menggunakan
surat khabar.

Rajah 27
Apakah faktor yang mempengaruhi kestabilan model itu?

A Tinggi dan luas tapak

B Luas tapak dan bentuk
C Tinggi dan bahan yang digunakan
D Bentuk dan bahan yang digunakan

Fakta
Thn 5 / S

Kertas 1
40 Rajah 28 menunjukkan gear pada basikal Eddy.

Rajah 28
Apakah yang akan berlaku apabila rantai dipindah dari gear V
ke gear W?
A Kelajuan bertambah
B Daya kayuhan berkurang
C Jarak perjalanan lebih singkat
D Arah pergerakan berubah

Ekstrapolasi
Thn 6 / T

Kertas 2
1 Kemandirian spesies ialah keupayaan haiwan untuk
mengekalkan spesiesnya daripada kepupusan.
(a) Nyatakan satu cara bagaimana haiwan mengekalkan
spesiesnya daripada kepupusan.
...........................................................................................
[1 markah]

Fakta /
Rendah

Kertas 2
(b) Rajah 1.1 menunjukkan satu spesies haiwan.

Rajah1.1
Berdasarkan Rajah 1.1, bagaimanakah haiwan ini
mengekalkan kemandirian spesiesnya?
...........................................................................................................
[1 markah]

Pentafsiran /
Sederhana

Kertas 2
(c) Rajah 1.2 menunjukkan satu haiwan.

Rajah 1.2
(i) Nyatakan bagaimana haiwan ini melindungi telur-telurnya
daripada musuhnya.
...................................................................................................
[1 markah]

Fakta /
Sederhana

Kertas 2
(ii) Sesetengah peniaga kerap menawarkan aksesori
yang diperbuat daripada cengkerang haiwan ini.
Pada pendapat kamu, adakah tindakan peniaga
itu boleh diterima?

Berikan alasan anda.

....................................................................................
[1 markah]
Menilai /
Tinggi

Kertas 2
2 Rajah 2.1 menunjukkan sejenis haiwan.

Rajah 2.1
(a) Nyatakan organ pernafasan haiwan tersebut.
....................................................................................
[1 markah]
Fakta /
Rendah

Kertas 2
(b) (i) Ramalkan keadaan belalang, jika kepalanya
direndam di dalam air selama dua minit.
.................................................................................
[1 markah]
Meramal /
Sederhana
(ii) Nyatakan alasan kamu berdasarkan jawapan
di 2 (b)(i).
................................................................................
[1 markah]
Analisis /
Sederhana

Kertas 2
(c) Rajah 2.2 menunjukkan kitaran hidup seekor katak.

Rajah 2.2
Berdasarkan Rajah 2.2, di peringkat manakah haiwan ini hidup di
dalam air?
Berikan alasan.
Peringkat : ......................

Alasan :

Membuat inferens /
Sederhana

.........................................................................................................
[1 markah]

Kertas 2
3 Rajah 3.1 menunjukkan jenis-jenis bahan buangan.
(a) Isikan Rajah 3.1 dengan dua jenis bahan buangan.

Rajah 3.1

Mengelas /
Tinggi
[2 markah]

Kertas 2
(b) (i) Pada setiap hari Sabtu dan Ahad, pasaraya mengenakan bayaran
sekiranya ingin menggunakan beg plastik. Ini adalah untuk
mengurangkan penggunaan plastik. Mengapakah penggunaan
plastik perlu dikurangkan?
................................................................................................................
[1 markah]

Menilai /
Tinggi
(ii) Nyatakan satu kesan pembuangan plastik ke dalam sungai.
.................................................................................................................
[1 markah]

Ekstrapolasi /
Sederhana

Kertas 2
(c)

Mengapa?
....................................................................................
[1 markah]
Analisis /
Tinggi

Kertas 2
4 Puan Rose membawa anaknya ke klinik. Doktor
mendapati suhu badan anaknya tinggi.
(a) Apakah alat yang digunakan untuk menyukat
suhu badan anak tersebut?
...................................................................................
[1 markah]
Fakta /
Rendah

Kertas 2
(b) (i) Rajah di bawah menunjukkan bacaan suhu badan
budak itu.

Nyatakan bacaan suhu badan budak tersebut.

........................ C
[1 markah]

Mengukur Menggunakan Nombor / Rendah

(ii) Apakah yang akan berlaku kepada badan manusia, jika
suhu badan meningkat kepada 40C?
..................................................................................................
Ekstrapolasi / [1 markah]

Sederhana

Kertas 2
(c) Cawan J mengandungi sudu besi, manakala K ialah cawan kosong.
Air mendidih dituangkan ke dalam kedua-dua cawan.

(i) Selepas lima minit, ramalkan apakah yang akan berlaku kepada suhu
dalam cawan J berbanding dengan suhu air dalam cawan K.
Tandakan (/ ) pada jawapan yang betul.

Ekstrapolasi /
Sederhana
[1 markah]
(ii) Apakah yang perlu kamu lakukan untuk menjadikan air itu sejuk?
.................................................................................................................
[1 markah]

Aplikasi /
Tinggi

Kertas 2
5 (a) Nyatakan satu pengeluar di dalam habitat M atau N.
....................................................................................................
[1 markah]

Fakta /
Rendah
(b) Berdasarkan habitat M, bina satu siratan makanan.

Berkomunikasi /
Tinggi
[2 markah]

Kertas 2
(c) Kehidupan air mati akibat pembuangan bahan buangan dari
kilang ke habitat N.
Apakah akan berlaku kepada bilangan bangau? Berikan sebab.
Bilangan bangau :
............................................................................................
Sebab :

Ekstrapolasi /
Rendah

.............................................................................................................

[2 markah]

Analisis /
Rendah

Kertas 2
6 Rajah 6 menunjukkan satu penyiasatan tentang bilangan ayunan dalam 30
saat dengan menggunakan panjang tali yang berbeza.

Rajah 6
(a) (i) Nyatakan satu alat lain yang boleh digunakan untuk menyukat masa.

...................................................................................................................
[1 markah]

Fakta / Sederhana

(ii) Mengapakah alat dalam Rajah 6 dan alat yang dinamakan di 6(a)(i)
boleh digunakan untuk menyukat masa?
...................................................................................................................
[1 markah]

Prinsip / Sederhana

Kertas 2
(b) Maklumat di bawah menunjukkan keputusan penyiasatan.

Berdasarkan maklumat yang diberi, bina sebuah jadual untuk

menunjukkan keputusan penyiasatan.

Berkomunikasi
/ Sederhana
[2 markah]
(c) Apakah pola bilangan ayunan jika tali dipendekkan?
.........................................................................................................................
[1 markah]

Mentafsir data / Rendah

Kertas 2
7 Johan menjalankan satu eksperimen. Dua klip kertas yang diperbuat
daripada besi diletakkan di dalam dua bekas yang berbeza yang
mengandungi kapas lembab dan minyak.
(a) Apakah yang akan berlaku kepada klip kertas dalam bikar V dan bikar
W selepas tujuh hari?
Bikar V : ........................................................................................................
Bikar W : ........................................................................................................
[2 markah]

(b) (i) Nyatakan inferens bagi jawapan di 7(a).

Meramal /
Sederhana

............................................................................................................
............................................................................................................
[1 markah]

Analisis /
Sederhana

Kertas 2
(ii) Apakah yang perlu dilakukan ke atas klip kertas di dalam bikar
V untuk menghalangnya daripada berkarat selepas diletakkan
di dalam kapas lembab?
............................................................................................................
[1 markah]

Aplikasi /
Sederhana

(c) Nyatakan dua pembolehubah dimanipulasi dalam penyiasatan ini.

1.

...........................................................................................................

2. ..............................................................................................................
[2 markah]

Mengawal pemboleh ubah /

Sederhana

Kertas 2
8 Raul menjalankan satu penyiasatan tentang litar elektrik dan
kecerahan mentol.
Rajah 8 menunjukkan susunan litar elektrik.
(a) Nyatakan kecerahan mentol dalam litar Y dan Z.

Rajah 8

Prinsip /
Sederhana

[1 markah]

Kertas 2
(b) Nyatakan pembolehubah yang terlibat dalam rajah 8.

(i) Pembolehubah bergerak balas: .................................................

(ii) Pembolehubah dimalarkan : .......................................................
[2 markah]

Mengawal pemboleh ubah /

Sederhana

(c) Ramalkan apa akan berlaku, jika satu mentol dalam litar
Y ditambah.
..........................................................................................................
[1 markah]

Meramal /
Sederhana

Kertas 2
(d) Rajah di bawah menunjukkan satu susunan litar elektrik yang lain.

Lukiskan litar elektrik di atas dalam bentuk simbol.

Berkomunikasi /
Tinggi
[2 markah]

KONSTRUK :
APA (perkara) yang ditaksir. Ia merupakan dimensi
manusia yang berbentuk :
i. konkrit
ii. abstrak
Dibangun atau diperkembang melalui hasil
pembelajaran sesuatu mata pelajaran.
Konstruk yang diukur dalam instrumen pentaksiran
bagi suatu mata pelajaran dikenalpasti berdasarkan
dokumen kurikulum mata pelajaran tersebut

PENUTUP
Pelaksanaan format baharu UPSR mulai 2016 adalah
selaras dengan transformasi kurikulum kebangsaan yang
diterakan dalam KSSR dan aspirasi sistem pendidikan
dalam PPPM 2013-2025. Mohon ahli Mesyuarat
Jawatakuasa Kurikulum Kebangsaan mengambil maklum
tentang format UPSR yang akan dilaksanakan mulai tahun
2016 kepada murid Tahun 6 sekolah rendah.

TERIMA KASIH