[SEMINARE - GJEODEZI INXHINIERIKE]

KAPITULLI 8 - LABORATOR 7
8. PLANET DHE HARTAT TOPOGRAFIKE
8.1. PLANI DHE HARTA, KLASIFIKIMI I TYRE
Plani topografik - Paraqitja e siperfaqes se tokes te zvogeluar me nje faktor shkalle ne nje
plan dhe pranojme siperfaqen e tokes horizontale.
Harta topografike - Paraqitja e siperfaqes se tokes te zvogeluar me nje faktor shkalle ne nje
plan dhe pranojme token ne forme elipsoidi apo sfere.
Kalimi nga siperfaqja e tokes (sfere apo elipsoid) ne nje plan realizohet nga:
Projeksionet Hartografike
Shkalla e hartes - Raporti mes gjatesise se projeksionit horizontal te nje vije ne siperfaqen e
tokes me gjatesine e saj ne harte. (Raporti i zvogelimit te realitetit)

Klasifikimi i hartave sipas : Shkalles, permbajtjes dhe perdorimit.

Klasifikimi i hartave sipas Shkalles :
Te shkalleve te vogla : Nga 1:1 000 000 e siper.
Te shkalleve te mesme : Nga 1:1 000 000 - 1:200 000
Te shkalleve te medha : Nga 1: 200 000 e poshte
Klasifikimi i hartave sipas Permbajtjes :
Topografike :
Cdo send apo dukuri paraqitet mjaft e detajuar sipas rregullave te vizatimit
topografik. Keto ndahen ne:
Plane topografike: Hartat me shkalle nga 1:5 000 - 1: 500
Harta topografike: Hartat me shkalle me te vogel se 1: 5 000, te cilat
ndahen ne:
H. te shkalleve te medha 1:5 000 - 1:10 000
H. te shkalleve te mesme 1:25 000 - 1:50 000
H. te shkalleve te vogla 1:100 000 - 1:200 000

[SEMINARE - GJEODEZI INXHINIERIKE]

Tematike (speciale): Sherbejne per paraqitjen e elementeve te ndryshem (psh

Fiziko - gjeografike, Social - ekoonomik etj)

Teknike: Harta te cilat per qellime speciale si per: Lundrim, kadaster,

monitorime ajrore etj.

8.2. PROJEKSIONET
Projeksionet hartografike klasifikohen sipas:
1
2
3
4

Trupit qe perdoret per projektim

Pozicionit qe zen trupi ne lidhje me token
Menyra si e takon trupi token
Elementeve qe shformon projeksioni kur behet kalimi i siperfaqeve nga toka ne projeksion.

Sipas trupit qe perdoret per projektim projeksionet emertohen ne:

- Projeksione Azimutale - (Elipsoidi projektohet ne Rrafsh)
- Projeksiont Konike - (Elipsoidi projektohet ne Kon)
- Projeksione Cilindrike - (Elipsoidi projektohet ne Cilinder)
Sipas pozicionit qe zen trupi i projektimit, projeksionet emertohen ne:
- Polare - Kur trupi projektues eshte ne pol (rrafshi) ose boshti i tij eshte sipas boshtit te
tokes
- Ekuatoriale ose Terthor - Kur trupi projektues eshte ne ekuator (rrafshi) ose boshti i tij
eshte sipas boshtit qe kalon neper ekuator
- I pjerret ose Oblig - Kur boshti i tupit projektues zen pozicion te ndermjetem (as sipas
boshtit te tokes as sipas ekuatorit).
Sipas shformimeve qe jep projeksioni, kur elemente kalojne nga toka ne rrafshin e
projeksionit, projeksionet ndahen ne:
- Projeksione konforme: Nuk shformojne kendet, ruajne ngjashmerine e figurave. Keto
projeksione perdoren per krijimin e hartave topografike.
-

Projeksione ekuivalente: Nuk shformojne siperfaqet e figurave .

Projeksione ekujdistante: Nuk shformohen distancat mes dy pikave.

Projeksione te lira: Nuk ruajn asnje nga kushtet e mesiperme

[SEMINARE - GJEODEZI INXHINIERIKE]

Sipas menyres se si trupi projektimit takon token projeksionet emertohen :
-

Projeksione tangenciale
Projeksione nderpreres

Figurat e meposhtme pershkruajne rastet e mesiperme:

8.3. NOMENKLATURA (EMERTESA) E HARTAVE

3

[SEMINARE - GJEODEZI INXHINIERIKE]

Globi tokesor ndahet ne meridiane dhe paralele me ndryshime mes tyre perkatesisht
=4 dhe =6 . Pjesa qe formohen ndermjet paraleleve quhet brez emertohen me
shkronja te alfabetit latin A-V, ndersa pjesa qe formohen ndermjet meridianeve quhet zone dhe
emertohet me numra 1-180. Ndreprerja e zones me brezin jep trapezin e hartes, i cili ne baze te
Shkronjes se brezit dhe Numrit te zones merr emertesen ose ndryshe Nomenklaturen.

[SEMINARE - GJEODEZI INXHINIERIKE]

Shqiperia ben pjese ne keto trapeza K-34 dhe J-34. Shkalla e ketyre trapezave eshte
1:1,000,000 dhe madhesia e tyre ka formatin 60x60. Kjo shkalle eshte baza per te kaluar ne
shkalle te tjera me te medha. Kalimi realizohet duke ndare trapezin fillestar ne trapeza me te
vegjel sipas tabeles se meposhtme.

Shkallet

Permasat e trapezave

120'

040'

020'

030'

1:50000

010'

015'

1:25000
1:10000

005'
2'30''

007'30''
3'45''

1:5000

1'15''

1'52''.5

1:2500

37''.5

1:2000

1:10000
00
1:50000
0
1:30000
0
1:20000
0
1:10000
0

Trapeza
baze

Nr. i
ndarjeve
te trapeze

Emertimi

Nomeklatura

i ndarjeve

e trapezes
K-34

1:10000
00
1:10000
00
1:10000
00
1:10000
00
1:10000
0
1:50000
1:25000
1:10000
0

56''.25

1:5000

A, B, C, D

25''

37''.5

1:5000

a, b, c, d

1:1000

12''.5

18''.75

1:2000

I, II, III, IV

1:500

6''.25

9''.375

1:2000

16

1, 2, 316

A, B, C, D

K-34-C

I, II, IIIIX

III-K-34

36

I, II, III
IXXXVI

K-34-VI

144

1, 2, 3
144

K-34-115

A, B, C, D

K-34-115-B

4
4

a, b, c, d
1, 2, 3, 4
1, 2, 3
256

K-34-115-B-a
K-34-115-B-a-2

256

K-34-115-(18)
K-34-115-(18A)
K-34-115-(18e)
K-34-115-(18-eII)
K-34-115-(18-e6)

[SEMINARE - GJEODEZI INXHINIERIKE]

[SEMINARE - GJEODEZI INXHINIERIKE]

Shembull - perfitimi i trapezes se shkalles 1: 2 5000

Trapeza n shkall 1:100000 prftohet duke ndar trapezn baz 1:1000000 n 144 pjes dhe

20 '

30 '

emertohet me numra, ku prmasat e ktyre trapezeve do t jen:

dhe
(Fig 1). Nga
kjo zgjedhim nje trapez K-34-115.
Pr t prftuar trapezn n shkalln 1:5000, trapeza 1:100000 (K-34-115) ndahet n 256 pjes.

1'15''

1'52 ''.5

Trapezat e prftuar emrtohen me numra dhe ka prmasa

dhe
zgjedhim trapezin K-34-115-(18).

(Fig 2). Nga kjo

Fig. 1
Fig. 2
Pr t prftuar trapezn n shkall 1:2500,
trapeze 1:5000 ndahet n 4 pjes. Trapezat e
prftuar emrtohen me grma t mdha A, B, C
0 '37 ''.5
dhe D, kan prmasa
dhe
0 '56 ''.25
.
N figurn 3 pr trapezn 1:2500 me
germen A, nomenklatura do t jet: K-34-115(18-A).

[SEMINARE - GJEODEZI INXHINIERIKE]

Fig.3

8.4. PERMBAJTJA E HARTAVE

Elementet qe permbajne hartat topografike jane:
1. Rrjeti Gjeografik - Gjeresi dhe Gjatesi gjeografike.
Vijat veriore dhe jugor perfaqesojne paralelet, kurse vijat lindore dhe perendimore
perfaqesojne meridianet. Trapezi ne pjesen e jashtme te tij pajiset me sistemin gjeografik te
ndare ne minuta.
2. Rrjeti Kilometrik - Largesia nga
meridiani fillestar dhe nga ekuatori
Vijat vertikale te rrjetit jane paralel
me meridianin qendror, ndersa vijat
horizontale jane paralel me ekuatorin
3. Nomenklatura - Emertesa e hartes
4. Shkalla numerike - 1 : 25 000
5.

Shkalla
gjatesore

(terthore)
6. Shkalla e pjerresise
Per te gjetur pjerresine ne harta sherben shkalla e pjerresise.
Pjerresia llogaritet nga formula:
h
tgv=
a
Ku : v - kendi i pjerresise, h - barazlartesia e izohipseve,
a - largesia ne plan ndermjet izohipseve
Per ndertimin e shkalles fillimisht ndajme boshtin horizontal ne segmente te barabarta
(5mm) dhe i vendosim vleres e pjerresise (nga 1-10). Pastaj mbi secilen vlere i vendosim
gjatesine e vijes qe i korespondon asaj pjerresie sipas shkalles se hartes (Sh), gjatesine e
llogarisim nga formula:

[SEMINARE - GJEODEZI INXHINIERIKE]

a=

h
tgvSh

7. Barazlartesia e izohipseve - Lartesia mes dy izohipseve te njepasnjeshem

8. Ngjyrat e hartes:
Ngjyre te zeze : Formulimi i hartes, rrjeti kilometrik, emertimet, kuotat, etj
Ngjyre kafe : Relievi, izohipset
Ngjyre blu
: Hidrografia
Ngjyre gjelber : Bimesia
9. Shenjat konvencionale - Simbole te lexueshme
Te cilat ndahen ne shenja :
Shkallore - Arat, liqenet, pyjet etj
Jo shkallore - Simbole, pikat e triangolacionit , godinat e vecanta etj
Sqaruese
- Te dhena ndihmese, lloji i pyllit, i kullotes etj
10. Pozicionimi i meridianit gjeografik dhe magnetik ne lidhje me ate qendror.
Kendi i drejtimit

- kendi qe formon vija me drejtimin e meridianit qendror.

(Drejtimi i veriut)
Azimuti gjeografik - kendi qe formon vija
drejtimin e meridianit
gjeografik
(Perkulja
e
meridianeve
drejt
veriut)
Azimuti magnetik - Kendi qe formon vija
drejtimin e meridianit magnetik.
(Drejtimi i busulles)
Lidhja mes tyre jepet me ane te figures dhe
formules se meposhtme :

me

me

A m = 12( + )
12

Ku :

A m Azimuti magnetik
12

12 Kendi idrejtimit
Kendi i afrimit te meridianit

Deklinacioni magnetik

[SEMINARE - GJEODEZI INXHINIERIKE]

10

[SEMINARE - GJEODEZI INXHINIERIKE]

USHTRIME - MATJE TE NDRYSHME NE HARTE

USHTRIMI 1
Jepet pika A me koordinata ortogonale. Kerkohet te percaktohet pozicioni i kesaj pike ne harte si
dhe te nxirren koordinatat gjeografike te saj.

X = Y =
A=
USHTRIMI 2
Jepen koordinatat gjeografike te pikes B. Kerkohet te percaktohet pozicioni gjeografike i kesaj pike
ne harte si dhe te nxirren koordinatat ortogonale te saj.

= =
B=
USHTRIMI 3
Jepet kendi i drejtimit

=126 53 ' 45

si dhe brinja

L AC =524.562 m . Kerkohet te

percaktohet pozicioni C, te nxirret gjithashtu koordinatat gjeografike dhe ortogonale te kesaj pike.
USHTRIMI 4
Te percaktohen kuotat e pikave A, B, C
USHTRIM 5
Te maten gjatesite e brinjeve AB, BC, CA ne harte.
USHTRIM 6

Te percaktohet nomenklatura e hartes te shkalles 1: 5000 qe permban piken A. Te behet

pershkrimi i punes nga harta e shkalles 1:1 000 000. Te percaktohen gjithashtu dhe nomenklaurat
kufitare.

11