SEUREUH UBAR KAMPUNG URANG SUNDA

Nepi ka kiwari daun seureuh mindeng dipake ubar

kampung

atawa

tradisional,

pangpangna

di

pakampungan anu jauh keneh ka tempat praktek

dokter.

Lamun

seureuh

dipakeubar,

biasana

sok

dicampuranku bahan bahan sejenna, kayaning apu,

uyah, gula beureum, jeruk nipis jeung nu lain lainna
deui. Ku lantaran resepna asalna ti pakampungan,
biasana ubar tradisional model kieu teh sok disebut ubar kampung.
Urang Sunda geus ti baheula wawuh jeung seureuh (piper betle). Seureuh teh
aya rupa rupa, nya tea seureuh Jawa, rupana hideung sarta leuwih lada; seureuh nu
rada beureum uratna, ngaranna tikuhur; jeung seureuh nu hejo uratna.
Seureuh mangrupa tutuwuhan nu ngarambat, daunna sari lada, sok dipake
nyeupah jeung dipake ubar. Sanajan kiwari wanoja nu ngarora langka nyeupah, tapi
seureuh masih aya keneh dijarualan di tukang rampe.
Seureuh bisa dimangpaatkeun atahna, oge bisa diolah heula jadi minyak. Lamun
aya nu raheut, bisa dibalurak ku minyak seureuh atawa bisa oge daun seureuhna
dirieus, dicampuran apu saeutik, tuluy ditaplokkeun ka nu raheutna.
Pikeun ubar nyeri panon, seuruhna sabada dikumbah beresih, tuluy digelang
ditinyuh ku ciatah. Eta cai seureuh teh dipake meresihan panon nu nyeri tea. Pikeun
ubar batuk, daun seureuhna dirieus dicampuran apu, tuluy dibalurkeun akana
beuheung. Anu nyeri dada oge bisa diubaran ku seureuh nu meunang ngarieus kira
kira lima lambar, dicampuran ku minyak hades, apu, cai jeruk nipis, kina tipung, jeung
bawang beureum sapotong.
Seureuh matak kuat kana huntu. Ku kituna, nu sok rajin nyeupah mah langka
anu nyeri huntu. Jadi, pangaruhna gede pisan. Dina iklan odol (pasta gigi) aya anu
make daun Seureuh minangka salahiji bahanna. Kitu deuhi seureuh sok dipake paranti
kekemu (obat kumur). Lian ti eta, nu bau baham oge bisa dikurangan ku seureuh, ku
cara meuweung salambar atawa dua lambar seureuh. Mun bisa mah seureuh nu
dibeuweung tadi teh terus diteureuy.
Mangpaat daun seureuh bisa oge keur ngubaran sariawan. Panyakit sariawan
dina istilah urang Sunda, biasana sok ditandaan ku kaluarna getih tina liang
pangambung. Dina basa Indonesia mah disebut mimisan. cara ngubarana, daun
seureuh dipintel pintel, jiga aki urang nu sok leukeun keneh ngaroko make daun
kawung. Daun seureuhna ge dipintel pintel jiga kitu. Tuluy daun seureuh nu meunang
mintel mintel tea teh dicocokkeun kana pangambung. Insya Allow, moal lami deui oge
getihna bakal saat.
Kiwari geus langka wanoja Sunda nu nyeupah. Kitu ge geus karolot pisan. Ku
kituna, seureuh geus teu pati dipikawanoh mangpaatna ku nu ngarora. Padahal dina
seureuh teh loba zat nu aya mangpaatna pikeun awak urang.

KACANG NYEGAH PANYAKIT JANTUNG

Panyakit jantung mangrupa panyakit anu diakibatkeun 'pola hirup' jeung

'pola dahar' nu teu sehat. Pola hirup jeung dahar nu teu
merhatikeun unsur gizi jeung kasehatan, umumnya bisa
ngabalukarkeun panyakit beurat, kaasup panyakit
jantung.
Kolesterus salasahiji unsur ngabahayakeun anu aya
dina kadaharan, sarta bisa ngadatangkeun panyakit
jantung. Pikeun ngajauhkeun panyakit jantung, aya
sababaraha hal penting nu kudu diperhatikeun, diantarana bisa
diubaran sacara tradisional ku kacang. Sok sanajan tangtu bae teu cukup
ngadaharan kacang. Pikeun nyinglar panyakit jantung nu raket oge kaitanana
jeung lemak dina awak urang, para ahli ngelingan sangkan urang rajin
olahraga. Pikeun anu awakna gendut, lian ti beurat nu matak ripuh kana gerak
awak, resiko katerap pernyakit jantungnya oge leuwih luhur tibatan anu
awakna leutik.
Hidep tangtu geus apal kana rup rupa kacang anu aya di Indonesia.
kayaning kacang tanah, kacang polong, kacang panjang, jeung sajabana.
malah ku loba lobana kacang di Indonesia, nurutkeun para ahli, aya sababaraha
tutuwuhan anu kaburu disebut kacang, padahal sabenerna mah teu kaasup
kulawarga kacang. Contona, kacang mede jeung kacang almond. Nurutkeun
para hali botani, eta teh teu kaasup kulawarga kacang.
Jadi, nu kumaha atuh nu kaasup kana kulawarga kacang? Kacang sacara
basajan nurutkeun ahli borani, nya eta siki nu garing tur dibijilkeunana tina
kembang anu rupana jiga kukupu. Tapi sidik, kacang teh kaasup tuwuhan
favorit di Indonesia. Bisa jadi, kacang populer ku rasa nu bisa ka bala ka bale.
Dikonsumsi ku saha bae, ti mimiti cacah kuricakan nepi ka para gegeden. Soal
rasa, urang geus pada apal. Tapi salian ti rasana nu ni'mat jeung gurih, kacang
oge memang mengandung mangpaatna pikeun kesehatan jantung.
Tina kacang sasiki, bisa ngahasilkeun protein, lemak, jeung karbohidrat
anu lobana beda beda, gumantung kana jenis kacangnya. Unggal 100 gram
kacang tanah leuwih loba kadar lemakna (47,7 gram) ti batan lemak kacang
kadele anu ukur 18 gram. Tapi, kacang kadele leuwih loba proteinna (35gram)
tinimbang protein kacang tanah anu ngan ukur 30,4 gram. Kacang anu
pangsaeutikna ngandung lemak, nya eta kacang hejo (1 gram). Tapi kacang
hejo teh rajana karbohidrat (60 gram). Disusul ku karbohidrat kacang kadele 32
gram jeung kacang tanah 11 gram.
Nurutkeun Dr. Penny Kris Etherton, ahli botani ti Universitas Peno State,
nembrakkeun pamanggihna, yen kacang kacangan bisa mantuan nurunkeun
kadar panyakit jantung koroner. Sabalikna pisan tina pamanggih umum salila
ieu. Ceuk panalungtikanana, lamun urang ngadahar kacang leuwih ti 5 ons dina
jero saminggu, bisa nurunkeun kadar panyakit jantung koroner antara 25-39%.
Salian ti eta, kacang kacangan oge bisa miara keteg jantung jadi stabil, angger
gancangna dina kaayan normal tur matak nyehatkeun.
Lemak dina kacang kacangan oge kaasup "lemah tak jenuh" anu gede
mangpaatna pikeun kasehatan jantung. Lian ti eta oge, aya nu disebut "beta
sitosferol", anu bisa nyegah panyakit jantung jeung kanker. panyakit sejen anu
bisa ditolak nyaeta kanker usus besar, prostat, jeung kanker payudara. Jadi,
sagala oge lamun didasaran ku elmu mah, lain ukur dikira kira atawa milu
guyub jeung pamanggih umum, bisa jadi anu tadina pikasieuneun teh bakal
leuwih hade dipisobat tur leuwih gede mangpaatna pikeun kahirupan urang.

HANDPHONE JEUNG PELAJAR

Handphone atawa sering di sebut ponsel nyaeta salah sahiji pakakas
komunikasi anu fungsina hampir sarua jeung telepon kabel, tapi bisa dibawa
bawa sabab teu make kabel. Di jaman kiwari, handphone geus jadi lumrah.

Sagala umur rata rata miboga pakakas komunikasi ieu, ti mimiti ibu ibu,
bapa bapa nepi ka budak SD.
Handphone emang miboga rupa rupa
manfaat, henteu ngan saukur pikeun jalma
jalma nu gawe di kantor atawa jalma jalma
anu geus boga kapentingan, tapi oge pikeun
para pelajar. Ngan hanjakal sajalan jeung
perkembangan jaman, handphone oge loba
nimbulkeun mudarat para pelajar.
Manfaat Handphone pikeun pelajar, di antarana nyaeta :
Salaku pakakas komunikasi jarak jauh, handphone bisa di gunakeun pikeun
ngagampangkeun pelajar pikeun ngumpulkeun babaturanna lamun rek kerja
kelompok atawa ngerjakeun pancen babarengan.
Handphone dijieun pikeun ngagampangkeun kahirupan manusa, ieu kabukti
yen para pelajar kabantu ku ayana handphone. Contona di luar jam sakola,
siswa bia silih nanya jeung babaturanna ngeunaan pancen, boh dina sms atawa
nelepon. Jadi siswa teu kudu kaluar ti imah.
Handphone bisa digunakeun pikeun neundeun data jeung bisa dibawa kaman
mana. Manfaat ieu contona, siswa bisa nyatet materi jeung bisa ngapalkeun di
mana mana.
Henteu ngan saukur dina widang pelajaran, dina widang hiburan oge
handphone miboga manfaat pikeun pelajar. Contona ayana fitur MP3 jeung
game. Fitur ieu bisa dimanfaatkeun ku pelajar pikeun ngahibur otak anu keur
jenuh. Jadi, otak pelajar bisa seger deui pikeun narima pangajaran.
Jaman kiwari, loba handphone anu miboga fitur internet. Ieu bisa
dimanfaatkeun ku pelajar pikeun neangan informasi ngeunaan materi pelajaran
dina internet.
Salian manfaat, Handphone oge miboga mudarat pikeun pelajar, diantarana
nyaeta :
Fitur internet anu aya dina handphone, bisa nimbulkeun mudarat pikeun
pelajar. Sanajan bisa ngagampangkeun pelajar pikeun neangan informasi
ngeunaan pelajaran, tapi dina kanyataannya loba siswa ngagunakeun fitur ieu
pikeun hiburan hungkul. Loba pelajar anu prestasina turun lantaran kacanduan
dunia maya, contona kacanduan facebook, twitter jeung nu sejenna.
Salian internet, fitur game dinu handphone oge cukup ngaruhan prestasi
pelajar. Sarua jeung internet, game oge bisa nimbulkeun mudarat lamun
digunakeun na kaleuleuwihan. Tapi kanyataanna pelajar leuwih resep maen
game tibatan diajar.
Mudarat lainna nyaeta ngagunakeun handphone dina ujian. Di jaman ayeuna
loba pelajar nu ngagunakeun handphone pikeun niron dina ujian. Hal ieu emang
bisa ningkatkeun nilai siswa tapi bisa ngarusak mental pelajar.
Kukituna urang salaku pelajar kudu bisa ngagunakeun handphone atawa
pakakas komunikasi lainna kalawan bener bener. Bisa nimbulkeun manfaat
anu leuwih loba tibatan mudaratna. Sabab sagala teknologi, bisa manfaat
atawa ngarugikeun gumantung kana sikep nu makena.

KASENIAN DAERAH PASUNDAN

Indonsia th kaasup nagri anu beunghar ku budaya, hususna budaya
darah. Saban slr bangsa, anu nyicingan rbuan pulo di Indonesia,

mibanda kabudayaan swang-swangan.

Diantarana, kasenian darah.
Naon ari kasenian darah teh? Tangtu
ba kasenian anu lahir sarta hirup di
darah. Ieu kasenian th perlu diipuk
jeung dimekarkeun lantaran mangrupa
banda bangsa anu ged ajnna. Kasenian
darah anu hirup, dipikawanoh, tur
dipikaresep lain ba ku slr bangsa anu
nyiptakeunana
disebut
kasenian
nasional. Jadi, kasenian darah th
mangrupa unsur pangwangun kasenian
nasional.
Kasenian
jaipong
umpamana,
ieu
kasenian asal Jawa Barat th geus jadi
kasenian nasional. Lain ba urang Sunda nu mikaresep jaipongan th, tapi
og dipikaresep ku slr bangsa sjn. Ambahan kamekaranana jelas leuwih
lega, lain ngan di tatar Sundawungkul. Malah, ceuk bja, urang
mancanagara og loba nu mikaresep.
Lamun seug ditalungtik, kasenian Sunda th pohara lobana. Ieu kasenian
anu sakitu lobana th kiwari nungtut laleungitan. Malah boa hidep mah
ngan saukur kungsi ngadng ngaranna ba. Ari pangna terus muguran th
lantaran taya generasi ngora anu neruskeunana. Kanyataan ieu th puguh
matak pohara handeueulna. Pohara matak prihatinna. Enya, saha nu teu
prihatin kaleungitan kakayaan bangsa anu ged ajnna?
Urang salaku urang Sunda ulah tepi ka pareumeun obor, atuh saeutikna
apal ngaran-ngaranna, heunteu apal jangglkna og. Ku sabab kitu, geura
urang tataan, boh kasenian anu masih hirup boh anu kungsi hirup. Geura
urang tataan, diantarana ba, wayang golk, jaipongan, cianjuran,
angklung, calung, kendang penca, beluk, kiliningan, ketuk tilu, kuda
lumping, tarawangsa, sandiwara, rog, longsr, lais, debus, ubrug, ujungan,
dombrt, kawih, gending karesmn, bangbarongan, jeung gondang. ta th
kark sabagian leutik, dah ceuk bja kasenian Sunda anu kungsi hirup th
leuwih ti tilu puluh rupana.
Moal boa, di slr bangsa sjn og mibanda kasenian anu kawilang loba
sarta geus loba deui nu pahna. Lamun ti hiji slr bangsa, sebut ba,
mibanda tilu puluh kasenian, pk kalikeun ku hidep. nya maksud th,
kalikeun jeung jumlah slr bangsa nu aya diIndonsia. Leuh, pohara
beungharna Indonsia th.

CALUNG
Calung nyata pakakas musik Sunda anu mangrupa prototipe
(purwarupa) tina angklung. Bda jeung angklung, cara mankeun calung mah
ku cara nakol (wilahan, bilah) awi anu disusun nurutkeun titi laras (tangga
nada) pentatonik (da-mi-na-ti-la). Jenis awi pikeun nyieun calung lolobana tina

awi wulung (awi hideung), tapi aya og anu dijieun tina awi temen
(awi pulas bodas). Sajaba dihartikeun salaku
pakakas musik, calung og jadi istilah
sebutan pikeun seni pintonan. Aya
dua wangun calung Sunda anu
dipikawanoh, nyata calung rantay
sarta calung jingjing. Jenis calung
anu
ayeuna
mekar
sarta
dipikawanoh sacara umum nyata
calung jingjing. Calung jingjing
nyata jenis pakakas musik anu
geus lila dipikawanoh ku urang
Sunda, contona di wewengkon
Sindang Heula - Brebes, Jawa
tengah, sarta bisa jadi mangrupa
kamekaran tina wangun calung rantay.
Di Jawa Barat, wangun kasenian ieu dirintis
popularitasnya
nalika
para
mahasiswa
Universitas
Padjadjaran (UNPAD) anu kagabung dina Departemen Kesenian
Dwan Mahasiswa (Lembaga kesenian UNPAD) mekarkeun wangun calung
ieu ngaliwatan kreativitasnya dina taun 1961. Numutkeun salah saurang
panaratasna, Ekik Barkah, yn dijieunna calung jinjing katut pintonanana
kailhaman ku wangun kaulinan dina pintonan rog anu ngadumaniskeun unsur
nakol, unggut sarta lagu dina hiji pintonan. Saterusna dina taun 1963 wangun
kaulinan sarta tatabeuhan calung leuwih dimekarkeun deui ku parakanca ti
Studiklub Teater Bandung (STB; Koswara Sumaamijaya dkk), sarta antara taun
1964 - 1965 calung leuwih dimasyarakatkeun deui ku parakanca di UNPAD
minangka seni pintonan anu boga sipat hiburan sarta informasi (penyuluhan
(Oman Suparman, Ia Ruchiyat, Eppi K.,Enip Sukanda, Edi, Zahir, saparakanca),
sarta grup calung SMAN 4 Bandung (Abdurohman dkk). Saterusna muncul grupgrup calung di Bandung, contona Layung Sari, Ria Buana, Glamor (1970) jrrd,
nepi ka danget ayeuna, muncul ngaran-ngaran idola paman calung diantarana
Tajudin,Nirwan, Odo, Uko Hendarto, Adang Cengos, jeung Hendarso. Kamekaran
kasenian calung kacida onjoyna di Jawa Barat. Ieu hal th ngabalukarkeun
ditambahanana sawatara pakakas musik dina calung, contona kosrk, kacapi,
piul (biola), komo kiwari mah aya anu dilengkepan keyboard jeung gitar. Unsur
vokal pohara dominan dina calung, ku kituna ra muncul vokalis calung
kawntar, kawas Adang Cngos, sarta Hendarso.

ARTIKEL

BASA SUNDA

RIVAN JUNAEDI
KELAS : 3.G

SMPN 6 PURWAKARTA