8

ZATERDAG 9 JANUARI 2016

regio

Biobased Delta
Tekst: Jasper Schel
Fotos: Willem Paterik, ZLTO

De Biobased Delta, bestaande uit de provincies Zeeland

regio nationaal en internationaal op de kaart te zetten

van productontwikkeling, lijkt het voor de doorsnee boer

en Zuid-Holland en de regio West-Brabant, zag in 2012

als nieuwe afzetmarkt en tegenhanger van de chemi-

en tuinder vooralsnog een ver-van-mijn-bed-show. Toch

het levenslicht. Doel is om de biobased economy in deze

sche industrie. Hoewel er heel veel gebeurt op het gebied

zijn er her en der interessante ontwikkelingen gaande.

Biopot met potentie in de maak

ene plant moeten namelijk langer
beschermd worden dan de andere.
Ook moeten we de productiekosten
naar beneden brengen, zodat het
meer competitief wordt. Op basis
van de total cost of ownership lijkt
deze applicatie zelfs goedkoper voor
de opdrachtgever.
Ook de inrichting van het productieproces wordt onder handen
genomen voor opschaling. Eind
2017 moeten er duizenden potten
van de band rollen.

Raamsdonk - Minder afval, minder

kunstmest en meer wortelgroei.
De biologisch afbreekbare plantenpot van paprikastengelvezels
en bioplastics uit Raamsdonk lijkt
bij voorbaat al een succesnummer.
In 2017 moet de pot in productie
worden genomen.

achtergrond

et is veelbelovend, schetst
Leon Joore, directeur van
adviesbureau
Millvision
en initiatiefnemer van het
Natuurvezel Applicatiecentrum in Raamsdonksveer, de potentie van het potje.
Dat zijn woorden geen holle
marketingpraatjes zijn, bleek drie
weken geleden toen de biopot tweede werd bij de Wood and Natural
Fibre Composite Awards, tijdens het
gelijknamige, en s werelds grootste,
congres over hout en natuurlijke
vezelcomposieten in Keulen. Een
heel mooie stap om de waardering
van experts te krijgen.
Samen met Rodenburg Biopolymers en Bato Plastics werkt Joore
al 2,5 jaar aan de ontwikkeling van
het potje. De drie bedrijven werken
daarvoor samen in Biobased Composites Technologies Consortium.
We willen een afbreekbare

De biopot is gemaakt van vezels van paprikastengels en bioplastics. 

plantenpot ontwikkelen voor de
teelt in de koude grond, legt Joore
uit. We hebben op laboratoriumschaal onderzoek gedaan en 8.000
potten bij een kweker getest. Die
kweker kan met praktijkervaring

Provincie Zeeland brengt biobased in kaart

Om meer inzicht te krijgen in de criteria
en het aankoopbeleid van biobased producten is provincie Zeeland met Tebodin
en het Centre of Expertise Biobased Economy in 2013 gestart met het onderzoek
Biobased inkopen, waarom en hoe doe
je dat? Het tot op productniveau definiren van biobased en de verankering
daarvan in het inkoopbeleid staat daarin
centraal. Provincie Zeeland is daarna

verdergegaan via het project Next Steps

Biobased Inkopen.
Op 21 januari presenteert de provincie de
resultaten van dit project aan inkopers
van (semi-)overheden en ondernemers/
leveranciers. Een van de resultaten is een
interactieve benchmarktool waarmee
ondernemers de meerwaarde van hun
biobased producten inzichtelijk kunnen
maken voor inkopers.

goed sturing geven aan de ontwikkeling. Millvision neemt, in samenwerking met ZLTO, de vezels van
paprikaplanten in van telers uit de
regio. Rodenburg levert het bioplastic en Bato verwerkt de grondstoffen
tot potten.
Er zijn al veel langer biopotten
in productie, maar deze pot heeft
meer kwaliteiten, volgens Joore.
Met deze pot kunnen we het tempo van afbreekbaarheid sturen, n
de pot dient als kunstmest voor de
plant.
Uit onderzoek is gebleken dat
de planten beter groeien in de biopot dan in een normale pot. Joore:
De pot is gemaakt van vezels van
paprikastengels en bioplastics. De
biologische voedingsstoffen die vrij-

Foto: Willem Paterik

komen bij het afbraakproces fungeren als een soort kunstmest. Deze
stoffen, denk aan ureum, fosfor en
kalium, komen direct bij de wortels
van de plant terecht. We zien dan
ook meer bossigheid dan bij dezelfde plant in een gangbare pot.

Alles wat ik bespaar

op het afvoeren van
plantresten is al winst
Al met al veelbelovend. Daarom
werken Joore en co het komend jaar
aan het verbeteren van de eerste
versie. We willen de afbreekbaarheid beter sturen. De wortels van de

Reststroom
De reststroom van paprikaplanten komt van teler Christ Monden
uit Etten-Leur. Hij was meteen
enthousiast over deze aanpak. Als
iemand bij jou komt met zon idee,
dan spring je daar natuurlijk direct
op in. Nu betaal ik zon 32 33 euro
per ton voor het laten afvoeren van
de plantresten. Alles wat je daarop
kunt besparen is al winst.
De teler benadrukt dat het project nog maar in de kinderschoenen
staat. Het zijn nog maar proeven. Ik
lever een heel klein deel van de reststroom aan Millvision. En ik moet
er zelf ook in investeren. Er mogen
geen touwresten tussen zitten, want
dat is niet afbreekbaar. Dus ik moet
zelf het touw uit de plantresten
zeven. Dat valt nog niet mee.
Op termijn hoopt Monden het
arbeidsintensieve zeefproces niet
meer te hoeven uitvoeren. Hij doet
tests met biologisch afbreekbaar
touw, gemaakt uit plantenresten,
om de planten op te binden. Ik heb
het getest op tien planten en het
bevalt heel goed. Er is niet n plant
naar beneden gekomen.
Voorlopig is Monden positief
over het project. Ik zie het als een
leerproces. Als het pas over vijf jaar
helemaal uitgedokterd is, dan vind
ik dat ook prima. We zijn in ieder
geval op de goede weg.

Naam en faam Biobased Delta reikt al heel ver

Ruud Hoosemans is als programmaleider Bio-economie namens
ZLTO nauw betrokken bij de ontwikkelingen in en om de Biobased
Delta. Volgens hem is het voor
boeren en tuinders niet gemakkelijk om hun weg te vinden naar
biobased toepassingen.

Achtergrond
Hoosemans zit in het Kernteam
van de Biobased Delta. Het team
geeft samen met het bestuur invulling aan de richting en de activiteiten vanuit de Biobased Delta. Verder
zit hij in het Business Development
Team van de Delta.
De provincies willen de regionale bedrijvigheid versterken door

te focussen op biobased economy.

Zij financieren de Delta dan ook
vooral. Vanaf 2016 moet de Delta
meer op eigen benen staan en daarvoor is eind vorig jaar de stichting
opgericht.
De geldstroom van de provincies
besteedt het cluster aan communicatie, organisatie van het cluster en
activiteiten. Hoosemans: Denk aan
het profileren van het imago van de
Biobased Delta en de positionering
in nationale en internationale afzetmarkten. De naam en faam reikt al
ver. Er zijn al veel, ook internationale, allianties gesloten tot in Canada
en Brazili toe. Maar het staat nog in
de kinderschoenen vergeleken met
de chemische industrie.
Dat biobased op termijn de oliegedreven chemische industrie moet

vervangen lijkt toekomstmuziek.

Toch gebeurt er volgens Hoosemans
al veel. Denk aan de algenteelt in
de tomatenkas in Steenbergen, de
verwerking van plantenresten van
paprika tot bio-plantenpotten en de
verwerking van auberginestengels
tot bouwmateriaal.
Er is veel nog in onderzoek,
maar het duurt jaren voordat je tot
een product komt. Een uitzondering
is de SuikerUnie die al ver is met de
verwerking van suiker tot grondstof
voor nieuwe toepassingen.
Voor standaard agrarische
bedrijven is het erg moeilijk om hun
weg te vinden naar biobased toepassingen. Het vraagt grote investeringen en heeft minder prioriteit.
De tijd werkt ook niet mee; in
veel sectoren gaat het niet goed en

de energiekosten zijn erg laag. Daar

komt bij dat de ontwikkelingskosten
voor biobased producten behoorlijk

Ruud Hoosemans.

hoger zijn dan van op olie gebaseerde producten. Dat is nog wel de
grootste hobbel.

Foto: ZLTO