Professional Documents
Culture Documents
Primary Source: Prakaran - Apa Ncik A
Primary Source: Prakaran - Apa Ncik A
apancika Nyayasuddhi
March 6, 2014
Primary Source
PrP
MN
MH
MK
EB
EC
PrPNSi
alikanatha Misra.
Prakaran.apancika (PrP) of S
Nepal-German Manuscript Preservation Project (NGMPP): B0056/03, Devanagar, paper,
complete, 164 folios.
DAV Collage, Chandigarh, No. 3979 (originally preserved in Hosiarpur), Devanagar,
paper, incomplete?, 43 folios?.
University of Kelara, Oriental Research Institute & Manuscript Library, No. 19684,
Malayalam, Palm-Leaf, 63 folios.
PrP with a Commentary Nyayasiddhi of Jayapurinarayan.abhat.t.a, Edited by Pt. Subrahmanya Sastri, Banaras Hindu University, 1961.
Prakaran.apancika nama Prabhakaramatanusari-Mmam
. sadarsanam, Chaukhamba
Sam
. skrtagranthamala 17, Edited by Srmukundasa stri, Banaras, 1904.
Collated Text
a)
b)
nyayasuddhir nama navamam
. prakaran.am.
a)
navamam
. ] EB ; sabdanityatvanirvacanaparam
. navamam
. EC
MK MH
b)
9.1
9.1.1
march
24
nityatvasiddhau ] EB EC MN MH ; nityatvapaks.e MK
svabhavik svarthabhidhanasaktira) avasatum asakya. bhuyo bhuyah. prayogadarsane hib) tattadasvarthapariharen.a nis.krs.ya svarthabhidhanasamarthyam
avadharyate. na coccaritamatrapavargin.ah. sabdasya punah. punah.c) prayogadarsanam upapadyate. svarthabhidhanasamarthyanavadharan.e ca prathamasrutad) iva sabdo nartham avadharayitume) alam. artham
. canavabodhayatah.
f)
praman.yam ayuktam iti sabdasya praman.yam icchata yuktam abhidhanasya
nityatvasthapanamg) iti saprayojanamh) .
march 26
a)
pc
b)
svarthabhidhanasaktir ] EB EC MN MH MK ; svarthabhidhanasamarthyanavadha saktir Mac
prayogaK
pc
ac
c)
darsane hi ] EB EC MN MH ; prayogadarsanena MK ; prayogah. darsanena MK
punah. punah. ]
EB EC MN MH ; punah. MK d) prathamasruta ] EB EC MH ; prathamamuta MN ; prathmasr[u/u]ta
MK
e)
avadharayitum ] MN EC MH ; avabodhayitum EB MK f) praman.yam ] EB EC MN MH ; praman.yam MK
g)
nityatvasthapanam ] EC MN MH MK ; nityatvasthanam EB h) saprayojanam ] MN EC MH ; saprayojanam
idam EB MK
E B p.353.2; EC p.161.3;
MN f.155r.1(file:3508);
MH f.14v.6(file:016);
MK f.38v.2(file:118)
Prakaran.apancika Nyayasuddhi
March 6, 2014
9.1.2
b)
c)
nanu ks.an.ikatve pia) varn.a nam
. gatvadivis.ayavrddhavyavaharapurvakam
d)
eva sambandhadhyavasanam upapadyate, kim
. nityatvasthapanayatnena .
E B p.353.11; EC p.161.13;
MN f.155r.6(file:3508);
MH f.14v.11(file:016);
MK f.38v.4(file:118)
f)
g)
ucyate nae) pratyuccaran.am
. bhinnes.u varn.es.u gatvadikam
. kalpayitum
.
sakyate, bhedagrahen.a pi suktikarajatavadh) abhedapratyayabhimanopapatteh..
c)
pi ] EB MH MK ; om. MN EC b) varn.a nam
gatvadivis.ayavrddha ]
. ] EB EC MN MH ; om. MK
EB ; tattadgatvadivis.ayavrddha MN ; tattadgatvadivis.ayam
. vrddha MK ; tattadgavadivis.ayavrddha
d)
e)
EC MH
nityatvasthapanayatnena ] EB EC MN MH ; nityatvasthapanaya MK
na ] EB ; om. EC MN
MH MK f) bhinnes.u ] EB MK ; bhinnes.v api MN EC MH g) gatvadikam
kalpayitum
.
. ] EB EC MN MH ;
h)
i)
gatvadikalpayitum
M
s
uktik
a
rajatavad
]
M
E
M
M
;
s
uktik
a
rajatabodhavad
E
pi ] EB ; om.
K
N
C
H
K
B
.
MN EC MH MK
a)
suktikarajatadis.u
bhedagrahan.a d abhedavyavahara
c)
iti samanyasambhavah.b) , nedam
. rajatam iti badhakapratyayodayat ; iha
f)
tu samanyopapatterd) bhrantikalpana nis.praman.ikaivae) , nayam
. gakara iti
april 2
E B p.353.17; EC p.161.3b;
MN f.155v.3(file:3509);
MH f.15r.2(file:016);
MK f.38v.5(file:118)
badhakabhavat.
ucyate na badhakamatrayattaiva bhrantikalpana, kim
. tu karan.ados.a yattapi.
g)
drs..tam
. catisadrsyad bhedagrahan.a d bhrantitvam iti saks.a d anupajate pi
pc
b)
suktikarajatadis.u ] EB EC MN MH MK ;
suktikarajata[da]bhedpradis.u Mac
sambhavah., nedam
. ]
K
c)
EB EC MN MH ; sam
badhakapratyayodayat ] EB EC MN MH ; badhakasyodayat
. bhavan nedam
. MK
MK d) papatter bhranti ] EB EC MN MH ; papatte bhranti MK e) nis.praman.ikaiva ] EB EC MK ;
pc
ac
g)
nis.paman.ikaiva MN ; nih.praman.ikaiva MH f) nayam
iti ] EB EC MN
. ] EB EC MN MH MK ; noyam
. MK
pc
ac
h)
MH MK ; iti na MK
bhramavadharan.am ] EB EC MN MH ; bhrantitvavadharan.am MK
9.2
9.2.1
a)
b)
kim
. ca , purus.aprayatnanantaram
. hi sravan.am
. sabdasya dvedhavakalpate
pragajatatvad anupalabdhah., prayatnena janita upalabhyatamc) a padyate, anab-
april 7
E B p.354.4; EC p.162.6;
MN f.155v.7(file:3509);
MH f.15r.5(file:016);
MK f.38v.6(file:119)
Prakaran.apancika Nyayasuddhi
March 6, 2014
l)
hi srotrendriyam
sabdavattvat,m) sabdopalambhakataya ca sabdavattvam
.
.
o)
yatha caks.u n) rupopalambhakam
. rupavat, tatha srotram api
a kasas ca sabdavan iti sap) eva srotram, tadgun.as ca sabdas
tasmin nityasamavetaq) iti, na tasyavaran.asambhavah.. atas tadapanayena
caks.urvat.
sabdavat.
april 9
vyangyasya.
a)
b)
kim
hi sravan.am
. ca ] EB ; om. MN EC MH MK
. sabdasya ] EB EC MN MH ; sabdasya sravan.am
. hi MK
janita upalabhyatam ] EB EC MN MH ; janitatvopalabhyatam MK d) anabhivyaktatvad ] EB EC MN MH ;
tvadabhivyaktatvad MK e) vabhivyajyata ] EB EC MN MH ; vabhivyajyate MK f) sabdam
. praty ] EB EC
pc
MN MH ; sabdapraty MK g) abhivyanjakatvam
]
E
E
M
M
;
abhivya
njakat
a
M
;
a[ya]bhijakatvam
B
C
N
K
.
.
H
h)
Mac
a varan.a payena ] EB ; a varan.a payena va MN EC MH ; a varen.a payena va MK i) sannidhanena ]
H
j)
EB ; sam
kud.yadina ghat.a der ] EB EC MN MH ; kud.yadi[gha]t.a der MK
. nidhapanena MN EC MH MK
k)
nityatvat ] EB EC MN MH ; nityasambandhatvat MK l) srotrendriyam
. ] EB EC MN MH ; srotrendriyah. MK
m)
sabdavattvat, ] EB EC MN MH ; sabdavattvat srotrasya MK n) caks.u ] EB EC MN MH ; ca[stra][ks.s.a] MK
o)
p)
srotram api ] EB EC MN MH ; srotram
sa ] EB EC MN MH MKpc ; sa pa Mac
. pi sabdapalambhakatvac MK
K
q)
r)
s)
samaveta ] EB EC MN MH ; samavetah. MK
nabhivyaktih. ] EB EC MN MH ; nabhivyaktim
ata
. MK
pc
t)
eva ] EB EC MN MH MK ; ata eva ca Mac
sannidhanasyasambhavah. ] EB EC MN MH ; sannidhapakatvam
.
K
pc
ac
sambhavah. MK ; sannidhanapakatvam
sambhavah
.
. MK
c)
9.2.2
a)
kim
yugapad
. ca, abhivyanjakah. samanadesasthan ekendriyagrahyan
evabhivyanjayanti, rupadn ivab) pradpadayah.. rupam, pariman.amc) , sam
. khyeti
d)
sarvam
. sakrd eva pradpadibhir abhivyajyate . atas sarvasabdopalambho
durnivara eva.
E B p.354.18; EC p.162.4b;
MN f.156v.2(file:3510);
MH f.15r.12(file:016);
MK f.38v.9(file:119)
9.2.3
e)
f)
kim
. ca , a kasavises.agun.atvac chabdasya, ekatvad a kasasya srughnasthenabhivyaktah. pa.taliputrasthenapyg) upalabhyeta.
april 11
b)
kendriyagrahyan ] EB ; kendriyagrahyam
rup
adn
. s ca MK ; kendriyagrahyah. svais ca MN EC MH
d)
iva ] EB EC MN MH ; rup
adnava MK c) pariman.am ] EB EC MH MK ; man.iman.am
M
abhivyajyate
]
N
.
f)
EB MH MK ; vyajyate MN EC e) kim
ekatvad a kasasya ] EB ; om.
. ca . . . na syat ] EB EC MN MH ; om. MK
MN EC MH g) pa.tali ] MN EC MH ; pa.tal EB
9.2.4
atha
so pia)
.
.
c)
ghat.ate, kah.
khalv indriyasya sam
. skarah. na tavad unmlanavad
e)
f)
g)
a varan.a pagamah.d) , purvavad a varan.a sam
. bhavat . napy a lokenevapyayanam
.
b)
h)
caks.us.asya rasmeh. kos..thyanam
vayunam,
.
sambhavati) .
a kasasya cavayavasam
. yoga-
sakrc ca sam
. skrtam
. srotram
. sarvasabdan prakasayet /
j)
k)
ghat.a yonmlitam
. caks.uh. pat.am
. na hi na budhyate // iti.
3
E B p.354.1b; EC p.163.3;
MN f.156v.5(file:3510);
MH f.15v.2(file:017);
MK f.38v.10(file:118)
Prakaran.apancika Nyayasuddhi
March 6, 2014
a)
lokenaiva
vy
a
py
a
yana
n
M
kos..thyanam
B C N
H
K
.
. ]
i)
EB EC MN MH ; kaus..thyanam
M
c
a
vayavasam
yog
a
sambhav
a
t
]
E
;
c
a
vayavasambhed
a
sambhav
a
t
M
K
B
K;
.
.
j)
avayavasam
ghat.a yo ] EB MK ; yathaghat.a yo MN EC MH k) pat.am
. bhedasam
. bhavat MN EC MH
. na hi
na budhyate ] EB ; pat.am api darsayati MN EC MH ; pat.a dn darsayaty api MK
9.2.5
E B p.355.7; EC p.163.10;
MN f.157r.1(file:3510);
MH f.15v.4(file:017);
MK f.39r.1(file:118b)
april 14
e)
tenedamd) anumanam
prayoktavyam sabdah. purus.aprayatnotpadyasf) ,
.
tadanabhivyangyatveg) sati tadanantaropalabdheh.h) , yo yoi) yadanabhivyangyasj)
abhivyanjakatve
] EB EC MN MH ; abhivyanjake[tve]
MK b) prayatnakaran.ako ] EB ; prayatnakarito MK ;
c)
prayatnah. karako MN EC MH
na ] EB EC MN MH ; sabdo na MK d) tenedam ] EB MK ; tenedam ittham
f)
MN EC MH e) anumanam
]
E
E
anam ittha[m
purus.aprayatnotpadyas ] EB EC
B C MN MH ; anum
.
. ] MK
g)
MN ; purus.aprayatnopadyah. MH ; purus.ah. prayatnotpadyam
M
tadanabhivya
ngyatve
] E B MH MK ;
K
.
tadabhivyangyatve
MN EC h) palabdheh. ] EB EC MN MH ; palabhyatvat MK i) yo yo ] MN EC MH MK ;
yo EB j) yadanabhivyangyas
] EB MH MK ; yadabhivyangyas
MN EC k) sa ] EB EC MN MH ; sata MK
l)
kapalavyaparasyeti ] EB EC MN MH ; kulalavyaparasya iti MK
9.2.6
9.2.6.1
april
E B p.355.12; EC p.163.15;
MN f.157r.4(file:3510);
MH f.15v.7(file:017);
MK f.39r.2(file:119b)
chabdo na sruyate.
a)
b)
april
E B p.355.18; EC p.163.4b;
MN f.157v.1(file:3511);
MH f.15v.10(file:017);
MK f.39r.4(file:118b)
Prakaran.apancika Nyayasuddhi
March 6, 2014
k)
atha matamj) sparsamatram
. sparsanendriyen.opalabhyate, na vayudravyam
a)
at ] EB MK ; antarbhutatv
at MN EC MH
e)
pratyaks.opalabdhyarhatvat ] EB MK ; pratyaks.opalabdhav arhat MN EC ; pratyaks.opala""" MH f) yadi ]
EB MK ; na MN EC ; "" MH g) abhibhutah
. ] EB MK ; abhibhutajarac
MN EC ; "bhibhutajarac
MH
h)
tarhi ] EB ; om. MN EC MH MK i) srotren.a pi ] EB ; srotren.a MN EC MH ; srotrin.a m api MK j) matam ]
k)
EB EC MH MK ; mam
vayudravyam ] EB EC MN MH ; vayudram MK l) sparsavyatireke ] EB ;
. ta MN
sparsavyabhicare MN EC MH MK m) pratyabhijn
ayamanatvat ] EB ; pratyabhijn
anat MN EC MH MK
c)
9.2.6.2
E B p.356.4; EC p.164.4;
MN f.157v.5(file:3511);
MH f.15v.13(file:017);
MK f.39r.5(file:118b)
a)
b)
talvadisvayu ] EB EC MN MH ; talvadivayu MK ; talvadivasuyu Mac
talvadi ] EB EC MN MH ;
K
d)
talvadi MK c) sabdah. ] EB EC MN MH ; sabdam
M
s
abd
a
ntaram
]
E
M
;
abdah. sabdam
K
B K sa ca s
.
. taram
MN EC MH e) a rabhate ] EB EC MN MH ; a bhate MK f) man.d.alavacchinne nabhasi ] EB EC MN MH ;
man.d.lacchinnanabhasi MK g) sabdah. ] EB EC MH MK ; om. MN
E B p.357.1; EC p.164.11;
MN f.158r.2(file:3511);
MH f.16r.3(file:017);
MK f.39r.6(file:118b)
a)
b)
stopped
preparing
transcribe
vailaks.an.ye ] EB EC MH MK ; vailaks.yan.ye MN
vailaks.an.yena ] EB EC MH ; vailaks.yan.yena MN ;
d)
vailaks.an.yaina MK c) abhivyangya
s ] EB EC MH MK ; abhivyang
as MN
pratiyatnam
. ] EB EC MH ;
e)
f)
pratiprayatnam
M
M
k
a
rakabhedas
]
E
M
M
;
k
a
rakahetus
M
E
k
a
ryabhedahetur
] EB ;
H K
B H K
N C
.
karyato hetur MN EC ; karyato hetukaryato hetur MH ; karyabhedahetu MK g) sam
prat
tah
.
. ] EB ;
h)
suprabhedah. MN EC MH ; suprattam
yatha ] EB ; atha MN EC MH ; [ta]tha MK i) karaka
. MK
n.yanuvidhayinEB EC MH ; karakan.yavidhayin MN ; karan.an.yanuvidhayin MK j) avihata, tatha ]
EB ; avihata MH ; avihita MN EC ; avivada MK k) vailaks.an.ye ] MN EC MH MK ; vailan.ye EB l) pi ]
EB EC MN MH ; om. MK m) bhivyangyavailaks
. EB EC MN MH ; bhivyam
. [??]vailaks.an.yam
. MK
. an.yam
n)
sambhavati ] EB EC MN ; bhavati MH MK
9.3
siddhantah.a) .
9.3.1
E B p.357.10; EC p.164.5b;
MN f.158r.7(file:3511);
MH f.16r.7(file:017);
MK f.39r.8(file:118b)
Prakaran.apancika Nyayasuddhi
March 6, 2014
siddhantah. ] EB ; om. MN EC MH MK
b)
a)
b)
yadi saks.yamah. sabdasya spas..tam
. pratyabhijna nam upadarsayitum ,
tada prayatnasya karakatve nis.iddhe, abhivyanjakatve ca sthitec) , upalabdhi-
vyavasthanam
. vyanjakabahutvena varn.ayis.yamah..
a)
spas..tam
anam ] EB MH ; spas..tapratyabhijn
anam MN EC ; spas..tam
anam MK
. pratyabhijn
. pratibhijn
upadarsayitum ] EB EC MN MH ; upadarsayitu MK c) ca sthite upalabdhi ] EB EC MN MH ; capasarite
copalabdhi MK
b)
9.3.2
b)
srotram evaa) sam
. skriyate, tatsam
. skarakata ca tadabhivyanjakata.
c)
kos..thyo hi vayuh. prayatnavadatmasam
. yogad udgacchati . sa nabher udgac-
d)
abhipratis..thamanah. srotram anupraptah. sabdopalambhanugun.am
. sam
. skaram
a rabhatee) .
f)
g)
h)
tatsam
. yoga eva srotrasam
. skarah. . vegavattvac ca vayoh.,
j)
karmotpattaui) srotravibhagat sam
. yogoparame , sabdasyanantaram upalambha-
9.3.3
a)
yat tupavarn.itam
. yathonmlanasam
. skrtam
. caks.ur na samanadesasthan
b)
c)
upalabhyan vyavasthayopalambhayatti . tad ayuktamd) tatraikatvad abhif)
vyanjakasya. ekam evae) hy unmlanam
. sarvopalambhanugun.anetrasam
. skarai)
rambhakamg) iti kutah) upalabdhir vyavatis..thatam. iha tv ekatvam
. sam
. skaran.a m
asiddham.
a)
yathonmlana ] EB MH MK ;
yathonmlita MN EC b) na samanadesasthan upalabhyan ] EB EC ;
samanadesa nupalabhyan na MK ; na samanadesasyanupalabhyan MN ; na samanadesasthan upalabhyan
pc
pc
c)
MH ; na samanadesasthan upalabhya[vya]na Mac
vyavasthayo ] EB EC MN MK ; avyavasthayo MH ;
H
pc
ac
d)
e)
vyavasthayo MK
ayuktam ] EB EC MN MH ; yuktam
ekam eva ] EB EC MN MH MK ; evakam
. MK
ac
f)
g)
eva MK
mlanam
kararambhakam ] EB EC MN MH ;
. sarvo ] EB EC MN MH ; mlanasarvo MK
h)
kararabhakam
kuta ] EB MK ; na tata MN EC ; "ta MH i) ekatvam
. MK
. sam
. skaran.a m ] EB EC MN MH ;
ekatvasam
. skaran.a m MK
E B p.358.4; EC p.165.9;
MN f.158v.7(file:3512);
MH f.16r.13(file:017);
MK f.39v.1(file:120a)
Prakaran.apancika Nyayasuddhi
March 6, 2014
a)
E B p.358.8; EC p.165.13;
MN f.159r.3(file:3512);
MH f.16v.2(file:018);
MK f.39v.1(file:122a)
a)
b)
kendriyagrahyatve ] EB EC MN MH MK ; kendriyagrahyatve Mac
ye ] EB EC MN MH ; ye hi MK
K
d)
ato ] EB EC MN MH ; [tva]to MK
bhivyanjakatv
asambhave ] EB EC MH ; pi vyanjakatv
asambhave MN ;
pc
ac
e)
bhivyanjatv
asam
asam
nyayya kalpana ] EB MH MK ; nyayakalpana
. bhave MK ; bhivyanjatv
. [ga]bhave MK
MN EC f) iti ] EB ; om. MN EC MH MK
c)
hic)
E B p.358.13; EC p.165.18;
MN f.159r.6(file:3512);
MH f.16v.4(file:018);
MK f.39v.2(file:122a)
svarasikasambandhavyaptiniscayah..
ceti.
a)
b)
sambandhavyaptih. ] EB EC MN MH MK ;
sambandhasya vyaptih. Mac
a sankyam
ana ] EB EC MN
K
c)
d)
MH ; sam
hi ] EB ; om. MN EC MH MK
tu ] EB EC MN MH ; ca MK e) sakyate ]
. kyamana MK
EB EC MN MH ; sakyatve MK f) rupidravyatv
at ] EB EC MN MH ; rupam
. ca dravyatvat MKpc ; rupam
. ca
ac
g)
dravyattatvat MK
tatsamavayitvac ] EB EC MN MH ; tatsamavayac MK h) sambandhavyaptikam ]
pc
EB EC MN MH MK ; sambandhavyaptikam Mac
K
9.3.4
a)
b)
nanu sthiravayvapanaya
eva sam
. skarah.. apante ca tasmin, sarvasabdo-
palabdhirc) durnivara.
d)
ucyate navaran.a panayanam
. tasyabhivyanjakam , vayuna sabdavaran.a e)
f)
g)
sambhavat, kim
capanetrkos..thyavayubhedat
. tv adrs..tasapeks.en.a . evam
.
h)
sthiravayuvibhagalaks.an.asam
upapannaivopalabdhivyavasthai) .
. skarabhedad
api ca na vayam
. sthiravayvapanayam
. sam
. skaram a caks.mahe, kim
. tu kos..thyaj)
k)
vayusam
. yogam eva, prathamabhavitvat .
kim iti tarhi bhas.yakaren.a stimitani vayvantaran.i ity uktam? kos..thyasyal)
n)
o)
vayor vegavinasa rthamm) . sparsavaddravyasam
. yogad dhi vegavinaso nyatra
p)
pratta iti, ihapi tadartham eva sthiravayukrtanam
. bhas.ye.
a)
c)
nanu ] EB MN MH MK ; na tu EC b) panaya ] EB EC MH MK ; payana MN
labdhir durnivara ]
EB EC MN MH ; labdhi [dah.]rnnivara MK CHECK! d) vyanjakam
] EB ; vyanjakatvam
. MN EC MH MK
e)
f)
kim
tv
]
E
E
M
M
;
kim
[ca/tv]
M
adr
s
t
as
a
peks
en
a
]
E
;
adr
s
t
ena
r
upen
a
M
B
C
N
K
H
B
N EC ; adrs
.
.
.
..
. .
..
. .tenaiva
h)
rupen
. a MK ; [dr]s.ten.a rupen
. a MH g) evam
laks.an.asam
. ] MN EC MH MK ; en EB
. skarabhedad ] EB ;
i)
laks.an.asam
upapannaivopalabdhi . . . vayor vegavinasa ]
. skarasya bhedad MK ; laks.an.ayor MN EC MH
E B p.358.5b; EC p.166.1;
MN f.159v.4(file:3513);
MH f.16v.8(file:018);
MK f.39v.4(file:121a)
Prakaran.apancika Nyayasuddhi
March 6, 2014
pc
9.3.5
E B p.359.4; EC p.166.7;
MN f.159b.7(file:3513);
MH f.16v.11(file:018);
MK f.39v.6(file:120a)
b)
karn.asas.kulbhedata) .
karn.asas.kulsam
. skaro hi srotrasam
. skarah., bhinnas
c)
d)
ca pratipurus.am
. karn.asas.kulya ity asam
. skrtakarn.asas.kulko na sabdam
upalabhate.
9.3.6
e)
f)
g)
anuvatam
. ca durata eva sabdam upalabhate , bahyavayunodananugrhtasya
paranjita
] EB ; dur
ad MN EC ; dur
ad ata MH MK f) sabdam upalabhate ] EB EC MN MH ;
g)
sabda upalabhyate MK
nodananugrhtasya ] EB EC MN MH ; nodananugrhtasya MK h) kos..thya ]
EB EC MN MH ; kaus..thya MK
c)
9.3.7
anatva M M CHECK!;
EC ; abhivinjakan
anatvac MK
b)
E B p.359.10; EC p.166.15;
MN f.160r.4(file:3513);
MH f.17r.1(file:018);
MK f.39v.7(file:122a)
abhivyajjakananatvac EB
N
H
vibhedena ] EB EC MN MH ; prabhedena MK
f)
g)
nanabhutair bhinnam
. srotrasam
. skaram a rabhaman.air nanabhutasabdabuddhim
.
janayadbhir nanevah) sabdo budhyatei) , candra iva timiravibhinnabhirj)
netravrttibhih..
a)
kos..thya ] EB EC MN MH ; kaus..thya MK
. ] EB EC MN MH ; om. MK
e)
f)
samutthair ] EB EC MN MH ; sammarthair MK
a rabhaman.air ] EB EC MH MK ; a ram
. bhaman.air MN
pc
g)
ac
nanabhuta
sabdabuddhim
sabdabuddhim
sabdabhebuddhim
. ] EB EC MN MK ; nanabhu
. MH ; nanabhuta
. MK
h)
janayadbhir naneva ] EB EC MN MH ; janayadbhinnanaiva MK i) budhyate ] EB EC MN MH ; bodhyate MK
j)
timiravibhinnabhir ] EB EC MH ; timiravibhinnabhin MN ; timiratantubhinnabhir MK
a)
nanadesopalambhe hi sarves.a m
. bhrantisammatih. /
karn.acchidragatasyaiva sabdasya sravan.am
. yatah. // 6 //
a)
palambhe hi ] EB EC MN MH ; palam
. [bho] ca MK
E B p.359.16; EC p.166.3b;
MN f.160r.7(file:3513);
MH f.17r.4(file:018);
MK f.39v.8(file:122a)
Prakaran.apancika Nyayasuddhi
March 6, 2014
d)
iti. tad ayuktam. yady api krtakah. sabdah., tathapi sam
. nikrs..taviprakrs..tayor
karyatve sabdasya ] EB EC MN MH ;
sabdasya karyatve MK b) karan.adesabhedan ] EB EC MH MK ;
c)
karan.abhedan MN
sopalambha ] EB ; so gagana MN ; sopalam
. bho gagana MH ; sopalambho
ghat.ata MK d) viprakrs..tayor yugapacchabdo ] EB EC MN MH ; viprakrs..tayogapacchabdo MK
e)
palambhaprasangena
] E B MK ;
palambhanaprasangena
MN EC MH f) prativata ] EB EC MH MK ;
g)
h)
prativatta MN
apatter ] EB EC MH ; apatte MN ; apatto MK
nendriyam
. prapta ] EB EC MN MH ;
nendriyam aprapta MK i) palambhakam.
praptav ] EB EC MN MH ; palambhanapraptav MK
pc
j)
sabdadesam ] EB EC MN MH ; sabdopadesam MK k) chrotradese ] EB EC MN MH MK ; srotradose Mac
K
l)
m)
ca tulyo ] EB EC MN MH ; catulyo MK
lambhapatteh. ] EB EC MN MH ; lambhopapatteh. MK
n)
o)
patham
upalabhyamane ] EB EC MN MH ; upalabhyamanena
. prapta ] EB EC MN MH ; pathaprapta MK
pc
p)
ac
MK
desabhedah. ] EB EC MN MH MK ; desobhedah. MK
a)
b)
kim
. nibandhana bhrantih. . abhivyanjakadesanibandhaneti brumah.. talvadisthanaghatasapeks.oc) hi kos..thyod) vayur abhivyanaktie) . ato vaktrdeso pi
f)
bhavaty abhivyanjakadesah..
tena sabdam
. srn.vatas tadabhivyanjakadeso
E B p.359.2b; EC p.167.8;
MN f.160v.6(file:3514);
MH f.17r.8(file:018);
MK f.40r.1(file:120b)
pratyaks.opalabhyamanavaktrvis.aye ca
o)
eva. evam
. cendriyan.a m
. svanubhavasamarthatvac chrotragatasabdopalambhe
taddesa grahan.a t, taduccaran.apradesasya pratyamanatvat tadgatatvapratir)
s)
pattesp) ca, tattaddesagatasabdaq) pratipattivyavaharam
. pravartayatti ghat.ata
t)
eveyam
. bhrantih. .
a)
tadabhivyanjakade
so ] EC MN MH ; tadabhivyajjakadeso EB ; tab. MK
hivyanjakade
so MK g) pi ] EB MH MK ; pi na MN EC h) tadavinabhavopakalpito ] EB EC MN MH ;
tadanabhavakalpito MK i) bhavati ] EB EC MN MH ;
veti MK j) kalpyete ] EB EC MH MK ;
kalpete
k)
MN
sabdasrutivises.e ] EB EC MN ; sabdasrutivises.en.a ca MK ; sabda[di]srutivises.a MH l) digvises.o ]
m)
EB EC MN ; digvises.am
avadharitah., ato ] EB EC MN ; avadharitah. MH ; ayanitavato
. MH MK
n)
o)
MK
digvises.a ] EB EC MH MK ;
dvigvises.a
MN
cendriyan.a m
svanubhavasamarthatvac
.
chrotragatasabdopalambhe taddesa grahan.a t,
taduccaran.apradesasya ] EB EC MN MH ;
cendriyan.a m
.
svabhavena sabdanam
uccaran.adesasya
. ca na sammatam nadalpatvabhyopalam
. bheda[gra][sa ]grahan.a d
ca MK ; cf. k.7abc: ...svabhavena varn.a nam
(eyeskip??)
. na ca sammatam/ nadalpatva...
p)
tadgatatvapratipattes ] EB ; anangatatv
vailaks.an.yam
. svabhavena varn.a nam
. na ca sammatam /
nadalpatvamahattvabhyam
. tathatvabhrantisambhavat // 7 //
9
E B p.360.9; EC p.167.5b;
MN f.161r.5(file:3514);
MH f.174.13(file:018);
MK f.40r.3(file:121b)
Prakaran.apancika Nyayasuddhi
March 6, 2014
a)
varn.a nam
. na ca ] EB EC MN MH ; sabdanam
. ca na MK
g)
h)
i)
j)
tu balavati prayatne mahan vayur utpadyate , tasyavayava bhuyam
. sah.
karn.asas.kulman.d.alasya nemibhagairk) bahubhis sambadhyantel) . tatas cabhim)
n)
o)
vyanjakasam
. yogabahutvat , yugapad upalambhakabahutvat , tes.a m
. ca
vicchedagrahan.a np) mahan iva sabdo vabhatiq) , tarun.a m antaralagrahan.a d ivar)
mahad vanams) .
a)
]
EB MH ; ca tadabhivyanjakatve
MK ; vabhivyanjakatvena
MN EC d) hrasayos ] MN EC MH MK ; hvasayos
EB e) hrasa ] MN EC MH MK ; hvasa EB f) hrasate ] MN EC MH MK ; hvasate EB g) kim
. tu ]
pc
EB EC MN MH ; om. MK h) utpadyate ] EB ; udayate MN EC ; udayate MH ; udte tatas MK ; ud[?ya]te tatas
i)
j)
Mac
tasyavayava ] EB ; tasya ca MN EC ; tasyam
bhuy
am
. ca MH ; tasya[va]s ca va MK
. sah. ] EB ;
K
k)
l)
bhuyo
m
s
h
M
E
;
bh
uy
a
m
sah
M
nemibh
a
gair
]
E
E
M
M
;
nemibh
a
gai
M
sambadhyante
]
N
C
K
B
C
N
H
K
. .
. .
EB EC MN MH ; sam
MK m) a bhivyanjaka
] MK ; cabhivyajjaka EB EC MN MH CHECK!
. yunjyante
pc
n)
o)
yugapad ] EB EC MN MH MK ; yu[ra]gapat Mac
upalambhakabahutvat ] EB ; upalambhabahutvat
K
pc
q)
MN EC MH MK p) grahan.a n ] EB EC MN MH MK ; vicchedagrahan.a n Mac
vabhati ] EB EC MN MH ;
K
bhati MK r) antaralagrahan.a d iva ] EB EC MN MH ; antarala grahn.a[??][vai]va MK s) mahad vanam ]
pc
ac
EB EC MN MH ; mahatam
. MK ; mahatyam
. MK
a)
b)
c)
d)
h)
pie) drutah. vilambitof) va. yada tv es.a m uccaran.eg) talvadnam
. sam
. vrtatvam
.
E B p.360.17; EC p.168.5;
MN f.161v.4(file:3515);
MH f.17v.8(file:019);
MK f.40r.5(file:120b)
o)
hvasvavarn.avyavaharasiddhih.l) . yadam) vivrtataratvamn) , asam
. vrtatvam
. va talv
f)
g)
MN EC MH
vilambito ] EB EC MN MH ; vilam
uccaran.e ] EB EC MN MH ; uccaran.e MK
. bito MK
h)
i)
sam
tada ] EB MK ; va MN EC MH
. vrtatvam
. ] EB EC MK ; sam
. vrttatvam
. MN ; sam
. vivrtatvam
. MH
k)
j)
varn.opalabdhir ] EB EC MN MH ; varn.opalam
bdhir
M
ekam
a
tra
] EB ; matra MN EC MH MK
K
.
l)
hvasva ] EB MH ; hrasva MN EC MK m) yada ] EB ; yada punar MN EC MH MK n) vivrtataratvam ] EB ;
p) talvadnam ]
o)
vivrtratvam
asam
. MN EC MH MK
. vrtatvam
. ] EB ; om. MN EC MK ; vivrtataratvam
. MH
pc
pc
ac q)
ac
r)
EB EC MN MH MK ; talvanadnam
tada ] EB EC MN MH MK ; tatavada MK
matrakalavrddhya ]
. MK
vrddhavyavahare
tadanurodhenapy arthabhidhanadarsanat,
tathaiva
10
E B p.360.??; EC p.;
MN f.(file:);
MH f.(file:);
MK f.(file:)
Prakaran.apancika Nyayasuddhi
March 6, 2014
9.3.8
d)
nanua) ks.an.ikab) sabdasyabhivyaktir itic) , katham
. tadgrahan.asambhavah. .
g)
upalabdhe hi ghat.a dibhavee) tadvasenaf) purvanubhavahitasam
. skaraprabodhena
E B p.360.1b; EC p.168.15;
MN f.162r.2(file:3515);
MH f.17v.10(file:019);
MK f.40r.7(file:120b)
]
B
C
N
H
K
K
EB EC MN MH ; jnod
yate MK
c)
E B p.361.4; EC p.168.18;
MN f.162v.2(file:3516);
MH f.17v.13(file:019);
MK f.40r.7(file:122b)
tatraha
a)
navasyam
. tadgrahen.aiva tatsam
. skaraprabodhanam /
b)
buddhat ] EB EC MH MK ;
b)
yadia) hy ayam
. niyamah. tadupalambha eva tatsam
. skarodbodhahetur iti,
c)
d)
e)
tato nopapadyate sabde pratyabhijna . sam
. skaras tv aniyatodbodhahetava iti,
g)
karan.a ntaravasenodbuddhatf) sam
. skarat prathamasamagamasamaya eva sabde
pratyabhijna bhavis.yati.
a)
9.3.9
b)
c)
nanua) sa evayam
. gakarah. iti prattis tadgrahah., na punar bhedagrahan.a d
d)
iti, katham es.a nirn.ayah.. drs..to hi suktikayam
. bhedagrahat tad evedam
. ra
jatam iti pratyayah.e) iti.
b)
nanu ] EB EC MN MH MKpc ; nanu ya Mac
prattis ] EB MK ; prasiddhas MN EC ; ??? MH CHECK! c)
K
grahan.a d ] EB ; grahan.a m MN EC ; grahan.am MH MK d) bhedagrahat ] EB EC MN ; bhedagrahan.a t MH MK
e)
pratyayah. ] EB EC MN MH MKpc ; pratyayah. pratyayah. Mac
K
a)
E B p.361.11; EC p.169.3;
MN f.162v.2(file:3516);
MH f.18r.4(file:019);
MK f.40r.9(file:121b)
tatraha
a)
b)
bhede manam
. yada nasti suktikarajatadivat /
c)
tada prattisam
. siddhas tadgrahah. kena varyate // 9 //
a)
bhede manam
. yada nasti ] EB ; yada bhede prama nasti MN EC MH ; bhede prama yada [na]sti MK
suktika ] EB EC MN MH ; saktika MK c) prattisam
. siddhas ] EB EC MN MH ; prattitastiddhas
MK
b)
11
Prakaran.apancika Nyayasuddhi
March 6, 2014
b)
bhedavasayini ] EB EC MH ; bhedavasayinim
bhedanavabodhad ] MN EC MH ;
. MN ; bhadavasayin MK
pc
c)
bhedanavabadhad EB ; bhedavabodad MK ; bhedavabhebadhadad Mac
tu
] EC MH ; tu na EB MN MK
K
d)
mahattvalpatvabhyam
. ] conj.; nanu mahattvalpatvabhyam
. EB EC MN MH ; mahatva[tva]tvatvabhyam
. MK
e)
vibhinno varn.a ] EB EC MN MH ; vibhinnam avarn.am MK f) upalabhyate ] EB EC MN MH ; upalabhante
MK g) mahattvalpatve ] EB EC MN MH ; mahatvatvatve MK h) pratiyato ] EB EC MN MH ; pratyato
MK i) varn.apratte ] EB EC MN ; varn.apratter MH ; varn.abhedanupalabheh. MK j) mahattvalpatve ]
EB EC MN MH ; mahatvatvatve MK k) varn.a h. ] EB EC MN MH ; varn.ah. MK l) vanumane ] EB EC MH ;
canumane MN MK m) sakyata iti ] EB EC MN MH ; sakyate MK n) bhinnavabhasa iti ] EB EC MN MH ;
pc
ac
[a]bhinna evayam abhinna sa[bha]sam
. iti MK ; [a]bhinna evayam abhinna sa[bha]sam
. iti MK
o)
balenaivavasthapitam ] EB EC MN ; balenaivavasthapite MH ; balena avasthapyate MK
a)
b)
nanu ca tadgrahabalenaivanumanam
. nirastam. niraste canumane, tadgraha
ittaretarasrayamc) itid) . tatrahae)
E B p.361.4b; EC p.169.13;
MN f.162v.7(file:3516);
MH f.18r.7(file:019);
MK f.40v.1(file:123a)
g)
h)
anumananirasenaf) tadgrahatvam
. prasadhyate /
i)
svayam
. prattisiddhatvad bhrantisanka tu varyate // 10 //
ca ] EB EC MN MH ; om. MK b) tagrahabale ] EB EC MN MH MKpc ; tadgrahan.abale Mac
K
srayam ] EB EC MN MH ; srayah. MK d) iti ] EB ; om. MN EC MH MK e) tatraha ] EB
pc
EC MN MH ;
atraha MK f) anumananirasena ] EB EC MN MH ;
[ja]numananirasena MK ;
ac
g)
h)
[ja]numananiraseyena MK
tadgrahatvam
prasadhyate ]
. ] EB EC MN MH ; tgrahatvan MK
EB ; na sadhyate MN EC MH MK i) tu varyate ] EB MH MK ; nivaryate MN EC
a)
c)
a)
b)
bhedagrahanibandhaneyam
. bhrantir iti sanka kevalanumananirasenapanyate .
9.3.10
b)
nanu kim iti tadgrahabalaja) jvalayam api bhedanumanam
. na nirakriyata ity
ata a ha
c)
d)
jvalabhedam
. vina bhasam
. vitatir nopapadyate /
a)
b)
balaj ] EB EC MN MH ;
balena MK
bhedanumanam
. na nirakriyata ] EB EC MN MH ;
d)
bhedasamananirakriyate MK c) bhasam
vitatir ] EB EC MN MH ;
. ] EB MK ; bhaso MN EC MH
sitatir MK
12
E B p.362.4; EC p.169.5b;
MN f.163r.3(file:3516);
MH f.(file:);
MK f.40v.2(file:124a)
Prakaran.apancika Nyayasuddhi
March 6, 2014
c)
d)
avayava) jvala, sarvasb) cavayav svavayavasam
. yogena jatah. tadvimokena
vinasyati. tantuvyatis.angajanito hi pat.as tantuvibhagee) vinas drsyate. prabha
f)
ca grhodaradivartin taijasam
. rupam. na ca dravyasrita rupadayo dravyam
.
g)
h)
i)
virahayya vartante . tena taijasah. paraman.avo niyatam abhibhutatvad
anupalabhyamana api,
angkaran.yamk) .
m)
n)
etes.a m
sam
.
. yoga vighat.anta iti. vighat.ites.u tes.u, tadarabdhe dravye pi
o)
p)
nasam upeyus.i, jvaladarsanam
. jvalantaradarsanam antaren.a nopapadyate.
bhedagrahan.anibandhana tu pratyabhijna bhrantis suktirajatadis.uq) drs..tatvad
upapanna.
a)
c)
avayav ] EB ; avayavin MN EC MH MK b) sarvas ] EB EC MH MK ; sarvatra MN
sam
. yogena jatah. ]
d)
EB ; sam
tadvimokena ] conj.; tadvinasena EB EC MN MH ; ta[sta]dvimokena
. yogajatah. MN EC MH MK
pc
ac
e)
MK ; ta[sta]dvimokem
vibhage ] EB EC MN MH ; vimoke MK CHECK! f) na ca ] EB EC MN
. na MK
MH ; na ya MK g) vartante ] EB EC MN MH ; vartta[ke] MK h) paraman.avo ] EB EC MH MK ; praman.avo
MN CHECK! i) niyatam ] MN EC MH MK ; nityam EB j) sannidhyanta ] EB EC MN MH ; sannidhyante
l)
MK k) n.yam ] EB EC MH MK ; n.yam
desa ntaram ] EB EC MN MH MKpc ; [d.e][s.a ]ntaram Mac
. MN
K
m)
n)
etes.a m
sam
. ] EB EC MN MH ; tes.a m
. MK
. yoga . . . uktena ntimargena(k.12c) ] EB EC MN MH ; ktana
ntimargen.a MK (eyeskip) o) jvaladarsanam
jvala MN EC MH p) jvalantaradarsanam ] EB ;
. ] EB ;
jvalantaram MN EC MH q) sukti ] EB EC MN ; suktikara MH
E B p.362.17; EC p.170.11;
MN f.163v.4(file:3517);
MH f.18r.13(file:019);
MK f.40v.4(file:123a)
uktena ] EB EC MN MH ; ktana MK
EB EC MN MH ; sammata MK
b)
tadgraho ] EB EC MN MH ; tagrahe MK
c)
sammatah. ]
a)
b)
pratyuccaran.am
bhedavyatireken.a pi prayatnanantaropalabhyamanatvam
.
.
yathopapadyatec) , tathoktam eveti apratipaks.a d) pratyabhijna .
a)
b)
pratyuccaran.am
prayatnanantaro . . . tvam
. ] EB EC MN MH ; pratyu[ya]ran.am
. MK
. ] EB ; prayatno
nantaro . . . manatvadikam
M
;
prayatn
a
nantaro
.
.
.
m
a
natv
a
dikam
N
.
. EC MK ; prayatnanam
. taro . . . tvadikam
.
MH CHECK! c) yatho ] EB MH MK ; tatho MN EC d) apratipaks.a ] EB EC MN MH ; apratyaks.a MK
a)
sadasatkaran.atvena ] EB EC MN MH ; sada[??ka]ran.atvena MK
vyomadas.v MK
b)
vyomadis.v ] EB EC MN MH ;
9.4
13
E B p.362.3b; EC p.170.15;
MN f.163v.6(file:3517);
MH f.18v.1(file:020);
MK f.40v.4(file:124a)
Prakaran.apancika Nyayasuddhi
March 6, 2014
a)
b)
iti mahamahopadhyayasrsa likanathamisrapran.tayam
. prakaran.apancikayam
.
d)
e)
f)
nyayasuddhir namac) navamam
. prakaran.am
. samaptam .
a)
b)
mahamaho . . . pran.tayam
prakaran.apancik
ayam
. ] EB ; mahamaho . . . krtau MN EC ; om. MH MK
. ] EB
14