Professional Documents
Culture Documents
01#filipino LET Day 1 2
01#filipino LET Day 1 2
01#filipino LET Day 1 2
FILIPINO
M S . J A C H E L L E FA I T H T. J A S M E
TAYUTAY
1. Pagtutulad (Simile)
- Ito ay isang uri ng tayutay na lantaran ang
paghahambing ng dalawang bagay, tao, pangyayari at iba
pa. Ginagamitan ito ng mga salitang katulad ng, gaya ng,
kapara, kawangis, magkasim- magkasing- , kasing- at iba
pa.
Halimbawa:
3. Pagtatao/Personipikasyon(Personification)
- Ito ay pagsasatao o pagsasalin ng talino, gawi, at katangian
ng tao sa mga bagay-bagay sa ating paligid, mga bagay na
walang buhay.
Halimbawa:
a. Sa paghaplos ng malamig na hangin sa aking
ko bigla ang aking lola na
yumao.
pisngi, naalala
4. Pagmamalabis (Hyperbole)
- Isang uri ng tayutay na lubhang pinalalabis o pinakukulang
ang tunay na kalagayan ng tao, bagay o pangyayari.
Halimbawa:
a. Umiyak si Betty ng dugo nang nalaman niyang hindi siya
nakapasa sa LET.
makita
5. Pagtawag (Apostrophe)
- Itoy paggamit ng mga salita sa pakikipag-usap sa
karaniwang bagay na tila totoong buhay at tila nasa kanyang
harapan ngunit wala naman, mga bagay na malayo o wala naman.
Halimbawa:
a. O aking salamin, salamat sa pagdamay sa akin.
b. Anino, huwag mo akong takutin.
6. Pagpapalit-saklaw (Synecdoche)
- Itoy pagpapahayag sa pamamagitan ng pagbanggit sa
bahagi bilang pagtukoy sa kabuuan maaari rin naming ang isang
taoy kumakatawan sa isang pangkat.
Halimbawa:
a. Isang bagong mukha ang aming nasilayan sa bahay ni
Bentong. (isang bagong mukha na tumutukoy sa isang tao)
b. Maraming kamay ang gumawa ng aming
proyekto kaya
maganda ang kinalabasan
nito. (maraming kamay
na
tumutukoy
sa grupo ng tao)
7. Pagpapalit-tawag (Metonymy)
- Ang ibig sabihin ng meto sa metonymy ay panghalili o
pagpapalit. Ito ay paggamit ng salitang panumbas o pamalit sa
bagay, tao o pangyayaring pinatutungkulan.
Halimbawa:
8. Aliterasyon
- Pag-uulit ng magkatulad na mga titik o tunog sa simula ng
dalawa o higit pang magkasunod na mga salita o salitang
magkakalapit sa isat isa.
- Inuulit ang pantig sa unahan ng mga salita.
Halimbawa:
a. Masakit man sa akin pero sabi niya kulang pa ang
pagmamahal, pagaaruga at
pagmamalasakit ko sa kanya.
b. Si Perla ay maituturi kong isang maganda,
maalaga at
mapagmahal na kaibigan.
Halimbawa:
a. Bakit napakahigpit ng kapalaran?
b. Kailan mo papakawalan ang puso kong nasasaktan?
Pagtatambis (Antithesis)
- ito ay naglalahad ng mga bagay na magkasalungat
upang higit na mapatingkad ang bisa ng
pagpapahayag.
Halimbawa:
Ang buhay sa mundo ay tunay na kakatawa: may
lungkot at may ligaya, may dilim at may liwanag, may
tawa at may luha, may hirap at may ginhawa, may
dusa at may pag-asa.
Pagsalungat (Epigram)
- kahawig ng tambisan kaya nga lamang ay maikli at
matalinghaga.
Halimbawa:
a. Nadapa iya upang muling bumangon.
b. Nasa pagsisinungaling ang kanyang katapatan.
c. Ang tunay na kagandahan ay nasa kapangitan niya.
Pag-uyam (Irony)
- paggamit ng mga salitang kabaligtaran sa tunay na
kahulugan at taliwas sa katotohan.
Halimbawa:
a. Napakabait mo. Matapos kitang pakainin sa dalawang
palad ko ay aahasin mo pa ako.
b. Siya ay may magandang mukha na kung saan tanging
ina niya lang ang humahanga.
Pagtanggi (Litotes)
- gumgamit ng panangging HINDI upang maipahayag
ang makabuluhang pagsang-ayon.
Halimbawa:
a. Si Lucas ay hindi sinungaling, hindi lamang niya kaya
ang magsabi ng totoo.
b. Hindi ko sinabi na ayaw ko sa kanya pero suklam na
suklam ako sa kaniya.
SAWIKAIN o IDYOMA
Ang sawikain o idyoma ay salita o grupo ng
mga salitang patalinhaga ang gamit. Ito ay
nagbibigay ng di tuwirang kahulugan.
halimbawa:
Hindi na talaga ako magpapautang sa Budoy na yan dahil sa
ilang taong lumipas, ang lahat ng utang niya ay inilista na sa
tubig.
BAHAGI
NG
PANANALITA
PANGNGALAN
(noun)
mga pangalan ng tao, hayop, pook, bagay,
pangyayari. Ginamit ito sa pagtawag sa
pangalan ng mga hayop, tao, atbp.
Halimbawa: Corazon Aquino, bata, babae
2)
2)
3)
PANGHALIP
(pronoun)
paghalili sa pangngalan.
Halimbawa: ako, ikaw, siya, atin, amin, kanya.
ako, ko, akin, amin, kami, kayo, atin, inyo, kita, kata, mo, siya,
kanila, siya, kanya
2. Panghalip na Pamatlig (Demonstrative Pronoun)
*malapit sa nagsasalita: ito, ire, niri, nito, ganito, ganire
malapit sa kinakausap: iyan niya ayan hayan diyan
*malayo sa nag-uusap: ayun, hayun, iyon, yaon, niyon, noon,
doon
Pandiwa
(verb)
bahagi ng pananalita na nagsasaad ng
kilos.
Perpektibo
Umalis
umalis
Magnegosyo
nagnegosyo
Bigyan
binigyan
Pawatas
Magbigay
Mag-ayos
Mag-usap
Katatapos
kabibigay
kaaayos
kauusap
2.
Ipaalam
Imperpektibo
nagpapasalamat
ipinapaaalam
3.
Pawatas
Kontemplatibo
Mabunga
magbubunga
Kumita
kikita
Kumilos
kikilos
Pangatnig
(conjunction)
ginagamit para ipakita ang relasyon ng
mga salita sa pangungusap.
Halimbawa: dahil, maging, man, gawa ng,
upang, nang, para, samantala atbp.
Halimbawa:
a. Ikaw man o ako ay hindi maghahangad na siya ay mabigo.
b. Batid ko ang pagkapanalo ng ating grupo kung si Roger
man ang piliing lider natin.
c. Walang diperensiya sa akin maging si Jose ang magwagi sa
paligsahan.
d. Ni sermunan ni saktan ay hindi ko ginagawa sa aking
anak.
PANG-UKOL
(preposition)
Ginagamit kung para kanino o para saan ang kilos.
Ang pang-ukol o preposition sa wikang Ingles ay
bahagi ng pananalitang nag-uugnay sa pangngalan, panghalip,
pandiwa at pang-abay sa ibang salita sa pangungusap.
Pang-ukol ang ginagamit upang matukoy kung sang
lunan o kung anong bagay ang mula o tungo, ang kinaroroonan,
ang pinangyarihan o kina-uukulan ng isang kilos, gawa, balak ,ari
o layon. Ang mga ito ay laging may layon na maaaring isang
pangngalan o isang panghalip.
nang may
tungkol sa/kay
alinsunod sa/kay
hinggil sa/kay
nang wala
para sa/kay
laban sa/kay
ayon sa/kay
tungo sa
Pang-angkop
(ligature)
Bahagi ng pananalita na ginagamit para maging maganda
pakinggan ang pagkakasabi ng pangungusap. ay mga katagang
idinudugtong sa pagitan ng dalawang salita upang maging
kaaya-aya ang pagbigkas ng mga ito at magkaroon ng ugnayang
panggramatika. Ito ay maaaring matagpuan sa pagitan ng panguri at pangngalan.
Pang-uri
(adjective)
naglalarawan ng katangian ng pangngalan o
panghalip.
Halimbawa: Magandang bata.
Pang-abay
(adverb)
Walang pananda
Kahapon, kangina, ngayon, mamaya, bukas, sandali,atb.
Halimbawa:
Manonood kami bukas ng pambansang pagtatanghal ng dulang
Pilipino.
Ipagdiriwang ngayon ng ating pangulo ang kanyang ika 40 na
kaarawan.
Nagsasaad ng dalas
Araw-araw, tuwing umaga,taun-taon atb.
Halimbawa:
Tuwing Mayo ay nagdaraos kami sa aming pook ng santakrusan.
Nag-eehersiyo siya tuwing umaga upang mapanatili ang kanyang
kalusugan.
Halimbawa:
Kinamayan niya ako nang mahigpit.
Tumawa siyang parang sira ang isip.
Halimbawa:
Marami na marahil ang nakabalita tungkol sa desisyon ng
Sandiganbayan.
Higit sigurong marami ang dadalo ngayon sa Ateneo Home
Coming kaysa nakaraang taon.
Tila patuloy na ang pag-unlad ng turismo sa Pilipinas.
daw/raw
din/rin
naman
yata
pala
tuloy
nga
lamang/lang
man
muna
pa
sana
Pantukoy
(article o determiner )
URI NG PANTUKOY
Pantukoy na Pambalana - tumutukoy sa mga pangngalang
pambalana
ang, ang mga, mga
ang (isahan)
Halimbawa:
Ang pinuno ay palaging naglilingkod sa kanyang mga
nasasakupan.
ang mga (maramihan)
Halimbawa:
Nagtulung-tulong ang mga mag-aaral sa paggawa ng
collage.
mga (maramihan)
Halimbawa:
Ang pinuno ay tinulungan ng kanyang mga tagasunod.
sina (maramihan)
Halimbawa:
Nanguna sa paglilinis ng baranggay sina G. at Gng. dela
Cruz.
ni (isahan)
Halimbawa:
Napagalitan ni Coach Dimagiba ang mga manlalaro dahil
hindi sila dumating sa oras.
nina (maramihan)
Halimbawa:
Hindi ikinatuwa ng guro ang pag-aaway nina Anton at
Luis.
kay (isahan)
Halimbawa:
Ibinahagi ni Sofia ang kanyang keyk kay Sam.
kina (maramihan)
Halimbawa:
Nakipagkasundo na si Lukas kina Juan at Pedro
Pangawing
(linker)
nagpapakilala ng ayos ng mga bahagi ng pangungusap.
Ang AY ay palatandaan ng ayos ng pangungusap. Ito ay
pang-dugtong sa mga pangungusap na di-karaniwang ayos
Halimbawa:Ako ay galing sa banyo.