20 chủng loại xi măng và công nghệ sản xuất PDF

You might also like

Download as pdf
Download as pdf
You are on page 1of 173
_______ pGg, Ts. HOANG VAN PHONG ae NHA XUAT BAN OA HOC VA KY THUAT PGS, TS. HOANG VAN PHONG ? CHUNG LOAI XIMANG VA CONG NGHE SAN XUAT LI NHA XUAT BAN KHOA HQC VA KY THUAT HA NOI 2006 LAT NOI DAU Ximang IA vat liéu x4y dung cé truyén va lau doi nhat so voi nhing vat lieu xay dung khdc. Thé nhung cho téi nay, cong nghé sin xuat cdc chimg loai ximang van dang trén da phat trién va khong ngimg hoan thién. Néi mot cach khdc, vé mat céng nghé héa hoc, va thiét bi cong nghé hay thiét bi bao vé moi trudng, ... cling con tén tai nhiéu van dé cn duge tiép tue nghién cia ho&n chinh. Vi du, lam thé nao é san xudt dai tra clinker ximang Portland c6 ham luong khodng alit (C,S) dat dén 80% ma khong cdn phai c6 mot ty le nhdi dinh khodng belit (CS), tte hé s6 bao hoa v6i (LSF) cia clinker phai dat 100%? Lam thé nao dé phan mg tao khodng alit xdy ra chi yéu ngay trong trang thai ran dé han ché duge hAm long can thiét cla cdc khodng chay va ha thdp nhiét dé nung clinker? Lam thé nao dé t4i sinh oxit carbon tir Khi dioxit carbon dé quay lai dét 1, vita tict kiem duge nguyén liéu, vira gidm bét tac dong xau dén méi truGng khi hau? Day 1a nhing van dé cong nghé cdn duge tip tuc nghién cu giai quyét. Vé cae thiét bi cong nghé nghién liéu, nghién than, nghién ximang, hé thong cdc tang siclon trao déi nbiét tién nung va calciner, 1 quay 3 bé, 2 bé d@, co cau t6i wu cla mdy lam ngudi clinker, v.v... cling chua phai da dat mttc hoin chinh mong mu6n. Hé thong uy déng héa diéu khién van hanh thiet bi va kiém wa sin xudt, xir ly cdc su c6 vé cong nghé va thiét bi cling dang duge cdc hang ABB (Thuy Si), Ciement (Duc), FL Smidt (Dan Mach), Kavazaki (Nhat), FCB (Phép), Thign Tan (Trung Quéc),... dang nghién etu cai tién va hoan chinh. Trong ltic d6 & nude ta chua cd duge mét co quan nao chuyén nghién crfu phat wrién cong nghé sin xuat xim’ng, ma phai chap nhan nhap khdu déng b6 nhimg day chuyén thiét bj trinh do cong nghé trung binh nén gid think ximang cao do phai chi t6n nhiéu dign nang, nhiet nang, nhiéu nguyén liéu, vat tu va ca lao dong ky thuat, tham chi co mot s6 nha may con ca lao déng tha cong, don gian. Viée dio tao ky su va cong nhan ky thuat chuyén nganh trong nhing nam gan day 4a duge coi trong, nhung nhing sinh vién 16t nghiép ra trydng 3 van con nhiéu yéu kém ca vé kién thite va vé thyce hanh cong nghiép ma mot trong nhiing 1¥ do 1a rat thiéu céc nguén tai ligu tham khao bang ting Vict. Viée"phé cap kién thitc sir dung cdc ching loai ximang va cdc vat liu xay dung khac cho nhan dan trén cdc phuong tién truyén thong ty da cé nhung con bj han ché nhiéu, trong lic dé thi viéc xay dung nha 6, kénh muong thily Igi, dudng giao thong nOng thon,... da va dang phat trién, rat cain nhiéu ximang. M6i cong trinh, tham chi ngay méi hang muc c6ng trinh xay dung ddi hoi phai cé su chon lya cdc ching loai ximang phi hop véi yéu cdu chat lugng céng tinh, k¥ thuat thi cong, kiéu dang va mau sac kién wtic, thich tmg v6i moi trudng va kinh té dau tu. Trong hic dé cdc nguén tai liéu gidi thigu vé dac diém chat lugng va pham vi sit dung cia timg chiing loai ximang bang tiéng Viét rat thiéu, Dé cung cap thém mot nguén tai liéu tham khdo cdn thiét va thong dung néi trén, chting ti di bién soan cuén séch "20 chitng loai ximang va cong nghé san xuat" nham gidi thiéu véi ban doc dic diém vé chat luong, tiéu chudn va phuong phap dénh gid ciing nhu pham vi sit dung cia mdi loai ximang. Chiing toi hy vong ring, cua sach sé gitip duoc mét phan nao cho cdc kién wc su, k¥ su xay dung té tudi trong viée 1am quen va Ia chon cdc chiing Joai ximang ph hop dé thiét ké va gidm sai thi cong cdc cong inh xay dung khdc nhau. ral Cuén sach nay cing cé thé A mot nguén éu tham khdo can thiét cho nhing ky su tré tdi va sinh vien nam cudi cia cic trudng dai hoc Bach khoa, Xay dung, cdc trutng cao ding chuyén nganh vé cong nghé san xuat ligu silicat. Sach duge trinh bay ngin gon, dé hiéu, nhung chac chan king thé loai tit cdc sai s6t cdn duge sira chita va bd sung. Mong duoc su lugng thit va gop ¥ cia ban doc. Nhiing gép y xin duve giti vé dia chi cita tc gid: T6 8 (x6m 3) phé Dai Ti, phuéng Dai Kim, quan Hoang Mai, TP. Ha Noi. Xin cdm on! Tac gia 1. XIMANG PORTLAND THONG DUNG (PC) Ximang Portland thong dung ma ta thudng goi la ximang PC (6 nudéc ngoai ggi 1a OPC) nghia 1a loai ximang Portland thang dung nhat trong xay dung. Né cdn duge am "ximang nén" dé pha tron vdi nhiing bot min cdc khong khdc nhau thanh nhiing tén goi khéc nhau nhw: — Ximang Portland hén hgp thong thudng, — Ximang Portland — puzlan, ~ Ximang Portland — xi 16 cao, v.v... Thanh phan cia ximang PC gém cé 95 — 96% clinker Portland va 4 — 5% thach cao duge nghién min dén do min 6 — 15% trén sang 0,080 mm hay dén 2800 — 3200 cm’/p va nhiét do & dau ra cha may nghién khong durge vugt qué 80 — 90°C”, 1.1. Nguyén ligu dé san xuat clinker ximang Portiand Céc nguyén ligu dé san xuat clinker ximang Portland gm cé: da voi, dat/dé sét va cdc loai phu gia diéu chinh. LIL 4 voir DA voi 1A loai da canxit, tte 1a loai dd carbonat canxi (€aCO,). D4 nay thudng Min cdc tap khodng dolomit — mudi kép carbonat canxi va magnezi (MgO.CaO.(CO,),), d& sét, da silic va rat it (< 0, 5%) cde quing sat, photphorit, kiém vi cdc mudi clorua. Yéu cau ky thual cho san xuat ximang PC Ja dé voi cé lan tap khodng it nat, tite [a c6 thanh phan héa trang binh (%) phai théa man cdc’chi sé ghi trong bang I (rir loai dé voi sét). Bang 1 mKN | cao | Mgo | ALO; | F:0, | Sid, | RO | S% | P.O, | Cl z | 2azs | 262 | <20 | 47,6% CaO va s 2.4% MgO 1a aé tranh lang phi nguyén liéu trong danh gid trit long da voi ndéi chung, trong d6 c6 ca loai dé voi sét. DO céing cia da voi cd thanh phan héa trang binh théa man bang 1 phai nho hon bac 5 thang Morth dé c6 thé dap, nghién duoc. Song song véi thanh phan héa va do cing néu tren con cé yéu cau Nya chon loai da voi két tinh tho, x6p dé d6 hoat tinh phan huy carbonat cia né dat duce 100% trong khoang nhiet 46 820 ~ 950°C nhim thye hign t6t cde phan img tao khodng trong qué trinh nung luyén clinker. DSi vi loai dé voi c6 lan khoang, sét xen kep déu dan nhw dé voi cdc mo Van Xé, Long Tho (Hué) thi yéu cau vé ham lugng CaO cé thap hon, nhung gid tri trang binh ham lugng CaO cia toan mé khong dugc thap hon 49% va ham lugng MgO < 2,4%. Téng trit hrong cong nghiép da voi chat lrgng nhu tren phai dam bao di cho nha may hoat dong trong thdi gian khong it hon 50 nam theo cong suat thiét ké cia 16 nung. LL2. Di /pat sér. Dat hoac dé sét ding cho san phdm ximang PC ciing phai thoa mn yéu cau ky thuat riéng cha né vé chat lugng va tri hong, cy thé nhu sau: a) Vé thanh phdn: Trung binh cha todn mo ditge quy dinh trong bang 2. Bang 2 wan | sic, | a0, | Fe,0,| cad | MgO | TIO, | R,0 | SO, | Ct xz Loai chon | yg | gs72) 12-22 | 48 | 15) <1 | st | 25 | <09] 2.7 | 100 lung md Tungbnh | 6., | goer | 601 | 721 | 1405) <1 | 3,3 thi can phai tim nguén sét cao nhom (ALO, > 23%) hoac quang boxit dé diéu chinh hé s6 modun nay. Nhu quy dinh trong bang 2, phai han ché MgO, TiO,, R,O va ion Cl 1a dé vita dam bao chat lugng cia ximang vira dam bdo cho én dinh cong nghé san xuét va d6 bén chéng an mén cia thiét bi (SO,, Cl}. Nhiing anh hudng Igi, hai cila cdc tap khodng (MgO. Ti©,, RO) trong nguyén ligu dén qua trinh san xuat va chat Iuong ximang 4 due chi rd & {2]. Riéng kiém R,O, khong nhimg anh hudng xau dén chat luong ximang, ma con anh hudng dén ca dé tring tén cha cdc cing trinh xAy dumg [3]. D6 1a nhiing 1¥ do tai sao ngudi ta dé ra yeu cdu k¥ thuat chat luong cdc nguyen ligu san xuat ximang PC. c) DO cing cia dé sé: DO cimg cia dé sét cing 1a mot chi ti€u chat lugng quan trong cita loai nguyén ligu nay ddi vdi cong nghé san xuat ximang, Dd cing cla dé sét chng nhd va do dong nhat cha do evng cang déu thi chat Iugng cia sét cing tét. Dé khong phai sit dung dén hai loai may dap sét, ngudi ta quy dinh d6 cting cia dé sét < 3 thang Morth. Trudng hop dé cig cia dé sét > 3 thang Morth thi budc phai sir dung may dap bia hoac may dap impact. Nhu vay sé chiu tiéu t6n dién nang va co nang nhiéu hon, mic do hoat tinh cua sét cing sé nhé hon. Trong cong nghé san xuat ximang PC chi chap nhan sir dung loai sét cé d6 cing > 3 thang Morth néu nguén sét nay Ia nguén sét cao silic (SiO, 2 80%) dé diéu chinh chat Iugng nguén sét chinh véi ty 16 < 5%. d) Dé dm cling Ia mot chi téu chdi lung ctia sér nguyén liéu cho san audi ximdng, Voi kha nang cap nhiét cha may nghién nguyén liéu séng hién nay ngudi ta cho phép do dm t6i da cla dat sét Wi 20%, Tuy nhién chat luong sét tot 18 sét cd dé dm 12 - 16%. LL3, Cie loai phe gia diéu chink: Tiy thudc vao muc tiéu diéu chinh, ngudi ta sit dung cdc loai phy gia khdc nhau. Néu diéu chink modun silic ngudi ta sit dung sét cao silic hoac c4t min thach anh. Néu diéu chinh modun alumin thi sit dung s¢t cao nhém (trudng hop phéi liu bot song thiéu Al,O,) hoac sir dung quang sat (trudng hap phdi lieu bot sng thiéu Fe,O,). — Quang s&t ts nhién cé nhiéu dang khodng: Loai quang getit (Fe,O,. HO) hoac loai quang limonit (F,O,.n HO). Loai cé ham lugng Fe,O, it nhat (25 — 45%) & dang soi dé dn sét va thach anh 18 quang latenit. — Chat Iuong cia quang sat cing cé nhiing yéu cdu ky thuat khdéc nhau: V6 thanh phan hoa thi yéu cau Fe,O, = 40 — 65%. Ngoai gidi han dé thi hoac phai pha ty le 1én (trudng hop Fe,O, < 40%) sé anh hung dén tri sé cha modun khdc, hoae Ia rat khé pha ché vi can dong véi ty 1é qua it (trudng hgp Fe,0, > 65%). Dé 1a chua néi dén quang sat c6 Fe,O, > 65% thudng 6 dé cig cao, khé dap nho trit tung hop quang sat & dang xi pirit cha cong nghiép san xuat axit sunphoric tit quang pirit. Dé ciing cla quang sat chap nhan dén 5 thang Morth. Do 4m cia quang sét thuéng it khi vurot qué 10%. Tuy nhién chi tiéu nay cling cdn quy dinh cho nha khai thdc va cung cap, boi vi néu do dm = 10% thi ty lé (%) pha phéi liéu khong chinh xéc do loai phu gia nay pha voi ty 1é nh ma bi dinh két can bang dinh Iuong. Quang st nhan tao cé xi pinit Lam Thao (Phi Tho). Loai xi nay 6 dang bot min mau nau den, ham long Fe,O, = 58 ~ 68%, nhumg kha nang cung cap khong nhiéu, d6 4m gap mwa ohiéu khi vuot 10% nén cting khé pha chinh xéc. Dé khde phuc 46 &m cao, cn c6 du trit Ién, nhung nguén cung cap nhigu Téc khéng duge 6n dinh. — Thach cao cfing 1a loai phu gia di¢u chinh nhung ding dé diéu chinh théi gian déng két cha ximang. Cho dén nay nguén nguyén liéu nay chua tim thay 6 Viét Nam, nén cdc cong ty ximang van phii nhap ngoai tit Lao, Thai Lan va Trung Quéc. 1.2. Nhién liéu dé sdin xuét ximdng PC Ti thudc vio diéu kién cung cap, cdc cong ty ximang trén thé gidi hien nay dang sir dung nhiéu loai nhién ligu khéc nhau: déu nang (FO, MFO. DO, 8 mazut), khi dét tu nhién. céc loai than hoac hén hop cla ching (than nau, than mé, than anteaxit, ...) va ca chat thai cong nghi¢p (sam lép 616 hong, ba thai cao su vun), v.v... Ximang 10 quay Viet Nam true 1995 sit dung hén hgp than nau Trung Quéc hoc than mé Australia vdi than antraxit Quang Ninh (ximang Hai Phong), hén hop than cim 3 Quang Ninh vdi than Na Duong Lao Cai (ximang Bim Son), va dau FO (ximang Ha Tién), va hén hop 15% dau FO va 859 than cam 4a Quang Ninh (ximang Hoang Thach 1). Tir nam 1995 lai day tat cA cdc nha may ximang Viet Nam déu str dung chii yéu 18 loai than cdm 4a Quang Ninh. Cé mol s6 nha may ximang 16 ding thudc tinh Thai Nguyen va lan can sit dung than cém 4 mé Khanh Hoa (Thai Nguyén). Con dau FO chi sit dung trong trutmg hop méi ld quay tude nhiet do bat chy cla than min antraxit. 1.3, Cée chi tigu ky thuat ché tao clinker ximang Portland Chat lugng cia ximang PC phu thudgc yao chat luong cia clinker, Chat tugng clinker phy thugc vio thanh phan héa cha bot séng phéi ligu. cde chi tidu ky thuat ché tao va uinh do cong nghé san xuat, wie 1a chat lung cha day chuyén thiét bi va mute do tw dong héa diéu khién cdc qua trinh san xuat, kiém sodt chat lvgng san phdm bao gém san phdm timg cong doan va san phdm cudi cing. Thanh phan hda cia bot song phéi lieu sin xudt clinker duge thiét k& theo cde thanh phan khodng chinh cia clinker C6 ba loai chi tiéu ky thuat ché tao clinker Porland 1a: 1. Hé s6 bao hda voi - LSF: (CaO ~ £.CaO = 0.780,,).100__ LSE = ————___-__— qd) 27,8510, + LIBAL,O, +0,65Fe,0, 2. Modun silicat: 10 M, Sid, Q) * (ALO, + Fe,0.) 3. Modun alumin: M, = AbOs (3) Fe,0, C6 bén khodng chat cia clinker Portland 1a: 1. Tricanxi silicat hay 1a alit: 3Ca0.SiO,, viet tat 1a C,S 2. Dicanxi silicat hay 18 belit: 2CaO.SiO,, viét tat 14 C,S 3. ‘Tricanxi aluminat: 3Ca0.AL,0,, viet tat la CA 4, Alumoferit canxi: ACaO.AI,O,.Fe,O,, viet tit a CAF. Hai khodng cudi ciing c6 tén chung Ia: selit hay 1a cac khodng chay, tlic 1a thanh phén chi yéu pha long cla clinker Portland ma khong c6 né thi khodng thé nhat (alit) rat khé khan thanh tao va ca hai khodng alit va belit rat kho khan két luyén thanh vien/hat clinker. Ngoai ra, ty thudc vao cdc tri sé ky thuat ché tao néu trén, trong thanh phan khodng cia clinker Portland c6 thé c6 mét {t cdc khodng 6 dang khong én dinh nhu CA, CA, CA, CF va CF. Trong clinker cdn 6 canxi tu do (£:CaO) ma ham long nhiéu hay it cdn phu thugc vao mite dé hoat tinh cha cde nguyén ligu, nhiet do nung va tinh do cong nghé cia day chuyén thiét bi san xuat. Trong clinker c6 MgO & thé dung dich ran vGi cdc oxit khac hoac é thé ty do (Periclaz) va SO;, R,O, SiO,, ... véi ham lugng < 0,5%. Ham luong CaO va f.MgO trong clinker rat cé hai cho tinh 6n dinh cha ximang, vi vay phai han ché ham luong cita chting cing ft cing tot. Néu ham lugng MgO trong clinker Portland trong giéi han 1,5 - 2.2% thi hau hét nd 6 dang dung dich ran véi cdc oxit khdc nen khong c6 hai ma lam tang hoat tinh cia cdc khodng clinker va lam dep mau cla ximang PC. Chat lugng clinker Portland thudc loai t6t la clinker c6 cde chi tiéu ky thuat ché tao va thanh phan khodng (theo unh toan) ghi trong bing 3. Tuy nhién, ching ta can nghién cttu ky hon ly do phai chou lua phdi ligu san xuat clinker Portland ma ching toi xin duge gidi trinh trong muc tiép theo. 10 Bang 3 rs if iin khoang (Y Thé toa Kg thuat ché tao Thanh phan khoang (%) | céng j ] 9 | usr | nghé Ms Mm, | GS | GS | GA} CAF | £20) MgO | R:O (%) Loquay | g6i1 | 2620.2 | 15202 | 88+2) 1042) BM | toe | <1 <3 | <07 Loamg | gor | 2940.2 | 1810.2 | soez | 2602 | art | feet | S38) 22 | st Lo 1.4, Su can thiét cUa chon lua phéi liéu san xudt clinker PC Nhu da c6 gidi trinh so b6 tai muc 1.3 phi ligu bot sGng sin xual clinker ximang Portland phy thugc trudc hét vao thanh phan khong thiét ké. Mudin cho ximang PC 06 cutmg 49 cao thi thank phdn khodng cita clinker phai duge thiét ké thé nao dé téng hai khong silicat (C,S va C,S) c6 ham lugng (%) 1én nat, wrong d6 ty 1é C,S/C,S 2 5. Tuy nhién vi ly do cong nghe va thiét bi ché tao, téng cia hai khodng ndy cfing khong thé vuot qué 78 - 80%: Vi néu vuct qua ty 18 d6 thi khong di ham Tugng cdc khedng chay (C,A + C.AF + ...} dé 1a0 ra pha long lam nhiém vu “dung moi" cho qua trinh tao khoang alit (C,S) va két luyén clinker. Ket qua ham lugng alit giam, belit (C,S) ting va ham luong canxi ty do (f.CaO) vuet qué quy dinh cia tiéu chudn, cutng dd ximang PC gidm st va do én dinh thé tich khong dat yeu cau cho phép. Noi mét cach khde, dic diém co ché tao khodng alit khong cho phép chon lua hé s6 bao héa vOi cia clinker dat tdi 100%, cdn hé sé bao hda voi cia bét séng phdi ligu thi cd thé dat ti 100% vi liu vao 16 duoc han them 2 — 2.5% tro than c6 than phan cha yéu Ia SiO, va ALO, nen ket qua hé s6 bio héa voi cia clinker chi cé thé dat ti 94 - 97%. D6 1a ly do thi nhat cin phai chon Iva phdi figu sin xuat clinker. Trong 20 - 22% cdc khodng cdn lai thi hai khodng chay (CA va C,AF) cing chi 06 thé dat t6i 17 — 18%, viit nhat phai cé dén 3% cac tap khodng MgO, R,O, SO,,... di ring mot phan cdc tap khodng dy 6 tham gia tao pha dng [4]. Tuy nhién ty 1é cia hai khong chay C,A/C,AF cing phai duge chon Iya nhu thé nao dé do nhot pha Long cia chting vdi céc tap khodng tao ra & khoang nhiat do 1350° — 1450°C lam duge vai trd "dung mdi” cho co ché tao khodng alit [5], déng thi hon hop néng chay "Etecty” cla hé CaO - MgO ~ ALO, - SiO, 6 khoang nhiét do d6 c6 d6-déo vita phai dé né tao duge lop 11 bao vé gach chiu Ita (lp colaz) tai z6n nung 1 quay véi chiéu day hop ly ma thong thudng 200 — 250 mm. Trutng hop do day cia Idp colaz vugt qua 250 mm [am cho dung tich 10 bi thu hep Jai, tao nén yong "ano" trong zon nung lim can trd su chuyén dong clinker, gay két tang cuc clinker kich thude Idn (€6 khi dat tdi duéng kinh 50 — 70 em) lim bi ld, roi gach chiu tea, chay do 16 cuc bd, v.v... Cudi cing bude phai dimg 16 dé sita chita va nang suat 16 khong dat ké hoach. Day 1a ly do thit 2 phdi chon lira phéi liéu hop ly san xuat clinker ma ong trudng hop nay 1a chon tri s6 modun alumin — M,. Nguoce lai, dé nhét cua pha long qua thap thi di khodng alit duge thuan loi trong thanh tao do d6 phan tan va luu hoat dé dang ctta ion canxi (Ca?*) nhimg mite do két luyén clinker kém, clinker x6p, dung trong thap, chiéu day cla I6p "colaz” méng, kha nang bao mon gach chiu lita nhanh hon va cudi cing phai ding 1d dé thay gach, v.v... Nhu vay, tri sé modun M, khong nhing cé anh hurdng dén cutng do ban dau va thoi gian dong két cia ximang PC ma con anh hung truc tiép t6i qua irinh tao khong alit, két luyén clinker, chu ky lam viéc ctia gach chiu lita va céng nghé san xual ximang. Trén day 1a cdc l¥ do chon lifa cdc chi tiéu hop ly k¥ thuat ché tao phéi ligu san xuat clinker di duge gidi trinh. Ngodi ra viée chon Iya phdi ligu san xuat clinker con phai can cit vao trinh do cong nghé san xuat. Cong nghé 1d quay phuong phdp khé hién dai cho diéu kién san xuat clinker Portland tot hon céng nghé 1d ding ban kh, Diéu kién dao liu va phan bé nhiét trong 1d dimg kém hon I quay. Cac su c6 két tang clinker trén mat 1d ding thudng xay ra, nhat 1a ban dén. Vi vay nén chon tri sé modun alumin trong pham vi 1,3 +0,1 dé tranh hien tuong két tang clinker trén mat 1d thanh mot "nap day banh da” ma viée phd tang kiéu nay rat nguy hiém, c6 thé xay ra phut lta gay tai nan chét ngudi cho-thg 1d. Nhu vay viée chon Iya cic chi tiéu k¥ thuat ché tao clinker Portland khong nhiing phy thudc vao chat lugng ximang PC duoc thiét ké tit thanh phan khodng, dac diém ky thuat va co ché tao Khodng ma cdn xuat phat tir diéu kién va trinh dé cong nghé ca day chuyén thiét bj, v.v... Nhimg chi tiéu ghi trong bang 3 1A mot phuong 4n tot cho phdi ligu clinker cong nghé Jd quay va ld ding, nhung khodng dao dong clia chting cdn phu thuGc vio chat lvong cu thé cla céc mo nguyén ligu cla cdc nha may ximang. Trong thuc i sin xuat chu c6 mot viing nguyén liéu nao, nhat la dat/dé sét dat chat Luong ly tuéng va cdc nha may da va dang str dung c4c nguén sét phu tro dé diéu 12 chinh cdc tri sé modun. Tro than cia nhién ligu dot 16 cing 1a mot nguén phu gia diéu chinh khong thé bo qua trong tinh todin phoi lieu. 1.5. Qua trinh céng nghé san xudt ximang PC Qua trinh cong nghé san xudt ximang PC duge bit dau ti cong: doan Khai théc, van tai, dap nhé va dong nhat so bd céc nguyén liéu tho cho dén nghién va xuat san phém cudi cling cho khach hang. Xin gidi thigu tom tat timg cong doan va dac diém cong nghé chi yeu nhat cia chting (hinh 1). Hinh 1, $0 d6 téng quat céng nghé day chuyén san xuat ximang: 4. Phéu tiép nhan da voi 41. Sild déng nhat bat ligu 21, Loc byi tinh dién 2. May dap 44 vdi 42, Thap siclon tién nung 22, Kho thach cao va phu gia 3. Kho rai déng da vot 43. LO quay Kho 23. Két cn P.ligu ximang 4. Kho sét 44, May lam ngudi clinker 24. May can dap clinker 5, Van chia 2 nga 15. Loc bui tinh dién 25. May nghién ximang 6. May phan tich truc tuyén 16. Kho clinker 25. Loc bui tinh dién 7. Két cn phéi liu 47. May cap than 27. May phan ly cd hat 8. May nghién liéu séng 48. May dap nhé than 28. toc bui tui 9. Loc bui tinh dién 19, Kho than thé 29, wild ximang 40. Thap diéu hoa 20, May nghién than 30. May déng bao 31, Ot lay xim&ng 13 15.1. Cong dean khai thic, van tai, dip ahé va déng nhat so bo cic nguyen liéu: Yéu cau ky thuat va cong nghe cha yéu clta céng doan nay 1a lam thé ndo dé dé voi, dat sét, quang sat, iredc mo nguyén tang vé dén kho nha may cé dQ chénh léch vé thanh phéin héa it nhat so véi do chénh léch ty nhién von c6 & tai md, c6 kich thuée co cuc cap duge cho may nghién bt séng phoi ligu véi gid thanh thap nhat cua san phém cong doan va véi khdi lugng dur trit can thiét dé dam bdo cho san xuat lién tuc 6 cdc cong doan phia sau. — Bé thuc bien duge cdc yéu céu ky thudt va cong nghé cla cong doan, dé vi sau Khi duge khdo sat tham dd ti mi (dat cap B it nhat 14 20% tong trit lugng ca md"), duge khai théc theo phuong phap cat tang di duge lap va duyét cia co quan ty van mé chuyén nganh. Ty theo chat Iugng cu thé cla ting mii hodc khéi tre lugng, ngudi ta cé thé md mét via da hoac déng thdi hai via d4 dé phdi trén theo trong tai (thutng 40 tanfchuyén xe) cla cdc O16 cho dé thé (dén 1500 mm/cuc 1én nhat) vé tram dap da. Tram dap dé thé cé thé dat 6 nha may néu nha may 6 céch mé da khong qué 3 km, hode cé thé dat tai mé néu khoang cach tir mé vé nha may Lon hon 3 km. Viée dat tram dap dé voi & trong hodc ngoai nha may duge quyét dinh theo két qua so sdnh hai phuong an kinh té— k¥ thuat van tai: Phuong an dau tu nhiéu to trong ti 40 tan voi doan dutmg 610 di - vé dé ché vé nha may 44 c& cuc khéi Idn va Phuong dn dau tr it 6t6 trong tai ay voi dudng bang tai cha da dam (sau khi dap nhé dén kich thuge < 80 mm) vé sai ruc tiép vao kho déng nhat so bo. Ty 1é khoi lugng van tai da voi vé nha may thong thudng la 80 + 1% cla téng cdc nguyén liéu (dé voi, dat sét, quang sat). — Kho chifa va déng nhat so bd dé voi < 80 mm cé hai loai: kho dai va kho tron. Kich thudc kho (sttc chia) phy thudc vio céng suat (tan clinker/ngay) cia nha may. ©) Tham do tf mi dat c&p Bla cap cao nhat, chinh xac hat d6i véi sn xuat ximang, o6 chat lung va tritlugng cy thé theo quy dinh cla guy pham ky thuat tham do nam 1977 cla 86 Céng nghiép Viet Nam. 14 Loai kho dai ciing c6 hai thé loai riéng: loai kho danh dong & ngoai toi (khong cé mai che) ya loai kho dai rai !6p bang céu truc 66 mai che. Loai kho dai rai lép c6 hé sd déng nhat cao hon loai kho dai dénh ddng ngoai trdi, nhung gid dau tu cao hon. Loai kho trdn 1a loai kho cé hé sé déng nhat kha cao nhung 6 von dau tw thaip hon kho dai rai 16p. Loai kho nay rit dé ra tai di cap cho may nghién {ieu cling tign Ii hon vi vay duge xem 1a Loai Kho dé c0 tinh dd ky thuat cong nghé cao nhat hién nay. Nhung loai kho tron khong mé rong dé dang bing kho dai khi c6 dau tu them day chuyén sin xudt. — Hé s6 déng nhat cha da voi (tinh theo dé chénh léch ham tuong % CaO cia cdc miu 4 rét vao kho va cdc mau dé rit ra khdi) coa kho dai rai 1p va kho tron (thudng dat 10/1) cao hon kho dai dénh dGng (thuong dat wr 6/1 dén 8/1). Dé tinh gan ding hé 56 d6ng ahat nguyén ligu cha kho ching ti dua ra cong thie SY Kiy -X) vO D.= % a Sw - Yr 7 trong dé. D, — higu suat (ode he s6) déng nhat cila loai kho; n—téng s6 mau phan tich lay timg gid trong ca lim viecs Xqq va X; - ket qua phan tich mau trung binh cla n mau lay trong ca va két qua phan tich cita miu lay timg gid rieng Je trong cay Yo, va Y, — ket qua phan tich mau trung binh cia n mau lay trong ca va két qua phan tich mau lay timg gid trong ca lam viec cha cdu rét da khoi kho. Doi voi d4 voi, chi phan tich tit carbonat hoac chinh x4c hon 1a CaO (%). Pei voi dat sét thi c6 thé phan tich SiO, hod ALO, (%) thy theo yéu cau cy thé, Poi v6i quang sft thi phan tich Fe,O, (%). D6i vi than thi co thé thét nhiét nang hode ham lugng tro, v.V... ee «© Cac miu nay dude ldy wen bing tai nguyén leu qua may dap rot ho#e rai vao kno theo trong iutdng quy dinh (3 kg/mau). 15 — Dat hoac da sét tir md khao sat tham do ti mi (dat cap B it nhat 1a 20% téng trit lugng md) ciing due khai thac theo phuong phdp Iya chon. Néu 1a dat sét ruong hoac sét déi nhung dO cimg khong cao va sét mém, toi min,, khong lan s in thi str dung thiét bi xtic - cao chan theo chiéu ngang nhu mot con muong dai dén 100 — 200 m dé két hop déng nhat so bo tai md. Phuong phap khai thac nay dang duoc thu hién tai Nha may Ximang Ha Tién II. Sét xtic dé lén bang tai mang vé rai vao kho dai theo l6p. Nhiing sét déi c6 d6 cing 1én hon 3 thang Morth thi duge khai thic bang gau xtic ngoam c6 In & nhiéu via khdc nhau, dap nhd ngay 6 mo dén cd cuc S$ 50 mm roi duge bang tai dua vé rai theo Idp trong kho dai. Phuong phdp nay dang duge thuc hién 6 Nha may Ximang Hoang Thach. Mot sé nh’ may khée nhu Bat Son, Bim Son, Chinh Phong, sét khai thac 6 mé duge 6t6 32 — 36 tan/xe ché vé dap cat 6 trong nha may va duoc bang tai va cfu rai danh déng thinh hai déng: mot déng c6é may cau xtc nit di cap cho may nghién ligu s6ng va mot déng dang rai va ctf thé thay déi nhau (hinh 2). Hinh 2. May danh déng da vai/Aa «et. — Quang sat dang ba thai cOng nghiép san xuat axit sunfuric thi 6 cang bot nén khéng phai qua may dap nhung phai qua may t4ch kim loai tude khi rit di cap cho may nghién li¢u. Trudng hop quang sét tw nhién thi cing phai qua may dap va danh déng dé déng nhit so bd. 16 — Céc phy gia diéu chinh modun Silic (M,) ho’c modun alumin (M,) cing phdi thyc hién nhu quang sat ty nhién. Trudng hop cdc loai phu gia diéu chinh ké ca quang sat néu da cé ich thuée cd cuc phil hop theo don dat hang cho nha cung cap thi ltic ché vé nha may cing phai dé vao phéu Hep han dé bang tdi va cau rai danh déng dong nbat so b9. Céc thiét bi cong nghé cia cong doan nay g6m co may dap da voi kiéu xung luc (impact) hoac dap bia. May dap xung luc ¢6 trinh 46 cong nghé andi hon, tot hon may dap bia vi né khong phai thay bia va-TuGi sang co cuc lun nhu dap bila. May dap sét duge Iya chon theo do cig va do am. Néu sét mem, tol, cé d6 dm > 10% thi chon may cét dap. Néu sét déi ¢6 dQ ctng > 2 thang Morth va do dm < 10% thi chon may dap kiéu xung luc (hinh 3), kiéu ham nhai hoac kiéu bia. Phan lin céc loai phy gia diéu chinh duge dap bing may dap bila hodc may dap ham. ‘Thiet bj cla cong doan nay con 6 cdc loai bang tai, cu rai, cau rut vit cdc loai kho déng nhat so bo. Nang suat thiét bi cia cong doan nay déu duge chon lua véi he sé dy phong cao. Thudng cao hon nang suat tinh toan tir 20 dén 50%. 15.2. Cong doan nghién va dong nhat bot séng: YCu cau cong nghé cua cong doan nay 12 dam bao thanh phan héa va én dinh do min cia hot song phdi liu cap cho 1 nung clinker. Pam bio thanh phin héa cla bot song fA dam bao ham Ivong thanh phan khodng cia clinker dA duge thiét ké. DAm bao do min cla lieu sGng 1 pitt ving diéu kién phan img thinh tao caéc khoang clinker duge xay ra thuan loi, dé dang. Dé dim bao dude yeu cdu d6, dau tien cdc kY su ché tao sit dung phan mém tinh phdi ligu sin c6 trong may vi tinh va can cit vao thank phan khodng dé tinh ra thanh phan héa va tri 36 cha céc chi tiéu ky thuat ché tao clinker (LSF, Ms va M,)- Sau dé dua phan mém cach gidi hé phuong wink bac nhat 3 dn sé: ax+byteaz=d, axt by +o2= 4; (> ax + by + yz = dy 17 Hinh 3. May dap da véi kiéu xung Iyc: a) bén trong ; b) bén ngoai. 18 réi nhap thanh phén héa cla cdc nguyen liéu (dé voi, dé sét hode hén hop cla da sét va tro than — tat ca & dang nung, téc la lugng MKN = 0) dé may tinh chi ra ty lé (%) cdc nguyén liéu dang nung va dang kho tuui (do dm = 0), cudi ciing may tinh ty chuyén sang nang svat cua cdc cn bang dinh luong cha ting loai nguyén vdi do dm ty c6é cla ching. Va nhu vay ty lé cac nguyén li¢u da dugc cai dat vao may tinh chu. Néu vi do am hoae thanh phan héa cla cée nguyén ligu dao dong thi thanh phan héa cia liéu séng cing dao dong theo nhé két qua phan tich Ronghen (X ~ R) bdo va lap tie may tinh cua hé QCX chinh lai cdc théng s6 cin dong cdc nguyén liéu. Tuy nhién, trong thyc té san xudt méi gid mdi duge hiéu chinh mot lin vi chu k¥ phan tich cha may phan tich X — R tir khi chudn bi mau dén khi c6 két qua dé thong bao phai mat 1 gid, Dé dam bao 6n dinh thanh phdn héa ngudi ta lay mau b6t ligu sav may phan ly hodc trén mang khi dong dé vao silé déng nhat va sau silé déng nhat hoac tai vi tri cap cho 18 nung clinker dé nhanh chéng cap cho phong phan tich X — R. Nhung may phan tich X - R véi hé théng ty dong diéu khién can dong nguyén lieu QCX ciing khong thé nao gidi quyét triét dé 6n dinh thanh phan hoa cia ligu sdng theo moi gid, moi ca san xuat dutgc. Vi vay ngudi ta phai sit dung thém silé ddng nhat lieu song. Nhu vay thiét bi cong nghé chu yéu cla cong doan nay 1a: Cac két cau nguyén ligu kém theo can bang dinh luong, mdy nghién liéu séng (hinh 4) kém theo may phan ly hiéu sudt cao model LM... 2+2C cia Hang LOESCHE (Ditc), silé déng nhat bot ligu kem hé thong c&p khf nén dao lieu. Ngoai ra con cé cdc bang tai, giu 14i, mang khi dong va cdc may loc bui, hé théng 6ng din cap khi néng cho méy nghién say tigu tir dé Am trung binh di vio may nghién trong khoang 6 — 8% xudng 0,5 — 1% bét ligu ra khoi may. Do chinh xdc cia cdc cn bing dinh luong phai dat < 1% d6i voi can d& v6i, dé sét va < 0,5% d6i véi cdc can phu gia diéu chinh. May nghién ligu thong dung nhat hién nay 1a may nghién ding con lan trén ban nghién model CKP ctia Nhat Ban hoac kiéu DOROL hoc QUADROPOL ma model LM ... 2+ 2C [a toai moi nhét cla Ditc. Luong dién tiéu thu cia loai may nghién ding cdc kiéu nay thap hon may nghién bi, thutng dao dong 28 — 32 kWhftén. Tuy nhién doi véi cdc nha mdy cong sudt < £ wigu tan ximang/nam thi viéc chon lya may nghién bi dé nghién li¢u séng 1a dé van hanh, quen sira chita nhung tiéu thu dién cé cao (35 — 36 KWh/tan). DO min cita ligu sOng thudng khong ché trong pham vi 10 + 2% trén sing 0,09 mm. 19 Hinh 4, May nghién ligu séng kiéu dig loai LM...2+2C cia Hang LOESCHE-Dirc. 20 Hinh 5 1a may nghién Horomil! cha FCB Phap. Hinh 6 1a mdy nghién than kiéu bi nam va kiéu diing con lan (a) va cdc so dé céng nghé nghién than, he thong dét 1d (b). Keém tra ididu cninhi Wc dé vat Feu Thanh nao : Tam khe thing ho. Tam lot nghion Truc nghien Trye quay 3 Lidu vao Bign thay ue Duong teu ra Tam 06 Ninh 5. May nghién Horomill cla FCB Phap. Silé déng nhat bot ligu vién tién nhat hién nay van 14 Jogi silo kiéu CF theo thiét ké cia hang FLS Dan Mach. Silo kiéu nay c6 hé thong voi kh nén dao ligu lien tuc va trn liéu, rit ligu cling lien tye. Tang wen silo CF c6 7 sild con, méi sild con c6 2 vai khi nén xody dao tron liu lien tuc. Ligu dao tron trong cae silé con duge lan Lugt thao xudéng tang day silé. Tai day bot liu duge tiép tuc dao tron truéc khi xudng budng co 6 voi mit ra. Lieu rit ra 21 tir 6 voi th4o ra duoc mang kh dong dan tdi cap cho gau nang mang di cap cho 1d nung. Hicu sudt déng nat cia silo CF thug dat 2 10:1, hay $ 0.2% CaO. b) Hinh 6 May nghién than 207/h kiéu bi nam (a) va kigu ding con lan cua Hang Mitsubisi Nhat Ban (b). 1.5.3. Cong doan nung luyén clinker ximang PC: Cong doan nay 1a cong doan 16n nhat va cha yéu nhat cia moi nha mdy san xuat ximang. Vi vay ngudi ta néi rang "Ld nung Ja trai tim cha nha may ximang" la vay. Cong doan nay bao gém 4 phan (céng doan nho) nhu sau: a) Cap liéu cho lo nung: Yéu cau cong nghé cua phah cong doan nay 1a rit bot ligu sOng tir day silo dong nhat cap déu dan va 6n dinh nang suat (t€n/gid) theo ké hoach van hanh 1d nung thong qua can bang dinh lugng kém theo van diéu tc ruit liéu, bang tai cao su, hé thOng gau nang kém theo c4c mang khi d6ng tai bot caip cho 16 quay phuong phdp kho, hé thong mang khi dong héi luu bot quay lai silo déng nhat trong trudng hop 1d c6 su cd ky thuat phai gidm nang suat hoac dimg ld. Chi huy va van hanh phan cong doan nay 1a mot ky su cong nghé tai phdng diéu khién trung tam v6i he 22 thong ty dong diéu khién riéng cla nd. Vi tri cap liéu cho 18 quay kho thong thudng 1a ting sicl6n thif 2 tir tren xudng. b) Nehidn va cap than min, déu nang cho 1d nung: Nhiém vy etta phan cong doan nay 1a gitt ving chat lugng va khéi Iugng than min hoa dau hoac than - dau cap cho ca hai dau ld nung (10 quay kho): 2 voi dot cla budng phan hwy carbonat (calciner) va cap cho voi dét & dau néng cha 1d theo ché do nhiét nang yéu cau ciia 10 (hinh 7). Loe tui May nghién dung |< rac WJ Két than min May nghién diing Khi non: Khong khi phy may ngnién [AP] May bi quét Phéucéip than phan y Loe tui eld proeoratl iF i y Két than min fi —“ jf #7 Cap ty dong ho&c cdp Bee XuNg IIc en) C Cap lieu tim ( bang khy Khi néng ty ‘may lam bo quay ngudi hoae tu 16 na May nghign bi quét Hinh 7. $0 dé céng nghé nghién than va hé théng cap than min cho lé quay. Ld quay kho hién dai thug cap nhiét (nhién ligu) 60% cho 2 voi dot tai buéng phan hiy carbonat va 40% cho voi d6t chinh 6 dau néng cua 1d (phia xa ckinker xuéng may lam ngudi). — Yéu cdu chat lutgng cia than min cap cho 1o nung Ja 6n dinh do min dé than chdy hét va dé bat chéy, 6n dinh do dm (< 0,5%) dé dé phdng nd 23 than trong silé chia than min va van tai wen dudng dng tit may nghién (indy phan ly) 16i sil6 va ti sid tdi voi dot cita 18, én dinh nhiét ning (Q kCal/kp than min) dé van hanh dét 1d va én dinh chat tugng clinker, Néu nhiét nang than dao dong 16n thi rat khé giit viing dn dinh nhiét ld va cdc chi tieu chat lugng cia clinker, vi tro than cing 1a mét nguén phu gia diéu chinh nhu da néi 6 trén. ~ Nhigt do bat chy céta than phy thuée vio chinh ham lugng chat boc cha ndé. Ham luong chat béc (cé khi chdy trong than) cing nhiéu thi nhiét dé bat chay cng thap, ngon lira cdng dai, qué trinh dét chay né cang dé vA nguoc tai. Ham luong chat béc ota than antraxit Quang Ninh trung binh chi 6% nén nhigt do bat chdy cia né (than min 95 — 96%, 0 — 90 uK va do am < 1%) la 500 — 550°C. Vi vay nhien litu dét 10 quay dau tien khéng phai 1a than min ma la dau nang FO hoac DO. Det déu cho dén khi lo dat nhiét do 550 — 600°C thi mdi cap than tang ti ti va gidm du. Dau nong cilia 18 dat nhiet do bat chay than true thi céip than trudc, & buéng calciner dat nhiét do bat chay than sau thi cp than sau. MGi Han c6 su c6 1d ma nhiét do duéi 500°C thi van diéu khién cap nhién ligu nhu thé. Rieng dau nang (FO, DO, ...) tuy c6 nhiét d6 bit chay < 100°C nhumg vin phai ham néng dén nhiet do 90 — 95°C méi cd thé chuyén tdi voi dot duoc, vido nhét cita déu 6 nhiét do thudng kha Ién khong bom duge. Dé ham néng dau ngudi ta phai cho hoi nude di qua dng ngodi boc ong tai dau bén trong. Nhung cong nghé nay ddi hdi phdi trang bi néi hoi céng kénh, chiém dién tich. Ngay nay ngudi ta da nghi ra hé théng ham dau bang dién tao ra nhiét mic trong éng stf boc ngoai Sng ddu nén vita gon nhe lai rit gon duge dién tich nha may va céng nhan van hanh. c) Cong dogn 1d nung ~ Hé thong 1 quay khé 5 tang siclén trao déi nhiét cé budng phan hiy carbonat vGi hiéu suat phan hy CO, khong nhé hon 90% va voi he théng we dong héa diéu khién van hanh hai chiéu cd miy tinh chi va “dau nado xir ly théng minh” [6] cla né 18 hé thdng 1d c6 trinh do cong nghé tién 1ién va phd bién nhat hién nay, Cac dy in dau tu ximang céng suat lon dang thue hién & 24

You might also like