Nha Quan Tri Thanh Cong

NHA QUAN TR THANH CNG
PETER F. DRUCKER
Nguyn Dng Hiu, MBA dch
Chu trach nhiem xuat ban:

Ts. Quach Thu Nguyet
Bien tap:
Thanh Nam
Ba:
Nguyen Hu Bac
Sa ban in:
Thanh Bnh
Ky thuat vi tnh:
Thanh Ha
NHA XUAT BAN TRE

161B Ly Chnh Thang - Quan 3 - Thanh pho Ho Ch Minh
T: 9316289 - 9316211 - 8465595 - 8465596 - 9350973
Fax: 84.8.8437450 - E-mail: nxbtre@ hcm.vnn.vn
Website: http://www.nxbtre.com.vn
CHI NHANH NHA XUAT BAN TRE TAI HA NOI
20 ngo 91, Nguyen Ch Thanh, Quan ong a - Ha Noi
T & Fax: (04) 7734544
E-mail: vanphongnxbtre@ hn.vnn.vn
PHN KT
tai chnh va thu nhp, song anh ta d co nguy c chan nan,
ban thn la tng thch vi nhau. Anh ta se lam sao kin
bc tc va tht vong trong cng vic.
thc cua ban thn tr thanh c hi cua t chc. Bng vic
Xung t kinh t gia nhu cu cua ngi lao ng chn

tay vi vai tro cua mt nn kinh t m rng la mt vn
tp trung vao s ong gop va cng hin, anh ta bin nhng

gia tr cua ban thn thanh cac kt qua cua t chc.
xa hi cua th ky XIX trong cac quc gia ang phat trin.
t ra la vao th ky XIX, ngi ta tin rng ngi lao ng
Tng t nh th, v tr, chc nng va s hoan thanh nhim
chn tay ch co cac muc tiu kinh t va ch hai long vi cac
vu cua ngi lao ng tri thc la vn xa hi trong th ky
phn thng kinh t. iu nay hoan toan sai s tht. No lai
XX cua chnh nhng quc gia o, nay a la nhng quc gia
cang sai lm khi mc lng a cao hn mc tin ti thiu
phat trin.
u sng cho ngi lao ng. Ngi lao ng tri thc cung
Chung ta khng th chi bo s tn tai cua vn nay.
co nhu cu v nhng phn thng kinh t, nhng ch co
Khng nh rng ch co thc t khach quan cua cac thanh
nhng phn thng o vn cha u. Anh ta cn c hi,
tch kinh t va xa hi (cua t chc) la tn tai (nh cac nha
thanh tu, gia tr... Va at c nhng iu o, anh ta
kinh t chnh thng thng lam) cung khng lam vn nay
ch co mt cach la phai ren luyn tr thanh mt ngi
bin mt c. Chu ngha lang man mi cua mt s nha tm
lam vic hiu qua. Chnh co tnh hiu qua nay mi khin
ly hoc xa hi (nh giao s Chris Argyris ai hoc Yale) cung
cho xa hi hoa hp c hai nhu cu cua no: nhu cu cua
khng giai quyt c vn nay. Mc du ho a chnh xac
t chc co c s ong gop t cac ca nhn, va nhu cu
khi ch ra rng cac muc tiu cua t chc khng n thun
cua ca nhn trong vic coi t chc la phng tin giup ho
la s phat trin cua ca nhn, t o kt lun chung ta phai
at c muc ch. Kt lun co th rut ra la: co th hoc, va
gat s phat trin ca nhn qua mt bn. Chung ta phai thoa
phai hoc, phai ren luyn tr nn hiu qua.
man ca nhu cu khach quan cua xa hi v thanh tch cua

t chc; cung nh nhu cu cua con ngi v thanh tu va
phat trin ban thn.
Qua trnh ren luyn, t phat trin cua nha quan ly hng
ti tnh hiu qua la cu tra li duy nht cho vn noi trn.
o la cach duy nht khin muc tiu cua t chc va nhu cu
cua ca nhn cung at c mt luc. Nha quan ly lun khai
thac va hng v im manh (cua ban thn va cua ngi
khac) se lam sao thanh tch cua t chc va thanh tu cua
236
237
PHN KT
o, ho cn nui sng cac c hi va bo oi cac vn ,
u cha co s tng trng ln. Ro rang vic khai thac
cn tp trung khai thac cac im manh, cn sp xp cac th
hiu qua lao ng tri thc vn la mt nhim vu trc mt
t u tin trong cng vic, thay v c lam mi th mt t v.v...
tt ca chung ta. Cha khoa cho nhim vu nay chnh la tnh
Tnh hiu qua cua nha quan ly la mt trong nhng yu
hiu qua cua nha quan ly. Bi nha quan ly chnh la ngi
cu c ban nht cua tnh hiu qua cua t chc; gop phn
lao ng tri thc quyt nh nht. Tiu chun, trnh ,
quan trong vao s phat trin cua t chc. No cung la hy vong,
nhng yu cu i vi ban thn se quyt nh phn ln cac
c s cho vic phat trin mt xa hi hin ai, ca v mt kinh
ng lc, hng i, s cng hin cua nhng ngi lao ng
t va xa hi.
tri thc khac lam vic xung quanh ho.
Chung ti a nhc i nhc lai nhiu ln trong cun sach
Quan trong hn na la mt nhu cu xa hi v tnh hiu
nay rng nhng ngi lao ng tri thc se mau chong tr
qua cua nha quan ly. Tnh kt dnh va sc manh cua xa hi
thanh ngun tai nguyn chnh cua cac quc gia. Ho se la
chung ta cang luc cang phu thuc vao s lin kt gia mt
ngun u t chu yu cua xa hi, la trung tm chi ph. Lam
bn la nhu cu tm ly xa hi cua ngi lao ng tri thc,
cho nhng ngi nay tr nn hu ch la mt nhu cu kinh
vi mt bn la cac muc tiu cua t chc va cua xa hi cng
t cu th cua mt xa hi cng nghip phat trin. mt xa
nghip.
hi nh th, ngi lao ng chn tay khng co li th v chi
i vi mt ngi lao ng tri thc, kinh t khng phai la
ph so vi ngi lao ng chn tay mt nc kem phat
mt vn ln. Noi chung, anh ta d dt, co an toan
trin hay ang phat trin (chi ph cho lao ng chn tay
cao trong cng vic, c t do la chon cng vic ma mnh
quc gia phat trin se cao hn). Ch co nng sut va hiu
mong mun. Tuy nhin, cac nhu cu tm ly, cac gia tr ca
qua cua ngi lao ng tri thc mi giup cac nc phat trin
nhn cua anh ta cn c thoa man bi cng vic va v tr
gi lai mc sng cao va li th so sanh so vi nhng nn
trong t chc. Ngi ta coi anh ta (va anh ta cung t coi ban
kinh t ang phat trin, ni co mc lng cho ngi lao ng
thn mnh) la mt ngi chuyn nghip. Tuy nhin, anh ta
thp hn hn.
vn la mt nhn vin va phai thc hin cac mnh lnh. Kin
Cho n nay, t ai co th lac quan v nng sut cua lao
thc cua anh ta phai phuc vu cac muc ch va muc tiu cua
ng tri thc cac quc gia cng nghip phat trin. Vic
t chc. Trong mt lnh vc kin thc, se khng co cp trn
chuyn trung tm cua lc lng lao ng t lao ng chn
va cp di, tuy nhin, iu nay lai khng th chp nhn
tay sang cng vic kin thc bt u t Th chin II vn cha
mt t chc bt ky. Nhng vn trn khng phai la mi,
cho thy nhng kt qua ang k nao. Nhn chung, ca nng
song chung la nhng vn gai goc tht s, cn c giai
sut va li nhun hai thc o chnh cua kt qua kinh t
quyt thu ao. Ngi lao ng tri thc t khi gp vn v
234
235
PHN KT
vic hiu qua: nhng con ngi bnh thng song co th at
c qua trnh t phat trin thng qua nhng tiu chun,
c nhng thanh tch xut sc. o chnh la muc tiu ma
thoi quen, khng kh lam vic v.v... Va nhng yu t nay lai
bt ky nha quan ly nao, ngi lao ng tri thc nao cung
bt ngun t vic t ren luyn mt cach tp trung, co h
phai hng ti va n lc at c. S t phat trin cua mt
thng tr nn hiu qua cua mt thanh vin.
ngi lam vic hiu qua, tuy khim tn song la mt s phat
S hoat ng, nu khng mun noi la s tn tai cua mt
trin tht s cua con ngi. Qua trnh nay i t nhng s
xa hi hin ai, phu thuc vao hiu qua cua cac t chc co
n gian, may moc, n thai , gia tr va phm cht; t
quy m ln, cu th la thanh tch, kt qua, gia tr, tiu chun
quy trnh n cam kt.
va nhng yu cu t thn cua nhng t chc o.
S t phat trin cua mt nha quan ly hiu qua la v cung
Thanh tch cua t chc la mt yu t quyt nh, vt trn
quan trong i vi s phat trin cua t chc, du o la mt
nhng pham vi v kinh t hay xa hi n thun. Co th thy
doanh nghip, mt bnh vin, mt c quan chnh phu, hay
ro iu nay trong nhng lnh vc nh giao duc, y t hay phat
mt t chc phi li nhun nao o. y chnh la cach at
trin kin thc. Cang ngay cac t chc quy m ln co anh
c thanh tch cao cho t chc. Khi ren luyn tr nn
hng n xa hi se la nhng t chc kin thc. Trong o,
hiu qua, chung ta se nng cac tiu chun thanh tch cua
cac thanh vin la nhng ngi lao ng tri thc, nhng ngi
chnh ban thn va nhng ngi xung quanh. T o nng
nhn lanh trach nhim trong cng vic, hng ti kt qua
cao chun thanh tch cho ca t chc.
chung. Nhng ngi do kin thc va cng vic co th ra cac
Kt qua la t chc khng ch co th nng cao thanh tch
quyt nh anh hng n thanh tch chung cua t chc.
(lam tt hn) ma con co th lam c nhiu nhim vu khac
Cac t chc hiu qua noi chung khng co nhiu, chung
nhau, at c nhiu muc tiu a dang hn. Phat trin tnh
thm ch con t hn nhng ca nhn lam vic hiu qua na.
hiu qua cua mt nha quan ly se em lai nhng thach thc
y o cung co mt s t chc hiu qua, nhng tm gng
mi cho cac muc tiu va hng i cua t chc. Khi co tnh
nht nh. Tuy nhin, nhn chung thanh tch cua cac t chc
hiu qua, ngi ta se chuyn s quan tm t cac vn sang
vn cha thc s n tng. Rt nhiu ngun lc hin ang
cac c hi, t nhng lo lng v im yu sang khai thac im
c tp trung trong cac t chc ln, song kt qua at c
manh. T o t chc se co th hp dn nhng ngi co kha
tai o lai kha ngheo nan, cac n lc b phn tan vao nhng
nng va khat vong, cung nh co th ng vin moi ngi
vic nh nu keo, bao v qua kh, hoc ne tranh vic ra quyt
cng hin nhiu hn, at thanh tch cao hn. T chc khng
nh va hanh ng. Cac ca nhn quan ly va cac t chc cn
th tr nn hiu qua hn v co nhng con ngi tt hn.
ren luyn mt cach co h thng tr nn hiu qua, cn
Ngc lai, ho co nhng con ngi tt hn v ho a thuc y
at c mt thoi quen v tnh hiu qua. lam c iu
232
233
PHN KT
ca nhn i vi chnh ban thn va i vi nhng ngi
th giup nha quan ly i t vic xac nh mt khun mu
khac. y co th c coi la mt h thng gia tr trong hanh
cho cac s kin tao nn mt vn ph quat n vic xac
ng. Tuy nhin, iu nay ch co th at c qua ren luyn
nh cac iu kin bao quat ma mt quyt nh phai thoa
va t phat trin ban thn. Khi khai thac cac im manh cua
man. Nhng vic nay phai tuy tng tnh hung cu th. Song,
mi ca nhn, nha quan ly a kt hp muc tiu ca nhn vi
nhng vic g cn lam, cung nh th t trc sau cua chung,
nhu cu cua t chc, kha nng ca nhn vi kt qua cua t
th phai ro rang. Khi tun theo nhng tiu chun, hng dn
chc, thanh tch ca nhn vi cac c hi cua t chc.
noi trn, nha quan ly se phat trin kha nng nhn xet, anh
gia rt cn thit khi ra quyt nh. Vic mt quyt nh hiu
4. Chng 5, Lam vic theo th t u tin, tip tuc nhng

y tng cua mt chng trc o v Quan ly thi gian. Co
qua oi hoi ca s tun thu mt quy trnh ln s phn tch,

nhng v ban cht th y la mt khoa hoc hanh ng.
th coi hai chng nay la nhng ct tru nng tnh hiu
t phat trin, nha quan ly con nhiu vic phai lam, ch
qua cua nha quan ly. Ch khac la trong chng 5, quy trnh
khng ch ren luyn tnh hiu qua. Anh ta cn co nhng kin
c noi ti khng lin quan n mt ngun lc (thi gian)
thc va ky nng, cn ren luyn nhng thoi quen tt (trong
ma lin quan n san phm cui cung thanh tch cua t
cng vic) va hoc cach loai bo nhng thoi quen xu. Tuy
chc va cua nha quan ly. Nhng vic c theo doi va phn
nhin, ch n khi anh ta ren luyn va tr nn hiu qua th
tch y khng phai la nhng vic xay ra vi chung ta,
cac yu t nh kin thc, ky nng va thoi quen mi co th
Ma o la nhng vic chung ta cn thc hin trong mi trng
phat huy tac dung cua chung!
lam vic. Cai c phat trin y cung khng phai la thng
Thc ra, chung ti khng h co y nh tan dng mt nha
tin ma la nhng phm cht nh nhn xa trng rng, t tin,
quan ly hiu qua hay mt ngi lam vic hiu qua. Chuyn
can am v.v... Noi mt cach khac, bc nay nhm phat trin
nay ht sc bnh thng, rt nhiu ngi co th lam c.
phm cht lanh ao vi s tn tuy quyt tm va hng v
Chung ta tt nhin co th co nhiu muc tiu cao hn trong
muc tiu mt cach nghim tuc nht.
cuc i, cao hn nhiu so vi muc tiu tr nn hiu qua

trong cng vic. Nhng chnh v y la mt muc tiu khim
5. Cac chng cui tp trung noi v cac quyt nh hiu
tn nn chung ta bt buc phai at c no, ng thi ap
qua, lin quan n hanh ng theo ly tr. Con ng i ti
ng c nhu cu vi s lng ln nhng ngi lam vic
tnh hiu qua cha bao gi bng phng, d dang. Tuy nhin,
hiu qua cua cac t chc trong xa hi hin ai. lp y
vn lun co nhng ct mc, nhng hng dn ch ng
cac v tr lao ng tri thc trong cac t chc co quy m ngay
trn con ng y. Chng han, se khng co hng dn cu
cang ln, ngi ta cn co mt s lng ln nhng ngi lam
230
231
PHN KT
mt mn hoc, ma la mt mn t ren luyn cho ban thn.
hoat ng khac nhau, cac muc tiu khac nhau. Vic nay co
Cu hoi xuyn sut toan b cun sach nay la: iu g tao
th thay i mc va cht lng cua mt phn ang k
nn, cu thanh tnh hiu qua trong mt t chc, va cac lnh
trong cng vic cua ban. Tuy nhin, quy trnh phn tch va
vc khac nhau trong cng vic cua chung ta?. Nh cac ban
loai bo nay vn co th c thc hin bng vic s dung
thy, cu hoi: Tai sao cn co tnh hiu qua? him khi c
cac bang theo doi nh ky vai thang mt ln. Noi chung,
t ra, bi tr nn hiu qua c chung ti coi la muc tiu
bc nay ch lin quan n hiu qua s dung thi gian
ng nhin cua tt ca moi ngi lam vic trong cac t chc.
ngun tai nguyn khan him nht cua chung ta ma thi.
Khi nhn lai nhng lp lun va kt lun tm thy qua tng

chng trong cun sach nay, chung ti lai nhn ra mt kha
2. Trong bc tip theo, nha quan ly phai tp trung hng
canh khac bit na cua tnh hiu qua. Tnh hiu qua la iu
v s ong gop cho t chc. T bc mt sang bc hai la
ti quan trong khng ch i vi s t phat trin ban thn,
s chuyn i t quy trnh sang khai quat, t c ch may
ma con i vi s phat trin cua t chc va ca xa hi hin
moc sang phn tch, t hiu nng sang quan tm hng v
ai noi chung.
kt qua cng vic. Trong bc nay, nha quan ly cn buc

mnh suy ngh v ly do tai sao anh ta lam vic trong t chc,
1. Bc u tin trong con ng i ti tnh hiu qua la
cung nh nhng ong gop ma t chc ky vong t anh ta.
mt quy trnh: ghi chep theo doi cach s dung thi gian cua
Cac cu hoi nay n gian, ro rang. Song, vic tra li chung
ban, xem tht s thi gian o a i u, v u. y la
se dn n vic yu cu cao hn i vi ban thn, nhng
mt quy trnh kha n gian, may moc, nhiu khi nha quan
suy ngh v muc tiu ca nhn va muc tiu cua t chc, nhng
ly khng cn t mnh lam ma co th nh th ky hoc tr ly
quan tm v cac gia tr. Hn ht, nhng cu hoi trn oi hoi
cua anh ta lam giup. Tuy nhin, quy trnh nay rt co ch, va
nha quan ly phai nhn lanh trach nhim v mnh trong cng
sm em lai kt qua, a ban ti nhng bc tip theo trn
vic, ch khng ch lam vic nh mt nhn vin cp di
con ng i ti tnh hiu qua trong cng vic.
lun c lam va long sp! Noi cach khac, khi tp trung suy
Sau khi theo doi, vic phn tch cach s dung thi gian
va loai bo nhng vic lang ph thi gian khng cn thit oi
hoi ban mt s hanh ng cu th. o co th la nhng thay
i trong hanh vi, quan h va s quan tm cua ban. Ban
cn tra li mt s cu hoi lin quan n tm quan trong
tng i cua nhng cach s dung thi gian khac nhau, cac
228
ngh va n lc hng v cac ong gop cho t chc, nha quan

ly phai suy ngh nhiu v muc ch va cu canh hn la v
cac phng tin.
3. Lam cho cac im manh tr nn co li (khai thac im
manh) la mt thai c th hin thng qua cac hanh vi
cu th. Khai thac im manh th hin s tn trong i vi
229
PHN KT
Co kha nhiu ly do giai thch tai sao s xut hin cua may
tnh lai gy ra s quan tm n vic ra quyt nh. Ly do
chnh khng phai la may tnh se gianh quyn a ra cac
quyt nh trong tng lai thay con ngi. Ly do chnh xac
phai la: khi may tnh a giup ta thc hin ht cac cng vic
PHN KT LUN:
may moc, tnh toan, moi thanh vin trong t chc u phai
PHAI REN LUYN CO

TNH HIU QUA TRONG CNG VIC
hoc cach tr thanh nhng nha quan ly, tr thanh nhng

ngi co th a ra nhng quyt nh hiu qua trong cng
vic.
Cun sach nay da trn hai tin :

Cng vic cua chung ta la phai tr nn hiu qua, va
Co th ren luyn, hoc c tnh hiu qua.
Chung ta, nhng ngi lam vic, c tra lng v at hiu
qua trong cng vic. Mt ngi lao ng mc n tnh hiu
qua i vi t chc cua anh ta. Anh ta cn hoc g, ren luyn
g, va lam g xng ang vi v tr cua mnh? tra li
cu hoi o, cun sach nay a coi thanh tch cua t chc va
thanh tch cua ca nhn ngi lao ng t ban thn chung
la nhng muc tiu cn at c.
Tnh hiu qua co th hoc c la tin th hai. Chung
ti a c gng trnh bay cac kha canh, kch thc khac nhau
cua thanh tch trong cng vic, qua o hy vong c gia hoc
c cach tr nn hiu qua. Tuy nhin, y khng phai la
mt cun sach giao khoa, do tnh hiu qua khng ai co th
day cho ngi khac c. Noi g th noi, no khng phai la
226
227
o, ho d dang bc ra ngoai t chc va chu y n mi

trng bn ngoai ni ma kt qua cua t chc hin hu.
CAC QUYT NH HIU QUA
iu nay du sao cung phai xay ra. Mt trong nhng im

manh cua nhng t chc thanh cng nh cng ty General
May tnh cung co th thay i mt trong nhng li lm c
Motors hay B tng tham mu qun i c la vic ho a
ban trong vic ra quyt nh. Nhn chung ngi ta hay pham
giai quyt cac s kin bng cac quyt nh tht s (ch
sai lm khi coi mt tnh hung, mt vn ph quat la mt
khng bng cach iu chnh hay tnh cht ngu hng, i
loat cac s kin n le va ri rac; t o ch xem xet va giai
pho). Chng nao ma cac nha quan ly hoc c cach ra quyt
quyt cac triu chng ma thi. Ma may tnh lai ch co th
nh nh la nhng anh gia v rui ro va tnh khng chc
giai quyt cac vn logic, nhng tnh hung mang tnh
chn cua tnh hnh, th chng o ngi ta se vt qua c
ph quat. Do o, trong tng lai co th chung ta se co mt
mt yu kem c ban cua cac t chc ln. o la vic cac v
sai lm khac: coi nhng tnh hung c nht, ngoai l la mt
tr cp cao khng h co c hi ren luyn va kim tra kha
triu chng cua mt vn chung.
nng ra quyt nh cua ho. Khi giai quyt cac vn va s
Khuynh hng nay giai thch cho nhng than phin rng
kin bng nhng s iu chnh hn la nhng suy ngh, bng
ngay nay ngi ta s dung may tnh thay cho nhng
cam giac hn la bng phn tch va kin thc, th nhng ngi
nhn xet, anh gia vn trc y c a thch trong
lam vic trong cac t chc khac nhau se khng co c hi
qun s. Trong qun s, nhng nhn xet, phan oan
thc tp va ren luyn ky nng ra quyt nh. Do o, khi c
cua con ngi khng nn d dang b bo qua nh vy.
thng tin ln nhng v tr cao hn, ho se phai i mt ln
S ph phan manh nht i vi vic chun hoa cac
u tin vi nhng quyt nh mang tnh cht chin lc
quyt nh qun s thuc v mt nha quan tr hoc dn
ma khng h c chun b g ca. Ro rang y la iu ma
s ni ting, o la ngai Solly Zuckerman, nha sinh vt
khng ai trong chung ta mong mun!
hoc hin ang lam t vn v khoa hoc cho B quc

phong Anh, ngi ong vai tro ln trong vic phat trin
phn tch may tnh va nhng nghin cu v s vn
hanh cua no.
Tt nhin, may tnh khng th bin mt nhn vin bnh

thng thanh mt ngi ra quyt nh hiu qua c.
Nhng may tnh co th giup chung ta sm phn bit c
mt nhn vin bnh thng vi mt ngi ra quyt nh tim
Anh hng ln nht cua may tnh nm ngay trong han
nng. T o, no cho phep ngi ra quyt nh tim nng
ch cua no, nhng han ch buc chung ta phai t mnh ra
(thc cht la bt buc ho) ren luyn ky nng ra quyt nh
quyt nh. Va trn ht, chung buc cac nha quan ly cp
hiu qua. Ly do rt n gian: nu ho khng lam tt iu nay
trung chuyn t nhng ngi tha hanh thanh nhng ngi
th may tnh cung khng th vn hanh c.
ra quyt nh va chu trach nhim.

224
225
CAC QUYT NH HIU QUA
nhau: rui ro cua vic lam khach hang khng hai long v giao
ch huy ky binh trc tip xung trn nh trong cac cuc
hang va dch vu; rui ro va chi ph lin quan n s khng
chin tranh trc y na.
n nh cua k hoach san xut. Va rui ro chi ph cua vic

giam vn lin quan n hang hoa lu kho.
Kt qua la vic ra quyt nh khng con c han ch

trong s t cac nha quan ly cp cao na. Theo cach nay hoc
Tt ca nhng vn trn oi hoi mt quyt nh ham cha
cach khac, tt ca nhng ngi lao ng tri thc trong t chc
rui ro, mt quyt nh v nguyn tc. Ch sau khi co nhng
u co th tr thanh nhng ngi ra quyt nh, hoc tham
quyt nh o th may tnh mi co th quan ly vic kim k
gia tch cc, vi vai tro c lp vao qua trnh ra quyt nh.
hang hoa lu kho c. y la nhng quyt nh v tnh
Ngay nay, ra quyt nh a tr thanh mt cng vic bnh
khng chc chn nhng iu lin quan n chung thm
thng, mt cng vic hang ngay cua mi b phn trong cac
ch khng th c nh ngha mt cach ro rang, co th
t chc co quy m ln. Kha nng a ra cac quyt nh hiu
chuyn cho may tnh x ly na. Do o, may tnh hay bt
qua cang luc cang tr nn quyt nh i vi kha nng lam
ky mt cng cu nao khac co th x ly va phan ng tt trc
vic hiu qua cua ngi lao ng tri thc, t ra la i vi
tnh hnh th ngi ta phai hnh thanh mt quyt nh mang
ngi nhng v tr co trach nhim.
tnh nguyn tc trc o.
222
i vi cac quyt nh chin lc, may tnh cung co anh
Vic chuyn t cac iu chnh nho thanh mt quyt
hng tng t. May tnh khng th a ra cac quyt nh
nh mang tnh nguyn tc a din ra trong mt thi
chin lc, tt nhin. iu no co th lam (chnh xac hn la
gian dai. iu nay tr nn ro rang trong thi gian Th
co tim nng lam) la a ra cac kt lun t mt s gia nh
chin II. Vao thi gian nay, cac chin dch qun s a
v tng lai. Hoc ngc lai, tm ra nhng gia nh i vi
tr nn co quy m ln hn trc rt nhiu, khin cac
mt s tnh hung hanh ng nht nh. Mt ln na cn
tng lnh cp trung cung cn phai hiu cac quy nh
nhc lai rng: do ch co kha nng tnh toan, may tnh oi
v chin lc thc hin chung. Ngoai ra, ho cung
hoi chung ta nhng phn tch ro rang, nht la v nhng
phai a ra nhng quyt nh tht s, hn la ch thc
iu kin bao quat ma mt quyt nh phai thoa man
hin nhng iu chnh theo thc t chin trng.
nhng iu nay lai oi hoi nha quan ly phai co mt s anh
Khng co g ngac nhin khi nhng ngi hung trn
gia, xet oan ham cha rui ro.
chin trng lai la nhng s quan cp trung (co th coi
Ngoai ra, con co mt s anh hng khac cua may tnh ln
tng ng v i ca c nha qua n ly c p trung) nh
vic ra quyt nh. Nu c s dung ung, may tnh co th
Rommel, Bradley, Zhukov. Nhng ngi suy ngh va
giup cac nha quan ly cp cao thoat khoi vic tn nhiu thi
cac quyt nh thc s, ch khng phai la nhng vin
gian va cng sc vao nhng s kin bn trong t chc. T

223
CAC QUYT NH HIU QUA
ra quyt nh hiu qua khng bao gi ch i qua lu, cung
Th manh cua may tnh la ch, no la mt c may logic,
lm la vai ngay hoc vai tun ma thi. Nu khi o vn khng
thc hin chnh xac va nhanh chong nhng cng vic c
co g ro rang th anh ta se hanh ng, du ban thn co cam
con ngi lp trnh. Trong khi o, con ngi co kha nng
thy thoai mai hay khng.
suy ngh va cam nhn. Do o, tuy co th chm hn, khng
Nh chung ta u bit, ngi ta tra lng cho nha quan
chnh xac bng may tnh, con ngi vn thng minh hn,
ly khng phai anh ta lam iu g anh ta thch, ma thc
co s thu hiu su sc hn vi mt vn bt ky. Con ngi
hin nhng nhim vu c giao mt cach ung n, a s
co kha nng iu chnh va nh c nhiu th... cha ai lp
la bng vic a ra cac quyt nh hiu qua.
trnh ca.
Mt lnh vc ma xa nay cac nha quan ly vn hanh
RA QUYT NH VA CNG NGH TIN HOC
ng theo phong cach iu chnh tai ch la cac quyt

nh v lu kho va gi hang. Da trn nhng kinh
Liu tt ca nhng iu trn con ung n trong thi ai
nghim v giao dch vi cac khach hang va nha phn
tin hoc ngay nay? Ngi ta noi rng may tnh se thay th
phi, mt giam c ban hang a phng lin tuc iu
con ngi trong vic ra quyt nh; t nht la trong quan ly
chnh, thay i lng hang lu kho cung nh vic giao
cp trung; mt thi gian sau se la cac quyt nh lin quan
hang cho nhiu khach hang khac nhau cho phu hp vi
n hoat ng, san xut; va sau cung la cac quyt nh chin
tng i tac mt.
lc na.
Mt may tnh khng h bit nhng chuyn phc tap nh
May tnh se buc con ngi phai thay cac iu chnh tai
vy. Tr phi no c noi cho bit o la nhng s kin quy
ch bng cac quyt nh tht s. ng thi, rt nhiu ngi
nh chnh sach cua cng ty i vi khach hang A hay B
vn ch i pho hn la hanh ng trc tnh hnh nay
nao o. May tnh ch co th hanh ng theo nhng cach thc
se tr thanh nhng ngi ra quyt nh thc s.
a c con ngi lp trnh t trc. Do o, nu mt cng
May tnh la mt cng cu hu hiu cua nha quan ly. La
ty mun quan ly vic kim k hang hoa lu kho bng may
mt c may, no lam vic khng mt moi, khng oi tnh tin
tnh, cng ty o cn phai xac nh ra nhng quy tc hay
lam vic ngoai gi. May tnh, nh mt cng cu lao ng khac,
chnh sach nht nh. Khi tm hiu vn nay, ngi ta thy
gop phn nng cao kha nng cua con ngi trong cng vic.
rng cac quyt nh c ban nht lin quan n vic lu kho
Tuy nhin, no vn co nhng han ch. Va chnh iu o buc
thc ra khng phai la cac quyt nh v lu kho thc s.
chung ta phai chuyn cac iu chnh tam thi hin nay thanh
Ma o la cac quyt nh kinh doanh ham cha rui ro. Vn
nhng quyt nh thc s.
kim k va lu kho la vn cn bng nhng rui ro khac
220
221
CAC QUYT NH HIU QUA
vin ti nghip kia. Quan toa khng xet x nhng vu
nhin ngi ta thy nguy c quyt nh se khng d dang
cai va nho nht cu noi trong lut La Ma cach y
va c moi ngi chp nhn. Ro rang, co mt quyt nh,
gn 2.000 nm vn con ht sc ung n. Va co le rt
khng ch cn s phan xet, anh gia ma con cn ca long
nhiu ngi ra quyt nh trong chung ta vn cn phai
can am. Cu ngan ng thuc ng da tt co th c ap
hoc lai iu nay.
dung y: phn ln cac quyt nh hiu qua u khng
ai a s cac quyt nh u nm gia hai thai cc noi

trn cua vn : vn khng t no se n thoa, song no
c long a s moi ngi, chung u co ve kho khn khi

thc hin.
cung khng i vao tnh trang ti t nht. C hi la co, song
Vao luc nay, nha quan ly hiu qua khng c u hang
ch la c hi cai thin tnh hnh hn la c hi thay i, lam
bng vic noi, Vy th chung ta hay nghin cu lai mt ln
mi tht s. Noi cach khac, cho du khng hanh ng th
na o la cach cua nhng ke hen nhat. Trc nhng yu
chung ta (va t chc) vn c tn tai, song nu hanh ng
cu nghin cu, iu tra lai tnh hnh, nha quan ly t cu
th... moi chuyn se tt hn.
hoi: u la ly do tin rng mt cuc nghin cu mi se
Nh vy, mt ngi ra quyt nh hiu qua so sanh cac
cho kt qua g mi me hn? Va nu kt qua tm thy la mi
n lc va rui ro cua vic hanh ng va khng hanh ng.
me th liu no co lin quan g n vn cua chung ta hay
Khng co mt cng thc bt bin cho mt quyt nh ung
khng?. Cu tra li se thng la Khng, va ng nhin
n y. Tuy nhin co nhng hng dn nh sau:
nha quan ly se khng cho phep iu tra, nghin cu thm
Ban phai hanh ng nu nhn chung cac li ch vt

hn cac chi ph va rui ro.
Ban co th hanh ng hay khng hanh ng, song khng
c thoa hip, hay co nhng hanh ng na vi.
g ca iu o ch lam lang ph thi gian ma thi.

Tuy nhin, nha quan ly cung khng th quyt nh vi
va tr phi a tht s hiu ro v quyt nh. Nhng bt ky
mt con ngi co ly tr nao, anh ta phai hoc cach quan tm
n cai ma Socrates tng goi la v thn sang tao cua ng.
o la ting goi t ni tm con ngi, ku goi chung ta Hay
By gi th chung ta a co th sn sang ra quyt nh.
cn thn. i khi, chung ta dng lai khng lam iu g o
Cac yu cu cu th cua quyt nh, cac giai phap thay th,
khng phai v iu y kho khn hay gy bt ng, ma ch
rui ro va li ch u a c xem xet thu ao. Moi th u
v t chung ta cam thy co iu g o khng n ma khng
ro rang, k ca hng dn hanh ng sp ti. Mt quyt nh
bit tai sao. Ti lun dng lai mt khi moi chuyn co ve vt
dng nh a xut hin trc mt chung ta. Nhng ngay
qua s tp trung la phng chm cua mt ngi ra quyt
vao thi im nay, a s quyt nh lai bin mt: bng
nh hiu qua ma ti co dp quen bit. Tuy nhin, mt ngi
218
219
CAC QUYT NH HIU QUA
nu hai bn u c gng hiu iu bn kia thy va ly do
pho vi tng triu chng cu th. Chng han, phan i
cua no, th quan h gia ho se tt ep va co li hn nhiu.
mt ao lut, phan i hay ung h mt chnh khach
Du co chc chn n u i na, du co thy nhng y kin
v.v... Ch ring Vail hiu rng o khng phai la phng
trai ngc la sai lm va khng co cn c, nha quan ly hiu
cach tt nht i pho lai mt nguy c nh trn. Du
qua (ngi ra cac quyt nh hiu qua) lun buc mnh phai
ban thng mt, hai trn anh, ban khng th thng li
coi nhng y kin o nh la phng tin anh ta co c hi
trong ca cuc chin c. Ch ng ta mi thy rng cac
suy ngh v cac giai phap thay th. S khac bit va mu
doanh nghip t nhn cn lam sao cho cac lut l
thun cua cac y kin chnh la cng cu giup anh ta am bao
cng tr thanh mt giai phap thay th hu hiu cho tnh
rng, moi kha canh quan trong khac nhau cua mt vn
trang quc hu hoa!
u c xem xet cn thn trc khi ra mt quyt nh.
Ngc lai, co nhng iu kin ma chung ta co th lac quan,
Mt cu hoi quan trong na ma ngi ra quyt nh cn
hy vong rng chung se t t n thoa ngay ca khi chung ta
hoi la: Quyt nh nay co tht s cn thit khng?. Noi
khng lam g ca. Nu cu hoi: Tnh hnh se ra sao nu chung
cach khac, trong cac giai phap thay th cua mt quyt nh,
ta khng lam g ca?, co cu tra li la: Khng sao, moi chuyn
se lun co mt giai phap la khng lam g ca.
se t n thoa, th tt hn ht la khng nn can thip g ca.
Mt quyt nh cung ging nh mt cuc phu thut, mt

s can thip vao h thng, va do o, i kem vi rui ro h
Ngay ca khi tnh hnh du xu nhng khng quan trong va

gy anh hng ang k th cung khng nn can thip.
thng se b sc. V th, phai loai tr cac quyt nh khng
Co le t co nha quan ly nao hiu c iu nay. Trong
tht s cn thit, cung nh phai han ch ti a nhng cuc
tnh hung kho khn v tai chnh, mt nha kim soat
giai phu khng cn thit i vi bnh nhn vy.
yu cu ct giam chi ph. ng ta bit rng, nhng chi
Cn ra mt quyt nh khi tnh hnh chc chn se xu i

nu chung ta khng lam g ca. iu tng t cung xay ra
vi cac c hi: nu mt c hi la quan trong va co nguy c
bin mt nu ban khng hanh ng, th ban cn hanh ng
va thay i mt cach nhanh chong.
216
ph khng kim soat ni a phn nm cac khu ban

hang va phn phi, t o n lc ct giam chi ph nhng
khu nay. Tuy nhin, cung luc o ng ta cung c gng
sa thai hai, ba nhn vin ln tui mt b phn khac,
ang hoat ng bnh thng. Ro rang c gng nay
khng em lai thay i nao ang k v chi ph. Khi moi
Nhng nha quan ly cung thi vi Theodore Vail hoan
chuyn qua i, ngi ta se sm qun rng vic ct giam
toan ng y vi ng ta v nguy c chnh phu se quc
chi ph cua ngi kim soat nay a cu cng ty, ma ch
hu hoa nganh vin thng. Song ho lai ch mun i
nh n vic ng ta a qua nng tay vi nhng nhn
217
CAC QUYT NH HIU QUA
lun nhng bt ng cung lam tng cng kha nng sang
Tai mt vn phong lut, mt lut s mi vao ngh trc
tao, oc tng tng cua chnh ngi ra quyt nh va cac
tin c giao cho vic chun b bao cha cho... khach
cng s cua anh ta. Cac bt ng va tranh cai nhng cai
hang cua lut s i thu cua mnh trong vu an. y la
hp ly thanh nhng cai ung n, va t nhng cai ung
mt cach ao tao rt hiu qua cho cac lut s tre, giup
n tr thanh mt quyt nh hiu qua.
ho khng khi u bng vic tuyn b: Ti bit tai sao
Ngi ra quyt nh hiu qua khng khi u bng gia

nh cho rng hng hanh ng nay la ung, hng hanh
ng kia la sai. Anh ta cung khng cho rng Ti ung,
ngi kia sai!. Ngc lai, khi u phai la s cam kt tm
ra ly do tai sao moi ngi lai bt ng.
Nha quan ly hiu qua hiu rng lun co nhng ke ngc
va nhng ngi gy rc ri tham gia vao qua trnh tranh
lun. Tuy nhin, nha quan ly hiu qua khng mc nhin
bac bo nhng y kin trai ngc vi nhng iu ban thn
anh ta a thy la qua ro rang, hin nhin. Ngc lai, ngi
co y kin bt ng phai c coi la ngi thng minh, co
ly tr, ho i n kt lun sai bi v ho nhn thy mt thc
t khac, quan tm n mt vn khac. Do o, nha quan
ly hiu qua phai t ra cu hoi: Nu quan im cua ngi
nay (ngi bt ng) la thng minh, hp ly th anh ta a
thy iu g?. iu ma nha quan ly hiu qua quan tm trc
li bao cha cua ti la ung, ma phai bng vic suy

ngh v bn i phng, nhng ly le, lp lun cua ho.
Bng cach nay, ngi lut s co th thy nhng li bao
cha nh la nhng giai phap thay th nhau, t o hiu
ro hn v vu an va co th gianh thng li khi tranh tung
trc toa (tc la cai trc toa lam sao giai phap
thay th cua mnh c nhiu ngi ng tnh hn!).
Khng cn noi th chung ta cung bit khng co nhiu ngi
lam c iu nay. a s chung ta u khi u bng s
tin tng chc chn rng nhng iu mnh nhn thy la cach
nhn s kin ung n duy nht.
Cac nha quan ly trong nganh san xut thep My khng
bao gi bo qua cu hoi: Tai sao nhng thanh vin cng
oan lai to ra bi ri, bc bi mi khi chung ta noi n
t featherbedding? (thut ng ch vic thi phng tm
quan trong cua nhn lc trong san xut, lam nh tr
san xut mt trong nhng phan ng cua nhn vin
tin la s thu hiu. Ch sau o anh ta mi ngh n vic ai
i vi yu cu lam vic nhanh hn, nhiu hn cua gii
ung, ai sai10 .
chu). Ngc lai, cac thanh vin cng oan cung cha
bao gi t hoi tai sao cac nha quan ly lai qua quan tm
10
Phat hin nay khng co g la mi, ch la s lp lai nhng kt lun cua Mary Parker
Follet (trong bai Dynamic Administration, bin tp bi Henry C. Metcalf va L.Urwick
- New York, Harper & Row, 1942). Ma chnh nhng kt lun o cung ch la s m
rng cac lp lun trong tac phm ni ting nht cua Plato v hung bin - Phaedrus.
214
n featherbedding khi ma nhng vu vic ma ho thy

u to ra nho nht, khng co my tac hai. Ca hai bn
u c gng chng minh bn kia sai lm. Thay vao o,
215
CAC QUYT NH HIU QUA
hoan toan nm c quc hi ri! Roosevelt khng h
v cam nhn cua ng ta: ngay ca mt a be 8 tui cung
co mt giai phap d phong nao trong tnh hung nay
co th trong chp mt bit c rng 4x6=6x4, tuy
ca. Kt qua la khng ch k hoach v toa an ti cao cua
nhin a blind Venetian (mt ngi Venice b mu) lai
ng ta tht bai, ma ng ta con anh mt lun s kim
khng phai la a Venetian blind (mt cai manh ca theo
soat chnh tr trong nc, bt chp vic ng ta rt c
kiu Venice)9 . iu nay oi hoi trnh tng tng cua
c tri a thch va ung h vao thi im o.
ban mt mc cao hn. Th ma rt nhiu quyt nh

cua chung ta vn da trn gia nh rng a blind
Hn ht, nhng bt ng, tranh cai la cn thit thuc

y kha nng tng tng cua chung ta. tm ra li giai
Venetian phai ging nh a Venetian blind.
cho mt vn toan hoc, ngi ta khng cn n oc tng
Co mt cu chuyn nh sau. Vao thi Victoria, co mt
tng. Tuy nhin, xet n tnh cht khng chc chn cua
ngi dn sng hon ao trn vung bin pha Nam n
rt nhiu vn ma nha quan ly phai i din, anh ta se
thm khu vc pha Ty. Sau khi tr v, anh noi vi cac
cn nhng giai phap sang tao trong vic tao ra nhng tnh
ng bao cua anh ta la: nhng ngi pha Ty khng
hung mi. Ngha la cn kha nng tng tng mt cach
co nc trong nha ho. S tht hoa ra nh sau: trong
hiu va cam nhn mi me, khac bit.
cac thanh ph pha Ty, nc c vn chuyn theo cac
Kha nng tng tng khng phai la co nhiu trong chung
ng ng, va do o, ch chay ra khi ngi ta m khoa
ta, song cung khng phai la mt iu g qua him hoi, nu
voi nc. Tuy nhin a khng ai giai thch iu nay cho
nh no c kch thch, tac ng thng xuyn. Tranh lun,
v khach t vung ao pha Nam ca.
bt ng, nht la khi b bt buc phai suy ngh, ly lun, chnh

la s tac ng tt nht ln oc tng tng cua chung ta.
Khi nghe cu chuyn nay, ti cht ngh v oc tng tng.

Nu chung ta khng m khoa voi nc, tr tng tng se
Rt t ngi co kha nng nh nhn vt Humpty
khng th chay ra. Voi nc y chnh la nhng bt
Dumpty: co th tng tng ra rt nhiu chuyn v ly
ng, tranh cai.
trc khi n sang. Va se co thm ch t hn nhng ngi
Do o, ngi ra quyt nh hiu qua phai chu ng t
co tr tng tng phong phu nh cha e cua nhn
chc c nhng bt ng, tranh lun. iu nay giup anh
vt trn, o la tac gia Lewis Carroll cua tac phm Alice
ta co c nhng quyt nh ung n, nhng giai phap
x thn tin.
thay th khac nhau khi ra mt quyt nh. ng thi, tranh
Tuy nhin, ngay ca nhng c gia nho tui nht cung

co u tr tng tng thng thc cu chuyn v c
be Alice. Nh Jerome S. Bruner a ch ra trong cun sach
212
Xin xem thm cun sach cua Bruner Toward a Theory of Instruction (Cambridge,
Harvard, 1966), trang 64.
213
CAC QUYT NH HIU QUA
Hai la, nhng bt ng cung cp nhng giai phap thay
hoang ngh lai va goi vin Tng tham mu trng vao,
th khac nhau iu v cung cn thit trong mt quyt nh.
ngh... dng vic tng ng vin nay lai. Vin tng
Mt quyt nh rt co th se sai lm, chng han co th do
trn tu: Tha B ha, vic o la khng th, v chung ta
hoan canh bn ngoai thay i. Khi o nu a co sn nhng
khng co k hoach nao cho vic huy bo lnh ng vin
giai phap thay th c ban ti t trc, chung ta se phn
mt khi no a c tin hanh!. Ti khng noi rng Th
nao giam thiu c tac hai co th xay ra!
chin I co th c tranh khoi nu gi chot nc Nga
Trong chng trc, ti a dn chiu n cac v du v
tr hoan c lnh ng vin. Tuy nhin, t ra o cung
k hoach qun s Schlieffen cua c nm 1914, va
la mt c hi du la nho nht...
chng trnh kinh t ban u cua Tng thng Roosevelt.
Ngc lai, bn canh tng thng Roosevelt la mt i ngu
Ca hai u b cac s kin bn ngoai chng to la sai lm
phu ta gm nhng ngi co kha nng, nhng ngi o
ngay vao thi im le ra chung phai phat huy tac dung.
a chun b trc mt giai phap thay th mt chnh
Tuy nhin, din bin tip theo cua hai cu chuyn lai
sach cp tin hng ti cai cach ca v xa hi va kinh t
hoan toan khac nhau!
trn quy m ln. iu nay c thc hin nhiu thang
Qun i c sau o khng bao gi phuc hi lai c.
trc khi Roosevelt nhm chc, ngay trong luc chin
Khng a ra c mt chin lc mi, ho phai ng
dch tranh c cua ng ta vn da trn ng li chnh
bin t vn nay sang vn khac. Trong sut 25
thng v cai cach kinh t. Khi hoan canh bn ngoai (s
nm trc o, b tng tham mu c cha h nghin
sup cua h thng ngn hang) a cho thy ro rng
cu mt giai phap thay th nao cho k hoach Schlieffen
ng li chnh thng v kinh t ng ngha vi mt
ca. Tt ca n lc cua ho ch tp trung vao vic chi tit
s t sat v chnh tr, tng thng a co sn bn mnh
hoa k hoach o. Va iu tt yu la khi k hoach o
mt giai phap thay th, mt chnh sach khac. Nu
v, ho khng con giai phap thay th nao da vao.
khng, ng ta cung a tht bai nh qun i c va
Du a c ao tao ky lng v lp k hoach chin lc,
Nga hoang trong cac v du noi trn. Trong nhng trng
cac vin tng c ch co th hanh ng mt cach i
hp khac, khi khng co cac giai phap thay th th mt
pho, ng bin trc tnh hnh, ma khng hiu tai sao
ngi tai nng nh Roosevelt cung se rt lung tung. Sau
ho lai... ng bin nh vy.
thng li vi cach bit ln trong cuc bu c tng thng
Mt s kin na cua nm 1914 cung cho thy nguy c

cua vic khng co cac giai phap thay th. Sau khi nc
Nga a ra lnh tng ng vin qun lnh, cht Nga
210
nm 1936, ng ta nh cai t quy ch hoat ng cua

toa an ti cao. Vic nay rt cuc b quc hi phan ng
manh me, trong khi Tng thng a ngh rng ng ta
211
CAC QUYT NH HIU QUA
Alfred P. Sloan tng noi nh sau trong mt cuc hop
trong, ng thng goi mt phu ta ra va noi, Ti mun
cac uy ban cao cp cua cng ty: Tha cac ngai, ti hiu
anh lam vic nay, nhng gi b mt nhe. Sau o tng
rng tt ca chung ta y u ng y vi quyt nh
thng cho goi mt s ngi khac ma ng bit la co y
nay. Moi ngi co mt u gt u to y ng tnh.
kin khac bit vi ngi u tin, cung giao cho ho
Sloan noi tip: Vy th ti ngh hoan cuc hop v
nhim vu tng t, va cung mt cach b mt. Bng
vn nay ti ln sau tt ca chung ta co thi gian
cach nay, ng am bao c rng moi vn u c
hiu hn v quyt nh, ng thi a ra nhng tranh
nghin cu ky cang, cung nh bit c nhiu goc nhn
cai, bt ng v no!.
khac nhau i vi tng vn mt. ng ta se khng
Sloan la ngi ra quyt nh theo trc giac. ng ta lun
con b anh hng bi nhng kt lun ban u cua bt
nhn manh s cn thit phai kim tra cac y kin so vi thc
ky ai trong s cac phu ta na.
t, cung nh s cn thit am bao rng: khng khi u bng
Phng phap nay cua Roosevelt b B trng ni vu
mt kt lun, sau o i tm cac s kin... chng minh va h
Harold Ickes mt nha quan ly chuyn nghip phan
tr cho kt lun y. Tuy nhin, ng ta cung hiu rng mt
i, ch bai la quan ly hanh chnh yu kem. Tuy nhin,
quyt nh ung n oi hoi phai co nhng tranh lun, bt
tng thng hiu rng cng vic chnh cua ng khng
ng thch hp.
phai la hanh chnh, ma la ra cac chnh sach va quyt
Tt ca nhng tng thng My trong lch s u co phng
nh ung n. Va nhng iu nay ch co th at c
phap ring trong vic tao ra nhng bt ng cn thit co
khi am bao tip cn moi kha canh khac nhau trong
c mt quyt nh hiu qua. Lincoln, Theodore Roosevelt,
mt vn .
Franklin D. Roosevelt va Harry Truman u co nhng cach
Co ba ly do chnh cho s cn thit cua nhng bt ng,
ring cua ho. Tuy nhin, tt ca u tao ra nhng tranh lun
tranh cai khi ra quyt nh. Mt la, nhng bt ng la cai
cn thit hiu xem quyt nh noi v iu g. Chung ta
duy nht giup ngi ra quyt nh khng tr thanh tu nhn
u bit tng thng Washington rt ghet cac tranh lun va
cua t chc. Mi ngi chung ta u mong mun co c iu
lun mong mun mt ni cac thng nht. Tuy nhin, ng
g o t ngi ra quyt nh, du ngi o la tng thng hay
vn hiu c s cn thit cua cac y kin khac bit: trong
ch la mt thanh vin quan ly cp thp trong mt t chc.
nhng vn quan trong ng u tham khao y kin cua cac
Moi ngi u tin tng va mong mun co c nhng
phu ta thn cn: Hamilton va Jefferson.
quyt nh ma ho ung h va ngh rng la ung. Cach duy
208
Co le F. D. Roosevelt la v tng thng hiu ro s cn thit
nht thoat ra khoi nhng thin kin co sn la phai cho
cua cac bt ng co t chc. Khi co mt vic quan
phep co s tranh lun ky cang mi khi co bt ng y kin.
209
CAC QUYT NH HIU QUA
Cach tt nht xac nh nhng tiu chun, thc o
so vi quang ng, hay trn mi chic xe. Nu nhng
phu hp la vic tm kim cac phan hi nh a trnh bay
nha san xut xe hi i ra ngoai cng ty va t mnh tm
phn trc, ch lu y: y la nhng phan hi trc khi ra
hiu, ho se nhn ra s cn thit phai o lng mc
quyt nh.
trm trong cua cac chn thng trn c th ngi trong
V du, trong hu ht cac vn nhn s, cac s kin
cac tai nan xe hi na. iu o se dn ti vic b sung
c o lng theo cach trung bnh, nh: ty l tai nan
cho cac chin dch an toan bng nhng bin phap hng
lao ng trung bnh, ty l vng mt trung bnh cua toan
ti vic lam cho tai nan bt nguy him hn tc la thit
b nhn vin, ty l ngi bnh trung bnh trong s 100
k lai kiu dang xe hi cho an toan hn.
nhn vin v.v... Tuy nhin, nha quan ly hiu qua co th
Tm ra cac thc o thch hp, do o, khng phai la mt
nhn ra rng anh ta cn mt thc o khac. Nhng con
bai toan thng thng, ma la mt nhn xet, mt anh gia
s trung bnh, ty l trung bnh co th phu hp vi mt
ham cha rui ro.
cng ty bao him, song chung hoan toan khng co my

y ngha trong cac quyt nh v quan ly nhn s.
nhng la chon, nhng giai phap thay th. Mt anh gia ma
a s cac trng hp vng mt u xay ra mt phong
ta ch co th noi Co hay Khng vi no khng phai la mt
ban cu th nao o. a s tai nan lao ng xay ra tai
anh gia tht s. Nha quan ly hiu qua lun yu cu phai
mt, hai im cu th trong dy chuyn san xut cua nha
co cac thc o thay th khac nhau, t o ho mi co th
may. Ngay ca vic nhn vin b bnh va xin ngh phep
chon ra mt thc o thch hp nht.
cung ch tp trung a s cac nhn vin n, tre, cha

lp gia nh. Do o cac quyt nh, cac hanh ng lin
quan n nhn s da trn nhng con s thng k trung
bnh (v du: mt chin dch an toan lao ng) se khng
em lai nhng kt qua mong mun.
206
Bt c khi nao cn anh gia va phan xet, chung ta cn co
Nu khng xem xet cac giai phap thay th, quyt nh a

ra se khng hiu qua. iu nay giai thch tai sao nhng
ngi ra quyt nh lai hay tun theo nhng iu ph bin
trong cac sach v hin nay: ho tm kim s bt ng, tranh
cai thay v s ng thun tuyt i khi ra quyt nh.
Tng t, vic khng t tm hiu cac phan hi chnh la
Nguyn tc u tin khi ra quyt nh la: khng a ra quyt
mt nguyn nhn chnh khin nganh cng nghip san
nh nu co tranh cai, bt ng. Quyt nh hiu qua khng
xut xe hi khng nhn ra kp thi nhu cu thit k xe
c hnh thanh t nhng ting v tay, ma hnh thanh t
an toan hn. Cac cng ty xe hi ch c o lng bng
s xung t gia cac quan im trai ngc, i thoai, tranh
cac ch s truyn thng nh: ty l s tai nan trung bnh
cai, chon la gia cac y kin khac nhau.
207
CAC QUYT NH HIU QUA
nh cha c kim tra o la im khi u duy nht.
Ngi ra quyt nh hiu qua lun coi cac thc o truyn
Sau o chung ta bit mnh phai kim tra, thay v tranh lun
thng la khng phu hp. Nu chung phu hp th co le ngi
v nhng gia nh y. Sau khi kim tra se xac nh c gia
ta khng cn phai a ra mt quyt nh mi, ma ch la mt
nh nao ng vng, va do o, ang xem xet tip, gia nh
s iu chnh ma thi. Cac thc o truyn thng phan anh
nao b thc t loai bo.
quyt nh cua qua kh. Nhu cu tm ra mt thc o mi
Nha quan ly hiu qua lun khuyn khch nhng y kin
cung ch ra rng thc o cu nay a khng con phu hp na.
khac bit. Tuy nhin, nhng ngi a ra y kin cn lu y
T thi gian xay ra cuc chin tranh Triu Tin, ngi
v chnh xac cua chung, tc la vic y kin o a c
ta nhn ra rng chnh sach hu cn cua qun i My
kim nghim qua thc t cha. Cu hoi ma nha quan ly t
la co vn . Sau o a co rt nhiu nghin cu v
ra se la Chung ta cn bit nhng g co th kim tra tnh
tai nay, song moi chuyn chng h tt ln ma con t i
chnh xac cua gia nh nay?, hay Cac d kin cn nh th
na. Tuy nhin, v B trng Quc phong mi Robert
nao y kin nay co th ng vng c?. Nha quan ly
McNamara a xem xet lai cac phng phap o lng
phai lam sao chnh ban thn va cac ng nghip co thoi
cu trong cng tac hu cn (o bng tng s tin va tng
quen suy ngh va nu ln y kin v nhng g cn xem xet,
s cac khoan muc). McNamara phn loai cu th nh sau:
nghin cu va kim tra. Nha quan ly yu cu nhng ngi
mt s rt t 4% tng s khoan muc, song co gia tr
a ra y kin cung phai co trach nhim xac nh ro rang
ln (90% s tin hoc hn). Va mt s khac cung khoang
cac kt qua thc t co th ky vong va tm kim.
4% tng s khoan muc song lai chim 90% s vt phm
Co le vn ct loi y la: Tiu chun xac nh tnh
c s dung ngay trn chin trng. Do mt s khoan
lin quan la g?. Cu hoi nay lin quan n cac tiu chun
muc xut hin ca trong hai loai noi trn, cui cung ng
va thc o thch hp i vi vn ang c thao lun,
ta co c mt danh sach nhng khoan muc hu cn
va i vi ca quyt nh se a ra sau o. Khi phn tch
quan trong nht, chim khoang 5-6% tng s. Mi khoan
cach thc a ra mt quyt nh thc s hiu qua, chung
muc trong danh sach nay u phai c quan ly ring
ta co th thy ngi ta danh mt thi gian ang k tm
bit va cht che. Con lai 95% khng co gia tr ln v tin
ra nhng thc o thch hp noi trn.
va cung khng cn s dung ngay trn chin trng, se
Cac tiu chun xac nh tnh lin quan o chnh la cai

a lam cho quyt nh cua Theodore Vail (cung cp dch
vu la cng vic kinh doanh cua h thng Bell) tr nn
hiu qua.
204
c quan ly nh nhng ngoai l ma thi. Cac thc

o tiu chun mi nay ngay lp tc giup ra c
nhng quyt nh v cung hiu qua trong cng tac hu
cn cua qun i My.
205
CAC QUYT NH HIU QUA
d kin, ma xut phat t xung t gia cac y kin khac nhau;

va s xem xet ky lng moi giai phap thay th.
Thu thp cac d kin ngay t u la iu khng th. Se
7.
CAC QUYT NH HIU QUA
khng co d kin nao cho n khi chung ta xac nh c

tiu chun lin quan tc la xac nh s kin nao lin quan
va c coi la d kin.
Trong vt ly, mui v cua mt cht khng c coi la mt
d kin. Cho n gn y, mau sc cua mt cht cung
vy. Trong nu n th mui v lai cc ky quan trong, con
trong hi hoa th mau sc lai quan trong. Nh th, ba
Mt quyt nh la mt s xet oan, anh gia, la mt la

chon gia nhiu giai phap thay th. t khi no la mt chon
la n gian gia cai ung va cai sai, ma la s la chon gia
cai gn ung va cai co th sai. Thng thng o la mt s
la chon gia hai hng hanh ng, khng hng nao to
ra tht s ung hn hng kia.
Hu ht cac sach v v tai ra quyt nh u noi vi
lnh vc khac nhau coi nhng th khac nhau la lin

quan, va do o, co nhng d kin khac nhau.
Nha quan ly hiu qua cung hiu rng, chung ta khng khi
u bng vic tm kim cac d kin, ma bng mt y kin.
iu nay khng co g sai, bi bt ky ai co kinh nghim v
mt lnh vc u c ky vong a ra mt y kin nao o,
c gia rng Trc ht, hay thu thp cac d kin. Tuy
nu khng th ro rang ngi o khng co oc quan sat va li

suy ngh.
nhin, nha quan ly hiu qua hiu rng chung ta khng khi
Bt ky ngi nao cung khi u bng mt y kin, do o
u vi cac d kin ma vi cac y kin. o la nhng gia nh

cha c kim chng va se ch co gia tr nu c kim
yu cu ho tm kim nhng d kin cung la sai lm. Bi khi

o chc chn ngi ta se ch i tm nhng d kin... phu
tra i chiu vi thc t. Vic xac nh u la mt d kin
hp vi kt lun co sn trong u, va iu nay chng co g
oi hoi trc ht ban phai quyt nh v tiu chun lin

quan, nht la i vi nhng thc o thch hp xac nh
la kho thc hin ca. Nha thng k gioi bit ro iu nay va

khng tin tng vao cac con s, anh ta lun lun nghi ng.
tiu chun o. y chnh la ban l cua mt quyt nh hiu
Phng phap ung n duy nht cho phep chung ta kim
qua, cung la kha canh gy tranh cai nht.

Cui cung, trai vi cac sach v thng thng, mt quyt
tra mt y kin theo tiu chun thc t la phng phap da

trn s nhn thc ro rng y kin lun co trc. Khi o ai
nh hiu qua khng xut phat t mt s ng thun v cac
cung co th thy rng chung ta khi u bng nhng gia
202
203
CAC YU T CUA QUA TRNH RA QUYT NH
Khi tng Eisenhower c c Tng thng, ngi tin nhim
vi tnh co th x ly la nhng s liu tru tng nhng th
cua ng la Harry S. Truman a noi Ti nghip Ike (tn goi
nay ch co th ang tin cy nu thng xuyn c kim
thn mt cua Eisenhower)! Khi con la mt v tng, anh ta
tra, i chiu vi thc t, nu khng chung se dn con ngi
ra lnh va mnh lnh c thi hanh. Ngay anh ta sp sa
i lm ng, lac li...
vao ngi vn phong Tng thng, sp sa ra lnh va... se

chng co g xay ra sau o na!
T mnh i va thy khng ch la cach tt nht, ma con la

cach tt nht kim tra xem cai gia nh hnh thanh nn
Ly do tai sao se chng co chuyn g xay ra khng phai
mt quyt nh nao o co con hiu lc va phu hp hay la
bi mt vin tng co nhiu quyn lc hn Tng thng! Cac
chung a tr nn li thi, cn anh gia lai. Va noi chung
t chc qun s t lu a hiu rng a s mnh lnh u
chung ta nn hiu rng sm mun g cac gia nh cung tr
khng c thc hin y u, t o t chc ra c ch kim
nn li thi, bi thc t khng bao gi ng yn trong mt
tra vic thc hin moi mnh lnh. Ho cung hiu rng t mnh
thi gian dai.
i kim tra... la cach phan hi tt nht, ang tin nht8 . Con
Vic khng anh gia lai thng xuyn tnh phu hp, co
cac bao cao (cai duy nht ma cac Tng thng co th co c)
hiu lc cua mt quyt nh la ly do chnh cho s tht bai
chng co my tac dung y ca. Cac s quan qun i hoc
cua quyt nh. iu nay ung vi ca cac quyt nh kinh
la t mnh i kim tra, hoc la c mt ngi phu ta lam vic
doanh va cac chnh sach cua chnh phu. Khi thu thp phan
o ho chng bao gi tin vao li cp di nhng ngi
hi, chung ta cn cac thng tin co t chc cac bao cao va
c ho giao nhim vu ban u. Khng phai ho khng tin
con s thng k. Song nu khng xac nh cac phan hi da
cp di cai ma ho khng tin tng c la vic thng tin,
trn thc t, vi phong cach t mnh i va thy, ban se d
bao cao.
dang ri vao thoi giao iu, vo oan va t o tr nn khng
Vi s xut hin cua tin hoc, iu nay cang tr nn quan

trong, vi ngi ra quyt nh cang ngay cang co xu hng
b y ra xa hin trng thc t. Nu anh ta khng chp
co hiu qua trong cng vic.

Trn y la nhng yu t cua qua trnh ra quyt nh.
Nhng con ban thn quyt nh o... th sao?
nhn rng mnh cn phai n tn ni nhng quyt nh cua

mnh c thc hin, cang ngay anh ta cang xa ri thc t,
vn v cung quan trong i vi anh ta. Tt ca nhng g may
8
T thi xa xa ngi ta a cng nhn thc hanh nay trong qun s: ca Thucydides va
Xenophon u coi iu nay la ng nhin. Cac t liu vn ban sm nht cua ngi
Trung Quc va ca Caesar cung co nhng kt lun tng t.
200
201
5. Cui cung, trong mt quyt nh, cn xy dng mt ch
Con v quyt nh phi tp trung hoa tai General Motors
phan hi nhm cung cp mt c ch kim tra lin tuc
cua Sloan, tuy hin tai, no vn con c ap dung, song
(trc nhng s kin thc t ang xay ra) v cac ky vong
sm mun se cn anh gia xem xet lai. Cac nguyn tc
i vi quyt nh o.
c ban trong thit k cua Sloan a thay i va c
Con ngi a ra cac quyt nh, ma con ngi th vn
iu chnh qua nhiu ln, n mc khng th nhn ra
khng hoan hao. Ngay ca mt quyt nh tt nht cung co
hnh thc ban u cua chung. V du, b phn xe hi t
th sai lm. Ngay ca mt quyt nh hiu qua nht ri cung
ng cang luc cang khng kim soat vic san xut va
co luc tr nn li thi, khng con phu hp na.
dy chuyn hoat ng cua no, do o khng th chu
Chung ta co th ly ngay cac quyt nh cua Vail va
trach nhim toan b v kt qua c. Ngoai ra, cac dong
Sloan lam v du. Bt chp nhng thanh cng, nhng
xe hi ring le, t Chevrolet n Cadillac, cung khng
phm cht tao bao, t pha cua chung, ngay nay ch
con th hin s phn loai theo gia xe nh Sloan nh ra
co mt quyt nh cua Vail quyt nh rng cung cp
luc u na. Ly do nm ch luc trc Sloan thit k
dch vu la cng vic cua h thng Bell la con tip tuc
m hnh quan ly cho mt cng ty My, song gi y
co hiu lc va vn gi nguyn hnh thc ban u cua
General Motors a tr thanh mt tp oan quc t. Hin
no. Ngoai ra, ban cht cua c phiu AT&T b thay i
nay, s tng trng va c hi kinh doanh ln nht cho
ln trong nhng nm 1950 nhm ap lai nhng thay
ho khng phai tai th trng My, ma la th trng chu
i trn th trng s xut hin cua cac t chc u t
u. Do o nu khng tm ra nhng nguyn tc t chc
(quy lng hu, quy h tng...) nh la mt knh u
mi thch hp, tp oan a quc gia nay se khng th
t khac cua tng lp trung lu. Mt quyt nh khac cung
tn tai va phat trin. Cng vic ma Sloan lam hi 1922
khng con gia tr: trong khi lut l, quy tc vn la yu t
sm mun cn phai thc hin lai nhim vu nay se cang
cn thit cho s tn tai cua cac cng ty vin thng t
tr nn cp bach hn nu nganh xe hi bc vao mt
nhn, loai lut l ma Vail c gng lam cho hiu qua cac
thi ky kinh t kho khn. Nu nhim vu o khng c
lut l cua cac tiu bang cang luc cang tr nn khng

phu hp trc thc t h thng vin thng toan quc, va
thm ch la toan cu. Cac lut l cua chnh phu lin bang
trong lnh vc nay a khng c ra bi h thng Bell,
ngc lai chung con b Bell phan i bng nhng hanh
thc hin nghim tuc, hiu qua, cac giai phap va quyt
nh cu cua Sloan chng chong th chy se tr thanh
mt cai thong long tht ly c General Motors, hay mt
vt can trn con ng i ti thanh cng cua cng ty.
ng tr hoan ma trc y Vail lun ne tranh.
198
199
Vai nm sau, vic chuyn ngoai t ra khoi hai quc gia
co hiu qua, nu khng co nhng thc o thanh tch
noi trn lai c cho phep tr lai. Khi o, du ca hai
dch vu ma Vail a lp ra o lng thanh tch quan
doanh nghip a phng u hoat ng tt, vic ban
tr. Cac nha quan ly cng ty Bell trc o a quen vi
doanh nghip quc gia th nht gp kho khn, do
vic anh gia thanh tch qua li nhun, hay chi ph.
khng ai co u trnh chuyn mn va quan ly cn thit
Thc o mi trong anh gia se giup ho chp nhn
quan ly no. Cui cung, ngi ta phai thanh ly doanh
nhng muc tiu mi mau chong hn, d dang hn.
nghip va chu l ln. Ngc lai, quc gia th hai, rt
Ngc lai hoan toan vi v du trn la tht bai gn y
nhiu doanh nhn a phng sn sang mua lai doanh
cua mt chu tch kim CEO trong vic tai cu truc mt
nghip, t o cng ty hoa cht co th rut vn u t,
cng ty My. y la mt cng ty ln, lu i, co uy tn
chuyn v My vi mt li nhun ang k.
va truyn thng. Moi ngi u ng y rng cn thc
Xem lai v du trn, co th thy quy trnh thanh lp va
hin cac thay i. Sau nhiu nm dn u th trng,
kinh doanh hai quc gia la nh nhau. Song tai quc
cng ty co du hiu chng lai, ng thi gp phai s
gia th nht, khng ai t ra cu hoi: Chung ta cn
canh tranh v cung quyt lit t cac i thu trong
nhng ngi nh th nao thc hin quyt nh? Ho
nganh. Nhng v chu tch lai b nhim vao ba v tr pho
co th lam g?. Kt qua nh ta a thy, ban thn quyt
chu tch cng ty (nhng v tr quan trong va co lng
nh khi o tr nn kem hiu qua.
cao nht) nhng ngi... ai din tiu biu cho phai bao
Tt ca nhng iu trn cang tr nn quan trong hn khi
thu trong cng ty. iu o se lam cho cac thanh vin
con ngi cn thay i hanh vi, thoi quen, thai thc
con lai khng th khng co suy ngh Tht ra ho khng
hin mt quyt nh nao o. Khi o, khng ch phai ro
thc s mun tai cu truc cng ty nay!.
rang khi phn cng trach nhim, nha quan ly con cn am
Ro rang moi ngi se ngh hanh vi theo ng li bao
bao nhng ngi c giao trach nhim phai co kha nng
thu, chng lai vic tai cu truc la hanh vi thc s c lanh
hoan thanh nhim vu c giao; cung nh am bao rng
ao a thch, va do o, khen thng (bng vic thng tin).
cac tiu chun v thanh tch, cac ng c, hanh vi cua ho
Khng phai ai cung lam c nhng iu xut sc nh
phai c thay i mt cach thch hp. Nu khng, nhng
Vail: a vic thc hin mt quyt nh vao chnh bn trong
ngi thc hin hanh ng (nhim vu) se khng th hoan
quyt nh y. Tuy nhin, nha quan ly lun co th suy ngh
thanh nhim vu.
v nhng cam kt hanh ng ma mt quyt nh cu th oi
196
Chng han, quyt nh cua Theodore Vail v vic kinh
hoi, cung nh nhng phn cng vic cu th t quyt nh,
doanh cua h thng Bell la cung cp dch vu se khng
va nhng con ngi cu th thc hin chung.

197
Chuyn mt quyt nh thanh cac hanh ng oi hoi ban
v thay i ca. Do o, n thi gian ngng san xut thit
tra li mt s cu hoi sau y: Ai cn bit (c thng bao)
b nay, trong kho cua cng ty con u nguyn vt liu
v quyt nh? Hanh ng nao cn thc hin? Ai se thc
san xut cho... 8-10 nm, nhng nguyn vt liu nay
hin chung? Hanh ng o cn nh th nao ngi ta co
bt buc phai loai bo, vi ph tn rt ln.
th lam c? Cu hoi u tin va cu hoi cui cung trong

s cac cu hoi trn thng b ngi ta xem nhe, a ti kt
qua xu.
Co mt cu chuyn kha ph bin trong gii nghin cu,
minh hoa cho tm quan trong cua cu hoi: Ai cn phai
bit v mt quyt nh?. Vai nm trc y, mt nha
san xut thit b cng nghip quyt nh dng san xut
mt mu san phm. y la mt thit b chun trong dy
chuyn san xut a nhiu nm, hin vn con c s
dung. Tuy nhin, lng t hang cho thit b nay a
giam sut nhiu trong nhng nm gn y. Nha san xut
quyt nh ch ban san phm cho nhng khach hang
ang s dung no trong trng hp cn thay th hay h
hong, va ba nm sau se ngng hn vic san xut va ban
hang i vi thit b nay. Song hoan toan bt ng, vao
194
Cac hanh ng phai thch hp vi kha nng cua ngi thc

hin chung.
Mt cng ty hoa cht thy rng trong nhng nm gn
y ho lin tuc gp nhng vn v tin bac (b phong
toa tai khoan ngoai t) tai hai quc gia Ty Phi. bao
v nhng s tin nay, ho phai u t chung vao cac
doanh nghip a phng. Nhng doanh nghip nay
phai khng co nhu cu nhp khu hang hoa, va nu
thanh cng, chung se c ban lai cho cac nha u t
a phng va chuyn s tin thu c v My. thanh
lp nhng doanh nghip a phng nay, cng ty xy
dng mt quy trnh hoa cht n gian bao quan mt
loai trai cy vn rt ph bin Ty Phi, song thng
d b h hong khi vn chuyn sang th trng My.
luc ma thit b noi trn khng con c san xut th nha
Cac doanh nghip kiu nay ca hai quc gia Ty Phi
san xut lai... nhn c n t hang t mt khach
no u lam n thanh cng. Tuy nhin, tai mt quc gia,
hang cu. Ro rang la ngi ta a khng chu y n cu
nha quan ly a phng lp ra doanh nghip vi iu
hoi: Cn thng bao cho ai v quyt nh?. Ngoai ra,
kin v nhn lc la nhng ngi co trnh quan ly va
ngi ta cung a khng thng bao cho phong mua hang
chuyn mn qua cao, vn khng co sn trn th trng
nhng ngi chu trach nhim mua vt liu san xut
lao ng chu Phi. Ngc lai, quc gia kia, nha quan
ra chnh thit b noi trn. Phong mua hang trc nay
ly a anh gia ung kha nng cua lao ng a phng,
vn mua cac vt liu theo mt ty l tng ng vi doanh
t o lam cho ca quy trnh san xut va kinh doanh tr
s ban ra cua san phm, va khng ai thng bao cho ho
nn n gian, va sc ngi lao ng.
195
anh noi cho anh ta bit cai g la ung. Khi o moi nha
nhn c (ch khng phai la nhng cai ung n), ban
quan ly y, khi ra cac quyt nh, se s dung y kin
se ch lang ph thi gian ma thi. Nhng iu ban lo lng,
cua anh nh la mt kim ch nam hng dn vy!
phong co th chng bao gi xay ra, trong khi nhng kho
Tng thng Kennedy a hoc c bai hoc nay t tham hoa

Vnh Con Ln, khin ng co c thanh cng trong vic x
ly vu khung hoang tn la Cuba hai nm sau o. Vic suy
ngh va xac nh ro nhng iu kin bao quat ma quyt nh
a ra phai thoa man a giup ng xac nh c co th chp
nhn nhng thoa hip nao (trong trng hp nay la vic
ngm t bo yu cu cua My oi hoi vic kim tra tai hin
trng vic thao d tn la, sau khi cac may bay do tham
a cho kt lun rng vic nay khng con cn thit na); cung
khn, nhng vt can khac lai co th bt ng n vi ban.

t ra cu hoi ban u Cai g co th chp nhn c?,
ban se khng at c g ht. Khi c tra li cu hoi o, ngi
ta se qun mt nhng iu thc s quan trong, va anh mt
c hi co c cu tra li ung n, hiu qua.
4. Chuyn mt quyt nh thanh hanh ng cu th la
phn quan trong tip theo cua mt qua trnh ra quyt nh.
Nu xac nh cac iu kin bao quat la bc kho nht th
vic chuyn quyt nh thanh hanh ng lai la bc tn thi
luc o vn tip tuc gi nguyn yu cu v vic g (trong trng
gian nht trong qua trnh nay. Tuy nhin, ch khi cac cam
hp nay la vic Cuba phai thao d va tra lai cho Lin X toan
kt hanh ng c a vao trong mt quyt nh ngay t
b s tn la cua ho).
u th quyt nh o mi tr nn hiu qua c.
Co hai loai thoa hip khac nhau. Mt loai c th hin
Thc cht ma noi, nu mt quyt nh khng c chuyn
trong cu thanh ng: Co na banh m con hn la khng
thanh nhng cng vic va trach nhim cua mt s ngi nao
co banh n!. Loai th hai c th hin trong cu chuyn
o, th no vn cha phai la mt quyt nh ung ngha, ma
v s phan x cua Solomon, theo o ngi ta nhn ra rng
ch la mt d nh tt ep ma thi.
mt na a tre th con t hn la khng co a tre con nao

ca. Trong loai thoa hip u tin, cac iu kin bao quat
y chnh la vn cua nhiu tuyn b v chnh sach,

nht la trong lnh vc kinh doanh: chung khng co cac
vn c thoa man. Muc ch cua banh m la n, do o
cam kt hanh ng cu th. Khng ai co trach nhim thc
co na vn n c. Con trong v du hai v phan x cua
hin nhng tuyn b o ca. Do o, cung khng co g
vua Solomon, thoa hip a ra khng thoa man c cac
ang ngac nhin khi cac thanh vin cua mt cng ty co
iu kin bao quat: mt na a be khng th la mt con
xu hng nghi ng tnh chn thc cua chung. Ho n
ngi co th sng va phat trin c, ma ch la mt cai xac!
gian coi o la nhng li le ba hoa, sao rng cua Ban
Nu ban lo lng, quan tm n nhng cai co th chp
192
giam c!
193
toan khng kha thi, v chng co ai trn th gii nay co
ca trn b mt cua no a th hin vic khng thoa man cac
th tin rng y khng phai la mt vu can thip ma ch
iu kin bao quat.
la mt cuc ni dy t bn trong cua ngi Cuba. i

vi nhng ngi lp chnh sach cua My luc o, s khng
3. Chung ta cn khi u bng vic suy ngh v vic cai
can thip lai c coi la mt iu kin hang u, v cung
g la ung hn la cai g co th chp nhn c (ch cha
cn thit. Hai muc tiu noi trn ch co th tng hp vi
noi ti vic suy ngh ai ung), bi lun lun ngi ta cn
nhau khi xay ra mt cuc ni dy thc s Cuba, lam
co s thoa hip sau nay. Nu khng xac nh ro cai g la
t lit qun i cua ao quc nay. Ma ro rang iu o
ung thoa man nhng yu cu va nhng iu kin bao
la hoan toan... khng th mt t nc nh Cuba! Nh
quat, ban se khng phn bit c mt thoa hip ung va
vy, hoc la y tng nay phai bo, hoc la s h tr cua
mt thoa hip sai lm va dn n vic thc hin mt thoa
My cho mt cuc can thip qun s phai c y ln
hip sai.
mc ti a.
Ngi ta a day cho ti nh vy khi ti nhn mt nhim
Tng thng Kennedy a ung khi noi rng li lm cua
vu t vn ln u tin vao nm 1944. o la mt nghin
ng ta khng phai la a nghe theo y kin cua cac chuyn
cu v cu truc va chnh sach quan tr cua tp oan
gia. Li lm y la vic khng xem xet, anh gia y
General Motors. Alfred P. Sloan Jr., luc o la Chu tch
u tt ca nhng iu kin bao quat ma quyt nh lin
va Tng giam c cua General Motors, ngay t u a
quan n vn nay phai thoa man; cung nh vic
mi ti n vn phong cua ng ta va noi, Ti se khng
khng chp nhn mt thc t phu phang rng mt
noi cho anh bit phai nghin cu hay vit g, cung nh
quyt nh phai at hai muc tiu hoan toan khng
phai a ra kt lun g. o la nhim vu cua anh. Hng
tng hp nh trn se khng phai la mt quyt nh,
dn duy nht cua ti vi anh la hay trnh bay thng thn
ma ch la mt s ch i vao phep mau ma thi!
nhng iu anh cho la ung ngay khi anh nhn ra
Tuy nhin, xac nh cac iu kin bao quat cua mt quyt
chung. ng lo lng v phan ng nu co cua bn cng
nh nhng iu kin ma quyt nh o phai thoa man
ty chung ti, hay vic liu chung ti co thch nhng iu
khng th c thc hin da trn nhng d kin, ma da
anh noi hay khng. Va hn ht, xin anh ng bao gi
trn s din giai tnh hnh. o co th coi la mt s anh gia
thoa hip nhng nhn xet, ngh tr nn lot tai,
y rui ro tim n!
d chp nhn. Khng co anh th ai trong chung ti cung
Ai cung co th i khi ra nhng quyt nh sai lm. Tuy

nhin ban khng c phep ra nhng quyt nh ma ngay
190
a bit cach thoa hip ri. Tuy nhin, khng ai y

co th a ra nhng thoa hip ung n, cho n khi
191
188
gia thp tc va sc manh cua qun Nga. Cac a chu
thu v tai chnh. Nhng tht bt ng, ngay trc khi
ng Ph, nhng ngi co t ai b qun Nga chim
Roosevelt nhm chc, nn kinh t ri vao khung hoang.
oat, ng thi ku cu, yu cu c bao v.
Do o, chnh sach kinh t phai lam sao at c cac
Ban thn Schlieffen hiu ro cac iu kin ranh gii trong
muc tiu ra, song v chnh tr th ro rang la cn co
quyt nh va k hoach cua ng ta. Nhng nhng ngi
s thay i, Roosevelt ngay lp tc chuyn muc tiu
k nhim ng lai la nhng nha ky thut hn la nhng
kinh t thanh mt muc tiu chnh tr, chuyn t khi
nha chin lc, nhng ngi ra quyt nh. Ho vi vang
phuc sang cai t kinh t. iu nay oi hoi nhng bin
vt bo mt cam kt c ban trong k hoach cam kt
phap cp tin v chnh tr, ng thi chnh sach kinh
khng chia nho cac lc lng qun i c. Le ra ho
t cung phai c chuyn t bao thu sang cai cach cp
co th nn t bo hn k hoach nay, song ho lai tip tuc
tin. Cac iu kin ranh gii a thay i, va v Tng
gi no, va lam cho cac muc tiu cua no tr nn khng
thng mi a nhn ra rng tr nn hiu qua, ng ta
th thc hin c. Ho rut bt qun lam suy yu mt
phai t bo k hoach cu, chuyn sang mt k hoach mi.
trn pha Ty, khin cho nhng chin thng ban u
Nhng suy ngh, anh gia v cac iu kin ranh gii cung
y khng th hoan toan phat huy tac dung. Tuy nhin
cn thit trong vic a ra nhng quyt nh thuc loai
nhng s b sung cho mt trn pha ng lai khng
nguy him nht. o la nhng quyt nh ch co th thanh
u manh chn ng qun Nga. Cui cung, ho a lm
cng nu moi iu kin lin quan u din ra sun se, khng
vao tnh trang ma k hoach Schlieffen a c tranh t
co bt ky truc trc nao. Nhng quyt nh kiu nay mi nhn
u: mt tnh th b tc, mt cuc chin tranh tiu hao
th lun co ve hp ly, song khi xem xet nhng iu kin ma
ma cui cung bn nao manh hn v qun s, ch khng
no phai thoa man, ban se thy chung hoan toan khng tng
phai v chin lc, se gianh chin thng. Thay v chin
hp vi nhau. Do o, kha nng thanh cng cua quyt nh
lc, luc o ho ch con nhng s ng bin lung tung
la... khng th. Con v iu ky diu cho quyt nh co th
va... hy vong vao mt phep mau nao o ma thi.
thanh cng th chung ta khng th trng ch vao no c!
Ngc lai, hay xem xet v du th hai v nhng hanh
Mt v du in hnh la quyt nh cua Tng thng
ng cua Tng thng F. D. Roosevelt khi ng nhm chc
Kennedy trong s c Vnh Con Ln hi 1961. Mt muc
nm 1933. Trong sut chin dch tranh c, Roosevelt
tiu ro rang la lt Castro, tuy nhin cung luc o cung
lun cao k hoach khi phuc kinh t. Vao nm 1933,
phai at c mt muc tiu khac la che giu s can
mt k hoach nh vy ch co th c xy dng da
thip cua cac lc lng qun i My vao cng vic ni
trn mt ngn sach cn bng va mt chnh sach bao
b cua mt quc gia chu My khac. Muc tiu sau hoan
189
phap v cu truc t chc hn la mt s thoa hip v tnh cach

ca nhn gia cac lanh ao b phn tai General Motors!
Nha quan ly hiu qua hiu rng mt quyt nh khng

thoa man c nhng iu kin bao quat cua no la mt quyt
Tht ra, xac nh c cac iu kin bao quat mt cach
nh khng hiu qua, khng phu hp. Thm ch iu o con
chnh xac khng h la vic d dang, va khng phai luc nao
t hn la mt quyt nh thoa man c nhng iu kin
ngi ta cung nht tr c vi nhau v phng din nay.
bao quat sai lm. Tt nhin ca hai trng hp nay u la
Trong bui sang ngay sau hm xay ra s c mt in

New York, New York Times la t bao duy nht co th
tip tuc xut ban. Toa soan bao nay a chuyn cng
vic in n t Hudson sang Newark, New Jersey, ni
khng b mt in; ng thi mt t bao a phng
186
sai, song ngi ta vn con co th cu vt c trng hp

sau du sao o cung la mt quyt nh hiu qua. Con mt
quyt nh khng thoa man c nhng iu kin cua no
th chc chn se khng em lai cho chung ta iu g ngoai
nhng rc ri ma thi.
The Newark Evening News lai co mt nha in phu. Tuy
Trong thc t, nhng suy ngh v cac iu kin bao quat
nhin, cung ch co t hn phn na s ban in bao thng
la cn thit cho vic xac nh khi nao cn t bo mt quyt
thng n c tay c gia, so vi con s gn mt triu
nh. Sau y la hai v du mt trng hp ma cac iu
ban ma toa soan yu cu. Ngi ta noi rng, ngi bin
kin ranh gii tr nn rc ri, gy lung tung, va mt trng
tp chnh va ba tr ly cua ng ta a tranh cai sut 48
hp chung tr nn ro rang co th thay quyt nh cu bng
phut tc phn na thi gian in n ch v cach vit
mt chnh sach mi, phu hp hn.
mt du gach ngang trong mt t. Theo ngi phu
V du th nht la k hoach Schlieffen cua B Tng tham
trach bin tp, New York Times la t bao t hao t ra
mu c khi m u Th chin I. K hoach nay cho
nhng tiu chun ngn ng trong vn vit tai My, do
phep qun c tac chin ng thi trn ca hai mt trn
o, ho khng th chp nhn tn tai mt li ng phap
ng va Ty khng cn phai chia nho lc lng ra.
nao, du la nho nht.
at c iu nay, k hoach Schlieffen ngh ch chng
Ti khng dam cam oan tnh chnh xac tuyt i cua
ly l vi ke thu yu hn (tc la qun Nga), con tp
giai thoai trn. Song theo ti, quyt nh cua ngi bin
trung lc lng chnh giai quyt qun Phap trc, sau
tp trong trng hp nay la chnh xac. iu kin bao
o se quay sang anh Nga sau. Tt nhin, iu nay co
quat khi anh ta a ra quyt nh nay hoan toan khng
ngha la chp nhn cho qun Nga co vai li th ban u,
phai la s lng ban in bao trong mt ngay, ma phai la
cho phep ho co th tin su vao lanh th c cho n
tnh chnh xac, tnh chun trong ngn ng iu a tao
khi qun c kt liu qun Phap trc. Tuy nhin, n
nn uy tn cua t bao.
thang 8.1914, tnh hnh cho thy ngi c a anh
187
nh nao o thc s thi gian a ra mt quyt nh mang
cach khac, y la nhng nguyn tc ni ting, a c thi
tnh nguyn tc cung khng nhiu hn thi gian danh cho
gian kim chng, do o chung ta ai cung co th hoc tp va
mt quyt nh cho mt triu chng ring le nao o. Nha
ap dung thanh cng.
quan ly hiu qua khng cn ra nhiu quyt nh, bi vi vic

giai quyt cac vn chung bng nhng nguyn tc va
2. Yu t quan trong th hai trong quy trnh ra quyt nh
chnh sach, anh ta ch cn iu chnh trong tng tnh hung
la vic xac nh, th hin ro iu ma mt quyt nh phai
cu th la co th giai quyt c rt nhiu tnh hung khac
at c; tc la muc tiu cua quyt nh. Quyt nh phai
nhau. Mt cu ngan ng a noi, Mt quc gia co qua nhiu
at muc tiu ti thiu nao? u la cac iu kin ma no phai
lut l la mt quc gia thiu cac lut s gioi!. Co th hiu
thoa man nhng iu kin ma trong khoa hoc ngi ta goi
quc gia o lun giai quyt cac vn v phap lut nh la
la iu kin v min gia tr, iu kin bao quat? Mt quyt
nhng hin tng ring le, c nht; hn la nhng trng
nh hiu qua cn thoa man nhng iu kin ranh gii nay,
hp cu th theo nhng quy tc chung cua lut phap. Tng
cn at c nhng muc tiu ra.
t nh vy, chung ta co th noi mt nha quan ly co qua
Cac iu kin bao quat noi trn cang c th hin ro rang
nhiu quyt nh la mt ngi li bing va thiu hiu qua.
va cu th bao nhiu th kha nng hiu qua va at c muc
Ngi ra quyt nh lun kim tra, tm kim nhng du
tiu cua mt quyt nh cang ln by nhiu. Ngc lai,
hiu bt thng xay ra; anh ta lun t cu hoi: Liu chung
nhng thiu sot trong vic xac nh nhng iu kin se lam
ta a co li giai thch cho moi s kin xay ra cha?. Anh ta
cho mt quyt nh tr nn kem hiu qua, du ban u no
ra muc tiu cu th cua giai phap (v du: Muc tiu lam mt
co ve sc sao n u i na.
hn nhng vu tai nan xe hi), sau o thng xuyn kim
xac nh cac iu kin bao quat, cu hoi t ra la: u
tra xem muc tiu o co thc s at c hay khng. Sau
la gii han ti thiu cn thit giai quyt vn nay?. Khi
ht, anh ta tr lai suy ngh thm v vn bt c khi nao
lanh ao General Motors nm 1922, Alfred P. Sloan, a t
nhn thy nhng du hiu bt thng, nhng s kin ma
hoi, Liu cac nhu cu cua chung ta co th c thoa man
nguyn tc ra cha giai thch c, hoc nhng s kin
bng vic loai bo tnh c lp, t chu cua cac trng b phn
i chch hng so vi ky vong ban u...
c khng?. Cu tra li cua ng ta la Khng. Cac iu kin
V ban cht, y chnh la nhng nguyn tc chn oan y
bao quat cua vn nay oi hoi sc manh va trach nhim
khoa ma Hippocrates a ra hn 2.000 nm trc y.
trong cac v tr iu hanh, quan ly. Nhng iu nay cung cn
o cung la nhng nguyn tc trong nghin cu do Aristotle
thit khng kem g tnh ng nht va s kim soat tai mt
khi xng va Galileo tai xac nhn 300 nm trc y. Noi
trung tm. Chnh nhng iu kin nay a yu cu mt giai
184
185
ngha la: cac chin dch an toan cua nganh xe hi lin
phai la s th hin ban u cua mt vn ph quat mi
quan n ao tao lai xe va tng an toan cua ng
hay khng?
sa phai c b sung bng vic ch tao xe hi sao cho
iu o giai thch tai sao ngi ra quyt nh hiu qua
hu qua cua tai nan (nu co) bt trm trong hn. Ho
lun t ra nhng giai phap cua ho da trn mc khai
khng ch phai san xut xe hi an toan khi s dung
quat cao nht. Ho khng giai quyt vn tai chnh bng
ung, ma con phai an toan ngay ca khi s dung sai (co
vic phat hanh vi va cac loai chng khoan, ma tao ra mt
tai nan). y chnh la mt kha canh vn ma nganh
loai nha u t mi, thit k mt loai chng khoan mi, thch
xe hi khng nhn thy.
hp cho th trng vn trong tng lai! Nu phai hp tac
V du trn cho thy s din giai vn khng y u i
vi mt s quan ly cp di nhng ngi kha nng nhng
khi con nguy him hn ca s din giai sai lm! Rt nhiu
khng my ky lut, ho se khng loai bo nhng ngi bt
ngi tham gia vao cac chin dch an toan giao thng (nganh
tr nht, ma c gng xy dng cac khung khai nim t chc
xe hi, cac uy ban giao thng, cac cng ty bao him...) u
thch hp cho mt t chc co quy m ln.
cho rng chp nhn tnh ng nhin cua tai nan giao thng
Mt xu hng ph bin trong i sng xa hi va chnh tr
ngha la dung th, nu khng mun noi la khuyn khch vic
la s tn tai lu dai cua nhng cai tam thi. V du, cac bin
lai xe u. Quan im nay tht ra chng khac g quan im
phap gii han thi gian m ca quan ru Anh, kim soat
cua my th h trc chung ta, khi cha ng ta coi vic cha
gia thu nha Phap, hay mt s c quan chnh phu tam
tr cac bnh hoa liu cua nganh y la... c suy thoi n chi,
thi Washington, tt ca iu c quyt nh ch tn tai
trac tang. Chnh xu hng ln ln tnh hp ly vi lun ly
trong mt thi gian ngn do tnh trang khn cp hi Th
nay a khin nhng gia nh thiu sot nh trn tr nn li
chin I. Vy ma chung vn tip tuc tn tai cho n nay, tc
lm kho sa cha.
la hn 50 nm qua! Ngi ra quyt nh hiu qua hiu ro
V vy, ngi ra quyt nh hiu qua lun khi u bng
iu nay. Tt nhin anh ta lun ng bin tuy theo tnh hnh.
gia nh rng mt vn mang tnh cht ph quat, chung.
Song anh ta lun t ra cu hoi: Liu ti co sn sang chung
Anh ta coi cac s kin gy chu y thc t la nhng triu chng
sng vi giai phap nay lu dai khng?. Nu cu tra li la
cua vn chung o. T o, khng bng long vi nhng
Khng, anh ta se tip tuc i tm mt giai phap ung n
triu chng n le, anh ta bt tay tm kim vn tht s
khac tng quat hn, hoan chnh hn, xac nh c mt
ng sau chung!
nguyn tc chnh xac hn.
Thm ch nu nh s kin o tht s la duy nht, ngi
Kt qua la nha quan ly hiu qua khng a ra nhiu quyt
ra quyt nh kinh nghim vn t ra nghi vn: liu o co
nh. Ly do khng phai la anh ta tn thi gian cho mt quyt
182
183
York, khi x ly vn nay a ap dung nhng quy tc

cu i vi cac trng hp qua tai in thng thng,
bt chp vic nhng dung cu kim tra cua chnh ho a
phat hin ra nhng truc trc bt thng, oi hoi nhng
bin phap x ly c bit trc o.
n nay, gii qun s vn cha i n mt quyt nh
Ngc lai, thanh cng cua Tng thng Kennedy trong

vu khung hoang tn la Cuba lai chu yu da trn
vic chp nhn thach thc suy ngh v mt s vu mang
tnh cht ngoai l in hnh. Khi Tng thng chp nhn
thach thc o, cac ngun lc v tr tu va long can am
cua ng lp tc phat huy tac dung.
Chng nao cha a ra c nhng quyt nh chnh
v c ban. Liu ho co bng long vi vic i ngu qun

y ch gm nhng bac s hang hai, nhng ngi khng
co c hi thanh at trong nganh y hay khng? Ho co
sn long t chc lai cu truc nganh qun y hay khng?
xac, cac bac s tre va co tai con tip tuc ri bo qun i
nh hin nay.
Hoc, nh ngha v mt vn co th khng y u, thiu
sot.
y la ly do chnh cho vic nganh cng nghip xe hi
Cung ph bin khng kem la nhng nh ngha nghe rt

thuyt phuc song thc cht la sai lm v cac vn c ban.
Sau y la mt v du.
My b ch trch nng n vao nm 1966 do nhng san
n cui th chin II, qun i My vn gp kho khn

trong vic gi c nhng bac s gioi trong i ngu. Rt
nhiu nghin cu va giai phap a c a ra. Tuy
nhin, tt ca u khi u vi gia nh sai lm rng vn
nm ch lng bng. Trong khi vn thc s
lai nm cu truc t chc truyn thng cua i ngu qun
y. Cu truc nay tp trung cao cac bac s a khoa,
trong khi nganh y hin nay lai hng v cac bac s
chuyn khoa. Trong qun y, c hi thng tin ngh
nghip bt u t chuyn mn n cac cp quan ly
bnh vin, khng my lin quan n cng tac nghin
cu. Do o, cac bac s tre, c ao tao, cam thy rng
phuc vu trong qun y la mt s ph pham v thi gian
va nng lc khi ch co th lam bac s a khoa hay tr
chu tm vao vic xy dng ng cao tc an toan cung
thanh mt nha quan ly ban giy.
lai xe va cai tao ng sa. Tt ca nhng iu trn co
180
phm khng an toan cua ho. Khng phai nganh xe hi

khng chu y n vn an toan, ngc lai la khac! Ho
nh vic ao tao lai xe an toan cho ngi s dung. Cac
chin dch nay u em lai kt qua. Tuy nhin, du t l
tai nan trn 1.000 xe lu thng hay trn s km lu thng
co giam i, nhng tng s tai nan va mc nghim
trong cua chung lai tng ln.
Le ra ngi ta cn bit rng mt ty l rt nho tai x (v
du, 5% tai x hay say ru) la nguyn nhn chnh cua
ba phn t s tai nan hoc hn iu nay vt qua
anh hng cua vic ao tao lai xe, gy tai nan ngay
nhng tuyn ng an toan nht. Le ra ngi ta phai
hiu rng nn lam mt iu g o v tai nan lun co nguy
c xay ra, bt chp nhng c gng trong vic ao tao
181
S c mt in toan khu vc ng Bc cua Bc My t
xem anh ta ang i mt vi loai tnh hung nao trong bn
St. Lawrence n Washington hi thang 11.1965 la s
loai trn. Nu xac nh sai, quyt nh a ra cung se sai
kin thuc loai bt thng nay. Hoc co th k ra y
lm theo.
tham hoa t vic s dung thalidomide trong dc phm
Noi chung, li lm ph bin nht hin nay la vic x ly
dn n vic hang loat tre s sinh b d tt hi u thp
nhng tnh hung, vn ph quat nh th chung ch la
nin 60. o tht s la nhng tnh hung, nhng s kin
mt loat nhng s kin ring le, ri rac, c bit, tc la thiu
him khi xay ra.
hn s hiu bit va nguyn tc chung v vn . Tt nhin,
Tuy nhin, khi chung xay ra, ta rt cn t cu hoi: o
iu nay se dn n nhng h qua xu cua no.
thc s la mt ngoai l hay la s xut hin ln u tin cua
iu nay th hin ro trong nhng tht bai cua Chnh
mt loai vn mi?.
quyn Kennedy. Tuy gm toan nhng ngi tai nng,
Va chnh o la loai s kin, tnh hung th t ma cac quyt
chnh quyn o co le ch at c mt thanh cng duy
nh phai giai quyt: s xut hin ln u cua mt vn
nht trong vu khung hoang tn la tai Cuba, ngoai ra
ph quat mi.
khng co thanh tch g ang k. Ly do chnh la cai ma
Theo hai v du trn, chung ta co th thy ro ca hai s c

mt in va d tt tre s sinh, trong iu kin ky thut
hin ai hin nay, co xu hng tr thanh nhng vn
ph quat, tr phi nhng giai phap chung c a ra.
chnh cac thanh vin cua no goi la tnh thc dung

s t chi lp ra nhng nguyn tc va quy tc, lun nhn
manh hng giai quyt tng vn ring le vi nhng
c tnh cua no. Tuy nhin, tt ca moi ngi, k ca cac
thanh vin cua chnh quyn nay u nhn ra rng cac
Noi chung, tr nhng s kin ngoai l, cac s kin ph
gia nh c ban ho ra chnh sach vao thi gian hu
quat oi hoi nhng giai phap ph quat mt nguyn tc,
chin u a tr nn li thi, khng thc t, ca trn bnh
mt chnh sach chung. Mt khi nguyn tc chung a co, th
din quc ni va quc t.
moi biu hin khac nhau cua mt tnh hung chung u co

th c giai quyt hiu qua, bng vic iu chnh nguyn
tc o vao tnh cht cu th cua tnh hnh hin tai. Ngoai ra,
nhng s kin, tnh hung thc s la ngoai l se co nhng
cach giai quyt ring. Ro rang chung ta khng th ra
nhng nguyn tc trong nhng tnh hung c bit nay.
Ngi ra quyt nh hiu qua cn danh thi gian xac nh
178
Ngoai ra, mt li lm kha ph bin na la vic coi mt s

kin mi nh la mt th hin cua mt vn cu, t o giai
quyt no bng nhng nguyn tc cu.
Mt v du cho li lm nay la s c cup in trn toan
b khu vc ng Bc a noi trn, thoat u vn ch
la mt vu mt in a phng khu vc bin gii New
York - Ontario. Cac ky s in, nht la thanh ph New
179
2. Xac nh ro cac yu cu ma cu tra li cho vn phai

thoa man, tc la cac iu kin bao quat.
s phai mang tnh cht bao quat, ph bin; iu nay cang

ung hn vi cac s kin trong qua trnh san xut.
3. Suy ngh ky lng v nhng g la ung n, tc la
Trong quan ly san xut, ngi ta gp hang trm vn
nhng giai phap cho cac yu cu noi trn trc khi suy
trong mt thang. Tuy nhin, sau khi phn tch th
ngh n cac thoa hip, iu chnh, nhng b cn phai
a s ch la nhng triu chng cua mt s tnh hung,
lam quyt nh c chp nhn.
hay vn c ban. Cac ky s san xut hay quan ly mt
4. Xac nh mt quyt nh bao ham vic a ra cac hanh
quy trnh n le trong mt nha may khng th thy c
ng thc hin va trin khai cac quyt nh y.
iu nay. Mt vn chung ch l din khi phn tch
5. Co c ch phan hi nhm kim tra tnh hiu qua, tnh
toan b khi lng cng vic trong mt thi gian ang
ung n cua quyt nh i vi tnh hnh thc t.
k, chng han vai thang. Va ch khi xac nh c vn

chung o th vic quan ly quy trnh san xut mi tr
o chnh la nhng yu t cua mt qua trnh ra quyt nh

hiu qua.
nn hiu qua ma thi.

Loai tnh hung th hai la nhng s kin c bit, c
nht i vi t chc; song v ban cht th y thc s la
1. Cu hoi u tin phai t ra la: y la mt tnh hung

ph quat hay ch la mt ngoai l? Tnh hung nay co thng
xuyn xay ra khng, hay o ch la mt tnh hung ca bit
cn co s giai quyt c bit?. Bi mt tnh hung ph quat,
mt vn ph quat.
V du cho loai vn nay co th la trng hp mt cng
ty nhn c li ngh sap nhp t mt cng ty khac
mt vn chung se c giai quyt qua mt nguyn tc,
ln hn. Ro rang, nu cng ty chp nhn th tnh hung
mt quy tc nao o.
trn la duy nht, khng bao gi lp lai na.
Chung ta cn phn bit bn loai tnh hung khac nhau.
Tuy nhin, v ban cht th y lai la mt tnh hung
Loai u tin thc s mang tnh cht ph quat, mt s kin
ph bin, lun xay ra. suy ngh va quyt nh tra
n le ch la mt triu chng ma thi.
li Co hay Khng cho ngh sap nhp nh trn,
a s cac vn nay sinh trong cng vic thng nht

cua chung ta thuc loai nay. V du, cac quyt nh v lu
kho hang hoa, thc ra khng phai la mt quyt nh
thc s, ma ch la mt s iu chnh. Mt vn thc
176
cn phai co mt s nguyn tc chung. Nhng nguyn

tc o cn c moi ngi cung xy dng da trn kinh
nghim ca nhn.
Loai tip theo la nhng s kin ngoai l, duy nht.
177
General Motors u la nhng ang vin ang Cng hoa
tai (trong khi chung vn ang em lai li nhun ln cho
theo ng li bao thu!
cng ty); lp ra mt phong th nghim v muc ch nay;
Nhng quyt nh cua Vail va Sloan u co mt s im
xy dng mt c cu vn mi v.v...
chung, du chung hng ti vic giai quyt nhng vn
Tng t, quyt nh phi tp trung hoa cua Sloan cung
khac nhau, a ra nhng giai phap cu th hoan toan khac
i ngc lai vi hu ht nhng hiu bit v quan tr ph
nhau. Ho u giai quyt vn vi mc hiu bit, khai
bin vao thi im o.
quat hoa cao nht, su sc nht. Ho lun suy ngh v cac
Ngay ca i vi mt doanh nhn co ting la cp tin tai
quyt nh va ra mt s nguyn tc tip cn chung.
My luc o la Henry Ford, cac quyt nh nh cua Vail va
Cac quyt nh cua ho u mang tnh chin lc hn la
Sloan co le cung tr nn qua la lung, ky quc. Theo Ford,
nhng s iu chnh tuy theo nhng oi hoi cua tnh hnh
kiu xe hi Model T se la kiu dang xe thch hp moi luc,
thc t. Co th chung gy tranh cai, song chung thc s
moi ni. Y tng lin tuc ao thai cac quy trnh hin tai cua
mang tnh cach tn cao. Thc cht ma noi, ca nm quyt
Vail co le la mt s in r i vi Ford. Bn canh o, Ford
nh trong cac vn k trn u i ngc lai vi nhng
cung lun tin rng ch co tht cht kim soat t trn xung
suy ngh thng thng vao thi im o.
mi co th co hiu qua va em lai kt qua tt trong kinh
Trc o, Vail a tng lam Chu tch cng ty Bell va b
doanh. Phng phap phi tp trung hoa cua Sloan co le se
Hi ng quan tr sa thai mt ln. Vi nhng ngi coi
khng bao gi c Ford chp nhn. Trai lai, no co th b
li nhun la muc tiu duy nht cua kinh doanh th quan
coi la mt im yu cht ngi trong t chc.
nim coi kinh doanh cua cng ty la cung cp dch vu

qua la mt iu g o in r, ng ngn. Tng t, rt
nhiu ngi phan i nim tin cua ng ta trong vic coi
cac quy nh, lut l la phuc vu cho li ch va s tn tai
cua chnh doanh nghip. Ch mai sau nay, vao u th
ky XX, khi cng ty ng trc nguy c quc hu hoa,
Hi ng quan tr mi triu hi Vail tr lai. Nhng ngay
174

Cac phm cht quan trong trong cac quyt nh nh cua
Vail va Sloan khng phai la tnh cp tin hay tnh gy tranh
cai cua chung, ma o la:
ca luc o, nhng quyt nh cp tin nht cua ng vn
1. S y thc ro rang v tnh cht chung, ph quat cua mt
b Hi ng quan tr t chi. o la quyt nh u t
vn : mt vn ph quat ch co th c giai quyt
vao vic nghin cu tm ra nhng quy trnh va cng
bng mt quyt nh trong o a ra mt nguyn tc
ngh mi, thay th cho nhng quy trnh cng ngh hin
cu th.
175
nghip cua Vail sp n hi kt thuc. Sloan la ngi co tnh
Sloan nhn ra rng, y khng ch vn gy ra bi s
cach khac hn Vail, hoan canh cua cng ty General Motors
sap nhp va mua lai, ma la mt vn cho cac doanh nghip
cung khac cng ty Bell. Tuy nhin, quyt nh khin Sloan
co quy m ln noi chung. Theo ng, cac tp oan kinh
c nh ti nhiu nht quyt nh phi tp trung hoa c
doanh co quy m ln cn s thng nht trong ch ao va
cu t chc cua General Motors th lai cung mt loai so vi
s kim soat, quan ly tp trung, vi quyn lc tht s trong
nhng quyt nh ma Vail a ra cho h thng in thoai
tay b may quan ly cp cao. Tuy nhin, cac cp quan ly bn
Bell trc o.
di cung cn co s t do, thm quyn va trach nhim trong
Nh chnh Sloan nh lai trong cun hi ky Nhng nm
hanh ng, cung nh cn co quy m cng vic u ln
thang vi General Motors cua ti (New York, Doubleday,
th hin, va sau cung, cn c cng nhn khi at thanh
1964), khi ng ta nhm chc nm 1922, cng ty co c cu t
tch va kt qua. iu nay cang tr nn quan trong khi cng
chc kha long leo. Nhiu b phn trc o khng lu con la
ty phat trin va m rng cang luc cng ty cang cn da
nhng cng ty c lp, mi b GM mua lai. Lanh ao cac b
vao nhng con ngi lam vic manh me va c lp.
phn vn quan ly chung nh th o la cng ty cua ring ho!
Nhng ngi tin nhim cua Sloan coi y la vn thuc
Tnh hnh nay co th co hai cach giai quyt truyn
v tnh cach ca nhn, se c giai quyt thng qua mt cuc
thng. Mt la, loai bo thng tay cac lanh ao cu cua
u tranh gianh quyn lc. Ngc lai, Sloan coi y la vn
cac cng ty c mua lai va sap nhp. y chnh la
v c ch, ch c giai quyt qua mt cu truc t chc
ca c h th n g nh t nga n h the p Hoa Ky ma John D.
mi phi tp trung hoa trong o cn bng s t chu a
Rockefeller a th c hi n khi mua la i ca c cng ty
phng trong hoat ng vi s kim soat chung v phng
Standard Oil Trust va J. P. Morgan vai nm trc o.
hng va chnh sach t tng cng ty.
Hai la, cho nhng lanh ao cua cac cng ty mi sap
172
nhp tip tuc iu hanh quan ly, tng cng ty hu nh
Tnh hiu qua cua giai phap nay c th hin ro nht
khng can thip trc tip. Theo cach nay, ngi ta hy
trong mt lnh vc ma General Motors khng thanh
vong li ch tai chnh cua mi b phn se khin cho
cng. T gia nhng nm 1930, cng ty nay to ra rt
cac ca nhn lanh ao hanh ng v li ch chung cua
kem coi trong vic d oan va hiu c xu hng chnh
toan cng ty. Ngi sang lp GM Durant, va ngi
tr cua dn My, cung nh khuynh hng va chnh sach
tin nhim cua Sloan Pierre du Pont, chon cach nay.
cua chnh phu My. Ly do y chnh la khu vc duy nht
Tuy nhin, khi Sloan v cng ty, s t chi hp tac gia
General Motors khng co s phi tp trung hoa: trong
hai nha lanh ao noi trn a lam huy hoai ca cng ty.
giai oan nay, toan b cac nha quan ly cp cao
173
gian 1860-1920, vic chnh phu s hu cac mo than
ho vn gi thoi quen cu trong vic u t vao tit kim
va cac nha may in Anh v.v... Tt ca u co ly do
ngn hang, mua bao him, cm c v.v... Nhng ngi
chnh la: doanh nghip khng huy ng u lng vn
mao him hn tham gia u c trn th trng chng
cn thit cho kinh doanh.
khoan. Vail khng phat minh ra nhng D Sally, song
Chung ta khng ro liu Vail co hiu ht tm quan trong cua
ng a bin i ho t nhng ngi co tin thanh nhng
vn nay hay khng. Tuy nhin, chc chn la ng ta thy
nha u t, huy ng vn v li ch cua chnh ho va v
c nhu cu vn khng l cua cng ty Bell, lng vn nay
li ch cua cng ty Bell. Phng phap nay giup cng ty
khng th huy ng c t th trng vn hin co. Cac cng
huy ng c hang trm ty la cn cho kinh doanh
ty khac, nht la cac cng ty in lc, ch c lam sao cho trai
va u t sut na th ky qua. Trong sut thi gian nay,
phiu cng ty tr nn hp dn hn i vi cac nha u c.
c phiu AT&T lun la trung tm trong cac k hoach u
Ho lp ra cac cng ty c phn, huy ng vn bng c phiu
t cua tng lp trung lu My va Canada.
cua cng ty me vi nhng u ai v u t, trong khi nhu
Vail thc hin y tng nay bng nhng phng tin sn
cu vn cho hoat ng kinh doanh san xut chu yu c
co cua cng ty. Thay v da vao ph Wall (tc cac ngn hang
ap ng bng cac khoan vay t nhng ngun truyn thng

nh cac cng ty bao him. Vail thy rng huy ng vn theo
My), h thng Bell trong sut nhng nm qua va la ngn

hang, va la ngi bao lanh cho chnh ho. Ngi tr ly chnh
nhng cach trn ro rang khng n nh va an toan.
cho Vail v cac vn tai chnh, Walter Gifford, sau nay a
C phiu AT&T ma Vail thit k giai quyt vn vn
la ngi k nhim Vail v tr CEO cua cng ty.
kinh doanh hoan toan khac hn vi nhng c phiu u t
Nhng quyt nh cua Vail tuy thuc vao cac vn cua
khac, ngoai tr hnh thc cua no. y la mt loai chng

khoan danh cho ai chung, cho nhng D Sally tn goi
ng ta va cua t chc. Tuy nhin, nhng suy ngh c ban

ng sau nhng quyt nh y th hin ro c trng cua
chung cho nhng ngi thuc tng lp trung lu mi ni,
mt quyt nh hiu qua.
co sn tin u t nhng khng u nhiu kinh doanh.
Mt v du khac thuc v Alfred P. Sloan. Jr7 . ng nay nm
C phiu AT&T hu nh c bao am v li tc, ng thi
quyn lanh ao General Motors vao nm 1922, khi s
em lai nhng ha hen v gia tr gia tng, bao v ngi cm
gi no khoi anh hng cua lam phat.

Khi Vail thit k cng cu tai chnh noi trn, thc t la
nhng nha u t kiu D Sally cha tn tai. Nhng
ngi trung lu o co u tin u t vao c phiu, song
170
Chung ti chon cac v du v kinh doanh y v chung t nhiu n gian va d hiu

hn so vi cac quyt nh khac, chng han lin quan n cac chnh sach cua chnh
phu, vn cn s giai thch ky hn v bi canh va tnh hnh chnh tr. Cac quyt nh
trong chnh phu, qun i, bnh vin, hay mt trng ai hoc, tuy nhin, vn th hin
cung mt khai nim nh cac t chc kinh doanh phn tip theo cua chng nay va
ca chng k tip se cho thy iu nay.
171
vc. Cu th, nhim vu cua ho la tre hoa, cai t cac Uy ban,
c rng, cho cng tac nghin cu tr nn hiu qua th
cac c quan ra lut l v thng mai, sao cho chung hoat
no phai la s sang tao ra tng lai, ng thi la ke thu cua
ng tt nht, bao v quyn li chung cua cng ng, cung
hin tai. Trong hu ht cac phong th nghim cng nghip
luc o vn am bao cho h thng Bell hoat ng tt. Chnh
hin nay vn con ph bin nhng phng phap nghin cu
lanh ao cua cac cng ty con nay la nhng ngi se tham
bao thu, lun co xu hng gn gi hin tai va nhng thanh
gia vao b may quan ly cp cao cua Bell trong tng lai. Do
cng cua no iu ma phong th nghim Bell ngay t u
o, phng phap trn se giup cho tinh thn tn trong lut
a kin quyt ne tranh.
l c lan toa trong toan cng ty.
Mt thp ky gn y a chng minh tnh ung n
Quyt nh th ba cua Vail la s thanh lp mt trong nhng
trong cac quan nim cua Vail. Phong th nghim Vail a
phong th nghim nghin cu khoa hoc thanh cng nht:
phat trin cng ngh in thoai ti mc toan b khu vc
phong th nghim Bell. Mt ln na y tng khi u cua Vail
Bc My s dung chung mt tng ai t ng. Ngoai ra,
la duy tr th c quyn cua mt cng ty t nhn nh Bell.
h thng Bell ngay nay con vn xa ra hang loat lnh
Tuy nhin, cu hoi t ra ln nay la, Lam sao mt cng
vc ma chnh Vail, vao thi cua ng ta, cung cha dam
ty c quyn tht s tr nn canh tranh?. Ro rang y khng
m ti, nh vic truyn cac chng trnh TV, d liu may
phai la mt s canh tranh thng thng vi cac i thu khac.
tnh, v tinh vin thng v.v... Tt ca nhng phat trin
Tuy nhin, nu khng xac nh c s canh tranh th mt
khoa hoc ky thut giup co c nhng thanh tu trn
cng ty c quyn se mau chong suy yu va lui tan.
u bt ngun t nhng nghin cu cua phong th
Vail i n kt lun rng, mt cng ty c quyn co th
nghim nay. Du o la nhng ly thuyt khoa hoc, nhng
t chc s canh tranh gia... hin tai va tng lai cua no.
san phm va quy trnh mi nh ban dn, logic va thit
Vin thng la mt nganh cng ngh, tng lai cua nganh
k may tnh.
nm trong tay nhng cng ngh mi va tin tin hn. Phong
Trong giai oan sau chot cua s nghip (u nhng nm
th nghim Bell khng phai la mt phong th nghim u tin
1920), Vail phat minh ra th trng vn ai chung mt ln
trong nganh nay. Song o la phong th nghim u tin c
na cung la am bao cho s tn tai cua h thng Bell
thit k ... lam cho nhng g hin tai tr nn li thi, du
nh la mt cng ty t nhn.
chung co ang thanh cng va sinh li bao nhiu i na.
Nhiu doanh nghip thng ng trc nguy c ri vao
Khi phong th nghim Bell hnh thanh vao thi gian Th
tay chnh phu do khng co kha nng huy ng u
chin I, o la mt cach tn gh gm trong nganh vin thng.
ngun vn cn thit. Co rt nhiu v du minh hoa: cac
Ngay ca ngay nay cung khng co nhiu doanh nhn hiu
cng ty xe la chu u b quc hu hoa trong thi
168
169
cng ty nay thanh mt cng ty t nhn tm c th gii
bao va thoa man nhng yu cu v dch vu in thoai cua
mt trong nhng cng ty co tc tng trng cao nht.
cng chung.
My, vic t nhn s hu h thng in thoai c coi
Cng vic kinh doanh cua chung ti la cung cp dch vu
la ng nhin. Tuy nhin, khu vc Bc My ma cng ty Bell
tr thanh cam kt cua cng ty Bell ngay t khi Vail nhm
phuc vu (gm My va hai tnh ng dn nht cua Canada la
chc, mt cam kt kha la lm trn th trng vao thi gian
Quebec va Ontario) la khu vc duy nht trn th gii ma h
u th ky XX. Khng bng long ch vi vic nu ln cam
thng vin thng khng thuc s hu cua cac chnh phu.
kt, Vail lun coi thc o thanh tch cua cac nha quan ly
Cng ty Bell cung la cng ty duy nht cho thy kha nng
va toan b hoat ng cua cng ty phai la vic hoan thanh
lanh ao tip tuc chp nhn rui ro va kha nng tng trng
dch vu hn la nhng thanh tch v li nhun. Cac cp quan
cao, du cng ty nay c quyn mt khu vc rng ln va
ly phai chu trach nhim v kt qua dch vu. Con cng vic
a at n mc bao hoa tai th trng ban u.
cua nhng nha quan ly cp cao la t chc va cung cp tai
Li giai thch cho thanh cng trn khng phai la may

mn hay Chu ngha bao thu kiu My. Li giai thch xac
ang nht nm trong bn quyt nh chin lc ma Vail a
a ra trong quang thi gian gn 20 nm.
chnh cho cng ty, sao cho vic cung cp dch vu tt nht
cung phai em lai kt qua tai chnh tt nht.
Cung thi gian nay, Vail cung nhn ra rng s c quyn
vin thng mc quc gia khng th tn tai mt cng ty
Vail sm nhn ra rng h thng in thoai cn phai lam
t nhn. S iu chnh cua cac quy tc, lut l la s thay
mt iu g o khac bit vi vic c kh kh gi s hu t
th duy nht cho s hu cua chnh phu trong cng ty nay.
nhn va m hnh quan ly c quyn. Khp chu u, cac
Chnh cac lut l la v cung quan trong i vi s tn tai
chnh phu vn quan ly h thng in thoai mt cach thoai
cua cng ty, v li ch cua cng ty Bell.
mai va khng co rui ro nao ang k. Do o, vic c gng
Vao thi gian o, vn nay tuy khng phai la mi, song
chng lai nhng n lc mua lai cng ty Bell cua chnh phu
vn cha ph bin va co anh hng My. Cac tranh cai, i
ch la mt hanh ng tr hoan ma thi. Mt chnh sach nng
lp trong kinh doanh, vi s tr giup cua toa an, hu nh
v phong thu nh vy se d dn n tht bai, bi no lam t
a v hiu hoa cac lut l trong sach v. Cac Uy ban thng
lit s nng ng cua b may quan ly. ng ta i ti kt lun
mai cung vy thiu nhn s, thiu tai chnh ho tr thanh
rng phai lam sao cng ty Bell mt cng ty t nhn
bu nhn trong tay nhng chnh tr gia giau anh hng.
phai ai din cho li ch cng nhiu hn bt c c quan
Vail t muc tiu cho h thng in thoai Bell: lam sao
chnh phu nao! T kt lun trn, Vail a ra quyt nh cng
cho cac quy tc, lut l tr nn hiu qua. ng giao nhim
vic kinh doanh cua cng ty in thoai Bell la tin oan, d
vu nay cho giam c cua cac cng ty in thoai tng khu
166
167
chung. Ho lun c a ra cac quyt nh trn c s hiu bit

cao nht, ch khng vi vang, chay theo thi gian va tc .
Lun tm kim nhng hng s trong tnh hung, ho coi vic
6.
CAC YU T CUA QUA TRNH
RA QUYT NH
quan ly hang loat bin s la du hiu cua s suy ngh cu

tha va lum thum. Ho mun bit ro anh hng cua quyt
nh va ca thc t ma quyt nh o phai x ly.
Nha quan ly hiu qua bit khi nao mt quyt nh cn
da trn nguyn tc, va khi nao no cn da trn thc t cu
th. Ho bit rng mt quyt nh tinh t nht la quyt nh
nm gia cac thoa hip ung n va sai lm, va ho co th
Ra quyt nh ch la mt trong nhiu nhim vu cua nha

quan ly, no ch tn mt phn nho trong quy thi gian cua
anh ta. Tuy nhin, ra quyt nh lai la mt nhim vu mang
tnh c trng i vi nha quan ly, do o cn c bit lu y
khi ban v tnh hiu qua cua anh ta.
phn bit nhng thoa hip y. Ho bit rng bc tn thi

gian nht trong ca mt quy trnh khng phai la vic a ra
quyt nh ma la vic lam cho no tr nn co hiu qua, co
tac dung. Mt quyt nh khng c da vao cng vic se
khng phai la mt quyt nh ma ch la mt y nh tt ep
ma thi. iu nay ngha la: trong khi ban thn mt quyt
Ch nhng ngi lao ng tri thc, do v tr hay kin thc
nh hiu qua c da trn mc hiu bit mang tnh
cua ho, mi phai ra cac quyt nh, nhng quyt nh nay
khai nim cao nht, th hanh ng thc hin quyt nh y
anh hng ln n t chc, thanh tch va kt qua cua no.
cn phai cang gn vi mc n gian cua cng vic chng
V vy, nha quan ly hiu qua phai co cac quyt nh hiu
nao tt chng y.
qua. Ho lp cac quyt nh theo mt quy trnh h thng, vi

nhiu thanh phn nht nh, qua nhiu bc khac nhau. Tuy
nhin, quy trnh o hoan toan khng ging vi nhng g ma
nhiu sach v hin nay vit v tai ra quyt nh nay.
HAI BAI TP TNH HUNG V VIC RA QUYT NH

Ngi t c bit ti nht trong cac nha kinh doanh v
Khng a ra tht nhiu quyt nh, nha quan ly hiu qua
ai cua My, ng Theodore Vail, co th c coi la ngi ra
ch tp trung vao nhng quyt nh quan trong nht ma thi.
nhng quyt nh hiu qua nht trong lch s kinh doanh
Ho tp trung suy ngh v nhng vn chung nht, mang
My. La chu tch h thng in thoai Bell (Bell Telephone
tnh chin lc, hn la vic chay theo vn va giai quyt
System) t 1910 n gia thp nin 20, Vail a xy dng
164
165
LAM VIC THEO TH T U TIN
th t u tin trong chnh sach luc u danh cho vic
se n vi nhng ai chon la th t u tin trong nghin
chng nan ngheo oi, khi o tnh hnh buc Tng thng
cu da trn c s la cac c hi, t o theo ui n cung
phai thay i th t u tin cua ng.
th t u tin o.
Lp ra danh sach nhng vic co th tr hoan khng phai
Mt cach tng t, trong kinh doanh, cac cng ty thanh
la vic thu v g, do mi vic trong danh sach nay u co
cng la nhng cng ty hng v vic tm ra cng ngh mi,
th la u tin hang u cua mt ai o. Co le se d dang hn
m hnh kinh doanh mi, ch khng phai ch phat trin san
la ban lp ra mt danh sach nhng vic u tin thc hin,
xut mi trn nhng dy chuyn san xut cu. Lam mt cai
sau o c gng lam moi vic, mi th mt t. iu nay lam
g o mi me du ln hay nho th rui ro cung la nh nhau.
tt ca moi ngi vui long, song co bt li la se chng lam
Chuyn mt c hi thanh mt kt qua bao gi cung co li
xong vic nao ca.
hn la vic giai quyt mt vn tc la vic duy tr trang
Con rt nhiu iu co th noi v vic phn tch th t u
thai cn bng cua qua kh.
tin trong cng vic. Co le iu quan trong nht khng phai
Th t u tin va nhng vic co th tr hoan lun cn
la s phn tch thng minh, ma la s can am trong vic
c xem xet, anh gia lai trn c s thc t. Khng co
lp ra nhng th t u tin. Chnh s can am nay quyt
Tng thng My nao lun tun theo mt th t u tin
nh cac nguyn tc sau trong vic xac nh th t u tin:
trong cng vic c xac nh t khi ng ta mi nhm
Chon la tng lai thay v qua kh.

Tp trung vao c hi hn la vn .
Chon ra hng i cua ring mnh hn la chay theo ngi
khac.
t ra cac muc tiu tham vong hn la nhng g an toan,
d thc hin.
Rt nhiu nghin cu v cac nha khoa hoc cho thy: thanh
tu at c trong nghin cu t phu thuc vao kha nng
lam nghin cu hn la long can am theo ui cac c hi.
Nhng nha k hoach theo ui cac d an do chung co ve
d thanh cng hn la do nhng thach thc t cac vn
chc ca! Trong thc t, vic hoan thanh mt nhim vu

u tin se lam thay i th t u tin trong cac nhim
vu, muc tiu con lai.
Noi cach khac, nha quan ly hiu qua ch tp trung vao
mt cng vic ang c giai quyt ma thi. Sau khi hoan
thanh no, anh ta se xem xet lai tnh hnh va chon ra mt
nhim vu u tin mi.
S tp trung tc la long can am lp ra nhng quy nh
v th t u tin cua cng vic la hy vong duy nht cua
nha quan ly trong vic tr thanh ng chu cua thi gian va
cac s kin, thay v tr thanh n l cho nhng yu t nay!
nghin cu se t co kha nng tao ra s khac bit. Thanh cng
162
163
vic va n lc u tr nn v ngha. o la kt qua tt yu
Mt ngi luc tre m lam bac s, song b buc phai i
cua vic nha quan ly khng tp trung va khng tun thu
theo ngh kinh doanh. Sau khi thanh at tui 50, anh
nguyn tc th t u tin.
lai quay lai va ghi danh vao mt trng y khoa. Ngi
Mt kt qua co th d bao na trong vic cho cac sc
nay se t co kha nng hoan tt khoa hoc, ch cha noi
ep quyt nh th t u tin trong cng vic la vic cac nhim
ti chuyn anh ta co th tr thanh mt bac s hay khng.
vu quan ly cp cao khng c hoan thanh tron ven. Do
Anh ta ch thanh cng nu khi o co mt ng lc v
y la nhng vic khng lin quan n vic giai quyt nhng
cung to ln, chng han s thi thuc cua mt nim tin
vn qua kh, ma hng v tng lai, nn nhng cng
tn giao v vic tr thanh bac s. Con nu khng, anh
vic quan ly cp cao lun d b tr hoan. Trong khi o, sc
ta se mau chong cam thy nhng gi hoc y khoa la
ep trong cng vic lai lun lun co xu hng hng v qua
tui nay la chan nan va khng th chu ng ni.
kh. Mt nha quan ly cp cao cho sc ep anh hng va
Hai cng ty co kha nng hp nht 6-7 nm trc y,
kim soat ban thn se d dang coi nhe cng vic quan trong
song iu nay b hoan lai do chu tch cua mt cng ty
ma ngoai anh ta khng ai co th lam c. Anh ta se khng
t chi khng chu lam di quyn ngi kia khi hai
quan tm y u n nhng g bn ngoai t chc, anh
cng ty hp lam mt. n nay, sau 6-7 nm, cho du
mt s lin h vi thc t, bi sc ep lun hng v bn trong
vin chu tch kia co ngh hu i na, s hp nht trn
t chc. Noi chung, sc ep lun hng v cai a xay ra hn
vn kho co th din ra sun se.
la tng lai, khung hoang hn la c hi, cai trc mt, d
Vic ngi ta d bo hn nhng vic a tr hoan khin cac
thy hn la thc t, va nhng cai gp gap, khn cp hn la
nha quan ly e ngai, khng dam bt c th g b tr hoan
nhng cai thc s lin quan.
ca. Ho bit mt cng vic nao o khng phai la u tin s
Nu khng lp ra cac th t u tin th qua d dang. t
mt, song ho khng dam no sang mt bn, bi iu nay
ngi co th tp trung vao cng vic c, ly do v ho gp
va rui ro, va co th tao iu kin thanh cng cho mt i
kho khn trong vic xac nh nhng nhim vu nao khng
thu canh tranh trn thng trng, hay chnh trng.
cn giai quyt ngay va trung thanh vi quyt nh o.
Ca Tng thng Eisenhower va Kennedy u khng danh
Nhiu ngi hiu rng h tr hoan vic g la co nguy c
u tin cho vn nhn quyn. Tng thng Johnson
bo lun vic o. Chng co g ang chan hn vic quay tr
cung coi vn Vit Nam va vn i ngoai la nhng
lai mt d an a b tr hoan trc o. n gian la yu t
vic khng c u tin khi ng ta mi nhm chc. iu
thi gian a b sai lch, ma thi gian la iu quan trong nht
nay a giai thch s phan ng d di i vi ng ta t
i vi thanh cng cua bt ky mt n lc nao.
nhng ngi thuc phai t do, nhng ngi a ung h
160
161
ch a nhn s mi vao cac v tr khng phai la ng

u, vao cac hoat ng a c hiu ro t trc.
Nhu cu oan tuyt vi cai cu ky li thi la nhu cu mang

tnh ph quat i vi moi t chc trn toan th gii.
T bo cai cu mt cach co h thng la cach duy nht

em lai nhng cai mi me. Sang tao cha bao gi la vn
TH T U TIN
trong cac t chc ma ti bit, ngi ta lun co nhng y

tng mi. Vn la rt t t chc thc s bt tay vao thc
Trong tng lai, chung ta lun co nhiu cng vic lam
hin nhng y tng mi o. Moi ngi u qua bn rn vi
hn, nhiu c hi hn la con ngi va thi gian danh cho
nhng nhim vu cua hm qua. Vic nh ky xem xet anh
chung. o la cha noi n nhng vn va khung hoang
gia lai tt ca cac chng trnh va hoat ng, t o loai bo
nay sinh.
nhng cai li thi, khng con tip tuc sinh li la ht sc cn
Do o, cn quyt nh v th t u tin xem nhim vu
thit trong vic thuc y va khai thac tnh sang tao ngay ca
nao la quan trong hn ca, nhim vu nao t quan trong hn.
trong nhng t chc quan liu nht.
Vn duy nht la xac nh ai se a ra quyt nh nha
158
Du Pont vt tri hn nhiu cng ty hoa cht khac chu
quan ly hay sc ep cng vic. Tuy nhin, nhim vu se c
yu la do cng ty nay lun manh dan t bo mt san
iu chnh cho phu hp vi thi gian co sn, va c hi ch
phm hay mt quy trnh nao o trc khi no tr nn
co khi co u nhn lc co kha nng cho nhng nhim vu o
li thi hay suy thoai. Du Pont khng u t nhng
ma thi.
ngun lc vn t oi v nhn s va tin bac vao vic bao
Nu sc ep la c s hnh thanh quyt nh, nhng nhim
v hay nu keo qua kh. Trong khi o nhiu cng ty hoa
vu quan trong se b hy sinh. Se khng co u thi gian cho
cht khac lai khng lam nh vy, vi nhng ly do ai
phn quan trong nht phn chuyn quyt nh thanh hanh
loai nh San phm nay a giup cng ty thanh cng
ng. Khng co nhim vu nao hoan thanh cho n khi no
trc y, do o chung ta co bn phn phai duy tr mt
tr thanh mt phn cua hanh ng va hanh vi t chc. iu
th trng xng ang vi no. Ma chnh cac nha quan
o cung co ngha la khng co nhim vu nao tht s hoan
ly t nhng cng ty o lai lun than phin v vic thiu
thanh khi nao cha co nhng con ngi tht s coi o la
san phm mi khi d cac hi thao ban v tnh sang tao!
vic cua mnh, chp nhn nhng cach lam mi cho nhng
Cng ty Du Pont lun bn rn vi vic san xut va ban
cng vic cu, chp nhn nhu cu lam nhng cai mi, bin
cac san phm mi nn ho khng th than phin nhng
d an cng vic tr thanh mt vic lam hang ngay cua mnh.
iu tng t!
Nu iu nay b xem nhe do khng co thi gian, tt ca cng
159
qua va phai loai bo tr phi chng minh c rng chung
c quan trong c th, cac t chc xa hi cung cn tinh gon
vn con hiu qua va cn thit. Nu khng, cac chnh
va cng trang tr nn hiu qua.
phu hin ai, trong khi ang e nng ln xa hi bng
Khng co g mi me ma d dang, nhng g mi me lun
cac quy nh va lut l cua no, cui cung se b cht
d gp rc ri. Phng tin duy nht h tr chung la
ngat bi chnh s cng knh trong b may cua no.
nhng con ngi co kha nng hoan thanh tt cng vic.
Khng ring g cac c quan chnh phu, cac t chc khac
Nhng ngi nay, tuy nhin, lun bn rn; do o cn giai
cung khng h min nhim vi cn bnh beo ph nay. Cac
phong ho khoi nhng ganh nng hin tai th ho mi co th
doanh nghip, ni ku ca nhiu nht v tnh trang quan liu
bt tay vao nhng nhim vu mi c.
cua cac c quan chnh phu, thc ra cung ang gp hang
Giai phap thay th tm hoc thu nhng nhn s mi
loat vn tng t: s phat trin cua cac ban kim soat
am nhn nhng nhim vu mi dng nh la qua rui ro.
trong thc t chng kim soat c g, s lam phat cua cac
Ngi ta ch tuyn nhn s mi cho nhng hoat ng ang
nghin cu thc ra ch tr hoan vic ra quyt nh, s
vn hanh tt, nay c m rng quy m. Con vi nhng hoat
tng nhn vin cac phong ban nghin cu va quan h
ng mi th ngi ta phai trng cy vao cac cu binh,
g o v.v... Cac san phm li thi cung lam tn nhiu thi
nhng ngi ma kha nng va im manh a c chng
gian va cng sc cua doanh nghip, trong khi ang ra thi
minh. Mi nhim vu mi u la mt van bai y rui ro khin
gian o phai c danh cho cac san phm tng lai.
nha quan ly hiu qua khng th liu lnh ganh thm mt
Nha quan ly hiu qua mong mun cho t chc cung tr
rui ro na trong vic thu mt ngi t bn ngoai vao lam
nn hiu qua lun anh gia lai moi chng trnh va hoat ng
cng vic y. Anh ta a qua hiu bai hoc cua nhng ngi
cua no vi cu hoi: Liu vic nay con ang lam na hay
ang rt thanh cng ni khac song lai mau chong tht bai
khng?. Nu cu tra li la Khng, anh ta se mau chong ru
khi v lam vic cho chung ta.
bo no tp trung vao nhng nhim vu khac. Nhng nhim
Tt nhin, mt t chc lun cn co nhng con ngi mi,
vu ma nu lam tt se tao nn s khac bit trong ban thn
vi nhng quan im mi me cua ho. Ch ap dung chnh
cng vic cua anh ta cung nh hoat ng cua t chc.
sach thng tin t ni b cung khng phai la hay. Tuy
Trc khi bt u mt cng vic mi, cn loai bo mt
nhin, khi rui ro la ro rang (nh trong trng hp cac
hoat ng cu, iu nay la cn thit trong vic gi vng
v tr quan ly cp cao, hay cac v tr quan ly cho mt
trong lng chun cua t chc. Nu khng, t chc se
hoat ng hoan toan mi) th nhng con ngi mi
mt i tnh gn kt, khng th quan ly c. Nh nhng
khng phai la mt giai phap hiu qua. Ngi ta thng
156
157
va n lc sa cha hay loai bo cac hanh ng, quyt nh
chp nhn vic s dung sai lch tai nguyn va nng
cua qua kh, du la cua chnh ban thn ho hay cua nhng
lng vao qua kh c. Thc t lai hoan toan khac: t
ngi tin nhim ra. Thc t, y chnh la cng vic tn
ra la phn na s vn phong va c quan Chnh phu My
thi gian nhiu nht.
hoc la ang quan ly nhng lnh vc... khng cn quan
Tuy nhin, chung ta co th t ra la han ch s phu thuc
ly na (v du, Uy ban Thng mai Lin bang co nhim
vao qua kh bng cach ct bo cac hoat ng va nhim vu
vu chu yu la ngn chn c quyn trong nganh xe la,
khng con tao ra kt qua va li ch na.
mt iu a khng con tn tai t ba mi nm trc
Ai cung cam thy d dang t bo nhng tht bai. Ngc

lai, nhng thanh cng trong qua kh mi gy ra vn :
chung thng co xu hng tn tai lu hn so vi chu ky
y), hoc la nh trong hu ht cac chng trnh nng

nghip hng v y thch ca nhn cua cac chnh tr gia,
hng v cac n lc khng at n kt qua nao ca.
sng cua chung. Nguy him hn na la nhng hoat ng
Cn co ngay mt nguyn tc hanh chnh hiu qua mi.
vn chay bnh thng song khng tao ra kt qua. Nh ti
Theo o moi ao lut, moi c quan, moi chng trnh
a trnh bay trong mt cun sach khac (cun Quan tr theo
cua chnh phu u c coi la tam thi, t ng ht hiu
kt qua - sd), chung co xu hng tr thanh linh thing,
lc sau mt s nm nht nh (chng han 10 nm), tr
khng th ung n, hoc la s u t vao cai ti cua
phi c gia han bi c quan lp phap da trn nhng
quan tr. Nu khng ct bo chung mt cach khng thng
nghin cu cn ke v chng trnh o, cung nh kt qua
tic, se anh hng ln n t chc.
va ong gop cua no.
Moi t chc u d mc hai cn bnh sinh i noi trn,
Trong nm 1965-1966, Tng thng Johnson a ra lnh
song chung c bit ph bin trong cac c quan chnh
thc hin mt nghin cu nh th trn toan b cac c
phu. Cac chng trnh va hoat ng cua chnh phu cung
quan chnh phu va cac chng trnh cua chnh phu, ap
chc chn nh cua cac t chc khac. Tuy nhin chung
dung bin phap anh gia do B trng Quc phong
khng ch c coi la bt bin ma con c gn kt vao
McNamara ra, nhm loai bo nhng cng vic li thi,
cu truc thng qua cac quy tc v dch vu dn s va
khng mang lai hiu qua. y tht s la mt bc khi
tr thanh nhng li ch vi nhng ngi phat ngn cua
u v cung cn thit. Tuy nhin, no cung khng am
chung trong cac c quan lp phap.
bao em lai kt qua chng nao chung ta con kh kh
iu nay khng my nguy him khi cac chnh phu con

gi vai tro nho be trong i sng xa hi nh vao thi
gian trc Th chin I. Ngay nay, chnh phu khng th
154
vi gia nh rng, cac chng trnh hin hanh la tt cho

n khi c chng minh iu ngc lai. Gia nh ung
y phai la moi chng trnh u mau chong ht hiu
155
Rt kho CEO nao co th lam tt ca ba nhim vu noi trn
Nha quan ly hiu qua hiu rng cn hoan thanh (va hoan
trong nhim ky cua mnh. Nhng thc t la v CEO noi
thanh hiu qua) nhiu cng vic, nhim vu. Do o, ho tp
trn a lam c, bn canh o xy dng nn mt t chc
trung thi gian va n lc (cua chnh ho va cua t chc) vao
hung manh tm c th gii. iu cn chu y y la ng
tng vic mt, theo th t u tin, vic g cn lam trc th
ta a at c thanh tu to ln o bng vic tp trung
lam trc.
vao tng nhim vu mt trong nhng thi gian khac

nhau.
T BO NGAY HM QUA
y chnh la b quyt cua nhng ngi co th at nhiu

thanh tch khac nhau, nhng ngi a lam c nhng vic
Quy tc u tin cua vic tp trung cac n lc la phai manh
ro rang la rt kho khn. Ho lam tng vic mt. Kt qua la
dan t bo qua kh va nhng g a khng con co li na.
ho va at kt qua tt, va tn t thi gian hn chung ta!
Nha quan ly hiu qua phai nh ky anh gia lai chng trnh
Nhng ngi tht bai, khng bao gi lam xong vic g
lam vic cua ban thn va ng s, t ra cu hoi: Nu chung
cho ra hn tht ra la nhng ngi lam vic rt vt va.
ta cha lam iu nay, liu by gi chung ta co lam khng?.
Thoat tin, ho sai lm trong vic c lng thi gian
Va nu cu tra li khng phai la Co, ho se lp tc loai bo
hoan thanh mt cng vic cu th. Ho lun ngh rng moi

vic se din ra ung nh d nh, ma iu nay th...
chng bao gi xay ra! Nhng chuyn bt ng, khng
c ky vong rt cuc lai thng xuyn xay ra y
chnh la quy lut. Nha quan ly hiu qua, v vy, lun
lc nao c u t thm vao hoat ng khng sinh li,

khng hiu qua o. Nhng ngun lc quan trong tng u
t vao o se c rut ra va u t vao nhng c hi cua
tng lai.
phai cha ra mt dung sai v thi gian cho cac cng
Du mun hay khng, nha quan ly cung phai loai bo qua
vic cua mnh. Sau na, a s nha quan ly lun vi va,
kh, o la iu khng th tranh khoi. Hm nay la kt qua
va iu nay cang lam ho ri lai pha sau. Nha quan ly

hiu qua khng bao gi vi va, ho t t nhng tin v
pha trc mt cach chc chn. Cui cung, a s ngi
ta c lam nhiu vic cung mt luc, do o khng vic nao
c danh u lng thi gian cn thit; va nu nh mt
vic gp rc ri th toan b chng trnh se sup theo!
152
hoat ng/cng vic y. t nht, ho am bao khng co ngun
cua cac quyt nh va hanh ng cua hm qua. Tuy nhin

con ngi lai khng d bao c tng lai. Cac hanh ng
va quyt nh trong qua kh du a tng khn ngoan hay
dung cam n my vn co th tr thanh cac vn , khung
hoang cua ngay hm nay. Tuy nhin, nhim vu cua bt ky
nha quan ly nao, du trong bt ky t chc nao, cung la cam
kt cac ngun lc cho tng lai, ngha la danh ht thi gian
153
thit hoan thanh chung. Tuy nhin, ti khng ngh la co
nha khoa hoc, song v CEO mi hiu rng cng ty khng
ai co th thc hin tt t ba nhim vu tr ln cung mt luc.
th tip tuc i sau nhng cng ty khac v cng ngh
Mt ngoai l la Mozart, thin tai nay co th cung luc lam
mai c, ma cn phai co hng i ring cua mnh. Vi
vic trn mt vai tac phm m nhac, tt ca chung u
s quan tm n cng tac nghin cu noi trn, ch sau
la nhng kit tac. Tuy nhin Mozart tht s la mt ngoai
5 nm cng ty a v tr dn u trong hai lnh vc
l v cung him hoi. Ngay ca nhng nhac s hang u
mi me va quan trong cua nganh.
nh Bach, Handel, Haydn hay Verdi cung u ch co th
Sau o v CEO nay bt u tp trung xy dng cng ty
sang tac mt tac phm trong mt giai oan nht nh
thanh mt tp oan quc t nh kiu cac tp oan dc
ma thi. Ch khi ho kt thuc no, hoc xp tac phm bo
phm Thuy S hang u th gii. Phn tch ky lng vic
d vao ngn keo, ho mi co th chuyn sang mt tac
tiu thu dc phm, ng ta kt lun rng bao him y t
phm khac c. Rt t ngi co th lam c nh
va cac dch vu y t cua chnh phu se anh hng manh
Mozart!
nht ti lng cu v dc phm. T o ng chon la
S tp trung khi lam vic la ti cn thit bi ngi ta lun
thi im tin vao mt th trng quc gia trung vi thi
phai i mt vi rt nhiu nhim vu cn hoan thanh. Cn
im bung n cac dch vu y t cua quc gia o. iu
phai lam vic mt cach nhanh chong. Cang tp trung thi
nay giup cng ty thanh cng trong nhiu th trng mi
gian, n lc va cac ngun lc bao nhiu th cang co th hoan
ma khng phai tranh gianh th phn vi cac cng ty dc
thanh tt nhiu nhim vu by nhiu.
phm quc t khac.
Ti cha tng gp nha quan ly doanh nghip nao at
Trong 5 nm cui nhim ky, ng ta tp trung vao vic
thanh tch nhiu nh mt lanh ao cng ty dc phm
tm ra mt chin lc phu hp vi ban cht cua nn y
va v hu gn y. Khi nhm chc, cng ty cua ng
t va chm soc sc khoe hin ai. Theo o, cac t chc
ta con nho be, ch hoat ng trn th trng ni a.
cng nh chnh phu, bnh vin phi li nhun va cac c
Mi mt nm sau, khi ng ta v hu, cng ty nay a
quan ai din se thanh toan cac hoa n y t, mc du
tr thanh mt tp oan quc t hung manh.
ca nhn (bac s) se quyt nh vic mua ban thc t. Con
Trong nhng nm u tin khi mi nhm chc, ng ta

danh thi gian chu yu cho cac chng trnh nghin
cu, nh hng nghin cu va nhng nhn s lam cng
tac nghin cu (trc y cng ty lun i sau cac i
thu canh tranh trong lnh vc nay). Khng phai la mt
150
qua sm noi rng chin lc nay co thanh cng hay

khng. Nhng theo ti bit, chin lc cua ng ta la
chin lc duy nht trong cac tp oan dc phm ln
trn th gii cp n cac vn nh chin lc, gia
ca, marketing va quan h trong nganh nay.
151
anh ta oi hoi mt lng thi gian ln hn trc. Vn la

ch: thc s co c na ngay hay vai tun l thc s
co hiu qua, oi hoi ban phai co tinh thn t ky lut rt cao,
5.
LAM VIC THEO TH T
U TIN
va mt quyt tm st a khi noi Khng vi nhng can

thip khac.
Mt cach tng t, nha quan ly cang c khai thac im
manh th cang y thc c nhu cu tp trung nhng im
manh ma anh ta co sn vao nhng c hi chnh trong cng
vic. o la cach duy nht giup anh ta at kt qua tt.
Tuy nhin, s tp trung con c quyt nh bi vic a
Nu co mt b quyt g at c tnh hiu qua, th

o la s tp trung. Ngi lam vic hiu qua se thc hin cng
vic theo th t, mi luc lam mt vic.
Ly do cn phai tp trung nm ngay trong ban cht cng
vic va ban cht cua con ngi. Vai ly do trong s o a
qua ro rang: chung ta lun thiu thi gian thc hin
nhng ong gop quan trong trong cng vic. Khi phn tch
nhng ong gop, ngi ta thy co qua nhiu cng vic quan
s chung ta u cam thy kho ma lam tt mt cng vic mt

luc, ch cha noi n hai, ba cng vic khac nhau. Con ngi
noi chung co th thc hin rt nhiu nhim vu a dang, anh
ta la mt ng c a nng. Song cach thc khai thac
tnh a nng nay phai la gn kt nhiu kha nng ca nhn
vao mt nhim vu chung. Chnh la vi s tp trung o ma
moi kha nng u cung hng v vic n lc at c thanh
tu mong mun.
trong; con khi phn tch thi gian th ngi ta nhn ra mt
Hn cac ban a tng xem mt cach thch thu tit muc
s thiu hut thi gian trm trong cho nhng vic tht s co
xic tung hng nhiu trai bong khac nhau. Tuy nhin,
ch va ong gop cho cng vic chung. Cho du co quan ly
ngi din vin xic thc hin man trnh din nay cung
thi gian tt n u i na th mt phn ln th gian vn
ch co th thc hin trong c 10 phut ma thi, nu lu
khng phai tht s la cua mnh; tc la lun lun co s thiu
hn th chng my chc anh ta se lam ri ht cac qua
hut thi gian!
bong xung t.
Nha quan ly cang tp trung vao nhng ong gop, cang
Tt nhin moi ngi co s khac bit rt ln. Mt s at hiu
hng v kt qua th cang cn co nhng khoang thi gian
qua cao khi lam hai vic cung mt luc; iu nay co ngha la
lin tuc u dai tp trung cho cng vic. Cac n lc cua
ho a danh cho ca hai cng vic lng thi gian ti thiu cn
148
149
KHAI THAC IM MANH
Trong moi lnh vc cua tnh hiu qua bn trong mt t
iu nay oi hoi ban tp trung vao cac im manh, bo qua
chc, chung ta phai nui sng cac c hi va bo oi nhng
cac im yu, nu chung khng anh hng n vic trin
vn . iu nay lai cang quan trong hn trong lnh vc nhn
khai nhng im manh noi trn.
s. Ngi lam vic hiu qua nhn ngi khac, nhn ban thn
Nhim vu cua nha quan ly khng phai la lam thay i con
nh la nhng c hi. Ho bit rng ch co im manh mi
ngi. Nhim vu cua anh ta la lam tng thanh tch cua toan
lam nn kt qua, con cac im yu th cung khng tao ra
th t chc bng cach a vao s dung moi im manh, moi
kt qua g ca.
khat vong co trong ca nhn o.
Ngoai ra, nha quan ly hiu qua hiu rng tiu chun cua
mt nhom ngi bt ky c xac nh bi thanh tch cua
ngi ng u. Do o, nha quan ly khng bao gi cho
thanh tch cua ngi lanh ao c da trn iu g khac
vi im manh ca.
Trong th thao, chung ta u bit rng khi mt ky luc
b pha, mt tiu chun mi cho thanh tch cua tt ca
cac vn ng vin trn khp th gii c lp ra. Chng
han Roger Bannister la ngi u tin chay 1 dm vi
thi gian t hn 4 phut. K t o, cac vn ng vin
mc trung bnh trong cac cu lac b u dn dn tip
cn ky luc cu, trong khi nhng ngi xut sc bt u
tn cng vao ky luc mi.
Trong cng tac nhn s, khoang cach gia lanh ao va
nhn vin lun la mt hng s. Do o, nu thanh tch cua
lanh ao tng th thanh tch cua nhn vin cung tng theo.
Nha quan ly hiu qua hiu rng nng cao thanh tch cua
mt ca nhn lanh ao th d hn vic nng cao thanh tch
cua ca mt tp th nhn vin. Do o, nha quan ly phai am
bao t vao v tr lanh ao nhng ngi co kha nng va im
manh, co th co thanh tch cao trong cng vic. Lam c
146
147
KHAI THAC IM MANH
con nhiu vic quan trong va co y ngha co th c thc
hoi t ra la, u la nhng vic ti co th d dang lam,
hin. Nha quan ly hiu qua tm kim nhng vic y. Khi
trong khi nhng ngi khac cam thy kho khn?. V du,
u bng cu hoi Ti co th lam g? se giup ban chc chn
mt ngi cam thy d dang trong vic vit bao cao tng
tm ra c nhiu th lam, nhiu hn hn so vi quy thi
kt hn la suy ngh v ban thn bao cao o va a ra nhng
gian va ngun lc cua ban cho phep.
quyt nh sau cung. Noi cach khac anh ta se hiu qua hn
Khai thac cac im manh cung khng kem phn quan
v tr cua nhn vin chun b bao cao, trnh bay cac vn
trong i vi kha nng va thoi quen lam vic cua mi ngi.
, hn la v tr nha quan ly, ngi cn ra quyt nh va
Khng kho bit chung ta at kt qua tt bng cach nao.
giai quyt nhng vn o.
Khi a trng thanh, mt ngi co th bit ro anh ta lam
Mt ngi co th bit ro mnh co th t lam mt d an t
vic tt hn vao ban ngay hay ban m, vit bao cao tt bng
u n cui, hoc bit ro mnh gioi v am phan, chng
cach vit nhap trc toan b hay bng cach got giua tng
han nh cac thng lng vi Cng oan. Tuy nhin, ngi
cu mt v.v... Co ngi lam vic hiu qua di sc ep thi
o cung bit c nhng d oan v nhng y kin cua Cng
gian, trong khi co ngi ch at hiu qua khi ho c gianh
oan trong thng lng la ung hay khng.
mt thi gian ang k va thoai mai. Co ngi la ngi oc,
Nhng iu trn khng phai la nhng iu a s ngi
co ngi la ngi nghe nh a noi phn trn. Tt ca
ta ngh ti khi noi v im manh va im yu cua mt ngi.
nhng iu o chung ta u co th t bit d dang, nh bit
Ho coi o la kin thc (trong mt nganh) hay tai nng (trong
ro mnh thun tay phai hay tay trai vy.
mt nganh ngh thut). S thc th tnh cach cua con ngi
Ngi ta se noi rng nhng yu t trn ch la b ngoai.
la mt yu t quan trong quyt nh thanh tch cua anh ta.
iu nay cha hn la chnh xac, v nhiu khi thoi quen phan
tr nn hiu qua, anh ta phai khai thac nhng iu mnh
anh tnh cach cua con ngi, nh la cam nhn cua anh ta
co th lam va thc hin theo nhng cach tt nht.
v th gii va ban thn. Nhng ngay ca khi o ch la ve b
Khac vi nhng iu a c noi ti trong cun sach nay,
ngoai, nhng thoi quen cng vic o vn la ngun gc cua
vic khai thac va phat huy im manh va la mt thai ,
tnh hiu qua. a s chung co th tng thch vi bt ky
va la mt phng phap thc hanh cu th, co th phat trin
cng vic nao. Ngi hiu qua bit iu o va lun hanh
qua thc hanh. Khi t ra cu hoi Ngi nay co th lam
ng theo nhng thoi quen o.
g? thay v Anh ta khng th lam g?, ban se sm co c
Ngi lam vic hiu qua lun c gng la chnh mnh,
thai tm kim va khai thac im manh cua ngi khac;
ch khng la ban sao cua ai khac. Anh ta quan sat thanh
va sau cung ban se hoc c cach t cu hoi nay vi chnh
tch va kt qua cng vic, c tm ra mt khun mu. Cu
ban thn.
144
145
KHAI THAC IM MANH
lai, a mt ban bao cao cho mt ngi nghe cung lang ph
LAM CHO BAN THN TR NN HIU QUA
thi gian khng kem, bi nhng ngi loai nay ch nm

thng tin thng qua vic nghe ngi khac noi.
Mt s ngi cn cp di phai tom tt nhng iu cn
thit, nhng y chnh vao mt trang giy cho ho (v du: Tng
Nha quan ly hiu qua dn dt moi ngi t nhng im

manh cua ho trong cng vic, ho bit cach khai thac ti a
nhng im manh o.
thng Eisenhower), ngc lai, mt s khac lai oi hoi nhng
a s nhng ngi lam vic trong cac t chc ma ti co
bao cao chi tit, y p nhng con s cu th. Mt s mun
dp gp g u hiu ro nhng iu ho co th lam c, khng
tham gia vao qua trnh thc hin mt cng vic t nhng
c phep lam. Ho u co y thc nhng vic sp khng cho
bc u tin ho co s chun b tt, s khac lai ch mun
lam, chnh sach cua cng ty khng cho lam, v.v... Kt qua
nghe bao cao v mt vn khi no a chn mui ma thi.
la ho tn qua nhiu thi gian va cng sc than phin v
S iu chnh cn thit suy ngh v im manh cua sp
nhng vic o, nhng vic ma ho khng th lam g c.
va lam sao khai thac phat huy im manh y lun anh
ng nhin, ngi lam vic hiu qua co quan tm n
hng n cu hoi Bng cach nao hn la cu hoi Cai g.
nhng han ch. Tuy nhin, trong khi nhng ngi khac than
No lin quan n th t trnh bay cac vn lin quan hn
phin v vic khng th lam iu nay iu no, nhng ngi
la iu g quan trong hay ung n. Nu im manh cua
hiu qua c im lng tin v pha trc, do o nhng han
sp nm kha nng chnh tr trong mt cng vic ma chnh
ch noi trn cung dn dn tan bin.
tr la quan trong, th nhn vin cn phai trnh bay trc tin
Toan b ban giam c cua mt cng ty xe la ln hiu
cho sp v kha canh chnh tr cua mt tnh hung, iu nay
rng chnh phu khng cho phep ho lam g ca. Tuy nhin,
giup sp nm bt nhanh vn va tn dung c im
mt pho chu tch phu trach tai chnh mi n khng
manh cua ng ta.
bit g v bai hoc nay. Th la ng ta i ti Washington,
Tt ca chung ta u la chuyn gia v... ngi khac: chung
tm gp Uy ban Thng mai Lin bang, xin phep c
ta nhn ho ro hn, tinh tng hn nhng g ho t nhn thy
thc hin mt s an cp tin. Nhng ngi Uy ban
v ban thn. Do o, lam cho sp tr nn hiu qua khng
tra li ng ta, a s nhng chuyn nay khng thuc
phai la iu qua kho khn. Tuy nhin, vic nay oi hoi ban
thm quyn cua chung ti. Anh phai th lam va sau o
phai tp trung vao im manh va nhng iu sp co th lam
chung ti se vui long cp phep cho cng ty anh.
c, ng thi giam thiu anh hng cua cac im yu. iu
Cac ban thy y, gia nh ai o khng cho phep ti lam
nay cung lam cho chnh ban tr nn hiu qua trong cng
nhng iu nay lun tao ra nhng sc y ang k trong cng
vic.
vic. Ngoai ra, ngay ca khi tnh hnh co nhng han ch, vn
142
143
KHAI THAC IM MANH
thng tin. Nu sp b cach chc v tht bai hay yu
Nhn chung, nhn vin co xu hng cai tao sp. Cac
kem, thng thng ngi k nhim se khng phai la pho
vin chc ln tui va co thm nin thng t coi mnh
cua ng ta ma la mt ngi t bn ngoai, ngi nay
la gia s i vi nhng ngi lanh ao mi c b
khng ch n mt mnh ma con em theo ca b su
nhim trong cac c quan chnh phu, lun c gng giup
cua ng ta na. Noi tom lai, khng co g d dang am
sp ho vt qua nhng han ch cua ban thn bng vic
bao cho thanh cng cua ban bng vic sp cua chnh
t ra cu hoi sp mi co th lam c g?. Nu nh
ban cung thanh cng va mau ln chc.
cu tra li la ng ta co im manh trong quan h vi
Ngoai ra, khai thac im manh cua cp trn cung la cha

khoa cho tnh hiu qua cua cp di, bi no tao iu kin
cho nhn vin cp di tp trung vao nhng ong gop c
cp trn on nhn va s dung. iu nay cung giup nhn
vin cp di at c nhng iu ma ho tin tng.
Quc hi, Nha Trng va cng lun th cac nhn vin

se lam sao ngi lanh ao mi cua ho co th phat
huy ti a nhng kha nng y. Ai cung bit rng moi
quyt nh v chnh sach u tr nn v ch nu khng
co ky nng chnh tr cn thit th hin chung. Va khi
mt ngi lanh ao mt c quan chnh phu bit rng
Nhn vin khng th khai thac, phat huy im manh cua
ng ta c cac nhn vin cua mnh ung h, ng ta
sp bng vic nnh not hay b . Ho ch co th lam iu
sm mun se nghe theo nhng y kin cua ho ca v chnh
nay bng vic ch ra nhng iu g la ung n, sau o trnh
sach va quan ly.
ln cp trn.
Ngi lam vic hiu qua cung bit rng sp cua anh ta co
Ngi lam vic hiu qua lun bit rng sp cua mnh cung
nhng cach ring tr nn hiu qua. o co th ch la nhng
ch la mt con ngi bnh thng (iu khng phai... d hiu
cach thc va thoi quen, song o la nhng s tht cn lu y.
i vi nhng nhn vin tre, thng minh va tham vong!), vi
iu nay noi chung rt ro rang i vi nhng ai coi con
nhng im manh va han ch nh bt ky mt ai khac. Khai
ngi hoc la ngi oc hoc la ngi nghe (tr mt
thac im manh se lam cho sp tr nn hiu qua, va qua
nhom rt nho nhng ngi co c thng tin qua vic noi
o, khin nhn vin cp di cung tr nn hiu qua. Nhn
chuyn hay quan sat cac phan ng cua ngi khac bng
vin hiu qua, do o, t cu hoi: iu g sp co th lam
mt radar tm ly, nh cac Tng thng Roosevelt va
tt, iu g sp a tng lam tt?, Sp cn bit g co th
Johnson, hay Thu tng Anh Churchill). Nhng ngi va
phat huy im manh?, Sp cn g ti co th lam vic
la ngi oc, va la ngi nghe (v du: lut s trong x an)
tt?. Nhn vin hiu qua khng qua lo lng va quan tm
la nhng ngoai l. Noi chuyn vi mt ngi oc ch ph thi
ti nhng vic sp khng th lam c.
gian, bi anh ta ch lng nghe sau khi anh ta a oc. Ngc
140
141
KHAI THAC IM MANH
nng cac im manh cua cp di. Hn th na, y con la
kia na. Mt khac, ngay nay s la chon cua ngi lao ng
mon n cua nha quan ly i vi chnh nhn vin di
tri thc ngay cang la mt s chon la kho khn hn, bi anh
quyn, nhng ngi ma anh ta ang quan ly. Nhim vu cua
ta khng co u thng tin v chnh ban thn va ca v nhng
mt t chc la giup cac ca nhn thanh vin at thanh tu
c hi cua anh ta.
cao nht bng cac im manh, cac s trng cua ho, bt

chp nhng han ch va im yu ma ho co.
Chnh v vy, chung ta cang cn i theo hng khai thac,

cao im manh cua ca nhn. Trong t chc, cac thanh
iu nay cang luc cang tr nn quan trong. Ch t lu trc
vin quan ly cung u cn tp trung vao im manh va khai
y, s lng cac cng vic kin thc va s lng nhng
thac im manh cua nhom, cung nh cua cac nhn vin cp
ngi lao ng tri thc con rt nho be. Chng han, tr
di.
thanh mt cng chc c, ngi ta phai co mt bng cp
Phn cng cng vic da trn im manh, do o, la quan
v lut, con nu ban tt nghip nganh toan th... khoi. Ngc
trong i vi tnh hiu qua cua ban thn nha quan ly va t
lai, mt thanh nin mun tm vic lam co th ap dung c
chc, cung nh i vi ca nhn va xa hi trong mt th gii
nhng kin thc cua mnh cung ch co ba hay bn s la
lao ng tri thc nh hin nay.
chon v cng vic ma thi. Ngay nay moi th a thay i:

co rt nhiu cng vic oi hoi tri thc va do o ngi lao
ng tri thc cung co nhiu s la chon hn trong ngh
nghip (u th ky XX, nhng nganh lao ng tri thc ch
la nhng nganh truyn thng nh lut, y t, giao duc,
TI QUAN LY SP CUA TI NH TH NAO?

Nha quan ly hiu qua cn c gng khai thac va phat huy
im manh cua chnh cp trn trc tip cua mnh.
truyn giao, song ngay nay con s nay a ln ti hang trm
Bt c nha quan ly nao ma ti tng gp u noi Ti khng
nganh khac nhau). Hn na, dng nh moi lnh vc kin
gp nhiu kho khn trong vic quan ly nhn vin di quyn.
thc u a c a vao s dung bn trong t chc va
Song lam th nao ti co th quan ly sp cua mnh?. Thc
bi cac t chc, nht la khi doanh nghip va khi cac c
ra y khng phai la mt vic g kho khn, song ch co
quan chnh phu.
nhng ngi lam vic hiu qua bit khai thac cac im manh
Do o, ngay nay mt ngi co th tm kim khu vc kin
cua sp anh ta.
thc va loai cng vic kin thc sao cho phu hp vi kha
Ngc vi nhng suy ngh thng thng, nhn vin noi
nng cua mnh, ch khng cn phai iu chnh ban thn
chung khng th bc qua xac cp trn nu mun
cho phu hp vi cng vic hay khu vc kin thc nh trc
thng tin. Ho ch co th thng tin nu sp ho cung...
138
139
KHAI THAC IM MANH
tin, s li cu n ki u cu a Montgomery, de Gaulle hay
Marshall lun thc hin nhng s b nhim, thuyn
MacArthur chng han. Cai duy nht ma Marshall co la
chuyn tt nht cho mt v tr, du ngi o hin ang rt
nhng nguyn tc. Cu hoi thng xuyn ma ng ta t ra
cn thit v tr hin tai cua anh ta. Chung ta mc n s
la Ngi nay co th lam c g?. Va nu mt ngi co kha
thuyn chuyn nay i vi cng vic, i vi chnh ngi
nng lam mt iu g o, th nhng yu kem, thiu sot cua
o va i vi qun i noi chung ng ta thng tra li
ho se tr nn th yu, khng phai la nhng vn cn quan
nh vy khi co y kin di quyn van nai ng ng rut i
tm hang u.
mt s s quan khng th thiu c cua ho.
V du, Marshall a lin tuc nhiu ln phai em qun i
Trong i, ng ta ch thc hin mt ngoai l: khi Tng
giai cu George Patton, nhng ng vn tin vao nhng
thng Roosevelt tuyn b rng Marshall la khng th
phm cht va tham vong cua ngi ch huy chin trng
thiu i vi Chnh phu My, Marshall a quyt nh
nay, bo qua vic ng ta thiu nhng phm cht cua mt
lai Washington, nhng quyn ch huy qun i tai chu
s quan tham mu hay mt qun nhn thanh cng
u cho tng Eisenhower, chp nhn t bo gic m ca
trong thi bnh! Tuy nhin ban thn Marshall cung
i mnh.
khng h thch phong cach qun s cua Patton.
Cui cung th Marshall bit va chung ta u co th hoc
Marshall ch quan tm n im yu cua ngi khac khi
iu nay t ng ta rng moi quyt nh lin quan n con
chung han ch s khai thac ti a im manh cua ca nhn.
ngi u ging nh mt canh bac. Khi da vao nhng iu
ng a c vt qua nhng im yu thng qua cng vic
mt ngi co th lam c (im manh), t ra canh bac cua
va cac c hi trong s nghip.
ban co th tr nn ly tr i chut.
136
Mt v du khac: vin thiu ta tre Eisenhower a c
Mt nha quan ly, mt ngi lanh ao cp trn co trach
Marshall kin quyt a vao b phn k hoach chin
nhim i vi cng vic cua nhng ngi khac. Anh ta cung
tranh trong thi gian gia thp nin 30 giup anh nay
co quyn lc i vi cng vic va s nghip cua ho. Do o,
at c nhng kin thc ma ro rang anh ta con thiu
khai thac im manh, lam cho cac im manh cua ngi
v lp chin lc mt cach h thng. Sau nay, du
khac phat huy ti a la mt phn quan trong cua tnh hiu
Eisenhower rt cuc khng tr thanh mt chin lc gia,
qua. o la mt mnh lnh mang tnh ao c i vi nha
song ng ta vn hiu c tm quan trong cua no, t
quan ly, o la trach nhim cua v tr va thm quyn. Ch
o khc phuc c nhng han ch trong im manh
hng s tp trung vao cac im yu khng ch la mt vic
cua ng ta: mt nha lp k hoach chin thut va xy
lam ngu ngc ma con ht sc v trach nhim. Nha quan ly
dng i ngu tai nng.
co trach nhim trc t chc trong vic phat huy ht kha

137
KHAI THAC IM MANH
anh ta. B tr nhn s da trn c hi thay v vn
Tuy nhin, Marshall cung ng thi ch ra rng loai bo
khng ch tao ra mt t chc hiu qua, ma con tao ra s
mt ngi ra khoi v tr cua anh ta khng ch la mt s
nhit tnh va tnh cng hin trong cng vic.
anh gia ln chnh ban thn ngi o, ma con la s
Ngc lai, nha quan ly cung co trach nhim loai bo khng
anh gia i vi cp trn ngi a b nhim anh ta
thng tic bt c ai lin tuc khng at thanh tch trong cng
trc kia. ng noi, iu duy nht chung ta bit la v
vic, bi c gi nhng ngi kem hiu qua nh vy se anh
tr nay khng phu hp cho ngi kia! iu o khng co
hng xu n nhng ngi khac, va ca t chc noi chung.
ngha la anh ta khng thch hp trong nhng v tr khac.
Hn na, gi nhng ngi nh vy cung khng tt i vi
Nu ban a pham sai lm khi chon la va b nhim anh
chnh ho, bi ho hiu rng ho khng co u kha nng (du co
ta, th gi y ban phai tm hiu lai xem ngi o co
dam tha nhn iu o vi chnh ban thn hay khng). Ti
th lam g!
cha tng gp ai khng u nng lc cho mt cng vic nao
Thng ch Marshall a a ra mt tm gng v vic khai
o ma lai khng b huy hoai bi sc ep va s cng thng
thac im manh cua ca nhn trong cng vic. Vao gia thp
trong cng vic, hoc khng mong mun c giai thoat
nin 30, khi ng ta bt u co anh hng trong qun i,
cang sm cang tt. Vic ca h thng lam vic sut i cho
luc o qun i My hu nh thiu hn cac vin tng tre
mt cng ty cua ngi Nht va h thng t chc cng vic
tui (ban thn Marshall cung khng la mt ngoai l, ng ln
cua phng Ty u khng coi s thiu nng lc la mt ly
chc Tng tham mu trng vao ngay 1-9-1939, ch 4 thang
do xac ang cho vic loai bo, thay i nhn vin qua la mt
trc khi ng... 60 tui). Nhng vin tng tng lai cua
li lm, mt yu kem cc ky ang k.
qun i My trong Th chin II luc Marshall nhm chc u
134
Thng ch Marshall trong thi gian Th chin II lun
con rt tre, t co c hi thng tin. Mt trong nhng ngi
ra mt oi hoi: phai cach chc ngay lp tc bt c s
ln tui nht la Eisenhower, luc o cung ch mi la thiu ta.
quan nao to ra khng xut sc. Theo ng ta, nu c
Th ma n 1942, Marshall a ao tao va phat trin c
nhng s quan o tai v, se khng phu hp vi trach
mt nhom nhng tng lanh co kha nng nht trong lch
nhim cua qun i va quc gia cn co i vi nhng
s qun i My. Hu ht nhng ngi c ng ao tao va
binh lnh di quyn ngi s quan o. Nu ai o giai
bat u thanh cng rc r trong cuc i binh nghip
thch rng hin cha co ai thay th, Marshall gat pht,
cua ho.
ch ra rng iu quan trong nht la ngi nay khng
Quan trong hn, mt thanh cng to ln v ao tao con
u nng lc i vi v tr cua anh ta. Vic ai se thay th
ngi nh trn lai c lp ra bi mt con ngi dng nh
ch la vn tip theo ma thi.
thiu nhng phm cht lanh ao thng thng, nh s t
135
KHAI THAC IM MANH
Hu nh khng co vin tng v ai nao trong lch s
ta ti se gp rc ri ngay!. Theo ho, ch co ba cach ly giai
ma lai khng kiu cng, coi mnh la trung tm, hn hn
cho s tn tai cua mt ngi khng th thiu: ngi tht
nhng ngi khac. Cac chnh khach cung vy, ho phai
s thiu kha nng va ch tn tai c khi khng b yu
y tham vong, hanh tin. Chng han, nu cn ngi
cu g trong cng vic, im manh cua anh ta b s dung
lanh ao trong nhng tnh hung kho khn, ngi ta
sai ch vao vic h tr cho mt cp trn qua kem coi, hoc
phai chp nhn nhng chnh khach nh Disraeli hay
im manh cua anh ta c s dung sai ch nhm tr hoan
F. D. Roosevelt va khng cn lo lng lm v s thiu
vic giai quyt mt vn nao o, hay che giu s tn tai
khim tn cua ho!
cua mt vn nao o.
Do o, nha quan ly hiu qua cn t ra cu hoi: Liu ngi
Trong bt ky tnh hung nao trong ba tnh hung k trn,
nay co im manh mt lnh vc cu th hay khng? im
ngi khng th thiu cn phai c iu chuyn i ni
manh o co lin quan n nhim vu hay khng? Nu anh ta
khac, nu khng chung ta se lam huy hoai cac im manh
at thanh tch xut sc trong lnh vc trn, iu nay co tao
cua anh ta.
ra s khac bit hay khng?. Nu cu tra li la Co, nha quan
Hay tr lai v du v ngi CEO cua tp oan ban le trong
ly se chon la, b nhim ngi o cho nhim vu va nu.
chng 3. ng nay quyt nh iu chuyn sang b
Nha quan ly hiu qua khng bao gi co ao tng rng hai
phn khac bt c nhn vin nao ma cp quan ly trc
ngi trung bnh lai co th lam vic tt bng mt ngi
tip cua ho m ta la khng th thay th c. ng giai
gioi. Ho hiu rng hai ngi trung bnh d dm chn ln
thch, S anh gia nh th ch co ngha la ti ang co
nhau trong cng vic, va kt qua hp tac gia ho la rt kem.
mt nha quan ly cp trn yu kem, hay mt nhn vin
ng thi, ho cung hiu mi nhm vu oi hoi mt s kha
cp di kem, hoc... ca hai. Du th nao i na, cung
nng ring bit, do o khng cn i tm mt nhn vin gioi
cn tm ra cang sm cang tt.
toan din ma ch tm kim nhng ngi gioi va phu hp cho
Noi tom lai, nguyn tc y la chon ngi da trn kt
mt nhim vu cu th ma thi. Vi tng nhim vu, ho tm kim
qua thanh tch cng vic. Cac ly le kiu nh Anh ta la ngi
im manh cac ca nhn phu hp, giao vic vi ky vong
khng th thay th c, Anh ta se khng c moi ngi
cao nht v kt qua.
b phn o chp nhn, Anh ta con qua tre hay Chung
iu nay cung ham y rng khi b tr nhn vin, ho tp

trung hng v cac c hi hn la cac vn .
ta cha tng b nhim ngi nao o khng co kinh nghim

thc t vao v tr nay u khng th chp nhn c. Khng
Nha quan ly hiu qua khng bao gi chp nhn lp lun
ch cng vic oi hoi phai co ngi thc hin tt nht ma
kiu: Ti khng th khng co nhn vin nay, khng co anh
chnh ngi o cung co c c hi cn thit cho ban thn
132
133
KHAI THAC IM MANH
cach noi khac cua s ha hen ma thi. Nhiu khi co nhng
Phng phap anh gia nay thc s co mt cai nhn
ngi khng th hin s ha hen (co th v khng co c hi
nghim khc hn i vi ngi c anh gia. Tuy nhin,
lam iu o) cui cung lai co thanh tch va kt qua tt
no tp trung vao im manh, vao nhng iu mt ngi co
trong cng vic.
th lam c. Bn canh o, cac im yu ch c coi la
Cai ma chung ta co th o lng c va cn o lng la

thanh tch. o lai la mt ly do na cho vic cn giao nhng
nhng han ch cua vic khai thac ti a cac im manh

nhm at n hiu qua va thanh tch trong cng vic.
cng vic co u ln, thach thc cho ngi khac, bi
Cu hoi sau cung (ii) la cu hoi duy nht khng lin quan
chung ta ch co th o lng thanh tch, hiu qua cua mt
trc tip n cac im manh. Cac nhn vin tre, co kha nng
ngi da trn nhng ky vong cu th, nhng cng vic cu
va tham vong thng co khuynh hng thn phuc mt ng
th ma thi.
sp manh me, co sc thuyt phuc. Do o, khng co g co
Tuy nhin chung ta vn cn mt vai phng thc cu th
hai cho t chc hn la mt nha quan ly co sc thuyt phuc,
cho quy trnh anh gia, nu khng se khng th anh gia
li cun song v ban cht lai h hong, khng co ao c
ung thi im c. Cac nha quan ly u co nhng phng
ngh nghip.
thc ring cho chnh ho. No khi u bng vic lit k nhng
Mt ngi nh th, nu lam vic c lp hoc khng co
ky vong v ong gop cua mt ngi (trong nhng v tr trong
quyn lc trong t chc th con co th chp nhn c, con
qua kh va hin tai), cung vi kt qua thanh tch cu th cua
nu trao quyn lc vao tay anh ta, anh ta se tr thanh ke pha
ngi o so vi nhng muc tiu ky vong va nu. Sau o
hoai. y chnh la mt lnh vc ma im yu cua mt ca nhn
ngi ta t ra bn cu hoi:
phat huy tac dung va cn c tnh n khi xem xet.
a. Anh ta a lam tt iu g?
b. Do o, anh ta se co th lam tt nhim vu g trong tng
lai?
c. Anh ta cn hoc hoi va co c nhng phm cht, ky nng
g co th phat huy ti a im manh cua mnh.
d. Nu ti co mt a con, liu ti co sn long con ti
lam vic di quyn ngi nay khng?
Ban thn tnh cach va phm cht chnh trc khng tao
nn thanh tch (trong cng vic), song thiu chung th se anh
hng n rt nhiu th khac. y cung la mt trng hp
ma ban thn im yu se khng con la mt han ch i vi
thanh tch, ma con khin mt ca nhn khng u kha nng
am ng mt cng vic nao o.
4. Nha quan ly hiu qua hiu rng khai thac im manh
i. Nu co, tai sao?
chung ta cn hoc cach chp nhn, chung sng vi cac im
ii. Nu khng, tai sao?
yu.
130
131
KHAI THAC IM MANH
128
hi thng tin cho mt nhn vin, thng tin trn se
ch co mt s rt t ngi co kha nng cao, am nhim
khng giup ch g ca. Ngc lai, cang t bit v im yu
hu ht nhng vic quan trong, nhng ngi con lai
cua nhn vin th cang tt! iu chung ti cn bit la
c t chc keo theo. Tuy nhin, phng Ty,
im manh va nhng iu nhn vin co th lam. Bang
co th hng li t tnh vn ng (hay di chuyn) cua
anh gia nng lc cua cac ng lai khng h quan tm
ca nhn va t chc, chung ta cn hoc tp ngi Nht
n iu o. Cac ban thy y, cac nha tm ly hoc
trong vic tm kim, s dung va phat huy im manh
phng Ty, nht la nhng ngi a lp ra phng
cua con ngi.
phap anh gia nay co th khng ng y vi lp lun
Nha quan ly ch tp trung vao im yu khi anh gia nng
trn. Song o chnh la cach ma cac nha quan ly hin
lc nhn vin se lam hong quan h cua anh ta vi cp di.
nay (du la ngi Nht, ngi My hay ngi c) anh
Tht ra cung d hiu khi nhiu nha quan ly coi cac cuc
gia phng phap truyn thng nay.
phong vn anh gia nng lc nhn vin (trong o ch tp
Ngay nay, phng Ty cn nghin cu bai hoc thanh
trung tm ra nhng yu kem, li lm...) la mt cng vic ang
cng cua quan tr Nht Ban. Nh chung ta u bit,
ghet! Tt nhin, thao lun v cac khim khuyt cua bnh
Nht Ban, ngi lao ng co th lam vic tron i cho
nhn la trach nhim cua ngi bac s ngi co trach nhim
mt t chc. Anh ta se t t c thng tin trong cng
lam du i ni au cua ho. Nhng co mt iu a ro rang t
vic, vi mc lng co th tng gp i sau mi 15 nm.
lu: vic cha bnh oi hoi mt quan h hoan toan khac hn
Anh ta khng th bo vic, nhng cung khng th b sa
vi quan h gia cp trn va cp di. Quan h o n gian
thai. iu nay ch thay i chut t cac cp quan ly cao
la khng phu hp khi anh gia nng lc nhn vin. Chnh
hn, va i vi nhng ngi t 45 tui tr ln: mt s t
v vy, vic co rt t nha quan ly s dung phng phap anh
trong s ho se c bat vao cac v tr quan ly cp cao.
gia noi trn cung khng co g ang ngac nhin ca: o la mt
Mt h thng nh vy giai thch nh th nao cho s thanh
cng cu sai lm, trong mt tnh hung sai lm, va s dung
cng to ln cua ngi Nht? Cu tra li rt ro rang: h
cho mt muc ch sai lm.
thng nay hng v im manh cua con ngi, ch khng
anh gia nng lc ca nhn va trit ly cua phng phap
phai la im yu (do khng th sa thai nhn vin, cac
nay chu yu lin quan n vn tim nng, tim lc. Tuy
ng chu Nht Ban lun tm kim nhng con ngi co im
nhin, nhng ngi co kinh nghim bit rng ngi ta khng
manh thch hp trong t chc giao vic cho ho!)
th anh gia tim nng cho mt khoang thi gian v han
Ti khng noi h thng quan tr Nht Ban la mt h
nh, cung nh khng th anh gia tim nng cho nhng g
thng ly tng ang hoc theo. Trong h thng cua ho,
ma mt ngi cha tng lam bao gi. Tim nng ch la mt
129
KHAI THAC IM MANH
Nhng ngi lao ng tri thc tre c giao nhng nhim
va... c ct vao h s, va khng ai bun mt n chung
vu nho be, d dang, khng u tm thach thc va kim tra
khi cn ra mt quyt nh v nhn s! Hn na, cac cuc
kha nng cua ho sm mun se ri bo t chc hoc tr nn
phong vn, anh gia nng lc, trong o ngi quan ly ngi
kem hiu qua, hoai nghi, chan nan trong cng vic ngay khi
lai va noi chuyn trc tip vi nhn vin dng nh t khi
ho bc vao la tui trung nin. Nhiu nha quan ly than
din ra. Ma y lai chnh la ct loi cua quy trnh anh gia
phin rng thanh nin ngay nay sao sm anh mt ngon
nng lc nhn vin. iu nay c xac minh ro rang trong
la nhit tnh trong cng vic nh th. Ho khng h nhn
mt cun sach gn y v quan tr, theo o cac cuc phong
ra rng chnh ho mi la ngi co li trong vic nay: vi vic
vn, anh gia nng lc nhn vin la cng vic ang ghet
giao nhng nhim vu nho be, d dang cho lp tre, ho a lam
nht cua ngi lanh ao!
ngui lanh nhit huyt cua nhng ngi o.

3. Nha quan ly hiu qua hiu rng ho cn khi u vi
nhng iu nhn vin co th lam hn la nhng iu ma cng
vic oi hoi. iu o co ngha la nha quan ly phai suy ngh
v con ngi rt lu trc khi ra quyt nh v nhn s.
y chnh la ly do cho vic ap dung rng rai quy trnh
anh gia nhn vin mt cach nh ky ngay nay, nht la trong
cng vic oi hoi chuyn mn va kin thc. Muc tiu cua quy
trnh nay chnh la at c mt s anh gia chnh xac v
Vic anh gia nng lc mt ca nhn (hin ang c s

dung rng rai trong hu ht cac t chc) thc ra luc u do
cac nha tm ly hoc va cac bac s ra. Cac bac s va nha
tm ly hiu rng bnh nhn co vn g o v sc khoe,
tm ly th mi tm n ho, do o ho quan tm n nhng
iu sai lm, truc trc hn la nhng iu ang vn hanh
ung n ngi bnh. Cac bac s va cac nha tm ly s
dung cac bang anh gia nh la mt cng cu, quy trnh chn
oan nhng im yu, nhng vn cua mt ngi khac.
mt nhn vin trc khi nha quan ly phai quyt nh liu
Ti nhn ra iu nay ln u tin khi tip xuc vi quan
nhn vin o co la s la chon ung n cho mt v tr cao
tr Nht Ban. Khi t chc mt hi thao v quan tr, ti
hn trong cng vic hay khng.
ngac nhin nhn ra khng co mt nha quan ly Nht Ban
Tuy hu ht cac t chc ln u co quy trnh anh gia
nao s dung phng phap anh gia nhn vin ca, du
nng lc nhn vin, thc s co rt t t chc thc hin iu
ho u la cac nha quan ly cao cp trong cac tp oan
nay. Nhiu nha quan ly lp i lp lai rng ho anh gia cac
ln. Khi c hoi tai sao, mt trong s ho tra li, Bang
nhn vin di quyn t nht mt ln trong nm, nhng
anh gia nng lc cua cac ng ch quan tm n vic
cung cho bit chnh ho lai chng bao gi c cp trn anh
vach ra nhng li lm va yu kem cua ngi khac. Bi
gia. Cac bang anh gia nng lc nhn vin c c lp ra
chung ti khng th ngay lp tc sa thai hay t chi c
126
127
KHAI THAC IM MANH
va phn con lai cua t chc la tm ra va xac nh c iu
co cung h gia tr va yu cu s ong gop ging ht nhau
ma anh ta co th lam. Cac tiu chun t ra trong cng vic
t pha nhn vin. Cac khoa khac nhau trong mt trng
u tin se hng dn ngi lao ng tri thc trong sut
ai hoc, cac c quan chnh phu cung vy chung u
thi gian sau o cua s nghip, se giup anh ta co th t anh
co nhng phm cht, c tnh v cung khac bit, mi
gia, o lng s ong gop cua ban thn cho t chc.
ni oi hoi nhng cach ng x khac nhau t cac thanh

vin, nht la nhng ngi co ng cp chuyn nghip,
Khng kem phn quan trong, cn xac nh cang sm cang
trong vic tr nn hiu qua va ong gop cho t chc.
tt xem liu mt ngi lao ng tri thc mi vao ngh co

c t ung ch, lam ung vic hay khng. Khac vi cac
Khi ban con tre th vic chuyn i ch lam (t chc ma
cng vic chn tay, chung ta khng co nhng bin phap kim
ban phuc vu) khng la vn ln, nht la phng Ty.
tra ngay lp tc nhng ky nng cn thit trong mt cng
Nhng khi ban a trong mt t chc mt thi gian lu c
vic oi hoi kin thc, chuyn mn. Trong lao ng tri thc,
10 nm tr ln, moi chuyn se tr nn kho khn hn, nht
iu cn thit khng phai la mt ky nng cu th nao o, ma
la khi ban khng to ra hiu qua lm trong cng vic. Do o,
la mt s tng hp phc tap, ch co th c anh gia trn
ngi lao ng tri thc cn sm t t ra cu hoi sau ngay
kt qua cua cng vic sau nay.
t luc mi bt u i lam: Cng vic va v tr hin tai cua
Cng vic cua mt ngi lao ng chn tay (v du: mt
ti co phu hp vi cac im manh ban thn khng?
ngi th mc hay th may) c anh gia bi tay ngh cua
Nhng anh ta khng th t ra cu hoi nay (ch cha noi
ho va hu nh khng co s khac bit gia cac ca hang khac
n vic tra li no!) nu cng vic ban u ma anh ta c
nhau. Tuy nhin, i vi kha nng ong gop cho t chc
giao la qua nho be, d dang, c thit k nhm phu hp
cua mt ngi lao ng tri thc, th cac gia tr va muc ch
vi s non nt, thiu kinh nghim cua mt ngi mi vao
cua t chc o cung khng kem phn quan trong nh chnh
ngh (hn la khai thac nhng kha nng tht s cua ngi
kin thc va k nng ngh nghip cua ho. Mt ngi lao ng
o).
tri thc co th phu hp vi t chc nay va hoan toan khng
Rt nhiu nghin cu v nhng ngi lao ng tri thc
phu hp vi t chc khac, du nhn bn ngoai th... hai t
tre, mi vao ngh trong cac t chc khac nhau u cho cac
chc o ging ht nhau. Do o cng vic u tin trong i
kt qua tng t. Nhng ngi co c hi cho kha nng ban
se giup ho t kim tra ban thn va t chc cua ho.
thn c s dung, c thach thc se tr nn nhit tnh,
124
Nhn xet trn khng ch ung vi cac loai t chc khac
tao ra kt qua nht nh trong cng vic. Ngc lai nhng
nhau, ma con ung vi ca cac t chc cung loai na.
ngi tht vong nht lun nhn xet v cng vic nh sau,
Ca nhn ti cha tng thy hai doanh nghip ln nao
Kha nng cua ti khng h c s dung.

125
KHAI THAC IM MANH
hiu qua cao trong ban hang tai ch (tc la di chuyn
Do o, iu trc tin la nha quan ly hiu qua phai am
hang hoa) lai va oi hoi tnh hiu qua trong quang cao
bao cho cac cng vic, nhim vu c thit k ung n.
- khuyn mai (tc la lam di chuyn con ngi, cu th
Nu khng, anh ta phai tai thit k chung. Nha quan ly hiu
la khach hang). Hiu qua trong nhng cng vic nay oi
rng thuc th cua t chc khng phai la cac thin tai, ma
hoi nhng tnh cach, phm cht ht sc khac nhau,
la kha nng giup nhng ngi bnh thng co th at c
khng th tm thy c trong cung mt con ngi nao
thanh tch cao trong cng vic cua ho.
o.
V tr chu tch cua mt trng ai hoc ln My cung la
2. Nguyn tc th hai trong vic b tr cng vic da trn
mt nhim vu bt kha thi. t nht th kinh nghim cung
im manh cua nhn vin la: lam sao cho mi nhim vu u
cho chung ti thy ch mt s t s b nhim vao v tr
phai co yu cu cao, tao ra nhng thach thc cn thit
nay to ra thanh cng mc du tt ca nhng ngi c
khai thac ti a nhng im manh cua ngi thc thi nhim
b nhim u a tng at nhng thanh tch cc ky xut
vu. Nhim vu cung cn co quy m u rng moi im
sc trong nhng nhim vu trc o cua ho.
manh lin quan u co th c phat huy, tao ra kt qua
Mt v du na la cng vic cua Pho chu tch thuc mt
122
tt nht.
tp oan kinh doanh a quc gia. Khi vic san xut va
Tuy nhin, iu noi trn lai khng phai la chnh sach cua
ban hang bn ngoai quc gia ma cng ty me t tru s
a s cac t chc ln. Ngc lai, ho co khuynh hng chia
tr nn ang k (chng han, vt qua 1/5 tng doanh
nho, xe le cng vic, khin ngi thc hin ch lam theo mt
s), th vic quan ly cac cng vic lin quan tr nn cc
cach may moc khi c giao vic ma thi. Tuy nhin, yu
ky kho khn, do no a tr nn qua phc tap so vi kha
cu cua cng vic lun thay i, do o nhng la chon v
nng cua mt con ngi. Khi o, hoc la cng vic nay
nhn s cho cng vic co th mau chong chuyn t ung
cn c t chc lai bi mt nhom lam vic v san phm
n thanh sai lm. V vy, nu cng vic khng u ln
toan cu (Cng ty Philips Ha Lan ap dung phng
va u thach thc th no se khng th tao iu kin cho ngi
phap nay), hoc t chc lai theo cac th trng trong
thc hin c gng vn ln ap ng nhng yu cu mi khi
yu. Cu th, cng vic cua mt Pho chu tch phu trach
tnh hnh thay i c.
kinh doanh quc t se c chia lam ba cng vic nho
Quy tc nay c bit chnh xac i vi cng vic cua nhng
hn, do ba ngi phu trach theo ba khu vc th trng
ngi lao ng tri thc mi vao ngh. Trc khi nhn cng
y la cach ma mt s cng ty hoa cht ln ap dung
vic u tin, anh ta cha bao gi co c hi lam vic va at
hin nay.
mt thanh tch nao ca. iu quan trong nht i vi anh ta
123
KHAI THAC IM MANH
F. D. Roosevelt, Thng ch Marshall va Alfred P. Sloan
1. Ho khng khi u vi gia nh rng cac cng vic la
cung nh vy, ho la nhng ngi co ve xa cach, kho
do t nhin hay c Chua tri tao ra, ma chung c thit
gn. Thc cht ho la nhng ngi chn thanh, rt cn
k bi nhng ngi trn, mt tht chung ta. Ho lun lun
nhng quan h gn gui, va hoan toan co kha nng thu
tranh tao ra nhng nhim vu bt kha thi, nhng cng vic
hut ngi khac, co kha nng kt ban va gi ban d
khng ai co th lam c chung co ve rt hp ly va logic
dang. Tuy nhin ho bit rng tnh ban phai c t
trn giy t, song trn thc t th ngc lai! Du ban co th
ra ngoai cng vic, bi tnh cam ca nhn khng co ch
ht ngi nay n ngi khac th tt ca ho cung se b anh
li g trong cac quyt nh lin quan n cng vic ca.
bai bi cng vic kiu o thi.
Bng vic to ra lanh am, xa cach, ho mi co th xy
a s cac nhim vu bt kha noi trn thng c tao
dng c mt i ngu va manh me, va a dang.
ra phu hp vi phm cht, tnh kh, kha nng cua mt
Tt nhin cung co nhng ngoai l, khi ma cng vic phai
con ngi bt thng, him khi tn tai. Cac cng vic o
c iu chnh cho phu hp vi con ngi. Alfred P. Sloan
oi hoi s kt hp nhiu tnh cach ca nhn khac nhau, iu
lun nhn manh mt cu truc lanh lung, v cam, khach
him thy trong mt con ngi. Ngi ta co th lnh hi c
quan, song ng vn chp nhn thit k t chc cua GM
nhiu kin thc va ky nng khac nhau, song nhng tnh cach
nhng ngay u xung quanh Charles F. Kettering mt nha
ca nhn th kho ma thay i c. Mt cng vic oi hoi nhiu
phat minh v ai. Tng t, Tng thng Roosevelt pha bo
tnh cach khac nhau trong mt con ngi se tr thanh mt
moi nguyn tc t chc trong sach v s dung Harry
iu g o khng th thc hin c.
Hopkins ang trong tnh trang sc khoe rt kem trong
Nguyn tc y rt n gian: nu hai, ba ngi lin tuc
ni cac cua ng ta. Nhng ngoai l trn ch ap dung vi
tht bai trong mt cng vic, ma nhng ngi nay tng
nhng ca nhn co nng lc xut sc, co kha nng at thanh
thanh cng trong nhng nhim vu khac trc o, th cng
tch trn ca tuyt vi ma thi.
vic sau nay cn c thit k lai, do no khng phu hp vi

kha nng con ngi.
Mt vn t ra: lam cach nao khi ra cac quyt nh

v nhn s da trn im manh cua nhn vin, nha quan
ly khng b ri vao cai by cua vic lam cho cng vic nhim vu phu hp vi ca nhn? Noi chung ho co th tun
thu bn nguyn tc sau y:
V du, moi sach v v marketing u kt lun rng quan

tr ban hang cung vi quang cao va khuyn mai thuc
cung mt nhanh marketing. Tuy nhin, kinh nghim cua
cac cng ty san xut hang tiu dung vi quy m ln lai
cho thy mt cng vic marketing tng hp nh th la
khng th thc hin c. Cng vic o va oi hoi tnh
120
121
KHAI THAC IM MANH
cn bnh ma no cha tr. Cng vic phai mang tnh khach
nhng tiu chun khach quan v ong gop, cng hin va
quan, tc la cn c quy nh bi nhim vu hn la tnh
kt qua cng vic. iu nay ch co th xay ra khi cac cng
cach cua con ngi.
vic c nh ngha va sp xp mt cach khach quan, v
Ngoai ra, mt ly do na khin phng phap nay khng
t. Nu khng cu hoi sau nay se la Ai lam ung? thay v
kha thi la vic bt ky thay i nao trong nh ngha, cu truc
Cai g la ung?; cac quyt nh lin quan n nhn s se
va v tr cua cng vic trong t chc se keo theo mt dy
da trn cac cu hoi nh Ti co thch ngi o khng? hoc
chuyn hang loat cac thay i khac. Cac cng vic, nhim
Liu anh ta co chp nhn c khng? hn la Liu o co
vu cua mt t chc phu thuc vao co mi lin h qua lai vi
th la ngi thc hin xut sc cng vic nay hay khng?.
nhau, do o khng th v mt ca nhn ma thay i cng vic
T chc cng vic sao cho phu hp vi ca nhn chc chn
va trach nhim cua hang loat ngi khac cung lam vic xung
se dn n s thin v, iu ma khng t chc nao co th
quanh anh ta.
chp nhn. iu ma chung ta cn trong cac quyt nh nhn
iu nay khng ch ung vi nhng c quan chnh phu
s la s cng bng, khach quan, nu khng t chc se mt
hay cac doanh nghip ln. Hay ly v du mt trng
i nhng ngi tai gioi hoc lam ho mt i ng lc trong
ai hoc: mt giao s cn day mt khoa gii thiu v hoa
cng tac. T chc cn co s a dang, nu khng no se thiu
sinh. Giao s nay la mt chuyn gia v lnh vc noi trn,
kha nng thay i, thiu i nhng y kin khac bit lam nn
song khoa hoc nay lai mang tnh cht ph thng, chu
mong cho cac quyt nh ung n (iu nay se c trnh
yu noi v cac kin thc c ban cua nganh hoa sinh.
bay ro hn trong chng 7).
Ro rang ni dung khoa hoc c quyt nh bi nhu
Co mt suy ngh cho rng nhng nha quan ly va xy
cu cua sinh vin mt yu cu khach quan va ngi
dng i ngu thanh cng nht lun gi mt khoang cach
day phai chp nhn.
nht nh vi ng nghip va cp di. Ho tm kim
Ngoai ra, con mt ly do t nh hn cho vic nhn manh
thanh tch, lun c la chon nhn s da trn kha nng
tnh cht khach quan cua cng vic: o la cach thc duy
cua nhn vin hn la s thch yu ghet ca nhn. lam
nht cung cp cho t chc s a dang v con ngi (vi
c iu nay, ho phai gi khoang cach nht nh i
cac kha nng cua ho) ma t chc cn. o la cach duy nht
vi nhng ngi xung quanh ho.
khuyn khch s khac bit, a dang v tnh cach ca nhn
Chng han, Tng thng Lincoln ch tr nn mt nha
trong mt t chc. co c tnh a dang, cac quan h
lanh ao hiu qua sau khi ng ta t bo quan h ca nhn
(gia con ngi vi nhau) phai hng v nhim vu hn la
gn gui (v du, vi B trng Chin tranh Stanton) va
tnh cach ca nhn. Thanh tch phai c o lng theo
chuyn sang thai xa cach, trch thng. Tng thng
118
119
KHAI THAC IM MANH
yu, thiu sot, rt cuc ch la s ph pham va lam dung ngun
ng thi, t chc cung c cu truc sao cho cac im
nhn lc ma thi.
manh co th phat huy c tac dung cua chung. Mt nhn
Tp trung vao cac im manh cua ca nhn cung co ngha
vin k toan thu vn khng co kha nng hp tac tt vi ng
la t ra yu cu cao v thanh tch trong cng vic ni nhn
nghip trong cng vic, nhng nu trong mt t chc,
vin. Khng t ra cu hoi Nhn vin o co th lam g?
ngi nay co th c b tr mt cng vic ring bit, khng
ngay t u, nha quan ly se co xu hng chp nhn thanh
tip xuc vi nhiu ngi khac, va anh ta vn co th tr nn
tch kem cua nhn vin, kem hn nhiu so vi kha nng thc
hiu qua (im manh c phat huy, im yu b giam i
s cua ho. Mt ng sp co yu cu cao i vi nhn vin
anh hng tiu cc cua no). Nha quan ly cua nhn vin nay
lun khi u bng vic tm hiu nhn vin co kha nng lam
tt nhin thy ro im yu cua anh ta, va se khng bao gi
tt iu g, sau o t ra yu cu chnh xac i vi ho.
b tr anh ta vao mt v tr quan ly!
Vic c gng phn cng phn nhim da trn im yu
Tt ca nhng iu trn co ve nh hoan toan ro rang, t
cua nhn vin thc cht a i ngc lai muc ch cua t
nhin. Vy tai sao khng phai luc nao moi chuyn cung din
chc. T chc la mt cng cu c bit giup cho im manh
ra nh vy? Tai sao co rt t nha quan ly co kha nng phat
cua cac ca nhn thanh vin co th gop phn vao thanh tch
huy im manh cua ngi khac, nht la cua cp di cua
va hiu qua chung, bn canh o lam trung hoa cac im yu,
ho? Tai sao ngay ca mt ngi li lac nh tng thng Lincoln
khin chung tr nn v hai. Nhng ca nhn xut sc khng
cung gp sai lm i vi vn nay khi b nhim cac vin
mun va cung khng cn co t chc, ho se thy thoai mai
tng cua ng ta?
hn nhiu khi lam vic c lp. Tuy nhin, a s chung ta
Ly do chnh la nm ch: nhim vu u tin cua nha quan
khng u xut sc nh vy, tc la khng co u im manh
ly khng phai la vic sp xp mt con ngi, ma la vic lp
t lam vic hiu qua, bt chp nhng han ch va im
y mt cng vic, mt v tr nao o. Chnh v th, xu hng
yu. Ngi ta khng ch thu mt canh tay cua ai o Lun
t nhin la ho khi u vi cng vic, sau o tm kim mt
lun la ca con ngi i theo no! y la mt cu chm ngn
ngi thc hin no. Phng phap nay d dang dn ti
danh cho nhng ngi lam quan h nhn s. Mt cach tng
nhng la chon sai lm, hoc t ra la nhng kt qua tm
t, im manh va im yu cung song song tn tai trong
tm ma thi.
mi chung ta.
Mt cach cha tr ph bin cho cn bnh nay la vic cu
Tuy nhin, chung ta vn co th cu truc t chc sao cho
truc lai cng vic, nhim vu sao cho phu hp vi con ngi
cac im yu tr thanh cac khim khuyt ca nhn bn ngoai,
va tnh cach cua ho. Ngoai tr i vi cac t chc co quy
hay t ra la khng anh hng n cng vic va thanh tch.
m cc ky nho be, th phng phap nay con... t hn chnh
116
117
KHAI THAC IM MANH
Mt cu chuyn v tng Robert E. Lee cung minh hoa
phai la, Nhn vin o co th ong gop g?. Nh trn a
tm quan trong cua vic khai thac cac im manh.
noi, cu hoi cung khng th la iu g ma nhn vin o
Chuyn k rng mt vin tng di quyn Lee khng
khng th lam c?, ma phai la iu g ngi o co th
tun mnh lnh va do o lam hong hoan toan mt k
lam tt nht?. Khi phn cng phn nhim, ngi ta tm
hoach qun s cua ng ta, hn na y khng phai la
kim s xut sc trong mt lnh vc chnh, cu th, ch khng
ln vi pham u tin cua vin tng kia. Lee vn la mt
hng ti thanh tch bnh thng, ai cung co th lam c.
ngi rt kim ch, song cung khng sao gi ni bnh
Thc ra, vic tm kim mt lnh vc manh nht, gioi nht
tnh. Khi ng ta ngui gin, mt trong cac tuy vin cua
cua mt ngi va tn dung im manh o trong cng vic
ng hoi mt cach l phep, Tai sao Ngai khng cach chc
th hin ban cht t nhin cua con ngi. S xut sc, tuyt
ng ta?. Trc s ngac nhin cua moi ngi co mt,
hao cua con ngi ch co th at c trong mt hoc nhiu
Lee tra li, Tht la mt cu hoi l bch. ng ta la mt
lm la vai lnh vc ma thi. Con ngi lun co kha nng c
vin tng co kha nng c ma.
bit trong vic tp hp ht cac ngun lc cua ban thn
Nha quan ly hiu qua hiu rng cac cp di cua ho c
hng v mt lnh vc cu th at c thanh tu cao nht.
tra lng hoan thanh cng vic vi thanh tch tt nht,
Co nhiu ngi quan tm n rt nhiu lnh vc khac
ch khng phai lam va long cp trn. V du, du c ca s
nhau, ho co kin thc ph quat trn nhng lnh vc o. Tuy
chnh trong mt v opera co hay lam mnh lam my n u
nhin, se hu nh chng co ai co thanh tu ni bt xut sc
i na th cung khng quan trong, min la c ta keo c
trn nhiu lnh vc ca. Ngay ca thin tai Leonardo Da Vinci
khan gia ti rap. Suy cho cung th ngi ta tra lng cho v
cung ch xut sc nht trong lnh vc thit k, con nu khng
quan ly rap hat la ng ta... chu ng tnh kh bt thng
co cac tac phm thi ca th s hoc oi cua Goethe trong cac
cua cac ngi sao trong oan, min la ho tht s co tai nng!
lnh vc quang hoc va trit hoc co le se chng bao gi kim
Tng t nu mt giao vin hay giao s gioi co lam hai long
ni cho ng ta du ch la mt dong ngn ngui trong bt ky
trng khoa hay hiu trng hay khng, hoc ho co c x
b Bach khoa toan th nao! iu ung vi cac thin tai th
nha nhn trong cac cuc hop hay khng, th cung khng
chc chn se... rt ung vi chung ta, nhng ngi bnh
my quan trong. Nhim vu cua hiu trng hay trng khoa
thng. Do o nu nha quan ly khng hng s quan tm,
la lam sao ngi giao vin/giao s gioi o phat huy ht
chu y v im manh cua nhn vin va tm cach khai thac
kha nng cua ho trong cng vic!
im manh o th lun lun anh ta ch thy nhn vin cua
Nha quan ly hiu qua khng bao gi hoi Lam sao nhn
mnh nhng yu kem ma thi. Giao vic cho nhn vin, b
vin o co th hoa hp vi ti trong khi lam vic?. Cu hoi
tr nhn s cho mt nhim vu ma ch chu y n nhng im
114
115
KHAI THAC IM MANH
nh thng tin cho nhn vin da trn c s nhng iu

nhn vin co th lam c. Cac quyt nh nay phai lam
ti a hoa im manh cua nhn vin hn la giam thiu im
yu cua ho.
Khi ngi ta noi vi Tng thng Lincoln rng vin Tng
t lnh qun i mi b nhim, tng Grant, la mt
ngi thch ru che, tng thng noi ngay: Nu ti bit
loai ru ma tng Grant a thch, ti se gi ngay cho
ng ta vai thung. Tt nhin, Lincoln bit ro tac hai cua
tt nghin ru, song luc o Grant la vin tng co kha
nng nht cua ng ta. Lch s a chng minh vic b
nhim Grant vao v tr Tng ch huy la mt bc ngot
cua cuc ni chin. S b nhim tr nn hiu qua v
Bt c ai c gng b tr nhn s theo kiu tranh ne cac

im yu cui cung se gp tht bai, hoc ch c nhng
kt qua tm thng ma thi. Nhng ngi hoan hao, ch
co im manh ma khng co im yu se kho thanh cng,
nu khng mun noi la thiu kha nng. Khng co ai manh
me, gioi giang trong nhiu lnh vc ca, hn na nhng ngi
manh me lun co nhng im yu kem theo. Se chng co ai
la mt ngi tt ep, hoan hao, bi cu hoi se ch la tt
ep im nao? ma thi.
im yu ro rt. Tuy nhin Lee coi cac im yu o cua
Nu nha quan ly ch quan tm n im yu cua ngi

khac, t o c gng ne tranh im yu hn la khai thac im
manh th ban thn anh ta cung la mt ngi yu ui. Dng
nh anh ta coi im manh cua ngi khac la mt mi e
doa cho ban thn. Tuy nhin, s tht la nha quan ly khng
h b anh hng xu nao khi cp di cua anh ta to ra gioi
giang va hiu qua. y la li ma Andrew Carnegie, cha e
cua nganh cng nghip thep Hoa Ky chon ghi trn bia
m cua chnh mnh Ni y yn ngh mt con ngi bit
cach lam sao thu hut c nhng ngi tai gioi hn chnh
mnh vao lam vic cho mnh. Tt ca nhng ngi lam vic
cho Carnegie u gioi hn chnh ng ta v Carnegie lun
nhn ra nhng im manh cua ho, a chung vao cng vic,
khin ai lam vic cho ng cung la mt chuyn gia trong mt
lnh vc cu th. Con chnh Carnegie la nha quan ly hiu qua
ho la khng thanh vn , v mi ngi u co u im
cua cac chuyn gia y.
Lincoln a cn c vao im manh va nhng kha nng

a c kim chng khi ra quyt nh nay.
Tt nhin, khng phai tng thng Lincoln hiu c iu
nay mt cach d dang. Trc khi b nhim Grant, tng
thng a tng b nhim ba, bn vin tng hoan hao,
khng co im yu g ni bt. Kt qua la trong thi gian
t 1861 n 1864, i qun min Bc cua tng thng
du ng hn va co trang b tt hn, vn khng gianh
c kt qua nao ang k trn chin trng. Ngc lai,
cac quyt nh b nhim cua Lee, ng u cac lc
lng Lin hip min Nam u da trn im manh cua
ng i c b nhi m . Ca c vin t n g cu a Lee t
Stonewall Jackson tr i u la nhng ngi co nhng
112
trong mt lnh vc nao o. Kt qua la nhng vin tng

tron tra ban u cua Lincoln a lin tuc tht bai trc
cac i thu do Lee la chon nhng ngi ch co im
manh trong mt lnh vc han hep nht nh.
113
KHAI THAC IM MANH
trnh bay cua mt din gia. Cuc hop hiu qua cn lam
sao kch thch, thuc y moi ngi tham gia. Kt thuc
bui hop, nha quan ly cn tng kt, tr lai vi muc tiu
ban u va so sanh no vi cac kt lun cui cung.
4.
Ngoai ra con co nhiu quy tc khac khin mt cuc hop

tr nn hiu qua. V du, mt quy tc ma a s chung ta hay
xem nhe la vic mt ngi ch co th hoc iu khin cuc
KHAI THAC IM MANH
hop va lng nghe nhng iu quan trong; hoc tham gia va

nu y kin; ch khng th cung luc lam hai vic trn. Tuy
nhin, quy tc quan trong nht la ngay t u a phai
hng cuc hop v s ong gop, cng hin cho t chc.
Vic tp trung vao ong gop, cng hin giup giai quyt
mt vn c ban cua nha quan ly: o la vic co qua nhiu
s kin din ra khin ngi ta i khi lung tung khng phn
bit ni u la nhng cai tht s co y ngha, u ch la nhng
ting n ma thi. Tp trung vao ong gop tao ra mt
nguyn tc t chc, giup phn bit tm quan trong va lin
quan cua cac s kin khac nhau.
Cui cung, iu nay con giup cac nha quan ly, nht la nha
quan ly cp cao hng tm mt t bn trong ra bn ngoai
t chc, tc la hng s quan tm t cac n lc, cng vic,
Nha quan ly hiu qua lun lam cho cac im manh tr

nn co ch va phat huy tac dung. Anh ta bit rng khng
th phat trin da trn cac im yu cua mnh. at kt
qua, ngi ta cn s dung moi im manh sn co: im manh
cua ng nghip, cp trn, cp di va im manh cua ban
thn. Cac im manh nay la c hi tht s. Khai thac im
manh la muc tiu duy nht cua t chc. Tt nhin, t chc
khng th vt qua cac im yu c hu cua mi thanh vin,
song t chc co th gat bo chung sang mt bn, bin chung
tr thanh nhng yu t khng lin quan, khng gy anh
hng ln. Nhim vu cua t chc la kt hp im manh cua
cac thanh vin co c thanh tch chung tt nht.
quan h sang kt qua cua t chc. S tp trung vao ong

gop khin nha quan ly c gng ti a nhm thit lp lin h
GIAO NHIM VU TUY THEO IM MANH
trc tip vi bn ngoai t khach hang, th trng, n cng
CUA MI NGI
ng va nhiu th ch xa hi khac.
Noi tom lai, tp trung vao s ong gop chnh la tp trung
vao tnh hiu qua.
Giao nhim vu, phn cng cng vic la lnh vc u tin

ma nha quan ly gp phai s thach thc t vn im manh
- im yu. Nha quan ly hiu qua giao cng vic va quyt
110
111
TI CO TH ONG GOP C G?
tng, thin v v.v... Ngay nay, tnh hnh hoan toan
Chung ti khng bit nhiu v lnh vc t phat trin ban
ngc lai, chung ta ang sng trong thi ky ma thng
thn. Nhng chung ti bit ro mt iu: con ngi noi chung,
tin tr nn hoan toan khach quan, thng tin di dang
va cac lao ng tri thc noi ring, u phat trin da trn
thun khit nht, khng h mang ni dung cua giao tip.
nhng yu cu t t ra cho ban thn. Ho phat trin da
Vn moi ngi gp phai luc nay lai la lam sao thit
trn nhng g ho coi la thanh tu tht s. Ho cang yu cu
lp mt mc giao tip ti thiu moi ngi hiu
cao ban thn th cang at hiu qua cao hn, ma n lc bo
nhng nhu cu, muc tiu, cach lam, cam nhn cua nhau.
ra th khng h nhiu hn nhng ngi khac.
Thng tin khng cho chung ta nhng iu o, chung ch

co th co c qua giao tip trc tip, bng li noi hay
bng ch vit. Noi cach khac, khi chung ta cang t ng
hoa qua trnh x ly thng tin bao nhiu th lai cang cn
tao ra cac c hi giao tip hiu qua by nhiu.
3. T phat trin ban thn cung phu thuc rt nhiu bi
vic tp trung vao s ong gop.
Khi ban t ra cu hoi u la s ong gop quan trong
nht ma ti co th cng hin cho t chc?, tc la ban a
hoi Ti cn t phat trin ban thn nh th nao? Ti cn co
kin thc va ky nng g co th ong gop c nh vy?
Ti cn a im manh nao cua mnh vao cng vic? Ti
cn phai xac lp nhng tiu chun nao cho ban thn?.
HI HOP HIU QUA

Hi hop, bao cao, trnh bay la nhng tnh hung lam vic
in hnh cua nha quan ly. o la nhng cng cu lam vic
hang ngay cua ho, lun oi hoi nhiu thi gian, bt chp
nhng n lc phn tch va quan ly thi gian.
Nha quan ly hiu qua hiu rng, ho cn phai lam sao rut
ra c kt qua mong i t nhng cuc hop noi trn. Ho
t hoi Tai sao chung ta cn hop hm nay? Cai ma chung
ta cn la mt quyt nh, hay mt thng bao cho moi ngi,
hay mt s khng nh nhng u chung ta sp phai lam?.
Ho yu cu muc tiu cua mt bui hop, mt bao cao, mt
trnh bay cn phai c suy ngh ky lng, ro rang trc
4. Nha quan ly tp trung vao s ong gop cho t chc

cung se co kha nng thuc giuc, ng vin nhng ngi khac
o. Cac cuc hop cung phai phuc vu cho cam kt ong gop
cho t chc cua nha quan ly.
trong vic phat trin ban thn. o la cac ng nghip, cp
Mt ngi lam vic hiu qua trc bt ky bui hop nao
trn, cp di cua ho. Nha quan ly khng t ra nhng tiu
u nu ro muc tiu cu th va tnh ong gop cua bui
chun ca nhn, ma da trn cac yu cu cua nhim vu cu
hop o. Cuc hop khng th tr thanh mt cuc ban
th. Ho lun yu cu ngi khac s cng hin, cac muc
cai khng n u, trong o ai cung nu ra y kin,
tiu tham vong, cht lng cao trong cng vic.
nhng no cung khng nn mt chiu nh mt bui
108
109
2. Vic tp trung vao s ong gop dn n vic giao tip
thanh vin (iu nay a tr thanh mt nn np, mt thoi
theo hang ngang, t o khin hoat ng lam vic theo nhom
quen n su vao cac thanh vin), se khng co kho khn
tr nn hiu qua.
g trong vic hnh thanh mt tinh thn lam vic theo
Cu hoi Ai se s dung kt qua cng vic cua ti cho
nhom nh trn. Nu khng, cn co nhng n lc rt ln
no tr nn hiu qua? th hin ro tm quan trong cua nhng
xy dng iu nay thng qua cac loai hnh giao tip
ngi khac i vi cng vic cua nha quan ly. No phan anh
nh hi hop, hi thao, tp san ni b, thng bao v.v...
thc t mt t chc tri thc: mt cng vic hiu qua thc
Cac th ch hin nay gp phai mt vn v t chc ma
s khi no c lam bn trong va bi mt nhom ngi vi
cac khai nim va ly thuyt quan tr cu khng giai thch c.
nhng kin thc va ky nng khac nhau. Ho cn cung nhau
Ngi lao ng tri thc phai la nhng ngi chuyn nghip
lam vic mt cach t nguyn, theo logic cua tnh hnh thc
trong thai i vi lnh vc chuyn mn cua ho. Ho phai
t va oi hoi cua nhim vu, hn la theo mt c cu t chc
t co trach nhim vi kha nng va cac tiu chun trong cng
cng nhc nao o.
vic cua chnh ban thn. V mt t chc, ho vn thuc v
106
V du, trong mt bnh vin dng nh la loai t chc
mt b phn chc nng nao o, mt phong ban cu th. Vic
kin thc phc tap nht hin nay, rt nhiu ngi (t
ao tao, anh gia, xet thng tin cho ho vn thc hic b
cac y ta, bac s, h ly, n cac nhn vin X quang, ky
phn nay. Tuy nhin, trong cng vic cu th ho co xu hng
thut v.v...) u phai lam vic trn cung mt bnh nhn,
tr thanh mt thanh vin (vi y u trach nhim i kem)
theo cung mt k hoach chung, o la cach iu tr cu
cua mt nhom lam vic gm nhiu thanh vin t cac b phn
th do bac s ch nh. Khng ai quan ly va ra lnh cho
khac nhau, co chuyn mn khac nhau, tt ca c t chc
ai ca. V mt cu truc t chc, mi ngi trong s nhng
xung quanh mt nhim vu cu th trc mt.
nhn vin chm soc sc khoe chuyn nghip noi trn
Ch tp trung vao s ong gop t no khng la mt giai
u bao cao cho trng b phn cua ho, mi ngi u
phap cho t chc; tuy nhin iu nay se gop phn lam tng
hoat ng trong lnh vc chuyn mn ring cua ho, mt
s hiu bit v nhim vu, tng cng giao tip, t o giup
cach tht s chuyn nghip. Tuy nhin, cung chnh
cho cac t chc at thanh tch tt.
tng ngi u phai am bao thng tin y u cho
Vi cuc cach mang v cng ngh thng tin, giao tip
nhng ngi khac v iu kin cu th, hay nhng nhu
gia nhng lao ng tri thc cang tr nn quan trong.
cu cu th cua bnh nhn. Khng co s kt hp o, cac
Trc y, vn la lam sao ly c thng tin t giao
n lc ring le nhiu khi co li hn la co hai.
tip, bi thng tin qua giao tip gia ngi va ngi
Trong mt bnh vin co tinh thn cng hin cao cac
thng d b xuyn tac, bop meo bi thanh kin, n

107
manh lit ln nhng ai cung lam vic vi ho. Ho co
nghin cu v ly thuyt giao tip va cam nhn a ch ra rng,
nhng cach thc khac nhau xy dng quan h vi
mt khi cp trn cang dung nhng li le nng n th cp di
ngi khac, cu th la ng nghip, cp trn, cp di,
cang co xu hng... bo ngoai tai. Ngi ta d nghe thy
tt ca u nhm ti s ong gop cua moi ngi. Ho u
nhng iu ngi ta mun nghe hn la iu ang c
lam vic gn gui vi moi ngi, suy ngh rt nhiu v
ngi khac noi!
con ngi va thng xuyn phai ra nhng quyt nh
Cac nha quan ly n lc cng hin cho t chc, trn nguyn
quan trong lin quan n ho. Tuy nhin khng ai trong
tc, lun yu cu cp di cua ho lam nh vy, tc la cung
s ba nha lanh ao nay gp vn g v loai quan h
hng moi n lc v s ong gop. Ho thng t ra cu hoi:
nay ca, ho u coi chung la ng nhin.
T chc nay va ti cp trn cua anh/ch, co th ky vong
Vic tp trung vao s ong gop va cng hin t thn
vao ong gop g cua anh/ch? u la cach s dung tt nht
no a cung cp bn iu kin c ban cho cac quan h
kin thc va kha nng cua anh/ch?. Va sau o s giao tip
gia ngi vi ngi mt cach hiu qua, o la giao tip,
tr nn d dang, hiu qua.
lam vic theo nhom, t phat trin ban thn va phat trin
ngi khac.
Khi nhn vin cp di a suy ngh ky cang v s ong

gop ma ngi ta co th ky vong mnh, tt nhin nha quan
ly cp trn co quyn va co trach nhim anh gia hiu lc
1. My chuc nm qua, giao tip lun thu hut s chu y cua

cac tranh lun v quan tr. Ngi ta quan tm n vn
nay trong moi th ch va t chc trong xa hi hin ai. Tuy
nhin, kt qua at c khng nhiu, giao tip ngay nay vn
con kem hiu qua y nh vai chuc nm trc y, khi ngi
ta bt u nhn ra nhu cu, tm quan trong va s yu kem
cua vn nay trong t chc. Tuy nhin, chung ta a bt
u hiu ra ly do tai sao cac n lc ln lao trong vn nay
lai khng mang lai kt qua.
Ngi ta a xem xet giao tip theo quan im t trn
xung, tc la t i ngu quan ly, lanh ao xung nhn vin,
t cp trn xung cp di. Tuy nhin nu da trn quan
im nay th giao tip la khng th thc hin c. Cac
104
cua ngh o.
Moi nha quan ly ma chung ti nghin cu u cho bit
rng, hu ht cac muc tiu ong gop ma cp di cua
ho t ra cho mnh u... khng phai la iu ma cp
trn ky vong. Ro rang la cp di co cai nhn khac hn.
Ho cang co kha nng va sn sang nhn lanh trach nhim
th quan im cua ho v thc t, v cac c hi va nhu
cu muc tiu cang tr nn khac bit so vi cp trn. Tuy
nhin khi o bt ky s khac bit nao cung co ly do cu
th va thuyt phuc.
Khi co khac bit, ai ung ai sai khng phai la iu quan
trong. iu quan trong la giao tip hiu qua theo ung ngha
cua t nay a c thit lp y.
105
cac bac s quyt nh co a mt hp cht mi nao o
QUAN H UNG N VI NGI KHAC
vao th nghim trong dc phm hay khng, ho a

quyt nh vic kt qua nghin cu cua nha sinh hoa
co c hi hnh thanh mt loai thuc mi hay khng.
Trong chnh phu, cac nha khoa hoc co xu hng cng
hin se nhn ra nhu cu cn giai thch cho cac nha lp
chnh sach v hu qua co th xay ra cua mt phat minh
khoa hoc nao o (du nh th la ho a vi pham mt quy
tc cua nhng ngi lam khoa hoc d oan trc kt
qua cua mt loat cac nghin cu khoa hoc nao o).
nh ngha ung cua mt generalist (ngi co kin thc
tng hp) la mt chuyn gia (specialist) co kha nng lin h
lnh vc hiu bit cua mnh vi toan b kin thc noi chung.
Co le t ai hiu bit trn nhiu lnh vc, va mt ngi hiu
bit vai lnh vc khac nhau cung cha hn a la generalist,
anh ta ch la mt chuyn gia trong my lnh vc o ma thi.
Tuy nhin, nhng ngi lam vic hng v ong gop va cng
hin se bit cach tao lin h gia chuyn mn han hep cua
mnh vi cai chung, cai toan th. Co th anh ta khng hiu
bit g nhiu v nhng lnh vc chuyn mn khac. Nhng
anh ta se sm nhn ra mnh cn phai bit cac nhu cu, nh
Nu tp trung vao s ong gop trong cng vic va vao

quan h vi nhng ngi khac, nha quan ly se co quan h
tt trong cng vic. Quan h tt vi ngi khac, theo nh
ngha, la quan h tao ra li ch cho cng vic. Nu khng at
muc tiu nay, th nhng li le ngot ngao lam ep long nhau
cung tr nn v ngha. Mt khac, i khi mt vai cu noi th
l, thiu kim ch cung cha chc a lam hong cac quan h
tt ep va hiu qua gia ngi vi ngi trong cng vic.
Nu c yu cu k tn nhng nha quan ly co quan
h vi moi ngi tt nht, co le ti se a ra ba cai tn
sau y: Thng ch George C. Marshall, Tng tham mu
trng qun i My trong Th chin th II; Alfred P.
Sloan Jr., lanh ao tp oan General Motors t u thp
ky 20 n gia thp ky 50 cua th ky XX; va Nicholas
Dreystadt, mt cng s cao cp cua Alfred P. Sloan Jr.,
ngi a thanh cng vi thng hiu xe Cadillac ngay
trong thi ky khung hoang kinh t (ngi a co th tr
thanh CEO cua GM trong thp nin 1950 nu ng ta
khng sm qua i ngay sau Th chin th II).
hng, han ch va cam nhn cua nhng ngi khac, t o
Ba con ngi nay co tnh cach rt khac nhau. Marshall
lam sao cho ho co th s dung hiu qua kt qua cng vic
la mt qun nhn chuyn nghip, khc kh, tn tuy
cua anh ta. iu nay nu khng lam ngi ta hiu va anh
nhng co sc hp dn ln. Sloan la mt nha quan ly
gia cao tnh a dang cua kin thc, th cung giup giam bt
in hnh, kn ao, lch s va hi co ve xa cach. Con
va loai tr tnh kiu cng cua nhng ngi co chuyn mn,
Dreystadt th rt n cn, d gn, co ve b ngoai nh
kin thc mt cn bnh d ly, lam huy hoai chnh kin
mt... th thu cng ngi c chnh cng! Tuy nhin,
thc cung nh tc oat ve ep va tnh hiu qua cua no.
ca ba ngi u gy anh hng rt ln, truyn cam hng
102
103
c kt hp vi kt qua lao ng cua cac chuyn gia khac,

cac kt qua ring le khng co gia tr g.
Nhim vu cua chung ta la lam sao cho cac chuyn gia va
chuyn mn cua ho u tr nn hiu qua. iu nay co ngha
la ngi chuyn gia cn phai suy ngh cu th: ai se s dung
kt qua lao ng cua ho, ngi o cn bit va hiu g co
th s dung hiu qua phn kt qua o.
Ngay nay, nhiu ngi vn ngh rng xa hi cua chung
ta c chia thanh nha khoa hoc va nhng ngi
ngoai ao, t o nhng ngi ngoai ao cn phai hoc
mt s kin thc, cng cu v.v... t cac nha khoa hoc.
Quan im o ch ung trong khoang mt th ky trc
y. Ngay nay, a s con ngi trong xa hi hin ai
u la nhng chuyn gia vi kin thc chuyn mn cao,
co cac cng cu va ca nhng quan tm ring. Ngay ca
cac nha khoa hoc cung c chia thanh nhiu phn
nganh nho, cu th n mc mt nha vt ly thuc phn
nganh nay nhiu khi khng hiu thu ao tt ca kin
thc cua mt phn nganh vt ly khac. Mt nhn vin
k toan chi ph cung la mt nha khoa hoc nh mt nha
sinh vt hoc, trn phng din anh ta co mt nganh kin
thc ring, vi nhng gia nh, nhng mi quan tm va
ngn ng chuyn nganh c s dung mt cach ring
bit. co tnh hiu qua, cng vic cua nhng ngi lao
ng tri thc phai c hiu bi nhng ngi khac.
Mt ngi co kin thc lun c ky vong chu trach nhim
lam cho ngi khac hiu mnh. Vic cho rng nhng ngi
ngoai ao cn n lc hiu mnh, hay ch trnh bay vi
100
mt s t nhng ngi ng s ngang hang u b coi la

nhng thai t phu hm hnh cua ngi lao ng tri thc.
Ngay ca trong trng ai hoc hay cac phong nghin cu,
thai nay (rt ph bin hin nay!!!) cung se bin cac chuyn
gia tr thanh v dung, kin thc cua ho tr thanh s thng
thai rm ma thi. Nu ban mun tr thanh mt ngi ong
gop cho t chc mt cach y trach nhim, ban phai quan
tm n tnh kha dung trong san phm cua ban o chnh
la kin thc.
Nhng nha quan ly hiu qua hiu rt ro iu nay. Ho lun
c nh hng bi nhu cu tm hiu xem nhng ngi
khac cn g, thy g, va hiu g. Nha quan ly hiu qua t
ra cu hoi vi cp trn, cp di, va nht la vi ng nghip
trong cac b phn khac cua t chc: Anh yu cu ti co
ong gop g am bao s ong gop cua chnh anh cho t
chc? Khi nao va bng cach nao anh cn s ong gop cua
ti? Di dang nao?.
Chng han, nu mt nhn vin k toan chi ph t ra
nhng cu hoi nh trn, ho se sm nhn ra iu g vn
n gian vi ho song lai khng n gian i vi nhng
ngi khac. Hoc ho se bit nhng con s k toan nao
quan trong vi ho song lai khng h lin quan n
nhng ngi trong b phn san xut, va ngc lai,
nhng con s ho khng quan tm nhng lai rt cn cho
nhng ngi tham gia vao quy trnh san xut.
Tng t, trong mt cng ty dc phm, mt nha sinh
hoa hoc nu t ra cu hoi tng t se bit rng cac
kt qua nghin cu cua ho cn trnh bay theo ngn ng
y khoa th bac s mi co th hiu va s dung c. Khi
101
la nh vy y. Vy tai sao t o n nay ng vn cha
chnh tr c bit cua no, thit lp quan h vi nhng
lam g ca?.
ngh s co anh hng nht... Tt nhin khng phai la
H s nhn vin th hai c m ra sau o. Mt cu in
ng ta hoan toan thanh cng trong cac quan h vi Quc
thoai n mt quan ly mt thanh ph khac, Chao ng
hi, song ng ta a lam iu nay tt hn bt c ngi
Smith, chu tch goi t New York y. Ti bit ng a
tin nhim nao cua mnh.
ngh cho mt nhn vin tn Dick Roe mt cng vic
Cu chuyn cua McNamara cho thy v tr trong t chc
anh nay hoc thm v k toan ca hang. Sau o ng a
cua mt ca nhn cang cao th anh hng cua mi trng
lam iu nay, va hm nay ti goi in khen ngi ng
bn ngoai i vi s ong gop cua anh ta cang ln. Trong
trong vic phat trin cac nhn vin tre cua chung ta.
mi trng bn ngoai t chc, khng ai co th t do di
Vin CEO nay ch tai v vai nm ri ngh hu. Nhng n
chuyn theo cach ma ho mun.
nay, tc la 10-15 nm sau o, nhng ngi k nhim ng
Co le khuyt im ln nht cua cac chu tch cac trng
(trong o nhiu ngi cha tng gp hay lam vic vi ng)
ai hoc My hin nay la vic ho lun tp trung n lc va
vn tha nhn va gn s phat trin, thanh cng cua cng
quan tm vao cac cng vic ni b: hanh chnh, thu tin
ty vi thi gian cm quyn cua ng ta.
v.v... Khng ai trong s ho c t do thit lp cac
Cung chnh cu hoi Ti co th ong gop c g? a
quan h, lin lac thch ang vi sinh vin nhng
giai thch phn ln tnh hiu qua trong cng vic cua
khach hang cua t chc. iu nay khin sinh vin tr
B trng Quc phong Robert McNamara ng nay vn
nn xa la vi nha trng, la mt trong nhng nguyn
khng h c chun b g cho cng vic nay, trc o
nhn khin ho bt man, va a gop phn gy nn nhng
ng ta lam cng ty Ford, ri c Tng thng Kennedy
cuc gy ri, nh ai hoc California nm 1965.
b nhim vao mt v tr co th noi la gai goc nht trong

Ni cac. McNamara vn khng quan tm n chnh tr
trc o, thoat tin ng ta mun y cac quan h vi
98
LAM SAO CAC CHUYN GIA TR NN HIU QUA
Ngh vin cho cac thuc cp cua mnh. Nhng ch sau
i vi nhng ngi lao ng tri thc, vic tp trung va
vai tun ng hiu rng B trng Quc phong cn co
hng v s ong gop la rt quan trong. Nhng ngi nay
s h tr va hiu bit t Ngh vin. T o ng t buc
khng san xut ra mt san phm, ho tao ra y tng, khai
mnh phai lam nhng vic, vn rt kho khn i vi mt
nim, thng tin v.v... Noi chung ho la nhng chuyn gia. Ho
ngi phi chnh tr va ngai xut hin trc cng
ch hiu qua khi lam tt mt cng vic cu th, tc la khi c
chung, nh: lam quen vi Ngh vin va nhng sinh hoat
chuyn mn hoa. Tuy nhin, kt qua lao ng cua ho cn

99
cung hiu ngi nay sm mun se gp sai lm trong cac cng
mt ngi co tnh cach hng ngoai, si ni, liu lnh.
vic mi.
ng ta lam vic v tr nay mt cach hai long, khng
o chnh la ly do cho s tht bai cua nhiu ngi co
mong mun mnh tr thanh CEO. Tuy nhin, khi ngi
kha nng trong Ni cac chin tranh cua My hi Th
CEO kia t ngt qua i khi mi ngoai 50 tui, ng phai
chin th II. Cng vic Washington mang tnh chnh
nhn trach nhim dn dt cng ty nay.
tr, hay vic nhng ngi vn rt xut sc nay bng
Vin CEO mi vn la dn tai chnh k toan, ng quen
nhin cam thy mnh ch la mt chic inh c trong
thuc va thoai mai vi cac con s hn la con ngi!
b may la nhng ly do ph bin cho tht bai cua ho.
Nhng khi tr thanh CEO, ng ta t t cho mnh cu
Rt nhiu ngi a th hin tnh hiu qua cao trong cng
hoi, iu g ma mnh co th lam va khng thanh vin
vic mc du ho khng h quan tm n chnh tr, va
nao khac trong cng ty lam c ma tao ra s khac
cung cha tng lam vic trong mt t chc ln. Robert
bit cho cng ty?. Tra li cu hoi nay, ng i n kt
E. Sherwood, mt quan ly cc ky hiu qua trong Vn
lun: ong gop ln nht ng ta co th lam c la phat
phong thng tin Chin tranh (cung la tac gia cua mt
trin cac nha quan ly cho cng ty trong tng lai. Vn
trong nhng cun sach su sc nht v tnh hiu qua
d cng ty nay lun t hao v chnh sach phat trin can
trong quyn lc cun Roosevelt va Hopkins, New York,
b quan ly cua ho. Nhng ngi CEO mi ly lun
Harper & Row, 1948) trc o ch la mt nha vit kch
chnh sach tt la cha u. ong gop cua ti phai la lam
ban: t chc ma ng ta tng lam vic ch la... cai ban
sao cho chnh sach o tr thanh hin thc.
lam vic va cai may anh ch cua chnh ng ta!
T o tr i cho n khi ng ta kt thuc nhim ky, c
Nhng ngi thanh cng trong Ni cac chin tranh noi trn
ba ln mt tun, vao gi sau ba n tra, ng ghe
lun tp trung n lc hng v s ong gop, cng hin. Kt
ngang phong nhn s va ly ra ngu nhin tam n
qua la ho thay i ca nhng vic ho lam va iu ho quan
mi h s cua cac nhn vin tre. V phong lam vic
tm trong cng vic. Nhng ngi tht bai rt c gng lam
cua mnh, ng lt nhanh qua h s u tin va goi
vic, song ho khng nhn thy nhu cu phai nh hng
i n thoa i cho s p cu a nhn vin o , Cha o ng
lai cac n lc cua ho.
Robertson, ti la chu tch cng ty goi t New York y.
96
Mt v du thanh cng in hnh la mt CEO cua mt
ng co mt nhn vin tre tn Joe Jones phai khng? Co
mang li cac ca hang ban le, ng nay a bc vao
phai sau thang trc chnh ng a ngh sp xp anh
la tui 60. Trong sut hn hai chuc nm, ng ta lam
nay vao mt cng vic sao cho anh ta co th hoc thm
pho giam c y, di quyn mt CEO tre tui hn,
mt s kinh nghim ban hang khng? Hnh nh ung
97
phng. Tuy nhin, mai n gn y cac chnh sach cua
tranh lun si ni cho n khi tm ra mt giai phap mi
B Nng nghip vn dao ng qua lai gia hai cam kt
tt hn cho vn a nu ra.
gia tr noi trn, kt qua la b nay a tiu tn mt s
Thc ra cu chuyn din ra nh sau: ba y ta Bryan a
lng tin khng nho.
tng phuc vu bnh vin nay t rt lu. Ba khng phai
Cui cung, t chc la mt phng tin vt qua cac
la mt y ta xut sc, thm ch cha tng lam quan ly.
han ch cua ca nhn. Mt t chc khng co kha nng tn
Tuy nhin, khi lam vic, chm soc bnh nhn, ba lun
tai lu dai la mt t chc tht bai. Do o, mt t chc ngay
t ra cu hoi, Liu chung ta a lam ht nhng g co
hm nay cn tao ra c nhng con ngi co th iu hanh
th v bnh nhn nay cha?. Cac bnh nhn ma ba
no trong tng lai. T chc cn lam mi ngun vn con ngi
chm soc lun bnh phuc mau chong. Qua thi gian, ca
cua no, lin tuc phat trin ngun lc nay. Cac th h tip
bnh vin a hoc theo cach lam vic cua ba, lun t
theo, ng trn vai nhng ngi tin nhim, cn tha
ra cu hoi, Chung ta a thc s ong gop ht sc mnh
hng nhng thanh tu cua th h lao ng trc, tip tuc
cho bnh vin hay cha?.
phat trin chung va t nn mong cho cac th h tip theo.
Kt qua la, du ba y ta Bryan a v hu ca chuc nm
Mt t chc c kh kh gi lai nhng tiu chun v tm
song nhng tiu chun va phong cach lam vic cua ba
nhn, thanh tu, s tuyt hao cua hin tai se dn dn anh
vn anh hng va t ra nhng yu cu cao cho nhng
mt kha nng iu chnh va thch nghi. Va bi moi th lun
ngi ang lam vic, k ca nhng ngi la cp trn cua
lun thay i, t chc o se kho co kha nng tn tai lu dai.
ba.
S tp trung vao ong gop, cng hin cua nha quan ly
Cam kt ong gop chnh la cam kt i vi tnh hiu qua.
chnh la mt cng cu manh trong vic phat trin con ngi.
Khng co cam kt nay, mt ngi lam vic trong t chc se
Con ngi lun lun iu chnh tuy theo mc ngi ta yu
t la di ban thn va nhng ngi cung lam vic, cung nh
cu, ky vong vao ho. Ngi nao hng v s ong gop, cng
lam suy yu chnh t chc o.
hin trong cng vic se lam tng cac tiu chun, tm nhn va
hoai bao cua nhng ngi cung lam vic xung quanh ho.
94
Nguyn nhn ph bin nht cho tht bai cua mt nha quan
ly la vic anh ta thiu kha nng hay khng sn sang thay
Mt vin quan ly bnh vin, trong cuc hop u tin vi
i cho phu hp vi yu cu cua v tr mi. Nhng ngi
cac nhn vin, khi tng rng mt vn kha kho khn
ch tip tuc lam nhng vic ma vi chung anh ta a tng
a c giai quyt, th mt ngi tham d cuc hop cht
thanh cng se d gp tht bai trong nhng cng vic mi.
t ra cu hoi Liu cach giai quyt nay a lam hai long
Khng ch co kt qua thay i, ma tm quan trong tng
ba y ta Bryan cha?. Ngay lp tc, moi ngi bt u
i gia ba khu vc cn at thanh tch cung thay i. Ai

95
cach hiu qua. Tuy nhin, nh v pho chu tch va nhn
Mt v du la thanh tch hoat ng (chnh xac la thanh
ra tim nng ln nht cua phong: la mt lc lng ban
tch kem) cua hang Hang khng Quc gia Anh. Hang
hang cho tt ca cac dch vu cua ngn hang. Di s
hang khng nay va c coi la mt doanh nghip, va
lanh ao cua ng ta, phong nay, vn trc kia ch co
la mt cng cu cua Chnh phu Anh va khi Thnh vng
cng vic giy t, nay tr thanh mt lc lng marketing
chung. Tuy nhin, trn thc t th no chu yu hoat ng
hiu qua cho ngn hang.
nui sng nganh cng nghip may bay cua nc Anh.
Nha quan ly khng t ra cu hoi, Ti co th ong gop

c g? co kha nng khng ch t ra muc tiu thp, ma
con co th co nhng muc tiu sai lm na. Hn na, ho co
th nh ngha s cng hin theo mt cach qua han hep.
S ong gop, cng hin, nh hai v du trn minh hoa,
B ging xe gia ba quan im khac nhau v kt qua

trc tip, hang nay a co thanh tch kem coi trn ca ba
phng din k trn.
Cac kt qua trc tip lun n trc tin, chung quan trong
trong vic duy tr mt t chc nh tm quan trong cua
calories i vi c th cua con ngi. Nhng bt ky t chc
co th co nhng y ngha khac nhau. T chc nao cung cn
nao cung cn cam kt hng v cac gia tr va thng xuyn
co thanh tch trong ba khu vc chnh: kt qua trc tip, xy
tai khng nh chung, nh c th con ngi cn vitamin va
dng va khng nh cac gia tr, va xy dng phat trin
cht khoang. T chc cn co mt h gia tr, nhng ly do tn
con ngi cua t chc cho tng lai. Khng co kt qua mt
tai cua no, nu khng sm mun se suy thoai, hn loan.
trong ba khu vc trn se lam t chc suy tan. Do o, ca ba
Trong mt doanh nghip, cam kt gia tr co th v cht lng,
khu vc nay u cn co trong s ong gop cua mi thanh
ky thut, gia ca dch vu v.v... Ging nh kt qua trc tip,
vin, mi nha quan ly. Tm quan trong cua mi khu vc se
cac cam kt nay cung khng phai luc nao cung ro rang.
co s khac bit tuy theo tnh cach va v tr cua mi ngi,

cung nh nhu cu cua t chc.
B Nng nghip My trong nhiu nm b ging xe gia

hai cam kt gia tr khng tng thch nhau mt cam
Kt qua trc tip cua mt t chc d nhn ra, iu nay la
kt v nng sut nng nghip, mt cam kt v trang
mt quy lut. Trong doanh nghip, kt qua trc tip la cac
trai gia nh nh la xng sng cua quc gia. Cam
kt qua kinh t: doanh s va li nhun. Trong mt bnh vin,
kt v nng sut trong nng nghip nhm hng ti mt
kt qua trc tip la s chm soc bnh nhn. Tuy nhin, nh
nn nng nghip c cng nghip hoa vi ky thut cao,
v du v phong ai ly cua ngn hang a noi trn, co khi
nht la vic kinh doanh bun ban san phm nng
kt qua nay cung khng ro rang. Khi ngi ta lung tung v
nghip trn quy m ln; cam kt th hai mang nng tinh
iu nay th se khng th co kt qua tt c.
thn hoai c, ung h s phat trin cua nng dn a
92
93
phong ban cua anh ta ma thi. Thay vao o, anh ta quan
Ti co th thu hut cac nha khoa hoc tre n lam vic
tm n thanh tch, kt qua cua ca t chc. Anh ta hng
vi chung ta. V vy, ng y nhn manh cac vn
s quan tm ra bn ngoai t chc, ni cac kt qua hoat ng
chnh, cac quyt nh va ca nhng tranh cai chnh trong
cua t chc hin hu. Anh ta co xu hng suy ngh v quan
c quan. iu nay i khi gy ra mu thun gia ng
h gia ky nng, chuyn mn, chc nng, phong ban cua
vi nhng ngi khac, nhng ng vn bao v quan im
mnh vi toan th t chc va s mnh cua t chc. Vi ly
cua mnh, iu quan trong vi cac n phm khng phai
do tng t, anh ta cung se suy ngh v khach hang, thn
la chung ta co thch chung hay khng, ma la vic bao
chu, bnh nhn v.v..., vn la nhng ly do tn tai cua t chc.
nhiu nha khoa hoc tre, qua nhng n phm nay se n
Kt qua la cai ma anh ta lam va cach thc anh ta lam se
xin lam vic cho c quan cua chung ta.
hoan toan khac nhau.
90
t ra cu hoi Ti co th ong gop, cng hin g? tc la
Mt c quan khoa hoc cua Chnh phu My a nhn ro
tm kim nhng kha nng cha c s dung trong cng
iu nay vai nm trc y. Vin giam c phu trach
vic. Hin nay, rt nhiu th c coi la thanh tch tt thc
xut ban v hu. ng nay tng co mt tai c quan t
ra ch la cac bong m cua toan b tim nng cng hin.
ngay u thanh lp, tuy nhin ng ta khng la mt nha
Phong ai ly cua mt ngn hang My thng c coi
khoa hoc ma cung khng phai la mt ngi vit bao c
la mt hoat ng sinh ra li nhun nhng nham chan.
ao tao. Cac n phm cua c quan do ng ta phu trach
Nhim vu cua phong nay la lam ai ly ng ky va
thng b ph phan la thiu s sc sao v hoc thut.
chuyn nhng c phiu ly ph. Phong nay lu gi
Ngi thay th ng ta la mt nha khoa hoc vn co nhiu
tn cac c ng, thc hin cac cng vic mang tnh cht
cng trnh, bai vit c cng nhn. T o, cac n phm
k toan v.v... Tt ca oi hoi chnh xac cao, nhng
cua c quan tr nn chuyn nghip hn. Tuy nhin,
may moc va thiu tr tng tng. Ngi ta c quan nim
cng ng khoa hoc (c gia chnh ma n phm nay
nh th cho n khi mt pho chu tch ngn hang t
hng ti) lai khng con chm chu theo doi no na. Mt
ra cu hoi, Phong ai ly co th ong gop g? ng ta
c gia la nha khoa hoc ni ting cui cung a nu ra
nhn ra rng cng vic cua phong ai ly giup ng co
ly do cua vic nay: Ngi giam c cu cua n phm
lin h trc tip vi cac giam c tai chnh cua cac cng
vit cho chung ti, con ngi thay th ng ta vit... nhm
ty khach hang nhng ngi quyt nh vic mua va
vao chung ti.
s dung cac dch vu khac cua ngn hang nh tin gi,
Ngi giam c cu t cu hoi, Ti co th ong gop g
tin vay, u t v.v... Tt nhin, phong ai ly co trach
vao kt qua cua c quan?. Cu tra li cua ng ta la,
nhim thc hin cng vic chuyn mn cua mnh mt
91
3.
TI CO TH ONG GOP
C G?
Nha quan ly hiu qua lun tp trung s quan tm vao

ong gop. Anh ta hng suy ngh v cac muc ch ra.
Cu hoi t ra la Ti co th ong gop g nhm anh hng
n thanh tch va kt qua cua t chc ma ti phuc vu? Sc
ep i vi anh ta la trach nhim.
Vic tp trung vao s ong gop chnh la cha khoa cua
tnh hiu qua trong cng vic (ni dung, cp , tiu
chun va anh hng cua cng vic o), trong quan h
cua mt ngi vi ngi khac (ng nghip, cp trn,
cp di), trong vic s dung cac cng cu nh hi hop,
bao cao.
Hin nay, ai a s moi ngi lai tp trung vao mt hng
khac. Ho quan tm n cac n lc hn la kt qua. Ho lo lng
v nhng cai ma t chc va cp trn n ho, cn phai lam
cho ho. Ho quan tm qua nhiu n nhng thm quyn ma
ho cn co. Kt qua la ho tr nn kem hiu qua.
88
Lanh ao mt cng ty t vn quan tr lun khi u mt

d an t vn bng vic danh vai ngay thm hoi va
tro chuyn vi tng nha quan ly cp cao cua cng ty
thn chu. ng ta thng t ra nhng cu hoi kiu nh
Nh vy, ng/ba a lam g xng ang vi mc lng
ma cng ty tra?. a s ngi c hoi tra li ai loai
nh Ti phu trach phong k toan, hay Ti phu trach
khi ban hang, hay Ti co 850 nhn vin di quyn
quan ly cua mnh... Rt t ngi co cac cu tra li theo
kiu Cng vic cua ti la cung cp thng tin cho cac
nha quan ly cp di ho ra cac quyt nh chnh xac,
Ti chu trach nhim tm ra nhng san phm ma khach
hang co nhu cu trong tng lai, hay Ti phai suy ngh
va chun b cho cac quyt nh ma vin chu tch hi
ng quan tr se xem xet ngay mai.
Ngi nao tp trung vao nhng n lc trong cng vic,
quan tm n thm quyn i vi cp di th thc cht
vn ch la... mt nhn vin cp di, du trn danh ngha
chc danh, v tr cua ngi o co to tat n u i na. Ngc
lai, ngi nao tp trung vao cng hin, ong gop, chu trach
nhim v kt qua cng vic th du anh ta ch la mt nhn
vin tre, anh ta vn la mt quan ly cp cao tht s theo
ung ngha en cua cum t nay. Nhng ngi nh vy t
bt buc ho chu trach nhim vi thanh tch cua ca t chc.
CAM KT CUA NHA QUAN LY

S tp trung, hng v ong gop, cng hin khin nha
quan ly khng ch quan tm n chuyn mn, ky nng hay
89
QUAN LY THI GIAN
du ong gop khng ang k cho hiu qua cng vic. Kt qua
Thi gian la ngun lc khan him nht, va nu no khng
la, tao ra mt sc ep v thi gian nh cach trn se lam anh
c quan ly th nhng ngun lc khac cung se khng c
hng n quy thi gian con lai (ma nha quan ly co th tuy
quan ly. Ngoai ra vic phn tch thi gian va s dung thi
y s dung) va ca cng vic na. Trong vong vai ngay hay
gian la mt phng phap co h thng, d thc hin trong
vai tun, quy thi gian con lai o se b chim mt bi nhng
vic phn tch cng vic va xac nh iu g la thc s quan
vic vun vt mi, nhng vn mi v.v...
trong trong cng vic y.
Nha quan ly hiu qua, thay vao o, cn khi u bng
Bit ro ban thn mnh cu ngan ng c nhm giup
vic xac nh, c lng thc s ho co bao nhiu thi gian
ngi ta at n s thng thai la mt nhim vu kho thc
cua mnh, sau o sp xp chung thanh nhng khoang thi
hin i vi con ngi. Tuy nhin, ai trong chung ta cung
gian lin tuc, khng gian oan. Sau o, nu ho thy mt s
co th thc hin c vic bit ro thi gian cua ban thn
vn anh hng n quy thi gian d tr nay, ho xem xet
nu chung ta thc s mun va quan tm lam iu o. Khi
lai bang theo doi s dung thi gian va loai bo mt s yu
o ban se co nhng bc vng chc trn con ng i ti
cu v thi gian cua nhng hoat ng khng tao ra li ch.
tnh hiu qua trong cng vic.
Nh a noi phn trn, ho hiu rng s ct giam nay khng

bao gi la qua nhiu.
Tt ca moi ngi phai lin tuc quan ly thi gian cua mnh.
Chung ta khng ch nh ky theo doi va phn tch vic s
dung thi gian, ma con t ra nhng han chot v thi gian
cho cac nhim vu quan trong, da trn anh gia sp xp
quy thi gian tuy y s dung.
Mt nha quan ly ma ti bit co hai danh sach theo doi:
Mt danh sach nhng nhim vu khn cp va mt danh
sach nhng vic khng thu v g song bt buc phai lam;
ca hai danh sach u co nhng han chot v thi gian
cu th. Khi nhng thi han o b vi pham, anh ta bit
rng thi gian a khng c quan ly tt va tr nn lang
ph.
86
87
QUAN LY THI GIAN
quan ly cp cao ch co khoang mt phn t tng s thi gian
Chu tch mt ngn hang quan ly thi gian cua ng ta
la ho co th tuy y s dung cho nhng cng vic quan trong,

nhng cng vic thc s ong gop cho t chc, nhng cng
theo cach trn. Vao th Hai va th Sau, ng ta co cac
vic ma v chung ho c tra lng! iu nay ung trong
tai, gp cac khach hang quan trong v.v... Cac bui chiu
moi t chc, va thm ch con ung hn nhng c quan

chnh phu, ni ma nhng yu cu v thi gian danh cho
th Ba, th T va th Nm trng khng xp lch, danh
nhng cng vic v b cao hn nhiu nhng ni khac.
th Ba, th T, th Nm ng ta danh hn giai quyt
Nha quan ly cp cang cao th phn thi gian anh ta co

th kim soat va tuy nghi s dung cang nho lai. T chc cang
ln th cang tn thi gian nhiu cho cac quan h bn trong
hn la cho hoat ng va vn hanh cua no.
cuc hop vi cac ng s, giai quyt cac vn hin
cho nhng vn bt cht nay sinh. Ring ba bui sang

nhng vn quan trong, mi vn trong mt khoang
thi gian 90 phut.
Mt phng phap na la sp xp mt khoang thi gian
lam vic tai nha vao mi bui sang.
V vy, nha quan ly hiu qua cn phai nm chc, tp trung

khoang thi gian t oi ma anh ta co toan quyn s dung. Anh
Mt nha quan ly danh hn 90 phut mi bui sang trc
ta hiu rng mnh cn nhng khoang thi gian lin tuc, u
khng nghe in thoai t bt c ai. Tuy phai lam vic
lu lam mt cng vic nao o, con nhng khoang thi

gian ngn, b gian oan se khng co ch li g.
sm hn, cach nay con tt hn la em vic v nha va
Bc cui cung trong quan ly thi gian, do o, se la vic

tp trung cac khoang thi gian ma s theo doi va phn tch
nhng nha quan ly tui trung nin hoc hn nn
trc o cho thy chung thuc quyn s dung va kim soat
vic em cng vic v nha lam bui ti la mt ly do rt
cua nha quan ly.
t: no giup ban tranh ne, tr hoan vic x ly cng vic
Co nhiu cach lam vic nay. Mt s ngi lam vic

nha mt ngay trong tun, o la cach tp trung thi gian ph
bin i vi ngi lam cng tac bin tp hay nghin cu.
khi i lam vao cng vic, trong mt cn phong tai nha,
lam trong ca bui ti, sau khi n ti xong. Ro rang

i ngu sm va thc dy sm lam vic. Ly do chnh cua
va sp xp thi gian trong ngay lam vic.

Quan trong hn na la cach thc tp trung thi gian. a
s moi ngi thc hin iu nay bng cach dn nhng nhim
Mt s ngi khac sp xp cac cng vic mang tnh cht
vu khng quan trong, nhng nhim vu th cp lai vi nhau,
s vu (hi hop, gp g khach hang...) vao hai ngay cu th

trong tun, va danh bui sang nhng ngay con lai cho
bng cach o xoa bo i nhng khoang trng v thi gian
nhng cng vic oi hoi tp trung thi gian lin tuc, khng
vn u tin (ca trong suy ngh va trong k hoach lam vic)
gian oan.
cho nhng cng vic kem quan trong, nhng vic phai lam
84
gia chung. Cach nay to ra khng my hiu qua. Ngi ta
85
QUAN LY THI GIAN
Nhng vn nay co th c sa cha nhanh hoc chm,
thi ma. Ti nhn ra la khoang thi gian ma ti tp trung
nhng mt khi cac vn a c giai quyt th chung ta
c s chu y la 1 ting ri ng h. Nhiu thi gian
se co c thm rt nhiu thi gian giai quyt cng vic.
hn th ti se lp lai cac y a noi, ma t thi gian hn

th khng u giai quyt mt cng vic quan trong.
TP TRUNG QUY THI GIAN S DUNG
Va c nh th, trong moi cuc gp g sut hai nm gia

ti va vin chu tch ngn hang, hoan toan khng co cac
Nha quan ly theo doi va phn tch vic s dung thi gian,
cuc in thoai n hay b ct ngang bi bt ky ai. ng
sau o n lc quan ly thi gian se co th xac nh c quy
ta noi, Ti a dn th ky khng chuyn in thoai cho
thi gian anh ta co c cho nhng cng vic quan trong.
bt ky ai goi ti trong thi gian nay, tr... tng thng
Noi cach khac, anh ta bit c mnh con bao nhiu thi
va v ti! Moi cuc in thoai u phai ch n khi ti
gian co th tuy nghi s dung cho nhng cng vic quan trong
xong vic, va khi o ti se goi lai hay giai quyt moi vn
o. Va du ban co ct giam cng vic lang ph thi gian n
lin quan. Ti cha thy co vn nao nghim trong
u i na, th quy thi gian nay cung khng phai la nhiu!
n mc khng th ch ni 90 phut ca!
82
Mt nha quan ly thi gian rt hiu qua ma ti tng gp
Khng cn noi dai dong th cac ban cung bit, vi cach
la chu tch cua mt ngn hang ln, ni ti a lam t
lam vic nh th, ch vi cac cuc hop 1 ting ri, 1
vn cho i ngu quan ly cao cp trong sut hai nm
ln/ thang, nha quan ly noi trn vn at c hiu qua
lin. Trong thi gian nay ti gp ng ta mi thang mt
cao hn nhiu nhng ngi hi hop lin min ngay nay
ln, mi ln gp keo dai mt ting ri ng h. Ca ng
qua ngay no.
ta va ti u chun b ky cho cac bui lam vic: lun
Tuy nhin, ngay ca nhng nha quan ly s dung thi gian
lun ch ban mt vn trong mt ln gp. Va trong
cht che nht cung phai buc long danh ra t nht la phn
a s nhng ln gp g, ch sau khoang 1 gi 20 phut
na quy thi gian giai quyt, x ly nhng vic t quan
la ng ta quay qua ti va noi, ng Drucker, ti ngh
trong hn ma du sao vn phai lam: gp g mt s khach
ng co th kt lun va phac thao cac bc cn lam tip
hang quan trong tnh c ghe thm, d mt s bui hop
theo ri y. Va sau ung 1 ting 30 phut k t khi
mang tnh l nghi, ra mt s quyt nh ung ra khng cn
bt u, cuc gp kt thuc, ng ta bt tay tin ti ra v.
n tay ho v.v... va v.v...
Sau khi np lam vic nay din ra khoang mt nm, ti
Ti co quyn nghi ng nhng nha quan ly manh ming
hoi ng ta, Tai sao ng lai quy nh thi gian cho mt
tuyn b rng, hn phn na quy thi gian cua ho la nm
bui lam vic la 1 ting ri?. ng ta tra li, D hiu
trong s kim soat, tuy nghi s dung. Theo ti, cac nha
83
QUAN LY THI GIAN
se tr thanh thit b tao ra in tt nht, tit kim c
bnh cho mt bnh nhn nao o cn nhp vin. B
nht. iu ma cng ty nay cn la mt chin lc v nng
phn tip nhn bnh nhn qua quyt rng hin khng
lng. Cng ty cn quyt nh ba vic kinh doanh
con ging nao trng. Song vin quan ly sm mun th
noi trn canh tranh vi nhau, hay chon mt loai lam
nao cung tm ra c mt vai ging trng. Ly do la b
hng kinh doanh chnh yu, hay phat trin hai trong
phn tip nhn khng c thng bao ngay khi mt
ba loai thanh mt goi nng lng. Cn quyt nh v
bnh nhn va xut vin, trong khi nhng y ta va b
vic phn phi s dung ngun vn cho ba hng kinh
phn tnh vin ph lai bit ro iu nay. B phn tip
doanh nay. Bi cui cung th cng ty vn phai tip cn
nhn bnh nhn ch kim tra s ging bnh con trng
mt th trng, san xut va mt san phm cui cung
vao 5 gi sang hang ngay, trong khi thi im ma bac
nng lng in cho khach hang.
s cho bnh nhn xut vin lai la... gia bui sang, sau
Ba b phn kinh doanh noi trn, vi c cu t chc va
khi bac s kham bnh. Vn v thng tin y c
nhn s ring, u tin rng ring ho se at 75% th phn
giai quyt khng co g kho khn: b phn y ta co trach
nng lng trong thp ky ti. Kt qua la cac cuc hop
nhim a mt ban copy danh sach bnh nhn xut
hanh khng dt trong nhiu nm. Do mi b phn bao
vin cho b phn tip nhn bnh nhn.
cao cho mt thanh vin trong ban giam c, ban giam

c lai phai tip tuc hop. Cui cung, cng ty a hp nht
Khng ch co truc trc thng tin, ma thng tin nhng

dang sai lch cung lam tn thi gian.
ca ba thanh mt t chc di quyn mt nha quan ly
Cac cng ty ch tao thng gp vn vi nhng con
duy nht. T o, tuy vn con nhng cuc tranh lun,
s v san xut, nhng con s nay cn phai c bin
canh tranh trong ni b, song cac quyt nh cn a
dch cho cac nhn vin b phn vn phong s dung.
ra a tr nn ro rang hn. Cac nha quan ly cp cao
B phn san xut thng ch da trn nhng con s
khng con phai tham gia va lam trong tai cho cac cuc
trung bnh iu ma cac k toan vin yu cu. Cac
hop nh trc kia na. Tng thi gian danh cho hi hop
nhn vin vn phong phn tch san xut, ngc lai, cn
gi ch con mt phn so vi trc o.
nhiu hn th: cac con s ti a va ti thiu, ma trn

san xut, s dao ng cua san xut... co c nhng
4. Yu t cui cung lam lang ph thi gian la s truc trc

trong thng tin.
80
thng tin nay ho phai tn hang gi ng h iu

chnh hay suy oan.
Quan ly mt bnh vin ln lin tuc b lam phin bi cac
Vic quan ly thi gian lang ph ch ra nhng nguyn nhn
cuc in thoai t cac bac s, yu cu tm ra mt ging
nu trn: d tha nhn lc, t chc kem, truc trc thng tin.
81
QUAN LY THI GIAN
3. Mt ngun lang ph thi gian na la do t chc kem.

Triu chng cua no la co qua nhiu cuc hop.
Co nhng ngoai l: Mt s b phn trong t chc co

nhim vu... hop, nh Hi ng quan tr cua cac cng ty
V ban cht th cac cuc hop la mt cach giai quyt vn
DuPont va Standard Oil of New Jersey: ho ch hop, nghe
cac t chc thiu hut. Mt ngi khng th va hop
cac yu cu va ra cac quyt nh ma thi. Nhng chnh
va lam vic. Mt t chc ly tng se khng cn cac cuc
nhng cng ty nay cung a t lu nhn ra rng vi mt
hop, o ai cung bit nhng iu cn thit cho cng vic
ly do tng t, nhng thanh vin Hi ng quan tr
cua mnh co th hoan thanh tt cng vic. Ngi ta hi
cung se khng c phep lam bt c iu g ngoai
hop v nhng ngi lam cac vic khac nhau cn phai hp
nhim vu hop va ra quyt nh cua ho.
tac hoan thanh mt nhim vu chung. Ngoai ra kin thc
Nguyn tc la khng bao gi cho cac cuc hop tr thanh
va kinh nghim cn thit trong mt trng hp cu th cung
ngun nhu cu thi gian chu yu. Qua nhiu cuc hop lun
phai c huy ng t mt s ngi, do o cn co nhng
co ngha la mt cng vic ang ra nn lam bi mt ngi/
cuc hop.
mt b phn b trai rng ra trn nhiu ngi/nhiu b phn.
Ngi ta lun co xu hng hop nhiu hn mc cn thit.

Cac t chc lun oi hoi ngi ta cung lam vic vi nhau,
Trach nhim b phn tan, thng tin khng n ung ngi

cn no.
khin i khi nhng c gng cua cac nha khoa hoc hanh vi
Tai mt tp oan nng lng ln, nguyn nhn chnh
ku goi tao ra nhng c hi hp tac tr nn d tha. Tuy
cua bnh hop hanh mang tnh lch s lu i. T u
nhin nu cac thanh vin t chc s dung mt ty l ang k
th ky XX, cac tua-bin hi nc ln a la mt san phm
trong quy thi gian vao vic hi hop th o la du hiu cua
kinh doanh truyn thng cua cng ty, b phn nay hoat
mt t chc kem.
ng c lp, vi nhn vin va phong cach quan ly
Mi cuc hop u keo theo cac cuc gp g, hop nhom
ring. Trong thi gian Th chin II, cng ty nhay vao
nho sau o trin khai, theo doi cac vn a ban trong
lnh vc ng c may bay, lp ra mt b phn san xut
cuc hop chnh ban u. Tt ca u rt tn thi gian. Do
mi. Cui cung, gn y xut hin b phn nng lng
o chung cn phai c nh hng. Mt cuc hop khng
nguyn t, vn la mt chi nhanh cua phong th nghim
co nh hng khng nhng ch tn thi gian ma con la mt
nghin cu cua cng ty, do o co lin h t nhiu v t
iu nguy hai. Trn tt ca, hi hop khng nn tr thanh mt
chc vi phong th nghim o.
quy lut ma phai la mt ngoai l. Mt t chc ma cac thanh
Hin tai ba ngun nng lng noi trn khng con tach
vin gp g, hop hanh qua nhiu la mt t chc lang ph
bit ma gn kt vi nhau, phu thuc va b sung cho
thi gian do yu kem trong khu t chc.
nhau. Tuy trng hp cu th ma mt trong ba ngun
78
79
QUAN LY THI GIAN
ht se c a vao mt tai khoan treo tam thi, khng
Lam th nao bit chung ta ang sp xp qua d tha
cn phai tra lai.
nhn lc? Nu nhng ngi lanh ao, quan ly danh mt
Nhiu nm trc y, khi ti bt u lam t vn, ti
phn ang k thi gian (chng han hn 1/10 quy thi gian
phai hoc cach phn bit mt nha may c quan ly tt
cua ho) vao cac vn lin quan n quan h con ngi,
vi mt nha may c quan ly ti ngay ca khi cha bit
cac tranh chp, bt ng ca nhn v.v... th gn nh chc
nganh ngh san xut cua nha may o. Ti sm nhn

ra rng nha may quan ly tt la mt ni yn lng, nham
chan, khng co g hp dn xay ra v moi khung
hoang a c d bao va chuyn i thanh nhng
cng vic thng nht cua moi ngi. Nhng iu gy
chu y mt nha may c quan ly tt la cac quyt nh
cho tng lai, ch khng phai la nhng quyt nh giai
quyt cac vn tn ong trong qua kh.
2. S lang ph thi gian thng bt ngun t vic b tr
d tha nhn lc.
Mt bai toan cho hoc sinh cp I nh sau: Nu hai ngi
th ao trong hai ngay c mt con mng th bn
ngi th se mt my ngay ao con mng tng
t?. Trong trng hoc, cu tra li chnh xac se la mt
chn la y co s d tha nhn lc. Noi mt cach hnh

anh, moi ngi ang dm chn ln nhau. Nhn lc khi o
khng con la phng tin, ma tr thanh mt lc can cho cng
vic. Trong mt t chc tinh gon, moi ngi co khng gian
cn thit lam vic ma khng va cham nhau, ng thi
co th lam vic ma khng phai mt thi gian giai thch cng
vic cho nhng ngi lin quan.
Ly do cua s b tr qua nhiu nhn lc lun la cac quan
im ai loai nh chung ta cn co mt chuyn gia (v
nhit ng lc hoc, ban quyn, kinh t...) trong i ngu
cua mnh. Ngi chuyn gia o co th t hoc hu nh
khng c s dung, song anh ta lun phai co mt
o khi chung ta cn, va anh ta cn c lam quen
vi cac vn cua nhom, co mt va la thanh vin cua
nhom t u. Thc t th ngi ta ch cn co trong i
ngu nhng kin thc va ky nng cn thit cho cng vic
ngay. Tuy nhin i vi cng vic thc t th cu tra
hng ngay ma thi. Cac chuyn gia, chuyn vin vi vai
li ung phai la bn ngay, nu khng mun noi la
tro t vn trong mt s dp nao o nn bn ngoai
khng bao gi xong.
nhom/t chc. Nh th se tit kim chi ph hn nhiu
i khi s thiu nhn lc lam anh hng n kt qua cng

vic. Tuy nhin, iu thng xay ra hn la vic i ngu lao
so vi vic sp xp ho tr thanh mt thanh vin bn

trong t chc.
ng ln qua mc cn thit, do o ho cn danh nhiu thi

gian hn tng tac, trao i vi nhau, thay v lam vic.
76
77
QUAN LY THI GIAN
hoi o. Cac nha quan ly con cn quan tm n s lang ph
lam mt bao cao va d oan thu nhp cho ca nm. Khi
thi gian do quan tr yu kem trong t chc. Quan tr kem
bc vao quy 4, ca cng ty hi ha, khn trng lam sao
lam lang ph thi gian cua tt ca moi ngi, nht la cua nha
cho khp vi nhng d oan cua Ban lanh ao noi trn.
quan ly.
Moi ngi u rt lung tung. Tht ra khng co g kho

giai quyt khung hoang kiu nay: Thay v a ra
1. Nhim vu u tin la xac nh nhng cng vic gy lang

ph thi gian, xay ra do thiu h thng hay thiu s sp xp,
d oan. Cn tm ra nhng khung hoang lp i lp lai hang
nm. Mt khung hoang xay ra n ln th hai la mt khung
hoang khng c phep xay ra thm mt ln nao na!
d bao kt qua ca nm linh hoat, trong mt mc gii

han nao o iu nay vn co th lam hai long ca Hi
ng quan tr, c ng va cng ng tai chnh. Va nh
th, mt khung hoang trong quy 4 co th c giai
Cac vn v lu kho ma doanh nghip nao cung gp
quyt nhe nhang, thm ch kt qua kinh doanh quy 4
hang nm thuc vao loai khung hoang noi trn. Ngay
con tt hn, do moi ngi khng phai mt thi gian vao
ca vi cng ngh thng tin va chi ph nhiu hn, hin

cung khng co my tin trin trong vn nay.
Cac khung hoang tai din nhiu ln cn c d oan
trc, t o co th ngn nga hay chuyn thanh nhng cng
vic thng nht ma mt nhn vin bnh thng co th x
ly c. Mt cng vic thng nht la cng vic ma ngi
lao ng khng co ky nng cung co th lam c, bi no
th hin di dang h thng, theo trnh t cac bc nht
nh, la kt qua cua vic hoc tp t nhng khung hoang xay
ra trc o. Nhng khung hoang tai din nhiu ln khng
ch anh hng n mt b phn nao o, ma anh hng n
tt ca moi ngi trong t chc.
V du, hang nm mt cng ty u gp mt vn tng
t vao u thang 12. Cng ty kinh doanh theo mua vu,
quy 4 thng at doanh thu thp va kho d oan. Tuy
nhin vao gia nm (kt thuc quy 2), ban lanh ao lun
74
mt con s cu th, c nh, Ban lanh ao nn ra mt
vic tnh toan sao cho kt qua phu hp vi d bao cng

nhc trc kia.
Trc khi ng McNamara lam B trng Quc phong,
mt cuc khung hoang tng t cung xay ra B nay
vao thi gian u nm, trc khi kt thuc nm tai chnh
vao ngay 30-6. Tt ca cac nha quan ly, ca qun s va
dn s B Quc phong u lam moi cach trong hai
thang 5 va 6 nhm tm ra cac khoan chi tiu sao cho
ht s tin ma Ngh vin a ph chun cho nm tai
chnh. Nu khng, ho s rng se phai tra lai ngn sach
a c duyt chi. (Vic chi tiu vao phut chot nay
cung la mt cn bnh kinh nin trong nn kinh t k
hoa c h ho a cu a Lin X). Tuy nhin, B tr n g
McNamara a giai quyt vn nay nhanh chong: cac
khoan ngn sach c ph chun nhng cha s dung
75
QUAN LY THI GIAN
cac ng/ba... vao luc... tai... Nu ng/ba cam thy cn
co xu hng anh gia cao qua mc tm quan trong cua ban
thng tin hay thao lun th co th cung tham gia hop.
thn va d i ti kt lun rng, co rt nhiu vic ch co ban
Tuy nhin, trong bt ky trng hp nao th sau bui hop
thn mi co th lam c! Thm ch nhng nha quan ly hiu
moi ngi cung se nhn c bin ban tom tt cuc hop,
qua nht vn ang lam nhiu vic hoan toan khng cn thit.
cung li yu cu nhn xet cua quy v.
Mt trng hp in hnh chng minh cho s cn thit
Th la thay v tt ca moi ngi u phai d hop sut ca
phai ct bo nhng yu cu khng co li v thi gian la vic
bui chiu, ch cn ba ngi hop cng vi mt th ky
tnh hiu qua cao nht i khi lai xut hin nhng ngi
trong vong khoang mt gi ng h. Moi vic vn c
bnh tt hay tan tt ang lam vic.
giai quyt, va khng ai cam thy b cho ra ra ca.

Rt nhiu ngi hiu ro v nhng yu cu thi gian khng
cn thit va khng co li nh trn, song ho khng dam ct
bo bt nhng yu cu y. n gian la v ho s v tnh ct
bo mt cai g o quan trong. Tuy nhin, thc t la nu ban
co ct bo qua mc va pham sai lm, th sai lm o cung
c sa cha d dang va nhanh chong.
V du, cac tn tng thng My luc mi nhm chc u
chp nhn rt nhiu li mi. Sau o, ng ta cht thy rng
mnh con nhiu vic khac cn lam, va a s nhng li mi
noi trn khng giup ch g cho hiu qua cng vic cua ng
ta ca. Ngay lp tc ng ta loai bo chung va tr nn xa ri
C vn b mt cua Tng thng Roosevelt trong Th chin

th II, ng Harry Hopkins la mt ngi nh vy. B bnh
nng, hu nh khng di chuyn c, ng ta ch lam vic
c 1-2 gi mi ngay, do o ng ta ch co th tp trung
vao nhng vn ct yu nht, bo ra ngoai moi th vun
vt, khng cn thit. Th ma ng ta vn at hiu qua cao
trong cng vic va la ngi co thanh tch cao nht trong
Ni cac chin tranh cua Tng thng Roosevelt.
Trng hp trn tt nhin la mt ngoai l. Song no cho
chung ta thy co th quan ly thi gian cua ban thn nh
th nao nu tht s c gng, cung nh co th loai bo nhng
th tn thi gian ma khng h anh hng n hiu qua o.
qun chung. Tuy nhin, vai tun hoc vai thang sau o,
ng se c bao ch va truyn thng khuyn cao v iu
CT GIAM NHNG VIC LANG PH THI GIAN
nay, va sm mun th v tng thng se tm lai c s cn

bng cn thit gia tnh hiu qua va tn s xut hin trc
cng chung.
Ba cu hoi mang tnh chn oan noi trn se lin quan n

nhng hoat ng lang ph thi gian ma nha quan ly co th
Thc ra, vic ct giam cac yu cu thi gian nho noi trn
kim soat c n mt mc nao o. Bt c nha quan ly
khng ham cha rui ro nhiu lm. Thng thng, chung ta
hay ngi lao ng tri thc nao cung phai t ra nhng cu
72
73
QUAN LY THI GIAN
Tuy nhin, ti lun thy nhiu nha quan ly sau khi theo
tp trung vao nhng phn vic thc s quan trong cua ban
doi vic s dung thi gian lin mau chong co thoi quen y
thn la mt bc tin quan trong n tnh hiu qua trong
vic cho ngi khac. iu nay cung d hiu: khi nhn vao
cng vic.
ban theo doi s dung thi gian noi trn, ngi ta d dang
co cam nhn rng se khng th nao co u thi gian mt
3. Mt nguyn nhn na cua s lang ph thi gian la vic
ngi lam nhng vic ma anh ta cho la quan trong, mun
nha quan ly... lam lang ph thi gian cua ngi khac. iu
lam hay cam kt se lam. Cach duy nht giai quyt tnh
nay hoan toan nm trong pham vi iu chnh cua nha quan
trang nay la... y vic cho ngi khac.
ly va anh ta hoan toan co th loai bo no.
Mt v du vui do giao s C. Northcote Parkinson ch ra

noi rng, cach tt nht thoat khoi mt ng sp kho
a la ban kim cach i cng tac khp th gii lin tuc.
May bay trong trng hp nay c coi nh mt cng
cu quan tr. Tt nhin ban se phai i nhiu, song du
sao ban con tre va nh vy con tt hn la nhn cac cng
vic t mt cp trn mt moi!
Co nhng cuc hop khng nht thit nha quan ly cp cao
phai n d. Co nhng gi thao lun dai dng dc trc khi
ban nhap u tin cua mt nghin cu c thng qua. Hay
trong cac phong th nghim, nhiu khi cac nha vt ly hang
u phai ngi vit mt ban thng cao, trong khi xung quanh
ng ta con rt nhiu ngi co th vit bng th ngn ng
d hiu hn, ma ho cung la nhng ngi co kin thc v vt
ly. Tom lai, mt phn ang k cng vic cua nha quan ly
thc ra co th c lam d dang bi nhng ngi khac, va
do o chung nn c chuyn cho nhng ngi khac.
Hnh thc lang ph nay khng co triu chng, song vn

co nhiu cach nhn ra no. Mt trong s o la hoi thng ngi
khac, Ti co lam g lang ph thi gian cua ban khng?. t
cu hoi o mt cach nghim tuc va thng thn chnh la mt
du hiu cua tnh hiu qua.
Cn lu y rng, cach thc ma mt nha quan ly thc hin
cng vic co th lam lang ph thi gian cua ngi khac.
Giam c tai chnh cua mt t chc ln khng bit ro
rng, cac cuc hop trong vn phong cua ng ta rt lang
ph thi gian: tt ca cac cp di u phai d hop du
tai bui hop la g i na. Qua nhiu ngi n d
hop, ai trong s ho cung c to ra quan tm va t mt
hai cu hoi; kt qua la co rt nhiu cu hoi khng h
lin quan g ca. Ngi giam c tai chnh ch bit y
la s lang ph thi gian cho n khi ng ta hoi thng
cp di, va nhng ngi c hoi xac nhn ung nh
vy. Trc y, ng ta mi ht moi ngi v ngai rng
ngi khng c mi hop se khng hai long v b cho
Uy nhim la khai nim thng b hiu lm. Tuy nhin
ra ra. Nay iu chnh, trc khi hop ng ta gi thng
gat bo nhng cng vic ma ngi khac co th lam c
bao cho nhng ngi con lai nh sau, Ti se hop vi
70
71
QUAN LY THI GIAN
Cach thc theo doi va ghi chep vic s dung thi gian
Khng vi moi hoat ng khng ong gop g cho t chc
khng quan trong. Mt s nha quan ly t lam iu nay,
hay ca nhn ban.
mt s khac nh th ky lam h. iu quan trong la phai
Ngi giam c hay phai i n ti vi khach hang, cp
theo doi thi gian cht che, vao ngay luc cac s kin
di v.v... trong v du phn trn, khi ngi lai phn tch
din ra, ch khng phai la da vao tr nh sau o.
t m tng trng hp, nhn ra rng t nht la mt phn
Nhiu nha quan ly theo doi bng cac s ghi chep, hang
ba s ba n ti o se vn din ra tt ep nu ng ta
thang ho u xem lai. Hoc ti thiu la hai ln mt nm, mi
hay cac nha quan ly cao cp cua cng ty khng n d.
ln ho theo doi cach s dung thi gian trong 3-4 tun lin
ng ta con kham pha ra rng, nhiu khi s chp nhn
tuc, t o co nhng iu chnh hp ly nu cn. Tuy nhin,
li mi cua mnh chng h c... chu nhn cua ba
hu ht moi ngi u thy rng lu lu ho lai sa a vao
tic mong i, bi ho ch mi cho phai phep ma thi!
vic lang ph thi gian. Ro rang s dung thi gian hiu qua
oi hoi s tp trung chu y lin tuc.
Bc tip theo la quan ly thi gian mt cach co h thng.
Cn xac nh cac hoat ng lang ph thi gian, khng sinh
2. Cu hoi tip theo cn t ra la Hoat ng nao co th

cho ngi khac lam ma hiu qua vn tng t, nu khng
mun noi la tt hn?.
li, sau o c loai bo chung. lam vic nay, cn t ra mt
Chu tch mt cng ty nhn thy rng, mt phn ba s
s cu hoi mang tnh cht chn oan sau y.
li mi i d tic hay n ti u ghi tn cng ty, tc la
1. u tin, ban cn xac nh va loai bo nhng vic khng

cn lam, nhng vic lang ph thi gian va hoan toan khng
tao ra kt qua g ca. Hay t cu hoi sau vi moi hoat ng
trong bang theo doi cua ban: iu g se xay ra nu ti khng
lam vic nay?. Nu cu tra li la Chng co g xay ra ca
th ng nhin cn loai bo vic o.
iu ang ngac nhin la i vi nhiu ngi bn rn, co
nhng vic ma ho hoan toan khng thch lam hay lam tt,
th ma ho vn phai chu ng t nm nay qua nm khac:
nhng bai din vn lin min, cac ba n ti vi khach
hang... Tt ca nhng iu ban cn lam la phai hoc cach noi
68
ai trong s cac cp quan ly cp cao cung co th i d

c.
Ngi ta a noi nhiu v uy nhim trong quan tr. a
s nha quan ly cac t chc ln u hay c thuyt giao
v iu nay! Tuy nhin, nhng thuyt giang o khng co my
kt qua, n gian la v khai nim uy nhim khng co y
ngha ro rang. Nu no ngha la ai o se phai lam mt phn
vic cua ti th ro rang la sai, v ai cung c tra lng
hoan thanh phn vic cua mnh ma thi. Con nu uy nhim
ham y nha quan ly li bing nht la nha quan ly tt nht,
th cung ht sc v ly.
69
QUAN LY THI GIAN
vi ngun lc la con ngi, oi hoi rt nhiu thi gian, suy
ma vic quan ly thi gian cang tr nn quan trong i vi
ngh va cn nhc.
nha quan ly. Tuy nhin, quan ly thi gian th trc ht
Co mt cu ngan ng ng u, Cai g ma ngi ta khng

co trong i chn th ngi ta se co trong cai u. Cu nay
cn bit thi gian i v u, tc thi gian c s dung

nh th nao!
co th coi nh mt cach din giai cua nh lut bao toan nng

lng, hay lut bao toan thi gian. Chung ta cang giam
CHN OAN VIC S DUNG THI GIAN
nhiu thi gian danh cho i chn cac cng vic chn
tay, th chung ta cang phai danh nhiu thi gian cho cai
Chung ta u a nhn ra rng, quan ly thi gian th
u cng vic lin quan n kin thc. Cng vic cua
trc ht cn theo doi vic s dung thi gian tc la phai
nhng lao ng ph thng cang d th cng vic cua nhng
bit ro thc s thi gian cua ban i v u. Cu th i vi
ngi lao ng tri thc cang nng n hn. Ban khng th
cac cng vic lao ng chn tay (bao gm ca lao ng co ky
ly kin thc ra khoi cng vic, kin thc cn phai c t
nng va khng cn ky nng), t u th ky 21 ngi ta a
tr lai u o, vi s lng ln hn.
bit cach theo doi, ghi lai thi gian cn thit hoan thanh
Yu cu v thi gian i vi ngi lao ng tri thc khng
mt cng vic cu th. Ngay nay co le khng con quc gia
h giam. Ngi lao ng ph thng nay ch con lam 40h/
nao lai khng ap dung nhng phng phap tng t trong
tun va sp ti co th ch con 35h/tun, vi i sng ngay
vic theo doi thi gian mt cach h thng.
mt tt hn. Tuy nhin i lai, thi gian lam vic cua ngi
Tuy nhin, chung ta a ap dung s hiu bit nay vao cac
lao ng tri thc se tng ln. S khan him thi gian i vi
cng vic ma thi gian khng tht s quan trong. Trong lao
nhng ngi nay cung se tr nn ti t hn bao gi ht.
ng chn tay, s khac bit gia s dung hiu qua va lang
Gn y ngi ta tranh lun rt nhiu v ly do tai sao
ph thi gian chu yu la chi ph va hiu nng. Trong khi o,
kinh t Anh tr nn tut hu sau Th chin th II. Mt
cac cng vic cua ngi lao ng tri thc va cua nha quan
trong cac ly do la vic doanh nhn Anh mun ngh ngi
ly mi lin h cht che vi thi gian: s khac bit gia s
va lam vic t thi gian nh cng nhn cua ho. Ma iu
dung hiu qua va lang ph thi gian chnh la tnh hiu qua
nay lai ch co th chp nhn c nu ho tip tuc nhng
va kt qua cng vic.
l li kinh doanh cu va ne tranh thay i, cai tin!

Do nhng ly do trn y (yu cu cua t chc, yu cu v
nhn s, nhu cu thi gian danh cho thay i va cai tin)
66
V vy, bc u tin trong vic hnh thanh tnh hiu qua

cua nha quan ly la phai theo doi, ghi chep cach s dung thi
gian thc t.
67
QUAN LY THI GIAN
Cang co nhiu ngi trong t chc th cang co nhiu quyt
Giam c mt vin nghin cu cua Chnh phu (My) a
nh lin quan n nhn s loai quyt nh lun oi hoi
nhn ra iu nay khi mt phu ta ky cu cua ng ta cn
nhiu thi gian. Trong cac nha quan ly ma ti co dp gp g
phai c cho ngh. Ngi nay a hn 50 tui va tng
va lam vic, co ngi ra quyt nh nhanh, co ngi ra quyt
lam vic y sut i lam vic cua mnh! Sau nhiu
nh chm, song ring vi cac quyt nh v nhn s th ho
nm cng hin, kha nng cua ng ta a suy giam va
u lam rt chm rai, va thng quyt nh vai ln trc
khng th tip tuc am ng cng vic c na. Tt
khi thc s cam kt thc hin.
nhin, ng ta co th b sa thai hay giang chc, song vin
Nguyn giam c tp oan ch tao ln nht th gii

General Motors, ng Alfred P. Sloan cha bao gi ra cac
quyt nh v nhn s ngay lp tc. Thng ng ta tn
vai gi ng h a ra mt anh gia tam thi trc
mt. Vai ngay hay vai tun sau, ng ta quay tr lai vn
nhn s o, nh th trc y cha bao gi bit n
vn o vy. Ch khi ng ta co quyt nh ging nhau
v mt ngi hai, ba ln lin tuc th ng ta mi thc s
i theo hng o. Sloan co ting la chon ung ngi
trong cng vic. Khi c hoi v b quyt cua iu nay,
ng noi, Khng co g b mt ca. Ti ch n gian lun
ngh rng, cai tn u tin ma ti la chon se la mt
sai lm, va do o lp lai qua trnh suy ngh, phn tch
mt vai ln na trc khi hanh ng. Tuy nhin, Sloan
cung khng h la mt ngi kin nhn!
Khng co nhiu nha quan ly ra quyt nh v nhn s gioi
nh Sloan. Tuy nhin, tt ca nhng nha quan ly hiu qua
ma ti bit u nhn ra rng, ho cn danh nhiu gi suy
ngh lin tuc, khng gian oan khi quyt nh v nhn s
co c nhng quyt nh chnh xac nht.
64
giam c thy rng iu o se giang mt on nng ln

ngi phu ta kia. Hn na, vin nghin cu cung chu
n ng v bao nhiu nm trung thanh va tn tuy, hiu
qua trong cng vic. Tuy nhin gi ng ta lai ung v
tr quan ly nh hin nay lai cang khng th, v iu o
co th lam suy yu ca t chc.
Vin giam c va ngi pho a suy ngh rt nhiu ma
khng tm ra giai phap. Nhng mt bui ti no, khi ho
ngi lai ba, bn gi ng h lin tuc, giai phap a xut
hin mt giai phap qua sc n gian khin ho ngac
nhin tai sao lai khng ngh ra trc o. o la chuyn
ngi phu ta kia sang mt cng vic khac, khng oi
hoi kha nng quan ly ma ng ta khng con gi c
hin nay.
Cac quyt nh nhn s tn thi gian bi mt ly do n
gian: Chua khng tao ra con ngi nh la nhng ngun lc
cho t chc. Ho khng t nhin thch hp, va vn tuyt i
vi cng vic hay nhim vu, ho cung khng phai la nhng
c may hay nguyn liu chung ta co th ct got, iu chnh
c. Con ngi ch gn nh phu hp vi cng vic ma
thi, trong kha nng tt nht! V th, cng vic hoan thanh
65
QUAN LY THI GIAN
thc lam vic, ly do tai sao cn lam nh vy, sau o mi co
mn, bo qua cac c hi va nhu cu cua t chc. Nhng
th anh gia kt qua cng vic cua ho c. Ro rang iu
qua trnh trao i trn tn thi gian, no cn c thc
nay tn nhiu thi gian hn!
hin mt cach thoai mai, khng vi va, khng b gian
Bi ngi lao ng tri thc t iu chnh va nh hng
oan.
ban thn trong cng vic, anh ta cn hiu ro ngi ta ky vong
Kt hp quan h ca nhn va quan h cng vic oi hoi
g mnh va tai sao lai nh vy. Anh ta cung cn hiu cng
nhiu thi gian. Nu vi va, co th nay sinh mu thun. T
vic cua nhng ngi se s dung kt qua cng vic cua anh
chc nao cung phai da trn s kt hp cua hai quan h
ta. hiu c nhng iu o, anh ta cn nhiu thng tin,
nay. Cang co nhiu ngi trong t chc th thi gian ho danh
thao lun, hng dn tt ca u cn thi gian. Ngc vi
cho cac quan h, tng tac vi nhau lai cang tng, ng thi
suy ngh thng thng, yu cu thi gian cua anh ta khng
thi gian danh cho cng vic se t i.
ch c t ln cp trn ma con ln ca cac ng nghip na.
Cac ly thuyt quan tr noi n khai nim bin kim
Ngoai ra, ngi lao ng tri thc con cn danh thi gian
soat, theo o mt ca nhn ch co th quan ly mt s t
hng tm nhn t cng vic sang kt qua, t chuyn mn
ngi khi ho phai cung lam vic vi nhau (v du, mt k
sang bn ngoai t chc, v anh ta cn tp trung vao kt qua
toan, mt giam c ban hang va mt cng nhn ch tao
va muc tiu cua t chc nu mun at kt qua va thanh tch
cn cung lam vic vi nhau co kt qua). Mt khac, cac
cho ban thn.
quan ly ca hang cua mt h thng siu th cac thanh
Cac nha quan ly cp cao danh thi gian nh ky noi

chuyn vi nhng ngi lao ng tri thc, thm ch ca
nhng nhn vin mi, t ra nhng cu hoi nh: La
lanh ao, chung ti cn bit g v cng vic cua anh/
ch? Anh/ch mun noi g vi chung ti v t chc nay?
Co c hi nao ma anh/ch thy chung ti cha khai thac?
Cac nguy c? Va noi chung, anh/ch cn bit g thm
v t chc t chung ti?.
Nhng trao i nh vy rt cn thit trong moi loai t
chc. Nu khng, nhng ngi lao ng tri thc se mt
i nhit tnh, hoc ho se hng nng lc ch vao chuyn
62
ph khac nhau khng cn phai lam vic trc tip vi

nhau, do o nhiu quan ly ca hang co th cung bao
cao cho mt pho chu tch phu trach khu vc ma thi,
nh th vn khng vi pham nguyn tc bin kim
soat. Du khai nim noi trn co ung hay khng, chung
ta vn thy rng cang co nhiu ngi lam vic vi nhau
th cang tn nhiu thi gian cho vic quan h va tng
tac hn la cho cng vic va hoan thanh muc tiu.
V th, cac t chc co quy m cang ln th thi gian ma
nha quan ly co c lai cang t i. iu quan trong vi nha
quan ly by gi la bit ro thi gian c s dung nh th
nao va cach quan ly khoang thi gian t oi con lai.
63
QUAN LY THI GIAN
Nhng s lang ph thi gian tng t xay ra vi moi nha
tr nn hiu qua, nhng ngi lao ng tri thc, nht
quan ly khac. Khi mt khach hang quen thuc cua cng ty
la nhng nha quan ly, cn c s dung mt quy thi gian
goi in thoai ti, giam c ban hang khng th noi Ti ang
ln va lin tuc. Nhng khoang thi gian b ct vun bi chuyn
bn, du cu chuyn sp k cua v khach quy o chng co
nay chuyn no rut cuc chng em lai kt qua nao ang k.
g quan trong ca. Giam c bnh vin phai tham gia moi
iu nay c bit ung n trong vic s dung thi gian
cuc hop cua cac b phn di quyn, nu khng mun cac
vi con ngi (gp g nhn vin chng han) mt nhim
bac s, y ta v.v... ngh rng ho b xem nhe. Va moi chuyn
vu trung tm cua nha quan ly. Con ngi la nhng ngi
c din ra ca ngay nh th. Ca nhng ngi khng co trach
lam ban tn thi gian nhiu nht. Ch vai phut noi chuyn
nhim quan ly cung khng thoat khoi nhng vn tng

t, nhng cai ch lam tn thi gian ma chng em lai g cho
hiu qua cng vic cua ho!
vi mt ngi se chng em lai hiu qua g, ban cn mt

khoang thi gian nhiu hn th. Nha quan ly nao tin rng
co th thao lun vi cp di v mt k hoach, mt anh
Nh vy trong cng vic, mt phn kha ln thi gian b
gia thanh tch nao o trong vong 15 phut th qua tht la...
lang ph vao nhng vic ro rang la cn lam nhng lai hu
ang t la di chnh ban thn mnh. Thi gian ti thiu ma
nh khng ong gop, hay ong gop rt t cho hiu qua cng
ban cn t ra la 1 gi ng h. Con trong trng hp gp g
vic. Tuy nhin, a s cng vic cua nha quan ly nu mun
xy dng mt quan h th ban con cn nhiu thi gian
at mc hiu qua ti thiu th u cn mt s lng ln thi
hn na.
gian, va nu khng at mc ti thiu y th ch... lang ph

thi gian va phai bt u tt ca lai t u.
V du, vit mt bao cao cn 6-8h, t nht la cho ban
nhap. Va nu ban danh mi ngay hai ln, mi ln 15
phut trong sut ba tun l, tc la tng cng c 7 gi
ng h cho vic nay, th kt qua at c co le vn
ch la mt t giy trng, cung lm la vai dong nguch
ngoac ma thi. Nhng nu ban khoa ca phong, ct in
thoai va thc s anh vt vi ban bao cao o 5-6 h
lin tuc th co th ban se lam c t ra la mt ban phac
thao hay ban nhap nao o. Sau o, ban co th t t sa
cha dn ban thao nay cho n khi hoan chnh.
60
Quan h vi nhng ngi lao ng tri thc khac cung oi

hoi ban tn nhiu thi gian. Du bt ky ly do g rao can
thm quyn trong cng vic chuyn mn, hay ch n gian
la ngi lao ng tri thc coi trong ban thn mnh hn th
nhng ngi nay cung lam ban tn nhiu thi gian hn hn
so vi nhng ngi lao ng chn tay. Ngoai ra, do ban cht
cng vic cua ho khng th o lng theo nhng thc o
thng thng nh lao ng chn tay, nha quan ly khng
th ch noi vai li ngn gon khi nhn xet v mc hoan
thanh cng vic cua ho. Ngc lai, nha quan ly cn ngi lai
vi ngi lao ng tri thc, cung suy ngh, thao lun v cach
61
QUAN LY THI GIAN
khng thy c sang ti bn ngoai se mau chong mt
khach hang thn quen vi ca nhn mnh mt can
i khai nim v thi gian bn ngoai. Ngay ca trong bong
thip chng em lai li lc g ca, v thc ra nhng n
ti hoan toan, con ngi vn gi c y thc v khng
hang o vn ang c nha may x ly tt! Khi th ky
gian. Nhng du cho vn en sang, th ch sau vai
a cho ng ta bang theo doi vic s dung thi gian
ting ng h trong mt cn phong khoa kn ca, a
thc t, thoat u ng khng tin. Ch sau vai ln nh
s chung ta khng th xac nh chnh xac c bao
vy ng mi hiu ra rng, cn phai tin vao nhng theo
nhiu thi gian a tri qua.
doi thc t hn la ky c trong vic s dung thi gian.
V th, nu ch da vao ky c, chung ta se khng bit thi

gian a c s dung nh th nao.
Co ln ti th hoi mt s ngi co tr nh rt tt th
V vy, nha quan ly hiu qua hiu rng co th quan ly

thi gian hiu qua, trc tin cn bit ro tht s mnh a s
dung thi gian nh th nao.
oan trc cach s dung thi gian cua chnh mnh nh

th nao. Sau o, ti theo doi s chnh xac cua nhng
d oan o trong vai tun hay vai thang, kt qua la
khng bao gi co s ging nhau gia thc t va cach
thc nhng ngi o a ngh v vic ho s dung thi
gian ca!
Nha quan ly lun chu sc ep t vic s dung thi gian

khng hiu qua, lang ph tc nhng khoang thi gian
khng ong gop ch li g ca. Cang v tr cao trong t chc
Chu tch mt cng ty no tin chc rng, ng ta lun chia
th t chc cang co nhng yu cu ln hn v thi gian i
quy thi gian cua mnh lam ba phn: mt phn danh
vi anh ta.
cho cac tr ly cao cp, mt phn danh cho nhng khach

hang quan trong, va phn con lai danh cho cac hoat
ng cng ng. Tuy nhin, cac theo doi v hoat ng
cua ng trong sau tun l lin tuc cho thy... hu nh
ng ta chng h danh bt c thi gian nao cho nhng
vic k trn. o la nhng nhim vu ma ng ta bit mnh
cn phai s dung thi gian; va do o ky c mach bao
ng ta rng thc s ng ta a s dung thi gian vao
chung. Thc t theo doi lai cho thy, ng ta chu yu
dung thi gian can thip vao cac n hang cua cac
58
YU CU V THI GIAN I VI NHA QUAN LY
Lanh ao mt cng ty tng noi vi ti rng, trong sut

hai nm lam CEO, ng ta phai i n ti bn ngoai (vi
khach hang, ng s...) tt ca cac ngay, tr... Giang sinh
va nm mi! Nhng ba n ti o u tn vai gi ng
h, mt s lang ph thi gian ma ng ta khng sao khc
phuc c. L nghi la mt phn trong cng vic, va du
ngi ban ti khng h ao tng g v s ong gop cua
nhng ba n ti y cho cng ty hay cho chnh ban thn
ng ta, ng ta vn c phai co mt trong nhng dp o!
59
QUAN LY THI GIAN
Thi gian cung la mt ngun lc c bit. Trong ba ngun

lc chu yu, thc ra tin bac lai khng phai la th him hoi.
2.
QUAN LY THI GIAN
Le ra chung ta cn bit t lu rng, nhu cu v vn (ch

khng phai la lng cung v vn) mi la cai quyt nh gii
han cua tng trng va cac hoat ng kinh t. Con ngi
ngun lc th ba cung vy: chung ta co th thu nhn
cng, du t khi co c u nhng ngi lao ng gioi. Ring
vi thi gian th khac; ngi ta khng th thu, mua hay kim
Hu ht cac tranh lun v nhim vu cua nha quan ly bt
thm thi gian bng bt ky cach nao.
u vi li khuyn v vic lp k hoach trong cng vic. iu
Lng cung v thi gian la khng i, du nhu cu co tng
nay nghe rt hp ly. Vn duy nht la ch, k hoach
cao bao nhiu i na. Thi gian la v gia, hn na thi gian
lun ch dng lai trn giy t, y tng, khng bao gi tr
se mt i ma khng th ly lai c. V th, chung ta lun
thanh hin thc! K hoach t khi c bin thanh nhng
thiu thi gian.
thanh tu cu th.
Thi gian cung khng th thay th c. Trong nhng gii
Theo quan sat cua ti, nhng nha quan ly hiu qua khng
han nht nh, chung ta co th thay ngun lc nay bng
bao gi khi u vi nhim vu cua ho ma ho khi u vi
ngun lc khac: dung ng thay nhm, dung vn thay lao
thi gian. Ho khng lp k hoach ma trc tin xac nh xem
ng, s dung nhiu kin thc hoc nhiu c bp hn trong
thi gian cua ho i v u, tc la c s dung nh th
cng vic. Nhng se khng co g thay th c thi gian.
nao. Sau o, ho c gng quan ly thi gian hp ly va ct giam
Moi th u cn co thi gian, o la iu kin chung nht.
nhng nhu cu khng cn thit, hay khng sinh li i vi
Moi cng vic u din ra trong bi canh thi gian va s
quy thi gian. Cui cung, ho cung c, hp nht quy thi gian
dung quy thi gian. Tuy nhin, a s moi ngi lai co xu
cua ho vao trong cac n v lin tuc. Quy trnh ba bc
hng coi ngun lc nay la cai g o ng nhin. Cai phn
noi trn la c s cua tnh hiu qua i vi nha quan ly.
bit nha quan ly hiu qua vi nhng ngi khac chnh la
Nha quan ly bit rng, thi gian la mt yu t co han.
s quan tm su sc cua ho danh cho thi gian.
Han ch i vi kt qua cua bt c qua trnh nao cung c
Mc du nh moi sinh vt khac, con ngi co ng h
xac nh bi ngun tai nguyn t oi nht. i vi qua trnh
sinh hoc, anh ta vn thiu y thc ang tin cy v thi
chung ta goi la thanh tu, ngun tai nguyn t oi o chnh
gian; iu nay a c cac chuyn gia tm ly ch ra.
la thi gian.
Nhng ngi b nht trong mt gian phong ong kn,
56
57
CO TH REN LUYN TNH HIU QUA
Ti nh lai cu noi trong tc gin cua c giao day piano
nghip, cp di, im manh cua tnh th; tc la nhng
cho ti khi ti con be Co th khng bao gi em chi nhac
cai ho co th lam, co th tn dung. Ho khng lam vic
Mozart c nh Arthur Schnabel, nhng khng co ly do g
trn nhng im yu; khng khi u bng nhng th
em lai khng chi c cac gam nh ng ta ca. iu ma c
ho khng th lam c.
giao ti qun khng thm vao hay co le iu nay la ng
4. Nha quan ly hiu qua tp trung vao mt s lnh vc chu
nhin vi ba la vic chnh nhng ngi chi dng cm
cht, ni ma hoat ng tt se cho ra kt qua xut sc.
gioi nht cung khng th chi nhac Mozart theo ung cach
Ho t ra cac th t u tin va buc mnh tun thu
ho a tng chi, tr phi ho luyn tp gam hang ngay!
nhng th t y. Ho hiu rng, mnh khng co chon la
Noi cach khac, khng co ly do g ma mt ngi bnh

thng lai khng th luyn tp c mt kha nng nht nh
nao khac ngoai vic lam vic theo th t, hoc la khng

lam g ca.
trong mt thc hanh nao o. Tr nn thanh thao hay iu
5. Cui cung, nha quan ly hiu qua phai a ra c
luyn co th kho khn, do iu nay oi hoi tai nng c bit.
nhng quyt nh hiu qua. Ho bit rng y la mt vn
Song co tnh hiu qua th cai chung ta cn ch la kha nng
v h thng cac bc i ung n theo mt trnh
ma thi.
t ung n. Mt quyt nh hiu qua lun la mt phan
Co tt ca la nm thc hanh nh th nm thoi quen cua

t duy cn phai co tr thanh nha quan ly hiu qua:
quyt da trn cac y kin bt ng hn la ng

thun tuyt i. Ho cung bit ra quyt nh nhanh
chong se d a ti sai lm. Cai cn at c la mt s
1. Nha quan ly hiu qua phai bit thi gian cua ho c

s dung nh th nao. Ho quan ly ngun thi gian t oi
t quyt nh cn ban, la mt chin lc ung n hn

la nhng chin thut vun vt.
mt cach co h thng, lun kim soat c thi gian.

2. Nha quan ly hiu qua tp trung vao nhng ong gop
bn ngoai, hng n lc v kt qua hn la cng vic.
o chnh la nhng yu t cua tnh hiu qua tai cua

cun sach nay.
Ho khi u bng cu hoi Ngi ta ky vong kt qua g

ti? hn la vi cng vic cn hoan thanh, hay cac ky
thut va cng cu.
3. Nha quan ly hiu qua lam vic da trn nhng im
manh im manh cua ban thn ho, cua cp trn, ng
54
55
nim? Hay o la mt ky nng, mt thc hanh ma ta co th
Trong nhng nha quan ly hiu qua ma ti a tng gp
hoc c thng qua vic lp i lp lai mt s hanh ng
va lam vic, co mt s ngi mang phong cach lanh ao,
n gian cu th?
song cung co nhng ngi rt nham chan, chng gy c
Ti a t ra nhng cu hoi nay trong nhiu nm. La mt
s chu y nao trong am ng ca! Tnh cach cua ho a dang:
nha t vn, ti tng lam vic vi nhiu nha quan ly trong
hng ni hay hng ngoai, vui ve, d chu hay lo u, kho
cac t chc. Tnh hiu qua quan trong vi ti trn hai phng
gn, ch ky hay rng rai... Co ngi quan tm rng n nhiu
din. Mt la, mt nha t vn phai co hiu qua, hoc anh ta
tai, nhng cung co nhng ngi ch quan tm n lnh
se chng la g ca, bi anh ta ch co vu kh la kin thc ma
vc hep cua ho ma thi. Co ngi thch s dung phn tch
thi. Hai la, ngay ca nha t vn hiu qua nht cung phai
va logic, ngc lai co ngi chu yu da vao cam nhn va
da vao nhng ngi trong t chc ma anh ta ang t vn
trc giac. Noi chung, nh nhng bac s, giao vin hay ngh
hoan thanh bt c cng vic g. Tnh hiu qua cung nhng
s, cac nha quan ly hiu qua cung rt khac nhau v nhiu
ngi o se quyt nh liu cui cung nha t vn co th ong
mt.
gop va tao ra kt qua hay khng, hay nha t vn ch lam

tng thm chi ph cua t chc ma thi.
Ti sm nhn ra rng khng co tnh cach ca nhn hiu
Cai ma tt ca nhng nha quan ly hiu qua u co la nhng

thc hanh lam cho chnh ho va nhng cai ho co tr nn hiu
qua. Nhng thc hanh o la ging nhau, du cho ho co lam
qua nao ca. Nhng nha quan ly hiu qua ma ti gp co
vic trong t chc nao i na. Mt nha quan ly khng tun
kin thc, tnh cach, quan tm va phong cach lam vic rt
thu nhng thc hanh o se chc chn thiu tnh hiu qua,
khac nhau. Noi chung, ho khac nhau trn hu ht moi phng
du anh ta co kin thc, thng minh, tr tng tng, chuyn
din cua con ngi. im chung duy nht cua ho la kha nng
mn... cao n u i na.
thc hin nhng cng vic mt cach ung n.

6
y la kt qua cua mt cuc tranh lun gia ti vi Giao s Chris Argyris (ai hoc
Yale) trong mt cuc gp mt trng kinh doanh ai hoc Columbia. Giao s
Argyris a ra mi phm cht cua mt nha quan ly thanh cng, trong o co nhng
yu t nh kha nng chu ng cao, thu hiu v s canh tranh v.v... Theo ti, nu
lp lun cua ng ta ung th chung ta se rc ri to, bi tht s khng co nhiu ngi
co nhng phm cht o, ma cung khng ai bit cach nao at c chung. May
mn la ca nhn ti a tng thy nhiu ngi at hiu qua cao trong cng vic ma lai
thiu mt s, thm ch hu ht cac phm cht ma Gs. Argyris a nu. Ngc lai ti
cung tng thy mt s ngi ap ng c nhng phm cht o nhng lai chng h
hiu qua trong cng vic chut nao!
52
Noi cach khac, tnh hiu qua la mt thoi quen, mt tp

hp cac thc hanh. Ma cac thc hanh th lun lun co th
hoc c. Mi trng th chung n gian, mt a tre cung
co th hiu mt thc hanh khng kho khn g. Tuy nhin
lam cho tt, cho thanh thuc th rt kho. Chng han, ban
cn hoc thuc bang cu chng cho n khi cac kt qua n
vi ban tc khc, khng cn ngh ngi, bin chung tr thanh
mt thoi quen n su vao tr oc. iu nay ch co th at c
bng vic luyn tp lin tuc ma thi.
53
ngi hiu v cng ngh hin ai, tnh phc tap cua nn kinh
chnh la mt cng cu giup cho ngun lc co kha nng va
t th gii, va ca cac chnh phu na!
kin thc tao ra kt qua nhiu hn, tt hn.
Ro rang nhng lnh vc trn u qua rng ln vi bt c
V th, tnh hiu qua cn phai c u tin cao, do nhng
ai, k ca khi ngi o ch tp trung vao mt lnh vc ma thi.
nhu cu cua t chc. La cng cu cua nha quan ly nhm
Thm ch cac hoc gia cung ch nghin cu mt vai phn
hng ti thanh tu va kt qua hoat ng, tnh hiu qua
nhanh nho cua mt nganh va khng th bit ht nhng kin
cn c chu y va quan tm hn moi th khac.
thc trong phn con lai cua chnh nganh hoc o.

Tuy nhin, ti khng co y noi rng chung ta khng cn
bit nhng kin thc c ban cua moi lnh vc noi trn!
Mt trong nhng im yu cua thanh nin co hoc vn
CO TH HOC C KHNG?
ngay nay la vic ho bng long t gii han hiu bit cua
Nu tnh hiu qua cung la mt nng khiu bm sinh nh
mnh vao mt lnh vc chuyn mn han hep nao o,
nng khiu hi hoa hay m nhac th chung ta se rc ri to,
khng mun nghin cu thm nhng g bn ngoai lnh
v chung ta bit rng ch mt s rt t ngi co c nhng
vc o. Tt nhin, mt k toan khng cn bit chi tit
nng khiu o. Khi o, chung ta anh phai danh thi gian
v lnh vc quan h con ngi, va mt ky s cung
tm ra nhng ngi co nng khiu o va ao tao ho phat
khng cn bit cach quang cao cho mt thng hiu
trin ti a tai nng cua mnh. Nhng se khng sao tm u
mi. Nhng mt ngi cn phai bit t ra la nhng iu
nhng ngi nh vy cho cac nhim vu quan ly trong xa
c ban nht v cac lnh vc khng phai la chuyn mn
hi ngay nay! Tht s, nu tnh hiu qua la mt nng khiu
cua mnh, v nhng kin thc o vn h tr cho cng
bm sinh nh vy th nn vn minh cua chung ta ngay nay
vic cua ban.
se tr nn d b tn thng hn bao gi ht, bi y la nn
o chnh la c im cua nhng chuyn gia noi chung,

nhng ngi nay tht s cung khng phai la nhiu. Thay
vao o, chung ta phai s dung tt hn nhng ngi ch gioi
v mt mt chuyn mn nao o. iu nay co ngha la tng
tnh hiu qua. Noi cach khac: nu khng tng c lng
cung cua mt ngun tai nguyn nao o th phai tm cach
tng san lng cua ngun tai nguyn o. Tnh hiu qua
50
NHNG, TNH HIU QUA
vn minh cua cac t chc vi quy m ln, cn phu thuc

vao mt lng cung ln cac nha quan ly hiu qua.
Nhng nu nh tnh hiu qua la cai g o co th hoc c
th cac cu hoi cn t ra la: tnh hiu qua gm nhng g?
Cn hoc nhng g tr nn hiu qua? Vic hoc tnh hiu
qua thuc loai hoc nao? o co phai la kin thc mt dang
kin thc cn phai hoc mt cach h thng va qua nhng khai
51
Trn y la bn thc t ma nha quan ly khng thay i
vn dung kha nng cua ho vao cng vic (iu nay se c
c. Chung la nhng iu kin cn thit cho s tn tai cua
trnh bay ky hn trong chng 4). Nhng khng th ky vong
anh ta. Tuy nhin, nha quan ly cn hiu ro rng anh ta cn
at c thanh tch nh mong i bng cach nng cac tiu
co nhng n lc c bit tr nn hiu qua.
chun v kha nng, ch cha noi n vic trng ch vao mt

thin tai nao o nh a noi trn y. Cn m rng pham
LI HA CUA TNH HIU QUA
vi hoat ng cho thanh vin t chc bng cac cng cu lam

vic cua ho, hn la mt bc nhay vot trong kha nng.
Tng cng tnh hiu qua co th la cach thc duy nht
iu tng t cung ap dung vi kin thc. Du ngi ta co
ma chung ta co th hy vong lam tng mc hoan thanh
cn nhng con ngi co kin thc cao hn n u i na
cng vic va thanh tch cua nha quan ly.
th nhng n lc co c iu o vn ln hn nhiu so
Tt nhin chung ta co th s dung nhng ngi vi kha
vi kt qua co c.
nng va kin thc cao hn nhiu, va ti tha nhn rng
Mi lm nm trc y, khi cac nghin cu v hoat
khng th ky vong nhiu vao nhng n lc trong hai lnh
ng cua t chc ln u xut hin, mt s nha thc
vc nay. Nhng chung ta khng th san sinh ra mt th h
hanh tre a cng b cac tiu chun cua mt nha nghin
siu nhn nh vy, ma phai vn hanh t chc vi nhng

con ngi ma chung ta ang co.
Cac sach v v phat trin nha quan ly lun a ra hnh
anh v nha quan tr trong tng lai, vi hang loat ky nng
xut sc, t kha nng phn tch, ra quyt nh, n ky nng
lam vic vi moi ngi, oc sang tao v.v... Dng nh iu
ngi ta mong mun la mt thin tai v moi mt, ma thin
tai th... lun him hoi trn cuc i nay! V vy, chung ta
anh bng long vi nhng con ngi ch gioi v mt kha
canh nao o, va thiu hu ht nhng phm cht cn thit
khac.
cu hoat ng t chc trong tng lai, theo o ho m

ta mt ngi bit va co th lam hu nh moi vic trong
cac lnh vc kin thc cua con ngi. Theo mt nghin
cu, nha nghin cu hoat ng t chc cn co kin thc
nng cao trong khoang 62 nganh khoa hoc t nhin va
nhn vn! Theo ti, nu chung ta co c mt ngi nh
th ma ch s dung nghin cu v mc hang lu
kho hay lp chng trnh san xut cho mt t chc th
tht la mt s ph pham to ln!
Mt s chng trnh phat trin nha quan ly t tham vong
hn cung yu cu ho co kin thc cao trong mt s lnh vc
chu yu nh k toan, nhn s, marketing, gia ca, phn tch
Chung ta se phai hoc cach xy dng t chc sao cho bt
kinh t, cac khoa hoc hanh vi nh tm ly hoc, va mt s
ky ai co kha nng trong mt lnh vc nao o u co kha nng
nganh khoa hoc t nhin! Ngoai ra chung ta con cn nhng
48
49
mang tnh ky thut nay. Vn nm ch cac s kin quan
c trn nhng con s cu th th moi vic a tr nn
trong va lin quan bn ngoai u mang tnh nh tnh,
qua tr loai xe hi Edsel a tht bai trn th trng.
khng th nh lng c. Chung vn cha la nhng d
Nhng s kin tht s quan trong bn ngoai khng phai
kin, bi mt d kin la mt s kin ma ngi ta a xac
la nhng xu hng, ma la nhng thay i trong cac xu
nh, phn loai va trn ht la lam cho no tr nn lin quan.
hng. Chnh chung quyt nh thanh bai trong tng lai
Ngi ta cn co mt khai nim trc khi co th nh tnh.
cua t chc va cac n lc cua no. Tuy nhin nhng thay i
Trc ht cn rut ta t hang loat hin tng khac nhau cua
o cn phai c cam nhn, chung khng th cn o ong
mt kha canh cu th nao o ma ngi ta co th goi tn va
m hay phn loai cu th! May vi tnh la mt c may logic,
sau o nh lng.
o va la im manh va la im yu cua no. Cac s kin
Trng hp s dung thuc an thn thalidomide cho cac
quan trong bn ngoai t chc khng th x ly bi may tnh
phu n mang thai khin cho nhiu tre em ra i b d
hay bt c mt cng cu logic nao. Trong khi o, cam nhn
dang la mt v du in hnh. Khi cac bac s chu u co
cua con ngi, vn khng my logic, lai co th la im manh
c con s thng k rng, s tre em sinh ra vi d tt
va cn thit trong nhng trng hp nay.
tr nn cao hn nhiu so vi bnh thng, n mc chc
Nguy c y la khi nha quan ly coi thng cac thng tin
chn phai co mt nguyn nhn nao mi cho hin tng
khng th x ly theo logic va ngn ng cua may tnh, bo qua
nay th tac hai a xay ra ri! Trong khi o, My, thit
cac s kin ma ch chu y n cac d kin (co c sau khi
hai c ngn nga do ngi ta thy c s thay i
mt s kin a xay ra). Khi lng thng tin s ma may
mang tnh cht nh tnh hin tng nga nhe trn
tnh x ly co th can tr s tip cn thc t cua chung ta!
da sau khi dung thuc t o ho lin h n mt s

kin hoan toan khac bit tng xay ra nhiu nm trc
o; va canh bao khng nn s dung thalidomide na!
46
Co le ri y th may tnh cng cu quan ly hu hiu nht

hin nay se khin nha quan ly y thc c vic xa ri thc
t cua ho, t o danh nhiu thi gian hn cho mi trng
Trng hp xe hi Ford Edsel cung xay ra tng t. Cac
bn ngoai t chc. Con hin tai th chung ta vn ang b
s liu nh tnh co th co c trc khi tung ra mu
hanh ha bi s lam dung qua mc may tnh. Ma may tnh
xe nay u cho thy no se thanh cng. Nhng khng
ch co th x ly cac iu kin, tnh hung a xay ra trc
co con s thng k nao cho thy s thay i nh tnh
o. Nu nha quan ly khng y thc va n lc hng v cam
trong vic chuyn i t quyt nh mua xe hi theo
nhn nhng thay i trong mi trng bn ngoai t chc,
thu nhp sang mua xe hi theo s thch cua khach
th phn bn trong t chc se ngn can anh ta tip cn vi
hang trn th trng My. Va khi thay i nay co th thy
thc t mt cach hoan hao nht.

47
Chnh mi trng bn ngoai la thc t vt ra ngoai s
vi nhau. Nhng mt ng vt phc tap nh con ngi
kim soat cua bn trong t chc. Kt qua thng do ca hai
cn co mt khung xng gn kt cac b phn c th,
phn quyt nh, chng han nh trong chin tranh, khi kt
va hang loat cac c quan khac h hp, tiu hoa, v.v...
qua la do hanh ng va cac quyt nh cua hai bn tham
Trn ht, con ngi cn co b nao va h thn kinh v
chin. Trong kinh doanh co th co nhng n lc nhm tac
cung phc tap. a s cac b phn cua ng vt cao cp
ng ln s thch va gia tr cua khach hang, chng han thng
u phuc vu cho vic vt qua va bu tr cho tnh phc
qua quang cao va khuyn mai. Tr nhng trng hp thiu
tap cua cu truc cung nh s tach bit khoi mi trng
hut trm trong trn th trng nh kinh t thi chin, bao
bn ngoai.
gi khach hang cung la ngi co ting noi cui cung. Tuy
Khng ging nh ng vt, mt t chc la mt b phn
nhin, chnh phn bn trong t chc mi la khu vc gn gui
cua xa hi, no hoan thanh vai tro cua mnh bng nhng ong
nht, ro rang nht vi nha quan ly. Cac quan h, cac vn
gop cho mi trng bn ngoai no. T chc cang ln manh
va cac thach thc cua no anh hng trc tip ln ho
va thanh cng th cac s kin bn trong no cang thu hut s
moi phng din. Nu khng n lc tht s co s tip
quan tm va nng lng cung nh n lc cua nha quan ly,
cn trc tip vi thc t bn ngoai, ho se cang luc cang tr
loai bo nhim vu thc s va tnh hiu qua thc s cua anh
nn phu thuc vao bn trong t chc. Khi thng tin trong
ta trong mi trng bn ngoai.
t chc, s quan tm cua nha quan ly se cang hng v bn

trong nhiu hn.
tin a lam gia tng mt nguy c nay: May vi tnh co th x
La mt san phm xa hi, t chc rt khac mt c ch
ly cac d kin nh lng mt cach chnh xac, vi tc cao.
sinh hoc. Tuy nhin, no vn phat trin theo mt quy lut
Tuy nhin, ngi ta ch co th nh lng nhng g xay ra
iu khin cu truc va kch c cua ng thc vt, o la:
bn trong t chc: chi ph, san xut, bao cao, thng k v.v...
b mt phat trin theo quy m ban knh, trong khi phn
Cac s kin bn ngoai ro rang khng co sn di dang mu
bn trong phat trin nh mt hnh cu. ng vt cang
biu ( may tnh x ly c) cho n khi qua tr khng lam
ln th cang cn nhiu ngun lc cho cac hoat ng va
g c na.
nhim vu ni tai, nh tun hoan, thn kinh v.v...
44
Ngay nay, s ln ngi cua may tnh va cng ngh thng
Ly do cua tnh trang trn khng phai la do kha nng thu
Mi b phn cua amip (sinh vt nho sng trong nc
thp thng tin i vi cac s kin bn ngoai kem hn kha
va t, ch co mt t bao) u tip xuc trc tip vi mi
nng ky thut cua may tnh. Nu o la ly do th chung ta
trng, v th no khng cn cac c quan c bit nao
ch cn y manh nhng n lc v thng k, va ban thn
cam nhn mi trng hay gn kt cac b phn lai
may tnh cung co th giup chung ta rt nhiu trong han ch

45
3. iu kin thc t th ba lam han ch tnh hiu qua cua
kiu toan hoc, t chc cn c th hin nh mt im trong
nha quan ly la vic anh ta thuc v mt t chc. iu nay
khng gian, khng co kch c, quy m. Ngay ca t chc ln
co ngha la anh ta ch tr nn hiu qua nu nh va khi ma
nht cung nho be, cung khng la g ca khi so sanh vi mi
nhng ngi khac s dung nhng g anh ta ong gop. T
trng ma no tn tai.
chc la phng tin nhn sc manh cua ca nhn ln! T
Ngoai ra, khng co kt qua tn tai bn trong t chc. Tt
chc ly kin thc cua anh ta, s dung no nh mt ngun
ca cac kt qua u nm bn ngoai t chc. V du, kt qua
lc, mt s ng vin, va cung nh la tm nhn cua nhng
kinh doanh c tao ra bi khach hang: ngi chuyn chi
lao ng tri thc khac. Cac lao ng tri thc thng t khi
ph ln n lc cua doanh nghip thanh doanh s va li
hoa hp, n khp vi nhau, mi ngi trong s ho co ky nng
nhun thng qua hanh vi mua hang. Trong nn kinh t th
va quan tm ring. Mi ngi cn s dung san phm cua
trng, khach hang ra cac quyt nh nh la mt ngi tiu
ngi khac tao ra.
dung hang hoa/dch vu da trn cung cu th trng. Trong
Thng thng ngi quan trong nht i vi tnh hiu qua
nn kinh t k hoach, chnh phu quyt nh cung cu. Trong
cua mt nha quan ly khng phai la nhng ngi ma anh ta
ca hai trng hp, ngi ra quyt nh vn lun bn
trc tip iu hanh. Ho lai la nhng ngi cp trn, hoc
ngoai doanh nghip.
trong nhng lnh vc khac. Nu nha quan ly khng tip cn
Tng t, kt qua cua mt bnh vin nm bnh nhn,
c vi nhng ngi nay va lam cho s ong gop cua anh
nhng bnh nhn khng phai la mt thanh vin cua bnh
ta tr nn co ch cho ho ln cng vic cua ho, anh ta se khng
vin. Vi ngi bnh, bnh vin ch hin hu khi anh ta
h co tnh hiu qua trong cng vic.
con nm o. Mong mun ln nht cua anh ta la mau

chong... thoat ra khoi bnh vin.
4. Cui cung, nha quan ly thc s bn trong mt t chc.
iu xay ra bn trong t chc la chi ph va n lc. Trong
Moi nha quan ly u coi bn trong t chc la thc t gn
kinh doanh, trung tm li nhun ch la mt cach noi cho
gui, sat sn nht. Cai nhn ra bn ngoai t chc cua ho
ep ma thi, thc cht o la cac trung tm n lc. T chc
thng thin lch, nhiu khi ho khng bit iu g a xay ra
cang t phai tao ra kt qua th cang thc hin tt hn cng
bn ngoai na! Thng tin v vic xay ra bn ngoai thng
vic cua mnh. Tn 100.000 lao ng san xut xe hi hay
n vi nha quan ly qua mt mang loc la cac bao cao, tc
st thep phuc vu nhu cu khach hang ch th hin s kem
mt dang thng tin c x ly trc theo cac tiu chun cua
hoan hao v ky thut ma thi. Cang t ngi, cang t hoat
t chc.
ng bn trong th t chc cang tr nn hoan hao v mt
Tuy nhin, t chc la mt khai nim tru tng. Noi theo
42
ly do tn tai cua no: phuc vu cho mi trng.

43
co th xen vao thi gian cua anh ta, va thc t din ra ung
Vn chnh nm thc t xung quanh nha quan ly. Tr
nh vy. Ma nha quan ly u co th lam g khac c. Khac
phi anh ta chu ng thay i no, bng nhng hanh ng
vi bac s, anh ta chng th tho u ra khoi ca va noi vi
cu th, th dong chay lin tuc cua cac s kin se quyt nh
y ta Trong na gi ti ti khng tip ai u nhe!. in thoai
nhng iu lin quan n anh ta va nhng vic anh ta se
cua anh ta co th reo bt ky luc nao: t khach hang, t sp,
lam.
hay t mt ai o, va na gi ng h cua anh ta tri qua

5
ngay lp tc !
Phu thuc vao dong chay cac s kin noi trn hoan toan
phu hp vi hoan canh lam vic cua mt bac s. Khi hoi bnh
nhn Tai sao ng i kham?, bac s ky vong bnh nhn noi
2. Nha quan ly buc phai tip tuc vn hanh tr phi anh
cho bit iu lin quan n cng vic cua ng ta. Khi bnh
ta thc hin nhng hanh ng tch cc nhm thay i thc
nhn k bnh, ng ta a noi cho bac s bit u la khu vc
t lam vic. My, co s than phin ph bin danh cho cac
u tin, da vao o bac s quyt nh cn phai lam g cho
nha quan ly cp cao rng ho vn tip tuc lam nhng cng
bnh nhn.
vic nh marketing chng han, trong khi ly ra ho phai danh
Trong khi o, cac s kin chng h noi iu g cho nha
nhiu thi gian cho cng vic nh hng doanh nghip hn.
quan ly ca. Nha quan ly trong t chc lin quan n mt
i khi iu nay c giai thch la do cac nha quan ly My
mi trng phc tap hn nhiu. Khng co g chng to cho
u xut thn t cac cng vic chc nng, nn kho bo c
ho bit s kin nao la quan trong va lin quan, s kin nao
thoi quen cng vic ngay ca khi a ln ti v tr quan ly cp
la khng quan trong ca! Noi chung, khng co manh mi
cao hn. Tuy nhin s than phin tng t cung xut hin
nao co ch nh li k bnh cua bnh nhn cho bac s ca!
cac nc khac. Chng han c, Thuy in hay Ha Lan, l
Nu nha quan ly mc cho dong chay cac s kin quyt
trnh ph bin n cac v tr quan ly cao cp la t cac chc
nh nhng vic anh ta lam th anh ta se phung ph ht thi
danh tng t nh th ky trong cac c quan, ni co cng vic
gian cho cac hoat ng mang tnh chc nng, vn hanh trong
mang tnh cht tng hp rt cao. Th ma nhng than phin
t chc. Anh ta co th lam vic rt tt, nhng ro rang anh
tng t nh My vn xut hin. Phai co mt ly do nao o ly
ta a lang ph kin thc, kha nng va ca chut t tnh hiu
giai khuynh hng lam vic theo chc nng nay.
qua ma mnh co c. iu nha quan ly cn la cac tiu chun

giup anh ta tp trung vao nhng vic tht s quan trong,
Vn nay c trnh bay ro nht trong cun sach Executive Behaviour cua Sune
Carlson (Stockholm, Strombergs, 1951) - mt nghin cu v vic s dung thi gian
cua cac nha quan ly cp cao trong t chc, vi nhng kt qua nh a noi trn y.
40
tc la s ong gop va kt qua, ngay ca khi nhng tiu chun

nay khng th tm ra trong dong chay cac s kin.
41
lc), va o lng kt qua. Du quy m hoat ng cua anh ta
chung ta khng hoc tp va ren luyn tr nn hiu qua, th
han ch, song nhng vic anh ta lam vn th hin ht phm
thc t se x y chung ta vao tnh trang tht bai ma thi.
cht cua mt nha quan ly.
Hay th nhn vao thc t cua mt ngi lao ng tri thc
Tng t, mi ngi ra quyt nh cung lam cung mt loai
hoat ng c lp bn ngoai t chc. Mt bac s t khng
cng vic vi chu tch cng ty hay giam c. Anh ta la nha
gp vn g v tnh hiu qua, bi bnh nhn khi bc vao
quan ly ngay ca khi chc nng hay cai tn cua anh ta khng
phong kham a em theo moi iu kin khin cho kin thc
h c ghi trn s t chc hay danh ba in thoai ni
cua ng ta tr nn hiu qua. Trong thi gian kham bnh,
b cua cng ty!
bac s co th toan tm toan y cho cng vic, ng ta co th
Va du ban co la CEO hay mt ngi mi vao ngh, ban

cung cn phai tr nn hiu qua.
Nhiu v du trnh bay trong cun sach nay c ly t cng
vic va kinh nghim cua nhng ngi iu hanh cao cp
trong chnh phu, qun i, bnh vin, doanh nghip v.v... Ly
do chnh la do nhng v du nay d tip cn hn, a s chung
co th tm thy trong cac tai liu cng. Hn na, v du v cac
nha quan ly cao cp d phn tch va nhn din hn.
Nhng khng v th ma cun sach nay ch noi v, hay
ch danh cho cac nha quan ly cp cao. Ngc lai, no hng
ti c gia la nhng ngi lao ng tri thc ang chu trach
nhim v cac quyt nh va hanh ng vi y ngha ong
gop cho kha nng hoat ng cua mt t chc nao o tc
la hng ti tt ca cac nha quan ly theo ngha cua t nay!
giam thiu ti mc thp nht nhng can thip gian oan t

bn ngoai. ong gop t cng vic cua ngi bac s la rt
ro rang. Cai g quan trong, cai g khng, u c quyt nh
bi cn bnh cua bnh nhn. S khai bnh cua bnh nhn
xac nh th t u tin trong cng vic cua bac s. Muc tiu
th a ro: lam bnh nhn khoe lai hoc t ra la cam thy d
chu hn. Cac bac s noi chung khng co my ting tt v
kha nng t chc cng vic hay t chc chnh ban thn ho.
Tuy nhin, chng co my ai trong s ho gp vn v tnh
hiu qua ca.
Bn trong mt t chc, tnh hnh hoan toan khac hn. Co
bn iu kin thc t chu yu ma mt nha quan ly khng
th kim soat c, mi iu kin o u gn kt vi ban
thn t chc va cng vic cua anh ta, khin anh ta buc long
phai chp nhn sng chung vi lu. Ca bn iu kin thc
t nay u gy sc ep ln kt qua va hoat ng.
THC T QUAN LY
1. Thi gian cua nha quan ly co xu hng tuy thuc va
Thc t trong cng vic cua nha quan ly va oi hoi tnh
nhng ngi khac. Nu th nh ngha anh ta qua cng vic,
hiu qua, va lam cho iu o rt kho at c. Tht s nu
co th noi vui rng y la mt tu nhn cua t chc. Ai cung
38
39
con s va giy t s sach, anh ta chng con thi gian t ra
Ti goi nhng ngi lao ng tri thc la nhng nha quan
nhng cu hoi nh Khi noi th trng cua chung ta, chung
ly. Ho co th la nha quan ly hay nhng chuyn gia, do v
ta ham y g?. Kt qua rt co th la, sau mt thi gian khng
tr hay kin thc cua ban thn, c ky vong ra cac quyt
chu y n nhng thay i trn th trng, vic kinh doanh
nh trong qua trnh lam vic, nhng quyt nh co anh
cua cng ty co th i xung.
hng ln hoat ng va kt qua cua toan b t chc. Ho
Nha quan ly nghin cu th trng cua cng ty th hai
khng h chim a s trong cac lao ng tri thc, bi trong
cung co th co hoc khng co hiu qua mt cach tng t.
b phn nay vn co nhng cng vic khng co ky nng, hay
Anh ta co th la ngun kin thc, va vi tm nhn xa trng
lp i lp lai. Nhng s lng thc s cua nhng ngi nay
rng, anh ta se lam cho cng ty cua mnh phat trin. Hoc
chc chn phai nhiu hn rt nhiu so vi cac con s th
anh ta co th s dung qua nhiu thi gian vao nhng chi
hin trong s t chc cua cac cng ty!
tit vun vt va tr nn kem hiu qua.
y la iu u tin cn nhn ra, khi chung ti quan sat
Trong cac t chc kin thc, lun co nhng ngi khng
thy hang loat c gng lp ra nhng thang cng nhn va
co chc danh quan ly nhng vn ong gop nh mt nha
khen thng ngang nhau danh cho cac nha quan ly va cac
quan ly vao thanh cng cua t chc. Tt nhin him co
chuyn gia ong gop ca nhn cho t chc4. Tuy nhin, iu
nhng trng hp nh trn chin trng, khi ma bt ky
t ai nhn ra la co bao nhiu ngi trong cac t chc ngay
luc nao mt thanh vin cua mt nhom cung co th phai ra
nay cn a ra cac quyt nh vi tm anh hng ln lao,
mt quyt nh co anh hng sng con n ca nhom! Tuy
quan trong. Kin thc cung co thm quyn hp phap nh
nhin, mt nha hoa hoc lam vic trong phong th nghim
v tr vy! Cac quyt nh nh th, v vy, cung cung loai
khi quyt nh i theo mt hng th nghim nao o a thc
vi cac quyt nh ma nha quan ly cp cao a ra.
s ra mt quyt nh anh hng n ca tng lai cua t chc
Ngay ca mt cp quan ly bc thp nht ngay nay cung
cua ng ta. Nha hoa hoc o co ma cung co th khng co chc
phai lam nhng cng vic tng t nh mt vin chu tch
danh quan ly nao trong t chc. Tng t, quyt nh anh
cng ty hay mt ngi ng u mt c quan chnh phu.
gia mt san phm trong s sach k toan cng ty co th
o la: lp k hoach, t chc, lin kt, ng vin (tao ng
thc hin bi mt pho chu tch cng ty, ma cung co th bi

mt nhn vin tre3 . Va iu nay ang xay ra moi lnh vc
trong cac t chc ln hin nay.
3
V iu nay, xin oc thm trong chng 2 cun Quan tr theo kt qua(Managing for
Results - New York, Harper & Row, 1964) cua cung tac gia.
36
Tuyn b tt nht v c ch nay, theo ti quan sat c, la cua lanh ao Cng ty in

thoai va in tn Hoa Ky (American Telephone & Telegraph Company), ng F. R.
Kappel trong ky hop ln th 13 cua Uy ban Quan tr Quc t (International Management Congress) tai New York, thang 9.1963. Ti a trch dn cac y tng chnh cua
ng Kappel trong chng 14 cua cun sach Quan tr theo kt qua noi trn.
37
mt khi co cng vic th anh ta co th nm gi cac muc tiu,
cht lng hay phng phap thc hin cng vic o. Hoat
tiu chun, s ong gop cho t chc trong tay mnh!
ng cua ho vn co th o lng, anh gia bng hiu nng
a s nha quan ly tham gia vao vic thc hin cng vic
trong t chc, bn canh nhng ngi khng lam quan ly.
va cht lng, tc la cac thc o cho cng vic lao ng

chn tay a noi trn!
Cac t chc da trn kin thc cn ca nha quan ly va cac
Ngc lai, vic mt lao ng tri thc co tham gia ong gop
ca nhn chuyn nghip ong gop vao thanh cng cua t chc
cho t chc hay khng hoan toan khng phu thuc vao vic
trn cac phng din trach nhim, ra quyt nh, va ca thm
anh ta co quan ly ngi khac hay khng. V du, ngi phu
quyn na.
trach nghin cu th trng mt doanh nghip co th co
iu nay c th hin trong cuc phong vn mt ai uy

b binh My trn chin trng.
Khi c phong vin hoi, Lam sao anh co th gi c
quyn ch huy trong tnh hnh phc tap nh hin nay?,
anh ta noi, Xung quanh y ch co ti la co trach nhim.
Tuy nhin, nu binh lnh di quyn gp ke thu va
khng bit phai x tr ra sao th ti cung qua xa ho
200 nhn vin di quyn, trong khi doanh nghip i

thu, ngi phu trach nghin cu th trng lam moi vic vi
ch mt th ky phu ta ma thi. iu nay khng tao ra bt
ky khac bit nao trong s ong gop cua hai ca nhn noi trn.
200 nhn vin ng nhin lam c nhiu vic hn mt
ngi, nhng iu o khng co ngha la ho ong gop nhiu
hn, tao ra nhiu gia tr hn.
va khng th giup g c. Hanh ng cua ho hoan
Cng vic da trn kin thc khng th c xac nh qua
toan tuy thuc vao s anh gia tnh hnh cua chnh ban
s lng, hay chi ph, ma phai xac nh qua kt qua. Quy
thn ho. Trach nhim thuc v ti, song quyt nh lai
m cua nhom va quy m cua cng vic quan ly khng h la
thuc v bt c ai co mt trn chin trng vao thi im
tng ng nhau.
y. Dng nh trong mt cuc chin tranh du kch, moi

qun nhn u tr thanh mt nha quan ly.
Tr lai v du trn. Co 200 nhn vin nghin cu th trng

co th tao ra kt qua tt hn da trn tp hp cua s thu
Bn canh o vn co nhng nha quan ly khng tham gia
hiu cng vic va tr tng tng, giup cng ty co kha nng
thc hin cng vic cu th. Ho co v tr cao trong t chc
thanh cng. Nu c nh vy th s u t 200 nhn lc
nhng khng my anh hng n kha nng vn hanh cua
cung la xng ang. Tuy nhin, nha quan ly cung co th bu
t chc o. Cac c cng tai cac nha may san xut, ch tao
u bu c bi nhng vn cua 200 ngi lao ng di
thuc vao loai nay. Ho chnh la nhng ngi giam sat theo
quyn; anh ta se rt bn rn vi cng vic quan ly va khng
ung ngha cua t nay. Ho quan ly cng vic cua ngi khac,
con thi gian cho cng vic nghin cu th trng va nhng
song ho khng co trach nhim, thm quyn i vi ni dung,
quyt nh quan trong na. Bn rn vi hang ng nhng
34
35
phong trng trn, ngoai dong ch ln THINK (suy ngh).
Ngi lao ng tri thc nay tr thanh mt yu t san xut
Ngi an ng trong phong ngi t chn ln ban va...
quan trong trong cac nn kinh t phat trin nht, co tnh
hut thuc, thi khoi ln trn nha! Bn ngoai co hai ngi
canh tranh cao nht.
an ng i ngang, ngi no hoi ngi kia: Lam sao bit

chc la Smith co ngh v... xa bng hay khng?.
iu nay c bit ung vi nc My. Ngun lc duy

nht ma nc My co li th so sanh la giao duc. My,
Ngi ta co th khng bao gi bit chc mt ngi lao ng
giao duc la s u t tai chnh ln nht: mt tin s khoa
tri thc ngh g trong u, o la cng vic cu th cua anh ta,
hoc t nhin th hin ngun u t xa hi t 100.000
la hanh ng cua anh ta.
n 200.000 la; mt sinh vin tt nghip cao ng
ng lc lam vic cua anh ta tuy thuc vao tnh hiu qua
cung la mt s u t khoang hn 50.000 la. Nhng
kha nng at thanh tch trong cng vic ; nu thiu tnh
chi ph nay ch mt xa hi giau co mi co th trang trai
hiu qua th tnh cam kt va ong gop cua anh ta se sm
c. V vy, nc giau nht la My se co li th tuyt
lui tan, anh ta se ch con la mt ngi i lam theo ung gi
i trong giao duc, tc la lam cho lc lng lao ng
gic ma thi!
tri thc y tr nn co nng sut. Nng sut lao ng
Ngi lao ng tri thc khng tao ra mt san phm cu

th, ma tao ra kin thc, thng tin, y tng. T thn nhng
i vi lao ng tri thc chnh la tnh hiu qua kha

nng thc hin nhng cng vic ung n.
san phm nay th khng co y ngha. Mt ngi khac, cung

la mt lao ng tri thc, se tip nhn chung nh la u vao
AI LA NHA QUAN LY?
va chuyn chung thanh nhng san phm u ra. Tr

thng minh v ai nht ma khng ap dung vao hanh ng
Moi lao ng tri thc trong t chc hin ai u la nha quan
hay hanh vi th cung v dung. V th, ngi lao ng tri thc
ly nu, do v tr va kin thc cua mnh, anh ta chu trach nhim
cn lam mt iu g o ma ngi lao ng chn tay khng
ong gop vao kha nng hoat ng va tao ra kt qua cua t
cn lam. Anh ta phai cung cp tnh hiu qua, anh ta khng
chc. Kha nng o co th la a ra mt san phm mi hay
th trng ch vao gia tr s dung cua san phm nh cac
tng th phn i vi doanh nghip; cung cp dch vu chm
san phm thng thng (v du, mt i giay) vn co.
soc bnh nhn mi cua mt bnh vin v.v... Ngi lao ng

tri thc phai ra quyt nh ch khng ch tha hanh, anh ta
iu nay c nhiu nghin cu chng minh, ang k nht la ba cng trnh sau: The
Motivation to Work (F. Herzberg, B.Mauser va B.Snyderman - New York, Wiley,
1959); The Achieving Society (David C.McClellan - Princeton, N.J., Van Nostrand,
1961) va Work and the Nature of Man (F.Herzberg - Cleveland, World, 1966)
32
phai chu trach nhim i vi cac ong gop cua mnh. Do co

kin thc, anh ta c ky vong se a ra nhng quyt nh
tt hn. Anh ta cung co th b sa thai hay cach chc; song
33
moi t chc. Cn rt t ngi co tnh hiu qua: o ch la
Ngoai ra, trc y ch co mt phn trong s t oi cac lao
nhng ngi lanh ao va ra mnh lnh cho ngi khac lam
ng co kin thc lam vic bn trong cac t chc. a s ho
theo. Ho ch chim mt phn rt nho trong s lao ng, va
lam vic di t cach ca nhn hay chuyn gia, vi s giup
chung ta a coi tnh hiu qua nh la phm cht ng nhin
thng la cua mt ngi phu ta la cung. Nh th, tnh
cua ho. Chung ta thc s a da vao ngun cung cp t
hiu qua hay vic thiu tnh hiu qua ch lin quan va co
t nhin: mt s rt t ngi, trong bt ky lnh vc nao, co
anh hng n chnh ho ma thi.
kha nng bit nhng iu ma tt ca nhng ngi khac phai

hoc tp vt va mi hiu c!
nhin va ph bin. Xa hi hin ai la tp hp cua cac th
Tnh hnh trn khng ch ung trong gii kinh doanh
ch, t chc co quy m ln. Trong cac t chc o, ngi lao
va qun s ma thi. Ngay nay kho co th hnh dung ra
ng co chuyn mn va kin thc cang ngay cang ong vai
rng, ni cac trong thi gian ni chin My ch gm mt
tro trung tm, then cht, ong gop nhiu hn cho t chc
nhum ngi: B trng Chin tranh cua Tng thng
cua ho. Ngay nay, tnh hiu qua khng con c coi la
Lincoln ch co cha ti nm mi phu ta, a s ho chng
ng nhin, ma cung khng th b xem nhe, bo qua c
phai la nhng nha quan ly hay hoach nh chnh sach
na.
ma ch la nhng nhn vin in tn thng thng.
Cac h thng o lng va kim tra i vi cac cng vic
Cac bnh vin cung vy, trc y ho chng co nhng
lao ng chn tay khng th ap dung c i vi lao ng
nha t vn sc khoe, ky thut vin phong th nghim
tri thc. Lam vic mt cach ung n chnh la cai lam cho
va chup X quang, chuyn gia dinh dng, bac s chuyn
cng vic da trn kin thc tr nn hiu qua. Khng co
khoa hay nhng ngi cng tac xa hi v.v... (hin nay
thc o nao cua cac cng vic chn tay co th dung cho
tng s ngi nay ln ti 250 ngi cho mi 100 bnh
cac cng vic kin thc ca.
nhn!). Hi o, ngoai mt s t y ta th ch con nhn vin
Khng th quan ly hay giam sat cht che i vi ngi
phuc vu, lau don va u bp. Bac s chnh la ngi lao
lao ng co kin thc, ch co th h tr ho ma thi. Tuy nhin,
ng co kin thc duy nht, vi phu ta la y ta, vy thi!
nhng lao ng nay phai t hng mnh v thanh tch va
Noi cach khac, cho n gn y, vn mu cht cua
ong gop, tc la hng v tnh hiu qua trong cng vic.
t chc la hiu nng cua nhng ngi lao ng chn

tay, nhng ngi ch thc hin nhng nhim vu cu th
c giao. Ngi lao ng co kin thc cha h chim
a s hay u th trong bt ky t chc nao.
30
Ngay nay, cac t chc da trn kin thc la thc t hin
Mt tranh vui trn bao The New Yorker gn y ve hnh

mt vn phong, ngoai ca treo bin CHAS. SMITH, GIAM
C BAN HANG, CNG TY XA BNG AJAX. Tng trong
31
Tnh thng minh, kha nng tng tng va sang tao, kin
thc u la nhng ngun lc quan trong, song chnh tnh
hiu qua mi co kha nng bin chung thanh kt qua trong
1.
CO TH REN LUYN
TNH HIU QUA
cng vic. Con ch co nhng ngun lc noi trn (ma khng

co tnh hiu qua) th ch la nhng han ch cho kt qua co
th at c ma thi.
TAI SAO CHUNG TA CN NHA QUAN LY HIU QUA

Tt ca dng nh u ro rang. Nhng tai sao ngay trong
Nhim vu cua nha quan ly la phai tr nn hiu qua. Du
thi ai ma hang nui sach v ban v nhng kha canh khac
anh ta lam vic mt doanh nghip, mt bnh vin, mt c
nhau trong cng vic cua nha quan ly, ngi ta lai hu nh
quan chnh phu hay mt trng ai hoc, th iu ky vong
chng y n tnh hiu qua cua anh ta?
nha quan ly vn la thc hin cng vic ung n. Ngi ta

ky vong nha quan ly phai lun hiu qua trong cng vic.
Tuy nhin, tnh hiu qua lai vng mt trong rt nhiu nha
quan ly. S thng minh, kha nng sang tao hay kin thc
Mt ly do co th nu ra la tnh hiu qua ch la cng ngh

ring bit cua nhng ngi lao ng tri thc trong mt t
chc; ma nhng ngi nh vy th mai n gn y vn
cha co nhiu.
u khng phai la him nhng ngi nay; nhng co qua
i vi nhng cng vic ph thng (lao ng chn tay)
t s lin h gia chung vi tnh hiu qua. Nhng ngi thng
chung ta ch cn hiu nng, tc la kha nng lam tt cng
minh thng lai kem hiu qua mt cach ang ngac nhin,
vic c giao hn la hiu qua. Cng vic cua mt lao ng
ho khng nhn ra rng s thu hiu vn hoan toan cha
ph thng co th c anh gia bng s lng va cht lng
phai la mt thanh tu g ang k, rng s thu hiu ch co
cua mt san phm cui cung cu th, v du mt i giay.
th tr thanh tnh hiu qua thng qua mt qua trnh lao
Trong mt th ky gn y, chung ta a hoc c cach o
ng vt va va co h thng. Ngc lai, trong t chc co
lng hiu nng va cach xac nh cht lng trong cac lao
nhng ngi cn cu nhng rt hiu qua, thng vt ln
ng ph thng n mc chung ta co th nng cao u ra
trn nhng ke thng minh sang lang lun bn tm suy ngh
cua cac cng nhn dang nay mt cach ang k.
v oc sang tao, nh chu Rua chm chap v ch trc chu

Tho trong cu chuyn ngu ngn xa.
28
Trc y nhng lao ng chn tay du la nhng th may

hay nhng chin s ni tin tuyn u chim a s trong
29
PHN U
ta vit ban ghi nh cho mt thanh vin va d hop, trong
Cac nha quan ly hiu qua co tnh cach, gia tr, im manh,
o tom tt ni dung va cac quyt nh trong cuc hop, va
im yu, nim tin... rt khac nhau. im chung duy nht
giao mt cng vic vi thi gian phai hoan thanh cu th cho
cua ho la ho lun thc hin nhim vu mt cach ung n,
ngi o. Ban ghi nh nay cung c sao va gi ti tt ca
hiu qua nht. Mt s ho co nhng nng khiu bm sinh,
cac thanh vin d hop con lai. Chnh nhng mu ghi nh
song nh th cha bao gi la u. Tnh hiu qua la mt mn
nho xu nay a khin Sloan tr thanh mt nha quan ly cc
hoc cu th, va a la mt mn hoc, th ngi ta co th hoc,
ky hiu qua.
va phai hoc no.
Nha quan ly hiu qua lun bit ro: mt cuc hop ch co

th hoc la co hiu qua, hoc la mt s lang ph thi gian
ma thi.
NGH VA NOI CHUNG TA

Thc hanh cui cung la: Khng suy ngh va noi Ti; hay
suy ngh va noi Chung ta. Nha quan ly hiu qua bit rng
ho co nhng trach nhim ti cao, khng th chia se hay uy
nhim cho ai c. Tuy nhin, ho bit rng thm quyn cua
ho co c la do s tn nhim cua t chc. Do o, phai ngh
n nhu cu va c hi cua t chc trc khi ngh n nhu
cu va c hi cua ca nhn ho! Nghe co ve n gian nhng
thc t khng phai vy, thc hanh nay cn c tun thu
cht che.
Chung ti va im qua tam cach thc hanh tr thanh
mt nha quan ly hiu qua. Va thm mt thc hanh na, do
no qua quan trong nn tac gia nng ln thanh mt nguyn
tc, o la: Nghe trc, noi sau cung!
26
27
PHN U
nn hiu qua, tc la bin cac cuc hop tr thanh nhng bui
Hng y Spellman thuc loai hop nay, va khng co cach
lam vic nghim tuc va thanh cng ch khng phai nhng
nao chung tr nn hiu qua ca. Tnh hiu qua cua
bui noi chuyn v b va tn thi gian.
nhng nha quan ly cp cao th hin mc ho
co mt cuc hop hiu qua th cn xac nh trc y
cho cac cuc hop kiu nay chim bao nhiu thi gian
la cuc hop loai g. Cac loai hop khac nhau oi hoi cach
trong ngay lam vic cua ho. Hng y Spellman la nha
chun b khac nhau, va co kt qua khac nhau:
quan ly hiu qua phn ln do ng a han ch nhng
Hop chun b ra thng bao, hay thng cao bao ch: mi

thanh vin cn chun b mt ban nhap trc. Cui bui
hop, mt thanh vin c ch nh se chu trach nhim
ph bin vn ban cui cung cho moi ngi.
Hop thng bao, chng han, mt thay i trong t
chc: hop kiu nay cn han ch trong s ngi cn
thng bao cung nh tranh lun v thng bao o.
Hop trong o mt ngi se trnh bay bao cao: ch thao
lun bao cao cua ngi o ma thi.
Hop vi nhiu ngi oc bao cao: hoc la khng tranh
lun, hoc tranh lun han ch vi nhng cu hoi lam
sang to bao cao ma thi. Cach chun b khac: thao lun
ngn sau mi bao cao. Trong trng hp nay bao cao
phai c phat trc cho moi thanh vin trc khi hop,
va thi gian trnh bay bao cao phai han ch, v du, 15
phut cho mt bao cao.
24
cuc hop v b y vao cac ba n nh a noi trn,

nh th thi gian lam vic con lai trong ngay tr nn
hiu qua!
Lam cho cac cuc hop tr nn hiu qua cn co tnh t ky
lut cao. Nha quan ly cn xac nh loai hop nao la thch hp
va trit tun thu nguyn tc ra. Cn chm dt ngay
cuc hop khi muc tiu hop a at c. Nha quan ly gioi
khng bao gi t ra nhng vn mi thao lun thm,
ho ch kt lun va kt thuc cuc hop ma thi.
Vic theo doi giam sat sau khi hop quan trong khng kem
chnh cuc hop. Mt v du in hnh v kha nng nay la
Alfred Sloan, nha quan tr kinh doanh gioi nht ma ti bit.
Lanh ao cng ty General Motors t thp nin 1920 n
nhng nm 1950, a s thi gian lam vic trong tun cua
ng ta la hi hop ba ngay hop c nh vi mt s uy ban
trong cng ty, ba ngay con lai hop bt thng vi mt hay
mt vai cp quan ly di quyn. Cac bui hop cua ng ta
Hop bao cao cho mt cp quan ly: nha quan ly ngi
din ra nh sau: u tin Sloan thng bao muc tiu cua bui
nghe va t cu hoi, sau o kt lun.
hop, sau o ng ta lng nghe, khng bao gi ghi chep va
Hop ch co muc ch la nhng ngi tham gia... gp
noi (ch khi giai thch mt i ch kho hiu ma thi); cui
g nha quan ly cp trn. Cac ba n sang va ti cua
cung kt lun, cam n moi ngi va ra i. Ngay sau o ng
25
PHN U
Mt khoang cach gia cai ang co va cai co th trong
t chc. Cac danh sach nay c em ra thao lun va thng
th trng, quy trnh, san phm hay dch vu (v du, trong
nht thanh hai danh sach cui cung, theo o cac nhn vin
th ky XIX, nganh cng nghip giy ch quan tm n
gioi nht c ghep vi nhng c hi tt nht. Ngi Nht
10% g cua cy co th tr thanh bt giy, con 90% con
a lam rt tt qua trnh nay, ho coi y la mt trong nhng
lai hoan toan khng c quan tm va bo ph!)
nhim vu nhn s quan trong nht, va quy trnh thc hanh
i mi sang tao trong quy trnh, san phm hay dch
noi trn la mt trong nhng th manh chu yu cua cac
vu, trong hay ngoai t chc/nganh
doanh nghip Nht.
Nhng thay i trong cu truc nganh va cu truc th

trng
Yu t dn c
Nha quan ly khng thuc chnh phu co quyn lc nht
Thay i trong quan im, gia tr, cach cam nhn...
va thanh cng nht tai My trong va sau Th chin th II
Kin thc va cng ngh mi
khng phai la mt doanh nhn, ma lai la Hng y Spellman,
Nha quan ly hiu qua cung am bao cac vn khng

vt qua cac c hi. Tai a s cng ty, trang u tin cua
bao cao quan tr hang thang lun bt u bng vic lit k
nhng vn chu yu. Se la khn ngoan hn nu lit k c
hi ln trang nht va cac vn xung trang th hai!
Tr khi co nhng tham hoa tht s, ch nn thao lun
nhng vn trong cac bui hop v quan tr khi nao moi
c hi u a c phn tch va giai quyt xong.
Sp xp, b tr nhn vin cung la mt kha canh quan trong
trong vic tp trung vao cac c hi: nha quan ly hiu qua
xp nhng nhn vin gioi nht cua anh ta giai quyt cac c
hi, hn la cac vn . Mt cach sp xp nhn s la yu cu
tng thanh vin cua nhom quan tr chun b hai danh sach
mi sau thang mt danh sach cac c hi cho toan t chc
va mt danh sach nhng ngi co thanh tch tt nht trong
22
Lam cho cac cuc hop tr nn hiu qua
Giam muc a phn Thin chua giao La Ma New York, ng

thi la c vn cho vai tng thng My. Khi n nhm chc,
giao phn cua ng ang xung cp th tham ca v vt cht
va tinh thn. Nhng ngi tin nhim ng chu anh hng
nng phong cach lanh ao cua Nha th Thin chua giao My.
Spellman th khac. ng thng noi trong sut ca ngay ng
ch mt mnh khi cu kinh, vao luc mi ngu dy va khi
sp i ngu vao bui ti. Con lai ng lun gp g moi ngi,
bt u bng ba n sang vi mt t chc Thin chua giao
nao o va kt thuc bng ba ti cung vi mt t chc khac.
Nha quan ly, du la cao cp hay cp thp, thng t khi
trong thap nga ma thng xuyn hi hop, nhiu khi hn
na thi gian trong ngay lam vic. Gp g du ch mt ngi
cung coi la mt cuc hop. Do o mun tr nn hiu qua th
nha quan ly cung phai lam sao cho cac cuc hop cua ho tr
23
PHN U
cung ch ra cho nha quan ly nhng im yu cua ho, nht la

trong cac lnh vc ho khng co kha nng. Trong nhng lnh
vc nh th, nha quan ly khn ngoan thng khng ra quyt
nh hay hanh ng g ca, ma uy quyn cho ngi khac.
Hu ht cac tranh lun v quyt nh u cho rng, ch
co nha quan ly cp cao mi ra quyt nh; hay cho rng ch
co quyt nh cua nha quan ly cp cao mi quan trong ma
thi. Hoan toan sai lm! Quyt nh c lp moi cp
cua t chc, bt u t nhn vin va cac quan ly cp thp.
Nhng quyt nh cp thp nay, tuy nhin, lai v cung
quan trong cac t chc da trn kin thc. Nhng ngi
lao ng tri thc co hiu bit nhiu v lnh vc cua ho hn
Theo cun sach kinh in cua Chester Barnard nm 1938

Cac chc nng cua nha quan ly (The functions of the
Executive), chung ta bit rng t chc c gn kt chu yu
bng thng tin hn la quyn s hu hay mnh lnh. Th ma
vn con rt nhiu nha quan ly cho rng, thng tin va lung
thng tin ch la cng vic cua ai o chuyn v lnh vc nay,
v du nh nhn vin k toan. Kt qua la ho nhn c hang
nui thng tin khng cn thit va cung khng th s dung
c, trong khi co qua t thng tin ma ho cn. Cach tt nht
giai quyt vn nay la: nha quan ly xac nh thng tin
anh ta cn, yu cu thng tin, va hi thuc cho n khi nao
anh ta co c thng tin o.
bt c ai trong t chc, v th cac quyt nh cua ho se co

anh hng nhiu n toan t chc. Ra quyt nh ung n
Tp trung vao cac c hi
la mt ky nng quan trong tai moi cp t chc, ky nng
Nha quan ly gioi tp trung vao c hi nhiu hn la tp
nay cn c ao tao cho moi thanh vin cua cac t chc
trung vao cac vn . Tt nhin vn th cn c giai
da trn kin thc.
quyt. Tuy nhin, giai quyt vn khng tao ra kt qua

ma ch ngn nga tac hai ma thi. Tn dung c hi mi tao
Chu trach nhim v giao tip
ra kt qua.
Nha quan ly hiu qua phai am bao ca k hoach hanh
Trn ht, nha quan ly hiu qua coi cac thay i nh la c
ng va nhu cu thng tin cua ho phai c hiu ung. Cu
hi hn la nguy c. Ho anh gia cac thay i bn trong va
th la ho cn chia se va ghi nhn cac nhn xet v k hoach
bn ngoai t chc mt cach co h thng, va a ra cu hoi
t cac ng nghip, ca cp trn va cp di, ng thi cho
Lam th nao chung ta co th tn dung thay i nay nh la
moi ngi bit ho cn thng tin g hoan thanh cng vic.
mt c hi cho t chc?. Cu th, ho phn bit bay tnh
Lung thng tin t cp di ln cp trn thng c quan
hung c hi sau y:
tm nhiu nht. Tuy nhin, nha quan ly cung cn quan tm
Mt thanh cng hay tht bai khng ng trc trong ban
n cac thng tin t cp trn va nhng ngi ngang cp vi
thn t chc, trong i thu canh tranh hay trong nganh
mnh na.
kinh doanh
20
21
PHN U
Rt nhiu quyt nh cua cac t chc gp rc ri do chung

khng tun thu nhng nguyn tc trn. Mt cng ty thn
mt ca nhn pham sai lm sau khi va c thng tin se

khng phai la ngi co li chnh.
chu cua ti cach y 30 nm a anh mt v tr dn u
Nha quan ly cung co trach nhim trc t chc va ng
trn th trng Nht Ban. Ly do la: sau khi ho quyt nh
nghip trong vic khng hoan thanh nhim vu cua mt s
lin doanh vi mt i tac Nht, ho a khng quyt nh ai
ca nhn nao o trong nhng cng vic quan trong. Ngay ca
se thng bao cho cac ai ly mua hang rng i tac Nht ghi
khi o khng phai la do li cua ho, nhng ca nhn nay cung
cac ch s bng met va kilogram thay v bng foot va pound
phai c thuyn chuyn. Nhng ai tht bai trong mt nhim
va th la cui cung khng co ai chu chuyn thng tin cc
vu mi thng c cho phep chon la quay v cng vic
ky quan trong o i ca!
cu vi mc lng cu. Trn thc t t khi iu nay xay ra,
Khng kem phn quan trong la vic nh ky anh gia lai
nhng ngi o thng chu ng ri khoi cng ty, nht la
cac quyt nh. Bng cach nay, ngay ca mt quyt nh kem
trong cac doanh nghip My. Tuy nhin, chnh s tn tai cua
cung co th c iu chnh trc khi qua mun. Cn anh

gia lai tt ca moi th, t kt qua n cac gia nh gop phn
hnh thanh nn quyt nh.
Nhng anh gia nh trn c bit quan trong trong cac
quyt nh v tuyn dung hay thng tin nhn vin vn
la cac quyt nh au u nht! Nghin cu v cac quyt
nh lin quan n nhn s cho thy, ch co mt phn ba
trong s cac la chon la thanh cng, ung n, mt phn
ba tht bai hoan toan, va mt phn ba con lai th... khng
thanh cng ma cung chng ra tht bai. Nha quan ly hiu
qua bit iu o va thng xuyn kim tra (mi 6-9 thang)
quyn chon noi trn a khuyn khch nhn vin t bo

nhng cng vic bnh yn hin tai chp nhn nhng
th thach mi; va thanh tch cua t chc se phu thuc rt
nhiu vao nhng nhn vin sn sang chp nhn th thach
nh vy.
Vic anh gia lai cac quyt nh mt cach co h thng cung
co th s dung nh la mt cng cu hu hiu cho vic t phat
trin. Kim tra, so sanh kt qua vi ky vong cua mt quyt
nh cho phep nha quan ly anh gia u la im manh, u
la ni cn cai tin, va u la ni ho thiu kin thc, thng
tin. No cung cho thy s thin v cua anh ta. Trong nhiu
trng hp, quyt nh ban u khng thanh cng ch la
kt qua cua cac quyt nh lin quan n con ngi. Khi thy
do khng s dung ung ngi. Sp xp nhng ngi gioi
khng at kt qua mong mun, nha quan ly khng kt lun
nht vao nhng v tr va cng vic ung n la mt cng
rng ca nhn c giao vic khng hoan thanh nhim vu;
vic rt kho khn ma nhiu nha quan ly lai xem nhe, mt
ma anh ta tha nhn rng chnh anh ta a pham sai lm.
phn do nhng ngi gioi nht thng la a qua bn rn
Trong mt t chc c quan tr tt, ngi ta ng y rng
ri. Vic anh gia lai cac quyt nh mt cach co h thng
18
19
PHN U
th nao? Vi thi han ra sao?. Sau o nha quan ly xem xet
Napoleon tng noi rng, chng co chin thng nao theo
cac han ch trong hanh ng: Hanh ng nh vy co ung
ung k hoach ca. Tuy nhin, chnh Napoleon lai la ngi
theo cac quy tc ao c khng? Co chp nhn c trong
lp k hoach cho tng trn anh cn thn hn ai ht! Nu
pham vi t chc khng? Co hp phap khng? Co phu hp
khng co k hoach hanh ng, nha quan ly tr thanh tu
va tng thch vi s mnh, gia tr va cac chnh sach cua t
nhn cua cac s kin. Va nu khng kim tra lai k hoach
chc hay khng?. Khng vi pham nhng han ch noi trn
khi cac s kin mi din ra, th nha quan ly cung khng th
cha chc am bao ban co hanh ng ung, song ngc
bit s kin nao la quan trong va s kin nao ch la nhng
lai th hn se lam cho hanh ng cua ban sai lm va khng
ting n bn ngoai ma thi.
co hiu qua.
K hoach hanh ng la mt trnh bay, lit k cac y nh
hn la cac cam kt. Do o, k hoach khng nn cht che, go
HA N H N G
bo ma cn c thng xuyn xem xet iu chnh, v mi
Khi chuyn k hoach vao hanh ng, nha quan ly cn tp
thanh cng, tht bai, nhng thay i trong mi trng kinh
trung c bit vao vic ra quyt nh, giao tip, c hi/vn
doanh hay trong con ngi cua t chc u tao ra nhng
va cac bui hop. Chung ta se ln lt xem xet tng vn
c hi mi. Mt k hoach hanh ng cn ht sc linh hoat
mt di y.
va co th iu chnh c.
Ngoai ra, k hoach hanh ng cn tao ra mt h thng
kim tra kt qua so vi ky vong ban u. Nha quan ly hiu
qua thng xy dng hai h thng kim tra nh vy: vao
khoang gia ky k hoach va khi ky k hoach kt thuc (trc
khi trin khai k hoach hanh ng k tip).
Cui cung, k hoach hanh ng phai la c s cho vic quan
Chu trach nhim ra quyt nh

Mt quyt nh cha c xem la hnh thanh cho n khi
moi ngi u bit:
Tn ngi chu trach nhim thi hanh;
Han chot thi hanh;
ly thi gian cua nha quan ly. Thi gian la ngun tai nguyn
Tn nhng ngi b anh hng bi quyt nh va do
quy nht ma cung khan him nht! Ma cac t chc, ang
o cn c bit, hiu ro va chp nhn (hay t nht cung
bun thay, lai la nhng ngi phung ph thi gian nhiu
khng phan i) quyt nh y, va
nht. K hoach hanh ng se tr nn v dung, tr phi no
Tn nhng ngi cn c thng bao v quyt nh,
giup xac nh c cach thc s dung thi gian cho nha
du ho khng b anh hng trc tip t no.
quan ly.
16
17
PHN U
cach ky cang trc khi quyt nh nhng g ng ta cn tp
tt ca cac nha quan ly cp cao (tr lut s va kim soat vin)
trung n lc trong 5 nm ti. ng ta t hoi trong hai, ba
u la nhng thanh vin gia nh trong thi gian u cng
nhim vu hang u trong danh sach u tin th nhim vu
ty mi thanh lp. Sau o, cac thanh vin nam cua gia nh
nao la thch hp nht, sau o ng tp trung vao nhim vu
nay (con chau cua nhng ngi sang lp cng ty) u vao
o, con nhng nhim vu kia th ng phn cng cho cp di.
lam vic tai nhng cp bc thp nht trong cng ty. Vic
Nha quan ly hiu qua thng tp trung vao nhng cng vic
thng tin cua ho ch din ra khi ho th hin kha nng va
ma ho lam tt nht, bi ho bit rng nu nha quan tr cp
thanh tch hn hn nhng ngi khac cung b phn, vic
cao hiu qua th ca t chc cung hiu qua, va ngc lai.
anh gia nay thc hin bi mt hi ng gm a s la nhng
Thc hanh th hai cua nha quan ly hiu qua, cung khng
ngi khng thuc gia nh. Nguyn tc trn cung c tun
kem phn quan trong, o la t cu hoi iu g la ung
thu cht che sut gn mt th ky cng ty gia nh Anh J.
n cho t chc?. Ho khng quan tm cai g la ung n
Lyons & Company, khi ho thng tr th trng dch vu thc
i vi ngi chu, nhn vin, nha quan ly, hay gia c phiu.
n va nganh khach san tai Anh.
Tt nhin ho bit rng c ng, nhn vin, cac cp quan ly
t ra cu hoi iu g la ung n cho t chc? khng
la quan trong trong vic ra mt quyt nh. Ho con bit rng
am bao rng ban se co mt quyt nh ung n. Nha quan
gia c phiu ht sc quan trong khng ch i vi c ng
ly cung la mt con ngi bnh thng va hoan toan co th
ma con ca doanh nghip, bi ty l P/E xac nh chi ph vn
thin v hay sai lm. Nhng nu khng t ra cu hoi nay
cua doanh nghip. Tuy nhin ho cung bit rng, mt quyt
th chc chn ban se co nhng quyt nh sai lm.
nh khng ung n vi ban thn t chc cui cung cung

se khng ung n i vi nhng ngi co quyn li lin quan.
Thc hanh th hai nay c bit quan trong i vi cac
LP K HOACH HANH NG
nha quan ly trong cac doanh nghip gia nh (loai hnh
Kin thc nu khng chuyn thanh hanh ng cu th th
doanh nghip ph bin nhiu quc gia), nht la khi quyt
cung tr nn v dung. Tuy nhin, trc khi hanh ng th cn
nh cac vn lin quan n nhn s. Trong mt cng ty
lp k hoach. Nha quan ly cn suy ngh v cac kt qua mong
gia nh thanh cng, mt thanh vin gia nh ch c thng
mun, cac han ch co th, vic anh gia xem xet lai, khi nao
tin nu ngi o hn hn nhng ngi khng phai la thanh
cn kim tra, va ca cach thc s dung quy thi gian na.
vin gia nh cp cua anh ta. V du, tai cng ty DuPont,

1
T l P/E (price per earnings) - la mt ty l phn trm gia th gia mt c phiu va thu
nhp trn mt c phiu.
14
Trc tin phai xac nh kt qua mong mun at c

bng cac cu hoi nh: Trong hai nm ti t chc ky vong
ti ong gop c nhng g? Ti cam kt at kt qua nh
15
PHN U
Ho tp trung vao cac c hi hn la cac vn .
Tng t, Jack Welch nhn ra vic cn lam khi tr thanh
Ho t chc cac cuc hop, tranh lun hiu qua.
CEO cua cng ty General Electric khng phai la m rng th
Ho suy ngh va noi chung ta hn la ti

Hai thc hanh u tin cho ho nhng kin thc cn thit.
Bn thc hanh tip theo giup ho chuyn nhng kin thc
o thanh hanh ng hiu qua. Hai thc hanh cui cung am
bao rng ca t chc cua ho cam thy moi ngi u co trach
nhim vi cng vic.
trng ngoai quc nh ng ta mun. Vic cn lam phai la

loai bo nhng cng vic kinh doanh cua General Electric ma,
tuy em lai li nhun, khng t cng ty v tr s mt hay
s hai trong nganh kinh doanh.
Cu tra li cho cu hoi Cn lam g? thng bao ham
khng ch mt nhim vu khn cp trc mt ma thi. Tuy
nhin, nha quan ly hiu qua ch tp trung vao mt hay hai
nhim vu cu th. Ti cha tng thy nha quan ly nao co kha
CO C NHNG KIN THC CN THIT
nng th hin tnh hiu qua khi giai quyt t ba nhim vu

tr ln! V th sau khi t ra cu hoi trn, nha quan ly phai
Thc hanh u tin la cn t cu hoi: cn lam g? Lu y,
sp xp th t u tin cac nhim vu va tun thu th t o.
cu hoi khng phai la Ti mun lam g?. t ra cu hoi
Vi mt CEO, nhim vu u tin hang u co th la nh ngha
Cn lam g? mt cach nghim tuc la rt quan trong i vi
lai s mnh cua cng ty. Vi mt trng b phn, o co th
thanh cng trong quan tr. Khng t ra cu hoi nay co th
la nh ngha lai quan h cua b phn vi hi s. Cac nhim
khin mt nha quan tr tai ba nht tr nn kem hiu qua.
vu khac, du quan trong, phai lai giai quyt sau. Sau khi
Khi tr thanh tng thng Hoa Ky nm 1945, Truman bit
hoan thanh xong nhim vu u tin, nha quan ly sp xp
rt ro ng ta cn phai lam g. o la hoan tt cac cai cach xa
lai th t u tin trong cac nhim vu con lai, ch khng n
hi va kinh t cua ngi tin nhim F. D. Roosevelt, vn b tr
thun giai quyt tip nhim vu quan trong tip theo trong
hoan lai bi Th chin th II. Tuy nhin khi t cu hoi cn
danh sach u tin ban u. Cu hoi tip tuc t ra la By
phai lam g, Truman nhn ra rng u tin hang u phai la
gi phai lam g tip?, va cu tra li se la mt danh sach cac
cac quan h quc t. Do o, ng sp xp ngay lam vic cua
nhim vu theo th t u tin mi.
mnh bt u bng nhng trao i v chnh sach i ngoai
Hay tr lai vi Jack Welch. Theo t truyn cua ng ta, c
vi B trng Ngoai giao va Quc phong. Kt qua la ng tr
mi 5 nm ng ta lai t t ra cu hoi By gi cn phai
thanh tng thng thanh cng nht v i ngoai trong lch
lam g?. Va mi ln nh vy ng ta lai co mt danh sach
s Hoa Ky, ng thi vi k hoach Marshall, ng chm ngoi
cac cng vic vi th t u tin khac nhau.
cho s tng trng kinh t th gii trong na th ky sau o.
12
Nhng Welch cung suy ngh v nhng vn khac mt

13
PHN U
LI GII THIU:
CAI G TAO NN
MT NHA QUAN LY HIU QUA?
(PETER F. DRUCKER)
Mt ngi lam vic hiu qua khng nht thit phai la lanh
ao, hay phai co phm cht cua mt nha lanh ao. Harry
Truman chng co mt chut phm cht li cun, hp dn nao,
song ng ta vn la mt trong nhng tng thng hiu qua
nht trong lch s Hoa Ky. Tng t nh vy, vai CEO (giam
c iu hanh) gioi nht cua cac t chc kinh t va t chc
phi li nhun ma ti a tng gp u khng phai la nhng
nha lanh ao in hnh. Ho co nhng ca tnh, thai , gia
tr, im manh va im yu rt a dang. Ho co th la ngi
hng ngoai hay hng ni, d tnh, ci m hay kho gn,
rng rai hay keo kit v.v...
Cai khin ho tr nn co hiu qua chnh la vic nhng ngi
nay tun thu tam thc hanh sau y:
Ho hoi Cai g cn phai lam?
Ho hoi iu g la ung n cho t chc?
Ho xy dng k hoach hanh ng.
Ho chu trach nhim v cac quyt nh.
10
11
PHN U
rt nhiu nha quan ly thuc u loai t chc vi cac quy m
kha nng hoat ng va tn tai cua mt xa hi hin ai cung
ln nho khac nhau, ca nhn ti cha tng thy ai co kha
cang tr nn phu thuc vao tnh hiu qua cua cac nha quan
nng bm sinh trong lnh vc nay ca. Chung ta cn phai
ly trong cac t chc. Nha quan ly hiu qua tr thanh mt
hoc tr nn hiu qua trong cng vic, cn thc hanh va
tai nguyn quan trong cho xa hi; tnh hiu qua tr thanh
ren luyn kha nng o n khi tr thanh thoi quen. Bt c
yu cu hang u trong thanh cng cua mt ca nhn, du
ai c gng ren luyn u co th tr nn hiu qua trong cng
anh ta mi bt u i lam hay a lam vic mt quang thi
vic. Noi cach khac, tnh hiu qua (effectiveness) co th hoc,
gian ang k trong s nghip.
va phai c hoc!
Chung ta c tra lng chnh v tnh hiu qua trong cng
vic, du ban la nha quan ly hay ch la mt nhn vin. Khng
co tnh hiu qua th khng th at thanh tch cao trong cng
vic, du ban co tn thi gian bao nhiu i na, du ban co
kin thc va thng minh n u i na. Tuy nhin, n
nay ngi ta vn t quan tm n nha quan ly hiu qua. iu
nay cung khng co g la la, do cac t chc nh doanh nghip,
c quan chnh phu, cng oan, cac bnh vin va trng ai
hoc ln v.v..., tt ca u con rt mi me. Mt th ky trc
y ngi ta chng co my lin h n cac t chc nh ngay
nay. Tnh hiu qua cua nha quan ly ham y tnh hiu qua
bn trong, hay thng qua mt t chc. Th ma mai n gn
y ngi ta vn chng quan tm hay lo lng n s thiu
hut trm trong cac nha quan ly thc s hiu qua. Ngay nay,
a s ngi lao ng, nht la nhng ngi c ao tao, se
lam vic ca i trong mt t chc nao o. Trong cac nc
phat trin, xa hi tr thanh mt tp hp cua cac t chc khac
nhau. Do o hiu qua cua ca nhn ngay cang phu thuc vao
kha nng lam vic hiu qua (va tr thanh mt nhn vin/
nha quan ly hiu qua) cua ho trong t chc. Tnh hiu qua,
PHN U
Li noi u
Cac cun sach v quan tr thng noi v vic quan ly ngi
khac. Tuy nhin, chu cua cun sach nay lai la cach t
quan ly ban thn at tnh hiu qua trong cng vic. Cha
ai chng minh y u c liu co thc s quan ly c
ngi khac hay khng, song ro rang la chung ta u co th
t quan ly ban thn. Ro rang nu ban khng t quan ly
at hiu qua trong cng vic th ban kho ma quan ly c
nhng ngi khac. Quan tr chu yu c thc hin bng
cach lam gng, do o nhng nha quan ly khng bit cach
lam vic hiu qua se khng th lam gng cho ngi khac
noi theo.
Ch thng minh, co kin thc hay chm lam vn cha u
tr nn co hiu qua trong cng vic; tnh hiu qua la cai
g o khac bit hn vi nhng iu trn. Nhng tnh hiu
qua cung khng yu cu bt c tai nng hay s ao tao c
bit nao, ma ch oi hoi thc hin mt s cng vic nht nh,
thng la n gian. No bao gm mt s thc hanh se c
trnh bay va phn tch trong cun sach nay. Nhng phng
phap thc hanh o khng phai t nhin ma co. Trong sut
thi gian 45 nm lam cng tac t vn, co dp lam vic vi
PHN U
MUC LUC
LI NOI U
LI GII THIU
11
1. CO TH REN LUYN TNH HIU QUA
28
2. QUAN LY THI GIAN
56
3. TI CO TH ONG GOP C G?
88
4. KHAI THAC IM MANH
111
5. LAM VIC THEO TH T U TIN
148
6. CAC YU T CUA QUA TRNH RA QUYT NH 164
7. CAC QUYT NH HIU QUA
202
PHN KT LUN
227
PETER F. DRUCKER
NGUYN DNG HIU, MBA dch
NHA QUAN TR
THANH CNG
NHA XUT BAN TRE

Nha Quan Tri Thanh Cong

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Nha Quan Tri Thanh Cong

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Nha Quan Tri Thanh Cong

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

NHA QUAN TR THANH CNG

Chu trach nhiem xuat ban:

NHA XUAT BAN TRE

NHA QUAN TR THANH CNG

tai chnh va thu nhp, song anh ta d co nguy c chan nan,

ban thn la tng thch vi nhau. Anh ta se lam sao kin

bc tc va tht vong trong cng vic.

thc cua ban thn tr thanh c hi cua t chc. Bng vic

Xung t kinh t gia nhu cu cua ngi lao ng chn

tp trung vao s ong gop va cng hin, anh ta bin nhng

xa hi cua th ky XIX trong cac quc gia ang phat trin.

t ra la vao th ky XIX, ngi ta tin rng ngi lao ng

Tng t nh th, v tr, chc nng va s hoan thanh nhim

chn tay ch co cac muc tiu kinh t va ch hai long vi cac

vu cua ngi lao ng tri thc la vn xa hi trong th ky

phn thng kinh t. iu nay hoan toan sai s tht. No lai

XX cua chnh nhng quc gia o, nay a la nhng quc gia

cang sai lm khi mc lng a cao hn mc tin ti thiu

Chung ta khng th chi bo s tn tai cua vn nay.

co nhu cu v nhng phn thng kinh t, nhng ch co

Khng nh rng ch co thc t khach quan cua cac thanh

nhng phn thng o vn cha u. Anh ta cn c hi,

tch kinh t va xa hi (cua t chc) la tn tai (nh cac nha

thanh tu, gia tr... Va at c nhng iu o, anh ta

kinh t chnh thng thng lam) cung khng lam vn nay

ch co mt cach la phai ren luyn tr thanh mt ngi

bin mt c. Chu ngha lang man mi cua mt s nha tm

ly hoc xa hi (nh giao s Chris Argyris ai hoc Yale) cung

cho xa hi hoa hp c hai nhu cu cua no: nhu cu cua

khng giai quyt c vn nay. Mc du ho a chnh xac

t chc co c s ong gop t cac ca nhn, va nhu cu

khi ch ra rng cac muc tiu cua t chc khng n thun

cua ca nhn trong vic coi t chc la phng tin giup ho

la s phat trin cua ca nhn, t o kt lun chung ta phai

at c muc ch. Kt lun co th rut ra la: co th hoc, va

gat s phat trin ca nhn qua mt bn. Chung ta phai thoa

phai hoc, phai ren luyn tr nn hiu qua.

man ca nhu cu khach quan cua xa hi v thanh tch cua

NHA QUAN TR THANH CNG

o, ho cn nui sng cac c hi va bo oi cac vn ,

u cha co s tng trng ln. Ro rang vic khai thac

cn tp trung khai thac cac im manh, cn sp xp cac th

hiu qua lao ng tri thc vn la mt nhim vu trc mt

t u tin trong cng vic, thay v c lam mi th mt t v.v...

tt ca chung ta. Cha khoa cho nhim vu nay chnh la tnh

Tnh hiu qua cua nha quan ly la mt trong nhng yu

lao ng tri thc quyt nh nht. Tiu chun, trnh ,

quan trong vao s phat trin cua t chc. No cung la hy vong,

nhng yu cu i vi ban thn se quyt nh phn ln cac

c s cho vic phat trin mt xa hi hin ai, ca v mt kinh

ng lc, hng i, s cng hin cua nhng ngi lao ng

tri thc khac lam vic xung quanh ho.

Chung ti a nhc i nhc lai nhiu ln trong cun sach

Quan trong hn na la mt nhu cu xa hi v tnh hiu

nay rng nhng ngi lao ng tri thc se mau chong tr

qua cua nha quan ly. Tnh kt dnh va sc manh cua xa hi

thanh ngun tai nguyn chnh cua cac quc gia. Ho se la

chung ta cang luc cang phu thuc vao s lin kt gia mt

ngun u t chu yu cua xa hi, la trung tm chi ph. Lam