Professional Documents
Culture Documents
Son Yolluk Makaralarinda Aşinma Sorunu Çözümü İçin Alternatif Bir Soğuk İş Takim Çeliği Kullanimi
Son Yolluk Makaralarinda Aşinma Sorunu Çözümü İçin Alternatif Bir Soğuk İş Takim Çeliği Kullanimi
Son Yolluk Makaralarinda Aşinma Sorunu Çözümü İçin Alternatif Bir Soğuk İş Takim Çeliği Kullanimi
Uluslar aras Demir elik Sempozyumu (IISS15), 1-3 Nisan 2014, Karabk, Trkiye
zet
Demir elik rnlerinden haddeleme ve nervrleme ile
ubuk (inaat demiri, filmain) retiminde kullanlan fini
yolluk makaralarnda souk ve scak anma, krlma
sorunlar yaanmaktadr. Bu tr sorunlar yksek hzlarla
alan hatlarda istenilmeyen durulara ve uzun sreli
mdahalelere sebep olmaktadr. Plansz durular firmann
kapasitesi altnda retim miktarlar ile almasna neden
olarak iletmenin karllk oranlarn drmektedir. zmir
Aliaa Demir elik Sanayi Blgesinde yer alan Egeelik
Demir elik San ve Tic A..de gerekletirilen bu
almada, yolluk makaralarnda yaanan anma
sorununa alternatif bir malzeme kullanmyla zm
aranmtr. alma, makaralarda standart olarak
kullanlan ve DIN standartlarnda 1.2436 kodu ile
tanmlanan malzemeye alternatif olarak Salam Metal
stoklarnda bulunan Drrenberg Edlstahn gelitirdii yeni
nesil souk i takm elii CPR kullanlarak
gerekletirilmitir. alma srasnda bir hatta 2 ay sre ile
denemeler yaplm, iki farkl elikten imal edilen
makaralarn toplam retim tonajlarna karlk anma
oranlar belirlenmitir.
Anahtar kelimeler: Yeni nesil souk i takm elikleri,
anma, yolluk makaralar
Abstract
Finishing guide rolls used in rolling and deforming iron and
steel rods (reinforcing bars, wire rods) might experience
cold or hot wear, or fracure. Such problems lead to
undesired stoppages and interventions in high-speed lines.
Such stoppages cause companies to work below their
production capacities and hence decrease their
profitability. In this study, conducted at Egeelik Iron and
Steel, operating at the Aliaga Iron and Steel Industrial
Zone in Izmir, an alternative material was used to find a
solution to the problem of wear in the guide rolls. In the
study, as an alternative to the standard material used in
the rolls, which has the designation code 1.2436 according
to DIN standards, CPR - a new generation cold work tool
steel developed by Drrenberg Edelstah, from our
inventory, was used. For a period of 2 months tests were
IISS15, Karabk niversitesi, Karabk, Trkiye
1. Giri
naat demiri ve filmain tesislerinde kullanlan makaralar
genel olarak; retim hatt gzergahnda farkl aplardaki
rnn yolunun belirlenmesinde, evirici makara ileviyle,
boyut farklar yaratarak tezgahlar arasndaki hz farkn
giderilmesi ve kesit drmek amacyla yarma makaras
olarak kullanlmaktadr [1]. Bu almada anma sorunu
incelenen fini yolluk makaralar ise haddelenmi ve
nervrlenmi durumda kan elik ubuklarn dorultulmas
iin kullanlr. Hadde uygulamalarnda kullanlan bu
makaralarda endstriyel anlamda aranan zellikler; uzun
paso mr, uzun sre przsz kalabilen yzey, yksek
korozyon dayanm, dk bakm maliyetleri ve yksek
anma dayanmdr [2]. Souk i takm elikleri grubundan
1.2436, 1.2080 gibi elikler srekli anmaya maruz kalan
takmlarda yksek sertlie eriebilme ve yksek oranda
karbr ierme zellikleriyle tercih edilen takm malzemeleri
arasnda yer alr [3]. Endstride yolluk makaralar
uygulamalarnda da arlkl olarak karbrce zengin souk
i eliklerinden 1.2436 elii kullanlmaktadr. Bu
malzemeden retilen makaralarn kullanmnda abuk
anma,
krlma
ve
atma
sorunlar
yaand
kaydedilmektedir. Bu sorunlar yksek hzlarda alan bu
hatlarda istenmeyen durulara ve mdahalelere sebep
olmaktadr. Mterimizden gelen alternatif malzeme
talebinin yannda literatrde de yolluk makaralar iin, ince
polimer film kaplamalar [4] , sermet kullanm [2] PVD ve
plazma yntemi ile sert karbr kaplama uygulamalar
mevcuttur. Ancak bu tr uygulamalar makarann ilk
revizyonuna kadar malzemenin alma sresini uzatrlar.
Malzeme zerinden tala kaldrlarak revizyon yaplmasna
izin vermezler veya revizyon maliyetlerinin artna sebep
olurlar. Bylece malzemenin kmlatif alma sresince
yksek maliyetler ortaya kar. Bu sebeple zmir-Aliaa
2. Deneysel
Deneysel almalar, DIN standartlarnda 1.2436 ile
tanmlanm souk i takm elii ve Drrenberg Edelstahl
firmasnn gelitirdii yeni nesil CPR kalite elik ile
gerekletirilmitir. Her iki elikten retilen makaralar ayn
toleranslara sahip, ortak CNC tezgahta talal imalatlar
yaplm tek l aletleri ile kontrol edilmilerdir.
almada kullanlan DIN 1.2436 kalite elik vakum
ortamda 980oC stenizasyon scaklnda sertletirilmi,
400oCde 3 saat boyunca bir sefer menevilenmi, 60 HRC
sertlikte kullanlmtr. CPR kalite elik ise 1150oC
stenizasyon scaklnda sertletirilmi, 580 oCde 3 saat
sreli 3 sefer menevilenmi 64 HRC sertlikte
kullanlmtr. Anma oranlarnn karlatrlmas iin
Endstriyel koullarnda yaplan almalarda 2 ay sre ile
11 adet 1.2436 kalite ve 11 adet CPR kalite eliklerden
imal edilen makaradan sras ile 7211 ve 8479 ton
malzeme ekilmitir. Her kullanm sonrasnda makaralarn
anma
miktarlar
mikrometre
le
llm
ve
kaydedilmitir. Tm makaralarn kullanmlar srasnda
anma oranlar zerinden 0,1mmlik anma ile retilen
malzeme tonajlar belirlenmitir.
ekilen Toplam
Malzeme Miktar
7211 ton
CPR
8479 ton
186,52 ton
Cr
2,10%
12,00%
Fe
0,80%
Kalan
DIN 1.2436
Cr
Mo
Fe
1,2
12
1,4
1,7
2,5
Kalan
.
ekil 3. CPR ve 1.2436 kalite eliklerin menevi
diyagramlar.[6]
Yapsnda bulunan farkl karbrler nedeniyle CPR elii
ikincil ve nc menevi ilemleri uygulanarak
sertletirilebilmektedir. Yolluk makaras uygulamalarnda
makara mrnde kritik neme sahip olan sertlik ve darbe
dayanm zellikleri firma tarafndan allm ve farkl
temper aamalarndaki sertlik deerleri ve darbe
dayanmlar ekil 4te verilmitir.
b
.
4. Sonular:
Hadde tezgahlarnda kullanlan fini yolluk makaralarnda
anma sorunlarnn zm iin yaygn olarak kullanlan
ve DIN standartlarnda 1.2436 kodu ile yer alan souk i
takm eliine alternatif olarak Salam Metal tarafndan
tedarik edilen Drrenberg firmasnn yeni nesil elii CPR
kullanm allmtr.
ekil 4: Temperlere gre CPR eliinin sertlik ve darbe
dayanmlar [7]
CPR eliine ait ekil 5te verilen mikroyap grntlerinde
sertletirilmi, 1,2 ve 3 kez menevilenmi numunelere ait
mikroyaplar grlmektedir. Grntlerden her bir menevi
ilemi sonrasnda yapda farkl boyutlarda karbrler
olutuu karm yaplabilir. Yapda birinci ve ikinci
5. Kaynaklar
[1] Avc ., Yldrm B. Makara ve baklarda yksek
kaliteli elik kullanm, Makina magazin. vol. 5, 7-15,
2005.
[2] Deshpande M.V, Saxena J.P, Kumar P., Basu S,
Sebardt W.., Development of guide roller material for
wire-rod mill, nt. J of Refractory Metals Hard
Materials. vol. 15, 151 - 155, 1997.
[3] Koak H., Takm elikleri el kitab, 38, 2012.
[4] Bang K.G., Choi J.K., Kim H.S., Lee D.G.,
Development of guide rollers using electroplated
carbon fiber epoxy composite fort hin polymer film
processing. Composite Structures, vol. 38, 321 328,
1997.
[6] Drrenberg Edelstahl, Data Sheat, Special Steel: CPR
[7] Drrenberg Edelstahl, Heat Treatent Information
Document