Volksvermaak in Nederland

Dierenkwellende spelen: berenbijten, bullenbijten en

hondengevechten

...
Maar niet enkel zijn kraaijende, ook zijn blaffende ‘redeloze vrienden’ liet de mens
vechten tot zijn vermaak. Hondengevechten waren hier te lande, ook in Holland, een
volksvermaak, dat altijd veel deelneming wekte, zodat de kijkers weddenschappen
op de vechters aangingen. Op geen kermis, markt of feestdag mocht een hondengevecht
ontbreken. Waar men een ovalen kring van dicht opeengepakte mannen en jongens
zag (tussen wie evenwel ook menige vrouwenmuts te voorschijn kwam), daar werd
een hondengevecht geleverd. Een bulhond en een steendog scheurden elkaar in dolle
woede de lappen van 't lijf, en de omstanders hitsten de dieren onophoudelijk aan,
en 't spel was niet geëindigd voor dat één der strijders er dood bij neerlag; ja, volgens
Staringh zou 't eens ergens gebeurd zijn, dat twee grote honden, die voor een wijnhuis
vochten, elkaar niet alleen verscheurden maar ook verslonden, zodat er niets meer
van hen overbleef dan de twee staarten.
Maar erger nog: men liet honden vechten tegen stieren en beren; de Hollanders
vonden daar zeer groot vermaak in; - en men meene niet, dat dit alleen in de
‘barbaarsche middeleeuwen’ thuis hoort, neen, nog in 't laatst der 17e eeuw moesten
die gevechten te Amsterdam verboden worden. Een keur van den 20ste Julie 1689
verbiedt ‘beren-, stieren- of ander gevecht tegens bulhonden, steendoggen of rekels
binnen de stad, of de jurisdictie van dien aan te rechten, op de pene van honderd
guldens’. De honden, die afgericht waren om tegen stieren te vechten, heetten
bullebijters, en zulke, die het tegen een beer opnamen, beerebijters. De gevechten zelven werden
b e e r e b i j t e n genoemd. Nog bewaart er de Beerebijt buiten de Utrechtschepoort,
die in de 17e eeuw de ‘Beere-beyters herberg’ genoemd werd, den naam van; en
het spreekwoord: ‘Hij is in de beerebijt geweest’, voor: ‘hij is gehavend en geplukt’,
is ook nog van deze vermaken afkomstig. Eerst in de 18e eeuw verdwenen de
beerebijten uit de rij der volksvermaken.

Bron: De volksvermaken, Jan ter Gouw, Erven F. Bohn, Haarlem 1871

Uit het vierde hoofdstuk: Dierekwellende spelen.

Tegenpitjes 2010