4.

Otvaranje

Pregled tema

Uvod
Najea otvaranja
Otvorene partije
Poluotvorene partije
Zatvorene partije
Poluzatvorene partije
Bono otvaranje

FER-Zagreb, ah 2013/14

Uvod

Otvaranje je najbitniji dio ahovske partije odreuje cijeli daljnji tijek

partije.
Prednost ostvarena u otvaranju, mudrom igrom moe se odrati do kraja.
Otvaranje u pravilu obuhvaa otprilike prvih 12 poteza gdje su jo sve ili
veina figura u igri.
U otvaranje se kree najee pjeacima, skakaima i lovcima dok se
topovi ukljuuju tek u sredinjici.
Cilj otvaranja je stei prednost
materijalna prednost
bolji poloaj
Osnovna pravila u otvaranju se ne potuju samo ako protivnik radi
grjeke.
U otvaranju se pokuava stei i najmanja prednost, koja dolazi do
izraaja tek kasnije u partiji.
FER-Zagreb, ah 2013/14

Uvod

Pojmovi u imenima otvaranja

Najstarija otvaranja nazvana su prema zemljama gdje su se prvi put pojavila.
Takoer se nazivaju prema igraima koji su prvi odigrali ili analizirali
pojedino otvaranje.
Partija
Koristi se samo kod najstarijih otvaranja (Beka partija, kotska
partija)
Otvaranje Najei izraz uz varijantu (Englesko otvaranje)
Varijanta Koristi se za opis nekog openitijeg otvaranja, (Stanleyeva
varijanta Beke partije)
Obrana
Uvijek se odnosi na otvaranje crnog (Slavenska obrana); ne
mora uvijek biti pasivna
Gambit
Otvaranje koje ukljuujue rtvu (jednog ili dva pjeaka)
Gambit mogu igrati bijeli i crni
Puno ime sadri pojam prihvaen ili odbijen ovisno o tome
da li je rtva prihvaene ili ne (Damin gambit
prihvaen/odbijen)
FER-Zagreb, ah 2013/14

Uvod

Vrste otvaranja
Otvorena partija
To je partija s dvostrukim potezom pjeaka ispred kralja 1. e4 e5
Poluotvorena partija
Samo bijeli igra pjeakom ispred kralja dva polja, a crni razbija simetriju
odigravanjem nekog drugog poteza osim e5, dakle -1. e4 osim e5
Zatvorena partija
Partija poinje s 1. d4 d5 (pjeaci dva polja ispred dama)
Poluzatvorena partija
Bijeli igra 1. d4, ali crni ne igra simetrino 1. d5.
Bono otvaranje
Bijeli napada centar s boka radije nego da ga okupira pjeacima
Za poetnike je preporuljivo igrati otvorene partije.
FER-Zagreb, ah 2013/14

Uvod
Encyclopedia of Chess Openings (ECO) code index

ECO kodiranje je sustav oznaavanja ahovskih otvaranja pomou 500 kodova, od A

do E, svaka po 100 otvaranja, u uporabi od 1966god.
Grupe su podijeljene prema poetnom potezu:
Grupa A (neuobiajena, engleska i ostala otvaranja)
- 1. osim 1.e4, 1.d4
- 1.d4 osim 1..d5, 1..Sf6
- 1.d4 Sf6 osim 2.c4
- 1.d4 Sf6 2.c4 osim 2..e6, 2..g6
Grupa B (sicilijanska i ostale poluotvorene obrane)
- 1.e4 osim 1..c5, 1..e6, 1..e5
- 1.e4 c5
Grupa C (francuska obrana i otvorene partije)
- 1.e4 e6
- 1.e4 e5
Grupa D (damin pjeak, damin gambit i Grunfeldova obrana)
- 1.d4 d5
- 1.d4 Sf6 2.c4 g6 plus..d7-d5
Grupa E (indijska obrana i katalonsko otvaranje)
- 1.d4 Sf6 2.c4 e6
- 1.d4 Sf6 2.c4 g6 minus..d7-d5
Detaljnije na: http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_chess_openings
FER-Zagreb, ah 2013/14

Najea otvaranja

Otvorene partije

Poluotvorene partije

Damin gambit-odbijen

Poluzatvorene partije

Francuska obrana
Sicilijanska obrana
Aljehinova obrana
Skandinavska obrana (Sredinji protunapad)

Zatvorene partije

Talijanska partija (Giuoco Piano)

panjolska partija (Ruy Lopez)
kotska partija

Indijska obrana

Bono otvaranje

Retijevo otvaranje
Englesko otvaranje

FER-Zagreb, ah 2013/14

Otvorene partije

Talijanska partija(Giuoco Piano )

Najstarije zapisano otvaranje iz 1490g.
Iz vremena kad je Italija bila najjaa
zemlja u ahu.
1.e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lc4 Lc5
Dalje ima vie varijanti...
Kod pasivne varijante bijeli moe igrati
4. Sc3, 5. d3 i napraviti rokadu. Crni bi
igrao to isto.
Kod aktivne varijante bijeli moe igrati
4. c3, nakon ega crni igra ... Sf6 ili
...De7; 5. d4 exd4

a b c d e f g h
8
7
6
5
4
3
2
1

FER-Zagreb, ah 2013/14

8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h

Otvorene partije

panjolska partija (Ruy Lopez)

Potjee od Ruy Lopez de Segure,
panjolskog biskupa iz 16.st.
1.e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lb5
Rani napad na figuru koja kontrolira
sredinja polja.
... a6
4. La4 Sf6
5. 0-0!
Crni u ovom trenutku ima vie varijanti
Jedna je ... Le7
FER-Zagreb, ah 2013/14

a b c d e f g h
8
7
6
5
4
3
2
1

8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h

8
7
6
5
4
3
2
1

8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
8

Otvorene partije

panjolska partija (Ruy Lopez)

Otvorena obrana

a b c d e f g h

1.e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lb5
... a6
4. La4 Sf6
5. 0-0! Sxe4
Ovom inicijativom crni kompenzira
slabi poloaj figura, a bijeli mora
vratiti pjeaka i istovremeno
pokuati odrati poziciju.

8
7
6
5
4
3
2
1

FER-Zagreb, ah 2013/14

8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
9

Otvorene partije

panjolska partija (Ruy Lopez)

Steinitzov sustav

1.e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. Lb5
... a6
4. La4 Sf6
5. d3 d6
Branei pjeaka na e4 bijeli ostavlja
mogunost rokade na lijevu stranu,
ovisno o razvoju situacije.
Ova sporija varijanta je manje opasna
za bijelog.

a b c d e f g h
8
7
6
5
4
3
2
1

FER-Zagreb, ah 2013/14

8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h

10

Otvorene partije

kotska partija
Dobila je ime po dopisnom ahu
izmeu Edinburgha i Londona u
periodu 1824-1828g.
1.e4 e5
2. Sf3 Sc6
3. d4 exd4
Uzimanje skakaem Sxd4 je takoer
mogue, ali danas nije najee.
Dalje su mogue razliite varijante.
Jedna je 4. Sxd4 Lc5, 5. Le3 Df6
Druga je 4. Sxd4 Sf6, 5. Sc3 Lb4

a b c d e f g h
8
7
6
5
4
3
2
1

FER-Zagreb, ah 2013/14

8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h

11

Poluotvorene partije

Francuska obrana

Klasina varijanta

Dok crni mora dobro poznavati samo

jednu obrambenu varijantu (onu koju
igra), bijeli ih mora poznavati sve. Ipak,
bijeli i dalje ima inicijativu.
Iako je poznata jo od 1497g., Francuski
pisci su se njom najvie bavili.
1. e4 e6
2. d4 d5
3. Sc3 Sf6
4. Lg5
Bijeli vee crnog skakaa
... Le7
5. e5 Sd7
FER-Zagreb, ah 2013/14

a b c d e f g h
8
7
6
5
4
3
2
1

8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
a b c d e f g h

8
7
6
5
4
3
2
1

8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
12

Poluotvorene partije

Francuska obrana

Winawer varijanta

1. e4 e6
2. d4 d5
3. Sc3 Lb4!
Crni ve u 3 potezu napada i vee
skakaa.
4. e5 c5
5. a3
Bijeli pokuava otjerati lovca ili ga
prisiliti da uzme skakaa
... cxd4 (moe i Lxc3+)

a b c d e f g h
8
7
6
5
4
3
2
1

FER-Zagreb, ah 2013/14

8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h

13

Poluotvorene partije

Francuska obrana

Tarrasch varijanta

a
1. e4 e6
8
2. d4 d5
7
3. Sd2!
Bijeli brani pjeaka na e4, onemoguava 6
crnog da vee lovca i istovremeno
5
omoguuje c3 kad poeli.
Jedino loe je da zatvara lovca, ali on se 4
ionako kasnije ukljuuje u partiju.
3
Skaka mu se moe maknuti s puta
2
kasnije kad bude potreba.
1
... c5
a
4. exd5 exd5
5. Lb5+ Sc6
Crnom ostaje pjeak na d5 kojeg je
teko braniti.
FER-Zagreb, ah 2013/14

b c d e f g h
8
7
6
5
4
3
2
1
b c d e f g h

14

Poluotvorene partije

Sicilijanska obrana

Varijanta Zmaj

Sicilijansku obranu analizirao je

Giulio Polerio krajem 16 st.
1. e4 c5
Crni izbjegava simetriju
2. Sf3 d6
3. d4 cxd4
Crni mijenja pjeaka daljeg od
centra za onog blie centru.
4. Sxd4 Sf6!
Bitan potez za razvoj crnog!
5. Sc3 g6
Crni dalje namjerava igrati Lg6

a b c d e f g h
8
7
6
5
4
3
2
1

8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h

FER-Zagreb, ah 2013/14

15

Poluotvorene partije

Aljehinova obrana
Bivi svjetski prvak uveo je ovu
obranu u Budimpeti 1921g.
Crni vabi bijelog da lovi njegovog
skakaa prekomjernim
napredovanjem pjeaka.
1. e4 Sf6
Provokativan potez. Bijeli mora
braniti pjeaka ili napredovati.
2. e5 Sd5
Crni skaka je na polju gdje ga bijeli
lako moe napasti.
3. c4 Sb6
4. d4 d6
Crni prvi put napada!
5. exd4 exd4

a b c d e f g h
8
7
6
5
4
3
2
1

FER-Zagreb, ah 2013/14

8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h
16

Poluotvorene partije

Skandinavska obrana
(Sredinji protunapad)
Prvi put spomenuo panjolac Luis
Ramirez de Lucena 1497g.
1. e4 d5
Sredinji protunapad.
2. exd5 Dxd5
3. Sc3
Bijeli se razvija i istovremeno
napada protivniku damu.
... Da5
4. d4 Sf6
Crni se mora razviti im prije.
5. Sf3 Lg4

a b c d e f g h
8
7
6
5
4
3
2
1

8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h

FER-Zagreb, ah 2013/14

17

Zatvorene partije

Damin gambit - odbijen

Prvi put spomenut u Gottingenovim
spisima 1490g., ali tek na Bekom
turniru 1873g. usvojen.
1. d4 d5
2. c4
Damin gambit bijeli nudi pjeaka kako
bi zavarao crnog da se odrekne pjeaka
koji kontroliraju sredinjim poljem.
e6
Crni ne uzima pjeaka, jer bi ga bijeli
lako vratio uz bolju poziciju.
3. Sc3 Sf6
4. Lg5 Sd7
5. e3 Le7
Druga varijanta je ... Le7, 5. e3 0-0

a b c d e f g h
8
7
6
5
4
3
2
1

FER-Zagreb, ah 2013/14

8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h

18

Poluzatvorene partije

Indijska obrana
1. d4
Crni pokuava napasti centar
posrednim putem, umjesto da dovede
pjeake u sredinja polja.
... Sf6
2. c4
Ovdje ima vie mogunosti. Jedna je
... c5, 3. d5 b5 (Benko Gambit).
Druga je ... e6, 3. Sc3 Lb4 (NimzoIndijska obrana).
Trea mogunost je ... g6, 3. Sc3 Lg7
(Kraljeva indijska obrana)
Postoji jo mnogo varijanti.

a b c d e f g h
8
7
6
5
4
3
2
1

FER-Zagreb, ah 2013/14

8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h

19

a b c d e f g h

Bona otvaranja

Retijevo otvaranje
Richard Reti, roen u Austrougarskoj ,
kasnije igrao za ehoslovaku, uveo
je ovo otvaranje 1920-ih godina.
Hipermoderno otvaranje koje
ukljuuje krilne napade udaljenih
figura i fianchetto.
Bijeli dozvoljava crnom preuzimanje
centra da bi ga onda napao!
1. Sf3 d5
2. c4 c6
3. b3 Sf6
4. g3 Lf5
5. Lg2 Sd7

8
7
6
5
4
3
2
1

8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h

a b c d e f g h
8
7
6
5
4
3
2
1

8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h

FER-Zagreb, ah 2013/14

20

Bona otvaranja

Englesko otvaranje
Uveo Howard Staunton sredinom
19st., ali se rairio tek sredinom 20st.
1. c4
Obrnuta Sicilijanska obrana. Ako je
dobra za crnog, moe i za bijelog!
... e5
2. Sc3 Sf6
3. Sf3 Sc6
Ova pozicija joe se zove i Igra 4
skakaa
Dalje je mogue
4. d4 exd4, 5. Sxd4 Lb4

a b c d e f g h
8
7
6
5
4
3
2
1

FER-Zagreb, ah 2013/14

8
7
6
5
4
3
2
1
a b c d e f g h

21