Professional Documents
Culture Documents
TH C Hành Olympic
TH C Hành Olympic
B. THC HNH HA HU C
Phn 1. KIN THC THC HNH
Thi gian: 30 pht
Kim tra cc kin thc v nguyn tc lm vic trong phng th nghim, cc k thut
c bn trong thc hnh ha hu c (dng cc cu hi trc nghim v cu hi t lun ngn)
1. Cc nguyn tc chung khi lm vic trong phng th nghim
- Quy tc lm vic vi cht c, cht d chy, d n
- Cch lm kh mt s cht thng thng
- Cch x l mt s tai nn
- Cch ly ha cht
- Cch lp mt h thng phn ng hoc ct
2. Cc k thut c bn trong thc hnh ha hu c
- C s l thuyt phng php kt tinh li
- C s l thuyt cc phng php ct (ct thng, ct phn on, ct li cun hi
nc,)
- C s l thuyt phng php chit v lm kh
3. ngha v phng php xc nh mt s hng s vt l thng thng cht
hu c (nhit nng chy, nhit si, ch s khc x,).
4. C ch phn ng v cc bin php lm tng hiu sut ca mt s phn ng
tng hp hu c c bn (este ha, amit ha, nitro ha).
Phn 2. NHN BIT CC HP CHT HU C
Thi gian: 30 pht
Nhn bit 4 trong s 10 hp cht cho bit tn ca chng thuc cc nhm cht: dn
xut halogen, ancol, phenol, anehit, xeton, axit cacboxylic, amin, monosaccarit,
disaccarit.
Phn 3. TNG HP HU C
Thi gian: 120 pht
IU CH AXIT BENZOIC
S phn ng:
C6H5CH3 + 2KMnO4 C6H5COOK + 2MnO2 + KOH + H2O
C6H5COOK + HCl C6H5COOH + KCl
3
Ha cht
Dng c
KMnO4: 2 gam
Nc ct
Etanol 990
Bt s
Phu lc thng
Giy th pH
Glixerol
Bp in n
My lc p sut thp
n cn, li aming
ng Thiele
HI HA HC VIT NAM
NI DUNG CHNG TRNH THI THC NGHIM
OLYMPIC HA HC SINH VIN CC TRNG I HC V
CAO NG TON QUC LN TH IX (4/2016) TI TRNG I
HC CNG NGHIP H NI.
BNG B
Phn 1: PHN KIN THC THC HNH
Thi gian: 30 pht
Kim tra cc kin thc v nguyn tc lm vic trong phng th nghim, cc k thut
c bn trong thc hnh v c - i cng (dng cc cu hi trc nghim v cu hi t lun
ngn).
1. Cc nguyn tc chung khi lm vic trong phng th nghim
- Quy tc lm vic vi cht c, cht d chy, d n.
- Nguyn tc s dng mt s dng c thy tinh o th tch: dng c o th tch
khng chnh xc v chnh xc.
- Cch ra dng c thy tinh.
- Cch x l mt s tai nn khi lm th nghim
- Cch ly ha cht
2. Cc k thut c bn trong thc hnh
- C s l thuyt ca phng php chun , cc thao tc tin hnh chun , cch
s dng v la chn ch th cho cc php chun .
- C s l thuyt ca phng php x l s liu thc nghim, phng php nh gi
chnh xc ca php o.
- K thut pha ha cht: Tnh ton lng ha cht pha cc loi dung dch c nng
gn ng v nng chnh xc. Cch pha ch cc dung dch .
3. Mt s vn l thuyt c lin quan n ni dung th nghim
- Gii thch tnh cht ca n cht, hp cht da vo cu to nguyn t, phn t v
lin kt ha hc ca mt s cc nguyn t v hp cht c bn.
- Din bin, chiu ca phn ng thng qua cc nguyn l nhit ng hc. ngha
cc thng s nhit ng hc: G, H, S Cn bng ha hc v s chuyn dch cn bng
ha hc.
- Cc yu t nh hng n tc phn ng. Phn ng bc 1, bc 2.
- Tnh cht ca cht in ly trong dung mi nc. Thuyt axit, baz, pH ca cc dung
dch. tan, s nh hng cc yu t n tan ca cc cht t tan.
5
M
n
mA, mB: l khi lng tc dng va ca cht A v cht B trong phn ng;
EA, EB: l ng lng ca cc cht A v B.
Ni cch khc, s ng lng ca cc cht trong phn ng phi bng nhau.
* xc nh ng lng ca nguyn t Mg, ta cn mt lng chnh xc (
gam)
ca kim loi Mg ri cho phn ng ht vi mt dung dch axit mnh (HCl, H2SO4 long).
Phng trnh phn ng l:
Mg + 2H+ Mg2+ + H2
o th tch kh hidro thot ra ti nhit v p sut nht nh khi xy ra phn ng; p
dng phng trnh c bn ca kh l tng PV= nRT, ta tnh c khi lng m2 ca lng
kh hidro b Mg y ra.
T suy lun: C m2 gam kh hidro b y ra cn m1 gam Mg. Vy 1,008g kh hidro
cn mt ng lng EMg ca Mg.
6
2. Ha cht v dng c:
Ha cht:
- Phoi Mg
- Dung dch HCl 10%
- Dung dch H2C2O4 chun
- Dung dch NaOH 0,1N.
Dng c:
- Bnh nn 250ml
- Pipet 10ml, 5 ml
- H thng ng nghim c nhnh
- Gi + buret 25 ml
- Bnh nh mc
- ng ong.
3.Tin hnh
3.1. Pha dung dch v xc nh nng dung dch HCl
T dung dch chun H2C2O4 0,1N, hy xc nh nng chnh xc ca dung dch
NaOH.
Dng dung dch NaOH va bit nng , hy xc nh nng dung dch HCl.
3.2. Xc nh ng lng ca Mg
T nng dung dch HCl va xc nh c, hy tnh th tch dung dch HCl cn
phn ng vi 2025mg Mg kim loi, bit lng HCl dng gp 5 ln so vi lng cn thit.
Lp b dng c nh hnh v di:
thng b h, cn kim tra li cc mi ni cho tht kn. Ch khi chc chn h thng kn
hon ton th mi bt u tin hnh th nghim.
Lm thng bng mc nc cc ng 2 v 3. Ghi mc nc ng 2 khi thng bng l
V1 .
Nghing ng nghim hai nhnh axit chy ht sang nhnh cha Mg. Kh H2 sinh ra
s y mc nc trong ng 2 xung thp dn. Trong lc , cn h dn ng 3 xung cho
mc nc hai ng 2 v 3 lun xp x nhau. Khi Mg phn ng ht (thy khng cn bt
kh thot ra v mc nc trong ng 2 khng h xung na), thm khong vi pht cho
ng nghim hai nhnh tr li nhit phng. Lm thng bng mc nc trong ng 2 v 3,
ghi mc nc trong ng 2 lc ny l V2.
Lp li th nghim trn 3 ln ly kt qu trung bnh.
Ghi cc s liu th nghim vo bng sau:
i lng
Kt qu
n v
Ln 1
Ln 2 Ln 3
Khi lng Mg
m1 =
g
Th tch kh hidro
V = V 2 V1 =
ml
p sut kh quyn lc th
PKK =
mmHg
nghim
Nhit phng lc th
K
T = t0C + 273
nghim
(Kelvin)
p sut ring phn ca
PH O
hi nc bo ha nhit
mmHg
lc th nghim
p sut kh hidro
mmHg
PH =PKK - PH O
2
-H hh
R
1
+ C
T
Nc
ln P
Diethyl ether
1/T
Dng c:
- ng ong 10 ml
- Cc thy tinh 1 lt
- Bp in
- Gi st v kp
- Nhit k
- Chu thy tinh
- p k
3.Tin hnh
Lp b dng c nh hnh v:
Hnh 2. ng c c nh p sut hi bo h a v nhit ha hi ca nc
1. Gi st
2. Cp st
3. Nhit k
4. ng ong 10ml
5. Cc 1 lt
6. Bp in
Ly khong 600ml nc ct vo cc thy tinh 1 lt v khong 6-7 ml nc ct vo
ng ong 10 ml. Dng ngn tay bt cht ming ng ong ri chuyn vo cc thy tinh, s c
khong 4-5 ml khng kh c gi li trong ng ong. Thm nc ct vo cc ng ong
ngp chm hon ton trong nc. un nc trong cc nng ln khong 750. Lng khng
kh trong ng ong s gin n, y ct nc trong ng ong xung thp (ch : khng c
y xung ht). Khi nhit ln gn 750C th ngng un, nhit vn tip tc tng. Ch
khi nhit h xung 750C, ghi th tch ca ct kh trong ng ong v nhit ca nc.
C cch 30C th ghi th tch ca ct kh v nhit ca nc mt ln cho n khi nhit
h xung 510C. Sau thm nc lm ngui v tip tc cho hn hp sinh hn lm nhit
h xung 50C( ch : trc khi thm nc v hn hp sinh hn vo cc, cn ly bp in
ra v cho chu thy tinh vo ng nc trn). Ghi th tch ca ct kh nhit ny v
ghi p sut kh quyn trn p k.
Da vo cc kt qu thu c, tnh p sut hi nc bo ha v nhit bay hi ca
nc. C th p dng phng php bnh phng ti thiu hoc th gia lnP v 1/T hoc
da vo tng cp nhit tnh trung bnh.
10
HI HA HC VIT NAM
NI DUNG CHNG TRNH THI THC NGHIM
OLYMPIC HA HC SINH VIN CC TRNG I HC V
CAO NG TON QUC LN TH IX (4/2016) TI TRNG I
HC CNG NGHIP H NI.
BNG C
Phn 1: PHN KIN THC THC HNH
Thi gian: 30 pht
Kim tra cc kin thc v nguyn tc lm vic trong phng th nghim; cc k thut
c bn trong thc hnh ha i cng; mt s nh lut c bn ca ha hc; mt s kin
thc v tc phn ng, cn bng ha hc v dung dch (dng cc cu hi trc nghim v
cu hi t lun ngn).
1. Cc nguyn tc chung khi lm vic trong phng th nghim
- Quy tc lm vic vi cht c, cht m c, cht d bay hi, cht d chy n
- Cch x l mt s tai nn trong phng th nghim
2. Cc k thut c bn trong thc hnh ha i cng
- K thut trng ra dng c thy tinh
- Nguyn tc, k thut s dng mt s thit b nh t sy, b iu nhit, v mt s
dng c th nghim nh ng ong, pipet, buret,
- K thut ly mt lng xc nh ha cht lng, ha cht rn
- Tnh ton v pha ch ha cht
- K thut chun
3. Mt s nh lut c bn ca ha hc: nh lut bo ton khi lng, nh lut
Avogaro, nh lut ng lng, phng trnh trng thi kh l tng.
4. C s l thuyt v tc phn ng ha hc; gii thch nh hng ca cc yu t:
nng , nhit , cht xc tc, din tch tip xc n tc phn ng.
5. C s l thuyt v cn bng ha hc; gii thch nh hng ca cc yu t: nng ,
nhit , p sut n chuyn dch cn bng ha hc; nguyn l chuyn dch cn bng
Le Chaterlie.
6. Mt s kin thc phn dung dch
- Cc loi nng : nng mol/lt, nng phn trm, nng ng lng.
- C s l thuyt v pH ca dung dch; gii thch tnh axit, baz theo Bronsted.
- iu kin kt ta v ha tan cht t tan.
11
1 dC
vt .
dt
Trong :
CA, CB l nng mol.lt-1 ca cc cht A, B thi im kho st.
k l hng s tc ca phn ng ha hc, cng c gi l tc ring v
khi nng ca mi cht ban u bng n v th k = v. Hng s tc phn ng ph thuc
vo bn cht ca cc cht phn ng v nhit .
, l bc ring phn ca phn ng xt theo cht A, cht B. Thng thng
a, b, ch trong mt s trng hp = a, = b; , l cc hng s v c xc nh
bng thc nghim.
Trong h d th, tc phn ng cn ph thuc vo din tch tip xc gia cc pha.
b- nh hng ca nhit
Nhit nh hng mnh n tc phn ng. S tng nhit rt nh c th lm tng
tc phn ng rt ln.
S ln bin i tc phn ng (hay hng s tc ) khi nhit thay i 10oC gi l h
s nhit ca tc phn ng, k hiu l :
12
kT 10
kT
Ea
(*)
Trong : A l hng s, c gi l tha s trc ly tha, c tr s ring cho mi loi
phn ng v khng ph thuc vo nhit .
Ea: nng lng hot ha.
T, R: nhit tuyt i v hng s kh l tng.
T phng trnh (*) ta thy, do T nm s m nn khi tng T th k tng rt nhanh.
c- nh hng ca cht xc tc
Cht xc tc l cht lm tng tc phn ng ha hc nhng sau phn ng, bn cht ha
hc cng nh lng ca n khng thay i.
Cht xc tc ch c kh nng lm tng tc phn ng ca nhng phn ng c th xy ra
c, ngha l phn ng c G < 0 nhng do c nng lng hot ha ln v entropi hot
ha qu nh m xy ra vi tc chm.
II. THC HNH
1. Ha cht v dng c
Ha cht:
- Dung dch Na2S2O3 0,2M; H2SO4 0,2M v 1M; H2C2O4 0,05M; KMnO4 0,01M; MnSO4
0,05M; H2O2 10%;
- Bt MnO2; Zn vin; Zn bt; Dim
Dng c:
- ng nghim sch, ng ong 20ml; buret 25ml; pipet 1ml, 2ml.
- Cc m 50ml; bnh cu y bng 100ml; chu thy tinh; ng dn kh.
- B iu nhit; ng h bm giy.
2. Cch tin hnh
Th nghim 1: nh hng ca nng cht phn ng n tc phn ng trong h ng
th.
Nghin cu phn ng gia dung dch natri thiosunfat vi axit sunfuric:
Na2S2O3 + H2SO4 Na2SO4 + H2O + SO2 + S
Dng pipet cho vo 3 ng nghim, mi ng 3ml axit sunfuric 0,2M.
13
RT
14
15
CM
- Nng ng lng (N): l s ng lng gam cht tan trong 1 lt dung dch.
N
N A VB
N B VA
TAm Bn Aa Bb
16
2. Cc yu t nh hng n cn bng ha hc
Cn bng ha hc l trng thi ca phn ng thun nghch khi tc phn ng
thun bng tc phn ng nghch.
Cn bng ha hc c cc tnh cht sau:
+ L trng thi cn bng ng: trng thi cn bng, phn ng khng dng li m
phn ng thun v nghch vn xy ra nhng vi tc bng nhau.
+ Thnh phn ca cc cht c mt trong phn ng khng thay i theo thi gian khi
cc iu kin bn ngoi (nhit , p sut, nng ) khng thay i.
+ B chuyn dch khi c tc ng t bn ngoi: Khi mt trong cc yu t nh nhit
, p sut, nng thay i th s c s chuyn dch cn bng.
+ Trng thi cn bng lun c nng lng cc tiu.
Khi cc yu t bn ngoi nh nng , nhit hoc p sut thay i, trng thi cn
bng ban u s chuyn sang mt trng thi cn bng mi. S dch chuyn t trng
thi cn bng ny sang trng thi cn bng khc gi l s dch chuyn cn bng.
Quy lut v s dch chuyn cn bng c Le Chatelier tm tt nh sau:
Mt h ang trng thi cn bng, nu thay i mt trong cc thng s trng thi
ca h (p sut, nhit , nng ) th cn bng s chuyn d ch theo chiu chng li
s thay i .
II. THC HNH
1. Ha cht v dng c
- Ha cht: Cc dung dch: HCl c; HCl 2M; H2SO4 1M; CH3COOH 2M; NaOH 2M;
NaOH 0,1M; NH3 0,5M; NH4Cl 0,5M; K2 CO3 0,5M; K2 Cr2O7 10%; CaCl2 0,5M;
Na2 CO3 0,5M; CaCl2 2.10-5M; Na2CO3 2.10-5 M; FeCl3 0,5M, KSCN 0,5M, CoCl 2
0,5M.
Cc tinh th: NH4Cl, CH3COONa, KSCN, KCl.
Giy o pH, ch th phenolphtalein 0,1%, ch th metyl da cam 0,1%.
- Dng c: ng nghim; gi ng nghim; pipet 1ml, 2ml, 5ml; qu bp cao su; gi pipet;
cc thy tinh 50ml; buret 25ml; bnh nn 100ml; kp g; n cn; a thy tinh.
2. Tin hnh
Th nghim 1: Th pH ca mt s dung dch bng giy o pH
Ly vo 4 ng nghim:
- ng nghim 1: 1ml dung dch HCl 2M
- ng nghim 2: 1ml dung dch NaOH 2M
17
20