VIDNI IVAC

BOLESTI VIDNOG IVCA

Doc. dr Desanka Grkovi

Anatomska podela

intraokularni deo 0,7-1mm - papila no.

intraorbitalni deo 25-30mm
intrakanalikularni deo 4-9 mm
intrakranijalni deo 10-15 mm

Sloj nervnih vlakana

aksoni ganglijskih elija retine
papilomakularni snop
gornji i donji luni temporalni snop vlakana
radijalni, nazalni snop vlakana

Papila nervi optici (PNO)

do lamine cribose sclere

ovalnog oblika 1,5x1,8 mm
10-15 stepeni nazalno od take fiksacije
1,2 miliona vlakana bez mijelinskog
omotaa
blago prominentna sa nazalne strane
fiziol. eks. blago potisnuta temporalno

Intrakanalikularni deo
duine 8-10 mm
nepokretan - dura
odnosi a.ophtalmica, sfenoidalni
sinus, zadnje etmoidalne elije

Intrakranijalni deo
varijacija duine 10- 20 mm razliiti
odnosi pre i postfiksna chijazma
odnosi ACI, nn.olfactorii, sella turcica
prua se koso, medijalno i gore do
spoja sa kontralateralnim nervom
gradei optiku chijazmu

Graa

aksoni grupisani u 800-1200 fascikulusa

fibrovaskualrna septa pia mater
astrociti do l.cribose, iza i oligodentrociti
ovojnice pia, subarahnoidalni prostor,
arachnoidea,subduralni prostor i dura
mater
arterija i vena centralis retinae

Vaskularizacija
a.ophthalmica aksijalni i pialni splet
prelaminarni i laminarni deo
aa.cilliares posterioes breves Zinnov prsten
aa.choroidales recurentes

orbitalni deo
centripetalne pialne arterije
a. centralis retinae

Funkcionalna ispitivanja

visus
kolorni vid
RAPD
vidno polje
VEP
fundus
fotostres recovery test < od 60 sec.

Patologija
obolenja samog nerva
obolenja okoline
oka
orbite
CNS-a

metabolika obolenja
sistemska obolenja

1.
1. Obostrani
Obostrani edem
edem PNO
PNO bez
bez gubitka
gubitka vidne
vidne o{trine
o{trine
2.
2. Jednostrani
Jednostrani edem
edem PNO
PNO sa
sa gubitkom
gubitkom vidne
vidne o{trine
o{trine

PAPILEDEM
PAPILEDEM
(~ist
(~ist edem
edem papile)
papile)

obostrani
obostrani edem
edem
dugo
dugo o~uvana
o~uvana vidna
vidna o{trina
o{trina

o~uvani
o~uvani kolorni
kolorni vid
vid
o~uvana
o~uvana pupilarna
pupilarna reakcija
reakcija

AKSOPLAZMATSKA
AKSOPLAZMATSKA STAZA
STAZA

vaskularna
vaskularna staza
staza
hemoragije,
hemoragije, eksudati
eksudati

ishemija
ishemija

MEHANI^KI
MEHANI^KI ZNACI
ZNACI

edem
edem peripapilarnog
peripapilarnog sloja
sloja n.
n. vlakana
vlakana
nejasne
nejasne granice
granice PNO
PNO

elevacija
elevacija diska
diska
popunjena
popunjena fiziolo{ka
fiziolo{ka ekskavacija
ekskavacija

VASKULARNI
VASKULARNI ZNACI
ZNACI

hiperemija
hiperemija diska
diska
venska
venska dilatacija
dilatacija ii tortuozitet
tortuozitet
peripapilarne
peripapilarne hemoragije
hemoragije
eksudati
eksudati

Obolenja n.opticus-a

inflamatorna
vaskularna
infiltrativna
kompresivna
toksina
nutriciona
traumatska

Simptomi

nagli i progresivni gubitak vidne otrine

gubitak kolornog vida
aferentni pupilarni defekt
ispadi u vidnom polju

bol, prodromalni znaci

Inflamacije
idiopatske,demijelinizacione
parainfektivne
deca, bilateralno, 1-3 nedelje posle
virusne infekcije adeno,koksaki,mononukleoza,
herpes,mumps,rubeolla,varicella,morbilli
meningitis,meningoencephalitis,encephalomyelitis
postvakcinalni

infektivne
irenje lokalnih infekcija sinuzitis,cellulitis orbitae,
endophtalmitis, chorioretinitis
bakterijske infekcije streptokok,borrelia, bruceloza,
sifilis, antraks,tifus,tuberkuloza

Idiopatski
prednji papilitis
zadnji retrobulbarni neuritis
demijelinizacija
mladje osobe 30-45g.- enski pol 3:1
rizik razvoja MS 30% za 7g.
75% . za 15g.
35% m. za 15g.

Terapija
Kortikosteroidi
Methilprednisolon I.V. 4x 250mg 3 dana
zatim

Pronison 1mg/ kg tt oralno / im 11 dana

postie

najbri oporavak vida

smanjuje rizik ponovne pojave
odlae pojavu MS

Vaskularna obolenja
prednja ishemina optika neuropatija
arteritina
nearteritina

zadnja ishemina opt.neuropatija

ishemina neurop. u hemodinamskim
poremeajima

AION - etiologija
INFARKCIJA ARTERIJA PNO
Arteritina arteritis dinovskih elija,
poliarteritis nodosa, Wegenerova
granulomatoza, sistemske bol. vezivnog
tkiva, vaskulitisi
Nearteritina arterioskelroza,hipertenzija,dijabetes,hiperkoagulabilni
status,akutne sistemske hipotenzije

Razlike

Starosna dob 55 do preko 70

Opte stanje, prodromalni znaci
Pad vida
Laboratorijske analize Se,CRP, fibrinogen,
trombocitoza, hipertenzija, hiperholesterol
-emija,mali perfuzioni pritisak PNO
Terapija odmah Methilprednisolon 1g/dan
iv,3-5 dana,zatim 1mg/kg oralno ili im
nije dokazana efikasna th za nearteritinu formu

PION
ISHEMIJA ILI INFARKTI ARTERIJA RETRO
-BULBARNOG, INTRAKANALIKULARNOG ILI
INTRAKRANIJALNOG DELA ON.
arteritini, nerteritini, hipovolemija,embolizacija

akutni, bezbolni gubitak vida

bez poetnog edema PNO
brz razvoj optike atrofije
dif.dg kompresivne i infiltrativne neuropatije
NMR bez tipinih promena
Th kao i kod AION

Kompresivne
optike neuropatije
PREDNJE SA OTOKOM PNO
uzrok- direktni pritisak ili prekid cirkulacije
lokalizacija-orbita, optiki kanal
tumori- meningeomi, hemangiomi,
limangiomi,dermoidne ciste,carcinomi,
sarkomi, limfomi,
inflamacije orbite
orbitalni pseudotumor
tireoidna oftalmopatija

 ZADNJE BEZ OTOKA PNO

lokalizacija-intrakranijalni deo, hijazma
tumori meningeomi sfen.kosti,adenomi
hipofize,kraniofaringeomi,aneurizme
obolenja kostiju osteopetroze
hidrocefalus
krvarenja

Infiltrativne optike
neuropatije
Primarni tumori gliomi,hemangiomi
Sekundarni tumori metastatski
karcinomi, limfomi, leukemije
Infekcije, inflamacije
sarkoidoza,tuber- kuloza, gume sifilisa,
criptococoza, cito- megalovirus, herpes
virus

Gliom o.nerva
75% pojava u prvoj dekadi ivota
esto udruen sa neurofibromatozom
benigni, pilocitni astrocitom,spor rast, irenje
Intrakranijalno, hijazma i kantralateralni nerv

Simptomi - zavisno od lokalizacije

progresivni pad vida,strabizam, proptoza, otok PNO, atrofija
PNO,ispadi VP, na NMR tipino fuzi- formno proirenje
nerva

Th zraenje, hir.resekcija u pojedinim sl.

Simptomatologija
ZAVISNO OD LOKALIZACIJE
akutni,subakutni, hronini o.neuritis
progresivni pad vida
Razliiti ispadi u vidnom polju
sa ili bez otoka PNO
bledilo atrofija PNO

Dijagnostika i leenje
NMR,CT

kortikosteroidi
radijaciona th
hirurka ekscizija
hirurka dekompresija

mogu oporavak vidne funkcijje

Toksina i nutriciona
optika neuropatija
metanol,etambutol,rifampicin,chlorambu
cil,chlorpromazin,vincristin,amiodaron,
nikotin ...
hronini deficit B1 i B12 vitamina
demijelinizacija, degeneracija,nekroza
mogu oporavak

Simptomatologija
TIPINA BILATERALNA

progresivna dishromatopsija crveno

progresivni pad vida obino do 3/60
centrocekalni skotom
PNO u poetku bo, nekad hiperemina
bledilo - atrofija PNO

SISTEMSKA
SISTEMSKA OBOLJENJA
OBOLJENJA
endokrina
endokrina

dijabetes
dijabetes
distiroidizam
distiroidizam
disparatiroidizam
disparatiroidizam
Adissonova
Adissonova bolest
bolest

metaboli~ka
metaboli~ka acidoza
acidoza
hroni~na
hroni~na uremija
uremija

metaboli~ka
metaboli~ka

hroni~ne
hroni~ne opstruktivne
opstruktivne plu}ne
plu}ne bolest
bolest
razli~ite
razli~ite vrste
vrste anemije
anemije
hipovolemija
hipovolemija
hiperkapnija
hiperkapnija

 usporavanje i prekid aksoplazmatskog

transporta
degeneracija vlakana i tela elije
zamena astroglijalnom proliferacijom
bledilo PNO
gubitak funkcije

ATROFIJA
OPTIKOG NERVA

ACSENDENTNA
DESCENDENTNA
PRIMARNA
SEKUNDARNA- KONSEKUTIVNA
GLAUKOMATOZNA
VASKULARNA
POSTEDEMATOZNA

poloaj i odnosi
interpedunkularna bazalna cisterna
normoponirana, pre i postfiksna

sfenoid.kost sulcus chiasmatis

frontalni lobus,olfaktivni nervi,
a.carotis interna, Willisov estougao
Infundibulum,hipofiza,dijafragma,dorsum sele
III modana komora- recessus opticus

raspored vlakana

neukrtena temporalna vl. - boni deo 47%

ukrtena nazalna vl. - sredinji deo 53%
donja nazalna vlakna - prednje koleno
gornja nazalna vlakna zadnje koleno
papilomakularna vlakna
gornja povrina zadnjeg dela hijazme ukrtena
centralno u spoljanjem delu - neukrtena

veza sa hipotalamikim jedrima

kontrola diurnalnog ritma

Obolenja hijazme

inflamatorna
vaskularna
infiltrativna
kompresivna

traumatska

Hijazmalni sindrom
simptomi i znaci

pad vidne otrine

ispadi u vidnom polju
frontotemporalne glavobolje
atrofija PNO
postepeno i obostrano

 OTEENJE OKOLNIH STRUKTURA

poremeaj funkcije hipofize
hipo ili hipesekrecije

pareza okulomotora
diplopije,ptoza kapaka,anizokoria

blokada cirkulacije likvora

oteenje hipotalamusa
por.ponaanja,ishrane, sna, telesne temp.

etiologija
hijazmalne lezije
vaskularne,inflamatorne,tumori-gliomi

lezije hipofize
tumori,ciste,inflamacije,empty sella sy.

peri,pre i paraselarni tumori

meningeomi,kraniof,gliomi, tu III komore

ciste bazalnih meninga

aneurizme arterija W.estougla

Ispadi u vidnom polju

obostrani razl.oblika zbog varijacije
poloaja ch,mesta,veliine i pravca
rasta lezije
blie odreuju mesto lezije

SKOTOM SPOJNICE
BITEMPORALNA HEMIANOPSIJA
CENTRALNA BITEMPORALNA HA.
BINAZALNA HEMIANOPSIJA
NEPODUDARNA HOMONIMNA HA.

bitemporalna hemianopsija
RAZLIITA - zavisno od mesta lezije
po obliku - kvadrantni,hemi,centralni,periferni
po pravcu progresije od gore prema dole ili
obrnuto,u pravcu kazaljke na satu ili obrnuto
SUPRAHIJAZMALNE LEZIJE donji ispad
INRAHIJAZMALNE LEZIJE gornji ispad

temporalni reanj
donja vlakna, Meyer s loop,

homonima gornja kvadrantanopsija

pie in the sky, esto nepodudarna (to je
lezija blia korteksu defekti su podudarniji)

dif.dg - optiki trakt donja vlakna, donji deo

okcpitalnog korteksa
glavobolja, afazija, poremeaj sluha,
pamenja,kontralat. hemipareza

parijetalni reanj
gornja vlakna - donji deo VP

homonima donja kvadrantanopsija

pie on the floor, (prednji deo) ili
kompletna hemianopsija (podudarna)

tipini okulomotorni poremeaji

optokinetski nistagmus

spastina devijacija (Cogan)

aleksija,agrafija,vidna agnozija,akalkulija

okcipitalni reanj

homonimna podudarna
hemianopsija sa potedom makule

dvojna reprezentacija
dvojna vaskularizacija

vaskularni akcidenti a.cerebri posterior