Presidenti Nishani i drejtohet Gjykats

Kushtetuese pr interpretim t nenit 98 pika 1 t

Kushtetuts
20 shkurt 2016
Presidenti i Republiks, Sh.T.Z. Bujar Nishani i drejtohet Gjykats
Kushtetuese me krkesn pr interpretim t nenit 98 pika 1 t Kushtetuts s
Shqipris.
KRKES
GJYKATS KUSHTETUESE T REPUBLIKS S SHQIPRIS
KRKUES: PRESIDENTI I REPUBLIKS S SHQIPRIS
SUBJEKTI I INTERESUAR: KUVENDI I REPUBLIKS S SHQIPRIS
OBJEKTI: Interpretimi kushtetues i nenit 98 pika 1 s Kushtetuts t
Republiks s Shqipris.
BAZA LIGJORE: Neni 124/1, 134, pika 1, shkronja a t Kushtetuts; neni 27
dhe vijues dhe neni 71 t ligjit nr.8577, dat 10.02.2000 Pr organizimin dhe
funksionimin e Gjykats Kushtetuese t Republiks s Shqipris.

I nderuar z. Kryetar,
T nderuar antar t Gjykats Kushtetuese,
I. HYRJE:
1.1 N dat 17.02.2016 Kryeministri i Republiks s Shqipris, referuar nenit
98 pika 1 s Kushtetuts s Republiks s Shqipris, prmes shkresave nr.
1063 Prot dhe nr. 1064 Prot[1] i ka propozuar Presidentit t Republiks
shkarkimin e z. Shklqim Cani, Ministr i Financave dhe t z. Arben Ahmetaj,
Ministr i Zhvillimit Ekonomik, Turizmit, Tregtis dhe Siprmarrjes. N t
njjtn dat, Kryeministri, referuar nenit 98 pika 1 t Kushtetuts s
Republiks s Shqipris, prmes shkresave nr. 1065 Prot[2] dhe nr. 1066
Prot, i ka propozuar Presidentit t Republiks emrimin e znj. Milva Ekonomi,
Ministr i Zhvillimit Ekonomik, Turizmit, Tregtis dhe Siprmarrjes si dhe t z.
Arben Ahmetaj, Ministr i Financave.
1.2 Presidenti i Republiks n zbatim t Kushtetuts s Republiks s
Shqipris prmes Dekretit nr. 9427, dt.17.02.2016[3] ka shkarkuar nga
detyra e Ministrit t Financave z. Shklqim Cani, Ministr i Financave. Ndrsa,
prmes Dekretit nr. 9426[4] , dt.17.02.2016 ka shkarkuar nga detyra z. Arben
Ahmetaj, Ministr i Zhvillimit Ekonomik, Turizmit, Tregtis dhe Siprmarrjes.
1.3 N dat 17.02.2016, Institucioni i Presidentit i ka prcjell Kuvendit pr
shqyrtim t dy Dekretet pr shkarkimin e Ministrave Cani dhe Ahmetaj, n
mnyr q t bj shqyrtimin e tyre referuar nenit 98 pika 2 e Kushtetuts.
Kuvendi i Shqipris n seancn e dt. 18.02.2016 nuk ka marr n shqyrtim

Dekretet e Presidentit t Republiks pr shkarkimin e dy Ministrave respektiv

t Financave dhe t Zhvillimit Ekonomik, Turizmit, Tregtis dhe Siprmarrjes,
duke ln pa fuqi Dekretet e Presidentit t Republiks.
1.4 Referuar
Vendimit
nr.
6,
dt.
18.01.2002
t
Gjykats
Kushtetuese, Shqyrtimi i Dekretit t Presidentit t Republiks, i nxjerr n
prputhje me pikn 2 t nenit 98 t Kushtetuts, nuk kufizohet vetm n
kontrollin formal t tij, por dhe n at substancial, sepse ai sht akt i nj
kontrolli politik t ngjashm me at q ushtrohet n kuadrin e nj mocioni
besimi apo mosbesimi. N kt kuptim Gjykata Kushtetuese, n interpretimin
q i ka br nenit 98 pika 2 e tij , ka arritur n konkluzionin se Kuvendi e
kontrollon Qeverin dhe aktin e Presidentit me mjete demokratike dhe jo
prmes heshtjes dhe se Kuvendi edhe n rast t kalimit 10 ditor t prcaktuar
n Kushtetut, duhet t marr medoemos n shqyrtim Dekretet e Presidentit
sa i takon shkarkimit t Ministrave.
1.5 Kjo situat ka krijuar nj ngr, pasi Presidenti nuk ka proceduar me
emrimin e dy Ministrave t tjer, q zvendsojn dy Ministrat e shkarkuar.
Prsa koh Dekretet e Presidentit pr shkarkimin e dy Ministrave nuk jan
shqyrtuar nga Kuvendi, do t thot q ato kan ngelur pa fuqi. Do t jet pa
kuptim nse Dekretet pr Shkarkimin e Ministrave do t ken votn kundr t
Kuvendit, ndrkoh q Presidenti emron dy ministra t tjer referuar
propozimit t Kryeministrit. N rastin konkret, Kuvendi nuk i ka dhn fuqi
Dekreteve t Presidentit pr shkarkimin e Ministrave, ndrkoh q Presidenti
ka detyrimin kushtetues t shprehet me dekret pr emrimin e dy ministrave
t tjer referuar propozimit t Kryeministrit brenda afatit 7 ditor .
1.6 Sa m sipr, duke qen se ekziston nj norm kushtetuese e paqart,
ekziston nj marrdhnie e ngusht mes norms kushtetuese dhe situats s
krijuar dhe duke marr n konsiderat dhe qndrimin e mbajtur nga ana e
Kryeministrit, dhe Parlamentit, Presidenti i Republiks referuar nenit 124 pika
1, nenit 134 pika 1 shkronja a e Kushtetuts i krkon Gjykats Kushtetuese
t bj interpretimin prfundimtar t nenit 98 pika 1.
II. LEGJITIMIMI I PALVE
2.1 N lidhje me legjitimitetin e Presidentit t Republiks s Shqipris pr t
paraqitur krkes n Gjykatn Kushtetuese, neni 134 i Kushtetuts u ka
njohur disa prej organeve t larta shtetrore nj pozicion t privilegjuar n
raport me t tjert, pa qen i nevojshm vrtetimi i ekzistencs s interesit pr
cshtjen n shqyrtim. Kushtetuta ka pranuar se interesi i bartsve t funksionit
publik si sht Presidenti i Republiks, me qllim mbrojtjen e sistemit
normativ dhe parimet shtetformuese si konstitucionalizmi, shteti i s drejts,
demokracia, dinjiteti njerzor, barazia sociale etj, nuk mund t kushtzohet.
Kjo e drejt kushtetuese q i njihet Presidentit synon t mbroj objektivisht
jetn e shtetit dhe t s drejts dhe jo aspekte subjektive private, duke
realizuar n kt mnyr kontrollin objektiv t kushtetutshmris. Si rrjedhoj,
Presidenti prjashtohet nga detyrimi pr t provuar ekzistencn e interesit
prpara Gjykats Kushtetuese, pr shkak se Kushtetuta e prezumon interesin
e tij, duke e konsideruar at prfaqsues t interesave t larta t funksionimit
t shtetit dhe t mbrojtjes s interesit publik, dhe ndrhyrja e tij n kt proces

sht n t mir t kushtetutshmris dhe nuk i nnshtrohet ndonj kriteri

kufizues si n rastet e kontrollit ex post facto, ashtu edhe kontrollin ex ante, pa
iu nnshtruar ndonj kufizimi.
2.2 Presidenti i Republiks, n rastin konkret referuar nenit 124 dhe 134/1/a t
Kushtetuts legjitimohet pr t krkuar para Gjykats Kushtetuese
interpretimin prfundimtar t nenit 98 pika 1 e Kushtetuts.
III. PR JURIDIKSIONIN E GJYKATS KUSHTETUESE PR
INTERPRETIMIN PRFUNDIMTAR T KUSHTETUTS.
3.1 Bazuar n nenin 124 t Kushtetuts, Gjykata garanton respektimin e
Kushtetuts dhe bn interpretimin prfundimtar t saj, ka prbn funksionin
baz t ktij organi. Kjo kompetenc e Gjykats gjen pasqyrim edhe n nenin
71 t ligjit nr.8577, dat 10.02.2000Pr organizimin dhe funksionimin e
Gjykats Kushtetuese t Republiks s Shqipris, i cili parashikon, ndr t
tjera, kategorit e subjekteve q legjitimohen t`i drejtohen Gjykats, elementet
q duhet t plotsoj krkesa pr interpretim dhe subjektet pjesmarrse n
gjykimin kushtetues.
3.2 Interpretimi i ligjit themelor t shtetit sht funksioni kryesor i ksaj Gjykate
dhe ajo e ushtron kt kompetenc sa her q vihet n lvizje pr tu
shprehur pr nj nga shtjet e parashikuara n nenin 131 t Kushtetuts dhe
n normat e tjera kushtetuese, sepse gjat ktij kontrolli sht i nevojshm, n
do rast, interpretimi i kuptimit t normave kushtetuese q lidhen me shtjen
konkrete n shqyrtim. Gjykata Kushtetuese ka pranuar n jurisprudencn e
saj q merr n shqyrtim cshtje q kan pr objekt interpretimin prfundimtar
t Kushtetuts.[5]
3.3 Interpretimi prfundimtar i Kushtetuts i parashikuar n nenin 124 t Saj,
sht nj kompetenc e pavarur e Gjykats Kushtetuese, duke ln t
kuptohet q mund t interpretohet cdo dispozit kushtetuese dhe jo vetm ato
q lidhen domosdoshmrisht me nj nga shtjet q parashikohen n
kompetencn e saj lndore, sipas nenit 131 t Kushtetuts. Ekzistojn mjaft
raste t cilat jan prmendur m sipr, apo edhe t tjera ku n Gjykatn
Kushtetuese sht krkuar nj interpretim prfundimtar i Kushtetuts, pr
shkak t shfaqjes s interpretimeve kontradiktore dhe t pranis t nj
shtjeje konkrete dhe Gjykata ka realizuar interpretimin prfundimtar t
normave kushtetuese. Ndrsa, n raste m t fundit Gjykata Kushtetuese pr
kryerjen e interpretimit prfundimtar t Kushtetuts ka krkuar medoemos
ekzistencn e nj shtje konkrete, ku pr t realizuar interpretimin
prfundimtar krkohet problemi kushtetues dhe synimi pr zgjidhjen e
mosmarrveshjes. Kshtu n vendimin nr.24/2011Gjykata Kushtetuese ka
konkluduar se duhet t plotsohen disa kushte q t realizohet nga ana e saj
interpretimi prfundimtar i norms kushtetuese, si : (i) krkohet ekzistenca e
nj marrdhnieje t ngusht ndrmjet fakteve dhe norms konkrete. Gjykata
mund dhe duhet t investohet vetm nse interpretimi q i krkohet sht i
lidhur me nj mosmarrveshje konkrete, q ka lindur si pasoj e zbatimit ose
kuptimit t ndryshm/gabuar t norms kushtetuese; (ii) krkohet q organet,
t cilat zbatojn normn kushtetuese, t ken mbajtur qndrimin e tyre pr
kuptimin/interpretimin e ksaj norme. N jurisprudencn e saj Gjykata ka

vlersuar se qndrimet e mbajtura nga nj organ pr interpretimin e normave

konkrete t Kushtetuts, q shprehen nprmjet vendimeve t ktij organi,
jan t mjaftueshme pr kryerjen e nj interpretimi prfundimtar, pasi kjo
krijon mundsin e mnjanimit t mosmarrveshjeve ose paqartsive q
mund t lindin nga zbatimi n praktik i tyre; (iii) Gjykata e ushtron kt
kompetenc nse vlerson se problemi kushtetues ka ardhur si pasoj e
paqartsive n zbatimin e norms kushtetuese dhe jo nse pr zgjidhjen e tij
nevojitet ndryshimi i ligjeve t zakonshm, sepse n t kundrt ajo do t
merrte kompetencat e organeve t tjera, n kt rast t organit ligjvns.
3.4 N rastin konkret: (i) ekziston nj marrdhnie e ngusht mes nenit 98
pika 1 e Kushtetuts dhe fakteve t treguara n Hyrje t Krkess. Presidenti i
Republiks ka dekretuar shkarkimin dhe nuk ka proceduar me emrimin e
ministrave t tjer, prsa koh Kuvendi nuk i ka dhn fuqi dekreteve t
shkarkimit. Nj veprim i till i Kuvendit, i cili referuar edhe interpretimit
prfundimtar t br t nenit 98 pika 2 t Kushtetuts prmes vendimit nr.
6/2002 t Gjykats Kushtetuese, ka mundsin q t shprehet edhe pas afatit
10 ditor t prcaktuar n Kushtetut, pa e lidhur me pasoja juridike, krijon nj
situat jo normale pr Presidentin e Republiks, i cili n pritje t shqyrtimit t
dekreteve t shkarkimit t ministrave, t dshtoj n emrimin e ministrave t
tjer brenda afatit kohor t prcaktuar n Kushtetut apo n prpjekje t
respektimit t afatit kushtetues t emroj formalisht ministra, ndrkoh q
dekretet e shkarkimit t ministrave t tjer nuk dihet nse do t marrin fuqi. (ii)
Kryeministri, Kuvendi si dhe Presidenti t cilt zbatojn normn kushtetuese
kan mbajtur ndrkoh qndrimet e tyre respektive. Biles nse kthehemi pas
n koh, ekzistojn situata ngri t krijuara nga veprimet dhe mnyra e t
kuptuarit t norms nga ana e ktyre subjekteve. (iii) ky problem kushtetues
ka ardhur si rezultat i mosshterimit t interpretimit prfundimtar t nenit 98
pika 1, ashtu sikur pr pikn 2 t realizuar prmes vendimit 6/2002 t
Gjykats Kushtetuese. Meqense jemi n kushtet q plotsohen edhe
krkesat e Gjykats Kushtetuese n jurisprudencn e saj t viteve t fundit,
n lidhje me interpretimin prfundimtars t norms kushtetuese, n rastin
konkret kjo Gjykat ka juridiksionin pr t shqyrtuar krkesn e paraqitur n
lidhje me intrepretimin prfundimtar t nenit 98 pika 1 t Kushtetuts s
Republiks s Shqipris.
IV. N LIDHJE ME THEMELIN
4.1 Neni 98/1 i Kushtetuts prcakton se: Ministri emrohet dhe shkarkohet
nga Presidenti i Republiks. Kushtetuta n nenin 96 t saj ka prcaktuar rolin
e Presidentit dhe t Kuvendit n emrimin e Kryeministrit, ndrsa n nenin 97
t saj ka prcaktuar rolin e Kuvendit n miratimin e Kshillit t Ministrave dhe
t programit politik t tij. Por Kushtetuta ka prcaktuar edhe raste kur
Kryeministri vendos t ndryshoj antar t kabinetit qeveritar. N kt
moment, Kushtetuta ka angazhuar tre subjekte: Kryeministrin, Presidentin dhe
Parlamentin. Caktimi i ministrave sht n rradh t par prerogativ e
Kryeministrit, i cili ka t drejt t zgjedh pjestart e ekipit t tij, me t cilin ai
do t drejtoj vendin, por nga ana tjetr neni 7 i Kushtetuts njeh parimin e
ndarjes dhe balancimit t pushteteve, ku Presidenti referuar propozimit t

Kryeministrit shkarkon apo emron, ato sa her i krkohet nga ky i fundit.

Ndrsa, roli i Kuvendit sht prcaktuar qart n vendimin nr.6/2002 t
Gjykats Kushtetuese, ku ai ka t drejtn t jap votn pro apo kundr
dekreteve t emrimit apo shkarkimit t ministrave.
4.2 Sipas Gjykats Kushtetuese n vendimin 6/2002 : Me fjaln shqyrtim,
sipas nenit 98 pika 2 t Kushtetuts, kuptohet e drejta dhe detyrimi i Kuvendit
pr t br objekt diskutimi e debati Dekretin e Presidentit dhe pr t marr
nj vendim t caktuar pr miratimin ose mosmiratimin e tij. Shqyrtimi i
Dekretit t Presidentit t Republiks, i nxjerr n prputhje me pikn 2 t
nenit 98 t Kushtetuts, nuk kufizohet vetm n kontrollin formal t tij,
por dhe n at substancial, sepse ai sht akt i nj kontrolli politik t
ngjashm me at q ushtrohet n kuadrin e nj mocioni besimi apo
mosbesimi.
4.3 N lidhje me heshtjen e Kuvendit pr mos shqyrtimin e dekreteve t
Presidentit shkarkim/emrim ministri, Gjykata Kushtuese n t njjtin vendim
t saj ka konkluduar se :.. ky qndrim nuk mund t anuloj procesin
kushtetues pr emrimin e nj ministri, sepse raportet ndrmjet Kuvendit dhe
Kshillit t Ministrave jan raporte kontrolli e besimi, pasi pa besim t
Kuvendit nuk mund t formohet as qeveria e as t miratohet emrimi i
ministrave t veant. Pas besimit t marr, mosshqyrtimi i Dekretit t
Presidentit pr ministra t veant, nuk pajtohet me konceptin e prezumimit
t besimit q gzon Kshilli i Ministrave, prsa koh nuk votohet nj
mosbesim kundr Kryeministrit.
4.4 N lidhje me Dekretet e Presidentit pr shkarkimin/ emrimin e nj
Ministri, Gjykata Kushtetuese n vendimin nr 6/2002 ka konkluduar se: Si akt
individual i nxjerr nga nj organ kompetent, ai hyn n fuqi ose
shfuqizohet pasi Kuvendi merr nj vendim pr pranimin ose
mospranimin e tij n prfundim t procesit t shqyrtimit. Nga ana tjetr, ai
nuk mund t bjer vetm pr faktin se nuk sht shqyrtuar nga Kuvendi
brenda afatit 10 ditor, por kur shqyrtohet e nuk pranohet konform krkesave t
Kushtetuts. Por Gjykata nuk ka arritur t tregoj natyrn e vrtet t ktyre
dekreteve dhe nse Presidenti n procesin e emrimit/shkarkimit bn
kontrollin formal apo edhe substancial t propozimit t br nga ana e
Kryeministrit, ashtu sikundr ka arritur t interpretoj rolin e Kuvendit n kt
proces.
4.5 Kushtetuta nuk ka kufizuar Presidentin vetm n kontrollin formal t
propozimeve t prcjella nga Kryeministri, pavarsisht se gjat Presidencave
t tjera ka patur raste q Presidenti ka proceduar edhe n drejtim t kontrollit
substancial t propozimit, paka se n fund ka dekretuar sipas propozimit t
Kryeministrit. Gjykata Kushtetuese nuk ka br nj interpretim prfundimtar n
kt drejtim. Gjithashtu, Kushtetuta nuk sht shprehur n lidhje me rastin
nse Kryeministri mund ti propozoj njkohsisht Presidentit shkarkimin e nj
ministri dhe emrimin e nj ministri tjetr. Kjo, situat krijon nj ngr n
procesin e emrimit/shkarkimit prfundimtar t nj ministri, prsa koh
Gjykata Kushtetuese n vendimin nr. 6, dt.18.01.2002 ka konkluduar se
kontrolli nga Kuvendi nuk sht ve formal, por edhe substancial dhe se

Dekreti nuk merr fuqi prsa koh nuk votohetpro ose kundr. N kto
kushte, Kryeministri n respekt t Kushtetuts duhej t propozonte s pari
shkarkimin e ministrit, ku Presidenti n 7 dit t nxirrte dekretin prkats, dhe
m pas Kuvendi n 10 dit t bnte shqyrtimin e tij duke i dhn fuqi ose jo.
Ve n kt moment do t quhej e prmbyllur procedura e shkarkimit t nj
Ministri. Pas ksaj, Kryeministri do t propozonte Ministrin e ri dhe srish do t
vazhdonte e njjta procedur tek Presidenti dhe n Kuvend. Rasti i propozimit
t shkarkimit/emrimit n t njtn koh nga ana e Kryeministrit mund t ishte
n rastet e dorheqjes s Ministrit, ku termi i duhur mund t ishte lirim nga
detyra.
4.6 N rastin n shqyrtim Presidenti ka nxjerr Dekretet e shkarkimit dhe nse
kto do t shqyrtoheshin n dat 18 Shkurt 2016 n Kuvend, Presidenti do t
vazhdonte procedurat pr nxjerrjen e Dekreteve t emrimit brenda afaftit 7
ditor referuar dits s propozimit nga ana e Kryeministrit. N kushtet q
Kuvendi nuk ka shqyrtuar Dekretet e shkarkimit t Ministrave, Presidenti
sht i detyruar q pr t respektuar Kushtetutn, me qllim q t mos
krijohet nj precedent i rrezikshm pr funksionimin e shtetit dhe
qeverisjen e vendit, t bj emrime formale, t dy ministrave t
rinj. Referuar vendimit nr.6/2002 Kuvendi ushtron kontroll substancial mbi
Dekretet e Presidentit dhe n kt mnyr do t vendos n dyshim
seriozitetin e procedurave t ndjekura pr dekretet e emrimit, ndrkoh q
nuk ka nj vendim pr fatin e dekreteve t shkarkimit.
4.7 N kto kushte, kur dispozita kushtetuese sht e paqart referuar edhe
vendimarrjes s Gjykats Kushtetuese n vendimin nr.6/2002, duke marr n
konsiderat dhe veprimet e kryera nga subjektet, sht e domosdoshme q t
bhet nj interpretim prfundimtar i nenit 98 pika 1 e Kushtetuts, duke
sqaruar prfundimisht: (i) A mund t krkohet n t njtn koh nga ana e
Kryeministrit shkarkimi dhe emrimi i nj ministri, ndrkoh q nevojitet nj
afat i caktuar kohor referuar Kushtetuts q t realizohet procedura e
shkarkimit e nj ministri? (ii) A mundet Presidenti i Republiks t emroj nj
Ministr t propozuar nga Kryeministri, ndrkoh q Kuvendi nuk i ka dhn
fuqi Dekretit t shkarkimit t ministrit paraardhs? (iv) Cfar natyre kan
dekretet e Presidentit t Republiks sa i takon shkarkimit dhe emrimit t
ministrave? (v) A quhet i rrzuar apo i pranuar propozimi i Kryeministrit, pr
emrim apo shkarkim ministri, n rast se Presidenti nuk dekreton at brenda
afatit 7 ditor? (vi) Sa koh q dekreti pr emrimin e Ministrit sht detyrim
kushtetues pr Presidentin, a ekziston mundsia q Presidenti t krkoj
verifikim t kandidatit t propozuar, nse ky i fundit i plotson kriteret
kushtetuese dhe ligjore dhe nse jo, a mund ti krkohet Kryeministrit rishikimi
i kandidaturs?
V. KONKLUZION
N prfundim t t gjitha argumenteve t parashtruara, Presidenti i
Republiks krkon nga Gjykata Kushtetuese:
Interpretimin prfundimtar t nenit 98 pika 1 t Kushtetuts s Republiks s
Shqipris, duke sqaruar sa parashtrohet n kt krkes.

Me respekt,
PRESIDENTI I REPUBLIKS
BUJAR NISHANI
____________________________
[1] Aneksi 1- Propozimi i Kryeministrit pr shkarkimin e ministrave
[2] Aneks 2-Propozimi i Kryeministrit pr emrimin e ministrave
[3] Aneks 3- Dekreti pr shkarkimin nga detyra e Ministrit t Financave z.
Shkelqim
Cani
[4] Aneks 4- Dekreti pr shkarkimin nga detyra z. Arben Ahmetaj, Ministr i
Zhvillimit
Ekonomik,
Turizmit,
Tregtis
dhe
Siprmarrjes.
[5] Shih Vendim GJK nr.37, dt.23.06.2000, nr.38, dt. 23.06.2000, nr.39,
dt.23.06.2000, Vendim nr. 2/2005, Vendim nr.8/2000, 18/2003, Vendim
24/2011, Vendim 29/2011, etj